time series analysis of elemental and isotopic data from biomineralized whale tissue
TRANSCRIPT
����������� �� � ����� � ���� � ��� �������� ����
���� ������ ������ �� ����� � ���
��� ���� �� � ���� ������������� ����
�����
� �� �� � � ������ � � ����� ���� ������� � � ��� ��� ��� �� �� � ������
���������� �� ������� ������� �� ����� ����������� �� ������� ����� ����� � ����� ������� ��������� �� ������� ������� �� ������� �� ����� ����� � ����� �������!���������� "��� "���� #������� ����� �
�� �!"�� #�$%&�%' ����( ��"!)�� � *+$�% ����
*�,-+%�. %� +%� +/ ��"!%+�,��*�. +��!*!+�) !) +/*�� +�*�!��� 0!*1!� � %�*!+��%' $!+.+2! �.
*!))&�� �1�)� %� +%�) �� -%+"!�� 3�+0.��2� +/ *1� ��"!%+�,��*�. +��!*!+�) *1�* �4!)*�� �* *1� *!,�
*1� *!))&� 0�) /+%,��� � *1!) )*&�'� 0� .++3 �* *%� � �.�,��* +� ��*%�*!+�) ��� !)+*+-! %�*!+) +/
�%$+� ��� �!*%+2�� �) +�*�!��� !� $�.��� /%+, $+01��� 01�.�) !� *1� ��)*�%� ��� 0�)*�%� % *!
� ���� �!,� )�%!�) *� 1�!5&�)� !� .&�!�2 ,�4!,&, .!3�.!1++� ,�*1+� ��� .!3�.!1++� %�*!+ *�)*)� �%�
�--.!�� *+ ���.')!) +/ ��*� ��� !�/�%�� � �$+&* *1�!% ,��� )*%& *&%�)�
$��%����6 % *! � �&*+%�2%�))!"� ,+"!�27�"�%�2� )�%!�)� $�.���� $+01��� 01�.�� .!3�.!1++� %�*!+
*�)*� .!���% *%���� !)+*+-�� )��)+��.!*'� *!,� )�%!�)� *%� � �.�,��*)
��8�798�8 � ���� �.&0�% ���,! �&$.!)1�%)
�� ����������
�!+,!��%�.!:�� ,�*�%!�.) +/*�� +�*�!� !�/+%,�*!+� !� *1� /+%, +/ 2�+ 1�,! �. ���
!)+*+-! ,�%3�%) *1�* �� $� &)�� *+ !�/�% ��"!%+�,��*�. +��!*!+�) ��� � +.+2! �.
-%+ �))�) *1�* + &%%�� +"�% *1� *!,� -�%!+� *1�* *1� *!))&� ��"�.+-��� ��� +/ *1� ,+)*
)*%!3!�2 �4�,-.�) +/ $!+,!��%�.!:�� *!))&� *1�* +�*�!�) � %� +%� +/ -�.�+� +.+2! �. ���
��"!%+�,��*�. )!2�!; �� � !) *1� $�.��� -.�*� /%+, *1� $+01��� 01�.� ��.����
,')*! �*&) <� 1�.. � �&� �=9=( �!*1%+0 � �&� �==�( �'3� � �&� �==>( �+$)+� ���
� 1�..� �==9?� �1!) 3�%�*!�� �+&) ,�*�%!�. 1��2) /%+, *1� &--�% -�.�*� +/ *1� 01�.� ��� !)
&)�� �) � ;.*�% /���!�2 �--�%�*&) /+% *1� +..� *!+� +/ -.��3*+� <�!"+%&��)� �=�=?� �1�
$�.��� -.�*�) �%� .+)�.' )*� 3�� .��2*10!)� ��� %&� �.+�2 *1� -%+4!,�. ,�%2!� +/ *1�
,+&*1� �1�' �%� +,-+)�� +/ 1�!%7.!3� -%+@� *!+�) +% *&$�) �,$����� !� �,��*!�2 1+%�
��� )���0! 1�� $�*0��� *0+ .�'�%) +/ +"�%!�2 1+%� <��*&�%�� �=>8?� �1� -.�*�)� 01! 1
�� $� &- *+ /+&% ,�*�%) !� .��2*1� 2%+0 +�*!�&+&).' *1%+&21+&* *1� .!/� +/ �� !��!"!�&�.
$&* *1�' 0��% �.+�2 *1� .!�2&�. ,�%2!� ��� �!)*�. *!- 0!*1 &)�� �1�)� 1�%� *�%!)*! ) %�)&.*
��8�798�8 � ���� �.&0�% ���,! �&$.!)1�%)
!� $�.��� -.�*�) *1�* �� +�*�!� � %� +%� +/ .!/� 1!)*+%' �4-�%!�� �) !� �4 �)) +/ �� '��%)
<� 1�.. ��� ��&-�� �==�?�
�1� $+01��� 01�.� !) +�� +/ +�.' � 1���/&. +/ ,�%!�� ,�,,�.) *1�* ,!2%�*� )��)+��..'
*+ 0�*�%) +/ *1� �����!�� % 1!-�.�2+ !� *1� )&,,�% /%+, 0!�*�%!�2 2%+&��) !� *1�
+%*1�%� �� !; ��� *.��*! + ���) <�&%�) � �&� �==�?� � ��)*�%� -+-&.�*!+� ,!2%�*�)
/%+, *1� ��$%��+% ��� *+ �+%*1�%� ��/;� ��' ��� ��� �)*�% �+&��� 01!.� � 0�)*�%�
-+-&.�*!+� ,!2%�*�) /%+, *1� ��%!�2 ��� �1&3 1! ���) *+ *1� ���&/+%* ���� � �� ��%.!�%
)*&�'� �+$)+� ��� � 1�.. <�==9? +..� *�� $�.��� -.�*�) /%+, !��!"!�&�.) +/ *1� 0�)*�%�
��� ��)*�%� )*+ 3) ��� )�,-.�� *1�, )�5&��*!�..' �.+�2 *1� .��2*1 +/ *1� -.�*� �* ��8 ,
!�*�%"�.) /%+, *1� �!)*�. *!- *+ *1� -+!�* +/ !�)�%*!+� !� *1� -�.�*�� �� 1 !� %�,��* 0�)
���.':�� /+% !*) �%$+� ��� �!*%+2�� )*�$.� !)+*+-� +�*��*� ��� *1� %�)&.*��* -%+;.�)
%�"��.�� � )�%!�) +/ -�%!+�! ' .�) *1�* 0�%� !�*�%-%�*�� 0!*1!� *1� +�*�4* +/ )��)+��.
,!2%�*!+� -�**�%�) /+% *1� 01�.�) /%+, *1� +-�� + ��� *+ 0�*�%) +/ *1� �����!��
% 1!-�.!2+� �1� !���*!; �*!+� +/ �� � /%+, 2.+$�. /�..7+&* !� )+,� $�.��� -.�*�) )&--+%*)
*1� +�*��*!+� *1�* *1� -�%!+�! !*' !) ���&�. !� ��*&%� <� 1�.. � �&� �=9=( �!*1%+0 � �&��==�?� �+,���3 � �& <����? ���.':�� )+,� +/ *1�)� )�,� )�,-.�) /+% 1�,! �.
+,-+)!*!+� ��� �!) +"�%�� *1� +� ��*%�*!+� +/ )�"�%�. *%� � �.�,��*)� !� .&�!�2 ��� �2�
��� )� �--��%�� *+ �!)-.�' � -�%!+�! )*%& *&%� *1�* +&.� $� !�*�%-%�*�� 0!*1!� *1�
)��)+��. /+%�2!�2 � +.+2' +/ *1� 01�.�� ��� #!2) � ��� ��
� +%��% *+ 1�%� *�%!:� *1� -�%!+�! !*' <+% .� 3 *1�%�+/ ?� � *!,� )�%!�) ���.')!) 0�)
��"�.+-�� ��� -�%/+%,�� +� *1�)� ��*�� �1� %�.�*!+�)1!- $�*0��� *1� -�%!+�! )*%& *&%� +/
*%� � �.�,��*)� /+% �4�,-.�� �� ��� �2� ��� )*�$.� !)+*+-� -%+;.�) -%+"!��) !�)!21*) !�*+
*1� � +.+2' +/ *1� $+01��� 01�.� ��� -+*��*!�. �4-+)&%� 1!)*+%!�) �&%!�2 ���&�.
,!2%�*!+� � *!"!*!�) !� *1� %�.�*!"�.' %�,+*� ��� )��)!*!"� % *! ��"!%+�,��*� �1+&21 0�
�%� �4�,!�!�2 ��*� *�3�� )-�*!�..'� !�/�%�� � �.+�2 ��' .+�2!*&�!��. ) �.� !) )&) �-*!$.� *+
*!,� )�%!�) ,�*1+�+.+2'� ��� *!,� )�%!�) �--.! �*!+� !) �+* %�)*%! *�� *+ *!,� <�1&,0�'�
����?� ��� )!,!.�% -%� ����* !) ���.')!) �.+�2 � )-�*!�. *%��)� *� )& 1 �) *%�� %!�2) <A��
��&)��� �=9=?�
�� �������� ��� �������
��� ������ �� �����
�1� )*�*!)*! �. ,�*1+�+.+2!�) �--.!�� *+ *1� $�.��� %� +%�) �%� *� 1�!5&�) &)�� !�
)*�*!+��%' *!,� )�%!�)� ))&,� *1�* *1� *!,� )�%!�) �'� +�)!)*) +/ � ��*�%,!�!)*!
+,-+���* ��� ��� � %���+, +,-+���* �(�� )*�*!+��%' +% !���-�����*( *1�* !)
' � � � (� ���01�%� � � ��'�� � )*�*!)*! �. *�%,!�+.+2'� 0� ��)!%� *+ 3�+0 /+% �� 1 �.�,��*� !/ *1�%� !)
� )��)+��. +,-+���* !� *1� ,��� )*%& *&%� +/ � -�%*! &.�% %� +%� <��2�� *1� !)+*+-� %�*!+
��8� ��?� ��� !/ )+� 01�* !) *1� .��2*1 +/ *1� -�%!+�� / � !) � -�%!+� )& 1 *1�*
���� � � ���� � /+% ��' � � � ��� � � � � �� !* !) +�"��!��* *+ 0%!*� �'� !� �'��� ����� 0!.. &)� �'� ��� �'��� �� !�*�% 1��2��$.' !� *1� �!) &))!+� 1�%��/*�%�
� +%��% *+ -�%/+%, *1� *!,� )�%!�) ���.')!)� *1� �))&,-*!+� !) ,��� *1�*� !� *�%,) +/ *1�
$!+.+2' +/ *1� $+01��� 01�.�� *1�%� !) � .!���% 2%+0*1 %�*� /+% *1� $�.��� -.�*�� * !)
2���%�..' $�.!�"�� *1�* *1� 2%+0*1 %�*� +/ !��!"!�&�. $�.��� -.�*�) !) +�)*��*� �4 �-* "�%'
��� ��� �* �.�
��%.' !� *1� .!/� +/ �� !��!"!�&�. <� 1�.. ��� ��&-�� �==�?� �1� $�.��� -.�*�) &)�� !� *1!)
)*&�' �,� /%+, � �����,,�.� <=>7��? ��� � ���=�,,�.� <=>7��?� $�.+�2!�2 *+ 0�)*�%�
��� ��)*�%� % *! )*+ 3)� %�)-� *!"�.' <�+$)+� ��� �1�..� �==9?� �1�)� !��!"!�&�.) 0�%�
)&/; !��*.' .�%2� *+ �))&,� � .!���% %�*� +/ 2%+0*1 +"�% *1� .��2*1 +/ *1� $�.��� -.�*�
<� 1�.. ��� ��&-�� �==�?�
��� ��������� � �� ����
F�+ 1�,! �. ��� )*�$.� !)+*+-� -%+;.�) /%+, $�.��� -.�*�) /%+, ��)*�%� ��� 0�)*�%� )*+ 3
0�%� ���.':�� $' *!,� )�%!�) !� *1!) ���.')!)� �� 1 -.�*� 0�) -%�"!+&).' ���.':�� �* ��8 ,
!�*�%"�.)6 *1� �%$+� ��� �!*%+2�� )*�$.� !)+*+-� +,-+)!*!+�) <�+$)+� ��� � 1�..� �==9?
��� *1� )�.��!&, <��?� �%)��! < )?� :!� <G�?� ��� ,�% &%' <�2? +� ��*%�*!+�) <�+,���3
� �&� ����? 0�%� *�3�� /%+, -%�"!+&) )*&�!�)� ���)&%�,��*) +�)!��%�� /+% *1� *!,�
)�%!�) ���.')!) $�2!� 0!*1 ;%)* )�,-.� *�3�� �* *1� -+!�* +/ !�)�%*!+� !� *1� -�.�*� <� ,?
��� �4*��� *+ *1� �!)*�. *!- �* � .��2*1 +/ ��8 , </+% ��� ��� �8? +% ����8 , <��� )� G��
��� �2? /+% *1� 0�)*�%� $�.��� -.�*� <=>7��?� ��� �9��� , </+% ���� ��� ��8? +%
����8 , <��� )� ��� G�? /+% *1� ��)*�%� $�.��� -.�*� <=>7��( )�� #!2) � ��� �?� �1� ��*1
+$)�%"�*!+� <>8 ,? /+% ���� ��� *1� ��*1 +$)�%"�*!+� <����8 ,? /+% ) /%+, *1� 0�)*�%�
-.�*� =>7��� ��� *1� ;%)* +$)�%"�*!+� /+% G� /%+, *1� ��)*�%� -.�*� =>7��� 0�%� �4*%�,��
*1�* !)� /�% $�'+�� ��� � ��� �� � ���� 01�%� � !) *1� �)*!,�*�� )*����%� ��"!�*!+� +/ '� ���
0�%� *1�%�/+%� �!) �%��� ��� %�-.� �� 0!*1 !�*�%-+.�*�� "�.&�) +$*�!��� "!� ,+��. ;**!�2
<�%&$� 1�% ��� �!.)+�� �=�>?�
��� ���� ������
*!,� )�%!�) �(� !) )*�*!+��%' !/ ��(�� � ��(� /+% ��' � ��� � ��� +"�(� �� (� � ����/+% ��' ��� �� �1� �&*+%�2%�))!"� ,+"!�27�"�%�2� < �� ? ,+��. .�)) !) 0!��.' &)�� *+
,+��. )*�*!+��%' *!,� )�%!�)� �-� !; �..'� �(� 0!*1 ;�!*� )� +�� ,+,��*) !) )�!� *+ $� ��
�� )�%!�) !/ !* !) � )+.&*!+� *+ *1� .!���% �!//�%�� � �5&�*!+�
( ���)� �
�)(� ) � � ��*)� �
�)�� )� ���
�1� �%%+%) ��� �%� ,��� :�%+ 01!*� �+!)�� ��� �%� &� +%%�.�*���
���� � �� "�%��� � ��� ��)� � � ) � �� ��� ��)� � � ) � *� �%� �&*+%�2%�))!"� +�/;7
!��*) ��� ,+"!�27�"�%�2� +�/; !��*)� %�)-� *!"�.'� )*�*!+��%' )+.&*!+� �'� +/
�5&�*!+� <�? �4!)*) ��� !) &�!5&� !/ ��� +�.' !/ ��+� � �� ��+� � ��+� � � /+% �..
�+� � �� �+,$!�� <�? ��� <�?� ��� +$*�!�
�' � �� ���)� �
�)�'� ) � �� )� � � ��*)� �
�)�� )� ���
#!**!�2 �� �� ,+��. 0!*1 �--%+-%!�*� � ��� * !�"+."�) �)*!,�*!�2 *1� -�%�,�*�%) +/
!�*�%�)* �� ��� *�)*!�2 *1� ���5&� ' +/ *1� ,+��.� ��4!,&, .!3�.!1++� �)*!,�*!+� ,�*1+�
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ��8
!) �--.!�� 01�� )��% 1!�2 *1� �--%+-%!�*� ,+��. ��� �)*!,�*!�2 �� ��4!,&, .!3�.!1++�
�)*!,�*�) ,�4!,!:� *1� .!3�.!1++� /&� *!+�6
���� � �����,�������� ����4- � �
���, � �,��� ���, � �,�
� �� ���
+% �5&!"�.��*.' ,!�!,!:�
����� � ��)*�%� $+01��� <-.�*� =>��? %�0 *!,� )�%!�)� /%+, �+$)+� ��� � 1�.. <�==9? ���
�+,���3 � �& <����?�
��> ��� �* �.�
���� � � � .�������� , .����� � .������ � ���, � �,��� ���, � �,��� �8�
01�%� �, � �, � �'� � ��'��� � � � �', � ��',�� �%� ��*�%�� +$)�%"�*!+�)� � !) *1�
+"�%!�� � ,�*%!4� ��� ��� !) *1� ��*�%,!���* +/ �� �1� !��+"�*!+� �.2+%!*1, < /� �1�-*�% 8
+/ �%+ 30�.. ��� ��"!)� �==�? 01! 1 �"+!�) *1� �. &.�*!+� +/ �� � !) �--.!�� 01��
�"�.&�*!�2 <8?� 01! 1 ,!21* $� !,-+))!$.� 01�� � 1�) � %�.�*!"�.' .�%2� �!,��)!+� +% !)
"�%' .+)� *+ )!�2&.�% !� )+,� + �)!+�)�
����� � ��)*�%� $+01��� <-.�*� =>��? %�0 *!,� )�%!�)� /%+, �+$)+� ��� � 1�.. <�==9? ���
�+,���3 � �& <����?�
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ���
��)*!�2 *1� ���5&� ' +/ *1� ,+��. !�"+."�) �4�,!�!�2 �%*�!� -%+-�%*!�) +/ *1�
%�)!�&�.)� / *1� ,+��. !) ���5&�*�� *1� %�)!�&�. )�5&�� � )1+&.� �41!$!* *1� -%+-�%*!�) +/
01!*� �+!)� )& 1 �) ���� � �� "�%��� � ��� ��� +"��� ��� � � /+% � ����3!�2 !�/�%�� � �$+&* *1� 1'-+*1�)!)� /+% !�)*�� � �� � � !) +�)*��* ")� � � � !)
-�%!+�! � %�.!�) +� *1� *1�+%' +/ *1� .!3�.!1++� %�*!+ )*�*!)*! /+% ��)*�� 1'-+*1�)�)� �1!)
*�)* -%+ ��&%� !�"+."�) +,-�%!�2 *1� .!3�.!1++� +/ *1� /&.. ,+��. *+ *1�* +/ *1� %��& ��
,+��. 01! 1 !) ��)*�� 0!*1!� *1� /&.. ,+��.�
�&--+)� *1� /&� *!+� �� � � ,�-) *1� ,+��. -�%�,�*�%) � !� *1� /&.. ,+��. *+ ���� !� *1�
%��& �� ,+��.� �1��� 0!*1 � 3�+0� 01!*� �+!)� "�%!�� � ��� *1� .!3�.!1++� %�*!+ )*�*!)*! !)
� � �� .����
���������
����
� �
� ������ � ���
���������)� � )�
�) ,�� �>�01�%� �) ���+*�) � 1!7)5&�%�� %���+, "�%!�$.� 0!*1 ) ��2%��) +/ /%���+,� ��� )� ��� )��%�� %�)-� *!"�.'� *1� �&,$�%) +/ !���-�����* -�%�,�*�%) &���% *1� /&.. ,+��. ��� *1�
%��& �� ,+��.� / *1� 01!*� �+!)� "�%!�� � !) &�3�+0�� !*) +�)!)*��* �)*!,�*� �� $�
)&$)*!*&*�� 0!*1+&* �.*�%!�2 *1� .!,!* �!)*%!$&*!+�� � +$)�%"�� "�.&� +/� .�%2�% *1�� )+,�
%!*! �. "�.&� +/ *1� �--%+-%!�*� 1!7)5&�%�� �!)*%!$&*!+� !,-.!�) *1�* *1� *0+ ,+��.) �%�
)!2�!; ��*.' �!//�%��*�
�� ������
�%�.!,!��%' ,+��. ;**!�2 %�"��.) *1�* *1� /&.. ,+��. !) ���� 01! 1 !) �� 0!*1 � � �
��� * � ��
�'��� � � ���� �� � ��'��� �� � � ���� �� �� � ���� �� ���01�%� � !) *1� �&*+%�2%�))!"� -�%�,�*�% !��! �*!�2 *1� +%%�.�*!+� %�.�*!+�)1!- !� *1�
)�%!�)� ��� ���� � 0!*1 � .!���% *%��� ��� � )��)+��. +,-+���* !) -�%�,�*�%!:�� �)
���� � � �� � �� +)���� � ��
�
� �� ����� � ��� �9�
01�%� �� !) *1� ).+-� +/ *1� .!���% *%���� ������ �� ��� � �%� -�%�,�*�%) !� *1� )��)+��.
+,-+���*� #+% !�)*�� �� � !) *1� .��2*1 +/ -�%!+� ��� � %�-%�)��*) *1� )1!/*� !���� 01�%� *1�
;%)* -��3 + &%)� �1� -�%�,�*�%) +/ !�*�%�)* !� *1� /&.. ,+��. �%� � � ���������� �� ������1!*� �+!)� "�%!�� � �� !) ������ *+ ,�3� !�/�%�� �) +� *1� -�%�,�*�%) +/ !�*�%�)*� � *1�
�)� *1�* !* !) &�3�+0�� !*) +�)!)*��* �)*!,�*� !) &)�� *+ %�-.� � *1!) �&!)�� � -�%�,�*�%�
01! 1 �)',-*+*! �..' 0!.. �+* �//� * *1� +� .&)!+� +� �� ���& �� ,+��.) �%� +$*�!���
01�� )+,� +/ *1�)� -�%�,�*�%) �5&�. :�%+� #+% �4�,-.�� )�**!�2 �� � ���� � �� ���
� � �� *1� /&.. ,+��. $� +,�)
' � �� � �� �=�01! 1 !) *1� )!,-.�)* %��& �� ,+��.� !� *1�* �.. �'� �%� !���-�����* ��� !���*! �..'
�!)*%!$&*�� 0!*1 +�)*��* ,���) � � ��� �1� /&.. ,+��. ��� -+))!$.� %��& �� ,+��.) �%�
�!)-.�'�� !� ��$.� ��
��9 ��� �* �.�
#+% *1� /&.. ��� %��& �� ,+��.)� *1� ,�4!,&, .!3�.!1++� �)*!,�*�) ��� *1�!%
�!//�%�� �) � 0�%� �. &.�*�� ��� �%� .!)*�� !� ��$.� �� �1� .!3�.!1++� %�*!+ )*�*!)*! !� <>?
!) �--.!�� 01�� )!,-.!/'!�2 *1� /&.. ,+��. *+ *1� %��& �� ,+��. /+% �� 1 �.�,��*�
�+,-�%!)+� +/ *1��) 0!*1 ������8�� *1� %!*! �. "�.&� +/ � �!)*%!$&*!+� 0!*1 +�� ��2%�� +/
�� � � �+))!$.� ,+��.) ��� ,��� )*%& *&%�)�
����� � ����� �
'���� � �� � ����� � �� ��
�� � �� +)����� ����� ������ �� ��� � �� +)����� ����� � �� � ��������� �� �
���� � � � � � �� ������ � �� +)����� ����� ������ �� ����� � �� +)����� ����� � �� � ��������� �� ���
�� � � A!�$.� ,+��.) $' �.�,��*) ��� 01�.� )*+ 3�
#��� ����� � � � .+2��� � ��
) � ' � � � � �� � �� +)����� ����� >���>� ����> �
�� >����=
� ' � � � � �� � �� +)����� ����� � ����8�� �����> �
�� � ����8����� � ���� �� � �� +)����� ����� � ����> �8���8 �
�� �8���=
� ���� �� � �� +)����� ����� � �� � ��=�>88 8��>� �
�� � �� +)����� ����� ��8���� �����8 �
�� � �� � �>9�8�� ���=> �
�� �>=�9=��8 � ���� �� � �� +)����� ����� ���9�� �=���� �
�� 9���>�
� ���� �� � �� +)����� ����� �=���� �9���� �
�� ����9��
�� � ' � � � � �� � �� +)����� ����� � ����� 8����� �
�� �>����
� ' � � � � �� � �� +)����� ����� � �� � � ����� �����> �
�� � �� +)����� ����� �����> 8���9� �
�� � �� � >8���� =���� �
�� ���9�9
G� � ' � � � � �� � �� +)����� ����� �8=�8>= ����� �
�� � �� � �>���9> ����� �
�� �>���9>
� ' � � � � �� � �� +)����� ����� 89��8>= ���>� �
�� � �� � 8�=���= >��=� �
�� 898�>�>
�2 � ���� �� � �� +)����� ����� � ��>�>=� �8���8 �
�� � �������
������8� � ��9�8�� � ��)*�%��� � ��)*�%��
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ��=
�� � � ��%�,�*�% �)*!,�*�) +/ $�)* ,+��.)�
#��� ����� � ���� ��
) � ' � � � � �� �� � ��8>��������
� ' � � � � �� � �� +)����� ����� �� � ���9������=�8�� � ������������=� � ���==8����>�9� � ��>�������=�
��� � ���� �� � �� +)����� ����� �� � � ���8�9��������� � ����9�����>�� � ���=�=����99� � 8��>��������� � ����9����9��
� ���� �� � �� +)����� ����� � �� � �� � � ����8��������� � � ��=�������=�� � �����9������9>� � ���=>������8� � ����9����8��� � ���=�������
�8 � ���� �� � �� +)����� ����� �� � ���=�������>��� � �����������9� � ���9������>>� � 8������������ � ���������989
� ���� �� � �� +)����� ����� �� � ����==�������� � � ���98����=��� � ����9>������� � ���=�����89�� � ��>������=�>
�� � ' � � � � �� � �� +)����� ����� �� � ���88������=�� � � ����������>�� � ���==8�����9� � 8�=���������
� ' � � � � �� � �� +)����� ����� � �� � �� � ��8>>����>>��� � � ��8�������8>�� � ��������������� � ������������� � ���������8��
G� � ' � � � � �� �� � �8��>�>������� ' � � � � �� � �� � �� � �=���������88
�� � � ��=������9�
�2 � ���� �� � �� +)����� ����� �� � ���9������=�=�� � �����=��������� � �8��>8����=�� � ������������ � ��>��������
��� ��� �* �.�
/%���+, �* � )!2�!; �� � .�"�. +/ ���8� %�"��.�� *1�* *1� -�%!+�! )*%& *&%� +/ *1� ,���) /+%
�� 1 �.�,��* +% !)+*+-� 0�%� �+�7 +�)*��*� �4 �-* /+% ) ��� G� +/ *1� ��)*�%� -.�*� ���
G� /+% *1� 0�)*�%� -.�*�� ��$.� � )&,,�%!:�) *1� +-*!,�. ,+��. ��� !*) -�%�,�*�%
�)*!,�*�) /+% �� 1 �.�,��* ���B+% !)+*+-�� �.+�2 0!*1 *1� �--%+4!,�*� )*����%� �%%+%)
<��?� �1� -�%!+� ��� 0�) +�)!)*��*.' �)*!,�*�� *+ $� �$+&* ��� /+% *1� 0�)*�%� -.�*� ���
�$+&* >�� /+% *1� ��)*�%� -.�*��
�1� ;**�� ,���) �%� %��)+��$.' 0�.. ,�* 1�� *+ *1� +$)�%"�� ��*� /+% ����� ��8� ���
��� �2 <)�� #!2) � ��� �?� �1�%� ,�' $� -�%!+�! )*%& *&%� -%�)��* /+% ) ��� G�� $&*� !/ )+�
� .+�2�% *!,� )�%!�) 0+&.� $� �� �))�%' *+ ��*� * !* %�.!�$.'� � +�.' *1%�� �)�) <��)*�%�
����� � ��)*�%� $+01��� *!,� )�%!�) 0!*1 ,+��. ;*�
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ���
G�� �� ��� ���? 0�) *1�%� ��' )!2�!; ��* �"!��� � +/ � .!���% +,-+���* *+ *1� -�%!+�!
)*%& *&%�� � �� 1 �)�� *1� .!���% +,-+���* 0�) �+* ���%.' �) -%+�+&� �� �) *1� -�%!+�!
�//� * $&* !* 0�) )*%+�2 ��+&21 *+ $� �� .�%�� )!2�!; ��* �* *1� 8H .�"�.�
� *1� �)�) /+% 01! 1 *1� ����,+��. 0�) �--%+-%!�*�� *1� �)*!,�*�) +/ � %��2�� /%+,
��� *+ ��>� ��� 0�%� +�)!)*��* 0!*1 *1�* +$)�%"�� !� +*1�% ��*&%�. -1��+,��� !/ )�"�%�.
����� � ��)*�%� $+01��� *!,� )�%!�) 0!*1 ,+��. ;*�
��� ��� �* �.�
,��)&%�,��*) �%� ,��� �&%!�2 �� 1 ' .�� �1� ,+��. ;*) �%� )1+0� )&-�%7!,-+)�� +"�%
*1� %�0 )�%!�) ��*� !� #!2) � ��� ��
) � �!�2�+)*! 1� 3� *1� )�,-.� �&*+ +%%�.�*!+�) +/ *1�)� %�)!�&�.)� �.+�2 0!*1 =8H
+�;��� � $+&��) /+% 01!*� �+!)�� �%� �!)-.�'�� !� #!2) 8 ��� >� �1�%�/+%�� *1� %�)!�&�.)
�%� +� .&��� *+ $� 01!*� �+!)�� �) *1�' )1+&.� $� 01�� *1� ,+��. !) ���5&�*�� !� *1�* �..
�&*+ +%%�.�*!+�) .!� !�)!�� +% "�%' .+)� *+ *1� =8H 01!*� �+!)� $+&��)�
����� � ��)*�%� $+01��� %�)!�&�. �&*+ +%%�.�*!+�)�
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ���
�1� %+))7 +%%�.�*!+� ,��)&%�) *1� +%%�.�*!+� $�*0��� *0+ *!,� )�%!�)� )�' �'��� ���
�'����
������ � +%%�'� ����'���� ����
F!"�� *1�* �* .��)* +�� +/ *0+ *!,� )�%!�) !) 01!*� �+!)�� *1� %+))7 +%%�.�*!+� !) �!)*%!$&*��
�) ��� ,� �� &���% *1� �&.. 1'-+*1�)!) *1�* *0+ )�%!�) �%� !���-�����*� �1� %+))7
����� � ��)*�%� $+01��� %�)!�&�. �&*+ +%%�.�*!+�)�
��� ��� �* �.�
+%%�.�*!+�) $�*0��� *1� �.�,��*) +/ *1� *0+ 01�.�) 0�%� *�)*�� 0!*1 *1� II-%�01!*��!�2JJ
%�)!�&�.) +$*�!��� /%+, *1� �$+"� ,+��.)� �1� ),�..�% )�,-.� )!:� 0�) &)�� !� *1� �)�
*1�* *1� �&,$�%) +/ +$)�%"�*!+�) +/ *0+ �.�,��*) 0�%� �+* �5&�.� ,+�2 �8 %+))7
+%%�.�*!+�)� +�.' *1� +�� $�*0��� ) ��� G� +/ *1� 0�)*�%� 01�.� �* .�2 :�%+ 0�)
)!2�!; ��*� )-� !; �..' ������ � ��8��� �&.*!"�%!�*� *!,� )�%!�) ���.')!) 0!.. ,�3� �
+�*%!$&*!+� *+ ,+%� 2���%�. +� .&)!+�)( 1+0�"�%� 0� �+ �+* -&%)&� *1!) �!%� *!+� 1�%��
)!� � *1!) -�-�% /+ &)�) +� +,-�%!�2 *1� -�%!+�) +/ *1� )�,� �.�,��* /%+, *0+ �!//�%��*
01�.�) 01! 1 �%� .��%.' !���-�����*�
�� ��������
�!,� )�%!�) ���.')!) +/ 1�,! �. !�/+%,�*!+� )*+%�� !� � %�*!+��%' $!+.+2! �. *!))&�)
<��2�� 1�!%� /��*1�%� ) �.�)? �� )1�� .!21* +� *1� � +.+2' +/ +%2��!),)� ��%!+�! 1��2�) !�
*1� �.�,��*�. +% !)+*+-! +,-+)!*!+� +/ � %�*!+��%' *!))&�) �%� �%!"�� -%!,�%!.' $'
)��)+��. 1��2�) !� *1� )+&% � ,�*�%!�.) /%+, 01! 1 *1�' �%� ��%!"�� +% *1�' �%� �
%�)-+�)� *+ )��)+��. ,!2%�*!+� -�**�%�) /+% +%2��!),) *1�* ,+"� $�*0��� 2�+ 1�,! �..'
�!)*!� * ��"!%+�,��*)� �+01��� 01�.�) /�.. !�*+ *1� .�*�% �*�2+%' �) *1�' ,!2%�*� /%+,
*1� +-�� + ��� 0�*�%) +/ *1� �� !; ��� *.��*! *+ *1� �����!�� % 1!-�.�2+ )��)+��..'�
� 1�.. � �& <�==9? )1+0�� *1�* ' .! !*' !� *1� �%$+� !)+*+-� %� +%� +/ $�.��� -.�*�) /%+,
0�)*�%� )*+ 3 01�.�) !) �**%!$&*�� *+ !�*%!�)! �!//�%�� �) !� *1� ���� +/ /++� %�)+&% �) *1�
01�.�) &*!.!:� �&%!�2 *1�!% ���&�. ,!2%�*!+�� �1!) 1%+�+,�*�% <��� +*1�%)? �� $�
!�*�%-%�*�� 0!*1 *!,� )�%!�) ���.')!) *+ -%+$� *1� !,-� * +/ ��*1%+-+2��! ��� ��*&%�.
)&$)*�� �) +� *1� � +.+2' +/ *1� $+01��� 01�.��
� ���� *!,� )�%!�) ,+��. *1�* +�*�!��� � )��)+��. +,-+���* ,+)* �--%+-%!�*�.'
��) %!$�� *1� �%$+� !)+*+-� %� +%� +/ *1� 0�)*�%� )*+ 3 $�.��� -.�*� &)�� !� *1!) )*&�'�
))&,!�2 *1�* ' .! !*' 0�) )��)+��. !� ��*&%� <�!*1%+0 � �&� �==�( � 1�.. � �&� �==9?�*1� ,+��. -%��! *�� � ' .� -�%!+� ��� +/ ����9����8� '%� �� �� �&)� )�,-.!�2 0�)
+��& *�� �* ��8 , !�*�%"�.)� *1!) !,-.!�) *1� 0�)*�%� -.�*� 2%�0 �* � %�*� +/
�9�� , '%� ����8 ,�����9 '%� ��� �1� ,+��. �.)+ +�*�!��� � .!���% +,-+���* ����+% *%��� *+ ,+%� -+)!*!"� ���� "�.&�) +"�% *!,� <�!) &))�� $�.+0?� �1� $�.��� -.�*� /%+,
*1� ��)*�%� )*+ 3 �!� �+* �!)-.�' *1� +$"!+&) )*%& *&%�. -�%!+�! !*' +/ *1� 0�)*�%� -.�*��
�"�%*1�.�))� � )*�*!)*! �..' )!2�!; ��* ,+��. 0�) !���*!;�� *1�* +�*�!��� � )��)+��.
+,-+���* 1�"!�2 � -�%!+� ��� +/ 8���������� '%� �� �5&�*!�2 *+ � 2%+0*1 %�*� +/
���� , '%� �� F%+0*1 %�*�) �. &.�*�� /+% *1�)� -.�*�) �%� +�)!)*��* 0!*1 -%�"!+&)
�)*!,�*�) %�-+%*�� $' � 1�.. � �� <�==�?� �+��.�� ' .� �,-.!*&��) ���� �!//�%��
)&$)*��*!�..'� 0!*1 *1� 0�)*�%� -.�*� 1�"!�2 � "�.&� +/ ���=������� ��� *1� ��)*�%� -.�*�
1�"!�2 � "�.&� +/ ����9�����>� �!3�0!)�� *1� �"�%�2� ���� "�.&� ���� /+% *1� *0+ %� +%�)
�!//�%��� 0!*1 *1� 0�)*�%� -.�*� 1�"!�2 � "�.&� +/ � ����8������ ��� *1� ��)*�%� -.�*�
1�"!�2 � "�.&� +/ � ���8�9������� �!//�%�� �) !� 2%+0*1 %�*�� ' .� �,-.!*&�� ���
�"�%�2� ���� "�.&� �%� �+* &��4-� *��� 2!"�� *1�* *1�)� *0+ 01�.� )*+ 3) 0!�*�% ���
)&,,�% !� �!)*!� * 0�*�% $+�!�) *1�* �%� �+* +��� *�� $' ��"!2�$.� 0�*�%0�') �* ��' *!,�
�&%!�2 *1� '��%� �1� *!,� )�%!�) ,+��. %�)&.*) /+% ��8 +�*�!��� )��)+��. +,-+���*) /+%
$+*1 *1� 0�)*�%� ��� ��)*�%� -.�*�) *1�* 1�� ' .� -�%!+�) +/ ���=�����8= '%� � ���
8���������� '%� �� %�)-� *!"�.'� �1�)� "�.&�) �%� !��!)*!�2&!)1�$.� /%+, *1� ' .�
-�%!+�) ��*�%,!��� /%+, *1� ,+��.) ��"�.+-�� /+% *1� ���� %� +%�)� �� .!3� *1� %�)&.*)
/+% ����� *1� �"�%�2� ��8 "�.&� ���� ��� -�%!+� ' .� ��� /+% *1� 0�)*�%� -.�*�� �*
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ��8
����==����� ��� � ���98����=�� �!//�%�� /%+, *1+)� +/ *1� ��)*�%� -.�*�� �*
���=�������> ��� ������������ %�)-� *!"�.'��!,� )�%!�) ,+��.) +/ *1� *%� � �.�,��* %� +%�) /+..+0�� -�**�%�) *1�* 0�%� )!,!.�% *+
*1� )*�$.� !)+*+-� %� +%�)� ��.��!&, +� ��*%�*!+� -%+;.�) /+% *1� 0�)*�%� ��� ��)*�%�
-.�*� 0�%� $�)* ��) %!$�� $' 01!*� �+!)� ,+��.) 1�"!�2 )��)+��. +,-+���*) 0!*1 ' .�
-�%!+�) +/ ���������8� '%� � ��� 8�=�������� '%� �� %�)-� *!"�.'� � ���!*!+�� *1� ,+��.
/+% *1� 0�)*�%� -.�*� +�*�!��� � .!���% +,-+���* ��� � �������������� *1�* 0�)
!���*! �.� 0!*1!� �%%+%� *+ *1� .!���% +,-+���* /+% *1� ,+��. /+% ���� /%+, *1� )�,� -.�*�
��� � �����9������=�� �1!) $%!�2) &- *1� !�*�%�)*!�2 -+))!$!.!*' *1�* *1� )�.��!&, ���
�%$+� �4-+)&%� ��� �))!,!.�*!+� -�*10�') ,�' $� /&� *!+��..' %�.�*�� *!,� )�%!�)
,+��.)� �1� ,+��.) /+% ,�% &%' ��� �%)��! /%+, *1� 0�)*�%� -.�*� 0�%� )*�*!)*! �..'
)!2�!; ��* ��� *1�' +�*�!��� )��)+��. +,-+���*) 0!*1 -�%!+� .��2*1) +/
����������� '%� � ��� ��>�������= '%� �� %�)-� *!"�.'� *1�* 0�%� )!,!.�% *+ *1+)�
/%+, *1� +*1�% �.�,��*�. ��� !)+*+-! *!,� )�%!�) ,+��.)� �� *1� +*1�% 1���� *1� ,+��. /+%
:!� �!� �+* +�*�!� � )*�*!)*! �..' )!2�!; ��* )��)+��. +,-+���*� �.*1+&21 !* �!� +�*�!� �
.!���% +,-+���* +"�% *!,�� #!��..'� �+ ,+��.) 0�%� )*�*!)*! �..' )!2�!; ��* /+% *1� �%)��!
��� :!� %� +%�) +/ *1� ��)*�%� -.�*�� �1�)� %�)&.*) )&22�)* *1�* �%%!�%<)? +/ �.�,��*�. ���
!)+*+-! !�/+%,�*!+� /+% $+*1 01�.� )*+ 3) 0�%� )!,!.�% ��� %�.�*�� *+ !�*%!�)! �!//�%�� �)
!� *1� 2�+ 1�,! �. ��"!%+�,��*) !� 01! 1 *1� 01�.�) .!"�� ��� /+%�2�� �&%!�2
*1�!% )��)+��. ,!2%�*!+�)� �!//�%�� �) !� ,+��. -�%�,�*�%) $�*0��� *1� ��)*�%� ���
0�)*�%� )*+ 3) �%� ,+)* -%+$�$.' %�.�*�� *+ �!//�%�� �) !� *1� *%� � �.�,��* ��� )*�$.�
!)+*+-� +,-+)!*!+� +/ 0�*�% ,�))�) ��� �"�!.�$.� -%�' !� *1� �� !; � *.��*! ��� % *!
� ���)�
�� ��������
�1� .!3�.!1++� %�*!+ *�)* �--%+� 1 0�) �4-.+%�� *+ *�)* *1� )*�*!)*! �. )!2�!; �� � +/
-�%!+�! !*' !� *1� ,��� )*%& *&%� +/ �.�,��*�. ��� !)+*+-! ��*� +..� *�� /%+, $�.���
-.�*�) +/ *1� $+01��� 01�.�� �1� ,+��. %�)&.*) +�)!)*��*.' -%��! *�� �!)*!� * -�%!+�) /+%
*1� 0�)*�%� ��� ��)*�%� 01�.�)� 01! 1 ,�' $� %�.�*�� *+ !�*%!�)! �!//�%�� �) !� 2%+0*1
%�*� $�*0��� *1� *0+ $�.��� -.�*�)� �1� !�*�%��. +�)!)*�� ' �,+�2 1�,! �..' ���
!)+*+-! �..' �!"�%)� %� +%�) -%+"!��) )*%+�2 �"!��� � *1�* ' .! !*' !) �%!"�� -%!,�%!.' $'
*1� ,!2%�*+%' $�1�"!+% +/ *1� 01�.�� ) )& 1� *1� $�.��� -.�*� -%+"!��) � &�!5&� *�-�
%� +%��% +/ !�/+%,�*!+� *1�* �� $� �� !-1�%�� &)!�2 *!,� )�%!�) ���.')!) *+ $�**�%
&���%)*��� � +.+2! �. ��� ��"!%+�,��*�. -%+ �))�) !� � %�,+*� �%�� +/ *1� 0+%.��
��������������
�1� �&*1+%) 0!)1 *+ *1��3 *1� *0+ ��+�',+&) %�/�%��) /+% *1�!% %!*! �. +,,��*) ���
+�)*%& *!"� )&22�)*!+�) 01! 1 !,-%+"�� *1� -�-�% +�)!��%�$.'�
�1!) 0+%3 0�) )&--+%*�� !� -�%* $' +�*%� * ��7#��=7=>���98�> $�*0��� *1� K�
��-�%*,��* +/ ���%2' ��� *1� K�!"�%)!*' +/ F�+%2!�J) ��"����1 �!"�% � +.+2'
��$+%�*+%'�
��> ��� �* �.�
���������
�+4� F������ L��3!�)� F���� ��� ��!�)�.� F��� <�==�? ���� ������ -������� .��� ���� �� "������*1!%� ��!*!+�� �%��*! �7��..� ��2.�0++� �.!//)� L�
�%+ 30�..� �� ��� ��"!)� �� � <�==�? ���� ������/ ������ �� ������� )� +�� ��!*!+�� �-%!�2�%7
A�%.�2� �0 M+%3�
�%&$� 1�%� ���� ��� �!.)+�� F��� <�=�>? �*�%-+.�*!+� *!,� )�%!�) 0!*1 �--.! �*!+�) *+ *1� �)*!,�*!+�
+/ 1+.!��' �//� *) +� �.� *%! !*' ��,���� -������ ���� �� ��� �����>��&%�)� L�L�� �+�*�2&�� L�L�� ��� �+0.�)� ��L� <�==�? �1� $+01��� 01�.�� ��� �� 01��� ���
,1����� �� �1� �+ !�*' /+% ��,,�.+2'� �9� --�
�'3�� ���� �++-�%� L�� ��� ��"�..�� L��� <�==>? 1!)*+%' +/ )�� ! � !� *1� �����!�� % *!
% 1!-�.�2+ $�)�� +� -+)*2.� !�. %�,�!�) +/ *1� $+01��� 01�.� <��.���� ,')*! �*&)?� -� � ���� ��8�88�
F�%���%� �� ��� #%��3)� ���� <�=�8? �1�%� *�%!:�*!+� +/ ' .+)*�*!+��%' %���+, )!2��. -%+ �))�)�
2��� ���� ���� �� 2�������� ������� ��� ������+$)+�� ��!*1 � ��� � 1�..� �+� �� <�==9? �*�$.� �%$+� ��� �!*%+2�� !)+*+-� -�**�%�) !� $�.���
/%+, ��)*�%� % *! $+01��� 01�.�) <3��� ���� �1�?� "���� 4�1��� �� -*1� � ��� �� ��� �>�����
��%:��� �� ��� ��2��+� �� <�=�=? � �--%+� 1 *+ ,+��.!�2 )��)+��..' )*�*!+��%' *!,� )�%!�)�
4�1��� �� � ������� �� �� ����8���!"+%&��)� � <�=�=? �1� /���!�2 ,� 1��!),) +/ $�.��� 01�.�)� -���� � � ������ ��� ��������+,���3� ����� L� 3)+�� ����� �+$)+�� ��� ��� �+%!)+�� L� <����? ��.��� -.�*�) /%+, ��.����
,')*! �*&) �) � 1!)*+%! �. %� +%� +/ )�.��!&, &-*�3� ��� )*�$.� !)+*+-� "�%!�*!+� !� *1�
��"!%+�,��*� ����� 2�������� "������� � �� -���� ���� �� ���� 2����� �� ���*1�� �� ����� � �1����� #.�2)*�// G�
� 1�..� ���� <����? �� .!�!�2 �%%'!�2 �-� !*' !� *1� ���%!�2 ���6 )+*+-! �"!��� � /%+, 01�.�
$�.���� ��������� �� 5 ��������� ��� �8=�>��� 1�..� ���� ��� ��&-�� ���� <�==�? #���!�2 ��� 2%+0*1 �) !��! �*�� $' )*�$.� !)+*+-�)� !� ���
3�%��� #���� �&%�)� L�L�� �+�*�2&�� L�L�� ��� �+0.�)� ��L� <��)?� ��� �� 01��� ���,1����� �� �1� �+ !�*' /+% ��,,�.+2'� --� �=��8�=�
� 1�..� ����� ��&-�� ����� ��� ��&$��)*+ 3� � <�=9=? �*&%�. !)+*+-� �$&���� �) !� $+01���
01�.� <��.���� ,')*! �*&)? $�.���6 ��%3�%) +/ �2!�2 ��� 1�$!*�* &)�2�� !� ���� 2������ ��� ����� � ����� �� �&���.� ����� �1.�%!�2�%� L���� ��� �2'� �� � <��)?� � +.+2! �. �*&�!�)
��� �-%!�2�%7A�%.�2� �0 M+%3� --� �>��>=�
�1&,0�'� ���� <����? �0!* 1!�2 -%+ �))�) !� �� � ������ �� ����������� �� � �.7�1��%�0! ���
�� �!�2+%) 1 <��)?� �1! 1�)*�%� L+1� �!.�' N �+�)� �*��
A�� ��&)��� ��&. �� <�=9=? ,+��.7$�)�� �--%+� 1 *+ *%�� %!�2 ���.')!)� 3������ �� ��� �>���=��!*1%+0� ��� �&%3�� �� L%�� L+��)� ��� ��� �%++3)� L� <�==�? A�%!�*!+�) !� ��� �%$+� !)+*+-� %�*!+) !�
$+01��� 01�.� $�.��� -.�*�) &)�� *+ �)*!,�*� �2�� ������ �� �� 2�������� #�����"���������� ��� �>=����
���� ������ ������ �� ������� �� ������ � ���