uÛÑ>∑yêHé

l s¡eTD eTVü≤s¡T¸\ yê]

yê´K´ :

ªªn_Ûqe yê´düµµ ªªC≤„qÁ|ü|üPs¡íµµl <˚$XËϺ #·\|ü‹sêe⁄, B.Sc..(Ag)

e´ekÕú|ü≈£î\T

n<Ûë´‹àø£ C≤„q |”sƒ¡+ :: ∫\ø£\÷]ù|≥.

ñ |ü <˚ X¯ kÕ s¡ eTT

Á|ü‘·T\≈£î :`

l &ç.#·\|ü‹sêe⁄,

&√sY HÓ+.23`141,

kÕ*ù|≥,

∫\ø£\÷]ù|≥ ` 522 616,

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢.

bò Hé : 08647 ` 254716

ôd˝Ÿ : 80085 39770

-1-

uÛÑ>∑yêHé l s¡eTD eTVü≤s¡T¸\ yê]ñ|ü<˚X¯kÕs¡eTT

ñb˛<ëÈ‘·+á Àø£+˝À Á|ü‹ e÷qe⁄&ÉT n‘·&ÉT ‘Ó*$>∑\yê&Ó’Hê

` ‘Ó*$ ‘·≈£îÿeyê&Ó’Hê, ñqïyê&Ó’Hê Òìyê&Ó’Hê, #·<äTe⁄≈£îqï yê&Ó’Hê` nø£ås¡C≤„q+ ˝Òìyê&Ó’Hê, ∫qïyê&Ó’Hê`ô|<ä›yê&Ó’Hê, Åd”Ô jÓÆTHê `|ü⁄s¡Twüß&Ó’Hê me¬s’Hê düπs Vü‰sTT>±, Äq+<ä+>± ñ+&Ü\ì, düTK+>±J$+#ê\ì— @ ø£cÕº\T, u≤<Ûä\T, uÛÑj·÷\T, <äT:U≤\T Ò≈£î+&Ü m|ü&É÷qe⁄«‘·÷ Á‘·Tfiófl‘·÷ Áã‘·ø±\˙ ø√s¡T≈£î+≤&ÉT. n˝≤ ø√s¡Tø√e≥yT ø±<äT,n˝≤ Äq+<ä+>± J$+#·≤ìøÏ ãT~∆‘√ C≤Á>∑‘·Ô>± Ä˝À∫+∫ nH˚ø£ìs¡íj·÷\T rdüT≈£î+≥÷ ñ+≤&ÉT. nH˚ø£yÓTÆq ø£s¡à\T #˚düTÔ+≤&ÉT.yê´bÕs¡+ #˚kÕÔ&ÉT, ñ<√´>∑+ #˚kÕÔ&ÉT, @<√ eè‹Ôì #˚|ü&É‘ê&ÉT, Ò<ësê»ø°j·÷\˝À ~– ñqï‘· |ü<äe⁄\T dü+bÕ~kÕÔ&ÉT. n+<äTø=s¡≈£îìC≤sTTr>± ø£wüº|ü&ç |üì#kÕÔ&ÉT, Ò<ë nÁø£eT e÷sêZ\˝À dü+bÕ~kÕÔ&ÉT.nHø£ edüTÔe⁄\qT dü+bÕ~kÕÔ&ÉT, <ÛäHêìï dü+bÕ~kÕÔ&ÉT, Çfiófl ø£&É‘ê&ÉT,‘√≥\T ô|+#·T‘ê&ÉT, dæ«dt u≤´+≈£î\˝À <ÛäHêìï ì+|ü⁄‘ê&ÉT. m˝≤>√ˇø£ ≤>± Äq+<ëìï bı+<ë\ì Á|üj·T‹ïdüTÔ+≤&ÉT. nHø£ dü+<äsꓤ\˝ÀÄq+<ä+ e∫ÃqfÒº edüTÔ+~. Ä ‘·sê«‘· edüTÔe⁄ b˛e≥+ e\¢H√, |ü<äe⁄\Tb˛e≥+ e\¢H√, X¯Á‘·Te⁄\ e\¢H√, Ò<ë ‘·q˝Àì ø√]ø£\ dü«uÛ≤e+e÷s¡≥+ e\¢H√ á e∫Ãq Äq+<ä+ e∫ÃqfÒº e∫à Ä$¬s’b˛‘·T+~.eT∞fl eTqdüT‡˝À ndü+‘·è|æÔ. <ëìì b˛>=≥Tºø√≤ìøÏ eT∞fl Á|üj·T‘êï\TÁbÕs¡+uÛÑ+. eT∞fl yêÏe\¢ Äq+<ä+ edüTÔ+~. ø±ì nB ‘ê‘êÿ*ø£y˚T.eT∞¢ ndü+‘·è|æÔ. ø=+<ä]øÏ mìï dü+|ü<ä\THêï m+‘· <ÛäqeTTHêï

-2-

#ê\<äT.Ç+ø± Ç+ø± ø±yê*. ndü+‘·è|æÔ. Çø£ ø=+<ä]øÏ ‘·eT≈£î Ò<äì>±ø£, m<äTÏyê&çøÏ ñqï<˚ nì u≤<Ûä, ndü÷j·T. ø=+<ä]øÏ ñqï$#˚C≤]b˛‘êj˚TyÓ÷qH˚ uÛÑj·T+.@ ø£åD+ @eTÚ‘·T+<√qH˚ uÛÑj·T+.áXÀø£+`uÛÑj·T+ Á|ü‹ e÷qe⁄&çì yÓ+≤&ÉT‘·÷H ñ+≤sTT. ªªXÀø£kÕúqdüVü≤ÁkÕDÏ uÛÑj·TkÕúq X‘êì#·µµ y\ø=B› XÀø±\T, e+<ä\ ø=B› uÛÑj·÷\T.áXÀø±\T ` uÛÑj·÷\ eT<Ûä Ç+ø£ Äq+<ä+ mø£ÿ&É? ˇø£ y˚fi¯ ñHêïm+‘·ø±\+ ñ+≥T+~? ˇø£ y˚fi¯ n˙ï u≤>∑THêï Áø£eTÁø£eT+>± á<˚Vü≤+˝À e÷s¡TŒ\T#√≥T #˚düT≈£î+≥THêïsTT. Ç+Á~j·÷\T Áø£eT+>±|üì#˚j·T≥+ Ò<äT. eè<ë∆|ü + MT<ä |ü&ÉT‘·Tqï~. s√>±\T sê>±\T rdü÷Ôe∫à ≈£Ls¡TÃ+≥THêïsTT. ∫e]øÏ @<√ ˇø£HêÏøÏ á <˚Vü≤+sê*b˛yê*‡+<˚. eT∞fl eTs√»qà. Ä »qà˝À eT∞fl Äq+<ä+ ø√dü+|üs¡T>∑T\T. Ç+‘·≈£î eTT+<äT mH√ï »qà\˝À |üs¡T>∑T\T rXÊ+. á»qà˝Àq÷ rdüTÔHêï+. nsTTHêdüπs eTq+ ø√s¡T≈£îqï XÊX¯«‘· Äq+<ä+\uÛÑ´+ ø±e≥+ ˝Ò<äT. eTq≈£î ø±e\dæ+~ <äT:K+ ˝Òì Äq+<ä+.XÊX¯«‘·+>± ñ+&˚ Äq+<ä+. e÷s¡TŒ\T Òì Äq+<ä+. ø±˙ eTq≈£îedüTÔqï~ ‘ê‘êÿ*ø£ Äq+<ä+. <äT:K+‘√ uÛÑj·T+‘√ ≈£L&ç ñqï Äq+<ä+.@ e÷Á‘·+ |ü]dæú‘·T\T e÷]Hê C≤]b˛j˚T Äq+<ä+. Ç~ø±<äT eTq+ø√s¡T≈£î+≥Tqï~. eT] eTq+ ø√s¡Tø=H˚ Äq+<ä+ eTq≈£î m+<äT≈£îsêe≥+ Ò<äT? |ü⁄Ϻq <ä>∑Zs¡ qT+&ç #·#˚Ã<ëø± mìï ø£s¡à\T #˚dæHê,mìï dü+|ü<ä\T ≈£L&Éu…ϺHê,m+<äs¡T e´≈£îÔ\qT ‘·qyê]>± #˚düT≈£îHêï` m+<äT≈£î á XÊX¯«‘êq+<ä+ <äø£ÿ&É+ ˝Ò<äT? á Á|ü|ü+#·+˝Àm+‘·<ä÷s¡+ |üs¡T¬>‹ÔHê |üs¡T>∑T Ò ‘·|üŒ XÊX¯«‘· Äq+<ä+ \_Û+#·≥+Ò<˚$TÏ? ô|’>± Äq+<ä+ ø√düeTì ø£s¡à\T #˚düTÔqï ø=B› ø£s¡à |òü ≤\T,

yêdüq\T ≈£L&ÉTø=ì n$ eTqqT eT]+‘· ã+~ÛdüTÔHêïsTT. »qq eTs¡D

-3-

#·Áø£+˝À |ü&˚düTÔHêïsTT. »qà`ø£s¡à e\j·T+˝À ` düT&ç>∑T+&É+˝ÀÁ‹|ü‘·THêïsTT. m+<äTe\¢? á Àø£+˝Àì edüTÔe⁄\T >±ì, $wüj·÷\T>±ì, uÛÀ>±\T >±ì nì‘· yÓTÆq$. nì‘· yÓTÆq $wüj·÷\T nì‘· yÓTÆqÄq+<ëìïkÕÔj˚T >±ì XÊX¯«‘êq+<ëìïe«˝Òe⁄. eT] @$TÏ BìøÏ|ü]cÕÿs¡+ ? XÊX¯«‘·yÓTÆq Äq+<ä+ ˙≈£î ø±yê\+fÒ nXÊX¯«‘·yÓTÆq,nì‘· yÓTÆq edüTÔe⁄\ yÓ+≥, $wüj·÷\ yÓ+≥ |ü&Ésê<äT. XÊX¯«‘·yÓTÆqedüTÔy˚<√ ‘Ó\TdüTø=ì nϺ edüTÔe⁄qT bı+<ä≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚j·÷*.XÊX¯«‘· edüTÔe⁄ |üs¡e÷‘·à.ø£qTø£ Ä |üs¡e÷‘·àqT ‘Ó\TdüTø=ì Äj·TqqTÄÁXsTT+#ê*. Äj·Tq≈£î <ä>∑Zs¡ ø±yê*. Äj·Tq‘√ ◊ø£ + ø±yê*. n|ü&Äq+<ä+. XÊX¯«‘êq+<ä+. <ëì‘√ <äT:U≤\˙ï eT≥Te÷j·T+.

nsTT‘˚ |ü]$T‘·yÓT Æq edüT Ôe⁄\T |ü]$T‘·yÓT ÆqÄq+<ëìïkÕÔjT >±ì XÊX«‘êq+<ëìï Çe« Òeì eTT+<äT>± Á>∑Væ≤+#ê*.‘·sê«‘· ‘êqT nqTuÛÑ$düTÔqï <äT:U≤\ qT+&ç $&ÉT<ä\ bı+<ë\+fÒ ‘êqTdüeTdüÔ ø£s¡à ã+<ÛäHê\ qT+&ç $&ÉT<ä\ bı+~, XÊX¯«‘· |üs¡e÷‘·àqT‘Ó\TdüTø=ì Äj·Tq‘√ ◊ø£ yÓTÆ b˛e&É+, yÓ÷øå±ìï bı+<ä≥+ ˇø£ÿfÒXÊX¯«‘· |ü]cÕÿs¡ e÷s¡ZeTì >∑T]Ô+#ê*. nϺ yÓ÷ø£å kÕ<Ûäq≈£î rÁeÁ|üj·T‘·ï+ #Ój·÷´*.

yÓ÷ø£åeT+fÒ eTπsMTø±<äT. ˙ düVü≤» dæú‹j˚T yÓ÷ø£å+.˙e⁄ |üs¡e÷‘·à dü«s¡÷|ü⁄&çy˚. ˙e⁄ yÓ÷ø£å dü«s¡÷|ü⁄&çy˚. ˙e⁄ XÊX¯«‘·Äq+<ä dü«s¡÷|ü⁄&çy˚. nsTT‘˚ Ä dü+>∑‹ ˙e⁄ eTs¡#êe⁄. ˙yÓes√ ˙e⁄eTs¡#êe⁄. ìqTï e⁄ ‘Ó\TdüTø√ø£b˛e≥y˚T u≤<Ûä\≈£î ø±s¡D+. ø£qTø£Ç|üŒÏ¬ø’Hê ø£fiófl ‘Ós¡∫ yÓes√ ‘Ó\TdüTø√. düeTdü \˙ï r]b˛‘êsTT.

nsTT‘ m˝≤ ‘Ó\TdüTø√yê*? mes¡T #ÓãT‘ês¡T? XÊÅkÕÔ\T#ÓãT‘êsTT. nsTT‘˚ eTq≈£î mH√ï XÊÁkÕÔ\THêïsTT. uÛÖ‹ø£ XÊÁdüÔ+,

-4-

s¡kÕj·Tìø£ XÊÁdüÔ+, >∑DÏ‘· XÊÁdüÔ+, |ü<ës¡∆ $C≤„q XÊÁdüÔ+, »+‘·T XÊÁdüÔ+,yÓ’<ä XÊÁdüÔ+, CÀ´‹wü XÊÁdüÔ+.. nì ` Çe˙ï á Á|ü|ü+#êìï >∑T]+∫—Ç+<äT˝Àì edüTÔe⁄\T, ÁbÕDT\T, $wüj·÷\ >∑T]+∫— <˚Vü‰<äT\ >∑T]+∫#ÓãT‘êj˚T >±ì >∑T]+∫ #Ó|üŒe⁄. á XÊÁkÕÔ\ <ë«sê mìï $wüj·÷\T‘Ó\TdüT≈£î+≥THêï mìïs¡ø±\ kÂø£sê´\T bı+<äT‘·THêï mìï q÷‘·qedüTÔe⁄\T ø£ìô|&ÉT‘·THêï ˝Àì ndü+‘·è|æÔ b˛‘·Tqï<ë? XÊX«‘· Äq+<ä+ø£\T>∑T‘·Tqï<ë ? Ò<äT. n+<äTπø á XÊÁkÕÔ\˙ï eT÷>∑uÀsTTq #√≥y˚<ë+‘· XÊÁdüÔ+ <äs¡Ùq$TdüTÔ+~.

C≤Á>∑<äedüú À ˇø£ Á|ü|ü+#·+ ñqï~. n~ <äèX¯ +. á<äèXÊ´ìï #·÷# yê&=ø£&ÉTHêï&ÉT. n‘·& Á<äwüº. ø£fiófl eT÷düTø=ì ìÁ<äb˛‘` áÁ|ü|ü+#·+ ø±kÕÔ n<äèX¯ +. ø=+‘·eT+~ ø£fi¯ófl dü>∑+ ‘Ós¡T#·Tø=H˚ìÁ<ä b˛‘·T+≤s¡T. n+fÒ yê]øÏ ìÁ<ä À ≈£L&Ü áÁ|ü|ü+#êìï e~*ô|≥º≥+ Çwüº+ Ò<yÓ÷! nsTT‘ yê]ø° á Á|ü|ü+#·+ n<äèX´yT, ìÁ~+#yê&çøÏ @ Á|ü|ü+#·+ Ò<äT.

á Á|ü|ü+#êìï ªÇ<ä+µ edüTÔe⁄ n+≤s¡T. Ç~ Ç~ nì#·÷&Éã&˚~. <ëìì #·÷#˚ ªH˚qTµ ªnVü≤+µ edüTÔe⁄qT. C≤Á>∑<äedüú Àá¬s+&É÷ ñHêïsTT. n˝≤π> dü«bÕïedüú À ≈£L&Ü ˇø£ Á|ü|ü+#·+ ñ+~.<ëìì #·÷#˚ yê&É÷ñHêï&ÉT. n+fÒ nø£ÿ&Ü Ç<ä+ ` nVü≤+ ¬s+&É÷e⁄HêïsTT. nsTT‘˚ düTwüß|æÔ dü+>∑‘˚$TÏ? nø£ÿ&É @ Á|ü|ü+#·eTT Ò<äT.n+fÒ @ <äèX¯ eTT Ò<äT. @MT Ò<äT ø£qTø£ #·÷#˚ yê&=ø£&ÉT ñ+&˚M\T Ò<äT. nsTT‘ nø£ÿ&É ¬s+&É÷ Òø£b˛sTTHê ¬s+ÏøÏ Ä<Ûës¡yÓTÆq ª‘êqTµñHêï&ÉT. n˝≤ ñ+&ç ñ+&Éø£b˛‘˚ Ä nqTuÛÑyêìï #Ó|üŒ≥+ >±ì, eT∞¢ìÁ<ä Òe≥+ >±ì »s¡>∑<äT >∑<ë ! nsTT‘˚ Çø£ÿ&˚ ªH˚qTµ≈£î ` ª‘êqTµ≈£îeT<Ûä qTqï ‘˚&Ü Á>∑Væ≤+#ê*.

-5-

ªH˚qTµ ø=+‘·ø±\+ ñ+&˚~. ‘·sê«‘· b˛j˚T~.C≤Á>∑<äedüú À ñ+≥T+~. düTwüß|æÔ À ñ+&É<äT. ª‘êqTµ e÷Á‘·+ nìïnedüú\˝À ñ+& ì‘· dü‘· +. ªHqTµ nq>±H ø=ìï uÛ≤yê\T, Ä˝À#·q\T,dü+ø£ ≤Œ\T, ø√]ø£\T, ÇcÕºÇcÕº\T ñ+≤sTT. ª‘êqTµ˝À ÇyM ñ+&Ée⁄.ªH˚qTµ sêø£eTT+<äT m+<äs√ ñHêïs¡T. ªH˚qTµ b˛sTTq ‘·sê«‘· ≈£L&Üm+<äs√ ñ+≤s¡T. ø±ì ª‘êqTµ nH˚~ ˇø£ÿfÒ. ‘·qø£Hêï yπs mes¡÷m|ü&É÷ e⁄+&És¡T.

á Á|ü|ü+#·+ ` H˚qT ` ‘êqT ` á eT÷&ç+ÏeT<Ûä q&ç#˚ ø£<∏ä @$TÀ #·÷<ë›+. C≤Á>∑<äedüú À ˇø£ Á|ü|ü+#·+, <ëìì#·÷dü÷Ô ‘Ó\TdüT≈£î+≥÷ ñ+&˚ ªH˚qTµ ñHêïqT. nsTT‘˚ ìÁ<ä˝ÀøÏC≤s¡Tø√e≥+‘√ á Á|ü|ü+#·eT+‘ê #·T≥º#·T≥Tºø=ì HqT˝ÀìøÏ b˛‘·T+~.á H˚qT ª‘êqTµ˝ÀìøÏ b˛‘·T+~. Ç<˚ düTwüß|æÔ. eT∞fl C≤Á>∑‘·Ô ˝ÀøÏsêe≥+‘√ ª‘êqTµ˝À qT+&ç á H˚qT ÒkÕÔ&ÉT. ªH˚qTµ˝À qT+&ç áÁ|ü|ü+#·+ ˝Ò∫ <äs¡Ùq$TdüTÔ+~. e÷]b˛‘·T+&˚ á Á|ü|ü+#êìï, áÁ|ü|ü+#êìï #·÷#˚ H˚qT qT dü«sê˙ï Á|üø±•+|üCÒùd<˚ e÷s¡TŒ\T Òì ᪑êqTµ. ‘êqT ì‘· + ` dü‘· + ` X¯ó<ä∆+ ` ãT<ä∆+ ` eTTø£Ô+.

á <˚ùV≤+Á~j·÷\‘√ ‘ê<ë‘·à´+ #Ó+~, ø£s¡à\T #˚dü÷Ô|òü*‘ê\qT nqTuÛÑ$dü÷Ô ñ+&˚ Je⁄DÏí ªH˚qTµ (nVü≤+) nH˚ |ü<ä+‘√qT á Je⁄&çøÏ Ä<Ûës¡yÓTÆq Ä‘·àqT ` ì‘· ` dü‘· |üs¡e÷‘·à #Ó’‘·Hê´ì晴êqTµ nH˚ |ü<ä+‘√qT s¡eTD eTVü≤]¸ ‘Ó*j·TCÒj·T&É+ »]–+~. ᪑êqTµ jT eTq ì»dü«s¡÷|ü+. eTq ì»dü«s¡÷bÕìï ‘Ó*j·TCÒùd C≤„HêHïªÄ‘·àC≤„qeTTµ n+≤s¡T. á Ä‘·àC≤„qeTT e\¢H eTq j·T<ës¡∆ dü«s¡÷|ü+@<√ ‘Ó\TdüTÔ+~. n˝≤ eTq dü«s¡÷|ü+ eTq≈£î ‘Ó*dæ dü«dæú‹˝À ñ+&É≥y˚T yÓ÷ø£å+. n<˚ XÊX¯«‘· Äq+<ä dæú‹. Ä‘·àC≤„q+ Ò≈£î+&Ü mìï

-6-

ø£s¡à\T #˚dæHê yÓ÷ø£å+ Ò<äT. Ä‘·àC≤„Hêìï dü+<˚XÊ\ <ë«sê ` Ä<˚XÊ\<ë«sê ‘Ó\TdüTø=H M\T Ò<äT. πøe\+ ªñ|ü<X+µ <ë«sêH ‘Ó\düTø√yê*.á ñ|ü<˚XÊìï n+~+#˚y˚ ñ|üìwü‘·TÔ\T. ñ|üìwü‘·TÔ\+~+#˚ C≤„Hêìï|æ+&ç ÄkÕsêìï n+~+#˚<˚ ñ|ü<˚X¯kÕs¡+ nH˚ Á>∑+<∏ä+. á ñ|ü<˚X¯kÕsêìï n+~+∫+~ kÕe÷q´ |ü+&ç‘·T&ÉT ø±<äT, Á>∑+<∏ä |ü]XÀ<Ûäq #dæqø£M ø±<äT. Á|ü|ü+#êìøÏ nr‘·+>± ` eTqdüT‡≈£î nr‘·+>± ` H˚qT≈£înr‘·+>± ` ‘·q˝À ‘êqT>± ñ+≥÷, á Á|ü|ü+#·+˝À n+<ä] eT<Ûä qq&Éj·÷&çq Ä‘·àC≤„q dü+|üqTï&Ó’q ˇø£eTVü‰‘·Tà&ÉT ` e÷qyêr‘· X¯øÏÔ` ø£<äT\T‘·Tqï <˚yê\j·T+ ` kÕø屑Y uÛÑ>∑e+‘·T&˚ nsTTq uÛÑ>∑yêHé ls¡eTD eTVü≤]¸. ‘·q nqTuÛÑyêqï+‘ê |æ+&ç kÕs¡+>± n+~+#ês¡T áñ|ü<˚X¯kÕs¡eTH˚ 30 XÀ¢ø±\T >∑\ ∫qï Á>∑+<∏ä+˝À...

uÛÑ>∑yêHé s¡eTD eTVü≤]¸uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì eTVü‰‘·Tà\˝À, Ä‘êàqTuÛÑ÷‹ #Ó+~q |üs¡eT

C≤„qT\˝À n‹ eTTK´yÓTÆq yês¡T uÛÑ>∑yêHé s¡eTD eTVü≤]¸.Äj·Tq 1879dü+ˆˆs¡+ &çôd+ãs¡T 30e ‘˚Bq ns¡∆sêÁ‹

ˇ+Ï>∑+≥ y˚fi¯ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì ªª‹s¡T#·TÃ[µµ˝À »ìà+#ês¡T. ‘·+Á&çdüT+<äs¡+ nj·T´s¡T, ‘·*¢ nfi¯>∑e÷àfiŸ. Äj·Tq≈£î ‘·*¢‘·+Á&ÉT\T ô|Ϻqù|s¡T ªyÓ+ø£fÒX«s¡Héµ. nsTT‘ n+<äs¡÷ ªyÓ+ø£≥sêeTHéµ nì |æ*#yês¡T.‘·+Á&ç |”¢&És¡T eè‹Ô À #ê˝≤ >ös¡$+|üã&˚yês¡T. Äj·Tq≈£î eTT>∑TZs¡Tdü+‘êq+. n+<äT˝À ¬s+&Ée yêπs eTq eTVü≤]¸.

u≤\´+˝À m≥Te+Ï Á|ü‹uÛÑ ø±ì, Á|ü‘˚ ø£‘· >±ì Ò≈£î+&ÜH˚ô|]>±s¡T. #·<äTe⁄˝À >±ì, ÖøÏø£ $wüj·÷\˝À >±ì, eT‘· $wüj·÷\˝À>±ì, @ Á|ü‘˚ ø£‘· Òì kÕe÷q´ J$‘·+ Äj·Tq~. nsTT‘˚ Ä≥\j·T+<äT u≤>± ÄdüøÏÔ ñ+&˚~. ã\+ >∑\ <Ûäè&ÉyÓTÆq X¯Øs¡+ Äj·Tq~.

-7-

Ä≥˝≤&É≥+, ùd«#·Ã¤>± ‹s¡>∑≥+ ‘·|üŒ #·<äTe⁄˝À mϺ ÁX¯<ä∆ #·÷|ü Ò<äT.∫qï‘·q+˝ÀH˚ ‘·+Á&ç #·ìb˛e≥+‘√ |æq‘·+Á&ç Ç+Ï˝ÀH˚

ô|s¡T>∑T‘·THêï&ÉT yÓ+ø£≥sêeTHé. Äj·Tqø£|ü&ÉT 17 dü+ˆˆ\ ej·TdüT‡.n~ 1896 e dü+ˆˆs¡+ pHé HÓ\. ˇø£ s√Eq ‘·q |æq‘·+Á&ç Ç+ÏyÓTT<äÏ n+‘·düTÔ À @ø±+‘·+>± ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. Äs√>∑ + u≤>±H˚ ñ+~.ø±ì ñqï≥T º+&ç n‘·&ç˝À eTs¡D uÛ Ñj·T+ ø£*–+~. ‘êqT#·ìb˛uÀ‘·THêïqT nH˚ ;Û‹|ü≥Tº≈£î+~. nø£kÕà‘·TÔ>± n‘·&çø° Ä˝À#·qø£*–+~. Ç|ü&ÉT H˚qT #·ìb˛‘·THêïqT >∑<ë ! #·ìb˛j˚T~ @~? áX¯Øs¡y˚T >∑<ë ! Ç˝≤ nqT≈£î+≥÷ |ü&ÉT≈£îì #·ìb˛sTTq yêì˝≤ nìïnej·Tyê\T _–+#ê&ÉT. düπs á <˚Vü≤+ #·ìb˛sTT+~. Bìì düàXÊìøÏrdüT¬ø[fl ø± ÒÃkÕÔs¡T. eT] á X¯Øs¡+ b˛‘˚ H˚qT ≈£L&Ü b˛sTTqfÒ¢Hê?á X¯s¡s¡y˚T ªH˚Hêµ? ø±<äT.m+<äTø£+fÒ á X¯Øs¡+ ø£f…º ≤ _>∑TdüT≈£îb˛sTT, ø£<ä\ø£ yÓT<ä\ø£ ñHêï H˚qT Ä˝À#·q\T #˚j·T>∑\T>∑T‘·THêïqT>∑<ë! n+fÒ á X¯Øs¡+ ø£Hêï Ä˝À#·q\T #˚ùd H˚qT yπs e⁄HêïqT >∑<ë!n+fÒ H˚qT á X¯Øs¡+ ø±<äT. á X¯Øs¡+ ø£Hêï yπs>± ñHêïqT ` nH˚uÛ≤eq ø£*–+~. ªH˚qTµ nH˚ e÷≥ ` uÛ≤e+ n‘·&ç eTqdü+‘êÄÁø£$T+∫+~. Ç<˚ Ä ‘·sê«‘· Äj·Tq J$‘·+˝À >=|üŒe÷s¡TŒ ‘Ó∫Ã+~.

á ªH˚qTµ mes¡T? nH˚ ∫≈£îÿÁ|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+yÓ‘·T≈£î‘·THêï&ÉT. Çø£ ¬s+&Ée Ä˝À#·H˚ Ò<äT. #·<äTe⁄ MT<ä, ã+<ÛäTe⁄\MT<ä, $TÁ‘·T\ MT<ä, Ä≥bÕ≥\ MT<ä ÄdüøÏÔ ‘·–Zb˛sTT+~. |üPs¡«+˝≤>± nìï $wüj·÷\≈£î #·*+#·≥+ Ò<äT. m≥Te+Ï ÄVü‰s¡+ Ç∫ÃHêe÷s¡T e÷≤¢&É≈£î+&Ü <ëìH˚ ‹+≥THêï&ÉT. s¡T#·T\T, yêdüq\T |ü≥º≥+Ò<äT. $qj·TeTT, kÕ<ÛäT dü«uÛ≤eeTT, ñ<ëoq‘· ô|]–q$. eT<ÛäTs¡ Àì

MTHêø°å <˚yê\j·÷ìøÏ yÓ[¢ >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç •e⁄ì m<äT≥,MTHêø°å <˚$

-8-

eTT+<äT eTÚq+>± ≈£Ls=ÃH˚yê&ÉT. uÛÑ>∑yêqTì nqTÁ>∑Vü≤+ ø±yê\ìuÛ≤$dü÷Ô ªH˚qTµ nH˚ uÛ≤eq˝ÀH˚ eTÚq+>± >∑&çù|yê&ÉT. Äs¡Tyêsê\TÇ˝≤π> >∑&ç∫+~. ∫es¡≈£î Ä>∑wüߺ 29, 1896q ‘êqT #·<äTe⁄‘·Tqï‘·s¡>∑‹ |ü⁄düÔø±\qT ø£≥º>∑Ϻ Äe\bÕs¡y˚dæ <Ûë´q+˝À ìeT>∑ïeTj·÷´&ÉT.Ç<ä+‘ê #·÷düTÔqï nqï>±s¡T Hê>∑kÕ«$T ªªá#·<äTe⁄ dü+<Ûä \T |ü≥ºìyê&çøÏ˙≈£î Çø£ÿ&É @+|üìµµ? nì Nyê≥T¢ y˚XÊ&ÉT. Ç˝≤+Ï e÷≥\T Ç+‘·≈£îeTT+<äT $Hêï á kÕ] e÷Á‘·+ eTqdüT‡ ∫e⁄≈£îÿeTqï~. ªªne⁄qT.HêøÏø£ÿ&˚+ |üìµµ? nì eTqdüT‡˝ÀH˚ uÛ≤$+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ ø=ìï HÓ\\ÁøÏ+<ä≥ »]–q dü+|òüT≥q >∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ã+~.ˇø£ ã+<ÛäTe⁄ mø£ÿ&Óø£ÿ&√|ü⁄D πøåÁ‘ê\T ‹]– sê>±,Äj·TqqT ªmø£ÿ&É≈£î yÓfi≤fls¡Tµ? nì yÓ+ø£≥sêeTHén&ç>±s¡T.<ëìø±j·Tq ªns¡TD≤#·\+µ nHêïs¡T. Äe÷≥ $q≥+‘√H˚Äu≤\Tì˝À @<√‘Ó*j·Tì nqTuÛÑ÷‹ bÕs¡eX´+ ÄXÃs¡ + ø£*–+~.ns¡TD≤#·\+ nH˚~ mø£ÿ&√ <˚e˝Àø£+˝À >±ø£ áuÛÑ÷$T MT<äH˚ñqï~nH˚ $wüj·T+ Äj·Tq Vü≤è<äj·÷ìï ø£~*+∫+~. n+‘˚ ªns¡TD≤#·\+µÄj·Tq eTqdüT‡˝À ì*∫b˛sTT+~. Ç|ü&É~ >∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ã+~.

yÓ+≥H˚ nqï>±]‘√ ‘êqT ã&çøÏb˛‘·THêïqì #Ó|üŒ>±Hê>∑kÕ«$T ªªÁøÏ+<äqTqï ô|f…º À 5/`\THêïsTT. n$ rdüT¬ø[fl Hê ø£fi≤XÊ\J‘·+ #Ó*¢+#·eTHêï&ÉT. n~≈£L&Ü ‘·q≈£î <Ó’e Ä<˚X¯y˚Tqì uÛ≤$+#ê&ÉT.yÓ+≥H˚ ns¡TD≤#· ≤ìøÏ ¬s’ Ò«e÷sêZìï e÷´|t À >∑T]Ô+∫, <ëìøÏ 3s¡÷bÕj·T\T dü]b˛‘êj·Tì n+#·Hê y˚dæ, $T–*q ¬s+&ÉTs¡÷bÕj·T\Tø£ì|æ+# düú\+˝À ñ+∫, …≥s¡T Áyêdæô|Ϻ ø£≥Tºã≥º\‘√ 3/`\T rdüTø=ìùdºwüqT≈£î yÓfi≤fl&ÉT. Ä ÒK˝ÀÇ˝≤ ñqï~.

ªªHê ‘·+Á&çì nH˚«wæ+#·T≥¬ø’ Äj·Tq Ä<˚X¯+‘√ H˚ìø£ÿ&ÉqT+&ç yÓfi¯ó‘·THêïqT, ªÇ~µ ø£ dü‘êÿsê´ìπø ãj·T\T <˚s¡T‘·Tqï~.ø£qTø£

-9-

á $wüj·TyÓTÆmes¡÷ ∫+‹+#·e<äT›. Bìì yÓ~øÏ ø£ìô|≥º≤ìøÏ &ÉãT“Ks¡Tà #˚j·Tqedüs¡+ Ò<äT. ø£fi≤XÊ\ J‘·+ #Ó*¢+#· Ò<äT.2/`\T Çø£ÿ&˚$&ç∫ô|≥ºã&ܶsTT. Ç≥T¢ ..... (dü+‘·ø£+ Ò<äT)

á ÒK˝À yÓTT<äÏ yêø£ + ªHqTµ‘√ yÓTT<ä\T ô|Ϻ ‘·sê«‘·ªÇ~µ nì yê&É≥+ »]–+~. n+fÒ n|üŒÏπø <˚Vü‰ìï y˚s¡T>± #·÷&É≥+ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+<äqï e÷≥.

n˝≤ ùdºwüHé≈£î yÓ[fl eT<Ûä ˝À $\T¢|ü⁄s¡+˝À ~–, nH˚ø£u≤<Ûä\T |ü&ç, ‘·q #Ó$b˛>∑T\T ‘êø£≥Tº ô|Ϻ, 4 s¡÷bÕj·T\T rdüTø=ìyê]∫Ãq $TsƒêsTT‘√ ôdô|º+ãsY 1e ‘˚Bq ‹s¡TeD≤íeT …’ À ~>±&ÉT.nø£ÿ&É≈£î #s¡>±H ñ~«>∑ï Vü≤è<äj·T+‘√ <yê\j·÷ìøÏ |üs¡T¬>‘êÔ&ÉT. ‘·q≈£îkÕ«>∑‘·+ #Ó|üŒ≤ìø±! nqï≥T¢ <˚yê\j·T <ë«sê\˙ï ‘Ós¡#˚ ñHêïsTT.nø£ÿ&Óe«s¡÷ Òø£b˛e≥+‘√ düsêdü] >∑s¡“¤>∑T&ç ÀìøÏ b˛sTT kÕ«$TøÏ ‘·qsêø£qT ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT. ‘·+Á&û ! ˙ <ä>∑Zs¡≈£î e#˚ÃXÊqT. Çø£ ˙sTTwüº+nHêï&ÉT.

‘·s¡Tyê‘· >∑T&ç ãj·T≥≈£î e∫Ã, nj·T´+>∑Tfi+ nH #Ós¡Te⁄<ä>∑Zs¡≈£î e∫Ã, Ç+ø£ á yÓTT<äT›≈£î (X¯ØsêìøÏ) $TsƒêsTT m+<äT≈£î ? nìÁøÏ‘·+ s√E mes√ $+<äT˝À Ç∫Ãq $TsƒêsTTì Ä #Ós¡Te⁄˝ÀìøÏ $dæ]y˚XÊ&ÉT. ø=+‘· <ä÷s¡+ b˛>±H˚ ˇø£&ÉT ø£ì|æ+∫ ˙ E≥Tºrdæy˚j·TeT+≤yê? nì n&É>∑≥+‘√ n+^ø£]+#ê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· ‘·qeÁkÕÔìï ∫+|æ ∫qï ù|*ø£qT >√Nô|≥Tºø=ì $T–*q eÁkÕÔìï, »+<Ûë´ìï,‘·q <ä>∑Zs¡ $T–* ñqï ∫\¢s¡ &ÉãT“\qT <˚yê\j·÷ìøÏ m<äTs¡T>± ñqïø√Hs¡T˝À bÕs¡yXÊ&ÉT. ÁbÕ|ü+∫ø£ ã+<Ûë\ìï+Ïì n˝≤ $&ç∫ô|Ϻ ydæ,ªª˙ Ä»„ Á|üø±s¡+ #˚s¡T≈£îHêïqTµµ nì #ÓãT‘·÷ ns¡TD≤#· ÒX¯«s¡Tq≈£î‘·qqT ‘êqT düs¡« düeTs¡ŒD >±$+#·T≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&ç y˚sTTdüÔ+uÛ≤\

-10-

eT+&É|ü+˝À ‘·|üdüT‡≈£î ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. nø£ÿ&É |æ\¢\ n\¢] m≈£îÿeø±e≥+‘√ bÕ‘êfi¯ *+>∑eTH˚ uÛÑ÷>∑s¡“¤ >∑TVü≤˝ÀìøÏ #˚sê&ÉT. nø£ÿ&çøÏme«s¡÷ yÓfi¯fls¡T. n‘·&ÓHêïfi¯ófl nø£ÿ&ÉTHêï&√ ‘Ó*j·T<äT. rÁeyÓTÆq‘·|üdü‡e÷~Û À eTTì–b˛j·÷&ÉT. ‘·q <Vü≤+ MT<ä |ü⁄s¡T>∑T\T bÕ≈£î‘·THêï,<Vü‰ìï |ü⁄s¡T>∑T\T ‘=*#düTÔHêï,kÕàs¡ø£+ Ò<äT. ‘·q #·T≥÷º ñqï Á|ü|ü+#·+>∑T]+∫q ms¡Tπø Ò<äT. m|ü&√ >±ì ÄVü‰s¡+ rdüTø=H˚ yê&ÉT ø±<äT.XØs¡+ J]í+∫ b˛sTT+~. >√fiSfl, πøXÊ\T $ø£è‘·+>± ô|]>±sTT. ádæú‹˝À¬s+&ÉT eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T >∑&ç∫b˛j·÷sTT. mes√ #·÷#≥|üŒÏøÏ n‘·&ç<˚Vü≤eTT q+<ä* n<Û√uÛ≤>∑+ qT+&ç e∫Ãq NeTT, HÓ‘·TÔs¡T‘√ H˚\+‘ê‘·&çdæ b˛sTT ñ+~. nø£ÿ&ç |ü⁄s¡T>∑T\T Äj·Tq X¯Øsêìï ÄVü‰s¡+>±#˚düT≈£îHêïsTT. Ä ‘·sê«‘· Äj·Tq mø£ÿ&É≈£î e÷s¡T‘·THêï, kÕ<ÛäTe⁄\TÄj·Tq πøåe÷ìï $#ê]dü÷Ô s¡øÏådüTÔHêïs¡T. Äj·Tq mH√ï <˚yê\j·÷\T,‘√≥\T,yêVü≤Hê\ >∑<äT\T, >∑TVü≤\T e÷]à ‘·|üdüT‡ ø=qkÕ–+#ês¡T.1896˝À nø£ÿ&çøÏ #˚]q|üŒÏ qT+&ç 1950˝À <˚Vü≤+ #ê*+#˚+‘·es¡≈£îÄj·Tq ns¡TD≤#· ≤ìï M&É Ò<äT. Äj·Tq @ |ü⁄D πøåÁ‘êìï <ä]Ù+#· Ò<äT.n˙ï rsêú\T, nìï πøåÁ‘ê\T Äj·Tq˝ÀH ñHêïsTT. ø£qTø£H 54 dü+ˆˆeTT\Tns¡TD≤#· ≤ìï e<ä\ Ò<äT.

Äj·Tq ns¡TD≤#·\+˝À ñqï dü+>∑‹ ‘Ó\TdüTø=ì|æq‘·+Á&ç e#êÃ&ÉT. Äj·TqπøMT düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒø£ b˛e≥+‘√ ‹]–yÓfi≤fl&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· ‘·q ‘·*¢>±s¡T, nqï Hê>∑kÕ«$T ø£*dæ e#êÃs¡T. ø±ìkÕ«$T eTqdüT‡ e÷s¡ Ò<äT. yê]‘√ e÷≤¢&É≈£î+&Ü ø±–‘·+ô|’ Ç˝≤ÁyêXÊ&ÉT. ªªyê] yê] ÁbÕs¡ã∆ ø£s¡à\qT ãϺ »>∑ìïj·T+‘· Je⁄\ >∑‹ìq&ÉT|ü⁄‘·T+≤&ÉT. @~ »s¡T>∑e …H√ n~ »s¡T>∑T‘·T+~. @~ »s¡T>∑sê<√n~ »s¡T>∑<äT. Ç~ dü‘· eTT. ø£qTø£ düs√«‘·ÔeTyÓTÆq e÷s¡Z+ eTÚqy˚Tµµ.

-11-

<ëì‘√ #˚ùd~ Òø£ yês¡T yÓfi≤fls¡T. n|üŒÏ qT+&ç kÕ«$T ø=+&ÉMT~$s¡÷bÕø£å >∑TVü≤≈£î yÓ[fl eTÚqeTT<ë*à rÁe‘·|üdüT‡ #XÊs¡T. nHø£eT+~kÕ«$T|ü≥¢ Äø£]¸‘·T˝…’ yê] <äs¡ÙHêìøÏ edü÷Ô ñ+&˚yês¡T. yê]düeTø£å+˝Àm+<ä]ø√ XÊ+‹ \_Û+∫+~. ø=+<äs¡T ‘·eT dü+<˚Vü‰\Trs¡TÃø=qT≥≈£î e#˚Ãyês¡T. ø=+<äs¡T kÕ<Ûä≈£î\ øÏ#˚à uÀ<Ûä\ ø√dü+e#˚Ãyês¡T. ø=+<äs¡T ‘·eT düeTdü \qT ìy˚~+#·Tø=qT≥¬ø’ e#˚Ãyês¡T.@ø±s¡D+‘√ mes¡Te∫ÃHê yê] ìsê&É+ãs¡‘·≈£L, $qÁeT‘·≈£î n+<äs¡÷eT+Á‘·eTT>∑T∆\j˚T´yês¡T. Äj·Tq n+<ä]ø° nìï y˚fi¯ ≤ n+<äTu≤≥˝Àñ+&˚yês¡T. q\T>∑T]‘√ u≤fÒ Äj·Tq ≈£Ls=ÃH˚yês¡T. Áø£eT+>± Äj·Tq#·T≥÷º ÄÁXeT+ yÓ*dæ+~. 1916e dü+e‘·‡s¡+˝À Äj·Tq ‘·*¢ ≈£îe÷s¡Tìe<ä›≈£î e∫à 1922˝À #·ìb˛j˚T es¡≈£î n+‹eT ø±\eT+‘ê≈£îe÷s¡Tì‘√H˚ >∑&ç|æ+~.

kÕ«$T nqTÁ>∑Vü≤+ dü+bÕ~+#ê\ì e∫Ãqyê]˝Àø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹ XÊÁdæÔ eTTKT´\T. Äj·Tq >=|üŒø£$. dü+düÿè‘·|ü+&ç‘·T\T, ãVüQ Á>∑+<∏äø£s¡Ô, 12 dü+ˆˆ\T ‘·|üdüT‡ #dæq|üŒÏøÏ Äj·Tq≈£î|òü*‘·+ ø£\T>∑ Ò<äT. nH˚ø£eT+~ •wüß´\T >∑\ Äj·Tq kÕ«$Tì #˚]dü«düú∫‘·TÔ&Éj·÷´&ÉT. Äj·TH kÕ«$TøÏ ªuÛÑ>∑yêHé s¡eTD eTVü≤]¸µ nì ù|s¡Tô|Ϻq yês¡T. Ä ‘·sê«‘· nHø£ eT+~ eTVü≤]¸ •wüß´\j·÷´s¡T. sêeTkÕ«$Tnj·T´sY, X‚cÕÁ~kÕ«$T, •e Á|üø±X¯+ |æfiËfl, m#ÓÃe÷àfiŸ, _.$.qs¡•+Vü≤nj·T´s¡T, Xó<ë∆q+<ä uÛ≤s¡‹, jÓ÷– sêeTj·T´ yÓTT<ä\>∑T yês¡T m+<äs√.Ms¡T>±ø£ $<˚X¯j·TT …’q Vü≤+Á|òædt, bÕ˝Ÿ Áã+≥Hé, Áπ>+Ÿ &É|òt yÓTT<ä\>∑Tyê¬s+<äs√ eTVü≤]¸ì ÄÁXsTT+∫ ∫‘·ÔXÊ+‹ì bı+<ës¡T. eTqTwüß´ Òø±<äT>√e⁄\T, ø√‘·T\T, ≈£îø£ÿ\T, ñ&É‘·\T, HÓeTfi¯ófl.. mH√ï. yê≥ìï+Ïì»+‘·Te⁄\T>± ø±ø£, yê]ì ùdïVæ≤‘·T\T>± >ös¡$+#˚ yê&ÉT eTVü≤]¸.

-12-

s¡eTD eTVü≤]¸ |òüTq‘· <˚X¯$<˚XÊ\≈£î yê´|æ+∫+~. nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê\qT+&ç, nH˚ø£ <˚XÊ\ qT+&ç n_Ûe÷qT\T eTVü≤]¸ì <äs¡ÙqeTT #˚düTø=ìuÛÑ≈£îÔ\T>± Çø£ÿ&˚ ñ+&çb˛j·÷s¡T.

s¡eTD eTVü≤]¸ nø£ås¡eTDÏe÷\, $#ês¡ dü+Á>∑Vü≤+,ns¡TD≤#· ≤wüºø£+, ñ|ü<XkÕs¡+ nH ø=ìï Á>∑+<∏ë\T e÷Á‘·yT ÁyêXÊs¡T.

ªH˚HÓe&ÉqTµ? nì ˙˝À ˙e⁄ $#ês¡D #˚ùdÔ eTqdüT‡nD– dü‘· yÓTÆq Ä‘·àqT ‘Ó\TdüTø=ì eTT≈£îÔ&Éee⁄‘êe⁄µµ nH˚<˚ kÕ«$TjÓTTø£ÿ Á|ü<Ûëq ñ|ü<˚X¯+.

‘·q kÕìï<Ûä + #˚‘·, #·÷|ü⁄ #˚‘·, yê≈£îÿ#˚‘·, ˇø=ÿø£ÿ#wüº #‘· ÄÁ•‘·T\ <äT:U≤ìï b˛>=Ϻ XÊ+‹ì, ‘·‘·Ô« C≤„Hêìï nqTÁ>∑Væ≤dü÷Ô‘·q ne‘ês¡ ø±s¡ eTTqT |üP]Ô>±$+#·Tø=ì 1950 @Á|æj·T˝Ÿ 14 X¯óÁø£yês¡+ sêÁ‹ >∑+.8.47 ≈£î $<Vü≤eTT≈£îÔ …’]. 1949˝À m&ÉeT yÓ÷#‹ô|’Ò∫q ≈£îs¡T|ü⁄ ô|]– ô|]– 4e÷s¡T¢ XÁdüÔ ∫øÏ‘·‡, πs&çj·T+ ∫øÏ‘·‡ #dæqqT

nD>∑ø£ uÛÑ>∑yêqTì X¯Øsêìï ø=\¢>=Ϻ+~. m+‘√u≤<Ûä ø£*–+#˚ á|ü⁄≥º≈£îs¡T|ü⁄ uÛÑ>∑yêqTì Á|üXÊ+‘·‘·qT >±ì, nqTÁ>∑Vü≤ ø£è‘· eTT\qT >±ì,Ä≥+ø£ô|≥º ˝Òø£b˛sTTq~. eT‘·T ÔeT+<äT ˝Ò≈£î+&Ü X¯Ádü Ô∫øÏ‘·‡»s¡T>∑T‘·Tqï+‘· ùd|üP ∫s¡Tqe⁄«‘√ ñ+&É≥+ <˚Vü≤‘ê<ë‘·à´+ M&çquÛÑ>∑yêqTìπø #Ó*¢+~. Á|ü|ü+#·+˝À \ø£å ≤~ eT+~øÏ Ä<Ûë´‹àø£ #Ó’‘·q´+ø£*Z+∫q yês¡T s¡eTD eTVü≤]¸. Á|ü|ü+#· Á|üU≤´‘· ‘·‘·Ô«y‘·Ô &܈ˆ sê<Ûëø£èwüíHéeTVü≤]¸ì <ä]Ù+∫ Äj·Tq eTT≈£îÔ&Éì ôd\$e«≥+ »]–+~.

øö|”q <Ûës¡T\T, Ä»qà ÁãVü≤à#·s¡ Áe‘· dü+|üqTï\T,eTÚqÁe‘·T\T, eTVü≤s¡T¸\T, ÁãVü≤àC≤„q dü+|üqTï\T, kÕø屑Y uÛÑ>∑e<ä+X¯dü+uÛÑ÷‘·T\T, \ø£å ≤~ <X$<oj·TT\≈£î Äsê<Ûä <Ó’eeTT, ìsê&É+ãs¡T\T,ø£s¡TD≤ düeTTÁ<äT\T, XÊ+‹ Á|ü<ë‘· nsTTq uÛÑ>∑yêHé s¡eTD eTVü≤]¸ á

-13-

ñ|ü<˚X¯kÕs¡eTH˚ Á>∑+<∏ëìï Áyêj·T&ÜìøÏ Áù|s¡D ªeTTs¡>∑HêsYµ nH˚ ˇø£‘·$Tfi¯ø£$. BìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä ˇø£Ï ñqï~.

•e |ü⁄sêD+˝À ø£ ø£<∏ä ñqï~. <ës¡Tø±eq+˝À ø=+‘·eT+~ eTTqT\T yÓ’~ø£ ø£s¡àø±+&É\≈£î dü+ã+~Û+∫q j·T»„j·÷>±<äT\T#˚dü÷Ô J$dü÷Ô+&˚yês¡T. yês¡T m+‘√ uÛÑøÏÔ ÁX¯<ä∆\‘√ á ø£s¡àø±+&ÉqTkÕ–+#˚yês¡T.yês¡T #˚ùd á j·T»„ j·÷>±~ ø£s¡à\ e\¢H˚ ‘·eT ø√]ø£\Tdæ~∆kÕÔj·Tì, ‘·eT≈£î düTK dü+‘√cÕ\T ø£\T>∑T‘êj·Tì, ‘·<ë«sê yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔ ø£\T>∑T‘·T+<äì qy˚Tàyês¡T. yês¡T mH√ï jÓ÷>∑dæ<äT∆\T ≈£L&Übı+<ä≥+‘√ yê]˝À ø=+‘· nVü≤+ø±s¡+ ø£*–+~. ‘êeTT ìs¡«Væ≤düTÔqïø£s¡à\ e\¢H˚ ‘·eT≈£î á dæ<äT∆\T \_Û+#êj·Tì,Ç+<äT˝À uÛÑ>∑e+‘·TìÁ|üy˚Tj·T+ @MT Ò<äì ìX¯ÃsTT+#ês¡T. mìï dæ<äT∆\T bı+~Hê yês¡Tdü+|üPs¡íyÓTÆq Äq+<ëìï, ‘·è|æÔì, bı+<ä Òø£ b˛‘·THêïs¡T. yês¡+<ä]øÏÄ‘·àC≤„Hêìï ø£*–+∫, yê] ÁuÛÑeT\qT b˛>=Ϻ— yê] <äT:U≤ìï,ndü+‘·è|æÔì b˛>=Ϻ— yê]øÏ XÊX¯«‘· Äq+<ä+ ø£*–+#ê\H˚ dü+ø£\Œ+ø£*–+~ |üs¡eT•e⁄ìøÏ. yÓ+≥H˚ |üs¡eT•e⁄&ÉT ø£ j·TTe≈£î&Ó’q kÕ<ÛäTe⁄s¡÷|ü+˝À ø£s¡àø±+&É\T kÕ–düTÔqï eTTqT\ e<ä›≈£î #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Çø£ÿ&˚eTqø=ø£ nqTe÷q+ ø£\T>∑T‘·T+~. @e÷Á‘·+ C≤„q+ Ò≈£î+&Ü, πøe\+j·T»„ j·÷>±~ Áø£‘·Te⁄\T Ä#·]+#˚ eTTqT\≈£î uÛÑ>∑e+‘·Tì kÕø屑êÿs¡+m˝≤ ø£*–+~? ô|’>± yês¡T ‘·eT ø£s¡à Ò ‘·eT≈£î |òü*‘êìïkÕÔj·Tì q$Tàqyês¡T >∑<ë! uÛÑ>∑e+‘·Tì Á|üy˚Tj·T+ @MT Ò<äì q$Tàqyês¡T >∑<ë! Çø£ÿ&˚eTq+ ø£ øÏ≥T≈£îqT ‘Ó\TdüTø√yê*. XÊÁkÕÔ\˝À j·T»„, <ëq, ‘·|üdüT‡\Tdü‘·ÿs¡à\ì, yêÏì #˚dü÷Ô+&Ü\ì #Ó|üŒ≥+ »]–+~.yês¡TuÛÑøÏÔ ÁX¯<ä∆\‘√j·T»„ ø£s¡à\qT #˚XÊs¡T. nsTT‘˚ yêÏ ø±s¡D+>± ø£*–q dæ<äT∆\‘√nVü≤+ø±s¡+ ô|]– uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ <ä÷s¡eTj·÷´s¡T. nsTTHê ø£s¡à\qT

-14-

e<ä\ Ò<äT. me¬s’‘ dü‘·ÿs¡à\T Ä#·]kÕÔs√, yê]øÏ uÛÑ>∑e+‘·Tì nqTÁ>∑Vü≤+‘·|üŒø£ ø£\T>∑T‘·T+~. Ä nqTÁ>∑Vü≤+ ˇø£ eTVü‰‘·Tàì s¡÷|ü+˝ÀH√, ˇø£>∑Ts¡Te⁄ s¡÷|ü+˝ÀH√ ø£*– yê] <ë«sê Á|üjÓ÷»q+ dæ~∆düTÔ+~. eTVü‰‘·Tà\<äs¡Ùq+ e\¢, >∑Ts¡Te⁄\ kÕ+>∑‘· + e\¢ ªC≤„qdæ~∆µ ø£\T>∑T‘·T+~. ◊‘˚yê]ì $X«dæ+∫ yê] <ë«sê ñqï‘· dæú‹øÏ yÓfi‚fl+<äT≈£î ø=+<äs¡T Á|üj·T‘·ï+#kÕÔs¡T. ø=+<äs¡T Á|üj·T‘·ï À|ü+‘√ $|òü\eTe⁄‘ês¡T. n~ yπs $wüj·T+.

Ç|ü&ÉT »]–+~ ≈£L&Ü n<˚. eTTqT\ jÓTTø£ÿ dü‘·ÿs¡à\ø±s¡D+>±H˚ uÛÑ>∑e+‘·Tì nqTÁ>∑Vü≤+ \_Û+∫+~. nsTT‘˚ Ä eTTqT\T<ëìì m˝≤ ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îHêïs√ #·÷<ë›+. ‘·eT m<äT≥ Á|ü‘· ø£åyÓTÆqj·TTe≈£îDÏí yês¡dü\T #·÷&ÉH˚ Ò<äT. #·÷∫Hê |üϺ+#·Tø√H˚ Ò<äT. yês¡Tyê]yê] ø£s¡à\˝À ìeT>∑ïeTj·÷´s¡T. nsTT‘ Ä eTTqT\ uÛ≤s¡ \T e÷Á‘·+Ä j·TTe≈£îDÏí #·÷∫ n‘·&ç s¡÷bÕìøÏ yÓ÷Vü≤|üs¡eX¯ó …’ n‘·&ç yÓ+≥ã&çb˛j·÷s¡T. n˝≤ m+‘·<ä÷s¡+ yÓfi≤fls√, mø£ÿ&É≈£î yÓfi≤fls√ yê]πø ‘Ó*j·T<äT.nsTT‘˚ Ä j·TTe≈£îDÏí e<ä\≈£î+&Ü ‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. Çø£ÿ&É áeTT˙X¯«s¡T\T ‘·eT uÛ≤s¡ \T ø£ì|æ+#·ø£ b˛e≤ìï >∑eTì+∫, #˚düTÔqïø£s¡à\qT mø£ÿ&çeø£ÿ& e~ Òdæ ‘·eT uÛ≤s¡ \qT yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ Ä eqeT+‘ê‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. n˝≤ ‹]– ‹]– ˇø£ Á|ü<˚X¯+˝À ‘·eT uÛ≤s¡ \qTø£qT>=Hêïs¡T. yês¡TuÛÑs¡Ô\ yÓ’|ü⁄≈£î #·÷&É≈£î+&Ü Ä j·TTe kÕ<ÛäTe⁄ yÓ+≥|ü&çyÓfi¯óÔHêïs¡T. Ç~ #·÷∫q eTTqT\≈£î ÄÁ>∑Vü≤+ ø£*–+~. Bìø£+‘·ÏøÏø±s¡D+ Ä j·TTekÕ<ÛäTy˚ qì ìX¯ÃsTT+#·Tø=ì, n‘·DÏí Vü≤‘·e÷s¡Ã≤ìøÏyê] jÓ÷>∑ X≈£îÔ\qT, dæ<äT∆\qT ñ|üjÓ÷–+∫ nHø£ Äj·TT<Ûë\T düèwæº+∫n‘·&ç MT~øÏ e~˝≤s¡T.nsTT‘ mìï s¡ø±\ Äj·TT<Ûë\T ‘·qô|’ |ü&ÉT‘·THêï@e÷Á‘·+ #·*+#·≈£î+&Ü, u…<äs¡≈£î+&Ü Ä j·TTe kÕ<ÛäTe⁄ ∫s¡Tqe⁄«‘√Á|üXÊ+‘·+>± ñ+&çb˛j·÷&ÉT. eTTqT\T ‘·eT≈£îqï dæ<äT∆\ìï+Ïì

-15-

Á|üjÓ÷–+#ês¡T ø±ì Ä j·TTe≈£îDÏ í @MT #˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T.uÛÑ>∑e+‘·T&ç∫Ãq dæ<äT∆\T uÛÑ>∑e+‘·TDÒí$T #˚j·T Òe⁄. n‘·&ÉT ∫s¡Tqe⁄«\T∫+~dü÷Ô $˝≤dü+>± n≥÷Ç≥÷ ‹s¡T>∑T‘·÷Hêï&ÉT. á <äèXÊ´ìï #·÷∫qeTTqT\≈£î ø£qT$|ü ø£*–+~. ‘·eT≈£î \_Û+∫q dæ<äT∆\T @M ‘·eTqTs¡øÏå+#·˝Òø£ b˛j·÷j·Tì, BìøÏ ø±s¡D+ Ä e∫Ãqyê&ÉT kÕe÷q´kÕ<ÛäTj·TTe≈£î&ÉT ø±<äT, kÕø屑·TÔ |üs¡eT•e⁄&˚qì Á>∑Væ≤+#ês¡T.‘·eT‘·|ü\qT ø£å$T+∫ ‘·eTqT nqTÁ>∑Væ≤+#·eTì n‘·ì bÕ<ë\ô|’ |ü&çy&ÉT≈£îHêïs¡T. ‘·eT <äT:U≤\˙ï ‘=\–, Äq+<ä+ ø£\>∑≤ìøÏ ‘·–q dæ<äT∆\TÁ|ükÕ~+#·eTì yês¡T |üs¡eT•e⁄ì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T. <äT:U≤\T ø£\>∑≤ìøÏ,n$ ‘=\>∑ø£ b˛e≤ìøÏ ø±s¡D+ ªdæ<äT∆\Tµ Òø£ b˛e≥+ ø±<äì, Ä‘·àC≤„q+Òø£b˛e≥y˚Tqì, Ä‘·àC≤„q+ e\¢H˚ düeTdüÔ <äT:U≤\T ìeè‹ÔjÓÆT XÊX¯«‘·

Äq+<ä+ ø£\T>∑T‘·T+<äì |üs¡eT•e⁄&ÉT yê]øÏ Væ≤‘· uÀ<Ûä#˚dæ, yê]nuÛÑ s¡úqô|’ yê]øÏ Ä‘·àC≤„Hêìï Á|ükÕ~+#ê&ÉT.

•e|ü⁄sêD+˝Àì á ø£<∏äqT ‘·$Tfi¯ ø£$ ªeTTs¡T>∑HêsYµÁ>∑+<Ûä s¡÷|ü+˝À Áyêdæ, ∫e]˝À |üs¡eT•e⁄ì #˚‘· eTTqT\≈£îuÀ~Û+#·ã&çq Ä‘·àC≤„Hêìï e÷Á‘·+ Áyêj·T≈£î+&Ü e~ ÒXÊ&ÉT. m+<äTø£+fÒÄ‘·àC≤„Hêìï >∑T]+∫ #ÓbÕŒ\Hêï, Áyêj·÷\Hêï πøe\+ Á>∑+<∏ë\T #·~y˚ø£e⁄\≈£î, |ü+&ç‘·T\≈£î ns¡Ω‘· Ò<äT. <ëìøÏ Ä‘·àC≤„q dü+|üqTï\T, ÁãVü≤àìwüߘ …’q yêπs ns¡TΩ\T ` nì q$Tàqyê&ÉT eTTs¡T>∑HêsY ø£$. n+<äTπøÄj·Tq uÛÑ>∑yêHé s¡eTD eTVü≤]¸ì dü+<ä]Ù+∫, ‘·q Á>∑+<∏ëìï >∑T]+∫#Ó|æŒ, ∫e]˝À |üs¡eT•e⁄ì C≤„quÀ<ÛäqT ‘êqT $&ç∫ô|Ϻq dü+>∑‹#Ó|æŒ ª‘·eTπs áÁ>∑+<∏ëìï |üP]Ô>±$+#ê*µ nì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. Ä n]ú+∫qdüeTj·T+ mϺ<√ ` Ä ø£$ n<äèwüº+ e\¢, eTq+<ä] n<äèwüº+ e\¢eTVü≤]¸ n+^ø£]+∫, ‘·$Tfi+˝À á ñ|ü<XkÕsêìï ÁyêXÊs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘·

-16-

Äj·TH˚ Bìì eTfi¯j·÷fi¯+,‘Ó\T>∑T, dü+düÿè‘·+˝ÀìøÏ nqTe~+#ês¡T.Ç~ dü+düÿè‘·+˝Àì ñ|ü<˚X¯kÕs¡+.

ñ|ü<˚X¯kÕs¡+ªø£s¡àjÓ÷>∑+µ

Ç~ 30 XÀ¢ø±\‘√ ñqï ∫qï Á>∑+<∏ä+. á XÀ¢ø±\qTª\*‘· eè‘êÔ\Tµ n+≤s¡T. ∫qï ∫qï |ü<ë\‘√ dü÷Á‘ê\ s¡÷|ü+˝Àø£ì|ækÕÔsTT. nsTT‘˚ nq+‘·yÓTÆq ns¡∆+‘√ $\dæ Ò¢ C≤„qs¡‘êï\T Ç$.á 30 C≤„q s¡‘êï\˝À nq+‘·yÓTÆq $C≤„Hêìï eTVü≤]¸ ìøÏå|üÔ+ #˚XÊs¡T.‹quÀ‘·÷ s¡T∫ n&É>∑≥yÓT+<äT≈£î? Á|ü<ÛäeT s¡‘êïìï #·÷&É+&ç.

XÀ¢ ˆ ø£s¡TÔ s껄j·÷ ÁbÕ|ü ‘˚ |òü\+ ˆø£s¡àøÏ+|üs¡+ ø£s¡à‘·»®&É+ ˆˆ `1

Á|ü‹|ü<ës¡∆+ :` ø£s¡TÔ: Ä»„j·÷ R düèwæºø£s¡Ô (uÛÑ>∑e+‘·Tì) Ä»„ Á|üø±s¡y˚T—|òü\+ ÁbÕ|ü ‘˚ R ø£s¡à|òü\+ edüTÔqï~— ø£s¡à»&É+ R ø£s¡à »&É+ >∑qTø£,øÏ+ R @ $<Ûä+>±— ‘·‘Y ø£s¡à R Ä »&ÉyÓTÆq ø£s¡à: |üs¡+ R ÁX‚wüºyÓTÆq~W‘·T+~?uÛ≤e+ :` »>∑‘·TÔ≈£î ø£s¡Ô nsTTq uÛÑ>∑e+‘·Tì ìs¡íj·T+ Á|üø±s¡+>±H˚eTq≈£î ø£s¡à|òü ≤\T \_ÛdüTÔHêïsTT. ø£s¡à @yÓ÷ »&ÉyÓTÆq~. ø£qTø£H ‘·q+‘·≥‘êqT>± |òü*‘ê\ìe«˝Ò<äT. nϺ »&ÉyÓTÆq ø£s¡à @$<Ûä+>± ÁX‚wüºyÓTÆq<Í‘·T+~? @ $<Ûä+>± n~ Ä‘·àkÕø屑êÿsêìï yÓ÷øå±ìï ø£*–düTÔ+~?yê´K´ :` @ Á>∑+<ÛëHÓ’ïHê ÁbÕs¡+_Û+#˚≥|ü⁄&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì düà]+#·≥+Ò<ë eT+>∑fi¯yê#·ø±ìï Á|üjÓ÷–+#·≥+ •cÕº#ês¡ kÕ+Á|ü<ëj·T+. nH˚ø£

ñ|üìwü‘·T Ô\T, ÁãVü≤àdü÷Á‘ê\T ªn<Ûäµ nH˚ eT+>∑fi¯ yê#·ø£+‘√ÁbÕs¡+_Û+#·ã&ܶsTT. y˚<ë+‘√|üHê´dü+ ÁbÕs¡+_Û+#˚≥|ü&ÉT ≈£L&Ü

-17-

z+ø±s¡+‘√ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔ+. Ç<ä+‘ê <ìøÏ ? n+fÒ eTq+ ÁbÕs¡+_Û+∫qø±s¡ + ìs¡«|òüTï+>± |ü]düe÷|æÔ ø±yê*, nH˚ ñ<›X¯+‘√H˚ Ç˝≤ #˚kÕÔ+.eT] Çø£ÿ&É ≈£L&Ü l s¡eTD eTVü≤]¸ ø£s¡TÔ: Ä»„j·÷ n+≥÷»>∑ìïj·÷eT≈£î&Ó ’q ø£s¡ ÔqT ` uÛ Ñ>∑e+‘·Tì düà]dü÷Ô Á>∑+<∏ëìïÁbÕs¡+_ÛdüTÔHêïs¡T. ø£s¡Ô n+fÒ düèwæºø£s¡Ô dæú‹ ø£s¡Ô \j·Tø£s¡ÔjÓÆT, Á‹eT÷]Ôdü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |üs¡e÷‘·àj˚T. Äj·TH˚ á düeTdüÔ Á|ü|ü+#·eTTq≈£îø±s¡DyÓTÆqyê&ÉT, Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘·yÓTÆqyê&ÉT. nϺ |üs¡e÷‘·à düàs¡D‘√áÁ>∑+<Ûëìï ÁbÕs¡+_Û+#·≥+ •cÕº#ês¡ kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ nqT>∑TDy˚T.ø£s¡TÔ: Ä»„j·÷ ÁbÕ|ü ‘˚ |òü\+ n+≥THêïs¡T eTVü≤]¸. n+fÒ uÛÑ>∑e+‘·TìÄ»„ e\¢H˚ Äj·Tq ìs¡íj·÷qTkÕs¡+>±H˚ ø£s¡à|òü\+ \_ÛdüTÔqïB nì.

Á|ü|ü+#·eT+‘ê ø£s¡à\‘√ ì+&çñqï~. á Àø£+˝À Á|ü‹ÁbÕD° ìs¡+‘·s¡+ @<√ ø£s¡à #dü÷ÔH ñ+&Ü*. ø£s¡à\T #j·T≈£î+&Ü ø£ÿø£åD+≈£L&Ü »s¡>∑<äT. n+<äTπø uÛÑ>∑eBZ‘·˝À ªªqVæ≤ø£•Ã‘Y ø£åDeT|æC≤‘·T‹wü˜‘·´ø£s¡àø£è‘Yµµ nHêïs¡T. e÷qe⁄\T ‘·|üŒ $T–*q ÁbÕDT\˙ï @ÇHéf…q¸Hé Ò≈£î+&Ü, @ ñ<›X¯eTT Ò≈£î+&Ü, yêÏ Áù|s¡D\qT ãϺ,n\yê≥¢qT ãϺ, ÇHédæº+ø˘ºqT ãϺ n$ ø£s¡à\T #˚düTÔ+≤sTT. ø±ìe÷qe⁄&ÉT e÷Á‘·+ ãT~∆˝Àì ø√]ø£\≈£î, dü+ø£˝≤Œ\≈£î, ÄX¯\≈£î,ÄX¯j·÷\≈£î nqT>∑TD+>± ø±yê\ì ø£s¡à\qT #˚düTÔ+≤&ÉT. ø=ìïì‘· ø£s¡à\qT n‘·&ÉT n\yê≥T>± #˚düTÔ+≤&ÉT. n$>±ø£ ø=ìï HÓ’$T‹Ôø£ø£s¡à\qT ` n$ ÁXÖ‘· ø£s¡à\T >±ì, kÕàs¡Ô ø£s¡à\T >±˙, ˝ÖøÏø£ ø£s¡à\T>±ì ˇø£ ÇHéf…q¸Hé‘√, Ä˝À#·q‘√, ÄX¯‘√, ÄX¯j·T+‘√, ñ<›X¯+‘√#düTÔ+≤&ÉT. n˝≤ #dæq ø£s¡à\≈£î |òü*‘ê\qT bı+<äT‘·T+≤&ÉT. ø±ø£b˛‘n$ ‘·q≈£î dü+‘·è|æÔì, dü+‘√cÕìï ø£*–+#·q÷ e#·T× ø£*–+#·ø£b˛q÷e#·TÃ.

-18-

nsTT‘˚ á e#˚à ø£s¡à |òü ≤\˙ï #˚dæq ø£s¡à\ ø±s¡D+>±edüTÔqïy˚ >∑qTø£— Ä |òü˝≤\ì#˚Ã~ Ä ø£s¡à˝Òqì ny˚ dü«‘·+Á‘·+>±|òü*‘ê\ìkÕÔj·Tì, Ç+<äT˝À uÛÑ>∑e+‘·Tì Á|üdüøÏÔ @MT ˝Ò<äT nìMTe÷+dü≈£î\ n_ÛÁbÕj·T+. uÖ<ä∆eT‘·+ ≈£L&Ü n< #ÓãT‘·Tqï~. nsTT‘á n_ÛÁbÕj·÷\qT s¡eTD eTVü≤]¸ á yÓTT<äÏ XÀ¢ø£+ <ë«sêK+&çdüTÔHêïs¡T. y˚<ä <Ûäsêàìï düeT]∆düTÔHêïs¡T.

ndü\T me¬s’Hê ø£s¡à …+<äT≈£î #˚kÕÔs¡T? @<√ ndü+‘·è|æÔ` ø=s¡‘· ñ+&É≥+ e\¢. @$T≤ ndü+‘·è|æÔ? |ü]|üPs¡íyÓTÆq, <äT:Ks¡Væ≤‘·yÓTÆq XÊX¯«‘· Äq+<ä+ Òø£b˛e≥y˚T. á ndü+‘·è|æÔ n+<ä]˝Àq÷ñ+≥Tqï~. ø±ì <ëìì ‘=\–+#·Tø=ì XÊX¯«‘·, |ü]|üPs¡í, <äT:K s¡Væ≤‘·Äq+<ëìï bı+<ä≤ìøÏ me]øÏ ‘√∫q ø£s¡à\T yês¡T #düTÔHêïs¡T. n+<äs¡÷ˇø£s¡ø£+>± #˚j·T≥+ Ò<äT. n+<äTπø n+<ä]ø° πø s¡ø£yÓTÆq |òü*‘·eT÷ø£\>∑≥+ Ò<äT.

|òü*‘ê\qT ø£s¡à˝Ò dü«j·T+>± ÇdüTÔHêïj·÷? nì|ü]o*<ë›+. ø=+<äs¡T πøs¡ø£yÓTÆq ø£wüº+ #˚dü÷Ô ñ+≤s¡T. ø±ì yê]øÏe#à |òü*‘·+˝À ‘&Ü ñ+≥Tqï~. Ç<ä›s¡T ¬s’‘·T\T Á|üø£ÿÁ|üø£ÿH ñqï bı˝≤˝À¢πø |ü+≥qT |ü+&çkÕÔs¡T. ˇø£ÿ] #˚‘·H˚ bı\+ <äTìï+#ês¡T. πøs¡ø£+

$‘·ÔHê\T, eT+<äT\T ø=ìyê&Üs¡T. πø $<ÛäyÓTÆq e´ekÕj·T+ #˚XÊs¡T.nsTTHê yê]øÏ e#˚à |òü*‘ê\T πøs¡ø£+>± ñ+&É≥+ Ò<äT. m+<äTe\¢?

Ç<ä›s¡T $<ë´s¡Tú\T#·ø£ÿ>± #·~$ eT+∫ e÷s¡Tÿ\‘√bÕdüj·÷´s¡T. Ç<ä›s¡÷ &Üø£ºs¡¢j·÷´s¡T. ø±ì Ç<ä›]ø° y˚s¡T y˚s¡T |òü*‘ê\T.ˇø£]øÏ eT+∫ù|s¡T Á|üU≤´‘·T\T e∫ÃqjYT. Ä<ëj·T+ u≤>± ñqï~.eTs=ø£]øÏ ÁbÕø°ºdt @ e÷Á‘·+ Ò<äT. m+<äTe\¢?

ˇø£&ÉT #ê˝≤ ‘Ó*$>∑\yê&ÉT. n‘·&ç ùdïVæ≤‘·T&ÉT ‘Ó*$

-19-

‘·≈£îÿeyê&ÉT. Ç<ä›s¡÷ πø yê´bÕs¡+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ‘Ó*$>∑\yê&ÉT~yê˝≤ rXÊ&ÉT. ‘Ó*$ ‘·≈£îÿe yê&ÉT >=|üŒ ©&ç+>¥ cÕ|ü⁄ q&ÉT|ü⁄‘·÷ÖHé ÀH˚ Á|ü<ÛäeTT&ÉT>± ñHêï&ÉT. m+<äTe\¢?

ø£s¡à\πø >∑qTø£ |òü*‘ê\ì#˚à X¯øÏÔ ñ+fÒ n$ ‘·|üŒ≈£î+&Üπø ø£s¡à≈£î πø |òü*‘·+ Çyê«* >∑<ë! n˝≤ Çe« Ò<˚$T?

eT+∫ ≤uÛÑ+ sêyê\ì yê´bÕs¡+ #ùdÔ qwüº+ edüTÔqï~.Ç+‘· sêyê* nqTø=+fÒ n+‘˚ sêe≥+ ˝Ò<äT. ˇø=ÿø£ÿ|ü&ÉTVæ≤+#·q+‘· ≤uÛ≤˝§düTÔHêïsTT. n+fÒ |òü*‘ê\qT bı+<ä≥+˝À @<√n<äèX´ XøÏÔ Vü≤düÔ+ ñ+<äqïe÷≥. n< uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT. ø£s¡TÔ: nì #Ó|üŒ≥+»]–+~.

ì»+>± n<äèX´XøÏÔ nsTTq uÛÑ>∑e+‘·T& ø£s¡à|òü ≤\ì#Ãyê&ÉT nì #Ó|üŒ&ÜìøÏ >=|üŒ s¡TEe⁄ ñqï~. @$T≥~?

eTq+ m|ü&√ #˚dæq ø£s¡à\≈£î |òü*‘êìï Ç|ü&ÉTbı+<äT‘·THêï+. ndü\T mH√ï »qà\ eTT+<äT #dæqø£s¡à\ |òü ≤ìï Ç|ü&ÉTbı+<äT‘·THêïeT+fÒ Ä ø£s¡à\ jÓTTø£ÿ C≤„Hêìï ‘Ó*dæq yê&ÉT, Ä ø£s¡à\qT#dæq|ü&ÉT #·÷∫qyê&ÉT, Ä ø£s¡à\ |òü\+ n|ü&ÉT bı+<ä≈£î+&Ü #·ìb˛sTTeTs=ø£ s¡÷|ü+˝À Ç|ü&ÉT |ü⁄ϺHê n‘·&˚ Ç‘·&ÉT nì >∑T]Ô+#·>∑\düs¡«E„&ÉT, ø£s¡à\T #˚dæq yê&ÉT #·ìb˛sTTHê ‘êqT #·ìb˛≈£î+&ÜXÊX¯«‘·+>± m|ü&É÷ ñ+&˚yê&ÉT ˇø£&ÉT ñ+&ÉãfÒº >∑<ë! Ä ø£s¡à\≈£î‘·–q |òü ≤ìï ìs¡ísTT+∫ Ç|ü&ÉT ÇdüTÔHêï&ÉT. n+fÒ Ä düs¡«E„&ÉT,#êe⁄|ü⁄≥Tºø£\T Ò≈£î+&Ü nìï ø±˝≤\˝À ñqï ì‘·T´&ÉT, ìsêø±s¡T&ÉT,düs¡«yê´|ü≈£î&ÉT, ø£s¡à\ >∑‹øÏ ìj·÷eT≈£î&ÉT nsTTqyê&ÉT Ä uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT>±ø£ eT¬ses¡T? ø£s¡à ÒyÓ÷ »&É+ >∑qTø£ yêÏøÏ á X¯øÏÔ Ò<äT. ø£qTø£uÛÑ>∑e+‘·T&˚ ªø£s¡à|òü\ Á|ü<ë‘·µ nì n+^ø£]+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. n+<äTπø

-20-

uÛÑ>∑e+‘·Tì ø£sêà<Ûä ≈£åî&ÉT n+≤s¡T. Á|ü‹ ø£s¡à≈£î <ëìì ìs¡«Væ≤+∫qÁø£e÷ìï ãϺ, <ëì yÓqTø£qTqï ñ<˚›XÊìï ãϺ, ‘·–q Á|ü‹|òü˝≤ìïm|ü&çyê«˝À, m˝≤ Çyê«˝À, m+‘· Çyê«˝À ìs¡ísTT+#˚~ uÛÑ>∑e+‘·T&˚.Ç#˚Ã~ Äj·TH˚.

ì»+>± ø£s¡à\T #˚ùd~ H˚qT. ø±ì |òü*‘ê\T e÷Á‘·+Hê #˚‘·T˝À¢ Òe⁄. ñ+fÒ m|ü&É÷ eT+∫ |òü*‘ê Ò ‘Ó#·TÃ≈£î+≤qT >±ì,#Ó&ɶ |òü*‘ê\qT, <äT:K |òü*‘ê\qT, ndü+‘·è|æÔ ø£*–+#˚ |òü*‘ê\qTm+<äT≈£î ‘Ó#·TÃ≈£î+≤qT? n+fÒ ø£s¡à\T #Ój·T´≥+ Hê#˚‘·T˝À¢ ñqï<˚>±ì |òü*‘ê\T e÷Á‘·+ Hê #˚‘·T˝À¢ Òe⁄. Je⁄&ç #˚‘·T˝À¢ Ò<äT. n+fÒBìøÏ ø±s¡D+ Je⁄ì ø£qï y¬s’q~ ˇø£Ï ñ+&Ü*. n<˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.n+<äTπø ‘· À ªªø£s¡àDÒ yê~Ûø±s¡ùdÔ e÷|òü Òwüß ø£<ë#·qµµ nHêïs¡T. n+fÒø£s¡à\T #˚j·T≥+˝ÀH˚ ˙≈£î n~Ûø±s¡+ ñqï~. |òü*‘·+ ø√s¡e<äT› nì.n+fÒ Çø£ÿ&É ì»yÓTÆq ns¡∆+ |òü*‘·+ bı+<ä≥+˝À ˙≈£î n~Ûø±s¡+ Ò<äTnì >±<äT, n~Ûø±s¡+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü ñqï~. ‘·|üŒ≈£î+&Ü |òü*‘êìïbı+<äT‘êe⁄. nsTT‘ ªe÷|òü Òwüßµ n+fÒ |òü*‘·+ ø√s¡e<äT›. n+fÒ |òü*‘·+MT<ä <äèwæº e<äT› nì. m+<äTø£+fÒ ˙e⁄ ø√]q |òü*‘·+ edüTÔ+<√ sê<√‘Ó*j·T<äT. m˝≤+Ï |òü*‘·+ edüTÔ+<√, m|ü&ÉT edüTÔ+<√ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äT.|òü*‘·+ MT<ä <äèwæº ô|Ϻq#√ ‘·–q |òü*‘·+ ` ø√]q |òü*‘·+ sêq|ü&ÉT<äT:K|ü&Ü*, u≤<Ûä|ü&Ü*, ìsêX ìdüŒèVü≤ #Ó+<ë*. ø£qTø£ ndü\T |òü*‘·+MT<ä <äèwæº ô|≥º≈£î+&Ü ˙ ø£s¡à\T kÕ–+#·T nì e÷Á‘·y˚T. Bì e\¢ø£s¡à\≈£î ‘·–q |òü*‘ê\qT ìs¡ísTT+∫ Ç#˚Ãyê&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&˚ nìns¡∆eTÚ‘·T+~. Äj·Tq m≥Te+Ï |üø£åbÕ‘· ãT~∆ Ò≈£î+&Ü, @ bıs¡bÕ≥T|ü&É≈£î+&Ü, …ø£ÿÁ|üø±s¡+, #·≥º Á|üø±s¡+ Äj·Tq #·≥º+ Á|üø±s¡+, <Ûäs¡à+>±sêe\dæq <ëìH˚ Çdü÷Ô ñ+≤&ÉT.

-21-

ì»+>± ø£s¡à Ò |òü*‘ê*ï Çyê«* n+fÒ |òü ≤ìï …ø£ÿ>∑fÒº‘Ó*$ yêÏøÏ ñ+&Ü*. #ùd yêì ñ<›XÊìï ø£ìô|≥º >∑*π> ‘Ó*$ e⁄+&Ü*.yêsTT<ë\ |ü<ä∆‹ Ò≈£î+&Ü m|üŒÏ |òü*‘ê*ï n|ü& Çyê«*. m+<äTø£+fÒm|ü&√ Ç<ë›+ n+fÒ |ü⁄#·TÃø=H˚ yê&ÉT ñ+&=#·TÃ. b˛e#·TÃ. eT∞fln‘·DÏí ø£ìô|≤º\+fÒ kÕ<Ûä e÷? ø±H˚ø±<äT. m+<äTø£+fÒ ø£s¡à\T »&É+.»&ÉyÓTÆq ø£s¡à\T |òü ≤ìï ìs¡ísTT+∫ Çe« Òe⁄. ˇø£&ÉT≈£L*|üì #˚kÕÔ&ÉT.kÕj·T+Á‘êìøÏ n‘·&çøÏ ≈£L* &ÉãT“ sêyê*. Ä |üH˚ ÇdüTÔqï<ë? Ò<äT.Ä|üìì ãϺ …ø£ÿ>∑Ϻ j·T»e÷ì ÇdüTÔHêï&ÉT. ˇø£y˚fi¯ Äs√E n‘·&ÉTrdüTø√ Òø£b˛‘˚ eTs¡T s√E ÇdüTÔHêï&ÉT.n+fÒ |òü ≤ìï dü«j·T+>± ø£s¡àÇe« Ò<äT nì ‘˚*b˛sTT+~.

ÇϺ »&ÉyÓTÆq ø£s¡à ÁX‚wüºyÓTÆq<ë? ñ‘·ÿèwüºyÓTÆq<ë?yÓ÷ø£å<ëj·Tø£yÓTÆq<ë? J$‘· kÕ|òü ≤´ìøÏ qeTTàø√<ä–q<ë? nì eTVü≤]¸Á|ü•ïdüTÔHêïs¡T ` ø£s¡àøÏ+|üs¡+? nì. n+fÒ »&ÉyÓTÆq ø£s¡à\T ˙≈£îXÊX«‘êq+<ëìïe« Òe⁄. »qà kÕ|òü ≤´ìï ø£*–+#· Òe⁄. ø£qTø£ |üs¡+ø±e⁄.eT] nϺ ø£s¡à\qT »qà»qà\˝Àq÷ n˝≤ #˚düT≈£î+≥÷ b˛e≥y˚THê ?`n˝≤ ø£s¡à\qT #düT≈£î+≥÷ b˛‘·T+fÒ @+ »s¡T>∑T‘·T+~? 2e XÀ¢ø£+˝À

XÀ¢ˆˆ ø£è‹eT¨<ä<ÛÍ |ü‘·q ø±s¡D+ ˆ|òü\eTXÊX¯«‘·+ >∑‹ ìs√<Ûäø£+ ˆˆ `2

Á|ü‹|ü<ës¡∆+ : ø£è‹ eTVü‰<ä<ÛÍ R ø£s¡à\H˚ eTVü‰düeTTÁ<äeTT q+<äT,|ü‘·q ø±s¡D+ R |ü&çb˛e≤ìøÏ ø±s¡DeTe⁄‘êsTT, |ü\+ nXÊX¯«‘·+ Rø£s¡à\ jÓTTø£ÿ |òü\+ XÊX¯«‘·+ ø±<äT, >∑‹ ìs√<Ûäø£+ R yÓ÷ø£å e÷sêZìøÏÄ≥+ø£+ ø£*–kÕÔsTT.uÛ≤e+ : ø£s¡à\qT n˝≤ #˚düT≈£î+≥÷ b˛‘˚ ø£s¡à düeTTÁ<ä+˝À eTTì–b˛e≥y˚T »s¡T>∑T‘·T+~.b˛˙ ø£s¡à |òü ≤\T XÊX¯«‘·+>± ñ+&˚yê? n+fÒ

www.srichalapathirao.com ఆధయతమకజఞనపఠం

~ 9 ~

Email : care@srichalapathirao.com Contact : +91 8008539770 / +91 9886265225

మవదద లభంచ అనన పుసతకముల వవరముల కరకు ఈ కరంద లంక(URL) ప కలక చయండ : http://www.srichalapathirao.com/catalog

“శర రమణమహరుు ల 'ఉపదశసవరం'”గరంధంప పూజయ గురుదవులు “శర దవశటట చలపతరవుగరు” చసన వయయఖయ 150 పజలకు పగ ఉన పుసతకములు మ వదద లభంచును

Ebooks మరు DOWNLOAD చసుకనుటకు రూ.150/- లద పుసతకమును మము మ ఇంటటకల పంపలంట (courier ఖరుులు అదనం కలప) ONLINE ల చలంచుటకు -

Click & Pay us through Paytm : http://srichalapathirao.com/images/paytm_QR_WWWSRICHALAPATHIRAOCOM.png

లద

Pay us through Net Banking : http://srichalapathirao.com/PDFs/Bank.pdf

మకు మరదన సందహం ఉంట care@srichalapathirao.com కు ఈమయల పంపగలరు లద +91 80085 39770 OR +91 95388 58115 నంబరకు ఫన చయగలరు

అనన పుసతకములను లద కనన పుసతకములను లద గురుముఖత పరవచనములను (వడయ పరవచనముల కరకు) శరవణం చయుటకు DVD, External Hard Disk లద Audio CD, Pen Drive కరకు ఈ కరంద లంక(URL) ప కలక చయండ : http://www.srichalapathirao.com/catalog