vật lí 8

Trêng THCS Ngäc Liªn Gi¸o ¸n: VËt lÝ 8

Gi¸o ¸n: vËT LÝ 81. §Çy ®ñ c¸c tiÕt

2. §· ®æi míi theo chuÈn KTKN

I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc :

Hoïc sinh bieát phaân bieät moät vaät chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân, Hieåu ñöôïc chuyeån ñoängcuûa moät vaät coù tính töông ñoái, nhaän

bieát ñöôïc moät chuyeån ñoäng thaúng hay chuyeån ñoäng cong. Neâu ñöôïc ví duï veà chuyeån ñoäng töông ñoái.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng quan saùt thöïc teá vaø phaân tích hieän töôïng, Bieát choïn vaät laøm moác ñeå xaùc ñònh ñöôïc moät vaät khaùc chuyeån

ñoäng hay ñöùng yeân.3)Thaùi ñoä : Phaùt huy tính tích cöïc trong hoïc taäp.II/ Chuaån bò : Giaùo vieân coù moät quaû boùng baøn, moät vieân ñaù nhoû buoäc daây, ñoàng hoà coù kim giaây.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :1) Ñaët vaán ñeà : ( 3 phuùt)GV : Buoåi saùng maët trôøi moïc höôùng naøo? Buoåi chieàu maët trôøi laën höôùng naøo?GV : Nhö vaäy coù phaûi maët trôøi chuyeån ñoäng töø höôùng ñoâng sang höôùng taây khoâng? Sau ñaây ta seõ nghieân cöùu moät hieän töôïng goïi laø chuyeån ñoäng cô hoïc.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caùch nhaän bieát moät vaät chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân. ( 10 phuùt) Caû lôùp nhaän xeùt vaø traû lôøi caù nhaân.

HS Thaûo luaän nhoùm vaø ñaïi dieän töøng nhoùm traû lôøi.HS Laøm vieäc caû lôùp. Moät soá hoïc sinh neâu ra ví duï mình tìm ñöôïc.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöùng yeân. ( 15 phuùt)

- Cho hoïc sinh laøm C1.- Giôùi thieäu cho hoïc sinh trong vaät lyù ngöôøi ta duøng moät vaät laøm moác ñeå nhaän bieát moät vaät chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân.Khi vò trí cuûa vaät so vôùi vaät moác thay ñoåi theo thôøi gian thì vaät chuyeån ñoäng so vôùi vaät moác. - Cho hoïc sinh laøm leänh C2.

- Cho hoïc sinh laøm leänh C3.

1

tieát 1 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy :

CHÖÔNG I : CÔ HOÏCBaøi 1 : CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ HOÏC


HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.(1) ñoái vôùi vaät naøy, (2) ñöùng yeân.HS traû lôøi caù nhaân.

- Cho hoïc sinh xem hình 1.2 trang 5SGK.- Cho hoïc sinh laøm leänh C4.- Cho hoïc sinh laøm leänh C5.- Cho hoïc sinh laøm leänh C6.

- Cho hoïc sinh laøm leänh C7. - Töø nhöõng caâu traû lôøi treân ta thaáy moät vaät coù theå chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân tuyø thuoäc vaøo vaät choïn laøm moác. Ta noùi : Chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân coù tính töông ñoái.

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.Hoaït ñoäng 3 : Nhaän bieát moät soá chuyeån ñoängthöôøng gaëp. ( 7 phuùt)

HS : Traû lôøi caù nhaân.Hoaït ñoäng 4 : Vaän duïng, cuûng coá( 7 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.

- Cho hoïc sinh laøm leänh C8.

- Giôùi thieäu cho hoïc sinh quyõ ñaïo cuûa moät vaät chuyeån ñoäng coù theå thaúng hoaëc cong neânngöôøi ta phaân bieät chuyeån ñoäng thaúng vaø chuyeån ñoäng cong. Thaû quaû boùng baøn rôi thaúng ñöùng, cho hoïc sinh quan saùt chuyeån ñoäng cuûa ñaàu kim ñoàng hoà.- Cho hoïc sinh quan saùt hình 1.3 trang 6 SGK.- Cho hoc sinh laøm leänh C9.

- Cho hoïc sinh laøm leänh C10.Gôïi yù : Hình veõ goàm coù 4 vaät laø : xe taûi, ngöôøi taøi xeá, ngöôøi ñöùng döôùi ñaát, coät ñeøn.- Cho hoïc sinh laøm leänh C11.

- GV laøm thí nghieäm quay troøn vieân ñaù nhoû buoäc daây ñeå chöùng minh cho leänh C11 khoâng ñuùng.

2) Daën doø (3 phuùt)- Hoïc kyõ phaàn ghi nhôù trang 7 SGK.- Laøm baøi taäp 1.1 ñeán 1.6 trang 3, 4 SBT.- Ñoïc muïc " Coù theå em chöa bieát".- Tìm hieåu baøi 2 : Vaän toác trang 8 SGK.

_____________________________________________________________________________________________________________

2


/ Muïc tieâu :1) Kieán Thöùc

Hoïc sinh hieåu yù nghóa vaät lyù cuûa vaän toác laø quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong moät giaây,

Bieát coâng thöùc tính vaän toác v = s/t vaø bieát caùc ñôn vò vaän toác hôïp phaùp laø meùt treân giaây, kiloâmeùt treân giôø.

2) Kyõ naêng : Hoïc sinh vaän duïng ñöôïc coâng thöùc tính vaän toác ñeå laøm moät soá

baøi taäp ñôn giaûn tính quaõng ñöôøng hoaëc thôøi gian trong chuyeån ñoäng,

Bieát ñoåi töø ñôn vò vaän toác naøy sang ñôn vò vaän toác khaùc.3) Thaùi ñoä :

Hoïc sinh coù tinh thaàn laøm vieäc hôïp taùc, trung thöïc, tính caån thaän, chính xaùc, coù yù thöùc chaáp

haønh toát luaät leä giao thoâng.II/ Chuaån bò : Giaùo vieân phoùng lôùn baûng 2.2 vaø hình 2.2.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :1) Kieåm tra baøi cuõ (7 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Chuyeån ñoäng cô hoïc laø gì? (3ñ)2) Taïi sao laïi noùi chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân coù tính töông ñoái? (4ñ)3) Haõy neâu moät ví duï chöùng minh nhaän xeùt treân.(3ñ)4) Treân moät chieác xe löûa ñang chaïy coù moät em beù thaû quaû boùng rôi treân saøn toa xe. Haõy cho bieát- Xe löûa chuyeån ñoäng so vôùi vaät naøo?- Em beù chuyeån ñoäng so vôùi vaät naøo, ñöùng yeân so vôùi vaät naøo?- Quaû boùng chuyeån ñoäng so vôùi vaät naøo, ñöùng yeân so vôùi vaät naøo? (3ñ)5) Caùc daïng chuyeån ñoäng thöôøng gaëp laø nhöõng daïng naøo? (3ñ)6) Moät vieân ñaù nhoû ñöôïc neùm ñi. Haõy cho bieát neùm caùch naøo thì khi rôi xuoáng hoøn ñaù coù chuyeån ñoäng thaúng, chuyeån ñoäng cong? (4ñ)2 ) Ñaët vaán ñeà : ( 3 phuùt)GV : Moät vaän ñoäng vieân ñieàn kinh chaïy boä moät quaõng ñöôøng 800m maát thôøi gian 2 phuùt vaø moät hoïc sinh ñi xe ñaïp töø nhaø caùch tröôøng 5km maát thôøi gian 0,2 giôø. Hoûi ngöôøi naøo ñi nhanh hôn?Ñeå coù theå traû lôøi chính xaùc caâu hoûi naøy hoâm nay ta cuøng tìm hieåu baøi vaän toác.

Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng 2 (25 phuùt )Tìm hieåu vaän toác

-Höôùng daãn hoïc vaøo vaán ñeà so saùnh söï nhanh , chaäm cuûa chuyeån ñoäng cuûa caùc baïn trong nhoùm , caên cöù vaøo keát quaû cuoäc chaïy 60m . - Töø kinh nghieäm haøng ngaøy

- Laøm vieäc theo nhoùm :Ñoïc baûng keát quaû , phaân tích , so saùnh möùc ñoä nhanh , chaäm cuûa chuyeån ñoäng . Traû lôøi C1, C2, C3 vaø ruùt ra nhaän xeùt . C1:Cuøng moät thôøi gian chuyeån ñoäng

3

Tieát 2 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy :

Baøi 2 : VAÄN TOÁC


caùc em xeáùp thöù töï chuyeån ñoäng nhanh , chaäm cuûa caùc baïn nhôø soá ño quaõng ñöôøng cuûa caùc baïn chaïy ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian- Yeâu caàu hs traû lôøi C1,C2, C3 .Ñeå ruùt ra khaùi nieäm veà vaän toác chuyeån ñoäng . +Quaõng ñöôøng chaïy ñöôïc trong moät giaây goïi laø vaän toác +Ñoä lôùn cuûa vaän toùc cho bieát nhanh hay chaäm cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöôïc tính baèng ñoä daøi quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian .- Thoâng baùo coâng thöùc vaø ñôn vò tính vaän toác - Giôùi thieäu toác keá .qua toác keá thaät . Khi oâ toâ hoaëc xe maùy chuyeån ñoäng , kim toác keá cho bieát vaän toác chuyeån ñoäng

hs naøo maát ít thôøi gian hôn thì chuyeån ñoäng nhanh hôn . C2:So saùnh ñoä daøi quaõng ñöôøng maø hs chaïy ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian ñeå hình dung ñöôïc söï nhanh , chaäm Hoï vaø teân hoïc sinh

Xeáp haïng

Quaõng ñöôøng chaïy ñöôïc trong moät giaây

An 3 6mBình 2 6,32mCao 5 5,45mHuøng 1 6,67mVieät 4 5,71m

C3: (1) nhanh ;(2)chaäm ;(3)quaõng ñöôøng ñi ñöôïc ;(4)ñôn vò .-Naém vöõng coâng thöùc vaø ñôn vò vaän toác . C4: Ñôn vò cuûa vaän toác laø : m/phuùt ,km/h,km/s,cm/s

Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt ) Vaän duïng- Höôùng daãn hs traû lôøi C5 , C6 , C7 , C8 - Toùm taét kieán thöùc baøi giaûng vaø cho caùc em laøm baøi ôû nhaø . Chuù yù C6: Chæ so saùnh vaän toác khi quy veà cuøng loaïi ñôn vò vaän toác do ñoù 54>15 khoâng coù nghóa laø vaän toác khaùc nhau .3) Daën doø : ( 2 phuùt)- Hoïc kyõ phaàn ghi nhôù trang 10 SGK.- Laøm baøi taäp 2.3 ñeán 2.5 trang 5 SBT.- Ñoïc muïc "Coù theå em chöa bieát".- Tìm hieåu baøi 3 : Chuyeån ñoäng ñeàu, khoâng ñeàu.

Laøm vieäc caù nhaân theo höôùng daãn cuûa GV C5:Moãi giôøi oâtoâ ñi ñöôïc 36km , moãi gôøi xe ñaïp ñi ñöôïc 10,8km moãi giaây taøu hoaû ñi ñöôïc 10m

OÂ toâ coù

Ngöôøi ñi xe ñaïp coù

Taøu hoaû coù v=10m/s Oâ toâ taøu hoaû chuyeån ñoäng nhanh nhö nhau , xe ñaïp chuyeån ñoäng chaäm hôn .C6: Vaän toác cuûa taøu

C7: Quaõng ñöôøng ñi

ñöôïc :

C8: khoaûng caùch töø

nhaø ñeán nôùi laøm vieäc:

4



Hoïc sinh phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa chuyeån ñoäng ñeàu vaø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu. hieåu ñöôïc vaän toác trung bình cuûa moät vaät vaø caùch tính vaän toác trung bình.

2) Kyõ Naêng : Hoïc sinh vaän duïng vaøo thöïc teá, nhaän bieát ñöôïc vaät naøo chuyeån

ñoäng ñeàu, vaät naøo chuyeån ñoäng khoâng ñeàu. Söû duïng coâng thöùc tính vaän toác cuûa chuyeån ñoäng khoâng ñeàu

thaønh thaïo, khoâng nhaàm laãn. Naâng cao kyõ naêng laøm thí nghieäm : thaønh thaïo, chính xaùc.

3)Thaùi ñoä : Phaùt huy tinh thaàn laøm vieäc hôïp taùc trong nhoùm, tính caån thaän, trung thöïc.II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm hoïc sinh coù moät boä maùng nghieâng vaø baùnh laên.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :Hoaït ñoäng 1(7 phuùt ) Kieåm tra baøi cuõ GV : Ñaët caùc caâu hoûi sau : 1) Haõy vieát coâng thöùc tính vaän toác vaø giaûi thích caùc kyù hieäu. (3ñ)2) Vaän toác cuûa moät xe oâtoâ laø 50km/h, soá naøy coù yù nghóa gì? (3ñ)3) Tính vaän toác cuûa moät xe gaén maùy ñi quaõng ñöôøng 150km trong thôøi gian 2 giôø 30 phuùt. (4ñ)

Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troø – Gíôùi thieäu baøi môùi

2) Ñaët vaán ñeà ( 3 phuùt)-Noùi oâtoâ chuyeån ñoäng töø Traïi Maùt leân Ñaø Laït vôùi vaän toác laø 45km/h vaäy coù phaûi oâtoâ chuyeån ñoäng ñeàu hay khoäng?- Ñeå hieåu ñöôïc nhöõng noäi dung vöøa neâu hoâm nay chuùng ta nghieân cöùu baøi chuyeån ñoäng ñeàu – chuyeån ñoäng khoâng ñeàuÑeå coù theå traû lôøi chính xaùc caâu hoûi naøy, ta cuøng tìm hieåu baøi hoïc hoâm nay.Hoaït ñoäng 2 ( 15 phuùt ) Tìm hieåu veà chuyeån ñoäng ñeàu vaø chuyeån ñoäng

khoäng ñeàuI-Ñònh nghóa - y/c hs ñoïc thoâng tin SGK (Ñònh nghóa 2 daïng chuyeån ñoäng)-y/c hs ñoïc C1 ( baûng 3.1 )- Treân quaõng ñöôøng naøo cuõa truïc baùnh xe laø chuyeån ñoäng ñeàu , chuyeån ñoäng khoâng ñeàu ?- y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi ñoïc vaø traû lôøi C2Thoâng baùo : khi vaät chuyeån ñoäng ñeàu thì ta deõ daøng tính ñöôïc ñoä

- Ñoïc ñònh nghóa SGK -Hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi C1C1:- Treân quaõng ñöôøng AD truïc cuûa baùnh xe laø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu - Treân quaõng ñöôøng DE truïc cuûa baùnh xe laø chuyeån ñoäng ñeàu C2:- Chuyeån ñoäng ñeàu :(a) - Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu : (b,c,d )

5

Tieát 3Ngaøysoaïn : Ngaøy daïy :

Baøi 3 : CHUYEÅN ÑOÄNG ÑEÀU

CHUYEÅN ÑOÄNG KHOÂNG ÑEÀU


lôùn cuûa vaän toác v=s/t vaäy ñoái vôùi chuyeån ñoäng khoâng ñeàu muoán tính vaän toác thì ta laøm nhö theá naøo ?Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt ) Vaän toác trung bình cuûa chuyeån ñoäng khoâng ñeàu - Thoâng baùo : Treân caùc quaõng ñöôøng AB, BC, CD truïc cuûa baùnh xe laên ñöôïc bao nhieâu m thì ta noùi vaän toác trung bình cuûa truïc baùnh xe treân quaõng ñöôøng ñoù laø bao nhieâu m treân giaây - Caên cöù vaøo baûng 3.1 y/c hs traû lôøi C3- Vaän toác tb ñöôïc tính baèng ñaïi löôïng naøo ?Neáu goïi Vtb laø vaän toác trung bình , s laø quaõng ñöôøng ñi ñöôïc , t laø thôøi gian ñi heát quaõng ñöôøng thì vtb =?

C3: * Treân ñoaïn AB:v=0,017m/s* Treân ñoaïn BC:v=0.05m/s* Treân ñoaïn CD:v=0.08m/s=> Truïc baùnh xe chuyeån ñoäng

nhanh leân :

vtb: vaän toác trung bình s: laø quaõng ñöôøng ñi ñöôïc t : laø thôøi gian ñi heát quaõng ñöôøng

Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt ) Vaän duïng- y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C4-y/c hs laøm vieäc caù nhaân hoaøn thaønh C5- Höôùng daãn toùm taét vaø giaûi + ñeà baøi cho bieát ñaïi löôïng naøo ? ñaïi löôïng naøo caàn tìm + muoán tìm ñaïi löôïng ñoù ta aùp duïng coâng thöùc naøo ?-Töông töï y/c hs laøm baøi C6- töông töï y/c hs laøm baøi C74) Daën doø (3 phuùt)- Hoïc phaàn ghi nhôù trang 13 SGK.- Laøm baøi taäp 3.1, 3.2, 3.6 trang 6, 7 SBT.- Ñoïc muïc " Coù theå em chöa bieát".- Tìm hieåu baøi 4 : Bieåu dieãn löïc. OÂn taäp laïi khaùi nieäm löïc, löïc coù theå gaây ra caùc taùc duïng naøo, phöông vaø chieàu cuûa löïc, ñoä lôùn cuûa löïc, ñôn vò.

C4: * laø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu . Vì coù luùc oâ toâ chuyeån ñoäng chaäm , coù luùc chuyeån ñoäng nhanh *Ta hieåu trung bình moät giôø oâtoâ chuyeån ñoäng 50km ( laø vaän toác trung bình )C5Cho

bieát s1=120m s2=60m t1=30s t2=24 s ---------vtb1=? vtb2=? vtb =?

Baøi giaûi Vaän toác khi xuoáng doác :v1=s1t1=120m:30s=4m/s: Vaän toác treân quaõng ñöônøg naèm ngang : v2=s2:t2=60m:24s=2,5 m/s Vaän toác t b treân caû hai quaõng ñöôøng : Vtb12=(s1+s2):(t1+t2) =(120m+60m):(30s+25s) =3,3 m/s

C6Cho bieát t= 5h v=30km/h ------------ s=?

6


-Y/c hs ñoïc vaø ghi phaàn ghi nhôù vaøo vôû - Choát laïi trong chuyeån ñoäng khoâng ñeàu vaän toác trung bình khaùc trung bình caùc vaän toác

- Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù ;Ñoïc phaàn coù theå em chöa bieát ;laøm baøi taäp SBT

- Thu thaäp thoâng tin GV thoâng baùo

.NOÄI DUNG GHI BAÛNG :I . Ñònh nghóa *Chuyeån ñoäng ñeàu laø chuyeån ñoäng maø vaän toác coù ñoä lôùn khoâng thay ñoåi theo thôøi gian *Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu laø chuyeån ñoäng maø vaän toác coù ñoä lôùn thay ñoåi theo thôøi gian C2:- Chuyeån ñoäng ñeàu :(a) - Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu : (b,c,d )II.Vaän toác trung bình cuûa chuyeån ñoäng khoâng ñeàu C3: * Treân ñoaïn AB:v=0,017m/s* Treân ñoaïn BC:v=0,05m/s* Treân ñoaïn CD:v=0,08m/s=> Truïc baùnh xe chuyeån ñoäng nhanh leân

vtb: vaän toác trung bình s: laø quaõng ñöôøng ñi ñöôïc t : laø thôøi gian ñi heát quaõng ñöôøng

IIIVaän duïngC4: laø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu . Vì coù luùc oâtoâ chuyeån ñoäng chaäm , coù luùc chuyeån ñoäng nhanh *Ta hieåu trung bình moät giôø oâtoâ chuyeån ñoäng 50km ( laø vaän toác trung bình )C5Cho bieát s1=120m s2=60m t1=30s t2=24 s ---------vtb1=? vtb2=? vtb =?

baøi giaûi

Vaän toác khi xuoáng doác :v1=s1t1=120m:30s=4m/s: Vaän toác treân quaûng ñöôøg naèm ngang : v2 =s2:t2=60m:24s=2,5 m/s Vaän toác trung bình treân caû hai quaûng ñöôøng : Vtb12=(s1+s2):(t1+t2) =(120m+60m):(30s+25s) =3,3 m/s

C6Cho

bieát t= 5h v=30km/h ------------ s=?

Baøi giaûi

Quaûng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc: s=v.t =30km/h.5h =150km

RUÙT KINH NGHIEÄM ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

I/ Muïc tieâu :

7


Baøi 4 : BIEÅU DIEÃN LÖÏC


1) Kieán thöùc : Hoïc sinh bieát ñöôïc khaùi nieäm löïc laø moät ñaïi löôïng vectô, bieát

caùch bieåu dieãn vectô löïc baèng moät muõi teân, caùch kyù hieäu vectô löïc laø F, cöôøng ñoä löïc kyù hieäu laø F.2) Kyõ naêng :

Vaän duïng thaønh thaïo caùch bieåu dieãn löïc vaø moâ taû moät löïc ñaõ ñöôïc bieåu dieãn baèng lôøi.

3)Thaùi ñoä : Coù tính caån thaän, chính xaùc.II/ Chuaån bò : Ñeà baøi kieåm tra 15 phuùt, moät quaû naëng, moät löïc keá.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh:1) Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra 15 phuùt hoïc sinh laøm baøi treân giaáy. A - Choïn vaø khoanh troøn caùc caâu traû lôøi ñuùng (2.5ñ) 1/ Ngöôøi ta thöôøng noùi nhö theá naøo veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöùng yeân?

a. Moät vaät coù theå laø chuyeån ñoäng ñoái vôùi vaät naøy nhöng laïi laø ñöùng yeân ñoái vôùi vaät khaùc

b. Moät vaät ñöôïc xem laø chuyeån ñoäng ñoái vôùi vaät naøy thì cuõng ñöôïc xem laø ñöùng yeân ñoái vôùi vaät khaùc.

c. Moät vaät coù theå laø chuyeån ñoäng ñoái vôùi vaät naøy nhöng khoâng theå laø ñöùng yeân ñoái vôùi vaät khaùc

d. Moät vaät coù theå laø ñöùng yeân ñoái vôùi vaät naøy thì chaéc chaén phaûi chuyeån ñoäng ñoái vôùi vaät khaùc

2/ Trong caùc phaùt bieåu sau ñaây veà vaän toác caùch phaùt bieåu naøo ñuùng nhaát?

a. Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñöôïc tính baèng quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong thôøi gian moät giaây.

b. Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñöôïc tính baèng quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong thôøi gian moät giôø.

c. Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñöôïc tính baèng quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian.

d. Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñöôïc tính baèng quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong thôøi gian moät phuùt.

3/ Trong nhöõng caâu phaùt bieåu sau ñaây, caâu phaùt bieåu naøo ñuùng?a. Vaän toác trung bình treân nhöõng quaõng ñöôøng khaùc nhau thöôøng

coù giaù trò khaùc nhau.b. Vaän toác trung bình treân caû quaõng ñöôøng baèng trung bình coäng

cuûa caùc vaän toác trung bình treân moãi quaõng ñöôøng lieân tieáp.c. Vaän toác trung bình laø vaän toác coù ñoä lôùn thay ñoåi theo thôøi gian.d. Vaän toác trung bình cho bieát söï nhanh hay chaäm cuûa chuyeån ñoäng.

4/ 15m/s töông öùng vôùi bao nhieâu km/ha/ 36km/h b/ 48km/h c/ 54km/h d/

60km/5/ Moät ñoaøn taøu chuyeån ñoäng vôùi vaän toác trung bình laø 36Km/giôø. Quaõng ñöôøng ñi ñöôïc sau 6 giôø laø

a/ 6km. b/ 216m c/ 60km. d/ 216km. B. Töï luaän1.Ñònh nghóa chuyeån ñoäng ñeàu , chuyeån khoâng ñeàu , vieát coâng thöùc , ñôn vò tính vaän toác . (1. 5) ñieåmBaøi toaùn (6ñ)

8


1/ Moät ngöôøi ñi xe ñaïp töø ñòa ñieåm A ñeán ñòa ñieåm B caùch nhau 180km. Trong nöûa ñoaïn ñöôøng ñaàu , ngöôøi aáy chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 45km/h, nöûa ñoaïn ñöôøng coøn laïi chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 30km/h.Tính vaän toác trung bình cuûa ngöôøi ñi xe ñaïp treân caû ñoaïn ñöôøng AB (2ñ)2) Ñaët vaán ñeà ( 5 phuùt)Giaùo vieân goïi moät hoïc sinh leân duøng löïc keá keùo quaû naëng di chuyeån treân maët baøn vaø ñoïc ñoä lôùn cuûa löïc keùo.- Laøm theá naøo ñeå bieåu dieãn löïc keùo quaû naëng naøy treân giaáy? Hoâm nay ta tìm hieåu baøi Bieåu dieãn löïc.Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieân

9


Hoaït ñoäng 1 : OÂn laïi khaùi nieäm löïc (5 phuùt)HS : Traû lôøi caù nhaân.

HS : Traû lôøi caù nhaân.Hình 4.1 : Nam chaâm taùc duïng löïc huùt laøm xe laên thay ñoåi chuyeån ñoäng.Hình 4.2 : Quaû boùng vaø vôït taùc duïng löïc laãn nhau vaø caû hai ñeàu bò bieán daïng.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu caùch bieåu dieãn löïc. (15 phuùt)HS : Thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.

Hoaït ñoäng 5 : Vaän duïng (8 phuùt)HS laøm vieäc caù nhaân vaø leân trình baøy treân baûng.HS laøm vieäc caù nhaân vaø leân trình baøy treân baûng.

HS thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy caùch laøm cuûa nhoùm mình.

- Ñaët caâu hoûi : ÔÛ lôùp 6 ta ñaõ bieát löïc coù theå gaây ra nhöõng taùc duïng naøo?- Cho hoïc sinh laøm leänh C1.

- Ñaët caâu hoûi : Moät löïc goàm coù nhöõng yeáu toá naøo? (ñaõ hoïc ôû lôùp 6)- Giôùi thieäu cho hoïc sinh löïc laø moät ñaïi löôïng vectô.- Giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch bieåu dieãn moät vectô löïc baèng moät muõi teân coù caùc boä phaän bieåu dieãn caùc yeáu toá töông öùng cuûa löïc, goàm coù: - Goác muõi teân laø ñieåm ñaët,- Phöông vaø chieàu cuûa muõi teân laø phöông vaø chieàu cuûa löïc,- Ñoä daøi cuûa muõi teân bieåu dieãn cöôøng ñoä cuûa löïc theo moät tæ xích cho tröôùc.- Giôùi thieäu cho hoïc sinh kyù hieäu vectô löïc laø F, coøn kyù hieäu cöôøng ñoä cuûa löïc laø F.- Giôùi thieäu cho hoïc sinh ví duï hình 4.3 ñeå minh hoaï cho phaàn cung caáp thoâng tin ôû treân.- Cho hoïc sinh laøm leänh C2.- Cho hoïc sinh laøm leänh C3.

F 5000N P 10N - Cho hoïc sinh laøm baøi taäp 4.5 trang 8 SBT.

3) Daën doø (2 phuùt) - Hoïc phaàn ghi nhôù trang 16 SGK.- Laøm baøi taäp 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 trang 8 SBT.- Tìm hieåu baøi 5 : Söï caân baèng löïc – Quaùn tính.- OÂn taäp hai löïc caân baèng ôû lôùp 6.

Tieát 5 Ngaøy soaïn :

10Baøi 5 : SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNH


Ngaøy daïy :


Neâu ñöôïc moät soá ví duï veà hai löïc caân baèng. Nhaän bieát daëc ñieåm hai löïc caân baèng vaø bieåu thò baèng vectô.

Bieát döï ñoaùn keát quaû taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng vaøo moät vaät ñang chuyeån

ñoäng vaø qua thí nghieäm khaúng ñònh ñöôïc vaän toác cuûa vaät khoâng ñoåi.

Neâu ñöôïc moät soá ví duï veà quaùn tính vaø giaûi thích ñöôïc hieän töôïng quaùn tính.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng döï ñoaùn hieän töôïng, caùc thao taùc thí nghieäm, quan

saùt thí nghieäm ñeå ruùt ra keát luaän. Bieát vaän duïng vaøo thöïc teá ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng veà

quaùn tính.3) Thaùi ñoä :

Coù thaùi ñoä laøm vieäc nghieâm tuùc, khoa hoïc khi thí nghieäm. Coù tinh thaàn hôïp taùc nhoùm.

II/ Chuaån bò : quaû naëng coù buoäc daây, maùy Atuùt, xe laên vaø buùp beâ ( cho 6 nhoùm).III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :

Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng 1( 5phuùt ) kieåm tra baøi cuõ – gíôùi thieäu baøi môùi 1) Kieåm tra baøi cuõ (7 phuùt)1) Vì sao löïc ñöôïc goïi laø moät ñaïi löôïng vectô? (3ñ)2.) Moät vaät ñöôïc keùo bôûi moät löïc 300N theo phöông naèm ngang, chieàu töø phaûi sang traùi. Haõy bieåu dieãn löïc naøy. (3ñ)4) Theo hình veõ sau haõy moâ taû löïc baèng lôøi : (4ñ) 5) Moät vaät coù troïng löôïng 800N. Haõy bieåu dieãn troïng löôïng cuûa vaät. (4ñ)

HS laøm baøi ra giaáy 2) Ñaët vaán ñeà (5 phuùt) GV : Ñaët caâu hoûi : Haõy nhaéc laïi nhöõng ñieàu ñaõ bieát ôû lôùp 6 :- Khi naøo ta bieát coù hai löïc caân baèng? - Hai löïc caân baèng laø hai löïc nhö theá naøo?GV : Vaäy neáu moät vaät ñang chuyeån ñoäng, neáu bò taùc duïng bôûi hai löïc caân baèng thì traïng thaùi vaät ñoù seõ nhö theá naøo? Hoâm nay ta seõ tìm hieåu vaán ñeà naøy.

Hoaït ñoäng 2 ( 13phuùt ) Tìm hieåu löïc caàn baèng1. Hai löïc caàn baèng laø gì? - y/c hs ñoïc thoâng tin cuûa muïc 1 - Caên cöù vaøo hình veõ 5.2 y/c laøm vieäc caù nhaân traû C12. Tìm hieåu taùc cuûa hai löïc caàn baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoäng - Ta ñaõ bieát löïc laø nguyeân nhaân laøm thay ñoåi vaän toác cuûa vaät . khi caùc löïc khoâng caân baèng taùc duïng leân vaät thì

- ñoïc thoâng tin muïc 1 C1:*Troïng löôïng P cuûa quyeån saùch vaø phaûn löïc N cuûa maët baøn : +Ñieåm ñaët laø phaàn tieáp xuùc giöõa quyeån saùch vaø maët baøn +Cöôøng ñoä P= N=0,5 N+ phöông thaúng ñöùng +P Chieàu töø treân xuoáng

11


vaän toác cuûa vaät thay ñoåi .khi caùc löïc taùc duïng leân vaät caân baèng nhau thì vaän toác cuûa vaät ra sao? - Thí nghieäm kieåm tra +GV giôùi thieäu sô qua nhaø baùc hoïc A- Tuùt + GV tieán haønh laøm thí nghieäm y/c hs quan saùt hieän töôïng ( laøm thí nghieäm 2->3 laàn )-y/c hs hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi C2 ; Chuù yù C3: do kieán thöùc vöôït quaù chöông trình lôùp 8 neân khoâng y/c hs traû lôøi - y/c hs traû lôøi C4- GV tieán haønh laøm laïi thí nghieäm laàn 2 y/c hs quan saùt ñeå traû lôøi C5Y/c hs nhaän xeùt : Moät vaät ñang chuyeån ñoäng neáu chòu taùc duïng cuûa 2 löïc caân baèng thì seõ nhö theá naøo ?

N chieàu töø döôùi leân*Troïng löôïng P cuûa quaû caàu vaø phaûn löïc löïc caêng T cuûa sôïi daây +Ñieåm ñaët treân quaû caàu + Cöôøng ñoä P=T=3N + phöông thaúng ñöùng +P chieàu töø treân xuoáng T chieàu töø döôùi leân * Troïng löôïng P cuûa quaû boùng vaø vaø phaûn löïc N cuûa maët saân + Ñieåm ñaët laø phaàn tieáp xuùc giöõa quaû boùng vaù maët saân+Cöôøng ñoä P=N =5N + Phöông thaúng ñöùng +P chieàu töø treân xuoâùng N chieàu töø döôùi leân - hs döï ñoaùn : Vaän toác thay ñoåi ; vaän toác khoâng thay ñoåi C2;PA=PB(2 löïc naøy caàn baèng )C4:Khoâng coøn chòu taùc duïng cuûa löïc C5:- Moät vaät ñang chuyeån ñoäng neáu chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng thì seõ tieáp tuïc chuyeån ñoäng thaúng ñeàu

Hoaït ñoäng 3 (13 phuùt ) Tìm hieåu veà quaùn tính- y/c hs ñoïc thoâng tin SGK muïc 1 cuûa phaàn II vaø cho hs ghi noäi dung vaøo vôû

- Ñoïc thoâng tin SGK - Ghi vôû :Khi coù löïc taùc, duïng moïi vaät khoâng theå thay ñoåi vaän toác moät caùch ñoät ngoät ñöôïc vì coù quaùn tính

Hoaït ñoäng 4 ( 9phuùt ) Vaän duïng - y/c hs thaûo luaän nhoùm traû lôøi C6 - y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C7- y/c hs traû lôøi C8

C6: Ngaõ veà phía sau , vì khi ñaåy xe chaân cuûa buùp beâ chuyeån ñoäng cuøng vôùi xe , do coù quaùn tính neân thaân buùp beâ vaø ñaàu buùp beâ chöa kòp chueån ñoâng vaäy buùp beâ ngaõ veà phía sau . C7 : ( Ngöôïc laïi cuûa C6) C8:

Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt ) cuûng coá –daën doø3) Daën doø (3 phuùt)- Hoïc phaàn ghi nhôù trang 20 SGK.- Ñoïc muïc "Coù theå em chöa bieát".- Laøm baøi taäp 5.6, 5.8 trang 10 SBT.- Tìm hieåu baøi 6 Löïc ma saùt trang 21 SGK.

- Thu thaäp thoâng tin GV choát laïi vaø traû lôøi caâu hoûi do GV yeâu caàu -Thu thaäp noäi dung GV daën doø , hoïc taäp ôû nhaø

SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNHI.Löïc caân baèng b) Thí nghieäm kieåm tra C2:C3:C4:C5

12


1.Haïi löïc caân baèng laø gì? C1:

Hai löïc caân baèng laø hai löïc cuøng ñaët leân moät vaät , coù cöôøng ñoä baèng nhau , cuøng phöông nhöng ngöôïc chieàu nhau2.Taùc duïng cuûa hai löïc caàn baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoänga) Döï ñoaùn

:Nhaänxeùt:Moät vaät ñang chuyeån ñoäng neáu chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng thì seõ tieáp tuïc chuyeån ñoäng thaúng ñeàuII. Quaùn tính 1. Nhaän xeùt Khi coù löïc taùc, duïng moïi vaät khoâng theå thay ñoåi vaän toác moät caùch ñoät ngoät ñöôïc vì coù quaùn tính2. Vaän duïngC6: Ngaõ veà phía sau , vì khi ñaåy xe chaân cuûa buùp beâ chuyeån ñoäng cuøng vôùi xe , do coù quaùn tính neân thaân buùp beâ vaø ñaàu buùp beâ chöa kòp chueån ñoâng vaäy buùp beâ ngaõ veà phía sau . C7 : ( Ngöôïc laïi cuûa C6) C8:



Nhaän bieát ñöôïc löïc ma saùt. Phaân bieät ñöôïc söï xuaát hieän cuûa ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma

saùt nghæ vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi loaïi naøy. Bieát laøm thí nghieäm ñeå phaùt hieän löïc ma saùt nghæ.

Keå vaø phaân tích ñöôïc moät soá hieän töôïng veà löïc ma saùt coù lôïi, coù haïi trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät.

Neâu ñöôïc caùch khaéc phuïc taùc haïi cuûa löïc ma saùt vaø vaän duïng lôïi ích cuûa löïc naøy.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng thí nghieäm, vaän duïng kieán thöùc vaøo ñôøi soáng.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn laøm vieäc hôïp taùc nhoùm, tính caån thaän, trung thöïc,

chính xaùc.II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm moät löïc keá, moät mieáng goã, moät quaû naëng. Giaùo vieân chuaån bò moät caây kìm, voøng bi vaø tranh veõ voøng bi.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1 ) Kieåm tra baøi cuõ (3 phuùt)GV : Ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Theá naøo laø hai löïc caân baèng? (3ñ) Cho Ví duï vaø phaân tích ( 2 ñ)2) Khi ñang ñi, neáu bò tröôït chaân ta ngaõ veà phía naøo? Haõy giaûi thích taïi sao? (5ñ)2) Ñaët vaán ñeà ( 3 phuùt)GV cho moãi hoïc sinh quan saùt maët döôùi ñeá giaøy hoaëc deùp cuûa mình vaø ñaët caâu hoûi :

13

Baøi 6 : LÖÏC MA SAÙT


1) Maët döôùi caùc ñeá giaøy, deùp thöôøng coù gì? Vì sao baùnh xe phaûi khía raûnh , caùc oå truïc laïi coù bi hoaëc voøng bi2) Caùc raõnh naøy coù coâng duïng gì?Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp chuùng ta giaûi thích ñöôïc vaán ñeà naøy.

Hoaït ñoäng cuûa troø Trôï giuùp cuûa GVHoaït ñoäng 2 ( phuùt ) Tìm hieåu veà löïc ma saùt . I . Khi naøo coù löïc ma saùt- coù löïc taùc duïng leân vaønh cuûa baùnh xe - thu thaäp thoâng tin -Baùnh xe ngöøng quay vaø tröôï treân maët ñöôøng , khi ñoù xuaát hieän löïc ma saùt tröôït giuõa baùnh xe vaø maët ñöôøng *Löïc ma saùt tröôït sinh ra khi moät vaät tröôït treân beà maët cuûa vaät khaùc C1: Caù nhaân tìm ví duï veà löïc ma saùt tröôït trong ñôøi soáng vaø trong kó thuaät - Quan saùt vaø traû lôøi caâu hoûi + CÑ chaäm daàn roài döøng laïi+ Coù löïc ma saùt ñaõ taùc duïng leân hoøn bi + Hoøn bi chuyeån ñoäng laên treân maët saøn Löïc ma saùt laên sinh ra khi moät vaät laên treân beà maët cuûa vaät khaùc C2:Tìm ví duï veà ma saùt laên trong ñôøi soáng vaø trong kó thuaät C3:- H.a laø ma saùt tröôït , H.b laø ma saùt laên- Cöôøng ñoä cuûa löïc ma saùt tröôït lôùn hôn cöôøng ñoä löïc maø saùt laên - Laøm vieäc theo nhoùm tieán haønh thí nghieäm vaø traû lôøi C4C4:vì coù löïc ma saùt nghæ *Löïc ma saùt nghæ giöõ cho vaät khoâng tröôït(khoâng chuyeån ñoäng) khi vaät bò taùc duïng cuûa löïc khaùc C5: Hs laøm vieäc caù nhaân tìm ví duï veà löïc ma saùt nghæ trong ñôøi soáng vaø trong kó thuaät

1. Löïc ma saùt tröôït - Khi baùnh xe ñaïp ñang quay neáu boùp nheï phanh thì baùnh xe chuyeån ñoäng chaäm laïi vì sao ? - Thoâng baùo löïc sinh ra do maù phanh eùp saùt leân vaønh baùnh xe , ngaên caûn chuyeån ñoäng cuûavaønh ñöôïc goïi laø löïc ma saùt tröôït - Neáu boùp maïnh phanh thì coù hieän töôïng gì xaûy ra ? vì sao ? - löïc ma saùt tröôït sinh ra khi naøo ?- y/c hs traû løôøi C12.Löïc ma saùt laên - GV duøng hoøn bi laên treân neàn lôùp hoïc y/c hs quan saùt vaø traû lôøi caâu hoûi sau + Hoøn bi coù tieáp tuïc chuyeån ñoäng nöõa khoâng ?+ Nguyeân nhaân naøo laøm cho hoøn bi döøng laïi ? + hoøn bi chuyeån ñoäng nhö theá naøo treân maët saøn ?Thoâng baùo : Löïc do maët baøn taùc duïng leân hoøn bi , ngaên caûn chuyeån ñoäng laên cuûa hoøn bi goïi laø löïc ma saùt laên - Löïc ma saùt laên sinh ra khi naøo ?-y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C2- y/c hs hoaøn thaønh C3-Moät vaät coù khoái löôïng 1 taán ñaët naèm treân maët saøn , moät ngöôøi khoâng theå keùo vaät chuyeån ñoäng ñöôïc . Löïc naøo ñaõ laøm cho vaät khoâng chuyeån ñoäng ?3. Löïc ma saùt nghæ - Y/c hs laøm thí nghieäm theo hình 6.2 vaø hoaøn thaønh C4- Trong tröôøng hôïp treân löïc ma saùt nghæ coù taùc duïng gì ?- Thoâng baùo : Löïc caàn baèng vôùi löïc taùc duïng nhöng traïng thaùi cuûa vaät vaãn ñöùng yeân goïi laø löïc ma saùt nghæ

14


-Y/c HS traû lôøi C5Hoaït ñoäng 3 ( phuùt ) Löïc ma saùt tong ñôøi soáng vaø trong kó thuaät C6: Hình 6.3 taùc haïi löïc ma saùt laøm bao moøn beà maët tieáp xuùc H a. Tra daàu , nhôùt vuøo ñóa , xích ,H b. laøm truïc quay coù oå bi, boâi trôn truïc oå bi baèng daàu nhôùt H c. ñaåy thuøng ñoà baèng baùnh xe (thay ma saùt tröôït baèng ma saùt laên )H a.Baûng trôn , nhaün quaù khoâng theå duøng phaán vieát baûng ñöôïc => phaûi taêng ñoä nhaùm cuûa baûng H b.Khoâng coù ma saùt giöõa maët raêng cuûa ñai oác vaø vít seõ quay loûng daàn khi bò rung ñoäng . Khi queït dieâm neáu khoâng coù ma saùt , ñaàu que dieâm tröôït treân maët söôøn bao dieâm seõ khoâng phaùt ra löõa =>Phaûi taêng ñoä nhaùm cuûa söôøn bao dieâmH c . oâtoâ khoâng phanh ñöôïc => taêng ma saùt baèng caùch taêng ñoä saâu khía raõnh maët loáp xe oâtoâ

1 .Tìm hieåu löïc coù theå haïi :y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C6 2. Löïc ma saùt coù ích :y/c hs traû lôøi C7C7 : Neáu khoâng coù löïc ma saùt thì seõ nhö theá naøo

Hoaït ñoäng 4 ( phuùt ) Vaän duïngC8: a)Vì giöõa chaân vaø ñaù hoa löïc ma saùt nhoû , tröôøng hôïp naøy laø ma saùt coù lôïi ) Löïc ma saùt giöõa baùnh xe vaø maët ñöôøng nhoû => ma saùt coù lôïic ) Vì coù löïc ma saùt giöõa ñeá giaày vaø ñöôøng ,ñaây laø ma saùt coù haïid) Ñeå taêng ñoä ma saùt giöõa loáp vaø maët ñöôøng , ñaây laø ma saùt coù lôïi c) Ñeå taêng ma saùt ôû caàn keùo nhò , ñaây laø ma saùt coù lôïi nhôû vaäy maø ñaøn keâu to C9

- y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C8, C9 - goïi moät vaøi hs traû lôøi caâu hoûi -y/c hs traû lôøi C9

…

Hoaït ñoäng 5 ( phuùt ) Cuûng coá –daën doø- y/c hs ñoïc ghi nhôù vaø ghi vaøo vôû -Laøm baøi taäp SBT -Ñoïc phaàn coù theå em chöa bieát


NOÄI DUNG GHI BAÛNG

15


I. Khi naøo coù löïc ma saùt 1.Löïc ma saùt tröôït *Löïc ma saùt tröôït sinh ra khi moät vaät tröôït treân beà maët cuûa vaät khaùcC1:2. Löïc ma saùt laên*Löïc ma saùt laên sinh ra khi moät vaät laên treân beà maët cuûa vaät khaùcC2:C3:- H.a laø ma saùt tröôït , H.b laø ma saùt laên -Cöôøng ñoä cuûa löïc ma saùt tröôït lôùn hôn cöôøng ñoä cuûa löïc maø saùt laên 3. Löïc ma saùt nghæ C4: Coù löïc ma saùt nghæ *Löïc ma saùt nghæ giöõ cho vaät khoâng tröôït(khoâng chuyeån ñoäng) khi vaät bò taùc duïng cuûa löïc khaùcII.Löïc ma saùt trong ñôøi soáng vaø trong kó thuaät 1. Löïc ma saùt coù theå coù haïi C6A: Hình 6.3 taùc haïi löïc ma saùt laøm bao moøn beà maët tieáp xuùc giöõa caùc vaät H a.Boâi nhôùt vaøo xích ,H b. boâi trôn truïc oå bi H c. ñaåy thuøng ñoà baèng baùnh xe

2.Löïc ma saùt coù theå coù lôïiC7 : Neáu khoâng coù löïc ma saùt thì H a.Baûng trôn khoâng vieát ñöôïcH b.Truïc vaø buloâng khoâng xieát chaët ñöôïc( tuoät ra) ; khoâng ñaùnh ñöôïc dieâm H c . oâtoâ khoâng phanh ñöôïc* Löïc ma saùt coù theå coù lôïi coù theå coù haïiIII.Vaän duïng .a)Vì giöõa chaân vaø ñaù hoa löïc ma saùt nghæ nhoû , tröôøng hôïp naøy laø ma saùt coù lôïi b) löïc ma saùt giöõa baùnh vaø nhoû neân baùnh xe quay tröôït treän maët ñöôøng , trong tröôøng hôïp naøy laø ma saùt coù lôïic ) Vì coù löïc ma saùt giöõa ñeá giaày vaø ñöôøng ,ñaây laø ma saùt coù haïid) Ñeå taêng ñoä ma saùt giöõa loáp vaø maët ñöôøng , ñaây laø ma saùt coù lôïi c) Ñeå taêng ma saùt giöõa daây cung vôùi caàn keùo nhò , ñaây laø ma saùt coù lôïi nhôø vaäy nhò keâu to C9 : oå bi coù taùc duïng giaûm ma saùt , do thay theá ma saùt tröôït baèng ma saùt laên cuûa caùc vieân bi . nhôø söû duïng oå bi ñaõ giaûm ñöôïc löïc caûn leân caùc vaät chuyeån ñoäng , khieán cho caùc maùy moùc chuyeån ñoäng deã daøng goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa ngaønh ñoäng löïc hoïc , cô khí , cheá taïo maùy

Tieát 7 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc

Hoïc sinh phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa aùp löïc vaø aùp suaát. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính aùp suaát vaø neâu ñöôïc teân ñôn vò cuûa

caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc. 2)Kyõ naêng :

Vaän duïng ñöôïc coâng thöùc tính aùp suaát ñeå giaûi caùc baøi taäp, bieát suy ra coâng thöùc daãn suaát

F = p.S vaø S = F/p. Neâu ñöôïc caùch laøm taêng, giaûm aùp suaát trong ñôøi soáng vaø giaûi

thích ñöôïc moät soá hieän töôïng ñôn giaûn thöôøng gaëp.

3)Thaùi ñoä :

16

Baøi : AÙP SUAÁT


Bieát vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc aùp duïng vaøo ñôøi soáng, phaùt huy tinh thaàn laøm vieäc ñoäc laäp, töï tin.

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm moät chaäu caùt mòn, 2 khoái chöõ nhaät baèng kim loaïi, thöôùc thaúng.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng 1 .KIEÅM TRA :-Cho bieát khi naøo sinh ra löïc ma saùt laên , tröôït - laøm baøi taäp 6.5 SBT 2. TOÅ CHÖÙC TÌNH HUOÁNG HOÏC TAÄP - Y/c hs quan saùt hình 7.1 oâtoâ naëng hay maùy keùo naëng - Taïi sao maùy keùo laïi chaïy ñöôïc treân ñaát meàn trôn coøn oâtoâ thì khoâng chaïy ñöôïc?

Hoaït ñoäng cuûa troø Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt ) Hình thaønh khaùi nieäm aùp löïc

- Quan saùt vaø traû lôøi : taùc duïng 1 löïc vuoâng goùc vôùi maët saøn * Aùp löïc laø löïc eùp coù phöông vuoâng goùc vôùi maët bò eùp C1: Hình a)*Löïc cuûa maùy keùo taùc duïng leân maët ñöôøng laø löïc ma saùt *Löïc cuûa maùy keùo taùc duïng leân khuùc goã laø löïc keùo Hình b)*Löïc cuûa ngoùn tay taùc duïng leân ñaàu ñinh ,löïc cuûa muõi ñinh taùc duïng leân goã laø aùp löïc

- Y/c hs quan saùt hình 7.1 SGK . cho bieát ngöôøi vaø tuû taùc duïng leân neàn nhaø moät löïc coù phöông nhö theá naøo ?- Thoâng baùo khaùi nieäm veà aùp löïc vaø y/c hs ghi vôû -y/c hs laøm vieäc caù nhaân quan saùt hình 7.3 vaø thöïc hieän leänh C1

Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt ) ) Tìm hieåu aùp suaát phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo ?

Hoaït ñoäng nhoùm tieán haønh laøm thí nghieäm döôùi söï höôùng daãn cuûa GV ghi keát quaû vaøo baûng Aùp löïc(F) Dieän tích

(S)Ñoä luùn (h)

F2 > F1 S2 = S1 h2 > h1

F3 = F1 S3 < S1 h3 > h1

Keát luaän (C3) :Taùc duïng cuûa aùp löïc caøng lôùn khi aùp löïc (1)caøng maïnh vaø dieän tích bò eùp (2) caøng nhoû

- Y/c hs laøm thí nghieäm theo hình 7.4SGK - Höôùng daãn laøm thí nghieäm vaø ghi keát quaû vaøo baûng 7.1( ñaët thanh saét hình hoäp chöõ nhaät leân chaäu caùt)laàn 1:ñaët 1 thanh saét naèm ngang vôùi dieän tích lôùn nhaát ,ñaët theâm moät thanh saét leân thanh thöù nhaát y/c hs ño ñoä luùn ôû tröôøng hôïp 1vaø 2(h1,h2 ) so saùnh F1,F2 , S1,S2 ; h1,h2 sau ñoù hs ñieàn daáu vaøo baûng 7.1 (doøng thöù 2 cuûa baûng )laàn 2:ñaët thanh saét leân chaâu caùt vôùi dieän tích nhoû nhaát y/c hs ño ñoä luùn h3 . so saùnh F1,F3;S3,S1 ,h1,h3 Töø keát quaû thí nghieäm treân y/c hs hoaøn thaønh keát luaän (

Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt ) Giôùi thieäu coâng thöùc tính aùp suaát-Aùp suaát laø ñoä lôùn cuûa aùp löïc leân moät ñôn vò dieän tích bò eùp Trong ñoù:

P:aùp suaát ñv (N/m2)

F :aùp löïc ñv(N) S:dieän tích maët bò eùp ñv(m2) hay 1pa = 1N/m2

-Thoâng baùo :Ñeå xaùc ñònh taùc duïng cuûa aùp löïc leân dieän tích maët bò eùp ngöôøi ta ñöa ra khaùi nieäm aùp suaát vaø y/c hs ghi vôû - Neáu goïi p laø aùp suaát ;F laø aùp löïc ;S laø dieän tích bò eùp thì coâng thöùc tính aùp suaát nhö theá naøo ?*GV : Neáu ñôn vò F laø (N);S laø (m2) thì ñôn vò cuûa p laø gì ?* Thoâng baùo ñôn vò cuûa aùp suaát laø N/m2 coøn goïi laø Paxcan kí hieäu laø pa

17


Hoaït ñoäng 5 ( 5phuùt ) vaän duïngC4 : (töï cho ví duï) C5:Cho bieát

baøi giaûi

F1= 340 000N S1

=1,5m2 F2=20 000N S2=250cm2 =0,025m2

------------P1=? P2=? P2=?P1

Aùp suaát cuûa xe taêng taùc duïng leân maët ñöôøng : P1=F1/S1=340 000/1,5 = 226666,6 (N/m2) Aùp suaát cuûa oâtoâ taùc duïng leân maët ñöôøng : P2=F2/S2=20 000/0,025 = 800 000(N/m2)


- Y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C4- Höôùng daãn hs toùm taét , giaûi baøi C5Ñeà baøi ñaõ cho bieát ñaïi löôïng naøo ? baét phaûi laøm gì ?muoán so saùnh ñöôïc aùp suaát xe taêng vaø aùp suaát cuûa oâtoâ taùc duïng leân maët ñaát naèm ngang thì ta tính ñaïi löôïng naøo ?muoán tính aùp suaát cuûa xe taêng , aùp suaát cuûa oâtoâ taùc duïng leân maët ñaát ta caàn aùp duïng coâng thöùc naøo ? kieåm tra laïi ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng ñaõ thoáng nhaát chöa ?Höôùng daãn hs ghi caùc kí hieäu cuûa caùc ñaïi löôïng cho thoáng nhaát cuõng coá :- aùp löïc laø gì , aùp suaát laø gì ?- Neâu coâng thöùc , ñôn vò tính aùp suaát höùôùng daãn - daën do : - Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù - laøm baøi taäp SBT

NOÄI DUNG GHI BAÛNG :I. Aùp löïc laø gì ?* Aùp löïc laø löïc eùp coù phöông vuoâng goùc vôùi maët bò eùp C1: Hình a)II. AÙùp suaát 1. Taùc duïng cuûa aùp löïc phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo C Keát luaän (C3) :Taùc duïng cuûa aùp löïc caøng lôùn khi aùp löïc (1)caøng maïnh vaø dieän tích bò eùp (2) caøng nhoû2. Coâng thöùc tính aùp suaát .

*Aùp suaát laø ñoä lôùn cuûa aùp löïc leân moät ñôn vò dieän tích bò eùp

* coâng thöùc tính aùp suaát

Trong ñoù: p: ø aùp suaát ñv (N/m2) F :aùp löïc ñv(N) S:dieän tích maët bò eùp ñv(m2) Hay 1pa = 1N/m2

III. Vaän duïng C5:Cho bieát baøi giaûi F1= 340 000N S1 =1,5m2 F2=20 000N S2=250cm2 =0,025m2 P1=? ,P2=? ;P2=?P1

Aùp suaát cuûa xe taêngtaùc duïng leân maët ñöôøng P1=F1/S1=340 000/1,5 = 226666,6 (N/m2) Aùp suaát cuûa oâtoâ taùc duïng leân maët ñöôøng : P2=F2/S2=20 000/0,025 = 800 000(N/m2) P2/P1= / = =>P2= P1

………………………………………………………………………………………………………………………………

18


Tieát 8 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc :

Moâ taû ñöôïc thí nghieäm chöùng toû söï toàn taïi cuûa aùp suaát trong loøng chaát loûng.

Vieát ñöôïc coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûng, neâu ñöôïc teân vaø ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc.

Neâu ñöôïc nguyeân taéc bình thoâng nhau.2)Kyõ Naêng :

19

Baøi 8 : AÙP SUAÁT CHAÁT LOÛNG – BÌNH THOÂNG NHAU


Vaän duïng ñöôïc coâng thöùc ñeå tính aùp suaát chaát loûng, suy ra ñöôïc

coâng thöùc daãn suaát vaø

Giaûi thích ñöôïc moät soá hieän töôïng thöôøng gaëp trong cuoäc soáng.3) Thaùi ñoä :

Coù tinh thaàn hôïp taùc nhoùm, coù yù thöùc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng, taùc phong khoa hoïc, caån thaän.

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm hoïc sinh coù : 1 bình truï coù loã ôû ñaùy vaø hai beân hoâng bòt baèng maøng cao su, 1 oáng hình truï vaø moät naép taùch rôøi coù buoäc daây, moät bình thoâng nhau.Giaùo vieân coù moät khoái chöõ nhaät naëng vaø 2 taám bìa cöùng.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng 1 .Kieåm tra :- Aùp löïc laø gì ?cho ví duï veà aùp löïc.-Aùp suaát laø gì ? vieát coâng thöùc , noùi roõ ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc 2. Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp- Y/c hs quan saùt hình 8.1 . Hoûi taïi sao khi laën saâu ngöôøi thôï laën phaûi maëc aùo chòu aùp suaát lôùn ?= > Baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa troø Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng 2 ( phuùt ) Tìm hieåu veà aùp suaát chaát loûng leân ñaùy bình vaø thaønh bình - Döï ñoaùn hieän töôïng - hoaït ñoâng nhoùm tieán haønh laøm thí nghieäm , quan saùt hieän töôïng xaõy ra ;C1 :caùc maøng cao su bieán daïng , chöùng toû chaát loûng gaây ra aùp suaát leân ñaùy bình vaø thaønh bình C2: Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo moïi phöông .

- Giôùi thieâu muïc ñích cuûa thí nghieäm 1 - y/c hs döï ñoaùn hieän töôïng xaûy ra khi ñoå nöôùc vaøo bình - y/c hs laøm thí nghieäm theo hình 8.3 SGK - Caên cuù vaøo hieän töôïng xaûy ra trong thí nghieäm y/c hs traû lôøi caâu C1 vaø C2

Hoaït ñoäng 3 ( phuùt ) Tìm hieåu veà chaát loûng taùc duïng leân caùc vaät ôû trong long chaát loûng- Laøm thí nghieäm , quan saùt hieän töôïng , traû lôøi C3C3:Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo moïi phöông leânø caùc vaät ôû trong loøng noù Keát luaän C4 :Chaát loûng khoâng chæ gaây aùp suaát leân (1) ñaùy bình maø caû (2) thaønh bình vaø caùc vaät ôû (3) trong loøng chaát loûng

- Chaát loûng coù gaây ra aùp suaát trong loøng noù khoâng? -Y/c hs hoaït ñoäng nhoùm tieán haønh laøm thí nghieäm , quan saùt hieän töôïng vaø traû lôøi C3Choát laïi: Chaát loûng gaây aùp suaát theo moïi phöông leân ñaùy bình thaønh bình vaø caùc chaát ôû trong noù - y/c hs hoaøn thaønh phaàn keát luaän C4 ñieàn töø thích hôïp vaøo choå troáng - GV choát laïi vaán ñeà ñaët ra ôû ñaàu baøi

Hoaït ñoäng 4 ( phuùt ) Xaây döïng coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûngChöùng minh aùp suaát cuûa chaát loûng :

- y/c hs duøng coâng thöùc p=F/S ñeå chöùng minh coâng thöùc aùp

20


Giaû söû khoái chaát loûng hình truï S: Dieän tích ñaùy H:chieàu cao cuûa coät chaát loûng Goïi :P’:troïng löôïng cuûa chaát loûng (P’=F) Töø coâng thöùc tính troïng löôïng rieâng ta coù

, maø theå tích cuûa

khoái chaát loûng

thay giaù trò P’ vaøo F trong coâng thöùc tính aùp suaát cuaû chaát raén ta coù

Vaäy coâng thöùc aùp suaát cuûa chaát loûng laø :

suaùt chaát loûng -Höôùng daãn :

+ xeùt moät khoái chaát loûng hình truï coù ñieän tích ñaùy laø

S, chieàu cao ï laø h +Goïi P’laø troïng löôïng cuûa chaát loûng (P’=F)aùp löïc+ Theo coâng thöùc tính troïng löôïng rieâng d=P’/V=>P’=d.V+maø theå tích V=S.h+ Haõy chöùng minh P=d.h- y/c nhaéc laïi coâng thöùc vaø neâu roõ ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc - Töø coâng thöùc P=d.h thoâng baùo cho hs ôû cuøng moät ñoä saâu trong loûng chaát loûng ñeàu chòu moät aùp suaát nhö nhau .

Hoaït ñoäng 5 ( phuùt ) Tìm hieåu nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa bình thoâng nhau

C5: a. PA>PB ; b.PA<PB ; c.PA=PB Möïc nöôùc ôû traïng thaùi c-Quan saùt thí nghieäm cuûa GV Keát luaän : Trong bình thoâng nhau chöùa cuøng moät chaát loûng ñöùng yeân caùc möùc chaát loûng ôû caùc nhaùnh luoân luoân ôû cuøng moät ñoä cao

- y/c hs quan saùt bình thoâng nhau trong thöïc teá - y/c hs traû lôøi C5-GV : laøm thí nghieäm kieåm tra -Caên cöù vaøo keát quaû thí nghieäm kieåm ta y/c hs duøng töø thích hôïp ñieànø vaøo choå troáng trong phaàn keát luaän

HOAÏT ÑOÄNG 5:Vaän duïng cuûng coá-y/c hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C6;C7;C8;C9- Höôùng daãn hs tìm hieåu ñeà baøi vaø caùch giaûi + Ñeà baøi ñaõ cho bieát ñaïi löôïng naøo ?ñaïi löôïng naøo caàn tìm ?+ Muoán tìm ñaïi löôïng ñoù ta aùp duïng coâng thöùc naøo ? + Kieåm tra xem ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng ñaõ thoáng nhaát chöa ? höùôùng daãn daën do : -laøm baøi taäp sbt , ñoïc phaàn coù theå em chöa bieát Xem tröôùc baøi aùp suaát khí quyeån

C6:Vì chaát loûng gaây aùp suaát leân cô theå ngöôøi ù noù seõ taïo ra löïc eùp leân cô theå ngöôøi C7 cho bieát h = 1,2m h1 h2=0,4m h d= 10 000N/m3 h2 ---------------- P= ? ; PA=? Baøi giaûi * Aùp suaát cuûa nöôùc taùc duïng leân ñaùy thuøng : P=d.h=10 000.1,2= 12000(N/m2) * Aùp suaát cûuûa nöôùc taùc duïng leân moät ñieåm caùch ñaùy thuøng 0,4 m laø Ñoä saâu töø maët thoaùng cuûa nöôùc tôùi moät ñieåm caùch ñaùy thuøng 0,4 m : h1=h-h2 =1,2-0,4=0,8m

21


=> p1=d.h1=10 000.0,8=8000(N/m2) C8:Aám nöôùc thöù nhaát . Vì voøi cao hôn C9:Hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taêù¨c bình thoâng nhau ,khi nöôùc ôû bình A daâng leân thì coät nöôùc ôû oáng B daâng leân baèng möïc nöôùc trong bình A

NOÄI DUNG GHI BAÛNG :I . Söï toàn taïi cuûa aùp suaát trong long chaát loûng1. Thí nghieäm 1 C1 :Caùc maøng cao su bieán daïng, chöùng toû chaát loûng gaây ra aùp suaát leân ñaùy bình vaø thaønh bình C2: Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo moïi phöông .2. Thí nghieäm 2C3:Chaát loûng gaây aùp suaát theo moïi phöông leân caùc vaät ôû trong long noù 3. Keát luaän :Keát luaän: Chaát loûng khoâng chæ gaây aùp suaát leân (1) ñaùy bình maø caû (2) thaønh bình vaø caùc vaät ôû (3) trongloøng chaát loûng II. Coâng thöùc aùp suaát cuûa chaát loûng laø : P= d.h P: aùp suaát ôû ñaùy coät chaát loûng d: troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng h: chieàu cao cuûa coät chaát loûng C5: a. PA>PB ; b.PA<PB ; c.PA=PB III. Bình thoâng nhau Keát luaän : Trong bình thoâng nhau chöùa cuøng moät chaát loûng ñöùng yeân caùc möùc chaát loûng ôû caùc nhaùnh luoân luoân ôû cuøng moät ñoä cao IV. Vaän duïng

C6:Vì chaát loûng gaây aùp suaát leân cô theå ngöôøi ù noù seõ taïo ra löïc eùp leân cô theå ngöôøi C7 : cho bieát h = 1,2m h1 h2=0,4m h d= 10 000N/m3 h2 ---------------- P= ? ; PA=? Baøi giaûi * Aùp suaát cuûa nöôùc taùc duïng leân ñaùy thuøng : P=d.h=10 000.1,2= 12000(N/m2) * Aùp suaát cûuûa nöôùc taùc duïng leân moät ñieåm caùch ñaùy thuøng 0,4 m laø Ñoä saâu töø maët thoaùng cuûa nöôùc tôùi moät ñieåm caùch ñaùy thuøng 0,4 m : h1=h-h2 =1,2-0,4=0,8m => p1=d.h1=10 000.0,8=8000(N/m2) C8:Aám nöôùc thöù nhaát . Vì voøi cao hôn C9:Hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taêù¨c bình thoâng nhau ,khi nöôùc ôû bình A daâng leân thì coät nöôùc ôû oáng B daâng leân baèng möïc nöôùc trong bình A

.

22


Tieát 9 Ngaøy soaïn Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :

1) Kieán thöùc : Giaûi thích ñöôïc söï toàn taïi cuûa khí quyeån. Giaûi thích ñöôïc thí nghieäm Toricelli vaø moät soá hieän töôïng ñôn giaûn

thöôøng gaëp. Hieåu ñöôïc vì sao ñoä lôùn cuûa aùp suaát khí quyeån thöôøng ñöôïc tính

theo ñoä cao cuûa coät thuyû ngaân vaø bieát caùch ñoåi ñôn vò cmHg sang ñôn vò N/m2.

2) Kyõ naêng: Coù kyõ naêng laøm nhöõng thí nghieäm ñôn giaûn.

3) Thaùi ñoä : Coù oùc quan saùt caùc hieän töôïng trong thöïc teá vaø bieát vaän duïng

kieán thöùc vaøo thöïc teá.II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm 1 oáng tieâm, 1 oáng thuyû tinh daøi 10 – 15 cm, moät coác ñöïng nöôùc, moät caùi moùc aùo coù mieáng cao su ñeå ñính treân töôøng.

Giaùo vieân coù moät coác ñöïng daày nöôùc vaø moät bìa giaáy. III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :

1) Kieåm tra baøi cuõ (5’)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :

Chaát loûng gaây aùp suaát nhö theá naøo? (3ñ) Vieát coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûng. Giaûi thích caùc kyù hieäu

keøm theo ñôn vò caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc. (3ñ) Tính áp suất của một điểm trong chậu thủy ngân và cách mặt thoáng của chậu thủy ngân là

76cm (0,76m). Cho trọng lượng riêng của thủy ngân là 136000N/m3.2) Ñaët vaán ñeà (3 phuùt)

GV : Laøm thí nghieäm nhö hình 9.1

Ñaët caâu hoûi : Taïi sao taám giaáy khoâng rôi xuoáng? Ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy chính xaùc, hoâm nay ta hoïc baøi AÙp suaát khí quyeån.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu söï toàn taïi

23

Baøi 9 : AÙP SUAÁT KHÍ QUYEÅN

Coác nöôc ñaày ñöïôc ñaäy baèng tôø giaáy moûng

Choâùc ngöôïc ly laïi nöôc coù chaûy ra ngoaøi khoâng ? taïi sao


cuûa aùp suaát khí quyeån (15 phuùt)HS : Thí nghieäm theo nhoùm. Thaûo luaän nhoùm vaø neâu caâu giaûi thích cuûa nhoùm mình.HS : Thí nghieäm theo nhoùm. Thaûo luaän nhoùm vaø neâu caâu giaûi thích cuûa nhoùm mình.HS : Thí nghieäm theo nhoùm. Thaûo luaän nhoùm vaø neâu caâu giaûi thích cuûa nhoùm mình.Hoaït ñoäng 2 : Phaùt hieän caùch tính ñoä lôùn cuûa aùp suaát khí quyeån (15 phuùt). Chaân khoâng

C8:Nöôùc khoâng chaûy ra ,vì aùp suaát khí quyeån gaây ra aùp löï eùp mieáng giaáy ôû döôùi lôùn hôn troïng löôïng cuûa coät nöôùc trong li C9 : Hs töï cho ví duï C10: Noùi aùp suaát khí quyeån baèng 76cm Hg coù nghóa laø khoâng khí gaây ra moät aùp suaát baèng aùp suaát ôû ñaùy cuûa coät thuyû ngaân cao 76cm (76cmHg=103360N/m2 )C11:Trong thí nghieäm Toâ-ri-xen-li giaû söû khoâng duøng thuyû ngaân maø duøng nöôùc thì chieàu cao cuûa coät nöôùc :

C12:Khoâng tính tröïc tieáp aùp suaát cuûa khí quyeån baèng coâng thöùc P= d.h , vì ñoä cao cuûa khoâng khí khoâng

- Phaùt cho moãi nhoùm hoïc sinh moät oáng tieâm. Cho hoïc sinh laøm caùc thí nghieäm sau : Keùo pittoâng leân roài thaû tay ra. Bòt ñaàu oáng tieâm, keùo pittoâng leân roài thaû tay ra.- Cho hoïc sinh laøm leänh C1. Coù nhaän xeùt gì veà söï khaùc nhau giöõa hai thí nghieäm?- Phaùt cho moãi nhoùm hoïc sinh 1 oáng thuyû tinh vaø moät coác nöôùc. Cho hoïc sinh laøm thí nghieäm nhö hình 9.3.- Cho hoïc sinh laøm leänh C2 vaø C3.- Phaùt cho moãi nhoùm hoïc sinh moät moùc aùo. Cho hoïc sinh eùp moùc aùo leân maët baøn hoaëc leân bìa voû ni loâng, coá keùo taùch moùc aùo ra.- Cho hoïc sinh laøm leänh C4.

- Treo hình veõ 9.5 vaø giôùi thieäu thí nghieäm Toricelli.

- y/c hs giaûi thích hieän töôïng neâu ôû ñaàu baøi C8- y /c hs neâu ví duï chöùng toû söï toàn taïi aùp suaât1 khí quyeån C9 - y/c hs laøm C10 -y/c hs thöïc hieän leänh C11+ aùp suaát khí quyeån baèng bao nhieâu?+goïi d laø troïng löôïng rieâmg cuûa nöôùc + h laø chieàu cao cuûa nöôùc +vaäy bieát aùp suaát khí quyeån ; bieát troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc ta coù theå tính chieàu cao cuûa coät nöôùc trong thí nghieäm naøy baèng coâng thöùc naøo ?-y/c hs traû lôøiù C12:

1m O,7

6m

24


theå ño chính xaùc ñöôïc , hôn nöõa troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí cuõng thay ñoåi theo ñoä cao3) Daën doø : (2 phuùt).- Hoïc phaàn ghi nhôù trang 34 SGK.- Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát.- Laøm baøi taäp 9.1, 9.2, 9.3, 9.4, 9.6. trang 15 SBT. - OÂn taäp caùc baøi ñaõ hoïc tieát sau oân taäp kieåm tra.

Ngaøy soaïn:Ngaøy thöïc hieän:

Tieát 10: OÂn Taäp

I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc : OÂn taäp ñeå naém vöõng hôn caùc kieán thöùc troïng taâm trong caùc baøi ñaõ hoïc.2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng vaän duïng kieán thöc ù ñaõ hoïc giaûi moät soá baøi taäp ñònh tính vaø ñònh löôïng.3)Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn hoïc taäp ñoäc laäp, tích cöïc.II/ Chuaån bò : Hoïc sinh oân taäp baøi hoïc, giaùo vieân chuaån bò cho moãi hoïc sinh baûng toång keát caùc coâng thöùc trong chöông I vaø moät soá ñeà baøi toaùn Vaät lyù.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh: 1) Kieåm tra baøi cuõ ( 10 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau : 1. Ñònh nghóa aùp löïc , aùp suaát , vieát coâng thöùc tính aùp suaát do vaät raén , chaát loûng gay ra ? Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh

Trôï giuùp cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng1: OÂn taäp lyù thuyeát ( 10 phuùt)HS : Toaøn boä phaàn naøy laøm vieäc caû lôùp, hoïc sinh traû lôøi caù nhaân theo söï chæ ñònh cuûa giaùo vieân.

GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Chuyeån ñoäng cô hoïc laø gì?2) Neâu moät ví duï chöùng toû moät vaät

chuyeånñoäng so vôùi vaät naøy nhöng laïi ñöùng yeân ñoái vôùi vaät khaùc.3) Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñaëc tröng

25


Hoaït ñoäng 2 : Toång keát caùc coâng thöùc caàn nhôù (10 phuùt)Laàn löôït töøng HS leân ñieàn vaøo baûng.

cho tínhchaát naøo cuûa chuyeån ñoäng? 4) Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu laø gì? 5) Löïc coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi vaän toác? Neâu ví duï minh hoaï.6) Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa löïc vaø caùch bieåu dieãn löïc baèng vectô.

2) Theá naøo laø hai löïc caân baèng? Moät vaät

chòu taùc duïng cuûa caùc löïc caân baèng thì seõ theá naøo khi a) Vaät ñang ñöùng yeân.b) Vaät ñang chuyeån ñoäng.

3) Löïc ma saùt xuaát hieän khi naøo? Neâu 2 ví

duï veà löïc ma saùt.4) Neâu 2 ví duï chöùng toû vaät coù

quaùn tính.

- Ñaët caùc caâu hoûi gôïi yù ñeå hoïc sinh ñieàn vaøo baûng sau :

Stt

Teân ñaïi löôïng

Coâng thöùc tính

Caùc coâng thöùc suy ra

Giaûi thích kyù hieäu

Caùc ñôn vò khaùc

1 Vaän toác

2Vaäntoác trung bình

3 AÙp suaát

4AÙp suaát chaát loûng

MOÄT SOÁ BAØI TAÄP (10’)Gv: Höôùng daãn hoc sinh laøm moät soá baøi taäpHoïc sinh giaûi baøi taäp vaø trình baøy leân baûng1. Tính vaän toác cuûa moät xe gaén maùy ñi quaõng ñöôøng 150km trong thôøi gian 2 giôø 30 phuùt. 2. Moät hoïc sinh ñi töø nhaø ñeán tröôøng vôùi vaän toác 3km/h maát moät thôøi gian laø 20 phuùt. Hoûi nhaø caùch tröôøng bao nhieâu km? 3. Khi ñang ñi, neáu bò tröôït chaân ta ngaõ veà phía naøo? Haõy giaûi thích taïi sao?4. Tính troïng löôïng cuûa moät caùi baøn coù 4 chaân vaø dieän tích moãi chaân baøn laø 25cm2. Bieát aùp suaát cuûa baøn leân maët saøn laø 10000Pa.5. Trong moät bình chöùa nöôùc muoái, tính aùp suaát taïi moät ñieåm caùch maët thoaùng 15cm. Bieát nöôùc muoái coù troïng löôïng rieâng laø 10.400N/m3

Hoaït ñoäng 3 : (5')Daën doø : Hoïc baøi laøm caùc baøi taäp treân tieát sau kieåm tra 45 phuùt

26


Tieát 11 Ngaøy soaïn :Ngaøy daïy : I/Muïc tieâu :1 . Kieán thöùc :

Toång hôïp kieán thöùc ñaõ hoïc Kieåm tra kieán thöùc hoïc sinh

2. Kyõ naêng : Vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá Bieát vaän duïng vaø giaûi baøi taäp

3.Thaùi ñoä: Caån thaän , chính xaùc , nghieâm tuùc khi kieåm tra

II/Chuaån bò : + Ñeà kieåm tra – Giaáy buùt

III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc :

27

KIEÅM TRA ØCHÖÔNG I


A.Traéc nghieäm khaùch quan I.Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát trong caùc caâu phaùt bieåu sau ñaây . (2 ñ)1.Choïn caâu moâ taû ñuùng tính chaát cuaû caùc chuyeån ñoäng sau :

A.Hoøn bi laên xuoáng maùng nghieâng laø chuyeån ñoäng ñeàu B .Ñaàu kim giôø cuûa cuûa ñoàng hoà laø chuyeån ñoäng bieán ñoåiC. Xe ñaïp xuoáng doùc laø chuyeån ñoäng bieán ñoåi D. OÂ toâ ñi töø Haø Noäi ñeán Haûi Phoøng laø chuyeån ñoäng ñeàu

2..Muoán laøm giaûm löïc ma saùt coù caùch naøo sau ñaâyA.Taêng theâm dieän tích maët tieáp xuùc B. .Bieán ma saùt tröôït thaønh ma saùt laênC. Laøm cho ñoä nhaùm vôùi maët tieáp xuùc taêng D.Taêng löïc eùp leân maët tieáp xuùc

3. Coù moät bình ñöïng nöôùc hình döôùi ñaây caùch saép xeáp aùp suaát taïi caùc ñieåm A,B,C,D theo thöù töï töø lôùn ñeán nhoû caùch naøo laø ñuùng

4.Aùp suaát khí quyeån trong thí nghieäm Toârixeli A. Aùp suaát khí quyeån lôùn aùp suaát cuûa coät thuyû ngaân trong oáng Toârixeli B. Aùp suaát khí quyeån baèng aùp suaát cuûa coät thuyû ngaân trong oáng ToârixeliC. Aùp suaát khí quyeån nhoû hôn aùp suaát cuûa coät thuyû ngaân trong oáng ToârixeliD. Aùp suaát khí quyeån baèng moät nöõa suaát cuûa coät thuyû ngaân trong oáng Toârixeli

II. Choïn caâu traû lôøi ñuùng sai trong caùc caâu sau ñaây baèng caùch ñaùnh daáu x vaøo : (1 ñ)

1.Vaän toác chæ söï nhanh hay chaäm cuûa chuyeån ñoäng 2.Hai löïc caân baèng laø hai löïc coù cöôøng ñoä baèng nhau 3.CmHg laø ñôn vò ño aùp suaát khí quyeån 4.Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu coù vaän toác khoâng thay ñoåi theo thôøi

gian III. Gheùp meänh ñeà ôû coät B vaøo coät A thaønh caâu coù nghóa (1 ñ)

Coät A Coät B 1.Ñôn vò cuûa vaän toác laø 2 .Ñôn vò cuûa aùp suaát laø3. Ñôn vò cuûa aùp löïc laø4. Ñôn vò cuûa troïng löôïng rieâng laø

A. NB. N/m3

C. kg/m3

D. m/sE. N/m2

IV.Choïn tö øhoaëc cuïm töø thích hôïp ñieàn vaøo choå troáng trong caùc caâu sau (1ñ)

1. Taùc duïng cuûa aùp löïc caøng lôùn khi …………………………………………..vaø dieän tích bò eùp …………………………………………

2. Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñöôïc tính baèng …………………………………………trong moät ñôn vò ……………………………………………

28

A.PA > PB > PC >PD B. PA > PC > PB >PD C. PC > PB > PA >PD D. PD > PC > PB >PA


B. TÖÏ LUAÄN1.Ñònh nghóa chuyeån ñoäng ñeàu , chuyeån khoâng ñeàu , vieát coâng thöùc , ñôn vò tính vaän toác . (1ñieåm )2.Neâu keát luaän veà aùp suaát cuûa chaát loûng ,vieát coâng thöùc , ñôn vò tính aùp suaát cuûa chaát loûng . (1ñieåm 3.Moät vaän ñoäng vieân thöïc hieän cuoäc ñua vöôït ñeøo nhö sau (1,5ñieåm )

a. -Ñoaïn leân ñeøo daøi 45km chaïy heát 2 giôø 30phuùt .b. -Ñoaïn xuoáng ñeøo daøi 30km chaïy heát 30phuùt

Haõy tính vaän toác trung bình cuûa vaän ñoäng vieân naøy treân ñoạn leân ñeøo ,treân ñoaïn xuoáng ñeøo ,vaø caû quaûng ñöôøng ñua .

4.Moät thuøng cao 1,2m ñöïng ñaày nöôùc Tính (1ñieåm )a) Aùp suaát cuûa nöôùc taùc duïng leân ñaùy thuøng b) Aùp suaát cuûa nöôùc taùc duïng leân moät ñieåm caùch ñaùy thuøng 0,5m

*Bieåu ñieåm : A. Traéc nghieäm khaùch quan I.Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát : 2ñieåm (Moãi caâu choïn ñuùng :0,5 ñieåm )II.choïn caâu ñuùng – sai :1ñieåm (moãi caâu 0,25 ñieåm ) III. Gheùp meänh ñeà : :1ñieåm ( moãi yù 0,25 ñieåm ) IV . Ñieàn töø thích hôïp vaøo choã troáng :1ñieåm (moãi töø 0,25 ñieåm ) B. Phaàn töï luaän Caâu 1 : 1ñieåm Caâu 3:1,5 ñieåmCaâu 2: 1ñieåm Caâu 4: 1,5 ñieåm

Chaát löôïng baøi kieåm tra LÔÙP GIOI KHAÙ T.BÌNH YEÁU KEÙM

Nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Tieát 12 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :

29

Baøi 10 : LÖÏC ÑAÅY ARCHIMEØDE


1)Kieán thöùc : Neâu ñöôïc hieän töôïng chöùng toû söï toàn taïi cuûa löïc ñaåy

Archimeøde, chæ roõ caùc ñaëc ñieåm cuûa löïc naøy. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeø de, neâu

teân vaø ñôn vò ño caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc. Giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng ñôn giaûn thöôøng gaëp coù lieân quan.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng laøm thí nghieäm, phaùt trieån oùc quan saùt, suy luaän.

1) Thaùi ñoä Coù tính caån thaän, thaùi ñoä laøm vieäc nghieâm tuùc, trung thöïc.

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm moät boä thí nghieäm kieåm tra löïc ñaåy Archimeøde baèng troïng löôïng phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã. Hoïc sinh mang theo chai nöôùc, khaên lau baøn.GV chuaån bò moät löïc keá, moät coác nöôùc, giaù ñôõ, quaû naëng, caây ñinh saét, khuùc goã lôùn hôn ñinh saét.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Ñaët vaán ñeà (3 phuùt)GV cho moät hoïc sinh caàm caây ñinh vaø khuùc goã, ñaët caâu hoûi : caây ñinh saét vaø khuùc goã, vaät naøo naëng hôn?GV thaû caây ñinh vaø khuùc goã vaøo trong coác nöôùc cho hoïc sinh quan saùt vaø ñaët vaán ñeà : vì sao caây ñinh nheï hôn laïi chìm, coøn khuùc goã naëng hôn laïi noåi? Ngöôøi khaùm phaù ra hieän töôïng naøy laø nhaø baùc hoïc Archimeøde. Hoâm nay ta seõ tìm hieåu baøi löïc ñaåy Archimeøde.Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Nhaän bieát ñöôïc söï toàn taïi cuûa löïc ñaåy Archimeøde ( 7 phuùt)HS caû lôùp quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi caù nhaân.Hoaït ñoäng 2 : Phaùt hieän caùch tính ñoä lôùn cuûa löïc daåy Archimeøde (15 phuùt)HS caû lôùp nghe baïn ñoïc vaø theo doõi trong SGK.HS : Thí nghieäm theo nhoùm.

-Laøm thí nghieäm nhö hình 10.2 vaø cho hoïc sinh laøm leänh C1, C2.Giôùi thieäu cho hoïc sinh teân goïi löïc ñaåy cuûa chaát loûng laø löïc ñaåy Archimeøde.

- Cho moät hoïc sinh ñoïc phaàn döï ñoaùn.- Phaùt cho hoïc sinh boä thí nghieäm nhö hình 10.3 vaø cho hoïc sinh laøm thí nghieäm theo caùc böôùc nhö trong saùch giaùo khoa. Löu yù hoïc sinh khoâng ñeå nöôùc trong bình traøn bò traøn ra khi chöa nhuùng chìm vaät raén vaøo. Trong khi hoïc sinh laøm thí nghieäm, giaùo vieân theo doõi töøng nhoùm ñeå höôùng daãn, giuùp ñôõ- Cho hoïc sinh laøm C3.

- Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc coâng thöùc tính ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy

30


HS thaûo luaän nhoùm ñeå chöùng minh döï ñoaùn laø ñuùng.HS caû lôùp nghe baïn ñoïc vaø theo doõi trong SGK.Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá (17 phuùt)HS laøm vieäc caù nhaân vaø phaùt bieåu theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân.HS thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän traû lôøiHS thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän traû lôøiHS laøm vieäc caù nhaân vaø neâu keát quaû theo söï chæ ñònh cuûa giaùo vieân.

Archimeøde.

- Cho hoïc sinh laøm C4.

- Cho hoïc sinh laøm C5. Traû lôøi vaán ñeà giaùo vieân neâu ra giöõa ñinh saét vaø khuùc goã ôû ñaàu baøi.- Cho hoïc sinh laøm C6.- Cho hoïc sinh laøm baøi taäp 10.5 trang 16 SBT. Boå xung cho hoïc sinh troïng löôïng rieâng cuûa nöôùc laø 10.000N/m3, cuûa röôïu laø 800N/m3.

- Tieát sau mang theo chai nöôùc , khaên lau baøn vaø 1 bao niloâng nhoû ñeå thöïc haønh.

-

Tieát 13 Ngaøy soaïn Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc

Vieát ñöôïc coâng thöùc tính ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeøde, Neâu ñuùng teân vaø ñôn vò ño caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc.

2) Kyõ naêng Coù kyõ naêng ñeà xuaát phöông aùn thí nghieäm, söû duïng duïng cuï thí nghieäm, phaùt trieån oùc quan saùt, suy luaän.

3) Thaùi ñoä Coù tính caån thaän, thaùi ñoä laøm vieäc nghieâm tuùc, trung thöïc, coù

yù thöùc giöõ veä sinh moâi tröôøng.

2) Daën doø (3 phuùt) - Laøm C7 vaø baøi taäp 10.6 SBT.

31

Baøi 11 : THÖÏC HAØNHNGHIEÄM LAÏI LÖÏC ÑAÅY ARCHIMEØDE


II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm moät boä thí nghieäm laïi löïc ñaåy Archimeøde. Hoïc sinh mang theo chai nöôùc, khaên lau baøn. GV chuaån bò cho moãi nhoùm baûn baùo caùo thí nghieäm nhö SGK.

III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh :

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Hieåu roõ muïc tieâu cuûa baøi thöïc haønh vaø caùc duïng cuï thí nghieäm. ( 5 phuùt)HS caû lôùp quan saùt caùc duïng cuï thí nghieäm khi giaùo vieân giôùi thieäu.

Hoaït ñoäng 2 : Nhaän duïng cuï thí nghieäm vaø phaân coâng trong nhoùm(5 phuùt)Moãi nhoùm tröôûng nhaän duïng cuï thí nghieäm vaø phaân coâng nhieäm vuï cuûa moãi baïn trong nhoùm.Hoaït ñoäng 3 : OÂn taäp coâng thöùc tính löïc ñaåy Archimeøde vaø neâu phöông aùn thí nghieäm (13 phuùt)

HS traû lôøi caù nhaân.

HS thaûo luaän nhoùm vaø ñöa ra phöông aùn cuûa nhoùm mình, caùc nhoùm khaùc so saùnh vôùi phöông aùn cuûa nhoùm mình roài ñöa ra nhaän xeùt.


HS thaûo luaän nhoùm vaø ñöa ra phöông aùn cuûa nhoùm mình, caùc nhoùm khaùc so saùnh vôùi phöông aùn cuûa nhoùm mình roài ñöa ra nhaän xeùt.HS thaûo luaän nhoùm vaø ñöa ra phöông aùn cuûa nhoùm mình, caùc nhoùm khaùc so saùnh vôùi phöông aùn cuûa nhoùm mình roài ñöa ra nhaän xeùt.Hoaït ñoäng 4 : Thí nghieäm ñeå tìm ra keát quaû.(15 phuùt)HS tieán haønh thí nghieäm theo nhoùm.

Hoaït ñoäng 5 : Toång keát tieát thöïc

- Neâu roõ muïc tieâu cuûa baøi thöïc haønh laø nghieäm laïi ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeøde, - Giôùi thieäu boä duïng cuï hoïc sinh söû duïng laøm thí nghieäm.

- Phaùt boä duïng cuï thí nghieäm cho moãi nhoùm.

Ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Neâu coâng thöùc tính löïc ñaåy Archimeøde vaø giaûi thích caùc kyù hieäu keøm ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc.2) Coù nhieàu caùch nghieäm laïi löïc ñaåy Archimeøde. Haõy neâu ra caùch chæ söû duïng löïc keá, coác nöôùc vaø quaû naëng ñeå ño löïc ñaåy Archimeøde leân quaû naëng.3) Nhöng theo baøi hoïc thì löïc ñaåy Archimeøde baèng ñaïi löôïng naøo?4) Vaäy ñaàu tieân phaûi tìm theå tích phaàn nöôùc maø vaät chieám choã baèng bình chia ñoä nhö theá naøo?5) Ño troïng löôïng phaàn nöôùc maø vaät chieám choã baèng löïc keá nhö theá naøo?

- Cho hoïc sinh laøm thí nghieäm theo phöông aùn ñaõ ñeà ra. Trong khi hoïc sinh laøm thí nghieäm, giaùo vieân theo doõi, höôùng daãn nhoùm naøo gaëp khoù khaên, laøm chaäm hôn so vôùi tieán ñoä chung cuûa caû lôùp.

- Cho caùc nhoùm baùo caùo keát

32


haønh (5 phuùt) Moãi HS baùo caùo keát quaû thöïc haønh, so saùnh vôùi nhoùm khaùc, neâu ra nhöõng nhaän xeùt.Caùc nhoùm noäp baûn baùo caùo thöïc haønh.

Thu doïn ñoà duøng thöïc haønh vaø traû laïi cho giaùo vieân. Doïn deïp veä sinh nôi laøm vieäc.

quaû thöïc haønh, thaûo luaän, so saùnh.- Thu baûn baùo caùo thöïc haønh vaø ñaùnh giaù keát quaû thöïc haønh cuûa caùc nhoùm, khaâu kyû luaät, veä sinh.- Cho hoïc sinh thu doïn ñoà duøng thí nghieäm goïn gaøng.

Daën doø (2 phuùt)- Tìm hieåu baøi 12 : Söï noåi.- Veà nhaø laøm thí nghieäm : laáy nhieàu ñoà vaät to nhoû khaùc nhau, laøm baèng nhöõng chaát khaùc nhau thaû vaøo trong nöôùc, trong nöôùc muoái, trong daàu löûa, quan saùt vaø ruùt ra nhaän xeùt nguyeân nhaân vaät noåi, vaät chìm.______________________________________________________PHAÀN GHI BAÛNG NOÄI DUNG THÖÏC HAØNH :

1) Ño löïc ñaåy Archimeøde : a) Ño troïng löôïng P vaät trong khoâng khí.b) Ño hôïp löïc cuûa caùc löïc taùc duïng leân vaät khi vaät chìm

trong nöôùc.C1 : Xaùc ñònh ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeø de baèng coâng thöùc : FA = ………………………

2) Ño troïng löôïng cuûa phaàn nöôùc coù theå tích baèng theå tích cuûa vaät:a) Ño theå tích cuûa vaät naëng cuõng laø theå tích phaàn chaát

loûng bò chieám choã.- Ñoïc theå tích nöôùc ban ñaàu V1 trong bình chia ñoä.- Ñoïc theå tích nöôùc V2 trong bình chia ñoä sau khi thaû vaät

vaøo.C2 : Theå tích V cuûa vaät ñöôïc tính baèng coâng thöùc V = – b) Ño troïng löôïng cuûa chaát loûng coù theå tích baèng theå tích

vaät :- Duøng löïc keá ño troïng löôïng cuûa bình nöôùc khi nöôùc coù

theå tích V1.- Laáy vaät ra, ñoå nöôùc leân ñeán vaïch theå tích V2, dung löïc

keá ño troïng löôïng cuûa bình nöôùc luùc naøy.C3 : Troïng löôïng cuûa phaàn nöôùc bò chieám choã ñöôïc tính baèng coâng thöùc :

PN = –3) So saùnh keát quaû ño P vaø F A vaø ruùt ra keát luaän.


33

Baøi 12 : SÖÏ NOÅI


I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc

Giaûi thích ñöôïc khi naøo vaät noåi, vaät chìm, vaät lô löûng. Neâu ñöôïc ñieàu kieän noåi cuûa vaät. Giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng vaät noåi trong ñôøi soáng.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng quan saùt, so saùnh, suy luaän.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn laøm vieäc ñoäc laäp.

II/ Chuaån bò : Giaùo vieân coù moät naép chai baèng nhöïa vaø moät naép chai baèng

kim loaïi, coác nöôùc. Phoùng lôùn hình 12.1 vaø coù moät soá muõi teân ñeå bieåu dieãn löïc.

III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Ñaët vaán ñeà ( 5 phuùt)GV giôùi thieäu cho hoïc sinh naép chai nhöïa vaø naép chai baèng kim loaïi. GV laøm thí nghieäm hai naép chai ñeå ngöûa thaû vaøo nöôùc ñeå Sau ñoù giaùo vieân thaû hai naép chai uùp xuoáng vaøo coác nöôùc.Ñaët caâu hoûi :1) Thí ngieäm laàn 1, taïi sao hai naép chai laïi noåi?2) Thí nghieäm laàn 2, taïi sao naép chai nhöïa laïi noåi, naép chai kim loaïi laïi chìm?Ñeå coù theå traû lôøi caùc caâu hoûi naøy, ta phaûi bieát ñieàu kieän naøo vaät noåi, ñieàu kieän naøo vaät chìm.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh


Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu ñieàu kieän ñeå vaät noåi, vaät chìm. ( 12 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.3 HS laàn löôït leân baûng gaén caùc vectô löïc vaøo hình veõ vaø traû lôøi ñieàn vaøo caùc choã troáng.a. Vaät chìm xuoáng döôùi : b. Vaät lô löûng (vaät ñöùng yeân ) c. Vaät noåi leân treân

- Cho hoïc sinh laøm C1.- Treo hình 12.1 leân baûng vaø cho hoïc sinh laøm C2.Yeâu caàu Hs nhaän xeùt ñoä lôùn cuûa P & FA trong töøng tröôøng hôïp vaø nhaän xeùt a. Vaät chìm xuoáng döôùi : b. Vaät lô löûng (vaät ñöùng yeân ) c. Vaät noåi leân treân GV : Cho HS neâu ñieàu kieän vaät noåi vaät chìm ?

34

P

FA

FA

P

FA

P


Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeøde khi vaät noåi treân maët thoaùng cuûa chaát loûng ( 10 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân. (P = F vì vaät ñöùng yeân)

HS traû lôøi caù nhaân. ( caâu B)

Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá ( 16 phuùt)HS laøm vieäc theo nhoùm vaø cöû ñaïi dieän neâu caùch chöùng minh. Caùc nhoùm khaùc so saùnh vaø nhaän xeùt.HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.

HS thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän neâu keát quaû. Caùc nhoùm khaùc so saùnh, nhaän xeùt.FA = FB, FA < PA , FB = PB, PA > PB.

HS traû lôøi caù nhaân. Thí nghieäm 1 : Troïng löôïng 2 naép baèng löïc ñaåy Archimeøde.Thí nghieäm 2 : Troïng löôïng naép nhöïa baèng löïc ñaåy Archimeøde, troïng löôïng naép kim loaïi lôùn hôn löïc ñaåy Archimeøde. ( hoaëc coù theå duøng dnaép vaø dnöôùc ñeå giaûi thích).

GV treo tranh 12.2 phoùng to leân baûng HS quan saùt & nhaän xeùt laøm C4

+ Vaäy : P laø gì ? ; FA laø gì ? caùch tính ?


- Cho hoïc sinh laøm C6. Gôïi yù : Döïa vaøo keát quaû cuûa C2 ñeå chöùng minh.

- Cho hoïc sinh laøm C7.- Cho hoïc sinh laøm C8. Bieát thuyû ngaân coù troïng löôïng rieâng 103.000N/m3, theùp coù troïng löôïng rieâng 78.000/m3.

- Cho hoïc sinh laøm C9.- Cho hoïc sinh giaûi thích vaán ñeà neâu ra ôû ñaàu baøi.

2) Daën doø (2 phuùt)- Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát trang 45SGK.- Söu taàm moät soá caâu ca dao, tuïc ngöõ coù töø “ coâng” trong caâu.___________________________________________________PHAÀN GHI BAÛNG

I/ Ñieàu kieän ñeå vaät noåi, vaät chìm :

35


C1 , C2 : P > F : Vaät seõ chìm , P = F : Vaät seõ lô löûng , P < F : Vaät seõ noåi.

II/ Ñoä lôùn cuûa löïc ñaåy Archimeøde khi vaät noåi len treân maët thoaùng chaát loûng :

C3 , C4 : P = F vì vaät ñöùng yeân phaûi chòu taùc duïng bôûi hai löïc caân baèng.

C5 : caâu B.III/ Vaän duïng :

C6 : - Vaät seõ chìm xuoáng khi : dV > dl .- Vaät seõ lô löûng trong chaát loûng khi : dV = dl. - Vaät seõ noåi leân maët chaát loûng khi : dV < dl.

C7 , C8 : hoøn bi theùp noåi vì dtheùp < dthuyû ngaân.C9 : FA = FB, FA < PA, FB = PB, PA > PB.

IV/ Ghi nhôù : Trang 45 SGK._____________________________________________________

36


37


38


39


40


41


42


43


44


45


46


Tieát 15Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy I/ Muïc tieâu :

1) Kieán thöùc :

47

Baøi 13 : COÂNG CÔ HOÏC


Neâu ñöôïc caùc ví duï veà caùc tröôøng hôïp coù coâng cô hoïc vaø khoâng coù coâng cô hoïc.

Phaùt bieåu ñöôïc coâng thöùc tính coâng, neâu ñöôïc teân caùc ñaïi löôïng vaø ñôn vò ,

Vaän duïng ñöôïc coâng thöùc A = F.s ñeå tính coâng trong tröôøng hôïp phöông cuûa löïc cuøng phöông vôùi chuyeån ñoäng cuûa vaät.

2) Kyõ naêng Coù kyõ naêng phaân bieät ñöôïc tröôøng hôïp coù coâng cô hoïc vaø

khoâng coù coâng cô hoïc . Vaän duïng coâng thöùc tính coâng nhuaàn nhuyeãn.3). Thaùi ñoä : Coù tính kieân nhaãn, bieát ôn cha meï vaø nhöõng ngöôøi giuùp ñôõ mình

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm moät thanh nam chaâm, moät quaû naëng baèng theùp coù

buoäc sôïi chæ. Giaùo vieân vaø hoïc sinh söu taàm moät soá caâu ca dao, tuïc ngöõ coù

töø “coâng”. Giaùo vieân coù moät giaù ñôõ, moät roøng roïc, daây buoäc quaû naëng.

III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Kieåm tra baøi cuõ (10 phuùt)GV : Ñaët caùc caâu hoûi sau : hai HS

1) Neâu ñieàu kieän ñeå moät vaät khi moät vaät ñöôïc nhuùng chìm vaøo moät chaát loûng seõ noåi leân maët thoaùng, seõ chìm xuoáng vaø lô löûng trong chaát loûng. (3ñ)2) Khi moät vaät noåi treân maët thoaùng cuûa chaát loûng, ta coù keát luaän gì veà troïng löôïng vaät vaø löïc ñaåy Archimeøde? (3ñ)3) Laøm baøi taäp 12.2 trang 17 SBT. Hình 12.2. (3ñ)4) Goïi dV laø troïng löôïng rieâng cuûa vaät, dl laø troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng haõy neâu vò trí cuûa vaät khi dV = dl , dV < dl , dV > dl. (3ñ)5) Laøm baøi taäp 12.4 trang 17 SBT. Hình 12.2. (4ñ)Boå xung : nöôùc coù troïng löôïng rieâng 10.000N/m3

6) Laøm baøi taäp 12.5 trang 17 SBT. Hình 12.3. (4ñ)2) Ñaët vaán ñeà ( 5 phuùt)GV cho hoïc sinh caû lôùp neâu ra moät soá caâu ca dao, tuïc ngöõ coù töø “coâng”.HS : laøm vieäc caù nhaân.“ Coù coâng maøi saét coù ngaøy neân kim” “Daõ traøng xe caùt beå Ñoâng, “ Coâng cha nhö nuùi thaùi sôn” Nhoïc loøng maø chaúng neân coâng caùn gì”“ Uoáng nöôùc nhôù ( coâng) ngöôøi ñaøo gieáng” -Maát coâng ñöùng chôø.GV ñaët vaán ñeà : Caùc töø “coâng” trong caùc caâu treân coù yù nghóa gioáng nhau trong moân Vaät lyù khoâng? Ñeå hieãu roõ vaø phaân bieät ñöôïc ñieàu ñoù hoâm nay ta cuøng nghieân cöùu baøi Coâng cô hoïc.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1ù : Tìm hieåu khi naøo coù coâng cô hoïc (10’)

- Phaùt cho moãi nhoùm hoïc

48


HS thí nghieäm theo nhoùm.

HS laøm vieäc caû lôùp, caùc nhoùm cöû ñaïi ñieän traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa giaùo vieân.

HS : Laøm vieäc caû lôùp. Theo doõi baïn ñoïc muïc 1 trong SGK.HS : Traû lôøi caù nhaân.

HS : Traû lôøi caù nhaân. (1) löïc , (2) chuyeån dôøi, dòch chuyeån, chuyeån ñoäng.

Hoaït ñoäng 2 : Vaän duïng 1 ( 5 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân. (a , c, d).HS traû lôøi caù nhaân. a) Löïc keùo cuûa ñaàu taøu, b) troïng löïc, c) ngöôøi coâng nhaân.HS laøm vieäc caû lôùp. HS nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn.

Hoaït ñoäng 3 : Nhaän bieát coâng thöùc tính coâng cô hoïc (5 phuùt)HS : Traû lôøi caù nhaân.

HS : Laøm vieäc caû lôùp. HS theo doõi baïn ñoïc.

HS : Caû lôùp quan saùt thí nghieäm.

Hoaït ñoäng 4 : Vaän duïng 2 : (13 phuùt)HS laøm vieäc caù nhaân.Moät hoïc sinh leân trình baøy treân baûng. Caû lôùp nhaän xeùt vaø so saùnh keát quaû.HS laøm vieäc caù nhaân.Moät hoïc sinh leân

sinh 1 nam chaâm vaø moät quaû naëng. Höôùng daãn hoïc sinh laøm thí nghieäm.- Ñaët caâu hoûi gôïi yù :1) Khi nam chaâm taùc duïng moät löïc huùt thì quaû naëng thay ñoåi chuyeån ñoäng nhö theá naøo?2) Khi quaû naëng chaïm vaøo nam chaâm, löïc huùt cuûa nam chaâm coù coøn taùc duïng leân quaû naëng khoâng?- Trong tröôøng hôïp thöù nhaát ta noùi löïc huùt cuûa nam chaâm sinh ra coâng cô hoïc, trong tröôøng hôïp thöù hai ta noùi löïc huùt cuûa nam chaâm khoâng sinh ra coâng cô hoïc.- Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc 1. Nhaän xeùt trong SGK.- Cho hoïc sinh laøm C1.khoâng?- Cho hoïc sinh laøm C2.

- Cho moät hocï sinh ñoïc 2 caâu cuoái trang 46.

- Cho hoïc sinh laøm C3.- Cho hoïc sinh laøm C4.

- Cho hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi neâu ra ôû ñaàu baøi. (Phaân bieät töø “coâng” trong moãi caâu ca dao, tuïc ngöõ).

GV ñaët caâu hoûi : Vaäy coâng cô hoïc phuï thuoäc vaøo ñaïi löôïng naøo? Phuï thuoäc nhö theá naøo?- Cho moät hoïc sinh ñoïc coâng thöùc tính coâng cô hoïc.- Giôùi thieäu ñôn vò cuûa coâng laø Joule. 1J = 1Nm.- Cho moät hoïc sinh ñoïc phaàn chuù yù cuoái trang 47 SGK.GV minh hoaï baèng thí nghieäm roøng roïc coá ñònh.


49


trình baøy treân baûng. Caû lôùp nhaän xeùt vaø so saùnh keát quaû.HS traû lôøi caù nhaân. ( Vì troïng löïc vuoâng goùc vôùi phöông chuyeån dôøi cuûa hoøn bi).



2) Daën doø (2 phuùt)- Laøm baøi taäp 13.1, 13.3, 13.4 trang 18 SBT.- Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát trang 48 SGK.OÂn taäp veà coâng duïng chung cuûa caùc maùy cô ñôn giaûn. Tìm hieåu xem duøng caùc maùy cô ñôn giaûn coù lôïi veà coâng hay khoâng?

_____________________________________________________PHAÀN GHI BAÛNG

I/ Khi naøo coù coâng cô hoïc?1) Nhaän xeùt : C1.2) Keát luaän : (1) löïc , (2) chuyeån dôøi ( chuyeån ñoäng, di

chuyeån)3) Vaän duïng : C3 : a, c, d.

C4 : a) Löïc leùo cuûa ñaàu taøu hoaû, b) troïng löïc cuûa traùi ñaát, c) löïc keùo cuûa ngöôø.

II/ Coâng thöùc tính coâng :1) Coâng thöùc tính coâng cô hoïc : A = F.s

F : Löïc taùc duïng vaøo vaät, ñôn vò Newton (N)s : Ñoaïn ñöôøng di chuyeån cuûa vaät, ñôn vò meùt (m)A : Coâng cuûa löïc F, ñôn vò Nm hay Joule.

2) Vaän duïng : C5 : A = 5.000.000J C6 : A = 120JC7 : Vì troïng löïc vuoâng goùc vôùi phöông chi\uyeån

ñoäng cuûa vieân bi.III/ Ghi nhôù : trang 48 SGK.

_______________________________________________________

50


Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:TiÕt 16 : §Þnh luËt vÒ c«ng I/ Muïc tieâu :

1) Kieán thöùc : Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät veà coâng : lôïi bao nhieâu laàn veà löïc

thì thieät baáy nhieâu laàn veà ñöôøng ñi. Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät ñeå giaûi caùc baøi taäp veà maët

phaúng nghieâng, roøng roïc ñoäng.2) Kyõ naêng Coù kyõ naêng laøm thí nghieäm, nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän

toång quaùt.3) Thaùi ñoä : Coù tính caån thaän, trung thöïc, tinh thaàn laøm vieäc nhoùm.

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm coù : 1 giaù ñôõ, 1 roøng roïc ñoäng, 1 quaû naëng, 1 löïc keá, 1 thöôùc thaúng.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Kieåm tra baøi cuõ (10 phuùt)GV : Ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Khi naøo ta coù coâng cô hoïc? Cho moät ví duï. (3ñ)2) Vieát coâng thöùc tính coâng vaø giaûi thích caùc kyù hieäu keøm theo ñôn vò caùc ñaïi löôïng. (3ñ)3) Kieåm tra baøi laøm ôû nhaø.(4ñ)2 ) Ñaët vaán ñeà ( 3 phuùt)GV ñaët caâu hoûi sau : ÔÛ lôùp 6 ta ñaõ bieát duøng roøng roïc ñoäng ñöôïc lôïi gì?Vaäy ñeå naâng moät vaät, neáu duøng roøng roïc ñoäng coù lôïi veà coâng hôn so vôùi naâng baèng tay khoâng?Ñeå traû lôøi ñuùng caâu hoûi naøy, hoâm nay ta tìm hieåu Ñònh luaät veà coâng.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Laøm thí nghieäm (12 phuùt)HS : Thí nghieäm theo nhoùm. Nhoùm tröôûng phaân coâng nhieäm vuï cuï theå cuûa caùc baïn trong nhoùm.

- Phaùt cho caùc nhoùm hoïc sinh boä duïng cuï thí nghieäm. Höôùng daãn hoïc sinh caùch laép raùp vaø thao taùc thí nghieäm. Sau ñoù giaùo vieân theo doõi caùc nhoùm laøm thí nghieäm ñeå höôùng daãn nhöõng nhoùm laøm chöa ñuùng.

51


Thí nghieäm Hình 14.1 SGKHS : Moãi nhoùm ñöa ra keát quaû cuûa nhoùm mình, coù so saùnh, nhaän xeùt.HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : Traû lôøi caù nhaân.Hoaït ñoäng 2 : Ruùt ra Ñònh luaät veà coâng (5 phuùt)HS caû lôùp theo doõi baïn ñoïc trong SGK.Moät soá HS laäp laïi ñònh luaät veà coâng theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân.

Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá ( 13 phuùt)

- Cho hoïc sinh neâu keát quaû ñieàn vaøo baûng 14.1.- Cho hoïc sinh traû lôøi C1, C2, C3.- Cho hoïc sinh laøm C4.

- Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc II.- Cho moät soá hoïc sinh khaùc laäp laïi Ñònh luaät veà coâng.



- Cho hoïc sinh laøm baøi taäp 14.2 trang 19 SBT.

HS laøm vieäc caû lôùp. Traû lôøi theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân : a) Thuøng thöù nhaát, löïc keùo nhoû hôn 2 laàn; b) Coâng baèng nhau; c) A1 = A2 = A = P.h = 500N.1m = 500J. HS laøm vieäc caù nhaân. Traû lôøi theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân : a) F = 210N, h = 4m; b) A = P.h = 420N.4m = 1680J.HS laøm vieäc caù nhaân. Traû lôøi theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân : P = 10m = 60.10 = 600N. F = 600N + 20N = 620N.Thieät 40 :5 = 8 laàn ñöôøng ñi thì lôïi 8 laàn veà löïc : F’ = 620N : 8 = 77,5N.A = F’.l = 77,5N.40m = 3100J.

3) Daën doø (2 phuùt)- Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát.- Laøm baøi taäp 14.3, 14.4 trang 19 SBT.

52


- OÂn taäp baøi Vaän toác.Thieät veà ñöôøng ñi : 40m : 5m = 8 laàn thì lôïi 8 laàn veà löïc :

F’ = 620N : 8 = 77,5NA = F’ . l = 77,5N . 40m = 3100J.

IV/ Ghi nhôù : trang 51 SGK._____________________________________________________

Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:Tieát 17 : ¤n tËp I/ Muïc tieâu :1) KiÕn thøc: OÂn taäp ñeå naém vöõng hôn caùc kieán thöùc troïng taâm trong caùc baøi ñaõ hoïc.2)Kyõ naêng: Coù kyõ naêng vaän duïng kieán thcöù ñaõ hoïc giaûi moät soá baøi taäp ñònh tính vaø ñònh löôïng.3) Thaùi ñoä: Coù tinh thaàn hoïc taäp ñoäc laäp, tích cöïc.II/ Chuaån bò : Hoïc sinh oân taäp baøi hoïc, giaùo vieân chuaån bò cho moãi hoïc sinh baûng toång keát caùc coâng thöùc trong chöông I vaø moät soá ñeà baøi toaùn Vaät lyù.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh: 1) Kieåm tra baøi cuõ ( 10 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau : 1) Coâng suaát ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo? (2ñ)2) Neâu coâng thöùc tính coâng suaát, neâu teân vaø ñôn vò caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc.(3ñ)3) Neâu teân caùc ñôn vò tính coâng suaát vaø so saùnh caùc ñôn vò naøy vôùi nhau.(2ñ)4) Laøm baøi taäp 15.2, 15.6.(3ñ)



Hoaït ñoäng 1 : OÂn taäp lyù thuyeát ( 10 phuùt)HS : Toaøn boä phaàn naøy laøm vieäc caû lôùp, hoïc sinh traû lôøi caù nhaân theo söï chæ ñònh cuûa giaùo vieân.

GV ñaët caùc caâu hoûi sau :5) Chuyeån ñoäng cô hoïc laø gì?6) Neâu moät ví duï chöùng toû moät

vaät chuyeånñoäng so vôùi vaät naøy nhöng laïi ñöùng yeân ñoái vôùi vaät khaùc.

53


Hoaït ñoäng 2 : Toång keát caùc coâng thöùc caàn nhôù (10 phuùt)Laàn löôït töøng HS leân ñieàn vaøo baûng.

7) Ñoä lôùn cuûa vaän toác ñaëc tröng cho tính

chaát naøo cuûa chuyeån ñoäng? 8) Chuyeån ñoäng khoâng ñeàu laø gì? 5) Löïc coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi vaän toác? Neâu ví duï minh hoaï.6) Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa löïc vaø caùch bieåu dieãn löïc baèng vectô.

5) Theá naøo laø hai löïc caân baèng? Moät vaät

chòu taùc duïng cuûa caùc löïc caân baèng thì seõ theá naøo khi a) Vaät ñang ñöùng yeân.b) Vaät ñang chuyeån ñoäng.

6) Löïc ma saùt xuaát hieän khi naøo? Neâu 2 ví

duï veà löïc ma saùt.7) Neâu 2 ví duï chöùng toû vaät coù

quaùn tính.10)Taùc duïng cuûa aùp löïc phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo? 11) Moät vaät nhuùng chìm trong chaát loûng chòu taùc duïng cuûa moät löïc ñaåy coù phöông, chieàu nhö theá naøo?12) Ñieàu kieän ñeå moät vaät chìm xuoáng, noåi leân lô löûng trong chaát loûng.13) Trong khoa hoïc thì “Coâng cô hoïc” chæ duøng trong tröôøng hôïp naøo?14) Phaùt bieåu ñònh luaät veà coâng.15) Coâng suaát cho ta bieát ñieàu gì? Em hieåu theá naøo khi noùi coâng suaát cuûa moät caùi quaït laø 35W?

- Ñaët caùc caâu hoûi gôïi yù ñeå hoïc sinh ñieàn vaøo baûng sau :

Stt

Teân ñaïi löôïng

Coâng thöùc tính

Caùc coâng thöùc suy ra

Giaûi thích kyù hieäu

Caùc ñôn vò khaùc

1 Vaän toác2 Vaän toác

54


trung bình3 AÙp suaát

4 AÙp suaát chaát loûng

5 Löïc ñaåy Archimeøde

6 Coâng cô hoïc7 Coâng suaát

Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá ( 14 phuùt)




HS laøm vieäc caû lôùp theo söï gôïi yù cuûa giaùo vieân..

- Ñaët caùc caâu hoûi töï luaän sau :1) Khi löïc ma saùt coù haïi, ta coù nhöõng caùch naøo ñeå laøm giaûm löïc ma saùt? Cho ví duï.2) Khi löïc ma saùt coù lôïi, ta coù nhöõng caùch naøo ñeå laøm taêng löïc ma saùt? Cho ví duï.3) Döïa vaøo coâng thöùc tính aùp suaát, haõy cho bieát muoán taêng giaûm aùp suaát ta coù nhöõng caùch naøo?- Cho hoïc sinh laøm caùc baøi taäp giaûi toaùn .Baøi 1 : Tính vaän toác trung bình.Baøi 2 : Tính aùp suaát cuûa ngöôøi.Baøi 3 : Tính aùp suaát cuûa chaát loûng.Baøi 4 : Tính löïc ñaåy Archimeøde.Baøi 5 : Tính coâng suaát.

2) Daën doø (1 phuùt)- OÂn taäp caùc baøi ñaõ hoïc trong chöông, laøm baøi taäp trong SBT, chuaån bò thi hoïc kyø I

Tieát 18: Kieån tra hoïc kyø I(Thi theo ñeà cuûa sôû)

Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:

Tieát 19: Coâng suaátI/ Muïc tieâu :

1) Kieán thöùc : Hieåu ñöôïc coâng suaát laø coâng thöïc hieän ñöôïc trong moät

giaây, laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho khaû naêng thöïc hieän coâng nhanh hay chaäm cuûa con ngöôøi, con vaät hoaëc maùy moùc.

55


Bieát laáy ví duï minh hoaï. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính coâng suaát, bieát ñôn vò coâng suaát

laø Watt, vaän duïng coâng thöcù ñeå giaûi caùc baøi taäp ñôn giaûn.2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng so saùnh, khaùi quaùt hoaù kieán thöùc.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn laøm vieäc ñoäc laäp, töï tin.

II/ Chuaån bò : Giaùo vieân phoùng to hình 15.1. Hoïc sinh oân taäp baøi vaän toác.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Kieåm tra baøi cuõ (10 phuùt)GV : Ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Phaùt bieåu ñònh luaät veà coâng. (3ñ)2) Kieåm tra baøi laøm nhaø : 14.3, 14.4 SBT (7ñ)2) Ñaët vaán ñeà ( 3 phuùt)GV ñaët caâu hoûi sau : 1) Döïa vaøo ñaïi löôïng vaät lyù naøo ta bieát ñöôïc vaät naøy chuyeån

ñoäng nhanh hôn vaät kia?2)Vaän toác laø gì? Coâng thöùc tính vaän toác nhö theá naøo ?3) Vaäy neáu coù hai ngöôøi laøm moät coâng vieäc gioáng nhau, hoûi ai thöïc hieän coâng nhanh hôn thì ta laøm caùch naøo?

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieânHoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu khaùi nieäm sinh coâng nhanh hay chaäm (10 phuùt)1 HS ñoïc muïc I/, caû lôùp theo doõi trong SGK.HS : Laøm vieäc theo nhoùm.HS : Laøm vieäc caù nhaân.HS : Laøm vieäc caù nhaân.Hoaït ñoäng 2 : Giôùi thieäu coâng thöùc tính coâng suaát. (5 phuùt)1 HS ñoïc muïc II/, caû lôùp theo doõi trong SGK.HS : Laøm vieäc caù nhaân. Phaùt bieåu theo chæ ñònh cuûa giaùo vieân.Hoaït ñoäng 3 : Giôùi thieäu ñôn vò coâng suaát (5phuùt).1 HS ñoïc muïc III/, caû lôùp theo doõi trong SGK.Hoaït ñoäng 4 : Vaän duïng, cuûng coá (10phuùt)HS laøm vieäc caù nhaânHS laøm vieäc caù nhaân.

- Cho 1 hoïc sinh ñoïc muïc I/.- Cho hoïc sinh laøm C1.- Cho hoïc sinh laøm C2.- Cho hoïc sinh laøm C3.

- Cho 1 hoïc sinh ñoïc muïc II/.- Cho hoïc sinh giaûi thích caùc kyù hieäu keøm theo ñôn vò caùc ñaïi löôïng coù trong coâng thöùc.

- Cho 1 hoïc sinh ñoïc muïc III/.

- Cho hoïc sinh laøm C4.- Cho hoïc sinh laøm C5.- Cho hoïc sinh laøm C6

*.GV Gôïi yù : Muoán tính coâng suaát cuûa ngöïa ta duøng coâng thöùc naøo?- Trong coâng thöùc naøy caàn tìm theâm ñaïi löôïng naøo? Ñaïi löôïng naøo ñaõ bieát?

56


HS laøm vieäc theo nhoùm.HS traû lôøi caù nhaân. (P = A/t) (1)

HS traû lôøi caùnhaân ( Tìm A, t ñaõ bieát)

HS traû lôøi caù nhaân ( A = F.s) (2)

HS traû lôøi caù nhaân ( s = 9km, t =1 h)

HS laøm vieäc caù nhaân. ( P = F.s/t)HS traû lôøi caù nhaân (s =v.t)HS laøm vieäc caù nhaân (P = F.v.t/t = F.v)

- Nhöng coâng cuûa ngöïa thöïc hieän ñöôïc tính baèng coâng thöùc naøo?- Quaõng ñöôøng ñi baèng bao nhieâu? Thôøi gian ñi baèng bao nhieâu?- Haõy thay (2) vaøo (1) ta ñöôïc coâng thöùc naøo?- Maø s ñöôïc tính baèng coâng thöùc naøo? - Haõy thay (4) vaøo (3).

3) Daën doø (2 phuùt)- Ñoïc muïc Coù theå em chöa bieát.- Laøm baøi taäp 15.2, 15.4, 15.6 trang 21 SBT.- OÂn taäp toaøn boä caùc baøi hoïc töø ñaàu naêm chuaån bò kieåm tra hoïc kyø I.

V/ Ghi nhôù : Trang 53 SGK._________________________________________________


Tieát 20: CÔ NAÊNGI / Muïc tieâu : 1) Kieán thöùc :

Tìm ñöôïc ví duï minh hoaï cho caùc khaùi nieäm cô naêng, theá naêng, ñoäng naêng.

57


Thaáy ñöôïc moät caùch ñònh tính theá naêng haáp daãn cuûa vaät phuï thuoäc vaøo ñoä cao cuûa vaät so vôùi maët ñaát vaø ñoäng naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo khoái löôïng vaø vaän toác cuûa vaät.

Tìm ñöôïc ví duï minh hoaï.2) Kyõ naêng :

Coù kyõ naêng laøm thí nghieäm, quan saùt thí nghieäm vaø ruùt ra keát luaän.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn hôïp taùc nhoùm, taùc phong laøm vieäc khoa hoïc,

caån thaän, trung thöïc.II/ Chuaån bò :

Giaùo vieân coù moät quaû naëng buoäc daây, khoái goã chöõ nhaät, roøng roïc.

Moãi nhoùm hoïc sinh coù moät loø xo laù troøn, daây buoäc, quaû caàu theùp, maùng nghieâng, moät cuïc goâm.

III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Ñaët vaán ñeà : Toå chöùc tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy ( 3 phuùt)GV neâu tình huoáng : Tuïc ngöõ Vieät Nam coù moät caâu khuyeân chuùng ta khoâng neân leo treøo cao. Ñoù laø caâu gì?GV ñaët vaán ñeà : Nhö vaäy coù phaûi treøo caøng cao teù caøng ñau khoâng?GV neâu tình huoáng : Moät hoïc sinh coù khoái löôïng 50kg (maäp) moät hoïc sinh khaùc coù khoái löôïng 30kg (oám) Neáu hai hoïc sinh naøy ñang chaïy laïi va vaøo nhau thì hoïc sinh naøo seõ bò vaêng ra xa hôn? Taïi sao nhö vaäy?GV : Ñeå hieåu roõ 2 hieän töôïng treân, hoâm nay ta tìm hieåu baøi Cô naêng.

Hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieân HS : Laøm vieäc caû lôùp. Theo doõi baïn ñoïc.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu veà theá naêng (15 phuùt)HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : laøm vieäc caû lôùp. Quan saùt GV laøm thí nghieäm.HS : Laøm vieäc caû lôùp. Theo doõi baïn ñoïc.HS : Laøm thí nghieäm theo nhoùm. Thaûo luaän nhoùm.

Hoaït ñoäng1 : Thoâng tin veà cô naêng ( 1 phuùt)* Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc I/.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu veà theá naêng (15 phuùt)

* Cho hoïc sinh traû lôøi C1.* Laøm thí nghieäm theo hình 16.1

58


Hoaït ñoäng 4 : Tìm hieåu veà ñoäng naêng ( 15 phuùt)HS : Laøm thí nghieäm theo nhoùm.

.HS : Laøm vieäc caû lôùp. Theo doõi baïn ñoïc.Hoaït ñoäng 5 : Vaän duïng, cuûng coá ( 9 phuùt)

* Gôïi yù cho hoïc sinh quan saùt ñöôøng ñi cuûa khoái goã trong 2 laàn thí nghieäm ñeå ruùt ra keát luaän veà theá naêng phuï thuoäc ñoä cao.* Giôùi thieäu theá naêng, theá naêng haáp daãn.* Cho moät hoïc sinh ñoïc phaàn chuù yù.* Cho hoïc sinh laøm thí nghieäm theo hình 16.2 vaø traû lôøi C2.* Giôùi thieäu theá naêng ñaøn hoài.* Cho hoïc sinh laøm thí nghieäm 1 (h16.3)* Cho hoïc sinh laøm C9.* Cho hoïc sinh laøm C10.

2) Daën doø : (2 phuùt)- Ñoïc muïc Coù theå em chöa bieát.- Tìm trong thöïc teá moät soá hieän töôïng ñoäng naêng coù

59


theå bieán thaønh theá naêng vaø ngöôïc laïi.

Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:Tieát 21: SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ VAØ BAÛO TOAØN CÔ NAÊNGI/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc :

Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät baûo toaøn cô naêng. Bieát nhaän ra vaø laáy ví duï veà söï chuyeån hoaù laãn nhau giöõa

theá naêng vaø ñoäng naêng trong thöïc teá.2) Kyõ naêng :

Coù kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá, phaân tích ñöôïc hieän töôïng.

3) Thaùi ñoä Coù tinh thaàn laøm vieäc ñoäc laäp, töï tin.

II/ Chuaån bò : Moãi nhoùm coù moät giaù ñôõ, moät con laéc ñôn. Giaùo vieân coù moät ñoà chôi daïng baùnh xe Maxell, veõ lôùn hình

17.1, 17.2.III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1) Kieåm tra baøi cuõ ( 7 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Khi naøo vaät coù cô naêng? Cô naêng coù maáy daïng, laø nhöõng

daïng naøo?(3ñ)2) Ñoäng naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? Cho ví

duï. (3ñ)3 ) Thế năng là gì ? Thế năng phụ thuộc vào yếu tố nào ? Áp dụng : Trong các vật sau đây

vật nào không có thế năng ? A . Viên đạn đang bay. B . Lò xo để tự nhiên ở một độ cao so với mặt đấtC . Hòn bi đang lăn trên mặt đất.D . Lò xo bị ép chặt ngay trên mặt đất.

2) Ñaët vaán ñeà : Neâu tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (3 phuùt)GV ñöa cho hoïc sinh xem baùnh xe Maxell vaø ñaët caâu hoûi : muoán baùnh xe naøy quay thì phaûi laøm sao?GV : Laøm thí nghieäm vôùi troø chôi dzo dzo ( baùnh xe Maxell).Ñaët caâu hoûi : Taïi sao baùnh xe naøy laïi coù theå quay lieân tuïc duø ta khoâng quay daây nöõa?Sau ñaây ta tìm hieåu baøi Söï chuyeån hoaù vaø baûo toaøn cô naêng ta seõ traû lôøi ñöôïc caâu hoûi naøy.

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieân

60


Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu söï chuyeån hoaù cuûa caùc daïng cô naêng.( 15 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.




HS thí nghieäm theo nhoùm.

HS thaûo luaän nhoùm vaø phaùt bieåu.HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu noäi dung ñònh luaät baûo toaøn cô naêng ( 10 phuùt)HS theo doõi baïn ñoïc.Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá ( 8 phuùt)HS laøm vieäc caù nhaân.HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.

Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu söï chuyeån hoaù cuûa caùc daïng cô naêng.( 15 phuùt)* Laøm thí nghieäm vaø treo hình 17.1 leân baûng. Cho hoïc sinh laøm C1.* Cho hoïc sinh laøm C2.* Cho hoïc sinh laøm C3.* Cho hoïc sinh laøm C4. * Phaùt cho moãi nhoùm moät giaù ñôõ vaø moät con laéc ñôn. Höôùng daãn hoïc sinh laøm thí nghieäm.* Treo hình 17.2 leân baûng. Cho hoïc sinh laøm C5.* Cho hoïc sinh laøm C6.* Cho hoïc sinh laøm C7.* Cho hoïc sinh laøm C8.* Ñaët caâu hoûi :1) Khi con laéc chuyeån ñoäng

qua laïi, caùc daïng naêng löôïng naøo ñaõ chuyeån hoaù lieân tuïc töø daïng naøy sang daïng kia?

2) Khi con laéc ôû vò trí thaáp nhaát thì theá naêng vaø ñoäng naêng cuûa con laéc nhö theá naøo?

3) Khi con laéc ôû vò trí cao nhaát thì theá naêng vaø ñoäng naêng cuûa con laéc nhö theá naøo?

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu noäi dung ñònh luaät baûo toaøn cô naêng ( 10 phuùt)

* Cho moät hoïc sinh ñoïc ñònh luaät.* Chæ ñònh moät soá hoïc sinh phaùt bieåu ñònh luaät.Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng, cuûng coá ( 8 phuùt)

* Cho hoïc sinh laøm C9.* Cho hoïc sinh traû lôøi vaán ñeà

61


neâu ra ôû ñaàu baøi ( troø chôi dzo dzo)

3) Daën doø ( 2 phuùt)- Xem muïc Coù theå em chöa bieát trang 61 SGK.- OÂn taäp toaøn boä chöông I.

___________________________________________________________________IV/ Ghi nhôù : Trang 61 SGK

_______________________________________________________


Tieát 22: OÂN TAÄP TOÅNG KEÁT CHÖÔNG I

I/ Muïc tieâu 1) Ki ến thức : OÂn taäp, heä thoáng hoaù caùc kieán thöùc cô baûn trong chöông ñeå traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi oân taäp.2) K ỹ năng : Vaän duïng ñöôïc caùc kieán thöùc ñeå giaûi baøi taäp.3) Thái độ : Coù yù thöùc laøm vieäc ñoäc laäp, töï löïc.II/ Chuaån bò : Hoïc sinh oân taäp caùc baøi ñaõ hoïc trong chöông cô hoïc.III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1) Kieåm tra baøi cuõ ( 7 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau : 1) Phaùt bieåu veà söï baûo toaøn cô naêng.(3ñ)2) Haõy cho moät ví duï veà ñoäng naêng chuyeån hoaù thaønh theá

naêng.(2ñ)3) Haõy cho moät ví duï veà theá naêng chuyeån hoaù thaønh ñoäng

naêng.(2ñ)4) Moät loø xo xoaén, moät ñaàu gaén vaøo moät xe laên, moät ñaàu gaén vaøo moät giaù coá ñònh. Loø xo ñaët song song maët baøn( xem hình veõ). Duøng tay keùo xe laên ra roài thaû tay ra. Haõy cho bieát ñaõ coù söï chuyeån hoaù cô naêng nhö theá naøo?(3ñ)

Ñieàu khieån cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinhHoaït ñoäng 1 : Vaän duïng kieán

62


thöùc laøm baøi taäp ñònh tính. (15 phuùt)

HS : Traû lôøi caù nhaân : DHS : Traû lôøi caù nhaân : DHS : Traû lôøi caù nhaân : BHS : Traû lôøi caù nhaân : AHS : Traû lôøi caù nhaân : DHS : Traû lôøi caù nhaân : D

HS : Traû lôøi caù nhaân : Vì chuyeån ñoäng coù tính töông ñoái, neân ta coi xe ñang ñöùng yeân thì haøng caây chuyeån ñoäng theo chieàu ngöôïc laïi.HS : Traû lôøi caù nhaân : Ñeå taêng löïc ma saùt cuûa tay vôùi naép chai, deã môû hôn.HS : Traû lôøi caù nhaân : Xe ñang ñöôïc laùi sang beân phaûi.HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : Traû lôøi caù nhaân : Löïc ñaåy Archimede ñöôïc tính baèng caùch laáy troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng nhaân cho phaàn theå tích vaät chìm trong chaát loûng.( phaàn nöôùc bò chieám choã).HS : Traû lôøi caù nhaân : caäu beù treøo caây, nöôùc chaûy xuoáng töø ñaäp chaén.Hoaït ñoäng 2 : Vaän duïng kieán thöùc laøm baøi taäp ñònh löôïng (15 phuùt)HS : Laøm vieäc caù nhaân., moät hoïc sinh leân baûng trình baøy.v1 = s1/t1 = 100m/25s = 4m/sv2 = s2/t2 = 50m/20s = 2,5m/sv = s/t = (s1 + s2) / ( t1 + t2) = (100m + 50m)/ (25s + 20s) = 3,33m/sHS : Laøm vieäc caù nhaân., moät hoïc sinh leân baûng trình baøy. P = 10m = 45kg. 10N = 450Na) p = F/S = 450N/2.0,0150m2

Hoaït ñoäng 1 : Vaän duïng kieán thöùc laøm baøi taäp ñònh tính. (15 phuùt)

GV Cho hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan trang 63, 64 SGK.GV Cho hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi töï luaän trang 64 SGK.Caâu 1

Hoaït ñoäng 2 : Vaän duïng kieán thöùc laøm baøi taäp ñònh löôïng (15 phuùt)

Caâu 2 Caâu 3 Caâu 4 Caâu 5Caâu 6

GV cho hoïc sinh laøm laàn löôït caùc baøi taäp trang 65 SGK.Baøi 1 : GV veõ sô ñoà minh hoaï treân baûng. A 150m

25s B 50m C 20sBaøi 2Baøi 4 : GV veõ hình 18.2 leân baûng.

63


=15.000Pab) p = 15.000Pa/2 = 7.500Pa.HS : Laøm vieäc caù nhaân.a) FA = FB.b) d1 < d2.HS : Laøm vieäc caù nhaân., moät hoïc sinh leân baûng trình baøy.P = 10m = 125kg. 10N = 1250NA = P.h = 1250N.0,7m = 875JPtb = A/t = 875J/0,3s = 2916,7WHoaït ñoäng 3 : Troø chôi oâ chöõ (7 phuùt)HS : Laøm vieäc theo nhoùm.

2) Daën doø ( 1 phuùt)Moãi nhoùm chuaån bò 2 tuùi nilon, moät tuùi ñöïng caùt khoâ, moät tuùi ñöïng haït baép khoâ hoaëc haït ñaäu phoäng khoâ, hoaëc haït ñaäu xanh, ñen khoâ

Hoaït ñoäng 3 : Troø chôi oâ chöõ (7 phuùt)

Baøi 5GV Phaùt cho moãi nhoùm moät baûng oâ chöõ nhö hình 18.3. caùc nhoùm thaûo luaän ñeå ñieàn caùc töø vaøo oâ chöõ. Cho caùc nhoùm thi ñua xem nhoùm naøo laøm nhanh vaø ñuùng nhaát.

. Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:

TiÕt 23 : C¸c chÊt ®îc cÊu t¹o nh thÕ nµo ?I/ Muïc tieâu 1) Kiến thức

Keå ñöôïc moät hieän töôïng chöùng toû vaät chaát ñöôïc caáu taïo töø nhöõng haït rieâng bieät, giöõa chuùng coù khoaûng caùch.

Böôùc ñaàu nhaän bieát ñöôïc thí nghieäm moâ hình vaø chæ ra ñöôïc söï töông töï giöõa thí nghieäm moâ hình vaøhieän töôïng caàn giaûi thích.

2) Kỹ năng : Coù kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc giaûi thích moät soá

hieän töôïng thöïc teá ñôn giaûn, kyõ naêng nhaän xeùt, so saùnh, phaùn ñoaùn.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn hôïp taùc laøm vieäc, thaùi ñoä tích cöïc.

II/ Chuaån bò : Giaùo vieân coù 2 bình chia ñoä, 100cm3 nöôùc vaø 100cm3

röôïu. Moãi nhoùm hoïc sinh coù 2 bình chia ñoä, 100cm3 caùt khoâ,

100cm3 haït baép ( ñaäu….)

64


III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Ñaët vaán ñeà : Toå chöùc tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (7 phuùt)GV caàm vieân phaán vaø hoûi hoïc sinh caùc caâu hoûi sau :- Vieân phaán naøy coù theå laøm cho nhoû ñi ñöôïc khoâng? Baèng

caùch naøo?- Vaäy ñeå laøm cho vieân phaán trôû thaønh nhieàu haït nhoû thì

phaûi laøm caùch naøo?- Caùc haït phaán naøy ñaõ nhoû nhaát chöa? Ñeå traû lôøi caâu

hoûi naøy ta tìm hieåu baøi hoâm nay : Caùc chaát ñöôïc caáu taïo nhö theá naøo?



Hoaït ñoäng 1 : Thoâng tin veà caáu taïo cuûa caùc chaát(7 phuùt)HS theo doõi baïn ñoïc trong SGK.

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu giöõa caùc phaân töû coù khoaûng caùch hay khoâng? (18 phuùt)HS thí nghieäm theo nhoùm vaø thaûo luaän tìm ra caâu

Hoaït ñoäng 1 : Thoâng tin veà caáu taïo cuûa caùc chaát(7 phuùt) Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc I/.* GV giaûi thích : Nhö vaäy haït phaán chöa phaûi laø haït nhoû nhaát caáu taïo neân vieân phaán maø coøn ñöôïc caáu taïo bôûi nhieàu phaân töû phaán voâ cuøng nhoû maét thöôøng khoâng theå thaáy ñöôïc.* Giôùi thieäu thí nghieäm moâ hình vaø cho hoïc sinh laøm C1

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu giöõa caùc phaân töû coù khoaûng caùch hay khoâng? (18 phuùt)

65


traû lôøi. HS caû lôùp quan saùt.HS thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän traû lôøi.

Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng ( 12 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.2) Daën doø (1 phuùt)- Ñoïc muïc Coù theå em chöa

bieát trang 70 SGK.

* Laøm thí nghieäm hoãn hôïp caùt vaø meø.* Cho hoïc sinh laøm C2.

* Cho hoïc sinh laøm C3.* Cho hoïc sinh laøm C4.* Cho hoïc sinh laøm C5.

Ngµy so¹n : Ngµy thùc hiªn:TiÕt 24: nguyªn tö, ph©n tö chuûen ®éng hay ®øng yªnI/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc

Giaûi thích ñöôïc chuyeån ñoäng Brown. Chæ ra ñöôïc söï töông töï giöõa chuyeån ñoäng cuûa quaû

boùng khoång loà do voâ soá hoïc sinh xoâ ñaåy töø nhieàu phía vaø chuyeån ñoäng Brown.

Naém ñöôïc raèng khi nguyeân töû, phaân töû caáu taïo neân vaät chuyeån ñoäng caøng nhanh thì nhieät ñoä cuûa vaät caøng cao.

Giaûi thích ñöôïc taïi sao khi nhieät ñoä caøng cao thì hieän töôïng khueách taùn xaûy ra caøng nhanh.

66


2) Kyõ naêng Coù kyõ naêng phaân tích hình aûnh moâ hình vaø vaän duïng

vaøo hieän töôïng.3) Thaùi ñoä :

Coù tinh thaàn hoïc taäp ñoäc laäp.II/ Chuaån bò : Giaùo vieân phoùng lôùn hình veõ hieän töôïng khueách taùn 20.4, 2 coác thuyû tinh, nöôùc laïnh, nöôùc noùng, thuoác tím.III/ Toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh : 1) Kieåm tra 10 phuùtGV phaùt ñeà cho hoïc sinh laøm baøi treân giaáy.2) Ñaët vaán ñeà : Neâu tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (3 phuùt)GV neâu hieän töôïng sau :- Trong moät goùc phoøng coù ñeå moät chai ñöïng xaêng queân khoâng ñaäy naép. Moät luùc sau, moïi ngöôøi trong phoøng seõ noùi nhö theá naøo?- Vì sao ngöôøi ngoài ôû xa nhaát cuõng ngöûi thaáy muøi xaêng? - Sau ñaây ta tìm hieåu xem caùc nguyeân töû, phaân töû caáu taïo neân caùc chaát coù theâm nhöûng tính chaát gì.



Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu thí nghieäm Brown vaø ruùt ra keát luaän (15 phuùt)HS theo doõi baïn ñoïc trong SGK

HS thaûo luaän nhoùm.HS cöû ñaïi dieän trong nhoùm traû lôøi.Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu söï quan heä giöõa chuyeån ñoäng cuûa phaân töû vaø nhieät ñoä. ( 5 phuùt)HS theo doõi baïn ñoïc trong SGK.Hoaït ñoäng 3 : Vaän duïng (10 phuùt)HS traû lôøi caù nhaân.

HS traû lôøi caù nhaân.HS traû lôøi caù nhaân.

* Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc I/.* Giôùi thieäu hình aûnh moâ hình nhö hình 20.1.

* Cho hoïc sinh thaûo luaän C1, C2, C3.* Cho hoïc sinh traû lôøi.

67


HS traû lôøi caù nhaân.* Cho moät hoïc sinh ñoïc III/.* Treo hình phoùng lôùn leân baûng vaø cho hoïc sinh laøm C4.* Cho hoïc sinh laøm C5.

* Cho hoïc sinh laøm C6.* Laøm thí nghieäm C7 vaø cho hoïc sinh giaûi thích hieän töôïng.

3) Daën doø (2 phuùt)- Ñoïc muïc “Coù theå em chöa bieát” trang 73SGK.- ÔÛ nhaø, laáy moät mieáng saét nhoû. Haõy nghó ra moät vaøi caùch ñeå laøm mieáng saét thay ñoåi nhieät ñoä.


TiÕt 25 : NhiÖt n¨ng

I. Muïc tieâu :1.Kieán thöùc :

-Phaùt bieåu döôïc ñònh nghóa nhieät naêng , moái lieân heä giöõa nhieät naêng vaø nhieät ñoä cuûa vaät

-Tìm ví duï veà thöïc hieän cong vaø truyeàn nhieät

68


-Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa nhieät löôïng vaø ñôn vò nhieät löôïng

2.KÓ naêng : 3.Thaùi ñoä : II.Chuaån bò 1.Giaùo vieân : Moät quaû boùng cao su , moät mieáng kim loaïi ,moät phích nöôùc noùng , moät coác thuyû tinh .2.Hoïc sinh : Xem tröôùc baì ôû nhaø III. .Hoaït ñoäng daïy hoïc

Hoaït ñoäng cuûa troø Tr ợ giúp cuûa giáo viên Hoaït ñoäng 1( phuùt ) kieåm tra baøi cuõ – gíôùi thieäu baøi môùi

-Hai em laàn löôït leân baûn traû lôøi -Hs khaùc taäp trung chuù vaø nhaän xeùt

-Nghe noäi dung GV thoâng baùo

-Coù theå ñeà xuaát phöông aùn giaûi quyeát

Baøi cuõ Hs 1 :Haõy neâu noä dung veà caáu taïo nguyeân töû Hs 2 :laøm baøi taäp soá 2;3 SBT Giôùi thieäu baøi môùi :Hieän töôïng quaû boùng rôi coù veõ vi phaïm ñònh luaät baûo toaøn vaø chuyeån hoaù naêng löôïng . Nhö ñònh luaät naøy laø ñònh luaät tuîeât ñoái ñuùng neân cô naêng cuûa vaät khoâng theå bieán ñi daâu ñöôïc .Noù phaûi ñöôïc chuyeån hoaù thaøh caùc daïng naêng löôïng khaùc

Hoaït ñoäng 2 ( phuùt )Tìm hieåu veà nhieät naêng - Thu thaäp thoâng tin vaø ghi vôû :*Toång ñoäng naêng cuûa caùc phaân töû caáu taïo neân vaät goïi laø noäi naêng cuûa vaät -Tìm moái lieân heä giöõa ñoäng naêng vaø theá naêng :*Nhieät ñoä cuaûa vaät caøng cao thì caùc phaân töû caáu taïo neân vaät chuyeån ñoäng caøng nhanh vaø nhieät ñoä cuûa vaät caøng lôùn

-GV : Xaây döïng khaùi nieäm nhieät naêng ( Thoâng baùo khaùi nieäm )y/c hs tìm moái lieân heä giöõa nhieät naêng vaø nhieät ñoä cuûa vaät - Laøm nhö theá naøo ñeå bieát ñöôïc nhieät naêng cuûa moät vaät taêng hay giaûm

Hoaït ñoäng 3 ( phuùt )Caùc caùch laøm thay ñoåi nhieät naêng caûu vaät

69


Thaûo luaän nhoùm veà caùc caùch laøm bieán ñoåi noäi naêng cuaû vaät - Thaûo luaän nhoùm : C1,C2 :Tuyø thuoäc vaøo hoïc sinh*Hai caùch laøm bieán ñoåi noäi naêng cuûa vaät ñoù laø truyeàn nhieät vaø thöïc hieän coâng *Truyeàn nhieät :Caùch laøm thay ñoåi nhieät naêng cuûa vaät maøkhoâng caàn thöïc hieän coâng goïi laø truyeàn nhieät

-Höôùng daãn vaø theo doõi caùc laøm thí nghieäm veà caùc caùch laøm bieán ñoåi noäi naêng cuaû vaät -GV ghi caùc ví duï hs ñöa ra leân baûng vaø höôùng daãn HS phaân tích ñeå coù theå qui chuùng veà hai loaïi bieán ñoåi noäi naêng cuûa vaät ñoù laø truyeàn nhieät vaø thöïc hieän coâng - y/c hs traû lôøi C1,C2

Hoaït ñoäng 4 ( phuùt )Tìm hieåu nhieät löôïng -Ghi vôû :-Phaàn nhieät naêng maø vaät nhaän theâm hoaëc ñöôïc hay maát bôùt ñi trong quaù trình truyeàn nhieät ñöôïc goïi laø nhieät löôïng - Kyù hieäu nhieät löôïng baèng chöõ Q . Ñôn vò nhieät löôïng laø Jun (J)

- Thoâng baùo ñònh nghóa nhieät löôïng vaø ñôn vò nhieät löôïng - Vì sao ñôn vò cuûa nhieät löôïng laø jun - Ñeå cho HS hieåu ñoä lôùn cuûa 1 J GV thoâng baùo :Muoán cho 1 g nöôùc noùng leân 10C thì phaûi caàn moät nhieät löôïng gaàn 4 jun

Hoaït ñoäng 5 ( phuùt ) Vaän duïng-C3: Nhieät naêng cuûa mieáng ñoàng giaûm , cuûa nöôùc taêng . ñaây laø söï truyeàn nhieät

-C4 :Töø cô naêng sang nhieät naêng ñaây laø söï thöïc hieän coâng

-C5:Moät phaàn cô naêng ñaõ bieán thaønh nhieät naêng cuûa khoâng khí gaàn quaû boùng

-Yeâu caàu hs laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C3;C4;C5 -Höôùng daãn HS Traû lôøi C3;C4;C5-Goïi moät hs ñoïc leänh C3-Goïi moät hs khaùc traû lôøi caâu hoûi - y/c hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn - GV: Choát laïi ñaùp aùn ñuùng vaø cho caùc em ghi vôû -Goïi moät hs ñoïc leänh C4-Goïi moät hs khaùc traû lôøi caâu hoûi - y/c hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: Choát laïi ñaùp aùn ñuùng vaø cho caùc em ghi vôû-Goïi moät hs ñoïc leänh C5

70


-Goïi moät hs khaùc traû lôøi caâu hoûi - y/c hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn - GV: Choát laïi ñaùp aùn ñuùng

Hoaït ñoäng 6 ( phuùt ) höôùng daãn daën doø -Ñoïc phaàn ghi nhôù

-Thu thaäp thoâng tin höôùng daãn cuûa giaùo vieân vaø tham gia cuøng vôùi lôùp traû lôøi caâu hoûi SGK

Cuûng coá :y/c moät vaøi hoïc ñoïc phaàn ghi nhôù SGK Höôùng daãn :Gôïi yù cho hs traû lôøi caâu hoûi cuoái baøi hoïc -Baì taäp SBT Daën doø : Veà nhaø - Traû lôøi caâu hoûi SGK trang + Ñoïc tröôùc baøi


Tieát 26: DÉn nhiÖt

I/ MUÏC TIEÂU :1.Kieán thöùc: Tìm ñöôïc ví duï thöïc teá veà söï daãn nhieät So saùnh ñöôïc tính daãn nhieät cuûa chaát raéng , loûng ,

khí 2.Kó naêng :

Thöïc hieän ñöôïc thí nghieäm veà söï daãn nhieät , caùc thí nghieäm chöùng toû söï daãn nhieät keùm cuûa chaát khí vaø chaát loûng

3.Thaùi ñoä : II/ Chuaån bò

1.Giaùo vieân : Caùc duïng duïng thí nghieäm nhö hình 22.1-22.2-22.3-22.4SGK

( 1boä giaùo vieân – vaø5boä cho hs )2.hoïc sinh :Xem tröôùc baøi ôû nhaø

C.Hoaït ñoäng daïy hoïc Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng 1( phuùt ) kieåm tra baøi cuõ – gíôùi thieäu baøi môùi71


Baøi cuõ Giôùi thieäu baøi môùi :Coù maáy hình thöùc truyeàn nhieät baøi môùi

-Hai em laàn löôït leân baûng traû lôøi -Hs khaùc taäp trung chuù vaø nhaän xeùt -Nghe noäi dung GV thoâng baùo-Coù theå ñeà xuaát phöông aùn giaûi quyeát

Hoaït ñoäng 2 ( phuùt )Tìm hieåu veà daãn nhieät- GV tieán haønh laøm thí nghieäm hình 22.1 SGK

- Höôùng daãn hs traû lôøi -C1

Y/c hs tìm ví duï veà söï daãn nhieät ñoàng thôøi phaân tích söï ñuùng sai cuûa ví duï naøy

-Quan saùt thí nghieäm hình 22.1 SGK-Traû lôøi C1 ; C2 ;C3C1: nhieät ñaõ ñöôïc truyeàn ñeán saùp vaø laøm cho saùp chaûy ra .C2:Theo thöù tuï töø a,b,c, d,e C3: Nhieät ñöôïc truyeàn töø ñaáu A ñeán ñaàu B cuûa thaønh ñoàng .- Tìm ví duï veà söï daãn nhieät ñoàng thôøi phaân tích söï ñuùng sai cuûa ví duï naøy

Hoaït ñoäng 3 ( phuùt ) Tìm hieåu veà tính daãn nhieät cuûa caùc chaát

- GV tieán haønh laøm thí nghieäm hình 22.2 SGK - Höôùng daãn hs traû lôøi C4-C5

-Y/c ñaïi dieän nhoùm traû lôøi caâu hoûi C4-5-Y/c nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi -GV : choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho caùc ghi vôû - GV tieán haønh laøm thí nghieäm

- Quan saùt thí nghieäm -Hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi C4-5 C4:Khoâng .kim loaïi daãn nhieät toát hôn thuyû tinh C5:Trong ba chaát naøy ñoàng daãn nhieät toát nhaát , thuyû tinh daãn nhieät keùm nhaát .-Nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi-Thu thaäp thoâng tin vaø ghi vôû - Quan saùt thí nghieäm -Hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi C6 :Khoâng chaát loûng daãn nhieät keùm . -Nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi-Thu thaäp thoâng tin vaø ghi

72


hình 22.3 SGK -Höôùng daãn hs traû lôøi C6-y/c ñaïi dieän nhoùm traû lôøi caâu hoûi C6-y/c nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi -GV : choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho caùc ghi vôû- GV tieán haønh laøm thí nghieäm hình 22.4 SGK -Höôùng daãn hs traû lôøi C7

-y/c ñaïi dieän nhoùm traû lôøi caâu hoûi C7

-y/c nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi -GV : choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho caùc ghi vôû

vôû - Quan saùt thí nghieäm -Hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi C7 :Khoâng chaát khí daãn nhieät keùm -Nhoùm khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi-Thu thaäp thoâng tin vaø ghi vôû

Hoaït ñoäng 4 ( phuùt ) Vaän duïng- Höôùng daãn hs traû lôøi phaàn vaän duïng SGK -Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng -Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi (leänh C 8)-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôû -Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng -Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi (leänh

- hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng

C8:Tuyø thuoäc vaøo hs

C9:Vì kim loaïi daãn nhieät toát coøn söù daãn nhieät keùm

C10 :Vì khoâng khí ôû giöõa

73


C9 )-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôû-Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng -Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi (leänh C10 )-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôû-Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng -Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi vaø (leänh C11 )-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôû-Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng -Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi (leänh C12 )-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôû

hai lôùp aùo moûng daãn nhieät keùm C11:Muøa ñoàng ,ñeå taïo ra caùc lôùp khoâng khí daãn nhieät keùm giöõa caùc loâng chim C12:Vì kim loaïi daãn nhieät toát . Nhöõng ngaøy teát , nhieät ñoä beân ngoaøi thaáp hôn nhieät ñoä cô theå neân khi sô vaøo kim loaïi , nhieät töø cô theå truyeàn vaøo kìm loaïi , vaø phaân taùn trong kim loaïi nhanh neân ta camaû thaáy laïnh , ngöôïc laäi nhöõng ngaøy noùng nhieät ñoä beân ngoaøi cao hôn nhieät ñoä cô theå neân nhieät ñoä thöø kim loaïi truyeàn vaøo cô theå nhanh vaø ta coù caûm giaùc laïnh

Hoaït ñoäng 5 ( phuùt ) Cuûng coá – höôùng daãn daën doøCuûng coá :y/c moät vaøi hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù SGK .Höôùng daãn :Gôïi yù cho hs traû lôøi caâu hoûi cuoái baøi hoïc -Baì taäp SBT Daën doø : Veà nhaø + Ñoïc tröôùc baøi

Ñoïc phaàn ghi nhôù



74


Tieát 27 : Ñoái löu – Böùc Xaï NhieätI/ Muïc tieâu :1.Kieán thöùc :

-Nhaän bieát ñöôïc doøng ñoái löu trong chaát loûng vaø trong chaát khí

-Bieát ñoái löu xaåy ra trong moâi tröôøng naøo vaø khoâng xaåy ra trong moâi tröôøng naøo

-Tìm ñöôïc ví duï veà söï böùc xaï nhieät -Neâu ñöôïc hình thöùc truyeàn nhieät chuû yeáu cuûa chaát

raén , loûng khí , chaân khoâng 2.Kó naêng :

Reøn Kyõ naêng quan saùt hieän töôïng vaø so saùnh söï khaùc nhau giöõa caùc hieän töôïng

3.Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn töông taùc nhoùm II/ Chuaån bò 1.Giaùo vieân : Duïng cuï thí nghieäm nhö hình 23.2; 23.3; 23.4; 23.5 SGK , beáp daàu ; phích nöôùc noùng , tranh veõ caùi phích 2.hoïc sinh : Xem tröôùc baøi

C.Hoaït ñoäng daïy hoïc C. Hoaït ñoäng daïy hoïc

Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troøHoaït ñoäng 1(4 phuùt ) kieåm tra baøi cuõ – gíôùi thieäu baøi môùi

Baøi cuõ Hs 1 : Haõy so saùnh möùc ñoä daãn nhieät cuûa caùc chaát raén , loûng khí ?Hs 2 : Daãn nhieät laø hình thöùc truyeàn nhieät cuûa chaát naøo ? Giôùi thieäu baøi môùi : Nhö trong SGK

-Hai em laàn löôït leân baûn traû lôøi -Hs khaùc taäp trung chuù vaø nhaän xeùt -Nghe noäi dung GV thoâng baùo-Coù theå ñeà xuaát phöông aùn giaûi quyeát

Hoaït ñoäng 2 ( 15 phuùt )Tìm hieåu hieän töôïng ñoái löu- y/c laøm vieäc theo nhoùm -Höôùng daãn caùc nhoùm laøm thí nghieäm nhö hình 23.2 SGK

-caùc nhoùm laøm thí nghieäm nhö hình 23.2 SGK -traû lôøi C1 ; C2 ; C3C1: Di chuyeån thaønh doøng C2:Lôùp nöôùc ôû döôùi noùng leân , nôû ra troïng löôïng rieâng cuûa noù trôû neân nhoû hôn troïng löôïng cuûa lôùp nöôùc

75


-Caên cöù vaøo keát quaû thí nghieäm y/c caùc em traû lôøi C1 ; C2 ; C3 -Môøi ñaïi dieän nhoùm traû lôøi caâu traû vaø nhoùm khaùc nhaän xeùt - GV nhaän xeùt chung vaø cho ghi vôû

laïnh ôû treân .do ñoù lôùp nöôùc noùng noåi leân treân , lôùp nöôùc laïnh chìm xuoáng döôùi taïo thaønh doøng ñoái löu C3:Nhôø nhieät keá

Hoaït ñoäng 3 (5 phuùt ) Vaän duïng-GV Laøm thí nghieäm 23.3 SGK -y/c caùc nhoùm quan saùt thí nghieäm -Caên cöù vaøo keát quaû thí nghieäm y/c caùc nhoùm hs thaûo luaän nhoùm tra lôøi C4; C5 ;C6

-GV : Choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho hs ghi vôû

- Quan saùt thí nghieäm cuûa GV vaø hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi caâu hoûi C4:Giaûi thích töông töï nhö C2:C5:Ñeå phaân bieät ôû döôùi noùng leân tröôùc ñi leân ( vì trong löôïng giaûm ) phaàn ôû treân chöa ñun noùng ñi xuoáng taïo thaønh doøng ñoái löuC6:Khoâng vì trong chaân khoâng vaø trong caùc chaát raén khoâng theå taïo thaønh doøng ñoái löu

Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt )Tìm hieåu veà hieän töôïng böùc xaï nhieätGV Laøm thí nghieäm 23.4 SG-y/c caùc nhoùm quan saùt thí nghieäm

-Quan saùt thí nghieäm cuûa GV vaø traû lôøi caâu hoûi SGK C7: Khoâng khí trong bình ñaõ

76


-Caên cöù vaøo keát quaû thí nghieäm y/c caùc nhoùm hs thaûo luaän nhoùm traû lôøi C7; C8

-GV : choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho hs ghi vôûGV Laøm thí nghieäm 23.5 SGK -y/c caùc nhoùm quan saùt thí nghieäm -Caên cöù vaøo keát quaû thí nghieäm y/c caùc nhoùm hs thaûo luaän nhoùm tra lôøi C9 -GV : choát laïi noäi dung traû lôøi vaø cho hs ghi vôû GV thoâng baùo ñònh nghóa böùc xaï nhieät vaø khaû naêng haáp thu nhieät

noùng leân vaø nôû ra C8:Khoâng khí trong bình ñaõ laïnh ñi . Mieáng goã ñaõ ngaên khoâng cho nhieät truyeàn töø ñeøn sang bình . Ñieàu naøy chöùng toû nhieät ñaõ truyeàn töø ñeøn sang bình theo moät ñöôøng thaûng .C9 : khoâng khí khoâng daãn nhieät vì khoâng khí daãn nhieät keùm , cuõng khoâng phaûi laø ñoái löu vì nhieät ñöôïc truyeàn theo ñöôøng thaúng *Böùc xaï nhieät laø hieän töôïng truyeàn nhieät baèng caùc tia ñi thaúng . Böùc Xaï nhieät coù theå xaåy ra ôû trong chaân khoâng

Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt ) Vaän duïng-Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng - Laàn löôït höôùng daãn hs laøm baøi taäp C10 ; C11; C12 phaàn vaän duïng + Goïi hs ñoïc ñeà baøi + yeâu caàu caùc em laøm vieäc caù nhaân traû lôøi + Môøi moät vaøi hs khaùc nhaân xeùt noäi dung traû lôøi caûu baïn mình

Laøm vieäc caù nhaân traû lôøi baøi taäp vaän duïng C10: Ñeå taêng khaûnaêng haáp thuï tia nhieät C11: Ñeå giaûm haáp tuï tia nhieätC12:Chaát

Raén Loûng

Khí Chaân khoâng

77


- GV : Choát laï vaø cho ghi vôû Hình thöùc truyeàn nhieät chuû yeáu

Daãn nhieät

Ñoái löu

Ñoái löu

Böùc xaï nhieät

Hoaït ñoäng 6 (5 phuùt )Cuûng coá -höôùng daãn – daën doøGôïi yù cho hs traû lôøi caâu hoûi cuoái baøi hoïc -Baì taäp SBT -Veà nhaø laøm baøi taäp SGKtöø C1 C12 SBT -Ñoïc tröôùc baøi coâng thöùc tính nhieät löôïng

-Ñoïc phaàn ghi nhôù


78


tieát 28 Ngaøy soïan : Ngaøy kieåm tra :

I/ MUÏC TIEÂU:- Kieåm tra söï tieáp thu kieán thöùc cuûa HS trong chöông - Qua keát quaû hoïc taäp cuûa Hs Giaùo vieân seõ ñieàu chænh phöông

phaùp daïy hoïc vaø toå chöùc hoaïtñoäng hoïc cuûa Hs cho phuø hôïp- Thaùi ñoä : Hs laøm baøi nghieâm tuùc, tính toaùn chính xaùc,caån thaän.

II/ CHUAÅN BÒ:- Gv chuaån bò ñeà thi ( Hieåu: 4 ñ, bieát 3ñ, vaän duïng 3ñ)- Hs : oân taäp

III/ TOÅ CHÖÙC KIEÅM TRA: Theo THÔØI KHOÙA BIEÅU

79

KIEÅM TRA 1 tieát


tieát 29 Ngaøy soïan : Ngaøy dạy

80

COÂNG THÖÙC TÍNH NHIEÄT LÖÔÏNG


I. Muïc tieâu :1.Kieán thöùc:

Keå ñöôïc caùc yeáu toá quyeát ñònh ñeán nhieät löôïng cuûa moät vaät caàn thu vaøo ñeå noùng leân

Vieát ñöôïc coâng thöùc tính nhieät löôïng , keå ñöôïc teân , caùc ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng coù maët trong coâng thöùc

Moâ taû ñöôïc thí nghieäm vaø xöû lyù ñöôïc baûng keát quaû thí nghieäm chöùng toû nhieät löôïng phuï thuoäc vaøo khoái löôïng , nhieät ñoä , chaát laøm vaät

2.Kó naêng : Reøn kyõ naêng aùp duïng coâng thöùc tính toaùn caùc baøi taäp ñôn giaûn 3.Thaùi ñoä : Coù tinh thaán töông taùc nhoùm II. Chuaån bò

1.Giaùo vieân : Duïng cuï thí nghieäm nhö trong baøi hoïc , veõ to 3 baûng keát quaû cuûa 3 thí nghieäm 2.Hoïc sinh : Xem tröôùc baøi hoïc

III. Hoaït ñoäng daïy hoïc Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa troø

Hoaït ñoäng 1(3 phuùt ) kieåm tra baøi cuõ – gíôùi thieäu baøi môùiBaøi cuõ Hs 1 : Hs 2 : Giôùi thieäu baøi môùi :

-Hai em laàn löôït leân baûn traû lôøi -Hs khaùc taäp trung chuù vaø nhaän xeùt -Nghe noäi dung GV thoâng baùo-Coù theå ñeà xuaát phöông aùn giaûi quyeát

Hoaït ñoäng 2 (5phuùt )Thoâng baùo nhieät löôïng vaät caàn thu vaøo ñeå noùng leân phuï thuoäc vaoø nhöõng yeáu toá naøo ?

-Toå chöùc cho hs xöû lyù keát quaû thí nghieäm - Haõy döï ñoaùn xem nhieät löôïng cuûa vaät thu vaøo phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo ? - Thoâng qua döï ñoaùn cuûa hs GV phaân tích nhöõng yeáu toá naøo laø hôïp lyù ,nhöõng yeáu toá naøo laø khoâng hôïp lyù

- Thu thaäp thoâng tin -Döï ñoaùn xem nhieät löôïng cuûa vaät thu vaøo phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo ?- Nghe GV phaân tích nhöõng ví duï ñuùng, sai

Hoaït ñoäng 3 ( 5phuùt )Tìm hieåu moái lieân heä giöõa nhieät löôïng vaät thu vaøo ñeå noùng leân vaø khoái löôïng cuûa vaät

-Höôùng daãn hs thaûo luaän C1 ; C2 -Neáu coùthôøi gian coù theå cho caùc nhoùm tieán haønh laøm thí nghieäm naøy - Neáu khoâng ñuû thôøi gian thì GV thoâng baùo ngay keát quaû TN naøy ñeå hs thaûo luaän

- Caùc nhoùm thaûo luaän thaûo luaän C1 ; C2

Hoaït ñoäng 4 (5 phuùt ) Tìm hieåu moái lieân heä giöõa nhieät löôïng vaät thu vaøo ñeå noùng leân vaø vaø ñoä taêng nhieät ñoä

-Höôùng daãn hs thaûo luaän C3 ;

81


C4 ;C5- GV thoâng baùo ngay keát quaû TN naøy ñeå hs thaûo luaän veà keát quaûthí nghieäm

- Caùc nhoùm thaûo luaän thaûo luaän traû lôøi C3 ; C4;C5

Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt ) Tìm hieåu moái lieân heä giöõa nhieät löôïng vaät thu vaøo ñeå noùng leân vôùi chaát laøm vaät

-GT: Baûng keát quaû thí nghieäm -Höôùng daãn hs traû lôøi C6 ;C7

-Thu thaäp thoâng tin -Laøm vieäc caù nhaân traû lôøi caâu hoûi SGK C6; C7

Hoaït ñoäng 6 ( 8phuùt )Giôùi thieäu coâng thöùc tính nhieät löôïngGV: Giôùi thieäu coâng thöùc tính nhieät löôïng Q = m . c . t GV: neâu roõ teân vaø caùc ñaïi löôïng coù mïaêt trong coâng thöùc

-Ghi coâng thöùc vaøo vôû Q = m . c . t m: Khoái löôïng (kg ) c:Nhieät dung rieâng (J/kg.K) . t : Ñoä taêng nhiteä ñoä (0C )Q:Nhieät löôïng thu vaøo ( J)

Hoaït ñoäng 7( 8phuùt ) Cuûng coá , höôùng daãn daën doø-Yeâu caàu hs laøm vieäc caùc nhaân traû lôøi phaàn vaän duïng C8:Goïi moät troø ñoïc ñeà baøi (leänh C8 )-Goïi moät hs traû lôøi leänh C 8-Goïi hs khaùc nhaän xeùt noäi dung traû lôøi cuûa baïn -GV: thoáng nhaát noäi dung traû lôøi vaø cho ghi vôûC9-Hoïc sinh ñoïc kó ñeà vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc noäi dung sau :+Caùc yeáu toá ñaõ cho (+Phaân tích baøi toaùn vaø tìm caùc coâng thöùc lieân quan . Q = m . c . t +Tìm höôùng giaûi, trình baøy lôøi

giaûi, thay soá vaø tính toaùn xaùc ñònh caùc yeáu toá caàn tìm.

C10 : Hoïc sinh ñoïc kó ñeà vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc noäi dung sau :+Caùc yeáu toá ñaõ cho (m1=0,5 kg ;V=2 l ;t2-t1= t =500C -200C=300C c1=880 J/kg.K , c2=4200J/kg.K+Phaân tích baøi toaùn vaø tìm caùc coâng thöùc lieân quan . Q1 = m1 . c1 . t ; Q2 = m2 . c2 . t Q= Q1 + Q2= m1 . c1 . t + m2 . c2 . t+Tìm höôùng giaûi, trình baøy lôøi giaûi, thay soá vaø tính toaùn xaùc

C8:

C9: Cho bieát

m=5kg t =300C c=380 j/kg.K Q= ?.

Baøi giaûiNhieät löôïng caàn truyeàn cho 5 kg ñoàng ñeå nhieät ñoä naêng töø 200C 500C laø :Q= m .c . t =5kg .380 j/k.300C

C10Cho bieát

m1=0,5 kg V=2 lt2-t1= t =500C -200C=300C c1=880 J/kg.K , c2=4200J/kg.KQ= ?.

Baøi giaûi Khoái löôïng cuûa 2 ltít nöôùc laø V=2 l = 2dm3=2. 10-

3m3 m2

=D.V = 103kg/m3 .2 . 10-

3m3 = 2kg Nhieät löôïng caàn ñum0,5 kg aám ñeå aám taêng nhieät ñoä töø 200C500C Q1 = m1 . c1 . t

= 0,5.880.30 =Nhieät löôïng caàn ñum 2kg nöôùc ñeå nöôùc taêng nhieät ñoä töø 200C500C :Q2 = m2 . c2 . t =2.4200 .30 =Nhieät löôïng toång coäng laø : Q= Q1 + Q2

= 82


ñònh caùc yeáu toá caàn tìmCuûng coá :y/c moät vaøi hoïc ñoïc phaàn ghi nhôù SGK Höôùng daãn :Gôïi yù cho hs traû lôøi caâu hoûi cuoái baøi hoïc -Baì taäp SBT Daën doø : Veà nhaø

PHAÀN GHI BAÛNGI/ Nhieät löôïng moät vaät thu vaøo ñeå noùng leân phuï thuoäc nhöõng

yeáu toá naøo?1) Quan heä giöõa nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå laøm vaät noùng leân

vaø khoái löôïng cuûa vaät :* Nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå vaät noùng leân tæ leä thuaän vôùi khoái löôïng cuûa vaät.

2) Quan heä giöõa nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå laøm vaät noùng leân vaø khoái löôïng cuûa vaät :* Nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå vaät noùng leân tæ leä thuaän vôùi ñoä taêng nhieät ñoä cuûa vaät.

3) Quan heä giöõa nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå laøm vaät noùng leân vaø khoái löôïng cuûa vaät :* Nhieät löôïng caàn thu vaøo ñeå vaät noùng leân phuï thuoäc vaøo chaát laøm vaät.

II/ Coâng thöùc tính nhieät löôïng : Q : nhieät löôïng vaät thu vaøo, ñôn vò Joule. Q = m.c. t m : khoái löôïng vaät, ñôn vò kiloâgam. t = t2 – t1 : ñoä taêng nhieät ñoä tính ra 0C hoaëc K. c : nhieät dung rieâng cuûa chaát laøm vaät, ñôn vò J/kg.K.

III/ Vaän duïng : C8, C9, C10.IV/ Ghi nhôù : Trang 87 SGK.

83


Tieát 30 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu :1) Kieán thöùc :

Phaùt bieåu ñöôïc ba noäi dung cuûa nguyeân lyù truyeàn nhieät, Vieát ñöôïc phöông trình caân baèng nhieät cho tröôøng hôïp coù hai vaät

trao ñoåi nhieät vôùi nhau.2) Kyõ aêng :

Coù kyõ naêng giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn ñôn giaûn veà trao ñoåi nhieät giöõa hai vaät.

3) Thaùi ñoä : Coù tính caån thaän khi laøm toaùn.

II/ Chuaån bò : Giaùo vieân giaûi tröôùc caùc baøi toaùn ôû phaàn vaän duïng.III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Trôï giuùp cuûa giaùo vieân

Hoïc sinh laøm baøi ra giaáy

HS : Döï ñoaùn theo caù nhaân.

HS : laøm vieäc caû lôùp, theo doõi baïn ñoïc trong SGK.

Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ ( 7 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Nhieät löôïng vaät caàn thu vaøo ñeå

noùng leân phuï thuoäc gì?2) Vieát coâng thöùc tính nhieät löôïng

moät vaät thu vaøo ñeå noùng leân vaø giaûi thích caùc kyù hieäu keøm theo ñôn vò caùc ñaïi löôïng.

3) Nhieät dung rieâng cuûa moät chaát laø gì? Noùi nhieät dung rieâng cuûa nhoâm laø 880J/kg.K nghóa laø gì?

Hoaït ñoäng 2 : Neâu tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (5 phuùt)GV : Cho moät hoïc sinh ñoïc phaàn giôùi thieäu baøi trang 88 , hình 25.1 SGK. Cho hoïc sinh döï ñoaùn.Hoaït ñoäng 3 : Thoâng tin veà nguyeân lyù truyeàn nhieät ( 5 phuùt)GV : Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc I/.GV : Giaûi thích cho hoïc sinh hieåu theâm veà nguyeân lyù truyeàn nhieät baèng caùch cho ví duï khi naáu nöôùc soâi roài pha vôùi nöôùc laïnh ñeå taém :- Nöôùc soâi (1000C) truyeàn nhieät cho

84

Baøi 25 : PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG NHIEÄT


HS : Laøm vieäc caû lôùp, theo doõi söï giaûi thích cuûa giaùo vieân.

HS : Thaûo luaän nhoùm.

Moät hoïc sinh leân baûng trình baøy.Moät hoïc sinh leân baûng trình baøy.

Moät hoïc sinh leân baûng trình baøy.

nöôùc laïnh.- Moät luùc sau caû nöôùc soâi vaø nöôùc laïnh ñeàu trôû thaønh nöôùc aám nhö nhau (nhieät ñoä baèng nhau).- Nöôùc noùng toaû ra bao nhieâu nhieät löôïng ñeå giaûm nhieät ñoä thì nöôùc laïnh thu vaøo baáy nhieâu ñeå taêng nhieät ñoä. Hoaït ñoäng 4 : Thoâng tin veà phöông trình caân baèng nhieät (5 phuùt)GV giôùi thieäu phöông trình caân baèng nhieät.Nhaán maïnh ñeán ñoä taêng nhieät ñoä t trong nhieät löôïng toaû ra thì t1 laø nhieät ñoä ban ñaàu, t2 laø nhieät ñoä sau cuøng trong quaù trình truyeàn nhieät t1 > t2.Hoaït ñoäng 5 : Tìm hieåu thí duï aùp duïng phöông trình caân baèng nhieät ñeå giaûi toaùn veà söï truyeàn nhieät (8 phuùt)GV : Cho hoïc sinh tìm hieåu thí duï trong SGK theo nhoùm.Hoaït ñoäng 6 : Vaän duïng (13 phuùt)GV : Cho hoïc sinh laøm C1

GV : Cho hoïc sinh laøm C2

Gôïi yù : Nhieät löôïng nöôùc nhaän vaøo do vaät naøo toaû ra? Coù theå tính ñöôïc nhieät löôïng cuûa mieáng ñoàng toaû ra khoâng?GV : Cho hoïc sinh laøm C3

Gôïi yù : Vaät naøo truyeàn nhieät cho vaät naøo? ( hay vaät naøo toaû nhieät, vaät naøo thu nhieät?)Coù theå tính ñöôïc nhieät löôïng cuûa vaät naøo (thu vaøo hay toaû ra?). Taïi sao?Hoaït ñoäng 7 : Daën doø ( 2 phuùt)- Laøm theâm baøi taäp trong SBT.- Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát trang

79 SGK.

PHAÀN GHI BAÛNGI/ Nguyeân lyù truyeàn nhieät :II/Phöông trình caân baèng nhieät :

Trong coâng thöùc tính nhieät löôïng vaät thu nhieät thì nhieät ñoä ban ñaàu t1 nhoû hôn nhieät ñoä sau cuøng t2 khi coù caân baèng nhieät, do ñoù t = t2 – t1.

Trong coâng thöùc tính nhieät löôïng vaät toaû nhieät thì nhieät ñoä ban ñaàu t1 lôùn hôn nhieät ñoä sau cuøng t2 khi coù caân baèng nhieät, do ñoù t = t1 – t2.

Nhieät ñoä ban ñaàu t1 cuûa hai vaät thì khaùc nhau.

85


III/ Thí duï veà duøng phöông trình caân baèng nhieät : (SGK trang 89)III/ Vaän duïng : C1 : Nhieät ñoä ño ñöôïc nhoû hôn nhieät ñoä tính ñöôïc vì trong thöïc teá

nöôùc coøn truyeàn nhieät cho caùc vaät chung quanh nhö coác thuyû tinh, khoâng khí.

C2 : Nöôùc nhaän ñöôïc moät nhieät löôïng : QTV = QTR = mñ.cñ(t1 – t2) = 11.400(J)

Nöôùc noùng leân theâm : t = QTV/mn.cn = 5,4(0C)C3 : Mieáng kim loaïi nhaän ñöôïc moät nhieät löôïng : QTV = QTR = mn.cn(t1 –

t2) = 14.665(J)Nhieät dung rieâng cuûa kim loaïi : cKL = QTV / mKL. t = 458,3 (J/kg.K)IV/ Ghi nhôù : Trang 90 SGK.

Tieát 31 Ngaøy soaïn : Ngaøy daïy : I/ Muïc tieâu : 1) Kieán thöùc :

Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa naêng suaát toaû nhieät. Vieát ñöôïc coâng thöùc tính nhieät löôïng do nhieân lieäu bò ñoát chaùy

toaû ra. Neâu ñöôïc teân vaø ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc.

2) Kyõ naêng : Coù kyõ naêng vaän duïng coâng thöùc ñeå laøm moät soá baøi taäp veà

naêng suaát toaû nhieät.3) Thaùi ñoä :

Coù yù thöùc baûo veä röøng vaø choáng oâ nhieãm moâi tröôøng.II/ Chuaån bò : Giaùo vieân söu taàm tranh aûnh giôùi thieäu moät soá nhieân lieäu.III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ñieàu khieån cuûa giaùo vieân

HS : Traû lôøi caù nhaân.


Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra 3 phuùt..Hoaït ñoäng 2 : Neâu tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (5 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Haõy keå teân vaøi chaát ñoát

thöôøng duøng trong gia ñình.2) Trong caùc chaát ñoát treân, chaát

naøo khi chaùy toaû nhieät nhieàu nhaát? Ít nhaát? Vì sao bieát?

GV giôùi thieäu caùc chaát ñoát goïi chung laø nhieân lieäu (muïc I.)

86

Baøi 26 : NAÊNG SUAÁT TOAÛ NHIEÄT

CUÛA NHIEÂN LIEÄU


HS : Caû lôùp theo doõi baïn ñoïc trong SGK.


HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : Traû lôøi caù nhaân.HS : Traû lôøi caù nhaân.



HS Caû lôùp theo doõi baïn ñoïc trong SGK.


HS : Traû lôøi caù nhaân.Hai hoïc sinh leân baûng trình baøy.Qc = qc.mc = 10.106. 15 = 150.106 (J)Qtñ = qtñ.mtñ = 27.106. 15 = 405.106 (J)Mdh = Q1 / qdh = 150.106/44.106 = 3,41(kg)Mdh = Q2 / qdh = 405.106/44.106 = 9,2(kg)

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu veà naêng suaát toaû nhieät cuûa nhieân lieäu (12 phuùt)GV : Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc II trang 91 SGKGV giôùi thieäu baûng 26.1 : naêng suaát toaû nhieät cuûa moät soá nhieân lieäu.GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Haõy cho bieát naêng suaát toaû

nhieät cuûa than ñaù.2) Con soá naøy coù nghóa laø gì?3) Haõy cho bieát naêng suaát toaû

nhieät cuûa xaêng.4) Con soá naøy coù yù nghóa gì?5) Haõy neâu teân chaát coù naêng

suaát toaû nhieät nhoû nhaát vaø chaát coù naêng suaát toaû nhieät lôùn nhaát.

6) Trong caùc chaát naøy haõy keå teân nhöõng chaát naøo khi ñoát chaùy ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhaát vaø nhöõng chaát naøo khi chaùy gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhieàu nhaát.

7) Hieän nay nöôùc ta noùi chung vaø tænh ta noùi rieâng, ñeà nghò daân chuùng khoâng söû duïng cuûi khoâ vaø than goã vì 2 lyù do. Ñoù laø nhöõng lyù do naøo?

Hoaït ñoäng 4 : Giôùi thieäu coâng thöùc tính nhieät löôïng do nhieân lieäu bò ñoát chaùy toaû ra (7 phuùt)GV : Cho moät hoïc sinh ñoïc muïc III trang 92 SGK.GV ñaët caâu hoûi sau :Coâng thöùc naøy coù ñöôïc do döïa vaøo ñònh nghóa naêng suaát toaû nhieät cuûa nhieân lieäu. Theo baûng 26.1 haõy cho bieát 1kg than ñaù khi chaùy heát toaû ra nhieät löôïng bao nhieâu? Vaäy neáu ñoát chaùy heát 5kg than ñaù thì tính nhieät löôïng toaû ra baèng caùch naøo?Hoaït ñoäng 5 : Vaän duïng (6 phuùt)GV Cho hoïc sinh laøm C1.

GV : Cho hoïc sinh laøm C2.

87


Hoaït ñoäng 6 : Daën doø ( 2 phuùt) - Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát

trang 92, 93 SGK.- Laøm theâm caùc baøi 28.3, 28.4

trong SBT.

PHAÀN GHI BAÛNG

I/ Nhieân lieäu : cuûi, than goã, than ñaù, daàu hoaû, gaz, xaêng……II/ Naêng suaát toaû nhieät cuûa nhieân lieäu : Kyù hieäu chöõ q, ñôn vò

J/kg.Noùi naêng suaát toaû nhieät cuûa daàu hoaû laø 44.106J/kg coù nghóa laø 1 kg daàu hoaû bò ñoát chaùy hoaøn toaøn toaû ra nhieät löôïng 44.106J.III/ Coâng thöùc tính nhieät löôïng toaû ra do nhieân lieäu bò ñoát chaùy :

Q : nhieät löôïng toaû ra (J)Q = q.m q : naêng suaát toaû nhieät cuûa nhieân lieäu (J/kg)m : khoái löôïng nhieân lieäu bò ñoát chaùy (kg)

III/ Vaän duïng : C1.C2 . Q1 = 150.000.000J, Q2 = 405.000.000J, m3 = 3,41kg, m3’ = 9,2kg.


I/ Muïc tieâu : 1) Kieán thöùc :

Tìm ñöôïc ví duï veà söï truyeàn cô naêng, nhieät naêng töø vaät naøy sang vaät khaùc

Söï chuyeån hoaù giöõa caùc daïng cô naêng, giöõa cô naêng vaø nhieät naêng.

Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät baûo toaøn vaø chuyeån hoaù naêng löôïng.2) Kyõ naêng :

Coù kyõ naêng vaän duïng ñònh luaät baûo toaøn vaø chuyeån hoaù naêng löôïng ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng lieân quan ñeán ñònh luaät naøy.

3) Thaùi ñoä : Coù tinh thaàn laøm vieäc khoa hoïc.

II/ Chuaån bò : Giaùo vieân veõ lôùn caùc baûng 27.1 vaø 27.2III/ Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Ñieàu khieån cuûa giaùo vieân

Moät HS leân traû baøi.-Hai em laàn löôït leân baûn traû

Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ (7 phuùt)GV ñaët caùc caâu hoûi sau :1) Naêng suaát toaû nhieät cuûa nhieân

88

Baøi 27 : SÖÏ BAÛO TOAØN NAÊNG LÖÔÏNGTRONG CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG CÔ VAØ NHIEÄT


lôøi -Hs khaùc taäp trung chuù vaø nhaän xeùt -Nghe noäi dung GV thoâng baùo-Coù theå ñeà xuaát phöông aùn giaûi quyeát

-Laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C1 - Thu thaäp thoâng tin GV höôùng daãn - thaûo luaän chung- Tham gia thaûo luaän nhoùm - traû lôøi leänh C1- Ghi noäi dung vaøo vôû C1 :+Hoøn bi truyeàn cô naêng cho mieáng goã +Mieáng nhoâm truyeàn nhieät naêng cho nöôùc +Vieân ñaïn truyeàn cô naêng vaø nhieät naêng cho nöôùc bieån

-Laøm vieäc caù nhaân traû lôøi C2 - Thu thaäp thoâng tin GV höôùng daãn - thaûo luaän chung- Tham gia thaûo luaän nhoùm - traû lôøi leänh C2- Ghi noäi dung vaøo vôû +Khi con laéc chuyeån ñoäng töø A Bõ theá naêng chuyeån hoaù daàn thaønh ñoäng naêng +Khi con laéc chuyeån ñoäng töø B C ñoäng naêng ñaõ chuyeån hoaù daàn thaønh theá naêng -Cô naêng cuûa tay ñaõ chuyeån haùo thaønh nhieät naêng cuûa thanh kim loaïi -Nhieät naêng cuûa khoâng khí vaø hôi nöôùc ñaõchuyeån hoaù thaønh cô naêng cuûa nuùtC3 C4; Tuyø hs traû lôøiC5. :Vì moät cô naêng cuûa chuùng ñaõ chuyneå hoaù thaønh nhieät naêng laøm noùng hoøn bi ,thanh goã , maùng tröôït vaø khoâng khí xung quanh

lieäu laø gì?2) Noùi naêng suaát toaû nhieät cuûa daàu

hoaû laø 44. 106J/kg nghóa laø gì?3) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 300g than goã

thì nhaän ñöôïc bao nhieâu nhieät löôïng? Cho naêng suaát toaû nhieät cuûa than goã laø 34.106J/kg.

Hoaït ñoäng 2 : Neâu tình huoáng ñeå ñaët vaán ñeà vaøo baøi daïy (5 phuùt)GV : Cho hoïc sinh phaân tích sô löôïc hoaït ñoäng cuûa moät xe gaén maùy.- Trong loøng maùy khi ñeà (ñaïp) cho

maùy noå coù hieän töôïng gì?- Khi xaêng chaùy gaây ra löïc taùc duïng

laøm cho boä phaän naøo chuyeån ñoäng?

- Boä phaän naøy laïi truyeàn chuyeån ñoäng cho boä phaän naøo?

Trong quaù trình treân ñaõ xaûy ra lieân tuïc töø khi nhieân lieäu chaùy cho ñeán khi xe chaïy. Quaù trình naøy goïi laø gì? Hoâm nay ta seõ nghieân cöùu.Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu söï truyeàn cô naêng, nhieät naêng töø vaät naøy sang vaät khaùc.(10 phuùt)GV : cho hoïc sinh laøm C1. Theo baûng 27.1, laàn löôït töøng hoïc sinh ñoïc vaø traû lôøi : hình 1 , hình 2,hình 3.Hoaït ñoäng 4 : Tìm hieåu söï chuyeån hoaù töø daïng naêng löôïng naøy sang daïng naêng löôïng khaùc ( 1 2 phuùt)GV : Cho hoïc sinh laøm C2 . Theo baûng 27.2, laàn löôït töøng hoïc sinh ñoïc vaø traû lôøi : hình 1, hình 2 , hình 3.

Hoaït ñoäng 5 : Tìm hieåu söï baûo toaøn naêng löôïng trong caùc hieän töôïng cô vaø nhieät.(5 phuùt)GV : Cho hoïc sinh laøm C3.Hoaït ñoäng 6 : Vaän duïng ( 16 phuùt)GV : Cho hoïc sinh laøm C4.GV : Cho hoïc sinh laøm C5.GV : Cho hoïc sinh laøm C6.GV : Cho hoïc sinh traû lôøi tình huoáng neâu ra tröôùc khi vaøo baøi.

89


C6: Vì moät phaàn cô naêng cuûa con laéc ñaõ chuyeån hoaù thaønh nhieät naêng , laøm noùng con laéc vaø khoâng khí xung quanh

-Ñoïc phaàn ghi nhôù


Hoaït ñoäng 7: Daën doø ( 2 phuùt) - Ñoïc muïc coù theå em chöa bieát.- Tìm hieåu xem ñoäng cô xe maùy hoaït

ñoäng nhö theá naøo?

PHAÀN GHI BAÛNG

I/ Söï truyeàn cô naêng, nhieät naêng töø vaät naøy sang vaät khaùc :C1: Baûng 27.1 Hình 1 : (1) ñoäng naêng, Hình 2 : (2) nhieät naêng,

Hình 3 : (3) ñoäng naêng vaø (4) nhieät naêngII/ Söï chuyeån hoaù giöõa caùc daïng cuûa cô naêng , giöõa cô naêng vaø

nhieät naêng.C2 : Baûng 27.2 Hình 1 : (5) theá naêng , (6) ñoäng naêng, (7) ñoäng

naêng, (8) theá naêng Hình 2 : (9) ñoäng naêng, (10) nhieät naêng Hình 3 : (11) nhieät naêng, (12) ñoäng naêng

III/ Söï baûo toaøn naêng löôïng trong caùc hieän töôïng cô vaø nhieät : C3

IV/ Vaän duïng : C4 , C5, C6.V/ Ghi nhôù : trang 96 SGK

90


91

vật lí 8

Documents