valuable life latest book(1-2)

45
wef zd k ;&S d &S d aer,f 1 wefzdk;&Sd&Sdaer,f omoemouú &mZf 2551-ck ES pf ? aumZmouú &mZf 1369- ck ES pf ? 'k wd ,0gqd k vqef ; 8-&uf ? ed aj*m"m½H k ausmif ; arwå m0d [m&D "r® H k awmf BuD ;ü a[mMum;tyf aom ]]wef zd k ;&S d &S d aer,f w&m;a'- oemawmf }}/ tm;vHk;udk ar;cGef;av; ar;ygw,f/ b0udk wefzdk;&Sd&SdaecsifMuovm;ç raecsifMubl;vm;/ aecsif Muygw,f bk &m;/ &cJ wJ h b0wpf ck vd k Y ajymEd k if wJ h ck vd k vl Ub0ud k &xm;wJ h Ak '¨ - bmom0if vl rsK d ;awG ud k a&mç uk d ,h f wd k if ;jynf twG if ; aexd k if MuwJ h wpfjcm;aom olawGudka&mç urÇmwpf0Srf; aexdkifMuwJh yk*¾dKvf- awG ud k a&m vS rf ;arQmf NyD ;awmh oH k ;oyf qif jcif rd w,f / &cJ wJ h b0- wpfckudk &xm;aomfjim;vnf;yJ &cJwJh b0udk wefzdk;&Sd&SdeJY ae- xdkifoGm;MuwJh yk*¾dKvfawG odyfenf;aewm awGU&w,f/ 2 t&S if a&0w wefzdk;&Sd&Sd b,fvdkaeMurvJ ...? 'DtwGufyJ &nf&G,fNyD; bk &m;&S if &J U tqH k ;trawmf awG eJ Y twl bk &m;&S if &J U yg&rD jznf h cef ;vd k Y ac:EdkifwJh bk&m;tavmif;awmfb0awGrSm b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecJhwmav;awGudk oHk;oyf qifjcifNyD;awmh bkef;BuD;&JU b0- tawGUtMuHKç b0uae &&SdvmwJh todÓPfawGudk tajccHNyD; 'Dw&m;udk a[may;csifwJhqE´ rsm;pGm jzpfaew,f/ bmjzpfvdkY 'Dw&m;ukd a[mcsif&ovJ? wef zd k ;&S d wJ h b0ud k &xm;wJ h b0wl vl om;awG ...ud k ,f pD ud k ,f pD ud k ,f h b0ud k ud k ,f wef zd k ;&S d &S d eJ Y uk ef qH k ;cG if h ay;wwf apvd k - w,f / b0ud k wef zd k ;&S d &S d eJ Y aewwf apvd k w,f / 'D qE´ "mwf aMumif h ygyJ / b0udk wefzdk;&Sd&Sd twkr&Sd aeoGm;wJh yk*¾dKvfudk jyygqdk&if jrwfpGmbk&m;&SifudkyJ jy&r,f/ b0ud k wef zd k ;&S d &S d b,f vd k ae&r,f qd k wmud k yg&rD jznf h cef ;vd k Y ac:Ed k if wJ h bk &m;tavmif ;awmf b0awG rS mvnf ; ud k ,f wd k if ud k ,f - us ajymovdk jyKNyD;awmh twkvdkufcGifhudk ay;oGm;cJhw,f/ od wJ h ol awG u od wJ h tavsmuf od wJ h twd k if ;usif h vd k Y wef zd k ; &Sd&Sd aeoGm;Muovdk rodao;wJholawGu odatmifjyKNyD; b0udk wef zd k ;&S d &S d aexd k if zd k Y ç b0ud k wd k ;wuf oG m;atmif vk yf zd k Y vd k ygw,f / b0ud k wef zd k ;&S d &S d aecJ h wJ h jrwf pG mbk &m;&S if &J U aus;Zl ;awmf - awGudk taMumif;jyKNyD;awmh wefzdk;&Sd&SdaewwfzdkY w&m;awGudk a[mMu emMurS m jzpf wJ h twG uf "r® yd k if &S if jzpf awmf rl wJ h a'ou- xG#fwif jrwfpGmbk&m;&Sifudk vufq,fjzm xdyfrSm rdk;NyD;awmh ½dkaopGm &Sdcdk;uefawmhvdkufMupdkY/

Upload: others

Post on 18-Dec-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 1

wefzdk;&Sd&Sdaer,f

omoemouú&mZf 2551-ckESpf? aumZmouú&mZf 1369-ckESpf? 'kwd,0gqdkvqef; 8-&uf? edaj*m"m½Hkausmif; arwåm0d[m&D"r®m½HkawmfBuD;ü a[mMum;tyfaom ]]wefzdk;&Sd&Sdaer,f w&m;a'-oemawmf}}/

tm;vHk;udk ar;cGef;av; ar;ygw,f/

b0udk wefzdk;&Sd&SdaecsifMuovm;ç raecsifMubl;vm;/

aecsifMuygw,fbk&m;/

&cJwJh b0wpfckvdkY ajymEdkifwJh ckvdk vlUb0udk &xm;wJh Ak'-bmom0if vlrsKd;awGudka&mç ukd,hfwdkif;jynftwGif; aexdkifMuwJhwpfjcm;aom olawGudka&mç urÇmwpf0Srf; aexdkifMuwJh yk*¾dKvf-awGudka&m vSrf;arQmfNyD;awmh oHk;oyfqifjcifrdw,f/ &cJwJh b0-wpfckudk &xm;aomfjim;vnf;yJ &cJwJh b0udk wefzdk;&Sd&SdeJY ae-xdkifoGm;MuwJh yk*¾dKvfawG odyfenf;aewm awGU&w,f/

2 t&Sifa&0w

wefzdk;&Sd&Sd b,fvdkaeMurvJ ...? 'DtwGufyJ &nf&G,fNyD;bk&m;&Sif&JU tqHk;trawmfawGeJYtwl bk&m;&Sif&JU yg&rDjznfhcef;vdkYac:EdkifwJh bk&m;tavmif;awmfb0awGrSm b0udk wefzdk;&Sd&SdaecJhwmav;awGudk oHk;oyf qifjcifNyD;awmh bkef;BuD;&JU b0-tawGUtMuHKç b0uae &&SdvmwJh todÓPfawGudk tajccHNyD;'Dw&m;udk a[may;csifwJhqE´ rsm;pGm jzpfaew,ff/

bmjzpfvdkY 'Dw&m;ukd a[mcsif&ovJ?

wefzdk;&SdwJhb0udk &xm;wJh b0wl vlom;awG ...udk,fpDudk,fpD udk,fhb0udk udk,f wefzdk;&Sd&SdeJY ukefqHk;cGifh ay;wwfapvdk-w,f/ b0udk wefzdk;&Sd&SdeJY aewwfapvdkw,f/ 'DqE"mwfaMumifhygyJ/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd twkr&Sd aeoGm;wJh yk*¾dKvfudk jyygqdk&ifjrwfpGmbk&m;&SifudkyJ jy&r,f/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd b,fvdkae&r,fqdkwmudk yg&rDjznfhcef;vdkYac:EdkifwJh bk&m;tavmif;awmfb0awGrSmvnf; udk,fwdkif udk,f-us ajymovdk jyKNyD;awmh twkvdkufcGifhudk ay;oGm;cJhw,f/

odwJholawGu odwJhtavsmuf odwJhtwdkif;usifhvdkY wefzdk;&Sd&Sd aeoGm;Muovdk rodao;wJholawGu odatmifjyKNyD; b0udkwefzdk;&Sd&Sd aexdkifzdkYç b0udk wdk;wufoGm;atmif vkyfzdkY vdkygw,f/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecJhwJh jrwfpGmbk&m;&Sif&JU aus;Zl;awmf-awGudk taMumif;jyKNyD;awmh wefzdk;&Sd&SdaewwfzdkY w&m;awGudka[mMu emMurSm jzpfwJhtwGuf "r®ydkif&Sif jzpfawmfrlwJh a'ou-xG#fwif jrwfpGmbk&m;&Sifudk vufq,fjzm xdyfrSm rdk;NyD;awmh½dkaopGm &Sdcdk;uefawmhvdkufMupdkY/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 3

Aka'¨g aAm"m, a'aowd? 'aEÅm a,m 'rxm,p?orxm, oaEÅm "r®H? wdaPÖm0 w&Pm,p?edAÁKawm edAÁmew¬m,? wH avmuo&PH ear/

avmuo&aPm = avmuoHk;yg;\ udk;pm;&mwpfqljzpfawmfrlaom? a,m ema*g = Ak'¨em* trnfawmf&onfhtpdaEÅ,sxG#fxm; tMuifjrwfpGmbk&m;onf? Aka'¨g = opömav;tif udk,fawmfwdkif xdk;xGif;odjrifawmfrlNyD; jzpfí? aAm"m-,p = uRwfxdkufool AkdvfAkdvfvlwdkY udk,fwlxifvif; odMuyg-apjcif; tusKd;iSmvnf;aumif;?

'aEÅm = udk,fawmfuyif ,Ofaus;awmfrlNyD; jzpfí? 'r-xm,p = uRwfxdkufool AkdvfAkdvfvlwdkY udk,fwlr,Gif; ,Ofaus;-Muapjcif;iSmvnf;aumif;?

oaEÅm = udk,fwkdifuyif udavom[l tylcyfodrf; Nidrf;at;awmfrlNyD; jzpfí? orxm,p = uRwfxdkufool AkdvfAkdvfvlwdkYudk,fwlr,Gif; udavomtyl Nidrf;Muygapjcif;iSmvnf;aumif;?

wdaPÖm0 = oHo&meuf0Srf; C&ufMurf;udk ul;oef;-xkwfacsmuf udk,fawmfwdkif a&mufNyD; jzpfí omvQif? w&Pm-,p = udk,fawmfxyfwl uRwfxdkufolwdkY edAÁLom0Srf; rSmbufurf;odkY ul;oef;xkwfacsmuf a&mufMuygapjcif; tusKd;iSmvnf;-aumif;?

edAÁKawm = udavoy&dedAÁmef 0ifpH½kyfodrf; udk,fawmfwdkifat;Nidrf;awmfrlNyD; jzpfí? edAÁmew¬m,p = udk,fawmfxyfwla0aevlwdkY tylcyfodrf; Nidrf;Muygapjcif; tusKd;iSmvnf;aumif;?"r®H = aeYpOf av;euf "r®pufudk? a'aowd = u½kPma&SUxm;

4 t&Sifa&0w

arwåmtm;jzifh a[mMum;awmfrlcJhygay\/

avmuo&PH = avmuoHk;yg;\ udk;pm;&mwpfql jzpf-awmfrlaom? wH em*H = Ak'¨em* trnfawmf&onfh tpdaEÅ,s-xG#fxm; xdkjrwfpGmbk&m;udk? ear ermrd = udk,fEIwfESvHk; oHk;pHkaysmif;aysmh rmefudk avsmhí uefawmhjrwfEdk; vufpHkrdk;í &Sdcdk;OD;-ñTwfyg\ jrwfpGmbk&m; jrwfpGmbk&m;/

ebÍö 'la& yx0D p 'la&?

yg&H ork'´ó w'g[k 'la&/

wawm [a0 'l&w&H 0'EÅd?

owÍö "ar®m towÍö &mZ/

ebÍö = aumif;uifonfvnf;? 'la& = ajrBuD;rS a0;vSyg\?yx0D p = ajrBuD;onfvnf;? 'la& = aumif;uifrS a0;vSygay\/ork'´ó = ork'´&m þrSmbuf\ xdkrSmbufurf;udk? 'la& =a0;onfxuf a0;vS\[lí? tm[k = rdefYqdkawmfrlMuavukef\/owÍö = olawmfaumif;wdkY\? "ar®m p = olawmfaumif; w&m;-onfvnf;aumif;? towÍö = rolawmfwdkY\? "ar®m p = rol-awmfw&m;onfvnf;aumif;? wawm = xdkrdk;ESifhajrBuD; a0;uGm-onfxuf? wawm = ork'&m xdkrSmbufurf;ESifh þrSmbufurf;a0;uGmonfxuf? 'l&w&H = omía0;vS\[lí? 0'EÅd = ajymqdkñTefjy a[mjyawmfrlMuavukefownf;/

aumif;uif[m ajrBuD;eJY odyfa0;w,f?

ajrBuD;[mvnf;yJ aumif;uifeJY odyfa0;w,f/ 'DvdkyJ ork'-&m xdkrSmbufurf;eJY þrSmbufurf;[mvnf; odyfa0;vSw,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 5

'DxufydkNyD;awmh olawmfaumif;wdkY&JU w&m;eJY rolawmfwdkY&JUw&m;u rdk;eJYajrBuD; a0;uGmwmxufç ork'&m xdkrSmbufurf;ESifhþrSmbufurf; a0;uGmwmxuf omvGefNyD;awmh a0;uGmvSw,f'Dvdk jrwfbk&m; rdefYawmfrlcJhw,f/

'D*gxmav; bmjzpfvdkY &Gwfqdk&ovJ ...?

wefzdk;&Sd&Sd aexkdifjcif;udk olawmfaumif;w&m;udk usifhjcif;vdkYqdkEdkifovdk wefzdk;&Sd&Sd raexkdifjcif;udkawmh rolawmfwdkY&JU w&m;udk usifhjcif;vdkY qdkEdkifw,f/

olawmfaumif;wdkY&JU w&m;eJY rolawmfwdkY&JU w&m;[m ta0;BuD;yJ/

rdk;eJYajrBuD; qHkawGUzdkY rjzpfEdkifovdkbJ ork'&m xdkrSmbuf-urf;ESifh þrSmbufurf; qHkawGUzdkYvnf; rjzpfEdkifbl;/

'DxufydkNyD; cufcJwmu olawmfaumif;wdkY&JU w&m;eJY rol-awmfwdkY&JU w&m; qHkawGUzdkYqdkwmygyJ/ olawmfaumif;wdkY&JU w&m;eJYrolawmfwdkY&JU w&m; qHkawGUzdkYqkdwm b,fawmhrS rjzpfEdkifbl;/

'gaMumifh rdrdwdkY wefzdk;&Sd&Sd aecsif&if bmvkyf&rvJ?

(w&m;usifh&r,f) y&dowfwpfOD;uajzw,f/

[kwfNyD ...? w&m;usifh&rSmawmh trSefyJaemf? 'gudkawmhtqHk;owfrSyJ ajymr,f? tprSm w&m;usifhwJhtaMumif; rajym-csifbl;? bmjzpfvdkYvJ .../

w&m;usifhaewJh olawGa&mç w&m;rusifhao;wJh olawG-a&m aeYpOfb0av;awGudk wefzdk;&Sd&SdaewwfapcsifwJh qE´u'DaeYa[mMum;r,fh w&m;&JU t"du&nfrSef;csufyef;wdkifyJ jzpf-w,f/

6 t&Sifa&0w

b0rSm yGJr0ifcif tjyifu usif;yMuw,fqdkwm &Sdw,f/rdrdwdkY odxm;wJh todawG ...vufawGUb0xJ csNyD;awmh roHk;-wwf&if odxm;wmudk odw,fvdkY rajymEdkifbl;/ emxm;wJh w&m;-awG ...emxm;wJhtwdkif; vufawGU usifhwJhtqifh ra&muf&ifemzl;ygw,fvdkY ajymzdkY&efvnf; cufw,f/

'gaMumifh w&m;usifhwJh olawGvnf; w&m;usifhwJht-avsmufç w&m;rusifhao;wJh olawGvnf; w&m;rusifhao;wJhtavsmufç tv,frSm &SdaewJh olawGvnf; tv,frSm &SdaewJhtavsmuf odwmudkvnf; odwJhtwdkif; usifhEdkifMuapzdkY? emxm;wJhw&m;awGudkvnf; emxm;wJhtwdkif; aeYpOf b0av;awGrSmvufawGU pepfwus jyKrl usifhMuH BudK;ukwf tm;xkwfNyD;awmhwefzdk;&Sd&Sd b0udk aexdkifwwfapzdkY ]owd} jyefay;wJh w&m;vdkYyJqdk&r,f/ 'Dw&m;udk a[mcsif&wJh aemuftaMumif;wpfck &Sdw,f/

EkdifiHjcm;ol EdkifiHjcm;om;awGudk w&m;jyae&awmh tcsKdU-aom ar;cGef;awG ar;vmMuw,f? [kdyk*¾dKvfvnf; 'Dar;cGef;ar;?'Dyk*¾dKvfvnf; 'Dar;cGef;ar; ...? ar;cGef;awGu xyfvmw,f/ar;cGef;awG xyfvmawmh ar;cGef;awG&JU tajzudk ay;oifh ay;-xdkufwJh ½Iaxmifhuae ay;NyD;NyD jzpfygw,f/ tm;r& jzpfaeao;-wJhtwGuf 'DaeY ausmif;wdkufBuD;rSm aexdkifMuwJh olawmfaumif;awGudkvnf; wpfzufuae w&m;uav; a[mNyD; b0udk owd-&Sd&SdeJY aexdkifMuzdkYç owd todawG 0ifvmMuapzdkYç wefzdk;&Sd&Sd b0udkaexdkifwwfapzdkYç omoemawmf&JU *kPfodu©m omoemawmf&JUwefzdk;udkvnf; ususee xdef;EdkifMuapzdkY ]owd}ay;vdkwJhtwGuf]tod}ay;wJh w&m;vdkY ajym&rSm jzpfw,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 7

b,fvdkyJ jzpfjzpf b0&&Sdxm;wJh yk*¾dKvfwdkif;eJY oufqdkifaewJhw&m;vdkY ajym&if ydkrSefw,f/ i,folawG twGufa&mç BuD;olawGtwGufa&mç tv,fvlawG twGufa&m ta&;BuD;wJhw&m;ta&;BuD;wJh todÓPfawGvdkY ajym&r,f/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecsif&if ...

oabmxm;rSefatmif vkyf&r,f

rdrdwkdY oabmxm; rSefMuvm; ...? aocsmpOf;pm;yg/

'Dar;cGef; ar;wm aocsm pOf;pm;apcsifvdkY ar;wm? b0udkwefzdk;&Sd&SdeJY aewwfapcsifvdkY ar;wm/

oabmxm;rSefw,fqdkwm bmajymwmvJ ...? 'Dpum;uusOf;awmh usOf;w,f/ 'gayr,fh t"dyÜm,f av;eufw,f/

b0wpfck &xm;wm rSefuefwJh oabmxm; &SdzdkY odyfvdk-w,f/ oabmxm;rSefatmif udk,fhudk,fukd avhusifhay;zdkYç xdef;-ausmif;ay;zdkYç jyKjyifay;zdkYç aqmufwnfay;zdkY odyfta&;BuD;-w,f/ bkef;BuD;wdkYvnf; i,fpOfb0uwnf;u rdrdudk,fudk rdrdoabmxm;rSefatmif ,aeYxd BudK;pm;aeqJ jzpfygw,f/

oabmxm;rSefatmif BudK;pm;&wm odyft&om &Sdw,f/

oabmxm;rSefatmif BudK;pm;jcif;[m b0&JU wefzdk;yJ/

oabmxm;rrSef&if b0udk wefzdk;&Sd&Sd aezdkY rjzpfEdkifbl;/

rdrdwdkY wpfOD;eJY wpfOD; qufqHMuwJhtcgrSm *kPf&SdwJhyk*¾dKvf*kPfr&SdwJhyk*¾dKvf? Opömypönf; jynfhpHkwJhyk*¾dKvf Opömypönf; rjynfhpHk-wJhyk*¾dKvf? csrf;omwJhyk*¾dKvf qif;&JwJhyk*¾dKvf? jrifhrm;wJhyk*¾dKvf edrfh-

8 t&Sifa&0w

uswJh yk*¾dKvfawGudk awGU&r,f/ rdrdb0rSm 'Dvdk yk*¾dKvfawGudkb,fvdk qufqHNyD; aexkdifcJhzl;ovJ ../

*kPf&SdwJh yk*¾dKvfawGtay:rSmawmh zufvJwuif;eJY quf-qHcJhzl;w,f ...? *kPfr&SdwJhyk*¾dKvfawGtay:rSma&m zufvJ-wuif;eJY qufqHcJhyg&JUvm; ...'g jyefpOf;pm;&r,fh t&mawGçqef;ppfzdkY vdkwJh t&mawGyg/

*kPf&SdwJh yk*¾dKvftay:rSm wpfrsKd; qufqH jzpfNyD;? *kPfr&Sd-wJh yk*¾dKvfawGtay:rSmawmh wpfrsKd; qufqH jzpfcJhw,f/ ig[mcGJjcm;cGJjcm; qufqHcJhwJh yk*¾dKvf jzpfw,fqdk&if oabmxm; rSef-w,fvdkY rajymEdkifbl;/

csrf;omwJhyk*¾dKvfudk wpfrsKd; qufqHNyD;? qif;&JwJh yk*¾dKvfudk-awmh wpfrsKd; qufqHjzpfcJhw,f/ 'Dvdk qufqHrIrsKd; &SdcJhzl;w,f-qdk&if ...udk,fh&JU oabmxm; yHkpHrSef jzpfatmif 'DaeYupNyD;jyKjyifajymif;vJay;zdkY vdkygw,f/

edrfhuswJh yk*¾dKvfawGudk wpfrsKd; qufqHcJhNyD;awmh jrifhrm;wJhyk*¾dKvfawGudkawmh wpfrsKd; qufqHcJhrdw,f/ 'Dvkd qufqHrIrsKd;rdrdb0rSm &SdcJhw,fqdk&if jyifzdkY tcsdef&Sdygao;w,f? jyifMuyg/

trsm;pk[m *kPf&SdolawGeJY oduRrf; cifrifcsifMuw,f/ csrf;-omwJh yk*¾dKvfawGeJY ydkNyD; qufqHcsifMuw,f? &if;ESD;csifMuw,f/tqifhtwef;jrifhrm;wJh yk*¾dKvfawGeJY cifcsifMuw,f rifcsifMu-w,f/ trsm;pk&JU oabmxm;udk ajymwmyg/

'Dvdkoabmxm;rsKd; ighrSm &Sdaeovm;?

'Dvdkoabmxm;rsKd; ighrSm &Sdaew,f?

'Dvdkoabmxm;rsKd;eJY jyKcJhw,fqdk&if udk,fhudk,fudk jyifr,f?

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 9

jyifjzpfatmif BudK;pm;r,faygh/ jyifjzpfatmif BudK;pm;jcif;[mb0udk wefzdk;&Sd&Sd aexdkifjcif;vdkY ajym&r,f/ 'Dvdk raexdkifvdkYoabmxm; rrSefwJholjzpf&if udk,fyJ qif;&Jw,faemf/

*kPfaMumifh aiGaMumifh &mxl;aMumifh bmaMumifh nmaMumifhvlawG[m ysm,mcwfaeMuw,f/

oabmxm;rSefwJh ol&JU pdwf[m wnfNidrfaew,f/

oabmxm;rSefwJh ol&JU pdwf[m at;csrf;aew,f/

edrfhusjcif; jrifhrm;jcif;ç *kPf&Sdjcif; *kPfr&Sdjcif;aMumifh olUrSmysm,mcwfjcif;qdkwJhw&m; r&Sdbl;/

avmuBuD;rSm ta&;BuD;wm udk,fusifhw&m;yg? *kPfr[kwf-ygbl;/ *kPf&Sdw,f ukd,fhusifhw&m; raumif;wJh yk*¾dKvfawG trsm;-BuD;yg/

'DvdkyJ aiG&Sdw,f ukd,fusifhw&m; raumif;bl; ...'Dvdkyk*¾dKvfawGvnf; trsm;BuD;ygyJ/ avmurSm ta&;BuD;wm udk,f-usifhw&m;yg? aiG r[kwfygbl;/

*kPf&Sdw,f aiG&Sdw,f? *kPfr&Sdbl; aiGr&Sdbl;/ udpör&Sdygbl;/

pl;prf;&r,f ...? tm;vHk; pl;prf;&r,fh wm0ef&Sdygw,f/

ukd,fusifhw&m; aumif;&JUvm;? pl;prf;NyD;awmh avmuBuD;-xJ aexdkifMu&rSmyg/ udk,fusifhw&m; aumif;w,fqdk&if rnfolUudkrqdk BudKqdkr,f/ ukd,fusifhw&m; raumif;bl;vdkY od&if tcGifhom-r,f jyKjyifEdkifr,fqdk&if jyKjyifay;r,f/ 'Dvdkqdk&if tESpfom&&SdwJhqufqHenf; oabmxm;rSefwJh qufqHenf; jzpfr,f/ todÓPftqiftjcifygwJh qufqHenf;vdkY ac:&ovdk oabmxm;rSef-atmif avhusifhjcif;vdkYvnf; ac:&r,f/

10 t&Sifa&0w

*kPf&SdwJhol *kPfr&SdwJholç aiG&SdwJhol aiGr&SdwJhol b,folyJjzpfjzpf txifao;cH&rSm txifBuD;rcH&rSmç em;rvnfrIjzpfrSmem;vnfrIr&rSm aMumufMuwJholawGcsnf;yJaemf/ wkefvIyfwwfwJholawGcsnf;yg/ vlwdkif; 'gudk em;vnfxm;zdkY vdkygw,f/ *kPf&Sd-wJholrS txifBuD; cHcsifw,f? *kPfrJholawGawmh txifBuD; rcH&-vnf; bmrS rjzpfEdkifygbl;vdkY em;vnfrI vGJwwfMuw,faemf/vufawGUrSm 'Dvdk r[kwfbl;/ vlwdkif; udk,fhudk,fudk txifBuD;Mu-w,f/ olwpfyg;&JU txifBuD;rIudkvnf; cHcsifMuw,f/ awmifhwMuw,f/ txifao;cH&rSm pdk;wJhtwGuf tumtuG,f,lNyD;pum;ajymwwfwJh yk*¾dKvfawGudk tcgtcGifh oifhovdk qHkawGU&-w,f/ tJ'Dvdk pdk;&drfpdwfeJY umuG,f ajymqdk aexdkifwwfwJh yk*¾dKvf-awG&JU pdwf[m r&ifhusufao;bl;? trSeftwGuf tqifoifhrjzpfao;bl;/ rdrd&JU tm;enf;csufudk jyifzdkY tcefYoifh tqifoifhrjzpfao;bl;? rcHhusef;ao;bl;/ olwpfyg;&JU tjypfudk odyfMunfh-wwf odyfajymwwfMuw,f/

'Dvdk yk*¾dKvfawG&JU pdwfudk cHhusef;vmatmif ulnDEdkifzdkY rD;-armif; xdk;jyEdkifzdkY tcsdef,l&ygw,f/ cHEdkif&nf r&Sdao;wJhtcsdefrSmudk,fhudk,fudk txifBuD;aewJh olwdkY&JU pdwfudk rxdcdkufrdapzdkYowdxm;&ygw,f/ 'gaMumifh b,folUtay:rSm jzpfjzpf wnf-wnfwHhwHh ,Of,Ofaus;aus; jyKrl ajymqdk qufqHwm rcHhusef;-ao;wJhpdwfudk ukowJhae&mrSm toHk;0ifwJh aq;pGrf;aumif;wpfvufygyJ/ tJ'Dvdk qufqHcH&&if pdwf&JU cHhusef;rIudk &apw,f-aemf/ rdrd&JU oabmxm;vnf; rSefoGm;w,f/ ÓPf,SOfNyD; aexdkif-wwfwJholç pdwfudk xdef;ausmif;EdkifwJholvnf; jzpfvmw,f/aemufydkif; oifhavsmfavsmufywfwJh umvwpfckqdkwm a&muf-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 11

vmwwfygw,f/ tJ'DtcgusrS csifhcsdefNyD; rD;armif;xdk;jy tusKd;-aqmif&ygw,f/ tusKd;vnf; jzpfxGef;wwfygw,f/

'gaMumifh ,Of,Ofaus;aus; jyKrl ajymqdk qufqHwwf&if*kPf&Sd *kPfrJhç aiG&Sd aiGrJhpwJh rwluGJjym;olawGeJY qHkawGU&yg-aomfvnf; rdrd&JU qufqHa&;udk txl;wvnf jyKjyifae&wmr&Sdawmhbl;/ rdrdtwGuf tm;vHk;[m twlwlyJ jzpfaew,f/avhusifhygrsm;&if jynfhpHkvmwmygyJ/ 'Dvdk jyKrl ajymqdk qufqHEdkifzdkYvlUoabm vlUraemudk txdkuftavsmuf em;vnfatmif BudK;-pm;&ygw,f/ em;vnfrSvnf; jzpfr,f/ wnfwnfwHhwHh ,Of,Of-aus;aus; qufqHjcif;qdkwm todÓPf tqiftjcifygwJh qufqHa&;ç oabmxm;rSefwJh qufqHa&;yJ jzpfw,f/ 'Dvdk qufqHygrS rdrdolwpfyg; ESpfOD;om;vHk; csrf;omr,f/ "r®eJY avsmfwJhqufqHa&;vnf; jzpfr,f/

avmurSm "r® eJY t"r®qdkwm &Sdw,f/ bk&m;&Sifuvnf;]"r®}udk ]"r®}vdkY ]t"r®}udk ]t"r®}vdkY a[mzdkY wdkufwGef;awmfrlcJh-wmyJ/

&[ef;wdkY ...tMuif &[ef;awG[m t"r®udk ]]"r®}}vdkYjyMur,f? "r®udk ]]t"r®}}vdkY jyaeMur,fqdk&if tJ'D&[ef;awG[mvltrsm; tusKd;pD;yGm;rJhapzdkYç csrf;omrJhapzdkYç ewfvlawG tpD;-tyGm;rJhapzdkYç qif;&JapzdkY usifhaeMuw,fvdkY ac:w,f/ tJ'D&[ef;-awG[m rsm;pGmaom tukodkvfudkvnf; jzpfyGm;apMuovdk 'D-omoemawmfBuD;udkvnf; uG,faysmufatmif jyKaeMuwJh ol-awGyJvdkY rdefYawmfrlcJhw,f/ (tH?1?18/)

qefYusifbuf taeeJY ...

12 t&Sifa&0w

&[ef;wdkY ...tMuif &[ef;awG[m t"r®udk ]]t"r®}}vdkYjyMur,f? "r®udk ]]"r®}}vdkY jyaeMur,fqdk&if tJ'D&[ef;awG[mvltrsm; tpD;tyGm;jzpfapzkdYç csrf;omapzdkYç tusKd;jzpfapzdkYç ewf-vlawG tpD;tyGm;jzpfapzdkYç csrf;omapzdkY usifhaeMuw,fvdkYac:w,f/ tJ'D&[ef;awG[m rsm;pGmaom ukodkvfudkvnf; jzpfyGm;apMuovdk 'DomoemawmfBuD;udkvnf; wnfwHhatmif jyKaeMu-wJh olawGyJvdkY rdefYawmfrlcJhw,f/ (tH?1?19/)

'gaMumifh ]"r®}udk ]"r®}vdkY rajym&if ]t"r®}udkvnf; ]t"r®}vdkYrajym&if owå0gawG tusKd;&Sdatmif r&GufaqmifEdkifawmhbl;/owå0gawG tusKd;&Sdatmif r&GufaqmifEdkifwJh omoemjyKvkyf-ief;udk rSefuefwJh omoemjyKvkyfief;vdkY b,fvdkvkyf ac:rvJ?oabmxm;rSefwJh tvkyfvdkY b,fvdkvkyfNyD; ac:vdkY&rvJ/ ac:vdkYr&awmhbl;aemf/ 'gudk owd&SdzdkY vdkygw,f/

owå0gawG tusKd;&Sdatmif r&GufaqmifEdkifwJh omoemjyKyk*¾dKvfudkvnf; oabmxm;rSefwJh yk*¾dKvfvdkY ac:vdkY r&awmhbl;/

omoemjyKyk*¾dKvfqdkwm ]"r®}udk ]"r®}vdkY ajymaewJh yk*¾dKvf]t"r®}udk ]t"r®}vdkY ajymaewJh yk*¾dKvfawGudk ac:wmyg/

omoemqdkwm bk&m;&Sif&JU tqHk;trudk ac:awmh bk&m;-&Sif qdkwJhtwdkif; qkdqHk;raewJholawGudkomvQif omoemjyK-yk*¾dKvfvdkY ac:Edkifwmyg/

avmurSm ]trSm;Mumawmh trSefjzpf}qdkwJh pum;&Sdygw,f/trsm; rdk;cg;a&aomufawmh usefaewJholawGvnf; rdk;cg;a&vdkufaomufMuw,f/ 'Dvdktusifhudk usifhaewJh 0ef;usifrSm rdk;cg;-a&aomufwm rqef;awmhovdk jzpfvmw,f/ Mumvmawmh tJ'D

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 13

0ef;usifrSm 'g[m rSefoGm;w,f/ usifhoHk;wJh 0ef;usifaMumifh vufcHrdwJh avmutrSef wpfrsKd;vdkYom qdk&r,f/ wu,fhtrSefawmhr[kwfbl;/

rdk;cg;a&aomufwm pufqkyfMuwJh 0ef;usiftwGuf 'Dvdktusifhudk usifhwJholawG[m ty,fcHawG jzpfukefw,f/ orm-orwf&SdwJh olawGrsm;wJh 0ef;usifrSmrS trSef[m wifhw,fcGifh&w,f/

t"r®udk ]"r®}vdkY xifNyD; usifhoHk;vmwm Mumawmh t"r®[m]"r®}ae&mudk 0if,lxm;ygayghvm;vdkY rodEdkifavmufatmif ]trSm;Mumawmh trSefjzpf}qdkovdk jzpfaew,f/ 'Dvdk jzpfaewm owå0g-awG tusKd;rJhzdkYyJvdkYawmh awG;apcsifygw,f/

owå0gawG tusKd;&SdapzdkY ig tvkyfvkyfaeyg&JUvm;vdkY rdrd-udk,fudk rdrd rnmwrf; ar;cGef; xkwfapvdkygw,f/ jyifqifzdkYqE´&Sd&if aemufrusygbl;/ jyifvkdufwJhtcsdef[m tapmqHk;tcsdefyJ/ ormorwf usoGm;wJh tcsdefygyJ/

udk,fhudk,fudk jyefvnfpGyfpGJrIudk rcH,l&awmhwJh oltjzpfcH,lvdkufwmygyJ/

oabmxm;rSefwJhol jzpfzdkY rdrdudk,fudk wm0ef,lvdkufwm-ygyJ/ ]"r®}xGef;um;zdkY cHwyfwpfckudk wnfaqmuf tm;jznfhwmeJY-vnf; odyfwlygw,f/

]"r®} xGef;um;zdkY ]t"r®} rxGef;um;zdkY usrf;*efqdkpum;udktav;*½kjyKwwfwJhol jzpfzdkY vdkw,f? ½dk;om;zdkY vdkw,f/

trSefeJY udk,fwefzdk;xm;wm qefYusifaewmrsKd;awG &Sdwwf-w,faemf/ udk,fwefzdk;xm;wm trSefr[kwfbJ wPSmwefzdk;xm;-

14 t&Sifa&0w

wJh t&mtwGuf umuG,fa&;vkyfrdaewJh tav;xm;rIrsKd; jzpfaewwfw,f/ udk,fhpdwf udk,fppfrS odEdkifw,f/ 'gawmif rn§mrSrnmrS odEdkifwmyg/

t"r®udk ]"r®}vdkY ajymaeNyDqdkwm odaew,f/ "r®udk ]t"r®}-vdkY ajymaeNyDqdkwmudkvnf; odaew,f/

odvsufeJY ]zm;a`rGcJ}ovdk t"r®udk rpGefYEdkifatmif jc,fvS,f-aewJh w&m;awG &Sdw,f/ tJ'D w&m;awGu "r®eJY tvJtvS,fvkyf&r,fh *kPfawG XmeEÅ&awG yumoeawG vmbfvmbawGtjcHt&H tausmftapmawGyJ/ "r®eJY rdrd wefzdk;xm;wJht&mudkrvJvS,fEdkifwJh olawG[m *kPf&SdwJholawG vlodwJholawG xif&Sm;-wJholawG jzpfae&if avmurSm "r®&JU xGef;vif;awmufycGifharS;rSdefoGm;w,f/

rdrd&JU touf&SifrI[m "r®&JU xGef;vif;awmufycGifh arS;-rSdefoGm;zdkY taMumif;taxmuftyHh wpfck jzpfaew,f/ rdrd wefzdk;xm;wJh *kPfawG XmeEÅ&awG yumoeawG vmbfvmb tjcH-t&H tausmftapmawGaMumifh t"r®awG tm;aumif;vmr,f-qdk&if rdrd&JU wefzdk;xm;rIudk ajymif;ypfzdkY 0efrav;bl;qdkwJh oabmxm; &Sd&if jrwfbk&m; wnfaxmifawmfrlcJhwJh omoemawmfBuD;b,favmufxdrsm; aumif;vmrvJ ...pOf;pm;rdw,f/ oabmxm;rSefMuzdkY vdkygNyD/

vlqdkwm vlvdkaerS vljzpfEdkifr,f/ rQrQwwusifhjcif;qdkwmwd& pämefavmurSm r&Sdbl;/ ormorwfusus usifhjcif;qdkwmvnf; wd& pämefavmurSm r&Sdbl;/ Edkif&mpm; avmuvdkYom qdk&-r,f/ vlUavmurSmvnf; rQrQwwusifhjcif;awG tm;enf;vm-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 15

w,f/ ormorwfusus usifhjcif;awG tm;enf;vmw,f/ vl-om;tcsif;csif; wpfOD;udk wpfOD; wpfzGJUudk wpfzGJU tiftm;oHk;tEdkifusifhrIawG tm;aumif;vmw,f/ BuD;Edkifi,fn§Of; jyKwmawGçw&m;ESifhtnD rusifhwmawG rsm;vmwJh vlUavmuBuD;[mb,fvdk avmuBuD; jzpfvmNyDvJ/ vlUavmuBuD;rSm vlUp½kdufawGysufpD;vmovdk oabmxm;rrSefrIawG tm;aumif;vmw,f/onf;cHjcif; &SdygrS apmifhpnf;jcif; &SdygrS vlU*kPfajrmufr,f/ vlqdk-wm cGifhvTwfjcif;ç n§dEIdif;jcif; &Sd&r,f? rQa0cHpm;wwf&r,f/ pGefY-vTwfjcif;ç rQrQwwusifhjcif;qdkwJh *kPfudk wefzdk;xm;rS vljzpf-r,f/ 'gawGudk wefzdk;rxm;bJ &mxl; *kPfodef tmPm pnf;pdrfpwJh cGeftm;awGudk wefzdk;xm;&if vlU*kPf aysmufoGm;w,f/cGeftm;&JU a&SUarSmuf OD;ñTwfwm avmuBuD;&JU a&m*gyJ/ avmuBuD;u 'Da&m*geJY odyfarGUavsmfw,f/ cGeftm;&JU a&SUarSmuf OD;-ñTwfwm wd& pämef qefwJh tjyKtrl wpfrsKd;vkdY ynm&SdawGuqdkMuw,f/ cGeftm; a&SUarSmuf OD;ñTwfvdkolawG rsm;wJh avmu-BuD;rSm cGeftm; &SdzdkY ololigig BudK;pm;aeMuw,f/ ololigig&SmrSD;aeMuw,f/ ½kyfydkif;qdkif&m tav;xm;rIawG tm;aumif;-vmwJh 'DurÇmBuD;rSm onf;cHjcif;ç apmifhpnf;jcif;ç cGifhvTwfjcif;çrQrQwwusifhjcif;qdkwJh pdwfydkif;qdkif&m tav;xm;rIawG tm;-enf;vmMuw,f/ cH,lcsuf oabmxm;awG rSm;vmMuovdk twkvdkuf vGJvmMuw,f/ avmuBuD;[m ylavmifwJhbufudk oGm;ae-w,f/ at;csrf;rIudk zsufqD;r,fh Nidrf;csrf;rIudk zsufqD;r,fh½kyfydkif;qdkif&m tiftm;awGudk EdkifiHwdkif; jznfhqnf;aeMuw,f/onf;cHjcif;ç apmifhpnf;jcif;ç cGifhvTwfjcif;ç rQrQwwusifhjcif;&JU*kPfudk odolawG avmurSm rsm;pGm vdkaew,f/ odNyD; usifhwJhol-

16 t&Sifa&0w

awG rsm;vmzdkYvnf; ta&;BuD;aew,f/ rQrQwwusifhol&JU a&SU-arSmuf OD;ñTwfawmhrS vlqefwJh tjyKtrl jzpfay:vmr,f/oabmxm;rSefol jzpfvmr,f/ tqifhrSD vlom; jzpfvmr,faemf/avmuBuD; Nidrf;csrf;vmr,f/

vlom;awG[m ½kyf0w¬K wdk;wufrIukd rsm;pGm tm½Hkpdkufae-Muw,f/ ½kyf0w¬KawG wdk;wufvm&if csrf;omr,fç jynfhpHkr,fçtvdktmomqE jynfh0oGm;r,fvdkY xifaeMuw,f/ vufawGUrSmxifovdk r[kwfbl;/ ½kyf0w¬KawG wdk;wufvmwJh wdkif;jynfwdkif;rSmtm½HktrsKd;rsKd;&JU qGJaqmifrI'Pfudk BuD;pGm cHaeMu&w,f/ 'Dtm½Hk-awGaMumifh wyfrufrI &m*rD;awGç tvdkrjynfhrI a'gorD;awGça0cGJr&rI arm[rD;awG awmufavmifaeMuw,f/ qmavmif-rGwfodyfrIawGç pdk;&drfylyefrIawG awmufavmifaeMuw,f/ qif;&JaeMuw,f/ ½kyf0w¬KawG wdk;wufvmwJh wdkif;jynfrSef&if ,SOfNydKif-rIudk taz:jyKMu&wmyJ/ 'gaMumifh 'DaeY avmuBuD;udk Com-

petitive World vdkY ac:vmMuw,f/ a&mifh&Jjcif;&JU *kPfudk em;r-vnfwJh avmuvdkY ynm&SdawG qdkvmMuw,f/ ]a&SUodkY} csDwufae-wJhtwGuf todynm twwfynm aemufususef&pfol rjzpfzdkYtjrJwrf; BudK;pm;aeMu&w,f/ acwfESifh &ifabmifwef;NyD; ajy;-vTm;EdkifrS ae&m wpfae&mpm &Muw,f/ a&SUajy;aewJh avmuynm&yfawG[m tqmrajywJh wPSm&Sdol vlom;awGudk arQmf-vifhcsuf wpfvlvl vTifhxlzdkY tcGifhudk zefwD;ay;aew,f/ t&G,f-tiftm; cE¨mudk,ftiftm; &Sdwkef; aomufav aomufaviwfrajywJh qm;iefa&vdk umr*kPftm½Hk xdkxdkudk cHpm;&if;ça&SUajy;aewJh ynmawGudkvnf; trSDvdkuf&if; avmifpmukefvdkYNidrf;awmhr,fhrD;vdk tdk;rif;&ifha&mfwJh nae ae0if&D t&G,fudk

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 17

a&mufoGm;Muw,f/ umr*kPftm½Hk xdkxdkudk rcHpm;EdkifawmhwJht&G,frSm umr*kPftm½HkawG[m olwdkYtwGuf t"dyÜm,f r&Sd-awmhbl;/ cGeftm;enf;vdkY ÓPftm;EkefYvmNyDjzpfwJh t&G,frSmacwfa&SUajy;aewJh ynm&yfawG[m olwdkYtwGuf t"dyÜm,f r&Sd-awmhbl;/ olawmfaumif;w&m; rxGef;um;wJh wdkif;jynfawGqdk&iftJ'Dt&G,frSm bmvkyf&r,f rodawmhbl;/ b0[m t"dyÜm,frJh-oGm;w,f? touf&Sifaewm t"dyÜm,frJhoGm;w,f/

olawmfaumif;w&m; xGef;um;wJh wdkif;jynfyif jzpfaomf-vnf; w&m;eJY rarGUavsmfcJhwJh yk*¾dKvfç tcsnf;ESD; aexdkifcJhwJhyk*¾dKvfom jzpfr,fqdk&if olawmfaumif;w&m; rxGef;um;wJh wdkif;-jynfawGrSm aexdkifwJh olawGvdkyJ jzpfukefw,f/ cGeftm;enf;vdkYÓPftm;EkefYvmNyDjzpfwJh t&G,frSm bmvkyf&r,f rodawmhbl;/b0[m t"dyÜm,frJhoGm;w,f? touf&Sifaewm t"dyÜm,frJhoGm;-w,f? &Sifoefjcif;&JU &o aysmufaew,f/

tqHk;rowfEdkifwJh acwfynmawGaemuf trSDvdkufzdkY BudK;-pm;jcif;qdkwm udk,fhudk,fudk n§Of;yef;ESdyfpufwmeJY odyfwlw,f/vkyfoifhwm vkyfzdkY todÓPf rJhoGm;apwwfwJh aexdkifrI jzpfovdktqHk;rowfEdkifwJh 'Dynm&yfawGaMumifh csrf;omrIudk r&Mubl;/tvdkjynfhrI jzpfrvmbl;/ tvdkrjynfhrI qif;&JeJYom rdwfaqG-zGJUcGifh &Muw,f/ tvdkrjynfhEdkifwJh umr*kPfawG tqHk;rowf-EdkifwJh ynmawGvdkY odzdkY vdkygw,f/ odygrSvnf; b0udk wefzdk;&Sd&Sdt"dyÜm,f&Sd&Sd aecGifh&Edkifr,f/ tqHk;tydkif;tjcm; r&SdwJh t&mudktm;xkwf&if tqHk;qdkwmudk rodEdkifbl;/ tqHk; r&SdwJhc&D;udkavQmuf&if tqHk;udk ra&mufEdkifbl;/ yef;wdkif r&SdwJh c&D;[m yJhrygwJh avSvdkyJ vGifhcsif&m vGifhNyD; arsmcsif&m arsmaerSmyJ/ tqHk;-

18 t&Sifa&0w

tydkif;tjcm; r&SdwJh b0c&D;udk ESifaeMuwJh c&D;onfawG[myef;wdkif r&SdwJh c&D;udk oGm;aeMuwmeJY odyfwlw,f/ yJh rygwJhavSay: wufpD;aeMuwmeJYvnf; odyfwlw,f/ yef;wdkifr&SdwJhOD;wnf&mrodwJh b0c&D;onf jzpf&if b0[m tcsnf;tESD;tusKd;rJh jzpfawmhr,f/ yef;wdkif&SdwJh OD;wnf&modwJh b0c&D;onfjzpfzdkY tqHk;tydkif;tjcm; xif&Sm;&SdwJh pdwfydkif;qdkif&m wdk;wufrIc&D;pOfudk pwifMu&w,f/ pdwfydkif;qdkif&m wdk;wufrI c&D;pOfudkpwifjcif;qdkwm olawmfaumif;w&m;udk usifhwmyg/ pdwfykdif;-qdkif&m c&D;pOf pwifvdkY Mum;blwmawG wpfckNyD;wpfck jzwfoef;-cGifh &vmwJhtcg tqHk;owfyef;wdkifudk eD;vmygayghvm;vdkY pdwfxJtvdkusrI auseyfrI tmomajyrI jzpfay:vmw,faemf/ trSefodzdkYusifh&wJh ynmrSm tqHk;yef;wdkif &Sdw,f/ rqHk;yef;wdkifaemufwaumufaumuf vdkuf&wmrsKd; r[kwfbl;/ pdwfykdif;qdkif&mwdk;wufvm&if csrf;omvmw,fç jynfhpHkvmw,fç tvdktmom-qE rjynfh0rIawG avsmhenf;vmw,f/ vdkcsifESpfoufzG,f tm½Hk-awG&JU oabmrSefudk ÓPfjzifh xdk;xGif;odcGifh aumif;pGm &vmr,fqdk&if 'Dtm½HkawGtay: wyfrufrI ydkifqdkifvdkrI tvdktmomqE-qdkwm enf;vmwmygyJ/ ,Ofaus;wJh pdwf[m csrf;omjcif;udkaqmifwJhtwGuf ,Ofaus;atmif qHk;rNyD;wJhç wPSmuif;wJhtcsdef[m tcsrf;omqHk;tcsdefç tjynfhpHkqHk;tcsdefç tvdkqE´-[lorQ csKyfNidrf;oGm;wJh tcsdefygyJ/ aemifwqdkwm pdwfykdif;qdkif&mwdk;wufrIc&D;rSm jzpfwnfcGifh r&Sdbl;/ 'Dwdk;wufrIurS Nidrf;csrf;wJhavmuBuD;wpfck jzpfatmif wnfaqmufay;w,f/ avmuqdkwm udk,fpDudk,fpD &&Sdxm;wJh pu©m,we1ç aomwm,we2pwJh

1 = pu©KtMunfç 2 = aomwtMunf

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 19

tm,mwewdkY\wnf&m 'DcE¨mBuD;udk ac:wmyg/ Nidrf;csrf;wJhavmuBuD;wpfck jzpfvmzdkY pdwfydkif;qdkif&m wdk;wufrI t"duvkdtyfw,f/

½kyf0w¬K wdk;wufrItwGuf avmb a'go arm[ £ómrpä&d, rmefrmew&m;awGudk rdwfaqGzGJUNyD; c&D;qufMu& NydKif-qdkifMu&w,f/ avmbawG odyfBuD;vm&if vlpdwf aysmufukef-w,f/ a'goawG odyfBuD;vm&if todÓPfr&SdwJh wd&pämefawGeJYwlukefw,f/ vleJY wd&pämefudk cGJjcm;ay;wm todÓPfyg/ udk,fh&JUb0udk todÓPfeJY cRef;tkyfNyD; raexdkifEdkif&if wd&pämefeJY vlruGJawmhbl;/

&[ef;qdkwm &[ef;vdkaerS &[ef;jzpfEdkifr,f/ vlawGuumr*kPf BudKufw,f? &[ef;awGvnf; umr*kPf BudKuf&if vleJY&[ef; rxl;awmhbl;/ ]]&[ef;wdkY&JU toGiftjyif tjyKtrl tajym-tqdk taetxkdifawG[m vlwdkY&JU toGiftjyif tjyKtrl tajym-tqdk taetxkdifawGrS wpfrsKd; wpfyg; wpfjcm;om jzpf&r,f}}'Dvdk bk&m;&Sif rdefYawmfrlcJhwmyg/ &[ef;qdkwm vlvdk rae&bl;?vlvdk rajym&bl;? vlawG vkyfovdk vdkufrvkyf&bl;/ 'grS &[ef;-toGif &Sdr,f/ &[ef;jzpfNyD; &mxl; *kPfodef tmPm pnf;pdrfcGeftm;awGudk wefzdk;xm; rufarmaer,fç 'gawGudk ajymaer,fçOD;ñTwfaer,fqdk&if vleJY ruGJawmhbl;? raumif;awmhbl;aemf/cGeftm;&JU a&SUarSmuf OD;ñTwfwwfwJh a&m*gonfawG rsm;wJh'DavmuBuD;xJrSm OD;ñTwfcH&rI wpfae&mpmtwGuf &mxl; *kPf-odef tmPm pnf;pdrfcGeftm;awGudk vlawGvnf; &SmrSD;aeMuovdk&[ef;awGvnf; &SmrSD;aeMuw,f/ bmaMumifhvJ? owåavm-uBuD;eJY tjrJwrf; qufqHaewJh avmu"H avjyif;rkefwdkif;awG&JU

20 t&Sifa&0w

a0SU,rf;EIwfqufrIudk cHaeMu&vdkYygyJ/ avmuBuD;[m &mxl;*kPfodef tmPm pnf;pdrfqdkwJh cGeftm;awG r&Sd&if todtrSwfrjyKcsifMubl;? OD;rñTwfcsifMubl;? rqnf;uyfcsifMubl;/ 'gawGudktaMumif;jyKNyD; todtrSwfjyK cHcsifMuwJh vla&m &[ef;yg cGeftm;&JU a&SUarSmuf OD;ñTwfwwfwJh a&m*gonfawG&JU vufcHrItwGufAsmrsm;aeMuw,f/ vlawGrSm pm;0wfaea&;qdkwm &Sdw,f/'gawGudk udk,fwdkif ajz&Sif;Mu&wJhtwGuf &SmrSD;rIqdkwm &Sdr,f/b0rSm aMumifhaMumifhusus ylylyefyef rjzpfa&;twGuf oufwrf;&Sdoavmuf &SmrSD;jcif;qdkwm &SdrSmyJ? tjypfr[kwfygbl;/ tav;*½kjyKrI rvGJzdkYom vdkwmyg/ cGeftm;udk OD;ñTwfzdkYç uRefcHzdkY cH,lcsufrsKd;rjzpfoifhbl;/ &[ef;jyKvmwJholqdkwm vGwfajrmufzdkY twGuf-om jzpf&r,f/ cGeftm;&JU a&SUarSmuf OD;ñTwfwJh a&m*gonfb0udkqif;oufcGifh ray;oifhbl;/ bk&m;yGifhvmwm 'Da&m*gudk ukzdkYyg?&[ef;0wfvmwm 'Da&m*gudk ukzdkYyg/ rQrQww usifhwwfol jzpf-vmapzkdYyg/ 'Da&m*gudk tm;ay;zdkY r[kwfbl;/

vmbfvmb aygrsm;aMumif;vrf;eJY edAÁmefoGm;&mvrf;uwpfrsKd; wpfyg; wpfjcm;pDyg/

&[ef;b0qdkwm jrifhjrwfwJh b0yg/ ouFef;0wf½HkeJY rjrifh-jrwfEdkifbl;? jrifhjrwfwJhtusifhudk usifhrS jrifhjrwfwmyg/ vl0wf-aMumifb0&JU tjypfawGudk odvdkY &[ef;w&m; tm;xkwfzdkY &[ef;-jyKvmwJh bkef;BuD;wdkYwpfawG[m &[ef;b0eJY vlUtvkyfawGudkvkyfzdkY taMumif; r&Sdygbl;/ vlUtvkyfawGudk vkyf&if &[ef;toGifysufpD;oGm;w,f? MunfndKzG,ftoGif raqmifawmhbl;/ jrifhjrwfwJhb0udk cH,lxm;wJh &[ef;awGrSm rjrifhjrwfwJh tjyKtrl tajym-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 21

tqdk taetxdkifawGudk awGU&&if jrifawGU&olawG&JU pdwfxJbmjzpfoGm;rvJ/ o'gw&m;awG ysufpD;oGm;w,faemf/ vl ynm&Sdolawmfaumif;awGxuf omvGefaewJh toGiftjyif tjyKtrltajymtqdk taetxdkifqdkwm &[ef;awGrSm &Sd&r,f/ 'grS jrifh-jrwfwJh omoemh*kPfudk aqmifzdkY jzpfEdkifr,f/ vlawG&JU tjrifrSmrwifhw,fawmhbl;? tMum;rSm em;cg;ukefNyD? zl;jrif&ol&JU pdwf-b0ifudk rat;csrf;apbl;/ ypöKyÜef wrvGef tusKd;pD;yGm;udk usifh-EdkifzdkY twk,lxdkufwJh a&SUaqmif vrf;jy*kPfawG uif;qdwfae&ifwpfpeJYwpfp tusKd;,kwfukefr,f/ wpfpeJYwpfp omoem arS;rSdefoGm;r,f? trdajruae omoem uG,faysmufoGm;Edkifw,f/ 0d-enf;pnf;urf;eJYtnD raexdkifEdkif&if omoemawmfBuD;udk apmifha&SmufzdkY rjzpfEdkifbl;/ 0denf;pnf;urf;eJYtnD raexdkifEdkif&if&[ef;b0rSm raeoifhbl;/ 'g[m rSefuefwJh oabmxm;yJ/ 'Dvdkoabmxm;rsKd; &Sd&r,f/

&Sifawmfjrwfbk&m; &[ef;tzGJUtpnf;BuD;udk wnfaxmif-awmfrlcJhwm avmurS xGufajrmufaMumif; tusifhudk usifhEdkifzdkYtwGufyg/ udavom acsrIef;a&; vkyfzdkYyg/ udavom wdk;yGm;-atmif vkyfzdkYç udavom&JUtvdk vdkufzdkY r[kwfygbl;/

&Sifawmfjrwfbk&m; &[ef;tzGJUtpnf;BuD;udk wnfaxmif-awmfrlcJhwm rdrdolwpfyg; ESpfOD;om;vHk; csrf;omzdkYyg? qif;&JapzdkYr[kwfbl;/

vlUusifh0wf vlUpnf;urf;eJYtnD aexdkifwJholawGudkrS vlvdkYac:&r,f/ 'grS oabmxm;rSefwJhvlç avmutusKd;udk aqmif-rnfhol jzpfvdrfhr,f/

22 t&Sifa&0w

'DvdkyJ &[ef;0denf; &[ef;pnf;urf;eJYtnD aexdkifwJh oludkrS&[ef;vdkY ac:&r,f/ 'grS oabmxm;rSefwJh&[ef;ç owå0gawG&JUtusKd;udk aqmifrnfh&[ef; jzpfvdrfhr,f/

oabmxm;rSefrS b0udk wefzdk;&Sd&Sd aevdkY &wmyg/

oabmxm;rSefrS avmutusKd;udk aqmifvdkY &wmyg/

tckvnf;aumif; aemifvnf;aumif;zdkYqdkwm oabmxm;rSefrS jzpfEdkifw,f/ 'gaMumifh b0udk wefzdk;&Sd&SdaezdkY oabmxm;rSefatmif vkyfMur,f/

aemufxyf bmvkyf&rvJ ...

tay:,H qufqHrIawGudk rjyKbJ aezdkYvdkw,f

wefzdk;&Sd&Sd aecsifw,fqdk&if tay:,H qufqHrIawGudk rjyK-bJ aezdkYvdkw,f/

avmuBuD;rSm aexdkifwJh yk*¾dKvfawG tay:,H qufqHrIeJYwpfa,mufudk wpfa,muf qufqHaeMuwm odyfrsm;wmyJ/tay:,H qufqHrI[m bmtESpfom&&SdovJ/

(bmrS tESpfom& r&Sdygbl;bk&m;)

tcsdefawG tv[ó jzKef;wD;aewmeJY odyfwlw,f/

bkef;BuD;wdkYtm;vHk;&JU b0 odyfNyD; tcsdefr&Sdbl;aemf? rMumcifukefqHk;oGm;awmhr,f/

'DaeY vlUavmuBuD;xJrSm aexdkifMuwJh vli,fawG vlvwf-ydkif;awG vlBuD;ydkif;awGutp tay:,H aysmf&TifrIawGeJY wefzdk;&SdwJhb0tcsdefawGudk vJvS,fypfaeMuw,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 23

avmu[m olrsm;aeovdk aezdkYç olrsm;vkyfovdk vkyfzdkY twktwl jyKwwfolawGudk arG;xkwfay;aew,f/ trsm;aeovdk ae-&if trsm;xJu trsm;xJ ygoGm;rSmygyJ/ trsm;xJu tenf;xJygzdkY ½kyfydkif;qdkif&m tav;xm;rIudk avsmhcsNyD; pdwfydkif;qdkif&mcH,lcsuf oabmxm;udk yHkpHrSefatmif ]owd}eJY jyKjyif aexdkifoGm;zdkYvdktyfygw,f/ 'gudk odolawGu trsm;xJu tenf;xJ ygatmifBudK;pm;aeMuw,f? 'Dvdk BudK;pm;rIudk jrpfudk qefwufwJh tvkyfvdkYqdk&r,f/ olvdk udk,fvdk aewm a&pkefrSm arQmcswmrsKd;yg/

jrpfxJu avSu a&pkefarQmcGifh&&if tusKd;&Sd oufomrIawGjzpfaumif; jzpfEdkifw,faemf? b0 jrpfyifv,fBuD;xJu vlUb0-avSi,fav;udk a&pkefrSm arQmvdkuf&if tusKd;rJh qkwf,kwfrIawGepfrGef;rIawG jzpfzdkY rsm;oGm;w,f/ pdwfudk tvdkvdkufwm a&pkefrSmarsmcGifh ay;wmyg? pdwfudk tvdkrvdkufwm a&udk qefwufwmyg/wefzdk;&Sd&Sd aecsif&if a&qefudk wuf&r,f/

'DaeY aysmfaeMuwm wu,fh aysmfp&mawG r[kwfbl;aemf?a&pkefarsmaeMuwm/ tcsdef&JU wefzdk;ç b0&JU wefzdk;udk em;vnfrS'Dvdk cHpm;vdkY &r,faemf/ aemufwpfck ajymcsifygw,f ...

tay:,H aexkdifrIyHkpHeJY b0udk wpfa&GUa&GU toufBuD;xGm;-cGifh ay;aewJh yk*¾dKvfawG avmuBuD;xJ odyfrsm;wmyJ/ tay:,HaexdkifrIeJY wefzdk;&SdwJh b0udk wefzkd;rJhpGm aexdkifaewJh yk*¾dKvf[mrdrdyJ jzpfaevm; jyefqef;ppfzdkY vdkygw,f/

tay:,H qufqHrIawGeJY wpfOD;udk wpfOD; qufqHaewmudk,fhb0udk wefzdk;&SdwJh aexdkifrIrsKd;eJY aecGifhay;jcif;vdkY rajym-Edkifovdk udk,fhb0udk wefzdk;xm;wJh yk*¾dKvfawG&JU tjyKtrlawG-

24 t&Sifa&0w

vdkYvnf; rajymEkdifbl;/

tjyHK;awGvnf; owdxm;zkdY aumif;w,f? &ifxJu rygbJjyHK;aeMuw,f/ tJ'g udk,fhoabmxm; rrSefbl;aemf/ tay:,HqufqHrIrsKd; udk,fhpdwf udk,f cGifhjyKzdkY raumif;bl;/ wefzdk;&Sd&Sd-aecsif&if cGifhrjyKoifhbl;/ pum;wpfcGef; ajymawmhr,f? &ifxJurygbl; rajymwmaumif;ygw,f/ tay:,H qufqHrIwpfckbmjzpfvkdY jyKrSmvJ/

tay:,H qufqHwwfwJh olawGudk awGU&if oabmxm;-ajymif;apvdkwJh qE´ jzpfrdw,f/ 'Dvdk yk*¾dKvfawGrSm av;eufwJhoabmxm; r&Sdbl;? av;eufwJh taetxdkif r&Sdbl;/ b,favSudkb,favSmfwufeJY avSmf&rvJ 'gawmh uRrf;usifovdk &Sdw,f/tJ'D uRrf;usifrIrSm ½dk;om;rI wnfMunfrI ygr,fqdk&if odyfaumif;-r,f/ ½dk;om;rI wnfMunfrI rygawmh ynm&Sdolawmfaumif;awGrarGUavsmf rzwf½IvdkwJh pmayghawGvdkyJ rrSD0Jtyfoltjzpf owf-rSwf vpfvsL½I ypfy,frIudk cHMu&w,f/ av;euf wnfMunfrIrygwJh tay:,H qufqHwwfolawG[m wpfzufom; tay:wu,f av;pm;rI r&Sdbl;/ av;pm;a,mifawmh aqmifMuw,f/olwdkY&JU csOf;uyfrIrSm olwdkY&JU uRrf;usifrIudk toHk;awmfcHvdkwmu ydkrsm;w,faemf/ 'DvdkvlawG rdrdxHu xGufcGmoGm;&if pdwfxJpEdk;paemifh jzpfNyD; usef&pfcJhw,f/ wnfMunfrI rygwJh tay:,HqufqHrI yHkpHeJY vnf0,fol jzpfwm tvdkr&Sdtyfbl;/ ÓPf,SOfwJhqufqHa&;ç odu©m&SdwJh qufqHa&;ç wpfzufom;&JU pdwfESvHk;udkcGeftm;jzpfapwJh qufqHa&;ç wnfMunfwJh qufqHa&;ç av;eufwJh qufqHa&;ç av;pm;rIygwJh qufqHa&;rsKd;udkom tvdk&Sdtyf-w,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 25

½dk;om;rI wnfMunfrI rygwJh tay:,H qufqHwwfol-awGudk awGU&wJhtcg jyKjyifajymif;vJrI wpfckck jzpfay:vmzdkYulnDay;csifw,f/ odkYaomfvnf; jyifqifzdkY vdkw,fqdkwJh tod-ÓPf r0ifEdkifavmufatmif olusifvnfwJh olU0ef;usifrSm olU&JUuRrf;usifrIu toHk;usaew,f/ olUudk ajr§mufpm;olawG toHk;cs-olawG rsm;pGm&Sdaew,f/ olvnf; om,maew,f/ toHk;uswJh-twGuf toHk;csMuwm awmfawmf owdxm;p&myg/ avmuatmifjrifa&;vrf;aMumif; ajzmifhwef;zdkYqdkwm toHk;usrS jzpf-w,f/ toHk;usygrS toHk;csMuw,f/ 'gaMumifhvnf; rlvwef;tv,fwef; txufwef; wuúodkvfwef;eJY wpfjcm;aom xyf-avmif; jznfhpGufoifhwJh ynmawG avhvm oif,l&if; rdrdudk,fudktoHk;usol jzpfa&; bkef;BuD;wdkYvnf; BudK;pm;cJhzl;ygw,f/ toHk;-usrS toHk;cszdkY a&G;cs,fcH&rSmudk;/ toHk;usatmif vkyfwm rdrdudktoHk;cswm tvdk&SdaMumif; avQmufvTm wifaewmeJY odyfwlw,faemf/

avmurS xGufajrmufvdkolrSef&if 'Dvdk toHk;usrI[m om-,mtyfwJhw&m; r[kwfawmhbl;/ rdrd&JU toHk;usrIudk om,m-oGm;&if b0&JUvGwfvyfrIç b0&JU vGwfajrmufrI c&D;pOf rajzmifh-awmhbl;/ b,fae&myJ jzpfjzpf toHk;usrS toHk;csMuwmyg/'gawmh em;vnf&r,f/ toHk;usvdkY toHk;csMuwmvnf; odzdkYvdkw,f/ odNyD; rdrdb0udk q,fxkwfzdkYvnf; vdkygw,f/ tedrfhqHk;q,fwifrIu rom,mzdkYbJ/ yHkpHtrsKd;rsKd;eJY rdrdxH csOf;uyfvmwm-awG &Sdr,f/ b,fvdkyJjzpfjzpf vkyfoihf vkyfxdkufvdkY vkyfaewm-qdkwJh cH,lcsuf &SdzdkY vdkygw,f/ toHk;cscH&aew,fqdkwJh oabm-xm;rsKd; r[kwfbJ avmuaumif;usKd; ig&Gufaqmifaew,fqdkwJh

26 t&Sifa&0w

oabmxm;eJY omoemhtvkyfawGudk aqmif&Gufoifhw,f/ rvkyfbJ aevdkY r&wJh tajctaeawG jzpfay:vmwJhtcg oabmxm;rSefzdkY rdrdudk,fudk apmifha&Smuf&ygw,f/

vlUavmurSm tm;omcsuftjzpf jrif&wJh t&mrsm;pGm[m&[ef;b0rSm tm;enf;csufawG jzpfukefw,f/ atmifjrifrIqdkwmvlawGtwGuf tvdk&Sdtyf awmifhwtyfwJhw&m; jzpfaomfvnf;&[ef;awG twGufawmh taESmifht,SufawGyg/ trsm;xJutenf;xJ ygcsifolç wefzdk;&Sd&Sd aecsifolawGtwGuf ajymwmyg/wefzdk;&Sd&Sd raecsifolawGtwGuf r[kwfbl;/

a&vdkuf ig;vdkuf qufqHwwfwm cdkifcHhwJh cH,lcsuf r&Sdbl;vkdY ajymaewmyg/ b0 cH,lcsuf a&a&&m&m r&Sd&if 'Dvdk jzpfwmyJ/[efvkyf o½kyfaqmifol jzpfcGifh ay;vdkufwmrsKd;yg/ 'Dvdk o½kyf-aqmifEdkifwmudkyJ *kPf,laeMuao;w,f/ o½kyfaqmif oifwef;&Sd&ifawmif wufMuOD;r,f xifw,f/ rdrdb0 rdrd wefzdk;xm;-oifhw,f/ tESpfom& r&SdwJh qufqHa&;udk rESpfNcdKufoifhbl;/

rdrdpdwfxJuae pdwfyg vufygeJY csD;usL;r,fqdk&ifvnf;csD;usL;yg/ pdwfryghwygeJY tay:,H qufqHrI yHkpHrsKd; jyKr,fqdk&ifrjyKbJ aevdkufwm oabmxm; rSefoGm;w,f/ udk,fhpdwf[mwjznf;jznf;eJY yHkpHrSefwJh pdwfxm;rsKd; ajymif;oGm;w,f/

avmuBuD;rSm vlawG aysmfw,fvdkY ajymaeMuwJh taysmf-awG ...aysmfp&mvdkY oabmraygufrdbl;/ tcsdefjzKef;wD;a&;b0udk jyKef;wD;atmif vkyfaeMuw,f 'DvkdyJ em;vnfw,f/

taysmfudk wu,f&SmvdkY r&bl;/

aysmfr,fwJh? aysmfatmif b,fawmhrS zef;wD;vdkY r&bl;/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 27

'gudk w&m;emy&dowfawG em;vnfMur,fvdkY ,lqw,f/ b0rSmwu,f Nidrfoufat;csrf;wJh yDwdjzpfjcif; 0rf;ajrmufjcif; wpfrsKd;vdktyfw,faemf/ tJ'g &SmazGvdkY &EkdifwJh w&m;awmh r[kwfbl;/b0udk wefzdk;&Sd&Sd aevdkuf? oabmxm;rSefrSefeJY qufqHvdkuf?jzpfay:vmwJh tusKd;qufawG vlrodaomfvnf; jyefawG;vdkuf&ifpdwfxJ auseyfaew,f/

tJ'D auseyfrIrsKd; b,frSm oGm;&SmvdkY &rvJ/

zefwD;NyD; ,lvdkY r&bl;aemf/

oabmxm;rSefrSefeJY aexkdifwJh yk*¾dKvf? tay:,H qufqH-rIrsKd;eJY rqufqHwJh yk*¾dKvfawGom &&SdEdkifwmyg/

'gqdk&if rdrd&JU tjyKtrl tajymtqdk taetxdkifawG[mtav;teuf r&SdwJh tay:,H tjyKtrlawG rjzpfapoifhbl;/

arG;jcif;ESifh aojcif;Mum; Mum;umvuav;[m tvGefY-tvGef wdkawmif;vSygw,f/ vlUjynfu tESpfwpf&m[m ewfjynf-rSm wpf&ufavmufyJ &Sdw,f/ ewforD;wpfOD; ewfjynfuaepkawNyD; vlUb0rSm vlvmjzpfw,f/ vlUoufwrf;wpfcktwGif;vlUjynfrSm aevdkufwm tdrfaxmifawGus om;orD;awG xGef;um;vdkY aocgeD; ukodkvfuH tusKd;ay;awmh t&ifb0 jzpfcJhzl;wJhewfbHkrSmyJ ewforD; oGm;jyefjzpfw,f/

ewfom;u ar;w,f? ckeu b,fa&mufoGm;wmvJ/

vlUjynfa&mufoGm;wm ...ewforD;u jyefajzw,faemf/

[kdrSm b,favmufMumoGm;ovJ 'Dvdk ewfom;u xyfar;-awmh ...

vlUoufwrf; tESpfwpf&mtwGif;rSm tdrfaxmifawGus om;

28 t&Sifa&0w

orD;awG arG;vdkY aoNyD; tck ewfjynf jyefa&mufvmwmygwJh/

[kdrSm wpf&uf rjynfhao;bl;? cPav;aemf ...w&m;emy&dowf/ vlUb0qdkwm a&rsufESmjyifxufu a&yGufyrm cP-wmrQyg/

'DtcgrSm ewfom;u 'Davmufwdkawmif;vSwJh b0av;rSmvlom;awG ukodkvfw&m; awmfawmf vkyfaeMurSmyJ/ b0udk wef-zdk;&Sd&Sd av;av;eufeuf aexdkifMurSmyJ 'Dvdk xifjrifcsuf ay;-w,f/

r[kwfbl; ...? vlawG umr*kPf odyfxlajymMuw,f?umr*kPfawmxJ rarmEdkif ryef;Edkif yifyifyef;yef;eJY aysmfEdkif-atmif aysmfcGifh&atmif BudK;pm;aeMuw,f/ tcsdefawGudk tcsnf;-tESD; ukefqHk;atmif jyKaeMuw,f/ ukodkvfvkyf&r,fqdkwJh tod-ÓPf enf;enf;av;yJ 0ifMuw,f/ tcsnf;tESD; tcsdefawGudkjzKef;wD;aeMuw,f/ 'Dvdk ajymawmh ...?

w,frdkufwJh vlawGyJ 'Dvdk "r®oHa0* jzpfw,f/ bmwJhvJ?w,frdkufwJh vlawG? tJ'g w&m;emy&dowfawGyJ jzpfaeMuo-vm;vdkY jyefpOf;pm;zdkY vdkMuw,faemf/ ("r®?|?1?229-231/)

'gqdk&if wdkawmif;vSwJh b0oufwrf;uav;rSm av;av;eufeuf b0udk aexdkifr,f/ t"dyÜm,f &SdwJh tvkyfudk vkyfr,f/wefzdk;&SdwJh tvkyfudk vkyfr,f/ taysmfr[kwfwJh w&m;awGeJYtcsdefukef rcHawmhbl;/ tay:,H aexdkifrIrsKd;eJY b0udk ukefqHk;cGifhray;awmhbl;/

av;av;eufeuf aexkdifcsifw,fqdk&if t"dyÜm,fr&SdwJhçwefzdk;r&SdwJhç tESpfom& r&SdwJhç ajymqdk qufqH jyKrlrI yHkpHawGudk

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 29

a&Smif&Sm;&awmhr,f? tcsdefawG odyfenf;aew,f/

'Dtouft&G,f a&mufvmMuwm ...touf-30 a&mufaewJh w&m;emy&dowfawG tESpf-30 vGefoGm;wm a&a&&m&meJYwGufvdkY r&awmhbl;aemf/

touf-60 a&mufaewJh 'umBuD; 'umrBuD;awGvnf;twlwlyJaemf? tESpf-60 vGefoGm;wm a&a&&m&meJY wGufvdkYr&awmhbl;? tcsdefawG ukefoGm;wm cPav;yJ/

'gqdk&if oabmxm;rSefzkdYç tay:,HaexdkifrIawG rjyKyJ ae-zdkYç av;av;eufeuf b0udk jzwfoef;cGifh ay;EdkifzdkY bmvkyf&-rvJ/

rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifatmif BudK;pm;r,f

rdrd&JU oabmxm; rSef rrSef rdrdpdwf jzpfyHkü ruRrf;usif&ifrodEdkifbl;aemf/ tay:,H qufqHrIrsKd;eJY qufqHaewJh yk*¾dKvfjzpf rjzpfqdkwmvnf; rdrdpdwf jzpfyHkü ruRrf;usif&if rodEdkifbl;/

'DvdkyJ tcsnf;ESD;tusKd;rJhr,fh t&mawGrSm tcsdefukefcHNyD;b0udk rav;reuf jzwfoef;cGifh ay;aewJhyk*¾dKvf jzpf rjzpf-qdkwmudkvnf; rdrdpdwf jzpfyHkü ruRrf;usif&if rodEdkifbl;/

b0&JU wdk;wufjcif; rSeforQ b,fu p&rvJ ...?

(y&dowf toH wdwfoGm;w,f)

b0&JU wdk;wufjcif; [lorQ pdwfuae p&wmyg/

]]pdawåe eD,wd avmaum}}

pdwf[m avmuBuD;udk a&SUaqmifaew,f/

30 t&Sifa&0w

rdrdb0udk taumif;qHk;jzpfatmif wnfaqmufcsifw,f?rdrdb0udk wefzdk;&Sd&Sd aexdkifcsifw,fqdk&if rdrdpdwfu p&r,f/rdrdpdwfudk rodbJeJY rdrdb0udk wefzdk;&Sdatmif vkyfvdkY r&bl;-aemf ...? av;av;eufeuf awG;Munfhyg/

aeYpOf aeYpOf rdrd&JU tawG;awGudk odzdkYç odNyD;awmh rdrd&JUtawG;awGudk wm0ef,lwwfzdkY vdkw,f/ 'DtwGuf pdwfudk uRrf;-usifatmif vkyf&wmyJ/ bmawG awG;aeovJç bmvkyfzdk YawG;aeovJç bmjzpfzdkY awG;aeovJ 'g odoifhw,f/ odNyD;&iftJ'D tawG;awGudk wm0ef,lwwf&r,f/ bmjzpfvdkYvJ?

pdwf[m ajrMoZmaumif;wJh v,f,majraumif;eJY odyfwl-w,f/ 'DajrrSm csKdNrdefwJh rsKd;aphudk MuJcsvdkuf&if csKdNrdefwJh tusKd;awGjzpfzdkY taMumif;uHawGudk xlaxmifvdkufwmeJY odyfwlw,f/

cg;oD;wJh rsKd;aphudk MuJcsvdkuf&ifawmh cg;oD;wJh tusKd;awGjzpfzdkY taMumif;uHawGudk xlaxmifvdkufwmeJYvnf; odyfwlw,f/

aumif;wJhpdwfu aumif;wJh tusKd;w&m;awGudk jzpfxGef;-apNyD;awmh raumif;wJhpdwfu raumif;wJh tusKd;w&m;awGudkjzpfxGef;apawmh rdrdpdwfudk rdrd wm0efr,lwJhol jzpf&if rdrdb0udk wefzdk;&Sdatmif rvkyfEdkifbl;aemf/

udk,fpD ukd,fpD&JU pdwfudk ukd,fpD udk,fpD wm0ef,lMuzkdY vdk-ygw,f/ wu,fwrf;usawmh wm0ef,lwJh yk*¾dKvf odyfenf;w,f-aemf? owday;ygw,f? wefzdk;&Sd&Sd aecsif&if udk,fhpdwfudk,f wm0ef,lMuyg/ pdwfu udk,fhudk yHkpHrus ñTefMum;csufay;aewm rod-vdkufbl;? wm0ef,lvdkufw,fvdkY ajymvdkY r&bl;aemf/ ol ñTefMum;-wJhtwdkif; rdrd jyKrl vkyfaqmifw,fqdk&if rdrd&JU tjyKtrlawG[m

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 31

tusKd;&SdwJhw&m; jzpfzdkYxuf tusKd;r&SdwJhw&m; jzpfzdkY ydkrsm;ygw,f/

'gqdk&if igh&JU tawG;awGudk ig wm0ef,lr,f? igh&JU tawG;-awGudk ig odatmifvkyfr,f/ tawG;awGudk odNyD;awmh tawG;-awGudk yHkpHwusjzpfatmif vkyfr,f/ tJ'DvdkrS yHkpHwus jzpfatmifrvkyfbl;qdk&if b0udk wefzdk;&Sd&SdaezdkY rjzpfEdkifawmhbl;/ 'g owd&SdzdkYvdkygw,faemf/

jrwfpGmbk&m;&Sifu ]]olwpfyg; pdwfjzpfyHkü ruRrf;usifbl;jzpfcsifvnf; jzpfygap? rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifol jzpfatmifawmhBudK;pm;Muprf;yg}} 'Dvdk rdefYawmfrlcJhwmyg? bmjzpfvdkYvJ/

b0rSm wefzdk;&Sd&SdaewwfzdkY? rdrd&JU pdwfudk rdrd wm0ef,lNyD;xdef;ausmif;EdkifzdkY twGufyg/ wm0ef,lw,fqdkwm xdef;ausmif;-EdkifzdkY ajymwmyg/ wm0ef,lw,fqdkwm raumif;wm ñTefMum;-vnf; vdkufvkyfzdkY ajymwm r[kwfygbl;/

jzpfay:vmorQtawG;awGç jzpfay:vmorQ pdwfawGudkwm0ef,lNyD;awmh jzpfoifhjzpfxdkufwJh t&mudk ig cGifhay;r,f'Dvdk aexdkifzdkY ajymwmyg/ 'grS wefzdk;&SdwJh b0wpfckudk aexdkif-wwfw,fvdkY ac:r,f/

rdrd&JU pdwfudk uRrf;usifatmif rvkyf&if ,Ofaus;wJhpdwfjzpfrvmEdkifawmhbl;/

]]pdwåH 'EÅH okcg0[H}}

,Ofaus;wJh pdwf[m csrf;omjcif;udk &Gufaqmifw,f/

rdrd&JU pdwf rdrd rodao;wJh yk*¾dKvf[m csrf;omjcif;eJY rcsrf;-omjcif; b,fw&m;awG ydkNyD; jzpfrvJ? rcsrf;omjcif;awGyJ ydkNyD;jzpfawmhr,faemf/ rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifatmif jyKa&;rSm

32 t&Sifa&0w

bmvdktyfovJ? ]owd} vdktyfygw,f/

]owd} r&SdwJh yk*¾dKvfwpfa,muf[m rdrd&JU pdwfjzpfyHkü uRrf;-usifatmif jyKzdkY rjzpfEdkifawmhbl;/ rdrd&JU pdwfudk wm0ef,lzdkYrjzpfEdkifawmhbl;? oabmxm;rSefzdkY rjzpfEdkifawmhbl;? b0udkav;av;eufeuf jzwfoef;cGifhay;zdkY b,fvdkrS rjzpfEdkifawmhbl;?wefzdk;&SdwJh b0wpfck jzpfrvmEdkifawmhbl;/

'gaMumifh rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifatmif jyKzdkY tm;vHk;rSmwm0ef&Sdw,f/ rdrd&JUb0 rdrd wdk;wufatmif vkyfcsifw,fqdk&if-aygh/ jrwfpGmbk&m;&Sif rdefYawmfrlxm;wJh aemufpum;wpfcGef;&Sdw,f/

pdwfudk rdrd tvdktwdkif; jzpfapzdkY?pdwf&JU tvdktwdkif; rjzpfapzdkY BudK;pm;Muprf;yg

w&m;emy&dowfawG pdwf&JU tvdktwdkif; rdrdwdkY jzpfaeMu-ovm;? pdwfudk rdrdwdkY tvdktwdkif; jzpfatmif jyKaeMuovm;vdkYar;&if b,fvdk ajzMurvJ/

pdwfudk rdrd tvdktwdkif; jzpfatmif jyKaeMuygw,fwJh ...

Mum;&wm 0rf;omzdkY aumif;w,f ...? 'gayr,fh wu,fyJvm;vdkY xyfar;ygw,f/ wpfOD;xJyJ toHxGufawmh usefwJhyk*¾dKvf-awGu pdwf&JU tvdktwdkif; jzpfaew,fvdkY ajymovdkygyJ? [kwf-w,faemf/

pdwf&JU tvdktwdkif; jzpfw,fqdkwm oabmaygufMu&JUvm;/

udk,fhudk wpfckck ajymvmNyDqdk&if ...? a'goxGufvmNyD;?

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 33

igh bmxifvJ? [if; ...ig jyefvkyfvdkuf& .../ tJ'g bmjzpf-wmvJ/ pdwf&JU tvdktwdkif; jzpfwm? a'go&Sdawmh a'go jzpfrSm-awmh aocsmwmaygh? a'go jzpfatmif ajym&if a'goawmhxpfueJ jzpfrSmyJ/

'gayr,fh ]owd}eJY rdrdpdwfjzpfyHkü uRrf;usifatmif avhusifh-aewJh yk*¾dKvfç rdrdpdwfudk rdrd wm0ef,lEdkifatmif avhusifhaewJhyk*¾dKvf jzpf&if rdrd&JU a'goudk csKd;ESdrfEdkifvmw,f/ 'Dvdk csKd;ESdrfEdkifwJhtcsdefudk pdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfatmif jyKEdkifvdkufwJh tcsdefvdkYac:&r,f/

vdkcsifwmawGUw,f ...? avmb&Sdawmh vdkcsifwmawGU-&if vdkcsifrSmaygh/ odkYaomfvnf; 'g[m cGifhay;oifhwJht&m [kwf&JU-vm;vdkYawmh csifhcsdefzdkY vdkw,f/ cGifhay;oifhwJht&m r[kwfbl;qdk&if cGifhray;bJ pdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfatmif avhusifhay;zdkYpdwfudk wm0ef,lEdkifwJh pGrf;&nfowåd&Sdatmif BudK;pm;ay;zdkY vdk-w,faemf/ 'g odyfta&;BuD;w,f? wefzdk;&Sd&Sdaecsifw,f qdk&ifaygh/ wefzdk;&Sd&Sd raecsifwJh yk*¾dKvfawGtwGuf 'Dpum;awG[mt"dyÜm,f &Sdyghrvm;? r&SdEdkifbl;aemf/ 'DaeY y&dowfudkawmh wefzdk;-&Sd&Sdaecsifw,f xifvdkY 'Dpum;awG ajymaewmyg/

rdrdpdwfudk rdrd tvdktwdkif; jzpfatmif BudK;pm;aewJh yk*¾dKvfrSmomvQif tm;udk;&mqdkwm &Sdw,f/ avmuBuD;rSm olrsm;udktm;udk;zdkY BudK;pm;aeMuwm bmjzpfvdkYvJ ...? rdrdpdwf jzpfyHkrSmruRrf;usifvdkYyJ/

rdrdpdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfatmif rvkyfEdkifwJh yk*¾dKvfawG[m twGif;rSm tm;udk;&m r&SdwJhtwGuf wjcm;rSm tm;udk;&m

34 t&Sifa&0w

&SmMuw,f/ rdrdpdwfudk rdrdtvdktwdkif; xdef;ausmif;EdkifwJh yk*¾dKvfçwm0ef,lEdkifwJh yk*¾dKvfawGrSm tm;udk;&m &SdaewJhtwGuf wjcm;rSmtm;udk;&m r&SmMubl;/

rdrdudk,f rdrd ,HkMunfwJhpdwf[m b,folUrSmyJ &SdEdkifovJ/

rdrdpdwfudk rdrd wm0ef,lEdkifwJh pGrf;&nfowåd&SdwJh yk*¾dKvfrSmom&SdEdkifw,f/ 'Dvdk yk*¾dKvf[m udk,fht&nftcsif; udk,fhtpGrf;tpudk,Hkw,f/ udk,fhudk,fudk tm;udk;w,f/

jyifyA[d' yk*¾dKvfawGqdkwm tm;udk;&m r[kwfMubl;/ rdrd-pdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfatmif avhusihfaewJh yk*¾dKvfç tpGrf;-tp &Sdatmif avhusifhxm;wJh yk*¾dKvfç wnfaqmufxm;wJh yk*¾dKvfçwm0ef,lxm;wJh yk*¾dKvfawG ao&awmhr,fqdkwJhtcsdef ...xdkufonfh tm;avsmfpGm olwdkYrSm tm;udk;&m &SdaeMuw,faemf/

olwpfyg;udk tm;udk;NyD; b0wpfckvHk; yHktyfxm;wJh yk*¾dKvf-awG aocgeD; bmudk tm;udk;MurvJ? tm;udk;&m r&Sdawmhbl;-aemf/

'gaMumifh rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifjcif;ç rdrdpdwf jzpfyHkrSmwm0ef,lEdkifwJh pGrf;&nf&Sdjcif;ç pdwf&JU tvdktwdkif; rjzpfapbJpdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfatmif BudK;pm;jcif;[m tm;udk;&m&zdkYyJ/ wefzdk;&SdwJh b0wpfck jzpfay:vmzdkYyJ/ b0ae0if&D tcsdefudk-aomfvnf;yJ 0rf;enf;aMuuGJpGmeJY jzwfoef; ukefqHk;oGm;r,fhyk*¾dKvfawGxJ ryg0ifzdkY&ef jyifqifenf; wpfrsKd;yJvdkY ajymEdkifygw,f/wefzdk;&Sd&SdaezdkY bmvkyf&OD;rvJ .../

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 35

cGifhvTwfr,f

'g odyfta&;BuD;w,f/ w&m;emy&dowfawG cGifhvTwfEdkifMu-&JUvm;/ cGifhvTwfEdkifwJh 'umBuD;uvnf; cGifhvTwfEdkifw,fvdkYajzw,f? bmrS rajymbJ jyHK;aewJh 'umrBuD;awGu cGifhrvTwfEdkifao;ygbl;bk&m;vdkY toHwdwf tajzay;aeMuyHk&w,faemf/

cGifhvTwfEdkifwJh yk*¾dKvfawGu qufNyD; cGifhvTwfEdkifatmif BudK;-pm;Muyg/ cGifhvTwfEdkifatmif avhusifhaewJh yk*¾dKvfawGvnf;qufNyD; avhusifhMuyg/ cGifhrvTwfEdkifao;wJh yk*¾dKvfawGvnf;cGifhvTwfEdkifatmif BudK;pm;Muaygh/

cGifhrvTwfEdkif&if udk,fyJ qif;&Jwmyg/

b0&wm 'ku©udk &wmyg/ odkYaomfvnf; ypöKyÜef tm;xkwfjyKjyifrIvdkY ac:wJh pdwfudk xdef;odrf;jyKjyifrI&Sd&if csrf;omjcif;udk&Edkifygw,f/ pdwfudk xdef;odrf;Edkif&ifç ,Ofaus;atmif vkyfEdkif&ifcsrf;omudk &ygw,f/

pdwfudk rxdef;odrf;wJhtwGuf qif;&JzdkY jzpfoGm;r,fqdk&ifraumif;bl;/ cGifhrvTwfEdkifjcif;wnf;[laom taMumif;aMumifhrdrd qif;&JzdkY jzpfw,fqdk&if cGifhvTwfEdkifatmif BudK;pm;&r,f/'grS rdrd b0 t"dyÜm,f&Sdr,f? wefzdk;&Sdr,faemf/

bmaMumifh cGifhvTwfzdkY vdkovJ?

cGifhvTwfjcif;qdkwm olawmfaumif;wdkY&JU cGeftm; jzpfvdkYyJ/

vlrdkufwdkY&JU cGeftm;u cGifhvTwfjcif; r[kwfbl;? wkefYjyefjcif;uvJhpm;acsjcif;yJ/

rdk;eJYajrBuD; rqHkEdkifovdk olawmfaumif;wdkY&JU w&m;eJY

36 t&Sifa&0w

rolawmfwdkY&JUw&m; qHkEdkifzdkYvrf; b,faomtcgrS r&Sdbl;/ tNydKif-oGm;aewJh rsOf;ESpfaMumif;eJY odyfwlw,f/

'gaMumifh ynm&SdwdkY&JU cGeftm;vdkY ac:wJh cGifhvTwfjcif; cGeftm;rdrdrSm wnfwHhvmatmif BudK;pm;zdkY vkdw,f/

b,ftcgrSm cGifhvTwfvmEdkifrvJ/

'To know all is to forgive all.'

]]tm;vHk;udk od&if tm;vHk;udk cGifhvTwfEdkifw,f}}/

'g jrwfpGmbk&m;&Sif&JU *kPfwpfrsKd;yg/ bk&m;&Sifu tm;vHk;udkodawmh tm;vHk;udk cGifhvTwfEdkifw,faemf/

bkef;BuD;wdkYwpfawGu tm;vHk;udk rodawmh tm;vHk;udk cGifh-rvTwfEdkifbl;/ odkYaomfvnf; cGifhvTwfEdkifatmif BudK;pm;aeygw,f/cGifhvnf; cGifhvTwfaeygw,fvdkY ajymr,fqdk&if ajymEdkifygw,f/

udk,fhudk,fudk wefzdk;&Sdatmif aecsifw,f? wefzdk;rJh rjzpf-atmif jyKcsifw,f? av;av;eufeufeJY aecsifwJhtwGuf cGifhvTwfEdkifzdkY BudK;pm;&ygw,f/ enf;enf;od&if enf;enf; cGifhvTwfEdkif-w,faemf/ rsm;rsm;od&if rsm;rsm; cGifhvTwfEdkifwJhtwGuf rsm;rsm;odatmif BudK;pm;ae&ygw,f/

rdrd&JU rdwfaqGtaMumif; tm;enf;csuf tm;omcsufawGodvmwJhtcg oabmxm;rSefwJhol jzpf&if tm;enf;csuf tay:-rSmvnf; cGifhvTwfEkdifw,f/ tm;omcsuftay:rSmvnf; 0rf;om-Edkifw,faemf? 0rf;romEdkifjcif;udk oabmxm;rrSefjcif;vdkY ajymEdkif-w,f/ cGifhrvTwfEdkifjcif;udkvnf; oabmxm;rrSefjcif;vdkY ajymEdkif-ovdk cGifhrvTwfjcif;udk tay:,H qufqHrIvdkYvnf; ajymEdkifw,f/

cGifhvTwfjcif; rygwJh qufqHa&;[m b,fvdk av;eufrvJ/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 37

wpfa,mufudk wpfa,muf tusKd;aqmifEdkifzdkY cufoGm;w,faemf/

av;eufwJh qufqHa&;rSef&if cGifhvTwfjcif; yg&r,f/

tay:,H rqHwJh qufqHa&;rSef&if cGifhvTwfjcif; yg&r,f/

t"dyÜm,f&SdwJh qufqHa&;rSef&if cGifhvTwfjcif; yg&r,f/

'gaMumifh cGifhvTwfEdkifzdkY bkef;BuD;wdkYtm;vHk; BudK;pm;&r,f/cGihfvTwfEdkifwJhtcg &ifhusufvmw,faemf/

avmurSm yk*¾dKvftrsKd;rsKd; &Sdw,faemf?

- olwpfyg;udk cGifhrvTwfEdkifwJh yk*¾dKvf?

- rdrdudk,fudk cGifhrvTwfEdkifwJh yk*¾dKvf?

- rdrdudk,fudkvnf; cGifhvTwfEdkifw,f olwpfyg;udkvnf; cGifhvTwfEdkifwJh yk*¾dKvfqdkNyD; &Sdw,faemf/

'Dyk*¾dKvfawGxJrSm rdrdudk,fudka&m olwpfyg;udka&m cGifhvTwf-EdkifwJh oluawmh taumif;qHk;yJ/ rdrdudk,fudkvnf; cGifhvTwfEdkif&r,f? olwpfyg;udkvnf; cGifhvTwfEdkif&r,f/

olwpfyg;awG wpfcgwpf&H trSm; vkyfwwfw,f? tJ'Dtcg-rsKd;rSm bmjzpfvdkY 'Dvdk trSm;rsKd;ukd vkyf&wmvJ? awmfawmf rdkufrJwJhyk*¾dKvfyJ? awmfawmf toHk;ruswJh yk*¾dKvfyJvdkY wpfzufolukd tjypf-wifaewJh yk*¾dKvfawG avmuBuD;xJ odyfrsm;w,f/

'DvkdyJ rdrdvnf; wpfcgwpf&H trSm; vkyfwwfw,f? tJ'DtcgrsKd;rSm ig trSm; vkyfrdNyD? bmjzpfvdkY 'Dvdk trSm;rsKd;ukd vkyfrd&-wmvJ? ig awmfawmf rdkufrJwJh yk*¾dKvfyJ? ig awmfawmf toHk;ruswJhyk*¾dKvfyJvdkY udk,fhudk,fukd tjypfwifaewJh yk*¾dKvfawGvnf; avmu-BuD;xJ odyfrsm;w,f/

38 t&Sifa&0w

'Dvdkqdk&if rdrd&JU wefzdk;&SdwJh tcsdefawGudk tusKd;&Sd&Sd toHk;cs-vdkY r&awmhbl;/ 'gudkyJ wEkefYEkefYawG;&if;eJY tcsdefawG tcsnf;ESD;ukefqHk;oGm;r,f/ q&mawmf wpfyg; rdefYzl;w,f/

trSm;r&Sdygbl;? oifcef;pmawGygwJh/

vlUb0qdkwm trSm;awGMum;xJu trSefudk jyifNyD; wdk;wuf-atmif jyKae&wJh b0yg/ t&m&mudk trSeftjzpf odNyD; arG;zGm;-vmcJhMuwm r[kwfbl;/

]]trSm;awGqdkwm wu,fawmh oifcef;pmawGyg/}}

trSm;udk trSm;tjzpfeJY ,lq&if cGifhrvTwfEdkifrI jzpfw,f/oifcef;pmtjzpf ajymif;,lvdkuf&if &ifhusufvmw,faemf/wu,f vkyfMunfhyg/ 'Dvdk trSm;rsKd; aemufwpfcg xyfNyD; b,f-awmhrS rrSm;ap&bl;? 'Dvdk oifcef;pm ,lvdkuf&if odyfaumif;w,faemf/ tJ'Dvdk trSm;awG MuHK&awmhrS pdwf[m &ifhusuf-vmwmyg/ 'gudk cGifhvTwfEdkifatmif avhusifhjcif;vdkY ajymEdkifw,f/rdrdb0udk tcsnf;ESD; tusKd;rJh jzKef;wD; rypfwJh aexdkifenf; wpfrsKd;vkdYvnf; ajymvdkY&w,f/

rdrdudk,fudk cGifhrvTwfbJ wEkefYEkefY tjypfwifaewJhç ajymqdk-nnf;wGm;aewJh yk*¾dKvf[m rdrd b0udk wefzdk;&SdwJh b0tjzpfeJYaexdkifvdkY r&awmhbl;aemf/ rdrdpdwf jzpfyHkrSm uRrf;usifvmwJhyk*¾dKvfwpfa,muf ... rdrd&JU tm;enf;csufudkvnf; odvmw,f?rdrd&JU tm;omcsufudkvnf; odvmw,f/

'Dvdk odvmwJhtcg bk&m;&Sif&JU pum;awmfudk OD;xdyf&GufyefqifNyD; pdwf&JU tvdktwdkif; rjzpfapzdkYç pdwfudk rdrd tvdktwdkif;jzpfapzdkY BudK;pm;avhusifhr,f qdk&if tm;enf;csufawGudkvnf;

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 39

jyifEdkifvmovdk tm;omcsufawGudkvnf; ydktm;aumif;atmifjyKEdkifvmw,faemf/

jyify A[d'yk*¾dKvfawG&JU tm;enf;csufawGudk awGU&wJhtcgrdrdrSmvnf; 'Dvdk tm;enf;csufawG &SdcJhzl;w,fqdkwm odae-wJhtwGuf olwpfyg;udk tjypfrwifjzpfawmhbl;aemf/ aMomfolvnf; ighvdkyJ ...'Dvdk todÓPf 0ifvmw,f/ igawmhjzifhbk&m;&Sif&JU tqHk;trudk OD;xdyf&GufyefqifNyD; avhusifhvmwJhtwGuf xdkufonfhtm;avsmfpGm vGefajrmufEkdifvmNyD/ olUudkvnf;tcGifhom&if rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifatmif jyKzdkY? pdwfudkrdrdtvdktwkdif; jzpfatmif jyKzdkY ig ajymr,f/ tjypfwifzdkY r[kwf-awmhbl;aemf/ rdrd&JU oabmxm; cH,lcsufawG ajymif;oGm;w,f/b0aeenf; rSefoGm;w,f? cGifhvTwfEdkifoGm;w,faemf/

'gqdk&if rdrdpdwfudk uRrf;usifatmif jyKjcif;[m cGifhvTwf-EdkifzdkYyJvdkY ajym&r,faemf/

w&m;emy&dowfxJrSm wpfa,mufudk wpfa,muf cGifhr-vTwfbJ aeMuwJh yk*¾dKvfawG &SdaeMuao;&if cGifhvTwfMuygawmhcGifhvTwfMuygawmhvdkY ajymygw,faemf/ cGifhrvTwfjcif;qdkwmudk,fhudk,fudk 'ku©ay;wm? udk,fhudk,fudk qif;&Jatmif ylyefatmifvkyfwm/

'gaMumifh ukd,fhtay: ravsmfwm jyKcJhzl;wJh olawG b,fol-yJjzpfjzpf cGifhvTwfvdkufyg/ rodvdkY rSm;MuwmyJç od&if b,folrSm;rvJaemf/ todÓPf&ifhusufNyD; yk*¾dKvfjzpf&if b,frSm;rvJ?r&ifhusufao;vkdY rSm;wmyg/ BuD;olawGa&m i,folawGa&m&G,fwlawGa&m tm;vHk;udk cGifhvTwfay;yg/ BuD;olawGqdkNyD;awmh

40 t&Sifa&0w

bmjzpfvdkY rSm;Muwmvnf; tjypfrwifeJYaemf? BuD;vnf; rSm;wm-ygyJ/ todÓPf tqiftjcif tm;enf;r,f igwaum aumwwfr,fqdk&if BuD;vnf; BuD;wJhtavsmuf rSm;wwfwmyJ/

'gawGudk i,fpOfuwnf;u odvmcJhw,f/ udk,fhpdwfudkuRrf;usifatmif i,fpOfuwnf;u avhusifhcGifh todÓPfav;-wpfck &cJhwm odyfuHaumif;w,f/

tJ'Dwkef;u bk&m;a[mudk rzwfcJhzl;ao;bl;/ twdwfuHtaMumif;vdkYyJ ajym&rvm; ...? ypöKyÜefrSm qHkawGUcJh&wJh q&m-orm;awGaMumifhyJvm; rajymwwfbl;/ b0rSm pdwft0ifpm;qHk;jzpfcJhwJht&mu rdrdpdwfudk rdrd odatmif BudK;pm;jcif;yJ/ rdrdpdwfudkrdrd odatmif BudK;pm;awmh tusKd;awG trsm;BuD; jzpfvmw,f/'gawGudk odvmawmh w&m;emy&dowfawGudkvnf; b0udk wef-zdk;&Sd&Sd aewwfzdkY pdwfjzpfyHkü uRrf;usifatmif bk&m;pum;awmfudkOD;xdyf&Guf yefqifNyD; BudK;pm;apcsifygw,f/ 'grSvnf; cGifhvTwf-EkdifMur,f/

onf;cHr,f

b0udk wefzdk;&Sd&Sdaecsif&if onf;cHzdkY vdkw,f/

w&m;emy&dowfawG ...onf;cHMu&JUvm;?

onf;rcHygbl;bk&m;wJh ...(y&dowfwpfOD; ajzw,f)/

onf;cHygav? onf;rcHbJawmh raeygeJY/

cGifhvTwfEdkifjcif;udk wpfenf;ajym&if onf;cHEdkifjcif;vdkY ajym-&r,f/ ckeu cGifhvTwfjcif;qdkwm olawmfaumif;wdkY&JU cGeftm;yJvdkY

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 41

ajymcJhwm oG,f0dkufaomtm;jzifh ajymvdkufjcif;yg/ wdkuf½dkufjrwfpGmbk&m;&Sif rdefYawmfrlwmu ]]onf;cHjcif;qdkwm ynm&Sdolawmfaumif;wdkY&JU cGeftm;yJ}} 'Dvdk qdkwmyg/

cGifhvTwfEkdif&if onf;cHEdkifwmygyJ/ onf;cHEdkif&ifvnf; cGifh-vTwfEdkifwmygyJ/

cGifhrvTwfEkdif&if onf;rcHEkdifbl;aemf? cGifhawmh cGifhvTwf-w,f? onf;rcHbl;bk&m; 'Dvdkajym&if a&SUeJYaemuf rnDrñGwfqefYusifbuf jzpfukefw,faemf/ b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecsif&ifcGifhvTwfEdkifatmif BudK;pm;Mu&ovdk onf;cHEdkifatmifvnf; avh-usifhMu&w,f/ onf;rcH&if ukd,fyJ qif;&Jwmygaemf/

onf;cHjcif;&JU tusKd;udk odNyD; vufawGUusifhoGm;wJh olawG&SdMuw,f/ tJh'DtxJu wpfOD;aomol&JU taMumif;udk rQa0-ay;vdkufygw,f/

a&S;wkef;u jzpfcJhzl;w,f/ ewfeJY tok&mwdkY ppfyGJ &ifqdkif-MuwJhtcg a0ypdwådtok&defu tok&mwdkYudk rdefYqdkw,f ]]tcsif;wdkY ...ewfeJY tok&mwdkY &ifqdkifMur,fh 'DppfyJGrSm wdkY tok&mawGatmifEdkifNyD; ewfawG ½HI;cJhr,fqdk&if ewfwdkYt&Sif odMum;rif;udkvnfyif;vQif ig;ckajrmuf&SdwJh taESmiftzGJUawGeJY zGJUNyD; igaexdkif-&m tok&mewfjynfodkY aqmifcJhMu}} 'Dvdk qdkw,f/

ewfwdkYt&Sif odMum;rif;uvnf; wm0wðom ewfwdkYudk]]tcsif;wdkY ...'DppfyJGrSm wdkY ewfawG atmifEdkifNyD; tok&mawG½HI;cJhr,fqdk&if tJ'D a0ypdwådtok&defudk vnfyif;vQif ig;ck-ajrmuf&SdwJh taESmiftzGJUawGeJY zGJUNyD; ok"r®mobif ighxHodkY aqmifcJhMu}}vdkY rdefYqdkw,f/

42 t&Sifa&0w

tJ'D ppfyGJrSm ewfawG atmifEdkifvdkY tok&mawG ½IH;Muw,f/tJh'Dtcg wm0wðomewfawGu a0ypdwådtok&defudk taESmif-tzGJUawGeJY zGJUNyD; ok"r®mobif ewfwdkYt&Sif odMum;rif;xH aqmif-vmMuw,f/ 'Dvdk taESmiftzGJUcHxm;&wJh a0ypdwådtok&def[mok"r®mobifodkY 0ifxGufaewJh ewfwdkYt&Sif odMum;rif;udk ol-,kwfrmwdkY&JU OpömjzpfwJh Murf;wrf;wJh pum;awGeJY qJa&;w,f?Ncdrf;ajcmufw,f/ tJ'Dtcg rSm odMum;rif;&JU tjcHt&HwpfOD;jzpfwJhrmwvdewfom;u ewfwdkYt&Sif odMum;rif;udk *gxmawGeJY ar;-jref; ajymqdkw,faemf/

]]t&Sif ... Murf;wrf;wJh pum;udk udk,fwdkif Mum;&ygvsufaMumufaomaMumifh onf;cHoavm? cGeftm;enf;jcif;aMumifhonf;cHygoavm/}}

tJ'DtcgrSm odMum;rif;u ]]tarmifrmwvd ...ig[maMumufvkdY onf;cHwmvnf; r[kwfbl;? cGeftm;enf;vkdY onf;cH-aewmvnf; r[kwfygbl;/ iguJhodkYaom ynm&Sd[m olrdkufeJYzufNydKifzdkY&ef taMumif; r&Sdygbl;}} 'gaMumifhyg/

ynm&SdrSef&if olrdkufeJY zufNydKifzdkY taMumif; r&Sdbl;aemf?'g tav;teufxm;&r,f/

tJ'DtcgrSm rmwvdu ]]t&Sif ...todtvdr®m ÓPf-ynmuif;wJh vlrdkufawGudk rwm;jrpfbl;qdk&if 'DvlrdkufawG[mvGefpGm qdk;&Gm;vmwwfygw,f/ 'DvdktaMumif;awGaMumifh ynm&SdjzpfwJh t&Sifhtaejzifh jyif;pGmaom 'Pfjzifhom vlrdkufudk ESdyfuGyf-wm;jrpfzkdY aumif;ygw,f}} 'Dvdk ajymqdkjyefw,faemf/

tJ'DtcgrSm odMum;rif;BuD;u ]]tarmifrmwvd ... ÓPf

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 43

ynm tqiftjcif&SdwJh ynm&Sdqdkwm olwpfyg; trsufxGuf-aewJhtcg owdESifh jynfhpHkvsuf Nidrf;at;pGmae&w,f/ 'Dvdk Nidrf;-at;pGmaejcif;onfomvQif ÓPfynm tqiftjcifr&SdwJh olrdkufawGudk wm;jrpfjcif;rnfygw,f/}}

tJh'DtcgrSm rmwvdu ]]t&Sif ...t&Sif&JU rwkefYrjyefonf;cHjcif;ü tjypfudkomvQif tuREkfyf jrifrdygw,f? tod-tvdr®m ÓPfynmuif;wJh vlrdkufawG[m onf;cHwJholudk ]'Dol-[m ighudk aMumufvdkY onf;cHwm}vdkY rSwfxifMuw,f/ tJh'D-tcgrsKd;[m NydKifyGJrSm t½IH;BuD;½IH;vdkY xGufajy;wJhEGm;udk NydKifzufEGm;eJYab;u MunfhaewJh EGm;taygif;u vGefpGm vTrf;rdk;ovdkyJ ynm-rJhwJh vlrdkuf[m t&Sifhudk tvGef vTrf;rdk;&mygw,f/}}

tJh'DtcgrSmvnf; odMum;rif;BuD;u ]]tarmifrmwvd ...]'Dol[m ighudk aMumufvdkY onf;cHwm}vdkY rSwfxifcsifvnf; rSwf-xifygap/ tusKd;w&m;awGxJrSm rdrdtusKd;&Sdjcif;[m vGefuJwJhtwdkif;t&Snf &Sdw,f? trGeftjrwfjzpfw,f? rdrdjyKvdkufwJh tjyK-trlaMumifh rdrdrSm aumif;usKd; &-r& 'gudkom pOf;pm;&rSmyg/'gaMumifh onf;cHjcif;xuf vGefuJwJhw&m;qdkwm r&Sdbl;/

todtvdr®m ÓPfynm&SdwJh yk*¾dKvf[m pifppf cGeftm;&Sdoljzpfygvsuf cGeftm;enf;wJholudk onf;cHw,f? tJ'Dvdk onf;cHol&JUonf;cHjcif;udkom jrwfaom onf;cHjcif;vdkY qdk&w,f/

yk*¾dKvfwpfOD;rSm vlrdkufwdkY&JUtm;vdkYac:wJh tm;wpfrsKd; &Sd-w,f/ tJ'DvlrdkufwdkY&JU tm;udk tm;pGrf;tppf r[kwfygbJvsuftm;pGrf;vdkY ololigig qdkMuw,f/ w&m;apmifhwJhol&JU oEÅmefüjzpfwJh onf;cHjcif;qdkwJh tm;udk wHkYjyefwkNydKif ajymqdkEdkifolqdkwm

44 t&Sifa&0w

wpfvlwpfa,mufrQ ay:aygufw,fqdkwm r&Sdygbl;/ (tJ'Dvdkonf;cHol&JU tm;udkomvQif tm;tppfvdkY qdk&w,f)/

tMuifol[m trsufxGufoludk jyefNyD; trsufxGufw,f?tJ'Dvdk jyefNyD; trsufxGufoludkom ydkNyD; ,kwfrmwJhol? ydkNyD;-rdkufwJholvdkY ac:&w,f/ trsufxGufoludk jyefNyD; trsufrxGufolqdkwm atmifEdkifcJwJh ppfyGJudk atmifwJhol -- 'The one who

wins a battle hard to win.' aygh/

tMuifol[m olwpfyg; trsufxGufwmudk odNyD; owdESifhjynfhpHkvsuf Nidrf;at;pGm aew,f/ tJ'Dvdk Nidrf;at;pGm aewJhol-qdkwm rdrd olwpfyg; ESpfOD;om;wdkY&JU tusKd;pD;yGm;udk usifhwJholyJ/

tMuifolwdkY[m olawmfaumif;w&m;ü rvdr®mMubl;? tJ'D-olawG[m rdrd olwpfyg; ESpfOD;om;wdkY\ tusKd;ukd NyD;apoludkolrdkufvdkY atmufarh rSwfxifMuw,f/

]]rdrd&JU aumif;rItusKd;udk rSDNyD; wm0wðomewfbHkrSm ewf-pnf;pdrfudk cHpm;pHpm;aewJh ewfwdkYt&Sif odMum;rif;yif jzpfaomfvnf; onf;cHjcif;w&m;ü arGUavsmfjcif;&JU *kPfaus;Zl;udk qdkbd-ao;w,f/ cspfom;&[ef;wdkY ...oifwdkY[m 'Dvdk aumif;pGma[mMum;xm;tyfwJh 'DomoemawmfBuD;rSm &[ef;jyKolwdkY jzpf-ukefwJhtwGuf onf;cHjcif;eJY arGUavsmfMu? onf;cHjcif;jzifh 'Dom-oemawmfBuD;udk wifhw,fatmif jyKMu}} 'Dvdk jrwfbk&m; rdefYqdk-awmfrlcJhzl;w,f/ (oH?1?222/)

]]rdrdjyKvdkufwJh tjyKtrlaMumifh rdrdrSm aumif;usKd; &-r&'gudkom pOf;pm;&rSmyg}} qdkwJh pum;twdkif;yJ b0udk wefzdk;&Sd&Sdaexdkifcsif&if onf;cHygrS jzpfEdkifr,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 45

onf;cHjcif;xuf rdrd&JU aumif;usKd;udk &GufaqmifEdkifwJhwpfjcm;wpfyg;aom w&m;qdkwmvnf; r&SdwJhtwGuf bkef;BuD;wdkY-tm;vHk; onf;cHMur,f/ b0udk wefzdk;&Sd&SdaeEdkifzkdY bmvkyf&OD;rvJ/

tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfawG rvkyfrS jzpfawmhr,f

b0udk wefzdk;&Sd&SdaeEdkifzkdY ]tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfawGrvkyfrS jzpfawmhr,f}/

w&m;emy&dowfawG ya[VdqefwJh pum;awG xyfcgxyfcgajymaeygayghvm;vdkY awG;rsm; awG;aeMuNyDvm;/ tqHk;rowfEdkif-wJh tvkyfawG rvkyfrS awmfawmhr,fqdkwm bmudk ajymwm-vJ .../

b0eJY &if;NyD; &vmwJh todÓPfav; wpfckyg/ bk&m;a[mxJrSmvnf; &Sdygw,faemf? toHk;tEIef;rwlayr,fh rvkyfapcsif-wmawmh wlw,f/

wpfa,mufudk wpfa,muf uJh&JUMuwm tqHk;owfEdkifygh-rvm;? tqHk;rowfEdkifbl;aemf/ tJ'DtrIawGudk tqHk;owfawmhrSawmfvdrfhr,f/ 'grS b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecGifh&r,f/

ykxkZOf vlom;awG b,fol jynfhpHkovJ? b,folrS rjynfhpHk-bl;aemf/ uJh&JUola&m jynfhpHkvm;? rjynfhpHkbl;/

yk*¾dKvfwpfa,mufa,mufudk vSrf;Munfhvdkuf? tm;enf;csufwpfckckudk awGUpjrJyJaemf/ yk*¾dKvfb,fESpfa,mufudk MunfhrvJMunfhoavmuf tm;enf;csufawG awGUrSmyJ/ [kdyk*¾dKvfMunfh 'D-yk*¾dKvfMunfhwJh trI[m tqHk;owfEdkifr,fh trIawG r[kwfbl;/[kdyk*¾dKvf&JU raumif;aMumif;ç 'Dyk*¾dKvf&JU raumif;aMumif; uJh&JUNyD;

46 t&Sifa&0w

ajymqdkwma&m tqHk;owfEdkifyghrvm;? b,fawmhrS tqHk;rowf-Edkifbl;aemf/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd tcsdefawGudk wefzdk;&Sd&Sd toHk;cscsifw,fukefqHk;cGifh ay;csifw,fqdk&if tJ'D tqHk;rowfEdkifwJh tvkyf-awGudk rvkyfrS jzpfr,f/ 'Dvdk tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfawGudkvkyfjcif;qkdwm wefzdk;&SdwJh tcsdefawGudk oufoufrJh jzKef;wD;aewmeJY odyfwlw,f/ rdrdrSm wjcm; wefzdk;&SdwJh tvkyf vkyfp&mr&Sdbl;vdkY ajymaewmeJYvnf; odyfwlygw,f/

tm;vHk; rjynfhpHkygbl;? rMunfhygeJY/ Munfh&if ajymjzpfw,f?'Dvdkqdk&if rMunfheJYawmh/ MunfhrdvdkufvdkY awGUw,fqdk&ifvnf;ajymraeeJYawmh? bmjzpfvdkYvJ ...?

tJ'Dvdk ajymvdkufvdkY ig aumif;oGm;ovm;? udk,fhudk,fudkav;pm;Edkifovm;? rav;pm;Edkifbl;aemf/ olwpfyg;udk uJh&JUwJhyk*¾dKvf uJh&JUNyD;oGm;&if udk,fhudk,fudk jyefar;MunfhvdkY&w,f? ukd,fh-udk,fudk rav;pm;Edkifbl;aemf/

ighudk,fig rav;pm;EdkifwJhtvkyfudk cGifhjyKw,fqdkwm wefzdk;&Sd&Sd b0udk raewJhyk*¾dKvfbJvdkY ajymaewmyg/ 'Dvdkqdk&if udk,fhudk,fudk rav;pm;EdkifwJh tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfudk rvkyfawmhbl;?'Dvdk qHk;jzwfcsufcs vkyfaqmifzdkY vdkw,f/ 'g odyfta&;BuD;yg-w,f/

bkef;BuD;wdkYvnf; uJh&JUwJh tvkyfawG b0rSm xdkufonfhtm;-avsmfpGm vkyfcJhzl;w,f/ vkyfcJhzl;wJh tvkyfawGudk jyefoHk;oyfMunfhw,f/ omoemawmfudk cspfjrwfEdk;wJhtwGuf omoemawmftwGif;rSm yHkrus yef;rus aexdkifMuwJh yk*¾dKvfawGudk awGU&wJh-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 47

tcg udk,feJY obm* jzpfwJh yk*¾dKvfawGeJY 'DtaMumif;udk aqG;aEG;jzpfMu ajymjzpfMuw,f/ b,fvkd vkyfMurvJ b,fvdk ajz&Sif;Mu-rvJ b,fvdk udkifwG,fMurvJaygh? 'Dvkd vkyfcJhwmyg/ ajymzdkYvdkwJht&mawGvdkYawmh ajymEdkifw,faemf/

'gayr,fh 'DtrIawGvnf; tqHk;rowfbl;/ bmjzpfvdkYvJ?&[ef;abmifxJrSmvnf; jynfh0wJh &[ef;awmfawG &Sdovdk rjynfh-0wJh &[ef;awmfawG &Sdw,f/ oDv jrwfEdk;wJh &[ef;awmfawG&Sdovdk oDv rjrwfEdk;wJh &[ef;awmfawGvnf; &SdaeMuw,f/tusifhü jynfhpHkwJh &[ef;awmfawG &SdaeMuovdk tusifhü rjynfh-pHkwJh &[ef;awmfawGvnf; &SdaeMuw,f/

'Dvdk &Sdaeawmh 'gawGudk ajymae&ifvnf; tqHk;owfrSmr[kwfbl;/ tqHk;rowfEdkifwJh 'DtvkyfawGudk xyfcgxyfcg jyKae-&if udk,fh&JU wefzdk;&SdwJh tcsdefawG ukefqHk;oGm;w,faemf? wefzdk;&SdwJhtcsdefawG tcsnf;ESD; jzpfoGm;w,f/

'Dvdk pdwfxJ jzpfvmw,f/ ighb0&JU tcsdefawGudk 'Denf;-eJYawmh ukefqHk;cGifh ray;csifbl;/ tqHk;rowfEdkifwJh uJh&JUjcif;udkrvkyfawmhbl; 'Dvdk qHk;jzwfcsufcsrdw,f/ bmjzpfvdkYvJ ...?b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecsifw,fudk;? rvdktyf&if b,folUeJYrS pum;-rajymcsifbl;? tcsdefawG tcsnf;ESD; ukefqHk;w,f/

odkYaomf ]"r®} xGef;um;zdkY ]t"r®} rxGef;um;zdkY ]"r®}bufawmfom;awG tm;&Sdr,fqdk&if ]"r®}twGuf tvkyf vkyfr,f/ ajymzdkYvdk-&if ajymr,f/ ]t"r®} awG odyftm;aumif;aeNyDqdk&ifawmh udk,fh-vrf; udk,fa&G;r,f/

aemufwpfck &Sdao;w,f? tjypfwifjcif;[mvnf; tqHk;-

48 t&Sifa&0w

owfr,fh trI r[kwfbl;/ tjypfajymaeMuwm tqHk;rowfwJhtvkyfudk vkyfaeMuwm/ b0udk wefzdk;rJh ukefqHk;cGifh ay;aeMu-wm/ rjynfhpHkwJh olawGtcsif;csif; vufnd§K;wpfacsmif; olwpfyg;-udk xdk;&if udk,fhbufudk vufnd§K; b,fESpfacsmif; jyefxkd;aeovJ?av;acsmif;aemf/

tJ'gyJ olrsm;udk vufnd§K;oGm;xdk; ...ukd,fhrSmvnf; tJ'g-awG &Sdraebl;vm;? &Sdaew,f/

q&mawmfBuD;wpfyg; ajymovdk ajym&if - olrsm;udk raumif;ajymwm udk,fhudk,fudk jyefMunfhvdkufawmh olUxufawmif qdk;ae-ao;w,fwJh? 'DvdkrsKd; ½dk;om;zdkYuvnf; odyfvdkw,faemf/

olwpfyg;udk raumif;ajymawmhr,f tjypfajymawmhr,f-qdk&if jyefMunfhyg? iga&m aumif;&JUvm;vdkYaemf/ olUxuf qdk;ae-wm od&vdkY olUxufawmif qdk;aeygvm;? 'Dvdk qHk;jzwfcsufcsEdkif&ifodyfaumif;oGm;w,f/ bmjzpfvdkYvJ? udk,fhudk,fudk ESdrfcswJh pdwf-xm; arG;jrLcGifh ay;wmyJ/

bmyJajymajym jrwfpGmbk&m;&Sifu ]]olwpfyg; aumif;wmraumif;wmç jyKwm rjyKwmudk rMunfhygeJY? rajymygeJY/ rdrd aumif;-wm raumif;wmç jyKjcif; rjyKjcif;udkom Munfhyg? jyKjyifay;yg}}'Dvdk qdkwmyg/ tJ'g ydkta&;BuD;w,faemf/

'gaMumifh tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfawG rvkyfjzpfzdkY owd&Sd&Sdaer,f/ EIwfu ajymr,fvdkY [efjyifwmeJY owdeJY rajymbJ aer,f/tusKd;&Sdygw,f/ odkYaomf tusKd;eJY tjypfudk axmufjywJh pum;rsKd;udkawmh ajymoifhw,fqdk&if ajym&r,f/ uJh&JUwm tjypfajymwmraumif;ajymwm r[kwfwJhtwGufyJ/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 49

olrsm; raumif;ajymwm uHt&m wnfoGm;wwfw,faemf/uJh&JUwm a<u;,lwmeJY odyfwlw,f/ a<u;,lxm;awmh a<u;qyf-&wmaygh/ udk,fhudk uJh&JUr,fholawG ay:vmMuapzdkY zdwfac:enf;wpfrsKd;yJ? udk,fhudk uJh&JUr,fholawG raumif;ajymr,fholawG ay:-vmMuygapvdkY qkawmifhwmrsKd;ygyJ/ zdwfac:csifvnf; zdwf-ac:Muç qkawmif;csifvnf; qkawmif;Muaygh/ wefzdk;&Sd&Sd aecsif-&ifawmh rvkyfeJYaygh/

tqHk;rowfEdkifwJh tvkyfawGudk rvkyfrS b0rSm wefzdk;&Sd&SdtcsdefawGudk toHk;cscGifh &w,f/ tJ'D tvkyfawGudk vljzpfwJhyk*¾dKvfawG vlUb0rSm vkyfae&if wefzdk;r&Sdawmhbl;? &[ef;vnf;&[ef;b0rSm 'DtvkyfawG vkyfae&if wefzdk;r&Sdawmhbl;? oDv&Sifvnf; oDv&Sifb0rSm jyKae&if tcsdefawG wefzdk;rJh ukefqHk;oGm;-r,f? a,m*DawGvnf; 'Dtwdkif;yJ? tJ'D trIawGudk rvkyfMuygeJY-awmh/

awmif;yefoifh&if wpfa,mufudk wpfa,muf awmif;yef-vdkufMuyg/ c0gcsoifh&if c0gcsNyD; awmif;yefvdkufMuprf;yg/jrifhjrwfwJh omomemawmfrSm aexkdifMuwJh olawGtcsif;csif;rjrifhjrwfwJh toHawG Mum;&wm jrwfpGmbk&m; rsufESmudk axmufNyD; igwdkY jyKjyifMur,f? omoemhrsufESm axmufNyD; igwdkY jyKjyifMu-r,f? omoemh*kPfodu©m igwdkYaMumifh rn§dK;ap&bl;/ 'Dvdk tod-ÓPf tqiftjcifeJY rdrdudk,fudk jyKjyifMur,fqdk&if vlvnf;yJvlUtavsmuf wefzkd;&Sdr,f? oDv&Sifvnf; oDv&Siftavsmufwefzdk;&Sdr,f? &[ef;vnf; &[ef;tavsmuf wefzdk;&Sdr,f/

aemufxyf bmvkyf&OD;rvJ/

50 t&Sifa&0w

odu©m&Sd&Sdaer,f

w&m;emy&dowfawG rdrdwdkY odu©m&Sd&Sd aecGifh&Mu&JUvm;?jyefpOf;pm;aemf ...? ao;i,fwJh vlUtzGJUtpnf;wpfcku pBuD;rm;wJh tzGJUtpnf;xd? rdom;pk wpfpkuae pNyD; wpf&yfuGufwpfNrdKU wpfEdkifiH vSrf;arQmfNyD;Munfh odu©m&Sd&Sd aecGifh&Mu&JUvm;?r&Mubl;aemf/ rdrdeJY rdrdeJY qufpyfaewJh ywf0ef;usif 'Du pNyD;jyefpOf;pm;yg/ rdrd ywf0ef;usifrSm &SdwJh olawGudk odu©m&Sd&Sd aecGifhray;&if rdrdvnf; odu©m&Sd&Sd aecGifh r&bl;aemf/

'Dvdkqdk odu©m&Sd&Sd aecGifh&atmif b,fvdk vkyfrvJ/ vuf-awGU usifhoHk;enf;awG ajymaewmyg? pdwful;,OfawG r[kwfbl;/'Dw&m; emNyD;&if xyfNyD; emMuzdkY wdkufwGef;ygw,f/ bmjzpfvdkYvJ?aumif;w,f ... aumif;w,fwJh? NyD;&if aejrJtwdkif;yJ 'Hk&if;-twdkif;yJ? tJ'g aumif;ovm;/

bkef;BuD;udk,fwdkif rdrda[mxm;wJh w&m;awGudk tm;vHk;jyefemygw,f/ bmawG ajymcJhovJ? bmawG a[mcJhovJqdkwmtao;pdwf odzdkYç olrsm;udk ajymcJhwJhtwdkif; udk,fudk,fwdkif usifhzdkYçudk,fhudk,fukd jyefvnfqHk;rzdkY 'Dvdk &nf&G,fcsufawGeJY jyefem-ygw,f/ wpfcsKdUw&m;awGrSm aMomf ...'Davmufxd a[mcJh-NyDyJ? 'Dvdk tod0ifNyD; udk,fhudk,fudk qHk;rydkifcGifh trsm;BuD; &ygw,f/

jrwfpGmbk&m;&Sifu ]]olrsm;udk qHk;r&wm vG,fw,f? udk,f-udk,fwdkif usifhzdkYusawmh cufw,f}} 'Dvdk rdefYawmfrlzl;awmh olrsm;-udkyJ qHk;rNyD; rdrdudk,fwdkifawmh rusifhwJhol jzpf&if raumif;bl;/w&m;a[moludk,fwkdif rdrdudk,fudk qHk;rydkifcGifh rsm;pGm &w,fqdk&ifw&m;emy&dowfawGtzdkY ydk&Edkifygw,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 51

bkef;BuD;wdkYbufu tESpfom&rJhwJh w&m;rsKd; ra[mpzl;-ygbl;/ tESpfom&&SdwJh t"dyÜm,f&SdwJh wefzdk;&SdwJh b0aeenf;pdwf"mwfjyKjyifajymif;vJa&; w&m;rsKd;awGyJ a[may;cJhzl;ygw,f/bmjzpfvdkYvJ ...? udk,fvnf; udk,fhb0udk wefzdk;&Sd&SdeJY aecsifw,f? udk,fheJY qufpyfaewJh y&dowfawGudkvnf; wefzdk;&Sd&SdaexdkifydkifcGifh &apvdkw,f? 'gawGaMumifhygyJ/

rdrd ywf0ef;usifrSm&SdwJh olawGudk odu©m&Sd&Sd aecGifhay;csif&ifbmvkyf&rvJ/

yk*¾dKvfwpfa,mufudk r,HkMunfwJh rsufvHk;eJY rMunfhygeJY?r,HkMunfwJh rsufvHk;eJY Munfhwm odu©m&Sd&Sd aecGifhay;wm r[kwf-bl;/ tJ'Dvdk tjyKtrlrsKd; rdrdukd,fwdkif MuHK&&if cHEdkifyghrvm;?pdwfxJ bmjzpfoGm;vJ? rdrd odu©mudk xdyg;wJh tjyKtrlyJvdkY pdwfxJjzpfw,f/ odu©m&Sd&Sd aecGifhray;wJh yk*¾dKvfyJvdkY jyKwJholtay:rauseyfwJhpdwf jzpf&w,f/ yk*¾dKvfwpfa,muftay:rSm oHo,-&Sd&ifawmifrS rsufESmxm; rajymif;ygapeJY? olUtay: oHo,&SdwJhrsufvHk;eJY MunfhNyD; ar;r,f jref;r,fqdk&if wpfzufvl odu©m&Sd&SdaecGifh r&awmhbl;aemf? udk,fvnf; odu©m r&Sdawmhbl;aemf/ olUrSmtrSm; &Sd r&Sd udk,fvnf; raocsmbl;/ raocsmwmudk qkyfudkif-xm;NyD; jyKrl qufqH&if udk,fyJ tusKd;rJhwmyg/ [kwf r[kwftcsdef,lNyD; avhvmMu&OD;rSmyg/

'gaMumifhvnf; o*gxm0*f? owåZ#dvokwfrSm jrwfbk&m;rdefYawmfrlzl;wm ...

oif b,fvdkvlvJqdkwm odzdkY

uREkfyf b,fvdkvlvJqdkwm odzdkY

52 t&Sifa&0w

tvdkqE´&SdaewJh oifESifhuREkfyf ...

aejrifh&SnfMum oGm;vmaexdkif qufqH&if;

pl;prf;avhvmMu&OD;rSmyg/

trSm;trSef tqdk;taumif; odjrifEdkifwJh

ÓPfynm tqiftjcif &Sd r&Sdtay: rSDNyD; ...

oifESifhuREkfyf tajzrSef &onfvnf; &Sdr,f?

tajzrSef r&onfvnf; &SdvdrfhOD;r,fvdkYawmh

owd&Sdapcsifygw,f/

'gaMumifh raocsmwmukd qkyfudkifrxm;bJ rnfolUudkrqdkav;av;pm;pm; ½dk;½dk;om;om; qufqHwm ydkaumif;ygw,f/rnfolUudkrqdk odu©m&Sd&Sd aecGifhay;&if udk,fvnf; odu©m&Sd&Sd aecGifh&w,faemf/ olwpfyg;udk odu©m&Sd&Sd aecGifhray;&if udk,fvnf;odu©m&Sd&Sd aecGifhr&awmhbl;/ 'g jzpfjrJ "r®wmoabmyJ/

uJh&JUwm tjypfwifwm raumif;ajymwm odu©m&Sd&Sd aewmr[kwfbl;aemf/ r,HkMunfwJhpdwf oHo,pdwfqdkwm jzpfay:cGifh&Sdygw,f/ odkYaomfvnf; 'DpdwfawGudk xdef;odrf;NyD; jyKrl qufqHajymqdkygrS rdrdeJY rdrd ywf0ef;usifudk odu©m&Sd&Sd aecGifh&apEdkif-wmyg/

rmeeJY yk*¾dKvfwpfa,mufudk csKd;ESdrfNyD; ajymw,f? txufpD;-u ajymw,f/ wpfzufol odrfi,foGm;w,faemf? tJ'Dvdk odrfi,f-wJhpdwf rdrdvnf; rjzpfcsifbl;/ 'gqdk 'Dvdk tjyKtrl tajymtqdk-awGudk rjyKbJ aezdkY rvdkbl;vm; ...? oif[m todÓPf&SdwJhvlom;wpfOD;yg? oif pOf;pm;wwfygw,f? pOf;pm;yg/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 53

jrwfpGmbk&m;&Sif[m tvHk;pHk odawmfrlwJhtwGuf yk*¾dKvfwpfa,muf trSm;vkyfrdNyD qdkwmudk odaomfvnf; odvsufeJY rod-ovdkvnf; aewwfw,f/ odvsufeJY rodovdk ar;cGef;awGvnf;ar;wwfw,f/ tJ'Dvdk jyKrlwm owå0gawGudk jrwfpGmbk&m;&Sifodu©m&Sd&Sd aecGifhay;wmyJaemf/

oDv jrwfEdk;wJh &[ef;awmfqdkwm rdrd jyKwJh um,uH 0pDuH-awGudk jyefvnf qifjcifavh &SdwmygyJ/ oHo,&Sd&if oHo,udky,fazsmufEdkifzdkY ukpm;EdkifzdkY BudK;pm;Muw,f/ oHo,udk y,f-azsmufzdkY bk&m;&Sifudk ar;avQmufcGifh&&if ar;avQmufMuw,f/]jrwfpGmbk&m; ...wynfhawmf 'DtrIudk jyKrdygNyD? wynfhawmftjypfoifh roifh} ,HkrSm;oHo, jzpfaeygonfbk&m;? 'Dvdk avQmufxm;w,f/ tJh'Dtcg bk&m;&Sifu ]cspfom; ...tJh'DtrIudk oifjyKpOfwkef;u vGefusL;vdkwJh apwemrsm; &SdcJhovm;} 'Dvdk jyefar;-w,faemf/ b,favmufrsm; ,Ofaus;ovJ? tJ'Dvdk toHk;tEIef;-rsKd; jyKMu&if raumif;bl;vm;/ odyfaumif;w,faemf? twkvdkufzdkYodyfaumif;ygw,f/ pum;ajymenf;awG bk&m;&Sif&JU w&m;awmf-awGxJ trsm;BuD; awGU&w,f/

'DaeY vlom;awG trsm;pk tJ'Dvdk r[kwfMubl;/ trSm;av;-awGU&if rsufvHk; a'gufaxmuf MunfhNyD/ eif tJ'g rSm;cJhw,fr[kwfvm;? eif tJ'Dvdk vkyfcJhw,f r[kwfvm;/ wpfzufvlrSmapwem yg ryg rdrdzufu raocsmbl;aemf? uHt&m wnfatmifvkyfaeMuw,f/ rodao;&if uHwpfckudk xlaxmifzdkY&m xdwf-vefYrI aMumuf&GHUrI odyfr&SdMubl;/ odvmwJhtcg uHwpfckudk xl-axmifzdkY owdawmfawmf &Sdvmw,f/ uHwpfckudk t&rf;uma&m

54 t&Sifa&0w

xlaxmifzdkY 0efav;oGm;w,f? cGifhrjyKEdkifawmhbl;aemf/ vlawGbmaMumifh rdkufaeMuovJvdkY ar;&if rodvdkY rdkufwm? od&ifrrdkuf0Hhawmhbl;/ wu,f odwmudk qdkvdkwmyg? tusifh ygwJhtodudk qdkvkdwmyg? odvsuf rusifhwJholawGudk qdkvdkwm r[kwf-ygbl;/

vlqdkwm todÓPf&SdwJh owå0gwpfrsKd;yg? todÓPfqdk-wmvnf; pdwfvGwf vufvGwf jyKzdkY &xm;wm r[kwfbl;/ qif-qifjcifjcif jyKzkdY &xm;wmyg/ owdr0ifawmh qifjcifcGifh r&-Mubl;/ 'gaMumifh bk&m;&Sifu rarhravsmhjcif; tyÜrm' ]owd}-w&m; vufudkifxm;NyD; aexdkifMu 'Dvdk rdefYawmfrlcJhwmyJ/

jrwfpGmbk&m;&Sif&JU qifqifjcifjcif jyKrl ajymqdk ar;jref;yHkudkbkef;BuD;awmh MunfEl;0rf;ajrmuf twk,lrdw,f/ jrwfpGmbk&m;-&Sif ar;yHkav; wpfcgxyfNyD; emMunfh ...

]cspfom; ...tJ'DtrIudk jyKpOfu vGefusL;vdkwJh apwemxif&Sm; &SdcJhovm;}?

]bkef;awmfBuD;awmfrlygayaom jrwfpGmbk&m; ...wynfh-awmfrSm vGefusL;vdkwJh apwem r&SdcJhygbl;}?

]cspfom; ...apwem ryg&if tmywf(tjypf) roifhyg-bl;}?

b,favmufrsm; odu©m&Sd&Sd aecGifhay;ovJ?

b,favmufrsm; odu©m&Sd&Sd aecGifh&ovJ?

]cspfom; ...apwemyg&ifawmh tmywfoifhygw,f}/

tjypfudk odu©m&Sd&Sd axmufjyw,faemf/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 55

jrwfpGmbk&m;&Sifu tmoa0guif;uGm &[EÅm jzpfvdkY 'DvdkjyKEdkifwm ...? wynfhawmf wynfhawmfrwdkYç uRefawmf uRefrwdkY-u udavomwef;vef;eJYygvdkYawmh qdkcsif qdkMur,faemf/

rdrdudk,fudkvnf; tav;xm;r,fç olwpfyg;udkvnf; tav;xm;r,f? rdrdvnf; odu©m&Sd&Sd aer,fç olwpfyg;udkvnf; odu©m&Sd&SdaecGifhay;r,fqdkwJh qE´om&Sd&if owdeJY xdef;odrf;apmifha&SmufjyKusifhvdkY &EdkifwJh t&mawGyg/ rdrdtusKd; rdrd rvdkvm;wJhol rdrdtay: rdrd apwem r&SdwJhol jzpf&ifawmh usifhzdkY rvG,fbl;aygh/

'Dhtjyif bmvkyf&OD;rvJ? wefzdk;&Sd&SdaezdkY bmvkyf&OD;rvJ/

taESmiftzGJU rygwJh pum;udk ajymr,f

vlawG[m wpfOD;udk wpfOD; EIwfwnf;[laom vSHwHeJY xdk;qGaeMuw,f/ taESmifhtoGm; rvGwfwJh pum; odyfajymMuw,f/

rif; bmodvdkYvJ?

rif; bmrS odwJhaumif r[kwfygbl;vdkY tajymcH&&if pdwfxJbmjzpfovJ? udk,fh[mudk,f jyefpOf;pm;Munfhaemf/ vlwpfa,mufudk rif; bmrS rodygbl;vdkY ajymqdkwm wpfzufom;&JU pdwfudkodrfi,fapwJh toHk;tEIef; wpfrsKd;yg/ 'gudk taESmiftzGJU ygwJhpum;vdkY qdk&w,f/ yk*¾dKvfwpfOD;&JU odu©m&Sd&Sd aexdkifydkifcGifhudkpGufzufjcif; wpfrsKd;yJ? usL;ausmfwwfwJh pdwfvdkYvnf; ac:w,f?tuGyfr&SdwJh pdwfvdkYvnf; ac:Edkifw,f/ rdrd&JU vGwfvyfrI[molwpfyg;udk taESmifht,Suf jzpfap&if tJ'D vGwfvyfrIrsKd;udkvGwfvyfrIvdkY rac:Edkifbl;/ wpfzufoludk ESdyfuGyfygrS rdrdb0wdk;wufr,f ae&m&r,f wnfwHhr,fqdkwJh cH,lcsufeJY tm;NydKif-

56 t&Sifa&0w

aewJhol jzpf&ifawmh b0[m wefzdk;rJhoGm;NyD/ b0udk wu,fwdk;wufatmif jyKaewm r[kwfawmhbl;/ txufwufzdkY BudK;-pm;aew,fvdkY xif&ayr,fh atmufudk qif;zdkY vkyfaewmeJY odyf-wlw,f/

tusKd;aqmifydkifcGifhqdkwm BuD;BuD;us,fus,f vkyf&rS r[kwfygbl;/ cspfzG,fpum;ç csKdNrdefwJhpum;ç em;0ifcsKdwJhpum; ajymwwf-&if tcsdefwdkif; tusKd;aqmifydkifcGifh &aeygw,f/ taESmiftzGJU-ygwJh pum;qdkwm Murf;wrf;wJhpum;ç rnDñGwfwJh pum;awGyg/rESpfNrdKUzG,f toHk;tEIef;awGyg/

rif; em;rvnfygbl;? rif; tvum;aumifyguGm/

rif; bmrS toHk;uswJhaumif r[kwfbl; ...'Dvdk ajym&if-vnf; taESmiftzGJU ygwJh pum;udk ajymwmyJ/ 'g OyrmrQyg?ÓPf&Sdoavmuf qifjcif,lzdkY wdkufwGef;ygw,f/

aeYopfawGrSm awGUqHkqufqH&wJh olawGudkb0opfwpfzef arG;zGm;vmolawGtjzpf Munfhwwfatmifavhusifhr,f/

qHkawGU qufqHcJhzl;olawGeJY aeYopfawGrSm jyefawGU&rSm"r®wmyg/ tJ'Dvdk qHkawGU&wJhtcg b0opfwpfzef arG;zGm;vmwJholawGtjzpf Munfhwwfatmif avhusifhr,f .../ ouf0ifEdkif-aumif;yg&JU .../

]onma[mif;awGeJY ig rMunfhawmhbl;} 'g ajymcsifwmyg/

vlwdkif; trSm; vkyfwwfw,f? rrSm;wJholqdkwm r&Sdbl;/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 57

raeYu trSm;vkyfcJhwJholç vGefcJhwJhvu trSm;vkyfcJhwJholç wpfcsdef-u trSm;vkyfcJhwJhol 'Dvkd vlawG ywf0ef;usifwdkif;rSm &Sdygw,f/

vlqdkwm todÓPf&SdwJholç aumif;csifwJholç wdk;wufcsifwJholyg/ owdvGwfuif;vdkY wpfcsdefu rSm;cJhayr,fh rdrdudk,fudkjyefvnf jyKjyifNyD; jzpfaewJh yk*¾dKvfawG avmurSm rsm;pGm &SdEdkif-ygw,f/

odkYaomfvnf; avmurSm yk*¾dKvfwpfa,mufudk Munfh&ifbmeJY MunfhMuwmyJ rsm;ovJ .../

onma[mif;awGeJY MunfhMuwmyJ rsm;w,faemf/ 'gaMumifh-vnf; jrwfpGmbk&m;u ]onm[m 'ku©yJ} 'DvdkY rdefYawmfrlcJhwm/

onma[mif;awGeJY Munfhae&if ukd,fyJ 'ku©rsm;w,faemf/wpfzuf yk*¾dKvfu jyifvdkY wdk;wufoGm;NyD? ukd,fhrSmu jyifvkdY r&-ao;bl;? onma[mif;awGeJY MunfhaeqJyJ/ 'Dvdkom Munfhae&&ifrdrdb0 rcsrf;omawmhbl;aemf? qif;&JoGm;w,f/ 'DvlUudk awGU-vdkufwdkif; pdwfxJrSm wpfckck jzpf&w,f/ 'Donmu pdwfudk npf-ax;atmif vkyfaew,faemf/ 'Dhtjyif wpfzufom;&JU wdk;wufrIudkvnf; rMunfhwwfawmhbl;? ajymif;vJrIawGeJY tpm;xdk;ay;zdkYrwwfEdkifawmhbl;? olUudk rdwfaqGwpfa,muftjzpf vufcH qufqHzdkY rpGrf;Edkifawmhbl;aemf/ udk,fvnf; odu©m&Sd&Sd aecGifhr&o-vdk olvnf; odu©m&Sd&Sd aecGifhr&bl;/ 'DvdkvlawG avmurSm odyf-rsm;aew,f/ aeYopfawGrSm awGUqHk&wJholawGudk b0opfwpfzefarG;zGm;vmwJh olawGtjzpf Munfhwwfatmif avhusifhr,f/

ol wdk;wufvmNyDvm;? ol ajymif;vJvmNyDvm;? ol jyKjyifvm-NyDvm; 'Dvdk BudKqdkwJh tMunfheJY MunhfMu&if odyfaumif;r,faemf/

58 t&Sifa&0w

ajymif;vJrIudk vufcHr,f wdk;wufvmrIudk BudKqdkr,fqdkwJh pdwf-xm;rsKd;eJY pdwfudk zGifhxm;apcsifygw,f/ pdwfudk ydwfrxm;ygeJY?rGef;usyfygw,f/ oabmxm;BuD;BuD;eJY pl;pl;prf;prf; jyK&if odyf-aumif;w,f/ 'DaeY olaumif;&if olUudk vlaumif;vdkY owfrSwfMuBudKqdkMupdkY/ raumif;ao;bl;qkd&ifvnf; b,fawmhrsm; aumif;-vmrvJqdkwJh pdwfeJYyJ apmifhMunfhMuwmaygh/

udk,fpDudk,fpD b0rSm MuHKzl;r,faemf? wpfcsdefu rSm;cJhwJhtrSm;udk odvdkY jyKjyifaexkdifaeNyD jzpfwJh rdrd ..a&S;onma[mif;-awGeJY MunfhcH& qufqHcH&&if b,fvdk jzpfrvJ/ pdwfraumif;-bl;aemf/ pdwf&JUvHkjcHKrI pdwf&JUcefYusef;rIudk zsufqD;cHvdkuf&ovdkcHpm;&w,f/ tm;vHk;udk pdwfcsrf;omapcsifygw,f/

'gaMumifh onma[mif;qdkwJh axmifeJYwlwJh taESmiftzGJU-xJrSm raeawmhbl; .../ 'DvdkrsKd; pdwfudk jyKjyifMuzdkY vdkw,f/

ig 'Dvdk qufqHr,f

b0udk av;av;eufeuf wefzdk;&Sd&Sd jzwfoef;cGifh ay;csif-w,fqdk&if jyKoifhwJh t&mwpfck &Sdw,f/

ightay: jyKrlqufqHapvdkwJh yHkpHrsKd; olwpfyg;tay:rSm-vnf; ig jyKrlqufqHr,f/ rdrdtay: olwpfyg;awG b,fvdkjyKrlqufqHMu&if aumif;rSmyJvdkY awmifhwwwfMuw,faemf/

rdrdtay: olwpfyg;awG b,fvdk qufqHapcsifovJ? rdrd-a&m olwpfyg;awGtay:rSm tJ'Dvdk qufqH&JUvm;? 'gawmh pOf;-pm;&r,faemf/ rdrdudkawmh 'Dvdk qufqHapcsifw,f? olwpfyg;tay:rSmawmh rdrd rqufqHbl;qdk&if arQmfvifhwJhtwdkif; rjzpf-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 59

Edkifbl;/ 'gaMumifh ightay: jyKrlqufqHapvdkwJh yHkpHrsKd; olwpfyg;-tay:rSmvnf; jyKrlqufqHr,f?

oabmxm;rSefrSefeJY qufqHr,f/

onf;cHr,f? cGifhvTwfr,f/

aygufuGJjywmrsKd; rjzpfap&bl;/

tm;vHk;yJaemf ... awmifhwwwfMuw,f/

udk,fhudk,fudk xdef;odrf;EdkifMu&if odyfaumif;rSmyJ? rayguf-uGJjyMu&if odyfaumif;rSmyJ 'Dvdk rawmifhwMubl;vm;?awmifhwMuw,f/ vlUavmuxJ aexdkifwJh yk*¾dKvfawGa&mçomoemawmfrSm aexdkifwJh yk*¾ dKvfawGa&m rxdef;odrf;yJaygufuGJjyMu&if aumif;yghrvm;? raumif;bl;aemf/

olwpfyg;awG rdrdtay: b,fvdk qufqH qufqH rdrdu-awmh rdrdtay: jyKrl qufqHapvdkwJh yHkpHrsKd; olwpfyg;awGtay:qufqHr,f/ OD;pGmjyKol jzpfatmifom BudK;pm;yg/ twkvdkufcGifh&vmMuvdrfhr,f/ avmurSm OD;aqmifol vdkygw,f/

av;av;pm;pm;qufqHr,f

i,folawGudkvnf; av;av;pm;pm;eJY qufqHapcsifyg-w,f/ &G,fwlawGudkvnf; av;av;pm;pm;eJY qufqHapcsifyg-w,f/ BuD;olawGudkawmh ajymp&m rvdkawmhbl;aemf/

csD;rGrf;wJhtcgvnf; av;av;pm;pm;eJY csD;rGrf;yg?

tjypfjy ajymqdk&ifvnf;yJ av;av;pm;pm;eJY axmufjyajymqdkwwfzdkY vdkw,faemf/

60 t&Sifa&0w

jrwfpGmbk&m;&Sif &[ef;awmfawG tmywf oifhxm; roifh-xm; qef;ppfwJhtcg ar;jref;ajymqdkyHkudk ajymcJhNyD;NyDaemf ]cspfom;...tJ'DtrIudk oif jyKpOfwkef;u vGefusL;vdkwJh apwemrsm;&SdcJhovm;}/ 'Dvdkpum;rsKd;udk av;av;pm;pm; ajymqdkwJh pum;vdkYajym&r,f/ tJ'Dvdk ajymqdkzdkY avhusihf&if &w,faemf? onf;cHjcif;cEÅDw&m; &SdzdkYawmh vdkw,f? onf;cHjcif; cEÅDw&m; r&SdwJh yk*¾dKvftwGufawmh rjzpfEdkifbl;/

ajymcsifovdk ajymjcif;udk ronf;cHjcif;vdkY ac:NyD; ajym-oifhwmukd ajymjcif;udkawmh onf;cHjcif;vdkY ac:w,faemf/

av;av;pm;pm; ajymqdkjcif;qkdwm ajymoifhajymxdkufwJhpum;udkom ajymzdkY qHk;jzwfwmyg/ pdwfudk tvdkrvdkufjcif;vdkY-vnf; ac:w,f/

rnfolUudkrqdk av;av;pm;pm;eJY qufqHwm rdrdb0udkrdrd vHkjcHKatmif wnfaqmufjcif;yJ/ 'Db0rSmvnf; vHkjcHKw,foHo&m c&D;rSmvnf; vHkjcHKrI &w,faemf/ yHkruswJh uHawG xl-axmifjzpfwm rav;rpm; qufqHMuvdkYyg/

yk*¾dKvfwpfa,mufudk rav;rpm;eJY qufqHrd&if rdrd&JUpdwfrvHkrvJ jzpfw,faemf? udk,fhudk,fukdvnf; av;pm;vdkY r&bl;/pdwfxJrSmvnf; ig odu©m&Sd&Sd raevdkufygvm;vdYk jzpfrdw,f/

'gaMumifh av;av;pm;pm;eJY ig qufqHr,f/

wefzdk;&Sd&SdaezdkY bmvkyf&OD;rvJ/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 61

olwpfxl;&JU aumif;wJh *kPft&nftcsif;awGudkjrifatmif igMunfhr,f

olwpfxl;&JU aumif;wJh *kPft&nftcsif;awGudk rodusKd;-uRef jyKwwfwJh avmuBuD;xJrSm olwpfxl;&JU aumif;wJh *kPf-t&nftcsif;awGudk jrifatmif Munfhr,f/ rodusKd;uRef jyKwwfwJhol rjzpfap&bl;/

b,folrS rjynfhpHkygbl;? odkYaomf vlwdkif;rSm aumif;uGufwpfckckawmh &Sdygw,f/

jrwfpGmbk&m;&Sifu bmrdefYovJ? owå0gawG aeYpOf xl-axmifaewJh um,uH 0pDuH raemuH uHoHk;yg;&Sdw,f/ wpfcsKdUyk*¾dKvfawGu um,uH rpifMu,fMubl;? 0pDuHawmh pifMu,f-Muw,f/ rpifMu,fwJh um,uHudk rMunfhygeJY pifMu,fwJh 0pDuH-udkom MunfhygqdkNyD; Oyrm Oyar,seJY w&m;a[may;w,f .../

]]cspfom;&[ef;wkdY ...yHhoulouFef;ukd aqmifwJh &[ef;-[m vrf;c&D;rSm ykqkd;pkwfykdif;ukd jrifr,fqdk&if aumif;rGef ckdifcHh-aeao;wJh t0wftydkif;ukd qkwf,lNyD; oGm;av&mouJhokdYyJ rpif-Mu,fwJh ukd,fusifh&SdNyD; pifMu,faom EIwftusifh&SdaewJh yk*¾Kdvf&JUukd,ftusifh rpifMu,fonf\ tjzpfukd ESvHk;roGif;bJ EIwftusifhpifMu,fonf\ tjzpfukdom ESvHk;oGif;tyfw,f}} 'Dvdk rdefYawmf-rlcJhwmaemf/

tJ'Dvdk ESvHk;oGif;ygrSvnf; olwpfxl;&JU aumif;uGufudkvufcHEdkifovdk udk,fvnf; pdwfcsrf;omw,faemf/

wpfcsKdU yk*¾dKvfawGu 0pDuH rpifMu,fMubl;? um,uHawmhpifMu,fMuw,f/ bk&m;&Sifu bmrdefYovJ ...rpifMu,fwJh

62 t&Sifa&0w

0pDuHudk rMunfhygeJY pifMu,fwJh um,uHudkom MunfhygqdkNyD;Oyrm Oyar,seJY w&m;a[may;w,faemf .../

]]cspfom;&[ef;wkdY ...arSmf a&nd§awGeJY ajr§;,SufaewJha&uefwpfck &Sdw,f/ c&D;yef;NyD; tpma&pm qmavmif rGwfodyf-aewJh olu tJ'Duefu a&udk aomufvdkw,fqdk&if vufESpfzufeJYarSmf a&n§dawGukd z,f&Sm;NyD;rS vufckyfjzifh a&ukd aomuf&-ouJhodkYyJ rpifMu,fwJh EIwftusifh&SdNyD; pifMu,fwJh ukd,ftusifh-&SdwJh yk*¾Kdvfudk awGUwJhtcg rpifMu,fwJh EIwftusifhukd ESvHk;roGif;z,f&Sm;vsuf pifMu,fwJh ukd,ftusifhukdom ESvHk;oGif;tyfw,f}}'Dvdk rdefYawmfrlcJhw,faemf/

tJ'Dvdk ESvHk;oGif;ygrSvnf; olwpfxl;&JU aumif;uGufudkMunfhrI avhusifhcef;[m atmifjrifr,f/

wpfcsKdU yk*¾dKvfawGu um,uH 0pDuH uHESpfyg;pvHk; rpif-Mu,fMubl;? &Hcg raemuH&JU MunfvifrI pifMu,frI &Sdw,f/bk&m;&Sifu bmrdefYovJ ...rpifMu,fwJh um,uH 0pDuH uH-ESpfyg;udk rMunfhygeJY? &Hcg pifMu,fcGifh &SdaewJh raemuHudkomMunfhygqdkNyD; Oyrm Oyar,seJY w&m;a[may;w,f .../

]]cspfom;&[ef;wkdY ...a&tenf;i,fom &SdwJh EGm;ajc&m-cGufwpfck &Sdw,f? tJ'Dae&mudk c&D;yef;NyD; tpma&pm qmavmifrGwfodyfaewJh a,mufsm;wpfa,muf a&mufvmw,f?}} tJ'Dtcgolu pOf;pm;w,faemf ...

]]'DEGm;ajc&mcGufrSm a&u tenf;i,fom &Sdw,f? wu,fvkdYvufckyf (odkY) cGufjzifh ,lNyD;aomufr,fqdk&if a&ukd vIyf&Sm;aemufusKaprSmyJ? aomufzdkY&ef rjzpfEdkifbl;? av;zufaxmuf0yf-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 63

NyD; EGm;vdk aomuf&ifawmh jzpfEdkifw,f}} 'Dvdk pOf;pm;rdw,faemf/tJ'Dyk*¾dKvf[m av;zufaxmuf0yfNyD; EGm;vdk aomufvsuf tJ'D-ae&muae zJoGm;w,f/}}

'grS rdrd&JU qmavmif rGwfodyfrIudk oufomatmif csrf;om-atmif jyKvdkY&r,faemf/

]]tJ'D Oyrmtwdkif;ygyJ rpifMu,fwJh ukd,ftusifh rpif-Mu,fwJh EIwftusifh&Sdayr,fh &Hcg pdwf\ MunfvifrI &SdwJh yk*¾Kdvf&JUukd,ftusifh rpifMu,frI EIwftusifh rpifMu,frIukd ESvHk;roGif;bJpdwf\ MunfvifrIukdom ESvHk;oGif;tyfw,f}} 'Dvdk rdefYawmfrl-cJhw,faemf/ (tH?2?164/)

aumif;uGufudk MunfhwwfzdkY avhusifhcef; 0if&w,f? tvdk-vdkawmh rjzpfbl;/

vGefcJhwJh ig;ESpfcGJavmufwkef;u pdwåvawmifausmif;rSmoDv&SifawGeJY &[ef;awmf wpfcsKdUudk t*Fvdyfpm oifay;cJhzl;w,f/t*Fvdyfpm oifwJhtcg toHk;jyKwJh White Board wpfckvnf;&Sdw,f/ pmoifaeY wpfaeY oifykef;tjzLudk jzLpifatmif zsufw,f?NyD;awmh rSiftrJpufuav; wpfpuf wdkYxm;vdkufw,f/ pmoif-&if; taMumif;nDñGwfwJh tcsdefrSm White Board rSm bmawGU-ovJvdkY ar;Munfhvdkufw,f/ b,fvdk ajzMurvJ w&m;emy&d-owf/

(trJpuf awGUygw,fbk&m;)

tajzwlMuw,f? tJ'Dwkef;uvnf; 'D tajzygyJ/

ab;rSm tjzLjyif tus,fBuD; &Sdaeygw,f/ odkYaomfvnf;b,fae&mudkyJ tm½HkpkdufrdMuovJ? 'gav; oabmaygufapcsif-

64 t&Sifa&0w

w,f? yk*¾dKvfwdkif;rSm aumif;uGufawG trsm;BuD; &Sdwwfygw,f/

vlawG[m trJpufudkyJ ajymMuw,f? tjzLjyif tus,fBuD;-&Sdaewm rajymMubl;/ tJ'Dvdk yk*¾dKvf rdrd jzpf&if raumif;bl;aemf/vlawG[m tjypfudkyJ &SmaeMuw,f/ tjypfawGUNyDqdk&if yk*¾dKvf-wpfOD;&JU aumif;uGufawG rajymMuawmhbl;? wpfoufvHk; rao-rcsif; tJ'D tjypfudkyJ ajymaeMuawmhw,f/

tJ'D yk*¾dKvfaygh ...tJ'D yk*¾dKvfaygh tJ'g vkyfwm/ ol aumif;wmawG trsm;BuD; vkyfxm;ygw,f/ trsm;pku tJ'gawGudk rajymMuawmhbl;aemf? wefzdk;rJh aecsif&ifawmh qufvkyf½Hkyg? wefzdk;&Sd&Sdaecsif&ifawmh jyKjyif&rSmyg/ 'Dae&mav;rSm q&mawmfwpfyg;&JUMo0g'udk rQa0ay;csifygw,f ...

aumif;uGufudkom Munfhr,fqdkvQif

raygif;Edkifp&m yk*¾dKvf r&Sd/

raumif;uGufudkom Munfhr,fqdkvQif

aygif;Edkifp&m yk*¾dKvf r&Sd/

'gaMumifh ...

ab;u tjzLawG jrifatmif MunfhMur,f? tus,fBuD;yg?aumif;wmawG trsm;BuD; vkyfxm;ygw,f/ udk,fcsif;pmw&m;&SdzdkY vdkw,faemf/ wpfcsufav; trSm;vkyfrdvdkY tvm;wl jyefcH&&ifudk,fvnf; rcHEdkifbl;aemf/ 'gayr,fh cH&r,f/ 'gaMumifh tMuH-ay;ygw,f/ trSm;uif;wJh yk*¾dKvfawmh r&Sdbl;? owdvufvGwfwJh-tcg todÓPf tvsifrrDwJhtcg trSm;av;awG jzpfwwfygw,f/ odkYaomfvnf; jyKjyifvdkY r&EdkifavmufwJh trSm;rsKd; rjzpfygapeJY/ trSm;enf;EdkiforQ enf;atmif uif;EdkiforQ uif;atmif

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 65

aeyg/ BuD;BuD;rm;rm; trSm;awG b0rSm r&Sdwm aumif;ygw,f/

owd&Sd&Sd wefzdk;&Sd&Sd oabmxm;rSefrSefeJY aezdkY vkdtyfw,f/tay:,H qufqHrIawG rvkyfzdkYç awGUzdkY rvdk&if rawGUzdkYç pum;-ajymzdkY rvdk&if rajymzdkY 'gawGvnf; vdktyfw,faemf/ pum;rsm;rsm;ajym&if trSm;rsm;rsm; ygwwfw,f/ tcsnf;tESD; tusKd;rJhtcsdefawG ukefqHk;oGm;r,fh trIrsKd;ç trSm;awGtjzpf wnfwHhNyD;b0rSm usef&pfcJhr,fh tjzpfrsKd; rajymrd rjyKrdatmif qdwfqdwf-aeoifh&if aewm ydkaumif;w,faemf/ b0rSm wefzdk;&Sd&Sd vkyfoifh-wm ydk vkyfcGifh&w,f/ aemufwpfck ...

trSefudk wefzdk;xm;r,f

trSefudk wefzdk;rxm;wJh vlUtzGJUtpnf;xJrSm trSefudkwefzdk; xm;r,f/

trSefudk wefzdk;rxm;wJh vlUtzGJUtpnf;xJrSm raecsifbl;/

'gaMumifh trSefudk wefzdk;xm;r,f/ ÓPfeJY trSefudk jrif-atmif Munfhr,f? trSeftwGuf tvkyfvkyfr,f/

b0udk wefzdk;&Sd&Sd aecsif&if trSeftwGuf tvkyfvkyfMuyg?trSeftwGuf ajymMuyg? trSeftwGuf &J&ifhMuyg? udavom-twGuf r&J&ifhMuygeJY/

avmuBuD;rSm yk*¾dKvfwpfOD;udk yk*¾dKvfwpfOD;u Munfh&if ud-avomeJY MunfhMuw,faemf? ouf0ifEdkifrvm; .../

rdrd&JU pdwfxJrSm wpfckck t&ifOD;qHk; pGJ,lxm;w,f/ tJ'DaywHBuD;eJY rMunfhbl;vm;? tJ'gudk bmaywHvdkY ac:ovJ .../

66 t&Sifa&0w

udavomaywHvkdY ac:w,faemf/ tJ'DaywHeJY Munfhwwf-olawGxJ rdrdvnf; ygrSmyJ/ bkef;BuD;wdkYvnf; xdkufonfhtm;-avsmfpGm yg0ifcJhzl;w,f? tckawmh ryg0ifcsifawmhbl;/

wpfcgwpf&H wpfzufol vkyfaewm trSefyJaemf? udk,furBudKufbl;ç remvdkbl; 'grSr[kwf udk,fjzpfapcsifwJh yHkpHrsKd; olrvkyfaebl;/ tJ'DtcgrSm rESpfoufwJhpdwfç remvdkwJhpdwfç raus-eyfwJhpdwfeJY olUudk vSrf;vSrf;NyD; Munfhw,faemf/ olUrSm olU ukd,fydkifvGwfvyfcGifh &Sdygw,f/ vlwdkif;udk odu©m&Sd&Sd aecGifhay;oifhw,f/udk,f rBudKufwmvkyfvdkY olUudk rSm;w,fvdkY ajymvdkY r&bl;/ cGifhr-ay;wm vkyfwJhtwGuf raumif;bl;vdkYvnf; ajymvdkY r&bl;aemf/tzGJUtpnf;u vufrcHwJhtwGuf tJ'Dvludk raumif;wJhvlvdkY-vnf; ,wdjywf qHk;jzwfvdkY r&bl;/ tzGJUtpnf;&JU vufcHrI rcHrIuy"me r[kwfbl;/ udk,faumif;rS udk,faumif;wmyg/ rdrd[mb,fvdk vlvnf;qdkwm rdrdudk,f rdrd odzdkYvdkw,f/ odatmifBudK;pm;rS wefzdk;&Sdr,f/ aumif;wm rSefwmudk udk,fhpdwful;eJYudk,fvkyfaewJholawG &Sd Muygw,f/ 'DvdkyJ trsm;vufcHw,fç emrnf-BuD;w,fç vlBudKufrsm;w,f? rSefcsifrS rSefwmyg/ avmurSm 'gawGtrsm;BuD; jzpfaew,f/ y&dowf vufcHrI vufrcHrItay: rSDNyD;trSefudk wdkif;wmvdkY r&bl;? trSefvdkY qHk;jzwfzdkY rjzpfEdkifbl;/rSefw,f rBudKufbl;? rrSefbl; BudKufw,f? 'Dvdk jzpfaewJh avmu-BuD;yg/ "r®[m "r®yJ? trSef[m trSefyJ? yk*¾v[mvnf; yk*¾vygyJ/yk*¾veJY "r®udk cGJNyD; vufcHwwf&r,f/ jrif&wJh *kPfudk MunfhNyD;olajymwm ola&;wm rSefrSmyJvdkY ,lqvdkY rjzpfbl;/ trSefudkodNyD; yk*¾veJY "r®udk cGJjcm;em;vnfEdkifrS aumif;w,f/ 'grS trSD-aumif; &r,f? b0vrf;aMumif; ajzmifhwef;r,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 67

udk,fhtvdk udk,fhqE´udk a&SUwef;wifNyD; MunfhwwfMuwJhavmuom;awGç udk,fhbuf udk,f,ufwwfwJh avmuom;awGrsm;wJh 'DavmuBuD;rSm trSefudk odzkdY tcuftcJ MuHK&wwf-w,f/ onf;cH tcsdefapmifhNyD; csifhcsifhcsdefcsdef jyKrS trSefudk odcGifh&-wmawG rsm;pGm &Sdygw,f/ udk,fhtvdk udk,fhqE´udk a&SUwef;wifNyD; MunfhwJh tMunfhrsKd;udk udavom tMunfhvdkY ac:w,f/tJ'Dvdk rMunfhwmç tJ'Dvdk rvkyfwm taumif;qHk;yg/

trSeftwGuf tvkyfvkyfcsif&ifawmh udavomeJY rMunfhrS&r,faemf/ ÓPf,SOfwJh owd,SOfwJh tMunfh jzpfatmif avhusifhzdkYawmh vdkw,f/ tJ'Dvdk rBudK;pm;&if udavomeJY MunfhrSmyJ/pdwf[m raumif;rIrSm arGUavsmfwJhtwGuf udavom vTrf;aewJhpdwfeJYyJ vlawGudk Munfhwm rsm;w,f/ 'gu oHo&mc&D;wpf-avsmuf xHkcJhwJh tavhyJ/

'gaMumifhvnf; udavomeJY oHk;oyf qHk;jzwfwwfwJh yk*¾dKvftcsif;csif; awGUqHkMuwJhyJG[m "mwfwl "mwfwljcif;qdkawmh [ef-usoGm;w,faemf/

tjypfwifwm bmjzpfvdkYvJ? udavomeJY MunfhvdkY? ÓPfeJYrMunfhvdkY/ uJh&JUwm bmjzpfvdkYvJ? udavomeJY MunfhvdkY? ÓPfeJYrMunfhvdkY? b0[m wefzdk;r&Sdawmhbl;aemf/

'gaMumifh trSeftwGuf tvkyfvkyfr,fqdk&if ÓPfeJY csifh-csifhcsdefcsdef qifjcifyg/ a&SUaemuf taMumif;awGudk *CePavhvmoHk;oyfNyD;rS qHk;jzwfvkyfudkifyg/

&Sdoifh &SdxkdufwJh XmeEÅ&rSm &Sdoifh &SdxkdufwJh yk*¾dKvfawG&SdaeapzdkY trSeftwGuf tvkyf vkyfwwfwJh &J&ifholawG odyfvdk-

68 t&Sifa&0w

w,f/ tJ'Dvdk r[kwf&if udavomeJY MunfhwwfwJh avmu-vlom;awG qHk;jzwf vkyfudkifaeMuwm trSeftwGuf r[kwfbJudavomtwGufyJ jzpfukefr,f/ &Sdoifh &SdxkdufwJh XmeEÅ&rSm&Sdoifh &SdxkdufwJh yk*¾dKvfawGvnf; &SdraeEdkifawmhbl;/

omoemawmfBuD; wjznf;jznf; qkwf,kwfvmwmvnf;udavomeJY MunfhwJholawGç udavom tvdkvdkufwJholawGç pdwftvdkvdkufwJholawG rsm;vmvdkYyJ/ trSeftwGuf r[kwfbJ rrSef-twGuf tm;jznfhrdvsufom; jzpfaeMuw,f/

omoemawmfBuD; xGef;vif;awmufyzdkYqdk&ifawmh udav-omeJY MunfhwwfwJh olawGMum;xJrSm ÓPfeJY MunfhwwfwJholawGç&J&ifholawG owdBuD;olawGç qifqifjcifjcif jyKwwfwJholawGçajzmifhrwfrSefuefwJholawGç udavomtvdk rvdkufwJholawGrsm;rsm; &SdzdkY vdktyfw,f/

uóybk&m;&Sif y&dedAÁmefpH0ifawmfrlNyD; aemufydkif; &[ef;-awmfawG 0denf; rav;pm;Mubl;/ oDvawG ysufpD; ,kd,Gif;ae-Muw,f? 'kóDvawG odyfaygaew,f? oHCmhtzGJUtpnf;BuD;udkudavomeJY &yfwnfxm;ovdk jzpfaew,f/

udavomtvdktBudKuf aexkdifwJh &[ef;awG odyfrsm;vm-w,f/ t"r®tiftm; odyftm;aumif;aewJh tJ'DtcsdefrSm oDv-0EÅrax&fjrwfBuD;awG "r®tiftm; jyefvnftm;aumif;vmzdkYçOD;armhvmzdkYç jyKjyifzdkY&m rpGrf;Edkif jzpfaeMuNyD/ trSefudk rjrwfEdk;wJh&[ef;tzGJUtpnf;xJrSm raecsifMuawmhbl;aemf? tJ'Dawmh ...

awmifxdyfay:wuf azmifzsufNyD; udavomwdkufyGJ 0ifMu-w,f/ jyefqif;vdkY r&atmif jyKvdkufMuw,faemf/ tjyif;txef

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 69

tm;xkwfMuwm t&d,molawmfaumif;b0 a&muf&SdoGm;wJhol-awGvnf; &SdcJhw,f/ ykxkZOftjzpfeJY uG,fvGef tedpöa&mufoGm;wJh&[ef;awmfrsm;vnf; &SdcJhygw,f/ ("r®?|?1?408/)

&[ef;qdkwm olvdkudk,fvdk raeoifhbl;? olvdkudk,fvdk aecGifhrdrdudk,fudk ray;oifhbl;/ a&S;rax&fjrwfBuD;awGvkd udk,fhb0udk,fodNyD; udk,fhtvkyf udk,fvkyfzdkY tod owdawG vkdw,f/

ig[m &[ef;jzpfw,fqdkwm rarhzdkY? &[ef;qdkwm trSefudkjyKwJhol ajymwJhol jzpfzdkY vdkw,f/ 'gaMumifh trSeftwGuf ig&yfwnfr,f/ trSefudk rjrwfEdk;wJh tzGJUtpnf;xJrSm ig raebl;/odkYaomfvnf; ig &SdaewJh tzGJUtpnf;ukd trSefudk jrwfEdk;wJhtzGJUtpnf;jzpfatmif tcGifh&Sd&if BudK;pm;r,f/

rax&fjrwfBuD;awG BudK;pm;cGifh r&awmh udk,fhb0udk,f a&G;-cs,foGm;Muw,f/ tJ'Dvdkvnf; a&G;cs,fEdkif&r,f/ olrsm; rdk;cg;a&aomufvdkY ig rdk;cg;a& aomuf&w,fqdkwJh yk*¾dKvfjzpf&if raumif;bl;/ b,fol w&m;ysufysuf ig w&m; rysufap&bl; 'Dvdk cH,l-csuf 'Dvdk pdwfxm; &Sd&r,f/

ig aewJh ywf0ef;usif[m trSefudk rjrwfEdk;wJh ywf0ef;usifjzpfaeNyDqdk&if ighvrf; ig a&G;r,f/ 'Dvdk owådawG&SdzdkY vdkw,faemf/'g[m b0udk wefzdk;&Sd&Sd olrsm;aeovdk raeoGm;wJhç olrsm;ae-ovdk aecGifh ray;wJhyk*¾dKvfawG jyKusifhMujrJ "r®wm xHk;a[mif;-BuD;yJ/

wpfckawmh ajymp&m&Sdw,f? trSefqdkwm tjrJwrf; vkyf&r-vm;/ rSef&if rSefwJhtwdkif; ajym&rvm;? 'g pOf;pm;p&maemf/

jrwfpGmbk&m; vufxufawmf tcgwkef;u r*"wdkif;rSm

70 t&Sifa&0w

r*"jynfh&Sif bk&ifrif;BuD;&JU ynm&SdtrwfBuD; 0óum& trnf&wJh ykPÖm;BuD; wpfOD; &SdcJhzl;w,f? bk&m;&SifxHawmfudk a&mufvm-NyD;awmh olU&JU t,l0g'udk avQmufxm;w,f/

toQifa*gwr ]]rnfolrqdk jrif&if jrifwJht&mudk ajymr,fçMum;&if Mum;wJht&mudk ajymr,fç awGU&if awGUwJht&mudk ajym-r,fç od&if odwJht&mudk ajymr,fqdk&if tjypfr&Sdbl;}} 'Dvdkt,ltq 'Dvdk 0g' uREkfyfrSm &Sdygw,fvdkY avQmufxm;w,f/

tJh'DtcgrSm bk&m;&Sifu ...

ykPÖm; jrif&orQudk ]]ajymqdktyfw,f}}? jrif&orQudk ]]rajym-qdktyfbl;}}vkdY igrqdkbl;? 'DvdkyJ Mum;&orQudk ]]ajymqdktyfw,f}}Mum;&orQudk ]]rajymqdktyfbl;}}vdkYvnf; igrqdkygbl;/

ykPÖm; awGU&orQudk ]]ajymqdktyfw,f}}awGU&orQudk ]]rajymqdktyfbl;}}vdkYvnf; igrqdkovdk od&orQudk ]]ajymqdktyfw,f}}od&orQudk ]]rajymqdktyfbl;}}vdkYvnf; igrqdkygbl;/

ig bk&m; rdefYawmfrlwmawmh &Sdw,f/

jrifwmudk ajymvdkY tukodkvfw&m;awG wdk;yGm;NyD; ukodkvf-w&m;awG qkwf,kwfMur,fqdk&if 'Dvdk jrifjcif;rsKd;udk ]]rajymqdk-tyfbl;}}vdkY igbk&m; rdefYqdkw,f/

jrifwmudk rajymvdkY ukodkvfw&m;awG qkwf,kwfr,f tuk-odkvfw&m;awG wdk;yGm;ukefr,fqdk&if 'Dvdk jrifjcif;rsKd;udk ]]ajymqdk-tyfw,f}}vdkY igbk&m; rdefYqdkw,f/

Mum;wmudk ajymvdkY tusKd;rJh jzpfr,fqdk&if Mum;wmudkrajymoifhbl;/ 'DvdkyJ ...

awGUwmudk ajymvdkY tusKd;rJh jzpfr,fqdk&if awGUwmudk rajym

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 71

oifhovdk odwmudk ajymvdkY tusKd;rJh jzpfr,fqdk&if odwmudkrajymoifhbl;? 'Dvdk rdefYawmfrlawmh ...

r*"rif;BuD;&JU trwfBuD;jzpfwJh 0óum& ykPÖm;BuD;[mbk&m;&Sif&JU pum;awmfudk vGefpGm ESpfouf 0rf;ajrmufjcif; jzpf-w,faemf/ (tH?1?491-492/)

'D pum;awmfawG[m tusKd;&Sd tusKd;rJhudk tav;*½kjyKNyD;ajymqdk jyKrlzdkY enf;vrf;ay;aewJh pum;awmfawGyg/ jrifwJht&mudkjrifwJhtwdkif; ajymwm trSefawmh trSefyJaemf/ jrifwJht&mudkajymvdkufvdkY tusKd;rJh jzpfr,fqdk&if rajymbJ aewm? Mum;wJh-t&mudk ajymvdkufvdkY tusKd;rJh jzpfr,fqdk&if rajymbJ aewmodyfaumif;wJh tavhtusifhyJaemf/ owd,SOfwJh ÓPf,SOfwJh ol-awGom pGrf;EdkifwJh tvkyfyg/ owdr,SOfwJh ÓPfr,SOfwJh olawGpGrf;EdkifwJh t&m r[kwfovdk rdrd&JU csrf;om olwpfyg;&JU csrf;om-udk aqmifjcif;ü ruRrf;usifwJh olawG&JU t&mvnf; r[kwfbl;/

'gaMumifh bmyJvkyfvkyf bmyJajymajym tusKd;&Sdr,f ukokdvfjzpfr,fqdkrS jyKwm ajymwm aumif;w,f/ tusKd;&SdrS ukodkvfjzpfrSvkyfoifhwJhtvkyf rSefwJhtvkyfvdkY qdk&r,faemf/

b,fvdktcsdeftcg b,fvdkae&mrSm b,fvdkyk*¾dKvfudk b,f-vdk ajym&r,fqdkwm odzdkY vdkovdk tcsdefoifh tcgoifh r[kwf-ao;&if rajymbJ aezdkY odEdkifwJh todÓPf qifjcifÓPf apmifh-pnf;jcif;w&m;awG vdktyfaew,faemf/

'geJY qufpyfNyD; ajymcsifwmav; wpfck ay:vmw,f? vlBuD;vlrdkufeJY vlBuD;ynm&Sd taMumif;ygyJ/

72 t&Sifa&0w

BuD;olvdkY ac:&r,fhol

&[ef;wdkY igbk&m;&Sif&JU pdwfrSm ]]vlawG[m BuD;olvdkY ac:&-r,fholeJY BuD;oljzpfaMumif; w&m;awGudk rodMubl;}} 'Dvdk pdwft-MuH jzpfw,f/

avmurSm touf&Spfq,f udk;q,f wpf&m t&G,fodkYa&muf&SdaeNyD jzpfwJh vlBuD;awG &SdMuw,f/ touft&G,f BuD;&ifhvmMuNyD jzpfaomfvnf; oifhawmf avsmufywfwJh tcsdefvdkY rodbJpum;udk qdkwwfw,fç rrSefwJh pum;awGudkvnf; qdkwwfw,fçtusKd;ESifh rpyfwmudkvnf; qdkwwfw,fç w&m;ESifh rpyfwmudk-vnf; qdkwwfw,fç tqkH;trESifh rpyfwmudkvnf; qdkwwfjyef-w,faemf? 'Dhtjyif oifhwifhavsmufywfwJh tcgudkvnf; rodbJçtaMumif;BuD;i,f r&SdbJç tydkif;tjcm;udkvnf; rodbJç tpD;-tyGm;rJh rSwfom;zG,f r[kwfwJh pum;awGudk qdkwwfolom jzpf-r,fqdk&if tJ'Dvludk ]]vlBuD; vlrdkuf}}vdkYom qdkxdkufw,f 'Dvdkjrwfbk&m; rdefYawmfrlcJhzl;w,f/

wpfzufrSmawmh t&G,ftm;jzifh ysKdrspfjcif;ESifh jynfhpHkwJheufarSmifwJh qHyif&SdwJh i,folawG &SdaeMujyefw,f/ i,folawG-yif jzpfMuaomfvnf; oifhwifhavsmufywfwJh umvrSm qdkwwf-w,fç [kwfrSefwmudk qdkwwfw,fç tusKd;&Sdwmudkom qdkwwf-w,fç w&m;ESifh pyfonfudkom qdkwwfw,fç tqkH;trESifh pyf-onfudkom qdkwwfw,faemf/ 'DhtjyifudkyJ oifhwJhumvrSmtaMumif;&SdwJhç tydkif;tjcm;&SdwJhç tpD;tyGm;ESifh pyfwJhç rSwfom;-avmufwJh pum;udk qdkwwfolom jzpfr,fqdk&if tJ'Dvli,fudk]]vlBuD; ynm&Sd}}vdkYom qdkxdkufw,f 'Dvdk jrwfbk&m; rdefYawmfrlcJh-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 73

w,faemf/ (tH?1?330/)

'gudk Munfhvdkuf&if vlBuD; jzpfwmç ynm&Sd jzpfwm touf-t&G,feJY rqdkifbl;aemf/ oifhwifhavsmufywfwJhpum;udk b,fvdktcsdefrSm b,fvdk tusKd;&Sdatmif ajym&r,fqdkwm odwJhyk*¾dKvfodNyD; jyKwJhyk*¾dKvfudkrS vlBuD;ynm&SdvdkY ac:Edkifw,f/

vlBuD;jzpf&if vlBuD;ynm&Sd jzpfrS aumif;w,f? vli,fyif-jzpfaomfvnf; vlBuD;ynm&Sd jzpf&if odyfaumif;w,faemf/ 'g-aMumifh vlBuD;ynm&Sd bGJUwHqdyfudk ay;EdkifzdkY uRrf;uRrf;usifusifaq;a&;cs,fMupdkYayghaemf/ vlBuD;ynm&SdqdkwJh bGJU[m ukd,f&nf-udk,faoG; personality yJ? olrsm;ay;vdkY r&bl;/ yk*¾dKvfwpfOD;&JUudk,fusihfw&m; ÓPftajrmftjrif av;eufwJh taetxdkiftjyKtrl tajymtqdk onf;cHjcif; a&mifh&Jjcif; pdwf&Snfjcif; cGifh-vTwfjcif; av;av;pm;pm; aexdkif qufqHjcif;awGtay: rSDNyD;a&;cs,fvdkufwJh aq;csufaMumifh jzpfvm&wmyg/ olrsm;ay;wJhbGJUrsKd; r[kwfovdk olrsm;ay;vkdY&wJh bGJUvnf; r[kwfbl;aemf?udk,fudk,fwdkif usifhrS &wm/ olrsm;ay;wJh bGJUaMumifh vlBuD;ynm&Sdjzpfatmif jr§ifhwifvdkY r&bl;? udk,fusifhrS udk,fh[m/

74 t&Sifa&0w

aumif;wm rSefwmudkyJ ig vkyfr,f

b,fvdktajctaeeJYyJ MuHK& MuHK& aumif;wm rSefwmudkyJig vkyfr,f/

rdrdudk,fudk rdrd av;pm;&if raumif;wm rrSefwm rvkyf-oifhbl;aemf/ rdrdvnf; odu©m&Sd&Sd aecsifw,f olwpfyg;udkvnf;odu©m&Sd&Sd aecGifhay;csifw,fqdk&if aumif;wm rSefwmudkyJ vkyf&r,f/

wpfavmuvHk; w&m;ysufaeMu&ifawmif w&m; rysuf-ap&bl;/ vlrdkufawG taMumif; pOf;pm;NyD; pdwfrysufygeJY/ ql;EG,fcsKH½IyfawG aygrsm;wJh awmBuD;xJu opfyifBuD;[m ql;EG,fcsKH½IyfawG rnfrQyif &Sdaeygaomfvnf; oufwrf;&Sdoavmufol&JUb0udk ig[m opfyifBuD;ygvdkY uGJuGJjym;jym; &yfwnfoGm;-ovdkyJ ...rdrdtaMumif; rdrd odwJh yk*¾dKvf[m ql;EG,f csKH½IyfuJh-odkYaom aus;Zl;rJh jyKwwfolawG &Sdaeygaomfvnf;yJ oufwrf;&Sdoavmuf ig[m aus;Zl;rJh jyKolawG&JU aus;Zl;udkaomfvnf;jyKaeolygvdkY rajymaomfvnf; ajymouJhodkY rdrdb0udk uGJuGJjym;jym; &yfwnfoGm;r,f/ 'g[m b0cH,lcsufyJ/

'gaMumifh b,fvdktajctaeeJYyJ MuHK& MuHK& aumif;wmrSefwmudkom ig vkyfr,f? taumif;qHk; jzpfapr,f/ 'g[m igh&JU-vrf;pOfyJvdkY ajymEdkif&if odyfaumif;oGm;w,faemf/ tm;vHk; BudK;-pm;Mur,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 75

rSefuefwJh nDñGwfrIudk &Smr,f

avmuBuD;rSm nDñGwfw,fqdkwJh pum; &Sdw,f? nDñGwfwmaumif;w,faemf/ 'gayr,fh b,fvdk nDñGwfrIrsKd;eJY avmuBuD;-[m nDñGwfaeovJ? wu,f nDñGwfMuwmvm;? 'g pOf;pm;p&m-yJ/

avmuBuD; b,fyHkpHeJY nDñGwfaeMuovJ? 'g odzdkY vdkw,f-aemf? ]rBudKufwlvdkY nDñGwfaeMuw,f}/ 'DaeY nDñGwfaeMuwmrBudKufwlrItwGuf nDñGwfaeMuwmyJ rsm;w,faemf? tBudKuf-wlvdkY nDñGwfaeMuwmawmh r[kwfbl;/ 'g trSefudk axmuf-jyjcif;yg? aoaocsmcsm pOf;pm;yg? ½kwfw&uf em;vnfEdkifzdkY cuf-w,f/

oHvkdufpufuGif;BuD;xJudk oHrIefav;awG ajy;ajy;NyD; pkoGm;-Mu uyfoGm;Mu wpfvHk;wpfpnf;wnf; aygif;pnf;oGm;Muw,f-aemf/ wlvdkYvm; rwlvdkYvm; ...? rwlvdkYaemf/ awmifeJY awmifrpGJbl;? ajrmufeJY ajrmufvnf; rpGJbl;? wGJuyfoGm;½dk; r&Sdbl;?wGef;uefMuw,f? 'g Oyrmpum;yg/

tJ'Doabmw&m;u avmuBuD;xJ jzpfaewJh oabmw&m;wpfckyJ/ rBudKufwlvdkY nDñGwfaeMuwmudkyJ rsm;pGm awGUae&-w,f/ tJ'DtxJ tm;vHk;ygcJhzl;w,f? ygaeqJvnf; jzpfovdk aemifvnf; ygOD;r,fh olawG odyfrsm;w,f/ bkef;BuD;awmh tJ'DtxJryg0ifcsifawmhbl;/ nDñGwfjcif;qdkwJh w&m;udk wnfaqmufjcif;-rSm rBudKufwlvdkY aygif;pnf; nDñGwfvdkuf&wJhtjzpfrsKd; rjzpf-csifawmhbl;? bmjzpfvkdYvJ ...? oabmxm; rrSefbl;/

yk*¾dKvfwpfOD;udk rBudKufMubl;? rBudKufwlolawG rnDñGwf-

76 t&Sifa&0w

oGm;Mubl;vm;? em;vnfNyDvdkY xifw,faemf/ udk,fhtcsif;csif;tBudKufwlvdkYvm;? r[kwfbl;aemf/ tJvdk nDñGwfrIrsKd;eJY nDñGwf-aeMuwJh yk*¾dKvfawG w&m;emy&dowfxJ b,fESpfa,mufavmuf-rsm; &SdaeMurvJ pOf;pm;rdw,f? jyefvnf qef;ppfMuyg/ yk*¾dKvf-wpfa,mufudk rBudKufbl;? tJ'D yk*¾dKvfudk Target ypfrSwfxm;NyD;tm;vHk; aygif;pnf; nDñGwfa&; vkyfMuw,f? tJ'D yk*¾dKvfudk rdrdwdkYjyKcsifwJht&m jyKEdkifa&;twGuf nDñGwfa&; ,lMuwm/ rdrdwdkYjyKcsifwm jyKvdkY &oGm;NyDqdk&if tJ'D rBudKufwlvdkY nDñGwfxm;MuwJhtzGJUtpnf;xJrSm tufaMumif;awG pjzpfvmawmhwmyJ/ tJ'grBudKufwlolwdkY&JU nDñGwfjcif; aemufqHk; &vm'fyJaemf .../yifudk,fu tBudKufwlMuvdkYrS r[kwfbJ? tBudKufwlzdkYvnf;rvG,fbl;aemf/ rBudKufwlrItwGuf aygif;pnf;rdMuwJhtcsdefrSmudk,fpD udk,fpDrSm &SdwJh tBudKuf rwlrIudk wwfEdkiforQ ta&;w,lrjyKbJ aeudk aeMuw,faemf/ ta&;BuD;wm rBudKufwloludkz,f&Sm;EdkifzdkYç tm;enf;oGm;atmif vkyfzdkYç acgif;raxmifEdkifatmifacsrIef;ypfzdkYç rIefYrIefYnufnuf ausoGm;atmif jyKzdkY 'gu t"dujzpfaew,f/ 'Dvdk nDñGwfrIqdkwm vlrIa&; tzGJUtpnf;awGç bm-oma&; tzGJUtpnf;awGç EdkifiHa&; tzGJUtpnf;awGç vlrsKd;a&;tzGJUtpnf;awGtm;vHk; usifhoHk;aewJh pepfwpfrsKd;yJ/ 'D nDñGwf-rIu OD;wnfcsuf wpfck &SdaewJhtcsdefrSm odyftm;BuD;w,f/ a&&SnfrcdkifwJh tm;wpfrsKd;yg/

'gaMumifh rBudKufwlvdkY aygif;pnf;rdaeMuNyDvm; -- 'gawmhjyefvnf oHk;oyfzdkY vdkvmw,f/ tJ'Dvdk jzpf&if oabmxm; rrSef-bl;aemf/ oabmxm;rSefrSefeJY trSef xGef;um;zdkYç trSm; uG,f-aysmufoGm;zdkY wdkYawG nDñGwfMur,f/ tBudKufrwlwmawGç rBudKuf

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 77

wlwmawGtwGuf r[kwfyJ "r®qdkwJh trSefw&m;twGuf wdkYawGnDñGwfMur,f/ 'gqdk aumif;w,faemf/

rBudKufwlvdkY nDñGwfMu&if t*wdw&m;awG ygvmw,f-aemf?

qE´m*wd = rdrdeJY cspfuRrf;0ifolç vmbfay;oludk rsufESm

vdkufNyD; trSm;vdkY odvsuf trSefvdkY qHk;jzwf&if qE´m*wd

vdkufw,fvdkY ac:w,f?

a'gom*wd = rdrdrkef;aeol jzpfwJhtwGuf trSefvdkY odvsuf

trSm;vdkY qHk;jzwf&if a'gom*wdvdkufw,fvdkY ac:w,f?

arm[m*wd = trSm;trSef a0cJGEdkifwJh ÓPfynm r&SdwJh

twGuf trSm;udk trSefç trSefudk trSm;vdkY qHk;jzwf&if

arm[m*wdvdkufw,fvdkY ac:w,f?

b,m*wd = vmrnfhab;&efudk awG;aMumufwJhtwGuf

rdrdudk &ef&SmEdkifwJholudk tEdkifay;qHk;jzwfjcif; b,m*wd?

'Dav;ckxJu wpfckr[kwf wpfcktwGuf tvkyf vkyfae-wmrsKd; jzpfaewwfw,f/ wpfOD; wpfzGJUudk cspfwJhtwGuf wpfjcm;wpfOD; wpfzGJUudk z,f&Sm;r,fç ta&;,lr,f? qEm*wdeJY a'gom-*wd vkdufrdNyDaemf/

wpfOD; wpfzGJUudk aMumufwJhtwGuf trSefudk rajym0Hhawmh-bl;/ trSefw&m; ysufokOf;oGm;atmif b,m*wdaMumifh vkyfrdNyD-aemf/

wpfcgwpf&Hvnf; trSm;trSef rodEdkifavmufatmif awG-a0rdef;arm todÓPfxHkNyD;aewJh tcsdefawGqdk&if trSm;udk trSefç

78 t&Sifa&0w

trSefudk trSm; qHk;jzwfNyD; arm[m*wdaemuf vdkufrdvsufom;jzpfoGm;wwfw,faemf/

'gaMumifh bmudkrS riJhuGufbJ trSeftwGuf nDñGwfrIudkwnfaqmufMur,f/ 'gqdk odyfaumif;oGm;w,faemf/ pdwftvdkudk rvdkufwJholç pdwfudk rdrd tvdktwdkif; jzpfatmif jyKwJh-olç t*wdw&m;udk jzpfay:apwwfwJh udavomwdkY&JU tvdk-twdkif; rjzpfwJhol jzpfvmw,f/ tJ'DawmhrS b0[m wefzdk;&Sd-r,faemf/

ighb0udk ightodÓPf ighudk,fusifhw&m; vufxJrSmyJ xm;r,f

bkef;BuD;wdkYvnf; ygcJhygw,f/ w&m;em y&dowfawGvnf;ygMurSmyJvdkY ajym&if rrSm;Edkifbl;eJY wlygw,faemf/ olrsm; tcGifh-ay;rS BuD;xGm;cGifh&r,fh b0rsKd; jzpfraeMubl;vm;? tm;vHk; vnf-wqefYqefYeJY arQmfraeMubl;vm;? [kwfw,faemf/

olrsm; cGifhay;rS ighb0 BuD;xGm;cGifh &rSmvm;? olrsm; csD;-ajr§mufrS ighb0 wdk;wufcGifh &rSmvm;? olrsm;tay: rSDcdkaeMurSmvm;? jyefpOf;pm;aemf .../

avmuBuD;rSm olrsm; cGifhay;rS wdk;wufcGifh&EdkifMuwJh b0rsKd;jzpfatmif rdrdudk,fudk jyKaeMuw,f/ olrsm; cGifhay;rS BuD;xGm;cGifh&EdkifwJh olawGyJ avmuxJ rsm;aew,f/

ta&;BuD;wJh b0 cH,lcsufwpfck &SdzdkYvdkw,f ...

]]ighb0udk ightodÓPf ighudk,fusifhw&m; vufxJrSmyJxm;r,f? ightodÓPf ighudk,fusifhw&m;eJY ighb0udk wnf-aqmufr,f/ olrsm; cGifhay;rS vGwfajrmufcGifh &r,fhol r[kwfbl;?

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 79

ighMur®m ig zefwD;r,f/}}

b,fvdk yk*¾dKvfawG twGuf jzpfEkdifovJ ...?

rdrdpdwf jzpfyHkü uRrf;usifwJh yk*¾dKvf? pdwfudk rdrd tvdktwdkif;jzpfatmif avhusifhaewJh yk*¾dKvf? rdrd&JU tawG;awGudk wm0ef,l-EdkifwJh pGrf;&nfowåd&SdolawG[m rdrd&JU b0udk rdrd&JU todÓPfrdrd&JU udk,fusifhw&m; vufxJrSmyJ xm;w,f/ olrsm;todÓPfolrsm;vufxJrSmxm;NyD; olrsm; qHk;jzwfcsuf csay;wJhtwkdif;ae&&if aeaysmfyghrvm;? raeaysmfbl;aemf/ avmurSm tJ'DvdkyHkpHcGufxJ aewJh yk*¾dKvfyJ rsm;w,faemf/

'gaMumifh b0&JU wdk;wufjcif;ç b0&JU vGwfajrmufjcif;[lorQightodÓPf ighudk,fusifhw&m; vufxJrSmyJ xm;r,f/ ighb0ighMur®m ig zefwD;r,f? 'Dvdk pdwf"mwfrsKd; &SdzdkY vdkw,f/

jrwfpGmbk&m;&Sif bk&m;jzpfawmfrlwm b,folu ay;vdkYvJ/tavmif;awmfb0awGrSm olU&JU todÓPf olU&JU udk,fusifh-w&m; vufxJrSmyJ olUb0udk ol xm;cJhvdkY r[kwfbl;vm;? 'gpOf;pm;yg/

ck a,m*DawG oDv&SifawG &[ef;awmfawGvnf; w&m;-usifhMuHBudK;ukwf tm;xkwfaeMuwm udk,fh&JU todÓPf udk,fh&JUudk,fusifhw&m; vufxJrSmyJ udk,fhb0udk xm;çxm;wmyg/

olrsm;yHkazmfay;rS udk,fhb0 yHkay:r,fqdk&if ppfrSefwJh b0-wdk;wufrI rjzpfEdkifbl;/ olrsm; csay;wJh yHkpHcGufxJrSm raysmfh-waysmfeJY aeae&wJhç vGwfajrmufcGifh b,fawmhrS r&EdkifwJh yk*¾dKvfyJjzpfvdrfhr,f/

'Dae&mrSm rmefrmeeJY ighb0udk ightodÓPf ighudk,fusifh-

80 t&Sifa&0w

w&m;eJY wnfaqmufr,fqdkwJh ajymqdkjcif;rsKd;awmh rjzpfzdkY owd&Sd-&r,f/

ighrSm trSefeJY trSm; cGJjcm;EdkifwJhç &ifhusufwJh todÓPf&SdNyDvm;? ar;Munfhyg/ ckdifcHhwJh todÓPfç cdkifcHhwJh udk,fusifhw&m;&SdNyDqdk&if ightodÓPf ighudk,fusifhw&m; vufxJrSm ighb0udkxm;r,f wnfaqmufr,faygh/ r&Sdao;&if trSDaumif; &SmzdkYvdk-w,f/ trSDaumif;&vdkY avsmfavsmufywfwJh tcsdefa&muf&ifudk,fhb0udk,f wnfaqmufaygh/ wdk;wufatmifyJ vkyfvkyfç vGwf-ajrmufatmifyJ vkyfvkyf udk,fhqE´oabmtwdkif;ygyJ/

'Dae&mrSm wpfckawmh ajymcsifw,f ...

olwpfyg;udk rSDcdkwm olwpfyg; qif;&Jw,faemf/ avmu-BuD;u cufw,f? olwpfyg;udk vGwfvyfcGifh ray;csifbl;/ tJh'Denf;eJY rdrdvnf; vGwfvyfcGifh r&bl;/ avmuom;awGqdkwm vGwfvyfzdkY tvkyfvkyfaeMuwmrS r[kwfyJ/ wpfenf;r[kwf wpfenf;eJYwpfOD;udk wpfOD; &pfywfaESmifzGJUzdkY 'gyJ vkyfaeMuwm/ igqdkwJhyk*¾dKvfuvnf; ightay: rSDcdkaewm vdkcsifMuw,f? olqdkwJh yk*¾dKvf-vnf; 'Dtwdkif;yJ/ q&mawGvnf; q&mtavsmuf ygMuw,f/y&dowfawG avsmhoGm;rSm pdk;&GHUaewJh pdwfwpfrsKd;yg? avmu"H-w&m;awGtay: wkefvIyfwwfwJh pdwfwpfrsKd;yg/ olUb0 olU-todÓPf olUudk,fusifhw&m;tay:rSm &yfwnfEdkifatmif ysKd;-axmifay;r,f/ igh&JU vGwfvyfcGifh olU&JU vGwfvyfcGifhudk ig ay;r,f?'Dvdk oabmxm; &SdzdkY vdkygw,f/ bkef;BuD;wdkYvnf; w&m;jyae&-awmhç w&m;awGuvnf; euf½Idif;aeawmh wynfhwpfOD;OD; w&m;-½IuGufawG atmifatmif jrifjrif jzpfzdkY wpfESpfcGJ ESpfESpfavmuf

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 81

olwdkY&JU 0efudk xrf;ydk;NyD; wuf&w,f/ aumif;wmawGa&mçraumif;wmawGa&m aeYpOf em;axmifNyD; tcuftcJawG jyó-emawG ajz&Sif;ae&awmh w&m;atmifjrifoGm;NyD? olUajcaxmuf-ay: ol &yfwnfEdkifoGm;NyDqdk&if b,favmuf 0rf;omzdkY aumif;-ovJ? 0efxkyfBuD; ypfcsvdkuf&ovdkygyJ? odyfayghoGm;w,f/ olU&JU-todÓPf olU&JU ukd,fusifhw&m;tay:rSm olUb0 ol &yfwnfvdkY&oGm;NyD/ wdk;wufatmifyJ vkyfvkyfç vGwfajrmufatmifyJ vkyfvkyftJ'Dtcg olUoabm olUqE´twdkif;ygyJ/ udk,fvnf; csrf;omolvnf; csrf;omw,faemf/ wefzdk;&Sd&Sd aezdkY ...

wu,fhvlBuD; jzpfatmif vkyfr,ftm;vHk; wpfaeYxufwpfaeY toufawG BuD;vmMuw,f/

toufBuD;vdkY vlBuD; tac:cH&wmrsKd; raumif;bl;? wu,fhvlBuD; jzpfatmif BudK;pm;zdkY vdkw,f/ 'g av;av;eufeuf pOf;pm;-&r,fh t&myJaemf/ toufBuD;&ifawmh vlBuD;vdkY ac:w,faemf?bmjzpfvdkYvJ? toufBuD;vdkY? toufBuD;vdkY ac:wm? 'gayr,fhwu,fhvlBuD; jzpfcsifrS jzpfwm/

'gaMumifh toufBuD;vdkY vlBuD;vdkY tac:cH&umrQ qdk&ifraumif;bl;aemf/ wu,fhvlBuD; jzpfzdkY vkdw,f/ i,fwJholawGtwGufvnf; ajymaewmyg? wcsdef rdrdwdkY vlBuD; jzpfMur,f/tJ'Dtcg toufBuD;vdkY vlBuD;vdkY tac:cH&wmrsKd;rQ rjzpfapcsif-bl;/ oabmxm;rrSef&if tJ'D vlBuD;udk vlBuD;vdk rowfrSwf-csifbl;aemf/ toufBuD;umrQ BuD;wJhol 'Dvdk jrifvmw,f/

avmuBuD;rSm oabmxm;rrSefwJh vlBuD;awGç tay:,H

82 t&Sifa&0w

qufqHwwfwJh vlBuD;awGç *kPfaemufvdkufaewJh vlBuD;awGçav;av;pm;pm; rqufqHwJh vlBuD;awGç odu©m&Sd&Sd aecGifh ray;wJhvlBuD;awGç onma[mif;eJY ydkif;jzwfaeqJ jzpfwJh vlBuD;awGçtcsdefoifh tcgoifh ajymoifh ajymxdkufwJh pum;udk b,fvdkajym&r,f rodygbJ ajymcsifwdkif; ajymaewJh vlBuD;awG avmu-BuD;rSm rsm;pGm &SdMuw,f/ tJvdk vlBuD;rsKd;udk wu,fhvlBuD;vdkYaemifvm aemufom;awG&JU pdwfxJu vufrcHcsifMubl;/ udk,fh-&JUa&SUrSm awGUae&wJh tJ'Dvdk vlBuD;rsKd; rjzpfvdkbJ wu,fh vlBuD;jzpfvdkwJh vli,fawG taeeJY b0udk wefzdk;&Sd&Sd av;av;eufeufaeMuaygh/ aemufqHk;tcsuf ajymygawmhr,f/

jA[®pdk&f w&m;eJY aer,f

vlawGtay: arwåmç u½kPmç rk'dwmç Oayu©m jA[®pdk&fw&m;eJY qufqHr,f? 'g tcsKyfygyJaemf? txufu ajymcJhwJhpum;tm;vHk;udk pkqHkvdkuf&if jA[®pdk&fw&m; av;yg;xJ 0ifoGm;-Muygw,f/

y&dowf em;vnfatmif &nf&G,fNyD; pum;vHk; trsKd;rsKd;çt"dyÜm,f trsKd;rsKd;ç yHkpH trsKd;rsKd;eJY ajymoGm;wmyg/

arwåmqdkwm tusKd;vdkvm;jcif;yg/ ol tusKd;&Sd&m &SdaMumif;&Gufaqmifay;jcif;[m arwåmyJ? olUrSm &SdwmeJY olUudk taumif;-qHk; jzpfatmif vkyfay;wmudkvnf; arwåmvdkY ac:w,f/ olU-tusKd;aqmifrI rSef&if udk,fhtusKd; aqmifNyD;om;vdkY em;vnfMu-rSmyg/ arwåmqdkwm tay;oabmom aqmifwmyg/ udk,f-taumif;qHk; ay;vdkufwmyg? wpfckck arQmfvifhwJh pdwfeJY r[kwf-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 83

bl;aemf/ arQmfvifhcsuf wpfckck ygae&ifvnf; wu,fharwåmr[kwfawmhbl;/ tay; t,loabmaqmifwJh tvkyfudk vkyfae-w,fvdkYom qdkEdkifw,f/

b0udk wefzdk;&Sd&SdaezdkY ...

oabmxm;rSefatmif vkyf&r,f pwJh t&mawG ajymcJh-w,faemf?

- oabmxm;rSefatmif vkyfwm tusKd;vdkvm;wmyg?

- tay:,H rqufqHwm tusKd;vdkvm;wmyg?

- av;av;eufeuf b0rSm aexdkifwmç

- rdrdpdwfjzpfyHkü uRrf;usifol jzpfatmif BudK;pm;wm tusKd;vdkvm;wmaemf?

- pdwfudk rdrdtvdktwdkif; jzpfapzdkY pdwf&JUtvdktwdkif; rdrdrjzpfapzdkY BudK;pm;wmç cGifhvTwf onf;cHwm tusKd;vdkvm;wmyg?

- tjypfrajymwm ruJh&JUwm tusKd;vdkvm;wmyg?- odu©m&Sd&Sd aecGifhay;wm ç- taESmiftzGJUrygwJh pum;udk ajymwm tusKd;vdkvm;wm

yg?- onma[mif;awGeJY rqHk;jzwfbJ b0opfwpfzef arG;zGm;

vmolwpfOD;tjzpf Munfhwwfatmif avhusifhwmç- rdrdtay: jyKrl qufqHapvdkwJh yHkpHrsKd; olwpfyg;tay:

jyKrl qufqHwm tusKd;vdkvm;wmyg?- av;av;pm;pm; qufqHwmç- olwpfxl;&JU aumif;wJh *kPft&nftcsif;awGudk rodusKd;

84 t&Sifa&0w

uRH rjyKwm tusKd;vdkvm;vdkYaemf?- trSefudk wefzdk;xm;NyD; trSeftwGuf &yfwnfjcif;[m

tusKd; vdkvm;jcif;yJ? avmuBuD;wpfckvHk;&JU tusKd;udkaqmifjcif;yJ? trSefudk rajym&if trSm;awG avmuBuD;rSm wnfwHhoGm;r,f? trSefawG aysmufuG,foGm;r,f?avmutusKd; aqmifcsif&if trSefudk ajym&r,f? trSeftwGuf tvkyfvkyf&r,f? 'grS tusKd;aqmifEdkifr,f?

- b,fvdk tajctaerSm jzpfjzpf aumif;wm rSefwmudkyJig vkyfr,f? 'g tusKd;vdkvm;wmaemf?

- rBudKufwlvdkY nDñGwfaeMuwm olUtusKd;vdkvm;wJh pdwf"mwf r[kwfbl;aemf? tm;aumif;atmifvkyfNyD; olUudkNzdKzsufMur,fvdkY qdkvdkwmyJ? tJ'g arwåm&JU qefYusifbufyJ?

- udk,fhb0udk udk,fhtodÓPf udk,fhudk,fusifhw&m; vufxJrSm xm;wm tusKd;vkdvm;jcif;yJ?

- wu,fhvlBuD;jzpfatmif jyKwm tusKd;vdkvm;jcif;yJaemf?toufBuD;NyD; vlBuD; ryDowJholawGudk awGU&&if vli,fawG tukodkvf jzpf&w,f/ tukodkvf rjzpfapcsif&ifvlBuD;jzpfatmif vkyfzdkY vdkw,f? vlBuD;jzpfatmif rvkyfwm vli,fawG&JU tusKd;udk rvdkvm;ygbl;vdkY ajymwmeJYodyfwlw,f/ 'gaMumifh vlBuD;jzpfatmif BudK;pm;Mur,f/

oem;Muifemjcif; u½kPm ...

u½kPmw&m;qdkwm olwpfxl;&JU qif;&J'ku©udk z,f&Sm;-ay;vdkwJhç ynm&Sd olawmfaumif;wdkY&JU ESvHk;om;rSmom jzpfwnf-

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 85

cGifh&SdwJh w&m;yg/ olwpfxl; qif;&J'ku©a&mufaewm awGU&&ifz,f&Sm;ay;vdkw,faemf/ b,fvdkvkyf&yghrvJ 'Dvdk pdwfxJ oGif;NyD;enf;vrf;&SmwwfMuw,f/ 'g[m u½kPmw&m;yJ/ ylaqG;0rf;-enf;jcif; aomuw&m;u u½kPma,mif aqmifwwfw,faemf?'gawmh owdxm;zdkY vdkw,f/ aomujzpfaewm ukd,hfudk,fudku½kPm&SifBuD;vdkY xifaewwfw,f/

aemufwpfckuawmh rdrd&JU ravsmfwJh tjyKtrl tajymtqdk-aMumifh wpfzufolawG pdwfESvHk; yifyef;qif;&JoGm;MurSmudk rjzpfapvdkwJhtwGuf rdrd&JU tjyKtrl tajymtqdkawGudk owdorÜZOfÓPf,SOfNyD; jyKrl ajymqdkwm? 'g olUtusKd;udk vdkvm;wm olqif;&JoGm;rSmudk rvkdvm;wmyg/ 'gudk arwåmESifh,SOfwJh u½kPmw&m;vdkYac:w,f/ 'Dvdk jyKEdkifzdkY udk,fh&JU uHoHk;yg;udk owdeJY tjrJ apmifh-a&SmufzdkY BudK;pm;ae&w,faemf/ wpfckawmh &Sdw,f? wpfcgwpf&Hol rESpfoufayr,fh tJ'Dt&mudk ajymrS olUtusKd; jzpfvdrfhr,fvdkYodEdkifavmufwJh ÓPf&Sd&if aq;q&mu a&m*goufomzdkY "m;eJY-cGJoifh&if cGJ&ovdk w'*FpdwfrSm tcHcufwJh pum;udk ajym&wJhtcsdefqdkwmawmh &Sdw,f? 'gawmh >cif;csufvdkY qdk&r,f/

u½kPmw&m;taMumif; ajymawmh pOf;pm;p&mawG ay:-vmw,f/ u½kPmw&m;qdkwm vkyf,lvdkY&wJht&m r[kwfbl;-aemf/ tcsOfoD;udk awGUwJhtcg oGm;usdef;ovdkyJ olwpfxl;&JUqif;&J'ku©udk jrif& Mum;&wJhtcg ynm&Sd olawmfaumif;wdkY&JUpdwfESvHk;udk wkefvIyfapwm qif;&J'ku©udk z,f&Sm;ay;vdkwJh u½k-Pmw&m;aMumifhygyJ/ z,f&Sm;cGifh &wm r&wmu wpfydkif;aemf?tJ'D oabmxm;[m *kPf&Sd *kPfrJh cGJjcm;rI r&SdwJh Muifemwwf-

86 t&Sifa&0w

olwdkY&JU ESvHk;om;u ajymvmwJh pum;yg/

*kPf&SdolawG&JU qif;&J'ku©udk z,f&Sm;ay;vdkwJh tvdktm-omqE´ vG,fulpGm jzpfEdkifMuayr,fh *kPfrJholawG&JU qif;&J-'ku©udk z,f&Sm;ay;vdkwJh tvdktmomqE tusOf;usaewwfMu-w,faemf/ 'gudk ppfrSefwJh u½kPmvdkY rac:bl;/ ]rsufESmBuD;&m[if;zwfyg}wJh 0efaqmifrIvdkYyJ ac:&r,f/ 'DvdktrIrsKd;awG avm-urSm jzpfaew,f/

u½kPmqdkwm yk*¾vtay:rSm jy|mef;NyD; jzpfay:vmwJh-w&m; r[kwfbl;/ yk*¾vtay:rSm jy|mef;NyD;rS jzpfay:vm&if-vnf; u½kPmvdkY rac:Edkifbl;/ taESmiftzGJU wpfckckç arQmfvifh-csuf wpfckck ygaewJh jy|mef;rIvdkYom qdk&r,f/ qif;&J'ku©qdkwJh"r®tay:rSm jy|mef;NyD; jzpfay:vmrS yHkpHrSefr,f/ b,fyk*¾dKvf&JUqif;&J'ku©udk jzpfjzpf z,f&Sm;ay;vdkwJh qE´[m "r®jy|mef;wJhu½kPmyJ/

i,folawG[m ydkNyD; oem;p&m aumif;ygw,f/ i,fol-awGqdkwm bkef;uHyg;&Sm;wJh yk*¾dKvfawGç qif;&JEGrf;yg;wJh yk*¾dKvfawGç*kPfr&SdwJh yk*¾dKvfawGç tnMwawGudk ajymwmyg/ oem;Muifem-wwfwJh u½kPmw&m;[m vlom;qefwJh ESvHk;om;rSm cyfESdyfxm;w,f/ u½kPmwnfwJh ESvHk;om;&SdrS rQwjcif;udk jrwfEdk;wwfr,f/wefzdk;&Sdr,f/

0rf;ajrmufjcif; rk'dwm ...

rk'dwmqdkwm olwpfyg;&JU atmifjrifrIudk 0rf;omwm/ olU-[mol BudK;ukwftm;xkwfvdkY atmifjrifoGm;wmvnf; &Sdr,f/

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 87

taMumif;ruif;wJh rdrd&JU apmifha&SmufrI tultnDaMumifh wdk;-wuf atmifjrif txGwftxdyf a&mufoGm;wmvnf; &Sdr,faemf/b,fvdkyJ jzpfjzpf olU&JU atmifjrifrItay: 0rf;omwwfwJh pdwf-"mwfawG tm;aumif;vmatmif BudK;pm;MuzdkYygyJ/

NidrfoufwJh Oyau©m ...

wpfcgwpf&H avmuBuD;rSm tHhMop&mawG MuHK&wwfjyef-w,f? rarQmfrSef;EdkifwJh w&m;awG jzpfvmwwfw,f/ udk,fb,f-avmufyJ aumif;atmif vkyfvkyf rjzpfwmawG trsm;BuD; &Sdw,faemf? ur®óumaygh/ olUuHeJYol jzpfMurSmyJ/ 'g tqifhjrifhwJhcH,lcsuf oabmxm;yJ? 'Dpdwfr&Sd&if avmutusKd;udk a&&SnfBuD;pGm aqmifEdkifzdkY cufw,ff/ 'gudk Oayu©mvdkY ac:w,f/

avmuom;awGu wpfcgwpfav odyfcufw,f/ 0rf;enf;-aMumif;pum; ajym&if 0rf;enf;wJh [eftrlt&m jyapcsifw,f/0rf;omaMumif; ajym&if 0rf;omwJh [eftrlt&m jyapcsifw,f/0rf;enf; 0rf;om odyfrjzpf&if tm;r&bl;aemf/ vdIufvIdufvJSvJSr&Sdbl; 'Dvdk ajymcsifMuw,f/ tqifhjrifhwJh oabmxm; tqifh-jrifhwJh pdwfxm;vdkYac:wJh aumif;qdk;ESpfwefü MuHhMuHhcHEdkifwJhOayu©moabmudk vufvSrf;vdkY rrSDEdkifMuao;bl;? em;rvnfMuao;bl;/

Oayu©m jcH&Hrxm;wJh pdwf[m pGrf;tifenf;w,faemf/ Oay-u©m jcH&Hxm;wJh arwåmç u½kPmç rk'dwmpdwfonfomvQif tif-tm;BuD;wJhpdwf pGrf;tm;BuD;wJhpdwf jzpfw,f/ 'gaMumifh tqifhjrifh-wJh Oayu©mpdwfudk arG;jrLMur,f/

88 t&Sifa&0w

'gaMumifh arwåmç u½kPmç rk'dwmç Oayu©m jA[®pdk&f w&m;av;yg; vufudkifxm;vsuf b0udk wefzdk;&Sd&Sd aexdkifEdkifwJhyk*¾dKvf-awG jzpfatmif BudK;pm;EdkifMuygapvdkY qkawmif;ygw,faemf/

tcsdef&JUwefzdk;udk odvsufç tcsdefudk wefzdk;&Sd&Sd toHk;csNyD;ighb0udk ig aexdkifr,f/ &cJwJhb0udk &cJwJhb0 yDooGm;atmifolawmfaumif;w&m;udk jznfhusifhvsuf ig aexdkifr,f/

olawmfaumif;w&m;udk jznfhusifhvsuf aexdkifjcif;qdkwmwefzdk;&Sd&Sd aexkdifjcif;ygyJ/

'Dxuf ydkNyD; wefzdk;&Sd&Sd aexdkifcsif&ifawmh avmu"H av-jyif;rkefwdkif;'PfcsufawGudk rwkefrvIyf MuHhMuHhcHEdkifzdkY oDvusifhpOform"dusifhpOf ynmusifhpOfawGudk wpfqifhNyD; wpfqifh vufawGUpepfwus usifhMuHBudK;ukwf tm;xkwfMuzdkYygyJ/ wpfqifhNyD; wpf-qifh usifhMuHBudK;ukwf tm;xkwfvdkY t&[wår*f t&[wåzdkvfqdkufcJhr,fqdk&if xdkolawmfaumif;&JU b0[m wefzdk; t&SdqHk;jzpfoGm;r,f/ 'gaMumifh bk&m;&Sifu ...

aoavm ,xm {u*¢aem? 0gawe e orD&wd/

{0H edE´myoHomok? e ordÍöEÅd y@dwm/

wpfcJeuf jzpfwJh ausmufawmifBuD; &Sdw,f/ 'D ausmuf-awmifBuD;[m t&yfav;rsufESmu wdkufcwfvmwJh avjyif;rkef-wdkif;aMumifh rwkefvIyfbdouJhodkYbJ cdkifcHh wnfwHhwJh ÓPftjrif&SdwJh ynm&Sd olawmfaumif;awG[m uJh&JUjcif; csD;rGrf;jcif;qdkwJhavmu"Hw&m;awGaMumifh wkefvIyfrI r&SdMuawmhbl;/ tJ'DvdkwkefvIyfrI r&SdawmhwJh b0udk ydkYaqmifay;EdkifwJh odu©moHk;&yf

wefzdk;&Sd&Sdaer,f 89

tusifhjrwfudk usifhoHk; aexdkifjcif;onfomvQif b0udk wu,fwefzdk;t&SdqHk; aexkdifoGm;jcif;vdkY ac:Edkifw,f/

b0udk wefzdk;t&SdqHk; aexdkifoGm;wJh yk*¾dKvfawG jzpfEdkifMuyg-ap .../

]]i,folawG BuD;vmMuapzdkY

BuD;olawG &ifhusufvmapzdkY

&ifholawG vGwfajrmufMuapzdkY}}

qE´rGefjzifh ...

tpOfav;pm;vsuf

t&Sifa&0w

pdwåvawmifausmif;? zm;atmufawm&?

armfvNrdKifNrdKU? rGefjynfe,f?

1369-ck? awmfovif;vqkwf (5)&uf? 1.10.07/

90 t&Sifa&0w