vrije-clb-koepel vzw oktober 2010 kansenbevordering: het referentiekader
TRANSCRIPT
![Page 1: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/1.jpg)
Vrije-CLB-Koepel vzw
Oktober 2010
Kansenbevordering: het referentiekader
![Page 2: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/2.jpg)
Vrije-CLB-Koepel vzw
Belang van een theoretisch kader
Praktijkervaring is het belangrijkste Een theoretisch kader kan helpen om de
inzichten die daaruit gegroeid zijn te synthetiseren
Goed als tegenwicht tegen vaak onbewuste theoretische kaders (‘beliefs’): “het zit in de genen” “eigen schuld dikken bult!”
![Page 3: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/3.jpg)
Vrije-CLB-Koepel vzw
Overzicht
1. Armoede: de feitelijke situatie 2. Analyse: oorzaken en gevolgen van
armoede (de armoedecirkel)3. Armoede leidt tot zwakke schooluitslagen:
enkele feiten en cijfers4. Oorzaken5. Remedies; de rol van CLB
![Page 4: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/4.jpg)
Vrije-CLB-Koepel vzw
1. Armoede: de feitelijke situatie
![Page 5: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/5.jpg)
Wat noemen we ‘arm’?
Objectieve armoedegrens = 60% van het mediaan equivalent inkomen in België899 €/m. voor een alleenstaande
Subjectieve armoedegrens = het gevoel de eindjes…
Leefloon (alleenstaande)= 740 €/m. Minimumloon =1118 €/m. Studie Katholieke Hogeschool Kempen: 980€
is nodig voor een menswaardig bestaan in ons land
![Page 6: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/6.jpg)
Armoede in ons land: algemeen (Jaarboek Armoede…)
OBJECTIEF: Vlaanderen: 11% van de mensen is arm België: 15% van de mensen is arm (=1,6
miljoen) Wallonië: 19% van de mensen is arm Brussel: 25% van de mensen is arm Europa: 17% van de mensen is arm (84
miljoen)
SUBJECTIEF: Vlaanderen: 11,7% België: 16,6%
![Page 7: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/7.jpg)
Armoede in België: nog cijfers
5% van de werkende bevoling is arm (‘working poor’)
Naast de 15% armen zitten nog 20% op of net boven de armoedegrens = in totaal 35% ‘bestaanonzeker’
17 000 daklozen 100 000 mensen doen een beroep op één
van de 9 voedselbanken in ons land
![Page 8: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/8.jpg)
Armoede volgens regio van herkomst
(België, 2001, armoedegrens 60% mediaan)
(‘De kleur van armoede’, KBS, 2007)
Herkomst % armen
Belgisch 10,16 %
Europees 14,99 %
Niet-Europees 29,85 %
Turks 58,94 %
Marokkaans 55,56 %
Italiaans 21,49 %
TOTAAL 12,66 %
![Page 9: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/9.jpg)
Gemiddeld belastbaar netto-jaarinkomen (België, 2004)
Deciel Inkomen
1 1 727 €
2 7 853 €
3 10 885 €
4 13 373 €
5 16 454 €
6 19 948 €
7 23 983 €
8 29 959 €
9 40 218 €
10 75 446 €
![Page 10: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/10.jpg)
Vermogens: verdeling
![Page 11: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/11.jpg)
Verdeling: vermogen 10% rijksten
![Page 12: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/12.jpg)
Ongelijke verdeling van de rijkdom in ons land (België)
De 30% armsten hebben 5,6% van het Belgische vermogen
De 10% rijksten 49,6% van het Belgische vermogen
![Page 13: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/13.jpg)
Kansarmen in het Vlaamse onderwijs
21% van de leerlingen in Vlaanderen is GOK-leerling (cfr. 11% van de Vlamingen is arm)
GOK-leerling = leerling die beantwoordt aan één of meer GOK (armoede)-indicatoren: Moeder lage scholingsgraad (geen HSO) Gezin krijgt een schooltoelage Trekkende bevolking Kind geplaatst Additioneel: Thuistaal Niet Nederlands
![Page 14: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/14.jpg)
GOK-indicatoren: wat weten we (of kunnen we weten)?
Op schoolniveau (aantallen): via de school of via Agodi: Aantal leerlingen dat beantwoordt aan AL de verschillende
GOK-indicatoren (berekening werkingsbudget): Moeder laag opleidingsniveau Schooltoelage Leerling woont in kansarme buurt Thuistaal Niet Nederlands
Per leerling: de scholen kennen de leerlingen die beantwoorden aan 4 van de 5 GOK-criteria: Moeder laag opleidingsniveau (geen SO) Thuisloos Trekkende bevolking Thuistaal niet Nederlands(NIET: KRIJGT SCHOOLTOELAGE: privacy)
![Page 15: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/15.jpg)
CLB-omkadering kansarmoede
Pieter Breughel (Brussel): 8,96 De Wissel (Antwerpen): 8,91 Waas en Dender: 5,84 Kempen: 4,91 Gent: 4,61 Kompas (Mechelen): 3,10 Maasland: 2,39 Kortrijk: 2,35 Genk: 2,20
Leuven: 1,19 Halle: 1,16 Aalst: 1,15 Torhout: 1,12 Hasselt: 1,08 Ninove: 1,08 Menen: 1,03 Waregem: 0,98 Neerpelt: 0,98 Ieper: 0,97 Vorselaar (AMI 1): 0,95 Veurne: 0,94 Eeklo: 0,92
Tongeren: 1,67 Beringen: 1,64 Brugge: 1,57 Houthalen: 1,56 Mortsel (AMI 2): 1,50 Brasschaat (VNK): 1,49 Roeselare: 1,40 Asse (NWB): 1,38 Oostende: 1,34 Oudenaarde (ZOV): 1,29
Wetteren: 0,81 Tielt: 0,76 Bree: 0,71 Deinze: 0,61 Blankenberge: 0,58 Izegem: 0,55 Aarschot: 0,52 Diest: 0,51 Tienen: 0,45 Poperinge: 0,43 Haacht: 0,17
![Page 16: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/16.jpg)
Conclusies (feitelijke situatie)
1. In elke gemeente zijn heel wat kansarme gezinnen aanwezig (vaak verborgen armoede)
2. Kansarmoede, breder dan generatiearmoede (bv. lage scholingsgraad ouders, lage ‘SES’), is overal sterk aanwezig
![Page 17: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/17.jpg)
2. Analyse: oorzaken en gevolgen van armoede
![Page 18: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/18.jpg)
Socio-economische status (SES)
Kansarmoede (‘lage SES’) van een gezinheeft te maken met: Financiëel kapitaal: inkomen, bezit, woonst => afhankelijk
van het inkomen (werksituatie ouders) Menselijk kapitaal: gezondheid Sociaal kapitaal: kennissenkring, steun/trauma’s… Cultureel kapitaal: scholing van de ouders
Scholingsgraad moeder (cfr. GOK) (of vader) is een goede indicator voor kansarmoede
![Page 19: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/19.jpg)
Armoedecirkel
ARMOEDE (financieel kapitaal)
GEVOLGEN VAN ARMOEDE Minder menselijk kapitaal (gezondheid) Minder sociaal kapitaal Minder cultureel kapitaal
![Page 20: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/20.jpg)
De kansarmoedecirkel
ZwakkeSCHOOL-UITSLAGEN
Minderwaardig of geen
WERK
Laag
INKOMEN
WeinigSOCIAAL en KULTUREEL KAPITAAL
Slechte
HUISVESTINGen BUURT
OngezondeVOEDING enLEVENSWIJZE
Zwakke
GEZONDHEID
SOCIALE UITSLUITING
Weinig
ONDERSTEUNING
in het gezin
![Page 21: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/21.jpg)
Een aspect van de armoedecirkel
ARMOEDE (ouders)
Zwakke SCHOOLuitslagen (kinderen)
![Page 22: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/22.jpg)
Lage schooluitslag leidt vaak tot armoede later
Lage schooluitslagen =>zwakke positie op de arbeidsmarkt (slecht betaald werk, geestdodend werk, ongezond werk…)
Gevolgen: Laag inkomen Zwakke gezondheid Geen verdere ontwikkeling
![Page 23: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/23.jpg)
Lage scholing leidt tot werkloosheid (cijfers VDAB 2008)
Schoolverlaters nog werkloos na 1 jaar: 35% van de laaggeschoolden 15% van de middengeschoolden 7% van de hooggeschoolden
![Page 24: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/24.jpg)
Armoederisico
Lage opleiding: 23% Gemiddelde opleiding: 11% Hoge opleiding: 6%
![Page 25: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/25.jpg)
3. Armoede (ouders) leidt vaak tot zwakke schooluitslagen (kinderen): cijfers
![Page 26: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/26.jpg)
Pct 3-jarigen niet in kleuteronderwijs
Naar diploma moeder
11,8
12,3
3,3
3,4
4,1
0 5 10 15
Unief
HOBU
HSO
LSO
Geen of LO
©
I. N
icai
se
![Page 27: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/27.jpg)
Pct leerlingen in buitengewoon lager onderwijs
Naar diploma moeder
10,2
9,6
1,4
2
0
0 5 10 15
Unief
HOBU
HSO
LSO
Geen of LO
©
I. N
icai
se
![Page 28: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/28.jpg)
Achterstand in 1° en 6° lj LONaar diploma moeder
20,9
7,9
12
3,45,4
0
30,6
14,516,7
2
0
5
10
15
20
25
30
35
1° leerjaar 6° leerjaar
Geen of LO
LSO
HSO
HOBU
Unief
©
I. N
icai
se
![Page 29: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/29.jpg)
Studieoriëntering naar socio-economisch deciel
![Page 30: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/30.jpg)
(Geen) toegang tot HO
0
10
20
30
40
50
60
1 2 3 4 5 6 7 8 9
geen HSO BSO 6° jaar
Beroep vader1= arbeider
2= zelfst./landb. 3= bediende
4= vrij beroep/ ond.leider
5= hoger bediende, kaders
Diploma moeder6= geen of LO
7= LSO8= HSO9= HO
©
I. N
icai
se
![Page 31: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/31.jpg)
4. Armoede leidt tot zwakke schooluitslagen: analyse
FACTOREN:
Achterstandsverwerving thuis
Achterstelling op school
![Page 32: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/32.jpg)
Andere factoren?
Aangeboren aanleg De aangeboren aanleg kunnen we niet meten Er is (dus) geen wetenschappelijke evidentie over een
gemiddeld ‘mindere’ aanleg bij kansarme groepen Alleszins is het belang van de ‘milieufactor’ (kansen) wel
wetenschappelijk aan te tonen
Eigen inspanningen Ook de kracht om zich in te spannen wordt mee bepaald
door de kansen die men heeft meegekregen Kansarmen doen wel degelijk vaak hun uiterste best! Ieder van ons zou, in gelijkaardige levensomstandigheden,
zich op eenzelfde wijze gedragen als de kansarmen!
![Page 33: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/34.jpg)
SPOOR 1: Achterstandsverwerving buiten de school
De KANSEN die het kind krijgt in het gezin (en daarbuiten):
1. Financieel kapitaal2. Menselijk kapitaal (gezondheid)3. Sociaal kapitaal4. Cultureel kapitaal
![Page 35: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/35.jpg)
1.Financieel kapitaal
Aspecten: Huisvesting (bv. eigen kamer) Buurt (bv. speelgelegenheid) Comfort (bv. internet, boeken, tijdschriften) Gezinsactiviteiten (bv. reizen, uitstappen) Schoolkosten
![Page 36: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/36.jpg)
2.Menselijk kapitaal (gezondheid)
‘Arm maakt ziek’ (factoren): Voeding Gezondheidszorg Levensgewoonten WoonomstandighedenAspecten: Hygiëne Tanden Lichaamsgewicht Fitheid …
![Page 37: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/37.jpg)
3.Sociaal kapitaal
Rolmodellen volwassenen peergroup
Hulpbronnen Bekenden waar men een beroep kan op doen Vertrouwdheid met voorzieningen
Houding van de ‘samenleving’ Waar je staat op de ‘sociale ladder’ Hoe men met je ‘omgaat’
![Page 38: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/38.jpg)
4.Cultureel kapitaal
Scholingsgraad ouders (moeder) Taalgebruik thuis Cognitieve stimulering Gezinscultuur (bv. leescultuur) Opvoeding (vaardigheden en attitudes) Socio-emotioneel klimaat
NEGATIEF KAPITAAL: draaglast Spanningen, ruzie, geweld Problemen allerlei (financies, verslaving, school, gerecht,
…) …
![Page 39: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/39.jpg)
De NEERSLAG op het kind
Gezondheidstoestand Cognitieve ontwikkeling (kennis, inzicht,
taal) Vaardigheden (bv. schoolse vaardigheden) Socio-emotionele onwikkeling (o.a.
zelfbeeld, zelfvertrouwen, attitudes…)
=>minder KANSEN van thuis uit
![Page 40: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/40.jpg)
In elk kind zijn ook POSITIEVE KRACHTEN
aanwezig (talenten; competenties)! bv.:
•Kunnen overleven (weerbaarheid, veerkracht, zelfredzaamheid…)•Echtheid, ‘direct’ zijn (je weet weet wat je er aan hebt)•Emotionaliteit, warmte•Loyauteit •Dankbaarheid, respect, nederigheid•Inlevingsvermogen, weten wat ‘tekort’ betekent •Fierheid •Humor•Hulpvaardigheid•Levenswijsheid
•Goed in sport•Handvaardig zijn•Praktische oplossingen vinden; ‘plan trekken’,…
![Page 41: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/41.jpg)
Spoor 2: Achterstelling op school
De KANSEN die het kind (niet) krijgt op school:1. Welbevinden Uitsluiting2. Betrokkenheid Vervreemding3. Goed afgestemd onderwijs Onterechte
vanzelfsprekendheden4. Breed onderwijs Eenzijdig cognitief5. Ondersteuning/hulp Mattheuseffect6. Positief verwachtingspatroon Pygmaleon7. Communicatie school-ouders Onbegrip
![Page 42: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/42.jpg)
1. Welbevinden Uitsluiting
School- en klasklimaat: zich ‘thuis voelen’(voorwaarde tot leren!) Relatie kind – leerkracht Relatie tussen de leerlingen
VooroordelenOnbegripUitsluiting
![Page 43: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/43.jpg)
2.Betrokkenheid Vervreemding
‘Middenklassecultuur’: aansluiting bij de leefwereld? wordt het kind geboeid?
![Page 44: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/44.jpg)
3.Afgestemd onderwijs onterechte vanzelfsprekendheden
Vertrekt het onderwijs van de beginstituatie van het kind (cfr. achterstandsverwerving)?
Schoolse taal Schoolse attitudes …
![Page 45: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/45.jpg)
4.Breed onderwijs Eenzijdig cognitief
Herkent men de positieve competenties van (kansarme) kinderen? Cfr. ‘breed evalueren’
Maakt de school gebruik van deze competenties? Zelfsturende competenties (zelfredzaamheid,
doorzettingsvermogen, kritische zin…) Sociale competenties (loyaliteit, echtheid,
samenwerken, assertiviteit…) Motoriek Humor …
![Page 46: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/46.jpg)
5.Ondersteuning/hulp Mattheuseffect
Mattheuseffect: meestal krijgen de beste leerlingen de meeste aandacht van de leerkracht!
(kansarme leerlingen verdienen juist MEER ondersteuning!)
![Page 47: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/47.jpg)
6.Positief verwachtingspatroon Pygmaleon
Pygmaleoneffect = self fulfilling profecy
Kansarme kinderen worden meestal onderschat (inhaalbeweging is mogelijk!)
Daardoor wordt de lat voor hen soms te laag gelegd.
![Page 48: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/48.jpg)
7.Communicatie school-ouders Onbegrip
De school vormt een hoge drempel Twee verschillende (sub-)culturen Wederzijdse vooroordelen Gebrek aan communicatie kan leiden tot
onbegrip Belang van een vertrouwensband tussen
leerkracht en ouders
![Page 49: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/49.jpg)
5. Remedies (wat gedaan?)
• Spoor 1: Tegen de achterstandsverwerving buiten de school => Empowerment van de gezinnen/buurt
• Leerlingenbegeleiding (kansarme lln)• Opvoedingsondersteuning: bv. oudergroepen• Activering van de buurt• …
• Spoor 2: Tegen de achterstelling op school => Schoolondersteuning (KB)
• Ondersteuning leerkrachten• Ondersteuning schoolbeleid (GOK; KB)• Brede school• …
![Page 50: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/50.jpg)
Rol van CLB: cfr. inleiding
Duidelijke opdracht voor CLB! CLB-decreet, art. 22
‘Het centrum begeleidt prioritair en intensief die leerlingen die in hun ontwikkeling en leerproces bedreigd worden. Het centrum besteedt daarbij bijzondere aandacht aan die leerlingen die door hun sociale achtergrond en leefsituatie leerbedreigd zijn’
BVR operationele doelstellingen (CLB-profiel) GOK-decreet Extra-omkadering CLB voor kansarmoede …
![Page 51: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/51.jpg)
Wat kan het CLB doen?
CLB geen factor van uitsluiting: Basisinzichten voor elke medewerker Vaardigheden Basishouding
Schoolondersteuning Taalvaardigheidsonderwijs School- en klasklimaat t.o.v. kansarmen Communicatie kansarme ouders – school
Ouderondersteuning
Ondersteuning van kansarme leerlingen
Netwerkvorming
![Page 52: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/52.jpg)
Enkele aandachtspunten voor CLB
Kansarmoede niet opvatten in de breedste zin want dan verliest de term zijn zin (iedereen wordt dan “kansarm”)
Kansarmoede ook niet enkel opvatten in de enge betekenis: lage ‘SES’ betekent minder kansen hebben wegens minder ‘kapitaal’ en meer kans op uitsluiting. Scholingsgraad moeder is belangrijke indicator.
![Page 53: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/53.jpg)
Enkele aandachtspunten voor CLB
1. Detecteer de verborgen armoede; herken de signalen: cfr. ‘signalenchecklist’ (Dossier Klasse - de eerste lijn)
2. Hou bij iedere activiteit rekening met de brede groep van laaggeschoolden (kansarmen in de brede zin; niet-middenklasse)
![Page 54: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/54.jpg)
Enkele aandachtspunten voor CLB
Basishouding t.a.v. kansarmen: gelijkwaardigheid, respect, begrip (cfr. HGD en FD)
Verlaag de drempel van het centrum (=stap zelf naar de mensen) cfr. 10 tips Recht-Op.
Bouw een vertrouwensrelatie uit met kansarme ouders en leerlingen (cfr. 15 tips Recht-Op over communiceren). Werk aan VERBONDENHEID (cfr. Bind-Kracht)
![Page 55: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/55.jpg)
Aandachtspunten
Geef verstaanbare info Faire diagnostiek (FD) en faire
schoolloopbaanbegeleiding (OLB) Werk mee aan/initieer preventieve acties in
samenwerking met andere organisaties Coach de leerkracht en de school
(schoolondersteuning, GOK) Werk een centrumplan/vestigingsplan uit
mbt KB en GOK
![Page 56: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/56.jpg)
Bronnen
Zie intranet www.vclb-koepel.beBegeleiding => Kansenbevordering
‘Gelijke onderwijskansen en kansenbevordering als antwoord op sociale ongelijkheid’ in ‘GOKken op de toekomst (Wolters Plantyn, 2006)
Toetsstenen Faire Diagnostiek (VCLB-Service)
Klasse: Dossier Kansarmoede Dossier CLB ‘van wantrouwen naar dialoog’
(Recht-Op Kiel)
![Page 57: Vrije-CLB-Koepel vzw Oktober 2010 Kansenbevordering: het referentiekader](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062307/5551a0f04979591f3c8bb86b/html5/thumbnails/57.jpg)
CLB KAN HET VERSCHIL MAKEN VOOR KANSARME LEERLINGEN !
CLB KAN EEN POSITIEVE INVLOED UITOEFENEN OP HET SCHOOLKLIMAAT!