"1. İsa dedi ki:2. Eğer beden 'ruh'tan dolayı olmuşsa3. Bu bir harikadır;4. Ama şayet ruh 'beden'den dolayı olmuşsa5. Bu, harikanın harikasıdır.6. Fakat ben, şunda hayranım;7. Bu kadar büyük zenginlik8. Bu fakirliğe nasıl konmuştur?"

"1. İsa dedi ki: 2. Neden çanağın dışını yıkıyorsunuz?3. Anlamıyor musunuz ki4. İçi yaradan 5. Dışı da yaradandır."

Kardeşini ruhun gibi sev, gözünün bebeği gibi ona dikkat et.

THOMAS'IN İNCİLİ

İsa'nın Gerçek Sözleri

*

Eski Kopt Dili’nden Fransızca’ya Çevirenler:Philippe De SUAREZ

Emile GİLLABERT Pierre BOURGEOISYves HAAS

Türkçeleştiren:Ergün ARIKDAL

Ruh ve Madde Yayınları

Kitabın Orijinal ismi:”EVANGILE SELON THOMAS"

Bu Çevirinin

Tahrif Edilmeden Kullanılması

Metapsişik Tetkikler v e

İlmî Araştırmalar Derneği'nin

Ricasıdır.

Kapak Düzeni: Halûk Özden

Baskı:Bakış Ofset

Tel: 522 89 90

Dizgi:Çavuşoğlu Basım Yayım A.Ş.

Tel: 570 39 94

İstanbul, 1988

GİRİŞ

Thomas İncili 1945'de Yukarı Mısır'da, Nag Hammadi böl­gesinde bulundu. Köylüler, mezarlık olarak kullanılan kaya oyuğun­da, tesadüfen, içinde bakır levhaya sarılı 12 el yazması bulunan bir toprak testi buldular. Papirüs üzerine Kopt lisanında yazılmıştı ve tarihi üç ya da dördüncü yüzyıla kadar uzanıyordu.

Gnostik bir cemaatin kitaplığını oluşturan eşsiz değerdeki bu kitaplar arasında Thomas'ın İncili de bulunuyordu.

114 Logia (Kelâm-ayet) içeren bu tomarlar arkaik niteliğini hemen belli eden edebî bir formda yazılmıştı. Gerçekten, İsa'nın me­sihî faaliyeti hakkında genel bir görüş vermek isteyen geleneksel İncillerin tersine Thomas’ın İncili, İsa’nın sözlerini bize hiç bir yo­rum olmadan aktarmaktadır.

Thomas’ın İncili 1959'da, ilk kez, Jean Doresse tarafından Nag Hammadi keşfi hakkında tarihî ve kritik bir yorumla beraber Fransızca olarak tanıtıldı. Bu tercüme, çözümleme girişimlerinin il­kini oluşturuyordu. Tercümeye eşlik eden yorumlar, daha önce bili­nen gnostik bir metin içine İsa'nın "farazi" sözlerini yerleştirmeye yöneliktiler. Resmî İncillerle olan yakınlığı belirtilmişti ama, ge­nellikle bu belirtme işi İncillerin daha eski olduğunu gösterme amacını güdüyordu.

Son olarak, Enstitü Üyesi, College de France profesörü, Yüksek Etüdler Okulu Müdürü Henri-Charles PUECH, etrafında Kopt dili bilginlerini topladı ve aynı yıl, 1959'da Fransızca, İngilizce, Al­manca ve Hollandaca dillerinde, Thomas İncili'nin çok dikkatli bir çevirisini yaptırttı. Çeviri, çoğunlukla ayrı ayrı bölümlerin hedef alındığı bir tekrar inşa etmeden ibaretti.

Bu iki baskı hayli zamandır tükenmiş durumdadır.P.Benoit ve M.E.Boismard çevirdikleri dört İncilde (2 cilt) 114

Kelâm'dan 80 Kelâm'ı, dört İncile paralel olarak yazılmış sözleri referans olarak not düşmüşlerdir. İkinci cildin kritik notları Thomas

5

İncili'nin arkaik (tarihî eskilik) karakterini gözönüne alıyor ve örnekler veriyordu. Bazı ifadelerin pek çıplak karakterini gösteren snoptiklerden (bilinen resmî İncillerden) daha eski oluşunun lehine olan örnekler vermiştir.

1970'de UNESCO 'nun girişimiyle, uluslararası ölçüde orijinal metinlerin tam olarak yayınlanması bakımından, en seçkin Kopt di­li uzmanları toplandı. 1973'de bu sistematik yayının ilk cildi Mısır Arap Cumhuriyeti'nin Eski Tarih Bölümü ile UNESCO'nun gözetimi altında yayınlandı.

Bu teşebbüs, belirtilmesi gereken bir tehlikeyi de getiriyordu: Papiruslann tümünün tek bir kitapta yayınlanması Thomas İncili ve diğer daha az önemli yazmaların ileride emre amade olma eyilimi­ni azaltıyordu. Bu İncile verilen Apokrif ismi onu şüpheli kılıyordu. Kilise çevrelerince bu kelimeye verilen kötüleyici nüans silinmeye, yüz tutmuştu. O hâlde, bu metinden onun gerçek boyutlarını değer­sizleştiren bu şüpheyi kaldırmak ve gerçek veçhesini yeniden kur­mak için acele edilmeliydi. Çeşitli değerlendirmeler yapıldı. Kimi bu metni apokrif bir yazı olarak, kimi de gnostikliğe bulaşmış ola­rak gördü. Bu İncili Gnoz'a dayandırmakla bir fayda sağlanamaz, zira Kilise Hristiyanlığın birinci yüzyılında hiç acımadan heretik, "rafızî”, yazıları imha etmişti.

Bir kısım eleştiriciler Thomas'tn Incili'ni bazen dört İncilden, bazen İsa'ya atfedilen ortodoks ya da rafızî gelenekten, bazen de di­nî telkinlerde bulunmak amacıyla meydana getirilmiş bir karışım olarak görmüşlerdir. Bir kısım insanlar da Thomas İncil'indeki Ke­lâmlar'a (ayetlere) az çok kesin ve açık bir doğruluk atfediyorlar. Bu atıf Üniversite ve Kilise'de resmî durumda çalışanlarca yapıl­mıştır.

Bazılarına göre de söz konusu Kelâmlar, en azından, İsa'nın sözlerini bildirmek için dört İncil ve Yahya'nın yararlandıkları kaynak da asla değildir.

Gerçekten geleneksel İncillerin eskiliğini (prehistoryasını) ye­niden saptamak için, bildiğimiz İncillere değil, onlara kaynaklık teşkil eden en eski formlara başvurmalıyız, zira İncil yazarları çeşitli formlarda tedavül eden ve birkaç yüzyıl ilk Kiliseler'de kul­

lanılan malzemeler arasından bir seçme yaptılar. Bu malzemeler, bu durumda, bildiğimiz dört İncilden daha eski bir formu temsil etmek­tedirler. Metinlerin çözümü bu hipotezi teyit etmektedir, hatta bu malzemenin cinslerine göre gruplandığını da kanıtlamaktadır. (Mucizeler, ayetler, vs. gibi) Ayrıca, snoptiklerdeki benzer ve ayrı taraflar, en eski formlara gidilerek, çözüme de kavuşturulabilir. Thomas'ın İncili, dört incilin kaynağı olabilir mi?

Metin üzerinde yapılan şimdiki araştırmalar ve gelişmeler, bu gün, bu soruyu cevaplama imkânı vermektedir.

Thomas İncili'nde, gnostiklerin etkisi olduğu, kanoniklerde bu­lunmayan bazı Kelâmlar'da hermetik bir nitelik bulunduğu söyleni­yor; bu, işi kolaydan almak, aşağılamak isteyenlerin işidir. Aksine, 4 incil yazarları ile Vahiyci Yuhanna, İsa’nın anlamakta zorluk çektikleri sözlerini bir yana bıraktılar. Ayrıca birçok yorumcunun Thomas İncili’nde görmek istedikleri gnostik renk, Kelâmlar'ın ka­noniklerle alâkalı arkaik karakterini de açıklamaz.

Resmî dört incilin yazarları, Pavlus’un doktrini ve "zamanla­rın sonu'na" olan sonsuz inançları nedeniyle, Kilise'nin başlan­gıcında cereyan eden İsa’nın sözleri arasında bir "seçme" yaptılar. Kaldı ki, Thomas İncili'nin teşkil ettiği Kelâm külliyatı bir tane değildir. Eski yazarların yaptıkları metin aktarmaları, onun varlığını kanıtlamaktadır.

Orta Mısır’da bulunan ve Helen devrinden kalan Oxyrhynque (oksirink) kasabasında Grekçe üç yazma bulundu: İlki 1897'de diğer ikisi 1903'de. O kadar eksik durumdaydılar ki, uzmanlar onlardan bir şey meydana getiremediler. Ama Thomas İncili beklenmedik bir açıklık getirdi. Eksik Grekçe metinler, Kopt külliyatıyla belirgin bir benzerlik gösteriyordu, böylece üç delil daha bulunmuş oldu. On lar da Mısır'da bulunmuşlardı. Bazı yorumculara göre eğer Matta İn­cili'nin vasıtalı tercümesi İskenderiye'de kaleme alınmışsa bu du­rumda Nag Hammadi'dekine benzeyen bir "Kelâm" külliyatına başvurulmuş demektir. İsa'nın "Mısır'a Kaçışı" vak'a olarak, bere­ketli olmuştur.

Thomas İncili birinci yüzyıl yazarlarının meçhulü değildi: Bu­nu ifa delerinden anlıyoruz. 654 papirüs, eserin sadece başlangıcını

7

vermekle kalmıyor, Thomas'ın ismini mükemmelen okunacak şekilde ifade de ediyor. Buna rağmen bilim Grekçe yazılı Kelâmlar'ın doğruluğuna ışık tutmaktan imtina etmektedir, oysa Koptça metin onun eksik yanlarını tamamlamaktadır.

Thomas İncili ile, kabul edilen resmî İncilleri karşılaştır­makta büyük yarar vardır. Doresse ve Puech bu tarihi 140-150 sene­lerine götürüyorlar. Verdikleri örnekler ikinci yüzyılın yarısına ka­dar fiilen çıkmaktadır. Ama bu daha eskilere kadar gitmiyor de­mek de değildir. Boismard şöyle demekten çekinmiyor: "Öyle görünüyor ki, Thomas İncili bizi, resmî İncillerin yazılışından daha eski İncil geleneği tarzına götürmektedir. Bu durumda Thomas İncili İsa'nın sözlerinin nakli tarihini yeniden düzenlemek bakımından çok önemli olmaktadır.

Öncelikle bilginlerin tercih ettikleri şartlardan biri, ancak bir kaç uzmanın bildiği (1) eski Kopt dilinde yazılmış olmasıdır, (2) çeşitli devirlerin gnostik eserlerinin orta yerinde bulunmaktadır. (3) Yazmadaki birçok Kelâm’ın, ekseriya pek hermetik olanların, res­mî İncillerde karşılıkları yoktur. Bir dil uzmanının bu metinde bul­duğuna inandığı semitizm, Kopt yazmasının İbranice'den çevrildi­ğini kanıtlar gibidir.

Böyle olmakla beraber başlangıç durumları bunun zayıflığını göstermekte gecikmiyor. Koptca tercümenin, Grekçe tercümeden da­ha eski olduğu doğrulanmaktadır. Thomas İncili resmî İncillerin de kaynağıdır, asıl Hristiyanlığın bütün köken ve istikametini belirle­miştir.

Thomas İncili Yahudi-Hristiyan dünyasına ve oradan gelen felsefe ve ilahiyata yabancı kalan bir tebliğ getirmiştir. Batı dünyası, uzun süredir,kendi kültür ve dininin insan düşüncesinin en üst düzeyi olduğuna inanmıştır. 20. yy.'a gelindiği vakit, Hinduizm, Zen ve Sufîlik gibi büyük gelenekler hakkında bilgi sahibi olunca hayat ve ölümün Batı teorilerinden daha anlamlı olduğu öğrenil­miştir. İsa'nın 114 Kelâmı dikkatle incelenirse, Doğu düşüncesiyle büyük bir benzerlik gösterir. İsa'nın Kelâmları’yla Zen deyişleri, Tao, Bhagavad-Gita, Sufî şiirleri arasında belirgin bir benzerlik vardır. Yahudi-Hristiyan ahlâkı ve Grek idealizmi ile zıtlık

8

gösteren "iyi-kötü ayırımının" üstüne yükselmek kaygısı vardır. Ezoterik araştırıcılar İsa'nın Doğu'ya yaptığı yolculuğa değinirler sık sık. İsa bize göre Mısır'a, İskenderiye'ye gitti. Ticaret ve kültürel merkez, İskenderiye'deki 700 bin cilt eserin hemen tamamı dinî bilimlere aitti. Bu bakımdan İsa'nın sözleriyle Doğu düşüncesi arasında ilişki olması garip değildir.

İsa'nın Kelâmları aktüeldir, çünkü zaman dışıdır, metafizik­ten çıkmıştır. Thomas'ın İncili Hristiyan teolojisinde bir "dönüm noktası" olacak niteliktedir.

9

SUNUŞ

Neden yayımlıyoruz?Thomas'a göre İncil, bizim için, bir tebliğ niteliğindedir. Tebliğ

olmasının yanısıra, içerdiği bilgi ve hakikatler aldığımız ruhsal tebliğlere çok uymakta ve Doğu kültür ve mistik düşüncesine çok yakın ifadeler bulunmaktadır. Ayrıca hiç bir sansüre tâbi tutulma­dan, yazıldığı gibi kalarak, günümüze kadar ulaşmış en eski metin­lerden birisi olması, sade ve şiirsel ifadesi, çok kapsamlı bilgi çağ­rışımları yaptırtması, İslâmî açıdan Kutsal Kur'an ayetlerine, Su­fîzm'e ve Doğu mistisizmine benzer sözler taşıması, çeviri isteği­mizin objektif dayanakları olmuştur. Sezgisel dayanağımız ise bu İncil’in Hz. İsa’nın "gerçek ifadesi" olabileceği merkezindedir. Spi­rituel tebliğ ve bilgi kültürü yeterli derecede birikmiş olanların Thomas’ın İncili’ni daha kolay ve derin olarak anlayacakları da ayrıca bir kanıttır. Zamanımızın realitesini çok iyi ifade ettiği gi­bi, bu realiteyi aşmanın yolları da gösterilmektedir.

Saftır :Hiç bir teolojik endişe ile yazılmamıştır. Zorlama yok­tur.

Sadedir : Verilen bilgi garip simgelere dönüştürülmemiş, aslî niteliğini saklamamış, başka doktrinlerin simgeleri kullanılma­mıştır.

Bireyseldir : Bireyin sezgi, sevgi ve vicdanına büyük yer ver­miştir. Yaradan ile insan arasında mutavassıt kurumlar, kavramlar yoktur. Teslis yoktur, insanların tümü için rahmet kapıları açık tu­tulmuştur. Teolojik ruhbanlığa, merkeziyetçiliğe karşıdır. Bilgi’nin kutsiyeti vurgulanmıştır.

Ruhsal mertebeler düzenine, yani Ruhsal İdare Mekanizma­sı’na (RİM) dayalı bir evrensel görevi yerine getiren Hz. İsa’yla, ge­ne RlM’e dayalı görevleri yerine getirenler arasındaki Birliği gös­teren Thomas’ın İncili, bütün dinlerin ham sofularına kardeşlik sev­gisini, hakikat birliğini ve Yaradan’ın tekliğini göstermektedir.

10

Herkesin anladığı kadarıyla bilgi ve sezgi kapıları açılır.Bu görevi yerine getirdiğimiz için Ruhsal Rehberler'e şük­

ranlarımızı, hoşgörülmek dileğiyle arz ederiz.

Ergün ARIKDAL M.T. ve İ.A. Demeği

Başkanı

1. İşte Diri İsa’nın söylediği2. Ve Didimli Yahuda-Thomas’ın3. Yazdığı saklı sözler:

12

(1)1. Ve O dedi:2. Bu sözlerin yorumunu bulan3. ölümü tatmayacak.

(2)1. İsa dedi:2 Arayan, (aradığını) bulana kadar3. aramayı bırakmasın4. ve bulunca5. şaşıracak6. ve şaşkınlıkta kalarak7. hayran olacak,8. ve her şey üstünde hüküm sürecek.

13

(3)1. İsa dedi: 2. Eğer size yol gösterenler3. işte, Melekût göktedir, derlerse4. o zaman, göğün kuşları önünüzde gidecek5. (yok) eğer Melekût denizdedir, derlerse6. o zaman, balıklar önünüzde gidecektir.7. Fakat Melekût hem içinizdedir8. ve hem dışınızdadır.9. Kendi kendinizi bilince,

10. o zaman bilineceksiniz,11. ve siz Diri Baba'nın oğulları olduğunuzu12. bileceksiniz.13. Lâkin kendinizi bilmezseniz,14. o zaman fakirliktesiniz (yoksulluktasınız)15. ve bu fakirlik sizsiniz.

(4)1. İsa dedi:2. Yaşlı adam hayatı sırasında3. yedi günlük bir sabî’ye4. hayatın yeri hakkında5. (soru) sormakta gecikmeyecek,6. ve o (adam) yaşayacak7. çünkü birincilerin çoğu sonuncu olacak8. ve Bir olacaklar.

14

(5)1. İsa dedi:2. Yüzün önünde olanı bil3. ve sana gizli olanın üstü açılacaktır:4. Zira ortaya çıkmayacak saklı bir şey yoktur.

(6)1. Şakirtleri sordular ve O’na:2. Oruç tutmamızı ister misin?3. Nasıl dua edelim?4. Sadakayı nasıl verelim?5. Ve yiyecekte neyi gözetelim, dediler.6. İsa dedi:7. Yalan söylemeyin,8.İstemeyeceğinizi (reddedeceğinizi) yapmayın,9. zira her şey göğün karşısında açıktır.

10. Doğrusu ortaya çıkmayacak gizli,11. ve örtüsü açılmadan kalacak olan12. keşfedilecek hiç bir şey yoktur.

(7)1. İsa dedi:2. İnsanın yiyeceği o aslana ne mutlu,3. ve aslan insan olacaktır;4. ve aslanın yiyeceği insan kirlidir,5. ve aslan insan olacaktır.

15

(8)1. Ve O dedi:2. İnsan tedbirli bir balıkçıya benzer3. ağını denize atan;4. ve onu küçük balıklarla dolu denizden çeker.5. Onlar arasında,6. tedbirli balıkçı iri ve iyi bir balık buldu.7. Küçük balıkların hepsini denize attı,8. zahmetsiz iri balığı seçti.9. İşitmek için kulakları olan işitsin.

(9)1. İsa dedi:2. İşte ekinci çıktı (tohum ekmeye).3. (Taneleri) avucuna doldurdu ve serpti.4. Gerçekte birkaç tanesi yola düştü;5. kuşlar gelip onları gagaladılar.6. Bazıları kayalık yere düştüler7. ve ne kök saldılar toprağa8. ne de göğe doğru başak sürdüler.9. Ve (daha) başkaları tohumu boğan

10. (dikenli) çalılara düştüler,11. ve kurt onları yedi.12. Ve öbürleri de doğru iyi meyve veren13. iyi toprağa düştüler;14. mahsulü altmış nispetinde15. ve yüz yirmi nispetinde oldu.

16

(10)1. İsa dedi:2. Dünyaya bir ateş attım,3. ve işte onu sarıncaya kadar4. koruyacağım.

(11)1. İsa dedi:2. Bu gök geçecek,3. ve onun üstünde olan da geçecek,4. ve ölü olanlar yaşamazlar,5. ve diriler de ölmeyecekler.6. Ölü olanı yediğiniz günler7. diriden yiyordunuz.8. Nur içinde olduğunuz zaman9. ne yaparsınız?

10. Siz Bir iken11. ikiyi yaptınız (hâsıl ettiniz)12. ama iki olarak13. ne yapacaksınız?

1 7

(12)1. Şakirtleri İsa'ya dediler:2. Biliyoruz ki, sen bizi terk edeceksin;3. üzerimizde büyük kim olacak?4. İsa onlara dedi:5. Bulunduğunuz noktadan6. âdil Yakûb 'a doğru gideceksiniz:7. Göğün ve yerin olan ona intikal eder.

(13)1. İsa şakirtlerine dedi:2. Mukayese edin beni,3. söyleyin kime benziyorum?4. Simun-Petrus O'na dedi:5. Sen âdil bir meleğe benziyorsun.6. Matta O'na dedi:7. Bilge bir filozofa benziyorsun.8. Thomas O'na dedi:9. Muallim, ağzını asla kabul etmeyecek

10. kime benzediğini söylemeyi11. İsa:12. Senin muallimin değilim,13. zira, kendi ölçtüğüm kaynayan kaynaktan14. içtin sen,15. kendi kendini sarhoş ettin, dedi.16. Ve İsa onu tuttu

18

17. kendine çekti ve ona üç kelime, dedi.18. İmdi, Thomas arkadaşlarına döndüğünde19. arkadaşları ona sordular:20. İsa sana ne dedi?21. Thomas onlara:22. Eğer bana dediklerinden birini size söylesem23. (yerden) taşları alır,24. bana atardınız;25. ve o zaman, taşlardan bir ateş çıkar26. ve sizleri yakardı.

(14)1. İsa onlara dedi:2. Eğer oruç tutarsanız,3. kendiniz için bir hata'ya sebep olacaksınız,4. ve eğer dua ederseniz,5.mahkûm olacaksınız,6. ve eğer sadaka verirseniz,7. ruhlarınıza zarar vereceksiniz;8. ve eğer herhangi bir memlekete giderseniz9. ve etrafı dolaşırsanız

10. ve eğer sizi kabul ederlerse,11. önünüze konulanları yiyiniz,12. aralarında hasta olanları iyi ediniz.13. Zira ağzınıza girecek olan14. sizi kirletmeyecak,15. ama ağzınızdan çıkacak olan,16. (işte) sizi kirletecek olan odur.

19

(15)1. İsa dedi:2. Kadından doğmamış Olan'ı3. gördüğünüz zaman4. yüzüstü yere kapanın (secde edin),5. ve O'na tapın (perestiş edin):6. Baba'nız O'dur.

( 16)1. İsa dedi:2. Belki insanlar sanıyorlar3. ki ben yeryüzüne selamet getirmeye geldim,4. ve onlar bilmiyorlar ki5. yeryüzüne ayrılık getirmeye geldim,6. ateş, kılıç, savaş.7. Zira bir evde beş (kişi) olacak8. üçü ikiye,9. ve ikisi üçe karşı,

10. baba oğula,11. ve oğul babaya karşı olacak,12. ve onlar ayakta, münzevi olacaklar.

20

(17)1. İsa dedi:2. Size gözün görmediği,3. kulağın işitmediği,4. elin dokunmadığını,5. ve insanın yüreğine girmeyeni vereceğim.

(18)1. Şakirtleri İsa'ya dediler:2. Sonumuz nasıl olacak söyle bize?3. İsa dedi:4. Sonu aradığınıza göre5. başlangıcın perdesini mi açtınız?6. Çünkü başlangıç nerede ise,7. son orada olacak.8. Mesut o kimsedir ki başlangıçta duracak9. ve sonu bilecek

10. ve ölümü tatmayacak.

21

(19)1. İsa dedi:2. Mesut o kimsedir ki var idi,3. mevcut olmadan önce.4. Benim şakirtlerim olursanız5. ve sözlerimi işitirseniz6. bu taşlar size hizmet edecektir.7. Cennette gerçekten beş ağaca sahipsiniz8. ne yazın, ne kışın sallanmayan9. ve yaprakları dökülmeyen.

10. Onları tanıyan kimse11. ölümü tatmayacaktır.

(20)1. Şakirtleri İsa'ya dediler:2. Göklerin Melekûtu kime benzer, söyle bize.3. Onlara dedi:4. Bir hardal tanesine benzer, o5. bütün tohumların en küçüğü;6. ama o işlenmiş toprağa düşünce,7. göklerin kuşları için bir sığınak olan8. büyük bir sürgün verir.

22

(21)1. Mariam İsa'ya dedi:2. Şakirtlerin kime benziyorlar?3. İsa dedi:4. Kendilerinin olmayan5. bir tarlaya oturmuş6. küçük çocuklara benzerler.7. Tarlanın sahipleri gelince8. tarlamızı bize bırakın!9. derler.

10. Onlarsa, onların önünde11. tarlayı boşaltmak12. ve tarlayı geri vermek için, soyunurlar.13. Bu yüzden derim ki:14. Eğer ev sahibi bilirse15. hırsızın geleceğini,16. o gelmeden önce gözetir17. onu bırakmamak için18. kendi Melekûtu'nun evinde delik açıp da19. öte-beriyi götürmesin diye.20. Ama size gelince, dünya karşısında uyanık olun,21. size doğru gelmek için22. haydutlar bir yol bulmasınlar diye23. büyük bir güçle beliniz üzerinde doğrulun.24. Zira gözettiğiniz kazancı,25. onlar bulacaklar.26. Kendi özekinizde (tâ içinizde)27. uyanık bir insan bulunsun!

23

28. Meyve olgunlaşınca,29. elinde orağı ile çıkageldi,30. ve hasadı topladı.31. İşitmek için kulağı olan, işitsin!

(22)1. İsa, meme emen çocuklar (bebekleri) gördü2. ve şakirtlerine şöyle dedi:3. Melekût'a giden kimselere benzer4. süt emen çocuklar.5. O'na dediler:6. O hâlde çocuk iken mi7. Melekût'a gideceğiz?8. İsa onlara:9. İkiyi Bir,

10. içinizi dışınız,11. dışınızı içiniz,12. yukarıdakini aşağıdaki gibi yapınca,13. erkeği ve dişiyi14. bir tek kılmak için15. erkek, erkekleşmesin16. ve dişi, dişileşmesin diye;17. bir gözün yerine gözler,18. bir elin yerine tek el,19. bir ayağın yerine tek ayak,20. bir suretin yerine tek suret yapınca,21. (işte) o zaman Melekût'a gideceksiniz.

24

(23)1. İsa dedi:2. Bin arasında birinizi3. On bin arasında ikinizi seçeceğim4. ve onlar ayakta, Bir olacaklar.

(24)1. Şakirtleri:2. Bulunduğun yeri öğret bize,3. zira o yeri aramak bize gereklidir, dediler.4. İsa onlara:5. Kulakları olan işitsin! dedi.6. Aydınlık var7. ışıktan bir varlığın içinde8. ve bütün dünyayı aydınlatır.9. Eğer aydınlatmıyorsa

10. o karanlıktır (zulmettir).

(25)1. İsa dedi:2. Kardeşini ruhun gibi sev,3. gözünün bebeği gibi4. ona dikkat et.

25

(26)1. İsa dedi:2. Kardeşinin gözündeki saman çöpünü3. görürsün de,4. kendi gözündeki merteği5. görmezsin.6. Kendi gözündeki merteği çıkarınca,7. kardeşinin gözündeki saman çöpünü atmak için8. daha iyi görürsün.

(27)1. Dünyada oruç tutmazsanız,2. Melekût’u bulamayacaksınız;3. eğer Sebt gününde sebt yapmazsanız,4. Baba’yı göremeyeceksiniz.

26

(28)1. İsa dedi:2. Dünyanın ortasında durdum3. ve onlara bedende göründüm.4. Hepsini sarhoş buldum;5. aralarında susamış olan kimse bulamadım6. ve ruhum insanoğulları için ıstırap duydu,7. çünkü onlar yüreklerinde kördüler8. ve görmüyorlar9. dünyaya boş geldiler

10. ve oradan boş olarak gitmeye çalışıyorlar.11. Ama işte, şimdi onlar sarhoşturlar.12. Şaraplarını reddedince (bırakınca)13. o zaman zihniyetleri (şuurları) değişecek.

(29)1. İsa dedi:2. Eğer beden ruhtan dolayı olmuşsa3. bu bir harikadır;4. ama şayet ruh bedenden dolayı olmuşsa,5. bu bir harikanın harikasıdır.6. Fakat ben, şunda hayranım:7. Bu kadar büyük zenginlik8. bu fakirliğe nasıl konmuştur.

27

(30)1. İsa dedi:2. Nerede ki üç ilâh var3. ilâhlar onlardır;4. nerede ki bir ya da iki ilâh var;5. ben, onunlayım.

(31)1. İsa dedi:2. Hiç bir peygamber kendi köyünde (yöresinde) ka­

bul edilmemiştir;3. hekim kendisini tanıyanları iyileştirmez.

(32)1. İsa dedi:2. Yüksek bir dağda kurulan3. ve kuvvetli olan bir şehir4. ne düşürülebilir (ele geçirilebilir)5. ne de gizlenebilir.

28

(33)1. İsa dedi:2. Bir -ya da-3. öteki kulağınla işittiğini4. damlarınızda bağır (ilân et).5. Çünkü kimse bir ışık yakıp da onu6. ne kile altına7. ne de gizli bir yere komaz,8. fakat onu şamdana kor9. tâ ki gidip-gelenler

10. ışığını görsünler.

(34)1. İsa dedi:2. Bir kör bir körü yederse (götürürse)3. ikisi de çukurun dibine düşerler.

(35)1. İsa dedi:2. Biri kuvvetlinin evine girsin3. ve o evi kuvvetle (zorla) ele geçirsin4. mümkün değildir,5. yeter ki o kuvvetlinin ellerini bağlaya:6. O zaman (da) evini darmadağın eder.

29

(36)1. İsa dedi:2. Ne giyeceksiniz diye3. sabahtan akşama4. akşamdan sabaha kaygılanmayınız.

(37)1. Şakirtleri dediler:2. Hangi gün bize görüneceksin3. ve hangi gün seni göreceğiz?4. İsa dedi:5. Utancınızdan vazgeçtiğiniz6. ve elbisenizi7. küçük çocuklar gibi8. ayaklarınızın altına alıp,9. çiğnediğiniz zaman

10. diri Olan’ın11. Oğlu'nu göreceksiniz12. ve korkmayacaksınız.

30

(38)1. İsa dedi:2. Size dediğim bu sözleri3. birçok kereler duymayı arzuladınız4. ve onları duyacağınız5. bir başkası da yoktu.6. Beni arayıp7. bulamayacağınız8. günler olacaktır.

(39)1. İsa dedi:2. Ferisîler ve yazıcılar3. bilginin anahtarlarını aldılar4. ve onları sakladılar.5. Kendileri girmediler6. girmek isteyenleri de (içeri)7. bırakmadılar.8. Ama siz, yılanlar gibi tedbirli9. ve güvercinler gibi saf olunuz.

3 1

(40)1. İsa dedi:2. Bir asma çubuğu Baba'nın dışına dikildi3. ve, kuvvetli olmadığı için,4. kökünden sökülecek5. ve telef olacak.

(41)1. İsa dedi:2. Elinde olana3. verilecek;4. ve (elinde) olmayandan5. (elinde) az da olsa6. elindeki alınacaktır.

(42)1. İsa dedi:2. İşlek yol olun.

32

(43)1. Şakirtleri O'na dedi:2. Bize böyle şeylerden söz açan Sen kimsin?3. Size dediğim şeylerden4. kim olduğumu bilemediniz mi?5. Ama siz Yahudiler gibisiniz:6. Onlar ağacı severler,7. (ama) meyvesinden nefret ederler8. ve meyveyi severler,9. (ama) ağaçtan nefret ederler.

(44)1. İsa dedi:2. Baba'ya (karşı) küfreden3. affolunacak4. ve Oğul'a karşı küfreden de5. affolunacak;6. ama saf Ruh’a karşı küfreden,7. ne bu dünyada ne de gökte affolunmayacaktır.

33

(45)1. İsa dedi:2. Dikenli çalılarda üzüm yetişmez3. ve deve dikenlerinden (de) incir devşirilmez,4. zira onlar meyve vermezler.5. İyi adam kendi iyi hâzinesinden iyi şeyler çıkarır,6. kötü insan yüreğindeki7. kötü hâzinesinden8. kötü şeyler çıkarır9. ve kötü şeyler söyler:

10. Çünkü yüreğin taşmasın (bolluğun) dan11. kötü şeyler hâsıl eder.

(46)1. İsa dedi:2. Âdem’den Vaftizci Yahya’ya kadar,3. kadınlardan doğanlar arasında4. kimse Vaftizci Yahya’yı aşamadı,5. çünkü onun gözleri kör olmamıştı;6. fakat size: Aranızda küçük olacak olan7. Melekût’u tanıyacak8. ve Yahya’yı aşacak9. derim.

34

(47)1. İsa dedi:2. Mümkün değildir ki3. bir adam iki ata binsin,4. iki yay gersin;5. ve mümkün değildir ki,6. bir hizmetkâr iki efendiye hizmet etsin,7. birine saygı gösterince8. diğerini tahkir edecektir.9. Hiç bir insan eski şaraptan içmez

10. ve hemen yeni şaraptan içmeyi arzu etmez.11. Ve yeni şaraptan da12. patlamasın diye13. eski tuluma boşaltılmaz;14. ve bozulmaktan korkarak15. yeni bir tuluma (da)16. eski şaraptan boşaltılmaz.17. Yeni bir elbiseye18. eski yama dikilmez (vurulmaz)19. zira yama yırtılacaktır.

(48)1. İsa dedi:2. Aynı evde3. iki (kişi) birbiriyle barışık olursa4. dağa:5. Uzaklaş derler,6. ve dağ uzaklaşır.

35

(49)1. İsa dedi:2. Münzeviler ve seçkinler, mutlusunuz,3. çünkü Melekût'u bulacaksınız;4. O'ndan geldiniz,5. oraya döneceksiniz.

(50)1. İsa dedi:2. İnsanlar, neredensiniz?3. derlerse size4. onlara:5. Işıktan gelmekteyiz,6. Işığın7. kendiliğinden doğduğu yerden, deyiniz.8. Işık dikildi ayağa (doğruldu)9. ve kendi suretinde tezahür etti.

10. Eğer size,11. kimsiniz? derlerse,12. onlara:13. Biz oğullarıyız14. ve Diri Baba'nın seçkinleriyiz, deyiniz.15. Size eğer:16. Babanız'ın sizde olan işareti nedir? derlerse,17. onlara,18. Bu (hem) bir hareket ve (hem) bir durgunluktur

(sükûnettir) deyiniz.

36

(51)1. Şakirtleri O'na:2. Hangi gün3. ölü olanlara sükûn gelecek?4. Ve hangi gün5. yeni dünya gelecek? dediler.6. İsa onlara:7. O beklediğiniz geldi,8. ama siz, bunu anlamıyorsunuz, dedi.

(52)1. Şakirtleri O'na:2. Yirmi dört kâhin (peygamber) İsrail'de konuştu,3. ve hepsi senin vasıtanla konuştu, dediler.4. İsa da onlara:5. Önünüzde diri olanı bıraktınız6. ve ölülerden söz ettiniz, dedi.

(53)1. Şakirtleri O’na dediler:2. Sünnet faydalı mı, değil mi?3. Onlara:4. Eğer faydalı olsaydı, dedi,5. Babalar'ı onları analarından sünnetli doğur­

turdu.6. Fakat, ruhtaki, hakikî sünnet7. çok faydalı bulundu.

37

(54)1. İsa dedi:2. Mutlu olun fakirler3. çünkü göklerin Melekût'u sizindir.

(55)1. İsa dedi:2. Anası ile babasını reddetmeyen benim şakirdim

olamaz,3. ve erkek ile kız kardeşlerini reddetmeyen4. ve benim taşıdığım gibi haçını taşımayan5. bana lâyık olmayacaktır.

(56)1. İsa dedi:2. Dünyayı tanıyan kişi3. bir ceset buldu;4. ve cesedi bulan kişiye5. dünya ona lâyık değildir.

38

(57)1. İsa dedi:2. Baba'nın Melekût'u3. iyi bir tohumu olan insana benzer.4. Düşmanı gece geldi.5. İyi tohum arasına delice ekti.6. Biz deliceyi sökeceğiz7. deyip gitmeyesiniz,8. ve onunla (birlikte) buğdayı sökmeyesiniz diye9. adam deliceyi adamlarına söktürmedi.

10. Gerçekten, hasat vaktinde11. delice görünecek12. sökülecek ve yakılacaktır.

(58)1. İsa dedi:2. Ne mutlu imtihanı bilen adama!3. O hayatı buldu.

(59)1. İsa dedi:2. Diri olana bakınız3. yaşadıkça4. ölmeyesiniz, diye5. O'nu görmeye çalışmayınız;6. göremezsiniz.

39

(60)1. Bir kuzu götüren2. ve Yahuda'ya giren3. bir Samiriyeli gördüler.4. İsa şakirtlerine:5. Kuzuyu ne yapacak? dedi.6. Şakirtleri O'na:7. Onu öldürmek ve yemek için, dediler.8. İsa onlara:9. Kuzu yaşadıkça

10. adam kuzuyu yemeyecek11. meğer ki onu öldüre,12. ve kuzu bir ceset ola, dedi.13. Onlar:14. Başka türlü, yapamazlar dediler.15. O da onlara:16. Ceset olmayasınız,17. ve yenmeyesiniz diye,18. sükûnet içinde19. siz de yer arayın kendinize.

40

(61)1. İsa dedi:2. bir yatakta yatan iki kişiden3. biri ölecek, öteki yaşayacak.4. Salome;5. Sen kimsin, adam? dedi.6. BİR’den geldin diye mi7. yatağıma çıktın,8. ve soframda yedin?9. İsa ona:

10. Ben eşit olandan11. gelenim;12. bana Babam'dan gelen verildi, dedi.13. Senin şakirdin benim.14. Bu sebepten;15. şakirt boş olunca16. ışıkla dolacak, diyorum;17. ama bölünürse18. zulmetle dolacak.

(62)1. İsa dedi:2. Sırlarıma lâyık olanlara3. sırlarımı söylüyorum.4. Sağ elinin (ne) yaptığını,5. sol elin bilmesin.

4 1

(63)1. İsa dedi:2. Büyük bir servete (çok mala) sahip3. zengin bir adam vardı.4. Adam kendi kendine:5. hiç bir şeyden yoksun olmayayım diye6. ekini ekmek, biçmek, dikmek ve7. tahıl ambarını tahılla doldurmak için8. servetimi (mallarımı) kullanayım dedi.9. Yüreğindeki düşüncesi böyleydi;

10. ve o gece adanı öldü.11. Kulakları olan işitsin!

(64)1. İsa dedi:2. Bir adamın konukları vardı3. ve yemek hazırlandıktan sonra4. hizmetçisini konukları davet etmek için gön­

derdi.5. Hizmetçi ilkine gitti6. ve ona:7. Efendim seni davet ediyor, dedi.8. Konuk ona:9. Tüccarlara verilecek param var;

10. bu akşam evime geliyorlar,11. onlara emirlerimi vereceğim.12. Yemek için beni bağışlayın, dedi.

42

13. Hizmetçi bir diğerine gitti14. ve ona:15. Efendim seni davet ediyor, dedi.16. Konuk ona:17. Bir ev satın aldım ve benden bir gün isteniyor.18. Müsait değilim, dedi.19. Hizmetçi bir başkasına gitti20. ve ona:21. Efendim seni davet ediyor, dedi.22. Konuk ona:23. Dostum evlenecek24. ve yemeğini veren benim;25. gelemeyeceğim.26. Yemek için beni bağışlayın, dedi.27. Hizmetçi bir başkasına gitti28. ve ona:29. Efendim seni davet ediyor, dedi.30. Konuk ona:31. Bir çiftlik satın aldım;32. borçları (vergileri) toplayacağım;33. gelemeyeceğim.34. Özür dilerim, dedi.35. Hizmetçi geri döndü;36. efendisine:37. Yemeğe davet ettiklerin özür dilediler, dedi.38. Efendi hizmetçisine:39. Yolların kenarına git,40. bulacağın kimseleri

43

41. yemeğe davet et, dedi.42. Alıcılar ve satıcılar43. Baba'nın yerlerine44. girmeyecekler.

(65)1. O dedi:2. Zengin bir adamın bağı vardı.3. Bağı çiftçilere verdi4. işletmek5. ve ellerinin ürününü (semeresini) almak için.6. Çiftçiler bağın ürününü7. versinler diye8. hizmetçisini gönderdi.9. Onlar hizmetçiyi yakaladılar

10. ve dövdüler;11. az kaldı onu öldüreceklerdi.12. Hizmetçi kaçıp gitti.13. Efendisine olanları söyledi.14. Efendisi:15. Belki onu tanımadılar, dedi.16. Başka bir hizmetçi daha yolladı;17. çiftçiler onu da dövdüler. 18. O zaman efendi, oğlunu yolladı;19. belki oğluma saygı ederler,20. dedi.21. Onun bağcının mirasçısı olduğunu

44

22. çiftçiler bildiklerinden23. oğlunu yakaladılar ve öldürdüler.24. Kulakları olan işitsin!

(66)1. İsa dedi:2. İnşaatçıların kaldırıp attığı3. taşı bana gösterin:4. O, köşe taşıdır.

(67)1. İsa dedi:2. Bütünü bilen kimse3. kendisinden mahrum ise4. Bütün’den de mahrumdur.

(68)1. İsa dedi:2. Ne mutlu size3. size kinlendikleri,4. ve eza eyledikleri zaman5. size zulmedilen6. hiç bir yer bulunmayacak.

45

(69)1. İsa dedi:2. Ne mutlu,3. yüreklerinde eza edilmiş olanlara.4. Onlar5. Baba’yı hakikaten tanımış olanlardır.6. Ne mutlu aç olanlara7. çünkü isteyenin karnı doyurulacaktır.

(70)1. İsa dedi:2. Kendinizde onu meydana getirene3. sahip olduğunuz bu şey,sizi kurtaracaktır;4. eğer kendinizde bu yok ise,5. sizde olmayan o şey sizi öldürecektir.

(71)1. İsa dedi:2. Bu evi alt üst edeceğim,3. ve kimse onu yeniden kuramayacak.

46

(72)1. Bir adam İsa’ya:2. Kardeşlerime söyle3. Babam’ın mallarını benimle paylaşsınlar dedi.4. İsa ona:5. Ey adam, kim beni kassam yaptı dedi.6. Şakirtlerine döndü,7. onlara:8. Ben kassam mıyım dedi.

(73)1. İsa dedi:2. Gerçi, hasat bereketli,3. ama işçiler nadir.4. İmdi Rabb’e niyaz ediniz5. hasada işçiler yollasın.

(74)1. O dedi:2. Muallim, kuyunun etrafında olan çok,3. ama kuyuda kimse yok.

47

(75)1. İsa dedi:2. Kapının yanında dikilip duran3. çok çok var,4. ama düğün yerine girecekler5. münzevilerdir. (*)

(76)1. İsa dedi:2. Baba'nın Melekûtu3. bir inci bulduğu zaman4. ağır bir dengi olan tacire benzer.5. Bu tacir bilgeydi;6. dengi sattı,7. ve tek inciyi satın aldı.8. Siz de,9. ziyan olmayan,

10. yemek için güvenin yaklaşamadığı,11. ve kurdun yiyip bozmadığı12. yerde duran hâzineyi arayınız.

(*) monakhos

48

(77)1. İsa dedi:2. Hepsinin üzerinde olan ışık benim.3. Bütün benim.4. Bütün benden çıktı5. ve Bütün bana erişti.6. Ağacı yarın, ben oradayım;7. taşı kaldırın,8. beni orada bulursunuz.

(78)1. İsa dedi:2. Neden kırda dolaşıyorsunuz?3. Rüzgârın salladığı kamışı mı,4. yumuşak esvapları olan bir adamı mı5. görmek için?6. Krallarınız ve büyükleriniz orada;7. onların yumuşak elbiseleri var8. ve onlar hakikati bilmeyecekler.

49

(79)1. Cemaatten bir kadın O'na dedi:2. Seni taşıyan rahme (karına)3. ve seni besleyen memelere ne mutlu!4. İsa ona dedi:5. Baba'nın Kelâmı'nı işiten,6. ve hakikati koruyanlara ne mutlu!7. Zira şöyle diyeceğiniz günleriniz olacaktır:8. Gebe kalmayan rahme (karına)9. ve süt vermeyen memelere ne mutlu!

(80)1. İsa dedi:2. Dünyayı bilen3. bedeni buldu,4. fakat bedeni bulana,5. dünya ona lâyık değildir.

(81)1. İsa dedi:2. Zenginleşen3. kral olsun;4. ve kudreti olan5. (kudretinden) vazgeçsin!

50

(82)1. İsa dedi:2. Bana yakın olan, aleve (ateşe) yakındır,3. ve bana uzak olan, Melekût’tan da uzaktır.

(83)1. İsa dedi:2. Suretler (imgeler) insanda tezahür ediyor3. ve onlarda olan ışık saklıdır.4. Baba’nın ışığının suretinde,5. O kendi örtüsünü açacak6. ve kendi sureti kendi ışığıyla saklanacak.

(84)1. İsa dedi:2. Kendi şeklinizi (*) gördüğünüz günler,3. seviniyordunuz.4. Ama ne ölen (ve) ne de tezahür eden,5. ve başlangıçta sizde olan,6. örneklerinizi (**) gördüğünüz zaman,7. nasıl dayanacaksınız!

(*) Forme(**) Modele

51

(85)1. İsa dedi:2. Âdem büyük bir kudretten3. ve zenginlikten geldi,4. ve sizden liyakatli olmadı;5. çünkü lâyık olmuş olsaydı6. ölümü tatmamış olurdu.

(86)1. İsa dedi:2. Tilkilerin inleri3. ve kuşların yuvaları vardır;4. ama insanoğlunun5. başını yaslayıp dinlenecek yeri yoktur.

(87)1. İsa dedi:2. Bir bedene bağlı olan beden sefildir,3. ve bu ikisine bağlı olan ruh (da) sefildir.

52

(88)1. İsa dedi:2. Melekler size peygamberlerle gelecekler3. ve sizin olanı size verecekler.4. Siz de elinizde olanı5. Onlar'a veriniz6. ve şunu sorunuz:7. Hangi gün gelecekler8. (ve) kendilerinin olanı alacaklar?

(89)1. İsa dedi:2. Neden çanağın dışını yıkıyorsunuz?3. Anlamıyor musunuz ki,4. içi yaradan5. dışı da yaradandır?

(90)1. İsa dedi:2. Bana gelin3. çünkü benim boyunduruğum iyidir4. ve velayetim hâlimdir,5. ve kendiniz için sükûn bulursunuz.

53

(91)1. Onlar O’na:2. Söyle bize sen kimsin,3. tâ ki sana inanalım, dediler.4. O onlara:5. Yer ile gökyüzünü araştırıyorsunuz,6. ve karşınızda olanı7. tanımadınız,8. ve bu durumda, onu değerlendiremediniz, dedi.

(92)1. İsa dedi:2. Arayınız bulacaksınız.3. Fakat bu şeyleri4. o günlerde sizin bana sorup5. o zaman size söylemediğim şeyleri6. şimdi hep söylemek istiyorum,7. ve siz onları istemiyorsunuz.

(93)1. Saf olanı köpeklere vermeyin,2. gübreliğe sürüklemesinler diye,3. İncileri domuzlara atmayın,4. onları kirletmesinler diye.

54

(94)1. İsa dedi:2. Arayan bulacak3. ve (kapıyı) çalana açılacaktır.

(95)1. İsa dedi:2. Eğer paranız olursa,3. tefecilik yapmayın,4. lâkin parayı5. kâr getirmeyene veriniz.

(96)1. İsa dedi:2. Baba'nın Melekût'u bir kadına benzer;3. kadın biraz maya aldı,4. onu hamurun içine sakladı5. ve ondan büyük ekmekler yaptı.6. Kulakları olan işitsin!

55

(97)1. İsa dedi:2. Baba'nın Melekût’u3. un dolu bir testi taşıyan,4. ve uzun bir yolda yürüyen kadına benzer.5. Testinin kulpu koptu,6. un arkasındaki yola döküldü.7. Hiç bir şey bilmediğinden,8. kederlenmedi.9. Evine dönünce

10. testiyi yere koydu11. ve onu boş buldu.

(98)1. İsa dedi:2. Baba'nın Melekût'u ulu bir kişiyi3. öldürmek isteyen adama benzer.4. Evinde kılıcı kınından çıkardı5. ve elinin güvenli olup olmadığını bilmek için6. duvarı deldi.7. O zaman O, ulu kişiyi öldürdü.

56

(99)1. Şakirtleri O'na:2. Anan ve kardeşlerin dışarıda, dediler.3. İsa onlara:4. Burada olanlar Babam’ın isteğini yaparlar,5. onlar, benim anam ve kardeşlerimdir.6. Babam’ın Melekûtu'na girecek olanlar7. onlardır.

(100)1. İsa'ya bir altın para gösterdiler2. ve O'na:3. Sezar'ın memurları bizden vergi istiyorlar dedi­

ler.4. İsa onlara:5. Sezar'a ait olanı Sezar'a verin,6. Tanrı’ya ait olanı Tanrı'ya verin7. ve, bana ait olanı (da) bana veriniz dedi.

57

(101)1. Benim gibi2. ana ve babasını reddetmeyen3. şakirdim olamaz;4. ve benim gibi5. ana ve babasını sevmeyen6. şakirdim olamaz,7. çünkü anam beni doğurdu,8. ama benim gerçek Anam bana hayat verdi.

(102)1. İsa dedi:2. Zavallılar, Ferîsiler!3. Çünkü köpeğe benziyorlar4. sığırların yemliğinde uyurlar da5. ne yerler6. ne de sığırlara yedirirler.

(103)1. İsa dedi:2. Ne mutlu o İnsana ki3. yağmacının hangi zaman ve nereden gireceğini

bilir;4. onlar içeri girmeden evvel5. öyle bir doğrulur ki6. gücünü toplar7. ve daha evvel davranır.

58

(104)1. Onlar O’na:2. Gel, bu gün dua edip, oruç tutalım, dediler.3. İsa dedi:4. Şimdi hangi hatayı işledim,5. ya da neden bana hükmettiler?6. Ama, güvey düğün odasından çıkınca7. işte, o zaman oruç tutulsun ve dua edilsin!

(105)1. İsa dedi:2. Ana’yı ve Baba'yı tanıyan kimseye3. fahişenin oğlu, denir mi?

(106)1. İsa dedi:2. İkiyi Bir yapınca3. İnsanoğlu olursunuz,4. ve eğer derseniz:5. Uzaklaş ey dağ6. dağ uzaklaşacaktır.

59

(107)1. İsa dedi:2. Melekût yüz koyunu olan3. çobana benzer.4. Koyunlardan biri, en irisi kayboldu.5. Doksan dokuzunu bıraktı çoban,6. ve buluncaya kadar7. o Bir’i aradı.8. Aramadan sonra,9. koyuna:

10. Seni doksan dokuz koyundan fazla istiyorum, dedi.

(108)1. İsa dedi:2. Ağzımdan içen3. benim gibi olacak;4. ben de onun gibi olacağım,5. ve saklı olan ona ifşa olunacak.

60

(109)1. İsa dedi:2. Melekût, tarlasında bilmediği,3. saklı bir hâzinesi olan4. adama benzer.5. Ve (adam) öldükten sonra hâzineyi oğluna bı­

raktı.6. Oğul (bir şey) bilmiyordu;7. tarlayı aldı8. ve onu sattı.9. Ve tarlayı satın alan geldi.

10. Sürerken tarlayı, hâzineyi buldu11. kim istiyorsa12. parayı faizle vermeye başladı.

(110)1. İsa dedi:2. Dünyayı bulan3. ve zenginleşen,4. dünyadan vazgeçsin (el çeksin)!

61

(111)1. İsa dedi:2. Gök ile yer3. önünüzde birbirlerine dolanacaklar4. ve Diri'den gelen Diri5. ne ölüm, ne de korku görecek,6. çünkü İsa:7. Kendini bulan kimseye,8. dünya ona lâyık değildir, diyor.

(112)1. İsa dedi:2. Ruha bağlı olan vücut zavallıdır! (*)3. Vücuda bağlı olan ruh (da) zavallıdır.

(113)1. Şakirtleri O'na:2. Melekût ne zaman gelecek dediler.3. Geleceğini kollayıp gözetleyerek olmaz bu.4. İşte burada,5. işte şurada,6. denmez.7. Ama Baba’nın Melekûtu dünyaya yayılmakta8. ve insanlar onu görmüyorlar.

(*) Merhamete lâyıktır.

62

(114)1. Simun Petrus onlara dedi:2. Mariam aramızdan çıksın,3. çünkü kadınlar Hayat'a lâyık değillerdir.4. İsa dedi: İşte5. onu erkek kılmak üzere6. cezbedeceğim,7. size, erkeklere benzer8. yaşayan bir ruh olsun diye.9. Zira erkekleşecek kadınların hepsi

10. göklerin Melekûtu’na girecekler.

PARALELLER

Thomas'ın İncili'ne paralel olan İncillerdeki ayet­ler ile Tevrat’daki benzer ifadeleri kolayca bulmak için aşağtdaki kılavuzu sunuyoruz. Thomas’ın İncili’ndeki Kelâm sırasına göre düzenlenmiştir. Hz, İsa'nın gerçek sözlerinin resmî İncillerde nasıl yer aldığını öğrenmek, bu şekilde, gayet kolay olacaktır. Bazen aynı satırları o­kumak mümkündür. Fakat çoğunlukla Thomas'a ol­dukça yaklaşan ifadeler göreceksiniz.

Ayrıca Tevrat'daki ilgili ifadeleri de göstermenin yararlı olacağını saptayarak, onları da belirttik. Daha başka paralel ifadeleri içeren yazılara, Türkçesi mevcut olmadığından, burada yer vermedik. Kitapların kısaltıl­mış isimlerini açıklayan bir listeyi de ekledik (İ) ile İncil’i, (T) ile Tevrat'ı belirttik.

64

KISALTMALAR

Ams : Amos (T)Çk : Çıkış (T)Dan : Daniel (T)Ef : Efesoslular (t)Ey : Eyüp (T)Ez : Hezekiel (T)Ezra : Ezra (T)Flp : Filipililer (î)Gal : Galatyalılar (Î)Hk : Hâkimler (T)Hs : Hoşea (T)İbr : İbraniler 'e (İ)İş : İşaya (T)Kol : Koloseliler’e (1)Kor-1 : Korintoslular’a Birinci Mektup (İ)Kor-2 : Korintoslular’a ikinci Mektup (1)Krl-1 : Krallar Birinci Mektup (I)Lk : Luka (İ)Lv : Levililer (T)Mik : Mika (T)Mk :Markos(İ)

Mt :Matta (İ)Mz : Mezmurlar (T)Neş : Neşideler Neşidesi (T)Pet-1 : Petrus'un Birinci Mektubu (1)Rsî : Resullerin İşleri (İ)Rm : Romalılar'a (1)Rt : Rut (T)Se-1 : Selânikliler'e Birinci Mektup (î)S m : Süleyman'ın Meselleri (T)Tim-1 : Timoteos'a Birinci Mektup (İ)Tim-2 : Timoteos'a İkinci Mektup (1)Tk : Tekvin (T)Ts : Tesniye (T)Yeşu : Yeşu (T)Yh : Yuhanna (1)Yh-1 : Yuhanna'nın Birinci Mektubu (1)Yh-2 : Yuhanna'nın İkinci Mektubu (İ)Yl : Yoel (T)Yk : Yakub'un Mektubu (1)Yr : Yeremya (T)Vh :Vahiy (İ)T : Tevratİ : İnciller

66

TEVRAT VE İNCİLLERDEKİ PARALEL AYETLER

THOMAS’INİNCİLİ TEVRAT VE İNCİLLERAYETLER BAP VE AYETLER

Kelâm-1 Yh: 8.51-52Kelâm-2 (2-3) Mt: 7.7-8; Lk: 11.9-10Kelâm-3 (3-8) Ts: 30.12-14

(7-8) Lk:17.21; Mk: 12.26-27;Lk: 20.37-38

(9-10) Kor-1:13.12; 8.2-3; Gal: 4-9

(13-15) Kor-1:14.38; Tim-1: 1.7; Mt: 22.31-32

Kelâm-4 (2) Tk: 24.1; 25.8; 35.29; Kr-1:1.1; Lk: 1.7

(2-5) Lk: 2.27-28; Mt: 11.25; Lk: 10.21

(6) Mt: 19.30; Mk: 10.31; Mt:20.16; Lk: 13.30

Kelâm-5 (3) Yr: 33.3; Sm: 25.2; Tes: 29.28; İş: 48.6

(4) Mk: 4.22; Lk: 8.17; Mt: 10.26; Lk 12.2

67

Kelâm-6 (2-4) Mt: 6.16,5,2(5) Kol: 2.16; Rm: 14.2; 3,6,14(7) Ef: 4.25; Kol: 3.9(8) Rm: 7.15(9) Ey: 12.22; Dan: 2.22;

Kor-1:14.25; îbr: 4.13(10) Mk: 4.22; Lk: 8.17;

Kor-1: 4.5(10-12) Mt: 10.26; Lk: 12.2

Kelâm-8 (2-8) Mt: 13.47-50(6) Yh: 21.11(9) Mt: 11.15; 13.9;

Mk: 4.9,23; 7.16; Lk: 8.8; 14.35

Kelâm-9 Mt: 13.1-9; Mk: 4.1-9; Lk: 8.4-8

Kelâm-10 Lk; 12.40-50; Yr: 5.14; 23.29Kelâm-11 (2-3) Mt: 24.34-36; Mk: 13.30-32

Lk: 21.32-33; Mt: 5.18;Lk: 16-17; Kor-1: 7.31; Yh-1: 2.17; Mt: 8.22;Lk: 9.60

(5) Yh-2: 11.26; Tim-1: 4.15,17; Kor-1: 15.51

(6-9) Yh-1: 2.9-10; 1.7; Yh: 12.36Kelâm-12 (2) Yh: 7.33; 12.35; 13.33; 14.5

(3) Mt: 18.1; Mk: 9.34; Lk: 9.46; 22.24

68

Kelâm-13 (2-3) Mt: 16.13-20; Mk: 8.27-30; Lk: 9.18-21; 19.40

(9) Mt: 23.8,(12-15) Yh: 15.15; 4.10-14; 6.68-69(23-24) Yh: 8.59; 10.31(25-26) Hk: 6.21; Vah: 11.5

Kelâm-14 (2-3) Mk: 2.19(4) Mt: 6.7; 7,21; 10.11-13; 6.10-11

(6-7) Mt: 6.3(8-12) Lk: 10.8-9; Kor-1:10.27

(9) Lk: 9.6(13) Mt: 15.11

(13-16) Mt: 15.11; Mk: 7.15; Mt: 12.36-37Kelâm-15 (4-5) Vah: 7.11; Mt: 17.6;

Yh: 18.6; Rt: 2.10Kelâm-16 (2-11) Lk: 12.49-53; Mt: 10.34Kelâm-17 İş: 64.3; Kor-1: 2.9;

Mt:13.14-17; Lk: 10.23-26; Yh-1: 1.1; Yh: 20.27; Kor-1: 2.9

Kelâm-18 (1-2) Mt: 24.3(4-9) İş: 41.4; 44.6; 48.12;

Vh: 1.8, 17; 21.6(10) Mt: 16.28; Mk: 9.1; Lk: 9.27

Kelâm-19 (4) Yh: 15.8(6) Lk: 19.40; Mt: 3.9; Lk: 3.8;

Mt: 4.3; Lk: 4.3(7-9) Ez: 47.12; Vh: 22.2

(10-11) Yh: 8.51-52; 11.26; 6.50

69

70

Kelâm-20 Mt: 13.31-32; Mk: 4.30-32;Lk: 13.18-19

Kelâm-21 (3-6) Mt: 11.16; Lk: 7.32(13) Mt: 24.42-43-44

(14-19) Mt: 6.19; Lk: 12.39-40(19) Mt: 12.29; Mk: 3.27(20) Mt: 24.42,43, 44; 25.13; Mk: 13.33(21) Lk: 12.35,39,40;

Krl-1:18.46; Yh: 12.35(24-25) Lk: 11.22(28-30) Mk: 4.29; Yh 14.13

(31) Mt: 11.15; 13.9;Mk: 4.9; 7.16; Lk: 8.8; 14.35

Kelâm-22 (1) Lk: 18.15(2-4) Mt: 18.1-4; 19.14;

Mk: 10.13-14-15Lk: 18.15-16-17; 18.19

(8-9) Ef: 2.14-15-16,18;Mt: 19.5-6,13-14,17;Mk: 10.8; 10.18;Ef: 15.31; Kor-1: 6.16

(10-11) Lk:11.39-40; Mt: 23.26(12) Mt: 6.10; 16.19; 18.18;

19.4-6; Rm: 8.39(13-16) Gal: 3.28

Kelâm-23 Yh: 6.70; 15.19;Neş: 5.10; Yr: 3.14;Mt: 22.14

Kelâm-24 (1-2) Yh: 1.38; 7.34,36; 14.4-5(5) Mt: 13.43; Vh: 2.7,11,17,

29; 3.6,13,22; 13.9(8) Mt: 5.14; Flp: 2.15

(6-10) Yh: 12.36; Mt: 6.22-23;Lk: 11.34-36

Kelâm-25 (1-2) Mt: 19.19; 22.39;Mk: 12.28, 31, 32;Lk: 10.25, 27, 28;Yh: 2.8; Rm: 13.9;Gal: 5.14 (=Lv: 19.18)

(3-4) Ts: 32.10; Mz: 17.8; Sm: 7.2Kelâm-26 Mt: 7.3-5; Lk: 6.41,42

Kelâm-27 (3) Lv: 23.32; Kor-2: 36.21;l.v: 26.34, 35,43

(4) Yh: 6.46; 14.19Kelâm-28 (2-3) Yh: 1.10, 14; Tim-1: 3.16

Yh-1: 4.2; Yh-2: 7(4) Lk: 21, 34; Kor-1:11.21(5) Mt: 5.6; Yh: 7.37; 19.28;

Vh: 21.6; 22.17-(6) Mk: 3.5; İş: 65.14(7) Mt: 15.14; 23.16,17,19

(12-13) Se-1: 1.14Kelâm-29 (6-8) Kor-2: 8.9

Kelâm-30 Mt: 18.20; Yh: 10.34-35Kelâm-31 (2) Lk: 4.23-24; Mt: 13.57-58;

Mk: 6.4-5; Yh: 4.44

71

(3) Lk: 4.23-24Kelâm-32' (32) Mt: 5.14; 7.24-25-27;

İş: 2.2; Mik: 4.1Kelâm-33 (1-4) Mt: 10.27; Lk: 12.3

(5-10) Lk: 11.33; 8.16; Mk: 4.21; Mt: 5.15-16

Kelâm-34 Mt: 15.14; Lk: 6.39; İş: 9.15Kelâm-35 Mt: 12.29; Mk: 3.27; Lk: 11.22-23Kelâm-36 Mt: 6.25,31,34;

Lk: 12.22-31Kelâm-37 (1-3) Yh: 14.22; Yh-1: 3.2; 3-3

(10-11) Mt: 16.16Kelâm-38 (2-5) Mt: 13.17; Lk: 10.24;

Yh: 7.33,34,36; 8.21; 13.33(6) Lk: 5.35; Mk: 2.20; Mt: 9.15

(6-8) Lk: 17.22; Sm: 1.28; Ams: 8.12; Hs: 5.6

Kelâm-39 (2) Mt: 23.13(3) Lk: 11.52-54; 10.3

(5-6) Mt: 23.3; Lk: 11.52-54(8-9) Mt: 10.16

Kelâm-40 Mt: 15.12-13; Yh: 15.5-6Kelâm-41 Mt: 13.12; 25-29;

Lk: 8.18; 19.26; Mk: 4.25Kelâm-42 Kor-1: 29.15; Mz: 39.7;

Ey: 8.9Kelâm-43 (1-3) Yh: 8.25

(6-9) Mt: 7.17; 12.33; Lk: 6.43; 11.47-48

Kelâm-44 (4-7) Mt: 12.31-32; Lk: 12.10; Mk: 3.28-30Kelâm-45 (2-4) Mt: 7.15-20; Lk: 6.43-45

(5-11) Mt: 12.33-37Kelâm-46 Mt: 11.11; Lk: 7.28-30Kelâm-47 (5-8) Mt: 6.24; Lk: 16.13

(11-13) Lk: 5.36-39(17-19) Mt: 9.16-17; Mk: 2.21-22

Kelâm-48 (1-6) İş: 54.10(2) Ef: 2.14,15; Mt: 18.19; Lk: 17.6

(4-6) Mt: 17.20; 21.21; Mk: 11.22-23

Kelâm-49 (2) Yh: 13.17-18; Mt: 22.14(3) Yh: 1.41-45; Lk: 15.4, 8

(4-5) Yh: 16.28Kelâm-50 (5-13) Lk: 16.8; Yh: 12.36;

Ef: 5.8; Tim-1: 5.5Kelâm-51 (2-3) Vh: 14.13

(4-5) Mt: 24.42; Pet-2: 3.13; Vh: 21.1(7) Mt: 17.12(8) Yh: 1.26

Kelâm-52 (1-6) Yh: 5.39-40; 8.53; 10.8; Lk: 24-5; Ezra: 14.44

Kelâm-53 (1-2) Rm: 2.25; 3.1(6-7) Rm: 2.29

Kelâm-54 Lk: 6.20; Mt: 5.3Kelâm-55 Mt: 10.37-38; Lk: 14.26-27;

Mt: 16.24-25; Mk: 8.34-35 Lk: 9.23-24

73

74

Kelâm-56 İbr: 11.38Kelâm-57 Mt: 13.24-30Kelâm-58 Yk: 1.12; Pet-1: 3.14;

Mt: 5.10; 10.39; 16.25-26; Vh: 2.10; Lk: 17.33;Yh: 12.25; Mk: 8.35-37; Lk: 9.24-25

Kelâm-59 Mt: 13.17; Lk: 10.24; 13.28; İbr: 2.2Kelâm-60 Lk: 10.33-34Kelâm-61 (1-3) Lk: 17.34-35; Mt: 24.40-41

(10) Çk: 3.14; Yh: 8.24(12) Mt: 11.27; Lk: 10.22;

Yh: 6.37, 39; 16.15; 17.7; Lk: 2.49; 3.2; 5.16

(15-16) Ef: 5.14(17-18) Yk: 1.3; Mt: 12.25;

Yh: 1.3; Mk: 3.24-25; Lk: 11.17Kclâm-62 (1-3) Mt: 6.3-4; 13.10-11; 13.15;

Mk: 4.10-12; Lk: 8.9-10Kelânı-63 (1-10) Lk: 12.16-21

(11) Mt: 13.43; Vh: 2.7,11,17, 29; 3.6,13,22; 13.9

Kelâm-64 Lk: 14.15-24; Mt: 22.1-10Kelâm-65 (1-23) Lk: 20.9-15; Mt: 21.33-41; Mk: 12.1-9Kelâm-66 „ Mt: 21.42-43; Mk: 12.10-11;

Lk: 20.17-18Kelâm-67 (1-4) Mt: 16.26; Mk: 8.36; Lk: 9.25Kelâm-68 (2-3) Lk: 6.22

(2-4) Mt: 5.11Kelâm-69 (1-3) Mt: 5.10

(4-5) Yh: 4.22-24(6-7) Mt: 5.6; Lk: 6.21; Mz: 17.14

Kelâm-70 —

Kelâm-71 Rsî: 6.14; Mt: 14.58; Kor-2: 5.1Kelâm-72 Lk: 12.13-15Kelâm-73 Mt: 9.37-38; Lk: 10.2Keiâm-74 —

Kelâm-75 Lk: 13.25; Mt: 25.10Kelâm-76 (1-7) Mt: 13.45-46

(8-12) Mt: 6.19-21; 19.21; 13.44; Lk: 12.33; Mk: 9.47-48

Kelâm-77 (1-2) Yh: 8.12(3-5) Rm: 11.36; İbr: 2.10; Ef: 1.23

(7) Tk: 28.18-22; 29.10; 31.45; Yeşu: 24.26; Mt: 28.2

Kelâm-78 (1-7) Mt: 11.7-10; Lk: 7.24-27; Tim-2: 3.7Kelâm-79 (1-6) Lk: 11.27-28

(7-9) Lk: 21.23; 23.29; Mt: 24.19; Mk: 13.17

Kelâm-80 (3-4) Lk: 24.3, 23(5) ibr: 11.38

Kelâm-81 Kor-1: 4.8; Flp: 3.7-8Kelâm-82 —

Kelâm-83 Tim-1: 6.16; ibr: 1.3Kelâm-84 Kor-1: 15.49Kelâm-85 ---

75

Kelâm-86 (1-5) Mt: 8.19-20; Lk: 9.57-58Kelâm-87 Rm: 7.24Kelâm-88 Mt: 16.27Kelâm-89 (1-2) Lk: 11.39; Mt: 23.25

(3) Kor-1: 3.16; Mk: 8.17, 21(4) Lk: 11.40

Kelâm-90 Mt: 11.28-30Kelâm-91 (1-3) Yh: 8.25; 6.30

(5-8) Lk: 12.56; Mt: 16.3; Yh:,7.27-28; 8.19; 14.8-9

Kelâm-92 (2) Mt: 7.7; Lk: 11.9; Sm: 8.17(3-5) Yh: 13.7(6-7) Yh: 13.19; 16.12,29

(7) Yh: 16.5Kelâm-93 (1-4) Mt: 7.6Kelâm-94 Mt: 7.8; Lk: 11.10; Sm: 8.17Kelâm-95 Lk: 6.30,34-35; Mt: 5.42Kelâm-96 (1-5) Mt: 13.33; Lk: 13.21

(6) Mt: 13.43; Vh: 2.7,11,17,29; 3.6,13,22; 13.9

Kelâm-97 —

Kelâm-98 —

Kelâm-99 Lk: 8.20-21; Mt: 12.47-50;Mk: 3.32-35

Kelâm-100 (1-6) Mt: 22.15-22; Mk: 12.11-17; Lk: 20.20-26

Kelâm-101 (1-3) Mt: 10.37; Lk: 14.26Kelâm-102 Mt: 23.13; Lk: 11.52

76

Kelâm-103 Lk: 11.21; 12.35; Kor-1:18.46Kelâm-104 Mt: 9.14-15; Mk: 2.18-20; Lk: 5.33-35Kelâm-105 Yh: 8.41Kelâm-106 (1-2) Mt: 18.19-20; Ef: 2.14,15,16,18

(4-6) Mt: 17.20; 21.21; Mk: 11.23; İş: 54.10Kelâm-107 Mt: 18.12-13; Lk: 15.4-6; 8-10Kelâm-108 Yh: 6.56; 7.37; 13.8; 15.4;

Yh-1: 3.24; 4.16; Vh: 3.20Kelâm-109 (1-3,10) Mt: 13.44Kelâm-110 Tim-1: 6.17Kelâm-111 (2) İş: 34A; Vh: 6.14Kelâm-112 Kor-1: 5.5Kelâm-113 Lk: 17.20-21; Yh: 1.26Kelâm-114 Mt: 19-12

1 . Voici les paroles cachées2 . que Jésus le Vivant a dites3 . et qu'a transcrites Didyme Judas Thomas.

1.1 . Et il a dit :2 . Celui qui trouvera l’interprétation de ces paroles3 . ne goûtera pas de la mort.

2.1 . Jésus a dit:2 . Que celui qui cherche ne cesse de chercher3 . Jusqu’à ce qu’il trouve ;4 . et quand il aura trouvé,5 . il sera bouleversé,6 . et, étant bouleversé,7 . il sera émerveillé,8 . et il régnera sur le Tout.

79

epub için aşağıdaki linke tıklayınız:

https://www.dropbox.com/s/aga52f62wkuloms/Thomas%27in%20Incili%20-%20Thomas.epub