vii-УП1tert.nla.am/archive/hgg amsagir/echmiadzin-vagharshapat... · 2014. 4. 18. · Պ Ա Շ Տ...
TRANSCRIPT
Պ ս ^ տ ժ Ն ս ^ մ Ն ա ո ա գ - ի ր
^ ւ ւ Չ Ր Ա Պ Ե Տ Ա կ ւ ք ե Ա ( Փ Ո Ռ Ո Յ
I I . կ Ջ 1 Ո > 1 $ ք 1 , Ի
V II-УП1
РП Վ . Ա Ն Դ Ա Կ Ո հ Թ Յ Ո հ Ն
Բուլղա րական Ուղղավւաո Ե կ ե ղ ե ց ո ւ ն ա ՚ը ն տ ի ւ ՝ Պ ա տ րիա րք ե Սոֆիսւյի
Մ ի տ ր ո պ ո լի տ Ն որին Ս. Օծություն Կիրիլի «քւ-Ոէբյանր Ա մ ե ն ա յն
Հ ա յ ո ց Ս ր բա գնս ւգու յն Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի ն հր ը նտ ր ո ւթ յա ն և գ ա հ ա կ ա լո ւթ յա ն ա ռ թ ի վ և. Վ ե հ ա փ ա ռ ի պ ա տ ա ս խ ա ն ը 3
ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ.— «Ա ր ծա թ ա գ ի ն ս տ ր ո ւկներ » . . . . . I!
ՎԱՐԳԱՆ Ծ . ՎՐԴ. ՏԵ Ր-Ս Ա ՀԱ Կ ՅԱ Ն___ Ս. էքմիսւծնի խ որհուրդը . . 11
Մ Ա Յ Ր Ա Թ Ո Ռ Ո Ւ Մ ..................................................................................................... 14
ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՏԵ Ր -Ս ՏԵ Փ Ա Ն ՅԱ Ն .— Մ ի օ ր Մ ա յր Ա թ ո ռ ո ւմ . . . . 15
ՊՐՈՖ. 1. ՍԵՄՅՈՆՈՎ.— Ա նա նի ա Շ|իրակսւցին ո ր պ ե ս ա ս տ ղ ա բ ա շխ 2 2
Ա. ԵՐԵՄՅԱՆ.— Ս տ եփ ա նո ս Ե րեցի մ ե ծ ա ր ժ ե ք ձ ե ո ա գ ի ր մ ա տ յա ն ը . 2(>
ԻԳՆԱՏԻՈՍ ՍԱՐԿԱՎԱԳ Մ Ա Ր ՏԻ Ր ՅԱ Ն .— Ջ ե բ ե լ - Մ ո ւ ս ա յի բա ր բ ա ռ ը 3 3
ԱՂԱՎՆԻ Մ ԵՍՐՈՊՅԱՆ.— Ս. էշմիսւծնի ս ա ն ը ....................................................3 6
ՕՏԱՐ ՊԱՏՎԻՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱ Յ Ա Ս ՏԱ Ն Ի ՄԱՍԻՆ 39
Ս. Մ Ե ԼԻ Ք -Խ Ա 2Ա ՏՐ8Ա Ն ___ Ա շխ ա ր հի հ ն ա գ ո ւ յն ո ր ս ա ն ո ց ը . . . 4 8
ԱՐԱՔՍՅԱ ԴԱՐԲԱՍ Յ Ա Ն ___ Հ ի շո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր Ա րուսյա կիս մ ա ս ի ն . . 5 !
Ֆ . ՐՈՌ 9ԱՆՅԱ Ն.— Ա րվեստ ի վ ա ս տ ա կ ա վ ո ր գ ո ր ծ ի չ կ ո մ պ ո զ ի տ ո ր Դսւ-
ն ի ե լ Ղ ա գ ա Ր յտ ն ը . . . . . . . . . . . а о
ՇՆՈՐՀՔ ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ Վ Ա Ր Դ Ա Պ Ե Տ.— Ուղերձ Գ սւլիֆորնիո թ ե մ ի ե ր ե ս -փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ո . . . . . . . . . . . 5 8
Մ. ԷՍԿԻՃՅԱՆ---- Կարոտ հ ա յր ե ն ի (բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ո ւ թ յո ւ ն ) . . . 61I) .— « Հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն բ ի բ լի ո գ ր ա ֆ ի ա » , կ ա գ մ ե ց ' Հ ո վ հ . Պեւորււսյան 6 2
ԻՄՐԱԳՐՈ ԻԹ8Ս.-ե Ш 8 М ‘Ш .В Ч В .Ч О .1! ! Ս Ս № , К гЗЦ ГЬО .ЧГЬ'О
*Է»1/ԻԱ&ԻՆ* ԱՄՍԱԳՐԻ ԽՄԲԱԳՐԱՏՈՒՆ Армянская С С Р . Эчмиадзин, Редакция журнала „Эчннадвян*
Квёасйоп օք էհ* ша^ахше „Е Ы ш и ай х ш *, ЕЮЬпца^хЬ, Аппоша, Ս Տ Տ 8
հրեան, 1053 р .
I Ր ս Ս՜ ս Ն Ս հ Տ. Տ; ԳԷՈ1Պ-Ա8 Ջ.
■1.ԵՀԱՓԱՈ- ԵԻ Ս1ՓԱԶՆԱԳՈՅՆ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ
Պ Ա Շ Տ Ո ն Ա Կ Ա ն Ք
■ы п р ш м ш ж в м М . ш м ю г м « ® ш г и т . Ա. № 0№ вП М > ա ս
ա տ ш м ш р т ш н п т ա Թ ա ^ ա ^ ւ ад м м » » ՜եՎ ш м ш м м и ъ ш т ,
՚ե Ղ а д ш м п д
Ս.ՄԵՆԱ8Ն ՀԱ8Ո8 Ն>Ս.61>1ԼԳ111«(Ու Պ1եՏ14՝1Մ-|! Ե*Լ ՍՐԲ№ԱԳՈԻ8Ն ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
ՆՈՐԻՆ ՎԵՀԱՓՍ.ՌՈԻԹ8ՈԻՆ Տ. 8. ‘1-ԵՈ1Պ* Զ.Ի*ե
Է.Հ ՄԻԱԾԻՆ, ՀԱՅԿԱ ԿԱՆ ՍԱՌ
ՍԵՐԴ «ԼԵՀԱՓԱՌՈԻԹՅՈ՚ԻՆ.
Ա ռ Տ ե ր ն տ ա ծ ա ծ ե ղ բ ա յր ա կ ա ն ս ի ր ո վ հ ա ղ ո ր ղ ա մ ենք ս ե ր դ ‘ Լեհավւսւ-
ոութ յսւնը , որ Ա ստ ո ւծո ո ղ ո ր մ ո ւթ յսւմ բ փ ր կ վ ա ծ մ ա յր ա ք ա ղ ա ք Ս ո ֆ ի ա յո ւմ ,
հ ա մ ա ձ ա յն Բ ուլղ ա ր ա կ ա ն Ուղղա փաո ե կ ե ղ ե ց ո ւ կ ա ն ո ն ա դ ր ո ւթ յա ն , ե կ ե ղ ե ց ա
կա ն—ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն ժո ղ ո վ ի կ ո ղ մ ի ց մ եր հ ե գ ո ւթ յո ւն ը 1 9 5 3 թ վ ա կ ա ն ի մ ա յի ս ի
1 0 - ի ն ը ն տ ր վ ե ց Ր ս ւ լղ ա ր ի ա յի Պ ա տ ր ի ա ր ք Ս Ս ո ֆ ի ա յի Մ ի տ ր ո պ ո լի տ , ո ւ նույն
օրն էլ կ ա տ ա ր վ ե ց մ ե ր գ ա հ ա կ ա լո ւ թ յա ն ծ ե ս ը * ա մ բո ղ ջ բ ո ւ լղ ա ր ա կ ա ն ե պ ի ս
կ ո պ ո ս ո ւ թ յա ն , Ռ ուսա կա ն, 'Լ ր ա ց ա կ ա ն , Ա ն տ ի ո ք յա ն , Ռ ո ւմ ի ն ա կա ն , Լեհա կա ն
և Յ ե խ ո ս լո վ ա կ յա ն թ ա ն կ ա գ ի ն ու գ ե ր ա պ ա տ ի վ ք ո ւ յր ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի սիրեյի
երեցւիոիւների, ք ր ի ս տ ո ս ա ս ե ր կ ղ երի և բ ա ր ե պ ա շ տ հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժողովրդի
ա ղ ո թ ա կ ա ն մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ յա մ բ :
Տ ո ն ա կ ա ն ա յ ղ հ ա ն դ ե ս ի ն ու մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա ր տ ա հ ա յտ ա ծ ս ր տ ա հ ո ւ յգ
և ա գ դ ո ւ բ ե ր կ ր ա ն ք ի ն ի ր ե ն ց հ ա մ ա կ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը մ ի ա ց ր ի ն ն ո ւ յն պ ե ս մ յո ւս
ս իրա ոա տ քո ւ յր ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը :
4 Է Տ Ս ՚ Ի ս & Ի և 1 9 5 3
Բուլղարական Ո սլղա փ ա ո ե կ ե ղ ե ց ի ն գ ո յո ւ թ յո ւ ն ունի ա ր դեն 11 հա րյու
ր ա մ յա կ ( 8 6 5 թ վ ա կ ա ն ի ց ) և իր բ ա ր ե փ ց կ յա ն ք ի ա յ դ ե ւ կ ա ր ա տ և ժ ա մ ա ն ա կաշրջա նում Նա մ ե ծ ա ց ե լ հոգևոր հ ա ս ո ւն ո ւթ յա ն է ա ո ե լ ' Ի ր սուրբ ընդեր քից
երևան հ ա ն ե լո վ ա ս տ վ ա ծա հ ա հ սրրերի և սւրւլարների բ ա զ մ ե ր ա մ դա ս: Դեոևս 9 2 7 թ վ ա կ ա ն ի ն , ս ա հ մ ա ն վ ա ծ կ ա ր գ ո վ . Նրան շ ն ո ր հվ ե ց պ ա տ րըա րքա կա լ;
արժա նիք, որ ը հ ա ս տ ա տ վ ե ց 1 2 3 5 թ վա կ ա ն ի ն ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ե ծ ժող ո վ ի կողմից Լամպ սա կ քա ղա քո ւմ (Դսւրդսւնել նեղ ո ւցներ ի սւսիական ա փ ի ն ) :
Բուլղարական պ ե տ ո ւթ յո ւն ը Թ յո ւր ք ի ա յի ց ն վա ճ վե լո ւց հ ե տ ո , վե ր ջ գ տ ա վ ն ա և Բուլղարական ինքնա նկսփ ւ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ գ ո յո ւ թ յո ւ ն ը : Բ ա յց նա Իր վեհիրսւ-
վո ւթ յուն ը վա ղ ո ւց է վ ե ր ա կ ա ն գ ն ե լ և ա ն հր ա ժ ե շտ էր Նրա հ ն ա վ ա ն դ ու հա ն ր ա հ ա յտ պ ա տ րիա րքա կա ն ա ր ժ ա ն ի ք ը վե ր ա հ ա ս տ ա տ ե լո ւ մ ի ջ ո ց ո վ կա նո ն ա կ ւսն ո -
րեն Նրան գ |]սա վորել , որ ը վա ղ ո ւց Էր Ս րբա զն սսյու յն Սինոդը ո ր ո շել և Բուլ
ղա րա կա ն Ո սլղա փ ա ո Ե կ ե ղ ե ց ի ն ' ն ա խ ա տ ե ս ե լ:Բուլղարական Ո սլղա փ ա ո ե կ ե ղ ե ց ո ւ գ լխ ա վ ո ր ո ւմ ը կ ա ն ո ն ա կ ա ն ու կ ե ն ս ա
կա ն ա ն հրա ժեշտ ութ յուն դ ա ր ձ ա վ ա յ ն պ ա հի ց հեսս», երթ ա յ ն ժա մ ա ն ա կվ ա
Նրա Ա վա գ ը ' նա խ կ ի ն է կ զ ա ր խ Նորին Երա նո ւթ յո ւն Ս տ ե ֆ ա ն ը 1 9 4 8 թվա կ ա ն ի
ս ե պ տ ե մ բ ե ր ի ն հր ա ժ ա ր ա կ ա ն տ վ ե ց , ո ր ն ը ն դ ո ւն վ ե ց Ս ր թ ա գ ն ա գ ո ւ յն Սինողի
կ ո ղ մ ի ց : 1 9 5 3 թ վա կ ա նի մ ա յի ս ի 1 0 - ի ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն - ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն ժողովի ք վ ե ո վ դ ժ վ ա ր ի ն ու պ ա տ ա ս խ ա ն ա տ ո ւ վի հ ա կ ը ն կ ա վ մ եր հ ե գ ո ւ թ յա ն ը , ո ր Ա ս -
սւուծո օ գ ն ո ւ թ յա մ բ ծ ա ո ա յե լ է ո ր պ ե ս ե պ ի ս կ ո պ ո ս 1 7 տ ա ր ի , դ ր ա ն ի ց 1 5 տ ա
րի4 ո ր պ ե ս Պ լո վդ ի վի Մ իտ րոպ ոլիտ և երկուս և կ ե ս տ ա ր ի ' ո ր պ ե ս Ս ր բ ա գ ն ա -
գ ո ւ յն Սինոդի Ն ա խ ա գա հ ի Տ ե ղ ա պ ա հ :
Ե ղ բա յր ա կ ա ն ս ո ւ յն ն ա մ ա կ ո վ մ ե ն ք Ձ.երդ վ ե հ ա փ ա ռ ո ւ թ յա ն ը միջեկեղեցսս-
կա և հա ր ա բ ե ր ո ւթ յո ւն նե ր ո ւմ ը ն դ ո ւնվա ծ ս ո վո ր ո ւթ յա ն հ ա մ ա ձ ա յն հա ղ ո ր դ ո ւմ ենք մ ե ր ը ն տ ր վ ա ծ լի նելո ւ և գ ա հ ա կ ա լո ւթ յա ն ծե ս ը կ ա տ ա ր վ ա ծ լի նե լո ւ մ ա սի ն ՛
Մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ հա ղ ո ր դ ո ւմ ենք ս ե զ , ո ր մ ե ն ք , ի ն չպ ե ս Ա ա ռ ա ջն ե ր ո ւմ , յի ո վի ն
հ ա մ ա մ ի տ [ը ն ե լո վ Բուլղա րական Ո սլղա փ ա ո Ե կեղեցու Ս ր բա գ ն ա գ ո ւ յն Սինոդի հ ե տ , ա յս ո ւ հ ե տ և և ս ն ա խ ա ն ձ ա խ ն դ ի ր ենք յի ն ե լո ւ փ ր կ չա կ ա ն ա ն խ ա խ տ հա
վ ա տ ի ն , ա շ խ ա տ ե լո ւ ե ն ք ա յ դ ւհավատը պ ա հ պ ա ն ե լ մ ա քո ւր և զ ո ր ե ղ , Տիր ոջ
փ ր կ չա կ ա ն խ ո ս ք ն ա վ ե տ ե լո ւ ե ն ք ճշմ ա ր տ ո ր ե ն և ջա նա լու ե ն ք Ա ստ ուծո Սուրբ Ե կ ե ղ ե ց ի ն զ ո ր ա ց ն ե լ Հ ի ս ո ւս Ք ր ի ս տ ո ս ի և սուրբ ա ո ա ք ե լո ց հի մ ո ւն քո վ կ ա ռ ո ւց
վ ա ծ հշմա րսա ւթյսւն ո գ ո վ ' ն ա խ ա ն ձ ա խ ն դ ի ր կ ե ր պ ո վ պ ա հ պ ա ն ե լո վ Տ ի ե զ ե ր ա
կ ա ն Ս. Ե կ ե ղ ե ց ո ւ կ ա ն ո ն ա կ ա ն ս տ ա ց վ ա ծ ք ն ու բ ա ր ե պ ա շ տ ա վ ա ն դ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը :
Ա ո Ա ս տ վ ա ծ ո ւ ն ե ց ա ծ մ ե ր ս ի ր ո վ , մ ե ն ք ա մ ե ն կ ե ր պ ն պ ա ս տ ե լո ւ ե ն ք տ ե ղ ա կա ն
սուրբ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի մ ի ջ և ե ղ ա ծ կ ա պ ե ր ը զ ո ր ա ց ն ե լո ւն , բո լո ր ո ւժ ե ր ո վ ս ա շ խ ա
տ ե լո ւ ե ն ք , ն ո ւ յն պ ե ս , ի ն չպ ե ս ա ղ ո թ ո ւմ ե ն ք , հա ն ո ւն ժողովուրդներ ի միջև
խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն , բ ա ր յա ց ա կ ա մ ո ւ թ յա ն ո ւ ե ղ բ ա յր ո ւ թ յա ն :Մ ենք խ ն դ ր ո ւմ ենք ս ե ր դ սուրբ հ ո վ վ ա պ ե տ ա կ ա ն ա ղ ո թ ք ն ե ր ը , որ մեր
մ ե ծ Հ ա յր ա պ ե տ ն օրհ նե մ ե ր ծ ա ռ ա յո ւ թ յո ւ ն ը , որը բա ր ե հ ա ճ է լի ն ե լո ւ Նրա ն, օ գ տ ա կ ա ր ' Նրա Սուրբ Ե կեղեցու հ ա մ ա ր և փ ր կ ա ր ա ր ' մ եր հ ե գ ո ւթ յա ն ու հա վ ա տ ա ց յա լ ժողովրդի հա մա ր :
Մ նա մք ս ե ր դ Ա մ ե ն ա պ ա տ ի վ վ ե հ ա փ ա ռ ո ւ թ յա ն ն մ ե ր ա ո Տ ե ր Ը տ ա ծ ա ծ սիրով'
4 Ի Ր Ի Լ ԲՈԻԼՂԱՐԻԱ8Ի Պ Ա ՏՐԻԱ ՐՔ
1 9 5 8 քվա կա & ի մ ա յի ս ի 2 3 -ի Տ
Ս ոֆիա , Բ ուլղա րա կա ն Ո սլղա փ ա ո ե կ ե ղ ե ց ո ւ Ս ուրբ Ս|ւ6ու)
ԲՈՒԼՂԱՐԱԿԱՆ ՈԻ4/ԼԱՓԱՌ ԵԿհ՚ԼԱՑՈԻ ՊՍ.Տ1'ԻՍ.1*-|Տ '1յ111'ԻՆ ՍՐԲ11ԻԹ«111»Ն ԿՑՈՒՐԵ՛!. ՄԻՏՐՈՊՈԼԻՏԻՆ
11ՈՖԻԱ, ԲՈԻԼՂԱՐԻՍ.
ՏձԵՐԴ ԳեՐԱՏՍ.ՆՑՈԻԹ5Ո'ԻՆ.
Ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն ս ի ր ո վ տ ո գ ո ր վ ա ծ ՝ հ ա ն դ ե պ Բ ուլղա րա կա ն Ոսլղափաււ
Ե կեղ եցո ւ ' աււանձին հրհվսւնքով կ ա ր դ ա ց ի ն ք Ս ր բո ւթ յա ն դ հ ա ղ ո ր դ ա գ ր ո ւթ յո ւ
նը ե ի ր ա գ ե կ ե ղ ա ն ք , որ տ ա ր վ ո ւ յս մ ա յի ս ի 1 0 - ՚ի ն , ա ս տ վա ծա պ ա ր գ և . Սոֆ|իա
մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ո ւ մ , հ ա մ ա ձ ա յն Բ ուլղա րա կա ն Ո ս լղ ա փ ա ո Ե կ ե ղ ե ց ո ւ կ ա ն ո ն ա դ ր ո ւթ յա ն , ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն -ժ ո ղ ո վ ր դ ս ւկ ա ն ժ ո ղ ո վ ի կ ո ղ մ ի ց ը ն տ ր վ ա ծ եք Բուլղա
րա կա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ Պ ա տ ր ի ա ր ք և Սոֆիսւյի Մ ի տ ր ո պ ո լի տ ' և նո ւ յն օրը ձ ե ռ
ն ա դ ր վ ա ծ , ի ն ե ր կ ա յո ւթ յա ն բ ո ւ լղ ա ր ա կ ա ն ե պ ի ս կ ո պ ո ս ա կ ա ն լր ի վ դա սը , Ո սլղա փ ա ո ե կ ե ղ ե ց ո ւ ըոլոր քույր ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի ն ե ր կ ա յա ց ո ւ ց ի չն ե ր ի ո ւ հա
մ ա յն բո ւ լղ ա ր ժող ո վ ր դ ի :
Մ ա յի ս ի 1 0 - ը Բ ուլղա րա կա ն ե կ ե ղ ե ց ո ւ և բո ւլղ ա ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա մ ա ր
ն շ ա ն ա կ ա լի ց և տ ո ն ա կ ա ն օ ր է և ' մ ե գ հ ա մ ա ր ' ող ջո ւնե լի , ո ր ո վ հ ե տ և հ ո գ և ո
րա կա ն ո ւթ յո ւն ն ու ժո ղ ո վ ո ւր դ ը տ ո ն ո ւ մ են Բուլղար Ե կ ե ղ ե ց ո ւ Պ ա տ ր ի ա ր քո ւ
թ յա ն վե ր օ ւհ ա ս տ ա տ ո ւթ յա ն խ ն դ ա լի ց տ ո ն ը , որ Բ ուլղա րա կա ն ե կ ե ղ ե ց ո ւ զ ո
ր ա ց մ ա ն ո ւ զ ա ր գ ա ց մ ա ն ն ա խ ա ն շ ա ն ա կ ն է:
Ն շ ա ն ա կ ա լի ց է ն ա և Ս ր բ ո ւթ յա ն դ պ ա տ ր ի ա ր ք ա կ ա ն ձ ե ո ն ա դ ր ա բ յա ն ա ռ
թ ի վ տ վ ա ծ հր ա պ ա ր ա կւս յի ն ո ւ խ տ ը ' Հ ի ս ո ւս Ք ր ի ս տ ո ս ի և ս ր բ ո ց աոսւքելոդ
վ ա ր դ ա պ ե տ ա ծ հ ա վ ա տ ո և բ ո ր ո յա կ ա ն ն շ մ ա ր տ ո ւթ յա ն ց մ շ տ ա պ ե ս ա շա կերտ
մ ն ա լո ւ , Ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն Տ ի ե զ ե ր ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ ա վ ա ն դ ն ե ր ի ն և Բուլղա րա կա ն Ե կե ղ ե ցո ւն հ ա վ ա տ ա ր ի մ մ ն ա լո ւ :
Ա յս ն շ ա ն ա կ ա լի ց և մ ե ծ ա հ ա ն դ ե ս տ ո ն ի ա ռ թ ի վ Բ ուլղա րա կա ն եկ ե ղ ե ցո ւ
և բ ո ւ լղ ա ր հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ողովրդի զ մ ա յլ ա ն ք ի ն և ո ւր ա խ ո ւթ յա ն ը մ ի ա ց ն ո ւ մ
ե նք ն ա և Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Սուրբ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ և հ ա յ հ ա վ ա տ ա ց յա լ
ժ ո ղ ո վ ր դ ի ո ւ Մ եր խ ն դ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ը ' և շն ո ր հ ա վ ո ր ո ւմ ե ն ք Բ ուլղա րա կա ն Ե կ ե ղ ե
ց ո ւ Պ ա տ ր ի ա ր ք ո ւթ յա ն վե ր ս ւհա ս տ ա տ ո ւթ յո ւն ը և Սրբությւսնդ պ ա տ ր ի ա ր քա կա ն
ը ն տ ր ո ւթ յո ւն ը ' մ ա դ թ ե լո վ Ա մ ե ն ա բ ա ր ձ ր յա լի ն ' շն ո ր հ ե լ ս ե զ ա ր և շա տ ո ւթ յո ւն ,
Բ ուլղա րա կա ն ե կ ե ղ ե ց ո ւ ն ' բ ա ր գ ա վ ա հ ո ւ մ ն , Բուլղար պ ե տ ո ւ թ յա ն ' ա ն ս ա ս ա ն ո ւթ յուն և բո ւլղ ա ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ' բա ր օ ր և ե ր յա ն ի կ կ յա ն ք :
Я* I? II I՛ գԾԱ ՅՐԱ Գ Ո ՒՅՆ Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ե Ղ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
ԱՄԵՆԱՅՆ Հ Ա Յ ՈՏ
м մ р и գ ր и կ ս ն
«Ա ՐԾԱ Թ Ա Գ ԻՆ ՍՏՐՈՒԿՆԵՐ»
փ յո ա ք ի հ ա յկ ա կ ա ն մ ա մուլի ց ս տ ա ց վ ա ծ հա ղ ո ր դ ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե րը խ ո ս ո ւմ ե ն ա յն տ խ ո ւր փ ա ստ ի մ ա ս ի ն , ո ր վերջերս մ ի շարք հ ա յ
կ ա կա ն գա ղ ո ւթ ն ե ր ո ւմ , հ ա տ կ ա պ ե ս Սիւփսւ- յ ո ւ մ և Լ ի բա ն ա ն ո ւմ , նորի ց Է ո ւ ժ ե ղ ա ց ե լ հ ա յ կաթոցիկ բ ա ր ձ ր հո գև ո ր ա կ ա ն ն ե ր ի գ ո ր ծո ւն ե ո ւթ յո ւն ը , որ ո ն ք հա նուն տ խ ուր վւա ո ա ս ի - 1‘ո ւթ յո ւն ն ե ր ի , խ լո ւրդների ն մ ա ն , փ ո րփ րում են հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ս ր բա գ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն , ա զ գ ա յի ն , կ ր ո ն ա կ ա ն դա ր ա վ ո ր ուխ տ ի և հո գ և ո ր դա շի ն քի պ ա տ մ ա կ ա ն հի մ քե ր ր : Պ ա տ մ ո ւթ յո ւն ը հա հա խ Է արձանագրեի, ո ր ա զ գ ի , ժ ողովրդի տ ունն ե ն քա նդ ո ւմ ո չ ա յն ք ա ն ա ր տ ա ք ի ն , հա յտ ն ի
թ շն ա մ ի ն եր ը , որքա ն ներքին ց ե ց ե ր ը , ա զ գ ա յ ի ն դ ա վ ա ճ ա ն ն ե ր ը , սուտ մ ա ր գ ա ր ե ն ե ր ը , ց ե ց ե ր , ո ր ո ն ց գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յո ւն ի ց դ ժ վ ա ր չէ ճ ա ն ա չել ն ր ա ն ց . «Ի պ տ ղ ո յ նոցա ծսւնիջիք զ ն ո - ս ա » :
Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ո ւ թ յա ն պ ա շտ ո նա թեր թ « է ջ մ ի ա ծ ի ն » ա մ ս ա գ ի ր ը հա հա խ է ա նդրա դ ա րձեյ Ս փ յո ւռքում Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Աոսւքե|սւկսւն Ե կեղեցու, մ ե ր սիրելի Հ ա յր ե նիքի, հ ա յ ժ ողովրդի մ ի ա ս ն ո ւթ յա ն և կ ե ն ս ա կ ա ն շա հերի դ ե մ լա ր վ ա ծ ու լարվող բո լո ր
« Տ զ ՞ յ շ լեւ-ուք ի սուտ մա լ-ղ ա ւ-էի ցն п г գա ն
ա ո սեքլ К՛-սնւյերձ|ււՐ ոշիա ւրա ց, Ս ,ի ն Լ ո ք ո յ Լն
ЧШЛ Г յա փ շ ա ա կ ո դ ք : Ի պ տ ղ ո յ ն ո ց ա ծսւնիքիք (լնոսսւ»:
Մ Ս .Տ Թ ., է 15__ 10:
գ ո ւ յն ի և ձևի դ ա վ ա դ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ն 1. զգուշացրեք է իր հոտին «սուտ մ ա ր գ ա ր ե ն ե ր ի ց :
Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Աոաքեյակսւք, Ե կե ղ ե ցո ւ , Սեր Հ ա յր ե ն ի ք ի դ ե մ սւսրքվւսծ բո լո ր դավւս- դ ր ո ւթ յո ւն նե ր ի մեջ խ ա ո ն է ե դ ե | միշտ Կ ա - թոլիկ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ Լ В г ш վա րձկա ն ծաււա՝ с ш г _ ծա թ ա գի ն ստ րուկ» հ ա յ կա թ ո ղ ի կե բա րձր հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն մ ա տ ը :
Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց հա յր ենսւսեր Հ ա յր ա սյե տ Տ . Տ . Գ ե ո ր գ 9,.ը , ի բ ր և Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա - ոա քեյւսկա ն Ե կեղեցու գ ե ր ա գ ո ւ յն պ ե տ , քսւ- ն ի ցս հ ա յտ ա ր ա ր ե լ է , ո ր Հ ա յս ւս տ ա ն յւս յց Աոսւքե|սւկսւն Ե կ ե ղ ե ց ի ն ձգ տ ո ւմ է ե կ ե ղ ե ց ի նե՜րի ու կրոնների մ ի ջև ւիոիւադարձ հա սկա ց ո ղ ո ւթ յա ն , որ մ ե ր ժ ողովրդի և Եկեղեցու
ա յ դ ի ղ ձ ե ր ը ա ն խ զ ե լի ո ր ե ն կ ա պ վա ծ ե ն Ք ր ի ս տ ոսի պ ա տ վե ր ն ե ր ի ն և ա շխ ա ր հ ո ւմ ա մ բողջ ա ռ ա ջ ա դ ե մ մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն խ ա ղ ա ղ ա ս ի ր ա կ ա ն զ գ ա ց մ ո ւն ք ն ե ր ի ն , որ ա յս օ ր մ ա ն ա վ ա ն դ , մ ի ջ ա զ գ ա յի ն բ ա ր դ ու լա ր վ ա ծ իր ա դ ր ո ւթ յա ն մեջ , պ ե տ ք է մ ի ա ս ն ա կ ա ն ու վ ճ ռ ա կ ա ն հնչի Ք ր ի ս տ ո նե ա կա ն քՀնղհանոլր Ե կ ե ղ ե ց ո ւ ձ ա յն բ հանուն ժող ով ուրդ նե ր]ւ, ա զ գ ե ր ի , |ե զ ո ւն ե ր ի , կրոնների մ ի ջ և հ ա մ ե ր ա շ խ ո ւ թ յա ն , հ ա ս կ ա ց ո - ղ ո ւ թ յա ն , ը ն դ դ ե մ պ ա տ ե ր ա զ մ ի :
Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Եկեղեցու Գ ե ր ա գ ո ւ յն Ք ա հ ա ն ա յա պ ե տ ի ա յ դ ք ր ի ս տ ո -
Г,հ ա կ ա ն , մ ա ր դ ա ս ի ր ա կ ա ն կո չեր ի ն և բա րի ց ա ն կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ն ' Կաթոլիկ Ե կե ղ ե ցի ն պ ա տ ա ս խ ա ն ո ւ մ է պ ա յք ա ր ո վ , կ ր ո ն ա կ ա ն մ ո լ ե - | |ի ն նմ ա նո ղ ա կա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւթ յա մ բ :
Ա յս օ ր Կա թոլիկ Ե կեղեցին Ս փ յո ւռքում ւլւիււսվորում է Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ոսւքելական Ե կեղեցու բո ն ի ա ն ջա տ մ ա ն գ ա ղ ա փ ա ր ը I). 1;ջմիսւծնից: Լ ե հա հ ա յե ր ի պ ա տ մ ա կ ա ն օրի
ն ա կ ո վ , նա ա շ խ ա տ ո ւմ է դ ի վ ա յի ն ա յ դ й г ш - *|իրր դ լուխ բերել մ ե ր օ՛րերի տ խ րա հռչա կ Թ ո ր ո ս ո վ ի չ ' Ա ղա ջա նյսւնի մ ի ջո ց ո վ :
Ս ա կ ա յն «Դժուսւր է ը ն դ դ է մ խ թ ա ն ի ւսքա- ց ե ւ . . . » :
Ս փ յո ւո ք ը ' Մ ա յր Հ ա յր ե ն ի ք ի ց և Հ ս ւ յա ս - տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն ' Ս. է ջ - մի ս ւծն ի ց բո ն ի ա նջսւտ ե|ու Ա ղա ջա նյսւնի ս ա տ ա ն ա յա կ ա ն ծր ա գ ի ր ը դ ե մ է ա ո ն ո ւմ գա ղ ո ւթ ա հ ա յ հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժող ո վ ր դ ի , մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն , մ ե ր ա զ գ ա ս ե ր բ ա ր ձ ր հոզեորսւ- կ ա ն ո ւ ը յա ն , ա ռ ա ջա դ ի մ ա կ ա ն մ ա մ ո ւ |ի կուո մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն ր , վ հ ո ա կ ա ն ո ւթ յա ն թ : Ս փ յո ւռքի մ ե ր Հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժողովուրդը տ հ ա ս ո ւթ յա մ բ է |ս ո ւ մ Ա ղ ա ջ ա ն յա ն ի ա յղ շա ղւիա դւիութ յուն- նեւ-ր: Սվւյուոքի հ ա յո ւ թ յա ն ջա խ ջա խիդ մ ե ծա մ ա ս ն ո ւ թ յա ն վս տ ա հ ո ւթ յո ւն ն ու հ ա մ ա կրա նք ր ի ր պ ա յ ծ ա ռ Ս ո վե տ ա կա ն Հ ա յր ե ն ի ք ի Ա Ս. Լջմիւսծնի հետ ե ն : Ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն իմ ե ր հ ա յր ե ն ա ս ե ր և հ ա վ ա տ ա ց յա ] ժ ո ղ ո վ ո ւր - ղ թ , մ ե ր բա ր ձր հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը , ա ռ ա ջա դ ի մ ա կ ա ն մ ա մ ո ւլը ա ր տ ա հ ա յտ ե |ո վ ա մ բող ջ աղ գի, կ ա մ ք թ , ժ ա մ ա ն ա կ ի ն զ ա յր ո ւ յթ ո վ են նշւսվակե| Ա ղա ջա նյւսնների հ ա ն ց ա վ ո ր գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւը յո ւն ը :
Կա թոլիկ ա յ դ ծ ի ր ա ն ա վ ո ր ը ' կսւրղինսւ| Ա - ղ ա ջ ա ն յա ն ր , ձ ղ տ ե լո վ ք ա յքա յե ց հա յ ժ ո ղ ո - վբ ր դ ի ա գ ղ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յո ւ - ն ը , չի կա ր ո ղ չ տ ե ս ն ե լ , որ 1)փ յոսւքի հ ա յո ւթ յ ա ն , նո ւ յն ի ս կ հ ա յր ե ն ա ս ե ր հ ա յ կ ա ը ո ղ ի կ ե հ ա ս ա ր ա կ ո ւթ յա ն հ ա մ ա կ ր ա ն ք ը ա ն ո ւմ է ու
ա մ ր ա պ ն դ վ ո ւմ ոչ թ ե հօղուտ Ա ւլա ջա ն յա ն ն ե - ր ի , ա յ յ հօգո ւտ հ ա յ ժ ողովրդի Հ ա յր ե ն ի ք ի , իր ա զ գ ա յ ի ն Ե կե ղ ե ցո ւ :
Մ եր ժողովուրդը |ի է վ հ ռ ա կ ա ն ո ւ թ յա մ բ ' բն թ ա ն ա յո ւ վ ս տ ա հ ո ր ե ն ու ա ն վ ա ր ա ն իր պ ա ն ծ ա լի Հ ա յր ե ն ի ք ի ե. ա զ գ ա յի ն Մ ա յր Ե կե ղ ե ց ո ւ պ ա տ մ ա կ ա ն հ ե տ ք ե ր ո վ :
Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա քե լա կ ա ն Ե կեղեցու պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ը ս ե ր տ ո ր ե ն կ ա պ վ ա ծ է ե ղ ե լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի պ ա տ մ ո ւ ը յա ն հ ե տ : Հ ա յւ ս ս - տ ա ն յա յց Ա ո ւսք ե |ա կա ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն դա րերով եղ ե յ է հւսյ ժ ո ղ ո վ ր դ ի կա ղմ ւս կ եր պ ո ղ Ս ո ղ ե - շնչող ո ւժը : Ն ր ա ի մ ա ս տ ո ւն ղ ե կ ա վ ա գ ո ւթ յ ա մ բ , հ ա յ ժոդովուրղը ա ն ց ե լ Լ ղա րերի սւ- րյո ւն ո տ ու վւշոտ հա նապ սւրհը և հ ա ս ե լ ա յ ս օ ր վ ա |ռսւաջող ն ե ր կ ա յի ն : «Ժ ո ղ ո վ ր դ ի ՜ հետ ե. ժ ո դ ո վ ր ղ ի ' հ ա մ ա ր »— ա հ ա ' ա յն գ ե ր ա գ ո ւ յն ս կ զ բ ո ւ ն ք ը , որը աուսջնորղ1>| է Հա յա ւււոա ն-
յ ա յ ց Ա ռ ա քե լա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւն , ժ ո ղ ո վ ր դ ա յնությունը մ ե ր ա զ գ ա յի ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ կարևոր ս կ զ բ ո ւն ք ն ե ր ի ց մ ե կ ն է ե ղ ե | և է ա յ ժ մ :
ժ ո ղ ո վ ր դ ա յն ո ւ թ յա ն դ ի ր ք ե ր ի ց ե լն ե լո վ է , որ Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա քե լա կ ա ն Ե կե ղ ե ցի ն մ ի շտ ա ն ս ա հ մ ա ն ն ե ր ո ղ ա մ տ ո ւ թ յա մ բ է ն ս ւ յկ իր ծ ո ց ի ց բռ ն ի խ լվ ա ծ իր հ ա ր ա զ ա տ զ ա վ ա կ ների վ ր ա , և նրա ս ր տ ա զ ի ն ձզ տ ո ւմ ն է եղել ւ՜ ՚իշտ՝ ի ր ա կ ա ն ա ց ա ծ տ ե ս ն ե լ հա յ ժողովրդի ց ա ն կ ա յի ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ւ ս կ ա ն միսւսնու- թ յո ւն ը :
Հ ա յր ե ն ա ս ե ր է ն ա և հ ա յ կ ա ը ո ղ ի կ ե հա ս ա ր ա կ ո ւթ յո ւն ը . նա իր զ ո յա թ յ ա ն ողջ ը ն թ ա ց քում սիրով ու ե ր ա խ տ ա գ ի տ ո ւ թ յա մ բ , կա րոտ ով է հի ?ե | ու հիշում է իր Մ ա յր Ե կ ե ղ ե ց ի ն , որի ը ն դ հ ա ն ր ո ւթ յո ւն ի ց բ ո ն ի բաժանեք են նրա ն Թ ո ր ո ս ո վ ի չն ե ւ ՚ն ու Ա ղ ա ջա նյս ւններ ը :
Մեր հ ա յ կ ա թ ո ղ ի կ ե հ ա ս ա ր ա կո ւթ յո ւն ը ոչ մի մ ա ս ն ա կ ց ո ւթ յո ւն չունի Աղաջսւնյա ննեւփ
ա յղ խ ռ ո վ ա ր ա ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի մ ե ջ : Ա յդ նրան է , է վ ր դ ո վ ե ց ն ո ւ մ ի բ ր և նո ւ յն ժ ողովրդի հ ա յ - ւ ե ն ա ս ե ր մի մ ա ս ն ի կ ի : Մ ե ր կա թ ո ղ ի կե հաս ա ր ա կո ւթ յո ւն ը շա տ |ւսվ բա ր ի դ ր ա ց ո ւթ յա ն կ ա պ ե ր ո վ է կ ա պ վ ա ծ իր մ ա յր ժ ողովրդի և Մ ա յր Ե կ ե ղ ե ց ո ւ հ ե տ . «Ծ ա ռ ն ա ր մ ա տ ո վ է ծ ա ո , տ ունն հ ի մ ա մ բ է տ ո ւ ն » :
Բ ա յց ա յ դ հ ա յր ե ն ա ս ե ր ու սւզնիւ] հ ա ս ա րա կո ւթ յա ն կ ա ր ծ ի ք ը չեն հ ա ր ց ն ո ւմ Ա ղսւջա ն- յւսն ները, ե ր բ նրա ա ն ո ւն ո վ ձ զ տ ռ ւ մ ե ն ք ա յքայեց հա ] ժ ողովրդի մ ի ա ս ն ո ւթ յո ւն ը :
«՛Լա ՜յ ձ ե զ , ւսոա ջնո'րդք կ ո յր ք . . . » :Հ ա յ կ ա թ ո ղ ի կ ե հ ա ս ա ր ա կո ւթ յո ւնը ե ր բե ք
ա ռիթ չի ո ւն ե ց ե լ չսւրսւնսւ|Ու իր հա րա զա տ ժ ո ղ ո վ ր դ ի դ ե մ : Նա ա յս օ ր ա ն վ ե ր ա պ ա հ ո ր ե ն մ ի ա ն ո ւմ է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա զ ն ի վ վ ր դ ո վմո ւն քի ն ՝ ը ն դ դ ե մ Ա ղաջսւնյ ա ն ներ ի մա րտ ւս- կոչերին և ա ն ոդ ո խ ա կ ա լո ւթ յո ւն ն ե ր ի ն :
Ա ղ ա ջւս նյա ններն ե ն թ յո ւր |ւմ ա ց ո ւթ յո ւնն ե ր ի 41 խ 1,1Վ ո ր մ ե ղ ա վ ո ր ն ե ր ը : Ն ո ւյն ի ս կ երկա րտ ա ր ի ն ե ր ի կ ե ղ ե ք ո ւմ ն ե ր ի ց , բռ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ց , կ ե ղ ծ ի ք ի ց , կ ո պ ի տ ն ն ջ ո ւմ ն ե ր ի ց հ ե տ ո , հա յ կ ա թոլիկ հ ա ս ա ր ա կո ւթ յո ւնը ՛չի կ ա մ ե ն ո ւմ «ֆ ր ա ն կ » կ ա մ « յա ն կ ի » դա ոնաց:
Ա ղ ա ջ ա ն յա ն ն ե ր ը շա տ քիչ ե ն նանւսչում հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ' նրա նկ ա ր ա գր ի զ ծե ր ի կ ա յո ւ ն ո ւ թ յո ւ ն ը ը մ բ ո ն ե ) կ ա ր ո ղ ա ն ա լո ւ հա մ ա ր : Ն րա նք չեն ը մ բ ռ ն ո ւ մ , որ ի ր ե ն ք զո ր ծ ունեն ո ՛չ թե ա ն կ ա զ մ ա կ ե ր պ մ ի ա մ բ ո խ ի հ ե տ , սւ)| դա րերի կ ե ն ս ա փ ո ր ձ ո վ զ ի ն վ ա ծ , ա շխ ա րհի ա մ ե ն ա հ ի ն ու քա ղա քա կի րթ մ ի ժողովրդի հե տ , որը զի տ ե թե ի 'ն չ է ա ն ո ւմ , ի ն չո 'ւ համա ր 1, ա պ ր ո ւմ և ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո ւմ :
9.սւրմանա|ի է մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի կենսո ւնա կ ո ւթ յո ւն ը : Նրա կ ե ն ս ո ւն ա կ ո ւթ յա ն ա ղ բյո ւր ը նրա լա վ ա տ ե ս ո ւթ յո ւն ն Լ իր պ ա յ ծ ա ո սւպսւ- ղսւյի I. վեր ջնա կա ն հա դըա նւսկի մ ա ս ի ն : Նա (իքն է ա ն ս ա ս ա ն ու պ ա յ ծ ա ռ հա վա տ ո վ դ ե
պի իր ա պ ա գ ա ն : Ո՛չ մ ի բ ռ ն ա կ ա լ, ո ՛ չ մի դ ա վադրություն չեն կա րող ա ցել ե ր բ ե 'ք ը ն կ ն ե լ ու նվանեյ հա յ ժողովրդի ա յ դ հզոր հ ա տ կ ո ւ- թյունը :
՚ Ա յսօր ես ա հա , իր պ ա տ մ ո ւթ յա ն ս ւմ ենա - պ ա յծ ս ա ու խսւդաւ] ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ա յս օրերին, շարժվում է հ ա յ ժ ողովրդի ս տ ե ղ ծա րա ր ու հգոր ո գ ի ն : Ա հա թե ինչո ւ հ ա յ կ ա թոցիկ բա ր ձր հո գևո րա կա նո ւթ յո ւնը նորից գո ր ծի է դրե յ հ ա յ ժ ողովրդի և Հ ա յս ւ ս ա ա ն - յ ա յ ց Ա ոա քելա կա ն Ե կեղեցու դ ե մ ո ա գ մ ա - կան իր հին, մ ա շվ ա ծ մ ե ք ե ն ա ն . . . :
Բ ա յց հա յ ժ ողովրդի դ ե մ րր ա ն ա ս ն ա կա ն ա տ ելութ յա ն ու դա ր ա վ ո ր պ ա յքա ւփ մեշ միշտ տ անույ է տվեց Կաթոցիկ Ե կե ղ ե ց ի ն :
Կաթոցիկ Ե կեղեցու գործո ւն ե ո ւթ յո ւն ը , նրա գ ոյո ւթ յո ւնն իսկ այսօ՛ր ո չի ն չ ը նդհա նո ւր չունեն քր ի ս տ ո ն ե ո ւթ յա ն շա հե ր ի հ ե տ , խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն հ ե տ : Ղ ա տ ի կա ն ը վա ո ո ւց է ն ո ւ յն ա ց ե լ աշխարհիկ պ ե տ ո ւթ յա ն հ ե տ ՝ կ ո ր ց ն ե լո վ իր ք ր իստ ոնեա կա ն ե կ ե ղ ե ց ո ւ մա քուր, հ ո գ ե - վոր նկարա գիրը և դարձե] է պ ա տ ե ր ա զ մ ի հ ն ո ց , ժողովուրդներ ի ս տ ր կ ա ց մ ա ն դ ա ր բ ն ո ց , Ա ՛զգային դ ա վա ն ա նո ւթ յո ւնն եր ի կ ե ն տ ր ո ն :
Հ ա յ ժողովրդի մ ե ծ ա ն ո ւն ու հա յր ե նա ս ե ր գա վա կ Մ ի ք ա յե | Ն ա լը ա ն դ յա ն ը , ո ր իր ա մ - բողշ գ ի տ ա կ ց ա կ ա ն ո ւ պ ա յ ծ ա ո կ յա ն ք ը ա - ո ա ն ց մ ն ա ց ո ր դ ի գ ո հ ա բե ր ե լ է իր ժողովրդի ա զ ա տ ո ւթ յա ն ու լո ւսա վո ր ո ւթ յա ն գ ո ր ծ ի ն , ա ն ց յա լ դա րի դ ե ո ե ս 6 0 - ա կ ա ն թ վ ա կ ա ն ն ե րին իր գ ր ա ծ «Մ խ ի թ ա ր Ս ե բա ս տ ա ց ի և Մ խ ի - թ ա ր յա ն ք » պ ա տ մ ա կ ա ն հոդվա ծսւ;ւսրքո ւմ ա ն ողոք ք ն ն ա դ ա տ ո ւթ յա ն է ենթարկեց պ ա պ ա կ ա նո ւթ յո ւն ն ո ւ հ ա յ կ ա թ ո լի կ բա ր ձր հոգ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա գ գ ա յի ն ղ իրքերից :
Դ ե մ ո կ ր ա տ ու մ ե ծ հ ա յր ե ն ա ս ե ր Նսւցբանդ- յւսնի ա յ դ մ ե ր կ ա ց ո ւմ ն ե ր ն ա յս օ ր և ս պ ա հո ւմ ե ն ի ր ե ն ց ա յժ մ ե ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ու թ ա րմ ութ յո ւ ն ը , մ ա ն ա վ ա ն դ նր ա ն ո վ , ո ր Մ խ իթ ար Ս ե- բ ա ս տ ա ց ո լ ա ն ա ր ժ ա ն ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ը ա մ են ք ա ւլա փ ո խ ի ուրա նում ե ն Ա զգ ու Հ ա յր ե ն ի ք և Կաթոցիկ Ե կե ղ ե ցո ւն ե ն վսւհա ոում հա յ հա յր ե ն ա ս ե ր կա թ ո ղ ի կե հա սա րա կութ յա ն ա գ գ ա յի ն ա ն կ ա խ ո ւթ յա ն վերշին մ ն ա ց ո ր դ ն ե րը ' խեղղեցով ա գ գ ա յի ն շունչի ա մ ե ն մի արտ ա հ ա յտ ո ւ թ յա ն : Մ ո լեո ա նղ հա յ կա թոլիկ հոգև ո ր ա կ ա նո ւթ յո ւն ը , հ ա յ կա թ ո ղ ի կե հասա րա կո ւթ յա ն նույնիսկ պ ա ր գ հետ ա քրքրու- |> յունը դ ե պ ի 1)ովետական Հ ա յա ս տ ա ն ն ո ւ Ս . հշմիածինը դ ի տ ո ւմ է որպ ես ծա նր ա գո ւյն
հա նցա գո ր ծո ւթ յո ւն , հ ա յհ ո յո ւ թ յա ն Ս. Հոգու ղ ե մ . . . :
Ովքե՜ր ե ն Թ ո ր ո ս ո վիչ-Ա ղա շա ն յա նները I. ի ն չի ՞ ե ն ձգտ ում : Դ րա նց սպաոիչ բ ն ո ւթ ա գիրը տ վե| է Մ. Ն ա յբ ա ն դ յա ն ը , գրելով . «Նրանք այք, մա ւ ՚ղիկն ե ն , որոնք ցուսավո-
րո ւթ յո ւն , մ ի ո ւթ յո ւն տ ա ր ա ծ ե լո ւ փ ո խ ա ր ե ն , պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ե ն տ ա ր ա ծ ո ւմ և ի ր ենց ա մ ե ն մ ի խ ո ս ք ի ց ու գ ո ր ծ ի ց կա թ ո ւմ է պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յա ն թ ո ւ յն ը » :
«Ի սկ ի ՞ ն չ է պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յա ն խ որհուրդը». — հա ր ց ն ո ւմ է Ն ա լբ ա ն դ յա ն ը :— Ա յն , որ «կրո_ նի ո ւ կրոնա պ ա շտ ութ յսւն ղիմսւկի տ ա կ . . . » թ ա ք ն վ ա ծ ե ն նրա «տ ի ե զ ե ր ա կ ա ն ք ա ղ ա քա կ ա ն ի ր ա վ ա ս ո ւթ յա ն » ձ գ տ ե լո ւ հի վ ա նդ ա գի նհ ա վ ա կ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ը : Պ ա պ եր ը «կրա կով ուսրով կ ա պ ե ց ի ն մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն բ ե ր ա ն ը , ն ո - րա բ ա ն ա կ ա ն ո ւ թ յա ն ա գ ա տ հ ո ս ա ն ք ը . . . ոչինչ էր պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յա ն ա չքում ա յն ք ա ն մ ա ր գ ե ր ի կ ո ր ո ւ ս տ ը . . . ն ո ց ա ա ր յո ւն ո վ ոոտգում է ր նա և ա հ ե ց ն ո ւ մ էր կ ո ւ յր հնւսզա նդութւա ն ծիլը պ ա պ ա կ ա ն մա րդերի հո գո ւ մ ե յ : Պ ա պ ի ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը պ ա հա ն ջո ւմ էր ա - ր յո ւն , մ ա հ , հուր և ս ո ւր » : Ա վ ե լի ն . «Ք րիստ ոս
ի ն ք ը մ ե ո ա վ ա գ գ ե ր ի փ ր կ ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր —ՊԱՊԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱԸԳԵՐ Յ Ք Ա ՏՈ Ի Տ յո ւրա պ ա հ ո վ ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր և դ ե ո և ս պ ա շտ պ ա ն քր՛իստ ոնեության հրւաոարսւկելով յո ւ ր ա ն ձն» ( ը ն դ գ ծ ո ւ մ ը մ ե ր ն է— Խ Մ հ .) :
« ճ շ մ ա ր տ ո ւ թ յա ն դ ի տ ա ն ո ց ի ց նսւյեցով պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յա ն վ ե ր ա ,— շա ր ո ւնա կ ո ւմ է Նսւլ- բ ա ն ղ յս ւն ը ,— մ ի թ ե կ ա ր ե լի ՞ է չտ ե ս ա ն ե յ , որ նա ներ գ ո ր ծո ւմ էր ա մ ե ն և ի ն ք ա ղ ա քա կա ն գ ա ղ ա վւա րների հ ե տ և ե լո վ , կ ա ր ե լի ՞ է հ ա մ ա - ձ ա յն ի լ թե նո ր ա կ րոնը և քւփստ ոնեոլթյւսն պ ա շ տ պ ա ն ձևանացը չէր մ ի դ ի մ ա կ , պ ա հ պ ա ն ո ղ ա շխ ա ր հ ի հ ա ն գ ա մ ա ն ք ն ե ր ի ց , և , ա յո ' , ա գ գ ե ր ի ե ր ե ս ի ց » :
Ա հա ’ պ ա պ ա կ ա ն ա յ ն ս կ զ բո ւն ք ը , ո րի մեյ. ս ն վ ե լ ու դ ա ս տ ի ա ր ա կ վ ե լ ե ն բո ]ո ր տ ի պ ի Թո_ ր ո ս ո վ ի չ— Ա ղ ա շ ա ն յա ն ն ե ր ը . «Ա հ ա ' ա յն դ ա - .1ա Կը. ո րի հ յո ւ ծ ա խ տ ո ւ թ յա մ բ վա ր ա կ վ ա ծ կ ա թ ը ծ ծ ե լ ո վ կ ե ր պ ա ր ա ն ա գ ո ր ծ վ ե ] է ի ն հ ա յ կ ա կ ա ն չս ս ո ա գ ո վ ք պ ա պ ա կ ա ն ո ւ թ յա ն » : Իսկ ի նչ է ե ղ ե լ և է ա յ ժ մ է լ հ ա յ կաթոցիկ բա րձր հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն «խ ո ր հ ո ւր դ ը » և «ն պ ա տ ա կ ա կ ե տ ը » :
Հ ա յր ե ն ա ս ի ր ա կ ա ն ղի ր քե ր ի ց եցնեցով, ա յս հա րցին Է| ս պ ա ո ի չ պ ա տ ա ս խ ա ն է տվեց անմ ա հ Ն ա լբ ա ն ղ յա ն ը . «Մ խ ի թ ա ր ը դ ա վ ա ն ո ղ է ր յո ւ ր հ ա յկ ա կ ա ն , ա զ գ ա յի ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ . . . մ ա քուր էր նորա ւ փ ր ա ը . . . նու-ա խ ո ր հո ւր դ ը չի
ե ղ ե լ հ ա յո ց ա զ գ ի ն պ ա պ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն քա րոզեց. նո ր ա մ ե ղ ք ը չ է , որ նորա մ ի ա բ ա ն ո ւթ յո ւն ը ն ո ր ա ն ի ց հե տ ո ՆԱ Խ Ա Պ Ա ՏԻ Վ Հ Ա Մ Ա
ՐԵՑ ԴԱՌՆԱԷ ՊԱՊԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄՇԱԿՆԵՐ, կ ա մ լ ա վ և ս է ա ս ե լ , ԱՐԾԱԹԱԳԻՆ ՍՏՐՈՒԿՆԵՐ, յ ո ւ ր յա ն ց ա զ գ ի մ ա ա ն ի չք և պ ա ր ս ա վ ե ի » (բ ն դ գ ծ ո ւ մ ը մ ե ր ն է— Խ Մ Ր . ) : ^
Մ ե կ ն ո ւթ յո ւնն ե ր ն ա վ ե լո ր դ ե ն . «ո ր ունիգի ւսկանշս լ ս ե յո յ ՝ լո ւ ի ց է » : Հ ա յր ե ն ա ս ե ր Ն ա ,- բ ա ն դ յա ն ի պ ե ս է մ տ ա ծ ո ւ մ ա մ ե ն մի, հ ա յ,
195 3 м 1Г Ի Ա Ծ ի Ն 9
ո ր ո վ հ ե տ և «հ ա յր (խ ո ս ք ը հ ա յ կա թոլիկ հոգ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն մ ա սի ն է — ուՄԲ.) օտ ա րի թևերի տ ա կ գործ կսւտսւրե|ու|, օտ ա րի հագը ուտ Լ|ու| , միշտ օտարին սլիտի գ ո վ ե , օտ ա րի օգո ւտ ը պ ա շտ ե ե յո ւր սւգգից հ ե ռ ա ն ա ե օտ ա ր ա նա , այ|1> լ |նա սա կա ր լինի ն ո ր ա .. . Կամ յո ւ ր ա ղ 1)!1 թևերի տ ա կ , կ ա մ օտ ա ր ի թևեւփ տ ա կ ' դ ո ր ա բո լո ր վ ն ա ս ա կ ա ր հ ե տ և ա ն ք ն ե ր ո վ միաս՛ին. միջին ճ ա ն ա պ ա ր հ չ կ ա . 1 е г Н и т ПОП ճ&էԱՐ»:
Ն ա լբ ա ն դ յա ն ը ' մ ա ր դ կ ա ն ց մեջ ա յ դ «ս ւմ ե - ն ա մ ա ր դ ը » և ա զ ն ի վ ն ե ր ի մեջ ա գնվւսգույն հ ա յր ե ն ա սերը , իր ժ ա մ ա ն ա կ ի ն մերկացրեց Է ն ա և «Մ խ ի թ ա ր յս ւն ց պ ղ տ ո ր պ ա պ ա կ ա ն լո ւ- ս ա վ ո ր ո ւթ յ ո ւն ք ը » :
Մ եր մի շա րք բ ա ն ա ս ե ր գ ր չա կն ե ր մինչև ե ր կինք ե ն բա րձրա ցրեց մ ե ր մ շա կ ո ւ յթ ի պ ա տ մ ո ւթ յա ն մեջ Մ խ ի թ ա ր յսւն ց պ ա տ - մակւսն—բ անւսս իրակ ւսն, մ ա տ ե ն ա գ ր ա կ ա ն վ ա ս տ ա կ ը : Ա յդ հ ա մ բ ա վ ը |իրենց մ ա ս ի ն տ ա րածել ե ն ն ա և հ ա յ կաթոցիկ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն - ն ե ր ը , հ ա յ մ շա կ ո ւ յթ ի դի մ ա կի տ ակ թ ս ւքցն ե - ցով ի ր ե ց կաթոցիկ Է ութ յունը : Մ եր մ ա տ ե ն ա գ ր ո ւթ յա ն մեջ ա ո ա ջի ն ը նորի ց Ն ա լբ ա ն դ յա ն ն 1.ր, որ սս|սւոիչ գնա հա տ ո ւթ լսւն Է ենթա րկել Մ խիցւարյանց մ ա տ ե ն ա գ ր ա կ ա ն ա յն ք ա ն շ ե - ւիորվսւծ, ո ւռ ե ց վ ա ծ գ ր ա կ ա ն վ ա ս տ ա կ ը . «Ուս ո ւմ ն ու յո ւս ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ը .— գ րում Է Նսւլ- բ ա ն դ յա ն ը ,— պ ա պ ա կ ա ն դ ա յա կ ն ե ր ի ձեոքով մ ա տ ա կ ա ր ա ր վ ա ծ մ ա ր դ կ ա յի ն ա գ գ ի ն (ա յդ լ>վում և հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն — 1սՄՐ.), ն մ ա ն Է օլդիումի ց շի նա ծ ք ՚ադցրե դ ե ն ի ն , ո ր դ ա յա կ ն ե ր ը ս ո վ ո ր ե ն տաց ե ր ե խ ա ն ե ր ի ն ք ն ե ցնելու հա մ ա ր »:
«1՛ պ տ ղ ո յ ն ո ց ա ծսւնիջիք գ ն ո ս ա : ՄիթԷք սս լի ցե ՜ն ի փ շոց խ ա դ ո դ կ ա մ ի տ ա տ ա սկ !, թ ո ւ գ » :
Մ ե ն ք ե ր բե ք նւդատակ ֊ո ւ ն ե ն ! " ս տ վե ր ձ գ ե ի սևացնեք Մ խ ի թ ա ր Ա բ ր ա յի և նրա հա ջոր դների գ ր ա կ ա ն - բ ա ն ա ս ի ր ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն քը
ը ն դ հ ա ն ր ա պ ե ս : Մ ե ն ! ' լի ո վ ի ն հ ա վ ա տ ա ց ա ծ ե ն ք , ո ր 'Լենետ իկի և 'Լիեննսւյի Մ խ ի թ ա ր - I ա ն ներ ի մեջ կ ա ն հ ւս յր ե ն ա ս ե ր շա տ սւն- օ ի ն ք , որ ո ն ք չե ն բ ա ժ ա ն ո ւ մ խ ա ո ն ա ե ի չ Ադսւ- ջւսնյաններ ՚ի դ ա վ ա դ ր ա կ ա ն գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յո ւն ը , ս ա կ ա յն դ ժ բ ա խ տ ո ւ թ յո ւ ն ը նր ա նո ւմ ն է, որ նրա նք քա ջություն չունեն հրա պ ա րա կով հանդեււ գաց նւսսնց դ ե մ , մ ե ր կ ա ց ն ե ) ն ր ա ն գ :
Ա ն ժ խ տ ե լի է ն ա և ա յ ն , որ հ ա յ կաթոցիկ պ ա շտ ո ն ա կ ա ն պատմա<|իտ ոլց>յա ն, բ ա ն ա ս ի ր ո ւթ յա ն մ ե յ մհջտ է| ի շ խ ե յ են դ ի տ ո ւմ ն ա վ ո ր պ ա տ մ ա կ ա ն խ ե ղ ա թ յո ւր ո ւմ ն ե ր , ւգա տ մա կա ն վւաստերի կ ե դ ծ ո ւմ . հա տ եասւես հ ա յ ժ ո ո ո - վ ր ր դ ի և Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Առաքեցակւսն Ե կ ե - դ ե ց ո ւ պ ա տ մ ո ւթ յա ն վ ե ր ա բ ե ր մ ա մ բ ՝ Ա դա մի օր եր ի ց սկսա ծ հ ա յ ժող ո վ ո ւր դ ը կա թոլիկ ց ո ւ յց տացու հի վ ա նդ ա գ ի ն հ ո գ ե բ ա ն ո ւ թ յա մ բ :
Կա թոլիկ գի տ ո ւթ յո ւն թ , լուսա վոր ութ յունը , հա վա տ ը չեն ծ ա ռ ա յո ւ մ Ք ր ի ս տ ո ս ի ն , ճշմա րտ ո ւթ յա ն , « ա յ լ ի լր ե ա ն ց ո ր ո վ ա յն ի ն և քսւղց- ւ ՚ա բ ա ն ո ւթ ե ա մ բ և օր հ ն ո ւթ ե ա մ բ պ ա տ ր են գ ս րրտ ս ա ն մ ե ղ ա ց » ( Հ ո ո մ . , Ժ.9 1 8 ) , և վ ա ՜ յ ա յ ն հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ի ն , « ո յք ա ս ի ց ե ն գչա րն բա ր ի , և գ բ ա ր ի ն չա ր . ո յք դ ն ի ց ե ն գցո յսն խ ա - ւար, և գխ ա ւա ր ն լ ո յս . ո յք . դ ն ի ց ե ն գդա ոն ք ա դ ց ր , և գքա դ ցր ն դ ա ռ ն » (Եսսւյ ՚ի , Ь 2 0 ) :
Ա յս օ ր հ ա յ ժ ողովրդի հ ա մ ա ր չկ ա ն և չեն կա րոդ |ինեց լսվեցի բ ա ր ձ ր շ ա հե ր , ք ա ն հ ա յ ժ ողովրդի մ ի ա ս ն ա կ ա ն շա հ ե ր ը , քան Հ ա յս ւ ս - տ ա ն յա յց Ա ոաքեցական Ե կ ե ղ ե ց ո ւ ը ն դ հ ա ն ր ո ւթ յա ն շա հ ե ր ը , քա ն Հայրեն՛իքի բա ր ձր ա գ ո ւ յն շա հ ե ր ը : Հ ա յր ե ն ի ք ի և Ս. էջժփսւծնի դ ե մ ա ո նվւսծ ա մ ե ն մի դ ի տ ո ւմ ն ա վ ո ր , դ ա վ ա դ ր ա կ ա ն ք ա յց , ուղղա կի հ ա ր վ ա ծ է հա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի տ գ գ ւ ս յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն շա հե ր ի ն :
Հ ա յ ժ ո դ ո վ ո լր դ թ իր պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ողջ ընթ ա ց ք ո ւմ ձգտեց է ա գ գ ւ ս յի ն - ե կ ե դ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն . ա յս օ ր էց մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի գ ե - րսւգռւլն իղձն է միա վորվեց իր պ ա տ մ ա կ ա ն հ ա յր ե ն ի հոդի վ ր ա , իր դ ա ր ա վ ո ր ա զ գ ա յի ն ^ ա յ ր Ե կ ե ղ ե ց ո ւ շուրջ, հ ե ն ց դրա հ ա մ ա ր է լ , Ն ա ց բա ն դ յա ն ի պ ա տ կ ե ր ա վ ո ր ու դիպ ուկ բսւ- ոերով ա ս ա ծ ' հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը պ ա տ ր ա ս տ է « գ ր կ ա բ ա ց րնդունեցու մ ի մ ա ր դ ո ւ , որ ւի ա խ - չեցով օ՛տար դ ա յա կ ի գ ր կ ի ց , վ ա գ ե ր դ եպ ի յո ւ ր ծնող բուն Հ ա յկ ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն » :
Դ ա րերի դ ա ռ ն վւորձուց>յունը սովորեցրեց է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ' ա չքի | Ո ւ յ ս | ւ պ ե ս պահեց հա յ ժ ողովրդի սւգցսւ|ին-եկեղե(|սւկսւն մ ի ա ս ն ո ւթ յո ւն ը : «Ե կ ե ղ ե ց ի ո վ է պահվեց Ա գ գ ը , և Ա գ - գ ո վ պ ա շտ պ ա նվեց Ե կ ե ղ ե ց ի ն » ,— ի նչպ ես ա յն ք ա ն |սորա|>սււիանցու|>յամբ պ ա տ գ ա մ ո ւմ է Ա մ ե ն ա յն Հ ա յ ո ց հ ւս յր ե նա ս ե ր Հ ա յր ա պ ե տ ը իր հոտ՛ին: վ ե հ ա փ ա ռ ի ա յ դ ե րկու ի մ ա ս տ ս ւ- |ի ց խ ո ս քե ր ի ւքեջ |ս տ ա ց ե | է հ ա յ ժողովրդի և Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ մ ի ա ս ն ա կ ա ն պ ա տ մ ո ւթ յա ն ն շա ն ա կ ո ւթ յո ւն ն ու ի մ ա ս տ ը : Ա գ գ ն ու Ե կեղ եց ի ն , երկուսն ի մ ի , հ ա յ հոգու երկու կա նցուն ս յո ւ ն ե ր ը , ե րկու հ ա վ ե ր ժ ա կ ա ն Մաս,իսներն ե ն , ո ր ո ն ց հ ենվ ե | ու ա պ ր ե լ , կ ռ վ ե լ ու ս տ ե ղ - ծւսգործեց է հա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , ո ր ո ն ց նայեց Ոլ մ|սիյ>սւրվե|, ներշնչվեց է ա մ ե ն ա ն գ ա մ մ եր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , ե ր բ սուր ե ն բսւրձրա ցրե| ն ո ս
ա ն կ ա խ ո ւ թ յա ն ու ա զ ա տ ո ւ թ յա ն վրա , մ եր ս ր բ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի , մ ե ր օ ջ ա խ ի , մ ե ր հողի ա օ:՝|ւ վրա : Ա գգ ն ու Ե կ ե ղ ե ց ի ն , ժողովուրդն ու հւսվատը իրա ր ե ն կ ա պ վ ա ծ ա ն քա կտ ե ցի ո ր ե ն ,
կ ա պ վ ա ծ ե ն մ ի մ յա ն ց օ ր գ ա ն ա պ ե ս , պ ա յ մ ա նա վ ո ր ո ւմ ե ն ի ր ա ր : Ա գգ ի ու Ե կեղեցու ա ն բ ա ժ ա ն մ ի ո ւթ յո ւն ն է ստ եղծեց ա յ ն ս ւն խ ո ր - ււ ՚ակեցի բ ա ր ո յա կ ա ն հ ի մ ք ը , որի վրա բ ա ր ձ րացեք ու զա րգա ցեք է հւսյ ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ը , մ շ ա կ ո ւ յթ ը :
10է տ 1Г ի а л ի
Հ ա յր ե ն ի ք ի սերը ե ա զ գ ա յի ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ գ ա ղա փ ա րը խ որհր դա նշա ն ե ն հա նդիսա ցե] մ ե ր ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւթ յա ն , սւզ- գսւյի ն -ք ա դ ա ք ա կ ա ն ի նք նա գիտ ա կ ցո լթ յ ա ն : Ո- մ ի ուրիշ ք ր ի ս տ ո նյա ժողովրդի կ յա ն ք ո ւմ ե պա տ մույթսւն մ ե » Ե կե ղ ե ցի ն ա յն ք ա ն վ ը հ - ոա կա ն ո ւ բա խ տ ո ր ո շ , պ ա տ մ ա կ ա ն դ ե ր չի խ ա ղ ա ց ե լ, որքան Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռա քելա կա ն Ե կե ղ ե ցի ն հա յ ժողովրդի կ յա ն ք ո ւմ , նրա պ ա տ մ ո ւթ յա ն ող» ը նթ ա ց քո ւմ :
Ա յս օ ր է | Ս փ յո ւռք ո ւմ ա պ ր ո ղ մ եր տսււոս- զիր բ ա յ ց հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժողովրդի բեկորներ ն
իրար կսւմրշող ուրիշ ուժ չկա , բ ա ց ի Հ ա յ ր ե
նիքի նվիրական գ ա ղ ա փ ա ր ի ց, որ ի շեշտ ողն ե. կրողն է հա ն դ ի ս ա ն ո ւմ մ ե ր ա զ գ ա յի ն մ ա յ րենի Ե կե ղ ե ց ի ն . «Երկուսն ի մ ի » : Ա ն ց յա լիդ ա ոն փ ո ր ձո ւթ յո ւնի ց ի մ ա ս տ ն ա ց ա ծ հ ա յ ժողովուրդը թունա վոր ո ս պ ն ա թ ա ն ի հ ա մ ա ր չի վահսւոի ե ր բե ք ի ր ա զ գ ա յի ն - կ ր ո ն ա կ ա ն ա ն կ ա խ ո ւթ յո ւն ը , ի նքն ո ւր ո ւյնո ւթ յո ւն ը : «Ա զգսւ- յ ի ն մ ի ո ւթ յա մ բ է , ո ր հ ա յր ի բր և ա զ գ , ուրույն ու ա ն կ ա խ կւսրողացն| է ու պ ի տ ի կա ր ո ղ ա նա ա պ րե|»— պ ա տ գ ա մ ո ւմ է մ ե ր ս ի ր ե լի Հ ա յ - ւ-ապետը: Ս փ յո ւռք ի մ ե ր հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժ ո ղ ո - վը ր դ ի , մտ ա վորա կա նւււթյւսն, ա ռ ա ջա դ ի մ ա կա ն մ ա մ ո ւլի խ նդ ի ր ն է ' հետ և ո ղ ա կ ա նո ր են մ ե ր կ ա ց ն ե լ և. ա ն ա ր գ ա ն քի ս յո ւնի ն գ ա մ ե լ հա յ ժ ողովրդի մ ի ա ս ն ո ւթ յա ն թ շն ա մ ի ն ե ր ի ն , վերշ ղ ն ե | նրա նց ւ |արձկան զր պ ա ր տ չա կ ա ն պ ր ո - պ ա զ ա ն դ ա յի ն , ւսնդուլ կ երպ ով բա ր ձ ր ա ց ն ե լ
1 9 5 3
հ ա յր ե ն ա ս ի ր ա կ ա ն զ գ ո ն ո ւ թ յո ւ ն ը , չմ ա տ ն վ ե լ խ ունա պ ի ե է ՜ յ ա վ ե լի ալքրապնդել կապը Հ ա յր ե ն ի ք ի և Ս. է շ մ ի ա ծ ն ի հ ե տ : Կ եդծելն ու զր պ ա ր տ ելը Ա ղ ա յա ն յա ն ն ե ր ի հ ա մ ա ր բ ն ա
վոր ություն է դ ա ր ձ ե լ , մ ի կիրք, որի մ ե » ( ա ծ վո ւմ , կորչում ե ն մ ն ա ց ա ծ բ ո |ո ր ձ գ տ ո ւմ ն ե րը: Ա դւս»անյսւնների հա մ ա ր չկա ն բ ա ր ո յա կա ն չա փ ա ն ի շ ն ե ր , վե ր ա ցե ) ե ն թ ո ւ յ լա տ ր ե լի և ա նթՈ Լյլա տ րեփ ս ա հ մ ա ն ն ե ր ը , ա մ ե ն ինչ լավ է նրա նց հ ա մ ա ր , եթե ա յն նպ ա ս տ ո ւմ է Հ ա յ ա ս տ ա ն յա յց Ա ո ա ք ե յա կ ա ն Ե կեղեցու և մ եր Հ ա յր ե ն ի ք ի դ ե մ դ ա վ ա դ ր ո ւթ յա ն , որը
ն րա նց կ յա ն ք ի ն պ ա տ ա կն է ու բ ո |ո ր գ ո ր ծ ո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ա ռ ա ն ց ք ը :
հ ա յց ի ՞ ն չ օ գ ո ւտ ա յ դ բ ո լո ր ի ց ' «ա ր ծա թ ա գին ստ րուկ» Ա ղ ա շ ա ն յա ն ն ե ր ի ն . « Զ ի ՜ ն չ օ գ - տ ի ց ի մ ա ր դ ե թ է զւսշխարհս ա մ ե ն ա յն 1 սւհես- ցի ե գա ն ձն իւր տ ո ւ ժ ե ս ց ի » (Մ ա սւթ ., ժ &
2 6 ) : Մ եր հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժողովուրդը շա տ է
զ գ ո ւ յշ չ խ ա բ վ ե լո ւ հ ա մ ա ր գ ա ո ա ն մ որթ իով և
վ ա գ ր ի ժա ն ի քն ե ր ո վ գի ն ւ |ա ծ Ա ղ ա » ա ն յա ն ն ե - ր ի ց , հւսյ ժ ողովրդի մ ի ո ւթ յա ն К Հ ա յա ս տ ա ն
յ ա յ ց Ա ոաքեցական Ե կ ե ղ ե ց ո ւ մ ի ա ս ն ա կ ա ն ո ւթ յա ն թ շնա մ ի ն ե ր ի ց :
Բ ա յց Ա դ սւշա նյա նների ա զ գ ա դ ա վ գ ո ր ծո ւն ե ո ւթ յո ւն ը ա ն պ ա տ ի ժ չի կա ր ո ղ մ ն ա լ: ‘ Սո
ւլակները ա ր դ ա ր ա նա լի ք չունեն ո ՛ չ ի ր ենց
խ ղ հ ի , ո ՛ չ պ ա տ մ ո ւ թ յա ն և ո ՛ չ է լ գ ա լի1՛ սերունդ ների ա ր դ ա ր դ ա տ ա ս տ ա ն ի ւսուսչ:
Ք Ա Ր Ո Տ
■ԼԱՐԳԱՆ Ծ. ւԼՐԳ. ՏԵ Ր-Ս Ա ՀԱ ԿՅԱ Ն
( ^ ւ ՚հ Ի 0 ! 1!1 վ ա Տ ա կ ա ն Ս . Դ!.ւ» ւ-«յ
1.1|հդ1<ցու ւ|անսւհւսյւ*)
/Ъ л '.Ф '1*ո ղ ո վ ո ւր ղ ն ե ր ի կ յա ն ք ո ։ մ ս ր բ ո ւ
թ յո ւ ն ն ե ր կ ա ն , ն վ ի ր ա կ ա ն վ ա յր ե ր , ււր յւնք ս ե ր տ ո ր ե ն կ ա պ վ ա ծ ե ն տ վ յա ՛լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի պ ա տ մ ո ւ
թ յա ն հ ե տ , ն ր ա կ յա ն ք ի , կ ր ո ն ա կ ա ն զ գ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ի , ն ր ա ս ր տ ի ո ւ հ ո գ ո ւ հ ե տ ։ Ա յդ ս ր բ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը մ ի ա ժ ա մ ա ն ա\1/ հ ա ն դ ի ս ա
ն ո ւ մ ե ն բ ա ր ո յա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն խ ո ր հ ը ր - ղ ա ն շ ա ն ն ե ր տ վ յա լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բ ո լ ո ր հ ա տ վ ա ծ ն ե ր ի մ ի ջ և , ո ր ո ն ց ի ց ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ս տ ա ն ո ւ մ է ի ր պ ա տ մ ո ւ թ յա ն մ ռ ա յ լ ո ւ ճ ա կ ա - " ՚ա գ ր ա կ ա ն Օ րեր ին ՝ բ ա ր ո յա կ ա ն մ խ ի թ ա ր ՛՛ .թ յո ւ ն , հ ո ւ յս Ա չ„ լ յ ։ յ ' ա պ ա գ ա յի հ ա մ ա ր ։
Մ ի ա յդ պ ի ս ի ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն ս ր բ ո ւ թ յո ւ ն է հ ա ն դ ի ս ա ց ե լ և է մ ե ր օ ր ե ր ո ւ մ է լ , հ ա յ հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ .ո ղ ո ,կ ս վ , հ ա մ ա ր , մ ե ր Ա ր ա
ր ա տ յա ն ն ա խ ա մ ե ծ ա ր Մ ա յր Ա թ ո ռ Ս . է ջ - մ ի ա ձ փ ն ը , ո ր ի ա ն վ ա ն , պ ա տ մ ո ւ թ յա ն և գ ո ր _
ծ ո ւ ն ե ո լթ յա ն հ ե տ ս ե ր տ ո ր ե ն կ ա պ վ ա ծ է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ո գ և ո ր մ շ ա կ ո ւ յթ ի ղ ա ր դ օ ւ- ց ո ւ մ ը ։ մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ը , պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ը , գ ա ր ո ւ ց ի դ ա ր ս ւ Ս . է ջ մ ի ա ծ ի ն ը « Հ ա ֊ յ ի զ գ ա յո ւ ն ս ի ր տ ն է ե ղ ե լ ,— գ ր ո ւ մ է ա զ դ ի ս Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ,---- ո ր դա լՏերշ ա ր ո ւն ա կ ա պ ր ե լ է ն ր ա ա ն հ ո ւն ց ա վ ե ր ո վ և ս ա կ ա վ ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ Հ > ։
«Ր ա րե]սօսուր1ււսմ|՛ վեւ-իէ քո ղօւ-սւց,
Մ իշտ ա ն շ ս ււ ՚յ սյաՈ1ւ41 ւլԱ թ ո ո Հ ս ւ յկ ւա լն ե ա յց » :
ՇԱ Ր Ա Կ Ա Ն
Ս . է ջ մ ի ա ծ ի ն ը ի ր մ ա յր ա կ ա ն թ և ե ր ի տ ա կ պ ա հ ե լ է ո ւ պ ա հ պ ա ն ե լ ե ր կ ր ա գ ն դ ի վ րա ց ա ք ո ւ ց ր ի վ ե ղ ա ծ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բ ե կ ո ր ն ե ր ը ։
Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ո ւ թ յա ն կ ե ն տ ր ո ն Ս . է ջ մ ի ա ծ ի ն ը ո Հ ա յի ս տ ե ղ ծ ո ղ մ ի տ ք ն է ե ղ ե լ , ո ր , լո ւ ս ա վ ո ր վ ա ծ ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն ե ր կ ն ա յի ն լ ո ւ յս ո վ , ս տ ե ղ ծ ե լ է գ ր ա կ ա ն ո լ-
թ յո ւ ն , ա ր վ ե ս տ » հ ա յ ժ ո ղ ո ւ[ր ղ ի հ ա մ ա ր ։
Ա՛ է շ մ ի ա ծ ի ն ը մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ո գ և ո ր կ յա ն - ք ո ւ մ կ ա տ ա ր ե լ է շ ա տ պ ա տ վ ա վ ո ր ո ւ շ ն ո ր հ ը ն կ ա լ ա շ խ ա տ ա ն ք ։ Ս. է ջ մ ի ա ծ ի ն ը հ ա յ
հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ո դ ո ւ մ բ ա ղ մ ե լ է ա յն պ ե ս ա մ ո ւ ր , ի ն չ պ ե ս Ա ր ա ր ա տ յա ն դ ա շ տ ո ւ մ ' վ ե հ ա ն ի ս տ Մ ա ս ի ս ս ա ր ը ։
Ս . է ջ մ ի ա ծ ի ն ը կ ա ռ ո ւ ց վ ե լ է մ ե ր հ ա վ ա տ ի հ ա յր և հ ո գ վ ո ց լո ւ ս ա վ ո ր ի չ Ս. Գ ր ի գո ր Պ ա ր թ և հ ա յր ա պ ե տ ի տ ե ս ի լք ի հ ա մ ա ձ ա յն . օ Տ ե ս ե ա լ ղ լո յս մ ե ծ հ ա յր ա պ ե տ ի ւն Գ ր ի գ ո ր ի , պ ա տ մ է ր ց ն ծ ո լ թ ե ա մ բ հ ա ւ ա տ ա ց ե ա լ յյ յր ք ո յ - յ ի ն ։ Ե կ ա յք շ ի ն ե ս ց ո լք ս ո ւր բ զ խ ո ՚ր ա ն ն լ ո լ - ս ո յ1>։ Ո ւ հ ա յ հ ո ղ ի ւ[րա , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա
վ ա տ ի ո ւ բ ա ր ե պ ա շ տ ո ւ թ յա ն շ ն ո ր հ ի վ կ ա մ ա ր ա ռ կ ա մ ա ր բ ա ր ձ ր ա ն ո ւ մ էր Ս. է ջ մ ի ա - ծ ն ի պ ա տ մ ա կ ա ն Տ ա ճ ա ր ը ։
а Տ ե ղ ի ն ա յն լի ց ի տ ա ճ ա ր Ա ս տ ո ւ ծ ո յ և տ ո ւն ա ղ օ թ ի ց խ ն դ ր ո ւ ա ծ ո ց ա մ ե ն ա յն հ ա - ւա տ ա ց ե լո ց և ա թ ո ռ ք ա հ ա ն ա յո լթ ե ա ն տ ։
Ա հա ա յս պ ի ս ի .‘ո գ և ո ր Հ ա ր ո ւս տ ժ ա ռ ա ն ֊ ւ լո վ կ ո ւն է ս տ ա ց ե լ .'ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ի ր ն ա խ ն ի ք ն ե ր ի ց , ո ր ո ն ք ա պ ր ե լ ո ւ ա շ խ ա տ ե լ, ս ի ր ե լ ո ւ կ ռ վ ե լ ե ն Ս . է ջ մ ի ա ծ ն ի գ ա ղ ա փ ա ր ո վ և Հ ա յր ե ն ի ք ի ն վ ի ր ա կ ա ն զ գ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ո վ ։ Դ ա ր եր շ ա ր ո ւն ա կ ի ր ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ա ն կ ա խ ո ւթ յո ւն ը կ ո ր ց ր ա ծ մ ե ր հ ա յր ե ն ա ս ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը Ս. է ջ մ ի ա ծ ն ի ։[ր ա ն ա յե լ է ի ր ր և ի ր ե ր կ ր ո ր դ հ ո գ և ո ր Հ ա յր ե ն ի ք ի վ ր ա , և ս ա ղ մ ո ս ե ր գ ո վ ։ պ՛ես ե ր գ ե լ է . «Ե թ է մ ո ո ա - ց ա յց ղ ք ե զ , ե ր ո ւս ա ղ է մ , մ ո ռ ա ս ց ի ղ ի ս ա ջ ի մ ։ Կ ց ե ս ց ի լե զ ո ւ ի մ ի ք ի մ ս ի մ ՝ թ է ո չ լ ի շ ե -
ՅՒց Դ Ք ^Ն ? է ՈԼ ն ա խ ն ո լա գ ե ց ի ց զ ք ե զ , Ե- ր ո ւ ս ա ղ է մ , ս կ ի զ ր ն ո ւր ա խ ո ւթ ե ա ն ի մ ո յ » ( Ս ա ղ մ ., Ճ Լ Ջ 5 — 7 ) ,
Ե րբ բ ա բ ե լա ց ի ք կ ո ր զ ա ն ե ց ի ն Ե ր ո ւս ա ղ ե -
մ ը , ի ս ր ա յե լա ց ի ն ե ր ի ն դ ե ր ի վ ա ր ե ց ի ն , ն ր ա ն ք ն ս տ ա ծ ո ւռ ի ծ ա ռ ե ր ի տ ա կ Բ ա բ ե լո ն ի գ ե տ ե ր ի ա փ ի ն , ի ր ե ն ց տ ա վ ի ղ ն ե ր ի վ րա ե ր - գ ո ւ մ է ի ն . (ГԵ ր ո լս ա ղ ե մ , Ե ր ո ւս ա ղ ե ՜մ , թ ո ղ
ի մ լե զ ո ւ ս կ պ չի ի մ ք ի մ ք ի ս , ե թ ե ե ս մ ո ռ ա ն ա մ ք ե զ , թ ո ղ ի մ ա ջ ձ ե ռ ք ը ի ր ծ ա ո ա յ ւ լ - թ յս ւ ն ը չկ ա տ ա ր ի X I ։ Ս ր ա ն ո վ ի ս ր ա յե լա ց ի ն ե
ր ը ց ո ւ յց է ի ն տ ա լի ս ի ր ե ն ց հ ա յր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ ն վ ի ր վ ա ծ ո ւթ յո ւն ը ի ր ե ն ց հ ո գ և ո ր
ո ւ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն կ ե ն տ ր ո ն Ս . Ե ր ո լս ա ղ ե մ ի ն ։Մ ե ն ք է լ պ ե տ ք է կ ր կ ն ե ն ք ա յ դ խ ո ս ք ե լլր .
а է չմ ի վ ո ծ ի ն , մ ե ն ք ք ե զ չ ե ն ք մ ո ո ա ն ա օ ։ Ս ա կ ա յն բ ա վ ա կ ա ն չ է խ ո ս ք ո վ ա ր տ ա հ ա յտ վ ե լը ,ա յ լ պ ե տ ք է գ ո ր ծ ո վ ց ո ւ յց տ ա լ, ո ր ո վ հ ե տ և « խ ո ս ք ն ա ռ ա ն ց գ ո ր ծ ի մ ե ռ ա ծ է » , ը ս տ ա - ռ ա ք ե լա կ ա ն պ ա տ վ ե ր ի ։
Ջ ո ւր չ է , ո ր մ ա ր դ կ ա յի ն կ յա ն ք ը ն մ ա ն ե ց վ ո ւ մ է մ ի ա լե ծ ո ւ փ ծ ո վ ի , ո ր ի վ բ ա լո ղ ո ւ մ է ն ա վ ը ։ Ե թ ե ն ա վ ը հ մ ո ւտ ա ռ ա ջ ն ո ր դ և ղ ե կ ա վ ա ր „ ձ ի , ն ա մ ի ն չև ա ն գ ա մ ա մ ե հ ի ա - լի ք ն ե ր ի դ ե մ կ ռ վ ո ւ մ է , պ ա յք ա ր ո ւ մ բ ն ո ւ թ յա ն ո ւժ ե ղ ա ր հ ա վ ի ր ք ն ե ր ի դ ե մ А ն ա վ ի ղ ե կ ր
ո ւ ղ ղ ո ւ մ է դ ե պ ի լո ւ ս ա տ ո ւ փ ա ր ո ս ը , դ ե պ ի փ ր կ ո ւթ յա ն ն ա վ ա հ ա ն գ ի ս տ ը ։ Ի ս կ ե թ ե ն ա վ ը հ մ ո ւտ ա ռ ա ջ ն ո ր դ չ ո ւ ն ե ն ա , ն ո ւ յն ի ս կ ծ ո վ ի ա մ ե ն ա խ ա ղ ա ղ ժ ա մ ա ն ա կ ի ն , նա կ ա ր ո ղ է տ ա ր ո ւբ ե ր վ ե լ և զ ա ր ն վ ե լ ք ա ր ա ժ ա յո ե ր ի ն և փ շ ո ւր -փ շ ո լր խ ո ր տ ա կ վ ե լ ո ւ ա ն հ ե տ կ ո ր ֊ չ ե լ ։ Ա յդ պ ե ս է ն ա և ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ը ։
Հ ա յ ա զ գ ի ա ն կ մ ա ն զ ա ն ա զ ա ն շ ր ջ ա ն ն ե - ր ո ւ մ , ո ր ք ա ն է լ ն ա կ ո ր ց ր ե լ է ի ր քա ղա քսս ֊ կ ա ն ի ն ք ն ո ւ ր ո ւ յն ո ւ թ յո ւ ն ը , ս ա կ ա յն միշ-ո մ ո խ ր ի տ ա կ պ ա հ ե լ է մ ի կ ա յծ , ո ր ը բ ա ր ե պ ա տ ե հ հ ա ն գ ա մ ա ն ք ն ե ր ո ւմ մ ի շ ա ա ռ կ ա յծ ե լ
է , ո ր ո վ հ ե տ և մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա մ ա ր ճ ա կ ա
տ ա գ ր ա կ ա ն ա յդ պ ա հ ե ր ի ն չ ե ն պ ա կ ա մ ե լ ա - րի և ա ր թ ուն ն ա վ ա պ ե տ ն ե ր , ո ր ո ն ք ի մ ա ս տ ո ւ թ յա մ բ , շ ր ջ ա հ ա յե ց ո ւ թ յա մ բ և խ ի զ ա խ ո ւ թ յա մ բ փ ր կ ե լ ե ն հ ա յ Ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ս տ ո ւ յգ
Ա Ծ Ի Ն 1 9 5 3
բ ն ա ջ ն ջ մ ա ն վ տ ա ն գ ի ց և ա ռ ա չն ո ր գ ե լ դ եպ ի խ ա ղ ա ղ ն ա վ ա հ ա ն գ ի ս տ ը ։ I I 'վ չի հ ի շ ո ւմ I.- ր ա խ տ ա դ ե տ ս ր տ ո վ մ ե ր հ ա վ ա տ ի հ ա յր Լ ո լ- ս ա վ ո ր չի ն , ո ր տ վ ե լ Է մ ե ղ մ ե ր ա զ գ ա յի ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն , ՚մ ե ր կ յա ն բ ի Լ ուս ա տ ու լա պ տ ե ր ը , Ա վ ե տ ա ր ա ն ի լ ո ւ յս ո վ հ ա յ կ յա ն ք ը լո ւ ս ա վ ո ր ո ղ ո ւ ս /ա յծ ա ո ա ց ն ո ղ ռ ա յս հ ա ս տ ա - ։ո ո ։թ յո ւ ն ը ։
ս ’ Վ Ժ ' է ՛ շ ՛ " մ թ ա ր գ մ ա ն ի չ մ ե ծ վա լ։- գ ա պ ե տ ն ե ր ի ն , ո ր ո ն ք գ ի ր ո ւ գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն շ ն ո ր հ ի վ , փ ր կ ե ց ի ն հ ա յ ժ ո զ ո ,[ր դ ի ն ս տ ո ւ յգ բ ն ա ջ ն ջ ո ւ մ ի ց ։ И վ կ ա ր ո ղ Է մ ո ռ ա ն ա լ մ ե ր հա յր ե ն ա ս ե ր ո ւ ժ ո ղ ո վ յւդ ա ն վ ե ր հ ա յր ա պ ե տ - ն ե ր ի ն , հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ի ն , ո ր ո ն ք մ ե ծ ա շ խ ա տ ա ն ք ե ն կ ա տ ա ր ե լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ո ւ մ ։ Ա վ ե լի ն , պ ա տ մ ա կ ա ն ա ղ ե տ ն ե ր ի ժ ա մ ա ն ա կ հ ա յ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն Է ս փ ո վ ւե լ, մ խ ի - թ ա ր ե լ հ ս ւյ ժ ո ղ ո ։[ր դ ի ն , օ գ ն ո ւ թ յա ն հ ա ս ե / Ն րա ն և ի պ ա հ ա ն ջ ե լ հ ա ր կ ի ն ' կ ռ վ ե / ո ւ ն ա - հ ա տ ա կ վ ե ք ի ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ե տ մ ի ա ս ի ն ։
Ս ա հ ա կ Ձորւս փ ո ր ե ց ի կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ր իր խ ն դ ր ա ն ք ո վ ը ն դ ա ռ ա ջ գ ն ա ց ա ր ա բ ա ց ի զ ո ր ա վ ա ր ի ն և ւի ր կ ե ց հ ա յ ա շ խ ա ր հ ը ա վ ե ր ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ի ց : Պ ա տ մ ա կ ա ն ա յս վ ս ս ս տ ր ց ո ւ յց Է տ ա լի ս ' ի ն չք ս ։ ն հ ա յ հ ա յր ա պ ե տ ն ե ր լ ։ ն վ ի ր վ ա ծ ե ն ե ղ ե լ ա զ գ ի ն ։ Ե վ Ս ա հ ա կ Ջ ո ր ա - ւի ո ր ե ց ի ն մ ի ա կ ր չ1, ։ Ս. Էջ մ ի ս ։ ծ ն ի հ ա յր ա - պ ե տ ն ե ր ը , Լ ո ւս ա վ ո ր չի ց մ ի ն չև Գ և ո ր գ Զ- հ ա յր ե ն ա ս ե ր ո ւ մ ե ծ ա գ ո ր ծ Հ ա յր ա պ ե ա ր , ե ղ ե լ ե ն հ ա յ հ ա վ ա տ ա ց յա ) ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ե տ , ա շ խ ա տ ե լ ո ւ գ ո ր ծ ե լ ե ն հ ա ն ո ւն հ ա յ ժ ո ղ ո - ՎըՐդՒ կ ա ր ի ք ն ե ր ի , ս ։ի ո ։ի ե լ , մ խ ի թ ա ր ե լ ու դ ա ս տ ի ա ր ա կ ե լ ե ն ս ե ր ո ւ ն դ ն ե ր ' Ս . Է չմ ի ա ծ ն ի ս ի ր ո վ ո ւ Հ ա յր ե ն ի ք ի գ ա ղ ա փ ա ր ո վ ։ « Ի ՛ն չ կ ո ւ ն ե ն ա յի ն ք և ի ՜ն չ կ լի ն ե ի ն ք , ե թ ե Ե կ ե ղ ե -Յ Ւ ^ ս ի ն ե ր մ ե ր դ ա ս տ ի ա ր ա կ ը ա ն ց յա լ ո ւ մ ,---գ ր ո ւ մ Է Վ ե հ ա փ ա ռ ը ,— և մ ի թ ե հ ա ն ց ա ն ք և չ ո ր ա պ ե ր ա խ տ ո ւթ յո ւն չ է ՛ ե ր ե ս գ ա ր ձ ն և ւ
ս ւյն հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ի ց , ո ր գ ա բ ե ր շ ա ր ո ւ ն ա կ պ ա հ ե լ ո ւ պ ա հ պ ա ն ե լ է մ ե զ ս ։
Մ ե ր գ ե ղ ե ց ի կ Հ ա յր ե ն ի ք ը ե ղ ե լ է մ ի կ ա - մ ա ր ջ Ա ս ի ա յի ց դ ե պ ի Ե վրո պ ա ա ն ց մ ա ն ճ ա ն ա պ ա ր հ ի ն ։ Ի ր պ ա տ մ ո ւթ յա ն զ ա ն ա զ ա ն շ ր ր - ջ ա ն ն ե ր ո ւ մ ո տ ք ի տ ա կ տ ր ո ր վ ե լ է Հ ա յա ս ա տ ն ա շ խ ա ր հ ը , ի ս կ հ ա յ ա զ գ ը մ ի շտ գ և ն ք ր ձ ե ռ ք ի ն պ ա շտ պ ա ն ե լ է ի ր ա ն կ ա խ ո ւ թ յո ւ ն ը , իր պ ա տ ի վ ը , ի ր Հ ա յր ե ն ի ք ը , Բ ա յց պ ա տ ե ր ա զ մ ն ի ր հ ե տ ա ռ ա ջ է բ ե ր ե լ ս ո վ , ա ղ ք ա տ ո ւթ յո ւն ո ւ ա վ ե ր ա ծ ո ւ թ յո ւ ն , ի ս կ վ ե ր ջն է լ ս տ ե ղ ծ ե լ է գ ա ղ թ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն . ո ր ի ն մ ի շ տ է լ ե ն թ ա կ ա I, ե ղ ե լ Հ ա յա ս տ ա ն ա շ խ ա ր հ ը , մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , Հ ա յ մ ա ր դ ը թ ո ղ ե լ է ի ր ք ա ղ ց ր , ս ը ր . բ ա զ ա ն Հ ա յր ե ն ի ք ը , հ ա յր ե ն ի օ դ ն ո ւ ջ ո ւր ը , ո ր ո ն ք ս ն ո ւ ց ե լ ե ն ի ր ե ն , թ ո ղ ե լ է ն ա ի ր ն ա խ ն ի ք ն ե ր ի շ ի ր ի մ ն ե ր ը , ի ր ք ր տ ն ա թ ո ր ա շ խ ա տ ա ն ք ի ա ր դ յո ւն ք ն ե ր ը և , ի ր և ի ր ր ն տ ա - ն ի ք ի կ յա ն ք ը փ ր կ ե լո ւ հ ա մ ա ր ՝ ա ն ց ե լ է դ ե
1 9 5 3 է .4 Ս" Ի Ս. Ծ Ի Ն 13
պ ի օ տ ա ր ե ր կ ր ն ե ր , « զ օ ր է ն ս մ ո լո ր ա կ ա ն ս - ս տ ե ղ ա ց » , ը ս տ հ ա յր ե ն ա ս ե ր պ ա տ մ ի չ/։ տ խ ո ւր վ կ ա յո ւ թ յա ն ։
Ս փ յո լո ք ո ս է հ ա յկ ա կ ա ն ա յն գ ա ղ ո ւ թ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք պ ա հեք ե ն ի ր ե ն ց ա զ գ ա յի ն ս ո վ ո ր ո ւ- թ յո ւ ն ն ե ր ը , լ ե զ ո ւ ն , կ ր ո ն ը , կ ա ր ո ղ ա ց ե լ ե ն
մ ա ք ա ռ ե լ օ տ ա ր ա մ ո լ ա զ դ ե ց ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի դ ե մ և ա ն ա ղ ա ր տ պ ա հ ե լ ի ր ե ն ց հ ա յկ ա կ ա ն դ /ւ- մ ա ղ ի ծ ը ։ Բ ա յу ա յն գ ա ղ ո ւթ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք շեն
ս /ա հ ե լ ի ր ե ն ց ա ղ դ ա յի ն ա յգ ժ ա ռ ա ն գ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , կ ո ւլ ե ն գ ն ա ց ե ք օ տ ա ր ա զ գ ո ւթ յո ւ ն ն ե ր ի մ ե ջ ։ Ր ՚ո ղ ի ւո ս ք ե ր ի ո վ կ ա լի ն ի Լ ե հ ա ս տ ա ն ի
Հ ա յկ ա կ ա ն մ ե ծ գ ա ղ թ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը , ո րը գ ա ղ թ ե լ էր Ա ն ի ի ց ե , մ ի վ ւա ո ա մ ո լ ո ւ ծ ա խ
վ ա ծ ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի * Ն ի կ ո / № ո ր ո ս ո ։[ի չի պ ա տ ճ ա ռ ո վ . ս տ ի պ վ ե ց ը ն դ ո ւ ն ե լ կ ա թ ո ւ ի կ ո ւ թ յո ւ ն բ ,
մ ո ռ ա ց ա վ ի ր ա զ գ ա յի ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ն դ մ ի շ տ կ ո ր ա վ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա մ ա ր ։ Ա յս օ ր մ ի ա յն հ ն ա դ ա ր յա ն կ ո թ ո ղ ն ե ր ի ց ո ւ գ ե ր ե զ մ ա ն ա քսւ -
ր ե ր ի ց կ ա ր ե լի է ի մ ա ն ա լ , ո ր Լ ե հ ա ս տ ա ն ո ւմ մ ի ժ ա մ ա ն ա կ ա պ ր ե լ է Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա
քելա կ ա ն։ Ե կ ե ղ ե ց ո ւն հ ա վ ա տ ա ր ի մ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ։
Ա յժ մ ս ա կ ա յն պ ա տ կ ե ր ը ւի ո խ վ ե լ է ։ Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ բ գ ա ղ թ ե լո ւ ւի ո խ ա ր ե ն ն ե ր դ ա ղ թ ո ւ մ
է ա յս օ ր ։ Շ ն ո ր հ ի վ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն ր ա ր ե խ ն ա մ կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յա ն հ ա յր ա կ ա ն հ ո գ ա տ ա ր ո ւ
թ յա ն , տ ա ր ա գ ր վ ա ծ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ա շ խ ա ր հի [ ՛ո լո ր կ ո ղ մ ե ր ի ց վ ե ր ա դ ա ռ ն ո ւ մ է ի ր ե ր ա - զ ա ծ ս ր ր ա ղ ա ն Հ ա յր ե ն ի ք ը ։
Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա յր ե ն ա ս ե ր զ ա վ ա կ ն ե ր / ։ մ ի շ տ է / ե ր ա զ ե լ ե ն ն ե ր գ ա ղ թ ի ա յղ ե ր ջ ա ն ի կ պ ա հ ը ։ Խ ր ի մ յա ն Հ ա յր ի կ ն ա ս ո ւմ է ր . ս Ա բ- 4 1 " Ք ' 4 ' ° Ր Կ դա ա ղ ա վ ն ի ն ե ղ և ն ի ճ յո ւ ղ ը կ տ ո ւց ի ն բ ռ ն ա ծ » ։
Ա յո ՛ , մ ե ն ք ա յս օ ր տ ե ս ն ո ւ մ ե ն ք ա յղ ե ր ա զ ա ն ք ն ի ր ա կ ա ն ա ց ա ծ ՝ շ ն ո ր հ ի վ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն ի շ խ ա ն ո ւ թ յա ն խ ե ր ս ց ի ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ յա ն ։ Ա յժ մ ա մ բ ո ւլջ հ ա յո լթ յո ւ ն ր հ ա վ ա ք վ ո ւ մ է ի րպ ա տ մ ա կ ա ն Հ ա յր ե ն ի ք ո ւմ , Ս. էջմ ի ա ծն իշ ո ւ ր ջ ։
Ա յժ մ մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ը զ ա ր գ ա ն ո ւ մ է և ա /ւա ջ ր ն թ ա ն ո ս է գ ի տ ո ւ թ յա ն , տ ե խ ն ի կ ա յի և ա ր վ ե ս տ ի ր ո լո ր բ ն ա գ ա վ ա ռ ն ե ր ո ւ մ ։ Մ ե ր Հ ա յր ե ն ի քի ձ ե ռ ք բ ե ր ա ծ ն վ ա ճ ո ւ մ ն ե ր ը ա ր դ ա ր հ պ ա ր տ ո ւ թ յա մ բ ե ն լ ց ն ո ւ մ յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր հ ա յ հ ա - վ ա ա ա ց յա լ ո ւ հ ա յր ե ն ա ս ե ր մ ա ր դ ո ւ ս ի ր տ ը ։
Մ ե ն ք բ ո լո ր ս մ ի ա ս ի ն , ձ ե ռ ք ձ ե ռ ք ի տ վ ա ծ , հ ա վ ա տ ա ր ի մ կ ե ր պ ո վ պ ե տ ք է ծ ա ռ ա յե ն ք մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի ն և , ի պ ա հ ա ն ջ ե լ հ ա ր կ ի ն , ա ն ց յա լ ի հ ա յր ե ն ա ս ե ր հ ա յ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն օ ր ի ն ա կ ո վ , մ ե ր ա ր յո ւ ն ո վ ո ւ կ յա ն ք ո վ պ ա շ տ պ ա ն ե ն ք Հ ա յր ե ն ի ք ի ս ր բ ա զ ա ն Հ ո ղ ը !լ ա / ' / հ ո ղ ի ։[բ ա մ ի շ տ կ ա ն գ ո ւն ո ւ պ ա յծ ա ռ պ /պ /ս ։ - ց ո ղ Լ ո լս ա վ ո ր չի կ ա ն թ ե ղ ը , Ս. է ջ մ ի ա ծ ի ն ը , Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ո ւ թ յա ն դ ա ր ա վ ո ր կ ե ն տ ր ո ն ը ։
Ա ղ ո թ ե ՛ն ք Բ ա ր ձ ր յա լի ն , որ ա վ ե լի ա ճ ի , բ ա ր գ ա վ ա ճ ի մ ե ր ս ի ր ա ս ո ւն Հ ա յր ե ն ի ք ը ։
Ա ղ ո թ ե ՛ն ք Բ ա ր ձ ր յա լի ն , ո ր ա ն ս ա ս ա ն մ ն ա լո ւս ո խ ո ր ա ն Ս . է ջ մ ի ա ծ ի ն ը հ ա վ ի տ յա ն ս հ ա
վ ի ս ։ ե ն ի ց , ա մ ե ն ։
Մ Ա Յ Ր Ա Թ Ո Ռ Ո Ւ Մ
Հ ո ւլի ս ի 4 - ի ն , շս ւր ա թ օ ր ը , կ ի ր ա կ ա մ տ ի ց ժ ա - մ ե ր գ ո ւ թ յո մ ւ ի ց հ ե տ ո , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե - ւոի բ ա ր ե հ ա ճ կ ա ր գ ա դ ր ո ւ թ յա մ բ , հ ա վ ա տ ա ց - յա լն ե ր ի խ ո ւ ռ ն բ ա զ մ ո ւ թ յա ն ն ե ր կ ա յո ւ թ յա մ բ , Մ ա յր Ա թ ո ռ ի լո ւս ա ր ա ր ա պ ե տ գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Վա հա ՛ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Կ ո ս տ ա ն յա ,ն ը , ա վ ս գ ս ե ղ ա ն ի բ ե մ ի վ ր ա , հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ՛ս պ ե ս ա բ ե ղ ա յո ւ թ յա ն կ ո չ ո ւ մ շ ն ո ր հ ե ց տ ի ր ա ց ո ւ Գ եո ր գ ՛Լ ա թ յա ն ի ն ։ Ն որընծ՛ա ն ա վ ա ր տ ե լ Է ն ա խ կ ի ն Գ ե ո ր գ յա ն ճ ե մ ա ր ա ն ի լր ի վ դ ա ս ը ն թ ա ց ը , ա - պ ա Բ ՚բ ի լի ս ՚ի ի պ ե տ ա կ ա ն հ ա մ ա լս ա ր ա ն ը ։ Ե րկա ր տ ա ր ի ն ե ր ն ա մ ա ն կ ա վ ա ր ժ ո ւ թ յա մ բ Է պ ա ր տ պ ե լ ե ղ բ ա յր ա կ ա ն Վ ր ա ս տ ա ն ի հ ա յկ ա ՛կա ն մ ի ջ ն ա կ ա ր գ դ պ ր ո ց ն ե ր ո ս է , ա վ ա ն գ ե լո վ
հ ա յո ց լ ե զ ո ւ և գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն , ռ ո ւ ս ա ց գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ։
Ձ ե ռ ք խ երելով կ ր թ ո ւթ յա ն մ ե ծ պ ա շա ր, ն ո ր ը ն ծ ա ն , պ ա րտ քի լր ի վ գ ի տ ա կ ց ո ւթ յա մ բ , ը ն դ ո ւն ե լո վ ա բեղա յա 1(ա ն կ ո չո ւմ , ի ր ե ն ն վ Կ ֊ ր ե ց Մ ա յր Ա թ ոռի, Հ ա յ ե կ ե ղ ե ց ո ւ, Հ ա յր ե ն ի քի ս ր բա զա ն շ ա հ ե ր ի ն , Մ ա յր Ա թ ո ռ ի մ ի ա բ ա .ն ո ւ թ յո ւ ն ը ի ր ն ո ր մ ի ա բ ա ն ի ս , ս ի ր ո վ ը ն գ ո լ - Йւե ց ի ր հ յո ւր ը ն ՛կ ա լ հ ա ր կ ի տ ա կ ։
Հ ա ջ ո ր դ օ ր ը , հ ո ւ լի ս ի 5 - ի ն , կ ի ր ա կ ն օ ր յա ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ց հ ե տ ո , հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ի խ ո լո ձ բ ա զ մ ո ւ թ յա ն ն ե ր կ ա յո ւ թ յա մ բ , հ ե տ ա ք ր ք ի ր հ ա յա ց ք ն ե ր ի ն ե ր ք ո , Ս. Ի ջմ ա ն ս ե - 1 ա 4 ա ռ ջ և Վ ա հ ա ն ա ր ք ե պ ի ս կ „ պ „ ս կ ո ս . տ ա ն յա ն ը ն ո ր ը ն ծ ա Գ և ո ր գ ա բ ե ղ ա Վ ա թ յա -
ն ի ն շ ն ո ր հ ե ց վ ա ր դ ա պ ե տ ա կ ա ն չո ր ս մ ա ս ն ա վ որ ա ս տ ի ճ ա ն ն ե ր ը ։ Ա ր ա ր ո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ց • ' ՚տ ո Ս. Է ջ մ ի ա ծ ն ի մ ի ա բ ա ն ն ՛ե ր ը մ ե կ ա ռ
մ ե կ մ ո տ ե ն ա լո վ ն ո ր ը ն ծ ա մ ի ա բ ա ն ի ն , ե ղ բ ա յր ա կ ա ն ս ի ր ո ո ղ ջ ո ւ յն ի խ ո ս ք ե ր ո վ շ ն ո ր հ ա վ ո ր ե ց ի ն ն ր ա ն ։
Հ ո զ ի ս ի 1 2 - ի ն , կ ի ր ա կ ի օ ր ը , Վ ա ր դ ա վ ա ռ ի ,
ա յն Է ՝ Հ ի ս ո ւ ս ի պ ա յծ ա ռ ա կ ե ր պ ո ւ թ յա ն տ ո նի օ ր ը , հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ի խ ո ւ ռ ն բ ա զ մ ո ւ թ յա ն ն ե ր կ ա յո ւ թ յա մ բ , Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ , ա ֊ վ ա գ ս ե ղ ա ն ի վ ր ա մ ա տ ո ւ ց վ ե ց հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ , Պ ա տ ա ր ա գ ի չն Էր ն ո ր ը ն ծ ա բ ա ր ձ ր ա պ ա տ ի վ Տ . Գ ե ո ր գ վ ա ր դ ա պ ե տ Հ ա թ յա ն ը г
вՀ ա յր մ ե ր ն ի ց ա ռ ա ջ հ ա յր ս ո ւր բ ը ք ա ր ո զ ե ց հ ա վ ո ւր պ ա տ շ ա ճ ի , Նա մ ա ն ր ա մ ա ս ն ո ւ հ ա ս կ ա ն ա լի բ ա ց ա տ ր ե ց Բ՛ա բ ո ր լե ռ ա ն վ ր Հ ի ֊ ս ո ւս ի պ ա յծ ա ռ ա կ ե ր պ ո ւ թ յա ն Է ա կ ա ն ն շ ա ն ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը ։
Տ ա ճ ա ր ո ւ մ գ տ ն վ ո ղ ն ե ր ը մ ե ծ ո ւշ ա դ ր ո ւթ յա մ բ լս ե ց ի ն հ ա յր ս ո ւր բ ի ք ա ր ո զ ը ։
Հ ա ջ ո ր դ օ ր ը , հ ո ւ լի ս ի 1 3 - ի ն , Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ մ ա տ ո ւ ց վ ե ց ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ , Պ ա տ ա ր ա գ ի չն Էր բ ա ր ե կ ր ո ն Տ . Կ ո ս տ ա ն դ ի ն ա բ ե ղ ա մ ա ռ լա ն յ ա ն ը , Ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ց հ ե տ ո տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա վ հ ո գ ե հ ա ն գ ի ս տ « վ ա ս ն հ ա մ օ ր է ն ն ն ջ ե ց ե լո ց տ ։
Օ գ ո ս տ ո ս ի 2 - ի ն , կ ի ^ կ ի պ ։ը ։ Մ Տ ա _
Տ ա ր ո ս !, ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ը ն թ ա ց ք ո ւ մ , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի բ ա ր ե հ ա ճ կ ա ր գ ա դ ր ո ւթ յա մ բ և Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի պ , մ ա մ բ , գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Վ ա հ ա ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Կ ո ս տ ա ն յա ն ր ք ա հ ա ն ա ձ ե ռ ն ա դ ր ե ց և օ ծ ե ց Հ ա կ ո բ ս ա ր կ ա վ ա գ Հ ա կ ո բ յա ն ի ն ։
ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՏԵ Ր-Ս ՏԵ Փ Ա Ն ՅԱ Ն
ՄԻ ՕՐ ՄԱՅՐ ԱԹՈՌՈՒՄ
ԴԵՊԻ ԷՋՄԻԱԾԻՆ
է ջ մ ի ա ծ ի ն ը , ի ր Մ ա յր Տ ա ձ ա ր ո վ ո ւ
Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ո ւ թ յա ն Ս ա յր Ա թ ո ո ո վ , ր ա ղ մ ա թ ի վ դ ա ր ե -
Ի ՎեՐ ե ղ ե լ Է , I[ և Հ ե տ ա գ ա յո ւ մ Էլ պ ի տ ի մ ն ա ա մ բ ո ղ ջ Հ ա յո ւ թ յա ն Հ ա մ ա ր
ա յն Հ ո գ և ո ր , ա ն ա պ ա կ և ձ ա ճ ա ն չա հ ո ր դ վ ւա - ր ո ս ը , ո ր ի կ ե ն ա ր ա ր լ ո ւ յս ը , ա մ ե ն ժ ա մ ա ն ա կ , թ ա փ ա ն ց ե ր ւ վ ա մ ե ն ա թ ա ն ձ ր խ ա վ ա ր ն ո ւ ա մ ե ն ա Հ ե ռ ա վ ո ր տ ա ր ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , ա ն խ ա փ ա ն հ ա ս ե լ Է մ ի շ տ հ ա յե ր ի ս ր տ ի ն , հ ա վ ա ա , հ ո ւ յս և մ խ ի թ ա ր ո ւ թ յո ւ ն շ ն ո ր հ ե լ ւո ա - " տ պ ա ծ ն ե ր ի ն , խ ա ն ղ տ վ ա ռ ո ւ թ յա ն , ք ա ջ ո ւ թ յա ն և հ ա ղ թ ա ն ա կ ի ն ե ր շ ն չա ր ա ն դ ա ռ ե ՚լ ա ղ -
գ ա յի ն դ ո յա ւո և ո ! թ յա ն հ ա մ ա ր պ ա յք ա ր ո ղ ն ե ր ի ն , ե ղ ե լ ա ն խ ո ց ե լի վ ա հ ա ն մ ա հ ա ց ո ւ Հ ա ր վ ա ծ ն ե ր ի դ ե մ , հ ա ն դ ի ս ա ց ե ք ա մ ր ա կ ո ւռ կ ե ն տ ր ո ն հ ա մ ա զ գ ա յի ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն ։ Ե վ ա յդ լ ո ւ յս ն ա յն ք ա ն ա վ ե լի հ ա մ ա յն ա պ ա ր փ ա կ , ն ե ր թ ա փ ա ն ց ո ղ և ա ր դ յո ւ ն ա վ ե տ Է ե - ղ ե լ , ի ն չ ք ա ն ա յդ ս ր բ ա զ ա ն փ ա ր ո ս ի պ ա
հ ա պ ա ն ը , ա յս ի ն ք ն ' Հ ա յա ս տ ա ն յա յ ց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ Հ ո վ վ ա պ ե տ ը , Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ո ծ յա լ Գ ա հ ա կ ա լն Է ե ղ ե լ մ շ տ ա ր թ ո ւ ն , ք ա ջ տ . կ ո ր ո վ , ժ ո ղ ո վ ր դ ա ն վ ե ր ո ւ հ ա յր ե ն ա ս ե ր ։
Ա յս օ ր ։ հ ա վ ա տ ա ց յա լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը
գ ե ր ա զ ա ն ց ո ր ե ն բ ա ր ե բ ա խ տ կ ա ր ո ղ Է ն կ ա տ ե լ ի ն ք ն ի ր ե ն ա յն ե ր ջ ա ն ի կ ի ր ո ղ ո ւ թ յա ն Հ ա մ ա ր , որ ի ր հ ա վ ա տ ի , հ ո ւ յս ի ո ւ / ա յս ի մ շ տ ա ր ծ ա ր ծ ւի ա ր ո ս ի ա ր ժ ա ն ,ը ն տ ի ր պ ա հ ա կ ն Է Վ ե հ ա փ ա ռ Տ . Տ . Գ ե ո ր դ 5 - Կ ա թ ո - ղ ի կ ո ո լ " Ն ա , Հ ա կ ա ո ա կ 8 5 տ ա ր ի ն ե ր ի ձ ա ն բ բ ե ռ ա ն , կ ա շ մ բ ո ւ ռ ն ե ՛ր ի տ ա ս ա ր դ ի ա վ յո ւ ն ո վ ,
ա ն ք ո ւն և մ շ տ ա ր թ ո ւն հ ս կ ո ւ մ Է , ո ր պ ե ս զ ի Է ջ մ ի ա ծ ն ի ս ր բ ա զ ա ն ւի ա ր ո ս ի ' Լ ո ւս ա վ ո ր չի կ ա ն թ ե ղ ի լ ո ւ յս ը , թ ե կ ո ւ զ մ ի ր ո պ ե , ) ղ ա ~ գ ա ր ի լո ւ ս ա վ ո ր ե լո ւ ։/ ւս շի ւա ր հո վ մ ե կ ց ս ւ -
ք ո ւ ց ր ի վ հ ա յե ր ի լո ւ ս ա ծ ա ր ա վ ս ր տ ե ր ը ։ Օ րվ ա ո ՛ր պ ա հ ի ն Էլ հ ա ն դ ի պ ե ք ն ր ա ա շ խ ա տ ա ս ե ՛ն յա կ ը , դ ո ւք Վ ե հ ի ն ա ն պ ա յմ ա ն կ զ ա ն ե ր գ ր ա ս ՛ե ղ ա ն ի ա ռ ջ և ա շ խ ա տ ե լի ս ։
Մ ա ս ն ա վ ո ր ա բ ա ր Հ ա յր ե ն ա կ ա ն պ ւ ս ա ե ֊ բ ա զ մ ի տ ա ր ի ն ե ր ի ն ( դ ե ռ և ս Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ա կ ա ն Տ ե ղ ա կ ա լ) Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ց ո ւ - ց ա հ ա ն ա ծ ք ա ջ ա կ ո ր ո վ ա ր ի ա ս ր տ ո ւ թ յո ւ ն ը , ի ն չ պ ե ս ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ե ր կ ա ր ա տ և պ ա շ տ ո ն ա վ ա ր ո ւ թ յա ն , ն ո ւ յն պ ե ս և հ ա յր ե ն ա դ ա ր ձ ո ւ թ յա ն տ ա ր ի ն ե ր ի ն Ն րա ա ն ս ա կ ա ր կ և կ ա տ ա ր յա լ ն վ ի ր վ ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ը Հ ա յ ժ ո ղ ռ վ յւզ ի ն I,
ա ն ք ն ն ա դ ա տ ե լի հ ա յր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր ո վ Նա ղ ե կ ա վ ա ր վ ե լ Է Իր բ ա զ մ ա մ յա կ յա ն ք ո ւ մ ,
ի ն չ պ ե ս ն ա և հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն ա մ ր ա պ ն դ մ ա ն գ ո ր ծ ո ւ մ Ն րա թ ա փ ա ծ ա ն ղ ո ւլ ջ ա ն ք ե ր ը , ա պ ա հ ո վ ե լ ե ն ո ՛ չ մ ի ա յն
տ զ զ տ յն ո ց , ա յ լ և օ տ ա ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն և ա շ խ ա ր հ ա կ ա ն ի շ խ ա ն ա վ ո ր ն ե ր ի մ ո տ մ ի ա յն -
պ ի ո ի մ ռ ղ ո վ ր գ ա կ ա ն ո ւ թ յո լն , որ/ւն շ ա տ ք ի չ թ վ ո վ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ե ն ա ր ժ ա ն ա ց ե լ ։
Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց ա զ դ ր ն տ ի ր Հ ա յր ա պ ե տ ը ' Վ ե հ ա փ ա ռ Գ ե ո ր դ 9 ,. Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը մ ի ա ն ֊
մ թ ա ր ո ւ ա ն վ թ ա ր մ ա գ ն ի ս Է , ո ր ի ե ր կ ո ւ թ ե ֊ վ ե ր ի վ ր ա , ո ւ ժ ե ղ ձ գ ո ղ ա կ ա ն ո ւ թ յա մ բ , ա ր ձ ա ն ա գ ր վ ա ծ ե ն ա ր տ ա հ ա յտ ո ւ թ յա մ բ և ղ ա ղ ա լի ա ր ա բ ա ն ո է թ յ ա մ բ վ ս ե մ ե ր կ ո ւ պ ա տ վ ի
ր ա ն ն ե ր ՝ (ГԵ կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յո ւ ն , Ա զ գ ա յի ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յո ւ ն ս ։
Ա հ ա թ և ի ն չ ո լ ե ր բ ի ն ք ն ա շ ա ր ժ մ ե ք ե ն ա ն ս ո ւր ա լո վ ա ռ ա ջ ա ն ո ւ մ Էր դ ե պ ի Է ջ մ ի ա ծ ի ն տ ա ն ո ղ խ ճ ո ւ ղ ո ւ վ ր ա , ծ ա ռ ո ւ ղ ո ւ , ե ղ ե ր ող մ ր գ ա ռ ա տ ա յգ ե ս տ ա ն ն ե ր ի , հ ա յր ե ն ա դ ա ր ձ հ ա յե ր ի կ ա ռ ո լց վ ս ծ ս պ ի տ ա կ ո ւ շ ն ո ր հ ա /ի
բ ն ա կ ա ր ա ն ն ե ր ի գ,ե ղ ե ց կ ո ։ թ յո մ է ի ց ա վ ե լի ո րս ա մ ա կ ա ն Լ ջ մ ի ա ծ ն ո ւ մ , ե ր կ ն ա կ ա ր կ ա ռ ի ո ս չ ե ր ո վ և ի ն բ ն ո ւ ր ո ւ յն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւմ
16Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1 9 5 3
թ յա մ բ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի մ շ տ ն ջ ե ն ա կ ա ն ո ւ թ յա ն խ ո ր հ ր դ ա ն ի շ ս ք ա ն չե լի կ ո թ ո ղ ֊վ ա ն ք ե ր ի և Հ ա մ ա զ գ ա յի ն մ ի ա ս ն ո ւթ յո ւն ն ա պ ա հ ո վ ո ղմ ա գ ն ի ս ի ' Մ ա յր Ա թ ո ռ ի Վ ե հ ա փ ա ռ Գ ա հ ա
կ ա լի հ մ ա յ ք ո վ ն էր լ ց վ ա ծ ի մ հ ո գ ի ն ։Ի մ խ ն դ ր ա ն ք ո վ ե ր բ մ ե ք ե ն ա վ ա ր ը կ ա ն գ
ն ե ց ր ե ց ա վ տ ո մ ե ք ե ն ա ն Մ յա ս ն ի կ յա ն փ ո ղ ո ց ի ա ջ ի ն ' Հ ո ի փ ս ի մ ե ի վ ա ն ք ի մ ո տ , ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի ց ն ո ր ե կ ա ծ լի ն ե լս ի մ ա ն ա լո վ ք'
— Վ ա ՛յ ե ս ք ո հ ո գ ո ւն մ ա տ ա ղ , — ա ս ա ց թ բ ի լի ս ե ց ի մ ի հ ա յ ո ւ ղ ե կ ի ց , ո ր ը դ ն ո ւ մ էր
տ ա ր ի ն ե ր ի կ ա ր ո տ ն ա ռ ն ե լո ւ ի ր է ջ մ ի ա ծ ն ա ֊ բ ն ա կ ե ղ բ ո ր ի ց և հ ր ա վ ի ր ո ւմ էր ի ն ձ , ո ր պ ե ս զ ի ա ն պ ա յմ ա ն ա յց ե լ ե մ ի ր տ ո ւն ը , ե ր բ ա ռ ի թ ը ն ե ր կ ա յա ն ա ր ի ն ձ Ր բ ի լի ս ի ճ ա ն ա - պ ա ր հ ո ր դ ե լո ւ ։
Հ ա յի ա ն կ ե ղ ծ ո ւ թ յո ւ ն ը կ ա ր ն ր ա ա ր տ ա
ս ա ն ա ծ յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր բ ա ռ ի մ ե ջ . ե ր բ հ ա
վ ա ս տ ո ւմ է ր , թ ե ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի հ ա յե ր ն էլ հ ա ր ա զ ա տ ե ւ լբ ա յր ն ե ր ե ն , թ ե ) ։ր ա ն ք է լ հ ա յ
ր ե ն ա ս ե ր ե ն ո ւ ա շ խ ա տ ա ս ե ր , թ ե հ ա յե ր ն ք/ կ ա ր ո ղ ՛են ի ր ա ր ս ի ր ե լ, մ ի ա ն ա լ և ա յ լ ն ։
«ԼԱՆՔԵՐԻ ՄԵՋ
Հ ա յկ ա կ ա ն հ ի ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւթ յա ն ա ն ս տ դ յո ւտ հ ր ա շ ա լի ք ն ե ր ի ց մ ե կ ն է Հ ո ի փ ս ի
մ ե ի տ ա ճ ա ր ը , կ ա ռ ո ւ ց վ ա ծ 6 1 8 թ վ ա կ ա ն ի ն Կ ո մ ի տ ա ս կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի կ ո ղ մ ի ց ։ Ո ւր ե մ ն , ա -
վ ե լի ք ա ն տ ա ս ն ե ր ե ք դ ա ր ա ն ց ե լ է ա յս ս ը ր ֊ բ ա տ ա շ ք ա ր ե ր ի վ ր ա յի ց , ո ր ո ն ք հ ա մ ա ռ ո
ր ե ն ո ւ վ ե հ ո ր ե ն ա ն գ ո ս ն ե լ ե ն և բ ն ո ւ թ յա ն ո ւ ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա ր վ ա ծ ն ե ր ը , '1ւ Ա ր և ե լք ի ց ո ւ
Ա ր և մ ո ւտ ք ի ց Հ ա յա ս տ ա ն ի վ րա կ ա տ ա ր վ ա ծ
ա շ խ ա ր հ ա կ ա լա կ ա ն ա ր շ ա վ ա ն ք ն ե ր ի ա ռ ա ջ ա ց ր ա ծ ա ն լո ւր ա ղ ե տ ն ե ր ը ։
Ն ե ր ք ի ն և ա ր տ ա ք ի ն պ ա ր զ ո ւթ յա ն ը մ ե ջ
վ ե հ ա տ ե ս ի լ ա յս տ ա ճ ա ր ո ւմ , ք ր ի ս տ ո ն յա ս ր տ ե ր ի հ ա մ ա ր , ա մ ե ն ա հ ե ս ւա ք ր բր .՛ս կ ա ն
ա ն կ յո ւ ն ը , հ ա վ ա ն ա բ ա ր , Հ ռ ի փ ս ի մ ե կ ո ւ յս ի
մ ա ր մ ա ր ա կ ե ր տ շ ի ր ի մ ն է , ո ր ը զ տ ն վ ո ս է է հ յո ւ ս ի ս ֊ա ր և ե լ յա ն ա վ ա ն ղ ա տ ա ն մ ե ջ բ ա ց վ ո ղ
ն ե ղ ո ւ ց ա ծ ր դ ռ ն ո վ ի ջ ն ո ղ և ա վ ա դ խ ո ր ա ն ի
ն ե ր ք և փ ո ր վ ա ծ ս տ ո ր ե ր կ ր յա ք ա ր ա յր ո ւ մ ։
Շ ի ր մ ի ա ն մ ի ջ ա կ ա ն մ ո տ ի կ ը , ք ա ր ա յր ի պ ա ա ի վ ր ա , մ ի խ ո ռ ո չ ի մ ե ջ ա մ ր ա ց վ ե լ է
ա յն կ լո ր ք ա ր ը , ո ր ո վ , ը ս տ ա վ ա ն դ ո ւ թ լա ն ,
ջ ա խ ջ ա խ վ ե լ է ա մ ե ն ա զ ո ր Տ ր դ ա տ Ե րրորդ ա ր ք ա յի ե ր կ ր ա յի ն շ ն ո ր հ ն ե ր ն ա ր հ ա մ ա ր հ ող
կ ո ւ յս ի գ լո ւ խ ը ։ Ա յդ ք ա ր ի վ րա ա ն դ ո ւլ կ ա յ ծ ֊
կ ը լտ ո լմ է ս պ ի տ ա կ մ ո մ ի ա ղ ո տ լ ո ւ յս ը , ի ս կ
ա վ ա ն դ ա տ ա ն ս պ ի տ ա կ ա ծ ե փ պ ա տ ե ր ի .վրա
դ ո ւք կ ա ր գ ո ւ մ ե բ հ ա զ ա ր ա վ ո ր ղ ր ա ֆ ֆ ի տ ֊
ա ի ն ե ր (ա յց ե լո ւ ն ե ր ի ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ) ։
Հ ա ր գ ա ն ք ո վ խ ո ն ա ր հ վ ե լո ւց հ ե տ ո ա յ : ։ վ ե հ ա պ ա ն ծ հ ր ա շա կ ե ր տ ի հ ի մ ն ա դ ի ր , կ ա ռ ո ւց ո ղ ու վ ե ր ա ն ո ր ո գ ո ղ հ ա յր ա պ ե ա ն ե ր ի և ա ն ա
ն ո ւն . բ ա յց ա ն հ ա վ ա ս ա ր ն լ ի հ ա յ ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի ա ն մ ո ռ ա ց հ ի շ ա տ ա կ ի ա ռ ջ և , շ տ ա
պ ո ւմ ե մ ք ա յլե լ դ ե պ ի Շ ո ղ ա կ ա թ , ո ր ի ա ն պ ա ճ ո ւ յճ և հ ա մ ե ս տ գ ո յո ւ թ յո ւ ն ը , Հ ո ի փ ս ի մ ե ի տ ա ճ ա ր ի ա յս ք ա ն մ ո տ ի կ մ ի ջ ա վ ա յ- ր ո լ մ , ա ր դ ա ր ա ն ա լ ի է մ ի ա յն մ ե ր ն ա խ ա -
հա յր երի հա վա տ ի ո ւժ ե ղ ո լթ յա մ բ ն ո ւ ե կ ե -ղ ե ց ա ս ի ր ո ւ թ յա մ բ ը ։
Ա ր դ ա ր և , ո ւր ի շ կ ե ր պ չ[ ։ կ ա ր ե լի մ ե կ ն ա բ ա ն ե լ հ ա զ ի վ մ ե կ կ ի լո մ ե տ ր շ ա ռ ա վ ի ղ ո ւ ն ե - ց ո ղ վա ղա րշս։ պ ա տ յա ն ա յս շ ր ջ ա ն ա կ ի մ ե ջ ն ե ր կ ա յո ւ թ յո ւ ն ը ' Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ի , Գ ա յա ն ե ի . Հ ո ի փ ս ի մ ե ի և Շ ո ղ ա կ ա թ ի ա ն վ ա ն վ ա ն ք ե ր ի ո ւ հ ի ն Վ ա ղ ա ր շ ա պ ա տ ի ե կ ե ղ ե ց ո ւ , ո ր ը կ ա ֊
ռ ո ւ ց վ ե լ է ա վ ե լի ն ո ր ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ո ւ մ ։ Եվ ա ր դ ե ն պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ը ց ո ւ յց է տ ա լի ս , որ ա յս վ ա ն ք ե ր ը կ ա ռ ո ւ ց վ ե լ ե ն ո չ թ ե հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ի պ ա շ տ ա մ ո ւն ք ա յի ն կ ա ր ի ք ը բ ա - վ ա ր ա ր ե լո ւ , ա յլ հ ա վ ե ր ժ ա ց ն ե ք ո ւ հ ա մ ա ր ի ս ե ր ք ր ի ս տ ո ն ՛ե ո ւթ յա ն ա յս շ ա տ ս ե ղ մ վ ա յր ե ր ի վ րա ն ա հ ա տ ա կ վ ա ծ կ ո ւ յս ե ր ի հ ի շ ա տ ա կ ը ։
Ք ր ի ս տ ո ն ե ո ւ թ յո ւ ն ը ա ռ ա ջ ի ն ա ն դ ա մ ո ր պ ե ս պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն կ ր ո ն յւն դ ո ւն ա ծ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ի ր հ ո գ ո ւ ա մ բ ո ղ ջ գ ե ղ ե ց կ ո ւ թ յո ւ ն
ն ե ր ն է ն ե ր գ ր ա ծ ա յս ս ր բ ա տ ե ղ ի ն ե ր ի ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ա կ ա ն կ ա ռ ո ւ ց մ ա ն ո ճի մ ե ջ , ա յն պ ե ս ռ ր ա յդ ի ն ք ն ա տ ի պ ո ճ ը հ ե տ ա գ ա յո ւ մ ը ն գ ո ճ ւ վ ե լ է ք ր ի ս տ ո ն ե ո ւթ յո ւն ը ն դ գ ր կ ո ղ ա ր և յի ա յա ն ժ ո ղ ո վ ո ւր գ ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց ո ր պ ե ս ե .
կ ե գ ե ց ա ֊տ ա ճ ա ր ա շ ի ն ա կ ա ն ո ճ ։ Ջ " 1 ■՛" հ ա յ
կ ա կ ա ն ո ճ ո վ կ ա ռ ո ւ ց վ ա ծ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր կա ն Ա թ ե ն ք ո ւ մ ( Հ ո ւ ն ա ս տ ա ն ) , Մ ի ք ա ն ո ս է ( Ի տ ա
լ ի ա ) , Օ րլե ա նի մ ո տ ժ ե ր մ ի ն յի ո ւ մ ( Ֆ ր ա ն ս ի ա ) և ա յլո ւ ր ։ Ա թ ո ս լե ռ ա ն ( Հ ո ւ ն ա ս տ ա ն ) բ ա զ մ ա թ ի վ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի կ ա ռ ո ւց ո ղ ա կ ա ն ո ֊
ճ ի վ յւա հ ե շ տ է ն շ մ ա ր ե լ հ ա յկ ա կ ա ն ո ճ ի ա ղ . դ ե ց ո ւ թ յո ւ ն ը ւ ճ ա ր տ ա ր ա յզ ե տ ո ւթ քան պ ա տ
մ ո ւ թ յա ն հ ա յւո ն ի մ ա ս ն ա գ ե տ Ս տ ր չի !քով - ս կ ո լ կ ա ր ծ ի ք ո վ Ի տ ա լա ց ի հ ռ չա կ ա վ ո ր նկւս ֊ ր ի չ և ճա ր ա ա ր ա ւղ ե ւո Լ ե ո ն ա ր դ ո ղ ս ։ Վ ի ն չի ի գ ր չի ն պ ա տ կ ա ն ո ղ հ ա տ ա կ ա գ ծ ե ր ի հ ա ՛մ ա ձ ա յն կ ա ռ ո ւ ց վ ա ծ կ ա ն շ ե ն ք ե ր , ո ր ո ն ք ա յն ք ա ն ն մ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ո ւն ե ն հ ա յկ ա կ ա ն ք ա ռ ա
կ ո ւս ի ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի հ ե տ 1 ի ր ե ն ց գ մ բ ե թ ն ՛ե ր ո վ և ո ր մ ա խ ո ր շ ե ր ո վ , որ կ ա ր ե լի է և ն թ ա - ԴՐել թ ե մ ե ծ ա ր վ ե յյտ ա դ ե տ ը ո ց լղ ա կ ի ծ տ - ն ո թ էր հ ա յկ ա կ ա ն ո ճ ի ։
1 9 5 3 к Я 1Г !■ II Ծ I՛ ն 17
Ե զր կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի կ ո ղ մ ի ց 6 3 0 թ վ ա կ ա ն ի ն
կ ա ռ ո ւ ց վ ա ծ 9-ա չա ն ե ի ե կ ե ղ ե ց ո ւ բ ա կ ո ւ մ և
մ ե ր ձ ա կ ա շ ի ր մ ա ս տ ա ն ո ս ք հ ա վ ե ր ժ ո ր ե ն հ ա ն գ
չ ո ղ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ն ե ր ի և բ ա ր ձ ր ա ս տ ի ճ ա ն
ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ի շ ի ր ի մ ն ե ր ի ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ
թ յո ւ ն ն ե ր ո վ մ ի պ ա հ պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ո լո ր տ ն ե
ր ո ւ մ դ ե գ ե ր ե լո ւ ց և բ ա ր ձ ր ա բ ե ր ձ ծ ա ռ ե ր ի հ ո վ ա ն ո ւ տ ա կ մ ե ղ մ զ ե փ յո ւ ռ ի ց ծ փ ա ց ո ղ ա ր
հ ե ս տ ա կ ա ն լճ ՛ա կ ի մ ո տ հ ո վ տ ն ա լո ւ ց հ ե տ ո , ք ա յլե ր ս ո ւ ղ ղ վ ո ւ մ ե ն դ ե պ ի Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ը :
Վ ե հ ա շ ո ւք է ն ա և փ ա ռ ա տ ե ս ի ր Բ ա կ ո ս է ո ւ խ տ ա վ ո ր ն ե ր ի բ ա զ մ ո ւ թ յո մ ւ կ ա ։ Ն ր ա ն ք
կ ե ս օ ր վ ա ճ ա շի պ ա տ ր ա ս տ ո ւ թ յա մ բ ե ն զ բ ա ղ
վ ա ծ ' ս տ վ ե ր ո տ ծ ա ռ ե ր ի տ ա կ , կ ա ն ա լ մ ա ր
գ ե ր ի վ ր ա , ծ ա ղ կ ա ս տ ա ն ն ե ր ի ա ռ ը ն թ ե ր ւ Ե - ր ի տ ա ս ա ր դ ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր մ ի ջ ա վ ա յր ի կ ր ո
ն ա կ ա ն մ ի ս տ ի կ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ա ռ ա վ ե լ ևս ե ն շ ե շ տ ո ւ մ ի ր ե ն ց ս և ո ւ լ ա յն ս ք ե մ ո վ ։
Տ ա ճ ա ր ի ց ն ե ր ս , ն ո ր ա վ ա ր տ պ ա տ ա ր ա գ ի ց
հ ե տ ո , խ ն կ ի ո ւ կ ն դ ր կ ի ա ն ո ւշ բ ո ւ յր ո վ է
հ ա գ ե ց ա ծ մ թ ն ո լո ր տ ը ։
Տ ա ճ ա ր ի հ ա ր ա վ -ա ր և ե լ յա ն ա վ ա ն դ ա տ ն ո ւմ
տ ե ս ա և շ ո շ ա փ ե ց ի մ ա ս ո ւ ն ք ն ե ր , ի ն չ պ ե ս
Գ ր ի գ ո ր Լ ո ւս ա վ ո ր չի ա ջ Ա ջ ը , որ Ա մ ե ն ա յն
Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ա ր ա ն ի ա ն վ տ ա ն գ ո ւ թ յա ն
ո ւ պ ա շ տ պ ա ն ո ւթ յա ն խ ո ր հ ր դ ա ն շ ա ն ն է , բ ա ֊
զոա 1 ս ր բ ե ր ի ա ջ ե ր ի ց բ ա ց ի ' Թ ա ղ ե ո ս ա ռ ա ք
յա լ ի ա ջ ը , խ ա չ ե ց յա լ Ք ր ի ս տ ո ս ը ն ե ր կ ա յա ց
ն ո ղ փ ա յտ յա ք ա ն դ ա կ ը , ո ր վ ե ր ա գ ր վ ո ւ մ է
Հ ո վ հ ա ն ն ե ս ա ս ա ր յա / ի ն , մ ո տ ա վ ո ր հ ա ր ա վ ո ւմ
ե ր կ ն ա կ ա ր կ ա ռ Ա ր ա ր ա տ ի կ ա տ ա ր ի մ շ տ ն ջ ե
ն ա կ ա ն ձ յո ւ ն ե ր ի տ ա կ ա ն հ ե տ կ ո ր ա ծ Ն ո յա ն
տ ա պ ա ն ի մ ի փ ա յտ ե բ ե կ ո ր ը , Գ ե ղ ա ր դ ը , ո ֊
բ ո վ հ ո ո մ ա յե ց ի պ ա հա ՛կ զ ի ն վ ո ր ը ծ ա կ ե ց
խ ա չ վ ա ծ Հ ի ս ո լս ի կ ո ղը ՛' ս տ ո ւ գ ե լո ւ հ ա մ ա ր
Ն րա մ ա հ ը , մ յո ւ ռ ո ն ի պ ա տ մ ա կ ա ն , ա ր ծ ա
թ ա ձ ո ւ յլ կ ա թ ս ա ն , վ ե ր ջ ա պ ե ս դ ր ո շ ա կ ն ե ր , ո ր ո ն ք գ ո ր ծ ա ծ վ ա ծ ե ն ա ն ց յա լ ո ւ մ հ ա յր ե ն ա
ս ե ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ի և հ ա յ հ ե ր ո ս ն ե ր ի ձ ե ռ ա մ բ ' гՀ յա դ ա գ ս պ ա շ տ պ ա ն ո ւթ ե ա ն Հ ա - յա ս տ ա ն ե ա յց ա շ խ ա ր հ ի ս ։
Վ ԵՀԱՓԱՌԻ ԳԱՀԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ 8 - Ր Դ ՏԱ ՐԵ Դ Ա ՐսՈ ՎԵՀԱՐԱՆՈՒՄ
Տ ա ճ ա ր ի ա ր և մ տ յա ն մ ա յր դ ռ ա ն վ ե ր և կ ա ն գ ն ա ծ ք ա ն դ ա կ ա զ ա ր դ զ ա ն գ ա կ ա տ ա ն ն ե ր ք և ու. ս յո ւ ն ե ր ի ա ջ ա կ ո ղ մ ո ւ մ և ձ ա խ ա
կ ո ղ մ ո ւ մ գ տ ն վ ո ղ մ ա ր մ ա ր ա կ ե ր տ դ ա մ բ ա ր ա ն ն ե ր ո ւ մ հ ա վ ի տ ե ն ա պ ե ս հ ւս ն գ չ ո ւմ են
բ ա զ մ ե ր ա խ տ հ ա յր ա պ ե տ ն ե ր ի ' Ն վ ա գ ո ղ վ շ տ ի ց Հ ա յր ե ն յա ց Հ ա յո ց Մ կ ր տ ի չ Ա . Վ ա ն ե ց ի ( Խ ր ի մ -
յ ա ն Հ ա յր ի կ ) , Պ ա շ տ պ ա ն Հ ա յր ե ն յա ց Ն ե ր - ս ե ս Ե . Ա շ տ ա ր ա կ ե ց ի , Մ ա տ թ ե ո ս Բ . Կ ո ս - տ ա ն դ ն ո ւ պ ո լս ե ց ի , Գ ե ո ր յ. Դ . Կ ո ս տ ա ն դ ն ո լ-
պ ո լս ե ց ի , Գ ե ո ր գ Ե. Տ փ խ ի ս ե ց ի , Հ ո վ հ ա ն ն ե ս
Ը . Կ ա ր բ ե ց ի , Դ ա ն ի ե լ Ա . Պ ա յա գ ի տ ե ց ի և Մ ա կ ա ր Ա . կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ն ե ր ի ա ճ յո ւ ն ն ե ր ը ։
— Ա ր ժ ա ն է ր , որ ա յ դ հ ա գ ր ա պ ե տ ն ե ր ի
ա ճ յո ւ ն ն ե ր ն ա մ փ ո փ վ ե ի ն Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ի հ ո վ ա ն ո ւ ն ե ր ք ո , բ ա յ ց ի ՜ ն չ ա ս ե լ ա ն գ լի ա ց ո ւ
պ ա տ կ ա ն ո ղ ա յս դ ա մ բ ա ն ի ն ե ր կ ա յո ւ թ յա ն , — հ ա ր ց տ վ ե ց ի ն ձ ո ւ ղ ե կ ի ց ի մ ո ր դ ի ն ' բ ժ ի շ կ Ս տ ե փ ա ն ը , ց ո ւ յց տ ա լո վ Տ ա ճ ա ր ի հ ա ր ա վ
ա ր և մ տ յա ն պ ա տ ի ն կ ի ց մ ի մ ա ր մ ա ր ե շ ի ր ի մ , ո ր ի վ ր ա կ ա ա ն գ լե ր ե ն ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւ ն ։
— Դ ա Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե ֊ կ ե ղ ե ց ո լ ա ն հ ի շ ա չ ա ր ո ւ թ յա ն , ի ս կ ա կ ա ն ք ր ի ս
տ ո ն ե ա կ ա ն ո գ ո ւ խ ո ս ո ւ ն փ ա ս տ ն է , — պ ա տ ա ս խ ա ն ե ց ի ե ս և խ ո ս ա կ ի ց ս ա ռ ա ն ձ ի ն
թ ո ղ ն ե լո վ բ ա կ ո ւ մ , մ ի ա ց ա գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ .Ս ա հ ա կ ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի գ լխ ա վ ո ր ա ծ և ս ա ր կ ա
վ ա գ ն ե ր ի ց ո ւ Տ ա ճ ա ր ի ե ր գ չ ա խ մ բ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ի ց բ ա ղ կ ա ց ա ծ ա յն խ մ բ ի ն , ո ր ը ն ե ր կ ա յա ն ա լ ո ւ է ր Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն , շ ն ո ր
հ ա վ ո ր ե լո ւ հ ա մ ա ր Ն ո ր ի ն Ս . Օ ձ ո ւթ յա ն գ ա
հ ա կ ա լո ւ թ յա ն 8 - ր դ տ ա ր ե դ ա ր ձ ը ։
Վ ե հ ա փ ա ո ը , ա ռ ա վ ե լ ք ա ն ե ր բ ե ք վ ե հ ա տ ե ս ի լ ո ւ վ ե հ ա պ ա ն ծ Ն ա ղ ա շ Հ ո վ ն ա թ ա ն ի
ն կ ա ր ա զ ա ր դ ա ծ Ծ ա ղ կ յա դ ա հ լի ճ ո ւ մ , ժ պ տ ե
ր ե ս ը ն դ ո ւ ն ո ս է Է բ ո լո ր ի ն ո ւ հ ր ա վ ի ր ո ւ մ , ո ր
պ ե ս զ ի տ ե ղ գ ր ա վ ե ն ս ե ղ ա ն ի շ ո ւ ր ջ ը ։ Ա յն տ ե ղ
ե ն ն ա և Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի ա ն գ ա մ
գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Վ ա հ ա ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս ն ու
տ ի ա ր Կ ա մ ս ա ր ա կ ա ն ը , ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա տ ե
ս ո ւչ Մ . Մ ի ն ա ս յա ն ը ' ե ղ բ ա յր ն ի մ դ ա ս ը ն կ ե ր
( Պ ո լս ա հ ա յ լ ի ց ե յո ւ մ , 1 9 1 1 — 1 9 1 2 թ . թ . ) ն ա հ ա տ ա կ Վ ա հ ա ն Մ ի ն ա ս յա ն ի , դ ա ս ա խ ո ս Ֆ .
Р ո ռ չ ա ն յ ա ն ը ։ Գ ա ն ձ ա պ ա հ Ն ո ւբ ա ր ը և ե ր գ չ ա խ մ բ ի ղ ե կ ա վ ա ր Հ ր ա ն դ Գ ե ո ր գ յա ն ը ։
Բ ա ժ ա կ ա ճ ա ռ ե ր ն ի ր ա ր ե ն հ ա ջ ո ր դ ո ւ մ '
ղ ր վ ա տ ե լո վ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի կ ա տ ա ր ա ծ բ ա ր ե ր ա ր դ ե ր ը և ա ր և շ ա տ ո ւթ յո ւն մ ա ղ
թ ե լո վ Ն ո րի ն Ս . Օ ծ ո լթ յա ն , ո ր զ վ ա ր թ ու ս ր ա մ ի տ պ ա տ ա ս խ ա ն ն ե ր ո ւ ն ի և ՛ խ ո ս ո ղ ն ՛ե
ր ի ն , և ' ո ւ ն կ ն դ ի ր ն ե ր ի ն , և ' ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի ն ,
և ' ե ր գ ե ց ի կ խ մ բ ի ա ն դ ա մ ե ր կ ս ե ռ ե ր ի տ ա
ս ա ր դ ն ե ր ի ն ։ 0 Տ է ՜ ր , կ ե ց ո ' Դ ո ւ զ հ ա յս » մ ա ղ - թ ե ր գ ռ վ փ ա կ վ ո ւ մ է ը ն դ ո ւ ն ե լո լթ յո մ է ր ւ
է ձ «• ի а 1г ւ- ն 19
ՀՈԳԵՎՈՐ ՃԵՄԱՐԱՆԸ
Խ ո ս ա կ ց ո լթ յո մ ւ ը , ո ր ն ա վ ե լի ուշ ՛ո ւնեցա Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի հ ե տ ա յս ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յա ն ժ ա մ ա ն ա ՛կ կ ա ր դ ա ,դ ր .վ ա ծ հա տ ոլէլ ժ ա մ ա դ ր ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ձ ա յն , ա ռ ա վ ե լ և ս ի ն ձ ա մրա պ ն դ ե ց ա յն ի ՛՛՛ր հ ա մ ո զ մ ա ն մ ե ջ , թ ե Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Վ ե հ ա վ ւա ո Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս Տ . Տ . Գ և ո ր գ Ջ -ի ս ի ր տ ն ա նդոՎ ր ա բ ա ի լո լմ է Հ ա յա ս տ ա ն ի , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի և Հ ա յա ս տ ա ն յա յ ց Ե կ ե ղ ե ց ո ւ շ ա հ ե ր ի ա ն ս ա հ մ ա ն ն վ ի ր վ ա ծ ո ւ թ յա մ բ ։
- Չ ի կ ա ր ե լի և ր և ա կ ա յե լ ո ր և ի ց ե հ ա յ , ո ր չո ւր ա խ ա ն ա տ ե ս ն ե լո վ Հ ա յա ս տ ա ն ա շ խ ա ր հ ի հ ս կ ա յա կ ա ն բ ա ր գ ա վ ա ճ ո ւ մ ը ' տ ն տ ե ս ա պ ե ս ո ւ մ շ ա կ ո ւ թ ա պ ե ս ։ Հ ի մ ն ա դ ր վ ո ւ մ ե ն բ ա զ մ ա թ ի վ ո ւս ո ւմ ն ա կ ա ն հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , ուր հ ա զ ա ր ա վ ո ր ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ս տ ա ն ո ւմ ե ն բ ա ր ձ ր ա գ ո ւ յն կ ր թ ո ւ թ յո ւ ն , ի ր ե ն ց ն ա խ ա ս ի ր ա ծ ա ս պ ա ր ե զ ի մ ա ս ն ա գ ե տ ը դ ա ռ ն ո ւ մ ։ Ա յս օ ր , մ ե ր ե ր կ ր ռ ւ մ , շ ն ո ր հ ի վ Կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յա ն ի մ ա ս տ ո ւ ն տ ն օ ր ի ն ո ւ թ յո մ ւ ն ե ր ի , չ կ ա ո չ մ ի հ ա տ ա ն գ ր ա գ ե տ և ա ն ո ւ ս ո ւ մ մ ա ր դ ։ Ջ ր ա ն ց ք ն ե ր ի ց ա ն ց ո վ ո ռ ո գ վ ո ւ մ ե ն ա ն ջր դ ի տ ա ր ա ծ ո լթ յո մ ւ ն ե ր ը , հ ա ղ ո ր դ ա կ ց ո ւ թ յա ն ճ ա ն ա պ ա ր հ ն ե ր մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի ն ե ն կ ա պ ո ւ մ ե ր կ ր ի ա մ ե ն ա հ ե ռ ա վ ո ր վ ա յր ե ր ը , ն ո ր ա ն ո ր գ յո ւ ղ ե ր բ ո ւ ս ն ո ւ մ , հ ի ն գ յո ւ ղ ե ր ը վ ե ր ա շ ի ն վ ո ւ մ ' ք ա ղ ա ք դ ա ռ ն ո ւ մ , ի ս կ ք ա ղ ա ք ն ե ր ը շ ե ն ա ն ո ւ մ , մ ե ծ ա ն ո ւ մ , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ո վ ե ն լ ը ց - վ ո լմ I Հ ա յր ե ն ի ե ր կ ր ի ո ւ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա յս
հ ր ա շ ա ն մ ա ն վ ե ր ե լք ը մ ե ն ք պ ա ր տ ա կ ա ն ե ն քՍ ո վ ե տ ա կ ա ն կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն և ռ ո ւս մ ե ծ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ա ն կ ե ղ ծ բ ա ր ե կ ա մ ո ւ թ յա ն , ի ն չ պ ե ս ն ա և խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն , ո րի ա մ ր ա պ ն դ մ ա ն ի ն պ ա ս տ պ ա յք ա ր ե լո ւ պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ո ւ ն ի ա մ ե ն ՛ո ղ ջ ա մ ի տ մ ա ր դ , ո ր ո վ հ ե տ և խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ի ց է ծ ն վ ո ւ մ ա մ ե ն բ ա ր ի ք , մ ի ն չ դ ե ռ պ ա տ ե ր ա զ մ ի ց ծ ն վ ո ւ մ ' ա մ ե ն չա ր ի ք ՛ Ց ա վ է Մ ե զ հ ա մ ա ր ն շ ե լ , թ ե ա ր տ ա ս ա հ մ ա
ն ո ւ մ գ տ ն վ ո ւ մ ե ն հ ա յր ե ն ա դ ա վ մ ա ր դ ի կ , ո - ր ո ն ք չ ե ն ց ա ն կ ա ն ո ւ մ ը մ բ ռ ն ե լ ա յս հ ա ն ր ա հ ա յտ ճ շ մ ա ր տ ո ւ թ յո ւ ն ը և Մ ե զ « ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ յա մ բ զ բ ա ղ վ ե լո ւ զ ա ն ց ա ն ք ո վ ս ե ն ա մ բ ա ս տ ա ն ո ւ մ , ո ր պ ե ս փ ա ս տ ա ռ ա ջ ք ա շ ե լո վ հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն ի ն պ ա ս տ մ ղ վ ո ղ մ ի ջ ա զ գ ա յի ն պ ա յք ա ր ի ն Մ ե ր բ ե ր ա ծ ա կ տ ի վ մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Ա յդ մ ա ր դ ի կ չե ն ը մ բ ռ ն ո ւ մ , ո ր խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը , հ ա տ կ ա պ ե ս հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա մ ա ր , ա մ ե ն ա կ ա ր և ո ր և ա - մ ե ն ա կ ե ն ս ա կ ա ն հ ա ր ց ն է , բ ա ր ի ն ե ր ի ա ղ բ յո ւ ր ը ,
— Վ եհա փ ա ռ Տ ե ր , Տ ե ր գա հ ա կ ա լո ւթ յա ն տ ա րեդա րձի ա ռ թ ի վ ե ղ ա ծ ք & դո ւնելո ւթ յա ն ժ ա մ ա ն ա կ , Ս. Օ ծո ւթ յա ն դ հ ա յր ա կ ա ն ա մ ե նա գ ո ր ո վ ա լի հ ա յա ց ք ն ե ր ը ս և ե ռ վ ո ւմ էին ս ա րկա վ ա գների վ ր ա I
— Մ ի ա ն գ ա մ ա յն ճ ի շ տ ե ք ն կ ա տ ե լ ։ Ն ոքա է ջ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ա տ ո ք հ ա ս կ ե ր ն ե ն ։ Կ ա ն ո ւր ի շ ն ե ր և ս , ո ՛րոնք հ ե տ և ո ւ մ ե ն Մ ո ս կ վ ա յի Ա ս տ վ ա ծ ա բ ա ն ա կ ա ն ճ ե մ ա ր ա
ն ի դ ա ս ը ն թ ա ց ն ե ր ի ն ։ Մ ե ն ք մ ե ծ հ ո ւ յս ե ր ո ւ ն ե ն ք ն ո ց ա և Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ն կ ա տ մ ա մ բ , ո ր ո վ հ ե տ և Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ մ ի ա ս ն ո ւ թ յո ւ ն ն ո ւ Հ ա յ Ա զ դ ի մ ի ո ւ թ յո ւ ն ը , մ ա ս ն ա վ ո ր ա բ ա ր Ս փ յո ւ ռ ք ո ւ մ , կ ա խ ո ւ մ ո ւ ն ե ն ղ ե կ ա վ ա ր հ ո գ ե - ։Լ ո բ տ կ ա ն ն ե ր ի և մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ն ե ր ի ց ո ւ ց ն ե լի ք ը ն դ ո մ ւ ա կ ո ւ թ յո ւ ձ ն ե ր ի ց , ո ւս տ ի մ ե ծ է Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի կ ա տ ա ր ե լի ք դ ե ր ը ։
Ի ն չպ ե ս հ ա յտ ն ի է , է ջ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ը բ ա ց վ ե ց 1 9 4 5 թ վ ա կ ա ն ի ն ։ Ն ո ր ա ա ֊ ռ ա ջա դ ր ա ծ մ ի ա կ ն պ ա տ ա կ ն է գ ե ր ա զ ա ն ց ո
ր ե ն լո ւ ս ա մ ի տ , Հ ա յր ե ն ի ք ի , Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ և հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա ր ա զ ա տ ո ւ հ ա վ ա տ ա ր ի մ , ա ն ձ ն դ ի ր ո ւ ա ն ձ ն վ ե ր հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր և մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ն ե ր պ ա տ ր ա ս տ ե լ։
Ա ն ց յա լո ւ մ մ ե ծ է ե ղ ե լ Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ և հ ա յ դ պ ր ո ց ի դ ե ր ը ա զ գ ա յի ն ի ն ք ն ա գ ի տ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն զ ա ր թ ե ց ն ե լո ւ և զ ա ր գ ա ց ն ե լո ւ գ ո ր ծ ո ւ մ ։ Ա յժ մ է լ , ա վ ե լի ք ա ն ե ր բ և ի ց ե , ա ն հ ր ա _
ժ ե շ տ է վ ա ռ պ ա հ ե լ ա զ գ ա յի ն գ ո յա տ և ո լթ յա ն հ ի մ ք ը կ ա զ մ ո ղ ա զ գ ա յի ն ի ն ք ն ա գ ի տ ա կ ց ո ւ թ յա ն ո դ ի ն ։ Ե վ ա յդ կ ա ր ե լի է մ ի ա յն ք ա ջ ,
մ տ ա վ ո ր ա պ ե ս զ ա ր գ ա ց ա ծ , ա զ գ ա յի ն ո գ ո վ դ ա ս տ ի ա ր ա կ վ ա ծ , գ ի տ ն ա կ ա ն վ ա ր դ ա պ ե տ
ն ե ր ի մ ի ջ ո ց ո վ , ի ն չ պ ե ս պ ա տ ա հ ե ց և 5 - ր ղ դ ա ր ո ւ մ , Լ ո ւս ա վ ո ր չի ց ն ե ր շ ն չ յա լ Ս . Սա հ ա կ ի
և Ս . Մ ե ս ր ո պ ի և ն ո ց ա ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ի ձ ե - ո ա մ բ ։ Ա յդ ս ր բ ա զ ա ն ն պ ա տ ա կ ի ի ր ա կ ա ն ա ց մ ա ն ն է ձ գ տ ո ւ մ է ջ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ը ։
Հ ի ն շ ր ջ ա ն ո ւ մ , է ջ մ ի ա ծ ն ի ճ ե մ ա ր ա ն ը շ ա տ ս ա հ մ ա ն ա փ ա կ ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր է ը ն դ ո ւ ն ե լ ա ր
տ ա ս ա հ մ ա ն ի ց ։ Բ ա յց Մ ե ն ք ա ռ ա ջ ա դ ր ե լ ե ն ք է ջ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի դ ռ ն ե ր ը լ ա յ ն ո ր ե ն բ ա ն ա լ ն ա և ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն յա ն հ ա յ ո ւս ա ն ո ղ ն ե ր ի ա ռ ա ջ , ո ր պ ե ս զ ի ն ո ք ա ո ՛չ
մ ի ա յն ձ ր ի ա բ ա ր ս տ ա ն ա ն ա յս հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յա ն ջ ա մ բ ա ծ բ ա ր ձ ր ա գ ո ւ յն կ ր թ ո ւ թ յո ւ ն ը ,
ա յլ և ա պ ր ե ն Հ ա յր ե ն ի ե ր կ ր ի ծ ո ց ո ւ մ , տ ե ս ն ե ն ն ա խ ն յա ց թ ո ղ ա ծ ս ք ա ն չ ե լ ի ն ե ր ը , մ ո տ ի ց ծ ա ն ո թ ա ն ա ն Հ ա յր ե ն ի ք ո ւ մ ա պ ր ո ղ հ ա
ր ա զ ա տ ե ղ բ ա յր ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց գ ր ի ո ւ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն , գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ի ո ւ հ ա յր ե ն ա շ ի ն ո ւ -
թ յա ն մ ա ր զ ե ր ո ւ մ կ ա տ ա ր վ ա ծ տ ի տ ա ն յա ն
վ ե ր ե լք ի ն , ո ր պ ե ս զ ի մ ի օ ր , ճ ե մ ա ր ա ն ի ց ը ն . թ ա ց ա վ ա ր տ , ե ր բ վ ե ր ա դ ա ռ ն ա ն ի ր ե ն ց ծ ն ն դ ա վ ա յր ե ր ը , տ ա ն ի ր ե ն ց ա կ ա ն ա տ ե ս ի վ կ ա յո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ' գ ր ա կ ա ն ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո վ
թ յո ւ ն ն ե ր ո վ ։
20Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն է » 5 3
կ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ը Հ ա յր ե ն ի ք ի 'լ Ս փ յո ւռ ք ի , ա յս ի ն ք ն ՝ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն դ ը ժ -
բ ա խ տ դ ե պ ք ե ր ի հ ե տ և ա ն ք ո վ տ ա ր բ ե ր հ ո ր ի զ ո ն ն ե ր ի տ ա կ ա պ ր ո ղ ,'ա յե ր ի մ ի ջ և մ ի ա ց
մ ա ն շ ղ թ ա յի մ ե կ օ ղ ա կ ը լի ն ե լո ւ բ ա ց ա ռ ի կ հ ա ն գ ա մ ա ն ք ն ո ւ ն ի ։
Զ ե ր դ Վե '.ա փ ա ո ո ւթ յո ւն ը ա ն չա փ հ ե
տ ա ք ր ք ր ո ւթ յո ւն ո ւն ի Ս փ յո ւռ ք ի հ ա յո ւ թ յա ն ն կ ա տ մ ա մ բ : Ա ր դ յո ք ս փ յո ւ ռ ք ա հ ա յո ւ թ յո ւ ն ն
մ ա ղ ռ ր վ ե ր ա պ ա հ ո ւթ յ ո ւն ՝ մ ա ս ն ա վ ո ր ա բ ա ր ն յո ւթ ա կ ա ն պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ը կ ա տ ա
ր ե լո ւ մ ա ր զ ո ւ մ ա յն պ ի ս ի ա զ գ ա յի ն հ ա ս տ ա տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի և կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի
մ ո տ , ո ր ո ն ց հ ա յր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ յա ն , ա զ գ ա ս ի
ր ո ւ թ յա ն և է ջ մ ի ա ծ ն ա ս ի ր ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն կ ա ս կ ա ծ չ ո ւ ն ե ն ք ։
Վ ս տ ա հ ե ն ք ս ա կ ա յն , ո ր ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի
ա ռ ա ջ ա դ ե մ մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ն ո ւ մ ա մ ո ւ -
■ Լ ե Ո ա փ ա ո ր Գ ե ր ա գ ա յ ն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ի և Վ ա ր պ ե տ ի հ ե տ մ ի ա ս ի ն '
շ ր ջ ա պ ա տ վ ա ծ մ ի խ ո ւ մ բ ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ո վ :
ի ՛ն չ վ ե ր ա բ ե ր ո ւ մ ո ւն ի Ս . Օ ծ ո լթ յա ն դ ա յս
ա զ գ օ գ ո ւտ ձ ե ռ ն ա ր կ ի ն կ ա տ մ ա մ բ ։
Մ ե ր բ ո լո ր ձ ե ռ ն ա ր կ ն ե ր ը ա ռ հ ա ս ա ր ա կլա վ ը ն դ ո ւն ե լո ւթ յո ւն ե ն գ տ ն ո ւ մ ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի Մ եր հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց ։ Հ ո գ և ո ր
ճ ե մ ա ր ա ն ի բ ա ց մ ա ն թ վ ա կ ա ն ն ե ր ի ն խ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւթ յո ւն ը շ ա տ մ ե ծ ե ղ ա վ ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի
զ ա ն ա զ ա ն կ ե ն տ ր ո ն ն ե ր ո ւմ ։ Բ ա յց վ ե ր ջե ր ս ն կ ա տ վ ո ւմ է մ ի տ ե ս ա կ վ ա խ կ ո տ ո ւթ յա ն հ ա -
II ՛ պ ի տ ի /էնա ն մ ի շ տ ի ր ե ն ց կ ո չմ ա ն բ ա ր ձ ր ո ւթ յա ն ։[ր ա և ե ր բ ե ք չպ ի տ ի դ ա դ ա ր ե ն էհ։ - զ ո վ ը դ ի ն բ ա ց ա տ ր ե լո ւ ց Հ ա յա ս տ ա ն ի ա ն
ն ա խ ը ն թ ա ց վ ե ր ե լք ն ո ւ Է ջ մ ի ա ծ ն ի ՝ ա զ գ ա յի ն ի ն ք ն ա գ ի տ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ը զ ա ր թ ե ց ն ո ղ ո ւ զ ա ր
գ ա ց ն ո ղ ա յդ վ ա ռ ա ր ա ն ի , հ ա յ հ ա վ ա տ ի ն ե ր շ ն չ ա ր ա ն ի կ ե ն ս ա կ ա ն ն շ ա ն ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը , հ ե
տ և ա բ ա ր , ն պ ա , հ ա լ դ ե պ ն յո ւթ ա կ ա ն ո ւ բ ա . բ ո յ ա կ ա ն պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ի կ ա տ ա ր
к л и* I* а » м , 21
մ ա ն ա ն հ ր ա ժ ե շ տ ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Չ պ ե տ ք է վ ա
տ ո ւ թ յո ւ ն խ ա ռ ն ե լ ա ր ի ո ւ թ յա ն , ո ր ո վ հ ե տ և գ ո
յո ւ թ յո ւ ն չո ւ ն ի ո չ մ ի օ ր ե ն ք , ո ր ա ր գ ե լի հ ա յ
ր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ը , ա զ գ ա ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ն ո ւ ե կ ե
ղ ե ց ա ս ի ր ո ւ թ յա ն ը ։ Հ ՛ո ւս ո վ ե ն ք , ո ր Ս փ յո ւռ ք ի
Մ եր հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ի ց Մ ե ր ա կ ն կ ա լո ւթ յո ւն ը
պ ի տ ի ի ր ա գ ո ր ծ վ ի ։ թ ե մ ա կ ա լ ա ռ ա ջ ն ո ր դ
ն ե ր ի , ա զ գ ա յի ն հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի , բ ա ր ե
ր ա ր ա ն ձ ն ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի և հ ա վ ա տ ա ց յա լ
հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի մ ի ա կ ա մ ջ ա ն ք ե ր ի շ ն ո ր հ ի վ ։
Շ ն ո ր հ ա փ ա ռ և ա ռ ա ք ի ն ա զ ա ր դ Հ ա յր ա պ ե
տ ի ց օ ր հ ն ո ւթ յո ւն ս տ ա ն ա լո ւց հ ե տ ո , ե ր բ մ ա ն
Էի գ ա լի ս Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ը շ ր ջ ա պ ա տ ո ղ ե դ ե
մ ա ն մ ա ն ծ ա ռ ա ս տ ա ն ն ե ր ի մ ե ջ ,— շ ե ն ո ւ բ ա ր _
դ ա վ ա ճ Է ջ մ ի ա ծ ի ն ք ա ղ ա ք ն ա մ բ ո ղ ջ մ ի հ ո
վ ա ս ո ւն ծ ա ռ ա ս տ ա ն ի տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն Է թ ո ղ ֊
ն ո ւ մ ճ ա ն ա պ ա ր հ ո ր դ ի վ ր ա ,— ե ս ի ն ձ հետ
ա յս պ ե ս Էի խ ո ս ո ւ մ .
« Ի ն չ լ ա վ ա ռ ի թ Ս փ յո ւռ ք ի հ ա յո ւ թ յա ն հ ա
մ ա ր , հ ա տ կ ա պ ե ս մ ե ծ ա հ ա ր ո ւ ս տ ն ե ր ի ն , ն վ ի -
ր ա բ ե ր մ ա մ բ ա ր դ ա ր ա ց ն ե լո ւ ի ր ե ն ց հ ա յր ե ն ա
ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ը , ա զ գ ա ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ն ո ւ ե կ ե ղ ե ց ա
ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ը և ի ր ա կ ա ն ա ց ն ե լո ւ ի ր ե ն ց վրա
դ ր վ ա ծ հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն ա կ ն կ ա լո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր
պ ե ս զ ի Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց ա ո ա ք ե լա տ ի պ , ի մ ա ս
տ ո ւ ն , մ շ տ ա ր թ ո ւ ն , ք ա ջ ա կ ո ր ո վ , ժ ո ղ ո վ ր դ ա
ն վ ե ր ո ւ հ ա յր ե ն ա ս ե ր Հ ո վ վ ա պ ե տ ի ն հ ա ջ ո ղ ,[ի
Իր ա զ գ օ գ ո ւ տ ձ ե ռ ն ա ր կ ն ե ր ի ի կ ա տ ա ր ա ծ ո ւմ ն
ո ւ Է ջ մ ի ա ծ ն ի լո լս ա վ ո բ չ ա վ ա ն դ փ ա ր ո ս ի ա ն
մ ա ր և մ շ տ ա բ ո ր բ ո ք պ ա հ պ ա ն ո ւ մ ը » ։
Պ Ա Տ Մ Ա ֊ Բ Ս Լ Ն Ա Ս Ի Ր Ա Կ Ա Ն4 |Ր Ո Ֆ . Լ . Ա հՄ ՅՈ ՆՈ Վ
ԱՆԱՆԻԱ ՇհՐԱԿԱՑհՆ
Ա ն\ա նիա Շ ի ր ա կ ա ց հ ն ի ր ա շխ ա տ ՛ո ւթ յա ն հ ա ջ ո ր դ գ լո ւխ ը ն վ ի ր ո ւ մ է « ձ ի ր կ ա թ ի ն » ի ն ։ Նա բ ե ր ո ւ մ է Я-ձ՛իր կ ա թ ի ն օ ի մ ա ս ի ն ե ղ ա ծ ա ռ ա ս պ ե լն ե ր ը , ո ր ո ն ց ի ց ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս ո ւ շ ա դ ր ո ւթ յա ն ա ր ժ ա ն ի է հ ա յկ ա կ ա ն ը , ո րը կ ա պ վ ա ծ է Վ ա հ ա գ ն ի հ ե տ . «Դ ա ր ձ ե ա լ ոմա նք) յա ո ա չ ն ո ց ն ա ս ա ց ի ն թ է ' ի խ ի ս տ ձ մ ր ա ն Վ ա հ ա գ ն ն ա խ ն ի հ ա յո ց գ ո ղ ա ց ա լ զ յ ար դ Բ ա ր - չ ա մ ա յ ա ս ո ր ե ս տ ա ն ե ա յց ն ա խ ն ո յ, զ ո ր և մ ե ք ս ո վ ո ր ե ց ա ք ր ն ա խ օ տ ո ւթ եա մ ւբ ֊ յ ա ր գ գ ո ֊ ւլի հ ե տ ֊ա ն ո ւ ա ն ե լճ 1, ՝ . . .
Կ ա ր և ո ր է ն շ ե լ յ ո ր հ ե ղ ի ն ա կ ը չի հ ա մ ա ձ ա յն վ ո ւ մ « ծ ի ր կ ա թ ի ն օ ի մ ա ս ի ն ե ղ ա ծ ա - ։ ։ա ս պ ե լն ե ր ի հ ե տ և ն ր ա ն ց հ ա կ ա դ ր ո ւմ է ՛
ի ր ժ ա մ ա ն ա կ ի ք ա ղ ա ք ա ց ի ո ւ թ յո ւ ն ո ւն ե ց ո ղ գ ի տ ա կ ա ն տ ե ս ա կ ե տ ը ։ « Թ ո ղ է ՚ք զ տ յդ իբ ա ց , ո վ ա ս տ ո ւ ծ ա ս է ր ք ,---- ա ս ո ւ մ է ն ա , 1— և մ ի ' դ ո ւք զ ա յդ պ ի ս ի բ ա ն ս լ ս է ք . ք ա ն -
զ ի փ ի լի ս ո փ ա յք ն բա ՛ր ի ք ա ս ա ց ի ն զ դ մ ա ն է թ է խ ի՛ստ ա ս տ ե ղ ք ե ն բ ա զ ո ւ մ ք , ն ո ւ ա ղ ք և յ ո յ ժ ը ն դ ա ղ օ տ ե ր և մ ա ն է ն մ ի ա վ ո ր լ ո յս ն տ ե ս ա ն ի ս *։
Ա յս պ ի ս ո վ , Օ ի ր ա կ ա ց ի ն հ ա վ ա տ չի ը ն ծ ա յո ւ մ ա ռ ա ս պ ե լն ե ր ի ն , ն ա հ ե տ և ո ւ մ է , ի ն չ
պ ե ս ի ն ք ն է ա ս ո ւմ , аբ ա ր ի ս , ա յս ի ն ք ն գ ի տ ո ւն փ ի լի ս ո փ ա ն ե ր ի ն ։ Տ վ յա լ դ ե պ ք ո ւմ նա
հ ա վ ա ն ո ւթ յո ւն է տ ա լի ս Ւ ե ո ֆ ր ա ս տ ի ( 3 - ր դ
Գա Ր մ . թ . ա . ) հ ի պ ո թ ե զ ի ն , ը ս տ ո ր ի տծիր կ ա թ ի ն ճ ը կ ա զ մ վ ա ծ է բ ա զ մ ա թ ի վ ա ս տ ղ ե ր ի ց , ո ր ո ն ք ե ր կ ր ի ց հ ե ռ ո ւ ը ն կ ա ծ լի ն ե լո ւ պ ա տ -
>. Շարունակված ամսագրի 1 9 Տ Տ թվականի հունի- սի համարի/։
տ. Անանիա էիրակացի, Տիեզերագիտութիւն և ա ո ֊'քար, կ ЗГ,
8 . Ն ո ւ յ ն տ ե ղ ո ւ մ , Է ք 3 7 __ 3 8 /
ՈՐՊԵՍ ԱՍՏՂ-ԱԲԱՇխ1
ճ ա ռ ո վ ե ր և ո ւ մ ե ն խ ի տ դ ա ս ա վ ո ր վ ա ծ և ա ֊ ղ ո տ պ ա յծ ա ռ ո ւ թ յա մ բ ։ Չ զ ի ն վ ա ծ ա չ ք ո վ ա յդ ա ս տ զ ե ր ը տ ե ս ն ե լ հ ն ա ր ա վ ո ր չ է , ո ւս տ ի և վ ե ր և բ ե ր վ ա ծ հ ի պ ո թ ե զ ը ի ր ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա մ ա ր գ ի տ ա կ ա ն կ ա ր և ո ր հ ա յտ ն ա գ ո ր ծ ո ւ թ յո ւ ն էր հ ա ն դ ի ս ա ն ո ւ մ ։
Մ ե ն ք կ ա ն գ չե ն ք ա ռ ն ո ւ մ « ծ ի ր կ ա թ ի ն » /, վ ե ր ա բ ե ր յա լ ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի վ ր ա , ք ա ն ի որ դ ա մ ե զ հ ե ռ ո ւ կ տ ա ն ե ր ։ Մ ե ն ք ա յս տ ե ղ ո ւ զ ո ւ մ ե ն ք ն շ ե լ , ո ր ս ծիր կ ա թ ի ն օ ի մ ա ս ի ն Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ բ ե ր ա ծ տ ե ս ա կ ե տ ը մ ի ա ն գ ա մ ա յն ճ ի շտ տ ե ս ա կ ե տ է ' փ ո ք ր ո ւ ղ ղ ո ւմ ո վ ։
: Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ ա շ խ ա տ ո ւ թ յա ն Ձ ֊ր դ դ լո վ ս ը ' (ГՑ ա ղ ա գ ս լո ւս ն ի ս , հ ետ ա ք ր ք ր ա ՛կ ա ն է ՛մի
-ք ա ն ի տ ե ս ա կ ե տ ի ց , Ն ա խ ն յո ւ թ ի շ ա ր ա դ ը ր . վ ա ծ ք ի ց ե ր և ո ւ մ է , ո ր ա յդ է պ ո խ ա յո ւ մ
դ ե ռ և ս վ ի ճ ե լի հ ա ր ց է հ ա մ ա ր վ ե լ ա յն ' թ ե լո ւ ս ի ն ն ա ր դ յո ք л ձ ի ՜ ի ր ս ե փ ա կ ա ն լ ո լ յ ֊
ս ը , թ ե լո ւ ս ա վ ո ր վ ո ւ մ է ա ր ե գ ա կ ի ց ա ն դ ր ա
դ ա ր ձ ա ծ լ ո ւ յս ո վ ։ Մ ե զ հ ա մ ա ր ա յժ մ ա յդ ա մ ե ն ա պ ա ր զ հ ա ր ց ե ր ի ց է , բ ա յց հն յէ լմ ա յն
ա մ ե ն ա բ ա ր դ տ ի ե զ ե ր ա գ ի տ ա կ ա ն հ ա ր ց ե ր ի ց մ ե կ ն է հ ա մ ա ր վ ե լ ։
Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ մ ի ՛տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ի ց ե ր և ո ւմ է , ո ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ի ց ո մ ա ն ք պ ն դ ո ւ մ է ի ն , ո ր ա շ խ ա ր հ ի վ ր ա զ ա ն ա զ ա ն
տ ե ս ա կ ի լո ւ յս ե ր կ ա ն . ա յս պ ե ս , ա ր ե գ ա կ ի
լ՛ո ւ յս ը տ ա ր բ ե ր վ ո ւ մ է լո ւ ս ն ի լ ՛ո ւ յս ի ց , լո ւս ն ի / ո ւ յս ը ' կ ր ա կ ի լ ո ւ յս ի ց և ա յ լ ն , Տ վ յա ւ դ ե պ .
ք ո ւ մ ն ր ա ն ք Հ ե ն վ ո ւ մ է ի ն ա յն ա վ ա ն դ ո ւ թ յա ն ւիրա, ՛որ լո ւ ս ի ն ը ս տ ե ղ ծ վ ա ծ է լո ւս ա վ ո ր ե լո ւ
գ ի շ ե ր ը , ո ւս տ ի և ն ա ա ն պ ա յմ ա ն պ ի տ ի ո ւ ն ե ն ա ս ե փ ա կ ա ն լ ո ւ յս , Եթե փ ո ք ր ի կ մ ի շ ա տ ն ե ■- ր ի ց մ ի ք ա ն ի ս ն ա ն դ ա ն ո ւ ն ե ն ս ե փ ա կ ա ն
195 3 к Ջ 1Г I՛ Ա. Ա |> ն 2 3
լո ւ յս , ա պ ա ի ն չ ո ՜ւ լո ւս ի ն ը պե՛տք ՛է զ ր կ վ ա ծ լի ն ի ս ե փ ա կ ա ն լո ւ յս ի ց , — ե զ ր ա կ ա ց ն ո ւմ էէին նր ա նք ։
Ա նա նիա Շ իրա կ ա ց ի ն , ս ա կ ա յն , կ ա ն գ ն ո ւմ Է հա կա ռա կ տ ե ս ա կ ե տ ի ւ/րա ' պ ը ն - դ ե լո վ , ո ր լո ւս ի ն ն ա ր ե գ ա կ ի ց Է ստ ա նում լո ւ յս ը . «Բ ա յց ևս հա ւա ն ի մ բ ա զ մ ա ց ի մ ա ս -
տ ա սիրո լթ եա ն յա ր ե գ ա կ ա ն է ա ս ե լ. իսկ_ որ սև նշա նքն եր և ի ն ի լո ւս ն ի ն ի բ ր գ ի ծ ք ի մ ն դ ր ո շմ ի , ա ս ա ց ի , ղ ն մ ա ն է ա ր յո ա ք ի ն ք ն ' թէ
խ ո յլք ե ն խ ո ռ ո չա ց , որպ էս յա կա ն յա կ ն թ ի , և վա ս ն զ ի ո չ ա ն գ ե զ ունի զ լո ւս ա ւո րո ւթ իլն , ա յն ր ա ղ ա գ ա լ ո ՛չ կ ա րէ տ ա լ Ա ոյԱ „ ր պ է սզ ա ր ե գ ա կ ն . . . » * ։
Ե լն ե լո վ ճ ի շ տ տ ե ս ա կ ե տ ի ց , Շ ի ր ա կ ա ց ի ն կ ա ր ո ղ ա ն ո ւ մ է գ ի տ ա կ ա ն ո ր ե ն բ ա ց ա տ ր ե լ լո ւ ս ն ի փ ա լե ր ի ա ռ ա ջ ա ց ո ւմ ը և լո ւ ս ն ի խ ա վ ա ր ո ւմ ն ե ր ի ե ր և ո ւ յթ ը ։
Մ ե զ հ ա մ ա ր զ ա ր մ ա ն ա լի չ է , ո ր հ ե ղ ի ն ա կ ն ա յս գ լխ ո ւ մ տ ո ւր ք է տ վ ե լ ի ր ժ ա մ ա ն ա կ ի տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն ՝ ա մ պ ա մ ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ը , փ ո թ ո ր ի կ ն ե ր ը և մ ի շ ա ր ք ա յ լ ե ր և ո ւ յթ ն ե ր կ ա պ ե լո վ լո ւ ս ն ի դ ի ր ք ի և փ ո ւլե ր ի հ ե տ ։ Պ ե տ ք է ա ս ե լ , ո ր ե վ ր ո պ ա ց ի գ ի տ ն ա կ ա ն ն ե ր ի ց շ ա տ ե ր ը մ ի ն չ և 1 8 - ր դ գ ա ր ր դ ե ռ կ ա ն գ ն ա ծ էի ն ա յս տ ե ս ա կ ե տ ի վ ր ա ։
Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ի ն ի ր դ ա ս ա գ ր ք ի ա յս գ լխ ո ւ մ հ ի շ ա տ ա կ ո ւմ է մ ի ե ր և ո ւ յթ և ս , ո րը
ն ա , ի ր ա վ ա ց ի ո ր ե ն , կ ա պ ո ւ մ է լո ւ ս ն ի փ ո ւ լե ր ի հ ե տ . գ ա մ ա կ ը ն թ ա ց ո ւ թ յա ն և տ ե ղ ա - տ ը վ ո ւ թ յա ն ե ր և ո ւ յթ ն է ։ Ի ս կ ա պ ե ս , հ ե տ ա գ ա դ ա ր ե ր ո ւմ մ ի շ ա ր ք գ ի տ ն ա կ ա ն ն ե ր ի լո ւր ջ ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ց ո ւ յ ց ե ն տ վ ե լ , որ
ա յդ ե ր և ո ւ յթ ը ե ր կ ր ի վ ր ա , գ լխ ա վ ո ր ա պ ե ս ,
կ ա խ վ ա ծ է ե ր կ ր ի ն կ ա տ մ ա մ բ լո ւ ս ն ի ո ւ ն ե ց ա ծ դ ի ր ք ի ց ( ի ս կ ն ր ա դ ի ր ք ի ց է լ կ ա խ վ ա ծ ե ն ն ր ա փ ո ղ ե ր ը ) ։ ճ ի շ տ է , ո ր ա ր ե գ ա կ ն էլ ա յ դ հ ա ր ց ո ս ք ո ւ ն ի ի ր ա զ դ ե ց ո ւ թ յո ւ ն ը , բ ա յց ա յդ , հ ա մ ե մ ա տ ա բ ա ր , փ ո ք ր է լո ւ ս ն ի ա զ դ ե ց ո ւ թ յո ւ ն ի ց ։ Ա յդ կ ն ճ ռ ո տ հ ա ր ց ի մ ա ս ի ն
Շ ի ր ա կ ա ց ի ն հ ե տ և յա լն է գ ր ո ւ մ . « Ե լ գ ն ա ց ք ի մ ն ե ն ա ս ե ն յա շ խ ա ր հ ի ն Ե ւր ո ս լա ց լո ց յՈ վ - կ ի ա ն ո ս , ո ր ե ր բ ե մ ն ց ո ւ ց ա ն ե ն յա լ ե լ ո ւ ա ծ ւ ի ո ւ թ ե ա ն , և ե ր բ ե մ ն գ ի ջ ա ն ի ն ի լի ո ւ թ ե ն է ա ն տ ի , և ա յս ա ս ե ն ը ս տ գ ն ա ց ի ց լո ւ ս ն ի
փ ո փ ո խ ի ն ։ Ի ս կ գ բ ա ն ծ ն ն դ ե ա ն լո ւ ս ն ի ա ն - շ ա ր ժ ա կ ա ն ա ս ե ն գ ն ա ց ք ղ ա ղ ա ց ի ց ն և ը ս տ ա ճ ե լն լո ւ ս ն ի ' ս կ ս ա ն ի ն շ ա ր ժ ե լ և զ ե ռ ա լ» 6։
Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ո լ դ ա ր ն ա յն պ ի ս ի ն չ է ր , ո ր ն ա կ ա ր ո ղ ա ն ա ր լ ր է վ կ ե ր պ ո վ լո ւ ս ա բ ա
Հ. Անանիա Շիրա կացի, Տ իեւչերագիտութիւն և սու- ս։սր, էշ 40 ։
5, Նույն տեղում, էշ 43։
ն ե լ ա յդ հ ա ր ց ը , մ ի ա յն ե ր կ ա ր դ ա ր ե ր ի ' ը ձ - թ ա ց ք ո ւ մ , մ ի շ ա ր ք գ ի տ ն ա կ ա ն ն ե ր ի ջ ա ն ք ն ր ի շ ն ո ր հ ի վ հ ա ջ ո ղ վ ե ց ա յդ ե ր և ո ւ յթ ի ի ս կ ա կ ա ն պ ա տ կ ե ր ը և տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ը տ ա լ ։ Ա յգ ո լ ղ զ ո ւ ֊ թ յա մ բ ո ւ շ ա դ ր ո ւ թ յա ն ա ր ժ ա ն ի ե ն Ջ ո ր ջ Դ ա ր . ։/ ի ն ի ' հ ռ չա կ ա վ ո ր Չ ա ր լզ Դ ա ր վ ի ն ի ո բ գ ո ւ կ ա տ ա ր ա ծ հ ե տ ա զ ո տ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։
ե ր կ ր ի ն կ ա տ մ ա մ բ լո ւ ս ն ի չա փ ե ր ի և հ ե ռ ա վ ո ր ո ւ թ յա ն մ ե ծ լի ն ե լը Շ իր ա ,կա ց ի ն լո ւ ս ա
բ ա ն ո ւ մ Հ մ ի գ ե ղ ե ց ի կ օ ր ի ն ա կ ո վ ' հ ա մ ե մ ս ։
տ ե լո վ ս տ վ եր ն ՛ե ր ի ե ր կ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ը ' կ ա խ վ ա ծ լո ւ ս ն ի ա ղ բ յո ւ ր ի ց և ն ր ա լո ւ ս ա վ ո ր ո ւ մ ի ց . «Ո ւս ի ր ի ք ա զ ա ք ա ց ո ր ը ն դ ա մ ե ն ա յն տ հ ե - ղ ե ր ս շ ի ն ե ա լ ե ն ի մ ի մ ե ա ն ց հ ե ռ ի ք , հ ա յե ա ց ը ն դ հ ր ա պ ա ր ա կ ս ն և ը ն դ փ ո ղ ո ց ս ն ' ո ր ո ւղ ղ ո ր դ ը ն դ ա ր և ե լս հ ա յի ց ի ն , զ ի ա ՜ր դ մ ի ա ն
գ ա մ ա յն լո ւ ս ա ս ո ր ձ ս ց ի ն , և մ ի ո վ կ ե ր պ ա ր ա նք տ ե ս ա ն ե ս , զ ի լո ւս ա ւո ր է զ ա մ ե ն ա յն
ն ո ւր բ փ ՛ող ո ցս և ղ ս ։մ ր ա ս տ ա ն ս ։ Ե լ զ ի ա ՜ր դ է ա յ ս , ե թ է ո ՛չ ա ո ա մ ե ն ե ս ե ա ն ի մ ե ծ ո լթ ե ա մ բ .
У 2 Г « Ր ) յե ր ե ս ս յս մ ե ն ե ց ո ։ն ա ր ձ ա կ է ղ լ ո յ ս ն . . . յ>6/ Մ ի ա ն գ ա մ ա յն ճ ի շ տ Հ , ո ր մ ի ա յն շ ա տ հ ե ռ ո ւ գ տ ն վ ո ղ լո ւ յս ի ա ղ բ յո ւ ր ը կ ա ր ո ղ է լո ւ ս ա վ ո ր ե լ ե ր կ ը ի ք ա ղ ա ք ն ե ր ը և փ ո ղ ո ց
ն ե ր ն ա յն պ ե ս , ի ն չ պ ե ս ի ս կ ա կ ա ն ո ւ մ լ ո ւ ս ա վ ո ր ո ւ մ է լո ւ ս ի ն ը ։
1 ՚- ւ “ ՚" Ի խ ա վ ա ր մ ա ն ը ն վ ի ր վ ա ծ հ ա ր ց ե ր ի ն մ ե ն ք չ ե ն ք ա ն դ ր ա դ ա ռ ն ո ւ մ , ք ա ն ի որ ա յդ մ ա ս ի ն ը ՛նդ ա ր ձ ա կ խ ո ս ե լ ե ն ք « Է ջ մ ի ա ծ ի ն ,: ա մ ս ա թ ե ր թ ո ւ մ ( տ ե ՜ս 1 9 5 1 թ ն ո յ ե մ բ ե ր - դ ե կ տ ե մ բ ե ր М - ը , էջ 4 0 ) ։
Ա ս տ ղ ա բ ա շ խ ո ւ թ յա ն ն վ ի ր վ ա ծ վ ե ր ջ ի ն ՝ 1 0 - ր դ գ լո ւ խ ն Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ի ն ն վ ի ր ե / է ա ր ե գ ա կ ի տ ե ս ո ւ թ յա ն ը ։ Ա յս գ լխ ո ւ մ ա ր ծ ա ր ծ վ ա ծ ա ււա ջին հ ա ր ց ը — ա ր ե գ ա կ ի [ ո ւ յ ՛ ։
և ս Լ վ ս ս կ ա ն ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն ո լն ե ն ա լ- չ ո ւ ն ե ն ա լո լ հ ա ր ց ն Լ ։ Նրւս ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ յո ւ ն ն ա յն է , որ
ա ր ե գ ա կ ը չո ւ ն ի ս ե փ ա կ ա ն /ո ւ յս և ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն , հ ե տ և ա բ ա ր ս ա ռ ը մ ա ր մ ի ն է ։ Ը ս տ Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ , ա ր ե գ ա կ ը « . . .ի ն ք ն Լ ց ո ւ ր տ բ ն ո ւ թ ե ա մ բ . զ ջ ե ր մ ո լթ ի ւ ն և զ լո ւ ս ա ւ ո - ր ո լթ ի լն յա ր փ ո յ ա ռ ե ա լ հ ե ղ ո լ յօ ւդ ս , ո ր ո վ լո ւ ս ա տ ր ի և ջ ե ռ ն ո ւ ե ՛րկիր ։ Ե լ հ ա ս ս ն ե ց ո ւ - ց ա ն է ղ ք ե ղ օ ր ի ն ա կ , գ ո ւ ն դ բ ի լր ե ղ յո ր ժ ա մ յա ր և ո լ ո ւ ն ի ։լի ս , տ ե ս զ ի ի ն ք ն ց ո ւ ր տ Է ա -
մ ե ն և ի ն , ի ս կ ո ր շ ո ղ կ ա թ է ի ն մ ա ն է , պ ա յծ ա ռ է ա ռ ա լ ե լ ք ա ն ղ լո յս ա ր ե գ ա կ ա ն , և ո ւր ա ն օր կ ա թ է , լո ւ ց ա ն ի . ք ա ն դ ի ի կ ա թ ո ւտ Л շ ո ղ ո յ ն ո ր ա հ ո ւր ծ ն ա ն ի , թ է պ է տ և ի ն ք ն
ց ո ւ ր տ է ր ն ո ւ թ ե ա մ ր ։ Ն ո յն պ է ս և զ ա ր ե ղ ա կ ն դ ի մ ա ՛» 7։
6, Անանիա Շիրակա/յի, ՏիԼզերագիաւսթիլն և տոմար, 41 ։
7. Նույն տեղում, էք 47 ։ ' •
24 է X Ս՜ Ի Ա Ծ Ի Ն
Ա հա թ ե ի ՛ն չ է հ ա ս կ ա ց ե լ Շ ի բ ա կ ա ց ի ն
«ա ր փ ի ն ա ս ե լո վ , « ա ր փ ի ն ն ր ա մ ո տ տ ի ե զ ե ր ա կ ա ն ա յն մ ա ր մ ի ն ն է , ո ր ի ց ա ր ե գ ա կ ը
ս տ ա ն ո ւմ է լո ւ յս ը և ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն ը ։
Նոր դ ա ր ե ր ո ւմ հ ա ճ ա խ «ա բ փ ի ռ բ ա ռ ը գ ո ր ծ է ա ծ վ ե լ « ա ր ե գ ա կ » բ ա ռ ի փ ո խ ա ր ե ն , բ ա յց Ա ն ա ն ի ա Շ ի բ ա կ ա ց ի ն , ի հ ա ր կ ե , ա յղ ի մ ա ս
տ ո վ չի գ ո ր ծ ա ծ ո ւ մ ։ Նոր Հ ա յկ ա զ ե ա ն բ ա ռ ա րա ն ՛ո ւմ « ա ր փ ի » բ ա ռ ը մ ե կ ն ա բ ա ն վ ո ւ մ { Ա ր ի ս տ ո տ ե լի տ ի ե զ ե ր ա կ ա ն ե թ ե ր ի ի մ ա ս տ ո վ ։ Ն մ ա ն մ ե կ ն ա բ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ա յս տ ե ղ Ն ո ւյն պ ե ս ա ն ը ն դ ո ւն ե լի է , ք ա ն ի որ Ա ր ի ս տ ո տ ե լի ե թ ե ր ը , ո ր ը լ ց ն ո ւ մ է ր ա մ բ ո ղ ջ տ է ե - ղ ե ր ք ը , մ ի ն չև « ա ն շ ա ր ժ ա ս տ ղ ե ր ի ս ֆ ե ր ա ն » , ը ս տ ի ր բ ն ո ւ թ յա ն , « ե թ է ա յ լ է ի մ ն բ ն ո ւթ ի ւն պ ա ՛րզ, օ տ ա ր ի չո ր ի ց բ ն ո ւ թ ե ա ն ց , զ ի ո չ հ ուր է և ո չ օ դ , և л չ հ ո ղ և ո չ ջ ո ւ ր , ա յլ ա ՛յ լ ի մ ն է ա ս ե ն , լո ւ ս ա ա ր և խ ի ս տ , ո բ պ ՚է ։ ։ ղ բ ն ո ւթ ի ւն պ ա ղ պ ա ղ ա կ ի . . . а 8» Հ և տ և ա բ ա ր ,
տ ի ե զ ե ր ա կ ա ն ե թ ե ր ը պ ի տ ի լի ն ե ր ն ո ւ յն պ ե ս բ ն ո ւ թ յա մ բ ց ո ւ ր տ , ո ւս տ ի և ա ր ե գ ա կ ի գ ո ւ ն դը ն ր ա ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն ը ք ա ղ ե լ չ է ր կ ա ր ող ւ
Ա յս տ ե ղ Շ ի բ ա կ ա ց ի ն , մ ե ր կ ա ր ծ ի ք ո վ , հ ե տ և ե լ է Պ յո ւթ ա ՛գ ո ր ա ս ի 9 դ պ ր ո ց ի տ ե ս ա կ ե տ ի ն , ը ս տ ո րի տ ի ե զ ե ր ք ի կ ե ն տ ր ո ն ո ւմ տ ե ղ ա վ ո ր վ ա ծ է ն յո ւ թ ե ր ի ց ա մ ե ն ա մ ա ք ո ւր ը ' հ՛ուրը և ա յդ կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն բ ո ց ի շ ո ւր ջ ը ն ր ա ն ք հ ա ֊ մ ա չա փ հ ե ա ս վ ո ր ո ւ թ յո ւն ն ե ր ի վ րա պ տ տ ե ց
ն ո ւ մ է ի ն հ ա կ ա ե ր կ ի ր ը , լո ւ ս ի ն ը , ա ր ե ՛գա կ ը և ա ն շ ա ր ժ ա ս տ ղ ե ր ի ս ֆ ե ր ա ն ։ Ք ա ն ի ո ր , ը ս տ ն ր ա ն ց ո ւ ս մ ո ւ ն ք ի , ե ր կ ր ի բ ն ա կ ե լի մ ա ս ը մ ի շս ւ դ ա ր ձ ա ծ էր հ ա կ ա ե ր կ ր ի և կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն բ ո ց ի հ ա կ ա ռ ա կ կ ո ղ մ ի վ ր ա , ա պ ա ա յղ վ ե ր ջ ի ն ն ե ր ս մ ա ր դ կ ա ն ց հ ա մ ա ր ա ն տ ե ս ա ն ե լի է ի ն մ ն ո ւ մ ։ Հ ե տ և ա պ ե ս , ա ր ե գ ա կ ը բ յո ւ ր ե ղ յա գ ն դ ի ն մ ա ն հ ա վ ա ք ե լո վ կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն բ ո ց ի ա ր ձ ա կ ա ծ ճ ա ռ ա գ ա յթ ն ե ր ը , ո ւղ ա ր կ ո ւմ է ր ե ր կ ր ի ն լ ո ւ յս և ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն ։ Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ո լ ա յ դ տ ե ս ա կ ե տ ը ք ն ն ա ֊ ղ ա ս ։վ ե ց հ ե տ ՛ա գ ա յո ւմ մ յո ւ ս հ ա յ գ ի տ ն ա կա ննե՛րի կ ո ղ մ ի ց և մ ի ն չև ա ն գ ա մ դ ա ր ձ ա վ ծ ա ղ ր ի ն յո ւ թ ։ Կ ա ն գ ն ե լո վ ա յդ հ ի պ ո թ ե զ ի վ ր ա , Ա ն ա ն ի ա Շ ի բ ա կ ա ց ի ն ժ խ տ ո ւ մ է ա յն ս խ ա լ տ ե ս ա կ ե տ ը , ո ր Ա ս տ վ ա ծ ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո ւ թ յա ն 4 - ր դ օ ր ր ս տ ե ղ ծ ե լո վ ա ր ե գ ա կ ն ու Iո ւս ի ն ը , ն ր ա ն ց մ ե ջ , ո ր պ ե ս ա մ ա ն ն ե ր ի մ ե ջ , հ ա վ ա ք ե ց և կ ե ն տ ր ո ն ա ց ր ե ց մ ի ն չ ա յդ տ ի ե զ ե ր ք ո ւմ ց ր վ ա ծ լո ւ յս ր ։
Կ ա նգ չե ն ք ա ռ ն ո ւմ ա յս գ լխ ի մ յո ւ ս հ ա ր ց ե ր ի ' տ ա ր վ ա ե ղ ա ն ա կ ն ե ր ի ա ռ ա ջ ա ց մ ա ն , ա ֊ ր ե դ ա կ ի տ ե ս ա ն ե լի շ ա ր ժ մ ա ն , ա ր ե գ ա կ ի խ ա
8. Անանիա Շիրակացի, Տիեզերագիաոլթիմ. և տոմար։
9. Розенберг, История физики, том 1,
վ ա ր ո ւմ ն ե ր ի վ ր ա և ա յ լ ն ։ Չ մ ո ռ ա ն ա ն ք ա ս ե չ, ո ր ա ռ ա ջի ն ե ր կ ո ւ հ ա ր ց ո ւ մ Շ ի ր ա կ ա ց ո լ բ ա
ց ա տ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը կ ա ր ե լի է հ ա մ ա ր ե լ ճ ի շտ
և ը ն դ ո ւ ն ե լի , ե թ ե ն ր ա ն ց մ ո տ ե ն ա ն ք ե ր կ ր ա
կ ե ն տ ր ո ն ս ի ս տ ե մ ի տ ե ս ա կ ե տ ի ց ։Ա ն ա ն ի ա Շ ի բ ա կ ա ց ի ն ա ր ե գ ա կ ի չա փ ե ր ի
մ ե ծ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն ա շ խ ա տ ո ւ մ է խ ո ս ե լ մ ա տ չ ե լի օ ր ի ն ա կ ն ե ր ո վ , « . . . զ ի ո ր բ ն ա կ ե ա լն ի ց ե ; ա ն դ ր ի Հ ն դ կ ա ց ա շ խ ա ր հ ի ն , կ ա մ ա ն դ ր ի Ր ր ի տ ա ն ի ա յ ա շ խ ա ր հ ի ն , մ ի ո վ հ ա ւա ս ա ր ո լ. թ ե ա մ բ ա ե ս ա ն ե ն ղ ծ ա գ ե լն և զ ։ք տ ա ն ե լն ա • բ ե գ ա կ ա ն ն , զ ի ո չ յո ր ժ ա մ գ տ ա ն է ա ռ ա ր և ֊ մ ը տ ե ա յս ն ն ո ս ս զ ի ի ն չ ի մ ե ծ ո ւ թ ե ն է ա ն տ ի ա ռ ա բ և ե լե ա յս ն , և ո ՛չ յո ր ժ ա մ ծ ա գ է ա ո ի բ ն ա կ չ ա ց ն ա ր և ե լե ա յց թ ր ի ի ն չ և պ ա կ ա ս ե ր և ե ս ց ի բ ն ա կ չ ա ց ն ա ր և մ տ ե ա յց ս ™ , Բ ա յց
ա յս տ ե ղ հ ե ղ ի ն ա կ ը ն պ ա տ ա կ ա հ ա ր մ ա ր չի հ ա մ ա ր ե լ ի ր ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ի ն տ ա լ թ վ ա կ ա ն տ վ յա լն ե ր , ո ր ո ն ք ի ր ե ն հ ա յտ ն ի ՛ է ի ն ( մ ե ն ք ա յդ մ ա ս ի ն գ ի տ ե ն ք ն ր ա մ յո ւ ս ա շ խ ա տ ո ւթ յո ւ ն ն ե ր ի ց ) ։ Ա յգ հ ա ն գ ա մ ա ն ք ը մ ե ն ք հ ա մ ա ր ո ւմ ե ն ք ն ր ա դ ա ս ա գ ր ք ի թ ե ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ց մ ե կ ը ։
Ք ա ն ի որ Ա ն ա ն ի ա Շ ի բ ա կ ա ց ի ն ք ա ջ գ ի տ ե ր գիշե՛ր և ց ե ր ե կ ա ռ ա ջ ա ն ա լո ւ պ ա տ ճ ա ռ ը , ա ֊ պ ա դ ժ վ ա ր չ է ր ն ր ա հ ա մ ա ր բ ա ց ա տ ր ե լ տ ա բ - վ ա ե ղ ա ն ա կ ն ե ր ի ա ռ ա ջ ա ն ա լն ո ւ գ ի շ ե ր . ց ե ֊ ր ե կ ն ե ր ի տ և ո ղ ո ւ թ յա ն փ ո փ ո խ վ ե լը , Ց ե ր ե կ ի և
գ ի շ ե ր վ ա ա ռ ա ջ ա ց մ ա ն մ ա ս ի ն ն ա ի ր կ ա ր ծ ի ք ը հ ա յտ ն ե լ է հ ե տ և յա լ պ ա ր բ ե ր ո ւթ յա ն մ ե ջ . « . . . յ ո ր ժ ա մ ի վ ե ր ք ա ն զ կ է ս գ ն դ ի ն ա ռ ն ի ց է զ գ ն ա ց ս ի լր ։ հ ա լա ծ ե լո վ խ ա ւա ր ն ևլո ւ ս ա ւ ո ր ե լո վ ղ օ դ ս կ ո չ ե ց ա լ տ ի լ , ե լ ա ր դ ՝ յ ա յ տ է թ է տ ի լ ի լո ւ ս ո յ ա ր ՛ե գա կ ա ն է ւ ի ն ի . . . ո ր պ է ս ս տ ո լե ր ք ե ր կ ր ի պ ա տ ճ ա ռ [ ՚ 1ի շ ե ր ո յ » 'կ Գ ի շե ր վ ա և ց ե ր ե կ վ ա տ և ո ղ ո ւ
թ յա ն կ ա պ ա կ ց ո ւ թ յա մ բ և ս ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ե լ է ա յ դ հ ա ր ց ի ն . « Ե լ յո ր ժ ա մ ծ /ս գ ե ս ց է ա ր ե գ ա կ ն , փ ո ք ր կ ա ն ա ն ս տ ո ւե ր ք տ ա ր ե ր ց ե ր կ ր ի , և կ ա ր ճ ի ն շ ո ւ ք ք հ ա ս ա կ ա ց ի մ ի ջ օ ր ե ա յ ժ ա մ ա ն ա կ ի , տ ի ւք ն ե ր կ ա յն ք լ ի ն ի ն ։ Ե լ յո ր ժ ա մ ս տ ո լե ր ք ն ե ր կ ա յն ի ն ' ա լո լր ք ն փ ո ք ո լն ք լ ի ն ի ն , և ա ս տ
ա ռ մ ե զ , ո ր ի կ ո ղ մ ա ն ս հ ի լս ի ս ո յ բ ն ա կ ե տ / ե մ ք , ա յլ ա զ գ ա ն կ ա ն ի ն ի մ է ն ջ ս տ ո ւե ր ք . և յ ա յ լ ո լ մ ա շ խ ա ր հ ի մ ի ո ջ ա յլ ա զ գ , զ ի Ք ա ւո ց ո ւյա մ ե ն ա յն տ ա ր ո ջ ի մ ի ջ օ ր ե ա յ ժ ա մ ա ն ա կ ի ա ֊ ո ա ն ց ա ռ ո ւե ր ի լի ն ի , քա ն՛զի կ շ ի ռ ի վ ե ր ա յ գ լխ ո յ ա մ ե ն ե ց ո ւ ն կ ա ն ճ ա ա ս գ ա յթ ք ա ր ե գ ա կ ա ն ն , և հ ա ս ա ր ա կ յա մ ե ն ա յն կ ո ղ մ ա ն ց ա ր .Կ ա նէ զ ն շ ո յլս պ ա յծ ա ո ո ւ թ ե ա ն ն ի վ ե ր ո ւս տ մ ի ն չև ը ն դ ն ե ր ք ի ն խ ո ր ս ջ ր հ ո ր ո ց ը ն դ ն ե ղ և
Ю. Անանիա Շիրակացի, Տիեզերագիաոլթիձ և տո.՚1 “ Ր, է{ 56 ։
II , նույն ահդում, կ 5 3 - Տ 4 ,
11)53
ը ն դ նո ւր բ բե ր ա ն ս մ տ ա ն է շո ղ և լո լս ա ւս բ է . և ա ն ո ւս ։)։ են զ ա լո ւբս ն ա ն ւ։ս ա լե ր մ իջօրե ա յ: Եւ ա յլք որ ի հ ե ռ ա լո բ ա շխ ա րհին Հ ն դ կ ա ց
բ ն ա կ ե ա լ ե ն , և ա նդր ևս ք ա ն գՍ ինդ և գՍ մ ր ղ ա ն դ ստ ուևրք հա սակ ա у մ ա ր գկա ն յ ե ր ֊ կ ո ցո ւն ց կ ո ղ մ ա ն ց ե ր և ի , և կ ոչեն ի ս կ ե բ կ - ս տ ուերեա ն ա ս ււր ս ։ Ել ա յս ա մ ե ն ա յն ի փ ո փ ոխ /, յ ո յ I/Ն ա ցից ա բեղա կա ն [ինիտ13։ Ե41 ՛Այս բ ե ր վ ա ծ կտ որի ա ռա ջին մ ա ս ր ղի տ ա կա',, տ ե ս ա կ ե տ ի ց մ ի ա ն գ ա մ ա յն հա մա պա ս։ ա ս ի՛ ա ն ո ւմ Է ի ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն , ա պ ա երկրորդ մ ա սը կ ա ս կ ա ծ Է :ս ։ււս ջա ց ն ո ,մ ։ Հ ա ս ա ր ա կ ա ծ ի ց դեպ ի հ ա ր ա վ գ տ ն վ ո ղ ա շխ ա ր հ ա մ ա ս ե ր ո ւմ , ի ր ո ք , որ կ ե ս օ ր ի ն ս տ վեր ը թ ե ք վ ո ւմ Է ոչ դեպ ի հ յո ւս ի ս , ի ն չպ ե ս մ եր կ ի ս ա գ ն դ ո ւմ , ա յլ ը ն դ հ ա կ ա ռ ա կ ը ' դեպ ի հ ա ր ա վ ։ Մ եգ հ ե - ա ա ք ր ք ր ե ց , թե ո 'ր ա ե ղ ի ց Է ք ա ղ ե լ Ա նա նիա ք ի ր ա կ ա ց ի ն ա յս տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ը , և եկա նք ա յն ե զ ր ա կ ա ց ո ւթ յա ն , որ նա ա յս ը ն դ օ ր ի նա կեք Է Բ ա րսեղ Կ ես ա ր ա ցո լ ա շխ ա տ ո ւթ յո ւն ի ց ։ Նրա մ ոտ ա ս վ ա ծ Է ( բ ե ր ո ւմ ե ն ք ռ ո ւս ե ր ե ն թ ա ր գ մ ա ն ո ւթ յո ւն ի ց ). „ А ЖИНуЩИС ДЯ-
лее страны изобильной ароматами имеет тени попеременно в ту или другую сторону. Ибо они, одни из обитаемой нами вселенной, в полдень отбрасывают тень к ю гу; отчего некоторые называют их круготепыми “13:
1 2 . Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ւ ս կ ա ց ի , Տ ի ե ղ ե ր ա ՚ւ ի տ ո ւ թ ի ւ ն և տ ո
մ ա ր , կ 5 3 ։
,3. Василий Великий. Беседы на шесто-днен, М осква. 1891 г., т. I, стр . 94.
25
Ի ն չպ ե ս տ ե ս ն ո ւ մ ե ն ք , Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա - էյին ը ն դ օ ր ի ն ա կ ե լո վ Բ ա ր ս ե ղ Մ ե ծ ի ց , մ ը ։ ։ , ֊
ց լ ՚ր ե լ Է ո ր ո շ փ ո փ ո խ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ։ Եթե Բ ա ր ֊ ս ե գ ի մ ո տ ա ս վ ա ծ կ «հ ա ր ո ւս տ բ ո ւ յս ե ր ո վ ե1 ՚Կ ր Ի ք °> ո ր պ ի ս ի ն հ ա ս կ ա ց վ ո ւ մ կ ։ Հ ն դ կ ա ս տ ա ն ը և Տ ե յ լո ն կ ղ դ ի ն , մ ե ր հ ե ղ ի ն ա կ ը գ ր ո ւ մ
հ " Ս ի ն գ ի ց և Ս մ ր գ ա ն գ ի ց դ ե ն ը ,,, և ե թ ե липли . ջ ի ն ն ա ս ո ւ մ Է , թ ե „ ո մ ա ն ք ա ն վ ա ն ո ւ մ ե ն կ լո ր ա ս ,„ վ ե ր ա յի ն յ>, մ ե ր հ ե ղ ի ն ա կ ը դ ր ո ւմ Է
ո ւղ ղ ա կ ի « ե ր կ ս տ վ ե ր ա կ ա ն » , Դ ա , ի հ ա ր կ ե , չն չ ի ն փ ո փ ո խ ո ւ թ յո ւ ն Է։
Ա մ փ ո փ ե լո վ մ ե ր ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ յո ւ ն ը Ա ն ա ն ի ա Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ ա ս տ ղ ա բ ա շ խ ս ,թ յա ն մ ա
ս ի ն , մ ե ն ք դ ա լի ս ե ն ք ա յն ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ յա ն , ո ր Շ ի ր ա կ ա ց ո ւ « Տ ի ե զ ե ր ա գ ի ս ,ո ,թ ի մ , և տ ո
մ ա ր » ա շ խ ա տ ո ւ թ յա ն ը ա շ խ ա ր հ ո ւ մ մ ե գ հ ա
ս ա ծ հ ն ա գ ո ւ յն դ ա ս ա գ ր ք ե ր ի ց մ ե կ ն Է . նրա
ա յս ա շ խ ա տ ո ւթ յա ն մ ե ջ գ ի տ ա կ ա ն հ ա ր ց ե ր ն ա ռ ա ջ ա դ ր վ ա ծ և լ ո ւ ծ վ ա ծ ե ն ի ր ժ ա մ ա ն ա կ ի
ա ռ ա ջ ա դ ե մ տ ե ս ա ն կ յո ւ ն ո վ . Նա շ ա տ հ ա ր
ց ե ր ո ւ մ հ ի մ ն վ ե լ Է հ ի ն հ ո ւն ա կ ա ն ա ո ա ջ ա ֊
վ ո ր գ ի տ ն ա կ ա ն ն ե ր ի տ ե ս ա կ ե տ ի վ րա ե օ ղ ֊ ,ո ը վ ե լ (ն ր ա ն ց ի ց ,
Շ ի ր ս , կ ա ց ի ն գ ի տ ո ւ թ յա ն պ ա տ մ ո ւ թ յա ն մ ե ջ խ ո շ ո ր դ ե մ ք Է ։ Ն րա թ ո ղ ա ծ գ ի տ ա կ ա ն մ ա
տ ե ն ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը թ ա ն կ ա գ ի ն գ ո հ ա ր ն ե ր կ բ ո
վ ա ն դ ա կ ո ւ մ , ո ր ո ն ք պ ի տ ի ո ւ ս ո ւմ ն ա ս ի ր վ ե ն և
գ ի տ ո ւ թ չ ա ն [ ա յն շ ր ջ ա ն ի ս ե փ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն
դ ա ո ն ա ն . Ա յգ ո ւ ղ ղ ո ւ թ յա մ բ դ ե ռ մ ե ծ ա ն ե
լ ք ն ե ր ո ւ ն ե ն գ ի տ ո ւ թ յա ն պ ա տ մ ո ւ թ յա մ բ գ բ ա ղ վ ո ղ մ ե ր մ ա ս ն ա գ ե տ ն ե ր ը .
է Я 1Г I' II » I- Ն
Ա. ԵՐԵՄՅԱՆ
ՍՏԵՓՍ.ՆՈՍ ԵՐԵՑԻ ՄԵԾԱՐԺԵՔ ՁԵՌԱԳՒՐ ՄԱՏՅԱՆԸ՛
1 . ս է Ռ Ա Գ Ր Ի Ն Ե Ր Ա Ծ Ա Կ Ա Ն Ը
ա բ յո ւ ր վ ա թ ս ո ւն ե ր կ ա ր ո ւ ձ ի գ տ ա - ր ի ն ե ր փ ո շ ի ն ե ր ի տ ա կ ը ն կ ա ծ է պ ա տ մ ա գ ի ր Ս տ ՛եփ ա նիս Ե ր ե ց ի ա ր . ժ ե բ ա վ ո ր ձ ե пли գ ի ր պ ա տ մ ո ւթ յո ւն ը
և դ ե ռ մ ի ն չ և օ ր ս է լ , դ ժ բ ա խ տ ա բ ա ր , ն ա լո ւյււ չ ի տ ե ս ե լ ա ռ ա ն ձ ի ն գ ր ք ո վ ։
՛հա 1 2 X 2 0 ս մ . ծ ա վ ա լո վ , կ ա շ ե կ ա զ մ , լա վ թ ղ թ ի վ րա շ ա ր ա դ ր վ ա ծ , 4 8 8 է ջ ի ց [թ ա ղկա ց ա ծ , փ ո ք ր ա դ ի ր , բ ա յց հ ա ս տ ա փ ո ր մ ի ձ ե ո ա գ ի ր է , ո ր ի 3 9 2 է ջ ը կ ա զ մ ո ւ մ է բ ո ւ հ պ ա տ - մ ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը , մ ն ա ց յա լ ե ր ե ս ն ե ր ը պ ա տ կ ե ր ո ւ մ ե ն գ ր ա բ ա ր բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , ի ս կ վ ե ր ջ ի ն 4 0 է ջ ը բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ մ է մի բ ա ռ ա ր ա ն ։ Ձ ե ռ ա գ ր ի ա ռ ա ջ ի ն ե ր ե ս ի վրա ա ր ձ ա ն ա գ ր վ ա ծ է .
« Գ ի ր ք որ կ ո չի Հւս նզիա ս ւգի ւ>քՅ , п г է
մ տ ա ծ մ ո ւ ն ք ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց ւս ն ց ե լո ց I. ն ե ր կ ա յի ց :
Հ ա ն դ ա ն ա կ ն ա լ և ծ բ ե ա լ3 ի հ ա յր ա պ ե - տ ո լթ ե ա ն Ս ր բ ո յ ս ա ր ս ա փ ե լի Ա թ ո ո ո յն է ջ ֊ մ ի ա ծ ն ի Տ ե ս ւո ն Ղ ո ւ1 /ա ս ո յ Վ ե հ ա փ ա ռ Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց ։ Ել ի ա ռ ա ք ֊ ն « ր դ ո ւ թ ե ա ն ն ա հ ա ն գ ի ս մ ե ր ո յ Տ ե ա ռ ն վ ե . հ ա ն ձ ն ե ա յ Մ կ ր տ ի չ վ ճ ա ի լ ' ա խ ո ր ժ ա ռ ա ջ , ն ո ր դ ի ն ա ր ժ ա ն ա ժ ա ո ա ն դ ս [ ո լր \բ ա թ ո ռ ո յն Ա մ ե ն ա փ ր կ չի վ ս ե մ ա կ ա ն վ ա ն ա ց ս ,
Ի ն ե ր թ ո ւո ջ մ ա ր գ ե ղ ո ւթ ե ա ն Տ ե ս ա նՌ Չ Զ Զ յ ի թ ւա կ ա ն ո լթ ե ա ն մ ե ր ո յ Ռ Բ Ճ ԼՋ ( 1 7 8 7 թ . ) , ն ե ր ա մ ս ե ա ն ն յո ղ ի ս ի , ո ր ո յ }ա [ւ ]ո լր ք ն է ի ն ժ և Ե ( 1 5 ) ։
Ա պ ա շ ն ո ր հ Ս ա ե փ ա ն ո ս է ռ ւ
2 . Ս ՏԵ Փ Ա Ն Ո Ս Ե Ր Ե Յ Ի Պ Ա Տ Կ Ե Ր Ը
-սւն(յ1իտ ա գիրք ձ ե ո ա գ ի ր մ ա տ յա ն ը բ ա ղ կ ա ց ա ծ է վ ե ց ա ռ ա ն ձ ի ն և կ ա ր և ո ր մ ա ս ե ր ի ց ։
Ձ ե ռ ա գ ր ի ա ո ա ջ ի ն և է ա կ ա ն է շ ե ր ի ց մ ի ն ե ր ր ո ր դ թ ե ր թ ի կ ի վ րա գ ծ վ ա ծ Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ցի ն կ ա ր ն է ։ Գ ա մ ի պ ա ր զ , բ ա յց կ ե ն դ ա ն ի և խ ո ս ո ւն պ ա սէկեր Է , ո ր ի ր ն ե ր դ ա շ ն ա կ ե հ ա մ ա չա փ գ ծ ա գ ր ո ւ թ յա մ բ վ կ ա յո ւ մ ՛Է ա ն ֊ հ ա յտ ն կ ա ր չի վ ր ձ ի ն ի մ ա ս ի ն ։
I . « Է չ մ ի ա ձ ի ն » ա մ ս ա գ ր ի /ս ր բ ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը , տ պ ա
գ ր ե լո վ մ ե ր հ ա ր գ ե լի ա շ խ ա տ ա կ ց ի ա ,ս ա ր ժ ե ք ա վ ո ր
հ ո դ վ ա ե ր , հ ա վ ա տ ա ց ա ծ է , , ,ր ի ր ա ^ ս Հ ա յ մ ն ր գ ր ա ս ե ո
շ ր ջ ա ն ը մ ո տ ի կ ա պ ա գ ա յո ւ մ Հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ թ յա ն կ հ ա ն ձ
ն ի մ ե ր մ ո ռ ա ց վ ա ծ մ ա տ ե ն ա գ ի ր ն ե ր ի ց մ ե կ ի ' Ա տ ե փ ա ֊
ն ո ս Ե ր ե ց ի 'Հ ա ն գ ի տ ա գ ի ր ք ա ր Ա գ ի տ ա կ ա ն լ ա յն շ ը ո -
շ ա ն ի ս ե փ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը կ դ ա ր ձ ն ի ա յ ն , — . Խ Մ 8 . ;
Ա յն տ ե ղ պ ա տ մ ա գ ի ր ը կ ա ն գ ն ե / է ի ր ա մ
բ ո ղ ջ հ ա ս ա կ ո վ ։ Ք ա հ ա ն ա յա կ ա ն պ ա ր զ , բ ա յց
տ ի պ ի կ տ ա ր ա զ ը , դ /խ ի փ ո ք ր ի կ գ ը խ ա ր կ ը ,
ձ ա խ ո ւ ս ի ց գ ց ա ծ ս և վ ե ր ն ա շ ա ր ը , մ ե ջ ք ի դ ո
ւռ ի ն , ո տ ն ե ր ի մ ա շ ի կ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք ա զ գ ա գ ր ա
կ ա ն ո ւ ր ո ւ յն ա ր ժ ե ք ո մ /ե ն , ա ռ ա ն ձ ի ն փ ա յլ ե ն
տ ա լի ս ն կ ա ր ի ն , Նա ի ր ա ջ ձ ե ռ ք ը գ ր ե լ է սև
վ ե ր ա ր կ ո ւի ծ ա յր ի ն , ի ս կ ձ ա խ ն ե ր կ ա ր ե լ դ ե պ ի ա ռ ա ջ , ա ս ե ս ց ո ւ յ ց ,ք տ ա լի ս ի ր դ ը ,՛ , Հ ա ղ թ ա ն ա կ ը ։
2՛ Պատմագիրք,3. Գրել, Նկարել։
Սուրբ, հստակ։
1 9 5 8 к Я Մ I՛ Ա. Ծ Ի ն
Մ ի ա ռ ա նձի ն խ որհրդա վորութ յ՛ուն և 4Ր 1"' -
թ յո ւն Լ ի շ խ ո ւմ նրա շե շտ վ ա ծ և խ ո ս ո ւն դ ե մ
քի Վ յոս, ո ր ի ն ա ո ա ն ձ ի ն գ ր ա վ չո ւթ յո ւն I ,)։
ւոա լիս փ ՚՚ք ր ի կ " ! լ մ ո ր ո ։ք ը , ս և , խ ոհուՏւ, թ ա փ ա ն ցո ղ ա չքե ր ը , որոնր ա ր տ ա հ ա յտ ո ւմ
ևն նրա Հ՛ոգու պ ա ր զ ո ւթ յո ւն ը , բա ր ո յա կ ա ն
ա ոա րիւա ւթյյււնը և շե շտ վ ա ծ ա ն հ ա ա ա կ ա ֊
հ ա թ յա ն ը ։ Զգում՛ ե ք , որ ձեր դ ի մ ա ց կ ա ն գ ն ե լ կ ի ր ժ ա մ ա նա կի լո ւս ա մ ի տ , ա ռ ա ջա դ ե մ ,
ր ա ր ե մ ի տ ե պ ա ր կ ե շ տ մ ի հ ո գ և ո ր ա կ ա ն , ո ր դ ի տ ա կ ի ց ի ր 1 /ո չմ ա ն ը , մ ի շ տ ա պ ր ե լ կ ժ ո գ ո -
'1ԸՐԴ1' մ ե ջ , հ ա մ ա կ վ ե լ կ ն ր ա ց ա վ ե ր ո վ ո ւ
է էշս ։ ե ր ո վ և ի ր ա ն ձ ն վ ե ր , ո ւ ղ ղ ա մ ի տ , շ ի տ ա կ
գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա մ բ ս ի ր վ ե լ կ ո ւ հ ա ր գ վ ե լ ա մ ե ն .
ք ի ց ՛
Ն կ ա ր ի տ ա կ պ ա տ մ ա գ ի ր ն ի ր ձ ե ռ ա գ ր ո վ
մ ա կ ա գ ր ե լ կ . « 1 1 ա ե փ ա ն ն ո ս վ ա տ թ ա ր , չ ն չ ի ն , Ր ա ո շ , ւքեղա ւոր, ա ղ տ ե ղ ի , հ ի ն » :
3 . Պ Ա ՏՄ Ա Գ Ր Ի ԿՅԱՆՔԻ ՈՒՐՎԱԳԻԾԸ
Ս տ ե վ /ա ն ո ս ե ր ե ց ի կ յա ն ք ի մ ի ք ա ն ի փ ա ս
տ ա կ ա ն տ ՚Ա ա լն ե ր ը ձ ե ղ տ ա ն ո ւ մ ե ն Ի ր ա ն ի
Ս պ ա հ ա ն ն ա հ ա ն գ ի Փ ե ր ի ա գ ա վ ա ռ ի Հ ա գ ա ր -
ջ ր ի ր գ յո ւ ղ ը , " ր ի մ ա ս ի ն Ն ո ր ֊Ջ ո ւ ղ ա յ ի
պ ա տ մ ա գ ի ր Հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն Տ և ր ֊Հ ո վ հ ա ն յա ն ց ի
՚Պ ա ս ։մ ո ւ թ ի ւ ն Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա յ ո լ » գ ր ք ի Р հ ա տ ո
ր ի 3 0 4 - ր դ կ ջ ո ս է կ ա ր գ ո ւ մ ե նք -
« Հ ա զ ա ր ջ ր ի ր գ ի ս լ Օ ւշա նա ։ որ կր ի ն ա խ
կ ի ն ժ ա մ ա ն ա կ ս № ս ա կ ս ր ա զ մ ա մ ա ր դ ո ւ ֊
թ ե ա ն ն ՝ ո ր ո մ ւկ ր վ ե ց հ ա ր ի լր տ ո ւն ր ն ա -
կ ի չ , և թ կ ՛ յա զ ա գ ս ա ն դ լ ի ն ե լ ո յ վ ա ն ա ց ն
Ա ս տ ո ս ս ծ ա ծ ն ի , յ/ ւ ր ո ւ մ ն ս տ կ ր ա ռ ա ջ ն ո ր դ
և ի շ խ է ր ո չ մ ի ա յն Փ է ր ի ո յ գ ա լա ռ ի ն ՝ ա յլ և
Հ ա մ ա ղ ա ն ք ա ղ ա ք ի ։ Ա յլ յե տ վ ա ն ա ց ն
ա մ ա յա ն ա լ ո յ , և բ ն ա կ չ ա ց ն ն ւ ա ղ ե լ ո յ ,
ա յժ մ է ի բ ր և զ ժ ի ի հ ա ս ա ր ա կ գ ի ւ ղ օ ր կ ի ց » ։
Ա հա հ ա յա բ ն ա կ ա յս դ յո ս լո ս է 1 7 4 6 թ վ ա
կ ա ն ի ն ծ ն վ ե լ կ Տ ե ր Ս տ ե փ ա ն ո ս ը ։ Նա ի ր
կ ր թ ո ւթ յո ւն ն ս տ ա ն ո ւ մ կ Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա յ ի Ս.
Ա մ ե ն ա փ ր կ ի չ վ ա ն ք ո ւ մ , ա պ ա ձ ե ռ ն ա դ ր վ ո ւ մ
կ ք ա հ ա ն ա և օ ժ տ վ ա ծ լ ի ն ե լ ո վ գ ր ա կ ա ն ձ ի ր
ք ո վ ' շ ո ւ տ ո վ փ ա յլո ւ մ կ ո ր պ ե ս պ ա տ մ ա գ ի ր և բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ։
Գ ա ա յն դ ա ր ա շ ր ջ ա ն ն կ ր , ե ր բ մ ի խ ո ւ մ բ
/ս ա ն ե ր ո ւ ի շ խ ա ն ն ե ր Ի ր ա ն ի գ ա հ ի վ րա բ ա զ .
մ ե լ ո լ ն պ ա տ ա կ ո վ ' ի ր ա ր հ ե տ շ ա ր ո ւն ա կ
•մ ա ր տ ն չո ւմ է ի ն , մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն հ ա ր ս տ ա հ ա ր ո ւմ և ծ ա ն ր հ ա ր կ ե ր ո վ տ ա ն ջ ո ւ մ ։
Ա յդ բ ո ձ ա կ ա լ խ ա ն ե ր ի ց ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս ա չք ի
ե ն ը ն կ ն ո ւ մ Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ը և Ա լի Մ ո ւր ա դ
/ս ա ն ը ։ Վ ե ր ջ ի ն ս գ ա լի ս ՛է Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա և վ ա յ ր ա գ բ ռ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ կ ո ղ ո պ տ ո ս է Ա մ ե ն ա -
փ ր կ ի չ վ ա ն ք ի և ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի զ ա ր դ ե ր ն ո ւ զ գ ե ս տ ն ե ր ը ։
Հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն Տ ե ր - Հ ո վ հ ա ն յա ն ց ի « Պ ա տ - մութ իմ ս Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա յո ս > գրքի Р հ ա տ ո ր ի6 5 - ր դ Է ջ ո ւմ կ ա ր դ ո ւ մ ե ն ք .
« . . . Ե լ ե կ ե ա լ զ ի ն ւ ո ր ա ց ն , կ ա լա ն զ ա - ռ ա ջ ն ո ր գ Մ կ ր տ ի չ վ ա ր դ ա պ ե տ ն և զ յա ջ ո ր դ
Յ ա կ ո բ վ ա ր դ ա պ ե տ ն ' ղ ե ր կ ո լս ի մ ի ա բ ա ն ի ց ' և ղ ե ր կ ո լս ի տ ի ր ա ց ո լա ց ։ և ե ղ ի ն
զ ֆ ա լա ղ ա յն յո տ ս ա ռ ա ջ ն ո ր դ ի ն և յ ա ջ ռ ր ֊ դ ի ն , և ա յն ք ա ն դ ա ն ե ց ի ն ի չ ո ր ի ց կ ո ղ մ ա ն ց , մ ի ն չև , ո տ ք ն ո ց ա ց ծ ո ւ ն կ ն ն ե ր կ ե -
ց ա լ ա ր ե ա մ բ . . . Կ ո ղ ո պ տ ե ց ի ն զ ա մ ե ն ա յն ո ր ի ն չ կ ա յր ի ն ո ս ա , և Էր կ շ ի ռ ա ր ծ ա թ ո յն
ք ս ա ն և հ ի ն դ լի տ ր , բ ա ց ի զ գ ՚ե ս տ ո ւ ց ) ։. և կ շ ի ռ ո ս կ ւ ո յն ե ր ե ք չա ր է ք օ ։
Հ ա ր ս տ ա հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի և բ ռ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի
պ ա տ կ ե ր ը տ ե ս ն ո ւ մ ե ն ք գ յո ւ ղ ե ր ո ւ մ ։ ո ր ո ն ք
մ ե կ ը մ յո ւ ս ի ց հ ո ւ զ ի չ ե ն և թ ա խ ծ ո տ ։ Ա հ ա ՛
ն մ ա ն մ ռ ա յլ շ ր ջ ա ն ո ս է ն է ա պ ր ե լ Ս տ ե փ ա ն ո ս ե ր ե ց ը ։
Ո ւշ ա գ ր ա վ կ մ ի ե ր և ո ւ յթ , ո ր ժ ա մ ա ն ա կ / ։
գ ա վ ա ռ ա կ ա ն ք ա հ ա ն ա ն ե ր ն ո ւ տ ա ն ո ւտ ե ր ե ր ը Ն րա վ րա բ ա ր ո յա կ ա ն պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն են
դ ն ո ս է պ ա տ մ ո ւ թ յա ն հ ա ն ձ ն ե լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ք ա
շ ա ծ ն ե ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ն ո ւ տ ա ռ ա պ ա ն ք ն ե ր ը ։
Ե վ ն ա « զ տ ի լ և զ դ ի շ ե ր ս , ս մ ե ծ ա լ տ ք ն ո ւ -
թ ե ա մ բ տ և «ա ր տ ա ս ո լա թ օ ր ա չ օ ք » գ ր ո ւ մ կ ի ր պ ա տ մ ո ւ թ յո մ ւ ը , Ա յդ մ ա ս ի ն Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ը Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա յ ի հ ա յո ց ա ռ ա ջ ն ո ր դ ՝ Մ կ ր տ ի չ
ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի ն ո ւ ղ ղ ա ծ զ ե կ ո ւ յց ի մ ե ջ գ ր ո ւ մ կ հ ե տ և յա լ բ ն ո ր ո շ տ ո ղ ե ր ը .
« . . . Հ ա ն դի տ ա գ ր ի ս գ ո ր ծ ա ռ ո լթ ե ա ն ս մ ե -
ծ ա լ խ ո ն ա ր հ ո ւ թ ե ա մ բ պ ա տ կ ա ռ ա ն օ ք հ ա ն դ ե ր ձ զ ե կ ո ւ ց ա ն ե մ ա ռ գ ո ր ո վ ա գ ո ւ թ ծ ն ո ղ դ
ի մ . ք ա ն զ ի ք ա հ ա ն ա յի ց և տ ա ն ո ւտ ե ր ա ց
գ ա լա ո ա ց հ ա ր կ ե ղ ի ն ի վ ե ր ա [ յ\ թ ե ր ա գ ո յն ծ ա ռ ա յի ս ա յն ք ա ն ճ ե պ ո վ և |ը շ տ ա պ ո վ որ
ո ՛չ կ ա ր ա ց ի ք ե ր ց ե ր և ղ ե ր ծ ա ն ե լ6 վ ա ր մ ի ց 7 ն ո ց ա ս ։
б, Лրոշեչ։6 . Վ ե ր չ ա ց ն ե լ ։
7 . Ո ր ո գ ա յթ ։
2 8 Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1 95 3
4 . ԶԵՌԱԳՐԻ Մ8ՈԻՍ ԷԱԿԱՆ ՄԱՍԵՐԸ
Ա տ ե փ ա նո ս Ե րեցի ձ ե ռ ա գ ի ր մ ա տ յա ն ի երկ ր որ դ և ա մ ե ն ա ա ր ժ ե ք ա վ ո ր , ո ւշ ա գ ր ա վ մ ա ս ը պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յո ւն ն է , ո ր բ ա ժ ա ն վ ա ծ է ք ա ռ ա ս ո ւն գ լո ւխ ն ե ր ի , ո ր ո ն ց ի ց յռ ւ ր ա ք ա ն . չ յո ւ ր ն ո ւն ի ի ր խ ո ր ա գ ի ր ը և բ ա ղ կ ա ց ա ծ է 3 9 2 է ջ ի ց ՛ Պ՛ա ճ ո խ , հ ա ր ո ւս տ , ր ա զ մ ե ր ա ն գ մ ի պ ա տ մ ո ւթ յո ւն Է , ո ր գ լխ ա վ որ ա պ ե ս ը ն դ գ ր կ ո ւմ Է 1 6 6 5 --- 1 7 8 9 թ վ ա ֊կ ա ն ն եր ի պ ա տ մ ա կ ա ն կ ա ր և ո ր ա ն ց ք ե ր ի , դ ե պ ք ե ր ի , դ ե մ ք ե ր ի ո ւ ե ր և ո ւ յթ ն ե ր ի ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ը ։ Ս կ ս ո ւմ Է Շ ա հ Ա բ ր ա ս Բ .ի Ժ ա մ ա ն ա կ ա շ ր ջ ա ն ի ց և ն կ ա ր ա գ ր ո ւ մ Ի ր ա ն ի հ ա ջ ո ր դ թ ա գ ա վ ո ր ն ե ր ի գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յո ւն ր ։Ա ռ ա ն ձ ՛նա պ ե ս գ ծ ո ւ մ Է 1 8 - ր դ դ ա ր ի պ ա տ կ ե ր ը ։ Գա ա յն ժ ա մ ա ն ա կ ա շ ր ջ ա ն ն Է ր , ե ր բ բ ա զ մ ա թ ի վ պ ա ր ս ի կ ի շ խ ա ն ն ե ր ո ւ խ ա ն ե ր ,
օ գ տ վ ե լո վ ե ր կ ր ո լմ տ ի ր ո ղ ա ն ի շ խ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ի ց , ձ գ տ ո ւ մ ե ն տ ի ր ե լ Ի ր ա ն ի գ ա հ ի ն ։ Ա յդ ն պ ա տ ա կ ո վ ն ր ա ն ք ո չ մ ի ա յն մ ի մ յա ն ց դ ե մ շ ա ր ո ւն ա կ կ ռ վ ո ւ մ ե ն , ա յլև թ ե ' գ ա վ ա ռ ն ե ր ի և թ ե ' գ յո ւ ղ ե ր ի ա ն պ ա շ տ պ ա ն ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ճ ն շ ո ւ մ ն ե ր ո վ , բ ռ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ և հ ա ր ս տ ա հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ տ ն տ ե ս ա պ ե ս ք ա յք ա յո ւ մ ե ն ։
Պ ա տ մ ա գ ր ք ո ւմ ո ւր ո ւ յն տ ե ղ ե ն գ ր ա վ ո ւմ ն ա և Ն որ ֊Ջ ո ւ ղ ա յ ի , Ս պ ա հ ա ն ի Փ ե րի ս , Ա Р ուր վ ա ր ի գ ա վ ա ռ ն ե ր ի ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ի կ ա ր և ո ր դ ե պ ք ե ր ի ն կ ա ր ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։ Ա յգ պ ա տ մ ա կ ա ն ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի մ ե ջ Է/ կ ա յա ն ո ւ մ Է Ա տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ի ձ ե ո ա գ ի ր մ ա տ յա ն ի թ ե ՛ գ ր ա կ ա ն և թ ե ՝ հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն ա ր ժ ա ն ի ք ը ։
5 . սԵՌԱԳԻՐ Մ Ա ՏՅԱ Ն Ի ՐՆՈՐՈՇ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐԸ
Ա տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ցի ձ ե ռ ա գ ի ր պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ն ի ր վէա ս տ ա կա ն տ ւէ յա լն ե ր ո վ մ ե ծ ա ր ժ ե ք Է ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւ մ կ ր կ ն ա կ ի տ ե ս ա կ ե տ ն ե - ր ո վ ,
Ա շ խ ա տ ո ւթ յո ւ ն ը խ ո շ ո ր ն շ ա ն ա կ ո ւթ յո ւն Է ս տ ա ն ո ւմ , ե ր բ ն ր ա ն ն ա յո ւ մ ե ն ք ո ր պ ե ս 1 7 - ր դ (լ 1 8 ֊ր դ դ ա ր ա շ ր ջ ա ն ն ե ր ի ա ղ բ յո ւ ր ։ Ա յդ պ ա տ մ ա շ ր ջ ա ն ն ե ր ի մ ա ս ի ն ե ղ ա ծ տ ՛եղ ե կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը թ ե ՛ մ ե ր և թ ե ' մ յո ւ ս ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ի պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յա ն կ ո ղ մ ի ց Է՛/ ա վ ե լի հ ա ր ս տ ա ց ն ե լո ւ և ս տ ո ւ գ ե լո ւ հ ա մ ա ր Ա տ ե փ ա ն ո ս Ծ ր ե ցի ձ ե ռ ա գ ր ի ա մ ե ն մ ի ն որ Է ջը , ա մ ե ն մ ի ն ո ր գ ծ ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը կ ա ր ե լի Է կ ա ր և ո ր ա գ ո ւ յն փ ա ս տ ա թ ո ւղ թ հ ա մ ա ր ե լ։
Ն ո ւ յն պ ե ս ձ ե ռ ա գ ր ի բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւթ յո ւն ր չ ա փ ա զ ա ն ց կ ա ր և ո ր ն շ ա ն ա կ ո ւթ յո ւն Է ս տ ա ն ո ւ մ , ե ր բ ն ր ա ն դ ի տ ո ւ մ ե ն ք պ ա ր ս ի կ , վ ր ա - ց ի , ա ղ վ ա ն , լո ռ և ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս ի ր ա ն ա հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե րի պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի . ր ո ւթ յա ն տ ե ս ա կ ՛ե տ ի ց ։
Ո ւշ ա գ ր ա վ Է , ո ր պ ա տ մ ա գ ի ր ը կ ա տ ա ր յա լ ա ն ա չա ,ւո ւթ յա մ ր և ա ր դ ա ր ա դ ա տ կ ե ր պ ո վ դ ծ ե լ Է ժ ո ղո ւ[ր դ ա կ ա ն հ ա ր ս տ ա հ ա ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի , զ ր կ ա ն ք ն ե ր ի , ն ե ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի և տ ա ււա - պ ա ն ք ն ե ր ի պ ա տ կ ե ր ը , ո ր ո ն ք ա ռ ա ջ ա ն ո ւ մ են ժ ա մ ա ն ա կ ի տ ի ր ո ղ ի շ խ ա ն ն ե ր ի , խ ա ն ե ր ի ա ս պ ա տ ա կ ռ թ յո ւ ն ն ե ր ի ց , Պ ա տ մ ա կ ա ն ա յս դ ե պ ք ե ր ը , ո ր ո ն ց մ ա ս ի ն ձ ե ռ ա գ ր ո ւ մ կ ա ր գ ո ւմ ե ն ք շա տ թ ա ն կ ա գ ի ն փ ա ս տ ա թ ղ թ ե ր , հ ա ն դ ի ս ա ն ո ւմ են մ ի ե ր և ո ւ յթ , ո ր ն ը ն դ գ ծ ո ւ մ Է պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յա ն հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն խ ո շ ո ր ա ր .Ժեքըէ
Ձ ե ռ ա գ ր ի բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յա ն ը մ ի ա ռ ա ն ձ ի ն ե ր ա ն գ են տ ա լի ս ն ա և ա յն կ ա ր և ո ր տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը , ո ր ո ն ք բ ո լո ր ո վ ի ն ն ո ր ե ն ի ր ա ն ա հ ա յ պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր , Ա յդ տ ե
ս ա կ ե տ ի ց ո ւշ ա գ ր ա վ ե ն , օ ր ի ն ա կ , ձ ե ռ ա գ ր ի 3 3 - ր դ (Է ջ 2 8 5 ) , 3 4 - ր դ (Է ջ 2 9 4 ) , 3 5 - ր դ ( Է , 3 0 7 ) պ ր ա կ ն ե ր ը , ո ր ո ն ք հ յո ւ ս վ ա ծ ե ն Հ ո վ վ ե ր գ ա կ ա ն , ի դ ի լլի ա կ ա ն շ ն չ ո վ ։
Ա տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ցի պ ա տ մ ո ւթ յո ւն ն ո ւն ի մ իո ւր ի շ ա ռ ա վ ե լո ւ թ յո ւ ն , ո ր ի ց զ ո ւր կ ե ն նրա ն ա խ ո ր դ պ ա տ մ ա գ ի ր ն ե ր ը , Ն րա ա ն պ ա ճ ո ւ յճ , ա ն ա ր վ ե ս տ , բ ա յց հ ո ւ զ ի չ պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յա ն մ ե ջ հ ա վ ա ք վ ա ծ եէ, բ ա զ մ ա թ ի վ փ ա ս տ ե ր ո ՛չ մ ի ա յն Ի ր ա ն ի գ ա վ ա ռ ա կ ա ն , ա յ լ և գ յո ւ ղ ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ի ց , Ա յն տ ե ղ պ ա ր զ գ ծ ե ր ո վ ե ր և ա ն ե ն գ ա լի ս Ս պ ա հ ա ն ի Փերիս,, և Բ ո լր վ ա ր ի գ ա վ ա ռ ն ե ր ի կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն գ յո ւ ղ ե ր ը և մ ե ն ք տ ե ս ն ո ւ մ ե ն ք գ յո ւ ղ ա ց ի ժ ո ղ ո վ ր դ ի ճ ն շ ո ւ մ ն ե ր ի , կ ե ղ ե ք ո ւմ ն ե ր ի և գ ա ղ թ ի հ ո ւ զ ի չ ո ւ մ ռ ա յլ պ ա տ կ ե ր ն ե ր , Ա յգ Է ջ ե ր ո վ պ ա տ մ ա գ ի ր ը մ ե զ տ ա ն ո ւ մ Է գ յո ւղ ա կ ա ն ժ ո . ղ ո վ բ դ ի մ ե ջ — ա հա թ ե ի ՜ն չ ն Է գ ն ա հ ա տ ե ,ի Ա տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ի մ ա տ ե ն ա գ ր ո ւ թ յա ն մ ե ջ ,
Ձ ե ռ ա գ ր ի Է ա կ ա ն ա ռ ա ն ձ ն ա հ ա տ կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ց մ ե կ ն Էլ ա յն Է , ո ր ա յն ՛տ ե ղ հ ե տ ա - ք ը բ ք ի ր մ ա ն ր ա մ ա ս ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ե ն հ ա ն գ ե սդ ա լի ս ա յն պ ի ս ի տ ե ղ ե ր ո ւ մ , ո ւր մ ի ա յյ պ ա տ մ ա գ ի ր կ բ ա վ ա կ ա ն ա ն ա ր մ ի ա յն ա մ փ ո փ ս ե ղ մ , հ ա մ ա ռ ո տ հ ի շ ա տ ա կ ո ւ թ յա մ բ , Ա յգ ե ր և ո ւ յթ ն Էլ ն շ ո լյէ Է Ս տ ե փ ա ն ո ս ի ս ո ւր դ ի տ ո ղ ո ւ թ յո ւն ն ո ւ բ ա ր ե խ ղ ճ ո ւ թ յո ւ ն ը ,
Ս ա կ ա յն ա մ ե ն ա հ ի մ ն ա կ ա ն հ ա տ կ ա ն ի շ ն ե ր ի ց Հ ի ն , ո ր Է ՛լ ա վ ե լի բ ա ր ձ ր ա ց ն ո ւ մ Է պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յա ն բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յո ւ ն ս , դա ի ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն հ ա ր ա զ ա տ ն կ ա ր ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն Է . պ ա տ մ ա բ ա ն ը շ ա տ դ ե պ ք ե ր ի ն ժ ա մ ա ն ա - կ ա կ ի ց և ա կ ա ն ա տ ե ս լի ն ե լո վ , ի ր պ ա տ մ ո ւթ յո ւ ն ը , մ ե ծ մ ա ս ա մ բ , հ ի մ ն ե լ Է բ ա ց ա հ ա յտ ճ շ մ ա ր տ ո ւթ յա ն վ ր ա , ա յս ի ն ք ն * ն կ ա ր ա գ Հ ե յ Է ա յն ա մ ե ն ը , ո ր ի ն ա կ ա ն ա տ ե ս Է ե ղ ե լ ի ն ք ը ,
19Й8 է Я Մ !■ 4 Ծ Ь Ն 2!)
ի ն չ որ տ ե ղ ի կ ո ւ ն ե ց ե լ , ի ն չ ՛որ լս ե լ է ։ Ո ր - ւղե ււ պ ա ա մ ա ղ ի ր ն ա ե կ ե չ է ա 'յ6ւ ե զ ր ա կ ա - ց ո ւ թ յա ն , ո ր պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ը , ի ն չ պ ե ս ա ս ե լ է Կ ի կ ե ր ո ն ը , չպ ի տ ի ս՛ուտ ա ս ի , ո չ է լ թ ա ք ց ն ի ո ր և է ճ շ մ ա ր տ ո ւ թ յո ւ ն ։ Ա յդ տ ե ս ա կ ե տ ո վ մ ո տ ե ց ե լ է Տ ե ր Ս տ ե փ ա ն ո ս ը ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց դ ե պ ք ե ր ի ն ե ի /ւե ն ց Հ ա ր ա զ ա տ ո ւ թ յա մ բ ա ր ձ ա ն ա գ ր ե լ է ։ Բ ՜եր ե ս ա յդ Հ ա ն գ ա մ ա ն ք ո վ էլ պ ի տ ի բ ա ց ա տ ր ե լ , ո ր ն ր ա պ ա ս ւմ ա գ ր ո ւթ յա ն մ ե ջ դ ե պ ք ե ր ն ո ւ դ ե մ ք ե ր ը գ ծ վ ա ծ ես։ կ ե ն դ ա
ն ի գ ո ւ յն ե ր ո վ և ուր ա ր տ ա ց ո լո ւ մ է ժ ո ղ ո վ ր դ ի ռ ե ա լ կ յա ն ք ը ։
Ե վ ի ր ո ք , Ս տ ե փ ա ն ո ս ե ր ե ց ը գ լխ ա վ ո ր ս ։ - պ ե ս ռ ե ա լի ս տ պ ա տ ՛մ ա բ ա ն է . կ ա տ ա ր ե լա պ ե ս դ ի տ ա կ ի ց ի ր կ ո չ ո ւ մ ի ն , ն ա ն կ ա ր ա գ ր ե ւ է ը ն դ հ ա ն ր ա պ ե ս ժ ա մ ա ն ա կ ա շ ր ջ ա ն ի գ ե ր ի շ խ ո ղ ն ե ր ի , ա ս պ ս ։ տ ա կ ո ղ ն ե րի ս խ ր ա գ ո ր ծ ո ւ . թ յո ւ ն ն ե ր ը , պ ա ս տ ա ռ ի ։[րա ն կ ա ր ե լո վ ժ ո ղ ս - '1ըրդի ա ն լո ւր տ ա ն ջ ա ն ք ն ե ր ն ո ւ ն յոսթ ս^կա ն զ ր կ ա ն ք ն ե ր ը ՝ ի ր ե ն ց ի ս կ ա կ ա ն դ ո ւ յն ե ր ո վ ։
0 . սԵՌԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԲԱՑԵՐԸ
Ս ա ե վ ւա ն ո ս Ե ր ե ց ի պ ա տ մ ա գ ր ո ւթ յ՛ո ւն ը , իր ղ ր ա կ ա ն հ ա տ կ ա ն ի շ ն ե ր ի հ ե տ մ ի ա ս թ ։, ո ւն ի մ ի ք ա ն ի հ ի մ ն ա կ ա ն բ ա ց ե ր ։ Ա յն տ ե ղ կա ն ա յն ՛պ ի ս ի ն կ ա ր ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , ո ր ո ն ց ի ր ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ն ա ք ն ն ա դ ա տ ա կ ա ն վ ե ր լո ւ ծ ո ւ թ յա ն չ] ։ ե ն թ ա ր կ ե լ , չի բ ա ց ա տ ր ե լ և չի լ ո ւ ս ա բ ա ն ե լ պ ա տ ա հ ա ծ դ ե պ ք ե ր ի պ ա տ ճ ա ռ ն ե ր ն ո ւ հ ե տ և ա ն ք ն ե ր ը ։ Ի բ ր և լո կ ա կ ա ն ա տ ե ս և կ յա ն ք ն կ ա ր ա գ ր ո ղ , ն ա չի զ ա ն ա զ ա ն ե լ և
ս տ ո ։ ղ ե լ կ ա ր և ո ր փ ա ս տ ե ր ն ա ն կ ա ր և ո ր ի ց ե ե ր բ ե մ ն էլ ի ր լ ս ա ծ հ ր ա շ ա գ ո ր ծ ա վ ա ն դ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն հ ա վ ա տ է ը ն ծ ա յե լ , մ ո ռ ա ն ա լո վ ի ր պ ա տ մ ա բ ա ն ի կ ո չ ո ւ մ ը , ո ր ն յո ւ թ ե ր կ ա - ։ւ ո ։ց ե /ի ս պ ե տ ք է տ ւվ յա լն ե ր ը խ ն ա վ էք ո վ ո ւ
ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ե լ , բ ա ղ դ ա տ ե լ ո ւ զ ձ ա հ ա տ ե լ, պ ե տ ք է ք ն ն ա դ ա տ ա բ ա ր ս տ ո ւգ ե լ և կ ա զ մ ե լ ն ր ա ն ց ի ց մ ի ի ն ք ն ո ւ ր ո ւ յն ա մ բ ո ղ ջ ո ւ թ յո ւ ն , ո ր ի ա ն ո ւ ն ն է պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն և ո ր ի ն պ ա տ ա կ ն է ն շ մ ա ր տ ո ւ թ յո ւ ն ը :
Պ ի տ ի ն շ ե լ , ս ա կ ա յն , ո ր ն մ ա ն ա վյսճւդա - կ ա ն է ջ ե ր ը ձ ե ռ ա գ ր ո ւ մ մ ի - ե ր կ ո լ պ ր ա կ 'են կ ա զ մ ո ւ մ և ե բ բ ե ք չ ե ն ն ս ե մ ա ց ն ո ւ մ նրա պ ա տ մ ո ւ թ յա ն /ա ւշոր ն շ ա ն ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր իր բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յա մ բ հ ա ր ո ւս տ , բ ա զ մ ա զ ա ն տ ե ղ ե կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր է տ ա լի ս , ի ն չ պ ե ս դ ի տ ե լ ե ն ք , թ ե ՛ Ի ր ա ն ի շ ա հ ե ր ի , թ ե ՛ ա ղ վ ա ն ն ե ր ի , թ և ' ՛վ ր ա ց ի ն ե ր ի և թ ե ' լո ս ե ր ի պ ա տ մ ո ւթ յա ՝'։ մ ա ս ի ն ։
7 . ՅԵՌԱԴԻՐՐ. ՈՐՊԵՍ ԴԼԽԱ-ԼՈՐ ԱՂՐՅՈԻՐ ՆՈՐ-ՋՈ1«ՂԱՅԻ ՊԱ ՏՄ Ո ՒԹ ՅԱ Ն
Ա ր ձ ա ն ա գ ր ե ն ք մ ի կ ա ր և ո ր հ ա ն գ ա մ ա ն ք ե ս ։ Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ցի ա ր ժ ե ք ա վ ո ր ձ ե ո ա գ ի ր պ ա տ մ ո ւ թ յո ւ ն ի ց ա մ ե ն ա լա յն չ ա փ ո վ օ գ տ վ ե լ
է Ն ո ր -Ջ ո ւղ ա յ ի պ ա տ մ ա գ ի ր ՝ Հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն Տ ե ր - Հ ո վ հ ա ն յա ն ց ը ։ Բ ա ց ե ՛ք ն ր ա "Պ ա տ մ ո ւ- թ ի մ ։ Ն ո ր - Ջ ո ւ ղ ա յո լօ ( տ պ . ն ո ր - Ջ ՛ո ւ ղ ա ,
1 8 8 0 թ . ) ՛ե ր կ հ ա տ ո ր պ ա տ մ ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը ե
ա յն տ ե ղ պ ի տ ի գ տ ն ե ք բ ա զ մ ա թ ի վ է ջ ե ր , ո ր ո ն ք ի ր ե ն ց բ ո ՛վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յա մ բ կ ա ռ ո ւ ց
վ ա ծ ե ն Ս տ ե փ ա ն ո ս ի ձ ե ռ ա գ ր ի փ ա ս տ ա կ ա ն տ ւէ յա լն ե ր ի վ ր ա ։ Ա յն տ ե ղ պ ի տ ի ՛կա րդա ք
ն ա և ա մ բ ո ղ ջ ա կ ա ն հ ա տ վ ա ծ ն ե ր , ո ր ո ն ք ն ո ւ յ
ն ո ւ թ յա մ բ ք ա ղ վ ա ծ ե ն Տ ե ր Ս տ ե փ ա ն ո ս ի ձ ե ռ ա գ ր ի ց ։ Ա յդ մ ա ս ի ն խ ո ս տ ո վ ա ն ո ւ մ ՛է հ ե ն ց
ի ն ք ը ' պ ա տ մ ա գ ի ր Հ ա ր ո ւ թ յո ւ ն Տ ե ր - Հ ո վ հ ա ն ֊
յա ն ց ն ի ր ռ Պ ա տ մ ո ւթ ի ւն Ն ո ր - Ջ ո լղ ա յո ւ » ա շ
խ ա տ ո ւ թ յա ն Ա հ ա տ ո ր ի 3 - ր դ է ջ ո ւ մ ը ն գ - ղ ծ ե լո վ հ ե տ և յա լ տ ո ղ ե ր ը ,
V . . . Ա ռ ա ւե լ ս ա տ ա ր ո ղ ն ի մ ո ւ մ ձ ե ո ճ ւա ր ֊ կ ո ւթ ե ա ն ե ղ և տ ետ ր ա ՛կ մ ի գ ր ե ա լ ի Տ է ր
Ա ա ե վ ։ա ն և ո ս ք ա հ ա ն ա յէ ի գ ե ղ ջ է ն Հ ա զ ա ր - ջ ր ի բ ո յ գ ա ւա ռ ի ն Փ ՚է ր ի ո լ , զ ո ր գ տ ի ի գ ը ր -
ք ա տ ա ն Ա մ ե ն ա փ ր կ չե ա ն վ ա ն ի ն ։ էր ա յն պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն , ո ր պ ա ր ո ւն ա կ է ր յի ն ք ե ա ն զ յա ջ ո ր դ ո ւ թ ի ւ ն թ ա ղ ա ւո ր ա ց ն պ ա ր ս ի ց
յե ր կ ր ո ր դ V։ ա հ ա բ ա ս ա յ ս կ ս ե ա լ ց է օ թ վ ւս լի խ ա ն Զ ա ն ց ի , զ հ ա ր ս տ ա հ ա ր ո ւթ ի ւն ս գ ա ւ ա . ռ ի ն Փ է ր ի ո յ , ղ պ ա տ մ ո ։ թ ի ւ ն ս զ ա ն ա զ ա ն մ ա ս ն ա ւ ո ր ա ց ո ր ք ճ դ ն ա կ ե ա ց ա ռ ա ք ի ն ո ւ- թ ե ա մ բ հ ր ա շ ա գ ո ր ծ հ ա մ բ ա լե ց ա ն ի Փ է -
ր ի ա , ը ն դ ո ր ս և հ ա մ ա ռ օ տ ե ա ւ յի շ ա տ ա - կ ո լթ ի ւն ի ն չ զ ա ր կ ա ծ ի ց ն Ջ ո ւ ղ ա յո ւ ։Ս կ ի զ բ ն պ ա ա մ ո ւթ ե ա ն ն ա յն ո ր ի կ է ր ի շ ի • ն ո ւթ ե ն է Ս ո ւր բ Ա ս տ լա ծ ա ծ ն ի վ ա ն ա ց ն Հ ա . զ ա ր ջ ր ի բ ո յ ի 1 1 1 4 ( 1 6 6 5 ) թ վ ա կ ա ն ի Հ ա
յ ո ց , ո ր ա ււս ր տ ե ա լ լի ն Էր ց 1 2 6 3 ( 1 8 1 4 թ . ) : Ո ճ պ ա ա մ ո ւթ ե ա ն ն Էր բ ա զ մ ա բ ա ռ և սա -կ ա լի մ ա ս տ . յո ր մ է ը ն ա ր ա ն օ ք ք ա ղ ե ա լ զ ե - տ ՚ե ղ ե ց ի յի մ ո ւ մ պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն զ ն ի ւթ ս ի ւ ֊
ր ա ք ա ն չի լր գ լ խ ո յ պ ա ա շ ա ճ ա լո ր . և ո լր ա - ն օ ր ի մ էջ բ ե ր ի զ ն ո ր ա բ ա ն ս ի վ կ ա յո ւ - թ ի ւ ն , ո չ ա ռ ա ն ց ս ր բ ա գ ր ո լթ ե ա ն թ ո ղ ի ,
ղ ա լե լո ր դ կ ր կ ն ա բ ա ն ո ւթ ի ճ ւս ն յա պ ա ւ ե լո վ ' և զ բ ո ւ ն ի մ ա ս տ ն պ ա հ ե լո վ ա մ բ ո ղ ջ ։ Զ ա - մ ե ն ա յս ։ շ ա ր ա դ ա ս ո լթ ի ւն ս ն ի ւթ ո ց ա յս ր
պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն ' ո չ գ ր ե ց ի ա ռ ա ն ց ք ա ջ խ ե լա մ ո ւ տ ւ ի ն ե լ ո յ հ ա լա ս տ ի ա պ ա ց ո ւ ց ո ւ - թ ե ա ն ց ն ո ց ի ն . ք ա ղ ե լո վ յա ղ բ ե ր ա ց ' և
բ ա ղ դ ա տ ե լո վ ը ն դ ա յն պ ի ս ի հ ն ո ւ թ ե ա ն ց ' զ ո ր ո ց ս տ ո լգ ո ւ թ ե ն է ո չ էր մ ա ր թ ե ր կ բ ա յո լ . թ ի ւ ն ի ն չ ո ւ ն ե լյ) ։
30 Է ջ մ ի ա ծ ի ն
Իր պ ա տ մ ՛ո ւթ յա ն Ա հ ա տ ո ր ի 2 2 6 ֊ր դ է շ ո ւմ Տ ե ր ֊Հ ո վ ՞ ա ն յա ն ց ը ն ո ւ յն պ ե ս ա ր ձ ա ն ա գ ր ե լ է .
■Չ .չա րունա կութ իւն պ ա ա մ ո ւթ ե ա ն ս դ ր ե ց ի Հ ե տ և ե լո վ բ ա ն ի ց ս Տ ե ր Ս տ եփ ա նՀւոս պ ա տ մ ա բ ա ն ի , ա ռ ե ա լ ի ԼոՐՐոՐ դ Դ ւխ ո 1 պ ա տ մ ո լթ ե ա ն ն ս ո րա ց կ է ս ն հ ի ն գ ե ր ո ր դդ լխ ո ք ն . է ջ 4 9 --- ց 6 5 յ յ ,Ա ■էելի ց ա յտ ո ւ ն գ ա ղ ա փ ա ր կ ա զ մ ե լո ւ հ ա
մ ա ր * հ ա մ ե մ ա տ ա կ ա ն մ ա ն ր ա կ ր կ ի տ ք ն ն ո ւ թ յա ն ե ն թ ա ր կ ե ց ի ն ք Տ ե ր Ս տ ե փ անուսի ձ ե ռ ա գ ի ր մ ա տ յա ն ը Տ ե ր - Հ ո վ հ ա ն յա ն ց ի "Պ ա տ մ ո լ- թ ի ւն ն ո ր ֊Ջ ո լղ ա յո ւս ե ր կ հ ա տ ո ր ա շ խ ա տ ո ւ թ յա ն հ ե տ ։ Ս տ ո ւգ ո ւմ ի ց պ ա ր զ վ ե ց , ո ր Ն որ - Ջ ո ւ ղ ա յի պ ա ա մ ա դ ի ր ն օ գ տ վ ե լ է Ս տ ե փ ա ն ո վ
Ե ր ե ցի ձ ե ռ ա գ ր ի հ ե տ և յա լ է շ ե ր ի ց . 2 3 , 2 4 .2 6 ----3 0 . 4 9 , 6 5 — 6 7 , 6 Տ — 8 0 . 8 1 — 1 0 8 , 1 1 11 1 2 , 1 1 5 — 1 1 8 , 1 1 9 — 1 2 4 , 1 2 6 — 1 3 1 , 1 3 2 ֊1 4 3 , 1 4 4 — 1 5 0 , 1 5 1 — 1 6 0 , 1 6 1 --- 1 6 8 , 1 6 9 ֊1 8 0 , 1 8 1 — 1 9 2 , 1 9 3 — 2 0 5 , 2 1 1 — 2 2 1 , 2 2 2 — 2 2 7 , 2 2 8 — 2 5 3 , 2 5 4 , 2 6 7 — 2 7 9 , 2 8 4 . 2 8 5 . 3 3 9 — 3 5 1 , 3 5 3 — 3 7 0 .
Ա յս տ ե ղ ա ռ ա ջ բ ե ր ե ն ք ն ա և Տ ե ր -Հ ո վ հ ա ն - յա ն ց ի « Պ ա ա մ ո լթ ի ճ ։ Ն ո ր ֊Ջ ո լ ղ ա յո լ ո ա շ խ ա տ ո ւ թ յա ն ա յն է ջ ե ր ը , ո ր ո ն ք ն ո ւ յն ո ւ թ յա մ բ ք ա ղ վ ա ծ ե ն Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ի ձ ե ռ ա գ ր ի ց .2 3 5 , 2 3 6 , 2 8 4 , 3 2 9 , 3 3 0 , 3 3 1 , 3 3 9 , 3 4 3 , 3 4 5 , 3 7 4 և 3 7 5 ( Ա հ ա տ ո ր ) , և 6 4 , 6 5 ( Բ հ - ս . տ ո ր ) * ,
8 . ս հ Ռ Ա Գ Ի Ր Մ Ա Տ Յ Ա Ն Ի ԲՈ ՎԱ Ն Դ Ա Կ Ո Ւ Թ ՅՈ Ւ Ն Ը
17-ՐԴ և 1 8 - ր դ դ ա ր ա շ ր շ ա ն ն ե ր ի պ ա տ մ ո ւ թ յա ն է շ ե ր ն ո ւս ո ւմ ն ա ս ի ր ե լո ւ հ ա մ ա ր շ ա տ կ ա ր և ո ր է Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ցի մ ա տ յա ն ի բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւթ յա ն ց ա ն կ ը , ո ր ի ա մ բ ո ղ ջ ա կ ա ն պ ա տ կ ե ր ն է հ ե տ և յա լը .
Ս.. Ս ա կս շ ի ն ո ւթ ե ա ն վ ա ն ի ց ն Ա ս ա լա _ ծ ա ծ ն ի ։
Ի . Ս ա կս ա ւե ր մ ա ն վ ա ն լո ց ն և տ ա ռ ա պ ա _ ն ա ց ն ք ր ի ս տ ո հ է ի ց ,
՛Ի. Ս ա կս բ ա ռ ն ա լո ւ , մ ո լղ ա դ ա յի ն ։հ . Ս ա կս թ ա դ ա լո ր ո լթ ե ս ւն Շ ա հ Ս ո ւլթ ա ն
Հ ո ւ ս է ն ի ն ,Ե . Ս ա կ ս ա պ ս տ ա մ բ ե լո յ ա ղ ո ւ ա ն ի ց ն ի
թ ա գ ա լո ր է ն ,
Զ ՛ Ս ա կ ս թ ա գ ա ւո ր ո ւթ ե ա ն ա ղ ո ս ս ն ի ն I։ ա պ ս տ ա մ բ լ օ ո ի ց ն ։
կ . Ս ա կ ս ս \ո ւր [ռ ա շ ո յն Ւ օ մ ա յի և ս ք ա ն - չ ե լե ա ց ն ն ո ր ա }։
Ը . Ս ա կ ս գ ա լո յ Ֆ ր ի տ ո ն խ ա ն ի ն ի վ ե ր ա յ ա ղ ո ւ ա ն ի ց և կ ո տ ո ր ե լո յ ղ ա զ գ ս հ ա յ ո ց չո ր ս գ ե օ ղ ս .
Ս ա կ ս թ ա գ ա լո ր ո լթ ե ա ն Շ ա հ Ա յո ա . ֆ ի ն ,
Ժ . Ս ա կս թ ա գ ա ւո ր ո ւթ ե ա ն ն ա ւո ր ի ն և մ ա հ ո ւ ն ո ր ա }։
Ժ Ա . Ս ա կս ո լր ա ն ա լո յ ք ր ի ս տ ո ն է ի ց ն ՝ ի գ ա ւա ռ ն Բ ո լբ վ ա ր ի ։
Ժ Ր . Ս ա կս ը ս պ ա ն մ ա ն Նա դ ր ի ն և թ ա գ ա - ւո ր ո ւթ ե ա ն Ա տ ը լ շ ա հ ի ն ։
< 1 4 : Ս ա կս ա պ ս տ ա մ բ ե լո յ լօ ո ի ց ն և ա ւ ե ր - մ ա ն ե ր կ ր ի ։
• № . Ս ա կս գ ն ա լս յ Ա զ ա թ խ ա ն ի ն ի Փ է ր ի ■Բ ա մա զա ն։
. Ս ա կս կ ր կ ն ա կ ի գ ա լո յ Ա զ ա թ խ ա ն ի ն իյԱ ս պ ա Հ ա ն ։
Ժ Ջ . Ս ա կս գ ա լո ւ Հ ա ս ա ն խ ա ն ի ն և ս ո վ ո յն մ ե ծ ի ,
Ժ է . Ս ա կս թ ա գ ա ւո ր ո ւթ ե ա ն Ք ա ր ի մ խ ա ն ի ն ,
ւ}՝!՝.. Ս ա կս հ ո ւծ ա կ ա ն ի բ ն ո ւ թ ե ա ն Ք ա ր ի մ թ ա գ ա ւո ր ի ն և վ ւս ս ն ա պ ս տ ա մ բ լ „ . ռ ի ց ն ։
Ժ Թ . Սա կ ս մ ա հ ուն Ք ա ր ի մ խ ա ն ի ն Կ խ ա ն գ ա ր ո ւ մ ն թ ա գ ա ւո ր ո ւթ ե ա ն ն ո . ր ա յ ,
/ ' . Ս ա կս ի շ խ ա ն ո ւթ ե ա ն Ա լի Մ ո ւր ա տ խ ա ն ի ն և վ ա ս ն ա պ ս տ ա մ բ ո ւ թ ե ա „ ն ո ր ա } ։
Ի Ա . Յ ա ղ ա գ ս դ ն ա լո յ Ա լի Մ ո ւր ա դ խ ա ն ի ն ի Խ ա մ ս ա յ և ը մ ր ո ն ո ս 1 ն Զ / / " ն վ ա ր ի ն ,
Ի Բ . Ս ա կ ս գ ա լո ւ կ ի ն ա ղ ի խ ա ն ի ն և դ ե ֊ ր ե լ ո յ կ ո ւ ս ի ց ն ,
Ի Գ . Յ ա ղ ա գ ս ,լձ ա լո յ Ա լի Մ ո ւր ա տ խ ա ն ի ն ի Շ ի ր ա զ և ա ռ ն ե լ բ ե ր ք ն Շ ի ր ա գ ո յ ,
I Վ ա ս ն դ ն ա լո յ Ա լի Մ ո ւր ա դ խ ա ն ի ն ի
Բ՜Է հ րա ն և վ ա ս ն մ ա հ ո ւն ն ո ր ի ն ։Ի Ե . Ս ա կ ս գ ա լո յ Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ի ն ե ր ք ի ն ի
ի ք ա ղ ա ք ն Ա ս պ ա հ ա ն ։
1 ՚Զ • Յ ա ղ ա գ ս մ ե ծ ի ն ե ղ ո լթ ե ա ն ց ն զ ո ր ս Կ ր ե ց ի ն ա զ դ ն հ ա յո ց և ։{ բ ա ց ի ձ ե - ռ ա ն է Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ի ն ։
Ի է . Վ ա ս ն գ ա լո յ Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ի ն ի դ ե օղ ն Ս ա ն կ ի բ ա ր ա ն ։
Ի Ը . Ս ա կս գ ա լո յ Ջ ա ֆ ա ր խ ա ն ի ն ի յԱ ս - պ ա հ ա ն և ս պ ա ն մ ա ն Բ ա ղ յ։ խ ա ն ի ն ։
Ի Р . Յ ա ղ ա գ ս գ ա լո յ Մ ա հ մ ա տ խ ա ն ի ն ի յՍ , ս պ ա հ ա ն և դ ա ր ձ ն Ջ ա ֆ ա ր խ ա ն ի ն ,
/,. Վ ա ս ն ե ր ր ո ր դ ա ն գ ա մ գ ա լ ո յ Մ ա հ ֊ մ ա տ խ ա ն \ի ն ] , ո ր և ք շ ե ա ց Հ ա յո ց ա զ գ ն ո ր էի ն ի գ ա ս ս ո Տւ Բ ա ր վ ա ր ի , տ ա ր ա լ ի Թ ե հ ր ա ն ,
“ • Տ * Ր - Հ ո վ հ ս ս , ա ն ց ը ձ ե ո ա գ ի ր մ ա ա բ ս ն ի ց մ ե ք բ ե ■
ր ո ս է ն ե ր ա ն ե չի ս ա ե ղ - տ ե ղ փ ո խ ե լ ք բ ա ռ ե ր ը և չի
պ ա հ պ ա ն ե լ բ ն ա գ ր ի հ ա ր ա զ ա տ ո վ ձ ր ,
Ь Я 1Г Ի II 1Г I- 1,
Լ Ա . Ս ա կս գ ա լո յ Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ա ր ա պ ի ն
ի ք ս ւղ ա ք ձ Ա ս պ ա հ ա ն , ի վ ե ր ա ;
Ջ ա ֆ ա ր Ղոկ ի խ ա ն ի ն և դ ա ր ձ ն ն ո .
Ր ա 1 '
1.1՝. Յ ա ղ ա գ ս ս ք ա ն չ ե լե ա ց ն Ա ս տ ծ ո յ յւր ե .
ղ և ձեւււսմր ա ռ ն մ ի ո յ Ա ր զ ա ն ա ֊
քւունւ
/.’/՛• Վ ա ս ն ս ք ա ն չ ե լ \ե ]ա ց ն որ ե ղ և ի դ ե օ դ ն
Հ ա ղ ա ր շ ր ի պ ի խ ո ն ա ր հ ե ա լ վ ա .
ն ա ց ն է
Լ Դ . Ս ա կ ս ա գ ա տ ո ւթ ե ա ն Ղ ա տ ա մ ի ն ձ ե - ո ա մ ր Ս ր ր ո յն Ս ւսրգսի զ օ ր ա վ ա ր ի ն ՛
ԼԿ . Յ ա ղ ա գ ս լա ր ս ն ե լո ^ ճ գ ն ա լո ր ի ն ո ր Էր Ի /ե ր ի ն Տ , Ք է ի ղ ո յ ,
' л ' ՚Լ ա ս ն մ ե ծ ի ս ո վ ո յն ւլոր կ ր ե ց ա ք ի ժ ա մ ա ն ա կ ս Մ ա հ մ ա ա խ ա ն ն ե ր ր ի - ն ո յն ,
1.Է. Ս ա կ ս մ ա հ ո ւն Ջ ա ֆ ա ր [ս ա ն ի ն ե ա յլ ն ։
/У.1. Յ ա դ ա դ ս գ ա լո յ Մ ա հ մ ա դ խ ա ն ի ն ի վ ե ր ա յ բ ե ր ե ի ն Շ ի ր ա ղ ո յ և դարձՏւ ն ո ր ա յ »
Լ ք *. Վ ա ս ն խ ր ա ա ք ա հ ա ն ա յի ց և ա ռ ա ջ , ն ո ր դ ա ց ժ ո ղ ո վ ր դ ո ց ։
Խ . Ս ա կս (ն ո ր ո գ ո ւթ ե ա ն ս [ ո ։ր ] բ Ա ս տ ո ւա - ծ ա ծ ն ի վ ա ն ա ց ե կ ե ղ ե ց ո յն ։
9 . ս հ Ռ Ա Դ Ի Ր Մ Ա Տ Յ Ա Ն 1 ՛ ԼԵ.9.ՈԻՆ
Չ ն ա յա ծ ձ ե ռ ա գ ր ի լե զ ո ւ ն գ ր ա բ ա ր Է և հ ա մ ե մ վ ա ծ Է տ ե ղ ա կ ա ն և օ տ ա ր բ ա ռ ե ր ո վ , չ ն ա յա ծ և ն ր ա ն , ո ր ք ե ր ա ՛կ ա ն ա կ ա ն , տ ա ռ ա կ ա ն , կ ե տ ա դ ր ա կ ա ն ա ն հ ա մ ա ր ս խ ա լն ե ր կ ա ն , բ ա յ ց պ ա տ մ ա գ ր ո լթ յո մ ե ը գ ր վ ա ծ Է շ ա տ պ ա ր զ , մ ա ա չե /ի հ ա յե ր ե ն ո վ և ը ն դ հ ա ն . ր ա պ ե ս կ ա ր դ ա ց վ ո ւ մ Է հ ե տ ա ք ր ք ր ո ւ թ յա մ բ ո ւ ա ռ ա ն ձ ի ն հ ա ճ ո ւ յք ո վ ։
Ա յլև ս ժ ա մ ա ն ա կ ն Է , ո ր ա յս ա ր ժ ե ք ա վ ո ր պ ա տ մ ա գ ր ի թ ա ն կ ա գ ի ն ձ ե ռ ա գ ի ր ն ի ր ա մ բ ո ղ ջ ո ւ թ յա մ բ հ ա ն ձ ն վ ի տ պ ա գ ր ո ւ թ յա ն , ո ր ո վ հ ե տ և դ ա մ ի ա յն պ ի ս ի կ ա ր և ո ր ա ղ բ յո ւ ր Է, " Ր Ւ ր հ ի մ ն ա կ ա ն գ ծ ե ր ո վ շ ա տ ո ւշ ա գ ր ա վ Է- չ ե ր է լո ւ ս ա բ ա ն ո ւ մ ո չ մ ի ա յն հ ա յ , ա յ լ թ ե ' Ի ր ա ն ի , թ ե ' վ ր ա ց , թ ե ՛ լ ո ռ և թ ե ' ա ղ վ ա ն <///- ղ ո վ ո ւր գ ն ե ր ի պ ա տ մ ա գ ր ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր ։
1 0 . Պ Ա Տ Մ Ա Գ Ր Ի ՇԻՐԻՄ ք)
Ա ն ց ե ք Ս պ ա 'ա ն ի Փ ե ր ի ա գ ա վ ա ռ ը և կ ա ն դ Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ,, , Հ ռ ղ ա 1 ,ո ւ յտ ի վ րա դ ր վ ա ծա ռ ե ք հ ա յա բ ն ա կ Հ ա գ ա ր ջ ր ի ր գ յո ւ ղ ի գ ե ր ե գ ֊ է մ ի ա ն պ ա ճ ո ւ յճ ք ա ր , ո ր ի ճ ա կ ա տ ի ն ք ա ն -մ ա ն ա տ ա ն ը , ուր հ ա ն գ չ ո ւ մ է պ ա տ մ ա գ ի ր դ ա կ վ ա ծ է հ ե տ և յա լ տ ա պ ա ն ա գ ի ր ր .
« Ա Յ Ս I; Շ Ի Ր Ի Մ ԵԻ Դ Ա Մ Բ Ա Ր Ա Ն ,
Դ Ա Ր Ա Պ Ա Տ Ո Ի Է Ր Յ Ո Յ Ժ Մ Թ Ո Ի Ր ֊Ե Ա Ն ,
Հ Ո Ղ Ա Խ Շ Տ Ի Հ Ա Ն Գ Ս Տ Ա Ր Ա Ն ,
'Ի Վ Ճ Ռ Է Ա Ս Տ11ԻԱ Ծ Ո ԻԲ -ԵԱ Ն,
Դ Ա Ռ Ն Ա Լ 'Ի ՀՈԴ. Ո Ի Ս Տ Ի Ա Ռ Ա Ն ,
’ /> Ս Ա ՀՄ Ա Ն ԷՍ Ո Չ Ո Ք Դ Ա Ռ Ա Ն ,
Ն Ա Խ Ա ՀՕ Ր Է Ն Ո Ր Ք Ս Ե Ր Ե ՅԱ Ն ,
Ա Ս Տ Ա Մ Փ Ո Փ ԵԱ Լ Ծ Ե Ր Ք Ա Հ Ա Ն Ա Յ Ն
Ս ՏԵ Փ Ա Ն Ո Ս ԳՈՐԾՈՎ Ո Ւ Ն Ա Յ Ն ,
ԷՐ Ս Ա 3 Վ Ա [Ր-\Ս Ո ԻՆ Ն Չ Ո Ր Ս Ա Մ Ե Ա Ն ,
Ո Ր Փ Ո Խ Ե 8 Ա Ի Յ Ո Յ Ս Ն Ա Մ Ե Ն Ա Յ Ն ,
'Ի Թ Ո Ի Ա Կ Ա Ն Ի Ս Հ Ա Յ Կ Ա Զ [Ե ]Ա Ն
Ռ .Մ .Կ .Բ . Լ Ր Մ Ա Ն ( 1 8 1 3 թ . ի ,
I I . Ա Ն Տ Ի Պ Է Ջ Ե Ր ւ1ՏԵՓԱ ՆՈՍ ԵՐԵՑ1* Դ Ր Ա Կ Ա Ն Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն Ի Ց
Ս տ ե փ ա ն ո ս Ե ր ե ց ի լ ե զ վ ի , ո ճ ի և պ ա տ մ ա
գ ր ո ւ թ յա ն ա ր վ ե ս տ ի մ ա ս ի ն ա վ ե լի ց ա յտ ո ւ ն
գ ա ղ ա փ ա ր տ ա լո ւ հ ա մ ա ր , ա յս տ ե ղ նրա
պ ա տ մ ա գ ր ք ի ց ա ււա չ բ ե ր ե ն ք հ ե տ և յա լ ա ն
տ ի պ կ տ ո ր ը •
« Վ Ա Ս Ն Թ Ա Գ Ա Ի Ո Ր Ո Ի Թ Ե Ա Ն Ն Ա Դ Ր Ի Ն ԵԻ Ս Պ Ա Ն Մ Ա Ն ՆՈՐԱ
Ե լ ե զ և յս ր ժ ա մ ա ի ր ե ա ց յԱ ս պ ա հ ա ն ք ա ղ ա ք ի ն Բ ՚ա հ մ ա զ խ ա ն ն և Բ ՚ա հ մ ա զ ղ ռ ւ լի խ ա ն ն որ է Ն ա դ ր ն ի թ ո լա կ ա ն ։, ւթ ե ա ն յ Ա ,
է Ջ 1Г Ի 1Լ ս Ի Ն 1 И 5 3
« Ո ՛Ր Ն ՈՂԲԱՍ 8 Ո ԻՔր ա մ ե ա ն Ռ Ճ Հ Ւ .ի ն ( 1 7 3 0 թ . ) և Ն ա ղրհ տ հ -սսւնէր օր յա լո ւ ը Ւ ա հ մ ա զ /ս ա ն ն ի գ ի ֊
նա րբուձւս և ի ա ռ ա ս պ ե լա բ ա ն ո լթ ի մ ւս պ ա ղ ե ա լ հ ր ա մ ա յե ա ց խ ո ր ա մ ա ն կ և օ ձ ա -
բ ա ր ո յ Ն ա դրն ա յն զ օ ր ա ց ի ւր ո ց ս պ ա ն ա ֊ ն ե լ զ ն ա ] ' որ և հ ա ր ի ն բ ա լի ս տ ր ա ւ9 զ կ ո լշ տ
Թ ա հ մ ա զ խ ա ն ի ն ո ր ի մ ի լս կ շ տ է ն թ ա ֊ ք ա ն ձ ե ա ց ։ Ե լ յե տ ս պ ա ն մ ա ն ս ո ր ա յ հ ա ն - գ ա ն ա կ ե ա ց զ զ օ ր ս ի ւր ի գ ն ա լ ի վ ե ր ա յ զ օ ր ա ց ն օ ս մ ա ՛ն ց ո ւն ' ի գ ա ս ս ռ ն Ք ր մ ա ն շ ա -
հ ո ւ, ք ա ն զ ի զ օ ր թ ն օ ս մ ա ն ց ո ց ն ե կ ե ա լ էի ն ի գ ա ւա ռ ն Ք ր մ ա ն շա հ ո լՕ ։
Տ ե ր Ս տ եվւա նոււի գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն մ ե ջ ո ւ ր ո ւ յն տ ե ղ ե ն գ ր ա վ ո ւմ ն ա և բ ա ռ ա ր ա ն ը , "Շ ա ր ա ղ ր ա ն թսր, 1ГՏ ա ղ ա ր ա ն օ ը և ա յ լ ե ր կ ե ր ։ Նրա գ ր ա ծ տ ա ղ ե ր ը ն շո ս ք ե ն ի ր բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ա կ ա ն ձ ի ր ք ի մ ա ս ի ն ։ Ա յգ ո տ ա ն ա վ ո ր ն ե ր ի ց ո ւր ո ւյն ա ր ժ ե ք է ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւ մ « Ո ՛ ր ն ո դ - ր ւա ւցուք » խ որա գ ր ՚ո // տ ա ղ ը ։ 'հա Մ ա հ մ ա գ քսա նի բ ռ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն կ ա ր ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն է ՛ 1 8 7 5 թ վ ա կ ա ն ի ն ն ա հ ա ր ձ ա կ վ ո ւմ ւէ Ս պ ա հ ա ն ի Փ ե ր ի ա գ ա վ ա ռ ի ա ն օ գ ն ա կ ա ն գ յո ւ ղ ա ց ի ն ե ր ի վ ր ա , գ ր ա վ ո ւմ է ն ր ա ն ց ե զ ն ե ր ն ո ւ
ո չխ ա ր ն ե ր ը , կ ո ղ ո պ տ ո ւ մ ց ո ր ե ն ի ա մ բ ա ր ն ե ր լ։ և ժ ո ղ ո վ ր դ ի մ ե ծ մ ա ս ը տ ա ր ա գ ր ո ւմ է Պ ա ր ս կ ա ս տ ա ն ի խ ո ր ք ե ր ը ։ Ա հ ա ՛ տ ա ղ ի ա մ ր ո ղ ջ ա ֊ կ ա ն պ ա տ կ ե ր ը ,
9 . Հ ի ն ժ ա մ ա ն ա կ պ ա տ ե ր ա ղ մ ա կ յս ն գ ո ր ծ ի ք , ո ր ո վ
ն ե տ ե ր % բ ա ր ե ր է ի ն ա ր ձ ա կ ո ւ մ թ շ ն ա մ ո լ վ ր ա ։
а Ա ր դ ո ՛ր ն ո ղ բ ա ս ց ո ւ ք 'Ջ ջ ո կ ո վ ո չ /ս ա ՛ր ս ն մ ե ր զ ո ր ւս ս ս ր ա ռ ի ն , Բ՜է ա յս ' ո ր թ ա ն ի կ ա ր օ ա մ ն ա ց ա ք . Զ ա մ բ ա ՚ր ս ն ց ո ր ե ն ո յ ' զ ո ր կ ո ղ ո պ տ ե ց ի ն , Ր ՚է ա յս ' որ հ ա ց ի կ ա ր օ ս ։ ւք ն ա ցա ք ։
Ա րդ ո րն տ ո չոր ես ցո ւք Ջա րւոորա յ ։ւ մ ե ր ' զ՛որ հ ն ձ ե ց ի ն ,Թ է ա յս ' ո ր հ ա ս կ ա ք ա ղ ի կ ա ր օ ս ։ մ ն ա ց ա ք . Ո ՜ր ն մ ո ր մ ո ք ե ս ց ո ւ ք 'Ջ ս ա ՚յ լ ս մ ե ր ' զ ո ր ա յր ե ց ի ն ,Ւ է ա յս ' ո ր կ ա լի կ ա ր օ ա մ ն ա ց ա ք ։
Ա ր դ ո ՛ր ն ա շ խ ա ր ե ս ց ո լք ' Ջ գ ե ղ ե ց կ ա յա ր մ ա ր ե կ ե ղ ե ց ի ս մ ե ր ' զ ո ր
հ ր դ ե հ ե ց ի ն , Բ ՚է ա յս ' որ ժ ա մ ի կ ա ր օ ա մ ն ա ց ա ք ։
Ա ր դ ո ՛ր ն տ ո ւ ժ ե ս ց ո ւ ք 'Զ տ ո ւն ս մ ե ր ' ո ր ը ւ ի ր ո ց ե ա լ կ ա ն ,
ա յս ' որ բ ա ց օ թ ե ա յ ւԻնւսցա ք։Եւ զ ո ր ն կ ո ծ ե ս ո լք Զ մ ե ռ ե ա ՚ր / ն ' ո ր բ դ ի շ ա ա ե ա լ կ ա ն ,Ւ է ղ մ ե ղ ' ո ր բ կ ե ն ղ ա ն ւո յն մ ե ո ե ա լ ե մ ք ս
Ա յս պ ա ր զ , / ՛ա յց ււր տ ա ո ո լչ ո տ ա ն ա վ ո ր ը թ ա ն 1լա ղ ի ն մ ի վ ա վ ե ր ա գ ի ր է , ո ր ն ի ր բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յա մ բ ց ա յտ ո ւ ն ղ ա ղ ա վ ո ս ր է տ ա ֊
1ի ս Ս պ ա հ ա ն ի Փ ե ր ի ա գ ա վ ա ռ ի ղ յո լղ ա ց ի - Հէերի հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ձ ֊տ ն տ ե ս ա կ ա ն ծ ա ն ր դ ր ո ւթ յա ն և ժ ա մ ա ն ա կ ի ճ ո ր տ ա կ ա ն Հլա բ դ ե րի մ ա ս ի ն է
ԻԴ Ն Ա Տ ԻՈՍ Ս Ա Ր Կ Ա Վ Ա Գ Մ Ա Ր Տ Ի Ր Յ Ա Ն
№ № * № ո ա » м ш м ш * 1
«*
2 0 7 . Р ա ռ ա ս կ զ բ ո ւմ վ մ ն ո ւմ է վ . վ ա ր դ —
վոււ ՚ւ յ . վ ե ց — վ ի ց , վա թ սուն — վ ա թ ց օ ն , վ ե ղ ա ր — վիդ ուր , վսսւեա կ — վ ա ո ի ք , վ ի զ — վ է զ , վ ա նք — վ ի ւն ք , վ ա խ — վիւխ , վ ա խ ե
ն ա լ — վ ա խ ն ի լ , վ ա ղ ը — վ ի ս լ ր :2 0 8 . Բ ա ռա մ ի ջո ւմ վ մ ն ո ւ մ է վ . բ ո ւ ր վ ա ո —
վւրովոսւ, ժ ո ղ ո վ ե լ — ժ ա ղ վ ի յ — ն ո ս լվ ի լ , դ ա
ր ի վ ա յ ր — դ ա ր վ ա ր , սո վո ր Լ | — ս ա ր վ ի ) , խ ո ս -
ւոովա նել — խ ուսւլըվսւնիլ, դ ա ր ի վ ե ր — դուրվիր:
5 հղա ւիււիւու մ կ կ ա տ ա ր վ ե լ ս ո վ ո ր ե լ — ս ո ւր վի լ ր ւս и ի մ ե ջ . Ր եկ՛ել ՛է Հ - ի ը ա ո ա ջ։
2 0 9 . Р ш п ш վեր ջո ւմ վ մ ն ա մ է վ . հսււ — հ ա վ , ծ ո վ — ծ ա վ , կ ո վ — կ ո ւվ , ով — ա վ ,
բ ա ր ո վ — պ ա րուվ :
2 1 0 . ե ր կ ո ւ ուստ ր բա ռ ե ր ի մ ե ջ , ո ր ոն ք Հ ա յե ր ե ն հ ն չվ ո ւմ ե ն վ - Н . ր ա ո ա ս կ զ բ ռ ւմ բ ա ր
բ ա ռ ո ւմ վ դ ա ո ն ո ւմ է բ . վ ա ո օ դ — բա ր օղ (գ ո ր ծ ա ծ վ ո ւմ է և խ ի ս յ ) , վ ա տ թ ա ր — բ(ւդար:
5
2 1 1 . Բ ա ո ա ս կ ղ ր ո ս I տ բ ա ղ ա ձ ա յն ը դ ա ռ ն ո ւմ կ դ . տ ե ս ւսն ե լ — դ ի ս ն ի լ , տ ա պ ա կ ե լ —
ւ յա բզ ի լ , տ ա ն ե լ — դ ա ն ի լ , տ ա լ — դ ո ւլ ,տ ուն — դ ° ն , տ ա նձ — զ ո ւ ն ց , տ ա խ տ ա կ —
դ ա խ ղ ի ւք , տ ա ն ջ վ ե լ — ւյսւնջվիլ, տ ա ս ն — ■|ուսբ, տ ա ր ի — դա րա :
2 1 2 . Տա ) բ ա յը ա նորոշ դ ե ր բ ա յո ւմ ունի երկու ձ ե , ո ր ո ն ց երկուս ի մ ե ջ էլ հ ա վ ե լո ւմ
կ ա . տ ա լ — ուդի) (չշ փ ո թ ե լ ա տ ե լ — ա դ ի լ ֊ /г հ ե տ ), ո ր տ եղ ս կ զ բ ի ց ա վ ե լա ց ե լ է ո ւ , և կ ա մ
1. Շ ա ր ո ւ ն ա կ վ ա ծ ա մ ս ա գ ր ի 1 9 5 2 թ վ ա կ ա ն ի մ ա ր ո ի
ե / .9 5 .? թ վ ա կ ա ն ի փ ե տ ր վ ա ր ի ո ւ հ ո մ /ի ո ի Հ ա մ ա ր ն 4 -
է ՛ ի ՛
տ ա լ — դվ|իլ, ո ր տ ե ղ մ ի ջ ա մ տ ե լ Է վ բ ա ղ ա ձ ա յն ը ւ Ն ե ր կ ա ն լ ի ն ո ւ մ Է ո ւ դ ի լ ձ և ի ց — գ ո ւ - դ օ մ , ց ո ւ դ օ ս , դ ո ւ դ օ , կ ա տ ա ր յա լը ' դ վ ի լ ձ ե -
վ ի ց — դ վ ի ր , ի դ օ ր , դ վ ա ն ք , դ վ ա ք ,
դ վ ե ն :
2 1 3 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւ մ ա ն կ ա խ տ դ ա ո ն ո ւ մ Է
ւյ. հ ա ւ ա տ ս ւ լ — ա վ դ ի լ , պ տ ո ւ կ — բ ո լ դ օ ՚ք , գ օ - ւոի — կ ո պ ա , ո ւ տ ե ) — ո ւ դ խ , մ ա տ ա ն ի — մ ա դ ն ա , ը ն տ ր ե լ — ը ն դ ր ի լ :
2 1 4 . Բ ա ո ա մ ի ջ ո ս է խ ո ւ լ , թ ա վ բ ա ղ ա ձ ա յ ն ֊ն ե ր ի ց հ ե տ ո տ դ ա ո ն ո ւ մ Է դ , ս ա կ ա յն կ ա ն դ ե պ ք ե ր , ո ր տ ե ղ հ ն չ վ ո ւ մ Է ո ր պ ե ս և թ , հ ա տ
կ ա պ ե ս բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ս է . կ ո ւշ տ ----դ ՚օ շ դ ( գ ՚օ շ թ ) ,հ ա ս տ — հ ա ս դ ( հ ա ս ը ) , հ ր ե շ տ ա կ — հ ր ո շ - 1] ո ք ( հ ր ը շ թ ի լ ք ) , ս խ տ ո ւ - — ս ը խ դ ի լ ր ( ս ր } ս -
|» 1 4 ' ) , կ ա տ ա ղ ե լ--- ցա ւլդիլ , յ ս տ ա կ ---- ի լս -ւ)իւք, ն ս տ ե լ — ն ս դ ի լ ( ն ս թ ի լ ) :
2 1 5 . Բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ս ք ձ ա յն ա վ ո ր ի ց կ ա մ դ բ ա ղ ա ձ ա յն ի ց հ ե տ ո տ դ ա ո ն ո ւ մ Է դ . կ ա ր
կ ո ւ տ — դ ՚ւ ս ր ց օ ւ լ , հ ո տ — հ ի ւ դ , ն ա կ ա տ —
ջ ա դ ո ւ դ , մ ա տ ն — մ ո ւ դ , պ ա տ — բ ո ւ դ , հ ո - ղ ո տ — խ ի ւ դ ի ւ դ , ա դ տ — ի ւ ղ դ :
2 1 Տ . Ա ո ա ն ձ ի ն հ ի շ ա տ ա կ ո ւ թ յա ն ա ր ժ ա ն ի Է տ բ ա ղ ա ձ ա յն ի ա ն կ ո ւ մ ը հ ե տ և յա լ բ ա ռ ե ր ի մ ե ջ . մ տ ա ն ե լ — մ ը ն ն ի ) (կ ա տ ա ր յա լո ւ մ հ ա ն դ ե ս Է դ ա յի ս տ . մ դ օ ) , գ տ ա ն ե լ — կ ՚ը ն ն ի ) (կ ա տ ա ր յա լ ո ւ մ հ ա ն դ ե ս Հ դ ա լի ս տ . կ ’դ օ ) : Ա յս պ ա ր ա դ ա յի ն կ ր կ ն վ ո ւ մ Է հ ա ջ ո ր դ բ ա ղ ա ձ ա յն ը ։
Ր
2 1 7 . Բ ա ո ա ս ՚ր Ա ՚ո ս է չի պ ա տ ա հ ո ս է (տ ե ՛ս§ 1 9 6 ) ,
Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւ մ ե ր կ ո ւ ձ ա յն ա վ ո ր ն ե ր ի մ ի ջ և Ր
մ ն ո ւ մ Է ր. ա ր և — ա ր ի վ , ւսւերել — ա վ ի ր ի լ ,
շ ե ր ե փ — շիրիւի, ա ր օ ր — ա րուր, երինջ —
իր էն ջ , ծ ա ո ս ւ — ծսւրուվ, բ ե ր ե յ — պիրիւ,
բարւսկ — պ ա րիւք ;
3 4 1 9 5 3
2 1 8 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւմ ս կ զ բ ի ց կ ա մ վ ե ր ջ ի ց բ ա ղ ա ձ ա յն ի պ ա տ ա հ ե լի ս г մ ն ո ւ մ է г . ս ր Ր -
բ ե լ — ս բ ր փ ի լ , հ ե ր կ ե լ — հ ի ր դ ի լ , ս ե ր մ ն —
ս ի ր մ , մ ա ր մ ի ն — մ ս ւ ր մ է ն ք , ն ե ր կ ե լ — ^ ի ր գ ի լ , ե ր կ ա յ ն — ի ր դ ս ւն , հ օ ր ս ւ ք ո յ ր — հ ո լ ր ք ա յ ր ,
ա ր ծ ա թ — ս ւրզո ւթ , ե ր կ ի ն ք — ի ր զ է ն ք , ե - ր ա գ — ի ր ո ւձ :
Բ ա ռ ա մ ի ջի г ը ն կ ե լ է . խ ա ր շ ե լ — ն ա ն ա պ ս ւր հ — շ ա մ փ ո ւ ն ք :
2 1 9 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւմ և բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ւ մ ր դ ա ր
ձ ե լ ւք ո.. մ ո ր ե ն ի — մ ո մ ի ն ա , ք ե ր թ ե լ — ք ի ո -
թ ի լ , կ ր ծ ե լ — զ ը ո ձ ի լ , ե ր ե ս ո ւ ն — յ ա ո ս օ ն ,
բ ո ր — բ ի ւ ո , ս խ տ ո ր — ս բ խ դ ի ս ւ , լ ի տ ր — լէ դ ո :
2 2 0 . Բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ւմ ր մ ն ո ւ մ է ր . ք ա ր ___ք ո ս \ հ ա զ ա ր — հ ա զ ո ւ ր , ա լի ւ ր — ի լէ ր , մ ո
խ ի ր — մ ս փ փ ւ է ր , զ ի շ ե ր կ 'ի շ ի Րւ ե ղ բ ա յ ր ա խ պ ա ր, ա ղ բիս- — ա խ պ ա յր , տ ա զ ր — դ ա -
կրր, ա րդար — ա րթոլր, ш г о г — արուր:
2 2 1 . Ե ր ի կ ա մ ն բ ա ռ ը դ ա ր ձ ե լ է ի լ դ ա մ ն օ ք , г ք ա ն ս ո վ ո ր ձ ա յն ա փ ո խ ո ւ թ յա մ բ /
2 2 2 . Բ ա ռ ա ս կ զ բ ո ւ մ ց մ ն ո ւ մ է ց . ց ո -
Ր ե ա ն - ց ի ր ի ն , ց ա ն ե լ — ց ա ն ի լ , ց ա մ ա
ք ե լ - ց ա մ ք ի լ , ց ա ծ - ց ո ւ ձ , ց ե ր ե կ - ց ի Րի կ , ց ա խ — ց ի փ ւ , ց ո ւ ր տ — ց օ ր դ :
2 2 3 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւմ ց մ ն ո ւյք է ց . ք ա ց ա խ __
ք ա ց ի լ խ , հ ա ր ց ա ն ե լ — հ ս ւ ր զ ո ն ի ւ , խ ն ո ո ե ւ —ի ^ ս ի ց է լ , ե կ ե ղ ե ց ի ----զք ւղի ցա , թ ա ց ո լ թ ի ւ ն -թ ա ց ո ւ թ ե ն :
2 2 4 . Բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ւմ ց /ք ն ո ւմ է ց . հ ա ց __
հ ո ւ ց , Լ ր է ց - ի ր ի ց , ծ ո ց - ձ ի ւ ց , կ տ ո ւ ց -
դ դ օ ն ց , վ ե ց — վ ի ց , ց ե ց - ց ի ց , խ ն ո ց — խ ր ն ի ւ ց :
2 2 5 . Ա ն ց ն ի լ բ ա ռ ը դ ս ւր ձ ե լ է ա ս ն ի լ ( ն ց —
ս ) չշ փ ո թ ե լո ւ հ ա մ ա ր հ ս ւ ն զ զ ն ե ւ — ա ն օ ո ն հ լ բ ա ռ ի հ ե տ ։ . ՕԼ I I
Փ
2 2 6 . Բ ա ռ ա ս կ զ բ ո ս է փ մ ն ո ւ մ Է փ . փ ա յ տ —
փ ա դ , փ ո ս փ ի լ ս , փ ո ր - փ ի լՐ, փ ե ս ա յ —
փ ի ս օ , փ ե ա ո լ ր — փ ի դ օ ր , փ շ ր ե լ — փ ր շ ր ի , ,
փ լ ա ն ե լ - ф р ц ! ч , փ ա թ ա թ ե լ — փ ա թ թ ի յ , փ ո
շ ի — փ ի շ ա , փ ո ւ շ - փ օ շ , փ շ ո ս . — փիշօր..
2 2 7 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւմ փ ,էն ո ս է Է փ . ծ ե փ ե լ -
ձ ի փ ի լ . տ ա փ ա կ - զ ^ փ ի լ ք , ե փ ե լ - ի փ ի .
խ ե չ ե փ ա ո — խ ր չ ը փ ի տ , թ ա փ ե լ — „ ա փ ի ,(կ ե ր ա կ ո ւր լ ե ց ն ե լ ) , Լ 1 1 , 1
2 2 8 . Բ ա ռ ա վ ե ր ջ ո ւմ փ մ ն ո ւ մ Է փ . թոլ», թ օ փ , ծ ա փ — ծ ո ւ փ , խ ո փ — խ ի ւ փ . շ ե ր ե ւ շ ի ր ի փ , թ ե փ - թ ի փ , չ ա փ — չ ո լ փ , Յ ո վ ս է լ Ի ս ի փ :
2 2 9 . Յ ո ւր ա հ ա տ ո ւկ ձ ա յն ա փ ո խ ո ւ մ ք կ ա տ ա ր վ ե լ թ ո թ ւս փ ե ] — թ ո ւ թ վ ի յ բ ա ռ ի ՛ ,է ե , ( փ - վ):
Ք
2 3 0 . Բ ա ռ ա ս կ զ բ ո ւ մ ք մ ն ո ւ մ Է ք . ք ա
ց ա խ — ք ս ւ շ ի փ ւ , ք ա ր - ք ո ւ ր , ք ո յ ր - ք 1Այ ր
ք ա ր ո զ — ք ա ր ո ւ զ , ք ա ռ ա ս ո ւ ն ___ ք ս ւ ո ս օ է ,
ք ի թ — ք է ն թ , ք ե ո ի — ք ը ո ա , ք ի չ — ք է չ , ք ս ե . _ _ ք ս ի լ , ք ո ւ ն — ք օ ն , ք ս ա ն — ք ը ս ո ւ ն :
2 3 1 . Բ ա ռ ա մ ի ջ ո ս է ք մ ն ո ւ մ Է ք . թ ք ա ն ե յ __թ ո ւ ք ն ի լ , ն ե ր ք և — ն ը ր ք ի վ , ն ե ր ք ս — ն ը ք ց Լ ,
ց ա մ ա ք ե լ — ց ա մ ք ի լ , հ օ ր ա ք ո յ ր — հ ո լ ր ք ա յ ր , մ օ ր ա ք ո յ ր — մ ո ւ ր ք ա յ ր :
2 3 2 . Բա ռ ա վ ե ր ջ ո ս ք ք մ ն ո ւ մ Է ք , շ ա տ ս ա -
կ ա վ ա դ ե պ դ ա ռ ն ո ւ մ Է ք . թ ո ւ ք --- թ օ ՚ք , ց ա -
ւքաք — ց ա մ ի լ ք , մ ի տ ք — մ է դ ք , ա չ ք — ա չՐ ,
ն ե ղ ք - շ ի խ ք , հ ր ա շ ք — հ ր ա շ ք , ե ր կ ի ն ք - ի ր զ է ն ք :
3,
2 3 3 . Ջ ե բ ե լ ֊Մ ո ւ ս ա յի բ ա ր բ ա ռ ո ւ մ կ ա ն
ֆ բ ա զ ա ձ ա յն ո վ ս կ ս ո ղ բ ա ռ ե ր , ո ր ո ն ք հ ա - ա ո լկ ե ն բ ա ր բ ա ռ ի ն ( տ ե ՛ս « Է ջ մ ի ա ծ ի ն » ա մ
ս ա գ ի ր , 1 9 5 2 թ . մ ա ր տ , Էջ 3 6 ) , ի ս կ օ տ ա ր -
ն ե ր ի ց փ ո խ ա ռ յա լ բ ա ռ ե ր ի մ ե ջ ֆ մ ն ո ս է Է ֆ .
ֆ ր ա ն կ - ֆ ր ա ն կ , ֆ ա ս ո ն - ֆ ա ս ո ն , շ ո ֆ ե ր — շ ո ֆ ե ր :
Ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ յո ւ ն
2 3 4 . Հ ա մ ե մ ա տ ե լո վ ձ ա յն ա վ ո ր ն ե ր ի հ ե տ ,
ա ն մ ի ջ ա պ ե ս կ ա ր եէի Է ն կ ա տ ն ,, որ բ ա ղ ա
ձ ա յն ն ե ր ը շ ա տ ա վ ե լի ք ի չ ե ն ձ ա յն ա փ ո խ մ ա ն
ե ն թ ա ր կ վ ո ս է , ք ա ն ձ ա յն ա վ ո ր ն ե ր ը , Բ ա ղ ա
ձ ա յն ն ե ր ի ձ ա յն ա փ ո խ ո ւմ ը շ ա տ մ ո տ Է Կ ոս-
տ ա ն գ ն ո ս գ ո լս ի բ ա ր բ ա ռ ի ն ,
թ ր թ ռ ո ւ ն բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ը ( բ , զ , ղ , ձ , շ )
ր ա ռ ա ս կ զ բ ո ւ մ ե ր բ ե մ ն պ ա հ ո ւ մ ե ն ի ր ե ն ց
ե ր ա ն գ ը կ ա մ ս տ ա ն ո ս է ե ն ա յ լ ե ր ա ն գ ( պ , կ ,
դ , տ , ծ , ն ) , ի „ կ բ ա ռ ա մ ի ջ ո ւ մ և բ ա ռ ա վ ե ր ֊
ջ ո ս է դ ա ռ ն ո ւ մ ե ն թ ա վ ( փ , ք , ր , ց> չ ) . Ռ ը ն _
գ ա կ ա ն ն ե ր ը մ ե ծ մ ա ս ա մ բ բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ի ն տ ա լի ս ե ն թրթւսուն ե ր ա ն դ ,
Ա վ ե ւի ք ի չ ձ ա յն ա փ ո խ մ ա ն ե ն ե ն թ ա ր կ վ ո ւմ
ե ե ք ա կ ա ն և ճ չա կ ա ն բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ը ( ձ , Й,
ց . 6 , շ , չ ) , ո ր ո ն ք ե ր բ ե մ ն գ ա ռ ն ո ս է ե ն ս ո ւլա կ ա ն ( զ , ս , ձ , շ ) ;
105.1 к А V Ի Ս. Ծ И Ъ Տ6
Բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ի կ ո ր ո ւս տ ը ( խ ա ր շ ե լ ----խ ի -
շ ի լ , ս ւ ն կ ա ն հ լ — ' ի յ ն ի լ . կ ա ն գ ն ե լ — գ ս ւ յն ի լ ( ը ն կ ե լ ե ն Г , կ , գ ) , մ ե ծ մ ա ս ա մ բ ն ր ա ն ի ց է , որ ձ ա յն ս ււի ո ք ս վ ե լ ե ն մ ի ջ ի ն հ ա յե ր ե ն ի ց , որ- տ ե ղ , ի ն չ պ ե ս հ ա յտ ն ի է , ն ո ւ յն պ ե ս հ ի ն հ ա
յե ր ե ն ի ա յդ ձ ա յն ա վ ո ր ն ե ր ը ը ն կ ե լ ե ն ։Մ յո ւ ս բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ի ձ ա յն ա փ ո խ ո լմ ն ե ր ը
շ ա տ հ ա զ վ ա դ ե պ ե ն և ն շ վ ե լ ե ն գ լի ւա վ որ ա - պ ե ս ի ր ե ն ց հ ա մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն տ ՛ե ղ ե ր ո ւմ ։ Ի ս կ ա ռ հ ա ս ա ր ա կ բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ը հ ի է ն ա կ ա _ ն ո ւ մ բ ա ր բ ա ռ ո ւ մ պ ա հ ո ւմ ե ն ի ր ե ն ց ե ր ա ն ղ ը ։
՛հի աուլս տ յ ո ւ ն ն ե ր
Չ ծ ա ն ր ա ն ա լո վ ա ն կ մ ա ն , ս ղ մ ա ն և տ ե ղ ա - փ ո խ մ ա ն /[բ ա , ո ր ո ն ք ձ ա յն ս ււի ո խ ՚ո ւմ ն ե ր ի ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա յտ ե ն գ ա լի ս և ե ղ ա ծ ն ե ր ի մ ա ս ի ն մ ե ծ մ ա ս ա մ բ խ ո ս վ ե լ Է ի ր ե ն ց հ ա
մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն տ ե ղ ե ր ո ւ մ , ա յս տ ե ղ ա ն հ ր ա
ժ ե շ տ Է ծ ա ն ր ա ն ա լ կ ա տ ա ր վ ո ղ հ ա վ ե լ ո ս է ն ե ֊ ր ի ւ[րա ։
2 3 5 . Ա ո ա ջ ի ն դ ե պ ք п и ? ս (ե տ ք Է հ ի շ ե լ , յւր
հա ձա վս մՏոոսէ Է կ ա մ ե ր բ ե մ ն Էլ ա վ ե ՛լա ն ո ւմ
գ ր ա բ ա ր ի Г հ ՛ո գ ն ա կ ի ա կ ե ր տ մ ա ս ն ի կ ը , ա շ
խ ա ր հ — ա շ խ ո ւ ր ք , մ ա ր մ ի ն — մ ա ր մ է ն ք ,
շ ն ո ր հ ք — շ ն ի լ ր ք , յ օ ն ք — ո ւ ն ք վ ա , ա ծ ո ւ ___
ա ձ ° ք , լ ի — ր լ լ ա ք , բ ա ն ա լ ի — ս յ ա լ է ն ք :Ա յս մ ա ս ն ի կ ը ը ն կ ն ո ւ մ Է ո ր և է հ ա վ ե լմ ա ն
դ ե պ ք ո ւ մ , բ ա ց ա ռ ո ւ թ յա մ բ յ օ ն ք ' — ունքվսւբ ա ռ ի , ո ր ը բ ա ր բ ա ռ ո ւ մ ա ն ե զ ա կ ա ն է ։
2 3 6 . Մ ի խ ո ւ մ բ մ ի ա վ ա ն կ ր ա ո ե ր ս կ զ բ ի ց կ ա մ բ ա ռ ա մ ի ջ ի ց ո ր և է հ ն լ յո մ , ե ն ս տ ա ն ո ւմ հ ն չ մ ա ն հ ե շ տ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր , շ ո ւ տ — ուշէւ յ , լ ա լ ո ւ լի լ , գ ա լ — ո ւ գ ի լ , տ ա լ — ո ս լ ի լ — դ վ ի լ , մ ա ն ր — մ ո ւ ն գ ր ր , բ ա ր ձ ր — պ ո ւ ե ց ը ր , յ ս տ ա կ — ի ս ւ դ ի լ ք :
2 3 7 . I, 1 и բ ա ղ ա ձ ա յն ն ե ր ՛ո վ ս կ ս ո ղ ր ա ո ե ֊ ր ը ս կ զ բ ի ց մ ի հ ե ն ա ր ա ն 'են ս տ ա ն ո ւ մ հ ը ն չ- մ ա ն հ ե շ տ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր , ս կ ե ս ո ւ ր — ը ս գ ի ւ -
ս օ ր , ս պ ա ն ա ն ե լ — ը ս ր ա ն ի լ , ս ր ր ե լ — ս ը ր -
ՓԻ1» |ի — ՐԱա ք . լ ո ւ ա ց ք _ ը ւ վ ո ւ ց ք , լ ո ւ ա - ն ա յ — ր | վ ա ն ի | :
Ա յս մ ա ս ի ն խ ո ս վ ա ծ է և ի ր ե ն ց հ ա մ ա պ ա ՛ տ ա ս խ ա ն տ ե ղ ե ր ո ւ մ ։
Ծ Ա Ն Ո Ւ Ո ւ Փ Յ Ո Ի Ն . Ի գ ն ա ա ի ո ս ս ա ր կ ա վ ա գ ի ն ե ր
կ ս , ա շ խ ս ,ա ո ,թ յո մ ,ր բ ա վ ա կ ա ն ի ն ը ն դ ա ր ձ ա կ կ , Մ ե Լ ր
տ պ ա գ ր ե ց ի ն ք ա յ գ ա շ խ ա տ ո ւ թ յա ն մ ի մ ա ս ը մ ի ա յ ն ,
ն պ ա տ ա կ ո ւ ն ե ն ա լո վ ո ր ո շ ձ ա ն ո թ ո ս թ յո մ ւ տ ա լ մ ե ր
բ ա ր բ ա ռ ա գ ե տ մ ա ս ն ա գ ե տ ն ե ր ի ն ։— հ Մ Բ . ։
Ս.ՂԱ4ՆԻ ՄԵՍՐՈՊՅԱՆ
Ս» ԷՋՄ ԻԱ ԾՆԻ ՏՈ Ն Ը
ո ւնի սի 7 - ի ն , կ ի ր ա կ ի օ ր ը , Ս . է ջ - մ ի ա ե ն ի պ ա տ մ ա կ ա ն տ ո ն ի օր ն է ր ։
Վ ա ղ ա ռ ա վ ո տ յա ն ո ւր ա խ տ ր ա մ ա դ ր ո ւթ յա ն մ ե շ ե մ . ա յդ օր ո ր ո
շ ե ր ե ն ք խ ո ւ մ բ մ ը ը ն կ ե ր ն ե ր ո վ ո ւխ տ ի և ր ֊ թ ա լ Ս , է ջ մ ի ա ծ ի ն ։ Ա ռ ա վ ո տ յա ն ժ ա մ ը 9 - ի ն ,ե ր գ չա խ ո լմ բ ի ն տ ր ա մ ա դ ր վ ա ծ ա վ տ ո բ ո ւս ը ա ր դ ե ն մ ե ր տ ա ն ա ռ ջ և կ ա ն գ ն յս ծ մ ե զ կ ս պ ա - ս ե ։ Ա ն մ ի ջ ա պ ե ս ճ ա մ բ ա կ ե Ա ե ն ք ե ր գ չ ա խ ո լմ -
բ ի ե ր կ ս ե ռ կ ա զ մ ի հ ե տ ։ Բ ա ր ձ ր է բ ո լո ր ի ս տ ո ն ա կ ա ն տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Ա մ ա ռ ն ա յի ն հ ր ա շ ա լի ա ռ ա վ ո տ ն ե ր ե ն մ ե կ ն է ։ Ա կ ա ս ի ա - ն ե ր ո լ , թ մ բ ի ն ե ր ո ւ և վ ւշ ա տ ի ձ ե ր ո լ թ ա ր մ բ ո ւ ր մ ո ւն ք ը լե ց ո ւ ց ե ր է Օ դ ը ։ Ս ա հ ո ւմ յա ն հ ր ա պ ա ր ա կ ի ն վ ր ա , Հ ա յա ս տ ա ն ի մ ի ջ ք ա ղ ա ք ա յի ն ա վ տ ո ե ր թ և ե կ ո ւթ յո ւն դ ա ր ա ժ ե ն տ ա ս ն յա կ ա վ տ ո բ ո ւ ս ն ե ր և տ ա կ ս ի ն ե ր ո ւ խ տ ա վ ո ր բ ա զ - մ и լ թ յ ո մ ։ն ,ե ր ո ւ խ ո ւ մ բ ե ր ը կ փ ո խ ա դ ր ե ն դ ե պ ի է ջ մ ի ա ծ ի ն ' տ ո ն ա կ ա տ ա ր ո ւթ յա ն մ ա ս ն ա կ ց ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ւ
Ե ր թ և ե կ ո ւթ յա ն ե ռ ո ւ զ ե ռ ը մ ե ծ \կ։ Մ ե ր ա վ տ ո բ ո ւս ը թ ռ չո ւն ի ա ր ա գ ո ւ թ յա մ բ կ ս ա հ ի Հ ա ղ թ ա ն ա կ ի հ ո յա կ ե ր տ կ ա մ ո ւր ջ ե ն և շ ա ր ո ւն ա կ վ ո ղ ա ս ֆ ա լտ ա պ ա տ ծ ա ռ ո ւ ղ ի ն ե ր ո ւն մ ե ջ ե ն , ո ր ո ն ց ա ջի ն ո ւ ձ ա խ ի ն կ դ լդ լա ն կ ա ր կ ա չա հ ո ս ա ռ ո ւն ե ր , ե զ ե ր վ ա ծ ս լա ց ի կ բ ա ր դ ի ն ե ր ո վ և
խ ի տ ո ւ ռ ե ն ի ն ե ր ո վ ։ Ն ո ր ֊ Կ ի լի կ ի ա յե ն մ ի ն չ և է ջ մ ի ա ծ ի ն ե ր կ ա ր ո ղ խ ճ ո ւղ ի ի ն վյւա շ ա ր ա ն -
շ ա ր ա ն փ ռ վ ե ր ե ն հ ա յր ե ն ա ղ ա ր ձ ն ե ր ո լ մ ի ա հ ա րկ և ե ր կ հ ա ր կ ա ն ի գ ե ղ ե ց ի կ տ ո մ ւե ր ը ի ր ե ն ց կ ա ր մ ր ո ր ա կ տ ա ն ի ք ն ե ր ո վ և տ ն ա մ ե ր ձ ա յգ ի
ն ե ր ո վ ։ Ի սկ հ ա մ ա յն ա կ ա ն կ ա ն ա չ ա գ ե ղ դ ա շ - տ ե ր ո լ ա ն հ ո ւն ո ւ թ յո լն ն ե ր ո ւն ե տ և հ ա յո ց պ ա տ մ ա կ ա ն Մ ա ս ի ս ն ՛է, որ հ ա վ ե ր ժ ա կ ա ն ձյուն՛ը գ ա գ ա թ ի ն , կ ա ր ծ ե ս մ ե զ կ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ե դ ե պ ի Ս. է ջ մ ի ա ծ ի ն ։ Մ եր ա վ տ ո մ ե ք ե ն ա ն
կ ս ո ւր ա ճ ա մ ր ո ւն վ ր ա գ տ ն վ ո ղ Ն ււր -Կ ի լի կիա ա ր վ ա ր ձ ա ն ե ն , ա պ ա կ ա ն ց ն ի Ն ա ր ա ղ յո ւղ , Փ ա ր ա ք ա ր ո ւ Զ վ ա ր թ ն ո ց գ յո ւ զ ե ր ո ւ ն ը ն ղ մ ե ջ ե ն , ո ր ո ն ց հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ն ո ւ յն , պ ե ս խ ա մ ր ֊խ ո ւ մ բ կ ա ճ ա պ ա ր ե դ ե պ ի վ ա ն ք ։
Ժ ա մ ը 9 . 3 0 - ի ն կ հ ա ս ն ի ն ք է ջ մ ի ա ծ ի ն ։ Ա մ ե ն ի ն չ տ ո ն ա կ ա ն ց ն ծ ո ւ թ յա ն մ ե ջ է ։ Ա մ ե ն կող.1 դ ա լա ր ո ւ կ ա ն ա չ , ծ ա ռ ո ւ ծ ա ղ ի կ ։ Օ ղը հ ա գ ե ց ա ծ ի ա մ ա ռ ն ա յի ն ք ա ղ ց ր բ ո ւ ր մ ո ւ ն ք ո վ ։ Հ յո ւ ր ա ս ե ր է ջ մ ի ա ծ ն ե ց ի ն , ա լե զ ա ր դ ծելՒունիե')։ մ ի ն չ և մ ա ն ո ւ կ ը , մ ա ք ո ւր և կ ո կ ի կ հ ա զ ա ծ , կ ղ ի մ ա վ ո ր ե ի ր հ յո ւ ր ե ր ը ։ Ս . է ջ մ ի ա ծ ն ի վ ա ն ք ի ն մ ո տ ա կ ա հ ր ա պ ա ր ա կ ը ի ր ա ր ո ւ ե տ և ե
կ հ ա ս ն ի !։ տ ա ս ն յա կ ա վ տ ո բ ո ւս ն ե ր և ւո ա կ ս ի - ն ե ր , բ ե ր ե լ ո վ մ ա յր ա ք ա ղ ա ք Ե րև ա ն ե ն և շ ը ր - ջ ա ն ն ե ր ե ն ո ւխ տ ա վ ո ր ն ե ր ո ւ ն ո ր ա ն ո ր բ ա զ մ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ։ Ա յս օ ր Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե կ ե զ ե ց ի ի կ ե դ ր ո ն Ա , է ջ մ ի ա ծ ն ի
հ ա ս տ ա տ մ ա ն ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ և ց ա կ ա ն ւս/ոնն է ։ Դ ե պ ի Ա. է ջ մ ի ա ծ ն ի Տ ա ճ ա ր ը տ ա ն ո ղ ծ ա ռ ո ւղ ի ե ն ա ր դ ե ն կ լս ե ն ք ե կ ե ղ ե ց ի ի ն զ ա ն գ ա կ ն ե ր ը ։ Ի ն չ պ ի ս ի ' ա ն ա ն ո ւն ո ՚. ք ա ղ ց ր խ ռ ո վ ք
ն ե ր կ ա ր թ ն ց ն ե ն ‘Ա յդ զ ա ն գ ե ր ը յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր հ ա վ ա տ ա ց յա լ հ ա յո լ ս ր տ ի ն մ ե ջ ։ Հ ն ա
դ ա ր յա ն Տ ա ճ ա ր ը ի ր շ ր ջ ա փ ա կ ո վ հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր օ ր վ ա ն մ ը տ ւղ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ը կ ո ւտ ա ։
Ո սխ տ ի օ ր է , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր ղ ի ա յլգ ա յի ն ֊՛ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն ս ո ւր բ օ ր ը ։ Ե կ ե -
'Ժ ց ի ի ն կ ա ր չա ՛գ ե ղ մ ո ւ տ ք ը , զա րդա ՛քա ն՛դա կ մ ա յր գ մ բ ե թ ո վ և գ ե ղ ա ք ա ն դ ա կ ղ ա ն գ ա կ ա
տ ո ւն ո վ , մ ե ղ կ պ ա տ մ ե հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ա կ ա ն ա ն ց յա լ ա ր վ ե ս տ ի մ ա
ս ի ն , ո ր ո ւն հ ո յա կ ա պ ն վ ա ճ ո ւմ ն ե ր ե ն մ ե կ ն է Կ ա թ ո ղ ի կ ե Մ ա յր Ե կ ե ղ ե ց ի ն ։
Ո վ ս տ ա վ ո ր ն ե ր ո լ բ ա զ մ ո ւ թ յո ւ ն ը ա ր դ ե ն լ ե - ց Ո ւց ա ծ կ Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ը , գ ա վ ի թ ը , ր ա կ ը , շ ր ջ ա կ ա յք ը ։ Ե ր գ չա խ ո ւմ բ ը Հ ա զ ի վ կ կ ա ր ո ղ ա ն ա ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի Հ ո ս ա ն ք ն ե ր ը ճ ե ղ բ ե լո վ հ ա ս - ն ի լ մ ի ն չ և ա ջ ա կ ո ղ մ յա ն դ ա ս ը , ե ր դ ե Հ ո ն ի նբ ո վ , ի ր մ ն ա յո ւ ն տ ե ղ ը ։ Ս . Է ջ մ ի ա ծ ն ի դ ա ր ա վ ո ր Տ ա ճ ա ր ը կ շ ո ղ շ ո ղ ա Է լե կ տ ր ա կ ա ն ջ ա հ ե - ր ո լ և պ ա յձ յւ /ս , ո ս կ ե զ օ ծ կ ա ն թ ե ղ ն ե ր ո լ լ ո ւ յ
ս ի ն մ ե ջ ։Կ ս կ ս ի օ ր վ ա ն Հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ս ո ւր բ պ ա ս ւա -
ր ա գ ը ։ Ե ր գ չա խ ո ւմ բ ը Հ ի ա ն ա լի կ ե ր պ ո վ կ ե ր ֊ դ ե « Խ ո ր հ ո ւր դ խ ո ր ի ն ճ ը ։ Ն ե ր դ ա շ ն ա կ մ ե ղ ե դ ի ի ն և ե կ ե ղ ե ց ի ի զ ա ն գ ա կ ն ե ր ս ։ ղ ո ղ ա ն ջ ի ն ա ա կ գ ա վ ի թ ե ն Հ ա մ ր ա ք ա յլ կ Հա ււա ջա նսւ պ ա ս ։ ա ր ա ղ ի չ գ ե ՛ր ա շն ո ր հ Տ . Վ ա զ դ ե ն ե պ ի ս կ ո պ ո ս Պ ա լճ յա ն ը , Ռ ո ւ մ ա ն ա Հ ա յ թ ե մ ի ա ռ ա ջ ն ո ր դ ը , որ ժ ա մ ա ն ա կ ա վ ո ր կ ե ր պ ո վ Հ յո ւ ր Է ե կ ա ծ մ ե ղ մ ո ս ո Ս ր բ ա զ ա ն ը լ ր ի վ զ գ ե ս տ ա վ ո ր վ ա ծ Է , ՛ե պ ի ս կ ո պ ո ս ա կ ա ն /ս ո ւ յր ը գ լխ ի ն ո ւ խ ա չ ը ձ ե ռ ք ի ն , շ ր ջ ա պ ա տ վ ա ծ դ պ ի ր ն ե ր ե և ս ա ր կ ա վ ա դ ն ե ր ե ։ Ր ո պ ե ն ե ր ը կ ս ա Հ ի ն ա ն ն կ ա տ , մ ի ն չ դ ե պ ի Տ ա ճ ա ր կ հ ո ս ի ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի հ ո ս ա ն ք ը ։ Ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ը կ շ ա - ր ո ւն ա կ վ ք ։ ս ր բ ա զ ա ն վ ե հ ո ւ թ յա մ բ և տ պ ա վ ո ր ի չ հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ո ւ թ յա մ բ ։ Հ ա վ ա տ ա ց յա լ հ ա յ ա խ տ ա վ ո ր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ս ր տ ե ռ ա ն դ ն ո ւ խ ո - լա ւն կ Հ ա վ ա տ ք ո վ կ ա ղ ո թ ե ի ր պ ա պ ե ր ո ւ լ ո ւ ս ե ղ ե ն խ ո ր ա ն ն ե ր ո ւն ա ռ ջ և , ա ն դ ա մ մ ը ևս Հ ա ղ ո ր դ վ ե լո վ ա ն ո ն ց ո գ ի ո վ և հ ա վ ա տ ք ո վ , ա ն շ ե ջ պ ա հ ե լո ւ հ ա մ ա ր ս ր բ ա զ ա ն հ՛ուրը Հ ա յ ր ե ն ա ս ի ր ո ւ թ յա ն , ժ ո ։լս ։Է ։ դ ա ս ի ր ո ւ թ յ ա ն , ի ր Հ ո գ ի ի խ ո ր ա ն ի ն և պ ա ա ա ր ա դ ի ս ե ղ ա ն ի ն ա ռ ջ և ։ Ի ջմ ա ն ս ե ղ ա ն ի ն ս ա ջ ե ն ե մ , հ ա յ ք ր ի ս տ ո ն յա ժ ՚ո ղ ո վ ա ր դ ի ն ա ռ ա ջ ի ն պ ա տ ա ր ա գ ի ս ե ղ ա ն ի ն ա ռ ջ և ։ Ա յս տ ե ղ է , որ Ս. Գ ր ի գո ր Լ ո ւս ա վ ո ր ի չ ի ր տ ե ս ի լք ի ն հ ա մ ա ձ ա յն բ ա ր ձ ֊ ր ա ց ո ւ ց ա ռ ա ջ ի ն Ս . Ս ե ղ ա ն ը և ա ն ո ր վ բ ՚" մ ա տ ո ւ յց ի ր ա ռ ա ջ ի ն պ ա տ ա ր ա գ ը ։ 1 . 6 0 0 տ ա ր ի ե ի վ ե ր կ ա ն գ ո ւն է մ ն ա ց ա ծ Ի ջմ ա ն ս ե ղ ա ն ը , որ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր գ ի ն ս ր բ ո ւ թ յո ւ ն ֊ ս ր բ ո ց ն է և ա յս օ ր ա լ ն ո ւ յն հ ի շ ա տ ա կ ի ս՛ուրբ ա ր ա ր ո ղ ո ւթ յա ն մեջք։ է ։ Մ ե ր պ ա պ ե ր ը , ե ր ջ ա ն ի կ օր մ ը , ի ր ե ն ց հ ա վ ա տ ք ի և հ ա յր ե ն ա ս ի ր ո ւթ յա ն կ ր ա կ ո վ , ա ն դ ա մ մ ը ն ա լ ՛երկին - ք ե ն Ա ս տ վ ա ծ ո ր դ ի ն ի ջ ե ց ո լց ի ն հ ա յ ժ ո ղ ո - վ ա ր դ ի հ ա մ ա ր , ո ր պ ե ս զ ի ի ն ք ը ՝ Մ ի ա ծ ի ն ը ա մ ր ա պ ն դ ե ր ի ր ա ս տ վ ա ծ ա յի ն ձ ե ռ ք ո վ Հ ա ֊ յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ս. Ե ՛!'/եղեցիր հ ի մ ք ը , և ո ր պ ե ս զ ի «Դ ր ո ւն ք դ ժ ո խ ո ց գ ն ա մի յա ղ թ ա հ ա ր ե ս ց ե ն օ , Ա յս օ ր ա Հ ա տ ա ր ե դ ա ր ձ ն
է ա յ դ ՛ե րջա ն իկ օ ր վ ա ն ։Ա ն ո ւ շ ա բ ո ւ յր խ ո լն կ ի հ ո տ ը տ ա ր ա ծ վ ե ր կ
ա մ ե ն կ ո ղ մ I Ե ր դ ե Հ ո ն ի ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ թ յա մ բ կ շ ա ր ո ւն ա կ վ ի ս ո ւ ր բ պ ա տ ա ր ա գ ը , մ ի ն չ ե կ ե ֊ ղ ե ց ի ի զ ա ն գ ա կ ն ե ր ը կ ա վ ե տ ե ն օ ր վ ա ն հ ա ն - դ ի ս ո լթ յա ն ց պ ա տ մ ա կ ա ն ն շ ա ն ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը և
Ի ջ մ ա ն ս ե ղ ա ն ի ա ռ ջ և գ ե ր ա շ ն ո ր հ պ ա տ ա ր ա ֊
1053 է * * '•
գ ի չ ս ր բ ա զ ա ն ը , բ ա զ կ ա տ ա ր ա ծ , կ ա ղ ո թ ե , ա յն պ ե ս , ի ն չպ ե ս յս ղ ո թ ե ր ե ն մ ե ր ն ա խ կ ի ն վ ա ր դ ս ։ պ ե տ ն ե ր բ ։ Պ ա հ մ բ զ ա ն գ ա կ ն ե ր ը ա - վ ե /ի ե ռ ա ն դ ո մ ։ կ ս կ ս ի ն Հ ն չ ե լ . Հ ա յո ց Վ ե Հ ւս ; վ ս ս ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը թ ա փ ո ր ո վ Տ ա ճ ա ր կ ի ջ ն ե ։ և։ ո ւ/Ա}/ ե ր ո ւ մ հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ծո վ ի ա լի ք ն ե ր ո լ ն մ ա ն կ ա / ե կ ո ծ վ ի ։ Մ ի ն չդ ե ռ թ ա - փ ո ր ը կ Հ ա ռ ա ջ ա ն ա դ ե պ ի Ի ջմ ա ն ս ե ղ ա ն ը , Վ ե Հ ա փ ա ռ ը ' ի , ա չն ո ւ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ա ՛կ ա ն Ա՛ս ա ն ձ ե ռ ք ի ն , ս պ ի տ ա կ , ո ս կ ե հ յո ւ ս ծ ա ղ կ յա թ ա ն կ ա ր ժ ե ք շ ո ւր ջ ա ռ ը հ ա գ ի ն , ա ջի ն և ձ ա խ ի ն խ ա չ ա կ ն ք ե լո վ ո ւ օ ր հ ն ե լո վ , խ ո ւ ռ ն ե ր ա մ ժ ո ֊
ղ ո վ ա ր գ ի ն մ ե ջ ե ն կ հ ա ս ն ի Ի ջմ ա ն ս ե ղ ա ն ի ն ա ռ ջ և ի ր ե ն հ ա մ ա ր հ ա տ կ ա ց վ ա ծ ո ս կ ե զ օ ծ բ ա զ կ ա թ ո ռ ի ն ք ո վ , ո րա Տ։ ո տ ք ե ր ո լն տ ա կ փ ռ վ ա ծ է ա ր ծ վ ե գ ո ր գ ը ։ Հ ո յա տ ե ս ի լ Կ Վ ե հ ա փ ա ռ ի մ ո ւտ ք ը Մ ա յր Տ ա ճ ա ր , շ ր ջ ա պ ա տ վ ա ծ մ ի ա ՛բ ա ն ն ե ր ո վ , ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ո վ , բ ո լո ր ն ալ հ ա գ ա ծ ա մ ե ն ա թ ա ն կ ս ։ գ ի ն զ գ ե ս տ ն ե ր , ձ ե ո - ք ե ր ն ի ն բ ո ն ա ծ խ ա չ ե ր , բ ո ւ ր վ ա ռ ն ե ր , ա վ ե տ ա ր ա ն ն ե ր , ս պ ա ս ն ե ր ։ Ծ ե ր ո ւն ա զ ա ր դ Հ ա յ ֊ ր ա պ ե տ ը ո տ ք ի կ ա ն գ ն ա ծ , ե ի կ յո լղ ս ւ ծ ո լթ յա ։1 /' կ հ ե տ և ի ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ն , ա ն ո ր շ ր թ ն ե ր ը ա ն դ ա դ ա ր ա ղ ո թ ք ի մ ր մ ո ւն ջ ն ե ր կ ա ր ձ ա կ ե ն ։ Հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր պ ա տ ա ր ա գ ը ի ր հ ո գ ե զ մ ա յլ ե ր գ ե ց ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ կ թ ա փ ա ն ց ե հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի Հ ո դ ի ե ն ն ե ր ս ։ Բ ո լր վ ա ռ ն ե - ր ե ն կ բ ա ր ձ ր ա ն ա ն խ ո ,ն կ ի կ ա պ տ ա գ ե ղ ծ վ ե ն ,
ն ե ր , Տ ա ճ ա ր ի ն մ ե ջ ս տ ե ղ ծ ե լո վ կ ր ո ն ա բ ո ւ յր
մ թ ն ո լո ր տ մ ը ։ Կ ն ա յի մ Վ ե հ ա փ ա ռ ի ն ։ Ս ր բ ա ՛ն տ պ ա վ ո ր ի չ կ ա լե զ ա ր դ Հ ա յր ա պ ե տ ի Հ ա ւ ի շ տ ա կ վ ա ծ ա ղ ո թ ա ս տ ց ո լթ յա ն ը ։ Ա ն վ ե
ր ա ց ա ծ կ ա ղ ո թ ե , ե ս հ ա վ ա տ ա ց ա ծ ՛ե մ ՝ ի ր Հ ա յր ե ն ի ք ի ն Հ ա մ ա ր , ի ր Հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո -
վ ա ր գ ի ն Հ ա մ ա ր , Հ ի ն Կ տ ա կ ա ր ա ն ի մ ե ծ ևա ր դ ա ր ն ա հ ա պ ե տ ն ե ր ո լ Հ ա փ շ տ ա կ ո ւ թ յա մ բ ։
Ա ն ո ր պ ա տ կ ա ռ ե լի Հ ա ս ա կ ի ն մ ե ջ ե ս մ ա ր մ ն ա ց ա ծ կ տ ե ս ն ե մ ա յդ պ ա հ ո ւն Լ ո ւս ա վ ո ր ի չը ,ւՍ ո ւհ ա ՚կ -Պ ա ր թ և ը , Մ ե ս ր ո պ Մ ա շ տ ո ց ը , Ն ա ր ե կ ա ց ի ն , Շ ն ո ր Հ ա լ ի ն . . . , Ո ր քա ն Հ ո գ ե զ մ ա յլ ե ն ա ն ո ր ա չք ե ր ը և ո ւր ա խ ' ի տ ե ս ի ր ժ ո ղ ո
վ ո ւր դ ի լ ո ւ յս Հ ա վ ա տ ք ի ն , ի ր Ա թ ո ռ ի զ ա ր թ ո ն ք ի ն , Ես ա լ վ ե ր ա ց ա ծ ե մ ի մ Հ ո գ ի ո վ դ ե պ ի ա ս ւց բ ս լն ո ւ ա պ ա գ ա ն . . . , Շ ն ո ր հ ա զ ա ր դ ք ա ր ո զ ի չ Վ ա ղ/դեն ս ր բ ա զ ա ն ի ձ ա յն ը ի ն ձ ե ՚ո կ բ ե ր ե ե ր ա ղ ն ՚ե ր ո լ ա շ խ ա ր հ ե ն . Պ ա տ ա ր ա գ ի չ
ս ր բ ա զ ա ն ը կ ք ա ր ո ղ ե օ ր վ ա ն ն շ ա ն ա կ ա լի ց մ ե ծ ս ա ն ի ն մ ա ս ի ն ։ Դ ա ր ա վ ո ր Ի ջ մ ա ն ս ե ղ ա ն են
հ ն չ ա ծ ի ր հ մ տ ա լի ց և կ ո ւ ռ խ ո ս ք ե ր ը Հ ա յ Հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի հ ո գ ի ի ն կ ր ո ն ա
կ ա ն և հ ա յր ե ն ա ս ի ր ա կ ա ն հ ո ւղ ո լւէ ն ե ր ո լ սքերճ ա ր տ ա հ ա յտ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , ե ն ։ Ս ր բ ա զ ա ն ը
կ խ ո ս ի ա մ ե ն Հ ա յո ւ ս ի ր տ ե ն , Հ ա վ ա ա ք ե ն , հ յս յ ր ե ն ա ս ի ր ո լթ ե ն ե ն , Ա ն ո ր մ ե ջ Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն կ , ո ր կ խ ո ս ի և կ ա ր տ ա հ ա յտ ե իր
Ա. Ծ Ի Ն 37
38 1953
ա ն ս ա Հ մ ա ն ս ե ր ն ո ւ ն վ ի ր վ ա ծ ո ւթ յո ւն ը Ս. է ջ մ ի ա ծ ն ի ն , ա ն ո ր ա լե զ ա ր դ ո ւ հ ա յր ե ն ա ս ե ր
Հ ա յր ա պ ետ ի ն : Ա յո ՛ , կ մ տ ա ծ ե մ ե ս , է ջ մ ի ա - ծ ի ն ը հ ա ն դ ի ս ա ց ա ծ է հ ա յ կ ո ղ ո վ ո ւր դ ի պ ա ր ծ ա ն ք ը , ա ն ո ր ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս
ն ո ւ թ յա ն խ ո ր հ ր դ ա ն ի շ ը , ե ր ե կ և ա յս օ ր , ի ն չ պ ե ս և վ /ս ղ ը , հ ս ո է ի տ յա ն ։
Ս ուրբ պ ա տ ա ր ա գ ը լր ա ն ա լե վ ե ր ջ , Ի ջմ ա ն ս ե ղ ա ն ի ն ա ռ ջ և հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր Հ ա յր ա պ ե տ ա
կ ա ն մ ա ղ թ ա ն ք կ կ ա տ ա ր ։[ի ։ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յ -
ր ա պ ե տ ի շո ւր ջն ե ն գ ե ր ա շ ն ո ր հ Վ ա հ ա ն և Վ ա զ գ ե ն ս ր բ ա զ ա ն ն ե ր ը , ե ր ի տ ա ս ա ր դ վ ա ր - դ ա պ ե տ ն ե ր ր , ք ա հ ա ն ա ն ե ր ը , ս ա ր կ ա վ ա գ ն ՛ե
ր ը ։ Ա մ բո ղ ջ Տ ա ճ ա ր ի ն մ ե ջ կ թ ն դ ա Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե կ ե զ ե ց ի ի օ ր հ ն ե ր գ ը ' " է ջ Մ ի ա ծ ի ն ն ի Հ օ ր է օ շ ա ր ա կ ա ն ը ։ Ս րբա զա է։
ս ա ր ս ո ւռ մ ը կ ա ն ց ն ի բ ո լո ր հ ա վ ա տ ա ց յա փ ե ր ո ւ հ ո գ ի ի ն մ ե ջ ե ն ։ Ո չ մ ե կ ժ ա մ ա ն ա կ ա յգ
ս ք ա ն չե լի շ ա ր ա կ ա ն ը զ ի ս ա յն ք ա ն չ է հ ո ւզ ե ր , ո ր ք ա ն ա յդ պ ա հ ո լն ։ Հ ո լզ ո ս մ ե ս ե ս /ր ո լլա մ
ե ր ե խ ա յի մ ը ն մ ա ն . . . ։ Կ ե ր դ ե և Հ ա յր ա պ ե տ ր , կ ե ր գ ե ա մ բ ո ղ ջ ե կ ե ղ ե ց ի ն ի բ ր մ ե կ ս ի ր տ , մ ե կ հ ո դ ի , մ ե կ մ ա ր մ ի ն .. .
<' էջ Մ ի ա ծ ի ն ն ի Հ օ ր է և լ ո յս փ ա ռ ա ց
ը ն դ ն մ ա .Չ ա յն բ հ ն չ ե ց ի ն ս ա ն դ ա ր ա մ ե տ դ ա ն դ ն դ ո ց ։
. Տ ե ս ե ա լ զ լ ո յս մ ե ծ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն Գ ր ի գո ր ի ,Պ ա տ մ է ր ց ն ծ ո ւ թ ե ա մ բ հ ա լա տ ա ց ե ա լ
ա ր ք ա յի ն ։
Ե կ ա յք շ ի ն ե ս ց ո ւ ք ս ո ւր բ զ խ ո ր ա ն ն լո ւ ս ո յ .Ք ա ն զ ի ի ս մ ա ծ ա դ ե ա ց մ ե զ լ ո յս ի
Հ ա յա ս տ ա ն ա շ խ ա ր հ ի ո։
Ե կ ե ղ ե ց ի ն լր ա ն ա լ ե վ ե ր ջ ե ր կ ա ր ժ ա մ ա ն ա կ ե ս ա յդ օ ր վ ա ն հ ա ն դ ի ս ո ւ թ յա ն տ պ ա վ ո ր ո ւթ յա ն տ ա կ կ մ ն ա մ , մ ի ն չ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ա ն ը ն դ - հ ա տ հ ո ս ա ն ք ո վ կ մ ո տ ե ն ա Վ ե հ ա փ ա ռ ի ն ' հ ա մ բ ո ւ ր ե լո ւ հ ա մ ա ր ա ն ո ր ս ո ւր բ խ ա չ ն ո ։ Ա ջ ը ։ Հ ե տ ո Վ ՛եհ ա փ ա ռ ը թ ա փ ո ր ո վ կ ա ռ ա ջ ն ո ր դ վ ի Վ ե հ ա ր ա ն , շ ր ջ ա պ ա տ վ ա ծ հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո լլպ ի հ ո ծ բ ա զ մ ո ւ թ յա մ բ , ո ֊
ր ո ւն հ ա յր ե ն ա ս ե ր ո ւ հ ա վ ա տ ա ց յա լ Հ ա յր ա - պ ե տ ը կ ո ւտ ա ի ր հ ա յր ա կ ա ն օ ր հ ն ո լթ յո մ ւ - ն ե ր ը ,
_ Ա՛ՏԴ ° { ՚ը Իմ կ յա ն ք ի ա մ ե ն ա ե ր ջ ս ւն ի կ ո ւ հ ա վ ե տ ա ն մ ո ռ ա ն ա լի օ ր ե ր ե ն մ ե կ ը կ մ ն ա ի մ հ ի շ ո ղ ո ւթ յա ն մ ե ջ ։
ս ո վ ե տ ա կ ա ն ա ւ ւ ս տ ւ ւ ն ո հ ւ ւ
ՕՏԱՐ ՊԱՏՎԻՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍՈՎ.ԵՏԱԿԱՆ 2.ԱՅԱՍՏԱՆԻ Ս՜ԱՍԻՆ
*Ш ЬОД№ Ы ЧЮ № ԸՆԿեՐՈԻԹՅԱՆ' ԳԵԼԵԳԱհԻԱՆ Ш !)81Ш М
Մ ա յի ս ի 1 4 - ի ց մ ի ն և 1 7 ֊ր ն ե ր ա ռ յա լ Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ հ յո ւ ր ե ղ ա վ « Ն ի դ ե ռ լա ն դ ն ե ր ֊ Ս Ս Ռ Մ » ը ն կ ե ր ո ւ թ յա ն դ ե լե գ ա ց ի ա ն ։ Գ ե լե գ ա -
ց ի ա յի ղ ե կ ա վ ա ր Յ ա ն Վ ա ն Ջ ե գ ե լե ն ը հ ա յտ ա ր ա ր ե ց հ ե տ և յա լ տ պ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը .
— Մ ե ն ք տ ե ս ա ն ք ա ղ ա տ , ծ ա ղ կ ո ղ , ՛հա ր ո ւս տ Հ ա յա ս տ ա ն ը , գ ե ղ ե ց ի կ ն ե ր կ ա և ՛մ եծ ա պ ա գ ա ո մ ւ ե ց ո զ ե ր կ ի ր ը , Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը
ի ր ա կ ա ն ա ց ր ե լ է ի ր ե ր ա զ ա ն ք ը , Ն ա ա զ ա տ ո ւ ի ն ք ն ո գ ո լ յ ն է դ ա ր ձ ե լ , Ա յն ի ն չ մ ե ն ք տ ե ս ա ն ք
Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ , չ ի կ ա րո1լ չ հ ո ւ զ ե լ մ ա ր դ ո ւ ս ի ր տ ը , Ա մ ե ն ի ց ա ռ ա ջ ց ա ն կ ա ն ո ւ մ ե մ խ ո ս ե լ
Ե ր և ա ն ի ' ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի վ ե հ ա շ ո ւք մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի մ ա ս ի ն , Ա ս ո ւմ ե ն , ո ր դ ե ռ վ ե ր ջ ե ր ս
գ ա կ ա վ ա շ ե ն տ ն ե ր ի մ ի փ ո ք ր ք ա ղ ա ք է ր ա ղ
ք ա տ բ ն ա կ չ ո ւ թ յա մ բ , որ չո ւ ձ ե ր մ ա ր դ կ ա յի ն
կ յա ն ք ի տ ա ր ր ա կ ա ն հ ա ր մ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր . Պ ա ր
զ ա պ ե ս դ ժ վ ա ր է հ ա վ ա տ ա լ դ ր ա ն , ե ր բ ա ն ց ն ո ւ մ ե ս ը ն դ ա ր ձ ա կ ա ծ ա վ ա լ տ ե ր ի տ ո ր ի ա յո ս է
տ ա ր ա ծ վ ա ծ գ ե ղ ե ց ի կ ք ա ղ ա ք ի փ ո ղ ո ց ն ե ր ո վ
ո ւ պ ո ղ ո տ ա ն ե ր ո վ , ե ր բ տ ե ս ն ո ւ մ ե ս հ ո յա կ ա պ պ ո ղ ո տ ա ն ե ր ը , բ ա զ մ ա հ ա ր կ տ ն ե ր ր , թ ա տ ր ո ն .
Ն ե ր ը , բ ա զ մ ա թ ի վ ո ւս ո ւմ ն ա կ ա ն հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , մ ո ն ո ւ մ ե ն տ ն ե ր ն ո ւ հ ա շ ա ր ձ ա ն - ն ե ր ը , ծ ա ղ կ ո ղ ա յգ ի ն ե ր ը , ե ր բ զ գ ո ւ մ ե ս , թ ե
ի ն չ պ ի ս ի բ ո ւ ռ ն ո ւ ե ռ ա ն դ ո ւ ն կ յա ն ք ո վ Է ա պ - բ ո ւ մ ա յդ մ ե ծ ք ա ղ ա ք ը . Բ ա յց մ ե զ ա մ ե ն ի ց
ա վ ե լի ա պ շ ե ց ր ե ց շ ի ն ս ւր ւս ր ա թ յա (’յ թ ա լի ր Ե ր և ա ն ո ւմ ,
Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ շ ա տ կ ա ն հ ի ա ն ա լի կ ո զ տ ո լր ա կ ա ն հ ի մ ն ա ր կ ն ե ր , Ա հ ա ,
օ ր ի ն ա կ , Մ ա տ ե ն ա դ ա ր ա ն ը , Մ ա ր գ կ ա յի ն մ տ ք ի ի ն չ պ ի ս ի ՜ ա պ շ ե ց ո ւ ց ի չ գ ա ն ձ ա ր ա ն ։
Հ ա յա ս տ ա ն կ ա տ ա ր ա ծ մ ե ր ա յց ե լո լթ յո լն ը ե ր ջ ա ն ի կ պ ա տ ա հ մ ո ւ ն ք ո վ զ ո ւ գ ա դ ի պ ե ց հ ա յ
ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ ո զ տ ո ւ ր ա կ ա ն կ յա ն ք ի կ ա ր և ո ր
ի ր ա դ ա ր ձ ո ւ թ յա ն ը ' Հ ա յկ ա կ ա ն ֆ ի լհ ա ր մ ո ն ի ա ,
յ ի հ ա մ ե ր գ ա յի ն դ ա հ լի ճ ի բ ա ց մ ա ն ը ։ Ա յդ պ ի
ս ի դ ա հ լի ճ ո ւ ն ե ն ե վ ր ո պ ա կ ա ն պ ե տ ո ւ թ յո ւ ն
ն ե ր ի ո չ բ ո լ ո ր մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ն ե ր ր , Մ ե ն ք ն ո ւ յ
ն ի ս կ ե ր և ա կ ա յե լ չ է ի ն ք կ ա ր ո ղ ։ թ ե Վ ր Խ & ե ն ք կ ո ւ լտ ո ւ ր ա յի ի ս կ ա կ ա ն պ ա լա տ , ո ր ը հ ի ա ց
մ ո ւ ն ք Է պ ա տ ճ ա ռ ո ւ մ ի ր գ ե ղ ե ց կ ո ւ թ յա մ բ և հ ո - յա կ ա պ ո ւ թ յա մ բ . Բ ա յց ա մ ե ն ա ն շ ա ն ա կ ա լի ց ն
ա յն Է , ո ր ա յ գ հ ա մ ե ր գ ա յի ն դ ա հ լի ճ ը , ի ն չ
պ ե ս ն ա և Ե ր և ա ն ի մ յո ւ ս մ ո ն ո ւ մ ե ն տ ա լ կ ա ռ ո ւ ց ո ւ մ ն ե ր ը , ի ր ե ն ց ւ[րա կ ր ո ւ մ ե ն ա զ դ ա յի ւ ,
ա ն կ ր կ ն ե լի ի ն ք ն ա տ ի պ ո լթ յո ւ ն ր , ո ր ո վ հ ե տ և Հ ա յա ս տ ա ն ի ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւ թ յո ւ ն ը բ ե ղ մ
ն ա վ ո ր կ ե ր պ ո վ օ գ տ ա գ ո ր ծ ո ւ մ Է ի ր հ ի ն ճ ա ր . տ ա ր ա ր վ ե ս տ !, հ ա ր ո ւս տ ժ ա ռ ւ ս ն գ ո ւ թ յո ւ ձ ը ։
Հ ե ռ ա ն ա լո վ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ի ց ,
հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ց ա ն կ ա ն ո ւ մ ե ն ք ն ո ր հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ,
( Հ Հ Դ )_ ( « Ս Ո Վ Ե Տ Ա Կ Ա Ն Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն » , 21 մ ա յ ի ս ի
1 9 5 3 ]>.)
40к 5 մ ի а и ի ն № 53
Ա Ր Գ Ա Տ Ի » . Ր ա . Ո Ր ! № ԴԵԼԵԳԱՑԻԱ *!. ձԱՅԱՕՏԱՆՈԻՄ
Մ ա յի ս ի 1 5 - ի ց մ ի ն չև 2 1 ֊ը Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մհ յո ւ ր ե ղ ա վ ա ր գ ե ն տ ի ն ա կ ա ն բ ա ն վ ո ր ա կ ա ն „ ե լե գ ա ց ի ա ն . Հ յո ւր ե ր ը ե ղ ա ն ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի ‘դ ի տ ա կ ա ն և ո ւս ո ւմ ն ա կ ա ն հ ի մ ն ա ր կ ն ե ր ո ւմ ,
ա ր դ յո ւն ա բ ե ր ա կ ա ն մ ի շա ր ք ձ ե ռ ն ա ր կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո ւմ և մ ո տ ի կ ի ց ծ ա ն ո թ ա ց ա ն ռ ե ս պ ո լբ /ի - կ ա յի ա շ խ ա տ ա վ ո ր ն ե ր ի կ յա ն ք ի ն ։ Գ ե լ ե լ լ ա ֊
ց ի ա յի ղ ե կ ա վ ա ր Ա տ ո ս Ֆ ա վ ա ն գ ր ա վ ո ր հ ա յտ ա ր ա ր ո ւթ յո ւն է թ ո ղ ե լ , ո րի մ ե ջ ա ս վ ո ւմ
է-__ Մ ե ն ք ւա յն հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ս տ ա ց ա ն ք
ծ ա ն ո թ ա ն ա լո ւ ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի կ յա ն ք ի ն ։ Ա յ
ց ե լե ց ի ն ք կ ո ւլտ ո ւր ա կ ա ն հ ի մ ն ա ր կ ն ե ր և հ ա ՛մ ո զ վ ե ց ի ն ք , որ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը հ ա ս ե լ է կ ո ւ լ
տ ո ւր ա կ ա ն մ ե ծ պ ր ո գ ր ե ս ի ։ Հ ա ն ր ա յի ն գ ր ա դ ա ր ա ն ը , ո րը 1 9 2 1 թ վ ա կ ա ն ի ն ո մ ւե ց ե լ է
4 0 .0 0 0 գ ի ր ք , ա յժ մ ո լն Ի 2 - 7 3 6 .0 0 0 հ ա տ ո ր ևհ ա ն դ ի ս ա ն ո ւմ է ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն մ ա ս ս ա ն ե ր ի ն գ ր ք ե ր ի մ ա ՛տ չե լի ո ւթ յա ն վ կ ա յո ւ թ յո ւ ն ը : • '
Դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա ւք ն եր ի ն հ ի ա ց մ ո ւ ն ք պ ա տ կ ա ռ ե ց ի ն հ ա յ կ ն ո ջ կ յա ն ք ի ո ւ ա շ խ ա տ ա ն ք ի պ ա յմ ա ն ն ե ր ը , կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յա ն ա ն ֊ դ ո ւլ հ ո գ ա տ ա ր ո ւթ յո ւն ը ե ր ե խ ա ն ե ր ի ն կ ա տ
մ ա մ բ ։Մ ե ն ք մ ե ր ջ ե ր մ ա գ ի ն շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւթ յո ւն ն
ե ն ք հ ա յտ ն ո ս ք Հ ա յա ս տ ա ն ի պ ր ո ֆ մ ի ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ղ ե կ ա վ ա ր ն ե ր ի ն ո ւ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ' ն ր ա ն ց ո ւշ ա դ ր ո ւ թ յա ն ո ւ հ յո ւ ր ա ս ի ր ո լթ յա ն հ ա մ ա ր , և մ ե ղ հետ տ ա ն ո ւ մ ե ն ք մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն ո լղ ղ ր - վ ա ծ ն ր ա ն ց ջ ե ր մ ո ղ ջ ո ւ յն ը ։'
( Հ Հ Գ )
( « Ս Ո Վ Ե Տ Ա Կ Ա Ն Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն » , 2 9 մ ա յի ս ի 1953 ր .)
ՅԱՊՈՆԱԿԱՆ ԿԱ ՆԱ ՆՑ Դ ԵԼԵԳԱ ՑԻԱ Ն ՀԱՅԱՕՏԱՆՈԻՍ*Հ ի ն դ օ ր Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ հ յո ւ ր
ե դ ա վ յա պ ո ն ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց դ ե լե գ ա ց ի ա ն ։
Հ ո ւն ի ս ի 3 0 - ի ն , մ ե կ ն ե լո ւ ց ա ռ ա ջ , հ յռ ց ւ ե ր ը Հ ա յկ ա կ ա ն հ ե ռ ա գ ր ա կ ., ։ն գ ո ր ծ ա կ ա լո ւթ յա ն թ ղ թ ա կ ց ի ն հ ա ղ ո բ դ ե ց ի ն ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յո ւ մի ր ե ն ց ս տ ա ց ա ծ տ պ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։
— Հ ա յա ս տ ա ն ի ա շ խ ա տ ա վ ո ր ն ե ր ի ս ի ր ա
լի ր ո ւ թ յո ւ ն ը , ս ր տ ա գ ի ն ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յո ւ ն ը , հ յո ւ ր ա մ ի ր ո ւթ յո ւն ը , — ա ս ա ց ի ն ն ր ա ն ք , — ո ւր ա խ ա ց ր ի ն . և հ ի ա ց մ ո ւ ն ք պ ա տ ճ ա ռ ե ց ի ն մ ե գ , օ գ ն ե ց ի ն կ ա ր ճ ժ ա մ ա ն ա կ ո ւ մ շ ա տ բ ա ն տ ե ս
ն ե լ ո ւ հ ա ս կ ա ն ա լ։ Մ ե ն ք շ փ վ ե ց ի ն ք մ ե զ հ ա մ ա ր մ ի ն չ և ա յժ մ ա ն ծ ա ն ո թ կ յա ն ք ի ո ւ կ ե ն ց ա -
դ ի ։ Ա յն ք ա ն շ ա տ ե ն մ ե ր տ պ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , ո ր պ ա ր զ ա պ ե ս դ ժ վ ա ր է ս լա տ մ ե լ ա մ ե ն բ ա ն ի մ ա ս ի ն ։
— Մ ե ն ք ե ղ ա ն ք Վ ե ր ի ն Ա ր տ ա շա տ գ յո ւ ղ ի կ ո լտ ն տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ո ւ մ , — ш и п и ? է դ ե լե գ ա ց ի ա յի ղ ե կ ա վ ա ր Ր տ ո ե Խ ա մ ա դ ա ն , — ե ղ ա ն ք Ա ր դ ն ի կ ո ւր ո ր տ ո ւմ , մ ա ն կ ա կ ա ն կ լի ն ի կ ա կ ա ն հ ի վ ա ն դ ա ն ո ց ո ւմ , գ յ ՚ո ւ յ ց ո ւն ե ց ա ն ք Հ ա յկ ա կ ա ն
ՍՍՌ ա ռ ո ղ ջ ա պ ա հ ո ւթ յա ն մ ի ն ի ս տ ր ի հ ե տ , դ ի տ ե ց ի ն ք Ե րև ա նի տ ե ս ա ր ժ ա ն վ ա յր ե ր ը , ծ ա ն ո թ ա ց ա ն ք մ ա ն կ ա կ ա ն մ ի շ ա ր ք հ ի մ ն ա ր կ ն ե ր ի ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն , գ ի տ ե ց ի ն ք մ ի ն ե ր կ ա յա ց ո ւ մ
օ պ ե ր ա յի ն թ ա տ ր ո ն ո ւմ , «Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն » ֆ ի լմ ը , ն ե ր կ ա ե ղ ա ն ք Հ ա յկ ա կ ա ն
ե ր գ ի ո ւ պ ա րի ա ն ս ա մ բ լի ե լո ւ յթ ն ե ր ի ն , ո ր ո ն ք վ ա ռ կ ե ր պ ո վ ա ր տ ա ց ո լո ւմ ե ն հ ա յկ ա կ ա ն ի ն ք
ն ա տ ի պ ա ր վ ե ս տ ը ։ Մ ե ղ մ ո տ , Յ ա պ ո ն ի ա յո ս Т, ! ։ ։ ։ շ ա տ գ ր ք ե ր էի կ ա ր դ ա ց ե լ ս ո ց ի ա լի զ մ ի
մ ա ս ի ն , տ ե ս ա կ ա ն գ ի տ ե լի ք ն ե ր ո ձ ւե ի ա յդ ա Կքպ ա րեզոսք։ Ա յն ա մ ե ն ը , ի ն չ տ ե ս ա ն ք ե ս և դ ե լե գ ա ց ի ա յի մ յո ւ ս ա նդա ւՈ Լերը Հ ա յա ս տ ա
ն ո ւ մ , ս ո ց ի ա լի զ մ ի ի դ ե ա լն ե ր ի մ ա ր մ ն ա ց ո ւ մ ն է ա ռ օ ր յա կ յա ն ք ո ս մ ։ Ա մ ե ն ի ց ա ռ ա ջ ե ս ց ա ն կ ա ն ո ւ մ ե մ խ ո ս ե լ մ ա ր դ կ ա ն ց ն կ ա տ մ ա մ բ
ց ո ւ ց ա բ ե ր վ ո ղ ո ւշ ա դ ր ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն ։ Մ ա ր դ ո ւ մ ա ս ի ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ մ տ ա ծ ո ւ մ , հ ո գ ե ն տ ա ն ո ւ մ ։ Հ ի ա ց մ ո ւ ն ք է պ ա տ ճ ա ռ ո ւ մ ա յն , թ ե ի ն չ պ ե ս պ ե տ ո ւ թ յո ւ ն ը ի ր բ ժ շ կ ա կ ա ն բ ա զ մ ա թ ի վ
հ ի մ ն ա ր կ ն ե ր ի մ ի ջ ո ց ո վ հ ե տ և ո ւ մ է տ ղ ա մ ա ր դ կ ա ն ց , կ ա ն ա ն ց , ե ր ե խ ա ն ե ր ի ա ռ ո ղ ջ ո ւ թ յա ն ը ։ Ա ր զ ն ի կ ո ւր ո ր տ ո ւմ հ ա ն գ ս տ ա ն ո ւ մ ե ն Հ ա յա ս
տ ա ն ի շ ա ր ք ա յի ն ա շ խ ա տ ա վ ո ր ն ե ր , հ ա ս ա ր ա կ մ ա ր դ ի կ ։
Ո ր քա ն ո ւժ ե ր վ ։ լ մ ի ջ ո ց ն ե ր ե ն ծ ա խ ս վ ո ւ մ ե ր ե խ ա ն ե ր ի ա ռ ո ղ ջ ո ւթ յո ւ ն ը պ ա հ պ ա ն ե լո ւ հ ա - մ ա ր ։ Դ ա կ ո լր ա խ ա ց ն ի յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր մ ո ր
ս ի ր տ , ո ր տ ե ղ է լ որ ա պ ր ե լո ւ լի ն ի ն ա և ի ն չ ո վ է լ ո ր զ բ ա ղ վ ե լի ս լի ն ի ն ա ։
Դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն գ ա մ , յա պ ո ն ա կ ա ն ն շ ա ն ա վ ո ր կ ի ն ն կ ա ր ի չ Ա կւս մ ա տ ս ո ւն ա ս ո ւ մ է .
— Ա ր տ ա ս ո վ ո ր ա ր ա գ ո ւ թ յա մ բ է կ ա ռ ո ւ ց վ ո ւմ Հ ա յա ս տ ա ն ի մ ա յր ա ք ա ղ ւ ս ք ր ' Ե ր և ա ն ը :
Ո ւշ ա գ ր ա վ ե ն Հ ա յկ ա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւ
թ յա ն ա զ գ ա յի ն կ ո լո ր ի տ ը , շ ի ն ա ր ա ր ա կ ա ն ն յո ւթ ե ր ի բ ա զ մ ա զ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը , ն ր ա ն ց դ ե գ ե - ց ի կ դ ո ւ յ լ ե ր ն ո ւ ե ր ա ն գ ն ե ր ը ։ Հ ի ա ց մ ո ւ ն ք ե ն պ ա տ ճ ա ռ ո ւ մ վ, ո րա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ր ա զ մ ա զ ա -
ն ո ւթ յո մ ե ը , դ ր վ ա գ ն ե ր ի ի ն ք ն ա տ ի պ ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Ա ր վ ե ս տ ի ի ս կ ա կ ա ն գ ո ր ծ է Ի . Վ . Ա տ ա լի ն ի
Յ ա պ ո ն ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւ թ յ ո ւ ն ը ե ր և ա ն ի օ դ ա ն ա վ ա կ ա յ ա ն ո ւ մ
պ ի ս ի ո ւ ր ա խ ո ւ թ յո ւ ն է տ ի ր ո ւ մ ա յն տ ե ղ , ո ր - ք ա ն կ ե ն ս ա խ ի ն դ Է ե ր ե խ ա ն ե ր ի ա ո օր յ ա ն :
Մ ե ծ ա գ ո ւ յն հ ր ճ վ ա ն ք ե ն պ ա տ ճ ա ռ ո ւ մ ե ր ե խ ա -
ն ե ր ի գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն ի ն ք ն ա գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յո ւ ն ը , ա ն բ ռ ն ա զ բ ո ս ի կ կ ե ր պ ո վ պ ա ր ե լո ւ , ա ր
տ ա ս ա ն ե լո ւ ի ր ե ն ց կ ա ր ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը ւ Ե ր և ա ն ի մ ա ն կ ա կ ա ն ե ր կ ա թ ս ս լ ո ւ մ մ ե ն ք բ ե ր կ ր ա ռ ի թ
հ ա ն դ ի պ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն ե ց ա ն ք ե ր ե խ ա ն ե ր ի ' տ ղ ա ն ե ր ի և ա ղ ջ ի կ ն ե ր ի հ ե տ , ո ր ո ն ք մ ա ն կ ո ւ թ յո ւ ն ի ց ս կ ս ա ծ ը ն տ ե լա ն ո ւ մ ե ն ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ս ։ - կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն ։
Դ ե լե գ ա ց ի ա յի մ յո ւ ս ա ն դ ա մ ն ե ր ը պ ա տ մ ո ւ մ ե ն բ ա ն վ ո ր ն ե ր ի ո ւ կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ե ր ի կ յա ն ք ի ո ւ ա շ խ ա տ ա ն ք ի մ ա ս ի ն , ո ր ո ն ց հ ե տ ն ր ա ն ք
թ յա մ բ , ա յդ ն պ ա տ ա կ ո վ օ գ տ վ ո ւ մ ե ն ե ր կ ա ր ա տ և ը ն դ մ ի ջ ո ւ մ ն ՛ե ր ի ց ։ Ի դ ե մ ս ա յդ բ ա ն վ ո - ր ո լ հ ո լ ե ս տ ե ս ա ե ր ջ ա ն ի կ մ ի մ ա ր դ ո ւ , ո րը
խ ո ր ա պ ե ս շ ա հ ա գ ր գ ռ վ ա ծ Է խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն պ ա հ պ ա ն մ ա մ ր ։ Ա յդ պ ի ս ի մ ա ր դ կ ա ն ց թ ի ՛Էլ՛
Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Մ ի ո ւ թ յա ն ո ւ մ մ ի լի ո ն ն ե ր ի Է հ ա ս ն ո ւ մ ։ Ն րա ա ր տ ա ք ի ն վ ե ր ա բ ե ր մ ո ւ ն ք ի ,
հ ա ն գ ս տ ո ւ թ յա ն մ ե ջ ա ր տ ա ց ո լվ ո ւ մ Էր ս ո վ ե տ ա կ ա ն կ ն ո ջ կ ե ր պ ա ր ը , ո ր ը վ ս տ ա հ Է ի ր ո ւյերի և ի ր տ պ ս լգ ա յի ն կ ա տ մ ա մ բ ։
Ա ր տ ա շ ա տ ի շ ր ջ ա ն ի Վ ե ր ի ն Ա ր տ ա շ ա տ գ յո ւ ղ ո ւ մ դ ե / ե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր ը ծ ա ն ո թ ա ց ա ն կ ո լտ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն Է կ ո ն ո մ ի կ ա յի ն , ս ո ց ի ա լի ս տ ա կ ա ն դ ա շ տ ե ր ի ա շ խ ա տ ա վ ո ր ն ե ր ի ն ։
մ ո ն ո լմ ե ն տ - ք ա ն դ ա կ ը ։ Մ ե ն ք տ ե ս ա ն ք ս ք ա ն - շե լի ք ա ն դ ա կ ա յի ն կ ե ր տ վ ա ծ ք ն ե ր , ո ր ո ն ց ո վ
ա ր տ ա հ ա յտ վ ա ծ Է ժ ո ղ ո վ ր դ ի ս ե ր ը դ ե պ ի ո և ո ֊ Ա Ո ւց խ ո յի ա ռ ա ջ ն ո ր դ ն ե ր ը ։
— ս ե ղ ա ն ո ւ մ , Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ , ա ճ ո ւ մ Է հ ի ա ն ա լի ե ր ի տ ա ս ա ր դ ո ւ թ յո ւ ն , գ ո ւք ո ւն ե ր զ ա ր մ ա ն ա /ի կ ե ն ս ո ւ ր ա խ , զ վ ա ր թ
մ ա ն ո ւ կ ն ե ր , — ա ս ո ւ մ Է Օ գ ա յդ ո ք ա ղ ա ք ի բ ՚ո ա կ չ ո լհ ի ' տ ն ա յի ն տ ն տ ե ս ո ւ հ ի Ս ա գ ո կ ո Ա ֊
դ ա ս ա վ ա ր տ ն ։ Մ ե ն ք ե ղ ա ն ք ք ա ղ ա ք ա յի նպ ի ո ն ե ր ա կ ա ն մ ի ք ա ն ի ճ ա մ բ ա ր ն ե ր ո ւ մ ։ Ի ն չ -
ծ ւս ն ո թ ա ց ե լ Է ի ն Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ե ղ ա ծ ժ ա մ ա ն ա կ ։
Տ ո կ ի ո ք ա ղ ա ք ի բ ն ա կ չ ո լհ ի ' գ ո ր ծ ա զ ո ւր կ տ ե ք ս տ ի լա գ ո ր ծ Ֆ ո ւջ ի կ ո Մ ի յ ա ղ ի ն հ ո լզ մ ո մ ւ - ք ո վ ա ս ո ւ մ Է.
— Ե ր և ա ն ի Կ ի ր ո վ ի ա ն վ ա ն գ ո ր ծ ա ր ա ն ի
բ ա ն վ ո լԻ ո ւհ ի ն ե ր ի ք մ ե կ ի սւ-ունը մ ե ն ք մ տ ա ն ք
ա յն պ ա հ ի ն , ե ր բ ն ա գ ո ր ծ ա ր ա ն ի ց ե կ ե լ Էր հ ա տ կ ա պ ե ս ա յն •ն պ ա տ ա կ ո վ , ո ր պ ե ս զ ի կ ե -
ր ա կ ր և ր ի ր կ ր ծ ք ի ե ր ե խ ա յի ն լ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն կ ա ն ա յք , ա դ մ ի ն ի ս տ ր ա ց ի ա յի թ ո ւ յլտ վ ո ՛ -
42է 2 1Г Ի ս » Ի Ն 1953
— Լա վ ե ն ա պ ր ո ւմ ա յս տ ե ղ մ ա ր դ ի կ ։ Մ ե ն քե ղ ա ն ք կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ե ր ի տ ն ե ր ո ւ մ , —պ ա տ մ ո ւմ է 1‘տ ո ե Խ ա մ ա դ ա ն , ֊ հ ա յ գ յո ւ ղ ա ց ի ն ե ր ի կ յա ն ք ը տ ո գ ո ր վ ա ծ կ ն ո ր ի լո ւ յս ո վ , տ ղ ա մ ա ր դ ո ւն հ ա վ ա ս ա ր ա շ խ ա տ ո ղ գ ե ղ ջ կ ո ւ
հ ի ն ք ն ք շ ո ւ թ յա մ բ և հ մ տ ո ւ թ յա մ բ հ ո գ կ տ ա ն ո ւ մ ի ր օջա խ ի մ ա ս ի ն ։ Մ ա ր դ կ ա ն ց ա յդ խ ա ղ ա ղ կ յա ն ք ը ե ր կ ա ր ժ ա մ ս -ն ա կ կ մ ն ա մ ե ր հ ի շ ո ղ ո ւ թ յա ն մ ե ջ ։
Յ ա պ ո ն ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց դ ե /ե գ ա ց ի ա ն Ե ր և ա ն ի Օ պ ե ր ա յի և բ ա լե տ ի թ ա տ ր ո ն ո ւմ ն ե ր կ ա դ տ ն վ ե ը «Դ ա վ ի թ -Բ եկ տ օ պ ե ր ա յի ն ե ր կ ա յա ց
մ ա ն ր ։
— Մ ե զ վ րա ո ւժ ե ղ տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն թ ո ղ ե ց ի ն ,— ա ս ո ւմ կ դ ՛ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ է ն դ ո ն ,— բ ե մ ա դ ր ո ւ թ յա ն գ ո ւն ա դ ե ղ ո լթ յ ո լն ր , ն ր ւ ՛։- ն ո ւ մ ի ր ե ն ց մ ա ր մ ն ա ց ո ւմ ը գ տ ա ծ ա զ գ ա յի ն
բ ն ո ր ո շ ա ռ ա ն ձ ն ա հ ա տ կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ։ Ա ր տ ի ս տ - ն ե ր ր ե ր գ ո ւմ ե ն մ ե ծ ա վ յո ւ ն ո վ , բ ո ւ ռ ն խ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւ թ յա մ բ ։
Դ ե լե գ ա ց ի ա ն ա յց ե /ե ց ն ա և Հ ա յա ս տ ա ն ի ա ր դ յո ւն ա բ ե ր ա կ ա ն ց ո ւ ց ա հ ա ն դ ե ս ը , Շ ա հ ո ւ մ ֊
յա ն ի շր ջ ա ն ի մ ե տ ա ք ս յա գ ո ր ծ վ ա ծ ք ն ե ր ի ֆ ա բ ր ի կ ա ն , ե ղ ա վ Ե րև ա նի «Ա ր ա ր ա տ ս գ ո ր ծ ա ր ա ն ում ւ
— Ա մ ե ն ո ւ ր ե ք , — վ ե ր ջ ո ւմ ա ս ա ց ի ն դ ե լ ե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր ը , — մ ե ն ք տ ե ս ա ն ք խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն ջ ե ր մ ձ գ տ մ ա մ բ հ ա մ ա կ վ ա ծ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բ ե ղ մ ն ա վ ո ր ա շ խ ա տ ա ն ք ի ա ր . դ լո ւ ն ք ն ե ր ը ։ Հ ա յ ի ն տ ե լի գ ե ն ց ի ա յի ։ բ ա ն վ ո ր
ն՛երի և կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ե ր ի հետ ո ւն ե ց ա ՛։ կ ե ն դ ա ն ի շ փ ո ւ մ ը մ ե զ հ ա մ ո զ ե ց , որ բ ո լո ր ա յդ մ ա ր դ ի կ հ ա մ ա ր ձ ա կ կ ե ր պ ո վ ե ն ն ա յո ւ մ ա պ ա գ ա յի ն , հ ա ն գ ի ս տ ա շ խ ա տ ո ւմ հ ա ն ո ւն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն ։
Վ ե ր ա դ ա ռ ն ա լո վ Յ ա պ ո ն ի ա մ ե ն ք մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն կ պ ա տ մ ե ն ք ա յն ա մ ե ն ի մ ա ս ի ն , ի ն չ տ ե ս ա ն ք Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ , ա շ խ ա տ ա ս ե ր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բ ե ր կ ր ա լի ց կ յա ն ք ի , հ ա յ կ ա ն ա ն ց մ ա ս ի ն , ո ր ո ն ք տ ղ ա մ ա ր դ կ ա ն ց հ ե տ ձ ե ռ ք ձ ե ռ ք ի տ վ ա ծ կ ա ռ ո ւ ց ո ւ մ ե ն ա յս ն ո ր կ յա ն ք ր ։
Հ յո ւ ր ը ն կ ա լ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ա ն ց կ ա ց ր ա ծ օ ր ե ր ր ր ն դ մ ի շ տ կ մ ն ա ն մ ե ր հ ի
շ ո ղ ո ւ թ յա ն մ ե ջ ։
Հ ո ւն ի ս ի г 3 0 - ի ն յա պ ո ն ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց դ ե լ ե . դ ՛ո ց ի ա ն Ե ր և ա ն ի ց մ ե կ ն ե ց Մ ո ս կ վ ա ։
( Հ Հ Դ )(Ս Ո Վ Ե Տ Ա Կ Ա Ն Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն » , 2 В п . ^ и 'р
1953 р .)
Վ ե ր ջե ր ս Հ ա յա ս տ ա ն ո լմ ն կր Լ ե հ ա կ ա ն Ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն Ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի դ ե լե գ ա ց ի ա ն , ո ր ր Ս Ս Ռ Մ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի մ ի ո ւ թ յա ն հ ր ա վ ե ր ո վ հ յո ւ ր կ ե կ ե լ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Մ ի ո ւ թ յո ւ ն ։
Հ ա յա ս տ ա ն ի ց մ ե կ ն ե լո ւ ց ա ռ ա ջ դ ե /ե գ ս ւ- ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր Յ ա ն Ջ ա խ վ ա տ ո վ ի չը հ Ե չե ն ա Ս ի ր կ ո ւս ր Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ս տ ա գ ա ծ տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ճ ւ ն ե ր ի մ ա ս ի ն թ ո ղ ե ց ի ն ի լ/ե ն ց գ ր ա վ ո ր դ ի տ ո ղ ո ւ թ յո ւն ն ե ր ը մ ա մ ո ւ լո ւ մ հ ր ա - պ ա ր ա կ ե լո լ հ ա մ ա ր ։
* * *
Հ ա յա ս տ ա ն ժ ա մ ա ն ե լի ս մ ե ն ք գ ի տ ե ի ն ք , որ մ ի ն չև Հ ո և տ ե մ ր ե ր յա ն Ս ո ր ի ա ւի ս տ ա կ ա Ն Մ ե ծ ո և ո //ո լգ ի ա ն Ե րև ա նր հ ե տ ա մ ն ա ց քաղաք կր. դ ե ո ա դ ա ն գ ա պ ե ս մ ի հ ա ր կ ա ն ի , կ ա վ ա շ ե ն և ն ե ղ ո ւ խ ղ ճ ո ւկ , չս ա լա հ ա տ ա կ վ ա ծ փ ո ղ ո ց ն ե ր ի բ ա դ ա ք ,
« Մ հ ա Հ յ Ս ո վ ե տ ա կ ա ն ի յի ։ ա ն ո ւ թ քա ն դւս - ղ ա փ ա ո ո ա ս ե , կ ը ն կ ե ր Ս տ ա / ի ն ր ,- Հ ա . յա ս տ ա ն ե ն ր ե ո ե զ խ ա ղ ա ղ ո ։թ ,ո մ ւ և ա զ գ ա լի ն վ ե ո ա ծ ն ն դ ե հ ն ա ո ա վ ո ր ո լթ ւո լն տ ։ Ա զ ռ ա /ի ն ա ։ո մ ե ռ ա ծ ն „ ,Ն դ ր ն պ ա ս տ ե գ է կ ո ն ո մ ի կ ա յի չտ ե ս ն վ ա ծ զ ա ր գ ա ց մ ա ն ը ։ Ն րա բ ա զ ա յի վրա
ծ ա ղ կ ե ց հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի մ ե ծ կ ո ւ լտ ո ւ ր ա ն , որ ս տ ե ղ ծ վ ե ք կ հ ա զ ա ր ա մ յա կ ն ե ր ի ը ն թ ա ց ք ո ւ մ և ս ե լ& դ ե ֊ս ե ր ո ւ ձ դ պ ա հ պ ա ն վ ե ք հ ի ն ձ ե ռ ա գ ր ե
ր ո ւ մ , մ ա ն ր ա ն կ ա ր չա կ ա ն գ ո ր ծ ե ր ո ւ մ , խ ա չ ք ա ր ե ր ի ։[ր ա , ժ ա յռ ա փ ո ր տ ա ճ ա ր ն ե ր ո ւ մ և ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւթ յա ն ա յլ հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ո ւմ ։ Ա յդ դ ա ր ա վ ո ր կ ո ւ լտ ո ւ ր ա ն , ո ր ը ո չն չա ց ն ե լ չե ն կ ա ր ո ղ ա ց ե ք ո ՛չ թ շ ն ա մ ի ն ե ր ի ա ս պ ա տ ա կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , ո ՛չ ս տ ր կ ա ց ո ւ մ ը , ո ՛ չ բ ն ա կ չ ո ւ թ յա ն ա ն ո ղ ո ր մ կ ո տ ո ր ա ծ ն ե ր ը և ա ր տ ա ք ս ո ւ մ , ն ՚ե ր ր , ո ՛չ ա զ գ ա յի ն ճ ն շ ո ւ մ ն ո ւ տ ն տ ե ս ա կ ա ն շ ա հ ա գ ո ր ծ ո լ մ ր , ֊ ա յժ մ գ ա ր ձ ե , է ա մ բ ո ղ ջ հ ա / ժ ո ղ ո վ ր դ ի ի ս կ ա կ ա ն կ ո զ տ ո լր վ ս ն ։
Ե վ ա յս օ ր ն ր ա ե ռ ո ւ ն ո ւ բ ա զ մ ա հ ա ր ո ւ ս տ կ յա ն ք ի բ ո /ո ր դ ր ս և ո ր ո ւմ ն ե ր ի մ ե ջ մ ե ն ք պ ա ր դ
տ ե ս ա ն ք , թ ե ի ն չ պ ե ս ե ր կ ր ի հ ե տ ա մ ն ա ր ո լ ֊ թ /ա ն ո ւ բ ն ա թ յա ն դ ա ժ ա ն ո ւժ ե ր ի դ ե մ մ ղ վ ա ծ
պ ա յք ա ր ո ւ մ ի ր ո ւղ ի ն կ հ ա ր թ ե լ ս ո ց ի ա լի ս . տ ա կ տ ն հ ի մ ն ա կ ա ն է կ ո ն ո մ ի կ ա կ ա ն օ ր ե ն ք ը ։
Ս ո վ ե տ ա կ ա ն մ ա ր դ ի կ ս ա ն ձ ե ւ ե ն Հ ր ա դ դ ա ն ո ե տ ը , կ ա ռ ո ւց ե ք հ զ ո ր հ ի դ ր ո կք ե կ տ ր ա կ ՛ս ւա ն ֊ ն ե ր , ջո ւր տ ա ր ե լ տ ա փ ա ս տ ա ն ա յի ն , ա մ ա յի վ ա լ ր ե ր , դ ր ա ն ք վ ե ո ա ծ ե ք ո վ ա \ դ ՛ե ս տ ա ն ն ե ր ի . ծ ա ղ կ ո ղ պ ա ր տ ե զ ն ե ր ի և բ ա մ բ ա կ ի պ ր ս ն .ռ ա ց ի ա ն ե ր ի , . .
1963 к Я 1Г Ի и. » Ь 1. 43
Ե ր բ ե մ ն ի չք ա վ ո ր հ ա յ գ յո ւ ղ ա ց ի ն գ ա ր ձ ե լ է Հ ա ր ո ւս տ կ ո լտ ն տ ե ս ո ւթ յո ւն ն ՛ե ր ի ո ւն և ո րս ն գ ա ւհ Ն րա ն յո ւթ ա կ ա ՛ն կ յա ն ք ի մ ա կ ա ր դա ֊
կ ի բ ա ր ձ ր ա ց մ ա ն հ ե տ մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ ա ճ ե / և ն ն ր ա կ ո ւլտ ո ւր ա կ ա ն պ ա հ ա ն ջ մ ո ւն ք ն ե ր ը I։ դ ր ա ն ց բ ա վ ա ր ա ր մ ա ն ա ս տ ի ճ ա ն ը ։
Լ ե հ ա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի դ ե լե գ ա ց ի ա ն Հ ա յ կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ե ր ի հ ա ն դ ի պ ե ց թ ե ' գ ե
ղ ե ց ի կ Ա ր զ ն ի կ ո ւր ո ր տ ո ւմ , թ ե ' "Դ ի ն ա մ ո օ յի ս տ ա դ ի ո ն ո ւ մ , թ ե ' և ր գ ի ո ւ պ ա ր ի ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն ա ն ս ա մ բ լի հ ա մ ե ր գ ի ժ ա մ ա ն ա կ ' Հ ա յ - ֆ ի /Հ ա ր մ ո ն ի ա յի հա մ ե ր գ ա յի ն մ ե ծ դ ա հ լի ճ ո ւ մ ■
Մ ե ն ք ա յց ե լե ց ի ն ք Գ ա ռ ն ի ի ա մ ր ո ց ի և հ ե թ ա ն ո ս ա կ ա ն տ ա ճ ա ր ի ա վ ե ր ա կ ն ե ր ը , Ջ վ ա ր թ - ն ո ց ը , է ջ մ ի ա ծ ի ն ը , Հ ռ ի փ ս ի մ ե ի վ ա ն ք ը , Գ ե ղ ա ր դ ի ժ ա յռ ա փ ո ր տ ա ճ ա ր ն ե ր ը ։ Մ ե ն ք տ ե ս ա ն ք Մ ա տ ե ն ա դ ա բ ա ն ո ւ մ պ ա հ պ ա ն վ ո ղ հ ին ձ ե ռ ա գ ր ե ր ը , հ ի ա ն ա լո վ մ ա ն ր ա ն կ ա ր չա կ ա ն դ ր վ ա գ ն ե ր ո վ ։ Մ ե ղ հ ո ւ զ ե ց ա յն ջ ե ր մ վ ե ր ա բ ե ր մ ո ւ ն ք ը , որ ց ո ւ ց ա բ ե ր վ ո ւ մ է ա յդ ձ ե ռ ա - գ ր ե ր ի ՝ ա ս ե ս կ ե ն դ ա ն ի ո ւ հ ա ր ա զ ա տ է ա կ ն ե ր ի ն կ ա տ մ ա մ բ ւ
Ա յդ ս ք ա ն չ ե լի հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ը ա ղ բ յո ւ ր են դ ա ր ձ ե լ հ ա յկ ա կ ա ն ն ո ր ա ր վ ե ս տ ի ո ւ ճ ս ՚ր տ ա -
Լ եհ ս ւկ ա ն ն ա ր տ ւ ս ր ւ ս ս լ ե տ ն ե ր ի պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւ թ յ ո ւ ն ը Գ ե ղ ա ր դ ո ւ մ
Ա յդ ե ր ե կ ո մ ե զ վ րա ա ն ջ ն ջ ե լի տ պ ա վ ո ր ո ւ
թ յո ւ ն թ ո ղ ե ց ի ն շ ե ն ք ի ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ա կ ա ն
հ ի ա ն ա լի զ ա ր դ ե ր ը , ջ ե ր մ ա շ ո ւ ն չ ե ր գ ե ր ն ո \
պ ա ր ե ր ը և լե փ - լե ց ո մ ւ դ ա հ լի ճ ո ւ մ ն ե ր կ ա
գ տ ն վ ո ղ կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ՛ե ր ի մ ե ջ ա ր վ ե ս տ ի
ա ռ ա ջ ա ց ր ա ծ կ ե ն դ ա ն ի ա ր ձ ա գ ա ն ք ը ։
Մ եր հ ի շ ո ղ ո ւ թ յա ն մ ե ջ ա ն մ ո ռ ա ն ա լի
կ մ ն ա ն Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ա ն ց կ ա ց
ր ա ծ բ ո լ ո ր օ ր ե ր ը , հ ա յկ ա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե
տ ո ւ թ յա ն հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ը , Հ ա յա ս տ ա ն ի ս ո
վ ե տ ա կ ա ն ն ո ր ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւ թ յո ւ ն ը և
ն ր ա ս տ ե ղ ծ ո ղ ն ե ր հ ա յ ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ր ։
ր ա պ ե ս ։ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր , ո ր ո ն ք տ ո գ ո ր վ ա ծ ևն ն ո ր , ս ո ց ի ա լի ս տ ա կ ա ն բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւ թ յա մ բ ։ IԱ յն պ ի ս ի հ ի ա ն ա լի կ ե ր տ վ ա ծ ք ձ ե ր , ի ն չ պ ի ս ի ք ե ն ա կ ա դ ե մ ի կ ո ս Ա լ. Թ ա մ ա ն յա ն ի ն ա խ ա գ ծ ա ծ ' Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Կ ա ռ ա վ ա ր ա կ ա ն տ ո լ- ն ը , Օ պ ե ր ա յի և բ ա լե տ ի թ ա տ ր ո ն ի շ ե ն ք ը , որ լր ա ց վ ե լ և ա վ ա ր տ վ ե լ ե ն ն ր ա ո ր դ ո ւ Գ . ք յա
մ ա ն յա ն ի կ ո ղ մ ի ց , Մ . Գ ր ի գ ո ր յա ն ի ն ա խ ա գ ծ ո վ կ ա ռ ո ւ ց վ ա ծ ' պ ա ր տ ի ա յի Կ ե ն տ կ ո մի
շ ե ն ք ը , Դ . Ա ղ ա ր ա բ յա ն ի ն ա խ ա գ ծ ո վ կ ա ռ ո ւ ց
վ ա ծ ս ա ռ ց ա ր ա ն ը և ծ ա ծ կ ա ծ շ ո ւ կ ա ն , « Ա ր ա ր ա տ ս տ ր ե ս տ ի գ ի ն ո ւ գ ո ր ծ ա ր ա ն ը , ո ր կ ա ռ ո ւ ց վ ե լ է Ռ . Ի ս ր ա յե լ յա ն ի ն ա խ ա գ ծ ո վ և Ե ր ե - վ ա ն ի մ ի շ ա ր ք ն ո ր Հ ե ն ք ե ր հ ա ն դ ի ս ա ն ո ւ մ են
.'ա քկա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա ր վ ե ս տ ի ժ ա ռ ա ն գ ո ւթ յա ն ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն օ գ տ ա գ ո ր ծ մ ա ն ն մ ո ւշ ն ե ր : Լ եհ ա կ ա ն ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի դ ե լե գ ա ց ի ա ն խ ո ր ա պ ե ս հ ա ղ ո ր դ ա կ ի ց դ ա ր ձ ա վ ս ո վ ե տ ա
հ ա յ ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւթ յա ն նվա ճոլմ 1ք եր ին ևա ն կ ե ղ ծ հ ա ր գ ա ն ք ի ո ւ բ ա ր ե կ ա մ ո ւ թ յա ն զ գ ա ց . մ ո մ ւք ն ե ր ո վ հ ա մ ա կ վ ե ց ն ր ա կ ե ր տ ո ղ ն ե ր ի ' հ ա յ
ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի ն կ ա տ մ ա մ բ ։ Դ ր ա ն ք խ ո շ ո ր վ ա ր պ ե տ ն ե ր և հ ի ա ն ա լի մ ա ր դ ի կ ե ն :
Ն րա նք բ ո լո ր ն է / ա ճ ե լ և ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա բ ա ր հ ա ս ո ճ ւա ց ե լ ե ն Սովետականն ի շ խ ա ն ո ւթ յա ն տ ա ր ի ն ե ր ի ն ։ Ձ և ո վ ա զ գ ա յի ն և ՜բ ո վ ա ն դ ա կ ո լ-
հ ա ն ջ մ ո լն ք ն ե ր ն ո ւ հ ո գ ս ե ր ը , ն ր ա ի ղ ձ ե ր ն « с
Հ ո ւ յս ե ր ը ։ Ա յգ պ ա տ ճ ա ռ ո վ էլ Ե րև ա նի ճ ա ր
տ ա ր ա պ ե տ ո ւ թ յո ւ ն ը , ն ր ա լա վ ա գ ո ւ յն գ ո ր ծ ե ր ը
ա յն պ ե ս մ ո տ ո ւ Հ ա ս կ ա ն ա լի ՛են յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր ի հ ա մ ա ր ։
Նրա խ ո ր հ ր դ ա ն ի շ ը և ն ր ա ն ո ր գ ե ղ ե ց կ ո ւ
թ յա ն ա մ ե ն ա լա վ ա գ ո լ յն ա ր տ ա հ ա յտ ո ւթ յո ւն ն է մ ե ծ Ս տ ա լ ի ն ի մ ո ն ո ւ մ ե ն տ ֊ք ա ն դ ա կ ը , որ
բ ա ր ձ լա ւց վ ե լ է Բ ա ն ա ք ե ռ ի բ ա ր ձ ո ւն ք ի ։[ր ■։։,
V Հ ա ղ թ ա ն ա կ » զ բ ո ս ա յգ ո ւ մ ։ Ա յդ մ ո ն ո ւմ ե ն տ ի
ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ Դ . Ի ս ր ա յե լ յա ն ը մ ե զ ա ս ա ց .
Լ ե հ ա կ ա ն & ւ ս ո ո ա ո ս ս ] ե տ ն ե ւ փ
թ յա մ բ ս ո ց ի ա լի ս տ ա կ ա ն պ ր ո լե տ ա ր ա կ ա ն կ ո ւլտ ո ւր ա յի լե ն ի ն յա ն ֊ս տ ա լի ն յա ն ֆ ո ր մ ո ւ լա ն ո ւղ ղ ո ւթ յո ւն է տ վ ե լ ն ր ա ն ց ս ր տ ե ր ի ն ո ւ
մ տ ա ծ ո ղ ո ւ թ յա ն ը , Ն ր ա ն ց ի ց յո լր ա ք ա ն չ յո ց ւ ը խ ո ր ա պ ե ս ո и м սԻնա ս ի ր ե լ և ջ ե ր մ ո ր ե ն ս ի ր ո ւմ
է ի ր հ ե ր ո ս ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ի ն ա վ ո ւր ց կ ո ւ լտ ո ւր ա ն և ա մ բ ո ղ ջ մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն կ ո ւ լտ ո ւ ր ա ն ։ Մ ե զ հ ո ւզ ե ց ա յն , թ ե ն ր ա ն ք ո ր ք ա ն լա վ գ ի տ ե ն և հ ա ր գ ո ւմ ե ն մ ե ր ' լե հ ա կ ա ն կ ո ւ լտ ո ւ
ր ա ն ։ Ն ր ա ն ց ի ց յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր ը ի ր ե ն զ գ ո ւ մ է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի զաւ/վսկ, հ ա ՛ս կ ա ն ո ւմ և ճ ա ն ա չ ո ւ մ է ն ր ա բ ն ա վ ո ր ո լթ յո ւ Տ ։ը , ն ր ա պ ա -
ս]ս ւս ս |ի ո ս կո ւր յւս նը Գ ա ոնիում
« Ե ր բ ն ա խ ա գ ծ ո ւ մ է՛ի ա յդ հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ը , ևս մ տ ա ձ ո ս ք էի ա յն մ ա ՛ս ի ն , որ պ ա ր տ ա վ ո ր վ ո ւմ յ , մ ք ա ր ի մ ե ջ մ ա ր մ ն ա վ ո ր ե լ ի մ ա մ բ ո ղ ջ ժ ո - գ ռ վ ր դ ի խ ո հ ե ր ն ки հ ո ւ յս ե ր ը և ն ր ա ա ն ս ա հ մ ա ն ս ե ր ը ը ն կ ե ր Ս տ ա լի ն ի ն կ ա տ մ ա մ բ ։ Ա յղ •գ ո ր ծ ո ւմ ի ն ձ օ գ ն ե ց ի ն մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ա ՛կ ա նվ ա ր պ ե տ ն ե ր ը » ,
Ց Ա Ն Ջ Ա Խ Վ Ա Տ/1Վ Ի Յ ԵԼԵՆԱ ՍԻՐԿՈԻՍ
1 հո,ղի ս ի 1 0 5 3 թ .
(«ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն » , 11 Տւպքաք.1“ 0 օ р . у
1953 Ь Л 1Г I* Ալ 1г 45
т м - о н ш л о д - ր.1 »Կ1; ր ո ի թ յ ա * 1, т - ы . ь ш м п , г и в ш ! 8 1 п , п м г
Օ գ ո ս տ ո ս ի 1 1 - ի ց մ ի ն չ և 1 4 ֊ը Հ ա յ ա ս տ ա ֊ Դ ե լե գ ա ց ի ա յի Մ ո ս կ վ ա մ ե կ ն ե լո ւ ց ա ռ ա ջ , ն ո ւ մ ո ր պ ե ս հ յո ւ ր գ տ ն վ ո ւ մ էր Դ ս ւն ի ա - Ս ո - Հ ա յա ս տ ա ն ի հ ե ռ ա գ ր ա կ ա ն դ ո ր ծ ա կ ա լո լ-վ ե ս ։ա կ ա ն ը ն կ ե ր ո ւ թ յա ն դ ե լե գ ա ց ի ա ն , ո ր ր թ յա է ։ թ ղ թ ա կ ի ց ը ն ր ա ղ ե կ ա վ ա ր Կ ր իս տ ի ա ՚ս1111ՌՄ է Ժ ա մ ա ն ե լ Ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի հ ե տ կ ո ւ լ- Կ ո ր ս գ ա ա ր գ ի հ ե տ ո ւ ն ե ց ա վ զ ր ո ւ յց , ո ր ի ը ն ֊տ ո լր ա կ ս ւն կ ա պ ի հ ա մ ա մ ի ո ւթ ե ն ա կ ա ն ը ն - թ ս ւ ց ք ո ւ մ վ ե ր ջ ի ն ս հ ա յտ ա ր ա ր ե ց ,կ ե ր ո ւ թ յա ն հ ր ա վ ե ր ո վ ։ — Մ ե ր դ ե լե գ ա ց ի ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ա յց ե լե ց
Դ ա ն ի ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւ թ յ ա ն ը է չ մ ի ս ւ ծ ն ո ս ք
Դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն գ ա մ ն ե ր ը ծ ա ն ո թ ա ց ա ն
Ե ր և ա ն ի տ ե ս ա ր ժ ա ն վ ա յր ե ր ի ն , ե ղ ա ն Ա ր -
տ ա շ ա տ ի շ ր ջ ա ն ի Ն ո ր ա շ ե ն գ յո ւ ղ ի կ ո լտ ն տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ո ւ մ , ա յց ե լե ց ի ն պ ա տ մ ա կ ա ն վ ա յր ե ր ը ' է ջ մ ի ա ծ ի ն ը , Զ վ ա ր թ ն ո ց ը , Կ ա ր մ ի ր ւ /ո ւ ր ր ւ
ո չ պ ա տ ա հ ա կ ա ն կ ե ր պ ո վ , Մ ե ր հ ա յր ե ն ի ք ո ս Ր մ ե ն ք շ ա տ ե ն ք կ ա ր դ ա ց ե լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ի ա ն ա լի պ ա տ մ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն , ծ ա ն ո թ է ի ն ք
ձ ե ր ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի ն գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն մ ի ջ ո ց ո վ , Մ ե ն ք մ ի շ տ է լ բ ա ր յա ց ա կ ա մ ո ր ե ն ե ն ք վ ե ր ա բ ե ր վ ե լ Հ ա յա ս տ ա ն ի ն , ո ր ո վ հ ե տ և Դ ա •
Դ ա ն ի ա կ ա ն կ ա ն ա ն ց պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւ թ յ ո ւ ն ը է ջ մ ի ա ծ ն ի Ս՛ա յր Տ ա ն ս ւ ր ո ւ մ
կ ա ր ո ղ ե ն ք , որ Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ մ ն ա ց ի ն ք ա յդ ք ա ն կ ա ր ճ ժ ա մ ա ն ա կ ։
Ե րևա ն ժ ա մ ա ն ե լո ւ ա ռ ա ջ ի ն ի ս կ օրը մ Ար դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր ը հ ե տ ա ք ր ք ի ր շ ը ր ֊ ջ ա գ ա յո ւ թ յո ւ ն կ ա տ ա ր ե ց ի ն ք ա ղ ա ք ո ւ մ ։ Մ եր ո ւշ ա դ ր ո ւթ յո ւն ը գ ր ա վ ե ց ի ն ձ ե ր մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի հ ի ա ն ա լի պ լա ն ա վ ո ր ո ւմ ը , ն ր ա լա յն փ ո ղ ո ց ն ե ր ը , ը ն դ ա ր ձ ա կ հ ր ա պ ա ր ա կ ն ե ր ը ։ Ա ն ջն ջե լի տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ե ն թ ո ղ ն ո ւ մ բ ն ա կ ե լի և հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն ն ո ր մ ո ն ո ւմ ե ն տ ա լ
շ ե ն ք ե ր ը , ո ր ո ն ք ե ր ե ս պ ա տ վ ա ծ ե ն հ ի ա ն ա լի գ ո ւն ա վ ո ր տ ո ւֆ ք ա ր ո վ ։
Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ի ր բ ա զ մ ա դ ա ր յա ն պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ը ն թ ա ց ք ո ւ մ ս տ ե ղ ծ ե լ է ճ ա ր տ ա ր ա պ ե տ ո ւթ յա ն բ ա զ մ ա թ ի վ կ ո թ ո ղ ն ե ր , ք ա ղ ա ք -
ն ա մ , ե ր բ դ ի ս ։ ո ւ մ է ի ն ք է ջ մ ի ա ծ ն ի և Զ վ ա ր թ , ն ո ց ի հ ի ն ա վ ո ւր ց տ ա ճ ա րն ՛եր ը և ք ա ղ ա
ք ա ց ի ա կ ա ն շ ե ն ք ե ր ը ։ Դ ե պ ի վ ա ղ ե մ ի ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ի հ ի ա ն ա լի հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ը ո ւն ե ց ա ծ ա յդ հ ո գ ա տ ա ր վ ե ր ա բ ե ր մ ո ւ ն ք ը ա վ ե լի ա կ ն ա ռ ո ւ դ ա ր ձ ա վ մ ե զ հ ա մ ա ր , ե ր բ ա յց ե լ ե ց ի ն ք հ ի ն ձ ե ռ ա գ ր ե ր ի Պ ե տ ա կ ա ն գ ր ա պ ա հ ո ց ը ' Մ ա տ ե ն ա դ ա ր ա ն ը , ո ր տ ե ղ մ ե ծ , մ ա ն
ր ա կ ր կ ի տ ա շ խ ա տ ա ն ք է կ ա տ ա ր վ ո ւմ , ո ւշ ա դ ի ր կ ե ր պ ո վ ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր վ ո ւ մ ե ն հ ա զ վ ա գ յո ւ տ ձ ե ռ ա գ ր ե ր ը , հ ի ն կ ո ւ լտ ո ւ ր ա յի փ ա ր ֊ տ ա թ ղ թ ե ր ը ։ Ե վ ս ր ա հ ե տ մ ի ա ս ի ն ո ր ք ա ն բ ո ւ ռ ն կ ե ր պ ո վ ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յո ւ մ ծ ա ղ կ ո ւ մ է ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց կ ո զ տ ո ւ ր ա ն , գ ի տ ո ւ թ յո ւ ն ը , ա ր վ ե ս տ ը , Մ ե ն ք ա ռ ի թ ո ւ ն ե ց ա ն ք ն եր կ ա
ն ի ա ն ևս փ ոքր ե րկ ի ր է ։ Ս ա կ ա յն մ ե ն ք մ ե ծց ա ն կ ո ւթ յո ւն ո ւն ե ի ն ք ս ե փ ա կ ա ն ա չք ե ր ո վ յ յե ս ն ե լ ո ւ և ի մ ա ն ա լո ւ , թ ե ի ն չ պ ե ս է ա պ ր ո ս ! Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , ի ն չպ ե ս է ն ա կ ա ռ ոլցո ւԱ
ի ր ն որ կ յա ն ք ը ։Մ ե ն ք լի ա կ ա տ ա ր հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ս տ ա
ց ա ն ք ծ ա ն ո թ ա ն ա լո ւ Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ յա ն ք ի ն և ա շխ ա տ ա ն ք ի պ ա յմ ա ն ն ե ր ի ն , շ փ վ ե լո ւմ ե ծ թ վ ո վ մ ա ր դ կ ա ն ց հ ե տ ։ Մ ի ք ա ն ի օրվաը ն թ ա ց ք ո ւմ մ ե ն ք ս տ ա ց ա ն ք շա տ տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւ ն ն ե ր , ս ա կ ա յն օ ր ե ր ը ա յս տ ե ղ թ ռ չ ո ւ մ են ի ն չպ ե ս ր ո պ ե ն ե ր և մ ե ն ք մ ի ա յն ա փ ս ո ս ա լ
ն ե ր . պ ա լա տ ն ե ր , տ ա ճ ա ր ն ե ր ։ Ս ա կ ա յն ե ր բ ե ք ն ր ա շ ի ն ա ր ա ր ա կ ա ն տ ա ղ ա ն դ ը և կ ա ր ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը չե ն դ ր ս և ո ր վ ե լ և դա ա յժ մ մ ե ղ
հա ս՛կան ա Ժ է ' լ է / ՚ն Կա Րո Ղ դ ր ս և ո ր վ ե լ ա յն պ ե ս , ի ն չ պ ե ս ս ո վ ե տ ա կ ա ն կ ա ր գ ե ր ի օ ր ո վ ։ 'Ւրա ա մ ե ն ա պ ե ր ճ ա խ ո ս վ կ ա յո ւ թ յո ւ ն ը , ա - մ ե ն ա հ ա մ ո ղ ե ց ո ւ ց ի չ ա պ ա ց ո ւ յց ը հ ա ն դ ի ս - ն ո ւ մ է ա յս օ ր վ ա Ե ր և ա ն ը ։
Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ո չ մ ի ա յն հ ա ջ ո ղ ո ւթ յա մ բ կ ա ՛ռ ո ւց ո ւմ է ն ո ր ը , ա յ լ և խ ն ա մ ք ո վ պ ա հ պ ա ն ո ւ մ է հ ն ո ւ թ յա ն հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ը : Մ ե ն քմ ե ծ հ ի ա ց մ ո ւ ն ք ո վ հ ա մ ո զ վ ե ց ի ն ք ա յդ բ ա ֊
1953 է Я 1Г հ II 1Т М , -17
գ տ ն վ ե լո ւ Պ ե տ ա կ ա ն ե ր գ ի - պ ա ր ի ա ն ս ա մ բ լի հ ա մ ե ր գ ի ն ։ Ա յդ ի ն ք ն ա տ ի պ , ա ն կ ր կ ն ե լի ա ր վ ե ս տ ի ն մ ո ւ շ ն ե ր ը մ ե զ բ ո լո ր ի ս ա ր տ ա ս ո վ ո ր ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն պ ա տ ճ ա ո ե ց ի ն է Մ եր դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր ր շ ր շ ո ւմ Էին խ ա ն ՛ո ւթ ն ե ր ը և գ ն ո ւ մ հ ա յկ ա կ ա ն ա զ գ ա յի ն հ ի ա ն ա լի ե ր գ ե ր ի պ լա ս տ ի ն կ ա ն ե ր ։
Մ ե ծ գ ո հ ո ւ ն ա կ ո ւ թ յա մ բ մ ե ն ք գ ի տ ե ց ի ն ք Հ ա յա ս տ ա ն ի գ ի ն ե գ ո ր ծ ա կ ա ն խ ո շ ո ր ա գ ո լյն ձ ե ռ ն ա ր կ ո ւ թ յո ւ ն ը ' в Ա ր ա ր ա տ » տ ր ե ս տ ի ե ր և ա ն ի գ ի ն ո ւ կ ո մ բ ի ն ա տ ր ։ Դ ա ա ր տ ա գ ր ո ւթ յա ն բ ա ր ձ ր կ ո ւ լտ ո ւ ր ա յի ձ ե ռ ն ա ր կ ո ւ թ յո ւ ն Է ։ Ա մ ե ն ո ւր ե ք ա յս տ ե ղ ն կ ա տ վ ո ւ մ Է հ ո գ ա տ ա ր ո ւթ յո ւն դ ե պ ի ա շ խ ա տ ա վ ո ր մ ա ր դ ը ։
Դ ե լե գ ա ց ի ա ն հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ս տ ա ց ա վ ձ ա ն ո թ ա ն ա լո ւ ն ա և հ ա յկ ա կ ա ն գ յո ւ ղ ի կ յա ն ք ի ն ։ Ա ր տ ա շ ա տ ի շ ո շ ա ն ի Ն ո ր ա շ ե ն գ յո ւղ ի կ ո լտ ն տ ե ս ո ւ թ յո ւ ն ը կ ա տ ա ր ա ծ մ ե ր ա յ ց ե / ո լ ֊ թ յո ւ ն ը հ ա վ ա ն ա բ ա ր ա մ ե ն ա ո ւ ժ ե ղ տ պ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ը թ ո ղ ե ց մ ե ր դ ե լե գ ա ց ի ա յի ա ն դ ա մ ն ե ր ի վ ր ա ։ Գ յո ւ ղ ա ց ի ն ե ր ը ս ի ր ա լի ր կ ե ր պ ո վ է ե զ ծ ա ն ո թ ա ց ն ո ւ մ Է ի ն ի ր ե ն ց հ ա ն ր ա յի ն
տ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն հետ և ա յն , ի ն չ ա ռ ա շ ի ն հ ե ր թ ի ն մ ե ր ո ւշ ա դ ր ո ւ թ յո ւն ը գ ր ա վ ե ց ա յդ տ ե ղ , դ ա գ յո ւղ ա տ ն տ ե ս ա կ ա ն ։ ւդ ր ո ց ե ս ն ե ր ի մ ե ր ! . ֊
՛Կ ա յա ց ո ւմ ն Է , գ յո ւ ղ ա ց ի ն ե ր ի ա շ խ ա տ ա ն ք ի պ ա յմ ա ն ն ե ր ի թ ե թ և ա ց մ ա ն ն կ ա տ մ ա մ բ ո ւ ն ե ց ա ծ հ ո գ ա տ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ր ։
Ա յժ մ մ ե ղ հ ա մ ա ր ա կ ն հ ա յտ Է Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ի ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն տ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն և կ ո ւլտ ո ւր ա յ ի վ ի թ խ ա ր ի վ ե ր ե լք ը ։ ե վ մ ե զ պ սւրդ I, , ո ր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ը ն թ ա ն ՛ո ւմ Լ ծ ա ղ կ մ ա ն ճ ա ն ա պ ա ր հ ո վ շ ն ո ր հ ի վ ա յն բ ա ն ի , որ ն ա կ ա ր ո ղ Է օ գ տ վ ե լ ա յն բ ո լո ր բ ա ր ի ք ն ե ր ի ց , ո ր ը տ ա լի ս Է ա մ բ ո ղ ջ ս ո վ ե տ ա կ ա ն ե ր կ ր ի ս ւռ ա ջա գ ի մ ո լ թ յո լ ն ը ։
Մ ե ն ք հ ե ռ ա ն ո ւ մ ե ն ք Հ ա յա ս տ ա ն ի ց , — ա ֊ ս ա ց վ ե ր ջ ո ւմ դ ե լե գ ա ց ի ա յի ղ ե կ ա վ ա ր Կ ր ի ս ֊ տ ի ա ն Կ ո ր ս գ ա ա ր գ ը , — դ ե պ ի տ ա ղ ա ն դ ա վ ո ր \ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ո ւ ն ե ց ա ծ բ ա ր ձ ր հ ա ր գ ա ն ք ի զ գ ա ց մ ո ւ ն ք ո վ , ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ , ո ր ը պ ա տ մ ա կ ա ն կ ա ր ճ ժ ա մ ա ն ա կ ա մ ի ջ ո ց ո ւ մ կ ա ր ո ղ ա ց ե լ Է ա յդ պ ի ս ի բ ա ր ձ ր ո ւ թ յա ն հ ա ս ց ն ե լ ի ր տ ն տ ե ս ա կ ա ն և կ ո ւլտ ո ւ ր ա կ ա ն զ ա ր գ ա ց ո ւ մ ը ։ Մ ե ն ք հ ե ռ ա ն ո ւ մ ե ն ք ն ր ա ս ր տ ա գ ի ն հ յո լ ր ա ս ի ր ո լ ֊ թ յա ն ն կ ա տ մ ա մ բ ո ւ ն ե ց ա ծ շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յա ն ղ դ ա ց մ ո մ ե ր ո վ ։
( Հ Հ Դ )(«ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱ ՅԱ Ս ՏԱ Ն», 16 օգոստոս!.
1953 р .)
II. Մն1.ԻՔ-1սԱ9ԱՏ Ր5ԱՆ
й т т м ш ь ш
ե ղ ե ց ի կ է Ա ր ա ր ա տ յա ն դ ա շ տ ա վ ա յր ը մ ա ն ա վ ա ն դ գ ա ր ն ա ն ը , ե ր բ ծ՛ա ղկում ե ն ա յգ ի ն ե ր ը , ե ր բ կ ա ն ա չի ն ՛են տ ա լի ս դ ա շ տ ե ր ը ։ Փ ա ր .
թ ա մ ծ ա ռ ա ս տ ա ն ն ե ր ը , խ ա ղ ո ղ ի ը ն դ ա ր ձ ա կ
ա յգ ի ն ե ր ը , խ ն ա մ ք ո վ մ շ ա կ վ ա ծ բ ա մ բ ա կ ի
դ ա շտ ե ր ը մ ի ո ւ ր ո ւ ի ։ գ ե ղ ե ց կ ո ւ թ յո ւ ն և հ մ ա յք
ե ն ։ո ս ։լի ս մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի ա յս մ ա ս ի ն ։ Ա վ
տ ո մ ե ք ե ն ա ն ժ ա մ ե ր ո վ ՛կա րող է ս լա ն ա լ լա յն
ա ս ֆ ա լտ ա պ ա տ ճ ա ն ա պ ա ր հ ո վ և շ ո ւր ջ ն ա մ ե .
ն ո ւր ե ք ն ո ւ յն կ ա ն ա չ բ ո ւ ս ս է կ ա ն ո ս թ յո ձ ն է ։
Բ ա յց ա հ ա վ ե ր ջ ա ն ո ւմ է կ ա ն ա չ գ ո տ ի ն ,
դ ե պ ի ձ ա խ ‘ե ր և ո ւ մ ե ն մ ե ր կ , ա ր և ի ց խ ա ն ձ
վ ա ծ շ ի կ ա վ ո ւն բ լո ւ ր ն ե ր ։ Ս ա ' դ ա շ տ ա վ ա յր ի
մ ի ա ն գ ա մ ա յն հ ա կ ա ռ ա կ պ ա տ կ ե ր ն է , տ խ ո ւր ,
ա ն հ ր ա պ ո ւ յր պ ա տ կ ե ր ։ Մ ե ր կ բ լո ւր ն ե ր ի
ս տ ո ր ո տ ո ւմ ը ն կ ա ծ է Ա ր ա ր ա տ յա ն դ ա շտ ա •
վ ա յր ի մ ե ծ գ յո ւ ղ ե ր ի ց մ ե կ ը ' Ղ ա ր ա բ ա ղ լա ր ը ւ
Գ յո ւղ ն ա մ բ ո ղ ջ ո վ ի ն թ ա ղ վ ա ծ է ա յգ ի ն ե ր ի մ ե ջ , բ ա յց շ ր ջ ա կ ա յք ի բ լո ւ ր ն ե ր ը զ ո ւր կ ե ն
կ ա ն ա չ ի ց ։ Ս ա կ ա յն բ ա վ ա կ ա ն է ա ն ց ն ե լ ա ն
հ ր ա պ ո ւյր բ լո ւր ն ե ր ի շ ա ր ք ը և ա հ ա բ ա ց վ ո ս է
ւԼ մ ի ա յլ տ ե ս ա ր ա ն , ձ ո ր ի մ ի ջ ո վ ս կ ս ո ւ մ Է
ա ն տ ա ռ , ո ր ը տ ա ր ա ծ վ ո ւ մ Է /ե ռ ն ա լա ն ջ ե ր ո վ դ ե պ ի հ ե ռ ո ւ ն ։
Ա յգ ի ՞ ն չ ա ն տ ա ռ \Է ա յս չ ո ր , խ ո ժ ո
ռ ա դ ե մ [ե ռ ն ե ր ի գ ո տ ո ւ մ ։ Ի ն չ պ ե ՛ս է ա յն դ ո ֊ յա ց ե լ , ո ՜ վ է տ ն կ ե լ ո ւ ա ճ ե ց ր ե լ ։
Տ ե ղ ա ց ի ն ՛ե ր ը ա յ դ ծ ա ռ ա ս տ ա ն ն ե ր ա ն վ ա , ն ո լ մ ե ն (էԽ ոսրովի ա ն տ ա ռ ]) ։
Հ ի ն պ ա տ մ ՛ո ւթ յո ւն ո ւն ի ա յդ ա ն տ ա ռ ը ։
Հ ա յո ց Խ ո ս բ ո վ Բ թ ա ղ ա վ ո ր ը ( 3 3 0 — 3 3 8
Р ’ Р ‘ )> "1 'Ի °ր ո ք հ ի մ ն վ ե լ է Դ վ ի ն մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ը , ի բ ն ե ս ի ր ա հ ա ր է ր ո ր ս ի ։ Նա իր
մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի ց ո չ հ ե ռ ո ւ , Ա զ ա տ գ ե տ ի հ ո վ .
ա ՚ո ւմ , տ ն կ ե լ է տ ա լի ս ա ր հ ե ս տ ա կ ա ն ա ն
տ ա ռ ն ե ր և դ ր ա ն ք բ ն ա կ ե ց ն ո ւ մ վ ա յր ի կ ե ն
դ ա ն ի ն ե ր ո վ ո ւ թ ռ չ ո ւ ն ն ե ր ո վ ։
4 - ր դ դ ա ր ի պ ա տ մ ա գ ի ր Փ ա վ ս ա ո ս Բ յո ւ -
զ ւս ն դ ա ց ի ն ա յդ մ ա ս ի ն վ կ ա յո ւ մ է .
(էԵ լ ե տ հ ր ա մ ա ն թ ա գ ա լ ո ր ղ օ ր ա վ ա ր ի ն
Ի լԲո յ [Վ ա չէ ի ] հա ն՛ել խ ա շ ա ր յա շ խ ա ր հ է ն
բ ա զ ո ւ մ , և բ ե ր ե լ զ վ ա յր ե ն ի ]չ ա ղ ի ն մ ա յ ր ֊
ե ա ց և տ ն կ ե լ ղ ա յն յԱ յր ա ր ա տ ե ա ն գ ա ւ ա ֊
ռ ի ն . և ա ռ ե ա լ յա մ ո ւր ր ե ր դ է ն ա ր ք ո ւն ի ,
ո ր ո ւ մ կ ո չ ե ն Գ ա ռ ն ի , մ ի ն չ և ի դ ա շ տ ն Մ ե ֊
ծ ա մ օ ր ի ի բ լո ւ ր ն ՝ որ ա ն ո ւա ն ե ա լ կ ո չի
Դ ո լի ն ։ ո ր կ ա յ ի Հ ի ւ ս ի ս ո յ կ ո ղ մ ա ն է ք ա
ղ ա ք ի ն մ ե ծ ի Ա ր ա ա շ ա ա ո լ, զ գ ե ս տ ն խ ո ն ա ր հ
մ ի ն չև յա պ ա ր ա ն ս ն Տ ի կ ն ո ւ ն ի ' տ ն կ ե ց ի ն
զ կ ՚ս ղ ի ն ն ։ Ե լ կ ո չ ե ա ց ղ ա ն ո ւն ն ո ր ա Տ ա
ճ ա ր մ ս / յր ի ։ Ել մ ի լս ի մ ա յր ե ա ց ն յ ՚է զ է գ ֊
ն ա բ ե ր ա ն ի ն ի ն մ ա ն է ի Հա րա ւ ա կ ո յս /ց ի ն
զ դ ա շ տ ն կ ա ղ ն ա տ ո ւ ն ' ա ն կ ո վ , և կ ո չ ե ց ի ն
ղ ա ն ո ւն ն ո ր ա Խ ոս բ ո վ ա կ ե ր ա ։ Ե լ ա ն՛դ շ ի
ն ե ց ի ն զ ա պ ա րա ն ս ՛!։ ա ր ք ո ւն ա կ ա ն ս և զ և ր -
կ ո ս ե ա ն տ ե ղ ի մ է ։ պ ա ր ս պ ե ս ։ / փ ա կ ե ց ի ն և
ո չ կ ց ե ց ի ն ի մ ի մ ե ա ն ս վ ա ս ն պ ո ղ ո տ ա յի
ճ ա ն ա պ ա ր հ ի ն ։ Ե լ [մ ա յր ի ն ] ւս ճ ե ա ց բ ա ր ձ
ր ա ց ա ւ . և ա պ ա զ ա մ ն ն ա յն Է ր Է ս , ՛և զ գ ա ֊
զ ա ն ս հ ր ա մ ա յ ՚ե ա ց ժ ո ղ ո վ ե լ թ ա գ ա լ ո ր ն , և
լն ո ւ լ զ ք ւս ղ ա ք ո ր մ ս ն , զ ի լի ք ի ն ն ո ց ա տ ե ֊
դ ի ք ո ր ս ա ց ղ ր օ ս ա ն ա ց ո լր ա խ ո լթ ե ա ն թ ա ֊
գ ա ւո ր ո լթ ե ա ն ն ո ր ա ։ Ե լ զ օ ր ա վ ա ր ն Վ ա չէ
կ ա տ ա ր էր վ ա ղ վ ա ղ ա կ ի զ ա ս ա ց ե ա լս ն ա ր
ք ա յի ՛» ( Փ ա ւ ս ւ ո ա փ Р и ս լա նդէԱէյ ւս յ Պսււո-
մութիւքւ Հ ա յ ո ց , դ պ ւ ՝ . Գ , С ) :
1953 Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 49
(«Ե ՛վ հ ր ա մ ա ն տ վ ե ց թ ա գ ա վ ո ր ն ի ր Մ [Վ ա
չ ն ] զ ո ր ա վ ա ր ի ն ' ա շ խ ա ր հ ի ց բ ա զ մ ա թ ի վ
մ շ ա կ ն ե ր հ ա վ ա ք ե լ, ա ն տ ա ռ ն ե ր ի ց վ ա յր ի
՛կ ա ղ ի ն հ ա ն ե լ ո ւ բ ե ր ե լ ա ն կ ե լ Ա յր ա ր ա տ -
յ ա ն գ ա վ ա ռ ո ւ մ ։ ս կ ս ե լո վ ա ր ք ո ւն ի ա մ ո ւր
բ ՛ե ր գ ի ց , ո ր ի ն ա ս ո ւ մ ե ն Գ ա ո ն ի , մ ի ն չև
Մ ե ծ ա մ ո ր ի դ ա շ տ ը , ա յն բ լո ւ ր ը , ո ր կ ո չ
վ ո ւ մ է Դ ,[ի ն և գ տ ն վ ո ւ մ է Ա ր ա ա շա տ մ ե ծ
ք ա ղ ա ք ի հ յո ւ ս ի ս ա յի ն կ ո ղ մ ո ւ մ ։ Ե վ ա յ ս
պ ե ս մ ե ր ի տ ն կ ե ց ի ն գ ե տ ի ը ն թ ա ց ք ո վ գ ե պ և
ն ե ր ք և , մ ի ն չև Տ ի կ ն ո ւ ն ի ա պ ա ր ա ն ք ը ։ Նա
ա յս մ ե ր ի ն կ ո չե ց Տ ա ճ ա ր մ ա յր ի ։ Մ ի ո ւր ի շ
մ ե ր ի է լ տ ն կ ե ց ի ն ն ր ա ն ի ց գ ե պ ի հ ա ր ա վ ,
ե վ ե գ ն ո ւտ ի ե զ ե ր ք ո վ , և ա մ բ ո ղ ջ դ ա շ տ ր
լց ր ի ն կ ա ղ ն ի ա ն կ ո վ , ս ր ա ա ն ո ւ ն ն է լ գ ր ի ն
Խ ո ս ր ո վ ա կ ե ր տ , Ն ո ւ յն տ ե ղ ո ւ մ շ ի ն ե ց ի վ , ն ա և
ա ր ք ո ւն ա կ ա ն ա պ ա ր ա ն ջ ն ե ր ։ Ե ր կ ո ւ մ ե ր ի
ն ե ր ն է լ պ ա ր ի ս պ ն ե ր ո վ փ ա կ ե ց ի ն , ա ռ ա ն ց
ի ր ա ր հ ե տ կ ց ե լո ւ , ա ն ց ո ւդ ա ր ձ ի ճ ա ն ա
պ ա ր հ ի հ ա մ ա ր ։ [Մ ե ր ի ն ] ա ճ ե ց ո ւ բ ա ր ձ
ր ա ց ա վ ։ Հ ե տ ո թ ա գ ա վ ո ր ը հ ր ա մ ա յե ց ա ֊
մ ե ն տ ե ս ա կ ե ր ե ն ե ր ո ւ գ ա զ ա ն ն ե ր ժ ո ղ ո վ ե լ
ո ւ լ ց ն ե լ պ ա ր ս պ ա պ ա տ վ ա ծ տ ե ղ ե ր ը , ո ր
պ ե ս զ ի ն ր ա թ ա գ ա վ ո ր ո ւ թ յա ն ո ր ս ի ' զ բ ո
ս ա ն ք ի և ո ւ ր ա խ ո ւ թ յա ն տ ե ղ ե ր դ ա ռ ն ա ն ։
Վ ա յլեն ա ն մ ի ջ ա պ ե ս կ ա տ ա ր ե ց թ ա գ ա վ ո ր ի
ա ս ա ծ ն ե ր ը » ) ք Փ ա վ ս ա ո ս Ր ո ւ զ ա ն ւ յ , Հ ա յ ո ց
պ ա տ մ ո ւ թ յ ո ւ ն , ր ա ւ պ մ . ա կ ա դ ե մ ի կ ո ս Ս տ .
Մ ա լ ի ւ ա ս յ ա ն ց ի , Հ ա յ պ ե տ հ ր ա տ , է ր և ա ն ,
1 9 4 7 р . , դ պ ր . Գ , « յ լ . Ը , ,էյ> 9 7 ) :
Ա յդ ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ի ց ա ն ց ե լ է 1 6 դ ա ր , ս ա . կ ա յն Խ ռ ս ր ո վ թ ա գ ա վ ո ր ի տ ն կ ա ծ ա ն տ ա ռ ը
էի չ ո ր ա ց ե լ , մ ն ա ց ե լ է դ ս /լա ր ։ Ժ ա մ ա ն ա կ ի և
օ տ ա ր ե ր կ ր յա ա ս պ ա տ ա կ ո ղ ն ե ր ի ձ ե ռ ք ի ց շ ա տ
ք ի չ բ ա ն է փ ր կ վ ե լ մ ե ր ե ր կ ր ո ս է և ա յ դ ք չ ե
ր ի ց մ ե կ ն , ա ն շ ո ւ շ տ , ա յս ա ն տ ա ռ ն է ՛
Ո ր ո շա կ ի չի կ ա ր ե լի ա ս ե լ , թ ե ի ն չ ի ՛ շ ն ո ր
հ ի վ է ա յս ա ն տ ա ռ ը մ ն ա ց ե լ մ ի ն չ և օ ր ս ։ Ա ր ֊
գ յ ո ՚ք ա յն պ ա տ ճ ա ռ ո վ , ո ր ա յն հ ե ռ ո ւ է ե ղ ե լ
բ ա ն ո ւ կ ճ ա ն ա պ ա ր հ ն ե ր ի ց , հ ե տ և ա պ ե ս և
Փ ր կ վ ե լ է ո չ ն չ ա ց ո ւ մ ի ց , ո ր ի ն կ ա ր ո ղ է ի ն ե ն
թ ա ր կ ե լ ա ս պ ա ւո ա կ ո գ ն ՛ե ր ը ։ Մ ի ' գուց՛ե և ա յ ն ,
որ տ ե ղ ի բ ն ա կ ի չ ն ե ր ը ա յդ ՛ա ն տ ա ռ ը և ա յ ն
տ ե ղ ե ղ ա ծ վ ա յր ի կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ը հ ն ո ւ ց ի վ եր
հ ա մ ա ր ե լ ե ն ս ր բ ա զ ա ն և ա յդ պ ա տ ճ ա ռ ո վ չե ն
ո չ ն չ ա ց ր ե լ , Ս ա կ ա յն ա յ դ ՛բ ո լո ր ը կ ա ր և ո ր չ ե ն ,
հ ե տ ա ք ր ք ի ր ն ա յն է , ո ր ա ն տ ա ռ ը և ն ր ա ն ո ւմ
հ ղ ա ծ կ ՛ե ն դ ա ն ի ն ե ր ը պ ա հ պ ա ն վ ա ծ ե ն ։
Դ ժ վ ա ր է ա ս ե լ , թ ե ի ՛ն չ չա փ ի է ե ղ ե լ ա յդ
ա ն տ ա ռ ը ս կ գ ր ի շ ր ջ ա ն ո ւ մ , ս ա կ ա յն ն ե ր կ ա
յո ւ մ ս ա յ{ , գ ր ա վ ո ւ մ է ա վ ե լի ք ա ն 2 . 0 0 0 հ ե կ
տ ա ր տ ա ր ա ծ ո ւ թ յո ւ ն , Ա յս տ ե ղ գ լխ ա վ ո ր ա պ ե ս
ա ճ ո ւ մ ե ն կ ա ղ ն ի , թ խ կ ի , հ ա ց ե ն ի , վ ա յր ի
տ ա ն ձ ե ն ի և խ ն ձ ո ր ե ն ի ։
Ա ն տ ա ռ ո ւ մ հ ա ն դ ի պ ո ւ մ ե ն խ ա չ ք ա ր ե ր և
բ ա վ ա կ ա ն ա չա փ խ ո շ ո ր շ ե ն ք ե ր ի ա վ ե ր ա կ ն ե ր ,
Հ ա վ ա ն ա բ ա ր ա յդ շ ե ն ք ե ր ը հ ա ն դ ի ս ա ց ե լ են
պ ա լա տ ա կ ա ն ն ե ր ի ա մ ա ռ ա ն ՛ո ց ն ՛ե ր կ ա մ ո ր
ս ո ր դ ա կ ա ն խ մ բ ե ր ի կ ա ց ա ր ա ն ն ՛ե ր ,
Հ ե տ ա ք ր ք ի ր է Խ ո ս ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ի կ ե ն դ ա
ն ա կ ա ն ա շ խ ա ր հ ը , ո ր ը ո ր ս ո ր դ ա կ ա ն տ ե ս ա
կ ե տ ի ց ո ր ո շ ա կ ի ա ր ժ ե ք է ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւ մ ,
Կ ե ն դ ա ն ա կ ա ն ա շ խ ա ր հ ն ա յս տ ե ղ տ ա ր բ ե ր
է և բ ա զ մ ա զ ա ն , Դ ե պ ի Գ ա ռ ն ի ի ա մ ր ո ց ն ը ն -
կ ա ծ մ ա ս ո ւ մ շ ա տ կ ա ն վ ա յր ի ա յծ ե ր , կ ա
ք ա վ ն ՛ե ր , Ա յս մ ա ս ո ս է կ ա ր ե լի է հ ա ն դ ի պ ե լ
ն ա և ը ն ձ ա ռ յո ւ ծ ի , բ ո ր ե ն ո ւ , Դ ե պ ի հ ա ր ա վ ,
ա յն տ ե ղ ո ւր ա ն տ ա ռ ը ն ո ս ր ա ն ո ւ մ է , լ ե ռ ն ա
յի ն բ ա ր ձ ր ա վ ա ն դ ա կ ն ե ր ո ւ մ տ ա ր ա ծ վ ա ծ Լ
հ ա յկ ա կ ա ն մ ո ւ ֆ ր ն ը ( վ ա յր ի ո չ խ ա ր ) , ճ ո ր ե
ր ո ւ մ հ ա ն դ ի պ ո ւ մ ե ն վ ա ր ա զ , ա ր ջ , գ ա յ լ , ա ղ
վ ե ս , ն ա պ ա ս տ ա կ , կ ա ր մ ի ր կ ա ք ա վ և ա յ լ ն .
Ա ն տ ա ռ ի թ ե ' բ ո ւ ս ա կ ա ն և թ ե ' կ ե ն դ ա ն ա
կ ա ն ա շ խ ա ր հ ը հ ի մ ն ա կ ա ն ո ւ մ մ ն ա ց ե լ է ն ո լ յ .
ն ը , ի ն չ պ ի ս ի ն ե ղ ե լ է ս կ զ բ ն ա կ ա ն շ ր ջ ա ն ո ւ մ .
Հ ի մ ն ա դ ի ր ն ե ր ը հ ո դ ե ն տ ա ր ե լ ի ն չ պ ե ս բ<Ո1Աա-
կ ա ն , ա յն պ ե ս է լ կ ե ն դ ա ն ա կ ա ն ա շ խ ա ր հ ի
բ ա զ մ ա զ ա ն ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն , ս տ ե ղ ծ ե լո վ վ ա յր ի
կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ի ի ս կ ա կ ա ն ա ր գ ե լա փ ա կ ո ց , Ա յս _ պ ի ս ո վ , Խ ո ս ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ն ի ր բ ա զ մ ա զ ա ն
վ ա յր ի կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ո վ ս տ ե ղ ծ վ ե լ է 1 0 դ ա ր
ա ռ ա ջ , ք ա ն Ե վ ր ո պ ա յի ա ռ ա ջ ի ն ա ր գ ե լա փ ա -
կ ո ց ը ՝ Բ ե լո վ ե ժ յա ն մ ա յր ա ն տ ա ռ ը ։
Ս ո վ ե տ ա կ ա ն ե ր կ ր ո ւ մ պ ա տ մ ա կ ա ն բ ո լո ր
հ ո ւշ ա ր ձ ա ն ն ե ր ն ո ւ վ ա յր ե ր ը պ ա հ պ ա ն վ ո ւ մ են
օ ր ե ն ք ո վ , Դ ա հ ա վ ա ս ա ր ա պ ե ս վ ե ր ա բ ե ր ո ւ մ է
ն ա և Խ ո ս ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ի ն . Ս ո վ ե տ ա կ ա ն կ ա ր
գ ե ր ի հ ա ս տ ա տ մ ա ն ա ռ ա ջ ի ն ի ս կ տ ա ր ի ն ե ր ի ն
կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն ը ի ր հ ս կ ո ղ ո ւ թ յա ն տ ա կ
ա ռ ա վ ա ն տ ա ռ ը , խ ս տ ի ՚վ ա ր գ ե լվ ե ց ա յն տ ե ղ
ո ր ս կ ա տ ա ր ե լ կ ա մ ծ ա ռ ե ր ը փ չ ա ց ն ե լ ։ Ը ն դ
հ ա կ ա ռ ա կ ը , կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն կ ա ր գ ա դ ր ո ւ
թ յա մ բ Ա ն տ ա ռ ա յի ն տ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն մ ի ն ի ս
տ ր ո ւթ յա ն մ ա ր մ ի ն ն ե ր ն ա յն տ ե ղ կ ա տ ա ր ե լ 'են
ն ո ր տ ն կ ո ս է ն ե ր , ր ն դ ա ր ձ ա կ ե լ 'ե ղ ա ծ տ ա ր ա -
՛է ո ւթ յո ւն ն ե ր բ ։
Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Մ ի ն ի ս տ ր ն ե ր ի Ս ո վետ ի
ո ր ո շ մ ա մ բ , Խ ո ս ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ը դ ա ր ձ վ ա ծ է
վ ա յր ի կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ի ն մ ե ր ե ր կ ր ի կ լ ի մ ա յա
կա ն պ ա յմ ա ն ն ե ր ի ն վ ա ր ժ ե ց ն ե լո ւ փ ո ր ձ ա կ ա
յա ն և հ ա ն ձ ն վ ա ծ է Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Գ ի տ ո ւ
թ յո ւն ն ե ր ի ա կ ա դ ե մ ի ա յի Կ ե ն դ ա ն ա բ ա ն ա կ ա ն
ի ն ս տ ի տ ո ւտ ի ն և Ե ր և ա ն ի Կ ե ն դ ա ն ա բ ա ն ա կ ա ն
ա յգ ո ւ ն ' գ ի տ ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր կ ա տ ա
ր ե լո ւ հ ա մ ա ր ։
Ա ն ց յա լ տ ա ր ի չր ա ր չա ձ և շ ն ե ր ի ն մ ե ր կ լ ի
մ ա յա կ ա ն պ ա յմ ա ն ն ե ր ի ն վ ա ր ժ ե ց ն ե լո ւ ո ւ ղ
ղ ո ւթ յա մ բ կ ա տ ա ր վ ա ծ ա ռ ա շի ն փ ո ր ձ ե ր ը տ վ ե
ց ի ն դ ր ա կ ա ն ա ր դ յո ւն ք ն ե ր , կ ե ն դ ա ն ն ե ր ն ը ն
տ ե լա ց ե լ ե ն ի ր ե ն ց ն ո ր բ ն ա կ ա վ ա յր ի ն և ա ր
դ ե ն տ վ ե լ ա ռ ա ջի ն ծ ի ն ը ։
Ա յս տ ա ր ի Կ ե ն դ ա ն ա բ ա ն ա կ ա ն ի ն ս տ ի տ ո ւ .
տ ը զ գ ա լի լա փ ո վ ը ն դ ա ր ձ ա կ ե [ո ւ է ի ր ա շ խ ա
տ ա ն ք ն ե ր ի ծ ա վ ա լը ։ Ն ա խ ա տ ե ս վ ո ւմ Հ Խ ո ս ֊
ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ո ւ մ ա ճ ե ց ն ե լ ո ւս ո լր ի ա կ ա ն
խ ա յտ ո ւ ց ա վ ո ր ե ղ չ ե ր ո լ , ս պ ի տ ա կ ե ղ ն ի կ ,
փ ա ս ի ա ն և ա յլն ւ Ա յս ա մ ա ռ ս տ ա ց վ ե լո ։ են
ո ւս ո ւր ի ա կ ա ն 2 0 հ ա տ ե ղ ջ ե ր ո ւն ե ր ։
Մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ Կ ե ն դ ա ն ա բ ա ն ա կ ա ն ի ն ս տ ի .
տ ո ւտ ը Գ յո ւ ղ ա տ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն մ ի ն ի ս տ ր ո ւ թ յա ն
մ ա ր մ ի ն ն ե ր ի հ ե տ մ ի ա ս ի ն ն ա խ ա տ ե ս ե լ է
լ ա յն մ ի ջ ո ց ա ռ ո ւ մ ն ե ր Խ ո ս ր ո վ ի ա ն տ ա ռ ի տ ա .
ր ա ծ ո վ / յո ւ ն ը ա վ ե լի ը ն դ ա ր ձ ա կ ե լո ւ , բ ա ց տ ա
ր ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո ւ մ տ ն կ ո ւմ ն ՛ե ր կ ա տ ա ր ե լո ւ ,
կ ե ն դ ա ն ա կ ա ն ա շ խ ա ր հ ը հ ա ր ս տ ա ց ն ե լո ւ և
դ ի շ ա տ ի լ գ ա զ ա ն ն ե ր ի ն ո չ ն չ ա ց ն ե լո ւ հ ա մ ա ր ՛
Ս-ւ ՚ԱՔՍՅՍ. Դ1Մ1«Ս.Ս8Ս.Ն
ՀՒՕՈՂՈՒԹՏՈՒՆՆեք1 ԱՈ1ԻՍ8ՇԿԻՍ Г О И , 1( 1Гш(п|шГ, տ ա ս ն ա մ յ ա կ ի ս ա ր ի վ )
Ա ո ա ջ ի ն ն ե ր կ ա յա ց ո ւ մ ը , որ ե ս դ ի տ ե ց իե ր և ա ն ի Պ ե տ ա կ ա ն թ ա տ ր ո ն ո ւ մ , ա յդ 192-1թ վ ա կ ա ն ի ն է ր , ե ո - կ ա ն դ ի ց ի մ ե ր և ա ն փ ո խ ա դ ր վ ե լո ւ տ ա ր ի ն (Պ ե տ ա կ ա ն թ ա տ ր ո ն ն ա յն ժ ա մ ա ն ա կ գ ա ն ր - վ ո ւ մ էր ա յժ մ յա ն ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն կ ո մ ե դ ի ա յի թ ա տ ր ո ն ի շ ե ն -
ք ո ս ք ) ։ Բ ե մ ա դ ր վ ո ւ մ 1,ր ս Ջ ր ա ս ո ւ յզ ղ ա ն գ ո ս ։Ա ր ո ւս ս /ս ա ղ ո ւ մ էրՌ ա ո լտ ե ն դ լա յն ի գ ե ր ը ։ Հ ի մ ա է լ ա լր ի ս ա ռ ա ջ ն է ն ա հուլւհի
ն մ ա ն ի ր թ ռ չկ ո տ ո ւ ն շ ա ր ժ ո ս է ն ե ր ո վ , ա յ ն ֊Քա ն ս լա ց ի կ , թ ե թ և , թ ր վ ռ ո ւ ն ։ Ջ ր հ ո ր ի ե .
դ ի ր ք ի ն գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն ն ս տ ե լա կ և ր պ ր և Մ ա ն վ ե լ յ ա ն - Ն ի կ ե լմ ա
ն ի հ ե տ ն ր ա ք ն ք ո ւշ ,
մ ե լա մ ա ղ ձ ի կ հ ե / լո լթ յո մ ւ ը և հ ա մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յ ո ւ ն ը . . . ։ Ա ր ո ւ ս - Ռ ա ո ւ տ ե ն գ լա յն ը հ ր ա շտ - լի Էր ի ր ա մ ր ո դ ջ շ ր ջ ա պ ա տ ո վ ։ Ա յս ն ե ր կ ա յա ց մ ա ն և Ա ր ո ւս ի խ ա ղ ի մ ա ս ի ն շ ա տ են խ ո ս ե լ և դ ր ե լ , մ ի ա յն ի ն ձ վյւսւ ա ռ ա ն ձ ի ն յս զ դ ե ց ռ ւ թ յո ւ ն գ ո ր ծ ե ց դ ե ր ա ս ա ն ա կ ա ն ա մ - Ր ՚՚զ ջ կ ա զ մ ի գ ե ր ա զ ա ն ց խ ա ղ ը , ի ս կ յս կ ա ն
Տ ի կ ի Լ Ա . Գ ա ր բ ա ս յա ն ի ա յս Հ ո դ վ ա ծ ր փ ո բ ր ի կ
Հ ա տ վ ա ծ Է ն ր ա ի ր դ ս ա ե ր ' ա ն վ ա ն ի դ ե ր ա ս ա ն ո ւ հ ի
Ա ր ա ս Ո ս կ ա ն յա ն ի ն ն վ ի ր ա ծ ա ն տ ի պ հ ո ւ շ ե ր ի ց ։— հ Մ Ր .
ռ ե ա լի ս տ ա կ ա ն թ ա տ ր ո ն ը , ո րի կ ա դ մ 1.1 - կ ե ր ս լմ ա ն և ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ի ն , մ յո ւ ս ն ե ր ի հ հ ս ։ մ ի ա ս ի ն , ա յ ն ք ա ն ո գ և ո ր ո ւ թ յա մ բ և մ ե ծ սի լա վ ո ւ ն վ ] ։ր - վ ա ծ ո ւ թ յա մ ր լ ծ վ ե / կ ։ ի մ Ա ր ո ւս ր ։
/ ‘ր տ ա ղ ա ն դ ա վ ո ր ո լ ս ո լց լո լհ ի ա ի - կ ի ն Հ ր ա չ յա յի ց ա ն ս ։А ս ե ր մ ե ր ը ծ /ո ։ մ , ծ ա ղ կ ո ւ մ Է ի ն . . . Ա վ ւս ո ՜ս ,ի ն ք ը չ կ ա ր , որ ոպ ւա - /ս ա ն ա ր ի ր ս ի ր ա ծ ա շ ա կ ե ր տ ո ւ հ ո ւ հ ա
ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ ։
Հ ի շ ո ւ մ ե մ , թ ե ի ն չ պ ե ս տ ա ն ը , գ ե ր ս լա տ ր ա ս տ ե ւի ս , Ա ր ո ւ- ս ը մ ա ն ր ա կ ր կ ի տ ո ւ
ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ մ , վ ե ր լո ւ ծ ո ւ մ , ո ր ո ն ո ւմ ն ե ր Էր ա ն ո ւ մ , ա ն հ ա ն - դ ը ս տ ս ւ ն ո ւ մ , ն ո ր ի ց
ս ա ո պ ո ւ մ ' մ ի ն չ և գ տ ն ե ր ի ս կ ա կ ա ն ը , բ ն ա կ ա
ն ը , ճ ի շ տ ը ։ Ք ա ն ի ա ն գ ա մ ն ե ր , ի ր ս ե ն յա կ ո ւ մ
պ ա ր ա պ ե լո ւ ժ ա մ ի ն , ք ն ա ծ ձ և ա ն ա լո վ տ ե ս ե լ
ե մ ն ր ա ա ր ց ո ւ ն ք ն ե ր ը , ա յն ք ա ն ն ա ձ ո զ վ ո ս ! Էր
ի ր հ ե ր ո ս ո ւհ ո ւ կ ե ր պ ա ր ի հ ե տ , որ ն ր ա ն ե ր ք ի ն
ա շ խ տ ր հ ր բ ո լո ր ո վ ի ն կ ե ր պ ա ր ա ն ս ։ վ ա խ վ ո ս է , ն ր ա մ ե ջ մ ե ռ ն ո ւ մ Էր ի ն ք ը Ա ր ո լս ը և դ ի տ ո ղ
ն ե ր ի ա չք ի ա ռ ա ջ , ի ր ա մ բ ո ղ ջ Է ո ւ թ յա մ բ
կ ա ն գ ն ո ւ մ Էր ա յն կ ե ր պ ա ր ը , ո ր ի ն ն ա ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւ մ Է ր ։
5 2I ձ 1г ւ՛ Ա. а I՛ ս 1И53
Թ ա տ ր ո ն ո ւմ ք ա ն ի ա ն գ ա մ ո ր կ ր կ ն վ ե ր ն ո ւ յն ն ե ր կ ա յա ց ո ւ մ ը , նա ա մ ե ն ա ն գ ա մ ն ո ւ յն ա շ խ ո ւ ժ ո ւ թ յա մ բ և ե ռ ա ե գ ո վ խ ա ղ ո ւ մ է ր , ա - ռ ա ն ց ձ ա ն ձ ր ա ն ա լո ւ և հ ո գ ն ե լո ւ ։ Նա շա տ կ ա ր գ ա պ ա հ էր և ’ ճ շ տ ա պ ա հ փ ո ր ձ ե ր ի ն , ի ն չ ք ա ն է լ հ ո գ ն ա ծ լի ն ե ր , մ ե ծ ճ շ տ ա պ ա հ ո ւթ յա մ բ պ ե տ ք է ն ե ր կ ա լի ն ե ր ։ Ն րա ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ե ռ ա ն դ ը ա ն ս պ ա ռ է ր ։
Ես ն կ ա տ ո ւմ է ի , որ ա յս տ ե ղ , Ե ր և ա ն ո ւմ , ն րա վ ե ր ա բ ե ր մ ո ւն ք ը դ ե պ ի ա շ խ ա տ ա ն ք ը կ ՚ս մ ն րա ա շխ ա տ ա ն ք ի ձ և ե ր ը կ ա ր ծ ե ս թ ե փ ո խ վ ե լ է ի ն ։ Մ ե ծ թ ա փ ո վ ո ւ ե ռ ա ն դ ո վ ն ա ա շ խ ա տ ա ն ք էր տ ա ն ո ւմ ի ն չ պ ե ս թ ա տ ր ո ն ո ւմ , ա յն պ ե ս և ա ր վ ե ս տ ի մ յո ւ ս բ ն ա գ ա վ ա ռ ն ե ր ո ւ մ ։ Նա մ ա ս ն ա կ ց ո ւ մ էր զ ա ն ա զ ա ն հ ա ն դ ե ս ն ե ր ի , տ ո ն ա կ ա տ ա ր ո ւթ յո մ ւն ե ր ի , բ ա ն վ ո ր ա կ ա ն ա կ ո ւ մ բ ն ե ր ո ւ մ կ ա զ մ ա կ ե ր պ վ ա ծ ե ր ե կ ո ւ յթ ն ե ր ի , թ ե յա ս ե ղ ա ն ն ե ր ի , ո ւս ա ն ո ղ ա կ ա ն և դ պ ր ո ց ա կ ա ն հ ա վ ա ք ն ե ր ի , ե լո ւ յթ ն ե ր է ր ո ւ ն ե ն ո ւ մ ռ ա դ ի ո յո վ , գ ր ո ղ ն ե ր ի տ ա ն ը , պ ի ո ն ե ր ն ե ր ի պ ա լա տ ո ւմ և ա յ լ տ ե ղ ե ր ։
Մ ե ծ հ ա ջ ո ղ ո ւթ յա մ բ և ո գ և ո ր ո ւ թ յա մ բ նա ա ր տ ա ս ա ն ո ւմ է ր ի ր ս ի ր ա ծ հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ի գ ո ր ծ ե ր ը ։ Դ ե ռ մ ի ն չև ա յժ մ ա կ ա ն ջ ո ւմ ս հ ը ն - չ ո ւ մ է նրա ո ւժ ե ղ ձ ա յն ը , հ ս տ ա կ ա ռ ո գ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը , մ ա ք ո ւր հ ա յե ր ե ն լ ե զ ո ւ ն ' ճ ի շտ շ ե շ տ ՛ա դ ր ո ւթ յա մ բ ։ Ի ր ս ի ր ա ծ հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ի ց էի ն Հ ո վ հ ա ն ն ե ս Թ ո ւմ ա ն յա ն ը , Ա վ ե տ ի ք Ի ս ա հ ա կ ֊ յա ն ը , Հ ա կ ո բ Հ ա կ ո բ յա ն ը , Շ ո ւշ ա ն ի կ Կ ո լր - ղ ի ն յա ն ը ։ Ե ր ի տ ա ս ա ր դ գ ր ո ղ ն ե ր ի ն , ի ն չպ ե ս օ ր ի ն ա կ Հ ո վ հ ա ն ն ե ս Շ ի ր ա զ ի ն և ո ւր ի շն ե ր ի ն ն ա մ ի շ տ ք ա ջ ա լե ր ո ւ մ է ր , խ ր ա խ ո ւ ս ո ւ մ ։
Ա ր ո ւս ս ա ն խ ո ն ջ ՛ա շ խ ա տ ա ս ի ր ո ւթ յա մ բ և տ ա ղ ա ն դ ո վ ա ր ժ ա ն ա ց ա վ մ ե ր կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն ո ւշ ա դ ր ո ւ թ յա ն ը և բ ա ր ձ ր գ ն ա հ ա տ ա ն ք ի ն . 1 9 2 7 թ վ ա կ ա ն ի ն Հ ա յա ս տ ա ն ի Կ ե ն ,։,, գ ո ր ծ կ ո մ ը ն ր ա ն շ ն ո ր հ ե ց վ ա ս տ ա կ ա վ ո ր ա ր տ ի ս տ ո լհ ո լ , ի ս կ 1 9 3 5 թ վ ա կ ա ն ի ն , հ ա յ թ ա տ ր ո ն ի և ա ր վ ե ս տ ի բ ն ա գ ա վ ա ռ ո ւ մ ն ր ա տ ա ր ա ծ բ ե ղ մ ն ա վ ո ր ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ի հ ա մ ա ր ' ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի ժ ո ղ ո վ ր դ ա կ ա ն ա ր տ ի ս տ ո ւհ ո ւ պ ա տ վ ա վ ո ր կ ո չո ւ մ ,
Ա ր ո ւս ն ա յն ք ա ն տ ա ր վ ա ծ էր ա շ խ ա տ ա ն ք ո վ , ո ր մ ի ն չ և ի ս կ հ ա ն գ ս տ ի юր ե ր ն էր օ գ տ ա գ ո ր ծ ո ւ մ , Նա շ ա տ կ ա պ վ ա ծ է ր մ ե ր յր օ ա - ն ա յի ն թ ա տ ր ո ն ն ե ր ի հ ե տ , մ ա ս ն ա կ ց ո ւ մ էր ն ր ա ն ց ն ե ր կ ա յա ց ո ւ մ ն ե ր ի ն , ց ո ւ ց մ ո ւ ն ք ն ե ր տ ա լի ս , օ գ ն ո ւ մ ա ռ ա ն ձ ի ն դ ե ր ա ս ա ն ն ե ր ի ն ,
1 9 3 8 թ վ ա կ ա ն ի հ ո կ տ ե մ բ ե ր ի 1 8 - ի ի ր ի ն ձ գ ր ա ծ ն ա մ ա կ ո ւմ ա ս ո ւմ է . ժ մ ա շ խ ա տ ա ն ք ր շ ա տ է ե ր բ ե մ ն հ ո գ ն ո ւ մ ե մ , բ ա յց ժ ո ղ ո վ ր դ ի ս ե ր ը և հ ա ր գ ա ն ք ը ի ն ձ ա վ ե լի ե ն ո գ և ո ր ո ս է և մ ո ռ ա ն ո ւ մ ե մ ա մ ե ն ի ն չ . . . Ե ր ե կ , Կ ա զմ ի ր
ա ն ա կ ի տ ա ն ը , կ ա ր դ ա ց ի ն պ ա ր գ և ա տ ր վ ո ղ ն ե ր ի ց ո ւ ց ա կ ը , ե ս է լ ս տ ա ց ա ա ո ա ջ ի ն ա ս տ ի ճ ա ն ի պ ա տ վ ո գ ի ր , Ա յս տ ա ր ի . հաԱԱ)_
ր ա կ ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք և ս ո ւն ե մ . Ս տ ե փ ա ն ա ֊
վ ա ն ի թ ա տ ր ո ն ի շ ե ֆ ն ե մ , պ ի տ ի հ ս կ ե մ բ ե մ ա դ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն , դ ե ր ե ր ի ո ւ ղ ի ղ մ ե կ ն ա բ ա ն մ ա ն ը և ա յլն և ա յ լ ն . . . Ես ո ւր ա խ ե մ . ո ր ո վ հ ե տ և ս ի ր ո ւ մ ե մ ա յդ թ ա տ ր ո ն ը .. . ! ) ։
Ա ր ուս ն ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս ա շ խ ա տ ո ւմ էր բ Լ - մ ա կ ա ն խ ո ս ք ը ս ո վ ո ր ե ց ն ե լ ն ո ր ե կ դ ե ր ա ս ա ն , ն ե ր ի ն ։
Ա ի լր ի շ ն ա մ ա կ ո ւ մ Ա ր ո ւս ը գ ր ո ւ մ է . ս Ա յս օ ր է լ ժ ա մ ը 6 - ի ն ռ ա դ ի ո յո վ ե լո ւ յթ ո ւ ն ե մ , ի ս կ ե ր ե կ ո յա ն ' Լ ո ւս ա շ խ ի տ ա ն ը , վ ա ղ ր պ ի ո ն ե ր ն ե ր ի մ ո տ ե մ լ ի ն ս լո լ , մ յո ւ ս օ ր ը բ ժ ի շ կ ն ե ր ի մ ո տ ե լո ւ յթ ո ւ ն ե մ և ա յս պ ե ս ա մ ե ն օ ր » ։ ե վ ա յս ա մ ե ն ը հ ո գ ե կ ա ն մ ե ծ բ ա վ ա ր ա ր ո ւթ յո ւ ն է ր պ ա տ ճ ա ռ ո ւմ ն ր ա ն ։
Մ ի օ ր ձ մ ռ ա ն ը , ե ր բ ս ա ս տ ի կ ց ո ւր տ է ր , ն ա պ ի տ ի ե լո ւ յթ ո ւն ե ն ա ր Կ ա ր մ ի ր Բ ա նա կ ի զ ո ր ա ն ո ց ն ե ր ո ւ մ , Թ ե և վ ա տ է ր զ գ ո ւ մ ի ր ե ն , ջ ե ր մ ա ս տ ի ճ ա ն ն է լ մ ո տ 3 8 ւէր, բ ա յց պ ա տ ր ա ս տ վ ե ց գ ն ա լո ւ ։ Ի մ խ ո ս ք ի ն թ ե ' а Ա րուս շ ա ՛ն , ա յս ց ր տ ի ն չի կ ա ր ե լի գ ն ա լ , կ հ ի վ ա ն դ ա ն ա ս » , ն ա պ ա տ ա ս խ ա ն ե ց . « I I չ ի ն չ , մ ա յ ր ի կ , տ ա ք ո ւ թ յո ւ ն ս ա յն ք ա ն բ ա ր ձ ր չ է , չ է " որ խ ո ս ք ե մ տ վ ե լ , հ ի մ ա հ ա վ ա ք վ ե լ ե ն և ի ն ձ են ս պ ա ս ո ւ մ , պ ե տ ք է գ ն ա մ . , . » ։
Ա ր ո ւս ս շ ա տ էր ս ի ր ո ւ մ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն , ը ն թ ե ր ց ա ն ո ւ թ յո ւ ն ։ Ն րա գ ր ա դ ա ր ա ն ի զ ա ր դ ն է ի ն կ ա զ մ ո ւ մ Շ ի ր վ ա ն զ ա դ ե ի , Հ . Թ ո ւմ ա ն - յա ն ի , Ա . Ի ս ա հ ա կ յա ն ի , Դ , Դ ե մ ի ր ճ յա ն ի , Ս.
Զ ո ր յա ն ի , ՛Խ սիրի Զ ա ր յա ն ի և Վ . Տ ե ր յա ն ի ե ր կ ե ր ը , Ա ր և մ տ ա հ ա յ գ ր ո ղ ն ե ր ի ց ն ա ս ի ր ո լ։)' էր և գ ր ա դ ա ր ա ն ո ւմ ո ւն ե ր Հ . Պ ա ր ո ն յա ն ի . Գ . Զ ո հ ր ա պ ի , Մ . Մ ե ծ ա ր ե ն ց ի , Պ . Դ ուր յա ն ) ,
և Մ , Պ ե շ ի կ թ ա շ լյա ն ի ե ր կ ե ր ը ,
Բ ա ց ի հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ի ց , Ա ր ուս ՛, հ ա ճ ո ւ յք ո վ կ ա ր գ ո ւ մ էր ն ա և ռ ո ւս գ ր ո ղ ն ե ր ի բ ո լո ր ն ո ր գ ր վ ա ծ ք ն ՛ե ր ը , ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս հ ե տ ա ք ր ք ր վ ո ւմ է ր թ ա տ ե ր ա կ ա ն գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա մ բ ։ Իր գ ր ա ս ե ղ ա ն ի վրա և մ ա հ ճ ա կ ա լի մ ո տ ի ս ե ղ ա ն ի վ րա մ ի շ տ լի ն ո ւ մ է ի ն Մ ո ս կ - վ ա յի և Լ ե ն ի ն գ ր ա դ ի զ ա ն ա զ ա ն գ ր ա կ ա ն և
գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն թ ե ր թ ե ր և ա մ ՛ս ա գ ր ե ր ։ Նա ծ ա ն ո թ է ր ս ո վ ե տ ա կ ա ն ռ ո ւս լա վ ա գ ո ւ յն գ ր ո ղ ն ե ր ի , ք ն ն ա դ ա տ ն ե ր ի և դ ե ր ա ս ա ն ն ե ր ի ո ւ դ ե ր ա ս ա ն ո ւհ ի ն ՛ե ր ի հ ե տ , ո ր ո ն ց հ ե տ հ ա ն . դ ի պ ո ւ մ է ր թ ե կ ո ւր ո ր տ ն ե ր ո ւմ Հ ա ռ ո ղ ջ ա ր ա ն ն ե ր ո ւ մ )1 և թ ե ' Մ ո ս կ վ ա յո լմ ,
Ա մ ե ն ա ն գ ա մ Մ ո ս կ վ ա գ ն ա լի ս , Ա ր ուս ս մ ե ծ հ ա ճ ո ւ յք ո վ հ ա ճ ա խ ո ւ մ է ր ռ ո ւս ա կ ա ն ն ե ր կ ա յա ց ո ւ մ ն ե ր ը և հ ե տ և ո ւ մ է ր ն ր ա ն ց ա ր վ ե ս տ ի ն , Ս տ ա ն ի ս լա վ ս կ ի ն , Ե ր մ ո լո վ ա ն , Կ ո մ ի ս ա ր ժ և ս կ ա յա ն և ո ւր ի շ ն ե ր ը ն ր ա հ ա մ ա ր ո ւ ղ ե ց ո ւ յց ն ե ր է ի ն ի ր թ ա տ ե ր ա կ ա ն,
գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ յ ա ն ը ն թ ա ց ք ո ւ մ , Նա շ ա տ է,, ս ի ր ո ւմ և մ ի ք ա ն ի ա ն գ ա մ կ ա ր դ ո ւմ էր
‘ ^ Բ կ ո կ 0 ս տ ր ո վ ս կ ո Լ , Պ ո ւ շ ֊ կ ի ն ի , Մ ա յա կ ո վ ս կ ո լ գ ր վ ա ծ ք ն ե ր ը , „ ր ո ն ց
մ ի ջ ո ց ո վ ն ա ս ո վ ո ր ե ց ռ ո ւս ա ց լ ե զ ո ւ ն ։ Նա ո չ մ ի ա յն ա ղ ա տ խ ո ս ո ւ մ էր ռ ո ւ ս ե ր ե ն , ս ւյլհ գ ր ո ւ մ էր ն ա մ ա կ ն ե ր և ա յլն ։
Ա ր ո ւս ս շ ա տ էր ս ի ր ո ւ մ ծ ո վ ը , լ ա վ է "Գ ա լ գ ի տ ե ր ։ Դ ե ռ վւոքր հ ա ս ա կ ի ց հ ա յր ր ը ն ղ ա - ս ա չ ե լո վ ն ր ա ց ա ն կ ո ւ թ յա ն ը , ն ա խ ը ն տ ր ո ւ մ է ր ծ ո վ ե զ ր յա ա մ ա ռ ա ն ո ց ն ՛ե ր , և շ ո ղ շ ո ղ ո ւն Վ ո ս փ ո ր ի վ ե տ վ ե տ ո ղ ա լի ք ն ե ր ո ւ մ Ա ր ո ւս ս լ ո . ղ ո ւ մ է ր ձ կ ա ն ն մ ա ն ։ Բ ա թ ո ւմ ի ի ց ի ր գ ր ա ծ մ ի ն ա մ ա կ ո ւ մ ա ս ո ւ մ է . (ГՈ չ մ ի Կ ի ս լո վ ո դ - ս կ ի հ ե տ չ ե մ փ ո խ ի ծ ո ։[ ը . , . X ։
Ա մ ա ռ ա ն ո ց ն ե ր ո ւ մ և կ ո ւր ո ր տ ն ե ր ո ւմ , ա ն շ ո ւ շ տ , ա մ բ ո ղ ջ տ ա ր վ ա ի ր ս պ ա ռ ա ծ ո ւժ ե ր ը ո ր ո շ չ ա փ ո վ վ ե ր ա կ ա ն գ ն ո ւ մ էր և վ ե ր ա դ ա ր ֊ ձ ի ն , կ ա զ դ ո ւ ր վ ա ծ ո ւ թ ա ր մ ա ց ա ծ , ս կ ս ո ւ մ էր ա ռ օ ր յա ն ։
1 9 4 0 թ վ ա կ ա ն ի թ ա տ ե ր ա շ ր ջ ա ն ի վ ե բ ջ ա - ն ա լո լց հ ե տ ո ա ր ձ ա կ ո ւ ր դ ա յի ն ա մ ի ս ն ե ր ի ը ն թ ա ց ք ո ւ մ , մ ե ր ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա յի կ ո լտ ն տ ե . ս ո լթ յո ւ ն ն ե ր ի ն ս պ ա ս ա ր կ ե լո ւ հ ա մ ա ր , Գ . Ս ո ւՏւդ ուկ յա ն ի ա ն վ ա ն թ ա տ ր ո ն ի վ ե կ ա վ ա - բ ո ւ թ յ ա մ բ և Ա ր վ ե ս տ ի գ ո ր ծ ե ր ի վ ա ր չո ւ թ յա ն ո ր ո շ ո ւ մ ո վ , Ա ր ո ւս ս մ ի դ ե ր ա ս ա ն ա կ ա ն խ ո ւ մ բ կ ա զ մ ե լո վ շ ր ջ ե ց Ա պ ա ր ա ն ի , Ա լա - դ յա ղ ե и Բ՛ա լի ն ի շ ր ջ ա ն ն ե ր ի հ ա մ ա ր յա բ ո - 1որ գ յո ւ ղ ե ր ը ։ Խ մ բ ի մ ե ջ է ի ն Ա ր ուս Ա ս ր յ ա ֊ ն ը ( ա յ ժ մ ժ п ղ ո ։[ր դ ա կ ա ն դ ե ր ա ս ա ն ։։ ։ •Ւ ) , ե . Ս ե ր ա բ ը , դ ե ր ա ս ա ն ն ե ր Լ. Ս ս ր լ յա ն ը , Ա ր մ ահ Կ ո թ ի կ յա ն ը , Վ . Շ ո ղ ե ր յ տ ն ը , Գ . Մ ո ւշ ե ղ յա ն ը և ո ւր ի շ ն ե ր ը ։ Վ ե ր ա դ ա ր ձ ի ն Ա ր ո ւս ս հ ո գ ե կ ա ն մ ե ծ բ ա վ ա կ ա ն ո ւ թ յա մ բ պ ա տ մ ո ւ մ Էր ի ն ձ , թ ե ի ն չ պ ե ս Է ի ն ք ն ի ր ը ն կ ե ր ն ե ր ի Հ ե տ ճ ա մ ֊ / ՛ո ր դ ե լ հ ե ռ ա վ ո ր գ յո ւ ղ ե ր : Ն րա հա մ՛ա ր մ ե ծ Հ ա ճ ո ւ յք Էր ս պ ա ս ա ր կ ե լ մ ե ր կ ո լտ ն տ ե ս ա կ ա ն ն ե ր ի ն , ա ն ձ ա մ բ լի ն ե լ ն ր ա ն ց մ ո տ , ա չ ֊ թ ո վ տ ե ս ն ե լ մ ե ր հ ա մ ա յն ա կ ա ն դ ա շ տ ե ր ի բ ա ր ի ք ն ե ր ը , մ ե ր ն ո ր գ յո ւ ղ ը ։
Հ ա յր ե ն ա կ ա ն Մ ե ծ ս /ա ւո ե ր ա զ մ ի տ ա ր ի ն ե ր ի ն ն ա ա ն ղ ո ւլ ա շ խ ա տ ա ն ք Էր տ ա ն ո ւմ Հ ի վ ա ն դ ա ն ո ց ն ե ր ո ւ մ հ ի վ ա ն դ ն ե ր ի հ ա մ ա ր ։
Ա ր ո ւս ի կ յա ն ք ո ւ մ ն շ ա ն ա կ ա լի ց ե ր և ո ւ յթ Էր 1 9 4 1 թ վ ա կ ա ն ը ։
Ա յդ տ ա ր վ ա ս կ ղ բ ն ե ր ի ն կ ա տ ա ր վ ե ց նրա բ ե մ ա կ ա ն գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն ե ր ե ս ն ա մ յա հ ո բ ե լ յա ն ը ։ Թ ա տ ե ր ա ս ե ր լ ա յն հ ա ս ա ր ա /լո լ- թ յո ւ ն ն ո ւ մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի ա շ խ ա տ ա վ ո ր ո ւթ յո ւ ն ը ա ր ժ ա ն ա վ ա յե լ գ ն ա հ ա տ ո ւ մ Էին ի ր ե ն ց ս ի ր ե լի դ ե ր ա ս ա ն ո ւհ ո ւ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ - թ յո մ ւ ը ։
Հ ո բ ե լ յա ն ա կ ա ն հ ա ն դ ե ս ը կ ա զ մ ա կ ե ր պ վ ա ծ Էր շ ա տ ճ ո խ ո ւ շ ք ե ղ ։ Պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն և ը ն կ ե ր ա կ ա ն ջ ե ր մ ե լո ւ յթ ն ե ր ի ց հ ե տ ո , ը ն թ ե ր ց - վ ե ց ի ն բ ա զ մ ա թ ի վ շ ն ո ր հ ա վ ո ր ա կ ա ն հ ե ռ ա գ ր ե ր տ ե ղ ա կ ա ն ա ն հ ա տ ն ՛ե ր ի ց և կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ց , ի ն չ պ ե ս ն ա և ե ղ բ ա յր ա կ ա ն ռ ե ս պ ո ւ բ լի կ ա ն ե ր ի ց և Մ ի ո ւ թ յա ն ա յ լ ք ա ղ ա ք ն ե ր ի ց ։
Ա պ ա բ ա ր ձ ր ա ց ա վ հ ո բ ե լ յա ր ը բ ո ւ ռ ն ծ ա ֊ Փ՛Ա Հ ա ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի տ ա կ , զ գ ա ց վ ա ծ ո ւ մ ! ,ծ ո գ և ո ր ո ւ թ յա մ բ խ ո ս ե ց , հ ա յտ ն ե լո վ ի ր խ ո ր ի ն շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յո ւ ն ը հ ո գ ա տ ա ր կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յա ն ը , կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն ։ ի ր ը ն կ ե ր ն ե ր ի ն և ո ղ ջ հ ա ս ա ր ա՛կութրասյ ը է
Ա ր ո ւս ի ս ա ր տ ա ս ա ն ա ծ ճ ա ո ի ս և ա գ ր ո լ- թ յո մ ւ ը պ ա հ վ ո ւ մ Է ո ւր ի շ շ ա տ ։փ ա ս տ ա թ ղ թ և . ր ի Հ ե տ մ ի ա ս ի ն Р 'ш տ ե բ ա կ ա ն թ ա ն գ ա ր ա ն ո ւ մ , ի ր ա ն ձ ն ա կ ա ն ա ր խ ի վ ո ւ մ ։
Ի ր ե լո ւ յթ ո ւ մ Ա ր ո ւս ս , ի մ ի ջի ա յլ ո ց , ш и ш у ,
« Ի մ թ ա ն կ ա գ ի ն , ս ի ր ե լի ա շ խ ա տ ա կ ի ց ը ն - ն ե ր ն ե ՚ր . ա յն գ ն ա հ ա տ ա կ ա ն ն ո ւ պ ա տ ի ։[ը , ո ր ի ն ե ս ա ր ժ ա ն ա ց ա , պ ա տ կ ա ն ո ւմ ե ն մ ե ր թ ա տ ր ո ն ի ն , մ ե ր կ ո լե կ տ ի վ ի ն , բ ո լ ո ր ի ս ։ Ե и ա ճ ե ց ի ո ւ կ ե ր պ ա ր ա ն ա վ ո ր վ ե ց ի ձ ե զ հ ե տ , ձ ե ր մ ե ջ , մ ե ր ա մ ե ն օ ր յա ա շ խ ա տ ա ն ք ի , ՛Ա ՛՛ ՛ ՛ յց ն ե րի ը ն թ ա ց ք ո ւ մ ։ Ձ ե ր խ ո ր հ ո ւ բ գ ն ե ր ը ի ն ձ շ ա տ ե ն ՛օ գ ն ե լ և ջ ե ր մ ա ց ր ե լ ։ Մ եր ե ր կ ր ի ա ն ն ա խ ը ն թ ա ց վ ե ր ե լք ի հ ե ս ։ ա ճ ե ց ն ա և մ ե ր թ ա տ ր ո ն ը , մ ե ր կ ո լե կ տ ի վ ը . . . в /
Դ ի մ ե լո վ ի ր ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա ր վ ե ս տ ա կ ի ց ը ն կ ե ր ն ե ր ի ն , ն ա ա ս ա ց .
օԴ ո ւք ե ր ջ ա ն ի կ ե ք , ո ր չ ե ք տ ե ս ե լ հ ին ա շ խ ա ր հ ի դ ա ժ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ն ո ւ տ ա ռ ա պ ա ն ք ն ե ր ը . . . Ի մ ց ա ն կ ո ւ թ յո ւ ն ն Է . որ ղ ու/,
լի յէ վ ի ն օ դ ա վ ե ք ա յ) ։ բ ո լո ր հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն , ‘‘՛ե ր ի ց , ո ր մ ե զ մ ո տ ս տ ե ղ ծ վ ա ծ ե ), ձ ե զ հ ա - մ ա ր . . . Ո ւս ո լմ ն ա ս ի ր ե ց և ՚ ք մ ե ր բ ա զ մ ե ր ա ն գ կ յա ն ք ը , մ ա ր դ կ ա ն ց , ե ղ ե ՛ք պ ա ր տ ա ճ ա ն ա չ թ ա տ ր ո ն ի ա շ խ ա տ ա ն ք ն և ր ո ս է , ղ յ ՚ա ղ վ և ց և ՛ /■ ի ն ք ն ա ղ ա ր գ ա ց մ ա մ բ , կ ա ր դ ա ց ե ՛ք , լ ա վ տ ի ր ա պ ե ւո ե ց ե ՛ք գ ի տ ո ւ թ յա ն բ ա ր ձ ո ւ ն ք ն ե ր ի ն .. .
Ա հա ե ս 3 0 տ ա ր վ ա ա շ խ ա տ ա ն ք ո ւ ն ե մ ի՛I՝ ո ւ ս ե ր ի ն , ս ա կ ա յն հ ա մ ա ր ձ ա կ կ ա ր ո ղ ե մ ա - ս ե լ , ո ր ի մ մ ե ջ դ ե ռ շ ա տ ե ռ ա ն դ և ո ւժ կ ա . խ ո ս տ ա ն ՛ո ւմ ե մ ձ ե զ ' ի մ մ ն ա ց ա ծ կ յա ն ք ի բ ո լ ո ր ո ւ ժ ե ր ն ո ւ կ ա ր ո ղ ո ւ թ յո ւն ը ի ս պ ա ս դ ն ե լ ի մ չք ն ա ղ Հ ա յր ե ն ի ք ի ն , ի մ ժողուքյւդին օ գ ւո ա կ ա ր լ ի ն ե լ ո ւ , ի ս կ ե թ ե կ ա ր ի ք լի ն ի ' պ ա տ ր ա ս տ ե մ ն ։[ի ր ե լո լ ն ա և ի մ ա ր յա ն
վ ե ր ջ ի ն կ ա թ ի լ ը . . . » ։
Ա ր ո ւս ս ա ր վ ե ս տ ի ջ ե ր մ ե ր կ ր պ ա գ ո ւն ե ր ի ց Է ր ։ Նա ս ի ր ո ւ մ Էր ա ր վ ե ս տ ի բ ո լ ո ր ճ յո ւ ղ ե ր / ։ և գ ո ր ծ ո ւն կ ե ր պ ո վ մ ա ս ն ա կ ց ո ւ մ Էր ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ի , լի ն ի ղս ։ ն վ ա գ , պ ա ր , ն կ ա ր չ ո ւ թ յո ւ ն և դ ե ր ա կ ա տ ա ր ո ւ մ ։ Նա շ ա տ Էր ս ի ր ո ւ մ գ ր ե լ և կ ա ր /լա լ ։
Գ ե ղ ա տ ե ս ի լ բ ն ո ւ թ յա ն ս ի ր ա հ ա ր լի ն ՚ե /ո վ , Ա ր ո ւս ս մ ե ծ հ ա ճ ո ւ յք Է ր ս տ ա ն ո ւ մ բ ն ո ւ թ յա ն ա զ ա տ գ ր կ ո ւ մ , ո ւր ի ր ե ն ա շ խ ո ւ յժ , կ ա յտ ա ռ և ա վ ե լի ե ր ի տ ա ս ա ր դ Էր զ գ ո ւ մ ։ Նա զ մ ա յլ վ ո ւ մ Էր բ ն ա կ ա ն բ ո լո ր գ ե ղ ե ց կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ տ ա ր վ ա բ ո լո ր ե ղ ա ն ա կ ն ե ր ի ն ։ Բ ա թ ո ս է ի ո ւ մ շ ա տ հ ա ճ ա խ գ ն ա ց ե լ ե ն ք գ ի տ ե - ր ։ւ ծ ո վ ո ւ մ մ ա յր մ տ ն ո ղ ա ր և ը և բ ա ն ա ս •
§4 է Л 1г ի
т ե ղ ծ ա կ ա ն վ ե ր չա լո լ յս ը ։ Բ ա զ մ ա թ ի վ ա ն գ ա մ ն ե ր կ ա ն գ ն ե լ, Հ ի ա ց ե լ ե ն բ Ե ր և ա ն ի Հ ր ա շ ա լի ա ր և ա ծ ա գ ը և ա ր և ա մ ո ւտ ը գ ի տ ե լո վ : Ա րուսս ս ի ր ո ւմ էր գ ե ղ ա ն կ ա ր չո ւ թ յո ւն ը և ծ ո վ ա փ գ ն ա լի ս շա տ հսւձա խ վ ե ր ց ն ո ս է էր վ ր ձ ի ն ն ո ւ ն ե ր կ ե ր ը ' զ բ ա ղ վ ե լո ւ ի ր շ ա տ ս ի ր ա ծ ն կ ա ր չ ո ւ թ յա մ բ ։ Ս ի ր ո վ Հ ա վ ա ք ո ւմ էր ռո ւս և եւէրոպ ա կա ն ն շ ա ն ա վ ո ր ն կ ա ր ի չն ե ր ի ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ա լբ ո մ ն ե ր , ա ո ա ն ձի ն ն կ ա ր ն ե ր , ծ ա ն ո թ ա ն ո ւմ էր ն ր ա ն ց կ յա ն ք ի ն և գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն ը : Նա շ ա տ էրս ի ր ո ւմ ե ր ա ժ շ տ ո ւթ յո ւն ը , լի ն ե ր գա ե վ ր ո պ ա . կ ա ն , ա ս ի ա կ ա ն կ ա մ ռ ո ւս ա կ ա ն ։ Ա ռ ա ն ց Հ ո գ ն ե լո ւ, մ ա մ ե ր ո վ , ն ա ն վ ա գ ո ւ մ էր ի ր ս ի
ր ա ծ Չ ա յկ ո վ ս կ ո ւ Հ ր ա շա լի գ ո ր ծ ե ր ը ։ Լի ստ ի Հո ւն գ ա ր ա կ ա ն ռ ա պ ս ո դ ի ա ն ե ր ը , Շ ո պ ե ն ի վ ա լս եր ն ո ւ ն ո կ տ յո ւի Տ ւն ե բ ը , Կ ո մ ի տ ա ս ի Հ ա ն . ձ ա ր ե գ գ ո ր ծ ե ր ը ։
Ա րա ս ի ս Հ ա մ ա ր ը ն թ ե ր ց ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը ո չ մ ի ա յն գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն Հ ա ճ ո ւ յք ' ա յլ օրվա ա մ և նա ա ն Հր ա ժե շ ա կ ե ն ս ա կ ա ն պ ա հ ա ն ջն է ր ։ Ի ն չք ա ն է լ զ բ ա ղ վ ա ծ լի ն ե ր , նա օրվա մ ե ջ ա ն պ ա յմ ա ն ժ ա մ ա ն ա կ էր գ տ ն ո ւ մ կ ա ր դ ա լո ւ ։ Գ ի շե ր ն ե ր ը ն ե ր կ ա յա ց ո լ մ Ի օ Կ ա մփ ո ր ձ ի ց Հ ե տ ո , ա ն կ ո ղ ի ն մ տ ն ե լի ս , մ ի ե ր կ ո ւ ժ ա մ զ բ ա ղ վ ո ւ մ էր օ ր ա թ ե ր թ ե ր ո վ , ա մ ս ա գ ր ե րովդ ն որ Հ ր ա տ ա ր ա կ վ ա ծ գ ր ք ե ր ո վ ։ Նա կ ա ր . դ ո ւմ էր պ ա ռ կ ա ծ ա ն կ ո ղ ն ո ւմ կ ա մ ր ա զ կ ա ֊
1է Ա Ի է. |ՈՏ.'1
թ ո ռ ի ’[ ը ա . . . ՚1 ե ս գ ի շ ե ր էր լի ն ո ւ մ , բ ո լո ր ը կ ն ո լմ է ի ն , ի ս կ նա վ ա ռ լո ւս ա մ փ ո փ ի տ ա կ , կ ռ թ ն ա ծ փ ա վ ւուկ բ ա ր ձ ե ր ի ն , խ ո ր ա ս ո ւզ վ ա ծ .տ ա ր վ ո ւմ էր ը ն թ ե ր ց ա ն ո ւ թ յա մ բ ։ Կ ա ր դա լի ս ե ր բ ե մ ն մ ա տ ի տ ո վ նա ն շ ո ւմ ն ե ր էր կ ա տ ա ր ո ւմ կ ա մ մ ի ո ր և է կ ա ր և ո ր բ ա ն ա ր տ ա դ ր ո ւմ տ ե տ ր ա կ ի մ ե ջ ։ Ի մ թ ա խ ա ն ձ ա ն ք ն ե ր ի ն , խ ն դ ր ա ն ք ն ե ր ի ն , ո ր ՝ ս Ք ն ի ՚ր , Հ ա ն գ ս տ ա ց ի ՛ր .՝, ն ա մ ի շ տ պ ա տ ա ս խ ա ն ո ւմ է ր . <[Երբ կ ա ր գ ո ւմ ե մ , Հ ո գ ն ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ս ա ն ց ն ո ւ մ է , ի ս կ եթ ե չ կ ա ր դ ա մ ' Հ ի վ ա ն դ կ լի ն ե մ ։ Կ ա ր գ ո ղ ն ի ն ձ ա ն Հ ր ա մ ե շ տ ս լա Հ ա ն ջ է , մ ի ա յն մ ե ո ա ձ ժ ա մ ա ն ա կ ս չ ե մ կ ա ր դ ա յ),— և ա պ ա ն ա ծ ի ծ ա ղ ե լո վ շ ա ր ո ւն ա կ ո ւմ էր ի ր ը ն թ ե ր ց ո ւ մ ը ։
Ա ,բուսի ս ե ր ը դ և ս /ի մ ե ր ս ո ց ի ա լի ս տ ա կ ա ն Հ ա յր ե ն ի ք ը շ ա տ մ ե ՜ ծ է ր , բ ո ւ ռ ն և ա ն կ ե ղ ծ Հ ի շ ո ւ մ ե մ , դ ե ռ ն ո ր էր ս կ ս վ ե լ Հ ա յր ե ն ա կ ա ն
Մ ե ծ պ ա տ ե ր ա զ մ ը , ե ր բ Ա ր ո ւս ս , Գ . Ս ո ւ ն ֊ գ ո յ / յա ն ի ա ն վ ա ն թ ա տ ր ո ն ի դ ե ր ա ս ա ն ա կ ա ն խ մ բ ի հ ե տ գ տ ն վ ո ւ մ էր Մ ո ս կ վ ա յո ւ մ ։ Ն ր ա ն ի ց ն ա մ ա կ ս տ ա ց ա , ո ր տ ե ղ ն ա հ ա ն գ ս տ ա ց ն ո ւ մ է ր ի ն ձ և հ ա մ ո զ մ ո ւ ն ք հ ա յտ ն ո ւ մ , ո ր ' <гՄ ի և ն ո ւ յն է ։ մ ե ն ք կ հ ա ղ թ ե ն ք .. . » ։
Ա յո ՛ , մ ե ն ք հ ա ղ թ ե ց ի ն ք , բ ա յց ա վ ւ ս ո ՚ս . ի ն ք ը չ տ ե ս ա վ ։ Նա բ ա խ տ չ ո ւ ն ե ց ա վ վ ա յե լե լո ւ ա յդ մ ե ծ ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն ն ո ւ ց ն ծ ո ւ թ յո ւ ն ը . . . Ա ն ո ղ ո ք մ ա հ ը կ տ ր ե ց զ ա վ ա կ ի ս բ ե ղ մ ն ա վ ո ր կ յա ն ք ի թ ե լ ը . . . ։
V ԲՈՌՅԱՆՅԱՆ
Շ Р «Լ к II Տ Ի Վ11Ս$ԱԿ11*ԼՈՐ ‘Ь II Ր д ‘ I* '2 ԿՈՄՊՈԶԻՏՈՐ 0-111,ՒԵԼ ՂՕ&ՈՐՏՇնԸ
(Ծ ննդյա ն 70-ա մյսւկի սւււրիւ])
Լ ր ա ց յս վ и ո վ ե տ ա ■!ա յ
հ ր ա ժ շ տ ա կ ա ն կ ո լլս ա լ-
/1111 յ ի ա կ ա ն ա վ ո ր ն ե ր
կ ա յա ց ու ց ի ՛ն I։ ր ի ց մ ե .
կ ի ' Դ ւս ն ի ե լ Ա վ ա ղ ի
Ղ ա զ ա ր յա ն ի ծ ն ն դ յա \ւ
յո թ ա ն ա ս ո ւ ն տ ա ր ի ն :
Դ ա ն ի ե լ Ղ ա զ ա ր յտ ն լւ
ծ ն վ ե լ \Է 1 8 8 3 թ վ ա կ ա
ն ի մ ա յի ս ի 5 - ի ն լ ե ռ
ն ա յի ն Ղ ա րա րա ղփ Շ ո ւ
շի ք ա ղ ա ք ո ւ մ : Հ ա յր ը '
Ա վ ա զ ը , ե ղ ե լ է ԳՏՈԼ֊
ղ ա կ ա ն ՛ո ւս ո ւց ի չ , ղ պ իր
ե հ բ ը ե մ ն ա կ ի զ բ ա ղ վ ե լ
կ ա ր հ ե ս տ ն ՛ե ր ո վ , նա
ո ժ տ վ ա ծ էր դ ո ւր ե կ ա ն
ձ ա յն ո վ և ս ի ր ո ւ մ էր
ե ր դ ը :
Գ ա ն ի ն լը դ ե ռ փ ո ք ր
հ ա ս ա կ ի ց մ ե ծ հ ա կ ո ւ մ է ց ո ւ ց ա բ ե ր ո ւ մ դ ե պ ի
ա ր վ ե ս տ ը , ա ռ ա ն ձ ն ա պ ե ս դ ե պ ի ն կ ա ր չ ո ւ
թ յո ւ ն ն ո ւ ե ր գ - ե ր ս ւ ժ շ տ ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Յ ո թ տ ա ր ե
կ ա ն հ ա ս ա կ ո ւմ ն ա ն վ ա գ ո ւ մ է բ ս ր ն դ ի , ի ս կ
ի ն ը տ ա ր ե կ ա ն հ ա ս ա կ ո ւ մ ՝ ջ ո ւթ ա կ ի ւ[բ ա ։
Դ տ ն ի ՚ե լն օ ժ տ վ ա ծ էր ս ուր և ն ո ւ ր բ լ ս ո ղ ո ւ
թ յա մ բ , կ ի ր թ ՛ճ ա շ ա կ ո վ , դ ո ւր ե կ ա ն ո ւ զ ի լ
ձ ա յն ո վ ւ ն ա ււկ զ ք & ե ր ո ւմ , ի ր ե ն ց տ ա ն ը ՝ ս ե
ղ ա ն ի , տ պ ա դ պ ր ո
ց ա կ ա ն հ ա ն դ ե ս ն ե ր ի
զ ա ր դ ն է ր կ ա զ մ ո ւմ ւ
Գ ա ն ի ե լ Ղ ա զ ա ր յա ն Ն
ի ր ս կ զ բ ն ա կ ա ն կ ր թ ո ւ
թ յո ւ ն ն ս տ ա ց ե լ է Շ ո լ-
շ ի ք ա ղ ա ք ի թ ե մ ա կ ա ն
դ պ ր ո ց ո ւ մ ։ ո ր տ ե ղ գ ո ր
ծ ո ղ ե ր գ ե ց ի կ ի ւոս էր ր
վ ա ղ ո ւ ց ի վ ե ր գ ր ա վ ե ,
էր ե ր ա ժ շ տ ա ս ե ր հ ա -
ս ա ր ա կ ա Հ ն ո ւթ յա ն ո ւ .
շ ա դ ր ո ւ թ յո ւ ն ը ։
Գ ա ն ի ե լ Ղա ։լ ա ր յ ։ս ն բ
հ ե ն ց դ պ ր ո ց ո ս ք կ
ս տ ա ց ե լ է ի ր ե ր ա ժ ը շ -
տ ա կ ա ն ն ա խ ն ա կ ա ն
կ ր թ ո ւ թ յո ւ ն ը , ձ ե ռ ք ր ե -
Ր ե լ ա ն հ ր ա ժ ե շ ,,, ո ւ ն ա
կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , ո ր ո ն ր
հ ե տ ա գ ա յո ւ մ պ ե տ ր ե ղ ա ն ն ր ա ն ' մ ա ս ն ա կ ֊
ց ե / ո լ Ս. Գ ե մ ո ւր յա ն ի , Կա բ ա ֊Մ ո ւ ր զ ա յ ի ,
Գ ր ի գ ո ր Ս յա ն ո ւ և Կ ո մ ի ս ։ ա ս ի 'ե ր գ ե ց ի կ խ ը մ ֊
ր ե ր ի ( ։: Ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ա կ ն հ ա յտ ը ն դ ո ւ ն ա
կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի տ ե ր ե ր ա ժ ի շ տ ը երկ ւս ր ժ ա մ ա
ն ա կ չքւ կ ա ր ո ղ ա ն ո ւ մ ս ա կ ա յն ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն
մ ա ս ն ա գ ի տ ա կ ա ն կ ր թ ո ւթ յո ւն ս տ ա ն ա լ: ն յ ո ւ
թ ա կ ա ն и ա ղ պ ւ ս յմ ա ն ն ե ր ը ս տ ի պ ո ւ մ ե ն Գ ա .
ն ի ե լի ն ա ռ ժ ա մ ա ն ա կ զ բ ա ղ վ ե լ ա ր հ ե ս տ ո վ '
հ ո գ ա լո ւ բ ա զ մ ա մ ա ր դ ը ն տ ա ն ի ք ի ա պ ր ո ւս տ ը :
1 9 0 6 թ վ ա կ ա ն ի ն , 2 3 տ ա ր ե կ ա ն հ ա ս ա կ ո ւմ ,
Դ ա ն ի ե լ Ղ ա ղ ա ր յա ն ը ա ն ց ն ո ւ մ կ Բ ա բ ո ։' ե ր ա ֊
ժ ը շտ ա կ ա ն ս ի ս տ ե մ ա տ ի կ կ ր թ ո ւթ յո ւն ս տ ա ն ա լո ւ ։ Բ ա քվ ի ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն դ պ ր ո ց ի դ ի ր ե կ -
■ոոր Գ ա լմ ա ն ը , պ ր ո ֆ ե ս ո ր Պ ե տ ր ո վ ը և վ ո կ ա -
ւի ս տ Մ ի խ ա ի լո վ ս կ ա յա ն , լս ե լո վ Դ ա ն ի ե լի
ձ ա յն ը և զ գ ա լո վ ն ր ա ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ո ր ո շ ա
կի ը ն դ ո ւն ա կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը , մ ե ծ հ ա ճ ո ւ յք ո վ ը ն - գ ո մ ա ւ մ ե ն ն ր ա ն վ ո կ ա լ ֆ ա կ ո զ տ ե տ ո լմ '
ձ ա յն ը մ շ ա կ ե լո ւ ։ Ո ւս ո ւմ ն ա ս ե ր ե ր ի տ ա ս ա ր դ ը
1 9 0 6 — 1 9 0 7 թ վ ա կ ա ն ն ե ր ի ն մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ ս ո
վ ո ր ո ւմ կ ն ա և Բ ա բ վ ի բ ա ն վ ո ր ա կ ա ն գ ի շ ե ր ա
յի ն ի ն ս տ ի տ ո ւտ ի ռ ո ւս ա ց լե զ վ ի և օ տ ա ր լ ե
զ ո ւն ե ր ի ֆ ա կ ո զ տ ե տ ն ե ր ո ւ մ և դ ե ռ ժ ա մ ա ն ա կ
Լ գ տ ն ո ւ մ զ բ ա ղ վ ե լո ւ հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն ե ր ա -
ժ բ շ տ ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ո վ . կ ա զ մ ա կ ե ր -
պ ո ւմ կ բ ա ն վ ո ր ա կ ա ն ե ր գ ե ց ի կ խ մ բ ե ր , հ ա ն
դ ե ս ն ե ր և ե ր ե կ ո ւ յթ ն ե ր ' Բ ա լա խ ա ն ի ո ւմ , Բ ի - / ՛ / / - կ յբ ա թ ո ւ մ , Ս ա բ ո ւն չի ո ս է և բ ա ն վ ո ր ա կ ա ն
ա յլ ա վ ա ն ն ե ր ո ւ մ ։
1 9 0 7 թ վ ա կ ա ն ի ն Դ ա ն ի ե լ Ղ ա ղ ա ր յա ն ը տ ե
ղ ա փ ո խ վ ո ւ մ կ Բ ՛րի լի սի և ը ն դ ո ւ ն վ ո ւ մ պ ե տ ա
կ ա ն ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն դ պ ր ո ց ը ( հ ե տ ա գ ա յո ւ մ
կ ո ն ս ե ր վ ա տ ո ր ի ա ն ) ս ո վ ո ր ե լո վ պ ր ո ֆ ե ս ո ր ն ե ր
է ն ր ի կ ո Բ ր ո շ ի յի , Տ ■ Պ ա լի ա շ վ ի լո լ , Ն . Ն ի կ ո -
լա և ի , Ն . Չ ե ր ե պ ն ի ն ի և Հ ա ր տ մ ա ն ի մ ո տ ։ 1 9 1 7
թ վ ա կ ա ն ի ն ա վ ա ր տ ե լո վ ,ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ղ ը պ -
ր ո ց ր , Դ ա ն ի ե լ Ղ ա զ ա ր յա նւն ա յն ո ւ հ ե տ և ա մ
բ ո ղ ջ ՛ո վ ի ն ն վ ի ր վ ո ւ մ 1կ ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ա կ ա ն
բ ե ղ մ ն ա վ ո ր ա շ խ ա տ ա ն ք ի ։
Ք ա ռ ա ս ո ւն տ ա ր վ ա ը ն թ ա ց ք ո ւ մ Դ ա ն ի ե լ
՛Լա զ ա ր յա ն ը ա շ խ ա տ ե լ կ ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն մ ա ս
ս ա յա կ ա ն դ պ ր ո ց ն ե ր ո ւ մ և մ ա ն կ ա վ ա ր ժ ա կ ա ն
ո ւս ո ւմ ն ա ր ա ն ն ե ր ո ւմ ո ր պ ե ս ե ր գ ի - ե բ ա ժ շ տ ո լ-
թ յա ն դ ա ս ա տ ո ւ , կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե լ կ ք ա ռ ա ձ ա յն
և մ ա ն կ ա կ ա ն ե ր գ ե ց ի կ խ մ բ ե ր , հ ա մ ե ր գ ն ե ր ,
ե ր ե կ ո ւ յթ ն ե ր ո ւ ց ե ր ե կ ո ւ յթ ն ե ր , դ ր ե լ կ մ ա ն
կ ա կ ա ն օ պ ե ր ա ն ե ր , ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն դ ր ա մ ա ն ե ր և ա յ լ ն ։
Դ ա ն ի ե լ Ղ ա ղ ա ր յա ն ը թ ե ՛ ո ւս ա ն ո ղ ո ւթ յա ն
շր շ ա ն ո ւ մ և թ ե ’ հ ե տ ո 4 0 տ ա ր վ ա ը ն թ ա ց ք ո ւ մ
հ ո ր ի ն ե / կ շուրջ 6 0 0 մ ա ն կ ա կ ա ն , մ ա ս ս ա
յա կ ա ն է ս տ ր ա դ ա յի ն և գ ո ր ծ ի ք ա յի ն ս տ ե ղ ֊
ձ ա գ ո ր ծ ո լթ յո ձ ն ե ր , ո ր ո ն ց թ վ ո ւ մ 5 մ ա ն կ ա
կ ա ն օ պ ե ր ա ( « Գ ա յլը » , ((Հ ա ղ թ վ ա ծ բ ա զ ե ն » ,
« Ա ն գ ո ր ծ մ ա ն ո ։կ ր ո , ( ՛Տ ի կ ն ի կ ի պ ս ա կ ը » ,
է՛Փ ո ք ր ի կ կ ա ռ ո ւց ո ղ ն ե ր ը » ) , ե ր կ ո ւ ե ր ա ժ շ տ ա
կ ա ն դ ր ա մ ա ((ГՍ ոս և Վ ա ր դ ի թ ե ր » , « Գ ի ք ո ր ը » ) ,
ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն պ ա տ կ ե ր ն ե ր ( « Պ ա պ ն ո ւ շ ա ղ -
գ ա մ ը օ , ՛•Փ ի ս ի կ ի պան դ ա տ ը » ) և ա յ լ ն ։ « Լ ա ն
ջ ե ր մ ա ր ջ ա ն ք ը , I՛Ա ն ո ւշ դ ա ր ո ւն ո ը , « Ո ւ ռ ի ն » .
« Ա շն ա ն գ ի շ ե ր » ը , ' ՛Ք ո ւ յր ի մ ն ա զ ե լի » ն , «Խ ո ս ք
ե ս տ ա լի ս չե ս գ ա լի ս » ը , որ՛ոնք դ ա ր ձ ե լ ե),
շ ա տ ե ր ի ս ի ր ա ծ ե ր դ ե ր ը , հ ե ն ց ս կ զ բ ի ց ո ւ ն ֊
կ ը ն դ ր ի ն գ ր ւլ յվ ո ւմ ե ն ի ր ե ն ց հ մ ա յի չ ե ր ա -
ժ ը շ տ ա կ ա ն ո ւթ յա մ ք ), խ ո ր ը հ ո ւզ ա կ ա ն ո ւ
թ յա մ բ ո ւ ջ ե ր մ ո ւ թ յա մ բ ։
Կ ո մ պ ո զ ի տ ո ր ի ա յն պ ի ս ի ե ր գ ե ր ը , ի ն չպ ե ս
«Գ յ-ուրջի ա ղ ջ ի կ » , « Ս ո վ ե տ ա կ ա ն գ ա ր ո ւ ն ) .
« Չ ո բ ա ն ֊չ ո բ ա ն » , « Կ ո լխ ո զ ի ա ղ ջ ի կ » , «Ա ռ վ ա կ ի
ե ր գ ը » , « Մ ա յի ս ը ս ի ր ո ւն » և ա յ լ ն , հ ա ճ ա խ
կ ա տ ա ր վ ո ւմ ե ն ռ ա դ ի ո յո վ , հ ա մ ե ր գ ն ե ր ի ժ ա
մ ա ն ա կ և հ ա ն դ ի ս ա ն ո ւ մ ե ն ս ո վ ե տ ա կ ա ն
շ ր ջ ա ն ո ւմ ս տ ֆ ղ ծ վ ա ծ լա վ ա գ ո ւ յն ժ ո ղ ո ւ մ դ / ս
կ ա ն ե ր դ ե ր : Ն ր ա ն ք լ ա յն ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յո ւ ն են
ղ տ ե լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի կ ո ղ մ ի ց , շ ն ո ր հ ի վ ի ր ե ն ց կ ա ր ձ
և բ ո վ ա ն դ ա կ ա լի ց ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ֆ ր ա զ ն ե ր ի
և ա շ խ ո ւ յժ ռ ի թ մ ի ։
Մ ա ն կ ա կ ա ն գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը Դ ա ն ի ե լ Ղա ՝
զ ա ր յա ն ի տ ա ր ե ր ք ն կ . ն ա ի ր լա վ ա գ ո ւ յն
զ գ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ը ն վ ի ր ե լ կ մ ա ն ո ց ն ե ր ի ն , թ ե '
ԻԲ Ր և մ ա ն կ ա վ ա ր ժ - դ ա ս ա տ ո ւ և թ ե ' ի բ ր և
ս տ ե ղ ծ ս /գ ո ր ծ ո ղ , « Փ ի ս ի կ ի գ ա ն գ ա տ ը » , « Ս ի ֊
ր ո մ , թ ի թ ե ռ » և մ ո տ 3 0 0 ա յ լ ե ր դ ե ր հ ա ն գ ի ս տ ֊
ն ո ւ մ ե ն հ ա յ մ ա ն ո ւկ ն ե ր ի ա մ ե ն ա ս ի ր !,,/ ,
ւ ւտ ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը :
Ք ա ռ ա ս ո ւն տ ա ր վ ա ը ն թ ա ց ք ո ւ մ Դ ա ն ի ե լ
Ղ ա ղ ա ր յա ն ը կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե լ կ մ ի շ ա ր ք ե ր գ ե ֊
ց ի կ խ մ բ ե ր Հ ա յա ս տ ա ն ի , Վ ր ա ս տ ա ն ի , Ռ ո ւ
ս ա ս տ ա ն ի ա յ լ և ա յլ ք ա ղ ա ք ն ե ր ո ւ մ ,
Ո ւշ ա գ ր ա վ կ Դ ա ն ի ե լ Ղ ա ղ ա ր յա ն ի Երե ա հ
ք ա ղ ա ք ո ւ մ կ ա զ մ ա կ ե ր պ ա ծ ո ւս ո ւց չա կ ա ն ե ր -
դ հ ց ի կ խ ո ւ մ բ ը , ո ր ա ռ ա ջ ն ո ւթ յո ւն շ ա հ ե ց թ ե ՛
Հ ա յա ս տ ա ն ի ռ ե ս պ ՛ո ւբ լի կ ա կ ա ն ե ր գ ե ց ի կ
խ մ բ ե ր ի ս տ ո ւգ ա տ ե ս ո ւմ և թ ե ' 1 9 4 5 թ վ ա կ ա
ն ի ն Մ ո ս կ վ ա յո ւ մ կ ա յա ց ա ծ մ ի ո ւ թ ե ն ա կ ա ն
ե ր գ ե ց ի կ խ մ բ ե ր ի ս տ ո ւ գ ա տ ե ս ո ւ մ ։
1 9 5 0 թ վ ա կ ա ն ի ն Դ ա ն ի ե լ Ղ ա ղ ա ր յա ն ը
կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե ց Ե ր և ա ն ի մ ի ջ ք ա ղ ա ք ա յի ն դ ը պ -
ր ո /յ ա կ ա ն կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն ե ր գ ե ց ի կ խ ո ւ մ բ
բ ա ղ կ ա ց ա ծ 5 0 0 հ ո գ ո ւ ց ,
Ա ն վ ա ն ի կ ո մ պ ո զ ի տ ո ր ը և ե ր ա ժ շ տ ա գ ե տ ը
Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի և Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի
վ ե ր ,„ տ ե ս ո ւ չ Մ . Մ ի ն ս ,,, յա ն ի հ ր ա վ ե ր ո վ կ ա գ -
1958 է * 1Г Ի Ա » Ի Ն 57
մ ա կ ե ր պ ե ց է ջ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի
ս ա ն ե ր ի ե ր գ ե ց ի կ խ ո ւ մ բ ը , ո ր ը բ ա ր ձ ր ա ր վ ե ս տ ո վ կ ա տ ա ր ո ւմ է հ ա յ հ ո գ և ո ր և ժ ո ղ ո ֊
վ ը ր գ ա կ ա ն ե ր գ ե ր , ե լո ւ յթ ո ւ ն ե ն ո ւ մ տ ո ն ե ր ի և հ ա ն դ ե ս ն ե ր ի ժ ա մ ա ն ա կ ։
Դ ա ն ի ե լ Ղա զ տ ր յա ն ը մ ե ծ ա շ խ ա տ ա ն ք 1է
տ ա ր ե լ ն ա և կ ո ւ յր ե ր ի ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն դ ա ս տ ի ա
ր ա կ ո ւ թ յա ն գ ո ր ծ ո ւ մ ։ 1 9 3 2 թ վ ա կ ա ն ի ն նա
հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա մ բ կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե լ է կ ո ւ յր ե ր ե
խ ա ն ե ր ի ե ր գ ե ց ի կ խ ո ւ մ բ ո ւ ն վ ա գ ա խ ո ւ մ բ ,
ո ր ո ն ք բ ա զ մ ի ց ս ե լո ւ յթ ն ե ր ե ն ո ւ ն ե ց ե լ Ս ո վ ե
տ ա կ ա ն Հ ա յա ս տ ա ն ի մ ի շ ա ր ք ք ա ղ ա ք ն ե ր ո ւ մ , հ ա մ ե ր գ ն ե ր տ վ ե լ Հ ս ւ /ֆ ի լհ ա ր մ ո ն ի ա յի դ ա հ
լի ճ ո ւ մ , մ ե ծ ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յո ւ ն գ տ ն ե լո վ մ ա յ
ր ա ք ա ղ ա ք ի ե ր ա ժ շ տ ա ս ե ր հ ա ս ա ր ա կ ո ւթ յա ն կ ո ղ մ ի ց ւ
Ի ր բ ե ղ մ ն ա վ ո ր դ ո ր ծ ո մ ւ ե ո ւ թ յա ն հ ե ն ց
ս կ զ բ ի ց Դ ա ն ի ե լ Դ ,ա ղ ա ր յա ն ն ա չք ի է ը ն կ ե լ
ն ա և ո ր պ ե ս ա կ տ ի վ հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն գ ո ր ծ ի չ , 1-ղել է Բ ՛րի լի ս ի ի հ ա յո ց ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ը ն
կ ե ր ո ւ թ յա ն ա կ տ ի վ ա ն դ ա մ ն ե ր ի ց մ ե կ ը , հ ի մ - ն ա դ ր ե լ է Կ ո վ կ ա ս յա ն ի ա բ ա յի ն ը ն կ ե ր ո ւ թ յո ւ
ն ը , ղ ե կ ա վ ա ր ե լ Ե ր և ա ն ի Ք ա ղ ս ո վ ե տ ի ժ ո ղ ո -
վ ը ր դ ա կ ա ն կ ր թ ո ւ թ յա ն գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն բ ա ֊
ժ ի ն ը , կ ր թ ե լ և դ ա ս տ ի ա ր ա կ ե լ է բ ա զ մ ա թ ի վ
ս ե ր ո ւ ն դ ն ե ր ։
Դ ա ն ի ե լ Ղա ղ ա ր յա ն ը մ ո տ 1 5 տ ա ր ի ա շ
խ ա տ ո ւ մ է Մ ա ն կ ա վ ա ր ժ ա կ ա ն կ ա բ ի ն ե տ ո ւ մ ,
ո ր պ ե ս ե ր դ - ե ր ա ժ շ տ ո ւ թ յա ն մ ե թ ո դ ի ս տ . նա
գ ր ե լ է և կ ա զ մ ե լ մ ի շ ա ր ք դ պ ր ո ց ա կ ա ն ե ր
գ ա ր ա ն ն ե ր ։
Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յո ւն ը բ ա ր ձ ր
դ ն ա հ ա տ ե լո վ Դ ա ն ի ե լ Ղ ա զ ա ր յա ն ի ե ր կ ա ր ա մ
յա ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն ո ւ մ ա ն կ ա վ ա ր ժ ա կ ա ն գ ո ր
ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յո ւ ն ը , պ ա ր գ և ա տ ր ե լ է ն ր ա ն Լ ե ն ի ն ի
շ ք ա ն շ ա ն ո վ ո ւ մ ի չ ա ր ք մ ե դ ա լն ե ր ո վ , շ ն ո ր հ ե լ
ա ր վ ե ս տ ի վ ա ս տ ա կ ա վ ո ր գ ո ր ծ չ ի և վ ա ս տ ա
կ ա վ ո ր ո ւ ս ո ւց չի կ ո չ ո ւ մ ։ 7 0 - ա մ յա ե ր ա ժ ի շ տ ը
ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա կ ա ն ա վ յո ւ ն ո վ ո ւ ջ ե ր մ ո ւ թ յա մ բ
շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ մ է ի ր բ ե ղ մ ն ա վ ո ր ս տ ե ղ ծ ա գ ո ր
ծ ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ը , դ ա ս տ ի ա ր ա կ ո ւ մ է ն ո
ր ա ն ո ր կ ա դ ր ե ր , ս տ ե ղ ծ ո ւ մ մ ե ր ժ ա մ ա ն ա կ ի ն
վ ա յե լ բ ա ր ձ ր ա ր ժ ե ք ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն գ ո ր ծ ե ր ։
Շ Ն Ո Ր Հ Ք Ծ Ա Յ Ր Ա Գ Ո Ւ Յ Ն Վ Ա Ր Դ Ա Պ Ե Տ
(Ո ո ս ւչ Տ ո ր դ Հ ա յո ց Դ ա |ի ֆ ո ր 6 ի ո )
Ю № \ в 1Р &
Ш к Ш Л М ) М 1П» М М М ' М ^ « м и и к а
Հ ւ ս ւ ՚ գ ե լ ի ' և ս ի ր ե լ ի ' ե ր ե ս փ ո ] ս ա ն ն ե ւ ՝ .
Ե րբ ա ռ ա ջի ն ա ն ՛գ ա մ ը լ լա լո վ ն ՛երկա կ ր ի լ ա մ ո ւ կ ն ա խ ա գ ա հ ե մ թ ե մ ի ս Ե ր ե ս փ ո խ ա ն ա . կ ա ն ա լս ժ ո ղ ո վ ի ն , ա ո ա ջ ի ն պ ա ր տ ք ս կ ն կ ա ֊ տ ե մ կ ր կ ն ե լ , ա յս ա ն գ ա մ Ձ ե ր բ ո լո ր ի ն ն ե ր կ ա յո ւ թ յա ն , ա ք ն ' ի ն չ ո ր հ ա ղ ո ր գ ե ց ի ն ա մ ա - կ ա վ , 'ե ր բ ս տ ա ց ա ը ն ա ր ո ւ թ յա ն ս լո ւ ր ը , և զ ո ր ա ր տ ա ձ ա յա ե ց ի ն ա և ա ս տ , ա յս ն վ ի ր ա կ ա ն հ ա ր կ ի տ ա կ , ա ռ ա ջ ի ն ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յա ն ս օ ր ը ։
Շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յո ւ ն Ե ր ե ս փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ով ի գ ի մ տ կ ա ր ա ն ձ ի ս վ ր ա կ ա յա ց ո լց ա ծ իր վ ս տ ա հ ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր ։ Ա յս ժ ո ղ ո վ ը , ղ ի ս ա ռ ա ջ ն ո ր դ ը ն տ ր ե լո վ , ի ն ք զ ի ն ք գ ր ա ծ ե ղ ա վ
պ ա տ ա ս խ ա ն ա տ վ ո ւթ յա ն մ ը ն ե ր ք և ։ Պ ա տ կ ա ռ ե լի ա յս ժ ո ղ ո վ ը թ ե մ ա կ ա ն դ ո ր ծ ո ց հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա ն ա ա ս ջ ի ն ա ղ /բ ս կ ն է . ի մ պ ա շ տ ո ն ա վ ա ր ո ւթ յա ն ը ն թ ա ց ք ի ն ձ ե ռ ք ձ գ վ ա ծ ա ր դ յո ւ ն ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ը պ ի տ ի ն կ ա տ վ ի ն ա և Ձ ե ր հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Ի նձ հ ա մ ա ր հ ո ւ յժ ք ա ջ ա լե ր ա կ ա ն էր թ ե ՛ ա ռ ա ջ ի ն ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յա ն օրը և թ և ՛ ա յց հ լո ւ թ յա ն ց ս ը ն թ ա ց ք ի ն լս ե լ և ո ւ ն ե ն ա լ հ ա մ ա գ ո ր ծ ա կ ց ո ւթ յա ն ջ ե ր մ խ ո ս տ ո ւ մ ն ե ր ։ Վււտսւհ ե մ , ո ր ա յգ խ ո ս տ ո ւմ ն ե ր ը ի ր ե ն ց ա ա ե ն թ , պ ի տ ի վ ե ր ա ծ վ ի !ւ դ ո ր ծ ե ր ո ւ ։ 1)ո և ս դ ի տ ա կ ի ց ե մ , թ և ը ն դ ո ւ ն ե լո վ Ձ ե ր ը ն տ ր ա կ ա ն ո ր ո շ ո ւմ ը , ի ձ ք ւլի ն ք ս գ ր ա ծ եղա ն ո ւ յն ք ա ն ծ ա ն ր պ ա տ ա ս խ ա ն ա տ վ ո ւթ յա ն ն ե ր ք և ւ Ի ն չ ա լ ը լլա ա ր գ յո մ ն ք ը մ ե ր ա պ ա գ ա
գ ո ր ծ ուձյե ո ւթ յ ա ն , ա ռ ն վ ա զ ն մ ե կ կ ե տ ի մ ա . ս ի ն կ թ ն ա վ ս տ ա հ ը լլա լ Ե րես փ ո խ տ ն ա կ ա ն ՛ժ ո ղ ո վ դ ։ Պ ի տ ի դ ն ե մ ի ս պ ա ս ա յս թ ե մ ի
ա ռ ա վ ե լ զ ո ր ա ց մ ա ն ո ւ զ ա ր գ ա ն ա ն ի ն չ որ Ա ս տ վ ա ծ և բ ն ո ւ թ յո ւ ն ը ո ր պ ե ս կ ա ր ո ղ ո ւթ յո ւն շ ն ո ր հ ա ծ ե ն ի ն ձ ։ «Օ գ ն ե ս ց է իէ ։ձ Ա ՚ս տ ո ւա ծ I։օ ր հ ն ե ս ց է ղ ձ ե գ գ ա մ ե ն ե ս ե ա ն . ս ւմ է ն » ։
Շ ո ւր ջ 'եր կ ո ւ ա մ ի ս ե ի վ ե ր հ ա ս տ ա տ վ ա ծ ե մ պ ա շ տ ո ն ի ս մ ե ջ ։ Ե րկու ա մ ի ս ը հ ա ղ /ւվ թ և բ ա վ ա կ ա ն է ը ն դ հ ա ն ո ւր գ ա ղ ա փ ա ր մ ը կ ա զ մ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր թ ե մ ա կ ա ն դ ո ր ծ ե ր ո ւ մ ա ս ի ն ։
Ա ն ց ն ո ղ 6 — 7 կ ի ր ա կ ի ն և ր ո լ ը ն թ ա ց ք ի ն ա յ ց ե լ ա ծ ե մ թ ե մ ի ս հ յո ւ ս ի ս ա յի ն և կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն բ ո լո ր հ ա մ ա յն ք ն ե ր ը . Ջ ա ս ւկ ե ն ա ն մ ի
ջ ա պ ե ս վ ե ր ջ պ ի տ ի ա յց ե լ ե մ հ ա ր ա վ ի մ ե ր ւՈ ւա ցյա լ 'եր եք ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը ։
Ա յց ե լո ւ թ յա ն ց ս ը ն թ ա ց ք ի ն ա ռ հ ա ս ա ր ա կ ք ա ջ ա լե ր ա կ ա ն <ե ր և ո ւ յթ ն ե ր ո ւ մ ի ա յն ա կ ա ն ա տ ե ս ե ղ ա ։ Ը ս տ բ ա վ ա կ ա ն ի Լ ՚՚ե ց ի ն ա և տ խ ո ւր ե ր և ո ւ յթ ն ե ր ո ւ մ ա ս ի ն , Ես ի ն ձ ս կ ը գ - բո մ և ք բ ր ա ծ ե մ , հ ա ր գ ե լո վ հ ա ն դ ե ր ձ ը ս ո ղ ի ն ա է,ձը և ի մ ա ի ո ւ ն ե ն ա լո վ հ ա ն դ ե ր ձ բ ո վ ա ծ ը , հ ա մ ո զ ո ւմ ն ե ր ս չ կ ա զ մ ե լ ե ր բ ե ր լ ս վ ա ծ ն ե ր ։, ,
• ի մ ա ն վ յւա ։ Ա ն ձ ա մ բ վ ե ր ա հ ա ս ո ւ ը լլա / խ ն դ ր ո ա ռ ա ր կ ա հ ա բ ց ե ր ո լ մ ա ս ի ն ' ա ն հ ր ա ժ ե շ տ պ ա յմ ա ն է ա ռ ո ղ ջ և ո ւղ ի ղ տ ե ո ա կ ե տ - ն ե ր կ ա զ մ ե լո ւ հ ա մ ա ր ։ Ե ր ա ն ի թ ե ա ս ի կ ա ա մ - /■ողջ մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո լր դ ի " կ ղ բ ո ւ ն ք ը ե ղ ա ծ ր յ - լա ր , շ ա տ դ ժ վ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո ւ մ ա ն ա վ ա ն դ բ ա զ ո ւ մ թ յո ւ ր ի մ ա ց , ։,թ յո մ ,ն ե ր պ ի տ ի խ ն ա յվ ե ի ն մ ե ղ ի ։
! !> : , ;{ է л ս՜ ւ> и. и ւ՛ ъ 3 »
Հ ա յկ ա կ ա ն Գ ա լի ֆ ո ր ն ի ա ն , ն ա հ ա ն գ ի ն պ ե ս , ա ն ա պ ա տ ն ե ր ո ւն ՛ե ն ա լո վ հ ա ն դ ե ր ձ , պ ա ր ա ր տ և ի ա ս ա մ ն ա լ ի ց հ ո ղ է ը ս տ ե ր և ո ւ յթ ի ն ։ Հ ա վ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ո ւն ի ն ք , և շ ա տ լա վ տ ր ա մ ա դ ր ո ւթ յո ւ ն ն ե ր կ ա ն . ս ա կ ա յն ի մ ը ն դ հ ա ն ո ւր տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ս աքն ե ղ ա վ , որ ա յս գ ե տ ի ն ը պ ե տ ք ե ղ ա ծ լ ա փ ո վ լ է մ շ ա կ վ ա ծ , Հ ա տ կ ա պ ե ս կ ր ո ն ա կ ա ն ո ւ ե ՚կ ՚ե ղ ն ց ավլան
մ ա ր զ ե ր ո լ մ ե ջ ։ Մ ե ր ն ե ր կ ա դ ժ վ ա ր ո ւթ յո ւն - ն ե ր ե ն ո մ ա ն ք ա ր դ յո ւ ն ք ե ն '*> յդ ա ն տ ե ս ո ւ ՛մ ի ն , Ա յս ո ւ հ ա ն դ ե ր ձ փ ա ո ք կ ո լա ա ն ք ն ա խ ա - խ ն ա ւէ ո ւթ յա ն , ո ր ա յդ ա ն դ ա ս տ ա ն ը լ է մ ն ա . ց ա ծ բ ս լո ր ո վ ի ս ։ խ ո պ ա ն , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի -դար ա վ ո ր պ ա ր տ ե զ ը , հ ա կ ա ռ ա կ թ ի լ մ շ ա կ վ ա ծ ը լլա լո ւս I և հ ա կ ա /լա կ ս ե ՚ղ և ր ո ւն և փ ո լշ ե ր ո ւ ն , ո ր ո ն ք ա ճ ա ծ ե ն ի ր շ ո ւ ր ջ ն ո ւ մ ե ջ ը , տ վ ա ծ է Л կշ-ա րուձա կն տ ա լ ի ր բ ա ր ի պ տ ո ւ ղ ը ։ Եթե լա վ ծ ր ա գ ր յա լ ա շ խ ա տ ա ն ք թ ա վ ։վ ի հ ա յկ ա ՛կա ն Գ ա լի ֆ ո ր ն ի ո ւ[րա , ա ն կրձւ«-■ տ ա լ ա ռ ա տ հ ո գ և ո ր հ ո ւն ձ ք ։
Ե կ ե ղ ե ց ի ն կ ր ո ն ա պ ե ս մ շ ա կ ո ղ ն ե ր ը հ ո ղ ե - վ ո ր ա կ ա ն ն ե ր ն ՛ե ն ։ (Ի ա ։լք կ ո ւտ ա ն ք Ա ս տ ո ւ- «)/ ;, որ ո ւն ի ն ք ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ո ւ փ ո ք ր փ ա . ղ ա ն դ մ ը , ո ր ո ն ք ի ր ե ն ց կ ա ր ո ղ ո ւ թ յա ն հ ա ։Խ - ձ ա յն կ մ շ ա կ ե ն ա յս հ ո ղ ը ։ Ս ա կ ա յն ա նա նց պ ա կ ա ս ը սւա կա ւԱւն զգա ՛լի է ' Լ ա վ ո ւս մ ո ւն ք ա ս ա ծ , ձ ե ռ ն հ ա ս , լ ՚՚ս յ ց ա մ ե ն ե ն ա վ ե լի հ ա վ ա տ ա վ ո ր ե ր ի տ ա ս ա ր դ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ն ե ր ո ւ պ ե տ ք ո ւ ն ի ն ք ։ Մ ե ր հ ա մ ա յն ք ն ե ր ե ն ո մ ա ն ք ա ա կ ա ։[ ] ։Ն զ ո ւր կ ե ն մ ն ա յո ւ ն հ ո վ ի վ ն ՛ե ր ն , ո ւ ր ի շ ն ե ր պ ա հ ա ն ջ ք ը ո ւնի ն մ ե կ ե ա վ ե լի ի ն ։ Մ ե ր ա ռ ա ջ ի ն հ ո ղ ը պ ի տ ի ը լլա օ ր ա ռ ա ջ օժտ ՛ել ա ն ,՝ո ։[ի վ հ ա մ ա յն ք ն ե ր ը ի ր ե ն ց օ ր ի - ն ա վ ո ր հ ո ։[ի վ ն ե ր ո վ ։
Հ ո ւ /ի վ ն ե ր ո լ լմ ա ն կ ա զ մ ե ն վ ե ր ջ թ ե մ ս պ ե տ ք է ո ւն ե ն ա ի ր պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն օ ր գ ա ն ը , ի ր պ ա շ տ ո ն ա թ ե ր թ ը , ի ր ձ ա յն ը լս ե լի ը ն ծ ա ֊
յ ե լ ո ւ , ի ր մ շ ա կ ո ւ թ ա յի ն ո ւ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ,յ- դ ա ս տ ի ա ր ա կ չա կ ա ն դ ո ր ձ ը տ ա ր ա ծ ե լո ւ հ ա մ ա ր թ ե մ ի и բ ո լո ր ա ն կ յո ւ ն ն ե ր ը ։ Պ ր ո պ ա գ ա ն դ ի և հ ա յտ ա ր ա ր ո ւ թ յա ն ց ա յս ե բ կ ր ի ն մ ե ջ ա ն հ ե տ ա ձ գ ե լի ա ն հ ր -ւս ժ հ շտ ո ւթ յո ւն մ ը ն է ա յս ։ Չ ե մ կ ա ր ծ ե ր , ո ր ս ո ւ լն ժ ո ղ ո վ ո մ ե ջ գտ նւէի մ ե կ ը , ո ր հ ա մ ա մ ի տ չ ը լլա դ ա ղ յս վ ւա - ր ի ն , ս ա ՛կ ա յն ա մ ե ն ո ւս մ տ ա հ ո գ ո ւ թ յո ւ ն ը ՝ ա -- ն ո ր ն յո ւ թ ա կ ա ն ը հ ա յթ ա յթ ե լո լ հ-Ա րցն է- տ ր վ ա ծ ը լ լա լո վ Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ր ա ն ի տ ն տ ե ս ա
պ ե ս ն ե ր կ ա ա ն ձ ո ւ կ վ ի ձ ա կ ը , ի ՛ն չ պ ե ս և ո ւր
կ ե ' ա պ ա հ ո վ ե լ ա ն ո ր ն յո ւ ք ա կ ա ն ը ։ Հ ա ս կ ը ֊ ն ա լի և ա ր դ ա ր ա ց ի մ տ ա հ ո գ ո ւ թ յո ւ ն է ա յս ։ ՛Ս ա կ ա յն ն ա խ ն կ ա տ ի պ ՛ետ ք ՛է ո ւ ն ե ն ա ն ք , որ մ ե ղ մ ն ն վ ա զ ա ն դ ա մ և հ ե տ և ո ր դ ուՏւեցող կ ա զ մ ա ՛կ ե ր պ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո ւն ի ն ի ր ե ն ց թ ե ր թ ե ր ն ո ւ կ ա պ ր ե ց ն ՚ե ն զ ա ն ո ն ք ւ Մ յո ւս կ ո ղ մ ն , ե թ ե լ ա վ ՛ա շ խ ա տ ա ն ք տ ա ր վ ի հ ո վ ի վ ն ե ր ո լ , հ ո գ ա - բ ա ր ձ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո լ , ն ր ե ս փ ո խ ա ն ն ե ր ո լ և Ь -
կ ե ղ ե ց վ ո կ ի ց բ ո լո ր կ ա ղ մ ա ՚կ ե ր պ ո ւ թ յո լն ն ն ր ո ւ կ ո ղ մ ն , հ ա ջ ո ղ ո ւթ յո ւն ը կ ա ր և ո ր լա փ ո վ մ ը կ ա պ ա հ ո վ ։[ի ։ Ս ա կ ա յն ք ա ն ի ո ր Ե ր ե ս փ ո խ ա ֊ ն՛ա՛կան ժ ո ղ ո վ ը ի վ ի ճ ա կ ի չ է ա ն մ ի ջ ա պ ե ս ո ր ո շ ո ւ մ կ ա յ ա շ ե լ ո ւ ա յս մ ա ,ս ի ն , փ ա ւի ա գե - լ ի ՛է, որ ս կ զ բ ո ւ ն ք ո վ ը ն դ ո ւ ն վ ի ա յս ա ՛ռ ա ջա ր ՛կը, և ա յս ժ ո ղ ո վ ը կ ա զ մ ն հ ա ն ձ ն ա խ ո ս ք բ մ ը , ո ր ո լս ո ւ մ ն ա ս ի բ ե հ ա ր ց ը ի ր բ ո լ ո ր ե ր ե ս ն ե ր ո վ մ ե ջ և ի ր ՝ե զ ր ա կ ա ց ո ւթ յո ւճ /ը թ ե ր ն Կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն վ ա ր չա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ի ն , ո ր ի ր կ ա ր գ ի ն ե թ ե հ ա մ ո զ ո ւ մ դ ո յա ց ն ե , թ ե կ ա ր ե լի I; ն մ ա ն ձ ե ռ ն ա ր կ մ ը ղ լո վ ս հ ՛ա նել ա ռ ա ն ց ն յո ւ թ ա ս /ե ս բ ե ռ ը լ լա լո ւ Ա ռ ա ջ ն ո բ ղ ա ր и Л ի ն վ ր ա , ս ւն օ ր ի ն ՚ե հ ա ր կ ե ղ ա ծ ը ' ի բ ր և գ ո ր ծ ա ղ \։ր
մ ա ր մ ի ն ը Ե ր ե ս ւի ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ո ւ յդ ։Պ ե տ ք է Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ր ա ն ը դ ր վ ի ի ր ա ն ո ւ
ն ի ն ա ր ժ ա ն ի դ ի ր ք ի ն վ ր ա ։ Ո ր ք ա ն կ տ ե ս ն վ ի , Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ր ա ն ը ց ա ր դ փ ո ք ր չ ա փ ո վ մ ի ա յԱ
կ ր ց ա ծ է տ ա լ ի ր մ ե ա կ ն կ ա լվ ա ծ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ւ թ յո ւ ն ը ։ Ա ր դ , ո ր պ ե ս զ ի ա ն կ ա ր ե ն ա լ ի ո վ ի ն ծ ա ռ ա յե լ ի ր ն ս /ա տ ա կ ի ն , պ ե տ ք ՛է ը ն դ ա ր ձ ա կ ն ի ր գ ո ր ծ ը դ պ ր ո ց ա կ ա ն , հ ր ա տ ա ֊ րյււկ լա կ ա ն ո ւ հ ա տ կ ա պ ե ս ն ՛ե ր ք ի ն կ ա զ մ ա ֊ կ ն ր պ չ ա կ ա ն մ ա ր զ ն բ ո ւ ն մ ե ջ ։ Ն մ ա ն գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ր ա ն ը ն ե ր կ ա յի ս ն յո ւ թ ա կ ա ն մ ի ջ ո ց ն ե ր գ ր ե թ ե չո ւն ի :
Ա յս մ ի ջ ո ց ն ե ր ն ն մ ե կ ը պ ի տ ի ը լ լ ա , կ խ ո ը - հ ի ն ք , ն շ ա ն ա կ ե լ ա ն ձ գ լո ւ խ մ ե կ դ ո լա ր տ ա ֊ր ե ա ո ւր ք Հ ա յա ս տ ա ն յա յ ց Ե կ ե ղ ե ց վ ո 1 8 տ ա ր ե կ ա ն ե ն վ ե ր բ ո լ ո ր ւ լա վ ա կ ն ե բ ո ւն հ ա մ ա ր ։ Թ ե և ա ո ա ն ձ ի ն ն ա ռ ն վ ա ծ ի ն ք ն ի ն ա ն ն շ ա ն գ ո ւմ ա ր մ ը ն է ա յղ , ս ա կ ա յն հ ա վ ա ք վ ե լո վ , կ ր ն ա գ ո յա ց ն ե լ հ ա ս ո ւ յթ ի կ ա ր և ո ր ա ղ բ յո ւ ր ։ Ա յս մ ա ս ի ն Կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն վ ա ր չո ւ թ յա ն հ ե ս ։ խ ո ր հ ր դ ա կ ց ա բ ա ր կ ա ր գ ա գ ր ե ց ի ն ք , որ մ ե ր տ ե ղ ա կ ա ն և կ հ ղ ե ց ի ն ե բ ո ւ ո ւ ն ե ց ա ծ բ ո լ ո ր հ ա ս - ց ե ն ե ր ո լն շ ր ջ ա բ ե ր ա կ ա ն ղ ր կ վ ի ։ հ ր ա վ ի ր ե .
զ ի ր ե ն ք վ ճ ա ր ե լ ա ն ձ գ լո ւ խ մ ե կ դ ո լա բ ա ւս ր ե տ ո ւր ք ։ Գ ո ր ծ ի ն հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը ա մ
բ ո ղ ջ ո ւ թ յա մ բ կ ա խ յա լ է մ ե ր ժ ո ղ Ո վ ո ւր ղ ի ն ա յս ծ ր ա գ ր ի վ ե ր ա բ ե ր մ ա մ բ բ ո ն ե / ի ք ը ն թ ա ց ֊ ք ե ն ։ Հ ո ։[ ի ։\ ն ե ր , հ ո գ ա բ ա ր ձ ո ւ ն ե ր և ա յլ ե -
կ ն ղ ե ց վ ո կ ի ց մ ա ր մ ի ն ն ե ր ևս կ ր ն ա ն մ ե ծ դ եր
կ ա տ ա ր ե լ ա յս գ ո ր ծ ի ն հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա ն և ա ր դ յո ւ ն ա վ ո ր մ ա ն մ ե ջ ։ Փ ա փ ա գ ե լի է , ո՛ր ա յս ա ն ռ /ւի ն ո լթ յո մ ւը և ս ո ր պ ե ս ա ռ ա ջ ա ր կ ո ր դ -1 - ղրւ/ի Ե ր ե ս ւի ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ի , դ կ ո ղ մ ն ե
ա ն ց ն ի ի ր ո ր ո շ մ ա ն ց շ ա ր ք ի ն մ ե ջ ։Ե բ ո լս ա ղ ն մ ի Հ ա յո ց Պ ա տ ր ի ա ր ք ա ր ա ն ի և ա ն դ
ա պ ա ո ։ա ն յա լ մ ե ր ե ղ ր ա ր ց օ գ ն ո ւ թ յա ն գ ո ր ծ ը տ և ա կ ա ն ը ն ծ ա յե լ ո ւ մ տ օ ք Կ ե դ ր ո ն ա կ ա ն վ ա ր չո ւ թ յա ն հ ե տ խ ո ր հ ր դ ա կ ց ա բ ա ր տ ն օ ր ի - ն ե ց ի ն ք , ո ր մ ե ր թ ե մ ի բ ո լո ր ե կ ն ղ ե ց ի ն ե ր ո ւ մ ե ջ հ ա տ ո ւկ պ ն ա կ շ ր ջ ա գ ա յ ՚ե ց վ ի Ծ ա ղ կ ա զ ա ր դ ի կ ի ր ա կ ի ն , և ա ր դ յո ւ ն ք ը Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա
ր ա ն փ ո խ ա դ ր վ ի , ո ր պ ե ս զ ի մ ե ր կ ա ր գ ի ն
ե յ յ մ՜ ի ա ս ի ն
ղ ր կ ե ն ք զ ա յն Ն ր ո լս ա ղ ե մ ։ Ց ա ն կ ա լի է , որ ա յս տ ն օ ր ի ն ո ւթ յո ւն ը և ս ո ր դ ե գ ր վ ի պ ա տ կ ա ռ ե լի Ե ր ե ս փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո ղ ի դ կ ո ղ մ ե I ա ն ց ն ի ի ր ո ր ո շ ո լմ ս ե ր ո ւ կ ա ր գ ի ն ։
Շ ա տ խ ո ս վ ա ծ „ լ մ ե ծ մ տ ա հ ո գ ո ւթ յա ն ա - ո ա ր կ ա ե ղ ա ծ է ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ ե ր ի տ ա ս ա ր դ ո ւթ յա ն պ ա ր զ ա ծ վ ի ճ ա կ ը ։ ժ ա մ ա ն ա կ ն է ա յլև ս , որ ք ի չ խ ո ս ։է ի ա յդ մ ա ս ի ն և գ ո ր ծ -
ն ա զ ա ն ք ա յլե ր ա ո ա լի ն ա յդ ո ւ ղ ղ ո ւ թ յա մ բ : Ա վ ե լի ք ի չ մ տ ա հ ո գ վ ե ն ք , բ ա յց ա վ ե լի շ ա տ մ տ ա ծ ե ն ք կ ե ր պ ե ր ո լ և մ ի ջո ցԿ ւե բո լ մ ա ս ի ն ' զ ա ն ո ն ք Ծ կ ե ղ ե ցի ի ն կ ա պ վ ա ծ պ ա հ ն լ ո ս Շա -ո զ ո հ ո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր , զ ի չո ւ մ ն ե ր ը բ ա ծ ե ք ա ր դ ե ն աՎւոնց հ ա մ ա ր ձ ե ր ըԿւ տ ա ն եկա ք, ո ւ ը ն կ ե ր ա յի ն շ ր ջ ս Խ ա կ ն ե ր ո լ մ ե ջ ։ Կ ա ր գ մ ը զ / ւ ֊ ջո ս Տ ն ե ր ո ւ զ ո հ ո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր և ս հ ա ր կ ա դ ը ր - վ ա ծ ե ն ք ը ն ե լ ի ն պ ա ս տ ա ն ո ն ց , մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն շ ր ջ ա ն ա կ ի ն մ ե ջ ։ Մ ի ջ ա վ ա յր ը կ պ ա ֊ հ ա ն ջե և կ պ ա ր տ ա ղ ր ե զ ա յ ն . . . Պ ա ր ծ ա ն ք ո վ պ ե տ ք է դ ի տ ե ն ք , ո ր ա ն ո ն ց մ ե ն ե ր կ ա յա ց ո ւ ց ի չ ն ե ր կ ա ն մ ի ն չ և ի ս կ ա յս պ ա տ կ ա ռ ե լի ժ ո ղ ո վ ի ն մ ն շ ։ Կ ա ր գ մ ը հ ո գ ա բ ա ր ձ ա կ ա ն կ ա զ մ ե ր ո մ ւ մ ե ջ ն շ ա ն ա կ ե լի թ ի վ մ ը կ կ ա զ մ ե ն ա ճ ա ն ք . Կրտս՛եր տ ի կ ն ա ն ց մ ի ո ւ թ յո ւն ն ե ր ը մ ե ծ ա գ ո ւ թ ։ չ ա փ ո վ ա - ն ո ն ց մ ե կ ա զ մ վ ա ծ ն ն . դ պ ր ա ց դ ա ս ե ր ը գ ր ե թ ե ա մ բ ո ղ ջ ո ւ թ յա մ բ ա ն ո ն ք կ լե ց ն ՛ե ն ։ Ա ն ո ս ր պ ե տ ք ո ւն ի ն մ ե ր ա ռ ա վ ե լ հ ա ս կ ա ց ո ղ ո ւ թ յա ն , հ ա մ ա կ ր ա ն ք ի ն և ի մ ա ս տ ո ւ ն ա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ւթ յա ն ։ Ե թ ե ի ր ե ն ց կ ա ր գ մ ը տ ա ր ր ա կ ա ն պ ա - հ ա ն ջյ& ւե ր ո մ ։ գ ո հ ա ց ո ւ մ չտ ա ն ք , պ ա տ ա ս խ ա ն ա տ ո ւ կ մ ն ա ն ք ա ռ ա ջի Ա ա ո ո ւ ծ ո , ա ռ ա ջի Ա զ գ ի ն և ա ռ ա ջի մ ն ր Ա մ ե ր ի կ ա յի հ ա յո ւ թ յա ն
պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ։ Գ ո յո ւ թ յո ւ ն ա ռ ա ծ է Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ե կ ե ղ ե ց վ ո Երի տ ա ս ա ր դ ա ց կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւ ն մ ը ։ Ա վ ե լի զ ո ր ա ց ն ե լ ա յս կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւ ն ը , օզՏնն1է ո ր ո ւն ե ն ա ն ի ր ե ն ց ն ե ր կ ա յա ն ա լի թ ե ր թ ը և հ ա յթ ա յթ ն չ ի ր ե ն ց
հ ա մ ա ր գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ի ր ե ն ց ա զ գ ա յի ն ո ւ կ ր ո ն ա կ ա ն ժ ա ռ ա ն գ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն ։ Ա յս կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւ ն ը Կ ի ր ա կ ն օ ր յա յի հետ մ ե ր ա պ ա գ ա յի տ ե ս ա կ ե տ ն ա մ ե ն ե ն կ ա ր ե յ,, ,
ս ա ր մ ի ն ն Է . հ ե տ և ա բ ա ր մ ե ր կ ե ց վ ա ծ ք ը ը ս տ ա յն մ բ ռ ն ե ն ք ա ն ո ր հ ա ն դ ե պ ։ Ս եր մ ա ս ն ա վ ո ր ո ւշ ա դ ր ո ւթ յա ն կ հ ա ն ձ ն ե ն ք ա ն ո ն ց կ ո ղ մ ե ե ֊ ւկ ա ծ ա ռ ա ջ ա ր կ ն ե ր ը ։ Կ ի ր ա կ ն օ ր յա վ ա ր ժ ա
ր ա ն ն ե ր ո ւ կ ա ր և ո ր ո ւթ յո ւն ը շ ե շ տ ե ց ի ն ք հո ֊ գ և ո րա կ ա ն ա ց հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ի ն մ ե ջ , և հ ա րկ ՛ե ղ ա ծ գ ո ր ծ ն ա կ ա ն տ ն օ ր ի ն ո ւթ յո ւ ն ն ե ր ը ը . ր ի ն ք . կ փ ա փ ա գ ի ն ք , ո ր պ ա տ կ ա ռ ե լի Ե ր ե ս , փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ի բ ո լո ր ա ն դ ա մ ն ե ր ն աչ զ գ ա յի ն ա ն ո ր կ ա ր և ո ր ո ւթ յո ւն ը և ի ր ե ն ց շ ը ր - ջ ա ն ա կ ն ե ր ո ւ մ ե ջ ո ւ ժ տ ա յի ն ա յս գ ո ր ծ ի հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա ն և ա ռ ա վ ե լ տ ա ր ա ծ մ ա ն ։ Կ ի ր ա կ ն օ ր յա ն ա յլև ս դ ո ւր ս պ ե տ ք Է գ ա ի ր ա ն վ ա ն ա կ ա ն հ ա ն գ ա մ ա ն ք ե ն և դ ր վ ի հ ա ս տ ա տ և հ ա յե ց ի հ ի մ ք ե ր ո լ վ ր ա ։
Ե րես փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ը մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ա ֊ կ ա ն գ ո ր ծ ե ր ո ւն ը ն թ ա ց ք տ վ ո ղ մ ե ծ ա գ ո ւ յն մ ա ր մ ի ն ն ՛Է։ Պ ե տ ք Է գ ի տ ա կ ց ի ն ք , ո ր թ ե և ա ռ հ ա ս ա ր ա կ կ զ ր ա ղ ի ն ք մ ե ր թ ե մ ի ն յո ւ թ ա կ ա ն , վ ա ր չա կ ա ն և ա յ լ հ ա ր ց ե ր ո վ , խ ո ր ք ի ն մ ե ջ ա ա կ ա յն մ ե ր հ ա վ ա տ ք ի հ ի մ ն ա դ ի ր ո ւ մ ե ր Տ ե ր Հ ի ս ո ւ ս Ք ր ի ս տ ո ս ի ե ր կ ր ի վ րա ս կ ս ա ծ ո ւ
մ ե ր հ ա յր ե ր ո ւ ա ճ ե ց ո ւ ց ա ծ գ ո ր ծ ն Է , ո ր մ ե ն ք կ շ ա ր ո ւ ն ա կ ե ն ք ։ Մ ե ր ո ր ո շ մ ա ն ց ը ն թ ա ց ք ի ն ՛պ ե տ ք Է մ ե կ ն կ ա տ ո ւմ մ ի ա յն ի մ ա ի ո մ ւն - Iն ա ն ք . բ ա ր ի ք ը և զ ո ր ա ց ո ւ մ ը Հ ա յա ս տ ա ն յա յց Ա ռ ա ք ե լա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ի /,,ն , ո ր ո ւն հ ա ր ա զ ա տ
զ ա վ ա կ ն ե ր ն ե ք ա մ ե ն ք դ , Ե թ ե Ա ս տ ո ւծ ո գ ո ր ծ ի ն մ ո տ ե ն ա ն ք ա ն կ ե ղ ծ ո գ ի ո վ , վ ս տ ա հ կ ը ր ֊ ն ա ն ք ըլա ւչ, ո ր Ա ս տ վ ա ծ ա լ ։էեր գ ո ր ծ ը հ ա - բ ո զ ո ւ թ յա մ բ պ ի տ ի պ ս ա յ/ե ,
Ա վ ե լո ր դ Է թ ե ր և ս հ ի շ ե ց ն ե լն ա ն գ ա մ , թ ե մ ե ր տ եսա կէն՛ա ները ա ն կ ա շ կ ա ն դ ս բ ե ն ա ր տ ա հ ա յտ ե լո վ հ ա ն դ ե ր ձ , ա ն ո ն ց մ ե ջ պ ի տ ի դ ն ե ն ք վ ա յե Ա ո ւ թ յո ւ ն և լր ջ ո ւ թ յա ն , ն կ ա տ ի ո ւ ն ե ն ա լո վ ո չ մ ի ա յն վ ե հ ո լթ յո մ ւ ը տ ե ղ վ ո լ յն ո ւր հ ա վ ա ք վ ա ծ ե ն ք , ա յլ ն ա և ս ո ւ յն ժ ո ղ ո վ կ պ ա տ կ ա ռ ե լի հ ա ն գ ա մ ա ն ք ը ։ Կ մ ա ղ թ ե մ բ ո ր ֊ ր ի դ Ս. Հ ո գ վ ո ա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ւթ յո ւն ը և ի մ ա ս տ ո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր պ ե ս զ ի ո ւն ե ն ա ն ք ա ր դ յո ւն ա վ ո ր ժ ո ղ ո վ մ ը , ի պ ա յծ ա ո ո լթ յո մ ն մ ե ր թ ե մ ի ն և ի փ ա ռ ս Ա ս տ ո ւ ծ ո ։
Մ. էՍԿԻՃՑԱՆ
Կ Ա Ր Ո Տ Ա Յ Ր Ե Ն հ
Հ ա յր ե ն ի ե ր կ ի ր , ք ե զ ի ' ե մ կա րոտ ,
Օդիդ կ ե ն ս ա տ ո ւ, չո ւր ի դ կ ա թ ն ա հ ա մ .
1 ՚ց ի ' վ ըլլա յի , ք ո լ շ ե ն ե ր ո ւն մ ո ա ,Հ ա յ ր ե ն ի ' ե ր կ ի ր , ի մ ն ո ՛ր Հ ա յա ս տ ա ն :
Ա.'խ , ո ՜րչւսփ դեււ ես հ ե ծ ե մ տ խ րա լի Հ ե ո ո ՜ ւ ա փ եր ու, օ տ ա ՜ր մսւրդոց մ ո ա ,
ե վ Լ ր ա դ ե մ ի մ եւլթարց պ ա ն ծ ա լի :
ե ՞ր ր պ ի տ ի ա ո ն ե մ ես ի մ վաււ կւսրււտ:
ւ ՚ց ի ՜ վ ը լ լա յի քոլ զ ի ր կ ի դ մ ե շ վես ,
Փ ա ր ե ի ՜ ք ե զ ի , սիրո՛ւն Հ ա յր ե ն ի ք ,եվ ա յն ո ւ հ ե տ և վ ա խ հ ա ն ե ի ես '
ճ ն շ ա ծ մ ե ր զ ե վ ւ յո ւո , տ ե ս ա ծ մ եր երկինք:
Հ ա յր ե ն ի ՜ ե ր կ ի ր , հ զ ո ՛ր Հ ա յա ս տ ա ն ,
հ ա ն չե ՛ , հա վա ք ե ' ք ո լ պ ա ն դ ո ւխ տ ո ր դ ի ք '
Թ ավւսա ողներուն ա յս ա ն ա պ ա ս տ ա ն ,
ե վ դ ա ր ձ ո ՚ւ ր ւսնոնց նոր կ յա ն ք ի մ ա ր տ ի կ :
Հ ա յր ե ն ի ՜ ե ր կ ի ր , ք ե դ ի ' ե մ կ ա ր ո տ ,
Ք ո ւ նոր շ ե ն ե ր ո ւն , շո ւն չի դ մ ա յր ա կ ա ն .
1 ՚ց ի ' վ ը լ լա յի ե դ թ ա յր ն ե ր ո ւս մ ո տ ,Պ ա յ ծ ւ ո ՚ո Հ ա յր ե ն ի ք , Ս ովե 'ա Հ ա յա ս տ ա ն :
4 |Օ ւ|գ ի վ (Ր ո ւլւ|ա ւփ ս ւ) , 21) ւքւսւ՚սւ 10-11!
է .0 Ա- 1' а V !• ն
Ն Ո Ր ձ Ր Ա Տ Ա Ր Ա Կ Ո Ի Թ 8 Ո Ւ Ն Ն Ե Ր
« ա ш вдш м ил» щ м ш ш »
(X IX դ ա րից մինշև Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ս ո վ ե տ ա կ ա ն կ ա ր գ ե ի նա ստ ա ւոումր)
Կ ա զմ եց՝ ՀՈ Վ .Հ. ՊԵՏՐՈՍ9Ա.Ն. Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Պեւոգւ-ա պ ւպ ա տ . ե.-Ա ա ն, 1 0 5 3 |>.
Հ ա յկ ա կ ա ն Ս Ս Ռ Պ ետ ս , .
կ ա ն գ ր ա պ ա լա տ ի վ ե ր ո
հ ի շ յա լ ա շ խ ա տ ո ւթ յա ն հ ր ա
տ ա ր ա կ ո ւ մ ո վ ա վ ա ր տ վ ո ւմ
է հ ե ղ ի ն ա կ ի կ ա զ մ ա ծ « Հ ա յ
ւ յ ւ ՚ա կ ա ն ո ւ ր ւ ա ն ր ի ո լի ո ւ յւ ՚ւ ս -
փիսւն ս կ 4 |' Ի а ‘ ,Ь г
п г Ь г р » ծ ա վ ա լո ւ ն ա շ խ ա -
ա ո ւ թ յո լն ր , Ա յս շ ն ո ր հ ը ն
կա լ ա շ խ ա տ ո ւթ յա ն ա ո ա
ջ ի ն հ ա տ ո ր ը լ ո ւ յ ս է տ ե
ս ե լ դ ե ո ե ււ 1 9 4 1 թ վ ա կ ա
ն ի ն ' « Հ ա յ հ ի ն և մ ի ք ՜
ն ա ւյս ւօ յա ն <յ լ ՛ա կ ա ն ա ր յա ն
ն ա մ ա ո ո ւո ] 'ի յ> լի ո (յ ւ ՚ւս ֆ ի ւս »
վ ե ր ն ա գ ր ո վ , ո ր ն ի ր մ ե շ
ը ն դ գ ր կ ո ւ մ է Տ — 1 9 - ր դ դ ա
ր ե ր ի գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը * հ ե -
ղ ի ն ա կ ն ե ր ի ե ր կ ե ր ի ն կ ա ֊
ր ա գ ր ո լ թ յա մ ր և ք ն ն ա դ ա
տ ա կ ա ն ո ւ բ ա ն ա ս ի ր ա կ ս ձ ,
1 . 6 0 0 ն յո ւ թ ե ր ո վ ,
1 9 4 9 թ վ ա կ ա ն ի ն Հ ա յպ ե տ հ ր ա ա ի հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ թ յա մ բ
լ ո ւ յ ս տ ե ս ա վ ն ո ւ յ ն հ ե ղ ի ն ա կ ի կ ա զ մ ա ծ ե ր ր ո ր դ հ ա -
՚ո ո ր ը ՝ « Ս ո վ ե տ ա հ ա յ ( յե ղ ա ո լե ս տ ա կ ա ն < յր ա կ ա ն ո ւ-
ր յս ւ ն թ ի ր լի ո դ ւ ՚ւ ս ֆ ի ա » խ ո ր ա գ ր ո վ , ո ր ն ի ր մ ե շ պ ա ր ո լ -
ն ա կ ո լմ է ր 8 0 հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ի ե ր կ ե ր ի և ն ր ա ն ց մ ա ս ի ն
ե ղ ա ծ 8 . 0 0 0 ք ն ն ա դ ա տ ա կ ա ն , գ ր ա խ ո ս ա կ ա ն ն յո ւ թ ե ր ի
ն կ ա ր ա գ ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , Ն ե ր կ ա ա շ /ս ա տ ո ւ թ յո լն ը , ո ր ը
կ ա զ մ ո ւ մ է հ ե ղ ի ն ա կ ի վ ե ր ո հ ի շ յա լ գ ո ր ծ ի ե ր կ ր ո ր դ հ ա .
տ ո ր ը , տ ա լի ս է 5 0 - ի ց ա վ ե լի հ ա յ հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ի ե ր
կ ե ր ի ո ւ նր ա էւց մ ա ս ի ն ե ղ ա ծ 7 . 0 0 0 ք ն ն ա դ ա տ ՛ա կ ա ն ,
գ ր ա խ ո ս ա կ ա ն և բ ա ն ա դ ր ա կ ա ն ն յո ւ թ ե ր ի բ ի բ լ / ա գ ր ա -
ֆ ի ա ն լ Ա յս պ ի ս ո վ , ա ռ ա շ ի ն ա ն գ ա մ հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն
մ ե շ , հ ե ղ ի ն ա կ ը շ ա ն ա դ ի ր ա շ խ ա տ ա ն ք ո վ կ ա ր ո ղ ա ց ե ,
կ ի մ ի հ ա վ ա ք ե լ և բ ի բ լի ո գ ր ա ֆ ի ա կ ա ն գ ի ս ո ս կ ա ն
մ շ ա կ մ ա ն ե ն թ ա ր կ ե լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի բ ա զ մ ա դ ա ր յա ն հ ա
ր ո ւ ս տ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն գ ա ն ձ ե ր ը , Հ ա ր գ ե լ ի հ ե ղ ի ն ա կ ը
ի ր ա յս ա շ խ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ը կ ա զ մ ե լի ս ա ն մ ի շ ա կ ա ն ո ր ձ ն
Հ Ս . 8 Գ Ր Ա Կ Ս . Ն 1 1 Ի Թ « Ս . 1 . օ ի вц ի ււ դ г ս. а» ի (ւ
(XIX ԴԱքհ8 ՄԻՆ9Է4 էԱՅԱՍՏԱՆՈԻՍ ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ЧЦГЧЫТ- էԱԱՏԱՏՈհՄՕ
կ ա զ Տ է ,Հ Օ վ ւ ՊԷՏՐՈՕծԱՆ
ա չք ի ա ռ ա ջ Է ո ւ ն ե ց ե լ ււու-
ս ա կ ւս ն դ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն հ ա »
ր օ ւ ս տ ր ի բ լի ո գ ր ա ֆ ի ա կ ա ն
փ ո ր ձ ը և ա ո ա շ ն ո բ գ վ / ՛ Հ
գ ի տ ա կ ա ն ա ո ա ջ ւր վ ո ր մ ե
թ ո դ ո լ ո գ ի ա յո վ ւ
Ա ն ց յա լ ո ւ մ մ ե զ մ ո տ ,
ը ն դ հ ա ն ր ա պ ե ս , զ ա ր գ ա ց ա .)
ե ղ ե լ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն
բ ի բ լ ի ո գ ր ա ֆ ի ա կ ա զ մ հ ր ս
գ ո ր ձ ը ւ Մ խ ի թ ա ր յ ա ն ն ե ր ն են
Հ ր ՛ո տ ա ր ա կ ե լ մ ի բ ա ն ի
ն մ ա ն օ ր ի ն ա կ գ ո ր ծ ե ր , ո -
ր ո ն ր , ս ա կ ա յն , պ ա կ ա ս ա -
վ ո ր ե ն , յո ւ ր ջ գ ի տ ա կ ա ն
" կ զ ր ո ւ ն բ ի վ ր ա չե ն հ ի մ ) .ր -
վ ա ձ էլ չա փ ա զ ա ն ց ս ա հ մ ա
ն ա փ ա կ թ վ ո վ հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր
Կն ը ն դ գ ր կ ո ւ մ է Մ ե զ մ ո տ
չե ն եղ ե ք բ ա ն ա հ յո ւ ս ո լ -ւ ՚ *՛ж я »
թ յ ա ն , Հ ր ա պ ա ր ա կ ա խ пи ո ւ *
թ յա ն վ ե ր ա բ ե ր յա լ բ ի բ ի ս -
գ ր ա ֆ ի տ ն ե ր »
Ա ն ց յա լի հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն ա յս ա ղ ք ա տ ի կ բ ի բ լ ի ո
գ ր ա ֆ ի ա կ ա ն փ ո ր ձ ր լո ւ բ ք խ ո չ ը ն դ ո տ ն ե ր ի ա ո ՚ս չ Հ
կ ա ն գ ն ե ց ր ե լ ն ե ր կ ա ա շ խ ա տ ո ւթ յա ն Հ ե ղ ի ն ա կ ի ն ( Հ ո վ հ .
Պ ե տ ր ո ս յ ա ն ) » Ս ա կ ա յն , չ ն ա յա ծ դ ր ա ն , Ն ա կ ա ր ո ղ ա ց ե լ
Է բ ր տ ն ա շ ա ն յս շ խ ա տ ա ս ի ր ւէ ւ թ յա մ ր Հ ա ղ թ ա հ ա ր ե լ ա յդ
խ ո չը ն դ ո տ ն ե ր ը և ի ր ա պ ե ս ս տ ե ղ ծ ե լ ա ր ժ ե բ ա վ ո ր , ա ո ու
շ ի ն ա ն գ ա մ ք ա ղ ա ք ա ց ի ո ւ թ յո ւ ն ն վ ա ճ ո ղ շ ն ո ր հ ա լի մ ի
ա շ խ ա տ ա ն բ , Ա շ խ ա տ ս + ւի ր ո ղ ն ի ր ա յս գ ո ր ծ ի մ ե ջ բ ա ց
կ թ ո ղ ե լ հ հ ղ}ւն ս ի կներ ի կ յա ն ք ի ն ո ւ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն
վ ե ր ա բ ե ր յա լ ա ն ն ո տ ա ց ի ա ն ե ր ՝ տ ե ղ ի ս ղ ո ւ թ յա ն ՛պ ա տ
ճ ա ռ ո վ , Ն կ ա տ ի ո մ ւԱ ւ ա լո վ ա յն հ ա ն գ ա մ ա ն ք ը , ո ;,
մ ի ն չ և օ ր ս չ կ ա ն հ ր ս ՚պ ա ր ա կ ա /ս ո ս ո ւ թ յա ն , գ ր ա կ ա ն ա գ ի
տ ո ւ թ յա ն և ֆ ո լկ լ ո ր ի վ ե ր ա բ ե ր յա լ բ ի բ լ ի ո գ ր ա ֆ ի ա ն ե ր ,
հ ե ղ ի ն ա յլը հ ա վ ե լվ ա ծ ն ե ր ի ր , „ մ ն ո ւ մ տ ե ղ ա վ ո ր ե լ է որ/էշ
ն յո ւ թ ե ր ա յ դ մ ա ս ի ն ւ
Ա շ խ ա տ ո վ / յա ն մ ե շ հ ե ղ ի ) ,ա կ ն ե ր ը դ ա ս ա վ ո ր վ ա ծ ե ն
ա յբ բ ե ն ա կ ա ն կ ա ր գ ո վ , Յ ո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր Հ ե ղ ի ն ա կ ի բ ի բ .
1963 է я и- ի а ծ ի ն 63
յ /ա գ ր ա ֆ ի ա ն ո ձ ի հ ե տ և յա լ բ ա ժ ի ն ն ե ր ը . 1 ) ե ր կ ե ր ի
հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , 2 ) պ ա ր բ ե ր ա կ ա ն մ ա մ * զ ո ւ մ
ե ղ ա ծ ս ւ ո ե ղ ծ ա գ ո ր ծ ո լթ յո ւ Ա ւ ե ր , հ ո դ վ ա ծ ն ե ր , Տ ) ք ն ն ա
դ ա տ ա կ ա ն , գ ր ա խ ո ս ա կ ա ն և ա յլ ն յո ւ թ ե ր հ ե ղ ի ն ա կ ի
մ ա ս ի ն , 4 ) հ ե ղ ի ն ա կ ի ե ր կ ե ր ի թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը և
) ։ր ա կ ա տ ա ր ա է թ ա բ գ մ ա ն ո ւ թ յ ո ձ ձ ե ր ը , Հ ե ղ ի ն ա կ ի գ ը ր -
ր ե ր ը , հ ո դ վ ա է ն ե ր ը ն կ ա ր ա գ ր ե լի ս տ ր վ ա ծ ե ն ո ր ո շ
ա ն ն ո տ ա ց ի ս ւ ն ե ր ' թ ե մ ա տ ի կ ա ն բ ա ց ա հ ա յտ ե լո ւ և դ յո ւ ր -
ր մ բ ո ն ե յի դ ա ր ձ ն ե լո ւ հ ա մ ա ր , Ա շ խ ա տ ո ւ թ յո ւ ն ի ց օ գ տ ը -
վ ե յը դ յո ւ ր ա ց ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր , հ ե ղ ի ն ա կ ը վ ե ր չ ո ս է ա վ ե
լ ՛ ց ր ե լ ( հ ե ղ / А ա !ք ե ե ր ի և ա ղ բ յո ւ ր ն ե ր ի ց ա ն կ ։
Հ ե ղ ի ն ա կ ի ն ե ր կ ա հ ա տ ո ր ի հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ թ յա մ բ մ ե ր
լ . ն թ ե յւ ց ո ղ հ ա ս ա ր ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը , ո ւ ս ո ւ ց չ ո ւ թ յո ւ ն ը , գ ր ա
կ ա ն ա գ ե տ ն ե ր ը , ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը ձ ե ո բ ի տ ա կ ո մ ւ ե ն ո ւ մ
I.)։ մ ի I ա վ ա գ ո լ / ն ր ի ր լի ո գ ր ա ֆ ի ա կ ա ք , ո ւ ղ ե ց ո ւ յց ' ո ւ
ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ե լո ւ մ ե ր ա ն ց յա լ ի գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն լա վ ա
գ ո ւ յն ն մ ո ւ շ ն ե ր ը ,
Հ ր ա տ ա ր ա կ վ ա ծ գ ո ր ծ ը , ի ր դ ր ա կ ա ն ա ն ո ւր ա ն ա լի
ւ ս ր ժ ա ն ի յ& ե ր ո վ հ ա ն դ ե ր ձ , ո ւ ն ի ն ա և լո ւր շ թ ե ր ո ւ թ յո ւ ն
ն ե ր ։ Հ ի մ ն ա կ ա ն թ ե ր ո ւ թ յո ւ ն ն ա յն Է , ո ր ր Ի ո / ՚ո գ ր ։• -
ֆ ի ա ն ս ս յա ո ի չ և լի ա կ ա տ ա ր չ է , ո ր ո շ հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր I։
ն ր ա ն ց գ ո ր ծ ե ր ը չ ե ն լձ ւ դ գ ր կ վ ա ծ .
Չ ն ա յա ծ ա յո թ ե ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն , հ ւս ր ղ ո հ ե ղ ի ն ա կ ի '
Հ ո վ հ . Պ ե տ ր ո ս յա ն ի ե ր կ ա ր ա տ և և ք ր ա ն ա շ ա ն ա շ խ ա .
ա ա ն բ ը * « Հ ա յ գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն ր ի ր լի ո < |ո ս ֆ ի ս ւ » ^ ա յո
ե լ կ ր ո ր դ հ ա ս ա ր ը շ ն ո ր հ ա կ ա լ ե , ը ս տ ա մ ե ն ա յն ի , иЛ>-
ժ /ս տ ե լի ա ր ժ ա ն ի ք ն ե ր ո վ օ ժ տ վ ա ծ մ ի գ ո ր ծ Է , ո ր ը կ օ գ
ն ի մ ե ր ը ն թ ե ր ց ո ղ հ ա ս ա ր ա կ ո ւ թ յա ն ը կ ՛ լ ա վ ե լի լա վ
ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ե լո ւ մ ե ր ա ն ց յա լ ի կ լա ս ի կ ն ե ր ի լա վ ա գ ո ւ յն
գ ր ա կ ա ն ժ ա ռ ա ն գ ո է թ յո մ / ն ե ր ը ։
Ս.