ts-en-iso-22000

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

1/36

ICS 03.120.01; 67.020; TRK STANDARDI TS EN ISO 22000/Nisan 200635.240.99

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS EN ISO 22000Nisan 2006

ICS 03.120.10; 67.020; 35.240.99

GIDA GVENL YNETM SSTEMLER - GIDAZNCRNDEK TM KURULULAR N ARTLAR

Food safety management systems - Requirements for anyorganization in the food chain

TRK STANDARDLARI ENSTTSNecatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

2/36

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacakgelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardnuygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerinibildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarnkranla anarz.

Kalite Sistem Belgesimalt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 KaliteStandardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygunolduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnngarantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEKKalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standardolmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilenteknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda TrkStandardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygunretildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi birgaranti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

3/36


n sz

Bu Standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 22000 (2005) standard esas alnarak TSE MamulGdalarhtisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 24 Nisan 2006 tarihli toplantsnda TrkStandard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

Bu standardn kabul ile TS 13001 (2003) iptal edilmitir.

Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patenthakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

4/36


indekiler

1 Kapsam ......................................................................................................................................................... 12 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar............................................................................................. 13 Terimler ve tarifler ........................................................................................................................................ 2

3.1

G

da gvenlii ............................................................................................................................................. 2

3.2 Gda zinciri .................................................................................................................................................. 23.3 Gda gvenlii tehlikesi ............................................................................................................................... 23.4 Gda gvenlii politikas .............................................................................................................................. 23.5 Son rn............................................................................. ......................................................................... 23.6Akemas................................................................................................................................................. 33.7 Kontrol nlemi ............................................................................................................................................. 33.8 n gereksinim program.............................................................................................................................. 33.9 Operasyonel n gereksinim program (OGP)............................................................................................. 33.10 Kritik kontrol noktas (KKN)................................................................................................................. 33.11 Kritik limit............................................... .............................................................................................. 33.12 zleme.................................................................................................................................................. 33.13 Dzeltme............................................................................................................................................. 33.14 Dzeltici faaliyet .................................................................................................................................. 3

3.15

Geerli klma ....................................................................................................................................... 43.16 Dorulama........................................................................................................................................... 4

3.17 Gncelleme......................................................................................................................................... 44 Gda gvenlii ynetim sistemi .................................................................................................................. 4

4.1 Genel artlar....................................................................... ......................................................................... 44.2 Dokmantasyon artlar .............................................................................................................................. 4

5 Ynetim sorumluluu .................................................................................................................................. 55.1 Ynetimin taahhd .................................................................................................................................... 55.2 Gda gvenlii politikas .............................................................................................................................. 55.3 Gda gvenlii ynetim sisteminin planlanmas .......................................................................................... 55.4 Sorumluluk ve yetki ..................................................................................................................................... 55.5 Gda gvenlii ekip lideri ............................................................................................................................. 65.6 letiim ......................................................................................................................................................... 65.7Acil durumlara hazrllk ve mdahale ......................................................................................................... 75.8

Ynetimin gzden geirmesi ....................................................................................................................... 7

6 Kaynak ynetimi........................................................................................................................................... 76.1 Kaynaklarn salanmas .............................................................................................................................. 76.2 nsan kaynaklar .......................................................................................................................................... 76.3Alt yap ........................................................................................................................................................ 86.4 alma ortam ............................................................................................................................................ 8

7 Gvenli rn planlama ve gerekletirme ................................................................................................. 87.1 Genel......................................................................................................................... .................................. 87.2 n gereksinim programlar.......................................................................................................................... 87.3 Tehlike analizlerini gerekletirmenin birincil aamalar ............................................................................. 97.4 Tehlike analizi ........................................................................................................................................... 107.5 Operasyonel n gereksinim programlarnn oluturulmas........................................................................ 117.6 HACCP plannn oluturulmas ................................................................................................................. 12

7.7

OGP ve HACCP planlarnda belirtilen balang bilgi ve dokmanlarn gncelletirilmesi ....................... 127.8 Dorulama planlamas .............................................................................................................................. 137.9 zlenebilirlik sistemi ................................................................................................................................... 137.10 Uygunsuzluk kontrol......................................................................................... ............................... 13

8 Gda gvenlii ynetim sisteminin geerli klnmas, dorulanmas ve iyiletirilmesi.................... 158.1 Genel..................................................................................................................... .................................... 158.2 Kontrol nlem kombinasyonlarnn geerli klnmas ................................................................................. 158.3 zleme ve lmenin kontrol................................................................................................ ...................... 158.4 Gda gvenlii ynetim sisteminin dorulanmas ...................................................................................... 168.5 yiletirme .................................................................................................................................................. 17

Ek A (Bilgi iin) - ISO 22000:2005 ve ISO 9001:2000 arasndaki eleme..................................................... 18Ek B (Bilgi iin) - HACCP ve ISO 22000: 2005 arasndaki eleme ............................................................... 26Ek C (Bilgi iin) - n gereksinim programlar da dahil kontrol nlemlerine rnekler salayan ve bunlarnseilmesi ve kullanlmasna ynelik yol gsteren Codex Alimentarius Komisyonu kaynakar ................ 27

Kaynaklar............................................................................................................................................................ 30

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

5/36


Giri

Gda gvenlii; gdada tketim annda gda kaynakl tehlikelerin bulunmas ile ilgilidir. Gda gvenliitehlikelerine giri gda zincirinin herhangi bir basamanda ortaya kabilir, bu nedenle de gda zinciriboyunca etkin bir kontroln gerekletirilmesi nemlidir. Bu nedenle, gda gvenlii, gda zincirinde yer alan

tm birimlerin katksyla salanan bir olgudur.

Yem reticilerinden birincil reticilere, gda ileyenlerden, tamaya, depolama operatrlerine vetaeronlardan perakende sat yerleri ve gda servislerine (ekipman reticileri, ambalaj materyali, temizlikajanlar, katk ve bileen reticileri gibi ilgili kurulular dahil) kadar deien bir zinciri kapsamaktadr. Hizmetsalayclar da bu zincire dahildir.

Bu standard, gda zinciri boyunca son tketime kadar gda gvenliini salamak iin takip eden genellikleanahtar eler olarak kabul edilen eleri birletiren gda gvenlii ynetimi sistemi iin ihtiyalartanmlamaktadr:- nteraktif iletiim- Sistem ynetimi- n gereksinim programlar

-HACCP prensipleri

Gda zinciri ierisinde yer alan her aamada tm ilgili gda gvenlii tehlikelerinin tanmlanmas ve yeterincekontrol edilebilmesinin salanabilmesi iin gda zinciri boyunca iletiim zorunludur. Bu, gda zinciri boyuncaen alt kademeden en st kademeye kadar kurulular arasndaki iletiimi gstermektedir. Tketicilerle vetedarikilerle tanmlanan tehlikeler ve kontrol nlemleri hakknda iletiim, tketici ve tedarikigereksinimlerinin (son rnn kullanl ve bunun iin gerekenler ile son rn zerine etkileri gibi) aakavuturulmasna yardmc olacaktr.

Son tketiciye gda zincirinde gvenli gda rnleri ulatrmak ve etkili bir iletiim salamak iin kuruluungda zincirindeki rolnn ve pozisyonunun bilinmesi zorunludur. Gda zinciri ierisinde yer alan ilgili birimlerarasndaki iletiim kanallarekil 1de gsterilmitir.

En etkin gda gvenlii sistemi, kuruluun btn ynetim aktiviteleri arasnda dzenli bir ynetim sistemi veibirliinin kurulmas, hayata geirilmesi ve gerektiinde gncelleme yaplmas ile baarlabilir. Bu olgu,kurulu ve ilgili birimler arasnda maksimum fayday salamaktadr. Bu standard iki standard arasndakiuyumu artrmak iin ISO 9001 ile ayn sraya konulmutur. Bu standard ile ISO 9001 arasndaki aprazreferanslar Ek Ada verilmitir.

Bu standard dier ynetim sistemi standardlarndan bamsz olarak uygulanabilir. Bu standardnyrtlmesi, mevcut ilgili ynetim sistemi gereksinimleriyle sra ile veya ibirlii hlinde olabilecei gibi,kurulu bu standardn gereksinimlerine uyan bir gda gvenlii ynetim sistemi kurmak iin mevcut ynetimsistemi veya sistemlerini kullanabilir.

Bu standard Codex Alimentarius Komisyonu tarafndan gelitirilen HACCP sistemi prensipleri ve uygulamabasamaklarn tamamlamaktadr. Bu standard, denetlenebilir artlar araclyla, HACCP plan ile ngereksinim programlarn birletirir. Tehlike analizleri, etkin bir gda gvenlii ynetim sistemi iin anahtar rolesahiptir, nk tehlike analizlerinin yrtlmesi, kontrol nlemlerinin etkin bir ekilde belirlenmesi veuygulanmas iin gerekli bilgiyi organize etmede yardmc olur. Bu standard, kullanlan proses ve tesislerintipi ile ilgili tehlikeler dahil, gda zincirinde olumas beklenen tehlikelerin tanmlanmasn vedeerlendirmesini gerektirmektedir. Bu nedenle standard, saptanan belirli tehlikelerin bir kurulu tarafndankontrol edilebilirken, bu tehlikelerin dierleri tarafndan niin kontrol edilemediini belirlemek ve bu durumukayt altna almak iin gereklidir.

Tehlike analizleri srasnda, kurulu, n gereksinim programlarnn birleimi, operasyonel n gereksinimprogramlar ve HACCP plan ile tehlike kontroln salamak iin kullanlan stratejiyi belirler.

Codex Alimentarius Komisyonu HACCP prensipleri ve uygulama basamaklar (bak kaynak [11]) ile bu

uluslararas

standard aras

ndaki kar

lat

rmal

referanslar Ek B de verilmitir.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

6/36


Bu standard, uygulanmasn kolaylatrmak iin bir denetleme standard olarak gelitirilmitir. Buna karnher bir kurulu, bu standardn gereksinimlerini yerine getirmek iin gerekli metotlar ve yaklamlar semekteserbesttir. Bu uluslararas standardn her bir kuruluta uygulanmasna yardmc olmak iin kullanm rehberiISO/TS 22004 te verilmitir.

Bu standard sadece gda gvenlii ile ilgili yaklamlar verme amacndadr. Bu standard tarafndan verilenyaklam tarznn ayns, gdann dier spesifik konularn dzenlemek ve bunun sonucu olarak bu konulariyiletirmek iin de kullanlabilir (rnein etik konularda ve tketicinin bilgilendirilmesinde).

Bu standard, bir kuruluun (kk ve/veya az gelimi bir kurulu gibi) harici olarak gelitirilmi kontrol nlemkombinasyonu uygulamasna imkan vermektedir.

Bu standardn amac, kresel dzeyde gda zinciri iindeki ilerde, gda gvenlii ynetimi artlarna uyumsalamaktr. Bu standard, kurulular tarafndan kanunlarn gerektirdiinden daha ok, daha odaklanm,tutarl ve entegre gda gvenlii ynetimi sistemi uygulamak isteyenlere ynelik tasarlanmtr. Bu standard,kendi gda gvenlii ynetim sisteminde, yasal ve dzenleyici gereksinimlerle ilgili uygulamalar karlayacakbir organizasyon gerektirmektedir.

Pestisit, gbre ve veteriner ilalar

ngradiyentler ve katk maddeleri retimiiin gda zinciri

Tama ve depolama operatrleri

Ekipman reticileri

Temizlik ve sanitasyon ajanlar reticileri

Ambalaj malzemeleri reticileri

Hizmet salayclar

Tketiciler

Yem reticileri

Birincil gda reticileri

Gda reticileri

kincil gda reticileri

Toptanclar

Parekendeciler, gda servis operatrlerihazr yemek firmalar

Ya sa

lv

e d

ze

nle

yici

o to

rite

le r

rn reticileri

Not - Bu emada, gda zinciri boyunca, ok hzl bir geiin olduu tedarikiler ile mteriler ve apraz olarakinteraktif iletiim gsterilmemitir.

ekil 1 - Gda zincirinde iletiim rnei

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

7/36


1

Gda gvenlii ynetim sistemleri Gda zincirindeki tm kurulular iinartlar

1 KapsamBu standard, gda zincirinde yer alan bir kuruluta, gdann tketimi annda gvenli olmasn salamak vegda gvenliine ynelik olan tehditleri kontrol altna alma yeteneini gstermek iin gerekli olan gdagvenlii ynetim sistemine ait artlar kapsar.

Bu standard, gda zincirinde herhangi birekilde yer alp, sistemi uygulayarak, gvenli gda retmek isteyenboyutu her ne olursa olsun, her kuruluta uygulanabilir. Bu standardn herhangi bir gereksinimini karlklarnyerine getirmek iin, i ve/veya d kaynaklar kullanlabilir.

Bu standard, bir kuruluun sahip olmas gereken aadaki koullar kapsar;a) Bir gda gvenlii ynetim sistemi planlayarak, uygulayarak, srdrerek ve gerektiinde gncelleyerek

rnleri kullanm amacna gre tketici iin gvenli hle getirmek,b) Kanuni ve dzenleyici gda gvenlii gereksinimlerine uygun olduunu gstermek,

c) Mteri gereksinimlerini deerlendirmek ve deer vermek, tketici memnuniyetini artrmak iin gdagvenlii ile ilgili tketici gereksinimlerinde iki tarafl uyumun olduunu gstermek,d) Gda gvenlii ile ilgili konularda, gda zincirinde yer alan tedariki, mteri ve ilgili birimler ile etkin bir

iletiim kurmak,e) Kuruluun gda gvenlii politikasna uyduunun garantisini vermek,f) Kuruluun konu ile ilgili gruplara uyumluluunu gstermek,g) Gda gvenlii ynetim sisteminin bir d kurulutan sertifikasyonu ve/veya tescili iin almak veya bu

standarda uyumluluunu beyan etmek ya da kendi uyumluluunu deerlendirmek.

Bu standardn tm artlar geneldir ve boyut ve karmaklna baklmakszn gda zincirinde yer alan tmkurulularda uygulanmas amalanmaktadr. Bu standard, gda zincirinin bir veya daha fazla aamasnda,dorudan veya dolayl olarak yer alan kurulular iermektedir. Bu ereve ierisinde dorudan yer alankurulular; yem reticileri, hasatlar, iftiler, gda bileeni reticileri, gda reticileri, satclar, gda servisleri,

hazr yemek firmalar, temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kurulular, tayclar, depolama ve datmkurululardr, ancak sadece bunlarla snrl deildir. Dolayl olarak yer alan kurulular arasnda ise ekipmansalayan kurulular, temizlik ve sanitasyon ajanlar, ambalaj malzemeleri ve gda ile temasta bulunan diereleri reten kurulular vardr, ancak sadece bunlarla snrl deildir.

Bu standard kk ve/veya az gelimi iletmeler gibi kurulularn (rnein kk iftlikler, kk datclar,kk satclar veya gda servisleri gibi) harici olarak gelitirilmi kontrol nlem kombinasyonlaruygulamasna izin vermektedir.

Not - Bu standardn uygulanmas ile ilgili rehber ISO/TS 22004 te verilmitir.

2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atfyaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarihbelirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyonyaplmasart ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde enson basks kullanlr.

EN, ISO, IECvb. No

Ad(ngilizce)

TS NO1) Ad(Trke)

ISO 9000:2000 Quality management systems- Fundamentals andvocabulary

TS EN ISO 9000 Kalite ynetim sistemleri Temelkavramlar ve terimler ve tarifler

1) TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3.ve 4. kolonda verilmitir.* iareti olanlarbu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

8/36


2

3 Terimler ve tariflerBu standardn amalar iin, ISO 9000 standardnda verilen terimler ve tariflerle aadakiler kullanlr.

Bu uluslararas standard kullananlarn kolayl iin, ISO 9000de yer alan baz tarifler sadece zeldurumlarda uygulamak iin notlar eklenerek trnak iareti ierisinde gsterilmitir.

Not - Terimler normal szlk anlamlar kullanlarak tanmlanmamtr. Tariflerde koyu harflerle belirtilenifadeler, ayn maddede tanmlanan dier terimleri gstermektedir ve bu terim iin madde numarasparantez ierisinde verilmitir.

3.1 Gda gvenliiGdann amalanan kullanmna uygun olarak hazrlandnda ve/veya tketildiinde tketiciye zararvermeye neden olmayaca yaklam.

Not 1 - Kaynak [11] den uyarlanmtr.

Not 2 - Gda gvenlii, gda gvenlii tehlikelerinin (Madde 3.3) ortaya kmas ile ilgilidir ve yetersiz ya dadengesiz beslenme gibi dier insan sal sorunlarn kapsamaz.

3.2 Gda zinciriGdann ve ingradiyentlerinin birincil retiminden tketimine kadar olan, retim, proses, datm, depolamave hazrlama gibi birbirini takip eden basamaklar ve ilemler.

Not 1 - Bu terim, gda retimi iin kendisi hem gda reten ve hem de gda olarak tketilen hayvanlarnbeslenmesinde kullanlan yemleri de kapsar.

Not 2 - Gda zinciri ayn zamanda gda ile ya da ham maddelerle temasta bulunan materyallerin retimini deiermektedir.

3.3 Gda gvenlii tehlikesi

G

dan

n kendisi ya da g

dada bulunan biyolojik, kimyasal veya fiziksel etmenler vas

tas

yla olumsuz sal

ketkisine yol ama potansiyeli.


Not 2 - Tehlike terimi risk terimiyle kartrlmamaldr, gda gvenlii kapsamnda risk belirli bir tehlikeyemaruz kalma durumunda, olumsuz salk etkisi ihtimalinin bir fonksiyonu (rnein hastalanma) ve buetkinin iddetini (lm, hastaneye yatma ya da ie, almaya devam edememe) gstermektedir.Risk ISO/IEC Rehberi 51de tehlikenin ortaya kma olasl ve zararn iddetinin kombinasyonuolarak tanmlanmtr.

Not 3 - Gda gvenlii tehlikeleri alerjenleri de iermektedir.

Not 4 - G

da gvenlii tehlikeleri ile ilgili kapsam

n ierisinde, yem ve / veya yem ingradiyentlerindebulunabilecek veya daha sonraki aamalarda hayvann tketimi ile transfer olabilecek ve insansaln olumsuz olarak etkileyebilecek yem ve yem ingradiyentleri de yer almaktadr. Yem vegdaya dorudan temas dnda (ambalaj materyallerinin retimi, temizleme ajanlar gibi), gdalarnamalanan kullanm ve/veya servisine bal olarak gdaya dorudan veya dolayl olarak transferolabilecek ve bu yolla sal olumsuz ynde etkileyebilecek operasyonlar da bu kapsamda yeralmaktadr.

3.4 Gda gvenlii politikasst ynetim tarafndan resmi olarak ifade edildii gibi, gda gvenlii ile ilgili (Madde 3.1) bir kuruluun tmniyeti ve istikameti.

3.5 Son rnKurulu tarafndan baka bir prosese ve dnme uratlmayan rn.

Not - Bir kurulua ait son rn baka bir kurulu tarafndan daha ileri bir prosese ve dnme uratlrsa,bu ilk kuruluun son rn, ikinci kuruluun ham maddesi olarak kabul edilecektir.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

9/36


3

3.6 AkemasAamalarn, sralar ile etkileimlerinin, sistematik ve ematik gsterimi.

3.7 Kontrol nlemigda gvenlii tehlikesini nlemek veya elimine etmek ya da kabul edilebilir dzeye indirmek

iin uygulanabilecek (gda gvenlii) (Madde 3.3) ilemler ve faaliyetler.

Not - Kaynak [11] den uyarlanmtr.

3.8 n gereksinim programGda zinciri (Madde 3.2) boyunca gerekli hijyenik ortam salayarak uygun bir retimyapmak, son rnn (Madde 3.5) gvenli birekilde hazrlanmasn salamak ve insan tketimi iin gvenligdalar sunmak iin temel koullar ve faaliyetler.

Not - n gereksinim programlar kuruluun uygulad gda zinciri ksmlarna ve kuruluun tipine baldr(bak Ek C). Edeer terimlerin rnekleri; iyi tarm uygulamalar (GAP); iyi veteriner uygulamalar(GVP); iyi retim uygulamalar (GMP); iyi hijyen uygulamalar (GHP); iyi retim uygulamalar (GPP);iyi datm uygulamalar (GDP); iyi ticaret uygulamalar (GTP).

3.9 Operasyonel n gereksinim program (OGP)Olas gda gvenlii tehlikelerini (Madde 3.3) ve/veya rnde ya da proses ortamnda gda gvenliitehlikelerinin kontaminasyonu veya oalmasn kontrol altna almak iin zorunlu olduu tehlike analizleriyletanmlanan n gereksinim program.

3.10 Kritik kontrol noktas (KKN)gda gvenlii tehlikesinin (Madde 3.3) nlendii veya elimine edildii ya da kabuledilebilir dzeye indirilebildii ve kontrol edilebilen aama.

Not - Kaynak [11] den uyarlanmtr.

3.11 Kritik limitKabul edilme durumunun kabul edilmeme durumundan ayrld kriter.


Not 2 - Kritik limitler bir KKNnn (Madde 3.10) kontrol altnda olup olmadnn belirlenmesindekullanlmaktadr. Kritik limitler aldnda, ilgili rnn gvenli olmad kabul edilir.

3.12 zlemeBir dizi planl inceleme ve lm yaparak kontrol nlemlerinin (Madde 3.7) tasarlanm ekilde yrypyrmediini belirlemek.

3.13 DzeltmeTespit edilen uygunsuz durumu elimine etmek iin gerekletirilen faaliyet.[ISO 9000:2000, Madde 3.6.6]

Not 1 - Bu standardn amac, potansiyel gvenli olmayan rnlerin retilmesi ile ilgili bir dzeltme iindzeltici faaliyet (Madde 3.14) ile balant kurabilmektir.

Not 2 - Dzeltme yeniden ileme, daha ileri ileme, ve/veya uygun olmayan sonulara ait olumsuzluklarnneliminasyonu (farkl bir retimde kullanmak iin uzaklatrma ya da zel etiketleme gibi) eklindeuygulanabilir.

3.14 Dzeltici faaliyetTespit edilen uygunsuzluun veya dier istenmeyen durumun nedenlerinin giderilmesi.

Not 1 - Uygunsuzlua neden birden fazla sebep olabilir.[ISO 9000:2000, Madde 3.6.5]

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

10/36


4

Not 2 - Dzeltici faaliyet, uygunsuzlua sebep olan durumlarn analizini ve tekrar oluumu nlemeyi deiermektedir.

3.15 Geerli klmaHACCP plan ve operasyonel n gereksinim program (Madde3.9) tarafndan yrtlen kontrol

nlemleriyle (Madde 3.7) elde edilen verilerin etkinlik dzeyinin belirlenmesi.Not - Bu tanm kaynak [11] e dayanmaktadr ve gda gvenlii asndan ISO 9000:2000de verilen

tanmlardan daha uygundur.

3.16 DorulamaObjektif ltlerle yerine getirilen spesifik gereksinimlerin onaylanmas.[ISO 9000:2000, Madde 3.8.4].

3.17 GncellemeUygulamann en son verilerle hemen ve/veya planl olarak gzden geirilmesi.

4 Gda gvenlii ynetim sistemi

4.1 Genel artlarKurulu, etkili bir gda gvenlii ynetim sistemi oluturmal, dokmante edilmeli, uygulamal ve bunu sreklihle getirebilmeli ve bu standardn gereksinimlerine gre gerekli durumlarda gncelleme yapmaldr.

Kurulu, gda gvenlii ynetim sisteminin kapsamn tanmlamaldr. Kapsam ierisine gda gvenliiynetim sistemi tarafndan belirtilen retim alanlar, rnler, rn kategorileri ve prosesler dahil edilmelidir.

Kurulu;a) Sistemi kapsamnda tanmlanan, deerlendirilen ve kontrol edilen rnlerinde olmas beklenen gda

gvenlii tehlikelerinin, dorudan ya da dolayl olarak tketiciye zarar vermeyeceini garanti etmelidir,b) rnleri ile ilgili gda gvenliinin nemli noktalarna dair bilgiyi gda zinciri boyunca bildirmelidir,

c) Bu standardn gerektirdii gda gvenliinin temin edildiini gsterecek kapsamda, kuruluun tmndekigda gvenlii ynetim sisteminin gelime, uygulama ve gncellemeye dair bilgileri bildirmelidir,d) Sistemin, kuruluun faaliyetlerini yanstt ve gda gvenlii tehlikelerini kontrol etme ile ilgili en son

bilgileri dahil ettiini gstermek iin, gda gvenlii ynetim sistemi, periyodik olarak deerlendirilmeli vegerektii zaman gncellenmelidir.

Bir kurulu, herhangi bir proseste son rnn uygunluunu etkileyebilecek d kaynak kullanmay setiinde,kurulu bu proseslerde kontroln yapldn garanti etmelidir. Bu tip d kaynakl proseslerin kontrol, gdagvenlii ynetim sistemi ierisinde tanmlanmal ve kayt altna alnmaldr.

4.2 Dokmantasyon artlar

4.2.1 Genel

Gda gvenlii ynetim sistemi dokmantasyonu unlar iermelidir,a) Gda gvenlii politikasnn ve ilgili amalarn yazl hale getirilmi ifadeleri (Madde 5.2),b) Bu uluslararas standard gerei olan prosedrler ve kaytlarn dokmantasyonu,c) Kuruluun gda gvenlii ynetim sisteminin etkin bir geliim, uygulanma ve gncellenmesini kantlamak

iin ihtiya duyduu dokmanlar.

4.2.2 Dokmanlarn kontrolGda gvenlii ynetim sisteminin gerektirdii dokmanlar kontrol edilmelidir. Kaytlar, zel tiptedokmanlardr ve Madde 4.2.3 de verilen artlara uygun ekilde kontrol edilmelidir.

Kontroller, tm dnlen deiikliklerin, gda gvenlii zerine etkileri ve gda gvenlii ynetim sistemistndeki gl etkilerini belirlemek iin, uygulamadan nce gzden geirilmesini salamaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

11/36


5

Yazl hale getirilmi bir prosedr, aadakilere ynelik gereken kontrolleri belirtmek iin oluturulmaldr;a) Yaynlanmadan nce dokmanlarn yeterliliini onaylamak,b) Gerektii halde dokmanlar incelemek ve gncellemek ve dokmanlar tekrar onaylamak,c) Dokmanlarn deiikliklerinin ve gncel revizyon durumlarnn tanmlanmasn salamak,d) Kullanm noktalarnda uygun dokmanlarn konu ile ilgili versiyonlarnn bulunabilirliini salamak,e) Dokmanlarn ak ve kolaylkla tanmlanabilir olmasn temin etmek,f) D kaynakl gncel dokmanlarn belirlenmesini ve bunlarn kontroll datmlarnn yaplmasn

salamak,g) Gncel olmayan dokmanlarn yanllkla kullanlmasn nlemek ve bu dokmanlar herhangi bir amala

yerinde tutulmakta ise, bunlarn ak birekilde tanmlanmasn salamak.

4.2.3 Kaytlarn kontrolKaytlar, gda gvenlii ynetim sistemi artlarna uygunluu kantlamak ve etkin bir gda gvenlii ynetimsisteminin uygulandn gsterebilmek iin oluturulmal ve srdrlmelidir. Kaytlar okunabilir, kolaycatanmlanabilir ve dzeltilebilir olmaldr. Tanmlama, depolama, koruma, geri alma, saklama sresi vekaytlarn dzenlenmesi hususlarnda ihtiya duyulan kontrolleri tanmlamak iin yazl hale getirilmi birprosedr oluturulmaldr.

5 Ynetim sorumluluu

5.1 Ynetimin taahhdst ynetim, gda gvenlii ynetim sisteminin gelitirilmesi ve uygulamas ile sistemin etkinliinin srekliiyiletirilmesi hakkndaki taahhdnn kantlarn aadakiler ile salar;a) Gda gvenliinin, kuruluun i hedefleri ile desteklendiinin gsterilmesi,b) Gda gvenlii ile ilgili mteri isteklerinin karlanmasnn yannda , bu standardn artlar ile yasal ve

dzenleyici koullarn karlanmasnn neminin kurulua bildirilmesi,c) Gda gvenlii politikasnn oluturulmas,d) Ynetim gzden geirmelerinin srdrlmesi,e) Kaynaklarn kullanlabilirliinin salanmas.

5.2 Gda gvenlii politikasst ynetim, gda gvenlii politikasn tanmlamal, yazl hale getirmeli ve aklamaldr.

st ynetim, gda gvenlii politikasnn;a) Kuruluun gda zinciri iindeki rolne uygun olmasn,b) Hem yasal ve dzenleyici artlara hem de mterilerle karlkl hemfikir olunan gda gvenlii artlarna

uymasn,c) Kuruluun tm seviyelerinde aklanmasn, uygulanmasn ve devam ettirilmesini,d) Srekli uygunluk iin gzden geirilmesini (Madde 5.8),e) Uygun dille iletiimini (Madde 5.6) vef) llebilir hedeflerle desteklenmesinisalamaldr.

5.3 Gda gvenlii ynetim sisteminin planlanmasst ynetim;a) Madde 4.1de verilen koullar ile birlikte kuruluun gda gvenliini destekleyen amalarnn

karlanmasn yerine getiren gda gvenlii ynetim sisteminin planlanmasn,b) Srdrlebilir gda gvenlii ynetim sistemine, sisteme ynelik deiiklikler planlanp uyguland zaman

gvenilirliini,salamaldr.

5.4 Sorumluluk ve yetkist ynetim, gda gvenlii ynetim sisteminin etkin ilemesi ve srdrlmesini salamak iin, kurulu iindeyetki ve sorumluluklar tanmlamal ve ilgililere bildirmelidir.

Tm personelin, belirlenmi personele, g

da gvenlii ynetim sistemi ile ilgili sorunlar

rapor etmesorumluluu olmaldr. Grevlendirilen personelin, faaliyetleri balatmaya ve kayt altna almaya dairtanmlanm yetki ve sorumluluu olmaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

12/36


6

5.5 Gda gvenlii ekip liderist ynetim, dier sorumluluklarna baklmakszn, aadakiler ile ilgili yetki ve sorumluluu olmas gerekenbir gda gvenlii ekip lideri atamaldr;

a) Bir gda gvenlii ekibi oluturulmas (Madde 7.3.2) ve ekibin almasnn organize edilmesi,

b) G

da gvenlii ekibi yelerinin, konu ile ilgili kurs ve eitimlerinin temin edilmesi (Madde 6.2.1),c) Kurulan, uygulanan, srdrlen ve gncellenen bir gda gvenlii ynetim sisteminin salanmas,d) Kuruluun st ynetimine, gda gvenlii ynetim sisteminin etkinlii ve uygunluunun rapor edilmesi.

Not - Gda gvenlii ekibi liderinin sorumluluu, gda gvenlii ynetim sistemini ilgilendiren konulara dair,d gruplarla balanty ierebilir.

5.6 letiim

5.6.1 D iletiimGda zinciri boyunca, gda gvenlii ile ilgili nemli noktalara dair yeterli bilgiyi salamak iin, kuruluaadakiler ile iletiime ynelik etkin dzenlemeler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir;a) Tedarikiler ve taeronlar,

b) zellikle rn bilgileri (tasarlanm kullanma dair talimatlar, zel depolama koullar, raf mr), tetkikler,dzeltmeleri ieren szleme veya sevk irsaliyeleri ve mteri ikyetlerine ait geri bildirimlerle ile ilgiliolan tketici ve mteriler,

c) Yasal ve dzenleyici otoriteler,d) Gda gvenlii ynetim sisteminin etkinlii veya gncellenmesi ile etkilenebilecek olan veya bunlarn

zerinde etkisi olan dier kurulular.

Bu tip iletiim, kurulu rnlerinin gda gvenlii hakkndaki bilgilerini, konu ile ilgili olabilecek gdazincirindeki dier kurululara salamaldr. Bu, zellikle, gda zincirindeki dier kurulularca kontrol edilmeihtiyac duyulduu bilinen gda gvenlii tehlikelerine uygulanr. letiime ait kaytlar iyi bir ekildetutulmaldr.

Yasal ve dzenleyici otoritelerin ve mterilerin gda gvenlii artlar elde edilebilir olmaldr.

Grevlendirilen personelin, gda gvenlii hakknda herhangi bir bilgiyi dar bildirmesi iin tanmlanm yetkive sorumluluu olmaldr. D iletiimle elde edilen bilgiler, sistemin gncelletirilmesi (Madde 8.5.2) veynetimin gzden geirmesine (Madde 5.8.2) girdi olarak dahil edilmelidir.

5.6.2 iletiimKurulu gda gvenlii zerine etkisi olan nemli noktalarla ilgili, personel ile, iletiim iin etkin dzenlemeleroluturmal, uygulamal ve srdrmelidir.

Kurulu, gda gvenlii ynetim sisteminin etkinliini srdrmek iin gda gvenlii ile ilgili olarak sadeceaadakilerle snrl olmamakla birlikte, bunlar ile ilgili deiiklikler konusunda gda gvenlii ekibininbilgilendirilmesini salamaldr;a) rnler veya yeni rnler,b) Ham maddeler, ingradiyentler ve hizmetler,c) retim sistemleri ve ekipman,d) retim yaplar, ekipman yerleimi, evre,e) Temizlik ve sanitasyon programlar,f) Ambalajlama, depolama ve datm sistemleri,g) Personel nitelik seviyeleri ve / veya sorumluluk ve yetkilerin dalm,h) Yasal ve dzenleyici artlar,i) Gda gvenlii tehlikeleri ve kontrol nlemlerine ilikin bilgiler,j) Kuruluun riayet ettii, mteri artlar, sektrel ve dierartlar,k) lgili d gruplarn konuya dair incelemeleri,l) rnle balantl gda gvenlii tehlikelerini belirten ikyetler,m) Gda gvenlii zerine etkisi olan dier koullar.

Gda gvenlii ekibi, bu bilgilerin gda gvenlii ynetim sisteminin (Madde 8.5.2) gncelletirilmesindekapsama alnmasn salamaldr. st ynetim, konu ile ilgili bilgilerin, ynetimin gzden geirmesinde(Madde 5.8.2) girdi olarak yer almasn salamaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

13/36


7

5.7 Acil durumlara hazrllk ve mdahalest ynetim gda gvenliini etkileyebilecek potansiyel acil durumlar ve kazalar ynetmeye ynelik,kuruluun gda zincirindeki rol ile ilgili olan prosedrleri oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir.

5.8 Ynetimin gzden geirmesi

5.8.1 Genelst ynetim, kuruluun gda gvenlii ynetim sistemini, sistemin sregelen uygunluunu, yeterliliini veetkinliini garanti etmek iin planlanm aralklarla gzden geirmelidir. Bu gzden geirme, gda gvenliipolitikas dahil, gda gvenlii ynetim sisteminde ihtiya duyulan deiiklikler ve sistemin gelitirmesi iinuygun koullarn deerlendirmelerini iermelidir. Ynetimin gzden geirmesi ile ilgili kaytlar oluturulmal vemuhafaza edilmelidir (Madde 4.2.3).

5.8.2 Gzden geirme girdileriYnetimin gzden geirilmesine ait girdiler, aadakilerle snrl olmamak zere, bunlarla ilgili bilgileriiermelidir;a) Daha nceki ynetimin gzden geirmelerini takip eden faaliyetler,b) Dorulama faaliyetlerinin sonularnn analizi (Madde 8.4.3),c) Gda gvenliini etkileyebilecek deien durumlar (Madde 5.6.2),d) Acil durumlar, kazalar (Madde 5.7) ve geri ekmeler (Madde 7.10.4),e) Sistem gncelleme faaliyetleri sonularnn gzden geirilmesi (Madde 8.5.2),f) Mteri geri besleme dahil iletiim faaliyetlerinin gzden geirilmesi (Madde 5.6.1),g) D denetimler ve kontroller.

Not - geri ekme terimi geri armay da iermektedir.

Veriler, st ynetimin, bilgilerle gda gvenlii ynetim sisteminin belirli hedefleri arasnda iliki kurmasnaolanak klacak ekilde sunulmaldr.

5.8.3 Gzden geirme ktlarYnetimin gzden geirme ktlar, aadakilerle ilgili olan karar ve faaliyetleri iermelidir;a) Gda gvenliinin salanmas (Madde 4.1),b) Gda gvenlii ynetimi sisteminin etkinliinin gelitirilmesi (Madde 8.5),c) htiya duyulan kaynaklar (Madde 6.1),d) Kuruluun gda gvenlii politikasnn ve ilgili grevlerin revizyonu (Madde 5.2).

6 Kaynak ynetimi

6.1 Kaynaklarn salanmasKurulu gda gvenlii ynetim sisteminin kurulmas, uygulanmas, srekliliinin salanmas vegncelletirilmesi iin yeterli kaynaklar salamaldr.

6.2 nsan kaynaklar6.2.1 GenelGda gvenlii ekibi ve gda gvenlii zerine etkisi olan faaliyetleri yerine getiren dier personel yetenekliolmal ve uygun teorik ve uygulamal eitime, beceri ve deneyime sahip olmaldr.Gda gvenlii ynetim sisteminin gelitirilmesi, uygulanmas, iletimi veya deerlendirilmesi iin duzmanlarn gerektii durumunda, bunlarn yetki ve sorumluluklarnn tanmland szleme veyaanlamalarn kaytlar mevcut olmaldr.

6.2.2 Yeterlilik , bilin ve eitimKurulu,a) Gda gvenlii zerine etkisi olan faaliyetleri yrten personel iin gerekli yeterlilikleri tanmlamal,b) Personelin gerekli yeterliliklere sahip olmasn salamak iin yetitirilmesi ve eitimini veya dier

faaliyetleri salamal

,c) Gda gvenlii ynetim sisteminin izleme, dzeltme ve dzeltici faaliyetlerinden sorumlu personelinineitilmesini salamal,

d) a, b ve c bentlerinde belirtilenlerin uygulanmasn ve etkinliini deerlendirmeli,

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

14/36


8

e) Personelin bireysel aktivitesinin gda gvenliine olan etkisinin neminin bilincinde olmasn salamal,f) Etkin bir iletiimin (Madde 5.6) artlarnn, gda gvenliini etkileyebilecek faaliyetler yrten tm

personel tarafndan anlalmasn salamal,g) b ve c bentlerinde tanmlanan eitim almalarnn uygun kaytlarn oluturmaldr.

6.3 Alt yap

Kurulu, bu standardn artlarn yerine getirmek iin ihtiya duyulan alt yapy kurmaya ve srdrmeyeynelik gerekli kaynaklar salamaldr.

6.4 alma ortamKurulu, bu standardn artlarn yerine getirmek iin ihtiya duyulan alma ortamn kurmaya vesrdrmeye ynelik gerekli kaynaklar salamaldr.

7 Gvenli rn planlama ve gerekletirme

7.1 GenelKurulu, gvenli rnler gerekletirmek iin ihtiya duyulan sreleri planlamal ve gelitirmelidir.

Kurulu planlanan faaliyetlerin ve bu faaliyetlerdeki herhangi bir deiikliin uygulanmas, altrlmas veetkinliini garanti etmelidir. Bu, n gereksinimlerle birlikte operasyonel n gereksinimler ve/veya HACCPplann iermelidir.

7.2 n gereksinim programlar

7.2.1Kurulu aadakilerin kontrolne yardm etmek iin n gereksinim programlarn kurmal, uygulamal vesrdrmelidir;a) alma ortam boyunca rnde gda gvenlii tehlikesine yol aabilecek olaslklar,b) rnler arasnda apraz bulalar dahil, rnlere biyolojik, kimyasal ve fiziksel bulalar,c) rnde ve rn ileme ortamnda gda gvenlii tehlikelerinin seviyeleri.

7.2.2n gereksinim programlar (OGP);a) Gda gvenlii ile ilgili kuruluun ihtiyalarna uygun olmal,b) retilen ve/veya ilenen rnlerin yapsna, ileme tipine ve boyutuna uygun olmal,c) Programlar ister genel olarak uygulanabilir,ister zel bir rn iin veya ileme hatt iin uygulanabilir

olsun, btn retim sistemi boyunca tanmlanmal,d) Gda gvenlii ekibi tarafndan onaylanmaldr.

Kurulu yukardaki maddelerle ilgili kanuni ve dzenleyici gereksinimleri tanmlamaldr.

7.2.3n gereksinim programlarn seerken ve/veya olutururken, uygun bilgiler gz nnde tutmal ve kurulu bubilgilerden yararlanmaldr [yasal ve dzenleyici gereksinimler, mteri talepleri, kabul edilen klavuzlar,Codex Alimentarius Komisyonu prensipleri ve uygulama kurallar, ulusal, uluslararas veya sektrstandardlar].

Not - Ek C, ilgili Codex Alimentarius Komisyonu yaynlarn gstermektedir.

Kurulu bu programlar olutururken aadaki hususlar gz nnde bulundurmaldr;a) Binalar ve ilikili yardmc tesislerin yaplar, yerleimleri,b) alma alan ve sosyal alanlar dahil, bina ve eklentilerinin dzeni,c) Su, hava, enerji ve dier yan gereksinimlerin salanmas,d) Atk ve kanalizasyon sistemi dahil destek hizmetleri,e) Ekipmanlarn uygunluu ile temizlik, bakm ve koruyucu bakm iin doru konumlandrlmas,f) Satn alnan malzemelerin (rnein ham maddeler, ingradiyentler, kimyasal maddeler ve ambaljlama

malzemeleri), yan gereksinimler (rnein su, hava, buhar ve buz), atklar (pler ve lam), rnlerinkontrolnn (depolama ve tama) ynetilmesi,

g) apraz bulann nne geilmesi iin nlemler,

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

15/36


9

h) Temizlik ve sanitasyon,i) Haere kontrol,j) Personel hijyeni,k) Uygun olan dier grler.

n gereksinim programlarnn dorulanmas planlanmal (Madde 7.8) ve gerekli olduunda deiiklikyaplmaldr (Madde 7.7). Dorulama kaytlar ve deiikliklerin kaytlar muhafaza edilmelidir.

n gereksinim programlar ierisinde yer alan faaliyetlerin nasl yrtld yazl olarak tanmlanmaldr.

7.3 Tehlike analizlerini gerekletirmenin birincil aamalar

7.3.1 GenelTehlike analizlerini yrtmek iin konu ile ilgili tm bilgiler toplanmal, korunmal, gncellenmeli ve kayt altnaalnmaldr. Kaytlar muhafaza edilmelidir.

7.3.2 Gda gvenlii ekibiBir gda gvenlii ekibi oluturulmaldr.

Gda gvenlii ekibi, gda gvenlii ynetim sisteminin gerekletirilmesi ve uygulanmas ile ilgili deneyim vebilgiye sahip, disiplinler aras bir yapda olmaldr. Bu bilgiler takip edenlerle snrl olmamakla birlikte, gdagvenlii ynetimi sistemi asndan, kuruluun rnlerini, srelerini, ekipmanlarn ve gda gvenliitehlikelerini iermelidir.

Gda gvenlii ekibinin gerekli bilgi ve deneyime (Madde 6.2.2) sahip olduklarn gsteren kaytlar muhafazaedilmelidir.

7.3.3 rn zellikleri

7.3.3.1 Ham maddeler, ingradiyentler ve rnle temasta bulunan malzemelerTm hammaddeler, ingradiyentler ve rnle temasta bulunan malzemeler, tehlike analizlerinin yrtlmesiiin ihtiya duyulan kapsam uygun ekilde, aadaki bilgileri ieren dokmanlarda tanmlanmaldr;a) Biyolojik, kimyasal ve fiziksel zellikler,b) Katk maddeleri ve proses yardmclar dahil formle edilmi ingradiyentlerin bileimi,c) Orijin,d) retim metodu,e) Ambaljlama ve datm yntemleri,f) Depolama koullar ve raf mr,g) Kullanm veya ilemden nce hazrlama ve / veya ileme,h) Tasarlanm kullanmlarna uygun olarak, satn alnan malzemelerin ve ingradiyentlerin, gda gvenlii ile

ilikili kabul kriterleri veya artnameleri.

Kurulu yukarda belirtilen zelliklerle ilgili yasal ve dzenleyici gda gvenlii artlarn tanmlamaldr.

Tanmlar gerekli durumlarda Madde 7.7 ile uyumlu olarak gncellenmelidir.

7.3.3.2 Son rnlerin zellikleriSon rnlerin zellikleri, tehlike analizlerinin (Madde 7.4) yrtlmesi iin ihtiya duyulan kapsama uygunekilde, aadaki bilgileri ieren dokmanlarda tanmlanmaldr;a) rn ismi veya tanm,b) Bileim,c) Gda gvenlii ile ilgili biyolojik, kimyasal ve fiziksel zellikler,d) ngrlen raf mr ve depolama koullar,e) Ambalajlama,f) Gda gvenlii ve/veya tama, hazrlama ve kullanma talimatlar ile ilgili etiketleme,g) Datm metotlar.

Kurulu, yukarda belirtilen zelliklerle ilgili yasal ve dzenleyici gda gvenlii gereksinimlerinitanmlamaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

16/36


10


7.3.4 Tasarlanm kullanmSon rnn, makul olarak beklenilen tasarlanm kullanm ve makul olarak beklenilen kt ve yanlkullanm olan tasarlanmam kullanm gz nnde tutulmal ve bunlar tehlike analizlerinin (Madde 7.4)

yrtlmesi iin ihtiya duyulan kapsamda dokmanlar ile tan

mlanmal

d

r.Kullanc gruplar ve uygun durumlarda tketici gruplar her bir rn iin tanmlanmal ve spesifik gdagvenlii tehlikelerine kar duyarl olan tketici gruplar gz nnde tutulmaldr.


7.3.5 Akemalar, proses aamalar ve kontrol nlemleri

7.3.5.1 AkemalarAk emalar, gda gvenlii ynetim sisteminin kapsad rnler veya proses kategorileri iinhazrlanmaldr. Ak emalar, gda gvenlii tehlikelerinin muhtemel oluum, art veya balanglarnndeerlendirilmesi iin bir temel salamaldr.

Akemalar ak, kesin ve yeterince ayrntl olmaldr. Akemalar, uygun biimde, aadaki hususlariermelidir;a) lemdeki tm aamalarn sras ve etkileimi,b) D kaynakl tm sreler ve tedarikiler tarafndan salanan hizmetler,c) Ham maddelerin, ingradiyentlerin ve ara rnlerin srece dahil olduu yerler,d) Tekrar ileme ve geri dnmn gerekletii yerler,e) Son rnlerin, ara rnlerin, yan rnlerin ve atklarn serbest kald veya uzaklatrld yerler.

Madde 7.8 gereince, gda gvenlii ekibi, ak emasnn geerliliini yerinde kontrol ile dorulamaldr.Dorulanan akemalarna ilikin kaytlar muhafaza edilmelidir.

7.3.5.2 Proses basamaklarnn ve kontrol nlemlerinin tanmlanmasMevcut kontrol nlemleri, proses parametreleri ve / veya bunlarn uygulanmasnda gsterilen titizlik veyagda gvenliini etkileyebilecek prosedrler, tehlike analizlerinin (Madde 7.4) yrtlmesi iin ihtiya duyulankapsamda tanmlanmaldr.

Kontrol nlemlerinin seimini ve hassasln etkileyebilecek d gereksinimler (rnein dzenleyici otoritelerve mteriler) de ayrca tanmlanmaldr.


7.4 Tehlike analizi

7.4.1 Genel

G

da gvenlii ekibi, hangi tehlikelerin kontrol alt

nda tutulmas

, g

da gvenliini salamak iin kontrolseviyesinin ne olmas ve hangi kontrol nlemlerinin veya kombinasyonun kullanlmas gerektiini belirlemekiin bir tehlike analizi yrtmelidir..

7.4.2. Tehlikelerin tanmlanmas ve kabul edilebilir seviyelerin belirlenmesi

7.4.2.1rn tipine, proses trne, fiili retim alanlarna ilikin olarak, ortaya kmas makul olarakoluabilecek tm gda gvenlii tehlikeleri tanmlanmal ve kayt altna alnmaldr. Tanmlama aadakileriesas almaldr;a) Madde 7.3.e gre toplanan birincil bilgi ve veriler,b) Deneyim,c) Epidemiyolojik ve dier gemi verileri mmkn olduunca ieren d kaynakl bilgiler,d) Son rn, ara rn ve tketim aamasndaki rnlerin, gda gvenlii ile ilikili olabilecek, gda zinciri

ierisindeki bilgiler.

Gda gvenlii tehlikesinin ortaya kabilecei, tm aama / aamalar (ham maddeden retim ve datmakadar) belirtilmelidir.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

17/36


11

7.4.2.2Tehlikeleri belirlerken, aada belirtilenler gz nnde tutulmaldr;a) Belirtilen ilemden nceki ve ilemi takip eden aamalar,b) Proses ekipmanlar, yan gereksinimleri, yardmc tesisler/hizmetler ve evresel etmenler,c) Gda zincirinde yer alan nceki ve sonraki halkalar.

7.4.2.3Tan

mlanan her bir g

da gvenlii tehlikesi iin, son rndeki kabul edilebilir g

da gvenlii tehlikeseviyesi, her koulda belirlenmelidir. Belirlenen limit, mevcut yasa ve ynetmelik gereklerini, mteri gdagvenlii artlarn, mteri tarafndan amalanan kullanm ve dier ilgili verileri gz nnde tutmaldr.

Limitlerin belirlenme gerekeleri ve sonular kayt altna alnmaldr.

7.4.3 Tehlike deerlendirmesiTanmlanm her bir gda gvenlii tehlikesinin (Madde 7.4.2) eliminasyonu veya kabul edilebilir seviyeyedrlmesinin gvenli gda retimi iin geerli olup olmadn ve kontrolne belirlenmi kabul edilebilirseviyeleri salamak iin ihtiya duyulup duyulmadn belirlemeye ynelik, bir tehlike deerlendirmesiyrtlmelidir.

Her bir gda gvenlii tehlikesi, insan salna zararl etkilerinin ciddiyetine ve ortaya kabilme olaslna

bal olarak deerlendirilmelidir. Kullanlan yntem aklanmal ve gda gvenlii tehlikesi deerlendirmesonular kayt altna alnmaldr.

7.4.4 Kontrol nlemlerinin seimi ve deerlendirilmesiMadde 7.4.3.te tanmlanan tehlike deerlendirmesini esas alarak, bu tehlikelerin nlenmesi, elimine edilmesiveya kabul edilebilir seviyelere drlmesini salayacak olan, kontrol nlemleri veya bunlarn uygunkombinasyonu seilmelidir.

Bu seimde, Madde 7.3.5.2de tanmland gibi her bir kontrol nlemi, belirlenmi gda gvenlii tehlikesinekar etkinliine gre gzden geirilmelidir.

Seilen kontrol nlemleri, operasyonel OGP veya HACCP plan ile ynetilme ihtiyalarna gresnflandrlmaldr.

Kontrol nlemlerinin seilmesi ve snflandrlmas aadakileri dikkate alan deerlendirmelerle, mantksal biryaklam iinde yerine getirilmelidir;a) Uygulama ekline bal olarak belirlenen gda gvenlii tehlikesi zerine etkileri,b) zleme iin uygulanabilirlikleri (rnein zamannda, acil dorulamalar olanakl klabilmeye uygun

izlenebilme)c) Dier kontrol nlemlerine bal olarak sistem iindeki, konumu,d) nemli proses deiiklikleri veya bir kontrol nleminin ilevselliine bal olarak, yanllk olasl,e) Etkinlii srasndaki hatalar nedeniyle ortaya kabilecek sonu / sonularn iddeti,f) Kontrol nlemlerinin, tehlike veya tehlikelerin seviyesini belirgin bir ekilde drmek veya tehlikeyi

elimine etmek iin kesin ve ak ekilde oluturulmu ve uygulanyor olup olmad,g) Sinerjik etkiler (rnein, iki veya daha fazla nlem arasnda, her birinin etkisinin toplamndan daha fazla

etkiye neden olacak etkileim).

HACCP plan kapsamnda snflandrlan nlemler, Madde 7.6 ya uygun olarak yerine getirilmelidir. Dierkontrol nlemleri, Madde 7.5e uygun olarak operasyonel OGPye gre uygulanmaldr.

Snflandrma iin kullanlan yntem ve parametreler yazl olarak tanmlanmal, deerlendirme sonularkayt altna alnmaldr.

7.5 Operasyonel n gereksinim programlarnn oluturulmasOperasyonel OGPler , yazl hale getirilmeli ve her bir program iin aadaki bilgileri iermelidir;a) Program tarafndan kontrol edilen gda gvenlii tehlikeleri (Madde 7.4.4),b) Kontrol nlemleri (Madde 7.4.4),c) Operasyonel OGPlerin uygulanmakta olduunu gsteren izleme prosedrleri,d) zleme almalar, operasyonel OGPlerin kontrol altnda olmadn gsteriyor ise gerekletirilecek

dzeltmeler ve dzeltici faaliyetler (srasyla ,Madde 7.10.1 ve Madde 7.10.2),e) Yetki ve sorumluluklar,f) zleme kaytlar.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

18/36


12

7.6 HACCP plannn oluturulmas

7.6.1 HACCP planSaptanan her bir kritik kontrol noktas (KKN) iin HACCP plan yazl hale getirilmeli ve aadaki bilgileriiermelidir;

a) KKN da kontrol edilen gda gvenlii tehlikesi / tehlikeleri (Madde 7.4.4),b) Kontrol nlemi / nlemleri (Madde 7.4.4),c) Kritik limit / limitleri (Madde 7.6.3),d) zleme prosedr / prosedrleri (Madde 7.6.4),e) Kritik limitlerin almas hlinde uygulanacak dzeltici faaliyet / faaliyetler (Madde 7.6.5),f) Sorumluluk ve yetkiler,g) zleme kayt / kaytlar,

7.6.2 Kritik kontrol noktalarnn (KKN) tanmlanmasHACCP plan tarafndan kontrol edilen her tehlike iin, belirlenen kontrol nlemlerine ait KKNtanmlanmaldr.

7.6.3 KKNlar iin kritik limitlerin belirlenmesi

Oluturulan her bir KKNsn izlemek iin kritik limit / limitler belirlenmelidir.

Kritik limitler, son rndeki (Madde 7.4.2) gda gvenlii tehlikesinin belirlenmi olan kabul edilebilir dzeyinisalamak iin oluturulmaldr.

Kritik limitler llebilir olmaldr.

Seilen kritik limitler iin aklamalar, yazl hale getirilmelidir.

Subjektif verilere dayal kritik limitler (rn, proses, datm, vb.lerinin grsel muayenesi gibi) talimatlar,tanmlar, artnameler, eitimler ve iba eitimleri ile desteklenmelidir.

7.6.4 Kritik kontrol noktalarn izleme sistemiHer bir KKN iin, KKNnn kontrol altnda olduunu gsterecek bir izleme sistemi oluturulmaldr. Sistem,kritik limit/limitlere ilikin, tm planlanm lm veya gzlemleri iermelidir.

zleme sistemi, aadakileri aktaran, konu ile ilgili prosedrler, kaytlar ve talimatlardan olumaldr;a) Uygun bir zaman aralnda sonu veren gzlem veya lmler,b) Kullanlan izleme cihazlar,c) Uygulanabilir kalibrasyon metotlar,d) zleme skl,e) zleme ve bunun sonularnn deerlendirilmesi ile ilgili sorumluluk ve yetki,f) Kayt altna alma artlar ve metotlar.

zleme metotlar ve skl, kritik limitler ald durumlarda, rn kullanlmadan veya tketilmeden izoleedilmesini salayabilecek ekilde belirlenebilmesine imkan vermelidir.

7.6.5 zleme sonular kritik limitleri atnda yrtlecek faaliyetlerHACCP plannda belirtilen kritik limitler aldnda, planlanm dzeltmeler ve dzeltici faaliyetler, hareketegeirilir. Faaliyetler, uygunsuzluun nedenlerinin belirlenmesini, KKNda kontrol edilen parametrelerin tekrarkontrol altna alnmasn, uygunsuzluun yinelenmesinin nlenmesini salamaldr.

Yazl hale getirilmi prosedrler, potansiyel gvenli olmayan rnlerin, deerlendirilmeden datmnn ve /veya ilenmesinin nlenmesini salayacak biimde oluturulmal ve srdrlmelidir(Madde 7.10.3).

7.7 OGP ve HACCP planlarnda belirtilen balang bilgi ve dokmanlarngncelletirilmesiOperasyonel OGP (Madde 7.5) ve / veya HACCP plan nn (Madde 7.6) oluturulmasn takiben, gerekirse,

kurulu aadaki bilgileri gncellemelidir;a) rn zellikleri (Madde 7.3.3),b) Tasarlanm kullanm (Madde 7.3.4),c) Akemalar (Madde 7.3.5.1),

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

19/36


13

d) Proses basamaklar (Madde 7.3.5.2),e) Kontrol nlemleri (Madde 7.3.5.2).

Gerekli ise, HACCP plan (Madde 7.6.1) ve operasyonel OGPn (Madde 7.5) belirten prosedrler vetalimatlar tadil edilerek gncellenmelidir.

7.8 Dorulama planlamasDorulama planlamas, dorulama almalarndaki sorumluluklar, skl, metotlar ve amac tanmlamaldr.Dorulama faaliyetleri ile aadakiler dorulanmaldr;a) OGPlerin uygulanmakta olduu,b) Tehlike analizi (Madde 7.3) girdileri srekli gncellenmekte olduu,c) Operasyonel OGPler ve HACCP plan iindeki elerin uygulanmakta ve etkin olduu,d) Tehlike seviyeleri, tanmlanan kabul edilebilir seviyeler iinde olduu.e) Kurulu tarafndan gerekli grlen dier prosedrler yerine getirilmekte ve etkin olduu.

Bu planlamann ktlar, kuruluun alma metotlarna uygun bir formda olmaldr.

Dorulama sonular, kayt altna alnmal ve gda gvenlii ekibine iletilmelidir. Dorulama sonular,

dorulama faaliyetleri sonular

n

n analizini olanakl

k

lmay

salamal

d

r (Madde 8.4.3).

Eer sistemin dorulamas, son rn rneklerinin test edilmesine dayanyor ise, bu rneklerin gda gvenliitehlikelerinin kabul edilebilir seviyelerine uygunsuzluu hlinde, rneklerin ait olduu tm parti, Madde7.10.3e bal olarak, potansiyel gvenli olmayan rn olarak deerlendirilmelidir.

7.9 zlenebilirlik sistemiKurulu, rn partilerinin ve bu partilerle ilgili ham madde ynlarnn, proseslerin ve datm kaytlarnnbelirlenmesini salayabilecek bir izlenebilirlik sistemi oluturmal ve uygulamaldr.

zlenebilirlik sistemi, en yakn tedarikiden salanan girdileri ve son rnn ilk dalm rotasnbelirleyebilmelidir.

zlenebilirlik kaytlar, potansiyel gvenli olmayan rnlerin kontrol altnda tutulmas ve rn geri ekmeyiolanakl klmak iin sistem deerlendirmesine ynelik, belirlenmi bir dnem sresince saklanmaldr.Kaytlar, yasal ve dzenleyici otorite ve mteri artlar ile uyumlu olmaldr ve rnein son rn partisinintanmlanmasn esas alabilir.

7.10 Uygunsuzluk kontrol

7.10.1 DzeltmelerKurulu, KKNnda kritik limitler aldnda (Madde 7.6.5) veya operasyonel OGPda kontrol kaybedildiinde,etkilenen rnlerin kullanlmas ve piyasaya arznn nlenmesinin kontrol edilmesini ve tanmlanmasnsalamaldr.

Aadakileri tanmlayan, yazl hale getirilmi bir prosedr oluturulmal ve devamll salanmaldr;a) Etkilenen son rnn belirlenmesi ve deerlendirilmesi, uygun muameleye tbi tutulmas,b) Yerine getirilen dzeltmelerin incelenmesi.

Kritik limitlerin ald durumlarda retilen rnler, potansiyel olarak gvenli olmayan rn olup, Madde7.10.3e uygun olarak muamele grmelidirler. Operasyonel OGPna uygun olmayan koullarda retilenrnler gda gvenlii esas alnarak, uygunsuzluun nedenleri ve bunun sonu ve nemine uygun olarakdeerlendirilmeli, gerekirse Madde 7.10.3e gre muamele grmelidir. Deerlendirme kayt altna alnmaldr.

Tm dzeltmeler, sorumlu personel / personellerce onaylanmal, uygunsuz partilerin izlenebilirlii amacylauygunsuzluun yapsn, nedenlerini, sonucunu, nemini ieren bilgiler ile kayt altna alnmaldr.

7.10.2 Dzeltici faaliyetler

Operasyonel OGP ve KKNlar

n

n izlenmesi ile elde edilen veriler, dzeltici faaliyetleri balatmak iin yeterlibilgi (Madde 6.2) ve yetkiye (Madde 5.4) sahip personel tarafndan deerlendirilmelidir.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

20/36


14

Dzeltici faaliyetler, kritik limitlerin almasnda (Madde 7.6.5) veya operasyonel OGPlarna uygunluunyetersizliinde balatlmaldr.

Kurulu, uygunsuzluklarn yinelenmesinin nlenmesi, prosesin uygunsuzluklarla karlatktan sonra tekrarkontrol altna alnmasnn salanmas, belirlenen uygunsuzluun elimine edilmesi ve tanmlanmasna ynelikfaaliyetleri belirten yazl hale getirilmi prosedrler oluturmal ve uygulamaldr. Bu faaliyetler aadakileriierir;

a) Uygunsuzluklarn gzden geirilmesi (mteri ikayetleri dahil),b) Kontroln kaybedilmesine ynelik gelimelerin gstergesi olan izleme sonularndaki eilimlerin gzden

geirilmesi,c) Uygunsuzluklarn nedenlerinin belirlenmesi,d) Uygunsuzluklarn tekrar meydana gelmemesini salamak iin gerekli faaliyetlere olan ihtiyacn

deerlendirilmesi,e) Gerek duyulan faaliyetlerin belirlenmesi ve yerine getirilmesi,f) Gerekletirilen dzeltici faaliyetlerin sonularnn kayt altna alnmas,g) Dzeltici faaliyetlerin etkinliinin kesinletirilmesinin gzden geirilmesi.

Dzeltici faaliyetler kayt altna alnmaldr.

7.10.3 Potansiyel gvenli olmayan rnlerin kontrol altnda tutulmas

7.10.3.1 GenelKurulu, aadaki durumlardan emin olmad haller dnda, gerekli nlemleri alarak, uygunsuz rnleringda zinciri ierisinde yer almasn nlemek amac ile bu rnleri kontrol altnda tutmaldr;a) lgili gda gvenlii tehlikesinin / tehlikelerinin belirlenen kabul edilebilir seviyelere drlmesi,b) Gda zincirine girmeden nce, ilgili gda gvenlii tehlikelerinin belirlenen kabul edilebilir seviyelere

(Madde 7.4.2) indirilecek olmas veyac) Uygunsuzlua ramen, rnn hl ilgili gda gvenlii tehlikesinin belirlenen kabul edilebilir seviyesinin

altnda olmas.

Uygunsuzluk durumundan etkilenmi olabilecek tm rn partileri, durumlar deerlendirilinceye kadar,kurulu tarafndan kontrol altnda tutulmaldr.

Eer rnler kuruluun kontrolnden km ve bunun ardndan gvenli olmadklar belirlenmi ise, kurulu,konu ile ilgililere durumu bildirmeli ve geri ekme (Madde 7.10.4) ilemini balatmaldr.

Not - Geri ekme terimi, geri armay kapsar.

Kontroller ve bu kontrollerle ilgili cevaplar ve potansiyel olarak srekli olmayan rnlerle ilgili onama yaz lhale getirilmelidir.

7.10.3.2 Serbest brakma iin deerlendirmeUygunsuzluktan etkilenen her bir parti, ancak aadaki koullardan herhangi birisi uygulandnda, gvenli

kabul edilerek serbest braklr;a) zleme sistemi dndaki delillerin, kontrol nlemlerinin etkin olduunu kantlanmas,b) Kantlarn, belirli bir rn iin, kontrol nlemlerinin kombine edilmesinin, hedeflenen performansa uymakta

olduunu gstermesi (rnein Madde 7.4.2 ile uyumlu olarak tanmlanan, belirlenmi kabul edilebilirseviyeler),

c) Numune alma, analiz ve/veya dier dorulama faaliyetleri sonularnn, etkilenen rn partisinin, ilgiligda gvenlii tehlikesinin tanmlanm kabul edilebilir seviyeye uygun olduunu kantlamas.

7.10.3.3 Uygunsuz rn dzenlemesiDeerlendirme ardndan, ilgili partinin serbest braklmas kabul edilemez ise, aadaki uygulamalardanbirisi yrtlmelidir;a) Kurulu iinde veya dnda, gda gvenlii tehlikesinin elimine edilmesi veya kabul edilebilir seviyelere

drlmesi iin tekrar ileme veya ileri ileme,

b) mha etme ve/veya atk olarak elden karma,

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

21/36


15

7.10.4 Geri ekmeGvenli olmad belirlenmi son rn partilerinin tamamen ve zamannda geri ekilmesini olanakl klmak vekolaylatrmak iin;a) st ynetim, geri ekmeyi balatma yetkisine sahip personel ve geri ekmeyi yrtmekten sorumlu

personeli atamaldr,b) Kurulu aadakiler ile ilgili, yazl hale getirilmi bir prosedr oluturmal ve yrtmelidir;

1) Konu ile ilgili gruplara bildiride bulunma (rnein yasal ve dzenleyici otoritelere, tketicilere ve/veyamterilere),

2) Geri ekme uygulanan rnlere ek olarak, kuruluun stoklarnda bulunan, problemli partilere aitrnlere uygulanacak ilemler,

3) Gerekletirilecek faaliyetler zinciri.

Geri ekilen rnler, imha edilene, balangta tasarlanm kullanm amacndan farkl bir amalakullanmna, tasarlanm veya baka bir kullanm iin gvenli olduu belirlenene veya gvenli hale getirecektekrar ilemeye tabi tutulana kadar, gvence altna alnr veya denetim altnda tutulur.

Geri ekme, nedeni, kapsam ve sonular kayt altna alnmaldr ve ynetim gzden geirmesinde girdiolarak kullanlmak zere, st ynetime rapor edilmelidir.

Kurulu, uygun tekniklerin kullanlmas yoluyla (rnein pratik veya tatbikat eklindeki geri ekme), geriekme etkinliini dorular ve kayt altna alr.

8 Gda gvenlii ynetim sisteminin geerli klnmas, dorulanmasve iyiletirilmesi

8.1 GenelGda gvenlii ekibi, kontrol nlemlerini ve / veya kontrol nlem kombinasyonlarn geerli klmak ve gdagvenlii ynetim sistemini dorulamak ve gelitirmek iin ihtiya duyulan sreleri planlamal ve yerinegetirmelidir.

8.2 Kontrol nlem kombinasyonlarnn geerli klnmasOperasyonel OGP ve HACCP planlarnda yer alan kontrol nlemleri yerine getirilmeden nce ve bu konudaherhangi bir deiiklik yapldktan (Madde 8.5.2) sonra, kurulu aadakileri geerli klmaldr;a) Seilen kontrol nlemlerinin, hedeflenen gda gvenlii tehlikesinin/tehlikelerinin, amalanm kontroln

salamaya yeterli olmas,b) Kontrol nlemlerinin, btn halde, en fazla belirlenmi kabul edilebilir seviyelerde tehlike tayan son rn

eldesini salamak iin tanmlanm gda gvenlii tehlikesini/tehlikelerini kontrol konusunda etkin vemuktedir olmas.

Geerli klma sonular, yukardaki elerden bir veya daha fazlasn dorulamaz ise, kontrol nlemi ve /veya kombinasyonlar modifiye edilmeli ve tekrar deerlendirmelidir (Madde 7.4.4).

Modifikasyonlar, kontrol nlemlerindeki (parametreleri, iddeti ve/veya bunlarn birleimi) ve / veya ham

maddelerdeki, retim yntemlerindeki, son rn zelliklerindeki, datm metotlarndaki ve / veya son rnnamalanan kullanmndaki deiiklik / deiiklikleri ierebilir.

8.3 zleme ve lmenin kontrolKurulu, belirlenmi izleme ve lme metot ve ekipmanlarnn, izleme ve lme prosedrlerinin yeterliperformans gstermesini salamaya uygun olduuna dair kantlar salamaldr.

Geerli sonular salamaya ihtiya duyulan yerde, kullanlan lme ekipman ve metotlar;a) Belirlenen aralklarda veya kullanmdan nce, izlenebilir ulusal veya uluslararas standardlara gre

kalibre edilmeli veya dorulanmaldr. Buna ynelik standardlarn bulunmamas hlinde, kalibrasyon veyadorulama iin esas alnanlar, kayt altna alnmaldr,

b) Gerektike ayarlanmaldrlar,c) Kalibrasyon statlerinin belirlenmesinin olanakl klnmas tanmlanmaldr,

d) Geerli olmayan lm sonular elde edilmesine neden olacak ayarlamalara kar korunmaldr,e) Bozulma ve hasarlara kar koruma altna alnmaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

22/36


16

Dorulama ve kalibrasyon sonularnn kaytlar uygun ekilde tutulmaldr.

Ek olarak, ekipman veya prosesin artlara uygun kmamas hlinde, kurulu nceki lmlerinin sonularndeerlendirmelidir. Eer lme ekipman onaylanmyor ise kurulu ekipman ve etkilenen her rn iin gerekliuygun faaliyetleri yrtmelidir. Bu gibi deerlendirme ve faaliyetlerin sonular uygun ekilde kayt altnaalnmaldr.

zleme ve lmede belirlenen amalar salamak iin bilgisayar yazlmlar kullanlmas hlinde, bunlarnyeterlilii dorulanmaldr. Bu, ilk kullanm ncesi gerekletirilmeli ve gerektike tekrar dorulanmaldr.

8.4 Gda gvenlii ynetim sisteminin dorulanmas

8.4.1 tetkikKurulu, planl aralklarla, gda gvenlii ynetim sisteminin;a) Planlanm dzenlemelere, kurulu tarafndan kurulmu gda gvenlii ynetim sistemi artlarna ve bu

standardn artlarna uyup uymadn,b) Gda gvenlii ynetim sisteminin dzenli olarak uygulanp uygulanmad ve gncellenip

gncellenmediini,

belirlemek iin i tetkikler yrtmelidir.

nem derecesine gre prosesleri ve tetkik gerekletirilecek alanlar ve ek olarak nceki tetkik sonularnedeni ile gerekletirilen gncellemeleri dikkate alan bir tetkik program planlanmaldr (Madde 8.5.2 ve5.8.2). Tetkik kriterleri, amac, kapsam, aralklar ve metotlar tanmlanmaldr. Tetkikilerin seimi ve tetkikingerekletirilmesi, objektif olmal ve tarafszlk salanmaldr. Tetkikiler, kendi ilerini tetkik etmemelidir.

Yazl hale getirilmi bir prosedrde, sorumluluklar, tetkiklerin planlanmas ve yrtlmesi ile ilgili artlar,sonularn raporlanmas ve kaytlarn tutulmas tanmlanmaldr.

Tetkik edilen birimden sorumlu olan ynetim, tespit edilen uygunsuzluklarn ve nedenlerinin ortadankaldrlmasn salayacak faaliyetleri, gecikmeye uratmadan gerekletirmelidir. Takip faaliyetleri,gerekleen dorulama almalar ve bu almalarn kayt altna alnmasn kapsar.

8.4.2 Dorulama sonularnn deerlendirilmesiGda gvenlii ekibi, planl dorulama faaliyetlerinin sonularn sistematik olarak deerlendirmelidir (Madde7.8).

Eer, dorulama, planlanm dzenlemelerle uyumluluk gstermezse, kurulu gerek duyulan uyumusalamak iin gerekli faaliyetler yrtr. Bu tip faaliyetler, aadakilerle snrl olmamakla birlikte,aadakilerin gzden geirmesini kapsamaldr;a) Mevcut prosedrler ve iletiim yollar (Madde 5.6 ve Madde 7.7),b) Tehlike analizi (Madde 7.4) kararlar, oluturulan operasyonel OGP (Madde 7.5) ve HACCP plan (Madde

7.6.1),c) OGP ler (Madde 7.2),d) nsan kaynaklar ynetimi etkinlii ve eitim faaliyetleri (Madde 6.2).

8.4.3 Dorulama faaliyetleri sonularnn analiziGda gvenlii ekibi, i ve d tetkik sonularn (Madde 8.4.1) da ieren, dorulama faaliyeti sonularnanaliz etmelidir. Analiz, aadakileri yerine getirmek iin uygun olmaldr;a) Sistemin genel performansnn, planlanan dzenlemeleri ve kurulua oluturulan gda gvenlii ynetim

sisteminin koullarn karlamasnn dorulanmas,b) Gda gvenlii ynetim sisteminin gncelletirilmesi ve iyiletirilmesi iin ihtiyalarn saptanmas,c) Yksek oranda potansiyel gvenli olmayan rnlerin belirtisi olan deiimleri saptamak,d) tetkikin planlanmasnda gz nnde tutularak, tetkik edilecek birimlerin stat ve nemine ynelik

bilgiler salanmas,e) Herhangi bir dzeltici faaliyet veya dorulama faaliyetinin etkin olduunu ispatlamaya kant salanmas.

Analiz sonular ve sonu faaliyetleri, ynetimin gzden geirme almalarnda (Madde 5.8.2) girdi olacak

ekilde, uygun bir yolla, kayt altna alnmal ve raporlanmaldr. Ayrca bunlar, gda gvenlii ynetimsisteminin gncellenmesinde (Madde 8.5.2) girdi olarak kullanlmaldr.

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

23/36


17

8.5 yiletirme

8.5.1 Srekli iyiletirmest ynetim, iletiimin kullanm, (Madde 5.6), ynetimin gzden geirmesi (Madde 5.8), i tetkik (Madde8.4.1), dorulama sonularnn deerlendirilmesi (Madde 8.4.2), dorulama faaliyetlerinin sonularnn analizi

(Madde 8.4.3), kontrol nlemleri ve kombinasyonlarnn geerli klnmas (Madde 8.2), dzeltici faaliyetler(Madde 7.10.2) ve gda gvenlii ynetim sisteminin gncelletirilmesi (Madde 8.5.2) ile, kuruluun gdagvenlii ynetim sisteminin etkinliin srekli iyiletirilmesini salamaldr.

Not - ISO 9001, kalite ynetim sistemlerinin srekli iyiletirmesini iaret eder ISO 9004, ISO 9001in iaretettiklerinden baka, kalite ynetim sistemlerinin etkinlii ve randmann srekli iyiletirilmesikonusunda yol gstericilik salar.

8.5.2 Gda gvenlii ynetim sisteminin gncelletirilmesist ynetim, gda gvenlii ynetim sisteminin srekli gncelletirilmesini salamaldr.

Buna ulamak amacyla, gda gvenlii ekibi, gda gvenlii ynetim sistemini planl aralklarladeerlendirmeli ve bunun ardndan, tehlike analizlerinin, uygulanan operasyonel OGP ve HACCP planlarnn

gzden geirilmesinin gerekip gerekmediini dikkatlice belirlemelidir.

Deerlendirme ve gncelletirme faaliyetleri aadakileri esas almaldr:a) Madde 5.6da belirtildii gibi, i ve d iletiim ile elde edilen veriler,b) Gda gvenlii ynetim sisteminin uygunluu, elverililii ve etkinlii ile ilgili dier bilgilerden salanan

girdiler,c) Dorulama faaliyetleri sonular analizleri ktlar (Madde 8.4.3),d) Ynetimin gzden geirmesi ktlar (Madde 8.5.2).

Sistem gncelletirme faaliyetleri, ynetimin gzden geirmesinde girdi olmak zere uygun yntemle kaytaltna alnmal ve raporlanmaldr (Madde 5.8.2).

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

24/36


18

Ek A(Bilgi iin)

ISO 22000:2005 ve ISO 9001:2000 arasndaki eleme

izelge A.1 - ISO 22000:2005 ve ISO 9001:2000 arasndaki eleme

ISO 22000:2005 Madde no Madde no ISO 9001:2000Giri 0

01020304

GiriGenelProses yaklamISO 9004 ile olan ilikiDier ynetim sistemleriyle uyumluluk

Kapsam 1 11.11.2

KapsamGenelUygulama

Atf yaplan standardlar 2 2 Atf yaplan standardlarTerimler ve tarifler 3 3 Terimler ve tariflerGda gvenlii ynetim sistemi 4 4 Kalite ynetim sistemiGenel artlar 4.1 4.1 Genel artlarDokmantasyon artlarGenelDokmanlarn kontrolKaytlarn kontrol

4.24.2.14.2.34.2.4

4.24.2.14.2.34.2.4

Dokmantasyon artlarGenelDokmanlarn kontrolKaytlarn kontrol

Ynetim sorumluluu 5 5 Ynetim sorumluluuYnetimin taahhd 5.1 5.1 Ynetimin taahhdGda gvenlii politikas 5.2 5.3 Kalite politikasGda gvenlii ynetim sistemininplanlamas

5.3 5.4.2 Kalite ynetim sistemi planlamas

Sorumluluk ve yetki 5.4 5.5.1 Sorumluluk ve yetkiGda gvenlii ekip lideri 5.5 5.5.2 Ynetim temsilcisiletiimD iletiim

iletiim

5.65.6.1

5.6.2

5.57.2.17.2.35.5.37.3.7

Sorumluluk, yetki ve iletiimrne balartlarn belirlenmesiMteri ile iletiim iletiimTasarm ve gelitirme deiikliklerininkontrol

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

25/36


19

izelge A.1 - ISO 22000:2005 ve ISO 9001:2000 arasndaki eleme (devam)

ISO 22000:2005 Madde no Madde no ISO 9001:20005.2 Mteri odakllkAcil durumlara hazrllk ve mdahale 5.78.5.3 nleyici faaliyet

Ynetimin gzden geirmesiGenelGzden geirme girdisiGzden geirme kts

5.85.8.15.8.25.8.3

5.65.6.15.6.25.6.3


Kaynak ynetimi 6 6 Kaynak ynetimiKaynaklarn salanmas 6.1 6.1 Kaynaklarn salanmasnsan kaynaklarGenelYeterlilik, bilin ve eitim

6.26.2.16.2.2

6.26.2.16.2.2

nsan kaynaklarGenelYeterlilik, bilin (farknda olma) veeitim

Alt yap 6.3 6.3 Alt yapalma ortam 6.4 6.4 alma ortamGvenli rn planlama vegerekletirme

7 7 rn gerekletirme

Genel 7.1 7.1 rn gerekletirmenin planlanmasn gereksinim programlar (OGP) 7.2

7.2.17.2.27.2.3

6.36.47.5.18.5.37.5.5

Alt yapalma ortamretim ve hizmet salamann kontrolnleyici faaliyetrnn muhafazas

Tehlike analizi gerekletirmeninbirincil aamalarGenelGda gvenlii ekibirn zellikleriTasarlanm kullanmAkemalar, proses aamalar vekontrol nlemleri

7.3

7.3.17.3.27.3.37.3.47.3.5

7.3

7.4.27.2.17.2.1

Tasarm ve gelitirme

Satn alma bilgisirne balartlarn belirlenmesirne balartlarn belirlenmesi

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

26/36


20


ISO 22000:2005 Madde no Madde no ISO 9001:2000Tehlike analiziGenelTehlikenin tanmlanmas ve kabuledilebilir seviyelerin belirlenmesiTehlike deerlendirmesiKontrol nlemlerinin seimi vedeerlendirilmesi

7.47.4.17.4.2

7.4.37.4.4

7.3.1 Tasarm ve gelitirme planlamas

Operasyonel OGPnnoluturulmas

7.5 7.3.2 Tasarm ve gelitirme girdileri

HACCP plannn oluturulmasHACCP plan

Kritik kontrol noktalarnntanmlanmas

Kritik kontrol noktalar iin kritiklimitlerin belirlenmesiKritik kontrol noktalarn izlemesistemizleme sonular kritik limitleriatnda yrtlecek faaliyetler

7.67.6.1

7.6.2

7.6.3

7.6.4

7.6.5

7.3.37.5.1

8.2.3

8.3

Tasarm ve gelitirme ktlarretim ve hizmet salamann kontrol

Proseslerin izlenmesi ve llmesi

Uygun olmayan rnn kontrol

OGP ve HACCP planlarndabelirtilen balang bilgi vedokmanlarnn gncelletirilmesi

7.7 4.2.3 Dokmanlarn kontrol

Dorulama planlamas 7.8 7.3.5 Tasarm ve gelitirme dorulanmaszlenebilirlik sistemi 7.9 7.5.3 Belirleme ve izlenebilirlikUygunsuzluk kontrolDzeltmelerDzeltici faaliyetlerPotansiyel gvenli olmayanrnlerin dzenlenmesiGeri ekme

7.107.10.17.10.27.10.3

7.10.4

8.38.38.5.28.3

8.3

Uygun olmayan rnn kontrolUygun olmayan rnn kontrolDzeltici faaliyetUygun olmayan rnn kontrol

Uygun olmayan rnn kontrol

Gda gvenlii ynetimsisteminin geerli klnmas,dorulanmas ve iyiletirilmesi

8 8 lme, analiz ve iyiletirme

Genel 8.1 8.1 Genel

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

27/36


21


ISO 22000:2005 Madde no Madde no ISO 9001:2000Kontrol nlem kombinasyonlarnngeerli klnmas

8.2 8.47.3.6

7.5.2

Veri analiziTasarm ve gelitirmenin geerliklnmasretim ve hizmet salanmas iinproseslerin geerlilii

zleme ve lmenin kontrol 8.3 7.6 zleme ve lme cihazlarnnkontrol

Gda gvenlii ynetim sisteminindorulanmas tetkikHer bir dorulama sonucunun

deerlendirilmesi

Dorulama faaliyetleri sonularnnanalizi

8.4

8.4.18.4.2

8.4.3

8.28.2.27.3.4

8.2.38.4

zleme ve lme tetkikTasarm ve gelitirmenin gzdengeirilmesi

Proseslerin izlenmesi ve llmesiVeri analizi

yiletirmeSrekli iyiletirmeGda gvenlii ynetim sisteminingncelletirilmesi

8.58.5.18.5.2

8.58.5.17.3.4

yiletirmeSrekli iyiletirmeTasarm ve gelitirmenin gzdengeirilmesi

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

28/36


22

izelge A.2 - ISO 9001:2000 ve ISO 22000:2005 arasndaki eleme

ISO 9001:2000 Madde no Madde no ISO 22000:2005GiriGenelProses yaklamISO 9004 ile olan ilikiDier ynetim sistemleriyleuygunluk

001020304

Giri

KapsamGenelUygulama

11.11.2

1 Kapsam

Atf yaplan standardlar 2 2 Atf yaplan standardlarTerimler ve tarifler 3 3 Terimler ve tarifler

Kalite ynetim sistemi 4 4 Gda gvenlii ynetim sistemiGenel artlar 4.1 4.1 Genel artlarDokmantasyon artlarGenelKalite el kitabDokmanlarn kontrol

Kaytlarn kontrol

4.24.2.14.2.24.2.3

4.2.4

4.24.2.1

4.2.27.7

4.2.3

Dokmantasyon artlarGenel

Dokmanlarn kontrolOGP ve HACCP planlarndabelirtilen balang bilgi vedokmanlarnn gncelletirilmesiKaytlarn kontrol

Ynetim sorumluluu 5 5 Ynetim sorumluluuYnetimin taahhd 5.1 5.1 Ynetimin taahhdMteri odakllk 5.2 5.7 Acil durumlara hazrllk ve

mdahaleKalite politikas 5.3 5.2 Gda gvenlii politikasPlanlamaKalite hedefleriKalite ynetim sistemi planlanmas

5.45.4.15.4.2 5.3

8.5.2

Gda gvenlii ynetim sistemininplanlamasGda gvenlii ynetim sisteminingncelletirilmesi

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

29/36


23


ISO 9001:2000 Madde no Madde no ISO 22000:2005Sorumluluk, yetki ve iletiimSorumluk ve yetkiYnetim temsilcisi iletiim

5.55.5.15.5.25.5.3

5.65.45.55.6.2

letiimSorumluk ve yetkiGda gvenlii ekip lideri iletiim


5.65.6.15.6.25.6.3

5.85.8.15.8.25.8.3


Kaynak ynetimi 6 6 Kaynak ynetimiKaynaklarn salanmas 6.1 6.1 Kaynaklarn salanmas

nsan kaynaklarGenelYeterlilik, bilin (farknda olma) veeitim

6.26.2.16.2.2

6.26.2.16.2.2

nsan kaynaklarGenelYeterlilik, bilin ve eitim

Alt yap 6.3 6.37.2

Altyapn gereksinim programlar (OGP)

alma ortam 6.4 6.47.2

alma ortamn gereksinim Programlar (OGP)

rn gerekletirme 7 7 Gvenli rn planlama ve

gerekletirmern gerekletirmenin planlanmas 7.1 7.1 GenelMteri ile ilikili proseslerrne balartlarn belirlenmesi

rne balartlarn gzdengeirilmesiMteri ile iletiim

7.27.2.1

7.2.2

7.2.3

7.3.47.3.5

5.6.1

5.6.1

Tasarlanm kullanmAkemalar, proses aamalar vekontrol nlemleriD iletiim

D iletiim

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

30/36


24


ISO 9001:2000 Madde no Madde no ISO 22000:2005Tasarm ve gelitirme

Tasarm ve gelitirme planlamasTasarm ve gelitirme girdileriTasarm ve gelitirme ktlarTasarm ve gelitirmenin gzdengeirilmesi

Tasarm ve gelitirme dorulanmasTasarm ve gelitirmenin geerliklnmas (geerlilii)Tasarm ve gelitirmedeiikliklerinin kontrol

7.3

7.3.17.3.27.3.37.3.4

7.3.57.3.6

7.3.7

7.3

7.47.57.68.4.2

8.5.2

7.88.2

5.6.2

Tehlike analizi gerekletirmeninbirincil aamalarTehlike analiziOperasyonel OGP oluturulmasHACCP plannn oluturulmasDorulama sonularnndeerlendirilmesiGda gvenlii ynetim sisteminingncelletirilmesi

Dorulama planlamasKontrol nlem kombinasyonlarnngeerli klnmas iletiim

Satn almaSatn alma prosesiSatn alma bilgisiSatn alnan rnn dorulanmas

7.47.4.17.4.27.4.3

7.3.3 rn zellikleri

rn ve hizmetin salanmasrn ve hizmet salamann

kontrol

rn ve hizmet salanmas iinproseslerin geerliliiBelirleme ve izlenebilirlikMteri mlkiyetirnn muhafazas

7.57.5.1

7.5.2

7.5.37.5.47.5.5

7.2

7.6.18.2

7.9

7.2

n gereksinim programlar (OGP)

HACCP planKontrol nlemlerinin geerliklnmas

zlenebilirlik sistemi

n gereksinim programlar (OGP)

zleme ve lme cihazlarnnkontrol

7.6 8.3 zleme ve lmenin kontrol

lme, analiz ve iyiletirme 8 8 G

da gvenlii ynetimsisteminin geerli klnmas,dorulanmas ve iyiletirilmesi

Genel 8.1 8.1 Genel

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

31/36


25


ISO 9001:2000 Madde no Madde no ISO 22000:2005zleme ve lmeMteri memnuniyeti

tetkikProseslerin izlenmesi ve llmesi

rnn izlenmesi ve llmesi

8.28.2.1

8.2.28.2.3

8.2.4

8.4

8.4.17.6.4

8.4.2

Gda gvenlii ynetim sisteminindorulanmas

tetkikKritik kontrol noktalarn izlemesistemi

Dorulama sonularnndeerlendirilmesi

Uygun olmayan rnn kontrol 8.3 7.6.5

7.10

zleme sonular kritik limitleriatnda yrtlecek faaliyetlerUygunsuzluk kontrol

Veri analizi 8.4 8.2

8.4.3

Kontrol nlem kombinasyonlarnngeerli klnmasDorulama faaliyetleri sonularnnanalizi

yiletirmeSrekli iyiletirmeDzeltici faaliyetnleyici faaliyet

8.58.5.18.5.28.5.3

8.58.5.17.10.25.7

7.2

yiletirmeSrekli iyiletirmeDzeltici faaliyetlerAcil durumlara hazrllk vemdahale

n gereksinim programlar

(OGP)

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

32/36


26

Ek B(Bilgi iin)

HACCP ve ISO 22000:2005 arasndaki eleme

izelge B.1 - HACCP Prensipleri ve uygulama aamalar ile ISO 22000:2005 arasndaki eleme

HACCP Prensipleri HACCP Uygulama Aamalar ISO 22000:2005HACCP ekibini olutur Aama 1 7.3.2 Gda gvenlii ekibirn tanmlanr Aama 2 7.3.3

7.3.5.2rn zellikleriProses basamaklarnn vekontrol nlemlerinintanmlanmas

Tasarlanan kullanmbelirlenir

Aama 3 7.3.4 Tasarlanm kullanm

Akemas oluturulur

Akemasn yerindedorulanr

Aama 4

Aama 5

7.3.5.1 Akemalar

Prensip 1:Tehlike analizigerekletirilmesi

Tm potansiyeltehlikeler belirlenirTehlike analizigerekletirilir

Kontrol nlemleribelirlenir

Aama 6 7.47.4.2

7.4.37.4.4

Tehlike analiziTehlikenin tanmlanmas vekabul edilebilir seviyelerinbelirlenmesiTehlike deerlendirmesiKontrol nlemlerinin seimi vedeerlendirilmesi

Prensip 2:KKNnn oluturulmas

KKN belirlenir Aama 7 7.6.2 Kritik kontrol noktalarnntanmlanmas

Prensip 3:Kritik limitlerinsaptanmas

Her bir KKN iin kritiklimitler saptanr

Aama 8 7.6.3 Kritik kontrol noktalar iin kritiklimitlerin belirlenmesi

Prensip 4:KKN iin izleme sistemibelirlenmesi

Her bir KKN iin izlemesistemi belirlenir

Aama 9 7.6.4 Kritik kontrol noktalarn izlemesistemi

Prensip 5:zlemenin, belirli birKKNnn kontrol altndaolmadn gstermesihalinde uygulanacakdzeltici faaliyetlerinbelirlenmesi

Dzeltici faaliyetlerbelirlenir

Aama10

7.6.5 zleme sonular kritik limitleriatnda yrtlecek faaliyetler

Prensip 6:

HACCP sisteminin doruolarak altngstermek iindorulamaprosedrlerininoluturulmas

Dorulama prosedrleri

oluturulur

Aama

11

7.8 Dorulama planlamas

Prensip 7:Bu prensiplere vebunlarn uygulanmasnauygun btn prosedrlerve kaytlara ilikindokmantasyonalmalarnn yaplmas

Dokmantasyon vekaytlarn tutulmasgerekletirilir

Aama12

4.27.7

Dokmantasyon artlarOGP ve HACCP planlarndabelirtilen balang bilgi vedokmanlarnngncelletirilmesi

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

33/36


27

Ek C(Bilgi iin)

n gereksinim programlar da dahil kontrol nlemlerine rnekler

salayan ve bunlarn seilmesi ve kullanlmasna ynelik yol gsterenCodex Alimentarius Komisyonu kaynaklar

C.1 Kurallar ve Klavuzlar

C.1.1 GenelCAC/RCP 1-1969 (Rev.4-2003), Recommended International Code of Practice-General Principles of FoodHygiene; incorporetes Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP) system and guidelines for itsapplication

Guidelines for the Validation of Food Hygiene Control Measures

Principles for the Application of Traceability/Product Tracing with respect to Food Inspection and Certification

Commodity Specific Codes and Guidelines

C.1.2 YemCAC/RCP 45-1997, Code of Practice for the Reduction of Aflatoxin B1 in Raw Materials and SupplementalFeeding Stuffs for Milk Producing Animals

CAC/RCP 54-2004, Code of Practice for Good Animal Feeding

C.1.3 zel tketim amal gdalarCAC/RCP 21-1979, Code of Hygienic Practice for Foods For Infants and Children

CAC/GL 08-1991, Guidelines on Formulated Supplementary Foods for Older Infants and Young Children

C.1.4 zel retim gdalarCAC/RCP 8-1976 (Rev.2-1983), Code of Hygienic Practise for the Processing and Handling of Quick FrozenFoods

CAC/RCP 23-1979 (rev.2-1993), Recommended International Code of Hygienic Practice for Low andAcidified Low Acid Canned Foods

CAC/RCP 46-1999, Code of Hygienic Practise for Refrigerated Packaged Foods with Extended Shelf Life

C.1.5 Gdalar iin bileenler

CAC/RCP 42-1995, Code of Hygienic Practice for Spices and Dried Aromatic Plants

C.1.6 Meyve ve sebzelerCAC/RCP 22-1979, Code of Hygienic Practice for Groundnuts (Peanuts)

CAC/RCP 2-1969, Code of Hygienic Practice for Canned Fruit and Vegetables Products

CAC/RCP 3-1969, Code of Hygienic Practice for Dried Fruit

CAC/RCP 4-1971, Code of Hygienic Practice for Desiccated Coconut

CAC/RCP 5-1971, Code of Hygienic Practice for Dehydrated Fruits and Vegetables, including Edible Fungi

CAC/RCP 6-1972, Code of Hygienic Practice for Tree Nuts

CAC/RCP 53-2003, Code of Hygienic Practice for Fresh Fruits and Vegetables

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

34/36


28

C.1.7 Et ve et rnleriCAC/RCP 41-1993, Code for Ante-mortem and Post-mortem Inspection for Slaughter Animals and for Ante-mortem and Post-mortem Judgement of Slaughter Animals and Meat

CAC/RCP 29-1983, Rev.1 (1993), Code of Hygienic Practice for Game

CAC/RCP 30-1983, Code of Hygienic Practice for the Processing of Frog Legs

CAC/RCP 11-1976, Rev.1 (1993), Code of Hygienic Practice for Fresh Meat

CAC/RCP 13-1976, Rev.1 (1985), Code of Hygienic Practice for Processed Meat and Poultry Products

CAC/RCP 14-1976, Code of Hygienic Practice for Poultry Processing

CAC/GL 52-2003, General Principles of Meat Hygiene

Code of Hygienic Practice for Meat

C.1.8 St ve st rnleriCAC/RCP 57-2004, Code of Hygienic Practice for Milk and Milk Products

Revision of the Guidelines for the Establishment of a Regulatory Proramme for the Control of VeterinaryDrug Residues in Foods Prevention and Control of Drug Residues in Milk and Milk Products (including milkand milk products)

C.1.9 Yumurta ve yumurta rnleriCAC/RCP 16-1976, Code of Hygienic Practice for Egg Products (amended 1978,1985)

Revision of Code of Hygienic Practice for Egg Products

C.1.10 Balk ve balklk rnleri

CAC/RCP 37-1989, Code of Hygienic Practice for Cephalopods

CAC/RCP 35-1985, Code of Hygienic Practice for Frozen Battered and/or Breaded Fishery products

CAC/RCP 28-1983, Code of Hygienic Practice for Crabs

CAC/RCP 24-1979, Code of Hygienic Practice for Lobsters

CAC/RCP 25-1979, Code of Hygienic Practice for Smoked Fish

CAC/RCP 26-1979, Code of Hygienic Practice for Salted Fish

CAC/RCP 17-1978, Code of Hygienic Practice for Shrimps or Prawns

CAC/RCP 18-1978, Code of Hygienic Practice for Molluscan Shellfish

CAC/RCP 52-2003, Code of Practice for Fish and Fishery Products

Code of Practice for Fish and Fishery Products (aquaculture)

C.1.11 SularCAC/RCP 33-1985, Code of Hygienic Practice for Collection, Processing and Marketing of Natural MineralWaters

CAC/RCP 48-2001, Code of Hygienic Practice for Bottled/Packaged Drinking Waters (Other than NaturalMineral Waters)

7/29/2019 TS-EN-ISO-22000

35/36


29

C.1.12 TamaclkCAC/RCP 47-2001, Code of Hygienic Practice for the transport of Food in Bulk and Semi-packed Food

CAC/RCP 36-1987 (Rev.1-1999), Code of Practice for the Storage and Transport of Edible Oils and Fats inBulk

CAC/RCP 44-1995, Code of Practice for Packaging and Transport of Tropical Fresh Fruit and Vegetables

C.1.13 Perakende satCAC/RCP 43-1997, Code of Hygienic Practice for Precooked and Cooked Foods and Sale of Street(Regional Code-Latin America and the Caribbean)

CAC/RCP 39-1993, Code of Hygienic Practice for Precooked and Cooked Foods in Mass Catering

CAC/GL 22

ts-en-iso-22000

Documents