OPŠTINA ŠAVNIK______________________________________________

LOKALNI PLAN UPRAVLJANJA KOMUNALNIM I NEOPASNIM GRAĐEVINSKIM

OTPADOM OPŠTINE ŠAVNIK ZA PERIOD (2017 – 2020)

Februar, 2017. godine

SADRŽAJU V O D......................................................................................................................................................32. ZNAČENJE IZRAZA...............................................................................................................33. OSNOVNI PODACI O TERITORIJI OPŠTINE ŠAVNIK..................................................7Shodno Tabeli 2 pokrivenost uslugom sakupljanja komunalnog otpada iznosi oko 60%.................74. ZAKONODAVNO – PRAVNI OKVIR...................................................................................84.2. Postojeći propisi opštine Šavnik u oblasti upravljanja otpadom:........................................84.3. Propisi koje je potrebno donijeti u narednom periodu..........................................................85. INSTITUCIONALNI OKVIR..................................................................................................96. POSTOJEĆE STANJE I OCJENA DOSADAŠNJE PRAKSE UPRAVLJANJA KOMUNALNIM I GRAĐEVINSKIM OTPADOM...........................................................................106.2. Komunalna otpadna ambalaža...............................................................................................116.3. Biološko razgradivi otpad.......................................................................................................127. NEUREĐENA ODLAGALIŠTA...........................................................................................127.1. Sanacija neuređenih odlagališta.............................................................................................138. GRAĐEVINSKI OTPAD........................................................................................................139. UPRAVLJANJE OTPADOM................................................................................................159.1. CILJEVI KOJE TREBA OSTVARITI U OBLASTI UPRAVLJANJA OTPADOM......159.2. Način i program odvojenog sakupljanja otpada i program razvoja sistema ponovne upotrebe i reciklaže.................................................................................................................................189.4. Transfer stanica i reciklažno dvorište....................................................................................209.6. Uključivanje javnosti i jačanje svijesti o pravilnom postupanju sa kom. otpadom..........2110. SAKUPLJANJE OTPADA SA TERITORIJE NACIONALNIH PARKOVA..................2211. AKCIONI PLAN, DINAMIKA I IZVORI FINANSIRANJA.............................................2212. NADZOR I PRAĆENJE PLANIRANIH AKTIVNOSTI I MJERA..................................23

2

U V O D

Plan upravljanja komunalnim i neopasnim građevinskim otpadom u opštini Šavnik, za period 2017-2020. godine (u daljem tekstu: lokalni plan) predstavlja osnovni planski dokumenat kojim se određuju smjernice i ciljevi za obezbjeđivanje održivog upravljanja komunalnim i neopasnim građevinskim otpadom.

Lokalni plan upravljanja komunalnim i neopasnim građevinskim otpadom je urađen na bazi postojećih i dostupnih podataka i usaglašen sa Državnim planom upravljanja otpadom u Crnoj Gori za period 2015 – 2020. godina.

Uspostavljanje sistema upravljanja otpadom se zasniva na sljedećim osnovnim principima:

- princip održivog razvoja - obezbjeđuje upravljanje otpadom na način kojim se doprinosi ostvarivanju ciljeva održivog razvoja kroz efikasnije korišćenje resursa i smanjenje količine otpada. Održivi razvoj predstavlja usklađeni sistem tehničko-tehnoloških, ekonomskih i društvenih aktivnosti u ukupnom razvoju u kome se na principima ekonomičnosti i razumnosti koriste prirodne i stvorene vrijednosti države, sa ciljem da se sačuva i unaprijedi kvalitet životne sredine za sadašnje i buduće generacije;

- princip blizine i regionalnog upravljanja otpadom – obezbjeđuje obradu otpada na što je moguće bližem mjestu nastajanja u skladu sa ekonomskom opravdanošću izbora lokacije, dok se regionalno upravljanje otpadom obezbjeđuje primjenom jasno definisanih regionalnih strateških planova zasnovanih na nacionalnoj politici u domenu upravljanja otpadom;

- princip predostrožnosti – obezbjeđuje preventivno djelovanje preduzimanjem mjera za sprečavanje negativnih uticaja na životnu sredinu i zdravlje ljudi;

- princip „zagađivač plaća“ – obezbjeđuje sistemu da zagađivač životne sredine mora da snosi pune troškove posljedica svojih aktivnosti, preventivnog djelovanja i sanacionih mjera;

- princip hijerarhije – predstavlja redosljed prioriteta u praksi upravljanja otpadom: sprječavanje stvaranja otpada i redukcija, odnosno smanjenje korišćenja resursa i smanjenje količina ili opasnih karakteristika nastalog otpada, priprema za ponovnu upotrebu proizvoda za istu ili drugu namjenu, reciklaža, odnosno obrada otpada radi dobijanja sirovine za proizvodnju istog ili drugog proizvoda, iskorišćenje vrijednosti otpada (kompostiranje, spaljivanje uz iskorišćenje energije i dr.) i zbrinjavanje otpada na uređene deponije.

3

2. ZNAČENJE IZRAZA

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom planu imaju sljedeća značenja: 1) biološko razgradivi otpad je otpad koji je pogodan za anaerobnu ili aerobnu razgradnju (biootpad, papir i karton); 2) biomasa je biljni materijal nastao iz poljoprivrede ili šumarstva i prehrambene industrije, koji se koristi za grijanje ili u industrijskom procesu; vlaknasti biljni otpad iz proizvodnje primarne celuloze i papira iz celuloze ako se spaljuje na mjestu proizvodnje i ako se toplota dobijena spaljivanjem koristi za grijanje ili u industrijskom procesu; otpad od plute; drvni otpad, osim drvnog otpada koji sadrži halogene organske materije ili teške metale koji nastaju upotrebom proizvoda za zašitu drveta ili premaza i koji naročito uključuje drvni otpad koji potiče od građevinskog otpada ili otpada nastalog rušenjem; 3) biootpad je biološki razgradiv otpad iz vrtova i parkova, hrane i drugi otpad koji nastaje u domaćinstvima, ugostiteljskim i maloprodajnim objektima i sličan otpad iz objekata namijenjenih za proizvodnju prehrambenih proizvoda; 4) deponija je stalno mjesto čija je primarna funkcija odlaganje otpada na površini ili ispod površine zemlje, uključujući internu deponiju na kojoj proizvođač odlaže sopstveni otpad na mjestu nastanka, osim mjesta gdje se otpad priprema za dalji prevoz do mjesta obrade na drugim lokacijama i mjesta za skladištenje otpada prije njegove obrade za period do tri godine ili mjesta za skladištenje otpada prije njegovog zbrinjavanja za period do jedne godine; 5) distributer proizvoda je privredno društvo ili preduzetnik koje obezbjeđuje proizvode radi stavljanja u promet ili davanja na korišćenje krajnjem korisniku; 6) energetska prerada otpada je korišćenje otpada kao goriva ili na drugi način za proizvodnju energije; 7) građevinski otpad je otpad koji nastaje prilikom izgradnje, održavanja i rušenja građevinskih objekata; 8) imalac otpada je proizvođač otpada ili pravno ili fizičko lice ili preduzetnik koje posjeduje otpad; 9) industrijski otpad je otpad koji nastaje u proizvodnim procesima u industriji i zanatstvu, a razlikuje se od komunalnog otpada po svom sastavu i karakteristikama; 10) inertni otpad je neopasan otpad kod kojeg nije moguće izazvati značajnu fizičku, hemijsku ili biološku promjenu, ne rastvara se, ne sagorijeva, nije biorazgradiv, ne zagađuje životnu sredinu, ne ugrožava zdravlje ljudi i čije ocjedne vode u kontaktu sa drugim materijama ne izazivaju reakcije i ekotoksično ne ugrožavaju kvalitet površinske ili podzemne vode; 11) izvorni proizvođač otpada je svako lice čijom aktivnošću nastaje otpad; 12) kanalizacioni mulj je otpad koji nastaje prilikom tretmana komunalnih otpadnih voda u uređajima za prečišćavanje; 13) katalog otpada je popis otpada prema svojstvima i mjestu nastanka, razvrstan na grupe, podgrupe i vrste otpada sa djelatnostima čijim obavljanjem se proizvodi otpad; 14) komercijalna otpadna ambalaža je otpad od primarne, sekundarne i tercijalne ambalaže koji nastaje u procesu proizvodnje, maloprodaje, uslužnim i drugim djelatnostima, kao i obavljanjem poslova u poljoprivredi, šumarstvu, ribarstvu, saobraćaju i turizmu; 15) komunalna otpadna ambalaža je otpad od primarne i sekundarne ambalaže koji nastaje u domaćinstvima (kućni otpad), industriji, zanatskim i uslužnim djelatnostima, kao i drugim djelatnostima i javnom sektoru, a sličan je otpadu iz domaćinstava u pogledu prirode, mjesta nastanka i sastava; 16) komunalni otpad je otpad nastao u domaćinstvima ili prilikom obavljanja djelatnosti koji je po svojstvima sličan otpadu nastalom u domaćinstvima; 17) medicinski otpad je otpad koji nastaje pružanjem zdravstvenih usluga i vršenjem naučnih istraživanja i eksperimenata u oblasti medicine; 18) miješani komunalni otpad je otpad iz domaćinstva preostao nakon odvajanja pojedinih frakcija komunalnog otpada za koji je predviđena mogućnost selektivnog sakupljanja uključujući komunalnu otpadnu ambalažu; 19) najbolje dostupne tehnike (BAT) su najdjelotvornije i najmodernije faze u razvoju aktivnosti i načinu njihovog obavljanja, koje omogućavaju pogodniju primjenu određenih tehnika za zadovoljavanje

4

graničnih vrijednosti emisija, propisanih u cilju sprječavanja, odnosno smanjenja emisija i njihovog uticaja na životnu sredinu kao cjelinu, s tim što: - najbolje podrazumijeva najefikasniji učinak u postizanju visokog nivoa zaštite životne sredine, - dostupne podrazumijeva tehniku razvijenu do stepena koji omogućava primjenu u određenom sektoru industrije, pod ekonomski i tehnički prihvatljivim uslovima, uključujući troškove i koristi, ako je pod uobičajenim uslovima dostupna operateru, - tehnike podrazumijevaju način na koji je postrojenje projektovano, izgrađeno, održavano, na koji funkcioniše i stavlja se van pogona ili zatvara, uključujući i tehnologiju koja se koristi; 20) neopasni otpad je otpad koji po sastavu i svojstvima nema neku od karakteristika opasnog otpada; 20a) objekat i/ili postrojenje za upravljanje otpadom iz rudarstva je svaka lokacija uključujući objekte, postrojenja, opremu i uređaje određene za obradu otpada iz rudarstva u čvrstom ili tečnom stanju, u rastvorima ili suspenzijama, kao i brane, jalovišta, akumulacije i sve druge građevine koje služe za očuvanje i obezbjeđenje stabilnosti tog objekta i/ili postrojenja;. 20b) objekat i/ili postrojenje kategorije A za obradu otpada iz rudarstva je objekat i/ili postrojenje za otpad iz rudarstva: - za koji se na osnovu prethodne procjene opasnosti utvrdi da, propust ili greška u izgradnji (npr. urušavanje jalovišta, ili pucanje brane) može da prouzrokuje veliku nesreću, uzimajući u obzir faktore kao što su trenutna ili buduća veličina objekta i/ili postrojenja, količina otpada, lokacija objekata i/ili postrojenja i njegov uticaj na životnu sredinu, ili - u kojem se nalazi, odnosno proizvodi otpad koji se kada pređe propisane granične vrijednosti, smatra opasnim, ili - u kojem se nalaze supstance ili preparati, koje se kada pređu propisane granične vrijednosti, smatraju opasnim; 21) obrada otpada je postupak prerade i/ili zbrinjavanje otpada, uključujući pripremu prije prerade i/ili zbrinjavanja; 22) odlaganje otpada je jedan od postupaka zbrinjavanja; 23) zbrinjavanje otpada je postupak obrade koji nije prerada, čak i u slučaju da se tim postupkom kao sekundarna posljedica dobija materija ili energija; 24) odvojeno sakupljanje otpada (selekcija) je sakupljanje otpada na način da se otpad u postupcima upravljanja otpadom drži odvojeno prema tipu i svojstvu kako bi se olakšala posebna obrada; 25) opasni otpad je otpad koji sadrži elemente ili jedinjenja koja imaju jedno ili više od sljedećih opasnih svojstava: eksplozivnost, reaktivnost, zapaljivost, nadražljivost, štetnost, toksičnost, infektivnost, kancerogenost, korozivnost, mutagenost, teratogenost, ekotoksičnost, svojstvo nagrizanja i svojstvo otpuštanja otrovnih gasova hemijskom ili biološkom reakcijom i osjetljivost/razdražljivost, kao i otpad iz kojeg, nakon odlaganja, može nastati druga materija koja ima neko od opasnih svojstava; 26) organsko recikliranje je postupak aerobne (kompostiranje) ili anaerobne prerade biološki razgradivog otpada; 27) otpad je svaka materija ili predmet koju je imalac odbacio, namjerava da odbaci ili je dužan da odbaci u skladu sa zakonom; 28) otpad od električnih i elektronskih proizvoda su električni i elektronski proizvodi koji su otpad uključujući i sve sastavne djelove, komponente, podsklopove i potrošni materijal koji su dio proizvoda u vrijeme odbacivanja; 29) otpadna ambalaža je ambalaža ili ambalažni materijal koje su otpad, osim ostataka materijala koji nastaju prilikom izrade ambalaže; 29a) otpad iz rudarstva je otpad nastao istraživanjem, eksploatacijom (uključujući i fazu pripreme), obradom i skladištenjem organskih i neorganskih materija iz zemljišta kao što su fosilna goriva, rude metala, industrijski minerali i minerali koji se koriste u građevinarstvu, kao i otpad nastao u kamenolomu, osim otpada koji je nastao prilikom istraživanja, eksploatacije i pripreme mineralne sirovine, koji nije u direktnoj vezi sa navedenim aktivnostima (otpadna ulja, hrana, dotrajala vozila i istrošene baterije i akumulatori) i otpada nastalog od ekstraktivne industrije koji može biti radioaktivan; 30) otpadna ulja za podmazivanje i tečnosti su svaka mineralna, polusintetička, ili sintetička ulja u tečnom ili polutečnom stanju, industrijska, izolaciona (ulje koje se koristi u elektroenergetskim sistemima), odnosno termička ulja (ulje koje se koristi u sistemima za grijanje ili hlađenje), kao i

5

tečnosti za hidraulične namjene (hidraulične kočnice i ostale pripremljene tečnosti za hidrauličnu transmisiju); 31) otpadno vozilo je vozilo koje se smatra otpadom, napušteno vozilo ili vozilo koje se ne može koristiti za osnovnu namjenu; 32) otpadne baterije i akumulatori su odbačene, istrošene ili oštećene baterije i akumulatori koji se ne mogu koristiti; 33) otpadne gume, odnosno pneumatici su gume čiji je rok upotrebe istekao ili su istrošene ili odbačene zbog oštećenja ili drugih razloga; 34) PCB su polihlorovani bifenili (PCB), polihlorovani terfenili (PCT), monometiltetrahloro- difenilmetani, monometil-dihlorodifenilmetani, monometil-dibromodifenilmetani ili bilo koja smješa koja sadrži neku od ovih materija u koncentraciji većoj od 0,005% masenog udjela, uključujući uređaje, objekte, materijale ili tečnosti koje sadrže, sastoje se ili su kontaminirani PCB-om; 35) podzemno skladište je mjesto za odlaganje otpada u dubokoj geološkoj šupljini kao što su bivši rudnici soli ili kalijuma; 36) ponovna upotreba je postupak kojim se proizvodi ili djelovi proizvoda koji nijesu otpad ponovo upotrebljavaju za istu svrhu za koju su izvorno stvoreni; 37) posebne vrste otpada su: otpad od električnih i elektronskih proizvoda, otpadna vozila, otpadne gume, otpadne baterije i akumulatori, otpadna ulja za podmazivanje i tečnosti, otpadna ambalaža, građevinski otpad, otpad iz rudarstva, otpad koji sadrži azbest, PCB otpad, kanalizacioni mulj, medicinski i veterinarski otpad; 38) posrednik je privredno društvo ili preduzetnik koje organizuje preradu ili zbrinjavanje otpada u tuđe ime, uključujući posrednike koji otpad ne preuzimaju u fizički posjed; 39) postrojenje je stacionarna ili mobilna tehnička jedinica, koje sa građevinskim dijelom čini tehnološku cjelinu za skladištenje, preradu ili zbrinjavanje otpada; 40) prerada otpada je postupak za dobijanje materijala ili proizvoda koji se koristi kao sirovina ili postupak pripreme otpada za dobijanje tog materijala ili proizvoda u postrojenju za preradu ili širem proizvodnom smislu; 41) prevoznik je privredno društvo ili preduzetnik koji obavlja transport otpada; 42) priprema za ponovnu upotrebu otpada su postupci prerade, kao što su provjera, čišćenje ili popravke, kojima se proizvodi ili djelovi proizvoda, koji su postali otpad, pripremaju za ponovnu upotrebu bez sprovođenja nekog drugog prethodnog postupka; 43) privremeno, odnosno vremenski ograničeno skladištenje otpada je skladištenje otpada u određenom roku na mjestima gdje je otpad proizveden ili skladištenje tokom sakupljanja otpada, radi transporta do mjesta obrade otpada; 44) proizvođač otpada je izvorni proizvođač otpada ili svako lice koje obavlja prethodnu obradu, miješanje ili druge postupke kojima se mijenja svojstvo ili sastav otpada; 45) prostorno-planski dokument je planski dokument kojim se određuje organizacija, korišćenje i namjena prostora, kao i mjere i smjernice za uređenje, zaštitu i unaprjeđenje prostora (prostorni plan Crne Gore, detaljni prostorni plan, državna studija lokacije, prostorno-urbanistički plan lokalne samouprave, detaljni urbanistički plan, urbanistički projekat i lokalna studija lokacije i druga planska dokumenta); 46) reciklažno dvorište je mjesto uređeno za sakupljanje i privremeno skladištenje po vrstama, odnosno frakcijama komunalnog otpada koje se odvojeno sakupljaju; 47) reciklažni centar je mjesto uređeno za sakupljanje i privremeno skladištenje svih vrsta, odnosno frakcija komunalnog otpada koje su odvojeno sakupljene i sakupljanje miješanog komunalnog otpada zbog sortiranja ili drugog načina obrade; 48) recikliranje je postupak prerade u cilju korišćenja otpada za zamjenu drugih materijala koji se upotrebljavaju za izvornu ili drugu namjenu; 49) regeneracija otpadnih ulja je postupak prerade otpadnih ulja kojim se, uklanjanjem nečistoće, oksida i aditiva, dobija osnovno ulje; 50) sakupljanje otpada je sakupljanje otpada od imaoca, uključujući prethodno razvrstavanje i privremeno skladištenje otpada, radi transporta do postrojenja za obradu otpada; 51) spaljivanje otpada je obrada otpada u stacionarnom ili mobilnom postrojenju za termičku obradu otpada sa ili bez korišćenja toplotne energije putem spaljivanja, oksidacijom otpada ili drugim

6

termičkim procesima kao što su: piroliza, gasifikacija ili postupak plazme kada je produkt ovih procesa namijenjen naknadnom spaljivanju; 52) sprječavanje nastanka ili stvaranja otpada su mjere koje se preduzimaju u cilju sprječavanja nastanka otpada ili mjere koje, prije nego je materija ili predmet postao otpad, smanjuju: - količinu otpada, uključujući ponovnu upotrebu proizvoda ili produženje životnog vijeka proizvoda, - negativne uticaje proizvedenog otpada na životnu sredinu i na zdravlje ljudi, - sadržaj štetnih materija u materijalima i proizvodima; 53) suspaljivanje je obrada otpada u postrojenju za proizvodnju energije ili materijalnih dobara koje koristi otpad kao glavno ili dodatno gorivo ili u kojem se otpad termički obrađuje radi njegovog zbrinjavanja spaljivanjem ili nekim drugim procesom termičke obrade, kao što su piroliza, gasifikacija ili plazma postupak, ako se proizvodi procesa suspaljivanja naknadno spaljuju; 54) transfer (pretovarna) stanica je mjesto na koje se otpad doprema i privremeno skladišti radi selektiranja ili pretovara prije transporta do mjesta za preradu i zbrinjavanje; 55) transport otpada je prevoz otpada van postrojenja koji obuhvata utovar, prevoz (kao i pretovar) i istovar otpada; 56) trgovac je privredno društvo ili preduzetnik koji je u nabavci i prodaji otpada, zastupnik proizvođača (principal), uključujući i posrednike koji otpad ne preuzimaju u fizički posjed; 56a) velika nesreća u upravljanju otpadom iz rudarstva je događaj izazvan propustom u radu ili nepravilnim radom objekta i/ili postrojenja za otpad iz rudarstva, koji izaziva kratkoročno i dugoročno veliku opasnost za zdravlje ljudi i životnu sredinu; 57) veterinarski otpad je otpad koji nastaje pružanjem veterinarskih usluga, kao i prilikom naučnih ispitivanja i eksperimenata na životinjama.

3. OSNOVNI PODACI O TERITORIJI OPŠTINE ŠAVNIK

Opština Šavnik se nalazi skoro u samom centru Crne Gore, u visokoplaninskoj zoni Dinarida između 42°52'31" i 43°7'30" sjeverne geografske širine i 18°52'47" i 19°22'31" istočne geografske dužine. Prostire se u planinskom masivu Crne Gore, sa površinom od 554,69 km2 ili 55.469 ha. Teritorija Opštine je smještena na padinama, u dolinama i na površima planinskih masiva: Durmitora na sjeveru i sjeverozapadu; Sinjajevine na sjeveru i sjeveroistoku; Moračkih planina na istoku i jugoistoku; visoravni Krnovo na jugu i planine Vojnik na jugu i jugozapadu.

Opštinski centar je varošica Šavnik i nalazi se na sastavcima rijeka Bijele, Bukovice i Šavnika.

Opština Šavnik, sa sjedištem u Šavniku, obuhvata Šavnik kao naselje gradskog karaktera i naselja: Bare, Boan, Borovac, Vrtoč polje, Godijelji, Gornja Bijela, Gornja Bukovica, Grabovica, Gradac, Dobra Sela, Donja Bijela, Donja Bukovica, Dubrovsko, Duži, Komarnica, Kosorići, Krnja Jela, Malinsko, Miloševići, Mljetičak, Mokro, Petnjica, Pošćenje, Previš, Pridvorica, Provalija, Slatina, Strug, Timar, Tušinja, Sirovac, Kruševice i Šavnik.Opština Šavnik prema popisu iz 2011 godine ima 2.077 stanovnika. Gradsko naselje ima 456 stanovnika, a ruralna naselja 1.621 stanovnika.

Površina koju zauzima prostor opštine Šavnik iznosi 554,69 km2.

Tabela 1. Demografski parametri u Šavniku prema popisu iz 2011. godine

Opština Površina(km2)

Broj stanovnika Stopa prirodno

g priraštaja

Broj domaćinstava

Prosječna veličina

domaćinstva(broj

članova)

Ukupno

Procijenjeni broj za

2013.god. urbano područje

ruralno područje

Šavnik 554.69 2077 1924 456 1621 -8.7 695 2.98

7

Napomena: Podaci iz tabele o popisu 2011. godine preuzeti sa zvaničnog sajta Zavoda za statistiku Crne Gore, brošura Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori - prvi rezultat, maj 2011. godine.

Shodno Tabeli 2 pokrivenost uslugom sakupljanja komunalnog otpada iznosi oko 60%.

4. ZAKONODAVNO – PRAVNI OKVIR

Upravljanje otpadom u Crnoj Gori regulisano je nizom zakona i drugih propisa, koji su usvojeni u posljednjih nekoliko godina. Vodeći zakon u oblasti upravljanja otpadom je Zakon o upravljanju otpadom („Službeni list Crne Gore“, br. 64/11 i 39/16), kojim se uređuju vrste i klasifikacija otpada, planiranje, uslovi i način upravljanja otpadom i druga pitanja od značaja za upravljanje u ovoj oblasti. Od ostalih navodimo Zakon o zaštiti životne sredine („Službeni list Crne Gore“, br. 48/08, 40/10, 40/11 i 27/14), Zakon o vodama („Službeni list Crne Gore“ br. 27/07, 32/11 i 48/15) i Zakon o zaštiti prirode („Službeni list Crne Gore“, 51/08, 21/09, 40/11, 62/13, 6/14 i 54/16).

4.1. Pravni osnov za donošenje Lokalnog plana upravljanja otpadom

Pravni osnov za donošenje Lokalnog plana sadržan je u članu 23 Zakona o upravljanju otpadom („Službeni list Crne Gore“, br. 64/11 i 39/16), kojim je propisano da:- Lokalni plan donosi skupština lokalne samouprave, za period na koji je donijet Državni plan;- Lokalni plan može da se mijenja i dopunjuje po potrebi;- Lokalni plan mora biti usaglašen sa Državnim planom;- Lokalni plan se, radi ocjene usaglašenosti sa Državnim planom, dostavlja na saglasnost Ministarstvu.U stavu 5 istog člana propisan je obavezni sadržaj lokalnih planova upravljanja otpadom, a stavom 9 istog člana da je za sprovodjenje plana upravljanja otpadom odgovoran izvršni organ jedinice lokalne samouprave.

4.2. Postojeći propisi opštine Šavnik u oblasti upravljanja otpadom:

- Odluka o komunalnom uređenju grada , („Sl.List CG-opštinski propisi“, br. 16/16), daje osnovne odredbe u smislu nadležnosti i odgovornosti za oblast upravljanja otpadom na lokalnom nivou, kao i odredbe koje se tiču samog organizovanja iznošenja, odvoza i deponovanja otpada. Ovom Odlukom predvidjene su i kaznene mjere, prava, obaveze i odgovornosti pravnih i fizičkih lica koja proizvode otpad i određuje se način i postupanje sa komunalnim otpadom na javnim površinama na području opštine Šavnik;

- Odluka o utvrđivanju lokacije za privremeno skladištenje komunalnog otpada („Sl. List CG-opštinski propisi“, broj 30/13);

- Odluka o donošenju Prostorno-urbanističkog plana opštine Šavnik (“Službeni list CG-opštinski propisi”, br.11/14);

- Odluka o donošenju Detaljnog urbanističkog plana Šavnik jug („Sl. list CG“- opštinski propisi br. 23/15)

- Odluka o donošenju Detaljnog urbanističkog plana Šavnik sjever („Sl. list CG“- opštinski propisi br. 23/15).

4.3. Propisi koje je potrebno donijeti u narednom periodu

Shodno Zakonu o upravljanju otpadom u narednom periodu neophodno je donijeti:

8

- Odluku o načinu privremenog skladištenja komunalnog otpada i uslovima zaštite životne sredine i zdravlja ljudi, kojom se propisuje način organizovanja prostora, čuvarske službe, prijema vozila i vodjenje evidencije o količinama komunalnog otpada i definišu se potrebni infrastrukturni sadržaji i mjere zaštite životne sredine i zdravlja ljudi za privremeno skladištenje komunalnog otpada;

-Odluku o načinu privremenog skladištenja neopasnog građevinskog otpada i uslovima zaštite životne sredine;-

-Izradu plana sanacije lokacije za privremeno skladištenje komunalnog otpada, odnosno neopasnog građevinskog otpada i Izrada plana održavanja, nadzora i kontrole lokacije.

5. INSTITUCIONALNI OKVIR

Institucionalni okvir u oblasti upravljanja otpadom čine utvrdjene i uredjene odgovornosti i funkcije nadležnih organa, organizacija i službi, i to su:

- Ministarstvo održivog razvoja i turizma,- Agencija za zaštitu životne sredine,- Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja,- Ministarstvo zdravlja,- Ministarstvo unutrašnjih poslova,- Ministarstvo finansija,- Ministarstvo saobraćaja i pomorstva,- Ministarstvo ekonomije,- Zavod za statistiku Crne Gore (MONSTAT),- Privredna komora,- Zajednica opština (UCG),- Turistička organizacija opštine- Sekretarijat lokalne uprave opštine , - Komunalna policija,- DOO “Komunalne djelatnosti’’Šavnik

- U oblasti upravljanja otpadom, odnosno zaštite životne sredine, na teritoriji opštine Šavnik aktivno je Ekološko društvo ,,Opstanak’’-Šavnik. Za realizaciju lokalnog plana upravljanja otpadom opštine Šavnik odgovorne su lokalna uprava sa nadležnim organima, službama i preduzećima: Komunalna policija Opštine Šavnik i DOO “Komunalne djelatnosti’’- Šavnik.

Sekretarijat lokalne uprave Opštine Šavnik vrši nadzor nad radom DOO “Komunalne djelatnosti”, Komunalna policija je nadležna za nadzor nad sprovođenjem Zakona o upravljanju otpadom i opštinskih odluka iz ove oblasti.

DOO “Komunalne djelatnosti” je, u skladu sa Odlukom o komunalnom uređenju grada, („Sl.List CG-opštinski propisi“, br. 16/16), a u vezi sa održavanjem čistoće grada nadležno za: sakupljanje, odlaganje i deponovanje komunalnog otpada i drugih vrsta otpada sa javnih i privatnih površina; čišćenje i pranje javnih površina; uređenje i održavanje urbanog mobilijara, održavanje, zaštita i uslovi priključivanja na atmosfersku kanalizaciju, čišćenje septičkih jama; uklanjanje leševa uginulih životinja; donošenje godišnjeg Programa čistoće uz saglasnost Skupštine opštine itd.

9

6. POSTOJEĆE STANJE I OCJENA DOSADAŠNJE PRAKSE UPRAVLJANJA KOMUNALNIM I GRAĐEVINSKIM OTPADOM

6.1. Komunalno otpad

Sakupljanje i transport komunalnog otpada na teritoriji opštine Šavnik vrši DOO „Komunalne djelatnosti’’Šavnik. Komunalni otpad se sakuplja u 56 kontejnera od 1,1 m3 i 6 od 3 m3, a transport vrši sa dva autosmećara-bubnjare-VOLVO zapremine 16 m3 i 12 m3.Sakupljeni otpad se privremeno skladišti na lokaciji Zauglina, za koju postoji Odluka o određivanju lokacije za privremeno skladištenje komunalnog otpada, ali Odluka o načinu privremenog skladištenja komunalnog otpada i uslovima zaštite životne sredine i zdravlja ljudi, nije donešena.

Našim zakonodavstvom, koje je u velikom dijelu usklađeno sa EU legislativom, komunalni otpad je definisan kao grupa otpada koja je u Katalogu otpada propisanim Pravilnikom o klasifikaciji otpada i katalogu otpada („Sl. List Crne Gore“, br. 59/13) navedena kao grupa 20 sa nazivom komunalni otpad (kućni otpad i slični komercijalni i industrijski otpad) uključujući i odvojeno sakupljene frakcije razvrstan prema sljedećim podgrupama i vrstama:

20 KOMUNALNI OTPAD (KUĆNI OTPAD I SLIČNI KOMERCIJALNI I INDUSTRIJSKI OTPAD), UKLjUČUJUĆI ODVOJENO SAKUPLjENE FRAKCIJE

20 01 Odvojeno sakupljene frakcije (izuzev podgrupe 15 01)20 01 01 papir i karton 20 01 02 staklo 20 01 08 biorazgradivi kuhinjski i otpad iz restorana 20 01 10 odjeća 20 01 11 tekstil 20 01 13*rastvarači, (A) 20 01 14*kisjeline, (A) 20 01 15*baze, (A) 20 01 17*fotohemikalije, (A) 20 01 19*pesticidi, (A) 20 01 21*fluorescentne cijevi i ostali otpad koji sadrži živu, (A) 20 01 23*odbačena oprema koja sadrži hlorofluorougljovodonike, (M) 20 01 25 jestiva ulja i masti 20 01 26*ulja i masti drugačije od 20 01 25, (A) 20 01 27*boja, mastila, ljepila i smole, koji sadrže opasne supstance, (M) 20 01 28 boja, mastila, ljepila i smole drugačiji od 20 01 27* 20 01 29*deterdžent koji sadrži opasne supstance, (M) 20 01 30 deterdžent drugačiji od 20 01 29* 20 01 31*citotoksični i citostatični ljekovi, (A) 20 01 32 ljekovi drugačiji 20 01 31* 20 01 33*baterije i akumulatori uključeni u 16 06 01, 16 06 02 ili 16 06 03 i nesortirane baterije i akumulatori koji sadrže ove baterije, (M)20 01 34 baterije i akumulatori drugačiji od 20 01 33* 20 01 35*odbačena električna i elektronska oprema drugačija od 20 01 21* i 20 01 23*, koja sadrži opasne komponente, (M) 20 01 36 odbačena električna i elektronska oprema drugačija od 20 01 21*, 20 01 23* i 20 01 35* 20 01 37*drvo koje sadrži opasne supstance, (M) 20 01 38 drvo drugačije od 20 01 37* 20 01 39 plastika 20 01 40 metali 20 01 41 otpad od čišćenja dimnjaka

10

20 01 99 ostale frakcije koje nijesu drugačije specifikovane

20 02 Otpad iz vrtova i parkova (uključujući i grobljanski otpad)20 02 01 biorazgradivi otpad 20 02 02 zemlja i kamen 20 02 03 ostali otpad koji nije biorazgradiv

20 03 Ostali komunalni otpad20 03 01 miješani komunalni otpad 20 03 02 otpad sa pijaca 20 03 03 ostaci od čišćenja ulica 20 03 04 mulj iz septičkih jama 20 03 06 otpad od čišćenja kanalizacije 20 03 07 kabasti otpad 20 03 99 komunalni otpad koji nije drugačije specifikovan.

NAPOMENA: Otpad označena sa * predstavlja opasni otpad.

Državnim planom su podaci o morfološkom sastavu komunalnog otpada koji predstavlja maseni udio pojedinih komponenata u karakterističnom uzorku otpada. Ovaj otpad se u najvećoj mjeri sastoji od biorazgradivog otpada, koji potiče od kuhinjskog otpada, ostataka hrane, baštenskog (tzv. zelenog), zatim plastike, kartona, stakla, papira, tekstila i metala.

Tabela 3. Morfološki sastav komunalnog otpada

JLS

Količinski sastav otpada prema komponentama (t/god)

Org

ansk

i

Papi

r i k

arto

n

Stak

lo

Fero

met

ali

Obo

jeni

met

ali

(alu

min

ijum

i dr

.)

Drv

o

Kom

pozi

tna

amba

laža

PET

Plas

tika

Tek

stil

Iner

tni o

tpad

(u

klju

čuju

ći g

rađe

vin

ski o

tpad

i šu

t)

Opa

sni o

tpad

Zel

eni o

tpad

Ost

alo

UK

UPN

O

Šavnik 166 67 446 8

13 19 29 62 15 12 3 26 47 51714

% 32 12 8 3 2 3 5 12 7 2 0,5 5 8,5 100

6.2. Komunalna otpadna ambalaža

Komunalna otpadna ambalaža je otpad od primarne i sekundarne ambalaže koja nastaje u domaćinstvima, industriji, zanatskim i uslužnim djelatnostima, kao i drugim djelatnostima i javnom sektoru, a sličan je otpadu iz domaćinstva u pogledu prirode, mjesta nastanka i sastava.Ambalažni materijal može biti: staklo, plastika, papir, karton, drvo, metal, višeslojni miješani materijali (kompozitni) i dr. Nastaje nakon raspakivanja proizvoda i odvojanja od ambalaže, isključujući proizvodne ostatke.

Ova frakcija komunalnog otpada predstavlja dio otpada koji se može reciklirati, pa stoga predstavlja značajan resurs.

U opštini Šavnik nije organizovano odvojeno sakupljanje komunalne otpadne ambalaže.

11

6.3. Biološko razgradivi otpad

Biološko razgradivi otpad, kao dio komunalnog otpada, pored papira i kartona, čini biootpad u koji spada otpad iz vrtova, parkova, hrane i drugi otpad koji nastaje u domaćinstvima, ugostiteljskim i maloprodajnim objektima, drvni ostaci i sl. a organskog su porijekta. Navedeni je otpad se može razgraditi aerobnim ili anaerobnim postupcima i njegovim odlaganjem na deponijama nastaju gasovi i procjedne vode koje ugrožavaju životnu sredinu. Najjednostavniji način tretiranja ove vrste otpada je kompostiranje.

Na teritoriji opštini se ne vrši kompostiranje pomenutog otpada na organizovan način, već se ovaj otpad odlaže zajedno sa ostalim vrstama otpada.

Drvo, kao otpad se najčešće generiše od strane domaćinstva (pakovanje i popravke aparata).

6.4. Opasni komunalni otpad

Opasni komunalni otpad može nastati u: domaćinstvima, školama, poslovnim objektima sa širokom lepezom privrednih i neprivrednih djelatnosti, a u koji spadaju:

- sredstva za čišćenje (alkalna i kisjela),- boje i lakove (razni organski rastvarači, razređivači boja i sprejevi),- razvijači i fiksatori rastvora, filmovi,- aerosolne limene posude, konataminirani i ambalažni materijal,- fungicide, herbicidi, insekticidi, pesticide,- fluoroscentne tube za pakovanje, niskonaponske sijalice, termometri,- tretirano drvo i sredstva za zaštitu drveta,- farmaceutski proizvodi, - prirodna i sintetička ulja i predmeti vezani za njih (filteri i sl.)- akumulatori iz automobila, živine baterije, litijumske baterije, ZnC alkaline baterije,- odbačena električna i elektronska oprema,- ketridži, toneri, - kontaminirani šut i sl.

Opasni komunalni otpad iz domaćinstva i institucija na teritorij opštine Šavnik odlaže se sa ostalim komunalnim otpadom u kontejnere. Izuzetak čine istrošeni akumulatori iz automobila, koje preuzimaju trgovinska preduzeća koja se bave njihovom prodajom. Do sada nije vršeno izdvajanje ovog otpada iz mješovitog komunalnog otpada pa podaci o pojedinačnim vrstama ove grupe otpada ne postoje.

Prisustvo ovog otpada na deponijama, privremenim skladištima ili neuređenim odlagalištima, može uticati na produženje procesa raspadanja odloženog otpada, ali i otežati proces obrade procjednih voda. Opasan otpad nekontrolisano odložen na neuređenim odlagalištima vrlo lako može dospjeti do podzemnih voda, a kasnije i do vode za piće.

7. NEUREĐENA ODLAGALIŠTA Na teritoriji opštine Šavnik evidentirana su 3- tri neuređena odlagališta komunalnog otpada i to iznad Kruševica na putu prema Krnovu, kod Tušinje u mjestu Salatanski potok (200m3) i odlagalište Tvrdan (100m3), na putu Šavnik – Mljetičak (100m3). Odlagališta predstavljaju izvore zagađenja životne sredine. Posebno su opasne procjedne vode sa odlagališta otpada koje su kontaminirane visokim koncentracijama različitih vrsta zagađujućih materija (teški metali, organska jedinjenja, itd.), a koje, prolaskom kroz zemlju, zagađuju površinske i podzemne vode

12

7.1. Sanacija neuređenih odlagališta

Što se tiče neuređenih odlagališta u opštini Šavnik, ona su manjeg kapaciteta. Nalaze se iznad Kruševica na putu prema Krnovu, kod Tušinje u mjestu Salatanski potok i odlagalište Tvrdan, na putu Šavnik-Mljetičak. Odlagališta predstavljaju izvore zagađenja životne sredine. Posebno su opasne procjedne vode sa odlagališta otpada koje su kontaminirane visokim koncentracijama različitih vrsta zagađujućih materija (teški metali, organska jedinjenja, itd.), a koje, prolaskom kroz zemlju, zagađuju površinske i podzemne vode. Budući da Plan podrazumijeva uspostavljanje savremenog sistema upravljanja otpadom, biće neophodno riješiti sve postojeće probleme koje postojanje takvih objekata sa sobom nosi. Sanacija ovih, zbog male količine otpada, i drugih mannjih neevidentiranih neuređenih odlaališta, izvršiće se ili potpunim izmještanjem otpada sa istih ili djelimičnom sanacijom.

8. GRAĐEVINSKI OTPAD

Građevinski otpad je otpad i otpad od rušenja nastaje prilikom izgradnje, održavanja i rušenja građevinskih objekata. Ova grupa otpada do donošenja Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o upravljanju otpadom (2016) nije bila nadležnost jedinica lokalne samouprave. Ovim izmjenama, shodno članu 78a propisane su obaveze jedinicama lokalne samopurave da odrede lokaciju na kojoj će se privremeno skladištiti neopasni građevinski otpad sakupljen sa područja jedinice lokalne samouprave i subjekta koji upravlja privremenim skladištem, da obezbijedi vođenje evidencije o prijemu, kao i da donese odluku o način privremenog skladištenja neopasnog građevinskog i uslove zaštite životne sredine.

Sastav građevinskog otpada zavisi da li se ruši postojeći ili se gradi novi objekat, kao i od samog područja gdje se gradi i može biti: zemlja, pijesak, šljunak, glina, kamen, šut, beton, cigle, opeka, drvo, plastika, kablovi, boje, lakovi i dr. U katalogu otpada propisanim Pravilnikom o klasifikaciji otpada i katalogu otpada („Sl. List Crne Gore“, br. 59/13) definisan je kao grupa 17, koju čine sljedeće podgrupe i vrste:

17 GRAĐEVINSKI OTPAD I OTPAD NASTAO RUŠENJEM (UKLJUČUJUĆI I ISKOPANO ZEMLJIŠTE SA KONTAMINIRANIH LOKACIJA)

17 01 Beton, cigla, pločice i keramika17 01 01 beton 17 01 02 cigle 17 01 03 pločice i keramika 17 01 06*mješavina ili pojedine frakcije betona, cigle, pločice i keramika koji sadrže opasne supstance, (M) 17 01 07 mješavine ili pojedine frakcije betona, cigle, pločice i keramika drugačiji od 17 01 06*

17 02 Drvo, staklo i plastika17 02 01 drvo 17 02 02 staklo 17 02 03 plastika 17 02 04*staklo, plastika i drvo koji sadrže opasne supstance ili su kontaminirani opasnim supstancama, (M)

17 03 Bituminozna smješa, katran i proizvodi sa katranom17 03 01*bituminozna smješa koja sadrži katran od uglja, (M) 17 03 02 bituminozne smješa drugačije od 17 03 01* 17 03 03*katran od uglja i proizvodi sa katranom, (A)

13

17 04 Metali (uključujući i njihove legure)17 04 01 bakar, bronza, mesing 17 04 02 aluminijum 17 04 03 olovo 17 04 04 cink 17 04 05 gvožđe i čelik 17 04 06 kalaj 17 04 07 miješani metali 17 04 09*otpad od metala kontaminiran opasnim supstancama, (M) 17 04 10*kablovi koji sadrže ulje, katran od uglja i druge opasne supstance, (M) 17 04 11 kablovi drugačiji od 17 04 10*

17 05 Zemljište (uključujući zemljište sa kontaminiranih lokacija), kamen i iskopani muljeviti otpad

17 05 03*zemljište i kamen koji sadrže opasne supstance, (M) 17 05 04 zemljište i kamen drugačiji od 17 05 03* 17 05 05*iskopani muljeviti otpad koji sadrži opasne supstance, (M) 17 05 06 iskopani muljeviti otpad drugačiji od 17 05 05* 17 05 07*otpad sa gusjenica koji sadrži opasne supstance, (M) 17 05 08 otpad sa gusjenica drugačiji od 17 05 07*

17 06 Izolacioni materijali i građevinski materijali koji sadrže azbest17 06 01*izolacioni materijali koji sadrže azbest, (M) 17 06 03*ostali izolacioni materijal koji se sastoji od ili sadrži opasne supstance, (M) 17 06 04 izolacioni materijali drugačiji od 17 06 01* i 17 06 03* 17 06 05*građevinski materijali koji sadrže azbest, (M)

17 08 Građevinski materijal na bazi gipsa17 08 01*građevinski materijal na bazi gipsa kontaminiran opasnim supstancama, (M) 17 08 02 građevinski materijal na bazi gipsa drugačiji od 17 08 01*

17 09 Ostali otpad od građenja i rušenja

17 09 01*otpad od građenja i rušenja koji sadrži živu, (M) 17 09 02*otpad od građenja i rušenja koji sadrži PCB (npr. zaptivači koji sadrže PCB, podovi na bazi smola koji sadrže PCB, glazure koje sadrže PCB i kondenzatori koji sadrže PCB), (M) 17 09 03*ostali otpad od građenja i rušenja (uključujući miješane otpade) koji sadrži opasne supstance, (M) 17 09 04 miješani otpad od građenja i rušenja drugačiji od 17 09 01*, 17 09 02* i 17 09 03*.

NAPOMENA: Otpad označena sa * predstavlja opasni otpad, ujedno je markiran sivom bojom.

9. UPRAVLJANJE KOMUNALNIM I NEOPASNIM GRAĐEVINSKIM OTPADOMOTPADOM

Trenutni procenat sakupljanja otpada u sjevernom dijelu zemlje je značajno niži od centralnog i primorskog. Date su pretpostavke da se količina generisanog otpada neće smanjivati, bez obzira na pad broja stanovnika u ovom regionu. Procjenu datu Državnim planom upravljanja otpadom, koja se odnosi na proširenje obuhvata djelatnosti sakupljanja komunalnog otpada od 95% do 2020. godine smatramo potpuno nerealnom za opštinu Šavnik.

14

Tabela 4. Procjena količina otpada koji će se generisati u Opštini Šavnik u periodu od 2017-2020.g.

Opština Procijenjena vrijednost generisanog otpada po godinama2017 2018 2019 2020

Šavnik 521 522 523 524

Tabela 5. Procjena količina otpada koji će se sakupljati u Opštini Šavnik u periodu do 2020. g.Procijenjena količina otpada koji će se sakupljati u određenoj godini (t/godini)

2017 2018 2019 2020Pokrivenost sakupljanjem, % 60 64 70 75

Količina, t 312 313 314 315

9.1. CILJEVI KOJE TREBA OSTVARITI U OBLASTI UPRAVLJANJA OTPADOM

Uspostavljanje održivog sistema upravljanja otpadom i njegovo konstantno unaprjeđivanje je osnovni cilj lokalnog plana.

Članom 14 Zakona o upravljanju otpadom, propisano je da je najmanje 50% ukupne mase sakupljenog otpadnog materijala, kao što su papir, metal, plastika i staklo, iz domaćinstava i drugih izvora u kojima su tokovi otpada slični sa tokovima otpada iz domaćinstva, pripremi za ponovnu upotrebu i recikliranje.

Članom 98b istog zakona propisano je da se navedeni cilj ostvari do 2020. godine, i to 25% do kraja 2017. godine, 35% do kraja 2018. godine, 45% do kraja 2019. godine i 50% do kraja 2020. Godine.

Budući da su jedinice lokalne samouprave nadležne za upravljanje navedenog otpada, a polazeći od prilika u našoj opštini, nedovoljne infrastrukture, nedovoljnog stepana razvijene javne svijesti o potrebi odvojenog sakupljanja otpada, određenih nedostataka u brojnosti potrebno stručnog kadra i sl. smatramo da je realno da opština Šavnik ostvari ciljeve kao u Tabeli 16.

Tabela 6. Procijenjena količina SAKUPLJENOG otpada prema MORFOLOŠKOM SASTAVU po frakcijama (t/god) za period 2017 - 2020

Vrsta reciklabilnih frakcija (%)

t/2017 god

(60%sakup)

t/2018god

(64%sakup

t/2019god

(70%sakup)

t/2020god

(75%sakup)Organski otpad, (34%) 106 106 106 106Papir i karton, (12%) 37 37 37 37Staklo, (8%) 26 26 26 26Metal i limenke, (3%) 9 9 9 9PET i plastika, (18%) 56 56 56 57Drvo (2%) 6 6 6 6Inertni otpad (sa gradj. otpad i šut), (2%) 6 6 7 7Zeleni otpad, (5%) 15 15 15 15

15

Kompozitna ambalaža, (3%) 9 9 9 9Tekstil, (3%) 9 9 9 9Opasan otpad, (1%) 5 5 6 6Ostalo, (9%) 28 28 28 28

UKUPNO 312 313 314 315

Tabela 7. Količina reciklabilnih materijala koje bi trebalo da budu izdvojene selekcijom u Opštini Šavnik do 2020. Godine

Cilj koji se odnosi na papir, metal, plastika i staklo

Godina planskog obuhvata

(1)

Broj stanov

(2)

Procjena sakuplj kom otpad prema

DPUO(3)

Procjena sakupljenih reciklabinih frakcija

(podaci o količinama daju se u tonama)

Ukupno sakupljeno

(8)=(4)+(5)+(6)+(7)

Planirani cilj%

(9)

Planirani cilj

količina(10)

Papir+kart(4)

Plastika(5)

Metal(6)

Staklo(7)

2017 1921 312 37 56 9 26 128 5% 6

2018 1888 313 37 56 9 26 128 10% 12

2019 1857 314 37 56 9 26 128 15% 19

2020 1826 315 37 57 9 26 129 20% 25 Radi ostavarivanja navedenih ciljeva u opštini, u periodu planskog obuhvata, planirane su sljedeće aktivnosti:

- uspostavljanje sistema primarne selekcije na principu dvije kante – suva i mokra;- uspostavljanje sakupljačke mreže u seoskim naseljima kao uslov postizanja cilja uspostavljanja

sakupljačke mreže na cjelokupoj teritoriji Opštine Šavnik;- organizovanje sakupljanja tzv. "suve" komponente otpada (ambalažni otpad) u seoskim naseljima

(aktivnosti po pitanju primarne separacije u seoskim naseljima odvijaju se paralelno sa uključivanjem seoskih naselja u organizovani sistem sakupljanja smeća);

- nabavka nedostajuće opreme za sakupljanje reciklabilnih materijala (kante i kontejneri, vozila i dr.);- podizanje kapaciteta komunalnog preduzeća koja obavljaju komunalne poslove na području opštine;- opremanje marketa, hoteli i dr. ugostiteljski objekti, administrativni objekti, škole i dr. opremom za

sakupljanje većeg kapaciteta (kontejneri od 7 m3, pres kontejneri i sl.);- inteziviranje aktivnosti u domenu jačanja javne svjesti i održavanje kontinuiteta u tom pogledu

organizovanje kampanja i tribina, informisanje građana preko medija, organizovanje akcija sakupljanja pojedinih vrsta otpada, eko kampova, različitih atraktivnih kampanja;

- unapređenje odnosa javnih komunlnih preduzeća i stanovništva inteziviranjem aktivnosti ovih preduzeća u domenu animacije stanovništva;

- obezbjeđivanje društveno-korisnog poslovanja javnih-komunalnih preduzeća;

Veliki dio ukupne količine komunalnog otpada je biološki razgradiv. Najveći dio tog otpada potiče sa parkovskih i poljoprivrednih površina. Zbog toga je i značajno izdvajanje ove vrste otpada, posebno u smislu smanjenja opterećenja deponije. Biološko razgradivi otpad, prema Zakonu o upravljanju otpadom, čini otpad koji je pogodan za anaerobnu i aerobnu razgradnju.

Stavom 4 člana 98b Zakona o upravljanju otpadom, propisano je da je potrebno smanjiti količine biološko razgradivog komunalnog otpada koji se odlaže na deponiju, i da procentualna količina istog otpada koji će se odlagati na deponiju u iznosu od 75% od ukupne mase biološko razgradivog otpada

16

proizvedenog u 2010. godini mora se dostići najkasnije do 2018. godine, odnosno 50% od ukupne mase biološko razgradivog otpada proizvedenog u 2010. godini mora se dostići najkasnije do 2021. godine.

U Šavniku nije organizovano sakupljanje biorazgradivog otpada iz prigradskih i seoskih naselja iz razloga što komunalno preduzeće nije tehnički opremljeno za prevoz, odlaganje i preradu (kompostiranje) ove vrste otpada. Takođe nije zastupljeno kompostiranje biorazgradivog otpada u domaćinstvima gradskih, prigradskih i seoskih naselja.

Tabela 8. Količine sakupljenog biorazgradivog komunalnog otpada po godinama koje bi trebalo izdvojiti do 2020. godine, a koje se neće skladištiti na privremenom skladištu

Cilj koji se odnosi na biorazgradivi komunalni otpad

Godina planskog obuhvata

(1)

Procjena sakupljenogkomunalno

g otpada

(2)

Procjena sakupljenog biorazgradivog komunalnog otpada, papir, karton, zeleni, organski iz kuhinja i

restorana i ostale frakcije(podaci o količinama daju se u tonama) Ukupno

proizvedeno(7)=

(3)+(4)+(5)+(6)

Planirani cilj%(8)

Planiranicilj

količina(9)

Papir+ karton(3)

Organski(ostaci iz kuhinja i restorana)

(4)

Zeleni(lišće, trava, ostaci rezidbe

i sl.)(5)

Ostali(drvo, odjeća,

tekstil, frakcije

kabastog i dr)(6)

2017 312 37 106 15 15 136 10% 13

2018 313 37 106 15 15 136 15% 20

2019 314 37 106 15 15 136 20% 26

2020 315 37 106 15 15 136 25% 34

Ovaj otpad se može odvojeno sakupljati kroz sistem posebnih kontejnera u reciklažnim dvorištima i organizovanim postavljanjem velikih kontejnera na lokacijama u gradu i selima u sezoni kada je količina biootpada najveća (proljeće, jesen). U seoskim naseljima koja se nalaze u blizini gradskih sredina, može se vršiti kampanjsko prikupljanje ove vrste otpada pri čemu se podrazumijeva da prije samog odvijanja kampanje cijela akcija bude dobro promovisana i, ukoliko je moguće, sljedeća takva aktivnost najavljena prilikom odvijanja prethodne.

Članom 14 Zakona propisan je cilje koji se odnosi na građevinski otpad i glasi: najmanje 70% neopasnog građevinskog otpada pripremi za ponovnu upotrebu i recikliranje i druge načine prerade, kao što je korišćenje za zamjenu drugih materijala u postupku zatrpavanja isključujući materijale iz prirode.

Članom 98a navodeno je: Cilj iz člana 14 alineja 2 ovog zakona imalac neopasnog građevinskog otpada ostvariće na način što će se za ponovnu upotrebu i recikliranje pripremiti najmanje:

- 10% proizvedenog neopasnog građevinskog otpada do 31. decembra 2017. godine; - 30% proizvedenog neopasnog građevinskog otpada do 31. decembra 2018. godine; - 50% proizvedenog neopasnog građevinskog otpada do 31. decembra 2019. godine; - 70% proizvedenog neopasnog građevinskog otpada do 31. decembra 2020. godine.

Planira se da će se tokom 2017. godine odrediti lokacija za odlaganje građevinskog otpada i otpada od rušenja na teritoriji opštine Šavnik. Državnim planom je navedeno da se tokom godine produkuje 150 kg građevniskog otpada po glavi stanovnika (procjena je vršena na osnovu usvojene stope proizvodnje ove vrste otpada od 150 kg stanovniku, od čega na proizvodnju mineralnog otpada ide 50 kg po stanovniku a na proizvodnju mješovitog građevinskog otpada i otpada nastalog rušenjem 100 kg po stanovniku (uključujući i opasan otpad)), pa shodno tome planirani ciljevi za planski period.

17

Tabela 9. Ciljevi koji se odnose na građevinski otpad

Godina Stanovnika Količina proizvedenog građevinskog otpada u tonama

Cilj

2017 1921 288 (8%) 23 t

2018 1888 283 (12%) 33 t2019 1857 278 (16%) 44 t2020 1826 273 (20%) 54 t

9.2. Način i program odvojenog sakupljanja otpada i program razvoja sistema ponovne upotrebe i reciklaže

Prevencija nastajanja otpada predstavlja prvu i najvažniju kariku u sistemu upravljanja otpadom. U skladu sa tim, neophodno je preduzeti mjere na jačanju nivoa javne svijesti o problemu koji nastaje usljed neodgovornog generisanja i rasipanja otpada, zatim svih benefita koji u slučaju odgovornog ponašanja mogu da se ostvare po pitanju kvaliteta života i životne sredine datog društva, ali i o stvarnim prihodima koje pojedinac i/ili lokalna zajednica mogu da ostvare ukoliko otpad shvate kao korisnu sirovine. Iz tih razloga je neophodno sprovesti čvrstu saradnju sa NVO organizacijama koje se bave zaštitom životne sredine, izraditi edukacijski i propagandni material za pojedine programe (staklo, papir, biootpad, neuređena odlagališta i sl.), edukaciju i informisanje određenih ciljnih grupa, posebno djece predškolskog i škloskog uzrasta o značaju pravilnog upravljanja otpadomProgram razvoja sistema ponovne upotrebe i reciklaže se prevashodno zasniva na ideji razvoja primarne selekcije tj. razdvajanja na izvoru svih komponenata koje mogu biti ponovno upotrebljene i/ili reciklirane. Sistem primarne separacije podrazumijva uspostavljanje centara za sakupljanje otpada (reciklažnih dvorišta i dr.).

Primarnu selekciju najjednosatvnije je započeti na nivou privrednih subjekata, odnosno komercijalnog sektora, gdje je, zbog većih količina otpada koji se u njima generiše, moguće ostvariti značajne rezultate uz minimilna ulaganja u nabavku kanti i kontejnera za odlaganje otpada i edukaciju zaposlenih.

Program sakupljanja komunalnog otpada, za period važenja ovog Plana, podrazumijva, sakupljanje mješanog komunalnog otpada odloženog od strane građana i zaposlenih u komercijalnom i industrijskom sektoru i sakupljanje separatno prikupljanih primarno razdvojenih komponenata otpada.Budući da je dosadašnja praksa u Crnoj Gori pokazala da je sakupljanje otpada po principu primarne selekcije u više kanti, za PET, staklo, papir, metal i ostali otpad, neefikasno i da se kao krajnji rezultat dobije uglavnom samo mješani otpad u svakoj od njih, predviđa se uvođenje novog sistema tzv. sistema dvije kante za odvojeno sakupljanje suve i mokre frakcije (kanta ili kontejner, manje ili veće zapremine).

Ovaj sistem podrazumijva obavljanje primarne selekcije, tj. razdvajanja otpada na mjestu njegovog nastanka, u dvije kante:

suva kanta - zajedničko odvajanje primarno selektovanih materijala kao što su papir, karton, plastika, staklo, guma, metal, tekstil i slično,

mokra kanta - odvajanje ostalog otpada koji je po svom sastavu uglavnom mokar zbog prisustva ostataka od hrane, materijala organskog porekla, baštenskog otpada, proizvoda za higijenu i slično.

Otpad iz suve kante, nakon sakupljanja transportuje se u transfer stanice sa reciklažnim dvorištem gde bi se izvršilo razvrstavanje sakupljenih reciklabilnih materijala. Tako razvrstan materijal ima svoju

18

tržišnu vrijednost i može biti prodat usljed čega bi preduzeće koje se bavi upravljanjem otpada ostvarilo određenu dobit.

Izdvojena suva frakcija bi mogla da se odlaže i u za to određene kese koje bi zatim bile predate u reciklažno dvorište ilidrugi sabirni centar. Program podjele i prikupljanja kesa za sakupljanje reciklabilnih materijala bi trebalo da bude kreiran od strane komunalnog preduzeća.

Mokra frakcija bi bila transportovana na postrojenje za sekundarnu selekciju za mješani komunalni otpad, kompostiranje, određenu deponiju ili termičku obradu, u zavisnosti od kvaliteta i mogućnosti da dodatno bude razvrstan, ali i odabrane opcije za upravljanje otpadom.Kante/kontejneri moraju biti jasno određeni i obilježeni i dalje sakupljanje i transport razvrstanog otpada mora se odvijati posebno tj.bez mješanja.

Ove aktivnosti detaljno planira komunalno preduzeće. Za teritoriju opštine Šavnik potrebno je obezbijediti i postaviti:

- 20 ( dvadeset ) kanti za suvu frakciju,- 20 ( dvadeset ) kanti za mokru frakciju,- 50 ( pedeset ) kontejnera zapremine 1.3 m3 ,- 2 ( dva ) vozila zapremine od 16-20 m3, za transport otpada do regionalne

deponije.

Neophodno je u što skorijem periodu izvršiti uvođenje seoskih područja u sistem sakupljanja komunalnog otpada. Sakupljanje otpada iz seoskih područja vršilo bi se najmanje četiri puta u mjesec dana, cijena usluga bi bila niža nego u gradskom dijelu. Za te aktivnosti potrebna je nabavka adekvatne opreme i jačanje strukture zaposlenih u javnim komunalnom preduzeću. Procjena je da će se u planskom obuhvatu u selima postaviti minimalno 40 kontejnera zapremine 1,1m3. Za uspješno uvođenje seoskih domaćinstava u ovaj sistem potrebno ih je animirati na adekvatan način.

Sakupljanja komunalnog otpada koji nije predviđen za odlaganje u kontejnere za komunalni otpad (npr. kabasti otpad), organizovati na način povremenog odvoženja ovakvog otpada ili na poziv, uz obavezno prethodno obavještavanje građana kako će i kada akcija biti organizovana. Planira se uspostavljanje službe "po pozivu".

Opasni komunalni otpad se sastoji uglavnom od kancelarijskih materijala: toner kaseta i ketridža, kao i rasvjetnih tijela (sijalica, fluo cijevi)... ODVOJENO SAKUPLJANJE

9.3. Sanacije odlagališta Zauglina

Komunalni otpad sa teritorije Opštine Šavnik se odlaže na privremenom odlagalištu ,,Zauglina’’, koja se nalazi sjeveroistočno od gradskog jezgra, na udaljenosti od oko 0, 8 km od gradske zone, čija je površina 3000 m.

Detaljnim urbanističkim planom ,,Šavnik jug’’predviđena je sanacija i rekultivacija odlagališta. U avgustu prošle godine izdati su urbanističko tehnički uslovi, a očekuje se i izrada Glavnog projekta.

9.4. Transfer stanica i reciklažno dvorište

Detaljnim urbanističkim planom ,,Šavnik jug’’predviđena je izgradnja transfer stanice i reciklažnog dvorišta. Državnim planom je, bez obzira na opciju, predviđena izgradnja reciklažnog dvorišta. Za izgradnju transfer stanice i za sanaciju i rekultivaciju odlagališta Zaugline su izdati urbanističko - tehnički uslovi u avgustu prošle godine.

19

Ovim aktivnostima će se stvoriti bolji uslovi za organizovanje i obavljanje poslova upravljanja komunalnim otpadom na izvodljiv, održiv i efikasan način, koji je u skladu sa važećim propisima i planskim dokumentom, kao i rježavanje problema u oblasti upravljanja komunalnim otpadom sa kojim se susreću stanovništvo, turisti, turističke i privredne strukture u opštini Šavnik. Transfer stanica je tehnološka cjelina za prijem, sabijanje, presovanje i odlaganje komunalnog otpada u transportne rolo kontejnere do odnošenja na regionalnu deponiju.

Tehnologija rada transfer stanice za pretovar neselektovanog (mješanog) komunalnog otpada je fleksibilna u pogledu prijema količine otpada, s obzirom na dnevnu neravnomjernost sakupljenih količina, koja zavisi od niza faktora (sezonskih uticaja, vremenskih prilika, praznika itd). Povećanje kapaciteta prihvata mješanog komunalnog otpada je jednostavno, postavljanjem novihrolo kontejnera (1 rol kontejner zapremine 32 m3 povećava kapacitet prijema mješanog komunalnog otpada od 8-10 tona).Kompleks transfer stanice sastoji se od više tehničko-tehnoloških celina. Tehnološke celine definisane su zonama u kojima se odvijaju različite radne operacije: prijemno-otpremna zona, pretovarna zona, zona za pranje vozila i kontejnera i zona za obradu otpadnih voda.

Zone su definisane u skladu sa radnim operacijama koje će se na njima izvoditi i u skladu sa timsu opremljene odgovarajućim sadržajima.Prijemno-otpremna zona je prostor na kome se odvija prijem i identifikacija vozila, vaganje vozila, upućivanje do pretovarne zone i izlaz vozila. Ovo je prva - uvodna zona u objekat i opremljena je ulaznom kapijom, kolskom vagom, opremom za kontrolu, nadzor i evidenciju. U prijemnoj zoni je i parkilište za službena, privatna i teretna vozila.Otpad čiji je unos na prostor transfer stanice zabranjen, tj. koji nije predviđen za prihvat, manipulaciju i privremeno skladištenje, čine opasne, otrovne, zapaljive i eksplozivne materije.Najvažniji dio transfer stanice je zona pretovara u kojoj se odvijaju operacije vezane za pretovar i kompaktiranje otpada.

Reciklažno dvorište (malo reciklažno dvorište) – služe za odlaganje specifičnih vrsta otpada koje se generišu u domaćinstvu, komercijalnim objektima, privrednom sektoru itd., a koji se ne mogu, ili ne bi trebalo, sakupljati zajedno sa komunalnim otpadom na uobičajeni način. Ovo se takođe odnosi i na separatno sakupljanje pojedinih vrsta otpada u privatnom sektoru ili od strane organizacija civilnog društva, kao i na periode, kada je zbog specifičnih uslova otežano sakupljanje otpada (zimski period, turistička sezona).

Sakupljački centar manjeg kapaciteta, takođe je organizovano kao jednostavna jedinica,opremljena odgovarajućim i jasno označenim kontejnerima, prema zakonom definisanoj klasifikaciji. Za svaku vrstu otpada propisan je odgovrajući prostor, oprema u koju se odlaže, način rukovanja i način održavanje opreme.

Lokaciju je najbolje odrediti u blizini prometnih saobraćajnica, sa mogućnošću da građani mogu lako da pristupe, na prostoru koji je blizu priključka na elektro, vodovodnu i kanalizacionu mrežu. Sva instalirana oprema treba da bude u skladu sa nacionalnim standardima, ISO standardima i EU direktivama. Mora biti jednostavna za pristup, rukovanje i utovar-istovar. Prostor mora biti opremljen protivpožarnom zaštitom (hidrantska mreža, aparati za suvo gašenje) i zaštitnom opremom koja omogućava bezbjedan i siguran rad zaposlenih. Poslove u reciklažnom dvorištu treba da rade isključivo obučeni radnici. Potrebna površina je ograničena na 1.000-2.500 m2 (orijentaciono 50 x 50 m, mada konkretne dimenzije i raspored opreme zavise od uslova na terenu - prije svega prostora kojim opština raspolaže).

Otpad koji se u njima sakuplja je: papir i karton, miješana ambalaža (PET, ostala plastika, tetrapak, limenke i sl), staklo, kabasti otpad (stari nameštaj i sl), elektronski i električni otpad, akumulatori, baterije i fluo sijalice (cijevi), otpadne gume, zeleni baštenski otpad. Po potrebi, u zavisnosti od

20

specifičnosti, može se postaviti i oprema za druge vrste otpada koje se generišu. Prostor nije predviđen za prihvat otpada od rušenja, opasnih materija, medicinskog otpada, industrijskog otpada i otpada životinjskog porijekla.

9.5. Mogućnost saradnje između dvije ili više jedinica lokalne samouprave

U postojećim uslovima komunalni otpad iz naše opštine će se odvoziti u Podgoricu na deponiju Livade. Takođe procesom rada u planiranim postrojenja, transfer stanici i reciklažnom dvorištu, dobiće se određena količina miješanog komunalnog otpada čije zbrinjavanje se neće moći izvesti u Šavniku. Shodno tome neophodna je međuopštinska saradnja sa jednom ili više jedinica lokalne samouprave u zavisnosti od izgradnje buduće mreže postrojenja za obradu otpada.

9.6. Uključivanje javnosti i jačanje svijesti o pravilnom postupanju sa komunalnim otpadom

Uključenje javnosti u procese odlučivanja o pitanjima koja su značajna za njihovu životnu sredinu predstavlja zakonsku obavezu jedinica lokalne samouprave i organa regionalnog organizovanja.

Pravo građana je da živi u zdravoj okolini i mora imati pristup informacijama o kvalitetu životne sredine, mogućim uticajima na životnu sredinu, postojećim mjerama zaštite, kao i pravo na učešće u odlučivanju o koracima koji se preduzimaju.

Budući da uređenje oblasti upravljanja otpadom utiče na građane jedne lokalne zajednice i regiona od izuzetne je važnosti obezbijediti da građani budu adekvatno informisani o donošenju odluka u ovoj oblasti. Pored toga, građanima se mora omogućiti i da daju svoj doprinos ovom procesu putem podnošenja konkretnih predloga, komentara, dopuna i izmjena odluka i sl.

Program podizanja ekološke svijesti podrazumijeva aktivnosti države i lokalnih samouprava koje imaju za cilj poboljšanje odnosa stanovništva prema okruženju u kome žive i podsticanje ekološkog aktivizma različitih društvenih i starosnih grupa.

Unaprjeđenje nivoa javne svijesti podrazumijva: usvajanje adekvatnih obrazaca ponašanja na nivou pojedinca, kako bi se dovelo do smanjenja

nastajanja otpada, shvatanja značaja ponovne upotrebe otpada i kupovine proizvoda napravljenih od reciklabilnih

materijala, priprema reciklabilnih komponenata otpada za reciklažu, adekvatno i savjesno odlaganje otpada itd.

Realizaciju programa razvijanja javne svijesti i edukacije treba sprovoditi na svim nivoima paralelno a posebno koristeći medije i druga srestva edukacije:

Radio, televizija, internet i mobilni mediji (fokusiranost ove vrste medija na mlađi dio populacije bitan je iz razloga što je upravo od tog dijela populacije realno očekivati najveći stepen implementacije novih ekoloških tendencija i praksi), oglasne kampanje, volonteri, promocija postignutih rezultata, održavanje praktičnih radionica, štampanje periodičnih izvještaja ili publikacija iz kojih se mogu videti rezultati urađenog u prethodnom periodu i opis aktivnosti za naredni period.

10. SAKUPLJANJE OTPADA SA TERITORIJE NACIONALNIH PARKOVA

Opština Šavnik zahvata dio Nacionalnog parka „Durmitor“ i to 6.400 ha. Granica Nacionalnog parka ide sa Ranisave, kota 1750,zahvata Boljske Grede i spušta se na kotu 1303 ispod Klještina, a odatle do

21

poligona 2094 Buručkovac u dužini 1,6 km i lomi se pod uglom 210 stepeni u pravcu poligona 2048 Veliki Treskavac. Područje Nacionalnog parka „Durmitor“, koje pripada teritoriji opštine Šavnik je uglavnom nenaseljeno područje. Katuni u okviru parka su: Boban i  Dobri Do. Kod sakupljanje otpada sa teritorije nacionalnih parkova, posebnu paznju treba obratiti na selektivno sakupljanje otpada.

11. AKCIONI PLAN, DINAMIKA I IZVORI FINANSIRANJA

Sredstva za implementaciju lokalnog plana upravljanja otpadom mogu se obezbijediti iz: Kapitalnog budžeta, Budžeta opštine Šavnik, fondova, kredita, donacija i sl.

Tabela 10: Mjere, nosioci, potrebna sredstva i rokovi zasprovođenje predviđenih mjera

1.

AKTIVNOST

EDUKACIJA JAVNOSTI O POTREBI UNAPRJEĐENJA SISTEMA ODVOJENOG SAKUPLJANJA OTPADA I KONTINUIRANA EDUKACIJA JAVNOSTI I ZAPOSLENIH I UPRAVNIM STRUKTURAMA OPŠTINE I KOMUNALNOG PREDUZEĆA

NOSIOCI Opština Šavnik, DOO “Komunalne djelatnosti” ŠavnikSREDSTVA 5000 €IZVORI SREDSTAVA Budžet Opštine Šavnik, MORT, donacijeROK REALIZACIJE Do 2020

2.AKTIVNOST

SANACIJA NEUREĐENIH ODLAGALIŠTA I SPRJEČAVANJE NASTAJANJA NOVIH NEUREĐENIH ODLAGALIŠTA

NOSIOCI Opština Šavnik, DOO “Komunalne djelatnosti” ŠavnikSREDSTVA 10 000€IZVORI SREDSTAVA Budžet Opštine Šavnik, donacijeROK REALIZACIJE 2017 i 2018

3.

AKTIVNOST SANACIJA I REKULTIVACIJA POSTOJEĆEG PRIVREMENOG SKLADIŠTA KOMUNALNOG OTPADA

NOSIOCI Opština Šavnik, DOO “Komunalne djelatnosti” ŠavnikSREDSTVA 80 000€IZVORI SREDSTAVA Budžet Opštine Šavnik, MORT, donacijeROK REALIZACIJE 2020

4.

AKTIVNOST REVIZIJA PLANA UPRAVLJANJA OTPADOM NOSIOCI Opština ŠavnikSREDSTVA U sklopu redovnih aktivnostiIZVORI SREDSTAVA Budžet Opštine ŠavnikROK REALIZACIJE Po potrebi

5.

AKTIVNOST NABAVKA I POSTAVLJANJE POSUDA ZA SELEKTIVNO SAKUPLJANJE OTPADA

NOSIOCI Opština Šavnik, DOO “Komunalne djelatnosti” ŠavnikSREDSTVA 10 000€IZVORI SREDSTAVA Budžet Opštine Šavnik, donacijeROK REALIZACIJE 2017

AKTIVNOST NABAVKA MEHANIZACIJE ZA ODVOZ KOMUNALNOG OTPADA

NOSIOCI Opština Šavnik, DOO ,,Komunalne djelatnosti” Šavnik

22

6.

SREDSTVA 60.000€IZVORI SREDSTAVA Kapitalni budžet, međunarodni fondovi, donacijeROK REALIZACIJE 2018.

7.

AKTIVNOST IZGRADNJA TRANSFER STANICENOSIOCI Opština Šavnik, MORTSREDSTVA 400 000€IZVORI SREDSTAVA MORTROK REALIZACIJE 2017

8. AKTIVNOST IZGRADNJA RECIKLAŽNOG DVORIŠTANOSIOCI Opština Šavnik, MORTSREDSTVA 15 000€IZVORI SREDSTAVA MORT, donacijeROK REALIZACIJE 2017

NAPOMENA: Projekat transfer stanice i sanacije i rekultivacije neuređenog odlagališta ,,Zauglina’’ još nije urađen tako da se ne može tačno utvrditi investicija za izgradnju istih.

12. NADZOR I PRAĆENJE PLANIRANIH AKTIVNOSTI I MJERA

Nadzor i praćenje planiranih aktivnosti će pokazati da li su akcije iz Plana postignute i da li je upravljanje otpadom uređeno u skladu sa ciljem.

Uspješnost realizovanih mjera i aktivnosti iz Plana prati se indikatorima: količina sakupljenog komunalnog otpada na godišnjem nivou, količinu selektivno sakupljenih reciklabilnih količina po vrsti, ukupna količina proizvredenog biorazgradivog otpada na godišnjem nivou, količinu posebnih vrsta otpada, sanacija neuređenih odlagališta, pokrivenost teritorije sa koje se sakuplja otpad i sl. Ovi indikatori ukazuju na količinu smanjenja otpada koji treba odložiti na regionalnu deponiju i kvalitet odabranih mjera.

Potrebno je raditi godišnji izveštaj o implementaciji Plana sa kratkim prikazom razvojnog Plana za narednu godinu što će osigurati da Plan ostane aktuelan. Na taj način će biti označen napredak i obilježena ključna pitanja koja treba razmatrati u narednom periodu. Plan je potrebno godišnje preispitati, a po potrebi mijenjati i dopunjavati. Cilj preispitivanja, mijenjanja i dopunjavanja je izbor i primjena najboljih prihvatljivih opcija za životnu sredinu zavisno od socijalnog, ekonomskog, tehnološkog i institucionalnog razvoja, koji treba da dovede do poboljšanja načina postupanja sa otpadom.

Lokalna samouprava je dužna da obezbijedi uslove za sprovođenje Plana i da vrši nadzor nad njegovim sprovođenjem.

23