tony terribile - wirtizzejtunartikli.files.wordpress.com · msibtlijkunxieraq lighall-festa...

2
L-iblieturhulataghnahumamimlijatifkiriet ta' storja minsuga ma' grajjiet artna. Insibutorrijietuswar, mibnija biskopta'difiza, imtiehen li kienu mezz important! fl-ghixien tal-poplutaghna, u wkoll numru ta'djarlifihom ghexu bosta ufficjali gholja tat-tmexxija tal- poplutaghna. Post dawn jispikkaw numru ta' knejjes u kappellizgharlil-poplutaghnazejjinhomb'numru ta' opri artistic!, izda l-poplu taghna ma waqafx hawn. Dan tantintrabatmat-twemmin ta' Kristu, liriedlil-qimalejnAlla, l-Madonnau l-qaddisin ma jhallihiex maghluqa bejn il-hitan tal-knejjes izda jxerridhafit-toroq u l-pjazez u hekk waqqfu numru ta' nicec u statwi li Hum dawn saru jiffurmawparti mill-patrimonjutal-gzejjer taghna. ll-gfiaddtagfihomjghoddil-mijiet. Insibu nicec different! bi statwi tal-Madonna, u tal-qaddisin, mibnija wahda mhux bhal ohra fi zminijiet different!. Fiz-2ejtun, rahal kbir u qadim, insibu 'I fuq minn mitt wahda u numru minnhom huma f'gieh Santa Katarina, l-padruna tar- rahal. Msibtlijkunxieraq lighall-festa ta'din is-sena naghtu titwila HI dawn ix-xbihat, bl-iskop li dawnin-nicecfit-toroqtaz-Zejtun, ikunu apprezzati aktar minn nies ta' dan ir-rahal. L-ewwel xbieha li se naraw tinsab fuq dar nru. 37 Triq Santa Marija. F' dawn I- inhawi nsibu bosta nicec izda perswas li din in-nicca tigbed hafna l-attenzjoni ghar-raguni II hi ncca kbira. Tidher li giet maghmulha fl- ewwel snin tas-seklu ghoxrin. In-nicca ghandha disinn mifrux hafna maghmul minn pilastri u kontro pilastri fuq kull naha, b' kapitell kompost minn Joniku u Korint. Dawn il-pilastri huma mistrieha fuq zukklatura gholja. Fuq il- pilastri mbaghad idur il-friez u n-nccatinghalaqb'ghamlata'frontispisju. Dawn id-dettalji kollha fihom xoghol tajjeb ta' skultura. Din il-kwalita ta' xoghol wiehed jista' wkoll jammirah fl-istatwa tal-qaddisa, replika ta' I- istatwa titulari. Daqqa t'ghajn lejn il-wicc u I- paneggital-libsa tal-qaddisa wiehed jintebah li l-iskulturtaghha kien tabilhaqq tas-sengha. Din in-nicca hi bla dubju ta' xejn wahda mill- isbah nicec li nsibu f dan ir-rahal. Mhix daqshekk artistika, izda fiha I- karatteristici ta ' nicca semplici hija n-nicca li nsibu fil-kantuniera bejn Triq San Duminku u Triq San Alfonso. Din hi gholja madwartmien filati u mad-dawra tan-nicca, il- bennej taghha Tony Terribile ma tellax pilastri izda ghamel gwarnica, ghamla ta' dekorazzjoni u fuq ghamel gwarnica b' salibfuqha. Ghaldarb'ohrafdinin-niccarega'ghandna statwa tal-Qaddisa ispirata fuq l-istatwa titulari. Ghalkemm ma fihiex ix-xoghol dettaljat ta' I- istatwa ta' Triq Santa Marija bosta partijiet taghha huma tajbin hafna. FI-1922 l-Arcisqof Mauro Caruana kien ta'indulgenzispecjalighalminjitlobquddiemha. Statwa ohra replika ta' l-istatwa titulari, insibu ha f kantuniera ta'Triq Santa Fawstina. Hi statwa mqieghda fil-gholi, izda ghalkemm fil-gholi wiehed jista' jara x-xoghol sabih li fiha, b' modspecjalifil-barma liqieghda mfassla bihadin l-istatwa. Minn dak lijidherfl-imgfioddi din l-istatwa kienetqieghdafnicca, izda meta saru xi tibdiliet din l-istatwa (flimkien ma' ohra ta' Santu Rokku) sabet ruhha fil-gholi.. Hi hasra, ghaliex hi statwa li jixirqilha li tkun aktar apprezzata! Nicca ohra qadima ta 1 Santa Katarina nsibuhavicindarnru. STriqXejba. Hawnhekk ghandna kaz ta' nicca li mhix daqshekk kbira ghax hi gholja bisserba'filati, izda ghalkemm 2ghira n-nicca fiha xoghol ta' skultur tajjeb. Dan wiehed jista'jarah l-ewwelnett mill-mod sabih kif inhiarzellatadin in-nicca ut-tieninett mix-xoghol ta' l-istatwa li hi wkoll replika ta' I- istatwa titulari. Fil-bicca l-kbira tan-nicec li rajna s'issa osservajna fihom statwi replika ta' l-istatwa titulari taz-2ejtun, izda fit-triq li twassal ghar- Ramla, insibu nicca bi statwa sabiha tal-qaddisa li mhix replika izda tabilhaqq original!. Bhala nicca ma fiha ebda dekorazzjoni, izda harsa lejn l-istatwa wiehed mill-ewwel jintebah li hi statwa maghmulha bis-sengha. Hi statwa li twaqqfek mill-ewwel biex tifli x-xoghol li fiha. Minkejja II giet mizbugha kemm-il darba bi Iwien different!, dan sar b'certu hsieb, b'mod li l-istatwa ma tilfet xejn mis-sbuhija taghha. Hi hasra II statwa hekk sabiha qieghda f'post li ma tantxtista' tigi apprezzata. Nicca ohra ta' Santa Katarina kienet tezisti qrib Sant' Anglu, jigifieri fi Triq Mater Boni Consigli. Kienet nicca kbira hafna, gholja u wiesgha b'mod li kienet tigbed hafna l-attenzjoni ta' l-inhawi. In-nicca kellha disinn sabih hafna, u ghalhekk zgur li kienet xoghol ta' id tajba. Meta sar il-progett ta' l-izvilupp ta' l-inhawi, ikompli f pagna 29 ii-Zejtun - GUNJU1998 pagna 16

Upload: doankhuong

Post on 29-Apr-2018

222 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tony Terribile - wirtizzejtunartikli.files.wordpress.com · Msibtlijkunxieraq lighall-festa ta'din is-sena naghtu titwila HI dawn ix-xbihat, bl-iskop li ... Boni Consigli. Kienet

L-iblieturhulataghnahumamimlijatifkirietta' storja minsuga ma' grajjiet artna.Insibutorrijietuswar, mibnija biskopta'difiza,imtiehen li kienu mezz important! fl-ghixiental-poplutaghna, u wkoll numru ta'djarlifihomghexu bosta ufficjali gholja tat-tmexxija tal-poplutaghna.

Post dawn jispikkaw numru ta' knejjes ukappellizgharlil-poplutaghnazejjinhomb'numruta' opri artistic!, izda l-poplu taghna ma waqafxhawn. Dan tantintrabatmat-twemmin ta' Kristu,liriedlil-qimalejnAlla, l-Madonnau l-qaddisinma jhallihiex maghluqa bejn il-hitan tal-knejjesizda jxerridhafit-toroq u l-pjazez u hekk waqqfunumru ta' nicec u statwi li Hum dawn sarujiffurmawparti mill-patrimonjutal-gzejjer taghna.ll-gfiaddtagfihomjghoddil-mijiet. Insibu nicecdifferent! bi statwi tal-Madonna, u tal-qaddisin,mibnija wahda mhux bhal ohra fi zminijietdifferent!.

Fiz-2ejtun, rahal kbir u qadim, insibu 'Ifuq minn mitt wahda u numru minnhom humaf'gieh Santa Katarina, l-padruna tar- rahal.Msibtlijkunxieraq lighall-festa ta'din is-senanaghtu titwila HI dawn ix-xbihat, bl-iskop lidawnin-nicecfit-toroqtaz-Zejtun, ikunu apprezzatiaktar minn nies ta' dan ir-rahal.

L-ewwel xbieha li se naraw tinsab fuqdar nru. 37 Triq Santa Marija. F' dawn I-inhawi nsibu bosta nicec izda perswas li dinin-nicca tigbed hafna l-attenzjoni ghar-raguniII hi ncca kbira. Tidher li giet maghmulha fl-ewwel snin tas-seklu ghoxrin.

In-nicca ghandha disinn mifrux hafnamaghmul minn pilastri u kontro pilastri fuq kullnaha, b' kapitell kompost minn Joniku u Korint.Dawn il-pilastri huma mistrieha fuq zukklaturagholja. Fuq il- pilastri mbaghad idur il-friez un-nccatinghalaqb'ghamlata'frontispisju. Dawnid-dettalji kollha fihom xoghol tajjeb ta' skultura.Din il-kwalita ta' xoghol wiehed jista' wkolljammirah fl-istatwa tal-qaddisa, replika ta' I-istatwa titulari. Daqqa t'ghajn lejn il-wicc u I-paneggital-libsa tal-qaddisa wiehed jintebahli l-iskulturtaghha kien tabilhaqq tas-sengha.Din in-nicca hi bla dubju ta' xejn wahda mill-isbah nicec li nsibu f dan ir-rahal.

Mhix daqshekk artistika, izda fiha I-karatteristici ta ' nicca semplici hija n-nicca linsibu fil-kantuniera bejn Triq San Duminku uTriq San Alfonso. Din hi gholja madwartmienfilati u mad-dawra tan-nicca, il- bennej taghha

Tony Terribile

ma tellax pilastri izda ghamel gwarnica, ghamlata' dekorazzjoni u fuq ghamel gwarnica b'salibfuqha.

Ghaldarb'ohrafdinin-niccarega'ghandnastatwa tal-Qaddisa ispirata fuq l-istatwa titulari.Ghalkemm ma fihiex ix-xoghol dettaljat ta' I-istatwa ta' Triq Santa Marija bosta partijiettaghha huma tajbin hafna.

FI-1922 l-Arcisqof Mauro Caruana kienta'indulgenzispecjalighalminjitlobquddiemha.

Statwa ohra replika ta' l-istatwa titulari,insibu ha f kantuniera ta'Triq Santa Fawstina.Hi statwa mqieghda fil-gholi, izda ghalkemmfil-gholi wiehed jista' jara x-xoghol sabih lifiha, b' modspecjalifil-barma liqieghda mfasslabihadin l-istatwa. Minn dak lijidherfl-imgfioddidin l-istatwa kienetqieghdafnicca, izda metasaru xi tibdiliet din l-istatwa (flimkien ma' ohrata' Santu Rokku) sabet ruhha fil-gholi.. Hihasra, ghaliex hi statwa li jixirqilha li tkunaktar apprezzata!

Nicca ohra qadima ta1 Santa Katarinansibuhavicindarnru. STriqXejba. Hawnhekkghandna kaz ta' nicca li mhix daqshekk kbiraghax hi gholja bisserba'filati, izda ghalkemm2ghira n-nicca fiha xoghol ta' skultur tajjeb.Dan wiehed jista'jarah l-ewwelnett mill-modsabih kif inhiarzellatadin in-nicca ut-tieninettmix-xoghol ta' l-istatwa li hi wkoll replika ta' I-istatwa titulari.

Fil-bicca l-kbira tan-nicec li rajna s'issaosservajna fihom statwi replika ta' l-istatwatitulari taz-2ejtun, izda fit-triq li twassal ghar-Ramla, insibu nicca bi statwa sabiha tal-qaddisali mhix replika izda tabilhaqq original!. Bhalanicca ma fiha ebda dekorazzjoni, izda harsalejn l-istatwa wiehed mill-ewwel jintebah li histatwa maghmulha bis-sengha. Hi statwa litwaqqfek mill-ewwel biex tifli x-xoghol li fiha.Minkejja II giet mizbugha kemm-il darba biIwien different!, dan sar b'certu hsieb, b'mod lil-istatwa ma tilfet xejn mis-sbuhija taghha. Hihasra II statwa hekk sabiha qieghda f'post lima tantxtista' tigi apprezzata.

Nicca ohra ta' Santa Katarina kienettezisti qrib Sant' Anglu, jigifieri fi Triq MaterBoni Consigli. Kienet nicca kbira hafna, gholjau wiesgha b'mod li kienet tigbed hafna l-attenzjonita' l-inhawi. In-nicca kellha disinn sabih hafna,u ghalhekk zgur li kienet xoghol ta' id tajba.Meta sar il-progett ta' l-izvilupp ta' l-inhawi,

ikompli f pagna 29

ii-Zejtun - GUNJU1998 pagna 16

Page 2: Tony Terribile - wirtizzejtunartikli.files.wordpress.com · Msibtlijkunxieraq lighall-festa ta'din is-sena naghtu titwila HI dawn ix-xbihat, bl-iskop li ... Boni Consigli. Kienet

ikompli minn pagna 16din in-nicca giet mahtuta, u hasra li ma nbnietimkien, izda l-istatwa ghadha merfugha f'SantAnglu. Kemm tkun isbah din l-istatwa jekkterga' tohrog mill-gheluq ta' Sant Anglu utitpogga fl-istess inhawi!!

L-ahhar xbieha ta' Santa Katarina li senarawtinsabfuq iz-zuntiertal-Knisja Parrokkjali.Din l-istatwa, mghollija fuq pedistall sabih tal-gebel imzejjen ukoll bl-iskultura. Fiha kitbabit-Taljan li tghid li fl-1899 I- Arcisqof PietroPace kien ta ndulgenzi ghal kull min jieqaf ujitlob quddiem din l-istatwa. Hi statwa ohra

replika tal-istatwa titularitaz-2ejtun. Hi biccaxoghol sabiha ofira ta' skultura fil-gebla Maltija.

Dawn l-istatwi mqieghda fil-bicca kbirataghhom, f nicec maghmula mill-gebla Maltijahuma xhieda ohra kemm mill-imghoddi n-nies ta' qabilna kellhom ghal qalbhom il-qimalejn il- qaddisin li ghazluhom bhala l-padrunitaghhom.

Ghalhekk huwa d-dmirtaghna li dan il-wirt ta' arti popolari nibzghu ghalih, ghaliexilium din il-kwalita ta' arti qieghda tifformaparti mill- patrimonju ta' dawn il-gzejjer.

Gebel San Martin (fidein il-flats ta' San Klement) ZEJTUNPhotocopy Service (Colour & Black and White - Film by Fuji

Large Selection of Toys & Giftware - Greeting Cards for All Occasions - Car Hi-Fi

Authorised Dealer for MARANTZ & BOSE HI-FI & Home Cinema SystemsSONY Play Station - Console & Games - SAMSUNG Audio & Video Equip.

Free membership to Rent From The Most Up to Date Video Library

Furnished with the Latest & Best VIDEOS IN TOWN!!!tel - 695861 mob - Off 7 8746

ROGER'S BAKERYKan. Dedomenico Street,

ZEJTUNPASTIZZI,

PASTIZZI Zghar Ghall-Parties,PIZZA Ghall-Parties,

UPASTIZZI FFRIZATI

TEL: 694948

pagna 29