vorm&factoren kostenkengetallen assetsec11c305-b768-4d5d-952d... · de onzekerheid en de kans...
TRANSCRIPT
VORMFACTOREN
&KOSTENKENGETALLEN Assets
ARCADIS VORMFACTOREN & KOSTENKENGETALLEN
VOORWOORD
START INHOUD 2
Om verantwoorde keuzes te maken voor de huisvesting, is het van belang om inzicht te hebben in de kosten van het beheer en gebruik van een pand en van de kosten behorende bij nieuwbouw of renovatie.In deze publicatie geven wij u een handreiking voor het bepalen van de kosten van nieuwbouw of renovatie en de bijbehorende exploitatiekosten. Hiermee kunt u de kosten van uw gebouw over de volledige levensduur van uw gebouw bepalen en op basis daarvan weloverwogen beslissingen nemen.
De data in deze publicatie is gebaseerd op projecten van de afgelopen jaren waarbij Arcadis betrokken is geweest. Deze zijn door ons geanalyseerd op zowel vorm als kosten, om een database van projectgegevens op te kunnen bouwen. Op basis van deze analyse is deze publicatie tot stand gekomen. De peildatum van de in deze publicatie opgenomen kosten is januari 2016.
We hebben de opgenomen informatie laten valideren door het onafhankelijke kennisinstituut BDB. Zij heeft onze gegevens vergeleken met haar database en geconstateerd dat onze informatie binnen de bandbreedten van de data van BDB past.
Wij zijn er van overtuigd dat we door het delen van kennis inzicht geven in kostenbeïnvloedende factoren. Heeft u vragen of opmerkingen, kunt u contact opnemen met Arcadis Costmanagement: 088 – 426 15 91 of [email protected].
De adviseurs van Arcadis Costmanagement.
Wat kost een gebouw? En wat zijn de bijbehorende exploitatiekosten? Dat zijn regelmatig terugkerende vragen voor de financial engineers van Arcadis.
INHOUD
15
16171819
2021
2223
24252627
28293031
323334
02
040607080910111213
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED
INDUSTRIE EN BEDRIJFSGEBOUWEN
GEZONDHEIDSZORG
WONEN
ONDERWIJS EN WETENSCHAP
SPORT, CULTUUR EN LEISURE
35
3638
START INHOUD 3
START INHOUD 4
1. Inleiding
INLEIDINGLIFE CYCLE
Deze publicatie omvat data van de volledige lifecycle van een gebouw ter onder-steuning van onderzoek en besluitvorming. Per objecttype geven we een aantal kostenbepalende factoren, vormfactoren en kostenkengetallen voor nieuwbouw of renovatie en kengetallen van de exploitatiekosten. Ook de sloopkosten en de kosten van eventueel benodigde asbestverwijdering zijn opgenomen. Hiermee is het mogelijk om de totale kosten over de volledige levensduur van een pand te kunnen bepalen en gedurende de ontwerpfase vroegtijdig hiermee rekening te kunnen houden.
GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN
De data in deze publicatie heeft diverse toepassingsmogelijkheden: • Het bepalen van een indicatief investerings- of exploitatiebudget• Het toetsen van een (probabilistische) raming of begroting• Het toetsen van de gebouwvorm• Inzicht krijgen in de kostenbepalende factoren van een elementcluster• Inzicht krijgen in de kostenbepalende factoren van een gebouwtype• Inzicht krijgen in de bandbreedten van de kosten per elementcluster• Benchmarking
Ieder project is uniek met zijn eigen specifieke kenmerken. Bij gebruik van deze informatie is het van belang om deze projectspecifieke kenmerken mee te wegen. Deze kenmerken kunnen leiden tot afwijkingen van de waarden zoals weergegeven in deze publicatie.
Van alle informatie geven we een bandbreedte weer: de laagste waarde, de top waarde (de meest waarschijnlijke waarde) en de uiterste waarde. De meeste projec-ten bevinden zich binnen deze bandbreedten. Desondanks zullen er projecten zijn die zich buiten deze bandbreedte bevinden. Ieder project is uniek met zijn eigen specifieke kenmerken die kunnen leiden tot afwijkingen van de waarden. U vindt een toelichting hoe u om kunt gaan met bandbreedten en spreidingen.
1De informatie in deze publicatie gegevens van gebouwen in diverse marktsectoren. Deze gegevens zijn gebaseerd op projecten van de afgelopen jaren.
START INHOUD 5
Ook geven we een toelichting van de gehanteerde methodieken voor bouwkosten, investeringskosten en de exploitatiekosten, waarbij per kostenonderdeel wordt aangegeven wat de kostenbepalende factoren zijn. Tevens wordt bij de informatie per gebouwtype nog ingegaan op de specifieke functieafhankelijke kostenbepalende factoren.
Kostenkengetallen zijn onder meer afhankelijk van andere elementen. Deze relaties zorgen er voor dat wanneer voor een bepaalde vormfactor wordt gekozen, dit invloed kan hebben op andere elementclusters. Voorbeeld: een ontwerp heeft een hoge factor voor de open gevel. Dit geeft een hogere warmtelast en vraagt dus meer koelvermogen. Dit zorgt voor hoge kosten voor elementcluster gevel, maar ook voor hogere kosten voor elementcluster W-installaties.
De kostenkengetallen hebben verschillende eenheden. Het is alleen mogelijk om kosten met dezelfde eenheid op te tellen. Indien gewenst kunnen kostenkengetallen worden omgerekend naar de gewenste eenheid met behulp van de vormfactoren.
Het prijspeil van de kostengegevens in deze publicatie is januari 2016. Om de kosten-informatie in deze publicatie naar een ander prijspeil te brengen is het mogelijk om deze te indexeren. BDB heeft een toelichting gemaakt hoe u de kostendata in deze publicatie naar een ander prijsniveau kunt brengen en daarnaast wat het effect is van marktinvloeden en hoe u hiermee om kunt gaan.
Daarnaast geven we ook richtlijnen voor de meerkosten voor het duurzaam realiseren van een gebouw, wat de kosten zijn voor volledig of partieel sloopwerk en eventueel bijkomende asbestsanering. Ook de kosten voor het bouw- en woonrijp maken van een terrein komen aan bod.
Daarnaast nog de volgende aandachtspunten:• Aan de data in deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. • De waarden in de publicatie zijn gemiddelden en corresponderen niet met het ter
illustratie opgenomen beeldmateriaal.• Gezien de doelstelling van de kengetallen, zijn de kengetallen afgerond. • Het kostenniveau is gebaseerd op de wet- en regelgeving geldend per januari 2016.
START INHOUD 6
2WERKEN MET BANDBREEDTEN
2. Werken met bandbreedten
‘Wat kost het?’ Dit is de meest gestelde vraag in het vakgebied van een bouwkostendeskundige. Het antwoord luidt over het algemeen: ‘Dat ligt eraan’ en dan volgt er een bedrag en een opsomming van de factoren die er voor zorgen dat de kosten hoger of lager uit kunnen vallen. Gedurende de ontwerpfase wordt de raming herzien op basis van nieuwe informatie, wat leidt tot bijstellingen naar boven of naar beneden. De werkelijke prijs van een project blijkt pas bij de aanbesteding en dan nog zien we verschillen tussen inschrijvende partijen.
Een kostenraming is een benadering van de meest waarschijnlijke waarde voor de prijs van het project en deze wordt uitgedrukt in één getal. Ook risico’s worden vaak uitgedrukt als één opslagpercentage over het ramingsbedrag, bijvoorbeeld gebaseerd op een top 3 van risico’s. De onzekerheid en de kans op over- of onderschrijding wordt impliciet gelaten. Deze onzeker-heid kan echter ook expliciet worden gemaakt middels een probabilistische raming.
In een probabilistische raming geef je per variabele een globale kansverdeling aan (zie figuur 1). De top is de meest waarschijnlijke waarde, die je normaal gesproken in de raming zet. De linker- en rechterzijde geven de laagste en hoogste realistische waarde weer. Deze termen (laagste, top, uiterste) komen in deze publicatie telkens terug. Door deze benadering voor alle elementen toe te passen op de hoeveelheid en de prijs kan, met behulp van een statistisch rekenprogram-ma, een spreiding worden weergegeven voor het hele project (zie figuur 2). Uit deze berekening volgt meestal dat de meest waarschijnlijke waarde op basis van de spreidingen enigszins afwijkt van de optelling van alle topwaarden.
De analyse van een probabilistische raming geeft weer wat de spreiding is van de kosten van een project. Tevens wordt duidelijk hoe groot de kans is op budget over- of onderschrijding. Deze benadering geeft tevens inzicht in de posten die het meest bijdragen aan de onzekerheid en dus de grootste risico’s vormen. Naarmate de informatie toeneemt, neemt de gedetailleerd-heid van de raming toe en neemt de spreiding af.
Figuur-1: Driehoeksverdeling per element Figuur-2: Spreiding op projectniveau
START INHOUD 7
3. Kostenontwikkelingen (BDB)
Binnen de bouwkostenwereld maken we onderscheid tussen twee verschillende kostenniveaus:
Structureel kostenniveau: het structurele kostenniveau geeft de ontwikkeling van de productiekosten weer bij een evenwicht in vraag en aanbod op de aanbestedingsmarkt.
Conjunctureel kostenniveau: dit is het kostenniveau wat beïnvloed wordt door vraag en aanbod op de aanbestedingsmarkt. Het verschil tussen het structurele en conjuncturele kostenniveau geeft aan wat de marktwerking is.
Voor het begroten van projecten en om de kosten van projecten op verschillende momenten met elkaar te kunnen vergelijken, is het aan te raden om budgettering, ramingen, begrotingen op structureel kostenniveau te maken. Hierdoor wordt het markteffect uitgesloten en is het bijvoorbeeld mogelijk om eenvoudig het verloop van de kosten tijdens de ontwerpfase van een project te monitoren. Eventueel benodigde indexering van het structurele kostenniveau is mogelijk met behulp van de BDB Maandcijfers©.
De bedragen in deze publicatie zijn gebaseerd op de kostprijs op het moment dat vraag en aanbod op de aanbestedingsmarkt in evenwicht zijn. De bouw- en aanbestedingsmarkt is continu in beweging en als gevolg daarvan ook de kosten. Door schaarste wordt de prijs opgestuwd en overschot aan bouwcapaciteit drukt de kosten. Ook vernieuwingen en productieoptimalisaties hebben invloed op het kostenniveau, maar deze effecten hebben verschillende oorzaken.
Toelichting grafiek:In de grafiek is zichtbaar hoe het conjuncturele kostenniveau (rood) zich ten opzichte van het structurele kostenniveau (blauw) beweegt. Hierbij is het structurele kostenniveau als constante weergegeven.
BRON: BDB (088 - 426 16 00 OF [email protected])
KOSTENONTWIKKELINGEN3
STRUCTURELE EN CONJUCTURELE KOSTENONTWIKKELINGhistorie toekomst
Conjucturele kostenontwikkeling
Structurele kostenontwikkeling
heden
TIJD
KOST
ENO
NTW
IKKE
LIN
G
START INHOUD 8
4. Marktontwikkelingen (BDB)
MARKTONTWIKKELINGEN4Het effect van het moment van aanbesteden en de contractvorm kan na het vaststellen van het structurele kostenniveau verrekend worden. Dit kan bijvoorbeeld door middel van de BDB Marktindicator©. Dit is een percentage dat inzicht geeft in de verhouding tussen het structurele en conjuncturele kostenniveau.
VERLEDEN - HEDEN
Het kostenniveau van de in deze publicatie opgenomen bedragen is het structurele kostenni-veau van januari 2016. Vanaf 2009 hebben we gezien dat de bouwproductie is sterk gedaald, met als gevolg dat vele bouwers, installateurs en toeleveranciers failliet zijn gegaan en het aantal bedrijven sterk is verminderd. Inmiddels zien we dat de vraag een aanbod op de bouw-markt weer in evenwicht lijken te komen en dat het prijsniveau is gestabiliseerd.
TOEKOMST
Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van BDB Trends weer. Dit is een voorspelling van de marktontwikkelingen op de aanbestedingsmarkt. De verwachting is dat de komende periode de vraag naar bouwproductie gaat toenemen. Als gevolg van het verminderde aantal bouwbe-drijven is de capaciteit beperkter en zal de toenemende vraag resulteren in een hoger conjunc-tureel kostenniveau.
Toelichting grafiek:In de grafiek van de BDB Marktindicator© (doorgetrokken lijn) en BDB Trends© (gestippeld) is zichtbaar wat het conjuncturele kostenniveau is (rood) ten opzichte van het structurele kostenniveau (blauw). Hierbij is het structurele kostenniveau als constante weergegeven. BRON: BDB (088 – 426 16 00)
12,50%
10,00%
7,50%
5,00%
2,50%
0,00%
-2,50%
-5,00%
-7,50%
-10,00%
-12,50%
-15,00%
-17,50%
2007 20152008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2016 2017
START INHOUD 9
5. Vastgoedwaarde in relatie tot levensduur
Vastgoedwaardering staat al geruime tijd ter discussie en AFM en DNB scherpen hun voorwaarden aan. De vastgoedwaardering en de consistentie ervan, bepaalt de financieringsmogelijkheden. Het waarderen van vastgoed, het rekenkundig onderbouwen van de vastgoedwaarde, kan tot op heden gedaan worden aan de hand van verschillende waarderingsmethoden. De methoden hebben allen hun eigen uitgangspunten, eigenschappen en een bepaalde manier van benaderen. Momenteel wordt de comparatieve benadering het meeste toegepast om een vastgoedwaarde te bepalen.
Daarbij wordt er gebruik gemaakt van transactiegegevens van vergelijkbare objecten. Dit heeft als hoofdreden dat het uitvoeren van een waardering uit de comparatieve benadering het minste tijd in beslag neemt en er met relatief weinig informatie een waardering kan worden uitgevoerd. Voor een waardering zou het echter wenselijk zijn dat er rekening gehouden wordt met zowel de kosten als de inkomstenkant (DCF-methode).
AWM
Arcadis heeft met het Arcadis Waarde Moment (AWM®) een vastgoedwaarderingsmethode ontwikkeld voldoet aan de voorwaarden van AFM en DNB. De methode maakt gebruik van zowel de kosten- als opbrengstenkant van het vastgoedobject. De kostenkant is gebaseerd op basis van de fysieke kenmerken en de locatie van het object. Hiervoor worden onder andere bouw- en investeringskosten van vergelijkbare objecten gehanteerd. De bouw- en investerings-kosten zoals in deze publicatie zijn opgenomen zijn hiervan een voorbeeld. Daarnaast worden de opbrengsten van het object bepaald. Hierbij wordt er een verwachte huuropbrengst aangehouden, en wordt rekening gehouden wordt met een rendementseis en de jaarlijkse en periodieke kosten voor verbruik en instandhouding, zoals weergegeven in onze exploitatiekosten.Door middel van een statistische methode worden de kosten- en inkomstenbenadering gecom-bineerd, wat resulteert in een gewogen gemiddelde van beide waarden met een bijbehorende bandbreedte. Hieruit is af te lezen wat de meest waarschijnlijk vastgoedwaarde is en tussen welke waarden deze zich bevindt.
REALISTISCHE LEVENSDUUR
Een belangrijk uitgangspunt van het AWM is dat er gerekend wordt met een realistische levensduur. Hierdoor kan er een betere afweging plaatsvinden of het loont om te kiezen voor nieuwbouw in plaats van verbouwen, renoveren of verduurzamen. Het AWM houdt rekening met de volledige levenscycluskosten van het vastgoedobject.
VOORDELEN AWM
• Voor alle gebouwtypen en -functies.• Helder overzicht van de waarde bepalende factoren.• Maakt onderlinge verhouding van waarderingsmethoden inzichtelijk.• Maakt (on)zekerheid transparant.• Houdt rekening met verschillende risicoprofielen.• Doorrekenen van toekomstige functiewijzigingen.
5VASTGOEDWAARDE IN RELATIE TOT LEVENSDUUR
START INHOUD 10
6. Verduurzaming
Bij huisvestingsvraagstukken komt tegenwoordig altijd het onderwerp duurzaamheid aan bod. Wat zijn hierin de ambities? En wat zijn de mogelijkheden?
PEOPLE – PLANET – PROFIT
Wanneer we duurzaamheid vertalen naar onze gebouwde objecten, kunnen we stellen dat deze moeten voldoen aan de huidige eisen wat betreft functionaliteit en comfort (people), maar niet een dusdanig grote milieubelasting opleveren dat dit blijvende schade aan het milieu en klimaat veroorzaakt (planet), maar tegelijkertijd ook vanuit economisch oogpunt acceptabel is (profit).
People Planet ProfitVerhoogd comfort Lager water- en energieverbruik Lagere verbruikskosten
Meer werkplezier Minder afval Hogere verhuurbaarheid
Minder lichamelijke klachten Minder milieubelastende materialen Minder ziekteverzuim
HOE KUN JE DUURZAAMHEID METEN?
Voor het meetbaar maken van het te realiseren duurzaamheidsniveau bestaan er verschil-lende methodieken. De mogelijkheden zijn divers: je kunt deze methodieken gebruiken voor het verkrijgen van inzicht in de duurzaamheid van de panden voor de eigen organisatie, het is mogelijk om officiële certificaten te ontvangen om de duurzaamheid van het pand aan te tonen. De in Nederland meest gebruikte methodieken zijn GPR en BREEAM.
KOSTENINDICATIE VERDUURZAMING NIEUWBOUW
In onderstaande tabel staan de toeslagpercentages voor het verduurzamen van nieuwbouw-objecten ten opzichte van de ‘top’-waarden in de achterliggende informatie. Wanneer uw project afwijkt ten opzichte van de topwaarden, kunnen deze percentages anders zijn.
BREEAM * (pass) ** (good) *** (very good)
**** (excellent)
***** (outstanding)
0% - 5% 0% - 10% 0% - 20% 10% - 30% 20% - 50%
GPR 7,0 7,5 8,0 8,5 9,0
0% - 5% 0% - 10% 0% - 15% 10% - 30% 20% - 40%
Toeslagpercentage investeringskosten voor verduurzaming nieuwbouw.
Deze percentages zijn afhankelijk van het project en of men zich vanaf de allereerste start van het project bewust met de verduurzaming bezig is. Hoe later in het proces wordt gestart met het implementeren van duurzaamheid, hoe meer kosten het met zich mee brengt. Vaak is ook de maximaal te behalen score lager, omdat enkele maatregelen niet meer in het project ingepast kunnen worden.
VERDUURZAMING6
START INHOUD 11
7. Sloopkosten
Uitgangspunt voor elk sloopproject vormt de geldende wet- en regelgeving. Dit houdt in dat de werkorganisatie van het slopen er steeds op gericht is om zoveel mogelijk de vrijkomende bouw- en sloopmaterialen aan de bron te scheiden ter aanbieding voor recycling of hergebruik.
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Machinaal of handmatig sloopwerk• Verwijderen van achtergebleven huisraad en inventaris• Verwijderen van asbest, olietanks, verontreinigde grond of materialen• Verwijderen van terreinafwerkingen en bestratingen• Verwijderen van nutsaansluitingen• Extra voorzieningen ter beperking van overlast voor omwonenden• Eventuele bewaking ter voorkoming van braak en brandstichting• Toeslagen voor algemene kosten, winst en risico
Bij de kostengegevens in het hoofdstuk sloopwerk zijn de uitvoeringskosten meegerekend, omdat het slopen doorgaans in onderaanneming gebeurt. Bij sloopprojecten kunnen de percentages voor de indirecte kosten afwijken van de gangbare percentages die voor bouw-projecten gehanteerd worden.
SLOOP Laagste €/m2 BVO
Top €/m2 BVO
Uiterste €/m2 BVO
Volledige sloop tot en met 1 m¹ onder maaiveld:
Kleinschalige objecten € 30,-- € 33,-- € 37,--
Grootschalig objecten (hoogbouw) € 35,-- € 39,-- € 47,--
Sloop tot op casco incl. gevel en inbouwpakket € 51-- € 62,-- € 71,--
Sloop inbouwpakket € 34,-- € 39,-- € 45,--
Sloopkosten per m² bvo exclusief btw
SLOOPKOSTEN7
START INHOUD 12
8. Asbestsanering
Bij een asbestinventarisatie wordt vastgelegd hoeveel en wat voor asbesthoudend materiaal aanwezig is. Bij sloop of verbouwing van een pand is dit een verplicht onderdeel van de omgevingsvergunning. Dan moet een asbestinventarisatie worden uitgevoerd conform de normen van de Stichting Certificatie Asbest. Bij een onroerendgoedtransactie of een risico-inventarisatie in een pand dat in gebruik is, is naast het vastleggen van de asbesthoudende materialen, het bepalen van de eventuele gezondheidsrisico’s heel belangrijk. In die situaties is het zinvol ook aanvullend of gelijktijdig met de asbestinventarisatie, een risicobeoordeling uit te voeren conform de NEN 2991. In veel gevallen is het registreren, markeren en isoleren van de aanwezige asbesthoudende materialen dan voldoende en kan verwijdering plaatsvinden op een ‘natuurlijk moment’ bijvoorbeeld tijdens een verbouwing.
RISICOKLASSEN BIJ VERWIJDEREN ASBESTHOUDENDE MATERIALEN
Risicoklasse 1 (laag risico)Asbestconcentratie <0,01 vezels/cm³• Werkzaamheden aan hechtgebonden asbesthoudende materialen die zonder verspanende
bewerking of breuk kunnen worden verwijderd, verpakt en afgevoerd (licht regime).
Risicoklasse 2 (gemiddeld risico) Asbestconcentratie van 0,01 tot 1 vezels/cm³• Werkzaamheden aan hechtgebonden asbesthoudende materialen
(verspanende bewerkingen of kans op breuk);• Asbesthoudende materialen welke beschadigd en/of verweerd zijn;• Alle asbesthoudende materialen die niet onder klasse 1 of klasse 3 ondergebracht kunnen
worden (standaard regime conform SC-530).
Risicoklasse 3 (hoog risico) Asbestconcentratie van > 1 vezels/cm³• Werkzaamheden aan ‘risicovolle’ niet hechtgebonden asbesthoudende materialen zoals
spuitasbest, leiding isolatie en amosiethoudend board en asbest karton (verzwaard regime conform SC-530).
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het aantal bronnen• De risicoklasse • Het aantal containments (benodigd voor sanering van asbest risicoklasse 2 en 3)• Extra voorzieningen ter beperking van overlast voor omwonenden• Toeslagen voor algemene kosten, winst en risico• De mate van asbestsanering heeft invloed op de hoogte van de sloopkosten. Naar mate meer
materiaal onder de condities van asbestsanering plaats vinden, des te minder materiaal er in normale sloopconditie te slopen over blijft.
ASBESTSANERING Laagste €/m2 BVO
Top€/m2 BVO
Uiterste €/m2 BVO
Beperkte hoeveelheid asbest € 9,-- € 11,-- € 13,--
Gemiddelde hoeveelheid asbest € 15,-- € 25,-- € 35,--
Grote hoeveelheid asbest € 23,-- € 38,-- € 55,--
Bouwkosten asbestsanering €/m² BVO excl. BTW
ASBESTSANERING8
START INHOUD 13
9. Bouw- en woonrijp maken
Het onderscheid tussen bouw- en woonrijp maken komt voort uit de fasering van de werkzaamheden. Het bouwrijp maken gebeurt namelijk vóór de daadwerkelijke bouw van de objecten, terwijl het woonrijp maken tijdens en na de bouw geschiedt, maar meestal weer voorafgaand aan de in gebruik name.
BOUWRIJP MAKEN
Het bewerken van een stuk grond voordat er met bouwen kan worden begonnen, zoals bijvoorbeeld het opruimen van terreinen, de grotere grondwerken, de aanleg van drainage, rioleringssystemen, aanleg open water, kunstwerken, bouwwegen etc.De kostenkengetallen voor het bouwrijp maken worden uitgedrukt per m² bruto terreinoppervlak.
WOONRIJP MAKEN
De voorzieningen op het terrein die niet zijn verricht tijdens het maken van dit terrein. Voorbeelden zijn: het aanbrengen van definitieve verharding, het schoonmaken van het bouwterrein, de aanleg van groen en recreatieve voorzieningen, kabels & leidingen, straatmeubilair etc.De kostenkengetallen voor het woonrijp maken worden uitgedrukt per m² tarra terreinoppervlak.
DEFINITIES
Bruto terrein oppervlak: Het totale terreinoppervlak wordt bepaald door het netto terreinoppervlak en het tarra terreinoppervlak bij elkaar op te tellen. Dit vormt samen het plangebied.
Netto terrein oppervlak: Het totaal van kavel bebouwd (footprint gebouw) en kavel onbebouwd vormen tezamen het totaal kaveloppervlak oftewel het netto terreinoppervlak.
Tarra terrein oppervlak: Het onbebouwd terreinoppervlak waaronder de ontsluiting, de watergangen, de verhardingen en het groen vallen vormen samen het tarra terreinoppervlak.
9BOUW- EN WOONRIJP MAKEN
START INHOUD 14
BOUWRIJP MAKENBruto terreinoppervlak (m²)
Onderdeel eenheid laagste top uiterste
Sloop- en opruimingswerkzaamheden €/m² € 2,10 € 2,50 € 2,90
Grondwerk €/m² € 3,60 € 4,30 € 4,90
Drainage €/m² € 0,60 € 0,80 € 0,90
Leidingwerk €/m² € 5,50 € 6,50 € 7,50
Verhardingen (tijdelijk) €/m² € 0,70 € 0,90 € 1,00
Damwanden en beschoeiing €/m² € 1,50 € 1,80 € 2,00
Diverse werkzaamheden €/m² € 0,90 € 1,00 € 1,20
Subtotaal €/m² € 15,00 € 17,60 € 20,20
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 13% 15% 18%
Staartkosten % van subtotaal 23% 27% 31%
Totaal bouwkosten per m² bruto terreinoppervlak excl. btw €/m² € 21,90 € 25,80 € 29,60
WOONRIJP MAKENTarra terreinoppervlak (m²)
Onderdeel eenheid laagste top uiterste
Leidingwerk €/m² € 2,65 € 3,05 € 3,35
Verhardingen (definitief) €/m² € 20,60 € 24,50 € 27,40
Markeringen en bebordingen €/m² € 2,95 € 3,35 € 3,70
Lichtmasten en brandkranen €/m² € 6,40 € 7,15 € 8,20
Groenvoorzieningen €/m² € 2,90 € 2,85 € 3,65
Diverse werkzaamheden €/m² € 1,65 € 2,10 € 2,40
Subtotaal Subtotaal € 37,15 € 43,00 € 48,70
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 11% 13% 15%
Staartkosten % van subtotaal 23% 27% 31%
Totaal bouwkosten per m² tarra terreinoppervlak excl. btw €/m² € 43,80 € 60,20 € 71,10
START INHOUD 15
VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
1616171819
202021
222223
24 24252627
28 28293031
32 323334
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED
INDUSTRIE EN BEDRIJFSGEBOUWEN
GEZONDHEIDSZORG
WONEN
ONDERWIJS EN WETENSCHAP
SPORT, CULTUUR EN LEISURE
16 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED KANTOREN
UITGANGSPUNTEN
Het hoogste renovatieniveau heeft een hoogwaardig kwaliteitsniveau en benadert nieuwbouwkwaliteit.
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Kantoorconcept• Het aantal werkplekken• Het comfortniveau• De stramien van flexibele indeelbaarheid• De locatie
VORMGEGEVENSOnderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,3 3,7 4,2
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,1 10,8 23,5
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,91 0,95 1,00
Gevelfactor BGO / BVO 0,29 0,53 0,73
Gevelopeningen OG / BGO 0,24 0,45 1,00
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,01 1,05
Dakopeningen OD / BDO 0,01 0,08 0,11
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,41 0,85 2,62
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,32 0,70 1,00
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,19 0,21 0,49
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,05 0,10 0,95
Oppervlak per werkplek BVO / FI (m²) 16,9 22,0 24,1
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 150 € 190 € 590 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 150 € 250 € 520 € - € 20 € 50
Gevel €/m² BGO € 290 € 425 € 650 € 65 € 360 € 650
Dak €/m² BDO € 60 € 160 € 470 € 40 € 70 € 470
Inbouw €/m² BVO € 80 € 275 € 400 € 90 € 200 € 400
Vaste inrichting €/m² BVO € 10 € 30 € 60 € 5 € 20 € 60
W-installaties €/m² BVO € 160 € 330 € 745 € 50 € 140 € 840
E-installaties €/m² BVO € 150 € 175 € 290 € 40 € 90 € 325
T-installaties €/m² BVO € 10 € 25 € 75 € - € 25 € 75
Terrein €/m² kavel € 5 € 20 € 40 € - € 10 € 40
Subtotaal €/m² BVO € 940 € 1.475 € 1.565 € 435 € 685 € 780
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 6% 9% 14% 5% 9% 14%
Staartkosten % van subtotaal 7% 9% 11% 7% 12% 16%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.240 € 1.625 € 2.100 € 625 € 820 € 1.230
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 16% 21% 10% 14% 20%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 3,20 € 6,90 € 11,90
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 2,60 € 11,50
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 15,80 € 20,60 € 34,20
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 8,20 € 15,10 € 23,20
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,80 € 2,30 € 6,50
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 33,30 € 47,50 € 61,80
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,40 € 4,50 € 7,20
Dak €/m² BDO € 1,20 € 3,90 € 12,40
Inbouw €/m² BVO € 0,70 € 3,50 € 5,40
Vaste inrichting €/m² BVO € 2,00 € 4,20 € 6,60
W-installaties €/m² BVO € 0,50 € 1,50 € 3,60
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 1,00 € 1,90
T-installaties €/m² BVO € 0,90 € 1,10 € 1,50
Terrein €/m² kavel € 2,00 € 2,60 € 3,80
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 15,80 € 20,60 € 34,20
17 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Indeelbaarheid• Afwerkingsniveau
UITGANGSPUNTEN
Retail wordt vaak gecombineerd met andere functies. Wanneer dit van toepassing is, kunnen de kosten van enkele componenten gereduceerd worden of door verdeling naar verschillende functies lager worden.
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED RETAIL VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 1,0 2,2 3,3
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,0 1,0 1,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,26 0,46 0,66
Gevelfactor BGO / BVO 0,15 0,39 0,63
Gevelopeningen OG / BGO 0,63 0,84 1,04
Dakfactor BDO / BBO - 0,04 0,07
Dakopeningen OD / BDO 1,29 1,59 1,89
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,08 0,47 0,86
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,04 0,31 0,58
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,32 0,47 1,00
Terreinoppervlak kavel / BVO - - -
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 100 € 150 € 400 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 120 € 150 € 250 € - € 15 € 30
Gevel €/m² BGO € 375 € 450 € 600 € 125 € 290 € 600
Dak €/m² BDO € 40 € 50 € 80 € 35 € 50 € 80
Inbouw €/m² BVO € 5 € 10 € 20 € 5 € 10 € 20
Vaste inrichting €/m² BVO € - € - € - € - € - € -
W-installaties €/m² BVO € 5 € 10 € 25 € 5 € 10 € 20
E-installaties €/m² BVO € 5 € 10 € 25 € 5 € 10 € 20
T-installaties €/m² BVO € - € - € - € - € - € -
Terrein €/m² kavel € - € 15 € 25 € - € 10 € 25
Subtotaal €/m² BVO € 425 € 520 € 710 € 155 € 205 € 260
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 10% 11% 13% 11% 12% 12%
Staartkosten % van subtotaal 7% 9% 11% 14% 14% 15%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 510 € 635 € 850 € 195 € 265 € 330
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 16% 21% 10% 14% 20%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 1,50 € 3,30 € 5,70
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,30 € 5,80
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 3,80 € 4,90 € 8,10
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 4,00 € 7,30 € 11,20
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,30 € 0,80 € 2,50
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 12,30 € 17,60 € 22,90
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,80 € 5,70 € 9,10
Dak €/m² BDO € 0,30 € 1,00 € 3,20
Inbouw €/m² BVO € 0,10 € 0,50 € 0,80
Vaste inrichting €/m² BVO € - € - € -
W-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,30 € 0,70
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,10 € 0,20
T-installaties €/m² BVO € - € - € -
Terrein €/m² kavel € 0,80 € 1,00 € 1,50
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 3,80 € 4,90 € 8,10
18 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het aantal bouwlagen• Het aantal parkeerplekken per bouwlaag• De aanlegdiepte• De ventilatiemogelijkheden
UITGANGSPUNTEN
Ondergronds parkeren wordt vaak gecombi-neerd met andere functies. Wanneer dit van toepassing is, kunnen mogelijk de kosten van enkele elementclusters worden verdeeld over de functies.
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED PARKEREN, ONDERGRONDS VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,7 3,3 4,3
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,0 1,7 4,1
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,70 0,84 1,00
Gevelfactor BGO / BVO 0,40 0,65 1,18
Gevelopeningen OG / BGO 0,01 0,03 0,19
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,00 1,00
Dakopeningen OD / BDO 0,01 0,02 0,03
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,77 1,72 3,00
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,04 0,22 0,59
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,03 0,16 0,46
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,50 0,71 5,25
Oppervlak per parkeerplaats BVO / FI (m²) 25,0 32,3 35,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 180 € 540 € 2.130 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 175 € 220 € 730 € - € 15 € 30
Gevel €/m² BGO € 15 € 35 € 85 € - € 25 € 75
Dak €/m² BDO € 25 € 65 € 190 € - € 65 € 190
Inbouw €/m² BVO € 60 € 125 € 255 € 30 € 65 € 255
Vaste inrichting €/m² BVO € 5 € 10 € 20 € 5 € 10 € 20
W-installaties €/m² BVO € 85 € 125 € 155 € 25 € 125 € 175
E-installaties €/m² BVO € 50 € 75 € 205 € 40 € 75 € 230
T-installaties €/m² BVO € 5 € 15 € 35 € - € 15 € 35
Terrein €/m² kavel € 10 € 35 € 65 € - € 35 € 65
Subtotaal €/m² BVO € 695 € 970 € 1.335 € 310 € 430 € 515
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 7% 9% 12% 5% 7% 9%
Staartkosten % van subtotaal 8% 11% 15% 8% 11% 15%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 830 € 1.180 € 1.600 € 370 € 490 € 615
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 16% 19% 22% 14% 17% 21%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 1,90 € 4,10 € 7,10
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,60 € 7,10
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 7,80 € 10,20 € 16,90
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 8,60 € 15,85 € 24,40
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,60 € 1,60 € 4,40
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 23,30 € 33,35 € 43,40
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,30 € 1,00 € 1,60
Dak €/m² BDO € 0,50 € 1,60 € 5,10
Inbouw €/m² BVO € 0,10 € 0,20 € 0,30
Vaste inrichting €/m² BVO € - € - € 0,10
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 1,30 € 2,20
E-installaties €/m² BVO € 1,40 € 3,10 € 5,00
T-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,40 € 1,00
Terrein €/m² kavel € 1,80 € 2,30 € 3,40
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 5,80 € 8,20 € 11,80
19 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het aantal bouwlagen• Het aantal parkeerplekken per bouwlaag• De ventilatiewijze
UITGANGSPUNTEN
Bijgaande kostenkengetallen gelden voor zelfstandige bovengrondse parkeergarages. Dit betreffen geen garages die zijn gecombineerd met andere functies.
CORPORATE EN COMMERCIEEL VASTGOED PARKEREN, BOVENGRONDS VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,8 3,0 3,2
Aantal bouwlagen BVO / BBO 2,0 3,5 5,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,82 0,87 0,96
Gevelfactor BGO / BVO 0,50 0,65 0,80
Gevelopeningen OG / BGO 0,30 0,70 0,85
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,00 1,00
Dakopeningen OD / BDO - - -
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,15 1,25 1,50
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,04 0,06 0,10
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,04 0,05 0,07
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,20 0,33 0,50
Oppervlak per parkeerplaats BVO / FI (m²) 24,8 26,9 34,4
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 180 € 225 € 275 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 100 € 110 € 125 € - € - € 10
Gevel €/m² BGO € 35 € 85 € 135 € - € 45 € 135
Dak €/m² BDO € - € 35 € 50 € - € 25 € 50
Inbouw €/m² BVO € 5 € 10 € 15 € 5 € 10 € 15
Vaste inrichting €/m² BVO € - € - € 5 € - € - € 5
W-installaties €/m² BVO € 10 € 20 € 30 € - € 20 € 30
E-installaties €/m² BVO € 30 € 45 € 85 € 20 € 40 € 85
T-installaties €/m² BVO € 10 € 15 € 20 € - € 10 € 20
Terrein €/m² kavel € 5 € 10 € 15 € - € 5 € 10
Subtotaal €/m² BVO € 235 € 255 € 355 € 60 € 120 € 250
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 7% 8% 9% 7% 8% 9%
Staartkosten % van subtotaal 5% 6% 7% 5% 6% 7%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 260 € 290 € 365 € 70 € 135 € 275
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 16% 19% 22% 14% 17% 21%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 0,60 € 1,30 € 2,20
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,30 € 0,50 € 2,20
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 2,30 € 3,00 € 5,00
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 1,60 € 2,90 € 4,50
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,10 € 0,40 € 1,10
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 5,70 € 8,10 € 10,50
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,60 € 2,90 € 4,50
Dak €/m² BDO € 0,30 € 0,90 € 2,90
Inbouw €/m² BVO € 0,10 € 0,10 € 0,20
Vaste inrichting €/m² BVO € - € - € 0,10
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 1,10 € 1,80
E-installaties €/m² BVO € 1,20 € 2,60 € 4,20
T-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,40 € 1,00
Terrein €/m² kavel € 0,50 € 0,70 € 1,00
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 4,70 € 6,60 € 8,30
20 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De verhouding kantoor-bedrijfshal• De vrije hoogte• De overspanning• De vloervlakheid• Koelvermogen
UITGANGSPUNTEN
Deze kengetallen hebben betrekking op logistieke centra en hallen.
INDUSTRIE EN BEDRIJFSGEBOUWEN BEDRIJFSHAL (LOGISTIEK) VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 4,4 6,2 8,4
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,1 1,3 2,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,17 0,31 0,41
Gevelfactor BGO / BVO 0,17 0,56 0,98
Gevelopeningen OG / BGO 0,11 0,38 0,85
Dakfactor BDO / BBO 0,73 1,04 1,34
Dakopeningen OD / BDO 0,02 0,06 0,12
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,43 2,13 2,57
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,41 0,55 0,62
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,09 0,11 0,13
Terreinoppervlak kavel / BVO 1,68 2,43 5,31
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 120 € 165 € 245 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 80 € 115 € 150 € - € 20 € 40
Gevel €/m² BGO € 110 € 175 € 225 € 55 € 115 € 225
Dak €/m² BDO € 35 € 50 € 75 € 15 € 35 € 75
Inbouw €/m² BVO € 50 € 75 € 200 € 40 € 65 € 200
Vaste inrichting €/m² BVO € 5 € 10 € 15 € - € 5 € 15
W-installaties €/m² BVO € 70 € 100 € 150 € 35 € 85 € 165
E-installaties €/m² BVO € 65 € 80 € 90 € 35 € 65 € 100
T-installaties €/m² BVO € 5 € 10 € 15 € - € 5 € 15
Terrein €/m² kavel € 10 € 15 € 25 € 5 € 10 € 25
Subtotaal €/m² BVO € 610 € 680 € 845 € 305 € 365 € 510
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 5% 7% 8% 5% 6% 7%
Staartkosten % van subtotaal 7% 8% 10% 7% 8% 10%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 720 € 800 € 1.005 € 350 € 465 € 580
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 14% 16% 18% 12% 14% 17%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 1,70 € 3,60 € 6,20
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,40 € 6,20
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 7,00 € 9,10 € 15,10
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 4,30 € 7,90 € 12,10
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,40 € 1,10 € 3,20
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 16,20 € 23,10 € 30,00
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,60 € 1,90 € 3,00
Dak €/m² BDO € 1,20 € 3,90 € 12,40
Inbouw €/m² BVO € 0,30 € 1,50 € 2,30
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,70 € 1,40 € 2,20
W-installaties €/m² BVO € 0,30 € 0,80 € 1,90
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,30 € 0,60
T-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,30 € 0,40
Terrein €/m² kavel € 0,80 € 1,00 € 1,50
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 7,00 € 9,10 € 15,10
21 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Beveiligingseisen• Het benodigde koelvermogen• Trillingsvrijheid• De vloervlakheid
INDUSTRIE EN BEDRIJFSGEBOUWEN DATACENTRUM VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 8,5 10,8 11,3
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,8 2,0 2,1
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,20 3,24 4,76
Gevelfactor BGO / BVO 0,65 2,34 9,09
Gevelopeningen OG / BGO 0,01 0,09 0,11
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,01 1,01
Dakopeningen OD / BDO - - 0,01
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,62 3,33 10,18
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,38 0,62 1,58
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,06 0,07 0,13
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,10 0,15 2,81
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 300 € 495 € 555
Ruwbouw €/m² BVO € 330 € 395 € 485
Gevel €/m² BGO € 50 € 330 € 475
Dak €/m² BDO € 55 € 290 € 415
Inbouw €/m² BVO € 235 € 480 € 1.265
Vaste inrichting €/m² BVO € 5 € 10 € 25
W-installaties €/m² BVO € 340 € 1.030 € 1.245
E-installaties €/m² BVO € 175 € 980 € 1.790
T-installaties €/m² BVO € 20 € 20 € 25
Terrein €/m² kavel € 320 € 570 € 1.200
Subtotaal €/m² BVO € 2.975 € 3.770 € 4.530
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 3% 6% 7%
Staartkosten % van subtotaal 10% 11% 13%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 3.585 € 4.400 € 5.195
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 10% 14% 17%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 9,30 € 20,00 € 34,50
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,30 € 7,50 € 33,20
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 131,20 € 171,00 € 283,90
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 23,70 € 43,70 € 67,10
Beheren €/m² BVO per jaar € 4,90 € 12,10 € 33,50
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 178,00 € 254,30 € 330,60
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,10 € 3,50 € 5,60
Dak €/m² BDO € 1,20 € 3,90 € 12,40
Inbouw €/m² BVO € 1,90 € 9,70 € 15,00
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,70 € 1,40 € 2,20
W-installaties €/m² BVO € 2,80 € 8,40 € 20,20
E-installaties €/m² BVO € 0,40 € 3,70 € 7,00
T-installaties €/m² BVO € 1,00 € 1,20 € 1,60
Terrein €/m² kavel € 105,00 € 136,50 € 199,50
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 131,20 € 171,00 € 283,90
22 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het aantal operatiekamers• Het aantal bedden per kamer• Specialisaties
GEZONDHEIDSZORG ALGEMEEN ZIEKENHUIS VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,8 4,0 4,1
Aantal bouwlagen BVO / BBO 3,4 4,4 5,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,35 0,41 0,68
Gevelfactor BGO / BVO 0,45 0,61 0,80
Gevelopeningen OG / BGO 0,09 0,30 0,41
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,07 1,14
Dakopeningen OD / BDO 0,01 0,03 0,04
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,87 1,07 1,21
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,58 1,20 1,58
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,13 0,15 0,19
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,49 0,55 0,65
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 185 € 265 € 405 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 230 € 250 € 290 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 165 € 340 € 445 € 150 € 235 € 445
Dak €/m² BDO € 100 € 130 € 170 € 35 € 40 € 170
Inbouw €/m² BVO € 120 € 310 € 450 € 80 € 185 € 450
Vaste inrichting €/m² BVO € 100 € 120 € 140 € 50 € 60 € 140
W-installaties €/m² BVO € 395 € 580 € 690 € 350 € 345 € 760
E-installaties €/m² BVO € 275 € 285 € 300 € 235 € 170 € 330
T-installaties €/m² BVO € 25 € 35 € 50 € 15 € 20 € 50
Terrein €/m² kavel € 50 € 75 € 85 € 25 € 45 € 85
Subtotaal €/m² BVO € 1.605 € 1.785 € 2.035 € 690 € 985 € 1.150
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 9% 11% 12% 8% 10% 14%
Staartkosten % van subtotaal 7% 8% 9% 7% 8% 9%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.760 € 2.035 € 2.340 € 925 € 1.175 € 1.745
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 18% 24% 28% 18% 22% 27%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 4,30 € 9,20 € 15,90
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 3,50 € 15,50
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 31,70 € 41,30 € 68,60
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 11,00 € 20,20 € 31,00
Beheren €/m² BVO per jaar € 1,40 € 3,70 € 10,50
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 54,50 € 77,90 € 101,30
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,60 € 5,00 € 8,00
Dak €/m² BDO € 1,00 € 3,30 € 10,50
Inbouw €/m² BVO € 1,70 € 8,50 € 13,10
Vaste inrichting €/m² BVO € 7,80 € 16,40 € 25,80
W-installaties €/m² BVO € 1,60 € 4,70 € 11,30
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 1,10 € 2,10
T-installaties €/m² BVO € 1,70 € 2,10 € 2,90
Terrein €/m² kavel € 3,80 € 4,90 € 7,20
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 31,70 € 41,30 € 68,60
23 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De verhouding van de verschillende functies• Het aantal functies
GEZONDHEIDSZORG GEZONDHEIDSCENTRUM VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,0 3,7 4,2
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,0 2,2 5,3
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,18 0,37 0,72
Gevelfactor BGO / BVO 0,42 0,72 1,18
Gevelopeningen OG / BGO 0,23 0,32 0,51
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,04 1,21
Dakopeningen OD / BDO - 0,03 0,12
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,91 1,78 2,47
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,75 1,00 1,40
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,09 0,16 0,21
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,57 1,24 3,56
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 105 € 135 € 270 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 120 € 205 € 355 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 225 € 355 € 610 € 75 € 215 € 610
Dak €/m² BDO € 60 € 120 € 220 € 30 € 65 € 220
Inbouw €/m² BVO € 150 € 295 € 435 € 80 € 200 € 435
Vaste inrichting €/m² BVO € 15 € 30 € 95 € - € 20 € 95
W-installaties €/m² BVO € 120 € 195 € 600 € 60 € 140 € 660
E-installaties €/m² BVO € 95 € 145 € 250 € 40 € 120 € 275
T-installaties €/m² BVO € 5 € 20 € 35 € - € 15 € 35
Terrein €/m² kavel € 10 € 35 € 75 € 5 € 15 € 75
Subtotaal €/m² BVO € 1.175 € 1.280 € 1.985 € 500 € 965 € 1.300
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 7% 9% 11% 7% 9% 11%
Staartkosten % van subtotaal 6% 9% 11% 6% 9% 11%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.410 € 1.500 € 2.200 € 615 € 1.120 € 1.475
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 15% 20% 23% 13% 18% 22%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 3,30 € 7,10 € 12,20
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 2,70 € 11,90
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 17,30 € 22,50 € 37,40
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 8,40 € 15,40 € 23,70
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,90 € 2,40 € 6,80
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 35,10 € 50,10 € 65,10
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,40 € 4,50 € 7,20
Dak €/m² BDO € 0,90 € 3,00 € 9,50
Inbouw €/m² BVO € 1,60 € 8,10 € 12,50
Vaste inrichting €/m² BVO € 2,00 € 4,10 € 6,40
W-installaties €/m² BVO € 0,50 € 1,60 € 3,80
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,60 € 1,10
T-installaties €/m² BVO € 1,00 € 1,20 € 1,60
Terrein €/m² kavel € 1,80 € 2,30 € 3,40
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 17,30 € 22,50 € 37,40
24 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De verhouding van de verschillende functies• Het aantal functies• Aanwezigheid van sport- en speelzaal
ONDERWIJS EN WETENSCHAP BREDE SCHOLEN VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,6 4,0 4,2
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,8 2,0 2,1
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,25 0,42 0,56
Gevelfactor BGO / BVO 0,45 0,70 0,82
Gevelopeningen OG / BGO 0,29 0,33 0,40
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,09 1,35
Dakopeningen OD / BDO - 0,02 0,04
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,85 1,28 2,22
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,72 0,98 1,11
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,12 0,20 0,30
Terreinoppervlak kavel / BVO 1,20 1,49 2,13
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 75 € 95 € 120 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 185 € 280 € 485 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 275 € 305 € 390 € 85 € 215 € 390
Dak €/m² BDO € 75 € 100 € 145 € 30 € 50 € 145
Inbouw €/m² BVO € 145 € 280 € 350 € 85 € 125 € 350
Vaste inrichting €/m² BVO € 10 € 15 € 25 € - € 10 € 25
W-installaties €/m² BVO € 120 € 195 € 280 € 40 € 80 € 310
E-installaties €/m² BVO € 95 € 110 € 150 € 35 € 45 € 165
T-installaties €/m² BVO € 10 € 10 € 15 € - € 10 € 15
Terrein €/m² kavel € 15 € 25 € 30 € 5 € 10 € 30
Subtotaal €/m² BVO € 1.015 € 1.220 € 1.580 € 320 € 480 € 535
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 6% 8% 10% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 6% 7% 8% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.090 € 1.390 € 1.730 € 425 € 585 € 1.370
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 14% 17% 20% 12% 15% 19%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 2,90 € 6,30 € 10,90
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 2,40 € 10,60
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 15,60 € 21,80 € 28,30
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 7,50 € 13,80 € 21,20
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,80 € 2,20 € 5,70
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 32,50 € 46,50 € 60,50
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 3,70 € 4,50 € 5,30
Dak €/m² BDO € 2,20 € 2,60 € 3,00
Inbouw €/m² BVO € 2,00 € 7,70 € 13,70
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,20 € 2,00 € 5,10
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 1,70 € 2,50
E-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,20 € 0,30
T-installaties €/m² BVO € 1,90 € 3,30 € 4,80
Terrein €/m² kavel € 1,90 € 2,50 € 3,70
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 15,60 € 21,80 € 28,30
25 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het onderwijsconcept• Aanwezigheid van speciale lokalen zoals
bijvoorbeeld een technieklokaal
UITGANGSPUNTEN
De investeringskosten zijn exclusief een gymlokaal
ONDERWIJS EN WETENSCHAP VOORTGEZET- EN BEROEPSONDERWIJS VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,9 3,7 4,4
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,7 2,9 8,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,40 0,63 0,95
Gevelfactor BGO / BVO 0,32 0,52 0,82
Gevelopeningen OG / BGO 0,25 0,41 0,76
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,01 1,13
Dakopeningen OD / BDO - 0,05 0,20
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,85 1,33 1,94
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,30 0,66 1,00
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,06 0,22 0,85
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,39 0,54 1,29
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 2,50 € 5,40 € 9,30
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 2,10 € 9,30
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 13,40 € 17,50 € 29,10
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 6,50 € 11,90 € 18,30
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,70 € 1,80 € 5,30
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 33,30 € 47,50 € 61,80
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,40 € 4,50 € 7,20
Dak €/m² BDO € 0,70 € 2,40 € 7,60
Inbouw €/m² BVO € 1,30 € 6,30 € 9,70
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,70 € 1,40 € 2,20
W-installaties €/m² BVO € 0,50 € 1,40 € 3,40
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,50 € 1,00
T-installaties €/m² BVO € 0,70 € 0,90 € 1,20
Terrein €/m² kavel € 3,00 € 3,90 € 5,70
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 13,40 € 17,50 € 29,10
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 95 € 150 € 375 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 115 € 200 € 270 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 200 € 295 € 490 € 85 € 225 € 490
Dak €/m² BDO € 50 € 90 € 150 € 30 € 55 € 150
Inbouw €/m² BVO € 160 € 230 € 300 € 85 € 125 € 300
Vaste inrichting €/m² BVO € 10 € 15 € 40 € - € 5 € 40
W-installaties €/m² BVO € 100 € 170 € 220 € 40 € 80 € 240
E-installaties €/m² BVO € 80 € 120 € 170 € 35 € 45 € 185
T-installaties €/m² BVO € 5 € 15 € 45 € - € 10 € 45
Terrein €/m² kavel € 25 € 60 € 145 € - € 25 € 145
Subtotaal €/m² BVO € 925 € 1.025 € 1.280 € 305 € 445 € 820
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 6% 8% 10% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 6% 8% 14% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.080 € 1.200 € 1.500 € 400 € 545 € 1.140
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 14% 17% 20% 12% 15% 19%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
26 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De aanwezigheid van speciale lokalen zoals bijvoorbeeld laboratoria
ONDERWIJS EN WETENSCHAP UNIVERSITEIT VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,9 4,5 4,6
Aantal bouwlagen BVO / BBO 2,5 2,8 3,2
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,26 0,29 0,33
Gevelfactor BGO / BVO 0,94 1,04 1,20
Gevelopeningen OG / BGO 0,18 0,28 0,41
Dakfactor BDO / BBO 0,90 1,00 1,15
Dakopeningen OD / BDO 0,07 0,08 0,09
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,59 1,77 2,04
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,88 0,98 1,13
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,13 0,14 0,16
Terreinoppervlak kavel / BVO 1,13 1,25 1,44
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 180 € 345 € 420 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 220 € 305 € 375 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 275 € 375 € 610 € 100 € 150 € 610
Dak €/m² BDO € 80 € 230 € 375 € 40 € 90 € 375
Inbouw €/m² BVO € 350 € 450 € 500 € 105 € 280 € 500
Vaste inrichting €/m² BVO € 20 € 85 € 150 € 10 € 25 € 150
W-installaties €/m² BVO € 200 € 235 € 355 € 45 € 95 € 390
E-installaties €/m² BVO € 150 € 165 € 225 € 30 € 115 € 250
T-installaties €/m² BVO € 15 € 20 € 35 € 5 € 10 € 35
Terrein €/m² kavel € 20 € 25 € 50 € 5 € 10 € 50
Subtotaal €/m² BVO € 1.650 € 1.830 € 2.290 € 565 € 750 € 940
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 9% 10% 12% 9% 10% 12%
Staartkosten % van subtotaal 6% 8% 10% 6% 8% 10%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.965 € 2.185 € 2.730 € 670 € 895 € 1.900
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 17% 22% 26% 16% 21% 25%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 4,40 € 9,50 € 16,40
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 3,60 € 15,90
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 20,30 € 26,50 € 44,00
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 11,30 € 20,80 € 32,00
Beheren €/m² BVO per jaar € 1,10 € 3,00 € 8,70
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 44,40 € 63,40 € 82,40
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,30 € 4,10 € 6,60
Dak €/m² BDO € 0,90 € 3,00 € 9,50
Inbouw €/m² BVO € 2,50 € 12,40 € 19,10
Vaste inrichting €/m² BVO € 1,60 € 3,40 € 5,30
W-installaties €/m² BVO € 0,60 € 1,90 € 4,60
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,60 € 1,10
T-installaties €/m² BVO € 1,00 € 1,20 € 1,60
Terrein €/m² kavel € 1,20 € 1,60 € 2,30
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 20,30 € 26,50 € 44,00
27 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De laboratoriumklasse
ONDERWIJS EN WETENSCHAP LABORATORIUM VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 4,5 4,8 5,2
Aantal bouwlagen BVO / BBO 3,0 3,8 4,5
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,27 0,67 0,91
Gevelfactor BGO / BVO 0,59 0,80 1,38
Gevelopeningen OG / BGO 0,20 0,31 0,49
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,05 1,13
Dakopeningen OD / BDO 0,10 0,12 0,17
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,05 1,13 1,26
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,50 0,87 1,00
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,11 0,20 0,33
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,26 0,39 0,91
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 115 € 360 € 1.460 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 215 € 280 € 510 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 290 € 340 € 395 € 100 € 150 € 395
Dak €/m² BDO € 105 € 145 € 175 € 40 € 90 € 175
Inbouw €/m² BVO € 155 € 305 € 390 € 105 € 280 € 390
Vaste inrichting €/m² BVO € 65 € 100 € 120 € 10 € 25 € 120
W-installaties €/m² BVO € 265 € 420 € 505 € 45 € 95 € 555
E-installaties €/m² BVO € 210 € 250 € 305 € 30 € 115 € 335
T-installaties €/m² BVO € 20 € 25 € 35 € 5 € 10 € 35
Terrein €/m² kavel € 5 € 15 € 45 € 5 € 10 € 45
Subtotaal €/m² BVO € 1.465 € 1.640 € 2.205 € 565 € 750 € 940
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 9% 10% 12% 9% 10% 12%
Staartkosten % van subtotaal 6% 8% 10% 6% 8% 10%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.660 € 1.875 € 2.460 € 670 € 895 € 1.900
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 17% 22% 26% 16% 21% 25%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 3,80 € 8,10 € 14,10
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 3,10 € 13,70
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 18,30 € 22,00 € 31,10
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 12,40 € 22,90 € 35,20
Beheren €/m² BVO per jaar € 1,20 € 3,30 € 9,60
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 41,60 € 59,40 € 80,20
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,40 € 3,70 € 4,30
Dak €/m² BDO € 1,20 € 1,90 € 4,40
Inbouw €/m² BVO € 1,10 € 8,40 € 14,90
Vaste inrichting €/m² BVO € 5,20 € 4,00 € 4,20
W-installaties €/m² BVO € 0,80 € 3,40 € 6,50
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,90 € 1,50
T-installaties €/m² BVO € 1,30 € 1,50 € 1,60
Terrein €/m² kavel € 0,30 € 1,00 € 2,10
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 18,30 € 22,00 € 31,10
28 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De beukmaat• De woningdiepte• Het aantal bouwlagen• De dakvorm• De huur- of koopklasse.
WONEN EENGEZINSWONING, TUSSENWONING VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,4 2,8 3,7
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,0 2,6 3,9
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,30 0,47 1,00
Gevelfactor BGO / BVO 0,27 0,74 0,84
Gevelopeningen OG / BGO 0,15 0,34 0,92
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,40 2,21
Dakopeningen OD / BDO - 0,06 0,16
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,19 1,72 2,43
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,55 0,94 1,89
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,09 0,15 0,26
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,48 0,87 1,14
Oppervlak per woning BVO / FI (m²) 109,0 156,0 192,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 65 € 120 € 270 € - € - € -
Ruwbouw €/m² BVO € 85 € 160 € 250 € - € - € -
Gevel €/m² BGO € 200 € 275 € 390 € 55 € 110 € 390
Dak €/m² BDO € 54 € 105 € 175 € 35 € 40 € 175
Inbouw €/m² BVO € 60 € 120 € 280 € 10 € 50 € 280
Vaste inrichting €/m² BVO € 10 € 20 € 40 € - € 10 € 40
W-installaties €/m² BVO € 45 € 70 € 95 € 5 € 45 € 105
E-installaties €/m² BVO € 15 € 25 € 45 € 5 € 15 € 50
T-installaties €/m² BVO € - € - € - € - € - € -
Terrein €/m² kavel € 20 € 40 € 60 € 5 € 15 € 60
Subtotaal €/m² BVO € 507 € 725 € 976 € 140 € 225 € 495
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 6% 9% 12% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 8% 10% 16% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 590 € 864 € 1.150 € 180 € 275 € 590
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 13% 15% 10% 11% 14%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 1,80 € 3,80 € 6,60
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,40 € 6,20
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 6,40 € 8,30 € 13,80
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 7,80 € 14,30 € 22,00
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,50 € 1,40 € 3,90
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 20,40 € 29,20 € 38,00
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,90 € 2,90 € 4,60
Dak €/m² BDO € 0,40 € 1,20 € 3,80
Inbouw €/m² BVO € 0,30 € 1,50 € 2,30
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,50 € 1,00 € 1,60
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,60 € 1,40
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,10 € 0,20
T-installaties €/m² BVO € - € - € -
Terrein €/m² kavel € 2,00 € 2,60 € 3,80
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 6,40 € 8,30 € 13,80
29 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
VORMGEGEVENSOnderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,5 2,8 3,3
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,7 2,4 3,0
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,24 0,40 0,55
Gevelfactor BGO / BVO 0,64 1,01 1,48
Gevelopeningen OG / BGO 0,18 0,30 0,49
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,10 1,36
Dakopeningen OD / BDO 0,03 0,07 0,10
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,97 1,85 2,55
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,58 0,72 0,93
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,11 0,16 0,22
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,71 1,07 1,43
Oppervlak per woning BVO / FI (m²) 111,0 172,0 226,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 80 € 115 € 150 € - € - € -
Ruwbouw €/m² BVO € 85 € 130 € 170 € - € - € -
Gevel €/m² BGO € 205 € 270 € 335 € 55 € 110 € 335
Dak €/m² BDO € 45 € 105 € 165 € 35 € 40 € 165
Inbouw €/m² BVO € 60 € 110 € 140 € 10 € 45 € 140
Vaste inrichting €/m² BVO € 5 € 15 € 25 € - € 5 € 25
W-installaties €/m² BVO € 40 € 60 € 80 € 5 € 25 € 90
E-installaties €/m² BVO € 15 € 25 € 30 € 5 € 10 € 35
T-installaties €/m² BVO € - € - € - € - € - € -
Terrein €/m² kavel € 20 € 40 € 60 € 5 € 15 € 60
Subtotaal €/m² BVO € 535 € 765 € 880 € 150 € 230 € 520
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 7% 8% 9% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 8% 10% 13% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 635 € 910 € 1.060 € 175 € 280 € 620
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 13% 15% 10% 11% 14%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De beukmaat• De woningdiepte• Het aantal bouwlagen• De dakvorm
WONEN EENGEZINSWONING, TWEE ONDER EEN KAP
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 1,90 € 4,10 € 7,10
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,60 € 7,10
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 7,80 € 10,20 € 16,90
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 8,60 € 15,85 € 24,40
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,60 € 1,60 € 4,40
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 23,30 € 33,35 € 43,40
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,90 € 2,90 € 4,60
Dak €/m² BDO € 0,40 € 1,20 € 3,80
Inbouw €/m² BVO € 0,30 € 1,40 € 2,20
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,40 € 0,90 € 1,40
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,50 € 1,20
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,10 € 0,20
T-installaties €/m² BVO € - € - € -
Terrein €/m² kavel € 3,00 € 3,90 € 5,70
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 7,80 € 10,20 € 16,90
30 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De beukmaat• De woningdiepte• Het aantal woningen per bouwlaag• De huur- of koopklasse.
WONEN MEERGEZINSWONING, PORTIEK VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,7 3,1 3,9
Aantal bouwlagen BVO / BBO 2,0 9,6 24,8
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,18 0,47 0,88
Gevelfactor BGO / BVO 0,42 0,64 1,15
Gevelopeningen OG / BGO 0,20 0,39 0,57
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,15 1,34
Dakopeningen OD / BDO - 0,09 0,31
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,65 1,05 1,93
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,40 0,82 1,40
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,13 0,23 0,31
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,13 0,22 0,65
Oppervlak per appartement BVO / FI (m²) 78,0 141,0 211,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 95 € 175 € 225 € - € - € -
Ruwbouw €/m² BVO € 135 € 205 € 275 € - € - € -
Gevel €/m² BGO € 260 € 340 € 515 € 60 € 135 € 515
Dak €/m² BDO € 65 € 150 € 350 € 35 € 60 € 350
Inbouw €/m² BVO € 115 € 215 € 335 € 10 € 85 € 335
Vaste inrichting €/m² BVO € 5 € 10 € 40 € - € 5 € 40
W-installaties €/m² BVO € 35 € 90 € 175 € 15 € 35 € 195
E-installaties €/m² BVO € 20 € 45 € 155 € 15 € 20 € 170
T-installaties €/m² BVO € 10 € 35 € 95 € 5 € 15 € 95
Terrein €/m² kavel € 5 € 25 € 45 € 5 € 25 € 45
Subtotaal €/m² BVO € 665 € 880 € 1.090 € 190 € 260 € 660
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 5% 11% 14% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 7% 10% 18% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 795 € 1.080 € 1.360 € 230 € 315 € 805
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 15% 17% 10% 13% 16%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 2,40 € 5,20 € 9,00
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 2,00 € 8,80
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 11,50 € 15,00 € 24,90
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 6,20 € 11,50 € 17,70
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,60 € 1,70 € 4,80
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 24,80 € 35,40 € 46,00
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,10 € 3,60 € 5,80
Dak €/m² BDO € 1,10 € 3,70 € 11,80
Inbouw €/m² BVO € 0,50 € 2,70 € 4,20
Vaste inrichting €/m² BVO € 1,00 € 2,10 € 3,30
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,70 € 1,70
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,20 € 0,40
T-installaties €/m² BVO € 1,70 € 2,10 € 2,90
Terrein €/m² kavel € 3,20 € 4,20 € 6,10
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 11,50 € 15,00 € 24,90
31 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De beukmaat• De woningdiepte• Het aantal woningen per bouwlaag• De huur- of koopklasse
WONEN MEERGEZINSWONING, GALERIJ VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 2,7 2,9 3,1
Aantal bouwlagen BVO / BBO 2,3 4,5 8,7
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,37 0,61 0,71
Gevelfactor BGO / BVO 0,68 0,82 0,90
Gevelopeningen OG / BGO 0,26 0,32 0,44
Dakfactor BDO / BBO 1,01 1,21 1,52
Dakopeningen OD / BDO - 0,01 0,02
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,11 1,39 1,76
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,80 1,12 1,52
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,13 0,18 0,23
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,35 0,37 0,56
Oppervlak per appartement BVO / FI (m²) 101,0 113,0 148,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 135 € 165 € 215 € - € - € -
Ruwbouw €/m² BVO € 160 € 190 € 235 € - € - € -
Gevel €/m² BGO € 265 € 290 € 305 € 60 € 135 € 305
Dak €/m² BDO € 65 € 85 € 125 € 35 € 50 € 125
Inbouw €/m² BVO € 115 € 160 € 195 € 15 € 100 € 195
Vaste inrichting €/m² BVO € 20 € 25 € 30 € - € 5 € 30
W-installaties €/m² BVO € 50 € 85 € 125 € 15 € 40 € 140
E-installaties €/m² BVO € 30 € 40 € 50 € 20 € 25 € 54
T-installaties €/m² BVO € 10 € 35 € 80 € 10 € 15 € 80
Terrein €/m² kavel € 5 € 25 € 45 € 5 € 20 € 45
Subtotaal €/m² BVO € 775 € 820 € 930 € 165 € 310 € 585
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 9% 11% 13% 5% 11% 14%
Staartkosten % van subtotaal 8% 10% 13% 7% 10% 18%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 930 € 1.005 € 1.115 € 205 € 380 € 715
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 12% 15% 17% 10% 13% 16%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 2,10 € 4,60 € 7,90
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,70 € 7,50
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 9,90 € 12,90 € 21,40
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 5,50 € 10,10 € 15,50
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,50 € 1,50 € 4,20
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 21,60 € 30,80 € 40,00
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,00 € 3,10 € 5,00
Dak €/m² BDO € 0,60 € 2,10 € 6,70
Inbouw €/m² BVO € 0,40 € 2,00 € 3,10
Vaste inrichting €/m² BVO € 1,60 € 3,40 € 5,30
W-installaties €/m² BVO € 0,20 € 0,70 € 1,70
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,20 € 0,40
T-installaties €/m² BVO € 1,70 € 2,10 € 2,90
Terrein €/m² kavel € 1,20 € 1,60 € 2,30
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 9,90 € 12,90 € 21,40
32 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• De vrije hoogte• NOC*NSF geclassificeerd• Het aantal sportzalen• De hoeveelheid sanitaire ruimten• De aanwezigheid van overige ruimten zoals tribune, kantine, etcetera
SPORT, CULTUUR EN LEISURE SPORTHAL VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 4,2 5,8 7,0
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,0 1,3 1,6
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,55 0,62 0,78
Gevelfactor BGO / BVO 0,44 0,68 0,91
Gevelopeningen OG / BGO 0,11 0,14 0,17
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,01 1,02
Dakopeningen OD / BDO - 0,07 0,14
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,71 2,24 2,91
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,72 0,79 0,93
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,08 0,12 0,17
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,85 1,21 1,40
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 100 € 125 € 140 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 140 € 160 € 180 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 155 € 215 € 245 € 45 € 85 € 245
Dak €/m² BDO € 70 € 85 € 95 € 10 € 35 € 95
Inbouw €/m² BVO € 175 € 225 € 295 € 25 € 90 € 295
Vaste inrichting €/m² BVO € - € 5 € 10 € 20 € 25 € 10
W-installaties €/m² BVO € 100 € 120 € 160 € 10 € 50 € 175
E-installaties €/m² BVO € 60 € 80 € 115 € 10 € 30 € 125
T-installaties €/m² BVO € 10 € 15 € 20 € - € 10 € 20
Terrein €/m² kavel € 35 € 50 € 60 € 5 € 20 € 60
Subtotaal €/m² BVO € 780 € 915 € 1.110 € 225 € 345 € 640
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 7% 8% 10% 7% 8% 10%
Staartkosten % van subtotaal 8% 10% 13% 8% 10% 13%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 910 € 1.080 € 1.290 € 275 € 405 € 755
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 15% 17% 20% 13% 15% 19%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 2,30 € 4,90 € 8,50
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 1,80 € 8,00
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 11,00 € 14,40 € 23,90
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 5,80 € 10,70 € 16,40
Beheren €/m² BVO per jaar € 0,60 € 1,60 € 4,50
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 23,40 € 33,40 € 43,40
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 0,80 € 2,70 € 4,30
Dak €/m² BDO € 0,60 € 2,10 € 6,70
Inbouw €/m² BVO € 0,90 € 4,50 € 6,90
Vaste inrichting €/m² BVO € 0,30 € 0,70 € 1,10
W-installaties €/m² BVO € 0,30 € 1,00 € 2,40
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,30 € 0,60
T-installaties €/m² BVO € 1,00 € 1,20 € 1,60
Terrein €/m² kavel € 2,50 € 3,30 € 4,80
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 11,00 € 14,40 € 23,90
33 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het kwaliteits- en afwerkingsniveau• Het aantal kamers• De aanwezigheid van voorzieningen• Oppervlakte per kamer
SPORT, CULTUUR EN LEISURE HOTEL VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 3,0 3,3 3,5
Aantal bouwlagen BVO / BBO 3,0 5,1 11,2
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,86 0,89 0,91
Gevelfactor BGO / BVO 0,58 0,60 0,61
Gevelopeningen OG / BGO 0,29 0,30 0,30
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,02 1,05
Dakopeningen OD / BDO 0,05 0,08 0,10
Omsloten oppervlak OO / BVO 0,32 0,93 1,27
Binnenwandfactor BBWO / BVO 1,00 1,19 1,50
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,10 0,23 0,30
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,25 0,38 0,60
Oppervlak per hotelkamer BVO / FI (m²) 58,0 63,0 81,0
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 115 € 370 € 845 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 190 € 265 € 435 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 280 € 310 € 395 € 145 € 365 € 395
Dak €/m² BDO € 55 € 90 € 135 € 60 € 80 € 135
Inbouw €/m² BVO € 370 € 440 € 520 € 210 € 390 € 520
Vaste inrichting €/m² BVO € 25 € 75 € 150 € 10 € 55 € 150
W-installaties €/m² BVO € 245 € 315 € 410 € 80 € 250 € 450
E-installaties €/m² BVO € 110 € 180 € 230 € 45 € 135 € 255
T-installaties €/m² BVO € 15 € 50 € 120 € 10 € 35 € 120
Terrein €/m² kavel € 20 € 35 € 70 € 10 € 25 € 70
Subtotaal €/m² BVO € 1.315 € 1.535 € 1.815 € 1.005 € 1.140 € 1.675
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 8% 8% 10% 8% 8% 10%
Staartkosten % van subtotaal 9% 10% 11% 9% 10% 11%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 1.613 € 1.810 € 2.120 € 1.195 € 1.355 € 1.990
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 16% 21% 23% 14% 19% 22%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 4,10 € 8,80 € 15,20
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,10 € 3,30 € 14,60
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 28,10 € 36,60 € 60,80
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 10,40 € 19,20 € 29,50
Beheren €/m² BVO per jaar € 1,30 € 3,40 € 9,60
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 49,90 € 71,30 € 92,70
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 1,80 € 5,80 € 9,30
Dak €/m² BDO € 0,90 € 3,00 € 9,50
Inbouw €/m² BVO € 2,10 € 10,50 € 16,20
Vaste inrichting €/m² BVO € 4,90 € 10,30 € 16,20
W-installaties €/m² BVO € 0,90 € 2,80 € 6,70
E-installaties €/m² BVO € 0,10 € 0,60 € 1,10
T-installaties €/m² BVO € 5,20 € 6,30 € 8,60
Terrein €/m² kavel € 1,80 € 2,30 € 3,40
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 28,10 € 36,60 € 60,80
34 INHOUD INHOUD VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
KOSTENBEPALENDE FACTOREN
• Het aantal zitplaatsen• De aanwezige voorzieningen theatertechniek• De eisen met betrekking tot geluidsisolatie• Aantal zalen
SPORT, CULTUUR EN LEISURE THEATER VORMGEGEVENS
Onderdeel eenheid laagste top hoogste
Verdiepingshoogte BI / BVO (m¹) 4,6 6,2 8,3
Aantal bouwlagen BVO / BBO 1,3 1,9 2,2
Bebouwingspercentage BBO / BTO 0,51 0,56 0,62
Gevelfactor BGO / BVO 0,43 0,65 1,18
Gevelopeningen OG / BGO 0,25 0,45 0,73
Dakfactor BDO / BBO 1,00 1,04 1,16
Dakopeningen OD / BDO 0,05 0,11 0,28
Omsloten oppervlak OO / BVO 1,35 1,79 2,72
Binnenwandfactor BBWO / BVO 0,80 0,90 1,00
Binnenwandopeningen OBW / BBWO 0,20 0,20 0,20
Terreinoppervlak kavel / BVO 0,75 0,82 0,89
INVESTERING nieuwbouw renovatie
Bouwkosten eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Grondgebonden €/m² BBO € 125 € 145 € 190 € - € - € 10
Ruwbouw €/m² BVO € 145 € 260 € 310 € - € 30 € 50
Gevel €/m² BGO € 345 € 525 € 725 € 145 € 365 € 725
Dak €/m² BDO € 60 € 130 € 270 € 55 € 80 € 270
Inbouw €/m² BVO € 340 € 550 € 1.395 € 250 € 390 € 1.395
Vaste inrichting €/m² BVO € 140 € 155 € 165 € 25 € 55 € 165
W-installaties €/m² BVO € 265 € 290 € 305 € 105 € 250 € 335
E-installaties €/m² BVO € 180 € 475 € 970 € 65 € 135 € 1.065
T-installaties €/m² BVO € 25 € 90 € 160 € 10 € 35 € 160
Terrein €/m² kavel € 25 € 30 € 35 € 10 € 25 € 35
Subtotaal €/m² BVO € 1.845 € 2.300 € 2.975 € 750 € 1.195 € 1.450
Algemene Uitvoeringskosten % van subtotaal 6% 7% 11% 14% 17% 19%
Staartkosten % van subtotaal 7% 8% 13% 16% 19% 21%
Totaal bouwkosten excl. btw €/m² BVO € 2.105 € 2.675 € 3.735 € 990 € 1.660 € 1.950
Investeringsopslagen eenheid laagste top hoogste laagste top hoogste
Bijkomende kosten % tov bouwkosten 16% 21% 24% 14% 19% 23%
Exclusief grondkosten, inrichtingskosten, onvoorzien, belastingen en financiering.
GEBRUIK EN BEHEERHuisvesting eenheid laagste top hoogste
Voorzien in huisvesting exclusief
Belastingen €/m² BVO per jaar € 5,60 € 12,10 € 20,90
Verzekeringen €/m² BVO per jaar € 0,20 € 4,60 € 20,30
Onderhoud (planmatig incl. vervanging) €/m² BVO per jaar € 42,00 € 54,70 € 90,80
Mutaties zie renovatiekosten € - € - € -
Verbruik €/m² BVO per jaar € 14,40 € 26,60 € 40,90
Beheren €/m² BVO per jaar € 1,90 € 4,90 € 13,80
Rente exclusief
Totaal huisvesting excl. BTW €/m² BVO per jaar € 72,00 € 102,90 € 133,80
Specificatie Onderhoudskosten eenheid laagste top hoogste
Gevel €/m² BGO € 2,40 € 7,80 € 12,50
Dak €/m² BDO € 1,00 € 3,30 € 10,50
Inbouw €/m² BVO € 3,00 € 15,10 € 23,30
Vaste inrichting €/m² BVO € 10,10 € 21,20 € 33,30
W-installaties €/m² BVO € 0,80 € 2,40 € 5,80
E-installaties €/m² BVO € 0,20 € 1,80 € 3,40
T-installaties €/m² BVO € 4,40 € 5,40 € 7,40
Terrein €/m² kavel € 1,50 € 2,00 € 2,90
Totaal excl. BTW €/m² BVO € 42,00 € 54,70 € 90,80
START INHOUD 35
BIJLAGEN
3638
UITGANGSPUNTEN KOSTENKENGETALLEN
Uitgangspunten kostenkengetallen
36
Voor de data met betrekking tot de bouw- en investeringskosten maken we onderscheid tussen nieuwbouw en renovatie. Bij grootschalige uitbreiding van een pand kan ook gebruik kan worden gemaakt van de data voor nieuwbouw. Wanneer de uitbreiding beperkt is, kunt u de kengetallen voor nieuwbouw gebruiken, gecorrigeerd met een toeslag voor kleinschaligheid. Deze toeslag is afhankelijk van de grootte van de uitbreiding en de te treffen voorzieningen in het bestaande pand.
COMBINATIE VAN FUNCTIES
Niet iedere gebouwfunctie heeft dezelfde vormfactoren en kostenkengetallen. Specifieke gebouweigenschappen zorgen voor het onderscheid ten opzichte van andere gebouwfuncties. Daarom maken wij bij het analyseren onderscheid tussen de verschillende gebouwfuncties. Deze gebouwfuncties zijn gebaseerd op tabel 0 van de NL-SfB methode. De kostenkengetallen zijn opgesteld met het uitgangspunt dat de objecten zelf standig zijn en dat binnen een object slechts een functie is gehuisvest. Wanneer er functies gecombineerd worden en er gezamenlijke bouwdelen zijn, zullen sommige kosten (gedeeltelijk) vervallen of over meerder functies verdeeld moeten worden. De verdeling hiervan is afhankelijk van het aantal functies en de wijze van toerekening naar functies.Voorbeelden van onderdelen waarvan de kosten mogelijk (gedeeltelijk) verdeeld kunnen worden zijn grondgebonden voorzieningen en het dak. Over de demarcatie hiervan moeten per project afspraken worden gemaakt.
NIEUWBOUW
Bij nieuwbouw van een object is er een grote variatie mogelijk van uitgangspunten. Hieronder zijn de globale uitgangspunten voor de categorie ‘laagste’, ‘top’ en ‘uiterste’ weergegeven, om u een indruk te geven waar u aan kunt denken bij de spreiding van de kostenkengetallen.
Laagste Top UitersteGebouwconcept met hoge repetitie-factor
Standaard gebouwconcept Bijzonder gebouwconcept
Geen bijzondere gebouwvorm in de en/of materiaalgebruik
Enkele bijzonderheden in de gebouw-vorm en/of materiaalgebruik
Bijzondere gebouwvorm en/of materiaalgebruik
Laag kwaliteitsniveau afwerking en installatieniveau
Gemiddeld kwaliteitsniveau afwerking en installatieniveau
Hoog kwaliteitsniveau afwerking en installatieniveau
Globale uitgangspunten voor kostenniveaus nieuwbouw
RENOVATIE
De kengetallen zijn opgesteld op basis van het uitgangspunt dat de omvang van het gebouw gelijk blijft. Voor de elementclusters ‘grondgebonden’ en ‘ruwbouw’ houdt dit in dat de kostenkengetallen voor geen tot beperkte aanpassingen zijn opgenomen. Daarnaast is het uitgangspunt dat bij de situatie ‘renovatie’ het volledige gebouw wordt gerenoveerd. De overige aanpassingen worden indicatief omschreven in onderstaande tabel, zodat u een indruk krijgt waaraan u kunt denken bij de kostenkengetallen voor de elementclusters.
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
37
FUNCTIEWIJZIGING
Bij het wijzigen van functie is het van belang om de juiste kengetallen te hanteren. De kostenkengetallen voor slopen van de oude functie moeten worden gebruikt, terwijl de kengetallen van de renovatiekosten van de nieuwe functie van toepassing zijn.
Laagste Top UitersteGeen tot beperkte aanpassingen van indeling
Standaard gebouwconcept Bijzonder gebouwconcept
Geen tot beperkte aanpassingen in de gebouwschil
Gemiddelde aanpassingen in de gebouwschil
Ingrijpende aanpassingen in of volle dige vervanging van de gebouw-schil
Beperkte aanpassing afwerkingen Gemiddelde aanpassingen in afwer-kingen. Enkele bijzonderheden in de afwerkingen en/of materiaalgebruik
Grote aanpassingen in afwerkingen. Bijzonderheden in de afwerkingen en/of materiaalgebruik
Beperkte aanpassingen installaties. Basic kwaliteits- en comfortniveau
Gemiddelde aanpassingen installa-ties. Kwaliteits- en comfortniveau installatieniveau gemiddeld
Ingrijpende aanpassingen in de installaties. Hoog kwaliteitsniveau instal latie met een hoog comfortni-veau
Globale uitgangspunten voor kostenniveaus renovatie
RENOVATIE EN (GROOT)ONDERHOUD
Gedurende de tijd vindt er onderhoud plaats aan een gebouw. Wanneer er reno vatie plannen zijn, is het raadzaam om gepland (groot) onderhoud te combineren met de renovatie. Door goed te plannen en renovatie en onderhoud te combineren, is het mogelijk om op deze wijze financieel voordeel te behalen.
EIGENAAR – GEBRUIKER
In veel situaties is het zo dat de eigenaar niet de gebruiker is van een pand en worden de kosten voor de huisvesting verdeeld. Omdat deze verdeling in iedere situatie ander is, hebben we hier in deze publicatie geen rekening mee gehouden. De kosten zoals opgenomen in deze publicatie, bedragen de totale kosten, waarin zowel het gebruikers- als het eigenaarsdeel zijn opgenomen.
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
Methodiek
38
METHODIEKDe methodiek die wij hanteren is gebaseerd op de NL-SfB methode, de NEN 2580, NEN 2699 en NEN 3900. De onderverdeling van de investeringskosten en de exploitatiekosten is als volgt:
INVESTERINGSKOSTEN
• Grondkosten• Bouwkosten• Inrichtingskosten• Bijkomende kosten• Onvoorzien• Belastingen• Financiering
GEBRUIKTE AFKORTINGEN
BBO Bebouwd oppervlak BVO Bruto vloeroppervlak BGO Bruto geveloppervlak BDO Bruto dakoppervlak BI Bruto gebouwinhoud OO Omsloten oppervlak (=BBO+BGO+BDO) AUK Algemene uitvoeringskosten AK Algemene kostenW&R Winst en risico
BI / BVO (m¹) Gemiddelde verdiepingshoogteBVO / BBO Gemiddeld aantal bouwlagenBBO / BTO BebouwingspercentageBGO / BVO GevelfactorOG / BGO Factor gevelopeningenBDO / BBO DakfactorOD / BDO Factor dakopeningenOO / BVO GebouwschilBBWO / BVO BinnenwandfactorOBW / BBWO Factor binnenwandopeningenBVO / FI (m²) Oppervlakte per functionele inhoud
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
39
TOELICHTING BOUWKOSTEN
Welke onderdelen vallen onder de elementclusters van de bouwkosten en wat zijn de kostenbepalende factoren?
Grondgebonden
Hieronder vallen alle kosten van de onderbouw zoals bijvoorbeeld het grondwerk, (paal)fundering, bemaling.ELEMENTEN: 11, 13, 16, 17
Kostenbepalende factoren:• De verhouding BBO ten opzicht van het BVO• De grondslag (type fundering)• Eventueel benodigde grondwaterbeheersing• Ontgravingsdiepte en de benodigde bouw-
put voorzieningen• Locatieomstandigheden
Ruwbouw
Dit betreffen de kosten voor de draagconstructie van de bovenbouw en inbouw van het bouwwerk.ELEMENTEN: 21 (CONSTRUCTIEF), 22 (CONSTRUCTIEF), 23, 24, 27, 28
Kostenbepalende factoren:• De bouwhoogte en bouwmethodiek• De overspanning• Eventuele overstekken• Bijzondere constructies• Vloerbelasting en vlakheidseisen• Locatieomstandigheden
Gevel
Hieronder vallen de kosten voor de gesloten gevel, de gevelopeningen en de gevelafwerkingen.ELEMENTEN: 21 (NIET CONSTRUCTIEF), 31, 41
Kostenbepalende factoren:• Vormgeving/architectuur, materialisatie• Doorvalbeveiliging• Gebouwhoogte• Windbelasting• Geluidsbelasting• Zonbelasting• Brandveiligheid• Uitvoering Dak
Dit zijn de kosten voor de afwerking van het dak en de eventuele dakopeningen.ELEMENTEN: 37 EN 47
Kostenbepalende factoren:• Percentage dak ten opzichte van het
bebouwd oppervlak• Percentage dakopeningen• Aantal een grootte van de dakvlakken• Vormgeving/architectuur• Gebruik als buitenruimte en/of
verkeersruimte• Type dakafwerking, bv groen dak
Inbouw
Dit zijn de kosten voor de binnenwanden, binnenwandopeningen, trappen, ballustraden en leuningen alle afwerkingen van vloeren, wanden en plafonds.ELEMENTEN: 22 (NIET-CONSTRUCTIEF), 24, 32, 33, 34, 42, 43, 44, 45, 48
Kostenbepalende factoren:• Gebouwfunctie en bijbehorend
inrichtingsconcept• Hoeveelheid binnenwanden ten opzichte
van het bvo• Hoeveelheid binnenwandopeningen• Vormgeving/architectuur• Flexibiliteit en indeelbaarheid
Vaste inrichting
De vaste inrichting betreffen de vaste gebruikersvoorzieningen zoals pantry’s, kapstokken, balies, keukens, postkasten bellentableau’s etc.Tevens worden vaste onderhouds-voorzieningen hieronder opgenomen.ELEMENTEN: 71, 72, 73, 75, 76, 77, 78
Kostenbepalende elementen:• Afwerkingsniveau en materialisatie• Vormgeving/architectuur• Compleetheid van inrichting• Functiespecifieke onderdelen
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
40
TOELICHTING BOUWKOSTEN vervolg
W-installaties
Dit zijn de kosten voor alle installaties met betrekking tot het klimaat, watervoorziening- en afvoer en brandbestrijding, sanitair, loodgieterswerkzaamheden etc.ELEMENTEN: 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 74
Kostenbepalende factoren:• Comforteisen• Toegepast installatieconcept• Beschikbaarheid alternatieve opwekkings-
mogelijkheden• Afstemming tussen bouwkundige en
installatietechnische componenten • Functiespecifieke onderdelen
E-installaties
Hieronder vallen alle kosten voor installaties met betrekking tot elektrotechniek: stroomvoorziening, verlichting, beveiliging, gebouwbeheersvoorzieningen, ICT etc.ELEMENTEN: 61, 62, 63, 64, 65, 67
Kostenbepalende factoren:• Comforteisen• Toegepast installatieconcept• Beschikbaarheid daglicht• Beschikbaarheid alternatieve
opwekkingsmogelijkheden• Voorzieningen: toegangscontrole,
inbraakbeveiliging• Afstemming tussen bouwkundige en
installatietechnische componenten • Functiespecifieke onderdelen
T-installaties
Dit zijn de kosten voor liften, roltrappen- en paden, hefplateau’s etc.ELEMENTEN: 66
Kostenbepalende factoren:• Aantal bouwlagen• Snelheid• Afmeting• Vormgeving/architectuur• Functiespecifieke onderdelen Terrein
De kosten voor onder meer de terreinafwerking op de kavel, terreinverlichting, terreinriolering, inrichting, fietsenstallingen, bergingen.ELEMENTEN: 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98
Kostenbepalende factoren:• Verhouding verhard/groen• Vormgeving/architectuur• Terreininrichting
Algemene Uitvoeringskosten
Dit zijn de kosten van materiaal en/of arbeid die nodig zijn voor de uitvoering van een bouwproject, voor zover deze kosten niet zijn verbonden aan middelen, zoals materialen, die op de bouwplaats bij oplevering achterblijven.Kostenbepalende factoren:• Locatieomstandigheden• Binnen stedelijkheid / voldoende
bouwterrein• Bouwmethodiek (benodigde voorzieningen)• Bouwcomplexiteit• Ruimte voor opslag• Bereikbaarheid/logistiek• Bouwtijd
Staartkosten
Hieronder rekenen wij de Algemene Kosten, Winst & Risico en coördinatievergoeding. De algemene kosten zijn de kosten voor de algemene bedrijfsorganisatie die nodig is voor de bedrijfsvoering. Winst & Risico is een post die de winst voor de uitvoerende partij bepaald en waar eventuele tegenvallers uit betaald worden.Kostenbepalende factoren:• Organisatieomvang• Winstpercentage• Inschatting projectrisico• Wijze van aanbesteding
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
41
TOELICHTING INVESTERINGSKOSTEN
Welke onderdelen vallen onder de hoofdstukken van de investeringskosten?
Grondkosten
De kosten voor het verzorgen van infrastructurele voorzieningen, het bouwrijp maken van het terrein, schadeloosstellingen en rentekosten over de grond. De kosten voor de aankoop van grond zijn zeer locatieafhankelijk en zijn daarom niet in de investeringskosten in deze publicatie opgenomen.Kostenbepalende factoren:• Grondaankoop• Verwervingskosten• Sloopwerken• Benodigde infrastructurele voorzieningen• Bovenplanse verevening
Bouwkosten
Dit zijn de kosten voor het realiseren van het bouwwerk. Deze worden onderverdeeld naar elementclusters.
Inrichtingskosten
De inrichtingskosten zijn de kosten voor onder andere de bedrijfsinstallaties en de losse inventaris. Dit is erg variabel. De kosten hiervan zijn in deze publicatie niet opgenomen.
Bijkomende kosten
Dit zijn de kosten voor de instanties zoals de gemeente, brandweer, nutsbedrijven en verzekeraars. Ook de kosten voor kunsttoepassingen, grond- en milieuonderzoeken en –rapportages, selectie- en aanbestedingen vallen onder deze post.Kostenbepalende factoren:• Honoraria• Aansluitkosten• Heffingen en verzekeringen• Risicoverrekening• Ontwikkelaars- en verkoopkosten• Kunst• Aanloopkosten
Onvoorzien
Hieronder vallen de kosten die redelijkerwijs niet vooraf te verwachten zijn voor de realisatie van een project. Hier kan een reservering worden opgenomen voor programma- en bestekwijzigingen of voor onverwachte prijsstijgingen.Kostenbepalende factoren:• De mate van uitwerken van de
aanbestedingsstukken• De aanbestedingsvorm: waar liggen de
risico’s?
Belastingen
Omzetbelastingen en bijzondere belastingen.
Financiering
Financieringskosten/rente voor de grond en/of voor de bouw.Kostenbepalende factoren:• Financieringswijze• Rentepercentage
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
42
TOELICHTING EXPLOITATIEKOSTEN (NEN2699)
Welke kosten rekenen wij tot de onderdelen van de exploitatiekosten?
Huisvesting
KAPITAALSLAST - RENTE EN AFLOSSING
Kostenbepalende factoren:• Hoogte van de investering• Wijze van financieren• Rentepercentage• Afschrijvingsperiode• Restwaarde
BELASTINGEN - ONROERENDE ZAAK BELASTING
Kostenbepalende factoren:• Hoogte van de investering• Locatie (gemeentelijk beleid)
VERZEKERINGEN - OPSTALVERZEKERING
Kostenbepalende factoren:• Hoogte van de investering• Locatie (risicogebied)• Verzekeraar en dekking
ONDERHOUD - PLANMATIG INCL. RESERVERING VOOR VERVANGING
Kostenbepalende factoren:• Materiaalkeuze• Gebouwgebruik• Minimaal vereist conditieniveau• Duur onderhoudsperiode
VERBRUIK - WATER, ELEKTRA, GAS
Kostenbepalende factoren:• Toegepast installatieconcept• Afstemming bouwkundige en
installatietechnische maatregelen• Zijn de installaties goed afgesteld en
ingeregeld• Comfortniveau• Vorm van energieopwekking• Gebouwgebruik en gebruiksduur• Contractvorm
BEHEREN – BEHEERSKOSTEN
Kostenbepalende factoren:• De mate van personele inzet
Diensten en middelen
SCHOONMAAK
Kostenbepalende factoren:• Mate van vervuiling• Schoonmaakfrequentie• Hygiëne-eisen
Informatie en communicatie
Dit is sterk afhankelijk van het bedrijfsproces. Dit is in deze publicatie niet opgenomen.
Externe voorzieningen
Dit is sterk afhankelijk van het bedrijfsproces. Dit is in deze publicatie niet opgenomen.
Facility management
Dit is sterk afhankelijk van het bedrijfsproces. Dit is in deze publicatie niet opgenomen.
INHOUD INHOUD BIJLAGEN
START INHOUD 43
COLOFON
VORMFACTOREN EN KOSTENKENGETALLEN
Versie 1.0, maart 2016.
TEKST EN DATA
Alexander BrandJens RoozendaalMarjan PeppelmanTobias Wind
BIJDRAGEN
CONTACT
Wilt u meer informatie over onze activiteiten? Neem dan contact op:ArcadisBeaulieustraat 226814 DV ArnhemPostbus 264, 6800 AG Arnhem+31 (0)88 426 15 [email protected]
Niets uit dit werk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, daaronder mede begrepen gehele of gedeeltelijke bewerking van het werk, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Arcadis Nederland BV.