1

TÖREN ve PROTOKOL

Giresun Milli Eğitim Müdürlüğü

2008

Ali KILIÇARSLAN

Şube Müdürü

2

Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları

YaĢam Alanımız

GÖRGÜ VE NEZAKET

KURALLARI

PROTOKOL KURALLARI

Sosyal Alan

Özel Alan

Kamusal (Resmi) Alan

3

Uluslararası Protokol Diplomatik Protokol Saray Protokolü

Devlet Protokolü Siyasi Protokol Askeri Protokol

Mülki Protokol Kamusal Protokol Adli Protokol Akademik Protokol Dini Protokol Spor Protokolü Sosyal Protokol

Protokol Türleri

4

Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları

BİR İNSANIN NİTELİĞİ, KIYAFETĠYLE; NEZAKETİ, DAVRANIŞIYLA; BİLGİSİ, KONUŞMASIYLA; BECERİSİ, İŞİYLE; GÖRGÜSÜ, YEMESİ-İÇMESİYLE ortaya çıkar.

5

Protokol Kurallarının Amacı

PROTOKOLÜN amacı düzeni bozmak değil, varsa düzensizliğe son vererek toplumsal iliĢkilerin geliĢmesini sağlayan nezaket ve karĢılıklı saygı ortamını yaratmaktır.

PROTOKOLÜN amacı

kısaca;

BĠREYSEL, KURUMSAL VE ULUSAL ONURU VE SAYGINLIĞI KORUMAKTIR.

6

Protokolün Önemi

BĠR KĠġĠNĠN

PROTOKOLE ÖNEM VERMEMESĠ

VEYA

UYMAMASI;

taĢıdığı unvanın, çalıĢtığı kurumun veya

temsil ettiği makamın itibarını düĢürür.

7

HER KĠġĠ, KURUMUNU VE ÜLKESĠNĠ TEMSĠL EDER. TEMSĠL NĠTELĠĞĠ VE ĠġLEVĠ DE KURUMUN VE ÜLKENĠN ĠTĠBARINI BELĠRLER.

8

Protokolün Önemi

Bir kiĢiye ya da kuruma hak ettiği ve lâyık olduğu önemi ve değeri vermemek

veya

gereğinden fazla önem ve değer vermek

O KĠġĠ YA DA KURUMUN

KENDĠ DEĞERĠNĠ VE SAYGINLIĞINI DÜġÜRÜR.

9

Protokol İlkeleri

PROTOKOLDE; HERKES TAġIDIĞI UNVANI VE ÇALIġTIĞI KURUMU TEMSĠL EDER. KĠMSE KENDĠNĠ TEMSĠL ETMEZ. TEMSĠL; KĠġĠNĠN DIġ GÖRÜNÜ GÜZEL VE UYGUN GĠYĠMĠ, UYGUN TUTUM VE DAVRANIġI, UYGUN VE GÜZEL KONUġMASI PROTOKOL- SAYGI, GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARINA UYMASI ĠLE ORTAYA ÇIKAR.

TEMSĠL, AYNI ZAMANDA KĠġĠNĠN ĠMAJIDIR.

10

Kamusal yaĢamda anlayıĢ olarak, makamın özel bir önemi, etkinliği, üstünlüğü ve ayrıcalığı vardır.

Bu anlayıĢa göre;

“KiĢiler geçici makamlar kalıcıdır”;

“Saygı kiĢiye değil, makamadır”;

“Makama saygı esastır”

Makam Protokolü

11

ĠNSAN HER KOġULDA NASIL DURDUĞUNA NASIL BAKTIĞINA NASIL GĠYĠNDĠĞĠNE NASIL YÜRÜDÜĞÜNE NASIL YEDĠĞĠNE NEYĠ NASIL SÖYLEDĠĞĠNE TEMĠZLĠK VE DÜZENĠNE DAĠMA DĠKKAT

ETMELĠ ÖZEN GÖSTERMELĠ VE HER ZAMAN ÖLÇÜLÜ VE KONTROLLÜ OLMALIDIR.

12

ĠNSAN, BĠLGĠSĠNĠ VE GÖRGÜSÜNÜ BU KURALLARA YÖNELĠK OLARAK SÜREKLĠ ARTTIRMALI,

BUNUN ĠÇĠN: ARAġTIRMALI, ÇOK OKUMALI GÖZLEMLEMELĠ DÜġÜNMELĠ YORUMLAMALI VE UYGULAMALIDIR.

13

Tören Protokolü

Ġllerde

VALĠ

GARNĠZON KOMUTANI

BELEDĠYE BAġKANI

Ġlçelerde

KAYMAKAM

GARNĠZON KOMUTANI

BELEDĠYE BAġKANI Ģeklindedir.

14

Tören Protokolü

Resmi açılıĢlar daima en üst tarafından yapılır. Toplantılarda ve törenlerde konuĢma sırası ASTTAN ÜSTE doğru olduğu unutulmamalıdır.

Astlar daha çok TEKNĠK ve AYRINTILI konularda, üstler ise POLĠTĠK ve STRATEJĠK konularda ve genel nitelikte konuĢmalar yaparlar.

KonuĢmaların baĢında ve sonunda saygı ile selamlama yapılır.

15

Konuşma Kuralları

Telefonu kim açtı ise onun kapatacağını unutmamalı.

Üst ile konuĢurken önce üstün telefonu kapatması beklenmeli.

EĢ düzey ve üst ile görüĢmeye baĢlarken ve görüĢme sonunda saygı ifadesi kullanılmalı.

Üstler sekreter aracılığı ile aranmamalı.

16

Konuşma Kuralları

Üst telefonla konuĢurken odasına girilmemeli. Biz telefonla konuĢurken üstümüz odamıza girerse telefon görüĢmesi yaptığımız kiĢiye “BĠR DAKĠKA” diyerek ayağa kalkar isteği öğrenilir sonra devam ederiz.

Telefon konuĢmasında ses tonu canlı ve kibar olmalıdır.

Gizlilik dereceli konular telefonda konuĢulmamalıdır.

17

Resmi Yazışma Protokolü

Yönetim Dilinde

“RĠCA ETMEK”,

EMĠR VERMEK;

“ARZ ETMEK”

SUNMAK YA DA TALEP ETMEKTĠR.

18

ĠMZA KĠġĠYĠ VE KĠġĠLĠĞĠ TEMSĠL EDER

İMZA,

KİŞİNİN ADINI ve/veya SOYADINI EL

YAZISIYLA YAZMASIDIR.

Resmi Yazışma Protokolü

19

İMZA,

İYİ BİR İMZA OKUNABİLEN VE KİŞİYİ TEMSİL EDEN İMZADIR.

İMZA DAİMA AD VE SOYADIN ÜSTÜNE ATILIR.

ÖNEMLİ YAZILAR, ONAYLAR VE KARARLAR DAİMA LACİVERT MÜREKKEPLİ DOLMA KALEM YA DA İMZA KALEMİ İLE ATILIR.

BİR YÖNETİCİNİN KALEMİ VE İMZASI İYİ OLMALIDIR.

Resmi Yazışma Protokolü

20

HERKES DENGĠNĠN KONUĞUDUR.

ÜST KONUK VE YABANCI KONUK DAĠMA ONUR KONUĞUDUR.

AST ZĠYARETÇĠDĠR.

Konuk Protokolü

21

KAMUSAL VE SOSYAL YAġAMDA

ĠLK KARġILAMA

ĠLE

SON UĞURLAMA

DAĠMA RESMĠDĠR.

Konuk Protokolü

22

Konuk Protokolü

Protokolde karĢılama ve uğurlamalar çok önemlidir. Üst ve eĢ düzey konukları kapıda karĢılamak ve uğurlamak gibi.

KarĢılamada en üst olan, konuğa ilk önce “HOġ GELDĠNĠZ” der ve elini sıkar, uğurlamada ise ilk önce astlar “GÜLE GÜLE” diyerek elini sıkar.

Yani konuk, en son üste “HOġÇAKALIN” der ve elini sıkar.

23

Konuk Protokolü

El sıkma, önce el uzatma hakkı üst olanındır.

KarĢılamada ev sahibi önden gider ve buyur eder. Ancak önde yol gösteren biri varsa ya da bilinen bir yere gidiliyorsa/giriliyorsa ev sahibi konuğun ya da üstün soluna geçerek yürür ve buyur eder.

Üst yöneticiler oda kapısında değil, binanın kapısında karĢılanır ve uğurlanır.

24

Konuk Protokolü

EĢ düzeydeki konuk ise okul kapısında karĢılanır ve uğurlanır.

Ast konuk ise makamda ayağa kalkarak elini sıkarak karĢılanır, makam kapısından uğurlanır.

Planlı olarak en üst konuğumuz teĢrif ediyor ise özel gündemle provalı karĢılama yapılır.

25

Konuk Protokolü

Üst görüĢmenin sonunda “MEMNUN OLDUM TEġEKKÜR EDERĠM” derse, el sıkmak için elini uzatırsa GĠTMEK GEREKTĠĞĠ anlaĢılmalıdır.

26

Konuk Protokolü

Astın ziyareti sırasında oturacağı koltuk; üst yöneticinin makamına yakın ve uygun olan koltuktur. Ġçerdeyken üst birisinin gelmesi ile kalkarak bir koltuk geriye gitmek gerekir.

Eğer üst makama birden çok kiĢi ile gidilmiĢ ise; düzey ve kıdeme göre sıralanmalı ve en

kıdemli olan üst yöneticiye en yakın oturmalıdır.

27

Konuk Protokolü

Protokolde üst sağdadır. Otururken veya yürürken astın solda olması gerekir.

Üstün önüne geçilmez, astın da arkasında kalınmaz.

28

Konuk Protokolü

Üstün astı ziyaretinde ilke olarak ast makam koltuğunda oturmayarak konuk koltuğuna, yani konuk karĢısında oturur.

Üst yönetici geldiği zaman makam koltuğuna oturması teklif edilir, buyur edilir.

29

Konuk Protokolü

Makama gelen konuklar ayakta karĢılanır, buyur edilir, ikramda bulunulur, GÜLERYÜZ GÖSTERĠLĠR.

Konuklar oturduktan sonra konuĢmaya/görüĢmeye baĢlanmalıdır.

Astlarla görüĢürken ise önce oturtmalı sonra görüĢmeye baĢlanmalıdır.

30

Konuk Protokolü

Bir yere girildiğinde önce tanıtım için ad ve soyad söylenmelidir.

Üst ile tanıĢırken unvan ve görev söylenmelidir.

GörüĢmelerde öncelikle kartvizit takdim edilerek görüĢmeye baĢlanmalıdır.

31

Konuk Protokolü

El sıkmak sevgi ve yakınlık göstergesi olarak bir selamlaĢma biçimidir. El sıkmada ilk davranıĢ daima büyükten ve üst yöneticiden gelmelidir.

Kadınla el sıkıĢırken önce kadın el uzatır erkek karĢılık verir.

32

Konuk Protokolü

Uzatılan elin havada kalmaması gerekir.

El sıkarken güç gösterilmez, karĢıdakinin gözüne bakılmalıdır.

Kutlama yaparken büyükten baĢlanır.

Protokolde ve resmi iliĢkilerde el ve yanak ÖPME yoktur olmamalıdır.

33

Protokol

BĠR ERKEĞĠ EġĠ,

BĠR HANIMI

EVĠ

GĠYĠMĠ

YEMEĞĠ

TEMSĠL EDER.

34

Davet ve Ziyafetler

KOKTEYL: Oturma zorunluluğu olmayan, daha çok davetli davet edebilmek için düzenlenir.

RESMĠ KABULLER: Resmi nedenlerle düzenlenen toplantılardır.

35

Davet ve Ziyafetler

DAVETĠYE KARTI: Davetiyelerin zarif bir görüntü vermesi uygun olur.

Davet sahibinin adı-soyadı unvanı,

Davet edilenin adı-soyadı unvanı,

Ne tür bir davet olduğu, yeri, tarihi, saati,

Nezaket sözcükleri yer alır.

36

SĠVĠL HANIMLARDA

GECE VE GÜNDÜZ RESMĠ KIYAFET TAYYÖR;

YARIRESMĠ KIYAFET KUMAġ PANTOLON-CEKET VEYA ETEK-

CEKET (Döpiyes); GECE RESMĠ KIYAFETĠ ĠSE UZUN ETEK TUVALETTĠR.

Giyim Protokolü

37

SĠVĠL ERKEKLERDE

GECE-GÜNDÜZ RESMĠ KIYAFET,

BAĞCIKLI SĠYAH AYAKKABI VE SĠYAH ÇORAP;

LACĠVERT/SĠYAH ÜÇ DÜĞMELĠ YA DA

KRUVAZE TAKIM ELBĠSE;

MANġETLĠ BEYAZ GÖMLEK VE KRAVATTIR.

Giyim Protokolü

38

HANIMLARDA

TEK RENK RESMĠ,

ĠKĠ RENK YARIRESMĠ,

ÜÇRENK SOSYALDĠR.

ERKEKLERDE

UYGUN VE ġIK GĠYĠM DAĠMA

ÜÇ RENKTĠR.

Giyim Protokolü

39

HANIMLARDA VE ERKEKLERDE

GĠYĠMDE ÜÇTEN FAZLA RENK DAĠMA

FANTEZĠ VE RÜKÜġTÜR.

OLUMSUZ DĠKKAT ÇEKER

VE

ELEġTĠRĠLĠR.

Giyim Protokolü

40

RESMĠ VE SOSYAL DAVETLERDE

EVLĠ HANIM VE ERKEĞĠN KIYAFETTE

TARZ VE RENK OLARAK

UYUMU ġARTTIR.

Giyim Protokolü

41

KIYMETLĠ TAKI DAĠMA TEK TAKILIR.

GĠYĠMDE AYAKKABI, ÇORAP, KEMER, ÇANTA VE

KRAVATIN UYUMU ġARTTIR.

Giyim Protokolü

42

KRAVAT, AYAKKABI, SAAT

VE TEK TAġLI YÜZÜK

BĠR KÜLTÜR VE STATÜDÜR.

Giyim Protokolü

43

RESMĠ HĠTAP Sayın Müdür, Sayın Müdürüm, Müdür

Bey

SOSYAL HĠTAP Ahmet Bey, AyĢe Hanım; Beyefendi /

Hanımefendi

ÖZEL HĠTAP Ahmet, AyĢe, Abi, Abla

KAMUSAL YAŞAMDA SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARI

44

RESMĠ SELÂM

Saygılar Sayın Müdürüm, Saygılar Hanımefendi

SOSYAL SELÂM

Ġyi günler, Günaydın

EL UZATMA HAKKI

Öncelikle ev sahibine, üst’e ve hanıma aittir.

KAMUSAL YAŞAMDA SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARI

45

Protokol Kuralları

Medeniyet Ayrıntıdadır. Volter

46