türk eğitim sistemi ve okul yÖnetİmİ

Türk Eğitim Sistemi ve OKUL YÖNETİMİ

Editör Ruhi SARPKAYA

Yazarlar Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM Prof. Dr. Hasan ARSLAN Prof. Dr. Tuncay AKÇADAĞ Prof. Dr. Kemal KAYIKÇI Prof. Dr. Ali ÜNAL Doç. Dr. Hasan DEMİRTAŞ Doç. Dr. Pınar Yengin SARPKAYA Doç. Dr. Turan Akman ERKILIÇ Doç. Dr. Yusuf İNANDI

Gözden Geçirilmiş 6. Baskı

Ankara 2021

Türk Eğitim Sistemi ve OKUL YÖNETİMİ Editör: Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA ©Tüm Hakları Saklıdır. Bu kitabın basım, yayın, satış hakları Anı Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri herhangi bir bilgi depo-lama ve erişim sistemiyle veya mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik ya da başka yöntemler-le çoğaltılamaz, basılamaz, aktarılamaz, dağıtılamaz. Yayıncı Sertifika No : 49260 Matbaa Sertifika No : 49363 ISBN : 978-605-170-480-7 e-ISBN : 978-605-170-479-1 Kapak Tasarımı : Anı Yayıncılık – Kezban KILIÇOĞLU Dizgi-Mizanpaj : Anı Yayıncılık – Göksel ÇAKIR Dil Kontrol : Anı Yayıncılık – Göksel ÇAKIR Baskı : Sözkesen Matbaacılık Adres : İvedik OSB 1518. Sokak Mat-Sit İş Mrk. No: 2/40 Yenimahalle-ANKARA Tel : 0 312 395 21 10 KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi SARPKAYA, Ruhi Anı Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, Ankara/Türkiye 2021, xviii + 430 Sf., 16 x 24 cm ISBN: 978-605-170-480-7 e-ISBN: 978-605-170-479-1 Türk Eğitim Sistemi, Eğitim Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı, Okul Eğitiminin Amaçları, Eğitim Yönetimi Kuramları, Eğitim Çalışanlarının Hakları, Okul ve Okul Yönetimi, Personel Yönetimi, Eğitim Programları-nın Yönetimi Anı Yayıncılık Kızılırmak Sokak 10/A Bakanlıklar/Ankara Tel: 0 312 425 81 50 pbx e-posta: [email protected] http://www.aniyayincilik.com.tr A harfinin evrimi

ÖN SÖZ

Ülkemizde Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetiminin ders olarak li-sans düzeyinde okutulmasında istikrarsızlık yaşandığına, özellikle son yıllarda üzülerek tanık olduk. Oysa dünyada yaklaşık 70 yıldır, Eğitim Yönetimi bir bilim dalı olarak kabul edilmiştir ve üzerinde araştırmalar, tartışmalar yapılmaktadır. Yine dünyanın gelişmiş ülkelerinde, okul yöneticileri lisans, yüksek lisans okuyarak ya da kurslardan geçirilerek yöneticiliğe atanmaktadırlar. Ülkemizde 1960’lı yıllardan bu yana, Eği-tim Yönetimi bilim dalının gelişmesi için büyük çabalar harcanmıştır. Ancak gelinen nokta, iki açıdan hâlâ iç açıcı değildir. Birincisi, yönetici atamalarında Eğitim Yönetimi dalında eğitim alma zorunluluğu aran-maması. İkincisi, Eğitim Yönetiminin lisans düzeyinde ders olarak oku-tulmasının henüz istikrara kavuşmamış olmasıdır.

Yönetici atamaları, hâlâ siyasal kadrolaşma aracı olarak kullanıl-maktadır. Yönetici atamalarında yeterlilik değil; iktidar yandaşı, militanı olmak, hemşericilik, akraba kayırmacılığı, çıkarcılık vb. etmenler büyük rol oynamaktadır. Durum böyle olunca da Eğitim Yöneticiliğinin bir uzmanlık alanı olarak gelişmesi, olgunlaşması sürekli olarak gecikmek-tedir. Son yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) merkez örgütüne, eğitim örgütü deneyimi uzmanlık yeterliliği olmayanların atanması gelecek açısından daha da kaygı vericidir.

1998’de Eğitim Fakültelerinin programlarından Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi ile ilgili dersler kaldırılmıştır. Bu durum, 2005 yılına kadar sürmüştür. Eğitim Fakültelerinin programlarına 2005’ten sonra yeniden Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersi konmuştur. 2007’de yapılan bir değişiklikle, Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans programlarına Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersi kon-muştur. Ancak aradan bir yıl bile geçmeden, 2008 yazında bu ders prog-ramdan kaldırılmıştır… Görüldüğü gibi, derslerin kaldırılışı belli bir bilimsel veriden, kaygıdan kaynaklanmıyor. Uygulama tamamen keyfi, günlük kararlara dayanıyor.

Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersi kitabını hazırlarken, yukarıdaki sorunların çözümüne katkı sağlayabilecek tartışmalar yap-maya özellikle dikkat ettik. Kitapta yalnızca durum saptaması yapıp

/ Ön Söz iv

bırakmadık. Olayların ve olguların neden ve sonuçlarını da ortaya koya-rak tartışmaya çalıştık. Bunu yaparken de eleştirel eğitbilimin (Pedagoji) yönteminden yararlanmaya çalıştık. Eleştirel eğitbilim, eğitimin dört duvar arasında toplumdan yalıtılmış bir ortamda yapıldığını kabul et-mez. Okul içi ve okul dışı iktidar ilişkilerini ve okuldaki egemen ideolo-jiyi sorgular. Okulun toplumdaki eşitsizlikleri yeniden ürettiğini ortaya koyarak, bu adaletsizliğin giderilmesi için çözümler önerir ve düşündü-rür. Bu kitapta biz de elimizden geldiğince, sorunları ortaya koymaya, irdelemeye ve okuyucuyu düşündürmeye çalıştık.

Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi kitabının yazımında emeği geçen tüm bölüm yazarı arkadaşlarıma, Öğr. Gör. Sadi Yılmaz’a, Arş. Gör. Dr. Tahir Yılmaz’a ve Anı Yayıncılık çalışanlarına teşekkür ederim.

Editör Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Aydın, 2021

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ ...................................................................................................... iii

BÖLÜM 1 Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI ve TEMEL İLKELERİ .. 1

GİRİŞ .............................................................................................................. 1

EĞİTİM SİSTEMİ ......................................................................................... 2

Sistem Nedir? ................................................................................... 2

Sistemin Özellikleri ........................................................................ 3

SİSTEMİ AÇIKLAYAN DİĞER KAVRAMLAR ...................................... 5

Sosyal Sistemler ve Okullar ........................................................... 5

EĞİTİM SİSTEMİNİN ÖGELERİ ............................................................... 7

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI ............................................. 8

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN TEMEL İLKELERİ .................................. 12

TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL SORUNLARI................ 20

ÖZET ............................................................................................................ 24

KAYNAKÇA .............................................................................................. 26

DEĞERLENDİRME SORULARI .............................................................. 29

/ İçindekiler

vi

BÖLÜM 2 Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN YAPISI ................................................. 33

GİRİŞ ............................................................................................................ 33

ÖRGÜN EĞİTİM ........................................................................................ 34

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ........................................................................... 34

Okul Öncesi Eğitimin Önemi ...................................................... 35

Okul Öncesi Eğitimin Ülkemizdeki Tarihçesi........................... 35

Okul Öncesi Eğitimin Amaçları .................................................. 36

Okul Öncesi Eğitimin Sorunları ve Çözüm Önerileri .............. 36

İLKÖĞRETİM ............................................................................................. 38

İlköğretimin Ülkemizdeki Tarihçesi ........................................... 39

İlköğretimin Amaçları .................................................................. 42

İlköğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri .............................. 42

ORTAÖĞRETİM ........................................................................................ 43

Ortaöğretimin Amaçları ............................................................... 44

Genel Ortaöğretim ........................................................................ 44

Mesleki-Teknik Ortaöğretim ....................................................... 46

YÜKSEKÖĞRETİM ................................................................................... 49

Yükseköğretimin Ülkemizdeki Tarihçesi .................................. 49

Yükseköğretimin Amaçları .......................................................... 53

Yükseköğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri ...................... 53

YAYGIN EĞİTİM ....................................................................................... 54

Yaygın Eğitimin Gerekliliği: Toplumu Sürekli Eğitmek ......... 55

Yaygın Eğitimin Ülkemizdeki Tarihçesi .................................... 56

İçindekiler /

vii

Yaygın Eğitimin Amacı ................................................................ 59

Yaygın Eğitimin Sorunları ve Çözüm Önerileri ....................... 59

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN ÖRGÜT YAPISI ...................................... 60

Merkezi Yönetim Odaklı Eğitim ................................................. 60

Milli Eğitim Bakanlığı Örgüt Yapısı .......................................... 61

Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü ...................................... 63

Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütü .......................................... 66

Milli Eğitim Bakanlığı Yurt Dışı Örgütü .................................... 68

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ ÖRGÜT YAPISIYLA İLGİLİ SORUNLAR ................................................................................................ 70

ÖZET ............................................................................................................ 71

KAYNAKÇA .............................................................................................. 75

DEĞERLENDİRME SORULARI .............................................................. 81

BÖLÜM 3 Doç. Dr. Hasan DEMİRTAŞ

OKUL ÖRGÜTÜ VE YÖNETİMİ .......................................................... 85

GİRİŞ ............................................................................................................ 87

ÖRGÜT ........................................................................................................ 88

Örgütlerin Özellikleri ................................................................... 90

Örgütlerin Sınıflandırılması ........................................................ 91

BİR ÖRGÜT OLARAK OKUL .................................................................. 94

OKULA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR ................................................... 98

EĞİTİM-OKUL-TOPLUM VE İDEOLOJİ İLİŞKİSİ ............................. 102

EGEMEN İDEOLOJİNİN GİZLİ KAYNAĞI ÖRTÜK PROGRAM .. 103

OKUL EĞİTİMİNİN AMAÇLARI ......................................................... 109

/ İçindekiler

viii

OKUL EĞİTİMİNİN GÖREVLERİ-İŞLEVLERİ ................................... 110

YÖNETİM VE YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ .............................. 111

EĞİTİM VE OKUL YÖNETİMİ .............................................................. 116

Eğitim Yönetimi .......................................................................... 116

Okul Yönetimi ............................................................................. 118

Okul Yönetiminde Rol Oynayan Öğeler .................................. 119

Okul Müdürünün Sorumlulukları ............................................ 121

Okul Müdürünün Görevleri ...................................................... 121

Okul Yöneticilerinin Seçimi, Yetiştirilmesi ve Atanması ...... 123

OKUL YÖNETİCİSİ VE LİDERLİK ....................................................... 125

ÖZET .......................................................................................................... 130

KAYNAKÇA ............................................................................................ 133

DEĞERLENDİRME SORULARI ............................................................ 136

BÖLÜM 4 Doç. Dr. Pınar Yengin SARPKAYA

YÖNETİM KURAMLARI VE EĞİTİME YANSIMASI ................... 139

GİRİŞ .......................................................................................................... 140

KURAM-UYGULAMA İLİŞKİSİ ........................................................... 141

EĞİTİM YÖNETİMİ KURAMLARI ...................................................... 144

KLASİK KURAMLAR ............................................................................. 145

Bilimsel Yönetim Yaklaşımı....................................................... 146

Yönetim Süreci Yaklaşımı .......................................................... 147

Bürokrasi Kuramı ........................................................................ 149

Klasik Kuramların Eğitime Yansıması ..................................... 150

İçindekiler /

ix

DAVRANIŞSAL (NEO- KLASİK) KURAMLAR ................................. 152

İnsan İlişkileri Kuramı ................................................................ 153

Davranışsal Kuramların Eğitime Yansıması ........................... 154

ÇAĞCIL (MODERN) KURAMLAR ...................................................... 155

Sistem Kuramı ............................................................................. 155

Durumsallık Yaklaşımı ............................................................... 157

Çağcıl Kuramların Eğitime Yansıması ..................................... 159

YENİ KURAMLAR .................................................................................. 160

Z Kuramı ...................................................................................... 160

Öğrenen Örgüt ............................................................................ 162

ÖZET .......................................................................................................... 165

KAYNAKÇA ............................................................................................ 168


BÖLÜM 5 Prof. Dr. Tuncay AKÇADAĞ

YÖNETİM SÜREÇLERİ ......................................................................... 173

GİRİŞ ........................................................................................................... 173

KARAR VERME SÜRECİ ........................................................................ 175

Karara Katılım .............................................................................. 178

PLANLAMA SÜRECİ .............................................................................. 180

ÖRGÜTLEME SÜRECİ ............................................................................ 186

İLETİŞİM SÜRECİ ..................................................................................... 190

ETKİLEME (YÖNELTME) SÜRECİ ....................................................... 195

EŞGÜDÜMLEME SÜRECİ ...................................................................... 200

/ İçindekiler

x

DENETİM (DEĞERLENDİRME) SÜRECİ ............................................ 202

ÖZET ........................................................................................................... 208

KAYNAKÇA ............................................................................................. 212

DEĞERLENDİRME SORULARI ............................................................. 215

BÖLÜM 6 Prof. Dr. Kemal KAYIKÇI

PERSONEL HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ ........................................ 219

GİRİŞ .......................................................................................................... 220

YASALARDA MEMUR KAVRAMI VE MEMUR SINIFLARI İÇİNDE EĞİTİM PERSONELİNİN YERİ ............................................................. 222

Ülkemizde Kamu Personeli ve Memur Kavramları .............. 222

Memur Hizmet Sınıfları İçinde Eğitim ve Okul Çalışanlarının Yeri 223

EĞİTİMDE PERSONEL HİZMETLERİNE YÖN VEREN YASAL DAYANAKLAR: PERSONELİN HAK, ÖDEV VE SORUMLULUKLARI ................................................................................ 224

Devlet Memurlarının Ödevleri ve Sorumlulukları ................ 224

Devlet Memurlarının Genel Hakları ........................................ 227

Devlet Memurlarının Uymaları Gereken Yasaklar ................ 228

OKULDA GÖREV YAPAN EĞİTİM İŞGÖRENLERİ VE GÖREVLERİ ............................................................................................. 228

A. Yönetim Personeli ................................................................. 229

B. Öğretim Personeli ................................................................... 229

C. Destek Personeli ..................................................................... 231

OKULDA ÇALIŞAN PERSONEL İLE İLGİLİ OLARAK TUTULAN DEFTER VE DOSYALAR ....................................................................... 233

İçindekiler /

xi

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İŞE ALINMASI (SEÇME YERLEŞTİRME İŞLEMLERİ) .................................................................. 234

Devlet Memurluğuna Seçme ve Atama ................................... 234

Öğretmenlik Mesleğinin Özel Durumu ve Öğretmenliğe Atanma .......................................................................................... 235

Yönetici Atama ve Göreve Başlama İşlemleri ......................... 236

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ADAYLIK İŞLEMLERİ ........................ 237

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YER DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ ......... 240

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜKSELMELERİ, DERECE, KADEME, TERFİ VE ÖZLÜK İŞLEMLERİ .............................................................. 241

EĞİTİM ÇALIŞANLARINA İLİŞKİN MALİ İŞLEMLER ................... 243

Aylık .............................................................................................. 243

Tazminatlar ................................................................................. 243

Ek Ders Ücreti .............................................................................. 244

Ek Ders Görevinden Sayılan Hâller ......................................... 244

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ SOSYAL HAKLARI VE YARDIMLAR ........................................................................................... 245

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ GÖREVİNİN SONA ERMESİ ............ 246

Devlet memurluğuna geçtikten sonra, memurluk şu hallerde sona erer ....................................................................................... 246

Yöneticilik Görevinin Sona Ereceği Haller ............................. 246

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ EMEKLİLİK İŞLEMLERİ .................... 247

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İZİN VE HASTALIK İŞLEMLERİ ...... 247

Yıllık İzinler.................................................................................. 248

Mazeret İzinleri .......................................................................... 248

Hastalık İzni ................................................................................ 249

Aylıksız İzinler ............................................................................ 249

Diğer İzinler ................................................................................. 249

/ İçindekiler

xii

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ BİLGİ SİSTEMİ VE ÖZLÜK DOSYASI . 250 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ÖDÜLLENDİRİLMESİ ........................ 251 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ DİSİPLİN İŞLEMLERİ ......................... 253 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ŞİKÂYET İŞLEMLERİ ......................... 257 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ DENETİMİ, REHBERLİĞİ, İŞ BAŞINDA YETİŞTİRİLMESİ VE HİZMETİÇİ EĞİTİMİ .................... 258 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İŞ GÜVENCESİ VE ÖRGÜTLENME 261 ÖZET .......................................................................................................... 263 KAYNAKÇA ............................................................................................ 265 DEĞERLENDİRME SORULARI ............................................................ 270

BÖLÜM 7 Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM ÖĞRENCİ HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ ....................................... 273 GİRİŞ ......................................................................................................... 274

ÖĞRENCİ KİMDİR? ................................................................................ 274

ONLINE ÖĞRENCİ HİZMETLERİ ....................................................... 275

ÖĞRENCİ ALIMI .................................................................................... 276

ÖĞRENCİLERİ SINIFLARA DAĞITMA ............................................ 280

ÖĞRENCİ DEVAMI ................................................................................ 281

ÖĞRENCİ BAŞARISI .............................................................................. 286

ÖĞRENCİLERİN NAKİL İŞLEMLERİ ................................................. 294

ÖĞRENCİ DİSİPLİN İŞLEMLERİ ......................................................... 298

ÖĞRENCİ SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ ............................................. 305

ÖĞRENCİNİN OKULDAN AYRILMASI ............................................ 308

MEZUNLARIN İZLENMESİ ................................................................. 312

ÖZET .......................................................................................................... 313

İçindekiler /

xiii

KAYNAKÇA ............................................................................................ 316


BÖLÜM 8 Prof. Dr. Ali ÜNAL

EĞİTİM PROGRAMLARININ YÖNETİMİ ..................................... 321

GİRİŞ .......................................................................................................... 321

ÖĞRETİM LİDERLİĞİ ............................................................................ 322

ÖĞRETİMİN DENETİMİ ........................................................................ 325

Sonuç Tabanlı Denetim ................................................................. 326

Klinik Denetim ............................................................................... 326

Demokratik Denetim ..................................................................... 327

EĞİTİM SİSTEMİMİZDE UYGULANAN EĞİTİM PROGRAMLARININ ÖZELLİKLERİ ................................................... 328

Eğitim Programlarının Amaçları ................................................. 329

Eğitim Programlarının Kazandırmayı Hedeflediği Yetkinlikler .................................................................................... 330

Eğitim Programlarının Kazandırmayı Hedeflediği Kök Değerler ........................................................................................... 331

Eğitim Programlarının Öngördüğü Yöntem ve Teknikler ....... 332

Okul Müdürlerinin Eğitim Programlarıyla İlgili Görevleri ..... 332

EĞİTİM PROGRAMLARININ EŞGÜDÜMÜ ...................................... 333

EĞİTİM-ÖĞRETİM ÇALIŞMALARININ PLANLANMASI ............. 336

Yıllık Çalışma Planının Hazırlanması ........................................ 336

Ders Yılı Süresi .............................................................................. 337

Seçmeli Derslerin Belirlenmesi ve Uygulanması ...................... 337

/ İçindekiler

xiv

Öğrencilerin Şubelerinin Belirlenmesi ....................................... 339

Ders Dağıtımının Yapılması ........................................................ 339

Haftalık Ders Programı ................................................................ 340

Destekleme ve Yetiştirme Kursları (DYK) ................................. 341

ÖĞRETMENLER TARAFINDAN YAPILACAK PLANLAMA ÇALIŞMALARI ........................................................................................ 342

Ünitelendirilmiş Yıllık Plân ........................................................ 343

Ders Plânı ...................................................................................... 344

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ ........................................................................... 346

Kütüphane ve Kitaplıklar ............................................................ 346

Ders Kitapları Seçimi ve Kullanımı ............................................ 348

SOSYAL ETKİNLİKLER ......................................................................... 348

Sosyal Etkinliklerle İlgili Genel Kurallar .................................. 349

Öğrenci Kulübü Çalışma Esasları ............................................... 350

Toplum Hizmeti Çalışma Esasları .............................................. 350

Sosyal Etkinliklerle İlgili Okul Müdürünün Görevleri ........... 353

REHBERLİK HİZMETLERİ .................................................................... 354

Okul Müdürünün Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri .................................................... 355

İlköğretimde Yöneltme ................................................................. 355

Sınıf Rehberlik Programları ......................................................... 357

Rehberlik Programlarının Planlanması...................................... 358

Özel Eğitim Hizmetleri ............................................................... 359

ÖZET .......................................................................................................... 360

KAYNAKÇA ............................................................................................ 362


İçindekiler /

xv

BÖLÜM 9 Prof. Dr. Hasan ARSLAN OKUL İŞLETMESİNİN YÖNETİMİ ................................................... 369 GİRİŞ .......................................................................................................... 370

OKUL VE OKUL YÖNETİMİ ................................................................ 370

OKUL YÖNETİCİSİNİN ROLLERİ ....................................................... 371

OKUL YÖNETİCİSİNİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI .............................................................................. 372

OKUL YÖNETİCİSİNİN YETERLİK ÇEŞİTLERİ ................................ 373

OKULUN BİR İŞLETME GİBİ YÖNETİMİ .......................................... 377

OKUL YÖNETİMİNDE ELEKTRONİK VERİ YÖNETİMİ ................ 379

OKUL BÜTÇESİNİN ÖNEMİ VE İŞLEVLERİ ..................................... 380

RİSK YÖNETİMİ ...................................................................................... 381

Okul Yönetiminde Riskin ve Belirsizliğin Tanımlanması ..... 382

Risk Çeşitleri ................................................................................ 383

Risk Sınıflandırma ....................................................................... 384

OKUL YÖNETİMİNDE KAYIT YÖNETİMİ ........................................ 385

Destek Hizmetlerinin Yönetimi ................................................ 386

EĞİTİMİN FİNANSMANI ..................................................................... 387

Eğitime Ayrılan Kaynaklar ........................................................ 388

Eğitim Finansmanının Kaynakları ............................................ 389

Okulların Gelir ve Giderleri ...................................................... 390

Eğitim Finans Sisteminde Alternatiflerin Sınırlılığı ............... 390

SONUÇ ...................................................................................................... 392

ÖZET .......................................................................................................... 393

KAYNAKÇA ............................................................................................ 394


/ İçindekiler

xvi

BÖLÜM 10 Doç. Dr. Yusuf İNANDI

OKULA TOPLUMSAL KATILIM ....................................................... 399

GİRİŞ .......................................................................................................... 399

OKUL-ÇEVRE İLİŞKİLERİNİN BOYUTLARI ..................................... 400

Okula Ailenin Katılımı .................................................................. 400

Genel Veli Toplantıları .................................................................. 404

Şube Veli Toplantıları.................................................................... 404

Bireysel Görüşmeler ...................................................................... 405

Aileden Kaynaklı Katılım Engelleri ............................................ 406

Okuldan Kaynaklanan Katılım Engelleri ................................... 407

AİLENİN OKUL YÖNETİMİNE KATILIMI ........................................ 407

OKULA TOPLUMSAL KATILIMDA YASAL ÇERÇEVE ................. 411

BASKI GRUPLARI İLE İLİŞKİLER ....................................................... 412

OKULUN ÇEVREYE KATKILARI ........................................................ 414

ÇEVRENİN OKULA KATKILARI VE HALKLA İLİŞKİLER ............ 417

ÇEVREYE YÖNELİK YAPILACAK ETKİNLİKLER VE İLKELERİ . 419

Geziler ........................................................................................... 420

Yarışmalar .................................................................................... 420

Beden Eğitimi, İzcilik, Müzik ve Halk Oyunları Çalışmaları .................................................................................. 420

Yayınlar ....................................................................................... 421

Gösteriler, Konferans ve Paneller ............................................ 421

Tiyatro Çalışmaları ..................................................................... 421

Defile, Sergi ve Kermes ............................................................. 421

Bayram Kutlamaları-Törenler ................................................... 422

İçindekiler /

xvii

Okullarda Bilgisayar ve İnternet Kullanımı ............................ 422

ÖZET .......................................................................................................... 423

KAYNAKÇA ............................................................................................ 424


BÖLÜM 1

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI VE TEMEL İLKELERİ

Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA*

Bölümün Amaçları 1. Eğitim sistemimizi bir bütün olarak ele alıp çözümleyebilme, 2. Eğitim sistemimizin alt sistemleri ile üst sistemleri arasındaki

ilişkileri kavrayabilme, 3. Sosyal bir sistem olarak okulun özelliklerini açıklayabilme, 4. Eğitim sistemimizin temel amaçlarını kavrayabilme, 5. Eğitim sistemimizin temel ilkelerini uygulama bilgisini anlaya-

bilme, 6. Eğitim sistemimizin temel sorunlarının farkına varabilme ve çö-

züm önerileri geliştirebilme.

Hazırlık Soruları 1. Sistem kavramı, günlük yaşamımızda nerelerde ve nasıl kullanı-

lıyor? 2. Günümüzde okullarımızda milli eğitim sistemimizin temel amaç

ve ilkeleri tam olarak gerçekleşiyor mu? 3. Sizce Türk eğitim sisteminin temel sorunları nelerdir?

GİRİŞ

Eğitim niçin gereklidir? Bu sorunun yanıtı eğitim kavramının tanı-mında yatar. Ertürk (1979)’e göre eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik davranışlar oluşturma sürecidir. * Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü

türk eğitim sistemi ve okul yÖnetİmİ

Documents