validatierapport rapport de validation...lab 00 p 180 f 003 template validatierapport – modèle...

FAVV – BESTUUR LABORATORIA / AFSCA – ADMINISTRATION DES LABORATOIRE

LABO: FLVVT SECTIE - SECTION: Contaminanten

LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport – Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 1/52

VALIDATIERAPPORT – RAPPORT DE VALIDATION

Analysemethode

Méthode d’analyse

I-MET-FLVVT-107: Bepaling van Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s)

Techniek

Technique

GC-MS

Matrix / matrixgroep

Matrice / Groupe de

matrices

Diervoeders

Zuivelproducten

Groenten en fruit

Vis

Water

Datum laatste aanpassing /

Date de la dernière

adaption

22/07/2013




Inhoudstabel

MATRIX DIERVOEDERS ................................................................................................................................ 3

MATRIX ZUIVELPRODUCTEN ...................................................................................................................... 3

MATRIX GROENTEN ...................................................................................................................................... 3

MATRIX VIS ..................................................................................................................................................... 3

MATRIX WATER ........................................................................................................................................... 25



Matrix: diervoeder, zuivelproducten, groenten, vis


MATRIX DIERVOEDERS

MATRIX ZUIVELPRODUCTEN

MATRIX GROENTEN

MATRIX VIS






Analysemethode



Techniek

Technique

GC-MS


Matrice / Groupe de

matrices

Diervoeders

Zuivelproducten

Groenten

Vis



adaption

11/02/2013





Overzicht van de prestatiekenmerken:

o Juistheid (zie paragraaf 2)

o Precisie (zie paragraaf 3)

De validatie voldoet aan procedure LAB 00 P180

De laboratoria die deze methode willen overnemen, moeten aantonen dat de criteria hieronder

aangegeven voldaan zijn:

o Verordening (EG) nr. 333/2007 van de Commissie van 28 maart 2007 tot vaststelling van

bemonsteringswijzen en analysemethoden voor de officiële controle op de gehalten aan

lood, cadmium, kwik, anorganisch tin, 3-MCPD en benzo(a)pyreen in levensmiddelen

Historiek validatie

Versie Herziening door/datum Reden van herziening Wijzigingen

Versie 01 Mandy Lekens 12/2004 Oorspronkelijke validatie BaPEQ

PAK’s in diervoeder,

zuivelproducten en groenten

/

Versie 02 Mandy Lekens 05/2005 Overzetting methode naar

andere GC-MS

BaPEQ PAK’s in diervoeder,

zuivelproducten en groenten

Versie 03 Mandy Lekens 10/2005 Toevoeging matrix vis BaPEQ PAK’s in vis

Versie 04 Mandy Lekens 06/2006 Uitbreiding PAK’s Bijkomende PAK’s in diervoeder,

zuivelproducten, groenten en vis

Versie 05 Eva Wevers 02/2010 Nieuw type kolom waarbij

benzo(b)flurantheen,

benzo(k)fluorantheen en

benzo(j)fluorantheen gescheiden

zijn

Benzo(b)flurantheen,

benzo(k)fluorantheen en

benzo(j)fluorantheen individueel

analyseren i.p.v. som

Versie 06 Eva Wevers 10/2010 Verlaging concentraties

kalibratiecurve

Verlaging concentraties

kalibratiecurve

Versie 07 Eva Wevers 06/2011 Interlaboratorium-vergelijking

IRMM

Herziening aantal diagnostische

ionen

Versie 08 Eva Wevers 02/2013 Verlaging LOQ Verlaging LOQ






Analysemethode



Techniek

Technique

GC-MS


Matrice / Groupe de

matrices

Diervoeders

Zuivelproducten

Groenten

Vis

Type validatie

Type de validation

Totaal

Verantwoordelijke (Naam

en functie)

Responsable

(Nom et fonction)

Eva Wevers

Sectieverantwoordelijke Contaminanten

Opgesteld door

Rédaction par

Eva Wevers


11/02/2013

Handtekeningen - Signatures:

Get.

Medewerkers

(Naam en functie)

Collaborateurs

(Nom et fonction)

Veerle Cloet – Analist

Sara Crauwels - Analist

Els De Rijck – Analist

Peter Schildermans – Sectieverantwoordelijke

Hilde Swevers – Analist

Annemie Voets – Analist

Periode van validatie

Période de validation

Start - Début: 07/01/2004

Einde - Fin: 31/01/2013

Methode goedgekeurd en

geschikt bevonden door

Méthode approuvée et jugé

convenable pour la routine

par

Eva Wevers


11/02/2013


Get.

Hierna volgt een beschrijving van de resultaten van het validatieonderzoek zoals aangegeven in stap 8 van de procedure

LAB 00 P 180.

Ce qui suit est une description des résultats de l'étude de validation comme indiqué dans l'étape 8 de la procédure LAB

P 00 180.





Inhoudstabel

VALIDATIEDOSSIER ....................................................................................................................................... 8

1 LINEARITEIT ............................................................................................................................................ 8

2 JUISTHEID ................................................................................................................................................ 9

3 PRECISIE ................................................................................................................................................. 13

4 AANTOONBAARHEIDSGRENS EN BEPAALBAARHEIDSGRENS ...................................................... 17

5 SELECTIVITEIT / SPECIFITEIT ............................................................................................................ 18

6 MEETONZEKERHEID ............................................................................................................................ 19

7 IDENTIFICATIECRITERIA DOOR MIDDEL VAN MASSASPECTROMETRIE .................................. 20

8 FOTO’S .................................................................................................................................................... 22





Validatiedossier

1 Lineariteit

De lineariteit van een standaardcurve met minstens 5 kalibratiepunten moet worden aangetoond. Hierbij

moet de bekomen r2 minimaal een waarde hebben van 0,995 en moet er een goodness of fit worden

aangetoond.

Verschillende concentraties van een standaard werden bereid en geanalyseerd.

De kalibratiecurve werd driemaal aangemaakt en geïnjecteerd, verspreid over 3 verschillende dagen. Voor

elke analysereeks waren alle kwaliteitscriteria voldaan.

De concentraties van de verschillende PAK’s zijn in onderstaande tabel weergegeven in ng/ml.

Level Acyl, Acen, Phe, DalPy,

DaePy DaiPy, DahPy Alle andere IS D10-A

1 9 27 4 100 100

2 20 60 15 100 100

3 40 120 35 100 100

4 75 225 75 100 100

5 150 450 150 100 100

6 300 900 300 100 100

Vervolgens werden de oppervlakteverhoudingen berekend m.b.v. de gedeutereerde PAKs en uitgezet ten

opzichte van de concentratie. De bekomen respons ratio’s werden onderworpen aan een statistische

analyse waaruit bleek dat de kalibratiecurven van alle PAK’s lineair zijn, met uitzondering van DalPy, DaePy,

DaiPy en DahPy. Voor deze componenten bleek een kwadratisch model beter geschikt te zijn. Daarnaast

waren de criteria voor de correlatiecoëfficiënt (R² minimaal 0.995) en het aantal kalibratiepunten (minimaal

vijf) voldaan voor alle PAK’s.





2 Juistheid

Bij analyses van blanco monsters met toevoeging van de verschillende PAKs moeten de berekende

waarden liggen binnen de volgende marges:

Massafractie Interval

≤ 1 µg/kg tussen –50% en +20%

> 1 µg/kg tot 10 µg/kg tussen –30% en +10%

≥ 10 µg/kg tussen –20% en +10%

De terugvinding werd berekend op basis van de gegevens voor herhaalbaarheid. Aan een blanco monster

werd 20 ng/g PAK’s toegevoegd. De analyse werd 6 à 8 keer uitgevoerd.

Terugvinding (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix diervoeder

Diervoeder Toegevoegde concentratie (ng/g)

Teruggevonden concentratie (ng/g)

Terugvinding (%)

Acyl 20,0 16,8 84,0

Acen 20,0 18,6 93,0

Phe 20,0 18,9 94,5

Fl 20,0 19,3 96,5

Py 20,0 19,1 95,5

BcF 20,0 20,1 100,5

BaA 20,0 19,3 96,5

Chry 20,0 19,5 97,5

Cyclo(cd)py 20,0 18,6 93,0

5-Me-Chry 20,0 19,6 98,0

BbF 20,0 21,1 105,5

BkF 20,0 21,0 105,0

BjF 20,0 21,2 105,9

BaP 20,0 19,4 97,0

DahA 20,0 20,3 101,5

Indeno 20,0 19,9 99,5

BghiPery 20,0 17,4 87,0

DalPy 20,0 17,6 88,0

DaePy 20,0 20,5 102,5

DaiPy 20,0 18,5 92,5

DahPy 20,0 20,9 104,5

som 4 80,0 78,9 98,6

som 4 = BaP + BaA + BbF + Chry





Terugvinding (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix zuivelproducten

Melk Toegevoegde concentratie (ng/g)


Terugvinding (%)

Acyl 20,0 16,9 84,5

Acen 20,0 18,9 94,5

Phe 20,0 19,3 96,5

Fl 20,0 19,3 96,5

Py 20,0 19,3 96,5

BcF 20,0 19,3 96,5

BaA 20,0 19,1 95,5

Chry 20,0 18,9 94,5

Cyclo(cd)py 20,0 20,1 100,5

5-Me-Chry 20,0 18,3 91,5

BbF 20,0 21,1 105,5

BkF 20,0 21,0 105,0

BjF 20,0 21,2 105,9

BaP 20,0 19,4 97,0

DahA 20,0 19,6 98,0

Indeno 20,0 19,7 98,5

BghiPery 20,0 18,9 94,5

DalPy 20,0 18,2 91,0

DaePy 20,0 20,7 103,5

DaiPy 20,0 18,6 93,0

DahPy 20,0 21,0 105,0

som 4 80,0 77,9 97,4






Terugvinding (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix groenten

Groenten Toegevoegde concentratie (ng/g)


Terugvinding (%)

Acyl 20,0 17,4 87,0

Acen 20,0 19,6 98,0

Phe 20,0 19,9 99,5

Fl 20,0 20,3 101,5

Py 20,0 20,0 100,0

BcF 20,0 18,5 92,5

BaA 20,0 20,1 100,5

Chry 20,0 20,5 102,5

Cyclo(cd)py 20,0 19,4 97,0

5-Me-Chry 20,0 18,1 90,5

BbF 20,0 21,1 105,5

BkF 20,0 21,0 105,0

BjF 20,0 21,2 105,9

BaP 20,0 20,5 102,5

DahA 20,0 21,3 106,5

Indeno 20,0 21,3 106,5

BghiPery 20,0 18,2 91,0

DalPy 20,0 17,9 89,5

DaePy 20,0 20,6 103,0

DaiPy 20,0 19,4 97,0

DahPy 20,0 20,2 101,0

som 4 80,0 81,8 102,2






Terugvinding (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix vis

Vis Toegevoegde concentratie (ng/g)


Terugvinding (%)

Acyl 20,0 17,4 87,0

Acen 20,0 18,2 91,0

Phe 20,0 19,1 95,5

Fl 20,0 19,3 96,5

Py 20,0 19,0 95,0

BcF 20,0 18,5 92,5

BaA 20,0 17,7 88,5

Chry 20,0 17,8 89,0

Cyclo(cd)py 20,0 19,9 99,5

5-Me-Chry 20,0 19,1 95,5

BbF 20,0 21,1 105,5

BkF 20,0 21,0 105,0

BjF 20,0 21,2 105,9

BaP 20,0 19,2 96,0

DahA 20,0 20,0 100,0

Indeno 20,0 19,1 95,5

BghiPery 20,0 19,6 98,0

DalPy 20,0 19,3 96,5

DaePy 20,0 20,9 104,5

DaiPy 20,0 19,2 96,0

DahPy 20,0 19,8 99,0

som 4 80,0 76,2 95,2


Voor alle matrices werd zowel voor de individuele PAKs als voor de som van de PAKs voldaan aan de

gestelde eisen. Permanente controle van de juistheid van de analyse zal gebeuren door een controlekaart

op basis van een monster gespiked op 20 ng/g. Hierbij zullen de individuele resultaten van chryseen,

benzo(a)pyreen en indeno(123cd)pyreen worden gecontroleerd, alsook de som van de PAKs.





3 Precisie

Voor concentraties van meer dan 100 µg/kg moet de interlaboratorium-variatiecoëfficiënt voor herhaalde

analyses van materiaal met toegevoegde analyt kleiner zijn dan de waarde die volgt uit de vergelijking van

Horowitz: VC = 2 (1-0,5logC)

, waarbij C de massafractie is, uitgedrukt als een macht van 10. Voor 100 µg/kg

geeft dit een maximale VC = 2(1-0.5log(1e-7))

= 22,6%. Voor concentraties kleiner dan 100 µg/kg geeft de

Horowitzvergelijking zeer hoge waarden. In dit geval wordt gestreefd naar zo klein mogelijke VC's.

De herhaalbaarheid werd bepaald door eenzelfde analist minstens 6 keer een blanco monster te laten

analyseren waaraan 20 ng/g PAK’s werden toegevoegd. De herhaalbaarheid wordt gedefiniëerd als 2,8 x sr.

De reproduceerbaarheid werd bepaald door verschillende analistenen de analyse een aantal maal te laten

herhalen op verschillende dagen. De reproduceerbaarheid wordt gedefinieerd als 2,8 x SR.

Precisie (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix diervoeder

Gemiddelde Herhaalbaarheid Reproduceerbaarheid

Diervoeder concentratie (ng/g) sr r [2,8 * sr] sR R [2,8 * sR] %RSDR

Acyl 20,0 0,7 2,1 1,1 3,1 6,4

Acen 20,0 0,7 1,8 1,2 3,4 6,4

Phe 20,0 0,6 1,7 1,1 3,1 5,7

Fl 20,0 0,8 2,2 1,2 3,4 6,1

Py 20,0 0,8 2,2 1,2 3,4 6,3

BcF 20,0 0,7 2,0 1,4 3,9 7,0

BaA 20,0 0,7 1,9 1,1 3,1 5,7

Chry 20,0 0,7 1,9 1,2 3,4 6,1

Cyclo(cd)py 20,0 0,6 1,8 1,2 3,4 6,4

5-Me-Chry 20,0 0,4 1,0 1,1 3,1 5,8

BbF 20,0 0,5 1,3 0,5 1,3 2,3

BkF 20,0 0,6 1,8 0,6 1,8 3,0

BjF 20,0 0,6 1,8 0,7 1,8 3,2

BaP 20,0 0,7 2,0 1,1 3,1 5,6

DahA 20,0 0,8 2,1 1,2 3,4 5,9

Indeno 20,0 0,7 1,9 1,1 3,1 5,4

BghiPery 20,0 0,4 1,2 1,2 3,4 6,4

DalPy 20,0 0,5 1,5 1,0 2,8 5,2

DaePy 20,0 0,6 1,8 1,1 3,1 5,2

DaiPy 20,0 0,9 2,6 1,6 4,5 8,4

DahPy 20,0 1,0 2,7 1,4 3,9 7,0

som 4 80,0 1,9 5,3 3,0 3,8 3,8






Precisie (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix zuivelproducten


Melk concentratie (ng/g) sr r [2,8 * sr] sR R [2,8 * sR] %RSDR

Acyl 20,0 0,9 2,4 1,1 3,1 6,4

Acen 20,0 0,9 2,6 1,3 3,6 6,7

Phe 20,0 1,0 2,7 1,6 4,5 8,0

Fl 20,0 1,0 2,8 1,2 3,4 6,1

Py 20,0 1,0 2,7 1,3 3,6 6,6

BcF 20,0 0,5 1,3 1,0 2,8 5,2

BaA 20,0 0,9 2,4 1,0 2,8 5,2

Chry 20,0 0,9 2,5 0,9 2,5 4,8

Cyclo(cd)py 20,0 0,7 1,8 1,1 3,1 5,3

5-Me-Chry 20,0 0,9 2,6 1,3 3,6 7,0

BbF 20,0 0,5 1,3 0,5 1,3 2,3

BkF 20,0 0,6 1,8 0,6 1,8 3,0

BjF 20,0 0,6 1,8 0,7 1,8 3,2

BaP 20,0 0,9 2,6 1,2 3,4 6,1

DahA 20,0 1,1 3,0 2,5 7,0 12,0

Indeno 20,0 1,0 2,7 2,4 6,7 11,4

BghiPery 20,0 0,9 2,5 1,3 3,6 6,7

DalPy 20,0 0,5 1,5 0,9 2,5 5,3

DaePy 20,0 0,9 2,6 1,2 3,4 6,0

DaiPy 20,0 1,0 2,9 1,2 3,4 6,3

DahPy 20,0 0,8 2,2 1,9 5,3 9,6

som 4 80,0 2,6 7,2 2,8 3,6 3,6






Precisie (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix groenten


Groenten concentratie (ng/g) sr r [2,8 * sr] sR R [2,8 * sR] %RSDR

Acyl 20,0 0,6 1,8 1,0 2,8 5,7

Acen 20,0 0,5 1,4 0,9 2,5 4,6

Phe 20,0 0,6 1,6 0,9 2,5 4,6

Fl 20,0 0,6 1,6 0,9 2,5 4,5

Py 20,0 0,5 1,5 1,2 3,4 6,0

BcF 20,0 0,4 1,3 0,5 1,4 2,8

BaA 20,0 0,6 1,8 1,1 3,1 5,6

Chry 20,0 0,7 1,9 1,1 3,1 5,4

Cyclo(cd)py 20,0 0,4 1,1 1,0 2,8 5,1

5-Me-Chry 20,0 0,4 1,2 1,1 3,1 5,6

BbF 20,0 0,5 1,3 0,5 1,3 2,3

BkF 20,0 0,6 1,8 0,6 1,8 3,0

BjF 20,0 0,6 1,8 0,7 1,8 3,2

BaP 20,0 0,6 1,6 0,9 2,5 4,4

DahA 20,0 0,5 1,4 1,0 2,8 4,8

Indeno 20,0 0,5 1,4 0,9 2,5 4,3

BghiPery 20,0 0,6 1,7 1,2 3,4 6,2

DalPy 20,0 0,7 1,9 0,9 2,5 5,1

DaePy 20,0 0,6 1,7 0,9 2,5 4,2

DaiPy 20,0 0,8 2,2 1,3 3,6 6,9

DahPy 20,0 0,8 2,3 1,1 3,1 5,6

som 4 80,0 1,9 5,3 3,1 3,8 3,8






Precisie (%) voor concentratieniveau 20 ng/g voor de matrix vis


Vis concentratie (ng/g) sr r [2,8 * sr] sR R [2,8 * sR] %RSDR

Acyl 20,0 0,5 1,3 0,7 2,0 4,1

Acen 20,0 0,4 1,1 0,6 1,6 3,1

Phe 20,0 0,8 2,3 0,9 2,6 4,8

Fl 20,0 0,8 2,3 0,9 2,5 4,5

Py 20,0 0,8 2,3 1,0 2,7 5,1

BcF 20,0 1,4 3,8 1,4 3,9 7,1

BaA 20,0 1,0 2,7 1,0 2,7 5,4

Chry 20,0 1,1 3,1 1,2 3,2 6,4

Cyclo(cd)py 20,0 1,0 2,7 1,2 3,4 6,0

5-Me-Chry 20,0 0,6 1,7 1,0 2,8 5,0

BbF 20,0 0,5 1,3 0,5 1,3 2,3

BkF 20,0 0,6 1,8 0,6 1,8 3,0

BjF 20,0 0,6 1,8 0,7 1,8 3,2

BaP 20,0 0,9 2,5 0,9 2,6 4,8

DahA 20,0 0,1 0,3 0,4 1,1 2,0

Indeno 20,0 0,3 0,8 0,4 1,0 1,9

BghiPery 20,0 1,0 2,8 1,4 3,9 7,1

DalPy 20,0 1,1 3,2 1,4 3,9 8,0

DaePy 20,0 0,9 2,6 1,4 3,9 7,1

DaiPy 20,0 1,0 2,9 1,4 3,9 7,7

DahPy 20,0 1,4 3,8 1,3 3,6 6,9

som 4 80,0 2,4 6,7 2,5 3,2 3,2






4 Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens

De bepaalbaarheidsgrens werd vastgelegd door monsters te spiken op een individueel PAK’s gehalte van 1

ng/g (uitgezonderd BaA, BbF, Chry, BaP: 0,9 ng/g en D(ai)Py, D(ah)Py: 3,0 ng/g) en de bekomen S/N

verhouding te bekijken. Voor alle PAK’s werd bij een gehalte een van 1 ng/g (0,9 ng/g; 3,0 ng/g) een S/N

bekomen van minimaal 6, waarbij de berekende gehaltes binnen de toegelaten afwijking vallen (-50% tot

+20% voor 0,9 ng/g en 1 ng/g; -30% tot +10% voor 3,0 ng/g), alsook de verhoudingen van de diagnostische

ionen.

De bepaalbaarheidsgrens (LOQ) voor deze componenten wordt bijgevolg vastgelegd op 1 ng/g, 0,9 ng/g

en 3,0 ng/g.

De aantoonbaarheidsgrens werd vastgelegd door monsters te spiken op een individueel PAK’s-gehalte van

0,5 ng/g (uitgezonderd BaA, BbF, Chry, BaP: 0,3 ng/g en D(ai)Py, D(ah)Py: 1,4 ng/g) en de bekomen S/N

verhouding te bekijken. Voor alle PAK’s werd bij een gehalte van 0,5 ng/g (0,3 ng/g; 1,4 ng/g) een S/N

verhouding bekomen van minimaal 3, zodat de aantoonbaarheidsgrens (LOD) wordt vastgelegd op 0,5

ng/g, 0,3 ng/g en 1,4 ng/g.

Bepaalbaarheidsgrens (LOQ) en aantoonbaarheidsgrens (LOD) voor PAK’s in diervoeder, melk, groenten en vis

LOQ LOD

Acyl ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

Acen ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

Phe ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

Fl ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

Py ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BcF ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BaA ≤ 0,9 ng/g ≤ 0,3 ng/g

Chry ≤ 0,9 ng/g ≤ 0,3 ng/g

Cyclo(cd)py ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

5-Me-Chry ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BbF ≤ 0,9 ng/g ≤ 0,3 ng/g

BkF ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BjF ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BaP ≤ 0,9 ng/g ≤ 0,3 ng/g

DahA ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

Indeno ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

BghiPery ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

DalPy ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

DaePy ≤ 1 ng/g ≤ 0,5 ng/g

DaiPy ≤ 3 ng/g ≤ 1,4 ng/g

DahPy ≤ 3 ng/g ≤ 1,4 ng/g





5 Selectiviteit / specifiteit

Algemeen

De specificiteit van deze methode wordt gegarandeerd door de selectiviteit van de monster clean-up en de

specificiteit van de MS detectie. Ook hier wordt gebruikgemaakt van RRT en een specifiek MS2 spectrum.

Scheiding PAK’s onderling

Criteria: scheiding b en k fluorantheen tot op 50 %; scheiding chryseen en benzo(a)pyreen tot op 20%. Dit

wordt gecontroleerd bij ingebruikname van een nieuwe kolom.

Andere PAK’s

Om de invloed van andere mogelijk in het monster aanwezige PAKs na te gaan werd een blanco monster

gespiked op 20 ng/g met een standaardoplossing die ook andere PAKs bevatten in dezelfde concentratie

van 10 ng/µl. Hieruit bleek dat de aanwezigheid van andere PAKs geen invloed heeft op de kwantitatieve

bepaling van de merker PAKs.





6 Meetonzekerheid

De meetonzekerheden werden berekend volgens de procedure LAB P 508 Meetonzekerheid.

Meetonzekerheid (in %) voor diervoeder, melk, groenten en vis

Diervoeder Melk Groenten Vis

Acyl 32 33 30 29

Acen 20 20 16 21

Phe 17 22 16 19

Fl 17 19 15 18

Py 18 19 17 20

BcF 17 16 16 24

BaA 17 20 17 27

Chry 17 21 17 29

Cyclo(cd)py 26 17 16 19

5-Me-Chry 20 21 19 18

BbF 15 16 16 16

BkF 15 16 16 16

BjF 16 17 17 17

BaP 16 19 17 20

DahA 16 30 18 13

Indeno 18 31 21 18

BghiPery 23 23 22 23

DalPy 23 27 25 29

DaePy 16 19 15 19

DaiPy 24 21 25 26

DahPy 17 23 20 25

som 4 13 21 22 21






7 Identificatiecriteria door middel van massaspectrometrie

Ter identificatie van de PAK’s worden de ionenverhoudingen van de diagnostische ionen vergeleken met

deze in het controlemonster. Deze diagnostische ionen zijn gebaseerd op de methode* van het IRMM

(EURL voor PAK’s), aangevuld met eigen gegevens.

* interlaboratoriumvergelijking in het najaar van 2010 voor de validatie van een methode voor de bepaling van 4 PAK’s in verschillende

voedingsmatrices (“Determination of 4 target PAHs in various food matrices by pressurized liquid extraction, size-exclusion

chromatography, and solid phase extraction clean-up. Detection by gas chromatography – mass-spectrometry”).

De diagnostische ionen zijn weergegeven in onderstaande tabel.

Diagnostische ionen

PAK’s Diagnostische ionen

Acyl 150, 151, 152

Acen 152, 153, 154

Phe 176, 177, 178

Fl 200, 201, 202

Py 200, 201, 202

BcF 213, 215, 216

BaA 226, 228, 229

Chry 114, 228, 229

Cyclo(cd)Py 224, 225, 226

5-Me-Chry 241, 242, 243

BbF 126, 250, 252

BkF 126, 250, 252

BjF 126, 250, 252

BaP 126, 250, 252

DahA 139, 278, 279

Indeno 274, 276, 277

BghiPery 274, 276, 277

DalPy 300, 302, 303

DaePy 300, 302, 303

DaiPy 300, 302, 303

DahPy 300, 302, 303

De verhoudingen van de diagnostische ionen werd bepaald. Hiertoe werd de oppervlakte van het meest

abundante ion gelijkgesteld aan 100% waarna het percentage van de andere ionen ten opzichte hiervan

werd berekend. De ionenverhoudingen werden voor enkele gespikete monsters berekend.





Bij identificatie van PAKs in een monster moeten de ionen voldoen aan volgende criteria:

Relatieve intensiteit (% van hoofdpiek) Maximaal toelaatbare marge

> 50% ± 20%

> 20% tot 50% ± 25%

> 10% tot 20% ± 30%

≤ 10% ± 50%





8 Foto’s

Foto 1: Refluxen met ethanolische KOH (2M).





Foto 2: Opzuivering met behulp van silicagel.





Foto 3: Indampen van extract bekomen na opzuiveringsstap.



Matrix: water LAB 00 P 180 F 002 Template validatieplan – Modèle plan de validation v.01 2012-03-15 25/52

MATRIX WATER




VALIDATIEPLAN – PLAN DE VALIDATION

Analysemethode



Techniek

Technique

GC-MS


Matrice / Groupe de

matrices

Water

Type validatie

Type de validation

Totaal

Verantwoordelijke

(Naam en functie)

Responsable

(Nom et fonction)

Eva Wevers


Opgesteld door

Rédaction par

Eva Wevers


16/07/2012


Get.

Goedgekeurd door Eva Wevers


16/07/2012


Get.




Stap – Phase 1: Bepaling van het toepassingsgebied – Déterminer le champs d’application

Matrices:

Water

Componenten: Polycyclische aromatische koolwaterstoffen:

Fluorantheen

Benzo(b)fluorantheen

Benzo(k)fluorantheen

Benzo(a)pyreen

Indeno(1,2,3-c,d)pyreen

Benzo(g,h,i)peryleen

Werkgebied:

MS: kalibratiecurve: van 4 ng/ml tot 300 ng/ml (meerdere punten onder en boven norm)

Stap – Phase 2: Doel en statuut van de analysemethode – Le but et status de la méthode d’analyse

Het betreft een:

Kwantitatieve methode

Interne (in-house) methode

Screeningsmethode: kwantificatie aan de hand van GC-MS op basis van één karakteristieke massa

Bevestigingsmethode: kwantificatie aan de hand GC-MS op basis van drie karakteristieke massa’s

Stap – Phase 3: Keuze validatieparameters – Choisir les paramètres à valider

De volgende validatieparameters zullen bepaald worden tijdens het validatieonderzoek:

Werkgebied

Lineariteit

Juistheid/terugvinding

Precisie: herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid

Selectiviteit/specificiteit

Aantoonbaarheidsgrens en bepaalbaarheidsgrens

Meetonzekerheid




De acceptatiecriteria voor de verschillende validatieparameters worden beschreven in stap 4: Externe eisen

voor validatieparameters.

Stap – Phase 4: Externe eisen voor validatieparameters – Des exigences externes pour les paramètres à valider

De normen voor PAK’s in water zijn terug te vinden in

Richtlijn 98/83/EG VAN DE RAAD van 3 november 1998 betreffende de kwaliteit van voor

menselijke consumptie bestemd water

Koninklijk besluit van 14 januari 2002 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie

bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of dat voor de fabricage en/of het

in de handel brengen van voedingsmiddelen wordt gebruikt

Koninklijk besluit van 8 februari 1999 betreffende natuurlijk mineraalwater en bronwater

Bovengenoemde wetgeving bevat ook minimale prestatiekenmerken.

Overzicht van de validatieparameters en de criteria (bron KB 14/01/2002)

Validatieparameter Criteria

LOQ ≤ 25% van de norm

Precisie: RSDr ≤ 25%

Precisie: RSDwR ≤ 25%

Juistheid 75 – 125%

De validatieprocedure wordt uitgevoerd volgens de richtlijnen in Beschikking 2002/657/EG van de

Commissie van 12 augustus 2002 ter uitvoering van Richtlĳn 96/23/EG van de Raad wat de prestaties van

analysemethoden en de interpretatie van resultaten betreft.

Overzicht van de criteria voor identificatie door middel van massaspectrometrie (bron Beschikking

2002/657/EG)

Relatieve retentietijd van de analyt moet overeenkomen met die van de ijkoplossing binnen een

marge van ± 0.5% voor GC-MS

Maximaal toelaatbare marges voor relatieve ionenintensiteiten voor GC-MS


> 50% ± 20%

> 20% tot 50% ± 25%

> 10% tot 20% ± 30%

≤ 10% ± 50%




Stap – Phase 5: Keuze van de monsters – Le choix d’échantillons

Wegens het ontbreken van gecertificeerd referentiemateriaal wordt het validatieonderzoek uitgevoerd op

monsters die belast worden met een standaardoplossing.

Voor het validatieonderzoek werd gebruik gemaakt van mineraalwater uit de supermarkt.



Matrix: water LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport – Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 30/52


Analysemethode



Techniek

Technique

GC-MS


Matrice / Groupe de

matrices

Water



adaption

22/07/2013




Overzicht van de prestatiekenmerken:

o Juistheid (zie paragraaf 3)

o Precisie (zie paragraaf 4)

De validatie voldoet aan procedure LAB 00 P180

De laboratoria die deze methode willen overnemen, moeten aantonen dat de criteria hieronder

aangegeven voldaan zijn:

o De criteria zijn beschreven in Koninklijk besluit van 14 januari 2002 betreffende de kwaliteit

van voor menselijke consumptie bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt

wordt of dat voor de fabricage en/of het in de handel brengen van voedingsmiddelen wordt

gebruikt

Historiek validatie

Versie Herziening door/datum Reden van herziening Wijzigingen

Versie 01 Eva Wevers 07/2013 / /





Analysemethode



Techniek

Technique

GC-MS


Matrice / Groupe de

matrices

Water

Type validatie

Type de validation

Totaal

Verantwoordelijke (Naam

en functie)

Responsable

(Nom et fonction)

Eva Wevers


Opgesteld door

Rédaction par

Eva Wevers


22/07/2013


Get.

Medewerkers

(Naam en functie)

Collaborateurs

(Nom et fonction)

Sara Crauwels – Analist

Kirsten Putzeys – Analist

Hilde Swevers – Analist

Mieke Van Thienen – Analist

Periode van validatie

Période de validation

Start - Début: 31/07/2012

Einde - Fin: 21/03/2013

Methode goedgekeurd en

geschikt bevonden door

Méthode approuvée et jugé

convenable pour la routine

par

Eva Wevers


22/07/2013


Get.

Hierna volgt een beschrijving van de resultaten van het validatieonderzoek zoals aangegeven in stap 8 van de procedure

LAB 00 P 180.

Ce qui suit est une description des résultats de l'étude de validation comme indiqué dans l'étape 8 de la procédure LAB

P 00 180.




Inhoudstabel

VALIDATIEPLAN – PLAN DE VALIDATION ............................................................................................... 26

STAP – PHASE 1: BEPALING VAN HET TOEPASSINGSGEBIED – DÉTERMINER LE CHAMPS

D’APPLICATION ............................................................................................................................................ 27

STAP – PHASE 2: DOEL EN STATUUT VAN DE ANALYSEMETHODE – LE BUT ET STATUS DE LA

MÉTHODE D’ANALYSE ................................................................................................................................ 27

STAP – PHASE 3: KEUZE VALIDATIEPARAMETERS – CHOISIR LES PARAMÈTRES À VALIDER ..... 27

STAP – PHASE 4: EXTERNE EISEN VOOR VALIDATIEPARAMETERS – DES EXIGENCES EXTERNES

POUR LES PARAMÈTRES À VALIDER ........................................................................................................ 28

STAP – PHASE 5: KEUZE VAN DE MONSTERS – LE CHOIX D’ÉCHANTILLONS ................................... 29

VALIDATIERAPPORT – RAPPORT DE VALIDATION ............................................................................... 30

VALIDATIERAPPORT – RAPPORT DE VALIDATION ............................................................................... 32

INHOUDSTABEL ............................................................................................................................................ 33

1 WERKGEBIED ........................................................................................................................................ 34

2 LINEARITEIT .......................................................................................................................................... 35

3 JUISTHEID .............................................................................................................................................. 36

3.1 TERUGVINDING M.B.V. SCREENINGSMETHODE (GC-MS MET ÉÉN KARAKTERISTIEKE MASSA) .............................. 36

3.2 TERUGVINDING M.B.V. BEVESTIGINGSMETHODE (GC-MS MET DRIE KARAKTERISTIEKE MASSA’S) ........................ 37

4 PRECISIE ................................................................................................................................................. 40

4.1 PRECISIE M.B.V. SCREENINGSMETHODE (GC-MS MET ÉÉN KARAKTERISTIEKE MASSA) ....................................... 40

4.2 PRECISIE M.B.V. BEVESTIGINGSMETHODE (GC-MS MET DRIE KARAKTERISTIEKE MASSA’S) ................................ 41

5 AANTOONBAARHEIDSGRENS EN BEPAALDBAARHEIDSGRENS ................................................... 44

6 SELECTIVITEIT / SPECIFITEIT ............................................................................................................ 45

7 ROBUUSTHEID ....................................................................................................................................... 46

8 MEETONZEKERHEID ............................................................................................................................ 47

9 IDENTIFICATIECRITERIA DOOR MIDDEL VAN MASSASPECTROMETRIE .................................. 48

10 BIJLAGEN ............................................................................................................................................ 49

10.1 OVERZICHT NORMEN VOOR PAK’S IN WATER .......................................................................................... 49

10.2 FOTO’S ............................................................................................................................................ 50




Validatiedossier

1 Werkgebied

De methode voor de bepaling van PAK’s wordt toegepast op de matrix water. Het validatieonderzoek werd

uitgevoerd met mineraalwater uit de supermarkt.

De normen voor PAK’s in water zijn terug te vinden in

Richtlijn 98/83/EG VAN DE RAAD van 3 november 1998 betreffende de kwaliteit van voor

menselijke consumptie bestemd water

Koninklijk besluit van 14 januari 2002 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie

bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of dat voor de fabricage en/of het

in de handel brengen van voedingsmiddelen wordt gebruikt

Koninklijk besluit van 8 februari 1999 betreffende natuurlijk mineraalwater en bronwater

Normen voor PAK’s in water

PAK’s BaP (ng/l) Som 4 2 (ng/l) Som 6

3 (ng/l)

Water bestemd voor menselijke consumptie1

10 ng/l 100 ng/l

Natuurlijk mineraalwater, bronwater 100 ng/l

1: voor meer details: zie overzicht normen in bijlage

2: Som 4 = BbF + BkF + Indeno + B(ghi)Pery

3: Som 6 = Fl + BbF + BkF + BaP + Indeno + B(ghi)Pery

Fl : Fluorantheen

BaP: Benzo(a)pyreen

BbF: Benzo(b)fluorantheen

BkF: Benzo(k)fluorantheen

Indeno: Indeno(1,2,3-c,d)pyreen

B(ghi)Pery: Benzo(g,h,i)peryleen

De kalibratiecurve zal zodanig samengesteld worden dat minimum vijf punten zich zowel onder als boven de

MRL bevinden.




2 Lineariteit

De kalibratiecurve wordt aangemaakt in solvent. De concentraties zijn weergegeven in onderstaande tabel.

Level Concentratie

1 4 ng/ml

2 15 ng/ml

3 35 ng/ml

4 75 ng/ml

5 150 ng/ml

6 300 ng/ml

Voor de bespreking van de lineariteit van de kalibratiecurve wordt verwezen naar een eerdere versie van het

validatiedossier.

Evaluatiecriteria

Alle kalibratiecurven voldoen aan:

Kalibratiecurven voldoen aan lineair model

Correlatiecoëfficiënt R² > 0.995

Minimaal vijf kalibratiepunten




3 Juistheid

Wegens het ontbreken van gecertificeerd referentiemateriaal werd de terugvinding bepaald. De terugvinding

werd bepaald op vier niveaus. Voor elk concentratieniveau werden 18 monsters geanalyseerd. De

kwantificatie gebeurde zowel met de screeningsmethode (GC-MS met één karakteristieke massa) als met de

bevestigingsmethode (GC-MS met drie karakteristieke massa’s). In onderstaande tabellen is een overzicht te

vinden van de gemiddelde terugvinding.

3.1 Terugvinding m.b.v. screeningsmethode (GC-MS met één karakteristieke massa)

Terugvinding (%) voor concentratieniveau 2,5 ng/l (GC-MS, screeningsmethode)

2,5 ng/l Toegevoegde concentratie (ng/l)

Teruggevonden concentratie (ng/l)

Terugvinding (%)

Fl 2,5 2,75 110

BbF 2,5 2,27 91

BkF 2,5 2,25 90

BaP 2,5 2,37 95

Indeno 2,5 2,37 95

BghiPery 2,5 2,19 88

Som 4 10 9,09 91

Som 6 15 14,21 95

Som 4 = BbF + BkF + Indeno + BghiPery

Som 6 = Fl + BbF + BkF + BaP + Indeno + BghiPery

Terugvinding (%) voor concentratieniveau 10 ng/l (GC-MS, screeningsmethode)

10 ng/l Toegevoegde concentratie (ng/l)


Terugvinding (%)

Fl 10 10,47 105

BbF 10 8,21 82

BkF 10 8,46 85

BaP 10 9,07 91

Indeno 10 8,37 84

BghiPery 10 8,42 84

Som 4 40 33,45 84

Som 6 60 52,99 88









Terugvinding (%)

Fl 25 24,78 99

BbF 25 20,54 82

BkF 25 21,03 84

BaP 25 21,24 85

Indeno 25 20,46 82

BghiPery 25 21,45 86

Som 4 100 83,47 83

Som 6 150 129,49 86






Terugvinding (%)

Fl 50 50,09 100

BbF 50 42,75 85

BkF 50 43,90 88

BaP 50 45,07 90

Indeno 50 42,45 85


Som 4 200 174,22 87

Som 6 300 269,37 90



3.2 Terugvinding m.b.v. bevestigingsmethode (GC-MS met drie karakteristieke massa’s)

Terugvinding (%) voor concentratieniveau 2,5 ng/l (GC-MS, bevestigingsmethode)

2,5 ng/l Toegevoegde concentratie (ng/l)


Terugvinding (%)

Fl 2,5 2,86 114

BbF 2,5 2,43 97

BkF 2,5 2,59 104

BaP 2,5 2,36 94

Indeno 2,5 2,33 93

BghiPery 2,5 2,33 93

Som 4 10 9,68 97

Som 6 15 14,90 99






Terugvinding (%) voor concentratieniveau 10 ng/l (GC-MS, bevestigingsmethode)



Terugvinding (%)

Fl 10 10,25 102

BbF 10 8,55 86

BkF 10 9,02 90

BaP 10 9,25 93

Indeno 10 8,22 82

BghiPery 10 8,44 84

Som 4 40 34,23 86

Som 6 60 53,73 90






Terugvinding (%)

Fl 25 25,49 102

BbF 25 21,10 84

BkF 25 21,62 86

BaP 25 22,94 92

Indeno 25 21,66 87


Som 4 100 86,23 86

Som 6 150 134,66 90






Terugvinding (%)

Fl 50 52,05 104

BbF 50 42,12 84

BkF 50 43,14 86

BaP 50 45,14 90

Indeno 50 42,62 85


Som 4 200 171,17 86

Som 6 300 268,37 89






Evaluatiecriteria

Alle berekende percentages terugvinding voldoen aan:

Terugvinding tussen 75% en 125% voor de concentratieniveaus 2,5 ng/l, 10 ng/l, 25 ng/l en 50 ng/l

voor de screeningsmethode en de bevestigingsmethode (volgens KB 14/01/2002)




4 Precisie

Wegens het ontbreken van gecertificeerd referentiemateriaal werd de precisie bepaald aan de hand van

belaste monsters. De precisie werd bepaald op vier niveaus. Voor elk concentratieniveau werden 18

monsters geanalyseerd. De kwantificatie gebeurde zowel met de screeningsmethode (GC-MS met één

karakteristieke massa) als met de bevestigingsmethode (GC-MS met drie karakteristieke massa’s). In

onderstaande tabellen is een overzicht te vinden van de bekomen waarden voor herhaalbaarheid en

reproduceerbaarheid.

4.1 Precisie m.b.v. screeningsmethode (GC-MS met één karakteristieke massa)

Precisie voor concentratieniveau 2,5 ng/l (GC-MS, screeningsmethode)

2,5 ng/l Herhaalbaarheid Reproduceerbaarheid

Concentratie (ng/l) %RSDr r [2,8 * sr] %RSDR R [2,8 * sR]

Fl 2,5 5,15 0,40 7,35 0,56

BbF 2,5 3,51 0,22 8,51 0,54

BkF 2,5 3,29 0,21 7,47 0,47

BaP 2,5 7,59 0,50 12,17 0,81

Indeno 2,5 3,15 0,21 4,74 0,32

BghiPery 2,5 5,01 0,31 7,47 0,46

Som 4 10 2,32 0,59 4,40 1,12

Som 6 15 2,61 1,04 4,39 1,75



Precisie voor concentratieniveau 10 ng/l (GC-MS, screeningsmethode)

10 ng/l Herhaalbaarheid Reproduceerbaarheid


Fl 10 3,92 1,15 3,92 1,15

BbF 10 3,91 0,90 5,62 1,29

BkF 10 5,44 1,29 5,53 1,31

BaP 10 5,35 1,36 11,90 3,02

Indeno 10 4,99 1,17 5,36 1,26

BghiPery 10 5,09 1,20 7,81 1,84

Som 4 40 3,46 3,24 4,48 4,20

Som 6 60 3,20 4,75 4,20 6,23









Fl 25 3,16 2,19 3,72 2,58

BbF 25 3,52 2,03 6,27 3,60

BkF 25 3,02 1,78 7,31 4,30

BaP 25 4,32 2,57 8,12 4,83

Indeno 25 7,36 4,21 8,24 4,72

BghiPery 25 3,76 2,26 7,85 4,72

Som 4 100 1,98 4,62 3,98 9,30

Som 6 150 1,59 5,78 3,96 14,37






Fl 50 6,05 8,48 7,19 10,09

BbF 50 5,42 6,48 7,94 9,50

BkF 50 3,94 4,84 7,53 9,25

BaP 50 3,26 4,12 4,09 5,16

Indeno 50 7,62 9,06 8,82 10,48

BghiPery 50 4,65 5,88 5,79 7,31

Som 4 200 4,11 20,07 5,14 25,07

Som 6 300 2,74 20,66 3,99 30,11



4.2 Precisie m.b.v. bevestigingsmethode (GC-MS met drie karakteristieke massa’s)

Precisie voor concentratieniveau 2,5 ng/l (GC-MS, bevestigingsmethode)

2,5 ng/l Herhaalbaarheid Reproduceerbaarheid


Fl 2,5 5,17 0,41 5,33 0,43

BbF 2,5 4,92 0,34 10,33 0,70

BkF 2,5 4,07 0,30 6,36 0,46

BaP 2,5 8,63 0,57 12,22 0,81

Indeno 2,5 5,39 0,35 10,59 0,69

BghiPery 2,5 5,91 0,39 9,51 0,62

Som 4 10 3,27 0,89 7,93 2,15

Som 6 15 2,47 1,03 6,13 2,56






Precisie voor concentratieniveau 10 ng/l (GC-MS, bevestigingsmethode)



Fl 10 4,90 1,41 6,92 1,99

BbF 10 4,28 1,02 7,95 1,90

BkF 10 3,88 0,98 5,53 1,40

BaP 10 4,47 1,16 10,61 2,75

Indeno 10 4,09 0,94 4,28 0,99

BghiPery 10 4,94 1,17 5,37 1,27

Som 4 40 2,83 2,72 4,11 3,94

Som 6 60 2,66 4,01 4,57 6,88






Fl 25 2,45 1,75 4,55 3,24

BbF 25 3,27 1,93 6,78 4,01

BkF 25 3,24 1,96 7,24 4,38

BaP 25 3,94 2,53 4,18 2,68

Indeno 25 6,74 4,09 9,70 5,88

BghiPery 25 3,20 1,96 11,69 7,15

Som 4 100 2,59 6,25 4,44 10,72

Som 6 150 2,12 7,97 2,66 10,02






Fl 50 2,44 3,56 6,05 8,82

BbF 50 3,10 3,66 8,28 9,77

BkF 50 2,97 3,59 8,29 10,01

BaP 50 3,73 4,72 3,73 4,72

Indeno 50 8,68 10,36 14,16 16,90

BghiPery 50 4,98 6,03 5,68 6,88

Som 4 200 3,75 17,99 5,40 25,90

Som 6 300 2,77 20,81 4,38 32,93






Evaluatiecriteria

De waarden voor herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid werden berekend met behulp van template LAB

00 P180 F004.

Alle berekende RSD’s voor precisie (herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid) voldoen aan:

RSDr ≤ 25% voor de concentratieniveaus 2,5 ng/l, 10 ng/l, 25 ng/l en 50 ng/l voor de

screeningsmethode en de bevestigingsmethode (volgens KB 14/01/2002)

RSDR ≤ 25% voor de concentratieniveaus 2,5 ng/l, 10 ng/l, 25 ng/l en 50 ng/l voor de

screeningsmethode en de bevestigingsmethode (volgens KB 14/01/2002)




5 Aantoonbaarheidsgrens en bepaaldbaarheidsgrens

Voor alle PAK’s werd een signaal/ruis-verhouding van minimum 6 bekomen bij de concentratie 2,5 ng/l. De

bepaaldbaarheidsgrens is ≤ 2,5 ng/l voor alle PAK’s. De aantoonbaarheidsgrens wordt vastgelegd op ≤ 1,25

ng/l.

Bepaalbaarheidsgrens (LOQ) en aantoonbaarheidsgrens (LOD) voor PAK’s in water

PAK’s norm (ng/l) 25% van de norm LOQ (ng/l) LOD (ng/l)

Fl 6,25 ng/l – 4,167 ng/l* ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

BbF 6,25 ng/l – 4,167 ng/l* ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

BkF 6,25 ng/l – 4,167 ng/l* ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

BaP 10 ng/l 2,5 ng/l ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

Indeno 6,25 ng/l – 4,167 ng/l* ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

BghiPery 6,25 ng/l – 4,167 ng/l* ≤ 2,5 ng/l ≤ 1,25 ng/l

Som 4 100 ng/l 25 ng/l ≤ 10 ng/l ≤ 5 ng/l

Som 6 100 ng/l 25 ng/l ≤ 15 ng/l ≤ 7,5 ng/l

*: 1/4 van 25 ng/l = 6,25 ng/l 1/6 van 25 ng/l = 4,167 ng/l

Evaluatiecriteria

Alle LOQ’s voldoen aan:

LOQ ≤ 25% van de norm (volgens KB 14/01/2002)




6 Selectiviteit / specifiteit

De selectiviteit /specificiteit werd nagegaan door 18 blanco-negatief monsters en 18 monsters belast op de

LOQ te analyseren. Voor alle uitgevoerde analysen kon de conformiteit van het blanco-negatief monster

aangetoond worden ten opzichte van de monsters belast op de LOQ. In de onderstaande tabel is een

overzicht te vinden van de gemiddelde en de berekende respons ratio’s.

Respons ratio’s voor blanco-negatief en LOQ (GC-MS, screeningsmethode)

Respons ratio's blanco neg 2,5 ng/l

Fl 0,01 0,08

BbF 0,01 0,09

BkF 0,01 0,10

BaP 0,03 0,09

Indeno 0,03 0,14

BghiPery 0,05 0,15

Respons ratio’s voor blanco-negatief en LOQ (GC-MS, bevestigingsmethode)

Respons ratio's blanco neg 2,5 ng/l

Fl 0,01 0,09

BbF 0,00 0,09

BkF 0,00 0,09

BaP 0,03 0,09

Indeno 0,02 0,13

BghiPery 0,03 0,17

Evaluatiecriteria

Alle blanco-negatief monsters waren conform ten opzichte van de monsters belast op de LOQ.

Alle respons ratio’s voldoen aan de voorwaarde:

Respons ratio blanco-negatief < respons ratio LOQ




7 Robuustheid

De robuustheid wordt nagegaan aan de hand van controlekaarten.

De extracten van enkele validatiereeksen konden na de extractie in het laboratorium niet onmiddellijk

geanalyseerd worden. De vials werden gedurende een periode van 2 à 3 maanden in het donker in de

koelkast bewaard bij 4°C ± 4°C. Uit de resultaten blijkt dat dit geen invloed had op de teruggevonden

concentraties. Het betreft de reeksen die geanalyseerd werden op 24/01/2013 en 25/01/2013. De extracties

werden uitgevoerd in de periode november 2012.




8 Meetonzekerheid

De meetonzekerheden werden berekend volgens de procedure LAB P 508 Meetonzekerheid. De

kwantificatie van de gebruikte data gebeurde op basis van de data bekomen met GC-MS

(bevestigingsmethode). De meetonzekerheid werd op vier verschillende concentratieniveaus bepaald (2,5

ng/l, 10 ng/l, 25 ng/l en 50 ng/l).

Meetonzekerheid voor vier concentratieniveaus

Meetonzekerheid niveau hoog niveau midden niveau laag niveau laag

(% MO)

concentratiebereik

individueel > 30 ng/l 10 - 30 ng/l 4 - 10 ng/l < 4 ng/l

Som 4 > 120 ng/l 40 - 120 ng/l 16 - 40 ng/l < 16 ng/l

Som 6 > 180 ng/l 60 - 180 ng/l 24 - 60 ng/l < 24 ng/l

Fl 23 % 21 % 23 % 36 %

BbF 38 % 38 % 36 % 26 %

BkF 35 % 35 % 29 % 23 %

BaP 28 % 26 % 29 % 30 %

Indeno 41 % 36 % 41 % 29 %

BghiPery 34 % 36 % 37 % 28 %

Som 4 31 % 29 % 31 % 17 %

Som 6 24 % 22 % 24 % 13 %




9 Identificatiecriteria door middel van massaspectrometrie

Ter identificatie van de polyaromatische koolwaterstoffen worden de ionenverhoudingen van de

karakteristieke massa’s vergeleken met deze in het controlemonster. De SIM-ionen zijn weergegeven in

onderstaande tabel.

SIM-ionen

SIM-ionen

Fl 200, 201 en 202

BbF 126, 250 en 252

BkF 126, 250 en 252

BaP 126, 250 en 252

Indeno 274, 276 en 277

BghiPery 274, 276 en 277

De ionenverhoudingen werden voor vier verschillende concentraties (2,5 ng/l, 10 ng/l, 25 ng/l en 50 ng/l)

berekend en vergeleken met deze van het controlemonster.

Evaluatiecriteria

Alle ionenverhoudingen voldoen aan:

Maximaal toelaatbare marges voor relatieve ionenintensiteiten voor GC-MS (volgens Beschikking

2002/657/EG)


> 50% ± 20%

> 20% tot 50% ± 25%

> 10% tot 20% ± 30%

≤ 10% ± 50%




10 Bijlagen

10.1 Overzicht normen voor PAK’s in water

Normen PAK's in water

Maximumgehalten (ng/l) BaP (*1) Som BbF,

BkF,

Indeno,

B(ghi)Pery

(*1)

Som Fl,

BbF, BkF,

BaP,

Indeno,

B(ghi)Pery

(*1)

Water bestemd voor menselijke consumptie: 10 100

1. waters die in flessen of recipiënten bestemd voor

verkoop aan consument worden verpakt, zoals bij voorbeeld

bronwaters of tafelwaters, maar met uitzondering van

natuurlijke mineraalwater

2. waters die in voedingsmiddeleninrichtingen voor de

fabricage en/of het in de handel brengen van

voedingsmiddelen wordt gebruikt

3. waters die in voedingsmiddeleninrichtingen uit een

tankschip of tankauto voor de fabricage en/of het in de

handel brengen van voedingsmiddelen worden geleverd

Uitzonderingen: niet van toepassing op:

1. waters die aan voedingsmiddelenbedrijven via een

leidingsnet worden verdeeld voordat eventueel verwerking of

behandeling in het bedrijf plaatsvindt

2. natuurlijk mineraalwater dat als zodanig is erkend

overeenkomstig het KB van 08/02/1999 betreffende

natuurlijk mineraal water en bronwater

3. water dat een geneesmiddel is

Natuurlijk mineraalwater, bronwater 100

(*1) Fl: Fluorantheen

BbF: Benzo(b)Fluorantheen

BkF: Benzo(k)Fluorantheen

BaP: Benzo(a)pyreen

Indeno: Indeno(1,2,3-c,d)pyreen

B(ghi)Pery: Benzo(g,h,i)peryleen

Water bestemd voor menselijke consumptie: Bron: Richtlijn 98/83, KB 14/01/2002

Natuurlijk mineraalwater, bronwater: Bron: KB 08/02/1999




10.2 Foto’s

Foto 1: Extraheren van watermonster met dichloormethaan.




Foto 2: Fasescheiding water - dichloormethaan.

Foto 3: Drogen van het extract over natriumsulfaat.




Foto 4: Indampen van extract.

validatierapport rapport de validation...lab 00 p 180 f 003 template validatierapport – modèle...

Documents