Bond voor LichameLijke opvoeding vzwwww.bvlo.be

Trimestrieel tijdschrift nr. 4 - 2011 - oktober - november - december - Aflevering 232 - Erkenningsnummer: P409677 - Afgiftekantoor Gent X

BVLO

Bond voor LichameLijke opvoeding vzw

Tijdschrift voor Lichamelijke

Opvoeding Vakblad voorgevormden in de LO,trainers enjeugdsportbegeleiders

Met o.a.

Gezondheid en LOLeren reanimeren

Bond voor Lichamelijke Opvoeding 3nr. 4 / 2011

TheorieWoord Vooraf .............................................................................................................3

Meer LO op school? Het kan! ...................................................................4Het VLIO, een zOrgzame spOrtIeVe scHOOL

Sophie Van aelSt & Steph Storme

Groen Licht. Vlaamse universitaire opleidingen Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen krijgen groen licht van externe visitatiecommissie .........7VlaamSe interuniVerSitaire raad

Gezondheid en LO: een nieuwe algemene consen-susverklaring ...............................................................................................................9ChriStopher r. edginton, ming-Kai Chin, eriC de BoeVer & Jan SegherS

Vechtsport en jongeren ..............................................................................14JiKKemien Vertonghen & marC theeBoom

Leren reanimeren door partnerleren met taakkaarten 19peter iSerByt, lieSBet molS, nathalie Charlier, Sophie de meeSter

Make your 3-year-old walk ...................................................................23BeCommentarieerd door greet Cardon

Vlabus vzw… met een duidelijke visie voor detoekomst .......................................................................................................................24

BVLO-Activiteiten & Partners ...............................................................28

Nieuwe Publicaties: Bewogen Bewegen & Basis voor Verantwoord Trainen .......................................................................................30

Bond voor Lichamelijke Opvoeding - voorstelling ........31

PraktijkOlympische Balspelen elKe thomaSSen

BalVaardigheid 013-020

Preventie doping Middelbaar onderwijsVlaamSe oVerheid, departement CJSm, team mediSCh Verant-woord Sporten algemeen Sport 001-004

BVLOIn dit nummer

Woord vooraf

Beste lezer

Wie nog niet weet dat een dagelijkse behoorlijke portie beweging noodzakelijk is

om gezond door het leven te gaan, komt van een andere planeet. Dat het vak Licha-

melijke Opvoeding tot de basisvorming behoort van alle leerlingen, ongeacht hun

studierichting, is dan ook zeer terecht. Toch hebben vele leraren LO het gevoel dat zij

met hun expertise ondergewaardeerd worden in het lerarenkorps, terwijl zij eigenlijk

over veel aspecten van de persoonlijke ontwikkeling van het kind kunnen getuigen.

Dat ons vak te weinig gewicht in de schaal werpt bij de deliberaties op het eind van

het schooljaar en dat Lichamelijke Opvoeding wordt beschouwd als een ‘vak onder de

streep’ is onaanvaardbaar. Wij moeten er samen voor te zorgen dat alle betrokkenen

de Lichamelijke Opvoeding zien als een vak ‘boven de streep’.

De Bond voor Lichamelijke Opvoeding zet in elk tijdschriftnummer een school in de

kijker die de Lichamelijke Opvoeding en de sport belangrijk vindt, een school die

investeert in de sportieve mentaliteit van zijn leerlingen en leerkrachtenkorps. Het

Vrij Landelijk Instituut van Oudenaarde is een uitstekend voorbeeld, met een direc-

teur-LO’er aan het roer en een enthousiast en uiterst actieve vakgroep Lichamelijke

Opvoeding.

De invloed van beweging op de gezondheid en welzijn is onmiskenbaar. Dit besluit

werd geformuleerd op het Global Forum over LO Pedagogie (GOFPEP) 2010. De con-

sensusverklaring benadrukt dat we onze toekomstige LO-leerkrachten degelijk moe-

ten voorbereiden, dat we gebruik moeten maken van de nieuwe technologieën en

we partnerships moeten sluiten tussen scholen, universiteiten, de gemeenschap en

bedrijven.

Dat onze universiteiten met een opleiding Lichamelijke Opvoeding en Bewegings-

wetenschappen groen licht krijgen van de Visitatiecommissie is alvast een opsteker.

Het partnership waarvan sprake in de GOFPEP-aanbevelingen is een item waarvoor

de BVLO al vele jarenijvert. Een mooi naslagwerk over de BVLO-visie hierover zijn de

proceedings van de Staten-Generaal van 2007. Deze principes van samenwerking

tussen de driehoek school-club-gemeente werden afgelopen november tijdens de

jaarlijkse BVLO-Studiedag annex EUPEA Symposium nog maar eens bevestigd. Ook de

internationale sprekers hamerden op het belang van samenwerkingsverbanden om

samen sterk te staan, ook op Europees vlak. U krijgt een kort verslag van deze activi-

teiten in dit tijdschriftnummer, meer informatie vindt u op de websites: www.bvlo.be

Veel leesgenot

De redactie

Het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is een vakblad voor gevormden in de LO, trainers en jeugdsportbegeleiders. Het verschijnt trimestrieel: 5 maart, 5 juni, 5 septem-ber en 5 december. Een abonnement op het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is inbegrepen in het lidmaatschap van de BVLO.Alle individuele leden van de Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw krijgen het Tijd-schrift voor Lichamelijke Opvoeding toegstuurd. Maar een BVLO-lidmaatschap is meer dan dat! Kijk voor alle mogelijke formules en voordelen op onze site: www.bvlo > LO & Sport > Lidmaatschap of bel de ledentelefoon 09- 218 91 23 (kantooruren). NIEUW: het BVLO-lidmaatschap sluit je af voor 12 maanden of de volle 365 dagen. Alle info en online lid worden: www.bvlo.be

Verantwoordelijke uitgever: E. De BoeverWaterkluiskaai 16, 9040 Sint-Amandsberg/Gent

De redactieraad bestaat uit: Kristine De Martelaer, Eric De Boever, Sophie Van Aelst en wordt bijgestaan door een ruime adviesgroep en een reviewpanel.

Publiciteit: Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzwTel. 09 218 91 20 - Fax 09 229 31 20 - email: info@bvlo.be

Copyright: Het overnemen van artikels en foto's is zonder schriftelijke toestemming van de redactieraad niet toegelaten.Iedere auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn/haar artikel.

Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereen-komst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.

Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw - BONDSHUIS BVLO - Waterkluiskaai 16 - 9040 Sint-Amandsberg/Gent

Bankrekening BVLO: IBAN BE51 4469 7200 0162 BIC: KREDBEBB - Tel. (09) 218 91 20 - Fax (09) 229 31 20 - e-mail: info@bvlo.be - Openingsuren: 9 tot 13 uur & 14 tot 17 uur

drukkerij New Goff - Kaleweg 5 - 9030 Mariakerke(Gent)Tel 09 216 73 73 - fax 09 216 73 74 - info@newgoff.be

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

4

Ons gesprek met de directeur, een ‘oude’ bekende

Het was vooral deze laatste richting die ons

interesseerde en de vraag of die ‘sportkriebels’

in de school misschien aanstekelijk werken en

ook de andere richtingen meer aan het bewe-

gen zetten. We vroegen een woordje uitleg aan

de directeur Patrick Vansteenbrugge die ons op

maandagmorgen welkom heette. We groetten

bij het binnengaan collega-directeur Geert Van

Bever, verantwoordelijk voor het land- en tuin-

bouwgedeelte en de biotechnische wetenschap-

pen.

“Ons dagelijks overlegmoment”, verklaart onze

gesprekspartner, “we delen de functie directeur

en adjunct-directeur en deze duobaan bevalt

ons wel, maar we moeten elkaar natuurlijk per-

fect informeren.”

Patrick Vansteenbrugge is een licentiaat Licha-

melijke Opvoeding (UGent, 1982) en velen

onder u zullen hem ook kennen van het boek

‘Leren Voetballen’ dat hij samen met Robert

Goethals en Bart Van Renterghem schreef en

herwerkte. Aan de opleiding Sport- en Bewe-

gingswetenschappen was hij jarenlang als prak-

tijkassistent, verantwoordelijk voor het voet-

balonderwijs inclusief de specialisatie voetbal.

Bovendien was hij vele jaren Directeur Sportka-

deropleiding Voetbal binnen de schoot van de

Vlaamse Trainersschool VTS.

Opstart van de sportschool, door een a-sportieve priester

Maar terug naar Oudenaarde. Patrick Vansteen-

brugge is een oud-leerling van het voormalige

Onze-Lieve-Vrouwecollege Oudenaarde, sinds

enkele jaren omgedoopt tot Sint-Bernarduscol-

lege. “Als pas afgestudeerde licentiaat Lichame-

lijke Opvoeding startte ik mijn carrière in het vrij

technisch instituut Sint-Lucas in Oudenaarde. In

1992 maakte ik de overstap naar het VLIO dat

trouwens tot dezelfde scholengemeenschap

behoorde. Even daarvoor was er tussen de di-

recteur van het Vlio en de superior van het col-

lege, twee priesters, een strijd geleverd om een

sportafdeling te mogen opstarten. Het VLIO won,

maar probleem was dat de toenmalige directeur

eigenlijk a-sportief was. Het was heel belang-

een zorgzame sportieve school

TrefWOOrden: Lichamelijke Opvoeding, Sport, sportschool, dagelijks uur LO

BVLOMeer LO op school? Het kan

We stellen voor om de Hoogstraat in Oudenaarde om te dopen tot Schoolstraat of Scholenstraat. Op enkele honderden meters verschuilen onge-

veer 3.300 leerlingen zich achter diverse voorgevels van schoolgebouwen. Het minste wat je kan zeggen is dat er redelijk wat jong talent rond-

loopt in deze Oudenaardse buurt. Wij hadden een afspraak in het VLIO, het Vrij Landelijk Instituut van Oudenaarde. Het woord landelijk verklapt

natuurlijk al dat het om een land- en tuinbouwschool gaat, maar het VLIO heeft ook een sportafdeling, sinds 1992.

het vlio

Bond voor Lichamelijke Opvoeding 1

BVLOBalspelen

Balv

aard

ighe

id 0

13

Mijn eerste OLyMpische ervaringBalspelen

ElkE ThomassEn,Bachelor Lichamelijke Opvoedingt

1. Inleiding

Het is belangrijk om de jongeren van kleins af aan bij te brengen dat

sport noodzakelijk is voor de gezondheid. Het belangrijke element dat

we zeker niet mogen vergeten is het sociale aspect dat komt kijken bij

het sporten. Ze leren respect hebben voor elkaar en het materiaal, leren

omgaan met winnen en verliezen en leren hun grenzen verleggen. Dit

alles leren ze voornamelijk in de lessen lichamelijke opvoeding.

De olympische waarden draaien vooral rond:

- het aanvaarden en juist toepassen van regels

- respect hebben voor de tegenstander

- respect hebben voor je gezondheid

- Doping en corruptie zijn uit den boze

- Tolerantie, solidariteit, vrede, vriendschap,...

De turnlessen / sportlessen zijn dus ideaal om de kinderen deze waarden

bij te brengen. Het is dan ook onze taak om deze waarden iedere les aan

te halen naar gelang de situatie die zich voordoet.

In de demolessen werken wij dit onderwerp verder uit zodat de kinderen

gaan inzien dat er bij de olympische spelen meer komt kijken dan alleen

maar een medaille winnen!

2. Praktijklessen

1.1 Inkleding praktijklessenDoping

Voorbeeld: De leerkracht vertelt een verhaaltje: “iedereen krijgt vandaag

een snoepje van mij. Dat snoepje is een speciaal snoepje! Wie ervan eet,

kan véél harder lopen als iemand anders!!! Maar… je mag het eigenlijk

niet opeten omdat dat vals spelen is!

De les begint met een tikspelletje. De kinderen houden het snoepje zelf

bij. De leerkracht gaat rond en spreekt enkele kinderen aan en daagt hen

uit: “eet dat snoepje vlug op, je gaat echt veel harder lopen!!!”

Na het tikspel volgt een gesprek… wie heeft een snoepje gegeten?

Rangschikking

De kinderen voeren verschillende olympische sporttakken uit (vb. wed-

strijd basketbal, handbal, voetbal, tennis, spurt). Na de wedstrijden wor-

den er steeds 3 winnaars gelauwerd. Ze gaan dan ook op het podium

staan voor de 1e, 2e en 3e plaats.

Alle drie krijgen ze een medaille (goud, zilver, brons). Deze medailles kan

je gemakkelijk zelf maken: een rond stukje karton met verf (goudkleu-

rig, zilverkleurig, bronskleurig) bespuiten. Als afwerking eventueel de

sporttak erop plakken. Dit kunnen de kleuters in de klas knutselen als de

kleuterleidsters meewerken met dit onderwerp.

Fair play

De kleuters/kinderen spelen een tikspel. De leerkracht observeert en no-

teert welke kleuters/kinderen niet eerlijk spelen.

Verschillende hebben de neiging om door te lopen ook al zijn ze niet

getikt. Nadien houden we hierover een kort gesprek.

Bij de 1e graad kan men de kinderen een wedstrijdvorm laten spelen

(voetbal, handbal, basketbal, trefbal). Bij het eerste spel is er geen

scheidsrechter in betrokken. Hoe verloop dit?

Bij het volgende spel komt de scheidsrechter erbij.

Tolerantie, vrede, vriendschap

Eerst spelen al de kleuters/kinderen een spel tegen elkaar. Dit kan in

ploegvorm, maar ook in partnervorm. Telkens met winnen en verliezen.

Na ieder spel geven ze elkaar de hand en feliciteert de verliezen de win-

naar. De winnaar toont respect voor de verliezer.

Je kunt als afsluiter een dansfeest organiseren en alle winnaars en verlie-

zers met elkaar laten dansen.

1.2 TipsMateriaal:

Wij zijn voorstander om softballen te gebruiken in plaats van lederen of

harde ballen. Dit heeft als voordeel dat de kleuters of de kinderen geen

schrik gaan ontwikkelen bij het vangen van de bal. Zie je dat de kleuters

of kinderen toch klaar zijn om met de officiële ballen te spelen, mag je

hen dit aanreiken.

De turnzaal is versierd met de olympische ringen, een podium, bekers

en medailles.

Weekthema:

Indien de kleuterleidsters en de leerkrachten van het eerste studie-

jaar ermee akkoord gaan, kan je de olympische spelen als weekthema

gebruiken. In de klas krijgen ze een theoretisch en praktisch gedeelte

(knutselen) en in de turnlessen mogen ze zelf deelnemen aan hun eigen

olympische spelen! Die week maken we foto’s van de kinderen met hun

medaille en deze worden opgehangen in de school met de discipline

erbij.

Nadien kunnen ze hun eigen sportkrant maken in de klas.

De kinderen moeten tijdens de speeltijd ook de kans krijgen om te oefe-

nen. Reik hen dan eventueel materiaal aan.