Coğrafyanın Kara Kutusu

62

KARA KUTUKİTAPLARI

TÜRKİYE'DE TARIM

TEST 1

1. Ülkemizde yedi bölgede tarım ürün-leri çeşitliliği farklıdır. Bölgelerde uygulanan tarımsal metotlar, topra-ğın kalitesinin farklı olması bu du-rumu doğurmaktadır. Fakat bölge-ler arasında üretilen ürünlerin faklı olmasında tüketici nüfusun farklı olması rol oynamaz. Çünkü tüketici nüfusun özelliği aynıdır. Beslenme tarzları aynıdır.

Cevap D

2. Dağlık ve eğimli alanlarda tarımsal faaliyetlerin fazla gelişememesi ve iç kesimlerdeki geniş ovaların bulunduğu alanlarda tahıl üretimi-nin yaygın olması yer şekillerinin bitkisel üretim üzerindeki etkisini göstermektedir. Ancak topraktaki verimlilik düzeyi arazi kullanımı ve iklim, nadasa bırakılan alanların gi-derek azalması ise sulama faaliyet-lerinin yaygınlaşması ile ilgilidir.

Cevap B

3. Yıl Tarla Arazisi

(milyon

hektar)

Tahıl

arazisi

(milyon

hektar)

%

1927 5.5 3.9 71

1950 14.5 8.3 57

1970 24.5 13.3 54

1990 24.2 13.7 56

Ülkemizde son yıllarda ekili dikili alanda artış yaşanmakta, tarla ara-zisi genişlemektedir.

Cevap A

4. Ülkemizde tarımsal üretimin fazla olması için bazı beşeri önlemler alınmaktadır. İşletmelerin yapısı, tarımsal örgütlenme, pazarlama ve zararlılarla mücadele beşeri faktörlerdir. Toprak verimliliği sınıf-landırması ise doğal faktörlerdendir.

Cevap E

5. Ülkemizde karstik, yamaç, fay ve artezyen yer altı su kaynakları bu-lunmaktadır. Yer altı suları yağışın az olduğu dönemlerde çiftçilerin

tarlalarını sulamak için kullandığı kaynaklardır. Yer altı suları tarımsal üretimin artmasını sağlar.

Cevap D

6. Ülkemizde tarımsal etkinliklerin zorlaşmasında Rize’de eğimin faz-la olması, Kars’ta yükseltinin fazla olması, Konya’da ise kuraklığın ya-şanması etkili olmaktadır.

Cevap C

7. Bazı sarp arazilerde tarımsal faali-yetler kısıtlıdır. Bu tür araziler daha çok ormancılık ve hayvancılık faali-yetleri için kullanılır. Trabzon Doğu Karadeniz Dağları’nın bulunduğu alanda yer alır. Bölge oldukça dağ-lıktır. Bu nedenle tarımsal faaliyet-ler kısıtlıdır.

Cevap B

8. III

II

IV

VI

Yer şekillerinin engebeli olduğu yerlerde tarımsal üretim oldukça zordur. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde tarımın yerini hayvan-cılığın almasındaki temel etken yer şekillerinin engebeli ve yüksek ol-masıdır. V numaralı alanda Hakkâri dağları yer alır.

Cevap E

9. Ülkemizde son yıllarda yapılan barajlar, su kanalları ile sulama imkânları artmaktadır. Bu durum da iklime bağlılığı azaltmaktadır. Özel-likle GAP ile beraber bölgede sula-ma şartları iyileştirilmiş. Bölge halkı rahat bir nefes almıştır.

Cevap A

10. Türkiye ortalama yükseltisi fazla olan bir ülkedir. Ülkemizde ekili di-kili arazi toplam arazinin %16’sını oluşturur. Özellikle doğu bölgele-rinde arazinin engebeli olmasından dolayı insanlar hayvancılığa yönel-miş durumdadır.

Cevap B

11. Türkiye’de 1950’den günümüze doğru gelindiğinde çayır ve mera alanlarının azalmakta olduğunu görmekteyiz. Bu alanlarda son yıl-larda yapılaşma ve inşaat sektörü ağırlık kazandı. Bu durum yanlış arazi kullanımıdır.

Cevap B

12. Ülkemizde özellikle modern tarıma geçişin başlaması, halkın ihtiyaç-larının artması, endüstriyel tarımın gelişmesi ve tarımın getirisinin iyi-leştirilmesi ile beraber tarıma ay-rılan alan da artmıştır. Fakat arazi toplulaştırılması ise var olan parçalı arazilerin birleştirilmesi olayıdır. Tarım alanlarının artışına neden olmaz.

Cevap D

13. Türkiye’de kullanılan araziler içeri-sinde %40 oranında tarımsal alan, %37 oranında çayır ve mera alan-ları ve %10 oranında nadas alanları oluşturmaktadır.

Cevap A

14. Ülkemizde Doğu Anadolu ve Gü-neydoğu Anadolu bölgelerinde miras olarak bırakılan araziler mi-rasçılar arasında pay edilir. Büyük tarım sahaları parçalara ayrılır. Her mirasçıya az bir alan kaldığı için tarla arazisi boş bırakılır. Bu durum-da verim de az olur.

Cevap E

15. Cumhuriyetin ilanından günümü-ze Türkiye ekonomisinin sektörlere göre oransal dağılımı büyük ölçüde değişim göstermiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında millî gelir içerisinde ta-rım sektörü en büyük paya sahipken günümüzde bu sektör üçüncü sıraya gerilemiştir. Çünkü günümüze doğru gelindiğinde Türkiye’de sanayi ve hizmet sektörlerinin payı artmıştır.

Cevap E

16. Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de birçok ekonomik sektör gereken verimi vermemekteydi. Özellikle tarım sek-törüne yeterince destek verilmemesi ülke ekonomisine oldukça zarar ver-mekteydi. Bu dönemlerde halk kendi ihtiyacı kadar olanı ekmekte ve ticaret amaçlı tarım yapılmamaktaydı.

Cevap E

BÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

63

KARA KUTUKİTAPLARI

TÜRKİYE'NİN YER ŞEKİLLERİ

TEST 2

1. Ülkemizde kıyı kesimlerinin nemli ve yağışlı olmasından dolayı tarım ürünlerinde çeşitlilik fazladır. İç ke-simlerde ise kurak iklimler hakim ol-maktadır. Bu durum tarım ürünleri-nin çeşitliliğini olumsuz etkilemiştir.

Cevap B

2.

Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Ada-na deniz kıyısında bulunur. Nemli ve sıcak bir iklim özelliğine sahip-tir. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Kahramanmaraş ise deniz et-kisinden uzakta bulunmaktadır. Bu nedenle iki yörede de farklı tarım ürünleri ekilmektedir.

Cevap B

3.

Harita üzerinde yer alan Denizli ve Niğde farklı iklimleri yaşamaktadır. Yükselti değerleri de farklı olduğun-dan yetiştirilen tarım ürünleri farklı olmaktadır. Bu iki yörenin tarımsal alanlarının faklı olması tarımsal üretim üzerinde etkili olmamaktadır.

Cevap A

4. Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri arasında enlem farkı görülmektedir. Bölgelerde farklı iklimlerin yaşan-masından dolayı farklı tarım ürün-leri de görülmektedir. Her iki bölge-nin deniz kıyısında bulunduğundan yükselti değerleri birbirine yakındır.

Cevap D

5. Ordulu bir üreticinin “Bu yıl fındık-tan çok iyi verim aldık.” demesi için bölgede iklimin uygun olması gere-kir. Çünkü fındık yetişme dönemin-de soğuk sevmez. Hassas bir tarım ürünüdür.

Cevap B

6. Ege Bölgesi’nde Akdeniz iklimi etkili olmaktadır. Bölgede bulunan tekto-nik ve delta ovalarında toprağın verimli olmasından dolayı tarımsal üretim fazladır. Ayrıca bölgede mo-dern tarım yöntemlerinin de kulla-nılması tarımsal verimi üst seviyeye çıkarmaktadır. Ege Bölgesi’nde böl-geler arasında nüfusun fazla olma-sı tarımsal üretimi arttırmaz.

Cevap B

7. Ülkemizde özellikle iç kesimlerde çiftçilerin bilinçlenmesi, sulama, makineleşme ve gübreleme yön-temlerinin iyileştirilmesi tarımsal üretimi arttırmıştır. Fakat kurak ve verimsiz bir bölgede tarım sahasını arttırmak tek başına etkili bir yön-tem değildir.

Cevap A

8. Akdeniz Bölgesi’nde bazı yıllar yaşanan don olayları ve sel-taşkın afeti tarımsal üretimi olumsuz et-kilemektedir. Çünkü yörede ekilen ürünler sıcak iklim ürünleridir. Don olayından olumsuz etkilenirler. Özellikle zeytin, turunçgiller…

Cevap A

9. Ülkemizde son yıllarda sulama ola-naklarının geliştirilmesi, gübreleme, iklime uygun fidan yetiştirilmesi, haşerelerle mücadele edilmesi so-nucu tarımda verim artmaktadır. Fakat tarımsal nüfus yoğunluğunun kıyıda yoğun olması meyvecilikte verimi etkilemez. Kıyı bölgelerinde dağlık alanlar geniş alan kaplar.

Cevap E

10. Ülkemizde yapılan meyvecilikte son yıllardaki verimde artış gözlem-lenmiştir. Meyve ağaçları makine kullanımına elverişli değildir. Bu nedenle meyve hasadında makine kullanılmaz.

Cevap B

11. Ülkemizde özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde sulamanın yaygınlaş-ması, ilaçlama ve gübreleme ile be-raber nadas yöntemi terk edilebilir. Toprak her yıl kullanılmış olur.

Cevap D

12. Ülkemizde özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde sulamanın yaygınlaş-

ması, ilaçlama ve gübreleme ile be-raber nadas yöntemi terk edilebilir. Toprak her yıl kullanılmış olur.

Cevap D

13. Ülkemizde modern tarım yöntemle-ri sayesinde tarımsal üretimde artış yaşanmıştır. Ürün çeşidi artmış ve üretimde dalgalanmalar azalmıştır. Fakat çiftçi sayısının artması tarım-sal üretim artışına neden olmaz.

Cevap E

14. Antalya’da Akdeniz iklimi yaşan-maktadır. Kış mevsimi bol yağışlı, yaz mevsimi ise kurak geçmektedir. Giresun’da ise her mevsim yağışlı belirgin bir fazla yağış alan dönemi yoktur.

Cevap E

15.

Ülkemizde Tuz Gölü çevresi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi yaz mevsiminde kuraklığın en şiddet-li olduğu alanlardır. İç Anadolu Bölgesi’nin çevresinde yüksek sıra dağlarının bulunması, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise enlem ve Basra Termik Alçak Basıncın etkili olması bu iki bölgede yaz yağışla-rının az olmasına sebep olmuştur.

Cevap E

TEST 3

1.

Ülkemizde İç Anadolu Bölgesi’nin etrafı yüksek sıra dağlarla çevrili ol-duğundan ve Akdeniz Bölgesi’nde yaz mevsiminin kurak geçmesin-den dolayı sulamaya duyulan ihti-yaç oldukça fazladır.

Cevap E

BÖLÜM 5

Coğrafyanın Kara Kutusu

64

KARA KUTUKİTAPLARI

TÜRKİYE'DE TARIM

2. Pasinler Ovası, Erzurum çevresin-de bulunan bir alanda yer alır. Bafra ise Orta Karadeniz Bölümü’nde yer alan bir delta ovasıdır. Her iki alan-da da yazlar yağışlı geçmekte ve tarımda sulamaya gereksinim daha az olmaktadır.

Cevap A

3. Ülkemizde Akdeniz ve Karadeniz‘de dağlar kıyıya paralel uzanır. Dağla-rın kıyıya uzanışından dolayı nemli deniz havası iç kesimlere özellikle Konya Ovası’na ulaşamamaktadır. Bu nedenle Konya Ovası’nda kurak-lık etkisi oldukça fazladır. Güneydo-ğu Anadolu Bölgesi de deniz etkisine uzaklık ve Basra Termik Alçak Basın-cın bölgede etkili olmasından dolayı kuraklık etkisi oldukça fazla hissedilir.

Cevap C

4. Son yıllarda zeytin tarımında olum-lu gelişmeler yaşanmaktadır. Zeytin ağacı ekim alanlarının genişlemesi ve bakımın yapılması, iç ve dış tica-rette zeytinin payının artması zeytin tarımını gelişmiştir. Zeytin ağaçları-nın su isteği fazla değildir.

Cevap E

5.

Nadas, yağışın az olduğu alan-larda toprağın bir yıl ekili diğer yıl boş kalması yöntemidir. Ülkemizde özellikle Güneydoğu Anadolu böl-gesinde kuraklığın etkisi ile nadas alanı daha geniştir.

Cevap D

6. Nadas, yağışın ve sulamanın yeter-siz olduğu yörelerde uygulanan bir tarım yöntemidir. Toprak bir yıl ekilir bir yıl dinlendirilir. Tekirdağ ve Düz-ce yörelerinde yağış ve sulama ola-naklarının gelişmesine bağlı olarak nadas tarımı oranı daha düşüktür.

Cevap A

7. Nadas, yağışın az olduğu alanlar-da toprağın bir yıl ekili diğer yıl boş kalması yöntemidir. Nadasa ayrılan alanların azaltılması için sulama yapılması temel faktördür. Gübre-leme yapıldığı takdirde topraktaki verim daha fazla olur.

Cevap D

8. Gediz Ovası kıyı Ege Bölümü’nde yer alır. Uygun iklim ve toprağın verimli olmasından dolayı tarımsal üretim fazladır. Çarşamba Ovası, Orta Karadeniz’de bulunan delta ovasıdır. Oldukça verimlidir. Hay-mana Platosu’nda yağış değerleri düşük olduğundan tahıl tarımı yay-gındır. Erzurum- Kars yöresinde ise iklim elverişli olmadığından tarım-sal üretim daha azdır.

Cevap C

9. Akdeniz iklimi yazın sıcak ve kurak, kışın ise ılık ve yağışlıdır. Mersin ve Muğla illeri Akdeniz Bölgesi’nde yer alır.

Cevap B

10. Konya Ovası, İç Anadolu Bölgesi’nde yer alır. Bölgede step iklimi hakimdir. Bölgede kuraklık etkili olduğundan tarımsal ürün çeşitliliği daha azdır. Tahıl tarımı geniş alan kaplar.

Cevap C

11.

Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Mersin, sıcaklığın fazla olma-sıyla seracılığın yaygın olduğu mer-kezlerimizden birisidir.

Cevap C

12.

Tarım ürünlerinin erken olgunlaş-ması için sıcaklık değerlerinin yük-sek olması gerekir. Harita üzerinde yer alan II numaralı alanda iklim el-verişli olduğu için tarım ürünlerinde olgunlaşma süresi kısadır.

Cevap B

13. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yükselti fazla ve bu bölge ekvatora Akdeniz Bölgesi’ne göre daha uzak olduğu için sıcaklık değerleri düşüktür. Sı-caklığın düşük olduğu bölgelerde tarım ürünlerinde olgunlaşma süre-si uzun sürer.

Cevap B

14. Türkiye’de batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artar. Bu nedenle sıcaklıkta doğuya gittikçe azalır. Sı-caklığın düşük olduğu yerlerde ta-rım ürünlerinde olgunlaşma süresi uzun sürer. Muş Ovası yükseltinin fazla olduğu bir alanda bulunur.

Cevap B

TEST 4

1. Çukurova, Akdeniz Bölgesi’nde bu-lunan kışların sert geçmediği yazla-rın sıcak geçtiği bir alanda bulunur. İklim şartları elverişli olduğu için ta-rım ürünleri erken olgunlaşır. Konya Ovası ise İç Anadolu Bölgesi’nde yer alır. Yaz mevsimi kurak geçti-ğinden sulama sorunlarıyla karşıla-şılır. Bu nedenle tarım ürünleri geç olgunlaşır.

Cevap E

2. Batı Karadeniz ve Antalya’da dağ-lar kıyıya paralel uzanır. Dağların uzanışına bağlı olarak sıcaklık iç kesimlere sokulamaz. Bu nedenle kıyıda yetişen bazı ürünler iç ke-simlerde yetiştirilemez.

Cevap C

3. Ülkemizde traktör kullanımı oldukça yaygındır. Fakat bazı tarım sahala-rında yer şekilleri engebeli olduğun-dan traktör kullanımı sınırlıdır.

Cevap D

4. Bir bölgede tarımda makineleşme sonucu tarım ürünlerinin hasat sü-resi kısalır. Ayrıca tarlada işçi ola-rak çalışan insanlar makineleşme sonucu işsiz kalır. Bu durumda kır-sal alandan kente göç yaşanır.

Cevap A

5. Bir bölgede tarımda makineleş-me sonucu tarım ürünlerinin hasat süresi kısalır ve ürün kaybı azalır. Ayrıca tarlada işçi olarak çalışan insanlar makineleşme sonucu işsiz kalır. Bu durumda kırsal alandan kente göç yaşanır.

Cevap A

6. Tarımda makineleşme ile birlikte Türkiye’de tarımsal alanlar hızla genişlemiş ve üretimde önemli ar-tışlar yaşanmıştır. Ancak ülkenin to-poğrafik yapısına bağlı olarak bazı

BÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

65

KARA KUTUKİTAPLARI

alanların engebeli ve eğimli olması tarımda makinelerin kullanımını ol-dukça zorlaştırmıştır. IV numaralı alanda Doğu Karadeniz Dağları yer almaktadır. Burada tarımda makine kullanımı oldukça zordur.

Cevap D

7.

Soruda verilen haritaya baktığımız zaman II numaralı alanda Küre Dağları, III numaralı alanda ise To-ros Dağları yer almaktadır. Bu alan-larda makine kullanımı sınırlıdır.

Cevap C

8. Ülkemizde çeltik tarımı özellikle Ergene Ovası’nda ve ayrıca akar-su kenarlarında yapılır. Çeltik ta-rımı bataklık alanda yapıldığı için makine kullanımı yapılamaz. Çay tarımı ülkemizde Doğu Karadeniz Bölümü’nde gerçekleştirilir. Yörede engebeli arazi yaygın olduğu için makine kullanımı sınırlıdır.

Cevap B

9. “Çiftçilikle uğraşan bir ziraat mü-hendisiyim. Tarım yapmak için Türkiye’nin en avantajlı yerinde yaşamaktayım. Bazı alüvyal ovalar gibi bu ova da bize oldukça iyi ola-naklar sunmaktadır. Yaşadığım yer-de ılıman iklim şartlarının etkisiyle yılda birden fazla ürün alınır. Genel-likle buğday hasadından sonra yeri-ne mısır ve soya fasulyesi gibi tarım ürünleri ekilir. Dağlık alanlarda ise nüfusun geçim kaynağı hayvancı-lıktır. Başta kıl keçisi olmak üzere küçükbaş hayvancılıkla uğraşılır.” Yukarıda sözü edilen yer Çukurova’dır.

Cevap D

10. Ülkemizde devletin bazı ürünleri çiftçiden belirli bir fiyat karşılığında aldığını görmekteyiz. Buna destek-leme alım denir. Destekleme alım sonucu çiftçiler olumsuz piyasa şartlarından etkilenmez. Destekle-me alımlarında bir ürüne talebi art-tırma gibi destek yer almaz.

Cevap E

11.

İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Konya’da iklimin kurak geçme-sinden dolayı sulama imkânları kısıtlıdır. Bu nedenle tahıl tarımı yaygındır. Sulamanın iyi olduğu dö-nemlerde ürünlerden verim alınabil-mektedir.

Cevap C

12. Konya Ovası’nda yağışların fazla olduğu ilkbahar mevsiminde tarım ürünlerinden elde edilen gelir yük-sek iken kurak dönemlerde bu ve-rimlilik azalır.

Cevap A

TEST 5

1. Konya, Erzincan, Bursa ve Eski-şehir Ovaları’nda tarım faaliyetleri yapılırken, Muş Ovası’nda hayvan-cılık faaliyetleri yapılır.

Cevap E

2.

Artvin, Doğu Karadeniz Bölümü’nün en doğusunda yer alan bir merkez-dir. Yörede yüksek dağlar yer alır. Bu nedenle tarım sahaları dar, par-çalı ve makineli tarıma elverişsizdir.

Cevap E

3. İklim, bir tarımsal ürünün yetişti-rilmesini ve çeşitliliğini belirleyen önemli faktörlerden biridir. Örneğin Türkiye'de buğday; filizlenme ve büyüme dönemi olan ilkbahar ay-larında yağış, olgunlaşma dönemi olan yaz aylarında ise kuraklık ister. Buğday ülkemizde genellikle İç ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde yetiştirilmektedir. Doğu Karadeniz Bölümü'nde yıl boyunca yağışın ol-ması buğday ekimini zorlaştırır.

Cevap D

4. Yaz kuraklığı isteyen bir bitkinin ül-kemizde Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde ekimi zordur. Çünkü bu bölgelerde yaz mevsimi yağışlı geçmektedir.

Cevap D

5. Ülkemizde çeltik tarımı daha çok bataklık veya taban su seviyesinin yüksek olduğu yerlerde yapılır. Çün-kü çeltik su seven bir üründür. Akar-su boyları boyunca da su seviyesi yüksek olduğu için bu alanlar çeltik tarımına elverişlidir.

Cevap A

6. Ülkemizde çeltik(pirinç) tarımının yapıldığı yerler genelinde akarsu kenarlarıdır. Çünkü çeltik sürekli su isteyen bir üründür.

Cevap B

7. İç Anadolu Bölgesi’nde ilkbahar ya-ğışları etkili olmaktadır. Bu mevsi-min kurak geçtiği dönemlerde tahıl tarımından beklenen artış sağlana-mamaktadır.

Cevap C

8.

Buğday tarımı özellikle ilkbahar mevsimi yağışlı, yaz mevsimi kurak geçen bölgelerde ekimi yaygındır. V numaralı alanda yazlar kurak geçti-ğinden burada buğday tarımı yapı-labilir.

Cevap E

9. Tahılgillerden olan arpa ilkbahar mevsiminde yağış, yaz mevsiminde ise kurak hava ister. Doğu Karade-niz Bölümü’nde her mevsim yağışlı geçtiğinden burada arpa ekimi ol-dukça zordur.

Cevap C

10. 2011 yılında yurt içi talebi karşıla-ma oranlarına baktığımız zaman arpa üretiminde yeterlilik derecesi yüksektir. Arpa ülkemizin genelinde ekimi yapılan bir üründür.

Cevap B

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

66

KARA KUTUKİTAPLARI

11.

Yukarıda merkezi ve ekim miktar-ları grafiğinde verilen ürün şeker pancarıdır.

Cevap C

12.

Uşak çevresinde şeker pancarı ta-rımı yaygındır. Bu nedenle besi ve ahır hayvancılığı bu yörelerde yapı-lan bir ekonomik faaliyettir.

Cevap A

13.

Pamuk tarımı ilkbaharda yağış, yaz mevsiminde ise kuraklık isteyen bir tarım ürünüdür.

Cevap D

14. Pamuk yetişme döneminde yağış, olgunlaşma döneminde ise kuraklık ister. Kış ılıklığının uygun olması gerekir. Ülkemizde Güneydoğu Anadolu başta Şanlıurfa olmak üzere, Akdeniz bölgesi ve Iğdır ova-sında yetişir.

Cevap A

15.

Pamuk tarımı ilkbaharda yağış, yaz mevsiminde ise kuraklık iste-yen bir tarım ürünüdür. Bu nedenle kıyı Ege yöresinde ve Çukurova’da yaygın olarak ekimi yapılır.

Cevap D

16.

Pamuk tarımının yapıldığı bölgelere baktığımız zaman pamuk üretimi ile bölge yüz ölçümlerinin aynı orantı-da olmadığını görmekteyiz. Çünkü Güneydoğu Anadolu Bölgesi Akde-niz Bölgesi’nden yüz ölçümü olarak daha küçük olmasına rağmen pa-muk üretimi daha fazladır.

Cevap D

TEST 6

1. Pamuk tarımının yapılabilmesi için ilkbahar mevsiminin yağışlı, yaz mevsiminin ise kurak olması gerekir. Çarşamba Ovası’nda yaz mevsimi yağışlı olduğundan dolayı pamuk tarımı yaygın değildir.

Cevap E

2.

Pamuk tarımının dağılışını gös-teren haritaya baktığımız zaman Doğu Karadeniz’de pamuk tarımı-nın bulunmadığını görmekteyiz. Bunun sebebi, Doğu Karadeniz’de her mevsimin yağışlı olmasıdır.

Cevap C

3.

Pamuk tarımının yapılabilmesi için ilkbahar mevsiminin yağışlı, yaz mevsiminin ise kurak olması gere-kir. II ve III numaralı bölgelerde yaz mevsimi yağışlı olduğundan pamuk tarımı yaygın değildir.

Cevap C

4. Pamuk tarımının yapılabilmesi için ilkbahar mevsiminin yağışlı, yaz mevsiminin ise kurak olması ge-rekir. Karadeniz Bölgesi’nde yaz mevsimi yağışlı olduğundan pamuk tarımı yaygın değildir.

Cevap E

5. Pamuk tarımının yapılabilmesi için ilkbahar mevsiminin yağışlı, yaz mevsiminin ise kurak olması ge-rekir. Her mevsim yağışlı olan Ka-radeniz Bölgesi’nde pamuk tarımı yaygın değildir.

Cevap D

6.

Akdeniz Bölgesi’nde turunçgil tarı-mı geniş alan kaplar. Bölgede kış mevsiminin ılık geçmesi turunçgil, zeytin, muz gibi tarım ürünlerinin yetişmesine olanak sağlamıştır.

Cevap E

7. Her mevsim yağışlı olmasından dolayı çay bitkisi ülkemizde sadece Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yetiş-tirilir.

Cevap A

8. Çay tarımı ülkemizde Karadeniz kıyı kuşağında yapılmaktadır. Bu durumun ortaya çıkmasında temel etken sıcaklığın ve yağışın uygun olmasıdır. Bölgede her mevsimin yağışlı olması çay tarımına olanak sağlamıştır.

Cevap D

9.

Karadeniz Bölgesi her mevsim ya-ğışlıdır. Bu nedenle toprak yıkan-mıştır. Bölgede Doğu Karadeniz Dağları yer almaktadır.Yukarıdaki Rize’nin sıcaklık ve

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

67

KARA KUTUKİTAPLARI

yağış grafiğine baktığımız zaman bölgede sıcaklık 0 derecenin altına düşmez.

Cevap B

10. Karadeniz Bölgesi’nin doğu kesim-leri her mevsim bol yağış alırken, Orta Karadeniz Bölümü’nde ise ya-ğış değerleri daha azdır. Bu neden-le Orta Karadeniz Bölümü’nde çay bitkisi yetişmez.

Cevap C

11. Yükseldikçe sıcaklık her 200 metre-de 1 derece azalmaktadır. Karade-niz Bölgesi’nde 500-600 metre yük-seklikten sonra sıcaklık değerleri düşük olmaktadır. Bu nedenle çay bitkisi yetişmez.

Cevap D

12. Karadeniz Bölgesi’nde son yıllarda çay ve kivi ekiminde artış gözlem-lenmiştir. Bölgenin her mevsimin yağışlı olmasından dolayı sulama sorunu bulunmamaktadır.

Cevap E

13.

Ülkemizde ayçiçeğinin en fazla ta-rımı yapılan alan Ergene Ovası’dır.

Cevap D

14.

Ülkemizde ayçiçeğinin en fazla ta-rımı yapılan alan Trakya Yöresi’dir.

Cevap D

15. Ülkemizde son yıllarda Trakya Yö-resi dışında diğer bölgelerde de ekimi yapılan tarım ürünü ayçiçe-ğidir.

Cevap A

16. Zeytin ülkemizde Akdeniz ikliminin yayılış sahasında yetişir. Kış mev-siminin soğuk geçtiği alanlarda ye-tişmez. Özellikle Akdeniz, Ege, Gü-ney Marmara bölümlerinde dağılışı bulunur.

Cevap A

TEST 7

1.

Zeytin, ülkemizde kışların ılık olduğu alanlarda yetişir. Ülke-mizde özellikle Güney Marmara Bölümü’nde yer şekillerinin de elve-rişli olmasından dolayı zeytin tarımı yaygındır.

Cevap A

2. Çay ülkemizde sadece Doğu Karadeniz’de, muz ise sadece Alanya- Anamur arasında yetiş-mektedir. Bu iki tarım ürününün hasadında tamamen insan gücüne ihtiyaç duyulur. Çay engebeli alan-larda, muz ise seralarda yetiştiği için makineli tarıma uygun değildir.

Cevap B

3. İncir, nemli havayı seven soğuğa dayanıksız bir bitkidir. Bu nedenle ülkemizde kıyı boyunca yetiştirilir. En yaygın yetiştiği alan ise kıyı ege bölümü, özellikle Aydın merkezidir. Silifke Ovası’nda incir üretimi faz-ladır.

Cevap B

4. Ülkemizde üretilen turunçgillerin bir kısmı ihraç edilmektedir. Turunçgil-ler içerisinde talebin fazla olmasın-dan dolayı üretimi en fazla yapılan-lar ise portakal ve mandalinadır.

Cevap C

5. Elma, her türlü iklime uyum sağla-yabilen bir bitkidir. Ülkemizde özel-likle iç kesimlerde yetiştirilir ve ihraç ürünümüzdür. İçecek sanayisinin ham maddesidir.

Cevap C

6. İç Anadolu Bölgesi’nde son yıllarda sulama ile beraber tahıl tarımının yanında sebze tarımı da yapılmak-tadır. Kırsal nüfus miktarı bölgede fazladır. Bu durum sebze üretimini etkilemez.

Cevap E

7.

Ülkemizde seracılığın en yaygın oldu-ğu alan Antalya Yöresi’dir. Kışların ılık olması seracılık için temel faktördür.

Cevap B

8. Pamuk Akdeniz iklimi özelliklerine uyum sağlamış bir yağ bitkisidir. Yazları sıcak kışları ılık olan alan-larda ekimi yapılır.Çay bitkisi Karadeniz iklimine uyum sağlamış bitkilerden birisidir. Çay her mevsim su isteyen bir bitkidir.

Cevap B

9. Buğday step iklim özelliklerine uyum sağlamış bir tahıl bitkisidir. İlkbahar mevsiminde bol yağış yaz mevsiminde ise kuraklık isteyen iç kesimlerde ekimi yapılır.Çay bitkisi Karadeniz iklimine uyum sağlamış bitkilerden birisidir. Çay her mevsim su isteyen bir bitkidir.

Cevap B

10. Antalya ve İzmir, Akdeniz iklimi içe-risinde yer alan merkezlerdir. Bu iki yörede benzer türde tarım ürünleri görülür. Özellikle zeytin, pamuk, tu-runçgil gibi ürünler benzerdir.

Cevap A

11. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yazlar kurak kışlar ise soğuk geçmektedir. İklim özellikleri benzer olan bu iki bölgemizde ye-tiştirilen tarım ürünleri de aynıdır.

Cevap D

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

68

KARA KUTUKİTAPLARI

12.

İskenderun, Doğu Akdeniz kıyıların-da yer alan yazları sıcak ve kurak kışları ılık geçen bir merkezdir. Zey-tin, pamuk, turunçgil tarımı yoğundur.

Cevap B

13.

Zeytin tarımı kışların ılık geçtiği alanlarda görülür. Ülkemizde Akde-niz, Ege, Güney Marmara bölgele-rinde ekimi yaygındır.

Cevap B

14.

Elma, soğuğa dayanıklı bir tarım ürünüdür. Ülkemizde özellikle iç bölgelerde ekim sahası geniştir.

Cevap C

15.

Haritada üzüm bitkisinin dağılışı gösterilmektedir. Üzüm her bölge-mizde ekimi yapılabilen bir bitkidir. Buradan da anlaşılacağı üzere üzüm soğuk iklimlere dayanıklı bir bitkidir.

Cevap A

TEST 8

1.

Çay tarımı ülkemizde her mevsim yağışlı olduğundan sadece Doğu Karadeniz’de yayılış sahası bulur.

Cevap A

2.

Iğdır Ovası çevresine göre alçakta yer aldığından sıcaklık değerleri diğer illere göre daha yüksektir. Bu nedenle pamuk tarımı görülür.Çoruh Vadisi’nde de kış mevsimi ılık geçtiğinden zeytin yetiştirilmesi, mikroklimaya örnek gösterilebilir.

Cevap B

3. Iğdır Ovası çevresine göre alçakta yer aldığından sıcaklık değerleri diğer illere göre daha yüksektir. Bu nedenle pamuk tarımı görülür.Rize’de kış mevsimi ılık geçtiğinden dolayı turunçgil ekimi yapılabilmektedir.

Cevap D

4. Rize'de turunçgil yetiştirilmesi, Iğdır'da pamuk yetiştirilmesine ben-zer bir durumdur. Çünkü iki ilimiz-de de mikroklima iklim özellikleri hâkimdir.

Cevap E

5. Ülkemizde insan sağlığını olumsuz yönde etkiledikleri için tütün ve ke-nevir tarımı belirli alanlarda yapılır. Tütün kalitesinin korunması, kene-vir ise uyuşturucu madde olarak kullanıldığı için devlet denetiminde yetişir.

Cevap B

6. Kenevir, uyuşturucu madde olarak kullanıldığı için devlet denetiminde yetişir.

Cevap E

7.

Haşhaş tarımı, ülkemizde sadece Afyon, Uşak ve Denizli çevresinde uyuşturucu etkisinden dolayı ekimi devlet kontrolünde yapılır.

Cevap A

8.

İncir, nemli havayı seven soğuğa dayanıksız bir bitkidir. Bu nedenle ülkemizde kıyı boyunca yetiştirilir. En yaygın yetiştirildiği alan ise Kıyı Ege Bölümü, özellikle Aydın merkezidir. Aydın ovalarında incir üretimi fazladır.

Cevap A

9.

Pamuk, ilkbahar mevsiminde yağış, yaz mevsiminde sıcak hava ister. Son yıllarda Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sulamanın yaygınlaş-masıyla beraber bölgede pamuk ekimi genişlemiştir.

Cevap B

10.

Akdeniz Bölgesi’nde turunçgil, muz, pamuk gibi daha çok tercih edilen tarım ürünleri ekilmektedir. Zeytin ülkemizde en fazla Ege Bölgesi’nde yayılış gösterir.

Cevap B

11. Akdeniz Bölgesi’nde dağlar kıyıya paralel uzanmaktadır. Kıyı kesimi dar

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

69

KARA KUTUKİTAPLARI

olduğu için zeytin tarımı sadece kıyı-larda yapılmaktadır. Ege Bölgesi’nde ise dağlar kıyıya dik uzanmaktadır. Bu nedenle dağların arasından nem-li hava iç kesimlere sokulmakta ve zeytin tarımı için elverişli ikim iç ke-simlerde de görülmektedir.

Cevap A

12. Ülkemizde bakı etkisinden dolayı gü-ney yamaçların sıcaklık ortalamaları yüksek olmaktadır. Bu nedenle güney yamaçlarda tarım ürünü çeşitliliği daha fazladır. Fakat Karadeniz Bölgesi’nde kıyıya bakan kuzey yamaçlarda yağış değerleri yüksek olduğundan tarım ürünleri çeşitliliği fazladır.

Cevap D

13.

Tabloda verilen tarım ürünleri ve üre-tim miktarlarına baktığımız zaman Akdeniz Bölgesi’nde muz, Doğu Anadolu’da kayısı, Marmara’da ayçiçeği, Güneydoğu’da ise merci-mek tarımı yaygındır. Tütün tarımı hakkında herhangi bir bölge ismi verilmemiştir. Çünkü tütün en fazla Ege Bölgesi’nde yetişir.

Cevap A

14.

Zeytin tarımı ülkemizde en fazla Ege Bölgesi’nden karşılanır.

Cevap C

TEST 9

1.

Yukarıda verilen sıcaklık ve yağış grafiği Karadeniz iklimine aittir. Bu iklimde çay bitkisi kolayca yetişir.

Yukarıda verilen sıcaklık ve yağış grafiği Akdeniz iklimine aittir. Bu ik-limin karakteristik bitkisi pamuktur.

Cevap A

2.

Tütün ekim sahalarını gösteren ha-ritaya baktığımız zaman bu bitkinin daha çok Ege Bölgesi’nde yetiştiği-ni görmekteyiz.

Cevap C

3.

Turunçgil üretiminin en fazla yapıl-dığı bölge Akdeniz’dir. Kışların ılık geçmesi bölgede turunçgilin eki-mini kolaylaştırır. Doğu Karadeniz Bölümü’nde çok az bir alanda eki-lebilmektedir.

Cevap D

4.

Haritada tarım ürünleri ve ekim sahalarına baktığımız zaman I nu-maralı yörede zeytin, II numaralı yörede üzüm, III numaralı yörede pamuk ve IV numaralı alanda ise fındık tarımı yaygındır.

Cevap D

5.

Haritada tarım ürünleri ve ekim sa-halarına baktığımız zaman I numa-ralı yörede tütün, II numaralı yörede haşhaş, III numaralı yörede kenevir tarımı yaygındır.

Cevap B

6.

Harita üzerinde işaretlenmiş şe-killere baktığımız zaman Akde-niz Bölgesi’nde turunçgil, Ege Bölgesi’nde ise tütün ekimi yaygın-dır.

Cevap A

7.

Harita üzerinde gösterilen alanlara baktığımız zaman I numaralı alan-da mısır, II numaralı alanda arpa ve III numaralı alanda ise buğday tarı-mı yapılmaktadır.

Cevap C

8.

Harita üzerinde gösterilen alanlara baktığımız zaman I numaralı alan-da ayçiçeği, II numaralı alanda buğ-day ve III numaralı alanda ise fındık tarımı yapılmaktadır.

Cevap A

9. K

LM

Türkiye haritası üzerinde verilen harflere baktığımız zaman K (Edir-ne) merkezinde pirinç, L (Afyonka-rahisar) merkezinde haşhaş ve M (Rize) merkezinde ise çay yetişti-rilir.

Cevap A

TEST 10

1.

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8

Coğrafyanın Kara Kutusu

70

KARA KUTUKİTAPLARI

Harita üzerinde gösterilen alanlara baktığımız zaman X merkezinde çay, Y merkezinde buğday, Z mer-kezinde ise muz tarımı yapılmak-tadır.

Cevap E

2.

Harita üzerinde gösterilen alan-lara baktığımız zaman I numaralı alanda ayçiçeği, II numaralı alanda üzüm, III numaralı alanda haşhaş ve IV numaralı alanda ise pamuk tarımı yapılmaktadır.

Cevap B

3.

Soruda verilen haritaya baktığımız zaman I, IV ve V. numaralarda pa-muk, zeytin, tütün gibi endüstri bit-kileri yetişmektedir. Fakat II ve III. merkezlerde tarımsal üretim tam olarak gelişmemiştir. Çünkü yer şe-killeri tarıma müsait değildir.

Cevap C

4. Buğday tarımında farklı metotların kullanılmasına gerek yoktur. Ge-nellikle geleneksel yöntemler uy-gulanır. Buğdayın üretimi tamamen sulama veya yağışa bağlıdır. Uygu-lanan tarım yöntemlerinin üretime belirleyici bir katkısı olmaz. Ayrıca grafiğe bakarak da hangi yöntemin uygulandığı da bilinemez.

Cevap E

5.

Buğday ve arpa üretim miktarını gösteren tabloya baktığımız zaman her iki üründe de üretimde artış ve azalışların yaşandığı dönemler ay-nıdır.

Cevap A

6.

Dört tarım ürününün 2000-2004 yılları üretim miktarını gösteren haritaya baktığımız zaman sadece zeytin üretiminin 2002 yılında üre-tim artışının en fazla olduğunu gö-rüyoruz. Diğer tarım ürünlerinin en fazla artış yaşandığı dönemler fark-lıdır. Örneğin çay bitkisinde en fazla üretim 2004 yılında yaşanmıştır.

Cevap C

7. Buğday ve arpa bitkilerinin üretim alanlarını ve üretim miktarlarını ille-re göre dağılışını gösteren grafiğe baktığımız zaman bu grafiklerde illerin iklimleri hakkında bilgi sahi-bi olamayız. Çünkü grafik sadece ürünlerin üretim ve alanlarını gös-termektedir.

Cevap C

8.

Trabzon, Artvin ve Bayburt illerinde buğday ve mısır üretim miktarlarına baktığımız zaman Trabzon’da top-lam buğday ve mısır 54561 ton iken diğer iki ilin toplam buğday ve mısır üretimi 32449 tondur. Bu durumda Trabzon’da buğday ve mısır üretimi her iki ilden fazla olmaktadır.

Cevap E

GARANTİ SÖZLEŞMESİ ve KULLANICIYA

NOT

Kitabımızı bitirdiğinizde size fayda sağlamadı-

ğını düşünüyorsanız ve bu bizden kaynaklan-

mışsa talebiniz doğrultusunda kitabın ücretini

iade edebiliriz (İade garantili kitap).Kitabımızın

fotokopi çekilerek (orijinal kitap dışında her tür-

lü hakkımız gasp edilerek) kullanılmasına izin

vermiyoruz. Sadece bir sınav için ciddi bir telif

ücreti ödüyoruz. Kullandığımız yıl ve sınav-

ları ve bunların kitap haline gelmesini hesap

ederseniz büyük bir ekonomik yatırım yapıyo-

ruz. Bundan dolayı yayın ekibi olarak fotokopi

çeken, çektirenlere veya PDF paylaşanlara /

indirip kullananlara hakkımızı helal etmiyoruz.

Emeğe saygı istiyoruz. Yayınımızın soruları

ÖSYM arşividir. Soruları elektronik ortam ve

sosyal ağlarda paylaşan, depolayan veya ya-

yan kişiler ÖSYM'nin telifli sorularını paylaştığı

için ÖSYM'ye ihbar ediyoruz. ÖSYM yaptırım

uyguluyor. Hakkımız ihlal edildiği için biz de ayrı

dava açıyoruz. Kara Kutu Kitapları'nın PDF'sini

paylaşmayınız. Tespit ettiklerimiz hakkında

dava açıyoruz. Birkaç yıl sürecek davayı kaza-

namasak bile fotokopi çekenler hukuki olarak

ciddi anlamda yorulacaklardır. Bundan dolayı

PDF'mizi paylaşmayınız fotokopi çektirmeyiniz.

Gerçekten ekonomik durumunuz bu kitabı ala-

bilecek kadar iyi değilse kitaba gücünüz yettiği

kadar ödeyiniz o şekilde yollayalım. Bu yazıları

fotokopiden okuyorsanız fotokopiyi aldığınız

yere iade edip durumu bize bildiriniz, kitabımızı

size ücretsiz yollayalım. Fotokopi çeken yere de

kitabın orijinalini satarak helal ve hukuki yoldan

daha çok kazanç elde etmesi için yardımcı ola-

lım. 0539775 48 50 numaralı hat ile iletişime ge-

çebilirsiniz. Kitabımızda en küçük bir hata dahi

tespit ederseniz lütfen bize bildiriniz. Hata tespit

edenleri ödüllendirmekteyiz. Kitaplarımızı belirli

periyotlarla güncelliyoruz. Yeni çıkacak baskı-

mız için fikir ve önerilerinizi bekliyoruz. Eleştiri-

leriniz yolumuzu aydınlatan ışıktır. Önerileriniz

varsa 0539 775 48 50 numaralı iletişim hattına

WhatsApp'tan bildirirseniz çok memnun oluruz.

Sizi vicdanınızla baş başa bırakıyoruz. Başarı-

lar hakka girmeden mücadele edenlerin olsun.

Birlikte başaralım…

İsmail KAYNARCA

İnformal Yayınları & Kara Kutu Yayınları Sa-

hibi ve Kurucusu

Sonraki bölümlerin çözümleri kısa bir süre içinde eklenecek.

TÜRKİYE'DE TARIMBÖLÜM 8