utfordrande å bygge fiskebåtar -...

Informasjon frå PRONr. 2 · Årgang 8 · 2014

Besøk PRO på Sogn og Fjordane sin stand under Nor-Fishing i Trondheim

Bilfinger avd. Høyanger ∙ Bilfinger avd. Svelgen ∙ Bilfinger avd. Årdal ∙ Cermaq ∙ Elkem ∙ Ewos ∙ Felleskjøpet Agri avd. Florø ∙ Fiskevegn ∙ Fjordpipe ∙ FMC

Førde Mekaniske Industri ∙ Gas Tech ∙ Hagen ∙ Halliburton ∙ Hardangerfrakt ∙ Haug Offshore ∙ Havyard Ship Technology ∙ Hellenes ∙ ITM ∙ Klausen Industrier

KMI ∙ Luster Mekaniske Industri ∙ Nesseplast ∙ Nomek ∙ Norway Pelagic avd. Florø ∙ Norway Pelagic avd. Kalvåg ∙ NTP ∙ Nyrstar ∙ OM Marine Service ∙ Petal

PRO Opplæringskontoret ∙ Rørleggar R. Nigardsøy ∙ SafeClean ∙ Saint Jean Wheels ∙ Solheim Diesel ∙ Solund Verft ∙ StaroTech ∙ Stryvo ∙ Stryvo Bismo ∙ Sunnfjord Industri

Swire Oilfield Service ∙ T. Frivik Taubanedrift ∙ Teekay Petrojarl ∙ TESS ∙ Vik Ørsta ∙ Wergeland Holding ∙ WIS ∙ WISS ∙ Yndestad Mekaniske ∙ Østerbø Maskin

DETTE ER

Utfordrande å bygge fiskebåtar

Sindre Dale (22 år) frå Førde har ingen bakgrunn frå fiskeri eller sjøliv, men å bygge fiskebåtar det likar han. - Eg har alltid likt utfordringar. Det å montere tusenvis av små komponentar på ein forholdsvis liten og trong båt, det har eg likt godt, fortel lærlingen med to fagbrev retta mot nettopp denne industrien.

Les meir på side 4.

Foto

: Utl

ånt

av S

olun

d Ve

rft

INFORMASJON FRÅ PRO www.pro.sf.no2

Jorunn Eide Kirketeig – dagleg leiar PRO opplæringskontoret

Skal vise på bunnlinja til alle partar

UTGJEVAR:Opplæringskontoret for prosessog mekanisk industri.

FORMÅL:Denne informasjonen er tilrettelagt for medlemsbedriftene og andre som direk-te eller indirekte er involvert i PRO sitt arbeid. PRO ynskjer å være best på ut-danning av fagarbeidarar i «våre» fag spe-sielt og fagopplæring generelt. PRO skal rekruttere lærlingar til medlemsbedrif-tene i tråd med bedriftene sine behov for fagarbeidarar, i samsvar med bedriftene sine strategiar. PRO skal være eit flek-sibelt opplæringskontor i kontinuerleg utvikling for å tilpasse seg bedriftene sine behov.

ADRESSE:ConcordbyggetFirdavegen 6,Postboks 492, 6803 FørdeTelefon: (+47) 57 83 22 60Telefax: (+47) 57 83 22 45www.pro.sf.no

PRO:Jorunn Eide KirketeigDagleg leiar / [email protected]. (+47) 911 44 966

Geir JohmeOpplæ[email protected]. (+47) 988 05 285

Wenche TollefsenAdministrasjonssekretæ[email protected]. (+47) 924 23 782

Kristine BruheimLærling – kontor og [email protected]. (+47) 468 15 889

ANSVARLEG REDAKTØR:Jorunn Eide [email protected]. (+47) 911 44 966

TEKST / GRAFISK PRODUKSJON:A til Å Grafisk Design og Mediawww.atilaa.no

Å tilsette lærlingar skal vere lønsamt for bedriftene, samtidig som det skal lønne seg for ungdommane å vere lærling. Ei lærlingkontrakt skal vise igjen på begge partar sine «bunnlinjer». Å ta inn framtidas arbeidskraft betyr dessu-tan å ta samfunnsansvar, og sikre framtida i PRO faga.

Investering for framtida Lærlingane er for dei fleste bedrifter verdifulle medarbeidarar og viktige ressursar, som bidreg til bunnlinja. Minst like viktig som det økono-miske aspektet er verdien av ny kompetanse.

Lærlingar er fagleg oppdaterte, og har med seg ny kunnskap som bedrifta og dei andre tilset-te kan nyte godt av, og som igjen kan gi positi-ve økonomiske konsekvensar. Lærlingar betyr dessutan at bedrifta kan vere med å forme framtidig arbeidskraft. Når læretida er over står ein igjen med ein dyktig fagarbeidar, som kjenner arbeidsplassen.

Lærerikt, lønsamt og smartFor ungdommane er åra som lærling ei effektiv læretid, der ein får kjenne faget sitt på krop-pen på vegen mot fagprøva. På «bunnlinja» til lærlingane er det resultatet frå læretida og den praktiske kompetansen som er viktig. I tillegg til å få god fagleg kompetanse får lær-lingane løn under utdanninga, og sjansane for å sikre seg ein framtidig jobb er store.

Lærebedrifta saman med opplæringskontoret sikrar ungdommane variert arbeidserfaring og godt dokumentert praksis. Dette er ein smart måte å få eit fagleg forsprang ved vidare ut-danning.

Lærlingane er framtidas arbeidskraft, og ei lønsam investering for alle partar. Å ta inn lærlingar er å gjere bedriftene, ungdommane og samfunnet ei teneste.

Logistikkurs: oppstart 1. mars 2014

Kurs i industrimekanikar, industrimontør, produksjonsteknikk,

platefaget og sveisefaget: oppstart 20. mars 2014

Instruktørkurs: mai 2014

Kurs for kran (G4), truck (T4), lift, varme arbeid: haust 2014

Hydraulikk (ved stor nok interesse)

Pneumatikk (ved stor nok interesse)

Skihelg i Hemsedal: 28. februar til 2. mars 2014

Utveksling BAFS: 8. mars til 5. april 2014

Årskonferanse : 9. april 2014 på Quality Hotell Sogndal

Lærling kickoff: 8. mai 2014 i Førdehuset

Yrkeskonkurranse sveisefaget: 19. til 23. mai 2014 i Verdal

Euroskills: 4.-8. oktober 2014 i Lille, Frankrike

KURS:

AKTIVITETAR:

Jorunn Eide Kirketeig

Besøk PRO på

Sogn og Fjordane

sin stand under

Nor-Fishing i Trondheim


- Eg har aldri vore bort i liknande arbeid, så eg læ-rer utruleg mykje nytt og spennande, fortel Kristine Bruheim. Ho er 1. års-lær-ling i kontor- og adminis-trasjonsfaget på opplæ-ringskontoret for industri og teknologifag. 18 årin-gen frå Jostedal set pris på utfordringane ho mø-ter i utdanninga si, og til neste år er ho klar for endå fleire arbeidsoppgåver.

Kristine gjekk VG1 på service og samferdsle i Sogndal og VG2 på sal, service og sikkerheit i Førde – og såg føre seg eit arbeid med sal. Etter å ha vore utplassert i butikk og hatt skulebesøk av PRO kontoretet, oppdaga Kristine at ho ville prøve noko anna. – Her får eg arbeide med folk, og eg kan vere til hjelp og legge til rette for andre, utan at eg heile tida må prøve selje noko til dei. Dette er ein god plass å lære mykje, smiler ein fornøgd lærling.

Ingen typisk dag på jobbenKva er så ein typisk dag på jobben for lærlingen på PRO opplærings-kontoret? – Det kjem an på kva som står på dagsorden akkurat den dagen, forklarar Kristine Bruheim. Det fyrste er alltid å hente posten og å lese e-posten, men så varie-rer det med kva slags arbeid som skal organiserast. For tida er det skihelg i Hemsedal for lærlingane

som står på programmet. – Eg tek i mot påmelding frå lærlin-gane som skal vere med, og orga-niserer overnatting og liknande til Hemsedalsturen no i februar. – Vi nyttar både e-post, nettsida, Facebook og SMS i kontakt med lærlingane, men det er utan tvil Facebook og SMS som fungerer best der.

Kristine gjer «ting ho ikkje kan»Eit anna arbeid som kviler på lærlingen sine skuldrar er orga-nisering av opplæringskontoret sin årskonferanse, som går av stabelen i Sogndal i april. – Då må eg ordne med hotellbooking, bestille mat og ha kontakt med foredragshaldarane. På spørsmål om Kristine har bakgrunn frå or-ganisasjonsarbeid er svaret nei. – Eg har aldri gjort liknande arbeid før, og eg får heldigvis mykje god støtte frå dei eg jobbar saman med. Kristine likar godt at ho blir utfordra på ting ho ikkje kan. – Det er utruleg lærerikt å bli pressa til å gjere nye ting, smiler ho.

Får vere med på altKontorarbeid er forbunde med mykje stillesitting framfor ein PC, men Kristine forsikrar at ho har ein svært variert arbeidskvardag. -Eg gjer ein del papirarbeid i sam-band med oppfølging av lærlinga-

ne i PRO systemet, men så får eg og vere med ut på bedriftsbesøk. Å reise på ulike messer har vore veldig kjekt, og så har eg ein del arbeid med medlemsbladet PRO-aktiv. Akkurat no har Kristine ein tysk utvekslingslærling på besøk. Han skal rundt på bedrifter for å sjå og skal elles bli kjent i nærmil-jøet i Førde. - Eg får jo vere med på alt mulig, ler ein fornøgd lærling, som stortrivast med å organise-re og legge til rette for andre sin trivsel.

Fagbrev og studiekompetanse på eit årKristine fortel at dei fleste som går VG1 og 2 på service og sal tar allmennfagleg påbygging tredje året, slik at dei får studiekompe-tanse. Ho er ei av få i sitt kull som valde å bli lærling for så å ta fag-prøva neste år.

No har ho fått tilbod om å gjere ein vri på dette. Til neste år skal Kristine Bruheim framleis vere lærling, men ho skal samtidig ta allmennfagleg påbygging. Slik at ho våren 2015 etter planen skal ha både fagbrev og studiekom-petanse. Det betyr jobbing på opplæringskontoret på dagtid og nettstudium på kveldstid. Med god støtte og oppfølging frå ar-beidsplassen satsar Kristine på å kombinere desse utdanningane. - Det blir travelt, men med god vilje og litt press klarer ein det meste.

LærlingprofIlen

Kristine Bruheim

«... med god

vilje og litt press klarer ein

det meste... »

Kristine Bruheim (18) frå Jostedal er lærling i kontor- og administra-sjonsfaget - på PRO opplæringskon-toret - og likar godt å bli utfordra på ting ho ikkje kan.

Besøk PRO på

Sogn og Fjordane

sin stand under

Nor-Fishing i Trondheim


Sindre Dale (22 år) frå Førde har ingen bakgrunn frå fiskeri eller sjøliv, men å bygge fiskebåtar det likar han. - Eg har alltid likt utfordringar. Det å montere tusenvis av små komponentar på ein forholdsvis liten og trong båt, det har eg likt godt, fortel lærlingen med to fagbrev retta mot nettopp denne industrien.

Utfordrande å bygge fiskebåtar

22-åringen - som har jobba hos Solund Verft og Fjordpipe – etter TIP på Øyrane VGS, har tatt fagbrev som industrime-kanikar og industrirørleggar. – Eg har alltid sett føre meg at eg skulle jobbe i industrien, men at det vart eit verft som byggjer fiskebåtar var tilfel-dig. Sindre fortel at han fekk læreplassen via PRO opplæ-ringskontoret, og at han har hatt ein god dialog med dei i heile utdanningsløpet.

PRO i ryggenDet har vore godt å ha PRO i ryggen slik at eg er sikker på at all dokumentasjon som skal til er på plass. Sindre har nytta seg av sjansane til å ta

ein del kurs via opplærings-kontoret, og tykkjer dei er flinke til å følgje opp lærlin-gane. - Då eg i fylgje fagplanen trengte opplæring i andre fag-område enn det Solund Verft kunne tilby, vart det ordna gjennom Fjordpipe i Eikefjord, som også er tilslutta PRO.

Smått er godt og allsidig– Fordelen med å vere på eit etter forholda lite verft og bygge forholdsvis små båtar er at ein får prøve seg på «alt mulig», har Sindre erfart. - Ein blir ei god potet, smiler han lurt. I Solund fekk eg vere med på heile prosessen, og til og med prøve meg på andre ting enn det som strengt tatt fell

innanfor faget mitt. Det trur eg er ein stor fordel i forhold til større verft, der fagfolka er meir spesialiserte og jobbar på sin post i prosessen. I So-lund driv dei med mykje meir enn berre bygging av nye bå-tar, og Sindre kan fortelje at han har vore med på både re-perasjonar og vedlikehald av båtar i tillegg til klassing av fartøy.

Nye fiskebåtar til fylketSindre Dale har vore med på ny-bygga Sulebas og Vesterhav, og tykkjer det er spennande å sjå korleis ein fiskebåt er oppbygd. Båtane er kompak-te og skal tåle mykje sjø og vêr, så her må det solid arbeid

til. Når det i tillegg vart bygt ei heil fabrikklinje om bord i Sulebas, blir båten proppfull av mange små komponentar. – Slikt arbeid likar eg, smiler ein godt nøgd industriarbei-dar, som helst vil tilbringe framtida litt nærare Førde. – Om dei ikkje byggjer heile fiskebåtar så nært Førde, så er her ein del leverandørindustri, smiler ungguten håpefullt.

«... det har vore godt å ha PRO i

ryggen slik at eg er sikker på at all dokumentasjon

som skal til er på plass ...»

SINDRE DALE (22) FRÅ FØRDE har ikkje bakgrunn frå fiskeri eller sjøliv, men å bygge fiskebåtar det likar han. Han har fagbrev som industrimekanikar og industrirørleggar og håpar på ei framtid i industrien, der han gjerne er med på å bygge eller å utstyre nye fiskebåtar til heimfylket.


- Vi har mange oppdrag for fiskerinæringa i Sogn og Fjordane, og vil satse endå meir i den retninga, fortel dagleg leiar for Fjordpipe i Eikefjord, Jon Sande. Vi prefabrikkerar og monterer komplette røyrsystem til skip-sindustrien, og vi set pris på lærlingar og lærevillige ungdommar som vil vere med å utstyre fiskefartøy og andre båtar her i fylket.

Fjordpipe satsar på fiskerisamarbeid

Fjordpipe - Solund samarbeid- Fjordpipe har hatt alt rørar-beidet på nybygget Vester-hav, og i den samanheng var lærlingen Sindre Dale nokre veker hos oss. Her fekk han viktig opplæring og praksis i prefabrikkering av rør, noko ik-kje lærebedrifta hans Solund Verft kunne tilby. Det er viktig og fungerer fint å samarbeide om både arbeid og opplæring,

til det beste for lærlingane og oss som arbeidsgjevarar.

PRO samarbeid- Den beste måten å rekrut-tere gode rørarbeidarar er å ha dei som lærlingar, seier Sande. Då får vi gitt ei utfyl-lande opplæring, og spissa dei mot vår produksjon. Det lettar arbeidet vårt at vi har PRO opplæringskontoret med

på laget. Dei stiller dessutan strenge krav til lærlingane om oppgåver, slik at ungdomma-ne lettare klarer å fylle krava den dagen dei skal ta fagprø-va.

Eikefjord - Måløy samarbeidEtter at Fjordpipe kjøpte opp Eikefjord Rør er vi blitt serti-fiserte for plastrøyrsveising, og vil satse endå sterkare inn

mot havbruk og fiskeri, fortel Jon Sande. - Vi har vore med på ein god del reperasjonar på fiskebåtar hos Båtbygg i Mål-øy, og no skal vi utstyre nye Torbas med hydraulikksystem og sanitæranlegg hos Stady-ard i Måløy. Sande ser på fis-keri som ei viktig satsing for framtida, og då treng vi ung og arbeidsvillig ungdom, smi-ler han.

FJORDPIPE er ei bedrift som jobbar med prefabrikkering og levering av komplette rørsystem til landbasert indus-tri, skip, offshore og bygg. Fjordpipe er ein fleksibel samarbeidspartnar, som tar på seg oppdrag både på verkstad og ute på installasjonar. Basen og verkstaden finn du i Eikefjord, sentralt plassert på Vestlandet, midt mellom byane Florø og Førde. Fjordpipe har i dag rundt 100 tilsette - arbeidsleiarar, industrirørleggarar, sveisarar og VVS rørleggar.

«... den beste måten å

rekruttere gode rørarbeidarar

er å ha dei som lærlingar ...»

JON SANDE OG FJORDPIPE har fiskeri som satsingsområde, og ønskjer å rekruttere ungdom via lærlingordninga, der PRO opplæringskontoret er ein viktig samarbeidspart.


Felleskjøpet Agri i Flora er den ei-naste kraftfôrfabrikken i fylket, og produserte i 2013 53.000 tonn fôr til husdyr i Sogn og Fjorda-ne og delar av Sunnmøre. - Vi får kornprodukt inn sjøvegen, fortel dagleg leiar Jan-Are Brandsøy, og så blir det ferdige fôret sendt ut til bøndene med bilar i bulk. Fabrikken i Fjordgata har ein hei-lautomatisk produksjon, og dei er oppteken av oppetid, og at alt maskineri fungerar som det skal.

Felleskjøpet Agri SA har totalt 50 lærlingar, men i Florø fekk dei sin fyrste lærling på plass i haust. - Vi har ein stabil stab på 13 tilsette på fabrikken, fortel Brandsøy, og legg vekt på at det har vore vel-dig positivt å få ein lærling inn i bedrifta. - Det er viktig å rekrut-tere faglært arbeidskraft, og vi

ønskjer å bidra til å utdanne og utvikle kvalifisert personell. For oss er lærlingen ein viktig ressurs, og ein friskt pust.

Lærling Thomas Holm Moe, som har gått TIP og Industritekno-logi på Flora VGS, jobbar mest med vedlikehald av maskiner og utstyr. - I starten var det my-kje nytt å sette seg inn i og her får eg mengdetrening på det eg har lært om på skulen, smiler ein godt fornøgd lærling. Han skryt av ein kjekk arbeidsplass, som han knapt viste om før han fekk tipset frå PRO opplæringskonto-ret.

Felleskjøpet Agri Flora

Lærling Thomas Holm Moe sam-arbeider med fagansvarleg Jarle Book, som skryt av ein arbeidsvillig lærling.

Staro Tech Det heile starta med ein mann i eit naust i Florø, for 11 år si-dan. No har Staro Tech AS eit verkstadbygg på 500 m2 og 5 tilsette i tillegg til lærlingen.

Dagleg leiar Bjørn Wiik og administrasjonsleiar Anja Sto-resund, fortel om ei bedrift i vekst, som får stadig fleire opp-drag frå oljebransjen. - Firmaet er lokalisert på Botnastranda i Flora, «vegg i vegg» med ol-jebasen, og ønskjer veksten i offshorebransjen velkommen. Elles er Ewos ein viktig kunde for den mekaniske bedrifta, som jobbar mykje med repara-sjonar og vedlikehaldsoppdrag i tillegg til maskinering av slitedelar og reparasjon av hy-drauliske system.

Sindre Sørdal Kårstad går TAF-linja i Måløy, og det er tredje året han er i arbeid hos Staro Tech AS. Det er først i år han har status som lærling. TAF-utdanninga gir eit løp der Sindre er tre dagar på skulen, og to dagar på jobb kvar veke.

Anja Storesund meiner det er viktig å halde seg oppda-tert på utdanningsmiljøet, og med lærlingar i bedrifta er det lettare å sikre seg kvalifisert arbeidskraft. Med opplærings-kontoret i ryggen har vi dess-utan ei viktig fagleg støtte og tilgong på eit verdifullt nett-verk.

TAF elev og lærling Sindre Sørdal Kårstad får allsidig praksis i verkstaden til Staro Tech. Her er han i arbeid med vedlikehald av ein maskindel til fiskefôrfabrikken Ewos i Florø.


Østerbø Maskin AS hadde sin spe-de start tilbake i 1977. Det som Arne O. Østerbø då starta åleine har gjennom åra vokse til å verte ei av hjørnesteinsbedriftene på Høyanger sørside- med 1500 m2 verkstad og kontorareal, 14 ser-vicebilar og 28 tilsette. Arne Olav fekk kongens fortenestemedalje i 2012 for innsatsen.

- Vi har lang erfaring som praktisk problemløysar for industri, hav-bruk, offshore, landbruk, bygg og anlegg, samt brei erfaring med industrivedlikehald. Både elektro, automasjon og mekanisk, fortel dagleg leiar Steinar Holen, og legg til at dei har maskinforret-ning og serviceverkstad for det meste innan bransjen.

Breitt spekter Den allsidige bedrifta utviklar og produserer elektromekaniske pro-dukt til offshore, havbruk og land-basert industri. I tillegg importe-rar og sel dei maskiner, utstyr og aggregat til havbruk, entreprenø-rar, offentlege, el-kraft og land-

bruk. Holen fortel at dei monterer og har både service og delelager. Produktområda inkluderar alt frå enkle serviceoppdrag til heile prosjekt med prosjektstyring.

Lærlingnettverk- Vi har hatt lærlingar i mange år, seier Holen, men det er fyrst i år vi har valt å bli med i PRO. For tida er Asbjørn Hesjedal frå Kyrkjebø lær-ling i industrimekanikarfaget her hos oss. Han går siste året på TAF ved Måløy VGS og får ein allsidig praksis her tre dagar for veka. For oss er det viktig at PRO opplæ-ringskontoret gir lærlingane våre eit tilbod og støtte utanom det reint faglege. I tillegg er det godt å ha eit nettverk å støtte seg på for bedrifta - og nokon som tek seg av det administrative. Vi har trua på at det er samarbeid som må til for å få ting til.

Midt i hjarte av Nordsjøtrafikken - i Gulen Industrihamn - finn ein OM Marine Service i ein flunkande ny servicehall på 1000 m2, som dei deler med VMS Safeport og Øster-bø Maskin. Her kjem Nordsjøbåta-ne inn og demonterar utstyr som skal vedlikehaldas eller repare-rast. Neste gong skipa er innom Mongstad eller Sløvåg kan utsty-ret hentast igjen, fiks ferdig.

Firmaet som er forholdsvis nytt på marknaden tilbyr service og vedlikehald på dekksmaskineri og hydraulikksystem. Lars Magnar Vagstad fortel at dei har spesial-kompetanse på hydraulikkvinsjar, inkludert styring og monitorsys-tem. - På verkstaden og om bord i båtar utfører vi arbeid på alt frå fortøyingsvinsjar på handelsskip til 600 tonns ankerhandterings-vinsjar.

Lokal arbeidskraft- Hovudgrunnen vår for å ta inn

lærling er at vi vil satse på loka-le folk, for å sikre oss ei stabil ar-beidskraft. Vi vil lære opp viktige fagfolk for framtida. Øyvind Sten-dal er 18 år og industrimekanikar-lærling hos OM Marine Service i heimkommunen. Her får han job-be med hydrauliske system, mas-kinering og reperasjon av diverse

maritimt utstyr. Vagstad meiner det er avgjerande å ha PRO opp-læringskontoret i ryggen. - Det er viktig at vi veit at Øyvind får skik-keleg oppfølging og det han har rett på, for å følgje læreplanane og klare fagprøva.

TAF-lærling Asbjørn Hesjedal får ein allsidig praksis i ei allsidig hjørne-steinsbedrift på Høyanger sørside.Foto: Østerbø Maskin

OM Marine i Gulen satsar på lokal og stabil arbeidskraft, og vil lære opp fagfolk for framtida. Lærling Øyvind Stendal er frå Gulen. Foto: OM Marine Service

Østerbø Maskin

OM Marine Service AS


Mange assosierar Yndestad Me-kaniske med ei raud traktorskuf-fe, og den er og å finne i logoen til Bygstadbedrifta. - Vi har pro-dusert traktorskuffer i over 40 år, fortel dagleg leiar Karstein Yndestad, men presiserar at skuf-fa i dag utgjer ein mindre del av omsettinga. Produkt til små-kraftverk utgjer omlag 60 % av omsettinga for den tradisjonsri-ke og ekspansive bedrifta i Gaular kommune.

- Samarbeidet med VVS gros-sisten Brødrene Dahl har sikra oss innpass i småkraftmarknaden. Yndestad fortel at dei produserar inntakskomponentar, rør, rister og luker, ja alt som trengs til eit småkraftverk - og leverer til heile landet. I tillegg er Hydro i Høyan-ger ein viktig kunde for oss. Våre folk reiser dit og gjer sveisejobbar på plassen.

Rekrutterer lokaltYndestad Mekaniske har 11 tilset-te i tillegg til to lærlingar. Ynde-

stad meiner det er mest gunstig å rekruttere lokalt. Då får ein stabil arbeidskraft. Vi har hatt lærlingar i bedrifta tidlegare, som etter fagprøva har tatt teknisk fagskule, for så å komme tilbake her. - Det er veldig personavhen-gig kor fort ein lærling er ”sjølvgå-ande”, men stort sett er lærlingar ein god måte å rekruttere unge folk til bedrifta.

NordsjøedderkoppThomas Sæle, som er lærling i pla-tefaget har vakse opp 2 kilometer frå Yndestad Mekaniske, og føler seg heime i bedrifta. Han trur det var viktig for både han og bedrifta at han var utplassert her medan han gjekk TIP i Førde. Framtids-draumen til den spreke lærlingen er eit av Noregs farligaste yrke, og blir kalla nordsjøedderkopp eller tilkomsteknikar. 18 åringen frå Bygstad er ein ivrig fjellklatrar og ser at det kan vere mulig ein gong i framtida å kombinere ved-likehaldsarbeid og klatring på ein borerigg i Nordsjøen.

Prosessfaget er eit av verdas største fag, og vi treng fleire ungdommar som vel denne yrkesretninga, seier Trudi Vågene, som er personalsjef på Elkem Bremanger. Ho skulle ønskje at det var mulig å ta utdanninga her i fylket, og fortel at dei har 10 lærlingar som dei rekrutterer frå Knarvik og Laksevåg VGS i Hordaland.

- Eg veit ikkje kvifor det er så få ungdommar som søkjer seg til dette faget i Sogn og Fjordane. Truleg veit både ungdommane og foreldra for lite om kva for mulig-

heiter det ligg i desse faga. Det er mange og varierte arbeidsplas-sar, og stor etterspørsel etter fagfolka, både her i fylket og i re-sten av verda.

Trudi Vågene presiserer at dei som vel denne yrkesvegen får ein unik fagkompetanse, som gir mange muligheiter for framtida. Dei får løn under utdanninga og veldig

Yndestad Mekaniske

Treng fleire fagfolk til verdas største fagTrudi Vågene - personalsjef Elkem Bremanger og styreleiar i PRO Sogn og Fjordane

Thomas Sæle (18) er lærling i plate-faget i heimbygda, der han trivst like godt på jobb som i tau i fjellveg-gen. Den store draumen er å kombi-nere desse tinga i framtida.

Yndestad Mekaniske er tufta på denne traktorskuffa,

men no er småkraftverk ei viktigare inntektskjelde.

Hardangerfrakt har 2 båtar i drift, og driv med bulkfrakt av sand og asfalt langs Vestlandskysten. Innehavar Bjarne Olav Eidnes for-tel at bedrifta som er lokalisert på Oppdalsøyra i Gulen, har både verkstad og slipp. Her driv vi med alt av vedlikehald og førefallande arbeid på eige utstyr.

- Vi har både gravemaskiner og lastebilar, som skal haldast ved-like, og industrimekanikarlær-lingen Håkon Eidnes får allsidig erfaring i familiebedrifta, som han er vaksen opp i. - Vi er mest opptekne av å få jobbane unna, fortel Bjarne Olav Eidnes, og seier han er svært godt fornøgd med oppfølginga frå PRO opplærings-

kontoret. - Eg er ofte frustrert over for mykje byråkrati og papir-arbeid, men eg gjer ein stor hon-nør til korleis lærlingordninga blir

driven. PRO vise at dei bryr seg om lærlingane og er avgjerande for at vi er med i ordninga.

Hardangerfrakt

MS HEIKO MS ANDERS BAS


Robert Sebastiaan Leerink (18) frå Balestrand har alltid vore inter-essert i teknologi og maskiner, og kva passar då betre enn å utdan-ne seg i CNC-maskineringsfaget. Etter to år på vidaregåande på TIP og industriteknologi starta han som lærling ved Stryvo i Stryn.

- Her får eg vere med på alle de-lar av produksjonen, frå dei små delane til dei store konstruksjo-nane. Stryvo leverer mekanisk be-arbeida metallprodukt, og rettar seg mot olje- og maritim sektor i inn- og utland.

Variert arbeidEin vanleg dag for Robert kan vere å ha ansvar for CNC dreiebenken, der han må ha kontroll på at alt går rett føre seg. Programmering av maskinene er og eit viktig felt

for ein CNC operatør. Robert for-tel at det er viktig å kunne lese teikningar, korrigere for avvik og å vere nøyaktig. - Det er eit spen-nande fag, og her får eg vere med på alle prosessane.

PRO ein viktig støttespelarRobert fekk lærlingplass ved Stryvo via opplæringskontoret, og er glad for all støtta og oppføl-ginga han får der i frå. - Eg synes det er veldig nyttig med minifag-prøvene, slik at eg får trena meg til den skikkelege fagprøva. I til-legg er eg ein av dei heldige som skal ein månad på utveksling til BAFS i Tyskland no i mars. Det blir spennande å sjå korleis ei så stor bedrift fungerar, og så er det all-tid kjekt å oppleve nye ting.

Wergeland gruppa er lokalisert i Gulen industrihamn vis-à-vis Mongstad. Konsernet har aktivi-tetar innan miljøservice, betong, industriutvikling, hamne- og marine tenester. Wergeland er ei hjørnesteinsbedrift i Gulen kom-mune, med 70 årsverk.

Wergeland AS er det største drift-sselskapet i Wergeland gruppa og har drive med betongprodukt i over 50 år. I tillegg er aktiviteten basert på ferdigbetong, drift av kaier i Gulen industrihamn, utvik-ling av nytt industriareal, frakte-båt og kabelferje.

Gulen industrihamnIrene Wergeland fortel at Gulen industrihamn har 7 kaier på nord-sida av Fensfjorden med rundt 1200 skipsanløp kvart år. Kaiane vert i hovudsak nytta av supp-

lybåtflåten for avfallsmottak og tankreingjering, i tillegg til utskiping av eigenproduserte betongvarer, og store mengder stein til olje- og gassfelta. Ham-neområdet er godt dekka med taubåtar og losteneste.

Opptatt av lokal ungdom- Vi er opptatt av å ha eit tilbod til lokal ungdom, og har tilbod om diverse kurs og fadderordnin-gar, fortel Wergeland. Lærlingen vår Øystein Haveland, som er i frå kommunen, har gått TIP på Austr-heim VGS og får allsidig praksis her hos oss. Vi jobbar i ein travel kvardag og utan PRO trur eg ik-kje vi hadde hatt lærling her. Dei gjer det praktiske arbeidet rundt lærlingen, og fristiller organisa-sjonen for eit arbeid som sikrar Øystein ei skikkeleg oppfølging.

Treng fleire fagfolk til verdas største fag

CNC lærling i StrynRobert Sebastiaan Leerink (18) frå Balestrand fortel om ein variert arbeidsdag som CNC lærling ved Stryvo i Stryn.

Lærlingintervju

Robert Sebastiaan Leerink

Wergeland Holding

god oppfølging gjennom PRO sys-temet. Etter fagprøva kan dei velje å jobbe som fagoperatør, eller dei kan gå vidare til teknisk fagskule og ingeniørutdanning. - For dei som ønskjer seg eit yr-kesfag er dette eit spennande og sikkert val - med mange sikre jobbmuligheiter.

Ein prosessteknikar arbeider med den daglege drifta av anlegg for produksjon og behandling av kjemikaliar, medisinar og gass. Prosessteknikaren må heile tida gjere vurderingar i forhold til den daglege drifta, spesielt med tan-ke på sikkerheit for menneske, miljø, kvalitet og utstyr. Proses-steknikar går også under titlane fagoperatør i kjemisk prosessin-dustri eller kjemiprosessopera-tør.

Kjemisk teknologi blir brukt inn-anfor mange bransjar, som for eksempel farmasøytisk industri, petrokjemisk industri, kjemisk mineralindustri, næringsmiddel-industri, olje og gass. Sjølv om arbeidet er veldig forskjellig, så er oppgåvene knytt til den kje-miske prosessen forholdsvis like. Prosessteknologi blir brukt world wide.

Det blir nytta mykje stort meka-nisk utstyr, i tillegg til ei rekkje ulike kjemikaliar, og prosessane skjer ofte i ekstreme temperatu-rar. Sikkerheit er difor eit viktig tema for ein prosessoperatør. Di-gital og automatisert teknologi er ein viktig del av arbeidskvar-dagen, til styring, vedlikehald og administrative oppgåver. Ein vik-tig eigenskap for fagoperatøren er å vere nøyaktig og kunne følgje faste prosedyrar.

Kva er ein fagoperatør i prosessfag?


Asbjørn Hesjedal er TAF-lærling hos Østerbø Maskin og ein av dei tøffe. Foto: Østerbø Maskin.

Stortingsmelding nr 20 (Kunnskapsdepartementet 15. mars 2013, Stoltenberg II)

Kunnskapsdepartementet skreiv i si tilråding at det er ei utfor-dring for elevane å fullføre VG3 på berre eit år, og at ein får høgare strykprosent mellom elevane som ikkje har læreplass.

«Årsaken til at noen søkere ikke får læreplass kan være at de har svake karakterer og stort fravær, eller at de søker læreplass i lære-fag som har flere søkere enn det arbeidslivet kan tilby av læreplas-ser lokalt. Disse har rett til Vg3 i skole etter opplæringsloven § 3-3 dersom det ikke er mulig å formidle til læreplass».

Departementet meiner at denne organiseringa bør vurderast. Nettopp fordi elevane har ulike behov og fordi elevene som får det-te tilbodet har svakare resultat og/eller høgare fråvær enn dei som har læreplass. Det er ekstra utfordrande for desse elevane å klare fagprøva etter berre eit år, og utan praksis i reell produksjon.

Fleire stryk etter VG3På rett vei - Kvalitet og mangfold i fellesskolen

Frå fabrikktrailer til fabrikkskip

For oss i PRO er fiskerinæringa eit spennande område, der vi kan vere med å bidra til rekruttering. Det trengs dyktige fagfolk for å bygge fiskebåtar, og det trengs dyktige fagfolk for vedlikehald. Livet om bord i ein fiskebåt har endra seg mykje, og det stiller krav til ny kompetanse. Med store fabrikkanlegg og fryseanlegg om bord i båtane treng ein også kompetente fagfolk om bord. Vi har lærlingar innan mange fagfelt, og kan tilføre kompetanse som skipsverft og fiskebåtreiarar vil ha god nytte av. Opplæringskontoret har ein trailer der vi demonstrerar kva som skjer i prosessindustrien. Dette kan lett overførast til det som skjer inne i eit fabrikkskip.

Foto: Olav Steimler


TAF berre for dei TØFFASTE?

Sosialt og fagleg påfyll frå PROTRIVSEL - NETTVERK - LÆRING

Teknisk, allmennfaglig utdanning (TAF) er eit fireårig utdanningstilbod som omfattar VG1 teknikk og indus-triell produksjon, VG2 industritekno-logi og lærekontrakt i ei lærebedrift. Det finst tilsvarande TAF utdanning i andre fag, som helse og oppvekst. I løpet av fire år får en TAF-elev både fagbrev og spesiell studiekompetan-se med fordjuping i realfag. Den teore-tiske opplæringa føregår på skulen, og blir kombinert med praktisk opplæ-ring i ei bedrift. Dei 3 første åra er ein på skulen 3 dagar i veka og på arbeid i bedrift i 2 dagar. Det siste året er ein i bedrift 3 dagar og på skulen 2. TAF elevane har elevstatus dei to første åra og lærlingstatus dei to siste.

TAF er spesielt tiltenkt dei som øn-skjer å studere vidare på høgskule eller universitet, for til dømes å bli ingeniør. Med ein kombinasjon av stu-

diekompetanse og fagbrev står desse ungdommane godt rusta for eit vi-dare studium, men kan og jobbe som fagarbeidar.

Genialt for dei teoretisk sterkeÅ gå på TAF er krevjande, og ein del lærlingar opplever at dei må slite ekstra mykje for å klare eit slikt tøft løp. Jorunn Eide Kirketeig meiner at TAF utdanninga er genial for dei teore-tisk sterke elevane. Ho har likevel fått tilbakemeldingar frå bedrifter om ein del frustrerte elevar, som opplever ein svært travel lærling- og elevkvardag. - For å unngå elevar som ikkje klarer dette løpet er det viktig at alle sku-lane set strenge nok krav til inntak, seier Kirketeig. Det er eit forholdsvis høgt krav til karaktersnitt for å kom-me inn på TAF, og Kirketeig meiner at det kanskje burde vore endå høgare i realfaga. Det er ikkje slik at ungdom-

mane ikkje tåler å slite litt ekstra, presiserer Kirketeig. - Men det er samtidig viktig at dei kjenner at dei meistrar kvardagen. Dei kombinerar trass alt to utdanningar - som nor-malt tek 7 år til saman - og gjer det unna på 4 år.

Høgt karaktersnitt- Det er ikkje alltid slik at det er dei med noko lågare karakterar som det er vanskelegast for, seier Kåre Nord-poll, som er TAF-koordinator ved Måløy VGS. – Gjennomsnittskarakteren frå ungdomsskulen på dei TAF-elevane våre som starta hos oss sist haust var omlag 5. Lågaste samla karakter frå ungdomsskulen av dei som kom inn var 4,3. Spesielt i starten ser vi at det kan vere ei tøff omstilling for elevane å gå frå ungdomsskulen til vidaregåande, og mange får seg ein ”dukkert” då. - Ein del elevar kjem ut

av ungdomsskulen med både 5’arar og 6’arar, utan at dei har slite så mykje, seier Nordpoll. - Andre elevar har slite hardt for å komme over 4 talet.

Innsats viktigare - Faga er meir krevjande på vidare-gåande, og dei som har lært seg til å måtte jobbe for karakterane er fak-tisk dei som klarer seg best, slår ko-ordinatoren i Måløy fast. Det er tøft å vere TAF elev, og det krev ein stor innsats, seier Kåre Nordpoll. - Dei må kombinere teoretisk krevjande fag med praktisk arbeid, der dei faktisk ikkje har fri i alle skuleferiane ein gong. Han presiserer likevel at dei har svært gode resultat med desse elev-ane. - Det er takka vere arbeidsvillige elevar, og god oppfølging frå skulen, bedriftene og opplæringskontoret.

Kvart år får 10 - 12 lærlingar frå Sogn og Fjordane sjansen til å oppleve tysk industri i ein må-nad, og kvart år kjem det tyske lærlingar på utveksling til fylket. Næringslivet blir stadig meir in-ternasjonalisert og PRO ser det som verdifullt at lærlingane får vere med og sjå korleis bedrifter og arbeidsplassar fungerar i an-dre land.

BASF konsernet i Ludwigshafen er samarbeidspart, og utveks-linga av lærlingar har vore veldig populært på begge sidene av grensa. Lærlingane får vere med på vanlege arbeidsoppgåver i verftsbedriftene, og innanfor fleire fagfelt. I tillegg får lær-lingane godt innsyn i kulturen i vertslandet, og god trening i engelsk.

Utvekslingslærlingane beheld lønna si mens dei er i Tyskland, samtidig som reise og opphald vert dekka. I tillegg vert det utbetalt eit reisestipend, som mellom anna skal dekke trans-portkostnadane. Årets utveks-lingslærlingar søkte om å få vere med på prosjektet hausten 2013, og turen går til Tyskland i mars/april. Allereie no i januar var dei samla i Kalvåg for å planlegge og bli kjende med kvarandre.

PRO lærlingane startar læretida si med ulike kurs som truck, kran, lift og varme arbeid - alt etter behov i følgje læreplanen. Etter oppkøyring får lærlingane truck-

og kransertifikat. Hovudfokuset på desse kursa er tryggleik og HMS. Det blir nye kursrundar for lærlingane hausten 2014.

Noreg–Tyskland tur/retur

Skihelg i HemsedalLærlingane i PRO er på nytt klar for ei frisk og fartsfull skihelg i Hemsedal. Den årlege skihel-ga er svært populær og ein fin måte å bli kjent med dei andre lærlingane i Sogn og Fjordane.

PRO dekkjer opphald, skipass og fellesmåltid, medan lærlingen sjølv må stå for transport til og frå Hemsedal.

Overnattinga er i store, flotte

hytter rett ved sidan av skibak-ken. Dette skal berre vere moro, og det har aldri vore så mange påmelde som i år. Bedriftene har vore svært positive til det-te tiltaket, og lagt til rette for

at alle lærlingane kan komme seg til fjells til ei sosial og kjekk hending. For PRO er det viktig at lærlingane trivast og at dei mer-kar at dei er ein del av eit godt nettverk.

Kurs og sertifikat


Vi tek inn lærlingar i fag:Kjemiprosess, Produksjonsteknikk, Industrimekanikar, Sveis, Plate, Automatisering, Elektrikar, Dataelektronikar, IKT-service, CNC-maskinerings-teknikk, Logistikk, Kontor- og administrasjon, Salsfag, Industrisnikkar, Industri rørleggar,Motormekanikar, Industrimontør, Serigrafifaget, Industriell overflatebehandling, Laboratoriefaget.

Lærebedrifter:Bilfinger Høyanger, Bilfinger Årdal, Bilfinger Svelgen, Elkem, Ewos, Vik Ørsta, Petal, Solund Verft, Havyard ShipTechnology, Stryvo, Cermaq, Teekay Petrojarl, KMI, Norway Pelagic avd. Kalvåg, Norway Pelagic avd. Florø,Nesseplast, Førde Mekaniske Industri, WIS, WISS, ITM, Klausen, Fjordpipe, Luster Mekaniske Industri, Nomek,Nyrstar, Hellenes, Solheim Diesel, SafeClean, PRO Opplæringskontoret, Sunnfjord Industri, Hagen, Halliburton,NTP, Rørleggar Nigardsøy, TESS, Swire Oilfield Service, Saint Jean Wheels, Fiskvegn, Wergeland Holding, ØsterbøMaskin, Yndestad Mekanisk, Hardanger Frakt, Haug Offshore, Om Marine Service, StaroTech, Felleskjøpet avd.Florø, FMC.

Send søknad til [email protected] / Søknadsfrist 1. mars

Sjå www.pro.sf.no for meir informasjon

50 ledige læreplassar

annonse pro_Layout 1 12.02.14 14.48 Side 1

utfordrande å bygge fiskebåtar -...

Documents