thurin & thunun dan

Upload: nungtea-chawngthu

Post on 14-Apr-2018

445 views

Category:

Documents


31 download

TRANSCRIPT

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    1/33

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    2/33

    Published by

    The Synod Literature & Publication Board

    Aizawl, Mizoram

    Chhut lina - 1998

    Chhut ngana - 2001

    Chhut rukna - 2003Chhut sarihna - 2005

    Copies - 10,000

    (All rights reserved)

    Printed at

    SYNOD PRESS

    Aizawl - 796 001

    Mizoram

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    3/33

    A CHHUNGA THU AWMTE

    ph>k

    Kohhran Thurin Sawmte

    Thurin I ........................................................ 2

    Thurin II ....................................................... 2Thurin III ...................................................... 3Thurin IV ...................................................... 3Thurin V ....................................................... 4Thurin VI ...................................................... 5

    Thurin VII .................................................... 6Thurin VIII ................................................... 7Thurin IX ..................................................... 9Thurin X ..................................................... 10

    Kohhranho Thunun Dnte

    1.Kohhrana tel tur mite............................. 112.Kristian Nun - Sakhaw lam.................... 133.Kristian Nun - Mahni lam...................... 174.Kristian Nun - Chhungkaw lam............. 185.Kristian Nun - Kohhran invawn lam...... 20

    6.Kristian Nun - Khawtlang lam............... 237.Kristian Nun - Sawrkar lam.................... 28

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    4/33

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    5/33

    KOHHRAN THURIN SAWMTE

    THUHMAHRUAI

    India Ram Presbyterian Kohhranchuan (Apostol thurin te, Nicea thurinte, Westminster thurin leh Wales Ram

    Presbyterian Kohhran thurinte chuPathian thu hrilhfiahna \ha twkangai a, Kohhran tn leh Pathian thuzirna hmunahte zirtir tlk nia pawm

    tlat chungin), a hnuaia thurinpuanchhuahna thute hi a Pastor te,Probationary Pastor te, Upate lehKohhrana Dn zawhkimten an vawn

    ngheh tlat atn a pawm a ni.

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    6/33

    2

    THURIN I

    Thuthlung Hlui leh Thuthlung TharBute hi Pathian Thu a ni a, hng chauh hi

    rinna leh thiltih tehna dik lo thei lo a ni.

    THURIN I I

    Pathian pakhat chauh a awm a,Amah chauh chu biak tur a ni. Amah chuThlarau, mahnia awm a, hmun tina awm,thlarau dang zawng zawng leh thil dangrng rng laka hrang si a ni a. A miziaahte, finnaah te, thiltihtheihnaah te,thianghlimnaah te, diknaah te, \hatnaah te,taknaah te leh hmangaihnaah te twp chinnei lo, chatuan mi, danglam ngai lo a ni.

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    7/33

    3

    THURIN I I I

    Pathianah chuan mi nung pathum Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim an

    awm a, an pathum hian Pathian pakhatan ni a, nihna thuhmun, thiltihtheihna lehropuinaa intluk an ni.

    THURIN IV

    Lei leh vn leh a chhnga thil awmzawng zawng siamtu Pathian chuanmihring hi, hriatna, felna leh thianghlimnaaAma anpuiin mipaah leh hmeichhiaah asiam a. Mi zawng zawng hi bul thuhmunleh chhngkaw khata unau anga in\huikhwm vek kan ni.

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    8/33

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    9/33

    5

    a pai a, a hring a; mahse, sual a nei lo. Misualte tn Pathian dn chu a zwm famkima, Pathianin dikna a pht hlen chhuak turleh mihringte Pathian remtir turin, inthawinatak leh famkim atn a inhln a, kraws-aha thi a, phmin a awm a, ni thum niahmitthi zing ata a tho leh a. Pathian ding

    lamah a han chho va, chutah chuan a mitetn a dilsak reng a, chuta \ang chuanmitthite kai tho tur leh khawvl rorl turina lo kal leh ang.

    THURIN VI

    Thlarau Thianghlim, Pa leh Fapa atalo chhuak chuan mihringte chu

    chhandamna changtuah a siam a, an

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    10/33

    6

    sualzia leh chungpikziate a hriat chiantira. Krista hriatna kawngah an rilru a tivra, an duhthlannate chawk thovin, IsuaKrista chu an Lalpa leh chhandamtuapawm tura ngnin, pawm thei turin a puia, anmahniah felna rah chi tinrng a thawkchhuak \hin.

    THURIN VII

    Pathianin Kristaah chuan mi zawngzawng hnnah chhandamna famkim chu

    a thlwnin a rawn hln a, an sualte sim turleh Lal Isua Krista chu an chhandamtuatna ring tur te, Amah entawn a, Pathianduh ang taka inngaitlwm leh thianghlima

    nung tur tein thu a pe a. Krista chu ringa a

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    11/33

    7

    thu zwmtute chu chhandam an ni a, sualngaihdamna te, thiam chantirna te, Pathianfa nihna te, Thlarau Thianghlim chnpuinaazra tihthianghlimna te, chatuan ropuinate an chang a. Ringtute chuan tn damchhng pawhin chhandam nih inhriatchianna lwmawm tak chu an chang thei

    a. Thlarau Thianghlim chuan khawngaihnahna a thawhin, Thu te, Sakramen te,| awng\aina te hi hmanruaah a hmang deuhbik \hin a ni.

    THURIN VIII

    Krista din chhuah Sakramen-te chuBaptisma leh Lalpa Zanriah te hi an ni.

    Baptisma chu Pa leh Fapa leh Thlarau

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    12/33

    8

    Thianghlim hminga tuia sil a ni. Hei hiKrista nna kan inzawmna te, ThlarauThianghlim zra piantharna leh tihnunnachhinchhiahna leh nemnghehna a ni a,Lalpa hnna kan inhlanna thiltih a ni bawk.An sualte sim a, Krista chu an chhandamtuatn an ring tih puangtute leh an fate chantir

    tur a ni.

    Lalpa Zanriah chu Krista thihna hriatreng nna chhang leh uain chan ho hi a ni

    a, ringtuten Krista thihnaa hlwkna anchan chhinchhiahna leh nemnghehna a ni.Ama mite chuan Amah leh a inhlanna anpawmzia te, an hlwkpuizia te, a

    rawngbwl tura an inpk zlna te, Amahan pwlna leh mi dang nna an inpwlna

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    13/33

    9

    te entir nn, A lo kal leh hma loh chuanan chang ho \hin tur a ni. Sakramenhlwknate chu Krista malswmna avngleh rinnaa changtuah Thlarauvin a thawhavnga lo awm a ni.

    THURIN IX

    Ringtu zawng zawng tih tur chuKohhran inpwl honaa tel te, KristaSakramen leh a thil serh dang vawn \hatte, A dn zawm te, \awng\ai zl te, Lalpa

    Ni serh thianghlim te, Amah be ho turainkhwm te, A thu hril ngun takangaihthlk te, Pathian malswmna andawn ang zla hlim taka pk ve thung te,

    anmahniho zingah leh mi zawng zawng

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    14/33

    10

    zingah Krista nungchang ang tihlan te,khawvl puma Krista ram tizau tura beihte, ropui taka a lo kal lehna hun nghah tehi a ni.

    THURIN X

    Ni hnuhnungah chuan mitthite chu

    kaihthawhin an awm ang a, mi zawngzawng Krista rorlna \hutphah hmaah anlang ang a, he dam chhnga an thiltih \hatleh \hat loh ang zlin rlsak an ni ang.

    Ringlote leh mi sualte chuan thiam lohchangin an sual hremna an tuar ang; Kristaring a, a thu zwmtute erawh chu alangchanga thiam chantirin an awm ang a,

    ropuinaa lawm luhin an awm ang......

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    15/33

    11

    KOHHRANHO THUNUN DANTE

    I. KOHHRANATELTURMITE

    Mi tu pawhin Kohhrana luh dil sela,hmanhmawh taka lawm luh tur a ni lo.Fimkhur takin fiah tur a ni a, heng ennatur thu tar chhuahte ang hi ni ngeia hriat

    emaw, a tawk a fang chuan ni ngeia rinemawte chauh lawm luh tur a ni.

    1. Thlarau Thianghlim hnathawh azarami sual an nih inhre mi, an sual

    pawitia, lungngaia, chhanchhuahnazawng mi an ni tur a ni (Tirh. 2:37,38; 16:30).

    2. Chhanchhuahna chu Kristaah chauhrawn zawnga Chhandamtu ropui leh

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    16/33

    12

    Palai \ha famkim anga pawm mi anni tur a ni (Joh. 16:8,9; Phil. 3:7-9).

    3. Krista leh a felnaa ril\ama tuihal mi

    an ni tur a ni; chu lama sawtna kawngdik zawng zawng Pathian thungaihthlak te, Chanchin | ha dan te,Pathian biak inkhawmte, \awng\ai te

    an ngaihsak tur a ni (Mat. 5:6; Heb.10:25; Rom 10:17).

    4. Kristian Thurin pawimawhte nenainkalh ngaih dan eng mah an pawmtur a ni lo; heng Pa leh Fapa lehThlarau Thianghlim thu leh thurinpawimawh dangte hi an phat tur ani lo va, pawm tlat mi an ni tur a ni(Jak. 1:6-8).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    17/33

    13

    5. Kohhran hi Krista Kohhran, Kristaphun, Chanchin | ha Thutak ban lehinnghahna ni ngeia ngai mi an ni tura ni (Mat. 16:18; I Tim. 3:15).

    II. KRISTIAN NUN

    Sakhaw lam

    1. Pathian biak hi Kristiante tih dan turapawimawh ber leh hmasa ber a ni a,an thlahthlam tur a ni lo va, an ngai

    pawimawh reng tur a ni (Joh. 4:23,24; Heb. 2:3; Mk. 12:29, 30).

    2. Anmahni leh an enkawlten Pathiannian serh tur a ni. Khawvel hna tih lwk

    theih leh ni danga tih theih lei leh

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    18/33

    14

    zawrh te, thu pawimawh dang sawite tih loh tur a ni. Hahchawlh nanhmanga mu bo mai lovin leh mahnichakkhai lam nana hmang lovin,Pathian biak nan leh a thu ngaihthlaknan leh an thlarau tana sawt tur apiangtih nan an hmang tur a ni (Exod.

    20:8-11; Isa. 58:13,14).3. Pathian thu nena inrem lo leh Kristian

    rilru tichhe thei apiang khaw thimthiltih nawmna te, fiamthu sual te, lm

    te, hlimhlawp fel lo te kalsan tur a ni(II Kor. 6:17; Rom 12:2; Eph. 5:11).

    4. Inngaihna leh hurna lam thil sualengmah an ti tur a ni lo va, sual angalang leh sual lama min hruai thei thil

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    19/33

    15

    zawng zawng pawh an pumpelh tura ni (I Kor. 6:9; Eph. 5:3).

    5. Inthawina lam thil reng reng englo

    \ai leh chhamphualte pawh an ti tura ni lo, Puithiamna lam thil eng pawh aisan te, dawi lam thil te, kutze enleh chutiang lam chi phawt hi chu

    khawvel puithiam rawih ang bawk anih avangin tih loh tur a ni a. Kawngengkimah Pathian an ring tur a ni(Lev. 19:31; Deut. 18:10, 11; Exod.

    20:3; Lk. 4:8).6. Pathian thu buin min zirtir dan ang

    chiaha Pathian kan rinna rilru kaipeng thei apiang milem biakna lamthil te, khawvel mite ni serh leh thla

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    20/33

    16

    serh te, hapta ni \ha bik neih te anpawm tur a ni lo. Khawvel mitenthiang lova an ngaih, rin dan tthlak pangen te leh thil dang zawngzawng hi pawisak tur a ni lo. Hengzawng zawng hi Pathian tak lehkhawvel pathian pawm kawpna

    a ni (Lk. 4:8).7. Pathian ram tana pawimawh

    thawhlawm, Pathian thu bua langtehi theih ang tawkin an ngai

    pawimawh tur a ni. Krista lkkhawmpui lo chuan a tidarh a ni(Lev. 27:30-40; Mat. 12:30).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    21/33

    17

    III. KRISTIAN NUN

    Mahni lam

    1. Mihring tikhawlo thei leh Pathianrawngbawl tura tlak lohtir thei, eileh inah insum tur a ni (Lk. 21:34;I Kor. 6:10).

    2. Mi tin mahni phu tawkin fai tak lehfel takin inthuam tur a ni. Chaponatur leh tlakranna tur lam emaw, suallama min hruai thei tur lam emawa

    inthuamna chu pumpelh tur a ni.Inthuamna hi Thuthlung TharinKristian nun dan zinga pawimawhtakin a sawi tel a ni (I Tim. 2:10;

    I Pet. 3:2).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    22/33

    18

    3. Mi tin mahni hnathawhah anrinawm tur a ni. Thawh theihna lehthawhna hun an neih kha anthatchhiat bosan tur a ni lo. Chutiangmi Lalpan a dem nasatzia kha anhre reng tur a ni (Mat. 25:26).

    IV. KRISTIAN

    NUN

    Chhungkaw lam

    1. Chhungkaw thu an rel fel tur a ni a,

    an fate Lalpa hriatna leh zahnaah ankaihruai tur a ni. Chhung inkhawman theih ang angin an nei tur a ni.Chuti lo chuan an fate Lalpa thua

    kaihhruaina remchang an nei lovang (I Tim. 3:4; Eph. 6:4).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    23/33

    19

    2. Mihring inlaichinna kawng hranghrang chungchang, Pathian Thubuin a sawite hi fel takin an zawmtur a ni. Heng

    Nupui pasal chungchangah te,Nu leh pa leh an fate chungchangahte, Hotu leh chhiahhlawh chung-

    changah te hian (Eph. 5:22-6:2).3. Ringlomi an nei tur a ni lo va, Kristian

    Thurin tlangpui phat mite leh rinnahrang pawm mite an nei tur a ni lo.Inneih hma leh inneih laiin khawveldan \ha lo an zawm tur a ni hek lo.Innei tur apiangin an thlarau \hatnaan ngaihtuah tur a ni (I Kor. 6:14).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    24/33

    20

    4. Kohhran mite chu Kohhran danlovin an innei tur a ni lo va, chutiangainneite chu lawmpui tur pawh a ni lo,a mawi lo a ni (II Kor. 6:14,15).

    V. KRISTIAN NUN

    Kohhran Invawn lam

    1. Unauvin a unau thil tisual hmusela, Krista zirtirna ang ngeiin zilh\hat tum sela a \ha. Zilh \hat theih

    a nih loh chuan thunun tur ani (Mat. 18:15-17).

    2. Kristian inh>k sela, Kohhranhovinfimkhur tak leh \an lam nei lovin

    zawt chhuak rawh se. A chungthu

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    25/33

    21

    an tihtluk hmain hretute thu feltakin ngaihtuah rawh se. Kohhranthununna tuar tur a nih chuan,khawngaihna neiin thunun zawkrawh se (Deut. 19:15-18; Gal. 6:1).

    3. Thunun ngai khawpa thil sual titechu an sim nan leh, Kohhrana ching

    mekte v>n nan thunun tur a ni. A simhunah lak luh leh tur a ni. Lak luh anih hmain Kohhran rawngbawlnaahchanvo eng mah neihtir tur a ni lo. A

    sim leh sim loh en nan thla ruk a tawkang (I Kor. 5:1-5).

    4. Kohhranhovah inhnialna leh remlohna lo chhuak sela, Kohhranhovinngaihtuah sela, an theih chuan thu

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    26/33

    22

    tlukna fel tak siam rawh se. Thutlukna an siam theih loh chuanKohhran rorelna sang zawkah thlenrawh se (Exod. 18:21-26).

    5. Kohhran Pathian biak inkhawmtechu fel tak leh \ha taka vawn tur a nia. A hmasain Bible chhiar te,

    \awng\ai leh hla sak te tih tur a ni.Chumi hnuah inzilhna leh infuihnathu te, inthlamuanna thu te, Pathianthua hriat tur pawimawhte sawi tur

    a ni. Inkhawm chhung chu a reilutuk tur a ni lo va, inkhawmnaa tihapiang chu inkhawmhote sawttlanpui tur ngaihtuaha tih ni vek

    rawh se.

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    27/33

    23

    6. Chung inkhawmte chu Kohhranhothlan leh Khawmpui nemnghehmiten an ho tur a ni.

    7. Kohhran Upa atan Pathian ngaihsakmi leh Kohhran Thurin nghet takavuan mi lo chu thlan tur a ni lo. HengChanchin | ha bu lite leh Thunun dan

    te, Sakramen thu te leh Kohhranthurin te hriatna tawk nei mi an nitur a ni.

    VI. KRISTIAN NUN

    Khawtlang lam

    1. Miin an chunga an tiha an duh tur

    ang chu mi chungah tih an tum tur ani (Mat. 7:12; Lk. 10:33-37).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    28/33

    24

    2. Mihring leh pawlho tana \ha tur\anpuina lam thil tihhonaah chuantheih ang tawka lo \ang vea,thawhlawm lo pe ve mi an ni tur a ni.Mi zawng zawng chungah thil \haan ti tur a ni a, rinna chhungte zingami chungah an ti deuh ber tur a ni

    (Gal.5:10; Eph. 2:10).3. Ngaihtuahna te, tehna te, bkna

    te fel taka tihdik vek tur a ni(Lev. 19:35; Thuf. 20:10).

    4. Thil ruk te, hlep ruk te, duhama minek retheih te, sum lama \hum vawrleh inkhelhte tih loh tur a ni(Eph. 4:28; 5:5).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    29/33

    25

    5. Bat leh rulh thu-ah an rinawm tur ani; a hun tak leh dik taka rulh tum lochuan eng mah pk tur a ni lo,inbumna a ni (Sam 37:21).

    6. Sumdawng chu sum deh ralah afimkhur tur a ni. Fimkhur lo takasum tlak rala mi ta fel lo taka batsak

    \euh hi thil sual tak a ni (Lk. 16:2).7. Leibat rul thei lo nangei chungah

    chuan zahngaih tur a ni (Mat.18:23-25).

    8. Thutiam leh thuthlung pawimawh chuan bawhchhe tur a ni lo va, theih angtawka hlen mi an ni tur a ni. Pathian

    hminga thutiam lek phei hi chu Pathianfelin a hriatpui avangin an bawhchhe

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    30/33

    26

    tur a ni lo (Rom 1:31; Sam 15:7;Exod. 20:7).

    9. Lei leh zawrhah rinawm tur a ni; lei

    tur sawichhiat lutuk tur a ni lo va,hralh tur sawi mawi lutuk tur a ni heklo. A hre lote bum mai tur a ni lo va,a man tak leh bazara hralhna an hriat

    ang chen chenin a tawk dil leh pektur a ni (Lev. 25:14, 17; Thuf. 20:10,14; Deut. 2:6, 7).

    10. An \awngka chhuak a thianghlim tura ni a, dik tawk leh mawi tawkin ansawi tur a ni. nchhe lawh te,chhechham te, Pathian hming anarana chhal te, hram tlakhawlh te,\ul lo taka zahmawh lam thu sawite

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    31/33

    27

    an ching tur a ni lo. Mi sawichhiatleh rel an ching tur a ni hek lo (Eph.5:34; Mat. 12:37).

    11. Buluk takin an hnialhrat tur a ni lova, vn ni chhal leh chhe inchhamhnan ang ziazanga \awngte an chingtur a ni lo. Fel tak leh tluangtlam takin

    an \anna an sawi tur a ni (I Tim. 6:4).12. Mi zawng zawng nen inrema awm

    an tum tur a ni. An vengte leh Lalpaaan unaute haw reng leh ngeih lo rengatihchhiat duh mi chu Pathian ram mian ni lo (Rom 12:18; I Kor. 6:9).

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    32/33

    28

    VII. KRISTIAN NUN

    Sawrkar lam

    1. Roreltu leh hotute sawichhiat tur a ni

    lo. Sawrkar l ber leh a hnuaia mitethu awiha zah tur a ni (II Pet. 2:10;Exod. 22:28; Rom 13:1-7).

    2. Khua leh tui \ha an ni tur a ni a. Leiman te, chhiah chawi te fel takin pektur a ni (Rom 13:7).

    3. Ram dnin lei leh hralh te, neih leh tih

    te a phal loh chu a ruka tih tur a ni lo.4. Unau leh unauvin an thubuai roreltu

    hnenah thlen lovin, Kohhranin unauthu anga an rel chu pawm thei sela,

    a \ha taka chu a ni......

  • 7/30/2019 Thurin & Thunun Dan

    33/33