tiỄn venerable mahāsi sayādaw dịch việt : mỹ thanh mục lục · dịch việt : mỹ...
TRANSCRIPT
1
THIỀN ĐỊNH SAacuteNG SUỐT THỰC
TIỄN
Venerable Mahāsi Sayādaw
Dịch Việt Mỹ Thanh
Mục Lục
1 Lời noacutei đầu
2 Bước chuẩn bị
3 Thực tập căn bản bagravei I
4 Thực tập căn bản bagravei II
5 Thực tập căn bản bagravei III
6 Sự tiến bộ về trầm ngacircm suy ngẫm
7 Thực tập căn bản bagravei IV
8 Toacutem Lược
Lời noacutei đầu
Lẽ thật lagrave khocircng ai muốn đau khổ vagrave
mọi người đều tigravem kiếm hạnh phuacutec
2
Trong thế giới của chuacuteng ta con người
cố gắng lagravem mọi caacutech để phograveng ngừa
vagrave lagravem giảm đau khổ đồng thời hưởng
thụ hạnh phuacutec Tuy nhiecircn tất cả cố
gắng của con người đều chỉ hướng về
phuacutec lợi của thacircn vagrave về mặt vật chất
Hạnh phuacutec thật ra bị điều kiện hoaacute
bởi thaacutei độ của tacircm thức vagrave chỉ coacute vagravei
người thật sự nghĩ đến việc phaacutet triển
khiacutea cạnh tacircm thức vagrave lại rất iacutet người
lại chịu thực tập thiền định một caacutech
miecircn mật
Để minh hoạ điểm nầy coacute lẽ chuacuteng ta
necircn để yacute đến những thoacutei quen thường
ngagravey như lagravem vệ sinh thacircn thể sự theo
đuổi khocircng ngừng về thức ăn quần
aacuteo chỗ ở vagrave sự tiến bộ về mặt kỹ
thuật thật lagrave to lớn hầu để nacircng cao
3
đời sống vật chất ở mức căn bản cải
thiện caacutech thức chuyecircn chở vagrave truyền
thocircng tin tức để phograveng ngừa chữa trị
những ốm đau bệnh tật Thocircng
thường tất cả những cố gắng nầy chỉ
để chăm soacutec vagrave nuocirci dưỡng thacircn thể
Phải cocircng nhận rằng những việc nầy
rất cần thiết Tuy nhiecircn những cố
gắng của con người vagrave sự tiến bộ
khocircng lagravem giảm thiểu hoặc nhổ bỏ
được gốc rễ đau khổ của giagrave vagrave bệnh
sự bất hạnh trong gia đigravenh nỗi lo lắng
về mặt kinh tế toacutem lại khocircng thể nhổ
bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những
phương thức thiecircn về vật chất chuacuteng
chỉ coacute thể bị khắc phục bởi một tacircm
4
thức thiền vagrave sự phaacutet triển về mặt tacircm
linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn
để thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute
tacircm thức Con đường đuacuteng đắn nầy
được nhắc đến trong Kinh Mahā
Satipatthāna (Đại Tập Kinh) một bagravei
giảng nổi tiếng của đức Phật caacutech đacircy
đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn bố
như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh
tịnh hoaacute con người để khắc phục buồn
phiền than vatilden để diệt trừ niềm đau
vagrave nỗi sầu khổ để đạt đến con đường
chacircn chiacutenh đạt đến nibbāna (Niết
Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng của chiacutenh
niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
5
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự
suy ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về
cảm giaacutec (3) sự suy ngẫm về tacircm
thức vagrave (4) sự suy ngẫm về đối tượng
của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh
phuacutec coacute thể đi theo con đường nầy
với mục điacutech lagrave gột rửa những nhiễm
ocirc của tacircm thức những nguyecircn nhacircn đatilde
tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute
mong muốn khắc phục được nỗi phiền
muộn vagrave sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh
ta sẽ noacutei laquo Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute
anh ta coacute thể sẽ noacutei cần phải thực tập
Tứ Niệm Xứ
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
2
Trong thế giới của chuacuteng ta con người
cố gắng lagravem mọi caacutech để phograveng ngừa
vagrave lagravem giảm đau khổ đồng thời hưởng
thụ hạnh phuacutec Tuy nhiecircn tất cả cố
gắng của con người đều chỉ hướng về
phuacutec lợi của thacircn vagrave về mặt vật chất
Hạnh phuacutec thật ra bị điều kiện hoaacute
bởi thaacutei độ của tacircm thức vagrave chỉ coacute vagravei
người thật sự nghĩ đến việc phaacutet triển
khiacutea cạnh tacircm thức vagrave lại rất iacutet người
lại chịu thực tập thiền định một caacutech
miecircn mật
Để minh hoạ điểm nầy coacute lẽ chuacuteng ta
necircn để yacute đến những thoacutei quen thường
ngagravey như lagravem vệ sinh thacircn thể sự theo
đuổi khocircng ngừng về thức ăn quần
aacuteo chỗ ở vagrave sự tiến bộ về mặt kỹ
thuật thật lagrave to lớn hầu để nacircng cao
3
đời sống vật chất ở mức căn bản cải
thiện caacutech thức chuyecircn chở vagrave truyền
thocircng tin tức để phograveng ngừa chữa trị
những ốm đau bệnh tật Thocircng
thường tất cả những cố gắng nầy chỉ
để chăm soacutec vagrave nuocirci dưỡng thacircn thể
Phải cocircng nhận rằng những việc nầy
rất cần thiết Tuy nhiecircn những cố
gắng của con người vagrave sự tiến bộ
khocircng lagravem giảm thiểu hoặc nhổ bỏ
được gốc rễ đau khổ của giagrave vagrave bệnh
sự bất hạnh trong gia đigravenh nỗi lo lắng
về mặt kinh tế toacutem lại khocircng thể nhổ
bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những
phương thức thiecircn về vật chất chuacuteng
chỉ coacute thể bị khắc phục bởi một tacircm
4
thức thiền vagrave sự phaacutet triển về mặt tacircm
linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn
để thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute
tacircm thức Con đường đuacuteng đắn nầy
được nhắc đến trong Kinh Mahā
Satipatthāna (Đại Tập Kinh) một bagravei
giảng nổi tiếng của đức Phật caacutech đacircy
đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn bố
như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh
tịnh hoaacute con người để khắc phục buồn
phiền than vatilden để diệt trừ niềm đau
vagrave nỗi sầu khổ để đạt đến con đường
chacircn chiacutenh đạt đến nibbāna (Niết
Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng của chiacutenh
niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
5
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự
suy ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về
cảm giaacutec (3) sự suy ngẫm về tacircm
thức vagrave (4) sự suy ngẫm về đối tượng
của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh
phuacutec coacute thể đi theo con đường nầy
với mục điacutech lagrave gột rửa những nhiễm
ocirc của tacircm thức những nguyecircn nhacircn đatilde
tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute
mong muốn khắc phục được nỗi phiền
muộn vagrave sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh
ta sẽ noacutei laquo Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute
anh ta coacute thể sẽ noacutei cần phải thực tập
Tứ Niệm Xứ
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
3
đời sống vật chất ở mức căn bản cải
thiện caacutech thức chuyecircn chở vagrave truyền
thocircng tin tức để phograveng ngừa chữa trị
những ốm đau bệnh tật Thocircng
thường tất cả những cố gắng nầy chỉ
để chăm soacutec vagrave nuocirci dưỡng thacircn thể
Phải cocircng nhận rằng những việc nầy
rất cần thiết Tuy nhiecircn những cố
gắng của con người vagrave sự tiến bộ
khocircng lagravem giảm thiểu hoặc nhổ bỏ
được gốc rễ đau khổ của giagrave vagrave bệnh
sự bất hạnh trong gia đigravenh nỗi lo lắng
về mặt kinh tế toacutem lại khocircng thể nhổ
bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những
phương thức thiecircn về vật chất chuacuteng
chỉ coacute thể bị khắc phục bởi một tacircm
4
thức thiền vagrave sự phaacutet triển về mặt tacircm
linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn
để thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute
tacircm thức Con đường đuacuteng đắn nầy
được nhắc đến trong Kinh Mahā
Satipatthāna (Đại Tập Kinh) một bagravei
giảng nổi tiếng của đức Phật caacutech đacircy
đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn bố
như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh
tịnh hoaacute con người để khắc phục buồn
phiền than vatilden để diệt trừ niềm đau
vagrave nỗi sầu khổ để đạt đến con đường
chacircn chiacutenh đạt đến nibbāna (Niết
Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng của chiacutenh
niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
5
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự
suy ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về
cảm giaacutec (3) sự suy ngẫm về tacircm
thức vagrave (4) sự suy ngẫm về đối tượng
của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh
phuacutec coacute thể đi theo con đường nầy
với mục điacutech lagrave gột rửa những nhiễm
ocirc của tacircm thức những nguyecircn nhacircn đatilde
tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute
mong muốn khắc phục được nỗi phiền
muộn vagrave sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh
ta sẽ noacutei laquo Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute
anh ta coacute thể sẽ noacutei cần phải thực tập
Tứ Niệm Xứ
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
4
thức thiền vagrave sự phaacutet triển về mặt tacircm
linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn
để thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute
tacircm thức Con đường đuacuteng đắn nầy
được nhắc đến trong Kinh Mahā
Satipatthāna (Đại Tập Kinh) một bagravei
giảng nổi tiếng của đức Phật caacutech đacircy
đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn bố
như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh
tịnh hoaacute con người để khắc phục buồn
phiền than vatilden để diệt trừ niềm đau
vagrave nỗi sầu khổ để đạt đến con đường
chacircn chiacutenh đạt đến nibbāna (Niết
Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng của chiacutenh
niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
5
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự
suy ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về
cảm giaacutec (3) sự suy ngẫm về tacircm
thức vagrave (4) sự suy ngẫm về đối tượng
của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh
phuacutec coacute thể đi theo con đường nầy
với mục điacutech lagrave gột rửa những nhiễm
ocirc của tacircm thức những nguyecircn nhacircn đatilde
tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute
mong muốn khắc phục được nỗi phiền
muộn vagrave sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh
ta sẽ noacutei laquo Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute
anh ta coacute thể sẽ noacutei cần phải thực tập
Tứ Niệm Xứ
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
5
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự
suy ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về
cảm giaacutec (3) sự suy ngẫm về tacircm
thức vagrave (4) sự suy ngẫm về đối tượng
của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh
phuacutec coacute thể đi theo con đường nầy
với mục điacutech lagrave gột rửa những nhiễm
ocirc của tacircm thức những nguyecircn nhacircn đatilde
tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute
mong muốn khắc phục được nỗi phiền
muộn vagrave sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh
ta sẽ noacutei laquo Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute
anh ta coacute thể sẽ noacutei cần phải thực tập
Tứ Niệm Xứ
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
6
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn
anh ta sẽ khocircng ngần ngại magrave trả lời
một caacutech khẳng định Kế đoacute anh ta
noacutei cần thực tập bốn niệm xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta
muốn đi trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-
bagraven một trạng thaacutei hoagraven toagraven xa rời
khỏi giagrave hư hoại vagrave chết vagrave xa rời tất
cả đau khổ anh ta chắc chắn sẽ trả lời
một khaacutech quả quyết rằng anh ta đồng
yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập bốn
niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập
bốn nền tảng của chiacutenh niệm Trong
kinh Mahā Satipatthāna Sutta ( Đại
Tập Kinh) đức Phật đatilde noacutei laquo Hatildey
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
7
thực tập suy ngẫm về thacircn suy ngẫm
về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối tượng
của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave
thật khocircng phải dễ cho một người bigravenh
thường thực tập những suy ngẫm nầy
một caacutech coacute hệ thống để coacute thể tiến
bộ phaacutet triển sự chuacute tacircm vagrave sự saacuteng
suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng
sự thực tập miecircn mật về thiền
satipatthāna (bốn niệm xứ) dưới sự
chỉ dẫn riecircng của Thầy Mingun
Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde từng
truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như
đatilde ghi lại trong saacutech trong caacutec bagravei
giảng cho cả ngagraven du sĩ (yogis) Để
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
8
chigraveu theo những yecircu cầu của những
nhoacutem người trước đoacute đatilde từng học tập
với tocirci tocirci viết bảng luận thuyết về
Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc trong
hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản
bảy lần Trong tất cả caacutec chương trừ
Chương V những bagravei bigravenh luận thảo
luận coacute sự tham khảo của caacutec bảng
kinh Pali với những lời dẫn giải chuacute
giải Trong Chương V tocirci chọn caacutech
viết trong một ngocircn ngữ bigravenh thường
dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave
tiến hagravenh ra sao từng bước một ghi
chuacute rotilde ragraveng những điểm đặc biệt nổi
bật cugraveng với những lời giảng trong
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
9
Visuddhimagga (Thanh Tịnh Đạo) vagrave
những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được
dịch sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde
noacutei ở trecircn Mười bốn trang đầu của
quyển saacutech chiacutenh bằng tiếng Miến
Điện đatilde được U Pe Thin dịch sang
Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học trograve
lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của
những người ngoại quốc đến thiền
viện của chuacuteng tocirci để thực tập Từ
trang 15 tới trang 51 của bảng gốc đatilde
được Myanaung U Tin một học trograve
của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời
yecircu cầu của Thầy Venerable
Nyanaponika Mahāthera Thật lagrave ngẫu
nhiecircn Thiền viện của chuacuteng tocirci coacute
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
10
một khu gọi lagrave Thathana Yeiktha diện
tiacutech đất gần hai mươi bốn mẫu với
trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho caacutec
thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ
cũng như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec
kết bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại
những yacute kiến giaacute trị Bản dịch của U
Pe Thin đatilde được Cocirc Mary McCollum
một nữ cư sĩ người Mỹ hiệu điacutenh vagrave
cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực tập
thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn
của ocircng Anagarika Munindra ở
Burmese Vihāra Bodh-Gaya Bihar
Ấn độ Ocircng Anagarika Munindra đatilde
từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci trong một
thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến chuacuteng
tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
11
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven
tất quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy
quyển saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave
tiacutech luỹ của hai bản dịch trước đoacute
cộng với lời ngotilde của tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng
tiếng Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn
được viết bằng một ngocircn ngữ bigravenh
thường Tocirci cũng muốn nhắc rằng
trong những từ ngữ coacute tiacutenh chất học
thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng sử
dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng
suốt raquo được dịch từ bagravei luận thuyết
bằng tiếng Pali của tocirci đatilde được thầy
Nyanaponika Mahāthera dịch sang
Anh ngữ Quyển saacutech của ocircng laquo
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
12
Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo lagrave
một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng
như những chỉ dẫn quan trọng về
Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm
kiacutech sự giuacutep đỡ của mọi người trong
việc dịch saacutech vagrave hiệu điacutenh cũng như
những người chịu traacutech nhiệm xuất
bản quyển saacutech nầy (2) để thuacutec đẩy
caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự hiểu
biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống
vagrave miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn
nguyện vọng chacircn thagravenh ước muốn
caacutec vị đạt được sự saacuteng suốt một caacutech
nhanh chong vagrave hưởng được những
iacutech lợi thiết thực đatilde được đức Phật noacutei
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
13
đến trong lời noacutei đầu của Satipatthāna
Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga
Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet
triển sự thiền định vagrave đạt saacuteng suốt
trong đời hiện tại anh phải thực tập
từ bỏ hết những yacute nghĩ vagrave hagravenh động
coacute liecircn quan đến cuộc đời Hagravenh động
nầy lagrave một caacutech để thanh tịnh hoaacute
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
14
hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một
caacutech đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới
luật của người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ
tuỳ vagraveo trường hợp) giới luật giuacutep cho
anh coacute caacutei nhigraven saacuteng suốt Đối với
những cư sĩ những giới luật bao gồm
Baacutet giới magrave caacutec phật tử thuần thagravenh
thường tham dự vagraveo ngagravey trai giới
(uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng
được noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec
yacute đối với những người đang đạt đến
trạng thaacutei bất khả xacircm phạm (states of
sanctity2) Nếu anh đatilde lỡ phạm sai
lầm nầy anh necircn đến trước người ấy
để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ qua
vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
15
nếu như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec
phạm đến một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy
giờ người đatilde khocircng cograven nữa hoặc đatilde
chết anh cũng necircn tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ
vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc anh coacute thể
duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường
hay khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute
chiacutenh bản thacircn migravenh cho đức Phật vị
đatilde giaacutec ngộ trong khi thực tập thiền
định anh coacute thể sẽ bị sửng sốt khi
nhận thấy tacircm thức của anh khocircng
hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh đaacuteng
sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền
sư bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde
với anh việc anh cần lagravem khi thiền
định vagrave cho anh lời khuyecircn thiacutech hợp
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
16
nhất Coacute rất nhiều lợi iacutech khi đặt hẳn
niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ đức Phật
vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của một vị
thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave
si mecirc chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu
aacutec vagrave đau khổ Sự thực tập miecircn mật
trong quaacute trigravenh đạt saacuteng suốt cần được
hoagraven thagravenh một caacutech mỹ matilden Caacutech
thực tập thiền định dựa trecircn căn bản
của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde được
caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng
vigrave đatilde cơ hội để thực tập giống như
vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh
coacute thể bắt đầu sự thực tập của migravenh
dugrave ngắn ngủi dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
17
raquo magrave bậc giaacutec ngộ đức Phật đatilde ban
tặng cho anh để suy ngẫm Việc nầy
rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của anh
Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten
gheacutet thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey
dacircng bản thacircn anh cho đức Phật bằng
caacutech biết đaacutenh giaacute chiacuten phẩm chất tốt
lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh
thiện hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo
trong sự hiểu biết vagrave hạnh kiểm một
người phuacutec lạc nổi tiếng một vị latildenh
đạo khocircng ai saacutenh bằng bậc đạo sư
của trời vagrave người bậc tỉnh thức giaacutec
ngộ
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
18
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet
lograveng từ bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh
vagrave hatildey xem anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy
lagrave một khocircng phacircn biệt như vậy
Nguyện sao cho tocirci thoaacutet khỏi hận thugrave
bệnh hoạn vagrave muộn phiền Cũng như
tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave
hằn bệnh hoạn vagrave phiền muộn
Nguyện cho họ thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự
nhiecircn ocirc uế của thacircn thể sẽ giuacutep cho
anh giảm đi sự baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh
magrave đa số mọi người đều nuocircng chigraveu
tham đắm Suy ngẫm về những thứ bất
tịnh như bao tử ruột non ruột giagrave
đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
19
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi
sự yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh
thần lagrave suy ngẫm về hiện tượng của
caacutei chết gần kề Caacutec bagravei giảng phật
giaacuteo nhấn mạnh rằng đời sống lagrave
khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute
giaacute nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục
điacutech của sự sống lagrave sự chết Coacute sanh
bệnh khổ giagrave vagrave rồi chết Tất cả
những khaacutei niệm nầy lagrave quaacute trigravenh của
sự hiện hữu
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng
theo tư thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy
thoải maacutei hơn nếu hai chacircn khocircng
khoaacute vagraveo nhau nhưng đặt bằng trecircn
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
20
sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn nhau
Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể
tigravem một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải
maacutei Bacircy giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực
tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp
mắt) ở phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo
coacute sự chuyển động của bụng lecircn cao
hay xuống thấp Nếu những chuyển
động nầy khocircng rotilde ragraveng cho anh từ luacutec
bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay lecircn
bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn
với sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở
ra vagraveo sẽ trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
21
ghi nhớ trong tacircm thức sự chuyển
động lecircn cao nầy cũng như sự chuyển
động xuống thấp Ghi nhớ bằng tacircm
thức mỗi một sự chuyển động khi noacute
xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự
chuyển động lecircn xuống của bụng Anh
khocircng lo lắng về higravenh dạng của bụng
Anh chỉ nhận biết cảm thọ của thacircn
đối với lực eacutep khi bụng phồng lecircn xẹp
xuống Như vậy đừng dừng lại ở higravenh
dạng của bụng magrave hatildey tiếp tục với
việc thực tập Đối với những người sơ
cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm
của tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt
Khi việc thực tập tiến triển mỗi một
chuyển động sẽ rotilde ragraveng hơn Khả năng
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
22
biết trước mỗi bước kế tiếp của tiến
trigravenh về thacircn cũng như tacircm để đạt đến
trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về saacuteu
giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ
cơ necircn sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh
niệm rất yếu anh coacute thể sẽ thấy khoacute
khăn khi để tacircm thức theo dotildei mỗi sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ
tacircm thức theo những chuyển động raquo
Hatildey chỉ nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học
tập Sự chuyển động lecircn xuống của
bụng luacutec nagraveo cũng hiện diện vagrave như
vậy cũng khocircng cần thiết phải tigravem
kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ
đối với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
23
rotilde sự chuyển động lecircn xuống giản dị
nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong
chiacutenh niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Đừng bao
giờ lặp đi lặp lại lecircn xuống vagrave đừng
nghĩ đến lecircn xuống lagrave những chữ Chỉ
cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại với sự
chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu
với chủ yếu chỉ lagravem cho sự chuyển
động của bụng rotilde ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ
lagravem cho mau mệt vagrave sẽ phản taacutec dụng
đối với caacutech thực tập nầy Hatildey hoagraven
toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động lecircn
vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện
trong quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech
bigravenh thường
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
24
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động
của bụng những hoạt động khaacutec của
tacircm thức cũng xuất hiện giữa những
chuyển động lecircn xuống nầy Caacutec yacute
nghĩ hoặc những hoạt động tinh thần
như dự định yacute kiến sự tưởng tượng
thường hay xuất hiện giữa những ghi
nhận về sự chuyển động của bụng khi
lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng
để yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm
thức cũng necircn được ghi lại đuacuteng với
sự xuất hiện của noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh
phải biết rằng anh đang tưởng tượng
việc đoacute vagrave ghi lại nơi tacircm thức tưởng
tượng Nếu anh chỉ đơn giản nghĩ đến
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
25
một việc gigrave đoacute thigrave ghi nhớ - suy nghĩ
Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi nhớ - suy
ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc gigrave
thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức
lang thang khỏi đối tượng thiền định
thigrave sự lecircn xuống nơi bụng khocircng được
tập trung nhưng vẫn được ghi nhận
Nếu anh tưởng tượng phải đi đến một
nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave phải đi Khi anh
đến cứ đến Khi ấy trong yacute tưởng anh
gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với
cocirc hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh
tưởng tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey
bagraven catildei Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh
saacuteng chỉ cần ghi nhận lagrave anh nhận
thấy chuacuteng Một higravenh ảnh từ tacircm thức
cũng cần được ghi nhận mỗi khi noacute
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
26
xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute biến
mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi
chuyển động của bụng khi lecircn cao
xuống thấp Tiến bước một caacutech cẩn
thận khocircng giatildei đatildei Nếu anh coacute yacute
định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave hatildey
ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh
nuốt nước miếng hatildey nuốt nước
miếng Nếu anh phải khạc nhổ hatildey
khạc nhổ Sau đoacute anh quay lại bagravei
thực tập chuyển động của bụng lecircn
cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi
nhận yacute định ấy Trong khi quay cổ
quay cổ Khi anh coacute yacute định lagravem thẳng
cổ thigrave hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong
hoạt động lagravem thẳng cổ hatildey cứ lagravem
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
27
việc ấy Sự chuyển động về quay cổ
lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech
từ từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm
thức của mỗi hoạt động nầy tiến từng
bước trong sự chuacute tacircm vagrave ghi nhận
những chuyển động của bụng nhocirc lecircn
xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu
trong một tư thế hoặc ngồi hoặc nằm
(thật khocircng necircn khuyecircn thiền sinh
trong tư thế nằm ngoagravei trừ khi ngủ)
nếu anh thường cảm thấy mệt mỏi cơ
thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm
thức caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
28
phần nagraveo của cơ thể vagrave nghiền ngẫm
noacute ghi nhận sự mệt mỏi vagrave căng thẳng
của noacute Hatildey lagravem việc nầy một caacutech tự
nhiecircn nghĩa lagrave khocircng nhanh hoặc
khocircng chậm Những cảm giaacutec nầy dần
dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối cugraveng
sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho
đến khi cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở
caacutec đốt xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu
anh necircn thay đổi tư thế Tuy vậy
trước khi anh bắt đầu thay đổi tư thế
đừng quecircn ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute
định nầy Mỗi một sự chuyển động
cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn
hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức yacute định
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
29
nầy Trong quaacute trigravenh giơ tay hoặc
chacircn chỉ việc giơ tay chacircn Duỗi tay
hay chacircn cứ duỗi tay chacircn Khi anh
cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi bỏ
một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để
chuacuteng đụng nhau Hatildey lagravem tất cả
những việc nầy trong tư thế chậm ratildei
khoan thai Khi anh đatilde yecircn vị ở một tư
thế mới hatildey tiếp tục suy ngẫm trong
một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh đatilde
phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở
phần nagraveo của cơ thể hatildey ghi nhận lại
nơi tacircm thức phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey
lagravem việc nầy một caacutech điều hogravea
khocircng nhanh magrave cũng khocircng chậm
Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
30
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp
tục với bagravei thực tập về ghi nhận lại sự
lecircn cao xuống thấp của bụng Nếu cảm
giaacutec ngứa ngaacutey tiếp tục vagrave trở necircn
matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định gatildei chỗ
ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng
thời ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn
vagrave chạm vagraveo khi tay chạm vagraveo phần
ngứa đoacute Hatildey chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven
toagraven coacute chiacutenh niệm về sự thoa chỗ
ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến
mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa boacutep
hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay
ra đồng thời cũng ghi nhận hagravenh động
ruacutet tay về Khi tay trở về chỗ cũ đụng
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
31
chacircn Kế đoacute hatildey trở lại theo dotildei sự
chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc
khoacute chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec
khoacute chịu ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ
thể Hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
cảm giaacutec đặc biệt khi noacute xuất hiện
như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt choacuteng
mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc
hay lagravem cho chậm lại nhưng cần phải
ghi nhận trong tư thế tự nhiecircn bigravenh
tĩnh Cảm giaacutec đau đớn coacute thể ngưng
bặt hoặc lagrave gia tăng Đừng hoảng hốt
khi noacute gia tăng Hatildey tiếp tục kiecircn
quyết với sự suy ngẫm Nếu anh lagravem
được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
32
cảm giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở
necircn khocircng chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ
cảm giaacutec đau đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm
về sự chuyển động của bụng trồi lecircn
xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm
giaacutec đau đớn matildenh liệt ngột ngạt
hoặc khoacute thở như một nỗi đau từ vết
dao như bị một vật nhọn đacircm vagraveo
những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể
cảm thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve
đầy người Anh cũng coacute thể kinh
nghiệm về sự ngứa ngaacutey nhức nhối
hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi anh bắt đầu
ngừng suy ngẫm anh coacute thể cảm thấy
những cảm giaacutec đau đớn nầy ngưng
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
33
bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
trở lại Những cảm giaacutec đau đớn
khocircng thể bị coi lagrave sai lầm Chuacuteng
khocircng phải lagrave sự biểu thị của bệnh tật
nhưng chuacuteng lagrave những yếu tố bigravenh
thường luocircn hiện diện trong cơ thể vagrave
chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy
hơn Khi những khả năng tacircm thức trở
necircn beacuten nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh
niệm nhiều hơn về caacutec cảm giaacutec Với
sự phaacutet triển đều đặn vagrave suy ngẫm
trong thời gian dagravei anh mới coacute thể
khắc phục được những cảm giaacutec nầy
vagrave lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven
toagraven Nếu anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn
quyết với mục điacutech anh sẽ khocircng sao
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
34
Nếu anh bị mất can đảm phacircn vacircn
lưỡng lự trong việc thiền định vagrave
khocircng tiếp tục thực tập trong một thời
gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei
mỗi khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy
ngẫm Nếu anh tiếp tục với sự kiecircn
định anh chắc chắn sẽ khắc phục
được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ gặp
lại chuacuteng trong những lần thiền định
tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Trong khi nghiecircng
người hatildey ghi nhớ hagravenh động nầy
Khi anh suy ngẫm đocirci luacutec anh coacute thể
thấy được cơ thể đang lắc tới lắc lui
Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
35
người nầy rồi cũng bị dừng bặt khi
anh ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động
nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho tới khi noacute
ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục cho
dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey
dựa lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột
hoặc nằm xuống nghỉ một chuacutet Sau
đoacute thigrave tiếp tục với sự suy ngẫm Tiếp
tục theo quaacute trigravenh magrave anh đatilde ghi nhận
lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy ngẫm
phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc
toagraven thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng
thiacutech thuacute hăng haacutei matildenh liệt của cảm
giaacutec Noacute xảy ra một caacutech tự nhiecircn
trong tiến trigravenh của việc suy ngẫm
đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
36
migravenh bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ
Việc nầy xảy ra khi anh bị ảnh hưởng
của ấn tượng giaacutec quan quaacute mạnh mẽ
vagrave bởi vigrave anh đang trong trạng thaacutei chuacute
tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang
thiền hatildey ghi nhận cảm giaacutec khaacutet
nước Khi anh coacute yacute định đứng dậy
hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn luocircn ghi
lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi
anh nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi
nhận caacutei thấy caacutei nhigraven của anh Nếu
coacute yacute định đi thẳng tới trước ghi nhớ yacute
định ấy Khi anh bắt đầu bước tới hatildey
ghi nhớ lấy bước đi đoacute hoặc bước traacutei
bước phải Rất quan trọng khi anh
luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy phuacutet của
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
37
bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi
anh thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận
lại nơi tacircm thức mỗi bước đi trong hai
phần sau đacircy giở chacircn lecircn để chacircn
xuống giở chacircn lecircn để chacircn xuống
Khi anh đatilde thực tập một thời gian dagravei
trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau
giơ chacircn lecircn đẩy xuống để xuống
hoặc giơ chacircn lecircn bước chacircn tới
trước để chacircn xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei
nước nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi
nhận lại caacutei thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
38
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm
vagraveo taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey
để nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi
nhận đang đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey
ghi nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh
động nầy
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet
tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận
bỏ tay xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi
nhận điều nầy
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
39
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi
nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ
xoay lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ
tiến bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại
thigrave hatildey ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh
ngừng lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave
anh necircn kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về
việc nhocirc lecircn xẹp xuống của bụng Nếu
anh coacute yacute định ngồi xuống thigrave hatildey ghi
nhớ yacute định ấy Khi anh đi đến chỗ
ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh
quay lưng ngồi thigrave cứ quay lưng
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
40
Trong khi ngồi thigrave hatildey ghi nhớ tư thế
ngồi của anh Ngồi xuống một caacutech từ
tốn luocircn ghi nhớ sự chuyển động của
thacircn thể Anh coacute thể nhận thấy mỗi
chuyển động của tay vagrave chacircn trong tư
thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc
quan saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi
nhớ yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy
ngẫm về mỗi chuyển động của tư thế
nằm giở tay chacircn vươn vai đặt lưng
xuống giường nằm yecircn Hatildey dugraveng đối
tượng của mỗi chuyển động để suy
ngẫm như đưa tay chacircn vagrave thacircn vagraveo
tư thế nằm Lagravem những hagravenh động nầy
một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng
Nếu coacute bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
41
đớn mệt mỏi ngứa ngaacutey hatildey ghi
nhận mỗi cảm giaacutec nầy Ghi lại tất cả
những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute kiến sự
quan tacircm sự suy nghĩ tất cả chuyển
động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey
quay về với sự chuyển động của bụng
Khi buồn ngủ hatildey ghi nhận việc nầy
Sau khi đatilde thực tập đầy đủ anh coacute thể
khắc phục được sự buồn ngủ vagrave anh
coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ khoắn hơn
sau thực tập Hatildey tập luyện sự suy
ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể
khắc phục được cảm giaacutec buồn ngủ
anh cần phải tiếp tục quaacuten tưởng về sự
buồn ngủ cho đến khi anh rơi vagraveo giấc
ngủ
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
42
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm
thức Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu
tiecircn của yacute thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei
cuối cugraveng của yacute thức ngay khi chết
Trạng thaacutei yacute thức nầy rất yếu vagrave như
vậy khocircng coacute khả năng để ghi nhận rotilde
ragraveng một đối tượng Khi anh thức dậy
yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy
nghe nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy
nghĩ Bởi vigrave những việc nầy xảy trong
khoảnh khắc necircn thường chuacuteng khocircng
rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde khocircng được ghi
nhận lại Tiềm thức lại tiếp tục trong
trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng lagrave
khi anh thức dậy trong trạng thaacutei
thức dậy những yacute nghĩ vagrave những đối
tượng của giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
43
Thiền minh saacutet cần được thực hiện
ngay khi anh thức dậy Vigrave anh lagrave
người sơ cơ cho necircn anh khoacute thực
hiện việc suy ngẫm ngay từ phuacutet đầu
tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh nhớ
anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về
việc gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố
nầy vagrave bắt đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm
thức Kế đoacute tiếp tục sự chuacute tacircm vagraveo
bụng khi trồi lecircn xẹp xuống Khi rời
khỏi giường cần chuacute tacircm vagraveo mọi chi
tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi một
chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng
cần được thực hagravenh với chiacutenh niệm
Anh đang nghĩ về giờ giấc của ngagravey
hocircm nay khi anh thức dậy Nếu đuacuteng
như vậy thigrave anh hatildey ghi nhớ điều nầy
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
44
Anh coacute yacute định rời khỏi giường Nếu
đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute định nầy
Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng lecircn
hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời
gian thigrave hatildey quay về quan saacutet sự
chuyển động của bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh
thức trong chiacutenh niệm của mỗi sự
chuyển động thiacute dụ nhigraven thấy vươn
vai cầm nắm cảm thấy lạnh chagrave xaacutet
Những hagravenh động như mặc quần aacuteo
lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa lớn cửa
sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi nhớ
mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
45
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi
chi tiết trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi
nhận caacutei thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey
sắp xếp
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ
đưa lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để
noacute chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi
nhận việc nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm
miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute
đụng
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
46
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc
nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị
hatildey ghi nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn
chạm vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần
anh ăn cho đến khi xong bữa Trong
buổi đầu thực tập coacute thể anh sẽ quecircn
vagravei điều Khocircng quan trọng đacircu Đừng
nản lograveng Nếu anh thực tập miecircn mật
thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi sự
thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn
những gigrave đatilde kể ở trecircn
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
47
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey
một đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền
tập của anh đatilde tiến bộ rất nhiều Anh
coacute khả năng keacuteo dagravei bagravei thực tập căn
bản về việc quan saacutet những chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh nhận
thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn
vagrave xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey
điền vagraveo khoảng trống nầy một ghi
chuacute về kiểu ngồi trồi lecircn - ragraveo chắn -
ngồi Khi anh ghi chuacute về kiểu ngồi
hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh nằm
xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm
như sau trồi lecircn xẹp xuống nằm
Nếu anh thấy việc nầy dễ dagraveng hatildey
tiếp tục ghi chuacute mọi việc trong ba
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
48
phần Nếu anh nhận thấy coacute sự tạm
ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp
xuống thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng
cograven dễ dagraveng để ghi nhớ ba hoặc bốn
đối tượng trong một lần Hatildey tiếp tục
caacutech nầy trồi lecircn ngồi xẹp xuống
ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn nằm
xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ
ghi chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp
xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy
ngẫm về những chuyển động của thacircn
thể anh khocircng cần phải để yacute đến
những đối tượng của caacutei thấy vagrave caacutei
nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể giữ sự
chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
49
xuống của bụng với mục điacutech nhận
diện rotilde về caacutei thấy cugraveng đối tượng của
noacute Tuy vậy anh coacute thể coacute yacute định chỉ
chăm chuacute vagraveo một đối tượng đồng
thời cũng necircn ghi nhận nơi tacircm thức
hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế đoacute
quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện
trong tầm nhigraven của anh Hatildey ghi nhận
về caacutei thấy nầy hai hoặc ba lần vagrave rồi
đưa sự chuacute tacircm về với những chuyển
động lecircn xuống của bụng Nếu như
anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh coacute
lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey
ghi chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe
xong hatildey quay về với sự chuyển động
lecircn xuống Nhưng nếu anh nghe
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
50
những tiếng động lớn giống như tiếng
choacute sủa noacutei năng la lối lớn tiếng Nếu
vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai hoặc ba
lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động
của bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave
bỏ qua những tiếng động đặc biệt nầy
khi chuacuteng xuất hiện anh coacute thể rơi
vagraveo việc suy nghĩ về những tiếng động
nầy magrave khocircng hay rằng anh phải tiếp
tục quan saacutet miecircn mật những chuyển
động lecircn xuống của bụng coacute thể ngay
luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ nhận
thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm
thức ocirc nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy
nở Nếu như những suy nghĩ như vậy
xuất hiện hatildey ghi nhớ về suy nghĩ
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
51
nầy hai hoặc ba lần rồi quay về chuacute
tacircm ở sự chuyển động lecircn xuống của
bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn
hoặc tay vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh
đatilde quecircn vagrave rồi quay về với sự chuyển
động của bụng Luacutec nầy anh coacute thể
cảm nhận hơi thở chậm dần hoặc
những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu
như anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute
tacircm về tư thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc
nếu như anh đang nằm ghi chuacute về tư
thế nằm vagrave sự xuacutec chạm Khi đang suy
ngẫm về sự xuacutec chạm tacircm thức của
anh khocircng necircn dừng lại ở phần nagraveo
của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần
lượt hiện diện ở những phần khaacutec
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
52
nhau của thacircn Coacute tất cả bảy phần về
xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute saacuteu hoặc bảy
phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave
thực tập một thời gian rồi Anh bắt đầu
cảm thấy lười biếng vagrave nghĩ rằng anh
đatilde khocircng tiến triển chuacutet nagraveo Đừng
necircn chaacuten nản Chỉ cần ghi nhớ sự lười
biếng Trước khi anh coacute đủ nghị lực về
sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết saacuteng
suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức
nầy Trong trường hợp nầy hatildey quay
về sự suy ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
53
Anh mong mỏi hoặc ước mong những
kết quả tốt Nếu đuacuteng vậy hatildey ghi
nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy trong luacutec
thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc ước
muốn
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại
caacutech thức đatilde sử dụng trong luacutec thực
tập hay khocircng Coacute Như vậy anh hatildey
suy ngẫm về những gigrave đatilde được ghi
nhớ Coacute những luacutec nagraveo anh xem xeacutet
đối tượng của thiền định để định nghĩa
việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu vậy hatildey
chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối hận
lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm
giaacutec hối hận Ngược lại anh coacute cảm
thấy sung sướng khi thực tập của anh
tiến triển Nếu đuacuteng vậy hatildey suy
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
54
ngẫm về cảm giaacutec sung sướng ấy Đacircy
lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm thức về
mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute
những yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet
nagraveo để ghi nhớ anh hatildey chuacute tacircm vagraveo
chuyển động lecircn xuống của bụng
Trong khoaacute thực tập thiền gay go thời
gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước
khi anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được
Đến luacutec anh tiến triển đến một giai
đoạn anh sẽ khocircng cograven buồn ngủ khi
ngồi thiền trong một thời gian lacircu
Ngược lại anh coacute khả năng ngồi thiền
liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
55
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn
mạnh rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy
ngẫm về mỗi việc xảy ra nơi yacute thức
dugrave tốt hoặc xấu mỗi một chuyển
động của cơ thể lớn hay nhỏ mỗi
cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng
hay bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec
thực tập đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt
để suy ngẫm ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven
chuacute tacircm vagraveo chuyển động của bụng
Khi anh phải chuacute tacircm về bất cứ hagravenh
động cần thiết nagraveo như đi trong chiacutenh
niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải
Nhưng nếu khi anh đang tập thể dục
thigrave suy ngẫm về mỗi bước trong ba
phần lecircn trước xuống Thiền sinh
nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm sẽ đạt
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
56
đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết
xuất hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp
tục tiến triển ở những giai đoạn cao
hơn của thiền định (vipassanā-
bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing
3) all sexual activity 4) lying 5)
intoxicants 6) taking food after twelve
noon 7) dancing singing music
shows (attendance and performance)
the use of perfumes ornaments etc
and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals
(ariya-puggala) They are those who
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
57
have obtained a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is
one who has become free from the
first three of the ten fetters which bind
him to the sensuous sphere namely
personality belief sceptical doubt and
attachment to mere rites and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi)
has weakened the fourth and fifth of
the ten fetters - sensuous craving and
ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi)
becomes fully free from the above-
mentioned five lower fetters and is no
longer reborn in the sensuous sphere
before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness
(Arahatta) one further becomes free of
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
58
the last five fetters craving for fine
material existence (in celestial
worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as
used in body contemplation are haed-
hair body-hair nails teeth skin
nails teeth skin flesh sinews bones
marrow kidney heart liver
diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
phlegm pus blood sweat lymph
tears serum saliva nasal mucus
synovial fluid urine and brain
4 Some of these points where the
touch sensations may be observed are
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)
59
where thigh and knee touch or where
the hands are placed together or
finger to finger thumb to thumb
closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the
mouth is closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The
Forest Heritage Kandy Sri Lanka)