TRAKEA

TÜSAD Eğitim Kitapları Serisi

EditörMehmet Ali Bedirhan

Yardımcı EditörlerAkın Eraslan BalcıTahir Şevval Eren

© 2012 TÜSAD | Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği

TRAKEAEditör: Mehmet Ali Bedirhan

Yardımcı Editörler: Akın Eraslan BalcıTahir Şevval Eren

Yayım ve basım Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği’nin izniyle Probiz. Ltd. Şti. (2012)

Tüm hakları saklıdır. Telif hakkı sahibinin izni olmaksızın yayının hiçbir kısmı elektronik,mekanik, fotokopi ve benzeri yollarla aktarılamaz, yayımlanamaz ve yeniden kullanımınısağlayan bir sistemde saklanamaz.

Bu kitapta yer alan bilgilerin doğru olması için azami çaba gösterilmiş olsa da, nihaisorumluluk yazara aittir. Kitaptaki bilgilerin kullanılmasından kaynaklanan hatalardan yada herhangi bir sonuçtan yayımcılar ve yazarlar sorumlu değildir.

Probiz Ltd. Şti.Tomtom Mah. Camcı Fevzi Sok. No:32 34433 Beyoğlu, İstanbulTel: (0212) 293 23 00Faks: (0212) 293 23 01

Baskı ve Cilt: G. M. Matbaacılık ve Tic. A.Ş., 100. Yıl Mah. Matbaacılar Sitesi 1. Cad.No:88 Bağcılar, İstanbul, (0212) 629 00 24

Baskı Tarihi: Eylül 2012

ISBN: ???-???-????????

A. İrfan Taştepe Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, ANKARA

Akın Eraslan BalcıFırat Üniversitesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, ELAZIĞ

Alper Tokerİstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı,İSTANBUL

Atilla Eroğlu Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, ERZURUM

Ayşegül ErgönülEge Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İZMİR

Çiğdem Yıldırım GüçlüAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı,ANKARA

Dilek Yılmazbayhanİstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, İSTANBUL

Fatih MeteroğluDicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, DİYARBAKIR

Funda SeçikYedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi,3. Göğüs Hastalıkları Kliniği, İSTANBUL

Hervé DutauCHU Hopital St-Marguerite, Girişimsel Bronkoskopi Ünitesi Şefi, Marsilya,FRANSA

Levent CanseverYedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi,3. Göğüs Cerrahisi Kliniği, İSTANBUL

Yazarlar

Levent DalarYedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi,Girişimsel Pulmonoloji ve Bronkoskopi Ünitesi Sorumlusu, İSTANBUL

Levent KarasuluYedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi,Girişimsel Pulmonoloji ve Bronkoskopi Ünitesi, İSTANBUL

Mehmet BilginErciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, KAYSERİ

Mustafa Şevki DemirözGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi,Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, ANKARA

Pınar YıldızYedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi,3. Göğüs Hastalıkları Klinik Şefi, İSTANBUL

Sacide DemiralpAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı,ANKARA

Sina ErcanYeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı,İSTANBUL

Tahir Şevval ErenMedeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İSTANBUL

Tuncer DemirGaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, GAZİANTEP

Yener AydınAtatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, ERZURUM

IV Yazarlar

YAZARLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III

ÖNSÖZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII

Prof. Dr. Erdoğan Yalav’dan... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX

Op. Dr. Güven Çetin’den... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX

KONU I – TEMEL BİLGİLER

BÖLÜM 1 – Trakeanın Yapısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Levent Cansever, Ayşegül Ergönül

BÖLÜM 2 – Trakea Fizyolojisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Tuncer Demir

BÖLÜM 3 – Trakea Patolojisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Dilek Yılmazbayhan

BÖLÜM 4 – Trakea Hastalıklarında İnvazif Tanı Yöntemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Tunç Laçin

BÖLÜM 5 – Trakea Cerrahisinde Anestezi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Sacide Demiralp, Çiğdem Yıldırım Güçlü

KONU II – TRAKEA HASTALIKLARI VE CERRAHİSİ

BÖLÜM 6 – Trakeanın İnfeksiyöz Hastalıkları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Pınar Yıldız

BÖLÜM 7 – Erişkinlerde Trakeobronkomalazi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Hervé Dutau, Levent Dalar

BÖLÜM 8 – Trakeobronşiyal Sistem Travmaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Şevval Eren, Fatih Meteroğlu

BÖLÜM 9 – Trakea Tümörleri

Bölüm 9a – Primer Trakea Tümörleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Ilgaz Doğusoy

İçindekiler

Bölüm 9b – Sekonder Trakea Tümörleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Ş. Mustafa Demiröz, A. İrfan Taştepe

BÖLÜM 10 – Postentübasyon Stenozlar ve Tedavisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Mehmet Bilgin

BÖLÜM 11 – Benign ve Malign Trakea Darlıklarında Girişimsel –

Bronkoskopik Yöntemler

Bölüm 11a – Trakeanın Benign Darlıklarında

Girişimsel Bronkoskopik Yöntemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129Levent Dalar

Bölüm 11b – Malign Trakea Darlıklarında EndoskopikYaklaşımlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159A. Levent Karasulu

BÖLÜM 12 – Erişkin Trakeoözofageal Fistüller

Bölüm 12a – Edinilmiş Trakeoözofageal Fistül . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191Alper Toker

Bölüm 12b – Tümöre Bağlı Trakeoözofageal Fistüller . . . . . . . . . . . . . . . 203Yener Aydın, Atilla Eroğlu

BÖLÜM 13 – Cerrahi Teknikler

Bölüm 13a – Subglottik Darlıklarda Cerrahi Tedavi . . . . . . . . . . . . . . . . . 213Sina Ercan

Bölüm 13b – Trakea Rezeksiyonlarında Cerrahi Teknik . . . . . . . . . . . . . . 257Arife Ayten Zeybek, Alpay Sarper

Bölüm 13c – Karina Rezeksiyonları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Ahmet Sami Bayram, Mehmet Muharrem Erol, Cengiz Gebitekin

Dizin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281

VI İçindekiler

Hızla ilerleyen tıp bilimi uzmanlıkları arasında, dahili-cerrahi birlikteliğininbelki de en fazla olmazsa olmaz şeklinde bir araya getirilmesi gereken alanıgöğüs hastalıklarıdır. Bu alanda çalışanlarsa trakea sorunlarıyla oldukça sıkkarşılaşmaktadır. Bu nedenle, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği ta-rafından bizlere trakea konulu bir kitabın editörlüğü onuru verildiğindebüyük bir heyecanla yola koyulduk. Kitabın, trakea ile ilgilenen tüm he-kimlerin ilgisini çekmesini arzu ettik. Kitabın bütünlüğünü sağlama ama-cıyla da temel bilgilerin yanında, hem göğüs hastalıklarını hem de göğüscerrahisini kapsayan konulara yer verdik.

Amaçlarımızdan biri de, göğüs hastalıkları hekimlerinin trakea ile ilgili cer-rahi konularda ya da göğüs cerrahlarının trakea ile ilgili dahili konulardabaşvurabilecekleri bir kitap oluşturmaktı. Bu amaca ulaşabilmek için des-teğini istediğimiz değerli yazarlarımız, yardımlarını bizlerden esirgemediler.

Çok değerli hocamız Prof. Dr. Erdoğan Yalav’ın yaklaşık 35 yıl önce kalemealmış olduğu “Trakea” kitabından sonra aynı başlık altında ikinci bir kitabınülkemize kazandırılması, bizler için heyecan ve onur verici bir görevdir. Ön-celikle Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği’ne, böyle bir kitabın hazır-lanmasına öncülük ettiği için, sonra da tüm yazarlarımıza, verdikleri bilimseldestek için teşekkür ederiz.

Prof. Dr. Erdoğan Yalav ve Op. Dr. Güven Çetin hocalar tarafından yazılaniki önsöz de bizler için son derece değerlidir. Ülkemizde trakea cerrahisiningelişmesine önayak olan hocalarımıza, değerli düşünceleri ve bizlere ver-dikleri destek için teşekkürlerimizi ve saygılarımızı sunarız.

Yayın aşamasında tanışmaktan mutlu olduğumuz ve profesyonel destekaldığımız Probiz ekibine ayrıca teşekkür ederiz.

Önsöz

VIII Önsöz

Edip Kürklü Hoca, Göksel Kalaycı Hoca, Ersin Arslan kardeş, sizleri unut-mamız mümkün değil! Dileriz bu ülke başka hekimleri şehit vermez. Edi-törlüğünü yaptığımız bu kitabı, bir görev bilinci içinde sizlere ithafetmekten onur duyarız.

Saygılarımızla,

EditörlerEylül 2012 / İstanbul

Sayın meslektaşım Dr. Mehmet Ali Bedirhan’ın, büyük bir nezaketlebeni arayıp trakea cerrahisi hakkında yayınlayacakları çalışmalarında,bu cerrahinin Türkiye’de ne zaman ve ne gibi şartlar içerisinde geliş-tiği bilgilerinin benden istendiğini ifade etmesi, beni son derece mutluetti.

Bu isteğin sadece basit ve etik bir davranış olmadığının bana hissetti-rilmesi, aynı kaderi benimle paylaşmış olan klinik arkadaşlarımla bir-likte geçirdiğimiz heyecan dolu günleri de hatırlamama neden oldu.Gönülden bağlı olduğum bu cerrahi dalının gelişmesini simgeleyendernek toplantılarını, büyük bir zevk ve heyecanla takip ediyorum. Butoplantıların en büyük faydası, yalnızca bireysel değil aynı zamandakolektif başarıların yollarının da açılmasıdır.

Trakea cerrahisinin bizde nasıl ve hangi şartlar içinde geliştiği soru-suna, samimi bir ifade ile, sadece acil ihtiyaç ve mecburiyetler nede-niyledir diyebilirim. Ne yazıktır ki, tıp bilimindeki bu ihtiyaçların pekçoğu dramatik olaylar neticesinde kendini göstermiştir.

Göğüs cerrahisine ilgim, henüz böyle bir ihtisaslaşmanın olmadığı1955 yılında başladı. Ankara Verem Savaş Derneği’nin 4 No.lu dispan-serinin bir odası, ameliyathane benzeri bir düzende hazırlanmıştı.Hocam, Galip Urak, arkadaşım Vedat İçöz ve ben, koşullarımızın el-verdiği imkanlar dahilinde, çok defa tüberkülozla ilgili, güncel cerrahigirişimlerle uğraşıyorduk. O günlerden hüzünle hatırladığım, oksijentüpüne bağlı boruların uzunluğunca koridorlarda dolaşan ve yaşam-larını sürdürmeye çalışan hastalardır.

II. Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile her konuda gelişme gösteren bilgive teknoloji, bizleri de etkilemiş, yaptığımız cerrahi girişimlerden tat-min olmamıza sebep olmuştu. Bütün dünyanın çılgın bir bilgi ve ileti-şim çağına girmesi yanında, Amerika’nın yetişmiş doktorlara artanihtiyacı için yabancılara kapılarını açması, pek çok genç doktorunAmerika’ya gitmesine neden olmuştu.

1960’lı yıllardan başlayarak, eğitimlerini tamamlayıp yurda dönen buhekimlerin değişik anlayış ve çalışma tarzları, Türk tıbbının alışılagel-miş tradisyonel, disiplinli, vakur “hocalar”ının; çekingen ve itaatkar“asistanlar”ının davranış ve anlayışı üzerinde fırtınalar yaratmıştı.

Zor da olsa yepyeni bir düzen başlıyordu. Çalışma şartlarımız içeri-sinde en önemli ve dramatik gelişme Anestezi’de olmuş, intratrakealgenel anestezi yöntemi ile cerrahlar, rahat ve güvenli çalışma ortamına

Prof. Dr. Erdoğan Yalav’dan...

kavuşmuştu. Çabuk ve sadece hedeflenen hastalığa yapılan cerrahimüdahale, yerini geniş eksplorasyonlara ve rezeksiyonlara terk et-mişti. Tıp biliminde her zaman ayrı bir yeri olan “Kalbe yapılacak olancerrahi girişimlerin Tanrısal bir suç olacağı” ortaçağ zihniyeti çoktanatılmış; kalp, ameliyat listelerinin vazgeçilmez, rutin vak'alarından biriolmuştu.

Yeni açılan hastaneler ve yeni birkaç üniversite, ayrı ayrı disiplinlerleçalışmış ve eğitilmiş cerrahların, maharetlerini gösterdikleri bir yarışalanına dönüşmüştü. Genç cerrahların sınır tanımayan bu anlayış vegayretleri, zaman ilerledikçe başarı ve başarısızlığın detaylarda gizliolduğunu gösterecekti. Kısa bir zaman sonra, istatistiksel verilerinçarpıcı gerçeği ile karşılaşılacak, postoperatif bakımın en az ameliyatkadar önemli olduğu gerçeği anlaşılacaktı. Buna paralel olarak, önce-leri uyandırma odaları (recovery room), daha sonra da ameliyathane-lerden daha sofistike aletlere ihtiyaç gösteren yoğun bakım ünitelerikurulacaktı.

Bütün bu ünitelerde beliren bir problem, dikkatleri üzerine çekmeyebaşlamıştı. Cerrahların çok başarılı geçen ameliyatlarını yoğun bakımsonrası olaylar gölgeliyor, hastalar “ekstübe” edilemiyorlardı. Sonuçolarak trakeostomi, neredeyse yoğun bakımla eşanlamlı oluyordu.Hemen her tıp öğrencisinin hayat kurtarıcı bir girişim diye öğrendiğitrakeostomi, yalnız hayat kurtarıcı değil, aynı zamanda hayat karartanbir girişime dönüşmüştü. Bu psikolojik baskı altında bunalan hasta-ların ameliyattan önce hekimlerine ilk sualleri, boyunlarının hayatlarıboyunca delik kalıp kalmayacağı idi.

Tüm bu sorunlar ve çözüm arama atmosferinde, çalışmalarımıza baş-langıç noktası oluşturabilecek bir olayla karşılaştık. 1964 yılında, gençbir çocuğun boğazını balkon demirine çarpması sonucu acil olarak kli-niğimize getirilmesi, bizim için bu cerrahinin miladı olacaktı. Çocuğundurumu dramatikti, nefes almakta zorlanıyor ve siyanoz gelişiyordu.Trakea ve larenks kırığı olabileceği öntanısı ile trakeostomi yapılma-sına karar verildi. Gerekli ensizyon ve disseksiyon ile hastanın trakea-sına erişmek mümkün olmadı. Boyundaki trakea loju, tamamenboşalmıştı. Trakea, balkon demirinin sert darbesi ile tam seksiyonauğramış ve göğüs içine doğru çekilmişti. Bir kartilaj halkasının tama-men parçalanmış olduğu trakeanın, bu halkasını kesip larenksin al-tındaki proksimal kısmına uç uca anastomozu ilk defa yapıyorduk.Kullanacağımız materyalin ne olacağı ve sonraki durumun ne göste-receği hakkında çok fazla bir bilgimiz yoktu. Hastanın süratle iyileşiptaburcu olması, o güne kadar ilgi duymadığımız bu konuya eğilmemize

X

sebep olmuştu. Kısa bir süre sonra kontrol için çağırdığımız hasta, ya-nında bir akrabası ile gelmişti. Kalp ameliyatı sonrası trakeostomi ka-nülü ile yaşaması gerektiği söylenen ve bizden yardım uman buhastayı geri çevirmek imkansızdı. Döngü başlamış, olayın tam ortasınadüşmüştük.

Uzun süreli entübasyon, endotrakeal tüplerin ve balonların çok sertoluşu, hastaların düşük kardiak debisi ve ajitasyonu ve bütün bunlarailave olarak infeksiyon, trakeada patolojik gelişimlere ve sonuçta dar-lıklara sebep olmaktaydı. Vaktiyle de değişik sebeplerle ortaya çıkantrakea problemlerinin yaşamla nasıl iç içe olduğunu gören insanoğlu,zekası ile problemin çözümünde akla hayale gelmeyecek yöntemlerkullanmış, ancak başarıyı yakalayamamıştı. Trakea cerrahisine mo-dern, bilimsel yaklaşımlar, ancak 20. yüzyılda başlamış ve ne yazık kiuğraşlar “iatrogenic” sekeller üzerinde yoğunlaşmak zorunda kalmış-tır. Genel cerrahinin karmaşık vak'aları arasında sadece bir hava yolugibi gördüğümüz trakea’nın kendisine has, ne kadar önemli histolojikve fizyolojik özellikleri olduğu, vak’a sayımız arttıkça ortaya çıkıyordu.

Yine bir tesadüf, bu konuya farklı bir yönde bakmamızı sağlayacaktı.Sağ üst lobektomi uygulanan bir vak'ada, kontrolsüz bir hareket iletrakea duvarına kadar uzanan geniş bir defekt oluşmuştu. Trakeal tüp,karşı bronküsün içerisine itildikten sonra yapılacak yegane şeyin,ancak buraya uygulanacak bir yama olabileceği düşünüldü. Elimizdebulunan bir dakron damar grefi açılarak defekte yama yapıldı.Grefinüzeri, hava kaçağı endişesine karşı, perikard dokusu ile sarıldı. Ümit-sizce uygulanan bu müdahaleden sonra, hastanın hayatta kalması vebir ay içerisinde iyileşerek taburcu olması, trakea defektlerinin bu tipgreflerle onarılabileceği fikrini aşılamıştı.

1968 - 1970 yılları arasında Londra Üniversitesi'nde sürdürdüğüm ça-lışmalarım, yaptığım hayvan deneylerinde mevcut sentetik materyal-lerin, uzun segment rezeksiyonlarında başarılı olamayacağını göster-mişti. Aynı yıllar içerisinde Tıp Fakültemizde devam eden deneysel ça-lışmalar Dr. Güven Çetin tarafından yürütülmüş ve ihtisas tezi olaraksunulmuştu. Yine aynı yıllarda Almanya Araştırma Enstitüsü'nün he-diye ettiği liyofilize duramater (lyodure protezleri) ile rekonstrüksiyonçalışmaları Dr. İrfan Duygulu tarafından doçentlik tezi olarak yayın-lanmıştı.

Kalp cerrahisinin dayanılmaz cazibesi ile Ankara, İstanbul ve bazıbüyük şehirlerimizde pek çok vak'aya müdahale edilmiş ve tabii olarakyoğun bakım sonunda trakeal striktürlere sıkça rastlanmaya başlan-

XI

mıştır. Kliniğimizin bu tip vak'alara gösterdiği alaka süratle değerinibulmuş, rezeksiyon ve dilatasyona ihtiyacı olan hastaların aranan mü-racaat yeri olmuştu. Yurdumuzda en fazla vak'a sayısına sahip olanHaydarpaşa Göğüs Cerrahisi merkezi ve yoğun bakım ünitesi ile işbir-liğimiz, pek çok vak'anın sağlığa kavuşmasına sebep olmuştur. Anes-tezisinden tekniğine kadar, pek çok değişik yöntem kullandığımızvakalarda, bugün hoca olan, o günlerin vefakar, sadık ve çalışkan ar-kadaşlarımın gayretleri ile de çalışmalarımızı 1979’da bir kitap olarakdeğerlendirip sunmuştuk. Tedavi etmekle övündüğümüz problemlerinAmerika gibi teknolojisi ilerlemiş ülkelerde nadiren ortaya çıkması,beni daima üzmüştür. Bizimle aynı yıllarda, aynı problemleri yaşamışve bulgularını bir kitap halinde yayınlamış olan Rus profesör Perelmanile tanıştığımızda, aynı hüzünlü duyguları paylaşmıştık.

Kitabımızda trakea cerrahisinde reel çözümün, o günkü gerçekler içe-risinde bulunamayıp, immünolojik problemlerin halledilmesiyle ger-çekleşecek organ transplantasyonlarının konuya yeni boyutlargetireceği düşünülmüştü.

Hayallerimiz, çalışmalarımız hep insana, mesleki beceriye ve bilgiyesahip olan hekime dayalı idi. Zamanımızda insan faktörünün hiçe sa-yılıp, teknolojinin öne geçirilmesi hekimlik san'atı yönünden çok üzü-cüdür. Maalesef vaktiyle olduğu gibi, bugün de insanoğlu kendiyarattıkları ile kavga içindedir ve bu kavga devam edecek gibi görün-mektedir. Hekimlere destek olacak en güzel söz, zamanımızdan 5000yıl önce söylenmiştir. Ufak bir değişim ile ifade edeceğim bu sözlerlebaşarılarınızın devamını dilerim.

Bilim, gücünüzMesleki inancınız, kılıcınızSevgi ve hoşgörünüz kalkanınız olsun

Prof. Dr. Erdoğan YalavAğustos 2012, İstanbul

XII

Ben bugüne kadar hiçbir kitaba önsöz yazmadım. Kitabın içeriğine baktı-ğım zaman, editör arkadaşların ve bütün yazarların kendi konularında gay-retli ve başarılı olduklarını gördüm. Kendi tecrübelerini çalışmalarının içinekattıkları için kendimi son derece mutlu hissediyorum. Bizler, trakea cerra-hisine başladığımız 70’li yılları göz önüne alacak olursak, etap etap ilerle-dik. O dönemlerde trakea hastalıkları, daha çok, tümöral oluşum veanestezinin ilerlemesi ve yaygınlaşması ile ortaya çıkan komplikasyonlardanolan benign strüktürler, trakeaostomi bölgesindeki strüktürler ya da hatalımanipülasyonlar sonucu entübasyon tüpünün ileri geri hareketi sonucuoluşan mukoza hasarları idi. Bu problemlerle nasıl baş edeceğimizi, nasılönlemler alacağımızı pek bilmiyorduk. Elimizde bu kitap gibi bir dokümanda yoktu. O dönemlerde bizlere önder olan kişi Grillo idi. Grillo’nun bu ko-nudaki çalışmaları gerçekten bizleri çok aydınlattı. Bir trakea probleminenasıl yaklaşılır, benign olaylar ve malign olaylar nasıl ele alınır gördük. Kenditecrübelerimizi birbirimize aktardık. O zamanlarda yaptığımız trakea ame-liyatları yılda biri, ikiyi geçmiyordu. Ancak bu işle ilgili merak ve tecrübemizartınca, vaka sayımız da arttı. Meslek hayatım sırasında trakea ile ilgilenenbazı merkezlerin oluştuğunu gördüm. Bu merkezlerden biri de bizim mü-essesemiz idi. Arkadaşlarım bu konuda belli bir tecrübeye eriştiler. Bu güzelbir olaydır. Şimdi onlar, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde çalışmaktalar. Ve ina-nıyorum ki, kendi birimlerinde başarıyla trakea cerrahisi uygulamaktalar.Onun için bu kitap, benim açımdan, son derece olumlu bir çalışma. Yazar-ların ve editörlerin kendi tecrübelerini ortaya koymuş olmaları, trakea bilgisiiçinde buralara gelinmiş olması, çok olumlu bir gelişme. Kitapta en be-ğendiğim noktalardan biri de, hem göğüs hastalıkları hem de göğüs cer-rahisi disiplinine hitap ediyor olmasıdır. Türk tıbbına katkılar getirmesiniumuyor ve tüm meslektaşlarıma başarılar diliyorum. Bu nedenle bu kitabıhazırlayan editörleri ve yazan arkadaşları candan kutluyorum.

Op. Dr. Güven ÇetinEylül 2012 / Bodrum

Op. Dr.Güven Çetin’den