tos สาขาวิทยาการวินิจฉัย ... - mahidol university · web...
TRANSCRIPT
Table of SpecificationPart II สาขาคลนกทนตกรรม
1. แยกหวขอกฎหมายไปเปนเกณฑคณสมบตการสอบ จำานวนขอสอบ 30 ขอ
2. Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม จำานวนขอสอบ 300 ขอ
ขอสอบ Multiple choice กลมสมพนธ จำานวน 6 กลม 30 ขอ (รวมอยในจำานวนขอสอบ 300 ขอ ไดแก ศลยศาสตรชองปาก ปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ/หตถการ วทยาเอนโดดอนต ทนตกรรมประดษฐ ทนตกรรมสำาหรบเดก)
โดยประยกตใชหลกการของ Modified essay question 1. Problem identification 2. Hypothesis generation 3. Data gathering 4. Data interpretation 5. Clinical reasoning 6. Patient management 7. Patient education 8. Ethical analysis 9. Evidence-based Dentistry 10. Basic knowledge
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 1 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 2 / 295
Task Health promoti
on & Prevent
ion(30)
Mechanism of
diseases
(50)
Data gathering &
Diagnosis
(88)
Pt.management
& treatmen
t
(92)
Procedures
(40)
Total
(300)
Learning
Objectives
R A P R A P R A P R A P R A P
วทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก
- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - - 35
ทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา
- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - - 15
ศลยศาสตรชองปาก - - - 1 2 2 3 4 1
0 - 4 10 1 2 3 42
ปรทนตวทยา - 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 - 35ทนตกรรมบรณะ/หตถการ
- 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2 35
วทยาเอนโดดอนต - - - 3 - 1 - 3 3 1 1 3 1 1 6 23ทนตกรรมประดษฐ 1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 1
0 2 3 3 38ทนตกรรมจดฟน 1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - - 17ทนตกรรมสำาหรบเดก 2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2 35ทนตกรรมชมชน 3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - - 25
Total 7 11
12
18
16
16
12
24
52 6 2
759 9 1
516 300
Part II ใชกบนกศกษาป 4 / 2562 เรมสอบเมอนกศกษาสถานภาพป 6 (ม.ค. 2565)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 3 / 295
TOS สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 4 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกร
ในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)2. ตระหนกถงขอจำากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)
11
จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง
1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)
12
ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ
1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1)2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกตได (12.2)3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3)4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากทเปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฏบตงานทนตกรรมได (12.4)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 5 / 295
ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
5. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)6. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอความผดปกตทางระบบ (12.6)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies7. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา ทางพยาธ
วทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)8. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug
use) การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.8)
13
ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกประวตทางการแพทยใหไดประวตโรคทางระบบและ / หรอการใชยาทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรม (13.1)
2. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (13.2)
3. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 6 / 295
4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4)
5. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทำานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)
6. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)
14
ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)
2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอไดอยางถกตอง (14.2)
3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตองเหมาะสม (14.3)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบต
การ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 7 / 295
15
ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย
1. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม
16
แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผล การตรวจทาง หองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1)2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของ
อวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)
17
วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)
2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)
3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 8 / 295
18
บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies19
วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)
2. สามารถวางแผน บอกลำาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)
3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)
4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)
5. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 9 / 295
6. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)
20
จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (20.1)
21
จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม
(21.1)29
จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1)
2. สามารถใหการรกษาผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอย ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (29.2)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies31
ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก ผปวยสงอายและผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแล
1. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม
ผปวยกลมพเศษ ไดแก ผปวยทมปญหาพฤตกรรม/ไมใหความรวมมอใน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 10 / 295
รกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม การรกษา ผปวยทมปญหาโรคทางระบบชนดซบซอน ผปวยทมความบกพรองทางพฒนาการ ผปวยทตองไดรบรกษาแบบสหสาขา ผปวยทตองไดรบการดแลในระบบโรงพยาบาล ผปวยทมความพการ และผปวยตดเตยง: จดการผปวยใหไดรบการดแลรกษาทเหมาะสม โดยเฉพาะในระดบปฐมภม
32
ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน
1. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1)
2. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)
33
ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข
1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1)
2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน (33.2)
3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3)
4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอยโรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 11 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 12 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาวชาวทยาการวนจฉยโรคชองปาก (จำานวน 35 ขอ)
วทยาการวนจฉยโรคชองปาก
Health promotion & prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & diagnosis
Patient managemen
t & treatment
Procedures
Recall /comprehension9 ขอ
Application 5 ขอ
Problem solving21 ขอ
1 8 18 8 -Recall / co
mpre
hension
Applicatio
n
Problem
solving
Recall / co
mpre
hension
Application
Problem
solving
Recall / co
mpre
hension
Application
Problem solving
Recall / co
mpre
hension
Applicatio
n
Problem
solving
Recall /compre
hension
Applicatio
n
Problem
solving
- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 13 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 14 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)
Health promotion & Prevention 1Supporting Competencies Must Know
Recall / Comprehension -
1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1)
2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน (33.2)
3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3)
4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอย
1. โรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก เชน
- โรคทางระบบหวใจและหลอดเลอด เชน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอด โรคหวใจเตนผดจงหวะ ภาวะหวใจลมเหลว โรคหวใจพการแตกำาเนด
- โรคหลอดเลอดสมอง- โรคไตเรอรง- โรคตบ เชน ตบแขง ไวรสตบอกเสบ- โรคทางระบบตอมไรทอ เชน โรคเบาหวาน โรคของ
ตอมไทรอยด- โรคทางระบบทางเดนหายใจ เชน วณโรค โรคปอด
อดกนเรอรง โรคหด ภาวะหยดหายใจขณะนอนหลบ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 15 / 295
โรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)
- โรคตดเชอ HIV2. อบตการณการเกดโรคมะเรงในชองปาก หรอรอย
โรคกอนมะเรงในชองปากในประเทศไทย เชน squamous cell carcinoma, leukoplakia, erythroplakia, erythroleukoplakia, oral submucous fibrosis, oral lichen planus, discoid lupus erythematosus
3. ความชก และอบตการณของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอายในประเทศไทย เชน epulis fissuratum, xerostomia, hyposalivation
Application -
- -
Health promotion
& Prevention
1
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 1
1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและ
1. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 16 / 295
ใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)
ปองกนโรค1.1 Host (host immune response, genetic)1.2 Agents (infections: bacteria, virus,
fungus, parasite)1.3 Environment (oral hygiene,
smoking, betel nut chewing, alcohol consumption, UV rays)
Mechanism Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 17 / 295
of diseases 8
Recall / Comprehension 3
1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1)
2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกตได (12.2)
3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3)
4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากทเปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฎบตงานทนตกรรมได (12.4)
5. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอ
1. ลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations
1.1 Normal anatomy and histology of oral soft and hard tissues
1.2 Normal variations2. การทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก
กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต- Masticatory systems and TMJ (การพด การเคยว การกลน)- Salivary glands and salivation
3. ระบบนเวศชองปากในสภาวะปกต- Dental biofilm formation and
development- pH and saliva buffer capacity- Gingival crevicular fluid- Normal flora in oral cavity
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 18 / 295
ความผดปกตทางระบบ (12.6)6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตม
ทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)
4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำาหนาทเมออายมากขน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 19 / 295
Mechanism of diseases
8Supporting Competencies Must Know
7. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)
5. Oral manifestation of systemic diseases เชน
5.1 Nutritional deficiency 5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases6. ชองทางการแพรกระจายเชอโรคทมอตราการตด
เชอสง วธปองกนการตดเชอ และการควบคมการตดเชอจากโรค เชน Herpes virus infection, Hepatitis B, C virus infection, tuberculosis, HIV
7. อนตรายและการปองกนอนตรายจากการใชรงส7.1 ธรรมชาตและพนฐานการเกดของรงสเอกซ7.2 ผลทางชวภาพของรงส และวธการปองกน
อนตรายจากรงส7.3 วธการควบคมการตดเชอในการถายภาพรงส
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 20 / 295
Mechanism of diseases
8Supporting Competencies Must Know
Application 3
1. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)
2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)
3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (20.1)
1. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการวนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย1.1 Dentoalveolar diseases1.2 Soft and hard tissue lesions
1.2.1 Oral ulceration เชน recurrent aphthous ulcer
1.2.2 White or red lesions เชน frictional keratosis, smoker’s keratosis, leukoplakia, oral lichen planus, lupus erythematosus, erythroleukoplakia
1.2.3 Pigmented lesions เชน drug-induced pigmentation, heavy metal pigmentation, amalgam tattoo, malignant melanoma
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 21 / 295
1.2.4 Tumor and tumor-like lesions1.2.4.1 Odontogenic tumors เชน
ameloblastoma, odontoma1.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst,
dentigerous cyst,odontogenic keratocyst,
nasopalatine duct cyst1.2.4.3 Epithelial lesions เชน
squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma
Mechanism of diseases
8Supporting Competencies Must Know
1.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum, pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma
1.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 22 / 295
osteosarcoma1.2.5 Vesiculobullous diseases เชน
pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid
1.2.6 Salivary gland diseases เชน mucocele, sialadenitis, pleomorphic adenoma, mucoepidermoid carcinoma
1.3 Infectious diseases เชน oral candidiasis, Herpes virus infection, tuberculosis
1.4 Chemical and physical injury เชน burn, traumatic ulcer
1.5 Complication of chemotherapy and radiation therapy
1.6 Non-odontogenic pain เชน burning mouth syndrome, trigeminal neuralgia
2. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 23 / 295
Mechanism of diseases
8Supporting Competencies Must Know
Problem solving 2
1. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)
2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)
3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)
1. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำาหนาทเมออายมากขน
2. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการวนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย2.1 Dentoalveolar diseases2.2 Soft and hard tissue lesions
2.2.1 Oral ulceration เชน recurrent aphthous ulcer
2.2.2 White or red lesions เชน frictional keratosis, smoker’s keratosis, leukoplakia, oral lichen planus, lupus erythematosus, erythroleukoplakia
2.2.3 Pigmented lesions เชน drug-induced pigmentation, heavy metal pigmentation, amalgam tattoo, malignant melanoma
2.2.4 Tumor and tumor-like Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 24 / 295
lesions2.2.4.1 Odontogenic tumors เชน
ameloblastoma, odontoma2.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst,
dentigerous cyst, odontogenic keratocyst, nasopalatine duct cyst
2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma
Mechanism of diseases
8Supporting Competencies Must Know
2.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum, pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma
2.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma, osteosarcoma
2.2.5 Vesiculobullous diseases เชน Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 25 / 295
pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid
2.2.6 Salivary gland diseases เชน mucocele, sialadenitis, pleomorphic adenoma, mucoepidermoid carcinoma
2.3 Infectious diseases เชน oral candidiasis, Herpes virus infection, tuberculosis
2.4 Chemical and physical injury เชน burn, traumatic ulcer
2.5 Complication of chemotherapy and radiation therapy
2.6 Non-odontogenic pain เชน burning mouth syndrome, trigeminal neuralgia
3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 26 / 295
Data gathering & Diagnosis
18Supporting Competencies Must Know
Recall / Comprehension 5
1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)
2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคในชองปากไดอยางถกตอง (14.2)
3. สามารถซกประวตทางการแพทยใหไดประวตโรคทางระบบและ / หรอการใชยาทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรม (13.1)
4. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (13.2)
5. สามารถบนทกขอมลการซกประวต
1.การซกประวตผปวยทมปญหาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบทนตแพทย- ประวตเจบปวยปจจบน- ประวตทางการแพทย- ประวตดานสงคมและพฤตกรรม- ประวตดานทนตกรรม
2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทเกยวของกบการซกประวต เชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา
3. การบนทกขอมลการตรวจอวยวะในชองปาก4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำา
หนาทเมออายมากขน5. Oral manifestation of systemic
diseases เชน 5.1 Nutritional deficiency
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 27 / 295
และการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4)
6. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทำานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)
7. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)
5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 28 / 295
Data gathering & Diagnosis
18Supporting Competencies Must Know
Application 2 1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)
2. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)
3. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทำานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)
1. เครองมอและการใชเครองมอในการตรวจผปวย- เครองมอในการตรวจฟนและเนอเยอปรทนต- เครองมอในการตรวจความมชวตของฟน- เครองมอในการตรวจตอมนำาลาย- เครองมอในการตรวจ cystic lesions,
tumors, infections2. การตรวจเพมเตมทางภาพถายรงส และทางหอง
ปฏบตการทสำาคญในการใหการวนจฉยโรคในชองปาก หรอโรคทางระบบทกอใหเกดความผดปกตในชองปาก ไดแก2.1 หลกการตรวจทางภาพถายรงส
2.1.1 หลกการการถายภาพรงส2.1.1.1 การถายภาพรงสบรเวณใบหนา
และชองปากแบบตางๆ2.1.1.2 สาเหตของความผดปกตตางๆ
ทปรากฏบนภาพรงสและวธแกไข
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 29 / 295
2.1.1.3 การหาตำาแหนงของฟนคดและสงแปลกปลอมอนๆ ดวยภาพรงส
2.1.1.4 หลกการของวทยาการสมยใหมทางดานรงสวทยา เชน cone-beam CT, ultrasound, MRI
2.1.2 หลกการการแปลภาพรงส และวนจฉยโรคในชองปาก
2.1.2.1 โรคบรเวณใบหนาและชองปาก เชน dental and periapical origin, periodontal origin
Data gathering & Diagnosis
18Supporting Competencies Must Know
2.1.2.2โรคเฉพาะกลม เชน ถงนำาในกระดกขากรรไกร เนองอก โรคของโพรงอากาศขางจมก
2.2 Laboratory medicine2.3 Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests
Problem 1. สามารถเลอกและใชเครองมอใน 1. History taking: health questionnaires,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 30 / 295
solving 11 การตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)
2. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)
3. สามารถซกประวตทางการแพทยใหไดประวตโรคทางระบบและ / หรอการใชยาทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรม (13.1)
4. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (13.2)
review of systems2. Physical examination: vital signs,
extraoral and intraoral examination, inspection, palpation, percussion, auscultation
3. Special clinical examination techniques: vitality test, transillumination, bite test, vital staining, diascopy test, Nikolsky’s test, salivary flow rate measurement
4. Laboratory investigation and interpretation เชน complete blood count, renal function test, liver function test, coagulogram
5. Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests
6. Conventional radiographic interpretation: intra and extraoral radiography
7. Clinical data gathering and differential diagnosis
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 31 / 295
5. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3)
Data gathering & Diagnosis
18Supporting Competencies Must Know
6. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทำานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)
7. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1)
8. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 32 / 295
9. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)
10. สามารถใหการวนจฉยเบองตนโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)
11. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15)
Patient managemen
t & treatment 8
Supporting Competencies Must Know
Recall / Comprehension 1
1. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug
1. การบนทกการรกษา SOAP format2. การดแลรกษา และการใหคำาแนะนำาแกผปวยทไดรบ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 33 / 295
use) การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.8)
2. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)
3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (20.1)
4. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1)
5. สามารถประเมนผลการรกษาของโรค
ผลขางเคยง หรอภาวะแทรกซอนจากการรกษาดวยรงสบำาบด เคมบำาบด หรอการรกษาโรคในชองปาก
3. การใชยาอยางสมเหตผลในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 34 / 295
ทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)
Application -
- -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 35 / 295
Patient managemen
t & treatment 8
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 7
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)
2. ตระหนกถงขอจำากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)
3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม
1. การวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ตลอดจนพจารณาการสงตอตามความเหมาะสมกบบรบทของผปวย
2. การวางแผน ลำาดบ ขนตอนการรกษา การพยากรณโรค และการดแลรกษา โรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และอาการแสดงในชองปากอนเกดจากโรคทางระบบทพบบอย2.1 Dentoalveolar diseases2.2 Soft and hard tissue lesions
2.2.1 Oral ulceration เชน recurrent aphthous ulcer
2.2.2 White or red lesions เชน frictional keratosis, smoker’s keratosis, leukoplakia, oral lichen planus, lupus erythematosus, erythroleukoplakia
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 36 / 295
เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)
4. สามารถวางแผน บอกลำาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)
2.2.3 Pigmented lesions เชน drug-induced pigmentation, heavy metal pigmentation, amalgam tattoo, malignant melanoma
2.2.4 Tumor and tumor-like lesions2.2.4.1 Odontogenic tumors เชน
ameloblastoma, odontoma2.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst,
dentigerous cyst, odontogenic keratocyst,
nasopalatine duct cyst
Patient managemen
t & treatment 8
Supporting Competencies Must Know
5. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)
2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma
2.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 37 / 295
6. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.4)
7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (24.1)
8. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (21.1)
9. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)
pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma
2.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma, osteosarcoma
2.2.5Vesiculobullous diseases เชน pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid
2.2.6 Salivary gland diseases เชน mucocele, sialadenitis, pleomorphic adenoma, mucoepidermoid carcinoma
2.3 Infectious diseases เชน oral candidiasis, Herpes virus infection, tuberculosis
2.4 Chemical and physical injury เชน burn, traumatic ulcer
2.5 Complication of chemotherapy and radiation therapy
2.6 Non-odontogenic pain เชน burning mouth syndrome, trigeminal neuralgia
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 38 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 39 / 295
Patient managemen
t & treatment 8
Supporting Competencies Must Know
10. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)
11. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1)
12. สามารถใหการรกษาผปวยมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบไดบอย ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (29.2)
13. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)
3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases4. การรกษาหรอบรรเทาอาการ รวมถงการจดการผปวยดวยยาอยางสมเหตผล4.1 Corticosteroids
4.1.1 Topical: hydrocortisone, triamcinolone acetonide, betamethasone valerate, fluocinolone acetonide, clobetasol propionate, dexamethasone
4.1.2 Systemic: prednisolone4.2 Immune modulators:
azathioprine, cyclosporine, tacrolimus, thalidomide
4.3 Antibiotics4.3.1 Beta lactams: penicillin,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 40 / 295
14. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (31.1)
amoxicillin, dicloxacillin, cephalexin
4.3.2 Macrolides: erythromycin, clarithromycin, azithromycin
4.3.3 Tetracycline4.3.4 Metronidazole4.3.5 Lincosamide: clindamycin4.3.6 Aminoglycoside
Patient managemen
t & treatment 8
Supporting Competencies Must Know
4.3.7 Sulfonamide4.3.8 Quinolone
4.4 Antiviral agents: acyclovir, valacyclovir, famciclovir, penciclovir, docosanol
4.5 Antifungal agents: nystatin, clotrimazole, ketoconazole, fluconazole, miconazole
4.6 Antiseptic agents: chlorhexidine, sodium hypochlorite
4.7Analgesic drugs4.7.1 Acetaminophen
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 41 / 295
4.7.2 NSAIDs4.7.3 Narcotic analgesics:
codeine, tramadol4.7.4 Adjuvant analgesics:
carbamazepine, amitriptyline, gabapentin
4.8 Local anesthetic agents4.9 Sialogogues: pilocarpine4.10 Artificial saliva4.11 Topical fluoride: neutral sodium
fluoride gel, stannous fluoride gel4.12 Nutritional supplement
4.13 Herbal medicine ไดแก ฟาทะลายโจร วานพญายอ
TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมบดเคยว และ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการ 1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนา และลำาคอ กลไก
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 42 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
แพทยพนฐาน (Basic biomedical science)วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science)พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
ทางสรรวทยาประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บด
เคยว และอาการปวดบรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)
13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. ซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ลกษณะความเจบปวด ปจจยทมผลตอความเจบปวด (13.1)2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/หรอการใชยา ประวตทางทนตกรรม ทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (13.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 43 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะของฟน การสบฟนขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของกบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกรในเวชระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและนอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.1)2. เลอกสงถายภาพวนจฉย (diagnostic image) เพอการตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)
16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ ผลการตรวจภาพวนจฉยไดอยางถกตอง (16.1)2. ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 44 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
ผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2)3. สามารถอธบายความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)
17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตองได
1. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1)2. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทางระบบได (17.2)
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1)2. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 45 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
จำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2)3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (19.3)4. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอจดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม (19.4)
21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย
ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1.จดการและใหคำาแนะนำาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกตเฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจำากด ภาวะขากรรไกรคาง (21.1)2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตอง และเหมาะสม (21.2)
28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทม
1. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนด
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 46 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
ความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
ไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1)2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)4. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4)5. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5)6. ใหคำาแนะนำาเหตผลของการรกษา ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 47 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies
ระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 48 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา (จำานวน 15 ขอ)
Health promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt. managemen
t& treatment
Procedures
Recall/Comprehension 2 ขอ
Application 3 ขอ
Problem solving 10 ขอ
- 5 5 5 -
Recall/Co
mprehensio
n
Application
Problem solving
Recall/Co
mprehensio
n
Application
Problem
solving
Recall/Comprehension
Application
Problem
solving
Recall/Co
mprehensio
n
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Applicatio
n
Problem solving
- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 49 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาตาม หวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ ( จำานวน 15 ขอ )
Health promotion & Prevention
0
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application - - -
Problem solving -
- -
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/ 1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ 1. กายวภาคของอวยวะบดเคยว และบรเวณศรษะ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 50 / 295
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
Comprehension 1
ใบหนาและลำาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)
ใบหนาและลำาคอ2. ชวกลศาสตรของการเคลอนทของขากรรไกร3. กลไกการทำางานของเซลลประสาท ประสาทรบความรสก และ ประสาทสงการ ของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา4. ความหมายของความปวด และคำาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด(pain terms) และ ความสำาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและ ความปวดเรอรง5. Trigeminal pain pathway และ pain modulation
Application 1 1.ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2)
2. อธบายความสมพนธระหวางชวจต
1. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain2. ความสมพนธระหวาง Contributing factors
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 51 / 295
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
สงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)
of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain
Problem solving 3
1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนาและลำาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)
2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)
3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและ
1. กลไกการทำางานของระบบประสาทรบความรสกและสงการของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา2. นยามของความปวดและความหมายของคำาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด (pain terms) และความสำาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและความปวดเรอรง3. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion),
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 52 / 295
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
พฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)
psychological aspect of orofacial pain4. ความสมพนธระหวาง Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion) , psychological aspect of orofacial pain5. ความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวด
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและนอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองและ
1. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบดเคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย
2. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน (optimum functional occlusion)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 53 / 295
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies Must Know
เหมาะสม (14.1)2. เลอกสงถายภาพวนจฉย
(diagnostic image) เพอการตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)
3. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1)
3. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนตกรรม
Application 1
1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ ผลการตรวจภาพ
1.ระบาดวทยา, อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma from occlusion
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 54 / 295
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies Must Know
วนจฉยไดอยางถกตอง (16.1)2. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของ
ระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1)
3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (19.3)
2. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบดเคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย
3. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน(optimum functional occlusion)4. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนต
กรรม5. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะห
ปจจยทเกยวของตอการเกดอาการในผปวยรายนน6. การจำาแนกประเภทของ TMD และความปวด
บรเวณชองปาก และใบหนาตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด
Problem solving 3
1. ซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของ
1. ระบาดวทยา อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma from occlusion
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 55 / 295
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies Must Know
ระบบบดเคยวและ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาได (13.1)
2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/หรอการใชยา ประวตทางทนตกรรม ทเกยวของกบระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาได (13.2)
3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะของฟน การสบฟน ขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของกบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกร ในเวชระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)
2. การซกประวตผปวย ความเจบปวยและความผดปกตของระบบ
บดเคยวและ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา3. หลกการประเมนความปวดและ ขอบงชในการ
เลอกเครองมอในการวดความปวด4. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบด
เคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย
5. การวเคราะหการสบฟน
6. การวนจฉยแยกโรคความเจบปวดบรเวณใบหนาและชองปาก
6.1 การจำาแนก non-odontogenic pain ออกจาก odontogenic pain
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 56 / 295
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies Must Know
4. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทางระบบได (17.2)
6.2 การวนจฉย neurovascular pain เชน cluster headache, migraine, tension type headache
6.3 การวนจฉย neuropathic pain เชน trigeminal neuralgia, post-herpetic neuralgia
6.4 โรคทางระบบทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณใบหนาชองปาก เชน autoimmune disease, giant cell arteritis
7. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะหปจจยทเกยวของตอการเกดอาการในผปวยรายนน
8. การจำาแนกประเภทของ TMD และความปวดบรเวณชองปาก และใบหนาตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 57 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 58 / 295
Pt. managemen
t& treatment 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
Application 1
1.จดการและใหคำาแนะนำาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกตเฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจำากด ภาวะขากรรไกรคาง (21.1)
2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถก
1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม
- Patient education and home care- Intraoral appliances- Physical therapy
2. คำาแนะนำาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา)
3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม
- Analgesics, NSAIDs- Muscle relaxant- Adjuvant analgesics: เชน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 59 / 295
ตอง และเหมาะสม (21.2)3. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอจดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม (19.4)
anticonvulsant สำาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สำาหรบ chronic pain management
4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 60 / 295
Pt. managemen
t& treatment 5
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 4
1. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)
2. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)
3. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient
1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม
- Patient education and home care- Intraoral appliances- Physical therapy
2. คำาแนะนำาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา)
3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม
- Analgesics, NSAIDs- Muscle relaxant- Adjuvant analgesics: เชน anticonvulsant สำาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สำาหรบ chronic pain management
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 61 / 295
education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4)
4. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5)
5. ใหคำาแนะนำาเหตผลของการรกษา ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)
4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน
5. ขอบงชในการรกษารวมกบปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ ศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล ทนตกรรมจดฟน
Pt. managemen
t& treatment 5
Supporting Competencies Must Know
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 62 / 295
6. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1)
7. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 63 / 295
TOS สาขาศลยศาสตรชองปากตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาศลยศาสตรชองปาก
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies11 จดระบบและใหการดแลรกษาทาง
ทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง
1. สามารถปองกนการปนเป อนและการแพรกระจายเชอตลอดจนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1)
2. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.2)
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร
ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1)
2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.2)
3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.3)
4. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)
5. สามารถอธบายผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 64 / 295
และใบหนา ศรษะและลำาคอได (12.5)6. สามารถอธบายการเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก
กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6)7. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และ
ผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.7)
8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 65 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวย
ทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถระบและซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)
2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและปจจบนทเกยวของโรคหรอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)
3. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)
2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)
3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอน ๆ เพมเตมไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)
15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกต หรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษา
1. สามารถประเมนผปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา ไปยงแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
2. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.2) Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 66 / 295
ตอไดอยางเหมาะสม16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจาก
การซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจำาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1)2. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทาง
ศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2)3. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก และใบหนาได (16.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 67 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยก
โรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทาง ทนตกรรมได (17.1)
2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)
3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)
18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาผปวยศลยศาสตรชองปาก และใบหนา ไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. สามารถใหการพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากได (19.1)
2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2)
3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอเคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม (19.3)
4. สามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.4 )
5. สามารถวางแผนการใหยาและสารเคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนา Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 68 / 295
ได (19.5)6. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและ
ใบหนาได (19.6)7. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดย
สามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.7)20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน
ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวยได (20.1)2. สามารถใหการจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนไดอยางถกตอง
เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2)3. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3)4. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4)5. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด (20.5)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies6. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอน
จากการบำาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesia เลอด
ออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.8)9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวด
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 69 / 295
เฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)
21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1)2. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะ
สม (21.2)3. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตก
กงวลของผปวยได (21.3)4. สามารถเลอกชนดของยาชาเฉพาะทและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ
เหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม (21.4)5. สามารถเลอกใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและ
แผนการรกษา แกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.5)6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมได
อยางถกตอง (21.6)7. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยได
อยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอผปวยตามความจำาเปน (21.7)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 70 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชอง
ปากแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1)
2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟนกรามลางซท 3 คด (22.2)3. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟน
ชนดไมซบซอนได (22.3)4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน
(22.4)5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนท
เกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.5)6. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก
และแมกซลโลเฟเชยล6.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก6.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา6.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)
7. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 71 / 295
8. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)
26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 72 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies27 จดการใหผปวยทมความผดปกต
เกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน
1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)
2. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)
3. สงตอผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (27.3)
30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทำาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. ใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนทเกยวของกบฟนเทยมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1)
2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2)
3. สงตอผปวยทตองไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมได (30.3)31 ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก
ผปวยสงอายและผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม
1 .สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1)
2. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคำาปรกษาหรอการรกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงในลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 73 / 295
32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน
1. สามารถประเมนผลสำาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1)
2. สามารถตดตามผลการรกษา ตรวจพบการกลบเปนซำา (32.2)3. จดการใหผปวยทมการกลบเปนซำา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 74 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาศลยศาสตรชองปาก (จำานวน 42 ขอ)ศลยศาสตรชองปาก
Health promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt.management &
treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 12 ขอProblem solving 25 ขอ
0 5 17 1 4 6Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem
solving
- - - 1 2 2 3 4 10 - 4 10 1 2 3
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 75 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาศลยศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 42 ขอ)
Health promotion & Prevention -
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension - - -Application - - -Problem solving - - -
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขง ฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1)2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขา
1. การเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกต1.1 Developmental of head and neck regions
- Jaws development, cleft lip and palate
1.2 Anatomy of oral and Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 76 / 295
กรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.2)3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.3)
maxillofacial and neck- Facial bones and muscle attachments
- Fascial spaces of head & neck
2. ระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาศรษะและลำาคอ
- Cranial nerves (esp.Trigeminal, Facial)
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
4. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหาร จดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.7)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวย
3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ- Function of masticatory muscles- Mechanism of nerve conduction
4. เภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ - Principle of antibiotics therapy:Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 77 / 295
หลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)6. สามารถปองกนการปนเป อนและการแพรกระจายเชอตลอดจน อนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1)7. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.2)
Metronidazole- Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor -Local anesthetic agent: Articaine, Mepivacaine, Lidocaine, Benzocaine
5. การเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรม (Infection control)- Concept of universal or standard precaution- Sterilization and Disinfection of instruments, equipment and dental unit- Management of sharp injuries
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
Application 2 1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)2. สามารถอธบายผลของการบาดเจบ
1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน- Spread of infection from tooth to fascial spaces
2. ผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาศรษะและลำาคอ- Body response to trauma
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 78 / 295
ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (12.5)3. สามารถอธบายการเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6)4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)5. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2)6. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.3)
3. การเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร
และใบหนา- Pathogenesis of common cyst, tumors and cancers
4. สาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา4.1 Effects of Local irritation เชน ฟนหรอฟนเทยมคม4.2 พฤตกรรมทมผลตอการเกดโรคหรอภยนตรายทเกดขนในชองปากและใบหนาได เชน กนหมากสบบหร ดมเครองดมแอลกอฮอล
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 79 / 295
Mechanism of diseases 5
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 2
1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)
2. สามารถประเมนผลสำาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1)
3. สามารถตดตามผลการรกษา ปองกนการกลบเปนซำา (32.2)
1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน- Spread of infection from tooth to
fascial spaces2. Mechanism of wound healing: soft
and hard tissues- Disturbance of wound healing- Recurrence of common benign
tumors and cysts
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 80 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension3 ขอ
1. สามารถระบและซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)
2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและปจจบนทเกยวของโรคหรอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)
3. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)
1. การซกประวต ทวไปของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนา2. การซกประวตทางการแพทยและทางทนตกรรม3. บนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยได
อยางถกตองครบถวนและเปนระบบ4. เขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 81 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
4. สามารถเขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง (15.2)
Application 4 ขอ
1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)
2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)
3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอนๆ เพมเตมไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)
1. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจ วธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพ
-Basic examination method ( inspection, palpation, percussion, auscultation )
-Head & Neck examination-Oral examination-Vital signs measurement
2. การเลอกเทคนคถายภาพทางรงสทเหมาะสมกบการวนจฉยและวางแผนรกษา
3. วธการตรวจทางพยาธวทยาและการตรวจทางหองปฏบตการ
3.1 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา:
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 82 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
incisional & excisional biopsy3.2 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
3.3. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
3.4 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests
3.4 การตรวจตอมนำาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนำาลาย
3.5 การตรวจและประเมนภาวะ Sensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และ Visual analog scale
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 83 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 10 ขอ
1. สามารถประเมนผปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา สงไปยงแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
2. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)
3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอ เคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม (19.3)
4. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1)
1. ประเมนผปวยทมปญหาโรคทางระบบ ทสงผลตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก ดงตอไปน1.1 เลอดออกหยดยาก1.2 การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบ1.3 การหายของแผล1.4 ภาวะฉกเฉนทางการแพทย
2. การประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร- ความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา
จากความพการแตกำาเนดหรอเกดขนภายหลง1. 3. การประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบ
รงสรกษา หรอ เคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม
-Mechanism of chemotherapy and Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 84 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
5. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจำาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1)
6. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)
7. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปากทไมซบซอน และพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา ไดอยางถกตอง (17.2)
8.สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และ
radiotherapy-Effect of chemotherapy and radiotherapy to oral cavity
-Osteoradionecrosis, Medication Related Osteonecrosis of the Jaw
4. การประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวย
-การเลอกใชวธการควบคมความเจบปวดทเหมาะสมกบการรกษา
-การเลอกใชวธการจดการพฤตกรรมและความวตกกงวลของผปวยทเหมาะสมกบพฤตกรรมและระดบความวตกกงวลของผปวย
5. การแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ
5.1 การแปลผลถายภาพทางรงส5.2 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา: incisional & excisional biopsy
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 85 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
ใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)
5.3 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
5.4. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
5.5 การแปลผลตรวจปสสาวะ5.6 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests
5.7 การตรวจตอมนำาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนำาลาย
5.8 การตรวจและประเมนภาวะ Sensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และ Visual analog scale
6. การวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 86 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
-วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor
- วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร- วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร
7. วนจฉยโรคชองปากทไมซบซอนและพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ไดแก-Common cysts e.g. Radicular cyst, Dentigerous cyst, Odontogenic keratocyst
-Common tumors e.g. ameloblastoma, fibroma, odontoma
-Dento-alveolar infection-Dento-alveolar injuries
Impacted teeth and pulp and periapical tissues diseases
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 87 / 295
Data gathering & Diagnosis
17
Supporting Competencies Must Know
- variated anatomy เชน Torus, exostosis, frenum
8. วนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลำาคอ-วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor
- วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร- วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehenion-
- -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 88 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
Application 4 ขอ
1. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)
2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2)
3. ใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนทเกยวของกบฟนปลอมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1)
4. สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1)
5. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคำาปรกษาหรอการ
1. ขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน
- cleft lip and palate2. ขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรม
รากเทยมทไมซบซอน- Indication and contraindication of
implants placements- Osseointegration- Steps of implant and prosthesis
placement- Treatment planning
3. การใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนเกยวกบฟนปลอมชนดตาง ๆ ทยดตด กบรากเทยม
- Single tooth, Bridge, partial denture, Full denture
4. การจดการผปวยทางทนตกรรมในลกษณะของผปวย Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 89 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
รกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงในลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2)
6. จดการใหผปวยทมการกลบเปนซำา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)
ใน- Hospital dentistry : Admission,
Charting and orders, Ward round, Operation room procedure, discharge
การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time
การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests
5. จดการผปวยทไดรบการสงมาหรอสงไปขอคำาปรกษาหรอการรกษาทาง ทนตกรรมจากแพทย
- Writing of referral and consultation forms
Problem solving
1.สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปาก
1. การวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 90 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
10 ขอ เพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)
2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2)
3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทาง ศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.6)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.7)5. สามารถเลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการ
- Pre-prosthetic surgery2. การวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากทไม
ยงยากในผปวยโรคทางระบบทมผลตอภาวะเลอดออกหยดยาก
การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบการหายของแผล ภาวะฉกเฉนทางการแพทย3. การสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและ ใบหนา
-Communication skill4. ทางเลอกของแผนการรกษาถอนฟน ผาฟนคด
ผาตดเลกในชองปากตาม ความจำาเปนและเหมาะสม สามารถอธบายขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ
-Risk or complication of surgical treatment
-Cost effective and benefit of Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 91 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
รกษาทางทนตกรรม (21.4)6. สามารถวางแผน เลอกใช ยาและสาร
เคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนาไดตามขอบงชและแผนการรกษาดอยางถกตองและเหมาะสม (19.5)
7. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมได อยางถกตอง (21.7)8. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวย ไดอยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอผปวยตามความจำาเปน (21.7)9. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1)10. สามารถอธบายขนตอนการผาฟน
treatment5. เลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ
เหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม-Indication and contraindication of local anesthetic agents
-Types of local anesthetic agents-Pharmacology of local anesthetic agents -
-Dose, Dosage form, Drugs administration
-Side effects and complications of local anesthetic agents
-anesthetic techniques : Inferior alveolar, lingual, buccal, greater palatine, posterior superior alveolar, incisive, mental, infra-orbital nerve block, Local infiltration
6. การเลอกใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและแผนการ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 92 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
กรามลางซท 3 คด (22.2)11. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (22.4)12. สามารถอธบายขนตอนการจดการ
แกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.5)
13. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3)
14. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3)
15. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจาก
รกษา แกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสมAnalgesic drugs :1. Non opioid analgesics : Acetaminophen, NSATDs,COX2 inhibitors2. Opioid analgesics
-Hemostasis agents-Local anesthesia-Antibiotics :
1. Beta lactam : Penicillins, Cephalosporins2. Macrolides3. Tetracyclines4. Aminoglycosides6. Lincosamides
-Antihistamine and anti-allergic drugs-Drugs for medical emergencyDisinfectantAntisepticWound dressing
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 93 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
ฟน (22.4)16. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวย
ทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก และแมกซลโลเฟเชยล16.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก16.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา16.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)
17. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)
7. การบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมไดอยางถกตอง
-Dose-Dosage form-Route of administration-Interval of administration
8. การจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม
-Side effects-Adverse reaction-Drug interaction-Drug allergy
9. Indication and contraindication of tooth extraction Armamentarium for tooth extraction Extraction techniques Post-extraction care
10. การผาฟนกรามคดลางซท 3-Etiology and classification of
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 94 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
18. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)
19. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)
20. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesia เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะในชองปากได (20.8)
21. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และ
impacted tooth-Indication and contraindication of surgical removal of impacted tooth
-Armamentarium for surgical removal of impacted tooth
-Surgical techniques for removal of impacted tooth
-Post- surgical removal of impacted tooth care
11. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย
-Indication and contraindication of surgical removal of root or fracture root
-Armamentarium for surgical removal of root
-Surgical techniques for removal of root or fracture root
-Post-operative care12. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 95 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
การตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)
22. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะสม (21.2)
23. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยได (21.3)
(27.4)-Antibiotic therapy-Intraoral incision and drain
13. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)
-Stop bleeding of soft and hard tissue-Treatment of dry socket-Simple surgical removal of root-Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)
-Treatment of dentoalveolar infection-Treatment of alveolar fracture-Treatment of soft tissue injuries-Treatment of nerve injuries
14. การจดการเบองตนในผปวยทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคด อยางยาก
15. การจดการเบองตนในผปวยทมการบาดเจบบรเวณ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 96 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
ฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา
-Initial management e.g. first aid, stop bleeding, soft tissue care, temporary immobilization
-Tooth injury; complicated and un complicated crown and/or root fracture
-Periodontal injury; concussion, subluxation, luxation, extrusion and avulsion
-Alveolar bone injury-Mandible and maxilla fracture
16. การจดการเบองตนในผปวยตดเชอทมสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด
-Initial management of fascial space infection e.g. Antibiotic, Analgesic, Nutrition supplement
17. การจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 97 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
รนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได Initial management or symptomatic treatment:
-รากฟนหกและอยใกลอวยวะสำาคญ ไดแก โพรงอากาศแมกซลลา เสนประสาท inferior alveolar
-ภาวะเลอดออกจากเนอเยอออนและกระดกทไมสามารถหามเลอดไดดวยวธการเฉพาะท
-มรทะลระหวางโพรงอากาศแมกซลลาและชองปาก >3 มลลเมตร และหรอภาวะทมอาการอกเสบของโพรงอากาศแมกซลลา ภายหลงการถอนฟน
-การตดเชอทลกลามไปยง fascial space ภายหลงการทำาศลยกรรมชองปาก
-เครองมอหกและตกคางอยภายในเนอเยอออนและกระดก
-ฟนหรอสวนของฟนไดเคลอนตวจากเบาฟนเขาไปในบรเวณใกลเคยง เชน fascial space,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 98 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
maxillary sinus,inferior alveolar canal เปนตน
-มกระดกขากรรไกรหก เชน บรเวณ tuberosity, angle of mandible เปนตน
-Air emphysema18. การจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอ
เมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร-Symptomatic treatment-Oral hygiene care
19. ระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางศลยกรรม-Bleeding: Hemostasis and coagulation-Severe or acute pain: Trigeminal nerve and neuro-physiology of pain
-Postoperative infection: fascial spaces andspread of odontogenic infection,
-Trauma of soft or hard tissue:bodyresponse to trauma
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 99 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
-Nerve injuries: Trigeminal nerve and Facial nerve
20. การจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปาก
-Methods of bleeding control e.g. pressure pack, cauterization, hemostasis agents
-Analgesic drugs-Intra-oral incision and drain-Use of antibiotics therapy
21. การเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปาก
-Hemostasis agents e.g. gel foam, surgicel, fibrin glue etc.
-Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor
-Antibiotics: Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 100 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
Metronidazole22. การจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผ
ปวย-Methods of pain and stress reduction:Non pharmacological methodPharmacological method
-Indication and contraindication of premedication, conscious sedation and general anesthesia
-Sedative agents and anesthetic agents or drugs: Nitrous oxide, Diazepam, Midazolam, Flumazenil, Halotane, Fentanyl etc.
-Pre-operative cares-Premedication, conscious sedation and anesthetic techniques
-Recovery care23. การใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความ
เจบปวด และความวตกกงวลของผปวย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 101 / 295
Pt.management&
treatment 14
Supporting Competencies Must Know
-Oral premedication: Diazepam, Midazolam
-Oral sedation: Chloralhydrate, Diazepam, Midazolam
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 102 / 295
Procedures 6
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1 ขอ
1. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4)
2. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด
(20.5)3. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)
1. การประเมนระดบความรสกตวของผปวย-Clinical signs and symptoms-Vital signs measurement
2. การตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด
-Consultation and Referral system-Writing consultation and referal forms
3. การปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย- Basic knowledge of emergency kit e.g. drugs, instruments and equipments
-Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation
-การใช AEDApplication 2 ขอ
1.ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวยได (20.1)2. สามารถใหการจดการเบองตนในผ
ปวยทมภาวะฉกเฉนไดอยางถกตอง
1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวย-Clinical signs and symptoms: syncope, hyperventilation syndrome, respiratory arrest, shortness of breath, air way obstruction, cardiac arrest, cardiac
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 103 / 295
Procedures 6
Supporting Competencies Must Know
เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2) pain, hypertension crisis, hypoglycemia, seizure, drug allergy- anaphylaxis
-Vital signs measurement2. การจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนและสง
ตอผปวย-airway obstruction, respiratory arrest, shortness of breath, cardiac arrest, cardiac pain, hypertension crisis, seizure, drug allergy- anaphylaxis
-consultation and referral system-Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation
-การใช AEDProblem solving 3 ขอ
1. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3)2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟน
กรามลางซท 3 คด (27.2)3. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการ
1. การจดการภาวะฉกเฉน-Syncope-Hyperventilation syndrome-Hypoglycemia- Air way obstruction
2. การผาตดฟนกรามคดซท 3 อยางงาย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 104 / 295
Procedures 6
Supporting Competencies Must Know
บาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (27.3)
4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (27.4)
5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)
-Surgical techniques for removal of impacted tooth
-Post- surgical removal of impacted tooth care
3. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย
-Surgical techniques for removal of root or fracture root
-Post-operative care4. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย
-Antibiotic therapy-Intra oral incision and drain
5. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได
-Stop bleeding of soft and hard tissue
-Treatment of dry socket-Simple surgical removal of root-Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)
-Treatment of dentoalveolar Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 105 / 295
Procedures 6
Supporting Competencies Must Know
infection-Treatment of alveolar fracture-Treatment of soft tissue injuries-Treatment of nerve injuries
TOS สาขาปรทนตวทยาหมายเหต นยามของ โรคปรทนต หมายถง Periodontal diseases and conditions
ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาปรทนตวทยาขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน
ขดความสามารถของตน รวมทงจดการ1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรค
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 106 / 295
ใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
ปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (4.1)
11 จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง
1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการ
ประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยโรคปรทนตได (11.1)
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science)วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
1. สามารถระบเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1)2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3)4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอ ดวยยาและสารเคม) (12.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 107 / 295
13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนตได (13.2)
ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนใน
การประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถอธบายขนตอน และบอกวธการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.2)3. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจอนๆ สำาหรบผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)
15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย
1. สามารถประเมนผปวยโรคปรทนตทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของเพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 108 / 295
16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทำาลายของกระดกเบาฟน) (16.1)2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2)3. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคลได (16.3)
17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนตและระบระดบความรนแรงและการกระจายของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)
18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาโรคปรทนตไดอยางถกตอง ครบถวนและเปน ระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและ
1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) (19.1)2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางบรณาการ ถกตองและ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 109 / 295
เปนระบบ เหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 110 / 295
ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4)5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)
20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตน
1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1)2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2)3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษา ทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)
23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผปวยมสวนรวมใน การดแลสขภาพชองปาก (23.1)2. สามารถเลอกวธการแปรงฟน และเลอกอปกรณการทำาความสะอาด
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 111 / 295
ชองปากทเหมาะสมและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากไดอยางถกตอง (23.2)3. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และสามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลาราก ฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)4. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตได อยางเหมาะสม (23.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 112 / 295
ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตอง (23.7)8. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-
surgical และ surgical treatment (23.8)
28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถระบสาเหตสงเสรมการดำาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวไดและจดการใหผปวยไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.1)
30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทำาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถใหการรกษาในระยะคงสภาพในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยาง เหมาะสม (30.1)2. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 113 / 295
สามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (30.2)
32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน
1. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการ รกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)
33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข
1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกาย ใจ จตวญญาณและ สงคมได (33.1)2. สามารถวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแล สขภาพชองปากได (33.2)
ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจก บคคล (33.3)4. สามารถวางแผนดำาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพผปวยปรทนตได อยางเหมาะสม (33.4)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 114 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 115 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาปรทนตวทยาปรทนตวทยา Health
promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt.management&
treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 13 ขอProblem solving 17 ขอ
4 8 10 10 3Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
- 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 116 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาปรทนตวทยาตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)
Health promotion & Prevention
4
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension-
- -
Application 2
1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกายใจจตวญญาณและสงคมได (33.1)
2. สามารถวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแลสขภาพชองปากได (33.2)
1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล- Host/Agents/Environment
2. Systemic and Local modifying factors
- Systemic related diseases- Tobacco smoking, Diabetes
mellitus- Alcohol consumption
3. Patient education and motivationProblem solving 2
1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผ
1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล- Host/Agents/Environment
2. Systemic and Local modifying Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 117 / 295
ปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (23.1)
2. สามารถเลอกวธและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากทเหมาะสม (23.2)
3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจกบคคล (33.3)
factors3. การควบคมการสะสมคราบจลนทรย
3.1 Mechanical plaque control- Toothbrush, brushing techniques
and indications- Interproximal cleansing aids and
indications
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 118 / 295
Health promotion & Prevention
4
Supporting Competencies Must Know
4. สามารถวางแผนดำาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (33.4)
5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.5)
3.2 Chemical plaque control - Types, active ingredients and indications
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 119 / 295
Mechanism of diseases
8
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 3
1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1)
2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)
1. Non-specific and Specific plaque theory2. Periodontal pathogens and virulence factors3. Innate and adaptive immunity
Application 2
1. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)
1. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต
Problem solving 3
1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2)2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)
1. Immunohistopathogenesis of periodontal disease2. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 120 / 295
3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3)
3. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตของปจเจก บคคล - Host/Agents/Environment
- Systemic and Local modifying factors
Data gathering & Diagnosis
10
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 2
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)
1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 121 / 295
2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.1)
3. สามารถบนทกสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)
4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4)
complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม
2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวต เชน อาชพ,ระดบการศกษา,ภาษา3. การตรวจและบนทกขอมลสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของ เชน
- Gingival and mucogingival condition- Probing depth, mobility, furcation
involvement- Clinical attachment level- Local factors ตางๆ เชน
Tooth conditions that affect periodontal status
(เชน cervical enamel projection, food impaction)
Overhanging restoration Caries related Traumatic occlusion
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 122 / 295
Data gathering & Diagnosis
10
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 8
1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรค ปรทนตได (13.2)2. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)4. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทำาลายของกระดกเบาฟน) (16.1)5. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนต
และระบระดบความรนแรงของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)
1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคทางระบบและ/หรอการใชยาทเกยวของ กบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนต1.1 associated with the endocrine
system1.2. associated with hematological
disorders1.3. associated with genetic disorders1.4. modified by medications1.5. modified by malnutrition1.6. associated with other systemic
conditions/diseases(Cardiovascular diseases, Pregnancy,
Stress etc.)2. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต
- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 123 / 295
complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present
illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม
3. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา4. การอานและแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนต5. Periodontal disease classification (การวนจฉยโรคปรทนต AAP 2018 Classification)
Data gathering & Diagnosis
10
Supporting Competencies Must Know
6. การตรวจและวนจฉยรอยโรครอบรากเทยม 6.1 Peri-implant mucositis 6.2 Peri-implantitis
Pt.managem Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 124 / 295
ent& treatment
10Recall/Comprehension 1
1. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-surgical และ surgical treatment (23.8)
1. การหายของเหงอกหลงการรกษาโดยวธขดหนนำาลายและเกลารากฟน หรอศลยปรทนตชนดตางๆ
- reattachment- new attachment- long junctional epithelium- regeneration
Application 5 1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (19.1)
2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)
3. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)
1. การพยากรณโรคแบบทงปาก (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) จำาแนกเปน - Good - Fair - Poor
Pt.managem Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 125 / 295
ent& treatment
104. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (30.2)
2. การพยากรณโรคแบบเฉพาะซ (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย จำาแนกเปน - Good - Fair - Poor - Questionable - Hopeless3. Periodontal treatment planning
3.1 Systemic phase3.2 Hygienic phase3.3 Corrective phase3.4 Maintenance phase
4. Concept and goals of periodontal treatment5. เภสชวทยาและหลกการใชยาตานจลชพ (Principles of antimicrobial therapy) ในรปแบบของการใชยาทางระบบ (systemic antibiotic) หรอเฉพาะท (local delivery) เพอชวยเสรมการรกษาโรคปรทนต เชน Penicillins, Cephalosporins,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 126 / 295
Macrolides, Metronidazole, Tetracyclines
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 127 / 295
Pt.management&
treatment 10
Supporting Competencies Must Know
6. Non-surgical treatment ของรอยโรครอบรากเทยม และการคงสภาพ
6.1 Peri-implant mucositis6.2 Peri-implantitis
7. วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวย กอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน
- Resective procedures- Regenerative procedures- Mucogingival procedures
8. Maintenance phase - Supportive periodontal therapy
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 128 / 295
Pt.management&
treatment 10
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 4
1. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม
กบบรบทผปวย (19.2)2. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3)
3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอดขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)
5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.5)
6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยา
1. Concept and goals of periodontal treatment
ผปวยทวไป ผสงอาย ผปวยทมโรคทางระบบ
2. Periodontic –Endodontic/Orthodontic/Prosthodontic/Restorative – Interrelationships and management3. ยาและสารเคม
3.1 ยาตานจลชพ (Antimicrobial agents) ทเกยวของกบการรกษา
โรคปรทนต เชน- Penicillins and Cephalosporins- Macrolides- Metronidazole- Tetracyclines
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 129 / 295
และ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)
7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม
8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1)
3.2 ยาระงบเชอ (Antiseptics)3.2 ยาตานการอกเสบ (Anti-inflammatory
drugs)3.3 ยาแกปวด (Analgesics)3.4 ยาลดอาการเสยวฟน (Desensitizing
agents)3.5 ยาสฟน (Dentifrices)
Pt.management&
treatment 10
Supporting Competencies Must Know
9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2)
4. Emergency treatment- Bleeding, Trauma, Infection- Gingival abscess- Periodontal abscess
5. Trauma from occlusion & Occlusal therapy
5.1 Signs & symptoms Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 130 / 295
10. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)
11.สามารถระบและจดการ สาเหตสงเสรมการดำาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวได (28.1)
12. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรคปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)
13. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการรกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)
5.2 Management- Primary occlusal trauma- Secondary occlusal trauma
6. Concept, rationale and goals of corrective phase (Periodontal surgery) วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวยกอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน
- Resective procedures- Regenerative procedures- Mucogingival procedures
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 131 / 295
Procedures 3
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอกและสามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate) โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)
2. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)
1. Periodontal Instrumentation1.1 Hand instrumentations
- ประเภท ลกษณะของเครองมอทใชในการ รกษาโรคปรทนต- การใชเครองมอในการตรวจและคงสภาพ
รากเทยม- การคงสภาพและการลบเครองมอทใชในการ
รกษาโรคปรทนต- ผลเสย และขอควรระวงในการใชเครองมอ
แตละประเภททใชในการรกษาโรคปรทนต1.2 Powered instruments
- ประเภท ลกษณะของ powered instruments ทใชในการรกษาโรคปรทนต
- ผลเสย และขอควรระวงในการใช Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 132 / 295
powered instruments แตละประเภททใชในการรกษาโรคปรทนต
2. Rationale of non-surgical treatment3. การควบคมการตดเชอและการปนเป อนของเลอดและนำาลาย
Procedures 3
Supporting Competencies Must Know
Application 2
1. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และ สามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)
2. สามารถระบ จดการและควบคม
1. Rationale of non-surgical treatment2. Complication หลงการขดหนนำาลาย เกลารากฟน และการแกไข
- Dentine hypersensitivity และการแกไขดวยยา/สารเคม
3. การดแลรกษา3.1 Peri-implant mucositis3.2 Peri-implantitis
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 133 / 295
สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)
3. สามารถใหการดแลคงสภาพของเนอเยอรอบรากเทยมในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยางเหมาะสม (30.1)
Problem solving -
- -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 134 / 295
TOS สาขาทนตกรรมหตถการตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมหตถการ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกร
ในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1)2. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดรอยโรคทเกดจากการสญ
เสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2)
3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานดานจลชววทยา พยาธวทยา รงสวทยาและอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (12.3)
4. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4)
5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 135 / 295
6. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6)
13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ได (13.1)
2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)
3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบ (13.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 136 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1)2. สามารถเลอกวธการตรวจทางหองปฏบตการสำาหรบผปวยทมแนวโนมความเสยงสงของการเกดโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)3. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)
15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย
1. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผและผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1)
2. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจากผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 137 / 295
3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3)
4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกด จากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4)5. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและ เนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5)6. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)
18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 138 / 295
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. สามารถใหการพยากรณโรคโดยรวมทงปากและเฉพาะซของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ (19.1)
2. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3)4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.4)5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม
โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน
ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1)2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2)3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)
21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม(21.1)2. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสำาหรบใหการรกษาผปวยทางทนต
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 139 / 295
กรรมหตถการไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 140 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนท
ไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช
1. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)
2. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)
3. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)
4. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)
5. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)
6. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทำาหนาทและมความสวยงาม (24.6)
7.สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม (Management of tooth hypersensitivity) (24.7)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 141 / 295
8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)9. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)10. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาทางทนต
กรรมหตถการ (24.10)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 142 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมหตถการ (จำานวน 35 ขอ)ทนตกรรมหตถการ
Health promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt. management & treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 19 ขอProblem solving 11 ขอ
2 7 5 11 10Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
- 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 143 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมหตถการตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)
Health promotion & Prevention
2
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 2
1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปากรวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)2. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวย
1. การใชงาน อาการและพยาธสภาพของฟน สภาพของวสดบรณะและอวยวะขางเคยงภายหลงการบรณะ
2. การดแลสขภาพชองปากทงกอนและหลงการบรณะทางทนตกรรมหตถการ3. หลกการ และประเมน caries risk assessment - ADA - ICDAS4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 144 / 295
โรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)3. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามย
ชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)
4.1 Professional care 4.2 Home care
Problem solving -
- -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 145 / 295
Mechanism of diseases 7
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension 2
1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1)2. สามารถอธบายสาเหตและกลไก
ของการเกดรอยโรคทเกดจากการ สญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2)
3. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4)
1. สาเหตการเกดโรคฟนผ - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits
- Modifying factors (medication, systemic/underlying diseases, occupational hazards, dental tooth trauma, e.g. GERD, Sports, Musical instruments etc.)3. กลไกของการเกดโรคฟนผ
3.1. Enamel caries3.2. Dentin caries
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 146 / 295
3.3. Caries progression in enamel and dentinAnatomical of tooth and pulp morphology, e.g., direction of enamel rod and dentinal tubulesCaries progression of occlusal and proximal caries
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 147 / 295
Mechanism of diseases 7
Supporting Competencies
Must Know
4. กลไกการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ
5. Causes and effects ของการเสยวฟนและปวดฟนทมกบผปวย - Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity - Dental pain - Dentin-Pulpal complex
Application 3
1. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในปวยได (12.4)2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการจำาแนกประเภทรอยโรคของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (12.3)3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญ
1. Causes and effects ทมกบผปวย- Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity- Dental pain- Dentin-Pulpal complex
2. การจำาแนกกลมการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนและ/หรอการวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการ
3. วธการตรวจและวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการรวมทงการเปรยบเทยบความรนแรงของโรค
4. สาเหตการเกดโรคฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 148 / 295
เสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4)4. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5)
- Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 149 / 295
Mechanism of diseases 7
Supporting Competencies
Must Know
5. สาเหตการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits6. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ
Problem solving 2
1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเอง การควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)
1. สาเหตการเกดโรคฟนผของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟน
และเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 150 / 295
2. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแล สขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)3. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคม
อนามยชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)
- Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits3. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล 4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention 4.1 Professional care 4.2 Home care/
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 3
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ
1.การซกประวตและรวบรวมขอมลของผปวยทมปญหาโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ
- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief complaint)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 151 / 295
ได (13.1)2. สามารถซกประวตทางการแพทย
ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)
3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)
4. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1)
5. สามารถเลอกการตรวจทางหองปฏบตการสำาหรบผปวยทมความเสยงสงของโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14. 2)
- ประวตเจบปวยปจจบน (present illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม- Contributing factors ทมผลตอการเกดโรคฟนผ ไดแก systemic disease, History of head & neck irradiation, medication, physical disabilities- ผลตรวจทางหองปฏบตการทเกยวของกบการเกดโรคฟนผ ไดแก Caries activity test- Contributing factors ทมผลตอการสญเสย
เคลอบและเนอฟนเหต ไมใชฟนผ2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจย
ทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชนอาชพอาย ระดบการศกษาเปนตน
3. การบนทกขอมลทเกยวของกบงานทนตกรรมหตถการ4. เลอก และ ใชวธการตรวจ
ไดแก visual-tactile examination, percussion, EPT ,radiographic
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 152 / 295
6. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3) สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)
examination ไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละราย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 153 / 295
Data gathering & Diagnosis 5
Supporting Competencies
Must Know
Problem solving 2
1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1)2.สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอย โรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจาก ผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2)3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3)4. สามารถวนจฉยแยกโรค
1. การแปลผลขอมลจากการตรวจโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ เพอระบความรนแรงของโรค
-ขอมล ประวต และการตรวจในชองปาก- ภาพถายรงส- การตรวจทางหองปฏบตการ เชน Caries activity test2. การวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ของความผดปกตและ/หรอโรคทางทนตกรรมหตถการ
2.1. Carious lesions: sound, noncavitated caries (enamel caries, cavitated caries (dentin caries), arrested caries, reversible pulpitis, irreversible pulpitis- Inactive caries- Active caries- Arrested caries
2.2. Non-carious lesions: abrasion, attrition, erosion,
abfraction Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 154 / 295
(differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 155 / 295
Pt. management & treatment
11
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 6
1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)2. สามารถใหการพยากรณโรคแบบ
ทงปากและแบบเฉพาะซเพอการวางแผนการรกษา
(19.1)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)
1. หลกการและการใชทนตวสดศาสตรในงานบรณะฟน (Restorative materials)
Composition of materialsPhysical and biological properties of materials ขอดและขอจำากดของวสดบรณะแตละชนดทใช
ในปจจบน ประเมนเหตผลและความจำาเปน และลำาดบความ
สำาคญทตองการของวสดบรณะซงจะนำามาใชทดแทนสวนของฟนทหายไป
การเลอกใชวสดบรณะใหเหมาะสมกบลกษณะของพยาธสภาพของฟนและบรบทของผปวย
1.1 Contemporary Restorative materials
- Tooth color materials (Resin Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 156 / 295
5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมสภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)6. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผน ดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรคการดแลสขภาพชองปาก ดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.4)
composite, Glass ionomer)- Amalgam
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 157 / 295
Pt. management & treatment
11
Supporting Competencies
Must Know
7. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1)8. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะ เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2)9. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (21.1)10. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสำาหรบใหการรกษาผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตอง
1.2 Pulp protection materials- Glass ionomer- Calcium hydroxide-Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium silicate-based materials
1.3 Provisional materials- Zinc oxide eugenol- Modified zinc oxide eugenol- Others
2. การวางแผนการรกษาและลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการ2.1 Management of pit and fissure
carious and non-carious lesions 2.2 Management of smooth surface
carious lesions 2.3 Management of deep carious
lesions2.4 Management of cervical carious and
non-carious lesions Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 158 / 295
และเหมาะสม (21.2)11. สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม(Management of tooth hypersensitivity) (24.7)
2.5.Management of root carious lesions2.6.Management of tooth
hypersensitivity3. วเคราะหและประเมนความสำาเรจและปญหา/สาเหต
ของความลมเหลวของ การบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได4. การพยากรณโรคทงปากและเฉพาะซ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 159 / 295
Pt. management & treatment
11
Supporting Competencies
Must Know
5. การบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย เชน การเกดภยอนตรายตอเนอเยอโพรงฟนและเนอเยอออน รวมทงวธปองกนและแกไข
6. การจดการภาวะเจบปวด เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และความวตกกงวล จากการรกษาทางทนตกรรมหตถการ
Problem solving 5
1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)
2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)
3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2)
4. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผ
1. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใชใหเหมาะสมกบพยาธสภาพ (รอยโรคหรอความผดปกตบนตวฟน รากฟน)1.1. Restorative materials
- Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer)
- Amalgam1.2 Pulp protection materials
- Glass ionomer- Calcium hydroxide-Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium silicate-
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 160 / 295
และผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)
based materials1.3 Provisional materials
- Zinc oxide eugenol- Modified zinc oxide eugenol- Others
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 161 / 295
Pt. management & treatment
11
Supporting Competencies
Must Know
5.1 สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1) 5.2 สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวย (24.2) 5.3 สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1)6. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษา
2. หลกการ Minimal intervention3. การเลอกแผนการรกษาทางทนตกรรม
หตถการทเหมาะสมกบผปวยแตละคน4. วเคราะหและประเมนความสำาเรจและปญหา/
สาเหตของความลมเหลวของการบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได
5. การวางแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการในผปวย
6. การสงตอผปวยใหเหมาะสมกบการรกษาทงผปวยโรคทางระบบและกรณทยงยากซบซอนในการรกษาทางทนตกรรมหตถการ
7. สาเหตการวนจฉยและการบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางทนตกรรมหตถการ
8. ขอควรคำานงทางชวภาพและการบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 162 / 295
ทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)
8.1. กายวภาคและลกษณะของสวนตางๆของฟนทมผลตอการเตรยมโพรงฟน
8.2. ผลของการอดฟนตอเนอเยอปรทนต8.3. การบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย
9. การประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 163 / 295
Procedures 10
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension 3
1. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6)2. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)3. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)4. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสย เคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอใน
1. ชนดตางๆ และการใชงานของวสด1.1 วสดปกปองเนอเยอใน1.2 วสดบรณะฟนชวคราว1.3 วสดบรณะฟน
1.3.1 Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer)
1.3.2 Amalgam2. เครองมอและอปกรณตางๆ ทใชในงานทนตกรรมหตถการ รวมทงวธการใชงานการบำารงรกษาและการฆาเชอของเครองมอดงกลาว
1.1 Instrument for caries removal1.2 Instrument for cavity preparation1.3 Instrument and equipment for filling1.4 Instrument for polishing
3. ขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสย
เคลอบและเนอฟนใหไดรปรางหนาทและความสวยงามและมอายการใชงานท
เหมาะสม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 164 / 295
โพรงฟน (24.5)5. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)
4. ตำาแหนงการเขาทำางานของทนตแพทย และการจดเกาอทำาฟน และตำาแหนงของผปวย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 165 / 295
Procedures 10
Supporting Competencies
Must Know
5. วธกำาจดรอยผในระดบความลกตางๆอยางเหมาะสมโดยสมพนธกบชนดของวสดบรณะ รวมทงวธการกำาจดฟนผลกเพอรกษาความมชวตของฟน ไดแก Direct/indirect pulp capping, Caries control, Stepwise excavation เปนตน
6.เครองมอและวธการควบคมความชนทเกดขนภายในชองปากรวมถงการจดการกบเนอเยอออน เชน การแยกเหงอก และการหามเลอด
7. การเตรยมโพรงฟนใหถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะดวยอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน ใหอนรกษเนอเยอฟนไวใหมากทสด และไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง7.1 ชนดของโพรงฟนตามหลก modified G.V. Black และชอสวนตางๆ
ของโพรงฟน7.2 วธปองกนและแกไขการบาดเจบทเกดจากการก
ระทำาของทนตแพทย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 166 / 295
8. ขอปฏบตในการปองกนอนตรายจากการทำางานทางทนตกรรมหตถการทม ความเกยวของกบปรอท9. วธการประเมนความเสยงของการเกดฟนผ (Caries risk assessment)
Application 5
1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของ กบการบรณะฟนได (12.5)
2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)
1.หลกการและรปแบบ และวธการเตรยม โพรงฟนสำาหรบบรณะฟนดวยวสดบรณะฟนแตละชนด
Procedures 10
Supporting Competencies
Must Know
3. สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)
2. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดๆไวใหมากทสด และไมทำาให
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 167 / 295
4. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)
5. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)
6. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)
7. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสย
เกดอนตรายตออวยวะ ขางเคยง3. การเลอกใชวสดปกปองเนอเยอในไดอยางเหมาะสม ในกรณทจำาเปน4. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใช5. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด
5.1 การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเมตรกซ และเวดจ ไดอยางเหมาะสมในกรณทจำาเปน
5.2 การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสตการเลอกใชเมตรกซ
และเวดจ รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง
5.3 การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ
5.4 การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบ
ชนดของวสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบ
อวยวะขางเคยง Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 168 / 295
เคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)
8. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทำาหนาทและมความสวยงาม (24.6)
Procedures 10
Supporting Competencies
Must Know
Problem solving 2
1. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)
2. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและ
1. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก
ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดไวใหมากทสด และไมทำาใหเกดอนตรายตออวยวะขางเคยง
2.การจดการวสดบรณะทลมเหลวอยางเหมาะสมโดยอนรกษเนอฟนใหไดมากทสด (Management of defective restorations)
3. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด3.1.การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 169 / 295
ไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)
3. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทำาหนาทและมความสวยงาม (24.6)
4.สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1)
ตรกซ และเวดจ ไดอยางเหมาะสมในกรณทจำาเปน3.2.การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสต การเลอก
ใชเมตรกซ และเวดจ รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง
3.3.การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ
3.4. การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบชนดของวสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบอวยวะขางเคยง
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 170 / 295
TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต
ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาเอนโดดอนตเกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)
12
ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1)2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการ
ดำาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.2)3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3)4. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4)5. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5)6. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 171 / 295
ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.6)
7. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7)
8. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาและสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 172 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13
ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.1)
2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2)
3. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3)
14
ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (14.1)2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)3. สามารถใชการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (14.3)
15
ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการ
1. สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกสทมโรคทางระบบ เพอขอคำาแนะนำาหรอสงตอเพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 173 / 295
แพทย
16
แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.1)
2. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (16.2)
3. สามารถแปลผลภาพรงสไดอยางถกตอง (16.3)4. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)
17
วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
19
วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยาง
1. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1)
2. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 174 / 295
พรอมมลและเปนระบบ 3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3)
4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)
20
จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. สามารถบำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)
2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)
3. สามารถบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)
21
จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)
2. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (21.2)
24
จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการ
1. สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 175 / 295
บรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies25
ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1.สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.1)2. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2)3. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3)4. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกส และวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)
5. สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรใหไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT (25.5)
32
ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพม
1. สามารถประเมนความสำาเรจจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง (32.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 176 / 295
เตมในกรณจำาเปน 2. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสำาเรจ ไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 177 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต (จำานวน 23 ขอ)วทยาเอนโด
ดอนตHealth
promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt.management&
treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 6 ขอProblem solving 12 ขอ
0 4 6 5 8Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/nComprehension
Application
Problem solving
- - - 3 1 - - 3 3 1 1 3 1 1 6
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 178 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาเอนโดดอนตตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 23 ขอ)
Health promotion & Prevention -
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application - - -Problem solving -
- -
Mechanism of diseases 4
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 3
1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1)
2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการดำาเนนโรคของ
1. Microbiology of endodontic infections
2. วทยาภมคมกนและพยาธวทยาของการดำาเนนโรคเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน
3. Etiology and classification of pulpal and periapical diseases
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 179 / 295
เนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.2)3. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4)
4. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5)
5. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)
4. หนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex
5. Pain mechanism6. สาเหตหลกของการเกดโรค
Mechanism of diseases 4
Supporting Competencies Must Know
Application 1
1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆ ของรางกายได (12.6)
2. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7)
1. ความสมพนธของวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา ตออาการและอาการแสดงของโรคทางเอนโดดอนตกส
2. การดำาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน
Problem solving -
- -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 180 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 181 / 295
Data gathering & Diagnosis 6
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 3
1. สามารถซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา และประวตความเจบปวยของโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.1)
2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2)
3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.1)
4. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3)
1. การซกถามอาการนำาและสาเหตของอาการนำา2. การซกประวตผปวย3. การเลอกและใชการทดสอบตางๆ รวมถงเทคนค
การถายภาพรงสทถกตอง4. การบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอน
ตกส ตามระบบ American Association of Endodontists (AAE)
Problem 1. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสท 1. เทคนคการถายภาพรงส เชน Tube-shift Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 182 / 295
solving 3 เกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)
2. สามารถใหการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟน ไดอยางถกตอง (14.3)
3. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตองการ (16.1)
4. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชนการทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (16.2)
5. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)
technique2. การอานและแปลผลภาพรงส3. การแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการ
ตอบสนองของฟน4. การวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบ
รากฟน
Pt.management &
Treatment 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสำาเรจไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)
1. วธการรกษารปแบบตางๆ ทางวทยาเอนโดดอนต
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 183 / 295
Application 1
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)
2. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1)
3. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง เหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)
4. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3)
1. การพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส2. การวางแผนการรกษาและลำาดบขนตอนการ
รกษาโรคทางเอนโดดอนตกส
Problem solving 3
1.สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาและสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)
2.สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกส ทมโรคทางระบบ เพอขอคำาแนะนำาหรอสง
1. การบรหารการใชยาและยาชาทใชในทางวทยาเอนโดดอนตเพอชวยลดความเจบปวด (Pain management) เฉพาะทาง
2. การประเมน การจดการความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวย รวมถงการสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญ
3. สาเหต และการวนจฉย ขอผดพลาดเกดขนใน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 184 / 295
ตอ เพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)
3. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)
การรกษาทางเอนโดดอนตกส4. ทางเลอกของการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน
การรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนถาวร
Pt.management &
Treatment 5
Supporting Competencies Must Know
4. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)
5. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)
เหตผลและขอด ขอเสยของการรกษาดวย Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexogenesis, Apexification, Regenerative endodontics
ตดตามและประเมนผลการรกษา5. การวนจฉยโรค วางแผนการรกษา ประเมนผล
การรกษา หรอสงตอผปวยทมพยาธสภาพเกยวของกบโรคอน เชน Endodontic-periodontic lesion
Procedures Supporting Competencies Must Know
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 185 / 295
8Recall/Comprehension 1
1. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3)
2. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (30.3)
1. ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของคลองรากฟน2. ลกษณะของเครองมอและอปกรณทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต3. สวนประกอบและคณสมบตของทนตวสดและสารเคมทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต
Application 1
1. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกสและวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)
2. สามารถประเมนความสำาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (32.1)
1. การประเมนผลสำาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกส จากผลการตรวจทางคลนก และภาพรงส ลกษณะทางคลนก ทบงบอกความสำาเรจ ความ
ลมเหลวของการรกษา ลกษณะทางภาพรงสทบงบอกความสำาเรจ
ความลมเหลวของการรกษา
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 186 / 295
Procedures 8
Supporting Competencies Must Know
วธการประเมนการรกษาคลองรากฟนกอนสงตอผปวยไปรบการรกษาทเหมาะสม
อธบาย และอภปรายผลการรกษาคลองรากฟน กบผปวยกรณการรกษาคลองรากฟนซำา
อธบายและอภปรายกบผปวยถงความจำาเปนทตองรกษาโดยวธศลยกรรมเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญเฉพาะทาง
Problem solving 6
1.สามารถบำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)
2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)
3. สามารถบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)
1. บำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน
2. สาเหต การวนจฉย วธแกไข วธปองกน ภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน inter-appointment pain, adjust occlusion
3. ขนตอนการรกษาคลองรากฟน เชน การขยายคลองรากฟนดวยวธ Step back
preparation การอดคลองรากฟน ดวยวธ Lateral
condensation with gutta-percha Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 187 / 295
4. สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไดอยางถกตองและเหมาะสม
5. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2)
6. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3)
4. การเลอกและใชเครองมอและทนตวสดทางเอนโดดอนตกส
5. ขนตอนการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนแท เชน Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexoogenesis
- วางแผนการรกษาผปวยทไดรบภยนตรายตอฟนถาวรไดอยางเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT
Procedures 8
Supporting Competencies Must Know
7.สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรใหไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT (25.5)
8.สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)
- อธบายและอภปรายกบผปวยถงผลตามจากภยนตรายตอฟนถาวร รวมถงการตดตามผลการรกษาทเหมาะสม
6. จดการผปวยทม Traumatic injuries ตอฟนแท เชน
- ตรวจ รวบรวมขอมล และวนจฉยภยนตรายตอฟนถาวร
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 188 / 295
7. บรณะฟนภายหลงจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยในรายทตองการบรณะทซบซอน
8. ขอบงช ขอพจารณาเลอกผปวยทเหมาะสม รวมทงการใหการรกษาดวยวธการฟอกสฟนในฟนไมมชวต (Non-vital bleaching)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 189 / 295
TOS สาขาทนตกรรมประดษฐตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมประดษฐ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน
ขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)
5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร
1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1)
2. สามารถอธบาย หรออภปรายกบผปวยถงขอจำากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (5.2)
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science)
1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได (12.1)
2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 190 / 295
เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของฟนและตำาแหนงการสบฟนทเกยวของกบการทำาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.3)
4. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของเนอเยอออน-แขงในชองปากและระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.4)
5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 191 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทง
ทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและยาทเกยวของกบโรคของผปวยเพอประเมนและวางแผนการใสฟนเทยม (13.1)
2. สามารถซกประวตการแพยา สารเคม ทมผลตองานทนตกรรมประดษฐ (13.2)
3. สามารถซกประวตพฤตกรรม นสยสวนตวของผปวยทเกยวของตอการวางแผนการใสฟนเทยม (13.3)
4. สามารถซกประวตทางทนตกรรมและประเมนพฤตกรรมของผปวยตอความตองการฟนเทยม (13.4)
5. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.5)
6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมน วางแผน และทำานายผลการใสฟนเทยมได (13.6)
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง
เปนระบบ (14.1)2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใส
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 192 / 295
ฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (14.2)3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทาง
ภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สำาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะ
สมและมเหตผล (14.3)15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทย
กรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย
1. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยง
แพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม
(15.1)2. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการ
รกษาดานฟนเทยม (15.2)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความ
1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 193 / 295
สมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได 2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงตอการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (16.2)3. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3)
18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. สามารถวางแผนการบรณะและฟ นฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟน
เทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทำาหนาทและความสวยงามไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบ
สภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1)2. สามารถวางแผนและลำาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน
และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดไดอยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2)
3. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและเฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสำาหรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (19.3)
4. สามารถวางแผนเลอกใชทนตวสดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 194 / 295
ฟนเทยมแตละชนดและสภาพชองปากของผปวย (19.4)5. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอ
วางแผนการรกษาในงานทนตกรรมประดษฐ (19.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 195 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน
ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกด
จากฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (20.1)2. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวด
เฉยบพลน การบาดเจบ และการตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2)3. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3)
21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1)
2. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยมชนดตางๆ และคำานงถงภาวะโรคทางระบบ และอายของผปวย (21.2)
3. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)
26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหา
1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแล
สขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1)2. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมท
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 196 / 295
ซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม เลอกใช (26.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได
(26.3)4. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณท
จำาเปน (26.4)5. สามารถทำาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได อยางเหมาะสม
ตามความจำาเปน โดยคำานงถงคาใชจายรวมดวย (26.5)6. สามารถเลอกและใชวสดทนำามาใชทำาฟนเทยมและงานทเกยวของได
อยางเหมาะสมกบผปวยแตละรายถกตองและประหยด (26.6)7. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและใหคำาแนะนำาแกชาง
ทนตกรรม (26.7)8. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสง
เสรมใหสขภาพชองปากด(26.8)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 197 / 295
9. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟน
เทยม (26.9)10. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะ
ตามททนตแพทยนดหมาย(26.10)
28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1)
30 แนะนำาผปวยทตองการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมใหไดรบการรกษาทเหมาะสม
1. สามารถใหคำาแนะนำาการทดแทนฟนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย
ขอบงชและสงตอผปวยได (30.1)32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทาง
ทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน
1. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะ
สามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 198 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 199 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมประดษฐ (จำานวน 38 ขอ)ทนตกรรมประดษฐ
Health promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt.management&
treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 12 ขอProblem solving 21 ขอ
3 - 10 17 8Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 10 2 3 3
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 200 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมประดษฐตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 38 ขอ)
Health promotion & Prevention 3
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)
2. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะตามททนตแพทยนดหมาย (26.10)
1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม1.1 Personal oral hygiene (การดแลทำาความ
สะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงในชองปาก)1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal
disease, Denture stomatitis เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททำาใหโรครนแรงขน
1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนำาลาย
2. การกลบมารบการตรวจสขภาพชองปากและฟนเทยมเปนระยะ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 201 / 295
2.1 หลกการประเมนสภาพฟนเทยม ฟน และเนอเยอออน-แขง
2.2 ขนตอน วธการ การแกไขApplication 1 1. สามารถใหความรแกผปวย
เกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1)2. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสงเสรมใหสขภาพชองปากด (26.8)
1. การใหคำาแนะนำาและดแลผปวยใหใชฟนเทยมไดถกตอง1.1 การทำาความสะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขง
ในชองปาก1.2 การแนะนำาพฤตกรรมการบรโภค เชน การดม
แอลกอฮอล การรบประทานอาหารรสเปรยว การเคยวอาหารทงสองขาง การเคยวอาหารชนเลกๆ
1.3 การดแลผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม
1.4 พฤตกรรมทควรระวงและหลกเลยงในการใชฟนเทยมของผปวย
Health promotion & Prevention 3
Supporting Competencies Must Know
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 202 / 295
Problem solving 1
1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)
1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม1.1 Personal oral hygiene (การทำาความสะอาดฟน
เทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงในชองปาก)1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal
disease, Denture stomatitis เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททำาใหโรครนแรงขน
1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนำาลาย
2. วธการแนะนำาและแกไขเมอเกดปญหา ลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 203 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 204 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 205 / 295
Data gathering & Diagnosis
10Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)
1. ขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยม
Application 2
1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1)2. สามารถจำาแนกลกษณะของผปวยและอธบายผปวยถงขอจำากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (5.2)3. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปากกระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได(12.1)4. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2)5. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของ
1. การซกถามความตองการ และความคาดหวงของผปวยในการใสฟนเทยม2. จำาแนกลกษณะของผปวย เชน การสญเสยฟน โครงสรางขากรรไกร การสบฟน จดอางองทางกายวภาค3. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆสำาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer,articulator4. มความรเกยวกบลกษณะทางกายวภาคและกลไกการทำางานตามหลกสรรวทยาของฟนและการสบฟนทเกยวของกบการทำาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต รวมถง Normal variations
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 206 / 295
Data gathering & Diagnosis
10Supporting Competencies Must Know
7. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)8.สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (14.2)9. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สำาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)10. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากลดงเชนของประเทศยโรป หรอ สหรฐอเมรกา (15.1)
Problem solving 7
1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวย
1. การซกประวตทวไปของผปวย2. การซกประวตผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 207 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 208 / 295
Data gathering & Diagnosis
10Supporting Competencies Must Know
4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)5. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1)6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยมได (14.4)7. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (14.5)8. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมน วางแผน และทำานายผลการใสฟน
5. การบนทกขอมลจากการตรวจผปวยทงภายนอกชองปาก และภายในชองปาก เชน สภาพและขนาดฟน สภาพปรทนต สนเหงอก ลน กลามเนอใบหนาและขากรรไกร ขอตอขากรรไกร นำาลาย6. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆสำาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer,articulator7. วธการตรวจฟนเทยมเดม (ถาม) และบนทกขอมลใหถกตอง เชนสภาพการยดอย เสถยรภาพของฟนเทยมเดม การสบฟน8. การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง9. การวนจฉย และ ประเมนสภาวะแทรกซอนในชองปากเหตจากฟนเทยม เชน denture stomatitis, combination syndrome10. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยม10.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอายสภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยความคาดหวง
Pt. management & treatment 17
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐได (26.3)2. สามารถใหคำาแนะนำา การทดแทนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย ขอบงชและสงตอผปวยได (36.1)3. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบในเวชระเบยนของผปวย (18.1)4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการ
1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย
1.1 งานฟนเทยมตดแนน1.2 งานฟนเทยมถอดได1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟนเทยม
เพอรองรบงานฟนเทยมตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได
2. ลำาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน
2.1 การเตรยมชองปากสำาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทำา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหต
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 209 / 295
ใสฟนเทยมได (16.2)5. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3)6. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและใหคำาแนะนำาแกชางทนตกรรม (26.7)
จากฟนเทยมเกา2.2 Design of prosthesis and dental
materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละรายการ เลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม
2.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension และการหาตำาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 210 / 295
Pt. management & treatment 17
Supporting Competencies Must Know
การบนทกตำาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจำาลอง (การทำา Facebow)
2.4 Tooth preparation หรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด
2.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทำาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis
2.6 Occlusion2.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 211 / 295
สบฟน (plane of occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจำาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน
2.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน
2.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลำาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม
Pt. management & treatment
Supporting Competencies Must Know
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 212 / 295
172.8 Recheck
- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาดฟนและฟนเทยม
- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐานฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม
- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน2.9 Recall
- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลกหลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ
- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาด
- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน
- ใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 213 / 295
3. ปจจยนำาลาย โรคทางระบบ ยาทใชทเกยวของ ผปวยทผานการฉายแสง และระดบความเสยงตอการเกดโรคของเนอเยอออน-แขงของแตละบคคล4. สาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม5. การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงานทางหองปฏบตการ และทำางานรวมกบชางทนตกรรม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 214 / 295
Pt. managemen
t & treatment
17
Supporting Competencies Must Know
Application 6Problem solving 10
1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5)2. สามารถวางแผนการบรณะและฟ นฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟนเทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทำาหนาทและความสวยงามไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบสภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1)3. สามารถวางแผนและลำาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดไดอยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2)4. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและ
1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย1.1 งานฟนเทยมตดแนน1.2 งานฟนเทยมถอดได1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟน
เทยมเพอรองรบงานฟนเทยมตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได
2. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยม
2.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอาย สภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยและความคาดหวง
2.2 ขอมลจากการซกประวตและตรวจผปวย เชน ความแตกตางของเนอเยอ สนเหงอก สภาพ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 215 / 295
เฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสำาหรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (19.3)5. สามารถวางแผนเลอกใชวสดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบฟนเทยมแตละชนดและสภาพชองปากของผปวย (19.4)6. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอวางแผนการรกษาในงานทนตกรรมประดษฐ (19.5)7. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยงแพทยท
ฟนทเหลอในชองปาก ความสมพนธของขากรรไกร interarch space
2.3 การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง2.4 การพยากรณโรคแบบทงปากและเฉพาะซ
3. ความสมพนธกบงานทนตกรรมอนๆ (Interdisciplinary relationships)4. การประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และการจดการอยางเหมาะสม5. Rationales and Principles of Prosthodontics treatment planning
5.1 Prosthodontics treatment objectives
Pt. managemen
t & treatment
17
Supporting Competencies Must Know
เกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอ 5.2 Indications for reconstruction /
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 216 / 295
สงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)8. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการรกษาดานฟนเทยม (15.2)9. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยมไดอยางถกตอง เหมาะสม (20.1)10. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวดเฉยบพลน การบาดเจบ และการตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2)11. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3)12. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1)13. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทได
rehabilitation5.3 Design of prosthesis and dental materials selection
6. ลำาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน
6.1 การเตรยมชองปากสำาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทำา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหตจากฟนเทยมเกา
6.2 Design of prosthesis and dental materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละราย การเลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม
6.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 217 / 295
อยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยมชนดตางๆ และตามวยของผปวย (21.2)14. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)
และการหาตำาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR) การบนทกตำาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจำาลอง (การทำา Facebow)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 218 / 295
Pt. managemen
t & treatment
17
Supporting Competencies Must Know
15. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1)16. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมทเลอกใช (26.2)17. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (26.3)18. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณทจำาเปน (26.4)19. สามารถเลอกและใชวสดทนำามาใช
6.4 Tooth preparation หรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด
6.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทำาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis
6.6 Occlusion6.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการสบฟน (plane of occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจำาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 219 / 295
ทำาฟนเทยมและงานทเกยวของไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละรายถกตองและประหยด (26.6)20. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะสามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)
6.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน
6.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลำาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม
Pt. managemen
t & treatment
17
Supporting Competencies Must Know
6.8 Recheck- การซกถามเกยวกบการใชงาน การ
ทำาความสะอาดฟนและฟนเทยม- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐาน
ฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 220 / 295
ใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน
6.9 Recall- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลก
หลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ
- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาด
- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน
- ใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม
7. ทนตวสดรวมสมยทใชในงานทนตกรรมประดษฐ คณสมบต การเลอกและใชงานใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม ทงในแงคณภาพและเศรษฐกจ8. สาเหตการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 221 / 295
Pt. managemen
t & treatment
17
Supporting Competencies Must Know
9. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ10. การบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 222 / 295
Procedures 8
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 2
1. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและให
คำาแนะนำาแกชางทนตกรรม (26.7)
1.การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงงานทางหองปฏบตการ และทำางานรวมกบชางทนตกรรม
Application 3Problem solving 3
1. สามารถทำาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได
อยางเหมาะสมตามความจำาเปน โดยคำานงถงคาใชจาย
รวมดวย (26.5)
1. ลำาดบขนตอนการทำาฟนเทยมและการซอมแซมฟนเทยมพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน- วธการ และขนตอนทางหองปฏบตการในงาน
ทนตกรรมประดษฐ เชน การเรยงฟน การตกแตงขผง ขนตอนการ flasking และ processing
- สามารถประเมนชนงานในแตละขนตอน พรอมวเคราะหสาเหตการเกด
- จดการกบปญหา หรอความผดพลาดจากขนตอนในหองปฏบตการ ไดอยางถกตองและเหมาะสม
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 223 / 295
TOS สาขาทนตกรรมจดฟนตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมจดฟน
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขด
ความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของ ตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรม จดฟนทเหมาะสม (4.1)
7 สบคน ประเมน และวเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ อยางมวจารณญาณ และนำาไปประยกตในการดแลผปวย ตามหลกฐานเชงประจกษ (Evidence-based)
1. มวจารณญาณในการคนควาหาแหลงขอมลสารสนเทศเพอการสบคนสำาหรบศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน2. สามารถสบคนหาความรใหมในศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน และนำามาประเมน วเคราะหเพอการประยกตใชในการดแลผปวยทางทนตกรรมจดฟนอยางเหมาะสม
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก(Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลก
1. สามารถอธบายความรพนฐานเกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตกอนคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา กระดกขากรรไกร และขอตอขากรรไกร2. สามารถอธบายขบวนการพฒนาทผดปกตกอนคลอดของกระดกขากรรไกร และใบหนา ตลอดจนสาเหตของการเกดปากแหวงและเพดานโหว3. สามารถอธบายขบวนการพนฐานในการเจรญเตบโตของกระดก กระดกออน การเปลยนแปลงขนาดและรปรางของกระดก4. สามารถอธบายโครงสรางองคประกอบของผวเคลอบฟนและการ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 224 / 295
วชาการ ปองกนการละลายผวเคลอบฟน ตลอดจนการเสรมสรางการคนกลบของผวเคลอบฟน5. สามารถอธบายสาเหต ขบวนการละลายตวของรากฟน ตลอดจนเชอมโยงถงโรคทางระบบทเกยวของกบกระดกและการละลายตวของรากฟน
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
สามารถเลอกสงตรวจภาพถายรงสพนฐานเพอประเมนการเจรญเตบโตของขากรรไกรและใบหนาและประเมนความผดปกตอนๆ ในเบองตนไดอยางเหมาะสม
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปน
ระบบตามมาตรฐานสากลสามารถบนทกสงทตรวจพบ ใหการวนจฉยและแผนการรกษาอยางคราว (Tentative diagnosis and treatment plan) ทางทนตกรรมจดฟนไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล
27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และ
1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะกระดกใบหนาขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1)2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลก
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 225 / 295
สงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน ศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกรแตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2)3. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)4.สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)5. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจำาเปนตองไดรบการรกษา (27.5)6. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคำาแนะนำาเกยวกบการรกษาเบองตนทางทนตกรรมจดฟนและใหคำาแนะนำาในการสงตอผปวยเพอใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6)7. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรมแรก (27.7)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 226 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies8. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม(Interceptive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8)9. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหาแทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบำาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9)10. สามารถใหคำาอธบาย แกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10)11. สามารถประเมนผลเสยหรอความเสยงของการพฒนาการสบฟนไปสความผดปกตมากขน หากไมไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกนหรอปองปรามในชวงเวลาทเหมาะสม (27.11)12. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอยระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12)13. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลง
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 227 / 295
การรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 228 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมจดฟน (จำานวน 17 ขอ)ทนตกรรมจดฟน Health
promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt.management& treatment
Procedures
Recall/Comprehension4 ขอApplication6 ขอProblem solving7 ขอ
2 5 6 4 -Recall/
Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
Recall/
Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 229 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 230 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมจดฟนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 17 ขอ)
Health promotion & Prevention
2
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอย ระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12)2.สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)
1. Oral health instruction for patients with removable and fixed orthodontic treatment2. Oral health instruction for post-orthodontic treatment patients
Application 1
สามารถใหคำาอธบายแกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10)
- Retention and relapse in Orthodontics- Types of Retainers- Occlusal stability- Stability after orthodontic treatment- Periodontal response
Problem - - Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 231 / 295
solving -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 232 / 295
Mechanism of diseases
5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 2
1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา ขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1)2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลกศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกร แตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2)
1. Craniofacial growth, growth of maxilla and mandible2. Biological timing of growth3. Abnormal craniofacial development:
3.1 Cleft lips and palate (excluding: syndromic etiology)
Application 2
1. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)
1. Characteristics of normal occlusion2. Classification of malocclusion
2.1 Class I malocclusion2.2 Class II malocclusion2.3 Class III malocclusion
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 233 / 295
Problem solving 1
1. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)
1. Etiology of Malocclusion1.1 General factors: heredity,
congenital defects, environment, diet, abnormal oral habits
1.2 Local factors: early loss of primary teeth, delayed eruption, abnormal eruptive path
Mechanism of diseases
5
Supporting Competencies Must Know
2. Classification of malocclusion2.1 Class I malocclusion2.2 Class II malocclusion
2.3 Class III malocclusion
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 234 / 295
Data gathering & Diagnosis
6
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)
1. Clinical Examination: Chief complaint, Patient’s history, Extraoral examination, Intraoral examination, Functional Analysis
Application 2
1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)
1. Radiographic Analysis - Cephalometric Analysis - Hand wrist - PA ceph Cervical vertebral maturation - Dental age2. Model Analysis2.1 Arch dimension analysis2.2 Space analysis2.3 Bolton’s analysis
Problem solving 3
1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)
1. Diagnosis and problem lists: skeletal, dental, soft tissue2. Principles of orthodontics treatment planning
2.1 Tissue reaction to orthodontic Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 235 / 295
2. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจำาเปนตองไดรบการรกษา (27.5)
force2.2 Mechanical principle and
anchorage control2.3 Orthodontic treatment objectives2.4 Orthodontic treatment planning
Data gathering & Diagnosis
6
Supporting Competencies Must Know
3. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคำาแนะนำาเกยวกบการรกษาเบองตนทางทนตกรรมจดฟนและใหคำาแนะนำาในการสงตอผปวยเพอใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6)4. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทาง ทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม
2.4.1 Indications for orthodontic treatment
2.4.2 Preventive and interceptive orthodontics
- Alignment problems: mild, moderate, severe space problems- Inter-arch problems : anterior crossbite, posterior crossbite
2.4.3 Growth modification in patients with Class II and
Class III skeletal problems and indications for referral
2.4.4Comprehensive Orthodontics :basic principles of
fixed orthodontic appliances
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 236 / 295
(4.1) 3. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment:
- Treatment for patients with complicated non-skeletal problems
- Treatment for patients with skeletal problems-Treatment for cleft lip and palate patients- Fixed orthodontic treatment
Pt.management &
treatment 4
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application - - -Problem solving 4
1. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรม
1. Minor tooth movement and principle of removable appliances1.1 Tissue reaction to orthodontic force1.2 Mechanical principle and
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 237 / 295
แรก (27.7)2. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทาง
การรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม (Interceptive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8)
3. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (4.1)
4. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหา
anchorage control2. Preventive orthodontic treatment:
2.1 Abnormal oral habit correction 2.2 Space management for
preventive treatment: - Minor incisor irregularity. Interceptive orthodontic treatment: 3.1 Removable orthodontic appliances - Indications for treatment - Appliance design - Properties of orthodontic wires
in removable orthodontic appliances
3.2 Space management for interceptive treatment - Minor space problems - Localized space loss and space regaining 3.3Inter-arch problems: localized cross bite
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 238 / 295
แทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบำาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9)
Pt.management &
treatment 4
Supporting Competencies Must Know
4. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment: - Treatment for patients with
complicated non-skeletal problems - Treatment for patients with skeletal problems
- Treatment for patients with cleft lip and palate
- Fixed orthodontic treatment5. Basic dental care for patients with
orthodontic treatment
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 239 / 295
TOS สาขาทนตกรรมสำาหรบเดก
ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมสำาหรบเดก
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน
ขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม
1. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)
5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร
1. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1)
2. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจำาเปนทถกตองตามหลกวชาการและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)
12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic
1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในเดก (12.1)2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2)3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนำานมและ ฟนชด
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 240 / 295
behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ
ผสม (12.3)4. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม (12.4)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกใน
การวนจฉยโรคฟนผ โรคของเนอเยอใน (pulp) และเนอเยอรอบปลายรากในฟนนำานม รวมทงโรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปาก (12.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 241 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทง
ทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอก อกเสบ และโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)
2. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (13.2)
3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)
4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทำาฟน (13.4)
5. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและครบถวน (13.5)
14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ
1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)
2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)
3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 242 / 295
ปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทาง
หองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสำาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอยสำาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)
5. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)
6. สามารถถายภาพรงสทางทนตกรรมในผปวยเดก (14.6)7. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรดในนำาดม (14.7)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทย
กรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย
1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทาง ทนตกรรมสำาหรบเดก (15.1)2. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสำาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2)3. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 243 / 295
16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1)2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผนทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)3. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนำานมรวมถง
ปจจยทเกยวของ (16.3)4. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4)5. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5)6. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (16.6)
17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง
1. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)
18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล
1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 244 / 295
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ
1. สามารถวางแผนการรกษา บอกลำาดบ และระบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1)2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2)3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3)4. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสม
กบการใหการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก รวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)
5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)
6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)
20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทาง
ทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได
1. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของรวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)2. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 245 / 295
ปลายรากฟนนำานม (20.2)3. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3)4. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4)5. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก(20.5)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา
1. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management) ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทางทนตกรรม (21.1)
2. สามารถจดการความเจบปวดในการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (21.2)
22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชองปากแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการ
1. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนำานมรวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการถอนฟน (22.1)2. สามารถถอนฟนนำานมได (22.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 246 / 295
รกษาอยางเหมาะสม
23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)
24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช
1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1)2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตาง ๆ ในผปวยเดก (24.2)3. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3)4. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนำานมดวยโลหะไรสนม (24.4)5. สามารถบรณะฟนหลงนำานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม (24.5)
25 ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.1)2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม(25.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 247 / 295
3. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม(25.3)4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.4)
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน
1. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม(27.1)2. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนำานม และชดฟนผสม (27.2)3. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)
29 จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม
1. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1)2. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)
32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน
1. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (32.1)2. สามารถจดการทางทนตกรรมสำาหรบเดกในรายทพบปญหา
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 248 / 295
(32.2)3. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)
33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข
1. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมในการดแลสขภาพชองปากเดก (33.1)2. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2)3. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3)4. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4)5. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและรปแบบตางๆในการปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5)6. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6)7. สามารถทำาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยางถกตอง (33.7)8. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8)9. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9)10. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแล
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 249 / 295
สขภาพชองปาก (33.10)
ตารางท 2 การกระจายขอสอบตาม Learning objectives ตามหวขอ Task สาขาวชาทนตกรรมสำาหรบ เดก ( จำานวน 35 ขอ )
ทนตกรรมสำาหรบเดก
Health promotion & Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering & Diagnosis
Pt. management & treatment
Procedures
Recall/Comprehension 5 ขอApplication 11 ขอProblem solving 19 ขอ
8 3 7 12 5Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/ Compre hension
Application
Problem solving
Recall/Comprehension
Application
Problem solving
Recall/ Comprehension
Application
Problem solving
2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 250 / 295
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 251 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมสำาหรบเดกตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)
Health promotion & Prevention 8
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 2
1. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4)
2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)
3. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6)
1. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)
1.1 Professional application: gel, varnish
- Indications- Fluoride agents
1.2 Self-application: toothpaste, mouth rinse
- Indications- Fluoride agents
1.3 Fluoride prescription1.3.1 Pit and fissure sealant (อางอง
แนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)Indications and contraindications
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 252 / 295
1.3.2 Sealant materials: resin, glass ionomer cement
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 253 / 295
Health promotion & Prevention 8
Supporting Competencies Must Know
Application 2 1. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4)
2. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9)
3. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)
1. Caries risk assessment (อ า ง อ ง แ น วปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)
2. Prenatal counseling3. Child oral health care: infant, toddler, preschool, school age
- Tooth brushing, Flossing- Diet counseling
4. Use of fluoride for caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)
Problem solving 4
1. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2)
2. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดและสารเคมอนๆในการปองกนฟนผ (33.4)
3. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและ
1. Oral health promotion and caries prevention1.1 Preventive planning1.2 Child oral health care1.3 Diet and nutrition counseling
2. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 254 / 295
รปแบบตางๆในการปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5)
4. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมในการดแลสขภาพชองปากเดก (33.1)
5. สามารถทำาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยางถกตอง (33.7)
ไทยฯ ฉบบลาสด)- Professional application : gel, varnish- Self–application or home used:
toothpaste, mouth rinse,- Fluoride prescription: fluoride
supplements-
Health promotion & Prevention 8
Supporting Competencies Must Know
6. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (33.10)
3. Pit and fissure sealant (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)Clinical application of pit and fissure sealant
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 255 / 295
Mechanism of diseases 3
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม รวมถงปจจยทเกยวของ (16.3)
2. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม (12.4)
3. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5)
4. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (16.6)
5. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1)
1. Etiology of dental caries in primary teeth and related factors- Tooth structure of primary teeth- Mutans Streptoccoci transmission- Diet- Related factors
2. Mechanism of dental caries in primary teeth
3. Etiology of gingivitis in children4. Etiology of pulpal and periapical
diseases in primary teeth5. Etiology common oral lesions in
children- Herpes simplex infection- Hand foot mouth disease- Candidiasis
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 256 / 295
Mechanism of diseases 3
Supporting Competencies Must Know
Application 1
1.สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในผปวยเดก (12.1)
2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2)
3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนำานมและ ฟนชดผสม (12.3)
1. Dental development and sequence of eruption2. Dental anomalies
- Enamel hypoplasia- Enamel hypomineralization- Dental fluorosis- Supernumerary tooth- Missing tooth- Fused teeth- Natal/Neonatal teeth- Dens evaginatus- Dens invaginatus
3. Features of primary and mix dentition- Occlusion- Develop dental space- Primate space- Lee way space- Ugly duckling stage
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 257 / 295
Mechanism of diseases 3
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 1
1. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3)
1. Progression of dental caries in children2. Control of dental caries progression in children
2.1 Use of fluorides (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)2.2 Interim therapeutic restoration (ITR) or Caries control
- Indication- Dental Material
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 258 / 295
Data gathering & Diagnosis 7
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension -
- -
Application 4
1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)
2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)
3. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)
4. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)
1. Dental history taking2. Examination in child patients
- knee to knee examination3. Intraoral examination
- Dental- Occlusion- Periodontium- Tongue
4. Extraoral examination-Face-Maxilla-Mandible-TMJ
5. Physical examination-Height and weight-Temperature
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 259 / 295
5. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)
6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสำาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอย สำาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)
7. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 260 / 295
Data gathering & Diagnosis
7
Supporting Competencies Must Know
8. สามารถถายภาพรงสในผปวยเดก (14.6)
9. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรด (14.7)
10. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1)
11. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนำานม และชดฟนผสม (32.2)
12. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและ ครบถวน (13.5)
6. Radiographic Examination in children- AAPD guideline- Technique
7. Radiographic interpretation8. Radiation safety and protection9. Fluoride intake assessment and refer for fluoride analysis10. Record-keeping and informed consent
Problem solving 3
1. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (13.2)
1. Medical history taking and evaluation2. Parental attitudes toward dental treatment3. Child behaviors
3.1 Wright’s clinical classification- Cooperative
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 261 / 295
2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม (32.1)
3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตางๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)
4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทำาฟน (13.4)
5. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)
6. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)
- Lacking co-operative- Potentially Co-operative
3.2 Frankl behavior rating scale4. Child physical growth and development5. Dentofacial growth and development
-Primary dentition-Mixed dentition
Data gathering & Diagnosis
7
Supporting Competencies Must Know
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 262 / 295
7. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.1)
8. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)
6. Diagnosis of dental caries in children (ตาม ICDAS and ICCMSTM)7. Diagnosis of gingivitis in children8. Diagnosis of pulpal and periapical diseases in primary teeth9. Injuries of primary dentition
- Classification- Management- Consequences of injuries
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 263 / 295
Pt.management&
treatment 12
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (15.1)
2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2)
1. Medically compromised and special child
- Dental treatment considerations: Congenital heart diseases, Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate
2. Child behavior managementApplication 3
1. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจำาเปนทถกตองตามหลกวชาการ และเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)
2. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1)
1. Treatment planning and communication2. Pain management
- Local anesthesia (technique, dosage, complication )
3. Common drugs used in pediatric dentistry
3.1 Antibiotics (Indication /dosage/ prescription/ side effect)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 264 / 295
3. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ เหมาะสมกบการใหการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก รวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)
4. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)
3.2 Analgesics (Indication /dosage/ prescription/ side effect)4. Record-keeping
Pt.management&
treatment 12
Supporting Competencies Must Know
5. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)
6. สามารถบนทกการใหการรกษาและผล
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 265 / 295
ของการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)
Problem solving 8
1. สามารถวางแผนการรกษาบอกลำาดบ และระบขนตอนการรกษาทาง ทนตกรรมสำาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1)
2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3)
3. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management)ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทาง
ทนตกรรม (21.1)4. สามารถจดการความเจบปวดในการ
รกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก
1. Child behavior management : Basic behavioral guidance
- Communication and communicative guidance- Positive pre-visit imagery- Direct observation- Tell-show-do- Ask-tell-ask- Voice control- Nonverbal communication- Positive reinforcement and descriptive praise- Distraction- Memory restructuring
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 266 / 295
(21.2)Pt.managem
ent& treatment
12
Supporting Competencies Must Know
5. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)
6. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3)
7. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4)
- Parental presence/absence Advanced behavioral guidance
- Protective stabilization2. Oral diagnosis and treatment planning
- Quadrant dentistry- Emergency- Case referral
3. Comprehensive dental treatment3.1 Oral surgery and management of infection
- Primary tooth extraction- Indication /contraindication- Post-op instruction
3.2 Pulp therapy of primary teeth- Indication /contraindication
3.3 Restoration in primary teeth- Rubber dam- Amalgam
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 267 / 295
8. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนำานมรวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการถอนฟน (22.1)
9. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.2)
10. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตางๆในผปวยเดก (24.2)
11. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนำานมดวยโลหะไรสนม (24.4)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 268 / 295
Pt.management&
treatment 12
Supporting Competencies Must Know
12. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)
13. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)
14. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)
15. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)
- Tooth color material :composite resin, compomer, resin modified glass ionomer cement, conventional glass ionomer cement
- Alternative restorative technique3.4 Stainless steel crown
- Indication3.5 Space maintainers
- Indication4. Recall5. Emergency management:
- Infection from dental origin- dental trauma: primary teeth and
surrounding structures6. Management of common oral lesions in children
- Herpes simplex infection- Hand foot mouth disease- Candidiasis
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 269 / 295
16. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสำาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2)
17. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3)
18. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก (20.5)
- Aphthous ulcer- Eruption cyst- Mucocele
Pt.management&
treatment 12
Supporting Competencies Must Know
7. Medically compromised and special child
- Medical consultation and referral Congenital heart diseases,
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 270 / 295
Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate
8. Medical consultation and referral9. Patient safety concern and risk management
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 271 / 295
Procedures 5
Supporting Competencies Must Know
Recall/Comprehension 1
1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1)
2. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.3)
1. Restoration of primary teeth- Amalgam- Tooth color material :composite resin, glass ionomer cement, resin modified glass ionomer cement- Stainless steel crown
2. Pulp therapy of primary teeth- Medication : Formocresol, Ferric sulfate- Root canal filling material: Zinc oxide eugenol, calcium hydroxide paste with iodoform
Application 2
1. สามารถถอนฟนนำานม (22.2)2. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3)
3. สามารถบรณะฟนนำานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม (24.5)
4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.4)
1.Technique of primary tooth extraction2. Technique of restoration
- Class I, II, III,- Preventive resin restoration(PRR)
3. Techniques of stainless steel crown4. Techniques of pulp treatment in primary teeth
- Pulpotomy- Pulpectomy
5. Management of dental anomalies
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 272 / 295
5. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8)
- Dens evaginatus- Dens invaginatus
Procedures 5
Supporting Competencies Must Know
Problem solving 2
1. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (20.2)
2. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (32.1)
3. สามารถจดการทางทนตกรรมสำาหรบเดกในรายทพบปญหา (32.2)
1. Technique of pulp treatment in primary teeth2. Evaluation of treatment and follow-up3. Managements of treatment failure
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 273 / 295
TOS สาขาทนตกรรมชมชน ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมชมชน
ขอ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
1 ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรม และประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม
1. อธบายขอบงคบดานจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.1)
2. เชอมโยงความสมพนธระหวางขอบงคบดานจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรมอยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2)
3. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ ทนตกรรม (1.3)
12
ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก(Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถก
1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)
2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 274 / 295
ขอ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
ตองตามหลกวชาการ16
แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได
1. ประเมนและระบสาเหตและปจจยเสยงททำาใหเกดโรค รวมถงปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครวและชมชน
(Individual, family and Community risk assessment/ analysis) (16.1)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 275 / 295
ขอ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
33
ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข
1. สามารถอธบายแนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1)
2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของเพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)
3. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผลการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)
4. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบงานวชาชพทางทนตกรรม (33.4)
5. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)
6. สามารถประยกตใชแนวคดการสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรคชองปากและการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนเพอวางแผนดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนต
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 276 / 295
ขอ
เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies
สาธารณสข) (33.6)7. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยใน
ปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)8. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8)9. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการ
สขภาพของประเทศไทย (33.9)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 277 / 295
ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมชมชน (จำานวน 25 ขอ)
Task Health promotion
& Prevention
Mechanism of diseases
Data gathering
& Diagnosis
Pt. manageme
nt & treatment
Procedures
Task งานทนตกรรมชมชน
Concepts และเรองอนๆ
Social Determina
ntsRisk FactorCause and
Effect
Community Diagnosis (Tools & Method)
Planning(design)
Implementand
Evaluation
Recall/Comprehension 7 ขอApplication 7 ขอProblem solving 11 ขอ
10 5 4 6 -R A P R A P R A P R A P R A P3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - -
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 278 / 295
ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมชมชนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 25 ขอ)
Concepts และเรองอนๆ 10
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension3 ขอ
1. อธบายขอบงคบดานจรรยาบรรณแหงวชาชพ ทนตกรรม (1.1)
2. สามารถอธบายแนวคดและหลกการ ของคณภาพชวต และการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1)
3. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบ
1. ขอบงคบจรรยาบรรณ
2.1 แนวคดคณภาพชวตเปาหมายของการดแลสขภาพชองปากเพอคณภาพชวตทด ทงกาย จต สงคมและปญญา
2.2 แนวคดและหลกการของสขภาพองครวม (Holistic health)
2.2.1 แนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (Holistic care)
2.2.2 การคำานงผปวยเปนศนยกลาง เชน เขาใจมมมอง ความคด ความสนใจ ความตองการ บรบทของผปวย (Patient-centered)
2.2.3 การใหผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก เชน เขาใจปญหา จดแขง ขอควร
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 279 / 295
Concepts และเรองอนๆ 10
Supporting Competencies
Must Know
งานวชาชพทางทนตกรรม (33.4)
4. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8)
ปรบปรงของตนเอง เปาหมายของการดแล ตลอดถงการประเมนผลการมสขภาพชองปากดขน (Patient participation)
3.1 ความสมพนธของสขภาพและงานวชาชพทางทนตกรรม3.1.1 พ.ร.บ.สขภาพ: ความหมาย ความสำาคญ
ของสขภาพตามพ.ร.บ.สขภาพท เชอมโยงกบสขภาพชองปาก (Health related to oral health)
3.1.2 คณภาพชวตในมตสขภาพชองปาก(Oral health-related quality of life)
4.1 ความหมาย ระบบสขภาพ (Health systems),ระบบบรการสขภาพ (Health care systems) และ ระบบประกนสขภาพ (Health insurance systems) ของประเทศไทย
4.2 ระบคณลกษณะของระบบสขภาพทพงประสงค
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 280 / 295
Concepts และเรองอนๆ 10
Supporting Competencies
Must Know
ได4.2.1 ความเปนธรรมในสงคม4.2.2 ตอบสนองตอความตองการของประชาชน
4.3 อธบายระดบการบรการสขภาพ (level of care: primary care, secondary care, and tertiary care)
Application 3 ขอ
1. เชอมโยงความสมพนธระหวางขอบงคบดานจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรมอยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2)
2. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.3)
3. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปาก
1. ขอบงคบจรรยาบรรณ
2. ขอบงคบจรรยาบรรณ
3.1 การประยกตแนวทางการดแลสขภาพแบบองครวมในการสรางเสรมสขภาพของผปวย
3.2 การดแลผปวยในการดแลสขภาพชองปากอยางรอบดานและบรณาการ เชน
3.2.1 ศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจย
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 281 / 295
Concepts และเรองอนๆ 10
Supporting Competencies
Must Know
ของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)
ทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล
3.2.2 Common risk factors approaches
Problem solving 4 ขอ
1. สามารถวางแผนดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)
1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)
1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน
2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ (ทงระดบบคคลและชมชน)
2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสรางเสรมสขภาพ
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 282 / 295
Social Determinant
sRisk FactorCause and
Effect 5
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension 2 ขอ
1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis) (16.1)
1.1 Social determinants of oral health
1.2 Concepts of common risk factors1.3 Oral health through life course1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด
โรคในชองปาก(เนนในระดบบคคล ระดบชมชน จะไปอยใน community diagnosis)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 283 / 295
2. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยในปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)
2. สถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทย (ขอมลจาก national health surveys)
Application 2 ขอ
1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis)) (18.1)
2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)
3. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการสขภาพ ของประเทศไทย (33.9)
1.1 Social determinants of oral health
1.2 Concepts of common risk factors1.3 Oral health through life course1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด
โรคในชองปาก2. Common risk factors approaches
3. สถานการณสขภาพชองปาก และ ระบบสขบรการสขภาพของประเทศไทย
Problem 1. แนวคดการประเมนความเสยงใน 1.1 Social determinants of oral Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 284 / 295
solving1 ขอ
การเกดโรคในชองปากระดบบคคล และชมชน (Risk analysis) (16.1)
health1.2 Concepts of common risk factors1.3 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด
โรคในชองปากCommunity Diagnosis (Tools &
Method) 4
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension 1 ขอ
1. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)
1. กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน) การวางแผน การดำาเนนการและการประเมนผล
2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง
ชมชน การวนจฉยชมชน2.2 แนวทางการศกษาชมชน
2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 285 / 295
3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทาง
ระบาดวทยา3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอ
บงชของดชน โดยเนนการ ประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค
3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา
3.4 การเกบและรวบรวมขอมลทางระบาดวทยาในชมชน (Oral health survey)
3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 286 / 295
Community Diagnosis (Tools &
Method) 4
Supporting Competencies
Must Know
Application1 ขอ
1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)
2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2)
3. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนได
1. Evidence-based1.1 รหลกการ และแหลงสบคนขอมลและสามารถ
คดเลอกขอมลทเหมาะสมได1.2 อางองหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได
2. ระเบยบวจย2.1 อานและเขาใจบทความทางวชาการได2.2 คณภาพของขอมลและการวจย
3.1 กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดำาเนนการการประเมนผล
3.2 การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน3.2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง
ชมชน การวนจฉยชมชน3.2.2 แนวทางการศกษาชมชน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 287 / 295
Community Diagnosis (Tools &
Method) 4
Supporting Competencies
Must Know
อยางเหมาะสม (33.5) 3.2.2.1 การศกษาเชงคณภาพ3.2.2.2 เขาใจการใชเครองมอการศกษา
ชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม
3.3 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานระบาดวทยา3.3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษา
ทางระบาดวทยา3.3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และ
ขอบงชของดชน โดยเนนการประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค
3.3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา
3.3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 288 / 295
Community Diagnosis (Tools &
Method) 4
Supporting Competencies
Must Know
Problem solving 2 ขอ
1. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)
1. กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดำาเนนการการประเมนผล
2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง
ชมชน การวนจฉยชมชน2.2 แนวทางการศกษาชมชน
2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน
3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทาง
ระบาดวทยา Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 289 / 295
Community Diagnosis (Tools &
Method) 4
Supporting Competencies
Must Know
3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอบงชของดชน โดยเนนการประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค
3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา
3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 290 / 295
Planning(design),
ImplementAnd
Evaluation 6
Supporting Competencies
Must Know
Recall/Comprehension 1 ขอ
1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)
1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)
1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)
1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน
2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน)
2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสราง
เสรมสขภาพ3. ความหมายและความแตกตางระหวางการสราง
เสรมสขภาพ และการปองกนโรค (Health promotion vs disease prevention)
Application 1 1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรม 1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 291 / 295
Planning(design),
ImplementAnd
Evaluation 6
Supporting Competencies
Must Know
ขอ และประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)
2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทน
บคคลและชมชน)1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชอง
ปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)
1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน
1.2 แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน)1.2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ1.2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสราง
เสรมสขภาพ
2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน2.1.1 Ottawa and Bangkok charter for
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 292 / 295
Planning(design),
ImplementAnd
Evaluation 6
Supporting Competencies
Must Know
ตสาธารณสข) (33.6) health promotion (Ottawa strategies 3 ประการและ Ottawa action means 5 ประการ)
2.1.4 ประโยชน/ความสำาคญของการสรางพลงอำานาจและการมสวนรวมของชมชน (Empowerment and community participation)
2.1.5 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน2.1.6 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจำาลองเพอ
ใชในการดแลสขภาพชองปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model
2.2 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปากระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)
Problem solving 4 ขอ
1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพ
1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 293 / 295
Planning(design),
ImplementAnd
Evaluation 6
Supporting Competencies
Must Know
แบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)
2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชน
1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)
1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน
1.2. ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน1.2.1 Ottawa and Bangkok charter for
health promotion( Ottawa strategies 3 ประการ
และ Ottawa action means 5 ประการ)1.2.2 ประโยชน/ความสำาคญของการสรางพลง
อำานาจและการมสวนรวมของชมชน (Empowermentand community participation)
1.2.3 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 294 / 295
Planning(design),
ImplementAnd
Evaluation 6
Supporting Competencies
Must Know
ในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนตสาธารณสข) (33.6)
1.2.4 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจำาลองเพอใชในการดแลสขภาพชองปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model
2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปากระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)
2.2 การประยกตใชและบรณาการแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน
Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 295 / 295