Slayt 1

ULUSAL TASARRUF ELMNI ARTIRMANIN EKONOM POLTBES
Havva TUN
Prof. Dr.

Tasarruf Kpe mi ? BESe mi?

Finans kurulularn fonksiyonu
Bireysel Emeklilik Sistemi bir finans kuruluu olup fonksiyonlar: Ulusal tasarruflar artrabilmek Finansal piyasalarn geliimine ivme verebilmek Fon arz-talebi yaratabilmek Ve sermaye birikimini salamak

BESden beklenen nedir?
Bireysel emeklilik sisteminin Trkiye Ekonomisinde asli grevi tasarruflar artrmak sermaye birikimine hz vermektir.

Tasarruf Artrc
Gelimi lkede sermaye birikimi ve tasarruf eilimi gelien lkelere gre yksektir. Tasarruf oran:Trk(15)/in(50)/ABD(22)

Finansal Kuruluu:BES
Bireysel emeklilik finans irketleri Trkiye Ekonomisinde, fonksiyonlarn yerine getirebilmesi uluslararas piyasalardaki yaplanmaya benzer yaplanma gstermesi ile olasdr.

BES bir banka m?
Trk finans piyasasndaki finans kurulular bankalarn bnyesinde yaplanm olup onlarn bir yan kuruluudur.

BES
2013 Ocak ay itibaryla devlet prim destekli BESin ileyii ve ulusal tasarruf eilimi ve Sermaye birikimi artacak m?, Hane halklarn ilgisini ekecek mi? Sorularn cevab sunumun odak noktasdr.

BES
Bireysel Emeklilik Sistemi(BES) bir yatrm aracdr. Hane halk birikimini finans kuruluuna yatrr. Finans kuruluu bu fonlar ulusal ve uluslararas finans piyasalarnda gelir elde edecek aseslere yatrarak yatrmcnn gelir elde etmesi salanr.

Emekli Olmak m?
Bireysel emeklilik sisteminin dier yatrm aralarndan tek fark, yatrmcnn belirli bir sre sonunda emekli olmasdr. Yatrmcnn kendi istei dorultusunda sistemle olan ilikisi devam edebilecei gibi sonlanabilmektedir.

Emekli Ayl Almak veya..
Yatrmc belli bir sre sonunda ya emekli olmas ve her ay belirli bir gelir(emekli ayl) almas ya da yaplan yatrmn sresi sonunda ana para ve getirisini alp sistemden kmasdr.

Bireysel Prime Devlet Destei
Bireysel Emeklilik Sisteminde yaplan dzenlemeyle, 2013 itibaryla devlet bireysel priminin yzde 25'ini hane halklar yerine sisteme demektedir.

Devlet Desteinin Amac
Devletin %25 prim destei, ulusal tasarrufu eilimini gelimi lke dzeyine ekebilmek ve yatrmcnn kazanamama riskini minimize etmek ve net %25 kazan imkan vermektedir. denilen prim destei ile.

Destek Amacna Ular m?
Gerekten, bu destek toplumsal tasarruf eilimini artrr m? Ulusal tasarruf eilimini gelimi lke dzeyine eker mi? Sorusuna kesin bir cevap verebilmek olduka zor ama bulmaya alalm.

Devlet Katks Etkili mi?
Sorunun cevabnn evet olabilmesi uygulamann nasl olaca sorusuna verilecek cevaplar belirleyecektir.

Destein Amacna Ulamas in ..

Bireysel emeklilik sistemine devletin bireysel primin yzde 25ini sisteme demesi eklinde olan destei dnda sistemin ileyii, sisteme giri ve k kurallar ve yatrmdan alnacak paylar etkili olacaktr.

BESe Giri ve k-I
% 25 prim destei BESe girite belirleyici ama yeterli deil. Yeterlilii BES ten k ve ileyi koullar belirleyecek.

BESden Giri ve k- II
Yatrmcnn yatrm sonucunda: hangi aralklarla kazantan pay alacan ve bu payn ne kadar olaca ngrs dorultusunda olacaktr.

BESden neden klr?
Yatrmc elde ettii edinimle ile sisteme girerken kendisine sylenenin rtmesiyle zaman iersinde sistemden kalacak ya da tam tersi durumda kacaktr

k koullar nelerdir?

Hane halk(yatrmc) yapm olduu yatrmdan en az 3 yl pay alamayaca ancak 3.yln sonunda kmak isterse% 15, altc yln sonunda % 35 , 10 yln sonunda 56 yan altnda olann % 60, 56 yan stnde olan tamamn alabilecektir. Yani k denetimli ve yaptrm var keyfince deil.

BESin baarsn ne belirleyecek?
Hem BES irketleri hem Trk finans piyasann mevcut yaps hem hane halknn gelir dzeyi hem de uluslararas finans piyasasyla btnleme derecesi BES baarsn belirleyecektir.

BESin mali grnm
u anda sistemde bulunan fon miktar 20,1milyar Dolar ve sistemde bulunan yatrmc says 3.1 milyon kii olup 2013te sisteme 500 bin kiinin katlaca 2013 ylnn sonunda toplam 3.6 milyon kiinin BESde yer alaca tahmin edilmektedir. Devletin 2013 btesinde BESe ayrd katk miktar 1.25 milyar liradr.

Sistemin baarsnn olmazsa olmaz
Gelimi ve derinlemi bir para ve finans piyasasnn varl ,

Trk finans piyasas ne durumda?

Finans piyasas gelimemi, denetim ve kontroln yksek ve finansal enstrmanlar snrl yani derinleme gereklememitir.(-)

Trk BESin yaplanmas nasl?
Bunun yan sra,bireysel emeklilik sistemi bankalarn bnyesinde yaplanm bir yan kurulu niteliinde.(-)

BESin yerleecei hane halk
Tketim eilimi yksek (tketim canavar bir toplum) Gen bir nfus Kentleme yksek (kyden kente g-gsteri tk. Hane halknn byk bir ksmnn kayt dnda faiz geliriyle yaamn srdrd asgari cretin 800 lira (iilerin% 37 As. c )

Ulusal tasarruf artrmak ama nasl?

Sonu olarak bir finansal kuruluu olarak yaplanan BES ulusal tasarruflar artrabilir. Ama Kpe Mi? BES mi? sorumuzun cevab

Kar bekleyi ve gereklemeleri tasarruf artn hzn belirleyecektir.

Ne Yaplmal ?
Bu kurulularn gelimi piyasalardaki dzenlemelere benzer yaplanmal bankacln alt kuruluu olarak deil

II.Destek snf geti ya dzenleneme?
Sisteme giri ve Yatrmn getirisi nemlidir.

Sosyal devlet mi? Piyasa m?

III.BES snf geer mi?
Sistemden k ve sistemin uygulan olduka nemlidir.

BE talep nasl yaratlr?
3 yldan nce sistemden kmak isteyen verilen yzde 25'lik destek ve ana para kazanc alamayaca sadece ana parasn alabilecek koulu kaldrlmal Gn birlik yaayan bir toplum iin bu koul olumsuz etki eder. Ve kayg dzeyini ykseltir.(bir ey olursa param alamam, para kpe)

Sosyal devlet mi? Piyasa m?
BE % 25 bireysel prim destei sektrn rehavete kaplmasna yol aabilir. Bankalar bnyesinde yaplanma ve net gelir % 25. Toplanan fonlar ve tatl kar. BE normal ileyii ,finans kurulular topladklar fonlar finansal enstrmanlara yatrma becerisi BE'e yatrm yapan yatrmclarn karn belirleyecektir.

Sistemin riski
Devlet destei % 25 kar demektir. Uramaya gerek var m? Uzunca bir sre bu destek verilecek mi? BES kurulular zerinde nasl bir etki yaratr?

Kafanz kart m?

*
*
*
Bes ve devlet destei hedefe ularsa 5-7 yl sonra sosyal gvenlik sisteminin zelletirilmesine ynelikte bir admdr.
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*