TÜRKiYE VE BATILI ÜLKELERDEKİ ARAZİ DÜZENLEME

ÇALIŞMALARINDAKİ YOL ÇALIŞMALARI VE STANDARTLARI

YAKUP TEMİZ 081205075

Türkiye ve batılı ülkeler arasındaki arazi düzenleme çalışmalarındaki yol çalışmaları ve standartları hakkında ki konuma geçmeden önce arazi düzenlemesi hakkında bilgi vermek istiyorum

Arazi toplulaştırılması;Tarım ve orman alanında üretim ve çalışma

koşullarını iyileştirmenin yanı sıra tarımsal kültürü ve kırsal gelişmeyi desteklemeyi amaçlayan kırsal alanı yeniden düzenleme yöntemidir.Dağınık ya da ekonomik işlemeye uygun olmayan parselleri birleştirerek ve amaca uygun bir biçimde yeniden düzenleyerek yeterli ulaşım, sulama ve öteki kamusal yapıların gerçekleştirilmesi, toprağın korunması ya da iyileştirilmesi ve kırsal görünümün biçimlendirilmesi,köy yenileme ve öteki önlemler yardımıyla üretimin ölçülü, hesaplı bir biçimde düzenlenmesi ve tarımsal yapının iyileştirilmesidir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI HANGİ HUSUSLARI KAPSAMAKTADIR?

1. Fazla parçalanmış, dağılmış arazilerin modern işletmecilik esaslarına göre birleştirilmesi.

2. Tarla içi yol şebekesinin, sulama tesislerinin ve yüzey tahliye sisteminin inşası.

3. Gerekli arazi tesviyesi ve toprak ıslahının yapılması.

4. Köylerin yerlerinin yeniden düzenlenmesi, çevre planlanması.

5. Kırsal alanın, doğal hayatın korunması ve yeşil alanların düzenlenmesi.

6. Kırsal alandaki yerleşim yerleri ve toprakların, rüzgâr ve su erozyonu, sel taşkınları gibi doğal afetlerden korunması için gerekli önlemlerin alınması.

7. Spor sahaları, parklar, yüzme havuzu, bayram-pazaryeri, çocuk bahçesi, okul, sağlık ocağı ve kooperatif binası gibi sosyal hizmet tesisleri için gerekli arazilerin, toplulaştırma planları içinde kamulaştırma yapılmadan temin edilmesi.

8. İşletmelerin ıslahı, yeniden düzenlenmesi, verimli bir şekilde çalışmalarının temini için gerekli tedbirlerin alınması.

9. Köy içi yollarının tanzimi içme suyu, kanalizasyon, elektrik, telefon gibi hizmetlerinin planlanması, iskân, arsa isteklerinin karşılanması.

YOLLARGenel ulaşım ağı ve köyleri birbirine bağlayan

yolların yanında, köy içinden ve çevresinden geçen trafik yolu, ana işletme yolu, işletme yolu, toprak yol, gezi ve bisiklet yolları vardır. Köprüler, rüzgardan koruma duvarları,tüneller ve kullanılmayan eski yolların kaldırılması da bu kapsam da ele alınır. Yolun geçki ve kaplama cinsi onun işlevine göre belirlenir.

İl Yolları Geniş yerleşim bölgelerini birbirine ve devlet

yoluna bağlayan yollardır.Bu yollar yerleşim bölgeleri içinde yer almazlar.

Bağlantı Yolları Köy yerleşim birimlerini birbirine ve devlet ulaşım

ağına bağlayan bir veya iki şeritli, ağır araç trafiğine uygun kırsal trafik yollarıdır.

Bu yolların yönünü yerleşim durumu belirler. Dar dönemeç ve kurplardan kaçınılır.Yolların konumunu belirlerken ülke koşulları ve yasal kurallarına göre hazırlanmış yönetmeliklerde belirtilen ölçünler göz önüne alınır.

İşletme Yolları İşletme yolları tarımsal işletmelerin kullandığı

yollardır ve kaplama cinslerine göre kaplanmış yol ve toprak yol olarak belirlenir.Bu yolların amacı işletme-işletme merkezi-ve ürünleri işleme merkezi arasında hızlı ve güvenli trafiği sağlamaktır.

1. Sınıf köy yoluna ait enkesit

Yol Uzaklığı Tarımsal işletmelerde parsellerin yerleşim

merkezinden veya işletme avlusundan uzak olması, tarımsal iş başarısını azaltıp, ulaşım ve taşıma masraflarını artırması yanında, üretim güçlüklerine de yol açar. Bu etkileri nedeniyle bitki deseninin değişmesi de söz konusu olabilir.

Parsel uzaklığı arttıkça, yol zamanının, çalışma zamanı içerisindeki payı büyüyecek ve bu da iş gücü ile tarımsal alet ve makinenin iş başarısını azaltacaktır.

Bu konuyu açıklayabilmek için üç parseli olan bir çiftçiyi örnek alalım; Çiftçinin her bir parselinin köy merkezine olan uzaklığını ölçelim. 3125 + 3453 + 2859 = 9437 metre. Bu çiftçi her parseline bir kere gidebilmek için toplam 9,4 km yol gitmesi gerekmektedir

Aynı çiftçinin toplulaştırmadan sonra tek bir parseli olduğundan kat etmesi gereken yol uzunluğu sadece 3964 metre olarak ölçülmüştür. Başka bir deyişle bu kişi her defasında 5473 metre daha az yol kat edecektir. Buradaki yol azalma yüzdesi % 68’dir.

Araştırma; Hollanda’da yapılan bir araştırmada, işletme

binasından her km uzaklık için, ekili arazilerde % 8-10, çayır-mera da % 10-20 arasında verim düşüklüğü saptanmıştır. Yine Hollanda’da, ortalama uzaklığı 3 km olan parsellerdeki iş başarısının, işletme merkezi yanındaki parsellerdeki iş başarısından % 10 daha az olduğu bulunmuştur.

Yol kalitesi, Yol uzaklığının yukarıda belirtilen etkileri yolun

kalitesine göre de değişiklik gösterir. Yol kalitesi iyileştikçe uzaklığın etkisi azalır. Çünkü yolun kalitesi, yoldaki trafik hızını etkiler. Yolların kalite yönünden kıyaslanmasında “yol faktörü” kullanılır.

Tarla İçi Yollar

Yolun kalitesine göre yol faktörleri şöyledir.

Stabilize yol 1 Yarı stabilize yol 1.5 Stabilize edilmemiş yol 2.5 Arazi 3 Drenaj koşulları olumsuz arazi 4 Bu değerlere göre, herhangi bir tarımsal araç

belirli bir uzaklığı stabilize yolda 1 saatte tamamlayabiliyorsa, ayni uzaklığı yarı stabilize yolda 1.5 saatte, arazide 3 saatte tamamlayabilecek demektir. Eş bir anlatımla, yarı stabilize yoldaki 1.5 km’lik uzaklık stabilize yolda 1 km’ye denktir.

Araştırma; Yolun kalitesiyle ilgili olarak yapılan bir araştırmaya göre; 1 km uzaklıktaki 10 hektarlık bir parselde pancar yetiştirilmesi için toplam ulaşım süresi, stabilize yolda 40 saat iken, stabilize olmayan yolda 150 saat olarak saptanmıştır.

Kırsal alanda yol yapım çalışması

Yol Planlamasında Temel İlkelerUzun erimli olmalıOlabildiğince az toprağı kapsamalıAna trafik ile bağlantılı olmalıOluşturulan yol ağı ile akılcı bir işletmecilik

yapılabilmeliTüm işletmelere ulaşılabilir olmalıdır

Bölgenin Doğal Yapısı Arazinin Konumu Kapsamlı bir yarma ve dolma işlemlerinden

kaçınmak için arazinin topoğrafik yapısına uygun bir geçki seçilmelidir.

Yükseklik Elementleri Boyuna eğim, peyzajı güçlendirmek, ve yapı masraflarını

en aza indirmek için arazi ile uyumlandırılır. Yüzey suyunun boşaltılmasını güvencelemek için boyuna

eğimin %1 in altına düşmemesi gerekir.%6 dan fazlasından da kaçınmak gerekir.

İklim Yörenin iklimine ve yolların hangi mevsimlerde

kullanılacağına göre kaplama cinsi belirlenir. Yağmur suları olabildiğince çabuk yol yüzeyinden akıp gidebilmeli temel ve yüzey suları yol içine sızmamalıdır

Toprak Yapısı Yolun geçtiği taban, yolu taşıyacak nitelikte

olmalıdır.Yolun planlanması sırasında arazi kullanım sınırlarının korunmasına özen gösterilmelidir.

Toprak Kullanım Türü İşletme yolları ile aynı zamanda blok uzunlukları

saptanır.Blok uzunluğu da tarım türüne göre belirlenir.Büyük tarım makinelerinin kullanıldığı hububat tarımı için böylesi mekanizasyonu uygun geniş alanlar ön görülürken sebze tarımı için daha küçük bloklar planlanmalıdır.

Kırsal Görünümün Kollanması Yol geçkisi planlanırken olabiliyorsa var olan

yollar yeni planlamanın içine katılmalıdır.Kırsal görünümün bozulmaması için çevrenin korunması gereken öğeleri gözden ırak tutulmamaldır.

Ülkemiz de köy yolu Almanya da köy yolu

Yol Planlama Ölçütleri

Yol geçkisi topoğrafik yapıyla uyumlu olmalıdırDümdüz bir yol geçkisi planlanmamalı dönemeçler ön

görülmelidirBloklar paralel bölümlemeye olanak verecek biçimde

oluşturulmalıdırVar olan eski yollar korunmaya çalışılmalıdırTarım kültürüne göre blok uzunluklarının 100-450 m arasında

değiştiği göz önüne alınarak uygun yol ağı planlanmalıdırYollar düzeç eğrilerine göre planlanarak erozyon tehlikesi

önlenmeye çalışılmalıdır. Trafik hızını kesmesi için yol geçkisi üzerinde eğim farklılıkları oluşturulmalıdır

Tarım ve tarım dışı trafiği birbirinden ayrılabilecek biçimde planlama yapılmalıdır

Yoğun tarım yapılan ve trafiğe çıkışı fazla olan parsel kaplanmış yola bitişik yerleştirilmelidir

Ekolojik yapıya uygun yol tipleri seçilmelidirYol için ayrılan yerlerde oluşan kaçınılmaz doğa kayıpları

yeni ağaçlandırma vb. önlemlerle dengelenmelidirKullanılmayan yollar yeniden tarıma kazandırılmalıdır Planlamada gelecekte olabilecek değişikler gözetilmelidir

Mevcut köy yollarımız da asfaltlama çalışması

Yol Planlama Altlıkları

a. Arazi gereksinen planlara ek olarak ayrıca; Proje sınırının Devlet trafiğinin İşletme yollarının Alt yapının Özel Amaçlar için ayrılmış parseller ve yerleşme bölgesinin

1/5000 ölçekli topoğrafik kadastral haritab. Toprak iyileştirme planı Tarımsal amaçlara uygun toprak iyileştirme ve sulama

önlemlerini gösteren planc. Kırsal görünümün Planlaması Kırsal görünüm planlamasının proje bölgesi yeniden

biçimlendirme aşamasında önemli bir işlevi vardır. 3 aşamadan oluşan bu planın ikinci aşaması yol ve sulama ağı planlanmasına eşlik eder.

Yol Ağı Planlaması

Tarım parsellerinin eski iyelik sınırlarının yok sayılarak yeniden düzenlenmesi sırasında yol ve sulama ağı bu düzenlemeye temel olmaktadır. Planlamada kırsal alandaki tüm yollar ve bunlara bağlantılar göz önüne alınır.

Kırsal alanda ulaşımı sağlayan köy yolları ise, 1. Köy içi yollar 2. Köy tarım arazisi yolları 3. Grup köy yolları Devlet ve il yolları ağı dışında kalan köylerin, köy

belediyelerinin ve bunlara bağlı yerleşme birimlerinin içindeki yollar ile köyleri, köy belediyelerini ve bunlara bağlı yerleşme birimlerini il ve ilçe merkezlerine bağlayan yollar,orman yolları ile orman içi yollar köy ve orman yolları ağını teşkil eder.

Buna göre KHGM görev alanında bulunan yollar 4 sınıfa ayrılmıştır.

a. Köy ve köy belediyesi merkezlerine ait yollar b.Bunlara bağlı yerleşim birimlerine ait yollar c. Köyleri ve köy belediyelerini devlet ve il yollarına

bağlayan yollar d. Orman ve orman içi yollar Ülkemizde uygulanan arazi toplulaştırma projeleri bir

köyün belirli bir bölümünde uygulandığından toplulaştırma kapsamında ulaşım sistemi planlaması genellikle köy tarım arazisi yolları düzeyinde ele alınmaktadır.

Köy Tarım Arazisi Yolları: 1. Bağlantı Yolları 2. Tarımsal Yollar a. Ana Yollar b.Tarla içi Yollar(Tali

yollar)

KÖYYOLU GEOMETRİK STANDARTLARI (İki Şeritli Yollar)

Ülkemizde ki köy yolları

İsviçrede ki köy yolları

Avrupa standartlarının çok gerisinde kalan köy yollarımız;

Kaynakça; Kırsal Toprak Düzenlemesi(Prof.Dr.Zerrin Demirel) Arazi Toplulaştırmsı (Ziya Parlak) II. KADASTRO KONGRESİ – 2008(Y. Doç. Dr. Ali ERDİ, Prof.

Hüseyin ERKAN)

DPT , 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Devlet Planlama Teşkilatı Harita, Tapu Kadastro, Coğrafi Bilgi ve Uzaktan Algılama Sistemleri (Arazi ve Arsa Politikaları, Arazi Toplulaştırması, Arazi Kullanımı) Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.

http://www.tarimreformu.gov.tr/ http://takbisbilgi.tkgm.gov.tr/takbis.portal