Università di Trieste Fac. di Med. e Chlr.

FONDO PINCHERLE

go.t_

Biblioteca Centrale P·· ·~ di Medicina J-.

! ;f i'j 1f DISSERTATIO

DE RECTA

.MEDICORUM STUDIOR UM: RATIONE INSTITWENDA,

,,Ad.né.V& Academia: Alumnos, & Medicina'. Tyrones

,. R E C I T A T A -

In -,~rchi'?ofòmio. S. Spir!tus ,~ tn Saxta

.:A, J O: M A R I A L A N C I S I O SANCTJSS!Ml. D. N.

CLEMENT IS XI. At0ohiarro , & Intime Cubiculari0.

E,/,itio altera n,r,[fior , & emer;d.•..t ior.

'J11~:M Exemplar Rome,

A VENIONE

ApuJJoANNEM DEtoRME, Inus . & Ere, P R o LEGATI Typographum. 17l,,

S11periot'um 7'crmif{11,

~~ifil~~~:~~~t~1~ ~~~~~~:~~t~~i~ J O AN N I S - B A P TI S T .!E

GASTALDY, REGIS CHRISTIANISSIMI CONSILIARII

& Medici ordinari i , Medicina: Doél:oris iu Aven. Academià Aggregati , ex-Rcgenris ordinarii frL1 Profelloris Primarii & Bota­nici.

In r,crti,1m h,mc l!.dirionerr.

PR.tEFA TIO.

U M non ita priclem , pro Jùmma 1ua nos jam dudmn pro.f-1.r,itM benevoLenti/4 Il!ufl:rilììmus t'.-<:

Reverendiflìrnus pra::ful , JOANNES MARIA LA NCfSlUS, Clemenris X I. Intimus cubicu!aritts è ArcJ;y~ter,Juam ncbis aurea,m de rec?a u,­tione ruHedùor11,m fludiorrtm inflitumcla dijfèrtatio11,em ~ m{(i_ffet , eam ftahn p#blicam reddere decr,vim:,s i M ,n~1-;! Ì-

A ij

d!;Jìmo v eluti J}eculo intueri po/fint -q1ti mtdicinam meditantur , q1tid in procetlo-Jo & immenfò ilio occeano, ut verbis uta-r H_,ppocratis , metuendum, quid ad jèopulo-s _hrtejque "lJitandns 1tgl'ndum incumbat ,Ji· mu!qrte .tqrtit'ts rec?it1,fq11e jèntiant ilfi , qui de ,1,1ediconrm fama atque doérrina incon. jì:ltè pfr:mmque inter jè dijferunt , dum 11:P.t(frè pwjitabrmt quot quantaque defde- ,., rrnt;:r in vero P-bjòùitoque _,ul,fedico ! & far.è rnm omiffis mediis ad jinem non per­wnitur _, qttis non ridebit illos qui , rtt erudhi 11uthoris n~flri wrba rcferam ,; n ;ud a ad bue fl:udi a adxgrorumleél:ulos prcpellétes, ve] liccr i ncl oc1:i ob :impor­ru nam guandarn fed u.liutem, [de prE-l oprirnis Medicis vendirantes, Artern omnium prxfl:anciffimam, ·viliflìmam rcddum,e;.mque Je ajfeq;1i poffe exi_ftimant, vd ,,bj~:;,e e'xperientia vet fine agmine ilto.-; fil it,~ dicam &4terarum dijèiplinarum, q11~

ipji 'veltt-ti regin.: famtt!ant1tt, & qu-J: wl r,-,eclicin,1; flud'ittm prteced.:re , vel 1pjùm comitari de6ent. H.tc porrò c,etcraq11e om-n,ia qn..e ad perfoclrrm Medicttm t:fjorman-_ dmn nccejfat·ia exijhmt, hic tantA degan-

tid. tnnto Jfj•li nitore ·, tanta jttdicii gra­v itP.te exara,ta reperiHntttr , mimm 11t ·

nemini effe dcbeat dijferrationcm {ffa m rnnclis plaudentibus ac mirimtibus excep­tam fi1ijfe , ac pr,:,:ftrtim ab a!lgufliffim o à uleberrimo itlo cr.etH,in quo prreter tredccim Fm. Cardimdes, & quinquaginta Prlf/ìt­les , inntf.merabi!is fcrè er1,ditornm viro­r.tm, copia, famma a,tthorisfama, alLeEa ­convcnera,t, atq11e fl pattcis à primà edi­tione , elapjis dieb11s alteram J-feperit 7jpographu.s ttt medicin,e mriojts ,- & bo­narum Artium cupidis faceret jàtis. Eo­dem ego animo tn t itl'ln hanc editianem edendam curavi ut p~(i multos in hac nof tra Academia exhantLatos labores me , emcntum licet profe_(Jòrem , e!.r exc,~!Jò pe­nitus fcholarum puh·ere Phyliatros ino6lit/i, mente pr.eterire non pofe, q-uoties Je prabet occ{l,Jìo luculento teflimcnio oflenderem , ip­fis & ·,.miverjis medicin,e mpidis , brevi fed eleganti &' compendi~{o fermo?Je propo­nem hodiè, qNod olim per tot anncs j tum verbis tHm Jèriptis, ip(ts demonflr 1;re, P-C

Jitadere Jì.m confltlfS, M1meris fanè pretinm

11,Jrwg~bit ,rnthoris r.011;en , wjus in re me-6'.ica pr:ritiv.1n ,1,)a;-;tm' , Jot erudita ab ipjò edita {'ftra, tct 'vÌrormn ccùbn-ri~ mormn de mira ipftts e!oq·r1entia atqtte da­c1rina,inac1is Ert,1,ditcn1m Galtia:gerrnania (;7 Itaù,e convenienti a tejiimonia,;cttj1ts infa­per optima egrc:giamq1te indolem miramqlfe in arte medici a,nplijìcanda propenf'Onem jèris q11orpte nepotib,,s dicent,bibliotheca iL!a pttblica iti Phi!ofophorttm & Medicorum gr11.1ù;.m in alma urbe , cere proprio ereé!a è dotat.~, & Acadcmic& iL!tR. exercit1:t:o­nes 11.d ariis terfcc?iom'm ab ipfa n::per in­

.(itt'!tt.:; '1:erl:o dicam w;'11s abfa!ut um ,•.•no­mi!tin eritf mp rfngull,risClememisX f, .lEcptij}ìmi itlilrs rnum omnium a_{timatoris­in i;fom benevo!entia & in conjitmmata ip­.fù,s doc?rina,atrp1e prndentia.,fducia, quie i!lum dignum undique loco & fama often­ditt. Tanti igitur Viri ùmrbrat ionibM utere Leéfo r benevole, & ergà authorem operis non utilis min11s quam j11cundi , gratum· qtt.eJo animum ferva. ·

A ven. Kalc:.nd. Septembris. M, DCCXVI.

DE RECTA

!v1EDICO R UM STUDIORUM

Ratione inlèirnendà

VJSSERT ATIO.

I. U1cuNQ_u:enonramfuo labore, & indufl:ria, quàm Pra:ceprorum a:què , aè Patria:, Civiumque in [e Ab 0 1:

collatis offìciis ad doéèrinarum culrnm , cio in l' .

& forrnnarum incrementum progrelfus ~'~:~ ~'­eil: , duo potiilimilim , ut guarnm erga Pra:ccpw

bcnc:merenres animum probet, pra:!l:are rcs cxoi

poffe videmr , E M 1 N :e N T 1 s s r M 1 d1mr,

P A T Il< E s : Primmn, ut i~lis , quorum opera, & infl:irutione prefocir, allidua voluntaris foa: rell:imonia libc:nrer im­perriatur : Alrerum , ut ca:rcris , quos

i . dijfertatio cofondis artibus profr&uros con~-dk , ..

Grar_a opem fu.1.111 liberalicer erog~c. Prnpterc;_a,. !~!~rr~: cùm 7:'1edicin~ ll:_udi!s ii~ hoc poti'ilimù1'.11 ergo Ar- Ardunofcom10 rn/l:mms, ac Romams . cl{inofo- Civìbns omnia me debcrc imelligerem , .. coa,ium. c;0 C©gitatioaes meas conferendas effe

. reputavi, cùrn m accc:ptas :i.b ii(dc:m !~~~~1~;, grar_ias perenni 1:1emor!iì reciner~m,c~m erga ju- ne rngenure, d1fcend1que cupida: Jll · v(ncs di- venmri hoc codem loco faculcare s meas . frendi cu- qualelcunque , & conarus fornma cum pidos. alacri rate offerrcm; rarus, nihil Patrix,

Q,an- nil;il pofl:cris :1rilius à 1:1c r~peudi r_o•f~, tii incer- qmm ur Med,c~s p_ublicx 11~colum1t~t1S fi,Reinu. Cu/l:odes, ac Vmd1ces, quam doéUii­blicx ivlc mos , & perirìilim.os fore cnr,rrn1: bea­di-cos do- mm proinde me foturum ex ift imans , (i :· et,c;~ro/c voc_i com~©tem me a\iquando :•id:ff~m.' habere. !va<l_lllC, cum. \i'er fummum Dei Opt1m1 ·

A Ct M-axi mi bencficiurn, magnumque San- . Acader:i: él:iilirni Prìncipis prxfìdium , poft Bi­cas ex rei- bliorheca; dedieationem , intuear Aca­cati.,oes demicas exercirarioncs fclicibu s au(piciis ;j i t. in tanto Arnpli ilimornrn Patrum, Vi­T 1 s xr. rornmque exirniornm co1wcnru hodier- . r.ufpici s na luce ìnch0ari , tneqLJe ip fu m lirera­inaugu- rio hoc in fl:adi0 jam (enem juvenibus 1~~;~ gef- praccurrcrc , cognofco çquidcm , ac

planè fcncio •,ix ullum mihi lacriorem , aur candicliqi:em in toro vira;:_ (p~&i0 clicm iliuxiffe.

dè Jiudiis Medicis~ !': · IL CLun amem (edulò m ect1m repnt,\ •

r,em qu:d pra:cipuè inter initia n ofl: ra- --~· rum Differtationum mihi pro13onerem Tyronibus Artis pra:cipiendum, ac de­monlìrandum , quod dfer ip{is quiJcrn me~:lf1,;;;. utilius, & con.ducibilius, rnuncri aw- Qrario­tcm, aeraci , amorique mco magis oon- nis D•

fcntancum ' De 'l\;Efa Mcdiccn11n 5111- Rrc1aMl­

d~or,,_m R.:11ìone i;jf i,uend.à difpurare con- ;;:;;:~' fl1rn1, Nam , quemadmodum longa , mm 1(,s. afpera , alca:quc plrna iti,nera ingreffii- rione ir,[-' l'ÌS gratiffimnm xquè , arque opportu- rirncnda,

n.um _e~ ab il\is pr:r_mo!ie~i, viarumqt1c ruc~d1:

0·

cond1t;ones , ac d1 (crim1na ed ;fccrc , viarum 9.ui jam anrta ii fdem.curiìbns, ac peri. pcricula, culis perfunéli funt ;.. ira qui(quis im v.it;;,nda

rnenfom . ac yrocellof'um Medicina: d~~~ 'ui -·, oceanum ( ut H1ppocrat1s t d] mar alle- ~adc-m\ •. goda) tentare , ac tranfiuitre're aggre- xantlavir.­dirur, jt1cundiilimum (pero habebir, ac a Lib. de­planè neceffarimn, erudiri, & comma- v-..e,.Me-

fi ; . [ì . fi d,c, num, ne en eornm , qu~. proprio u ui utura

17•

font, partrm ad reél:um iter renendmn , Medi­partim ad fcopulos, fyncfque virandas. c~nz Sm-

III. Porrèi, d1111 quadi:aginta, & :un- 0,'0 /ìs m­pliùs annos in hoc Alrn~ lJrbis Thcarro 110:em_ ' Medicinam non infclicirer fec~rim apud ~~~::!n •., Ampliilimos Pa-rriciornm-, Pra:fulum, viam effe. atque Eminenti!Iimorum Parrum ordi- pra:mon­

ncs, ac Summos,.pr::efertjn1 Principes , ,firaodan:\"

J o dijfertatio Auél:or apud qnos Archi:morum doéhina , pn·i·

l'J?adra- eia , acque !olercia magnopcre probaru,, giura,& r. . , .d ampliLÌs & c~crcen~r ; mc , 11 ~1nus I ~neum, annos me cc:rce non 1neptum arb1rror, qm ad an~ dicinam cipicis hujus navigarionis dilciplinam , !~~:~ ~: racionen:iqne colenrlam incer coi, camraf­pud Macr- que ccnebrns facem attollam. nares. " IV. Scatu~mus igirnr primùm q,L10 rl:u-

diormn gcnre iu!rruéla cCTè dcbcam Mc-Medici- dicormn ingènia, ut ad lcienci.e fall:i­

n:e ~~ - gium cum lplendorr: nominis lui, curn d,ofi ' 0

~ ; Arris arnplificacionc, totiufquc human.e ~:i°0 ~:~i e R~i[0 Ublica: comn10do pcffinc evadere. dcbrnr o- Acque id qu;dem dccec cum pr;mis ju­mnia , vcnes add i1ccre, nè , rmenln / d N1 icinc:­'.l"r~em ad re , rle_ vià ccne}:da inmilic~r ,-xq11ira_nr, fum ne- argue iplis JL!re 11lcd vcreris Euda1111da:­celfaria. [ }.,ggcr~tur ,qui Xenocra1e1n in Aca-

a Apud dem ia cum dilcipulis perpw1ò pbilofo­:;:a;/· P?ante1~1 vic!ens ; 0.:ando ,_ (nquit, ("­parr.

1. p,~,u ,;,e kr&tu:· Phiiofoph1a , jì e,im

Tit. La- eli4m rane qr,lfnr ? . ,on. npo- V. Principio ramen dil igc:ncera.nimad­Phthcg. 5& verrmdum, Med ìcinarn ,.-tò di/ci, ut mid~ud:: ajcbat Hipocraces , [ I.· J on polfe :. Ars pophrhe - rni11 [ ] lony_a , I-fac fi91:1idem farnlca~, gma: _ uc fois n(ibus rice deferviat agmine ll:i­Me,3ic,n~ para effe dc-ber 0ptimarum quarnmcun­cuo d,fci que difciplinarurn , qua:: doceanc quid­~:;. po- quid à lkllifero Cedo p~t ipla enantia.

b Li6. de Ice. in Homine numer. JO, e 1.Aphor, I,

de (tudiis Medicis. 1 I

{ìdcra , re t~1èremq11~ i,n rerr~qe1c:nm , a.e fcie~: fobterrancu ufgue orbem de 1nnumerab1- Medico lium corporum {ìn;i, naturis , ci:Jr{ibus, fin, nece.• & converllonibus fcir i porcfl: ; pr;rrer- ifa1ix.. cim verò quibus principiis confifl:ac ho-I~lO, confervernr , lreclacur, rcfl:ituarnr : ira uc Mcclicus , qui , ut p2r efl:, divi-1:ie1n1 Hippocracem frqui velie , 11011 una folùm aree, vcl fcicntià eminere , frd pluribus, in unam revera colleél:i s , & concretis , infl:irni oporrca.c , & celebra-ii. Sunt tarnen, pler ique , magno fa nè curn R ei publicre detrimento , qui Me-dicinGrn fc x rnen{ibu s , quod dc:tell:atur a 1. Da G.1lcn us , [ •. ] nulla pl anè non dixer im Crifìb."'. , lll arherna ticJrurn rationum fed nè Lati- f al, b,. .

na: <[uidcm li ng ure pericià , nu llis Chy- ,i~n~:~1: . . mire, l1t Anatomes cognitio11 ibus in iria- rum gra. ti , in ipfa flatim Artis facraria, hoc efl, vi(lìmu':1'

ufo,m, acque e:s;ercirati~nem i'.·rurnpe;_e ~ 1~~~:::

~udcnt , Re1rnunt fìq,udem m fl:ud11s menrnm. pacientià [ b ] proficc:re ; fc:d primùm b Pmo­

fpes foas arnbitioJJc: donane, aluntque nii diét,1. avaritià;deinde, cùm ad vota properant, h Repre­cruda adhuc fludia ad regrorum leél:ulos coclun-.

·propellunt, Arternque confingunr, 9u:-e ~~~umqu~

cùrn reél:è non addifcitur, atquc: adhibc:- fcientiarii­

rur, o_rnnium e!l: _pernic,io{iflìma, infe1:- ~1~:ci~d iì_or ena_rn venc111s '. quod pravus !'fedi- na: /h,diu· cma: ufus frcquçnt10r iÌt , eaq~1c 1mpLI• fc confc- •

I.llllt:.

1-1: · dijfert1Hiù ne· plerungue exerc('arur. Hoc (anè in- -

:t In lib. forwnium complorans 9li111 [ •• J Hip­;;t'•t:·ra pocatr.es , ex~l.:mavit : fl.:,i~ Mali ejj_u ,. tis ~~ere- fl .Arus p •a.rma refcrrcm qttt /J. fc d 1cm,e la ad ve,. opera ma/è tidminjfrarenr e,-ga. i!Lo1 t!p ·o •.. stÌs Me- tos , qui r.,·1ra culp111n [ Hnt , .& . in q1101 d,~os 10

· ji,jfii:,rc '1--ja non rjjct vi,, /1,fu,·bi , mjì & .loél:os. A.ledici Ìnr.>:pO'icmin 11cc,jjìJJt1 ? Neqne··

çnim aliunde oborta dl: tanta nobili!Iì-­mx Anis calamiras ;. uc, cùm mdti

l,Hippocr. non,i,,, [ l ] Medici h ·v rni,,m11;· , re ip1a

~;,:•:~ge ~drna d,,m pauci Jìnr pcrit ;rJim '. Sci!iceC' Im r,erio- plurcs videmus .lucro tannì m inhiantes, r-~m Mc- gni è fcholis vix tgrdrì , .l\kdicinam,· <hcoru_m !l:atim proficcntllr, ac tamcr(Ì planè in­~;1:1~1,'.~~' doél-i, fe tamen ob q1iandam (i:-<l1 1lit1t--­ra. , &. te. tc:H1, vnlgo prxfo·tim (uffragante, pro-­chna> no. opcimis Medicis vend irant: iddrco tùm Kanrur. Ars omnium prxclar' ilima. omnillm ,

vili fii ma exi /1: imarur ; tùm a:groti non malo folùm , fed fa<:pè monem inferri -fibi fcntillnt ab illis, guos opimlatores_, acciverant.

b /oc, ,;,. VI. Jure ig~rnr Medit~rnm Amefi­n. ,. gn:urns [ b] H1ppocrates mter cretera ,

Oprimi quibus Medicns egee, ur reél:è infl:itua­Me:lici tur, nimirnm ,.,uuram, d~ll,·inam, bo­pra:roga- 1101 , ac y_enerofos morrs ,)flCP'm f!-tidiis ~:;po_cx aptm'.1 , injf~111tionan à pi1ero > atque_ i11- . ~,ace,. diif]rMm, cnam tcmp111 connumeravit i

. de jtttdlis Medhis. FJ .'Putans, ea omnia fìnè laborum diucur­nirare , qua corroboren.rnr pro~ldfe

··nihil. VII. Ac vc~Ò qL1ancumcumqu~ tem- id::rau:

·,poris fl:uden,lo, obfervandoque in fuma- a.J .·lifcrn• ' -tllr; nifì ramrn natura, & pr.:ec lar.,, ac d~ Mcdi, proclivis indoles obtecundec , nullum c,n_a, ca:­ferè {l:udi,m1m frnél:urn fperarc licer ; ~e.7,q~-~

·"[a) 'l\[~t,1rel e,,im rcps,gna'XJ r.t: om,1i -1 ir :r i- 11: 5':h ~--f,1 Jfon , ; obfequenre aurcm ~ra:i · (. 1 mni110

comingunr. Operum fìqu idem , ac vigi- ne cdfa­

·li~rnm , q_ni_bus juvei:es !aci ll_imè :nt· :'t;.e.,, ,1-

drnntur , dli font pat1encdlim1 , qui ad bi fuprn. -Ct:rta qu.:edam fl:n dia arcefquc , uc ani­mJdverrit Arifl:orel c>s, natos, apro!que

.,à ren eris annis [e produnr. Ec qui<lem ipfa N ,uur,i vel 11t agcr , jl , ( aieb;,t [ /1 ] b "Eodern :Hippocraces ) .J.o('YMta v,; ii P' <1. r.c r,r. .,,.w ,. loro.

f c11, n., {,mi. Ac nemo ullam unquam c-x femin ibus 'in arenam jaél:is fegerem ex­peél:abir.

Vlll. Qnemadmodl! m amem agri, Ad aat~­'licc-c namrali fen ili care donac i lìnr, mii- ;·~:~~rnadii los ramen edere frn él:us pofilmt , nilì cifc /ìu­

-im;,robo lab0re fubigan rnr, & emol - c!ium, e_x

// lianrur; ica fan è frufhà qu ifpi1m quam- a_~ n fimi­

vis fubl irni in genio tn t ri t, fin è magno ~;::~~1 ra111en , diua1rnoq11s: !h1diornm a eque cralur. cxperim::ntnn11n rn!c, 1 m :lìr,,cèrn ull.1m,

.a11r ipfe capcre , aut al.i•s <lfF: rrc ccm.1bi-

i- z· dijfertatiù nè plcrunglle exercc-arnr. Hoc (,mè in- .

:1· ln /;b. fortunill!n cornplorans 9lim [,, J Hip­;;;.c•~:-,a pocacr_es , ex~L,m1avit : f!_: ,i~ w al i ejj_u,. ris ~~,ere- /i Artts p:u,,,,,_ ~~ferrcm qui .':"fed1c,n.e la ad ver- opera male adm111jfraren1e1~~t11!/.os tfp•o-­s,ìs Me- ros • q11i r.,·1ra cn/p,,,n f t<nt , .& _i11 q:1.01 d,cos 10

· f,,Jfi i:rre 'Vfa non rjjc1 vi.r Jl1o,·bi , nif (r ,loél:os. A-l edici inr.>.:p ,6 emin 11cojjìjja? Neq11e··

ç:nim aliundc oborca clt tanta nobiliffì-­rn:e Anis calarnitas ;. ut, cùm m1, l1i

trt:;:r; non,;,,, [ l ] Medici ir.·v,~i_"; 111:· , re_ ,:p1a num. 1.g fdm ad,,m p,wcifm pcn t•(j :m . Sc1licet· lmrerio- plures vidcmus .ll1ct0 tannìm inhiantes, r-~m Me- qui è (cholis vix t'grdiì, !l'kclicin~m.· <hcoru_m frat im profitcntllr, ac rarnn {ì planè in­:;1:1~\'.{~' doéri, fe tamen ob q11ancla111 [ed11lira-. -raù, &. re. tc-m, vnlgo pr:efrrcim foffì-ogante, pro­ch11,r no- oprimis Mdicis vend:rant: iclçirco rùm Kantur. ./frs omnium pra::dar' fiìma . omnium · ,

viii!Iima edl:imamr ; rùm a::grod non malo fo lùm , fcd frepè morrem inferri fibi fentiunr ab illis, guos opitularores , acciverant. · ·

b /oc, ,i,, VI, Jure ig!mr Medit?rum M1tefi­n. , . gn~nus [ b] H1ppocrates rnrer ca::cera ,

Optimi quiblls Medicns egee, uc rell:è infiirua- . Me:lici rur , nimirnm ,,,u11ram , d~à,·innm , bo­pra:roga- no1 , ac gencrofos moreJ , l~cttm ffridiis ~:;po-cx apt1-1,~1 , injf~mtionem à p11e, o , arque. i11~. ~,a[c,. d1,flr1,;zm, ct1am tcmp111 connumerawt i

. de jttdt'is Medicìs. I] .'Purans, ea ornnia fìnè laborum dimur­nirnre , qua corroboren.mr proddfe

··nihil. , , Natura VII. Ar vero quanrnmcumqu~ rem- ido:,ea it1

poris /l:udcn,lo, obfervandoque in[uma- a,H i(ccn• '-tllr; niG tamcn natura, & pra::clar.1, ac da Mcd i• proclivis indoles obfecundec , null,1m c,n~' c:E-c , 1 d' f .n_ fi I, rcri(9ue rcrc hu, 1cn~m . ruc,cum perare . 1cet _; di(cip!i-

·"[ a) 7'{_t/ t to-a e iu rn r ep s1gr1(P'ff.t orn,11 -1 ·r rt - nis dl 0 ..

ra ftrm r ; obtequenre aurem vari,(• mn ino conringunr. Opernm lìquidem , ac vigi- n_ecclfa-

·li~mm, q_ni_bus juve1:es ~acill_imè ~ru- :1;de"' ''°'

dmntur, 1111 font pat1encd1ìm1, qui ad bi fupra • . cerra qua::dam /l:ndia arcefquc , ur ani­nudverrir Arifl:oteles , natos, aprotque

.,à teneris annis [e produnt . . fa qui clelll ip~a N 411/r,, velut a.~cr ,Jr , _ ( aieb;.t [ /1 ] , b Eodern

-:H1ppocrares ) dot_"fMta v,· o P' ,p_cec r.uw" ,oco.

fm, n., f,mt, At nemo ullam unquam c-x feminibus in arrnam jaéèis fegerern e~­peél:abir.

. . V Iil. ~1~mad.1~odu m an_rem agri , l'~~ na;~= licrc 11arnral1 frrn l'.tJrc donar:Jìnc, mii- juagendii los ramen edere frnéh1s polltmt , nilì clfc /hl­

-improbo lab0re fubigan rnr, & emol- dium, ex

I

/ li~nrur ;, ic~ _fanè fru fhà 9uifp!a';1 quam- 3_'!,~,i~:i­v1s fubl11n'. 1ngen10 fo cr1 r '. l1nc magno ~;m~n&:­tamcn , d1ua1rnoqu ,c lh1dwnim arquc cralur. cxpt>ri1nt:11nnnn rn!, 11 m ilìr,;cèrt1 u!Lim,

"at:t ipfc capcre , a1.1l a1:is ,dì.~~rrc C0!1,1bì~

r 4 dl(/ertatio tur. Vidcndum itaqu : efl:, quibus ll:udiis c:xcolendus fìc quitquis Medicina: frien­tiam fì!!i v ,rè comparare vol.r, _

Lingna- IX. Non moror earum li.nguarum ~~~ta:1c- n_ece11ìcw:m , 9uibus Ars ipLa pdn~i-Grrecre: p1um debec, & rncrcrnencum: Gra:cre m

nam u- primis , & Latina: : Gra:ca font eaim nivcda: omnium ferè corporis parcium, natura:: Med!Cl op~rum , & morbornm , acque herba­~~lc~:\~~ rum, & ni.edicamcnrorum nomina, quo­teris (un, rum qui lìgn ifìcacion es rc:ncc, earund<:'m configna. q1.rnque rerum adumbracas habec defini­ta:. riones : Gra::cus dl: pra:terea Principnm

M~dicornm formo , è q1.1ibus aphorit.c morum oracula , obtcrvationcs cercas , & phannacornm cx-ploraram vim, ucen­diquc mcchodum haurirc dcbrn11.1s . Ec

-~recx h d' d éUiì I Iing ure quanquam o 1e per · o 1 unorurri, n-imqeriti rerprcrum lucubrationes magna cura li­Gra:corG beraci /Ìmus; nemo rameu dl: adeò hol­s:~r:~:~ pes in Hippocraricis ,~ommenraris, q~1i ?rnfus cx 1g1_101:er, q'.1am longc a_ n:cnte Auétons caru In- ab1cnnrqm verborum 1ll1us gcrmanum, rerpmi- nacivnmquc lenlum proptcr Grxci idio­b~s rarò macis impericiam non font afTcqumi. ; 0 «1,~~- V: Dc Luino au;em fermane non

Latinre mulns agcre opns cnc; bune enim no:r lingua: tam pr;:eclarnm efl: fci re , quam mrpe ~:tl!ì- nefcire. Nam fì quis netciar Larinè, nc:-

9.u_c ipfe !Cripta ab aliis inrclligec; ne-

de jlttdiis Medhis. 1 5 qù1c ab exccris , aut pofl:eris intelligen­da tmquam (cribec .

XI. Eloqu emix verò emolumcncum Eloque~­in Medico prxcerirc non po(fom, pra:- na u,tli­

frnim cùm mulcos videam Celll [ " ] ~:di::s. wél:oriracc hanc faculcacem in Re Mc- a z,, dica parvi pcmlcre, cx ifl: imances , non Proa,mio.

vcrbis , nec -doq11encia morbos curari : -rP a_cll•

quod cercè in acuriili rn is , qui omnern :1

0 ;~:~sis plcrunque mencis uforn a:gro toto aufe- morb1s e­rune, locurn habe.t; & ubi quidem dr- lo9t.en-_ t Ì J dcmon{tr_11tio11cs 1uc,111di, ,s ejf npenbu ; , tta nihtl

ut Hippocracis [ b] plmllm ·:1G1rpr.n1 , b'r;t:i. qrtÀm f,nnombu1 oftcnd irr , Vcnìm in cx- Anen11-m

teris craéèandis malis, prn:cerquam quod I i·

di tcrcus !'-1c,dicus tplc1,.do'.·c11~ , dignica~ t::~~i tcm , uno fa:pe aclJ111rac:onem G61 à diiccro.

conciliac ; dicendi vis (ummopere pro · Mcdi~o defl:. Sunc non pauca ìnfopcr F11orborum vcrbis po: genera, qu;e cùm nè c'urari quidcm dc- riùs . qu:l beanr, id cancummodo in ii(dcrn prrefla- rnc..! 1<;

2-

lie Mcdicus ucilicer poccfl: , uc a:gris ma- : 1::~:ur :x imo conatLI pertuadeac, nè Mcdicam opem ad a-gricudines foas de pdlendas implorcm . fa ciùtq11c illas rolerare c u-C,lllt quàm rollere; cum iis ablacis mors pro foribus adl!t. Prrecerea q u~cunque "M~;:i_ c_orpori~ incommoda ab ;rni1nf pachcma- ~~~i pe.r­t1bus ornmrur ; profc:éto in r afìtl!n Mc:- turbano­

dicus proflìg,ire eon;.birnr, nilì a:gro- uibus gi-

I 6 dijfertatio gnuntu_r canres dicendi, quo decec, robore fie-.­dice~t - él:ar , & movcar' pr:ererrim ubi ve! ÌI.

J::~lc~~eu voluptatib• s cos a'dducere, ve! ad dolo­leni,i de - ris piena remedia dcber impellere . . bene. Xrr. De indu/l:rià amem brevitati 11:u-

denres hic prreterimus , magnis evafnris ,fc~ic~~m M_edicis morum d_irciplinam non _m_odò Mcdiris urdem , fed 0111111110 effe neceffanam ,, -ac cc{fo. pr:ecipnè '7crÒ pict-atis in Deum , chaGÌ­:ria- tatis in l1omines, prudenti:e in rebus

a Ecc/i. agendis. Er-: nim, ci'nn Medicina [ ,, J 3 8, v. , . !ir donum Dei, jnrc meritò ve! ipfemet -& +· Hippocrates, ethnicà quanquam cal ·­Pie~s cr- gine obvolnms, /ì.iliis tamen ru is rc,:r ­!,~.:ua~ t i ,im de Dii1 magnoprre [ b ] comrnen­.H,ppo- davit, illorqnc ·va!de [ ( ] rcvercm cr er­c racc M:· i;:a 'lJ.:um fe hàberc ; atqH, à nw r. ine cw11_ !~~:r~:.· ri.one1 prct c.ct

0

rri1 m:dierurn, [ d] ernr-b In fu• d1e_ndas v~lu1'., Demde q'.10:~0do eum,

Jurejurii- qlll fingu!ts d1ebus a:gros mv1Gr, hnma­do n. L narum a:rummrum milcrario minim~ c~r~".r~:: f• ~ib_ir ? Denique cùm prudcntia ea fic w n. 6 , anHm facu!ras, per quam & ufo, & ra­c De N ,;r . don e plenmquc citiilirnè dcccrnere , ac J.111/i,b.n. deliberare convenir quid agendnm, quid 1·In Me- o'.nittend,um_, quid fogiendum !ir : an

dico fom. d1cere aliqu:d , an tacere c0nducat: fa_ 1 m~ pru- 11è ubinam intento·, pro111pto, ac folerd de~ria re. mdgis ing~nio opus dl: , q11àm in Re 1mrirnr, Midiciì, in qu ,i frcq11·c,it ;{11mè C./u~, ai!:

-vi1a ·

de Ifodiis Medicis r7 vrta hon1inun1 n1on1enro rc1npor is ç.x- e~<; pcnditur, arque in ditcrimèn potdl: ad- ·-.,.~ duci i' U r proindc, quern ad modum ali o ·., in opere [ ., ] n:onnirnus, illud ad J:-rr~rn /};,;· 511 •

Mcdica1'tl pertmcr , Q:_,od in J"' z.r di - ,\:on :b!ls Urina p,1J]1m ,,f,,rp ,.111;;-, ncmpe 1.d tot «rn l,b . ,,,p. effe pn,cle,, ria11,,·,;e/ .fr, è p•·,, de ,,,ia t .-.:c;·c ,. ; 11.

non pojfe . ~1an_1obrcrn I--1,pp~mres: [ i, J ~~i.:,;·;"~· Conf:1 /o , , mqutt , 1J/ A-1_ed1c 1 o/11 ,!~11 pn,,.•

3,

d e11nj(u1re ag .. nt, tttm 111 rellqua arre ., . tmn i11 pr,cdiit ionihu.r . .

xm. Ec quo11iam nihi'l oprnbrlim · cfl: bona mente , pra:ferrirn cùm per obtc11- · ros con jelhirarum. an fraélm gradiendum. fìr; rcél:a enim rari-o imer rrnebras lu-m,rn accrndir; in Medici na: fl:udiolhS ne­ceflìr~r~rn Logi~x, qux rcél:am_rarioci- ur:?i~~ ' 1qand1 v1am nadir, ncrno nern -v1det. Mcè!iei- .

XIV. I-lane porrò merhodun-1 rariod-- na, mndi, quam pra:cepris -tuis Dialeél:ica • tradir expediriùs, ac firmiùs menti· inge- - Geome--· .ci, ufu ìpfo, & dernon(h-andi confuetu- rria, ac~; , dine Geometria, & Arithmcricà ,· quas Arich rne­tanropi:rc ad Thelfalurn filimn ·fuum in ·'.i, a Me: Medicinx album relawm, tcribem Hip- '.1'00 r~m ' poerares [ ' ] faudav it ,· & quas vobis ip- : ~~1~';1', fìs nunquam eg,o forìs lawlaverim ; fì- ce, fì­q1,1idem, monenre e0dern ,I-fppocr;irc: , c_:,11, r . . 11d i!!uftr.,1~;d :,1 1n a r, i1npn 1 co1il'ln1un es ea- e,',; f , :~

i·tun:c .no.tioncs pl~iximLu11 .. condu.:,mr '. :·;;;;dc,;' 1~~.!!J'f-!'.i1.

I 8 dijfertatia Geomc- quo fanè fit, ur Gcwmecrica methodu:s

ma naru- frrrnonibL1s , fcr iptilque no/l:ris fom­

~fs ~~~e~: mam -perpicu ira tem infundac, acque ad. Jigcndis perftrutanda natur~ arcana , a-dicum necclfa- parefaciat. Adeò ur qui nullo Gcome­ria. tri,-c l1udio animum excoluit, nihil in

hoc univer/ìtatis V 0lumine le?:ere poffir,. aut imellige re, llt pote quocl , quern­

, :1- Ai-ver- admodum diél:irabat Gali l:rus , [ a ], sjs Sar- q~ornerricis c1-J.1r,1/Jcribu s defcriptmn eft,. Jttm. rri.1nguli1 nimirnm , circ1,1!1 . ac rcliq,,is

corporum jìgc,ri1 , quarum affeél:iones q nifquis ignorar, nunquam fc eorun­dcrn corporum fl:rn él:u.ras , rnoms , ac. proponiones confidar imdlcél:L1rum.

XV. His dc ind e Mathcma,icis Scien­Airrono- tiis univerfom earum fobolcm ad Mectli-

~~i!ici;i~ c~s in[br_urncl_os _, exp~liend 0fque_adjun­quarum g1rnus: ll1 prnrns veio All:r0nom1am,dc confera,. cujus neceffitate ad morbowm tam cu-

. r ationes fufcipìcndas, autpr~termitten­das, quàm cri(cs, exirnfque bonos, vel malos prxnofcenctlos , pr~dicenclos ,

b Pr<f,r- avertcndo f'-Jlle , inter Gt~cos mm- Hip­~~:re, L:~ pocraces, [ b] mm etiam Galenus, [e} ,ii, & A- nt L arinos pr~tcrcam , plura arrnlenrnr; qni,. Opcicam deinceps ad vifìonis moclum

e In _;.. exp.lìcJndum ,. vifufqne viria conigen­p,,~t. l;b. da; HydroO:aricam , & Hydromcrriam

;;:;i,_.,_,1~~ Clll11 fcimtia virium \?ercL1ili,011is, a.d..>fl.11i­J,1t11 ;bus..

de flu,diis Medicis T~. _ cfo rum curfurn rcél:è intelligcndum;Gco- Op,1ca,

graphiarn , & Meccorologiam ad_ '.egio- ~;;;~:~r~ num, vcntorumque_ 11arura11: fa,cile alfe- Hydro­qucndam ; [ed omnium maxune c.eteras metria .Mcchanicas faculcarcs: quippe qure ad quid Mc­

viveHtiurn, atqne humani poriffirnùm 11'

0 coii­

corporis fabricam, morns, ac vircs rirè _u~;d cognofce!'ldas apprimc confpiranr. Ve- pr:rfrcu c rùm juvac quidcm , Arris fl:udiofos di- Ge_ogra-·

:'.crfas mundi pl.!.gas ! in libris ,_a_c t,1bL~- fe~i~ta1_e­lis pcrlufl:rare; longe camen unlllls e!1c .,;_, , &

cfuco catdClm [èdulò pcragrare, fummo- ~-tcchar-ti,. . rnm virorum exemplo , Dernocrici nic ca. _

mirurn, Herodoti , Plaronis, Pyrhago- Inne­

rx_ , ac pr.efcrrim Med icinx princip:~ rn ~,~: •. uri­

H1ppotraris , & Galeni : Nt1llus cnim fcrè locus occurret, ubi, rum fàpi tn-tum virornm colloquiis n:m divcrfo-rum climarnm , animal ium , fl:irp ium ,. foffilium , aliorumque ad naruralem hi-fl:oriam pertinrnrium , nova [ernper 06'­fervatione aliquid addifci non poffit.

XVI. Sedulò camen cavenclnm , nè ( uc frepè conri i,gic) fpecic, ac pra:fl:anrifr harum dilèiplinarum ultra metas juvenes abripianrnr. Non panci en im, clum ea-- f.-fad\e­rundcm pulchrirudinem , evident;am- 1~1wca_riii

9t1e feél:anmr, in abftraél:as, omni no ~~\c~pl~b­obCcmas Meraph) fica: , AnalyGs, A!g"- nrus ia br:i::quc in<1uifai0nes ; & probl-einaca Medicin,,

B ii

2-0 di((ertatio i"\nti (cfe, add:mt penir~1~, & ~1;1111crgunr. fa .

~·~1°7~~~ -lane qm Geomecnam dm traél:avcrint, . !!in 1rio- ingeni um mique acre, vividumquc ef-. ;, ,,. , Al - fìciLmt; vcrnntamen imaoinandi facul­''cbra in tatem ira lxdunc, acque ~ncrvant, ur _;eniu <le • , dd r . rn c- ptam pene re anr tot, ranti,que gc-L rigJ_r. .. , d' {ì r nere Yan1s, namra 1ver 1s, immo ,a:pè -.

co.nrrariis nofrcnd1s , . traél:a i1difque na- _ rnralibus rebus, quas Mcdicus experinn- . du magis, quàm medirando confequirnr~ . dereriùs procul dubio faél:uri ;!i confu!is . Algebra: cxercirationibus longo tempor€

· mcmrm detriverint : ha! ft qnidem ne :t In fua fapi entér animadvcrric Carrdius , [si] ·

'-'"'1-1t

b. f ngen:;w, e1 ia m quodarnmodo rnr /ur,r , &

o~(rnr,mt. Qiamobrrm. -ejuCi11 ocli Me~ dici ne.e vcras morborum caufos diluci­ck pcrfequi, nr:c modum, quo iidem,, rexL111tur, _& complicantur, mqlcoque . minùs quo retexi , ac . debelli dc:bent , ...

b 1 • d, perfpicuè po(Tì.int inrelligcre. Q(10d fanè officiis, vitium eciam çicero [ b] teprehendir in:; S~I piri i ' Caro Su~pjcio ' & Sexco Pom.pejo' 6JUÒd ac_ P_o~- alrer in Afl:rologia, al.ter in Geometria. ~:;j;~~:a fupervacu_am . diligenciam a~hibue~it, . in Afl:ro- N am _ijf & 11rus , . etfì, ut: 1pfc aie , , Joc,i:i , & ]a veri invrftigatù11e verfa11t11r; tam~n , G~1;1e-. earum ftudio à rebuJ age11di.1 abd"ci corirra , r. r_i _1 a .Ci- ifficium efJc judiéav_it, Cu~:t11dqm ptiop-c :i~nhe - rerea,nc ad vutgaria q4a;ga_o.J_A(l;,wlpgif ·.· rcp ,c e- , - '. . 1itnr ..

de flttdijs Medicls" 2:i ·

jrttUtia dilabamnr : unde n1etus aniles,ac AJlr0lo.,,

penè fnpdl:icio/i oboriun.rnr,qui !"fedicos f;~u!,~~-· ìiiterdum ab urgente opituland1 necc!lì- tica à.im'> rare remorantur, acq~1e dern1:rent; ubi natur. cx'.eroquin :, m.aic_ H_ippocrates, [_ ·' ]o.- h:r\ A-.. e.,fo efl P' ,1,,,-p.r ,_ nm1,ir11m cemporis arei- P · r,1\0 con/l:ac ; & clara alioqt1in inciden- . cl.e vena:, aur mendi , purgandiqm: cor-p.oris fìgna in .!Egris cmincnr, ac folgcmc . .

XVII. Quoniam vc:rò Philofopbiarn Philofo•. agnofcimus tanquam Me.dicin.e. paren- phia Mc, ·

r.c1:1 , & a_lcricem , (~Ì~piciamus :11':dò , d~~~:;_­qu:bus philoropl1Jnd1 111cunabul1s 111n~1- P . tr_iri op,ortcat, qui . imer prx{}anriffimx .Anis Tyrones nomen fuurn profìreri vo-luerir. Ec qtddem nunq1.1arn1· r.inra foic Diver(a

lmju(~e difc ·pc~ti<1ni s nec~flìm , quàrn ~~:~~;;~ . . no-11:ra xrace; rnrn rnr und,qne frn·eanr, Philofò­ar.que in dies emergant nova "]l'la(i idio- phorum ,, rn,ata Pbilofophorum, ur veremdum fìr, ftébz. nè ad Babylonicarn illam li1uguarum conFuGonem ,aliqt1a11do rev(/rtamur. Ve- . runtamcn nor1 c/l: lii.e anin%1s ., aut inrli-rnrnJ11 orarion~s noll:rx , Llt dige,11dam ;i_;?hilofophi<ll fc0a111 Thc0lo~i~ prop0na- Ph~

1t_ mus , .Sed ~ed1cos '. ac :tvk<rlic111~ ~!~1111~ phadi ra- . n0s all0qu1rn,1-1r, qrn procul duhi10 111 er- ,io à Mc· · i.:orem ,induGerentur, nifì prardarum-il- ricis rc­lud DiviHi Senis [b]-inonimm pefpe&um ~:nd " fir, h<1Qçr,çm. , fcifbl'.nti& _ç~ni-t1JdWtia ,cxr<~ l.o:,pp::;: .

11-Hm, l.6. ,.

2 z dijfartatio R_crum clam t.fon reperiri a/iam , qriàm rorpori;:

:~~~~;~ fcnfo11,, Er quidem f~tus in utero ni1llas per fcn- ~xternat;urn re:rurn 1?cas habcr ; nequc fusfrimò 11las, CL:rn recens ed1rus dè, fuapte na­e>:cipiun- rnra intus fìbi formar , & fabr icar; fe.t rur. quorq·voc ho1no eriam ad-ulms tc:nec, at- ·

que adfc: ryat , onrnes ab objeéèis rnundf partibus , & modaliracibus per fenfus convehir in (e ipfum, ut i nde ps,_(p'c1,à· imagin.;1ri, i.r f.1cu/ ra1is lucr ( loquor cum

a Lib . Hippocrare [ ·J 4;it/eq11ttq"e co!Lujhcr , le­'Pr«ceft · yJri,,,tlq:1e Y,H inue in o-,·d ine,;; rediJ1!t, per-n . t .& t. fi • V'd'fr 6- . Q ,on,o- ci:.r~ue. 1 1 1s , ar 1rro~ , 1gnarun1 do iufan- pc:nirus infancrn1, m prirnum rrnel l.1111 rc s reru m menrern, veluci corrat.1m c~bularn ex­

~~~:1i~ o~ :rinfe_cùs dunrax_ar per advcéèas_ imag!nes · fenfuu~ nnb~nr, acque rnformar._ Lab,a fl:~nm , paulatim & lmguam dnéèu arenr1L1m faucrnm , . all'equa•- macris uberibus ~dmovct, laéèi{"que dul­tur · cedine ad fu genrh.1111 allicimr: con tra ab

infiillaro aloe, vt! abGnchio repcllitur, & a6l10rret; acque ira fidelem faporum: doél:rinam fcnGm c:difcir. O , ulos itidcm in muldgena corpora conjiciens, colo­rum varierarem, rerum nm~1erum , & y

ubi poccfl:, difèanrias q,10qne beneficio J.uc·s :ipprime dillinguir; mox aures di­verfìs quà graris,quà ingr:1.ris corporurn; verborumqae- fonis; ac nares mulriplici:. bus od0ribus. adh-ibens ,. utriufq_ue fei.-fu&

de {titdiis M.:-dicis 2; vibrationes ~dmittit, & affeqnirnr. Ma­nus drnique variis fupcrficicbus applt­cans tall:iles objc é\:orum affeél:iones per­cipit ,_ magnimdines etiam metitur, ac numerat , & tanro 9t1idcm meliùs , tc­naciùfque in tcnGli hoc lirerario ludo condifcir , <quanto- 1,--epi us 1J1111s fenlus al­rcrius dc-fcéh1i, errandique peri culo op­po1:tunè fuccurrir ; quo f.ìc , llt oculus , mobilcm [ub undi s, & confraél:um re­mum vidcnces, illico ad moca manus cor­rigac, & cmendcr. Has irnque notiones. vclmi inexhaufì:os creacarum rerum rhe­fauros per frnfus effodimus; indeque pr::ducenribus rar:onis lurn ini bm paula­tim, varii.quc digcrimt1s . ac permifcc-mus , wc non a:grè deìi,ceps fenioris, ac quomo_d~ magill:ri r,r.:r:Cn cim ad monirn, in diver- cx ootio­

fas cogirationes, }n mLJlras diCcirlinas, -~:~~:ts~:~ arcefque omnes_dmg~ntur: acque ver- ccptis va­tanrnr; quas qu:dcm lccreto fc mper, fed rix difci­nunquam fìnè irfius hmnana 11arnr"' ,mi- plica: a_r­

ta1,011c conll'~uimur, ut Hipp0cratis ( a [ : ~,\;~~ 1n

verba h-u c c:c1;im traducam. !\-fondus lta- nafciit~r;

q ue v~lc1111~11 ell:_; quo-d vcras philof~- afleDiar­phand1 rat1ones folo fenfoum prx{id10 "·

13•

evolvemlas , lcgendafq~1e conrinct, et arfervar. Idei reo experimcnris innixam, ~i;: fub _fcnfus cadrnrcm Ph ilofop!1iam t~!o~ ampl~ébmur,. & conunen.dan1.us ~ 1tlalill, :crimcn--

24 · differ'tatio· ta:lis Me- nempe, qu::c mi;·an<lis Divini Cond:ro-- ­~-~ffari:~- :is legibus, & arcano opi ficio maximè .

rnfìfbc; clocemur enim .ex Sacds paginis, . Orn1J1a p uju ,, f1J1Jj< [ ' ] ,., ,,,_,, ero , po11de-:.;t;::: re '. .acme: (,, ra . hoc efl: fubjeéèa regulis .

Aricl,meqc~ , Stat ic;e, lv!echanica:, ac .

(;;wmnrix; quibus profréèò kgibu s, & qua: inani ma, & qua: animaca font cor- . pé>ra , . afl:riéta effe non dubir-amus. Q_11a . de re Meclicus Phyfìco-rnechanirns Ar­t;f<:x ; nè fcienriam corpormn quxrat c-xrra corpora ; eam Philofophiam pro­foc-ri cl ..-b;:bic , q u::c ex ccrris rxpcri- ­mcntis Gcom__-:r·co-m·echrnicis, ('X Chy-1,1;cis tenta m :nris, cx Bi'.J rnnicis cleni­qt1e, Zoorcm•cis , arqne A1~atcmicis ­obicrvario11ibus in ,,er;;m Phylìologiarn · aflì.1rgir , & coalefri r.

N1111 i11 m XV:llI. Nolo ranwn M~cl icam Juven-Philelo- . · D · · E · · C h,a: Dc- rnte11:-,11~ en:ocnt1, ·p1curique 01:1-

;noctiri mcnn.s; 111 glllbufclam atomorum fi gnns • . ca: lh,diii irnaginacione potiùs, quàm natura for­in.aoe,im: caiTé exprcilis , am ·in reliquis , feu ve- · mo 00"u cernm, [eu recenrioru m ph y/ic;s hypo­:~. Medi- chefibus~vumomne intmnere ; qu.~cer- -

tè mihi vidennur levioribus ingc:1111s ad­bE ;n. aa modun:1 pericti!ofa_, monen_rc Ap~/1:olo. : ·

P1•·1 .rr [, J V,dere , ne quu V !" dei·,p,m P· r Ph,-nd Co op, h" . "'-Il . O tet c"p. i.ve. , , f•P 1.am, & m ane111 J .,_ ,1.c,,,m · por s. ei1im , ut ·p_i:re. ,cxtcris· -fobJe.écu1m, fi..,. ·

n<:n1quy·-

de ftudi/s Medicls. 15 ~1emque Ar ti, fua: Medirns intell igar.. Nam prima corpornm elemen ta, -atque abdira qua:dam in natura ( nudo qui­dem Ph ilofopho; Ji!On autem Medico in~ quirnnda , ) 1101, dè facu lratis non:rre , qu::e ror ,1 effi•flrix cft, d0cente _Galeno-; a Lib. de [ , , ] 11 011 cff, inquam; propofm1111 , uc Conftit . fubtiliùs cfploret, auque de liniar. Enim- Ar.. Me•

vero flcnri SrarnariL1s, ur vivos ducar d:c . d·c marmore vulms , 11011 morarur phi­lofophicas circa lapidum. gendìm difpu- Ex Ivk• tationes , qua nimirum rarione dm i ch~ ntets

c~rpo:is particul::e 0bi coh::ercant ; ~olà :~:~,~~~ a­ne quiete, an glunne, am gorson1O , fcicntia! ur aiunt, fpirim frrrmninamc; an ba- in u,iliras macis, uncinarifque paniculis; vel folo dcmo nC­mmuo planarum fupcrficierum conta- cratut,

él:u ; an denique organico, ac vegcc1-tivo principio augeanrnr, & folidef-canr; [ed ip/ìus duntaxar. marmoris mo-le , colore , duitie,ac l::evore perfpeél:is, eò animum adjicic •, ur li nc:amrnt.1, for-mafque mente concepra~ , & modulo exprellàs , cI,lem arrificiosè repr::elen-rand as indL1car ; ira tfrdicus , è Pl.il'ofo-phix tcpr is jarn egr~:lì.1.;, non itcrurn in Philof"ophoru m fines reg;rcdi C:ebcr, (ed M,dicus rorns cogira::iom:, folc-rc:àque incumb~- 1100 dcb,, read hurnani co:·pods non rrimigeniam in pr1m1s illam, & fen/ìSus im[ erviam minim ::> - pmicuiis ,. e

1.6 . differtMio contépla- rum componcnrium !l:ruéluram coorn;ir. !~~ra/t- ~endam ; vcrum fecu~dariam n0~iffi-: Medico mamqur , organicam fcilicet , & ani­

~es tantii malcm, cjufque m0tus tam folidarum , (cnfibiles qu~rn liquidarum partium ) C<Eter:.fque :::.~~!-, affeéèiones n.on ab !nternis tancumm0d~, ar~ue e- arque ab animo enam , . fed ~b exr~r'.11s :xamina-, quoque caufìs, aere potijÌmum, c1b~s , .tz. · & poribHS , immo vencnis eriam illaras,

qu<E fanira.ti aut contervanda:, am fcpa­randa: parr im conducunt , partirn offì­cinnt. Arque hi.nc Pra:ceptor Hippocra-

= "De Vet. tcs, [a ] divino Vir ingenio, Phyfìcam , ,1,,1,d. "· Meraphyfid fobcilirare traéèacam , in~-

3~. tilefque inquifìriones parvi fccit, con­crar:fpo- rentus folà humani corporis dctcél:a na­nimphy- turà. Hoc fanè pretiurn Medica: opera: , f'icas_ ~- hoc n ofl:ra: Philotophia: [qmmarn arbi-

. ;i:;~~:é. :racus fuit .' cui pofl:c: ~ornelius Ccltus ten;n ir. lll procem1O liia: Mcd1c111a: conlen11r.

XIX. Cùm vcrò Chymicis cxpcrimen­ris Mcdicarn Philotophiarn adjuvari di­xerimus, cjuldem Chymia: ufum etiam,

. acque ctiarn laudamus, & cffcrirnus; illa n~:!~- cnim tum cor_pormn rexturam, compie­. ,; "Chy- xurnquc: per 1gnem, & rnc:nfl:nu., ut · rr '" in apptllanc , d ;ffolvcns , conmdern ele­

M.éJ cini rncnra ob oculos ponit, rum Taria pcr­u ,vco- rnitcrndo in non rnrlus e/formar; unde

n, ' ~ 1nulra, ac przrcnrHiima retnedia concin-

de fl11diis Medici,. ,. 7 litat, perfpicu.imque reddit philofophi-cam Hippocr.1.ris [ 4] fenrenriam, [ciii- a_Lib. de

c~r; Nult,,~ CQrpM perire,,wt de_mv~ftt • ~,'.~~-ri ;fad (ecrrnt folummQdQ, ac permifcerr. * Separ, -

XX. Sed quoniam nihil trurina Chy- ra fep,m,­mici examinari confoevir , quod ex na- t.'um vir-

t~ra:: pc:nu 1:o? diciamr ; arbirramur_ id- 1~f noria­c1rco Med1c1s magnopere necdfanam naturaii5

trimn , ur .1.p pellanr , Regnorum , & Medico qua: in iis comim:nmr, corporum fcien- apprime tiam cerrè non vulgarem; Mineralium urtlis. nempè, Vegerabilium, & Animaliurh;, ha:c enim, modò .Gmplicia, modò inrer fe mi!l:a, Chymicum ig1,em, -laborem-•que folenr_f~O:inere. . Nonnul-

XXI. Vma ramrn nonnulla m Chy- loruChy­mia quoquc damnanda Jùccurruur. Pri- micorum rnmm quòcl c:adem peculiaris qua:d.1.m va,n_iras

· creclarur Philofophia, quam Chymicam. _fugtcnda!.

appellane , in qua plerique Arrifices mcris ·vocibns contenei , omnia , igno-uris pern;: caufìs , frrmenrarione , pra:ci­pirati_one, fublimario11e, diffolurione , concre:ione; ac limilibusyer~gi _pura11r, 'chyn,ica hon .1.nunaclverrenres , qmdqu1cl 111 Chy- expcri­mia perficirur, id omne confueris naru- méta._Me ­

ra: legibus. aufculrare ; vid~licct per cu- f:.:i~~ct neo.rum vim,ponderum rat1011es, ac rex- fu~t ac­turarum proponionc;s, hoc e~ n,echa- commo ­iii.;is regulis peragi- , ur jnre propcerea danda.

. Cij

2 8 difert-a.tio ra h::J'0 pe_ritiilimus Boylins [a] fcripferir, _ChJ.· 5 , . mram non rn.<giftotrn effe c:.pe,·eu,en:c./1.r ;•pttc~. 'Fhilo{ophitl', , [ed ad,r.h,ijfrflm. Al~ermu -h~m,- deind1: vitium cf!: medicamenrorurn abu-

-~:::ia re- fus: ercnim non pauci confeél:is à Cby-pruden- mia pl1armacis p,erperuò in fi!l:unt; qualì ctr : & naturd fogzndis 111orbis ipla vc-1 intcrna m · 1;~~~:da:!.- h '.lm nis ll)ac~1ina1:1 ? vire1qu_e, ve\ folam

dixtam, vcl i;mrlic1a rcmed1a plerunqt,e Simpli- non opporrnnè paravcrit: nequc fcntiun ç c ,.1,ac na - co11ar:bt1s fois le infìtas I\fedicarninum rural_,a re .. facultates imcrdurn enervare, aut, cùm ~~diip~r rnodcranda:: forcn t, acuere. Mcd'corum ~ar~~:a autem, l1t maJ:irno qui1que in pretio tf'l: , quoa-loq , ira, cùm pecc.1t, ìd maxirno quoqni! p1xil:an,. xgrorum periculo facir. Poll:ren,urn dr­Chr r, _ nique vitium l?eél:at irriros, ac pL1nc de~ rcro;u

0

m flcndos ;in Alchymiam laborcs , quibus ,;;niras malcfani qu idam falfo pro veris, pro fo_ <icridernr. lidis inania ampleél:u!ltur: ac 11011 t~,1 -

tùm multa non cntia Chvmica, lit reél:è _philofopharnr Etrmulle;ns , & qood quxrum aurnrn,minirnè afftqnuntllr ; ve­rùm etiam, {i quid xris habent, infdi­cirer nnà cum va\ctudine profondunt.

XXII. Su nt autem qua: huc u1quc ex-poluimus veluri Medicorurn !1:udio_rL'.1:1

1'! rdkus rndimen ta ; maj,or .tamçn cor~m v1'.·1lt­i:i ,:coro- t~s, & marnrita s in Anatornic1s pouOì­, .. ,a nr9; mù m obfcrvationibns po[c.:: - "

_de jlrtdiis Medicis. t9 . ·· bus hoLllinis habirns , ac (èrnéènra inno- in.Anaro•­

tetcir_. Cùm v:rò multiplex ac mi'.-a?i_le~1~~\:~:~:-

nofl:n corpons Amomaron dnplict 111 ·

~aru vertari folear, ~lm:o rquidem cùm 1,ncolume , alrero cum mnrmum dl: ; dupl ici fonilirer Anaromes lludio Mc:di-<>us infl:ruél:ns fa oporrer: hornm prius ,, ac longè per omnia vivenrinm genera ditfuforn, ad optimam in ffrue ndam;phy-­fiologiaarque ad contervarricem quoqne 1v1edic in-am,qu a:: Gr;rcis H vgiene dicirm, magnopen: conduci e; pofl:erius verò ad Pathologiam, hoc elt ad morbor'.1111 ex cadaveribus fedes , & caufas rimandas unicè confrrr. Prima it~que exercend.-c Anaromes merhodus, ferè roca compo-{,ìci va , fyntherica e/Te vidernr , nec ran­tùm ex human-is ditfeél:is corporibus • quannìm ex variis viventium tnrnris , Fotiffimùm verò· ex pla11tarnm fernini"-1:ius, & volucrum ovis in.irium, & accre- Analogia 1-11entu111 haber. Omnium jiq,,idem n,1t11ra, i nret vc­

animadvertit I-l.i~pocraces [a] confìmil,:s r~~~!:~:~ eft , mnn e:,c reyr,;, na(cem,um, tr-Jm horm- venria cx 1111m; & paul6 inferiLtS; Vo/11cr-um etiam Hippo-' naturam ad h11m a11em conf,rrc òportet. Er- crare. enim plancarum fcctus, quos inrrà temi- a De Nat.

na, velmi intrà roridem ovula , nr Em- Plle~ ;·

pedocr:les aìebat, intcnlptos, & afferva- 3ct 0 n; 0 :

tos cernimns ; per initia fuarnrn vegeta- do planca

. 3 o differtatio :~:~_mc tionurn_ nutrimentum laél:i analogum ex ~u; ar u foluco rntus coaél:o fucco per umbilica,. ad;kia~ lia quxdam vafcula mutuantur; indeq;

emiffis in terram radicibus , perim!e qua{ì totidem ofculis, & faucibtis , cx tcrrx vifccribus. alimentum unà cum a-e~ re, xthereqne jugirer excipiunr : idcir­co, dilataris fenfim , produél:ifque i-n Jarum , alrumque fibris , mbulis, & rra­chcis , ira adoldcunt, ur non in frnri­ces folè11n luxurient, fcd in cas criam arbores ferr.uminenrur, quas procerira­te, ac robore reluél:arì ventis , ac rem-

. pe(èaribns pailim vfolemus , & admira-~omo- mur. Simìlirer in frecundatis , incuba­c:b::1t- tifque ovis exiguas pulli carinas in pun­ovi, pulli ~o falience micances ( quas in humane df01mé- embryone cernere prohibemur ) paula- , r,r. tim ·impulfis ab aere, -arque exceptis per-

umbilicalia vafa nutritiis liquidis, eò au­gerì fpeél:amus , ut , perrupris putami­num carceribus , non in aviculas dunta­xat, fod in S.truthio-Camelos , atque in

Planta:,G, Aquilas volatu velociffimas , Solifque ~r;~ru ' radios, intenta oculorum acie, fu(èinen­:~~ue0~. res, l'rodire animadvertamus. His verò

· •acomes juvancibus exemplis , acque analogifino anologia etiam ab infeél:is , brurifque deduéèo, ad :t ;:,m: humanos fo:tus, natofque & eorum vif-_ ,is na~u- -cerum, .armumqne fèru&nras • moc-us.

de ftudiis Medìcis 3 1

murna_[que ·cu 1:1, contentis Equi·dis vi7e~, r;;c~0Ji ~e, re111xus _pemms cognofcrndos fac1ll1- ~ona:Cit. me alcend111ms, naruralefque ronus hu-,narne machina: policiones , proporcio-ncs, ufotquc per microfcopia, liquorum :{l: injell:ione!, ligamras , perque induéèio-nes ex mcE:hanicis , poci!Iìmùm verò ex automatis derivacas , aliaque anis admi-nicula luculenrer deducirnus.

XXIII. Altera verò methodus analyd­ca, feu refolmiva , per qua1'11 vifcerum la:liones. modfoyue lredendi prncliviùs çil­tenduntur, in nnivcrfum procedit per fedulas di!feéèiones cadavcrum , prre(er- dQuo~o, tim illorum , qui cùm fuerinc peculiari- •~ruc~~ :: bus morbis defunéèi, quornodo acque ex n_acomia quibus ::egrotare ccrp_erim , planè· i1mo- fic cxcr­tueric. At enimvero non deerunt, con- ccocla.

·.fido, ex n@ll:ris Academicis, q.ui , fcien-di • docendique amore inflarnma:ci , de· comparandis lingillacim cùm Dendroto-rnia: , ac Zootomia: , rum Anaton,es­cognitoinibus, di!ferere quàm diligcn-tiffimè !l:udebunt.

XXIV. Sec! 9.uemadmodumf.upra jam monuimus , Mathematicas, & Philofo phicas difciplinas Medico quidem dle perutiles, ira tamen, ut non ille in nu­clis, ab!l:raéèifque cognirionibus ha:rca t , fcd-opus femper, & pr-axim animo cora-

3 :t d{ffertati'cr pleél:atur ; fic . quoque monendos hi.c rnrfum Juvenes cenlco, el1è nonnullos

Phytoto- in cornparaca prxcipuè Anarome craél:an­;~~to-ac ?a , qui dnm viranr humum empirica: mia non -1g11avix, nubes , & inania capranr ;. ro­e/1: curio- ram videlicet xratern in lnbtiliilimis sè nimis_, dunraxar inqnifitionibus inrcr virra, & fi~c/u!i'; : fibra~'. lìphones , &_ valcula co:1tenrnr. dico in Cerns 1caque florenr1s adhuc <EVI, arque <JUircuda. Phxfiologicx exercicarionis limiribus

D endroromiam, & Zooromiam definien­dam effe dccernimus; m nimirnm, ubi -a:grorns cum morte conf!iéì:arur, & Cli- · nici ope à fa.ci faucibus cripienl us cll; non de arb.ornm rracheis, L1t,iculi.s, tll­bnlifque difpmantcs, adulti eriam, &

Mcdicus fenes in fummo xgi;.on'.rn difcrimin~ lu-> frnex A- damus : at fecus arb1crai;nur maxm10

Mtomen quidem adj,umento e/fc ipfam humano­rnorbo rum cadaverurn dilfeéì:ionem, nunqnam defunél:o- vel inter exuem<l: fcneél:uris occupatio­r~~';'~:= nes inrermirtendam , 9.uippe qua: larer.i­l,crc dc- re:S , novafque morborum, caulas fa:pe- , ber, frrpius in locìs antea inopinacis recl1,1dir,.

' ac deregir. Q._:1am fauè Anatornes par­a D, Re- rem Eufl:achius [a] nofl:er, fenio jam.

gibus cap , confrél:us fcrtiiem agr.um jure ac mc-

45· rirò appcllavi r. . _ - . _ XXV. Q._:1;-e haél:enus ad Medicum iuformandun, necc-:lfaria pro.pofoin.1u:; .,.

cle {tìtdiis Medicis y3 llon umb~acilem Medicinam in Scholis , Acadcmiis, Theatritque te jaéèanrern i:etpiciunc ; led eam , qure propulfore morbos, fervare homines, pnblicam in- . columir~tem meri poffir. Neq:1e_ enim cu;,~ai~: Med icmn repu camus- il1um ,. qui 111 con- lusTht o,­ventibus dunraxa c , aut lucubration ibus ricus v_e­de Morbis curandis pr:Eclara di!pmec; rus M~d~­regricudines verò cognoleere, ac -tolle- d~:,dic~ re nelciat ; aut, ubi hoc facere à ma-1'orum gravira,te inhibernr, ex fìgnis cùm prrelent ia diflinguere , rùrn futura prre~ dicere folrern 11011 noverir. Rifo olim ~b Ann iSale [ a] exceprns fuit Rhcror a Ex_ Ci­ille 11omi1ie ],h, rmio , qui , cùm nun- ';;;:!/• quam in acicrn pro.diiCTet, neque arma Phormic­tranéèa!Ter , tamen è fuggefl:u- de edu- R hetor. eendis copiis., de cafl:rametandi ratione,. ab Anni-

. deque invadendo ho.11:e differere non ve- b_~le de · rebatur. Hanc profeéèò ignorarre pra- n us. :ii:eos notam non alicer Vobis, Juvenes Ornariilimi , effugere licebir, ni/ì tria d diligencer conle€J_ui .11:udcatis. Videlicet pr?!/!t Qptirnum Prrecepto-rem ; libromm de- Medicam

l.eéèum-; & frcqL1encem, dimurnumque- perdi(t:é­

~d .i.Egros , in Nofocomiis prrefercim , ~~;:ir~~t ~cceffì.1111. .

ria. X?CV~. Opt'.111'.1s in ~1edicina Magi- 0 tim?

frcr 1s enc , qlN p1eta-te m, Dearn , cha- Prae~e­i:ìrace i.nJ.Egros, benevolrncia-- in Difci- ptoris ~ pulos prreditus fic ; qui recare proveélus,. nota:.

3 4 d!(fertatio• e:xperientia infonÙatus' qui gravis, qui fedtilus, qui denique pmdens, cautu[,.. tufquc; de quo quidem plura diccrc (u.

Archi no- per fede~ , . P:optcrea quòd_Y o~i~ felici­li .. ter con. t1g1c 111 - hoc SanGl:1 Spmtus Aro s:~~711

chino focomio non unum , [e-d pluucs • Spiritus inter fe virtmibus, doithina, amore , ~ Mcfci pericia cercanri:s nan-cifci Pra:ceptores'. 1;\acur: XXVH. Q_uo.l ad librorum ddeél:um «cl~a::~ attinet, cùm plurimi interGc certo no~

viffe in ipfo lhrdiorum liminc,quos quif~­quc Auél:ores [eiigèrc, ac perlegr,:re dc­beat ; mihi fanè publica: utilitari fatis .. · fcciffe videor, cùm non cennem Scrip­tornm omnis generis fupelleél:ilem un­dique è diiliris eciam emporiis comra­xerim, velhoque ufoi peramanrer olr­tulerirn. Ca:tcrùm , quo q_uique legcndi lint oràine ; ac tempere ' quave cen~ fora , non déeric, qui pecn1liari"fche.: diafmate id V o bis pleni!funè coIID1_1onf­trabir.

Medici- XXVlU. At nulla verborum gr.avf-· ::?:ili: t~te, auc copi_a dicendi explicllri prome­duè , & rito fomma illa necciliras potell:, qua accuratè Medicina: Tyro infhuél:ior fall:us,a:gro.;· agros in- rum animadvcrGonem , tametG laoorio-' ,-ifcrc dc- fam , & molefl:am , furnmopere tamen 1',nc, frugiferam diu, mulcùmque freque n•

tare debet. Etenim Clinicus , cùm lit Artife"' no,n ab[unilis Agricola: , Navar~

Je Jiudii., Medids. 3 $ cho ; '-fmperatori , quos ad agenduoo folerres non difpuracio facir , fed ufus,

_ dncaciffimus quippe rerum omnium magifl:er , cercè non alicer praxim Me« dfram addifccre porerir, qu:im decum­bences , eorunde1~1que necdfarios dili­gencer ctle pr:erericis, deque pra::tentibus interrogando , uc illum pFima pori!Iì­mùm origo cauta:: minimè fallar : quod fanè vix unquam alfequerur ; ni(ì mul,.. tos ,annos publica adieric Nofocomia , in quibt1s infirmi omnis generis ferè {çmp~r oc_currunt , arq_ue 7on_un leétis Qii fra.;, crel:>ro, d1u que affrdcnt. S1qmdem hac él:us ci: fola meehodo ingraris omnino objeél:is frequenti fen(us fuos adòlef"cens p~ulacim affi1e- .1;grot~n­fa€iet; nimirurn quotidiana-s a::groran- nu~ mr-• I _. .J• p-,él:1one: . t1~1m l;J.Uere as pai1enrer au41ct , partes princiP,a. gravi morbo alfeétas , arque ex iifdem rur.. - · manautia, vcl ·excreta corpora fedtù0, forrique animo pcrfpicicr; denique fe-lices, aut infdices remediorum, acva-1 lctudinis exitus , quibus unus alii pra::[. tat Medicu~ , in ftn.gulis , quo facilùs & mcdelas ad-hibere . & ·ventura pra::dice-re poffit, aecuratè notabit. De· firmiffi-mo aurem comparando fcrderc rheori-corum fl:udiorum cum praéèicis, hoc eft dil!lturnis. a::grorum animadvcdìonibus 1

accura~è unus ex vcfl:ris difputabir. · Adme.;;: XXIX. ltaque maél;i virtute • J.11,ve-, ncnta,r

3 D d;(fertatio J~venes nes Orna ri (lìmi, fovcre novis Cb11ar1-:i Thrn_- bus in genia vdha , & farao-ire , us 11011•

pr~~~~ e~~ folùm per rhcoricos , ur -=>vocant , la-, jungc u. bores , fed maximè pct praél:.icas cxer­dam. cirariones optimi I verique Medici eva-

daris Hoc cerrè confequi mi1iimè po­te.riris, nifì pulcherrimam illam Hip-

Medici- pocr2>tis rranslarionem à q1Jbern;;rore

::u;icat' ",-w i.r i'.1 ':4tdic o.r animo fomp~r agitabi­compara- t~s ; mmi~·um oct1los p~rpt.: rn_o ~d nau,· tio, ncatn pyx1dtm comn-rnms venrans ana-

romico-rnecl1anic.e ; ma,rns ver6 ad p:·aél:icx clavum ailiduè, acque nnicè dirigaris ; & r11ihi exaggerami , qnx lo•go rem-pore , ncc fìnè profperà for­tuna 111ede11d0 experms fom , velim crcdaris , eodices videlicet , ae volumi­na ad eruditioncm compa,randam , rc­gendofque dubiis in cafìbus Meden­rium ani1110s haberi qu idem mili/Iìma , fed nullius penè ufus ad rarionales, quos, maxirnè laudamus, formandos Medicos effe poffe, nifì diuturna languentiurn ho. minum ~ccdferir obfcrvario: & frema1~t e:iuanquam qui rlijeoricam depcreunc; di. cam q,uod fènrio, BibliorheGas meherrn­l-e omnium Philofophorum, ac Medico-

a vbi fu- rum (u tde duodecim T abulisaicbar Tt1!C'"° -~:inanu lius [a] ) unt:s 1:1ihi vid~rnr foperare ht:~ coi'pus: rnanj corp0ns li ber·; c:1·1us ~omm.~ntata duodc,i font quorquor ab hommum mgenas. :zll:a~

. . _de jl:.1,diis Medicis. 3 j Tabuli.i t.rt1 , m m1menlum pofrea crevenmt. affinnlia,

XXX At quoniam opprdiì jam fu_ mr.

m1'.s opinionib1'.s prilcornm AuCro_rum , ~~'.:'tì .qui' . cum brc;v1orc::m , ~c. f1:1lrnd1 d10\em ~: Scr i­praxim nofl:ra rn le redd 1ddfe puravennr, proros re­mul_ro lomgiorem, obfcuriorem, rnagil- prehcn­que. obvolmam , nè fallam al icubi dica- du~ tur . , inus, effeceru nt .i referendo nim\urn ;:,0r~s di­omnes morbornrm nac• ras ad q na1oam morbo, da!Tes, & clailiurn 110111ina, quibus Co- cildcm ..lis la:pe complcéhmrur di vitas ' U[ voce nomi ni­

P!euritid(s ! Iél:eriti:e '. ac /imili1;m ; l:e- 6~1~Jri~t

,PlllS vero 1qregras d1vell.unt & qua/i p Rell. m

dilcetpunr~ qucmadrn.Jdllm facium no- noriones rnenclatu ris mo rboru m , & fympt0- 11011 . _e 'IC

rna mm ; non lu(èii>_Ìdrn (;)l'opterca ora- nom1tu-_ . , I , . . .1 . . bus acci-

•tJOnc m~a p us quarn 1p em,t rn111 un- t1 icnda: , .pofuerim; ranr11m bn:vi adm::rn cbo , nè (ed cx di­_unquam Medicina: iniciandi morborum ligcn ri ideas ex nndis vocibns eliciant; fod ut ca,iid, m peculiarcs c.1.11 /às, affeél: io ,·,is locos , & ~~;;~,;~- -1a:fìo nis mocbs di ligenter fcrmenmr: ira a Jn Lib;/_ en im falfanmì idearnm vic:nm à fe aree- lo,1e1d,.~­

se poterunt; qnod Clariilimus Ge1ilielrni- r,7 v ·, iis ,

nus [ .: ] mrpc: ce.uluit in Medicina pofr t 1!;)~';: .Galcnum, [ i ] qui per luarn quoque .i:ta- ;; d pr. ci­tem res abtr.1 ue nomi1Jibus ( quòd mili- p:u ddoc, _tas in perlpeél:a illorum natura,non verò affe!t. l:b . .

in nudi s appellationibus fìra fìr) docuir 3 · ';/~ <J

.. dlè: explicandas. Iden cidem Idei reo illud ,~-, ;m;; Hi ppocraris [ C] vere .tllreum > vcrè di- . 8 , & 10.

. 3. ~ differt11,ti1 fi_1PP?· vmnRi à v0his recolendum erit : Fir111l _,

f~a~o:i~ inqui_c, rnemorià teneto rnedicarnent,i , & t;-,a. jìmpt,,u facultaw ; jint & in mtmoriÀ

,norborum curationer, & horum modi quo­t11plicirer,& quom~do in jingitli1 fe h•bent : hoc enim pri11cipi11m eft ;.,, Medicinlt , & medium , & finii : :te paulò inferiùs : In­L"ffu utere freq uenter, vijùa -dilige,ttiìu : 'g_na.m quidem fenrenriam de faéèirandl, & c0nfirmandà in fìngularibus caGbus

. praxi lariùs,ac di[erciùs l:"ofèca cxplicavir 'bti~~m !ibro, qui infcribirur ;ra:ecptio~cs, ( , ]

Curatio- m quo ,idmoner Mcd1cum, ut mveniar mcs in Cli- · medcndi -opporrunirarem , non per eam tuidcbenr raciocinationc:m, qua: primà fpccic pro­

!~ri ~~~: ?abilis apparcr_, fed p~~ illam , qua: ab bo, ii ob- 1pfo u[u dcduc1tur ; fc1-hcer pofèquam ex fcrurio ob1ervacis per fenfos a:grorum, rnorbo-11c, non rumque naruris , & qu1b111, & 'l'"indo , e~ limpli- & q11ali• er , nec non cxreris affeél:ivni­::;~~o bus adnouris, ccrram induéè'ioncm ab

apparrnribus, & exifèen-ribus Ggnis, non verò ex verifìmilibus conjeél:uris lcgi-ri­

~grota- mà rafi0ne ordinaveFit. In hianc p01,rò ~~n:c~e- [enrenriam loquirur I: ippocrares , qui fi:/no sue malta dcinccps congcnr argumenra, qHo temere cla.iùs demonfl:ret :rgrirudinnm hypo~ fìogG<l a: , chcfes à nobis non effe fi1wendas; fed , [cd e~ re• qu~madmodum Piéèor, & Sculpcor ima­

~~~u;~~~ gines, & fimulacra nor,i per inventio­.!a:. nem , & pma1m1fam , ur aiunc , fed per

de jiudiìs Medicis. ;, bnitationcm archerypi , quàm Gmillima facie; ira morborum qu@que idea: àMe­dicis, pra-:ccr quàm fomma cuQJ. diligen­tia,pacicnciaque [ciCcicando,obfcrvando-1uc :rgros , &·domdl:icos, vcra,gcrma-11a:quc fieri non polforot : quod audicori­bus , ac difcipulis mds, canquam ucili­ffimum in praxi documcntum, frcq_m:n-

. tiffimè olim inculcandum putavi ; · co[- . dem la:pè co110rcarns, m a:grotorum hi".' il:orias rion ex gencralibus nominìbus , qua: p>a!Iìm ex codicum lcéèione haule­runc, [ed cx peculiaribus obfervatieni­pus , quas frcerint in fingulis, juxta fin­gulares caulas,&-affeaionrs, efform<:nt. Decipitur profeéèò qHilquii; puraverit eandcm omnino morbi idcam , licèt fub codem nomine compreheqfam, in di­vcrfis , five eriam in eodcm a:gro -diver­.fis temporibus invrniri.

XXXI. Ef.l infuper quod commo- ·:R.csnora­neam, uc , qme legcndo, audicndo, cx-~~ d;~~: pcriundoque notatu digna crnfrbitis > mérarios Jhtim ad memoria: fublidi,urn jam inde rcfcran­ab adolefcencia in commentarios certi ru. alphabet.i racione , apum imitatorcs , digcratis: ca: namqoe cx variis floribus, llt Vfrgilius [a] ccci nit , a ..f• ,

--. ---- pJ!ri/JÌm4 m1lt111 l.mg. S/lfflllf, e!Jliq11id11 aiftrmh111tnea11r1

ççJl,i1,

~-O di({ertatìo _!~a enim non Phormiones di1pmando .; fed morbos debellando , Annibales cva-detis. ·

XXXII. Rmfus efl: ·hic, 11t oppormnè -li.Inter e- vos ad:noneam , nè in illarn incurratis jus Mu. Medica:: praxcos perniciem, à M. Aure. ;

0f r:1t t !io [<1] S-:verino pec:uliari di[fcrracione afle~~~~~ ?ttdlarn111 _;. qua:: inde ob~rra e~ , quòd titul.PhJ- 111rer Med1crnam , & Ch1rurg1am fola fico _Chi- nominum divcrfìcas rancam in ipJìs re­rnrgrr.am, us diver/Ìracem, acque imer cognaras feu de ' · d 1c'pli111s deflendum cmn hominum :na,;,~t" valemdtne divorcium indL1xeric. Q_,uis liua Me- enim ignorar , Chirurgiam nilerfe ali ud, dici"·.'· quàm exrernornm morbormn l'vkdici~

_Chirur 11am : contra verò lv!edicinam 11011 im­~:;ita~lc- meritò appellari p0ffc incernarum a-gd­pa ,s mdinurn Chrirurgiam? Optarem igiru r,

X:,,l ed1_cin;i acque utinam Roma:: prx!C-rtim id mihi a_Chirur. adhLIC inter vivos agenti videre contin­~«: /p0

a~gat, nt altera alteri fr~ppctias ferac, & randarn. 1\lledicL1s ad curanda v1fccrnrn mala ccr-b In qur. ram quandam rarionem à Cnirurgia [ b]

T urpe dr ai exrerna è conrrario internarnm cau­non con- fàn1m coo-nicionem à M~dicinà derivet. t1n~cre Hxc fon/via hoc efè a:nico, arquc in­D~1, 11/~n di:lòl uro ucJufque faculrari s focJcrc: , quit Hif- Magm1s Hipp0crates ad .Arris nofh:a: {:t'.J:7/c~ Princrpa~um, in qL!O ncque ducc1~1, ,'.1e­iiico "· i· qne com1rem habu1r, cv~0us e!ì: '. & Jì

H ,ppo- qui pofèea per ejus vefè1g1 a grad iente,

de jfodiis Medicis 4 r rna:gnum iìbi nomen vindicarnnt , ii crates

quidem Medici iìrn-ul , & Chirurgi exti- ~~:lt:::, terunr. 1n quorum numerum nolo Gra':- & Chi­

t::os ferè onmes , . & A vcnzoarem inter ru rgn s.

Ara bes, nobiliflìmos Mcdicos, faris fo- Ex_ 1~1 i i perque nocos, hic recenLere; nolo priL- li-led~~ -'

cos Lacinorum, Cel'.um, Gu.i~lonern, ,t~~ia,< CarpenLem , Tagault1um; fcd nonnul- cdlucrGr.

los ranrùm nominahio; qt1i, m ca:lo,ir,1 · i::ti:un :xtate nobis font propiores ; Vefa~

lium, FaHopium, Para':um, ForeCrnrn ,. Hildant1m, Spigelium , Fabritium ab Aqua- pendenre, Riolanum utrunqu:: , Magacum, M. Aurelinm Severinurn, ar­que imer ipfos recentiores, uc mn\ros nobifrum vivenres pr~teream , Lovve­rfom, Dola::um, Nukium, Munikium, ·aliotque quamplurimos,.qni non lcr iptis modò, fod rnanibus quoque dorn enmr, 1111a111 , acque indivicduam eCTè debei:-e Medicinam; mancam verò, a.e divul-­fam , eùm M'edicus Chirurgiam , Cht­rurgus PhyGcarn ignoraverit. Quam cer-­rè Provinciam à Vobis,gui legitimi Hip'-­Focratis fìlii hi6eri vultis, rnagno·cum. fru&11 aclminifèranclam effe , peculiari cliffcrtatione per ve/l:rum fodalem rem--

' pefl:ivè den:1onfl'rabitt1r, ' · XXXIII. Perfonétus jam tyrocin iis , -a,tqL1e erniffos Medicus nccdfo eH:,m ir,--· -fu:e~i: à fe ~«i;d,i.m çommema n:jid ac: ,,

D

.. p. dif{ert.1iti'o •. V~ri..r:q.u-:r.nonrmltçis haB:enus fatcinarunt p~~, ~~;~~:f-~. Chir?mantian? , Mer~potcopiam , a ~t ciunru!. Mag-1am •. Submde fug1ar '[Uoque boms

.Ab ami horis infenlamantiquiratis curiolìtarem, quiraris qua: 1~1entcm quidem per (uci;:i{ì va rem­~-:it~us pota jLtctmdis , & ad .civilcm vi ram mi­alicnus libus cog11,itionjbus ornare potdl:; Me-:, fa. dicum verò ad morbos expugnandos ar,.

m.ire·nequir. Similiter qui Jarriccn reél:a, rarione tenere capir , minimum opera;-

.. panar in Pocfì, in Mufìca, in fympho­A. Podi, niis. Vi·rer przterea rnmpus infumere.nè· ~;~r:f 5 ' dicam ornnino profundere,nullaunqt~am

'"alifqut (i~ _pa::nirenria redimcndum,in ludis,i11 fce-milibus nis, in thcatris, qrne popularem fa..,. :~~~~:~- ciunr, non verò Philofophicam la:tiriam: Midicus. modera11tur. J.\rguc: ut uno PetFa-rchz[4Ì a R<r.Se- monito cunél:a offendicula Vobisfl:udio­

. •il. lib. s. sè devitanda proponam, caveant i•nquir,. tpifl. +• MedJci ab ~o mge?,ii fu:m, & :i;gritudi­

ne, rit .omm11, melm1 fc.iant, 'flt/lm unum, _qz,od prof,.J!i funt. Nimirum quia ho_mi'.. _num animi, quanguam immçirta!Gs, vi­_ribus tamen finiti font, ceFtifque rermi­n•is illud cerebui fpatiur.I) cft circµnlcr-i--. ptum, ubi 1'11emoria.fedem haber, i;pen­tifque munora exe,rcentur : quamohirel11' <1t10 plus cognitfoinem ingerin.iµ~, <::O·

J"olyma- min_ùs,daras ,;d!J.è inél:afqµe UJaru,m i:çleas· . ,hia incp• filims cerebri 1-n/c!1l_p_tjl~ ter:te~11us -; ut

~os homi.- .prqp~ei.:ea n~.mi~!D- ,p~1?: -~d . l'C,(~

dè jludiìs Medicis ;. ,4:. J nfiun, & pub1ica~ utilitate11; fàltum, :fcs~t~~ cibrur:nque co~pe:1amus ~ qui ploprer blica ~ll­

mulngenas fc1cnnas , nononum confu- nera ft1a•

fiOF1e laborar. · eunda. · XXXIV, Quod uandem mmquam Gnè "

lacrymis commemorare foleo ilh1d eA: , vidilfe me prn:clara ingenia Philofophi-.:;:is, ac Medids tam rheoricis,ut vocant, quàm pralticis exer.:;:itatienibus ·egregiè· fubaéèa, qua: nullo ex recenlìtis huc uf-tjUC viciis obnoxia, laudem fibi quidem,. fummamque f@rcunam in Medicina exer-·~(:nda , cùm potwerinr rnaxirnam • cxi• guam duntaxa,r pereriA'è. Scilicer fl:udiis Q!Jae /le parrium mancipata , & i::omenrionis q~oc de­(l rebrò , q uàm veriraris cupidiot-J , ~r;:::c;_ peculiari feéère mordi «us adhrefi::runt , tion ibus ,.

·r.otamque .:erattem· in cMfuris, , at:quc ac P.~n•u apologiis infcliciru C'?ntrivemir. haque ,lh,dus ..

·· Vobis , Optimi juvencs , incukandum .;';;0i· ~.'!é

arbirror _ n~ unquam à reéfo d'ifce11di ,. coru::..ci,.

-l'egcndi , obfervandiquc itinere decliile- ceofu'.alr ris, quanc:iuam Vos vel invidorurn, vel pro~n~ ,:

-fcepticormn imp0rtunitas: fa::peGepius !u~ia '.n~ · forerpellaverir~ Nlì.m aut vera fom , di: p:ni';,. ·quibus centore~ nos admonenr,aut fatfa.. Eriininantur: mrobique a,urem:racenduin tll:-, Si en.im.primum·accidaq profèérò, .lfnè ulla comentfone , qua:· vide&amLir .

-eonrnrndfa:i: ., ~nqmu~ amioorum, oonfi'"" ~a. 020.~im~kuci,, S1v-e~ almimw

44 dilfei-tatiò conringat; hoc e!Ì: emnem prreter ratio­nem pugnc:nr, qua: objiciunr, non dee~

. rum, planè, ·à q,uonam fèer veri ras, ju-dicamri, qnippe à jmgiis Vos , atque

a Loc. cit. ab ill a garwl.irace pcnicùs vlndi.cnbum ,. de 'Pr,1,- quam .Hippocrarcs· [ a] con,e t ·o11ibsu, 4'1· 11m:uifque cowviciis e.vercitarn v.d inteu· rfo~::cf~ ipfa.r Medicoru confultatio11e, apc:rtiflì.rnè conrulca- jrnprobar ; & à qna prirni:,11 corrnptarn ri_onibus fu Jfe Medidnà"Plinins [bJ animadverrir •. y~a ndx. . XXXV. Intcl1igitis j;11n , Srndiolifli­lib.~.H. mi juvenes, ad fommurn ,.per-fcéèumque· ,,,p. ~- l\kdicum elformandum alia q11idem à

Orario- narnra., alia ab indufèria, alia deniquc: à: aì,Epilo- rerum oppc.:'mii.iraro: e!fe rcperenda. At-­z~s~ que e:1 ccrcè, qua:. t~m- à namà, rùm

ab i 1duHria exp.eéèare licer , rnulris me argt11}1entis in fpcm ~x imiarn adduxill:is, vobis nequaquam deforma . ~1:i-: amem .ab opporrnniçact: alibi dcliderantur, hic ·

r . nulla ex p2,r;;e ddìciunr. ~1id çfè cnim;. ~::!'(- quod Gve ad Ma~(fèr•0rn_m P'.·;efèantiam, .Nofoco- Gve ad Nofocom-11 amplimd1ne111,& fre~ mii, ·a l~ quenciarn ( cujus defa61u n0111mllas Eu-quc libro ropa:: Reai-ones labora-re crra-viter- dol er r• 111 0 P· J oanB()S Bohonius [e] ). {.iv~ 2.d libro­:"0t•JJ1t- n,1111. c0pia111 i Gvc etiarn ad infl:rumen, •. ~D,o!Jìc .. corurn-:ipparaturn ., uforn9:u.e pertineae,,

~ ,;if~ttic.· .Vob:s hoc loco fèudiis. revera rnerJicis, ~-"P.• 1 • t- aptiilimo-,.. promP.r~, -ac.liher,ali,cr.nQ:1.1'

,~bib.e"awr..?, _ . . . · .

. de J!-adiis Medicis 45 . XXXVI. Ad illa qua:fo Gra:ca: , Lat i- G.r3:cr-, Ba:que antiquicatis lumina oculos adjici- Launr te: alpi,itc txhau-fl:os labore1 , aLiìduas ~~';es au: vigilias , diuturnas ob(ervationes,quibus ciqui'la11-pofl:eri rati impeditum antea, arque alpe- da.ucur.. 1•um naturalis Philofophia: iter explica-verunt. PL1deat nos fob tam egregiis, & 1·-" ,0pero/is ducibus adeò fegnes effe , acque incrres , 11t illorum aut folerr iam, dili­genciamque irnirar i ,. aut !udoribus, fl:11~ diilque profìcere negl~gamus.~10d qui-.dem eò tur-pius vidcri polfet , quò pluri-bus nos adjumenris, q11ibus iidem mi(e-Dè caruenmt, circunfluimus, & abunda-mllS : illi enim folis con jcéèu ris indulge- p:nci(cqifr

re, (:1alque hypothefes /inè ullis a~ arte ph:';x;~. parat1s pr:'Efidm confìngerc coaéb foe- rimenro · .rnnr: ubi per lummum Dei ben@fìci L1111 rum au­.nob1s darum efl: ~hr/ic~s rario'.1cs ex ip~s ~i'r't:;;_d·cf­. eorporurn_ experimcnns cert1Liìrnas eh- Recé,io­cere, abd1ralque olim natura: propriera- res Anci­res, ac vires p.c r lrnfus I nculcnter deprt- quis, cx­

.hendere, Nonne min imornm 1emi11m11, perimen­

. in(eé!:orurn_, vilcerm1:1que ll:ruçh1r~s .' :o~u~~~t ;)11}\andum 1_11 rnocium 1nrerrcxtas ; (1qL~- b~s e feli­. ctorum parqculas, mole; morn,& 111ch- ciores. nat i.eme inrer Ce varias ( qu::e 11nc:lam alio-GJUi1~ . !ntu~n_ri:nrn aciem effogiu_nc ) ocul!s Microf:

. no.!l:ns 1ubnlt0r anatome ac m1crofoop1a copiorfr : fubjiciunt? Longè atitcrn pofìta, attiue u1us in . . un:a.. G:nfomn u1tenrionem frnru1101a Phy!ica.

~, dijfertati, 'l'.?c1cr- cocpota.,.an non admovenc nobisTelc:f~ f~~ec!~ copia, c':l09~c: velu-ti nos inferunc re:~ ac Ther: l'~lll ad~n:r~bilmm fpeél:aror~s? Aeri,s ve­momem ro , CUJUS m ha:c foblunana rancws eft atilim. ufos, quàm facilè, & quàn1 folicirer rum

pondus Barotnecri opc libramus ; rum .dì:us,algoritque momenca per Thenno~ merra penfamus , ac deféribimus; rum, de@ique coha:Gonem,& vi1n•, modò pre-­ili <.tam, modò ela/l:icam; non folwn ad. l?hilofophicas, & Medicas inquiGciones,

• Antlia [ed ad fpeél:anrium quoque obleél:amen--· Jloyliana tum per Antliam-expend'imus, aw:nu~-~~;:;:~~ mu;, !i1 ar_él:um co~i,;ms, in i~nmenlum ad aeris, ferc d1ducunus,pe111cusexrrahunus·, rur­aliarum- lumque in namram re/l:icwinrns ? Et fanè­«JUC rerii quid cor-poribus forliun,aurdeorfom pro-~e~:o~x- crudendi:' quif li9uidi~ agirandis,~c fc:r­fli,and·a.- menra11d1s,qu11d v1vent1bms 1rngenns, fo.,__

vendis, alenditquc: pra:/l:cr aer, non am~ ­pliùs mente di.mraxat· arguimusJed fenfo, Cjlloque alfequimur; ROn credimus, fed' inruemur, ac tangimus; qua:que olim ad• ridicula anripcrilì:aGs/ymp~rnia:, anripa-­thia:, vacuique metus commenta Phyli-­cos compulenmr,ad narura'fes machinaS3, &. circumpu!Gones nos revocamus,

XXXVII. Ejufmodi 'amem univcrfar,m fofèrumentornm' fupeUe6èilcm cum gl&­bis ccdelil ibus, ac tcrraqmeis, d'iverfitque­·stiam armillarious [Rha::cis.IJeC nOJ.;lJEUt:..

tlè Jlredirs Mdhis. 4 7'· • tipli~em infl:rumentorum app~ratum. a_d ~ec~i:, S.rancam, acque ad Anarorn1cam -01fc1- ca All~Ò­plinam add,ifeendam in hac i psi Phyfico-no'rnica • Medica exercirarionum pala:fha ; uc de Ge!>gra­

magnificenriilimo V.alecud"iu~~io '. eria.m ~h~::0

: &: tacendo , loquar : vdl:ra: l!ltilitan e:tpo-. mica In• . 6mm habcris. Urerc igirur, Jnvenrns frrumcn­Opri1l).,! , tanris uno loco cumulatis fub- 1a. in Bi--"?iis;uc ~go,. ipfe curarnrn mea~um hu~c ~~~:;:~ .. v1vcns, & prnfens fruéhun cap1arn,quo'1 · fnrcl.ligam pro veA:ra infl:irurione ha&e-nus me nequaquam ·frufl:rà lal'ioraviffc. Neque l:ic fanè alia n~n-lra , _eaque maxi- Sané\:illi~ ma V 061s defunc fl:ud10rum 111c1ramenta. . P Nirnirum Sanél:iilimi Principis C LE- ~fici/f.:_ M E N T I S· X I.. erga l~rcratoS· horni- lim_atos . nes amor , ac liberaliras-,qui , cùrn com- viros a-mod(s vdl:rrs. & ,Bibliorheca1:1,_& Aca: ~::r~t:C­,dem1arn 111t1111fice, ac fplend1dc; paran cas. jufferit, aderir fcrnper conatìbus vefl:ris, 1promovcndis , pra:mioque dm1a11dis-. Proclivis deindc in lfod iofos volunta$ ·EMIN~NTISSIMORUM. p A T R u M ~mine•:

{ qui fomma· bc:ni•gniraue r,neam, rudem ~~~~:~· quanguam , orationem audiue di~ lium Pa • . gnitaci font} comirer Vos-, {i navarc ~rociniu operam Rdpublica: veliris , nunquam in Juve­

non fav~re, ac paGrocinio ~ompleéterur, ~~~fos~ll­Humam ras cfen:gue , acque imgemii rado iìngularis Illuftriilirni Archiepitcopi Si- Ille(hi-f. nlbalcli ab .Auriac> hujufce. ampLl~ma: !i,m,ì Sidù--·

. 48 : rlijfertat !o fraldt ~b Domus Pra:ceptoris vigilantiilìmi qui' ,\uria (u quemadn1odu111 huc ufque frdulò 'ac -di~ ;:a ~1

;;:, li gemer buie operi animum imendit, ut la1uia. nilùl providentix fua: reìiquum frcerir,

ita in pofl:erum nibil eriam am in offici­na Chy1nicà:,aur intcr a-grorum cubilia; aut incrà fepulchrcra, & ccemeteria ad praxim_medicarn vc:rè comparandam ullo unquarn tcmpore Vobis rc:linqùer defì-

• Juvenes derandnm. Itaque, rebus ram opportunè ingenn - obfrcundancibus. [i pertinaci, quo de'­b_us glo .cer labore,conatuque infl:ireritis , Juve­~1:C ~ma;~ llC:'S Ornariffìn1i,pr@C11! dubio non lolùm lumenri publica: faluris piadìdes evadccis , atque przmiis hujus quoque Academia: fèudia e0 ufc 1ue af fi udia prornovebitis, m pofl:cri multa à Vobis :e:~ti;_ imitanda fareri dcbea!lt accepilfc;vei-ùrn da i~ci_ eriam cum fcmpiternà nomini s glorii. ranrur, 0pes vell:ras, formnafque augebiris . Si . Fortuna qui verò ~fpcrirate,ac ra:dio fraél:i, de­~~;;0__ pt~lfìque, ve_! _otio marc~fcere , vd in crarem à tncam emp1ncorum viam ddlcéh:re Medicis voluerinr, nunquam aliorum fam:e, a1: indoéì is bon is invidemes, de fortuna: adverfìtate iniu fh;_ qucrantmr; (orrptr cnifn f orom11t1,.rfuit, cul pa,·,. c,•,i rcéfè agere novit. Nam fort1m111è Mr-­f,,~:,;;t ;licinarn affequi (ut Hippocra,is [ " ] fm­"· 1s. tc11tia Hippocraticarn Di_lferrarionrm· H nc rrp:- abfolvam) ejl rc[f,z facen~·ndo[fus aJttem t(r:ru•q:,c qa i r/f, q1,1om0do i/l,1m forrnriatè affeq:~i;:, qv., ,nl,b . rr; D' . de Art, pt/J I& ? :JXJ,. ,

n· 5:• E I .-t f >.