umed | 65 years memory

1

6 5 l a t W y ż s z e g o S z k o l n i c t w a M e d y c z n e g o w Ł o d z i 1945 - 2010



Piotr MachlańskiJerzy Supady

Lat

wyższegoszkolnictwa medycznego w łodzi

Uniwersytet Medyczny w ŁodziMedical University of Lodzal. Kościuszki 490-419 Łódźtel.: 42 639 21 13e-mail: [email protected]

Autorzy / AuthorsPiotr MachlańskiJerzy SupadyKatedra i Zakład Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Tłumaczenie / Translated byCentrum Nauczania Języków Obcych Uniwersytetu Medycznego w Łodzimgr Edward Lowczowskimgr Anna Wiśniewskadr n. med. Elżbieta Plewińska

Projekt graficzny / Graphical projectBiuro Promocji i Wydawnictw Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Zdjęcia / PhotosBożena BiałeckaAndrzej KurnatowskiZdzisław PacholarzArchiwum Wojskowej Akademii MedycznejBiuro Promocji i Wydawnictw Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Druk / Print“Perfekt” S.C. Drukarnia Zdzisław Schworm Krzysztof Jedynakul. Wersalska 47/7591-212 Łódź

© 2010 Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ISBN 978-83-61058-23-6

Komitet Honorowy / Honorary Committee:

Barbara Kudrycka, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Minister of Science and Higher Education Jolanta Chełmińska, Wojewoda Łódzki Voivod of Lodz

Włodzimierz Fisiak, Marszałek Województwa Łódzkiego Marshal of the Lodz Region

Tomasz Sadzyński, Prezydent Miasta Łodzi President of Lodz

Urząd Marszałkowski w Łodzi

Urząd Miasta ŁodziŁódzki Urząd Wojewódzki


11

Rectors of the Medical University of Lodz | 113 The Commandants - Rectors of the Military Medical Academy of Lodz | 119 Rectors of the Medical University of Lodz | 125 Bibliography | 129

Rektorzy Akademii Medycznej w Łodzi | 113 Komendanci - Rektorzy Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi | 119 Rektorzy Uniwersytetu Medycznego w Łodzi | 125 Bibliografia | 129

VII

VIII

IX

X

VII

VIII

IX

X

12

Wstęp | Introduction

13


Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce unikatowy album przygotowany przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi, pod kierunkiem mgr. Piotra Machlańskiego i nadzorem naukowym prof. Jerzego Supadego powstały dla uczczenia 65. rocznicy wyższego szkolnictwa medycznego w Łodzi.Powstała praca o fundamentalnym znaczeniu faktograficznym, do której będą sięgać wszyscy ci, którym nieobojętna jest historia tego miejsca. Historia, która sięga jeszcze dwudziestolecia międzywojennego.Historia, w której nauka przedmiotów medycznych wyrasta z gruzów i wbrew wielu przeciwnościom. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, powstały z połączenia Akademii Medycznej z Wojskową Akademią Medyczną, swój obecny wizerunek kształtował przez lata i dotyczy to wszelkich aspektów, od osobowego, przez zasoby materialne, do nazwy włącznie. Autorzy niniejszego albumu podjęli próbę skrótowego przedstawienia chronologii najważniejszych wydarzeń w 65 – letnich dziejach Uczelni, odwołując się do bogactwa ikonograficznych faktów dostępnych

IntroductionWSTĘP

„Przecież nie piszemy o historii, piszemy o pamiętaniu”

Hanna Krall

“Most importantly, we are not writing history,

we are describing remembering”

Hanna Krall

I feel both satisfied and privileged to present to you this unique album published by the Medical University of Lodz and elaborated by Piotr Machlański under the scientific supervision of Prof. Jerzy Supady to celebrate the 65th anniversary of Medical Higher Education in Lodz.This work of fundamental documentary importance will be sought for by all those who have a keen interest in the history of the University, which dates back to as early as the 20-year-interwar period. It tells the story of medical education growing out of the remains of the war against all sorts of adversities. Although the Medical University of Lodz was established by the recent merger of the Medical Academy and the Military Medical Academy, her present image has been shaped for years; it bears witness to both personal and material aspects, not simply her name. The authors of this album made an effort to briefly present the most significant events in the 65-year-existence of the University in chronological order. They allude to the richness of iconographic facts

14


w archiwach, bibliotekach, zbiorach prywatnych, a także zdjęć współczesnych, dokumentujących zarówno życie codzienne Klinik i Zakładów, jak i osiągnięcia naukowe, zajęcia dydaktyczne, czy życie studenckie. Karty tego wydania przybliżają losy pracowników Uczelni, często nie tylko zawodowe, ale wplecione w kontekst toczących się wydarzeń naszej niełatwej historii. Widzimy, jak nierozerwalnie losy Uczelni związane są właśnie z ludźmi, którzy ją tworzyli.

Jubileusz zobowiązuje, jest bowiem okazją do refleksji nad czasem minionym, zmusza do podjęcia nowych inicjatyw, mających podtrzymać tradycję. To album o „pamiętaniu”, ale i swego rodzaju drogowskaz, wyrastający z autorytetów, które kreślą drogę przyszłości naszej Uczelni.

available in archives, libraries, private collections, and contemporary photographs documenting the everyday life of Departments and Clinics, as well as the scientific achievements, didactic activities and student life. The pages of this edition bring the reader closer not only to the professional life of the University staff but also present the context of events occurring parallel to the course of the dramatic history of Poland and her people. Thus, it shows how the University’s existence has been inextricably linked with that of the people who have built her. The Jubilee is an obligation, as it offers the opportunity to reflect over past times but also demands the reader undertake new initiatives to sustain tradition. This is an album about “remembering” but at the same time, an authoritative guide showing the way to the future.

15


Jestem więc głęboko przekonany, że dzięki temu wydawnictwu ocalimy od zapomnienia kawałek historii – historii naszej Alma Mater. Miejsca, które tworzyli i tworzą wspaniali, pełni pasji ludzie.65 lat to wiek zacny, kondycja, o której poprawę – walczymy i ambitne plany na przyszłość.

Z nadzieją, iż niniejsza publikacja spotka się z zainteresowaniem i pozwoli jeszcze lepiej poznać niezwykle skomplikowaną i ciekawą historię wyższego szkolnictwa medycznego naszego miasta,

Rektor prof. dr hab. Paweł Górski

I am deeply convinced that thanks to this publication, we will be spared from forgetting a part of history – the history of our Alma Mater, a place which has been created by outstanding passionate personalities.65 years of age is a worthy age. We are still fighting to make further improvements and have ambitious plans for the future. We hope that this album will be of interest, and it will allow the reader to become better acquainted with the unusually complicated and interesting history of Medical Higher Education in our city. Rector Prof. Paweł Górski, MD, PhD

16

Słowo wstępne Marszałka Województwa Łódzkiego | Introduction of the Marshal of the Lodz Region

17


Szanowni Państwo,

Samorząd Województwa Łódzkiego jest dumny z tego, że jednym z ambasadorów Ziemi Łódzkiej na forum krajowym i międzynarodowym jest Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wespół z Uczelnią odczuwamy ogromną satysfakcję z jej dotychczasowych osiągnięć oraz realnych perspektyw rozwoju. Cieszy nas prestiż Uniwersytetu w świecie naukowym, kręgach medycznych oraz wojskowych.

Z podziwem obserwujemy, jak przez lata, a szczególnie w ostatnim okresie, placówka rozkwita – z jednej strony poprzez tworzenie nowych kierunków i specjalności, wprowadzanie kolejnych przedmiotów, z drugiej – poprzez unowocześnianie bazy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej. Przy wykorzystaniu możliwości, jakie daje nam przynależność do Unii Europejskiej, jako Urząd Marszałkowski wspieraliśmy i nadal będziemy wspierać łódzką uczelnię poprzez stypendia i dotacje, umożliwiające akademicki i strukturalny rozwój. Nie jest to pomoc bezinteresowna. Wszak świat medyczny,

Dear Readers

The Lodz Region Authorities are proud that the Medical University of Lodz is regarded as one of the ambassadors of the Lodz Region in both the national and international arenas. Together with the University, we derive profound satisfaction from its achievements to date and enormous growth potentials, and are satisfied with the University’s standing in both the scientific and medical, as well as military, communities.

We greatly appreciate the Medical University’s flourishing growth: on the one hand, her new areas of study and specialisations, along with the implementation of new subjects into the curriculum, and on the other, the modernising and updating of the scientific, didactic, and organisational foundations. Our affiliation to the European Union grants the Marshal’s Office the opportunity to support the Medical University of Lodz by allocating them scholarships and a range of donations to facilitate the academic and structural development of the University and her staff.

18


Europa bez granic, czekają na dobrze wykształconych lekarzy, pielęgniarzy, farmaceutów czy menedżerów zdrowia. Dobrze wykształconych – a taki poziom gwarantuje kadra łódzkiego Uniwersytetu, przodująca, m.in. pod względem liczby publikacji naukowych, wśród polskich uczelni medycznych.

W roku znaczącego jubileuszu, 65. rocznicy Wyższego Szkolnictwa Medycznego w Łodzi, dzięki sfinalizowaniu budowy Centrum Kliniczno-Dydaktycznego, Uniwersytet Medyczny zyska doskonałą bazę naukowo-dydaktyczną, natomiast mieszkańcy Łodzi i okolic – najnowocześniejszy i największy szpital w regionie. Również Urząd Marszałkowski – poprzez przeobrażenia

The benefits of this investment will very soon be reaped. The medical world, a Europe without boundaries, is urgently waiting for highly-educated physicians, nurses, pharmacists, and health managers. The high qualifications and competence of future medical personnel is guaranteed by the University teaching staff, who take the lead in the number of scientific publications among the Polish Medical Universities. In the year of this momentous Jubilee – the 65th anniversary of Medical Higher Education in Lodz – the Medical University will possess an excellent scientific and didactic base, and the residents of the city and the local area will have a state-of-the-art hospital thanks to

19


organizacyjne w podległych sobie placówkach – stara się wzbogacić lecznicze zaplecze przyszłego Centrum.

Niech jubileuszowa refleksja nad historią łódzkiego Wyższego Szkolnictwa Medycznego będzie inspiracją do dalszego rozwoju Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, dającego satysfakcję Władzom Uczelni, jej pracownikom oraz studentom.

Marszałek Województwa ŁódzkiegoWłodzimierz Fisiak

the completion of the Clinical and Teaching Centre. The Marshal’s Office is striving to improve the treatment background of the future Centre. May this Jubilee reflection on the history of the Medical Higher Education in Lodz be the inspiration for further advancement of the Medical University of Lodz, and may the University Authorities, her academic staff, and the students derive satisfaction from it.

Marshal of the Lodz RegionWłodzimierz Fisiak

20

Zaczęło się na Uniwersytecie | Everything started at the University

Zaczęło się na Uniwersytecie

21


Zaczęło się na Uniwersytecie

Everything started at the University

22


23


Everything started at the UniversityZaczęło się na Uniwersytecie

Jedno z pierwszych posiedzeń Rady

Wydziału Lekarskiego – 1948 r.

One of the first sessions of the Faculty

of Medicine Council - 1948

Idea powstania wyższego szkolnictwa medycznego w Łodzi sięga dwudziestolecia międzywojennego. Wtedy to łódzkie środowisko lekarskie zaczęło czynić zdecydowane starania o założenie wyższej szkoły lekarskiej. Zrealizowanie owego przedsięwzięcia było naturalną potrzebą miasta, które w połowie lat 30. XX wieku jako ponad 600-tysięczna metropolia nie posiadało uniwersytetu, na którym kształcono by kadry medyczne. Istniał ówcześnie jedynie oddział łódzki warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej i Wyższe Seminarium Duchowne. Działalność kliniczną wyższej uczelni medycznej można było oprzeć na specjalistycznej bazie medycznej tworzonej przez medyków, zrzeszonych w Łódzkim Towarzystwie Lekarskim, powstałym w 1886 roku i oddziale łódzkim Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego, założonym w 1901 roku. Konsekwencją powyższych działań podejmowanych nieprzerwanie od połowy XIX stulecia było stworzenie instytucji profilaktycznych, takich jak ochronki, sanatoria, Kropla Mleka, sierocińce, izby porodowe oraz diagnostyczno-leczniczych, czyli szpitali i przychodni. W dwudziestoleciu międzywojennym powstały kolejne zakłady, między

The idea of establishing Higher Medical Education in Lodz dates back to the interwar period, when the medical community of the city of Lodz started making a definite effort to set up a higher medical school. Completion of this enterprise was of crucial importance to the city, which despite having over 60,000 inhabitants, did not have a university to train medical professionals at that time; the only higher education institution being the Lodz Division of The Free Public University of Warsaw and the Higher Seminary. The clinical activity of higher medical school could be based on medical specialists and physicians belonging to the Medical Society of Lodz, formed in 1886, and the Lodz Division of the Warsaw Hygienic Society, founded in 1901. The fruit of these labours, performed since the second half of the 19th century, was the foundation of prophylactic institutions such as orphanages, sanatoria, maternity units, as well as diagnostic and treatment centres such as hospitals and outpatient departments. In the interwar period, two medical institutions were created: the 635-bed Health Fund Hospital, at its time most modern in Poland and at present the Norbert

24


innymi najnowocześniejszy w kraju 635-łóżkowy Szpital Kasy Chorych, obecnie Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1 im. Norberta Barlickiego oraz 400-łóżkowy Okręgowy Szpital Wojskowy, obecnie Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej. Niestety problemy finansowe Państwa Polskiego okresu międzywojnia spowodowały odciągnięcie w czasie owego

przedsięwzięcia. Wysunięto zatem postulat powołania

uczelni medycznej utrzymywanej ze składek

społeczeństwa, samorządu miejskiego oraz dotacji

Ministerstwa Opieki Społecznej. Gorącym zwolennikiem

tej koncepcji był znany łódzki lekarz prof. Wincenty

Tomaszewicz. Z jego inicjatywy 10 grudnia 1938 roku

powołano stowarzyszenie o nazwie Organizacja Wyższej

Uczelni Lekarskiej, której przewodniczył łódzki biskup

dr Kazimierz Tomczak. I to z jego inicjatywy podjęto

decyzję o niezwłocznej budowie łódzkiej Alma Mater.

Dzięki staraniom owego stowarzyszenia w budżecie

Ministerstwa Opieki Społecznej zagwarantowano na ten

cel 2 miliony złotych. Kształcenie kadr medycznych

Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1

im. Norberta Barlickiego przy

ul. Kopcińskiego 22

Norbert Barlicki Memorial Teaching

Hospital No. 1 at 22 Kopcińskiego St.

Barlicki Memorial University Teaching Hospital No.1, as well as the 400-bed Regional Military Hospital, at present the Military Medical Academy University Teaching Hospital. Unfortunately, the Polish government’s financial problems resulted in the whole venture being postponed. Thus, a demand was made to launch a medical

university maintained by social donations, municipal

authorities, and The Ministry of Social Welfare subsidy:

a concept heartily approved by an acknowledged

physician of Lodz, Prof. Wincenty Tomaszewicz.

On 10th December, 1938, he initiated the Organization

of the Higher Medical School in Lodz led by the Bishop

of Lodz, Dr Kazimierz Tomczak, on whose initiative

a decision was undertaken to immediately start building

Alma Mater in the city. Thanks to the endeavours

of that society, The Ministry of Social Welfare guaranteed

a sum of 2 million zloty for this purpose. Education

of the medical staff was supposed to take place within

the Faculty of Medicine, which would be a branch of the

Poznań University. The first official immatriculation was

25


miało się odbywać

w strukturach wydziału

lekarskiego, będącego

filią Uniwersytetu

Poznańskiego. Jesienią

1940 roku zaplanowano

pierwszą uroczystą

immatrykulację. Niestety

powyższe działania nie

zostały sfinalizowane ze

względu na wybuch

II wojny światowej.

Mimo trwania wojny,


im. Wojskowej Akademii Medycznej

przy ul. Żeromskiego 113

Military Medical Academy Teaching

Hospital at 113 Żeromskiego St.

w środowisku inteligencji łódzkiej powrócono do koncepcji utworzenia uniwersytetu po zakończeniu działań zbrojnych. Na przełomie 1943 i 1944 roku w biurze adwokata Henryka Kurnatowskiego, miało miejsce posiedzenie konspiracyjnej Komisji Organizacji Szkolnictwa Wyższego w Łodzi, działającej w strukturze miejscowej agendy Delegatury Rządu RP na Kraj (Rządu Londyńskiego). Na spotkaniu opracowano szczegółowy plan utworzenia pełnowydziałowego uniwersytetu. Komisji przewodniczył prawnik prof. Bolesław Wilanowski, a sekretarzem był lekarz docent Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego Tadeusz Pawlikowski. Komisja ustaliła strukturę nowej uczelni, a nawet typowała łódzkie gmachy, które miały być przydzielone poszczególnym wydziałom. Niestety po

scheduled to be held in

the autumn of 1940. Alas,

all these actions were not

finalised because of the

outbreak of the Second

World War.

During the German

occupation, the Lodz

intelligentia returned to

the business of organising

a university for when the

war was over. At the turn

of 1943 and 1944, in the office of barrister Henryk Kurnatowski, a meeting took place of the clandestine Committee for Organisation of Higher Education in Lodz, acting in the structure of the local Branch for the Country of the Polish Government in Exile in London, during which a detailed plan of establishing a multi-faculty university was worked out. Barrister Professor Bolesław Wilanowski chaired the Committee, and Associate Professor Tadeusz Pawlikowski from the Medical Faculty of the University of Poznań was the treasurer. The Committee established the structure of the future university, and even selected some buildings in the city which were to be assigned to particular faculties. Unfortunately, the Committee was forced to suspend its activities after some of its members were imprisoned by the Nazis. Another

26


aresztowaniu części jej członków przez hitlerowców musiała zawiesić działalność. Nad planem utworzenia łódzkiej szkoły wyższej pracował także Teodor Vieweger, profesor i rektor przedwojennej łódzkiej Wolnej Wszechnicy Polskiej. Projekt ten nie został poparty przez władze londyńskie. Działania na rzecz zorganizowania uniwersytetu podjęto 30 stycznia 1945 roku podczas spotkania w łódzkim hotelu Grand. Wśród zgromadzonych byli wspomniani wcześniej prof. Bolesław Wilanowski oraz prof. Wincenty

Tomaszewicz, wielki przedwojenny orędownik powstania

uczelni medycznej w Łodzi. Deklarował on

zorganizowanie Wydziału Lekarskiego na nowotworzonej

uczelni. Profesor był postacią znaną i dlatego wokół jego

osoby zaczęli gromadzić się medycy przyjeżdżający do

miasta z całej Polski, mając za zadanie stworzenie

prof. Wincenty Tomaszewicz

outstanding person who participated in the plans of organising the university was Professor Teodor Vieweger, Rector of the prewar Lodz Branch of the Free Public University. His design, however, was not approved by the London Government. After the liberation of Lodz, the endeavours for the establishment of the university were resumed on 30th January 1945 during a meeting in the Grand Hotel. The aforementioned Professor Wincenty Tomaszewicz, a great prewar advocate of a new medical university

in the city was present at that meeting.

He announced the organisation of the Medical Faculty

at the newly-opened university. As the professor was so

well renowned among the Polish medical community,

numerous physicians started arriving at Lodz from the

whole country willing to form the core of the medical

university staff. Finally, on 17th February 1945, the long-

27


trzonu łódzkiej medycznej kadry naukowej. O powstaniu uczelni zadecydowano 17 lutego 1945 roku. Dyskutantami byli profesorowie Włodzimierz Dzwonkowski, Józef Rynkowski, Bolesław Wilanowski, Narcyz Łubnicki, Teodor Vieweger, Julian Żukowski. Rozpatrywano dwie koncepcje powstania uczelni. Pierwsza, którą forsował prof. Vieweger, zakładała powstanie szkoły wyższej w oparciu o istniejącą filię warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej, druga zwycięska, podnoszona przez prof. Wilanowskiego, zakładała utworzenie pełnowydziałowego uniwersytetu z wydziałem medycznym. Wreszcie podniesiono projekt utworzenia odrębnej uczelni medycznej. Pomysł powstał w Państwowej Radzie Zdrowia, realizującej ideologię władzy ludowej. Na forum przedstawił go prof. Jerzy Jakubowski. Ostatnia koncepcja spotkała się ze sprzeciwem pełnomocnika ministra oświaty, historyka prof. Stanisława Arnolda oraz wybitnego filozofa prof. Tadeusza Kotarbińskiego, chcących utrzymać polski model zintegrowanego uniwersytetu z wydziałem medycznym w swej strukturze. Taka praktyka obowiązywała na wszystkich przedwojennych

Pierwsze siedziby

Uniwersytetu Łódzkiego -

Po lewej: ul. Żeromskiego 115,

po prawej: ul. Narutowicza 68

First seats of the

University of Lodz -

On the left:115 Żeromskiego St.,

on the right: 68 Narutowicza St.

expected decision on forming the new university was taken. Professors Włodzimierz Dzwonkowski, Józef Rynkowski, Bolesław Wilanowski, Narcyz Łubnicki, Teodor Vieweger, and Julian Żukowski discussed two proposals for establishing the university; the first one, by Professor Vieweger, used the existing branch of the Free Public University of Warsaw as a base, while the second one, by Professor Wilanowski, proposed the organisation of a multi-faculty university with a medical faculty. In addition, the alternative idea of opening a separate medical university was put forward by Professor Jerzy Jakubowski and the National Health Council, being in line with the political ideology of the time. However, this proposal was rejected by the plenipotentiary of the Minister of Health, historian Professor Stanisław Arnold, and the outstanding philosopher, Professor Tadeusz Kotarbiński, who wanted to maintain a Polish model of an integrated university with the medical faculty in its structure. Such was the case at all prewar universities in Kraków, Lwów (Lvov), Poznań, and Wilno (Vilnius). Therefore, the Soviet pattern of creating independent

28


uniwersytetach w Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Wilnie. Odrzucono tym samym sowiecki wzorzec tworzenia niezależnych uczelni medycznych. W marcu 1945 roku rozpoczęto pracę nad zorganizowaniem wydziałów medycznych. Dzieła tego podjęli się uczeni: prof. Wincenty Tomaszewicz, prof. Jerzy Jakubowski, doc. Tadeusz Pawlikowski, prof. Feliks Przesmycki, prof. Ernest Sym, prof. Tadeusz Wasilewski, prof. Franciszek Zwierzchowski, prof. Julian Żukowski, prof. Jan Muszyński i prof. Alfred Meissner. Uniwersytet Łódzki powołano dekretem Rady Ministrów dnia 24 maja 1945 roku. Pierwszym Rektorem Uczelni został prof. Tadeusz Kotarbiński. Pierwszą siedzibą Władz były trzy pokoje w budynku Szkoły Techniczno-Przemysłowej przy ul. Żeromskiego 115, a następnie gmach Szkoły Zgromadzenia Kupców przy ul. Narutowicza 68. W ramach uniwersytetu rozporządzeniem Ministra Oświaty z 27 sierpnia 1945 roku utworzono 3 wydziały medyczne: lekarski, stomatologiczny i farmaceutyczny. Do Władz Uczelni powołano Prorektora ds. Wydziałów Medycznych.

Od lewej | From the left:

prof. Tadeusz Kotarbiński, prof. Alfred

Meissner, prof. Zygmunt Szymanowski

medical higher schools was rejected. In March 1945, Professors Wincenty Tomaszewicz, Jerzy Jakubowski, Feliks Przesmycki, Ernest Sym, Tadeusz Wasilewski, Franciszek Zwierzchowski, Julian Żukowski, Jan Muszyński, Alfred Meissner, and Associate Professor Tadeusz Pawlikowski undertook the task of organising medical faculties.

As a result of those efforts, the University of Lodz was set up by the Decree of the Polish Cabinet Council on 24th May, 1945. Professor Kotarbiński was appointed the first Rector of the University. The first University Administration Offices were located in three rooms of the Techno-Industrial School at 115 Żeromskiego St., and later in the building of the Trade Assembly School at 68 Narutowicza St. The Faculties of Medicine, Dentistry, and Pharmacy were constituted on 27th August, 1945, by the order of the Minister of Education. Professor Zygmunt Szymanowski was appointed as the first Vice-Rector for medical faculties and joined the University authorities. Professor Wincenty Tomaszewicz became Dean of the Faculty of Medicine,

29


Jako pierwszego na to stanowisko powołano prof. Zygmunta Szymanowskiego. Dziekanami wydziałów zostali: lekarskiego - prof. Wincenty Tomaszewicz, farmaceutycznego – prof. Jan Muszyński, stomatologicznego - prof. Alfred Meissner. Do 1949 roku Prorektorami byli: prof. Eugeniusz Wilczkowski, prof. Jerzy Jakubowski; Dziekanami wydziałów: lekarskiego – prof. Janusz Sobański i prof. Stefan Bagiński, stomatologicznego prof. Franciszek Zwierzchowski i prof. Aleksander Pruszczyński, farmaceutycznego przez cały czas prof. Jan Muszyński. W pierwszych miesiącach po powołaniu uniwersytetu zorganizowano niezbędne do funkcjonowania wydziałów katedry, zakłady i pracownie. Jako pierwsze powstały: Zakład Anatomii Prawidłowej, Zakład Histologii, Zakład Chemii Ogólnej i Fizjologicznej, Zakład Anatomii Patologicznej, Zakład Bakteriologii. Kadrę naukową utworzyli uczeni łódzcy oraz przyjezdni z kresów wschodnich II RP oraz z zagranicy. Przybyłych do Łodzi cechował olbrzymi entuzjazm i zapał twórczy. Niebawem rozpoczęto badania naukowe. Dydaktyka prowadzona

Od lewej | From the left:

prof. Jan Muszyński, adw. Henryk

Kurnatowski, prof. Tadeusz Pawlikowski

Professor Jan Muszyński - Dean of the Faculty of Pharmacy, and Professor Alfred Meissner - Dean of the Faculty of Dentistry. Until the year 1949, Professor Eugeniusz Wilczkowski and Professor Jerzy Jakubowski were Vice-Rectors; Professor Janusz Sobański and Professor Stefan Bagiński were Deans of the Faculty of Medicine, Professor Franciszek Zwierzchowski was the Dean of the Faculty of Dentistry, and Professor Jan Muszyński was the Dean of the Faculty of Pharmacy.

In the first months after the establishment of the University of Lodz, chairs, departments, and laboratories necessary for the functioning of the faculties were organised, the first ones being the Department of Normal Anatomy, the Department of Histology, the Department of General and Physiological Chemistry, the Department of Pathological Anatomy, and the Department of Bacteriology. The university scientific staff was made up of scientists from Lodz, experienced academic researchers from the Eastern borderlands of the Second Republic of Poland as well as some from

30


była w skromnych warunkach lokalowych. Wykłady odbywały się w sali teatralnej przy ul. Traugutta lub w sali Rady Miejskiej przy ul. Pomorskiej, a także w świetlicach fabryk oraz w prywatnych aptekach. Zajęcia dla studentów Wydziału Stomatologii i Wydziału Lekarskiego początkowo prowadzone były w świetlicy fabryki przy ul. Dowborczyków, Klinikę Chirurgii Stomatologicznej umieszczono przy ul. Przybyszewskiego 10, natomiast Katedrę Dentystyki Zachowawczej przy ul. Narutowicza 77. W 1948 roku Wydział Stomatologiczny przeniesiono do dawnej siedziby Towarzystwa Kredytowego Miasta Łodzi przy ul. Pomorskiej 21. Studenci Wydziału Farmaceutycznego studiowali przy ul. Lindleya 3, a od roku 1948 przy ul. Lindleya 6. W roku akademickim 1945/1946 na wydziałach medycznych studia rozpoczęło 2322 studentów. W kolejnych latach liczba studiujących zwiększyła się, co ilustruje poniższa tabela:


im. Seweryna Sterlinga

Seweryn Sterling Memorial Teaching

Hospital No. 3 at 1/3 Sterlinga St.

abroad. They all were very enthusiastic, skilful, possessed creative ideas, and soon got started with their research. Teaching was performed in poor space conditions:

lectures were delivered in the theatre at Traugutta St., the hall of the Municipal Council at Pomorska St., or day rooms of factories and private pharmacies. Classes for students of the Faculty of Dentistry were conducted in the day room of the factory at Dowborczyków St.; the Department of Oral Surgery was located at 10 Przybyszewskiego St., while the Department of Conservative Dentistry found its place at 77 Narutowicza St. In 1948, the Faculty of Dentistry moved to the old seat of the Credit Society of the City of Lodz at 21 Pomorska St. The students of the Faculty of Pharmacy studied at 3 Lindleya St., and since 1948, at 6 Lindleya St.

In the academic year of 1945/1946, 2322 students started their education at the medical faculties. The table below shows how much student numbers increased over the subsequent years:

31


Medycyny nauczano w oparciu o przedwojenne wzorce i przepisy prawne z lat: 1920, 1928 i 1931, łącząc nauki przyrodnicze z naukami społecznymi. Dbano o zachowanie etosu mistrza i wzorce uniwersyteckie, sięgające wieków średnich. Medyczne nauczanie uniwersyteckie wyróżniała między innymi interdyscyplinarność. Dotyczyło to szcze-gólnie nauk podstawowych: chemii, biologii, fizyki oraz społecznych: psychologii i filozofii, w ramach których funkcje wykładowców pełniły osoby spoza wydziałów medycznych. Na wydziale lekarskim studia trwały 5 lat, na stomatologicznym i farmaceutycznym 4 lata. Proweniencja profesorów znalazła odbicie w pracy poszczególnych jednostek organizacyjnych. To zjawisko najsilniej występowało na wydziale farmaceutycznym, który nawiązywał do tradycji Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Oprócz działalności dydaktycznej, profilaktyczno-diagnostycznej i leczniczej komórki wydziałów medycznych prowadziły intensywne badania naukowe. W latach 1945-1950 uczeni wydziałów medycznych UŁ opublikowali 1571 prac naukowych. Obroniono 49 prac doktorskich. Łódzki Ośrodek Medyczny, obok Krakowa, należał do najważniejszych tego typu w kraju po drugiej wojnie światowej. W ramach Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1950 istniały następujące jednostki organizacyjne:

Medicine was taught based on prewar patterns and legal regulations from the years 1920, 1928, and 1931, which brought together the natural and the social sciences; Interdisciplinary teaching was a characteristic feature of a medical university education, which concerned mainly the basic sciences: Chemistry, Biology and Physics. Lectures for the social sciences i.e. Psychology and Philosophy, were delivered by specialists from outside the medical faculties. Studies lasted for 5 years at the Faculty of Medicine, but 4 years at the Faculty of Dentistry and the Faculty of Pharmacy. The professors’ provenance was reflected in the work of their faculties and departments: a phenomenon most strongly manifested at the Faculty of Pharmacy, which alluded to the traditions of the Stefan Batory University in Wilno (Vilnius). Apart from didactic, prophylactic, diagnostic, and treatment activities, the university staff carried out extensive scientific research. In the years 1945-1950, the scientists of the medical faculties of the University of Lodz published 1571 scientific articles and 49 doctoral dissertations were defended. Alongside Kraków, The Medical Centre of Lodz was one of the most important medical institutions in Poland after the Second World War. In the years 1945-1950, the University of Lodz included the following organizational units:

Wydziały medyczne/ rok akademicki

Medical Faculties / academic year

Wydział Lekarski Faculty of Medicine

Wydział Farmaceutyczny Faculty of Pharmacy

Wydział Stomatologiczny Faculty of Dentistry

1945/1946 876 227 1219

1946/1947 931 229 989

1947/1948 1361 366 1147

1948/1949 1680 393 1354

1949/1950 1942 414 1220

32


Na Wydziale Lekarskim: w 1945 roku

II Katedra Anatomii Patologicznej - prof. dr med. Józef LaskowskiII Katedra i Klinika Chirurgiczna - prof. dr med. Jerzy RutkowskiIII Katedra i Klinika Chirurgiczna - prof. dr med. Wincenty TomaszewiczII Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych - prof. dr med. Jerzy JakubowskiKatedra Endokrynologii - prof. dr med. Artur BerKatedra i Zakład Farmakologii - prof. dr med. Emil LeykoKatedra i Zakład Fizjologii - prof. dr med. Mieczysław WierzuchowskiKatedra i Zakład Histologii i Embriologii - prof. dr med. Stefan BagińskiKatedra i Zakład Historii Medycyny - prof. dr med. Jan SzmurłoKatedra i Zakład Medycyny Sądowej - prof. dr med. Wacław LewińskiZakład Rentgenologii i Radiologii - prof. dr med. Emil MisiewiczKatedra i Zakład Patologii Ogólnej - prof. dr med. Franciszek VenuletI Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych - prof. dr med. Józef Wacław Grott

Faculty of Medicine: in the year 1945

II Chair of Pathological Anatomy Prof. Józef Laskowski, MD, PhDII Chair and Department of Surgery Prof. Jerzy Rutkowski, MD, PhDIII Chair and Department of Surgery Prof. Wincenty Tomaszewicz, MD, PhDII Chair and Department of Internal Diseases Prof. Jerzy Jakubowski, MD, PhDChair of Endocrinology Prof. Artur Ber, MD, PhDChair and Department of Pharmacology Prof. Emil Leyko, MD, PhDChair and Department of Physiology Prof. Mieczysław Wierzuchowski, MD, PhDChair and Department of Histology and Embryology Prof. Stefan Bagiński, MD, PhDChair and Department of History of Medicine Prof. Jan Szmurło, MD, PhDChair and Department of Forensic Medicine Prof. Wacław Lewiński, MD, PhDDepartment of Rentgenology and Radiology Prof. Emil Misiewicz, MD, PhDChair and Department of General Pathology Prof. Franciszek Venulet, MD, PhDI Chair and Department of Internal Diseases Prof. Józef Wacław Grott, MD, PhD

33


III Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych - prof. dr med. Mściwoj Semerau-SiemianowskiKatedra i Klinika Neurologiczna - prof. dr med. Eufemiusz Herman Katedra i Klinika Psychiatryczna - prof. dr med. Eugeniusz WilczkowskiOddział Kliniczny Chorób Uszu, Nosa, Gardła i Krtani prof. dr med. Henryk LewenfiszI Katedra i Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych - prof. dr med. Wilhelm SowińskiKatedra i Zakład Anatomii Prawidłowej - prof. dr med. Tadeusz Wasilewski I Katedra i Klinika Chorób Dzieci - doc. dr med. Stanisław Popowski Katedra i Zakład Higieny Ogólnej i Społecznej - prof. dr med. Marcin Kacprzak Klinika Chorób Oczu - prof. dr med. Janusz Sobański

w 1946 roku Katedra i Zakład Immunologii - prof. dr med. Zygmunt Szymanowski I Katedra i Klinika Chirurgiczna - prof. dr med. Marian Stefanowski Katedra i Klinika Dermatologiczna i Chorób Wenerycznych - prof. dr med. Stanisław Kapuściński Katedra i Zakład Bakteriologii - prof. dr med. Feliks Przesmycki

III Chair and Department of Internal Diseases Prof. Mściwoj Semerau-Siemianowski, MD, PhD Chair and Department of Neurology Prof. Eufemiusz Herman, MD, PhD Chair and Department of Psychiatry Prof. Eugeniusz Wilczkowski, MD, PhD Department of Ear, Nose, Throat and Larynx Diseases Prof. Henryk Lewenfisz, MD, PhDI Chair and Department of Obstetrics and Woman Diseases Prof. Wilhelm Sowiński, MD, PhDChair and Department of Normal Anatomy Prof. Tadeusz Wasilewski, MD, PhD I Chair and Department of Paediatric Diseases Assoc. Prof. Stanisław Popowski, MD, PhD Chair and Department of General and Social Hygiene Prof. Marcin Kacprzak, MD, PhD Department of Eye Diseases Prof. Janusz Sobański, MD, PhD in the year 1946 Chair and Department of Immunology Prof. Zygmunt Szymanowski, MD, PhD I Chair and Department of Surgery Prof. Marian Stefanowski, MD, PhD Chair and Department of Dermatology and Venereal Diseases Prof. Stanisław Kapuściński, MD, PhD Chair and Department of Bacteriology Prof. Feliks Przesmycki, MD, PhD

34


w 1947 roku

Klinika Chorób Uszu, Nosa, Gardła i Krtani - prof. dr med. Henryk Lewenfisz Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych - prof. dr med. Witold Lipiński

Na Wydziale Farmaceutycznym:

w 1945 roku Katedra Botaniki Farmaceutycznej - prof. dr farm. Adam Czartkowski Katedra Chemii Farmaceutycznej - prof. mgr inż. Władysław Karaffa-KorbutKatedra i Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej - prof. dr farm. Eugeniusz MichalskiKatedra i Zakład Chemii Toksykologicznej i Sądowej - z-ca prof. mgr Czesław DybowskiGabinet Historii Farmacji - dr farm. Robert Rembieliński Katedra Technologii Chemicznej i Środków Leczniczych - prof. dr farm. Stanisław KiełbasińskiKatedra Farmakognozji i Uprawy Roślin Leczniczych - prof. dr farm. Jan MuszyńskiKatedra i Zakład Nauki o Środkach Spożywczych - prof. dr Stanisław KrauzeZakład Chemii Organicznej - prof. dr fil. Zofia Jerzmanowska

In the year 1947 Department of Ear, Nose, Throat, and Larynx Diseases Prof. Henryk Lewenfisz, MD, PhD Chair and Department of Infectious Diseases Prof. Witold Lipiński, MD, PhD Faculty of Pharmacy: in the year 1945 Chair of Pharmaceutical Botany Prof. Adam Czartkowski, MPharm, PhD Chair of Pharmaceutical Chemistry Prof. Władysław Karaffa-Korbut, MSc. Eng

Chair and Department of Inorganic and Analytical Chemistry Prof. Eugeniusz Michalski, MPharm, PhDChair and Department of Toxicology and Forensic Chemistry Czesław Dybowski, MscCabinet of History of Pharmacy Robert Rembieliński, MPharm, PhD Chair of Chemical and Drug Technology Prof. Stanisław Kiełbasiński, MPharm, PhDChair of Pharmacognosy and Cultivation of Therapeutic Plants Prof. Jan Muszyński, MPharm, PhDChair and Department of Foodstuff Science Prof. Stanisław Krauze, PhDDepartment of Organic Chemistry Prof. Zofia Jerzmanowska, MA, PhD

35


Na Wydziale Stomatologicznym:

w 1945 roku Katedra i Zakład Protetyki Dentystycznej - dr stom. Janina Galasińska-LandsbergerowaKatedra Chirurgii Stomatologicznej - prof. dr med. Alfred Meissner Katedra Stomatologii Zachowawczej - prof. dr med. i stom. Franciszek Zwierzchowski w 1946 roku Klinika Chirurgii Stomatologicznej - prof. dr med. Alfred Meissner

Na mocy rozporządzenia Ministra Oświaty z 28 lutego 1949 roku Wydział Stomatologiczny został rozwiązany. W jego miejsce utworzono Oddział Stomatologiczny w strukturach Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Łódzkiego. Warto wspomnieć o ciekawej inicjatywie budowy centrum uniwersyteckiego, którego pomysł narodził się wraz z utworzeniem Uczelni. W obrębie kompleksu przewidywano zlokalizowanie oddziałów klinicznych z 1500 łóżkami szpitalnymi. Niestety ze względu na brak funduszy na ten cel, realizację tego przedsięwzięcia odłożono w czasie. Projekt ten znalazł swoje miejsce dopiero u progu XXI wieku. Jego wyrazem jest

Faculty of Dentistry: in the year 1945

Chair and Department of Prosthodontics Prof. Janina Galasińska-Landsbergerowa, DDS, PhDChair of Oral Surgery Prof. Alfred Meissner, MD, PhD Chair of Conservative Dentistry Prof. Franciszek Zwierzchowski, MD, DDS, PhD

in the year 1946 Department of Oral Surgery Prof. Alfred Meissner, MD, PhD On the basis of the Regulation of the Minister of National Education of 28th February, 1949, the Faculty of Dentistry was dissolved, and the Division of Dentistry was formed in its place within the structure of the Faculty of Medicine at the University of Lodz.

It is worth mentioning an interesting initiative born around the time of the institution creation related to the building of the university centre. The centre was to house teaching hospital departments with 1500 hospital beds. Unfortunately, its realisation was postponed due to lack of funds. However, the turn of the 21st century saw the plan finally realised with the construction of the Medical University Clinical and

36


powstające nowoczesne Centrum Kliniczno-Dydaktyczne Uniwersytetu Medycznego. Okres powojenny jest czasem brutalnej stalinizacji kraju, która odbiła swoje piętno na polskiej nauce oraz funkcjonowaniu Uczelni. Skrajnym wyrazem przemian ustrojowych było wyłączenie ze struktur uniwersytec- kich wydziałów medycznych, a następnie w oparciu o nie powołanie Akademii Medycznych, którym powierzono nowe zadania, wynikające z ducha epoki w obrębie soc-jalistycznego Państwa Polskiego, podległego dominacji sowieckiej. Ten stan rzeczy dotyczył także Łódzkiego Ośrodka Naukowego.

Teaching Centre, which is underway as this is being written. The postwar period was one of, sometimes brutal, Stalinisation for the country, which left its mark on Polish science and the function of universities. The changes in the political system greatly affected the future organisation of Medical Academies, such as the separation of the medical faculties from the rest of the university, because of new challenges set by the zeitgeist of the socialist Republic of Poland under Soviet control. This also affected the Łódz Scientific Centre.

37


38


Dokumenty powołujace uczelnieDocuments calling universities into existence

39


40

Następny krok Akademia Medyczna | The next step - Medical Academy

41


Następny krok Akademia Medyczna

The next step Medical Academy

42


43


24 października 1949 roku był momentem przełomowym dla łódzkiego ośrodka medycznego. Wtedy to na mocy rozporządzenia Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej utworzono samodzielną uczelnię - Akademię Medyczną w Łodzi. Wydarzenie to było następstwem działań podejmowanych od pewnego czasu w Ministerstwie Zdrowia. Władza Polski Ludowej, tworząc samodzielne akademie, dążyła do osłabienia uniwersytetów, będących jak określała „zarzewiem reakcji”. Negowano także dobre tradycje uniwersyteckie, sugerując, że są to wzorce „niegodne naśladowania”. Nowy model uczelni zgodny był z ówczesną polityką i ideologią państwową, tożsamą z wzorcem sowieckim. Jako główną przyczynę powstania akademii rządzący podali „chęć przybliżenia studentów medycyny do realiów życia codziennego”. Rzekomo dotychczas w ramach uniwersytetu nie było to możliwe, gdyż „…[uniwersytet] przez swoją teoretyczną wiedzę egzystuje w pewnej izolacji”. Podkreślano także aspekt ekonomiczny, tłumacząc, że dla rządu będzie łatwiejszym finansowanie nowej uczelni.

The date of 24th October 1949 was a crucial moment for the medical centre of Lodz when, by an Edict of the Government of the Polish People’s Republic, the Medical Academy of Lodz, an autonomous university, was established. This event was a consequence of Ministry of Health policies which had been in effect for a while; By founding independent academies, the People’s Republic of Poland (PRL) hoped to counteract the universities, which were seen as “the seed of reaction”. Valuable university traditions were also criticized as being “unworthy of following”. The new academy model was consistent with the politics of those times and state ideology identical with that of the Soviet convention. “The willingness to approximate the everyday life to medical students” was stated as the main reason for creating academies. Allegedly, this was hitherto impossible within the structures of the universities because “owing to a theoretical nature of academic knowledge, the universities exist in isolation”. Emphasis was also put on economical aspects, with the explanation that financing the new Academy would be easier for the government.

Następny krok Akademia MedycznaThe next step - Medical Academy

Centrum Kliniczno-Dydaktyczne

Akademii Medycznej w Łodzi

Clinical and Teaching Centre of the

Medical Academy of Lodz

44


Akademia Medyczna w Łodzi rozpoczęła swoją działalność 1 stycznia 1950 roku. Pierwszym rektorem mianowano prof. dr. med. Emila Palucha, prorektorem zaś prof. Jerzego Jakubowskiego. Rektorat nowopowstałej Uczelni mieścił się początkowo przy ul. Narutowicza 96, dziekanaty pozostały w gmachu Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Narutowicza 65. Własną siedzibę Akademia otrzymała dopiero w 1952 roku. Był to budynek przy ul. Zachodniej 81/83. Od 1957 roku siedzibą Władz i administracji Uczelni jest pałac Jakuba Hertza z lat 1891-1892 przy al. Kościuszki 4, będący jedną z najbardziej eleganckich rezydencji pofabrykanckich w mieście.

Collegium Anatomicum The Medical Academy of Lodz commenced its activity on 1st January 1950. Prof. Emil Paluch, MD, PhD was appointed the first Rector and Prof. Jerzy Jakubowicz, the Vice-Rector. The Rector’s office of the newly created academy was initially located at 96 Narutowicza St. while the Dean’s offices were left in the University of Lodz building at 65 Narutowicza St. The Medical Academy received its own registered office in 1952 at the building at 81/83 Zachodnia St. Since 1957, the seat of the Academy authorities and administration has been Jakub Hertz’s palace located at 4 Kościuszki Ave., which is one of the most elegant city post-industrial residence buildings and was built in the years 1891-1892.

45


Z chwilą powołania do życia Akademii Medycznej narodziła się potrzeba zorganizowania nowych struktur Uczelni. Zgodnie z intencją władz Polski Ludowej podporządkowano je bezpośrednio Ministerstwu Zdrowia, czyniąc z Uczelni integralną część scentralizowanej i ściśle podporządkowanej Państwu służby zdrowia. Ofiarami tej polityki stały się więc placówki medyczne: szpitale, lecznice będące dotychczas w administrowaniu Ubezpieczalni Społecznej, Prezydium Miejskiej Rady Narodowej czy Polskiego Czerwonego Krzyża. Efektem powyższej polityki było powstanie w styczniu 1950 roku Państwowego Szpitala Klinicznego, składającego się ze Szpitala im. Norberta Barlickiego przy ul. Kopcińskiego 22, Szpitala im. Marii Curie-Skłodowskiej przy ul. Curie-Skłodowskiej 15/17, Państwowego Szpitala Wojewódzkiego przy ul. Sterlinga 1/3 oraz Szpitala im. Janusza Korczaka przy ówczesnej ulicy Armii Czerwonej (obecnie al. Piłsudskiego 71), przejętych od uprzednio niezależnych łódzkich podmiotów.

Akademia Medyczna w momencie powstania posiadała dwa wydziały: Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym i Wydział Farmaceutyczny. W 1951 roku utworzono w strukturach Uczelni Oddział Wojskowy z 5 katedrami z zakresu medycyny wojskowej. Stały się one podstawową bazą kształcenia wojskowych kadr medycznych w Polsce. W obrębie wydziału Lekarskiego zaczęto tworzyć nowe jednostki organizacyjne. Jako pierwsze powstały: II Katedra Chorób Dzieci – (1951 r.),

When the Medical Academy of Lodz was established, there was a justified need for reorganisation. In accord with the intentions of the PRL authorities, it would be subordinated directly to the Ministry of Health, which made the Academy an integral part of the centralized health service subordinated to the Government. Medical posts such as hospitals or outpatient clinics, which had previously been managed by the Social Insurance, the Committee of the City National Board or Polish Red Cross fell victim to this policy. An effect of these regulations was the foundation of the State Clinical Hospital in 1950, which consisted of Norbert Barlicki Hospital at 22 Kopcińskiego St., Maria Curie-Skłodowska Hospital at . 5/17 Curie-Skłodowskiej St., State Voivodship Hospital at 1/3 Sterlinga St., and Janusz Korczak Hospital at 71 Armii Czerwonej St. (nowadays Piłsudskiego St.) taken from the previously independent Lodz institutions. At the time of its creation, the Medical Academy consisted of two faculties. These were the Faculty of Medicine with the Division of Dentistry, and the Faculty of Pharmacy. In 1951, the Division of Military Medicine with its five Chairs were established within the Medical Academy structures. These became the main basis for teaching military medical staff in Poland. Within the Faculty of Medicine, new organizational units were created. At first, the II Chair of Paediatrics (1951), the Chair of Phthisiology (1951), the Chair of Neurosurgery (1952), II Chair of Gynaecology and Obstetrics (1954) and the Chair of Child Surgery

46


Katedra Ftyzjatrii (1951 r.), Katedra Neurochirurgii (1952 r.), II Katedra Ginekologii i Położnictwa (1954 r.) i Katedra Chirurgii Dziecięcej (1955 r., pierwsza w Polsce).

W 1954 w ramach Uczelni utworzono specjalistyczne Studium do badania wpływu szkodliwych dla zdrowia czynników w fabrykach przemysłu włókienniczego i chemicznego z poradniami i oddziałem chorób zawodowych III Kliniki Chorób Wewnętrznych. Komórka ta stała się następnie zalążkiem Instytutu Medycyny Pracy, którego pierwszym dyrektorem został prof. Jerzy Nofer.

Wraz z powstaniem Akademii Medycznej zatroszczono

się także o bibliotekę lekarską. Początkowo księgozbiór

medyczny stanowił część zbioru uniwersyteckiego.

Od lutego 1945 roku przechowywany był w budynku

pofabrycznym przy al. Kościuszki 10. Na przełomie

Sala operacyjna

Operating room

(1955, first in Poland) were founded.

In 1954, a specialized Centre incorporating the Out-patient Departments and the Occupational Diseases Ward of the III Department of Internal Medicine was established within the Academy to assess the effects of harmful factors to people working in the textile and chemical industry. This unit became later the germ of the Occupational Medicine Institute, whose first director became Professor Jerzy Nofer. Together with the foundation of the Medical

Academy, care was taken of medical library. Initially, the

collection of medical books was part of the university

resources. Since February 1945, it was stored in a post-

industrial factory building at 10 Kościuszki Ave. At the

turn of October and November 1945, the collection was

moved to an old school building in 59a Narutowicza St.

Enriched by the resources of Lodz Doctors’ Society, it

47


października i listopada 1945 roku zbiór przeniesiono do gmachu poszkolnego przy ul. Narutowicza 59a. Wzbogacony o zasoby Łódzkiego Towarzystwa Lekarskiego został przeniesiony na ul. Narutowicza 65, a następnie w 1951 roku do wyremontowanego budynku przy wspomnianej wyżej al. Kościuszki 10. W 1958 roku bibliotekę poszerzono o Czytelnię Naukową, mieszczącą się w siedzibie Rektoratu. Biblioteka Główna AM w 1977 roku otrzymała własny gmach przy ul. Muszyńskiego 2, którym gospodaruje do dzisiaj.

Okres powojenny, trwający do 1956 roku, określany mianem czasów stalinowskich,

Laboratorium

Laboratory

was moved to 65 Narutowicza St. and then, in 1951 - to the renovated building located at 10 Kościuszki Ave. In 1958, the library was extended by the Science Reading Room situated at the Rector’s Office building. In 1977, the Main Library of the Medical Academy received its own building at 2 Muszyńskiego St., which is still in use by the University today. The post war period until 1956, turned out to be a particularly difficult time for the Medical Academy, being under constant ideological pressure from the Polish United Workers’ Party (PZPR). The superior aim of the Party was destruction of Polish patriotic tradition, European system of values, religion and

48


był dla Akademii Medycznej czasem niezwykle trudnym. Uczelnia była pod stałym naciskiem ideologicznym PZPR. Celem nadrzędnym partii było zniszczenie polskiej tradycji patriotycznej i systemu europejskich wartości, religii, a wychowanie człowieka uległego władzy komunistycznej, ukształtowanego w duchu sowieckim. Jeden z czołowych działaczy ideologicznych tamtych czasów, wiceminister zdrowia dr Bogusław Kożusznik, napisał w „Służbie Zdrowia” w grudniu 1950 roku, iż „…linia frontu o przełom ideologiczny w naukach lekarskich biegnie przez akademie medyczne”. Poddał też w wątpliwość potrzebę istnienia „wolności badań naukowych”, powołując się przy tym na prace Lenina, które dotyczyły tzw. „burżuazyjnej indywidualności”. Metody oddziaływania PZPR to indoktrynacja, tępienie wszelkich odruchów protestu i oporu oraz ingerencja w każdą dziedzinę życia akademickiego. Przy przyjęciach na studia uprzywilejowana była młodzież robotnicza i chłopska. Na mocy zalecenia prezydenta Bolesława Bieruta z 1948 roku powołano tak zwane Studia Wstępne, a w roku 1949 dwuletnie Nauczanie Przygotowawcze.

Zajęcia laboratoryjne

Laboratory classes

bringing up and educating the Polish people in the Soviet spirit, submissive to the communist authority. One of the prominent ideological activists, Bogusław Kożusznik, MD, Minister of Health, wrote in “Służba Zdrowia”, December 1950 that “the front line of ideological breakthrough in medical sciences runs through Medical Academies”. He also expressed doubts about the necessity of existence of “freedom of scientific research” referring to Lenin’s theses which concerned the so-called “bourgeois individuality”. To exert control over the academic community, the Polish United Workers’ Party (PZPR) used special methods to indoctrinate students and teachers, persecute any impulses of protest or resistance and interfered with every sphere of academic life. Young people of a working class and peasant origin were privileged on admission to the university. In 1948, by the Order of President of the PRL Bolesław Bierut, the ‘Initial Studies’ programme was brought into being, followed by the implementation of two-year Preparatory Training in 1949. The offer was targeted at young people aged 18-27 years, who had completed at least primary school. Two years later, Preparatory

49


Oferta przeznaczona była dla młodzieży między 18 a 27 rokiem życia, legitymującej się co najmniej wykształceniem podstawowym. W 1951 roku Studia Przygotowawcze wcielono w struktury Uczelni, nadając tym samym status studenta Akademii Medycznej osobom nie posiadającym matury (!). Taki stan rzeczy trwał aż do 1958 roku. Od 1950 roku mechanizm doboru studentów opierał się na decyzjach tak zwanych Komisji Dzielnicowych, powoływanych przy Komitetach Dzielnicowych PZPR. Komisje te wybierały odpowiednich kandydatów w oparciu o oceny Szkolnych Komisji Rekrutacyjnych. Nowatorstwo tego systemu wyrażało się w postanowieniu, że młodzież, która otrzymała negatywną ocenę polityczną, nie była dopuszczona do egzaminu wstępnego. Władza Ludowa przeprowadziła również weryfikację kadry naukowo-dydaktycznej. Konsekwencją tego działania było wydalenie z Uczelni wszystkich „myślących odmiennie” niż władza Polski Ludowej. Krok ten godził w dotychczas funkcjonujące uniwersytety oraz w tradycyjną integralność uniwersytetów. W ten sposób zaczęto tworzyć nową strukturę opieki zdrowotnej, opartą na wzorcach sowieckich. Działanie to wynikało z zamierzeń wcześniejszych władz politycznych, sprecyzowanych w tak zwanym „planie sześcioletnim rozwoju gospodarczego i budowy podstaw socjalizmu”, uchwalonym w grudniu 1948 roku na Kongresie Zjednoczonej PPR i PPS. Dotychczas stosowane na

Training was incorporated into the school structure, thus granting the status of ‘Student’ to those who had not passed their matriculation examination. This situation persisted until 1958. Since 1950, the mechanism of selecting students was based on the decision of the District Committees appointed at the District Board of the Polish United Workers’ Party (PZPR). The Committees chose proper candidates according to the appraisal of the School Recruitment Committees. Adolescents who received a negative political assessment were not allowed to take the entrance school examination. The Party authorities not only controlled the admission of students but also performed a verification of the teaching staff; in consequence, all those “thinking differently” were dismissed from the academies. This action was a blow at the hitherto existing functioning and traditional integrity of universities. In this way, new health care structures developed in line with Soviet patterns. All these measures resulted from intentions of previous political authorities precisely described in the so called “Project of the 6-year economical development and construction of Socialism bases” passed in December 1948 at the Congress of the Polish Workers’ Party (PPR) and the Polish Socialist Party (PPS). Therefore, the hitherto used teaching programmes were modified; subjects ‘inconvenient’ for the authorities were eliminated, the freedom to perform research was limited, and the often questionable ideas of Soviet

50


zajęciach akademickich programy zmodyfikowano. Wyeliminowano z nich niewygodne dla władz przedmioty, ograniczono swobodę badań naukowych, wprowadzono natomiast przewrotne poglądy nauki sowieckiej: Łysenki, Miczurina, czy Lepieszyńskiej. Odrzucono nauki zachodnie, uniemożliwiono kontakty z zachodnimi ośrodkami nauki.

Gabinet dentystyczny

Dental office

science, represented by such authors as Łysenko, Miczurin, or Lepieszyńska, were introduced. At the same time, the state authorities rejected the science of the western world, and any contact with western research centres was prohibited. The functioning of Medical Higher Education in Poland improved as a result of the political and social events

51


Funkcjonowanie wyższego szkolnictwa medycznego uległo poprawie w konsekwencji wydarzeń polityczno-społecznych, mających miejsce w Polsce w październiku 1956 roku. Powstało szereg nowych jednostek wewnątrz Akademii. Jako przykład można podać utworzenie w 1956 roku Pracowni Chirurgii Doświadczalnej przy II Klinice Chirurgicznej. W 1959 roku Akademia Medyczna wzbogaciła się o nowoczesny gmach szpitala dziecięcego przy ul. Spornej 36/50, gdzie przeniesiono kliniki pediatryczne.

W 1957 roku na mocy uchwały Rady Ministrów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w Łodzi utworzono Wojskową Akademię Medyczną, która przejęła główny obowiązek kształcenia medycznych kadr wojskowych. Uchwała ta

Pracownia USG

Ultrasonography laboratory

that happened in October 1956. From that year, a number of new units, such as the Laboratory of Experimental Surgery at the II Surgical Department, were created within the Academy. In 1956, the Medical Academy increased its premises by obtaining a modern building of a paediatric hospital at 36/50 Sporna St., to which different paediatric departments were moved. In 1957, by a Resolution of the Polish Cabinet Council, The Military Medical Academy of Lodz was set up and took over the task of training military medical personnel. This resolution demanded that the Ministry of National Defence and the Ministry of Health settle terms for teaching military students and carrying out research by cooperating with some civilian chairs. At that time,

52


nakazywała Ministerstwu Obrony Narodowej i Ministerstwu Zdrowia ustalenie warunków pomocy w przedmiocie prowadzenia prac naukowych na bazie części katedr cywilnej akademii oraz edukacji słuchaczy nowopowstałej Uczelni. Wewnątrz WAM powołano także szereg klinik i katedr w oparciu o odpowiednie jednostki strukturalne cywilnej Akademii Medycznej. Były to: Katedra Biologii, Katedra Fizyki Lekarskiej, Katedra Chemii Ogólnej, Katedra Chemii Fizjologicznej, Katedra Anatomii Prawidłowej, Katedra Histologii i Embriologii, Katedra Fizjologii, Katedra Anatomii Patologicznej, Katedra Patologii Ogólnej, Katedra Mikrobiologii, Katedra Farmakologii, Katedra Medycyny Sądowej, I i II Katedra Kliniki Chorób Wewnętrznych, II Katedra Kliniki Chirurgicznej, Katedra Chorób Dziecięcych, Katedra Ginekologii i Położnictwa, Katedra Dermatologii, Katedra Chorób Zakaźnych, Katedra Ftyzjatrii i Katedra Psychiatrii. W tej sytuacji Senat AM 25 maja 1958 roku zgodził się na zatrudnienie 23 samodzielnych pracowników naukowych na etatach WAM oraz na przekazanie do dyspozycji nowej uczelni 51 pomocniczych pracowników naukowych, 5 laborantów i 1 pracownika technicznego. Mimo ostatecznego podziału między łódzkimi uczelniami medycznymi, mającego miejsce w 1962 roku, istniała między nimi wciąż bezpośrednia współpraca. Układała się ona na płaszczyźnie kształcenia stomatologów i farmaceutów. Edukacja tych dwóch grup specjalistów odbywała się głównie na Oddziale Stomatologicznym Wydziału Lekarskiego i Wydziale Farmacji cywilnej Akademii Medycznej aż do 2002 roku.

a number of chairs and departments of the Military Medical Academy were supposed to work based on the structural units of the civilian medical school. Thus the following new units were born: the Chair of Biology, Chair of Medical Physics, Chair of General Chemistry, Chair of Physiological Chemistry, Chair of Normal Anatomy, Chair of Histology and Embryology, Chair of Physiology, Chair of Pathological Anatomy, Chair of General Pathology, Chair of Microbiology, Chair of Pharmacology, Chair of Forensic Medicine, Chair of I and II Internal Diseases Department, Chair of II Surgical Department, Chair of Paediatric Diseases, Chair of Gynaecology and Obstetrics, Chair of Dermatology, Chair of Infectious Diseases, Chair of Phthisiology, and Chair of Psychiatry. On 25th May 1958, the Medical Academy Senate gave it consent to transfer 23 independent scientific staff members for full-time employment at the Military Medical Academy, leaving 51 scientific assistants, 5 laboratory technicians, and 1 technical worker at the disposal of the military school. In spite of their final separation in 1962, the direct cooperation between both medical schools especially in educating dentists and pharmacists was still maintained. Training of these two groups of students, until 2002, was mainly conducted at the Division of Dentistry, Faculty of Medicine, and the Faculty of Pharmacy of the civilian Medical Academy. The 1960s were a time of further development of the Medical Academy of Lodz. By the Order of the Ministry of Health and Social Welfare, new units emerged: the Scientific-Research Centre with Laboratories

53


Lata 60. XX wieku były czasem dalszej rozbudowy łódzkiej Akademii Medycznej. W 1963 roku utworzono, zarządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, Ośrodek Naukowo-Badawczy z pracowniami Biologii Molekularnej, Immunopatologii, Morfologii Mikroskopowej i Nukleoniki Medycznej. W 1968 roku zorganizowano pierwszą w Polsce Klinikę Endokrynologii.

W 1970 roku w strukturach Wydziału Lekarskiego uczelni znajdowało się 5 szpitali klinicznych, w których umieszczona była większość katedr i zakładów. Były to:

Pochód pierwszomajowy

May Day march

of Molecular Biology, Immunopathy, Microscopic Morphology, and Medical Nucleonics in 1963, and the first Department of Endocrinology in Poland in 1968. There were five teaching hospitals in the structure of the Faculty of Medicine in which the majority of Chairs and Departments were located:

54


:: Szpital Kliniczny Nr 1 im. Norberta Barlickiego z I i III Katedrą Chorób Wewnętrznych, I Katedrą Chirurgii, Katedrą Okulistyki, Katedrą Chorób Nosa, Uszu i Gardła, Katedrą Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Katedrą Neurochirurgii, Katedrą Neurologii, Katedrą Radiologii, Katedrą Anatomii Patologicznej, Zakładem Diagnostyki Laboratoryjnej, Zakładem Anestezjologii, Kliniką Urologiczną; :: Szpital Kliniczny Nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie z I Katedrą Chorób Kobiecych i Położnictwa; :: Szpital Kliniczny Nr 3 im. Seweryna Sterlinga z II Katedrą Chorób Wewnętrznych, II Katedrą Chirurgii, Katedrą Endokrynologii, II Katedrą Chorób Kobiecych i Położnictwa; :: Szpital Kliniczny Nr 4 im. Marii Konopnickiej z I i II Katedrą Chorób Dzieci, Katedrą Chirurgii Dziecięcej, Zakładem Propedeutyki Pediatrycznej, Kliniką Otolaryngologii Dziecięcej; :: Szpital Kliniczny Nr 5 (ul. Krzemieniecka) z Katedrą Dermatologii. Kolejnym wstrząsem politycznym, jaki stał się udziałem łódzkiej uczelni medycznej, były niechlubne wydarzenia 1968 r., w efekcie których wielu pracowników Akademii Medycznej pochodzenia żydowskiego musiało opuścić Polskę. Do Łodzi dotarły również echa masakry

:: Norbert Barlicki Memorial Teaching Hospital No. 1 with the I and II Chair of Internal Diseases, I Chair of Surgery, Chair of Ophthalmology, Chair of Nose, Ear, and Pharynx Diseases, Chair of Maxillo-Facial Surgery, Chair of Neurology, Chair of Radiology, Chair of Pathological Anatomy, Department of Laboratory Diagnostics, Department of Anaesthesiology, and Urology; :: Maria Skłodowska Curie Memorial Teaching Hospital No. 2 with the I Chair of Woman’s Diseases and Obstetrics; :: Dr S. Sterling Memorial Teaching Hospital No. 3 with the II Chair of Internal Diseases, II Chair of Surgery, Chair of Endocrinology, II Chair of Woman’s Diseases and Obstetrics; :: Maria Konopnicka Memorial Teaching Hospital No. 4 with the I and II Chair of Paediatric Diseases, Chair of Paediatric Surgery, Department of Paediatric Propedeutics, Chair of Child Otolaryngology; :: Teaching Hospital No. 5 (Krzemieniecka St.) with the Chair of Dermatology. The next political crisis that afflicted the Medical Academy of Lodz was the inglorious incidents in 1968, when many staff members of Jewish descent had to leave Poland. Also, the repercussions of the workmen’s massacre at the coast committed by the army and the police in December

55


robotników na Wybrzeżu dokonanej przez wojsko i milicję w grudniu 1970 r. W sześć lat potem brutalnie pobito uczestników strajków w Radomiu. Na Uczelni organizowano wiece młodzieży i pracowników potępiające robotniczych „warchołów”. Pod koniec lat 60. nastąpiła dalsza centralizacja struktur wewnętrznych uczelni medycznych, czego konsekwencją było tworzenie instytutów w miejsce samodzielnych katedr. Przetrwały one w większości do początku XXI wieku. Jako pierwszy powstał Instytut Medycyny Wewnętrznej (IMW) w 1969 roku. Połączył on I, II, III Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych. W skład Instytutu wchodziły: I Klinika Chorób Wewnętrznych, II Klinika Chorób Wewnętrznych, Klinika Diabetologiczna, Klinika Gastroenterologiczna Klinika Kardiologiczna, Klinika Nefrologiczna i Klinika Pulmonologiczna. Na przestrzeni lat struktura IMW ulegała częściowej zmianie, podobnie jak inne tego typu placówki. Jako następne utworzono w 1970 roku Instytut Medycyny Społecznej oraz Instytut Pediatrii. Pierwszy z nich tworzyły: Pracownia Dokumentacji i Informacji Naukowej, Zakład Higieny, Zakład Higieny Żywienia Człowieka, Zakład Historii Medycyny i Farmacji, Zakład Organizacji i Zarządzania, Pracownia Epidemiologii, Pracownia Organizacji Opieki Zdrowotnej, Pracownia Teorii Zachowań Zdrowotnych, Pracownia Badań nad Studiami Medycznymi, Pracownia Matematyki i Statystyki, Instytut Medycyny Społecznej. Instytut działał do 1983 roku. W skład Instytutu Pediatrii, działającego do końca istnienia Akademii Medycznej, wchodziły: I Klinika Chorób Dziecięcych, II Klinika

1970 reached Lodz. Six years later the participants of the strikes in Radom were brutally beaten. Rallies of the students and workers were organised at the Academy to condemn working-class “brawlers”. At the end of the sixties further centralization of the internal structures of medical universities led to creation of institutes in place of independent chairs. The majority survived until the beginning of the 21st century. The first one, formed in 1969, was the Institute of Internal Medicine. It combined the I, II, and III Chair and Department of Internal Diseases. The Institute consisted of: the I Department of Internal Diseases, II Department of Internal Diseases, Department of Diabetology, Department of Gastroenterology, Department of Cardiology, Department of Nephrology, and Department of Pulmonology. With the passing years, the Institute underwent some changes, as with other units. Subsequently, the Institute of Social Medicine and the Institute of Paediatrics were created in 1970. The former consisted of the Laboratory of Scientific Documentation and Information, Department of Hygiene, Department of Human Nutrition Hygiene, Department of History of Medicine and Pharmacy, Department of Organisation and Management, Laboratory of Epidemiology, Laboratory of Health Care Organisation, Laboratory of Health Behaviour Theory, Laboratory of Medical Study Research, Laboratory of Mathematics and Statistics. The Institute was functioning until 1983. The Institute of Paediatrics was composed of the I Department of Paediatric Diseases, II Department

56


Chorób Dziecięcych, Klinika Chirurgii Dziecięcej, Zakład Propedeutyki Pediatrii, Klinika Laryngologii Dziecięcej, Samodzielna Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej, Samodzielna Pracownia Radiologii Pediatrycznej. W następnych latach powołano nowe instytuty. W 1972 roku Instytut Położnictwa i Chorób Kobiecych (przemianowany następnie na Instytut Ginekologii i Położnictwa) z Kliniką Ginekologii i Onkologii Zachowawczej, Kliniką Ginekologii Operacyjnej, Kliniką Neonatologiczną, Kliniką Patologii Ciąży, Kliniką Położniczą, Zakładem Biochemii i Diagnostyki Laboratoryjnej, Samodzielną Pracownią Morfologii Ginekologicznej; w 1973 roku Instytut Fizjologii i Biochemii z Zakładem Biochemii, Zakładem Biofizyki, Zakładem Chemii Ogólnej, Zakładem Fizjologii. Instytuty te działały przez cały okres istnienia AM. W tym samym roku zorganizowano Instytut Patologii, działający do 1992 roku z Zakładami: Anatomii Patologicznej, Diagnostyki Laboratoryjnej, Immunologii,

Sala dla noworodków

Neonatal Ward

of Paediatric Diseases, Department of Paediatric Surgery, Department of Paediatric Propedeutics, Department of Paediatric Laryngology, Independent Diagnostic Laboratory, and Independent Laboratory of Paediatric Radiology. The year 1972 saw the foundation of new institutes: the Institute of Obstetrics and Woman’s Diseases (transformed later into the Institute of Gynaecology and Obstetrics) with Department of Gynaecology and Oncology, Department of Surgical Gynaecology, Department of Neonatology, Department of Gestation Pathology, Department of Obstetrics, Department of Biochemistry and Laboratory Diagnostics, and Independent Laboratory of Gynaecological Morphology. In 1973, the Institute of Physiology and Biochemistry with the Department of Biochemistry, Department of Biophysics, Department of General Chemistry, and Department of Physiology was opened. These Institutes were in operation throughout the whole period of the

57


Mikrobiologii Farmaceutycznej, Mikrobiologii Lekarskiej i Patofizjologii. Utworzono wtedy także Instytut Biologiczno-Morfologiczny, działający również do 1992 roku z Zakładami: Anatomii Prawidłowej, Biologii i Parazytologii Lekarskiej, Histologii i Embriologii. W 1974 roku powstały Instytut Chirurgii, działający do 2002 roku oraz Instytut Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów zlikwidowany w 1983 roku. Pierwszy z nich tworzyły: Klinika Chirurgii Ogólnej, Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej, Klinika Chirurgii Plastycznej, Klinika Ortopedii, Klinika Urologii. Drugi zaś Klinika Neurologiczna, Klinika Laryngologiczna, Klinika Chorób Oczu, Klinika Neurochirurgiczna, Samodzielna Pracownia Angiologii Ośrodkowego Układu Nerwowego. W 1975 roku powołano Instytut Endokrynologii z Klinikami: Chirurgii, Endokrynologii oraz Zakładem Endokrynologii Doświadczalnej, Samodzielną Pracownią Chemii Hormonów, Samodzielną Pracownią Genetyki, Samodzielną Pracownią Radioimmunologicznego Oznaczania Hormonów oraz Instytut Kardiologii, który tworzyły Klinika Kardiologii, Pracownia Zaburzeń Krzepnięcia Krwi, Pracownia Immunologii Kardiologicznej i Transplantacyjnej, Klinika Kardiochirurgii, Pracownia Chirurgii Doświadczalnej. Powyższe dwa instytuty istniały do końca istnienia AM.

W celu poprawy złej sytuacji lokalowej Uczelni oraz w odpowiedzi na potrzebę stworzenia nowych miejsc szpitalnych w aglomeracji łódzkiej, Władze Akademii Medycznej podjęły decyzję o budowie nowoczesnego

Medical Academy’s existence. The Institute of Pathology, also established in 1973, was working until 1992. It comprised the Department of Pathological Anatomy, Department of Laboratory Diagnostics, Department of Immunology, Department of Pharmaceutical Microbiology, Department of Medical Microbiology and Pathophysiology. At that time, the Institute of Biology and Morphology was created with the following Departments: the Department of Normal Anatomy, Department of Biology and Medical Parasitology, Department of Histology and Embryology. The Institute was closed in 1992. In the year 1974, the Institute of Surgery and The Institute of Nervous System and Sense Organ Diseases were founded. The former contained the Department of General Surgery, Department of Gastroenterological Surgery, Department of Plastic Surgery, Department of Orthopaedics, and Department of Urology and continued to operate until 2002. The latter included the Department of Neurology, Department of Laryngology, Department of Eye Diseases, Department of Neurosurgery, and Independent Laboratory of the Central Nervous System Angiology and again operated until 1983. The Institute of Endocrinology was established comprising the following departments: the Department of Surgery, Department of Endocrinology, Department of Experimental Endocrinology, Independent Laboratory of Hormonal Chemistry, Independent Genetic Laboratory, Independent Laboratory of Radioimmunologic Hormone Determination; as well as the Institute of Cardiology

58


Centrum Kliniczno-Dydaktycznego (CKD). Działanie to było odwołaniem się do koncepcji z 1946 roku, mającej na celu utworzenie centrum uniwersyteckiego z oddziałami klinicznymi o 1500 łóżkach szpitalnych. Ostateczny plan budowy CKD przyjęto w 1975 roku. Zakładano stworzenie zespołu klinicznego zintegrowanego z zakładami teoretycznymi. W 1976

roku położono kamień węgielny pod budowę kompleksu. Na przestrzeni blisko 60 hektarów zaprojektowano 18-piętrowy gmach mający pomieścić 24 kliniki zachowawcze i zabiegowe oraz Oddział Intensywnej Terapii. Szpital miał dysponować łącznie 1600 łóżkami. W sąsiedztwie zaplanowano utworzenie obiektów współpracujących z klinikami: blok diagnostyczno-

Plac budowy Centrum

Kliniczno-Dydaktycznego

Building site of the Clinical and

Teaching Centre

with Department of Cardiology, Laboratory of Blood Coagulation Disorders, Laboratory of Cardiologic and Transplantation Immunology, Department of Cardiosurgery, and Laboratory of Experimental Surgery. All the aforementioned institutes existed until the establishment of the Medical University.

In order to improve poor space conditions of the university and meet the requirements for creating new hospital beds in the Lodz agglomeration, The Medical Academy authorities undertook the decision to build the Clinical and Teaching Centre, alluding to the 1946 initiative to set up a university centre for research and Science which would comprise hospital departments

59


zabiegowy, aptekę, centrum rehabilitacyjne, laboratorium, dział radiologii, poradnie ogólne i specjalistyczne z Instytutem Stomatologii, grupującym wszystkie zakłady Oddziału Stomatologii. Zakładano także powstanie na terenie CKD siedziby zakładów podstawowych i paraklinicznych nauk medycznych oraz pawilon psychiatryczny i Zakład Medycyny Nuklearnej. Całość miały otaczać tereny zielone. Dziś Uniwersytet Medyczny w Łodzi tworzy nowoczesne Centrum Kliniczno-Dydaktyczne jako doskonałą bazę naukowo-dydaktyczną, najnowocześniejszy i największy szpital dla mieszkańców regionu łódzkiego, a także pole dla inwestycji sektora biomedycznego, farmaceutycznego i biotechnologii. W latach 1980-1981 „rozkwitła” w Uczelni „Solidarność”, którą kierował dr Marek Nalewajko. Powstał także Niezależny Związek Studentów.

Pierwsze wybory Władz rektorskich i dziekańskich w 1981 roku stały się niezwykle ważnym momentem w dziejach łódzkiej Akademii Medycznej. Wiązały się one ściśle z wynikiem przemian społeczno-politycznych w 1980 roku w Polsce. Akademia Medyczna odzyskała samorządność i częściową autonomię.

Ogłoszenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. było dramatycznym wydarzeniem, mającym negatywny wpływ na rozwój nauki. Wiele osób z naszej Uczelni, przebywających wówczas za granicą, nie powróciło do

with 1500 beds. A final design of the Centre passed in 1975. The idea was to constitute a hospital clinical unit integrated with theoretical departments. In the year 1976, the foundation stone for the whole complex construction was laid; the 18-storey Centre building was designed on 60 hectares of land, which was to contain 24 conservative and surgical hospital departments with the Intensive Therapy Unit, all of them having a total of 1600 beds for patients. In the vicinity of the building, auxiliary units cooperating with the hospital departments were planned to be built, namely a diagnostic-operating block, pharmacy, rehabilitation centre, laboratory, radiological division, general and specialist outpatient departments, and the Institute of Dentistry, which was to gather all departments of the Division of Dentistry. The project also envisaged creating the departments of basic and paraclinical medical sciences on the premises of the Clinical and Teaching Centre, as well as a psychiatric hospital pavilion and the Department of Nuclear Medicine, with all departments to be surrounded by greenery. Today the Medical University of Lodz creates a modern Clinical and Teaching Centre as a perfect research and teaching base, the newest and largest hospital for the residents of Lodz and the local area. It will also be an excellent site for investment in the biomedical, pharmaceutical and biotechnology sectors.

Between 1980 and 1981 ”Solidarity” flourished at the Academy. Its leader was Marek Nalewajko MD. At

60


kraju, wiele wyemigrowało ze względów politycznych lub ekonomicznych.

Lata 80. i 90. XX wieku były okresem doskonalenia struktur Uczelni oraz budowania naukowej i dydaktycznej pozycji w kraju i za granicą. W 1985 roku utworzono ostatni z instytutów – Instytut Radiologii, istniejący do końca funkcjonowania Akademii. Tworzyły go: Zakład Diagnostyki Rentgenowskiej, Pracownia Podstawowych Badań Rentgenowskich, Pracownia Neuroradiologii, Pracownia Radiologii Kardiologicznej, Pracownia Angiokardiografii i Hemodynamiki, Pracownia Radiologii Dziecięcej, Pracownia

Zawody sportowe

Sports competitions

61


that time also the Independent Students’ Association was established. Meanwhile, the first election to the position of Rector and Deans was held in 1981, which became a very significant and solemn moment in the history of the Medical Academy. The election was a result of the social and political transformations that took place in 1980 in Poland. In consequence, the Medical Academy regained independence and partial autonomy.

The proclamation of the Martial Law on 13th December 1981 was a dramatic event that had a negative influence on scientific development. A number of people from our University who were staying abroad did not come back to Poland, many staff members emigrated for political or economic reasons. The 1980s and 1990s were a time of intense improvement for the School and its structures to ensure top-level achievements in research and didactics and the growth of its reputation in the country and abroad. The year 1958 saw the creation of the final institute, the Institute of Radiology, which survived until the end of the Academy’s function. The Institute was made up of

62


Radiologii Stomatologicznej, Zakład Diagnostyki Obrazowej, Pracownia Tomografii Komputerowej, Pracownia Diagnostyki Radioizotopowej II, Pracownia Diagnostyki Ultrasonograficznej I, Pracownia Endoultrasonografii, Pracownia Technik Komputerowych II, Zakład Medycyny Nuklearnej i Radiologii, Pracownia Diagnostyki Radioizotopowej I, Pracownia Radiofarmacji, Pracownia Technik Komputerowych I, Pracownia Fizyczna, Pracownia Diagnostyki Ultrasonograficznej II, Pracownia Radioimmunologii.

W strukturach Wydziału Lekarskiego na przestrzeni 52 lat istnienia Uczelni utworzono 5 oddziałów. Jak wspomniano wyżej, najstarszym był Oddział Stomatologiczny. Do 1970 roku posiadał on cztery katedry: Katedrę Chirurgii Stomatologicznej i Klinikę Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Katedrę i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Katedrę i Zakład Protetyki Dentystycznej oraz Katedrę i Zakład Ortodoncji. W 1971 roku w ramach Oddziału powstał uczelniany Instytut Stomatologii. Pierwotnie istniejące katedry zostały przekształcone w zakłady: Zakład Protetyki Stomatologicznej, Zakład Ortodoncji, Zakład Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia, Zakład Stomatologii Dziecięcej, Zakład Stomatologii Zachowawczej, Zakład Chirurgii Stomatologicznej, Pracownia Radiologii i Fizykoterapii, Międzyzakładowa Pracownia Naukowa oraz Pracownia Filmu Naukowego i Fotografii. Powyższe jednostki umieszczone były przy ul. Nowotki 21 (obecnie ul. Pomorskiej) oraz przy

the Department of Roentgenographic Diagnostics, Laboratory of Basic Roentgenographic Investigations, Laboratory of Neuroradiology, Laboratory of Cardiac Radiology, Laboratory of Angiocardiography and Haemodynamics, Laboratory of Paediatric Radiology, Laboratory of Dental Radiology, Department of Image Diagnostics, Laboratory of Computed Tomography, II Laboratory of Radioisotopic Diagnostics, I Laboratory of Ultrasonographic Diagnostics, Laboratory of Endoultrasonography, II Laboratory of Computer Techniques, Department of Nuclear Medicine and Radiology, I Laboratory of Radioisotopic Diagnostics, Laboratory of Radiopharmacy, I Laboratory of Computer Techniques, Physical Laboratory, II Laboratory of Ultrasonographic Diagnostics, and Laboratory of Radioimmunology.

In the 52-year history of the Medical Academy, there were five divisions founded within the structure of the Faculty of Medicine. The oldest one was the Division of Dentistry which, until 1970, possessed four Chairs: the Chair of Dental Surgery and Department of Maxillo-Facial Surgery, Chair and Department of Conservative Dentistry, Chair and Department of Prosthodontics, and Chair and Department of Orthodontics. In 1971, the Institute of Dentistry was created within the Division of Dentistry. The primary chairs were transformed into five departments: the Department of Prosthodontics, Department of Orthodontics, Department of Oral Mucosa and Periodontal Diseases, Department of

63


ul. Kilińskiego 24. Instytut posiadał własną bibliotekę dla nauczycieli akademickich i studentów. W 1985 roku został utworzony nowy Zakład Propedeutyki i Diagnostyki Stomatologicznej. W 1996 roku Instytut Stomatologii otrzymał nową siedzibę w Centrum Kliniczno-Dydaktycznym przy ul. Czechosłowackiej 8/10 (obecnie ul. Pomorska). W tym samym roku powstał Zakład Neurologii i Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia. W 2001 roku w ramach Oddziału Stomatologicznego otwarto Szkołę Technik Dentystycznych. 23 maja 2002 roku Oddział Stomatologiczny przekształcono w Wydział Stomatologiczny, który 6 września 2002 roku przyjął nazwę Wydziału Lekarsko-Dentystycznego.

W 1986 roku przy Wydziale Lekarskim utworzono Oddział Lekarsko-Higieniczny. W jego miejscu od 1 października 1994 roku rozpoczął działalność Oddział Higieny i Profilaktyki Medycznej, który 25 stycznia 1996 roku zmienił nazwę na Oddział Zdrowia Publicznego - pierwszy tego typu w polskich uczelniach medycz nych. Dnia 1 października 2001 r. został on przekształcony w Wydział Nauk o Zdrowiu. Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1989 r. zaowocowało międzynarodową wymianą specjalistów i studentów w ramach praktyk studenckich, stypendiów i staży.

W 1993 roku utworzono ostatni z oddziałów Wydziału Lekarskiego - Oddział Kształcenia Podyplomowego,

Paedodontics, Department of Conservative Dentistry, Department of Oral Surgery, Laboratory of Radiology and Physiotherapy, Interdepartmental Scientific Laboratory, and Laboratory of Scientific Film and Photography. All those units were located at 21 Nowotki St. (nowadays Pomorska St.) and at 24 Kilińskiego St. In 1958, a new Department of Preclinical Dentistry and Dental Diagnostics was opened. In 1996, the Institute of Dentistry moved to a new seat in the Clinical and Teaching Centre at 8/10 Czechosłowacka St. (at present Pomorska St.). The same year brought into being the Department of Neurology and Otomandibular Dysfunction. In 2001, the Division of Dentistry was expanded by opening the School of Dental Techniques. On 23th May, the Division of Dentistry was converted into the Faculty of Dentistry, which on 6th September was named as the Faculty of Dental Medicine. In 1986, the Division of Medicine and Hygiene was established at the Faculty of Medicine. On 1st October 1994, The Division of Hygiene and Medical Prophylaxis started functioning in the place of its predecessor; its name was changed in 1996 into the Division of Public Health - it was the first such division among the Polish medical academies. On 1st October 2001, that unit was transformed in the Faculty of Health Sciences.Regaining the Independence by Poland in 1989 resulted in the international exchange of specialists and students within the student training programmes, scholarships and internships was initiated.

64


ukierunkowany między innymi na resortowy program kształcenia lekarzy rodzinnych.

Drugim filarem Akademii Medycznej, jak wspomniano wyżej, był Wydział Farmaceutyczny. Od 1970 roku posiadał on nową siedzibę przy ul. Narutowicza 120a (obecnie ul. Muszyńskiego 1). Umieszczono tam nieomalże wszystkie jednostki strukturalne Wydziału. W tymże roku Wydział posiadał 9 katedr i 11 zakładów. Początkowo studia na Wydziale Farmaceutycznym trwały 4 lata. Wydłużono je do 5 lat na przełomie lat 50. i 60. XX wieku, wprowadzając na ostatnim roku odpowiednie kierunki specjalistyczne: apteczny, analityczny i technologiczny. Na przełomie lat 60. i 70. ukierunkowanie specjalistyczne zaczęło obowiązywać po ukończeniu 3. roku studiów, przy czym rozszerzono je o kierunek analizy klinicznej.

W wyniku decyzji Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 1973 r. zmianie uległa struktura organizacyjna Wydziału, tzn. zniesiono katedry, a powo łano trzy instytuty funkcjonujące do końca istnienia Uczelni, w skład których weszło 13 zakładów: Instytut Podstawowych Nauk Chemicznych, który od 1983 roku występował jako Instytut Chemii, Instytut Badania Środowiska i Bioanalizy, Instytut Techno logii i Chemii Leków. W skład pierwszego z nich wchodziły: Zakład Chemii Analitycznej, Zakład Chemii Fizycznej, Zakład Chemii Nieorganicznej, Zakład Chemii Organicznej,

The final Division of Postgraduate Training was created in 1993 at the Faculty of Medicine, aimed at a departmental programme of training family physicians. In 1970, the Faculty of Pharmacy, the second pillar of the Medical Academy, was given a new complex of buildings at 120a Narutowicza St. (nowadays Muszyńskiego St.), providing room for nearly all structural units of the Faculty (9 Chairs and 11 Departments). Initially, studying Pharmacy took 4 years; at the turn of the 1950s and 1960s, the study was prolonged to 5 years, and in the last year students were supposed to elect one of three specialist subject areas: Drug Store Pharmacy, Pharmaceutical Analytics, and Pharmaceutical Technology. At the end of the 1960s, the choice of the specialist curriculum was obligatory after the completion of the third year of the study, and at the same time the elective programme was widened by Clinical Analytics.

By the Order of the Minister of Health and Social Welfare of 1973, the organisational structure of the Faculty of Pharmacy underwent alterations; Chairs were dissolved, and three new institutes were brought into being, which included 13 departments: the Institute of Basic Chemical Sciences (changed in 1983 into The Institute of Chemistry), Institute of Environment Studies and Bioanalysis, Institute of Drug Technology and Chemistry. The first unit was composed of the Department of

65


Pracownia Analizy Elementarnej, Pracownia Badań Struktury Związków Naturalnych. Drugi instytut skupiał: Zakład Biochemii, Zakład Botaniki i Biologii, Zakład Bromatologii, Zakład Chemii Toksykologicznej, Pracownię Izotopową. Trzeci z instytutów tworzyły: Zakład Biosyntezy Środków Leczniczych, Zakład Chemii Farmaceutycznej i Analizy Leków, Zakład Farmacji Stosowanej, Zakład Farmakognozji, Pracownia Diagnostyczna i Ogród Roślin Leczniczych, Zakład Technologii Chemicznej Środków Leczniczych. W 1984 roku Wydziałowi Farmaceutycznemu podporządkowana została Katedra Farmakologii.

Analytical Chemistry, Department of Physical Chemistry, Department of Inorganic Chemistry, Department of Organic Chemistry, Laboratory of Elemental Analysis, Laboratory of Natural Compound Structure Research. The second institute embodied the Department of Biochemistry, Department of Botany and Biology, Department of Bromatology, Department of Toxicologic Chemistry, Isotopic Laboratory. The third institute was formed by the Department of Drug Biosynthesis, Department of Pharmaceutical Chemistry and Drug Analysis, Department of Applied Pharmacy, Department of Pharmacognosy, Diagnostic Laboratory and Therapeutic Plant Garden, and Department of Chemical Technology of Drugs. In 1984, the Chair of Pharmacology joined the Faculty of Pharmacy.

Inauguracja roku

akademickiego 1989/1990

Inauguration of the

academic year 1989/1990

66


W 1991 roku przy Uczelni powstała Fundacja Akademii Medycznej w Łodzi. Do głównych jej zadań należała dbałość o wszechstronny rozwój Uczelni, upowszechnianie informacji o Akademii i jej osiągnięciach oraz pozyskiwanie środków finansowych na realizację powyższych zadań. Pod koniec XX wieku w strukturach Akademii działały także jednostki międzywydziałowe: Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych i Studium Wychowania Fizycznego i Sportu, a także Studium Doktoranckie oraz organizacje studenckie: Zrzeszenie Studentów Polskich, Akademickie Koło PCK, studenckie koła naukowe.

In 1991, the Foundation of the Medical Academy was created; its main task was to ensure the comprehensive development of the university, propagation of information about the School and its achievements in teaching and research, and acquiring funding for the realisation of those activities.

Within the structure of the Medical Academy were the following interfaculty units: the Foreign Language Teaching Centre, Physical Education and Sports Centre, Doctoral Degree Centre, as well as student organisations such as the Polish Student Association, Academic Red Cross Section, and student scientific societies.

67


The Medical Academy of Lodz earned its reputation in Europe as regards multispecialist scientific potential. It was a diagnostic and treatment institution serving the patients from the centre of Poland, the institution whose superior goal was the patient’s well-being. The aforementioned motto and the achievements worked out throughout the years of its existence were proudly continued by the Medical University of Lodz, which was created by the Act of the Polish Parliament on the 27th of July 2002, as a result of merging the civilian Medical Academy and the Military Medical Academy.

Akademia Medyczna w Łodzi znana była w całej Europie z wielospecjalistycznego warsztatu naukowego. Była to także placówka diagnostyczno-lecznicza służąca pacjentom całej Polski środkowej, placówka, dla której celem najwyższym było dobro chorego.

Powyższe motto oraz osiągnięcia wypracowane na przestrzeni lat istnienia Uczelni przejął godnie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, powstały na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 27 lipca 2002 roku, w wyniku połączenia cywilnej Akademii Medycznej i Wojskowej Akademii Medycznej.

Rozdanie dyplomów

Commencement ceremony

68


1 2

3

1. Instytut Stomatologii

przy ul. Pomorskiej

Dentustry Institute at Pomorska St.

2. Plany budowy Centrum

Kliniczno-Dydaktycznego

Building plan of the Clinical

and Teaching Centre

4

3. Rektorat Akademii Medycznej

w Łodzi

Medical Academy Administration Office

4. Zajęcia dydaktyczne

Didactic classes

69


5

6

7

8

9

5. Zawody sportowe

Sports competitions

6. Sala dla noworodków

Neonatal ward

7. Inauguracja

Inauguration ceremony

8. Pochód pierwszomajowy

May Day march

9. Wmurowanie kamienia węgielnego

pod Centrum Kliniczno-Dydaktyczne

The act of embeding the

foundation-stone for the Clinical

and Teaching Centre

FotografiePhotographs

70

Dla dobra Ojczyzny | For the sake of Homeland

71


Dla dobra Ojczyzny

For the sake of Homeland

72


73


Inicjatorem i prekursorem koncepcji utworzenia w Łodzi wojskowego wyższego szkolnictwa medycznego był gen. dyw. prof. dr med. Bolesław Szarecki, człowiek o wyjątkowym talencie wojskowym i niepospolitej charyzmie, uważany również za twórcę polskiej wojskowej szkoły chirurgicznej. W latach 40. pełnił on funkcję szefa Departamentu Służby Zdrowia w Ministerstwie Obrony Narodowej. Dzięki jego staraniom, 15 stycznia 1947 roku utworzono w Łodzi Centrum Wyszkolenia Sanitarnego, które posłużyło po kilku latach jako baza dla utworzenia Wojskowej Akademii Medycznej. W skład tej instytucji wchodził Kurs Doskonalenia Oficerów Służby Zdrowia, Batalion Instruktorów Sanitarnych, Batalion Podoficerów Sanitarnych, Szpital Kliniczny, Centralne Laboratorium Anatomo-Patologiczne oraz Centralne Laboratorium Sanitarno-Epidemiologiczne. Warto wspomnieć, że w Łodzi od 1945 roku działała Wojskowo-Medyczna Szkoła Felczerów, której kolejne nazwy to: Szkoła Młodszych Oficerów Służby Zdrowia oraz Oficerska Szkoła Instruktorów Sanitarnych. Placówka ta kształciła niższą wojskową kadrę medyczną. W 1947 roku

For the sake of HomelandDla dobra Ojczyzny

Major General Professor Bolesław Szarecki, MD, PhD, a charismatic man of exceptional military skills, a founder of the Polish military surgical school, was an initiator and a forerunner in the organisation of Higher Education in Military Medicine in Lodz. In the 1940’s, he held the position of Head of the Health Service Department in the Ministry of National Defence. Thanks to his endeavours, on the 15th of January 1947, the Centre of Sanitary Education was established in Lodz, which after a few years served as the basis for setting up the Military Medical Academy. The Centre was composed of the Professional Training for Health Service Officers, Battalion of Sanitary Instructors, Battalion of Sanitary Non-Commissioned Officers, Military Clinical Hospital, Central Anatomo-Pathological Laboratory, and Central Sanitary Epidemiological Laboratory. A little earlier, in 1945, the Military Medical School of Army Paramedicals was organised to train lower military medical staff. The school changed its name twice into the School of Junior Health Service Officers and then the Military School of Sanitary Instructors. In 1947, Gen. Bolesław Szarecki proposed widening the Centre

Promocja żołnierzy

Army Officer Commissioning Ceremony

74


gen. Bolesław Szarecki zaproponował rozszerzenie funkcji Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. W 1950 roku zostały opracowane plany przekształcenia istniejącej w Łodzi cywilnej Akademii Medycznej w medyczną uczelnię wojskową poprzez połączenie jej z owym Centrum. Ponadto, zakładano powołanie cywilnej kadry dydaktycznej do zawodowej służby wojskowej oraz

functions, and three years later plans were drawn up by the Health Service Department of the Ministry of National Defence to transform the civil Medical Academy of Lodz into the military medical university by merging it with the Centre of Sanitary Education. Moreover, the intention was to enlist civil teaching staff in professional military service and take over the clinical facilities of

przejęcie bazy klinicznej cywilnej uczelni. Powyższy projekt Departamentu Służby Zdrowia MON nie znalazł jednak uznania w Ministerstwie Zdrowia, które argumentowało swoją dezaprobatę olbrzymimi brakami kadrowymi. Na początku 1950 roku doszło do konfrontacji w powyższej sprawie na naradzie Komitetu Centralnego PZPR. Podjęto wtedy

decyzję o pozostawieniu Akademii Medycznej w kompetencjach Ministerstwa Zdrowia. Ustalono jednak, że Uczelnia ma rozszerzyć kształcenie kadr medycznych dla wojskowej służby zdrowia. W strukturach Akademii Medycznej 15 września 1949 roku utworzono Fakultet Wojskowo-Medyczny, którego zadaniem było kształcenie oficerów i podchorążych studentów medycyny. Na początku działalności

the civil school. However, these plans were not approved by the Ministry of Health due to a shortage of staff. At the beginning of the year 1950, a confrontation concerning the staff issue took place at the meeting of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR). As a result of which, the decision was made to leave the Medical

Academy within the competence of the Ministry of Health and to extend training of the medical staff for the military health service. On 15th September, 1949, the Military Medical Faculty was founded to educate military physicians and that first year, 250 military students were enrolled there . Unfortunately in the following years, the number of the

Odznaka pamiątkowa 80-lecia

Wyższego Szkolnictwa Medycznego w

Wojsku Polskim (2002 r.)

Commemorative medal of the 80.

anniversary of the Higher Medical

Education in the Polish Army (2002)

75


Fakultetu liczba studentów wojskowych wynosiła 250 osób. Niestety w następnych latach liczba ta zmalała ze względu na ograniczenia wynikające z możliwości kadrowych i lokalowych medycznej Alma Mater. W 1954 roku Akademię ukończyło 144 wojskowych, w 1956 roku zaledwie 87. W latach 1954-1958 studia w Akademii Medycznej ukończyło 529 oficerów.

System szkolenia lekarzy wojskowych w oparciu o Fakultety przy Akademiach Medycznych nie zaspokajał potrzeb kadrowych armii. Drogą wyjścia z tej sytuacji było utworzenie odrębnej uczelni wojskowej. Toteż podejmując tę myśl, już w 1951 roku w strukturach Akademii Medycznej utworzono trzy katedry o specjalnościach wojskowych. Były to: Katedra Chirurgii Polowej, Katedra Higieny i Epidemiologii Wojskowej oraz Katedra Organizacji i Taktyki Wojskowej Służby Zdrowia. W 1952 roku powstała Katedra Interny Polowej i Katedra Toksykologii

students decreased because of the limited possibilities of the Alma Mater teaching staff and facilities. A total of 144 military graduates finished their studies in 1954; and only 87 in 1956. In the years 1954-1958, a total of 529 officers graduated from the Medical Academy. The system of training military physicians based on the faculties at the medical academies did not solve the problems connected with the army medical staff. The only solution was to create a separate military university. With this aim in mind, three chairs with military study programmes were formed to establish the Division of Military Medicine: the Chair of Field Surgery, the Chair of Military Hygiene and Epidemiology, and the Chair of Organization and Tactics of Military Health Service. In 1952, two other Chairs were opened: the Chair of Field Internal Medicine, and the Chair of Toxicology of Chemical Warfare Agents and Sanitary Anti-Chemical

Akt promocji. Promuje

gen. dyw. W. Zimiński – główny

kwatermistrz Wojska Polskiego (1965 r.)

Act of commissioning. Major General

W. Zimiński – the Head Quartermaster

of the Polish Army commissions

the officers (1965)

76


Chemicznych Środków Walki i Sanitarnej Obrony Przeciwchemicznej. W oparciu o wymienione komórki powołano Oddział Medycyny Wojskowej. Władze Akademii Medycznej wykazały zrozumienie dla potrzeb armii i starały się wspierać kadrowo nowopowstające katedry. Korzyści były obopólne, bowiem poszczególne jednostki struktur wojskowych świadczyły usługi naukowo-dydaktyczne dla studentów-cywilów. Od jesieni 1950 roku nastąpiło połączenie Fakultetu Wojskowo-Medycznego i Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. W ten sposób utworzono Wojskowe Centrum Wyszkolenia Medycznego, kształcące wspólnie z Akademią Medyczną wojskowe kadry medyczne. Na dalsze przeobrażenia w funkcjonowaniu wyższego wojskowego szkolnictwa medycznego wpływ miały wydarzenia polityczne Polskiego Października w 1956 roku. Dotyczyły one zmian koncepcyjnych, co do kształtu form nauczania oraz personalnych w wielu jednostkach wojskowej służby zdrowia, w tym w Wojskowym Centrum Wyszkolenia Medycznego. Władze łódzkiej Akademii Medycznej wspierały pomysły utworzenia odrębnej uczelni medycznej dla

Protection. The civilian and military wings cooperated in the new venture; The Medical Academy authorities supported the newly formed chairs by providing teaching staff and particular military units rendered scientific and didactic services to civilian students. In the autumn of 1950, the Military Medical Faculty merged with the Centre of Medical Education to organise the Military Centre of Medical Education, which together with the Medical Academy, was to train military medical personnel. Further transformations in Higher Education courses in Military Medicine were affected by political events of the Polish October of 1956 pertaining to changes in the principles concerning the teaching staff and forms of education in numerous military heath service institutions, including the Military Centre of Medical Education. The Medical Academy authorities supported the idea of setting up a separate medical school which would meet the army requirements. Meanwhile, the Medical Academy Senate passed a resolution on dissolution of the Division of Military Medicine in

Inauguracja roku akademickiego 1973/74

w Wojskowej Akademii Medycznej

Inauguration of the academic year

1973/74 at the Military Medical Academy

77


potrzeb wojska. Senat AM w końcu 1956 roku podjął uchwałę o rozwiązaniu istniejącego w Uczelni Oddziału Medycyny Wojskowej, co miało kolosalne znaczenie dla przyspieszenia prac nad zorganizowaniem w Łodzi Wojskowej Akademii Medycznej. Na początku 1957 roku Władze Akademii Medycznej zapewniły wojskowych organizatorów o chęci udzielenia daleko idącej pomocy w rozwiązywaniu piętrzących się trudności. Również na szczeblach ministerialnych uzgodniono zasady finansowania i współpracy między łódzkimi uczelniami medycznymi. W tymże też roku zespół profesorów Akademii Medycznej wystosował do Ministra Obrony Narodowej memoriał, w którym przedstawił swoje stanowisko „[...] w sprawie Wojskowej

the Medical Academy structure, which was of great importance in accelerating works associated with the organization of the Military Medical Academy in Lodz. At the beginning of 1957, the Medical Academy authorities assured military organizers of their eagerness to provide far-reaching comprehensive assistance in solving difficulties. Moreover, the principles of finance and cooperation between both medical academies were set at the ministerial level. Later in the same year, a group of Medical Academy professors submitted a memorandum to the Minister of National Defence, in which they presented their attitude “in the matter of the Military Medical Academy, its structure, course of study, and principles of cooperation”. By the

Transport rannych

z pozorowanymi obrażeniami

podczas ćwiczeń poligonowych

Transport of the injured with the

simulated injuries during

the field training

78


Akademii Medycznej, jej struktury, toku studiów i zasad współpracy”. Uchwałą Rady Ministrów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z 7 listopada 1957 roku powołano Wojskową Akademię Medyczną z siedzibą w Łodzi. Uchwała ta nakazywała także Ministerstwu Obrony Narodowej i Ministerstwu Zdrowia ustalić warunki proponowanej pomocy

Resolution of the Polish Cabinet Council of 7th November 1957, the Military Medical Academy of Lodz came into being at last. This Resolution demanded that the Ministry of National Defence and the Ministry of Health cooperate further in teaching military students and carrying out research by involving civilian chairs. Some of the military scientific

W sali operacyjnej szpitala polowego

In the operating room of the field hospital

79


w przedmiocie pobierania nauki przez słuchaczy WAM oraz prowadzenia prac naukowych na bazie niektórych katedr cywilnej AM w Łodzi. Część placówek naukowych WAM miała być utworzona w oparciu o personel i sprzęt odpowiednich komórek łódzkiej Akademii Medycznej. W dniu 1 lutego 1958 roku zaczął obowiązywać oficjalny plan „Zasad współpracy pomiędzy Akademią Medyczną

units were assigned to work with the staff, equipment and facilities of the Medical Academy. On 1st February 1958, an official plan regarding ”regulations of the cooperation between the Medical Academy and the Military Medical Academy” was validated, and established the rules for education of military students in medicine and pharmacy,

Archiwalne wydania pisma Koła Młodzieży

Wojskowej WAM „Nasze sprawy”

Archival editions of the WAM Military

Youth Society’s magazine “Our issues”

a Wojskową Akademią Medyczną”. Na jego podstawie ustalono „zasady nauczania studentów WAM” w zakresie studiów lekarskich i farmaceutycznych, zasady zatrudniania pracowników naukowych cywilnej AM w placówkach WAM, zasady wzajemnego korzystania z pomieszczeń w celu odbywania zajęć dydaktycznych i

prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz zasady

przekazywania sprzętu medycznego. Uwzględniono

również pomoc Akademii Medycznej w przeprowadzaniu

egzaminów i rekrutacji studentów na Wojskową

Akademię Medyczną. Dla powstania wojskowej uczelni

kluczowe znaczenie miał także rozkaz Ministerstwa

Obrony Narodowej z 19 maja 1958 roku, który na

employment of the civilian scientific staff in the military units, mutual utilization of facilities to conduct didactic activities and perform research projects and handing over medical equipment. Additionally, the Medical Academy was obliged to help perform examinations and recruit students to the Military Medical Academy.

The Order of the Ministry of National Defence of

19th May 1958 played a key role in the formation of the

Military Medical Academy, which was finally opened

on 1st July 1958 on the basis of the Military Centre of

Medical Education. Brigadier General Professor Marian

Garlicki, MD, PhD was the first Commander- Rector of

the school, and Colonel Professor Bolesław Gwóźdź -

80


bazie Wojskowego Centrum Wyszkolenia Medycznego nakazywał utworzenie od 1 lipca 1958 roku Wojskowej Akademii Medycznej. Pierwszym Komendantem – Rektorem WAM został gen. bryg. prof. dr hab. med. Marian Garlicki. Pierwszym Komendantem – Dziekanem Wydziału Lekarskiego został płk prof. dr hab. med. Bolesław Gwóźdź. W skład Uczelni weszły WCWM, Centralny Wojskowy Szpital Kliniczny w Łodzi, Centralny Szpital MON w Warszawie i Ośrodek Szkolenia Oficerów Rezerwy w Przemyślu. Do głównych zadań nowopowstałej Uczelni należało podejmowanie działań: :: dydaktycznych, polegających na kształceniu lekarzy wojskowych w oparciu o własne struktury, a także podyplomowe kształcenie ich wiedzy i umiejętności;

the first Dean of the Faculty of Medicine. The Military Medical Academy comprised the Military Centre of Medical Education, the Central Military Clinical Hospital in Lodz, the Central Hospital of the Ministry of National Defence in Warsaw, and the Centre of Reserve Officers’ Education in Przemyśl. The main objectives of the newly-formed academy were as follows:

:: didactic activities regarding the undergraduate and postgraduate education of medical physicians within the school own structures;

:: scientific and research activities associated with the tasks of the military health service and advancement in medicine;

Na zajęciach z anatomii prawidłowej

During normal anatomy classes

81


:: naukowo-badawczych, wynikających z zadań wojskowej służby zdrowia i rozwoju całej medycyny; :: wojskowo-mobilizacyjnych, polegających na przeszkalaniu rezerw służby zdrowia oraz opracowywaniu w oparciu o badania i ćwiczenia koncepcji organizacji medycznego zabezpieczenia działań bojowych; :: usługowo-leczniczych.

W części powyższych zadań Wojskowa Akademia Medyczna miała wsparcie cywilnej Akademii Medycznej w Łodzi. 25 maja 1958 r. Senat AM zgodził się na

:: military mobilization activities involving training of health service reserve staff and designing plans of organizing medical cover of military actions;

:: treatment services.

Part of those activities was supported by the Medical Academy. On 25th May 1958, the Medical Academy Senate gave its consent to transfer 23 independent scientific staff members for full-time employment at the Military Medical Academy, leaving 51 scientific assistants, 5 laboratory technicians, and 1 technical worker at their disposal. At that time, a number of new chairs and departments originated within the

Opatrywanie rannych z pozorowanymi

obrażeniami podczas ćwiczeń

poligonowych

Bandaging the injured with

the simulated injuries during

the field training

82


zatrudnienie 23 samodzielnych pracowników naukowych na etatach WAM oraz na przekazanie do dyspozycji nowej Uczelni 51 pomocniczych pracowników naukowych, 5 laborantów i 1 pracownika technicznego. Wewnątrz WAM powołano także szereg klinik i katedr w oparciu o odpowiednie jednostki strukturalne Akademii Medycznej. Były to: Katedra Biologii, Katedra Fizyki Lekarskiej, Katedra Chemii Ogólnej, Katedra Chemii Fizjologicznej, Katedra Anatomii Prawidłowej, Katedra Histologii i Embriologii, Katedra Fizjologii, Katedra Anatomii Patologicznej, Katedra Patologii Ogólnej, Katedra Mikrobiologii, Katedra Farmakologii, Katedra Medycyny Sądowej, I i II Katedra Kliniki Chorób Wewnętrznych, II Katedra Kliniki Chirurgicznej, Katedra Chorób Dziecięcych, Katedra Ginekologii i Położnictwa, Katedra Dermatologii, Katedra Chorób Zakaźnych, Katedra Ftyzjatrii i Katedra Psychiatrii. Formalne zakończenie tworzenia nowej Uczelni nastąpiło 1 lipca 1958 roku. Na początku 1960 roku wewnątrz WAM wyodrębniono bibliotekę, Katedrę Patologii Ogólnej i Doświadczalnej, Katedrę Biologii, Katedrę Anestezjologii oraz Katedrę Medycyny Morskiej z siedzibą w Gdyni. Jak wynika z powyższych faktów w pierwszych latach swego istnienia WAM była ściśle zintegrowana z cywilną uczelnią medyczną. Rozdział obydwu szkół nastąpił w trybie administracyjnym, kiedy w ustawie o szkolnictwie wyższym z 1962 roku pojawił się przepis obligujący nauczycieli do zajmowania stanowisk kierowniczych tylko w jednej placówce naukowej. Mimo ostatecznego podziału między łódzkimi uczelniami

structure of the school: the Chair of Biology, Chair of Medical Physics, Chair of General Chemistry, Chair of Physiological Chemistry, Chair of Normal Anatomy, Chair of Histology and Embryology, Chair of Physiology, Chair of Pathological Anatomy, Chair of General Pathology, Chair of Microbiology, Chair of Pharmacology, Chair of Forensic Medicine, I and II Chair of Internal Diseases, II Chair of Surgical Department, Chair of Paediatric Diseases, Chair of Gynaecology and Obstetrics, Chair of Dermatology, Chair of Infectious Diseases, Chair of Physiology, and Chair of Psychiatry. The formal completion of the new school took place on 1st July 1958. At the beginning of the next year, subsequent units of the Military Medical Academy were opened, namely: the Library, Chair of General and Experimental Pathology, Chair of Biology, Chair of Anaesthesiology, and Chair of Marine Medicine with the seat in Gdynia. As a result, the Military Medical Academy was closely integrated with the civilian medical university. A final separation of both academies occurred when the Higher Education Act of 1962 obliging senior academic teachers to hold a chair or department head position in only one scientific institution. In spite of the separation, direct cooperation between both medical schools still existed, especially in educating dentists and pharmacists. The training of these two groups of students was mainly conducted in the Division of Dentistry, Faculty of Medicine, and the Faculty of Pharmacy of the civilian Medical Academy. In June 1964, the Military Medical Academy was expanded by incorporating into its structure a new

83


medycznymi istniała wciąż bezpośrednia współpraca. Układała się ona na płaszczyźnie kształcenia stomatologów i farmaceutów. Edukacja tych dwóch grup specjalistów odbywała się głównie na Oddziale Stomatologicznym Wydziału Lekarskiego i Wydziale Farmacji cywilnej Akademii Medycznej. W czerwcu 1964 roku WAM wzbogacił się o nowy budynek II Centralnego Szpitala Klinicznego WAM w Warszawie z 17 klinikami i zakładami.

Lata 70. i 80. XX wieku były okresem doskonalenia struktur Uczelni oraz budowania naukowej i dydaktycznej pozycji w kraju i za granicą. Główny nacisk w podejmowanych działaniach położono na rozwój własnej kadry naukowo-dydaktycznej oraz na podejmowanie działań nadających Uczelni odpowiednią rangę w środowisku naukowym. W 1974 roku ostatecznie zakończono proces tworzenia Uczelni. Wtedy to w jej strukturach utworzono następujące Instytuty:

building of the II Central Clinical Hospital in Warsaw with 17 departments and clinics. The 1970s and 1980s were associated with the period of improving the school’s organisational structures, research, and teaching, as well as establishing a national and international reputation. In 1974, the successive school authorities focused their attention on enhancement of training through organisation of new institutes. The most important achievements in this regard were the following: :: Institute of Biology and Morphology (Commandant - Brig. Gen. Prof. Wiesław Łasiński, MD, PhD) with the Departments of Human Anatomy, Biology, Histology, and Pathological Anatomy (Clinical Pathomorphology); :: Institute of Physiology and Biochemistry (Commandant - Col. Prof. Józef Sysa, MD, PhD, and later Col. Prof.

Siedziba Wojskowej Akademii

Medycznej przy ul. Źródłowej 52

The seat of the Military Medical

Academy at 52 Źródłowa St.

84


:: Instytut Biologiczno-Morfologiczny (komendant - gen. bryg. prof. dr hab. Wiesław Łasiński) z Zakładami: Anatomii Człowieka, Biologii, Histologii, Anatomii Patologicznej (Patomorfologii Klinicznej); :: Instytut Fizjologiczno-Biochemiczny (komendant - płk prof. dr hab. Józef Sysa, następnie płk prof. dr hab. Henryk Tchórzewski) z Zakładami: Biochemii, Chemii Ogólnej, Biofizyki, Farmakologii, Fizjologii, Mikrobiologii Lekarskiej, Patofizjologii; :: Instytut Higieny Psychicznej (komendant - płk prof. dr hab. Zdzisław Rydzyński) w składzie: Klinika Psychofizyczna, Zakład Psychologii Klinicznej, Centralna Przychodnia Psychologiczna w Warszawie; :: Instytut Medycyny Morskiej (komendant - kmdr prof. dr hab. Kazimierz Ulewicz, później kmdr prof. dr hab.

Henryk Tchórzewski, MD, PhD) with the Departments of Biochemistry, General Chemistry, Biophysics, Pharmacology, Physiology, Medical Microbiology, Pathophysiology; :: Institute of Psychic Hygiene (Commandant - Col. Prof. Zdzisław Rydzyński, MD, PhD) with the Psychophysical Department, Department of Clinical Psychology, and Central Psychological Outpatient Department in Warsaw. :: Institute of Marine Medicine (Commandant - Cdr. Prof. Kazimierz Ulewicz, MD, PhD, and later Cdr. Prof. Kazimierz Dołega, MD, PhD) with the Departments of Marine Medicine Hygiene and Ergonomy, Underwater Medicine, Epidemiology, and Tropical Medicine; :: Institute of Internal Medicine (Commandant - Col. Prof. Władysław Tkaczewski, MD, PhD, and

Rektor płk J. Bończak wręcza

dyplomy lekarskie

Rector Col. J. Bończak presents

medical diplomas

85


later Col. Prof. Konstanty Markiewicz, MD, PhD) with the departments: I-IV Internal Diseases, Pulmonary Diseases, Observational-Infectious, and the Departments of Medical Analytics, and Clinical Pharmacology (since 1979)

:: Institute of Military Medicine (Commandant - Col. Prof. Andrzej Słowiński, MD, PhD) with the Departments of Organisation of Army Health Protection, Organisation of Protection of Civilian Defence Health and Health Service, Hygiene and Epidemiology, Radiological and Toxicological Defence, Military Pharmacy, Tactics and Types of Army;

:: Institute of Sense Organs (Commandant - Col. Prof. Zofia Krawczyk, MD, PhD) with the Departments of Laryngology, Ophthalmology, Neurology, Neurosurgery (since 1975), and Maxillo-Facial Surgery;

:: Institute of Surgery - (Commandant - Col. Prof. Jan Leńko, MD, PhD, and later Col. Prof. Bronisław Kozłowski, MD, PhD, and Col. Prof. Stanisław Barcikowski, MD, PhD) with the I Department of Surgery, II Department of Surgery, and Departments of Traumatic Surgery, Field Surgery and Orthopaedics, Urology, and Anaesthesiology.

Kazimierz Dęga) z Zakładami: Higieny i Ergonomii Medycyny Morskiej, Medycyny Podwodnej, Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej; :: Instytut Medycyny Wewnętrznej (komendant - płk prof. dr hab. Władysław Tkaczewski, następnie płk prof. dr hab. Konstanty Markiewicz) w składzie: Kliniki I-IV Chorób Wewnętrznych, Chorób Płuc, Obserwacyjno-Zakaźna oraz Zakłady Analityki lekarskiej i Farmakologii Klinicznej (od 1979 r.); :: Instytut Medycyny Wojskowej (komendant - płk prof. dr hab. Andrzej Słowiński) z Zakładami: Organizacji Ochrony Zdrowia Wojsk, Organizacji Ochrony Zdrowia i Służby Zdrowia Obrony Cywilnej, Higieny i Epidemiologii, Ochrony Radiologicznej i Toksykologii, Farmacji Wojskowej, Taktyki i Rodzajów Wojsk; :: Instytut Narządów Zmysłów (komendant - płk prof. dr hab. Zofia Krawczyk) z Klinikami: Laryngologiczną, Okulistyczną, Neurologiczną, Neurochirurgiczną (od 1975 roku), Chirurgii Twarzowo-Szczękowej; :: Instytut Chirurgii (komendant - płk prof. dr hab. Jan Leńko, później płk prof. dr hab. Bronisław Kozłowski i płk prof. dr hab. Stanisław Barcikowski) z Klinikami: I Chirurgiczną, II Chirurgiczną, Chirurgii Urazowej, Chirurgii Polowej i Ortopedii, Urologiczną oraz Zakładem Anestezjologii.

86


Poza strukturą Instytutów znalazły się Katedry: Chorób Dzieci, Ginekologii i Położnictwa z Kliniką Historii Medycyny z Muzeum, Medycyny Sądowej, Radiologii Lekarskiej, Nauk Społecznych i Zakład Dydaktyki (przejściowo) oraz unikalne Muzeum Polskiej Wojskowej Służby Zdrowia (obecnie Muzeum Uniwersytetu Medycznego), stanowiące największą tego typu placówkę wystawienniczą w kraju (zbiór malarstwa, starodruków, narzędzi lekarskich itp.). Ważnym wydarzeniem w dziejach Wojskowej Akademii Medycznej było nadanie jej imienia. Patronem Uczelni został gen. dyw. prof. dr med. Bolesław Szarecki, inicjator powstania wyższego medycznego szkolnictwa wojskowego w Łodzi. Uroczystość nadania imienia miała miejsce 5 maja 1975 roku. Od tego momentu każda rocznica tego wydarzenia była świętem Uczelni.

W 1982 roku WAM wzbogaciła się o nowoczesny obiekt przeznaczony dla Instytutu Diagnostyki - patomorfologii, analityki lekarskiej i medycyny sądowej oraz ukończono budowę pływalni, a następnie hali sportowej. Rok później utworzono II Klinikę Chorób Płuc, a w 1985 roku Zakład Medycyny Sportowej. W 1992 roku władze WAM podjęły współpracę z podobnymi placówkami na Zachodzie: Uniwersytecką Uczelnią Medyczną Armii USA, Sanitarną Akademią Bundeswehry w Monachium, Szkołą Służby Zdrowia Armii Francuskiej w Bordeaux i Czeskiej w Hradec Kralove.

Some Academy units were outside the Institute structures, they were the Chairs of Paediatric Diseases, Gynaecology and Obstetrics with the Departments of History of Medicine and the Museum, Forensic Medicine, Medical Radiology, Social Sciences, Didactics (temporarily), and the unique Polish Military Health Service Museum (at present the Medical University Museum) being the largest institution of this type in the country with its collection of paintings, old prints, medical instruments and so on. An important ceremony in the history of the Military Medical Academy was held on the 5th of May, 1975, when the school was named after Major General Professor Bolesław Szarecki, MD, PhD, an initiator of organising the higher military medical education in Lodz. Since that time, each anniversary of the event has been celebrated at the Academy and later at the Medical University. The priority task to be fulfilled at that time was the successive development of the research-teaching workforce and facilities. In 1982, the Military Medical Academy enlarged its premises by obtaining the building assigned for the Institute of Diagnostics i.e. Pathomorphology, Medical Analytics, and Forensic Medicine, and completing the construction of the swimming pool and the sports hall. The II Clinic of Pulmonary Diseases was opened one year later, and the Department of Sports Medicine in 1985 . In 1992 the authorities began cooperation with similar institutions

87


W drugiej połowie lat 90. XX wieku dokonano kolejnych zmian organizacyjnych w Uczelni, przekształcając Akademię w uczelnię wojskowo–cywilną. W latach 1998-1999 uruchomiono dwa zaoczne kierunki magisterskie: zdrowie publiczne oraz fizjoterapia. Wtedy też w nowej rzeczywistości polityczno-ekonomicznej zaistniała potrzeba zagwarantowania samowystarczalności finansowej. W tym celu, między innymi z inicjatywy ówczesnego Komendanta - Rektora płk. prof. dr. hab. med. Jana Chojnackiego, w sierpniu 2000 roku powołano Fundację WAM, której jednym z najważniejszych celów było pozyskiwanie środków finansowych wspierających działalność Uczelni. W tym samym roku Władze podjęły trójstronne rozmowy z Uniwersytetem Łódzkim i Akademią Medyczną w celu

wzajemnej federacji. Powołano Międzyuczelniany Zespół

ds. Integracji. Do połączenia uczelni w strukturach

Uniwersytetu Łódzkiego nie doszło.

W 2002 roku w wyniku przeprowadzonej przez

Ministerstwo Obrony Narodowej radykalnej reformy

abroad: the Uniformed Services University of the Health Sciences in the USA, the Bundheswehr Academy of the Sanitary and Public Health Service, the Military School of Health Service in Bordeaux and in Hradec Kralove in Czechoslovakia. The second half of the 1990s brought successive

organisational changes, transforming the Academy into a military-civilian institution. In the years 1998-1999, two new extramural master’s degree study programmes were offered: Public Health and Physiotherapy. In those days of a new political and economic situation, a need for guaranteeing financial self-sufficiency arose. Therefore, in August 2000, on the initiative of the then

Commandant - Rector Colonel Professor Jan Chojnacki,

MD, PhD, the Military Medical Academy Foundation was

brought into being, the main aim of which was to acquire

financial means to support school activities.

At the same time, the authorities entered into trilateral

negotiations with the University of Lodz and the Medical

Academy regarding a mutual federation, and the Inter-

Studenci na zajęciach

Students during the classes

88


wyższego szkolnictwa wojskowego, oznaczającego likwidację resortowego systemu kształcenia lekarzy wojskowych, istnienie Wojskowej Akademii Medycznej zostało mocno zagrożone. W związku z zaistniałą sytuacją Władze Uczelni podjęły rozmowy z cywilną Akademią Medyczną dotyczące połączenia łódzkich wyższych szkół medycznych. Na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 27 lipca 2002 roku powołano do istnienia Uniwersytet Medyczny w Łodzi, łącząc cywilną łódzką Akademię Medyczną i Wojskową Akademię Medyczną. Zadaniem nowopowstałej Uczelni jest kształcenie zarówno cywilnych, jak i wojskowych kadr medycznych.

Wojskowa Akademia Medyczna przez 45 lat swego istnienia wypromowała ponad 6 tysięcy oficerów, których cechuje profesjonalne wykształcenie i przygotowanie do pracy w szczególnych warunkach wojskowych. W tej grupie znajdują się lekarze, stomatolodzy i farmaceuci. Wielu absolwentów WAM brało udział w misjach pokojowych w różnych zakątkach świata. 190 pracowników uzyskało tytuł profesora zwyczajnego lub nadzwyczajnego, Rady Naukowe nadały 300 osobom stopień doktora habilitowanego i około 1800 - stopień doktora nauk.

Łódzka Wojskowa Akademia Medyczna była jedną z najbardziej cenionych wojskowych uczelni medycznych na świecie.

University Team for Integration was set up. However, the conception of joining the University of Lodz failed. New, radically-different, conditions arose in 2002 when the Ministry of Defence introduced the reform of the higher military education, which in fact abolished the departmental system of medical training for military physicians. The Military Medical Academy was faced with the necessity of finding a new solution and resumed negotiations with the civilian Medical Academy to unite both Schools. On 1st October, 2002, the Medical University of Lodz was inaugurated, as a merger of the Military Medical Academy and the civilian Medical Academy, by the Act of the Polish Parliament of 27th July 2002. The basic task of the new Medical University was to educate civilian and military medical staff. The Military Medical Academy in the course of its 45-year existence, educated over 6000 officers, comprising physicians, dentists, and pharmacists, whose chief qualities were a professional education and preparation to work in special military conditions. A number of the graduates were dispatched to participate in peace missions in different parts of the world. A group of 190 teaching and research staff members attained the titles of Professors or Full Professors; whereas the habilitation degree was conferred upon 300 scholars, and the doctoral degree upon 800. The Military Medical Academy of Lodz was one of the most highly valued military medical schools in the world.

89


Płk H. Chmielewski przyjmuje

obowiązki Komendanta-Rektora

(1991 r.)

Col. H. Chmielewski takes on a duty of

the Commandant-Rector (1991)

90


1 2

3 4


91


1. Studenci składają

przysięgę wojskową

Students take a military oath

2.Podczas ćwiczen taktycznych

na poligonie

During the tactical field training

3. Ćwiczenia polowe

Field training

4. Studenci Wojskowej

Akademii Medycznej

Students of the Military

Medical Academy

5

6

7

8

5. Szpital polowy

Field hospital


Field training


Field training

8. Rozdanie dyplomów

Commencement ceremony

92

Ze zdwojoną siłą | Double the strength

93


Ze zdwojoną siłą

Double the strength

94


95


Na progu XXI wieku miało miejsce jedno z najdonioślejszych wydarzeń w dziejach łódzkiego wyższego szkolnictwa medycznego. Na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 27 lipca 2002 roku powołano do istnienia Uniwersytet Medyczny w Łodzi, łącząc cywilną Akademię Medyczną w Łodzi i Wojskową Akademię Medyczną. W ten sposób utworzono najpotężniejszą szkołę wyższą na ziemiach polskich kształcącą kadry medyczne zarówno dla potrzeb społeczeństwa, jak i armii. Połączenie istniejących w Łodzi dwóch niezależnych uczelni było powrotem do stanu sprzed kilkudziesięciu lat, kiedy istniała w mieście jedna uczelnia lekarska, podobnie jak obecnie, kształcąca cywilów i wojskowych.

Przygotowania do połączenia uczelni trwały od 2000 roku. W grudniu owego roku powołano Międzyuczelniany Zespół do spraw Integracji, w którym obok przedstawicieli Akademii Medycznej i Wojskowej Akademii Medycznej uczestniczyły także władze Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwotnie planowano połączenie owych trzech uczelni w strukturach

Ze zdwojoną siłąDouble the strength

The turn of the 21st century was the time for one of the most important announcements in the history of Medical Higher Education in Lodz. With the authority of the Parliament of Poland, the 27th July 2002 saw the merging of the civilian Medical Academy of Lodz and the Military Medical Academy to create the Medical University of Lodz. By doing so, the most influential institution in Poland for training medical personnel, both for the military and civilian spheres, was formed. This merger of the two independent Lodz institutions was a return to the state of affairs many decades earlier, when there was only a single medical teaching centre providing both civilian and military training.

Preparations for the marriage of the two institutions had been taking place since 2000. In December of that year, an inter-institutional integration group was formed, in which representatives from the Medical Academy and the Military Medical Academy sat alongside authorities from the Faculty of Human Health Sciences, University of Lodz. Unfortunately, the project was not realised. On the 8th of April 2002, the then Minister of Health,

Wizyta Prezydenta RP Lecha

Kaczyńskiego w Uniwersytecie

Medycznym w Łodzi w 2009 r.

President of The Republic of Poland

Lech Kaczyński during the visit at the

Medical University of Lodz in 2009

96


Uniwersytetu Łódzkiego z Wydziałem Nauk o Zdrowiu Człowieka. Projekt ten jednak nie został zrealizowany. 8 kwietnia 2002 roku ówczesny Minister Zdrowia Mariusz Łapiński oraz Minister Obrony Narodowej Jerzy Szmajdziński podpisali list intencyjny w sprawie połączenia Akademii Medycznej oraz Wojskowej Akademii Medycznej i powołania Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W uroczystości wziął udział Prezes Rady Ministrów Leszek Miller, Wojewoda Łódzki Krzysztof Makowski, oraz Rektorzy obu uczelni prof. dr hab. med. Henryk Stępień oraz płk prof. dr hab. med. Krzysztof Zeman. Jak napisano w powyższym liście celem integracji uczelni było „lepsze wykorzystanie potencjału naukowego,

Mariusz Łapiński, and the Minister of Defence, Jerzy Szmajdziński, signed a letter stating their intent to combine the two institutions and create the Medical University of Lodz. Taking part in the ceremonies were the President of the Council of Ministers, Leszek Miller, the President of the Lodz Region, Krzysztof Makowski, as well as the Rectors of both institutions: Professor Henryk Stępień, MD, PhD and Colonel Professor Krzysztof Zeman, MD, PhD. The intention stated in the letter was to “...make better use of the potential for research, teaching and clinical matters as well as improve the quality of undergraduate and postgraduate training, raise the level of research-teaching activity

Sala operacyjna

Operating room

97


dydaktycznego i klinicznego oraz podwyższenie jakości kształcenia przed i podyplomowego, podniesienie poziomu działalności naukowo-dydaktycznej oraz wysoko specjalistycznej opieki zdrowotnej na rzecz miasta Łodzi, województwa łódzkiego i ościennych województw regionu centralnego”. Uniwersytet Medyczny w Łodzi rozpoczął swą misję 1 października 2002 roku. Pierwszym Rektorem nowopowstałej Uczelni został zgodnie z decyzją Ministra Zdrowia prof. dr hab. med. Andrzej Lewiński - absolwent i wieloletni nauczyciel akademicki Akademii Medycznej w Łodzi. W kwietniu 2003 roku Uczelniane Kolegium Elektorskie w statutowych wyborach powołało prof. Andrzeja Lewińskiego na funkcję Rektora Uniwersytetu Medycznego, którą sprawował do 2008 roku. Do Władz

as well as provide highly specialised healthcare for Lodz, the Lodz region and its boundaries”. The Medical University of Lodz began its mission on the 1st of October 2002. Professor Andrzej Lewiński, MD, PhD, graduate and long term academic teacher of the Medical Academy of Lodz, was chosen the first Rector of the new institution with the agreement of the Minister of Health. In April 2003, the Institutional Electoral Committee, according to electoral statutes, awarded Professor Andrzej Lewiński, MD, PhD the position of Rector of the Medical University, which he held until 2008. Additional positions were created within the university authorities: Vice-Rector for Research and International Relations - Professor Paweł Liberski, MD,

Zajęcia na Oddziale Stomatologicznym

Wydziału Lekarskiego

Classes at the Division of Dentintry

of the Faculty of Medicine

98


Uczelni powołano także jako Prorektorów: ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą - prof. dr. hab. med. Pawła Liberskiego; ds. Nauczania i Wychowania - prof. dr hab. farm. Darię Orszulak-Michalak; ds. Klinicznych i Kształcenia Podyplomowego - prof. dr. hab. Adama Dzikiego; ds. Rozwoju Uczelni - prof. dr. hab. med. Krzysztofa Zemana oraz ds. Budżetu i Finansów Uczelni - prof. dr. hab. farm. Ryszarda Glinkę. Powołano także Pełnomocnika Rektora ds. Edukacyjno-Programowych, którym został prof. dr hab. med. Andrzej Joss. Nowo powołane Władze Uniwersytetu Medycznego niezwłocznie podjęły szereg niezbędnych działań mających na celu jak najszybsze zintegrowanie dwóch różniących się organizacyjnie i funkcjonalnie szkół, które dotychczas podporządkowane były różnym resortom - Ministerstwu Zdrowia i Ministerstwu Obrony Narodowej. Podstawowym, ale i zarazem najważniejszym, zadaniem do natychmiastowego zrealizowania było wykształcenie struktury naukowo-dydaktycznej, administracyjnej

PhD; Vice-Rector for Teaching and Education - Professor Daria Orszulak-Michalak, MPharm, PhD; Vice-Rector for Clinical Affairs and Postgraduate Training - Professor Adam Dziki, MD, PhD; Vice-Rector for University Development - Professor Krzysztof Zeman, MD, PhD as well as Vice-Rector for Budget and Finance - Professor Ryszard Glinka, MPharm, PhD. Also created was the position of Rector’s Plenipotentiary for Education and Courses Development, which was awarded to Professor Andrzej Joss, MD, PhD. As quickly as possible, the newly-created Medical University authorities turned to focus on essential activities, with the goal of the fastest possible integration of two institutions with different organisations and functions, which were simultaneously subject to different departments – The Ministry of Health and the Ministry of National Defence. The fundamental and pressing task was the development of the research-teaching structures, the administration and the personnel of the

99


oraz osobowej Uniwersytetu Medycznego. W 2002 roku powołano następujące jednostki: Wydział Lekarski, Wydział Wojskowo-Lekarski, Wydział Lekarsko-Dentystyczny, Wydział Farmaceutyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Wydział Fizjoterapii. W 2003 roku utworzono Wydział Pielęgniarstwa i Położnictwa w miejsce Oddziału Pielęgniarstwa przy Wydziale Lekarskim oraz przy Wydziale Wojskowo-Lekarskim założono Oddział Studiów Lekarskich w Języku Angielskim (w 2004 roku zmieniono nazwę na Oddział Studiów w Języku Angielskim). W 2004 roku powołano Wydział Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego. Od momentu powołania uczelni podjęto także działalność leczniczą, naukowo-badawczą i dydaktyczną. Współczesność

Od 1 października 2008 roku Uniwersytetem Medycznym w Łodzi kierują nowe władze. Rektorem został

Medical University. In 2002, further units were created: The Faculty of Medicine, The Faculty of Military Medicine, the Faculty of Dental Medicine, The Faculty of Pharmacy, The Faculty of Health Sciences and the Faculty of Physiotherapy. The year 2003 saw the creation of the Faculty of Nursing and Midwifery in place of the Division of Nursing, and the establishment of the Division of Medical Studies in English (which changed its name in 2004 to the Division of Studies in English) in the Faculty of Medicine as well as the Faculty of Military Medicine. The following year, in 2004, the Faculty of Biomedical Studies and Postgraduate Training was created. From the moment of its inception, the Medical University of Lodz resumed its medical research and teaching duties.

The present day

From the 1st of October 2008, a new authority took over the running of the university. Professor Paweł Górski,

Kampus uczelniany przy Placu Hallera

Campus at the Hallera Square

100


prof. dr hab. med. Paweł Górski, Prorektorami zaś: ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą - prof. dr hab. med. Radzisław Kordek; ds. Klinicznych - prof. dr hab. med. Marian Brocki; ds. Nauczania i Wychowania - prof.dr hab. med. Anna Jegier; ds. Rozwoju Uczelni - prof. dr hab. med. Dariusz Nowak. Na czele wydziałów stoją: Dziekan Wydziału Lekarskiego - dr hab. med. prof. nadzw. Adam Antczak; Dziekan Wydziału Wojskowo-Lekarskiego - prof. dr hab. n. med. Zbigniew Baj; Dziekan Wydziału Farmaceutycznego - prof. dr hab. farm. Elżbieta Mikiciuk-Olasik; Dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa - dr hab. med. prof. nadzw. Jerzy Loba; Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu - prof. dr hab. med. Tomasz Kostka; Dziekan Wydziału Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego - dr hab. med. prof. nadzw. Andrzej Bednarek. W 2008 roku Dziekanem Wydziału Fizjoterapii został dr hab. med. prof. nadzw. Zbigniew Dudkiewicz, Dziekanem Wydziału Lekarsko-Dentystycznego - dr hab. med. prof.

MD, PhD became Rector, while new Vice-Rectors were appointed: Vice-Rector for Research and International Relations - Professor Radzisław Kordek, MD, PhD; Vice-Rector for Clinical Affairs - Professor Marian Brocki, MD, PhD; Vice-Rector for Teaching and Education - Professor Anna Jegier, MD, PhD; Vice-Rector for University Development - Professor Dariusz Nowak, MD, PhD. New people were placed in charge of the faculties: Dean of The Faculty of Medicine - Professor Adam Antczak, MD, PhD; Dean of The Military Medical Faculty - Professor Zbigniew Baj, MD, PhD; Dean of The Faculty of Pharmacy - Professor Elżbieta Mikiciuk-Olasik, MPharm, PhD; Dean of The Faculty of Nursing and Midwifery - Professor Jerzy Loba, MD, PhD; Dean of The Faculty of Health Sciences - Professor Tomasz Kostka, MD, PhD; Dean of The Faculty of Biomedical Sciences and Postgraduate Training - Professor Andrzej Bednarek, MD, PhD. In 2008, Professor Zbigniew Dudkiewicz, MD, PhD was appointed Dean of The Faculty

Wejście do Rektoratu Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Entrance to the Medical University

Administration Offices

101


nadzw. Jerzy Sokołowski. Uchwałą Senatu Uniwersytetu Medycznego z 1 października 2009 roku ostatnie dwa wydziały zostały przekształcone w Oddziały. Wydział Fizjoterapii wszedł do Wydziału Wojskowo-Lekarskiego, Wydział Lekarsko-Dentystyczny do Wydziału Lekarskiego.Obecnie Uniwersytet Medyczny w Łodzi jest największą uczelnią medyczną w Polsce. Studiuje tutaj blisko 8000 osób, w tym ponad 300 studentów zagranicznych na studiach anglojęzycznych. W realizowanym w Uczelni procesie dydaktycznym jako priorytetowe uznajemy profesjonalne przygotowanie specjalistów do pracy we wszystkich systemach opieki zdrowotnej. W sukcesywnie modyfikowanej i rozszerzanej ofercie edukacyjnej uwzględniamy wymagania wynikające z postanowień przyjętych w Unii Europejskiej, a także potrzeby krajowego rynku usług medycznych. Jako jedyna uczelnia w Polsce kształcimy oficerów lekarzy dla wojskowej służby zdrowia w ramach nowego kierunku na Wydziale Wojskowo-Lekarskim,

of Physiotherapy, and Professor Jerzy Sokołowski, DDS, PhD was appointed Dean of the Faculty of Dental Medicine. By a Resolution of the Medical University Senate, from the 1st October 2009 the final two faculties were changed to divisions. The Faculty of Physiotherapy was incorporated within the Military Medical Faculty, and the Faculty of Dental Medicine was incorporated within the Faculty of Medicine.The Medical University of Lodz is currently the largest medical teaching institution in Poland. Close to 8000 people study here, over 300 of whom are overseas students studying in English. We recognise that the realisation of the didactic process is a high priority for any institution intending to prepare specialist professionals for work in all health care systems. By gradually modifying and widening our range of educational services, we will accommodate the demands resulting from the entry to the European Union, as well as the needs of the national medical services market.

102


prowadzonego we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej. Młodzi ludzie studiujący w tym trybie podpisują od pierwszego roku studiów kontrakt z Wojskiem Polskim. Jednocześnie są objęci wszystkimi przywilejami wojskowymi - ciekawe elitarne studia, wsparcie finansowe (zapewnione zakwaterowanie, wynagrodzenie finansowe), pewny zawód. Obecnie trwają rozmowy dotyczące zawarcia umowy, w ramach której Uniwersytet Medyczny w Łodzi będzie kształcił lekarzy dla potrzeb NATO.

Kadra

Podstawowym czynnikiem decydującym o pozycji naszej Uczelni na arenie krajowej i międzynarodowej jest bez wątpienia kadra naukowo-dydaktyczna. To ona jest największą wartością, podstawą siły i prestiżu każdego ośrodka tworzącego naukę i prowadzącego kształcenie przed i podyplomowe. Od powołania Uniwersytetu Medycznego w Łodzi przywiązujemy dużą wagę do pozyskiwania najlepszych naukowców i dydaktyków oraz do systemowego motywowania naszych nauczycieli akademickich do zdobywania kolejnych stopni naukowych. Obecnie zatrudniamy ponad 1600 nauczycieli akademickich, w tej liczbie ponad 180 profesorów tytularnych, ponad 180 doktorów habilitowanych oraz przeszło 850 doktorów nauk. O aktywności oraz poziomie pracy naukowej i dydaktycznej naszych pracowników świadczy fakt, iż jesteśmy liderami pod względem liczby publikacji

We are the only institution in Poland training medical staff for the military health services as part of a new course in the Military Medical Faculty, provided in cooperation with the Ministry of Defence. Young people joining this course sign a contract with the army in their first year and from then on, they receive all the privileges that being in the army brings – interesting, high-quality studies, financial support (assured accommodation, financial stipend) and a solid career. Discussions are currently taking place regarding an agreement for the Medical University of Lodz to train medics to serve the needs of NATO.

The personnel

The basic deciding factor regarding the position of our institution in the national and international league tables is, without a doubt, our research and teaching staff. It is our greatest value and the basis of the strength and prestige of any centre formed for research and the provision of undergraduate and postgraduate education. From the creation of the Medical University of Lodz, we have placed great emphasis on acquiring researchers and teaching staff as well as motivational tools for our academic staff to further develop their academic qualifications. We currently employ over 1600 teaching staff, including over 180 titled professors, over 180 habilitated doctors and around 850 doctors of Medicine. Regarding activities and the levels of research and teaching work, based on number of academic

103


naukowych oraz cytowań wśród uczelni medycznych w Polsce. Utrzymujemy kontakty z uczonymi i instytucjami naukowymi różnych zagranicznych uniwersytetów i instytutów badawczych. Efektem tego typu współpracy jest możliwość osiągnięcia wysokiego poziomu badań, zwłaszcza gdy warunkiem postępu jest opanowanie nowoczesnej metodyki lub dostęp do stosownych narzędzi badawczych. W ramach tej współpracy nasi pracownicy odbywają staże zagraniczne w instytucjach badawczych na całym świecie oraz uczestniczą w interesujących wykładach prowadzonych przez wizytujących nas gości z zagranicy.

publications and citations, we are the leaders amongst Polish medical institutions. We maintain contact with researchers within a number of foreign universities and scientific institutes. One effect of this kind of cooperation is the possibility to gain achievements from a high level of research, especially when the requirements of progress are a familiarity with modern methodology and access to relevant research tools. As part of this cooperation, our workers can take advantage of overseas internships in research institutions all over the world or attend lectures given by visiting overseas.

Uniwersytecki Szpital Kliniczny im.

Wojskowej Akademii Medycznej przy

Placu Hallera 1

Military Medical Academy

Teaching Hospital at 1 Hallera Sq.

104


Baza naukowo-dydaktyczna

Uniwersytet Medyczny w Łodzi jest organem założycielskim pięciu szpitali klinicznych, które łącznie dysponują prawie 2000 łóżek. Dzięki budowie Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytet Medyczny w Łodzi będzie posiadał doskonałą bazę naukowo-dydaktyczną,

The research and teaching base The Medical University of Lodz is an organ composed of five clinical hospitals with nearly 2000 beds at its disposal. Thanks to the construction of the CKD (Clinical and Teaching Centre), the university will possess an excellent research–teaching base, and soon the Lodz

natomiast region łódzki zyska najnowocześniejszy i największy szpital dostępny dla mieszkańców Łodzi i okolic. Teren CKD będzie stanowić także doskonałe pole dla inwestycji sektora biomedycznego, farmaceutycznego i biotechnologii. W ramach Uczelni od 5 marca 2009 roku działa Centralne Laboratorium Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (CoreLab).

Region will benefit from the newest and largest hospital for the residents of Lodz and the local area. The CKD will also be an excellent site for investment in the biomedical, pharmaceutical and biotechnology sectors. The Central Laboratory of the Medical University of Lodz (CoreLab) has been operating as part of the university since the 5th March 2009 as a multidisciplinary

Sala operacyjna

Operating room

105


Stanowi ono jednostkę ogólnouczelnianą podlegającą Rektorowi. Głównym celem działania Centralnego Laboratorium jest umożliwienie wszystkim jednostkom Uczelni dostępu do nowoczesnych metod badawczych z wykorzystaniem specjalistycznej, wysokiej klasy aparatury zakupionej w ramach tzw. „core facilities”. Umożliwienie takiego dostępu oraz pomoc w zastosowaniu nowoczesnych metod eksperymentalnych na poziomie molekularnym i komórkowym powinno mieć ogromne znaczenie w zakresie podniesienia jakości publikacji i przyczynić się do zwiększenia szans w pozyskiwaniu finansowania projektów badawczych w naszej Uczelni. Naszym zadaniem jest identyfikowanie potrzeb, problemów i oczekiwań pracowników naukowych tak, aby w pełni mogli korzystać z oferty i możliwości aparaturowych Centralnego Laboratorium.

Biblioteka Główna Uniwersytetu Medycznego

Niezwykle ważnym elementem kształcenia na uczelni medycznej jest dostęp do najnowszej literatury fachowej z całego świata, który umożliwia Biblioteka Główna

unit under the control of the Rector. The main aim of CoreLab is to provide university departments with access to modern research methods with the use of specialist, high quality apparatus bought as part of the “core facilities” project. Access to the laboratory and help with implementing modern experimental methods on the molecular and cellular level should prove enormously beneficial in raising the quality of publications, and should lead to a greater chance of securing funding for research projects within our university. Our task is the identification of the needs, problems and expectations of our researchers, so that we can take full advantage of the range and possibilities of the apparatus within the central laboratory. The Main Library of the Medical University A vital element of learning in any medical university is access to the most up to date technical literature from around the world, which is exactly what is provided by the Main Library of the Medical University. The resources of the university system constitute over 388 thousand

Biblioteka Główna Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Main Library of the

Medical University of Lodz

106


Uniwersytetu Medycznego. Zasoby systemu Uczelni wynoszą ponad 388 tys. woluminów i są sukcesywnie wzbogacane: Biblioteka Główna ma, w ramach rocznej prenumeraty, sieciowy dostęp do blisko 200 tytułów pełnotekstowych czasopism zagranicznych w wersji elektronicznej. Duża liczba miejsc, stanowisk komputerowych oraz bezprzewodowy dostęp do Internetu, w znaczący sposób ułatwiają studentom naukę.

Wirtualny Uniwersytet Rok akademicki 2009/2010 jest rokiem startowym dla modułu WirtualnyUniwersytet.XP, który ma na celu stworzenie zindywidualizowanego środowiska informatycznego dla kilkunastu tysięcy studentów oraz kilku tysięcy pracowników naszej Uczelni. Wirtualizacja oznaczać będzie stopniowe przenoszenie do systemu informatycznego czynności i usług, które do tej pory były możliwe do wykonania lub uzyskania tylko dzięki żmudnym działaniom. Indywidualizacja dostępnych danych oznacza natomiast, że każda grupa odbiorców uzyska informacje dostosowane do jej potrzeb. Studenci odnajdą indywidualne plany zajęć, wskazówki dotyczące miejsca ich odbywania, prowadzących nauczycieli akademickich, a także ujednolicone opisy przedmiotów, przebiegu studiów. Platforma stanie się płaszczyzną komunikacji z dziekanatem i miejscem pobierania dokumentów w formie elektronicznej, wliczając w to także skrypty i materiały do ćwiczeń. Z kolei nauczyciele akademiccy znajdą informacje dotyczące studentów,

volumes and are continually being expanded; The Main Library has yearly subscriptions to nearly 200 full-text foreign electronic journals, accessible over the internet. The large number of sites, computer workstations and wireless internet access all make it easier for students to learn.

The virtual university

The academic year 2009/2010 is the first year for the WirtualnyUniwersytet.XP module, which is intended to provide an individualised source of information for many thousands of students as well as the thousands of our university staff. This ‘virtualisation’ means that activities and services which until now could only be performed through laborious work will be gradually moved over to the IT system. Individualisation of data access means that every recipient benefits from information suited to their needs. Students are able to receive individual teaching schedules, information regarding where and with whom a lesson takes place, along with a unified description of subjects and completed modules. The platform will become a medium of communication with the Dean’s office and a location from where documents such as transcripts and exercise materials can be downloaded. On the other hand, university teachers will be able to gain information about students and use electronic graduation cards and index books.

107


wraz z listami ich nazwisk, będą mogli posługiwać się elektronicznymi kartami przebiegu studiów, elektronicznymi indeksami.

Życie studenckie

Liczne koła naukowe, stowarzyszenia, infrastruktura umożliwiająca rozwój zainteresowań, a także działalność społeczna samorządowych organizacji studenckich dają możliwość rozwijania własnej aktywności. Na terenie Uczelni działa prawie 60 kół naukowych, 12 organizacji studenckich, 8 stowarzyszeń studentów i absolwentów oraz łódzki oddział IFMSA i PTSS. Uniwersytet Medyczny od wielu lat utrzymuje w ramach międzynarodowych

Student life The number of academic societies and associations, an infrastructure that allows interests to develop, and social activities organised by the student councils give the student the chance to develop their interests. Within the university, nearly 60 academic societies, 12 student organisations, 8 undergraduate and graduate associations as well as the Lodz branch of the International Federation of Medical Students’ Association (IFMSA) and the Polish Association of Dental Students (PTSS) are in operation. For many years, the Medical University has been involved in international exchange programmes, international and inter-

Studenci w kampusie uczelnianym

Students at the university campus

108


programów współpracy, umów międzyrządowych i międzyuczelnianych oraz porozumień ścisłą współpracę w zakresie nauki, edukacji i lecznictwa z ponad 20 zagranicznymi uczelniami partnerskimi m.in. w Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Holandii czy Kanadzie. Prowadzimy ożywioną wymianę naukową z zagranicznymi ośrodkami naukowymi i akademickimi. Nasi studenci mają możliwość doskonalenia swoich umiejętności za granicami naszego kraju na podstawie dwustronnych umów partnerskich w ramach programu ERASMUS czy praktyk studenckich SCORE. Jednym z celów, jakie stawia przed sobą Uczelnia, jest kształcenie studentów z nastawieniem nie tylko na rozwój intelektualny i nowoczesność przekazywanej im wiedzy, lecz także na kulturę fizyczną i sport. Dlatego też Klub Uczelniany AZS działający w Studium Wychowania Fizycznego i Sportu przy Uniwersytecie Medycznym w Łodzi może poszczycić się wieloma osiągnięciami sportowymi na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Nasza Uczelnia posiada także własny kompleks sportowy, mieszczący się w kampusie uczelnianym.

CIiTT – Centrum Innowacji i Transferu Technologii Centrum Innowacji i Transferu Technologii powstało w 2010 roku w celu lepszego wykorzystania potencjału uczelni pod względem kreowania i promowania innowacyjnych projektów badawczych. CIiTT jest

university agreements as well as close relationships in the area of Science, Education and Medicine with over 20 overseas institutions from countries such as Germany, France, Great Britain, Spain, Holland and Canada. We provide a vibrant dimension to study through overseas teaching centres and academies. Our students have the chance to perfect their skills outside our country through the two-way arrangements with partners on the ERASMUS programme and SCORE student internships. One of the tasks for the Medical University is the development of her students, not only their intellectual development through modern methods of passing on knowledge, but also their corporeal development through physical culture and sport. To this end, the AZS student club operating in the Physical Education and Sports Centre in the Medical University of Lodz can boast of a number of sporting achievements on a national and international level. Our institution has its own sports complex situated on the University campus.

CIiTT – The Centre of Innovation and Technology Transfer

The Centre of Innovation and Technology Transfer was completed in 2010 with the aim of better developing the university’s potential for creation and promoting innovative research projects. CIiTT is responsible to the Medical University of Lodz exactingly, as a modern institution in today’s economy, whose development, most

109


odpowiedzią Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na wymogi, jakie nowoczesnym Uczelniom stawia współczesna gospodarka, której rozwój w znacznej mierze determinowany jest skalą współpracy nauki i biznesu. Centrum prowadzi szeroko pojętą działalność doradczą, informacyjną, a także naukową. Wspiera i inicjuje działania, których rezultaty mogą stać się przedmiotem transferu i komercjalizacji technologii. Centrum jest jednostką ogólnouczelnianą, dostępną dla wszystkich naukowców naszej Uczelni. Działa w oparciu o obowiązujący od 2010 regulamin własności intelektualnej. Regulamin ten precyzuje kwestie dotyczące m.in. ochrony dóbr intelektualnych

notably, is measured on a scale of cooperation between Science and business. The centre provides a wide range of intellectual, informative and Scientific advisory services. It supports and initiates activities, the fruits of which may be transferable to commercial technology. The centre is a multidisciplinary unit accessible for all research staff at our university. It operates on the basis of the 2010 regulations regarding intellectual property, which address specific questions affecting such matters as the protection of the university’s intellectual products, the division of author’s rights and commercial principles.

Sala operacyjna

Operating room

110


wytworzonych na uczelni, podziału praw własności i zasad komercjalizacji.

Jesteśmy w czołówce W 2009 roku Uniwersytet Medyczny w Łodzi otrzymał wiele wyróżnień na arenie krajowej, m.in. tytuł Uczelni Roku wg Łódzkiego Studenckiego Forum Business Centre Club, tytuł Najlepszej Uczelni w Polsce pod względem warunków studiowania wg Rankingu Rzeczpospolitej i Perspektyw, 2. miejsce w Rankingu Szkół Wyższych ACI w kategorii uczelnie publiczne - studia medyczne.

We are in the headlines

In 2009, the Medical University of Lodz received a number of accolades in the national arena including University of the Year, according to the Łódzki Studencki Forum Business Centre Club, the title of Best University in Poland for conditions of study, according to the ranking of Rzeczpospolita and Perspektywy, and second place in the ACI’s (Academic Information Centre) Higher Education Institution rankings in the state education - medical sector category.

111


Budynek Rektoratu Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Medical University Administration

Offices’ building

112



1 2

3 4

113


1. Studenci Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Students of the Medical

University of Lodz

2. Sala operacyjna

Operating room

3. Pracownia rezonansu

magnetycznego Uniwersyteckiego

Szpitala Klinicznego Nr 1 im. WAM

Magnetic resonance laboratory of the

Military Medical Academy Teaching

Hospital

5

6

4. Studenci podczas zajęć

Students during the classes

5. Władze Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Authorities of the Medical

University of Lodz

6. Centralne Laboratorium

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

The Central Laboratory of the Medical

University of Lodz

Rektorzy Akademii Medycznej w ŁodziRectors of the Medical Academy of Lodz

116

Rektorzy Akademii Medycznej w Łodzi | Rectors of the Medical University of Lodz

1954 – 1955 prof. dr hab. n. med.

Aleksander Goldschmied

1955 – 1968 prof. dr hab. n. med. Marian Stefanowski

1950 – 1954 prof. dr hab. n. med.

Emil Paluch

117


1968 – 1972 prof. dr hab. n. med.

Tadeusz Pawlikowski

1972 – 1981 prof. dr hab. n. med.

Antoni Kotełko

1981 – 1987 prof. dr hab. n. med.

Leszek Woźniak

118


1987 – 1990 prof. dr hab. n. med. Marek Pawlikowski

1990 – 1996 prof. dr hab. n. med.

Jan Berner

119


1996 – 2002 prof. dr hab. n. med.

Henryk Stępień

2002 prof. dr hab. n. med.

Tadeusz Robak

120

Komendanci - Rektorzy Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi | The Commandants - Rectors of the Military Medical Academy of Lodz

Komendanci - Rektorzy Wojskowej Akademii Medycznej w ŁodziThe Commandants - Rectors of the Military Medical Academy of Lodz

122


1958 – 1965 gen. bryg. prof. dr hab. n. med.

Marian Garlicki


Wiesław Łasiński

1972 – 1975 płk doc. dr hab. n. med.

Józef Barancewicz

123



Jerzy Bończak

1978 – 1981 płk prof. dr hab. n. med.

Tadeusz Brzeziński


Władysław Tkaczewski

124



Henryk Chmielewski

1998 – 2002 płk prof. dr hab. n. med.

Jan Chojnacki

2002 płk prof. dr hab. n. med.

Krzysztof Zeman

125


126

Rektorzy Uniwersytetu Medycznego w Łodzi | Rectors of the Medical University of Lodz

Rektorzy Uniwersytetu Medycznego w ŁodziRectors of the Medical University of Lodz

128


2002 – 2008 prof. dr hab. n. med.

Andrzej Lewiński

129


od 2008 prof. dr hab. n. med.

Paweł Górski

130

Bibliografia | Bibliography

131


Annales Academiae Medicae Lodzensis 1970, T. 13, supl. 6. - XXV lat Akademii Medycznej w Łodzi; Annales Academiae Medicae Lodzensis 1974, T. 15, supl. 12. - Akademia Medyczna w Łodzi w roku akademickim 1974-1975;

Annales Academiae Medicae Lodzensis 1980, supl. 19. - Akademia Medyczna w Łodzi w roku akademickim 1979/1980;

Annales Academiae Medicae Lodzensis 1985, supl. 26. - 40 lat Akademii Medycznej w Łodzi (1945-1985); Annales Academiae Medicae Lodzensis 1995, supl. 31. - Materiał jubileuszowy sesji naukowo-historycznej poświęconej łódzkim wydziałom medycznym UŁ i AM 1945-1995;

Krzysztof Baranowski, Początki Łodzi Akademickiej, Łódź 1993; Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 sierpnia 1945 r.;

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 czerwca 1945 r. i 15 listopada 1949 r.;

Jan Fijałek, Refleksje na temat genezy i 45 lat nauczania medycyny i farmacji w Łodzi. Życie Szkoły Wyższej 1991, R. 39, nr 2 s. 47-65;

Jan Fijałek, Janusz Indulski, Opieka zdrowotna w Łodzi do roku 1945: studium organizacyjno-historyczne. Łódź 1990;

Franciszek Kiciński, Materiały do dziejów wydziałów medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi w latach 1945-1955. Cz. 1. Wspomnienia ..., podał do druku Mieczysław Bandurka, Annales Academiae Medicae Lodzensis 1987, T. 28, s. 63-123;

Franciszek Kiciński, Notatki... omawiające powołanie do życia Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej, T. 1, Łódź 1958, s. 5-6, 9, 13 (Mps w zbiorach Biblioteki Głównej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Sygn. 91952);

BibliografiaBibliography

132


Andrzej Kurnatowski, Profesorowie i docenci wydziałów medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945-1965. Łódź 2003;

Andrzej Kurnatowski, Profesorowie i docenci Akademii Medycznej w Łodzi 1965-1994. Łódź 2004;

Jerzy Jakubowski, Rozwój i osiągnięcia Uczelni w okresie XV- lecia, Łódź 1960 (Mps w Bibliotece Głównej UM. Sygn. 190531);

Czesław Jeśman, Droga Wojskowej Akademii Medycznej do Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, [w:] 60-lecie Wydziałów Medycznych 1945-2005, [red] Teresa Pajszczyk-Kieszkiewicz, Łódź 2005;

Henryk Pankiewicz, Wydział Farmaceutyczny w latach 1945-1970. Farmacja Polska 1971, T. 27, nr 2, s. 97-112;

Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1946/1947, Uniwersytet Łódzki. Łódź 1947;

Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1970/1971, Akademia Medyczna, Łódź 1971;













133





Marian Stefanowski, Z dziejów Akademii Medycznej w Łodzi. Annales Academiae Medicae Lodzensis 1970 T. 13, supl. 6, s. LXIX-LXXIII;

Jerzy Supady, Akademia Medyczna w Łodzi w o0kresie stalinowskim (1949-1953), Przegląd Lekarski 2001/58/11, s. 1021-1024;

Jerzy Supady, Działalność PPR na rzecz zmiany ideowego oblicza studentów i pracowników Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1947, Analecta, R. XVII: 2008, z. 1-2, s. 133-143; Jerzy Supady, Powstanie wyższego szkolnictwa medycznego w Łodzi (Mps ze zbiorów autora);

Jerzy Supady, Zasługi Akademii Medycznej w Łodzi dla rozwoju Wojskowej Akademii Medycznej (Mps ze zbiorów autora);

Uniwersytet Łódzki w pierwszym dziesięcioleciu 1945-1954: materiały bibliograficzne/oprac. Janina Racięcka z udziałem Władysławy Skibińskiej i Wandy Święcickiej/ pod. red. Heleny Więckowskiej. Wrocław 1955 s. 150-181;

50-lecie dyplomu 1953-2003, [red.] Teresa Pajszczyk-Kieszkiewicz. Łódź 2003;

60-lecie Wydziałów Medycznych 1945-2005, [red.] Teresa Pajszczyk-Kieszkiewicz, Łódź 2005;

80 lat Wyższego Szkolnictwa Medycznego w Wojsku Polskim, [red.] Mirosław Wdowczyk, Łódź 2002;

materiały udostępnione przez Biuro Promocji i Wydawnictw Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Although the Medical University of Lodz was established by the recent merger of the Medical Academy and the Military Medical Academy, her present image has been shaped for years; it bears witness to both personal and material aspects, not simply her name.

The authors of this album made an effort to briefly present the most significant events in the 65-year-existence of the University in chronological order. They allude to the richness of iconographic facts available in archives, libraries, private collections, and contemporary photographs documenting the everyday life of Departments and Clinics, as well as the scientific achievements, didactic activities and student life.

[…] This is an album about “remembering” but at the same time, an authoritative guide showing the way to the future. I am deeply convinced that thanks to this publication, we will be spared from forgetting a part of history – the history of our Alma Mater, a place which has been created by outstanding passionate personalities.

RectorProf. Paweł Górski, MD, PhD

Uniwersytet Medyczny w Łodzi, powstały z połączenia Akademii Medycznej z Wojskową Akademią Medyczną, swój obecny wizerunek kształtował przez lata i dotyczy to wszelkich aspektów, od osobowego, przez zasoby materialne, do nazwy włącznie.

Autorzy niniejszego albumu podjęli próbę skrótowego przedstawienia chronologii najważniejszych wydarzeń w 65–letnich dziejach Uczelni, odwołując się do bogactwa ikonograficznych faktów dostępnych w archiwach, bibliotekach, zbiorach prywatnych, a także zdjęć współczesnych, dokumentujących zarówno życie codzienne Klinik i Zakładów, jak i osiągnięcia naukowe, zajęcia dydaktyczne, czy życie studenckie.

[…] To album o „pamiętaniu”, ale i swego rodzaju drogowskaz, wyrastający z autorytetów, które kreślą drogę przyszłości naszej Uczelni. Jestem więc głęboko przekonany, że dzięki temu wydawnictwu ocalimy od zapomnienia kawałek historii – historii naszej Alma Mater. Miejsca, które tworzyli i tworzą wspaniali, pełni pasji ludzie.

Rektorprof. dr hab. n. med. Paweł Górski