TM TT TT C NI DUNG THUYT TRNH1. Vic tn knh M Maria trong Gio Hi s khai( Tm gn hnh trnh ca M trong Kinh Thnh : _ T khi Adam v Eva phm ti v b ui khi vn a ng, Thin Cha ni vi con rn : Ta s gy mi th gia mi v ngi n b,

gia dng ging mi v dng ging ngi y;

dng ging s p u mi, v mi s cn vo gt n (St 3, 15)_ Thin Cha ha ban ng Cu Th v k hoch y c Thin Cha bit t trc. Trinh n s th thai v sinh con trai tn l Emmanuel (Is 7,14). _ S thn truyn tin cho mt trinh n ti thnh Na-da-rt, min Ga-li-l. ( Lc 1,26-38)_ c Maria xin vng phc Cha tr nn ngi trinh n mang thai NG CU TH. ( Lc 1,38) _ M Maria n thm b Elizabeth v ht ln bi ca Magnificat ( bi ca Ngi Khen) ( Lc 1, 39-55)_ M Maria sinh Cha Gi-su trong hang la ti B-lem kh ngho, trong hon cnh kh khn (b truy lng, sinh sng nhiu ni, cuc sng vt v ) nhng cha mt ln no M nn lng v M vn lun vng phc theo Thnh ca Cha. ( Lc 2,1-20) ( Mt 1, 28-25)_ M Maria dng Cha Gi-su cho Thin Cha trong n th v c ng Simeon ni tin tri ( Lc 2, 22-35)_ M Maria v Thnh Giu-se lo lng v i tm Cha Gi-su khi Ngi li n th. Tuy khng hiu nhng g Ngi ni, nhng M lun gi ly tt c cc iu y v suy gm trong lng. ( Lc 2, 41-50) _ M cu bu vi Cha Gi-su trong tic ci Cana khi thy gia ch ht ru v Cha Gi-su lm php l u tin. ( Ga 2, 1-11)_ M Maria au n khi nhn Cha Gi-su chu treo trn thp hnh v c Cha tri li cho mn ca mnh. ( Ga 19, 25-27)_ Sau khi Cha Gi-su ln tri, M cng cc Tng cu nguyn xin Cha ban Thnh Thn xung. ( Cv 1, 14) ) y l phn gi m u cho Linh, b c th m u theo cch ca mnh.2. Lc gio TK IV VI ( Nhn mnh lc thuyt Arius, Nestorius v cng ng Nicea , Constantiopoli I v Epheso; cc lc gio v cng ng v sau nhn nh; dng t xanh l l nhng dng lin quan cn nhn )CC GIO THUYT SAI LCCNG NG C TRIU TP

Lc thuyt Arius v b l (321 381)Cng ng Nicea 325 ;Cng ng Constantinopoli I 381

Gio thuyt NestoriusCng ng Epheso 431

Cc gio thuyt sai lc hu Epheso( Theodoret, Eutykes )Cng ng Calcedonia 451

Nht tnh thuyt chng li CalcedoniaCng ng Constantinopoli II 553(gii thch li Calcedonia)

Nht thuyt ByzanceCng ng Constantinopoli III 680 681

..

Lc thuyt Arius v b l (321 381) :_ Cha Cha l ng Duy Nht Tuyt i_ Cha Con l ng Kit khng phi l Thin Cha m ch l mt to vt hon ho nht, khng th ngang hng vi Thin Cha Cha_ Cha Thnh Thn ch l mt to vt nh Cha Con v cn km hn.=> sai lc v mu nhim Cha Ba Ngi , v vy bn cnh cn ph nhn M Maria l M Thin Cha

Cng ng Nicea 325Gm 318 v gim mc t cc ni trn th giiKinh Tin Knh ra i :Ti tin knh mt Thin Cha l cha ton nng, ng to thnh tri t mun vt hu hnh v v hnh. Ti tin knh mt Cha Gisu Kit Con Mt Thin Cha, sinh bi c Cha Cha t trc mun i. Ngi l Thin Cha bi Thin Cha, nh sng bi nh sng, Thin Cha tht bi Thin Cha tht. c sinh ra m khng phi c to thnh, ng bn tnhvi c Cha Cha... V loi ngi v cu ri chng ti, Ngi t Tri xung th. Arius b trc xut khi Hi Thnh.Cng ng Constantinopoli I 381Thm vo bn Tuyn xng c tin trn :Bi php c Cha Thnh Thn, Ngi nhp th trong lng Trinh N Maria, v lm Ngi. Ngi chu ng inh vo thp gi v chng ti, chu kh hnh v mai tng thi Phongxi Philat.V Cha Thnh Thn, thm cu:Ti tin knh c Cha Thnh Thn l Thin Cha, v l ng ban s sng, Ngi bi c Cha Cha v c Cha Con m ra. Ngi cng c phng th v tn vinh vi c Cha Cha v c Cha Con. Ngi dng cc ngn s m phn dy.

Cha Gisu l Ngi Hai Thin Cha, c sinh ra t cung lng c M nh quyn nng ca Cha Thnh Thn, Ngi c 2 bn th khng th tch ri v chnh c M sinh ra bn th Con Ngi ca Cha Gisu nn M cng chnh l M tht ca Cha Gisu l Thin Cha thtc M l ngi N ng trinh.

Gio thuyt NestoriusCh trng: "Cha Gisu c hai bn tnh nn c hai ngi v. c Maria ch l M ngi v nhn tnh ca Cha Gisu, nn khng phi l M Thin Cha"Thin Cha c mt ngi m sao ? To vt khng sinh ra To Ha.Khng nh c Kit khng phi l mt m l hai: Ngi Li thn linh v con ngi Gisu. Coi c Gisu ch l mt con ngi, l n th ca Thin Cha

i cng ng Epheso Cch chc Nestorius ( vng mt), km theo 12 n v tuyt thng, Thnh Cyrill i din GH Celestin nu r mu nhim Ngi Hai Nhp th v cng nhn tc hiu M Thin ChaNgi Li tr thnh xc phm ch c ngha : Ngi thng phn xc tht v mu huyt nh chng ta, m nhn thn xc ca chng ta, sinh ra lm ngi bi ngi ph n, m khng nh mt thn tnh, khng mt i t cch lm Con c Cha Cha sinh ra. Khi m nhn xc phm, vn tip tc l ng mnh lChng ti tuyn xng c Gisu-Kit, Cha chng ta, l Con Thin Cha, l Con Duy Nht, l Thin Cha trn vn v l ngi trn vn c tr hn v thn xc. Ngi c sinh ra bi Cha Cha t trc mun i theo thn tnh. Vo nhng ngy sau cng, v chng ta v cu ri chng ta, Ngi sinh ra bi Trinh N Maria theo nhn tnh, ng bn th vi Cha Cha theo thn tnh, ng bn th vi chng ta theo nhn tnh."Cc ngh ph khng ngn ngi gi c Trinh N Maria l "M c Cha Tri". Khng phi v M sinh h thin tnh ca Ngi Li Thin Cha. M v nh M m Ngi Li Thin Cha mang mt thnh th vi mt linh hn c tr nng m Ngi Li Thin Cha kt hip vi trong mt Ngi duy nht khi sinh h trong th xc. Nu ai khng tuyn xng rng Thin Cha chnh l Emmanuel v v th, c Trinh N Maria l M Thin Cha, k y b v tuyt thng. V c M sinh h "Ngi Li ha thnh nhc th" khi ban i sng th xc".Ln n nhng ai mun tch ri, phn chia c Kit, ch coi con ngi ca Ngi mi sinh ra, mi chu cht cho chng ta, cn chnh Ngi l Con Thin Cha th khng.

Kinh Knh Mng c son trong dp ny, ton th gio dn Epheso cho mng Cng ng bng mt cuc rc n v i, tung h M Thin Cha: Thnh Maria, c M Cha Tri, cu cho chng con l k c ti, c c Thnh Cha Celestin chp nhn. (nhng cha c in v cng b chnh thc cho n nm 1568) ng phng cng nh Ty phng, lng o ca dn chng tr nn st sng hn do s tn sng c Trinh N rt thnh: vn chng, ngh thut v cc l nghi u m mu sc tn sng ny.

Cc gio thuyt sai lc thi hu EphesoTheodoret min Syria lun bo v hai bn tnh ca c Kit, khng ni g n vic "kt hp m khng ln ln" Eutykes (378-454), mt an vin ph Constantinopoli da vo nhn hiu gio l Epheso v lm dng nhng lun ca thnh Cyrillo i n mt sai lm cc oan, l ch trng Ngi Li kt hip cht ch vi nhn tnh, n ch cn mt bn tnh duy nht, tc Thin tnh, y gi l Nht tnh thuyt.

Cng ng Calceadonia 451Th ca GH Leo :Chng ti tuyn xng c mt Cha Gisu Kit, Con mt Thin Cha, ng chng ti nhn nhn c hai bn tnh: Thin tnh v Nhn tnh m gia hai bn tnh ny khng h c s ln ln, bin i, phn chia hay la nhau. S khc bit gia hai bn tnh khng h mt i bi s kt hip, tri li, cc c tnh ca mi bn tnh ny cn y nguyn trong mt Ngi v duy nht

Nhng quyt nh quan trng ca Cng ng phs li c tuyn b minh bch thnh Tn iu do Cng ng Calcenia nm 451, bao hm nhng im sau y:1. c Maria l M Thin Cha: khng phi l M sinh ra bn tnh Thin Cha m l M mt ngi Con chnh l Thin Cha.2. c Maria l M Thin Cha: khng phi l M ca mt ngi con kt hp vi Thin Cha hay l tr nn Thin Cha, m l M ca ng l Thin Cha t thu ban u.3. c Maria l M Thin Cha: khng phi ch l M sinh h th xc c Gisu m thi, m l M ca ng mc ly thn xc ni M, ng c trc M l Cha Gisu.

Nht tnh thuyt chng CalcedoniaGio l Chalcdoine khng c chp nhn cch yn hn mi ni trong Gio Hi. C nhng ni cn phn ng chng li.Nhng ngi chng li Cng ng chia lm hai nhm:+ Nhm lc gio t tng l nhng ca Eutyke vn tip tc ch trng c Kit ch c mt bn tnh+ Nhm lm dng nhng lun ca thnh Cyrillo, tuy khng ch trng sai lc nh Eutyke nhng khng nh c Kit c hai bn tnh v mt ch v l iu mu thun, nu ni mt ch v th phi ni mt bn tnh.

Cng ng Constantinopoli II 553( gii thch li Calcedonia )GH VigiliusKhng nh s duy nht ca Ngi Li : Ngi Li vn l mt, c sau khi nhp th, d thn tnh v nhn tnh vn nguyn vn.Ngi Li khng bin i thnh bn tnh xc phm, xc phm khng bin i thnh bn tnh Ngi Li.

Cng ng Constantinople nh khng nh : Ngi Li Thin Cha, nhp th v sinh ra bi cung lng c Maria, M Thin Cha Rt Thnh v vinh quang trn i ng trinh Nh vy, cng ng khng nh c n trn i ng trinh v l M Thin Cha ca c Maria

Khng nn ch c gng gn ghp nhng hiu bit ca con ngi vo vic gii thch nhng mu nhim ca Thin Cha

3. Tm hiu Kinh Knh Mng Knh mng Maria y n phc, c Cha tri cng b. B c phc l hn mi ngi n, v Gi-su con lng b gm phc l.Thnh Maria c M Cha Tri cu cho chng con l k c ti khi ny v trong gi lm t. Amen .Theo quan im hin ti, chng ta thng chia Kinh Knh Mng ra lm hai on theo ni dung l nh trn. on u l li cho ca S thn khi truyn tin ( Lc 1,28 ) v li cho ca b Elizabeth khi M Maria n thm ( Lc 1,42). on sau l li cu nguyn chung ca Gio Hi

Nhng xt v phng din lch s th ta c th chia KKM lm 3 on : on lc ghp hai li cho ca s thn v b Elizabetihon khi thm danh xng Maria v Gi-suon cui l li cu nguyn ca Gio Hi.

Mc d vo thi Cng ng Epheso 431 sau khi cng b tn iu M Maria l M Thin Cha th Kinh Knh Mng c gio dn son ra v tung h M Thin Cha , c GH Celestin chp nhn nhng n vn cha c cng nhn mt cch chnh thc theo nghi l nn n khng c lu tr li nh mt kinh chung cho ton th Gio Hi by gi. Theo ti liu ghi li : _ TK V : mt s Gio dn v Gio s khi cu nguyn vi c Maria gn ghp hai li cho ny li vi nhau_ TK VI VII : Knh cho, i k c chc tng v trn n sng Thin Cha. Chc tng hoa tri t lng b, ng nh b ban cho th gii lng thng xt. Knh cho, i k y n phc, B s sinh ra Ngi Con nhim sinh t Cha Cha t mun thu v s cu thot dn mnh khi ti li. Knh cho, k y trn n sng, Cha cng b, knh cho, Trinh n tinh tuyn. Knh cho, v hn th khng kt hn; knh cho, M ca s sng; chc tng hoa tri ca lng B (phng v l Truyn tin theo nghi in Byzantin )-> TK VIII : Knh cho, ng y n sng, Cha cng b. B c chc phc hn cc ph n, v chc tng hoa tri t lng b ( Cng thc ca Thnh Gioan amasc )_ S thm vo ca danh Maria v Gi-su c thm vo theo th t nhng khng r l vo thi im no. _ TK XIV : Mi a phng hoc dng tu khi cu nguyn vi M Maria thm tht k l vi hon cnh ca cc tn hu, v th mi ni c Kinh Knh Mng mi cch. Chng hn: xin M cu cho chng con l k ti li, xin M cu cng Cha Cu th tha ti cho chng con.Nm 1568 : GH Pi V cng b sch nguyn ci t theo quyt ngh ca cng ng Trent, th To thnh mi n nh mt hnh thc nht nh trong ton th Gio hi - tc l Kinh Knh Mng nh hin nay chnh thc c cng b v in ra.

V ngha : Chng ta thng c KKM dng ln M Maria vi lng sng knh cao trng ng nh ngha ca Kinh ny_ Li cho ca Thin thn :+ Knh mng Maria y n phc. Thin thn l mt ng thing ling c Thin Cha to ra trc khi to nn loi ngi v c phc hng nhan Thnh Thin Cha, cc ng y lun tn trung v phc tng Thin Cha. V vy ta cn tn knh cc Ngi, nh ng Abraham tng phc v thin thn ca Cha. Nhng khi Gabriel n vi M Maria th li tha rng : Knh mng nh mt li cho hi cung knh. Chnh Gabrien nhn nhn iu , khi tuyn xng c M y n phc, nh th mun ni: con t lng cung knh b, v b tri vt hn con v n phc. Vic tri vt ny lin quan ti ba iu sau y: th nht, l linh hn, linh hn c M y n phc. Thin Cha thng ban n phc v hai l do: lm iu lnh v trnh iu d. V c hai iu y, c M u c d y. Hn bt c ngi thnh thin no, tr mt mnh Cha Kit, c M trnh ht mi th ti. Ti nguyn t, ngi c sch t lc cn trong lng m; ti ring, d nng hay nh, ngi cng khng h mc phi. ( Ngoi ra c Maria cn c phc hng 3 tn iu na ). + Gabrien tha vi c M: c Cha Tri cng b nh th mun ni: con t lng cung knh B v B thn quen vi Cha hn con, do s kin Thin Cha lun cng B, c Cha Cha ln Cha Con v Cha Thnh Thn. Khng mt thin thn hay to vt no khc c c s thn quen thing ling y._ Li cho ca b Elizabeth :+ B c phc l hn mi ngi n : nh mt li b tc li vi li Thin s ni. M Maria qu tht phi thng, khng ging vi bt c mt ngi trn th no ngoi tr Cha Gi-su v M khng vng mt vt nh ti li no m li cn c phc cu mang Con Thin Cha, c Thin Cha chc phc v ban bnh an.+ V Con lng b gm phc l : chnh l Cha Gi-su, l Thin Cha tht, Ngi n th gian ni mt ngi ph n c Thin Cha chc phc v linh hn ln th xc._ on li cu nguyn : Thnh Maria c M Cha Tri cu cho chng con l k c ti khi ny v trong gi lm t. Amen l do Gio Hi tng kt cc truyn thng li.

4. Ngun gc Kinh Mn CiKinh Mn Ci: gm c mu nhim nm S vui, mu nhim nm S mng, mu nhim nm S thng v mu nhim nm S sng tng ng vi cc s kin v cuc i Cha Gisuvc M MariatheoTn c. Khi c mi mu nhim, ta c 1 Kinh Ly Ch, 10 Kinh Knh Mng, 1 Kinh Sng Danh v li cu nguyn cho cc linh hn.Ngun gc Kinh Mn Ci :_ Th k 11 v 12, ti tnh Albi thuc min nam nc Php, c mt lc thuyt do b ri Albigens ch trng l nh nguyn.Sau bao nhiu n lc m vn thm bi chinh phc b Albigens ri ny, thnh aminh rt vo mt khu rng gn thnh ph Toulouse nc Php cu nguyn. Trong thi gian ny, Thnh nhn khc lc, n chay v pht xc mong lm ngui cn gin ca Cha. Ngi thc hnh vic kh hnh thn xc cho n ni b ngt lm i. Chnh lc c M cng ba Thin Thn theo hu hin ra vi Thnh Nhn v dy cho Kinh Mn Ci_ T nm 1214, thnh aminh tin khi truyn b Kinh Mn Ci Lc ny kinh Knh Mng ch gm c li cho ca thin s Gabriel: "Knhmng Maria y n phc. Thin Cha cng B" (Lc 1: 28), ri c thm li cho ca b Thnh Elizabeth: "B c phc l hn mi ngi n. V Con lng B gm phc l" (Lc 1: 42).Th k XIII, i c UrbanIV, Thnh Danh "Gisu" c thm vo. _ Hnh thc c kinh nhiu ln c thay i (theo ti liu ) : + Ngi ta c 150 kinh Knh Mng cng vi150 kinh Ly Cha xen k nhau.+ n th k XIV, thyHenry Kalkar (1328-1408), dng Carthusian do thnh Brun sng lp, chia 150 kinh Knh Mngthnh tng chc (10) mi chc mt kinh Ly Cha.+ Th k XV, Cha aminhPrussia(1384-1460)cng dng Carthusian chia 150 Kinh Knh Mng thnh 3 chui 50, Chnphc Alan de la Roche hay l De Rupe thm phn suy nim cc mu nhim trong khi ln chui.Cha Albert da Castello, O.P., sa li mi kinh Ly Cha vi mt mu nhim. T nay trng kinh Mn Ci gi l "Vng hoa hng"._ Nm 1568,c ThnhPi V thm phn th hai kinh KnhMng: "Thnh Maria, c M Cha Tri..." vi kinh Sng Danh, v n nh kinh Mn Ci nhchng ta c ngy nay._ c M trong hai ln hin ra ti L c nm 1858 v Fatima nm 1917 cm trong tay trng ht Mn Ci, nh xc nhn l chnh M ban Kinh Mn Ci v dy ln ht Mn Ci_ Trong ln hin ra cui cng M t xng "Ta l c M Mn Ci .Trong ln hin ra th ba, c M xin cc em thm vo sau mi chc kinh li nguyn:

"i Cha Gisu ca chng con, xin tha th cho chng con, xin cu chng con khi la ho ngc. Xin dn a cc linh hn ln Thin ng, nht l nhng linh hn cn hn ht."

_ Nm2002,c Gio hongGioan Phaol IIcng b thm nm mu nhim mi, l Mu nhim nm S sng, nh vy, Kinh Mn Ci ngy nay c 20 mu nhim. y l s thay i ln ca kinh ny sau nm th k.

5. TN IU M MARIA L M THIN CHA

1. Ngun gc lch s.1. Tin bo t Cu c. Ri y, mt Trinh N s th thai v sinh h mt con trai, Ngi s t tn cho con tr l Emmanuel, ngha l Thin Cha cng chng ta(Is 7,14).

1. Bin c lch s trong Tn c. S thn truyn tin cho c Maria.Mng vui ln, hi ng y n sng, c Cha cng B:... v b p lng Thin Cha. V ny y b s th thai, sinh h mt con trai, v t tn l Gisu, Ngi s nn cao c, v s c gi l con ng Ti Cao, c Cha l Thin Cha s ban cho Ngi Ngai vng Vua avt, t tin ngi Cha thnh Thn s ng xung trn B, v quyn nng ng Ti Cao s bao trm B V th con tr b sinh ra l Con Thin Cha.()By gi b Maria ni : Vng, ti y l n t ca Cha, xin Cha c lm cho ti nh li s thn ni . ( Lc 1. 28 38 ).

c Maria ving thm b Elizabeth.Bi u ti c M Cha ti n ving thm ti1. Gio Hi v tn iu M Maria l M Thin Chaa). Lc gio Lc thuyt Arius 321 381: ph nhn c Kit l Thin Cha do ph nhn M Maria l M Thin ChaLc thuyt Nestorius : c Maria l M c Kit, khng phi M Thin ChaKhong u th k th nm sau Cha Ging Sinh, Tng Gim Mc thnh Constantinpli, tn l Nestri, t nu ln mt lc thuyt. ng tuyn b rng: "Ch nn gi c Maria l m c Gisu." Bi l, theo ng, c Maria ch sinh ra c Gisu, => nn khng gi c Maria l M Thin Cha c.

Cc Cng ng c triu tpNgy c Gio Hong Clestin I triu tp Cng ng Ephs nm 431 (AD) ln n lc thuyt ny, ph ngy thuyt Nestori. Thnh Cyrill Alexandria i din c Gio Hong ch to Cng ng, cng b tn iu : c Maria M Thin Cha

6. Tn iu c M V Nhim Nguyn Ti

1. Ngun gc

T ti nguyn t

ng Adam v b Eva cng nhau n tri cm v vi phm lnh truyn ca Thin Cha Con rn khi dy ni ng b S KIU NGO khi n ni: ng b s tr nn ging nh Thin Cha! (St 3, 5) v kt qu l ng b sa ng.

hu qu ca chn la:

Adam v Eva mt i s gn gi nguyn thy i vi Thin Cha v chy trn Thin Cha. [V s cht, vn l hu qu c bo trc, nay bc vo lch s nhn loi.]

T chi Thin Cha l quay lng li vi ngun s sng ca chng ta. ti li tip ni ti liu tin l cu chuyn Adam v Eva, th hai l cu chuyn Cain v Abel, th ba l cu chuyn No v nn lt Hng Thu, th t l cu chuyn thp Babel. ti li ca con ngi c tip ni bng hnh pht (do s la chn sai tri ca con ngi), nhng on kt trong mi cu chuyn lun l n sng ca Thin Cha.

ti sao mt a tr li b vt nh bi ti t tng ngay khi n va sinh ra, n ni tr nh cng cn chu Php Ra? tt c mi ngi (ngoi tr c Trinh N Maria) u ang thiu mt iu g : s gn gi nguyn thy vi Thin Cha v s hi ha xut pht t s gn gi ny. Tuy nhin, ti t tng cn hm , mc d c Cha Gisu cu chuc v c lnh nhn b tch Thanh Ty, chng ta vn phi chin u trong sut cuc i chng li ti li. => (chng li s kiu ngo v yu ui ca mnh) l nhng iu m chng ta tha hng t nguyn t.

Ngun gc Kinh Thnh ca tn iu c M v nhim nguyn ti

c M khng mc ti t tng ngay t lc c M c th thai trong lng ngi m l thnh Anna.

Gio Hi nhn ra li tin bo v cuc khi hon ca ng Cu Th v ca M Ngi, tc l c Maria cng c d phn vo cuc chin thng ca Cha Gisu Thin Cha cho M ca ng Cu Th thng c con rn, tc l gn gi M khi t ca ti y.

s thn Gabriel n truyn tin cho c Maria, ngi ni: Mng vui ln, hi ng y n sng, c Cha cng B (Lc 1,28).

1. Gio Hi Cng Gio v tn iu c M v nhim nguyn ti:1. Din bin lch s dn n s nh tn:

Gio Hi ch mi khm ph v ph bin rng ri v c n v nhim nguyn ti ca c M t khong th k 19,

V phng v, chng ta thy c nhng thnh l knh c M v nhim t th k th IX, bt u t Constantinople v lan sang min nam nc .

Sang u th k XIV, nh nhng chng l ca chn phc Duns Scot, Gio Hi c vng vng hn trong suy t thn hc. Duns Scot khng nh mnh m rng c Maria l ng V Nhim Nguyn Ti chnh l nh n cu chuc ca c Kit. Nm 1439, cng ng Basle xc nhn tn iu ny, v nm 1476, c Sixtus IV chun nhn l knh c Maria V Nhim Nguyn Ti ngy 8 thng Mi Hai, nh vn c mng trong nhiu th k trc . Nm 1708, c Clement XI qui nh ngy l knh c M V Nhim Nguyn Ti thnh l buc.

Nm 1840, 51 Gim Mc ngi Php trnh c Gio Hong Grgri XVI thnh nguyn th xin ban hnh c sng v nhim nguyn ti ca c M thnh tn iu.[c Pi dng l th mi tt c cc Gim Mc cng cu nguyn v gp vi ngi trong vic cng b tn iu c M V Nhim Nguyn Ti.] Vo ngy 8 thng 12 nm 1854, cng vi s hin din ca cc gim mc trn th gii, c Thnh Cha Pi IX chnh thc cng b nim tin ca Gio Hi ni vic Thin Cha to sinh c M tinh tuyn, v nhim nguyn ti. c Gio hong Pi IX tuyn b :Rt thnh Trinh n Maria nh Thin Cha ton nng v nh cng nghip ca c Gisu Kit, ng cu chuc nhn loi ban cho n phc c bit l ngay t khi th thai c gn gi khi ht mi bn nh ca ti nguyn t. l tn iu c Thin Cha mc khi, v th buc mi ngi phi tin vng vng mi mi.

Sau cng, chnh c M l ngi xc tn vi chng ta v tn iu V Nhim Nguyn Ti. u nm 1858, tc l ch 4 nm sau khi tn iu c cng b, Bernadette mt c gi qu ma v tht hc ti L c, mt lng nh ni min ni Pyrn bn Php, c din kin c M. Khi c Bernadette hi tn, c M mm ci tr li: "Ta l ng V Nhim Nguyn Ti." C Vatican II cng nhc li gio l y trong hin ch v Gio Hi: M Thin Cha l ng ton thnh, khng vng nhim mt ti no, nh mt th to mi do Cha Thnh Thn un nn v tc thnh trn y thnh thin, c mt khng hai ngay t lc mi c th thai,.

7. TN IU M MARIA TRN I NG TRINHTn iu v c Maria trn i ng trinh c ngha l c Maria ng trinh trc khi sinh trong khi sinh v sau khi sinh , c nm trong nghin cu v Maria hc hay cn gi l Thnh Mu hc.34B Ma-ri-a tha vi s thn: "Vic y s xy ra cch no, v ti khng bit n vic v chng! ""Thnh Thn s ng xung trn b, v quyn nng ng Ti Cao s rp bng trn b,37V i vi Thin Cha, khng c g l khng th lm c."

Vic M Maria ng trinh trong khi sinh Cha Gi-su l mt iu rt kh tin nhng i vi Thin Cha, khng c g l khng th lm c. Nh ta xc tn rng M l ng V Nhim Nguyn Ti (bi v M Maria tht s l ng V Nhim Nguyn Ti) nn M khng phi chu li chc d ca Eva l phi sinh con cch au n. Bn cnh , c M Maria chu thai Cha Cu Th khng tnh dc, th M cng c sinh h Con khng phi au n, v Ngi Hai Thin Cha sinh ra bi c Maria khng ph hy n ng trinh ca M, m tri li cn thnh hin s trinh trong ca M, v lm cho ng khng h b xm phm tr thnh bt kh xm phm. V li ngn s Isaia cng phn : Trc thi chuyn d, n sinh con, trc cn au, n cho con trai cho i. (Is 66,7).

[Khi xc tn hai iu trn, vic M Maria ng trinh sau khi sinh Cha Gi-su th hin ch l M Maria c sinh thm ngi con no khng ?]Mt 13, 53-58 v Mc 6, 1-6Mt 27,55-56 v Mc 15,40-41

Cc Cng ng :_ Cng ng Constantinopoli I 381 tuyn xng Trinh N Maria qua kinh Tin Knh di_ Cng ng phs nhc li iu ny qua th ca Thnh Cyrill Ngi sinh ra bi Trinh N Maria theo nhn tnh, ng bn th vi Cha Cha theo thn tnh, ng bn th vi chng ta theo nhn tnh._ Cng ng Constantinople II 553 khng nh : Ngi Li Thin Cha, nhp th v sinh ra bi cung lng c Maria, M Thin Cha Rt Thnh v vinh quang trn i ng trinh . Cng ng khng nh c n trn i ng trinh._ Trong khon III ca Cng ng Latran nm 649, di quyn ch ta ca c Thnh Cha Martin I, vi 105 Gim mc Ngh ph tuyn b mt cch mnh m:"Nu ai khng hp nht vi Gio hi m tuyn xng rng: c Maria lun lun ng Trinh v V Nhim Ti... chu thai Ngi Li Thin Cha khng bi tinh dch ngi nam, m bi Cha Thnh Linh, khi sinh Con vn cn trinh khit vn ton... th ngi s b v tuyt thng" (Denz 256) (Trch M Maria trong Tn l ca cha Neubert)._ Cng ng chung Tridentin (hp t nm 1545 n nm 1563 ti ) dy v gio l ny nh sau:"Nu vic th thai Cha Cu Th vt trn mi lut t nhin, th vic sinh ra Ngi cng khng km, v l vic ca Thin Cha. V iu tuyt i l lng vt trn mi t tng v li ni loi ngi, l vic Cha Kit sinh ra bi c M Maria m khng lm hi c ng Trinh ca M cht no. Cng nh v sau khi Ngi sng li, Ngi ra khi m m khng ph hy nim n ca ca m. Cng nh khi ca nh cc Tng vn cn nguyn vn ng kn khi Cha Gi-su vo nh v ban bnh an cho cc ng. Li cng nh nh sng mt tri chiu thu qua thy tinh m khng lm v hay gy hi cho thy tinh, th cng th, m cn k diu hn nhiu, v Cha Kit ra khi lng M Ngi m khng lm tn thng n c ng Trinh ca ngi M."_ Cng ng Vaticano II (nm 1963) ghi trong Hin ch nh Sng Mun Dn, chng VIII, s 57: "Cha Gisu, ngi con u lng m c M Maria sinh ra, khng lm h hi, tri li thnh ha s ng Trinh ton vn ca c M."_ Gio hongGioan Phaol IItrong bi gio hun v c Maria ni:"Mc d Tn c nhn mnh n s trinh khit ca c Maria lc cu mang Cha Gisu, nhng Hi thnh tin rng c Maria gi mnh trinh khit sut i. iu ny xem ra c gi ghm trong tnh t Trinh n dnh cho c Maria (Lc 1,27). D sao, c tin ca Hi thnh c din t trong cc tn biu qua cc dng ng trn i ng trinh, hoc ng trinh trc khi sinh, ang khi sinh v sau khi sinh .

8. TN IU C M HN XC LN TRI S trinh khit trn i ca c Maria c trng dn nh l mt trong nhng ng lc ca vic hn xc c ct nhc vo vinh quang trn tri .

1. Ngun gc

Trong thnh kinh khng c bng chng trc tip no v vic c Maria ln tri. Hi thnh Cng gio rt ra kt lun t cch gi c Maria y n sng c ghi trong Tin mng Luca (Lc 1,28)._ 11/01/1950, qua Hin ch "Munificentissimus Deus"(Thin Cha v cng vinh hin), GH Pi XII tuyn b : "Sau khi hon tt cuc i dng th, c Maria, M Thin Cha va v nhim va mi mi ng trinh, c a vo vinh quang thin quc c hn ln xc .L tn iu, buc mi ngi Cng gio phi tin c M hn xc ln tri, ai cng khai khng tin tn iu ny l hon ton xa ri c tin Cng gio" bi nhng l do c bn: + c Maria l M Thin Cha; c Gisu sinh ra t thn xc c Maria ("caro Jesu est caro Mariae"), thn xc c Maria khng h sa st nhng vn trinh khit vn ton v bi tht xng ng nu thn xc y khng b h nt sau khi cht.

+ V lin kt cht ch vi c Ki-t trong s mng cu ca Ngi trn gian, nn c Maria cng tht xng ng c chia s tnh trng vinh quang ca thn xc.

Hay l Gio L Gio Hi Cng Gio t s 963- 975, k ra 5 l chng rt mnh m v xc thc minh chng vic c M Hn Xc Ln Tri:1. V c Maria l M Cha Kit: 1. V c Maria Trn i Trinh Khit1. V c M lun hp tc vi Cha Kit1. V c M y n Phc1. V c Maria V Nhim Nguyn Ti

ngha

Maria c din i din vi Thin Cha. Maria ln tri l hnh nh ca Gio Hi khi hon v vinh quang ca thp gi l vinh quang ca M. Tin vo thp gi s c n cu . V th, tin vo c Kit gii thot M khi s cht ca ti li, tc l tin vo s bt dit ca tm hn v th xc Thin Cha dnh cho Maria, cng nh cho nhn loi v cho Gio Hi khi hon.

9. L Trng dng c M :I) L c Maria l M Thin Cha (ngy 1/1 hng nm):a) Ngun gc : Trong s tt c cc tc hiu ca c Maria, tc hiu M Thin Cha "Theotkos cao c v vinh quang nht. M Thin Cha l l do s hin hu ca M v l l do ca tt c cc c n v cc n thnh m Thin Cha ban cho M, l ngun gc cc li chc tng ca M v nim vui ca chng ta Gio Hi t ho tuyn tn tc hiu ny ca M trong cng ng phs431 v long trng c hnh Thnh l trng mng knh tc danh M Thin Cha ca M chng ta .b) Lch s pht trin : Bn ng phng, l M Thin Cha c mng u tin ti Girusalem ngy 15 thng 8, nm 428 Bn Ty phng, ti Rma, thot tin l Ging sinh cng l l c Trinh N l M Thin Chabi vy th k XII, l Ging sinh ban ngy c mng trng th ti n th c B C Rma Khong t nm 600, l c M u tin chnh thc trong Phng v Rma l l ngy mng mt thng Ging Nm 1931 k nim 15 th k Cng ng phs c Pi XI truyn dy mng l M Thin Cha trong khp Gio hi vo ngy 11 thng 10. Nm 1969 trong chiu hng canh tn Phng v, c Phaol VI i l M Thin Cha sang ngy 1 thng Ging.II) L c M Hn Xc Ln Tri (ngy 15/8 hng nm): Ngay t nhng th k u, Gio hi mng lc M an gicvo ngy 15 thng 8. Nm 380, gio on Antikia, v u th k VI, Gio hi ng phng gi l "L M ly trn" Khi qun Ba t xm chim Trung ng, cc an s chy sang Rma nm 650 em theo l ny sang v i l "L M ln tri" v mng vo ngy 15 thng 8.Ri t Rma, l ny c lan n Milan v Ty Ban Nha. Th k VIII l ny lan sang Anh v cdn dn lan ti tt c cc nc khp th gii. Ngy 01/11/1950, c Gio hong Pi XII long trng tuyn b tn iu c Maria hn xc ln tri Nm 1970, Phng v qui nh l M ln tri l mt l c M duy nht c l vng vo chiu ngy 14 trc chnh ngy l 15 thng 8. L trng ny mng vic c Maria c Thin Cha em hn xc v tri, chia s hnh phc vi c Kit phc sinh; ng thi cng gi ln nim hy vng cho Hi thnh l hnh khi nhn ngm tiu ch ca mnh.III) L c M V Nhim Nguyn Ti ( ngy 8/12 hng nm ) : T th k th VIII, bn Gio hi ng Phng mng lThnh Anna th thai, m ca Theotokos (M Thin Cha)vo ngy 9 thng 12 hng nm. L c lan qua Ty phng nht l ti , i Nh Lan v Anh thnh lc Maria th thai. T Constantinople v lan sang min nam nc - thnh Naples vo th k th IX, ngy l c khc vo lch bng hoa cng. Nm 1050, c Gio Hong Lon IXhun d cc tn hu mng knh c Trinh n th thai nh Gio Hi ng phng lm. T khi tuyn b tn iu vo thng 12 nm 1854 bi GH Pi IX, l ny i tn t vic th thai ca b thnh Anna thnh Th thai v nhim (Immaculata Conceptio).10. L Knh dng c M: I) L c Maria thm ving b lisabt (31/5)a) Ngun gc: Thm Ving l chuyn thm ca Maria vi Elisabeth nh c ghi li trong Tin Mng Thnh Luca, Luca 1:39-56 Cao im ca thng 5, thng hoa dng knh M Maria, trong ngy cui ca ma hoa, Gio Hi mng knh l M i thm ving b ch h Elisabeth. S hin din ca M Maria cng c nim tin ca b Elisabeth v ni ln M lun ph tr loi ngi, nng con ngi. S c mt ca M cng l nim an i, v v thnh Gioan Ty gi ang trong lng b Elisabethb) Lch s pht trin: l thy xut hin t hi th k th VI do thnh Bonaventure v cc tu s dng Phanxico c ng, nm 1263, Dng Phanxic khi xng mng l ny. Nm 1386, Cng ng Prague nc o cng nhn l ny vi l do xin n hip nht Gio hi trong thi k c s tranh chp gia Gio hong gi Clement III ti Avignon (Php) vi c Urban VI ti Rma. Nm 1401, c Bnifaci IXthnh lp l ny trong khp Gio hi, c hnh vo ngy mng 2 thng 7 hng nm Nm 1441, Cng ng Basel (Thy S) xc nhn l ny. c Sixt IV son kinh Nht tng c bit. c Thnh Pi V a l ny vo sch kinh Phng v. Khi c Gio Hong Phaol VI canh tn lch Phng v, l ny c di vo ngy 31 thng 5

II) L Sinh nht c Trinh n Maria (8/9):a) Ngun gc: Bt ngun t Girusalem, ti nh th cung hin ni c Maria cho i nay c gi l nh th thnh Anna (tc truyn l nh ca thnh Gioan Kim v Anna) Sch Phc m khng cho chng ta bit g v ngy sinh ca c M, ti liu u tin k li ngy sinh nht c Trinh N Maria l ngy th ca thnh Giacb, cho bit c Maria sinh ra ti Girusalem. Lin quan ti bin c c Maria sinh ra c Hng Y Ildefonso Schuster vit: c Maria tt c rng ngi s sng v s v ti, sng chi v v nhim, bc ra t tri tim ca Ngi Li vnh cu, chnh Ngi nho nn thn th v linh hn y mt ngy kia phi dng lm nh tm v n th cho Ngi., cho thy s cao trng ca bin c h sinh c Trinh N Maria.b) Lch s hnh thnh: Bn Ty phng l sinh nht c M c du nhp vo hi th k th VII. Bn Php chng ta thy l c ni n trong lch ca Sonnatiusgia cc nm 614-631. T th k th XI l sinh nht c M ngy cng c tm quan trng hn na, n c tun bt nht i trc. Nm 1378 c Gio Hong Gregorio XI thit nh bui canh thc vo hm trc ngy chnh l. L Sinh Nht c Trinh N Maria c thit nh vo ngy mng 8 thng 9 trc thi c Gio Hong Sergio I. Phng v cho mng ngy sinh nht ca c Maria nh l bui l dng hng ng ca n cu ri ( bi v ngy xut hin ca ng cu th gn k ) . L Sinh Nht c M din t hai nim rt p: th nht l nim v s trn y vin mn ca thi gian v nim s vi nh m M Maria m n cho loi ngi.

11. L Nh dng c M :

I) L knh Thnh Danh c Maria (ngy 12/9 hng nm):1. Ngun gc hnh thnh: Danh hiu m Hi Thnh v nhn loi qua bao nhiu thi i tuyn xng, ca ngi M, nh mun nhc nh con ci M trn khp mt t ny: Danh Thnh ca M lun lm cho con ngi ngy ngt, say m v M lun bn con ngi, M yu thng con ngi, M u Cha cng v ngc li2. Lch s pht trin: L Thnh Danh Maria 12/9 ca c M c bt u Ty Ban Nha vo nm 1513 Nm 1671 c lan khp Ty Ban Nha v Vng Quc Naples c Gio Hong Innocent XI cho ph bin ny trn khp cng th gii nm 1683

II) L c M su bi trc y gi l L By S (ngy 15/9 hng nm):1. Ngun gc hnh thnh: c Maria l mt con ngi c chc phc v c u quyn nht ca Thin Cha nhng c Maria cng l Ngi nhn bit c ni su xa nht ca s su bi nhn tnh. Cuc i c M Maria l cuc i ca b M c trm nghn au kh ni tip nhau k ra khng ht. L knh c B Su Bi (Our Lady of Sorrows) phn no ni ln lng thng cm v tn knh ca Kit hu i vi c B. Kit hu c th chim nim s au kh ca c M mt cch c th, Hi Thnh chn 7 s thng kh tiu biu gn lin vi lch s cu ca c Gisu tng nim2. Lch s hnh thnh: Vic tn knh c M Su Bi do Dng Citercian v Dng Phanxic khi xng t th k XII v th k XIII n nm 1423, C Cologne quy nh thnh lp l knh c M Su Bi (iu lut 11) Trc cuc ci t phng v ca C Vatican 1969, trong phng v c hai thnh l knh c M Su Bi l th 6 trong tun kh nn, trc L L v ngy 15/9 hng nm Nm 1969, l c M Su Bi l ngy th Su trong tun Kh Nn b bi b do vic ci t phng v sau C Vatican II. L do vic bi b l v Gio Hi khng mun mng mt bin c hay mt mu nhim hai ln trong mt nm.

Ngoi ra cn rt nhiu l nh n c M nh l : L c M L c (ngy 11/2 hng nm),L Tri Tim V Nhim Nguyn Ti M Maria (ngy 16/6, ngay sau l knh Thnh Tm Cha Gisu),L c M ni Caml (c M Ct Minh): ngy 16/7 hng nm, L cung hin n Th c B C (ngy 5/8 hng nm), L c Maria Trinh N Vng (ngy 22/8 hng nm),L c M dng mnh trong n th (ngy 21/11 hng nm), L c M Guadalupe (ph bin Chu M, ngy 12/12 hng nm),v.v... ./.

lm pp : Linh lm phn 1, 2 , 3 , 4, 7, 8Trang lm phn 5, 6, 9, 10, 11Thuyt trnh: Linhphn 1, 2, 9, 10, 11Phng phn 3, 4, 7, 8Trang phn 5, 6 , clip n bi, game ( nu c)Link bi Magnificat ting anh : https://www.youtube.com/watch?v=H_j9WpXWIbc L nh l theo tui, b Linh thch l khc th sa li nha :-D