valet gravitacionale
TRANSCRIPT
-
7/26/2019 Valet Gravitacionale
1/4
Konfirmohet teoria e Ajnshtajnit, zbulohenvalt gravitacionale nga vrimat e zeza!
Ky zbulim, q u publikuar gjat nj konference pr shtypn Uashington, konrmon nj parashikim ky t AlbertAjnshtajnit n teorin e tij t relativitetit t prgjithshmt prezantuar nj shekull m par!"e kemi #etektuar val gravitacionale, ne ia arritm$,#eklaroi nn #uartrokitje, %avi# &eitz, nj zikant i!'altech$ ('alifornia )nstitute of *echnology+, #rejtor iobservatorit !igo$ (aser )nterferometer -ravitational./ave 0bservatory+ q mun#soi kt vzhgim m 12shtatorin e kaluar n prfun#im t 34 viteve prpjekje!Ky #etektim sht llimi i nj epoke t re, ajo eastronomis s valve gravitacionale q tashm janbr nj realitet$, theksoi -abriela -onzalez, z#hnse eekipit !igo$, profesoresh e astroziks n Universitetine shtetit t uizians
-
7/26/2019 Valet Gravitacionale
2/4
!5e kt zbulim, njerzimi hi#het n nj n#jekje tmrekullueshme pr t eksploruar ven#et m ekstreme tuniversit, ku objekte #he fenomene jan formuar me#eformimin e hapsirs #he kohs$, shtoi Kip *horne,
profesor i ziks teorike n !'altech$ !6rplasja e #yvrimave t zeza #he valt gravitacionale jan shembulliyn fantastik i ksaj aventure t re$, tha ai7rance 'or#ova, #rejtoresh e !"ational 8cience7oun#ation$ (7on#acioni Kombtar 8hkencor+, q nanconlaboratorin !igo$, shpjegon se !ky vzhgim shnonllimin e nj fushe krejt t re t astroziks, tkrahasueshme me momentin kur -alileo #rejtoi pr her
t par teleskopin nga qielli n shekullin e 9:))$:alt gravitacionale jan pro#huar nga turbullime t lehtat psuara nga struktura hapsir.koh nn efektin ezhven#osjes s nj objekti me mas t ma#he, pak ashum si #eformimi i nj rrjete kur ven#osim nj peshAto prhapen me shpejtsin e #rits #he asgj nuk in#alon-Vrimat e zeza
6r kt zbulim, zikantt prcaktuan se valtgravitacionale t #etektuara n shtator jan formuar nfraksionin e fun#it t sekon#s para fuzionimit t #yvrimave t zeza, objekte me #ensitet t lart en#e tmistershme5un#sia e prplasjes mes #y trupash t till shtparashukuar nga Ajnshtajni por ky fenomen, shmbullekstrem i gravitetit, nuk ishte vzhguar m par
8ipas teoris s relativitetit, nj ift vrimash t zeza norbit njri rreth tjetrit humbet energji, #uke pro#huarval gravitacionale ;an kto val q u #etektuan m 12shtator 31 -5* !"j moment ipabesueshm, nuk mun# ta besoja, ishte shum e bukurpr t qen e vrtet$, u shpreh %avi# &eitze
-
7/26/2019 Valet Gravitacionale
3/4
Analiza e t #hnave mun#soi t prcaktohej se kto #yvrima t zeza jan bashkuar rreth 1,? miliar# vite mpar )shin
-
7/26/2019 Valet Gravitacionale
4/4
"j prov in#irekte e ekzistencs s valve gravitacionaleishte pro#huar nga zbulimi n vitin 1@G2 t nj pulsari(nj objekt qiellor, men#ohet t jet nj yll prej neutroni,q lshon nj mij pulses pr sekon# si #he val ra#io
#he rrezatim elektromagnetik shn. i pkth.+ #he nj ylliprej neutronesh q vinin rrotull njri tjetrin me njshpejtsi shum t ma#he, nga &ussel Eulse #he ;oseph
*aylor 6r kt zbulim ata morrn mimin "oble t ziksn vitin 1@@?