ulichno osvetlenie (narychnik)

10

ÍÀÐÚ×ÍÈÊ ÇÀ ÎÑÚÙÅÑÒÂßÂÀÍÅ ÍÀÏÐÎÅÊÒÈ ÇÀ ÅÍÅÐÃÈÉÍÎÅÔÅÊÒÈÂÍÀÐÅÊÎÍÑÒÐÓÊÖÈß ÍÀ ÑÈÑÒÅÌÈÒÅ ÇÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

ÁÈÁËÈÎÒÅÊÀ

ÅíÅôåêò å íåñòîïàíñêà íåïðàâèòåëñòâåíà îðãàíèçàöèÿ, îñíîâàíà ïðåç 1992 ã., çà äà ïîäêðåïÿóñèëèÿòà íà öåíòðàëíàòà è ìåñòíèòå âëàñòè äà ïîñòèãíàò óñòîé÷èâî ðàçâèòèå íà ñòðàíàòà ÷ðåçïî-åôåêòèâíî èçïîëçâàíå íà åíåðãèÿòà

Äà ñúäåéñòâà çà ôîðìèðàíåòî íà ïîëèòèêà çà åôåêòèâíî èçïîëçâàíå íà åíåðãèéíèòåðåñóðñè íà âñè÷êè ðàâíèùà íà óïðàâëåíèå

Äà ïîäïîìàãà èçãðàæäàíåòî íà ìåñòåí èíñòèòóöèîíàëåí è êàäðîâ ïîòåíöèàë, íåîáõîäèìçà èíèöèèðàíå, ðàçðàáîòâàíå è èçïúëíåíèå íà ïðîãðàìè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

Äà íàñúð÷àâà ðàçâèòèåòî íà ìåñòíèÿ ïàçàð íà òåõíîëîãèè, èçäåëèÿ, ìàòåðèàëè è óñëóãè çàèêîíîìèÿ íà åíåðãèÿ

Äà îñúùåñòâÿâà îáìåí íà îïèò è èíôîðìàöèÿ çà ïîâèøàâàíå íà åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò

Ïðåîäîëÿâàíå íà ïðå÷êèòå ïðåä åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò â áúëãàðñêèòå îáùèíè èñúçäàâàíå íà ñòèìóëè çà èêîíîìèÿ íà åíåðãèÿ

Ðàçðàáîòâàíå è óïðàâëåíèå íà èíâåñòèöèîííè è äåìîíñòðàöèîííè ïðîåêòè çà èêîíîìèÿ íàåíåðãèÿ

Ðàçðàáîòâàíå íà îáùèíñêè è ðåãèîíàëíè ïðîãðàìè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

Îáó÷åíèå è êâàëèôèêàöèÿ â îáëàñòòà íà ðàöèîíàëíîòî èçïîëçâàíå íà åíåðãèÿòà

Íàáèðàíå, îáðàáîòâàíå è ðàçïðîñòðàíÿâàíå íà èíôîðìàöèÿ çà åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò

ÅíÅôåêò å ñåêðåòàðèàò íà Ðåãèîíàëíàòà ìðåæà çà åôåêòèâíî èçïîëçâàíå íàåíåðãèéíèòå è âîäíèòå ðåñóðñè â Þãîèçòî÷íà Åâðîïà (RENEUER). Ó÷àñòâàò îáùèíè,íåïðàâèòåëñòâåíè îðãàíèçàöèè è ôèðìè îò Àëáàíèÿ, Áîñíà è Õåðöåãîâèíà, Áúëãàðèÿ,Ìàêåäîíèÿ, Ìîëäîâà, Ðóìúíèÿ, Ñúðáèÿ è ×åðíà ãîðà è Õúðâàòèÿ.

ÅíÅôåêò å ñåêðåòàðèàò íà Îáùèíñêàòà ìðåæà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅêîÅíåðãèÿ, âêîÿòî êàòî ðåäîâíè è àñîöèèðàíè ÷ëåíîâå êúì 2003 ã. ó÷àñòâàò 161 îáùèíè.

ÅíÅôåêò å ÷àñò îò ìðåæà îò ïîäîáíè öåíòðîâå çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â Ïîëøà(FEWE), ×åõèÿ (SEVEn), Ðóñèÿ (CENEf), Êèòàé (BECon) è Óêðàéíà (ArenaECO).

Åíå

ðãèé

íàò

à åô

åêò

èâíî

ñò ç

à óñ

òîé

÷èâî

ðàç

âèò

èå

ÏÀÐÒÍÜÎÐÈ È ÄÎÍÎÐÈ

ÖÅËÈ

ÏÐÈÎÐÈÒÅÒÈ

Äúðæàâíè îðãàíè, ìåñòíè âëàñòè, íàó÷íè è ó÷åáíè öåíòðîâå, ôèðìè è íåïðàâèòåëñòâåíèîðãàíèçàöèè â Áúëãàðèÿ, êîíñóëòàíòñêè ôèðìè, èíñòèòóòè è íåïðàâèòåëñòâåíèîðãàíèçàöèè îò Åâðîïà è ÑÀÙ, Ãëîáàëåí åêîëîãè÷åí ôîíä, Àìåðèêàíñêà àãåíöèÿ çàìåæäóíàðîäíî ðàçâèòèå, Åâðîïåéñêà êîìèñèÿ, Èêîíîìè÷åñêà êîìèñèÿ íà ÎÎÍ çà Åâðîïà,Ïðîãðàìà íà ÎÎÍ çà ðàçâèòèå, Ðåãèîíàëåí åêîëîãè÷åí öåíòúð, çàïàäíîåâðîïåéñêèïðàâèòåëñòâà.

ÍÀÖÈÎÍÀËÍÈ È ÌÅÆÄÓÍÀÐÎÄÍÈ ÌÐÅÆÈ

Çà êîíòàêòè:Öåíòúð çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

ÅíÅôåêò www.eneffect.bg

Teë. (02) 963 1714/ 963 0723/ 963 2169; ôàêñ (02) 963 2574

Eëåêòðîííà ïîùà:[email protected]

Àäðåñ çà êîðåñïîíäåíöèÿ:1606 Ñîôèÿ, ïê 85

Îôèñ: 1164 Ñîôèÿ, áóë. “ÕðèñòîÑìèðíåíñêè” 1, åò. 3

Íàðú÷íèê çà îñúùåñòâÿâàíå íà ïðîåêòè çà åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà ñèñòåìèòå çà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå |3

ÍÀÐÚ×ÍÈÊ ÇÀ ÎÑÚÙÅÑÒÂßÂÀÍÅ ÍÀ ÏÐÎÅÊÒÈ ÇÀ ÅÍÅÐÃÈÉÍÎÅÔÅÊÒÈÂÍÀÐÅÊÎÍÑÒÐÓÊÖÈß ÍÀ ÑÈÑÒÅÌÈÒÅ ÇÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

è áëèîòåêàÁ

Íàñòîÿùèÿò íàðú÷íèê å ðàçðàáîòåí â ðàìêèòå íà ïðîåêòà "Ñòðàòåãèÿ çà íàìàëÿâàíå íà åìèñèèòåíà ïàðíèêîâè ãàçîâå ÷ðåç åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Äåìîíñòðàöèîííà çîíà çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò â Ãàáðîâî", ôèíàíñèðàí îò Ãëîáàëíèÿ åêîëîãè÷åí ôîíä (ÃÅÔ) ÷ðåç Ïðîãðàìàòà íàÎÎÍ çà ðàçâèòèå. Òî îáîáùàâà íàòðóïàíèÿ îïèò ïðè èçïúëíåíèåòî íà äåìîíñòðàöèîííèÿ ïðîåêò"Åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî", êàêòî è íàïîäîáíè ïðîåêòè â äðóãè îáùèíè â ñòðàíàòà. Îòäåëíèòå ãëàâè ñà ðàçðàáîòåíè îò âîäåùèñïåöèàëèñòè â îáëàñòòà íà îñâåòèòåëíàòà òåõíèêà, àâòîìàòèçàöèÿòà, êàêòî è îò êîíñóëòàíòèñ ïðàêòè÷åñêè îïèò â ïîääðúæêàòà è èçãðàæäàíåòî íà åôåêòèâíè ñèñòåìè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

Íàðú÷íèêúò ïðîñëåäÿâà åòàïèòå íà èçïúëíåíèå íà ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò îò èçáîðàíà íîðìè ïðåç îáñëåäâàíå íà ñúùåñòâóâàùîòî ñúñòîÿíèå è îïðåäåëÿíåòî íà ìåðêè çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò äî ïîäáîðà íà íàé-ïîäõîäÿùè îò èêîíîìè÷åñêà è òåõíè÷åñêà ãëåäíà òî÷êàîñâåòèòåëíè òåëà. Ðàçãëåäàíè ñà è íÿêîè àñïåêòè íà åôåêòèâíàòà ïîääðúæêà íà ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå, êàêòî è âúçìîæíèòå íà÷èíè çà ôèíàíñèðàíå íà ïîäîáíè ïðîåêòè.

Íàðú÷íèêúò å ïðåäíàçíà÷åí çà îáùèíè, êîèòî ùå èçïúëíÿâàò ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñòíà ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, è öåëè äà óëåñíè ðúêîâîäñòâîòî è ñëóæèòåëèòå èì ïðèòÿõíîòî îñúùåñòâÿâàíå. Íàðú÷íèêúò íå ïðåäîñòàâÿ öÿëàòà íåîáõîäèìà èíôîðìàöèÿ è çíàíèÿ. Òîéïî-ñêîðî äàâà óêàçàíèÿ êúäå è êàê òðÿáâà äà ñå òúðñè äîïúëíèòåëíà êîíñóëòàöèÿ, êàêâî îáùèíèòåìîãàò äà íàïðàâÿò ñàìè è çà êàêâî òðÿáâà äà íàåìàò ñïåöèàëèçèðàíè ôèðìè è êîíñóëòàíòè. Òúéêàòî òåíäåíöèÿòà â Áúëãàðèÿ å ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå èçöÿëî äà áúäàò ïðåäàäåíè çàåêñïëîàòàöèÿ è ïîääúðæàíå íà îáùèíèòå, ñå íàäÿâàìå, ÷å ñ òîçè òðóä ùå áúäåì ïîëåçíè íàìåñòíèòå îðãàíè íà âëàñòòà.

4|10-2003|áèáëèîòåêà

Óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å âàæåí ôàêòîð â æèâîòà íà ñúâðåìåííèÿ ÷îâåê. Èçêóñòâåíîòîîñâåòëåíèå ñúçäàâà óñëîâèÿ çà àêòèâíà äåéíîñò ïðàêòè÷åñêè ïðåç öÿëîòî äåíîíîùèå.Äîáðîòî óëè÷íî îñâåòëåíèå å âàæíà ïðåäïîñòàâêà çà áåçîïàñíî äâèæåíèå íà ìîòîðíèïðåâîçíè ñðåäñòâà (ÌÏÑ) âå÷åðíî è íîùíî âðåìå, ïîâèøàâàíå íà ïðîïóñêàòåëíàòàñïîñîáíîñò íà óëè÷íàòà ìðåæà, ïîâèøàâàíå íà ñèãóðíîñòòà, óâåðåíîñòòà è ñïîêîéñòâèåòîíà ïåøåõîäöèòå è îãðàíè÷àâàíå íà êðèìèíàëíèòå ïðîÿâè.

ÏÚÒÍÎÒÐÀÍÑÏÎÐÒÍÈ ÏÐÎÈÇØÅÑÒÂÈß È ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÅäíà îò ãëàâíèòå çàäà÷è íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å îñèãóðÿâàíå íà áåçîïàñíî äâèæåíèå íàÌÏÑ è ïåøåõîäöèòå âå÷åðíî è íîùíî âðåìå è ñúçäàâàíå íà óñëîâèÿ çà ïîâèøàâàíå íàïðîïóñêàòåëíàòà ñïîñîáíîñò íà óëè÷íàòà è øîñåéíàòà ìðåæà.

Ïúòíîòðàíñïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿ (ÏÒÏ) ñà åäèí îò îñíîâíèòå ñúâðåìåííèêîìóíèêàöèîííè ïðîáëåìè. Ãîëÿì áðîé ÏÒÏ ñòàâàò âå÷åðíî è íîùíî âðåìå, êîãàòî ñåèçâúðøâàò 25% îò îáùèÿ òðàôèê íà ÌÏÑ. Áðîÿò íà óáèòèòå è ðàíåíèòå ïðåç òîçè ïåðèîä åïðèáëèçèòåëíî ðàâåí íà áðîÿ íà óáèòèòå è ðàíåíèòå ïðåç äåíÿ, êîãàòî ñå îñúùåñòâÿâàò75% îò òðàíñïîðòíèÿ òðàôèê.

Îáùàòà ãîäèøíà ïðîäúëæèòåëíîñò íà òúìíàòà ÷àñò îò äåíîíîùèåòî, êîãàòî å íåîáõîäèìîèçêóñòâåíî îñâåòëåíèå, å îêîëî 4200 ÷àñà è èçñëåäâàíèÿ â ðåäèöà ñòðàíè ïîêàçâàò, ÷å ïðåçòîçè ïåðèîä áðîÿò íà çëîïîëóêèòå ñå óâåëè÷àâà 1.5 ïúòè.

Íàïðàâåíî å èçñëåäâàíå íà îñíîâàòà íà 4000 ïðîòîêîëà çà ÏÒÏ íà Óïðàâëåíèå ÊÀÒ ïðèÄèðåêöèÿ íà ïîëèöèÿòà - Ãàáðîâî, çà 1994, 1995, 1996, 1997 è 1998 ã. çà ÏÒÏ â òúìíàòà èñâåòëàòà ÷àñò îò äåíîíîùèåòî. Íà ôèã. 1 å ïðåäñòàâåí áðîÿò íà ÏÒÏ â Ãàáðîâî ñìàòåðèàëíè ùåòè çà òúìíàòà è ñâåòëàòà ÷àñò îò äåíîíîùèåòî çà ñúîòâåòíàòà ãîäèíà. Îòàíàëèçà íà ïîëó÷åíèòå ðåçóëòàòè ñå ñòèãà äî ñëåäíèòå èçâîäè:

- (21 ) 23)% îò îáùèÿ áðîé ÏÒÏ â Ãàáðîâî ñòàâàò ïðåç âå÷åðíèòå è íîùíèòå ÷àñîâå;

- íàé-âèñîê å ïðîöåíòúò íà ÏÒÏ ïðåç íîùòà ïðåç çèìíèòå ìåñåöè - îò îêòîìâðè äîôåâðóàðè (26 ) 36)%;

- ïî-ãîëÿì å è ïðîöåíòúò íà ÏÒÏ â ðàííèòå âå÷åðíè è ñóòðåøíè ÷àñîâå ñ íàìàëåíàâèäèìîñò - ñìðà÷àâàíå è ðàçâèäåëÿâàíå.

Âèñîêèÿò ïðîöåíò íà ÏÒÏ ïðåç òúìíàòà ÷àñò íà äåíîíîùèåòî â Ãàáðîâî å â ñúîòâåòñòâèå ñòàêèâà äàííè, óñòàíîâåíè è â äðóãè äúðæàâè, ñïîðåä ïóáëèêàöèÿ ¹ 8 íà Ìåæäóíàðîäíàòàêîìèñèÿ ïî îñâåòëåíèå. Ñïîðåä ñòàòèñòè÷åñêî èçñëåäâàíå â Ãåðìàíèÿ ïðè íàìàëÿâàíå íàîñâåòåíîñòòà ñ 50% áðîÿò íà òðàíñïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿ ñå óâåëè÷àâà ñ 30%, à áðîÿò íàçëîïîëóêèòå ñ ôàòàëåí èçõîä (óáèòè) - ñ 50%. Íà ôèã. 2 å ïîêàçàíà ãðàôè÷íî çàâèñèìîñòòàíà îòíîøåíèåòî íà áðîÿ íà òðàíñïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿ ïðåç òúìíèòå ÷àñîâå íàäåíîíîùèåòî êúì òåõíèÿ áðîé ïðåç äåíÿ âúâ ôóíêöèÿ îò ðåàëèçèðàíàòà ÿðêîñò íà óëè÷íîòîïëàòíî.

Òîâà å ñåðèîçíà ïðåäïîñòàâêà çà íåîáõîäèìîñòòà îò çàñèëåíî âíèìàíèå è îöåíêà íàçíà÷åíèåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå êàòî âàæåí ôàêòîð çà íàìàëÿâàíå íà ÏÒÏ ïðåçâå÷åðíèòå è íîùíèòå ÷àñîâå.

ÁÅÇÎÏÀÑÍÎÑÒ ÍÀ ÃÐÀÆÄÀÍÈÒÅ È ÂÚÍØÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÁåçîïàñíîñòòà íà ãðàæäàíèòå å ãëàâíàòà çàäà÷à íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â æèëèùíèòå çîíè,âúâ âúòðåøíîêâàðòàëíèòå óëèöè è â ïî-ìàëêèòå ñåëèùà, êúäåòî èíòåíçèâíîñòòà íà äâèæåíèåíà ÌÏÑ å ìàëêà. Ñïîðåä ñòàòèñòè÷åñêè íàáëþäåíèÿ â Ãåðìàíèÿ ïðè èçêëþ÷âàíå íà 50% îòóëè÷íîòî îñâåòëåíèå êðàæáèòå ñ âçëîì ñå óâåëè÷àâàò ñ 65%, õóëèãàíñêèòå ïðîÿâèíàðàñòâàò ñ 25%, à êðàæáèòå íà ëåêè êîëè ñ 13%. (Ôèã. 3)

Ïî îïåðàòèâíè äàííè íà Äèðåêöèÿ íà ïîëèöèÿòà - Ãàáðîâî, çà 1995, 1996, 1997 è 1998 ã. ñàñèñòåìàòèçèðàíè è àíàëèçèðàíè ðåãèñòðèðàíèòå êðèìèíàëíè ïðåñòúïëåíèÿ, èçâúðøåíèñàìî íà óëèöè, ïëîùàäè, ïàðêèíãè è äðóãè îòêðèòè îáùåñòâåíè ìåñòà ñ óëè÷íî îñâåòëåíèå âãðàäà.

Îò îáùèÿ áðîé ðåãèñòðèðàíè êðèìèíàëíè ïðåñòúïëåíèÿ çà ñúîòâåòíàòà ãîäèíà (26 ) 36)%ñà êðèìèíàëíèòå ïðåñòúïëåíèÿ, èçâúðøåíè ñàìî íà îòêðèòè îñâåòÿâàíè îáùåñòâåíè ìåñòà,óëèöè, ïëîùàäè, ïàðêèíãè è äð. (Ôèã. 4). Êðèìèíàëíèòå ïðåñòúïëåíèÿ íà òàêèâà îáùåñòâåíèìåñòà, èçâúðøâàíè ïðåç òúìíàòà ÷àñò íà äåíîíîùèåòî, ñà (80 ) 90)%.

ÂÚÂÅÄÅÍÈÅ

Èçïîëçâàíå íà 50%îò óë. îñâåòëåíèå

Ôèã. 3 Áåçîïàñíîñò íà ãðàæäàíèòå è âúíøíîîñâåòëåíèå

Ôèã. 4 Êðèìèíàëíè ïðåñòúïëåíèÿ, èçâúðøåíèíà îòêðèòè îáùåñòâåíè ìåñòà â ãðàäÃàáðîâî

65% ïîâå÷å êðàæáèñ âçëîì

25% ïîâå÷åõóëèãàíñêè ïðîÿâè

13% ïîâå÷å êðàæáèíà êîëè

1994

Ñðåäíà ÿðêîñò, cd/m2

Íîù

/äåí

òð.

ïðîè

çøåñ

òâèÿ

78.3 76.5

21.7 23.5

76.5

23.5

83.6

16.4

77.2

22.8

äåí

íîù

0102030405060708090%

1995 1996 1997 1998

1995

92.4 89.9

7.6 10.1

82.8

17.2

82

8

íîùäåí

0102030405060708090%

1996 1997 1998

Ôèã. 1 Ïúòíîòðàíñïîðòíè ïðîèçøåñòâèÿ ñìàòåðèàëíè ùåòè â ñâåòëàòà è òúìíàòà÷àñò íà äåíîíîùèåòî â ãðàä Ãàáðîâî

Ôèã. 2 Çàâèñèìîñò íà îòíîøåíèåòî íà áðîÿíà ïðîèçøåñòâèÿòà ïðåç òúìíèòå ÷àñîâå èïðåç äåíÿ îò ñðåäíàòà ÿðêîñò

ÑÚÑÒÎßÍÈÅ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ Â ÎÁÙÈÍÈÒÅ Â ÁÚËÃÀÐÈßÁèëÿíà ×îáàíîâà, ÅíÅôåêò


ÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÎ ÑÚÑÒÎßÍÈÅÏî äàííè íà Íàöèîíàëíàòà åëåêòðè÷åñêà êîì-ïàíèÿ (ÍÅÊ) îò 1999 ã. â áúëãàðñêèòå îáùèíè ñàáèëè ìîíòèðàíè îêîëî 1 ìëí. îñâåòèòåëíè òåëà.Îêîëî 90% îò òÿõ ñà ñ æèâà÷íè ëàìïè è ñà ìî-ðàëíî è ôèçè÷åñêè àìîðòèçèðàíè. Ñúùèÿò èç-òî÷íèê è ñîáñòâåíèòå íàáëþäåíèÿ íà ÅíÅôåêòïîêàçàõà, ÷å îò îáùàòà èíñòàëèðàíà ìîùíîñò âñòðàíàòà ðàáîòÿò åäâà îêîëî 30%. Òîâà ñå äúë-æåøå íà íÿêîëêî îñíîâíè ôàêòîðà. Îò åäíàñòðàíà, îáùèíèòå ïðèíóäèòåëíî èçêëþ÷âàõà60-65% îò èíñòàëèðàíèòå îñâåòèòåëè ïîðàäèíåâúçìîæíîñòòà äà çàïëàùàò êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ. Îò äðóãà ñòðàíà, åêñïëîàòèðà-ùèòå åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíè ïðåäïðèÿòèÿíåâèíàãè èçâúðøâàõà íàâðåìå íåîáõîäèìèòåðåìîíòè è ïåðèîäè÷íàòà ïîääðúæêà íà îñâåòè-òåëíèòå òåëà è íå ïîäìåíÿõà ðåäîâíî èçãîðåëè-òå ñâåòëèííè èçòî÷íèöè. Òîâà äîïúëíèòåëíî íà-ìàëÿâà áðîÿ íà ðàáîòåùèòå òåëà. Íååôåêòèâåíå è åêñïëîàòàöèîííèÿò ðåæèì íà ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå. Îñâåòëåíèåòî ïî óëèöèòå,ïëîùàäèòå è îñòàíàëèòå îòêðèòè ïëîùè ñåâêëþ÷âà è èçêëþ÷âà îò ôîòîðåëåòà. Òå íåâèíàãèñå ïî÷èñòâàò ðåäîâíî, êîåòî óâåëè÷àâà âðåìåò-ðàåíåòî íà ðàáîòà íà îñâåòëåíèåòî è êîíñóìè-ðàíàòà åëåêòðîåíåðãèÿ.

Â ðåçóëòàò íà òåçè ôàêòîðè â òîçè ïåðèîä ðåàë-íàòà îñâåòåíîñò è ÿðêîñò ïî âñè÷êè êàòåãîðèèóëèöè â áúëãàðñêèòå îáùèíè áå çíà÷èòåëíî ïî-íèñêà îò íåîáõîäèìàòà ñïîðåä äåéñòâàùèòå âñòðàíàòà íîðìè. Ïðè òîâà òåõíè÷åñêî ñúñòîÿ-íèå óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íå èçïúëíÿâàøå ïúë-íîöåííî ïðåäíàçíà÷åíèåòî ñè êàòî ôàêòîð çàáåçîïàñíî äâèæåíèå íà òðàíñïîðòíèòå ñðåäñ-

òâà è ïåøåõîäöèòå, çà îãðàíè÷àâàíå íà êðèìè-íàëíèòå ïðîÿâè è ñúçäàâàíå íà åñòåòè÷íà íîù-íà ñðåäà â ãðàäîâåòå.

Ìåæäóâðåìåííî ðåäèöà îáùèíè çàïî÷íàõà äàïðåäïðèåìàò äåéíîñòè çà ïîäîáðÿâàíå íà òîâàñúñòîÿíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ÷ðåç ïðèëà-ãàíå íà åíåðãèéíîåôåêòèâíè ðåøåíèÿ è òåõíî-ëîãèè. Âúïðåêè ìíîæåñòâîòî ïðå÷êè1 íàé-âå÷åîò íîðìàòèâíî è ôèíàíñîâî åñòåñòâî, êîèòî òåñðåùàõà ïðè èçïúëíåíèåòî íà ñâîèòå ïðîåêòè,òå çíà÷èòåëíî ïîäîáðèõà êà÷åñòâåíèòå ïîêàçà-òåëè íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå è äîêàçàõà âèñî-êèÿ ïîòåíöèàë çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà òî-çè âèä ïðîåêòè. Â ðàìêèòå íà îáùèíñêàòà ìðå-æà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅêîÅíåðãèÿ, íàêîÿòî ÅíÅôåêò å ñåêðåòàðèàò, ñà îñúùåñòâåíèïîâå÷å îò 20 ïðîåêòà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò,à èìà è ðåäèöà ïðîåêòè, êîèòî ñà ðàçðàáîòåíè èñà â ïðîöåñ íà òúðñåíå íà ôèíàíñèðàíå.

Â òàáëèöà 1 å íàïðàâåíî ñðàâíåíèå ìåæäó ñúñ-òîÿíèåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â ðàçëè÷íèîáùèíè â Áúëãàðèÿ ïðåäè è ñëåä èçïúëíåíèåòîíà ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Îò äàí-íèòå ñå âèæäà, ÷å â äàäåíèòå îáùèíè ïðåäèåíåðãèéíîåôåêòèâíàòà ðåêîíñòðóêöèÿ ñðåäíàòàìîùíîñò íà ëàìïàòà å áèëà ìåæäó 190 è 284 W,à ñëåä ìîíòàæà íà íîâèòå îñâåòèòåëè òÿ ñïàäàïî÷òè òðè ïúòè è å ìåæäó 80 è 100 W. Ñúùîòîâàæè è çà ñðåäíèÿ îñâåòèòåëåí òîâàð íà æèòåë,êîéòî ïðåäè ðåêîíñòðóêöèÿòà å ìåæäó 23 è 13W/æèò., à ñëåä ïðèëàãàíå íà ìåðêèòå çà åíåð-ãèéíà åôåêòèâíîñò íàìàëÿâà äî 5-6 W/æèò. Çàñðàâíåíèå äàííèòå çà îáùèíèòå Êîðê (Èðëàí-äèÿ), Êóòíà Õîðà (×åõèÿ) è Íèéò Ïîðò Òàëáîò(Âåëèêîáðèòàíèÿ)2 ñà êàêòî ñëåäâà: ñðåäíà

Äàííèòå çà ñúñòîÿíèåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â îáùèíèòå â Áúëãàðèÿ ñà ñúáèðàíè è îáîáùàâàíè â ÅíÅôåêòïðåç 1998-1999 ã. Â òàçè ãëàâà å íàïðàâåí ïðåãëåä íà òåõíè÷åñêîòî ñúñòîÿíèå íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíèóðåäáè â òîçè ïåðèîä, êàêòî è åâîëþöèÿòà, êîÿòî òî å ïðåòúðïÿëî çà èçìèíàëèòå ãîäèíè. Àíàëèçèðàíà åíîðìàòèâíàòà óðåäáà, ñâúðçàíà ñ óëè÷íîòî îñâåòëåíèå îò ãëåäíà òî÷êà íà ñúùåñòâóâàùèòå òåõíè÷åñêèíîðìè çà îñâåòåíîñò, êàêòî è ñïîðíàòà ñîáñòâåíîñò íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè. Íàïðàâåí å ïðåãëåä íàñúùåñòâóâàùèòå â ñòðàíàòà óñëîâèÿ çà ôèíàíñèðàíåòî íà ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íîòîîñâåòëåíèå è îñíîâíèòå ïðå÷êè ïðåä íåãî.

Òàáëèöà 1. Ïîêàçàòåëè çà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

6636

5122

18 741

14 942

2717

2672

10 000

9400

94.8

73.2

63.3

50.4

60.0

59.0

60.1

56.5

1586

432

3581

1478

772

263

2168

876.5

22.7

6.2

12.1

5.0

17.1

5.8

13.0

5.3

239

84

191

99

284

98

217

93

Îáùèíà Íàñåëåíèå Áðîé íà îñâ.òåëà/1000 æèò.

Áðîéîñâåòèòåëíè

òåëà

Îáùàèíñòàëèðàíàìîùíîñò, kW

Îñâåòèòåëåíòîâàð/æèòåë,

W/æèò.

Ñðåäíàìîùíîñò íàëàìïàòà, W

Ãàáðîâî

Âàðíà

Êúðäæàëè

Ðóñå

70000

296200

45250

166350

Ñòàðî ñúñòîÿíèå

Ñëåä èçïúëíåíèå íà ïðîåêòà







1 Ïîäðîáíî ðàçëè÷íèòå ïðå÷êè ñà ðàçãëåäàíè âÏðèëîæåíèå ¹2 "Îñíîâíè ïðå÷êè ïðåäáúëãàðñêèòå îáùèíè ïðè îñúùåñòâÿâàíåòî íàïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò" êúìáþëåòèíà íà ÅíÅôåêò "ÅêîÅíåðãèÿ", áð. 1/20022 Äàííèòå ñà âçåòè îò "Ðúêîâîäñòâî ïîîñíîâíèòå ïðîáëåìè íà óïðàâëåíèåòî íàîñâåòëåíèåòî íà îáùåñòâåíè ìåñòà îòìåñòíèòå îðãàíè íà âëàñòòà", èçäàíèå íàïàðòíüîðè îò ìðåæàòà "Êàìïàíèÿ çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò â îáùèíèòå" (ÊËÈÉÍ)


ìîùíîñò íà ëàìïàòà 102, 114 è 77 W è îñâåòè-òåëåí òîâàð íà æèòåë 7, 15.4 è 9.7 W/æèò.

ÍÎÐÌÀÒÈÂÍÀ ÎÑÍÎÂÀ Êà÷åñòâîòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, êàêòî è íàíåãîâàòà åêñïëîàòàöèÿ è ïîääðúæêà, â çíà÷è-òåëíà ñòåïåí çàâèñÿò îò ñúîòâåòíàòà íîðìàòèâ-íà óðåäáà.

Òåõíè÷åñêè íîðìè Íîðìàòèâíèòå èçèñêâàíèÿ çà ÿðêîñò íà óëè÷íî-òî ïëàòíî, ðàâíîìåðíîñò íà ðàçïðåäåëåíèå íàÿðêîñòòà, ïîêàçàòåë íà çàñëåïÿâàíå, êàêòî è îñ-òàíàëèòå ïîêàçàòåëè, õàðàêòåðèçèðàùè êà÷åñò-âîòî íà îñâåòëåíèåòî ïî ðàçëè÷íè êàòåãîðèèóëèöè, ñà ïîñî÷åíè â Áúëãàðñêè äúðæàâåíñòàíäàðò (ÁÄÑ) 5504-82 "Îñâåòëåíèå íà óëèöè èïåøåõîäíè çîíè". Çà ñúæàëåíèå îò íÿêîëêî ãî-äèíè ïðåäïèñàíèÿòà â ÁÄÑ ñòàíàõà îò çàäúëæè-òåëíè ñàìî ïðåïîðú÷èòåëíè, îòñúñòâà êàêúâòî èäà áèëî êîíòðîë íà êà÷åñòâîòî íà îñâåòëåíèåòî,îñèãóðÿâàíî â íàñåëåíèòå ìåñòà. Òîâà íà ïðàê-òèêà îçíà÷àâà, ÷å íÿìà íîðìàòèâíî çàäúëæåíèåèëè ñòèìóë çà îáùèíèòå äà ïðèâåæäàò îñâåòå-íîñòòà ïî óëèöèòå â ñúîòâåòñòâèå ñ íîðìèòå.

Â ñòðàíàòà ëèïñâàò íîðìàòèâíè àêòîâå, óðåæ-äàùè åòèêåòèðàíåòî íà îñâåòèòåëíèòå òåëà èñâåòëèííèòå èçòî÷íèöè ñïîðåä òÿõíàòà åôåê-òèâíîñò, è òîâà çàòðóäíÿâà îáùèíèòå, ðåøèëèäà èçïúëíÿâàò ïðîåêòè â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå,ïðè èçáîðà íà íàé-ïîäõîäÿùèòå è êà÷åñòâåíèòåëà. ×åñòî ïúòè òúðãîâåòå ñå ïå÷åëÿò îò åâòè-íè, íî íåêà÷åñòâåíè è íèñêî åôåêòèâíè îñâåòè-òåëíè òåëà, êîèòî íå ñàìî, ÷å íå îñèãóðÿâàòíîðìàòèâíèòå èçèñêâàíèÿ çà îñâåòåíîñò íà óëè-öèòå, íî äîïúëíèòåëíî âëîøàâàò êà÷åñòâîòî íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Íîðìàòèâíà óðåäáà íà ñîáñòâåíîñòòà è ñòî-ïàíèñâàíåòî íà ñèñòåìèòåÑïîðåä Çàêîíà çà ìåñòíîòî ñàìîóïðàâëåíèå èìåñòíàòà àäìèíèñòðàöèÿ, Çàêîíà çà åíåðãåòè-êàòà è åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò è Çàêîíà çà óñ-òðîéñòâî íà òåðèòîðèÿòà îñèãóðÿâàíåòî íàåôåêòèâíî âúíøíî èçêóñòâåíî îñâåòëåíèå íàîáùåñòâåíèòå ïðîñòðàíñòâà å îòãîâîðíîñò íàîáùèíñêèòå ðúêîâîäñòâà. Â ñúùîòî âðåìå ïðèîñúùåñòâÿâàíåòî íà ïðîåêòè çà ïîâèøàâàíå íàåôåêòèâíîñòòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå îáùèíè-òå ñå ñáëúñêâàò ñ ðåäèöà íåóðåäåíè è ñïîðíèâúïðîñè ïî îòíîøåíèå íà ñîáñòâåíîñòòà âúðõóîñâåòèòåëíèòå óðåäáè. Òåçè íåóðåäèöè îñîáåíîñå çàñèëèõà ñëåä êàòî ïðåç 1999 ã. âëåçå â ñè-ëà Çàêîíúò çà åíåðãåòèêàòà è åíåðãèéíàòàåôåêòèâíîñò è áå èçìåíåí Çàêîíúò çà îáùèíñ-êàòà ñîáñòâåíîñò. Ìðåæèòå è ñúîðúæåíèÿòà íàåíåðãèéíàòà èíôðàñòðóêòóðà áÿõà èçêëþ÷åíèîò îáõâàòà íà îáùèíñêàòà ñîáñòâåíîñò è ïðåç2000 ã. ñå âêëþ÷èõà â êàïèòàëà íà íîâîñúçäàäå-íèòå ðåãèîíàëíè åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíèïðåäïðèÿòèÿ.

Òúé êàòî îáùèíèòå íå ìîãàò äà âëàãàò ñîáñòâå-íè ôèíàíñîâè ñðåäñòâà â ÷óæäà ñîáñòâåíîñò,íà ïðàêòèêà ñå áëîêèðàò óñèëèÿòà èì äà âúâåæ-äàò ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå è ñúîòâåòíî äà èçïúëíÿâàò îòãî-âîðíîñòèòå ñè çà îñèãóðÿâàíå íà íîðìàëíî

âúíøíî îñâåòëå-íèå. Îò äðóãàñòðàíà, åëåêòðî-ðàçïðåäåëèòåëíè-òå äðóæåñòâà íåñà çàèíòåðåñóâà-íè äà âúâåæäàòìåðêè çà ïîâèøà-âàíå íà åíåðãèé-íàòà åôåêòèâíîñò,òúé êàòî ÷ðåç òÿõñå íàìàëÿâà êîí-ñóìèðàíàòà åëåê-òðîåíåðãèÿ, à îò-òàì - è ïðåêèòå èì ôèíàíñîâè ïðèõîäè îò íåé-íàòà ïðîäàæáà.

ÓÑËÎÂÈß ÇÀ ÔÈÍÀÍÑÈÐÀÍÅÎñíîâíà ïðå÷êà ïðåä îñúùåñòâÿâàíåòî íàïðîåêòèòå çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå å îñòðèÿò íåäîñòèã íà ôèíàíñîâèðåñóðñè. Â îáùèíñêèòå áþäæåòè íå ñå ïðåä-âèæäàò ñðåäñòâà çà ïîäìÿíà è ðåìîíò íà óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå è òîâà íàëàãà äà ñå òúðñÿò äðó-ãè èçòî÷íèöè - ìåæäóíàðîäíè ïðîãðàìè, "ìåêè"çàåìè îò ñïåöèàëèçèðàíè ôîíäîâå, áàíêîâèçàåìè.

Áàíêîâîòî êðåäèòèðàíå êàòî èçòî÷íèê íà ôè-íàíñîâè ñðåäñòâà çà ìíîãî áúëãàðñêè îáùèíèâñå îùå å íåïðèâëåêàòåëíî. Âèñîêèòå ïàçàðíèëèõâåíè ðàâíèùà è êðàòêîñðî÷íèÿò õàðàêòåðíà êðåäèòèðàíåòî ñà ñúùåñòâåíî îãðàíè÷åíèåçà ïîëçâàíåòî íà êðåäèòåí ðåñóðñ. Çà äúëãîñ-ðî÷íè ñå ñìÿòàò êðåäèòè ñ ìàòóðèòåò òðè äî ïåòãîäèíè, êîèòî çà ìåæäóíàðîäíàòà áàíêîâàïðàêòèêà ñà ñðåäíîñðî÷íè. Ñúùåñòâåíà òðóä-íîñò çà îáùèíèòå ïðåäñòàâëÿâà è îñèãóðÿâàíå-òî íà ïîäõîäÿùî îáåçïå÷åíèå íà èñêàíèòå áàí-êîâè êðåäèòè. Ïî ïðàâèëî áàíêèòå èçèñêâàòîáåçïå÷åíèÿ, êîèòî çíà÷èòåëíî íàäâèøàâàòðàçìåðà íà ãëàâíèöàòà, â îáùèÿ ñëó÷àé 200%,à ñëåä ïðîâåäåíàòà ïðåç ïîñëåäíèòå 10 ãîäèíèóñêîðåíà ïðèâàòèçàöèÿ îáùèíèòå âå÷å íå ðàç-ïîëàãàò ñ íåäâèæèìî èìóùåñòâî, êîåòî äà áúäåàòðàêòèâíî è ïðèåìëèâî çà áàíêèòå.

Äðóãèòå èçòî÷íèöè çà ôèíàíñèðàíå íà îáùèíñ-êè îáåêòè â ñòðàíàòà âñå îùå ñà íåäîñòàòú÷íè,à âúçìîæíîñòèòå íà ìåæäóíàðîäíèòå ïðîãðàìèñà ñëàáî ïîçíàòè íà îáùèíèòå. Åäèíñòâåíèÿòñïåöèàëèçèðàí ôîíä çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñòâ ñòðàíàòà áå çàêðèò â êðàÿ íà 1999 ã. è ïîíàñ-òîÿùåì èçâåñòíî ôèíàíñèðàíå íà ïðîåêòè çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ìîæå äà ñå ïîëó÷àâàñàìî îò Íàöèîíàëíèÿ ôîíä çà îïàçâàíå íàîêîëíàòà ñðåäà (ÍÔÎÎÑ) êúì Ìèíèñòåðñòâîòîíà îêîëíàòà ñðåäà è âîäèòå è Íàöèîíàëíèÿ äî-âåðèòåëåí åêîôîíä. È äâàòà ôîíäà îáà÷å èìàòåêîëîãè÷íà íàñî÷åíîñò è åíåðãèéíàòà åôåêòèâ-íîñò íå å ñðåä îñíîâíèòå èì ïðèîðèòåòè. Òâúð-äå îãðàíè÷åí å îïèòúò íà îáùèíèòå â ïðèëàãà-íåòî íà äðóãè ôèíàíñîâè ìåõàíèçìè êàòî "ôè-íàíñèðàíå îò òðåòà ñòðàíà" èëè ïðåäëàãàíåòîíà "ñòîêîâè êðåäèòè" îò ôèðìèòå, ïðîèçâîäèòå-ëè èëè âíîñèòåëè íà åíåðãèéíîåôåêòèâíî îáî-ðóäâàíå.

Äîïúëíèòåëíè çàòðóäíåíèÿ ïîðàæäà íåäîñòà-òú÷íàòà ïîäãîòîâêà íà îáùèíñêèòå ñïåöèàëèñòèâ îáëàñòòà íà ôèíàíñèðàíåòî. Ðàçðàáîòâàíåòîíà ïðîåêòè è áèçíåñ-ïëàíîâå, êàêòî è ïîäãîòîâ-êàòà íà êàíäèäàòóðè çà ôèíàíñèðàíå îò ðàç-ëè÷íè èçòî÷íèöè, âñå îùå òðóäíî ñå îñúùåñòâ-ÿâà îò îáùèíèòå áåç âúíøíà ñïåöèàëèçèðàíàïîìîù.

ÇÀÏËÀÙÀÍÅ ÍÀ ÅËÅÊÒÐÈ×ÅÑÊÀÒÀ ÅÍÅÐÃÈßÄî 1 ôåâðóàðè 1991 ã. ñúùåñòâóâàøå îòäåëíàöåíà íà åëåêòðîåíåðãèÿòà çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå. Ñ ïîñòàíîâëåíèå 8 íà Ìèíèñòåðñêèÿ ñúâåòçà ëèáåðàëèçèðàíå íà öåíèòå è ñîöèàëíà çàùè-òà íà íàñåëåíèåòî òàçè öåíà áå ïðèðàâíåíà êúìöåíàòà íà åëåêòðè÷åñêàòà åíåðãèÿ, èçïîëçâàíà"çà ñòîïàíñêà è îáùåñòâåíà äåéíîñò îò äúðæàâ-íèòå è îáùèíñêèòå îðãàíè, îò þðèäè÷åñêè è ôè-çè÷åñêè ëèöà".

Ïðèðàâíÿâàíåòî íà öåíàòà íà åëåêòðè÷åñêàòàåíåðãèÿ, êîíñóìèðàíà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå,êúì òàçè çà ñòîïàíñêè öåëè ïðîòèâîðå÷è íàñúùíîñòòà íà òîçè âèä ïîòðåáëåíèå. Òî èìà ñî-öèàëåí õàðàêòåð è ñå îñúùåñòâÿâà êàòî êîìó-íàëíà äåéíîñò, êîÿòî íå ìîæå äà äîâåäå äîïðÿê ñòîïàíñêè ðåçóëòàò. Ïðåç îêòîìâðè 2002 ã.Äúðæàâíàòà êîìèñèÿ çà åíåðãèéíî ðåãóëèðàíå(ÄÊÅÐ) âúâåäå îòäåëíà òàðèôà çà åëåêòðîåíåð-ãèÿòà, çàïëàùàíà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, êîÿòî åïî-íèñêà îò òàçè çà îáùåñòâåíè íóæäè, íî åëåê-òðîåíåðãèÿòà îòíîâî ñå çàïëàùà ïî òðè òàðèôè.

Çà äà íàìàëÿò åæåìåñå÷íèòå ñè ðàçõîäè çàçàïëàùàíå íà åëåêòðîåíåðãèÿ, ÷àñò îò îáùèíè-òå ñà ïðèíóäåíè äà ìîíòèðàò ñêúïîñòðóâàùè èòðóäíè çà ïîääúðæàíå äâîéíîòàðèôíè, à íÿêîèè òðîéíîòàðèôíè åëåêòðîìåðè. Òàçè èíâåñòè-öèÿ å åôåêòèâíà, òúé êàòî ñå èçïëàùà çà íÿêîë-êî ãîäèíè, íî ìíîãî îò îáùèíèòå íå ìîãàò äàîñèãóðÿò íåîáõîäèìèòå íà÷àëíè ñðåäñòâà çàîñúùåñòâÿâàíåòî º.


ÎÑÍÎÂÍÈ ÑÂÅÒËÎÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÈ ÂÅËÈ×ÈÍÈ Ñâåòëèííèÿò ïîòîê å èçëú÷åíàòà ñâåòëèííàåíåðãèÿ îò åäèí ñâåòëèíåí èçòî÷íèê çà åäèíèöàâðåìå. (Ôèã. 5) Ñâåòëèííèÿò ïîòîê ñå îçíà÷àâàñ Ô è ñå èçìåðâà ñ ëóìåíè [lm]. Ñâåòëèííèÿòïîòîê íà íàæåæàåìà ëàìïà 100 W å Ô = 1300lm, íà íàòðèåâà ëàìïà ñ âèñêî íàëÿãàíå 70 W å

Ô = 6600 lm, íà êîìïàêòíà ëóìèíåñöåíòíà ëàì-ïà 55 W F = 3000 lm

Åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò íà ëàìïèòå å ðàç-ëè÷íà. Êîëè÷åñòâåíî òÿ ñå îöåíÿâà ñ èçëú÷å-íèÿ ñâåòëèíåí ïîòîê çà åäèíèöà ìîùíîñò è ñåíàðè÷à ñâåòëèíåí äîáèâ íà ëàìïàòà - P = Ô/P,lm/W. Íàòðèåâàòà ëàìïà 70 W èìà ñâåòëèíåíäîáèâ 94 lm/W, a æèâà÷íàòà ëàìïà ñ ìîùíîñò80 W - 50 lm/W.

Èíòåíçèòåò íà ñâåòëèíàòà å ÷àñòòà îò ñâåòëèí-íèÿ ïîòîê, êîÿòî ñå èçëú÷âà â äàäåíà ïîñîêà.Îçíà÷àâà ñå ñ I. Åäèíèöàòà ìÿðêà å êàíäåëà[cd]. Èíòåíçèòåòúò íà ñâåòëèíàòà íà åäíà íàæå-æàåìà ëàìïà 100 W e 100 cd, a íà àâòîìîáèëåíôàð - 50 000 cd. (Ôèã. 6)

Ñâåòëèííèÿò ïîòîê, êîéòî ñå èçëú÷âà îò åäèíñâåòëèíåí èçòî÷íèê èëè îñâåòèòåë, íå å ðàâíî-ìåðíî ðàçïðåäåëåí â ïðîñòðàíñòâîòî è ñëåäî-âàòåëíî èíòåíçèòåòúò íà ñâåòëèíàòà â ðàçëè÷íè-òå ïîñîêè íå å åäíàêúâ. Àêî èíòåíçèòåòèòå íàñâåòëèíàòà ñå ïðåäñòàâÿò â ïîëÿðíè êîîðäèíà-òè ãðàôè÷íî ñ ðàäèóñ âåêòîðè, òåõíèòå êðàèùàîïèñâàò ôîòîìåòðè÷íàòà ïîâúðõíîñò íà ëàìïà-òà èëè îñâåòèòåëÿ.(Ôèã. 7)

Ïðåñå÷íàòà êðèâà íà ôîòîìåòðè÷íàòà ïîâúðõ-íîñò ñ åäíà ìåðèäèàëíà ðàâíèíà ñå íàðè÷àñâåòëîðàçïðåäåëèòåëíà êðèâà íà îñâåòèòåëÿ.(Ôèã. 8) Ñâåòëîðàçïðåäåëåíèåòî íà óëè÷íèòåîñâåòèòåëè å îáèêíîâåíî àñèìåòðè÷íî è çàòîâàñå ïðåäñòàâÿ ñ ôàìèëèÿ îò êðèâè çà ðàçëè÷íèìåðèäèàëíè âåðòèêàëíè Ñ - ðàâíèíè. (Ôèã. 9)

Ñâåòëèííèÿò ïîòîê ïðè ðàçïðîñòðàíåíèåòî âïðîñòðàíñòâîòî ïàäà âúðõó ðàçëè÷íè ïîâúðõ-íîñòè è ãè îñâåòÿâà. Ïëúòíîñòòà íà ðàçïðåäå-ëåíèå íà ñâåòëèííèÿ ïîòîê âúðõó îñâåòÿâàíàòàïîâúðõíîñò E = Ô/S ñå íàðè÷à îñâåòåíîñò, îç-íà÷àâà ñå ñ Å è ñå èçìåðâà â ëóêñîâå [lx], 1 lx= 1lm /1m2.

Îñâåòåíîñòòà âúðõó óëè÷íîòî ïëàòíî å ñúîòâåòíî:

- ïðè ñëúíöå â çåíèò ëÿòíî âðåìå - 100 000 lx;

- ëÿòíî îáëà÷íî íåáå è çèìåí ÿñåí äåí -10 000 lx;

- äîáðå îñâåòåíè óëèöè - 10-40 lx;

- ëóííà íîù - 0,2 lx.

ßðêîñòòà å ñâåòëèííàòà âåëè÷èíà, îïðåäåëÿùàíàøåòî âïå÷àòëåíèå çà ñâåòëîñò íà íàáëþäàâà-íàòà ñâåòåùà èëè îòðàçÿâàùà ñâåòëèíàòà ïî-âúðõíîñò. Òî å ïðîïîðöèîíàëíî íà ÿðêîñòòà L,êîÿòî ñå äåôèíèðà ïî ñëåäíèÿ íà÷èí (Ôèã.10):

L = I" / S cos" ,

êúäåòî S å ñâåòåùàòà ïîâúðõíîñò, m2; I e èíòåíçè-òåòúò íà ñâåòëèíàòà â ïîñîêà íà íàáëþäàòåëÿ, cd;" e úãúëúò ìåæäó ïîñîêàòà íà íàáëþäåíèå è íîð-ìàëàòà êúì ñâåòåùàòà ïëîù. ßðêîñòòà ñå èçìåðâàñ cd/m2. (Ôèã. 11)

Ñâåòëèíàòà íà îñâåòèòåëÿ, êîÿòî ïàäà âúðõó óëè÷-íîòî ïëàòíî, ÷àñòè÷íî ñå îòðàçÿâà â ïîñîêà íà âî-äà÷à íà ìîòîðíîòî ïðåâîçíî ñðåäñòâî èëè ïåøå-õîäåöà. Òÿ ñå âúçïðèåìà îò òÿõ êàòî ñâåòëîñò -ÿðêîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî. (Ôèã. 12)

ÍÎÐÌÈÐÀÍÅ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

Íèêîëàé Âàñèëåâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ñîôèÿ

Ïúðâàòà ñòúïêà ïðè èçãðàæäàíå íà íîâî èëè ðåêîíñòðóêöèÿ íà ñúùåñòâóâàùî îñâåòëåíèå å äà áúäå èçáðàíî âêàêâà ñòåïåí ùå ñå îñâåòÿâàò óëèöèòå, ïëîùàäèòå, ïåøåõîäíèòå çîíè, èñòîðè÷åñêèòå çàáåëåæèòåëíîñòè. Âòàçè ãëàâà ñà äåôèíèðàíè îñíîâíèòå ñâåòëîòåõíè÷åñêè âåëè÷èíè è ñà îïèñàíè èçèñêâàíèÿòà íà ðàçëè÷íèòåñòàíäàðòè, êîèòî íîðìèðàò íèâîòî íà îñâåòåíîñò ïî êàòåãîðèèòå óëèöè. Ñïåöèàëèñòèòå ïî îñâåòëåíèå âÁúëãàðèÿ íå ñà åäèíîäóøíè ïî âúïðîñà êîè íîðìè çà îñâåòåíîñò òðÿáâà äà ñå ïðèëàãàò â ñòðàíàòà è òóê ñúùîíå ñå äàâà îòãîâîð íà òîçè âúïðîñ. Öåëòà å äà áúäå ïðåäñòàâåíà èíôîðìàöèÿ çà ðàçëè÷íèòå âàðèàíòè íàðåøåíèå, à èçáîða íà êîíêðåòíè íîðìàòèâíè èçèñêâàíèÿ âñÿêà îáùèíà òðÿáâà äà íàïðàâè ñëåä êîíñóëòàöèÿ ñúññïåöèàëèñò ïî îñâåòëåíèå èëè ñ ïðîåêòàíòà, êîéòî ùå èçâúðøâà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå èç÷èñëåíèÿ.

Ôèã. 5 Ñâåòëèíåíïîòîê

Ôèã. 6 Èíòåíçèòåòíà ñâåòëèíàòà íàîñâåòèòåë â äàäåíàïîñîêà

Ôèã. 7Ôîòîìåò-ðè÷íàïîâúðõíîñòíà ëàìïàòà

Ôèã. 8.Ñâåòëîðàçïðå-

äåëèòåëíèêðèâè â

ðàâíèíè Ñ 0-180,Ñ 90-270, Ñ 20-200

Ôèã. 10 ßðêîñò Ôèã. 11 ßðêîñò Ôèã. 12. Äåôèíèðàíå íà ÿðêîñòÔèã. 9 Ñèñòåìà íà ìåðèäèàëíè Ñ-ðàâíèíè Ìåðèäèàëíè ðàâíèíè

âèäèìà ïîâúðõíîñò

èíòåíçèòåò íà ñâåòëèíàòà l"

ñâåòåùà ïîâúðõíîñò S

S1=S cos"

1800

1500

1200

900

600

300

00


ÑÂÅÒËÎÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÈ ÏÎÊÀÇÀÒÅËÈÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÎñâåòåíîñòòà, êîÿòî ñúçäàâà åäèí îñâåòèòåë k âòî÷êàòà i íà óëè÷íîòî ïëàòíî, ìîæå äà ñå îïðå-äåëè ïî ñëåäíèÿ íà÷èí (Ôèã. 13):

Eki = Iñ( cos3 ( / h2

Â ðåäèöà ñëó÷àè óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñå íîð-ìèðà è ïðîåêòèðà ïî ñðåäíà îñâåòåíîñò. Òÿ ñåîïðåäåëÿ êàòî ñðåäíî àðèòìåòè÷íî íà îñâåòå-íîñòèòå â ðàâíîìåðíî ðàçïðåäåëåíè òî÷êè âúðõó

óëè÷íîòî ïëàòíî ìåæäó äâà ñúñåäíè îñâåòèòåëÿ:

Åñð = G Åi / n,

êúäåòî Ei å îñâåòåíîñòòà, êîÿòî ñúçäàâàò äâàòàíàé-áëèçêè îñâåòèòåëè îò ëÿâî è äÿñíî íà èç÷èñëè-òåëíîòî ïîëå â òî÷êàòà i íà óëè÷íîòî ïëàòíî, à n åáðîÿò íà òî÷êèòå ìåæäó äâà ñúñåäíè îñâåòèòåëÿ.

Äîïúëíèòåëíè ïîêàçàòåëè, õàðàêòåðèçèðàùèêà÷åñòâîòî íà îñâåòëåíèåòî, ñà :

- ìèíèìàëíàòà îñâåòåíîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî Åmin

- ìàêñèìàëíàòà îñâåòåíîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíîEmax

- ðàâíîìåðíîñò íà îñâåòëåíèåòî, êîÿòî ñå îöåí-ÿâà ÷ðåç îòíîøåíèÿòà Åmin / Eñð è Åmin/ Emax

Åäèíñòâåíàòà ñâåòëèííà âåëè÷èíà, êîÿòî ñåâúçïðèåìà íåïîñðåäñòâåíî îò ÷îâåøêîòî îêî, åÿðêîñòòà. Âïå÷àòëåíèåòî çà ñâåòëîñò íà óëè÷íî-òî ïëàòíî å ïðîïîðöèîíàëíî íà íåãîâàòàÿðêîñò. Ïîðàäè òîâà âèäèìîñòòà íà îáåêòèòå íàóëèöàòà çàâèñè îò íèâîòî íà ñðåäíàòà ÿðêîñò èðàâíîìåðíîñòòà íà ðàçïðåäåëåíèåòî íà ÿðêîñ-òèòå íà ïúòÿ. Ïðè òîâà íå ñúùåñòâóâà ïðàâàïðîïîðöèîíàëíîñò ìåæäó ÿðêîñòòà è îñâåòå-íîñòòà. Íà ôèã.14 å ïîêàçàíî ðàçïðåäåëåíèåòîíà ÿðêîñòèòå è îñâåòåíîñòèòå ïî ïðîòåæåíèåíà óëèöàòà çà êîíêðåòíà îñâåòèòåëíà óðåäáà.Ïî òåçè ñúîáðàæåíèÿ â ïðåîáëàäàâàùèÿ áðîéñëó÷àè óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè ñå íîðìè-ðàò è ïðîåêòèðàò ïî ÿðêîñò.

ßðêîñòòà Lki, êîÿòî ñúçäàâà îñâåòèòåëÿò k â òî÷-êàòà i, ñå èç÷èñëÿâà ñ ôîðìóëàòà Lki = q $(.Eki

ßðêîñòíèÿò ôàêòîð q $(.q "$P îò÷èòà îòðàæà-òåëíèòå ñïîñîáíîñòè íà ïúòíèòå íàñòèëêè. Â çà-âèñèìîñò îò òåçè ñïîñîáíîñòè íàñòèëêèòå ñàïîäðàçäåëåíè â ÷åòèðè êàòåãîðèè: RI, RII,RIII èRIV. Ñòîéíîñòèòå íà q $( çà âñÿêà êàòåãîðèÿ ñàäàäåíè â òàáëè÷åí âèä. Ó íàñ íàé-ðàçïðîñòðà-íåíà å êàòåãîðèÿ RIII.Ñðåäíàòà ÿðêîñò ñå îïðåäåëÿ çà óñëîâèÿòà íàâèæäàíå íà âîäà÷à íà ÌÏÑ (Ôèã. 15). Ïðè äâå

Òàáëèöà 2. Êàòåãîðèçàöèÿ íà óëèöèòå ñïîðåä ÁÄÑ

5000-10 000

2400-6400

2000-4000

2000

-

500-700

500

100

80

70

60

-

50

30

Âèä íà óëèöàòàÔóíêöèîíàëíîîïðåäåëåíèåíà óëèöàòà

Äîïóñòèìàñêîðîñò íàäâèæåíèå,km/h

Ïðåñè÷àíèÿ íà êðúñòîâèùà îò:

Òðàíñïîðòíèñðåäñòâà

Ïåøåõîäöè

Íå ñå

äîïóñêàÑêîðîñòíî,

òðàíçèòíî,

íåïðåêúñíàòî

Îáñëóæâàùî,ïðåêúñíàòî

Îáñëóæâàùî

Îáñëóæâàùî

Ïàðêèðàíå Âèä íàäâèæåíèå

Ïðîïóñêàòåëíàñïîñîáíîñò,

áð/h ëàìïàòà, W

ÃËÀÂÍÀ

ÓËÈ×ÍÀ

ÌÐÅÆÀ

ÂÒÎÐÎÑÒÅ-

ÏÅÍÍÀ

ÓËÈ×ÍÀ

ÌÐÅÆÀ

Íà ðàçëè÷íè íèâà èëè ñâåòîôàðíî ðåãóëèðàíå

Åäíî íèâî ñâåòîôàðíî

Íà ðàçëè÷íè íèâà èëè ïðåäèìíî ñâåòîôàðíîðåãóëèðàíå

Åäíî íèâî, ïðåäèìíî íåðåãóëèðàíî ñúññâåòîôàðè

Åäíî íèâî, íåðåãóëèðàíî ñúñ ñâåòîôàðè

Çàäúëæèòåëíî íà ðàçëè÷íè íèâà

Ñêîðîñòíà ãðàäñêà

ìàãèñòðàëà

Ãðàäñêà ìàãèñòðàëà

Ãðàäñêà àðòåðèÿ

Ðàéîííà àðòåðèÿ

Ãëàâíà òúðãîâñêà èëè

ïðåäñòàâèòåëíà óëèöà

Ñúáèðàòåëíà óëèöà

Îáñëóæâàùà óëèöà

Ïëîùàä, êðúñòîâèùå,

äðóãè âúçëè

Îãðàíè÷åíî â óøèðåíèå

Äîïóñêà ñå

Ïðèåìà ñå õàðàêòåðèñòèêàòà íà óëèöàòà ñ íàé-âèñîêè èçèñêâàíèÿ, êîÿòî âëèçà â íåãî

Òàáëèöà 3. Íîðìåíè ñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè ñïîðåä ÁÄÑ 5504-82

1.5

1

1.5

1

1

0.5

1

0.5

1.5

0.5

0.25

0.6

0.6

0.6

0.5

0.5

0.5

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.3

10

10

10

15

15

20

20

Êàòåãîðèÿ íà óëèöàòàÑðåäíà ÿðêîñò

íà ïëàòíîòîLñð,cd/m2

Íàäëúæíàðàâíîìåðíîñò

U1

Îáùàðàâíîìåðíîñò

U0

Ïîêàçàòåë íàçàñëåïÿâàíå

TI

Ñêîðîñòíà ãðàäñêà

ìàãèñòðàëà

Ãðàäñêà ìàãèñòðàëà

Ãðàäñêà àðòåðèÿ

Ðàéîííà àðòåðèÿ

Ïðèåìàò ñå èçèñêâàíèÿòà íà óëèöàòà ñ íàé-âèñîêè

ïîêàçàòåëè, êîÿòî ñå âëèâà â ïëîùàäà èëè êðúñòîâèùåòî

Ãëàâíà òúðãîâñêà èëè ïðåäñòàâèòåëíà óëèöà

Ñúáèðàòåëíà óëèöà

Îáñëóæâàùè óëèöè

Ïëîùàä, êðúñòîâèùå, äðóãè âúçëè

ñâåòëà îêîëíîñò

òúìíà îêîëíîñò







Ôèã. 13 Îñâåòåíîñò Ôèã. 14 Ðàçïðåäåëåíèå íà ÿðêîñòèòå è îñâåòåíîñòòà ïî ïðîòåæåíèå íà óëèöàòà


ëåíòè íàäâèæåíèå èø è ð î ÷ è í àíà óëè÷íîòîïëàòíî b ñåïðèåìà, ÷åí à á ë þ ä à -òåëÿò ñå íà-ìèðà íàðàçñòîÿíèåb/4 îò äåñ-íèÿ êðàé íàóëèöàòà. Ìå-ðîäàâíî çàáåçîïàñíîòîäâèæåíèå åäîáðàòà âè-äèìîñò â

÷àñòòà îò óëè÷íîòî ïëàòíî, îòñòîÿùà íà ðàçñòîÿ-íèå 60 m è 160 m. Åâåíòóàëíîòî ïðåïÿòñòâèå íàóëèöàòà òðÿáâà äà ñå âèäè ïîíå íà ðàçñòîÿíèå60 m, çà äà ìîæå ñâîåâðåìåííî äà ñå ðåàãèðà.Ïðè âèñî÷èíà íà íàáëþäàòåëÿ 1.5 m êîíòðîëíî-òî ïîëå (60 - 160 m) ñå âèæäà ïîä úãúë 1E± 0.5E.Â ñòàíäàðòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ñå ïðåäïèñ-âàò íîðìåíèòå ñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè çàòàêà îïðåäåëåíîòî êîíòðîëíî ïîëå:- ñðåäíà ÿðêîñò Lñð= G Li / n, êúäåòî Li e ÿðêîñòòà â òî÷êàòà i íà óëè÷íîòî ïëàò-íî, ñúçäàäåíà îò îñâåòèòåëèòå; n - áðîÿò íà òî÷êè-òå â êîíòðîëíîòî ïîëå, êúäåòî ñå èç÷èñëÿâàòÿðêîñòèòå Li. Îáèêíîâåíî âìåñòî çà öÿëîòî ïîëå(60 - 160 m) Li ñå èç÷èñëÿâàò ñàìî â ó÷àñòúêà îòóëè÷íîòî ïëàòíî ìåæäó äâà ñúñåäíè îñâåòèòåëè,÷èåòî íà÷àëî îòñòîè íà 60 m îò íàáëþäàòåëÿ.- èíòåãðàëíà ðàâíîìåðíîñò Uo = Lmin / Lñð

- íàäëúæíà ðàâíîìåðíîñò Ul = L’min / Lmax

- Lmin - ìèíèìàëíàòà èç÷èñëåíà ÿðêîñò â öÿëî-òî ïîëå L’min è - Lmax - ìèíèìàëíà è ìàêñèìàëíà èç÷èñ-ëåíà ÿðêîñò ïî ëèíèÿòà íà äâèæåíèå íà ÌÏÑ.Lmin, L’min è Lmax ñå îïðåäåëÿò ñúùî çà ÷àñòòàîò óëè÷íîòî ïîëå ìåæäó äâà ñúñåäíè îñâåòèòåëÿ.

ÇÀÑËÅÏßÂÀÙÎ ÄÅÉÑÒÂÈÅ ÍÀ ÎÑÂÅÒÈÒÅËÍÀÒÀ ÓÐÅÄÁÀÎñâåòèòåëèòå îñâåòÿâàò óëè÷íîòî ïëàòíî, íî åä-íîâðåìåííî ñ òîâà ïî-ìàëêî èëè ïîâå÷å çàñ-ëåïÿâàò âîäà÷èòå íà ÌÏÑ è ïåøåõîäöèòå. Â ðå-çóëòàò íà çàñëåïÿâàíåòî ñå âëîøàâà âèäèìîñòòà,à ñëåäîâàòåëíî è áåçîïàñíîñòòà íà ó÷àñòíèöèòåâ äâèæåíèåòî. Çà äà ñå íàìàëè çàñëåïÿâàíåòî,ñå îãðàíè÷àâà èçëú÷âàíåòî íà îñâåòèòåëèòå â çî-íàòà 800 < ( < 900 (Ôèã. 16). Çà óëè÷íè îñâåòèòå-ëè òðÿáâà I(=80 < 1000 cd è I(=90 < 500 cd.Â ñòàíäàðòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå îñâåí òîâà ñåîãðàíè÷àâà è ñóìàðíîòî çàñëåïÿâàùî äåéñòâèåíà âñè÷êè îñâåòèòåëè. Òî ñå îöåíÿâà ñ ïîêàçà-òåëÿ íà çàñëåïÿâàíå TI. Çà ðàçëè÷íèòå êàòåãî-ðèè óëèöè ñà äîïóñòèìè ðàçëè÷íè ñòîéíîñòè íàTI - 10 - 20%. Èç÷èñëåíèåòî íà ãîðåèçáðîåíèòåñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè å ìíîãî òðóäîåì-êî, ïîðàäè êîåòî ïîíàñòîÿùåì òå ñå îïðåäåëÿòñúñ ñïåöèàëíè ïðîãðàìè è êîìïþòðè.

ÍÎÐÌÈ, ÑÒÀÍÄÀÐÒÈ È ÏÐÅÄÏÈÑÀ-ÍÈß ÇÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÂñÿêà îáùèíà, ïðåäè äà çàïî÷íå ñâîé ïðîåêò çàóëè÷íî îñâåòëåíèå, òðÿáâà äà ðåøè êàêúâ êðè-

òåðèé è íîðìè ùå èçïîëçâà çà îïðåäåëÿíå íàíèâîòî íà îñâåòåíîñò è çà óñëîâíî ðàçäåëÿíå íàóëèöèòå â íÿêîëêî êàòåãîðèè. Ïî-äîëó ñà ïðåäñ-òàâåíè áúëãàðñêèòå è åâðîïåéñêèòå íîðìè çàóëè÷íî îñâåòëåíèå è ðàçëè÷íèòå âúçìîæíîñòèçà êàòåãîðèçàöèÿ íà óëèöèòå. Ñòðîãî ñïåöèôè÷-íàòà ìàòåðèÿ íà íîðìèòå, êàêòî è ïðîòèâîðå÷è-âèòå ìíåíèÿ ñðåä íàó÷íèòå ñðåäè çà ïîäõîäèòåïðè èçáîðà íà ñòàíäàðòè è ïðåäïèñàíèÿ, ïðåä-ïîëàãà îáùèíñêèòå ñëóæèòåëè, ïðåäè äà ïðèñ-òúïÿò êúì îêîí÷àòåëåí èçáîð, äà íàïðàâÿò êîí-ñóëòàöèè ñúñ ñúîòâåòíèòå ñïåöèàëèñòè ïî îñâåò-ëåíèå è îñâåòèòåëíà òåõíèêà. Ñ òÿõíà ïîìîù áèìîãúë äà ñå íàïðàâè çàäúëáî÷åí àíàëèç íàêîíêðåòíàòà ñèòóàöèÿ è äà ñå ïðèëîæè íàé-ïîä-õîäÿùîòî ðåøåíèå êàêòî îò ãëåäíà òî÷êà íàäîñòèãàíå íà îïðåäåëåíè êà÷åñòâåíè ïàðàìåò-ðè íà îñâåòëåíèåòî, òàêà è îò èêîíîìè÷íà ãëåä-íà òî÷êà - êîè íîðìè áèõà ïîçâîëèëè íàé-èêîíî-ìè÷íî ðåøåíèå ïðè ðåêîíñòðóêöèÿòà íà îñâåòè-òåëíàòà óðåäáà, êàê äà ñå èçáåãíå ïðåîðàç-ìåðÿâàíå íà îñâåòèòåëíàòà ñèñòåìà è ò.í.Â Áúëãàðèÿ äåéñòâàùèÿò ñòàíäàðò çà óëè÷íî îñ-

âåòëåíèå å ÁÄÑ 5504-82 "Îñâåòëåíèå íà óëèöè èïåøåõîäíè çîíè". Âúçìîæíèòå êàòåãîðèè óëèöè ñàîïðåäåëåíè â çàâèñèìîñò îò òÿõíîòî ôóíêöèîíàë-íî ïðåäíàçíà÷åíèå, äîïóñòèìà ìàêñèìàëíà ñêî-ðîñò íà äâèæåíèå, âèä íà ïðåñè÷àíèÿòà íà êðúñ-òîâèùåòî, çàáðàíåíî èëè äîïóñòèìî å ïàðêèðàíå-òî è èíòåíçèâíîñò íà äâèæåíèåòî. (Òàáëèöà 2)Â òàáèöà 3 ñà äàäåíè íîðìåíèòå ñâåòëîòåõíè-÷åñêè ïîêàçàòåëè çà ñåäåìòå êàòåãîðèè óëèöè.Ïðåç 1999 ã. áå ïðèåò íîâèÿò Çàêîí çà äâèæå-íèåòî ïî ïúòèùàòà, ñïîðåä êîéòî â íàñåëåíèòåìåñòà ñå äîïóñêà ìàêñèìàëíà ñêîðîñò 50êì/÷àñ. Ïîðàäè òîâà íå ìîæå äà ñå íàïðàâè êà-òåãîðèçàöèÿ íà óëèöèòå ñúãëàñíî òàáëèöà 3 âçàâèñèìîñò îò äîïóñòèìàòà ñêîðîñò íà äâèæå-íèå. Åäíî êîìïðîìèñíî ðåøåíèå å åâåíòóàëíàêàòåãîðèçàöèÿ ñïîðåä ôóíêöèîíàëíîòî ïðåä-íàçíà÷åíèå íà óëèöèòå, êàòî òîâà áè ìîãëî äàñå íàïðàâè ñïîðåä ñóáåêòèâíè êðèòåðèè îòïðîåêòàíòèòå è îáùèíñêèòå ñïåöèàëèñòè.Eâðîïåéñêèòå ïðîåêòîíîðìè çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå EN 13 201 ñå ñúñòîÿò îò ÷åòèðè ÷àñòè:

Òàáëèöà 4. Êëàñèôèêàöèÿ íà ñâåòëîòåõíè÷åñêè ñèòóàöèè ñïîðåä EN 13 201

-

S

SCP

CP

P

P

-

SC

SP

-

-

MSC

SCP

CP

-

-

-

MS

SC

-

-

-

MSC

-

A1

A2

A3

B1

B2

C1

D1

D2

D3

D4

E1

E2

Òèïè÷íà ñêîðîñò íàãëàâíèÿ ïîëçâàòåë

Âèäîâå ïîëçâàòåëè íà ðàçãëåæäàíèòå óëè÷íè ïëàòíà

Äðóãèðàçðåøåíèïîëçâàòåëè

Ãëàâåíïîëçâàòåë

Íåðàçðåøåíèïîëçâàòåëè

Ñâåòëîòåõíè÷åñêèñèòóàöèè

Âèñîêà

Ñðåäíà

Íèñêà

Òâúðäå íèñêà

Ì

MS

MSC

C

MP

MC

MSCP

P

Ôèã.16 Çàñëåïÿâàùî äåéñòâèå íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáèÔèã. 15 Ñðåäíà ÿðêîñò

0 60m

0

H

H

1,5010 0,50

b1,

5mb

b/4

H

b/4

60m 86m 160m

UL=0,4 UL=0,5

UL=0,6 UL=0,7

-á-

-à-

áèáëèîòåêà

- Îïðåäåëÿíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèÿ êëàñ íà óëèöàòà;- Ñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè;- Èç÷èñëÿâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå ïîêàçàòåëè;- Èçìåðâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå ïîêàçàòåëè.Ïî-äîëó å íàïðàâåí ïðåãëåä íà ïúðâèòå äâå ÷àñ-òè, êîèòî êîðåñïîíäèðàò ñ äåéñòâàùèÿ ñåãà ó íàññòàíäàðò çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ÁÄÑ 5504-82 .

Îïðåäåëÿíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèÿ êëàñ íàóëèöàòàÏðåäëîæåíàòà ìåòîäèêà çà îïðåäåëÿíå íàñâåòëîòåõíè÷åñêèÿ êëàñ íà óëèöàòà å ñðàâíè-òåëíî ñëîæíà è òðóäîåìêà, òúé êàòî ñå îò÷èòàò

ìíîãî ôàêòîðè è óñëîâèÿ, êîèòî îïðåäåëÿò âèäàíà çðèòåëíàòà çàäà÷à. Òîâà îáà÷å å ïðåäïîñ-òàâêà çà ïî-îáåêòèâíî, ðåàëíî è òî÷íî îïðå-äåëÿíå íà õàðàêòåðà íà êîíêðåòíàòà óëèöà èñúîòâåòíèòå ñâåòëîòåõíè÷åñêè èçèñêâàíèÿ. ÂÏðèëîæåíèå å äàäåíà êëàñèôèêàöèÿ íà ñâåòëî-òåõíè÷åñêèòå ñèòóàöèè.Èçèñêâàíèÿòà è ïðåïîðúêèòå çà îñâåòëåíèåòðÿáâà äà áúäàò äåôèíèðàíè ïîîòäåëíî çàâñÿêî òðàíñïîðòíî ïëàòíî. Ïðè ñúñåäíè ïëàòíàíå òðÿáâà ðàçëèêàòà ìåæäó òåõíèòå êëàñîâå äàå ïî-ãîëÿìà îò 2. Óëè÷íîòî ïëàòíî ñ íàé-âèñîêèèçèñêâàíèÿ å îïðåäåëÿùî çà ñâåòëîòåõíè÷åñ-êèòå ïîêàçàòåëè. Ðàçëè÷íèòå âèäîâå óëèöè è

ãðóïèòå íà ñâåòëèííè ñèòóàöèè êîðåëèðàò ïî-ìåæäó ñè ïî ñëåäíèÿ íà÷èí: êúì ñèòóàöèè À ñåîòíàñÿò òðàíñïîðòíè ìàãèñòðàëè, êîèòî ñâúðç-âàò äâà ðàéîíà åäèí ñ äðóã; ñèòóàöèè Â è Ñâêëþ÷âàò òðàíñïîðòíè àðòåðèè â ïî-ãîëåìèãðàäñêè ðàéîíè; ñèòóàöèè D è Å ñúîòâåòñòâàò íàóëè÷íà ìðåæà ñ áàâíî äâèæåíèå â ãðàíèöèòå íàåäèí ðàéîí. (Òàáëèöà 4)

Èçáîð íà ñâåòëîòåõíè÷åñêà ñèòóàöèÿ è êëàñÂ çàâèñèìîñò îò äîïóñòèìàòà ñêîðîñò íà äâè-æåíèå è âèäà íà ó÷àñòíèöèòå â äâèæåíèåòî îòòàáëèöè 5à è 5á ñå íàìèðà ñâåòëîòåõíè÷åñêàòàñèòóàöèÿ íà ðàçãëåæäàíàòà óëèöà. Àêî ñèòóà-öèÿòà å íàïðèìåð À1, ñâåòëîòåõíè÷åñêèÿò êëàñíà óëèöàòà ñå îïðåäåëÿ ñ ïîìîùòà íà òàáëèöè5à è 5b. Â çàâèñèìîñò îò íàëè÷èåòî íà ïúòíèëåíòè ÷åñòîòàòà íà "âëèâàíå" íà ñòðàíè÷íèòåïëàòíà è ðàçñòîÿíèÿòà ìåæäó íàäëåçèòå è ìîñ-òîâåòå, ãúñòîòàòà íà êðúñòîâèùàòà è èíòåíçèâ-íîñòòà íà äâèæåíèå íà ÌÏÑ ÷ðåç òàáëèöà 5à ñåíàìèðàò òðè ñâåòëîòåõíè÷åñêè êëàñà. Íàïðè-ìåð çà áóë. "Öàðèãðàäñêî øîñå": ìàêñèìàëíàñêîðîñò íà äâèæåíèå 80 km/h, íàëè÷èå íà ëåíòèíà ïúòíîòî ïëàòíî, ðàçñòîÿíèå íà "âëèâàíå" íàñòðàíè÷íè ïëàòíà ïî-ìàëêî îò 3 km, íÿìà êðúñ-òîâèùà è èíòåíçèâíîñò íà äâèæåíèå ìåæäó 15000)25 000 ÌÏÑ/äåíîíîùèå ñå îò÷èòàò êëàñî-âåòå 4à, 3à è 2. Â çàâèñèìîñò îò íàëè÷èåòî íàêîíôëèêòíè çîíè, ñëîæíîñò íà çðèòåëíîòî ïîëå,òðóäíîñò íà òðàíñïîðíàòà çàäà÷à è ñòåïåí íàñâåòëîñò íà îêîëíàòà ñðåäà ñ òàáëèöà 5à ñå èç-áèðà åäèí îò òåçè òðè êëàñà. Àêî îò òàáëèöàòàñå îò÷åòå ñòðåëêà íàëÿâî (7), òðÿáâà äà ñå èç-áåðå êëàñ 4à, àêî ñòðåëêàòà å íàäÿñíî(6) - êëàñ2, àêî å (î) - êëàñ 3à. Áóë. "Öàðèãðàäñêî øîñå"íÿìà êîíôëèêòíè çîíè, íîðìàëíà ñëîæíîñò íàçðèòåëíîòî ïîëå, âèñîêà òðóäíîñò íà òðàíñ-ïîðòíàòà çàäà÷à, ñðåäíî ñâåòëî îáêðúæåíèå.Îò òàáëèöà 5b çà èíòåíçèâíîñò íà äâèæåíèåòîîò 15 000 äî 25 000 ÌÏÑ/äåíîíîùèå ñå îò÷èòà(î), ò.å. ñâåòëèííèÿò êëàñ íà óëèöàòà å ÌÅ 3à.(Òàáëèöà 5à, Òàáëèöà 5b)Íîðìåíèòå ñòîéíîñòè çà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå êëà-ñîâå ÌÅ çà ïúòèùà ñ äîïóñòèìè âèñîêè è ñðåäíèñêîðîñòè íà äâèæåíèå ñà äàäåíè â òàáëèöà 6.Ñðàâíåíèåòî íà ñòîéíîñòèòå íà íîðìåíèòåñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè íà ÁÄÑ 5504-82 èíà EN 13 201 ïîêàçâà ïîâèøàâàíå íàèçèñêâàíèÿòà çà ðàâíîìåðíîñò íà îñâåòëåíèåòîè îãðàíè÷àâàíå íà çàñëåïÿâàíåòî âÅâðîïåéñêèòå íîðìè. Òîâà å åñòåñòâåíàòåíäåíöèÿ çà ïîâèøàâàíå íà èçèñêâàíèÿòà êúìêà÷åñòâîòî íà îñâåòëåíèåòî, áåç äà ñåïîâèøàâà íèâîòî íà ÿðêîñòòà íà óëè÷íîòîïëàòíî è èíñòàëèðàíèòå ìîùíîñòè.

Òàáëèöà 5b. Ïðåïîðú÷èòåëåí èçáîð íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå êëàñîâå çà ñèòóàöèèòå íà À1

70

70

70

0

66

0

60

6

Êîíôëèêòíàçîíà

Ñëîæíîñò íàçðèòåëíîòî ïîëå

Òðóäíîñò íàòðàíñïîðòíàòà çàäà÷à

Ñâåòëîñò íà îáêðúæåíèåòî

ìàëêà ñðåäíà âèñîêà

íå

äà3

íîðìàëíà

âèñîêà

íîðìàëíà

ïî-âèñîêà îò íîðìàëíàòà

íîðìàëíà

ïî-âèñîêà îò íîðìàëíàòà

Òàáëèöà 6. Íîðìåíè ñòîéíîñòè çà ñâåòëîòåõíè÷åñêè êëàñîâå íà EN 13 201

0.7

0.7

0.7

0.6

0.5

0.6

0.5

0.4

0.4

10

10

15

15

15

15

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

-

Êëàñ

ßðêîñò íà ïúòíîòî ïëàòíî ïðè ñóõà íàñòèëêà

U1min ñòîéíîñò

U0min ñòîéíîñò

Lñð,cd/m2

min ñòîéíîñòTI(%) 4

max ñòîéíîñòSR 5

min ñòîéíîñò

Îñâåòåíîñò íàîáêðúæåíèåòî

ME1

ME2

ME3a

ME3b

ME3c

ME4a

ME4b

ME5

ME6

2.0

1.5

1.0

0.75

0.5

0.3

0.4

0.4

0.4

0.4

0.35

0.35

Ïîâèøåíèå íàïðàãîâèòå ñòîéíîñòè

Òàáëèöà 5à. Èçáîð íà ñâåòëîòåõíè÷åñêè êëàñ

5

4a

5

4a

4a

3a

4a

4a

4a

3a

4a

4a

3a

2

4a

3a

3a

2

3a

3a

2

1

3a

2

4a

4a

5

4a

3a

3a

4a

3a

3a

3a

4a

3a

2

2

3a

2

2

2

3a

2

1

1

2

1

4a

3a

4a

3a

3a

2

3a

2

3a

2

3a

2

2

2

2

2

2

1

2

1

1

1

1

1

Íàðàçëè÷íè

íèâàÊðúñòîâèùà

ÂðåìåÐàçäåëÿíåíà ïúòíîòîïëàòíî íà

ëåíòè

Òèï íà òðàíñïîðòíàòàâðúçêà

Èíòåíçèâíîñò íà äâèæåíèåòî, áðîé íà ïðåìèíàëèÌÏÑ/ äåíîíîùèå

<15 000 15 000 äî 25 000

7 06 7 06 7 06>25 000

Ñóõî

Âëàæíî êàêòî ïî-ãîðå, íî òðÿáâà äà ñå èçáåðàò MEW êëàñîâåòå

äà

íå

>3

<=3

>3

<=3

<3

>=3

<3

>=3

3 Çà êîíôëèêòíèòå çîíè ÿðêîñòòà åïðåïîðú÷èòåëåí êðèòåðèé çà ïðîåêòèðàíå. Àêîâèäèìàòà ÷àñò îò ïúòíîòî ïëàòíî å ìàëêà çàâîäà÷à è äðóãè ôàêòîðè íå ïîçâîëÿâàòïðîåêòèðàíå ïî ÿðêîñò, ìîæå äà ñå ïðåìèíå êúìîñâåòåíîñò. Ñðàâíèìèòå ÑÅ-êëàñîâå ñïðåïîðú÷àíèòå ÌÅ-êëàñîâå ñà äàäåíè â òàáëèöà 3.4 Äîïúëíèòåëíî 5% ïîâèøåíèå íà TI ìîæå äà áúäåäîïóñíàòî ïðè èçïîëçâàíå íà ñâåòëèííè èçòî÷íèöèñ ìàëêà ÿðêîñò.5 Êðèòåðèÿò ìîæå äà ñå èçïîëçâà, êîãàòî íÿìàòðàíñïîðòíè çîíè ñúñ ñîáñòâåíè èçèñêâàíèÿ,ãðàíè÷åùè ñ ïúòíîòî ïëàòíî.

10|10-2003|


ÅÍÅÐÃÈÉÍÎ ÎÁÑËÅÄÂÀÍÅ ÍÀ ÑÚÙÅÑÒÂÓÂÀÙÎÒÎ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ Îñíîâíà öåë íà ïúðâîíà÷àëíîòî åíåðãèéíî îá-ñëåäâàíå (åêñïåðòèçà) å ñúçäàâàíåòî íà áàçàåëåêòðîåíåðãèéíè è ñâåòëîòåõíè÷åñêè äàííèçà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Áàçàòàäàííè å îñíîâà çà ðàçðàáîòêàòà íà ñëåäâàùè-òå åòàïè íà ïðîåêòà: àíàëèç è îöåíêà íà ïîòåí-öèàëà çà åíåðãîñïåñòÿâàíå; èçáîð íà ìåðêè çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò; ñâåòëîòåõíè÷åñêîïðîåêòèðàíå, êàêòî è çà ðàçðàáîòêà íà ìîäåð-íà ñèñòåìà çà óïðàâëåíèå íà ïîääðúæêàòà íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Ñúäúðæàíèåòî è äåòàéëíîñòòà íà áàçàòà äàííèìîæå äà âàðèðà â çàâèñèìîñò îò ïðåäíàçíà÷å-íèåòî íà îáñëåäâàíåòî. Ïðè îáñëåäâàíå ñ öåëðàçðàáîòêà íà èíæåíåðåí ïðîåêò çà åíåðãèé-íîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ å íåîáõîäèìî ñú-áèðàíå íà ïîäðîáíà èíôîðìàöèÿ çà òèïà è ñúñ-òîÿíèåòî íà åëåìåíòèòå îò ñèñòåìàòà çà óëè÷íîîñâåòëåíèå: åëåêòðîòåõíè÷åñêî îáîðóäâàíå,òðàôîïîñòîâå è êàñåòè, çàõðàíâàùè ëèíèè, îñ-âåòèòåëíè òåëà, ñâåòëèííè èçòî÷íèöè, óïðàâëå-íèå íà âêëþ÷âàíå è èçêëþ÷âàíå íà îñâåòëåíèå-òî, ãåîìåòðè÷íè ïàðàìåòðè íà óëè÷íèòå îñâåòè-òåëíè óðåäáè. Çà öÿëîñòíî îáñëåäâàíå íà íàñå-ëåíî ìÿñòî ìîãàò äà ñå èçïîëçâàò äâå îñíîâíèñòðàòåãèè çà îðãàíèçàöèÿ íà ñòðóêòóðàòà íà áà-çàòà äàííè: çàñíåìàíå íà äàííèòå ïî çàõðàíâà-ùè òðàôîïîñòîâå èëè ïî óëèöè. Çà êîðåêòíàñðàâíèìîñò íà ðåçóëòàòèòå îò êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåíåðãèÿ çà ñúùåñòâóâàùîòî è íîâîòîîñâåòëåíèå å ïî-ïîäõîäÿùî çàñíåìàíåòî íàäàííèòå ïî òðàôîïîñòîâå.

Åíåðãèéíîòî îáñëåäâàíå å òðóäîåìêà çàäà÷à,êîÿòî èçèñêâà ìíîãî âðåìå è äîñòúï äî ñïåöèà-ëèçèðàíà èíôîðìàöèÿ. Îò äðóãà ñòðàíà, ðåçóë-òàòèòå îò íåãî áèõà áèëè åäíà ìíîãî äîáðà îñ-íîâà íà ñúçäàâàíåòî íà áàçà äàííè (êàðòîòåêà)íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, êîÿòî äà ñåèçïîëçâà ïðè áúäåùîòî åêñïëîàòèðàíå è ïîä-äúðæàíå íà ñèñòåìàòà îò îáùèíñêàòà àäìè-íèñòðàöèÿ èëè îò ñúçäàäåíî ñïåöèàëèçèðàíîçâåíî êúì íåÿ. Çàòîâà å öåëåñúîáðàçíî ñôîð-ìèðàíåòî íà êîëåêòèâ ïîä ðúêîâîäñòâîòî íà îá-ùèíàòà, êîéòî äà èçâúðøè åíåðãèéíîòî îáñëåä-âàíå. Â íåãî å äîáðå, îñâåí ñïåöèàëèñòè îò îá-ùèíñêàòà àäìèíèñòðàöèÿ, äà ñå âêëþ÷àò è ñïå-öèàëèñòè ïî îñâåòèòåëíà òåõíèêà, åëåêòðîñ-íàáäÿâàíå, åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò, êàêòî èïðåäñòàâèòåëè íà åêñïëîàòèðàùîòî ïðåäïðèÿ-òèå. Äðóãà âúçìîæíîñò å äà ñå àíãàæèðà ïðîåê-òàíòñêè êîëåêòèâ ñ îïèò â äåéíîñòòà, êîéòî ñëåä

òîâà äà èçâúðøè è íåîáõîäèìèòå ñâåòëîòåõíè-÷åñêè èç÷èñëåíèÿ. (Âèæ Ôîðìóëÿð çà åíåðãèé-íà åêñïåðòèçà â ñèñòåìàòà íà óëè÷íîòî îñâåò-ëåíèå).

ÑÂÅÒËÎÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÎ ÏÐÎÅÊÒÈÐÀÍÅÑúäúðæàíèåòî íà ïðîåêò çà óëè÷íà îñâåòèòåë-íà óðåäáà ñå ñúñòîè îò ñâåòëîòåõíè÷åñêà èåëåêòðîòåõíè÷åñêà ÷àñò. Â ñâåòëîòåõíè÷åñêàòà÷àñò îáèêíîâåíî ñå ðåøàâàò ñëåäíèòå âúïðîñè:

- ñâåòëîòåõíè÷åñêà êàòåãîðèçàöèÿ íà óëèöèòå;

- îïðåäåëÿíå íà íîðìåíèòå êîëè÷åñòâåíè è êà-÷åñòâåíè ïîêàçàòåëè;

- èçáîð íà ñâåòëèíåí èçòî÷íèê;

- èçáîð íà îñâåòèòåëíî òÿëî;

- ñâåòëîòåõíè÷åñêè èç÷èñëåíèÿ çà îïðåäåëÿíåíà êîëè÷åñòâåíèòå è êà÷åñòâåíèòå ïîêàçàòåëè íàîñâåòëåíèåòî ïî ðàçëè÷íèòå êàòåãîðèè óëèöè;

- îïðåäåëÿíå íà îïòèìàëíî ðàçïîëîæåíèå íà îñ-âåòèòåëèòå è ìîùíîñò íà ñâåòëèííèòå èçòî÷íèöè.

Â ïðåäèøíèÿ ðàçäåë áÿõà ðàçãëåäàíè ïîäðîá-íî ðàçëè÷íè ïîäõîäè ïðè êàòåãîðèçàöèèòå íàóëèöèòå, êàêòî è áúëãàðñêèÿò è ìåæäóíàðîäíèñòàíäàðòè çà îñâåòëåíèå, îïðåäåëÿùè íîðìå-íèòå ïîêàçàòåëè çà îñâåòåíîñò íà óëèöèòå.

Ñâåòëîòåõíè÷åñêè èç÷èñëåíèÿ çà îïðåäåëÿíåíà êîëè÷åñòâåíèòå è êà÷åñòâåíèòå ïîêàçàòå-ëè íà îñâåòëåíèåòîÇà èçâúðøâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå èç÷èñ-ëåíèÿ ñà íåîáõîäèìè ãåîìåòðè÷íèòå ïàðàìåòðèíà îáñëåäâàíèòå óëèöè: øèðî÷èíà íà óëèöàòà(W); ìåæäóñòúëáèå - ðàçñòîÿíèå ìåæäó ñòúëáî-âåòå â åäèí ðåä (S); âèñî÷èíà íà îêà÷âàíå íàîñâåòèòåëÿ (H); áðîé îñâåòèòåëè íà ñòúëá; íàê-ëîí íà îñâåòèòåëÿ (T); ðàçñòîÿíèå ìåæäó ïðîåê-öèÿòà íà îñâåòèòåëÿ âúðõó óëè÷íîòî ïëàòíî èðúáà íà òðîòîàðà (íàäâåñ) (O); áðîé ëåíòè çàäâèæåíèå âúðõó ïëàòíîòî; òèï íà îòðàæàòåëíà-òà õàðàêòåðèñòèêà íà óëè÷íàòà íàñòèëêà.

Ïðè ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå èç÷èñëåíèÿ ñå îïðå-äåëÿ îñíîâíèÿò êîëè÷åñòâåí ïîêàçàòåë ñïîðåäèçèñêâàíèÿòà íà äîñåãàøíèÿ ÁÄÑ 5504-82 èëèíîâèòå Åâðîïåéñêè íîðìè EN 13 201 - ñðåäíàòàÿðêîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî (Lñð), [cd/m2]. Êà-÷åñòâåíèòå ïîêàçàòåëè ñà: îáùà ðàâíîìåðíîñòíà ðàçïðåäåëåíèå íà ÿðêîñòòà U0= Lìèí / Lñð;íàäëúæíà ðàâíîìåðíîñò íà ðàçïðåäåëåíèå íàÿðêîñòòà çà ëèíèÿòà íà ñòàíäàðòíèÿ íàáëþäà-òåë Ul; ïîêàçàòåë íà çàñëåïÿâàíå TI, [%].

Èçâåñòíè ñà ðú÷íè ìåòîäè çà èç÷èñëÿâàíå íàÿðêîñòòà è îñâåòåíîñòòà íà óëè÷íîòî ïëàòíî, íî

â ñúâðåìåííîòî ñâåòëîòåõíè÷åñêî ïðîåêòèðàíåíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñå èçïîëçâàò ñïåöèàëè-çèðàíè ñîôòóåðíè ïðîäóêòè çà àâòîìàòèçèðàíîèç÷èñëÿâàíå íà êîëè÷åñòâåíèòå è êà÷åñòâåíèòåïîêàçàòåëè, êàêòî è çà îïòèìèçèðàíå íà îñíîâ-íèòå ãåîìåòðè÷íè ïàðàìåòðè íà îñâåòèòåëíèòåóðåäáè: ìåæäóñòúëáèå, âèñî÷èíà íà îêà÷âàíå,äúëæèíà íà íîñåùàòà êîíçîëà (ðîãàòêà) è íàê-ëîí íà îñâåòèòåëÿ.

Çà èçâúðøâàíå íà êîìïþòúðíèòå èç÷èñëåíèÿ åíåîáõîäèìî ïðåäâàðèòåëíî èçìåðâàíå (â îòî-ðèçèðàíà ëàáîðàòîðèÿ) è âúâåæäàíå íà ñâåòëî-òåõíè÷åñêèòå õàðàêòåðèñòèêè íà îñâåòèòåëÿ âñîôòóåðíèÿ ïðîäóêò.

Ïðåïîðú÷âà ñå ìíîãîâàðèàíòíîñò íà ïðîåêòè-ðàíåòî ñ èçïîëçâàíå íà ðàçëè÷íè îñâåòèòåëè èñðàâíåíèå íà ðåçóëòàòèòå çà óñòàíîâÿâàíå íàíàé-öåëåñúîáðàçíèÿ âàðèàíò. Èç÷èñëåíèÿòà ñåèçâúðøâàò ïðè ñúùåñòâóâàùîòî ðàçïîëîæåíèåíà ñòúëáîâåòå è îñâåòèòåëèòå, êàòî å îïòèìèçè-ðàí íàêëîíúò íà îñâåòèòåëÿ. Ïðè åäíà è ñúùàìîùíîñò è òèï íà ëàìïàòà â îñâåòèòåëÿ ñå ïîëó-÷àâàò ðåçóëòàòè, êîèòî ñå ðàçëè÷àâàò äî 80% çàîñíîâíèÿ êîëè÷åñòâåí ïîêàçàòåë - ñðåäíàÿðêîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî. Ðàçëè÷åí å è îïòè-ìàëíèÿò íàêëîí çà ðàçëè÷íèòå îñâåòèòåëè. Òåçèçíà÷èòåëíè ðàçëèêè ñå îáÿñíÿâàò ñ ðàçëè÷íèòåñâåòëîòåõíè÷åñêè õàðàêòåðèñòèêè íà îñâåòèòå-ëèòå: ñâåòëîðàçïðåäåëèòåëíà êðèâà; êîåôè-öèåíò íà ïîëåçíî äåéñòâèå; ñâåòëèíåí ïîòîê íàëàìïàòà çà ðàçëè÷íè ôèðìè ïðîèçâîäèòåëè.

Ïîðàäè íåîáõîäèìîñòòà îò ñïåöèàëèçèðàíèïîçíàíèÿ â îáëàñòòà íà îñâåòèòåëíàòà òåõíèêà èñëîæíîñòòà íà èçâúðøâàíèòå èç÷èñëåíèÿ åíåîáõîäèìî òå äà ñå ïðàâÿò îò ñïåöèàëèñòè.

Îïðåäåëÿíå íà îïòèìàëíîòî ðàçïîëîæåíèåíà îñâåòèòåëèòå è ìîùíîñòòà íà ñâåòëèííèòåèçòî÷íèöèÈçâúðøâà ñå ñëåä ñðàâíåíèå íà ðàçðàáîòåíèòåâàðèàíòíè ðåøåíèÿ, êàòî îñíîâíàòà öåë å ïîñ-òèãàíåòî íà íîðìåíèòå ñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêà-çàòåëè ñ íàé-ìàëêà ìîùíîñò íà ñâåòëèííèÿ èç-òî÷íèê è íàé-ìàëêî êàïèòàëîâëîæåíèÿ çà ðå-êîíñòðóêöèÿ íà åëåìåíòè îò îñâåòèòåëíàòàóðåäáà. Â ïðàêòèêàòà ñå ñðåùàò äâà îñíîâíèïîäõîäà çà èçâúðøâàíå íà ðåêîíñòðóêöèÿ íàóëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè:

- ðåêîíñòðóêöèÿ ñ ïðîìÿíà íà áðîÿ, òèïà, ìîù-íîñòòà, âèñî÷èíàòà íà îêà÷âàíå è íàêëîíà íàîñâåòèòåëèòå ïðè èçïîëçâàíå íà ñúùåñòâóâà-ùàòà åëåêòðè÷åñêà è ñòúëáîâíà ìðåæà;

- ïðîåêòèðàíå íà èçöÿëî íîâà îñâåòèòåëíàóðåäáà ñ ïðîìÿíà êàêòî íà áðîÿ, òèïà, ìîù-

ÅÍÅÐÃÈÉÍÀ ÅÔÅÊÒÈÂÍÎÑÒ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÏëàìåí Öàíêîâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ãàáðîâî

Ïîäãîòîâêàòà íà åäèí ïðîåêò çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ïðåìèíàâà ïðåç íÿêîëêîåòàïà - ïúðâîíà÷àëíî åíåðãèéíî îáñëåäâàíå íà ñúùåñòâóâàùàòà ñèñòåìà, ñâåòëîòåõíè÷åñêî ïðîåêòèðàíå çàèçáîð íà íàé-ïîäõîäÿùà ìîùíîñò íà îñâåòèòåëíèòå òåëà, òåõíèêî-èêîíîìè÷åñêà îöåíêà è èçáîð íà ìåðêè çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Èçïúëíåíèåòî íà âñåêè åäèí åòàï èçèñêâà îïðåäåëåíè ïîçíàíèÿ, êâàëèôèêàöèÿ èîïèò, êîèòî íåâèíàãè ïðèòåæàâà îáùèíñêàòà àäìèíèñòðàöèÿ. Òàçè ãëàâà èìà çà öåë äà ïðåäñòàâè îòäåëíèòååòàïè è ïîñëåäîâàòåëíîñòòà íà èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêò çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.Àêöåíòèðàíî å ñúùî òàêà è âúðõó äåéíîñòèòå, çà èçïúëíåíèåòî íà êîèòî îáùèíñêèòå óïðàâè òðÿáâà äàïîòúðñÿò ñïåöèàëèçèðàíè êîíñóëòàíòè.


íîñòòà, âèñî÷èíàòà íà îêà÷âàíå è íàêëîíà íàîñâåòèòåëèòå, òàêà è íà ìåæäóñòúëáèåòî, ðàçïî-ëîæåíèåòî íà ñòúëáîâåòå è åëåêòðè÷åñêèòå çàõ-ðàíâàùè ëèíèè.

Ïúðâèÿò ïîäõîä å ïî-÷åñòî ñðåùàíèÿò ïðè ìî-äåðíèçàöèÿ íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè âÁúëãàðèÿ, òúé êàòî ïðè íåãî îñíîâíèòå êàïèòà-ëîâëîæåíèÿ ñà çà äîñòàâêà è ìîíòàæ íà îñâåòè-òåëè è ñëåä òåõíèêî-èêîíîìè÷åñêèòå èç÷èñëå-íèÿ îáèêíîâåíî ñå äîêàçâà âèñîêà åíåðãèéíà èèêîíîìè÷åñêà åôåêòèâíîñò.

Íàé-âèñîêà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ìîæå äà ñåïîñòèãíå ïðè âòîðèÿ ïîäõîä, êàòî ñ îãëåä íà ïî-ìàëêè íà÷àëíè êàïèòàëîâëîæåíèÿ è ïî-ëåñíàåêñïëîàòàöèÿ è ïîääðúæêà ñå îïòèìèçèðàò îñ-íîâíèòå ïàðàìåòðè íà îñâåòèòåëíàòà óðåäáà.Çàäà÷àòà å äà ñå óäîâëåòâîðÿò íîðìåíèòå ïîêà-çàòåëè ïðè ìèíèìàëíè ïðèâåäåíè ãîäèøíè ðàç-õîäè, êîåòî íà ïðàêòèêà ñå ïîñòèãà ÷ðåç ðåàëè-çàöèÿ íà îñâåòèòåëíà óðåäáà ñ ìàêñèìàëíîìåæäóñòúëáèå.

ÈÇÁÎÐ ÍÀ ÌÅÐÊÈ ÇÀ ÅÍÅÐÃÈÉÍÀÅÔÅÊÒÈÂÍÎÑÒ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÎñíîâíèòå ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñà: çàìÿíà íà îñâåòèòåëè-òå ñ æèâà÷íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå ñ åíåð-ãèéíîåôåêòèâíè îñâåòèòåëè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñâèñîêî íàëÿãàíå èëè êîìïàêòíè ëóìèíåñöåíòíèëàìïè, âúâåæäàíå íà åôåêòèâåí åêñïëîàòàöèî-íåí ðåæèì íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Äîïúëíè-òåëíè ôèíàíñîâè ïîëçè ñå ïîñòèãàò ïðè çàìÿíàíà åäíîòàðèôíèòå åëåêòðîìåðè ñ äâîéíîòàðèô-íè èëè òðîéíîòàðèôíè.

Çàìÿíà íà îñâåòèòåëèòå ñ æèâà÷íè ëàìïè ñâèñîêî íàëÿãàíå ñ åíåðãèéíîåôåêòèâíè îñâå-òèòåëè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíåèëè êîìïàêòíè ëóìèíåñöåíòíè ëàìïèÎñâåòèòåëèòå â ñúùåñòâóâàùèòå óëè÷íè îñâåòè-òåëíè óðåäáè ñà ïðåäèìíî ñ æèâà÷íè ëàìïè ñâèñîêî íàëÿãàíå ñ ìîùíîñòè 400 W, 250 W è 125W è õèáðèäíè íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãà-íå ñ ìîùíîñòè 220 W è 110 W (íàòðèåâè ëàìïèñ âèñîêî íàëÿãàíå ñ âãðàäåíî çàïàëíî óñòðîé-ñòâî, ïðèãîäåíè çà ðàáîòà ñ äðîñåëè íà æèâà÷-íè ëàìïè 250 W è 125 W).

Ñëåä ñâåòëîòåõíè÷åñêî ïðîåêòèðàíå îñâåòèòå-ëèòå ñ æèâà÷íè ëàìïè ñå çàìåíÿò ñ îñâåòèòåëèñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå ñ ìîùíîñ-òè 150 W, 100 W, 70 W è 50 W èëè êîìïàêòíè ëó-ìèíåñöåíòíè ëàìïè 55 W è 36 W.

Âúçìîæíà å çàìÿíà íà òèïà è ìîùíîñòòà íàëàìïàòà çàåäíî ñ ïóñêî-ðåãóëèðàùàòà àïàðàòó-ðà â ñúùåñòâóâàùèòå îñâåòèòåëè, íî òúé êàòî òåâ ïîâå÷åòî ñëó÷àè ñà ñèëíî àìîðòèçèðàíè, åöåëåñúîáðàçíî êîìáèíèðàíåòî íà çàìÿíàòà íàñâåòëèííèòå èçòî÷íèöè ñúñ çàìÿíà è íà îñâåòè-òåëíîòî òÿëî. Ïðèëàãà ñå è çàìÿíàòà íà æèâà÷-

íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå ñ ìîùíîñòè 250 è125 W ñ ò.íàð. õèáðèäíè íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñî-êî íàëÿãàíå (ñ âúòðåøíî çàïàëíî óñòðîéñòâî) ñìîùíîñòè ñúîòâåòíî 220 è 110 W. Åíåðãèéíàòàåôåêòèâíîñò îò çàìÿíàòà å íåçíà÷èòåëíà âñðàâíåíèå ñ òàçè ïðè çàìÿíà íà öåëèÿ îñâåòè-òåë è çàòîâà íå ñå ïðåïîðú÷âà.

Òîâà å íàé-÷åñòî ïðèëàãàíàòà ìÿðêà â èçïúëí-ÿâàíèòå äîñåãà ïðîåêòè â îáùèíè â ñòðàíàòà èîïèòúò äîñåãà ïîêàçâà, ÷å ñëåä çàìÿíàòà íà îñ-âåòèòåëèòå ñ æèâà÷íè ëàìïè ñ îñâåòèòåëè ñ íàò-ðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå è ïðè óäîâëåò-âîðÿâàíå íà íîðìåíèòå ñâåòëîòåõíè÷åñêè ïîêà-çàòåëè ñå ïîñòèãà íàìàëåíèå îò 2.5 äî 4 ïúòè íàèíñòàëèðàíàòà ìîùíîñò çà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

Â Òàáëèöà 7 ñà ïîêàçàíè îáîáùåíè åíåðãèéíè èòåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè íà Äåìîíñòðàöèîííèÿïðîåêò çà åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî.

Óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèåÄîïúëíèòåëíè âúçìîæíîñòè çà åíåðãîñïåñòÿâà-íå ñå îòêðèâàò ïðè ðåàëèçàöèÿ íà ìåòîäèòå çàóïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Ïîäðîáåíïðåãëåä íà âúçìîæíèòå íà÷èíè çà åôåêòèâíîóïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å ðàçãëå-äàí â ãëàâà "Ñèñòåìè çà óïðàâëåíèå íà óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå".

Çàìÿíà íà åäíîòàðèôíèòå åëåêòðîìåðè ñäâîéíîòàðèôíèÇàìÿíàòà íà åäíîòàðèôíèòå åëåêòðîìåðè çà èç-ìåðâàíå íà êîíñóìèðàíàòà åëåêòðè÷åñêà åíåð-ãèÿ çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ñ äâîéíîòàðèôíè íå ååíåðãîñïåñòÿâàùà ìÿðêà, íî ïðè ñúùåñòâóâàùè-òå òàðèôè çà öåíè íà åëåêòðè÷åñêàòà åíåðãèÿ,âîäè äî íàìàëÿâàíå ñðåäñòâàòà çà çàïëàùàíå îòñòðàíà íà îáùèíàòà. Íà Ôèã.18 å ïðåäñòàâåíàãðàôèêà íà ñðåäñòâàòà çà çàïëàùàíå íà åëåêòðè-÷åñêàòà åíåðãèÿ çà åäèí òðàôîïîñò îò Äåìîíñ-òðàöèîííèÿ ïðîåêò çà åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðå-êîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî.Îò ñóìèðàíåòî íà ðàçõîäèòå çà åëåêòðè÷åñêà

åíåðãèÿ çà åäíà ãîäèíà ñå óñòàíîâÿâà, ÷å èêîíî-ìèÿòà íà ñðåäñòâà å îêîëî 30%.

Èçáîðúò íà ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ñåèçâúðøâà ñëåä çàäúëáî÷åíà òåõíèêî-èêîíîìè-÷åñêà îöåíêà íà ðåçóëòàòèòå îò ïðèëàãàíåòî íàâñÿêà ìÿðêà ïîîòäåëíî èëè â êîìáèíàöèÿ. Èçáè-ðà ñå íàé-öåëåñúîáðàçíèÿò âàðèàíò îò èêîíî-ìè÷åñêà ãëåäíà òî÷êà.

Çàìÿíàòà íà îñâåòèòåëèòå ñ æèâà÷íè ëàìïè ñâèñîêî íàëÿãàíå ñ åíåðãèéíîåôåêòèâíè îñâå-òèòåëè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå èêîìïàêòíè ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè å öåëåñúîá-ðàçíà, àêî â ñúùåñòâóâàùîòî îñâåòëåíèå èìà:æèâà÷íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå; õèáðèäíèíàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå; îñâåòèòåëèñúñ ñðîê íà åêñïëîàòàöèÿ íàä 10-15 ãîäèíè èäð. Êðèòåðèé çà îöåíêà íà ïîòåíöèàëà çàåíåðãîñïåñòÿâàíå å èç÷èñëåíàòà â åíåðãèéíà-òà åêñïåðòèçà ñòîéíîñò íà ïîêàçàòåëÿ çà åíåð-ãèéíà åôåêòèâíîñò.

Èçáîðúò íà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèåå öåëåñúîáðàçíî äà ñòàíå ñëåä àíàëèç íà âúç-ìîæíîñòèòå çà åíåðãîñïåñòÿâàíå, êàêòî è íàïðåäïîñòàâêèòå è âúçìîæíîñòèòå çà ïðèëàãàíåíà ðàçëè÷íèòå èíæåíåðíè ðåøåíèÿ çà êîíêðåò-íîòî íàñåëåíî ìÿñòî.

Íàëè÷èåòî íà åäíîòàðèôíè åëåêòðîìåðè çà èç-ìåðâàíå íà åëåêòðè÷åñêàòà åíåðãèÿ ïðè çàïàç-âàíåòî íà òàðèôíàòà ïîëèòèêà çà öåíèòå íà åëåê-òðè÷åñêàòà åíåðãèÿ çà óëè÷íî îñâåòëåíèå åïðåä-ïîñòàâêà çà ïðèëàãàíå íà ìÿðêàòà ñúñ çàìÿíà íàåäíîòàðèôíèòå åëåêòðîìåðè ñ äâîéíîòàðèôíè.

Òàáëèöà 7. Îáîáùåíè åíåðãèéíè è òåõíè÷åñêè ïîêàçàòåëè íà Äåìîíñòðàöèîííèÿ ïðîåêò çàåíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî

Ôèã. 18.Ñòîéíîñò íà êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ çà óëè÷íî îñâåòëåíèå îòòðàôîïîñò “Ñâèùîâñêà” 5 ïðè äâîéíîòàðèô-íî è ïðè åäíîòàðèôíî èçìåðâàíå (â ëåâà)

Ñïåöèàëèçèðàíà ëàáîðàòîðèÿ ïîîñâåòèòåëíà òåõíèêà

Íîâî ìîäåðíèçèðàíîîñâåòëåíèå ñ íàòðèåâè

ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå

Ñúùåñòâóâàùî îñâåòëåíèåñ æèâà÷íè ëàìïè

Èêîíîìèÿ

Áðîé íàîñâåòèòåëèòå

Èíñòàëèðàíàìîùíîñò, [w]

Îñâåòèòåëè

[áðîé] [%] [w] [%]

Èíñòàëèðàíà ìîùíîñò, [w]Áðîé íàîñâåòèòåëèòå

Èíñòàëèðàíàìîùíîñò, [w]

6 608 1 724 000 5 144 448 000 1 464 22 1 276 000 74

åäíîòàðèôíî - îáùî 3 502 ëâ.

äâóòàðèôíî - îáùî 2 420 ëâ.

0

100

200

300

400

ìàðò ÿíóàðè íîåìâðè ñåïòåìâðè þëè ìàé

500

600

700

800

1. ÏÎÄÃÎÒÎÂÊÀ È ÎÐÃÀÍÈÇÀÖÈß ÍÀ ÊÎËÅÊÒÈÂ1.1. Åíåðãèåí ñïåöèàëèñò îò îáùèíàòà:Èìå: …….................……………………………….........................òåë./ôàêñ:................................………å-mail:…………...............1.2. Ïðåäñòàâèòåë íà åêñïëîàòèðàùîòî åëåêòðîñíàáäèòåëíî ïðåäï-ðèÿòèå:Èìå: …….................………………………………...............................................òåë./ôàêñ:................................………...........å-mail:…………..........................1.3. Ñïåöèàëèñòè (êîíñóëòàíòè, ïðîåêòàíòè):

1.3.1. Îñâåòèòåëíà òåõíèêà:Èìå: …….................………………………………...............................................òåë./ôàêñ:................................………...........å-mail:…………..........................

1.3.2. Åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò:Èìå: …….................………………………………...............................................òåë./ôàêñ:................................………...........å-mail:…………..........................

2. ÑÚÇÄÀÂÀÍÅ ÍÀ ÁÀÇÀ ÅËÅÊÒÐÎÅÍÅÐÃÈÉÍÈ È ÑÂÅÒËÎÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÈ ÄÀÍÍÈ ÇÀ ÑÈÑÒÅÌÀÒÀ ÇÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÎáåêò:……………………………………………………………….......................Ïîäîáåêò:.......................................................................................................2.1. Òðàôîïîñòîâå è åëåêòðè÷åñêà ìðåæà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå:

2.1.1. Òðàôîïîñòîâå(Âêëþ÷âà îïèñàíèå íà áðîÿ íà òðàôîïîñòîâåòå è êàñåòèòå, çàõðàíâàùèòåðèòîðèàëíèÿ îáõâàò íà èçñëåäâàíåòî, áðîé èçâîäè çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå, òèï íà çàõðàíâàùèòíå ëèíèè - êàáåëíè èëè âúçäóøíè.)

2.1.2. Óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå(Áðîé íà òðàôîïîñòîâå è êàñåòè ñ îñâåòèòåëè, ðàáîòåùè â íîùåí, ïîëó-íîùåí èëè äðóã ðåæèì íà ðàáîòà, òèï íà óïðàâëÿâàùîòî óñòðîéñòâî - ôî-òîðåëå, ÷àñîâíèê, ïðîãðàìèðóåìî ðåëå, öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå (ðà-äèîêàíàëíî èëè ìðåæîâî), ðàáîòíè ÷àñîâå íà îñâåòëåíèåòî çà 1 ãîäèíà.Ïðè ðàáîòà íà îñâåòëåíèåòî ïðåç öÿëàòà íîù (öåëîíîùåí ðåæèì) è ñïî-ðåä àñòðîíîìè÷åñêèÿ êàëåíäàð ðàáîòíèòå ÷àñîâå çà åäíà ãîäèíà ñà îêî-ëî 4100 ÷àñà.)

2.1.3. Èçìåðâàíå íà åëåêòðè÷åñêàòà åíåðãèÿ çà óëè÷íî îñâåòëåíèå(Áðîé åëåêòðîìåðè, áðîé òàðèôè è ôàçè íà åëåêòðîìåðèòå, ãîäèøåí òî-âàðîâ ãðàôèê íà êîíñóìàöèÿòà íà åëåêòðè÷åñêà åíåðãèÿ çà óëè÷íî îñâå-

òëåíèå - çà ïîñëåäíèòå åäíà èëè ïîâå÷å ãîäèíè. (Òàáëèöè 3, 4, 5)2.2. Ñâåòëèííè èçòî÷íèöè è îñâåòèòåëíè òåëà (Òàáëèöà 6)(Ñâåòëèííè èçòî÷íèöè: òèï, åäèíè÷íà ìîùíîñò è áðîé íà ëàìïèòå ñ ðàç-ëè÷åí òèï è ìîùíîñò), (Òàáëèöà 7)

ÔÎÐÌÓËßÐ ÇÀ ÅÍÅÐÃÈÉÍÀ ÅÊÑÏÅÐÒÈÇÀÂ ÑÈÑÒÅÌÀÒÀ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

Êîìóíàëíî-áèòîâè

Êàñåòè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå

Äðóãè

Îáùî

Òèï Áðîé

Öåëîíîùåí

Ïîëóíîùåí

Äðóã ðåæèì

Ðåæèì Óïðàâëåíèå Ðàáîòíè ÷àñîâå çà 1 ãîäèíà

Áðîé òðàôîïîñòîâå

Îáù áðîé ñòúëáîâå

Îáù áðîé îñâåòèòåëíè òåëà

Îáùà èíñòàëèðàíà ìîùíîñò, [kW]

2002

2001

2000

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XIIÃîäè

íà

Îáù

î çà

1 ãî

äèíàÊîíñóìàöèÿ íà åëåêòðè÷åñêà åíåðãèÿ ïî ìåñåöè, [kWh]

Åäíîòàðèôíè

Äâîéíîòàðèôíè

Òàðèôè Áðîéåëåêòðîìåðè

Åäíîôàçíè

Òðèôàçíè

Áðîé ôàçè Áðîéåëåêòðîìåðè

Òèï Ìîùíîñò Áðîé

Æèâà÷íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå

Íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå

Íàòðèåâè ëàìïè ñ íèñêî íàëÿãàíå

Ìåòàëõàëîãåííè ëàìïè

Êîìïàêòíè ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè

Äðóãè

Òèï Ìîùíîñò Áðîé Ñðîê íà åêñ-ïëîàòàöèÿ

Óëè÷íè îñâåòèòåëè

Ïàðêîâè îñâåòèòåëè

Ïðîæåêòîðè

Òàáëèöà 1.

Òàáëèöà 8. Îñâåòèòåëíè òåëà - âèäîâå

Òàáëèöà 5.

Òàáëèöà 6.

Òàáëèöà 7.

Òàáëèöà 2.

Òàáëèöà 3. Òàáëèöà 4.

Èçïðàâíè â åêñïëîàòàöèÿ

Èçïðàâíè èçêëþ÷åíè

Òåõíè÷åñêè àìîðòèçèðàíè

Äðóãè

Ñúñòîÿíèå Áðîé % îò îáùèÿ áðîé

Òàáëèöà 9. Ñúñòîÿíèå íà îñâåòèòåëèòå

ÏÐ

ÈË

ÎÆ

ÅÍ

ÈÅ

E áèáë

èîòå

êà

3. ÄÀÍÍÈ ÇÀ ÊÎËÈ×ÅÑÒÂÅÍÈÒÅ È ÊÀ×ÅÑÒÂÅÍÈÒÅÑÂÅÒËÎÒÅÕÍÈ×ÅÑÊÈ ÏÎÊÀÇÀÒÅËÈ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ ÇÀ ÈÇÁÐÀÍÈ ÕÀÐÀÊÒÅÐÍÈ ÓËÈÖÈ ÎÒÐÀÇËÈ×ÍÈ ÊÀÒÅÃÎÐÈÈ (Òàáëèöà 10)

Äàííèòå ìîãàò äà áúäàò ïîëó÷åíè ÷ðåç èçìåðâàíèÿ ñúñ ñïåöèàëèçèðà-íè óðåäè - ÿðêîìåð è ëóêñìåð, èëè ñâåòëîòåõíè÷åñêè èç÷èñëåíèÿ ñ èç-ïîëçâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå õàðàêòåðèñòèêè íà ñúùåñòâóâàùèòåîñâåòèòåëè. Èçâúðøâàò ñå çà òèïîâè óëèöè îò îòäåëíèòå ñâåòëîòåõíè-÷åñêè êàòåãîðèè.

- ñðåäíà ÿðêîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî Lñð, [cd/m2]

- îáùà ðàâíîìåðíîñò íà ðàçïðåäåëåíèå íà ÿðêîñòòà Uo=Lìèí/Lñð

- íàäëúæíà ðàâíîìåðíîñò íà ðàçïðåäåëåíèå íà ÿðêîñòòà Ul= L'ìèí/Lìàêñ

- ïîêàçàòåë íà çàñëåïÿâàíå TI, [%]

- ñðåäíà îñâåòåíîñò íà óëè÷íîòî ïëàòíî Åñð, [lx]

- ðàâíîìåðíîñò íà ðàçïðåäåëåíèå íà îñâåòåíîñòòà Åìèí/Åñð

4. ÃÅÎÌÅÒÐÈ×ÍÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐÈ ÍÀ ÈÇÁÐÀÍÈÒÅ ÓËÈÖÈ(Òàáëèöà 11)

Èçìåðâàíåòî íà ãåîìåòðè÷íèòå ïàðàìåòðè íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíèóðåäáè å íåîáõîäèìî çà èçâúðøâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêè èç÷èñëåíèÿ

çà íîâî ìîäåðíèçèðàíî îñâåòëåíèå. Âúç îñíîâà íà òÿõ ñå èç÷èñëÿâà ïî-êàçàòåëÿò çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, êîéòî ååäèí îò îñíîâíèòå çà ïðåäâàðèòåëíà îöåíêà íà ïîòåíöèàëà çà åíåðãèé-íà åôåêòèâíîñò â îáñëåäâàíèÿ îáåêò.Ãåîìåòðè÷íè ïàðàìåòðè íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè (Ôèã. 17):- áðîé è ðàçïîëîæåíèå íà ñòúëáîâåòå (E - åäíîñòðàííî, Ä - äâóñòðàííîñðåùóïîëîæíî, Ø - øàõìàòíî),- øèðî÷èíà íà óëè÷íîòî ïëàòíî - W, [m],- áðîé ïëàòíà - n,- äúëæèíà íà òðàñåòî - l, [m],- ìåæäóñòúëáèå - S, [m],- âèñî÷èíà íà îêà÷âàíå íà îñâåòèòåëèòå - H, [m],- íàäâåñ (ðàçñòîÿíèå îò ïðîåêöèÿòà íà îñâåòèòåëÿ âúðõó óëèöàòà äî ðúáàíà óëè÷íîòî ïëàòíî) - O, [m],- íàêëîí íà îñâåòèòåëÿ - T, [°],- Èíñòàëèðàíà ìîùíîñò çà èçáðàíàòà óëèöà - Pèíñò, [W].Ïîêàçàòåë çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå P/F.Lí, êú-äåòî P å èíñòàëèðàíà ìîùíîñò (âêëþ÷èòåëíî çàãóáèòå â ÏÐÀ), F=W.l -ïëîù íà îñâåòÿâàíàòà ïîâúðõíîñò, Lí - íîðìåíàòà ÿðêîñò ñïîðåä íîðìà-òèâíèòå äîêóìåíòè çà ñúîòâåòíàòà êàòåãèðèÿ óëèöè. (Òàáëèöà 12)

Êàòåãîðèÿ íàóëèöàòà

Ñðåäíà ÿðêîñò íàïëàòíîòîLñð, [cd/m2]

Íàäëúæíàðàâíîìåðíîñò

Ul

Îáùàðàâíîìåðíîñò

Uo

Ïîêàçàòåë íàçàñëåïÿâàíå

TI, [%]

Ñðåäíàîñâåòåíîñò

Åñð, [lx]

Ðàâíîìåðíîñò íàîñâåòåíîñòòà

Åìèí/Åñð

Ãðàäñêè àðòåðèè

Ñúáèðàòåëíè óëèöè


Êàòåãîðèÿ íàóëèöàòà

Ãåîìåòðè÷íè ïàðàìåòðè íà èçáðàíèòå óëèöè

Ãðàäñêè àðòåðèè

Ñúáèðàòåëíè óëèöè


Ïàðàìåòúð / ìåðíà åäèíèöà Ãðàäñêè àðòåðèè Ñúáèðàòåëíèóëèöè

Îáñëóæâàùèóëèöè

Ðàçïîëîæåíèå íà ñòúëáîâåòå (E - åäíîñòðàííî, Ä - äâóñòðàííî ñðåùóïîëîæíî, Ø - øàõìàòíî)

Áðîé îñâåòèòåëíè òåëà

Øèðî÷èíà íà óëè÷íîòî ïëàòíî - W, [m]

Áðîé ïëàòíà - n

Äúëæèíà íà òðàñåòî - S, [m]

Ìåæäóñòúëáèå - m, [m]

Âèñî÷èíà íà îêà÷âàíå íà îñâåòèòåëèòå - h, [m]

Îòñòîÿíèå íà ñòúëáà îò ðúáà íà òðîòîàðà - a, [m]

Äúëæèíà íà íîñåùàòà êîíçîëà (ðîãàòêà) - r, [m]

Íàêëîí íà íîñåùàòà êîíçîëà (ðîãàòêà) - T, [°]

Èíñòàëèðàíà ìîùíîñò çà èçáðàíàòà óëèöà - Pèíñò, [W].

Ðàçïîëî-æåíèå

íà ñòúëáî-âåòå

Áðîéîñâåòè-

òåëè

W

[m]

n

[áð.]

I

[m]

S

[m]

H

[m]

a

[m]

r

[m]

T

[]

[W]

PèíñòP

F.Lí

Wm2.cd/m2[ ]

Òàáëèöà 10.

Òàáëèöà 12.

Òàáëèöà 11.

ÏÐ

ÈË

ÎÆ

ÅÍ

ÈÅ

Ôèã. 17 Ãåîìåòðè÷íè ïàðàìåòðè íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè

E

15E-45E

8-9m7-10,5m

0,5-1m 26-3

6m

15E-45E

8-9m 10-12m

0,5-1m

15E-45E

8-9m

0,5-1m33-3

8m 4-6m

27-3

8m

áèáë

èîòå

êà


ÒÈÏÎÂÅ ÑÂÅÒËÈÍÍÈ ÈÇÒÎ×ÍÈÖÈ, ÈÇÏÎËÇÂÀÍÈ Â ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÂ óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñå èçïîëçâàò äâà âèäàñâåòëèííè èçòî÷íèöè - íàæåæàåìè è ãàçîðàçðÿ-äíè. Íàæåæàåìèòå ëàìïè ñà ïúðâèÿò ñâåòëèíåíèçòî÷íèê â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Òå ñà ðàçïðîñò-ðàíåíè êàòî ëàìïè ñ âîëôðàìîâà ñïèðàëà è êàòîõàëîãåííè ëàìïè. Íåçàâèñèìî îò äîáðîòî öâåòîï-ðåäàâàíå è óäîáíà åêñïëîàòàöèÿ òå îòïàäàò îò

óïîòðåáà â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ïîðàäè íèñêàòàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò è ìàëêèÿ ñðîê íà ðàáîòà.Ãàçîðàçðÿäíèòå ëàìïè ñà îñíîâåí ñâåòëèíåíèçòî÷íèê â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Èçïîëçâàò ñåãëàâíî ñëåäíèòå òèïîâå:

- Æèâà÷íèòå ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå ñà ïðåîá-ëàäàâàùèÿò èçòî÷íèê ó íàñ â óëè÷íîòî îñâåòëå-íèå, íî ñ íèñêà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò, äî 50-60 lm/w. Ñâåòëèííèÿò èì ïîòîê íàìàëÿâà ñèëíîâ êðàÿ íà æèâîòà èì è ñå íàëàãà íàëîæèòåëíà

ïîäìÿíà. Öâåòîïðåäàâàíåòî èì å äîáðî â óñëî-âèÿòà íà âúíøíàòà ñðåäà. Ïîñòîÿíåí ïðîáëåì åóíèùîæàâàíåòî íà èçãîðåëèòå ëàìïè ïîðàäèñúäúðæàíèÿ æèâàê. Òÿõíàòà çàäúëæèòåëíàçàìÿíà å îáîñíîâàíà êàêòî â åíåðãèéíî, òàêà èâ èêîíîìè÷åñêî îòíîøåíèå. Ïðåïîðú÷âà ñå äàîñòàíàò çà óïîòðåáà â çåëåíèòå ïàðêîâè ïëîùèïîðàäè ïî-äîáðîòî öâåòîïðåäàâàíå îò íàòðèå-âèòå ëàìïè.

- Íàòðèåâàòà ëàìïà ñ âèñîêî íàëÿãàíå å äîìè-

ÈÇÁÎÐ ÍÀ ÑÚÎÐÚÆÅÍÈß ÇÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

Ñòîéî Ïëàòèêàíîâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ãàáðîâî

Ïðè åíåðãèéíîåôåêòèâíàòà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå îïðåäåëÿùî çíà÷åíèå èìàò èçáðàíèÿòñâåòëèíåí èçòî÷íèê è ïîäõîäÿùîòî óëè÷íî îñâåòèòåëíî òÿëî. Îïèòúò â ñòðàíàòà ïîêàçâà, ÷å íà ïàçàðà ñåïðåäëàãàò åâòèíè, íî íåêà÷åñòâåíè è íèñêî åôåêòèâíè îñâåòèòåëíè òåëà, êîèòî íå ñàìî ÷å íå îñèãóðÿâàòíîðìàòèâíèòå èçèñêâàíèÿ çà îñâåòåíîñò íà óëèöèòå, íî äîïúëíèòåëíî âëîøàâàò êà÷åñòâîòî íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå. Åòî çàùî ïîçíàâàíåòî íà îñíîâíèòå êîìïîíåíòè íà îñâåòèòåëíèòå òåëà è èçðàáîòâàíåòî íàêðèòåðèè çà êà÷åñòâî ñà ìíîãî âàæíè. Â òàçè ãëàâà, îñâåí ÷å ñà ïðåäñòàâåíè ñúâðåìåííèòå èçèñêâàíèÿ çàêà÷åñòâî íà îñâåòèòåëíèòå òåëà, å íàïðàâåíà è ïðåäñòàâåíà è ïðèìåðíà ìåòîäèêà çà îöåíêà íà êà÷åñòâîòîíà òåëàòà.

NAV T 150NAV T 250NAV T 400



LU150/100/Ò/40LU250/Ò/40LU400/Ò/40

Íàòðèåâà ëàìïà ñ âèñîêî íàëÿãàíå

General ElectricÏðîçðà÷íà òðúáíà ëàìïà

NAV E 50NAV E 70

-NAV E 150NAV E 250NAV E 400

SON 50 ESON 70 E-SON 150SON 250 SON 400

---

SHP- 150SHP- 250SHP- 400

LU50/90/D/27LU70/90/D/27LU100/100/D/40LU150/100/D/40LU250/D/40LU400/D/40

Äèôóçíà åëèïñîâèäíà ëàìïà

Osram Philips Sylvania

SON-T-PLUS 50SON-T-PLUS 70SON-T-PLUS 100SON-T-PLUS 150SON-T-PLUS 250SON-T-PLUS 400

SHP-TS 50SHP-TS 70SHP-TS 100SHP-TS 150SHP-TS 250SHP-TS 400

LU50/85/HO/T/27LU70/90/HO/T12/27LU100/100/HO/T/40LU150/100/HO/T/40LU250/HO/T/40LU400/HO/T/40 NG

Ïðîçðà÷íà òðúáíà ëàìïà

NAV E 100 SUPERNAV E 150 SUPERNAV E 250 SUPERNAV E 400 SUPER

SON-PLUS 100SON-PLUS 150SON-PLUS 250SON-PLUS 400

SHP-S 100SHP-S 150SHP-S 250SHP-S 400

LU100/100/HO/D/40LU150/100/HO/D/40LU250/HO/D/40LU400/HO/D/40

Äèôóçíà åëèïñîâèäíà ëàìïà

NAV E 110WNAV E 210W

-SON-H 220W

-SON-H 220W

LUH110/D/27LU215/D/EZ/40

Çà äèðåêòíà çàìÿíà íà æèâà÷íè ëàìïè

NAV T 50 SUPERNAV T 70 SUPERNAV T 100 SUPERNAV T 150 SUPERNAV T 250 SUPERNAV T 400 SUPER

SON 50W-ISON70W-I

-SHP 70-I

LU50/90/D/I/27LU70/90/D/I/27

Ñ âúòðåøíî çàïàëíî óñòðîéñòâîNAV E 50-INAV E 70-I

SON T COMFORT 150SON T COMFORT 250SON T COMFORT 400

---

LU150/CL-DL/T/40LU250/CL-DL/T/40LU400/CL-DL/T/40

Ïðîçðà÷íà òðúáíà ëàìïàNAV E 150 DELUXENAV E 250 DELUXENAV E 400 DELUXE

Òàáëèöà 8. Ñúîòâåòñòâèå íà ëàìïè îò ðàçëè÷íè ôèðìè

Òèïîâå ñâåòëèííè èçòî÷íèöè çà óëè÷íîîñâåòëåíèå

æèâà÷íà ëàìïà ñâèñîêî íàëÿãàíå

íàòðèåâàëàìïà ñâèñîêîíàëÿãàíå

ìåòàë-õàëîãåííàëàìïà

íàòðèåâaëàìïa ñíèñêîíàëÿãàíå

êîìïàêòíàëóìèíåñöåí-òíà ëàìïà

áåçåëåêòðîäíà åëåêòðîèíäóêöèîííà ëàìïà


íèðàù ñâåòëèíåí èçòî÷íèê â åâðîïåéñêèòåñòðàíè ïîðàäè îñîáåíî âèñîêèÿ ñâåòëèíåí äî-áèâ äî 120 lm/w è ñðàâíèòåëíî ïðèåìëèâîòîöâåòîïðåäàâàíå (çëàòèñòîæúëò öâÿò íà ñâåòëè-íàòà) â óñëîâèÿòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Èìàòñðàâíèòåëíî äúëúã ñðîê íà ðàáîòà è ñà ïîä-õîäÿùè çà ãðóïîâà çàìÿíà â êðàÿ íà æèâîòà èì.

- Íàòðèåâèòå ëàìïè ñ íèñêî íàëÿãàíå ñà íàé-åôåêòèâíèÿò ñâåòëèíåí èçòî÷íèê çà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå, ñúñ ñâåòëèíåí äîáèâ äî 170 lm/w,íî ïîðàäè ìîíîõðîìàòè÷íîòî èçëú÷âàíå - ñàìîñ æúëòà ñâåòëèíà, è íåïðèåìëèâîòî öâåòîïðå-äàâàíå èìàò îãðàíè÷åíî ïðèëîæåíèå â óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå. Òå íå ñà ïîäõîäÿùè â æèëèùíè

ðàéîíè, çàùîòî ïðîìåíÿò öâåòà íà ëèöàòà, íàäðåõèòå, íà àâòîìîáèëè è ôàñàäè íà ñãðàäè.Ïðåïîðú÷âàò ñå çà âõîäíî-èçõîäíè ìàãèñòðàëèáåç ïåøåõîäíî äâèæåíèå.

- Ìåòàë-õàëîãåííèòå ëàìïè ñå èçïîëçâàò ïðèïîâèøåíè èçèñêâàíèÿ çà áÿëà ñâåòëèíà è ìíîãîäîáðî öâåòîïðåäàâàíå ïðè îñâåòÿâàíå íàïðåäñòàâèòåëíè è òúðãîâñêè óëèöè, ïåøåõîäíèçîíè, ïàðêîâå è ïëîùàäè. Ñâåòëèííèÿò èì äî-áèâ äîñòèãà 80-90 lm/w, íî èìàò ïî-âèñîêà öåíàîò æèâà÷íèòå è íàòðèåâèòå ëàìïè. Ïðîèçâåæäàòñå è ëàìïè ñ ìàëêà ìîùíîñò è ãàáàðèòè, ïîä-õîäÿùè çà æèëèùíè ðàéîíè.

- Òðúáíèòå ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè èìàò îãðàíè-÷åíî ïðèëîæåíèå ñàìî â íÿêîè ñòðàíè, êúäåòîïîñòåïåííî ñå èçìåñòâàò îò ñúâðåìåííèòå ãàçî-ðàçðÿäíè ëàìïè.

- Êîìïàêòíèòå ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè ñå èçïîëç-âàò â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ïîðàäè âèñîêèÿ ñâåò-ëèíåí äîáèâ 40-70 lm/w, ïîäõîäÿù öâÿò íà ñâåò-ëèíàòà è ïðèåìëèâà öåíà. Òå èçìåñòâàò îêîí÷à-òåëíî íàæåæàåìèòå ëàìïè. Ïîäõîäÿùè ñà çàâòîðîñòåïåííè óëèöè - îáñëóæâàùè è âúòðåø-íîêâàðòàëíè, êúäåòî ñå ðåàëèçèðà íèñêà îñâå-òåíîñò è ÿðêîñò. Ôèðìèòå ðàçðàáîòâàò òàêèâàîñâåòèòåëè çà ìîùíîñò äî 55 W.

- Áåçåëåêòðîäíèòå åëåêòðîèíäóêöèîííè ëàìïè(Indura - General Electric, QL - Philips) èìàò íàé-ãîëÿìà òðàéíîñò - îêîëî 60 000 ÷àñà è ñâåòëè-íåí äîáèâ 80 lm/w, íî çàñåãà ñà ñ âèñîêà öåíà.Óïîòðåáÿâàò ñå çà òóíåëíî, óëè÷íî è ôàñàäíîîñâåòëåíèå.

Â òàáëèöà 8 å ïðåäñòàâåíî ñúîòâåòñòâèåòî â îç-íà÷åíèÿòà è ïðåäíàçíà÷åíèåòî íà íàòðèåâèòåëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå îò íàé-ãîëåìèòå ôèð-ìè ïðîèçâîäèòåëè â Åâðîïà. Â òàáëèöà 9 ñà äà-äåíè ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå ïîêàçàòåëè íà ëàìïèçà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Â òàáëèöà 10 å ïðåäñòà-âåíà ïðèáëèçèòåëíà åêâèâàëåíòíà çàìÿíà íàæèâà÷íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå è íàòðèåâè ñâèñîêî è íèñêî íàëÿãàíå.

ÑÚÂÐÅÌÅÍÍÈ ÈÇÈÑÊÂÀÍÈß ÇÀ ÓËÈ×ÍÈ ÎÑÂÅÒÈÒÅËÍÈ ÒÅËÀ Ñ ÃÀÇÎÐÀÇÐßÄÍÈ ËÀÌÏÈÓëè÷íèÿò îñâåòèòåë îáõâàùà â êîíñòðóêöèÿòàñè: êîðïóñ, îïòè÷íà ñèñòåìà, ñâåòëèíåí èçòî÷-íèê, ïóñêî-ðåãóëèðàùà àïàðàòóðà, óñòðîéñòâàçà çàùèòà îò ïðîíèêâàíå íà ïðàõ è âîäà, åëåê-òðè÷åñêà ÷àñò.

ÊîðïóñÌàòåðèàëúò è êîíñòðóêöèÿòà íà êîðïóñà îïðå-äåëÿò â çíà÷èòåëíà ñòåïåí íåãîâàòà äúëãîòðàé-íîñò è óñòîé÷èâîñò ïî âðåìå íà åêñïëîàòàöèÿ-

Æèâà÷íaëàìïa

Ìåòàë-õàëîãåííaëàìïa

Íàòðèåâaëàìïa ñ íèñêîíàëÿãàíåÍàòðèåâaëàìïa ñâèñîêîíàëÿãàíå

HPL-NHPLComfortHPL-RHPIHPI-TMHDMHN-TDMHN-TDMHW-TDMHN-TCOM-TSOXSOX-ESOX HFSONSON-TSON PlusSON-T PlusSON-HSON ComfortSDW-T

50-100050-400

125-1000250-400

250- 20001800

70-2502000

70-15070-15035-70

35-18018-13136-185

50-100070-1000100-40050-400

220-350150-40035-100

57605476908380

108757586

180200194120125120130

989248

4400330040004300

4300-4900560042004200300040003000

---

2000200019501950200022002500

50553768

65-7090

80-8580

70-8080-85

83---

25252525256585

ÌîùíîñòÌàêñèìàëåíñâåòëèíåí

äîáèâËàìïà

Âèä Îçíà÷åíèå W lm/w K Ra

Èíäåêñ íàöâåòîïðåäàâàíå

Öâåòíàòåìïåðàòóðà

Òàáëèöà 9. Ñâåòëîòåõíè÷åñêè õàðàêòåðèñòèêè íà ãàçîðàçðÿäíè ëàìïè (Philips)

80W125W250W400W

-

-70W

150W250W400W

30W55W90W

135W180W

Æèâà÷íà ëàìïà ñ âèñîêîíàëÿãàíå

Íàòðèåâà ëàìïà ñ âèñîêîíàëÿãàíå

Íàòðèåâà ëàìïà ñ íèñêîíàëÿãàíå

Òàáëèöà 10. Åêâèâàëåíòíà çàìÿíà íà ëàìïè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå

Êîðïóñ íà îñâåòèòåëíî òÿëî îò ïîëèêàðáîíàò


òà. Èçáîðúò íà âèäà íà êîðïóñà òðÿáâà äà áúäåñúîáðàçåí ñ îñîáåíîñòèòå íà îêîëíàòà ñðåäà.Îáèêíîâåíî íàé-ãîëÿìî ïðåäïî÷èòàíèå ñå äàâàíà êîðïóñ îò ëÿò àëóìèíèé, ñëåäâàí îò êîðïóñîò ñòúêëîïëàñò, óñèëåí ñ ïîëèåñòåðíè âëàêíàèëè êîðïóñ îò èçòåãëåí àëóìèíèé ñ ïëàñòìàñîâîïîêðèòèå, êîðïóñ îò èçòåãëåí àëóìèíèé, êîéòîèçïúëíÿâà åäíîâðåìåííî ôóíêöèèòå íà îòðàæà-òåë, è íàêðàÿ êîðïóñ îò ñòîìàíåíà ëàìàðèíàïîðàäè íèñêàòà êîðîçèîííà óñòîé÷èâîñò. Ïîíÿ-êîãà êîðïóñèòå îò èçòåãëåí àëóìèíèé ñà ìíîãîòúíêè è íÿìàò íåîáõîäèìàòà ìåõàíè÷íà ÿêîñò,êîåòî òðÿáâà äà ñå èìà ïðåäâèä ïðè èçáîðà íàîñâåòèòåëèòå â êîíêðåòåí òúðã.

Îïòè÷íà ñèñòåìàÐåôëåêòîð (îòðàæàòåë)Ðåôëåêòîðúò å íàé-âàæíèÿò åëåìåíò íà îïòè÷-íàòà ñèñòåìà íà îñâåòèòåëÿ. ×ðåç íåãî ñå ôîð-ìèðà ñâåòëîðàçïðåäåëåíèåòî íà îñâåòèòåëÿ è âãîëÿìà ñòåïåí îò íåãîâîòî îôîðìëåíèå ñå îáóñ-ëàâÿ ñòîéíîñòòà íà ÊÏÄ. Ñòàáèëíîñòòà íà ôîð-ìàòà è ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå ïîêàçàòåëè íà ðåô-ëåêòîðà ñå îïðåäåëÿò îò íåãîâàòà êîíñòðóêöèÿ.Íàé-äîáðè âúçìîæíîñòè â òîâà îòíîøåíèåïðåäëàãà ôàöåòú÷íèÿò îòðàæàòåë, òúé êàòî âñå-êè ïëîùîâ åëåìåíò (ôàöåòà) îò ðåôëåêòîðà íà-ñî÷âà ïî æåëàíèÿ íà÷èí ñâåòëèííèÿ ïîòîê íàëàìïàòà. Ðåôëåêòîðèòå ñ äâå ñòðàíè÷íè îòðà-æàòåëíè "êðèëà" óïðàâëÿâàò ñðàâíèòåëíî ïî-ìàëêà ÷àñò îò ñâåòëèííèÿ ïîòîê. Ñ ìîíîëèòíèÿðåôëåêòîð ñúùî íå ìîæå äà ñå îñúùåñòâè æå-ëàíîòî ïðåíàñî÷âàíå íà âñè÷êè åëåìåíòàðíèñâåòëèííè ïîòîöè íà ëàìïàòà. Çàäúëæèòåëíî îò-

ðàæàòåëíàòà ïîâúðõíîñò íà ðåôëåêòîðà òðÿáâàäà ñå àíîäèðà (åëîêñèðà). Íåçàùèòåíàòà ïî-âúðõíîñò íà ÷èñòèÿ àëóìèíèé áúðçî îêñèäèðà,ñòàâà ìàòîâà è ñëåäîâàòåëíî ñå ïðîìåíÿò îòðà-æàòåëíèòå õàðàêòåðèñòèêè íà îòðæàòåëÿ. Â ðå-çóëòàò íà òîâà ñå ïðîìåíÿ è ñâåòëîðàçïðåäåëå-íèåòî íà îñâåòèòåëÿ.

- Ìîíîëèòåí îãëåäàëåí ðåôëåêòîð

Èçðàáîòâà ñå ÷ðåç èçòåãëÿíå îò àëóìèíèåâà ëà-ìàðèíà ñ ãîëÿìà "÷èñòîòà" è âèñîê êîåôèöèåíòíà îòðàæåíèå íà àëóìèíèÿ. Ñëåä ìåõàíè÷íà îá-ðàáîòêà íà îòðàçÿâàùàòà ïîâúðõíîñò òÿ õèìè-÷åñêè ñå îáðàáîòâà çà çàùèòà îò îêèñëÿâàíå èçàïàçâàíå íà îòðàæàòåëíàòà ñïîñîáíîñò èñâåòëîòåõíè÷åñêèòå õàðàêòåðèñòèêè. Õèìè÷åñ-êàòà îáðàáîòêà ñå èçâúðøâà ÷ðåç åëîêñèðàíåèëè ÷ðåç àëçàêèðàíå è àíîäèçèðàíå. Ïðåäëàãàñå îò âñè÷êè ãîëåìè ôèðìè, ïðîèçâîäèòåëè íàîñâåòèòåëíè òåëà.

- Ëèñòîâ (ëàìåëåí) ðåôëåêòîð

Ïðè òîçè âèä ðåôëåêòîð îñíîâàòà íà îòðàæà-òåëíàòà ñèñòåìà ìîæå äà íå å îò îãëåäàëíà ëà-ìàðèíà, íî ñòðàíè÷íèòå ëàìåëíè îòðàæàòåëèñà îò åëîêñèðàíà àëóìèíèåâà ëàìàðèíà. Ìîäè-ôèêàöèÿ íà òîçè ðåôëåêòîð å äðóãà ðàçïðîñò-ðàíåíà êîíñòðóêöèÿ, êîÿòî ñå èçïúëíÿâà îò õè-ìè÷åñêè îáðàáîòåíà åëîêñèðàíà àëóìèíèåâàëàìàðèíà.

Ðåôðàêòîð (ðåçñåéâàòåë)Ïðîçðà÷åí ðåôðàêòîð îò ïîëèêàðáîíàò, ñ ãëàä-êè ïîâúðõíîñòè è ïðîçðà÷íè "ïðèçìè" çà ïðå-ðàçïðåäåëåíèå íà ñâåòëèííèÿ ïîòîê. Ïðåäïî÷è-òà ñå òîé äà áúäå ñòàáèëèçèðàí ñðåùó óëòðà-âèîëåòîâî ëú÷åíèå è äà áúäå óäàðîóñòîé÷èâ.

Ïðåäïàçåí ïðîçðà÷åí êàïàê íà îñâåòèòåëíîòîòÿëî - òîé ñå èçðàáîòâà îò ïëåêñèãëàñ èëè ñòúê-ëî è èìà ñàìî çàùèòíî äåéñòâèå çà ñâåòëèííèÿèçòî÷íèê, êàòî ïðåäïàçâà îò ïðàõ è âîäà.

Îïòèìàëíàòà êîíñòðóêöèÿ íà îïòè÷íàòà ñèñòåìàå êîìáèíàöèÿ îò îãëåäàëåí ðåôëåêòîð è ïðîçðà-÷åí ðåôðàêòîð, êîÿòî ãàðàíòèðà ìàêñèìàëåíêîåôèöèåíò íà ïîëåçíî äåéñòâèå íà îñâåòèòåëÿ.Åëîêñèðàíåòî íà àëóìèíèåâàòà îòðàæàòåëíà ïî-âúðõíîñò è èçïîëçâàíåòî íà ïðîçðà÷åí ðåôðàê-òîð ñà ïðåäïîñòàâêà çà êà÷åñòâîòî íà îñâåòè-òåëÿ è çàïàçâàíå íà íà÷àëíèòå õàðàêòåðèñòèêèâ ïðîöåñà íà åêñïëîàòàöèÿ. Íåçàâèñèìî îòêîíñòðóêòèâíîòî èçïúëíåíèå íà ðåôëåêòîðà èðåôðàêòîðà, êîìïëåêñíà îöåíêà çà ðåàëèçèðà-íàòà îïòè÷íà ñèñòåìà å õàðàêòåðèñòèêàòà íàñâåòëîðàçïðåäåëåíèåòî íà óëè÷íèÿ îñâåòèòåë,êîÿòî ñå ãàðàíòèðà è ïðåäîñòàâÿ îò ôèðìàòàïðîèçâîäèòåë çà èçâúðøâàíå íà ñâåòëîòåõíè-÷åñêè èç÷èñëåíèÿ íà îñâåòèòåëíàòà óðåäáà.

Âúíøíî îôîðìëåíèåÂúíøíîòî îôîðìëåíèå (äèçàéí) íà îñâåòèòåëÿå îò ñúùåñòâåíî çíà÷åíèå çà ôîðìèðàíå íàïðîôèëà íà óëèöàòà è âúîáùå íà íîùíàòà êàð-òèíà íà íàñåëåíîòî ìÿñòî. Ïðè òîâà âèäúò íàîñâåòèòåëÿ èìà ñâîåòî åñòåòè÷åñêî âúçäåé-ñòâèå íå ñàìî ïðåç íîùòà, íî è ïðåç äåíÿ. Âïðàêòèêàòà íà çàïàäíèòå åâðîïåéñêè ñòðàíè èç-áîðúò íà âúíøíèÿ âèä íà îñâåòèòåëÿ ñå îïðå-äåëÿ ñúâìåñòíî îò àðõèòåêòè è ñâåòëîòåõíèöè. Óíàñ äîñåãà ïî÷òè íå ñå îáðúùà âíèìàíèå íà äè-çàéíà, â ðåçóëòàò íà êîåòî äàæå â ñòîëèöàòà

íàáëþäàâàìå êðàéíî íåóäà÷íè ïî ôîðìà è ìà-ùàáè îñâåòèòåëè.

Ñòåïåí íà çàùèòàÑòåïåíòà íà çàùèòà - IP (International Protection)îïðåäåëÿ çàùèòåíîñòòà îò ïðîíèêâàíå â îñâåòè-òåëÿ íà ïðàõ è âîäà ïî âðåìå íà åêñïëîàòàöèÿ èçàïàçâàíå íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå õàðàêòåðèñ-òèêè. Òÿ ñå ïîñòèãà ÷ðåç ïðèëàãàíå íà ðàçíîîá-ðàçíè òåõíè÷åñêè ðåøåíèÿ çà çàòâàðÿíå íàïðåäïàçíèÿ êàïàê ñ èçïîëçâàíå íà ñèëèêîíîâîóïëúòíåíèå è íîâè êîíñòðóêòèâíè èçïúëíåíèÿ çàäîñòúï ïðè çàìÿíà íà ñâåòëèííèÿ èçòî÷íèê. Îñ-âåòèòåëíèòå òåëà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå òðÿáâàäà áúäàò èçïúëíåíè ñúñ ñòåïåí íà çàùèòà ìèíè-ìóì IP54, íî ðåäèöà ôèðìè ïðåäëàãàò ñâîèòå òå-ëà ñ IP65. Ñòåïåíòà íà çàùèòà å ãàðàíöèÿ çà êà-÷åñòâîòî íà îñâåòèòåëÿ è ïîâèøàâàíå íà åíåð-ãèéíàòà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Ïóñêî-ðåãóëèðàùà àïàðàòóðà íà óëè÷íè îñâåòèòåëíè òåëà

Ïóñêî-ðåãóëèðàùàòà àïàðàòóðà (ÏÐÀ) å çàäúë-æèòåëåí åëåìåíò îò îñâåòèòåëíîòî òÿëî, íåîá-õîäèìà çà íîðìàëíèÿ ðåæèì íà ðàáîòà íà ãàçî-ðàçðÿäíèòå ëàìïè. Òÿ êîíñóìèðà çíà÷èòåëíà÷àñò îò íåîáõîäèìàòà íà ëàìïàòà åëåêòðè÷åñêàåíåðãèÿ, çàòîâà íåéíèÿò ïðàâèëåí èçáîð ïî-äîáðÿâà åíåðãèéíèòå ïîêàçàòåëè íà óëè÷íèÿîñâåòèòåë. Ïóñêî-ðåãóëèðàùàòà àïàðàòóðà îñè-ãóðÿâà íåîáõîäèìîòî íàïðåæåíèå çà çàïàëâàíåíà ëàìïàòà, îãðàíè÷àâà è ñòàáèëèçèðà ñèëàòàíà òîêà â íåÿ, îñèãóðÿâà âèñîê ôàêòîð íà ìîù-

íîñò. Òðàäèöèîííàòà ïóñêî-ðåãóëèðàùà àïàðà-òóðà ñå ñúñòîè îò äðîñåë (áàëàñò), êîíäåíçàòîðè çàïàëíî óñòðîéñòâî (çà íàòðèåâèòå è ìåòàë-õàëîãåííèòå ëàìïè) è ðàáîòè ïðè ìðåæîâà ÷åñ-òîòà 50 Hz. Åëåêòðîííàòà ïóñêî-ðåãóëèðàùààïàðàòóðà â óëè÷íèòå îñâåòèòåëè ðàáîòè ïðèïîâèøåíà ÷åñòîòà, êîåòî å ïðåäïîñòàâêà çàèêîíîìèÿ íà åíåðãèÿ, çà áúðçî çàïàëâàíå, çàóäúëæåí ñðîê íà ðàáîòà íà ëàìïàòà. Ïóñêî-ðå-ãóëèðàùèòå àïàðàòè çà óëè÷íè îñâåòèòåëè ñíàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå, êîèòî ñå

Ðåôëåêòîðè íà ñúâðåìåííè îñâåòèòåëíè òåëà Ïóñêî-ðåãóëèðàùà àïàðàòóðà

ïðåäëàãàò îò ôèðìèòå ïðîèçâîäèòåëè, ñà ïðå-äèìíî îò êîíâåíöèîíàëåí òèï - äðîñåë, çàïàëíîóñòðîéñòâî è êîíäåíçàòîð.

Åëåêòðîííèòå ïóñêî-ðåãóëèðàùè àïàðàòè çà òå-çè ëàìïè çàñåãà èìàò âèñîêà öåíà è ñà ïîäõîäÿ-ùè ïðè ðåãóëèðàí ðåæèì íà ðàáîòà íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå. Çàïàëíèòå óñòðîéñòâà â ïóñêî-ðåãó-ëèðàùàòà àïàðàòóðà çà íàòðèåâèòå ëàìïè ñ âè-ñîêî íàëÿãàíå çàäúëæèòåëíî òðÿáâà äà ñå ñà-ìîèçêëþ÷àò ñëåä èçãàðÿíå íà ëàìïàòà èëè ïðèëîø êîíòàêò âúâ ôàñóíãàòà. Åëåêòðîííàòà ïóñêî-ðåãóëèðàùà àïàðàòóðà çà îñâåòèòåëè ñ êîìïàêò-íè ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè òðÿáâà äà èìà ôèëòúðçà ðàäèîñìóùåíèÿ è ñðåùó ïðåíàïðåæåíèÿ.

Ñòúëáîâå çà óëè÷íî îñâåòëåíèåÈçáîðúò íà ñòúëáîâå çà óëè÷íî îñâåòëåíèåïðåäñòàâëÿâà êîìïðîìèñ ìåæäó åñòåòè÷íèòåèçèñêâàíèÿ, áåçîïàñíîñòòà çà âîäà÷èòå íà ÌÏÑè öåíàòà. Êðèòåðèèòå çà èçáîð îò÷èòàò ñðîê íàðàáîòà; ãîäèøíè ðàçõîäè çà ïîääðúæêà íà ïî-âúðõíîñòíîòî ïîêðèòèå (áîÿäèñàíà èëè ãàëâàíè-çèðàíà ñòîìàíà; îáèêíîâåí, àíîäèçèðàí èëèáîÿäèñàí àëóìèíèé; æåëåçîáåòîí); ìîíòàæ íàìÿñòî (â èçêîï, âúðõó áåòîíåí ôóíäàìåíò; ñòåïåííà èçîëàöèîííà çàùèòà íà åëåêòðè÷åñêèòå âðúç-êè; âúíøåí âèä. Îñíîâíèòå âèäîâå ñòúëáîâå ñà:

- Áåòîííè. Ðàçïðîñòðàíåíè ñà êàêòî ñ êðúãëî,òàêà è ñ ïðàâîúãúëíî ñå÷åíèå. Òå ñà ñ ïðèåìëè-âà öåíà è äúëúã æèâîò, íî íÿìàò ïðèÿòåí âèä èñà îïàñíè ïðè àâòîïðîèçøåñòâèÿ.

- Ñòîìàíåíîòðúáíè. Òå ñå èçïîëçâàò çà ïàðêîâèîñâåòèòåëè - ñ âèñî÷èíà 3-4 m, è çà óëè÷íè îñ-âåòèòåëè - ñ âèñî÷èíà 8-12 m. Îáèêíîâåíî ñåáîÿäèñâàò ñ âúíøíîóñòîé÷èâè áîè. Òåçè ñòúëáî-âå ñå êîìïëåêòóâàò ñ ðàçíîîáðàçíè ïî êîíñ-òðóêöèÿ è íàêëîí ðàìåííè êîíçîëè (ðîãàòêè).

- Àëóìèíèåâè ñòúëáîâå. Èìàò âèñîêà öåíà èìàëêî ïðèëîæåíèå, íåçàâèñèìî îò ïðèÿòíèÿâèä íà ñïåöèàëíèòå èçïúëíåíèÿ è îòíîñèòåëíîïî-ìàëêàòà îïàñíîñò ïðè àâòîêàòàñòðîôè.

Ïðåïîðú÷èòåëíî å çàêðåïâàíåòî íà îñâåòèòåëÿêúì ñòúëáîâåòå äà áúäå ìíîãîôóíêöèîíàëíî èðåãóëèðóåìî ïî îòíîøåíèå íà íàêëîíà.

Ïðèäðóæèòåëíà äîêóìåíòàöèÿÍåîáõîäèìî å äà ñå ïðåäîñòàâÿò ìåæäóíàðîä-íî èëè íàöèîíàëíî ðàçïðîñòðàíåíè êàòàëîæíèòåõíè÷åñêè äàííè, ñîôòóåðíè ïðîäóêòè è äð. îòôèðìàòà ïðîèçâîäèòåë íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëè.Ïðè íåîáõîäèìîñò ñå ïðåäñòàâÿ äîêóìåíò çàíàöèîíàëíà ñåðòèôèêàöèÿ èëè ïðîòîêîë îò àê-ðåäèòèðàíà ëàáîðàòîðèÿ, ïðèäðóæåí îò ìàãíè-òåí íîñèòåë çà èçìåðåíîòî ñâåòëîðàçïðåäåëå-íèå íà îñâåòèòåëÿ, ïðåäñòàâåíî â ñòàíäàðòåíôîðìàò.

Îáñëóæâàíå è åêñïëîàòàöèÿ íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëèÊîíñòðóêöèÿòà íà îñâåòèòåëíîòî òÿëî, íåãîâàòàñõåìà íà ñâúðçâàíå êúì åëåêòðè÷åñêàòà ìðå-æà, ïðåäïàçíèòå åëåêòðè÷åñêè è ìåõàíè÷íèåëåìåíòè òðÿáâà äà ïîçâîëÿâàò ìîíòàæîïðè-ãîäíîñò è ðåìîíòîïðèãîäíîñò ïðè åêñïëîàòàöèÿíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Áåçîïàñíîòî îáñëóæâàíå íà îñâåòèòåëèòå åîñîáåíî âàæíî çà åêñïëîàòàöèîííèÿ ïåðñîíàë.Òîâà ìîæå äà ñå ãàðàíòèðà, êîãàòî ïðè îòâàðÿ-

òî÷êè

Òàáëèöà 11. Ïðèìåðíà ñèñòåìà çà îöåíêà íà îñâåòèòåëèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå

Q1à - îò÷èòà ñòåïåíòà íà çàùèòà íà îïòè÷íàòà ÷àñò íà îñâåòèòåëÿ- IP65- IP54 - IP43- IP23

Q1á - îò÷èòà ñòåïåíòà íà çàùèòà íà åëåêòðè÷åñêàòà ÷àñò íà îñâåòèòåëÿ- IP65- IP54 - IP43- IP23

Q2 - îò÷èòà âèäà íà ðåôëåêòîðà- Ôàöåòú÷åí, åëîêñèðàí- Ìîíîëèòåí îò åëîêñèðàí àëóìèíèé- Ìîíòèðàíè â êîðïóñà îòðàæàòåëíè åëåìåíòè îò åëîêñèðàí àëóìèíèé- Êîðïóñúò èçïúëíÿâà ôóíêöèèòå íà ðåôëåêòîð, åëîêñèðàí- Íååëîêñèðàí àëóìèíèé

Q3 - îò÷èòà ìàòåðèàëà íà ðàçñåéâàòåëÿ- Îò ïîëèêàðáîíàò, óäàðîóñòîé÷èâ, UV-ñòàáèëèçèðàí- Îò ñïåöèàëíî òåðîìîóñòîé÷èâî ñòúêëî- Îò ïëåêñèãëàñ

Q4 - îò÷èòà ìàòåðèàëà íà êîðïóñà- Ëÿò àëóìèíèé - Ïîëèåñòåðåí ñòúêëîïëàñò - Àëóìèíèé ñ ïîêðèòèå- Ñòúêëîïëàñò ñ ïîëèåòèëåíîâî ïîêðèòèå- Àëóìèíèé áåç ïîêðèòèå

Q5 - îò÷èòà âèäà íà ÅÏÐÀ (ñàìî çà îñâåòèòåëè ñ ÊËË)- Ñ ÅÏÐÀ ñ ôèëòúð çà ðàäèîñìóùåíèÿ, ñðåùó ïðåíàïðåæåíèå è cosj êîðåêöèÿ- Ñ ÅÏÐÀ áåç ôèëòúð çà ðàäèîñìóùåíèÿ, ñðåùó ïðåíàïðåæåíèå è cosj êîðåêöèÿ

Q6 - îò÷èòà ñëîæíîñòòà íà îáñëóæâàíå íà îñâåòèòåëÿ- Ëåñíà åêñïëîàòàöèÿ- Ñëîæíà åêñïëîàòàöèÿ

Q7 - îò÷èòà ãàðàíöèîíííÿ ñðîê çà ëàìïèòå- Ñ ãàðàíöèîíåí ñðîê 24 ìåñåöà- Ñ ãàðàíöèîíåí ñðîê 12 ìåñåöà

Q8 - îò÷èòà ãàðàíöèîííèÿ ñðîê çà îñâåòèòåëíèòå òåëà- Ñ ãàðàíöèîíåí ñðîê 3 ãîäèíè- Ñ ãàðàíöèîíåí ñðîê 1 ãîäèíà

Q9 - îò÷èòà ñâåòëèííîòî çàìúðñÿâàíå- Èçëú÷âàíå ñàìî íàäîëó- Ñëàáî èçëú÷âàíå íàãîðå- Êúëáîâ îñâåòèòåë (áåç îãðàíè÷èòåë íà èçëú÷âàíå íà ñâåòëèíè íàãîðå)

Q10 - îò÷èòà áåçîïàñíîñòòà íà îáñëóæâàíåòî ïðè îòâîðåí îñâåòèòåë- Ïóñêîðåãóëèðàùàòà àïàðàòóðà íå å ïîä íàïðåæåíèå- Ïóñêîðåãóëèðàùàòà àïàðàòóðà å ïîä íàïðåæåíèå

Q11 - îò÷èòà êîåôèöèåíòà íà ïîëåçíî äåéñòâèå - h- h ³ 85- h ³ 80- h ³ 70- h < 70

Q12 - îò÷èòà åñòåòè÷íîòî îôîðìëåíèå íà îñâåòèòåëÿ- Äèçàéí è ìàùàá íà îñâåòèòåëÿ, ñúãëàñóâàí ñ ïðîôèëà íà óëèöàòà- Íåñúâðåìåííî è íåïîäõîäÿùî çà ïðîôèëà íà óëèöàòà îôîðìëåíèå

Q13 - îò÷èòà çàñëåïÿâàùîòî äåéñòâèå íà îñâåòèòåëÿ- Ia £ 500 cd çà a = 90° è Ia £ 1000 cd çà a = 80°- Ia > 500 cd çà a = 90° è Ia > 1000 cd çà a = 80°

Q14 -îò÷èòà âúçìîæíîñòòà çà ðåãóëèðàíå íà îïòè÷íàòà ñèñòåìà- Ìîæå äà ñå ðåãóëèðà- Íå ìîæå äà ñå ðåãóëèðà

10830

6420

86650

8105

86635

50

50

52

52

860

100

8654

100

100

50



íå íà êîðïóñà, ïóñêî-ðåãóëèðàùàòà àïàðàòóðàè åëåêòðè÷åñêèòå ïðîâîäíèöè â îñâåòèòåëÿ ñåèçêëþ÷âàò ãàëâàíè÷íî îò ìðåæîâîòî íàïðåæå-íèå. Ñ îãëåä íà åëåêòðîáåçîïàñíîñò êëàñúò íàçàùèòà íà îñâåòèòåëÿ òðÿáâà äà áúäå II.

Åëåêòðîñúâìåñòèìîñòòà íà îñâåòèòåëèòå ó íàñíå ñå îãðàíè÷àâà è êîíòðîëèðà. Â ðåäèöà ñòðà-íè ñå ïîñòàâÿò èçèñêâàíèÿ êúì íèâîòî íà ðà-äèîñìóùåíèÿòà, êîèòî ïðè÷èíÿâà îñâåòèòåëÿò.Â Ãåðìàíèÿ íàïðèìåð îñâåòèòåëèòå, êîèòî îòãî-âàðÿò íà òåçè èçèñêâàíèÿ, ñå ìàðêèðàò ñúñ ñïå-öèàëåí çíàê. Àêî â äàäåí òúðã ñå ïðåäñòàâÿò îñ-âåòèòåëè ñ òàêúâ èëè ïîäîáåí çíàê, òå òðÿáâà äàïîëó÷àò ñúîòâåòíà òî÷êîâà îöåíêà.

Íÿêîè îñâåòèòåëíè òåëà èìàò âúçìîæíîñò çà ðå-ãóëèðàíå ïîëîæåíèåòî íà ëàìïàòà ñïðÿìî ðåô-ëåêòîðà. Ïî òîçè íà÷èí ìîæå äà ñå ïðîìåíèñâåòëîðàçïðåäåëåíèåòî íà îñâåòèòåëÿ è äà ñåèçïîëçâà ïî-äîáðå ñâåòëèííèÿò ïîòîê íà ëàìïà-òà ïðè ðàçëè÷íè øèðî÷èíè íà óëèöàòà è ðàçëè÷-íè ðàçñòîÿíèÿ ìåæäó îñâåòèòåëèòå.

Çàñëåïÿâàùîòî äåéñòâèå íà îñâåòèòåëèòå âëî-øàâà âèäèìîñòòà è ñâåòëèííèÿ äèñêîìôîðò.Ñòåïåíòà íà çàñëåïÿâàíå çàâèñè îò ñâåòëîðàçï-ðåäåëèòåëíàòà êðèâà íà îñâåòèòåëÿ. Â òàáëèöà-òà ñà óêàçàíè ìàêñèìàëíî äîïóñòèìèòå èíòåí-çèòåòè íà ñâåòëèíàòà çà úãëèòå (=800 è (=900ñïîðåä ÁÄÑ 5504-82 ñ îãëåä îãðàíè÷àâàíå íàçàñëåïÿâàíåòî. Îáùîòî çàñëåïÿâàùî äåéñòâèåíà îñâåòèòåëíàòà óðåäáà, êîåòî êîëè÷åñòâåíîñå îöåíÿâà ñ ïîêàçàòåëÿ TI ñúãëàñíî ÁÄÑ5504-82 è Åâðîïåéñêèòå íîðìè çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå, ñå êîíòðîëèðà îáèêíîâåíî â ïðîåêòà íà îñ-âåòèòåëíàòà óðåäáà.

Ïðåïîðú÷èòåëíî å èçëú÷åíèÿò ñâåòëèíåí ïîòîêäà íå ïîïàäà äèðåêòíî âúðõó ôàñàäè íà ñãðàäèè ïðîçîðå÷íàòà ÷àñò íà æèëèùà è âèòðèíè, äàíå ñå ïðåäèçâèêâà ñâåòëèííî çàìúðñÿâàíå íàîêîëíàòà ñðåäà. Ñâåòëèííîòî çàìúðñÿâàíå íààòìîñôåðàòà ó íàñ íå ñå êîíòðîëèðà. Â çàïàä-íîåâðîïåéñêèòå ñòðàíè, ÑÀÙ è Êàíàäà ñå âú-âåæäàò îãðàíè÷åíèÿ îòíîñíî èçëú÷âàíåòî íàñâåòëèíà íàãîðå â àòìîñôåðàòà. Ïî òàçè ïðè÷è-íà íå ñå ïðåïîðú÷âà èçïîëçâàíåòî íà êúëáîâè(ñôåðè÷íè) îñâåòèòåëè, ïðè êîèòî ïîâå÷å îò50% îò ñâåòëèííèÿ ïîòîê íà ëàìïàòà ñå èçëú÷-

âàò íàãîðå. Î÷åâèäíî, ÷å òàêèâà îñâåòèòåëè ñàåíåðãèéíî êðàéíî íååôåêòèâíè.

ÏÐÈÌÅÐÍÀ ÌÅÒÎÄÈÊÀ ÇÀ ÎÖÅÍÊÀ ÍÀ ÊÀ×ÅÑÒÂÎÒÎ ÍÀÎÑÂÅÒÈÒÅËÍÈ ÒÅËÀÏðîô. Í. Âàñèëåâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò,Ñîôèÿ

Â òàáëèöà 11 å ïîêàçàíà ïðèìåðíà ñèñòåìà çàêà÷åñòâåíà îöåíêà íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå,åëåêòðè÷åñêèòå è åêñïëîàòàöèîííèòå ïîêàçàòå-ëè íà îñâåòèòåëèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Óêà-çàíèòå òî÷êîâè îöåíêè â ïðåäëîæåíàòà òàáëèöàèìàò ïðèìåðåí õàðàêòåð. Çà ðàçëè÷íèòå òúðãî-âå òå ìîãàò äà ñå ïðîìåíÿò ñúîáðàçíî êîíêðåò-íèòå óñëîâèÿ. Ñâåòëîòåõíè÷åñêèòå ïîêàçàòåëèíà îñâåòèòåëèòå òðÿáâà äà áúäàò óñòàíîâåíè ñïðîòîêîë, èçäàäåí îò àêðåäèòèðàíà ñâåòëîòåõ-íè÷åñêà ëàáîðàòîðèÿ îò Áúëãàðñêàòà ñëóæáàçà àêðåäèòàöèÿ.

Êîëè÷åñòâåíî êà÷åñòâîòî íà îñâåòèòåëÿ ñå îï-ðåäåëÿ ñúñ ñóìàòà îò òî÷êîâèòå îöåíêè:

QG=Q1a+Q1b+Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7+Q8+Q9++Q10+Q11+Q12+Q13+Q14

Â òàáëèöàòà íå å âêëþ÷åí ñâåòëèííèÿò èçòî÷-íèê, òúé êàòî íàòðèåâàòà ëàìïà ñ âèñîêî íàëÿ-ãàíå ñå å óòâúðäèëà êàòî íàé-ïîäõîäÿùà çàóëè÷íî îñâåòëåíèå. Êîìïàêòíàòà ëàìïà ìîæåäà áúäå ðàâíîñòîéíà ñàìî çà ïåøåõîäíè çîíè,æèëèùíè ðàéîíè, ïàðêîâå è ãðàäèíè. Íàòðèåâà-òà ëàìïà ñ íèñêî íàëÿãàíåíå ñëåäâà äà ñå èçïîëçâàçà îñâåòëåíèå íà íàñåëåíèìåñòà ïîðàäè íåïîäõîäÿ-ùèÿ öâÿò íà ñâåòëèíàòà èëîøîòî öâåòîïðåäàâàíå.

Îñîáåíî âàæíà òåõíèêî-èêîíîìè÷åñêà õàðàêòåðèñ-òèêà íà îñâåòèòåëÿ å íåãî-âîòî ñâåòëîðàçïðåäåëå-íèå. ×àñòè÷íî òî å âçåòîïðåäâèä ÷ðåç íÿêîè ïîêà-çàòåëè íà òàáëèöàòà, íî òî-òàëíîòî ìó çíà÷åíèå ìîæåäà ñå îöåíè ñëåä ïðîåêòè-

ðàíå íà îñâåòèòåëíàòà óðåäáà. Ïîðàäè òîâà âïðîâåæäàíèòå ó íàñ òúðãîâå òîçè âàæåí ïîêàçà-òåë íà îñâåòèòåëèòå îáèêíîâåíî íå ñå îò÷èòà. Îòó÷àñòíèöèòå â òúðãà ñå èñêà äà ïðåäñòàâÿò èç-÷èñëåíèÿ îòíîñíî ðåàëèçèðàíèòå ñðåäíèÿðêîñòè è îñâåòåíîñòè, ðàâíîìåðíîñòòà íà îñ-âåòëåíèåòî è ñòåïåíòà íà çàñëåïÿâàíå íà îñâå-òèòåëíàòà óðåäáà çà:

- ðàçëè÷íèòå êàòåãîðèè óëèöè â íàñåëåíîòî ìÿñòî,

- ñúîòâåòíèòå øèðî÷èíè íà óëè÷íèòå ïëàòíà,êîíôèãóðàöèè íà ðàçïîëîæåíèå, âèñî÷èíè íàîêà÷âàíå è ðàçñòîÿíèÿ ìåæäó îñâåòèòåëèòå.

Ïî ïðåäñòàâåíèòå äàííè ñå ñðàâíÿâàò ïðåäëîæå-íèòå îñâåòèòåëè â êàêâà ñòåïåí ñà ïîäõîäÿùè çàóäîâëåòâîðÿâàíå íà íîðìàòèâíèòå èçèñêâàíèÿ.

Ïðè íîâè îñâåòèòåëíè óðåäáè ñà çàäàäåíè êàòå-ãîðèÿòà íà óëèöàòà è øèðî÷èíàòà íà óëè÷íîòîïëàòíî. Èç÷èñëÿâà ñå ìàêñèìàëíîòî ðàçñòîÿ-íèå ìåæäó îñâåòèòåëèòå, ïðè êîåòî âñå îùå ñàñïàçåíè íîðìåíèòå èçèñêâàíèÿ îòíîñíî ñðåäíàÿðêîñò èëè ñðåäíà îñâåòåíîñò, ðàâíîìåðíîñòíà îñâåòëåíèåòî è äîïóñòèìà ñòåïåí íà çàñ-ëåïÿâàíå. Î÷åâèäíî íàé-èçãîäåí å îñâåòèòåëÿò,ñ êîéòî ñå ïîñòèãà ìàêñèìàëíî ðàçñòîÿíèåìåæäó îñâåòèòåëèòå. Â òîçè ñëó÷àé áðîÿò íà îñ-âåòèòåëèòå è ñòúëáîâåòå, íåîáõîäèìèòå èíâåñ-òèöèè çà òÿõ, èíñòàëèðàíàòà ìîùíîñò, êîíñóìà-öèÿòà íà åíåðãèÿ è ðàçõîäèòå çà íåéíîòî çàïëà-ùàíå è çà ñìÿíà íà èçãîðåëèòå ëàìïè ùå áúäàòìèíèìàëíè.


ÅÔÅÊÒÈÂÍÈ ÑÈÑÒÅÌÈ ÇÀ ÓÏÐÀÂËÅÍÈÅ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÑòîÿí Àíäðååâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò Âàðíà

Óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å ãîëÿìà ñîöèàëíà ïðèäîáèâêà çà õîðàòà è çàåìà ñúùåñòâåíà ÷àñò îò ðàçõîäèòå íàîáùèíèòå. Íàìàëÿâàíåòî íà ðàçõîäèòå çà îñâåòëåíèå è ïîäîáðÿâàíå íà îñâåòåíîñòòà íà óëèöèòå å ñëîæíàè ïðîòèâîðå÷èâà çàäà÷à. Òîâà íàëàãà äà ñå òúðñÿò ðàçëè÷íè ìåòîäè è ñðåäñòâà çà íàìèðàíå íà íàé-åôåêòèâíèÿ íà÷èí íà óïðàâëåíèå íà âêëþ÷âàíåòî è èçêëþ÷âàíåòî íà îñâåòëåíèåòî ñ öåë íàìàëÿâàíå íàâðåìåòðàåíåòî íà ñâåòåíå.

Óïðàâëåíèåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ìîæå äàñå ðåàëèçèðà ïî íÿêîëêî íà÷èíà:

C Öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå íà îñâåòëåíèå-òî çà öåëèÿ èëè ÷àñòè îò ãðàäà:

- ðàäèîêàíàëíî óïðàâëåíèå,

- ìðåæîâî òåëåóïðàâëåíèå.

C Ëîêàëíî óïðàâëåíèå íà èíäèâèäóàëíè òðàôîïîñòîâå:

- ÷ðåç åëåêòðîìåõàíè÷íè è åëåêòðîííè ÷àñîâ-íèöè,

- ÷ðåç ñïåöèàëèçèðàíè ðåëåòà è êîíòðîëåðèñúñ çàäàäåí àñòðîíîìè÷åñêè êàëåíäàð: âêëþ÷-âàíå è èçêëþ÷âàíå â íîùåí èëè ïîëóíîùåí ðå-æèì; ïðåâêëþ÷âàíå íà ìíîãîòàðèôåí åëåêòðî-ìåð; ðàáîòà â äðóã ðåæèì - íàïðèìåð èçêëþ÷-âàíå â íîùíèòå ÷àñîâå îò 24 äî 5 ÷.

C Óïðàâëåíèå íà èíäèâèäóàëíè îñâåòèòåëè:

- ÷ðåç âãðàäåíè â îñâåòèòåëÿ ïðåâêëþ÷âàòåëèíà ìîùíîñòòà îò 150 íà 100 W èëè îò 100 íà 70W (èçèñêâà ñå ñïåöèàëåí ïðåâêëþ÷âàåì äðîñåë),

- ÷ðåç âãðàäåíè â îñâåòèòåëÿ âðåìåðåëåòà ñåðåàëèçèðà íàïðèìåð ïîëóíîùåí ðåæèì íà ðàáîòà.

Íàé-åôåêòèâíî óïðàâëåíèå ñå ïîñòèãà ñ öåíòðà-ëèçèðàíàòà ñèñòåìà, êîÿòî ïîçâîëÿâà åäíîâðå-ìåííî èëè ïîñëåäîâàòåëíî (íà ãðóïè) âêëþ÷âàíåè èçêëþ÷âàíå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñïîðåäàñòðîíîìè÷åñêàòà êðèâà íà îñâåòåíîñò, åäíîâ-ðåìåííî ïðåâêëþ÷âàíå íà òàðèôèòå íà åëåêòðî-ìåðèòå, îò÷èòàùè èçðàçõîäâàíàòà åëåêòðîåíåð-ãèÿ çà îñâåòëåíèå, èçêëþ÷âàíå íà ÷àñò îò îñâåò-ëåíèåòî â íîùíèòå ÷àñîâå ïðè íàìàëÿâàíå äâè-æåíèåòî ïî óëèöèòå. Òîçè âèä ñèñòåìè çàñåãà ñàíàé-ìàëêî ðàçïðîñòðàíåíè â ñòðàíàòà ïîðàäèîáùîòî ìíåíèå, ÷å òÿõíàòà öåíà å ïðåêàëåíî âè-ñîêà. Áúðçîòî ðàçâèòèå íà òåõíîëîãèèòå â ïîñ-ëåäíèòå ãîäèíè îáà÷å íàìàëè çíà÷èòåëíî èíâåñ-òèöèèòå çà èçãðàæäàíåòî íà ïîäîáíè ñèñòåìè èïîçâîëè òÿõíîòî ìàñîâî ïðèëîæåíèå. Òóê ïðåä-ëàãàìå îïèñàíèå íà äâàòà îñíîâíè òèïà ñèñòåìèçà öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå.

Âñÿêà ñèñòåìà çà öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèåèçèñêâà íàëè÷èå íà êàíàë çà âðúçêà ìåæäóöåíòðàëíèÿ ïðåäàâàòåë è ïðèåìíèöèòå, êîèòîñà ðàçïîëîæåíè äî êîìóòàöèîííèòå àïàðàòè çàâêëþ÷âàíå è èçêëþ÷âàíå íà îñâåòëåíèåòî è äîåëåêòðîìåðèòå çà îò÷èòàíå íà èçðàçõîäâàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ îò îñâåòèòåëíèòå òåëà. Êàíàëúòçà âðúçêà å ôèçè÷åñêàòà ñðåäà, ïî êîÿòî ñåïðåäàâàò ñèãíàëè, íîñèòåëè íà èíôîðìàöèÿ çàèçïúëíåíèå íà îïðåäåëåíè äåéñòâèÿ îò òåõíè-÷åñêè ñðåäñòâà, ðàçïîëîæåíè íà ðàçñòîÿíèå.

Ðåàëèçèðàíåòî íà êàíàë çà âðúçêà èçèñêâàçíà÷èòåëíè èíâåñòèöèè.

Ñèñòåìèòå çà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëå-íèå ìîãàò äà èçïîëçâàò ñëåäíèòå ñðåäè çà îð-ãàíèçèðàíå íà êàíàë çà âðúçêà:

- ïðîâîäíèêîâè, êîèòî ñå ðåàëèçèðàò ñ òåëå-ôîííè êàáåëè,

- îïòèêîïðîâîäíèêîâè, êîèòî ñå ðåàëèçèðàò ñîïòè÷åñêè êàáåë,

- ïðîâîäíèêîâè, êîèòî ñå ðåàëèçèðàò ñ èçïîëç-âàíå íà ñèëîâèòå êàáåëè îò åëåêòðè÷åñêàòàìðåæà,

- ðàäèîêàíàëè, êîèòî ñå ðåàëèçèðàò ñ ðàäèî-ðàçïðúñêâàíå íà åëåêòðîìàãíèòíè âúëíè â àò-ìîñôåðàòà.

Ïúðâèòå äâà íà÷èíà ñà ìíîãî ñêúïè, çàùîòîèçèñêâàò èçãðàæäàíå íà ñúîòâåòíèòå ñúîáùè-òåëíè ìðåæè, çà êîåòî ñà íåîáõîäèìè ãîëåìèèíâåñòèöèè.

Ïîñëåäíèòå äâà íà÷èíà ñà íàìåðèëè è íàìèðàòïðèëîæåíèå çà îñúùåñòâÿâàíå íà âðúçêà ìåæ-äó öåíòðàëíèÿ ïðåäàâàòåë è ïðèåìíèöèòå,ðàçñðåäîòî÷åíè â íàñåëåíîòî ìÿñòî. Òðåòèÿòíà÷èí çà óïðàâëåíèå å èçâåñòåí êàòî ìðåæîâîòåëåóïðàâëåíèå (ÌÒÓ), à ÷åòâúðòèÿò - êàòî ðà-äèîóïðàâëåíèå íà óëòðàêúñè âúëíè (ÓÊÂ).

ÖÅÍÒÐÀËÈÇÈÐÀÍÎ ÓÏÐÀÂËÅÍÈÅ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ ÑÚÑ ÑÈÑÒÅÌÀ ÇÀ ÌÒÓÑèñòåìàòà çà ÌÒÓ ñå ñúñòîè îò ïðåäàâàòåë, èç-ïúëíåí êàòî òðèôàçåí ãåíåðàòîð íà ñèíóñîè-äàëíî íàïðåæåíèå ñúñ çâóêîâà ÷åñòîòà, êîéòîñå ìîíòèðà â ðàçïðåäåëèòåëíàòà ïîäñòàíöèÿ.Ïðèñúåäèíÿâà ñå êúì øèíè ñðåäíî íàïðåæå-íèå (10 èëè 20 kV) ïîñðåäñòâîì ðàçâúðçâàùòðàíñôîðìàòîð è ðàçäåëèòåëíè êîíäåíçàòîðè.Òàêúâ ïðåäàâàòåë ñå ìîíòèðà âúâ âñÿêà ðàçï-ðåäåëèòåëíà ïîäñòàíöèÿ, îò êîÿòî ñå îñèãóðÿ-âà åëåêòðîçàõðàíâàíå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Ïóñêàíåòî è ñïèðàíåòî íà ïðåäàâàòåëÿ ñå îñú-ùåñòâÿâà îò áëîê çà óïðàâëåíèå ïî çàäàäåíàïðîãðàìà èëè ïî êîìàíäà îò öåíòðàëíàòà ñòàí-öèÿ, êîÿòî ñå íàìèðà â ðàéîííèÿ äèñïå÷åðñêèïóíêò íà åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíîòî ïðåäïðèÿ-òèå. Âðúçêàòà ìåæäó öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ èáëîêîâåòå çà óïðàâëåíèå íà ïðåäàâàòåëèòå âïîäñòàíöèèòå ñå îñúùåñòâÿâà ñ ïðîâîäíèêîâàòåëåôîííà ëèíèÿ.

Èçëú÷åíèòå îò ïðåäàâàòåëèòå ñèãíàëè â øèíèñðåäíî íàïðåæåíèå ñå ðàçïðîñòðàíÿâàò ïîòðèôàçíàòà åëåêòðè÷åñêà ìðåæà, òðàíñôîðìè-ðàò ñå â òðàôîïîñòîâåòå è ïîïàäàò â ìðåæèíèñêî íàïðåæåíèå (380/220 V), êúäåòî ñà ïðè-

ñúåäèíåíè ïðèåìíèöèòå. Ïðèåìíèöèòå ïðèå-ìàò ïîëó÷åíèòå ñèãíàëè è èçïúëíÿâàò çàäàäå-íèòå êîìàíäè.

Â ñèñòåìèòå çà ÌÒÓ êàíàëúò çà âðúçêà å îðãà-íèçèðàí ïî ñèëîâèòå ïðîâîäíèöè íà êàáåëíèòåëèíèè. Êîìàíäíèòå ñèãíàëè ñå èçëú÷âàò åäíîâ-ðåìåííî â òðèòå ôàçè è ïðåäñòàâëÿâàò ïîðåäè-öà îò èìïóëñè è ïàóçè. Âñÿêà êîìàíäà ñúäúðæàðàçëè÷åí áðîé èìïóëñè è ïàóçè, ðàçïîëîæåíèïîñëåäîâàòåëíî â çàâèñèìîñò îò èçïîëçâàíàòàêîäîâà èíôîðìàöèÿ. Ïðèåìíèöèòå ñå íàñòðîé-âàò äà ïðèåìàò åäíà èëè íÿêîëêî êîäîâè êîìáè-íàöèè, â çàâèñèìîñò îò âúçìîæíîñòèòå èì èôóíêöèèòå, êîèòî èçïúëíÿâàò.

Ñèãíàëè çà èçïúëíåíèå íà êîìàíäèòå îò ñòðàíàíà ïðèåìíèöèòå äî öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ íå ñåèçïðàùàò. Ñèñòåìàòà çà ÌÒÓ å ñ åäíîïîñî÷íîäåéñòâèå.

Ïðåäèìñòâà è íåäîñòàòúöè íà ñèñòåìèòå çà ÌÒÓ

Ïðåäèìñòâà

- Èçïîëçâàíåòî íà èçãðàäåíàòà òðèôàçíà åëåê-òðè÷åñêà ìðåæà çà ïðåíàñÿíå íà óïðàâëÿâà-ùèòå ñèãíàëè îò ïðåäàâàòåëÿ äî ïðèåìíèöèòå.

- Ðàçïðîñòðàíåíèå íà óïðàâëÿâàùèòå ñèãíàëèïî åëåêòðè÷åñêàòà ìðåæà ñ âèñîêà íàäåæäíîñò.

- Âèñîêà íàäåæäíîñò íà ïðèåìíèòå óñòðîéñòâà

- Ìíîãîôóíêöèîíàëíîñò íà ïðèåìíèòå óñòðîé-ñòâà (åäèí ïðèåìíèê ìîæå äà èçïúëíè äî 8 ðàç-ëè÷íè êîìàíäè).

- Âúçìîæíîñò çà ïðîãðàìèðàíå íà ïðèåìíèöèòå.

- Öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå íà ïðåäàâàòåëè-òå îò äèñïå÷åðñêèÿ ïóíêò íà åëåêòðîðàçïðåäå-ëèòåëíîòî ïðåäïðèÿòèå.

- Ïðèëîæåíèå è çà äðóãè öåëè - ðåãóëèðàíå íàòîâàðîâèÿ ãðàôèê íà åëåêòðè÷åñêàòà ìðåæà,óïðàâëåíèå íà ñâåòîôàðíè óðåäáè, óïðàâëåíèåíà îáåêòè çà ãðàæäàíñêà îòáðàíà, èçïúëíåíèåíà èíäèâèäóàëíè ïîðú÷êè è äð.

Íåäîñòàòúöè

- Îòäàëå÷åíèòå ïðèåìíèöè îò òðàôîïîñòîâåòåìîãàò äà íå çàðàáîòÿò ïîðàäè íèñêî íèâî íà óï-ðàâëÿâàùèòå èìïóëñè, îñîáåíî ïðè ãîëÿìî íà-òîâàðâàíå íà òðàíñôîðìàòîðèòå.

- Âñè÷êè ñèñòåìè çà ÌÒÓ â åäíî íàñåëåíîìÿñòî òðÿáâà äà ðàáîòÿò íà åäíà è ñúùà ÷åñòî-òà, òúé êàòî åëåêòðè÷åñêèòå ìðåæè ìîãàò äà ñåçàõðàíâàò îò ðàçëè÷íè ïîäñòàíöèè.

- Íåîáõîäèìîñò îò ïîìåùåíèå â ðàçïðåäåëè-òåëíàòà ïîäñòàíöèÿ çà ðàçïîëàãàíå íà ïðåäà-âàòåëÿ, ñâúðçâàùèòå åëåìåíòè è áëîêà çà óï-ðàâëåíèå


- Íåîáõîäèìîñò îò êâàëèôèöèðàí ïåðñîíàë çàïîääúðæàíå ïîðàäè ñëîæíîòî óñòðîéñòâî íàîòäåëíèòå åëåìåíòè.

- Âèñîêà öåíà.

- Âíîñíî ïðîèçâîäñòâî.

- Íÿìà âúçìîæíîñò çà îáðàòíà âðúçêà.

ÑÈÑÒÅÌÀ ÇÀ ÖÅÍÒÐÀËÈÇÈÐÀÍÎ ÓÏÐÀÂËÅÍÈÅÍÀ ÓËÈ×ÍÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ ÏÎ ÓÊÂ ÐÀÄÈÎÊÀÍÀËÈÑèñòåìàòà ñå ñúñòîè îò öåíòðàëíà êîìïþòúðíàñòàíöèÿ çà óïðàâëåíèå ñ ðàäèîñòàíöèÿ çà ðà-äèàëíî (íåíàñî÷åíî) ðàäèîðàçïðúñêâàíå íàêîäèðàíè ñèãíàëè è ðàäèîïðèåìíèöè, ðàçïîëî-æåíè â êàñåòèòå çà âêëþ÷âàíå è èçêëþ÷âàíå íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå èëè äî åëåêòðîìåðèòå çàïðåâêëþ÷âàíå íà òàðèôèòå, êîèòî ïðèåìàò èèçïúëíÿâàò ïðåäàäåíèòå êîìàíäè. Ïðè íåîáõî-äèìîñò ìîæå äà ñå îðãàíèçèðà îáðàòíà âðúçêàçà ïðåäàâàíå íà ñúîáùåíèÿ îò ïðèåìíèöèòå äîöåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ. Òîâà ñúùåñòâåíî óñ-ëîæíÿâà è îñêúïÿâà ñèñòåìàòà. Ðàäèîêàíàëúòñå ðåàëèçèðà ñ ïðèåìíî-ïðåäàâàòåëíà àïàðà-òóðà, ðàáîòåùà â ÓÊÂ îáõâàò. Çà ðàáîòíà ÷åñ-òîòà ìîæå äà ñå èçïîëçâà ðàçðåøåíàòà ÷åñòî-òà íà ñúîòâåòíàòà îáùèíñêà ñëóæáà çà ãðàæ-äàíñêà îòáðàíà èëè íà ìåñòíîòî åëåêòðîðàçï-ðåäåëèòåëíî ïðåäïðèÿòèå.

Öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ ñå ñúñòîè îò ïåðñîíàëåíêîìïþòúð, áëîê çà óïðàâëåíèå è çàõðàíâàùáëîê. Ñòàíöèÿòà ìîæå äà èçëú÷âà íåîãðàíè÷åíáðîé êîìàíäè, êîèòî ñà çàùèòåíè ñúñ ñëîæíèêîäîâå çà ïðåäîòâðàòÿâàíå íà íåïðàâèëíè äåé-ñòâèÿ íà ïðèåìíèöèòå. Àíòåíàòà íà ðàäèîï-ðèåìíèöèòå ñå ìîíòèðà âúðõó ïîêðèâà íà òðà-ôîïîñòà èëè íà ïúðâèÿ ñòúëá äî çàõðàíâàùàòàêàñåòà. Âðúçêàòà ìåæäó àíòåíàòà è ïðèåìíèöè-òå ñå îñúùåñòâÿâà ñ êîàêñèàëåí êàáåë.

Ïðèåìíèöèòå ìîãàò äà ñå îáåäèíÿâàò íà ãðóïèçà ðàçäåëíî óïðàâëåíèå íà îñâåòëåíèåòî âðàçëè÷íè ðàéîíè è êâàðòàëè. Íà âñÿêà ãðóïà ñåïðèñâîÿâà ñúîòâåòåí êîä. Òîâà ïîçâîëÿâà ïîñ-ëåäîâàòåëíî âêëþ÷âàíå íà îñâåòëåíèåòî è îá-ëåê÷àâà ðåæèìà íà åëåêòðè÷åñêàòà ìðåæà.Âñè÷êè ïðèåìíèöè ñå óïðàâëÿâàò îò åäíà öåíò-ðàëíà ñòàíöèÿ. Áðîÿò íà ïðèåìíèöèòå å íåîã-ðàíè÷åí. (Ôèã.19)

Àíòåíàòà íà öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ ñå ìîíòèðàíà ïîäõîäÿùî ìÿñòî, îòêúäåòî ìîæå äà ñå îñè-ãóðè åôåêòèâíî ðàäèîðàçïðúñêâàíå íà ïðåäà-âàíèòå ÓÊÂ ñèãíàëè è óëàâÿíåòî èì îò âñè÷êèïðèåìíèöè. Ïîäõîäÿùî ìÿñòî çà òîâà å äèñïå-÷åðñêèÿò ïóíêò íà åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíîòîïðåäïðèÿòèå. Òî å ïîäõîäÿùî è îò äðóãà ãëåäíàòî÷êà. Ïî çàêîíà çà åíåðãåòèêàòà ñàìî åëåêòðî-ðàçïðåäåëèòåëíîòî ïðåäïðèÿòèå èìà ïðàâîòîäà ïðåâêëþ÷âà òàðèôèòå íà åëåêòðîìåðèòå. Ïîòîçè íà÷èí ìîãàò äà ñå èçáåãíàò âúçìîæíè ðàç-íîãëàñèÿ ìåæäó îáùèíñêèòå âëàñòè, êîèòî çàï-ëàùàò ðàçõîäèòå è äîñòàâ÷èêà íà åëåêòðîåíåð-ãèÿ. Â òîçè ñëó÷àé öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ ñåïðîãðàìèðà äà èçëú÷âà àâòîìàòè÷íî êîìàíäèòåâ ñúîòâåòñòâèå ñ àñòðîíîìè÷åñêîòî âðåìå è àñ-òðîíîìè÷åñêàòà êðèâà íà îñâåòåíîñò.

Âúçìîæíî å àíòåíàòà íà öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿäà áúäå ïîñòàâåíà è âúðõó îáùèíñêà ñãðàäàèëè íà äðóãî ìÿñòî, íî â òîçè ñëó÷àé òðÿáâà äàñå ïîñòàâÿò ïðèåìíèöè â åëåêòðîðàçïðåäåëè-òåëíîòî ïðåäïðèÿòèå çà êîíòðîëèðàíå âðåìåòîíà ïðåâêëþ÷âàíå òàðèôèòå íà åëåêòðîìåðèòå.

Ñèñòåìà çà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëå-íèå ïî ÓÊÂ ðàäèîêàíàë å ìîíòèðàíà â Ãàáðîâîè ÷ðåç íåÿ ñå óïðàâëÿâàò 150 òðàôîïîñòà. Ñèñ-òåìàòà å èçöÿëî ïðîèçâåäåíà â ñòðàíàòà. Îá-ùèíàòà ïîëó÷è ïúëåí êîíòðîë âúðõó åêñïëîàòà-öèííèÿ ðåæèì íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå è âúç-ìîæíîñò ïðÿêî äà âëèÿå âúðõó ðàçõîäèòå ñè çàåíåðãîïîòðåáëåíèå.

Ïðåäèìñòâà è íåäîñòàòúöè íà ñèñòåìàòà çàóïðàâëåíèå ïî ÓÊÂ ðàäèîêàíàëè

Ïðåäèìñòâà

- Óïðàâëåíèå íà âñè÷êè ïðèåìíèöè îò öåíòðàë-íà ñòàíöèÿ.

- Ñèñòåìàòà å öèôðîâà, êîåòî ïîçâîëÿâà äà ñåèçïîëçâàò ñëîæíè øóìîçàùèòåíè êîäîâå.

- Ìíîãîôóíêöèîíàëíîñò íà ïðèåìíèöèòå.

- Ïðåäàâàòåëÿò èçëú÷âà ìàëêà ìîùíîñò.

- Äåéñòâèåòî íà ñèñòåìàòà ìîæå äà ñå ïðîãðà-ìèðà.

- Ñèñòåìàòà ìîæå äà ñå ïóñêà ðú÷íî èëè àâòî-ìàòè÷íî îò ôîòîðåëå, îò ïðîãðàìåí ÷àñîâíèêèëè ïî ïðîãðàìà.

- Ñèñòåìàòà èçïîëçâà ðàçðåøåíè ÷åñòîòè.

- Íèñêà öåíà.

- Ìåñòíî ïðîèçâîäñòâî.

Íåäîñòàòúöè

- Âúçìîæíè ñà âðåìåííè ñìóùåíèÿ â ðàäèîêà-íàëà.

- Âúçìîæíîñò çà ïîâðåæäàíå íà ïðèåìíèòåàíòåíè.

Ôèã.19 Ïðèíöèïíà ñõåìà íà öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå ïî ÓÊÂ

òðàôîïîñò îñâåòèòåëíè òåëà

öåíòðàëåí ïóíêò çà óïðàâëåíèå

àíòåíà

Öåíòðàëíàòà ñòàíöèÿ íà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî.

ÏÎÄÄÚÐÆÀÍÅ ÍÀ ÑÈÑÒÅÌÈÒÅ ÇÀ ÓËÈ×ÍÎÎÑÂÅÒËÅÍÈÅÈâàí ×àíåâ, Óëè÷íî îñâåòëåíèå ÅÀÄ, Ñîôèÿ

Ïðåäñòîÿùîòî ïðèåìàíå íà ñîáñòâåíîñòòà íà óëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè îò îáùèíèòå ùå ãè ïîñòàâèïðåä ðåäèöà ïðîáëåìè, ñâúðçàíè ñ îðãàíèçèðàíåòî è åêñïëîàòàöèÿòà è ïîääðúæêàòà. Íàñòîÿùàòà ãëàâàïðåäëàãà ïðèìåðíà îðãàíèçàöèÿ, çàòâàðÿùà öèêúëà êàíäèäàòñòâàíå è ñïå÷åëâàíå íà ïðîåêò çà ðåêîíñòðóêöèÿ- èíâåñòèðàíå, ïðîåêòèðàíå è ñòðîèòåëñòâî íà ñèñòåìè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå - ïðåäàâàíå íà èçãðàäåíèòåóðåäáè çà ïîääúðæàíå - äúëãîòðàéíî èçïîëçâàíå îò íàñåëåíèåòî.


Eôåêòúò îò ðåêîíñòðóêöèÿòà íà ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå (ÑÓÎ) å ðàçíîñòðàíåí - åêî-ëîãè÷åí îò ñíèæåíèÿ ðàçõîä, ñúîòâåòíî ïðîèç-âîäñòâî íà åëåêòðîåíåðãèÿ, ôèíàíñîâ, èçðàçåíêàòî ñíèæàâàíå íà ñðåäñòâàòà çà åíåðãèÿ, èìîæå áè îñíîâíîòî å â ñîöèàëíèÿ åôåêò. Ðåàëè-çàöèÿòà íà òàçè óñëóãà çà íàñåëåíèåòî å îáðå-÷åíà íà ïðîâàë ïðè ëèïñà íà ñèñòåìà çà ïîä-äúðæàíå íà èçãðàäåíèòå óðåäáè.

Ïðèáëèæàâàùàòà ïðèâàòèçàöèÿ íà åëåêòðî-ðàçïðåäåëèòåëíèòå ïðåäïðèÿòèÿ ìîæå áè ùåñïîìîãíå çà ðàçñè÷àíåòî íà "ãîðäèåâèÿ âúçåë" -ñîáñòâåíîñòòà íà ÑÓÎ. Â îñíîâíàòà ñè ÷àñò òåñà âñå îùå â àêòèâèòå íà òåçè ïðåäïðèÿòèÿ èïðè ðàçäúðæàâÿâàíåòî èì áèõà ñòàíàëè ÷àñòíàñîáñòâåíîñò, à íå ïóáëè÷íà îáùèíñêà ñîáñòâå-íîñò, êàêâîòî å ïðåäîïðåäåëåíèåòî èì.

Íåçàâèñèìî îò ðàçâèòèåòî íà ïðîáëåìà ñúññîáñòâåíîñòòà âúðõó ïëåùèòå íà îáùèíñêèòåàäìèíèñòðàöèè å çàäúëæåíèåòî çà èçïðàâíîñò-òà íà ÑÓÎ.

Ïðåäëîæåíàòà îðãàíèçàöèÿ å ñàìî ïî ôóíêöèî-íàëíè íàïðàâëåíèÿ è íå êîíêðåòèçèðà ïåðñî-íàë êàòî áðîéêè. Âúçìîæíî å ñúâìåñòÿâàíå ïîõîðèçîíòàëíà è âåðòèêàëíà ïîñîêà. Ïðàêòè÷åñ-êè òîâà å îáùèíñêàòà "øàïêà" íàä èçïúëíèòåëñ-êîòî çâåíî.(Ôèã.20)

ÎÑÍÎÂÍÈ ÇÀÄÀ×È ÍÀ ÍÀÏÐÀÂËÅÍÈßÒÀ ÂÐÚÊÎÂÎÄÑÒÂÎÒÎ È ÊÎÍÒÐÎËÀ ÍÀ ÏÎÄÄÚÐÆÀÍÅÒÎ ÍÀ ÓËÈ×ÍÎÒÎÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ

Èíôîðìàöèîíåí áëîêÂ òîâà íàïðàâëåíèå ìîãàò äà ñå âïèøàò çàäà÷è-òå ïî êîíòðîëà íà ñúñòîÿíèåòî íà ñúùåñòâóâà-ùèòå ñúîðúæåíèÿ - êàêòî ÷ðåç ëè÷íè îáõîäè,òàêà è ÷ðåç ñèãíàëèòå çà íåèçïðàâíîñòè, ïîäà-âàíè îò ãðàæäàíèòå. Çà äà èìà îáåêòèâíîñò,

ñëåäâà íåèçïðàâíîñòèòå äà áúäàò ñúîáðàçÿâàíèè ñ èçõàáÿâàíåòî íà óðåäáèòå, êîåòî áåç íàëè-÷èå íà êàðòîòåêàòà èì íå äàâà òî÷íà è ïðåöèçíàïðåäñòàâà çà ïåðñîíàëíà âèíà â èçïúëíèòåëÿ.

Â íàé-îáù âèä êàðòîòåêàòà âêëþ÷âà îïèñ ñ èí-ôîðìàöèÿ çà áðîÿ è òèïà îñâåòèòåëíè òåëà,ñòúëáîâå è åëåêòðîìðåæà. Ñ äàííèòå çà îñâåòè-òåëèòå ìîæå äà ñå ïðîãíîçèðà êàêòî ðàçõîäúòíà åíåðãèÿ, òàêà è îðèåíòèðîâú÷íî âðåìå çàîáñëóæâàíå. Áåç òàçè êàðòîòåêà òðóäíî ìîãàòäà ñå ïëàíèðàò ðàçõîäèòå â îñíîâíèòå íàïðàâ-ëåíèÿ - îáíîâÿâàíå ñ ïîäìÿíà íà îñâåòèòåëè èçà òåêóùî è àâàðèéíî ïîääúðæàíå.

Ïîëåçíî å êúì îïèñà äà èìà è ñêèöà íà îñâåòÿ-âàíèòå îò òàáëîòî óëèöè, ñ êîåòî ñå ïðàâè âðúç-êà íà òåðèòîðèÿòà ñúñ ÑÓÎ.

Â îðãàíèçèðàíåòî íà èíôîðìàöèîííèÿ îáìåíñëåäâà çàäúëæèòåëíî äà ñå ïðåäâèäè äèíàìè÷-íîòî ïîïúëâàíå íà êàðòîòåêàòà çà âñè÷êè íàñòú-ïèëè ïðîìåíè - íà òèï îñâåòèòåë ñ íåãîâàòàìîùíîñò, íà êîíôèãóðàöèÿ, ñúîòâåòíî ðàáîòíàìîùíîñò íà òàáëîòî, íà ïîäìÿíà íà ìðåæà ñ îã-ëåä èçõàáÿâàíå è ò.í. Ïî èçáîð íà îáùèíñêàòààäìèíèñòðàöèÿ â íåÿ ìîãàò äà ñå îòðàçÿâàòïîäìÿíàòà è òåêóùèÿò ðåìîíò íà ñúîðúæåíèÿ-òà, îáåäèíåíè â åäíî óïðàâëåíèå (åäíî òàáëî),íî ìîæå è äà ñå âîäè îòäåëåí ðåãèñòúð íàïîäìÿíà íà ëàìïè, òåëà, ìðåæà è ò.í.

Îáðàáîòêàòà íà èíôîðìàöèÿòà ñ öåë àíàëèçè èïðîãíîçè áè ñå îáëåê÷èëà â ãîëÿìà ñòåïåí, àêîñå èçïîëçâà êîìïþòúð. Áåç âèñîêî íèâî íà êîì-ïþòúðíà ãðàìîòíîñò è ñ ïðîãðàìà "åêñåë" äàí-íèòå ìîãàò äà áúäàò ëåñíî è òî÷íî îáðàáîòâàíèñïîðåä òúðñåíèÿ àíàëèç.

Íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî èíôîðìàöèîííî-êîíòðîë-íîòî çâåíî áè ïîåëî è ôóíêöèèòå íà âðúçêà ñîáùåñòâåíîñòòà è ìåäèèòå.

Ôèã. 20. Ñòðóêòóðåí îðãàíèçàöèîíåí ìàêåò

ÐÅÑÎÐÅÍ ÊÌÅÒ

ÃËÀÂÅÍ ÑÏÅÖÈÀËÈÑÒ

ÔÈÍÀÍÑÈÑÒ

ÈÍÂÅÑÒÈÒÎÐ

ÇÀÂÅÆÄÀÙÈÍÔÎÐÌÀÖÈß

ÊÎÍÒÐÎË

ÊÀÐÒÎÒÅÊÀ

ÅÊÑÏËÎÀÒÀÖÈß

ÊÎÍÒÐÎËÅÍÅÐÃÈß

Â Íèéò Ïîðò Òàëáîò ôóíêöèîíèðà Áþðîçà îñâåòëåíèåòî íà îáùåñòâåíèòå ìåñ-òà, êîåòî îòãîâàðÿ çà ïîääðúæêàòà íà18 000 "ñâåòëè òî÷êè" íà øèðîêà òåðèòî-ðèÿ â ðàìêèòå íà ãðàäà è ñúñåäíèòå ñåëñ-êè ðàéîíè. Áþðîòî èìà ïîñòîÿíåí ùàòåíïåðñîíàë è ïîëó÷àâà ñèãíàëè çà ïîâðåäèîò ïðåäñòàâèòåëè íà îáùåñòâåíîñòòà,êîèòî èçïîëçâàò åäèí áåçïëàòåí òåëå-ôîíåí íîìåð è ïðåäâàðèòåëíî çàïëàòåíèêàðòè, êîèòî ñå ïðîäàâàò â ïîùåíñêèòåñòàíöèè. Òåçè âúçìîæíîñòè ñå ïðîïàãàí-äèðàò øèðîêî ñðåä îáùåñòâåíîñòòà÷ðåç ïðîñïåêòè è èíôîðìàöèÿ â ìåñòíà-òà ïðåñà. Îñâåí òîâà èìà è ðåäîâåí íî-ùåí ïàòðóë - âåäíúæ íà äâå ñåäìèöè ïðåççèìàòà è âåäíúæ â ìåñåöà ïðåç ëÿòîòî.Âñè÷êè êîíñòàòèðàíè àâàðèè ñå îáðà-áîòâàò íåçàáàâíî ÷ðåç ñïðàâêà â áàçàòàäàííè, ïðåäíàçíà÷åíà ñïåöèàëíî çà òàçèöåë. Óñòàíîâÿâà ñå êîÿ å ïîâðåäåíàòàëàìïà è ñå èçäàâàò èíñòðóêöèè çà ðå-ìîíò. Ñëåä òîâà öåëèÿò ïðîöåñ íà îò-ñòðàíÿâàíå íà ïîâðåäàòà ñå ïðîñëåäÿâààâòîìàòè÷íî îò áàçàòà äàííè. Îáèêíî-âåíî âñè÷êè ðóòèííè ðåìîíòè ñå èçïúëí-ÿâàò â ñðîê îò 4 äíè, à ñïåøíèòå ðåìîí-òè - â ðàìêèòå íà 2 ÷àñà.

Ñúáèðàíåòî íà èíôîðìàöèÿ çà ñúçäàâàíå-òî íà áàçà äàííè å ãîëÿìà èíâåñòèöèÿ,îñîáåíî â ñëó÷àèòå, êîãàòî îáùèíàòàîòãîâàðÿ çà ãîëÿì áðîé "ñâåòëè òî÷êè",ðàçïîëîæåíè âúðõó îáøèðíà òåðèòîðèÿ.Îò ñàìî ñåáå ñè ñå ðàçáèðà, ÷å ñòîé-íîñòòà íà åäíà áàçà äàííè ñå îïðåäåëÿïðåäè âñè÷êî îò âúâåäåíàòà â íåÿ èíôîð-ìàöèÿ. Ñúùåñòâóâàíåòî íà âúòðåøåíñòèìóë ó õîðàòà, êîèòî ñúáèðàò äàííè-òå, å îò æèçíåíîâàæíî çíà÷åíèå. Ñúâå-òúò ïî åëåêòðîñíàáäÿâàíå â Èðëàíäèÿèçïîëçâàë ïúðâîíà÷àëíî ñòóäåíòñêèòðóä çà ðàçðàáîòâàíåòî íà íåãîâàòà áà-çà äàííè, íî óñòàíîâèë, ÷å áèëè äîïóñíà-òè ïðåêàëåíî ìíîãî ãðåøêè è ñå íàëàãàëîïîâòîðíî ñúáèðàíå íà ãîëÿìî êîëè÷åñòâîäàííè, çàòîâà ìîæå áè å çà ïðåäïî÷èòàíåäàííèòå äà ñå ñúáèðàò îò õîðàòà, êîèòîñëåä òîâà ùå òðÿáâà äà ðàáîòÿò ñúññèñòåìàòà.

Ôèíàíñîâ áëîêÕàðàêòåðíîòî â òîâà íàïðàâëåíèå å ôèíàíñîâî-ñ÷åòîâîäíîòî îáðàáîòâàíå íà ñðåäñòâàòà, ïîò-ðåáÿâàíè â òðè îñíîâíè íàïðàâëåíèÿ - èíâåñòè-öèè çà íîâîèçãðàæäàùè ñå îáåêòè è ðåêîíñ-òðóêöèÿ è ìîäåðíèçàöèÿ íà ñúùåñòâóâàùî îñ-âåòëåíèå; ïîêðèâàíå íà ðàçõîäèòå çà ïîääúð-æàíå, çàëåãíàëè â äîãîâîðà ñ èçïúëíèòåëÿ;ñðåäñòâà çà ðàçïëàùàíå íà êîíñóìèðàíàòàåíåðãèÿ. Ïî ñúùèíà òîâà çâåíî å òðàäèöèîíåíîðãàí, íåîáõîäèì ïðè âñÿêà äåéíîñò è èçâúíïðåäìåòà íà ðàçõîäâàíå è îò÷èòàíå íà ñðåäñ-òâàòà íÿìà íèùî èçâúíðåäíî è ñïåöèôè÷íî.

Êîíòðîë íà èçðàçõîäâàíàòà åëåêòðîåíåðãèÿ

Íà ïðúâ ïîãëåä òàçè äåéíîñò å ñ íåçàäúëæèòå-ëåí õàðàêòåð - ïðè íàëè÷èå íà èíñòàëèðàíàìîùíîñò è âðåìåòðàåíå íà ñâåòåíåòî ëåñíî ñåïîëó÷àâà î÷àêâàíîòî ïîòðåáëåíèå. Íî ñúùåñò-âóâàò ðåäèöà ïðåäïîñòàâêè çà íåïðàâîìåðíîðàçõîäâàíå íà ñðåäñòâà çà åíåðãèÿ:

- áëîêèðàë åëåêòðîìåð è íåòî÷íî îïðåäåëåíà"áàçà" çà ïëàùàíå,

- íàäïèñâàíå ïîêàçàíèÿ ïðè îò÷èòàíå,

- íåîòïèñâàíå íà çàêðèòè îáåêòè èëè âîäåíå íàíåñúùåñòâóâàùè òàêèâà,

- ñâåòåíå ïðåç öÿëîòî äåíîíîùèå ïîðàäè òåõíè-÷åñêà ïîâðåäà.

Íàðåä ñ òîâà å íåâúçìîæíî äà ñå äîñòèãíå äîïðèåìëèâî òî÷íà ïðîãíîçà è àíàëèç íà ðàçõîäàíà åíåðãèÿ ïîðàäè èçãîðåëè ëàìïè èëè íåðàáî-òåùè îñâåòèòåëè ïî äðóãè ïðè÷èíè, ò.å. íå ìîæåäà ñå ñëîæè ðàâåíñòâî ìåæäó èíñòàëèðàíà èðàáîòíà ìîùíîñò, êàêòî è ïðåöèçíî ïðåäâèæ-äàíå íà ðàáîòíèòå ÷àñîâå. Òàáëîòî ìîæå äà ñåóïðàâëÿâà ñ ÷àñîâíèêîâ ìåõàíèçúì èëè ôîòî-äàò÷èê, íî è â äâàòà ñëó÷àÿ - ïîðàäè íåñìåíåíàòàðèôà íà ÷àñîâíèêà èëè ðàçëè÷íè ìåòåîðîëî-

ãè÷íè óñëîâèÿ, ñå äîïóñêà îòíîâî íåòî÷íîñò,êîÿòî, óìíîæåíà ñ ãðåøêàòà ïðè îïðåäåëÿíåòîíà ðàáîòíàòà ìîùíîñò, àêóìóëèðà íåäîïóñòèìèîòêëîíåíèÿ îò ðåàëíèÿ ðàçõîä. Ñëåäîâàòåëíî,òîé òðÿáâà äà áúäå êîíòðîëèðàí. Ïðàêòè÷åñêèòîâà îçíà÷àâà åæåìåñå÷íî ñâåðÿâàíå íà ïîêà-çàíèÿòà, ïîñî÷åíè âúâ ôàêòóðàòà, è ðåàëíèòåïîêàçàíèÿ íà åëåêòðîìåðà íà âñÿêî òàáëî.Ñëåä ñòèêîâàíå ñúñ åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíîòîïðåäïðèÿòèå - èç÷èñòâàíå íà ôàêòóðàòà îò íå-ñúùåñòâóâàùè îáåêòè è íàáëþäåíèå íà ñðåäåíðàçõîä îò âñÿêî òàáëî, òîâà ìîæå äà ñòàâà è íàòðèìåñå÷èå.

Ïî ïðåöåíêà íà îáùèíñêàòà óïðàâà òàçè äåéíîñòáè ìîãëà äà áúäå âúçëîæåíà íà èçïúëíèòåëÿ íàïîääðúæêàòà, à ÷ðåç êîíòðîëíèÿ îðãàí îò èí-ôîðìàöèîííîòî çâåíî äà ñå ñëåäè ïðèëàãàíåòîº, íî òîçè èçáîð çàâèñè îò èçõîäíèòå èêîíîìè-÷åñêè ïîçèöèè íà îáùèíàòà ïðè äîãîâàðÿíåòî.

ÊÐÈÒÅÐÈÈ ÇÀ ÈÇÁÎÐ ÍÀ ÈÇÏÚËÍÈÒÅË ÇÀ ÏÎÄÄÐÚÆÊÀ ÍÀ ÑÓÎ

Ïîä "èçïúëíèòåë" ñå ðàçáèðà îáîñîáåíà ñàìîñ-òîÿòåëíà îðãàíèçàöèÿ, äðóæåñòâî, íåçàâèñèìîäàëè òî å öÿëîñòíî èëè ÷àñòè÷íî îáùèíñêà èëè÷àñòíà ñîáñòâåíîñò. Îñíîâíèòå ìàòåðèàëíè èîðãàíèçàöèîííè ïàðàìåòðè ñà ñëåäíèòå:

C Â ïðåäìåòà íà äåéíîñò äà èìà äåéíîñò ïî îá-ñëóæâàíå íà åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíè ìðåæèÍÍ è/èëè ìðåæè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

C Äà ðàçïîëàãà ñ êâàëèôèöèðàí ïåðñîíàë îòåëåêòðîìîíòüîðè, ïðèòåæàâàùè îáðàçîâàòåëåíöåíç åëåêòðîìîíòüîð, êàêòî è çàùèòåíà êâàëè-ôèêàöèîííà ãðóïà â ñìèñúëà íà ãëàâà II è III îòÏðàâèëíèêà ïî áåçîïàñíîñò íà òðóäà ïðè åê-ñïëîàòàöèÿòà íà åëåêòðè÷åñêèòå óðåäáè è ñúî-ðúæåíèÿ.

C Äà ïðèòåæàâà àâòîïëàòôîðìè è/èëè àâòîñòúë-áè, îòãîâàðÿùè íà Çàêîíà çà òåõíè÷åñêèòåèçèñêâàíèÿ êúì ïðîäóêòèòå, ãëàâà Ïåòà (ÄÂ áð.86/1999 ã.), è íà Íàðåäáàòà çà òåõíè÷åñêè íàä-çîð è ðåãèñòúð íà ñúîðúæåíèÿòà (ÏÌÑ¹187/2000, ÄÂ áð. 79).

C Äà èìà äèñïå÷åðñêè öåíòúð, êîîðäèíèðàùåêïëîàòàöèîííî-ðåìîíòíèòå ðàáîòè êàêòî â ñà-ìîòî äðóæåñòâî, òàêà è (ïðè íåîáõîäèìîñò) ñåíåðãîðàçïðåäåëèòåëíîòî ïðåäïðèÿòèå, îáùè-íàòà è ò.í. Öåíòúðúò äà áúäå ñúîðúæåí ñ ïîíååäíà òåëåôîííà ëèíèÿ.

C Äà èìà âúçìîæíîñò çà îðãàíèçèðàíå íà äåíî-íîùíà (èëè ïî ðåæèì, ïðåäëîæåí îò îáùèíàòà)àâàðèéíà ñëóæáà çà ðåàãèðàíå â ñðîêîâå, ïî-ñî÷åíè îò îáùèíàòà.

C Äà èìà ðàçðàáîòåíè äëúæíîñòíè õàðàêòåðèñ-òèêè çà åëåêòðîìîíòüîð ïî îáñëóæâàíå íà óëè÷-íî îñâåòëåíèå.

C Äà èìà âúâåäåíà îðãàíèçàöèÿ è ñúçäàäåíèðàçïîðåæäàíèÿ, ãàðàíòèðàùè áåçîïàñíîñò íàòðóäà - ëè÷íè ïðåäïàçíè ñðåäñòâà, òåõíîëîãè÷-íè èíñòðóêöèè çà èçâúðøâàíå íà ïîääðúæêàòà.

C Äà ðàçïîëàãà ñ àäìèíèñòðàòèâíà, ãàðàæíà èñêëàäîâî-ìàòåðèàëíà áàçà.

ÑÏÅÖÈÔÈ×ÍÈ ÊÐÈÒÅÐÈÈ, ÏÐÅÄÌÅÒ ÍÀ ÄÎÃÎÂÀÐßÍÅ ÌÅÆÄÓ ÎÁÙÈÍÀÒÀ ÈÈÇÏÚËÍÈÒÅËßÂ îñíîâíè ëèíèè êðèòåðèèòå áèõà ñå ðàçäåëèëèíà äâå: âðåìå çà ðåàêöèÿ ïðè àâàðèÿ è ñïîðåäâèäà ïîâðåäà è ôèíàíñîâè - êàêòî êàòî îðèåíòè-ðîâú÷åí ãîäèøåí îáåì, òàêà è êàòî ñàíêöèè ïðèçàáàâà íà ðåàêöèÿ. Çà ïúðâèòå å íåîáõîäèìîðàç÷ëåíÿâàíå íà òåõíè÷åñêè è îðãàíèçàöèîííè(ñðîê ðåàêöèÿ) êðèòåðèè.

Êðèòåðèè ïî âðåìå çà ðåàêöèÿ.Òåõíè÷åñêè êðèòåðèè:

C Êàêâî ñå ðàçáèðà ïîä àâàðèÿ:

- íåñâåòåù áðîé ïîðåäíè ëàìïè (òðè, ÷åòèðèèëè ïîâå÷å),

- öÿë èçâîä (êëîí),

- òàáëî,

C Òèï íà ïîâðåäàòà:

- èçãîðåëè ëàìïè,

- ïîâðåäà â òàáëî,

- ïîâðåäà â ìðåæàòà.

Çà óäîáñòâî ùå ïîñî÷èì ðåçóëòàòè îò åäíî èç-ñëåäâàíå íà ïîâðåäè ïî ÑÓÎ íà Ñîôèÿ çà ïå-ðèîäà 1982-1987 ã., êúäåòî å âèäåí äåëúò íààâàðèèòå ïî åëåìåíòè:

Îðãàíèçàöèîííè êðèòåðèè - âðåìå çà ðåàêöèÿíà áàçà êîìáèíàöèÿ îò ãîðíèòå âàðèàíòè.

C Ïîä âðåìå çà ðåàêöèÿ ñå ðàçáèðà âðåìåòî îòïîëó÷àâàíåòî íà ñèãíàë çà íàñòúïèëà àâàðèÿ äîîòñòðàíÿâàíåòî º. Êúì íåãî ñëåäâà äà ñå âêëþ-÷è òåõíîëîãè÷íîòî âðåìå çà ïðåäàâàíå íà ñèã-íàëà îò äèñïå÷åðà êúì àâàðèéíàòà èëè åê-ñïëîàòàöèîííàòà ãðóïà, êàêòî è âðåìåòî çàïðèäâèæâàíå äî îáåêòà.


Â òàáëîÂ îñâåòèòåëÿÏî êàáåëíà ìðåæàÏî âúçäóøíà ìðåæàÏî âúíøíî çàõðàíâàíåÏðåêúñâàíå íà ìðåæà6

41 %27 %12 %11 %5 %3 %

Â Áåçàíñîí ñúùåñòâóâà ñèñòåìà çà äèñ-òàíöèîííî óïðàâëåíèå, êîÿòî ïîçâîëÿâàñúáèðàíåòî íà äàííè îò îòäåëíèòå òàá-ëà çà óïðàâëåíèå èëè ïóíêòîâå íà èçìåð-âàíå íà ïîòðåáëåíèåòî. Ïðè íåÿ ñå èçìåð-âà ïîòðåáëåíèåòî è ñå êîíñòàòèðàò ïîâ-ðåäèòå íà ãðóïè îò ïî 10 ëàìïè. Èíôîð-ìàöèÿòà ñå ïðåäàâà îáðàòíî íà öåíòðà-ëåí êîìïþòúð ÷ðåç ìðåæîâ ñèãíàë.

6 Òîâà ñà ñëó÷àèòå íà ïîâðåäè, ïðè÷èíåíè îòñòðîèòåëíè èëè äðóãè èçêîïíè è ìîíòàæíè ðàáîòè.


C Íà íàé-áúðçà ðåàêöèÿ ïîäëåæàò ïîâðåäèòå,ïðè÷èíÿâàùè îôàçÿâàíå íà ñòúëáîâå è ñâåòåíåïðåç äåíÿ. Êðàéíèÿò ñðîê íå áè ñëåäâàëî äàíàäâèøàâà îáùî 24 ÷àñà îò ïîëó÷àâàíå íà ñèã-íàëà.

C Íàé-áúðçî áè ñëåäâàëî äà ñå îòñòðàíÿâàò ïîâ-ðåäèòå â òàáëîòî. Òàçè îïåðàöèÿ èçèñêâà òåõíî-ëîãè÷íî âðåìå îò íå ïîâå÷å îò 10 ìèíóòè (ìàê-ñèìóì äâà ÷àñà) òðóä áåç âðåìåòî çà òðàíñ-ïîðò, à îò äðóãà ñòðàíà, àêî íå ñâåòè öÿëî òàá-ëî, îçíà÷àâà çàòúìíåíèå íà öÿë êâàðòàë. Ïîðà-äè òîâà íà òåçè ïîâðåäè ñëåäâà äà ñå äàâàò ìàê-ñèìàëíè ñàíêöèè ïðè çàáàâà.

C Ñëåäâàùà ïî âðåìåòðàåíå å ïîäìÿíàòà íàèçãîðåëè ïîðåäíè ëàìïè. Òåõíîëîãè÷íîòî âðå-ìå å îêîëî 15 ìèíóòè íà ëàìïà.

C Îòíîñèòåëíî íàé-òðóäíî è ñ íåîáõîäèìî òåõ-íîëîãè÷íî âðåìå ñà ïîâðåäèòå ïî ìðåæàòà.Ïðè âúçäóøíî èçòåãëåíè ïðîâîäíèöè òîâà îçíà-÷àâà îáõîä íà ìðåæàòà è îáñòîåí ïðåãëåä çàñïëèòàíå, ñêúñàí ïðîâîäíèê èëè äðóãà ïðè÷èíà,à ïðè êàáåëíàòà ìðåæà å âúçìîæíî äà å íåîá-õîäèìî çàñè÷àíå íà ìÿñòîòî íà ïîâðåäàòà ñ êà-áåëíà ëàáîðàòîðèÿ, èçêîï â íåéíî ïðèñúñòâèå,ìóôèðàíå è íîâ ïðåãëåä çà åâåíòóàëíè ïîâðåäèñëåä îòñòðàíåíàòà. Â çàâèñèìîñò îò íà÷èíà íàïîëàãàíå íà êàáåëà (ïðèìåðíî ïîä àñôàëò è áåçòðúáíà ìðåæà) ïîâðåäàòà ìîæå äà èçèñêâà äî10 ðàáîòíè äíè çà îáñëóæâàùè è ñúáèðàòåëíèóëèöè è 5 ðàáîòíè äíè çà ãëàâíè òúðãîâñêè èëèðàéîííè àðòåðèè.

Ôèíàíñîâî-èêîíîìè÷åñêè êðèòåðèèÎáùèÿò ãîäèøåí ðàçõîä â íàé-îáù âèä ñå îïðå-äåëÿ îò êîìïîíåíòèòå ñè: òðóä, ìàòåðèàëè è ãî-ðèâî. Â óñëîâèÿòà íà ïàçàðíà èêîíîìèêà áèìîãëî äà ñå ïîëó÷è ñóáåêòèâíî ïîäöåíÿâàíå íàíåîáõîäèìèÿ áðîé ïåðñîíàë, à îòòàì - çàòðóä-íåíèÿ, çàáàâà è äîðè ïðåêðàòÿâàíå íà äîãîâî-ðà. Â òîçè ñìèñúë îáùèíàòà ñëåäâà äà èìàñðàâíèòåëåí ïîãëåä ìåæäó ñúîðúæåíèÿ è íåîá-õîäèì çà îáñëóæâàíåòî èì ïåðñîíàë. Ïîäîáíèîôèöèàëíè íîðìàòèâè íÿìàøå è ïðè ïëàíîâàòàèêîíîìèêà, à ëîãè÷íî å äà íÿìà è äíåñ. Âñå ïàê,ñ ðèñê äà ñå äîïóñíå ïðèåìëèâà íåòî÷íîñò, ùåöèòèðàì ðàçðàáîòåíèòå ïðåç ïåðèîäà 1983-1986 ã. ðàç÷åòè çà ñúîòíîøåíèåòî íà ñúîðúæå-íèÿ è ïåðñîíàë, îáîðóäâàí ïðè îáñëóæâàíå íàîñâåòèòåëè ñ ïîäåìíà òåõíèêà.

Âàæåí ìîìåíò å îáùèíàòà äà å ïðåäâàðèòåëíîíàÿñíî ñ ïðîöåíòíîòî ñúîòíîøåíèå íà ðàçëè÷-íèòå ðàçõîäè ïðè ïîääúðæàíåòî. Ùå ïîñî÷èìåäíî èçñëåäâàíå, ïðàâåíî îòíîâî â êðàÿ íà 80-òå ãîäèíè, êîåòî âñå ïàê äàâà ïðåäñòàâà çàäÿëîâåòå íà îòäåëíèòå ñ÷åòîâîäíè åëåìåíòè.

Îò âñè÷êî êàçàíî äîòóê îòíîâî ñå íàëàãà èçâî-äúò, ÷å áåç ñåðèîçíà èíôîðìàöèîííà áàçà çàíàëè÷íèòå ñúîðúæåíèÿ òðóäíî ìîæå äà ñå èç-âëå÷å ìàêñèìàëíî îáåêòèâåí è ïðèåìëèâ ðàç-÷åò è ðåñïåêòèâíî - êðèòåðèé çà îáùèòå ãîäèø-íè ðàçõîäè.

Ôèíàíñîâèòå ñàíêöèè ïðè íåèçïúëíåíèå íàòåõíîëîãè÷íî-îðãàíèçàöèîííèòå êðèòåðèè ñàñòðîãî èíäèâèäóàëíè çà âñÿêî äîãîâàðÿíå, íîàêî ñå âçåìå ïðåäâèä ñòåïåíóâàíåòî ïî ïðåä-õîäíàòà òî÷êà, áè ìîãëî äà ñå äîãîâàðÿò è êîíê-ðåòíè öèôðè èëè ïðîöåíòè.

ÇÀÊËÞ×ÅÍÈÅ

Íàñòîÿùèòå îðãàíèçàöèîííè ðàç÷åòè èìàò ïî-æåëàòåëåí, à íå çàäúëæèòåëåí õàðàêòåð. Òÿõíà-òà öåë å ìàêñèìàëíî ïîäïîìàãàíå íà îáùèíñêè-òå àäìèíèñòðàöèè ïðè âúçñòàíîâÿâàíå íà ïðàâî-òî è çàäúëæåíèåòî èì çà ñòîïàíèñâàíå íà ñúîðú-æåíèÿòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Òåìàòèêàòà òðóä-íî îáõâàùà 100% îò ïðîáëåìèòå, îùå ïîâå÷å ÷åâñÿêî íàñåëåíî ìÿñòî å ñúñ ñâîè õàðàêòåðèñòè-êè - îòäàëå÷åíîñò, òåðåí, ñðåäñòâà, à è íå íàïîñëåäíî ìÿñòî - ìîìåíòíî ñúñòîÿíèå íà óðåä-áèòå. Âñå ïàê òðÿáâà äà ñå çàïî÷íå îòíÿêúäå, çà-ùîòî íàðîäíàòà ìúäðîñò ãëàñè: "Åäíà ðàáîòà íåìîæå äà ñå ñâúðøè, äîêàòî íå ñå çàïî÷íå."

Äîñåãàøíàòà ïðàêòèêà çà ñòîïàíèñâàíå è îá-ñëóæâàíå íà ÑÓÎ ïîñòàâÿ îáùèíèòå â èçîëàöèÿîò ñúùèíñêîòî îáñëóæâàíå. Òå ñà ïðèòèñêàíè îòíàñåëåíèåòî çà ðåøàâàíå íà ïðîáëåì, ïî êîéòîíÿìàò ïðàâîìîùèÿ, íÿìàò ïðàêòè÷åñêè îïèò. Âòîçè ñìèñúë óñïîêîèòåëåí å ôàêòúò, ÷å ïðåçïîñëåäíèòå 20-èíà ãîäèíè èìà çâåíî, ðàáîòåùîíà îáùèíñêè ïðèíöèï, è ÷å íà åêñïëîàòàöèÿòà åîòäåëÿíî çàñëóæåíî âíèìàíèå è îò ñòðàíà íàíàó÷íèòå ñðåäè â ëèöåòî íà òåõíè÷åñêèòå óíè-âåðñèòåòè â ñòðàíàòà. Îñòàâà òåçè çíàíèÿ äà ñåïîïóëÿðèçèðàò è äà ñòàíàò äîáðà ïðåäïîñòàâêàçà èçïúëíåíèå íà îñíîâíàòà äåéíîñò íà îáùèíè-òå - äà áúäàò â óñëóãà íà èçáèðàòåëèòå ñè.

Îñâåòèòåëè íàä 10 ìÎñâåòèòåëè ïîä 10 ìÊàáåëíà ìðåæàÂúçäóøíà ìðåæàÒàáëà

1 ÷îâåê1 ÷îâåê1 ÷îâåê1 ÷îâåê1 ÷îâåê

Äåéíîñò ïî Ïåðñîíàë Îáåì

790 áð.1300 áð.17 êì50 êì50 áð.

ÌàòåðèàëèÂúíøíè óñëóãèÀìîðòèçàöèèÒðóäÄÎÎÏÊÁÄðóãè ðàçõîäèÍåïðåêè ðàçõîäè

57.22%2.57%1.58%15.52%7.05%0.83%5.33%10.03%

Ðàçõîä çà Â % çà Ñîôèÿ

Ïðåíîñèìà êîìïþòúðíà òåõíîëîãèÿ -"ËÅÉÒÌÅÉÒ" èçïîëçâàò â èðëàíäñêèÿ Ñú-âåò ïî åëåêòðîñíàáäÿâàíå â Êîðê. Çà äàèçáåãíå ìíîãîòî âðåìå çà îáðàáîòêà íàäîêóìåíòè íà õàðòèåí íîñèòåë, Ñúâå-òúò ïî åëåêòðîñíàáäÿâàíå çàïî÷íà äàòúðñè íà÷èíè ïåðñîíàëúò ìó äà ìîæå äàñâúðøè êîëêîòî ìîæå ïîâå÷å ðàáîòà íàñàìèÿ îáåêò. Íà ñëóæèòåëèòå å ðàçäà-äåí ïðåíîñèì êîìïþòúð "Ëàéòìåéò", âêîéòî ñå ñúäúðæà èíôîðìàöèÿ çà âñè÷êèëàìïè â òîçè ðàéîí. Òîé âúâåæäà êîðåê-öèè â èíôîðìàöèÿòà íà ìÿñòî íà îáåêòàè ñëåä òîâà ÿ ïîäàâà êúì ãëàâíàòà áàçàäàííè âñÿêà âå÷åð, êîãàòî ñå âðúùà âîôèñà, êàòî èçïîëçâà òåðìèíàë, ìîíòè-ðàí â äîìà ìó. Êîãàòî èçâúðøâà ðåìîíò,êîìïþòúðúò ùå ìó ïîêàæå âñè÷êè îíåçèñòàðè êðóøêè, êîèòî òðÿáâà äà áúäàòïîäìåíåíè.

Ñèñòåìàòà èçèñêâà èçâåñòíî âðåìå, ïðå-äè õîðàòà äà ñâèêíàò ñ íåÿ, íî ñåãà ðà-áîòíèöèòå ñà ìíîãî ïî-äîâîëíè äà èç-ïîëçâàò ïðåíîñèìîòî ñúîðúæåíèå, îò-êîëêîòî äà âúâåæäàò ïðîìåíèòå â èí-ôîðìàöèÿòà â îôèñà ñëåä ðàáîòíî âðåìå


ÔÈÍÀÍÑÈÐÀÍÅ ÍÀ ÏÐÎÅÊÒÈ ÇÀ ÅÍÅÐÃÈÉÍÀ ÅÔÅÊÒÈÂÍÎÑÒ Â ÓËÈ×ÍÎÒÎ ÎÑÂÅÒËÅÍÈÅ Äèìèòúð Äóêîâ, ÅíÅôåêò

Çàïëàùàíåòî íà åëåêòðîåíåðãèÿòà çà íóæäèòåíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ïðåäñòàâëÿâà çíà÷èòå-ëåí ðàçõîä çà îáùèíñêèòå áþäæåòè. Îò äðóãàñòðàíà, ïîñòèãíàòèòå èêîíîìèè íà åëåêòðîå-íåðãèÿ ñëåä ðåàëèçàöèÿòà íà ïðîåêòèòå çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íîòî îñâåòëåíèåñå èçêóïóâàò çà ïåðèîä îò äâå-òðè ãîäèíè ïðèïîñòèãàíåòî íà çíà÷èòåëíî ïî-âèñîêè êà÷åñòâå-íè ïîêàçàòåëè íà îñâåòåíîñòòà. Òîâà äàâà îñíî-âàíèå äà ñ÷èòàìå, ÷å ïðîåêòèòå çà ðåêîíñòðóê-öèÿ íà ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ñà èç-êëþ÷èòåëíî íåîáõîäèìè è ïå÷åëèâøè. Î÷àêâà-íèÿòà ñà, ÷å âñè÷êè îáùèíè â áëèçêî áúäåùåùå ðåàëèçèðàò òàêèâà ïðîåêòè.

Ïîäõîäúò ïðè ôèíàíñèðàíåòî è ðåàëèçàöèÿòàíà ïðîåêòèòå çà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå òðÿáâà äà îò÷èòàò ñúùåñòâóâàùîòîäâîéñòâåíî òðåòèðàíå íà ñîáñòâåíîñòòà âúðõóñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Çàêóïåíèòåîò îáùèíàòà è ìîíòèðàíè íîâè îñâåòèòåëíè òå-ëà îñòàâàò íàé-÷åñòî íåéíà ñîáñòâåíîñò, àñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå êàòî öÿëî îñ-òàâà â àêòèâèòå íà åëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíîòîïðåäïðèÿòèå.

Âàæåí åëåìåíò íà ñõåìàòà íà ôèíàíñèðàíå íàïðîåêòèòå çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå ïðåäñòàâëÿâà âúçìîæíîñòòà çàó÷àñòèåòî íà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" ñ "áåçï-ëàòíè" ìîíòàæíè ðàáîòè ïðè èçâúðøâàíåòî íàðåêîíñòðóêöèÿòà. Â äåéñòâèòåëíîñò ìîíòàæíè-òå ðàáîòè ùå áúäàò ôèíàíñèðàíè îò ñðåäñòâàçà ãîäèøíè ðåìîíòíè äåéíîñòè. Âúïðåêè ÷å"Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" íÿìà äà ðåàëèçèðàïðåêè ïå÷àëáè îò èíâåñòèðàíèòå ñðåäñòâà ïðåçïúðâàòà ãîäèíà, ïðåç ñëåäâàùèòå ãîäèíè òî ùåèçðàçõîäâà ìíîãîêðàòíî ïî-ìàëêî ñðåäñòâà çàïîääðúæêà íà ñèñòåìàòà, òúé êàòî îáîðóäâàíå-òî ùå áúäå íîâî è â ãàðàíöèîíåí ñðîê. Òîâàïðåäñòàâëÿâà äîñòàòú÷åí ñòèìóë è àðãóìåíò çàïðèâëè÷àíå íà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" çàó÷àñòèå â ïðîåêòà.

Ôèíàíñèðàíåòî íà ïðîåêòèòå çà ðåêîíñòðóêöèÿíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íàé-÷åñòî ñå îñèãóðÿâà÷ðåç áàíêîâ çàåì. Òîâà å ñðàâíèòåëíî äîñòúïåíèçòî÷íèê íà ôèíàíñèðàíå, òúé êàòî ó íàñ ñú-ùåñòâóâà íàòðóïàí çíà÷èòåëåí îïèò íà áàíêîâîôèíàíñèðàíå íà òàêèâà ïðîåêòè. Îöåíêàòà íàïðîåêòà íå ïðåäñòàâëÿâà òåõíè÷åñêà òðóäíîñòçà áàíêàòà è ðèñêîâåòå, ñâúðçàíè ñ íåãîâàòàðåàëèçàöèÿ, ñà ìèíèìàëíè. ×ðåç áàíêîâè êðå-äèòè îò Îáåäèíåíà áúëãàðñêà áàíêà äî ìîìåíòàñà ôèíàíñèðàíè è èçïúëíåíè ïðîåêòèòå çà ðå-êîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ïàçàð-äæèê, Ïåðíèê, Âåëèêî Òúðíîâî, Ïîïîâî è äð.

Ðåêîíñòðóêöèÿòà íà ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåò-ëåíèå ìîæå äà áúäå ôèíàíñèðàíà ÷ðåç åìèñèÿîò îáùèíñêè îáëèãàöèè. Òîçè íà÷èí íà ôèíàí-ñèðàíå å ïîäõîäÿù çà ãîëåìè ãðàäîâå, êúäåòîíóæäèòå îò ôèíàíñîâ ðåñóðñ ñà çíà÷èòåëíè.Ñàìàòà ïîäãîòîâêà è èçäàâàíå íà åìèñèÿòà îòîáùèíñêè îáëèãàöèè èçèñêâà çíà÷èòåëåí ïå-

ðèîä îò âðåìå è íåìàëêî ðàçõîäè. Âúïðåêèñðàâíèòåëíî ïî-åâòèíèÿ ôèíàíñîâ ðåñóðñ, êîé-òî ìîæå äà ñå ïðèâëå÷å ÷ðåç åìèñèÿ íà îá-ùèíñêè îáëèãàöèè, ðèñêîâåòå, ñâúðçàíè ñ îñú-ùåñòâÿâàíåòî íà åìèñèÿòà, ñà çíà÷èòåëíè. Òîçèèçòî÷íèê çà ôèíàíñèðàíå å ïðåïîðú÷èòåëåíñàìî çà îáùèíè ñúñ ñîëèäíè ñîáñòâåíè ïðèõî-äè è ïúðâîêëàñåí êðåäèòåí ðåéòèíã. Â êðàÿ íà2002 ã. îáùèíà Âàðíà èçäàäå ïúðâàòà åìèñèÿîáùèíñêè îáëèãàöèè, ñ êîÿòî ñå ôèíàíñèðàøåïðîåêòúò çà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåò-ëåíèå íà ãðàäà. Íîìèíàëíàòà ñòîéíîñò íà åìè-ñèÿòà îáùèíñêè îáëèãàöèè íà Âàðíà âúçëèçà íà3 ìëí. åâðî. Ïëàùàíèÿòà ïî åìèñèÿòà ùå ñå èç-âúðøàò íà òðè ðàâíè ÷àñòè ïðåç âñÿêà îò ñëåä-âàùèòå ãîäèíè. Ëèõâåíèÿò êóïîí íà êíèæàòà åîïðåäåëåí íà 9%, êîåòî çà îáëèãàöèè, äåíîìè-íèðàíè â åâðî, îñèãóðÿâàøå âèñîêà äîõîäíîñò.Îáëèãàöèèòå íà îáùèíà Âàðíà ñå ïëàñèðàõà ïî÷àñòåí ïúò. Ïîêàíà çà ïîêóïêà íà åìèñèÿòà áå-øå îòïðàâåíà äî îêîëî 50 ïîòåíöèàëíè èíâåñòè-òîðè, êîåòî îñâîáîäè àäìèíèñòðàöèÿòà îò èç-ãîòâÿíåòî íà ïðîñïåêò çà êíèæàòà è îäîáðÿâà-íåòî ìó îò Äúðæàâíàòà êîìèñèÿ ïî öåííèòå êíè-æà. Îáùèíàòà îñúùåñòâè ïðåäâàðèòåëíî è ïðî-öåäóðà çà ïîëó÷àâàíå íà êðåäèòåí ðåéòèíã îòìåæäóíàðîäíàòà êðåäèòíà àãåíöèÿ Moody"s êà-òî ãàðàíöèÿ çà ñòàáèëíîñòòà íà ñâîèòå ôèíàíñè.

×ðåç ïîêóïêà íà ëèçèíã ìîæå äà ñå äîñòàâèíåîáõîäèìîòî îáîðóäâàíå çà ïðîåêòèòå çà ðå-êîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Çíà÷èòå-ëåí áðîé ïðîèçâîäèòåëè è äîñòàâ÷èöè íà îñâå-òèòåëíè òåëà ïðåäëàãàò òàçè âúçìîæíîñò. Ëè-çèíã ìîæå äà ñå äîãîâîðè è ñ íÿêîÿ ñïåöèàëè-çèðàíà ëèçèíãîâà êîìïàíèÿ. Ïîêóïêàòà íà ëè-çèíã èìà ðåäèöà ïðåäèìñòâà. Òÿ å ãúâêàâà, ðàç-õîäèòå ïî íåÿ ñå ïðèñïàäàò îò îáëàãàåìèÿ äî-õîä. Ëèçèíãîâèòå âíîñêè ñà åäíàêâè è ñà îïðå-äåëåíè ïðè ïîñòîÿíåí ëèõâåí ïðîöåíò. Ëèçèí-ãúò å èíñòðóìåíò íà îïåðàòèâíèòå ðàçõîäè, à íåíà êàïèòàëîâèòå ðàçõîäè, âúïðåêè ÷å ëèçèíãî-âèÿò ïåðèîä ìîæå äà èìà ïðîäúëæèòåëíîñò òðèãîäèíè (â íÿêîè ñòðàíè äî 12 ãîäèíè). Ëèçèíãî-âèÿò ïåðèîä îáà÷å íèêîãà íå å ïî-äúëúã îò èêî-íîìè÷åñêèÿ æèâîò íà îáîðóäâàíåòî. Ïðåç íåãîñå ïîñòèãà ïúëíî èçïëàùàíå íà àêòèâèòå, ñëåäêîåòî îáèêíîâåíî ñúùåñòâóâà îïöèÿ çà ïîñëåä-âàùî çàêóïóâàíå çà åäèí ëåâ.

Ðàçíîâèäíîñò íà ëèçèíãà ïðåäñòàâëÿâàò òúð-ãîâñêèòå (ñòîêîâèòå) êðåäèòè. Òúðãîâñêèÿò êðå-äèò ñå ïðåäîñòàâÿ îò ïðîèçâîäèòåëÿ (ïðîäàâà-÷à) íà îáîðóäâàíåòî, êîéòî ôèíàíñèðà ïîêóïêà-òà, êàòî çàáàâÿ äàòàòà, íà êîÿòî ïëàùàíåòî åäúëæèìî, èëè ïîçâîëÿâà èçïëàùàíå íà âíîñêè.Îò ãëåäíà òî÷êà íà ïîòðåáèòåëÿ òîâà èçãëåæäàêàòî ïîêóïêà íà ðàçñðî÷åíî ïëàùàíå. Ïðîäàâà-÷èòå è äèñòðèáóòîðèòå íà ñòîêè è îáîðóäâàíåìíîãî ÷åñòî ñà ãîòîâè äà ïðîäàâàò íà êðåäèò.Òîçè íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå îáà÷å å õàðàêòå-ðåí çà ñðàâíèòåëíî ìàëêè ïðîåêòè. Öåíàòà íàäîñòàâêàòà ñå äîãîâàðÿ îáèêíîâåíî êàòî öÿëî,áåç äà ñå íà÷èñëÿâàò îòäåëíî ëèõâè è äðóãè

ïëàùàíèÿ. Íà ïðàêòèêà îáà÷å òå íàé-÷åñòî ñåêàëêóëèðàò âúâ âèä íà ïî-âèñîêà ïðîäàæíà öå-íà. Óäîáñòâîòî íà òîçè âèä ñäåëêè å, ÷å ïðè òÿõìîãàò äà ñå äîãîâîðÿò ïîíÿêîãà ïî-äîáðè öåíè çàêëèåíòà, êàêòî è óñëîâèÿ çà ðàçñðî÷åíî ïëàùà-íå ïðè ìèíèìàëíè ëèõâè èëè èçîáùî áåç ëèõâè.

Çà îáùèíèòå, êîèòî íå ðàçïîëàãàò ñ äîñòàòú÷íîñîáñòâåíè ñðåäñòâà è ñïåöèàëèñòè çà èçâúðø-âàíå íà åíåðãèéíîåôèêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íàñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, êîìïàíèèòå çàåíåðãèéíè óñëóãè ïðåäñòàâëÿâàò ïîäõîäÿùà àë-òåðíàòèâà. Êîìïàíèèòå çà åíåðãèéíè óñëóãè ñàâèñîêîñïåöèàëèçèðàíè ôèðìè, êîèòî ïðèòåæà-âàò äîáðè èíæåíåðèíãîâè âúçìîæíîñòè è îáèê-íîâåíî èìàò ñòàáèëåí ôèíàíñîâ ïàðòíüîð, áàí-êà èëè äðóãà ôèíàíñèðàùà èíñòèòóöèÿ. ×åñòîòå ïðåäñòàâëÿâàò ïîäåëåíèÿ è äúùåðíè êîìïà-íèè íà èçâåñòíè ïðîèçâîäèòåëè íà îáîðóäâàíåçà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò, íà ïðîèçâîäèòåëè çàóïðàâëåíèå íà ïðîöåñè è çà îñâåòëåíèå íàñãðàäè è âúíøíè ïðîñòðàíñòâà. Ôèíàíñîâèÿòìåõàíèçúì, êîéòî ïðèëàãàò êîìïàíèèòå çà åíåð-ãèéíè óñëóãè, å îñíîâàí íà èçïëàùàíå íà êàïè-òàëîâèòå ðàçõîäè çà îñúùåñòâÿâàíåòî íàïðîåêòà îò ïîñòèãíàòèòå îò íåãî èêîíîìèè. Òîçèìåõàíèçúì íà ôèíàíñèðàíå íà ïðîåêòè çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ïðèòåæàâà ïðåäèìñòâî-òî, ÷å îñâîáîæäàâà ñîáñòâåíèêà íà îáåêòà îòðèñêà è àíãàæèìåíòèòå ïî íåãîâîòî ôèíàíñèðà-íå è èçïúëíåíèå. Òîâà, ðàçáèðà ñå, ñòàâà çàñìåòêà íà îñêúïÿâàíå íà èíâåñòèöèÿòà ñ ðàç-õîäèòå çà ïîêðèâàíåòî íà êðåäèòíèÿ ðèñê è ïå-÷àëáàòà íà êîìïàíèÿòà çà åíåðãèéíè óñëóãè.

Âúïðåêè ÷å ó÷àñòèåòî íà êîìïàíèè çà åíåðãèé-íè óñëóãè å ïîäõîäÿùî ïðè ïðîåêòèòå çà ðå-êîíñòðóêöèÿ íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå, òàçè âúçìîæíîñò ñå ïðèëàãà îãðàíè÷åíî âÁúëãàðèÿ. Ïðè÷èíà çà òîâà å ñðàâíèòåëíîñëîæíèÿò è ïðîäúëæèòåëåí ïåðèîä íà äîãî-âàðÿíå, êîéòî ñå çàòðóäíÿâà äîïúëíèòåëíî îòó÷àñòèåòî íà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" â ñîáñ-òâåíîñòòà âúðõó ñèñòåìèòå.

Êàêúâ ìåõàíèçúì íà ôèíàíñèðàíå ùå áúäå ïðè-ëîæåí â ïðîåêòèòå çà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå çàâèñè â íàé-ãîëÿìà ñòåïåí îòíåãîâàòà äîñòúïíîñò è îò öåíàòà, êîÿòî òðÿáâàäà áúäå ïëàòåíà çà ïðåäîñòàâåíîòî ôèíàíñèðà-íå. Áè ìîãëî äà ñå ïðåïîðú÷à íà ïúðâî ìÿñòîäà ñå ïðîó÷àò âúçìîæíîñòèòå çà ïîëó÷àâàíå íàáàíêîâ êðåäèò è íà òàçè áàçà äà ñå ñðàâíÿâàòäðóãèòå âúçìîæíîñòè. Âàæíî å ñúùî òàêà äà ñåèìà ïðåäâèä, ÷å ïðè âñè÷êè ñëó÷àè å ïî-äîáðåäà ñå ðåàëèçèðà äàäåí ïðîåêò çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò, íåçàâèñèìî îò öåíàòà íà êðåäèò-íèÿ ðåñóðñ, òúé êàòî áåç íåãîâîòî èçïúëíåíèåðàçõîäèòå íà îáùèíàòà ùå áúäàò ñúñ ñèãóðíîñòçíà÷èòåëíî ïî-ãîëåìè.


Ä-ð èíæ. Íèêîëàé Âàñèëåâ å ïðîôåñîð â Åëåêòðîòåõíè-÷åñêèÿ ôàêóëòåò íà Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò â Ñîôèÿ,êàòåäðà "Åëåêòðîñíàáäÿâàíå è åëåêòðîîáçàâåæäàíå íàïðîìèøëåíè ïðåäïðèÿòèÿ è åëåêòðè÷åñêè òðàíñïîðò".Ðúêîâîäèòåë å íà Íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêàòà è èçïèòâà-òåëíà ëàáîðàòîðèÿ ïî îñâåòèòåëíà òåõíèêà â ÒÓ - Ñî-ôèÿ. Òîé å ïî÷åòåí ïðåäñåäàòåë íà Íàöèîíàëíèÿ êîìè-òåò ïî îñâåòëåíèå è ðúêîâîäèòåë íà îòäåë "Âúíøíî îñ-âåòëåíèå" â Ìåæäóíàðîäíàòà êîìèñèÿ ïî îñâåòëåíèå.Âèñøåòî ñè îáðàçîâàíèå å çàâúðøèë â Òåõíè÷åñêèÿ óíè-âåðñèòåò - Ñîôèÿ, ñïåöèàëíîñò "Åëåêòðè÷åñêè ìðåæè èñèñòåìè", êúäåòî çàùèòàâà äèñåðòàöèÿ â îáëàñòòà íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Õàáèëèòèðàí å êàòî äîöåíò è ïðî-ôåñîð ïî äèñöèïëèíèòå "Ïðîìèøëåíî îñâåòëåíèå" è"Åëåêòðîñíàáäÿâàíå íà ïðîìèøëåíè ïðåäïðèÿòèÿ". Èìàîòïå÷àòàíè ó÷åáíèöè è ðúêîâîäñòâà çà óïðàæíåíèÿ ïîòåçè äèñöèïëèíè è íàä 250 ïóáëèêàöèè. Áèë å íàó÷åí ðúêî-âîäèòåë íà 15 óñïåøíî çàùèòèëè àñïèðàíòà. Àêòèâíàòàìó ïðîåêòàíòñêà äåéíîñò âêëþ÷âà íàä 50 ãîëåìè è îòãî-âîðíè ïðîåêòè, ÷àñò îò êîèòî ñà ñ íàöèîíàëíî çíà÷åíèå.Ó÷àñòâàë å â ðåäèöà ìåæäóíàðîäíè è íàöèîíàëíè êîíãðå-ñè, êîíôåðåíöèè è ñåìèíàðè, ñú÷åòàíî ñ ðàçíîñòðàííàïîïóëÿðèçàòîðñêà äåéíîñò.

Äîö. ä-ð èíæ. Ñòîéî Ïëàòèêàíîâ çàâúðøâà ñïåöèàëíîñò"Åëåêòðîñíàáäÿâàíå íà ïðîìèøëåíîñòòà" â Òåõíè÷åñ-êèÿ óíèâåðñèòåò - Ñîôèÿ, à ïðåç 1979 ã. çàùèòàâà äîê-òîðñêà äèñåðòàöèÿ â îáëàñòòà íà îñâåòèòåëíàòàòåõíèêà. Ðàáîòè êàòî äîöåíò â êàòåäðà "Åëåêòðîñ-íàáäÿâàíå è åëåêòðîîáçàâåæäàíå" â Òåõíè÷åñêèÿ óíè-âåðñèòåò - Ãàáðîâî, êúäåòî ñúçäàâà ëàáîðàòîðèÿ ïî"Îñâåòèòåëíà òåõíèêà" è ðúêîâîäè äîêòîðàíòè. Èçñëå-äîâàòåëñêàòà ìó äåéíîñò å ñâúðçàíà ñ îñâåòèòåëíè,åëåêòðè÷åñêè è ñëúí÷åâè ôîòîâîëòàè÷íè ñèñòåìè. Èìàíàó÷íè ïóáëèêàöèè ó íàñ è â ÷óæáèíà è ó÷àñòèå â ìåæ-äóíàðîäíè èçñëåäîâàòåëñêè ïðîåêòè. Îò 2001 ã. åïðåäñåäàòåë íà "Íàöèîíàëíèÿ êîìèòåò ïî îñâåòëåíèå"â Áúëãàðèÿ è å â Óïðàâèòåëíèÿ ñúâåò íà Ôåäåðàöèÿòàíà íàó÷íî-òåõíè÷åñêèòå ñúþçè. Åêèï îò ñïåöèàëèñòè ñðúêîâîäèòåë äîö. ä-ð Ïëàòèêàíîâ ðàçðàáîòâà ïðîåêòèçà åíåðãèéíîåôåêòèâíà ìîäåðíèçàöèÿ íà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå, êîèòî ñà îñúùåñòâåíè â 15 ãðàäà - Âàðíà,Ãàáðîâî, Ïàçàðäæèê, Êúðäæàëè, Øóìåí, Äîáðè÷, ÂåëèêîÒúðíîâî, Áóðãàñ, ßìáîë, Ñòàðà Çàãîðà è äð. Òîé ó÷àñ-òâà àêòèâíî â ðàçðàáîòâàíåòî íà ïðîåêòè íà ÅíÅ-ôåêò çà âíåäðÿâàíå íà åíåðãèéíîåôåêòèâíè ðåøåíèÿ âáúëãàðñêèòå îáùèíè.

Ñò. àñ. èíæ. Ïëàìåí Öåíêîâ Öàíêîâ çàâúðøâà ñïåöèàë-íîñò "Åëåêòðîñíàáäÿâàíå è åëåêòðîîáçàâåæäàíå" è îò1997 ã. ðàáîòè êàòî àñèñòåíò ïî åëåêòðîåíåðãåòè÷íèäèñöèïëèíè âúâ Ôàêóëòåò "Åëåêòðîòåõíèêà è åëåêòðî-íèêà" íà Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò - Ãàáðîâî. Ðàçðàáîò-âà äîêòîðñêà äèñåðòàöèÿ â îáëàñòòà íà îñâåòèòåëíà-òà òåõíèêà. Íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêàòà ìó äåéíîñò å âîáëàñòòà íà ñâåòëèííàòà òåõíèêà, åëåêòðîñíàáäÿâà-íåòî è âúçîáíîâÿåìèòå åíåðãèéíè èçòî÷íèöè. Âçèìàó÷àñòèå â èçñëåäîâàòåëñêè ïðîåêòè íà Åâðîïåéñêèÿñúþç. Ïðåç 1999 ã. ïîëó÷àâà ñåðòèôèêàò çà êîíñóëòàíòïî "Îáùèíñêî åíåðãèéíî ïëàíèðàíå", à ïðåç 2001 ã. çà-âúðøâà êóðñ ïî "Åíåðãèéíî óïðàâëåíèå è âúçîáíîâÿåìèåíåðãèéíè èçòî÷íèöè" â Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò -Áåðëèí. Ñ êîëåêòèâ îò ëàáîðàòîðèÿ "Îñâåòèòåëíàòåõíèêà" íà Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò - Ãàáðîâîó÷àñòâà â ðàçðàáîòâàíåòî íà ïðîåêòè çà ïîâèøàâàíå

íà åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèåâ áúëãàðñêèòå îáùèíè. Êàòî ëåêòîð è êîíñóëòàíò ïîâúïðîñèòå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, ó÷àñòâà â ïåòó÷åáíè êóðñà íà ÅíÅôåêò ïî "Îáùèíñêî åíåðãèéíî ïëà-íèðàíå è óïðàâëåíèå".

Äîö. ä-ð èíæ. Ñòîÿí Àíäðååâ å ðúêîâîäèòåë íà êàòåäðà"Åëåêòðîåíåðãåòèêà" â Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò - Âàð-íà. Âèñøåòî ñè îáðàçîâàíèå å çàâúðøèë ïðåç 1971 ã. âÊèåâñêèÿ ïîëèòåõíè÷åñêè èíñòèòóò, ñïåöèàëíîñò "Àâ-òîìàòèçàöèÿ íà ïðîèçâîäñòâîòî è ðàçïðåäåëåíèåòî íàåëåêòðè÷åñêàòà åíåðãèÿ." Ïðåç 1981 ã. â ñúùèÿ èíñòè-òóò å çàùèòèë äîêòîðñêà ñòåïåí ñ äèñåðòàöèÿòà "Èç-ñëåäâàíå è ðàçðàáîòâàíå íà ìåòîäèêà çà èçáîð íà ñòðóê-òóðà íà èíôîðìàöèîííî-óïðàâëÿâàùà ñèñòåìà çà ðàçï-ðåäåëèòåëíà åëåêòðè÷åñêà ìðåæà". Â Òåõíè÷åñêèÿ óíè-âåðñèòåò - Âàðíà çàïî÷âà ðàáîòà êàòî àñèñòåíò ïðåç1974 ã., ïðåç 1985 ã. ñòàâà äîöåíò, à â ïåðèîäèòå îò 1987äî 1993 ã. è îò 1999 ã. äî íàñòîÿùèÿ ìîìåíò å ðúêîâîäè-òåë íà êàòåäðà. ×ëåíóâà â Ñúþçà íà íàó÷íèòå ðàáîòíè-öè, ÍÒÑ íà åíåðãåòèöèòå è Áúëãàðñêîòî ÿäðåíî äðó-æåñòâî.

Èíæ. Èâàí ×àíåâ å çàâåæäàù òåõíèêî-àäìèíèñòðàòèâ-íèòå âúïðîñè â "Óëè÷íî îñâåòëåíèå" ÅÀÄ, Ñîôèÿ. Çàâúð-øèë å Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò, ñïåöèàëíîñò "Åëåêòðî-ñíàáäÿâàíå è îáçàâåæäàíå íà ïðîìèøëåíè ïðåäïðèÿòèÿ".Ñïåöèàëçèðèðàë å ñëåääèïëîìíî "Îñâåòèòåëíà òåõíèêà"â ñúùèÿ óíèâåðñèòåò. Ñëåä çàâúðøâàíå íà âèñøåòî ñèîáðàçîâàíèå â íà÷àëîòî íà 1980 ã. ïîñòúïâà â ðàéîí"Óëè÷íî îñâåòëåíèå " êàòî ïðîåêòàíò. Âïîñëåäñòâèåçàåìà ðàçëè÷íè äëúæíîñòè - çàâåæäàù åêñïëîàòàöèÿ, íà-÷àëíèê òåõíèêî-ïðîó÷âàòåëåí îòäåë, ðúêîâîäèòåë áðè-ãàäà è äð. Ðàçðàáîòåíàòà ãëàâà "Ïîääðúæêà íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå" îòðàçÿâà ïîâå÷å îò 20 - ãîäèøíèÿ ìó îïèò âïðîåêòèðàíåòî, åêñïëîàòàöèÿòà è ïîääðúæêàòà íàóëè÷íèòå îñâåòèòåëíè óðåäáè â Ñîôèÿ.

Äèìèòúð Äóêîâ å çàâúðøèë Âèñøèÿ èêîíîìè÷åñêè èíñòè-òóò â Ñîôèÿ. Ðàáîòèë å êàòî èêîíîìèñò â ñèñòåìàòà íàÌèíèñòåðñòâîòî çà ðåãèîíàëíîòî ðàçâèòèå è æèëèù-íàòà ïîëèòèêà, êàòî êîîðäèíàòîð â ïðîãðàìàòà íà Àìå-ðèêàíñêàòà àãåíöèÿ çà ìåæäóíàðîäíî ðàçâèòèå "Ðåôîð-ìà â ìåñòíîòî ñàìîóïðàâëåíèå" è êàòî íà÷àëíèê íà îò-äåë â Àãåíöèÿòà çà ÷óæäåñòðàííè èíâåñòèöèè. Ïîíàñ-òîÿùåì å ñòàðøè åêñïåðò â ÅíÅôåêò è ðúêîâîäè ïðîó÷-âàíèÿ â îáëàñòòà íà ôèíàíñèðàíåòî íà ïðîåêòè çà åíåð-ãèéíà åôåêòèâíîñò â îáùèíèòå.

Èíæ. Áèëÿíà ×îáàíîâà å çàâúðøèëà Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåð-ñèòåò - Ñîôèÿ, ñïåöèàëíîñò "Èíôîðìàöèîííî èçìåðâà-òåëíà òåõíèêà". Îò 1999ã. ðàáîòè â ÖÅÅ ÅíÅôåêò êàòîÊîîðäèíàòîð íà "Äåìîíñòðàöèîíåí ïðîåêò çà åíåðãèé-íîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íîîñâåòëåíèå â Ãàáðîâî". Ïðåç 2000 ã. êîîðäèíèðà ðàáîòà-òà íà ñúçäàäåíàòà Ðàáîòíà ãðóïà ïî ïðîáëåìèòå íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå â îáùèíèòå â Áúëãàðèÿ, êîÿòî èç-ãîòâè è ðàçïðîñòðàíè äîêëàä ñ êîíêðåòíè ïðåïîðúêè çàðåøàâàíå íà ïðîáëåìèòå ïðåä óëè÷íîòî îñâåòëåíèå âîáùèíèòå. Ñúäåéñòâà íà îáùèíèòå â îáùèíñêàòà ìðå-æà ÅêîÅíåðãèÿ ïðè ïîäãîòîâêàòà è îñúùåñòâÿâàíåòîíà ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå, êàêòî è ïðè ðàçïðîñòðàíÿâàíåòî íà ðåçóë-òàòèòå îò òÿõ.

çà àâòîðèòå


Äåìîíñòðàöèîííèÿò ïðîåêò çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàá-ðîâî å ÷àñò îò ïðîåêòà "Ñòðàòåãèÿ çà íà-ìàëÿâàíå åìèñèèòå íà ïàðíèêîâè ãàçîâå ÷ðåçåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Äåìîíñòðàöèîííàçîíà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â Ãàáðîâî" èñå ôèíàíñèðà îò Ãëîáàëíèÿ åêîëîãè÷åí ôîíä(ÃÅÔ) ÷ðåç Ïðîãðàìàòà íà ÎÎÍ çà ðàçâèòèå.Òîé áå èçïúëíåí â ïåðèîäà 1999-2003 ã. ïîä ðú-êîâîäñòâîòî íà Öåíòúðà çà åíåðãèéíà åôåê-òèâíîñò ÅíÅôåêò. Öåëèòå íà ïðîåêòà áÿõà:äà ñå íàìàëÿò ïðåêèòå ðàçõîäè íà îáùèíàòàçà óëè÷íî îñâåòëåíèå, êàòî ñå ïîâèøè åôåê-òèâíîñòòà ìó; äà ñå ïîâèøè ñèãóðíîñòòàíà äâèæåíèåòî ïðåç íîùòà êàêòî íà ïåøå-õîäöèòå, òàêà è çà ïðåâîçíèòå ñðåäñòâà; äàñå ñúçäàäå êîìôîðòíà è åñòåòè÷íà íîùíàñðåäà â ãðàäà è äà ñå äåìîíñòðèðàò òåõíè-÷åñêè è îðãàíèçàöèîííè ðåøåíèÿ, îò êîèòîáèõà ìîãëè äà ñå âúçïîëçâàò è äðóãè îáùèíèâ ñòðàíàòà.

Êàòî ïúðâà ñòúïêà îò èçïúëíåíèåòî íàïðîåêòà áå èçâúðøåíî åíåðãèéíî îáñëåäâàíåíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â ãðàäà îò åêèï íàÒåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò â Ãàáðîâî. ×ðåç íå-ãî ñå óñòàíîâè èçõîäíîòî ñúñòîÿíèå íà ñèñ-òåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå è ñå ñúçäàäåîñíîâà çà ñðàâíÿâàíå íà ðåçóëòàòèòå îòïðîåêòà. Èçñëåäâàíèÿòà íà åêèïà ïîêàçàõà,÷å îáùàòà èíñòàëèðàíà ìîùíîñò íà óëè÷íîîñâåòëåíèå â Ãàáðîâî å 1582 kW, êàòî èçïîëç-âàíèòå óëè÷íè îñâåòèòåëíè òåëà ñà ñ êðàéíîíååôåêòèâíè æèâà÷íè ëàìïè. Ãîëÿìà ÷àñò îòòåçè òåëà áÿõà àìîðòèçèðàíè è ìîðàëíî îñ-òàðåëè è åäâà 50-60 % îò òÿõ ôóíêöèîíèðà-õà. Ïðè÷èíà çà òîâà áå êàêòî íåâúçìîæíîñò-

òà íà îáùèíàòà äà çàïëàùà êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ, òàêà è ëîøàòà ïîääðúæêà èíåíàâðåìåííèòå ðåìîíòè íà ïîâðåäåíèòåîñâåòèòåëíè òåëà îò ñòðàíà íà ìåñòíîòîåëåêòðîðàçïðåäåëèòåëíî ïðåäïðèÿòèå. Íå-äîñòàòúê íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå â ãðàäà áå íååôåêòèâíèÿò º åêñïëîàòà-öèîíåí ðåæèì âêëþ÷âàíåòî è èçêëþ÷âàòî÷ðåç ôîòîêëåòêè, êîèòî íå ñå ïî÷èñòâàõàðåäîâíî è óäúëæàâàõà íåíóæíî âðåìåòðàåíå-òî íà ðàáîòà íà óëè÷íèòå ëàìïè. Ïîðàäè èç-áðîåíèòå ïðè÷èíè, îñâåòåíîñòòà íà óëèöè-òå â Ãàáðîâî áå çíà÷èòåëíî ïî-íèñêà îò íåîá-õîäèìàòà ñïîðåä äåéñòâàùèòå â ñòðàíàòàíîðìè è áå äîñòà íååôåêòèâíà îò èêîíîìè-÷åñêà ãëåäíà òî÷êà.

Ñëåäâàùàòà ñòúïêà îò ïðîåêòà áå ðàçðà-áîòâàíåòî íà âàðèàíòíè åíåðãèéíîåôåêòèâ-íè ðåøåíèÿ. Âúçìîæíî áå ïðèëàãàíåòî íà äâåìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò: ïîäìÿíà íàñúùåñòâóâàùèòå îñâåòèòåëíèòå òåëà ñæèâà÷íè ëàìïè ñ ïîäõîäÿùè òåëà ñ íàòðèåâèëàìïè, êîèòî äà ãàðàíòèðàò ìàêñèìàëíàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò è äúëúã åêñïëîàòà-öèîíåí ñðîê; è îïòèìèçèðàíå íà åêñïëîàòà-öèîííèÿ ðåæèì íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ÷ðåçñúâðåìåííî öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå íàâêëþ÷âàíåòî è èçêëþ÷âàíåòî ìó, âúâåæäàíåíà íîùåí è ïîëóíîùåí ðåæèì çà ãðàäñêèòåìàãèñòðàëè è àðòåðèè è âúâåæäàíå íà äâîé-íîòàðèôíî îò÷èòàíå íà êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ.

Çà äà ñå îïðåäåëÿò ïîäõîäÿùèòå îñâåòè-òåëíè òåëà, êîèòî äà çàìåíÿò ñòàðèòå, áåèçâúðøåíî ñâåòëîòåõíè÷åñêî ïðîåêòèðàíåâúç îñíîâà íà íîðìèòå, íà êîèòî òðÿáâà äàîòãîâàðÿ óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Â ðåçóëòàòñòàíà ÿñíî, ÷å èíñòàëèðàíàòà ìîùíîñò çàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå ìîæå äà ñå íàìàëè îêî-ëî 3 ïúòè, êîåòî ùåøå äà äîâåäå äî çíà÷è-òåëíî ïîíèæàâàíå íà ðàçõîäèòå çà åëåê-òðîåíåðãèÿ.

Ñ ïîìîùòà íà âîäåùè êîíñóëòàíòè áÿõàïðîó÷åíè âúçìîæíèòå ñèñòåìè çà öåíòðàëè-çèðàíî óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå -

ñèñòåìà çà ìðåæîâî òåëåóïðàâëåíèå (ÌÒÓ) èñèñòåìà çà öåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå ïî ÓÊÂ ðàäèîêàíàëè.Íàïðàâåíàòà ïðåäâàðèòåëíàòà îöåíêà íàíåîáõîäèìèòå èíâåñòèöèè çà âúâåæäàíåòîíà äâåòå ñèñòåìè ïîêàçà, ÷å èíâåñòèöèèòåçà ÌÒÓ ñà ìíîãîêðàòíî ïî-âèñîêè îò òåçè çàñèñòåìàòà ñ ðàäèîóïðàâëåíèå, äîêàòî î÷àê-âàíèòå åôåêòè îò ïðèëàãàíåòî èì ñà åäíàê-âè. Åòî çàùî áå èçáðàí âàðèàíò, âêëþ÷âàù èç-öÿëî ïîäìÿíà íà ñúùåñòâóâàùèòå îñâåòè-òåëíè òåëà ñ íîâè åíåðãèéíîåôåêòèâíè òåëàñ íàòðèåâè ëàìïè, âúâåæäàíå íà öåíòðàëèçè-ðàíà ñèñòåìà çà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå ñ ðàäèîóïðàâëåíèå è öÿëîñòíî ïðå-ìèíàâàíå êúì èçìåðâàíå íà êîíñóìèðàíàòàåëåêòðîåíåðãèÿ ïî äâå ñêàëè - äíåâíà è íîù-íà. Ïîðàäè ãîëåìèÿ îáåì íà äåìîíòàæíèòå èìîíòàæíèòå ðàáîòè, êàêòî è íåîáõîäèìîòîâðåìå çà îñèãóðÿâàíå íà ôèíàíñèðàíå, ïîäì-ÿíàòà íà îñâåòèòåëíèòå òåëà áå ðàçäåëåíàíà òðè åòàïà - ïèëîòåí, ïúðâè è âòîðè.

Äîñòàâ÷èöèòå íà îñâåòèòåëíèòå òåëà áÿõàèçáèðàíè ÷ðåç êîíêóðñè, ïðîâåäåíè îò ÅíÅ-ôåêò èëè îáùèíà Ãàáðîâî ñ ó÷àñòèåòî íàâúíøíè åêñïåðòè è íà åëåêòðîðàçïðåäåëè-òåëíîòî ïðåäïðèÿòèå â Ãàáðîâî. Çà ôèíàí-ñèðàíåòî íà ïúðâèÿ è âòîðèÿ åòàï îò ïîäì-ÿíàòà íà îñâåòèòåëíèòå òåëà îáùèíàòà,ñúñ ñúäåéñòâèåòî íà ÅíÅôåêò, ïîäãîòâèìîëáà äî Íàöèîíàëíèÿ ôîíä çà îïàçâàíå íàîêîëíàòà ñðåäà (ÍÔÎÎÑ) çà îòïóñêàíå íàáåçâúçìåçäíà ïîìîù. Ôèíàíñèðàíåòî áå îñè-ãóðåíî ïîä ôîðìàòà íà áåçëèõâåí çàåì, íîâúïðåêè òîâà îáùèíàòà ðåøè äà ïîåìå äî-ïúëíèòåëíàòà ôèíàíñîâà òåæåñò è äà ïðî-äúëæè ñ èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòà. Îñòàíàëî-òî ôèíàíñèðàíå áå îñèãóðåíî îò ÃÅÔ è îáùè-íà Ãàáðîâî. Ìîíòàæúò íà òåëàòà áå èçïúë-íåí îò Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå - Ãàáðîâî êàòîòåõåí ôèíàíñîâ ïðèíîñ êúì ïðîåêòà.

Çà èçïúëíèòåë íà öåíòðàëèçèðàíàòà ñèñòå-ìà çà óïðàâëåíèå ñëåä ïðîâåäåí êîíêóðñ áåèçáðàíà ôèðìà "Äèãàëîã òåõíèêà" ÎÎÄ, Âàð-íà. Ïîíàñòîÿùåì, ñèñòåìàòà îáõâàùà 250

Óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî-äåìîíñòðàöèÿ ïî åíåðãèéíà

åôåêòèâíîñò

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È

Â òîçè ðàçäåë ñà ïðåäñòàâåíè óñïåøíî ðåàëèçèðàíè ïðîåêòè çà åíåðèãèéíà åôåêòèâíîñò íà

ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå â îáùèíè â ñòðàíàòà è Åâðîïà. Èçïîëçâàíè ñà íàáëþäåíèÿ è

èíôîðìàöèÿ çà ïðîåêòè â îáùèíè îò Îáùèíñêàòà ìðåæà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

ÅêîÅíåðãèÿ, êàêòî è ïðèìåðè îò "Ðúêîâîäñòâîòî ïî îñíîâíèòå ïðîáëåìè íà óïðàâëåíèåòî íà

îñâåòëåíèåòî íà îáùåñòâåíè ìåñòà îò ìåñòíèòå îðãàíè íà âëàñòòà", èçäàíèå íà ïàðòíüîðè

îò ìðåæàòà "Êàìïàíèÿ çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â îáùèíèòå"(ÊËÈÉÍ).

Îáùà ñòîéíîñò íà ïðîåêòà: 1 073 386 ëâ.,

Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: áåçâúçìåçäíà ïîìîù îò ÃÅÔ, áåçëèõâåí çàåì îò ÍÔÎÎÑ, ñîáñòâåíèñðåäñòâà íà îáùèíàòà, ïðèíîñ â íàòóðà íà Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå, êëîí Ãàáðîâî.

Ãîäèøíè èêîíîìèè: 619 056 ëâ, 5729 MWh.


òðàôîïîñòà â ãðàäà è èçïúëíÿâà ñëåäíèòåôóíêöèè: âêëþ÷âà è èçêëþ÷âà îñâåòëåíèåòîïî ïðåäâàðèòåëíî çàäàäåí ãðàôèê îò îáùè-íàòà, âêëþ÷âà ïîëóíîùåí ðåæèì íà îñâåòëå-íèå çà ÷àñò îò òðàôîïîñòîâåòå â êúñíèòå÷àñîâå íà íîùòà è ïðåâêëþ÷âà òàðèôèòå íàåëåêòðîìåðèòå. Òîâà å ïúðâàòà ñèñòåìà çàóïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå îò òîçèâèä â ñòðàíàòà, ïðèëîæåíà çà öÿë ãðàä. Òÿ åîòâîðåíà çà ðàçøèðÿâàíå è êúì íåÿ â áúäåùåìîãàò äà ñå âêëþ÷âàò è äðóãè òðàôîïîñòî-âå â ïî-ìàëêè íàñåëåíè ìåñòà â îêîëíîñòèòåíà Ãàáðîâî.

Îêîí÷àòåëíèòå ãîäèøíè èêîíîìèè îò èçïúë-íåíèåòî íà ïðîåêòà äîñòèãàò 5 729 205 kWíà ñòîéíîñò 619 056 ëâ. Â ðåçóëòàò íà èçïúë-íåíèòå ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò èñïåñòåíàòà åëåêòðîåíåðãèÿ ùå áúäàò ñïåñ-òåíè åìèñèè íà ïàðíèêîâè ãàçîâå â ðàçìåð íà9739 CO2 åêâ/ã.

Îñâåí íàìàëÿâàíå íà ïðåêèòå ðàçõîäè íà îá-ùèíàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ñ èçïúëíåíèåòîíà ìåðêèòå çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò, ñåîñèãóðè è ñúîòâåòñòâèå íà îñâåòåíîñòòà íàóëèöèòå ñ äåéñòâàùèòå íîðìè. ×ðåç êîíòðîë-íè èçìåðâàíèÿ íà ñðåäíàòà îñâåòåíîñò íàóëè÷íèòå ïëàòíà ïðåäè è ñëåä ìîíòàæà íà íî-âèòå îñâåòèòåëíè òåëà áå äîêàçàíà öåëå-ñúîáðàçíîñòòà íà ïîäìÿíàòà íà òåëàòà.

Ãàáðîâî å ãðàä ñ áîãàòî èñòîðè÷åñêî íàñ-ëåäñòâî è â öåíòúðà ìó ñå íàìèðàò ñãðàäè ñêóëòóðíî-èñòîðè÷åñêà ñòîéíîñò. Ïðîåêòúò

òðÿáâàøå íå ñàìî äà âúçñòàíîâè ëèïñâàùî-òî îñâåòëåíèå, íî ïî âúçìîæíîñò äà çàïàçèàðõèòåêòóðíèÿ îáëèê íà ãðàäà. Èçöÿëî áåâúçñòàíîâåíî õóäîæåñòâåíîòî îñâåòëåíèåíà àëåÿòà ïðåä Àïðèëîâñêàòà ãèìíàçèÿ, Ëú-âîâ è Áîðîâ ìîñò, ñòúëáèòå êúì Êóëòóðíèÿäîì, ïàìåòíèêúò íà Ðà÷î Êîâà÷à è äð. Âúçñ-òàíîâåíî áå è ñïåöèôè÷íîòî îñâåòëåíèå íàöåíòðàëíàòà òúðãîâñêà óëèöà â Ãàáðîâî,ñëåä êàòî áÿõà ìîíòèðàíè íîâè òåëà, êîèòîìàêñèìàëíî ñå äîáëèæàâàò äî èçáðàíàòà âìèíàëîòî ôîðìà íà îñâåòèòåëíîòî òÿëî. Ñú-ùàòà ëîãèêà áå ñëåäâàíà ïðè îñâåòÿâàíåòîíà öåíòðàëíèÿ ãðàäñêè ïëîùàä "Âúçðàæäàíå".

Ïîñòèæåíèå íà ïðîåêòà áå ñúçäàâàíåòî íàìåòîäè÷åñêè ïîäõîä çà èçïúëíåíèå íà ïîäîáíèïðîåêòè è äåìîíñòðèðàíåòî íà íîâè íà÷èíèçà ôèíàíñèðàíå. Â ðåçóëòàò íà èçïúëíåíèåòîíà ïðîåêòà â Ãàáðîâî è ðàçïðîñòðàíÿâàíåòîíà ïîóêèòå îò íåãî, åíåðãèéíèòå îáñëåäâà-íèÿ è ñâåòëîòåõíè÷åñêîòî ïðîåêòèðàíå ñåóòâúðäèõà êàòî âàæåí åòàï â ðåàëèçàöèÿòàíà ïðîåêòè çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Ñúçäàäåíàáå è ìåòîäèêà çà îöåíÿâàíåòî íà êà÷åñòâåíè-òå ïîêàçàòåëè íà îñâåòèòåëíèòå òåëà.

Óñïåõúò íà ïðîåêòà áå ïðè÷èíà ñïåöèàëåí ðàç-äåë îò ïðîãðàìàòà çà îáó÷åíèå "Îáùèíñêîåíåðãèéíî ïëàíèðàíå è óïðàâëåíèå" äà îáðúùàâíèìàíèå âúðõó ñïåöèôèêàòà íà èçïúëíåíèå íàïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå. Äåâåò îáùèíè, ó÷àñòâàëè âîáó÷åíèåòî, ðàçðàáîòèõà áèçíåñ-ïëàíîâå çàïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà óëè÷íî

îñâåòëåíèå, êîèòî ñå íàìèðàò â ðàçëè÷íàñòåïåí íà ïîäãîòîâêà èëè èçïúëíåíèå.

Çíà÷èòåëíèòå èêîíîìèè, ïîñòèãíàòè ÷ðåçïðîåêòà, ìîòèâèðàõà 39 îáùèíè îòÎáùèíñêàòà ìðåæà ÅêîÅíåðãèÿ â ðàçðàáîòå-íèòå îò òÿõ îáùèíñêè ïðîãðàìè çà åíåðãèé-íà åôåêòèâíîñò äà îïðåäåëÿò óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå êàòî ïðèîðèòåòíà öåëåâà ãðóïà èäà ïðåäâèäÿò ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâ-íîñò. Ïî-ãîëÿìàòà ÷àñò îò ïðîãðàìèòå âå÷åñå èçïúëíÿâàò, à â îáùèíèòå Äîáðè÷, Âàðíà,Ïåðíèê, Ïàçàðäæèê è äð. âå÷å ïðèêëþ÷è èçïúë-íåíèåòî íà ïðîåêòèòå â ñèñòåìèòå çà óëè÷-íî îñâåòëåíèå.

Òàêà, âúïðåêè íÿêîè òðóäíîñòè ïðè ïîäãî-òîâêàòà è èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòà, ðåçóë-òàòèòå îò íåãî óáåäèòåëíî äîêàçàõà çíà÷è-òåëíèÿ ïîòåíöèàë çà ïåñòåíå íà åëåêòðîå-íåðãèÿ, êîéòî ñúùåñòâóâà â ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå. Âàæåí àñïåêò â óñïåøíà-òà ðåàëèçàöèÿ íà ïðîåêòà å óñòàíîâåíîòîìíîãî äîáðî ñúòðóäíè÷åñòâî ìåæäó âñè÷êèñòðàíè ïî ïðîåêòà - ÅíÅôåêò êàòî êîîðäè-íàòîð, îáùèíà Ãàáðîâî êàòî ïðèåìíèê è Åëåê-òðîðàçïðåäåëåíèå - Ãàáðîâî.

Ñïîðåä ñïåöèàëèñòèòå Âàðíà âèíàãè å áèëàâòîðà ïî ñòåïåí íà îñâåòåíîñò ñëåä Ñîôèÿ.Åôåêòèâíîñòòà íà îñâåòëåíèåòî îáà÷å å áè-ëà òâúðäå íèñêà. Òîâà ïîêàçâà è ðåçóëòàòúò,ïîñòèãíàò îò ñïåöèàëèñòèòå îò îòäåë "Èí-æåíåðíà èíôðàñòðóêòóðà" â îáùèíàòà. Òå ñàïðîâåëè èçñëåäâàíå è ñà íàïðàâèëè åäèíñòâå-íàòà â ñòðàíàòà ïàñïîðòèçàöèÿ çà îñâåòëå-íèåòî íà íàñåëåíî ìÿñòî: ãðàäúò å ñâåòåë ñà-ìî ñ ìàëêà ÷àñò îò èíñòàëèðàíèòå æèâà÷íèëàìïè. Öåëè êâàðòàëè, êàòî ïàíåëíèÿ "Âëàäèñ-ëàâîâî" ñ íàä 50 õèëÿäè æèòåëè è äðóãè êîìï-ëåêñè, êúäåòî õîðàòà ñà èìàëè íóæäà îò ñè-ãóðíîñò, ñà òúíåëè â ìðàê. Íå ïî-îïòèìèñòè÷-íà å áèëà êàðòèíàòà â öåíòúðà íà ìîðñêàòàñòîëèöà, êàêòî è â íåéíàòà ñòàðèííà ÷àñò.

Îñòàðÿëî èëè íàïúëíî àìîðòèçèðàíî è íåðà-áîòåùî óëè÷íî îñâåòëåíèå, òúìíè àëåè â ïàð-êîâåòå, â ãðàäèíêèòå è â ìåæäóáëîêîâèòåïðîñòðàíñòâà, òúíåùè â ìðàê åìáëåìàòè÷íèîáåêòè îò èñòîðèÿòà íà Âàðíà.

Åòî çàùî ñå ðîäè èäåÿòà äà ïðèâåäåì ãðàäàíè â ñúîòâåòñòâèå ñúñ ñòàíäàðòèòå òàì,çà êúäåòî ñìå ñå îòïðàâèëè - Åâðîïåéñêèÿñúþç, êàçâà èíæ. Èâàí Áîæèäàðîâ, íà÷àëíèê íàîòäåë "Èíæåíåðíà èíôðàñòðóêòóðà" â îáùè-íàòà. Çíàåõìå, ÷å èìà ìíîãî äà íàâàêñâàìå.Òà íàëè íàòðèåâèòå ëàìïè ñå ïðèëàãàò îùåîò ñåäåìäåñåòòå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê. Ñå-ãà âå÷å ìàéñòîðÿò íîâè, ïî-åôåêòèâíè - è êà-òî èêîíîìèÿ íà åëåêòðè÷åñêà åíåðãèÿ, è êàòîäèçàéí, è êàòî íà÷èí íà îñâåòëåíèå, òàêà ÷å

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È

Çà êîíòàêòè:

Îáùèíà Ãàáðîâîèíæ. Ðîñèöà Ñòàí÷åâàòåë. 066 33030e-mail: [email protected]

Íîùíà Âàðíàïðèâëè÷à òóðèñòèòå

Ñòîéíîñò íà ïðîåêòà: 3 500 000 ëâ.

Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: Îáùèíñêè îáëèãàöèîíåí çàåì

Ãîäèøíè èêîíîìèè: 1 001 200 ëâ, 10 035 MWh.


ãðàäîâåòå äà ñå ïðåâúðíàò â êðàñèâè îáåêòèçà ñúçåðöàíèå íîùåì, à õîðàòà äà ñå ÷óâñ-òâàò ñèãóðíè. È íèå ñå ïîó÷èõìå îò îïèòà íàçàïàäíîåâðîïåéöèòå. À äàëè ñìå ãî ñëåäâàëèóñïåøíî, ñàìè ìîæåòå äà ïðåöåíèòå. Ïîãëåä-íåòå ñàìî êàê èçãëåæäà Àñïàðóõîâèÿò ìîñòè Êðàéáðåæíàòà óëèöà, êúäåòî ïúðâî áÿõàìîíòèðàíè íàòðèåâèòå ëàìïè!

Âàðíà âå÷å å ÷ëåí íà Ìåæäóíàðîäíàòà îðãà-íèçàöèÿ ïî îñâåòëåíèå ñúñ ñåäàëèùå â Ëèîí,êàçâà íå áåç èçâåñòíà ãîðäîñò èíæ. Áîæèäà-ðîâ, çàùîòî çà íåãî è çà êîëåãèòå ìó òîâà åâúçìîæíîñò äà ñå ïîó÷àò îò âîäåùèòå.Íàèñòèíà òå ñà ñ äåñåòèëåòèÿ íàïðåä, íîòàêà è àìáèöèèòå íà âàðíåíöè ñòàâàò ïî-ãî-ëåìè, òâúðäè ÷îâåêúò, ÷èéòî ïðîôåñèîíàëåíïúò å ñâúðçàí íå ñàìî ñ óëè÷íîòî îñâåòëå-íèå, íî è ñ èçãðàæäàíåòî è ôóíêöèîíèðàíåòîíà öÿëàòà ìîäåðíà ãðàäñêà èíæåíåðíà èí-ôðàñòðóêòóðà.

Êàêòî âúâ âñÿêî íàñåëåíî ìÿñòî, òàêà è âúâÂàðíà ïðîáëåìúò îïèðà äî òîâà îòêúäå äà ñåíàìåðÿò ïàðè çà ìîäåðíèçàöèÿòà íà ãðàäà,âêëþ÷èòåëíî è íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå. Ðå-øåíèåòî íà îáùèíàðèòå å äà åìèòèðàò îá-ëèãàöèè ïî ïðèìåðà íà Ñîôèÿ - ñâîåîáðàçåíçàåì, êîéòî èì äàâà äîñòúï äî òàêà íåîáõî-äèìèÿ çà ðàçâèòèåòî íà ãðàäà ôèíàíñîâ ðå-ñóðñ. Ñëåä êàòî ñðåäñòâàòà âå÷å ñà íàëèöå,îñòàâà ñàìî äà ñå ðåøè òÿõíîòî ðàöèîíàëíîèçïîëçâàíå. Ôàêòúò â êðàéíà ñìåòêà, ÷å ïî÷-òè 1/3 îò òîçè çàåì ñå çàäåëÿ çà óëè÷íî îñ-âåòëåíèå, ãîâîðè è çà äàëíîâèäíîñòòà íàìåñòíèòå ïîëèòèöè, èçáðàíè ñ ãëàñîâåòå íàæèòåëè ñ ðàçëè÷íè ïàðòèéíè ñèìïàòèè. Øà-ðåíèÿò ìåñòåí ïàðëàìåíò ðåøàâà, ÷å ïúð-âîñòåïåííà çàäà÷à å äà ñå ïîäíîâè óëè÷íîòîîñâåòëåíèå íå òîëêîâà çàðàäè î÷àêâàíèòåèêîíîìèè, êîëêîòî çàðàäè âúçìîæíîñòòà âîáùèíñêàòà õàçíà äà ïî÷íàò äà ïîñòúïâàòñðåäñòâà îò äðóãè äåéíîñòè. Êàòî îò òó-ðèçìà íàïðèìåð - åäíî òðàäèöèîííî è âñå

îùå ïðåîáëàäàâàùî çà âàðíåíöè ïðåïèòàíèåïðåç ëåòíèÿ ñåçîí.

Â íà÷àëîòî çàïî÷âàò ñ îñâåòÿâàíåòî íà ïúð-âîñòåïåííèòå âèñîêîñêîðîñòíè îòñå÷êè -ïúòÿ çà ëåòèùåòî, âõîäíî-èçõîäíèòå èöåíòðàëíèòå àðòåðèè íà ãðàäà. Íà÷èíàíèå-òî ãëúòâà áëèçî 2 ìèë. ëâ., êîëêîòî íà ïðàê-òèêà ñòðóâà ïîäìÿíàòà íà æèâà÷íèòå ëàìïèñ íàòðèåâè. Íî íàïðàâåíîòî ñå îêàçâà íåäîñ-òàòú÷íî. Àìáèöèÿòà å è íîùåì ãðàäúò äà ñåâïèøå â ìàðøðóòèòå íà òóðîïåðàòîðèòå.Òàêà ñå ðàæäà èäåÿòà äà áúäàò àòðàêòèâíîîñâåòåíè ãðàäñêèòå çàáåëåæèòåëíîñòè - Êà-òåäðàëàòà, Ñòàðèÿò ãðàäñêè ÷àñîâíèê, Ãà-ðîâèÿò ÷àñîâíèê, Ñïîðòíàòà çàëà, ïàìåòíè-öè è ìóçåè, êîèòî ñà íåðàçäåëíà ÷àñò îò ìè-íàëîòî è îò íàñòîÿùåòî íà ìîðñêàòà ñòî-ëèöà. Äàëè å óñïåøíî, âñåêè ìîæå äà ïðåöåíè,êàòî ïîãëåäíå â èçáðàíèòå îò òóðîïåðàòî-ðèòå ìàðøðóòè. Âëîæåíèòå çà öåëòà ïàðè íåñà îòèøëè íàïðàçíî, ãàðàíòèðà èíæ. Áîæèäà-ðîâ. Òà è êîé îòèâà íà ãîñòè òàì, êúäåòî åòúìíî è ìðúñíî, êàçâà òîé.

Ìåñòíèòå îáùèíàðè è êìåòúò íå ìèñëÿòîáà÷å åäèíñòâåíî çà òóðèñòèòå è çà òåõíèÿêîìôîðò. Çà òÿõ íå ïî-ìàëêî âàæíî å äà ñåîñèãóðè óþò çà ïîñòîÿííèòå æèòåëè íà Âàð-íà. Çàòîâà è ïîäìÿíàòà íà óëè÷íîòî îñâåò-ëåíèå ïðîäúëæàâà íàâñÿêúäå - îò ïàíåëíîòî"Âëàäèñëàâîâî" è öåíòðàëíàòà ãðàäñêà ÷àñòäî áëèçêîñòîÿùèòå ñåëöà, òúíåùè â ìðàê.

Íÿêîé ùå êàæå, ÷å óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íå åïå÷åëèâøà äåéíîñò. Òîâà å è ìîå ìíåíèå, êîå-òî íå âåäíúæ ñå å íàëàãàëî äà îòñòîÿâàìïðåä êîëåãè è îáùèíñêè ñúâåòíèöè, êàçâàèíæ. Áîæèäàðîâ. Ïðîáëåìúò îáà÷å íå å â íå-âúçìîæíîñòòà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå äà íîñèïðèõîäè â îáùèíñêèÿ áþäæåò, à âúâ âúçìîæ-íîñòòà äà ñå ìèíèìèçèðàò ðàçõîäèòå çà íå-ãî, òâúðäè òîé. Åòî çàùî ñïîðåä èçãîòâåíèÿïëàí ïåðîòî ùå íàìàëÿâà ìèíèìàëíî, íî çà

ñìåòêà íà òîâà ïðèõîäè â îáùèíñêèÿ áþ-äæåò ùå èäâàò îò äðóãè äåéíîñòè - êàòî îòòóðèçìà íàïðèìåð. Êîñâåí ðåçóëòàò ùå èìàçà âñè÷êè - îò íàìàëÿâàíåòî íà ïúòíî-òðàíñ-ïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿ, êîèòî ñòàâàòïðåîáëàäàâàùî ïðåç òúìíàòà ÷àñò íà äåíî-íîùèåòî, îò íàìàëÿâàíåòî íà îáèðèòå íàãðàæäàíè è êðàæáèòå íà àâòîìîáèëè, îò óâå-ëè÷àâàíåòî îáîðîòà íà çàâåäåíèÿòà çà îá-ùåñòâåíî õðàíåíå è îò ðàçâëå÷åíèÿòà, çà-ùîòî âàðíåíöè ùå ñå ÷óâñòâàò è â êúñíèòå÷àñîâå ñèãóðíè è çàùèòåíè.

Âàðíåíñêèòå îáùèíàðè ñè èìàò è äðóãà àì-áèöèÿ - äà èçïðåâàðÿò Ñîôèÿ ïî îñâåòåíîñòíà óëè÷íàòà ìðåæà. Ìîæå áè ùå ñòàíå ñëåääåñåòèíà ãîäèíè, àêî ðàáîòèì ñúñ ñúùèòåòåìïîâå, ïðîãíîçèðà èíæ. Áîæèäàðîâ. Ëè÷íîìåí îáà÷å íÿìà äà ìå ó÷óäè, àêî òîâà ñå ñëó-÷è è ïî-ðàíî. Âñå ïàê èíæåíåðúò çíàå êàêâî äàíàïðàâè, çà äà íå äîïóñíå èçîñòàâàíå ñ äåñå-òèëåòèÿ îò ÅÑ. À åíåðãèéíèÿò åôåêò îò ìî-äåðíèçàöèÿòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå âå÷åå ëåãíàë è íà ñúðöåòî íà íîâèòå îáùèíñêè ñú-âåòíèöè. Îñòàâà âúïðîñúò çà íåîáõîäèìèòåîùå 9 ìèë. ëâ. çà èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòà. Çà-ðàäè òîâà ìîæå áè ñêîðî ùå ñòàíåì ñâèäåòå-ëè íà íîâî åìèòèðàíå íà îáëèãàöèè îò Âàðíà.


Êèðèë ÂèäîëîâÎáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñòÎáùèíà ÂàðíàÒåë. 052 23 62 59

Ïðîåêòúò çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå íà îáùèíà Ïåðíèê ñå èç-ïúëíÿâà íà äâà åòàïà. Ïúðâèÿò îò òÿõ - çàåíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà îñ-âåòëåíèåòî â ãðàä Ïåðíèê (2001-2003 ã.) å èç-ïúëíåí èçöÿëî. Â ðåçóëòàò èíñòàëèðàíàòàìîùíîñò å íàìàëåíà 4 ïúòè, à ãîäèøíàòàèêîíîìèÿ íà åëåêòðîåíåðãèÿ å çà 200 õèë. ëâ.Èçïúëíåíèåòî íà âòîðèÿ åòàï - ðåêîíñòðóê-öèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â 22 ñåëà íà îá-ùèíàòà ùå ïðèêëþ÷è ïðåç 2004 ã. è òîãàâàîáùèíàòà ùå ñïåñòÿâà îùå 200 õèë. ëâ. ãî-äèøíî ïðè 100 % îñâåòåíîñò íà ñåëèùàòà.

"Èäåÿòà ñå çàðîäè â êðàÿ íà 1999 ã.", ðàçêàçâàóïðàâèòåëÿò íà ôèðìàòà èçïúëíèòåë íà äâà-òà åòàïà îò ïðîåêòà Âàñèë Äîáðåâ. Ïúðâî åíàïðàâåíî èçñëåäâàíå íà öÿëàòà ñèñòåìà íà

óëè÷íîòî îñâåòëåíèå è ñà êîðèãèðàíè íÿêîèíàðóøåíèÿ íà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" - íàìíîãî ìåñòà íå å èìàëî åëåêòðîìåðè èëè òå ñàáèëè ïîñòàâåíè íà íåïðàâèëíè ìåñòà. Ãîëÿìà÷àñò îò òÿõ ñà áèëè åäíîòàðèôíè è ñà îò÷è-òàëè ïîòðåáëåíèåòî ïî äíåâíà òàðèôà, âúï-ðåêè ÷å óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñå ïîëçâà íîùåì.

Â êðàÿ íà 2000 ã. ñ ïîìîùòà íà Öåíòúðà çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅíÅôåêò å èçãîò-âåí áèçíåñ-ïëàí çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñòíà òåðèòîðèÿòà íà îáùèíàòà, êîéòî îñâåíðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå,âêëþ÷âà è äðóãè ìåðêè - ñàíèðàíå íà îáùèíñ-êè ñãðàäè è äð. Çà áèçíåñ-ïëàíà ñà ñúäåéñòâà-

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È

Ïåðíèê - ïðè ïúëíà îñâåòåíîñò,÷åòèðè ïúòè ïî-ìàëêà ìîùíîñò

Îáùà ñòîéíîñò íà ïðîåêòà 706 000 ëâ.

Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: áàíêîâ è ñòîêîâ êðåäèò

Ãîäèøíè èêîíîìèè: 200 000 ëâ.

ëè ñúùî àìåðèêàíñêàòà ôèðìà ÅëåêòðîòåêÊîíñåïòñ è Òåõíè÷åñêèÿò óíèâåðñèòåò âÃàáðîâî. Ãëàâíàòà öåë íà ïúðâèÿ åòàï îòïðîåêòà å áèëà äà ñå ïîâèøè îñâåòåíîñòòàíà Ïåðíèê îò 45% äî íàä 98%. Â íà÷àëîòî íà2001 ã. îáùèíàòà îáÿâÿâà êîíêóðñ, êîéòî åñïå÷åëåí îò ôèðìàòà çà åíåðãèéíè óñëóãè"Åñ Ïè Äè" ÅÎÎÄ-Ïåðíèê êàòî èçïúëíèòåë èîò "Ñâåòëèíà" - Ñòàðà Çàãîðà - êàòî äîñòàâ-÷èê íà âñè÷êè îñâåòèòåëíè òåëà.

Ïî ïëàí â ãðàäà å òðÿáâàëî äà ñå ïîäìåíÿò 5021 îñâåòèòåëíè òåëà. Êîãàòî ôèðìàòà èç-ïúëíèòåë çàïî÷âà ðàáîòà, ñå îêàçâà, ÷å èìàêâàðòàëè è óëèöè áåç íèêàêâî îñâåòëåíèå. Òî-âà ðàçøèðÿâà îáåìà íà ðàáîòàòà, óäúëæàâàñðîêîâåòå çà èçïúëíåíèåòî è óâåëè÷àâà èí-âåñòèöèèòå. Ïúðâîíà÷àëíî å ïðåäâèäåíî èç-ïúëíåíèåòî äà ñòðóâà 490 õèë. ëâ., à ñëåä çà-âúðøâàíåòî íà îáåêòà ñóìàòà äîñòèãà 856õèë. ëâ. Îáùàòà ñòîéíîñò íà ïðîåêòà íà ïúð-âèÿ åòàï å 587 000 ëâ. çà äîñòàâêàòà íà îñâå-òèòåëíèòå òåëà è 269 000 ëâ. çà ìîíòàæà.Îò òàçè ñóìà 208 945 ëâ. ñà áàíêîâ êðåäèòîò Îáåäèíåíà áúëãàðñêà áàíêà ñ ãàðàíöèè îòÀìåðèêàíñêàòà àãåíöèÿ çà ìåæäóíàðîäíîðàçâèòèå. Òîé âå÷å å ïîãàñåí áëàãîäàðåíèå íàïîñòèãíàòèòå èêîíîìèè îò åëåêòðîåíåðãèÿ.Îñòàíàëàòà ÷àñò å ñòîêîâ êðåäèò ïîä ôîð-ìàòà íà óëè÷íè îñâåòèòåëíè òåëà îò "Åñ ÏèÄè" ÅÎÎÄ-Ïåðíèê, êîéòî âñå îùå ñå èçïëàùà.

Ñëåä èçïúëíåíèåòî íà ïúðâèÿ åòàï ñà ïðîâå-äåíè îùå äâà êîíêóðñà - çà ïîääðúæêà íà îñ-âåòëåíèåòî â ãðàäà è çà èçïúëíèòåë íà âòî-ðèÿ åòàï îò ïðîåêòà. Ðåêîíñòðóêöèÿòà íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå íà 22 ñåëà â îáùèíà

Ïåðíèê å ñúèçìåðèìà ñ ïúðâèÿ åòàï è êàòîñòîéíîñò, è ïî áðîé îñâåòèòåëíè òåëà. Ðà-áîòàòà ïî íåãî çàïî÷âà ïðåç ñåïòåìâðè 2003ã., ñëåä êàòî êîíêóðñúò, îáÿâåí îò îáùèíàòàçà äîñòàâêà è ìîíòàæ, îòíîâî å ñïå÷åëåí îò"Åñ Ïè Äè". Äîãîâîðúò ïðåäâèæäà è òåêóùàïîääðúæêà íà âå÷å îáíîâåíàòà ìðåæà. Äîñåãàñà îñâåòåíè ñàìî ãëàâíèòå óëèöè íà ñåëàòà -ïîñòàâåíè ñà 1204 îñâåòèòåëíè òåëà, à îñòà-íàëèòå ùå áúäàò ìîíòèðàíè ïðåç 2004 ã. Îáùîòðÿáâà äà ñå ïîäìåíÿò îêîëî 6000 ëàìïè.

Ðàçëè÷èÿ ìåæäó î÷àêâàíèòå ôèíàíñîâè, åêî-ëîãè÷íè è ñîöèàëíè ïîëçè îò ïðîåêòà è ðåçóë-òàòèòå ñëåä íåãîâîòî èçïúëíåíèå íå ñà óñ-òàíîâåíè è öåëèòå ñà ïîñòèãíàòè. Â ñðàâíå-íèå ñ ïîòðåáëåíèåòî íà åëåêòðè÷åñêà åíåð-ãèÿ êúì êðàÿ íà 1999-2000 ã. èêîíîìèèòå âóëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñàìî îò I åòàï ñà îêî-ëî 200 õèë. ëâ. ãîäèøíî, êîëêîòî ñà çàëîæåíè èâ áèçíåñ-ïëàíà. Ñúùåâðåìåííî îñâåòåíîñò-òà íà Ïåðíèê ðÿçêî å ïîäîáðåíà, êàòî èíñòà-ëèðàíàòà ìîùíîñò å íàìàëåíà 4 ïúòè è å èç-öÿëî â åêñïëîàòàöèÿ. Êîíñóìàöèÿòà íà åëåê-òðîåíåðãèÿ ñïðÿìî òàçè ïðè ñòàðòà íàïðîåêòà å ñïàäíàëà 2.48 ïúòè. Ðàçõîäèòå çàçàïëàùàíå íà åëåêòðîåíåðãèÿ ñà ñòàíàëè 2.9ïúòè ïî-íèñêè. Åêîëîãè÷íèòå åôåêòè ñå èç-ðàçÿâàò â íàìàëÿâàíå íà åìèñèèòå íà ïàðíè-êîâè ãàçîâå â îêîëíàòà ñðåäà ñ îêîëî 3513 tãîäèøíî è â íàìàëÿâàíå íà âúãëåðîäíèÿ äâóî-êèñ â àòìîñôåðàòà ñ 872 t ãîäèøíî.

Óïðàâëåíèåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñåèçâúðøâà ñ ïðîãðàìèðóåìè ðåëåòà, ðàçðàáî-òåíè îò ðóñåíñêàòà ôèðìà "Åëìèñ è Êî" ïîçàäàíèå íà îáùèíàòà. Ðåëåòàòà äàâàò âúç-ìîæíîñò äà ñå ïðîìåíÿ ðåæèìúò íà ðàáîòà- ñëåäè ñå çèìíîòî è ëÿòíîòî âðåìå, èçãðå-âúò è çàëåçúò íà ñëúíöåòî, è ìîãàò äà áú-äàò ïðîãðàìèðàíè äà ñïèðàò îñâåòëåíèåòîâ îïðåäåëåí ïåðèîä îò íîùòà. 90% îò âñè÷-êè èçìåðâàíèÿ ñà ñ äâîéíîòàðèôíè åëåêòðî-ìåðè íå ñàìî â ãðàäà, íî è â ñåëàòà. Äåñåò-òå ïðîöåíòà åäíîòàðèôíè óðåäè ñà çà ìåñ-òà ñ ìíîãî íèñêà êîíñóìàöèÿ, êúäåòî íå ñèçàñëóæàâà äà ñå õàð÷àò ñðåäñòâà çà ðåëåòàè çà íîâè åëåêòðîìåðè.

Èìà è ïðîáëåì è òîé å âúâ ôèíàíñîâàòà÷àñò, ñïîäåëÿ Âàñèë Äîáðåâ. "Îáùèíàòà íÿìàïàðè è ìíîãî òðóäíî ñå èçâúðøâà ðàçïëàùà-íåòî. Çàòîâà ñóìèòå ñå îòïóñêàò íà ÷àñòè,êîåòî çàáàâÿ ïîäèçïúëíèòåëèòå. Íà çàâîä"Ñâåòëèíà" îáùèíàòà è äîñåãà äúëæè ïàðè",îáÿñíÿâà Äîáðåâ. Ïðè÷èíàòà ñïîðåä íåãî å,÷å â áþäæåòà íà îáùèíàòà íÿìà êîíêðåòíîïåðî çà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

Äî ìîìåíòà íÿìà è åäíîçíà÷íî ðåøåíèå íàïðîáëåìà ñúñ ñîáñòâåíîñòòà. Íåîôèöèàëíîóëè÷íèòå îñâåòèòåëíè òåëà è ìðåæàòà ñàñîáñòâåíîñò íà îáùèíà Ïåðíèê, à ñàìèòåïðåíîñíè ñòúëáîâå, êîèòî ñúâïàäàò ñ áèòî-âàòà ìðåæà, ñà íà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå"."Åíåðãèéíîòî ìèíèñòåðñòâî âñå îùå áàâèíîðìàòèâíèÿ äîêóìåíò, ÷ðåç êîéòî óëè÷íî-

òî îñâåòëåíèå äà ñå ïðåõâúðëè îò ÅÐÏ êúìîáùèíèòå, è êìåòîâåòå ñå îïàñÿâàò äà èí-âåñòèðàò â íåùî, êîåòî íå å òÿõíî", îáîáùà-âà Äîáðåâ.

Çà ïîääðúæêàòà íà âå÷å èçãðàäåíîòî íîâîóëè÷íî îñâåòëåíèå ïúðâî å ñêëþ÷åí äîãîâîðçà ÷àñòòà îò ìðåæàòà, êîÿòî íå å áèëàïðåäâèäåíà ïî ïðîåêò. Îñòàíàëàòà ÷àñò å âãàðàíöèÿ, òàêà ÷å èçïúëíèòåëÿò å äëúæåí äàÿ ïîääúðæà. Ïðåä 2003 ã. å îáÿâåí âòîðèòúðã, â ðåçóëòàò íà êîéòî "Åñ Ïè Äè" ùå ïîä-äúðæà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íà òåðèòîðèÿ-òà íà îáùèíàòà ïðåç ñëåäâàùèòå 10 ãîäèíè.

Â Ïåðíèê å âçåòî ðåøåíèå îñâåòèòåëíèòåòåëà äà ñå ñúîáðàçÿò ïî ìîùíîñò ñ ïðåäíàç-íà÷åíèåòî íà óëèöèòå è ñ ïîòîêà îò õîðà ïîòÿõ. "Â äðóãèòå ãðàäîâå, êàçâà Âàñèë Äîáðåâ,åäíà ñúáèðàòåëíà óëèöà ñå ïðîåêòèðà äà áúäåîñâåòåíà îò êðàé äî êðàé ñúñ 100 W òåëà. ÂÏåðíèê ñìå ïðîó÷èëè ñïåöèôèêàòà íà äâèæå-íèåòî íà âñÿêà óëèöà. Òàçè, êîÿòî ìèíàâà ïîê-ðàé áîëíèöàòà íàïðèìåð, å íàòîâàðåíà ñàìîäî òîçè ïóíêò. Ñëåä òîâà òÿ ïðîäúëæàâà, íîïî÷òè íå å íàòîâàðåíà. Òàêà ñà èç÷èñëåíè èìîùíîñòèòå - ñúîáðàçíî ïîòîêà îò õîðà".Ñïîðåä óïðàâèòåëÿ íà "Åñ Ïè Äè" òàçè ðàöèî-íàëèçàöèÿ äîâåæäà äî ïî-âèñîêà åôåêòèâíîñòè äîïúëíèòåëíî èêîíîìèñâà åíåðãèÿ.

Âñè÷êè æèâà÷íè ëàìïè îò 400, 250 è 125 W ñàçàìåíåíè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíåîò 35, 50, 70, 100 è 150 W. Ñúùåñòâóâàùàòàèíñòàëèðàíà ìîùíîñò â Ïåðíèê å íàìàëåíàîò 1 625 kW íà 403 kW, ò.å. ÷åòèðè ïúòè. Çà-êóïåíè ñà 250 ïðîãðàìèðóåìè êîìïþòúðíè ðå-ëåòà çà óïðàâëåíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.Åäíîòàðèôíèòå åëåêòðîìåðè ñà ïîäìåíåíèñ äâîéíîòàðèôíè. Ðåêîíñòðóêöèÿòà íà èç-âúíãðàäñêèÿ ðàéîí (ñåëàòà â îáùèíà Ïåðíèê)ùå çàâúðøè ñ ìîíòèðàíåòî íà îùå îêîëî4500 áð. åíåðãîñïåñòÿâàùè îñâåòèòåëíè òå-ëà. Ïðåäâèæäà ñå òàì ñúùåñòâóâàùàòà èí-ñòàëèðàíà ìîùíîñò äà áúäå íàìàëåíà íà 415ÊW èëè ñúùî ÷åòèðè ïúòè.


Áèëÿíà ÑïàñîâàÎáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñòÎáùèíà ÏåðíèêÒåë. 076 60 38 90

Âàñèë ÄîáðåâÓïðàâèòåë íà "Åñ Ïè Äè" ÅÎÎÄ ÏåðíèêÒåë. 076 60 29 58


ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È

Ïðîåêòúò çà åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñ-òðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â îáùèíàÏàçàðäæèê å èçïúëíåí íà äâà åòàïà. Ïúðâèÿòîò òÿõ âêëþ÷âà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ïà-çàðäæèê (2001 ã.), ñ êîåòî íåãîâàòà ìîùíîñòå íàìàëåíà íàä 7 ïúòè. Ïðåç âòîðèÿ åòàï(2002-2003 ã.) å îáíîâåíî îñâåòëåíèåòî ïîóëèöèòå íà 31 ñåëà â îáùèíàòà, ïðè êîåòî7753 æèâà÷íè îñâåòèòåëíè òåëà ñà ïîäìåíå-íè ñ åíåðãîñïåñòÿâàùè.

"Ïðåäëîæåíèåòî çà ïðîåêòà äîéäå îò Öåí-òúðà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅíÅôåêò, àòîãàâàøíèÿò êìåò íà ãðàäà Èâàí Êîë÷àêîâïðåãúðíà èäåÿòà", ñïîäåëÿ îáùèíñêèÿò îòãî-âîðíèê çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â Ïàçàð-äæèê Åìèëèÿ Äåëèðàäåâà. Äî 1999 ã. ãðèæàòàçà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, êàêòî âúâ âñè÷êèîñòàíàëè îáùèíè, å ñîáñòâåíîñò íà åëåê-òðîðàçïðåäåëèòåëíèòå ïðåäïðèÿòèÿ (ÅÐÏ) âñòðàíàòà. Ñëåä êàòî ïðåç 1999 ã. Çàêîíúò çàåíåðãåòèêàòà è åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñòâìåíÿâà òàçè îòãîâîðíîñò íà îáùèíèòå, òåçàïî÷âàò äà ñå âãëåæäàò ñåðèîçíî â òîâàñâîå íîâî çàäúëæåíèå. Ñïåöèàëèñòè îò ÅíÅ-ôåêò îêàçâàò è ñâîåâðåìåííà êîíñóëòàíò-ñêà ïîìîù íà îáùèíàòà.

Ôèíàíñèðàíåòî ñå èçâúðøâà ÷ðåç 70% çàåì-íè ñðåäñòâà îò Îáåäèíåíà áúëãàðñêà áàíêà(ÎÁÁ) è 30% ñîáñòâåí êàïèòàë. Ãàðàíò çà ïî-ãàñÿâàíåòî íà ïîëîâèíàòà îò êðåäèòà ñòà-âà USAID, êîÿòî ñêëþ÷âà ñïîðàçóìåíèå ñ ÎÁÁçà ïðèëàãàíå íà ñïåöèàëåí ãàðàíöèîíåí ìåõà-íèçúì çà ïîäïîìàãàíå íà ïðîåêòè çà åíåðãèé-íà åôåêòèâíîñò â áúëãàðñêè îáùèíè, èçâåñ-òåí êàòî DCA. Íà Ïàçàðäæèê å ïðåäîñòàâåíãðàòèñåí ïåðèîä îò 6 ìåñåöà, òàêà ÷å ïëàùà-íåòî ïî ãëàâíèöàòà äà çàïî÷íå, ñëåä êàòîïðîåêòúò âå÷å å çàïî÷íàë äà ïîðàæäà èêîíî-ìèè. Íàðåä ñ ãàðàíöèèòå, òîâà å äðóãî ôè-íàíñîâî îáëåê÷åíèå çà îáùèíàòà, êîÿòî óñ-ïåøíî çàùèòàâà ïðåä áàíêàòà áèçíåñ-ïëàíàíà ïðîåêòà ñè è ïîëó÷àâà êðåäèòà. "Â ïðåãî-âîðèòå íè ñ ÎÁÁ âñåêè ïúò ó÷àñòâàõà èïðåäñòàâèòåëè íà ÅíÅôåêò, çà êîåòî ñìå èìáëàãîäàðíè, òúé êàòî çà íàñ ïîäîáíè âçàè-ìîîòíîøåíèÿ ñ áàíêîâè èíñòèòóöèè áÿõà íî-âîñò", ñïîäåëÿ Åìèëèÿ Äåëèðàäåâà.

Ïúðâèÿò åòàï íà ïðîåêòà å íà ñòîéíîñò 303õèë. ëâ., êàòî 211 õèë. ëâ. ñà êðåäèò, à 92 õèë.ëâ. - ñîáñòâåíè ñðåäñòâà. Âòîðèÿò åòàï âúç-ëèçà íà 875 õèë. ëâ., îòíîâî ïðè ñúîòíîøåíèå30 êúì 70 íà ñòî ñîáñòâåíî ó÷àñòèå è çàåìåíêàïèòàë. È â äâàòà ñëó÷àÿ â ïðîöåñà íà èçïúë-

íåíèåòî èçíèêâàò íåïðåäâèäåíè ðåìîíòè,âñëåäñòâèå íà êîåòî â êðàéíà ñìåòêà ñîáñ-òâåíîòî ó÷àñòèå íà îáùèíàòà íàäâèøàâà èç-òåãëåíèòå îò ÎÁÁ ñóìè. "Êîãàòî ïîäìåíèõìåëàìïè, åëåêòðîìåðè, ÷àñîâíèöè, íà ìíîãî ìåñ-òà íå ñâåòíà, çàùîòî èìàøå ïîâðåäåíè êàáå-ëè ïîä çåìÿòà", ñïîìíÿ ñè Äåëèðàäåâà. Òîâà íåìîæåëî äà áúäå óñòàíîâåíî ïðåäâàðèòåëíî èñå íàëîæèëî äà ñå ïðàâè íîâà êàáåëèçàöèÿ,îñîáåíî â ìåæäóáëîêîâèòå ïðîñòðàíñòâà.

Êîãàòî çàïî÷âà ðàáîòàòà ïî ïúðâèÿ åòàï íàïðîåêòà, óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ïàçàðäæèêå êðàéíî àìîðòèçèðàíî è íåïîääúðæàíî, à íàìåñòà å èçêëþ÷åíî çàðàäè íåïëàòåíè ñìåò-êè. Îáùèíàòà ñå äîãîâàðÿ ñ ìåñòíîòî ÅÐÏäà ïóñíå òîêà, çà äà áúäå èçâúðøåíî ïîäðîá-íî îáñëåäâàíå íà ñèñòåìàòà. Îêàçâà ñå, ÷ååäâà 25% îò ìîíòèðàíèòå ñúîðúæåíèÿ ðà-áîòÿò. Çàïî÷âà ïîäìÿíà íà åëåìåíòèòå íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå íà îêîëî 70% îò òåðè-òîðèÿòà íà ãðàäà. Íà ìÿñòîòî íà ñòàðèòåîñâåòèòåëíè òåëà ñå ïîñòàâÿò åíåðãîñ-ïåñòÿâàùè. Äîòîãàâà óïðàâëåíèåòî å èç-âúðøâàíî ñ ìåõàíè÷íè ÷àñîâíèöè èëè ñ ôî-òîêëåòêè, êîèòî ñå îêàçâàò èçíîñåíè. Òå ñåçàìåíÿò ñ ïðîãðàìèðóåìè åëåêòðîííè ÷àñîâ-íèöè. Äîñåãà èçïîëçâàíèòå åäíîòàðèôíèåëåêòðîìåðè ñå çàìåíÿò ñ äâîéíîòàðèôíè."Äîðè ñàìî èíñòàëèðàíåòî íà äâîéíîòàðèô-íè åëåêòðîìåðè äîâåäå äî ñåðèîçíî íàìàëå-íèå íà ñìåòêèòå çà òîê, íî è âñåêè åëåìåíòïîîòäåëíî èìàøå ñâîåòî èêîíîìè÷åñêî îò-ðàæåíèå, åêîëîãè÷íè è ñîöèàëíè ïîëçè", òâúð-äè Äåëèðàäåâà.

Ñïîðåä ñòàòèñòèêàòà çà ïðåñòúïëåíèÿòà èïúòíî-òðàíñïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿ, êîèòîñà èçâúðøâàíè â òúìíàòà è â ñâåòëàòà ÷àñòíà äåíîíîùèåòî, â Ïàçàðäæèê íîùåì èíöèäåí-òèòå áèëè ïî÷òè òîëêîâà, êîëêîòî è äåíåì, êî-ãàòî ñîöèàëíàòà àêòèâíîñò å ìíîãî ïî-âèñî-êà. Ñúùåâðåìåííî â îñâåòåíèòå ÷àñòè íà ãðà-äà òå áèëè çíà÷èòåëíî ïî-ìàëêî íà áðîé. Òàêàñå ïðîÿâÿâà è ñîöèàëíàòà ñòðàíà íà ïðîåêòà -ïîâèøàâà ñå áåçîïàñíîñòòà íà äâèæåíèåòî,êîìôîðòúò íà ãðàæäàíèòå è êà÷åñòâîòî íàæèâîò, íàìàëÿâà è ïðåñòúïíîñòòà.

Ñïîðåä ïðåäâàðèòåëíèÿ àíàëèç ñå å î÷àêâàëîãîäèøíîòî ïîòðåáëåíèå íà òîê îò óëè÷íîòîîñâåòëåíèå â Ïàçàðäæèê äà ïàäíå ñ 59% (ñ 800924 KWh) ñàìî îò ïîäìÿíàòà íà òåëàòà. "Çàñúæàëåíèå ôèíàíñîâèòå ïîêàçàòåëè íå íà-ìàëÿõà, òîëêîâà, êîëêîòî íÿêîè îò íàñ î÷àêâà-õà", ñïîäåëÿ îáùèíñêèÿò îòãîâîðíèê. Ïðè÷è-íàòà å, ÷å ñëåä ðåêîíñòðóêöèÿòà öÿëàòà èí-ñòàëèðàíà ìîùíîñò áå ïóñíàòà â åêñïëîàòà-öèÿ, äîêàòî ïðåäè òîâà ïî-ãîëÿìàòà ÷àñò îò

îñâåòëåíèåòî å ëèïñâàëî. Âñå ïàê, âúïðåêè íå-òî÷íîñòòà íà ïðîãíîçèòå è ìàêàð, ÷å ïðåäèðåêîíñòðóêöèÿòà å áèëà îñâåòåíà ìàëêà ÷àñòîò ãðàäà, ôèíàíñîâèòå ðàçõîäè ñëåä èçïúëíå-íèåòî íà ïðîåêòà ñà íàìàëåíè, ïðè ïúëíà îñâå-òåíîñò íà óëèöèòå.

Óëè÷íîòî îñâåòëåíèå âñå îùå å íè÷èå, ðàç-êàçâàò â îáùèíàòà. Îùå îò 2000 ã., êîãàòîçàïî÷íàõìå öÿëîñòíàòà ðåêîíñòðóêöèÿ,î÷àêâàõìå ïðîìÿíà â çàêîíà, çà äà ïðåõâúðëèìòîâà îñâåòëåíèå îò "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå"êúì îáùèíàòà. È òå, è íèå èìàõìå äîáðîòîæåëàíèå äà ãî èçâúðøèì, íî è äîñåãà íå å èç-ëÿçúë òåêñòúò, êîéòî íè å íåîáõîäèì. Ïðåç2000 ã. ñ "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå" ïîäïèñàõìåñïîðàçóìåíèå, ñïîðåä êîåòî ñòúëáîâåòå,êîèòî ñëóæàò ñàìî çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, ùåáúäàò îòïèñàíè îò àêòèâèòå íà äðóæåñòâî-òî âåäíàãà, ñëåä êàòî çàêîíúò ãî ïîçâîëè.

Îáùèíàòà ñðåùà çàòðóäíåíèÿ ïðè ïîääúðæà-íåòî íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, çàùîòî íÿìàïðàâî äà âëèçà â òðàôîïîñòîâåòå íà ÅÐÏ. Òî-âà íàëàãà âêëþ÷âàíå íà íîâ åëåìåíò êúìïðîåêòà - èçíàñÿíå íà óïðàâëåíèåòî èçâúíòðàôîïîñòîâåòå. Ñåãà íà âñåêè òðàôîïîñòîòâúí å ìîíòèðàíî òàáëî, ÷ðåç êîåòî îñâåò-ëåíèåòî ñå âêëþ÷âà, èçêëþ÷âà è íàñòðîéâà.

Îùå ïðåç 2000 ã., êîãàòî çàïî÷âà ïðåäâàðè-òåëíîòî èçñëåäâàíå çà ïðîåêòà, îáùèíàòàñúçäàâà ñâîå äúùåðíî äðóæåñòâî "Åíåôåêò"ÅÎÎÄ, êîåòî äà ñå çàíèìàâà ñ ïîääðúæêàòà èåêñïëîàòàöèÿòà íà ñèñòåìàòà, êàêòî è ñïîäãîòîâêàòà íà îáåêòèòå çà âñè÷êè ñëåäâà-ùè ïðîåêòè ïî åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Òîâàäðóæåñòâî ïîåìà êîîðäèíàöèÿòà ìåæäó èç-áðàíèòå ïî çàêîíà çà îáùåñòâåíèòå ïîðú÷êèèçïúëíèòåëè è îáùèíàòà, çàñíåìà îñâåòè-òåëíèòå ñèñòåìè â ñåëàòà íà îáùèíàòà èèçãîòâÿ ïðîåêòèòå çà âòîðèÿ åòàï.

Äåéíîñòèòå çà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå ñà ðàçäåëåíè íà äâå - äîñòàâêà èìîíòàæ. Çà äîñòàâêàòà íà îñâåòèòåëíèòåòåëà å ïðîâåäåí òúðã ïî çàêîíà çà îáùåñòâå-íèòå ïîðú÷êè. Ìåæäó 12 ó÷àñòâàëè ôèðìèòîé å ñïå÷åëåí îò “Õèò”, Ãîðíà Îðÿõîâèöà.Ïî ñúùàòà ïðîöåäóðà çà èçïúëíèòåë å èçáðà-íà “ÅÂÊÎ”, Ïëîâäèâ.


Åìèëèÿ ÄåëèðàäåâàÎáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò, Óïðàâèòåë íà "Åíåôåêò" ÅÎÎÄ, ÏàçàðäæèêÒåë. 034 44 33 00


ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

ÈÂ Ïàçàðäæèê - ìîäåðíèçàöèÿ ïîàìåðèêàíñêà ñõåìà

Îáùà ñòîéíîñò íà ïðîåêòà: 1 208 000 ëâ.

Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: áàíêîâ êðåäèò è ñîáñòâåíè ñðåäñòâà

Ãîäèøíè èêîíîìèè: 212 000 ëâ., 800 924 MWh.


Êîãàòî çàïî÷âàò äà îïðàâÿò óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèåòî â Ñâèùîâ, îáùèíàðèòå ïðåáðîÿ-âàò 1192 îñâåòèòåëíè òåëà, ïîâå÷åòî îòêîèòî ñà ñìà÷êàíè è ðúæäÿñàëè, åäíà ÷åò-âúðò âúîáùå íå ñâåòÿò, à äðóãà ÷àñò ñà íå-ïîäõîäÿùè. Ñëåä èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòàîñâåòèòåëíèòå òåëà ñå óâåëè÷àâàò ñ íàä18%, îñâåòåíîñòòà íà óëèöèòå ñå ïîäîáðÿâàè âúïðåêè òîâà êîíñóìàöèÿòà íà åëåêòðîå-íåðãèÿ ïàäà äâà-òðè ïúòè.Ïúðâîòî, êîåòî ïðàâÿò â Ñâèùîâ ïî-ïúòÿêúì ïî-äîáðîòî, å äà çàñíåìàò ñúñòîÿíèåòîíà îñâåòèòåëíèòå òåëà è èçòî÷íèöèòå çàòÿõíîòî çàõðàíâàíå, êàêòî è äà êàòåãîðèçè-ðàò óëèöèòå. Òîâà ñå ïðàâè îò êîëåêòèâ, âêîéòî âëèçàò èíæåíåðè íà "Åëåêòðîðàçïðå-äåëåíèå - Ñâèùîâ", åêñïåðòè íà åäíà ïðîåê-òàíòñêà ôèðìà è íà Îáùèíñêîòî áþðî çàåíåðãèéíà åôåêòèâíîñò. Îñâåí ïîñî÷åíîòîâå÷å ñå êîíñòàòèðà, ÷å çà îñâåòÿâàíå íà óëè-öèòå ñå èçïîëçâàò æèâà÷íè ëàìïè îò 400, 250è 125 W, êîèòî ðàáîòÿò ñ íèñêà åôåêòèâ-íîñò. Îñâåí òîâà 290 èëè íàä 24 % îò îáùèÿáðîé îñâåòèòåëè ñà äåêîðàòèâíè ïàðêîâèòåëà ñ ïî åäíà, äâå èëè ÷åòèðè ñôåðè. Òåçè"ãðîçäîâå" ñà îñîáåíî íååôåêòèâíè, à è ñàíèñêî ðàçïîëîæåíè, êîåòî ÷åñòî ãè ïðàâèîáåêò íà ñ÷óïâàíå èëè ïîâðåæäàíå.Çà ïúðâîòî òðèìåñå÷èå íà 2000 ã. çà óëè÷íîîñâåòëåíèå â ãðàäà ñà èçðàçõîäâàíè 285 278kWh åëåêòðîåíåðãèÿ èëè ñðåäíî ïî 95 093 kWhíà ìåñåö. Ïðè òîâà òàçè åíåðãèÿ å èçïîëçâàíàîò ñâåòåùèòå ëàìïè íà 75% îò òåëàòà.Çà öåëèòå íà ïðîåêòà ñå ïðèåìà êàòåãîðèçè-ðàíå íà ãðàäñêèòå óëèöè íà ïúðâîêëàñíè, ñú-áèðàòåëíè è ïîìîùíè. Â ïúðâèÿ âèä ñå ïîñ-òàâÿò ãëàâíèòå, êîèòî, åñòåñòâåíî, èçèñ-êâàò íàé-äîáðî îñâåòëåíèå ïðåç íàé-äúëúãïåðèîä îò äåíîíîùèåòî, âòîðèÿò âèä ñà òå-çè, êîèòî âîäÿò êúì ãëàâíèòå, à òðåòèÿò ñàóëèöèòå â îñòàíàëèòå êâàðòàëè.Åäèí ïðåäâàðèòåëåí åòàï îò öåëèÿ ïðîåêò åîñèãóðÿâàíåòî íà íåãîâîòî ôèíàíñèðàíå."Ïðè òúðñåíåòî íà ñðåäñòâà áÿõìå â èçãîäíîïîëîæåíèå", ñïîäåëÿ îòãîâîðíèêúò çà åíåð-ãèéíàòà åôåêòèâíîñò â îáùèíàòà Èâàí Ìè-òåâ. Â Ñâèùîâ óëè÷íîòî îñâåòëåíèå âèíàãè åñâåòåëî, è â òîâà îòíîøåíèå íèå ìîæå áèñìå óíèêàëíè. Òðúãíàõìå îáà÷å äà òúðñèìñðåäñòâà, çà äà íàïðàâèì òîâà îñâåòëåíèåïî-åôåêòèâíî - õåì ïî-åâòèíî, õåì ïî-äîáðî.

Ïðåç âòîðèÿ åòàï îò ðàáîòàòà âñúùíîñòñå ðàçðàáîòâà ñúùèíñêèÿò ïðîåêò. Òîé ïðåä-

âèæäà ñòàðèòå æèâà÷íè ëàìïè äà áúäàò çà-ìåíåíè ñ 1407 îñâåòèòåëíè òåëà ñ íàòðèåâèëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå è ìîùíîñò îò 150 äî35 W. Ïðîåêòàíòèòå èçáèðàò ìåæäó äåé-ñòâàùèòå æèâà÷íè ëàìïè, íàòðèåâè ëàìïè ñíèñêî íàëÿãàíå, íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêîíàëÿãàíå (ÍËÂÍ) è ëóìèíåñöåíòíè ëàìïè. Ïúð-âèÿò òèï ñà íèñêîåôåêòèâíè, âòîðèÿò ïðî-ìåíÿò öâåòîâåòå è íå ñå ïðåïîðú÷âàò çàãðàäîâå, à ñàìî çà ìàãèñòðàëè, ÷åòâúðòèÿòñà âèñîêîåôåêòèâíè, íî ïðè íèñêèòå òåìïå-ðàòóðè â Ñâèùîâ ïðåç çèìàòà ïî-òðóäíî áè-õà ñå çàïàëâàëè è çàòîâà èçáîðúò ïàäà íàòðåòèÿ âèä - ÍËÂÍ. Òàêà èç÷èñëåíèÿòà, êîè-òî ïðàâÿò åêñïåðòèòå ñúñ ñîôòóåðåí ïðî-äóêò íà èòàëèàíñêàòà ôèðìà Faeber, ñå áàçè-ðàò íà ÍËÂÍ è íà îñâåòèòåëíè òåëà ñ êîíñ-òðóêöèÿ, êîÿòî îñèãóðÿâà äîáðî ðàçïðåäåëå-íèå íà ñâåòëèíàòà, ìàêñèìàëíà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò, íåîáõîäèìàòà ñòåïåí íà çà-ùèòà è äúëúã ñðîê íà åêñïëîàòàöèÿ.Òîçè îïòèìàëåí èçáîð íà îñâåòèòåëèòå ïî-ìàãà íà ïðîåêòàíòèòå äà ïîñòèãíàò è èç-êëþ÷èòåëíè ôèíàíñîâè ïîêàçàòåëè. Ïðè ïîëî-æåíèå, ÷å îñâåòèòåëíèòå òåëà ñå óâåëè÷à-âàò ñ 215 èëè ñ íàä 18% è âñè÷êè òå ñâåòÿò100%, ò.å. ôàêòè÷åñêè çàïî÷âàò äà ñâåòÿòïî÷òè 57,4% ïîâå÷å ëàìïè, ìåñå÷íèÿò ðàçõîäíà åíåðãèÿ ñå ñâàëÿ îêîëî òðè ïúòè èëè äîîêîëî 31 000 kWh.Ñ ïðîåêòà îáùèíà Ñâèùîâ îòíà÷àëî êàíäè-äàòñòâà çà ôèíàíñèðàíå ïðåä Íàöèîíàëíèÿôîíä çà îïàçâàíå íà îêîëíàòà ñðåäà êúì Ìè-íèñòåðñòâîòî íà îêîëíàòà ñðåäà è âîäèòå.Ïðîåêòúò å îäîáðåí, íî âåäîìñòâîòî íåðàçïîëàãà ñ èñêàíàòà ñóìà è îáùèíàòà ãè ïî-ëó÷àâà êàòî öåëåâà ñóáñèäèÿ îò äúðæàâíèÿáþäæåò. Èçïúëíåíèåòî ïðîäúëæàâà ÷åòèðèìåñåöà - îò ìàðò äî þíè 2002 ã. Ïî öåíòðàë-íèòå óëèöè è â ïåøåõîäíà çîíà "Öåíòúð" ñåïîñòàâÿò îñâåòèòåëíè òåëà, êîèòî ðà-áîòÿò íà íîùåí-ïîëóíîùåí ðåæèì. Òîçè ðå-æèì òå îñúùåñòâÿâàò ñúñ ñïåöèàëåí ïðåâê-ëþ÷âàòåë íà ìîùíîñò âúâ âñÿêî îò òÿõ. Áëà-ãîäàðåíèå íà ñâîÿ òàéìåð (÷àñîâíèê ñ êëþ÷) èäðîñåë ñ äâå èçõîäíè ìîùíîñòè ïðåâêëþ÷âà-òåëÿò "íàðåæäà" íà ëàìïàòà â êîÿ ÷àñò îòäåíîíîùèåòî ñ êîÿ îò ñâîèòå ìîùíîñòè äàðàáîòè - ñúñ 150 èëè ñúñ 100 W, ñúñ 100 èëèñúñ 70 W. Ñ òîâà ïðè òåëàòà ñ äâîåí ðåæèìíà ðàáîòà êîíñóìàöèÿòà íà åíåðãèÿ äîïúëíè-òåëíî ïàäà ñ îêîëî 30 %.Çà ÷åòèðèòå ìåñåöà îñâåòèòåëíèòå òåëà ñåïîäìåíÿò â öåëèÿ ãðàä. Îñâåí òîâà êàêòî íàòðèòå ãîëåìè óëèöè, òàêà è â ïàðêîâåòå èç-öÿëî ñå îáíîâÿâàò ñòúëáîâåòå. Ñïåöèàëíî âïàðêîâåòå ñå ïîñòàâÿò âèñîêè ñòîìàíåíè

ñòúëáîâå, à çàõðàíâàíåòî èì ñå îñúùåñòâ-ÿâà ïîä çåìÿòà, ñ êîåòî ñå ãàðàíòèðà è îïàç-âàíåòî èì. Ïàðêîâèòå òåëà ñå óâåëè÷àâàòîò 290 íà 505, íî "ãðîçäîâåòå" ñà âå÷å ñ ïîäâå, à íå ñ ïî ÷åòèðè ñôåðè è ëàìïèòå ñà ñìîùíîñò 35 è 50 W.Äåìîíòàæúò íà ñòàðèòå è èíñòàëèðàíåòîíà íîâèòå îñâåòèòåëíè òåëà ñå èçâúðøâà îò"Õèò" ÅÎÎÄ, Ãîðíà Îðÿõîâèöà, êîåòî ïå÷åëèíàäïðåâàðàòà â îðãàíèçèðàíèÿ îò îáùèíàòàêîíêóðñ çà îáùåñòâåíà ïîðú÷êà. Ìîäåðíèçà-öèÿòà è ïîäìÿíàòà íà ñòúëáîâåòå ïúê èç-âúðøâà "Åëåêòðîðàçïðåäåëåíèå - Ñâèùîâ". Òî-âà å ïðèíîñúò íà äðóæåñòâîòî çà èçïúëíå-íèåòî íà ïðîåêòà, êîéòî íå å êàëêóëèðàí âíåãîâàòà îáùà ñòîéíîñò. Áåç òîçè ïðèíîññòîéíîñòòà íà ïðîåêòà âúçëèçà íà 200 õèë.ëâ., ÷èÿòî âúçâðúùàåìîñò ñå èç÷èñëÿâà íà 1ãîäèíà è 7 ìåñåöà. Ðàçáèðàòåëñòâîòî ìåæäóîáùèíàòà è ìåñòíèÿ êëîí íà åëåêòðîðàçïðå-äåëåíèå å ìíîãî äîáðî, ïîòâúðæäàâà ÈâàíÌèòåâ. Òå èìàò èíòåðåñ âñè÷êî ïðè íàñ äà åèçðÿäíî, çà äà ñè ïëàùàìå ðåäîâíî òîêà, êàê-òî è ïðàâèì, äîïúëâà òîé.Ïðîåêòúò èìà ñèëåí èêîíîìè÷åñêè åôåêò.Ïðè óâåëè÷åíèÿ áðîé îñâåòèòåëíè òåëà è ïî-äîáðåíîòî îñâåòëåíèå ìåñå÷íàòà êîíñóìà-öèÿ íà òîê ðåàëíî ïàäà äî 40-50 õèë. kWh ïðåçïåðèîäà àâãóñò-äåêåìâðè 2002 ã. Çà òàçè ãî-äèíà äàííèòå âñå îùå íå ñà îáîáùåíè, íî ñåî÷àêâà â íÿêîè îò ìåñåöèòå êîíñóìàöèÿòà äàñå ñâèå è äî ïðîåêòíèòå îêîëî 30 õèë. kWh.Ëàìïèòå èìàò æèâîò 3-4 ãîäèíè, òåëàòà, èç-ðàáîòåíè îò àëóìèíèé ñ ïîëèêàðáîíàòíè êà-ïàöè - íàä 25 ãîäèíè, ñòúëáîâåòå - ñúùî.Êàòî ñå èìà ïðåäâèä òåêóùàòà ïîääðúæêà,êîÿòî íàâñÿêúäå ñè å çàäúëæèòåëíà, èêîíî-ìè÷åñêèÿò æèâîò íà ïðîåêòà å íàä 10 ãîäè-íè, ïîä÷åðòàâà Èâàí Ìèòåâ. Ïëþñ òîâà èìà èñèëåí ñîöèàëåí åôåêò - ïîäîáðåíàòà îñâåòå-íîñò ñúçäàâà ïîâå÷å êîìôîðò, ñïîìàãà çà íà-ìàëÿâàíå íà òðàíñïîðòíèòå ïðîèçøåñòâèÿè íà êðèìèíàëíèòå ïðîÿâè.Êàòî äîïúëíåíèå êúì ïðîåêòà ñ îáùèíñêè ïà-ðè å ïîäìåíåíî îñâåòëåíèåòî è íà âñè÷êèòå15 ñåëà, êîèòî âëèçàò â îáùèíà Ñâèùîâ. Òàêàè òå âå÷å ñà îñâåòåíè öåëîãîäèøíî, äîïúëâàêàðòèíàòà Èâàí Ìèòåâ.

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È Óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â Ñâèùîâ -ïî-ñâåòëî è ïî-åâòèíî

Îáùà ñòîéíîñò íà ïðîåêòà: 200 000 ëâ.

Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: öåëåâà áþäæåòíà ñóáñèäèÿ

Ðåàëèçèðàíà èêîíîìèÿ çà ïåðèîäà þíè 2002 ãîäèíà- ÿíóàðè 2003 ãîäèíà: 41 264 ëåâà, 332 776 kWh


Èâàí Ìèòåâ Îáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñòÎáùèíà ÑâèùîâÒåë. 0631 60 526


Ïðåç àïðèë 2002 ã. âúâ Âåëèêî Òúðíîâî å çàâúð-øåí ïðîåêò çà ðåêîíñòðóêöèÿ è ìîäåðíèçà-öèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â ãðàäà. Öåëòà åäà ñå ïîâèøè êà÷åñòâîòî íà åíåðãèéíàòàåôåêòèâíîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå, êàòîñå íàìàëè êîíñóìàöèÿòà íà åëåêòðè÷åñòâî èñå ñíèæàò ïðåêèòå ðàçõîäè çà ôóíêöèîíèðà-íåòî ìó. Íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî ñå öåëè è îñè-ãóðÿâàíå íà áåçîïàñíî äâèæåíèå íà ìîòîðíè-òå ïðåâîçíè ñðåäñòâà, ïîâèøàâàíå íà ñèãóð-íîñòòà íà ïåøåõîäöèòå âå÷åðíî âðåìå è ñúç-äàâàíå íà êîìôîðòíà è åñòåòè÷íà íîùíàñðåäà â ãðàäà.

Â ðåçóëòàò îò èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòàïðåç 2002 ã. êîíñóìàöèÿòà íà åëåêòðîåíåð-ãèÿ çà óëè÷íî îñâåòëåíèå â ãðàäà ïàäà äî 1156 350 kWh. Çà ñðàâíåíèå äî êðàÿ íà 2001 ã.ãîäèøíî òÿ å áèëà îò ïîðÿäúêà íà 1 600 000 -1 900 000 kWh. Îáùàòà ñòîéíîñò íà ïðîåêòàâúçëèçà íà 950 508 ëâ. Èíâåñòèöèèòå âêëþ÷-âàò ðàçõîäè çà ïðîåêòèðàíå, äîñòàâêà íàîáîðóäâàíå, ìîíòàæíè è äåìîíòàæíè äåé-íîñòè. Ïàðèòå ñà îñèãóðåíè ÷ðåç çàåì îòÎáåäèíåíà áúëãàðñêà áàíêà â ðàçìåð íà 669924 ëâ. è îò ñîáñòâåíè ñðåäñòâà íà îáùèíà-òà â ðàçìåð íà 280 584 ëâ.

Ïðåäè äà çàïî÷íå ðàçðàáîòâàíåòî íà ïðîåê-òà êîëåêòèâ îò Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñòèòåò âÃàáðîâî èçâúðøâà îáñòîéíî ïðîó÷âàíå íà îñ-âåòèòåëíàòà ñèñòåìà íà ãðàäà, êîåòî âêëþ÷-âà: èçñëåäâàíå íà áðîÿ, âèäà è ìîùíîñòòà íàóëè÷íèòå îñâåòèòåëè; çàñíåìàíå íà ñúùåñò-âóâàùîòî ìåñòîïîëîæåíèå íà ñòúëáîâåòå;èçìåðâàíå íà ðàâíèùåòî íà îñâåòåíîñòòà;ôèêñèðàíå íà ìåñòîïîëîæåíèåòî, áðîÿ è âèäàíà òðàôîïîñòîâåòå è êàñåòèòå, çàõðàíâàùèìðåæàòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå è îáñëåäâà-íå íà íà÷èíà íà óïðàâëåíèå è èçìåðâàíå íà êîí-ñóìèðàíàòà åëåêòðîåíåðãèÿ.

Èçñëåäâàíåòî óñòàíîâÿâà, ÷å îáùèÿò áðîé íàîñâåòèòåëíèòå òåëà âúâ Âåëèêî Òúðíîâî å5450, îò êîèòî óëè÷íè ñà 3755 áðîÿ (68% îòîáùîòî êîëè÷åñòâî) è ïàðêîâè - 1695 (32%), àïúëíàòà èíñòàëèðàíà ìîùíîñò - 125 kW. Êîíñ-òàòèðà ñå ñúùî, ÷å ñå èçïîëçâàò ïðåäèìíîíååôåêòèâíè æèâà÷íè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíåñ ìîùíîñò 400 W, 250 W è 125 W. Âêëþ÷âàíåòîè èçêëþ÷âàíåòî íà ñúùåñòâóâàùîòî îñâåò-ëåíèå ñå îñúùåñòâÿâà ñ 45 ÷àñîâíèêà è 85 ôî-òîðåëåòà, à îò÷èòàíåòî íà êîíñóìàöèÿòà ñåèçâúðøâà ïîñðåäñòâîì 55 äâîéíîòàðèôíè è

120 åäíîòàðèôíè åëåêòðîìåðè. Èçñëåäâàíå-òî ïîêàçà îùå, ÷å ãîëÿìà ÷àñò îò ìîíòèðàíè-òå òåëà ñà ìîðàëíî îñòàðåëè è àìîðòèçèðà-íè, êàòî íÿêîè îò òÿõ è íå ñâåòÿò. Êàòîïðåäâàðèòåëíà ïîäãîòîâêà çà ïðîåêòà å èç-âúðøåíà è ñâåòëîòåõíè÷åñêà êàòåãîðèçàöèÿíà óëè÷íàòà ìðåæà â ãðàäà. Ðàçãðàíè÷åíè ñàñëåäíèòå êàòåãîðèè: ãðàäñêè àðòåðèè, ñúáè-ðàòåëíè óëèöè, îáñëóæâàùè óëèöè, âõîäíî-èç-õîäíè ìàãèñòðàëè è ïúòíè âðúçêè.

Íîâîòî ìîäåðíèçèðàíî îñâåòëåíèå íà ÂåëèêîÒúðíîâî ñå ðåàëèçèðà ñ ïî-ìàëúê áðîé îñâåòè-òåëíè òåëà - 4808, ìîíòèðàíè âúðõó ñúùåñò-âóâàùàòà äî òîçè ìîìåíò ñòúëáîâà ìðåæà.Ñïîðåä ïðîåêòà íîâàòà èíñòàëèðàíà ìîù-íîñò íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå âå÷å å 375 540W, ò.å. ñ 872 431 W ïî-ìàëêî îò ñòàðàòà (1 247971 W). Íîâèòå îñâåòèòåëíè òåëà ñà ñ âèñîêàåôåêòèâíîñò, èçïîëçâàò íàòðèåâè ëàìïè ñâèñîêî íàëàãÿíå îò 150 W, 100 W, 70 W è 50 W.

Êîëåêòèâúò, êîéòî ðàáîòè ïî ïðîåêòà, ðå-øàâà äà ìîíòèðà îñâåòèòåëíè òåëà ñ âúç-ìîæíîñò çà ðàáîòà â íîùåí è ïîëóíîùåí ðå-æèì, êîåòî âîäè äî 30-35% äîïúëíèòåëíà èêî-íîìèÿ íà åëåêòðîåíåðãèÿ â ìàëêèòå ÷àñîâåíà íîùòà (â óñëîâèÿòà íà íàìàëåí òðàôèê)÷ðåç ðåäóöèðàíå íà ìîùíîñòòà íà âñåêèåäèí îñâåòèòåë. Ïðè ïî-ñëàáàòà ìîùíîñòñâåòëèííèÿò ïîòîê ñå íàìàëÿâà äî 50% îòíîìèíàëíèÿ. Òàêà åäíî îñâåòèòåëíî òÿëî ñìîùíîñò 250 W ïðåìèíàâà êúì 150 W, 150 Wòÿëî - êúì 100 W è ò.í. Ãàðàíöèîííèÿò ñðîê íàíîâèòå îñâåòèòåëíè òåëà å 5 ãîäèíè, à íà ñà-ìèòå ëàìïè - 12 ìåñåöà. Ðåæèìúò çà èçïîëçâà-íå íà ñèñòåìàòà íà óëè÷íî îñâåòëåíèå å3100 ÷àñà ãîäèøíî, êàòî çà íåéíàòà ïîää-ðúæêà ñà íåîáõîäèìè 38 000 ëåâà.

Ïðîó÷âàíåòî äîêàçâà íóæäàòà îò íàìàëÿâà-íå íà áðîÿ íà ïàðêîâèòå îñâåòèòåëíè òåëàòèï ñôåðà ïîðàäè íèñêàòà èì åôåêòèâíîñòè óÿçâèìîñò íà âàíäàëñêè ïðîÿâè. Òå áÿõà çà-ìåíåíè ñ óëè÷íè îñâåòèòåëè ñ ìîùíîñò 50èëè 70 W. Ìîíòàæúò ñòàâà âúðõó ñúùåñòâó-âàùèòå ñòúëáîâå, êàòî òå ïðåäâàðèòåëíî ñåóäúëæàâàò ñ êîíçîëà ðîãàòêà çà óëè÷åí îñâå-òèòåë. Â ðàìêèòå íà ïðîåêòà ñà îñèãóðåíè èìîíòèðàíè äîïúëíèòåëíî 500 áðîÿ íàòðèåâèëàìïè íà âõîäíèòå ìàãèñòðàëè íà Âåëèêî Òúð-íîâî è 350 áðîÿ - â äðóãè ñåëèùà íà òåðèòî-ðèÿòà íà îáùèíàòà. Ðåêîíñòðóêöèÿòà íà îñ-âåòëåíèåòî â êâàðòàë "×îëàêîâöè" îáà÷å ñåîêàçâà íåâúçìîæíà, òúé êàòî ïî òðàñåòî íàòðîëåéáóñíàòà ìðåæà îêîëî 3 êèëîìåòðà êà-áåëè ñà áåçâúçâðàòíî óíèùîæåíè.

Äðóãèÿò íà÷èí çà ïîäîáðÿâàíå åôåêòèâ-íîñòòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå â ãðàäà åîïòèìèçèðàíå íà íåãîâîòî óïðàâëåíèå. Òðà-ôîïîñòîâåòå è êàñåòèòå çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå ñà îáîðóäâàíè ñ äâîéíîòàðèôíè åëåê-òðîìåðè è ñàìîðåãóëèðàùè ñå ÷àñîâíèöè çàâêëþ÷âàíå è èçêëþ÷âàíå.

Åäíà áúðçà ñïðàâêà çà 2001 ã. ïîêàçâà, ÷å íàé-ìíîãî ïúòíî-òðàíñïîðòíè ïðîèçøåñòâèÿïðåç íîùíèòå ÷àñîâå ñòàâàò ïðè ëèïñà íà îñ-âåòëåíèå - 92%, åäâà 8% îò òÿõ ñå ñëó÷âàò âóñëîâèÿòà íà ñóìðàê, à ïðè íàëè÷èå íà äîáðîóëè÷íî îñâåòëåíèå òåõíèÿò áðîé ñå ñâèâà äî0. Íàé-ãîëÿìî âëèÿíèå óëè÷íîòî îñâåòëåíèåèìà âúðõó èçíàñèëâàíèÿòà - ñïðàâêàòà çà Âå-ëèêî Òúðíîâî çà 1999, 2000 è 2001 ã. ïîêàçâà, ÷åòîâà ïðåñòúïëåíèå ñå èçâúðøâà 100% ïðåçíîùòà â óñëîâèÿòà íà òúìíèíà. Â òúìíîòîêðàæáèòå íà ìîòîðíè ïðåâîçíè ñðåäñòâà ïúêñå óâåëè÷àâàò ñ 54% â ñðàâíåíèå ñ äåíÿ, ãðà-áåæèòå - ñ 28%, à òåëåñíèòå ïîâðåäè - ñ 14%.Çàêëþ÷åíèåòî ñëåä òåçè ÷èñëà áåçñïîðíî å âïîëçà íà ïîäîáðåíîòî îñâåòëåíèå.

Äîïúëíèòåëåí åôåêò îò ðåêîíñòðóêöèÿòàíà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å íàìàëÿâàíåòî íàåìèñèèòå íà ïàðíèêîâè ãàçîâå â àòìîñôåðà-òà êàòî ðåçóëòàò îò çàíèæåíàòà êîíñóìà-öèÿ íà åëåêòðîåíåðãèÿ. Â áëèçêèòå 10 ãîäèíèíÿìà äà ñå íàëîæè íîâî ïðîåêòèðàíå íà óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå â ãðàäà. Òî ùå ñå ïîäîáðè ñïðåäñòîÿùîòî âúâåæäàíå íà öåíòðàëèçèðà-íî óïðàâëåíèå ñ ïîìîùòà íà êîìïþòúðíàòåõíèêà.

Ïàðòíüîðè íà îáùèíàòà â ïðîåêòà ñòàíàõàÀìåðèêàíñêàòà àãåíöèÿ çà ìåæäóíàðîäíîðàçâèòèå, ïðåäîñòàâèëà ÷àñò îò ãàðàíöèè-òå ïî áàíêîâèÿ êðåäèò, àìåðèêàíñêàòà ôèð-ìà Åëåêòðîòåê Êîíñåïòñ, èçâúðøèëà òåõíè-÷åñêèÿ è ôèíàíñîâèÿ àíàëèç, è "Åëåêòðîðàçï-ðåäåëåíèå - Ãîðíà Îðÿõîâèöà" ÅÀÄ, êëîí Âåëè-êî Òúðíîâî, ñ ÷èÿòî ïîìîù ñà âúçñòàíîâåíèïðåêúñíàòè çàõðàíâàùè êàáåëè è ëèïñâàùèêóòèè è ñà ðåìîíòèðàíè òàáëà çà óëè÷íî îñ-âåòëåíèå è êàñåòè.

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

ÈÑòàðîïðåñòîëíàòà ñòîëèöà -ìîäåðíî îñâåòåíà


Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: áàíêîâ êðåäèò è ñîáñòâåíè ñðåäñòâà

Ðåàëèçèðàíà èêîíîìèÿ çà 2002 ã.: 774 000 kWh


Òîäîð ÐàäíåâÎáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñòÎáùèíà Âåëèêî ÒúðíîâîÒåë. 062 619 512


Äî ïðåäè äâå ãîäèíè óëèöèòå íà Äîáðè÷ íî-ùåì íå ñå âïèñâàõà â ïåéçàæà íà ãðàä, êîéòîå îáëàñòåí öåíòúð. Âñåêè, ïðåñòðàøèë ñå äàèçëåçå êúñíî âå÷åð èëè ñóòðèí ïî òúìíî, ðèñ-êóâàøå äà ïîïàäíå â áîëåçíåíèÿ êàïàí íà îò-êðàäíàòèòå ìåòàëíè êàïàöè íà ãðàäñêàòà êà-íàëèçàöèÿ. Ðèñê èìàøå è çà àâòîìîáèëèñòèòåè ïåøåõîäöèòå, êàêòî è çà âñè÷êè ó÷àñòíèöèâ óëè÷íîòî äâèæåíèå. "Ñèëèòå íà ìðàêà" èç-ïîëçâàõà îñêúäíîòî óëè÷íî îñâåòëåíèå, çà äàîòêðàäíàò àâòîìîáèë, äà íàïàäíàò áåççà-ùèòíà æåíà èëè ïúê ïðîñòî äà èçïðàçíÿòäæîáîâåòå íà çàêúñíÿë èëè ïîäðàíèë ìèíóâà÷.Âñè÷êî òîâà áå âúçìîæíî, çàùîòî Äîáðè÷ áåñðåä ãðàäîâåòå ñ íàé-íèñêè ïîêàçàòåëè âñòðàíàòà çà îñâåòåíîñò íà óëèöèòå.

Îáùèíñêà ñïðàâêà îòïðåäè íÿêîëêî ãîäèíèïîêàçâà, ÷å ïî ïúðâîñòåïåííèòå ãðàäñêè àð-òåðèè îò ðàçïîëîæåíèòå 1930 ëàìïè ñàìî 8íà ñòî ñà áèëè èçïðàâíè. Ìàëêî ïî-âèñîê å áèëòîçè ïðîöåíò çà öåëèÿ ãðàä - â íàé-äîáðèÿñëó÷àé ñà ôóíêöèîíèðàëè îêîëî 24 íà ñòî îòëàìïèòå. Îáùèíàòà å ïîåìàëà ôèíàíñîâàòàòåæåñò êàêòî â ñëó÷àèòå, êîãàòî óëè÷íîòîîñâåòëåíèå å ðàáîòåëî, òàêà è êîãàòî å áèëîèçâúí ñòðîÿ. Â ïúðâèÿ å çàïëàùàëà èçðàçõîä-âàíàòà åëåêòðè÷åñêà åíåðãèÿ, ìàêàð è ëàìïè-òå ïî óëèöèòå åäâà äà ñà ìúæäóêàëè, à âúââòîðèÿ - êàòî å èçðàçõîäâàëà ïàðè çà ÷åñòèðåìîíòè. Â ìíîãî îò ñëó÷àèòå òåçè ïàðè ñàáèëè ãðåøíè, çàùîòî ñà áèëè èíâåñòèðàíè âíåùî, êîåòî âå÷å îò äåñåòèëåòèÿ ñå áå ïðå-âúðíàëî â èñòîðèÿ. Òî÷íî òàêèâà ñà æèâà÷íè-òå ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå, ÷èéòî áðîé å áèë1500. Àêî âñè÷êè òå, çàåäíî ñ îùå 430-òå ìî-äåðíè íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå, ñà

ôóíêöèîíèðàëè íîðìàëíî, îáùèíàòà åòðÿáâàëî äà ïëàùà ïî 750 õèë. ëâ. ãîäèøíî íàìåñòíîòî åíåðãî çà åëåêòðîåíåðãèÿ. Òàçèñóìà â äåéñòâèòåëíîñò å áèëà ïî-ìàëêà, òúéêàòî íå âñè÷êè ëàìïè ñà ñâåòåëè, íî ïúê ïðà-âî ïðîïîðöèîíàëíî íà íåñâåòåùèòå îñâåòè-òåëíè óëè÷íè òåëà å ðàñòÿëà íåîáõîäèìîñò-òà îò ðåìîíòè è ïîäìÿíà íà ëàìïè. Åòî çàùîêàêòî è äà ñå èç÷èñëÿâà, áëèçî ìèëèîí å îòè-âàë îò îáùèíñêèÿ áþäæåò çà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå.

Òàêà äî ìîìåíòà, êîãàòî ñïåöèàëèñòè îò îá-ùèíàòà ïðåìèíàâàò îáó÷åíèå ïî ïðîãðàìàòàíà ÃÅÔ/ÏÐÎÎÍ, ïðîâåäåíî îò ÅíÅôåêò. Ñïå-öèàëèñòèòå ïðèëàãàò íàó÷åíîòî, êàòî ðàç-ðàáîòâàò Îáùèíñêà ïðîãðàìà çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò è ïðîåêò çà ïîäîáðÿâàíå íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå â öåëèÿ ãðàä. Ñìåëî èàìáèöèîçíî ðåøåíèå, çàùîòî â Äîáðè÷ ñàìîòðàñåòî íà îñâåòåíèòå óëèöè å îáùî 17.2 êì.

Îáùèíñêèòå ñúâåòíèöè ïúðâè îöåíÿâàò íà-ìåðåíèÿòà íà ñïåöèàëèñòèòå è åäèíîäóøíîïðèåìàò ïðåäëîæåíàòà è ïðèåòà íà 27 íîåìâ-ðè 2001 ã. Ïðîãðàìà çà åíåðãèéíà åôåêòèâ-íîñò â ãðàäà. Ñïîðåä ðåøåíèåòî çà îáíîâÿâà-íå, ðåêîíñòðóêöèÿ è íîâî ñòðîèòåëñòâî íàóëè÷íî îñâåòëåíèå â Äîáðè÷ ñà çàëîæåíè 700õèë. ëâ. Ðàçðàáîòåíè ñà íÿêîëêî âàðèàíòà çàôèíàíñèðàíå, íî ìåñòíèòå äåïóòàòè ðåøà-âàò îáùèíàòà ñàìà äà ôèíàíñèðà ïðîåêòà,çàùîòî ñà èç÷èñëèëè, ÷å ëèõâèòå ïî êðåäèòàùå åëèìèíèðàò ïîíå çà ãîäèíà ðåàëíèÿ åôåêòîò èêîíîìèèòå. Çà ïúðâèÿ åòàï îò îáùèíñêà-òà õàçíà îòïóñêàò 210 õèë. ëâ. Çà ñúæàëåíèåèçïúëíåíèåòî íà ïëàíà "íîùåí Äîáðè÷ äàñâåòíå" ñå çàáàâÿ ñ åäíà ãîäèíà. Ïðè÷èíà çàòîâà å áèëà âúçìîæíîñòòà, êîÿòî Çàêîíúòçà îáùåñòâåíèòå ïîðú÷êè å äàë íà êëàñèðàíè-òå ïî-íàçàä êîíäèäàò-èçïúëíèòåëè äà îáæàë-âàò ðåøåíèåòî ïðåä ñúäà è òàêà äà ïðîòî-÷àò èçïúëíåíèåòî íà ïðîåêòà.

Îáùèíàòà îáà÷å ñå å äîâåðèëà íà ñïåöèàëèñ-òèòå ñè. Òúðãúò å áèë ðàçäåëåí íà äâå - çàôèðìà äîñòàâ÷èê è çà ôèðìà èçïúëíèòåë.Äîñòàâ÷èêúò å òðÿáâàëî äà ïðåäëîæè íàé-àòðàêòèâíèòå â öåíîâî è â êà÷åñòâåíî îò-íîøåíèå îñâåòèòåëíè òåëà, êîèòî äà ñà ïîäæîáà íà îáùèíàòà, à èçïúëíèòåëÿò äà åìåñòåí, çà äà íå ñå òîâàðè îáùèíñêèÿò áþ-äæåò ñ èçëèøíè òðàíñïîðòíè è ñ êîìàíäèðî-âú÷íè ðàçõîäè. Ñïîëó÷ëèâî ðåøåíèå å àíãàæè-ðàíåòî íà äâåòå ôèðìè çàåäíî äà îïàçâàò

îáùèíñêàòà ñîáñòâåíîñò.

Âñè÷êè ïàðàìåòðè ñà äîáðå àðãóìåíòèðàíè âïðîåêòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå íà Äîáðè÷, íîå òðóäíî äà ñå ïîñî÷è êîè ñà íàé-âàæíèòååëåìåíòè â íåãî, çàùîòî òîé äîïðèíàñÿ èìíîãî äðóãè ïîëçè. Ïîäîáðÿâà ñå îñâåòå-íîñòòà ïðè íàìàëÿâàíå íà èíñòàëèðàíàòàìîùíîñò. Ïðè åäíàêúâ ïðîöåíò íà ñâåòåùèëàìïè ñóìàòà çà êîíñóìèðàíàòà åëåêòðîå-íåðãèÿ ïàäà íàä 3 ïúòè. Ïîñòèãíàòà å âúò-ðåøíàòà íîðìà íà âúçâðàùàåìîñò îò 70 ïðî-öåíòà. Çíà÷èòåëíè ñà åêîëîãè÷íèòå ïîëçè,âúçìîæíîñòèòå çà àòðàêòèâíî ðàçâèòèå íàòóðèçìà, íàìàëÿâàíåòî íà êðèìèíîãåííèÿðèñê. Åìèñèèòå îò âúãëåðîäåí äðóîêèñ ñå íà-ìàëÿâàò ñ 2353 t ãîäèøíî. Äîïúëíèòåëíà èêî-íîìèÿ ñå ïîñòèãà ÷ðåç èçïîëçâàíåòî íàäâîéíîòàðèôíè åëåêòðîìåðè, ïðè êîèòî ñåèçáÿãâà ïàðàäîêñúò óëè÷íîòî îñâåòëåíèå äàñå îò÷èòà ïî ñêúïàòà äíåâíà òàðèôà. Îáùè-íàðèòå ñà îñúçíàëè, ÷å å ïî-äîáðå äà èíâåñ-òèðàò â íîâè äâîéíîòàðèôíè åëåêòðîìåðè,îòêîëêîòî äà ïëàùàò çíà÷èòåëíî ïîâå÷å.

Ïåðñïåêòèâàòà å ïîâå÷å îò îïòèìèñòè÷íà.Ñëåä êàòî îáùèíàòà äàäå ïàðè çà ïúðâèÿåòàï, î÷àêâà ñå ïðåç ñëåäâàùàòà ãîäèíà öå-ëèÿò Äîáðè÷ äà çàïðèëè÷à íà ìîäåðåí åâðî-ïåéñêè ãðàä, áåç äà ñå ðàçäåëÿ íîùåì íàáëåñòÿù öåíòúð è êðàéíè êâàðòàëè. Ñ îñú-ùåñòâÿâàíåòî íà ïðîåêòà å ïîñòèãíàòà íà-äåæäíîñò è åñòåòè÷íîñò. Ïúðâîòî ñå èç-ðàçÿâà â òîâà, ÷å ïîíå äåñåò ãîäèíè íàïðåäÄîáðè÷ íÿìà äà èìà íóæäà îò íîâè óëè÷íè îñ-âåòèòåëíè òåëà. Òåçè, êîîèòî ñà ìîíòèðàíèíà ñòúëáîâåòå íà òðîëåéáóñíàòà ìðåæà, âå-÷å ñà äîêàçàëè ñâîÿòà åôåêòèâíîñò. Èç-ðÿçâàíåòî íà ãðîçíèòå "ðîãàòêè" îò ñòàðè-òå ñòúëáîâå çà æèâà÷íè ëàìïè å èíâåñòèöèÿ,êîÿòî å ïîäîáðèëà åñòåòè÷íèÿ îáëèê íà ãðà-äà êàêòî ïðåç äåíÿ, òàêà è ïðåç íîùòà.

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È Íîùåí Äîáðè÷ ðàçêðèâà ñâîÿòà êðàñîòà


Íà÷èí íà ôèíàíñèðàíå: îáùèíñêè ñðåäñòâà

Ãîäèøíè èêîíîìèè: 172 000 ëâ., 1277 MWh.


Äåòåëèíà ÈâàíîâàÎáùèíñêè îòãîâîðíèê çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñòÎáùèíà Äîáðè÷Òåë: 058 601 209


Åêñïëîàòàöèÿ íà ñèñòåìàòà çàóëè÷íî îñâåòëåíèå

Îñèãóðÿâàíåòî íà óëè÷íî îñâåòëåíèå å ïðÿêîçàäúëæåíèå íà îáùèíàòà, êîÿòî å è íåãîâñîáñòâåíèê. Â ×àñëàâ òî ñå óïðàâëÿâà îò îò-äåë "Ìåñòíà èêîíîìèêà", à ïîääðúæêàòà å âúç-ëîæåíà íà ìåñòíà ôèðìà. Â Êóòíà Õîðà çà óï-ðàâëåíèåòî íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëå-íèå îòãîâàðÿ çâåíîòî çà òåõíè÷åñêè óñëóãèêúì îòäåë "Ôèíàíñè".

Ñèãíàëèçèðàíå çà îòêðèòè ïîâðåäè

Â ×àñëàâ è Êóòíà Õîðà òîâà ñå èçâúðøâà îòíîùíèòå ïàòðóëè. Äâàòà ãðàäà îòêëèêâàò èíà ñèãíàëè çà íåèçïðàâíîñò, ïîëó÷åíè ïî òå-ëåôîíà.

Ñïåöèôè÷íè äåéíîñòè

×àñëàâ å ïîëîæèë ìíîãî óñèëèÿ çà ñúçäàâàíåíà êîìïþòúðíà áàçà äàííè íà íàëè÷íèòå ñúî-ðúæåíèÿ. Ñðàâíÿâàéêè èíôîðìàöèÿòà îò áà-çàòà äàííè ñ äàííèòå çà ôàêòè÷åñêîòî ïîò-ðåáëåíèå íà åíåðãèÿ, îáùèíàòà óñïÿâà äàêîíñòàòèðà ìíîæåñòâî íåëåãàëíè ñâúðçâà-íèÿ êúì âåðèãàòà íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Òàêà ×àñëàâ ðåàëèçèðà îáùî 15% èêîíîìèè âïîòðåáëåíèåòî íà åíåðãèÿ çà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå. Êóòíà Õîðà ñåãà çàïî÷âà ðàáîòàïî ñâîÿòà áàçà äàííè.

Äâàòà ãðàäà ñà íàïðàâèëè èíâåñòèöèè çà íà-ìàëÿâàíå íà ïîòðåáëåíèåòî íà åíåðãèÿ. Â×àñëàâ å èçâúðøåíà ðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå â öåíòúðà íà ñòàðèÿ ãðàä,êàòî ñà ïîäìåíåíè íàä 300 îñâåòèòåëíè òå-ëà. Ãëàâíèÿò ïëîùàä áå çàâúðøåí ñúñ ñðåäñ-òâà ïî ïðîåêò "ÅÊÎÑ", êàòî æèâà÷íèòå ëàì-ïè ñà ïîäìåíåíè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêîíàëÿãàíå. Â Êóòíà Õîðà îáùèíàòà èçâúðøèðåêîíñòðóêöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íàòðèòå öåíòðàëíè ïëîùàäà è íà íÿêîè ïåðè-ôåðíè óëèöè. Çà äà ñå ñúõðàíè èñòîðè÷åñ-

êèÿò îáëèê, ñà èçïîëçâàíè ñïåöèàëíî îòëåòèìåòàëíè îñâåòèòåëíè òåëà, ñíàáäåíè ñ âèñî-êî åôåêòèâíè ëàìïè ñ ïî-ìàëêà ìîùíîñò. Óâå-ëè÷åí å áðîÿò íà ñòúëáîâåòå íà îáõâàíàòè-òå îò ðåêîíñòðóêöèÿòà ïëîùàäè îò 22 íà36, çà äà ñå ïîäîáðè îñâåòÿâàíåòî íà òîçèèñòîðè÷åñêè ðàéîí. Ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñ-âåòëåíèå êàòî öÿëî å âå÷å ñðàâíèòåëíîåíåðãèéíîåôåêòèâíà, áëàãîäàðåíèå íà ãîëÿìïðîöåíò íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå, àãðàäúò ðåàëèçèðà è äîïúëíèòåëíè èêîíîìèèîò ìîíòèðàíåòî íà óñòðîéñòâî çà ïîíèæà-âàíå íà íàïðåæåíèåòî.


Ïúðâîíà÷àëíî óëè÷íîòî îñâåòëåíèå å áèëîóïðàâëÿâàíî îò Ãðàäñêàòà åëåêòðîñòàíöèÿ,îñíîâàíà ïðåç 1902 ã., êàòî ÷àñò îò ðîëÿòàº íà ïðîèçâîäèòåë íà åëåêòðîåíåðãèÿ. Ñúâ-ñåì åñòåñòâåíî å áèëî ñïåöèàëèñòèòå åëåê-òðîèíæåíåðè äà îòãîâàðÿò çà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå. Íå ñà ñúùåñòâóâàëè äîãîâîðíè îò-íîøåíèÿ, à òåõíè÷åñêèÿò îòäåë íà ãðàäñêèÿñúâåò âúçñòàíîâÿâàë íà öåíòðàëàòà èçâúð-øåíèòå ðàçõîäè. Íî ñèñòåìàòà ñå îêàçàëàáþðîêðàòè÷íà è ñúùåñòâóâàëè ðåäèöà ïðîá-ëåìè, òúé êàòî ïðèîðèòåòèòå íà ïðîèçâîäè-òåëÿ íà åíåðãèÿ íå áèëè åäíàêâè ñ òåçè íàãðàäà:

Ñîáñòâåíîñòòà âúðõó ñèñòåìàòà å ïðåõâúð-ëåíà âúðõó îáùèíàòà ïðåç 1996 ã. ïðåäèïðåñòðóêòóðèðàíåòî íà îáùèíñêàòà ñëóæáàçà åëåêòðîñíàáäÿâàíå â îòäåëíà ôèðìà. Ïî-íàñòîÿùåì Öåíòúðúò çà òåõíè÷åñêè óñëóãèêúì îáùèíàòà "ÒÅÊÏÀ" îòãîâàðÿ çà öÿëîñò-íîòî óïðàâëåíèå, íî ïîääðúæêàòà, ïëàíèðà-íåòî è ïîäîáðÿâàíåòî íà ðàáîòàòà â ìîìåí-òà ñà âúçëîæåíè ïî äîãîâîð íà ïîäèçïúëíè-òåë - îáùèíñêàòà ôèðìà çà åëåêòðîñíàáä-ÿâàíå - â ðàìêèòå íà ïðàâèëà çà äåéíîñòòà,ôîðìóëèðàíè è ïðèåòè îò îáùèíàòà.

Âçàèìîîòíîøåíèÿòà ìåæäó ôèðìàòà è îá-ùèíàòà ñà îñîáåíî äîáðè, íàëèöå å èçêëþ÷è-òåëíî êîìïåòåíòåí òåõíè÷åñêè åêèï è ñú-

ùåñòâóâà òÿñíî ñúòðóäíè÷åñòâî è äîâåðèåïðè èçâúðøâàíåòî íà ðàáîòè ïî ñèñòåìàòàçà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

Ãðàäúò ðàçïîëàãà ñúñ ñïåöèàëíè óìåíèÿ â îá-ëàñòòà íà îáùîòî ïëàíèðàíå è ïðîåêòèðàíåíà ñèñòåìàòà, êîåòî å ìíîãî óñúâúðøåíñ-òâàíî è îñèãóðÿâà âèñîê ñòàíäàðò íà óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå, ïðèãîäåíî êúì ìåñòíèòåóñëîâèÿ. Ïðè ïðîåêòèðàíåòî íà ñèñòåìàòàçà óëè÷íî îñâåòëåíèå ñà ñïàçâàíè ñòàíäàð-òèòå çà îñâåòåíîñò, ïðèåòè îò ôèíëàíä-ñêîòî Òåõíè÷åñêî äðóæåñòâî ïî îñâåòëå-íèåòî è ïóáëèêóâàíè â íåãîâîòî èçäàíèå"Ñòàöèîíàðíî îñâåòëåíèå çà óëè÷íîòî äâè-æåíèå". Ñúùåñòâóâàò òðè ðàâíèùà íà ïëà-íèðàíå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå: ãåíåðàëåíïëàí, ïëàíîâå íà îòäåëíè ðàéîíè è ìåñòíèçàñòðîèòåëíè ïëàíîâå.

Ãåíåðàëíèÿò ïëàí çà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå íàãðàäà, ðàçðàáîòåí ïðåç 1991 ã., â ìîìåíòà åâ ïðîöåñ íà ïðåðàáîòâàíå. Òîé îáõâàùà ðàç-

âèòèåòî è ïîäîáðÿâàíåòî íà óëè÷íîòî îñ-âåòëåíèå â ãðàäà, à îñâåí òîâà ñå îñíîâàâàíà ïðèíöèïà çà îãðàíè÷àâàíå íà ðàâíèùåòîíà îñâåòåíîñò äî íåîáõîäèìèÿ ìèíèìóì. Ãå-íåðàëíèÿò ïëàí îïðåäåëÿ ñúîðúæåíèÿòà,êîèòî òðÿáâà äà áúäàò îáíîâåíè (ãîëåìèÿáðîé ñðàâíèòåëíî íååôåêòèâíè æèâà÷íèëàìïè), îïðåäåëÿ íîâè êàòåãîðèè íà îñâåòå-íîñò è ïðèíöèïèòå çà èçáîð íà âèäîâåòå îñ-âåòëåíèå è ïîñòèãà ðàâíîâåñèå ìåæäóñòàíäàðòèòå çà îñâåòåíîñò è èêîíîìè÷åñ-êèòå ñúîáðàæåíèÿ. Ïðåäâèæäà ñå äî 2010 ã.öÿëàòà óëè÷íà ìðåæà äà áúäå îñâåòåíà ñåíåðãèéíîåôåêòèâíè íàòðèåâè ëàìïè ñ âè-ñîêî íàëÿãàíå. Òîçè ïëàí íå ðàçãëåæäà èçèñ-êâàíèÿòà çà îñâåòëåíèå íà ïúòèùà ñúñ ñëà-áî äâèæåíèå íà ÌÏÑ, ïåøåõîäíè àëåè èëè àëåè çà âåëîñèïåäèñòè.

Ðàéîííèòå ïëàíîâå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå èìåñòíèòå çàñòðîèòåëíè ïëàíîâå çà óëè÷íîîñâåòëåíèå ñå èçãîòâÿò ïðè íåîáõîäèìîñò

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È×àñëàâ è Êóòíà õîðàÁîõåìèÿ, ×åøêà Ðåïóáëèêà

ÞâåñêèëàÖåíòðàëíà Ôèíëàíäèÿ



Ñåêöèÿòà ïî óëè÷íî îñâåòëåíèå ðàáîòè êàòî÷àñò îò îòäåëà çà òåõíè÷åñêè óñëóãè êúì îá-ùèíàòà, íî ñåäàëèùåòî ìó å â Íèéò Àáè. Ñåê-öèÿòà îòãîâàðÿ çà ïîääðúæêàòà íà 22 523ëàìïè, â ò.÷. ñòúëáîâåòå çà óëè÷íîòî îñâåò-ëåíèå (18 748 áð.), ïîääðúæêàòà íà óëè÷íàòàñâåòëèííà ìàðêèðîâêà, îñâåòëåíèåòî íà îá-ùåñòâåíè ìåñòà, äåêîðàòèâíîòî îñâåòëå-íèå è îñâåòëåíèåòî â ïîäëåçèòå (3775 áð.)ïðè áþäæåò íàä 1 ìëí. ëèðè ñòåðëèíãè. Èç-ïîëçâàò ñå ãëàâíî íàòðèåâè ëàìïè ñ íèñêîíàëÿãàíå, êîèòî ñà ìîíòèðàíè ñ öåë íàìàëÿ-âàíå íà ðàçõîäèòå çà åíåðãèÿ. Óïðàâëåíèåòîíà ïîääðúæêàòà ñå îñúùåñòâÿâà ÷ðåç êîìïþ-òúðíà áàçà äàííè, êîÿòî ïîçâîëÿâà àäìè-íèñòðèðàíå áåç èçïîëçâàíå íà õàðòèåí íîñè-òåë. Îò ìîìåíòà íà ïîëó÷àâàíå íà ñèãíàëà çàïîâðåäà äî îòñòðàíÿâàíåòî º, íå ñå ïðîèç-âåæäàò íèêàêâè äîêóìåíòè íà õàðòèÿ, ñ èç-êëþ÷åíèå çà èçäàâàíå íà ôàêòóðàòà â êðàÿíà îïåðàöèÿòà. Íåîáõîäèìàòà çà òîâà êîì-ïþòúðíà ïðîãðàìà å çàêóïåíà íà ïàçàðà ñëåäïðîó÷âàíå è îöåíêà íà íÿêîëêî òèïà ïðîãðàì-íè ïðîäóêòè.

Òàçè áàçà äàííè ïîçâîëÿâà íà ñåêöèÿòà äàðåãèñòðèðà è èçâèêâà ïðè íóæäà çàïèñ çàâñÿêà ïîâðåäà, íåçàâèñèìî îò èçòî÷íèêà. Çàäà ìîæå ñèñòåìàòà äà ôóíêöèîíèðà íîðìàë-

íî, ñåêöèÿòà ïî óëè÷íî îñâåòëåíèå å ïðîâå-ëà ÷åòèðèãîäèøíî èçñëåäâàíå, ïðè êîåòî íàâñÿêà ëàìïà å äàäåí èíâåíòàðåí íîìåð,ñâúðçàí ñ ìåñòîïîëîæåíèåòî º íà óëèöàòà,êàòî â ñúùîòî âðåìå å èçâúðøåíà èíâåíòà-ðèçàöèÿ íà âñè÷êè âèäîâå ñòúëáîâå è ñâåò-ëèííè çíàöè. Îáõâàíàòè ñà òàêèâà äàííè êà-òî òèï ñòúëá, òèï îñâåòèòåë, òèï ìåõàíè-çúì çà óïðàâëåíèå, ñîáñòâåíèê íà îáñëóæâà-ùàòà ôèðìà, òî÷íîòî ìåñòîïîëîæåíèå íàîáåêòà (â êðàÿ èëè îò âúòðåøíàòà ñòðàíàíà òðîòîàðà) ïëþñ ìíîãî äðóãè. Ñåêöèÿòàïî óëè÷íî îñâåòëåíèå îñèãóðÿâà äåíîíîùíîîáñëóæâàíå ïðåç öÿëàòà ãîäèíà çà æèòåëè-òå íà Íåéò Ïîðò Òàëáîò, êàòî âñåêè ñëóæè-òåë å äåæóðåí íà ïîâèêâàíå åäíà ñåäìèöà âìåñåöà.

Ñúñòàâ íà ùàòíèÿ ïåðñîíàë

Ñåêöèÿòà ïî óëè÷íî îñâåòëåíèå ñå ñúñòîèîò óïðàâèòåë, òðèìà òåõíèöè, òðèìà àäìè-

íèñòðàòèâíè ñëóæèòåëè è íîùåí ïàòðóë. Òåîòãîâàðÿò çà óïðàâëåíèåòî íà ïîääðúæêàòàíà ñèñòåìàòà, êîíñóëòàíòñêè óñëóãè ïðèïðîåêòèðàíåòî íà íîâè ó÷àñòúöè (îáùîòîáþðî çà Óåëñ, íàäçîð ïî èçïúëíåíèåòî íàñòðîèòåëíèòå ðàçðåøåíèÿ) è ïðîåêòèðàíå-òî íà íîâî óëè÷íî îñâåòëåíèå è ñâúðçâàíåêúì ìðåæàòà â îáëàñòòà, âêëþ÷èòåëíî ñïå-öèàëèçèðàíè ïðîãðàìè çà óëè÷íîòî îñâåòëå-íèå è ðåêîíñòðóêöèÿ.

Âñåêè ÷ëåí íà òåõíè÷åñêèÿ åêèï å ñïåöèà-ëèñò ñ äúëãîñðî÷åí îïèò è å ïðåìèíàë ïúëíèÿêóðñ íà ñïåöèàëèçèðàíà ïîäãîòîâêà ñëåä çà-âúðøâàíå íà ÷åòèðèãîäèøíî îáó÷åíèå è èìàíàé-ìàëêî äâå ãîäèíè ñòàæ ñëåä òîâà. ×ëåíî-âåòå íà òåõíè÷åñêèÿ åêèï òðÿáâà äà ðà-áîòÿò ïðè ãúâêàâ ðàáîòåí ðåæèì è äà ìîãàòäà ñå ñïðàâÿò êàêòî ñ äåéíîñòè ïî ïîääðúæ-êàòà, òàêà è ñ êîíñóëòàíòñêà äåéíîñò ïðèïðîåêòèðàíåòî.

è òðÿáâà äà ñúîòâåòñòâàò íà ãåíåðàëíèÿïëàí. Ïëàíúò çà ãîäèøíàòà ïîääðúæêà íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå îáõâàùà óïðàâëåíèåòîíà ñúùåñòâóâàùàòà ìðåæà è êîíêðåòèçèðàïîëèòèêàòà è öåíèòå â ñôåðàòà íà ïîääðúæ-êàòà. Ðåäîâíîòî ïðåðàçãëåæäàíå íà ãåíåðàë-íèÿ ïëàí íà âñåêè ïåò ãîäèíè ùå äàäå âúç-ìîæíîñò íà ñòðàíèòå äà îòðàçÿâàò ïðîìå-íèòå â îáëàñòòà íà ñâåòëîòåõíè÷åñêèòåòåõíîëîãèè.

Èêîíîìèè íà åíåðãèÿ

Ãðàäúò èçïîëçâà ðàçëè÷íè íà÷èíè çà êîíòðîëíà ïîòðåáëåíèåòî íà åíåðãèÿ çà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå:

Óñòðîéñòâà çà ïîíèæàâàíå íà íàïðåæåíèåòî- ìîíòèðàíè ñà 15 óñòðîéñòâà, êîèòî ïîíè-æàâàò íàïðåæåíèåòî îò ìðåæàòà. Çàñåãàóñòðîéñòâàòà ñå âêëþ÷âàò íåïîñðåäñòâåíîñëåä âêëþ÷âàíåòî íà ìðåæàòà çà óëè÷íî îñ-âåòëåíèå, íî â áúäåùå öåëòà å äà ñå óïðàâë-ÿâàò òàêà, ÷å äà ñå àêòèâèðàò ïî âðåìå íàñëàáèÿ òðàôèê.

Äèñòàíöèîííî óïðàâëåíèå - âúâåäåíî åöåíòðàëèçèðàíî óïðàâëåíèå íà öÿëàòà ñèñ-òåìà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå, à ñúùî è îò÷è-òàíå íà âñè÷êè åëåêòðîìåðè íà óëè÷íîòîîñâåòëåíèå è óïðàâëåíèå íà òîâàðà íà ñèñ-

òåìàòà. Ëàìïèòå ñå çàïàëâàò ÷ðåç äâåöåíòðàëíè ôîòîêëåòêè â áþðàòà íà ôèð-ìàòà çà åëåêòðîñíàáäÿâàíå, åäíà îò 5 lxçà ïúòèùàòà è åäíà îò 30 lx çà ïåøåõîäíè-òå çîíè.

Ëÿòíî èçêëþ÷âàíå - Þâåñêèëà å ðàçïîëîæåííà 63E ñåâåðíà øèðèíà è ñëåäîâàòåëíî ïðåçëÿòîòî ïî âðåìå íà áåëèòå íîùè èìà äîñòà-òú÷íî äíåâíà ñâåòëèíà, êîåòî ïîçâîëÿâà èç-êëþ÷âàíå íà öÿëàòà ñèñòåìà îò 15 ìàé äî 31þëè è ðåàëèçèðàíå íà çíà÷èòåëíè èêîíîìèèíà åíåðãèÿ.

Åíåðãèéíîåôåêòèâíè ëàìïè

Ïî ïðèíöèï, äîêàòî ñîáñòâåíîñòòà âúðõóñèñòåìàòà å áèëà â ðúöåòå íà îáùèíñêàòàôèðìà çà åëåêòðîñíàáäÿâàíå, íå ñà ñúùåñò-âóâàëè ñòèìóëè çà èçâúðøâàíåòî íà ãîëåìèèíâåñòèöèè çà åíåðãèéíîåôåêòèâíè ëàìïè çàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå è çàòîâà â ãðàäà å èìà-ëî ãîëÿì áðîé íååôåêòèâíè æèâà÷íè ëàìïè.Ïðåç 1998 ã., îáà÷å, ñëåä ïðåõâúðëÿíåòî íàóïðàâëåíèåòî íà ñèñòåìàòà íà ãðàäñêèÿ ñú-âåò è ðàçðàáîòâàíåòî íà íîâ ïëàí çà óëè÷íî-òî îñâåòëåíèå, ãðàäúò ïîëó÷àâà áåçâúçìåçä-íà ïîìîù îò Ìèíèñòåðñòâîòî íà îêîëíàòàñðåäà çà îñúùåñòâÿâàíåòî íà ÷åòèðèãîäèø-íà ïðîãðàìà çà ïîäìÿíà íà âñè÷êè æèâà÷íè

ëàìïè â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñ íàòðèåâèëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå.

Ïðîåêòèðàíå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

Êîãàòî öåíòúðúò íà Þâåñêèëà å îáÿâåí çàïåøåõîäíà çîíà, îáùèíàòà ðåøàâà äà ïðèäà-äå ñïåöèôè÷åí îáëèê íà ãðàäñêèÿ öåíòúð.Êîíñòðóèðàíè ñà ñïåöèàëíè óëè÷íè ëàìïè,êîèòî ñà êàòî ïðîèçâåäåíèÿ íà èçêóñòâîòî èïðåäèçâèêâàò èíòåðåñ ñàìè ïî ñåáå ñè. Òåïðåäñòàâëÿâàò âåðòèêàëíè ñèíè ñòúëáîâå ñïàðàáîëà, êîÿòî îòðàçÿâà âåðòèêàëíî ïðîåê-òèðàíà ñâåòëèíà âúðõó óëèöàòà, êàòî ïî òî-çè íà÷èí îñèãóðÿâàò ðàâíîìåðíî ðàçïðåäåëå-íèå íà ñâåòëèíàòà. Îïòè÷íè êàáåëè, ïðèêðå-ïåíè êúì ñòúëáîâåòå, ïðîìåíÿò íåïðåêúñíà-òî öâåòà. Åôåêòúò å äîñòà òåàòðàëåí è ïðè-äàâà îñîáåí õàðàêòåð íà öåíòúðà íà ãðàäà.

Îáëàñòåí ñúâåò íà Íèéò Ïîðò Òàëáîò

Þæåí Óåëñ, Âåëèêîáðèòàíèÿ

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È


Åêñïëîàòàöèÿ íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

Ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå å áèëà âèçêëþ÷èòåëíî ëîøî ñúñòîÿíèå ïðè ðåæèìàíà ×àóøåñêó (â íàâå÷åðèåòî íà ïàäàíåòî íàêîìóíèçìà ÐÅÍÅË å èíñòðóêòèðàíà äà îãðà-íè÷àâà áðîÿ íà ðàáîòåùèòå óëè÷íè ëàìïèäî 1/4 îò íàëè÷íèÿ ôîíä). Íà ïðàêòèêà ìíî-ãî îò ïîñî÷åíèòå íà ïëàíîâåòå îñâåòèòåë-íè òåëà íå ñúùåñòâóâàõà. Ïðåç 1990 ã. èìà-øå 400 ëàìïè, êàòî îòòîãàâà ãðàäúò ïî÷òèóäâîè áðîÿ íà ðàáîòåùèòå ëàìïè. Âñå îùå,îáà÷å, ñàìî 42% îò îáùèÿ áðîé 1748 ñòúëáàñà ñíàáäåíè ñ îñâåòèòåëè. Â öåíòúðà íàãðàäà ïîâå÷åòî îò ñòúëáîâåòå èìàò ëàì-ïè, äîêàòî â ïåðèôåðèÿòà è â æèëèùíèòåðàéîíè ðàáîòÿò ñàìî âñåêè âòîðè èëè òðå-òè ñòúëá.

Äî 1994 ã., êîãàòî áå ìîíòèðàíà ôîòîêëåò-êà, îñâåòëåíèåòî ñå âêëþ÷âàøå ðú÷íî âñåêèäåí. Ñèñòåìàòà ñå óïðàâëÿâà îò ÐÅÍÅË, íîîáùèíàòà ïëàùà çà êîíñóìèðàíàòà åëåê-òðîåíåðãèÿ. Ñåãà îáùèíàòà èçâúðøâà ïî-äîáðåíèÿ, êîèòî ùå îñòàíàò íåéíà ñîáñòâå-íîñò.

Îðãàíèçàöèÿ íà áàçàòà äàííè

Ãðàäúò íÿìà áàçà äàííè çà óëè÷íîòî îñâåò-ëåíèå. Âñè÷êè îò÷åòè ñå ïàçÿò îò ÐÅÍÅË,êîÿòî èìà êàðòà íà ìàòåðèàëíàòà áàçà íàóëè÷íîòî îñâåòëåíèå.

Îðãàíèçàöèÿ íà ïîääðúæêàòà

Ñúîðúæåíèÿòà íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñ-âåòëåíèå ñà ñîáñòâåíîñò íà ÐÅÍÅË, êîÿòî

èçâúðøâà çà ñâîÿ ñìåòêà ïîääðúæêàòà íàñèñòåìàòà (ñ èçêëþ÷åíèå íà ñúîðúæåíèÿòà,ñîáñòâåíîñò íà îáùèíàòà). Îáùèíàòà óñ-ïÿâà äà äîãîâîðè ñ ÐÅÍÅË ÷àñò îò ïðîåêò çàîñúùåñòâÿâàíå íà åíåðãîñïåñòÿâàùè ìåðêè,êàòî ñå íàäÿâà äà óñïåå äà èçáåðå ñâîé ñîáñ-òâåí ïîäèçïúëíèòåë ïî ïîääðúæêàòà ñëåäïðèâàòèçàöèÿòà íà ÐÅÍÅË.

Ïðåäëîæåíèÿ çà ïîäîáðÿâàíå íàñúñòîÿíèåòî

Ïî ïðåäâàðèòåëíà ïðåöåíêà 700 îò îáùî 765ðàáîòåùè ëàìïè ñå íóæäàÿò îò ïîäìÿíà, êà-òî æèâà÷íèòå ëàìïè òðÿáâà äà áúäàò ïîäìå-íåíè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âèñîêî íàëÿãàíå. Îá-ùèíàòà â ñúòðóäíè÷åñòâî ñ ÐÅÍÅË âå÷å íàï-ðàâè íÿêîè îïèòè çà ïîäîáðÿâàíå íà ðàáîòà-òà íà ñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Ïðèâëèçàíå â ãðàäà ãëàâíîòî øîñå å îñâåòåíî ñíàòðèåâè ëàìïè, êàòî ãðàäúò èíâåñòèðàñîáñòâåíè ñðåäñòâà çà ïîäîáðåíèÿ ïî íîâè-òå ïúòèùà. Â ðàìêèòå íà ïðîåêò çà îñú-ùåñòâÿâàíå íà åíåðãîñïåñòÿâàùè ìåðêè 45ëàìïè ïî ãëàâíàòà óëèöà íà ãðàäà è ãëàâíèÿïëîùàä ñà ïîäìåíåíè ñ íàòðèåâè ëàìïè ñ âè-ñîêî íàëÿãàíå, ñ êîåòî ðàâíèùåòî íà îñâåòå-íîñò ñå ïîâèøè ñ 30%. Îáùèíàòà áè èñêàëà

äà ïîåìà îòãîâîðíîñòòà âúðõó ñèñòåìàòàçà óëè÷íî îñâåòëåíèå îò ÐÅÍÅË, êîÿòî å âïðîöåñ íà âúòðåøíî ïðåñòðóêòóðèðàíå ïî-ðàäè ïðåäñòîÿùà ïðèâàòèçàöèÿ è ðàáîòà âêîíêóðåíòíà ñðåäà.

Ñèãíàëèçèðàíå çà ïîâðåäè

Ïîâðåäèòå ñå äîêëàäâàò íåïîñðåäñòâåíî íàöåíòðàëíîòî áþðî çà óëè÷íî îñâåòëåíèå ïîòðè îñíîâíè íà÷èíà - òåëåôîííè îáàæäàíèÿ ñèçïîëçâàíåòî íà áåçïëàòåí òåëåôîíåí íîìåðçà ñèãíàëèçèðàíå íà ïîâðåäè, ÷ðåç ïðåäâàðè-òåëíî ïëàòåíè ïîùåíñêè êàðòè÷êè, è ÷ðåç îò-÷åòèòå íà íîùíèÿ ïàòðóë, êîéòî èíñïåêòèðàâñÿêà ëàìïà âåäíúæ íà 10 äíè. Â äîïúëíåíèåìåñòíàòà àäìèíèñòðàöèÿ å ïðåäïðèåëàåôåêòèâíà ïðîïàãàíäíà êàìïàíèÿ çà ïîâèøà-âàíå íà èíôîðìèðàíîñòòà íà øèðîêàòà îá-ùåñòâåíîñò çà âúçìîæíîñòèòå çà ñèãíàëè-çèðàíå çà ïîâðåäè ïî óëè÷íîòî îñâåòëåíèå.Âñÿêà ãîäèíà ïîñòúïâàò íàä 10 000 ñèãíàëàçà ïîâðåäè îò ãðàæäàíèòå, êîåòî ãîâîðè çàïîëçàòà îò âðúçêèòå ñ îáùåñòâåíîñòòà.

Èçâúðøâàíå íà ðåìîíòèòå

Ðàáîòàòà ïî óëè÷íîòî îñâåòëåíèå ñå èç-âúðøâà îò ôèðìà êúì îáùèíàòà, êîÿòî åñïå÷åëèëà îòêðèò òúðã çà âúçëàãàíå íà ðà-

áîòàòà ïî äîãîâîð. Ôèðìàòà ïîëó÷àâàâñè÷êè äàííè ïî åëåêòðîíåí ïúò. Ïîäèçïúë-íèòåëÿò èìà àâòîìîáèëåí ïàðê îò ÷åòèðèìîáèëíè ñòúëáè, äâå ñ äúëæèíà ïî 10 ì, åä-íà - 12 ì è åäíà - 15 ì. Îñâåí òîâà ðàçïîëà-ãà ñ òðèìà êâàëèôèöèðàíè åëåêòðîòåõíè-öè, äâàìà ïîìîùíèöè è 12 îáùè ðàáîòíèöè.Ñïîðåä óñëîâèÿòà íà äîãîâîðà âñè÷êè îáèê-íîâåíè ïîâðåäè òðÿáâà äà áúäàò îòñòðà-íåíè â ñðîê äî ÷åòèðè ðàáîòíè äíè, àâàðèé-íèòå ñëó÷àè - äî äâà ÷àñà, à ïðåäâàðèòåëíèñèãíàëè - äî 24 ÷àñà. Îñâåí òîâà òîé îñè-ãóðÿâà 24-÷àñîâî àâàðèéíî îáñëóæâàíå áåçïî÷èâåí äåí ÷ðåç ãëàñîâà ïîùà, êîÿòî åñâúðçàíà äèðåêòíî êúì çâåíîòî çà ðàáîòàñ êëèåíòèòå â öåíòðàëíîòî áþðî çà óëè÷-íîòî îñâåòëåíèå.

Èçìåðâàíå íà ïîòðåáëåíèåòî è çà-êóïóâàíå íà åëåêòðîåíåðãèÿ

Êîëè÷åñòâîòî èçïîëçâàíà åëåêòðîåíåðãèÿñå èç÷èñëÿâà ÷ðåç áàçàòà äàííè è íÿìà èçìåð-

âàíå íà ïîòðåáëåíèåòî. Áàçàòà äàííè å îñ-íîâíèÿò èíñòðóìåíò ïðè ïðåãîâîðèòå çà öå-íàòà íà åëåêòðîåíåðãèÿòà ñ äîñòàâ÷èêà.Òúé êàòî ïîíàñòîÿùåì åëåêòðîñíàáäÿâàíå-òî âúâ Âåëèêîáðèòàíèÿ ñå èçâúðøâà â êîíêó-ðåíòíà ñðåäà, îáùèíàòà å óñïÿëà äà äîãîâî-ðè íàìàëåíèå íà ñìåòêàòà ñè çà åëåêòðîå-íåðãèÿ ñ 11% çà ïåðèîä îò ÷åòèðè ãîäèíè.

ÏÐ

ÀÊ

ÒÈÊ

È

Îäîðõåó Îáëàñò Õàðãèòà, Ðóìúíèÿ

ÑÚÄÚÐÆÀÍÈÅ:1

Ïðåäãîâîð

2Âúâåäåíèå

3-4Ñúñòîÿíèå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

â îáùèíèòå â ÁúëãàðèÿÁèëÿíà ×îáàíîâà

ÅíÅôåêò

5-8Íîðìèðàíå íà óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

Íèêîëàé Âàñèëåâ Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ñîôèÿ

9-12Åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò íà

óëè÷íîòî îñâåòëåíèåÏëàìåí Öàíêîâ

Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ãàáðîâî

Ôîðìóëÿð çà åíåðãèéíà åêñïåðòèçà â ñèñòåìàòà íà óëè÷íîòî

îñâåòëåíèå

13-17Èçáîð íà ñúîðúæåíèÿ çà óëè÷íî

îñâåòëåíèåÑòîéî Ïëàòèêàíîâ

Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Ãàáðîâî

18-19Åôåêòèâíè ñèñòåìè çà óïðàâëåíèå íà

óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

Ñòîÿí Àíäðååâ, Òåõíè÷åñêè óíèâåðñèòåò, Âàðíà

20-22Ïîääúðæàíå íà ñèñòåìèòå çà

óëè÷íîòî îñâåòëåíèåÈâàí ×àíåâ,

Óëè÷íî îñâåòëåíèå ÅÀÄ, Ñîôèÿ

23Ôèíàíñèðàíå íà ïðîåêòè çà åíåðãèéíàåôåêòèâíîñò â óëè÷íîòî îñâåòëåíèå

Äèìèòúð Äóêîâ, ÅíÅôåêò

24Çà àâòîðèòå

25-36Äîáðè ïðàêòèêè íà îñúùåñòâÿâàíå íàïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

ÅêîÅíåðãèÿ e äîáðîâîëíà íåôîðìàëíà ìðåæà íà áúëãàðñêè îáùèíè, êîèòî æåëàÿò äà ïîâèøàâàò åôåêòèâíîñòòà ïðè èçïîëçâàíåòî íà ãîðèâàòà è åíåðãèÿòà. Îñíîâàíà å ïðåç 1997ã. â Ãàáðîâî.Êúì 2004 ã. Ìðåæàòà âêëþ÷âà 54 îáùèíè è 6 îáùèíñêè àñîöèàöèè èëè îáùî 161 îáùèíè - ðåäîâíè èëè àñîöèèðàíè ó÷àñòíèöè.

Öåíòúð çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅíÅôåêò www.eneffect.bgTeë. (02) 963 1714/ 963 0723/ 963 2169;ôàêñ (02) 963 2574Eëåêòðîííà ïîùà:[email protected]Àäðåñ çà êîðåñïîíäåíöèÿ:1606 Ñîôèÿ, ïê 85Îôèñ: 1164 Ñîôèÿ, áóë. “Õðèñòî Ñìèðíåíñêè” 1, åò. 3

Îáåäèíÿâàíå íà óñèëèÿòà çà âúçäåéñòâèå âúðõó äúðæàâíàòà åíåðãèéíà ïîëèòèêà èðàçðàáîòâàíå íà ïðåäëîæåíèÿ çà èíñòèòóöèîíàëíè è çàêîíîäàòåëíè ìåðêè çà ïîâèøàâàíå íàåíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò â îáùèíèòå

Âçàèìîäåéñòâèå è ïîäïîìàãàíå çà ðàçêðèâàíå è ïðåîäîëÿâàíå íà ïðå÷êèòå ïðåä åôåêòèâíîòîèçïîëçâàíå íà åíåðãèÿòà â îáùèíèòå

Óñòàíîâÿâàíå íà âúçìîæíîñòè çà ïåñòåíå íà åíåðãèÿ â îáùèíèòå è ïîäïîìàãàíå íàðàçðàáîòâàíåòî íà îáùèíñêè ñòðàòåãèè è ïðîãðàìè çà ïîâèøàâàíå íà åôåêòèâíîñòòà

Ñúçäàâàíå íà èíñòèòóöèîíàëíà îñíîâà è ìåñòåí êàäðîâ ïîòåíöèàë çà ðàçðàáîòâàíå èóïðàâëåíèå íà îáùèíñêè ïðîãðàìè è ïðîåêòè çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò

Óñòàíîâÿâàíå è ðàçâèòèå íà ñúòðóäíè÷åñòâî ìåæäó îáùèíèòå çà îáìåí íà çíàíèÿ è îïèò âîáëàñòòà íà åôåêòèâíîòî èçïîëçâàíå íà ãîðèâàòà è åíåðãèÿòà

Ñúáèðàíå è ðàçïðîñòðàíÿâàíå íà èíôîðìàöèÿ çà ïîñòèæåíèÿ â îáëàñòòà íà èêîíîìè÷íîòîèçïîëçâàíå íà åíåðãèÿòà è çà íîâè òåõíîëîãèè, èçäåëèÿ è ìàòåðèàëè

Äà ñúäåéñòâà åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò äà ñòàíå íåîòäåëèì åëåìåíò íà öÿëîñòíàòà ïî-ëèòèêà çà óñòîé÷èâî ðàçâèòèå íà âñÿêà îòäåëíà îáùèíà

Äà äîïðèíàñÿ çà íàìàëÿâàíå íà ðàçõîäèòå, êîèòî îáùèíèòå îòäåëÿò çà åíåðãèÿ, êàòî ñïåñ-òåíèòå ñðåäñòâà ñå íàñî÷âàò êúì äðóãè ïðèîðèòåòíè äåéíîñòè

Äà íàñúð÷àâà êðàéíèòå êîíñóìàòîðè íà åíåðãèÿ â îáùèíèòå (äîìàêèíñòâàòà è ñòîïàíñêè-òå ïðåäïðèÿòèÿ) äà íàìàëÿâàò ðàçõîäèòå ñè çà åíåðãèÿ

ÅêîÅíåðãèÿ ïîääúðæà èíôîðìàöèîííà áàçà äàííè çà èçòî÷íèöèòå è êîíñóìàöèÿòà íà åíåðãèÿâ îáùèíèòå ó÷àñòíè÷êè â ìðåæàòà. Èíôîðìàöèÿòà ñå èçïîëçâà ïðè ðàçðàáîòâàíåòî íà îá-ùèíñêè ñòðàòåãèè è ïðîãðàìè çà ïîâèøàâàíå íà åíåðãèéíàòà åôåêòèâíîñò è çà ðàçêðèâàíå,ïîäãîòâÿíå è èçïúëíåíèå íà êîíêðåòíè èíâåñòèöèîííè ïðîåêòè. Ó÷àñòíèöèòå â ìðåæàòà ñúç-äàâàò ñïåöèàëèçèðàíè Îáùèíñêè áþðà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò, êîèòî ñà ïúðâèòå ñòúïêèêúì èçãðàæäàíåòî íà ñúâðåìåííà èíñòèòóöèîíàëíà îñíîâà íà ðàöèîíàëíîòî èçïîëçâàíå íà ðå-ñóðñèòå â áúëãàðñêèòå îáùèíè

Ñåêðåòàðèàò:

ÖÅËÈ

ÏÐÈÎÐÈÒÅÒÈ

ÁÀÇÀ ÄÀÍÍÈ

Åíå

ðãèé

íàò

à åô

åêò

èâíî

ñò ç

à óñ

òîé

÷èâî

ðàç

âèò

èå

ÁÈÁËÈÎÒÅÊÀ

Èçäàíèå íà ÅíÅôåêò, www.eneffect.bg

Çà êîíòàêòè:1606 Ñîôèÿ, ïê 85

Åëåêòðîííà ïîùà: [email protected]Òåë: 963 1714, ôàêñ: 963 2574

Ðåäàêòîð: Äàìÿíà ÌèõàéëîâàÊîðåêòîð: Íàòàëèÿ Äèìèòðîâà

Ïðåäïå÷àò: ÑîëÅð ÎÎÄ Ïðåñ Ïðîäóêò Ëàéí ÎÎÄ

Ïå÷àò: Ïðåñ Ïðîäóêò Ëàéí ÎÎÄ

ISSN 1310-4357

Íàðú÷íèêúò çà îñúùåñòâÿâàíå íà ïðîåêòèçà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå å ðàçðàáîòåí â ðàìêèòåíà ïðîåêòà "Ñòðàòåãèÿ çà íàìàëÿâàíå íàåìèñèèòå íà ïàðíèêîâè ãàçîâå ÷ðåç åíåð-ãèéíà åôåêòèâíîñò. Äåìîíñòðàöèîííà çîíàçà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò â Ãàáðîâî.", ôè-íàíñèðàí îò Ãëîáàëíèÿ åêîëîãè÷åí ôîíä÷ðåç Ïðîãðàìàòà íà ÎÎÍ çà ðàçâèòèå. Â íå-ãî å îáîáùåí íàòðóïàíèÿò îïèò ïðè èçïúë-íåíèåòî íà äåìîíñòðàöèîííèÿ ïðîåêò"Åíåðãèéíîåôåêòèâíà ðåêîíñòðóêöèÿ íàñèñòåìàòà çà óëè÷íî îñâåòëåíèå â Ãàáðîâî",êàêòî è íà ïîäîáíè ïðîåêòè â äðóãè îáùèíèâ ñòðàíàòà. Ïðîñëåäåíè ñà îñíîâíèòå åòàïè,ïðåç êîèòî ïðåìèíàâà èçïúëíåíèåòî íàïðîåêòà - îò èçáîðà íà íîðìè, ïðåç îáñëåä-âàíå íà ñúùåñòâóâàùîòî ñúñòîÿíèå è îïðå-äåëÿíåòî íà ìåðêè çà åíåðãèéíà åôåêòèâ-íîñò äî ïîäáîðà íà íàé-ïîäõîäÿùè îñâåòè-òåëíè òåëà. Ðàçãëåäàíè ñà íÿêîè àñïåêòè íàåôåêòèâíàòà ïîääðúæêà íà ñèñòåìèòå çàóëè÷íî îñâåòëåíèå, êàêòî è âúçìîæíèòå íà-÷èíè çà ôèíàíñèðàíå íà òàêèâà ïðîåêòè. Âðàçðàáîòâàíåòî íà íàðú÷íèêà ó÷àñòâàõà âî-äåùè ñïåöèàëèñòè â îáëàñòòà íà îñâåòèòåë-íàòà òåõíèêà è àâòîìàòèçàöèÿòà, êàêòî èêîíñóëòàíòè ñ ïðàêòè÷åñêè îïèò â ïîääðúæ-êàòà è èçãðàæäàíåòî íà åôåêòèâíè ñèñòåìèçà óëè÷íî îñâåòëåíèå. Â ñïåöèàëåí ðàçäåë"Äîáðè ïðàêòèêè" ñà ïðåäñòàâåíè óñïåøíèïðîåêòè íà áúëãàðñêè îáùèíè îò Îáùèíñêà-òà ìðåæà çà åíåðãèéíà åôåêòèâíîñò ÅêîÅíåðãèÿ, êàêòî è ïðèìåðè îò åâðîïåé-ñêàòà ïðàêòèêà, îïèñàíè â "Ðúêîâîäñòâî ïîîñíîâíèòå ïðîáëåìè íà óïðàâëåíèåòî íà îñ-âåòëåíèåòî íà îáùåñòâåíè ìåñòà îò ìåñòíè-òå îðãàíè íà âëàñòòà". Ìàòåðèàëúò íå ñåñòðåìè äà ïðåäîñòàâè öÿëàòà íåîáõîäèìàèíôîðìàöèÿ è çíàíèÿ, à ïî-ñêîðî äàâà óêà-çàíèÿ êúäå è êàê äà ñå òúðñè äîïúëíèòåëíàêîíñóëòàöèÿ, êàêâî îáùèíèòå ìîãàò äà íàï-ðàâÿò ñàìè è çà êàêâî òðÿáâà äà íàåìàò ñïå-öèàëèçèðàíè ôèðìè è êîíñóëòàíòè. Îñíîâíàöåë íà íàðú÷íèêà å äà ïîìîãíå íà îáùèíñ-êèòå ðúêîâîäñòâà è ñïåöèàëèñòè ïðè èçïúë-íåíèåòî íà ïðîåêòè çà ïîâèøàâàíå íà åíåð-ãèéíàòà åôåêòèâíîñò íà îñâåòëåíèåòî, êàêòîè ïðè ïðåäñòîÿùîòî ïîåìàíå íà ñîáñòâå-íîñòòà è áúäåùàòà åêñïëîàòàöèÿ è ïîää-ðúæêà íà ñèñòåìèòå çà óëè÷íî îñâåòëåíèå.

ulichno osvetlenie (narychnik)

Documents