Ilustracje: Agnieszka „Teya” SkulskaRedakcja: Magdalena HinzKorekta: Magdalena SibilaRedakcja techniczna: Katarzyna Preyss-ZacharukSkład zapisów nutowych: Witold PreyssProjekt okładki: Katarzyna Preyss-Zacharuk

Muzyka, słowa i aranżacje: Bolesław KołodziejskiŚpiew: Marcin WiśniewskiRealizacja dźwięku: Maciej NiedzielskiNagranie zrealizowano w studiu nagrańCut-Off Records Sp. z o.o. w Zielonej Górze, ul. Podgórna 49.

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51fax 58 348 09 00harmonia@harmonia.edu.plwww.harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek

inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

ISBN 978-83-7134-497-8Gdańsk 2011 – Wydanie II

3

Mamo, tato,

czekam na Ciebie w łóżeczku razem z moją przytulanką.

Już zjadłem kolację, umyłem ząbki i włożyłem piżamkę. Wiem, że nie masz

czasu, że stale się spieszysz, ale ja byłem dzisiaj grzeczny.

Teraz czekam na Ciebie, cały dzień czekam na Ciebie, a więc zatrzymaj

się przy mnie na chwilę, usiądź, odpocznij, zostań ze mną choć na

trochę.

Ale najlepiej bądź ze mną długo, długo, i bądź tylko dla mnie.

Niech teraz nic innego nie będzie ważniejsze niż ja dla Ciebie i Ty dla

mnie. Nie chcę słyszeć hałasu za oknem, radia i telewizji. Proszę, wyłącz

komórkę. Ja potrzebuję Ciebie. Popatrz na mnie, pokaż mi, jak mnie

kochasz, przytul mnie tak mocno, jak tylko potrafisz, a potem opowiem

Ci, co wydarzyło się dzisiaj w moim przedszkolu, a Ty zgadniesz, co było

dla mnie najtrudniejsze i najprzyjemniejsze.

Teraz już trochę chce mi się spać. Posłuchajmy razem piosenek na

dobranoc. Możemy je też razem zaśpiewać. Wiem, że czeka mnie miły

masażyk na przytulanie i figlowanie, a także na dobre zasypianie.

Skąd się wzięły, czym są i do czego służą dziecięce masażyki?

Drodzy Rodzice, Babciu, Dziadku,dziecięce masażyki to pewne „odkrycie”, którego dokonałam, prowadząc w latach osiemdziesiątych i dziewięć-dziesiątych zajęcia z dziećmi sprawiającymi trudności wychowawcze i z ich rodzicami. Na jednym ze spotkań pewien chłopczyk zaproponował, że zrobi rzeczkę na moich plecach. Poczułam, jak płynie rzeczka, pani idzie na szpileczkach, konie biegną po betonie, jak spadł deszczyk, i… przeszedł mnie dreszczyk. Inne dzieci nauczyły mnie, jak pani pisze na maszynie: „ABC, kropka, przecinek” oraz jak jajko drogą szło. Ja zaś przypomniałam sobie z dzieciństwa, jak idzie rak i jak czapla chodzi po desce. I tak zaczęła się moja przygoda ze zbieraniem tekstów, ich tworzeniem i adaptacją. „Zaprosiłam” do współpracy nieocenionego Jana Brzechwę, a także Bolesława Kołodziej-skiego. Dzieci i rodzice polubili te zabawy do tego stopnia, że ochrzcili je masażykami, a maluchy pilnowały, by były przeprowadzane na wszystkich spotkaniach.

Prowadząc kursy i ucząc dziecięcych masażyków w różnych krajach, odkryłam, że ta forma zabaw rodziców z małymi dziećmi nie jest jedynie polskim zwyczajem. Okazało się, że jest obecna także w tradycji zabaw dziecię-cych w innych narodach i przekazywana z pokolenia na pokolenie: w Czechach – „List do babci”, we Włoszech – „Piz-za”, w Rosji i na Litwie – „Tu sroczka kaszkę warzyła”, w Holandii – „Czy mogę cię dotknąć”. Część z nich zamieściłam w książce „Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki” (Bogdanowicz, 2003, Wydawnictwo Harmonia).

Zbierając doświadczenia ze stosowania dziecięcych masażyków, mogę powiedzieć, że: – podobnie jak tzw. baraszkowanie są to popularne zabawy wczesnodziecięce rodziców z małymi dziećmi; – są uniwersalne, bo można je znaleźć w repertuarze powszechnie występujących zabaw w różnych krajach; – są proste, bo nie wymagają wiele uczenia się ze względu na łatwe teksty, a proponowane formy dotykania, ma-

sowania dziecka można dowolnie zmieniać, dbając o jego komfort;– są naturalne – przekazywane kolejnym generacjom, z pokolenia na pokolenie; – mają charakter zabaw relacyjnych, bo służą nawiązaniu kontaktu lub pogłębieniu więzi dziecka z dorosłym (lub

innym dzieckiem) za pomocą dotyku i kontaktu fizycznego.Inne korzyści, jakie dziecko wynosi z udziału w takich zabawach, to ćwiczenie koncentracji uwagi, pamięci wer-

balnej (zapamiętywanie wierszyków), odreagowanie napięcia, odprężenie, relaks (apelowanie do poczucia humo-ru, np. ze względu na zaskakującą pointę).

Najważniejsze, że te zabawy skłaniają do pofiglowania, przeżywania radości ze wspólnej zabawy. Są okazją do pieszczot, przytulania i całowania dziecka, szeptania mu do uszka słów czułości, a więc dzielenia się z nim miłością.

Warto pamiętać, że kontakt dotykowy jest ważny w masażach rytualnych, masowaniu niemowląt stosowanym w niektórych krajach (np. w Indiach) jako rutynowy zabieg pielęgnacyjny, układaniu dziecka po porodzie na brzu-chu matki („skóra – skóra”). Masaż i dotyk używany jest w leczeniu. Za formę terapii uważa się masaż leczniczy w metodzie Christophera Knilla, holding dzieci autystycznych, kangurowanie wcześniaków, dogoterapię i hipote-rapię. Tak więc dotyk wspomaga rozwój psychiczny i fizyczny dziecka, relaksuje, a nawet leczy.

Marta Bogdanowicz

6

DzieciDeszczyk kapie: kap, kap, kap,idą dzieci: człap, człap, człap.Wieje wietrzyk: fiu, fiu, fiu,idą dzieci: tup, tup, tup.

Idziemy po plecach całymi dłońmi.

Masujemy plecy od głowy w dół ruchem zygzakowatym.

Idziemy po plecach palcami.

Dziecko leży na brzuszku. Opuszkami palców stukamy w jego plecy.

6

7

Świeci słońce, oho, ho, dzieci skaczą: hop, hop, hop.Gdy nadchodzi wieczór już,dzieci kładą się do snu.

Na plecach dziecka rysujemy dłonią koła.

Dwoma palcami każdej ręki naśladujemy podskoki

na całych plecach.

Idziemy po plecach palcem wskazującym i środkowym.

Głaszczemy plecy ruchem okrężnym.

7

8

GwiazdkaKiedy w nocy gwiazdki lśnią,jedna tu, druga tu i tam,to w łóżeczkach dzieci śpią,kołysankę wiatr im gra.

Dziecko leży na brzuszku. Palcami delikatnie dotykamy jego pleców.

Dotykamy pleców w trzech różnych miejscach.

Całą dłonią głaszczemy plecy ruchem okrężnym.

Całą dłonią głaszczemy zygzakiem plecy od głowy w dół.

8

9

Lecą śniegu płatki w krąg,płatek tu, płatek tu i tam,a do dzieci idzie sen,piękną kołysankę gra.

Opuszkami palców opukujemy plecy dziecka.

Dotykamy pleców w trzech różnych miejscach.

Idziemy palcami od dołu pleców do głowy.

Głaszczemy głowę, ramiona i ręce dziecka aż do dłoni.

9

10

Kiedy w nocy gwiazdki lśnią,jedna tu, druga tu i tam,to w łóżeczkach dzieci śpią,kołysankę noc im gra.To w łóżeczkach dzieci śpią,kołysankę noc im gra.

Palcami bardzo delikatnie dotykamy pleców dziecka.

Delikatnie dotykamy pleców w trzech różnych miejscach.

Całą dłonią delikatnie głaszczemy plecy dziecka ruchem okrężnym.

Całą dłonią delikatnie głaszczemy zygzakiem plecy od głowy w dół.

Kontynuujemy ruch do wyciszenia muzyki.

10

1111

60

Dzieci

i - dą dzie - ci: człap, człap, człap.

Wie - je wiet - rzyk: fiu, fiu, fiu, i - dą dzie - ci: tup, tup, tup.

Desz - czyk ka - pie: kap, kap, kap,

Świe - ci słoń - ce, o - ho, ho, dzie - ci ska - czą: hop, hop, hop.

Gdy nad - cho - dzi wie - czór już, dzie - ci kła - dą się do snu.

61

1. 2.

Gwiazdka

Kie - dy w no - cy gwiazd - ki lśnią, jed - na tu, dru - ga tu i

tam, to w łó - żecz - kach dzie - ci śpią, ko - ły - san - kę wiatr im

gra. to w łó- gra.

Spis treści

Mamo, tato... (list dziecka do rodziców) Skąd się wzięły, czym są i do czego służą dziecięce masażyki? (wstęp Marty Bogdanowicz)

Piosenki na masażyki Dzieci Gwiazdka Jeż Kwiatki Mrówki Piosenka kasztanka Pszczółki w sadzie Rano Rzeczka Senny walc Słoń, koń i lew Słońce i chmurki Śniadanko Śnieg Taniec kasztanków W lesie Wąż Żaba Zimowy rock and roll Żuk

* W nawiasach podano numery stron, na których znajdują się zapisy nutowe piosenek.

3 4

6 (60) 8 (61)12 (62)14 (63)16 (64)18 (65)20 (66)23 (67)26 (68)28 (69)32 (70)36 (71)38 (72)42 (73)44 (74)47 (75)50 (76)52 (77)54 (78)56 (79)