wady statyczne koŃczyn dolnych
DESCRIPTION
WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH. BUDOWA I CZYNNOŚĆ STOPY. Jest uwarunkowana jej funkcją: podporową , nośną i amortyzacyjną . Budowa stopy jest dostosowana przede wszystkim do lokomocji. Czynnikiem negatywnie wpływającym na jej ukształtowanie i wydolność jest przeciążenie . - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/1.jpg)
WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCHWADY STATYCZNE
KOŃCZYN DOLNYCH
![Page 2: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/2.jpg)
BUDOWA I CZYNNOŚĆ STOPY
Jest uwarunkowana jej funkcją: podporową, nośną i amortyzacyjną.
Budowa stopy jest dostosowana przede wszystkim do lokomocji.
Czynnikiem negatywnie wpływającym na jej ukształtowanie i wydolność jest przeciążenie.
Obciążanie części stopy zależy od przebiegu osi anatomicznej całej kończyny w stosunku do osi mechanicznej.
![Page 3: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/3.jpg)
ODCHYLENIA BUDOWYODCHYLENIA BUDOWY
NOWORODEK:
Prawidłowością rozwojową jest szpotawe ustawienie kości piszczelowej i zgięciowe ustawienie stawów kolanowych i biodrowych (pozostałość ułożenia wewnątrzmacicznego).
Ustawienie szpotawe utrzymuje się w pierwszym roku życia z tendencją do stopniowego zmniejszania.
![Page 4: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/4.jpg)
SZPOTAWOŚĆ
Jest to odchylenie odcinka obwodowego kończyny względem osi całego ciała do wewnątrz.
![Page 5: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/5.jpg)
W drugim roku życia dziecka szpotawość znika i stopniowo przechodzi w fizjologiczną koślawość (wynosi 4-5 cm).
Jest to charakterystyczne do wieku 6 lat z tendencją zanikową. Koślawość częściej występuje u dziewczynek o wiotkich postawach typu astenicznego (smukła budowa ciała).
KOŚLAWOŚĆ
Koślawość to odchylenie osi odcinka obwodowego kończyny od osi całego ciała na zewnątrz.
![Page 6: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/6.jpg)
W prawidłowych warunkach u dorosłego człowieka oś (nośna) kończyny dolnej przebiega przez: środek głowy kości udowej, środek rzepki, środek stawu skokowego i rzutuje na II palec (LINIA MIKULICZA).
STOPA MAŁEGO DZIECKAMa dużą podściółkę tłuszczową, mięśnie wysklepiające
stopę słabe, koordynacja stabilizatorów stopy jest niedostateczna, a sklepienie nieznaczne. W związku z tym w celu zwiększenia równowagi (płaszczyzny podparcia) dziecko chodzi w szerokim rozkroku, obciążając przyśrodkowe krawędzie stóp. Nie jest to płaskostopie traktowane jako wada. Stan taki występuje między 3 a 5 rokiem życia. Ale w tym okresie widoczne jest już koślawe lub szpotawe ustawienie kości piętowej.
DOROSŁA POSTAĆ STOPYW wieku 12 – 14 lat stopa ma już postać prawie dorosłą.
OŚ NOŚNA KOŃCZYNY DOLNEJ
![Page 7: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/7.jpg)
Istotną sprawą jest wczesne zdiagnozowanie wszelkiego rodzaju odchyleń ze względu na okresy intensywnego rozwoju i nawarstwiające się w nich procesy wzrostu, które przyczyniają się do szybkiego postępowania i utrwalania zniekształceń, które w efekcie obejmują również układ kostny.
Ze względu na funkcje stopy wymaga ona wydolnego statycznie i dynamicznie układu kostnego, więzadłowego i mięśniowego.
![Page 8: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/8.jpg)
UKŁAD KOSTNY
Stanowi bierny element w budowie stopy. Charakteryzuje go szczególna architektura zewnętrzna i wewnętrzna, która zapewnia utrzymanie ciężaru ciała oraz posiada on zdolność dostosowywania się do zmian: podłoża, obciążenia, pozycji i ruchów.
ARCHITEKTURA ZEWNĘTRZNA:
Jest systemem łuków podłużnych i poprzecznych (są to „resory” rozciągające się pod wpływem obciążenia – ucisku, następnie wracają, po usunięciu obciążenia, do stanu wyjściowego).
![Page 9: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/9.jpg)
ŁUKI STOPYŁUKI STOPY• ŁUK PODŁUŻNY PRZYŚRODKOWY (DYNAMICZNY):
guz piętowy, kość łódkowata, klinowata przyśrodkowa i głowa I kości śródstopia. Szczyt stanowi kość łódkowata, wysokość łuku ok. 2,5 cm od podłoża.
• ŁUK PODŁUŻNY BOCZNY (STATYCZNY):guz piętowy, kość sześcienna i głowa V kości śródstopia. Wysokość łuku ok. 5 mm od podłoża.
prawidłowy wysoki płaski
![Page 10: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/10.jpg)
ŁUKI STOPY c.d.
• ŁUK POPRZECZNY PRZEDNI (OBWODOWY):łączy głowy kości śródstopia (nie istnieje u zwierząt, jest efektem adaptacji do dwunożnego trybu życia).
Podczas obciążenia stopy ulega spłaszczeniu – stopa opiera się o podłoże głowami wszystkich kości śródstopia. W warunkach odciążenia łuk powinien opierać się głównie na I i V głowie kości śródstopia.
• ŁUK POPRZECZNY TYLNY:przechodzi przez trzy kości klinowate i kość sześcienną.
![Page 11: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/11.jpg)
W warunkach prawidłowych układ punktów podparcia stopy odciążonej powinien tworzyć trójkąt:
kość piętowa
głowa V kości śródstopia głowa I kości śródstopia
![Page 12: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/12.jpg)
Szkielet stopy wiąże układ więzadłowo – torebkowy, który stanowi stabilizację bierną.
Za stabilizację czynną odpowiadają mięśnie.
• ZA PODŁUŻNE WYSKLEPIENIE STOPY ODPOWIADAJĄ MIĘŚNIE:piszczelowy przedni, piszczelowy tylny, strzałkowy długi, trójgłowy łydki, zginacze palców i paluchaoraz mm krótkie („własne”) podeszwowej strony stopy
• ZA POPRZECZNE WYSKLEPIENIE STOPY ODPOWIADAJĄ MIĘŚNIE:piszczelowy tylny, strzałkowy długii przywodziciel palucha (zwłaszcza głowa poprzeczna)
![Page 13: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/13.jpg)
RODZAJE ZNIEKSZTAŁCEŃRODZAJE ZNIEKSZTAŁCEŃ
Wady stóp różnią się:• okresem występowania,• charakterem zmian zniekształcających,• etiologią (pochodzeniem)• oraz stopniem zaawansowania zmian
Najczęściej spotykane wady to:• stopa końska,• stopa szpotawa,• stopa końsko – szpotawa,• stopa piętowa,• stopa wydrążona,• stopa koślawa,• stopa płaska
![Page 14: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/14.jpg)
Stopa wydrążona
Zdjęcia ze ścieżki podometrycznej
![Page 15: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/15.jpg)
STOPA PŁASKASTOPA PŁASKA
Stosuje się różny podział ze względu na lokalizację spłaszczenia:
• płaska podłużnie z koślawością kości piętowej lub bez,
• płaska poprzecznie z paluchem koślawym (hallux valgus)lub bez koślawości palucha,
• płasko – koślawa ze zniesieniem obu łuków (podłużnego i poprzecznego)
![Page 16: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/16.jpg)
Stopa płasko – koślawa
Stopa pronująca
![Page 17: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/17.jpg)
Ze względu na stopień zaawansowania procesu patologicznego wyróżnia się okresy rozwoju stopy płaskiej podłużnie:
• stopa płaska niewydolna,• stopa płaska wiotka,• stopa płaska przykurczona,• stopa płaska zesztywniała
strefa działań nauczyciela WF, gimnastyki korekcyjnej
ROZWÓJ STOPY PŁASKIEJ PODŁUŻNIE
![Page 18: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/18.jpg)
STOPA PŁASKA NIEWYDOLNASTOPA PŁASKA NIEWYDOLNAStanowi najlżejszą formę płaskostopia, obejmuje
niewydolność mięśniową.
Charakterystyka:
W odciążeniu łuki stopy ukształtowane są prawidłowo.
W obciążeniu ciężarem własnym lub dodatkowym ulegają spłaszczeniu.
Z reguły nie występuje koślawość kości piętowej. Jeśli jest, to we wspięciu na palce zanika.
Obserwuje się występowanie bolesności po: długim marszu, staniu, itp., która lokalizuje się głównie po stronie przyśrodkowej sklepienia podłużnego:
rozcięgno podeszwowe i m. piszczelowy tylny.
![Page 19: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/19.jpg)
STOPA PŁASKA WIOTKA STOPA PŁASKA WIOTKA
W tym przypadku występuje niewydolność więzadłowa.
Charakterystyka:
W odciążeniu łuki stopy są nieco spłaszczone, co pogłębia się podczas obciążenia.
Występuje koślawość kości piętowej. Jeżeli była już w stopie płaskiej niewydolnej, to we wspięciu na palce nie znika.
Obserwuje się występowanie bolesności w stawie skokowo – piętowo – łódkowym i rozcięgnie podeszwowym na wysokości guza piętowego.
![Page 20: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/20.jpg)
DZIAŁANIE KOREKCYJNE- STOPA PŁASKA NIEWYDOLNA I WIOTKA
DZIAŁANIE KOREKCYJNE- STOPA PŁASKA NIEWYDOLNA I WIOTKA
Przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych. Wyrobienie odruchu, a następnie nawyku prawidłowego
ustawiania i obciążania stopy w warunkach odciążenia i obciążenia, w staniu, chodzie, itp.
Celem ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni osłabionych oraz (jeśli występuje) rozciągnięcie przykurczów.
Wzmacnianie mięśni może być prowadzone wyłącznie po wcześniejszym wyegzekwowaniu prawidłowego ustawienia stopy, z trójpunktowym podparciem.
Zasada ta obowiązuje przy każdym ćwiczeniu stóp. Jej nieprzestrzeganie może doprowadzić do pogorszenia wady.
![Page 21: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/21.jpg)
DZIAŁANIE KOREKCYJNE c.d.
Przy koślawości kości piętowej występuje przykurcz ścięgna piętowego (Achillesa), jeśli więc m. trójgłowy łydki będzie wzmacniany bez uprzedniego skorygowania pięty, to nastąpi utrwalanie i pogłębianie wadliwego położenia.
Ułatwienie w przyjmowaniu i utrzymywaniu skorygowanej pozycji stopy stanowią pozycje odciążające.
W związku z tym, że najczęstszą przyczyną płaskostopia statycznego jest niewydolność układu mięśniowo – więzadłowego, stosuje się trzy kryteria doboru ćwiczeń.
![Page 22: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/22.jpg)
KRYTERIA DOBORU ĆWICZEŃKRYTERIA DOBORU ĆWICZEŃ
I KRYTERIUM: DOZOWANE OBCIĄŻENIE CIĘŻAREM CIAŁA
Stopień odciążenia lub obciążenia zależy od pozycji wyjściowej:
• leżenie przodem z kolanami ugiętymi,• leżenie tyłem, kkd ugięte, stopy oparte o ścianę
lub drabinki,• leżenie tyłem, kkd ugięte, stopy oparte o podłoże,• siad na podwyższeniu, stopy oparte o podłoże,• stanie obunóż,• stanie obunóż z utrzymaniem jakiegoś ciężaru,• stanie jednonóż,• marsz, podskoki, zeskoki• długotrwałe utrzymywanie pozycji stojącej
![Page 23: WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081416/5681596e550346895dc6adaa/html5/thumbnails/23.jpg)
II KRYTERIUM: ANATOMICZNE
Przy doborze ćwiczeń należy uwzględnić położenie i funkcję mm wysklepiających stopę, czyli rodzaje ruchów charakterystycznych dla tych mięśni.
III KRYTERIUM: DZIELĄCE ĆWICZENIA NA ANALITYCZNE I SYNTETYCZNE
Podczas postępowania analitycznego wzmacnia się poszczególne grupy mięśniowe.
Ćwiczenia syntetyczne aktywizują całą stopę (ruchy lokomocyjne: marsze, biegi, itp.). Muszą one stanowić stały element postępowania korekcyjnego ze względu na ich stałą obecność w życiu codziennym.