thurin & thunun dan
TRANSCRIPT
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
1/33
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
2/33
Published by
The Synod Literature & Publication Board
Aizawl, Mizoram
Chhut lina - 1998
Chhut ngana - 2001
Chhut rukna - 2003Chhut sarihna - 2005
Copies - 10,000
(All rights reserved)
Printed at
SYNOD PRESS
Aizawl - 796 001
Mizoram
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
3/33
A CHHUNGA THU AWMTE
ph>k
Kohhran Thurin Sawmte
Thurin I ........................................................ 2
Thurin II ....................................................... 2Thurin III ...................................................... 3Thurin IV ...................................................... 3Thurin V ....................................................... 4Thurin VI ...................................................... 5
Thurin VII .................................................... 6Thurin VIII ................................................... 7Thurin IX ..................................................... 9Thurin X ..................................................... 10
Kohhranho Thunun Dnte
1.Kohhrana tel tur mite............................. 112.Kristian Nun - Sakhaw lam.................... 133.Kristian Nun - Mahni lam...................... 174.Kristian Nun - Chhungkaw lam............. 185.Kristian Nun - Kohhran invawn lam...... 20
6.Kristian Nun - Khawtlang lam............... 237.Kristian Nun - Sawrkar lam.................... 28
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
4/33
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
5/33
KOHHRAN THURIN SAWMTE
THUHMAHRUAI
India Ram Presbyterian Kohhranchuan (Apostol thurin te, Nicea thurinte, Westminster thurin leh Wales Ram
Presbyterian Kohhran thurinte chuPathian thu hrilhfiahna \ha twkangai a, Kohhran tn leh Pathian thuzirna hmunahte zirtir tlk nia pawm
tlat chungin), a hnuaia thurinpuanchhuahna thute hi a Pastor te,Probationary Pastor te, Upate lehKohhrana Dn zawhkimten an vawn
ngheh tlat atn a pawm a ni.
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
6/33
2
THURIN I
Thuthlung Hlui leh Thuthlung TharBute hi Pathian Thu a ni a, hng chauh hi
rinna leh thiltih tehna dik lo thei lo a ni.
THURIN I I
Pathian pakhat chauh a awm a,Amah chauh chu biak tur a ni. Amah chuThlarau, mahnia awm a, hmun tina awm,thlarau dang zawng zawng leh thil dangrng rng laka hrang si a ni a. A miziaahte, finnaah te, thiltihtheihnaah te,thianghlimnaah te, diknaah te, \hatnaah te,taknaah te leh hmangaihnaah te twp chinnei lo, chatuan mi, danglam ngai lo a ni.
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
7/33
3
THURIN I I I
Pathianah chuan mi nung pathum Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim an
awm a, an pathum hian Pathian pakhatan ni a, nihna thuhmun, thiltihtheihna lehropuinaa intluk an ni.
THURIN IV
Lei leh vn leh a chhnga thil awmzawng zawng siamtu Pathian chuanmihring hi, hriatna, felna leh thianghlimnaaAma anpuiin mipaah leh hmeichhiaah asiam a. Mi zawng zawng hi bul thuhmunleh chhngkaw khata unau anga in\huikhwm vek kan ni.
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
8/33
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
9/33
5
a pai a, a hring a; mahse, sual a nei lo. Misualte tn Pathian dn chu a zwm famkima, Pathianin dikna a pht hlen chhuak turleh mihringte Pathian remtir turin, inthawinatak leh famkim atn a inhln a, kraws-aha thi a, phmin a awm a, ni thum niahmitthi zing ata a tho leh a. Pathian ding
lamah a han chho va, chutah chuan a mitetn a dilsak reng a, chuta \ang chuanmitthite kai tho tur leh khawvl rorl turina lo kal leh ang.
THURIN VI
Thlarau Thianghlim, Pa leh Fapa atalo chhuak chuan mihringte chu
chhandamna changtuah a siam a, an
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
10/33
6
sualzia leh chungpikziate a hriat chiantira. Krista hriatna kawngah an rilru a tivra, an duhthlannate chawk thovin, IsuaKrista chu an Lalpa leh chhandamtuapawm tura ngnin, pawm thei turin a puia, anmahniah felna rah chi tinrng a thawkchhuak \hin.
THURIN VII
Pathianin Kristaah chuan mi zawngzawng hnnah chhandamna famkim chu
a thlwnin a rawn hln a, an sualte sim turleh Lal Isua Krista chu an chhandamtuatna ring tur te, Amah entawn a, Pathianduh ang taka inngaitlwm leh thianghlima
nung tur tein thu a pe a. Krista chu ringa a
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
11/33
7
thu zwmtute chu chhandam an ni a, sualngaihdamna te, thiam chantirna te, Pathianfa nihna te, Thlarau Thianghlim chnpuinaazra tihthianghlimna te, chatuan ropuinate an chang a. Ringtute chuan tn damchhng pawhin chhandam nih inhriatchianna lwmawm tak chu an chang thei
a. Thlarau Thianghlim chuan khawngaihnahna a thawhin, Thu te, Sakramen te,| awng\aina te hi hmanruaah a hmang deuhbik \hin a ni.
THURIN VIII
Krista din chhuah Sakramen-te chuBaptisma leh Lalpa Zanriah te hi an ni.
Baptisma chu Pa leh Fapa leh Thlarau
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
12/33
8
Thianghlim hminga tuia sil a ni. Hei hiKrista nna kan inzawmna te, ThlarauThianghlim zra piantharna leh tihnunnachhinchhiahna leh nemnghehna a ni a,Lalpa hnna kan inhlanna thiltih a ni bawk.An sualte sim a, Krista chu an chhandamtuatn an ring tih puangtute leh an fate chantir
tur a ni.
Lalpa Zanriah chu Krista thihna hriatreng nna chhang leh uain chan ho hi a ni
a, ringtuten Krista thihnaa hlwkna anchan chhinchhiahna leh nemnghehna a ni.Ama mite chuan Amah leh a inhlanna anpawmzia te, an hlwkpuizia te, a
rawngbwl tura an inpk zlna te, Amahan pwlna leh mi dang nna an inpwlna
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
13/33
9
te entir nn, A lo kal leh hma loh chuanan chang ho \hin tur a ni. Sakramenhlwknate chu Krista malswmna avngleh rinnaa changtuah Thlarauvin a thawhavnga lo awm a ni.
THURIN IX
Ringtu zawng zawng tih tur chuKohhran inpwl honaa tel te, KristaSakramen leh a thil serh dang vawn \hatte, A dn zawm te, \awng\ai zl te, Lalpa
Ni serh thianghlim te, Amah be ho turainkhwm te, A thu hril ngun takangaihthlk te, Pathian malswmna andawn ang zla hlim taka pk ve thung te,
anmahniho zingah leh mi zawng zawng
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
14/33
10
zingah Krista nungchang ang tihlan te,khawvl puma Krista ram tizau tura beihte, ropui taka a lo kal lehna hun nghah tehi a ni.
THURIN X
Ni hnuhnungah chuan mitthite chu
kaihthawhin an awm ang a, mi zawngzawng Krista rorlna \hutphah hmaah anlang ang a, he dam chhnga an thiltih \hatleh \hat loh ang zlin rlsak an ni ang.
Ringlote leh mi sualte chuan thiam lohchangin an sual hremna an tuar ang; Kristaring a, a thu zwmtute erawh chu alangchanga thiam chantirin an awm ang a,
ropuinaa lawm luhin an awm ang......
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
15/33
11
KOHHRANHO THUNUN DANTE
I. KOHHRANATELTURMITE
Mi tu pawhin Kohhrana luh dil sela,hmanhmawh taka lawm luh tur a ni lo.Fimkhur takin fiah tur a ni a, heng ennatur thu tar chhuahte ang hi ni ngeia hriat
emaw, a tawk a fang chuan ni ngeia rinemawte chauh lawm luh tur a ni.
1. Thlarau Thianghlim hnathawh azarami sual an nih inhre mi, an sual
pawitia, lungngaia, chhanchhuahnazawng mi an ni tur a ni (Tirh. 2:37,38; 16:30).
2. Chhanchhuahna chu Kristaah chauhrawn zawnga Chhandamtu ropui leh
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
16/33
12
Palai \ha famkim anga pawm mi anni tur a ni (Joh. 16:8,9; Phil. 3:7-9).
3. Krista leh a felnaa ril\ama tuihal mi
an ni tur a ni; chu lama sawtna kawngdik zawng zawng Pathian thungaihthlak te, Chanchin | ha dan te,Pathian biak inkhawmte, \awng\ai te
an ngaihsak tur a ni (Mat. 5:6; Heb.10:25; Rom 10:17).
4. Kristian Thurin pawimawhte nenainkalh ngaih dan eng mah an pawmtur a ni lo; heng Pa leh Fapa lehThlarau Thianghlim thu leh thurinpawimawh dangte hi an phat tur ani lo va, pawm tlat mi an ni tur a ni(Jak. 1:6-8).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
17/33
13
5. Kohhran hi Krista Kohhran, Kristaphun, Chanchin | ha Thutak ban lehinnghahna ni ngeia ngai mi an ni tura ni (Mat. 16:18; I Tim. 3:15).
II. KRISTIAN NUN
Sakhaw lam
1. Pathian biak hi Kristiante tih dan turapawimawh ber leh hmasa ber a ni a,an thlahthlam tur a ni lo va, an ngai
pawimawh reng tur a ni (Joh. 4:23,24; Heb. 2:3; Mk. 12:29, 30).
2. Anmahni leh an enkawlten Pathiannian serh tur a ni. Khawvel hna tih lwk
theih leh ni danga tih theih lei leh
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
18/33
14
zawrh te, thu pawimawh dang sawite tih loh tur a ni. Hahchawlh nanhmanga mu bo mai lovin leh mahnichakkhai lam nana hmang lovin,Pathian biak nan leh a thu ngaihthlaknan leh an thlarau tana sawt tur apiangtih nan an hmang tur a ni (Exod.
20:8-11; Isa. 58:13,14).3. Pathian thu nena inrem lo leh Kristian
rilru tichhe thei apiang khaw thimthiltih nawmna te, fiamthu sual te, lm
te, hlimhlawp fel lo te kalsan tur a ni(II Kor. 6:17; Rom 12:2; Eph. 5:11).
4. Inngaihna leh hurna lam thil sualengmah an ti tur a ni lo va, sual angalang leh sual lama min hruai thei thil
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
19/33
15
zawng zawng pawh an pumpelh tura ni (I Kor. 6:9; Eph. 5:3).
5. Inthawina lam thil reng reng englo
\ai leh chhamphualte pawh an ti tura ni lo, Puithiamna lam thil eng pawh aisan te, dawi lam thil te, kutze enleh chutiang lam chi phawt hi chu
khawvel puithiam rawih ang bawk anih avangin tih loh tur a ni a. Kawngengkimah Pathian an ring tur a ni(Lev. 19:31; Deut. 18:10, 11; Exod.
20:3; Lk. 4:8).6. Pathian thu buin min zirtir dan ang
chiaha Pathian kan rinna rilru kaipeng thei apiang milem biakna lamthil te, khawvel mite ni serh leh thla
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
20/33
16
serh te, hapta ni \ha bik neih te anpawm tur a ni lo. Khawvel mitenthiang lova an ngaih, rin dan tthlak pangen te leh thil dang zawngzawng hi pawisak tur a ni lo. Hengzawng zawng hi Pathian tak lehkhawvel pathian pawm kawpna
a ni (Lk. 4:8).7. Pathian ram tana pawimawh
thawhlawm, Pathian thu bua langtehi theih ang tawkin an ngai
pawimawh tur a ni. Krista lkkhawmpui lo chuan a tidarh a ni(Lev. 27:30-40; Mat. 12:30).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
21/33
17
III. KRISTIAN NUN
Mahni lam
1. Mihring tikhawlo thei leh Pathianrawngbawl tura tlak lohtir thei, eileh inah insum tur a ni (Lk. 21:34;I Kor. 6:10).
2. Mi tin mahni phu tawkin fai tak lehfel takin inthuam tur a ni. Chaponatur leh tlakranna tur lam emaw, suallama min hruai thei tur lam emawa
inthuamna chu pumpelh tur a ni.Inthuamna hi Thuthlung TharinKristian nun dan zinga pawimawhtakin a sawi tel a ni (I Tim. 2:10;
I Pet. 3:2).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
22/33
18
3. Mi tin mahni hnathawhah anrinawm tur a ni. Thawh theihna lehthawhna hun an neih kha anthatchhiat bosan tur a ni lo. Chutiangmi Lalpan a dem nasatzia kha anhre reng tur a ni (Mat. 25:26).
IV. KRISTIAN
NUN
Chhungkaw lam
1. Chhungkaw thu an rel fel tur a ni a,
an fate Lalpa hriatna leh zahnaah ankaihruai tur a ni. Chhung inkhawman theih ang angin an nei tur a ni.Chuti lo chuan an fate Lalpa thua
kaihhruaina remchang an nei lovang (I Tim. 3:4; Eph. 6:4).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
23/33
19
2. Mihring inlaichinna kawng hranghrang chungchang, Pathian Thubuin a sawite hi fel takin an zawmtur a ni. Heng
Nupui pasal chungchangah te,Nu leh pa leh an fate chungchangahte, Hotu leh chhiahhlawh chung-
changah te hian (Eph. 5:22-6:2).3. Ringlomi an nei tur a ni lo va, Kristian
Thurin tlangpui phat mite leh rinnahrang pawm mite an nei tur a ni lo.Inneih hma leh inneih laiin khawveldan \ha lo an zawm tur a ni hek lo.Innei tur apiangin an thlarau \hatnaan ngaihtuah tur a ni (I Kor. 6:14).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
24/33
20
4. Kohhran mite chu Kohhran danlovin an innei tur a ni lo va, chutiangainneite chu lawmpui tur pawh a ni lo,a mawi lo a ni (II Kor. 6:14,15).
V. KRISTIAN NUN
Kohhran Invawn lam
1. Unauvin a unau thil tisual hmusela, Krista zirtirna ang ngeiin zilh\hat tum sela a \ha. Zilh \hat theih
a nih loh chuan thunun tur ani (Mat. 18:15-17).
2. Kristian inh>k sela, Kohhranhovinfimkhur tak leh \an lam nei lovin
zawt chhuak rawh se. A chungthu
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
25/33
21
an tihtluk hmain hretute thu feltakin ngaihtuah rawh se. Kohhranthununna tuar tur a nih chuan,khawngaihna neiin thunun zawkrawh se (Deut. 19:15-18; Gal. 6:1).
3. Thunun ngai khawpa thil sual titechu an sim nan leh, Kohhrana ching
mekte v>n nan thunun tur a ni. A simhunah lak luh leh tur a ni. Lak luh anih hmain Kohhran rawngbawlnaahchanvo eng mah neihtir tur a ni lo. A
sim leh sim loh en nan thla ruk a tawkang (I Kor. 5:1-5).
4. Kohhranhovah inhnialna leh remlohna lo chhuak sela, Kohhranhovinngaihtuah sela, an theih chuan thu
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
26/33
22
tlukna fel tak siam rawh se. Thutlukna an siam theih loh chuanKohhran rorelna sang zawkah thlenrawh se (Exod. 18:21-26).
5. Kohhran Pathian biak inkhawmtechu fel tak leh \ha taka vawn tur a nia. A hmasain Bible chhiar te,
\awng\ai leh hla sak te tih tur a ni.Chumi hnuah inzilhna leh infuihnathu te, inthlamuanna thu te, Pathianthua hriat tur pawimawhte sawi tur
a ni. Inkhawm chhung chu a reilutuk tur a ni lo va, inkhawmnaa tihapiang chu inkhawmhote sawttlanpui tur ngaihtuaha tih ni vek
rawh se.
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
27/33
23
6. Chung inkhawmte chu Kohhranhothlan leh Khawmpui nemnghehmiten an ho tur a ni.
7. Kohhran Upa atan Pathian ngaihsakmi leh Kohhran Thurin nghet takavuan mi lo chu thlan tur a ni lo. HengChanchin | ha bu lite leh Thunun dan
te, Sakramen thu te leh Kohhranthurin te hriatna tawk nei mi an nitur a ni.
VI. KRISTIAN NUN
Khawtlang lam
1. Miin an chunga an tiha an duh tur
ang chu mi chungah tih an tum tur ani (Mat. 7:12; Lk. 10:33-37).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
28/33
24
2. Mihring leh pawlho tana \ha tur\anpuina lam thil tihhonaah chuantheih ang tawka lo \ang vea,thawhlawm lo pe ve mi an ni tur a ni.Mi zawng zawng chungah thil \haan ti tur a ni a, rinna chhungte zingami chungah an ti deuh ber tur a ni
(Gal.5:10; Eph. 2:10).3. Ngaihtuahna te, tehna te, bkna
te fel taka tihdik vek tur a ni(Lev. 19:35; Thuf. 20:10).
4. Thil ruk te, hlep ruk te, duhama minek retheih te, sum lama \hum vawrleh inkhelhte tih loh tur a ni(Eph. 4:28; 5:5).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
29/33
25
5. Bat leh rulh thu-ah an rinawm tur ani; a hun tak leh dik taka rulh tum lochuan eng mah pk tur a ni lo,inbumna a ni (Sam 37:21).
6. Sumdawng chu sum deh ralah afimkhur tur a ni. Fimkhur lo takasum tlak rala mi ta fel lo taka batsak
\euh hi thil sual tak a ni (Lk. 16:2).7. Leibat rul thei lo nangei chungah
chuan zahngaih tur a ni (Mat.18:23-25).
8. Thutiam leh thuthlung pawimawh chuan bawhchhe tur a ni lo va, theih angtawka hlen mi an ni tur a ni. Pathian
hminga thutiam lek phei hi chu Pathianfelin a hriatpui avangin an bawhchhe
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
30/33
26
tur a ni lo (Rom 1:31; Sam 15:7;Exod. 20:7).
9. Lei leh zawrhah rinawm tur a ni; lei
tur sawichhiat lutuk tur a ni lo va,hralh tur sawi mawi lutuk tur a ni heklo. A hre lote bum mai tur a ni lo va,a man tak leh bazara hralhna an hriat
ang chen chenin a tawk dil leh pektur a ni (Lev. 25:14, 17; Thuf. 20:10,14; Deut. 2:6, 7).
10. An \awngka chhuak a thianghlim tura ni a, dik tawk leh mawi tawkin ansawi tur a ni. nchhe lawh te,chhechham te, Pathian hming anarana chhal te, hram tlakhawlh te,\ul lo taka zahmawh lam thu sawite
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
31/33
27
an ching tur a ni lo. Mi sawichhiatleh rel an ching tur a ni hek lo (Eph.5:34; Mat. 12:37).
11. Buluk takin an hnialhrat tur a ni lova, vn ni chhal leh chhe inchhamhnan ang ziazanga \awngte an chingtur a ni lo. Fel tak leh tluangtlam takin
an \anna an sawi tur a ni (I Tim. 6:4).12. Mi zawng zawng nen inrema awm
an tum tur a ni. An vengte leh Lalpaaan unaute haw reng leh ngeih lo rengatihchhiat duh mi chu Pathian ram mian ni lo (Rom 12:18; I Kor. 6:9).
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
32/33
28
VII. KRISTIAN NUN
Sawrkar lam
1. Roreltu leh hotute sawichhiat tur a ni
lo. Sawrkar l ber leh a hnuaia mitethu awiha zah tur a ni (II Pet. 2:10;Exod. 22:28; Rom 13:1-7).
2. Khua leh tui \ha an ni tur a ni a. Leiman te, chhiah chawi te fel takin pektur a ni (Rom 13:7).
3. Ram dnin lei leh hralh te, neih leh tih
te a phal loh chu a ruka tih tur a ni lo.4. Unau leh unauvin an thubuai roreltu
hnenah thlen lovin, Kohhranin unauthu anga an rel chu pawm thei sela,
a \ha taka chu a ni......
-
7/30/2019 Thurin & Thunun Dan
33/33