training report - climate change adaptation · 4 executive summary gender and climate change...

1

Gender and Climate Change Adaptation Training

Training Report

Project Contact : Mr. Khamphone Mounlamai, Project Manager

Email Address : [email protected]

September

2013

2

Table of Contents

Executive Summary .................................................................................................................... 3

1. Background and Introduction ............................................................................................... 5

2. Training Objectives ............................................................................................................... 5

3. Training Team ...................................................................................................................... 5

4. Method and Process .............................................................................................................. 5 Method .................................................................................................................................................................. 5 Process ................................................................................................................................................................... 6

Lesson 01: Introduction of Participants and Training Expectation ........................................................................ 6 Lesson 02: Group Formation and Ground Rules .................................................................................................... 6 Lesson 03: Background to Gender ........................................................................................................................ 6 Lesson 04: Gender Today in Lao PDR .................................................................................................................. 6 Lesson 05: Sex and Gender .................................................................................................................................... 7 Lesson 06: Gender and Social Division of Labour................................................................................................. 7 Lesson 07: Gender and Participation of both Men and Women ............................................................................. 7 Lesson 08: Overview of Gender Perspective of Climate Change .......................................................................... 8 Lesson 09: Impacts of Climate Change on Gender ............................................................................................... 8 Lesson 10: Gender-related Climate Change Adaptation ........................................................................................ 8 Lesson 11: Gender and Access to Resources for Maintaining Livelihood ............................................................. 8 Lesson 12: Issues and Challenges in the Gender and Climate Change Adaptation ................................................ 9 Lesson 13: Identification of Stakeholders in the Climate Change Adaptation ....................................................... 9 Lesson 14: Gender and Climate Change Adaptation Indicators ............................................................................ 9 Lesson 15: Reflection and Summary ...................................................................................................................... 9

5. Training Outcome ............................................................................................................... 10 Savannakhet Province ......................................................................................................................................... 10 Sayaboury Province ............................................................................................................................................ 10 Distinction and Difference .................................................................................................................................... 11

6. Summary ............................................................................................................................. 11 Advantages .......................................................................................................................................................... 12 Disadvantages...................................................................................................................................................... 12 Participants’ Comments, Suggestions and Recommendations ........................................................................... 12 Lessons Learnt .................................................................................................................................................... 12

Annex 01 ....................................................................................... Pre-training Assessment Form ................................................................................................................................................ 13

Annex 02 .................................................................. Post-training Assessment Form (Evaluation) ................................................................................................................................................ 14

Annex 03 ........................................................................................................ Training Agenda

................................................................................................................................................ 16

Annex 04 ........................................................................................................ Facilitator’s Note

................................................................................................................................................ 18

Annex 05 ...................................................................................................................... Handouts ................................................................................................................................................ 42

Handout 01 Historical Development of Gender ............................................................................................. 42 Handout 02 Some International Treaties, Laws and Regulations ................................................................... 43 Handout 03 Sex-Gender Differences .............................................................................................................. 45 Handout 04 Gender and Social Division of Labour ......................................................................................... 46 Handout 05 Steps and Types of Gender and Participation ............................................................................. 48 Handout 06 Participatory Gender Mainstreaming Approach ......................................................................... 50

3

Handout 07 Overview of Climate Change Adaptation .................................................................................... 52 Handout 08 Risks in Climate Change .............................................................................................................. 54 Handout 09 Gender Impacts of Climate Change ............................................................................................. 55 Handout 10 Access to Resource and Adaptation ............................................................................................ 57 Handout 11 Initial Analysis of Direct and Indirect Impacts of Climate Change on Gender. ............................. 58 Handout 12 Identification of Gender Indicators ............................................................................................. 59 Handout 13 Activity Print-out: Gender or Sex? ............................................................................................. 60

4

Executive Summary

Gender and Climate Change Adaptation trainings were done in two provinces. The total training is 4 days.

Between 06 – 09 August 2013, the training was conducted at the meeting hall of the Provincial Department of

Agriculture and Forestry, in Kaison Phomvihan District, Savannakhet Province, with the total participants of 45 people

(35 women). The seond training was implemented between 13 – 16 August 2013 at a meeting room of the Provincial

Department of Agriculture and Forestry, Sayaboury District, Sayaboury, with the total participants of 43 people (26

women).

There are 15 lessons divided into 3 main parts including introduction to gender and the concepts of gender,

climate change and climate change adaptation and gender related impacts in climate change adaptation. The lessons are

designed for participatory method. They encourage participants to be active and engage in discussions and experience

sharing with one another.

The training outcome is very satisfactory. Participants actively involve in the training activities and discussion.

They contribute their knowledge and real-life lessons from their experiences. This helps the training went well.

However, the participants in Savannakhet think that gender is about women, which contributed to very high number of

female participants. In Sayaboury, one disadvantage is the small training venue.

The first part of the training is about gender. This to the majority of participants in both provinces (63% in

Savannakhet and 76% in Sayaboury) have never had proper trainings on gender and/or climate change. This contributes

to the difficulties of discussion, experience-sharing, and contextualization of gender in climate change adaptation in the

second and third part of the training.

In Sayaboury province, some of the training games and activities could not be done due to limited space of the

training venue. However, a few alternative activities were put in place to help the participants discuss and understand

the lessons.

In general, participants contribute to the training actively. They share real-life experiences that relate to climate

change and gender with one another. The training materials are easy for them to understand and follow with the training

process. However, the weak points about the training are that the participants need to be well-informed about the

purposes of the training and who should participate in the training. The second point is that the training venue needs to

be booked ahead and suitable for the participants to work on discussions, games and activities. The last point is that

participants need to know and understand about climate change and climate change adaptation prior to the training.

For most participants, the training was their first time, especially on the topic of gender. Saying this, most

participants understand better about gender and climate change adaptation after the training. They thought that the

lessons could be applied in both their domestic/household areas and work environment. There should be more training

on gender and gender related to other areas of climate change and climate change adaptation.

It is highly recommended that for next training participants need to be clearly identified and informed prior to

the training. The training venue needs to be suitable to the training contents and contexts, especially the games and

activities that are not for only energizing participants but also to let them conceptualize and absorb the lessons. More

importantly, building basic knowledge and understanding of climate change and climate change adaptation to

participants prior to GCCA is a must. Without this knowledge, the participants will not be able to contribute and/or

share much of their experiences in the training, especially the topics on impacts of climate change on gender and gender

consideration while planning climate change adaptation strategies.

5

1. Background and Introduction

Climate change is a global phenomenon that affects wellbeing of all nations. Climate change is new to human

race and its impacts cause a lot of damages to social and economic wellbeing. Lao PDR is one country that faces with

many impacts from the climate change including severe droughts and floods. Especially, climate change has put risks to

agricultural production and hence food security.

Improving the Resilience of Agriculture Sector to Climate Change (IRAS) has initiated many capacity building

programs to help both local farmers, local authorities up to provincial and national levels to be aware of the impacts of

climate change and how they can adapt to the changes and climate change

impacts. One of the most important issues in the climate change adaptation

program is gender and, therefore, Gender and Climate Change Adaptation

(GCCA) training program is implemented in two project target provinces:

Savannakhet and Sayaboury.

The GCCA training is a necessary activity to strengthen local sectors to

know and understand the gender elements in the climate change adaptation

environments. GCCA is to help provincial and district authorities to be more

aware of gender, its functions and impacts on climate change adaptation.

2. Training Objectives

The main aim of the Gender and Climate Change Adaptation Training

is to creat gender awareness and sensitivity among local partners and

implementers. Specific objectives of this training include:

To enhance the understanding of the relationship between gender and

climate change, gender and climate change adaptation and climate change impacts on gender.

To build capacity of training participants on gender awareness in climate change adaptation and apply gender

equality and equity in project activities and in their work.

To build in gender mainstreaming elements in the climate change adaptation/mitigation strategies, especially

IRAS project implementing strategy.

To help participants be aware of gender equality and equity in their work on climate change and climate

change adaptation.

3. Training Team

In the GCCA, there are 4 people in the training team. The team comprises of one (1) team lead from IRAS,

two (2) assistants from IRAS (one person for the training in Savannakhet province and the other is for Sayaboury

province), and one (1) trainer-facilitator from Agro-Forestry Development Consultant Co. Ltd. (AFC). The team

members are:

1. Mrs. Dalavanh Vongsakhone IRAS

2. Mr. Kansam Latthanhot AFC

3. Mr. Lee Sichamphone NAFRI

4. Mrs. Siliphone Thongpasong NAFRI

4. Method and Process

Method

The main training method is participatory adult-learning that focuses on participants’ experiences and

contribution to each training topic and/or module. Participants are encouraged bring in work-life experience

and share their knowledge, understanding and other experiences with other participants in the training room.

Another method used in the training is activity-based with minimal uses of theories and/or long-

explained description and/or texts. Participants work on practical exercises, games and activities with group

discussions. All of them are encouraged to take turns presenting the outcomes of their discussion to other

participants. Other participants are also encouraged to question the presentations and contribute to fulfill gaps

in the presentations/discussions.

Picture 01: Workshop Chair is

introducing himself to the participants.

6

Process

The training lasts for 4 days (see Training Agenda attached in the Appendix). Each day, participants

are encouraged to participate actively by sharing their real-life experiences about gender, climate change and

climate change adaptation. The list of topics or modules are outlined and explained below:

Lesson 01: Introduction of Participants and Training Expectation

This is the first step in the training, which is important for participants to get to know briefly

about each other. They first know each participant’s name, organization, and their expectations from

the training. The main objectives of this lesson are:

to know briefly about each other.

to reduce shyness and build confidence to speak in front of each other.

to provide their expectation from the training.

The participants play a throw-the-ball game. They are asked to throw the ball to the one they

would like to know his/her name and brief information. A tape will mark the one who drops the ball

and these people need to contribute to the training by singing songs or telling a funny joke.

Lesson 02: Group Formation and Ground Rules

After participants introduce themselves to each other, they are asked to form a group.

Forming participants into small groups help them sharing knowledge and experiences with one

another more conveniently. Also, each group is assigned tasks in the training such as timekeepers,

reporters, and rules keepers. Each group takes turns to be responsible for the tasks throughout the four

days. The main objectives of groups are:

to discuss and share knowledge and experience.

to be able to participate in games and activities easier.

to have a small platform to increase participants’ contribution of their knowledge and

understanding.

In this activity, participants form a group of 4 to 6 people. Each group needs to identify 3

people: group lead, timekeepers and rule keepers. The rest of the team is members. After the groups

are formed, the participants are asked about what ground rules they need to have in the training. The

ground rules cover the time they need to come into the training, the rules about mobile phones usages

and paying attention to the speakers.

Lesson 03: Background to Gender

Understanding the background and/or the development of gender is very important for

participants to understand and be aware of gender and gender in climate change adaptation. The

participants need to know and understand correctly that gender is not natural condition of human

society, but it is a socio-cultural and historical development within human society. In which, it differs

from one culture to another. The main objectives of this lesson includes:

To know and understand the development of gender and its concepts.

To be aware that gender is socially constructed within particular society and/or socio-culture.

To be able to identify the basic difference between sex and gender.

In this lesson, participants started to realize that gender is a historical and social constructed.

Gender has developed for many years and the roles of men and women are defined by society, its

traditions and cultural practices. This information and

knowledge are very new to participants and therefore they

actively listen and discuss among themselves in groups. The

participants realized that they have limited knowledge about

gender prior to the training.

Lesson 04: Gender Today in Lao PDR

Today, in Lao PDR, gender is a crucial part of social

economic development and culture. Gender is relevant to all

sectors in development arena. To know and understand well

about gender and gender issues and policies and/or be sensitive

to gender can help implementing development projects better

and more suitable with national social and economic Picture 02: Participants are writing their

names in their groups.

7

development plan and the millennium development goals. The key objectives of this lesson are:

To know and understand the roles and functions of a few main organizations that work

mainly on gender and gender issues.

To be aware of gender tools such as laws, regulations and other agreements at national and

international levels.

To understand briefly about the process and progress of gender in Laos.

Lesson 05: Sex and Gender

Many people do not understand the difference between sex and gender. Worse, many people

use the word gender as a task for women to work on in the development practices. Therefore,

participants need to understand clearly about the difference between sex, which is natural selection,

and gender, which is socially constructed. Hence, the participants will understand better about the role

of gender in climate change adaptation.

In this lesson, participants are asked to identify and list everyday household activities that

belong to men’s and/or wormen’s responsibility. They also practice exercise on which sayings belong

to ‘sex’ category and which sayings belong to ‘gender’ category (See appendix). The objectives of

this lesson are:

To understand the difference between sex and gender.

To be able to identify gender elements in climate change adaptation and other gender-related

activities.

To be aware and sensitive to gender when implementing project activities and other tasks in

participants’ everyday work.

Lesson 06: Gender and Social Division of Labour

In all societies, men and women have been given different roles in the area of work.

Different cultures assign different roles to men and women. Learning and understand this difference

helps participants understand potential impacts of climate change on men and women, both directly

and indirectly, and how both sexes can adapt to climate change.

In this lesson, participants play a game called ‘I agree’. The facilitator announce a statement

related to gender and then participants need to decide if they agree with the statement or not. If they

agree, they go to one corner of the room. If they do not agree, they go to the other corner. After each

statement, the participants need to give reasons why they agree and why they do not agree, and very

often, they have a small debate. In this lesson, participants learn:

Basic concept and understanding about gender division of labour.

Discuss and sharing knowledge and experiences about roles and responsibilities of men and

women in domestic work, household work, economic and income generation, social and

politic areas.

Build understanding of the different impacts on both men and women that will be used in the

next lessons.

Lesson 07: Gender and Participation of both Men and Women

For gender, participation means both men and women

participate in all areas of work starting from planning to

implementing and being responsible for the outcomes, both

mistakes, failures and benefits are share equally among both

sexes. However, in practice, the understanding of participation

is different among men and women. Due to the division of

labour, participants discuss about the gender participation,

which is often minimal and not clear about where and when

men should participate in women activities, and vice versa.

Participants learn about the 5 participations: thinking and

planning, decision-making, implementing, share responsibility

and mutual benefits. The objectives of this lesson are:

To learn about gender participation in climate change

adaptation.

To know and understand about gender participatory

approach.

Picture 03: A participant is presenting

the differences of men and women

8

For participants to be able to mainstreaming gender into their work, especially the climate

change adaptation.

Lesson 08: Overview of Gender Perspective of Climate Change

Theories of Climate Change Adaptation varies

but in general it is about a reduction of risks while

improving community capacity and resilience and

mostly for those who rely on natural resources for their

livelihood such as rain-fed rice farmers, fishers and

NTFPs collectors. This lesson explains about

community social economic risks and impacts of

climate change on community wellbeing and family

livelihood. The objectives of this lesson include:

To know and understand the general overview

and concepts of climate change and climate

change adaptation.

To be able to identify and anticipate risks and

issues about climate change.

To be able to identify gender-related issues in

climate change.

Lesson 09: Impacts of Climate Change on Gender

There are many impacts of climate change on communities and factors that intensify the

impacts are different depending on the nature of climate conditions, local geography and community

livelihood. In Gender, the roles and responsibilities of women and men are different and therefore

climate change affect women and men differently, dependent on socio-cultural circumstances of the

locals.

This lesson emphasizes on the impacts of climate change of food security. Most of the time,

women are responsible for food and therefore, the impacts of climate change on them are more direct.

This makes women more vulnerable than men. The objectives of this lesson include:

To learn about the possible impacts of climate change on men and women.

To understand why it is important to identify gender differences and be ready about climate

change adaptation.

Lesson 10: Gender-related Climate Change Adaptation

Gender is one factor affecting the ability of community to adapt to climate change. Women

and men play different roles and have different social, political and economic positions in society.

They have different responsibility and hence different impacts, capacity, resources and ability to adapt

to climate change. This lesson outlines direct and indirect impacts of climate change on women and

men and how they cope with and adapt to climate change. The key objectives of this lesson include:

To understand the different adaptation method applied by women and men when facing

impacts of climate change.

To know and understand the importance of the analysis of different strategies used by

women and men when supporting local communities on climate change adaptation.

Lesson 11: Gender and Access to Resources for Maintaining Livelihood

Sustainable access to natural resources is a critical factor for rural community livelihood. In

this, women and men have different advantages and limitations affected by socio-cultural and

traditional practices. To understand Climate change adaptation of both sexes is necessary to identify

power relation in the decision making mechanism of local community, especially on who can get to

access the limited resources. In many cases, men can access much more conveniently due to their

physical and local tradition. In this lesson, participants learn about resources used by women and

men. The objectives of the lesson are:

To understand the different accesses to resources between women and men.

To identify the impacts of climate change on natural resources and the risks women and men

have to face and how to adapt to the situation.

Picture 04: Group Discussion on the roles of

men and women and impacts of climate change

9

Lesson 12: Issues and Challenges in the Gender and Climate Change Adaptation

In this lesson, participants need to analyze issues related to climate change and direct and

indirect impacts on gender (impacts on men and women). They need to discuss in group and present

their analysis. Participants play a farming game. In this game, participants form a team of two people

and decide to plant crops in each season. The crops include rice, maize and cassava. There are 6

climate conditions:

1. Severe drought when no produces can be harvested.

2. Normal drought when only maize can be harvested.

3. Good climate when rice and maize can be harvest double, but normal harvest for cassava.

4. Good climate when rice and cassava can be harvest

double, but normal harvest for maize.

5. Normal Flood when only rice can be harvested.

6. Severe Flood when no produce can be harvested.

In each season, one volunteer will make a draw to

see which number they get. This lesson aims to help

participants:

Be aware of uncertainty of climate conditions.

Acquire basic tool to analyze climate change

impacts on gender and the different approaches

taken by men and women to adapt to the change.

Understand risks associated with different

approaches taken by both sexes and what are the

risk mitigation methods they can use.

Lesson 13: Identification of Stakeholders in the Climate Change Adaptation

Identifying stakeholders involved in the gender and climate change adaptation is very

important in the implementation of climate change adaptation projects and climate change adaptation

strategies at national level. Each stakeholder needs to be sure and clear about their roles and

responsibilities and their technical and/or financial contribution to the adaptation. This multi-

stakeholder partnership approach needs mutual understanding among and between each partner

organization. The objectives of this lesson is for participants to:

Learn about each stakeholder’s roles and responsibility.

Be able to identify main partner organizations who work in the climate change adaptation.

Be able to identify rights, roles and responsibility of each stakeholder.

Participants play a making-plane game. Each group need to make paper planes, 5 big planes

at A4 size and 10 small planes at ½ A4 size. They need to form a plan and divide roles and

responsibility for each member in the team. This game helps them understand the importance of

teamwork and how each stakeholder contribute to the same goal.

Lesson 14: Gender and Climate Change Adaptation Indicators

In this lesson, participants need to be clear about the gender indicators in the climate change

adaptation project and/or gender elements in the IRAS project. Participants are asked to identify

indicators and how they monitor if the goal of the project. They need to be sure that the indicators tell

them about the progress of the project and what indicators they need. The indicators include both

outcome indicators (the immediate outcomes of the project or each activity) and impact indicators

(the long-term impacts after project activities or the end of the project). The objective of this activity

is for participants to:

Be able to identify project or activity success indicators.

Be able to come up with a plan to monitor the gender elements in the project and project

activities.

Lesson 15: Reflection and Summary

This lesson is to sum up all the topics and activities done in the training. Participants are

asked to review what they have learnt and what they need for more explanation. After this, they are

given training evaluation form to fill and to comment on each topic (see Training Outcome section).

Picture 05: A participant is presenting indicators of gender in the climate

change adaptation.

10

5. Training Outcome

Savannakhet Province

Before the training session starts, participants were asked to complete a pre-training

assessment. This is to identify how much they know about climate change adaptation, their

participation in previous trainings related to gender, climate change and climate change adaptation.

It is found that 63% of the participants have never participated in any training related to

climate change, climate change adaptation and gender topics. About 30% of the participants used to

be in both climate changes related trainings and gender trainings.

When asked about how they might be able to use gender in climate change adaptation,

participants answered in very general. They said this training would help them in the planning and

implementation of their work and to make their work more gender-sensitive. However, it was clearer

that all participants do not understand much about gender. They mostly relate gender to women,

which is common misunderstanding.

In the training, the total number of people participating in GCCA training in Savannakhet

province is 45 people (35 female). The reason for having high female participants (78%) is that the

provincial and district project officials and IRAS staff misunderstand that the training topic is about

gender and therefore it is about women. This is one reason why they need to understand the correct

concept of gender and how they can apply to their everyday work.

Participants actively involve in the training and express their ideas, sharing their experiences

about gender issues. However, because they do not have much experience on the gender and gender-

related issues, many of them find it difficult to relate gender to their work and especially climate

change adaptation. With participatory training that encourages thinking, discussion and sharing of

experiences, participants are able to draw out real-life examples in their districts and make linkages to

gender and climate change.

In response to the lessons in the training, participants have limited understanding of gender

issues. They mostly referred to the presence of women and men in a meeting, workshop and or

activities. They do not have full understanding about gender, gender division of labour, gender

participation and involvement and/or gender violence. After the first part of the training, participants

started to know and understand the difference between Gender and Sex. Hence, on the lessons about

gender, most participants (72% to 80%) think that they understand well about gender after the training

while a few participants (4% to 12%) think they have very well understanding about gender after the

training.

On climate change linked with gender, since the majority of the participants (63%) never

receive any form of training on climate change, climate change issues and/or climate change

adaptation, about 43% of the participants feel that they understand little about gender issues in climate

change adaptation. This is because climate change topics are very new to them and this training is for

most participants their first time to learn about climate change, gender and gender issues in climate

change.

After the training, participants were asked to evaluate their understanding of the topics, the

training organization and to provide their suggestions on the training. In general, the overall outcome

of the training is satisfactory for the participants. One of the indicators is that participants begin to

realize that what they used to know about gender was somehow mistaken. They realized that there is a

historical and societal element that influence the construction of socio-cultural practices and therefore

gender in many societies. This means that they start to be sensitive towards gender.

In Savannakhet in general, to the participants, the training objective is clear, the agenda is

well prepared and 84% out of the total participants think that games and activities in the training are

suitable with the topics and help them learn a lot. Almost all (95%) participants think that the trainer

prepared training materials very well and almost 90% think that the facilitation helped the learning go

smoothly. Others including coffee break, training venue and accommodation for participants from

district are well prepared by the training assistants and IRAS staff.

Sayaboury Province

In Sayaboury, more than one third of the participants (76%) have never had training on

gender and about 67% never participate in climate change related training. Unlike participants in

Savannakhet province, none of the participants in Sayaboury province has participated in both gender

11

training and climate change training. In the pre-assessment, participants think that understanding

gender and its issues in climate change adaptation will help much in their work. They expect to learn

about roles and responsibilities of men and women in the climate change adaptation work.

Unlike participants in Savannakhet province, participants in Sayaboury province are more

equal in the ratio between men and women. The total participants in Sayaboury training are 43

people. In this, 17 people (40%) out of them are men. This is because Sayaboury was informed about

the number of male and female participants after training team learnt about Savannakhet male-female

participation. It is suspected that if they are not informed about the ratio of male and female

participants, the outcome of female participants might be a lot higher.

Participants in Sayaboury were as active as participants in Savannakhet. However,

unfortunately, the training venue in Sayaboury was a lot smaller. This made it difficult for

participants to move around when practicing activities and games. Saying this, however, participants

engaged actively in group discussion, experience sharing, presentation of discussion outcomes and

providing their experiences during discussions.

On gender topics, a little more than half of the participants (55%) understand well about

gender. The lessons on the difference between sex and gender and gender participation receive

highest satisfactory rate (30% very well understanding and 65% well understanding). This is because

they start to realize the distinctions between sex (physical) and gender (socially constructed).

Especially, representatives from Lao Women Union said that this is the first time they fully

participate in the discussion about men-women, sex and gender and specifically gender division of

labour. Previously, gender awareness was done in a lecture, one-way communication mode without

much discussion and/or experience sharing with facilitators.

On the lessons on climate changes and gender in climate change adaptation, most participant

understand the topics, but some of them (40%) think they feel they need more detailed explanation on

the impacts of climate change on people’s livelihoods. More than half of the participants, about 80%,

have never had trainings on climate change. This gives rise to some confusions and misconceptions

about gender and climate change during the training because most of them have never had climate

change and/or climate change adaptation training prior to this GCCA training.

All Participants think that the training objectives are clear and the agenda is easy to

understand and follow. The majority of the participants (65%) view the trainer explained lessons very

clear while about one third (30%) think that the trainer has not answered participants’ questions clear

enough. Due to the small training venue, some participants (43%) think that the training venue is not

suitable. However, the training materials and coffee breaks are well prepared.

Distinction and Difference

In regards to the GCCA trainings in both provinces, it is observed that participants in

Sayaboury province have better understanding of the issues of climate change and the knowledge of

gender more than participants in Savannakhet province. This can be because the majority of

participants in Sayaboury province received trainings on gender or climate change while less than a

quarter (23%) of the participants in Savannakhet received the trainings before GCCA.

In Sayaboury, due to the limited space of the training venue, a few games and activities

were not implemented. These games and activities are important for conceptualizing the contents of

the training and to have a discussion among the groups in the training. However, alternative activities

had to put in place for participants to discuss.

At the level of each lesson, male participants in Savannakhet province were more active than

male participants in Sayaboury province. Noticeably, male participants in Sayaboury province are

technical staff while a few male participants in Savannakhet are in the management positions.

Therefore, the level of discussion is very different in each lesson. In Savannakhet, the discussion was

livelier and participants contributed their ideas and experiences more than participants in Sayaboury.

6. Summary

The training outcome is very satisfactory. Participants actively involve in the training activities and discussion.

They contribute their knowledge and real-life lessons from their experiences. This helps the training went well.

12

However, the participants in Savannakhet think that gender is about women, which contributed to very high number of

female participants. In Sayaboury, one disadvantage is the small training venue.

Advantages

Participants contribute actively in the training.

Lunches are provided. This helps participants come to training on time.

Training materials are ready and easy for participants to understand.

Disadvantages

Savannakhet participants have not been informed well about the equal participantion between men

and women.

The training venue in Sayaboury is too small. Some games and activities could not be done to fulfill

and/or reinforce participants’ understanding of the topics.

The majority of the participants did not know and have never participated in the climate change

and/or climate change adaptation trainings. This creates a gap between participants who have been

trained on the topics. Therefore, a few of them have advantages to understand and be able to link

between gender and climate change better.

Participants’ Comments, Suggestions and Recommendations

It is the first time for most of the participants to participate in training on gender and some of them

think the training is very important for their work and official duties.

Many lessons can be applied in work, life and other projects. Especially the gender elements in the

division of labor, which can apply to workplace environments.

The knowledge and information gained here should be disseminated in both communities and

workplaces.

There should be more training related on gender like this in other agricultural and forestry areas.

Before the training, stakeholders and/or participants should be clearly identified as well as their sex if

it is about gender.

Lessons Learnt

Participants need to be clearly identified prior to the training.

Participants need to have basic knowledge and understanding about the climate change issues and

climate change adaptation before attending GCCA.

Training room needs to be larger and suitable for games and activities for Sayaboury province.

13

Annex 01 Pre-training Assessment Form

ແບບຟອມປະເມນຄວາມເຂ າໃຈກອນການຝກອບຮມ

ບດບາດຍງ-ຊາຍກບການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

1. ເພດ: ☐ ຊາຍ ☐ ຍງ

2. ອາຍ:

3. ອາຊບປະຈບນ:

4. ຕາແໜງ:

5. ອງການຈດຕ ງ/ໜວຍງານ:

6. ຜານມາທານເຄຍຝກອບຮມ

ກຽວກບບດບາດຍງ-ຊາຍບ? ☐ ເຄຍ ☐ ບເຄຍ

ຖາເຄຍຝກ ທານໄດ ຝກຫວຂ ໃດແດ? ☐ ເພດ ແລະ ບດບາດ

☐ ການພດທະນາບດບາດຍງ-ຊາຍ

☐ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການແບງງານໃນສງຄມ

☐ ຮບແບບການມສວນຮວມຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ

☐ ວທການສ ງເສມການມສວນຮວມຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ

7. ຜານມາທານເຄຍຝກອບຮມກຽວກບ

ການປຽນແປງດນຟາອາກາດບ? ☐ ເຄຍ ☐ ບເຄຍ

ຖາເຄຍຝກ ທານໄດ ຝກຫວຂ ໃດແດ? ☐ ສາຍເຫດຂອງການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

☐ ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດຕ ກບບດບາດ

ຍງ-ຊາຍ.

☐ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການເຂ າເຖງຊບພະຍາກອນທ ຈາເປນ.

☐ ວທການສ ງເສມບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການຫ ດຜອນຄວາມສຽງ

ຖາເຄຍ ທານຝກຢໃສ? ໃຜຝກໃຫ ?

ຖາເຄຍ ທານນາໃຊ ບດຮຽນດ ງກາວແນວໃດ?

8. ທານຄດວາ ບດບາດຍງຊາຍ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ມຄວາມກຽວພນກນແນວໃດ?

9. ທານຄດວາ ການຝກອບຮມຄ ງນ ຈະຊວຍວຽກງານຂອງທານໄດ ແນວໃດ?

10. ຄາເຫນອ ນໆ ແລະ ສ ງທ ທານຢາກໄດ ຈາກການຝກອບຮມ:

ຂຂອບໃຈ

14

Annex 02 Post-training Assessment Form (Evaluation)

ແບບຟອມປະເມນການຝກອບຮມ

ບດບາດຍງ-ຊາຍກບການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ເພດ: ☐ ຊາຍ ☐ ຍງ ວນທ: / /

1. ທານມຄວາມຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈກຽວກບແຕລະຫວຂ ການຝກອບຮມແນວໃດ?

(ໃຫ ໝາຍເຄ ອງໝາຍ ✓ ໃສຫ ອງທ ທານຄດວາເໝາະສມທ ສດ)

ລ/ດ

ເນ ອໃນ ແລະ ຫວຂ ການຝກອບຮມ

ເຂ າໃຈ

ດຫ າຍ

ເຂ າໃຈ

ດ

ເຂ າໃຈ

ປາກາງ

ເຂ າໃຈ

ໜອຍ

ບເຂ າໃຈ

1 ປະຫວດຄວາມເປນມາຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ

2 ວຽກງານບດບາດຍງຊາຍໃນປະຈບນ

3 ເພດ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ

4 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການແບງງານໃນສງຄມ

5 ການມສວນຮວມຂອງຍງ-ຊາຍ

6 ພາບລວມຂອງການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນ

ແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

7 ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາ

ກາດຕ ກບບດບາດຍງ-ຊາຍ

8 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບ

ການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

9 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການເຂ າເຖງຊບພະຍາ

ກອນທ ຈາເປນຕ ການດາລງຊວດ

10 ບນຫາບດບາດຍງ-ຊາຍທ ກຽວກບການປບໂຕ ໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

11 ການການດພາກສວນທ ກຽວຂ ອງ

12 ການສ າງແຜນຈດຕ ງປະຕບດ

ຄາເຫນເພ ມ:

ຂ ສະເໜ:

15

2. ວາລະກອງປະຊມ ແລະ ຈດປະສງເປາໝາຍຂອງກອງປະຊມ

ລ/ດ

ເນ ອໃນ

ເຂ າໃຈ

ດຫ າຍ

ເຂ າໃຈ

ດ

ເຂ າໃຈ

ປາກາງ

ເຂ າໃຈ

ໜອຍ

ບເຂ າໃຈ

1 ຈດປະສງ ແລະ ເປາໝາຍການຈດກອງປະຊມ

ມຄວາມຊດເຈນ ຈະແຈ ງ

2 ວາລະກອງປະຊມເຂ າໃຈງາຍ

3 ກດຈະກາຕາງໆກຽວຂ ອງກບເນ ອໃນກອງປະຊມ

4 ໄລຍະເວລາຂອງການຝກເໝາະສມ


3. ຄຝກ ແລະ ທມງານຜ ອານວຍຄວາມສະດວກ

ລ/ດ

ເນ ອໃນ

ເຂ າໃຈ

ດຫ າຍ

ເຂ າໃຈ

ດ

ເຂ າໃຈ

ປາກາງ

ເຂ າໃຈ

ໜອຍ

ບເຂ າໃຈ

1 ການອະທບາຍເນ ອໃນບດຮຽນ

2 ຄວາມຮ ແລະ ວທການນາສ ງບດຮຽນ

3 ການອານວຍຄວາມສະດວກໃນການປກສາຫາລ ແລກປຽນຄາຄດຄາເຫນ

4 ການກະກຽມບດຮຽນ ແລະ ອບປະກອນ

5 ການຕອບຄາຖາມຂອງຜ ເຂ າຮວມ


4. ອບປະກອນ ແລະ ສະພາບແວດລ ອມຂອງການຝກອບຮມ

ລ/ດ ເນ ອໃນ ດຫ າຍ ດ ປາກາງ ໜອຍ ປບປງ

1 ພຽງພ ແລະ ກຽວຂ ອງກບເນ ອໃນການຝກອບຮມ

2 ຫອງປະຊມຝກອບຮມ

3 ແສງສະຫວາງ ແລະ ອບປະກອນຮບໃຊ ໃນຫ ອງ

ປະຊມຝກອບຮມ

4 ນ າຊາ-ການເຟ ແລະ ອາຫານຫວາງ

5 ຄວາມສະດວກຂອງທ ພກ


16

Annex 03 Training Agenda

ວາລະການຝກອບຮມ

ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ວນ ແລະ ເວລາ ກດຈະກາ ຜ ຮບຜດຊອບ

ມ ທ 1:

08:00 – 08:30 ລງທະບຽນຜ ເຂ າຮວມ IRAS

08:30 – 09:00 ພທເປດກອງປະຊມ IRAS

09:00 – 09:15 ສະເໜຄວາມຄ ບໜາຂອງການຈດຕ ງປະຕບດ ໂຄງການ IRAS ໃນໄລຍະຜານມາ ແລະ ແນະນາຈດປະສງຂອງ ການຝກອບຮມ

IRAS

09:15 – 09:45 ແນະນາຕນເອງ ແລະ ສະເໜຄວາມຄາດຫວງຂອງຜ ເຂ າຮວມ ຄຝກ

ຜ ເຂ າຮວມ

09:45 – 10:00 ພກຜອນ

10:00 – 10:45 ຈດຕ ງກມສນທະນາ ແລະ ສ າງລະບຽບການ ຝກອບຮມ ແລະ ປະເມນກອນການຝກ

ຄຝກ

ຜ ເຂ າຮວມ

10:45 – 11:45 ພາກທ 1: ບດບາດຍງ-ຊາຍ

ປະຫວດຄວາມເປນມາຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍໃນປະຈບນ.

ຄຝກ

11:45 – 13:15 ພກກນເຂ າທຽງ 13:15 – 14:45 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແມນຫຍງ? ເປນວຽກງານ ຂອງໃຜ? ໃຜມສວນ

ຮວມ?

ຄຝກ

14:45 – 15:00 ພກຜອນ

15:00 – 16:15 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການແບງວຽກງານໃນ ສງຄມ. ຄຝກ

16:15 – 16:00 ສະຫ ບປະຈາວນ

ມ ທ 2:

08:30 – 09:45 ການມສວນຮວມລະຫວາງຍງ-ຊາຍໃນສງຄມ ຄຝກ

09:45 – 10:00 ພກຜອນ

10:00 – 11:45 ພາກທ 2: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕ ໃຫ ເຂ າກບການປບໂຕປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

ພາບລວມຂອງການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງສະ ພາບດນຟາ

ຄຝກ

17

ອາກາດທ ມການປຽນແປງ 11:45 – 13:15 ພກກນເຂ າທຽງ 13:15 – 14:45 ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດຕ ກບບດ ບາດຍງ-ຊາຍ ຄຝກ

14:45 – 15:00 ພກຜອນ

15:00 – 16:15 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການ ປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ຄຝກ


ມ ທ 3:

08:30 – 09:45 ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການເຂ າເຖງ ແລະ ນາໃຊ ຊບ ພະຍາກອນທຈາເປນຕ ຊວດການເປນຢຊອງປະຊາຊນ

ຄຝກ

09:45 – 10:00 ພກຜອນ

10:00 – 11:45 ບນຫາບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການ ປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ

ຄຝກ

11:45 – 13:15 ພກກນເຂ າທຽງ 13:15 – 14:45 ບນຫາບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການ ປຽນແປງ

ສະພາບດນຟາອາກາດ (ຕ ) ຄຝກ

14:45 – 15:00 ພກຜອນ

15:00 – 16:15 ການການດພາກສວນທ ກຽວຂ ອງ ຄຝກ


ມ ທ 4:

08:30 – 09:45 ສ າງແຜນຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍໃນ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ຄຝກ

09:45 – 10:00 ພກຜອນ

10:00 – 11:45 ສ າງແຜນຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍໃນ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ(ຕ ).

ຄຝກ

11:45 – 13:15 ພກກນເຂ າທຽງ 13:15 – 14:45 ທບທວນຄ ນ ແລະ ປະເມນຜນການຝກອບຮມ ຜ ເຂ າຮວມ

14:45 – 15:00 ພກຜອນ

15:00 – 16:30 ພທປດກອງປະຊມ ແລະ ມອບ-ຮບໃບຢງຢ ນ IRAS

18

Annex 04 Facilitator’s Note

ບດທ 01: ພາກແນະນາຕນເອງ ແລະ ສະເໜຄວາມຄາດຫວງ

ອະທບາຍຫຍ

ບາດກ າວທາອດໃນການຝກອບຮມມຄວາມສາຄນຫ າຍ ເປນການເປດຫວເລ ອງ ແລະ ທງ ເປນການແນະນາຜ ເຂ າຮວມທງໝດ. ການແນະນາ ສາມາດເຮດໄດ ຫ າຍວທ ແຕທ ສາຄນ ແມນຜ ເຂ າຮວມທງໝດສາມາດສ າງສາຍສາພນເບ ອງຕ ນນາກນ ຮ ຈກຊ ໜາທ ການງານ ແລະ ຂ ມນອ ນໆ ເພ ອໃຫ ມຄວາມລ ງເຄຍ ແລະ ບເຂນອາຍກນໃນເວລາຝກອບຮມ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອສ າງຄວາມລ ງເຄຍເຊ ງກນ ແລະ ກນໃຫ ຜ ເຂ າຮວມ.

- ເພ ອຫ ດຜອນຄວາມເຂນອາຍ ແລະ ໃຫ ສາມາດກ າສະແດງອອກຄາຄດເຫນ.

- ເພ ອທບທວນຄ ນຄວາມຄາດຫວງຫ ງຈາກສ ນສດກອງປະຊມຝກອບຮມ.

ຂ ນຕອນ ແລະ ເນ ອໃນ

1. ຄຝກແນະນາຕນເອງກອນ ສະເໜຊ ແລະພາກສວນທ ຕນເອງສງກດຢ ແນະນາກຽວ ກບວຽກງານ ແລະ

ປະສບການຂອງຕນເອງທ ຜານມາເພ ອສ າງຄວາມເຊ ອຖ ແລະ ຄວາມໝ ນໃຈໃຫ ຜ ເຂ າຮວມ.

2. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ ແລະ ໃຫ ປະຕບດ ກດຈະກາ 01.

3. ຫ ງຈາກປະຕບດກດຈະກາແລ ວ ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມນ ງປະຈາບອນໃຜລາວ ແລະ ແຈກຢາຍ ບດຄາ ແລະ ບກເຟດໃຫ ຜ ເຂ າຮວມທກຄນ.

4. ຄຝກອະທບາຍວາ: ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຂຽນຄວາມຄາດຫວງຂອງຕນເອງ ກຽວກບການມາ ຝກອບຮມຄ ງນ ໃສບດຄາ ໃຫ ຂຽນ 1 ຄວາມຄາດຫວງຕ 1 ບດ. ຄວາມຄາດຫວງດ ງ ກາວ ອາດຈະແມນບດຮຽນທ ຕ ອງການຮຽນຮ ຈາກການຝກອບຮມທາງດ ານວຊາການ, ການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານທ ກຽວຂ ອງ ແລະອ ນໆ ທກຽວຂ ອງກບຫວຂ ຂອງການຝກ ອບຮມ.

5. ຄຝກເກບບດຄາຈາກຜ ເຂ າຮວມ ແລ ວຕດໃສເຈ ຍແຜນໃຫຍ ໂດຍໃຫ ຈດເປນໝວດ ແລະ ໃຫ ແຍກຄວາມຄາດຫວງທ ບກຽວຂ ອງກບຫວຂ ກອງປະຊມອອກຕາງຫາກ. ຄຝກ ຄວນອະທບາຍໃຫ ຜ ເຂ ຮວມຮບຮ ວາ ຄວາມຄາດຫວງດ ງກາວທ ແຍກອອກຕາງຫາກ ບສາມາດຕອບສະໜອງໃນກອງປະຊມດ ງກາວນ ໄດ .

19

ກດຈະກາ 01: ໂຍນໝາກບານ

ຈດປະສງ: ເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມແນະນາຕນເອງແບບສ າງສນ ມວນຊ ນ ແລະ ເປນກນເອງ ແລະ ເພ ອຫ ດຜອນຄວາມເຂນອາຍຂອງຜ ເຂ າຮວມ.

ຂ ນຕອນກດຈະກາ:

1. ຈດທ ປະຊມໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຢ ນເປນຮບວງມນ (ສາມາດສ າງໃຫ ມກດຈະກາໃດໜ ງ ເຊ ນ: ຮ ອງເພງຮວມກນ,

ອອກກາລງກາຍ ແລະ ອ ນໆ). ຖາທ ປະຊມບອານວຍກ ສາ ມາດໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຢ ນຢກບທ ກ ໄດ . 2. ຄຝກອະທບາຍວາ:

a. ຄຝກຈະໂຍກໝາກບານນ ອຍໃຫ . b. ຜ ທ ໄດ ຮບໝາກບານນ ອຍ ຕ ອງສະເໜຊ ແລະ ນາມສະກນຂອງໂຕເອງ ພ ອມ ທງແນະນາໃຫ ທ

ປະຊມຮ ວາຕນເອງມາຈາກພາກສວນໃດ, ໜາທ ຮບຜດຊອບ ຫຍງ ແລະ ພ ອມທງກດຈະກາຍາມຫວາງ ແລະ ອ ນໆ.

c. ຫ ງຈາກສະເໜແລ ວ ໃຫ ໂຍນໝາກບານນ ອຍໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຄນຕ ໄປ (ປະຕ ບດຈນຄບໝດທກຄນໃນທ ປະຊມ).

d. ຖາຜ ໃດຮບບໄດ ຫ ດມ ຕກ ໃຫ ບນທກຊ ຜ ກຽວໄວ ເພ ອໃຫ ຜ ກຽວນາພາສ າງ ບນຍາກາດ.

3. ຫ ງຈາກສະເໜໝດທກຄນແລ ວ ໃຫ ຜ ທ ຮບໝາກບານບໄດ ສ າງບນຍາກາດ ໂດຍການ ຮ ອງເພງ ຟອນ ຫ ເລ ານທານຊວນຫວ. ຫ ຮກສາໄວ ໃຫ ສ າງບນຍາກາດໃນການຝກ ອບຮມໃນຂ ນຕ ໄປ.

20

ບດທ 02: ຈດຕ ງກມສນທະນາ ແລະ ສ າງລະບຽບ ແລະ ປະເມນກອນການຝກອບຮມ

ອະທບາຍຫຍ :

ການຈດຕ ງກມກ ເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມໄດ ສນທະນາແລກປຽນຄວາມຮ ແລະ ປະສບການເຊ ງ ກນ ແລະກນ ແລະ

ເພ ອໃຫ ມການຕດຕາມສະຫ ບລາຍງານ ແລະ ການຈດຕ ງປະຕບດ ເວລາ ແລະ ການປະຕບດກດລະບຽບໃນການຝກອບຮມ. ການປະເມນກອນການຝກ ກ ເພ ອຢງເບ ງແນວຄດ ຄວາມຮ ຄວາມເຂ າໃຈຂອງຜ ເຂ າຮວມ ແລະ

ເພ ອປຽບທຽບກບຜນ ໄດ ຮບຫ ງການຝກອບຮມ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມມກມສນທະນາແລກປຽນບດຮຽນ ແລະ ປະຕບດກດຈະກາຮວມ ກນໃນການຝກອບຮມ.

- ເພ ອໃຫ ມຄວາມເປນລະບຽບໃນການຝກອບຮມ.

- ເພ ອສ າງໃຫ ມກມຄ ນຄວ າ ແລະ ຜ ຮບຜດຊອບລາຍງານປະຈາວນ.


1. ກອນອ ນໝດ ສະເໜໃຫ ທ ປະຊມທງໝດຄ ນຄວ າລະບຽບທ ຈະຈດຕ ງປະຕບດ ເຊ ງມ ຫວຂ ດ ງລມນ : a. ການປະຕບດເວລາ (ຕວຢາງ: ມາຊ າບເກນ 5 ນາທ)

b. ການນາໃຊ ມ ຖ (ຕວຢາງ: ໃຫ ປດສຽງ ແລະ ເປດລະບບສ ນ)

c. ການມສວນຮວມຂອງທກຄນ (ຕວຢາງ: ໃຫ ກຽດຜ ທ ກາລງເວ າ/ສະເໜ)

d. ຖາມການຜດລະບຽບດ ງກາວ ອາດໃຫ ປະຕບດວໄນໂດຍໃຫ ສ າງບນຍາກາດ ເຊນ: ຮ ອງເພງ, ຟອນ,

ລາ, ເລ ານທານຊວນຫວ, ນາພາເຮດກດຈະກາ, ໆລໆ.

2. ຫ ງຈາກທ ປະຊມເປນເອກະພາບກນກຽວກບລະບຽບແລ ວໃຫ ທ ປະຊມຈດເປນກມ (ກດຈະກາທ 02: ໝ ຢໃສ) ໂດຍນາໃຊ ເງ ອນໄຂຕາງໆດ ງລມນ :

ຈດໃຫ ແຕລະກມມທງຍງ ແລະ ຊາຍປນກນ;

ໃຫ ແຕລະຂະແໜງການ ຫ ພາກສວນດຽວກນ ແຍກກນຢຄນລະກມ;

ກມໜ ງໃຫ ມປະມານ 4 – 6 ຄນ;

ໃຫ ແຕລະກມຈດຕ ງຫວໜ າກມ

3. ແຕ ມຕາງຕະລາງກມໃສເຈ ຍແຜນໃຫຍ.

4. ຫ ງຈາກຈດກມແລ ວ ໃຫ ຂດເລ ອກກມສດເວນປະຈາວນ ເພ ອ:

ສະຫ ບລາຍງານການຝກອບຮມປະຈາວນ;

ຕດຕາມການປະຕບດເວລາ ແລະ ລະບຽບຂອງການຝກອບຮມ;

21

ກດຈະກາ 02: ໝ ຢໃສ

ຈດປະສງ

- ເພ ອສ າງໃຫ ມກມສນທະນາໃນການຝກອບຮມ.

- ເພ ອສ າງບນຍາກາດມວນຊ ນ ເປນກນເອງ ແລະ ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມລ ງເຄຍກນຫ າຍຂ ນ.

ຂ ນຕອນ

1. ກະກຽມໂດຍການແຕ ມຕາງຕະລາງກມໃສເຈ ຍແຜນໃຫຍ (ປະມານ 4 – 5 ກມ ແລ ວ ແຕຈານວນຜ ເຂ າຮວມຕວຈງ) ແລະ ຕດບດຄາໃຫ ເປນແຜນນ ອຍ ຫ າຍສ ຫ າຍແຜນ ຕາມຈານວນຜ ເຂ າຮວມ.

2. ຫ ງຈາກນ ນໃຫ ຂຽນລາຍການໂຕສດໃສແຜນເຈ ຍດ ງກາວເຊ ນ: ເປດ, ຊ າງ, ມ າ, ໄກ, ນກ, ໆລໆ. ຫ ງຈາກນ ນກ ພບໄວ ແລະ ເກບໃສກບເຈ ຍເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຈກສະຫ າກ.

3. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຢ ນເປນຮບວງມນ ແລະ ອະທບາຍວທເຮດກດຈະກາວາ: ຜ ເຂ າຮວມ ຕ ອງຊອກຫາໝ ເພ ອນຂອງຕນເອງ ໂດຍການໃຊ ສຽງສດ! ສຽງສດດຽວກນໃຫ ໂຮມໂຕ ເຂ າຫາກນ ແລະ ຢ ນເປນກມ. ຫາມບໃຫ ເວ າພາສາຄນ ແລະ ບໃຫ ບອກຜ ອ ນວາໂຕ ເອງໄດ ສດຫຍງ.

4. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຈກສະຫ າກ ແຕບໃຫ ເປດເບ ງເທ ອ. ຫ ງຈາກທກຄນຈກສະຫ າກໄດ ຄບ ແລ ວ ໃຫ ເປດເບ ງພ ອມກນ (ເຕ ອນວາບໃຫ ບອກໃຜ ແລະ ບໃຫ ເວ າພາສາຄນ).

5. ໃຫ ເວລາໃນການຊອກຫາໝ ສດຂອງຕນ 2 – 3 ນາທ ແລະທກຄນຕ ອງຮ ອງເປນສຽງ ໂຕສດທ ຕນເອງຈກສະຫ າກໄດ ຈນກວາຈະຮວມກມໄດ .

22

ພາກທ 1: ບດບາດຍງ-ຊາຍ

ບດທ 03: ປະຫວດຄວາມເປນມາຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ


ການຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈແຈ ງກຽວກບປະຫວດຄວາມເປນມາມຄວາມສາຄນຕ ການສກສາ ຮຽນຮ ແລະ ວເຄາະກຽວກບບດບາດຍງຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນ ຟາອາກາດ. ທງນ ກ ຍ ອນວາ ບດບາດຍງຊາຍ

ບແມນການກາເນດຂອງທາມະຊາດ ແຕ ມນແມນວວດທະນາການຂອງສງຄມມະນດ ປະກອບກບພ ນຖານວດທະນະທາ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອສ າງຄວາມຮ ຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບ ການພດທະນາຂອງບດບາດຍງຊາຍ.

- ເພ ອໃຫ ຮ ແລະ ເຂ າໃຈແຈ ງ ບດບາດຍງຊາຍ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ໃຫ ຖາມທ ປະຊມວາ: “ທານຄດວາ ບດບາດຍງ-ຊາຍມຄວາມເປນມາແນວໃດ?”

3. ຫ ງຈາກຮບຟງຄາສະເໜຈາກຜ ເຂ າຮວມແລ ວ ໃຫ ອະທບາຍ (ອງໃສ ເອກະສານ ແຈກຢາຍ 01).

4. ຫ ງຈາກນ ນໃຫ ສະຫ ບໃຫ ຜ ເຂ າຮວມໄດ ເຫນວາ: a. ມະນດປຽນແປງຈາກຍກປະຖມບຮານຈນເຖງປະຈບນ ແລະ ການພດທະນາ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ກ

ປຽນຈາກ ການຊວຍກນລາເນ ອ ເກບຜກຫກໜ ກາຍມາ ເປນການແບງວຽກ ທ ມຜ ຊາຍເປນແຮງງານຕ ນຕໃນ ການທາມາຫາກນ ລ ຽງ ຊບຄອບຄວ ແລະ ແມຍງເປນຜ ເບ ງແຍງເຮ ອນຊານທ ພກອາໃສ.

b. ບດບາດຍງ-ຊາຍ ບໄດ ກາເນດມາຈາກທາມະຊາດ ແຕແມນການພດທະນາ ຂອງສງຄມມະນດ.

c. ບດບາດ-ຍງຊາຍ ບໄດ ແມນວຽກງານທ ຕດພນກບແມຍງພຽງຝາຍດຽວ ແຕ ແມນວຽກງານຂອງທກເພດ ທກໄວ ແລະ ທກຊ ນຄນ.

d. ບດບາດຍງ-ຊາຍ ບແມນການເຂ າຮວມ ມໜ າຂອງແມຍງ ຫ ການປະປນກນ ຂອງແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍ. ແຕແມນການມສວນຮວມຂອງທງສອງເພດ.

e. ບດບາດຍງ-ຊາຍ ສາມາດປຽນແປງ ແລະ ປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະພາບສງຄມ.

23

ບດທ 04: ວຽກງານບດບາດຍງຊາຍໃນປະຈບນ


ໃນປະຈບນ ວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍມຄວາມສາຄນ ແລະ ຈາເປນຕ ການພດທະນາເສດ ທະກດ ສງຄມ ແລະ

ວດທະນະທາ. ໃນ ສປປ ລາວ ວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍກ ເປນວຽກ ງານໜ ງທ ສາຄນ ແລະ ເປນວຽກງານທ ຕດພນກບການພດທະນາໃນທກດ ານ. ການທາ ຄວາມເຂ າໃຈກບບນດານຕກາ ເຄ ອງມ ແລະ ສນທສນຍາຕາງໆ ຈະຊວຍໃຫ ເຂ າໃຈການ ຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານດຂ ນ ແລະ ຖ ກກບເນ ອໃນຈດໃຈຂອງແຜນພດທະນາເສດທະກດ

ສງຄມແຫງຊາດ ແລະ ວຽກງານສະຫະສະຫວດແຫງການພດທະນາ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອໃຫ ຮບຮ ແລະເຂ າໃຈກຽວກບບນດາອງກອນ ສນທສນຍາ ກດໝາຍທ ກຽວພນກບ ວຽກງານບດບາດຍງຊາຍ.

- ເພ ອຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍໃນປະຈບນ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ແຈກຢາຍ ເອກະສານແຈກຢາຍ 02 ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມ.

3. ໃຫ ເວລາຜ ເຂ າຮວມສກສາອກະສານ 5 – 10 ນາທ. ຫ ງຈາກນ ນ ໃຫ ອະທບາຍ.

4. ສະຫ ບໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຟງວາ: a. ພກ ແລະ ລດທະບານລາວ ເອາໃຈໃສວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ໃນທກລາ ດບຂ ນ ນບຕ ງແຕຮາກ

ຖານ ຈນຮອດລະດບສາກນ.

b. ວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ເປນວຽກທ ລະອຽດອອນ ແລະ ບາງຄ ງຊບສນ ຫຍ ງ ຍາກ ແລະ ຄວາມເຂ າໃຈຂອງແຕລະພາກສວນກ ຕາງກນ ເຮດໃຫ ມການໂຕ ຖຽງໃນທກລະດບ ແລະ ທກຂະແໜງການ.

c. ຜ ທ ຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາ ກາດ ຈາເປນຕ ອງເຂ າໃຈວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ທງໃນດ ານນຕກາ ແລະ ການຈດຕ ງປະຕບດຕວຈງ ເພ ອຄວາມມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນ ໃນການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານດ ງກາວ.

24

ບດທ 05: ເພດ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ


ຄາວາ ເພດ, ບດບາດ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ຍງມຫ າຍພາກສວນມຄວາມເຂ າໃຈຜດ ແລະ ຍ ງໄປກວານ ນ ນາໃຊ ຢາງບຖ ກຕ ອງ ແລະ ບສອດຄອງກບຄວາມໝາຍ ແລະ ສະ ພາບຄວາມເປນຈງໃນສງຄມ. ຖາເຂ າໃຈຄວາມໝາຍ

ຄວາມສາຄນ ແລະ ຮ ຈກນາໃຊ ຢາງ ຖ ກຕ ອງສອດຄອງກບຄວາມເປນຈງແລ ວ ກ ສາມາດຊວຍໃຫ ວຽກງານການປບໂຕໃຫ ເຂ າ ກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ທ ຕດພນກບບດບາດຍງ-ຊາຍ ເດນແມນ ແລນສະດວກ ແລະປະສບຜນສາເລດຕາມຄາດໝາຍ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈກຽວກບຄວາມແຕກຕາງລະຫວາງ ເພດ, ບດບາດ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ.

- ເພ ອໃຫ ມຈດສານກກຽວກບບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ສາມາດນາໃຊ ເຂ າໃນການຈດ ຕ ງປະຕບດວຽກງານໄດ ດຂ ນ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ ແລະ ຈດທ ປະຊມໃຫ ຜ ເຂ າຮວມນ ງເປນກມ ເທ ອນ ໃຫ ແຍກເປນ

2 ກມ: ກມຍງ ແລະ ກມຊາຍ.

2. ໃຫ ແຕລະກມຂດເລ ອກຜ ຮບຜດຊອບເປນຫວໜາກມ ແລະ ຂດເລ ອກຕວແທນກມຜ ທ ຈະອອກມານາສະເໜ.

3. ຕ ງຄາຖາມໃຫ ແຕລະກມຄ ນຄວ າວາ: ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍມລກສະນະຄ ກນ ແລະ ຕາງ ກນແນວໃດ? ໃຫ ເວລາຄ ນຄວ າ 10 – 15 ນາທ ແລ ວນາສະເໜ.

4. ຫ ງຈາກນາສະເໜແລ ວ ໃຫ ຄຝກໃຈ ແຍກໃຫ ຜ ເຂ າຮວມທງໝດເຫນວາ ອນໃດແມນ ເພດ ອນໃດແມນບດບາດ. ນາໃຊ ເອກະສານແຈກຢາຍ 03 ແລະ ກດຈະກາ 03.

5. ສະຫ ບໃຫ ຜ ເຂ າຮວມເຂ າໃຈວາ: a. ເພດ ແລະ ບດບາດ ມຄວາມແຕກຕາງກນ.

b. ເພດແມນທາມະຊາດ ເປນຜ ການດໃຫ ແລະ ບອາດສາມາດປຽນແປງໄດ . c. ບດບາດ ແມນວວດທະນາການທາງວດທະນະທາ-ສງຄມ ເປນການປຽນແປງ ແລະ ການດຂ ນໂດຍ

ສງຄມ ແລະ ມການປຽນແປງຢສະເໝ.

d. ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແມນການ “ສະແດງ” ບດບາດຂອງຜ ຍງ ແລະ ຜ ຊາຍໃນສງ ຄມ ໂດຍທ ມການແລກປຽນ ແບງປນ ແລະ ຮວມແຮງ ຮວມຈດ ຮວມໃຈ ກນ ທງສອງເພດ ໃນການຈດຕ ງປະຕບດທກວຽກງານ.

ກດຈະກາ 03: ເພດ ຫ ບດບາດ?

ການດປະໂຫຍກ ຫ ຄາເວ າລມນ ວາແມນ ເພດ ( ພ ) ຫ ບດບາດ ( ບ ) ພ ອມອະທບາຍ:

1. ແມຍງຖ ພາ ແລະ ໃຫ ກາເນດລກຊາຍ. ______

2. ຜ ຊາຍເປນຜ ນາຄອບຄວ. ______

25

3. ແມຍງມເຕ ານມທ ໃຫຍ ແລະ ເໝາະສມໃຫ ລກກນນ ານມ. ______

4. ຜ ຊາຍແຂງແຮງ ມກໃຊ ກາລງ ແຕແມຍງອອນຫວານ. ______

5. ລກສາວຂ ດ ມນໄສຄ ຜ ຊາຍ ແລະ ບມກຫ ນນາໝ ຜ ຍງນາກນ. ______

6. ລກຊາຍເປນຜ ສ ບຕະກນ ແລະ ເປນຜ ສ ບມນມລະດກ. ______

7. ແມຍງຕ ອງເປນແມບ ານແມເຮ ອນ ຮກນວນສະຫງວນໂຕ. ______

8. ວຽກຂບເຮ ອບນ ແມນວຽກຂອງຜ ຊາຍ. ______

9. ລກຊາຍຕ ອງຮຽນໃຫ ສງໆ ລກສາວບຈາເປນ ໃຫ ຜວຫາລ ຽງກ ໄດ . ______

10. ຜ ຊາຍມຮາງກາຍໃຫຍກວາແມຍງ ແລະ ແຂງແຮງກວາ. ______

ແຕລະຂ ມ 1 ຄະແນນ ໃຫ ລວມຄະແນນທງໝດ. ຄະແນນລວມ: ______

26

ບດທ 06: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການແບງວຽກງານໃນສງຄມ


ໃນທກໆຍກ ທກໆສະໄໝ ສງຄມໄດ ມການແບງງານກນລະຫວາງເພດຍງ ແລະ ເພດຊາຍ. ພາລະບດບາດທສງຄມແຕລະຍກສະໄໝ ແລະ ແຕລະວດທະນະທາ ກ ມການແບງງານທ ແຕກຕາງກນ. ການຮຽນຮ ແລະ ທາຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບການຈດສນວຽກງານໃນສງຄມ ກ ຄ ໃນຊມຊນທ ອງຖ ນ ສາມາດເຮດໃຫ ວຽກງານການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນ ຟາອາກາດມຄວາມສະດວກຂ ນ ເນ ອງຈາກສາມາກຮ ໄດ ຜນກະທບທາງກງ ແລະ

ທາງ ອ ອມຕ ກບບດບາດຍງ-ຊາຍ ກ ຄ ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍ ທ ຕ ອງໄດ ປບໂຕໃຫ ສາມາດດາລງ ຊວດກບສະພາບແວດລ ອມທ ມການປຽນແປງ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອໃຫ ຮຽນຮ ແລະ ເຂ າໃຈກຽວກບການແບງວຽກງານໃນສງຄມລະຫວາງຍງ-ຊາຍ.

- ເພ ອສກສາ ສນທະນາກຽວກບພາລະບດບາດ ແລະ ໜາທ ຂອງແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈພາລະ ບດບາດ ແລະ ໜາທ ຂອງທງສອງເພດໃນສງຄມປະຈບນ.

- ເພ ອເປນຂ ມນໃນການວເຄາະຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໃນການ ປບໂຕຂອງຍງ-ຊາຍໃນຫວຂ ຕ ໆໄປ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຢ ນເປນວງມນ ແລະ ປະຕບດກດຈະກາ 04.

3. ຫ ງຈາກນ ນໃຫ ທ ປະຊມແບງກມສນທະນາເປນ 2 ກມ ກມແມຍງ ແລະ ກມຜ ຊາຍ. ໃຫ ທງສອງກມຄ ນຄວ າຄາຖາມຕາງໆດ ງລມນ :

a. ວຽກດແລເບ ງແຍງຄອບຄວ ແມນວຽກຂອງໃຜ? ຍ ອນຫຍງ?

b. ວຽກການຜະລດຮບປະກນຄວາມໝ ນຄງຂອງຄອບຄວເປນວຽກຂອງໃຜ? ຍ ອນຫຍງ?

c. ວຽກຊມຊນ ວຽກລວມ ວຽກບ ານການເມ ອງ ແມນວຽກຂອງໃຜ? ເປນຫຍງ?

4. ໃຫ ແຕລະກມສ ງຕວແທນຂ ນນາສະເໜໃຫ ທ ປະຊມຟງ ແລະ ສນທະນາເຖງຄວາມ ແຕກຕາງລະຫວາງທງສອງກມ.

5. ແຈກຢາຍ ເອກະສານແຈກຢາຍ 04 ເພ ອໃຫ ທ ປະຊມຄ ນຄວ າປະມານ 10 - 15 ນາທ. ຫ ງຈາກນ ນໃຫ ອະທບາຍເອກະສານ ແລະ ສະຫ ບ.

27

ກດຈະກາ 04: ຂ ອຍເຫນດ

ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຢ ນເປນວງມນ ແລະ ຈດໃຫ ມສະຖານທ 3 ບອນ: ເຫນດ ບເຫນດ ແລະ ເປນກາງ. ໃຫ ສດຜ ເຂ າຮວມເປນຜ ເລ ອກ ແລະ ຖາມຄາເຫນຜ ເຂ າຮວມວາເປນຫຍງຈ ງເຫນດ ຫ ບເຫນດ ຫ ເປນກາງ ກບຄາເວ າດ ງລມນ :

1. ຜ ຊາຍຕ ອງເປນຜ ນາຄອບຄວ ໃຫ ເມຍຢບ ານລ ຽງລກ ເບ ງແຍງວຽກເຮ ອນ.

2. ແມຍງຕ ອງກາກບການລ ຽງລກ ເພາະວາແມຍງຮ ລ ຽງລກດກວາຜ ຊາຍ.

3. ແມຍງບກ າຫານ ແລະ ອອນແອກວາເພດຊາຍ ຈ ງບສາມາດເປນຜ ນາລະດບສງໄດ .

4. ແມຍງບຄວນເຮດວຽກນອກບ ານ ຫ ໄປເຮດວຽກ ຫ ຮຽນຢຕາງແຂວງ ຫ ຕາງປະເທດ.

5. ໃນຄວາມເປນຈງ ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍບສາມາດມສດເທ າທຽມກນໄດ .

ໃນການສນທະນາ ໃຫ ເປດກວ າງຄາຄດເຫນຂອງຜ ເຂ າຮວມທກຄນ ຫ ງຈາກນ ນ ສາມາດ ເພ ມຂ ມນຫ າຍຂ ນອງໃສຕາງຕະລາງລມນ :

ກດຈະກາ ຜ ຍງ ຜ ຊາຍ

ປະຊມຂ ນບ ານ ✓

ເຂ າປາຫາໜ ຫາເຫດ ມາແກງຫນແລງ ✓

ແຕງຢຄວກນ ✓

28

ບດທ 7: ການມສວນຮວມຂອງຍງ-ຊາຍ


ໃນວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ການມສວນຮວມໝາຍເຖງການມສວນຂອງທງແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍ ທງໃນການວາງແຜນ ການຈດຕ ງປະຕບດ ການຕດຕາມ ແລະ ການປະເມນຜນ ເພ ອຮບປະກນຄວາມສະເໝພາບ ແລະ ຜນປະໂຫຍດຮວມກນຂອງທງສອງເພດ. ມຫ າຍ ພາກສວນຍງບເຂ າໃຈແຈ ງວາ ການມສວນຮວມຂອງແມຍງ ແລະ

ຜ ຊາຍ ໃນວຽກງານ ຕາງໆນ ນ ໝາຍຄວາມວາແນວໃດ ແລະ ຈດຕ ງປະຕບດແບບໃດ ດ ວຍຮບການ ແລະ ວທ

ການໃດ. ດ ງນ ນ ຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບ ການມສວນຮວມ ຈ ງມຄວາມສາຄນຕ ກບວຽກງານ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະພາບແວດລ ອມທ ມການປຽນແປງ ແລະ ເພ ອໃຫ ທງສອງເພດ ໄດ ຮບຜນປະໂຫຍດທ ຊອບທາຮວມກນ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອໃຫ ຮຽນຮ ການພດທະນາແບບມສວນຮວມຂອງຍງ-ຊາຍ ໃນວຽກງານການປບໂຕ ໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

- ເພ ອຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານແບບມສວນຮວມຂອງຍງ-ຊາຍ.

- ເພ ອໃຫ ສາມາດສ ງເສມການມສວນຮວມຂອງແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍໃນວຽກງານການ ປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ລະດມແນວຄວາມຄດຂອງຜ ເຂ າຮວມ ໂດຍຕ ງຄາຖາມ ແລະ ຂຽນໃສເຈ ຍແຜນໃຫຍ:

a. ຍງ ແລະ ຊາຍຄວນມສວນຮວມໃນວຽກງານໃດແດ? ຮບແບບໃດ?

b. ໃນການຈດຕ ງປະຕບດຄວນແບງວຽກງານຂອງຜ ຍງ ແລະ ຜ ຊາຍອອກຈາກ ກນ ຫ ບ? ຍ ອນຫຍງ?

3. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຈດເປນກມ ແລະ ສກສາຫວຂ ດ ງກາວ ໃຊ ເວລາປະມານ 10 – 15 ນາທ ແລະ ໃຫ ຕວແທນຂອງກມຂ ນມານາສະເໜຕ ທ ປະຊມ.

4. ຫ ງຈາກສະເໜແລ ວ ໃຫ ຄຝກສະເໜ ເອກະສານແຈກຢາຍ 05 ແລະ ເອກະສານແຈກ ຢາຍ 06. ໃຫ ຄຝກຮວມສນທະນາ ແລະ ອະທບາຍເອກະສານດ ງກາວ ຕາມລາດບ.

29

ພາກທ 2: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ບດທ 8: ພາບລວມຂອງການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ


ນຍາມຂອງການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ມຫ າກຫ າຍ ແລະ ມຈດ ສມທ ແຕກຕາງກນ ແຕໂດຍລວມແລ ວ ມນໝາຍເຖງ ການຫ ດຜອນຄວາມສຽງ ແລະ ເພ ມ ຄວາມສາມາດໃນການປບປງຊວດການເປນຢຂອງຊມຊນທ ດາລງຊວດພາຍໃຕ ເງ ອນໄຂ ອານວຍຄວາມສະດວກຈາກທາມະຊາດ ຈາກດນຟາອາກາດ ກ ຄ ຊບພະຍາກອນທາມະ ຊາດເຊ ນ: ຊາວນາທ ອງໃສຟາຝນ, ຊາວປະມງ, ແລະຊາວສວນ ທ ອງໃສທາມະຊາດເປນ

ຫ ກ ໃນການຜະລດ ແລະ ການດາລງຊວດ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈພາບລວມກຽວກບການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈຄວາມສຽງ ແລະ ບນຫາທ ກຽວຂ ອງກບການປຽນແປງສະພາບດນຟາ ອາກາດ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ແຈກຢາຍເອກະສານແຈກຢາຍທ 07 (ppt) ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມ ແລະ ອະທບາຍ.

3. ແບງຜ ເຂ າຮວມອອກເປນກມຕາມທ ໄດ ການດໄວ (4 ກມ) ແລະ ສກສາ ເອກະສານ ແຈກຢາຍ 08.

4. ໃຫ ເວລາສກສາ 20 – 30 ນາທ ແລະ ໃຫ ຕວແທນທງ 4 ກມຂ ນມານາສະເໜ.

5. ຫ ງຈາກນ ນ ໃຫ ຄຝກສງລວມແນວຄວາມຄດທງໝດ.

30

ບດທ 9: ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດຕ ກບບດບາດຍງ-ຊາຍ


ການປຽນແປງດນຟາອາກາດມຜນກະທບຫ າຍດ ານ ແລະ ມຫ າຍປດໃຈທ ເຮດໃຫ ຜນກະ ທບດ ງກາວມຄວາມຮນແຮງແຕກຕາງກນ. ກຽວກບບດບາດຍງ-ຊາຍ ຍ ອນວາບດບາດ ພາລະໜາທ ແລະ ກດຈະກາມຄວາມແຕກຕາງກນ ຈ ງເຮດໃຫ ມຜນກະທບຕ ຍງ ແລະ ຊາຍ ແຕກຕາງກນ. ໝາຍຄວາມວາ ຍ ອນຄວາມສາມາດໃນການເຂ າເຖງຊບພະຍາກອນ ຕາງກນ ເຮດໃຫ ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍໄດ ຮບຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແຕກຕາງກນ ແຕໃນນ ກ ຂ ນກບຫ າຍປດໃຈ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮຽນຮ ຂະບວນການ ແລະ ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈຄວາມຈາເປນໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ຂອງຜ ທ ໄດ ຮບຜນກະທບທາງກງ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມແຍກເປນກມຕາມທ ໄດ ຈດຕ ງໄວ ໃນມ ທາອດ (4 ກມ)

3. ປະຕບດ ກດຈະກາ 05 ເພ ອຮຽນຮ ແລະ ເຂ າໃຈກຽວກບຜນກະທບ ແລະ ຄວາມສຽງ ຂອງຍງ ແລະ ຊາຍໃນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

4. ຫ ງຈາກນ ນ ສະຫ ບຫຍ ໃຫ ທ ປະຊມວາ: a. ການປຽນແປງດນຟາມຜນກະທບຕ ກບທກພາກສວນ ທກຂະແໜງການ ແລະ ຄນທກເພດ ທກໄວ.

ແຕວາ ຜນກະທບດ ງກາວແຕກຕາງກນ ແລະ ຂ ນກບ ທອງຖ ນ.

b. ການທ ເຮາຈະສາມາດເຂ າໃຈຜນກະທບຕາງໆ ຫ ຄວາມສຽງຂອງຜນກະທບທ ອາດຈະເກດຂ ນໄດ ກ ຕ ອງມການສກສາ ຄ ນຄວ າ ວເຄາະ ວໄຈ ກຽວກບບນ ຫາສະເພາະດ ານເຊ ນ ພ ນຖານພມສນຖານຂອງປະເທດ ແລະ ແຕລະເຂດ, ປະຫວດການປຽນແປງຂອງອນນະພມ ແລະ ສ ງທ ສາຄນກຽວກບບດບາດຍງ-ຊາຍແມນພ ນຖານວດທະນະທາຂອງ ສປປ ລາວ ເພ ອສາມາດເຂ າໃຈ ແລະ ສ າງແຜນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະພາບດນຟາອາກາດທ ປຽນແປງໄດ .

31

ກດຈະກາ 05 ການຫາປາຂອງຊາວປະມງ

ຈດປະສງ

- ເພ ອສ າງບນຍາກາດໃນການຮຽນຮ . - ເພ ອໃຫ ສາມາດເຂ າໃຈ ກຽວກບຜນກະທບຂອງການປຽນແປງສະພາບດນຟາອາກາດ.

ຂ ນຕອນກດຈະກາ

1. ກະກຽມໃຫ ນກສາມະນາກອນມອປະກອນ ຈອກຢາງ ຫ ຈອກເຈ ຍ ຜ ລະໜວຍ ແລະ ໄມ ຖຜ ລະຄ ເພ ອເປນເຄ ອມຫາປາ.

2. ເອາໝາກຖ ວດນ ຫ ໝາກຖ ວຂຽວໃສໃນຖວຍເຈ ຍ ແລະ ໃຫ ມ 3 – 4 ຖວຍຢາຍກນ ຕາມຄວາມເໝາະສມຂອງສະຖານທ .

3. ຈດໃຫ ຊາວປະມງຢຕາມເຂດແຫ ງນ າເພ ອຫາປາ. 4. ໃນຮອບທາອດ

a. ໃຫ ເວລາ 2 – 3 ນາທ ເພ ອຫາປາ. b. ຈດກ ມຢກ ມກນແມນ 10 ໂຕ (ຫ ຖ ວ 10 ເມດ) ຕ ຄນ.

c. ຖາບຮອດ 10 ໃຫ ຖ ວາ ຂາດສານອາຫານ (ອອກຈາກການແຂງຂນ).

5. ໃນຮອບທ 2 ໃຫ ເອາໝາກຖ ວສວນໜ ງອອກຈາກຖວຍໃດໜ ງ ໂດຍອະທບາຍວາ ຝນ ຕກຊ າ ບຖ ກຕ ອງຕາມລະດການ ເຮດໃຫ ນ າແຫ ງລງຫ າຍ ແລະ ປາຈານວນໜ ງບສາ ມາດຂະຫຍາຍພນໄດ .

a. ໃຫ ເວລາ 2 – 3 ນາທ ເພ ອຫາປາ. b. ຈດກ ມຢກ ມກນແມນ 15 ໂຕ (ຫ ຖ ວ 15 ເມດ) ຕ ຄນ (ປະຊາກອນເພ ມຂ ນ).


6. ໃນຮອບທ 3 ໃຫ ເອາໝາກຖ ວສວນໜ ງອອກຈາກຖວຍໃດໜ ງ ໂດຍອະທບາຍວາ ຝນ ຕກຊ າ ບຖ ກຕ ອງຕາມລະດການ ເຮດໃຫ ນ າແຫ ງລງຫ າຍ ແລະ ປາຈານວນໜ ງບສາ ມາດຂະຫຍາຍພນໄດ .



7. ໃນຮອບທ 4 ໃຫ ທກໆຖາດເຈ ຍໃສປາ ມປາໜອຍ ແລະ ໃຫ ເຫດຜນວາ ຍ ອຍຫ າຍຟາ ຫ າຍປມາແລ ວ ຝນບຕກຕາມລະດ ປາກ ບສາມາດຂະຫຍາຍພນຕາມລະດໄດ ເຮດໃຫ ຊບພະຍາກອນປາມໜ ອຍ.



8. ຫ ງຈາກປະຕບດກດຈະກາແລ ວ ໃຫ ສນທະນາແລກປຽນຄາຄດຄາເຫນກຽວກບຊບພະ ຍາກອນທ ໜ ອຍລງ ເນ ອງຈາກຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ໂດຍສ າງ ຄາຖາມດ ງລມນ :

a. ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດມຄວາມຈາກດບ?ຈາກດດ ານໃດແດ?

b. ເມ ອມການຫ ດລງຂອງຊບພະຍາກອນ ເຮາຄວນມວທປອງກນ ແລະ ແກ ໄຂ ແນວໃດ? ຫ c. ເຮາຈະສາມາດປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດແນວໃດ?

d. ໃຜຄວນເປນເຈ າການຮບຜດຊອບຫ ກ? ຮບຜດຊອບແບບໃດ?

e. ໃນກລະນດ ງກາວ ໃຜໄດ ຮບຜນກະທບຫ າຍກວາໝ ? ເພດໃດ? ກມຄນໃດ?

32

9. ຂຽນຄາຕອບໃສເຈ ຍແຜນໃຫຍ ແລະ ນາສະເໜຕ ທ ປະຊມ.

10. ຄຝກ ແລະ ຜ ເຂ າຮວມສກສາ ສນທະນາ ແລະ ສະຫ ບຮວມກນ.

33

ບດທ 10: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ


ບດບາດຍງ-ຊາຍແມນໜ ງປດໃຈຫ ກສາຄນຕ ກບຂະບວນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນ ແປງດນຟາອາກາດ.

ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍມພາລະ ບດບາດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບແຕກ ຕາງກນ ເຊ ງເຮດໃຫ ມຜນກະທບທ ແຕກຕາງກນ ແລະ ມຄວາມສາມາດໃນການປບໂຕ ແຕກຕາງກນ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮຽນຮ ແລະ ເຂ າໃຈຂະບວນການ ແລະ ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາ ອາກາດຕດພນກບບດບາດ-ຍງຊາຍ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈຄວາມຈາເປນຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ ໃນວຽກງານການປບໂຕໃຫ ເຂ າ ກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ຄຝກອະທບາຍ ເອກະສານແຈກຢາຍ 09 (ppt) ແລະໃຫ ຈດຜ ເຂ າຮວມເປນ 2 ກມຄ ກມຍງ ແລະ ກມຊາຍ

ແລະ ໃຫ ທງສອງກມສກສາ ເອກະສານແຈກຢາຍ 09 (ppt).

3. ໃຫ ແຕລະກມສງລວມຂ ມນ ແລະ ຕອບຄາຖາມດ ງລມນ a. ແມຍງ ແລະ ຜ ຊາຍ ໄດ ຮບຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດຕາງ ກນ ແລະ ຄ ກນ

ແນວໃດແດ?

b. ໃນການວາງແຜນຍດທະສາດການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາ ກາດ ໃຜ ຫ ພາກສວນໃດຄວນເປນຫ ກ? ໃຜ ຫ ພາກສວນໃດຄວານມສວນ ຮວມ? ແລະ ມພາລະບດບາດແນວໃດ?

4. ໃຫ ຕວແທກຂອງແຕລະກມຂ ນມານາສະເໜຄາຄດຄາເຫນຕ ທ ປະຊມ.

34

ບດທ 11: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການເຂ າເຖງຊບພະຍາກອນທ ຈາເປນຕ ຊວດການເປນຢ


ການເຂ າເຖງຊບພະຍາກອນຕາງໆທ ຈາເປນຕ ການດາລງຊວດມຄວາມສາຄນຫ າຍ ໃນນ ນ ຍງ ແລະ ຊາຍ ມຂ ສະດວກ ແລະ ຂ ຈາກດແຕກຕາງກນທາງດ ານບດບາດ ວດທະນະທາ ສງຄມ ແລະ ຮດຄອງປະເພນ. ການປບໂຕຂອງທງສອງເພດ ຈ ງມຄວາມຈາເປນຕ ອງເຂ າ ໃຈພ ນຖານຂອງບດບາດ ສງຄມ ແລະ ສດອານາດໃນການຕດສນບນຫາຂອງທງສອງເພດ ເພ ອສາມາດເຂ າໃຈການປບໂຕຂອງເຂາເຈ າໄດ ຢາງຖ ກຕ ອງ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮຽນຮ ແລະ ເຂ າໃຈການເຂ າເຖງຊບພະຍາກອນທ ຈາເປນຕ ການດາລງຂວດ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈ ການປຽນແປງຂອງຊບພະຍາກອນ ແລະປບໂຕຂອງຊມຊນ.

- ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈບນຫາບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະພາບແວດລ ອມ ທ ປຽນແປງ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ໃຫ ຈດຜ ເຂ າຮວມເປນກມຍອຍ 4 ກມ ແລະ ໃຫ ທງສອງກມສກສາ ເອກະສານແຈກຢາຍ 10 ໂດຍໃຊ ເວລາ

ປະມານ 20 – 30 ນາທ.

3. ໃຫ ແຕລະກມສະແດງຄາຄດຄາເຫນວາ ກມເຫນດ ຫ ບເຫນດ ຫ ສະເໜແນະເພ ມຕ ມ.

4. ໃຫ ຕວແທນຂອງແຕລະກມຂ ນນາສະເໜຕ ທ ປະຊມ.

35

ບດທ 12: ບນຫາບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ


ໃນບດນ ຜ ເຂ າຮວມຈະໄດ ວເຄາະເບ ອງຕ ນກຽວກບບນຫາຕາງໆຂອງການປຽນແປງດນຟາ ອາກາດ ທ ກະທບຕເພດຊາຍ ແລະ ເພດຍງ ທງທາງກງ ແລະ ທາງອ ອມ ໂດຍອງໃສການ ປກສາຫາລ ແລກປຽນປະສບການເຊ ງກນ

ແລະ ກນໃນທ ປະຊມ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອສກສາລວງເລກກຽວກບບນຫາທ ກຽວພນກບບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດໃນ ສປປ ລາວ.

- ເພ ອຮບຮ ແລະ ເຂ າໃຈບນດາຄວາມສຽງ ຜນກະທບທາງລບທ ມຕ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ກອນອ ນໝດ ໃຫ ປະຕບດ ກດຈະກາ 06.

3. ຫ ງຈາກນ ນ ໃຫ ຈດຜ ເຂ າຮວມເປນ 4 ກມຕາມທ ໄດ ການດໄວ . 4. ໃຫ ແຕລະກມສກສາ ວເຄາະ ຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດຕ ກບບດ ບາດຍງ-ຊາຍ ໂດຍນາໃຊ

ເອກະສານແຈກຢາຍ 11.

36

ກດຈະກາ 06: ດນຟາອາກາດປຽນແປງ ແລະ ລະດການທ ປຽນໄປ

ຈດປະສງ

ໃນປະຈບນ ລະດການຜະລດມການປຽນແປງຫ າຍກວາແຕກອນ ບາງປ ມປະລມານນ າຝນ ຫ າຍ ແລະບາງປມປະລມານນ າຝນໜອຍ ເຮດໃຫ ການຜະລດມຄວາມສຽງຫ າຍຂ ນ. ໃນ ນ ນ ມນຍງເຮດໃຫ ມຜນກະທບຕ ຊວດການເປນຢຂອງຊມຊນ ໂດຍສະເພາະຕ ກບບດບາດ ຍງ-ຊາຍ ໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະພາບການປຽນແປງຂອງດນຟາອາກາດ.


1. ຈດຜ ເຂ າຮວມໃຫ ເປນ 3 ທມດ ງນ : ທມທ 1: ມແຕຜ ຍງທງໝດ. ທມທ 2: ມແຕຜ ຊາຍ, ແລະ ທມທ 3: ມທງຍງ ແລະຊາຍປນກນ.

2. ແຕລະຄນຈະມເມດພ ດ (ສາມາດເອາກ ອນຫນນ ອຍແທນໄດ ) 5 ເມດ. ໃຫ ການດຕວ ເລກໃຫ ຜ ເຂ າຮວມ.

3. ໃຫ ໝາຍສະຖານທ ເປນ 3 ຈດ:

a. ຈດທ 1: ປກມນຕ ນ ທນທານຕ ສະພາບດນຟາອາກາດ ແຕບແມໄພນ ຖ ວມ.

b. ຈດທ 2: ປກສາລ ທນທານຕ ສະພາບດນຟາອາກາດ ແຕບແມນໄພແລ ງ ຫ ນ າຖ ວມ.

c. ຈດທ 3: ປກເຂ າ ບທນທງແລ ງ ແລະ ນ າຖ ວມ.

4. ການດມໃຫ ມສະຫ າກ 6 ອນ (ເລກ 1 ເຖງ ເລກ 6):

a. ເລກ 1: ໝາຍເຖງໄພນ າຖ ວມຮນແຮງ ບສາມາດເກບກ ຜະລດຕະພນຫຍງໄດ . b. ເລກ 2: ໝາຍເຖງນ າຖ ວມປານກາງ ຜ ທ ປກເຂ າ ສາມາດເກບກຽວໄດ 1 ເມດ.

c. ເລກ 3 – 4: ໝາຍເຖງສະພາບດນຟາອາກາດເອ ອອານວຍ ແຕລະຄນເກບ ກຽວຜນຜະລດໄດ ດ ງນ : i. ເລກ 3: ມນຕ ນ 1 ເມດ, ເຂ າ ແລະ ສາລ ຢາງລະ 2 ເມດ.

ii. ເລກ 4: ມນຕ ນ 2 ເມດ, ເຂ າ ແລະ ສາລ ຢາງລະ 1 ເມດ.

d. ເລກ 5: ໝາຍເຖງໄພແຫ ງແລ ງ ຜ ປກສາລສາມາດເກບກຽວໄດ 1 ເມດ.

e. ເລກ 6: ໝາຍເຖງໄພແຫ ງແລ ງຮນແຮງ ບສາມາດເກບກຽວໄດ . 5. ໃນແຕລະຮອບ ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມປກ ໂດຍການວາງເມດພນໃສຕາມຈດ ໃສຕາມໃຈ ແລະ ສາມາດປກສາຫາລ

ກນໄດ . ສາລບຜ ທ ບເຫ ອເມດພ ດ ກ ໃຫ ອອກ ຈາກກດຈະກາ ແລະ ໃຫ “ຍ າຍໄປໃຊ ແຮງງານຕາງແຂວງ”.

6. ຫ ງຈາກ 5 – 8 ຮອບ (ຫ ຫ າຍກວາຖາເວລາມພຽງພ) ໃຫ ເຕ າໂຮມຜ ເຂ າຮວມ ແລະ ຖາມຄາຄດຄາເຫນ ແລະ

ຄວາມຮ ສກຕ ກດຈະກາ (ໃຫ ເນ ນໜກບດບາດຍງ-ຊາຍ).

37

ບດທ 13: ການການດພາກສວນຕາງໆທ ກຽວຂ ອງ


ພາກສວນທ ກຽວຂ ອງກບວຽກງານບດບາດຍງຊາຍ ແລະ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນ ແປງດນຟາອາກາດນ ນມຫ າຍພາກສວນ ແລະ ແຕລະພາກສວນກ ມບດບາດທ ແຕກຕາງ ກນ. ໃນນ ນ ຄວາມເຂ າໃຈທ ຖ ກຕ ອງກຽວກບພາລະບດບາດ ແລະ ໜາທ ຮບຜດຊອບຂອງ ແຕລະພາກສວນ ມຄວາມສາຄນໃນການເຮດວຽກແບບຄຮວມງານ

ໃນການປະສານສມ ທບ ການປະສານງານ ແລະ ການຮວມຈດຕ ງປະຕບດ. ຖາຕາງຝາຍຕາງເຂ າໃຈພາລະ ບດ

ບາດ ແລະ ໜາທ ຮບຜດຊອບຂອງແຕລະພາກສວນແລ ວ ກ ຈະເຮດໃຫ ສາມາດຈດຕ ງປະຕ ບດວຽກງານໄດ ຢາງສະດວກ ວອງໄວ ແລະ ຖ ກຕ ອງ ສາມາດໄດ ສ າງຜນງານ ແລະ ຜນ ໄດ ຮບທ ມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອຮຽນຮ ການການດພາກສວນຕາງໆທ ກຽວຂ ອງກບວຽກງານຂອງຕນ.

- ເພ ອສາມາດການດພາກສວນຫ ກສາຄນ ແລະ ພາກສວນອ ນໆທ ກຽວຂ ອງກບວຽກງານ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

- ເພ ອສາມາດການດເງ ອນໄຂ ສດ ພາລະບດບາດ ໜາທ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຂອງ ແຕລະພາກສວນດ ງກາວ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ ແລະ ໃຫ ປະຕບດ ກດຈະກາ 07.

2. ຫລງຈາກນ ນໃຫ ຈດຜ ເຂ າຮວມເປນ 4 ກມ ແລະ ໃຫ ແຕລະກມຕອບຄາຖາມດ ງລມນ : a. ມພາກສວນໃດແດ ທ ຕ ອງມສວນຮວມໃນວຽກງານ ການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບ ການປຽນແປງດນຟາ

ອາກາດ?

b. ແຕລະພາກສວນມ ສດ ພາລະບດບາດ ໜາທ ຮບຜດຊອບ ແລະ ຮບແບບການ ມສວນຮວມແນວໃດ?

c. ແຕລະພາກສວນປະກອບສວນຫຍງໃນດ ານເຕກນກວຊາການ ແລະ ອ ນໆ?

3. ໃຫ ເວລາຄ ນຄວ າ 30 – 40 ນາທ ແລະ ໃຫ ຕວແທນກມນາສະເໜ.

38

ກດຈະກາ 07: ແຂງຜະລດເຮ ອບນ

ຈດປະສງ

ເພ ອສ າງບນຍາກາດໃນການຮຽນຮ . ເພ ອໃຫ ເຂ າໃຈການເຮດວຽກແບບເປນຄຮວມງານ.


1. ອະທບາຍໃຫ ຜ ເຂ ສຮວມຮບຮ ວາ: a. ເຂາເຈ າຕ ອງວາງແຜນການຜະລດ “ຍນ” ໂດຍນາໃຊ ອປະກອນຕາງໆທ ມຢ.

b. ແຕລະຄນສາມາດເຮດໄດ ໜ າວຽກດຽວ ແລະ ບສາມາດເຮດໜາວຽກອ ນໆໄດ . c. ເຂາເຈ າຕ ອງພບຍນໃຫຍ 25 ລາ ແລະ ຍນນ ອຍ 25 ລາພາຍໃນເວລາ 10 ນາທ ແລະ ຕ ອງໃຫ ໄດ

ທງປະລມານ ແລະ ຄນນະພາບ.

2. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຕກລງເລ ອກຫວໜາທມ 2 ທານ (ຍງ 1 ທານ).

3. ແຕລະທານຕ ອງສະລບກນເລ ອກຜ ເຂ າຮວມທມໃຫ ໄດ ທມລະ 7 ທານ.

4. ໃນຮອບທາອດ ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມກດຈະກາເປນຜ ການດພາລະບດບາດ ແລະ ໜາທ ເອງ. 5. ໃນຮອບທ 2 ໃຫ ການດພາລະບດບາດ ໜາທ ຮບຜດຊອບດ ງນ :

a. ຫວໜາທມ 1 ທານ

b. ຜ ພບຍນນ ອຍ 1 ທານ

c. ຜ ພບຍນໃຫຍ 1 ທານ

d. ຜ ຕດເຈ ຍ 1 ທານ

e. ຜ ຂນສ ງ 2 ທານ

f. ຜ ລະບາຍສ/ແຕ ມ 1 ທານ

g. ຜ ກວດກາຄນນະພາບ 1 ທານ

6. ຫ ງຈາກຮອບທ ສອງແລ ວ ໃຫ ສະຫ ບໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຟງວາ ການເຮດວຽກເປນທມ ຫ ການຈດຕ ງປະຕບດວຽກກບຫ າຍຝາຍ ມນຮຽກຮ ອງໃຫ ມການການດສດ ພາລະບດ ບາດ ແລະ ໜາທ ຮບຜດຊອບຢາງຊດເຈນ.

ໂດຍສະເພາວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ມນແມນວຽກງານທ ລະອຽດອອນ ແລະ ຕ ອງການການສະໜບສະໜນ ຊກຍ ຈາກຫ າຍ ພາກສວນ. ບດບາດຍງ-ຊາຍບແມວຽກງານຂອງແມຍງ ຫ ພາກສວນສະຫະພນແມຍງ ຝາຍດຽວ.

39

ບດທ 14: ການສ າງແຜນຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າ ກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ


ໃນຂ ນຕອນສດທ າຍຂອງການຝກອບຮມ ແມນການວາງແຜນການຈດຕ ງປະຕບດແບບມ ສວນຮວມຫ າຍຝາຍ.

ການວາງແຜນດ ງກາວ ແມນການເອາແຜນກດຈະກາທ ຈະຈດຕ ງປະ ຕບດຫ ງຈາການຝກອບຮມດ ງກາວນ ມາສກສາ ແລະ ວາງແຜນການໃຫ ທກຝາຍໄດ ຮບຮ ເຂ າໃຈ ແລະ ເປນເອກະພາບກນໃນການຈດຕ ງປະຕບດ ເພ ອໃຫ ວຽກງານຂອງການສ ງ ເສມບດບາດຍງຊາຍສາມາດຈດຕ ງປະຕບດໄດ ຢາງເປນຮບປະທາ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອສ າງແຜນ ແລະ ການດຜນໄດ ຮບທ ຕ ອງການ.

- ການດຕວຊ ວດຕາງໆໃນການຈດຕ ງປະຕບດວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການປບ ຕວໃຫ ເຂ າກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ກອນອ ນໝດ ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມປະຕບດ ກດຈະກາ 08.

3. ຫ ງຈາກນ ນ ໃຫ ຈດຜ ເຂ າຮວມເປນ 4 ກມ: ໃຫ ແຕລະກມການດຕວຊ ວດບດບາດຍງ-ຊາຍໃນການປບໂຕໃຫ ເຂ າກບສະ ພາບແວດລ ອມທ ມການປຽນແປງ. ໃຫ ເວລາກມຄ ນ ຄວ າ 10 – 15 ນາທ. ນາໃໃຊ ເອກະສານແຈກຢາຍ 12 ແລະ ໃຫ ຕວແທນຂອງແຕລະ ກມຂ ນນາສະເໜຜນການຄ ນຄວ າ.

4. ຫ ງຈາກນ ນ ໃຫ ແຕລະກມຄ ນຄວ າກດຈະກາໃນຕ ໜ າ ແລະ ສ າງເງ ອນໄຂໃຫ ມບດ ບາດຍງ-ຊາຍໂດຍອງໃສຕວຊ ວດທ ໄດ ຄ ນຄວ າໃນເບ ອງຕ ນ ແລະ ນາໃຊ ເອກະສານ ແຈກຢາຍ 13.

5. ຫ ງຈາກຄ ນຄວ າແລ ວ ໃຫ ຕວແທນຂອງແຕລະກມຂ ນນາສະເໜ. ໃນໂອກາດນ ຄວນ ໃຫ ຕວແທນຂອງພາກສວນໂຄງການ ແລະ ການຈດຕ ງທ ເປນຫ ກໃນການຈດຕ ງປະຕ ບດໂຄງການເປນຜ ພຈາລະນາຊວຍເພ ອໃຫ ສອດຄອງກບເປາໝາຍ ແລະ ແຜນການ ໂດຍລວມຂອງໂຄງການ.

40

ກດຈະກາ 08: ຂ າມນ າ

ຈດປະສງ

ເພ ອເປນການສ າງບນຍາກາດມວນຊ ນໄປພ ອມກນກບການຮຽນຮ . ເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມເຂ າໃຈຄວາມສາຄນຂອງການວາງແຜນແບບມສວນຮວມ.


1. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມສ ງຕວແທນ 3 ຄນຈາກແຕລະກມ (4 ກມ).

2. ແຕລະກມມກ ອນຫນ (ເຈ ຍ A4) 3 ກ ອນ.

3. ໃຫ ແຕລະກມຂ າມແມນ າ ຈາກຈດໜ ງໄປຫາອກຈດໜ ງຂອງຫ ອງຝກອບຮມ ຫ ຖາສະ ຖານທ ເອ ອຍອານວຍ ກ ສາມາດເຮດກດຈະກາຢກາງເດ ນກໄດ .

4. ບອກແຕລະທມວາ ເຂາເຈ າພບກບບນຫານ າປາຈານວນຫ າຍກາລງໄຫ ເຂ າມາຫາ ບ ານເຂາເຈ າ. ດ ງນ ນ

ເຂາເຈ າຕ ອງຂ າມນ າໄປອກຟາກໜ ງເພ ອຂ ນໄປທ ປອດໄພ.

5. ສະມາຊກຂອງແຕລະທມຕ ອງຂ າມນ າໄປພ ອມກນ ແລະ ເທ ອດຽວ. ເຂາເຈ າຕກນ າ ບໄດ (ໝາຍຄວາມວາຕນຂອງເຂາເຈ າຕ ອງຢເທງແຜນເຈ ຍເທ ານ ນ).

6. ອກຢາງໜ ງ ຕ ອງຂ າມນ າໃຫ ໄດ ພາຍໃນວລາ 2 ນາທ (ຫ ຂ ນກບໄລຍະທາງຕວຈງ).

41

ບດທ 15: ທບທວນຄ ນ ແລະ ສະຫ ບ


ໃນຂ ນຕອນສດທ າຍນ ແມນການສະຫ ບບ ນຝກອບຮມ ເປນການທບທວນບດຮຽນຕາງໆ ຈດດ ຈດອອນ

ຂ ຄງຄ າງ ແລະ ບດຮຽນທ ຖອດຖອນໄດກ ຈາກການຝກອບຮມ. ເປນການ ກະຕ ນໃຫ ຜ ເຂ າຮວມເຫນພາບລວທ

ແລະ ເນ ອໃນຈໃຈຫ ກຂອງການຝກອບຮມ. ທ ສາຄນ ມນແມນການຢາໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຈດຈາເອາຈດສາຄນຫ ກຂອງບດຮຽນ ແລະ ຄວາມຮ ປະສບ ການຕາງໆທ ໄດ ແລກປຽນຮຽນຮ ຈາກເຊ ງກນ ແລະກນໃນທ ປະຊມ.

ຈດປະສງ:

- ເພ ອສ າງທບທວນຄ ນບດຮຽນຕາງໆ.

- ເພ ອໃຫ ຜ ເຂ າຮວມເຂ າໃຈ ແລະ ຈດຈາໄດ ຂ ມນ ບດຮຽນຫ ກທ ສາຄນ.

- ເພ ອເປດໂອກາດໃຫ ມການແລກປຽນຄວາມເຂ າໃຈ ແລະ ສນທະນາກນ.


1. ອະທບາຍຈດປະສງໃຫ ຜ ເຂ າຮວມຮບຮ . 2. ໃຫ ຜ ເຂ າຮວມແບງເປນ 4 ກມ ແລະ ໃຫ ແຕລະກມສະຫ ບສງລວມບດຮຽນທງໝດໃສ ເຈ ຍແຜນໃຫຍ. ໃຫ

ເວລາການສະຫ ບສງລວມ 25 – 30 ນາທ.

3. ໃຫ ແຕລະກມສ ງຕວແທນຂ ນມານາສະເໜ.

42

1 2

3 4

6 5

7 8

Annex 05 Handouts

Handout 01 Historical Development of Gender

43

Handout 02 Some International Treaties, Laws and Regulations

ເອກະສານແຈກຢາຍ 02: ບນດາສນທສນຍາ ແລະ ກດໝາຍທ ກຽວຂອງບາງສວນ

ພາກລດ

ສະຫະພນແມຍງລາວ (Lao Woman Union)

ຄະນະກ າມະການແຫງຊາດເພ ອສ ງເສມຄວາມກາວໜາຂອງແມຍງ (LaoNCAW)

ສາກນ:

ອ ງການສະຫະປະຊາຊາດເພ ອພດທະນາແມຍງ (UNIFEM)

ອງການຈດຕງທ ກຽວຂອງ:

ສະມາຄ ມພດທະນາບ ດບາດຍງ-ຊາຍ

ອ ງການອາຟຊບ (AFESIP)

ເຄອງມ ແລະ ນຕກ າ

ກ ດໝາຍວາດວຍການພດທະນາ ແລະ ປ ກປອງແມຍງ

ນະໂຍບາຍສ ງເສມຄວາມກາວໜາຂອງແມຍງ

ລດຖະທ າມະນນ ມາດຕາ 24 ລະບວາ ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍ ມສດເທ າທຽມກນໃນວຽກງານ ການເມ ອງ

, ເສດຖະກດ, ວດທະນະທ າ-ສງຄ ມ ແລະ ຄອບຄ ວ.

ສ ນທສນຍາວາດວຍການລບລາງທກຮບການຈ າແນກຕ ແມຍງ (CEDAW)

ເປ າໝາຍສະຫະສະຫວດທ 3 (MDG 3): ສ ງເສມບ ດບາດຍງຊາຍ ແລະສາງຄວາມເຂມ ແຂງໃຫ

ແມຍງ.

ໃນ ສ.ປ.ປ. ລາວ, ເຄ ອງມ ລະດບຊາດເພ ອສ າງເສມຄວາມສະເໝພາບລະຫວາງຍງ-ຊາຍປະກອບມ

ລດຖະທ າມະນນ (1991), ກ ດໝາຍວາດວຍການພດທະນາ ແລະ ປ ກປອງແມ ຍງ ແລະ ອ ນໆ. ໃນມາດຕາ

24 ຂອງລດຖະທ າມະນນໄດລະບໄວວາ ແມຍງ ແລະຜຊາຍ ມ ສດເທ າທຽມກນໃນວຽກງານການເມ ອງ,

ເສດຖະກດ, ວດທະນະທ າ-ສງຄ ມ ແລະ ຄອບຄ ວ.

ແຜນງານນະໂຍບາຍແຫງຊາດເພ ອສ ງເສມຄວາມສະເໝພາບລະຫວາງຍງ-ຊາຍ ໄດ ລະບໄວຢໃນ

ແຜນຍດທະສາດການເຕບໂຕ ແລະ ລ ບລາງຄວາມທກຍາກແຫງຊາດ (NGPES). ແຜນຍດທະສາດດງກາວ

ຮບປະກນການຈດຕງປະຕບດວຽກງານບ ດບາດຍງ-ຊາຍ ໃນຂະແໜງ ການຕາງໆ. ລດຖະບານລາວໄດສມໃສ

ວຽກງານບ ດບາດຍງ-ຊາຍໃນຂະແໜງເສດຖະກດ ເພ ອ ຮບປະກນການຫ ດພ ນອອກຈາກຄວາມທກຈ ນຂອງ

ປະຊາຊ ນລາວບນດາເຜ າ ທງຍງ ແລະ ຊາຍ ໂດຍສະເພາະການເຂ າເຖງການບ ລການຕາງໆເຊນ ການສກສາ

ສາທາລະນະສກ ແລະ ການສ ງເສມການຜະລດກະສກ າ-ລຽງສດ ແລະ ການຄາ ແລະໂດຍສະເພາະໃຫແມຍງ

ບນດາ ເຜ າມສວນຮວມ ແລະໄດຮບຜ ນປະໂຫຍດ ແລະ ຮບປະກນໃຫແຜນງານ ແລະ ນະໂຍບາຍລະ ດບ

ຊາດສອດຄອງກບຄວາມເປນຈງໃນທອງຖນ ແລະ ຄວາມຕອງການທແທຈງຂອງແມຍງ.

44

ໃນເວທສາກ ນ ສ.ປ.ປ. ລາວ ໄດຮບຮອງເອ າສ ນທສນຍາຕາງໆເຊນ: ສ ນທສນຍາວາ ດວຍການ

ລບລາງທກຮບແບບການຈ າແນກຕ ແມຍງ (CEDAW), ແຜນປະຕບດປກກງ ແລະ ເປ າໝາຍສະຫະສະຫວດ

ການພດທະນາ (MDGs 2000) ແລະ ສ ນທສນຍາວາດວຍສດທ ເດກ. ໃນປ 2000 ຄະນະກ າມະການເພ ອ

ຄວາມກາວໜາຂອງແມຍງໄດຮບການສາງຕງຂນ ເພ ອຮບປະກນການຈດຕງປະຕບດສ ນທສນຍາ CEDAW

ແລະລາຍງານການເຄ ອນໄຫວທກໆ 4 ປໃຫ CEDAW ສາກ ນ.

ອ ງການຈດຕງທຮບຜດຊອບຫ ກມ ສະຫະພນແມຍງລາວ ແລະ ຄະນະກ າມະທການ ແຫງຊາດເພ ອ

ຄວາມກາວໜາຂອງແມຍງ (LaoNCAW) ໂດຍມພາລະບ ດບາດໃນການປ ກ ປອງສດ ແລະຜ ນປະໂຫຍດ

ຂອງແມຍງລາວບນດາເຜ າ ໂດຍການປະສານງານ ແລະ ສ ມທ ບ ກບພາກລດ ເອກະຊ ນ ອ ງການຈດຕງສາກ ນ

ແລະ ອ ງການຈດຕງອ ນໆ ເພ ອຮບປະກນການປະ ຕບດສ ນທສນຍາ ວຽກງານບ ດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ສດສະເ

ໝພາບຍງ-ຊາຍ.

ການມສວນຮວມຂອງແມຍງ (ໂດຍສະເພາະແມຍງເຊ າເຜ າ ແລະ ຜທກຍາກ) ມຄວາມ ສ າຄນຕ

ຜ ນສ າເລດຂອງວຽກງານການຫ ດຜອນ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກແຫງຊາດ. ໃນ ຍດທະສາດການສ ງເສມ

ແລະ ພດທະນາແມຍງແຫງຊາດໄດກ ານ ດໂດຍລວມດງລມນ:

1. ສ ງເສມກດຈະກ າສາງລາຍຮບໃຫແມຍງ.

2. ປບປງການເຂ າເຖງການບ ລການພ ນຖານເຊນ ການສກສາ ແລະ ສກຂະພາບ.

3. ເພມການມສວນຮວມຂອງແມຍງໃນຂະແໜງການຕາງໆ.

4. ເພມການມສວນຮວມໃນການປະກອບຄ າຄດເຫນເຂ າໃນຂະບວນການວາງແຜນ ຍດທະສາດ

ແລະ ນະໂຍບາຍ.

ວຽກງານບ ດບາດຍງ-ຊາຍໄດຈດເຂ າໃນທກວຽກງານ ແລະ ທກຂະແໜງການ ລວມທງ ໃນການຈດຕງ

ປະຕບດໂຄງການຕາງໆຂອງພາກລດ ເອກະຊ ນ ແລະ ອ ງການຈດຕງອ ນໆໃນ ສ.ປ.ປ. ລາວ. ຫ າຍໆອ ງກອນ

ໄດພດທະນາເຄ ອງມ ເພ ອປກຈດສ ານກ, ເພ ອການສ ງເສມ ແລະ ເຊ ອມສານວຽກງານບ ດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ

ການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແມຍງບນດາເຜ າເຂ າ ໃນການຈດຕງປະຕບດວຽກງານຂອງໃຜລາວ.

45

Handout 03 Sex-Gender Differences

ເອກະສານແຈກຢາຍ 03 ຄວາມແຕກຕາງຂອງ ເພດ ແລະ ບດບາດ

ເພດ ບດບາດ

ເກດຂນຕາມທ າມະຊາດ ສງຄ ມເປນຜກ ານ ດໃຫ (ໜາທ)

ແຕກຕາງກນທາງກາຍຍະພາບ ແຕກຕາງກນທາງວດທະນະທ າ-ສງຄ ມ

ບ ສາມາດກ ານ ດໄດເອງ ກ ານ ດ ແລະ ປຽນແປງໄດ

1. ເພດ: ເພດຍງ ແລະ ເພດຊາຍ ແມນກ ດເກນທ າມະຊາດທເກດຂນເອງ ໃນນນມທງ ຄວາມແຕກຕາງ

ແລະ ຄວາມຄາຍຄ ກນເຊນ:

ຕາງກນ ຄກນ

ອະໄວຍາວະເພດ (ໂຄງສາງທາງກາຍ) ມຊວດຈດໃຈ

ການສ ບເພ າພນ ມຄວາມຕອງການທາງກາຍ

ມຄວາມນກຄດ

2. ບດບາດ: ຜຍງ ແລະ ຜຊາຍ ມພາລະບ ດບາດຕາງກນໃນສງຄ ມ ເປນການກ ານ ດຂອງສງຄ ມ ທມການ

ພດທະນາມາຍາວນານຫ າຍຍກຫ າຍສະໄໝ ເຊງແຕລະຊ ນຊາດກ ມການກ ານ ດທຕາງກນ ມຂ ຫາມ ຂ ກ ານ ດ

ຂອບເຂດ ເງ ອນໄຂ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດ ລະຫວາງ ຜຍງ-ຜຍງ ຜຊາຍ-ຜຊາຍ ແລະ ຜຍງຕ ກບຜຊາຍ ຫ

ຜຊາຍຕ ກບແມຍງ ແຕກຕາງກນເຊນ: ການແຕງດອງຂອງອນ ເດຍທໃຫແມຍງເປນຜເສຍຄາດອງ.

3. ນຕບນຍດ (ກດໝາຍ): ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍ ມສດເທ າທຽມກນ ມພນທະຕ ພກ ລດ ແລະ ປະເທດ

ຊາດອນດຽວກນ ມສດທມະນດຄ ກນ. ນອກຈາກທມການກ ານ ດທແຕກຕາງກນຢປະເທດ ອ ນໆເຊນ ປະເທດທ

ປ ກຄອງດວຍສາດສະໜາບາງປະເທດທບ ໃຫແມຍງມສດໃນການເຮດວຽກ ທລະກດ ການເມ ອງ ການປ ກຄອງ

ແລະ ບາງປະເທດ ບ ໃຫແມຍງມສດເລ ອກຕງ.

4. ວດທະນະທ າ: ໃນຫ າຍວດທະນະທ າ ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍມພາລະ ບ ດບາດ ການກ ານ ດໜາທ ແຕກຕາງ

ກນ. ຕ ວຢາງ ການແຕງງານໃນປະເທດອນເດຍ ແມນຝາຍຍງ (ເຈ າສາວ) ເປນຜສຂ ຝາຍ ຊາຍຕາມປະເພນ.

ໃນບາງເຜ າຂອງປະເທດໃນສາຍພຫມະໄລ ແມຍງມສດເອ າຜ ວຫ າຍຄ ນໄດ.

46

Handout 04 Gender and Social Division of Labour

ເອກະສານແຈກຢາຍ 4: ບດບາດຍງຊາຍ ແລະ ການແບງງານໃນສງຄມ

ການແບງງານໃນສງຄ ມ ໝາຍເຖງການຈດສນພາລະບ ດບາດ ແລະ ໜາທຮບຜດຊອບ ຂອງໜາວຽກ

ຕາງໆທບກຄ ນໃນສງຄ ມໄດຮບມອບໝາຍໃຫຈດຕງປະຕບດ. ໃນນ ບ ດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ການແບງງານໃນ

ສງຄ ມແມນ ການກ ານ ດພາລະບ ດບາດ ແລະ ໜາທຮບຜດຊອບຂອງ ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍໃນສງຄ ມໃດໜງ.

ໂດຍລວມແລວ ສງຄ ມໄດຈດໃຫແມຍງ ແລະ ຜຊາຍມພາລະບ ດບາດທແຕກຕາງກນ ເຊງ ສາມາດ

ແບງອອກເປນ 3 ໜາວຽກຫ ກໄດດງນ:

1. ບດບາດການເບງແຍງຄອບຄວ: ໝາຍເຖງພາລະ ໜາທ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບໃນການເບງ ແຍງ

ສະມາຊກໃນຄອບຄ ວ ສະໜອງພ ນຖານຄວາມຕອງການໃນການດ າລ ງຂວດເຊນ ຈດກຽມ ອາຫານການ

ກນ ເບງແຍງລກນອຍ ແລະ ສະມາຊກອ ນໆ ອານາໄມເຮ ອນຊານ ຈດຫານ າດ ມ ນ າໃຊ ແລະ ອ ນໆທຕດ

ພນກບບານຊອງເຮ ອນຊານ ແລະ ບ ມລາຍຮບ ຫ ຄາຕອບແທນທເປນ ເມດເງນໃນການປະຕບດ.

2. ບດບາດການຜະລດ ແລະ ຄ າປະກນສະບຽງອາຫານ: ໝາຍເຖງກດຈະກ າທາງການຜະລດ ກະສກ າ

ປກຝງ-ລຽງສດ ຫດຖະກ າ ຈກສານ ການສາງລາຍຮບເຂ າໃນຄອບຄ ວ ແລະ ການທ າ ມາຫາກນດວຍການ

ຮບຈາງໃຊແຮງານ ທງຮາງກາຍ ແລະ ມນສະໝອງ. ເປນວຽກທສາງລາຍ ຮບ ແລະ ຄ າປະກນການດ າລ ງ

ຊວດຂອງສະມາຊກໃນຄອບຄ ວ.

3. ບດບາດການເຂາຮວມວຽກລວມໝ ສງຄມ ແລະ ການປກຄອງ: ວຽກຊມຊ ນ ສງຄ ມ ຫ ສາມາດ ເອນໄດ

ວາ ວຽກລວມ ກ ຄ ວຽກງານຂອງຊມຊ ນ ຂອງສງຄ ມໂດຍລວມ ເຊງເປນວຽກທອາດຈະ ໄດຮບ ຫ ບ ໄດຮບ

ຄາຈາງ. ເປນວຽກງານທກຽວຂອງກບການປ ກຄອງໃນຊມຊ ນ ເປນວຽກງານ ການເມ ອງ-ເສດທະກດ.

ໃນອາດດຜານມາ ແມຍງໄດຮບສດທແຕກຕາງກນກບຜຊາຍ ແລະ ເຮດໃຫມພາລະບ ດ ບາດທແຕກ

ຕາງ ແລະ ດອຍກວາເພດຊາຍ. ແຕໃນປະຈບນ ທາງດານສງຄ ມ ແລະ ທາງດານລະ ບຽບກ ດໝາຍ ກ ຄ ວຽກ

ງານການດານຕາງໆ ບ ວາຈະເປນເສດທະກດ ວດທະນະທ າ ການເມ ອງ ແລະ ການປ ກຄອງ ກ ໄດຍ ກສງ

ບ ດບາດຍງ-ຊາຍ ໝາຍຄວາມວາ ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍມສດສະເໝ ພາບຕ ໜາລະບຽບກ ດໝາຍ.

ດງນນສາມາດສະຫ ບໄດວາ:

1

47

ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍ ສາມາດເຮດວຽກຮວມກນ

ທງໃນວຽກບານານເຮ ອນ ວຽກສງຄ ມ ແລະ ວຽກເສດທະກດ

4 2

ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍ ສາມາດນ າພາ ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍສາມາດຮບ

ມບ ດບາດໃນສງຄ ມເທ າທຽມກນ ຮຂ ມນຂາວສານພຽງພ ເທ າທຽມ

ແລະ ມສດໃນການສະໝກເຂ າເປນ ກນເພ ອການພດທະນາຕ ນເອງ

ລດທະກອນ ແລະ ເປນຜນ າຂອງປະເທດ

3

ແມຍງ ແລະ ຜຊາຍມສດໃນການພດທະນາທາງດານ

ມນສະໝອງ ວຊາການ ທກສະ ແລະ ເສດຖະກດເທ າທຽມກນ

ມສດສະເໝພາບຄອບຄອງຊບສນທຖ ກຕອງຕາມກ ດໝາຍ

ການແບງວຽກງານຂອງບງ-ຊາຍໃນສງຄ ມ ແມນປດໃຈໜງທເຮດໃຫມການຈ າແນກພາລະ ບ ດບາດ

ແລະ ໜາທຂອງເພດຍງ ແລະ ເພດຊາຍໃນຄອບຄ ວ ຊມຊ ນ ແລະ ສງຄ ມໂດຍລວມ. ໃນນ ຕອງເຂ າໃຈວາ

ບ ດບາດຍງ-ຊາຍເປນສງທກ ານ ດຂນໃນສງຄ ມ ແລະ ມການປຽນແປງຢຕະ ຫ ອກເວລາ ຂນກບຍກສະໄໝ

ແລະ ລະບອບການປ ກຄອງທປຽນແປງ ແລະ ວດທະນະທ າຂອງແຕ ລະທອງຖນ. ການແບງວຽກທເທ າທຽມ ບ

ໄດໝາຍຄວາມວາຕອງເຮດວຽກໜາວຽກດຽວກນ ແຕມນ ໝາຍເຖງການເຮດວຽກງານທມຂອບເຂດແນນອນ

ມເວລາພກຜອນ ແບງປນຊວຍເຫ ອເຊງກນ ແລະກນ ຕາມຄວາມເໝາະສ ມ ແລະ ແທດເໝາະກບສະພາບ

ຄວາມເປນຈງ.

48

Handout 05 Steps and Types of Gender and Participation

ເອກະສານແຈກຢາຍ 05: ຮ ບແບບການມ ສວນຮວມຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ

ກອນອ ນໝ ດ ຕອງທ າຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບຄ າວາ “ການມສວນຮວມ”. ການມສວນຮວມ ໝາຍເຖງ

ການມສວນຂອງສະມາຊກທກພາກສວນ ທກເພດ ທກໄວ ທກຊ ນເຜ າ ແລະ ທກຊນຄ ນ ໃນສງຄ ມ. ການມ

ສວນຮວມຕອງໄດກ ານ ດຢາງຈະແຈງເພ ອໃຫມຄວາມເຂ າໃຈທຖ ກຕອງ ແລະ ເປນເອກະພາບກນ. ໃນນນ

ການມສວນຮວມຕອງໃຫສາມາດປະຕບດໄດ 5 ຮບແບບລມນ:

1. ຮວາມຄດ: ຄ ນຄວາ ແລະວາງແຜນ.

2. ຮວມຕດສນໃຈ: ຕ ກລ ງເຫນດ ເປນເອກະພາບຮວມກນ.

3. ຮວມຈດຕງປະຕບດ: ເຮດວຽກເປນທມງານຕາມພາລະບ ດບາດ ໜາທ.

4. ຮວມຮບຜດຊອບ: ຮບທງສງທເຮດໄດດ ແລະ ສງທຕອງປບປງແກໄຂ.

5. ຮວມຮບຜ ນປະໂຫຍດ: ຜ ນງານທໄດຮບແມນຂອງໝ ດທກຄ ນ.

1. ຮວມຄດ

ຄ ນຄວາປກສາຫາລ ຮວມກນ.

ກ ານ ດບນຫາ ແລະ ຫາວທແກໄຂຮວມກນ.

ຈດລຽງບລມະສດຂອງບນຫາ ວທທາງແກໄຂຮວມກນ.

ວາງແຜນຍດທະສາດ ແລະ ວທການຈດຕງປະຕບດຮວມກນ.

ຮວມກນຕດຕາມ ປະເມນຜ ນ ແລະ ຕລາຄາການເຮດວຽກຮວມກນ.

2. ຮວມຕດສນໃຈ

ຕດສນຊຂາດບນຫາຮວມກນ.

ຕ ກລ ງເຫນດ ຫ ບ ເຫນດ ແລະ ເປນເອກະພາບກນປະກອບຄ າຄດເຫນ.

ຕດສນຂ ກ ານ ດ ກ ດລະບຽບ ແລະ ອ ນໆຮວມກນ.

3. ຮວມຈດຕງປະຕບດ

ຮວມແຮງຮວມໃຈກນຈດຕງປະຕບດ ແລະ ພອມພຽງກນ.

ເຮດໜາທຂອງຕ ນ ບ ນພ ນຖານການຊວຍເຫ ອກນຍາມຈ າເປນ.

ຮວມກນຈດຫາ ແລະ ນ າໃຊຊບພະຍາກອນທຈ າ.

ປະກອບສວນຊວຍເຫ ອດານຕາງໆຕາມຄວາມສາມາດ ແລະ ເໝາະສ ມ.

4. ຮວມຮບຜດຊອບ

ຮບຜດຊອບແຕຕ ນຈ ນສ າເລດລລວງຮວມກນ.

ແບງໜາທຄວາມຮບຜດຊອບຢາງລະອຽດ ຈະແຈງ ແລະ ບ ທບຊອນກນ.

49

ຮບປະກນການມສວນຮວມຂອງທກພາກສວນທກຽວຂອງ.

ຮບຜດຊອບໜາວຽກທໄດຮບມອບໝາຍ.

5. ຮວມຮບຜ ນປະໂຫຍດ

ຮບປະກນການແຈກຢາຍຜ ນປະໂຫຍດທ ວເຖງກນ ແລະ ຍດຕທ າ.

ຜ ນປະໂຫຍດຮວມທາງດານວດຖ (ການເງນ, ເຄ ອງມ ອປະກອນ ໆລໆ) ແລະ ຈດໃຈ (ການ

ຍອມຮບຈາກສງຄ ມ, ກຽດສກສ, ຖານະ ບ ດບາດ ໜາທ ໆລໆ.)

50

Handout 06 Participatory Gender Mainstreaming Approach

ເອກະສານແຈກຢາຍ 06: ວທ ການສງເສ ມບດບາດຍງ-ຊາຍກບການມ ສວນຮວມ

ການສ ງເສມການມສວນຮວມມຫ າຍວທ ຫ າຍຮບແບບ ແລະ ຫ າຍລ າດບຂນ ມນຂນກບ ປດໃຈທາງ

ດານສະພາບແວດລອມອອມຂາງເຊນ ບນຫາທເກດຂນ ຊບພະຍາກອນທມຢ ແລະ ທ ຍງຂາດເຂນ ບນດາ

ພາກສວນຕາງໆທກຽວຂອງ ວດທະນະທ າສງຄ ມ ລະບອບການເມ ອງການປ ກ ຄອງ ແລະ ກອບນຕບນຍດ

ຕາງໆ. ນອກນ ມນຍງມປດໃຈທາງດານພມສນຖານ ກ ຄ ການເຂ າເຖງ ເຂດຫາງໄກສອກຫ ກ ທາງດານການ

ສກສາ ເນ ອທທ າການຜະລດ ການເຂ າເຖງການບ ລການຂອງ ລດ ແລະ ເອກະຊ ນ ແລະ ການເຂ າເຖງຂ ມນ

ຂາວສານ.

ໂດຍລວມແລວ ການມສວນຮວມຂອງບ ດບາດຍງ-ຊາຍມຢ 8 ຮບການເຊງມລາຍລະອຽດ ດງລມນ:

1. ການມສວນຮວມແບບທາຮບ (ເມນເສຍ)

ມການເຄ ອນໄຫວເມ ອໄດຮບການບອກເລ າ ຫ ຮບຄ າສງ.

ບ ມແນວຄດລເລມ.

ຍອມຮບສະພາບ ແລະ ຢຕາມມຕາມເກດ.

ເຮດຕາມບອກ ກນຕາມເບກ.

2. ການມສວນຮວມແບບໃຫຂ ມນ (ຖາມມາຕອບໄປ)

ຕອບຕາມຄ າຖາມ.

ເຂ າຮວມກດຈະກ າ ແຕຟງແບບບ ປະກອບສວນ.

ບ ສະໜອງຄ າຄດຄ າເຫນ.

3. ການມສວນຮວມແບບປກສາຫາລ ໄດ

ສາມາດໂອລ ມປກສາຫາລ ບນຫາໄດ.

ໃຫຄ າເຫນ ແຕບ ຈດຕງປະຕບດ.

ປະຕບດຕາມນກວຊາການ.

4. ການມສວນຮວມເພ ອຜ ນຕອບແທນ

ເຂ າຮວມຍອນມຜ ນປະໂຫຍດ ທງທາງກ ງ ແລະ ທງອອມ.

ໄດຮບສງຕອບແທນເປນອດຕາ ແລະ ວດຖ.

5. ການມສວນຮວມເພ ອຜ ນປະໂຫຍດລວມ

ເພ ອສວນລວມໄດຮບຜ ນປະໂຫຍດໃນດານຕາງໆ.

ເພ ອໃຫຊມຊ ນມການພດທະນາ ສາງອາຊບ ລາຍຮບທຍ ນຍ ງ.

51

6. ການມສວນຮວມແບບປະຕດສ າພນ

ເຂ າຮວມວເຄາະ ວາງແຜນ ແລະ ຈດຕງປະຕບດ.

ມການປະກອບສວນທາງແຮງງານ ເຕກນກ ວຊາການຫ າຍດານ.

ມແນວຄດລເລມ ແລະ ສະເໜແນະ.

7. ການມສວນຮວມແບບຫາວຫນ

ມການປະກອບສວນຮອບດານ.

ມການພ ວພນພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ

ມການປະສານງານກນເປນປະຈ າ

ນ າໃຊຊບພະຍາກອນຢາງເໝາະສ ມ

ຜ ນປະໂຫຍດແຈກຢາຍຢາງເໝາະສ ມ

ສາມາດຕດສນໃຈໄດດວຍຕ ນເອງ.

8. ການມສວນຮວມແບບຊກຍ-ສ ງເສມ

ເປນແບບຢາງຮອບດານໃນການຈດຕງປະຕບດ.

ກະຕກຊກຍໃຫເກດການພດທະນາພາຍໃນກມ ແລະ ເພ ອນບານ.

52

1 2

3 4

6 5

8 7

Handout 07 Overview of Climate Change Adaptation

54

Handout 08 Risks in Climate Change

ເອກະສານແຈກຢາຍ 08: ຄວາມສຽງຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ການປຽນແປງຂອງສະພາບດນຟາອາກາດ ເຮດໃຫເກດມຜ ນກະທ ບຫ າຍດານຕ ກບການ ດ າລ ງຊວດ

ຂອງມະນດ. ພ ນລະເມ ອງຫ າຍພ ນທມຄວາມສຽງຕ ໄພທ າມະຊາດ ທງໄພນ າຖວມ ໄພແຫງແລງ ແລະ ພະຍ

ໆລໆ. ສງເລ ານກະທ ບຕ ການເປນຢຂອງແມຍງ ເດກນອຍ ແລະຜອາວ ໂສ ແລະ ໂດຍສະເພາະຄ ນທກຈ ນທ

ຫາງໄກສອກຫ ກ. ດງນນ ການສກສາຜ ນກະທ ບ ແລະ ຄວາມ ສຽງຕາງໆ ສາມາດເຮດໃຫມການວາງແຜນ

ແລະ ປບໂຕໄດງາຍຂນ.

ສກສາຕາຕະລາງລມນ ແລະ ເພມຄວາມສຽງອ ນໆທອາດເກດຂນ:

ຄວາມສຽງ ຕວຢາງ ຜນກະທບ

ໄພແຫງແລງທເກດຂນ ແລະ

ແກຍາວຫ າຍກວາເກ າ ແລະ

ບນຫາການຂາດເຂນນ າກນນ າ

ໃຊ.

ປະເທດໂມລອກໂຄ ປະສ ບໄພ

ແຫງແລງຍາວ

ນານຫ າຍກວາ 10 ປ

(1984 – 2000).

ແມຍງເປນຫ ກໃນການຫານ າ,

ຊ ມໃຊນ າ ແລະ ແຕງກນ ແລະ

ໄພແຫງແລງ ເຮດໃຫ ຊວດ

ການເປນຢຄອບຄ ວຝ ດ ເຄ ອງ

ແລະ ເຮດໃຫຕອງເຮດ ວຽກ

ຫ າຍ ແລະ ໜກຂນ.

ໄພນ າຖວມ ແລະ ລະດບນ າ

ທະ ເລທສງຂນ

ປະເທດໄທຖ ກໄພນ າຖວມ 2/3

ຂອງປະເທດ.

ຊາວກະສກອນ ສນເສຍຜ ນ

ຜະລດ.

ຄວາມຮນແຮງທເພມຂນຂອງ

ການປຽນແປງພມອາກາດ

ພາຍຕາງໆທມຄວາມຮນ ແຮງ

ຫ າຍຂນ

ຕ ວຢາງ ອາເມລກາ

ສະຖຕຈາກທ ວໂລກສອງ ແສງ

ໃຫເຫນວາ ແມຍງມ ຄວາມ

ສຽງ ແລະ ມອດຕາ ການເສຍ

ຊວດຫ າຍກວາ.

55

1 2

3 4

6 5

7 8

Handout 09 Gender Impacts of Climate Change

56

9 10

57

Handout 10 Access to Resource and Adaptation

ເອກະສານແຈກຢາຍ 10: ການເຂາເຖງຊບພະຍາກອນ ແລະ ການປບໂຕ

ແມຍງ ຜ ຊາຍ ຜນກະທບ ແລະ ການປບໂຕ

ບດບາດ

ຢບານເບງແຍງລກເຕ າ

ຜເຖ າຜແກ ແລະ ສະ

ມາຊກຜທເຈບໄຂ.

ສາມາດຍ ກຍາຍເພ ອ

ທ າມາຫາກນໃນເມ ອງ

ອ ນ ເພ ອຊອກຫາໂອ

ກາດທາງເສດຖະກດ-

ການເງນ.

ການເຄ ອນຍາຍແຮງງານ ເພ ອຊອກທ າມາຫາກນຂອງ ເພດຊາຍສາ

ມາດສາງໂອກາດທາງເສດທະກດໃຫຄອບ ຄ ວຍາມຈ າເປນ. ແຕມນກ

ໝາຍເຖງການເພມວຽກໃຫກບ ແມຍງ ແລະ ຍງເຮດໃຫເຂ າເຈ າມ

ຄວາມສຽງຕ ຄວາມຮນ ແຮງ ແລະ ພະຍາດທາງເພດສ າພນ.

ຜະລດເຄ ອງປກຂອງຝງ

ແລະ ລຽງສດ ເພ ອບ ລ

ໂພກໃນຄ ວເຮ ອນ

ຜະລດເຄ ອງປກຂອງຝງ

ແລະ ລຽງສດເພ ອຈ າ

ໜາຍເປນສນຄາ.

ຜະລດຕະພນເຄ ອງປກຂອງຝງ ແລະ ສດລຽງ ໄດຮບຜ ນກະທ ບທາງ

ກ ງ ແລະ ທາງອອມ ຈາກການປຽນແປງດນ ຟາອາກາດ. ຜຊາຍຈະ

ຜະລດໃນພ ນທທມຄວາມອດ ມ ສ ມບນເພ ອຈ າໜາຍເປນສນຄາ ໃນ

ຄະນະທແມຍງຜະ ລດຕາມມຕາມເກດເພ ອຄ າປະກນສະບຽງ.

ຮບຜດຊອບເກບມຽນ

ສະບຽງອາຫານ ແຕງຢ

ຄ ວກນ.

ຮບຜດຊອບການຊ -

ຂາຍຜະລດຕະພນກະ

ສກ າ-ລຽງສດ.

ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເຮດໃຫຜ ນຜະ ລດກະສກ າ-ລຽງສດ ມ

ບນຫາຂາດແຄນ ຍອນໄພນ າຖວມ ໄພແຫງແລງ ສະພາບດນຟາອາ

ກາດບ ອ ານວຍຕ ການຜະລດ ເຊງເຮດໃຫມສະບຽງອາຫານບ ພຽງພ ບ

ສາມາດຂາຍໄດ. ເຮດໃຫຕອງຫາວທການສາງລາຍຮບຮບແບບອ ນ.

ແຕໃນເວລາທຂາດສະບຽງອາຫານ ແມຍງສວນຫ າຍຈະໃຫສະ ມາຊກ

ຄອບຄ ວກນກອນຕ ນເອງ.

ການເຂາເຖງຊບພະຍາກອນ

ມລາຍຮບຕ າ ແລະ ຂນ

ກບສະມາຊກ ຄອບຄ ວ

ເພດຊາຍ.

ມລາຍຮບສງກວາ ແລະ

ມຊບສນ ແລະ ທດນ

ເພ ອການຜະລດ.

ໂດຍທ ວໄປ ສະມາຊກເພດຊາຍຈະມລາຍຮບ ແລະ ຊບສນຫ າຍ

ກວາເພດຍງ ເຮດໃຫມຄວາມສາມາດໃນການປບໂຕເພ ອຊອກຫາໂອ

ກາດ ແລະ ທາງເລ ອກໃນການ ສາງເສດທະກດເພ ອປບປງຊວດ.

ເຂ າເຖງການສກສາ

ແລະ ຂ ມນຂາວສານ

ໜອຍກວາ.

ເຂ າເຖງການສກສາ

ແລະ ຂ ມນຂາວສານ

ຫ າຍກວາ.

ຄວາມຮໃຫມໆ ເຕກນກ ທກສະ ແລະ ຂ ມນຂາວສານ ໃໝໆ ເປນສງ

ຈ າເປນຕ ການປບໂຕເຊນ: ການພະຍາ ກອນອາກາດ, ການວເຄາະ

ຄວາມສຽງ ແລະ ທກສະທາງ ການຜະລດແບບໃໝ. ສງດງກາວເຮດ

ໃຫຜຊາຍມຄວາມ ສາມາດໃນການປບໂຕດກວາແມຍງ.

ພນຖານວດທະນະທ າ

ມສດມສຽງໃນການຕດ

ສນບນຫາທາງການເງນ

ແລະຊບສນໜອຍກວາ.

ມສດມສຽງໃນການ

ຕດສນບນຫາທາງການ

ເງນ ແລະຊບສນຫ າຍ

ກວາ.

ການຕດສນບນຫາທາງການເງນ ແລະ ຊບພະຍາກອນ ອ ນໆ ສາມາດ

ເຮດໃຫການບ ລຫານຄວາມສຽງຂອງແມ ຍງ ກຽວກບຊວດການເປນຢ

ຂອງຄອບຄ ວ ມຂ ຈ າກດ.

ມສວນຮວມໃນວຽກ

ງານການບ ລຫານຊມ

ຊ ນໜອຍ.

ມສວນຮວມໃນຂະບວນ

ການແກໄຂບນຫາ

ແລະວຽກງານຂອງຊມ

ຊ ນຫ າຍ.

ຜຊາຍ ມອດທພ ນຫ າຍໃນການຕດສນບນຫາກຽວກບ ການບ ລຫານ

ຄມຄອງ ເຮດໃຫແມຍງ ແລະ ສດທຂອງແມ ຍງຖ ກມການຈ າກດໃນ

ບາງດານ.

ມຂ ຈ າກດທາງດານ

ວດທະນະທ າຮດ ຄອງ

ປະເພນຫ າຍ.

ມຂ ຈ າກດທາງດານ

ວດທະນະທ າຮດຄອງ

ປະ ເພນໜອຍກວາ.

ການໄປມາຫາສກນແມນຂ ກນແຈສ າ ຄນຕ ການເຂ າເຖງ ຂ ມນ

ຂາວສານ ແລະ ການບ ລການຕາງໆ. ການປບໂຕ ແລະ ການຫ ກໜ

ໄພພບດຕາງໆກ ມຈ າກດສ າລບເພດຍງ.

ຂດຈາກ www.careclimatechange.org/adaptation

http://www.careclimatechange.org/adaptation

58

Handout 11 Initial Analysis of Direct and Indirect Impacts of Climate Change on Gender.

ເອກະສານແຈກຢາຍ 11: ວເຄາະເບອງຕນ ຜນກະທບທາງກງ ແລະທາງອອມຂອງການປຽນ ແປງດນ

ຟາອາກາດຕ ກບບດບາດຍງ-ຊາຍ

ບນຫາການປຽນແປງ

ດນຟາອາກາດ

ຜນກະທບ

ໂດຍລວມ

ຜນກະທບຕ ເພດຊາຍ ຜນກະທບຕ ເພດຍງ

ທາງກງ ທາງອອມ ທາງກງ ທາງອອມ

ຕວຢາງ:

ນ າໃນແມນ າສາຍຫ ກ

ເຫ ອດແຫງຫ າຍ

ບ ສາມາດເຮດ

ການຜະລດກະ

ສກ າໄດຄ ເກ າ

ຜ ນຜະລດຕ າ.

ຕອງໃຊແຮງ

ງານຂອງຕ ນໄປ

ຮບຈາງຫ າຍຂນ

ເພ ອຊ ອາຫານ.

ອາດເຄ ອນຍາຍ

ໄປໃຊແຮງງານ

ຢບອນອ ນ ເຮດ

ໃຫມຄວາມສຽງ.

ຕອງຫານ າມາ

ໃຊໃນຄ ວເຮ ອນ

ລ າບາກຂນ.

ເສຍສກຂະພາບ

ຈດເວລາທຄອບ

ຄ ວໄປໃຊແຮງ

ງານຢຖນອ ນ.

59

Handout 12 Identification of Gender Indicators

ເອກະສານແຈກຢາຍ 12: ການກ ານດຕວຊ ວດຂອງບດບາດຍງ-ຊາຍ

ຕວຊ ວດ: ໝາຍເຖງຂ ມນທບອກເຖງຄນລກສະນະ ຫ ສະພາບການຕາງໆເຊນ: ຕ ວເລກ, ຈ າ ນວນຄ ນ

ຫ ວດຖອບປະກອນ, ການປຽນແປງຕາງໆ ໆລໆ.

ໃນບ ດບາດຍງຊາຍ ຕ ວຊວດໂດຍລວມແລວມ 4 ຢາງດງລມນ:

1. ຕວຊ ວດທາງດານປດໃຈນ າເຂາ (Input Indicators): ໝາຍເຖງຊບພະຍາກອນ ຕາງໆທນ າ

ໃຊເຂ າໃນວຽກງານ.

2. ຕວຊ ວດທາງດານຂະບວນການ (Process Indicators): ໝາຍເຖງກດຈະກ າທມ ການ

ຕດຕາມເປນໄລຍະ ເພ ອກວດກາຄວາມຄ ບໜາຂອງການຈດຕງປະຕບດ.

3. ຕວຊ ວດທາງດານຜນໄດຮບ (Output Indicators): ໝາຍເຖງການວດແທກຜ ນ ໄດຮບໃນ

ເບ ອງຕ ນຫ ງຈາກການຈດຕງປະຕບດໂຄງການ.

4. ຕວຊ ວດທາງດານຜນກະທບ (Outcome/Impact Indicators): ໝາຍເຖງຜ ນ ກະທ ບຂອງ

ໂຄງການໃນໄລຍະຍາວ.

ແລະມ 2 ປະເພດ ດງລມນ:

1. ທາງດານປະລມານ (Quantitative): ແມນຕ ວເລກທເປນຈ ານວນ ເປນເປເຊນ ຂອງ

ຜ ນສ າເລດໃນການຈດຕງປະຕບດໂຄງການ.

2. ທາງດານຄນນະພາບ (Qualitative): ແມນແນວຄວາມຄດ ຄ າຄດເຫນ ພດຕ ກ າທເປນການ

ກະທ າ ການສະແດງອອກ ທເປນຜ ນໄດຮບຈາກການຈດຕງປະຕ ບດໂຄງການ.

ແບບຝກຫດກ ານ ດຕ ວຊວດ ໃຫອງໃສ ເອກະສານແຈກຢາຍ 06 ເພ ອກ ານ ດ.

60

Handout 13 Activity Print-out: Gender or Sex?

ກດຈະກ າ 03: ເພດ ຫ ບດບາດ?

ກ ານ ດປະໂຫຍກ ຫ ຄ າເວ າລມນວາແມນ ເພດ ( ພ ) ຫ ບດບາດ ( ບ ) ພອມອະທບາຍ:

1. ແມຍງຖ ພາ ແລະ ໃຫກ າເນດລກຊາຍ. ______

2. ຜຊາຍເປນຜນ າຄອບຄ ວ. ______

3. ແມຍງມເຕ ານ ມທໃຫຍ ແລະ ເໝາະສ ມໃຫລກກນນ ານ ມ. ______

4. ຜຊາຍແຂງແຮງ ມກໃຊກ າລງ ແຕແມຍງອອນຫວານ. ______

5. ລກສາວຂດ ມນໄສຄ ຜຊາຍ ແລະ ບ ມກຫ ນນ າໝຜຍງນ າກນ. ______

6. ລກຊາຍເປນຜສ ບຕະກນ ແລະ ເປນຜສ ບມນມ ລະດ ກ. ______

7. ແມຍງຕອງເປນແມບານແມເຮ ອນ ຮກນວນສະຫງວນໂຕ. ______

8. ວຽກຂບເຮ ອບນ ແມນວຽກຂອງຜຊາຍ. ______

9. ລກຊາຍຕອງຮຽນໃຫສງໆ ລກສາວບ ຈ າເປນ ໃຫຜ ວຫາລຽງກ ໄດ. ______

10. ຜຊາຍມຮາງກາຍໃຫຍກວາແມຍງ ແລະ ແຂງແຮງກວາ. ______

ແຕລະຂ ມ 1 ຄະແນນ ໃຫລວມຄະແນນທງໝ ດ. ຄະແນນລວມ: ______

training report - climate change adaptation · 4 executive summary gender and climate change...

Documents