tiẾp cẬn x quang - bỆnh tim b m...

11

TIẾP CẬN X QUANG - BỆNH TIM BẨM SINH

Congenital heart disease - chest x-ray approachDr Ayush Goel and Dr Frank Gaillard et al.

- Với sự phát triển siêu âm, CT & MRI tim thì vai trò của XQ ngực trong chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh trở thành thứ yếu.- Trong hầu hết các trường hợp XQ ngực không thể chẩn đoánxác định.- Tuy nhiên nó cho phép thu hẹp chẩn đoán phân biệt . (differential can be narrowed…).

BS. NGUYỄN VIỆT QUANG

KHOA CĐHA – BV TIM MẠCH AN GIANG

22

** 6 BƯỚC ĐÁNH GIÁ PHIM X QUANG NGỰC THẲNG – SÀN LỌC TIM BẨM SINH

1. Kỹ thuật phim

2. Tuần hoàn phổi

3. Cung động mạch chủ

4. Cung động mạch phổi

5. Hình dáng của tim

6. Cột sống & xương sườn

33

@ Đánh giá kỹ thuật phim1. Tư thế có cân xứng2. Cường độ tia3. Hít vào đúng mức4. Các dị tật cột sống & lồng ngực.

- Hít vào đủ sâu: vòm hoành ngang mức xương sườn (8 – 10) phía sau và (5 – 6) phíatrước.

- Cường độ tia bình thường: thấy mờ mờ các mạch máu sau tim và các khoảng giansống ngực.

- Đối xứng: đầu trong xương đòn đối xứng qua gai sống.

44

@ Tuần hoàn phổi1. Bình thường:

- Có thể là dạng tim bẩm sinh nhẹ.- Giai đoạn sớm của bịnh- Bệnh lý không ảnh hưởng đến tuần hoàn phổi (hẹp eo động

mạch chủ).

Hình XQ ngực thẳng bình thường Hẹp eo động mạch chủ có tuần hoànphổi bình thường

55

2. Tăng tuần hoàn phổi

- Tăng chủ động gặp trong các bệnh lý có shunt từ trái qua phải.

- Tăng thụ động gặp trong các bệnh lý của tim trái.

Hình XQ ngực thẳng bình thườngThông liên thất có tăng tuần hoànphổi chủ động.

66

2. Tăng tuần hoàn phổi

- Tăng chủ động gặp trong các bệnh lý có shunt từ trái qua phải.

- Tăng thụ động gặp trong các bệnh lý của tim trái.

Hình XQ ngực thẳng bình thường Hẹp van 2 lá có tăng tuần hoàn phổithụ động

77

3. Giảm tuần hoàn phổi- Tắc nghẽn đường ra thất phải- Shunt phải qua trái- Tăng áp động mạch phổi (Einseinmenger…).

Hình XQ ngực thẳng bình thường Tứ chứng Fallot giảm tuần hoàn phổi do hẹp động mạch phổi

88

3. Giảm tuần hoàn phổi- Tắc nghẽn đường ra thất phải- Shunt phải qua trái- Tăng áp động mạch phổi (Einseinmenger…).

Hình XQ ngực thẳng bình thường ASD có tăng áp động mạch phổi & hội chứng Einsenmenger

99








1010

@ Cung động mạch chủ:

1. Kích thước:1.1. Cung động mạch chủ phồng:

- Dãn sau hẹp- Tăng lượng máu qua phổi

. Còn ống động mạch (PDA).

. Thân chung động mạch (truncus arteriosus).

. Hở van tim (valvular insufficiency).- Tăng huyết áp

PDA có phồng nhẹcung ĐMC & ĐMP Thân chung động mạch Phồng cung động mạch chủ trong

tăng huyết áp

1111

@ Cung động mạch chủ

1. Kích thước:1.2. Cung động mạch chủ nhỏ:

- Giảm lượng máu qua động mạch chủ. ASD . VSD

- Hội chứng giảm sản tim trái (hypoplastic left heart syndrome).

Thông liên thất Thông liên nhĩ

1212

2. Vị trí:- Cung động mạch chủ bên phải thường có kèm theo tứ chứngFallot 10%.

3. Hình dạng: - Cung động mạch chủ hình số 3 thấy trong hẹp eo động mạch chủ.

Tứ chứng Fallot quai động mạch chủ bên phải Hẹp eo động mạch chủ làm cungđmc có hình số 3

1313








1414

@ Cung động mạch phổi:1. Cung động mạch phổi nhỏ hoặc không thấy:

- Do thiểu sản hay bất sản ĐMP (hypoplasia or aplasia).- Giảm lượng máu qua phổi thấy trong tứ chứng Fallot.- Do vị trí bất thường:

. Thân chung động mạch

. Chuyển vị đại động mạch.

Tứ chứng Fallot Thân chung động mạch Chuyển vị đại động mạch

1515

@ Cung động mạch phổi:

2. Cung động mạch phổi dãn rộng:2.1. Dãn sau hẹp thường thấy trong hẹp van ĐMP.2.2. Tăng lượng máu qua phổi:

- Các bệnh lý có shunt trái qua phải.- Hở van động mạch phổi.

2.3. Tăng áp động mạch phổi:Sẽ thấy hình ảnh dãn cả ĐMP trái & phải và có thể thấy tưới máu ngoại

biên 2 phổi kém (vd: Einsenmenger).

Thông liên nhĩTăng áp động mạch phổi & HC Einsenmenger

1616








1717

@ Hình dáng & kích thước bóng tim.- Hình dáng bóng tim có thể gợi ý một số bệnh.

. Tứ chứng Fallot (hình chiếc giày).

. Bất thường Eibstein (hình cái hộp).

. Bất thường trong hồi lưu tĩnh mạch phổi type 1 (hình người tuyết).

. Chuyển vị đại động mạch (hình trứng treo trêndây).

- Kích thước các buồng tim nào lớn gợi ý đến một sốbệnh…

1818

Tetralogy of Fallot – tim hình chiếc giày - Boot-shaped Heart

1919

Ebstein Anomaly - Bóng tim to có dạng cái hộp – Box-shaped Heart

2020

Bất thường trong hồi lưu tĩnh mạch phổi type 1 (hình người tuyết - snowman).

2121

Chuyển vị đại động mạch – tim có hình trứng treo trên dây - egg-on-a-string).

2222

Hình bóng đôi bờ phảitronghẹp van 2 lá.

Bóng nhĩ trái

Bóng nhĩ phảiliền với tĩnhmạch chủ dưới

Nhĩ trái lớn gợi ý đến hẹp van 2 lá

2323








2424

@ Cột sống, xương sườn và xương ức.- Các bất thường cột sống thường kèm theo tim bẩm sinh (6%).- Khuyết các xương sườn (3 – 8) trong hẹp eo động mạch chủ.

Hẹp eo động mạch chủ

Dị tật cột sống 6% có kèm các bất thườngbẩm sinh ở tim.

2525

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. RADIOPEADIA

2. RADIOGRAPHICS

3. RADIOLOGY TEACHING

4. TEXAS CHILDREN HOSPITAL (RADIOLOGY).

5. CÁC NGUỒN KHÁC

tiẾp cẬn x quang - bỆnh tim b m...

Documents