Vedänta-sütra (Divisions of adhikaraëas are not the same in all editions.)

prathamo’dhyäyaù

prathamaù pädaù 1. jijïäsädhikaraëam athäto brahma-jijïäsä [Vs 1.1.1] 2. janmädy-adhikaraëam janmädy asya yataù [Vs 1.1.2] 3. çästra-yonitvädhikaraëam çästra-yonitvät [Vs 1.1.3] 4. samanvayädhikaraëam tat tu samanvayäd [Vs 1.1.4] 5. ékñatyadhikaraëam ékñater näçabdam [Vs. 1.1.5] gauëaç cen nätma-çabdät [Vs. 1.1.6] tan-niñöhasya mokñopadeçät [Vs. 1.1.7] heyatva-vacanäc ca [Vs. 1.1.8] sväpyayät [Vs. 1.1.9] gati-sämänyät [Vs. 1.1.10] çrutatväc ca [Vs. 1.1.11] 6. änandamayädhikaraëam änanda-mayo’bhyäsäd [Vs 1.1.12] vikâra-çabdän neti cen, na präcuryät [Vs. 1.1.14] mäntra-varëikam eva ca géyate [Vs. 1.1.15] netaro’nupapatteù [Vs. 1.1.16] bheda-vyapadeçät [Vs. 1.1.17] kämäc ca nänumänäpekñä [Vs. 1.1.18] asminn asya ca tad-yogaà ca çästi [Vs. 1.1.19] 7. antar-adhikaraëam antas tad-dharmopadeçät [Vs. 1.1.20] bheda-vyapadeçäc cänyaù [Vs. 1.1.21] 8. äkäçädhikaraëam äkäças tal-liìgät [Vs. 1.1.22]

9. präëädhikaraëam ataeva präëaù [Vs. 1.1.23] 10. jyotiçcaraëädhikaraëam jyotiç caraëäbhidhänät [Vs. 1.1.24] chando’bhidänän neti cen, na tathä ceto’rpaëa nigadät tathä hi darçanam [Vs. 1.1.25] bhütädi-päda-vyapadeçopapatteç caivam [Vs. 1.1.26] upadeça-bhedän neti cen, nobhayasminn apy avirodhät [Vs. 1.1.27] 11. indra-pratardanädhikaraëam präëas tathänugamät [Vs. 1.1.28] na vaktur ätmopadeçäd iti ced adhyätma-sambandha-bhümä hy asmin [Vs. 1.1.29] çästra-dåñöyä tüpadeço väma-devavat [Vs 1.1.30] jéva-mukhya-präëa-liìgän neti cen, nopäsätraivdhyäd äçratatväd iha tad-yogät [Vs. 1.1.31]

dvitéyaù pädaù 1. sarvatra-prasiddhädhikaraëam sarvatra-prasiddhopadeçät [Vs 1.2.1] vivakñita-guëopapatteç ca [Vs 1.2.2] anupapattes tu na çäréraù [Vs 1.2.3] karma-kartåtva-vyapadeçäc ca [Vs 1.2.4] çabda-viçeñät [Vs 1.2.5] småteç ca [Vs 1.2.6] vyomavac ca [Vs 1.2.7] sambhoga-präptir iti cen, na vaiçeñyät [Vs 1.2.8] 2. attädhikaraëam attäcaräcara-grahaëät [Vs 1.2.9] prakaraëäc ca [Vs 1.2.10] 3. guhädhikaraëam guhäà praviñöäv ätmänau hi tad-darçanät [Vs 1.2.11] viçeñaëäc ca [Vs 1.2.12] 4. antarädhikaraëam antara upapatteù [Vs 1.2.13] sthänädi-vyapadeçäc ca [Vs 1.2.14] sukha-viçiñöäbhidhänäd eva ca [Vs 1.2.15] çrutopaniñatka-gaty-abhidhänäc ca [Vs 1.2.16] anavasthiter asambhäväc ca netaraù [Vs 1.2.17] 5. antaryämy-adhikaraëam

antaryämy-adhidaivädiñu tad-dharma-vyapadeçät [Vs 1.2.18] na ca smärtam atad-dharmäbhiläpät [Vs 1.2.19] çäréraç cobhaye’pi hi bhedenaivnam adhéyate [Vs 1.2.20] 6. adåçyädhikaraëam adåçyatvädi-guëako dharmokteù [Vs 1.2.21] viçeñeëa bheda-vyapadeçäc ca netarau [Vs 1.2.22] rüpopanyäsäc ca [Vs 1.2.23] prakaraëäc ca [Vs 1.2.24] 7. vaiçvänarädhikaraëam vaiçvänara-sädhäraëa-çabda-viçeñät [Vs 1.2.25] smaryamäëam anumänaà syäd iti [Vs 1.2.26] çabdädibhyo’ntaùpratiñöhänäc ca neti cen na, tathädåñöy-upadeçäsambhavät, puruña-vidham

apii cainam adhéyate [Vs 1.2.27] ataeva na devatä bhütaà ca [Vs 1.2.28] säkñäd apy avirodhaà jaiminiù [Vs 1.2.29] abhivyakter ity äçmarathyaù [Vs 1.2.30] anusmåter iti bädariù [Vs 1.2.31] sampatter iti jaimins tathä hi darçayati [Vs 1.2.32] ämananti cainam asmin [Vs 1.2.33]

tåtéyaù pädaù 1. dyu-bhv-ädy-adhikaraëam dyu-bhv-ädy-äyatanaà sva-çabdät [Vs 1.3.1] muktopasåpya-vyapadeçät [Vs 1.3.2] nänumänam atac-chabdät [Vs 1.3.3] präëa-bhåc ca [Vs 1.3.4] bheda-vyapadeçäc ca [Vs. 1.3.5] prakaraëät [Vs 1.3.6] sthity-adanäbhyäà ca [Vs 1.3.7] 2. bhümädhikaraëam bhümä samprasädäd adhyupadeçät [Vs 1.3.8] dharmopapatteç ca [Vs 1.3.9] 3. akñarädhikaraëam akñaram ambaränta-dhåteù [Vs 1.3.10] sä ca praçäsanät [Vs 1.3.11] anya-bhäva-vyävåtteç ca [Vs 1.3.12] 4. ékñati-karmädhikaraëam ékñati karma-vyapadeçät saù [Vs 1.3.13]

5. daharädhikaraëam dahara uttarebhyaù [Vs 1.3.14] gati-çabdäbhyäà tathä dåñöaà liìgaà ca [Vs 1.3.15] dhåteç ca mahimno’syäsminn upalabdheù [Vs 1.3.16] prasiddheç ca [Vs 1.3.17] itara-parämarçät sa iti cen näsambhavät [Vs 1.3.18] uttaräc ced ävirbhäva-svarüpas tu [Vs 1.3.19] anyärthaç ca parämarçaù [Vs 1.3.20] alpa-çruter iti cet tad uktam [Vs 1.3.21] anukåtes tasya ca [Vs 1.3.22] api smaryate [Vs 1.3.23] 6. pramitädhikaraëam çabdäd eva pramiteù [Vs 1.3.24] hådy apekñayä tu manuñyädhikäratvät [Vs 1.3.25] 7. devatädhikaraëam tad-upary api bädaräyaëaù sambhavät [Vs 1.3.26] virodha-karmaëéti cen näneka-pratipatter darçanät [Vs 1.3.27] çabda iti cen nätaù prabhävät pratyakñänumänäbhyäm [Vs 1.3.28] ataeva ca nityatvam [Vs 1.3.29] samäna-näma-rüpatväc cävåttäv apy avirodho darçanät småteç ca [Vs 1.3.30] madhyädiñv asambhaväd anadhikäraà jaiminiù [Vs 1.3.31] jyotiñi bhäväc ca [Vs 1.3.32] 8. bhävädhikaraëam bhävaà tu bädaräyaëo’sti hi [Vs 1.3.33] 9. apaçüdrädhikaraëam çugasya tad-anädara-çravaëät tadädravaëät sücyate hi [Vs 1.3.34] kñatriyatvävagateç cottaratra caitrarathena liìgät [Vs 1.3.35] saàskära-parämarçät tad-abhäväbhiläpäc ca [Vs 1.3.36] tad-abhäva-nirdhäraëe ca pravåtteù [Vs 1.3.37] çravaëädhyayanärtha-pratiñedhät småteç ca [Vs 1.3.38] 10. kampanädhikaraëam kampanät [Vs 1.3.39] jyotir-darçanät [Vs 1.3.40] 11. arthäntarädhikaraëam äkäço’rthäntaratvädi-vyapadeçät [Vs 1.3.41] suñupty-utkräntyor bhedena [Vs 1.3.42] paty-ädi-çabdebhyaù [Vs 1.3.43]

caturthaù pädaù 1. änumänikädhikaraëam änumänikam apy ekeñäm iti cen na çaréra-rüpa-kavi-nyasta-gåhéter darçayati ca [Vs 1.4.1] sükñmaà tu tad-arhatvät [Vs 1.4.2] tad-adhénatväd arthavat [Vs 1.4.3] jïeyatvävacanäc ca [Vs 1.4.4] vadantéti cen na präjïo hi prakaraëät [Vs 1.4.5] trayäëäm eva caivam upanyäsaù praçnaç ca [Vs 1.4.6] mahadvac ca [Vs 1.4.7] 2. camasädhikaraëam camasavad aviçeñät [Vs 1.4.8] jyoti-rüpa-kramätu tathä hy adhéyata eke [Vs 1.4.9] kalpanopadeçäc ca madhv-ädivad avirodhaù [Vs 1.4.10] na saìkhopasaìgrahäd api nänäbhäväd atirekäc ca [Vs 1.4.11] präëädayo väkya-çeñät [Vs 1.4.12] jyotiñaikeñäm asaty anne [Vs 1.4.13] 3. käraëatvädhikaraëam käraëatvena cäkäçädiñu yathävyapadiñöokteù [Vs 1.4.14] samäkarñät [Vs. 1.4.15] 4. jagad-väcitvädhikaraëam jagad-väcitvät [Vs. 1.4.16] jéva-mukhya-präëa-liìgän neti cet tad vyäkhyätam [Vs. 1.4.17] anyärthas tu jaiminiù praçna-vyäkhyänäbhyäm api caivam eke [Vs. 1.4.18] 5. väkyänvayädhikaraëam väkyänvayät [Vs. 1.4.19] pratijïä-siddher liìgam äçmarathaù [Vs. 1.4.20] utkramiñyata evambhäväd ity auòulomiù [Vs. 1.4.21] avasthiter iti käçakåtsnaù [Vs. 1.4.22] 6. prakåty-adhikaraëam prakåtiç ca pratékñädåñöäntänurodhät [Vs. 1.4.23] abhidhyopadeçäc ca [Vs. 1.4.24] säkñäc cobhayämnätät [Vs. 1.4.25] ätma-kåte pariëämät [Vs. 1.4.26] yoniç ca hi géyate [Vs. 1.4.27] 7. sarva-vyäkyätädhikaraëam etena sarve vyäkhyätä vyäkhyätäù [Vs. 1.4.28]

dvitéyo’dhyäyaù

prathamaù pädaù 1. småty-adhikaraëam småty-anavakäça-doña-prasaìga iti cen nänya-småty-avakäça-doña-prasaìgät [Vs. 2.1.1] itareñäà cänupalabdheù [Vs. 2.1.2] 2. yoga-pratyuktyädhikaraëam etena yogaù pratyuktaù [Vs. 2.1.3] 3. vilakñaëatvädhikaraëam na vilakñaëatväd asya tathätvaà ca çabdät [Vs. 2.1.4] abhimäni-vyapadeças tu viçeñänugatibhyäm [Vs. 2.1.5] dåçyate tu [Vs. 2.1.6] asad iti cen na pratiñedha-mätratvät [Vs. 2.1.7] apétau tadvat prasaìgäd asamaïjasam [Vs. 2.1.8] na tu dåñöänta-bhävät [Vs. 2.1.9] sva-pakñe doñäc ca [Vs. 2.1.10] tarkäpratiñöhänäd apy anyathänumeyam iti ced evam apy anirmokña-prasaìgaù [Vs 2.1.11] 4. çiñöäparigrahädhikaraëam etena çiñöä parigrahä api vyäkhyätä [Vs. 2.1.12] bhoktr-äpatter avibhägç cet syäl lokavat [Vs. 2.1.13] 5. ärambhaëädhikaraëam tad ananyatvam ärambhaëa-çabdädibhyaù [Vs 2.1.14] bhäve copalabdhe [Vs. 2.1.15] satväc cävarasya [Vs. 2.1.16] asad vyapadeçän neti cen na, dharmäntareëa väkya-çeñät [Vs. 2.1.17] yukteù çabdäntaräc ca [Vs. 2.1.18] paöavac ca [Vs. 2.1.19] yathä ca präëädiù [Vs. 2.1.20] 6. itara-vyapadeçädhikaraëam itara-vyapadeçäd dhitäkaraëädi-doña-prasaktiù [Vs. 2.1.21] 7. adhikädhikaraëam adhikaà tu bheda-nirdeçät [Vs. 2.1.22] açmädivac ca tad-anupapattiù [Vs. 2.1.23] upasaàhära-darçanän neti cen na kñéravad dhi [Vs. 2.1.24] devädivad iti loke [Vs. 2.1.25] kåtsna-prasaktir niravayava-çabda-vyäkopo vä [Vs. 2.1.26]

8. çabda-mülädhikaraëam çrutes tu çabda-mülatvät [Vs 2.1.27] ätmani caivaà viciträç ca hi [Vs. 2.1.28] sva-pakñe doñäc ca [Vs. 2.1.29] 9. sarvopetädhikaraëam sarvopetä ca tad-darçanät [Vs. 2.1.30] 10. vikaraëatvädhikaraëam vikaraëatvän neti cet tad uktam [Vs 2.1.31] na prayojanavatvät [Vs. 2.1.32] 11. lélä-kaivalädhikaraëam lokavat tu lélä-kaivalyam [Vs 2.1.33] 12. vaiñamya-nairghåëyädhikaraëam vaiñamya-nairghåëye na säpekñatvät tathä hi darçayati [Vs 2.1.34] 13. na karmävibhägädhikaraëam na karmävibhägäd iti cen nänäditvät [Vs 2.1.35] 14. bhakta-pakña-pätädhikaraëam upapadyate cäbhyupalabhyate ca [Vs 2.1.36] 15. sarva-dharmopapatty-adhikaraëam sarva-dharmopapatteç ca [Vs 2.1.37]

dvitéyaù pädaù 1. racanänupapatty-adhikaraëam racanänupapatteç ca nänumänam [Vs. 2.2.1] pravåtteç ca [Vs. 2.2.2] payo’mbuvac cet taträpi [Vs. 2.2.3] vyatirekänavasthiteç cänapekñatvät [Vs. 2.2.4] anyaträbhäväc ca na tåëädivat [Vs. 2.2.5] abhyupagame’py arthäbhävät [Vs. 2.2.6] puruñäçmavad iti cet tathäpi [Vs. 2.2.7] aìgitvänupapatteç ca [Vs. 2.2.8] anyathänumitau ca jïa-çakti-viyogät [Vs. 2.2.9] vipratiñedhäc cäsamaïjasam [Vs. 2.2.10] 2. mahad-dérghädhikaraëam mahad dérghavad vä hrasva-parimaëòaläbhyäm [Vs. 2.2.11] ubhayathäpi na karmätas tad-abhävaù [Vs. 2.2.12] samaväyäbhyupagamäc ca sämyäd anavasthiteù [Vs. 2.2.13]

nityam eva ca bhävät [Vs. 2.2.14] rüpädimatväc ca viparyayo darçanät [Vs. 2.2.15] ubhayathä ca doñät [Vs. 2.2.16] aparigrahäc cätyantam anapekñä [Vs. 2.2.17] 3. samudäyädhikaraëam samudäya ubhaya-hetuke’pi tad-apräptiù [Vs. 2.2.18] itaretara-pratyayatväd iti cen notpatt-mätra-nimittatvät [Vs. 2.2.19] uttarotpäde ca pürva-nirodhät [Vs. 2.2.20] asati pratijïoparodho yaugapadyam anyathä [Vs. 2.2.21] pratisaìkhyäpratisaìkhyä-nirodhä präptir avicchedät [Vs. 2.2.22] ubhayathä ca doñät [Vs. 2.2.23] äkäçe cäviçeñät [Vs. 2.2.24] anusmåteç ca [Vs. 2.2.25] näsato’dåñöatvät [Vs. 2.2.26] udäsénänäm api caivaà siddhiù [Vs. 2.2.27] 4. abhävädhikaraëam näbhäva upalabdheù [Vs. 2.2.28] vaidharmyäc ca na svapnädivad [Vs. 2.2.29] na bhävo’nupalabdhe [Vs. 2.2.30] kñaëikatväc ca [Vs. 2.2.31] 5. sarvathänupapatty-adhikaraëam sarvathänupapatteç ca [Vs. 2.2.32] 6. ekasminn asambhavädhikaraëam naikasminn asambhavät [Vs. 2.2.33] evaà cätmäkärtsnyam [Vs. 2.2.34] na ca paryäyäd apy avirodho vikärädibhyaù [Vs. 2.2.35] antyävasthiteç cobhaya-nityatväd aviçeñät [Vs. 2.2.36] 7. paty-adhikaraëam patyur asämaïjasyät [Vs. 2.2.37] sambandhänupapatteç ca [Vs. 2.2.38] adhiñöhänänupapatteç ca [Vs. 2.2.39] karaëavac cen na bhogädibhyaù [Vs. 2.2.40] antavatvam asarvajïatä vä [Vs. 2.2.41] 8. utpatty-asambhavädhikaraëam utpatty-asambhavät [Vs. 2.2.42] na ca kartuù karaëam [Vs. 2.2.43] vijïänädi bhäve vä tad-apratiñedhaù [Vs. 2.2.44] vipratiñedhäc ca [Vs. 2.2.45]

tåtéyaù pädaù 1. viyad-adhikaraëam na viyad açruteù [Vs. 2.3.1] 2. viyad-utpatty-adhikaraëam asti tu [Vs. 2.3.2] gauëya-sambhaväc chabdäc ca [Vs. 2.3.3] syäc caikasya brahma-çabdavat [Vs. 2.3.4] 3. pratijïä-häny-adhikaraëam pratijïä-hänir avyatirekäc chabdebhyaù [Vs. 2.3.5] yävad-vikäraà tu vibhägo lokavat [Vs 2.3.6] 4. mätariçvädhikaraëam etena mätariçvä vyäkhyätaù [Vs. 2.3.7] 5. asambhavädhikaraëam asambhavas tu sato’nupapatteù [Vs. 2.3.8] 6. tejo’dhikaraëam tejo’tas tathä hy äha [Vs. 2.3.9] 7. ab-adhikaraëam äpaù [Vs. 2.3.10] 8. påthivy-adhikaraëam påthivy-adhikära-rüpa-çabdäntarebhyaù [Vs. 2.3.11] 9. tad-abhidhyänädhikaraëam tad-abhidhyänäd eva tu tal-liìgät saù [Vs. 2.3.12] viparyayeëa tu kramo’ta upapadyate ca [Vs. 2.3.13] antarä vijïäna-manasé krameëa tal-liìgäd iti cen näviçeñät [Vs. 2.3.14] 10. caräcara-vyapäçrayädhikaraëam caräcara-vyapäçrayas tu syät tad-vyapadeço’bhäktas tad-bhäva-bhävitatvät [Vs. 2.3.15] 11. ätmädhikaraëam nätmäçruter nityatväc ca täbhyaù [Vs. 2.3.16] 12. jïädhikaraëam jïo’ta eva [Vs. 2.3.17] 13. utkränti-gaty-adhikaraëam

utkränti-gaty-ägaténäm [Vs. 2.3.18] svätmanä cottarayoù [Vs. 2.3.19] näëur atac chruter iti cen netarädhikärät [Vs. 2.3.20] sva-çabdonmänäbhyäà ca [Vs. 2.3.21] avirodhaç candanavat [Vs. 2.3.22] avasthiti-vaiçeñyäd iti cen näbhyupagamät hådi hi [Vs. 2.3.23] guëäd vä älokavat [Vs. 2.3.24] vyatireko gandhavat tathä hi darçayati [Vs. 2.3.25] 14. påthag-upadeçädhikaraëam påthag upadeçät [Vs. 2.3.26] tad-guëa-säratvät tad-vyapadeça-präjïavat [Vs. 2.3.27] yävad ätmäbhävitväc ca na doñas tad-darçanät [Vs. 2.3.28] puàstvädivat tv asya sato’bhivyakti-yogät [Vs. 2.3.29] 15. nityopalabdhi-prasaìgädhikaraëam nityopalabdhy-anupalabdhi-prasaìgo’nyatara-niyamo vänyathä [Vs. 2.3.30] 16. kartr-adhikaraëam kartä çästrärthavatvät [Vs. 2.3.31] vihäropadeçät [Vs. 2.3.32] upädänät [Vs. 2.3.33] vyapadeçäc cakriyäyäà na cen nirdeça-viparyayaù [Vs. 2.3.34] upalabdhivad aniyamaù [Vs. 2.3.35] çakti-viparyayät [Vs. 2.3.36] samädhy-abhäväc ca [Vs. 2.3.37] yathä ca takñobhayathä [Vs. 2.3.38] parät tu tac chruteù [Vs. 2.3.39] kåta-prayatnäpekñas tu vihita-pratiñiddhävaiyarthyädibhyaù [Vs. 2.3.40] 17. aàçädhikaraëam aàço nänä-vyapadeçäd anyathä cäpi däsa-kitaväditvam adhéyata eke [Vs. 2.3.41] mantra-varëät [Vs. 2.3.42] api smaryate [Vs. 2.3.43] 18. matsyädy-adhikaraëam prakäçädivan naivaà paraù [Vs. 2.3.44] smaranti ca [Vs. 2.3.45] anujïäparihärau deha-sambandhät jyotir-ädivat [Vs. 2.3.46] asantateç cävyatikaraù [Vs. 2.3.47] äbhäsa eva ca [Vs. 2.3.48] 19. adåñöäniyamädhikaraëam adåñöäniyamät [Vs. 2.3.49] abhisandhyädiñv api caivam [Vs. 2.3.50]

pradeçäd iti cen näntarbhävät [Vs. 2.3.51]

caturthaù pädaù 1. präëotpatty-adhikaraëam tathä präëäù [Vs. 2.4.1] gauëy-asambhavät [Vs. 2.4.2] tat präk çruteç ca [Vs. 2.4.3] tat pürvakatväd väcaù [Vs. 2.4.4] sapta-gater viçeñitatväc ca [Vs. 2.4.5] 2. hastädayädhikaraëam hastädayas tu sthite’to naivam [Vs. 2.4.6] 3. präëäëutvädhikaraëam aëavaç ca [Vs. 2.4.7] 4. präëa-çreñöhädhikaraëam çreñöhaç ca [Vs. 2.4.8] 5. väyu-kriyädhikaraëam na väyu-kriye påthag-upadeçät [Vs. 2.4.9] 6. jévopakaraëatvädhikaraëam cakñur-ädivat tu tat saha çiñöy-ädibhyaù [Vs. 2.4.10] akaraëatväc ca na doñas tathä hi darçayati [Vs. 2.4.11] 7. païca-våtty-adhikaraëam païca-våttir manovad vyapadiçyate [Vs. 2.4.12] 8. çreñöhäëutvädhikaraëam aëuç ca [Vs. 2.4.13] 9. jyotir-ädy-adhikaraëam jyotir-ädy-adhiñöhänaà tu tad-ämananät [Vs. 2.4.14] präëavatä çabdät [Vs. 2.4.15] tasya ca nityatvät [Vs. 2.4.16] 10. indriyädhikaraëam ta indriyäëi tad-vyapadeçäd anyatra çreñöhät [Vs. 2.4.17] bheda-çruteù [Vs. 2.4.18] vailakñaëyäc ca [Vs. 2.4.19] 11. saàjïä-mürti-kÿpty-adhikaraëam saàjïä-mürti-kÿptis tu trivåt kurvata upadeçät [Vs. 2.4.20]

mäàsädi-bhaumaà yathä-çabdam itarayoç ca [Vs. 2.4.21] vaiçeñyät tu tad-vädas tad-vädaù [Vs. 2.4.22]

tåtéyo’dhyäyaù

prathamaù pädaù 1. tad-anantara-pratipatty-dhikaraëam tad-anantara-pratipattau raàhati sampariñvaktaù praçna-nirüpaëäbhyäm [Vs. 3.1.1] try-atmakatvät tu bhüyastvät [Vs. 3.1.2] präëa-gateç ca [Vs. 3.1.3] agny-ädi-gati-çruter iti cen na bhäktatvät [Vs. 3.1.4] prathame’çravaëäd iti cen na tä eva hy upapatteù [Vs. 3.1.5] açrutatväd iti cen na iñöädi-käriëäà pratéteù [Vs. 3.1.6] bhäktaà vänätmavittvät tathä hi darçayati [Vs. 3.1.7] 2. kåtätyayädhikaraëam kåtätyaye’nuçayavän dåñöa-småtibhyäm [Vs. 3.1.8] yathetam anevaà ca [Vs. 3.1.9] caraëäd iti cen na tad-upalakñaëärtheti kärñëäjiniù [Vs. 3.1.10] änarthakyam iti cen na tad-apekñatvät [Vs. 3.1.11] sukåta-duñkåte eveti tu bädariù [Vs. 3.1.12] aniñöädi-käriëäm api ca çrutam [Vs. 3.1.13] 3. saàyamanädhikaraëam saàyamane tv anubhüyetareñäm ärohävarohau tad-gati-darçanät [Vs. 3.1.14] smaranti ca [Vs. 3.1.15] api sapta [Vs. 3.1.16] taträpi ca tad-vyäpäräd avirodhaù [Vs. 3.1.17] vidyä karmaëor iti tu prakåtatvät [Vs. 3.1.18] na tåtéye tathopalabdheù [Vs. 3.1.19] smaryate’pi ca loke [Vs. 3.1.20] darçanäc ca [Vs. 3.1.21] tåtéya-çabdävarodhaù saàçokajasya [Vs. 3.1.22] 4. tat-sväbhävyäpatty-adhikaraëam tat-sväbhävyäpattir upapatteù [Vs. 3.1.23] 5. näticireëädhikaraëam näticireëa viçeñät [Vs. 3.1.24] 6. anyädhiñöhitädhikaraëam anyädhiñöhite pürvavad abhiläñät [Vs. 3.1.25] açuddham iti cen na çabdät [Vs. 3.1.26]

retaù sig-yogo’tha [Vs. 3.1.27] yoneù çaréram [Vs. 3.1.28]

dvitéyaù pädaù 1. sandhy-adhikaraëam sandhye såñöir äha hi [Vs. 3.2.1] nirmätäraà caike puträdayaç ca [Vs. 3.2.2] mäyä-mätraà tu kärtsnyenänabhivyakta-svarüpatvät [Vs 3.2.3] 2. svapnädhikaraëam sücakaç ca hi çruter äcakñate ca tadvidaù [Vs. 3.2.4] paräbhidhyänät tu tirohitaà tato hy asya bandha-viparyayau [Vs. 3.2.5] 3. deha-yogädhikaraëam deha-yogäd vä so’pi [Vs. 3.2.6] 4. tad-abhävädhikaraëam tad-abhävo näòéñu tac chruter ätmani ca [Vs. 3.2.7] ataù prabodho’smät [Vs. 3.2.8] 5. karmänusmåti-çabda-vidhy-adhikaraëam sa eva tu karmänusmåti-çabda-vidhibhyaù [Vs. 3.2.9] 6. mugdhädhikaraëam mugdhe’rdha-sampattiù pariçeñät [Vs. 3.2.10] 7. ubhaya-liìgädhikaraëam na sthänato’pi parasyobhaya-liìgaà sarvatra hi [Vs. 3.2.11] na bhedäd iti cen na pratyekam atad-vacanäd [Vs. 3.2.12] api caivam ekam [Vs. 3.2.13] 8. arüpavad-adhikaraëam arüpavad eva hi tat-pradhänatvät [Vs. 3.2.14] prakäçavac cävaiyarthyät [Vs. 3.2.15] äha ca tan-mätram [Vs. 3.2.16] darçayati cätho api smaryate [Vs. 3.2.17] 9. upamädhikaraëam ataeva copamä süryakädivat [Vs. 3.2.18] ambuvad agrahaëät tu na tathätvam [Vs 3.2.19] våddhi-hräsa-bhäktvam antrabhäväd ubhaya-sämaïjasyäd evam [Vs 3.2.20] darçanäc ca [Vs. 3.2.21] prakåtaitävattvaà hi pratiñedhati tato bravéti ca bhüyaù [Vs 3.2.22]

10. avyaktädhikaraëam tad avyaktam äha hi [Vs 3.2.23] 11. saàrodhanädhikaraëam api saàrodhane pratyakñänumänäbhyäm [Vs 3.2.24] prakäçädivac cävaiçeñyaà prakäçaç ca karmaëy abhyäsät [Vs 3.2.25] ato’nantena tathä hi liìgam [Vs 3.2.26] 12. ahikuëòalädhikaraëam ubhaya-vyapadeçättvahi-kuëòalavat [Vs 3.2.27] prakäçäçrayavad vä tejastvät [Vs 3.2.28] pürvavad vä [Vs 3.2.29] pratiñedhäc ca [Vs 3.2.30] 13. parädhikaraëam param ataù setün mäna-sambandha-bheda-vyapadeçebhyaù [Vs 3.2.31] sämänyät tu [Vs 3.2.32] buddhy-arthaù pädavat [Vs 3.2.33] 14. sthäna-viçeñädhikaraëam sthäna-viçeñät prakäçädivat [Vs 3.2.34] upapatteç ca [Vs 3.2.35] 15. anya-pratiñedhädhikaraëam tathänya-pratiñedhät [Vs 3.2.36] 16. sarva-gatatvädhikaraëam anena sarva-gatatvam äyäma-çabdädibhyaù [Vs 3.2.37] 17. phalädhikaraëam phalam ata upapatteù [Vs. 3.2.38] çrutatväc ca [Vs. 3.2.39] dharmaà jaiminir ata eva [Vs 3.2.40] pürvaà tu bädaräyaëo hetu-vyapadeçät [Vs 3.2.41]

tåtéyaù pädaù 1. sarva-vedänta-pratyayädhikaraëam sarva-vedänta-pratyayaà codädy-aviçeñät [Vs. 3.3.1] bhedän neti ced ekasyäm api [Vs. 3.3.2] svädhyäyasya tathätvena hi samäcäre’dhikäräc ca sarvavac ca tan-niyamaù [Vs. 3.3.3] darçayati ca [Vs. 3.3.4] 2. upasaàhärädhikaraëam upasaàhäro’rthäbhedäd vidhi-çeñavat samäne ca [Vs. 3.3.5]

anyathätvaà çabdäd iti cen näviçeñät [Vs. 3.3.6] 3. prakaraëa-bhedädhikaraëam na vä prakaraëa-bhedät parovaréyastvädivat [Vs. 3.3.7] 4. saàjïäto’dhikaraëam saàjïätaç cet, tad uktam, asti tu tad api [Vs. 3.3.8] vyäpteç ca samaïjasam [Vs. 3.3.9] 5. sarväbhedädhikaraëam sarväbhedäd anyatreme [Vs. 3.3.10] 6. änandädy-adhikaraëam änandädayaù pradhänasya [Vs. 3.3.11] 7. priya-çirastvädy-apräpy-dhikaraëam priya-çirastvädy-apräpitir upacayäpacayau hi bhede [Vs. 3.3.12] itare tv artha-sämänyät [Vs. 3.3.13] ädhyänäya prayojanäbhävät [Vs. 3.3.14] ätma-çabdäc cca [Vs. 3.3.15] ätma-gåhétir itaravad uttaräd [Vs 3.3.16] anvayäd iti cet, syäd avadhäraëät [Vs. 3.3.17] 8. apürvädhikaraëam käryäkhyänäd apürvam [Vs. 3.3.18] 9. samänädhikaraëam samäna evaà cäbhedät [Vs. 3.3.19] sambandhäd evam anyaträpi [Vs. 3.3.20] na vä viçeñät [Vs. 3.3.21] darçayati ca [Vs. 3.3.22] sambhåti-dyu-vyâpty api cätaù [Vs. 3.3.23] puruña-vidyäyäm iva cetareñäm anämnät [Vs. 3.3.24]1 10. vedhädy-dhikaraëam vedhädy-artha-bhedät [Vs. 3.3.25] 11. häny-adhikaraëam hänau tüpäyana-çabda-çeñatvät, kuçä-cchandaù-stuty-upagänavat tad uktam [Vs. 3.3.26] sämparäye tartavyäbhävät tathä hy anye [Vs. 3.3.27] 12. ubhayävirodhädhikaraëam chandata ubhayävirodhät [Vs. 3.3.28]

1 Ramanuja reads puruña-vidyäyäm api cetareñäm anämnät |

gater arthavattvam ubhayathänyathä hi virodhaù [Vs. 3.3.29] 13. upapannädhikaraëam upapannas tal-lakñaëärthopalabdher lokavat [Vs. 3.3.30] 14. aniyamädhikaraëam aniyamaù sarveñäm avirodhaù çabdänumänäbhyäm [Vs. 3.3.31]2 yävad-adhikäram avasthitir ädhikärikäëäm [Vs. 3.3.32] 15. akñarädhikaraëam akñara-dhiyäà tv avarodhaù sämänya-tad-bhäväbhyäm aupasadavat, tad uktam [Vs. 3.3.33] iyad ämananät [Vs. 3.3.34] 16. antarädhikaraëam antarä bhüta-grämavat svätmanaù [Vs. 3.3.35] anyathä bhedänupapattir iti cen, nopadeçäntaravat [Vs. 3.3.36] vyatihäro viçiàñanti hétaravat [Vs. 3.3.37] 17. satyädy-dhikaraëam saiva hi satyädayaù [Vs. 3.3.38] 18. kämädy-adhikaraëam kämädétaratra tatra cäyatanädibhyaù [Vs. 3.3.39] ädaräd alopaù [Vs. 3.3.40] upasthite’tas tad-vacanät [Vs. 3.3.41] 19. tan-nirdhäraëäniyamädhikaraëam tan-nirdhäraëäniyamas tad-dåñöeù påthag hy apratibandhaù phalam [Vs. 3.3.42] 20. pradänädhikaraëam pradänavad eva tad uktam [Vs. 3.3.43] 21. liìga-bhüyastvädhikaraëam liìga-bhüyastvät tad dhi baléyas tad api [Vs. 3.3.44] 22. pürva-vikalpädhikaraëam pürva-vikalpaù prakaraëät syät kriyä mänasavat [Vs. 3.3.45] atideçäc ca [Vs. 3.3.46] 23. vidyädhikaraëam vidyaiva tu tan-nirdhäraëät [Vs. 3.3.47] darçanäc ca [Vs. 3.3.48] çruty-ädi-baléyastväc ca na bädhaù [Vs. 3.3.49]

2 Baladeva reads aniyamaù sarveñäm avirodhäc chabdänumänäbhyäm |

24. anubandhädhikaraëam anubandhädibhyaù [Vs. 3.3.50] 25. prajïäntarädhikaraëam prajïäntara-påthaktvavad dåñöaç ca tad uktam [Vs 3.3.51] na, sämänyäd apy upalabdher måtyuvan nahi lokäpattiù [Vs. 3.3.52] 26. tädvidhyädhikaraëam pareëa ca çabdasya tädvidhyaà bhüyastvät tv anubandhaù [Vs. 3.3.53] 27. çarére bhävädhikaraëam eka ätmanaù çarére bhävät [Vs. 3.3.54] 28. tad-bhäva-bhävitvädhikaraëam vyatirekas tad-bhäva-bhävitvän, na tüpalabdhivat [Vs. 3.3.55] aìgävabaddhäs tu na çäkhäsu hi prativedam [Vs. 3.3.56] manträdivad vävirodhaù [Vs. 3.3.57] 29. bhüma-jyäyastvädhikaraëam bhümnaù kratuvaj jyäyastvam, tathä hi darçayati [Vs. 3.3.58] 30. çabdädi-bhedädhikaraëam nänä-çabdädi-bhedät [Vs. 3.3.59] vikalpo’viçiñöa-phalatvät [Vs. 3.3.60] 31. kämyädhikaraëam kämyas tu yathä-kämaà samucchéyeran na vä pürva-hetv-abhävät [Vs. 3.3.61] 32. yathäçraya-bhävädhikaraëam aìgeñu yathäçraya-bhävaù [Vs. 3.3.62] çiñöeç ca [Vs. 3.3.63] samähärät [Vs. 3.3.64] guëa-sädhäraëya-çruteç ca [Vs. 3.3.65] na vä tat-sahabhäväçruteù [Vs. 3.3.66] darçanäc ca [Vs. 3.3.67]

caturthaù pädaù puruñärtho’taù çabdäd iti bädaräyaëaù [Vs. 3.4.1] çeñatvät puruñärtha-vädo yathänyeñv iti jaiminiù [Vs. 3.4.2] äcära-darçanät [Vs. 3.4.3] tac-chruteù [Vs. 3.4.4] samänvärambhaëät [Vs. 3.4.5]

tadvato vidhänät [Vs. 3.4.6] niyamät [Vs. 3.4.7] adhikopadeçät tu bädaräyaëasyaivaa tad-darçanät [Vs. 3.4.8] tulyaà tu darçanam [Vs. 3.4.9] asärvatriké [Vs. 3.4.10] vibhägaù çatavat [Vs. 3.4.11] adhyayana-mätrataù [Vs. 3.4.12] näviçeñät [Vs. 3.4.13] stutaye’numatir vä [Vs. 3.4.14] 2. käma-kärädhikaraëam käma-käreëa caike [Vs. 3.4.15] upamardaà ca [Vs. 3.4.16] ürdhva-retaùsu ca çabde hi [Vs. 3.4.17] parämarçaà jaiminir acodanäc copavadati hi [Vs. 3.4.18] anuñöheyaà bädaräyaëaù sämya-çruteù [Vs. 3.4.19] vidhir vä dhäraëavat [Vs. 3.4.20] stuti-mätram upädänäd iti cet, näpürvatvät [Vs. 3.4.21] bhäva-çabdäc ca [Vs. 3.4.22] 3. päriplavädhikaraëam päriplavärtho iti cen, na, viçeñitatvät [Vs. 3.4.23] tathä caika-väkyopabandhät [Vs. 3.4.24] 4. käma-kärädhikaraëam ataeva cägnéndhanädy-anapekñä [Vs. 3.4.25] 5. sarväpekñädhikaraëam sarväpekñä ca yajïädi-çruter açvavat [Vs. 3.4.26] çama-damädy-upetaù syät tathäpi tu tad-vidhes tad-aìgatayä teñäm avaçyänuñöheyatvät [Vs.

3.4.27]3 6. sarvännänumaty-adhikaraëam sarvännänumatiç ca präëätyaye tad-darçanät [Vs 3.4.28] abädhäc ca [Vs 3.4.29] api smaryate [Vs 3.4.30] çabdaç cäto’käma-käre [Vs 3.4.31] 7. vihitatvädhikaraëam vihitatväc cäçrama-karmäpi [Vs 3.4.32] sahakäritvena [Vs 3.4.33]

3 This is the reading of Shankara, Madhva and Vallabha. Baladeva adds tu after upetaù. Ramanuja has api after teñäm.

8. sarvathädhikaraëam sarvathäpi ta eväbhaya-liìgät [Vs 3.4.34] anabhibhavaà ca darçayati [Vs 3.4.35] 9. vidhurädhikaraëam antarä cäpi tad-dåñöeù [Vs 3.4.36] api smaryate [Vs 3.4.37] viçeñänugrahaç ca [Vs 3.4.38] 10. itarädhikaraëam atas tv itaraj-jyäyo liìgäc ca [Vs 3.4.39] tad-bhütasya tu nätad-bhävo jaiminer api niyamät tad-rüpäbhävebhyaù [Vs 3.4.40] na cädhikärikam api patanänumänät tad-ayogät [Vs 3.4.41] upapürvam api tv eke bhävam açanavat tad uktam [Vs 3.4.42] bahis tübhayathäpi småter äcäräc ca [Vs 3.4.43] 11. svämy-adhikaraëam sväminaù phala-çruter ity ätreyaù [Vs 3.4.44] ärtvijyam ity auòulomis tasmai hi parikréyate [Vs 3.4.45] çruteç ca [Vs. 3.4.46] 12. sahakäryantara-vidhy-adhikaraëam sahakäryantara-vidhiù pakñeëa tåtéyaà tadvato vidhyädivat [Vs 3.4.47] 13. kåtsna-bhävädhikaraëam kåtsna-bhävät tu gåhiëopasaàhäraù [Vs 3.4.48] maunavad itareñäm apy upadeçät [Vs 3.4.49] 14. anäviñkärädhikaraëam anäviñkurvann anvayät [Vs 3.4.50] 15. aihikädhikaraëam aihikam aprastuta-pratibandhe tad-darçanät [Vs. 3.4.51] 16. mukti-phalädhikaraëam evaà mukti-phaläniyamas tad-avasthävadhåteù [Vs 3.4.52]

caturtho’dhyäyaù

prathamaù pädaù 1. ävåtty-adhikaraëam ävåttir asakåd upadeçät [Vs 4.1.1]

liìgäc ca [Vs 4.1.2] 2. ätmatvopäsanädhikaraëam ätmeti tüpagacchanti grähayanti ca [Vs 4.1.3] 3. pratékädhikaraëam na pratéke na hi saù [Vs 4.1.4] 4. brahma-dåñöy-adhikaraëam brahma-dåñöir utkarñät [Vs 4.1.5] 5. ädityädimaty-dhikaraëam ädityädimatayaç cäìga upapatteù [Vs 4.1.6] 6. äsénädhikaraëam äsénaù sambhavät [Vs 4.1.7] dhyänäc ca [Vs 4.1.8] acalatvaà cäpekñya [Vs 4.1.9] smaranti ca [Vs. 4.1.10] yatraikägrato taträviçeñät [Vs 4.1.11] 7. äpramäëädhikaraëam ä pramäëät taträpi hi dåñöam [Vs 4.1.12] 8. tad-adhigamädhikaraëam tad-adhigama uttara-pürvärdhayor açleña-vinäçau tad-vyapadeçät [Vs 4.1.13] 9. itarädhikaraëam itarasyäpy evam asaàçleñaù päte tu [4.1.14] 10. anärabdha-käryädhikaraëam anärabdha-kärya eva tu pürve tad-avadheù [Vs. 4.1.15] 11. agnihoträdy-adhikaraëam agnihoträdi tu tat-käryäyaiva tad-darçanät [Vs 4.1.16] ato’nyäpi hy ekeñäm ubhayoù [Vs 4.1.17] yad eva vidyayeti hi [Vs 4.1.18] 12. itara-kñapaëädhikaraëam bhogena tv itare kñapayitvä sampadyate [Vs. 4.1.19]

dvitéyaù pädaù

1. väg-adhikaraëam väì-manasi darçanäc chabdäc ca [Vs 4.2.1] ataeva sarväëy anu [Vs 4.2.2] 2. mano’dhikaraëam tan-manaù-präëa uttarät [Vs 4.2.3] 3. adhyakñädhikaraëam so’dhyakñe tad-upagamädibhyaù [Vs 4.2.4] 4. bhütädhikaraëam bhüteñu tac-chruteù [Vs 4.2.5] naikasmin darçayato hi [Vs 4.2.6] 5. äsåty-upakramädhikaraëam samänä cäsåty-upakramäd amåtatvaà cänupoñya [Vs 4.2.7] tad ä-péteù saàsära-vyapadeçät [Vs 4.2.8] sükñma-pramäëataç ca tathopalabdheù [Vs 4.2.9] nopamärdenätaù [Vs 4.2.10] asyaiva copapatter uñmä [Vs 4.2.11] pratiñedhäd iti cen, na, çärérät [Vs 4.2.12] spañöo hy ekeñäm [Vs 4.2.13] smaryate ca [Vs. 4.2.14] 6. para-sampatty-adhikaraëam täni pare tathä hy äha [Vs 4.2.15] 7. avibhägädhikaraëam avibhägo vacanät [Vs 4.2.16] 8. tadoko’dhikaraëam tad-oko’gra-jvalanaà tat-prakäçita-dväro vidyä-sämarthyät tac-cheña-gaty-anusmåti-yogäc ca

härdänugåhétaù çatädhikayä [Vs 4.2.17] 9. raçmy-anusärädhikaraëam raçmy-anusäré [Vs 4.2.18] 10. niçädhikaraëam niçi neti cen, na, sambandhasya yävad-deha-bhävitväd darçayati ca [Vs 4.2.19] 11. dakñiëäyanädhikaraëam ataç cäyane’pi dakñiëe [Vs 4.2.20] yoginaù prati smaryate smärte caite [Vs 4.2.21]

tåtéyaù pädaù 1. arcir-ädy-adhikaraëam arcir-ädinä tat prathiteù [Vs 4.3.1] 2. väyv-adhikaraëam väyum abdäd aviçeña-viçeñäbhyäm [Vs 4.3.2] 3. taòito’dhikaraëam (varuëädhikaraëam) taòito’dhi varuëaù sambandhät [Vs 4.3.3] 4. ätivähikädhikaraëam ätivähikäs tal-liìgät [Vs 4.3.4] ubhaya-vyämohät tat-siddheù [Vs 4.3.5] 5. vaidyutädhikaraëam vaidyutenaiva tatas tac-chruteù [Vs 4.3.6] 6. käryädhikaraëam käryaà bädarir asya gaty-upapatteù [Vs 4.3.7] viçeñitatväc ca [Vs 4.3.8] sämépyät tu tad-vyadeçaù [Vs 4.3.9] 7. käryätyayädhikaraëam käryätyaye tad-adhyakñeëa sahätaù param abhidhänät [Vs 4.3.10] småteç ca [Vs 4.3.11] paraà jaiminir mukhyatvät [Vs 4.3.12] darçanäc ca [Vs. 4.3.13] na ca kärye pratyabhisandhiù [Vs 4.3.14] 8. apratékälambanädhikaraëam apratékälambanän nayatéti bädaräyaëa ubhayathädoñät tat-kratuç ca [Vs 4.3.15]4 9. viçeñädhikaraëam viçeñaà ca darçayati [Vs 4.3.16]

caturthaù pädaù 1. sampadyävirbhävädhikaraëam sampadyävirbhävaù svena çabdät [Vs 4.4.1]

4 This reading is found in Shankara and Vallabha. Ramanuja, Madhva and Baladeva read apratékälambanän nayatéti bädaräyaëa ubhayadhä ca doñät tat-kratuç ca .

2. muktädhikaraëam muktaù pratijïänät [Vs 4.4.2] 3. ätmädhikaraëam ätmä prakaraëät [Vs 4.4.3] 4. avibhägädhikaraëam avibhägena dåñöatvät [Vs 4.4.4] 5. brähmädhikaraëam brähmeëa jaiminir upanyäsädibhyaù [Vs 4.4.5] citi tan-mätreëa tad-ätmakatväd ity auòulomiù [Vs 4.4.6] evam apy upanyäsät pürva-bhäväd avirodhaà bädaräyaëaù [Vs 4.4.7] 6. saìkalpädhikaraëam saìkalpäd eva tac chruteù [Vs 4.4.8] 7. ananyädhipaty-adhikaraëam ataeva cänanyädhipattiù [Vs 4.4.9] abhäve badarir äha hy evam [Vs 4.4.10] bhävaà jaiminir vikalpämananät [Vs 4.4.11] dvädaçähavad ubhaya-vidhaà bädaräyaëo’taù [Vs 4.4.12] 8. tanv-abhävädhikaraëam tanv-abhäve sandhyavad upapatteù [Vs 4.4.13] bhäve jägradvat [Vs 4.4.14] 9. pradépädhikaraëam pradépavad äveças tathä hi darçayati [Vs 4.4.15] sväpyaya-sampatyor anyataräpekñyam äviñkåtaà hi [Vs 4.4.16] 10. jagad-vyäpära-varjädhikaraëam jagad-vyäpära-varjaà prakaraëäd asannihitatvät [Vs. 4.4.17] pratyakñopadeçäd iti cen, na, adhikärika-maëòalasyokteù [Vs 4.4.18] vikärävarti ca tathä hi sthitim äha [Vs 4.4.19] darçayataç caivaà pratyakñänumäne [Vs. 4.4.20] bhoga-mätra-sämya-liìgäc ca [Vs 4.4.21] 11. anävåtty-adhikaraëam anävåttiù çabdät anävåttiù çabdät [Vs. 4.4.22]