utq-00210 สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา...

UTQ-00210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)

1 | ห น า

คานา เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย หวง

เปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)”

3

เคาโครงเนอหา 4 ตอนท 1 หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร 9 ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง 19 ตอนท 3 นวตกรรมการเรยนรเศรษฐศาสตร 50 ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร 55 ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตร 70 บรรณานกรม 76 ใบงานท 1 78 ใบงานท 2 79 ใบงานท 3 80 ใบงานท 4 84 ใบงานท 5 85 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร


3 | ห น า

หลกสตร สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)

รหส UTQ-00210 ชอหลกสตรรายวชา สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)” ปรบปรงเนอหาโดย คณาจารย ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา 1.นางวนเพญ สทธากาศ 2.ดร.เฉลมชย พนธเลศ 3.นางสาวกตยาภรณ ประยรพรหม 4.นางหทยา เขมเพชร 5.ผศ.ดร.วลย อศรางกน ณ อยธยา


4 | ห น า

ชอหลกสตร สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม:วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง)

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร

แนวคด 1. เศรษฐศาสตรเปนวชาทใหความรเกยวกบพฤตกรรมของมนษยทเกยวกบการผลต

การแจกจายและการบรโภคสนคาและบรการทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางมประสทธภาพ คมคา การดารงชวตอยางมดลยภาพ และการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจาวน

2. ระบบและสถาบนทางเศรษฐกจตางๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจและความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

วตถประสงค 1. อธบายมาตรฐานการเรยนรสาระเศรษฐศาสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551 ได 2. ระบตวชวดสาระการเรยนรเศรษฐศาสตรได 3. อธบายสาระการเรยนรแกนกลางสาระเศรษฐศาสตรได

ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เรองท 2.1 บญญต 10 ประการ ของวชาเศรษฐศาสตร เรองท 2.2 คาเสยโอกาส เรองท 2.3 คาของเงน เรองท 2.4 ปญหาเงนเฟอ แนวคด

1. บญญต 10 ประการหรอกฎ 10 ขอ เ ปนหลก คดของนก เศรษฐศาสตร "เศรษฐศาสตร" (Economics) เปนวชาทศกษาเพอตอบคาถามวา สงคมมแนวทางในการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดอยางไร โดยทวไป สงคมสวนใหญจดสรรทรพยากรผาน "ตลาด" ทประกอบดวยกจกรรมทางเศรษฐกจจากครอบครวและบรษทหลายลานหนวย ไมใชการจดสรรโดยการวางแผนจากสวนกลาง นกเศรษฐศาสตรเปนผศกษาวาคนในสงคมมแบบแผนการตดสนใจอยางไร การศกษาวาแตละคนจะทางานแคไหน จะซออะไร จะออมเงนเทาไร และจะเลอกลงทนอยางไร


5 | ห น า

2. คาเสยโอกาส หรอสงทมมลคาสงสดทตองสละไปเนองจากทรพยากรมจานวนจากดทาใหตองเลอกและเมอมการเลอกสงหนง กตองสละอกสงหนงหรอหลายสง และทาใหเกดเปนสภาวะ ไดแลกกบเสย (Trade – off) คอเมอใดทเลอกกตองเกดคาเสยโอกาสเสมอ จากการคานวณตนทนรวมตามวธการทวไปไมอาจทจะรวมรายจายของตนทนไดครบถวน วธลดในการหาตนทนวธหนงกคอวดจากสนคาและบรการอนทตองสละไป

3. เงน สงใดๆ กตามทยอมรบกนโดยทวไปสาหรบใชเปนสอกลางในการแลกเปลยน สงทเปนเงนในอดตคอ เงนทเปนสงของหรอสนคา ตอมาคอ เงนโลหะ มการนาโลหะม มาเปนสอกลาง ในปจจบน เงน คอ เหรยญกษาปณ ธนบตร และเงนฝากกระแสรายวนทจายโอนกนดวยเชค เนองจากเงนคอ สงทคนทวไปยอมรบใหเปนสอกลางในการแลกเปลยน ทาใหเงนมหนาทอนๆ ทสาคญ เงนเปนเครองวดมลคา เปนเครองสะสมคา และเปนมาตรฐานในการชาระหน คาของเงน ม 2 ชนด คอ คาภายในของเงนและคาภายนอกของเงน

4. การทระดบราคาของสนคาหรอการบรการในชวงระยะเวลาหนงราคาสงขนเรอย ๆ อยางตอเนอง ซงเปนหนวยวดในรปแบบของอตรารอยละจากดรรชนราคา เงนเฟอ เปนภาวะตรงขามกบ ภาวะเงนฝด อตราเงนเฟออาจมไดหลายอตรา เนองจากสามารถคานวณหาอตราเงนเฟอไดจากสนคาแตละชนด หรอ อตราเงนเฟอทมอทธพลและผลกระทบเฉพาะกลม ดชนเงนเฟอทสาคญม 2 ดชน ไดแก ดรรชนราคาผบรโภค (CPI) เกดจากการสมสนคาบางตวมาคานวณ, ตวหกลด GDP (GDP deflator) , คาทแสดงระดบราคาของ GDP ในชวงระยะเวลานนเปรยบเทยบกบระดบราคาของผลตภณฑในปฐาน

วตถประสงค 1. อธบายความหมาย ขอบขาย ความสาคญ และแนวคดของเศรษฐศาสตรได 2. อธบายแนวคดหลก เปาหมาย และหลกการของเศรษฐกจพอเพยงได 3. นาแนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การจดการเรยนการสอนได ตอนท 3 นวตกรรมการเรยนรเศรษฐศาสตร แนวคด

1. นวตกรรมทางการเรยนร คอ ความคดใหม รปแบบใหม วธการใหม เทคนคใหม แนวทางใหม ผลผลตใหม ทไดปรบประยกต สรางสรรค และพฒนา ทงจากการตอยอดภมปญญาใหมใหเกดสงทเปนประโยชนตอการศกษาในระบบการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย นวตกรรมทางการเรยนร หมายถง การ


6 | ห น า

เปลยนแปลงสงทมอยเดมโดยการนาเอาสงใหมๆ ซงอาจอยในรปของความคดใหมๆและวธการปฏบตใหม ๆ เพอสงเสรมใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรไดอยางรวดเรวประหยดเวลา และชวยสงเสรมใหกระบวนการทางการศกษามประสทธภาพและประสทธผล เชน การสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอน การใชอนเตอรเนต

วตถประสงค 1. สามารถอธบายนวตกรรมการเรยนรทางเศรษฐศาสตรในแตละระดบชนได 2. สามารถออกแบบการจดการเรยนรโดยใชนวตกรรมพฒนาคณภาพผเรยนได

ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร

เรองท 4.1 สอกบการจดการเรยนร เรองท 4.2 รายชอสอการเรยนรประเภทหนงสอวชาเศรษฐศาสตร เรองท 4.3 ตวอยางสอการเรยนรประเภทขอมลสารสนเทศวชาเศรษฐศาสตร เรองท 4.4 ตวอยางสอและแหลงการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน แนวคด

1. สอมบทบาทสาคญททาใหผเรยนเกดการเรยนร โดยสอจะทาหนาทถายทอดความร ความเขาใจ ความรสกและเพมพนทกษะ และประสบการณใหผเรยน ปจจบนสอการเรยนรมอทธพลสงตอการกระตนใหผเรยนกลายเปนผแสวงหาความรดวยตนเอง จนเกดการพฒนาดาน ความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรมและคานยม

2. สอทใชสาหรบการจดการเรยนรนนมหลากหลายประเภท เพยงแตตองเลอกใชตามความเหมาะสมในชนเรยน กบระดบของผเรยน สอสงพมพ หรอ หนงสอและเอกสารสงพมพตางๆ โดยพนฐานแลวการเรยนนนตองมหนงสอเปนสอความรหลกท ใช ในการเรยนการสอน โดยในวชาเศรษฐศาสตรมหนงสอประเภทวชาเศรษฐศาสตรจานวนมากใหสามารถเลอกใชหาความร และสบคนขอมล

3. แหลงขอมลสารสนเทศบนอนเทอรเนตเปนแหลงขอมลทางอเลกทรอนกสทสาคญ และใหญทสดมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาแทบทกวนาท และมขอมลหลากหลายประเภท ดงนนในการคนหาขอมลทตองการนน จงมเทคนค วธการในการสบคนเปนจานวนมากและมการจดทาเครองมอทอานวยความสะดวกในการสบคนขอมลและขาวสารใหแกผใช

4. สอและแหลงการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน เปนสอทเขาถงไดงาย ชดเจน และสามารถทาใหรบรสภาพแวดลอมจรง เหตการณจรงได ทงนสอประเภทนสามารถจาลองเหตการณหรอสาธตวธการได


7 | ห น า

วตถประสงค 1. อธบายความสาคญและประเภทของสอการเรยนรได 2. อธบายแนวคดในการเลอกใชสอการเรยนร เพอพฒนาคณภาพผเรยนได 3. ระบชอสอการเรยนรเศรษฐศาสตรในชนเรยนทสอนได

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตร

แนวคด 1. การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองอยบนจดมงหมายพนฐานสอง

ประการ ประการแรก คอ การวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยน โดยเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการเรยนและการเรยนรของผเรยนในระหวางการเรยนการสอนอยางตอเนอง บนทก วเคราะหแปลความหมายขอมล แลวนามาใชในการสงเสรมหรอปรบปรงแกไขการเรยนรของผเรยนและการสอนของครการวดและประเมนผลกบการสอนจงเปนเรองทสมพนธกน หากขาดสงหนงสงใดการเรยนการสอนกขาดประสทธภาพ จดมงหมายประการทสอง คอ การวดและประเมนผลเพอตดสนผลการเรยน เปนการประเมนสรปผลการเรยนร

วตถประสงค 1. ออกแบบแบบวดและประเมนผลไดเหมาะสมกบผเรยนและสอดคลองกบมาตรฐาน

การเรยนรได


8 | ห น า

ตอนท 1 หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ทาไมตองเรยนสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจ การดารงชวตของมนษยทงในฐานะปจเจกบคคลและการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจากด เขาใจถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลา ตามเหตปจจยตางๆ เกดความเขาใจในตนเอง และผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตาง และมคณธรรม สามารถนาความรไปปรบใชในการดาเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาต และสงคมโลก เรยนรอะไรในสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวาดวยการอยรวมกนในสงคม ทมความเชอมสมพนธกน และมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบตนเองกบบรบทสภาพแวดลอม เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคานยมทเหมาะสม หนงในนนคอ เศรษฐศาสตร เปนการเรยนเกยวกบการผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจากดอยางมประสทธภาพ การดารงชวตอยางมดลยภาพ และการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจาวน สาระและมาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการ ของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ

ตวชวดชวงชน ม.๑ ม.๒ ม. ๓ ม.๔ – ม.๖

๑. อธบายความหมายและความสาคญของเศรษฐศาสตร ๒. วเคราะหคานยมและพฤตกรรมการบรโภคของคนในสงคมซงสงผลตอเศรษฐกจของชมชนและประเทศ ๓. อธบายความเปนมา

๑. วเคราะหปจจยทมผลตอการลงทนและการออม ๒. อธบายปจจยการผลตสนคาและบรการ และปจจยทม อทธพลตอการผลตสนคาและบรการ ๓. เสนอแนวทางการพฒนาการผลตในทองถนตามปรชญาของเศรษฐกจ

๑. อธบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกจ ๒. มสวนรวมในการแกไขปญหาและพฒนาทองถนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ๓. วเคราะหความสมพนธระหวางแนวคดเศรษฐกจพอเพยงกบระบบสหกรณ

๑. อภปรายการกาหนดราคาและคาจางในระบบเศรษฐกจ ๒. ตระหนกถงความสาคญของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทมตอเศรษฐกจสงคมของประเทศ ๓. ตระหนกถงความสาคญของระบบสหกรณในการพฒนาเศรษฐกจในระดบ


9 | ห น า


หลกการและความสาคญของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตอสงคมไทย

พอเพยง ๔. อภปรายแนวทางการคมครองสทธ ของตนเองในฐานะผบรโภค

ชมชนและประเทศ ๔. วเคราะหปญหาทางเศรษฐกจ ในชมชนและเสนอแนวทางแกไข

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๑ ๑. อธบายความหมายและความสาคญ

ของเศรษฐศาสตร ความหมายและความสาคญของ

เศรษฐศาสตรเบองตน ความหมายของคาวาทรพยากรมจากดกบ

ความตองการมไมจากด ความขาดแคลน การเลอกและคาเสยโอกาส

๒. วเคราะหคานยมและพฤตกรรมการบรโภคของคนในสงคมซงสงผลตอเศรษฐกจของชมชนและประเทศ

ความหมายและความสาคญของการบรโภคอยางมประสทธภาพ

หลกการในการบรโภคทด ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภค คานยมและพฤตกรรมของการบรโภคของคน

ในสงคมปจจบน รวมทงผลดและผลเสยของพฤตกรรมดงกลาว

๓. อธบายความเปนมาหลกการและความสาคญของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตอสงคมไทย

ความหมายและความเปนมาของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ความเปนมาของเศรษฐกจพอเพยง และหลกการทรงงานของพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวรวมทงโครงการตามพระราชดาร

หลกการของเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใน

การดารงชวต ความสาคญ คณคาและประโยชนของปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงตอสงคมไทย ม.๒ ๑. วเคราะหปจจยทมผลตอการลงทนและ

การออม ความหมายและความสาคญของการลงทน

และการออมตอระบบเศรษฐกจ การบรหารจดการเงนออมและการลงทน


10 | ห น า

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ภาคครวเรอน

ปจจยของการลงทนและการออมคอ อตราดอกเบย รวมทงปจจยอน ๆ เชน คาของเงน เทคโนโลย การคาดเดาเกยวกบอนาคต

ปญหาของการลงทนและการออมในสงคมไทย

๒. อธบายปจจยการผลตสนคาและบรการ และปจจยทมอทธพลตอการผลตสนคาและบรการ

ความหมาย ความสาคญ และหลกการผลตสนคาและบรการอยางมประสทธภาพ

สารวจการผลตสนคาในทองถน วามการผลตอะไรบาง ใชวธการผลตอยางไร มปญหาดานใดบาง

มการนาเทคโนโลยอะไรมาใชทมผลตอ การผลตสนคาและบรการ

นาหลกการผลตมาวเคราะหการผลตสนคา และบรการในทองถนทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

๓. เสนอแนวทางการพฒนาการผลตในทองถนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หลกการและเปาหมายปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สารวจและวเคราะหปญหาการผลตสนคาและบรการในทองถน

ประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการผลตสนคาและบรการในทองถน

๔. อภปรายแนวทางการคมครองสทธของตนเองในฐานะผบรโภค

การรกษาและคมครองสทธประโยชนของ ผบรโภค

กฎหมายคมครองสทธผบรโภคและหนวยงานทเกยวของ

การดาเนนกจกรรมพทกษสทธและผลประโยชนตามกฎหมายในฐานะผบรโภค

แนวทางการปกปองสทธของผบรโภค

ม.๓ ๑. อธบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกจ ความหมายและประเภทของตลาด ความหมายและตวอยางของอปสงคและอปทาน


11 | ห น า

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ความหมายและความสาคญของกลไกราคา

และการกาหนดราคาในระบบเศรษฐกจ หลกการปรบและเปลยนแปลงราคาสนคา

และบรการ ๒. มสวนรวมในการแกไขปญหาและ

พฒนาทองถนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

สารวจสภาพปจจบนปญหาทองถนทงทางดานสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอม

วเคราะหปญหาของทองถนโดยใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

แนวทางการแกไขและพฒนาทองถนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

๓. วเคราะหความสมพนธระหวางแนวคดเศรษฐกจพอเพยงกบระบบสหกรณ

แนวคดของเศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาในระดบตาง ๆ

หลกการสาคญของระบบสหกรณ ความสมพนธระหวางแนวคดเศรษฐกจ พอเพยงกบหลกการและระบบของสหกรณเพอประยกตใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชน

มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก


๑. วเคราะหบทบาทหนาทและความแตกตางของสถาบนการเงนแตละประเภทและธนาคารกลาง ๒. ยกตวอยาง ทสะทอนใหเหนการพงพาอาศยกนและการแขงขนกน ทางเศรษฐกจในประเทศ

๑. อภปรายระบบเศรษฐกจ แบบตางๆ ๒. ยกตวอยางทสะทอน ใหเหนการพงพาอาศยกน และการแขงขนกนทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย ๓. วเคราะหการกระจายของทรพยากรในโลกทสงผลตอความ สมพนธทาง

๑. อธบายบทบาทหนาทของรฐบาลในระบบเศรษฐกจ ๒. แสดงความคดเหนตอนโยบายและกจกรรมทางเศรษฐกจของรฐบาลทมตอบคคล กลมคนและประเทศชาต ๓. อภปรายบทบาท

๑. อธบายบทบาทของรฐบาลเกยวกบนโยบายการเงน การคลงในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ๒. วเคราะหผลกระทบของการเปดเสรทางเศรษฐกจในยคโลกาภวตนทมผลตอสงคมไทย ๓. วเคราะหผลดผลเสยของ


12 | ห น า


๓. ระบปจจยทมอทธพลตอการกาหนดอปสงคและอปทาน ๔. อภปรายผลของการมกฎหมายเกยวกทรพยสน ทางปญญา

เศรษฐกจระหวางประเทศ ๔. วเคราะหการแขงขนทางการคาในประเทศและตางประเทศทสงผลตอคณภาพสนคาปรมาณการผลตและราคาสนคา

ความสาคญของการรวมกลมทางเศรษฐกจระหวางประเทศ ๔. อภปรายผลกระทบ ทเกดจากภาวะเงนเฟอ เงนฝด ๕. วเคราะหผลเสยจากการวางงานและแนวทางแกปญหา ๖. วเคราะหสาเหตและวธการกดกนทางการคาในการคาระหวางประเทศ

ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศในรปแบบตาง ๆ

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ม.๑ ๑. วเคราะหบทบาทหนาทและความ

แตกตางของสถาบนการเงนแตละประเภทและธนาคารกลาง

ความหมาย ประเภท และความสาคญของสถาบนการเงนทมตอระบบเศรษฐกจ

บทบาทหนาทและความสาคญของธนาคารกลาง การหารายได รายจาย การออม

การลงทน ซงแสดงความสมพนธระหวางผผลต ผบรโภค และสถาบนการเงน

๒. ยกตวอยางทสะทอนใหเหนการพงพาอาศยกน และการแขงขนกนทางเศรษฐกจในประเทศ

ยกตวอยางทสะทอนใหเหนการพงพาอาศยกนและกน การแขงขนกนทางเศรษฐกจในประเทศ

ปญหาเศรษฐกจในชมชน ประเทศ และเสนอแนวทางแกไข

๓. ระบปจจยทมอทธพลตอการกาหนด อปสงคและอปทาน

ความหมายและกฎอปสงค อปทาน ปจจยทมอทธพลตอการกาหนดอปสงคและอปทาน

๔. อภปรายผลของการมกฎหมายเกยวกบทรพยสนทางปญญา

ความหมายและความสาคญของทรพยสนทางปญญา กฎหมายทเกยวกบการคมครองทรพยสนทางปญญาพอสงเขป


13 | ห น า

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตวอยางการละเมดแหงทรพยสนทางปญญาแตละประเภท

ม.๒ ๑. อภปรายระบบเศรษฐกจแบบตางๆ ระบบเศรษฐกจแบบตางๆ ๒. ยกตวอยางทสะทอนใหเหน

การพงพาอาศยกน และการแขงขนกนทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย

หลกการและผลกระทบการพงพาอาศยกน และการแขงขนกนทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย

๓. วเคราะหการกระจายของทรพยากร ในโลกทสงผลตอความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

การกระจายของทรพยากรในโลกทสงผลตอความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศ เชน นามน ปาไม ทองคา ถานหน แร เปนตน

๔. วเคราะหการแขงขนทางการคา ในประเทศและตางประเทศสงผลตอ คณภาพสนคา ปรมาณการผลต และ ราคาสนคา

การแขงขนทางการคาในประเทศและตางประเทศ

ม.๓ ๑. อธบายบทบาทหนาทของรฐบาลในระบบเศรษฐกจ

บทบาทหนาทของรฐบาลในการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ

บทบาทและกจกรรมทางเศรษฐกจของรฐบาล เชนการผลตสนคาและบรการสาธารณะทเอกชนไมดาเนนการ เชนไฟฟา ถนน โรงเรยน

- บทบาทการเกบภาษเพอพฒนาประเทศ ของรฐในระดบตาง ๆ

- บทบาทการแทรกแซงราคาและการควบคมราคาเพอการแจกจายและการจดสรรในทางเศรษฐกจ

บทบาทอนของรฐบาลในระบบเศรษฐกจในสงคมไทย ๒. แสดงความคดเหนตอนโยบาย และ

กจกรรมทาง เศรษฐกจของรฐบาลทมตอบคคล กลมคน และประเทศชาต

นโยบาย และกจกรรมทางเศรษฐกจของรฐบาล

๓. อภปรายบทบาทความสาคญของ การรวมกลมทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

บทบาทความสาคญของการรวมกลมทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

ลกษณะของการรวมกลมทางเศรษฐกจ กลมทางเศรษฐกจในภมภาคตาง ๆ

๔. อภปรายผลกระทบทเกดจากภาวะ เงนเฟอ เงนฝด

ผลกระทบทเกดจากภาวะเงนเฟอ เงนฝด ความหมายสาเหตและแนวทางแกไขภาวะเงนเฟอ เงนฝด


14 | ห น า

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๕. วเคราะหผลเสยจากการวางงาน และ

แนวทางแกปญหา

สภาพและสาเหตปญหาการวางงาน ผลกระทบจากปญหาการวางงาน แนวทางการแกไขปญหาการวางงาน

๖. วเคราะหสาเหตและวธการกดกนทาง

การคาในการคาระหวางประเทศ การคาและการลงทนระหวางประเทศ สาเหตและวธการกดกนทางการคาในการคาระหวาง

ประเทศ


15 | ห น า

ตวอยางกจกรรมการอบรม แผนการฝกอบรมหนวยท 1

เรอง “หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร”

สาระสาคญ 1. มาตรฐานการเรยนรสาระเศรษฐศาสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2. ตวชวดสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร 3. สาระการเรยนรแกนกลางสาระเศรษฐศาสตร

กจกรรมการอบรม รปแบบกจกรรม On-line Discussion 1. ผเขารบการอบรมทาแบบทดสอบกอนการอบรมโดย Click ทแบบทดสอบกอนการอบรม (Pretest – UTQ -210) จานวน 30 ขอ 2. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยายประกอบ Power Point เรอง หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระการเรยนรเศรษฐศาสตร 3. ผเขารบการอบรมศกษาเรอง มาตรฐานการเรยนรสาระเศรษฐศาสตร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางโดยใชคาสาคญวา “หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551” และ ไปท “ตวช วดและสาระการเรยน รแกนกลาง สาระการเ รยนร เศรษฐศาสตร”หรอ ศกษาทhttp://www.curriculum51.net 4. ผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web board) ในประเดนท 1.1 – 1.3 ประเดนท 1.1 ทานอธบายมาตรฐานการเรยนรในสาระเศรษฐศาสตรใหนกเรยนเขาใจไดอยางไร ประเดนท 1.2 สาระการเรยนรเศรษฐศาสตรมตวชวดเกยวกบปรชญาของเศรษฐศาสตรพอเพยงในระดบชนใดบาง ประเดนท 1.3 ทานระบตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางสาระเศรษฐศาสตร ในระดบชนททานสอน สอประกอบการอบรม 1. บทเรยน e – Training

2. มาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลาง สาระการเรยนรเศรษฐศาสตร การวดและประเมนผล


16 | ห น า

วธการวดผล การเขารวมกจกรรมในกระดานสนทนา (Web board) เกณฑการประเมนผล ผเขารบการอบรมจะมผลผานการอบรม เมอผรบการอบรมปฏบตกจกรรมทกกจกรรม

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1


สรป เศรษฐศาสตร เปนปจจยการตดสนใจเลอกใชทรพยากรเพอการผลตโดยคานงถงตนทนและผลประโยชนทจะไดรบอยางคมคาและมคณธรรม แสดงถงความแตกตางและวธการนาทรพยากรทางเศรษฐศาสตรมาใชในการผลตสนคาและบรการอยางมประสทธภาพ พรอมทงสามารถตดสนใจเลอกในฐานะผบรโภค โดยพจารณาจากประโยชนทไดรบอยางคมคา


17 | ห น า

ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เรองท 2.1 บญญต 10 ประการของวชาเศรษฐศาสตร

บญญต 10 ประการหรอกฎ 10 ขอ เปนหลกคดของนกเศรษฐศาสตร กฎขอท 1 มนษยเผชญกบสภาวะ “ได” แลกกบ “เสย” (TRADE-OFF) เสมอ คากลาวนมความหมายเดยวกบวลทคนพดบอยๆ คอ “โลกนไมมอะไรฟร” นนเอง สจธรรมน

เกดขนเพราะ “ความจากด” ทาใหตอง “เลอก” และเมอใดทเลอก กจะเผชญการ “ได” และกบการ “เสย” เสมอ กฎขอท 2 ตนทนทเกดขนในการทากจกรรมหนงคอ สงทเรายอมเสยสละไป

เมอมนษยเผชญกบสภาวะ TRADE-OFF จงตองเกดคาเสยโอกาส (opportunity cost) เสมอ ซงจะอยในทกอณของสงทเรากระทาทกวน เมอจบมธยมศกษาแลวเรยนมหาวทยาลยปดตออก 4 ป ตนทนทเสยไปในการเรยนมหาวทยาลยมไดมเพยงคาเลาเรยนเทานน ยงมคาเสยโอกาสแฝงอยดวย เพราะเวลา 4 ปนหากเอาไปทางานกจะไดเงนจานวนหนง ดงนน หากจะตดสนใจใหถกตอง จะตองเปรยบเทยบระหวางผลประโยชนจากการเรยนมหาวทยาลยกบตนทนรวมทแทจรงทงหมด ซงตองรวมคาเสยโอกาสดวย กฎขอท 3 คนมเหตมผล คดโดยคานงถงหนวยทเพมขน การคดในลกษณะหนวยเพมขนทาใหผคดสามารถตดสนใจไดอยางชดเจน ตวอยางเชน การสรางเขอนจะเหมาะสมหรอไมตองประเมนวา หากสรางแลวจะไดผลประโยชนอะไรและจะเสยอะไร เมอเปรยบเทยบกนโดยอยบนพนฐานของเขอนทเพมขนหนงหนวย กจะทาใหตดสนใจไดอยางชดเจนขน


18 | ห น า

กฎขอท 4 มนษยมปฏกรยาตอบสนองตอแรงจงใจเสมอ มนษยแหกนไปขดทอง ยอมทนทกขทรมานกนกเพออยากไดทอง และทยอมทาทกอยางโดยไมคานงถงศลธรรมจรรยาและศกดศรกเพราะเกดแรงจงใจทอยากจะไดผลประโยชนทเกดจากการมเงนนนเอง การทคนขบรถเสยงมากขนเมอรถมประกนคมครองเตมท กเนองจากมนษยมปฏกรยาสนองตอบแรงจงใจ เพราะเราไมตองรบภาระจายเงนเมอเกดอบตเหต งานวจยชใหเหนวา เมอมกฎหมายบงคบใหผขบขคาดเขมขดนรภยหรอสวมหมวกกนนอกแลว ผขบขมกจะประมาทมากขนกวาเดม เพราะตระหนกดวาถงจะเกดอบตเหตกจะไมรายแรงอกตอไป การสนองตอบแรงจงใจเชนนมไดเกดขนเฉพาะในประเทศไทย แตเกดขนทวโลก กฎขอท 5 การคาสามารถทาใหทกคน “ดขน” การคาทาใหแตละฝายมโอกาสไดรบบรโภคสนคาทตนผลตขนเองไมได หรอสามารถบรโภคไดในราคาทถกกวาทจะหาซอจากในประเทศ นอกจากนการคายงทาใหเกดการแขงขนกนผลตใหมคณภาพดขนและมตนทนตาลง สามารถตอบสนองความตองการของประชาชานไดดกวาเดม กฎขอท 6 ระบบตลาดโดยปกตจะเปนผจดกจกรรมทางเศรษฐกจ ระบบตลาดชวยทาใหระบบเศรษฐกจทางานได เกดกจกรรมทางเศรษฐกจโดยบคคลตางๆ ผบรโภคกไดรบความพอใจจากการบรโภคและผผลตกไดรบความพอใจจากกาไร แรงจงใจนทาใหเกดการแขงขน ภายใตระบบตลาดจนทาใหเกดการผลตทมประสทธภาพ กฎขอท 7 ภาครฐบางครงสามารถทาใหผลพวงทเกดจากตลาดดขน ปญหาสงแวดลอม การเปรยบเทยบแรงงานเดกและสตร การผกขาดสนคาโดยธรรมชาตหรอโดยกฎหมายทเกดขนอยบอยๆ ลวนเปนผลพวงทไมพงปรารถนาจากระบบตลาด ดงนน ภาครฐจงมหนาทตองเขาไปแกไข นอกจากน สนคาบางชนดทมลกษณะพเศษ ขาดสทธความเปนเจาของอยางชดเจน จะไมมการผลตและเสนอขายโดยตลาด เชน บรการปองกนประเทศ บรการตารวจ บรการดบเพลง ฯลฯ ดงนน รฐตองเขาไปเกยวพนเพอใหเกดการผลตขน อยางไรกด ในบางกรณรฐกไมสามารถชวยทาใหผลพวงจากตลาดดขนได เพราะรฐมไดทางานตามเหตผลเศรษฐศาสตรแตเพยงอยางเดยว หากมประเดนการเมองเขามาเกยวพนดวย เชน นโยบายอาจมงใหประโยชนแกคนบางกลม โดยมองขามประเดนผลเสยทมาจากตลาดกอาจเปนได กฎขอท 8 มาตรฐานการครองชพของประเทศใดขนอยกบความสามารถของประเทศนนในการผลตสนคาและบรการ การผลต คอ กจกรรมอนศกดสทธในทางเศรษฐศาสตร เพราะดวยการผลตเทานนจงจะบาบดความตองการอนไมมทสนสดของสงคมได ยงผลตไดมากเทาใด กคอยงสามารถบาบดความตองการของประชาชนไดดเพยงนน กฎขอท 9 ราคาสงขนเมอรฐบาลพมพเงนออกมามากเกนไป


19 | ห น า

การพมพธนบตรเพมขนมากในเวลาอนสนโดยรฐบาลเพอนามาใชจายทาใหเกดอานาจซอพงสงขนทนท อยางไรกด ปรมาณสนคาและบรการไมสามารถขยายตวเพมขนในระยะเวลาอนสนในขนาดเดยวกนได ทงนเพราะการผลตตองใชเวลา กฎขอท 10 สงคมเผชญ “ไดอยาง-เสยอยาง” (TRADE-OFF) ในระยะสนระหวางเงนเฟอและการวางงาน งานวจยไดพบวาเงนเฟอและการวางงานมความสมพนธแบบผกผน ซงวชาเศรษฐศาสตรเรยกความสมพนธนวา PHILLIPS CURVE กลาวคอ ถาหากประสงคใหระบบเศรษฐกจมเงนเฟอตากจะประสบกบภาวะวางงานสง และกลบกน หากตองการภาวะงานตากจะเผชญกบภาวะเงนเฟอสง เหตผลกคอ การทจะควบคมเงนเฟอใหตาอยมอไดนน ตองควบคมการใชจายของรฐและเอกชนใหอยในระดบตา แตในขณะเดยวกนการกระทาเชนนพลอยทาใหการวางงานสงไปดวย เพราะอานาจซอของประชาชนจะลดตาลง จนทาใหมการจางงานนอยลง ในทางตรงกนขาม หากตองการภาวะจางงานสง (มการวางงานตา) ภาครฐกตองกระตนเศรษฐกจเตมท ผอนปรนใหมการใชจายสงในภาครฐและเอกชน ลดอตราดอกเบย เกดการลงทน จางแรงงาน แตกทาใหอานาจซอของประชาชนสงขนดวย เมอผลผลตขยายตวไมทนในระยะสน เงนเฟอจงอยในอตราสง


20 | ห น า

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 2.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป

จากบญญต 10 ประการของวชาเศรษฐศาสตร แสดงใหเหนวา การตดสนใจเปนการแลกระหวางเปาหมายอยางหนงกบเปาหมายอกอยางหนงทเราตองการ เมอตองมการตดสนใจ คนเราจะเผชญกบการไดอยางเสยอยางระหวางทางเลอกหลายๆทาง ในสวนของตนทนคาเสยโอกาส คอสงทคณยอมสละทงไปเพอใหไดบางสงมา ตนทนของการกระทาใดๆสามารถวดไดจากโอกาสทเสยไปจากการเลอกทาสงนน คนเรามกตดสนใจโดยเปรยบเทยบวาตนทนทเพมมานนคมคากบประโยชนทไดรบเพมมาหรอไม คนทมเหตมผลมกตดสนใจการการเปรยบเทยบตนทนสวนทเพมขนกบประโยชนทไดรบเพมขน การเปลยนแปลงทเพมขนไมวาจะเปนสวนของตนทนหรอผลประโยชน จะเปนตวกระตนใหคนตอบสนองแตกตางกนไป ซงคนจะปรบเปลยนพฤตกรรมเมอไดรบสงจงใจ การตดสนใจเลอกสงใดสงหนงแทนทจะเลอกอกอยางหนงนนเปนเพราะผลประโยชนสวนทเพมมาของสงนนมมากกวาตนทนทเพมขน ทกฝายสามารถไดรบประโยชนจากการคา ทงนขนอยกบความสามารถในการคาขายแลกเปลยนกบผอน การแลกเปลยนเปดโอกาสใหคนสามารถทาแตในสงทตวเองเชยวชาญหรอทาไดดทสดได ตลาดถอเปนชองทางทดในการทาการคาขายระหวางกน “เศรษฐกจแบบตลาด” คอ เศรษฐกจทมไดมการตดสนใจจากผกาหนดนโยบายสวนกลาง แตการตดสนใจเปนของหนวยเศรษฐกจระดบครวเรอนและองคกร เมอตางกปฏสมพนธกนในตลาดเพอซอขายสนคาและบรการ เมอตลาดลมเหลว รฐบาลสามารถแทรกแซงเพอใหเกดประสทธภาพทดขนและมความเสมอภาค ภาวะตลาดลมเหลวอาจเกดไดจากสาเหต ดงตอไปน 1.ผลกระทบภายนอก 2.อานาจผกขาด โดยภาวะลมเหลว เกดขนเมอตลาดไมสามารถจดทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพได มาตรฐานความเปนอยของประชากรอาจวดไดหลายทาง ความแตกตางของมาตรฐานความเปนอยของประชากรในแตละประเทศนน สวนใหญแลวขนอยกบประสทธภาพในการผลตสนคาและบรการของประเทศนนๆ ทงนปรมาณเงนทเพมขนเปนตนเหตสาคญททาใหภาวะเงนเฟอ และสงคมจะเผชญกบการไดอยางเสยอยางในระยะสนระหวางภาวะเงนเฟอกบอตราการวางงาน


21 | ห น า

ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เรองท 2.2 คาเสยโอกาส มผกลาววา “เศรษฐศาสตร” เปนเพชรนาหนงของสงคมศาสตร เพราะเศรษฐศาสตรเปนวชาสงคมศาสตรทศกษาพฤตกรรมของมนษยและสงคมในการตดสนใจเลอกใชทรพยากรทมอยอยางจากด เพราะสามารถใชประโยชนไดหลายทางมาใชในการผลตสนคาและบรการตางๆ ใหมประสทธภาพสงสด และหาทางจาแนกแจกจายสนคาและบรการเหลานนไปยงบคคลในสงคมใหไดรบความพอใจสงสดหรออยางมประสทธภาพทางเศรษฐกจสงสด เศรษฐศาสตรแบงออกเปน 2 สวน คอ เศรษฐศาสตรจลภาค (Microeconomics) กบเศรษฐศาสตร มหภาค (macroeconomics) เศรษฐศาสตรจลภาค เปนการศกษาเศรษฐกจของหนวยยอย ไดแก การศกษาทฤษฎวาดวยการกาหนดราคาสนคาในตลาดแบบตางๆ ทฤษฎการผลต ตนทน รายรบ การวเคราะหตวกาหนดราคาของปจจยการผลต พฤตกรรมของผบรโภคและผผลต เปนตน เศรษฐศาสตรมหภาค เปนเศรษฐศาสตรทศกษาเศรษฐกจของสวนรวมทงระบบ ไดแก การศกษาวเคราะหเกยวกบตวกาหนดรายไดและการจางงาน ซงศกษาเกยวกบรายได, และผลตภณฑประชาชาต, ระดบราคาของสนคาและบรการโดยทวไป, ระดบการจางงานโดยทวไป, ปรมาณเงนตรา, ความสมพนธระหวางการบรโภค การออม และการลงทนทงหมดในระบบเศรษฐกจ นโยบายการเงนและนโยบายการคลง ภาวะเงนเฟอ เงนฝด, การใชจายของรฐบาล และการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ เปนตน แมวาจะมการแบงขอบเขตออกเปนเศรษฐศาสตรจลภาคและมหภาค แตทง 2 สวนกยงมความเกยวพนอยและมความสาคญไมยงหยอนกวากน ผศกษาเศรษฐศาสตรจงควรศกษาทง 2 สวน เพอความสมบรณและชวยใหเขาใจปญหาเศรษฐกจตางๆ ดขน การแยกสาขาเศรษฐศาสตรเปนเศรษฐศาสตรมหภาคเพงปรากฏชดเจนในยคของจอหน เมยนารด เคนส (John Maynard Keynes) หลงจากทเขาไดเผยแพรผลงานในหนงสอชอ “ทฤษฎทวไปวาดวยการจางงาน อตราดอกเบยและเงนตรา” ในพ.ศ.2479


22 | ห น า

คาเสยโอกาส คาเสยโอกาส (opportunity cost) หมายถง สงทมมลคาสงสดทตองสละไปเนองจากทรพยากรมจานวนจากดทาใหตองเลอกและเมอมการเลอกสงหนง กตองสละอกสงหนงหรอหลายสงไป เชนเมอตดสนใจใชทรพยากรจานวนหนงในการผลตอาหารทงหมด กไมสามารถใชทรพยากรจานวนนน เพอการผลตสนคาชนดอนไดอก ซงเปนสภาวะ ไดแลกกบเสย (Trade – off) คอเมอใดทเลอกกตองเกดคาเสยโอกาสเสมอ จากการคานวณตนทนรวมตามวธการทวไปไมอาจทจะรวมรายจายของตนทนไดครบถวน วธลดในการหาตนทนวธหนงกคอวดจากสนคาและบรการอนทตองสละไป แนวคดเกยวกบ “คาเสยโอกาส” มประโยชนในการตดสนใจไดอยางชาญฉลาดในการใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด และควรตระหนกเสมอวาไมมสงใดทจะไดมาโดยไมม “ตนทน” ดงนนในการผลตสนคาและบรการของหนวยธรกจ ควรคดผลกาไรเชงเศรษฐกจ (economic profit) ประกอบในการตดสนใจมากวากาไรทางบญช (accounting profit) เพราะแสดงวาผประกอบการไดใชทรพยากรทเหมาะสมเนองจากรวมตนทนชดแจงหรอตนทนจายจรง (explicit cost) ไดแกคาใชจายตาง ๆ ทจายเปนตวเงน เชน เงนเดอน คาเชา และคาขนสง ฯลฯ ตนทนแฝงหรอตนทนโดยปรยาย (implicit cost) ไดแกตนทนทไมไดจายไปจรง แตผผลตประเมนขนมา (ถอเปนตนทนการผลตสวนหนง) เชน ราคาหรอผลตอบแทนปจจยการผลตเฉพาะสวนทผผลตเปนเจาของโดยตรง และผผลตไดนาปจจยการผลตนนมารวมใชในการผลตดวย เนองจากปจจยการผลตทกชนดมตนทนคาเสยโอกาส เพราะถานาปจจยการผลตไปใชแลว ปจจยการผลตนนกไมสามารถนาไปใชประโยชนอก สรปวาการหาตนทนไมชดแจงทาไดโดยการประเมนคาเสยโอกาสดงกลาว เชน เกษตรกรในประเทศไทย โดยเฉพาะชาวนาควรคดถงตนทนแฝงตาง ๆ มารวมเปนคาใชจายดวย (ผบรโภคกไมควรกดราคาสนคามากเกนไป) ผลกาไรเชงเศรษฐกจ = รายไดรวม - (ตนทนจายจรง + ตนทนโดยปรยาย) แตกาไรทางบญช = รายไดรวม – ตนทนชดแจง


23 | ห น า


สรป ธรรมชาตของสงทงปวงลวนตกอยใตกฎของไตรลกษณคอ ไมเทยง ทนอยไมไดเปลยนแปลงตลอดเวลาไปตามเหตปจจย และไมอยในอานาจบงคบ แตมนษยเรายอมรบความจรงเหลานไมได ใจจงดนรนตลอดเวลาเพอแสวงหาความสข และหลกหนความทกข สงทมกอยากใหมเพม สงทมอยแลวกอยากใหมตลอดไป สงทเสยไปแลวกอยากใหกลบมา การทใจคนเราอยากตลอดเวลา แตทรพยากรมจากด (scarcity) ทาใหเกดวชาเศรษฐศาสตรขนมาเพอจดสรรทรพยากรทมจากดเพอสนองความตองการใหไดมากทสด จากการศกษาพบวาในทกครงทเราเลอกจะมตนทนทตองยอมเสยกคอ "คาเสยโอกาส (opportunity cost)" ซงแปลอยางเปนทางการคอมลคาสงสดของทางเลอกทเราไดสละทงไปเมอมการเลอกทางใดทางหนงของการใชทรพยากร เรยกไดวาไมมอะไรทจะไดมาโดยทไมเสยอะไรไป แนวคดเกยวกบ “คาเสยโอกาส” มประโยชนในการตดสนใจไดอยางชาญฉลาดในการใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด และควรตระหนกเสมอวาไมมสงใดทจะไดมาโดยไมม “ตนทน” ดงนนในการผลตสนคาและบรการของหนวยธรกจ ควรคดผลกาไรเชงเศรษฐกจ (economic profit) ประกอบในการตดสนใจมากวากาไรทางบญช (accounting profit) เพราะแสดงวาผประกอบการไดใชทรพยากรทเหมาะสมเนองจากรวมตนทนชดแจงหรอตนทนจายจรง (explicit cost) และตนทนแฝงหรอตนทนโดยปรยาย (implicit cost) สรปวาการหาตนทนไมชดแจงทาไดโดยการประเมนคาเสยโอกาส


24 | ห น า

ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เรองท 2.3 คาของเงน เงน (money) คอ สงใดๆ กตามทยอมรบกนโดยทวไปสาหรบใชเปนสอกลางในการแลกเปลยน สงทเปนเงนในอดตคอ เงนทเปนสงของหรอสนคา เชน เกลอ ใบชา ลกปด เปลอกหอย ฯลฯ ตอมาคอ เงนโลหะ มการนาโลหะมคา เชน แรเงน แรทองคา มาเปนสอกลาง ในปจจบน เงน หมายถง เหรยญกษาปณ ธนบตร และเงนฝากกระแสรายวนทจายโอนกนดวยเชค เนองจากเงนคอ สงทคนทวไปยอมรบใหเปนสอกลางในการแลกเปลยน ทาใหเงนมหนาทอนๆ ทสาคญไดแก เงนเปนเครองวดมลคา เปนเครองสะสมคา และเปนมาตรฐานในการชาระหน สงใกลเงน (Near money) หมายถง หลกทรพยทสามารถแปลงสภาพไปเปนเงนไดงาย หรอใชแทนเงนไดคอนขางด ยกเวนการใชเปนสอกลางในการแลกเปลยนเพราะไมใชเงน สงใกลเงน ไดแก เงนฝากออมทรพย เงนฝากประจา พนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง และหลกทรพยทมระยะเวลาไถถอนสนๆ ดงนน สงใกลเงนไมสามารถใชแลกเปลยนสนคาในทนท ตองเปลยนหรอขายเปนเงนกอนคอ มสภาพคลองรองมาจากเงน

คาของเงน คาของเงน ม 2 ชนด คอ คาภายในของเงนและคาภายนอกของเงน 1. คาภายในของเงน (internal value) หมายถงอานาจซอ (purchasing power) ของเงนแตละหนวยในการซอสนคาและบรการ คาของเงนจะคงทเมออานาจซอคงทในชวงระยะเวลาหนง ๆ ถาราคาสนคาและบรการโดยทวไปสงขนอานาจซอสนคาและบรการจะลดลง แสดงวาคาของเงนลดลง แตในทางตรงขามถาราคาสนคาโดยทวไปถกลง อานาจซอสนคาและบรการจะเพมขน แสดงวาคาของเงนกจะเพมขนดวย เชน ซอกระดาษ 1 รม ดวยเงน 95 บาท ตอมาราคาสงขนเปนรมละ 120 บาท แสดงวา


25 | ห น า

คาของเงนบาทลดลง คาภายในของเงนจงตองวดจากระดบราคาสนคาทวไป ซงเปนราคาถวเฉลยทแสดงอยในรปของเลขดชนราคา (price index number) และคาของเงนจะเปลยนแปลงสวนกลบกบราคาสนคาทวไปหรอดชนราคา 2. คาภายนอกของเงน (External value) หมายถง ราคาของเงนตราสกลหนง เมอคดเปนราคาของเงนตราสกลอน ดงนนคาภายนอกของเงนจงถกกาหนดโดยอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (foreign exchange rate) กลาวคอ ถาเงนสกลบาทแลกเปนเงนสกลอนไดจานวนมากขน เชน เงนของไทย 32 บาท แลกเปนเงนของสหรฐอเมรกาได 1.20 ดอลลาร แสดงวาคาเงนบาทเพมขน แตถาเงนบาทแลกเปนเงนสกลอนไดจานวนนอยลง เชนเงนของไทย 32 บาท แลกเปนเงนของสหรฐอเมรกาได 0.95 ดอลลารแสดงวาคาเงนบาทลดลง


สรป

การเปลยนแปลงปรมาณเงน สามารถเปลยนแปลงเพมสงขนหรอลดตาลงได ถาปรมาณเหรยญกษาปณ ธนบตร และเงนฝากเผอเรยกหรอเงนฝากกระแสรายวนเปลยนแปลงไป ปรมาณเงนหรออปทานของเงนกเปลยนแปลงไปดวย การเปลยนแปลงปรมาณเงนมสาเหตหลายประการ แตสาเหตสาคญมาจากการดาเนนนโยบายของรฐบาลดานนโยบายการคลง นโยบายการเงนและการเปลยนแปลงดลการชาระเงนระหวางประเทศ ผลของการเปลยนแปลงคาของเงนการทาใหเกนการเพมคาเงน (คาเงนแขง) และการลดคาเงน (คาเงนออน)

นโยบายการเงน (Monetary policy) เปนนโยบายของธนาคารกลาง หรอธนาคารแหงประเทศไทยในการดแลปรมาณเงนและสนเชอ ซงมเปาหมายเพอรกษาระดบอตราแลกเปลยน รกษาระดบปรมาณเงนเพอรกษาระดบราคาใหมเสถยรภาพโดยใชมาตรการทางการเงน


26 | ห น า

ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เรองท 2.4 ปญหาเงนเฟอ

เงนเฟอครงปแรกของป 2553 ยงไมสรางแรงกดดนอยางมนยสาคญตอเศรษฐกจและนโยบายการเงน โดยระบวา อตราเงนเฟอทวไปชะลอลงในเดอนมนาคม 2553 (รอยละ 3.4) และมแนวโนมทจะชะลอลงตอเนองตอไปในเดอนเมษายน ขณะทภาพรวมทศทางเงนเฟอในชวงครงแรกของป 2553 นาจะยงคงเปนระดบทไมสรางแรงกดดนตอภาวะเศรษฐกจและการดาเนนนโยบายการเงนอยางมนยสาคญนก อยางไรกด แนวโนมเงนเฟอมโอกาสทจะเรงตวขนในชวงครงหลงของป จากแนวโนมดงกลาวจงนาจะเปนผลใหทศทางอตราดอกเบยสงขน

ภาวะเงนเฟอ ภาวะเงนเฟอ (Inflation) หมายถง ภาวะทระดบราคาสนคาโดยทวไปสงขนอยางรวดเรวอยางตอเนอง ถาระดบราคาสงขนแลวลดลงโดยไมสงขนอกไมถอวาเกดภาวะเงนเฟอ เปนภาวการณทคาของเงนลดลง

ระดบราคาสนคาโดยทวไป หมายถงระดบราคาเฉลยของสนคาและบรการทกประเภททมความจาเปนตอการครองชพของประชาชน ซงตองพจารณาจากดชนราคาผบรโภค

ดชนราคาผบรโภค (consumer price index: CPI) เปนดชนทใชวดระดบราคาโดยเฉลยของสนคาและบรการขายปลก เพอการบรโภคเทยบกบราคาในปฐาน (base year) ซงราคาปฐานมคาเทากบ 100 ดชนราคาผบรโภคมประโยชนในการเปรยบเทยบการเปลยนแปลงของระดบราคาสนคาทวไปในแต


27 | ห น า

ระชวงเวลา การเปลยนแปลงของดชนนจะไปใชในการคานวณคาอตราเงนเฟอได การคานวณดชนดงกลาวมขนตอนการจดทาดงนคอ การคดเลอกครวเรอนทจะสารวจ มการคดเลอกรายการสนคาและกาหนดนาหนกในการใชจายของครวเรอนในสนคาแตละประเภท กาหนดประเภทของสนคาทจะนามาใชในการคานวณดชนราคาผบรโภค ประเทศไทยใหกระทรวงพาณชยเปนหนวยงานทจดทาดชนราคาผบรโภค ระดบของภาวะเงนเฟอ ภาวะเงนเฟออาจแบงได 3 ระดบคอ 1. เงนเฟออยางออน (Mild or creeping inflation) เปนภาวะทระดบสนคา โดยทวไปคอย ๆ สงขนประมาณรอยละ 1-5 ตอป ถาระดบราคาทวไปสงขนไมเกนรอยละ 2-3 ตอป ภาวะเงนเฟอในระดบนยงถอวาเปนภาวะปกตไมเกดผลเสยตอเศรษฐกจของประเทศ แตอาจจะเปนผลดเพราะจะจงใจใหผผลตลงทนขยายการผลตมากขน เชน จางแรงงานมากขน มการขยายการ ลงทนมากขน ฯลฯ จะทาใหประชาชนมงานทาและมรายไดเพมขน 2. เงนเฟอปานกลาง (Moderate inflation) เปนภาวะทระดบราคาสนคาโดยทวไปสงขนรอยละ 5-20 ตอป 3. เงนเฟออยางรนแรง (Hyper inflation) เปนปรากฏการณทางเศรษฐกจเมอระดบราคาสนคาโดยทวไปสงขนอยางรวดเรวและตอเนองทาใหอานาจซอของเงนตกลงอยางรวดเรวและตอเนอง ภาวะเงนเฟออยางรนแรงนอาจเกดขนในระหวางสงคราม ภายหลงการสงคราม วกฤตการณทางการเมอง หรอมสามารถเหตมาจากความลมเหลวในการบรหารประเทศ หรอปญหาการคลง เชน การพมพธนบตรเพม ฯลฯ อตราเงนเฟออาจเปนตวเลขตงแต 3 หลกขนไป การทคาของเงนลดลงอยางรวดเรวทาใหเศรษฐกจตกตา และชะงก เชน ใน พ.ศ. 2513 - 2523 ประเทศสาธารณรฐอารเจนตนาและสหพนธสาธารณรฐบราซล เกดปญหาเงนเฟอจากรอยละ 50 จนถงรอยละ 70 ในพ.ศ. 2466 ในชวงเดอนมถนายนประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนระดบของราคาสนคาบรโภค สงขนถงรอยละ 2,500 ภายหลงสงครามโลกครงท 1 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนและสาธารณรฐโปแลนดมปญหาอตราเงนเฟอประมาณรอยละ 1,000 และระหวาง พ.ศ. 2484 – 2488 เปนชวงททหารญปนเขามาครอบครองประเทศไทย ดชนราคาสนคาสงขนจากรอยละ 100 เปน 1,200 หรอเงน 1 บาท มคาหรอมอานาจซอเหลอเพยงไมถง 8 สตางค สาเหตของการเกดภาวะเงนเฟอ สรปได 3 ประการคอ 1. ภาวะเงนเฟอทเกดจากแรงดงของอปสงค (Demand pull inflation) เปนภาวะเงนเฟอทเกดจากมสาเหตมาจากความตองการสนคาและบรการรวมของประชาชน (อปสงคมวลรวม หรอ aggregate demand) มากกวาจานวนสนคาและบรการทระบบเศรษฐกจสามารถผลต อปทานมวลรวม หรอ aggregate supply) จงเกดอปสงคสวนเกน (excess demand) เมอความตองการซอสนคาและบรการของประชากรในประเทศมมากกวาความสามารถของประชากรในประเทศทจะทาการผลตสนคา


28 | ห น า

และบรการ ทงนเพราะมการจางงานเตมทแลว ราคาสนคาและบรการจงเพมขนซงมปจจยสาคญคอ ปรมาณเงนทออกใชหมนเวยนมากเกนไป 2. ภาวะเงนเฟอทเกดจากแรงผลกดนของตนทนการผลต (Cost push inflation) เงนเฟอหรอภาวะราคาขนทมสาเหตมาจากดานอปทาน คอมอปทานมวลรวม (aggregate supply) ลดลงเนองจากปจจยตาง ๆ เชน

• เมอระบบเศรษฐกจมการจางงานเตมท แตอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจขยายตวในระดบสงขน ทาใหตนทนการผลตสงขน เมอตนทนการผลตสงขนผผลตจะลดการผลตสนคาลง ถาอปสงครวมยงคงเดมกจะทาใหราคาสนคาสงขนและเกดภาวะเงนเฟอได

• ตนทนการผลตสงขน มกเกดจากวกฤตการณนามนเพราะนามนเปนปจจยการผลตทสาคญมราคาสงขนอยางตอเนอง หรอคาจางแรงงานสงขนเพราะแรงงานเรยกรองคาจางเพมขน แตสนคาทเปนผลผลตของแรงงานไมไดเพมขน หรอความสามารถในการผลตสนคาของหนงหนวยวตถดบไมไดเพมขนเพราะมการจางงานเตมทแลว

• ผผลตสนคาทมการผกขาด คอตงราคาสนคาใหสงขนเพราะตองการกาไรเพมขน ซงเปนสาเหตสาคญอกประการหนงททาใหราคาสนคาสงขนจงเกดภาวะเงนเฟอ 3. ภาวะเงนเฟอทเกดจากการเปลยนแปลงโครงสรางของระบบเศรษฐกจ (structural inflation) ถามการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตและแบบแผนการบรโภค เนองจากการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ราคาสนคาและบรการสงขนไดถาเกดอปสงครวมเพมขนในขณะทตนทนการผลตกเพมขน ยอมจะทาใหระดบราคาสนคาและบรการสงขนอยางมาก เปนเงนเฟอแบบผสม (mixed inflation) ผลกระทบของภาวะเงนเฟอ แนวโนมและอตราเงนเฟอจะเกอหนนซงกนและกน กลาวคอ ราคาสนคาทสงขนจะสงผลโดยตรงใหอตราเงนเฟอมการปรบตวสงขน ในขณะเดยวกน อตราเงนเฟอทปรบตวสงขนเรอยๆ จะกระตนใหเกดความตองการระยะสนในสนคาตางๆ เพราะผบรโภคจะไมรอซอสนคาทจะแพงขนในอนาคตแตจะเรงซอกกตนสนคาในทนท โดยเฉพาะใจชวงสนคาขาดแคลน ซงจะทาใหราคาสนคาปรบตวสงขนอยางตอเนองและสงผลใหอตราเงนเฟอปรบตวสงขนตอไปเรอยๆ

ตวอยางการออกแบบหนวยการเรยนร ออกแบบหนวยการเรยนร เรมจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

หนวยการเรยนรเฉพาะสาระ 1. วางแผนการจดทาหนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 4 สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ


29 | ห น า

มาตรฐาน/ ตวชวด

ความคด รวบยอด

สาระ

การเรยนร

นาไปส ชนงาน/ ภาระงาน

แนวการจด กจกรรม การเรยนร

สมรรถนะ สาคญของ ผเรยน

คณลกษณะ อนพง

ประสงค 1. ระบปจจยทม ผ ล ต อ ก า รเลอกซอสนคาและบรการ 2 . บอก สท ธพ น ฐ า น แ ล ะร ก ษ าผลประโยชนของตนเองในฐานะผบรโภค

การต ด สน ใจเลอกซอสนคาและบรการควรค า น ง ถ ง สทธประโยชนของต น ใ น ฐ า น ะผบรโภค

1. สนคาและบรการทมอยหลากหลายใน ตลาดทมความแตกต า งด านร า ค า แ ล ะคณภาพ 2. ปจจยทมผลตอการเลอกซอส น ค า แ ล ะบ ร ก า ร ท มม า กม า ย ซ งขนอย กบผซอผขาย และตวส น ค า เ ช น ความพงพอใจของผซอราคาส น ค า ก า รโ ฆ ษ ณ าคณภาพขอ งสนคา 3. สทธพนฐานของผบรโภค 4. สนคาและบ ร ก า ร ท มเ ค ร อ ง หม ายรบรองคณภาพ 5 . ห ล ก ก า รแ ล ะ ว ธ ก า รเลอกผบรโภค

ความสามารถใ น ก า ร ค ดทกษะการคด ก า ร ส า ร ว จคนหา

- มวนย - อ ย อ ย า งพอเพยง

เขยนรายงานเก ย ว ก บ ก า รเลอกซอสนคาแ ล ะ บ ร ก า ร ส ท ธ พ น ฐ า นของผบรโภค

1. สารวจความ คดเหนในการเลอกซอสนคาและบรการในชมชน 2. ส ร ป ข อคนพบในเรองปจจยทมผลตอก า ร เ ล อก ซ อส น ค า แ ล ะ บรการ 3 . ร ว ม ก นอภปรายสทธประโยชนของผบรโภคในการเลอกซอสนคาแ ล ะ บ ร ก า รแนวทางการนาขอคนพบไปใช


30 | ห น า

2. จดทาหนวยการเรยนร 1) หนวยการเรยนร เรอง ผบรโภคทรอบร ชนประถมศกษาปท 4 เวลา 6 ชวโมง 2) มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจพอเพยงเพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ ตวชวดท 1. ระบปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการ 2. บอกสทธพนฐานและรกษาผลประโยชนของตนเองในฐานะผบรโภค 3) ความคดรวบยอด การตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการควรคานงถงสทธประโยชนของตนในฐานะผบรโภค 4) สาระการเรยนร สาระการเรยนร 4.1) สนคาและบรการทอยหลากหลายในตลาดทมความแตกตางดานราคาและคณภาพ 4.2) ปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการทมมากมาย ซงขนอยกบผซอ ผขาย และตวสนคา เชน ความพงพอใจของผซอ ราคาสนคา การโฆษณา 4.3) สทธพนฐานของผบรโภค 4.4) สนคาและบรการทมเครองหมายรบรองคณภาพ 4.5) หลกการและวธการเลอกบรโภค 5) สมรรถนะสาคญของผเรยน ทกษะการคด - การสารวจคนหา 6) คณลกษณะอนพงประสงค 6.1) มวนย 6.2) อยอยางพอเพยง 7) ชนงาน/ภาระงาน เขยนรายงานเกยวกบการเลอกซอสนคาและบรการ สทธพนฐานของผบรโภค 8) การวดและการประเมน 8.1) การประเมนระหวางกจกรรมการเรยนร - การสารวจความคดเหน - การอภปรายเกยวกบสทธพนฐานของผบรโภค 8.2) การประเมนเมอสนสดกจกรรมการเรยนร


31 | ห น า

- ชนงาน (เกณฑการประเมนอยทายหนวยการเรยนร) - คณลกษณะอนพงประสงค 9) กจกรรมการเรยนร 9.1) สารวจความคดเหนในการเลอกซอสนคาและบรการในชมชน 9.2) สรปขอคนพบในเรอง ปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการ 9.3) รวมกน อภปรายสทธประโยชนของผบรโภคในการเลอกซอสนคาและบรการ 9.4) เขยนรายงานและนาเสนอ แนวทางการนาขอคนพบไปใช เกณฑการประเมน การเขยนรายงานเกยวกบสทธพนฐานของผบรโภค

ประเดนการ ประเมน

ระดบคะแนน

4 3 2 1 การระบปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการ

อธบายปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการของผโภคไดถกตอง ครบถวน ทงหมด

อธบายปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคา และบรการของผบรโภคไดถกตองเปนสวนใหญ

อธบายปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการของผบรโภคไดถกตองเปนบางสวน

อธบายปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาและบรการของผบรโภคไดเปนสวนนอย

หลกการเลอกซอสนคาและบรการ

บอกหลกและวธการเลอกซอสนคาและบรการไดถกตอง ครบถวน สมบรณ

บอกหลกและวธการเลอกซอสนคาและบรการไดถกตองแตมบกพรองเลกนอย

บอกหลกและวธการเลอกซอสนคาและบรการได แตมบกพรองเปนบางสวน

บอกหลกและวธการเลอกซอสนคาและบรการได แตมบกพรองเปนสวนใหญ

การตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ

เขยนอธบายแนวคดและใหเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการของตนเองไดถกตองครบถวน

เขยนอธบายแนวคดและใหเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการของตนเองไดถกตองแตบกพรองเลกนอย

เขยนอธบายแนวคดและใหเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการของตนเองไดและบกพรองเปนบางสวน

เขยนอธบายแนวคดและใหเหตผลในการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการของตนเองไดบกพรองเปนสวนใหญ

การพดนาเสนอเกยวกบสทธ

บอกสทธพนฐานของตนเองในฐานะ





32 | ห น า

พนฐานในฐานะผบรโภค

ผบรโภคไดถกตอง ครบถวน ชดเจน

ผบรโภคไดถกตอง ครบถวน ชดเจนครบถวนเปนสวนใหญ

ผบรโภคไดถกตอง ครบถวน ชดเจนครบถวนเปนบางสวน

ผบรโภคไดถกตอง ครบถวน ชดเจนไมครบถวน

เกณฑการตดสน/ระดบคณภาพ คะแนน 14 – 16 หมายถง ดมาก คะแนน 11 – 13 หมายถง ด คะแนน 8 – 10 หมายถง พอใช คะแนน 4 – 7 หมายถง ปรบปรง เกณฑการผาน ผานระดบ พอใช

ตวอยางกจกรรมคณธรรม เศรษฐกจพอเพยง กจกรรมการรจกพอ

ผใชกจกรรม ครระดบประถมศกษา กลมเปาหมาย นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 คณธรรมทจะพฒนา การรจกพอ ชอกจกรรม การรจกพอยอมเกดสข วตถประสงค 1. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบคณธรรมเศรษฐกจพอเพยง “การรจกพอ” (K) 2. นกเรยนเหนคณคาของคณธรรมเศรษฐกจพอเพยงในเรอง การรจกพอ (A) 3. นกเรยนเกดความรสกชนชมศรทธาในนาพระทยและพระอจฉรยภาพของในหลวง และนอมนาแนวพระราชดารชมาปฏบตในชวตประจาวน (A) 4. นกเ รยนนาแนวคดและแนวทางในการนาความร ความเขาใจท ไดรบปฏบตตนในชวตประจาวน (A, P) ระยะเวลา เวลาทใชในกจกรรมทงหมด 2 ชวโมง (120 นาท)


33 | ห น า

กระบวนการจดกจกรรม 1. ครนาของเลนหลายๆ ชนดพรอมตดมลคาสนคา (ราคา) แตละชนด มราคามากนอยแตกตางกนไป ครใหนกเรยนดและซกถามนกเรยนโดยใชคาถาม เชน - นกเรยนชอบเลนของเลนเหลานไหม - ใครอยากไดของเลนเหลานบาง / อยากไดอะไร ครบอกนกเรยนวาถานกเรยนอยากไดครจะขาย (สมมตขายแตไมไดขายจรง) ถานกเรยนตองการซอ แตไมมเงนหรอมเงนไมพอ นกเรยนกจะตองทางานเพอใหไดเงนมาซอของเลน 2. ครนาเสนอกจกรรมการเลนเกมตอบคาถาม สมมตวาเปนการทางานทไดคาตอบแทนเปนเงน ซงแตละขอจะมคาเปนจานวนไมเทากน ถาคาถามยากกจะมคามาก ถาคาถามงาย จะมคานอย (มจานวนเงนตดไวกบคาถาม) ใหนกเรยนเลอกตอบขอใดกได จะตอบจานวนกขอกไดเทาทนกเรยนสามารถจะตอบได ถาขอใดตอบไมไดจะไมทากได ถานกเรยนตอบคาถาม ไดถกตองในขอใด กจะไดเงน (ธนบตรปลอม) ตามจานวนทตงไวในคาถาม (ใบงาน) 3. ครแจกใบงานใหนกเรยนเลอกตอบคาถาม เสรจแลวครตรวจคาตอบ ใครตอบขอใดถกตองกจะไดเงน (ธนบตรปลอม) ตามจานวนทตงไวในแตละขอ 4. นกเรยนนาเงนทไดมารวมกนหรอไปสะสมกบเงนเดมทเคยสมมตวามอยกอนตอบคาถาม จากนนประเมนเงนในกระเปาของตวเองกบมลคาของเลนทตนตองการ สามารถซอของเลนทตองการไดหรอยง 5. ครนาอภปราย โดยถามคาถาม ดงน - ขณะนนกเรยนมเงนเทาไร อยากซออะไรและซอไดไหม - นกเรยนทมเงนไมพอซอ นกเรยนจะทาอยางไร 1. ใครทางาน (ตอบคาถาม) เพม เพราะอะไร 2. ใครกยมเงนจากธนาคาร โดยหกดอกเบยไวรอยละ 25 เพราะอะไร 3. ใครไมซออะไรเลย เพราะอะไร 4. ใครซออยางอนแทน เพราะอะไร 6. ครใหนกเรยนสรปขอเรยนรทไดจากเกม โดยใชคาถาม - เกมนสอนใหเรารจกอะไรบาง - นกเรยนไดรบขอคดอะไรจากเกมน 7. ครกบนกเรยนชวยกนสรปวา กจกรรมทนกเรยนไดทาไปนนสอนใหรจกประมาณตนในดานการใชจายและยงมดานอนๆ อกหลายดานทเราตองรจกประมาณตนหรอปฏบตอยางพอเหมาะพอด เชน ดานการกน การเลน การทางาน การออกกาลงกาย ฯลฯ 8. ครสรปแนวคดทสาคญทไดจากการเลนเกมกบเรอง เศรษฐกจพอเพยง 9. นกเรยนทาแบบสารวจตนเองดานการรจกพอ นาผลมาอภปรายรวมกนและสรปเปนแนวปฏบตตนดานการรจกพอ


34 | ห น า

สอ/อปกรณ 1. ของเลนทนกเรยนชอบ 2. ธนบตรปลอม 3. ใบงานเรอง การรจกพอ 4. ใบความรเรอง การรจกพอ 5. แบบสารวจตนเอง การวดและประเมนผล วธวด 1. การตอบคาถาม 2. การสารวจตนเองดานการรจกพอ เครองมอวด 1. คาถาม 2. แบบสารวจตนเองดานการรจกพอ

ใบงาน เรอง การรจกพอ

คาชแจง ใหนกเรยนอานบทความจากใบความร แลวเลอกตอบคาถามขอใดกได จนกวาจะไดเงนตามตองการ (เวลา 20 นาท) ถานกเรยนตอบขอใดถกตอง จะไดคะแนนเปนเงน (ธนบตรปลอม) ตามทกาหนดไว

งานชนท 1 (ราคา 20 บาท) - การรจกพอ คออะไร? ....................................................................................................................................

งานชนท 2 (ราคา 30 บาท) - บคคลทรจกพอ จะปฏบตตนอยางไร? ..................................................................................................................................

งานชนท 3 (ราคา 30 บาท) - ถาเราไมรจกประมาณตนจะเกดผลอยางไร? ..................................................................................................................................................

งานชนท 4 (ราคา 40 บาท) - ในหลวงสอนใหเราปฏบตอยางไร? ..................................................................................................................................................

งานชนท 5 (ราคา 50 บาท) - เศรษฐกจพอเพยง มความหมายอยางไร? ..................................................................................................................................................

งานชนท 6 (ราคา 60 บาท) - นกเรยนคดวาถาเรานอมนาพระบรมราโชวาท เศรษฐกจพอเพยง ของในหลวงมาปฏบตจะเกดผลอยางไร? ............................................................................................................................................................


35 | ห น า

แบบสารวจตนเองดานการรจกพอ คาชแจง ใหนกเรยนคดและเขยนอธบายการกระทาของตนเองทนกเรยนคดวาทามากเกนไปหรอนอยเกนไป ในดานตางๆ ตอไปน แลวปรบปรงตนเอง โดยบนทกผล การปรบปรงตนเองเปนระยะๆ การประมาณตนดานตางๆ การกระทาทมาก/นอยเกนไป บนทกการปรบปรงตนเอง

1. ดานการกน ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

...................................................... 2. ดานการพกผอนและ ออกกาลงกาย

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

...................................................... 3. ดานการเลน การดทว .....................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

...................................................... 4. ดานการพดจา การฟง ......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

.....................................................

......................................................

......................................................

...................................................... 5. ดานการทางานและการเรยน

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

...................................................... การประมาณตนดานตางๆ การกระทาทมาก/นอยเกนไป บนทกการปรบปรงตนเอง

6. ดานอนๆ ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................

......................................................

......................................................

......................................................

......................................................


36 | ห น า

ตวอยางกจกรรมคณธรรม เศรษฐกจพอเพยง กจกรรมการประหยด

ผใชกจกรรม ครระดบประถมศกษา กลมเปาหมาย นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 คณธรรมทจะพฒนา การประหยด ชอกจกรรม คมคารจกการประหยด วตถประสงค 1. นกเรยนบอกความหมายและผลของการประหยด (K) 2. นกเรยนสามารถบอกแนวปฏบตตน ดานการประหยด เพอใชในชวตประจาวน (K, P) 3. นกเรยนบอกวธนาวสดกลบมาใชใหมได (K) 4. นกเรยนประดษฐของใชเกยวกบการประหยดได (P) 5. นกเรยนรวมกจกรรมกลมอยางสรางสรรค (A) ระยะเวลา เวลาทใชในกจกรรมทงหมด 2 ชวโมง (120 นาท) กระบวนการจดกจกรรม 1. ใหนกเรยนจบคกน แลวชวยกนวเคราะหวสดตอไปน วามวนากลบมาใชใหมไดอยางไร ตามใบงาน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและบอกแนวทางในการประหยดดานตางๆ ดงน - การประหยดทรพย - การประหยดเวลา - การประหยดทรพยากรธรรมชาต - ผลทเกดจากการประหยด 3. ใหนกเรยนจบควเคราะหและสรปการกระทาทแสดงถงการประหยด และประโยชนทเกดจากการประหยด เปนแผนผงความคด


37 | ห น า

4. แบงนกเรยนออกเปนกลมๆ ละ 4 – 5 คน รบวสด อปกรณจากคร ใหแตละกลมเลอกเพอน กลมละ 1 คน สงเกตพฤตกรรมและใหนกเรยนประดษฐกระปกออมสน โดยใชวสดใหคมคาใชเวลาตามทกาหนดและหามขอวสดจากกลมอน 5. ครและนกเรยนรวมกนสรปขอเรยนรทไดจากกจกรรม โดยใชคาถาม - กจกรรมนสอนใหเรารอะไรบาง - นกเรยนไดรบขอคดอะไรจากกจกรรมน 6. ครเชอมโยงแนวคดสาคญจากกจกรรมการประดษฐกระปกออมสน กบเรองเศรษฐกจพอเพยง โดยใหนกเรยนศกษาใบความร 7. นกเรยนทาการสารวจตนเอง เรองการใชเงนและสงของเครองใช สอ/อปกรณ 1. ใบความรเรอง เศรษฐกจพอเพยงกบการประหยด 2. ใบงานเรอง การประหยด 3. เศษวสดเหลอใชในโรงเรยน (ขวดนา จานโฟม หลอด ขวดนม ฯลฯ) 4. กาว 5. กรรไกร 6. คตเตอร การวดประเมนผล วธวด 1. การสอบถาม 2. การสารวจตนเองดานการใชจายเงนและสงของเครองใช 3. การตรวจผลงาน 4. การสงเกตพฤตกรรมกลม เครองมอวด

ประหยด ประหยดเวลา

ประหยด

การประหยด ผลด

วธการ


38 | ห น า

1. คาถาม 2. แบบสารวจตนเองดานการใชจายเงนและสงของเครองใช 3. แบบตรวจผลงาน 4. แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม

ใบงาน เรอง การประหยด คาชแจง ใหนกเรยนจบคกบเพอน 2 คน และบอกวธการนาวสดเหลานกลบมาใชอก

วสด นากลบมาใชอก 1. ขวดนาทเปนพลาสตก ตดปากขวดใชเปนกรวยกรอกนา ชวงทายขวดทาเปนถวย

ใสนาดม 2. ขวดโอวลตน ขวดไมโล

............................................................................................... ...............................................................................................

3. เศษกระดาษทเหลอจากการใชสมด ไมหมดเลม

............................................................................................... ...............................................................................................

4. กระดาษปฏทนทเลยวนไปแลว

............................................................................................... ...............................................................................................

5. ถวยไอศกรมทเปนพลาสตก

............................................................................................... ...............................................................................................

6. กระปองนาอดลม

............................................................................................... ...............................................................................................

7. ผาเชดตวหรอผาขนหนผนเกาๆ

............................................................................................... ...............................................................................................

8. ถงพลาสตกทใสอาหารเปนถงหว

............................................................................................... ...............................................................................................


39 | ห น า

แบบสารวจตนเองดานการใชจายเงนและสงของเครองใช

คาชแจง ใหนกเรยนทาเครอง ลงในชองรายการทนกเรยนปฏบตจรง ท รายการ มากทสด มาก นอย นอยทสด 1. มการวางแผนการใชเงน 2. สารวจรายการสนคาหลายๆ อยางกอนซอทกครง 3. นาอาหารจากบานมารบประทานทโรงเรยน 4. รจกทดแทนการใชของแพงดวยการซอของถกกวา 5. ซอสนคาเมอลดราคาเทานน 6. นาของดใชแลวมาทาใหเกดประโยชน 7. ใชสมดหนงสออยางคมคา 8. ใชเครองเขยนอยางประหยด 9. สะสมเงนใสกระปกออมสน 10. ปดกอกนาทกครงเมอใชแลว 11. รกษาสาธารณะสมบต 12. ไมซอของฟมเฟอย 13. ปดไฟทกครงหลงใชงาน 14. ตรวจทานเงนทอนของแมคาทกครง 15. ใชเสอผาอยางเหมาะสม

รวม เกณฑการใหคะแนน เกณฑการประเมน มากทสด 3 คะแนน 36 – 45 คะแนน ดมาก มาก 2 คะแนน 21 – 35 คะแนน ด นอย 1 คะแนน 0 – 20 คะแนน ปรบปรง นอยทสด 0 คะแนน

สรปผลการประเมน

ดมาก

ด

ปรบปรง


40 | ห น า

แบบตรวจงาน กจกรรมประดษฐเศษวสดเปนของใช (กระปกออมสน)

เลขท ชอ-สกล

1. คว

ามสะ

อาด

ของบ

รเวณ

2. เส

รจทน

เวลา

3. กา

รใชว

สด

อยาง

ประห

ยด

4. ปร

ะณต

สวยง

าม รวม

ระดบ

ดมาก

ด

ปรบป

รง

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ลงชอ ................................................ ผประเมน เกณฑการประเมน (ขอละ 5 คะแนน) คะแนน ระดบคณภาพ 16 – 20 คะแนน ดมาก 11 – 15 คะแนน ด 0 – 10 คะแนน ปรบปรง


41 | ห น า

แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม

ท รายการ 3 2 1 0

1. มความกระตอรอรนในการปฏบตงาน

2. มความมมานะบากบน

3. ปฏบตงานเสรจทนเวลาทกาหนด

4. ชวยเหลอเพอนเทาทจะชวยเหลอได

5. รวมกจกรรมอยางสนกสนาน

6. พอใจในผลสาเรจของงาน

7. ชนชมผลงานของเพอน

8. เกบขาวของเครองใชและทาความสะอาด

รวม

ลงชอ ................................................ ผประเมน เกณฑการประเมน คะแนน ระดบคณภาพ 18 – 24 คะแนน ดมาก 12 – 17 คะแนน ด 0 – 11 คะแนน ปรบปรง


42 | ห น า

ตวอยางกจกรรมการอบรม แผนการฝกอบรมตอนท 2

เรอง “แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง” สาระสาคญ 1. ขอบขาย ความสาคญ และแนวคดหลกของเศรษฐศาสตร 2. แนวคดหลก เปาหมาย และหลกการของเศรษฐกจพอเพยง 3. การนาแนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการจดการ เรยนร กจกรรมการอบรม รปแบบกจกรรม On-line Discussion 1. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยายประกอบ Power Point เรอง “ความหมาย ขอบขาย ความสาคญ และแนวคดหลกของเศรษฐศาสตร” 2. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยายประกอบ Power Point เรอง “หลกการของเศรษฐกจพอเพยง” 3. ผเขารบการอบรมศกษาเรอง “เศรษฐศาสตรเบองตน” จากบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) เรอง “ความรเบองตนเกยวกบวชาเศรษฐศาสตร” โดย Click ทน และบทเรยนการตนเรอง “สรรพสงในโลกลวน จากด” โดย Click ทน 4. ผเขารบการอบรมศกษาในความรท 2.1 – 2.4 โดย Click ทน ใบความรท 2.1 เรอง “บญญต 10 ประการ ของวชาเศรษฐศาสตร” ใบความรท 2.2 เรอง “คาเสยโอกาส” ใบความรท 2.3 เรอง “คาของเงน” ใบความรท 2.4 เรอง “ปญหาเงนเฟอ” 5. สรปสาระสาคญทไดจากการศกษาดวยตนเองและศกษาเพมเตม แลวรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web board) ประเดนท 2.1 “ทานคดวา วชาเศรษฐศาสตรมขอบขาย ความสาคญ และแนวคดหลกอยางไร” 6. ผเขารบการอบรมศกษาหลกการของเศรษฐกจพอเพยงโดย Click ทน [โดยใชคาสาคญวา “ เ ศรษฐก จพอ เ พยง : การ ขบ เคล อน เศรษฐ กจพอ เ พยง หร อท เ ว บ ไซต http://www.sufficiencyeconomy.org/old/ โดย Link ไปทเรอง “เศรษฐกจพอเพยงคออะไร”] 7. ผเขารบการอบรมศกษาเรอง “เกษตรทฤษฎใหม” โดย Click ทน [ใชคาสาคญวา “เกษตรทฤษฎใหม คานา” ทเวบไซต http://royal.go.th/phuphan/pdf/theorynew.pdf] 8. ผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web board) ในประเดนท 2.2 – 2.3


43 | ห น า

ประเดนท 2.2 ทานเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบเกษตรทฤษฎใหมวา มความแตกตางหรอเหมอนกนอยางไร ประเดนท 2.3 ทานสอนนกเรยนเรอง ความพอเพยง แตในโรงเรยนหรอบรเวณใกลโรงเรยนขายนาอดลมหรอสนคาทไมจาเปนสาหรบนกเรยน ทานจะสอนนกเรยนใหพอเพยงไดอยางไร 9. ผเขารบการอบรมศกษาตวอยางการออกแบบการเรยนร สาระเศรษฐศาสตร ชนประถมศกษาปท 4 ใหทาน Click ทน 10. ผเขารบการอบรมศกษาตวอยางการนาแนวคดของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการจดการเรยนการสอน เรอง “กจกรรมรจกพอ” ใหทาน Click ทน และเรอง “กจกรรมการประหยด” ใหทาน Click ทน 11. ผเขารบการอบรมศกษาเพมเตม ตวอยางหนวยการเรยนร ปรชญา เศรษฐกจพอเพยง (NEW) จากเวบไซต http://www.sufficiencyeconomy.org/old/show/php?Id=886 12. ผเขารบการอบรมศกษาเพมเตมทเวบไซต http://www.aomsin.net โดย Link ไปทการอบรม VS การลงทน แลวศกษาเรอง การออม VS การลงทน, “นสยการเงน” ทแมควรเปนตนแบบ, ปลกนสยการออมตงแตวนน, เกบเงนใหรวย, ทาไมควรออมและขอคดแกความยากจน, ทฤษฎใหมกบเศรษฐกจพอเพยง เปนตน 13. ผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web board) ประเดนท 2.4 ทานนาแนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการจดการเรยนการสอนไดอยางไร และไดผลอยางไรบาง สอประกอบการอบรม 1. บทเรยน e – Training 2. บทบรรยาย เรอง “ขอบขาย ความสาคญ และหลกการของวชาเศรษฐศาสตร” 3. บทบรรยาย เรอง “หลกแนวคดตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” 4. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) เรอง “ความรเบองตนเกยววชาเศรษฐศาสตร” 5. บทเรยนการตนเรอง “สรรพสงในโลกลวน .... จากด” 6. ใบความรท 2.1 เรอง “บญญต 10 ประการของวชาเศรษฐศาสตร” ใบความรท 2.2 เรอง “คาเสยโอกาส” ใบความรท 2.3 เรอง “คาของเงน” ใบความรท 2.4 เรอง “ปญหาเงนเฟอ” http://www.sufficiencyeconomy.org http://www.sufficiencyeconomy.org/old/show.php?Id=886 http://www.aomsin.net เรอง การออม VS การลงทน, นสยการเงนทแมควรเปนตนแบบ,


44 | ห น า

ปลกนสยการออมตงแตวนน, เกบเงนใหรวย, ทฤษฎใหมกบเศรษฐกจพอเพยง ตวอยาง การออกแบบหนวยการเรยนรสาระเศรษฐศาสตรชนประถมปท 4 ตวอยาง “กจกรรมการรจกพอ” และ “กจกรรมการประหยด” การวดและประเมนผล วธการวดผล การเขารวมกจกรรมในกระดานสนทนา (Web board) เกณฑการประเมนผล ผเขาอบรมจะมผลผานการอบรม เมอเขารวมในกระดานสนทนาไมนอยกวา 2 ประเดนจากจานวนทงหมด 4 ประเดน


45 | ห น า


สรป

เงนเฟอ หรอ ภาวะทระดบราคาสนคาโดยทวไปสงขนเรอยๆ อยางตอเนอง โดนมเครองมอในการวดเงนเฟอคอ ดชนราคา ดชนราคาผบรโภค ดชนราคาขายสง โดยเงนเฟอแตละประเภทสามารถแจกแจงไดเปน เงนเฟออยางออน (Mild inflation) ระดบราคาเพมไมเกน 5% เปนผลด, เงนเฟอระดบปานกลาง (Moderate inflation) ระดบราคาเพมประมาณ 5 - 20% เปนผลเสย, เงนเฟอรนแรง (hyper inflation) ระดบราคาเพมเกน 20% เปนผลเสยแนวทางการแกไขปญหาเงนเฟอและเงนฝดตามหลกเศรษฐศาสตรโดยทวไปจะใชมาตรการทางดานการเงนและการคลง จากภาวะเงนเฟอ จงทาใหเกดวธการแกปญหาเงนเฟอ ภาวะเงนเฟอทเกดจากอปสงคมวลรวมมากกวาอปทานมวลรวม การแกไขตองลดอานาจซอของประชาชนโดยใชนโยบายการคลง นโยบายการเงน และมาตรการตาง ๆ นโยบายการเงนจะเปนนโยบายทมผลกระทบโดยตรงตอปรมาณเงนทหมนเวยนในระบบเศรษฐกจ แลวปรมาณเงนจงจะสงผลกระทบถงอปสงคมวลรวมอกครงหนง ซงความสมพนธจะเปนไปในทศทางเดยวกนคอปรมาณเงนเพมจะทาใหการใชจายรวมหรออปสงคมวลรวมเพม โดยผานตวการใชจายของครวเรอน ในทางกลบกน ถาปรมาณเงนลดกจะสงผลใหอปสงคมวลรวมลดตาม ซงแตกตางไปจากนโยบายการคลง การดาเนนนโยบายการคลงไมวาจะเปนการดาเนนมาตรการทางดานรายจายหรอรายไดจะสงผลกระทบโดยตรงตอการเปลยนแปลงของอปสงคมวลรวมเกอบจะทนท กลาวคอ ทางดานรายจายโดยผานตวการใชจายของรฐบาล ซงเปนองคประกอบตวหนงในอปสงคมวลรวม สวนรายได (ภาษ) ผานตวการใชจายของภาคเอกชน (ครวเรอน + ธรกจ) ซงเปนองคประกอบในอปสงคมวลรวมเชนเดยวกน


46 | ห น า

ตอนท 3 นวตกรรมการเรยนรเศรษฐศาสตร การสอนคดอยางมวจารณญาณ

การคด และการสอนคด เปนเรองทสาคญอยางยงในการจดการศกษาใหมคณภาพสง โดยเนนในเรองของการพฒนาผเรยนใหเตบโตขนอยางมคณภาพในทก ๆ ดานและการเปนพลเมองทด แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2545- 2559) ไดกาหนดวสยทศนในการพฒนาประเทศ มงพฒนาสสงคมทเขมแขงและมดลยภาพ ใน 3 ดาน คอ สงคมคณภาพ สงคมแหงภมปญญาและการเรยนร และสงคมสมานฉนทและเอออาทรตอกน โดยกาหนดวา สงคมแหงภมปญญาและการเรยนร ทเปดโอกาสใหคนไทยทกคนสามารถคดเปน ทาเปน มเหตผล มความคดรเรมสรางสรรค สามารถเรยนรไดตลอดชวต รเทาทนโลก เพอพรอมรบกบการเปลยนแปลง สามารถสงสมทนทางปญญา รกษาและตอยอดภมปญญา ทองถนไดอยางเหมาะสม และแผนพฒนาการศกษาแหงชาต (2545- 2559) ไดใหความสาคญเกยวกบการพฒนา การคดไวในจดประสงควา สรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงคณธรรม ภมปญญา และการเรยนร การพฒนาสงคมแหงการเรยนร เพอเสรมสรางความร ความคด ความประพฤต และคณธรรม โดยมเปาหมาย ทคนไทยทกคนมทกษะและกระบวนการในการคด การวเคราะห และการแกปญหา มความใฝร และสามารถประยกตใชความรไดอยางถกตองเหมาะสมสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนองเตมตามศกยภาพ นอกจากนนหลกสตร การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ไดกาหนด ไววา การจดการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน นอกจากจะมงปลกฝงดานปญญาพฒนาการคดของผเรยนใหมความสามารถในการคดสรางสรรคคดอยางมวจารณญาณแลว ยงมงพฒนาความสามารถทางอารมณ โดยการปลกฝงใหผเรยนเหนคณคาของตนเอง เขาใจตนเอง เหนอกเหนใจผอน สามารขอขดแยงทางอารมณไดอยางถกตองเหมาะสม

การคดอยางมวจารณญาณเปนสงจาเปนในการทาหนาทใหสมบรณของบคคลและเปนพนฐานทสาคญของการมสวนรวมอยางมประสทธภาพในสงคมประชาธปไตย โดยมพนฐานความเชอทวา การกระทาของบคคลและความเชอมความสมพนธเชอมโยงกนและกน บคคลจะกระทาหรองดกระทาสงใดยอมขน อยกบความเชอทมตอสงนนแตสงทสาคญอนดบแรก คอการคดไตรตรองอยางรอบคอบ มเหตผล จงมงตดสนใจวาอะไรควรเชอ อะไรควรปฏบต การคดอยางมวจารณญาณเปนการคดอยางมเปาหมาย การตดสนใจกากบไดดวยตนเองโดยขนอยกบเหตผลทพจารณาจากหลกฐาน เนอหาสาระ แนวคด วธการและกฎเกณฑตาง ๆ ซง สอดคลองกบลกษณะของบคคลในสงคมแหงการเรยนร

ครผสอนมบทบาทมากทจะทาใหบคลากรในสถานศกษาเปนบคคลทจบการศกษาไปแลวเปนบคคลทมคณภาพ มความรความสามารถ และมสตปญญา อนจะนาไปพฒนาสงคมประเทศ ชาตอยางมประสทธภาพ นนคอ อาจารยผสอนควรมศาสตรและศลป ในการดาเนนกจกรรมการจดการเรยนร

ครผสอนยงมไดจดการเรยนรทสนบสนนให นกเรยนไดพฒนาดานการคดอยางมวจารณญาณ อยางจรงจง ทงๆ ทมความสาคญตอนกเรยนเปนอยางยง ประกอบกบผเรยนมความรความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณมความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน เปนมาตรฐานสาคญทกาหนดไวในมาตรฐานสถานศกษา ครจงจาเปนตองจดการเรยนร ในดานนเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานสถานศกษาขนพนฐานทกาหนด จงจาเปนตองพฒนาบคลากรใหมความรเปนคนทมคณภาพและมประสทธภาพสง ในการ


47 | ห น า

จดการเรยนรให ผเรยนมความรความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน

แนวคดในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมการคดอยางมวจารณญาณ การสรางและพฒนาหลกสตรฝกอบรมการคดอยางมวจารณญาณนไดจดทาขนเพอพฒนาทกษะ

การคดอยางมวจารณญาณของคร เพอใชเปนแนวทางในการพฒนานกเรยน ไดสรางและพฒนาขน จากหลกการตอไปน

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดกาหนดใหการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาคน ใหทกคนไดรบการศกษาอยางทวถงทาใหเกดพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ขน มาตราท 24 ไดใหความสาคญ ตอการจดการเรยนการสอน โดยกาหนดใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการในการสงเสรมใหผสอนสามารถสรางบรรยากาศ และสภาพแวดลอม สอการเรยนและสงอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร มความรอบร

2. มาตรฐานการศกษาเพอการประเมนคณภาพภายนอก : ระดบการศกษาขนพนฐาน ไดกาหนดมาตรฐานดานผเรยน ในมาตรฐานท 4 วามความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะหมวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน และมาตรฐานดานคร ในมาตรฐาน23 ครมความสามารถ ในการแสวง หาความร คดวเคราะห และสรางองคความรเพอพฒนาการเรยนการสอน

3. การเรยนรแบบรวมมอ เปนวธการเรยนรทผเรยนทางานในกลมเลก ๆ มการชวยเหลอกนในการเรยนรการสรางขอคนพบในการเรยนร โดยมองคประกอบ ทจาเปนสาหรบเพมประสทธผลของการเรยนรหลกการเรยนร มงเนนการเรยนรแบบบรณาการทผเรยนตองเปนผลงมอกระทาดวยตนเอง การเรยนรแบบการมสวนรวม แบบรวมมอ 5 ขอ คอ การพงพาระหวางกนในทางบวก โดยผเรยนจะรวมกนสรางเปาหมายในการเรยนร และผเรยนแตละคนจะมการชวยเหลอในการสรางความเขาใจและกระตนการเรยนร การปฏสมพนธของแตละบคคล จะถกสงเสรมใหเกดการพงพาระหวางกนในทางบวก ซงจะสงผลตอพฤตกรรมของผเรยน มความรบผดชอบและชวยเหลอซงกนและกนเพอใหเกดความสาเรจตามเปาหมายของกลม มทกษะการทางานเปนทม มการอภปรายกลม

4. การวดผลจากการปฏบตจรง เปนการวดจากการปฏบตในชวตจรงหรอคลายจรงทมคณคาตอผปฏบตมตของการดสนใจทกษะการคดซบซอนในการปฏบตงาน ความรวมมอในการแกปญหาและการประเมนตนเอง เทคนคการวดใชการสงเกตสภาพงานทปฏบตจากการเขยนเรยงความเกยวกบปญหาในสถานการณ

5. หลกการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณมงเนนการเสรมสรางทกษะการคดในองคประกอบดงน


48 | ห น า

5.1 การสรางนสยการคด ประกอบดวยความกระตอรอรน การคดตามมตตาง ๆ การจดลาดบของการคด และแนวทางการพฒนานสยในการคดโดยใชเทคนคการสรางความกระตอรอรน และ การพฒนาการคดตามมตตาง ๆ ไดแก การคดคลอง การคดหลากหลาย การคดลกซงและการจดลาดบของการคด

5.2 กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวย การกาหนดปญหา การรวบรวมขอมล การจดระบบขอมล การตงสมมตฐาน การสรปอางองการประเมนและสรป

5.3 รปแบบการจดการเรยนการสอนใหเกดกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ จากการศกษาผวจยไดนาแนวคดของของไทเลอร(Tyler,1970, p.69) ทกลาวถง การ

กาหนดจดมงหมายในการพฒนา ผเรยนใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามทตองการและเปนพฤตกรรมทสามารถวดและประเมนได มากาหนดเปน จดมงหมายของหลกสตรการฝกอบรม และการเลอกประสบการณการเรยนรทชวยใหบรรลจดมงหมายตองเนนการฝกปฏบตมาเปนแนวทางในการกาหนดกจกรรมของหลกสตร และนาแนวคดของ ดวอ(Dewey,1933) ซงอธบายวาการพฒนาคนใหมนสยในการคดจะตองพฒนานสยในการคด แนวคดของรกไกโร (Ruggeiro,1988) ทศนา แขมมณ (2540) อาร พนธมณ (2540) และ ดวอ (Dewey,1933) ทกลาวถงเทคนคในการสงเสรมความกระตอรอรน การพฒนา การคดตามมตตาง ๆ มากาหนดเปนเนอหาและกจกรรมของหลกสตรการฝกอบรมในการสรางเสรมนสยในการคดอยางมวจารณญาณ

นาแนวคดกระบวนการคดอยางมวจารณญาณของเพญพศทธ เนคมานรกษ (2537) สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต(2549) เดอคาโรล(Decaroil,1973) เดสเซล และเมยฮว (Dessel and Mayhew, 1957) ประกอบดวย การกาหนดหรอนยามปญหา การรวบรวมขอมล การเลอกขอมล การจดระบบขอมล การวเคราะหขอมล การตระหนกในขอตกลงเบองตน การกาหนดและเลอกสมมตฐาน การลงสรปอยางสมเหตสมผล การประเมนผล และ การประยกตใช มาสงเคราะหไดขอสรปเกยวกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ 6 ขนตอน คอ การนยามปญหา การรวบรวมขอมล การจดระบบขอมล การตงสมมตฐาน การสรปอางองการประเมนสรปอางอง มากาหนดเปนเนอหาและ กจกรรมของหลกสตรในสวนของการพฒนากระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

นอกจากนยงสงเคราะหแนวคดของทศนา แขมมณ(2540) ดวอ (Dewey, 1933) เอนนส (Ennis,1985)ปเตอร เอ ฟาซออง (Peter A. Facione,1990) ซททน และเอนนส (Sutton and Ennis, 1985) อลฟาโร เลอแฟร(Alfaro Lefevre.1994) และแทกการทและ วลสน (Taggart&Wilson, 1998) ทกาหนดลกษณะการคดตามมตตาง ๆ มากาหนดเปนเกณฑในการวดนสยในการคดอยางมวจารณญาณ


49 | ห น า

ตวอยางกจกรรมการอบรม แผนการฝกอบรมตอนท 3

เรอง “นวตกรรมการเรยนรเศรษฐศาสตร” สาระสาคญ 1. รปแบบการจดการเรยนรวชาเศรษฐศาสตร กจกรรมการอบรม รปแบบกจกรรม 1. ผเขารบการอบรมศกษาใบความรท 3.1 เรอง “นวตกรรมการสอนเศรษฐศาสตร” โดย Click ทน 2. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยาย จากบทบรรยาย เรอง “การสอนคดอยางวามวจารณญาณ ในเชงเศรษฐศาสตร” พรอมทงศกษาเพมเตมจากแผนกจกรรมการสอนคดอยางมวจารณญาณในเชงเศรษฐศาสตรโดย Click ทน 3. ผเขารบการอบรมทดลองเขยนแผนการจดการเรยนร โดยเลอกนวตกรรมการเรยนรททานสนใจแลวนาแผนการจดการเรยนรไปใชสอน พรอมทงประเมนผลการใชแผนการจดการเรยนรนน 4. ผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web Board) ในประเดนตอไปน ประเดนท 3.1 ทานคดวากระบวนการสอนคดอยางมวจารณญาณ มความเหมาะสมกบการเรยนรเศรษฐศาสตรอยางไร ประเดนท 3.2 ทานคดวากระบวนการสอนคดอยางมวจารณญาณ มความสาคญตอผเรยนอยางไร ประเดนท 3.3 ใหทานแสดงความคดเหนเกยวกบผลการใชแผนการจดการเรยนรในขอ 3. สอประกอบการอบรม 1. บทเรยน E-Training 2. ใบความร ท 3.1-3.2 การวดและประเมนผล วธการวดผล การเขารวมกจกรรมในกระดานสนทนา (Web Board) เกณฑการประเมนผล จานวนกจกรรมทเขารวมในกระดานสนทนา (Web Board) ไมนอยกวา 2 กจกรรม


50 | ห น า


สรป

การจดการเรยนรเปนสงทครทกคนตองคดคนนวตกรรมใหมๆ เพอจดการใหผเรยนไดเกดการเรยนรทรวดเรว หากมวบรรยายหรออธบายกบสงทครเตรยมมา ไมพอทจะทาใหนกศกษามสมรรถนะตามมาตรฐาน ดงนนการรวมกนจดทาสอนวตกรรมการเรยนรและนามาใชในวชาเศรษฐศาสตร จะชวยใหผเรยนเกดความคดสรางสรรคทด เปนสอทกระตนความสนใจไดด การนาเสนอความรจากสอ ทาใหผเรยนไดรบความรอยางเตมท อยางไรกตาม การสรางสอของครนนเพอตองการนามาชวยในการสอน สอตองเราความสนใจของผเรยนและชวยใหเกดความเขาใจไดงาย รวดเรว ขนาดพอเหมาะ เกบรกษางาย คงทนแขงแรง ควรมคาชแจง อธบายวธการใชสอ


51 | ห น า

ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร เรองท 4.1 สอกบการจดการเรยนร

1. ความสาคญของสอการเรยนร สอมบทบาทสาคญททาใหผเรยนเกดการเรยนร โดยสอจะทาหนาทถายทอดความร ความเขาใจ ความรสกและเพมพนทกษะ และประสบการณใหผเรยน ปจจบนสอการเรยนรมอทธพลสงตอการกระตนใหผเรยนกลายเปนผแสวงหาความรดวยตนเอง จนเกดการพฒนาดานตางๆ ไดแก 1.1 ความร สอการเรยนรชวยใหผเรยนไดรบความรเชงเนอหา สงเสรมการศกษาคนควาหาความรเพมเตมเพอเชอมโยงความรใหมทไดเขากบประสบการณเดมทมอยและสามารถนาไปใชชวตประจาวนไดเปนอยางด 1.2 ทกษะ สอการเรยนรชวยสงเสรมทกษะดานตางๆ ใหกบผเรยน 1.3 คณธรรม จรยธรรมและคานยม สอการเรยนรตางๆ ชวยสงเสรมใหผเรยนรกการเรยนร เหนคณคาในตนเอง มจตสานกและคานยมทดงาม

2. ประเภทของสอการเรยนร สอการเรยนร จาแนกตามลกษณะได 3 ประเภท ดงน 2.1 สอสงพมพ หมายถง หนงสอและเอกสารสงพมพตางๆ เชน นตยสาร วารสาร ตารา หนงสอเรยน เอกสารประกอบการเรยน หนงสอเสรมประสบการณ หนงสอสาหรบคนควา แบบฝกหด ใบงาน แผนพบ โปสเตอร ภาพพลก บทเรยนสาเรจรป เปนตน 2.2 สอเทคโนโลย หมายถง สอการเรยนรทผลตขนเพอใชคกบเครองมอ โสตทศนวสด หรอ เครองมอทเปนเทคโนโลยใหมๆ เชน วดทศน ซดรอม สอคอมพวเตอรชวยการสอน รวมถงการใชอนเทอรเนตและการศกษาผานดาวเทยม เปนตน


52 | ห น า

2.3 สออนๆ เชน สอบคคล รวมถงภมปญญาทองถน สอธรรมชาตและสงแวดลอม สถานท สอกจกรรม/กระบวนการ เชน บทบาทสมมต การสาธต การจดนทรรศการ การทาโครงงาน เกม เพลง เปนตน สอวสด เชน หนจาลอง แผนภม และสอเครองมอและอปกรณ 3. การเลอกใชสอการเรยนร ในการออกแบบการจดการเรยนร ทครผสอนตองจดทาหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนร ตามรายวชาตางๆ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมคณภาพตามมาตรฐานของหลกสตร ซงมหลกในการเลอกสอการเรยนร ดงน 3.1 เลอกสอการเรยนรทมความสมพนธกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เนอหาสาระและกจกรรมการเรยนร เนองจากสอการเรยนรมอยมากมาย สอแตละประเภทจะมคณสมบตในเรองขอดและขอจากดในการใชแตกตางกน 1) หนงสอเรยน มขอดทมสาระตามหลกสตรแกนกลางฯ เหมาะสาหรบใชประกอบการจดการเรยนร การทบทวน และการอางอง แตมขอจากดทไมมสาระในสวนทเปนจดเนนของทองถน/สถานศกษา หนงสอเรยนอาจลาสมยหากมขอคนพบ/เหตการณใหมๆ เกดขน 2) ของจรง/ของตวอยาง มขอดทแสดงคณลกษณะทตองการสอใหผเรยนรบรไดตามสภาพจรง ผเรยนสามารถสมผสไดดวยประสาทสมผสทง 5 แตมขอจากดกรณทจดหามาไดยากหรอมราคาแพง 3) คอมพวเตอรชวยสอน มขอดผเรยนสามารถไดตอบกบบทเรยนได นาเสนอบทเรยนไดทงภาพและเสยงทาใหบทเรยนนาสนใจ แตครผสอนและผเรยนตองมความรในการใชคอมพวเตอร ดงนน ครผสอนจงควรตองศกษาลกษณะ / คณสมบตของสอการเรยนรแตละประเภท เพอคดเลอกสอไดเหมาะสมกบการจดการเรยนรแตละบทเรยน 3.2 การเลอกสอการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน ครผสอนตองเลอกสอการเรยนรใหเหมาะสมโดยการวเคราะหลกษณะผเรยน เพอไดรพฒนาการดานตางๆ ทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญาของผเรยนซงเกยวของกบความสามารถในการเรยนร เชน วยเดกเลกจะเรยนรดวยการกระทา สอทใช ไดแก เกม ของเลน สอ ควรอยในทองถนใกลตวนกเรยน เชน ตลาด ธนาคาร สหกรณ เปนตน วยโตขนจะเรยนรดวยการใชสายตาและความคด สอจงควรเปนภาพ และตอมาจะเรยนรโดยอาศยสญลกษณทเปนนามธรรมหรอภาษา สอการเรยนรทนามาใชกควรเปนหนงสอตางๆ ในการจดการเรยนรจงไมอาจใชสอใดสอหนงเปนการเฉพาะ เพราะไมมสอชนดใดทสามารถตอบสนองการจดการเรยนรไดครบถวนในทกบทเรยน ทกกจกรรม ครผสอนจงตองเลอกใชสอการเรยนรอยางหลากหลาย ทงนในการเลอกสอการเรยนรแตละประเภท ควรเลอกสอทมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานของสอแตละประเภท (ศกษาเกณฑคณภาพสอการเรยนรเพมเตมไดทเวบไซตของสานกวชาการและมาตรฐานการศกษาท www.academic.go.th) 4. การใชสอการเรยนร


53 | ห น า

การใชสอการเรยนรอยางมประสทธภาพจะกอใหเกดประสทธผลตอผเรยน โดยครผสอนจะตองดาเนนการ ดงน 4.1 การเตรยมตวครผสอนใหมความพรอมในการใชสอการเรยนร ดาเนนการดงน 1) การศกษาเนอหาสาระในสอการเรยนรทไดเลอกไว เพอตรวจสอบวามความสมบรณตามทตองการหรอไม กรณมสาระไมครบถวน อาจจดทาในความรใบงานเสรม 2) ทดลองใชสอการเรยนรบางประเภท ทมการใชทยงยากหรอทดสอบประสทธภาพของสอวาสรางความเขาใจใหกบผเรยนเพยงใดเหมาะสมกบเวลาเรยนหรอไมและตองแกไขปรบปรงอะไรบาง 3) จดเตรยมอปกรณ เครองมอใหพรอมลวงหนาจะไดไมเสยเวลา และตรวจสอบอปกรณเครองมอตางๆ ใหครบถวนอยในสภาพพรอมใชเสมอ 4.2 เตรยมจดสภาพแวดลอม การใชสอการเรยนรบางประเภท ตองจดใหอยในสภาพทเหมาะสมกบสถานทหรอหองเรยนนนๆ ไมวาจะเปนตาแหนงทเหมาะสมของเครองมอและวสด อปกรณ ระยะทนงทเหมาะสมของผเรยนหรอแสงภายในหอง 4.3 เตรยมความพรอมผเรยน ครผสอนควรชแจงใหผเรยนรเปาหมายของการเรยนร โดยใชสอนนๆ เพอใหผเรยนเรยนรอยางมเปาหมาย และมความพรอมในการเรยนรจากสอนน หรอในกรณทผเรยนตองใชสอดวยตนเอง ครผสอนตองแนะนาวธการใชสอนนดวย ทสาคญจะตองบอกวาผเรยนตองทากจกรรมอะไรบาง เพอจะไดเตรยมตวไดถกตอง 4.4 ดาเนนการใชสอการเรยนร โดยขณะทจดกจกรรมการเรยนการสอนนน ครผสอนตองพจารณาวา ผเรยนมปฏกรยาอยางไร มความตงใจและกระตอรอรนในการเรยนหรอไม เพราะปฏกรยาของผเรยนเปนตวชวดไดวาสอมความเหมาะสมกบกจกรรมและผเรยนเพยงใด นอกจากนควรมการใชเครองมอหรอวธการตางๆ ทจะตรวจสอบวาสอการเรยนรมประสทธภาพหรอไมเพยงใด 4.5 ประเมนการใชสอการเรยนร เปนการนาขอมลจากการใชสอมาวเคราะหใหเกดความชดเจนวามอปสรรคจากการใชสออยางไร มความเหมาะสมกบกจกรรมและผเรยนระดบใด การประเมนจะชวยในการตดสนใจเลอกใชสอการเรยนรสาหรบการจดการเรยนรในครงตอๆ ไป หรอปรบปรงเพอพฒนาเพมเตมใหมความเหมาะสมยงขน 5. แนวคดและตวอยางของการใชสอการเรยนร 5.1 สอการเรยนร ตามทฤษฎการเรยนรของสมอง (Brain-based Learning) มวธการนาเสนอโดยวธกระตนการเรยนร ไดแก การเรมเรองดวยคาถาม การใหผเรยนมสวนรวมกบหนงสอ โดยการใหสบคนขอมลใกลตว ทาใหสามารถเชอมโยงตนเองกบหนงสอได มกจกรรมการเรยนรผานกระบวนการเรยนร ตงแตการสงเกต การสอสาร สนทนา ถามตอบ การทางานกลม การระดมสมอง การแลกเปลยนความคด การแกปญหา การฝกทกษะการคด จะตองทาเปนกระบวนการตอเนองและสอดคลองกนในลกษณะบรณาการทงหลกสตรและตอเนองตามระดบชนโยงไปสสถานการณทผเรยนจะตองประสบ ผเรยนทมพนฐานการคดทถกวธ มเหตผลจะสามารถแกไขสถานการณในทางทเหมาะสม สามารถคดสรางสรรค


54 | ห น า

5.2 สอการเรยนรกบชวตจรง การบรณาการการเรยนรกบชวตจรง คอ การใหผเรยนนาความรความเขาใจและแรงบนดาลใจจากสอการเรยนรไปประยกตใชในชวตประจาวน เพอใหเกดประโยชนจรง การสรางกจกรรมเพอกระตนใหเกดการบรณาการการเรยนรกบชวตจรง ตองคานงสงตอไปน 1) ทาความเขาใจกบแนวคดและผลทคาดหวงของสอการเรยนรแตละประเภท หรอสอการเรยนรแตละรายการเพอใหเกดความชดเจนในการจดกจกรรม 2) คานงกงบรบทของผเรยนวาเกยวเนองกบเรองใดบาง เพอสรางกจกรรมใหผเรยนไดบรณาการกบชวตจรง 5.3 สอกบการเรยนรตลอดชวต การเรยนรจะเกดขนไดจากการทผเรยนไดซมซบจากประสบการณ สงแวดลอม และสอการเรยนรผานกระบวนการเรยนรทครผสอนจดให โดยเปดโอกาสใหเดกคดวเคราะห เรยนรดวยตนเอง มประสบการณตรง เรยนรทจะหาคาตอบใหมากทสด ครผสอนจะตองเปนผอานวยความสะดวกใหผเรยนเกดการเรยนร สอทสงเสรมการเรยนรดวยตนเองตลอดชวต นอกจากจะเปนหนงสอเรยนและหนงสอเสรมประสบการณแลว สอเทคโนโลย เขามามบทบาทสาคญใหครผสอนไดเลอกใช เชน สอทางไกลผานดาวเทยม ผเรยนสามารถดรายการสาระการเรยนรทตองการในเวลาทสะดวกได ตามกาหนดผงรายการจากโทรทศนผานดาวเทยมและสามารถสบคนขอมลไดจาก Website ทใหสารประโยชนตามเนอหาทตองการ 5.4 สอการเรยนรในรปของกจกรรม การสงเสรมใหผเรยนเรยนรผานกจกรรมทเปนสอของจรงแบบกระบวนการจะชวยใหผเรยนเรยนรอยางมความหมายเชอมโยงสการนาไปใชในชวตจรง เชน 1) แสดงบทบาทสมมต การซอและขายสนคาในตลาด 2) การทาบญชรายรบ-รายจาย 3) สารวจตลาดและแหลงชมชนในทองถน 4) เยยมชมบรษท / โรงงาน / ธนาคาร 5) ทศนศกษาแหลงผลตสนคาและบรการในชมชน / OTOP 6) ปฏบตงานในสหกรณโรงเรยน 7) สมภาษณผผลตและผบรโภค 8) การฝากเงน / ถอนเงน 9) ทศนศกษาศนยการเรยนรปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในภาคตางๆ และโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร 10) ทศนศกษาวดมงคลชยพฒนา อ.เฉลมเกยรต จ.สระบร 11) สารวจการผลตสนคาในทองถน 12) สารวจปญหาของทองถน


55 | ห น า

13) เยยมชมสหกรณในชมชน


สรป

สอ (Media) หมายถง ตวกลางใชถายทอดหรอนาความรในลกษณะตางๆ จากผสงไปยงผรบใหเขาใจ ความหมายไดตรงกนในการเรยนการสอน สอทใชเปนตวกลางนาความรในกระบวนการสอความหมายระหวางผสอนกบผเรยนเรยกวาสอการเรยนการสอน ในระบบการเรยนการสอน สอการเรยนการสอนนบวาเปนปจจยสาคญประการหนงทจะทาใหการเรยนการสอนดาเนนไปไดจนบรรลผลสาเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ สอการเรยนการสอนมหลายประเภท แตละประเภทกมคณลกษณะหรอคณสมบตทตางกนไป ผสอนทตระหนกในคณคาของสอจะตองศกษาใหเขาใจถงเงอนไขการเลอกใช ในการออกแบบการจดการเรยนร ทครผสอนตองจดทาหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนร ตามรายวชาตางๆ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมคณภาพตามมาตรฐานของหลกสตร และใชงานไดอยางถกตอง เงอนไขทเกยวของกบการตดสนใจเลอกใชสอ เลอกสอการเรยนรทมความสมพนธกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เนอหาสาระและกจกรรมการเรยนร เลอกสอการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน นอกจากนนตองคานงถงคณสมบตเฉพาะตวของสอแตละประเภท เมอมความรประสบการณเกยวกบสอการเรยนการสอน สามารถเลอกใชไดอยางถกตอง กมความพรอมทผสอนจะสามารถทาสอขนใชเอง


56 | ห น า

ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร เรองท 4.2 รายชอสอการเรยนรประเภทหนงสอวชาเศรษฐศาสตร นอกเหนอจากการเรยนรภายในหองเรยนทใชการเรยนการสอนผานผสอนเปนหลก การศกษาคนควานอกเหนอจากภายในหองเรยน เปนการศกษาดวยตนเอง ถอเปนการทบทวนและการเรยนรตลอดเวลา เศรษฐศาสตรมหนงสอใหเลอกอานอยางหลากหลาย ในทนจะแนะนารายชอหนงสอทสามารถใชศกษาคนควาเพมเตมดวยตนเอง ตามรายการดงน

เศรษฐกจพอเพยงคออะไร ผแตง กรมพฒนาทดน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ ปทพมพ 2549

ภมปญญาเกษตรอนทรยตามวถเศรษฐกจพอเพยง ผแตง กรมพฒนาทดน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ ปทพมพ 2550

เศรษฐกจพอเพยงเปนเสมอนรากฐานของชวต ผแตง กรมพฒนาทดน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ ปทพมพ 2549

การเงนและการธนาคาร ผแตง กฤษฎา สงขมณ ปทพมพ 2540

ระบบเศรษฐกจและการพฒนาเศรษฐกจไทย ผแตง ชศกด จรญสวสด ปทพมพ 2548

เศรษฐศาสตร ผแตง ประพนธ เศวตนนทน และไพศาล เลกอทย ปทพมพ 2544

เศรษฐศาสตรจลภาค 1 ผแตง ปรดา นาคเนาวทม ปทพมพ 2532

พจนานกรมศพทเศรษฐศาสตร ผแตง ภราดร ปรดาศกด ปทพมพ 2549

ตามรอยเบองพระยคลบาทดวยทศพธราชธรรมและหลกการทรงงาน ผแตง มลนธชยพฒนา ปทพมพ 2550

เศรษฐศาสตรเบองตน ผแตง รตนา สายคณต และชลดา จามรกล ปทพมพ 2549

ศพท เศรษฐศาสตร อ งกฤษ – ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ผ แ ต ง ราชบณฑตยสถาน ปทพมพ 2549

ศาสตรเศรษฐ รไวไมขดสน ผแตง วรลกษณ รตตกาลชลากร ปทพมพ 2551

ขาดทนคอกาไร ผแตง วราภรณ สามโกเศศ ปทพมพ 2546

รจกใช เขาใจเงน ผแตง วราภรณ สามโกเศศ ปทพมพ 2550

โลกนไมมอะไรฟร ผแตง วราภรณ สามโกเศศ ปทพมพ 2550

เศรษฐศาสตรไมอยากอยางทคด ผแตง วนรกษ มงมณนาคน ปทพมพ 2545


57 | ห น า

พจนานกรมศพทเศรษฐศาสตร ผแตง วนรกษ มงมณนาคน ปทพมพ 2546

เศรษฐศาสตรมหภาค ผแตง วนรกษ มงมณนาคน ปทพมพ 2545

เศรษฐศาสตรเบองตน เศรษฐศาสตรสาหรบบคคลทวไป ผแตง วนรกษ มงมณนาคน ปทพมพ 2545

ชวตพอเพยงตามแนวพระราชดาร ผแตง ศนยสงเสรมการบรหารเงนออมครอบครวกรงเทพมหานคร

การคาระหวางประเทศ ผแตง สมพงษ เฟองอารมณ ปทพมพ 2546

สคบ. คมครองผบรโภค (ฉบบประชาชน) ผแตง สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ปทพมพ 2548

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผแตง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. ปทพมพ 2550

ตามรอยพอของแผนดน ผแตง สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตปทพมพ 2550

การเงนและการธนาคาร ผแตง สรกษ บนนาค และวณ ฉอยเกยรตกล ปทพมพ 2541

เศรษฐกจพอเพยงการพฒนายงยน ผแตง เสร พงศพศ ปทพมพ 2549

การประยกตพระราชดาร เศรษฐกจพอเพยงกบอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม ผแตง อภชย พนธเสน และคณะ ปทพมพ 2546

Economics ผแตง Hyman, David N. ปทพมพ 1989.

Economics : Concepts, Analysis, and Application ผแตง Orley, M. Amos Jr. ปทพมพ1987.

(หมายเหต หนงสอบางเลมมปทพมพใหมกวาน)


สรป

รปแบบในการศกษาหาความรเกยวกบการศกษาในหวขอสอกบการเรยนรเศรษฐศาสตรสามารถทาไดหลากหลายวธ ทงนจากขอมลขางตน เปนขอมลทแสดงรายชอสอการเรยนรประเภทหนงสอวชาเศรษฐศาสตร ซงสามารถสบคนหาขอมล เนอหา การเรยนรตางๆ ทเ กยวกบของกบหลกวชาเศรษฐศาสตร ถอสอสงพมพ ซงหมายถงหนงสอและเอกสารสงพมพตางๆ


58 | ห น า

ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร เรองท 4.3 ตวอยางสอการเรยนรประเภทขอมลสารสนเทศวชาเศรษฐศาสตร นอกเหนอจากการเรยนรภายในหองเรยนทใชการเรยนการสอนผานผสอนเปนหลก การศกษาคนควานอกเหนอจากภายในหองเรยน เปนการศกษาดวยตนเอง การคนควาหาขอมลในอนเทอรเนต หรอการหาขอมลผานเวบไซตตางๆ ถอเปนการคนควาหาขอมลทกวางขวาง และหลากหลายเพมมากขน ในทนจะแนะนารายชอเวบไซตทสามารถใชศกษาคนควาเพมเตมดวยตนเอง ตามรายการดงน

http://www.thaifta.com/thaifta/aboutFTA/tabid/66/Default.aspx (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ (กระทรวงพาณชย) http://210.246.196.54/cpd/web_cpd/index.html (กรมสงเสรมสหกรณ) http://www.moc.go.th (กระทรวงพาณชย) http://www.sufficiencyeconomy.org (กลมงานเศรษฐกจพอเพยง: การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง) http://www.bot.or.th (ธนาคารแหงประเทศไทย) http://www.nesdb.or.th (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) http://www.treasury.go.th (กรมธนารกษ) http://www.thaiconsumer.net (สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค) http://www.baac.or.th http://www.gsb.or.th http://www.mof.go.th (กระทรวงการคลง) http://www.set.or.th (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย) http://www.aomsin.net/catalog.php?idp=13 http://www.nidambe11.net/ekonomiz/download/tenecom.do http://www.econ.tu.ac.th/?action=&type=content&menu=27pgmenu=81&lang=th&li… http://www.acconline.msu.ac.th/elearning/course/view.php?id=38 (การเรยนรออนไลน คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม) http://longlivetheking.kpmax.com (E – learning/CAI เศรษฐกจพอเพยง online) http://guru.sanook.com http://www.mwit.ac.th


59 | ห น า

http://web.ku.ac.th/king72/2539/kaset10.htm (รายชอสหกรณในเขตพนทของโครงการจดพฒนาทดนตามพระราชดาร)


สรป

รปแบบในการศกษาหาความรเกยวกบการศกษาในหวขอสอกบการเรยนรเศรษฐศาสตรสามารถทาไดหลากหลายวธ ทงนจากขอมลขางตน เปนขอมลทแสดงรายชอสอการเรยนรประเภทสอเทคโนโลย ซงเปนวธการสบคนขอมลสารสนเทศผานอนเตอร หรอ www ซงสามารถสบคนหาขอมล เนอหา การเรยนรตางๆ ทเกยวกบของกบหลกวชาเศรษฐศาสตร นบวาเปนวธทงาย สะดวก และปจจบนเปนวธทถกเลอกใชมากทสด เพราะวามแหลงขอมลใหเลอกสบคนเปนจานวนมาก แตทงน ตองพจารณาขอมลทสบคนอยางละเอยด ถถวน


60 | ห น า

ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร เรองท 4.4 ตวอยางสอและแหลงการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน

ในการเรยนการสอนโดยทวไปนนการใหผเรยนไดฝกฝน เพอฝกหดในการเรยนร เปนการใหผเรยนไดฝกปฏบต และเปนการทบทวนสงทไดศกษา การใหผเรยนไดศกษาบทเรยนหรอแบบฝกหดทอยในแหลงทตนเองอาศยหรอแหลงชมชนทอย เปนการบรณาการทางการศกษา ชวยใหผเรยนไดเรยนรและรจกสานกรกบานเกด ตวอยางทยกมาใหศกษาเปนการประยกตใชทรพยากรและแหลงภมปญญาทองถนในการเรยนร ดงตวอยางใบงานดงน

ใบความรท 4.4 เรอง สอการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน

ตวอยาง • ชมชนตลาดสามชก จ.สพรรณบร • ชมชนตลาดนาอมพวา จ.สมทรสงคราม • ชมชนตลาดนาดาเนนสะดวก จ.ราชบร • ชมชนบานมาตร กทม. • ชมชนอนๆ ในทองถนของนกเรยน • สถาบนการเงนประเภทธนาคาร ไดแก ธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารพาณชย ธนาคารทตงโดยกฎหมายพเศษ เชน ธนาคารอสลาม ธนาคารออมสน ฯลฯ


61 | ห น า

• สถาบนการเงนทไมใชธนาคาร ตวอยางเชน บรษทเงนทน บรษทหลกทรพย บรษทประกนชวตและบรษทประกนภย โรงรบจานา สหกรณออมทรพย ฯลฯ • แหลงเรยนรตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร เชน โครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร โครงการทฤษฎใหม โครงการหวยองคตอนเนองมาจากพระราชดาร โครงการพฒนา ดอยตง โครงการพฒนาพนทลมแมนาปาสก เปนตน • แหลงผลตสนคาและบรการในชมชน หรอแหลงผลตสนคาโอทอป • สหกรณประเภทตางๆ • บรษท / โรงงาน / รานคา • ศนยการเรยนรปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในภาคตางๆ


เรอง “สอการเรยนรเศรษฐศาสตร” สาระสาคญ 1. ความสาคญและประเภทของสอการเรยนร 2. แนวคดและการเลอกใชสอการเรยนร 3. รายชอสอการเรยนรวชาเศรษฐศาสตร กจกรรมการอบรม รปแบบกจกรรม 1. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยายประกอบ Power Point และ/หรอศกษาใบความรท 4.1 – 4.4 โดย Click ทน ใบความรท 4.1 เรอง “สอกบการจดการเรยนร” ใบความรท 4.2 เรอง “รายชอสอการเรยนรประเภทหนงสอวชาเศรษฐศาสตร” ใบความร ท 4.3 เรอง “ตวอยางสอการเรยนรประเภทขอมลสารสนเทศวชาเศรษฐศาสตร” ใบความรท 4.4 เรอง “ตวอยางสอและแหลงการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน” 2. ผเขารบการอบรมศกษาเพมเตม เรอง “สอการเรยนการสอนเศรษฐกจพอเพยง” ทhttp://www.sufficiencyeconomy.org/old/ และ Link ไปท “สอการเรยนการสอนเศรษฐกจพอเพยง” 3. ผเขารบการอบรมศกษาตวอยางสอบทเรยนสาเรจรป ประกอบภาพการตนเรอง “อปสงค อปทาน และการกาหนดเวลา” โดย Click ทน


62 | ห น า

4. ผเขารบการอบรมศกษาตวอยางสอการตนประกอบเนอหา เรอง “เศรษฐกจภาครฐบาล” โดย Click ทน 5. ผเขารบการอบรมศกษาตวอยางสอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน CAI เรอง “ความรเบองตนเกยวกบวชาเศรษฐศาสตร” โดย Click ทน 6. ผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานสนทนา (Web board) ในประเดนท 4.1 – 4.4 ประเดนท 4.1 สอการเรยนรททานเคยใชและพฒนาผเรยนไดดมอะไรบาง ประเดนท 4.2 ทานมแนวคดในการเลอกใชสอการเรยนรเพอพฒนาคณภาพผเรยนไดอยางไร ประเดนท 4.3 ทานคดวาการนานกเรยนไปศกษานอกสถานทมความสาคญและจาเปนอยางไร ประเดนท 4.4 ทานคดวาหลงจากการฝกอบรมแลวทานจะจดทาสออะไรหรอใชสอประเภทใดมาใชในการจดการเรยนการสอนของทานเพมขน สอประกอบการอบรม 1. บทเรยน e – Training 2. ใบความรท 4.1 เรอง “สอการเรยนรเศรษฐศาสตร” ใบความรท 4.2 เรอง “รายชอสอการเรยนรประเภทหนงสอวชาเศรษฐศาสตร” ใบความรท 4.3 เรอง “รายชอสอการเรยนรประเภทขอมลสารสนเทศวชาเศรษฐศาสตร” ใบความรท 4.4 เรอง “สอการเรยนรประเภทชมชน สถานท และทองถน” 3. ตวอยางบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรอง “อปสงค อปทาน และการกาหนดราคา” 4. ตวอยางสอบทเรยนการตนประกอบเนอหา เรอง “เศรษฐกจภาครฐบาล” 5. ตวอยางสอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง “ความรเบองตนเกยวกบวชาเศรษฐศาสตร” การวดและประเมนผล วธการวดผล การเขารวมกจกรรมในกระดานสนนา (Web board) เกณฑการประเมนผล ผเขาอบรมจะมผลผานการอบรม เมอจานวนกจกรรมทเขารวมในกระดานสนทนา (Web board) ไมนอยกวา 2 ประเดนจากทงหมด 4 ประเดน


63 | ห น า


สรป

สออนๆ เชน สอบคคล รวมถงภมปญญาทองถน สอธรรมชาตและสงแวดลอม สถานท สอกจกรรม/กระบวนการ เชน บทบาทสมมต การสาธต การจดนทรรศการ การทาโครงงาน เกม เพลง เปนตน สอวสด เชน หนจาลอง แผนภม และสอเครองมอและอปกรณ เปนอกรปแบบในการศกษาหาความร ซงสอประเภทน มตวอยางทเหนภาพจรงไดอยางชดเจน และสามารถไปศกษาหาความรไดโดยตรง จากขอมลขางตนซงเปนตวอยางสอประเภทชมชน สถานท และทองถน ซงจะทาใหเราสามารถรบรสภาพเหตการณจรงได


64 | ห น า

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตร กรอบการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา เมอสถานศกษาจดทาหลกสตรทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และเหมาะสมกบสภาพบรบทของตนเองแลว ภารกจตอไปคอวางแผนการวดและประเมนผลการเรยนรใหสอดคลองกบหลกสตร เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนการวดและประเมนผลในระดบชนเรยนสาหรบผสอน โดยในการประเมนความรและทกษะตาง ๆ ตามกลมสาระการเรยนรควรบรณาการไปพรอม ๆ กบการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน การประเมนคณลกษณะอนพงประสงคและการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน นอกจากนสถานศกษาตองตรวจสอบเพมเตมเพอใหมนใจวาการจดการเรยนรและการประเมนผลการเรยนรทครผสอนดาเนนการนน นาไปสการพฒนาสมรรถนะสาคญของผเรยน 5 ประการ ตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 กาหนด ไดแกความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวตและความสามารถในการใชเทคโนโลยโดยสมรรถนะสาคญทง ๕ ประการนนควรเปนผลการประเมนองคประกอบทง 4 ดานไปพรอมๆกบการประเมนคณลกษณะอนๆ

แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนร สถานศกษาตองดาเนนการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา โดยมแนวทางการดาเนนการดงน 1. สถานศกษาตองดาเนนการวดและประเมนผลใหครบองคประกอบทง 4 ดาน ตามแนวทางและวธการ ของการวดและประเมนผลแตละองคประกอบและกาหนดเอกสารบนทกผลการประเมนใหสอดคลองกบแนวทางการวดและประเมนผล 2. ใหครผสอนนาผลการประเมนแตละองคประกอบบนทกลงในเอกสารบนทกผลการประเมนตามทสถานศกษากาหนดและนาเสนอผบรหารโรงเรยน 3. ผบรหารโรงเรยนเปนผอนมตผลการประเมน 4. ใหมการรายงานความกาวหนาผลการพฒนาองคประกอบทง 4 ดาน ใหผปกครองทราบเปนระยะ ๆ และรายงานสรปผลการเรยนปลายป/ปลายภาค 5. ผบรหารโรงเรยนตองกาหนดวธการและมอบหมายผรบผดชอบ ปรบปรง พฒนาผเรยนทไดผลการเรยนซารายวชาหรอซาชน 6. สถานศกษากาหนดแนวทางในการกากบ ตดตามการบนทกผลการประเมนในเอกสารหลกฐานการศกษา ทงแบบทกระทรวงศกษาธการกาหนดและแบบทสถานศกษากาหนด


65 | ห น า

การวดและประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนร 1. วางแผนการสอนและการประเมนผล การประเมนผลประกอบดวยการประเมนผลกอนเรยน ระหวางเรยนและปลายภาค 2. เลอกวธการวดและประเมนผลใหสอดคลองกบภาระงานหรอกจกรรม ซงม วธประเมนผลหลายวธ เชน 2.1 ประเมนดวยการตอบคาถาม การสอบปากเปลา การทาใบงาน และแบบ ฝกทกษะ 2.2 ประเมนจากการปฏบต เชน มอบหมายชนงาน 2.3 ประเมนตามสภาพจรง ประเมนจากงานหรอกจกรรมทปฏบตจรง 2.4 ประเมนจากแฟมสะสมงาน 2.5 ประเมนจากการทดสอบ 3. กาหนดอตราสวนคะแนนการประเมนระหวางเรยนกบปลายภาค จะขนอยกบลกษณะ ของเนอหาสาระรายวชา ซงอาจจะเปน คะแนนระหวางภาค : คะแนนปลายภาค = 8 : 2 , 7 : 3 , 6 : 4 4. จดทาเอกสารบนทกขอมลของนกเรยน ผสอนตองจดทาเอกสารบนทกขอมล ผลการวดและประเมนผล ระหวางเรยน อยางเปนระบบชดเจน เพอเปนแหลงขอมลในการพฒนานกเรยน และเปนหลกฐานตรวจสอบ แสดงถง ความโปรงใส และความยตธรรมในการประเมนมแนวในการดาเนนการดงน ครอาจารยผสอนเปนผวดและประเมนผลตามจดประสงค และ/หรอผลการเรยนรท คาดหวง แลวนาผลการประเมนมาเปนขอมลปรบปรงหรอพฒนาการเรยนการสอน ดงนนโรงเรยนจงจดใหมการวด และประเมนผลเปน 1 ระยะ ดงน 1. การวดและประเมนผลกอนเรยน มวธดงน 1) การวดและประเมนความพรอมของนกเรยน การวด และประเมนผลแบบน เปนการวดและประเมนความรพนฐานเดม ทจะใชเรยนเรองใหม เปนการวดกอนเรยนเนอหาใหม 2) การวดและประเมนผลความรอบรในเรองทจะเรยนกอนเรยน เนนการประเมนผเรยนในเรองทจะทา การสอน เพอตรวจสอบความรทกษะของนกเรยน ในเรองทจะเรยน ขอมลทไดเปนขอมลเบองตนนาไปเปรยบเทยบผลการเรยนภายหลงเขารวมกจกรรมการเรยนการ สอนแลว เพอดการพฒนาการเรยนรเพมของนกเรยน 2. การวดและประเมนผลระหวางเรยน เปนการวด และประเมนผลทมงตรวจสอบพฒนาการของนกเรยน วาบรรลตามผลการเรยนรทคาดหวงตามแผนการเรยนรหรอไม ผลการประเมนชวยในการปรบปรง แกไข และสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาสงสดตามศกยภาพ ทงยงชวยในการปรบปรงการเรยนการสอนอกดวย 3. การวดและประเมนผลปลายภาค เปนการประเมนผลเพอตรวจสอบความสาเรจของผเรยน และ/หรอเปนการประเมนผลหลงเรยน นาไปเปรยบเทยบกบการประเมนกอนเรยน เพอตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยน ตรงตามทคาดหวงหรอไม ผเรยนมพฒนาการมากนอยเพยงไร


66 | ห น า

เมอวดผลปลายภาค และนาคะแนนการประเมนทงหมดรวมกน เพอสรปผลการเรยนตลอดภาคเปนผลสมฤทธ ของนกเรยนรายวชา โดยมเกณฑการตดสนผลการเรยน ดงน ระดบผลการเรยน ความหมาย ชวงคะแนนเปนรอยละ 4.............. 3.5.............. 3.............. 2.5.............. 2.............. 1.5.............. 1.............. 0..............

............ห ม า ย ถ ง ผ ล ก า ร เ ร ย น ด ม า ก

............ผ ล ก า ร เ ร ย น เ ก อ บ ด ม า ก

............ผ ล ก า ร เ ร ย น ด

............ผ ล ก า ร เ ร ย น เ ก อ บ ด

............ผ ล ก า ร เ ร ย น ป า น ก ล า ง

............ผลการเรยนผานเกณฑขนตาระดบด

............ผ ล ก า ร เ ร ย น ผ า น เ ก ณ ฑ ข น ต า

............ผลการเรยนตากวาเกณฑทกาหนด

............๘ ๐ - ๑ ๐ ๐

............๗ ๕ - ๗ ๙

............๗ ๐ - ๗ ๔

............๖ ๕ - ๖ ๙

............๖ ๐ - ๖ ๔

............๕ ๕ - ๕ ๙

............๕ ๐ - ๕ ๔

............๐ - ๔๙ 2. การประเมนการอาน คด วเคราะห และเขยนสอความ วธการประเมน มการประเมนผลเปนรายภาค โดยจดใหมการประเมน 2 ลกษณะ ดงน 1. ประเมนผลพรอมกบการดาเนนการสอนใหนกเรยนโดยอาจารยผสอนทกคน 2. ประเมนผลโดยอาจารยทปรกษา เกณฑการตดสน มผลการประเมนเปน 3 ระดบ ดงน ดเยยม หมายถง มผลการประเมนสงกวาเกณฑทกาหนดมาก ด หมายถง มผลการประเมนสงกวาเกณฑทกาหนด ผานเกณฑ หมายถง มผลการประเมนผานเกณฑขนตาทกาหนด 4. การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค วธการประเมน มการประเมนผลเปนรายภาค โดยจดใหมการประเมน 2 ลกษณะ ดงน 1. ประเมนพรอมกบการดาเนนการสอนในหองเรยนโดยอาจารยผสอนทกคน 2. ประเมนผลโดยอาจารยทปรกษา เกณฑการตดสน มผลการประเมนเปน 3 ระดบดงน ดเยยม หมายถง มพฤตกรรมอนพงประสงคสงกวาเกณฑทกาหนดมาก ด หมายถง มพฤตกรรมอนพงประสงคสงกวาเกณฑทกาหนด ผานเกณฑ หมายถง มพฤตกรรมอนพงประสงคผานเกณฑขนตาทกาหนด


67 | ห น า

4. การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน การใหระดบผลการตดสนการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยน ใหผรบผดชอบกจกรรมพฒนาผเรยนและผเกยวของรวมกนกาหนด โดยใหระดบผลการประเมนเปน "ผ" และ "มผ"

- ผ หมายถง ผานเกณฑการประเมนโดยมเวลาเขารวมกจกรรมไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาทงหมดทจะจดกจกรรมของแตละภาคเรยน และผานจดประสงคสาคญของกจกรรมตามทกาหนด

- มผ หมายถง ไมผานเกณฑการประเมนโดยมเวลาเขารวมกจกรรมไมถงรอยละ 80 ของเวลาทงหมดทจดกจกรรมของแตละภาคเรยน และไมผานจดประสงคสาคญของกจกรรมตามทกาหนด


เรอง การวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตร สาระสาคญ 1. หลกการวดและประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 2. การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาฯ 3. การสรางแบบวดความคดเหนตอการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาฯ 4. การสรางแบบประเมนผลงาน อาท แบบฝกหด โครงงาน แฟมพฒนางาน ฯลฯ 5. การสรางแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน กจกรรมการอบรม 1. ผเขารบการอบรมสารวจเกยวกบการวดและประเมนผลในรายวชาทตนสอน 2. ผเขารบการอบรมฟงคาบรรยาย เรอง “หลกการวดและประเมนผล กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม” 3. ผเขารบการอบรมศกษาดวยตนเอง เรอง “การวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม” จากเอกสารประกอบการอบรม 4. ผเขารบการอบรมศกษาเพมเตมตวอยางเครองมอการวดและประเมนผล จากใบความรท 5.1-5.4 5. ผเขารบการอบรมสรปสาระสาคญทไดจากการศกษาดวยตนเอง และทดลองฝกสรางเครองมอในรายวชาททานสอน ตามขนตอนจากความรทไดศกษา จากนนผเขารบการอบรมรวมสนทนาในกระดานขาว (Web Board) ในประเดน ตอไปน ประเดนท 5.1 ปญหาการวดและประเมนผลของครสงคมศกษา


68 | ห น า

ประเดนท 5.2 การวดและประเมนผลมผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาอยางไร สอประกอบการอบรม 1. บทเรยน E-Training 2. ใบความรท 5.1 - 5.4 การและประเมนผล วธการวดผล การเขารวมกจกรรมในกระดานสนทนา (Web Board) เกณฑการประเมนผล ผเขาอบรมจะมผลการผานการอบรม เมอเขารวมสนทนาในกระดานสนทนาอยางนอย 2 ประเดน


สรป

การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองอยบนจดมงหมายพนฐานสองประการ ประการแรกคอการวดและประเมนเพอพฒนาผเรยน โดยเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการเรยน และการเรยนรของผเรยนในระหวางการเรยนการสอนอยางตอเนอง บนทกวเคราะหแปลความหมายขอมลแลวนามาใชในการสงเสรมหรอปรบปรงแกไขการเรยนรของผเรยนและการสอนของครการวดและประเมนผลกบการสอนจงเปนเรองทสมพนธกน หากขาดสงหนงสงใดการเรยนการสอนกขาดประสทธภาพ จดมงหมายประการทสองคอการวดและประเมนผลเพอตดสนผลการเรยน เปนการประเมน สรปผลการเรยนร


69 | ห น า

รายการอางอง กระทรวงศกษาธการ . หลกสตรแกนกลางศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 . กรงเทพฯ : โรงพมพชมนม สหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2552. จรนทร เทศวานช. การเงนและการธนาคาร. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2541. ภราดร ปรดาศกด. พจนานกรมเศรษฐศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2549. ภทรา นคมานนท . การประเมนผลการเรยน . กรงเทพ ฯ: อกษรพพฒน, 2543. สถาบนทดสอบการศกษา แหงชาต (องคการมหาชน). ชดการเรยนรดวยตนเองเรอง การวดผลและประเมนผลการเรยนรของ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1-6 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม . กรงเทพฯ : องคการคาครสภา, 2551. รตนา สายคณต และชลดา จามนกล. เศรษฐศาสตรเบองตน. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2549. รตนา สายคณต. มหาเศรษฐศาสตรเบองตน (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2541. วราภรณ สามโกเศศ. โลกนไมมอะไรฟร ภาค 2. พมพครงท 3, กรงเทพมหานคร : สานกพมพมตชน, 2543. วราภรณ สามโกเศศ. โลกนไมมอะไรฟร ภาค 2. (กรงเทพมหานคร : สานกพมพมตชน, 2543) 30-35. วรลกษณ รตตกาลชลากร. ศาสตรเศรษฐ รไวไมขดสน. พมพครงท 1, กรงเทพฯ : วฒนาพานช, 2551. วรลกษณ รตตกาลชลากร. เศรษฐศาสตรเพอชวต เศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 1, กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช, 2549. วนรกษ มงมณนาคน, บรรณาธการ. พจนานกรมศพทเศรษฐศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2540. วนรกษ มงมณนาคน. เศรษฐศาสตรเบองตน. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551. ศนยพฒนาการเรยนร กลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนวดไทรใหญ (นนททวาราษฏรบารง) สานกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต 2 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

คมอการพฒนาคณธรรมดวยชดกจกรรมเศรษฐกจพอเพยง. มปท., ม.ป.ป. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. สพฐ. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร

สงคม ศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.


70 | ห น า

กระทรวงศกษาธการ. แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2552.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กระทรวงศกษาธการ. แนวทางจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. (กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2552) หนา 44 – 48.

. เศรษฐศาสตรไมยากอยางทคด. พมพครงท 3, กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545.

. เศรษฐศาสตรเพอชวต เศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 1, กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช, 2549.

http://www.aomsin.net http://www.payanthai.or.th/wiki/index.php/ http://www.sufficiencyeconomy.org/old/ และ Link ไปท “สอการเรยนการสอนเศรษฐกจพอเพยง http://www.sufficiencyeconomy.org


71 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร UTQ-210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) ตอนท 1 หลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรเศรษฐศาสตร คาสง จงเขยนตวอยางแผนการจดการเรยนรในสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) 1 เรอง .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


72 | ห น า


ชอหลกสตร UTQ-210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) ตอนท 2 แนวคดหลกของเศรษฐศาสตรและหลกการของเศรษฐกจพอเพยง คาสง จงตอบคาถามตอไปน 1. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบแนวคดทฤษฎทางเศรษฐศาสตรคออะไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. แนวคดเรองความพอประมาณ ม 2 แนวทางหลกคออะไร พรอมยกตวอยางประกอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


73 | ห น า


ชอหลกสตร UTQ-210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) ตอนท 3 นวตกรรมการเรยนรเศรษฐศาสตร คาสง โปรดทาเครองหมาย ในชองหนาขอในกระดาษคาตอบเมอเหนวาขอความนนถกตองหรอทาเครองหมาย ในชองหนาขอในกระดาษคาตอบ เมอเหนวาขอความนนผด

แบบประเมนตนเอง แบบทดสอบความรความเขาใจเกยวกบกระบวนการคด

....1. การคดชวยใหคนไดมองเหนสภาพปญหาตาง ๆ ในอนาคต ....2. การคดคลอง เปนความสามารถอนดบรองในการทจะพยายามเลอกเฟนใหไดความคดทดและ

เหมาะสมทสด ....3. การคดเกดจากความตองการของมนษย ....4. การคดลกซงเปนการคดใหเกดความเขาใจอยางแทจรงในสงทคด โดยเขาใจถงสาเหตทมา ....5. การคดอยางมวจารณญาณเปนรปแบบหนงของการคดในระดบปกต ....6. “ทใดมรก ทนนมทกข” เปนการคดอยางลกซง ....7. การตงสมมตฐาน หมายถง การพจารณาแนวทางการสรปอางองของปญหาขอโตแยงหรอขอมลท

คลมเครอ ....8. การแปลความ เปนการวดความสามารถในการลงความเหน และอธบายความเปนไปไดของขอสรป ....9. ควรจะเขยนบนทกอยางนอยสปดาหละครง ....10. การเขยนบนทกเรองราวทตองขยายความ เปนการเขยนทบนทกทตองมการเลอกสรรเนอหาอยางด ....11. การอภปรายไมชวยใหเกดการคดอยางมวจารณญาณ ....12. ทางการคดอยางมวจารณญาณนนสามารถนาไปประยกตใชไดในทกกจกรรม ไมจาเปนตองใช

เฉพาะเวลาทมการสอนเทานน ....13. ในการประเมนผลการคดของนกเรยนครผสอนตองทราบองคประกอบของการคดแตละแบบ ....14. การวดผลประเมนผลทสาคญ วดเฉพาะดานความรเพยงอยางเดยวเทานน ....15. หลกการวดผลประเมนผล การประเมนผลดานความรสาคญทสด ....16. การกาหนดเกณฑใหนกเรยน “อธบายเหตผลได” เปนการประเมนผลการคดวจารณญาณ ....17. การกาหนดเกณฑใหนกเรยน “บอกสวนประกอบของพชได” เปนการประเมนผลการคดอยางม

วจารณญาณ ....18. การวจารณตวละคร เปนการวดผลประเมนผลการคดวจารณญาณ


74 | ห น า

....19. การคดอยางมวจารณญาณเปนกระบวนการคดทใชสรปองคความรทศกษา

....20. การคดอยางมวจารณญาณเปนวธการหนงทนาไปใชทาแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

....21. การคดวจารณญาณเปนความคดทแปลกใหมแตตางไปจากความคดเหน

....22. แนวคดทไดจากการคดวจารณญาณนาไปใชในการสรางวนยแกนกเรยน

....23.โฆษกรฐบาล สรปเหตการณทเกดขนกบสงครามยาเสพตดเปนการคดอยางมวจารณญาณ

....24. การคดอยางมวจารณญาณจะประสบความสาเรจหากมการใชเครองมอวดและประเมนทถกตอง

....25. แพทยฝงเขมของจนใชกระบวนการคดอยางมวจารณญาณในการกาหนดจดตาง ๆ บนรางกาย

....26. การคดอยางมวจารณญาณเปนความคดทสมเหตสมผลโดยผานการพจารณาไตรตรอง

....27. ฝายคานเสนอแนวทางแกปญหากรณ 3 จงหวดภาคใต ใหรฐบาลพจารณาเปนการคดอยางมวจารณญาณ

....28. นกสนตภาพทรฐบาลนาไปใหกาลงใจแกผประสบภยใน 3 จงหวดภาคใต เปนการคดอยางมวจารณญาณ

....29. Bird เลอกกระดาษมา 1 แผนแลวบอกเพอนวากระดาษแผนนเขานาไปทาหมวก ทาลกฟตบอล ทากระบวยตกนา เพอนชมวา Bird มความคดอยางมวจารณญาณ

....30. คณรตนาทาบานสดา เพอประชดเจาของหมบานทไมรบผดชอบเปนความคดอยางมวจารณญาณ


75 | ห น า


ชอหลกสตร UTQ-210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) ตอนท 4 สอการเรยนรเศรษฐศาสตร คาสง จงตอบคาถามดงตอไปน 1. สอการเรยนรในรปของกจกรรมมอะไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบจากการทาสอรปแบบนไปใชในการเรยนการสอน .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


76 | ห น า


ชอหลกสตร UTQ-210 สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม: วชาเศรษฐศาสตร (เนนเศรษฐกจพอเพยง) ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตร คาสง จงตอบคาถามตอไปน คาแนะนา ในโรงเรยนของทานมการวดผลและประเมนผลการเรยนรเศรษฐศาสตรอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

utq-00210 สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา...

Documents