Cymunedau'n Creu CartrefiTai cydweithredol dan arweiniad y gymuned

Beth yw tai cydweithredoldan arweiniad y gymuned? Pwrpas tai cydweithredol dan arweiniad y

gymuned yw dod â phobl ynghyd i benderfynu

pa fath o gartrefi a chymunedau eu bod am fyw

ynddynt. Gall pobl sy'n rhannu gweledigaeth

ddod ynghyd a chodi llais dylanwadol. Maent

yn chwarae rôl hanfodol ar y cyd â chynghorau,

datblygwyr a buddsoddwyr mewn creu cartrefi

�orddiadwy sy'n diwallu anghenion

cymunedau lleol.

Daw tai cydweithredol dan arweiniad y

gymuned mewn bob lliw a llun. Grwpiau bach o

�rindiau'n prynu tŷ i'w rannu, lesddeiliaid yn

sefydlu pwyllgor rheoli tenantiaid, aelodau o

gymuned yn prynu tir lleol er mwyn datblygu

tai newydd arno, a phobl sydd am ddatblygu

tai cynaliadwy – mae'r rhain i gyd yn

enghrei�tiau.

Mae gan bobl fwy o reolaeth dros ble maent

yn byw, a gallant gydweithio ag eraill er

mwyn cyflawni nod a rennir rhyngddynt.

Cymunedau sy'n creu cartrefi.

2.

Perchenogaeth a rheolaeth Mae tai cydweithredol dan arweiniad y gymuned

yn cynnwys pobl leol mewn penderfyniadau

ynghylch tai – ac felly mae'r canlyniadau'n fwy

llwyddiannus yn aml.

Cai� tai eu hadeiladu mewn ardaloedd lle mae angen

amdanynt – yn aml mewn lleoedd na fyddai datblygwyr

masnachol yn eu hystyried ar gyfer adeiladu tai.

Mae cael dweud eu dweud ynghylch datblygu

a rheoli tai yn meithrin ymdeimlad o rym,

balchder a pherchnogaeth i'r trigolion

Daw cymunedau'n fwy cydnerth gan ddatblygu'r

galluedd i fynd i'r afael ag amrywiaeth o

faterion sy'n e�eithio arnynt

Mae ymddygiad gwrthgymdeithasol yn lleihau

Mae preswylwyr yn teimlo'n hapusach am eu

bod yn rhan o gymuned gefnogol

3.

Bydd hyn yn gwella'r cyflenwad o dai a

darpariaeth tai �orddiadwy

Gall ardaloedd sydd wedi dirywio gael eu hadnewyddu

a chai� tai gwag eu defnyddio unwaith eto

Gall safleoedd bach lletchwith gael eu defnyddio'n dda

Bydd pwysau ar fannau gwyrdd yn lleihau drwy greu

mannau cymunedol a rennir

Gall mwy o bobl gael buddiannau o fod yn berchen ar

dŷ, gyda rhwyd ddiogelwch gefnogol

Ein cymorthMae Cymunedau'n Creu Cartrefi yma i helpu pobl i ddatblygu eu

cynlluniau tai cydweithredol dan arweiniad y gymuned eu

hunain. Yn ogystal â gwella darpariaeth tai, ho�em greu Cymru

gydnerth, Cymru iachach, Cymru fwy cyfartal a Chymru o

gymunedau cydlynus. Cai� y cynllun ei ariannu gan Sefydliad

Nationwide a Lywodraeth Cymru a'i ddarparu gan Ganolfan

Cydweithredol Cymru.

Rydym yn gwybod bod pob prosiect yn wahanol – felly rydym yn

teilwra ein cymorth at anghenion pob cymuned. P'un a ydych yn

newydd i dai cydweithredol dan arweiniad y gymuned, neu

eisoes wedi �urfio grŵp neu am ymuno â grwp sy'n bodoli'n

barod, rydym am eich helpu.

4.

Mae pum cami'n cymorth...

Dave, Jocelle, Casey, Allan, Claire a Paul yw ein

harbenigwyr ar dai cydweithredol dan arweiniad

y gymuned, gyda nifer o flynyddoedd o brofiad yn

y sector. Maent yn frwdfrydig am dai a arweinir

gan y gymuned ac yn mwynhau gweithio gyda

phobl ledled Cymru i ddarganfod atebion er

mwyn diwallu anghenion tai lleol.

Ein tîm

“Yn draddodiadol yng Nghymru, rydym wedi bod

yn genedl sy'n berchen ar ein Tai, ond erbyn hyn

mae perchen eich cartrefeich hun bellach yn

Foethusrwydd sydd allan o gyrraedd llawer o

bobl, yn arbennig y rhai ohonom o'r ‘genhedlaeth

rent'. Ond, gan fod cymaint o straen ar y sector

rhentu cymdeithasol a phreifat, rwyf yn teimlo

mai nawr yw'r cyfle delfrydol i archwilio

dulliau gwahanol, gan gynnwys modelau tai

cydweithredol a rhai a arweinir gan y gymuned.”

- Casey Edwards, Swyddog Prosiect

Cymunedau’n Creu Cartefi

5.

A ydych chi erioed

wedi clywed am dai

cydweithredol dan

arweiniad y gymuned

o'r blaen? Rydym yma

i gyflwyno'r syniad a

gweld a allai hyn

ddatrys eich

problemau tai.

Unwaith y byddwch yn

gwybod rhywbeth am dai

cydweithredol dan

arweiniad y gymuned,

cewch ddarganfod mwy

drwy ein digwyddiadau,

gweithdai a

chyhoeddiadau.

Byddwn yn ateb eich holl

gwestiynau ac yn eich

cysylltu â phobl sydd â'r

un meddylfryd

i archwilio potensial

datblygu cynllun.

Mae'n bosibl y galllwch

wneud cais am grant bach

hyd at £2500. Wedi'i

gydlynu gan DTA Cymru.

Os ydych yn barod i

ddechrau prosiect tai,

byddwn yn cefnogi'ch

grŵp i ddatblygu'r

cydlyniant, y gallu a'r

galluedd sydd eu

hangen er mwyn ei

wireddu. Gyda'n

hy�orddiant mentro

hanfodol, cymorth

technegol a chyngor,

byddwch yn barod i

gymryd y camau nesaf.

Gallwch hefyd

ddefnyddio ein pecyn

cymorth ar-lein sy'n

llawn adnoddau

defnyddiol.

Wrth i'ch cynlluniau

symud ymlaen, rydym

yn cynnig cymorth

ychwanegol,

rhwydweithiau cymorth

gan gymheiriaid a

strategaethau

cynaliadwy er mwyn

sicrhau llwyddiant i'r

eithaf yn y hirdymor.

Rydych wedi cyflawni'ch

gweledigaeth, ond

rydym am ddweud wrth

y byd am eich

llwyddiant! Rydym yn

comisiynu ymchwil ac

yn hyrwyddo'ch stori fel

y gall pobl eraill ddysgu

o'ch profiad.

Ymgysylltu Archwilio Galluogi Ymestyn Addysgu a dylanwadu

Ysbrydolwch

Taf Fechan

Mae Cydweithrediaeth Dai Taf Fechan yn

gydweithrediaeth dai gwbl gydfeddiannol yn

Gelli-deg, a ddatblygwyd mewn partneriaeth

â Cartrefi Cymoedd Merthyr. Mae'n cynnwys

12 �lat dwy ystafell wely. Mae'r holl

denantiaid yn aelodau o'r gydweithrediaeth.

Mae hyn yn golygu bod y tenantiaid yn

rheoli'r gwaith o redeg y gydweithediaeth ac

yn gyfrifol am bopeth o gasglu rhent a dewis

tenantiaid, i ga�ael gwasanaethau glanhau

a chynnal a chadw.

Brithdir Mawr

Mae Cydweithrediaeth Dai Brithdir Mawr

Cyfyngedig wedi bod yn gweithredu fel stiward

ar gyfer �erm 80 erw yn Sir Benfro ers 1994, yn

seiliedig ar egwyddorion cynaliadwyedd,

cyd-fyw ac addysg. Ceisia'r rhan fwyaf o'r

preswylwyr ddiwallu cymaint o'u hanghenion â

phosibl o'r tir, gan gynnwys tyfu eu bwyd eu

hunain, prysgoedio eu coed tân eu hunain a

chynhyrchu’r holl drydan y maent yn ei

ddefnyddio o'r afon, yr haul a gwynt. Mae'r

gymuned yn rhannu adnoddau a phrydau bwyd

yn rheolaidd, yn cynnal ymweliadau a

diwrnodau gweithgarwch, ac maent yn gallu

cynnal gweithdai bach allanol.

6.

photo

photo

7.

Cymdeithas Pentref Loftus

Mae Cymdeithas Pentref Loftus, sy'n rhan o

adfywio safle hen Ffatri Pirelli yn Nwyrain

Casnewydd, yn gydweithrediaeth dai

perchenogaeth a rennir a ddatblygwyd mewn

partneriaeth â'r Grŵp Pobl, yn seiliedig ar

egwyddorion byw 'yn wyrddach, yn lanach, yn

ddiwastra�'. Mae'r tenantiaid yn rheoli'r

cynllun yn ddemocrataidd, ac mae ganddynt

gytundeb rheoli â Phobl i ddarparu

gwasanaethau tai, gan gynnwys cynnal a

chadw'r ardaloedd awyr agored cymunedol ar

draws gardd y pentref yn ogystal â gardd

gymunedol. Cynhelir digwyddiadau rheolaidd

yn y gymuned, ac yn gyd-weithio er mwyn

rhannu adnoddau a cha�ael gwasanaethau.

OWCH

Prosiect Older Women's Cohousing (OWCH!)

yn High Barnet, Llundain, yw'r prosiect

cyd-drigo cyntaf ar gyfer pobl hŷn ym

Mhrydain. Mae'r 26 o aelodau (rhwng eu

pumdegau cynnar a'u hwythdegau) yn byw

mewn cartrefi cymdeithas tai sy'n

gymysgedd o dai eiddo preifat a rhai

wedi'u rhentu. Maent wedi creu'r prosiect

eu hunain ac maen nhw bellach ynei

gynnal eu hunain hefyd, gyda phob aelod

yn cymryd rhan yn y broses o wneud

penderfyniadau yn gymunedol.

CysylltuOs ydych yn awyddus i ddarganfod mwy am dai

cydweithredol dan arweiniad y gymuned, rydym am

glywed gennych. Rydym hefyd yn awyddus i siarad â

sefydliadau, busnesau, grwpiau cymunedol neu

gyr� cyhoeddus a ho�ai gefnogi prosiectau tai

cydweithredol dan arweiniad y gymuned.

Mae Canolfan Datblygu a Hy�orddi Cydweithredol Cymru Cyfyngedig (yn masnachu fel Canolfan Cydweithredol Cymru) yn gymdeithas gofrestredig dan Ddeddf Cymdeithasau Cydweithredol a Chymdeithasau Budd Cymunedol 2014, rhif 24287 R. Mae'r cyhoeddiad hwn ar gael yn Saesneg. Mae �urfiau eraill, megis mewn print bras neu braille, ar gael ar gais. Rydym yn croesawu gohebiaeth yn Saesneg neu Gymraeg a'n nod yw darparu safon gyfartal o wasanaeth yn y ddwy iaith.

0300 111 5050

co-op.housing@wales.coop

cymru.coop/tai-cydweithredol