Teân ñeà taøi: THÖÏC TRAÏNG KYÙ KEÁT, THÖÏC HIEÄN HÑTD TAÏI NHTMCP.

LÔØI NOÙI ÑAÀU

Tính caáp thieát vaø muïc ñích nghieân cöùu cuûa tieåu luaän :

Vieät Nam ta ñang hoøa nhaäp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa theá giôùi vôùi nhöõng böôùc tieán vöôït baäc ôû nhieàu lónh vöïc, ñaëc bieät laø töø khi gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO). Tuy nhieân, vieäc gia nhaäp WTO khoâng chæ ñem laïi cho Vieät Nam nhöõng cô hoäi to lôùn, maø beân caïnh ñoù noù coøn ñaët ra cho chuùng ta nhieàu thaùch thöùc phaûi ñoái maët vaø giaûi quyeát trieät ñeå. Ñôn cöû, tình traïng laïm phaùt ñang gia taêng ôû nöôùc ta hieän nay coù xuaát phaùt ñieåm cuõng do vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO. Cuï theå, vôùi chính saùch môû cöûa, nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi oà aït ñoå vaøo Vieät Nam, nhu caàu vay ngoaïi teä taêng cao, caùc ngaân haøng phaûi ñoå voán mua USD vôùi soá löôïng lôùn trong moät thôøi gian ngaén, nhu caàu vay ñeå saûn xuaát kinh doanh, tieâu duøng… cuõng taêng do caùc doanh nghieäpn nhaø maùy moïc leân ngaøy caøng nhieàu, haøng hoùa nöôùc ngoaøi nhaäp khaåu vaøo Vieät Nam ña daïng veà chuûng loaïi, chaát löôïng … ñaõ laøm thò tröôøng tieàn teä Vieät Nam phaûn öùng khoâng kòp, ñoù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân tieu bieåu daãn ñeán tình traïng laïm phaùt. Khi caùc hôïp ñoàng tín duïng ñöôïc laäp ra ngaøy caøng nhieàu ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp vaø tieâu duøng cuûa ngöôøi daân cuõng laø lyùc caùc Ngaân haøng thieáu tieàn ñoàng vaø cuoäc chaïy ñua laõi suaát huy ñoäng tieàn göûi töø ngöôøi daân giöõa caùc ngaân haøng ñaõ gaây roái loaïn thò tröôøng tieàn teä Vieät Nam trong suoát thôøi gian vöøa qua. Do ñoù vai troø cuûa caùc ngaân haøng nhaø ngaân haøng nhaèm laïm phaùt caáp thieát ñöôïc ñaët ra. Töø ngaøy 11/06/2008, khi ngaân haøng nhaø nöôùc baõi boû traàn laõi suaát, vaø naâng laõi cô baûn leân 14% laõi suaát tieàn guûi tieát kieäm ñaõ taêng raát cao, coù ngaân haøng ñöa ra möùc laõi suaát 17% naêm. Vôùi laõi suaát tieát kieäm cao nhö vaäy, vaán ñeà laø laøm sao caân baèng ñöôïc löôïng tieàn ñeå vaãn ñaûm baûo hoaït ñoäng ngaân haøng coù laõi suaát. Vaø laõi suaát cho vay chính laø coâng cuï

SVTH: - 1 -

ñaéc löïc ñeå ñieàu tieát, ñoàng nghóa vôùi noù laø hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng cuõng phaûi ñöôïc quan taâm chaët cheõ hôn. Vôùi vai troø löu thoâng tieàn teä, laø trung gian huy ñoäng voán vaø cho vay, tín duïng ngaân haøng seõ laø moät ñoøn baãy vaø laø coâng cuï maïnh meõ ñeå thuùc ñaåy, tieáp söùc cho neân kinh teá trong hoaït ñoäng thu lôïi nhuaän cuûa mình.

Tuy nhieân, hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng noùi chung vaø cuûa Chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ngoaïi thöông Bình Taây noùi rieâng khoâng ít nhöõng ruûi ro, nhaát laø nhöõng ruûi ro xuaát phaùt töø hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, chaúng haïn doanh nghieäp vay voán hoaït ñoäng khoâng theo kòp vôùi toác ñoä phaùt trieån maïnh meõ cuûa caùc doanh nghieäp khaùc, nhaát laø nhöõng doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi maïnh, daãn ñeán thua loã, phaù saûn, khoâng coù tieàn traû nôï, ngöôøi lao ñoäng maát vieäc laøm neân khoâng traû ñöôïc nôï vay tieâu duøng. Vaø ñeå haïn cheá thaáp nhaát möùc ñoä ruûi ro ngaân haøng quan taâm nhieàu hôn ñeán vieäc kyù keát caùc hôïp ñoàng tín duïng, ñeán caùc ñieàu khoaûn hôïp ñoàng vaø giaùm saùt chaët cheõ hon vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng … theâm vaøo ñoù, hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng phaùt trieån thuaän lôïi vaø thu veà nhieàu thuaän lôïi hay gaëp nhieàu khoù khaên cuõng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo vieäc kyù keát, thöïc hieän caùc hôïp ñoàng tín duïng bôûi leõ hoaït ñoäng tín duïng laø hoaït ñoäng cô baûn cuûa taát caû caùc ngaân haøng. Chính vì leõ ñoù, vieäc xem xeùt thöïc traïng kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng ñeå töø ñoù ñöa ra nhöõng nhaän xeùt vaø ñeà xuaát nhöõng bieän phaùp nhaèm haïn cheá phaàn naøo nhöõng ruûi ro xuaát phaùt töø caùc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø moät nhu caàu caàn thieát, khoâng nhöõng ñeå taïo ra söï an toaøn trong hoaït ñoäng cho vay cuûa ngaân haøng maø coøn giuùp ngaân haøng hoaït ñoäng ngaøy caøng thuaän lôïi, thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän vaø goùp phaàn giuùp ích cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá nöôùc nhaø, nhaát laø trong giai ñoaïn hieän nay, khi Vieät Nam ñaõ laø thaønh vieân cuûa WTO vôùi nhöõng thaùch thöùc voâ cuøng to lôùn.

Ñoái töôïng, phaïm vi nghieân cöùu

Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa tieåu luaän laø trình töï kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøn, caùc hôïp ñoàng tìn duïng ngaân haøng cuï theå taïi chi nhaùnh ngaân

SVTH: - 2 -

haøng thöông maïi coå phaàn ngoaïi thöông Bình Taây keát hôïp vôùi caùc quy ñònh cuï theå, coù lieân quan cuûa phaùp luaät hieän haønh.

Khi tìm hieåu veà hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, ngöôøi vieát tieåu luaän ñöôïc bieát ñoái töôïng ñi vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng coù theå laø toå chöùc tín duïng khaùc hoaëc khaùch haøng khoâng phaûi laø toå chöùc tín duïng, tuy nhieân, quy cheá cho vay giöõa caùc toå chöùc tín duïng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1267/2001/QÑ-NHNN) vaø vieäc cho vay giöõa caùc toå chöùc tín duïng phaàn naøo ñoù mang naëng tính nghieäp vuï. Do vaäy, tieåu luaän chuû yeáu xem xeùt vieäc cho vay cuûa ngaân haøng ñoái vôùi khaùch haøng khoâng phaûi laø toå chöùc tín duïng. Tieåu luaän giôùi haïn trong vieäc nghieân cöùu caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät coù lieân quan ñeán hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng vaø thöïc traïng kyù keát, thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng taïi chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ngoaïi thöông Bình Taây, töø ñoù ñöa ra nhöõng nhaän xeùt vaø kieán nghò moät soá giaûi phaùp goùp phaàn hoaøn thieän hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro ñeán töø hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng.

Phöông phaùp nghieân cöùu

Keát hôïp tính khoa hoïc, thcöï teá vaø khaùch quan, gaén nhöõng gì ñaõ ñöôïc hoïc vôøi nhöõng gì ñaõ vaø ñang xaûy ra trong phaïm vi nghieân cöùu, tieáp caän vôùi caùc hôïp ñoàng tín duïng cuï theå taïi Chi nhaùnh ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn ngoaïi thöông Bình Taây, ñi töø kyù thuyeát ñeán thöïc tieãn, nhaän xeùt vaø ñöa ra nhöõng bieän phaùp nhaèm caûi bieán phaàn naøo nhöõng vöôùng maéc hhieän taïi baèng phöông phaùp phaân tích, thoáng keá, toång hôïp …

SVTH: - 3 -

CHÖÔNG INHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ KYÙ KEÁT VAØ THÖÏC

HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG

1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm chung cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

1.1. Khaùi nieäm hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng

Veà baûn chaát, tín duïng laø quan heä kinh teá, trong ñoù, moät chuû theå thoûa thuaän ñeå khaùc ñöôïc söû duïng soá voán cuûa mình (döôùi hình thöùc tieàn teä hoaëc haøng hoùa) trong moät thôøi gian nhaát ñònh vôùi ñieàu kieän coù hoaøn traû döïa treân cô sôû coù söï tín nhieäm. Khoaûn 2 Ñieàu 20 Luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung khaúng ñònh: “Ngaân haøng laø loaïi hình toå chöùc tín duïng”. Nhö vaäy, hình thöùc tìn duïng Ngaân haøng cuõng ñöôïc hieåu laø hình thöùc tín duïng cuûa caùc toå chöùc tín duïng, laø quan heä tín duïng phaùt sinh giöõa moät beân laø ngaân haøng vôùi beân kia laø toå chöùc, caù nhaân nhaèm thoûa maõn nhu caàu voán sao cho saûn xuaát kinh doanh vaø tieâu duøng cuûa hoï. Hay noùi caùch khaùc, quan heä tín duïng ngaân haøng laø quan heä trong ñoù Ngaân haøng duøng nguoàn voán cuûa mình cho caùc toå chcöù, caù nhaân coù nhu caàu vay trong moät thôøi gian nhaát ñònh vaø coù thu laõi ñeå ñaûm baûo muïc tieâu kinh teá. Hình thöùc phaùp lyù cuûa quan heä tín duïng Ngaân haøng chính laø hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.

Trong Luaät hoïc, hôïp ñoàng ñöôïc ñònh nghóa laø söï thoûa thuaän baèng lôøi noùi (hoaëc baèng vaên baûn) giöõa hai hay nhieàu chuû theå coù ñuû naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi, nhaèm xaùc laäp, thöïc hieän hay chaám döùt caùc quyeàn vaø nghóa vuï phaùp lyù nhaát ñònh treân cô sôû phuø hôïp vôùi phaùp luaät vaø ñaïo ñöùc xaõ hoäi. Ñieàu 471 Boä luaät Daân söï hieän haønh quy ñònh: “Hôïp ñoàng vay taøi saûn laø söï thoûa thuaän giöõa caùc beân, theo ñoù, beân cho vay giao taøi saûn cho beân vay, khi ñeán haïn traû, beân vay phaûi traû laïi cho beân vay taøi saûn cuøng loaïi theo ñuùng soá löôïng, chaát löôïng vaø chi traû laõi neáu coù thoûa thuaän hoaëc phaùp luaät coù quy ñònh”.

Töø nhöõng nhaän ñònh treân, caên cöù vaøo quan nieäm

SVTH: - 4 -

chung veà hôïp ñoàng trong quan heä daân söï vaø baûn chaát cuûa hoaït ñoäng tín duïng Ngaân haøng, ta coù theå ñònh nghóa: “Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng laø söï thoûa thuaän baèng vaên baûn giöõa ngaân haøng (beân cho vay) vôùi toå chöùc, caù nhaân coù ñuû nhöõng ñieàu kieän luaät ñònh (beân vay), theo ñoù, Ngaân haøng thoûa thuaän öùng tröôùc moät soá tieàn cho beân vay söû duïng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh, vôùi ñieàu kieän coù hoaøn traû caû goác vaø laõi, döïa treân söï tín nhieäm”.

1.2. Ñaëc ñieåm chung cuûa Hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Veà baûn chaát, hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng cuõng laø moät loaïi hôïp ñoàng daân söï cuï theå laø moät loaïi hôïp ñoàng vay taøi saûn neân noù cuõng mang nhöõng ñaëc ñieåm chung hôïp ñoàng daân söï, chaúng haïn, trong hôïp ñoàng phaûi coù moät beân cho vay vaø moät beân ñi vay vôùi nhöõng traùch nhieäm vaø quyeàn haïn nhaát ñònh ñöôïc caùc beân thoûa thuaän trong hôïp ñoàng v.v…. tuy nhieân, trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng coøn mang baûn chaát cuûa hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng neân noù coù moät soá daáu hieäu ñaëc tröng ñeå phaân bieät vôùi caùc loaïi hôïp ñoàng khaùc. Ñoù laø:

- Thöù nhaát: Veà chuû theå, moät beân tham gia trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng bao giôø cuõng laø ngaân haøng, vôùi tö caùch laø beân cho vay. Coøn beân kia coù theå laø toå chöùc hoaëc caù nhaân thoûa maõn nhöõng ñieàu kieän vay voán do phaùp luaät quy ñònh vôùi tö caùch laø beân ñi vay.

- Thöù hai: Ñoái töôïng cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng bao giôø cuõng laø moät soá tieàn xaùc ñònh do caùc beân thoûa thuaän, ghi roõ trong vaên baûn hôïp ñoäng ñoàng.

- Thöù ba: Theo cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng thì ngaân haøng chhi coù theå ñoøi tieàn cuûa beân ñi vay sau moät thôøi haïn nhaát ñònh, do ñoù, hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng chöùa ñöïng nguy cô ruûi ro raát lôùn cho ngaân haøng, neáu thôøi haïn cho vay caøng daøi thì ruûi ro baát traéc caøng lôùn. Vì theá caùc tranh chaáp phaùt sinh töø hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng cuõng thöôøng xaûy ra nhieàu hôn caùc loaïi hôïp ñoàng khaùc.

SVTH: - 5 -

- Thöù tö: trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, nghóa vuï chuyeån giao tieàn vay (nghóa vuï giaûi ngaân) cuûa ngaân haøng bao giôø cuõng phaûi ñöôïc thöïc hieän tröôùc, laøm cô sôû, tieàn ñeå cho vieäc thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa beân ñi vay. Do ñoù, chæ khi naøo ngaân haøng chöùng minh ñöôïc raèng ñaõ chuyeån giao tieàn nay theo ñuùng hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng thì khi ñoù, ngaân haøng môùi coù quyeàn yeâu caàu beân ñi vay thöïc hieän caùc nghóa vuï ñoái vôùi mình nhö söû duïng tieàn vay ñuùng muïc doích hay hoaøn traû ñuùng haïn caû laõi vaø goác…

Nhöõng ñaëc ñieåm treân cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng cho ta thaáy ñöôïc tính ruûi ro cao cuûa hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng vaø tính caáp thieát cuûa vieäc hoaøn thieän gaëp baát traéc cho caùc ngaân haøng trong hoaït ñoäng cho vay, moät hoaït ñoäng thieát yeáu trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc ngaân haøng.

SVTH: - 6 -

1.3. Caùc beân tham gia trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Xuaát phaùt töø baûn chaát cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, tham gia vaøo hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng goàm coù ngaân haøng vôùi vai troø laø beân cho vay vaø caùc toå chöùc, caù nhaân vôùi vai troø laø beân ñi vay. Caùc chuû theå naøy khi tham gia vaøo hôïp ñoàng cho vay laø hoaït ñoäng mang tính ruûi ro cao, vieäc xaùc ñònh caùc ñieàu kieän chuû theå khoâng chæ nhaèm taïo cô sôû phaùp lyù cho söï ñaùnh giaù hieäu löïc cô sôû phaùp lyù cho söï ñaùnh giaù hieäu löïc cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, goùp phaàn naâng cao kyõ naêng giao keát, cuûng coá kyû luaät hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, maø coøn goùp phaàn giaûm thieåu ruûi ro cho caû beân vay vaø ben ñi vay khi kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.

1.3.1. Beân cho vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Beân cho vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø ngaân haøng phaûi ñaùp öùng nhöõng ñieàu kieän sau:

- Thöù nhaát: Theo quy ñònh taïi khoaûn 2 Ñieàu 20 Luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung: “Ngaân haøng laø loaïi hình thöùc tín duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan”. Ñieàu 14 Luaät caùc toå chöùc tín duïng cuõng ñaõ quyeàn: “Moïi toå chöùc coù ñuû ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa luaät naøy vaø caùc quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät ñöôïc Ngaân haøng nhaø nöôùc caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng thì ñöôïc thöïc hieän moät phaàn hoaëc toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng taïi Vieät Nam”. Nhö vaäy, ñeå coù theå hoaït ñoäng thì ngaân haøng phaûi coù giaáy pheùp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng do ngan7 haøng nhaø nöôùc caáp.

- Thöù hai: ñeå tieán haønh hoaït ñoäng ngaân haøng, Ngaân haøng vôùi tö caùch laø moät loaïi hình toå chöùc tín duïng ñöôïc caáp giaáy pheùp coù ñuû caùc ñieàu kieän quy ñònh taïi Khoaûn 1 Ñieàu 28 Luaät caùc toå chöùc tín duïng, ñoù laø:

“+ Coù ñieàu leä do ngaân haøng Nhaø nöôùc chuaån y”.

+ Coù giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh, coù ñuû

SVTH: - 7 -

voán phaùp ñònh vaø coù truï sôû phuø hôïp vôùi yeâu caàu hoaït ñoäng ngaân haøng.

+ Phaàn voán phaùp ñònh goùp baèng tieàn phaûi ñöôïc göûi vaøo taøi khoaûn phong toûa khoâng ñöôïc höôûng laõi môû taïi ngaân haøng Nhaø nöôùc tröôùc khi hoaït ñoäng toái thieåu 30 ngaøy. Soá voán naøy chæ ñöôïc giaûi toûa sau khi toå chöùc tín duïng hoaït ñoäng.

+ Ñaêng baùo trung öông, ñòa phöông theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà nhöõng noäi dung quy ñònh trong giaáy pheùp.”

Nhö vaäy, ñoái vôùi nhöõng ngaân haøng ñang hoaït ñoäng ta chæ xem xeùt hai ñieàu kieän ñeàu ñöôïc quy ñònh taïi khoaûn 1 Ñieàu 28 noùi treân.

- Thöù ba: Ngaân haøng laø moät toå chöùc, do ñoù phaûi coù ngöôøi ñaïi dieän ñuû naêng löïc vaø thaåm quyeàn ñeå tieán haønh kyù keát hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng vôùi khaùch haøng. Thoâng thöôøng ñaây seõ laø Giaùm ñoác hoaëc phoù Giaùm ñoác Ngaân haøng. Theo quy ñònh taïi Khoaûn 2 Ñieàu 39 Luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung thì giaùm ñoác, Phoù Giaùm ñoác ngaân haøng phaûi ñaùp öùng caùc ñieàu kieän sau:

“+ Cö truù taïi Vieät Nam trong thôøi gian ñöông nhieäm.

+ Coù söùc khoûe, ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, trung thöïc, lieâm khieát, hieåu bieát phaùp luaät vaø coù yù thöùc chaáp haønh phaùp luaät.

+ Coù trình ñoä chuyeân moân, naêng löïc ñieàu haønh vaø quaûn lyù toå chöùc tín duïng theo quy ñònh cuûa ngaân haøng Nhaø nöôùc”.

Phaùp luaät quy ñònh nhöõng ñieàu kieän naøy ñoái vôùi Ngaân haøng nhaèm laønh maïnh hoùa caùc quan heä tín duïng, baûo veä quyeàn lôïi hôïp phaùp cuûa nhaø ñaàu tö vaø coøn laø caên cöù ñeå tieán haønh thaåm ñònh, ñaùnh giaù moät caùch khaùch quan vaán ñeà hieäu löïc phaùp lyù cuûa Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng. Bôûi thoâng thöôøng, vì trình ñoä laäp hôïp ñoàng giöõa Ngaân haøng vaø ngöôøi ñi vay coù moät söï cheânh leäch nhaát ñònh neân ngaân haøng naøo cuõng soaïn thaûo saün caùc hôïp ñoàng maãu vaø thöôøng ñaøm phaùn vôùi khaùch haøng döïa treân hôïp ñoàng maãu ñoù,

SVTH: - 8 -

neáu khoâng quy ñònh nhöõng ñieàu kieän ñoái vôùi ngaân haøng laø chuû theå cho vay seõ deã daãn ñeán tình traïng nhöõng ngaân haøng khoâng ñuû tieâu chuaån kinh doanh treân thöông tröôøng, khoâng chòu söï kieåm soaùt chaët cheõ cuûa ngaân haøng Nhaø nöôùc soaïn thaûo nhöõng maãu hôïp ñoàng gaây baát lôïi cho khaùch haøng, khoâng ñaûm baûo tính bình ñaúng, thieän chí, hôïp taùc, trung thöïc laø nhöõng nguyeân taéc khi giao keát hôïp ñoàng daân söï ñöôïc quy ñònh taïi khoaûn 2 Ñieàu 389 Boä luaät daân söï.

1.3.2. Beân ñi vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Beân ñi vay trong hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng laø toå chöùc, caù nhaân thoûa maõn caùc ñieàu kieän vay voán do phaùp luaät quy ñònh vaø nhöõng ñieàu kieän khaùc do caùc beân thoûa thuaän (Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn phaïm vi tieåu luaän, toå chöùc ôû ñaây coù theå laø moät toå chöùc tín duïng khaùc, tuy nhieân xin ñöôïc pheùp khoâng ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy).

Theo quy ñònh taïi ñieàu 7 Quy cheá cho vay cuûa toå chcöù tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN) thì: “Toå chöùc tín duïng xem xeùt vaø cho vay khi khaùch haøng coù ñuû caùc ñieàu kieän sau”:

1. Coù naêng löïc phaùp luaät daân söï, naêng löïc haønh vi daân söï vaø chòu traùch nhieäm daân söï theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

a. Ñoái vôùi khaùch haøng vay laø toå chöùc vaø caù nhaân Vieät Nam

- Toå chöùc phaûi coù naêng löïc phaùp luaät daân söï.

- Caù nhaân vaø chuû doanh nghieäp tö nhaân phaûi coù naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi daân söï.

- Ñaïi dieän cuûa hoä gia ñình phaûi coù naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi daân söï

- Ñaïi dieän cuûa toå hôïp taùc phaûi coù naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi daân söï.

- Thanh vieân hôïp danh cuûa Coâng ty hôïp danh phaûi coù naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi daân söï.

SVTH: - 9 -

b. Ñoái vôùi khaùch haøng vay laø toå chöùc vaø caù nhaân nöôùc ngoaøi phaûi coù naêng löïc phaùp luaät vaø naêng löïc haønh vi daân söï theo quy ñònh cuûa nöôùc maø toå chöùc ñoù coù quoác tòch hoaëc caù nhaân ñoù laø coâng daân, neáu phaùp luaät nöôùc ngoaøi ñoù ñöôïc Boä luaät Daân söï cuûa nöôùc coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam, caùc vaên baûn phaùp luaät khaùc nhau cuûa Vieät Nam quy ñònh hoaëc ñieàu öôùc quoác t61 maø nöôùc coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam kyù keát hoaëc tham gia quy ñònh.

2. Muïc ñích söû duïng voán vay hôïp phaùp.

3. Coù khaû naêng taøi chính ñaûm baûo traû nôï trong thôøi haïn cam keát.

4. Coù döï aùn ñaàu tö, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï khaû thi vaø coù hieäu quaû, hoaëc coù döï aùn ñaàu tö, phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng khaû thi vaø phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät.

5. Thöïc hieän caùc quy ñònh ñaûm baûo veà tieàn vay theo quy ñònh cuûa Chính phuû vaø höôùng daãn cuûa Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam.

Thoâng thöôøng, nhöõng ñieàu kieän quy ñònh taïi khoaûn 1 vaø khoaûn 2 ñieàu naøy laø nhöõng ñieàu kieän ñöôïc aùp duïng chung cho moïi khaùch haøng vay trong moïi tröôøng hôïp, khoâng phaân bieät toå chöùc hay caù nhaân, vay ñeå saûn xuaát kinh doanh hay tieâu duøng, vaø seõ do phaùp luaät quy ñònh. Ñaây laø nhöõng ñieàu kieän nhaèm xaùc ñònh tö caùch chuû theå cuûa beân ñi vay khi kyù keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng. Ba ñieàu kieän coøn laïi seõ do caùc beân töï thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøn vaø beân ñi vay chæ phaûi thoûa m aõn nhöõng ñieàu kieän naøy khi chuùng ñöôïc ghi roõ trong hôïp ñoàng nhö moät ñieàu kieän ñeå gia keát. Ñaët ra nhöõng ñieàu kieän rieâng naøy nhaèm ñaøo taïo söï chuûi ñoäng cho ngaân haøng khi thaåm ñònh hoà sô vay cuûa khaùch haøng vaø taïo söï thuaän lôïi hôn cho khaùch haøng khi tieán haønh laø khaùch haøng thöôøng xuyeân cuûa ngaân haøng hoaëc khaùch haøng khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo naø… töø ñoù seõ thu huùt ñöôïc nhieàu khaùch haøng hôn vaø ñaûm baûo ñöôïc muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.

1.3.3. Trình töï, thuû tuïc kyù keát hôïp ñoàng tín

SVTH: - 10 -

duïng ngaân haøng

Giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø moät quaù trình mang tính chaát kyõ thuaät nghieäp vuï –phaùp lyù do caùc beân thöïc hieän theo moät trình töï luaät ñònh, tuaân theo quy cheá vaø quy trình toùn duïng rieâng cuûa moãi heä thoáng ngaân haøng. Nhöng nhìn chung, ñeå tieán tôùi kyù keát moät hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng phaûi traûi qua ba böôùc:

- Ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

- Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán

- Chaáp nhaän deà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Quy ñònh cuï theå ñoái vôùi töøng böôùc nhö sau:

1.3.3.1. Ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Ñeà nghò giao keát hôïp ñoáng tín duïng ngaân haøng laø haønh vi do phaùp lyù do moät beân thöïc hieän döôùi hình thöùc vaên baûn chính thöùc göûi cho beân kia vôùi noäi dung theå hieän yù chí mong muoán ñöôïc giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng. Phaùp luaät khoâng quy ñònh cuï theå ngaân haøng hay ñi beân ñi vay laø ngöôøi ñöa ra ñeà nghò giao keát, ñieàu ñoù coù nghóa beân ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng seõ laø beân coù nhu caàu vaø taát nhieân nhu caàu ñoù chæ ñöôïc ñaùp öùng khi ñöôïc beân kia chaáp thuaän, hôïp taùc.

Xuaát phaùt töø baûn chaát cuûa hoaït ñoäng tín duïng Ngaân haøng, beân coù nguy cô gaëp ruûi ro, baát traéc nhieàu hôn, beân coù trình ñoä cao hôn trong vieäc laäp hôïp ï ñoàng tín duïng ngaân haøng laø ngaân haøng, neân vieäc ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng phaûi tuaân theo moät soá quy ñònh cuûa phía ngaân haøng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh veà hoà sô vay voán, veà ñoái töôïng ñöôïc vay voán ñoái vôùi töøng khoaûn vay nhaát ñònh v.v… khoaûn 1 ñieàu 53 luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boåi sung cuõng khaúng ñònh: “toå chöùc tín duïng ñöôïc quyeàn yeâu caàu khaùch haøng cung caáp taøi lieäu chöùng minh phöông aùn kinh doanh khaû thi, khaû naêng taøi chính cuûa mình vaø ngöôøi baûo laõnh tröôùc khi quyeát ñònh cho vay”.

SVTH: - 11 -

Thoâng thöôøng, beân ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø caùc toå chöùc, caù nhaân coù nhu caàu vay voán. Theo quy ñònh taïi ñieàu 14 quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN) thì khi coù nhu caàu vay voán, khaùch haøng göûi cho toå chöùc tín duïng giaáy ñeà nghò vay voán caùc taøi lieäu caàn thieát chöùng minh d8uû ñieàu kieän vay voán, vaø tuøy töøng loaïi khaùch haøng, loaïi cho vay, khoaûn vay, tuøy töøng toå chöùc tìn duïng khaùc nhau seõ coù quy ñònh cuï theå veà caùc taøi lieäu khaùch haøng caàn phaûi göûi cho toå chöùc tín duïng, nhö vaäy toå chöùc, caù nhaân coù nhu caàu caàn phaûi göûi giaáy ñeà nghò vay voán cuøng caùc taøi lieäu khaùc ñeán ngaân haøng theo yeâu caàu cuûa ngaân haøng mình muoán vay voán ñeå ñöôïc ngaân haøng xem xeùt, thaåm ñònh. Vaø ñaây ñöôïc coi laø baèng chöùng ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.

Maëc duø khoâng quy ñònh ngaân haøng hay khaùch haøng coù nhu caàu vay voán laø beân ñöa ra ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng nhöng trong caùc quy ñònh veà thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán, phaùp luaät trao nhieäm vuï naøy cho caùc toå chöùc tín duïng. Ñieàu ñoù coù nghóa phaùp luaät ñaõ ngaàm quy ñònh beân ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø khaùch haøng coù nhu caàu. Tuy nhieân, trong giai ñoaïn hieän nay khi heä thoáng ngaân haøng ôû Vieät Nam raát ña daïng, soá löôïng ngaân haøng raát nhieàu, coù caû nhöõng chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi vôùi nguoàn löïc voán maïnh, caùc ngaân haøng trong nöôùc daàn ñöôïc coå phaàn hoùa, theâm vaøo ñoù laø vieäc nhu caàu vay voán kinh doanh tieâu duøng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng nhieàu…. Ñeå chuû ñoäng taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh vaø thöïc hieän môû roäng thò tröôøng, coù nhieàu tröôøng hôïp beân chuû ñoäng ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laïi laø caùc ngaân haøng chöù khoâng phaûi laø khaùch haøng chuû ñoäng göûi cho caùc toå chöùc, caù nhaân coù nhu caàu maø ngaân haøng löïa choïn laø ñoái taùc cuûa mình. Trong thö chaøo môøi, ngaân haøng thöôøng ñöa ra nhöõng ñieàu kieän coù tính chaát toång quaùt nhaát keøm theo nhöõng ñieàu khoaûn cuï theå cho beân kia xem xeùt chaáp nhaän. Hay ñôn giaûn hôn chæ laø nhöõng thö giôùi thieäu caùc hình thöùc cho vay cuûa ngaân haøng

SVTH: - 12 -

giôùi thieäu caùc öu ñaõi khi khaùch haøng vay voán taïi ngaân haøng…. Ñöôïc caùn boä tín duïng cuûa ngaân haøng göûi ñeán caùc ñòa chæ Email hay ñòa chæ cuï theå naøo ñoù de063 chaøo môøi khaùch haøng vay voán taïi ngaân haøng mình. Baûn thaân ngöôøi vieát tieåu luaän cuõng ñaõ töøng ñöôïc nhaän nhöõng email nhö theá, vaø nhaän thaáy ñaây laø moät hình thöùc höõu ích ñeå ngaân haøng töï giôùi thieäu ñöôïc mình vaø thu huùt caùc hôïp ñoàng vay. Vaø vieäc laøm naøy cuûa caùc ngaân haøng khoâng heà vi phaïm phaùp luaät bôûi theo nguyeân taéc thì coâng daân ñöôïc pheùp laøm nhöõng ñieàu phaùp luaät khoâng caám.

1.3.3.2. Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán

Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán laø taát caû nhöõng haønh vi mang tính nghieäp vuï – phaùp lyù do ngaân haøng thöïc hieän nhaèm kieåm tra vaø xaùc ñònh caùc ñieàu kieän vay voán, treân cô sôû ñoù ra quyeát ñònh cho vay khoâng cho ñoái vôùi khaùch haøng ñaõ göûi ñeà nghò ñeán ngaân haøng. Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán laø giai ñoaïn coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi vieäc ñaûm baûo khaû naêng thu hoài nôï cho ngaân haøng do ñoù phaûi tuaân thuû trieät ñeå quy cheá, quy trình, phaân ñònh roõ raøng nhieäm vuï, traùch nhieäm --- haïn cheá toái ña sai soùt. Khoaûn 2 ñieàu 53 luaät caùc toå chcöù tín duïng ñaõ söûa ñoåi boå sung quy ñònh: “Toå chöùc tín duïng phaûi toå chöùc vieäc xeùt duyeät cho vay theo nguyeân taéc phaân ñònh traùch nhieäm giöõa caùc khaâu thaåm ñònh quyeát ñònh cho vay”, khoaûn 1 ñieàu 15 quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/QÑ/NHNN) cuõng quy ñònh: “Toå chöùc tín duïng xaây döïng quy trình xeùt duyeät cho vay theo nguyeân taéc ñaûm baûo tính ñoäc laäp, phaân ñònh roõ raøng traùch nhieäm caù nhaân, traùch nhieäm giöõa khaâu thaåm ñònh vaø quyeát ñònh cho vay”.

Khi tieán haønh thaåm ñònh hoà sô vay cuûa khaùch haøng, ngaân haøng tieán haønh kieåm tra xem nhu caàu vay coù thuoäc tröôøng hôïp nhu caàu voán khoâng ñöôïc cho vay hay khoâng, kieåm tra xem khaùch haøng coù thuoäc tröôøng hôïp haïn cheá cho vay hay khoâng ñöôïc cho vay hay khoâng, kieåm tra xem hoà sô vay voán coù ñuû vaø ñuùng hay khoâng … theo quy ñònh taïi ñieàu 9, ñieàu 19, ñieàu 20 quy cheá cho

SVTH: - 13 -

vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN) vaø theo quy cheá cho vay cuûa heä thoáng ngaân haøng mình. Quan troïng hôn caû “Toå chöùc tín duïng phaûi xem xeùt, ñaùnh giaù tính khaû thi, hieäu quaû cuûa döï aùn ñaàu tö, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï hoaëc döï aùn ñaàu tö, phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng vaø khaû naêng hoaøn toaøn traû nôï vay cuûa khaùch haøng ñeå quyeát ñònh cho vay”(Khoaûn 2 ñieàu 15 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN).

Vieäc thaåm ñònh hoà sô thuoäc traùch nhieäm cuûa caùn boä ñöôïc phaân coâng theo quy trình tín duïng cuûa töøng heä thoáng ngaân haøng vôùi tö caùch laø ngöôøi ñaïi dieän theo uûy quyeàn cuûa ngaân haøng, keát quaû thaåm ñònh phaûi ñöôïc theå hieän trong baùo caùo thaåm ñònh. Baûn baùo caùo naøy ñöôïc göûi cho ngöôøi coù thaåm quyeàn trong ngaân haøng kyù quyeát ñònh cho vay hoaëc khoâng cho vay ñoái vôùi khaùch haøng. Ngoaøi ra, “Toå chöùc tín duïng quy ñònh cuï theå vaø nieâm yeát coâng khai thôøi haïn toái ña phaûi thoâng baùo quyeát ñònh cho vay hoaëc khoâng cho vay ñoái vôùi khaùch haøng, keå töø khi nhaän ñaày ñuû hoà sô vay voán vaø thoâng tin caàn thieát cuûa khaùch haøng. Trong tröôøng hôïp quyeát ñònh khoâng cho vay, toå chcöù tín duïng phaûi thoâng baùo cho khaùch haøng baèng vaên baûn vaø neâu roõ nhöõng caên cöù töø choái cho vay” (Khoaûn 3 ñieàu 15 quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN)

1.3.3.3. Chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø haønh vi phaùp lyù do beân nhaän ñeà nghò thöïc hieän döôùi hình thöùc vaên baûn chính thöùc göûi cho beân kia vôùi noäi dung theå hieän söï ñoàng yù giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng. Theo quy ñònh cuûa Boä luaät daân söï veà giao keát hôïp ñoàng thì: “Chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng laø söï traû lôøi cuûa beân ñöôïc ñeà nghò veà vieäc chaáp nhaän toaøn boä noäi dung cuûa ñeà nghò” (Ñieàu 396), ñieàu ñoù ñoàng nghóa vôùi vieäc chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng laø caên cöù coù theå laøm

SVTH: - 14 -

phaùt sinh moät hôïp ñoàng. Tuy nhieân, ñoái vôùi hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, do loaïi giao dòch naøy mang tính ruûi ro cao vaø coù phaûn öùng daây chuyeàn ñeán caû heä thoáng kinh teá quoác gia neân vieäc moät beân göûi vaên baûn chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng cho beân kia chæ coøn giaù trò nhö moät tuyeân boá ñoàng yù kyù keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng chöù khoâng phaûi boû qua haønh vi thöông löôïng, ñaøm phaùn tröïc tieáp caùc ñieàu khoaûn cuï theå trong hôïp ñoàng vaø chính thöùc vaøo hôïp ñoàng cuûa caùc beân tham gia giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.

Treân phöông dieän lyù thuyeát, ñeå tieán tôùi vieäc ñaët buùt moät hôïp ñoàng tín duïng, ngaân haøng, caùc beân phaûi traûi qua giai ñoaïn thöông löôïng, ñaøm phaùn töøng ñieàu khoan cuï theå cuûa hôïp ñoàng. Tuy nhieân, xuaát phaùt töø lyù do coù söï cheânh leäch veà trình ñoä laäp hôïp ñoàng giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng nhö ñaõ trình baøy ôû treân neân thöïc tieãn kyù keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng ôû Vieät Nam laø moãi heä thoáng ngaân haøng coù nhöõng hôïp ñoàng tín duïng maãu vaø tuøy thuoäc vaøo khaùch haøng vay, nhu caàu vay, ngaân haøng ñöa ra maãu hôïp ñoàng phuø hôïp ñeå khaùch haøng xem vaø ñoàng yù keát theo phöông thöùc “gia nhaäp”. Ñieàu naøy töôûng nhö khoâng bình ñaúng nhöng thöïc ra vaãn ñaûm baûo quyeàn lôïi cho khaùch haøng vay bôûi leõ caùc maãu hôïp ñoàng soaïn saün naøy phaûi ñöôïc quy ñònh trong quy cheá naøy phaûi xuaát phaùt töø quy cheá cho vay cuûa moãi heä thoáng ngaân haøng vaø quy cheá naøy phaûi xuaát cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng do ngaân haøng nhaø nöôùc ban haønh vaø tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa quy cheá naøy. Do ñoù, caùc maãu hôïp ñoàng naøy luoân phaûi ñaûm baûo quyeàn lôïi cho caû ngaân haøng vaø ñaëc bieät laø ñaûm baûo quyeàn lôïi cho khaùch haøng vay. Hôn nöõa vôùi heä thoáng ngaân haøng ña daïng nhö hieän nay, neáu maãu hôïp ñoàng cuûa ngaân haøng naøy khoâng mang laïi quyeàn lôïi cho khaùch haøng seõ daãn ñeán tình traïng khaùch haøng tìm kieám ngaân haøng khaùc ñeå vay vaø ngaân haøng seõ khoâng theå ñaûm baûo ñöôïc muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa mình. Vaø treân nguyeân taéc, neáu khaùch haøng khoâng ñoàng yù baát cöù ñieàu khoaûn naøo trong maãu thì hai beân vaãn phaûi tieán haønh ñaøm phaùn, thöông löôïng laïi ñieàu khoaûn ñoù trong hôïp ñoàng chính thöùc xaùc

SVTH: - 15 -

laäp khi ngaân haøng vaø khaùch haøng vay cuøng thöïc hieän haønh vi kyù vaøo vaên baûn hôïp ñoàng vôùi nhöõng ñieàu khoaûn maø hai beân ñaõ thoáng nhaát sau khi thöông löôïng.

1.4. Hình thöùc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Veà hình thöùc hôïp ñoàng, khoaûn 1 ñieàu 410 luaät daân söï noùi roõ: “Hôïp ñoàng daân söï coù theå ñöôïc giao keát baèng lôøi noùi, baèng vaên baûn hoaëc baèng haønh vi cuï theå”.Hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø moät loaïi hôïp ñoàng vay taøi saûn, nhöng do thuø cuûa hoaït ñoäng tín duïng neân ñieàu 51 luaät caùc toå chöùc tín duïng vaø ñieàu 17 quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN) quy ñònh: “Vieäc cho vay cuûa toå chcöù tín duïng phaûi ñöôïc laäp thaønh hôïp ñoàng tín duïng”. Nghóa laø hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng phaûi coù hình thöùc laø vaên baûn. Phaùp luaät quy ñònh nhö vaäy bôûi hình thöùc vaên baûn coù nhöõng öu ñieåm noåi troäi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa hoaït ñoäng tín duïng, moät hoaït ñoäng coù aûnh höôûng ñeán neàn kinh teá quoùc gia. Cuï theå, coù 3 öu ñieåm sau:

- Thöù nhaát: Trong taát caû caùc loaïi hôïp ñoàng thì hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø loaïi hôïp ñoàng phaùt sinh nhieàu tranh chaáp bôûi ñaëc tröng cuûa hoaït ñoäng cho vay laø ngaân haøng chæ coù theå ñoøi tieàn khaùch haøng sau moät thôøi gian nhaát ñònh, töø ñoù deã daãn ñeán ruûi ro, baát traéc, chaúng haïng khaùch haøng khoâng theå traû ñöôïc tieàn hoaëc khoâng theå traû ñuû tieàn ñuû cho ngaân haøng ñuùng thôøi haïn v.v…. vaø khi tranh chaáp xaûy ra, hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng chính laø baèng chöùng xaùc thöïc nhaát ñeå tieán haønh giaûi quyeát tranh chaáp nhanh choùng, vaø laø baèng chöùng thuyeát phuïc nhaát buoäc caùc beân thöïc hieän nghóa cuûa mình theo ñuùng nhöõng gì caùc beân ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng.

- Thöù hai: Hình thöùc vaên baûn laø hình thöùc tuyeân boá coâng khai, chính thöùc moái quan heä giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng vay, töø ñoù seõ ñònh höôùng ñöôïc hoaït ñoäng cuûa ngöôøi thöù ba lieân quan ñeán moái quan heä cho vay – vay phuø hôïp, an toaøn hôn, chaúng haïn, khi bieát khaùch haøng ñaõ duøng caênnhaø naøy ñeå baûo ñaûm thöïc hieän nghóa vuï ñoái vôùi ngaân haøng A khi vay voán taïi ngaân haøng A, neáu trong tröôøng hôïp khaùch haøng laïi

SVTH: - 16 -

toång giaù trò taøi saûn cuûa caên nhaø thaáp hôn toång giaù trò cuûa hai khoaûn vay taïi ngaân haøng noùi treân thì ngaân haøng B seõ khoâng chaáp nhaän cho vay ñeå ñaûm baûo an toaøn cho mình trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng ñuû khaû naêng traû nôï.

- Thöùc ba: Ngaân haøng laø moät chuû theå kinh doanh hoaït ñoäng treân thò tröôøng ñoù phaûi chòu söï kieåm soaùt cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc vaø caùc cô quan coù thaåm quyeàn khaùc nhö cô quan thanh tra, cô quan thueá… Ñeå deã daøng hôn cho caùc cô quan coù thaåm quyeàn thi haønh coâng vuï thì hình thöùc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng phaûi baèng vaên baûn. Chaúng haïn, vaên baûn hôïp ñoäng tín duïng ngaân haøng seõ laø cô quan coù thaåm quyeàn kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng thöông maïi cuûa ngaân haøng, laø caên cöù ñeå xaùc ñònh tính minh baïch trong hoaït ñoäng khi cô quan thanh tra tieán haønh kieàm tra…

Töø nhöõng quy ñònh vaø lyù luaän treân, ta coù theå khaúng ñònh hình thöùc cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø vaên baûn. Tuy nhieân, ñeán nay caùc quy ñònh cuï theå vaãn boû ngoõ vaán ñeà vaên baûn hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng nhö theá naøo môùi laø hôïp phaùp. Bôûi leõ, keå töø ngaøy 01/03/2006, khi luaät giao dòch ñieän töû coù hieäu löïc, Ñieàu 34 cuûa Luaät naøy ñaõ : “Thöøa nhaän giaù trò pohaùp lyù cuûa hôïp ñoàng ñieän töû”, töø ñoù naûy sinh hai luoàng quan ñieåm veà hình thöùc vaên baûn cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.

- Luoàn quan ñieåm thöù nhaát cho raèng, xuaát phaùt töø tính ruûi ro cao cuûa hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng neân khi hình thöùc vaên baûn cuûa hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng phaûi laø vaên baûn coù chöõ kyù vieát tay vaø con daáu (neáu coù) cuûa caùc beân tham gia giao keát ñeå traùnh tình traïng khoâng bieát ñaâu laø hôïp ñoàng goác vaø deã daãn ñeán vieäc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng bò söûa ñoåi baát hôïp phaùp maø khoâng phaùt hieän ñöôïc, khoù khaên trong vieäc löu tröõ hoà sô theo quy ñònh. Theâm vaøo ñoù, trong tröôøng hôïp tranh chaáp xaûy ra vieäc xuaát xuaát trình vaên baûn hôïp ñoàng ñieän töû taïi toøa aùn döôøng nhö khoâng thuyeát phuïc vaø khoù ñeå baûo veä quyeàn lôïi cho caùc beân.

- Luoàng quan ñieåm thöù hai cho raèng luaät giao dòch ñieän töû ra ñôøi ñaõ quy ñònh veà vieäc hôïp ñoàng ñieän töû,

SVTH: - 17 -

chöû kyù ñieän töû, chöùng thöïc chöû kyù ñeän töû, löu tröõ döõ lieäu … ñieàu naøy ñaõ phaàn naøo ñaûm baûo ñöôïc tính chính xaùc cuûa hôïp ñoàng goác. Hôn nöõa, trong thôøi ñaïi coâng ngheä thoâng tin buøng phaùt nhö hieän nay, neáu khoâng chaáp nhaän hình thaùi vaên baûn ñieän töû seõ daãn ñeán thieät thoøi cho beân tham gia giaokeát, gaây caûn trôû hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi cuûa caùc beân.

- Nhìn chung, moãi luoàng quan ñieåm ñeàu coù lyù leõ rieâng, baûn thaân ngöôøi vieát tieäu luaän theo luoàng quan ñieåm thöù nhaát. Tuy nhieân, nhaø laäp phaùp chæ quy ñònh hình thöùc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng laø vaên baûn maø khoâng coù caùc quy ñònh khaùc do ñoù caùc beân vaãn coù theå thoûa thuaän söû duïng hình thöùc vaên baûn vôùi hình thaùi chöõ kyù vieát tay hay chöõ kyù ñieän töû khi heát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng ñeàu ñöôïc chaáp nhaän.

1.5. Noäi dung hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng

Theo quy ñònh taïi ñieàu 51 luaät caùc toå chöùc tín duïng vaø ñieàu 17 Quy cheá cho vay toå chöùc tín udng5 ñoái vôùi khaùch haøng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001QÑ-NHNN) thì : “Hôïp ñoàng tín duïng phaûi coù noäi dung veà ñieàu kieän vay, muïc ñích söû duïng voán vay, phöông thöùc vay, soá oán vay, laõi suaát, thôøi haïn cho vay, hình baûo ñaûm, giaù trò taøi saûn baûo ñaûm, phöông thöùc traû nôï vaø nhöõng cam keát khaùc ñöôïc caùc beân thoûa thuaän”, ñaây laø nhöõng ñieàu khoaûn chuû yeáu cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, neáu thieáu moät trong caùc ñieàu naøy hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng seõ khoâng phaùt sinh hieäu löïc phaùp lyù. Cuï theå.

- veà ñieàu kieän vay: Trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng phaûi ghi roõ nhöõng tieâu chuaån cuï theå maø beân vay phaûi thoûa maõn theo quy ñònh taïi ñieàu 7 quy cheá cho vay toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haøng keøm theo quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN). Chaúng haïn, taïi noäi dung “Beân vay” trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng, ñeå theå hieän naêng löïc chuû theå cuûa caù nhaân phaûi ghi roõ hoï teân, soá chöùng minh nhaân daân… ñoái vôùi toå chöùc phaûi ghi roõ teânng ñaïi dieän vaø vaên baûn phaân coâng, phaân nhieäm hôïac uûy quyeàn …. Vaø phaûi löu yù nhöõng tröôøng hôïp khoâng ñöôïc cho vay, haïn cheá cho vay ñöôïc quy ñònh taïi ñieàuy 19, Ñieàu 20 quy cheá naøy.

SVTH: - 18 -

- Veà muïc ñích söû duïng voán vay: coù theå vay saûn xuaát kinh doanh (boå sung voán löu ñoäng, thanh toaùn L/C …) hoaëc vay tieâu duøng (mua nhaø, mua xe…) vaø ñaûm baûo khoâng duøng vaøo nhöõng muïc ñích qdd taïi khoaûn 1 ñieàu 9 quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haøng keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN), chaúng haïn khoâng ñöôïc vay vôùi muïc ñích vay nhaèm ñaûm baûo nguoàn voán ñöôïc söû duïng hieäu quaû, thoûa maõn lôïi ích cuûa caû Ngaân haøng vaø ngöôøi ñi vay.

- Veà phöông thöùc vay: Ngaân haøng coù theå cho khaùch haøng vay töøng laàn, vay theo haïn möùc tín duïng, vay theo döï aùn ñaàu tö… vaø caùc phöông thöùc vay khaùc theo quy ñònh taïi Ñieàu 16 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN).

- Veà soá voán vay: Soá voán vay cuï theå do Ngaân haøng thoûa thuaän vôùi khaùch haøng, phaùp luaät chæ quy ñònh giôùi haïn toái ña maø Ngaân haøng coù theå cho moät khaùch haøng vay taïi Ñieàu 18 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi ; (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN): “ Toång dö nôï ñoái vôùi moät khaùch haøng khoâng ñöôïc vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa toå chöùc tín duïng” tröø tröôøng hôïp phaùp luaät coù quy ñònh khaùc.

- Veà laõi suaát: Coù 2 loaïi laõi suaát: Laõi suaát trong haïn vaø laõi suaát quaù haïn. Laõi suaát trong haïn do caùc beân thoûa thuaän phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc taïi thôøi ñieåm nhaän nôï, laõi suaát quaù haïn cuõng do caùc beân thoûa thuaän, khoâng ñöôïc vöôït qua 150% laõi suaát cho vay trong haïn (Ñieàu 11 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN).

- Veà thôøi haïn vay: Tuøy töøng nhu caàu cuûa khaùch haøng maø Ngaân haøng coù theå cho vay ngaén haïn ( ñeán 12 thaùng), trung haïn ( treân 12 thaùng ñeán 60 thaùng) hoaëc daøi haïn (treân 60 thaùng), thôøi haïn vay cuï theå do caùc beân thoûa thuaän (Ñieàu 50 Luaät caùc toå chöùc tín duïng; Ñieàu 8, Ñieàu 10, Ñieàu 22 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN).

SVTH: - 19 -

- Veà hình thöùc ñaûm baûo: Ngaân haøng coù theå xem xeùt quyeát ñònh cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo (cho vay tín chaáp), coù taøi saûn ñaûm baûo döôùi hình thöùc theá chaáp, baûo laõnh, caàm ñoá (Ñieàu 52 Luaät caùc toå chöùc tín duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung) vaø thoâng thöôøng, ñoái vôùi vieäc cho vay coù theá chaáp, caàm coá, baûo laõnh, caùc beân coù theå thoûa thuaän laäp thaønh moät hôïp ñoàng phuï (Hôïp ñoàng theá chaáp, Hôïp ñoàng caàm coá, Hôïp ñoàng baûo laõnh) ñính keøm vaø khoâng taùch rôøi vôùi Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng.

- Veà phöông thöùc traû nôï: Do caùc beân thoûa thuaän, coù theå traû goùp haøng thaùng, traû theo chu kyø khaùc hoaëc thanh toaùn moät laàn khi ñaùo haïn Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng theo quy ñònh taïi Ñieàu 13 Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN).

- Caùc cam keát khaùc nhö quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc beân cuõng phaûi ñöôïc quy ñònh roõ trong Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng.

Ngoaøi ra caùc ñieàu khoaûn vay, Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng coù theå coù caùc ñieàu khoaûn khaùc do caùc beân thoûa thuaän phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät, phaûn aùnh yù chí cuûa caùc beân treân tinh thaàn töø nguyeän, bình ñaúng, caùc beân cuøng coù lôïi, caùc thoûa thuaän phaûi ñöôïc ñi ngöôïc vôùi ñaïo ñöùc xaõ hoäi… Caùc ñieàu khoaûn naøy nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho caùc beân khi thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, ñaûm baûo khaû naêng thu hoài nôï cho Ngaân haøng vaø ñaûm baûo muïc tieâu vay voán cho khaùch haøng vay. Vieäc toàn taïi hay khoâng cuûa caùc ñieàu khoaûn thoâng thöôøng khoâng laøm aûnh höôûng ñeán hieäu löïc phaùp lyù cuûa Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng. Caùc ñeàu khoaûn naøy thöôøng ñöôïc quy ñònh taïi caùc ñieàu khoaûn veà quyeàn vaø nghóa vuï cuûa beân vay vaø coù theå laø:

- Ñieàu khoaûn veà traû nôï tröôùc haïn: khaùch haøng ñöôïc quyeàn thanh toaùn nôï tröôùc khi ñaùo haïn vaø coù theå coù moät soá öu ñaõi ñoái vôùi laàn vay tieáp theo….

- Ñieàu khoaûn veà gia haïn nôï: Trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát, khaùch haøng coù theå gia haïn nôï ñeå ñaûm

SVTH: - 20 -

baûo khaû naêng thanh toaùn nôï goác vaø laõi cho Ngaân haøng, ví duï thôøi ñieåm ñaùo haïn Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, khaùch haøng khoâng coù khaû naêng traû nôï nhöng Ngaân haøng ñaùnh giaù sau ñoù moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh coù theå thu hoài ñöôïc nôï thì chaáp nhaän cho khaùch haøng gia haïn nôï (Ñieàu 1 Quyeát ñònh 783/2005/QÑ-NHNN).

- Ñieàu khoaûn veà mieãn giaûm laõi suaát: laõi suaát cuõng coù theå ñöôïc ñieàu chænh trong quaù trình thöïc hieän hôïp ñoàng chaúng haïn “ khi khaùch haøng bò toån thaát veà taøi saûn daãn ñeán khoù khaên veà taøi saûn” (Khoaûn 7 Ñieàu 1 Quyeát ñònh 127/2005/QÑ-NHNN).

- Caùc ñieàu khoaûn khaùc do caùc beân thoûa thuaän tuøy thuoäc ñoái töôïng khaùch haøng phöông thöùc vay…

Toùm laïi, noäi dung cuûa Hôïp ñoàng tínduïng Ngaân haøng laø toång theå nhöõng ñieàu khoaûn do caùc beân trong Hôïp ñoàng thoûa thuaän, kyù keát moät caùch bình ñaúng, töï nguyeän khoâng vi phaïm ñieàu caám cuûa phap luaät, vaø khoâng traùi ñaïo ñöùc xaõ hoäi. Veà nguyeân taéc, noäi dung hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng phaûi do caùc beân töï ñònh ñoaït treân nguyeân taéc ñoàng thuaän veà yù chí.

1.6. Thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:

Trong thöïc tieãn hoaït ñoäng Ngaân haøng, thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng ñöôïc xem laø giai ñoaïn quan troïng nhaát. Bôûi leõ, chæ khi naøo Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän nghieâm chænh thì khi coù quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa caùc beân môùi thoûa maõn vaø ñaûm baûo. Trong giai ñoaïn naøy, taát caû nhöõng quyeàn vaø nghóa vuï phaùp lyù cuûa caùc beân quy ñònh trong Hôïp ñoàng tín duïng vieäc phaûi ñöôïc thöïc thi treân tinh thaàn töï nguyeän, thieän chí vaø hôïp taùc. Cuï theå:

- Ngaân haøng thöïc hieän nhieäm vuï giaûi ngaân, kieåm tra, giaùmw saùt quaù trình söû duïng voán vay khoâng ñuùng muïc ñích thoûa thuaän, khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï…

- Veà phía khaùch haøng, sau khi nhaän nôï phaûi söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích, thöïc hieän traû nôï goác vaø laõi khi ñeán haïn, yeâu caàu gia haïn nôï, mieãn giaûm laõi suaát trong tröôøng hôïp gaëp baát traéc….

SVTH: - 21 -

Khi thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, caùc beân thöôøng quan taâm ñeán moät soá vaán ñeà nhaèm baûo veä lôïi ích hôïp phaùp cuûa mình, chaúng haïn:

- Vaán ñeà ñaûm baûo nghóa vuï traû nôï: Tröø caùc tröôøng hôïp cho vay tín chaáp, ñoái vôùi nhöõng Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng coù ñaûm baûo nghóa vuï traû nôï baèng taøi saûn nhö caàm coá, theá chaáp hay baûo laõnh, caùc beân thöôøng laäp Hôïp ñoàng phuï khoâng taùch rôøi vôùi Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng (Hôïp ñoàng theá chaáp, hôïp ñoàng baûo laõnh, hôïp ñoàng caàm coá) vaø tieán haønh ñaêng kyù giao dòch ñaûm baûo, coâng chöùng taøi saûn ñaûm baûo theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Trong quaù trình thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, neáu beân vay khoâng traû ñöôïc nôï, Ngaân haøng seõ tieán haønh xöû lyù taøi saûn ñaûm baûo ñoù ñeå thu hoài nôï theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hoaëc theo thoûa thuaän giöõa caùc beân.

- Vaán ñeà gia haïn nôï, ñieàu chænh kyø haïn traû nôï, ñieàu chænh laõi suaát: Khi thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, neáu beân vay coù nhöõng khoù khaên hay trôû ngaïi khaùch quan aûnh höôûng ñeán nghóa vuï traû nôï coù theå göûi Giaáy yeâu caàu gia haïn nôï, ñieàu chænh kyø haïn traû nôï hoaëc ñieàu chænh laõi suaát ñeán Ngaân haøng ñeå ñöôïc xem xeùt quyeát ñònh. Ñaây laø vaán ñeà quan troïng ñöôïc caùc beân quan taâm ñeå traùnh xaûy ra tranh chaáp, aûnh höôûng ñeán quyeàn lôïi, thôøi gian, uy tín… cuûa Ngaân haøng cuõng nhö khaùch haøng.

Quaù trình thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng keát thuùc khi khaùch haøng thanh toaùn toaøn boä nôï goác vaø laõi vay; nhaän laïi hoà sô taøi saûn ñaûm baûo cuûa mình; tieán haønh giaûi chaáp taøi saûn ñaûm baûo cuõng nhö xoùa giao dòch ñaûm baûo ñaõ ñaêng kyù (neáu coù).

1.7. Giaûi quyeát tranh chaáp phaùt sinh töø hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:

Tranh chaáp phaùt sinh töø Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng ñöôïc hieåu laø tình traïng caùc beân theå hieän ra beâ ngoaøi söï xung ñoät, baát ñoàng yù chí veà quyeàn, nghóa vuï hoaëc lôïi ích phaùt sinh töø Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng. Nhö ñaõ trình baøy ôû treân, hoaït ñoäng tín duïng laø hoaït ñoäng mang tính ruûi ro cao, baát cöù khi naøo vieäc cuõng coù

SVTH: - 22 -

theå khoâng thu hoài ñöôïc voán neáu vieäc söû duïng voán vay cuûa khaùch haøng khoâng coù hieäu quaû, hoaëc giaû taïi moät thôøi ñieåm naøo ñoù, Ngaân haøng khoâng theå giaûi ngaân khi khaùch haøng yeâu caàu… vaø raát nhieàu lyù do khaùc ñeå daãn ñeán tranh chaáp phaùt sinh. Vaø khi tranh chaáp xaûy ra, caùc beân coù theå löïa choïn moät trong hai cô cheá sau ñeå giaûi quyeát.

- Giaûi quyeát tranh chaáp baèng cô cheá thöông löôïng giöõa caùc beân trong hôïp ñoàng: Cô cheá naøy giuùp cho caùc beân tieát kieäm ñöôïc thôøi gian vaø nhöõng chi phí khoâng caàn thieát so vôùi vieäc khôûi kieän taïi Toøa aùn. Tuy nhieân, ñeå aùp duïng cô cheá naøy, ñoøi hoûi caùc beân phaûi coù tinh thaàn thieän chí, hôïp taùc ñeå cuøng coù lôïi. Vaø neáu khoâng theå thöông löôïng ñöôïc, caùc beân vaãn coù theå tieáp tuïc aùp duïng cô cheá thöù hai, cuõng laø giaûi phaùp cuoái cuøng ñeå phaân ñònh quyeàn lôïi giöõa caùc beân theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

- Giaûi quyeát tranh chaáp baèng cô cheá taøi phaùn: nghóa laø khôûi kieän ñeå ñöa tranh chaáp ra xeùt xöû taïi moät cô quan taøi phaùn coù thaåm quyeàn, coù theå laø troïng taøi hoaëc toøa aùn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam.

+ Neáu giaûi quyeát baèng con ñöôøng troïng taøi, cô quan coù thaåm quyeàn seõ laø troïng taøi thöông maïi vaø giaûi quyeát theo thuû tuïc toá tuïng troïng taøi (Khoaûn 3 Ñieàu 2 vaø Khoaûn 1 Ñieàu 3 Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi). Tuy nhieân, ñeå giaûi quyeát baèng con ñöôøng naøy, caùc beân coù thoûa thuaän vaø yeâu caàu cô quan troïng taøi giaûi quyeát. Thoûa thuaän coù theå dieãn ra tröôùc hoaëc sau khi coù tranh chaáp.

+ Neáu giaûi quyeát baèng con ñöôøng toøa aùn, toøa aùn coù thaåm quyeàn seõ giaûi quyeát theo thuû tuïc daân söï (Khoaûn 1 Ñieàu 29 Boä luaät toá tuïng daân söï). Tröôøng hôïp naøy coù theå coù hoaëc khoâng coù söï thoûa thuaän löïa choïn cô quan giaûi quyeát tranh chaáp giöõa caùc beân.

Giaûi quyeát tranh chaáp phaùt sinh töø Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng khoâng chæ ñaûm baûo quyeàn lôïi chính ñaùng cho caùc beân maø coøn ñaûm baûo ñöôïc tính minh baïch trong hoaït ñoäng tín duïng, moät hoaït ñoäng mang tính nhaïy caûm cao ñoái vôùi neàn kinh teá, goùp phaàn taïo ñieàu

SVTH: - 23 -

kieän cho neàn kinh teá quoác gia vaän haønh an toaøn vaø oån ñònh.

SVTH: - 24 -

CHÖÔNG II MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN

HOAÏT ÑOÄNG KYÙ KEÁT, THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ

PHAÀN NGOAÏI THÖÔNG BÌNH TAÂY

2.1. Nhaän xeùt thöïc traïng kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Ngoaïi thöông Bình Taây

VCB Bình Taây trôû thaønh moät chi nhaùnh Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn chöa laâu neân vaãn coøn mang ñaäm chaát “Nhaø nöôùc” vaø tính naêng ñoäng khoâng cao so vôùi moät soá Ngaân haøng thöông maïi khaùc, ñôn cöû, trong vieäc ñeà nghò kyù keát Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng, khi caùc Ngaân haøng khaùc chuû ñoäng môøi goïi khaùch haøng vay voán töø raát laâu thì ñeán nay, VCB Bình Taây vaãn chöa coù tröôøng hôïp naøo chuû ñoäng göûi ñeà nghò giao keát Hôïp ñoàng tín duïng ñeán khaùch haøng, maø beân ñeà nghò giao keát laø khaùch haøng coù nhu caàu. Tuy nhieân, chính vì mang ñaäm baûn chaát “Nhaø nöôùc” ñoù, VCB Bình Taây laø Ngaân haøng taïo ñöôïc nieàm tin cao veà uy tín, tính beàn vöõng, vaø oån ñònh cho khaùch haøng. Theo thoáng keâ cuûa phoøng Quan heä khaùch haøng, trong naêm 2006 vieäc ñaõ tieán haønh kyù keát 625 Hôïp ñoàng tín duïng, trong ñoù coù 585 Hôïp ñoàng ngaén haïn vaø 40 hôïp ñoàng trung, daøi haïn. naêm 2007, soá hôïp ñoàng taêng leân thaønh 659 Hôïp ñoàng trong ñoù coù 594 Hôïp ñoàng ngaén haïn vaø 65 Hôïp ñoàng trung, daøi haïn.

Veà vaán ñeà choïn quy trình aùp duïng ñoái vôùi töøng ñoái töôïng khaùch haøng, nhö ñaõ trình baøy ôû treân, nhöõng khaùch haøng laø doanh nghieäp coù soá voán vay treân möùc toái thieåu theo quy ñònh cuûa VCB töøng thôøi kyø seõ tieán haønh cho vay theo quy trình 90. theo quy ñònh cuûa VCB trong thôøi ñieåm hieän nay, möùc toái thieåu laø 10 tyû ñoàng. Do ñoù, chæ nhöõng khoaûn vay cuûa doanh nghieäp töø 10 tyû ñoàng trôû leân, traùch nhieäm cuûa phoøng Quaûn lyù ruûi ro môùi ñöôïc xaùc ñònh. Soá voán 10 tyû ñoàng thöôøng aùp

SVTH: - 25 -

duïng vôùi nhöõng döï aùn saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï quy moâ lôùn, do ñoù soá Hôïp ñoàng tín duïng ñoái vôùi khoaûn vay naøy taïi VCB Bình Taây ít vaø thöôøng laø daøi haïn. Trong thôøi gian gaàn ñaây, khi ñoàng tieàn maát giaù, laõi suaát cho vay ñaõ taêng raát cao. Theo thoáng baùo môùi nhaát veà laõi suaát cho vay ñoàng Vieät Nam cuûa VCB Bình Taây ngaøy 30/05/2008, caùc khoaûn vay trung vaø daøi haïn coù laõi suaát laø 1,50% thaùng. Nhö vaäy, vôùi khoaûn vay 10 tyû ñoàng, haøng thaùng Doanh nghieäp phaûi traû laõi cho Ngaân haøng 150 trieäu. Laõi suaát quaù cao khieán nhieàu doanh nghieäp e ngaïi, khoâng daùm vay khoaûn vay quaù lôùn nhö vaäy. Do ñoù, thôøi gian gaàn ñaây khoâng coù hôïp ñoàng tín duïng môùi ñöôïc laäp ñoái vôùi ñoái töôïng khaùch haøng naøy. Theâm vaøo ñoù, vieäc giaù caû leo thang cuõng laøm cho nhieàu Doanh nghieäp ñang vay taïi VCB Bình Taây laøm aên thua loã, khoâng theå traû nôï cho Ngaân haøng ñuùng haïn, caùc tröôøng hôïp xin gia haïn nôï, mieãn giaûm laõi suaát ñöôïc ñoái töôïng khaùch haøng naøy göûi ñeán VCB Bình Taây khaù nhieàu, vaø coâng vieäc cuûa caùc caùn boä ruûi ro trong thôøi ñieåm naøy chuû yeáu laø xöû lyù caùc daáu hieäu ruûi ro. Tình traïng naøy ñaõ phaàn naøo laøm maát ñi yù nghóa ban ñaàu cuûa vieäc ban haønh Quy trình 90 vaø thaønh laäp phoøng Quaûn lyù ruûi ro.

Tuy nhieân, ñaây laø khoù khaên chung cho taát caû caùc heä thoáng Ngaân haøng trong thôøi ñieåm naøy chöù khoâng chæ rieâng VCB Bình Taây. Do ñoù vieäc xöû lyù ruûi ro laø caùch giaûm thieåu nguy cô cho Ngaân haøng, phaàn naøo giuùp Ngaân haøng thu hoài ñöôïc nôï.

Lieân quan ñeán quy trình 90, trong vieäc xaùc ñònh giôùi haïn cho vay, VCB Bình Taây chæ tieán haønh xaùc ñònh ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng môùi vay voán laàn ñaàu taïi VCB Bình Taây, coøn ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng thöôøng xuyeân, coâng vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän vaøo thaùng 3 haøng naêm vaø aùp duïng cho caû naêm ñoù ñeå tieát kieäm thôøi gian thaåm ñònh, taïo du lòch cho caû Ngaân haøng vaø khaùch haøng.

Qua so saùnh nhöõng Hôïp ñoàng tín duïng ñaõ kyù keát vaø bieåu maãu chcung cuûa heä thoáng VCB, haàu nhö caùc Hôïp ñoàng tín duïng ñöôïc kyù khoâng coù söï thay ñoåi so vôùi maãu, nghóa laø khaùch haøng ñoàng yù vôùi nhöõng ñieàu

SVTH: - 26 -

khoaûn coá ñònh trong Hôïp ñoàng maãu, ñieàu naøy chöùng toû maãu Hôïp ñoàng tín duïng cuûa VCB ñaõ ñaûm baûo ñöôïc quyeàn lôïi cuûa khaùch haøng.

Veà vaán ñeà ñaûm baûo nghóa vuï traû nôï cuûa khaùch haøng taïi VCB Bình Taây, haàu nhö caùc Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng ñeàu aùp duïng phöông phaùp ñaûm baûo tieàn vay baèng taøi saûn, thöôøng laø quyeàn sôû höõu nhaø ôû vaø quyeàn söû duïng ñaát ôû ñöôïc duøng ñeå theá chaáp hoaëc baûo laõnh. Tröôøng hôïp cho vay tín chaáp chæ aùp duïng khi cho vay döôùi hình thöùc cho vay caùn boä coâng nhaân vieân hoaëc cho vay caùn boä quaûn lyù ñieàu haønh.

Xeùt veà tranh chaáp Hôïp ñoàng taïi VCB Bình Taây, ña phaàn khaùch haøng ñeàu taát nôï goác vaø laõi vay ñuùng haïn, ít coù vi phaïm Hôïp ñoàng tín duïng. Neáu coù vi phaïm, thoâng thöôøng caùc beân tieán haønh thöông löôïng ñeå giaûi quyeát, chaúng haïn, gia haïn nôï hay mieãn, giaûm laõi suaát…. Ñeå traùnh daãn ñeán tranh chaáp. VCB hieän nay tuy ñaõ laø Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn nhöng vaãn coøn mang ñaäm baûn chaát Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc. Do ñoù, luoân haïn cheá ñeán möùc toái ña tranh chaáp maø chuû yeáu giaûi quyeát baèng thöông löôïng vaø tình caûm, ñoù cuõng laø caùch ñeå xaây döïng loøng tin vaø “giöõ chaân” khaùch haøng.

Vôùi thôøi gian thöc taäp khoâng daøi, caùc phöông thöùc cho vay taïi VCB Bình Taây laïi ña daïng neân ngöôøi vieát tieåu luaän khoâng theå nghieân cöùu ñöôïc taát caû caùc maãu Hôïp ñoàng tín duïng, chæ choïn nghieân cöùu hai maãu Hôïp ñoàng ñöôïc aùp duïng nhieàu taïi VCB Bình Taây laø Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn vaø Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc. Qua quaù trình nghieân cöùu, nhaän thaáy moät soá ñaëc ñieåm cuûa hai loaïi Hôïp ñoàng naøy nhö sau:

Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn:

- Moät hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi moät phöông aùn saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï hoaëc moät phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng cuï theå. Khaùch haøng coù theå ruùt voán laøm nhieàu laàn trong phaïm vi soá voán vay vaø thôøi haïn thoûa thuaän trong Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng tuøy theo nhu caàu cuûa phöông aùn vay voán. Thôøi haïn thoûa thuaän trong Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân

SVTH: - 27 -

haøng ñöôïc tính töø ngaøy ruùt voán ñeàn ngaøy khaùch haøng traû xong nôï tính cho töøng laàn ruùt voán. Khaùch haøng coù quyeàn ruùt khoâng heát soá voán thoûa thuaän vay trong Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng. Laõi suaát ñöôïc tính laø möùc laõi suaát coâng boá cuûa VCB taïi thôøi ñieåm khaùch haøng ruùt voán, tính cho moãi laàn ruùt voán vaø coá ñònh trong thôøi haïn cuûa Hôïp ñoàng. Khaùch haøng chæ phaûi traû laõi cho soá voán mình ruùt keå caû trong tröôøng hôïp khoâng ruùt heát soá voán ñaõ thoûa thuaän vay.

- Vôùi nhöõng ñaëc ñieåm naøy cuûa Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn, nhaän thaáy hình thöùc hôïp ñoàng naøy coù theå ít nhieàu mang laïi ruûi ro cho Ngaân haøng. Bôûi leõ, trong tröôøng hôïp khaùch haøng ruùt khoâng heát soá voán thoûa thuaän vay thì chæ phaûi traû laõi ñoái vôùi soá voán ñaõ ruùt, trong khi ñoù, veà baûn chaát, tieàn cho vay taïi Ngaân haøng laø tieàn huy ñoäng vaø Ngaân haøng phaûi traû laõi cho soá tieàn ñoù. Maët khaùc, neáu chaáp nhaän cho khaùch haøng vay moät soá tieàn nhaát ñònh thì treân nguyeân taét Ngaân haøng khoâng ñöôïc duøng soá tieàn ñoù cho khaùch haøng khaùc vay. Nhö vaäy trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng ruùt heát voán vay thì soá voán vay khoâng ruùt ñoù Ngaân haøng khoâng thu ñöôïc laõi trong khi vaân phaûi traû laõi huy ñoäng tieàn göûi, nhaát laø trong tình hình hieän nay, khi laõi suaát huy ñoäng tieàn göûi raát cao, neáu löôïng tieàn naøy lôùn raát deã daãn ñeán tình traïng thua loã cuûa Ngaân haøng. Tuy nhieân, ñaây chæ laø phöông dieän lyù thuyeát, treân thöïc teá, Ngaân haøng coù theå vaãn duøng soá tieàn naøy cho khaùch haøng khaùc vay, nhöng ñieàu naøy laïi coù theå daãn ñeán nguy cô tranh chaáp Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng trong tröôøng hôïp Ngaân haøng khoâng ñuû voán ñeå giaûi ngaân khi khaùch haøng ñaõ kyù hôïp ñoàng yeâu caàu ruùt voán.

SVTH: - 28 -

Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc:

- Khaùc Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn, Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc aùp duïng cho nhieàu phöông aùn saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï. Thöôøng thì Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc ñöôïc kyù keát giöõa Ngaân haøng vaø nhöõng khaùch haøng thöôøng xuyeân, coù uy tín, coù phöông aùn saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï oån ñònh, laâu daøi. Hình thöùc hôïp ñoàng naøy taïo ñöôïc söï tieän lôïi cho caû Ngaân haøng vaø khaùch haøng khoâng phaûi toán thôøi gian kyù keát nhieàu Hôïp ñoàng nhö hình thöùc Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn.

- Theo quy ñònh cuûa hình thöùc hôïp ñoàng naøy, Ngaân haøng vaø khaùch haøng seõ thoûa thuaän möùc dö nôï toái ña cuûa khaùch haøng taïi Ngaân haøng. Khaùch haøng coù theå ruùt voán nhieàu laàn vaø traû nôï nhieàu laàn trong thôøi haïn Hôïp ñoàng mieãn sao soá tieàn ghi nôï trong taøi khoaûn cuûa khaùch haøng naèm trong giôùi haïn dö nôï hai beân ñaõ thoûa thuaän trong Hôïp ñoàng tín duïng. Thôøi haïn cuûa Hôïp ñoàng ñöôïc tính töø ngaøy khaùch haøng ruùt voán ñeán ngaøy khaùch haøng traû heát nôï tính cho töøng laàn ruùt voán. Ví duï: Ngaân haøng vaø khaùch haøng thoûa thuaän trong hôïp ñoàng haïn möùc cho vay 3 trieäu ñoâla Myõ, laàn thöù nhaát, khaùch haøng ruùt voán 2 trieäu ñoâla, sau ñoù traû nôï cho Ngaân haøng 1 trieäu ñoâla. Nhö vaäy, taïi thôøi ñieåm traû nôï 1 trieäu ñoâla, khaùch haøng coøn nôï Ngaân haøng 1 trieäu ñoâla vaø laàn tieáp theo khaùch haøng coù theå yeâu caàu ruùt voán toái ña 2 trieäu ñoâla neáu vaãn chöa thanh toaùn cho Ngaân haøng 1 trieäu ñoâla coøn laïi cuûa laàn ruùt voán ñaàu tieân vôùi ñieàu kieän laàn ruùt voán tieáp theo cuûa khaùch haøng naèm trong thôøi haïn cho vay cuûa laàn ruùt voán tröôùc.

- Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc ñöôïc aùp duïng cho nhieàu phöông aùn, tuy nhieân, ñoái vôùi moãi phöông aùn môùi, khaùch haøng phaûi trình phöông aùn cho Ngaân haøng thaåm ñònh vaø quyeát ñònh giaûi ngaân, treân nguyeân taéc, Ngaân haøng vaãn coù theå khoâng ñoàng yù giaûi nhaân cho moät hoaëc nhieàu phöông aùn cuûa khaùch haøng neáu sau quaù trình thaåm ñònh, Ngaân haøng nhaän thaáy coù theå coù ruûi ro. Neáu quaù trình thaåm ñònh keùo daøi quaù thôøi haïn Hôïp ñoàng, vaø sau ñoù Ngaân haøng quyeát ñònh cho vay thì hai beân tieán haønh kyù Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc

SVTH: - 29 -

môùi vaø haïn möùc cho vay trong Hôïp ñoàng môùi seõ bao goàm caû dö nôï vay cuûa Hôïp ñoàng tröôùc chöa nhaän nôï.

- Nhìn chung, Hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc khoâng chæ mang laïi lôïi ích cho Ngaân haøng bôûi vieäc tieát kieäm thôøi gian kyù keát nhieàu Hôïp ñoàng maø coøn laø caùch ñeå Ngaân haøng “giöõ chaân” khaùch haøng. Ñoàng thôøi, quy ñònh haïn möùc nhöng thöïc teá, khaùch haøng coù theå ruùt voán nhieàu laàn vôùi toång soá tieàn ruùt voán cao hôn raát nhieàu so vôùi haïn möùc neân Ngaân haøng seõ ñaûm baûo thu laõi vaø tröôøng hôïp khaùch haøng ruùt khoâng ñuû voán nhö Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn ít xaûy ra.

22. Moät soá kieán nghò nhaèm hoaøn thieän hoaït ñoäng kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi chi nhaùnh Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây:

Qua nghieân cöùu thöïc traïng kyù keát vaø thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi VCB Bình Taây, ngöôøi vieát tieåu luaän nhaän thaáy coøn moät soá ñieåm baát caäp vaø xin ñeà xuaát moät soá kieán nghò vôùi mong muoán hoaït ñoäng kyù keát vaø thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi ñaây ngaøy caøng thuaän lôïi, thu huùt ñöôïc nhieàu Hôïp ñoàng môùi vaø ñaûm baûo an toaøn cho Ngaân haøng khi thöïc hieän hoaït ñoäng mang tính ruûi ro cao naøy.

VCB Bình Taây nay ñaõ laø moät Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn, neáu vaãn tieáp tuïc aùp duïng phöông phaùp cuõ, ñeå khaùch haøng töï tìm ñeán vôùi Ngaân haøng döïa treân loøng tin cuûa khaùch haøng veà uy tín, tính beàn vöõng oån ñònh cuûa mình, Ngaân haøng seõ khoù caïnh tranh vôùi haøng loaïi nhöõng Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn naêng ñoäng khaùc ñang coù maët treân thò tröôøng, saün saøng phuïc vuï vaø giaønh nhöõng öu ñaõi cho khaùch haøng. Neân chaêng, VCB Bình Taây ñoåi môùi phöông thöùc chaøo môùi khaùch haøng. Chaúng haïn, chuû ñoäng tìm kieám, thaåm ñònh vaø göûi ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ñeán nhöõng doanh nghieäp coù khaû naêng voán lôùn, coù “tieáng taêm” treân thöông tröôøng vôùi nhöõng öu ñaõi nhaát ñònh trong khaû naêng cuûa mình ñeå thu huùt khaùch haøng, laäp moät trang web rieâng cuûa Ngaân haøng ñeå quaûng baù nhöõng saûn phaåm, dòch vuï phuïc vuï khaùch haøng, nhöõng öu ñaõi maø khaùch haøng seõ nhaän ñöôïc khi vay voán taïi ñaây… Coäng vôùi uy tín, tính beân vöõng oån ñònh voán coù, tin chaéc

SVTH: - 30 -

VCB Bình Taây seõ coù theâm nhöõng khaùch haøng thöôøng xuyeân môùi, nhöõng Hôïp ñoàng tín duïng giaù trò… ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa mình an toaøn vaø coù laõi cao.

Trong giai ñoaïn hieän nay, vôùi nhöõng vöôùng maéc khi aùp duïng Quy trình 90 nhö ñaõ trình baøy ôû treân. VCB Bình Taây neân ñeà xuaát VCB haï möùc toái thieåu ñoái vôùi caùc khoaûn vay cuûa Doanh nghieäp ñeå thu huùt theâm nhöõng Hôïp ñoàng tín duïng trung vaø daøi haïn. Ñoàng thôøi, ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa Phoøng Quaûn lyù ruûi ro tín duïng. Hôn nöõa, khi ñoàng tieàn maát giaù, khoâng chæ nhöõng doanh nghieäp vay soá voán 10 tyû ñoàng coù nguy cô khoâng traû ñöôïc nôï maø nhöõng doanh nghieäp vôùi soá voán vay thaáp hôn nhieàu cuõng coù nguy cô khoâng keùm. Do ñoù, ñeå ñaûm baûo an toaøn cho hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng, söï coù maët cuûa caùc caùn boä ruûi ro ñöôïc ñaøo taïo chuyeân saâu nghieäp vuï phaùt hieän vaø xöû lyù ruûi ro tín duïng trong quaù trình giaùm saùt thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng ñoái vôùi caùc khoaûn vay nhoû hôn laø ñieàu caàn thieát trong giai ñoaïn khoù khaên naøy.

Veà caùc maãu hôïp ñoàng ñang ñöôïc söû duïng taïi VCB Bình Taây, vôùi nhöõng suy nghó veà Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn ñaõ trình baøy, ngöôøi vieát tieåu luaän ñeà xuaát neân coù ñieàu khoaûn phaït ruùt voán khoâng ñuû hoaëc vaãn tính laõi cho toång soá tieàn ñaõ thoûa thuaän vay ñeå ñaûm baûo an toaøn cho Ngaân haøng trong hoaït ñoäng tín duïng. Ñieàu khoaûn naøy taát nhieân coù maët traùi, ít nhieàu laøm khaùch haøng e ngaïi khi quyeát ñònh vay voán taïi Ngaân haøng. Tuy nhieân, thieát nghóa, hoaït ñoäng tín duïng laø hoaït ñoäng nhaïy caûm vaø ruûi ro cao, moät Ngaân haøng thua loã seõ daãn ñeán nguy cô cho caû heä thoáng tín duïng vaø neàn kinh teá quoác gia. Hôn nöõa, ñieàu khoaûn naøy seõ taïo cho khaùch haøng taâm lyù tính toaùn kyõ löôõng soá tieàn caàn thieát cho nhu caàu cuûa mình, traùnh tröôøng hôïp löôïng tieàn khoâng ñöôïc löu thoâng lieân tuïc treân thò tröôøng. Nhö vaäy, thöïc ra ñieàu khoaûn naøy khoâng maáy gaây baát lôïi cho caû Ngaân haøng vaø khaùch haøng maët khaùc coøn ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng coù laõi. Coøn ñoái vôùi hôïp ñoàng tín duïng theo haïn möùc, vôùi nhöõng öu ñieåm nhaát ñònh khaéc phuïc ñöôïc phaàn naøo ruûi ro cuûa Hôïp ñoàng tín duïng töøng laàn do ñoù khoâng caàn phaûi coù ñieàu khoaûn phaït vi phaïm naøy.

Quaù trình giaûi ngaân, giaùm saùt vieäc söû duïng voán vay taïi VCB Bình Taây khaù chaët cheõ. Tuy nhieân, khoâng theå traùnh khoûi nhieàu lyù do khaùch quan cuõng nhö chuû quan khieán khaùch haøng khoâng traû nôï ñuû vaø ñuùng haïn,

SVTH: - 31 -

nhaát laø trong giai ñoaïn hieän nay, vôùi nhöõng khoù khaên chung cuûa thò tröôøng, nhieàu doanh nghieäp ñang ñöùng tröôùc nguy cô thua loã thì vieäc vi phaïm Hôïp ñoàng tín duïng raát deã xaûy ra. Neáu vaãn tieáp tuïc giaûi quyeát vi phaïm hôïp ñoàng baèng thöông löôïng vaø tình caûm nhö hieän nay, tình traïng nôï keùo daøi seõ aûnh höôûng khoâng toát ñeán hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng maëc duø coù nguoàn löïc voán nhöng khoâng coù thieän chí traû nôï. Do ñoù, ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát, VCB Bình Taây coù theå “maïnh tay” hôn trong vieäc xöû lyù nôï quaù haïn ñeå ñaûm baûo thu hoài nôï, coù theå xöû lyù taøi saûn ñaûm baûo theo thoûa thuaän trong Hôïp ñoàng tín duïng hay khôûi kieän ra troïng taøi hoaëc Toøa aùn ñeå quyeàn lôïi hôïp phaùp, chính ñaùng cuûa vieäc ñöôïc baûo veä.

Cuoái cuøng, caên cöù tình hình hieän taïi cuûa VCB Bình Taây, caùc caùn boä ñeàu ñöôïc ñaøo taïo chuyeân ngaønh Ngaân haøng vaø kinh teá, vôùi caùi nhìn töø goùc ñoä luaät hoïc, ngöôøi vieát tieåu luaän ñeå xuaát, VCB Bình Taây caàn thieát coù nhöõng caùn boä chuyeân saâu veà phaùp luaät ñeå coù theå baûo veä Ngaân haøng trong tröôøng hôïp thaåm ñònh tính phaùp lyù cuûa hoà sô vay hay tröôøng hôïp khôûi kieän tranh chaáp Hôïp ñoàng tín duïng hoaëc baát cöù moät tröôøng hôïp naøo khaùc lieân quan ñeán Phaùp luaät. Taát nhieân, trong nhöõng tröôøng hôïp naøy, caùc caùn boä ñöôïc ñaøo taïo chuyeân saâu veà Phaùp luaät seõ xöû lyù nhanh choùng, hôïp lyù theo quy ñònh cuûa Phaùp luaät hôn nhöõng caùn boä ñöôïc ñaøo taïo chuyeân saâu veà nghieäp vuï Ngaân haøng hay kinh teá, ñaûm baûo baûo veä ñöôïc quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa Ngaân haøng.

SVTH: - 32 -

KEÁT LUAÄNTrong xu theá hieän nay, khi Ngaân haøng ñaõ trôû thaønh

nôi quen thuoäc cuûa khoâng chæ nhöõng doanh nghieäp coù nhu caàu vay voán saûn xuaát kinh doanh maø coøn cuûa ñaïi boä phaän ngöôøi daân khi coù nhu caàu hoïc taäp, coâng taùc, mua saém… Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng ñaõ khoâng coøn quaù xa laï. Beân caïnh ñoù, vôùi heä thoáng Ngaân haøng ña daïng vaø daàn ñöôïc Coå phaàn hoùa nhö hieän nay, neáu khoâng bieát töï laøm môùi mình ñeå thu huùt khaùch haøng, baát kyø Ngaân haøng naøo cuõng coù nguy cô thua loã, khoâng ñaûm baûo ñöôïc muïc ñích hoaït ñoäng cuûa mình vaø khoâng hoaøn thaønh nhieäm vuï thuùc ñaåy neàn kinh teá quoác gia.

Coøn mang naêng baûn chaát “Nhaø nöôùc”, vôùi tính naêng ñoäng khoâng cao so vôùi caùc Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn khaùc do hoaït ñoäng VCB chæ môùi ñöôïc Coå phaàn hoùa töø Ngaân haøng thöông maïi Nhaø nöôùc, VCB Bình Taây gaëp khoâng ít khoù khaên khi caïnh tranh treân thò tröôøng. Do ñoù, vieäc chuû ñoäng tìm kieám khaùch haøng vaø môû roäng thò tröôøng laø vaán ñeà caáp thieát ñoái vôùi VCB Bình Taây hieän nay. Vaø moät trong nhöõng giaûi phaùp tìm kieám khaùch haøng laø vieäc chuû ñoäng ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng. Theâm nöõa, ñeå ñaûm baûo an toaøn cho hoaït ñoäng cuûa mình, VCB Bình Taây phaûi chuù troïng nhieàu hôn ñeán vieäc laäp Hôïp ñoàng tín duïng, thaåm ñònh caùc phöông aùn vay voán, giaùm saùt vieäc söû duïng voán vay vaø thu hoài nôï ñuùng haïn nhaèm ñaûm baûo luaân chuyeån nguoàn voán vaø thu lôïi nhuaän. Hay noùi caùch khaùc, hoaït ñoäng Ngaân haøng coù theå phaùt trieån, thu nhieàu lôïi nhuaän hay gaëp nhieàu khoù khaên phuï thuoäc raát nhieàu vaøo hoaït ñoäng kyù keát vaø thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng. Vì vaäy vieäc quan taâm hoaøn thieän quaù trình kyù keát vaø thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng laø vaán ñeà caáp thieát, phaàn naøo khaéc phuïc ñöôïc khoù khaên cuûa VCB Bình Taây trong giai ñoaïn hieän nay. Ñoàng thôøi ñaûm baûo hoaït ñoäng Ngaân haøng an toaøn, coù laõi, ñaùp öùng ñöôïc muïc ñích thaønh laäp VCB Bình Taây cuûa VCB vaø goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác gia.

SVTH: - 33 -

DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO1. Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi

khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc).

2. Quyeát ñònh soá 127/2005/QÑ-NHNN ngaøy 03/02/2005 söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc).

3. Quyeát ñònh soá 783/2005/QÑ-NHNN ngaøy 31/05/2005 söûa ñoåi boå sung khoaûn 1 Ñieàu 6 cuûa Quyeát ñònh soá 127/2005/QÑ-NHNN ngaøy 03/02/2005 söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc).

4. Quy cheá cho vay giöõa caùc toå chöùc tín duïng ( Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 1310/2001/QÑ-NHNN ngaøy 15/10/2001 cuûa Thoáng ñoác vieäc Nhaø nöôùc).

5. Quy ñònh cuûa Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam veà cho vay ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 228/QÑ-NHNT.HÑQt ngaøy 02/10/2006 cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam).

6. Quy trình tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng laø doanh nghieäp (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 90/QÑ-NHNT.QLTD ngaøy 26/05/2006 cuûa Toång Giaùm ñoác vieäc Ngoaïi thöông Vieät Nam).

7. Quy trình tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng (Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 130/QÑ-NHNT.QLTD ngaøy 12/08/2002 cuûa Toång Giaùm ñoác Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam).

8. Boä Luaät Daân söï Vieät Nam soá 33/2005/QH11 ngaøy 14/06/2005.

9. Luaät caùc toå chöùc tín duïng soá 07/1997/QHX ngaøy 12/12/1997

SVTH: - 34 -

10. Luaät soá 20/2004/QH11 ngaøy 15/06/2004 söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa Luaät caùc toå chöùc tín duïng.

11. Nghò ñònh soá 49/2000/NÑ-CP cuûa Chính phuû ngaøy 12/09/2000 veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi.

12. Giaùo trình Luaät Ngaân haøng Vieät Nam cuûa Ñaïi hoïc Luaät Haø Noäi – Nhaø xuaát baûn coâng an nhaân daân 2005.

13. Taøi lieäu höôùng daãn moân hoïc Luaät Ngaân haøng cuûa Ñaïi hoïc Luaät TP.HCM – Nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia TP.HCM 207

14. Trang Web cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam: www.sbv.gov.vn

15. Trang Web cuûa Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Vieät Nam: www.vietcombank.com.vn

16. Caùc trang Web cuûa Chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Haø Noäi, Bình Döông, Tp.HCM… vaø moät soá trang web khaùc coù lieân quan.

17. Hoûi yù kieán, kinh nghieäm töø caùn boä tröïc tieáp höôùng daãn vaø caùc caùn boä laøm vieäc trong Chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây.

SVTH: - 35 -

MUÏC LUÏC

LÔØI NOÙI ÑAÀU......................................................................1CHÖÔNG I NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ KYÙ KEÁT VAØ THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG.......................................................................................4

1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm chung cuûa hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng..........................................4

1.1. Khaùi nieäm hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng..........................................................................................4

1.2. Ñaëc ñieåm chung cuûa Hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng...................................................................5

2. Caùc beân tham gia trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.......................................................................6

2.1. Beân cho vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng...............................................................................62.2. Beân ñi vay trong hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng...............................................................................7

3. Trình töï, thuû tuïc kyù keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.......................................................................9

3.1. Ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng...............................................................................93.2. Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán............113.3. Chaáp nhaän ñeà nghò giao keát hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng......................................................12

4. Hình thöùc hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng......135. Noäi dung hôïp ñoàng tín duïng ngaân haøng.......156. Thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:. . .177. Giaûi quyeát tranh chaáp phaùt sinh töø hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:...................................................18

CHÖÔNG II THÖÏC TRAÏNG KYÙ KEÁT VAØ THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN NGOAÏI THÖÔNG BÌNH TAÂY..............................................................20

1. Tö caùch chuû theå cuûa Chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây TRONG HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG Ngaân haøng:............20

a. Tö caùch phaùp lyù cuûa Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Ngoaïi thöông Vieät Nam:............20b. Tö caùch chuû theå cuûa Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Chi nhaùnh Bình Taây trong Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:.....21

2. Khaùi quaùt hoaït ñoäng cho vay cuûa chi nhaùnh vieäc Thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây:..................................................................................22

3. Moät soá quy ñònh cuûa VCB ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay:.............................................................................23

3.1. Khaùch haøng cuûa VCB:....................................233.2. Nhöõng nhu caàu voán khoâng ñöôïc cho vay, haïn cheá cho vay:........................................................243.3. Caùc phöông thöùc ñöôïc VCB xem xeùt cho vay:.................................................................................253.4. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa khaùch haøng vay:........................................................................................26

3.4.1. Khaùch haøng vay coù quyeàn:.......................263.4.2. Khaùch haøng vay coù nghóa vuï:...................26

3.5. Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa VCB:......................263.5.1. VCB coù quyeàn:.............................................263.5.2. VCB coù nghóa vuï:..........................................27

3.6. Caùc maãu bieåu trong vieäc vay cuûa VCB:. . .274. Thöïc traïng kyù keát hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây:...................................28

4.1. Ñeà nghò giao keát Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:............................................................................284.2. Thaåm ñònh hoà sô ñeà nghò vay voán:..........31

4.2.1. Thaåm ñònh theo quy trình 130:.....................314.2.2. Thaåm ñònh theo quy trình 90:.......................33

4.3. Chaáp nhaän ñeà nghò giao keát Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng:...............................................34

5. Thöïc traïng thöïc hieän Hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây:...................35

5.1. Giaûi ngaân:..........................................................355.2. Kieåm tra, giaùm saùt vieäc söû duïng voán vay vaø thu hoài nôï:...................................................365.3. Thu hoài nôï vaø thanh lyù Hôïp ñoàng tín duïng:.............................................................................3754. Xöû lyù caùc khoaûn nôï quaù haïn:...................38

CHÖÔNG III MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN HOAÏT ÑOÄNG KYÙ KEÁT, THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN NGOAÏI THÖÔNG BÌNH TAÂY. 39

1. Nhaän xeùt thöïc traïng kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi chi nhaùnh Ngaân haøng Thöông maïi Ngoaïi thöông Bình Taây.392. Moät soá kieán nghò nhaèm hoaøn thieän hoaït ñoäng kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng tín duïng Ngaân haøng taïi chi nhaùnh Ngaân haøng thöông maïi Coå phaàn Ngoaïi thöông Bình Taây:...................43

KEÁT LUAÄN............................................................................45

DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO...............................46