แบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

น.ส.ณฏฐว เฉลมววฒนกจ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาธรกจเทคโนโลยและการจดการนวตกรรม สหสาขาวชาธรกจเทคโนโลยและการจดการ

นวตกรรม บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปการศกษา 2561 ลขสทธของจฬาลงกรณมหาวทยาลย

THE SUSTAINABLE BALANCED SCORECARD MEASUREMENT MODEL (SSM) FOR STATE OWN ENTERPRISE IN THAILAND

Miss Nattawee Chaloemvivatkit

A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Technopreneurship and Innovation

Management Inter-Department of Technopreneurship and Innovation Management

Graduate School Chulalongkorn University

Academic Year 2018 Copyright of Chulalongkorn University

หวขอวทยานพนธ แบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชง

ดลยภาพของรฐวสาหกจไทย โดย น.ส.ณฏฐว เฉลมววฒนกจ สาขาวชา ธรกจเทคโนโลยและการจดการนวตกรรม อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ผชวยศาสตราจารย ดร.เอมอร ใจเกงกจ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ดร.ไชยยศ บญญากจ

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.ธรรมนญ หนจกร)

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ

ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.พกตรผจง วฒนสนธ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร.เอมอร ใจเกงกจ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (ดร.ไชยยศ บญญากจ) กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ณฐชา ทวแสงสกลไทย) กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ดวงหทย เพญตระกล) กรรมการภายนอกมหาวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.ยงยศ เจยรวฑฒ)

ค

บทค ดยอ ภาษาไทย ณฏฐว เฉลมววฒนกจ : แบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลย

ภาพของรฐวสาหกจไทย. ( THE SUSTAINABLE BALANCED SCORECARD MEASUREMENT MODEL (SSM) FOR STATE OWN ENTERPRISE IN THAILAND) อ.ทปรกษาหลก : ผศ. ดร.เอมอร ใจเกงกจ, อ.ทปรกษารวม : ดร.ไชยยศ บญญากจ

ประเทศก าลงพฒนาเชนประเทศไทยนน สวนใหญแลวรฐวสาหกจจะเปนองคกรของรฐท

มความส าคญอยางยงตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศควบคหรอทดแทนภาคเอกชนทอาจไมสามารถด าเนนงานขางตนไดอยางเตมทเนองจากมวตถประสงคทางธรกจเปนส าคญ

วทยานพนธนจงมวตถประสงคหลกเพอพฒนาดชนรวม ส าหรบชวดความยงยนของรฐวสาหกจไทย และเนองจากปจจบนยงไมพบการศกษาทระบนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจภายใตบรบทของสงคมไทย งานวจยนจงมวตถประสงคทครอบคลมถงการก าหนดนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยทชดเจนเปนรปธรรมอนเปนสวนหนงของการพฒนาแบบจ าลองดวยเชนกน โดยการพฒนาดชนรวมนประยกตตามแนวทางการสรางดชนรวม ของ องคการเพอความรวมมอและการพฒนาทางเศรษฐกจ และด าเนนการวจยดวยกระบวนการเชงคณภาพและเชงปรมาณ โดยไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบมาตรฐานการแสดงความรบผดชอบตอสงคม ไอเอสโอ 26000 หลกการของการประเมนความยงยนเชงดลยภาพ และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเปนแนวคดเชงจรยศาสตรและสงคมศาสตรซงท าใหงานวจยนมความแตกตางไปจากงานวจยอนทอาศยหลกการพฒนาความยงยนของประเทศทพฒนาแลว กอนน าปจจยทไดไปด าเนนการสมภาษณเชงลกแบบกงโครงสราง และท าการทดสอบความสมพนธเชงปรมาณ โดยใชขอมลทเกบรวบรวมไดจากรฐวสาหกจไทยจ านวน 52 แหง น ามาทดสอบความสมพนธเชงสถตดวยวธการวเคราะหสมการถดถอยพหคณแบบเปนขนตอน หลงจากนนจงไดทดสอบความเทยงตรงและการยอมรบจากรฐวสาหกจและหนวยงานก ากบดแลภาครฐ และจดท ากรณศกษารฐวสาหกจ 3 แหง

สาขาวชา ธรกจเทคโนโลยและการจดการนวตกรรม

ลายมอชอนสต ................................................

ปการศกษา 2561 ลายมอชอ อ.ทปรกษาหลก .............................. ลายมอชอ อ.ทปรกษารวม ...............................

ง

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ # # 5687769320 : MAJOR TECHNOPRENEURSHIP AND INNOVATION MANAGEMENT KEYWORD: the Sustainable balanced scorecard Thai State-Owned Enterprises

The sufficient economy philosophy ISO 26000 Nattawee Chaloemvivatkit : THE SUSTAINABLE BALANCED SCORECARD

MEASUREMENT MODEL (SSM) FOR STATE OWN ENTERPRISE IN THAILAND. Advisor: Asst. Prof. Dr. Aim-orn Jaikengkit,Dr. Chaiyod Bunyagidj

State-owned enterprises (SOEs) in developing countries, including

Thailand, are major players in economic, social, and environment development alongside, or in some cases even replacing, their private counterparts who might fail to fully complete the above obligations due to the constraints from pursuing their business objective.

This dissertation aims at developing a composite index to measure Thai SOEs’ sustainability. And since there is no eminent study that establishes the definition of, and indentifies factors contributing to, the sustainability of SOEs in the Thai context which is essential in developing the composite index, therefore this research also covers the establishment of the definition, and identifying such factors as well. The development of the index follows the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)’s approach with qualitative and quantitative research, including a literature review on social responsibility standards, ISO 26000, sustainable balanced scorecard, and most of all the sufficient economy philosophy, by which separates this research from others. The research instrument consists of semi-structured in-depth interviews with experts, a Stepwise test of data from 52 SOEs, a validation and acceptance test from SOEs and the Ministry of Finance as a state governing body of SOEs, and three SOE case studies. Field of Study: Technopreneurship and

Innovation Management Student's Signature ...............................

Academic Year: 2018 Advisor's Signature .............................. Co-advisor's Signature .........................

จ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธ แบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทยฉบบนจดท าขนดวยความมงมนทจะสรางกลไกในการพฒนารฐวสาหกจใหเกดความยงยนไดอยางแทจรง ซงในกระบวนการจดท านนจากการทผวจยไมมพนฐานการวจยเชงวชาการ ท าใหพบปญหาและอปสรรคจ านวนมากทงกระบวนการท าการวจย และการเขยนงานวจยเชงวชาการ อยางไรกตามจากความชวยเหลอของคณาจารย และผทรงคณวฒจ านวนมากจงท าใหวทยานพนธดงกลาวเสรจสมบรณไดในทสด

โดยขนตนขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารยกตตคณ ดร. เทยนฉาย กระนนทน และคณไวฑรย โภคาชยพฒน ซงเปนผผลกดนและรบรองใหเขาสการเรยนดษฎบณฑตจนเกดผลส าเรจ รวมถงคณะกรรมการสอบดษฎนพนธทง 6 ทาน ทม รศ. ดร. พกตรผจง วฒนสนธ เปนประธานกรรมการ ผศ.ดร. เอมอร ใจเกงกจ เปนทปรกษาหลก และดร. ไชยยศ บญญากจ เปนทปรกษารวม รวมถง รศ. ดร. ยงยศ เจยรวฑฒ รศ. ดร. ดวงหทย เพญตระกล และ รศ. ดร. ณฐชา ทวแสงสกลไทย ทเปนกรรมการผใหแนวคด วธการ/กระบวนการท าวจย และการสนบสนนผเชยวชาญเพอใหค าแนะน าปรกษา โดยเฉพาะทส าคญยง ไดแก การใหมมมองดานความมานะ อดทน และเพยรพยายามในการผลตงานวทยานพนธทมคณภาพเพอเผยแพรใหเกดเปนคณประโยชนตอบคคลอนตอไป

และในทายทสดขอมอบคณความดทงหมดทจะเกดขนหากวทยานพนธฉบบนจะถกน าไปเปนประโยชนแกสาธารณะในอนาคต แกนายถาวร เฉลมววฒนกจ บดาผลวงลบ และนางอมพร เฉลมววฒนกจ มารดาทรกยง ผยอมเสยสละเวลาและอทศทกสง ใหลกไดเพมพนการศกษาของตนเองและสรางงานใหเปนประโยชนตอสงคม โดยไมเรยกรองแมในยามเจบปวย และขอขอบคณครอบครว เฉลมววฒนกจโดยเฉพาะนางสาวจณญญา เฉลมววฒนกจทเปนก าลงส าคญดแลบดาและมารดาในชวงเวลาทผวจยทมเทท าการศกษา นางสาวลดาวลย ทองกตตกล ผใหค าชแนะแนวทางการใชชวต คณ ยทธ วรฉตรธาร ศาสตราจารย ดร.ปรชญา เวสารชช ดร.สทธพร ปทมเทวาภบาล ดร. พลลภา เรองรอง และดร.ปรยานช ธรรมปยา ผเปนก าลงสมองในการท าใหวทยานพนธเกดความครบถวนสมบรณ รวมถง นางสาวปยาภรณ หนทอง นายโกศล จงธนาธวฒน นองนทผเชยวชาญดานสถต เพอนรวมรน และพนองทกคนผเปนก าลงใจและเพอนรวมเดนทางทดทงทไดกลาวถงและไมไดกลาวถงทรวมสนบสนนและท าใหผวจยประสบความส าเรจไดในทสด

ณฏฐว เฉลมววฒนกจ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................ ค

บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................................ ง

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. จ

สารบญ .............................................................................................................................................. ฉ

สารบญตาราง ................................................................................................................................... ฌ

สารบญรปภาพ ................................................................................................................................. ฒ

บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1

1.1 ความส าคญของปญหา ........................................................................................................... 1

1.2 ค าถามการวจย....................................................................................................................... 5

1.3 วตถประสงคของการวจย ....................................................................................................... 5

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ..................................................................................................... 6

1.5 ขอบเขตการศกษา .................................................................................................................. 6

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม ............................................................................................................. 9

2.1 นยาม คณลกษณะ และการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย .......................... 10

2.2 ความหมายของความยงยนระดบองคกร และการพฒนาความยงยนระดบองคกร ................ 18

2.3 แนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบความยงยนองคกร ............................................ 32

2.4 งานวจยทเกยวของกบการประเมนความยงยนเชงสมดลระดบองคกร ................................... 81

2.5 สรปกรอบแนวคดการวจย .................................................................................................. 106

บทท 3 ระเบยบวธวจย .................................................................................................................. 107

3.1 กรอบแนวคดและระเบยบวธวจย ....................................................................................... 107

1. ขนตอนท 1 : การศกษาขอมลและองคความร เพอวเคราะหความตองการ ............. 110

ช

2. ขนตอนท 2 : การออกแบบและพฒนาแบบจ าลอง ....................................................... 111

3. ขนตอนท 3 : การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลอง .............................................. 121

4. ขนตอนท 4 : การน าไปใชจรงในทางปฏบตและการน าไปตอยอดเชงพาณชย ............... 128

บทท 4 ผลการวจย ........................................................................................................................ 131

4.1 การวเคราะหและสรปนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ............... 131

4.2 การวเคราะหและสรปความสมพนธเชงสถตของปจจยทอาจสงผลตอความยงยนตอรฐวสาหกจไทย ................................................................................................................................... 161

4.3 ทดสอบความเทยงตรง ของแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย .................................................................................................... 194

4.4 การวเคราะหและสรปแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย .................................................................................................................. 195

บทท 5 กรณศกษา ........................................................................................................................ 223

5.1 การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน ................................................................. 223

5.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมทสงผลตอความยงยน ............................................................. 230

5.3 การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน ........................................................................ 234

5.4 การก ากบดแลกจการทด .................................................................................................... 239

5. การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม ...................................................................................... 259

บทท 6 การพฒนาโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ...................................................................................................................................................... 275

6.1 หลกการออกแบบระบบ ..................................................................................................... 275

6.2 ความสามารถของระบบ ..................................................................................................... 278

6.3 รายละเอยดความสามารถของระบบ .................................................................................. 278

6.4 ค าอธบายเพมเตม .............................................................................................................. 295

บทท 7 การยอมรบการใชโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ............................................................................................................................................... 296

ซ

7.1 การยอมรบการใชเทคโนโลย .............................................................................................. 296

7.2 ทรพยสนทางปญญาและการประยกตในเชงพาณชย .......................................................... 309

บทท 8 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ ..................................................................................... 322

8.1 ผลการวจย ......................................................................................................................... 324

8.2 การอภปรายผล และขอเสนอแนะ ...................................................................................... 340

บรรณานกรม ................................................................................................................................. 346

ภาคผนวก...................................................................................................................................... 360

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทนส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง กงโครงสราง ............................................... 361

ภาคผนวก ข รายชอผเชยวชาญเพอตรวจสอบคณภาพของแบบสมภาษณกงโครงสราง ................. 389

ภาคผนวก ค รายชอผใหสมภาษณกงโครงสราง ............................................................................. 390

ภาคผนวก ง แบบสอบถามผบรหารรฐวสาหกจ เรองผลการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ....................................................................................................................... 391

ภาคผนวก จ แบบสอบถามผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทนส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง เกยวกบการยอมรบเทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ......................................... 414

ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 418

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 รายชอกลมสาขาและรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ...................................................... 14

ตารางท 2 ตารางสรปเปรยบเทยบเพอสรปประเดนทเหมอนและแตกตางของนยามการพฒนาความยงยนในระดบสากล ......................................................................................................................... 23

ตารางท 3 ตารางสรปเปรยบเทยบเพอสรปประเดนทเหมอนและแตกตางของนยามความยงยนในระดบสากล ...................................................................................................................................... 27

ตารางท 4 การเปรยบเทยบนยามการพฒนาความยงยนและนยามความยงยนในระดบสากล เพอสรปเปนนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย ........................................................................................ 29

ตารางท 5 สรป 7 หวขอการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ................................... 72

ตารางท 6 การศกษาและเผยแพรวารสารทางวชาการเกยวกบการประเมนความยงยนอยางสมดลในระดบองคกรของประเทศตางๆ ........................................................................................................ 83

ตารางท 7 สรปหลกเกณฑหรอตวชวดเพอประเมนความยงยนเชงสมดลระดบองคกรจากการทบทวนวรรณกรรมทางวชาการอยางเปนระบบ ........................................................................................... 85

ตารางท 8 ตารางระบปจจยยงยนขององคกรจากการเปรยบเทยบหลกปรชญา ทฤษฎ แนวคดและแบบจ าลองดานการพฒนาความยงยนระดบสากล........................................................................... 93

ตารางท 9 ตารางการคดเลอกรฐวสาหกจเพอการจดท ากรณศกษา ............................................... 123

ตารางท 10 ความคดเหนของผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. เกยวกบมมมองทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจไทย .......................................................................................... 134

ตารางท 11 มมมองท 1 ความยงยนทางการเงน ............................................................................ 135

ตารางท 12 มมมองท 2 ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ ............................................... 135

ตารางท 13 มมมองท 3 ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง .............. 137

ตารางท 14 ความคดเหนของผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. เกยวกบมมมองทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจไทย .......................................................................................... 142

ญ

ตารางท 15 ปจจยท 1 การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล ...................................................... 143

ตารางท 16 ปจจยท 2 ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล ............................. 143

ตารางท 17 ปจจยท 3 การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร ............................................. 144

ตารางท 18 ปจจยท 4 การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ....................... 146

ตารางท 19 ปจจยท 5 การบรหารความเสยง ................................................................................ 147

ตารางท 20 ปจจยท 6 การบรหารหวงโซอปทาน .......................................................................... 148

ตารางท 21 ปจจยท 7 การสอสารขององคกร ............................................................................... 149

ตารางท 22 ปจจยท 8 การประเมนผลความยงยน ........................................................................ 150

ตารางท 23 ปจจยท 9 การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย ...................................................................................................................................................... 151

ตารางท 24 ปจจยท 10 การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง .................................................. 152

ตารางท 25 ปจจยท 11 การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร .......................................... 153

ตารางท 26 ปจจยท 12 การจดการนวตกรรมเพอความยงยน ....................................................... 154

ตารางท 27 ปจจยท 13 การก ากบดแลกจการทด ......................................................................... 155

ตารางท 28 ปจจยท 14 ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ................................................ 156

ตารางท 29 ปจจยท 15 การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ................................................................................................................................ 157

ตารางท 30 ปจจยท 16 อ านาจหนาทตามกฎหมาย ...................................................................... 159

ตารางท 31 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน ............................................................................................... 161

ตารางท 32 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการสอสารขององคกร ........................................................................................................................................... 162

ตารางท 33 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร ............................................................................................................. 162

ฎ

ตารางท 34 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารความเสยง ...................................................................................................................................................... 162

ตารางท 35 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย ....................................................... 163

ตารางท 36 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารการเงนทสมดลกบพอเพยง .......................................................................................................................... 163

ตารางท 37 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ...................................... 163

ตารางท 38 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม .................................................................................................................... 164

ตารางท 39 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการรบผดชอบตอผใชบรการ .......................................... 165

ตารางท 40 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบดานสทธมนษยชน .......................................................... 165

ตารางท 41 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม ...... 166

ตารางท 42 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการสนบสนนและพฒนาชมชน ....................................... 166

ตารางท 43 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการบรหารหวงโซอปทาน ............................................... 167

ตารางท 44 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสะทอนความยงยนดานคณภาพของกระบวนการปฏบตงาน เพอแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม .................................. 167

ตารางท 45 องคประกอบหลกของปจจยความยงยนของภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและเตบโตอยางสมดล ............................................................................................................................................ 170

ตารางท 46 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล .......................................................................................................................... 171

ฏ

ตารางท 47 องคประกอบหลกของปจจยความยงยนดานการบรหารการจดการความยงยนเชงยทธศาสตร .................................................................................................................................... 174

ตารางท 48 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร .................................................................................................................................... 174

ตารางท 49 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย .......................................................................................................... 177

ตารางท 50 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย ........................................................................... 177

ตารางท 51 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการบรหารหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม ...................................................................................................................................... 178

ตารางท 52 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม ...................................................................................................................... 179

ตารางท 53 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการก ากบดแลกจการทด ................................. 180

ตารางท 54 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการก ากบดแลกจการทด ............ 181

ตารางท 55 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ....... 184

ตารางท 56 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม .................................................................................................................................... 184

ตารางท 57 สรปองคประกอบและตวแปรตนจากการจดกลมตวแปรตามวธการ PCA ................... 188

ตารางท 58 วเคราะหองคประกอบของตวแปรของผลความยงยนของรฐวสาหกจไทย ................... 190

ตารางท 59 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานความยงยนของรฐวสาหกจไทย... 191

ตารางท 60 ผลการทดสอบความสมพนธเชงสถตของปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ดวยวธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน ............................................................................................ 192

ตารางท 61 การเปรยบเทยบคาความแปรปรวน เพอทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลองเพอการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ......................................... 195

ตารางท 62 การก าหนดน าหนกรายดชนเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย ............................................................................................................................................... 200

ฐ

ตารางท 63 การก าหนดน าหนกรายตวชวดยอยเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย ................................................................................................................................................ 201

ตารางท 64 ตารางแสดงการเชอมโยงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการพฒนาดชนประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ ...................................................................................... 202

ตารางท 65 สรปผลกรณศกษาปจจยการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน ................... 228

ตารางท 66 สรปผลกรณศกษาปจจยการวเคราะหสภาพแวดลอมทสงผลตอความยงยน ............... 233

ตารางท 67 สรปผลกรณศกษาปจจยการจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน .......................... 237

ตารางท 68 สรปผลกรณศกษาการก ากบดแลกจการทด ................................................................ 248

ตารางท 69 สรปผลกรณศกษาการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม ............................................... 263

ตารางท 70 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานการเงน ................................................................. 267

ตารางท 71 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ ..................................... 270

ตารางท 72 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงของรฐวสาหกจ .................................................................................................................................... 273

ตารางท 73 ระดบและความหมายการยอมรบนวตกรรม ............................................................... 301

ตารางท 74 สรปผลความคดเหนโดยรวมในการยอมรบประโยชนของโปรแกรม ............................ 303

ตารางท 75 สรปผลความคดเหนโดยรวมดานความงายของโปรแกรม ........................................... 303

ตารางท 76 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของรฐวสาหกจ .......................................... 304

ตารางท 77 สรปผลความคดเหนดานความงายของรฐวสาหกจ ..................................................... 305

ตารางท 78 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของผบรหารของ สคร................................ 306

ตารางท 79 สรปผลความคดเหนดานความงายของผบรหารของ สคร. .......................................... 307

ตารางท 80 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของผทรงคณวฒฯ ..................................... 307

ตารางท 81 สรปผลความคดเหนดานความงายของผทรงคณวฒฯ ................................................. 308

ตารางท 82 สรปผลความคดเหนเพอก าหนดราคาโปรแกรม.......................................................... 315

ตารางท 83 สรปผลความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมในการน าโปรแกรมไปใชประโยชน ......... 315

ตารางท 84 สรปผลความคดเหนเกยวกบวธการน าโปรแกรมไปใชประโยชนในวงกวาง ................. 315

ฑ

ตารางท 85 สรปจ านวนองคประกอบปจจยยงยนทไดจากการจดกลมตวแปร ............................... 327

ตารางท 86 สรปองคประกอบผลลพธความยงยนทไดจากการจดกลมตวแปร ............................... 329

สารบญรปภาพ

หนา รปท 1 ภาพรวมของมาตรฐานแนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม .................................... 69

รปท 2 จ านวนการศกษาวจยการประเมนความยงยนอยางสมดลระดบองคกร ................................ 82

รปท 3 สรปปจจยยงยน และนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย................................................ 105

รปท 4 กรอบหลกการทเกยวของส าหรบการพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ........................................................................................... 106

รปท 5 กรอบแนวคดในการท าวจยแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ....................................................................................................................... 109

รปท 6 แบบจ าลองการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ ............................. 197

รปท 7 การใชประโยชนโปรแกรมเพอการประเมนและพฒนาความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ............................................................................................................................................... 277

รปท 8 การเขาระบบเพอใชงานโปรแกรม ..................................................................................... 279

รปท 9 การประเมนความยงยนดวยตนเองของรฐวสาหกจ ............................................................ 280

รปท 10 การแนบเอกสารขอมลผลการด าเนนงานเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ............ 280

รปท 11 การยนยนผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ............................................................. 281

รปท 12 การเขาใชงานโปรแกรมของผประเมน/ทปรกษาเพอประเมนความยงยนรฐวสาหกจไทย . 282

รปท 13 การเลอกรอบระยะเวลาเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ..................................... 282

รปท 14 การประเมนความยงยน โดยผประเมน/ทปรกษาดานการประเมนผลความยงยนของรฐวสาหกจ .................................................................................................................................... 284

รปท 15 การบนทกผลประเมนความยงยน โดยผประเมน/ทปรกษาดานการประเมนผลความยงยนของรฐวสาหกจ .............................................................................................................................. 285

รปท 16 การเขาใชงานโปรแกรม เพอเขาตดตามประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ .................... 286

รปท 17 การเลอกรอบปเพอตดตามผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ................................... 286

ณ

รปท 18 การรายงานภาพรวมผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทย ...................................... 287

รปท 19 การรายงานผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยรายสาขา ..................................... 288

รปท 20 การรายงานผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยรายแหง ....................................... 289

รปท 21 หนาจอแสดงตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ..................................... 291

รปท 22 ค าสงการเพมตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ..................................... 291

รปท 23 การบนทกผลการเพมตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ........................ 292

รปท 24 การบนทกผลการลดตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ................................. 293

รปท 25 การออกจากโปแกรม เพอยตการใชระบบประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ................. 294

รปท 26 การแกไขรอบระยะเวลาการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ..................................... 294

รปท 27 แบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลย ................................................................................... 297

รปท 28 ระบบปฏบตการยอยในการประเมนความยงยนเชงดลยภาพของระบบ SSM .................. 300

บทท 1

บทน า

1.1 ความส าคญของปญหา

ความยงยนเปนแนวคดการพฒนาทเกดขนตงแตป ค.ศ. 1798 (Malthus,1798) โดยมงเนน

การพฒนาทน าไปสการตอบสนองความตองการของคนในปจจบนโดยไมลดทอนศกยภาพของโลกท

จะตอบสนองตอความตองการและความเปนอยของคนในอนาคต (Commission and Commission

1987) อยางไรกตามเนองจากการตงเปาหมายการเตบโตทางเศรษฐกจอยางไมมทสนสดของประเทศ

ตางๆ ในโลก กอใหเกดปญหาทงความเหลอมล าทางสงคม และการท าลายทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม จงเปนทมาทท าใหประเทศพฒนาแลวรเรมก าหนดนยามความยงยนทชดเจนเผยแพร

ออกมาอยางหลากหลาย เชน ความยงยนคอ การพฒนาทสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอม (Tipple Bottom Line) ภายใตแนวคดของ Elkington (1994) หรอนยามของ the

World Commission on Environment and Development (WCED) in1987 ทก าหนดให

หมายถง “การพฒนาความยงยน หมายถง การตอบสนองตอความตองการของคนในปจจบน โดยไม

ลดทอนความสามารถทจะตอบสนองตอความตองการของคนในอนาคต” นอกจากนนยงหมายถง

ความแขงแกรงทางการเงน ความสามารถทธรกจจะอยรอดไดภายใตสภาวะวกฤตทงดานเศรษฐกจ

และสงคม รวมถงความสามารถในการเปนผน าตลาด (Avery 2005) และเปนรปแบบการด าเนนงาน

ขององคกรทตองรบผดชอบตอสงคมทตนด ารงอยผานการจดก าหนดหลกการ (Principle)

กระบวนการ (Process) และ ผลตภณฑ (Product) รวมถงผลลพธ (Outcome) ทค านงถงประโยชน

ตอสงคมโดยรวมมากกวาการพจารณาผลลพธดานการเงนเปนหลก (Wood, 1991) และบางกรณยง

ก าหนดนยามโดยมขอบเขตครอบคลมทฤษฎทเกยวของกบรปแบบการก ากบดแลการด าเนนงานใน

ระดบองคกร การบรหารหวงโซอปทานใหมคณภาพและรบผดชอบตอผมสวนไดสวนเสยภายนอกซง

เปนผรบผลกระทบทงทางตรงและทางออมจากองคกร รวมถงการใชทรพยากรขององคกรทตอง

ค านงถงความคมคาและมงเนนใหสงแวดลอมและระบบนเวศนเกดความสมดล เชน ทฤษฎผมสวนได

สวนเสย (Stakeholder Theory) ของ Freeman (1984) ทฤษฎ resource-based perspective

2

(RBP) ของ Isabel C. Lourenco and Manuel Castelo Branco (2013) แนวทางการจดการเชง

คณภาพ (Quality Management) ของ Michal E. Porter and Claas van der Linde (1995)

การก ากบดแลกจการทด ของ Güler Aras and David Crowther (2008) การแสดงความรบผดชอบ

ตอสงคมและสงแวดลอม ของ E.W.T. Ngai , Dorothy C.K. Chau , C.W.H. Lo , Chun Fong Lei

(2014) รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนตน

เพอใหเกดการวดความยงยนตามนยามขางตนไดอยางแทจรง ตงแตป ค .ศ. 1992 จากการ

ประชม The Earth Summit จงเรมมการพฒนาดชนชวดความยงยนโดยครอบคลมตามหลกการของ

Triple Bottom Line ทแบงเปนดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม กอนทในเวลาตอมาจะเกดการ

พฒนาดชนชวดความยงยนในกลมองคกรภาคเอกชน เชน the Domini 400 Social Index ทถก

สรางขนโดย Kinder, Lydenberg, Domini and Co. และ Dow Jones Sustainability Index

(DJSI) ทถกพฒนาขนโดยตลาดหลกทรพยของนวยอรก (The New York Stock Exchange) ในป

ค.ศ. 1999 และจากการท DJSI ถกพฒนาโดยมกรอบทเปนมาตรฐานจนเปนทยอมรบโดยทวไป ดชน

ดงกลาวจงไดกลายเปนตนแบบและท าใหเกดการพฒนาดชนชวดความยงยนของบรษททจดทะเบยน

ในตลาดหลกทรพยของประเทศตางๆ อกเปนจ านวนมาก ทง The FTSE4good ของประเทศองกฤษ

ป 2001, the Socially Responsible Index (SRI) ประเทศแอฟรกาใตป 2003 และ the

Corporate Sustainability Index (ISE) ประเทศโปรตเกซ ป 2005

อยางไรกตาม ในขณะทดชนชวดความยงยนขององคกรเอกชนในประเทศพฒนาแลวก าลงถก

สรางขนอยางตอเนอง ในทางตรงขามกลบไมพบดชนชวดความยงยนส าหรบองคกรภาครฐในประเทศ

ก าลงพฒนาทชดเจน (Goyal, Rahman et al. 2013) ซงรวมถงประเทศไทยทองคกรภาครฐม

บทบาทส าคญยงตอการพฒนาระบบเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม จากการทผประกอบการ

ภาคเอกชนโดยมากขาดทงทรพยากรดานการเงน และทรพยากรมนษยทมทกษะ ความรความ

เชยวชาญเพยงพอทจะขบเคลอนใหประเทศเตบโตไดอยางแทจรง จงมความจ าเปนทจะตองพงพงรฐ

ใหเปนสถาบนหลกในการสรางสาธารณปโภคสาธารณปการขนพนฐาน พรอมทงเขาบรหารจดการ

และใหบรการสาธารณะในเชงผกขาด กรณดงกลาวจงสงผลใหภาครฐมการจดตงรฐวสาหกจเพอท า

หนาทแทนหนวยราชการทขาดทกษะและความคลองตวในเชงโครงการ เขาประกอบกจการ ใน

อตสาหกรรมส าคญทเกยวของกบความมนคงของประเทศ โดยครอบคลมทงอตสาหกรรมการขนสง

3

พลงงาน การสอสาร สาธารณปการ อตสาหกรรมและพาณชยกรรม เกษตร สถาบนการเงน สงคม

และเทคโนโลย และทรพยากรธรรมชาต และจดสรรงบประมาณการลงทนใหรฐวสาหกจน าไป

ด าเนนการเปนจ านวนมากในแตละป ซ งจากขอมลป 2555 ถงป 25 60 ของส านกงาน

คณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง ทภาครฐจดตงใหก ากบดแลรฐวสาหกจ

โดยรวมของประเทศ พบวารฐวสาหกจไทยไดรบงบประมาณจากภาครฐเพอการลงทนเฉลยสงถง

309,401 ลานบาทตอป หรอคดเปนเฉลยรอยละ 12 ของรายไดรวมทภาครฐจดเกบไดในแตละป และ

เนองจากงบประมาณเบกจายจ านวนมากน ในป 2536 รฐบาลไดจดใหมระบบการประเมนผล

การด าเนนงานรฐวสาหกจเปนประจ าทกป เพอประเมนถงผลส าเรจของการด าเนนงานตาม

วตถประสงคจดตง การตอบสนองตอความตองการของภาคประชาชน และความคมคาในการใช

ทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงน

อยางไรกตามแมจะก าหนดใหมการประเมนผลงานรฐวสาหกจอยางตอเนอง แตผลทเกดขน

จรงกลบพบวารฐวสาหกจไทยยงประสบปญหาทงดานการบรหารจดการ กระบวนการท างานและ

พฤตกรรมจรยธรรมของผบรหารและพนกงาน ทน าไปสการสรางผลกระทบเชงลบตอระบบเศรษฐกจ

จากในป 2559 ทมรฐวสาหกจจ านวน 7 แหง ตองเขาสระบบการฟนฟกจการเนองจากมภาวะขาดทน

ทรนแรงตอเนองเกนกวา 5 ป โดยเปนยอดขาดทนสะสมสงกวา 2.52 แสนลานบาท ไดแก การรถไฟ

แหงประเทศไทย องคการขนสงมวลชนกรงเทพ ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

แหงประเทศไทย ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) บรษท ทโอท

จ ากด (มหาชน) และบรษท กสท โทรคมนาคม จ ากด (มหาชน) ซงสงผลใหหนสนรวมของทงระบบ

รฐวสาหกจจากขอมลของ สคร. มอตราเพมขนอยางตอเนองทกป เฉลยรอยละ 5 ตอป จาก 9.65

แสนลานบาท ในป 2555 เพมขนเปน 11.05 แสนลานบาท ในป 2559 (ส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ 2560)

ในขณะทดานสงคม รฐวสาหกจไดกอปญหาตอสขภาพและความเปนอยตอชมชนและสงคม

โดยรวม เชน กรณการสรางโรงไฟฟาถานหนขนาดใหญทอ าเภอแมเมาะ จงหวดล าปาง ทสงผลใหเกด

การอพยพยายถนของประชาชนในพนท การเกดปญหาดานสขภาพจากมลพษทางอากาศ ฝนละออง

ขเถา และกลมควนทสงผลใหประชาชนเกดโรคระบบทางเดนหายใจและปอดอกเสบแบบเฉยบพลน

จนท าใหประชาชนสวนหนงเสยชวตในเวลาตอมา (ไทยรฐ 2560) นอกจากนนจากการทรฐวสาหกจ

4

รบปฏบตตามนโยบายรฐทเนนเพมฐานเสยงใหแกพรรคการเมองทครองต าแหนงรฐบาลในป

2554-2557 ผานโครงการรบจ าน าขาวของรฐบาล ยงน าไปสปญหาในเชงระบบทงการทจรตใน

กระบวนการจดซอจดจางภาครฐ ความลมเหลวของตลาดการคาขาวเสรในประเทศ ทท าใหรฐบาลเกด

ภาระหนสนจ านวนมากจนขาดสภาพคลองในการจายคนคาจ าน าขาวใหแกชาวนาสงถง 0.27

แสนลานบาท ซงเหตการณดงกลาวสงผลใหชาวนามความเปนอยทตกต ารนแรงในชวงเวลาดงกลาว

นอกจากนนในดานจรยธรรมจากการใหบรการสาธารณะ ยงพบเหตการณทรฐวสาหกจถกฟองรอง

กรณรบสนบนโครงการจดซอจดจางภาครฐทงในและตางประเทศ ซงสงผลตอภาพลกษณความ

นาเชอถอของหนวยงานภาครฐของประเทศไทยในมมมองของตางประเทศ (ไทยพบลกา 2560)

ส าหรบดานสงแวดลอมนน ยงพบเหตการณความบกพรองจากการปฏบตงานของรฐวสาหกจทท าให

สงแวดลอมและระบบนเวศเกดความเสยหายรนแรง เชน การเกดเหตระเบดทแทนขดเจาะน ามนและ

กาซธรรมชาต จนท าใหน ามนรวไหลในวงกวาง ท าลายแนวปะการง ปาชายเลน และระบบนเวศอยาง

รนแรง หรอการปลอยกาซพษรวไหลจากโรงงานในนคมอตสาหกรรมทท าใหเกดผเสยชวตในชมชน

รอบพนทตง (ไทยพบลกา 2556)

ปญหาสะสมของรฐวสาหกจ สรางความเสยหายทรนแรงตอระบบเศรษฐกจ สงคมและ

สงแวดลอมของประเทศไทย เปนอปสรรคทส าคญหากประเทศตองการกาวสความยงยน ประกอบกบ

ในปจจบนแมจะมนยามความยงยน และแบบจ าลองความยงยนทประเทศพฒนาแลวจดท าขนเปน

จ านวนมาก แตเนองจากสวนใหญเปนนยามและแนวทางด าเนนการส าหรบภาคเอกชนมากกวา

ภาครฐ โดยเฉพาะยงไมมการก าหนดนยามและปจจยทจะสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจอยาง

เปนมาตรฐาน (A. Adams, Muir et al. 2014) รวมถงนยามหรอแบบจ าลองทเกดขนโดยประเทศ

พฒนาแลวยงมงใชหลกการและทฤษฎเชงเศรษฐศาสตร และทฤษฎเชงวทยาศาสตร ทใหความส าคญ

กบสงทจบตองได สามารถวจยและประเมนผลส าเรจไดอยางชดเจนเปนพนฐาน ในขณะทยงไมม

หลกการและแบบจ าลองการประเมนผลและพฒนาความยงยนทใชหลกปรชญาแนวคดดานจรยธรรม

และทฤษฎเชงสงคมอนๆ เชน หลกจรยธรรมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทมงเนนแนวคดทางพทธศาสนาในการปรบพฤตกรรม

จรยธรรมระดบบคคล เปนตน เพอท าใหการพฒนาความยงยนมมตทสมดลทงในระดบโครงสราง

กระบวนการ และพฤตกรรมการปฏบตงาน (Dr.Chaiyawat Wibulswasdi 2010)

5

จากปญหาทกลาวถงนจงเปนทมาของการวจยในทน ทตองการศกษาวจยเพอระบไดถงนยาม

และปจจยทสามารถสงผลใหรฐวสาหกจไทยเกดความยงยนไดอยางแทจรง เพอน ามาพฒนาเปนดชนช

วด และแบบจ าลองเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยทมมตการประเมนท

ครบถวนครอบคลมทงในเชงกระบวนการและพฤตกรรมจรยธรรมในการปฏบตงาน โดยเกดขนภายใต

บรบทของรฐวสาหกจ และสภาพแวดลอมของสงคมไทยทเนนใหรฐวสาหกจตองสรางผลสมฤทธตาม

พนธกจทไดรบมอบหมาย ดวยการปฏบตงานทมประสทธภาพ คมคา และค านงถงประโยชนของ

ประชาชนเปนเปาหมายสงสดในการปฏบตงาน

1.2 ค าถามการวจย

1) อะไรคอนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทสอดคลองกบบรบทของรฐวสาหกจและ

สภาพแวดลอมของสงคมไทย

2) ปจจยใดทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

3) หลกเกณฑและดชนชวดใดทเหมาะสมส าหรบใชประเมนการบรหารจดการความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย

1.3 วตถประสงคของการวจย

1) เพอสรปนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทสอดคลองกบบรบทของ

รฐวสาหกจและสงคมไทย

2) เพอระบความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความยงยนกบผลความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทย

3) เพอพฒนาแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยทม

ดชนชวดผลความยงยนทครบถวนและสมดล

4) เพอพสจนการยอมรบและความเปนไปไดในการน าแบบจ าลองออกใชประโยชนในเชงพาณชย

6

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) เกดนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทยทชดเจน ทสามารถน าไปประยกตใชกบรฐวสาหกจไทยไดอยางเหมาะสมและเปนมาตรฐาน

2) มดชนชวดความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทเกดจากปจจยยงยนทศกษาวจยโดยใชหลกปรชญาแนวคดดานจรยธรรม และทฤษฎเชงสงคมเปนพนฐานการพฒนา

3) เกดแบบจ าลองการประเมนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทมดชนชวด ความยงยนทครบถวนและสมดลในเชงบรณาการ ใหรฐวสาหกจและหนวยงานก ากบดแลภาครฐไปใชไดอยางเปนมาตรฐาน

1.5 ขอบเขตการศกษา

1) มงเนนศกษาวจยเพอพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ จงก าหนดกลมประชากรและกลมตวอยางการวจยครอบคลมท ง ร ฐว สาหก จ ในระบบประ เมนผลการด า เน นงานร ฐ ว ส าหกจ ของส าน ก งานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง ตงแตป 2553 -2558 ซงมจ านวนทงสน 55 แหง โดยมรายชอประกาศในเวปไซตของส านกงานคณะกรรมการ นโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง รวมถงผบรหารระดบกลางถงระดบสงของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ทท าหนาทก ากบดแลรฐวสาหกจไทย ทงการก าหนดนโยบาย ก ากบดแล ประเมนและพฒนาการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยโดยรวม และด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป 2553 -2558 และผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจซงเปนกลมบคคลทคณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบวามความรความเชยวชาญในงานดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม จงแตงตงขนเพอท าการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจไทยเปนประจ าทกปตงแตป 2553-2558 โดยรายชอผทรงคณวฒทไดรบการคดเลอก สคร. จะท าการประกาศรายชอผานเวปไซตของ สคร. อยางชดเจน

2) ก าหนดขอบเขตการศกษาเพอคนหานยามความยงยน และปจจยทสงผลใหรฐวสาหกจไทยเกดความยงยน โดยมความครบถวนสอดคลองกบบรบทของรฐวสาหกจ และสภาพแวดลอมของสงคมไทยอยางเหมาะสม ซงจากการทรฐวสาหกจตองปฏบตตามกฎหมายจดตงและพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ทมเปาหมายใหภาครฐตองตอบสนองความตองการและค านงถงประโยชนของประชาชน ดวย

7

การปฏบตภารกจอยางซอสตยสจรต มประสทธภาพ ใชทรพยากรอยางคมคา และมการประเมนผลอยางสม าเสมอทกป จากประเดนดงกลาวจงไดก าหนดขอบเขตการศกษาวจย โดยใหครอบคลมหลกการ แนวคด ทฤษฎ แบบจ าลอง บทความทางวชาการและเอกสารทเกยวของกบการจดการองคการ การบรหารจดการผมสวนไดเสย ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และหลกการพฒนาความยงยนทงระดบสากลและในประเทศไทย เพอใหสอดคลองกบพระราชกฤษฏกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ไดแก

2.1) ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory) 2.2) ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) 2.3) ทฤษฎองคการ (organization theories) 2.4) ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy) 2.5) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก. 26000

(ISO 26000) 2.6) หลกการการประเมนผลเชงสมดลเพอความยงยน (Sustainable Balanced Scorecard)

3) แหลงขอมลเพอการศกษาวจย ประกอบดวย

3.1) ขอมลทตยภม ประกอบดวย 3.1.1) ฐานขอมลการวจยทจดเกบขอมลเอกสารทางวชาการ และงานศกษาวจยท

เกยวของกบการพฒนาความยงยนระดบองคกร (The Corporate Sustainable Development) ทงในและตางประเทศ เชน EBSCOS ,Emerald ,Elsevier’s Science Direct ,Scopus และ Wiley เปนตน

3.1.2) แหลงขอมลทจดเกบขอมลทตยภมเกยวกบรฐวสาหกจไทย โดยเฉพาะฐานขอมลของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสากจ กระทรวงการคลง และฐานขอมลของทปรกษาดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ

3.1.3) รายงานประจ าป รายงานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social Responsibility Report) และรายงานความยงยนของรฐวสาหกจ (Sustainable Development Report) ทรฐวสาหกจเผยแพรผานสอสาธารณะโดยทวไป

8

3.2) ขอมลปฐมภม ประกอบดวย 3.2.1) แหลงขอมลปฐมภม ไดแก การสมภาษณ การออกแบบสอบถามและแบบส ารวจ

ความคดเหนแกกลมตวอยางการวจย เพอจดเกบการพฒนาและผลส าเรจของการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

9

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

การศกษาวจยเพอพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพ

ของรฐวสาหกจไทย The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for

State Own Enterprise in Thailand ไดจดท าขนโดยทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ตอไปน

2.1 นยาม คณลกษณะ และการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย

2.2 ความหมายของความยงยนระดบองคกร (Corporate sustainability) และการพฒนาความยงยนระดบองคกร (Corporate Sustainable Development)

2.3 แนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบความยงยนองคกร

2.3.1 ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory)

2.3.2 ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View)

2.3.3 ทฤษฎองคการ (organization theories)

2.3.4 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy)

2.3.5 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก . 26000 (ISO 26000)

2.3.6 หลกการการประเมนผลเช งสมดล เ พอความย งยน (Sustainable Balanced Scorecard)

2.4 งานวจยทเกยวของกบการประเมนความยงยนขององคกร

2.5 กรอบแนวคดการวจย

10

2.1 นยาม คณลกษณะ และการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย

2.1.1 นยามและคณลกษณะของรฐวสาหกจ

รฐวสาหกจ หรอ Public Enterprise เปนองคกรของรฐรปแบบหนง ทถกก าหนดนยาม

ความหมายไวอยางหลากหลายตามกฎหมายจดตง กระบวนการของบประมาณ รวมถงการศกษาวจย

ในเชงวชาการ ซงสามารถระบขอบเขตคณลกษณะของรฐวสาหกจในเชงกวาง คอ องคกรทด าเนน

กจการทเกยวของกบเศรษฐกจของประเทศ ซงรฐไดมอบหมายใหด าเนนกจการในรปแบบการผลต

และจ าหนายสนคาหรอใหบรการ ทภาครฐโดยปกตไมสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธผล โดย

กจการดงกลาวมกเกยวของกบความมนคงทางเศรษฐกจ สงคม และส งแวดลอม ซงเอกชนอาจมการ

ประกอบกจการดงกลาวอยเดมหรอไมกได ซงในการจ าหนายหรอใหบรการนนองคกรสามารถเกบ

คาตอบแทนจากประชาชนผใชบรการได (ดร. ชาญชย แสวงศกด 2549)

อยางไรกตาม เพอใหการวจยนสามารถพจารณาถงคณลกษณะของรฐวสาหกจไทยไดโดยม

ขอบเขตทชดเจนยงขน ในทนจงไดด าเนนการเกบรวบรวมนยามความหมายของรฐวสาหกจไทย ทเปน

ทยอมรบและถกใชอยางแพรหลายโดยทวไป โดยสรปรายละเอยด ไดดงน

1) พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ระบวา

รฐวสาหกจ คอ

“กจการทรฐเปนผลงทนหรอถอหนขางมาก (กฎ) องคการของรฐบาลหรอหนวยงาน

ธรกจซงรฐเปนเจาของ หรอกจการของรฐ หรอบรษทและหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการ

องคการของรฐบาลหรอหนวยงานธรกจของรฐมทนรวมอยดวยเกนกวารอยละ 50”

2) พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 และทแกไขเพมเตม มาตรา 4 ระบวา

“ รฐวสาหกจ หมายถง

ก. องคการของรฐบาลหรอหนวยงานธรกจทรฐบาลเปนเจาของ

ข. บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทสวนราชการมทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ

ค. บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการและ/หรอรฐวสาหกจตาม (ก) และ/หรอ

(ข) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ

11

ง. บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการและ/หรอรฐวสาหกจตาม (ค) และ/หรอ

(ก) และ/หรอ(ข) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ

จ. บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการและ/หรอรฐวสาหกจตาม (ง) และ/หรอ

(ก) และ/หรอ (ข) และ/หรอ (ค) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ”

3) พระราชบญญตคณสมบตมาตรฐานส าหรบกรรมการและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ.

2518 และทแกไขเพมเตมมาตรา 4 ระบวา

“ รฐวสาหกจ หมายความวา

(1) องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล หรอ กจการ

ของรฐบาลตามกฎหมายทจดตงกจการนนและหมายความ รวมถงหนวยงานธรกจท

รฐเปนเจาของแตไมรวมถงองคการหรอกจการทมวตถประสงคเฉพาะเพอสงเคราะห

หรอสงเสรมการใดๆทมใชธรกจ

(2) บรษทจ ากดหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวง ทบวง กรม หรอทบวงการเมองทม

ฐานะเทยบเทา และหรอรฐวสาหกจตาม (1) มทนรวมอยดวย เกนกวารอยละหาสบ

หรอ

(3) บรษทจ ากดหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวง ทบวง กรม หรอทบวงการเมองทม

ฐานะเทยบเทา และหรอรฐวสาหกจตาม (1) และหรอ (2) มทนรวมอยดวยถงสองใน

สาม”

4) พระราชบญญตพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พ.ศ. 2521 มาตรา 4 ระบวา

“ รฐวสาหกจ หมายความวา

(1) องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาลหรอกจการ

ของรฐ ตามกฎหมายทจดตงกจการนน และหมายความรวมถงหนวยงานธรกจทรฐ

เปนเจาของ

(2) บรษทจ ากดหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการท

เรยกชอ อยางอนทมฐานะเปนกระทรวง ทบวง หรอกรม และหรอรฐวสาหกจตาม

(1) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบหรอ

12

(3) บรษทจ ากดหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการท

เรยกชอ อยางอนทมฐานะเปนกระทรวง ทบวง หรอกรมและหรอ รฐวสาหกจตาม

(1) และหรอ (2) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ”

5) พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. 2543 มาตรา 6 ระบวา

“ รฐวสาหกจ หมายความวา

(1) องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาลหรอกจการของ

รฐตามกฎหมายทจดตงกจการนน และใหหมายความรวมถงหนวยงานธรกจทรฐเปน

เจาของ

(2) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวง ทบวง กรม หรอทบวงการเมองทม

ฐานะเทยบเทา หรอรฐวสาหกจตาม (1) มทนรวมอยดวย เกนรอยละหาสบ”

6) พระราชบญญตการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2548 ระบวา

“ รฐวสาหกจ หมายความวา

(ก) องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล กจการของรฐ

ซงมกฎหมายจดตงขนหรอหนวยงานธรกจทรฐบาลเปนเจาของ

(ข) บรษท จ ากด หรอบรษท มหาชน จ ากด ทหนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจตาม

(ก) มทนรวมอยดวยเกนรอยละหาสบ

(ค) บรษทจ ากดหรอบรษทมหาชนจ ากด ทหนวยงานของรฐและรฐวสาหกจตาม (ก)

หรอ (ข) หรอรฐวสาหกจตาม (ก) และ (ข) มทนรวมอยดวย เกนรอยละหาสบ โดย

ใหค านวณเฉพาะทนตามสดสวนทเปนของหนวยงานของรฐเทานน”

7) ดร. ชาญชย แสวงศกด (2542) ระบวา รฐวสาหกจเปนหนงในองคกรทรฐจดตงขน โดยม

ลกษณะเปนนตบคคลทรฐเปนเจาของหรอเปนผถอหนมากกวากงหนง ซงแรกเร มม

วตถประสงคในการจดตงเพอใหด าเนนกจกรรมดานอตสาหกรรมและการพาณชยท

หนวยงานราชการปกตไมสามารถด าเนนการไดจากปญหาทงดานโครงสรางการบงคบ

13

บญชาทซบซอน การขาดทกษะความรความสามารถโดยเฉพาะดานอตสาหกรรมและ

การพาณชยของบคลากรในภาครฐ และกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบทางราชการท

ขาดความยดหยนและความคลองตว จากขอจ ากดทระบถงนจงท าใหรฐบาลมการจดตง

รฐวสาหกจเพอใหบรการดานอตสาหกรรมและการพาณชยส าหรบตอบสนองตอความ

ตองการของประชาชนแทนการมอบหมายใหหนวยราชการโดยทวไปด าเนนการ ซงใน

การใหบรการ เพอใหรฐวสาหกจสามารถมเงนรายไดอนนอกเหนอจากการพงพง

งบประมาณภาครฐ รฐบาลจงก าหนดใหรฐวสาหกจสามารถจดเกบคาตอบแทนจาก

ประชาชนผใชบรการไดตามขอบเขตทรฐบาลก าหนด (ดร. ชาญชย แสวงศกด 2549)

จากนยามขางตนจงสามารถสรปคณลกษณะทส าคญของรฐวสาหกจ ไดคอ

เปนนตบคคลทรฐบาลเปนผถอหนหลก

ถกจดตงเพอเนนปฏบตหนาทในกจการดานอตสาหกรรมและพาณชยกรรมทตอง

อาศยทกษะ ความช านาญ และความยดหยนของในการปฏบตงาน ซงหนวยราชการ

ไมสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธผล

สามารถจดเกบคาตอบแทนเพอเปนรายไดองคกร ลดการพงพงงบประมาณภาครฐ

มเปาหมายการปฏบตงานทมงเนนการตอบสนองความตองการและค านงถง

ประโยชนของประชาชนมากกวาการสรางก าไรสงสด

2.1.2 การประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย

จากความมงหวงใหรฐวสาหกจปฏบตหนาทตามภารกจและนโยบายทไดรบมอบหมาย

อยางถกตอง ครบถวน และมประสทธผล โดยใชทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนของ

ประเทศอยางคมคา จงมความจ าเปนทภาครฐจะตองจดใหมระบบในการตดตามประเมนผลการ

ด าเนนงานของรฐวสาหกจอยางเปนระบบ ทงนเพอน าผลประเมนทไดรบมาใชในการก ากบดแล และ

ก าหนดนโยบาย เพอพฒนาใหรฐวสาหกจมประสทธภาพและศกยภาพในการปฏบตงานเพมสงขน

อยางตอเนองทกป ดวยวตถประสงคดงกลาวตงแตป 2536 รฐบาลจงไดจดใหมระบบประเมนผล

การด าเนนงานของรฐวสาหกจ โดยมอบหมายให ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.)

14

กระทรวงการคลง เปนผรบผดชอบก ากบดแลระบบใหมมาตรฐาน และด าเนนการประเมนผลการ

ปฏบตงานของรฐวสาหกจอยางตอเนองทกป เพอวางแนวทางบรหารจดการและพฒนารฐวสาหกจ

แตละแหงอยางเปนระบบ เพอตอบสนองตอนโยบายดงกลาว สคร . จงไดด าเนนการคดเลอก

รฐวสาหกจทมความส าคญตอการพฒนาประเทศเขาสการประเมนผลอยางตอเนอง ซงตงแตป 2553

ถงปจจบน ป 2560 มจ านวนรฐวสาหกจทเขาสระบบประเมนผลการด าเนนงานของ สคร. ทงสน 55 แหง

โดยสามารถจ าแนกไดเปน 9 กลมสาขา ตามวตถประสงคจดตง และภารกจทไดรบมอบหมายจาก

ภาครฐ ทมรายละเอยดดงน

ตารางท 1 รายชอกลมสาขาและรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง

1. สาขาขนสง (10 แหง) 2. สาขาพลงงาน (4 แหง) 3. สาขาสอสาร (4 แหง)

1. การรถไฟแหงประเทศไทย 11. บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) 15. บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน)

2. การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

12. การไฟฟาฝายผลตแหง ประเทศไทย

16. บรษท อสมท จ ากด (มหาชน)

3 องคการขนสงมวลชนกรงเทพ 13. การไฟฟานครหลวง 17. บรษท ไปรษณย จ ากด

4. บรษท ขนสง จ ากด 14. การไฟฟาสวนภมภาค 18. บรษท กสท โทรคมนาคม จ ากด (มหาชน) 5. การทางพเศษแหงประเทศไทย

6. การทาเรอแหงประเทศไทย

7. บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)

8. บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน)

9. บรษท วทยการบนแหง ประเทศไทย จ ากด

10. สถาบนการบนพลเรอน

4. สาขาสาธารณปการ ( 6 แหง) 5. สาขาอตสาหกรรมและ พาณชยกรรม (7 แหง)

6. สาขาเกษตร (6 แหง)

19. การประปานครหลวง 25. โรงงานยาสบ 32. องคการสะพานปลา

20. การประปาสวนภมภาค 26. โรงงานไพ 33. องคการคลงสนคา

21. องคการจดการน าเสย 27. องคการสรา 34. องคการตลาดเพอเกษตรกร

22. การเคหะแหงชาต 28. ส านกงานสลากกนแบงรฐบาล 35. ส านกงานกองทนสวนยาง

23. บรษท ธนารกษพฒนา สนทรพย จ ากด

29. โรงพมพต ารวจ 36. องคการสวนยาง

24. การนคมอตสาหกรรมฯ 30. บรษท อกรงเทพ จ ากด 37. องคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย 31. องคการตลาด

15

7. สาขาสถาบนการเงน (10 แหง) 8. สาขาสงคมและเทคโนโลย (5 แหง)

9. สาขาทรพยากรธรรมชาต (3 แหง)

38. บมจ. ธนาคารกรงไทย 48. การกฬาแหงประเทศไทย 53. องคการอตสาหกรรมปาไม

39. ธนาคารออมสน 49. องคการเภสชกรรม 54. องคการสวนพฤกษศาสตร

40. ธนาคารอาคารสงเคราะห 50. การทองเทยวแหงประเทศไทย 55. องคการสวนสตว ใน พระบรมราชปถมภ 41. ธนาคารเพอการเกษตรและ

สหกรณการเกษตร 51. สถาบนวจยวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงประเทศไทย

42. ธนาคารเพอการสงออกและน าเขาแหงประเทศไทย

52. องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต

43. ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย

44. บรรษทตลาดรองสนเชอ ทอยอาศย

45. บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม

46. ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย

47. ส านกงานธนานเคราะห

เพอใหการประเมนสะทอนผลส าเรจ และคณภาพมาตรฐานในการปฏบตงาน รวมถงความ

คมคาของการใชงบประมาณหรอทรพยากรของประเทศไดอยางแทจรง สคร . จงไดจดใหมระบบ

ประเมนผลการปฏบตงาน ทมการพฒนาหลกเกณฑ และแนวทางการประเมนผลการด าเนนงานของ

รฐวสาหกจอยางตอเนอง โดยสามารถแบงไดเปน 3 ระยะ ไดแก

ระยะท 1 : ป 2538- 2546

หลกการ/แนวคดของการประเมนผล : เพอมงหวงการปรบปรงประสทธภาพ

การด าเนนงานของรฐวสาหกจใหสงขน โดยเปลยนแนวคดในการก ากบรฐวสาหกจจาก

การควบคมขนตอนในการท างานมาเปนการควบคมผลงานของรฐวสาหกจแทน โดยให

อ านาจแกคณะกรรมการรฐวสาหกจตดสนใจจดการภายในองคการไดเอง เพอให

รฐวสาหกจปฏบตงานไดอยางคลองตวและรวดเรวขน

หลกเกณฑการประเมนผลการด าเนนงาน : จ าแนกออกเปน 6 ดาน เพอสะทอน

ประสทธภาพ และคณภาพในการด าเนนงานของรฐวสาหกจ โดยก าหนดกรอบน าหนก

16

สงสดทดานประสทธภาพทางการเงน (น าหนกรอยละ 15 -30) รองลงมาไดแก ดาน

ประสทธภาพทางกายภาพ (น าหนกรอยละ 20-25) ดานคณภาพของการบรหาร (น าหนก

รอยละ 15-20) และดานคณภาพของการบรการ (น าหนกรอยละ 10-20) ในขณะทดาน

การด าเนนงานแผนวสาหกจ และคณภาพของแผนใหน าหนกเทากนทรอยละ 10

ระยะท 2 : ป 2547 – ปจจบน

หลกการ/แนวคดของการประเมนผล :

1) เปนการน านโยบายของรฐบาลมาชวยในการผลกดนใหรฐวสาหกจสามารถ

ปรบปรงประสทธภาพในการด าเนนงานเพอตอบสนองยทธศาสตรชาต

2) เปนระบบทท าใหรฐวสาหกจทราบถงระดบความสามารถในการแขงขนเมอ

เปรยบเทยบกบคแขง

3) เปนระบบทมงเนนการเพมประสทธภาพในการด าเนนงานของรฐวสาหกจโดยให

คณะกรรมการรฐวสาหกจเปนผรบผดชอบตอผลการด าเนนงาน

4) เปนระบบทมงเนนการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานของฝายบรหาร

5) ใชแผนธรกจ/แผนกลยทธ/แผนวสาหกจเปนเครองมอในการก าหนดเปาหมายและ

ประเมนผล รวมถงการตดตามผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ

6) เปนการก าหนดตวชวดหลกๆ ทสะทอนผลการด าเนนงาน โดยไมตองพจารณาใน

รายละเอยดมากเกนไป

7) เปนการก าหนดเปาหมายตวชวด โดยมงเนนใหรฐวสาหกจมการเปลยนแปลง

องคกรไดอยางมประสทธภาพ โดยเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกบมาตรฐานสากล

หรอ Industry Norm

8) เปนการประสานงานอยางใกลชดระหวางกระทรวงเจาสงกด โดยคณะท างาน

ปรบปรงประสทธภาพรฐวสาหกจและกระทรวงการคลง

หลกเกณฑการประเมนผลการด าเนนงาน : จ าแนกออกเปน 3 ดาน ครอบคลมการประเมน

ความส าเรจทงการปฏบตตามนโยบาย การด าเนนงานตามภารกจของรฐวสาหกจ และ

การบรหารจดการองคกรทถอเปนโครงสรางพนฐานส าคญของรฐวสาหกจไทย ซงให

17

น าหนกสงสดทการประเมนดานผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจทรอยละ 50 (+/-10)

รองลงมา ไดแก ดานการบรหารจดการองคกรทรอยละ 30 และ ดานการด าเนนงานตาม

นโยบายทรอยละ 20 (+/-10) โดยการบรหารจดการองคกรนนไดก าหนดจ าแนกออกเปน

6 มตครอบคลมตงแต บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ การบรหารความเสยง การ

ควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน การบรหารจดการสารสนเทศ และการบรหาร

ทรพยากรบคคลในรฐวสาหกจ

ระยะท 3 : ป 2550 – ปจจบน

หลกการ/แนวคดของการประเมนผล : มงเนนใหระบบประเมนผลการด าเนนงาน

เปนเครองมอทมประสทธภาพของภาครฐ ในการยกระดบการบรหารจดการของ

รฐวสาหกจใหเขาสมาตรฐานสากล อนจะเปนการเพมประสทธภาพการแขงขนของ

ประเทศ โดยไดเหนชอบใหมการประยกตรปแบบระบบการประเมนตนเอง (Self

Assessment) และเกณฑการประเมนรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality

Award: TQA) เขากบระบบประเมนผลฯ ปจจบน และใหใชชอระบบประเมนผล

การด าเนนงานรฐวสาหกจทปรบปรงใหมนวา ระบบการประเมนคณภาพรฐวสาหกจ

(State Enterprise Performance Appraisal: SEPA)

หลกเกณฑและแนวทางการประเมนผลการด าเนนงาน : จ าแนกหลกเกณฑการ

ประเมนผลออกเปน 2 ระบบ เพอประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ ไดแก

1. ระบบประเมนผลการด าเนนงานเดมทก าหนดขนในป 2547 โดยมหลกเกณฑ

ประเมนจ าแนกเปน 3 ดาน ไดแก 1. การด าเนนงานตามนโยบาย น าหนกท

รอยละ 20 (+/-10) 2. ผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ น าหนกทรอยละ 50

(+/-10) และ 3. การบรหารจดการองคกร น าหนกทรอยละ 30

2. ระบบการประเมนคณภาพรฐวสาหกจ (State Enterprise Performance

Appraisal: SEPA) ทพฒนาขนใหมในป 2550 โดยมหลกเกณฑประเมนจ าแนก

เปนดานกระบวนการ และผลลพธ โดยดานกระบวนการมน าหนกทรอยละ 35

จ าแนกเปน 6 หมวด ไดแก 1. การน าองคกร 2. การวางแผนเชงยทธศาสตร

18

3. การมงเนนลกคาและตลาด 4. การวด การวเคราะห และการจดการความร

5. การมงเนนบคลากร และ 6. การจดการกระบวนการ ซงสอดคลองกบดาน

ผลลพธทแบงเปน 6 ดาน ครอบคลมทง 1. ผลลพธดานผลตภณฑและบรการ

2. ผลลพธ ดานการมงเนนลกคา 3. ผลลพธดานการเงนและตลาด 4. ผลลพธ

ดานการมงเนนบคลากร 5. ผลลพธดานประสทธผลของกระบวนการ และ

6. ผลลพธดานการน าองคกร โดยมน าหนกรวมทรอยละ 65

ระบบประเมนผลทกลาวถงขางตนแมจะมงพฒนาหลกเกณฑชวด เพอประเมนและผลกดนให

รฐวสาหกจสามารถสรางผลส าเรจไดตามภารกจและนโยบายทภาครฐก าหนด จากการมกระบวนการ

บรหารจดการทมคณภาพและประสทธภาพ แตเนองจากเปนหลกเกณฑทมงประเมนผลส าเรจเปน

รายปตามแผนปฏบตการประจ าปของรฐวสาหกจ และนโยบายภาครฐทสวนใหญมการเปลยนแปลง

เนองจากปจจยดานการเมอง รวมถงประเมนผลผลต (Output) ในเชงปรมาณทจบตองได โดยไมม

การก าหนดหลกการแนวคดการประเมนทมงใหรฐวสาหกจไทยเกดความยงยนอยางแทจรง จากกรณ

ดงกลาวจงสงผลใหตงแตอดตถงปจจบน การประเมนผลรฐวสาหกจจงยงไมสามารถประเมนผลส าเรจ

ทสะทอนถงผลลพธ (Outcome) และผลกระทบ (Impact) ทรฐวสาหกจกอใหเกดแกเศรษฐกจ สงคม

และสงแวดลอมภายนอกไดอยางชดเจนและสมดล กรณดงกลาวจงเปนความทาทายของภาครฐท

จะตองเรงพฒนาแบบจ าลองเพอประเมนความยงยน ทเกดขนภายใตกรอบนยามความยงยน รวมถง

ปจจยทมอทธพลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยอยางแทจรง เพอน ามาใชในการประเมนและ

พฒนาใหรฐวสาหกจไทยสามารถสรางการเตบโตทมนคงใหเกดแกองคกร รวมถงเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอมภายนอกไดอยางสมดลและตอเนองในระยะยาว

2.2 ความหมายของความยงยนระดบองคกร และการพฒนาความยงยนระดบองคกร

ความยงยน (The Corporate Sustainability) เปนประเดนการศกษาวจยทนกวชาการให

ความสนใจมาอยางยาวนานมากกวา 200 ป จากการทจ านวนประชากรและการบรโภคของโลก

เตบโตขนอยางรวดเรวกวาการเตบโตของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงความไมสมดลน

19

น าไปสการท านายถงการเกดสงคราม แยงชงทอยอาศย ทรพยากร จนอาจท าใหเกดการลมตายของ

ประชาชนในอนาคต (Malthus 1965) โดยสงทถกคาดการณลวงหนาน ไดถกเนนย าอกครงเมอ

Rachel Carson ไดตพมพบทความเรอง “Silent Spring” ในป ค.ศ. 1962 โดยระบวาระบบ

เศรษฐกจ ความเปนอยทดในสงคม และสงแวดลอมนนมความสมพนธซงกนและกน ดงนนหากเกด

ความไมสมดลขนระหวางระบบทงสามยอมน าไปสการเตบโตทไมยงยน ซงสาเหตหนงทท าใหเกด

ความไมสมดลนน Garret Hardins ไดอธบายไวบทความเรอง ‘The Tragedy of the Commons’

ป ค.ศ. 1968 วาคอการขาดจรยธรรมในการใชทรพยากรของประชาชน จากการท เหนวา

ทรพยากรธรรมชาตบางประเภทเปนของสาธารณะ ไมมตนทนคาใชจาย ท าใหเกดการใชทรพยากร

อยางสนเปลอง โดยทรพยากรบางประเภทใชแลวหมดไปไมสามารถสรางขนใหม หรอหากสรางใหม

ตองใชระยะเวลานาน ท าใหเกดความไมสมดลและปญหาทสงผลกระทบยอนกลบสระบบเศรษฐกจ

และสงคมโลกเปนหวงโซอยางไมสนสด (Hardin 1968)

จากบทความทตพมพเพอมงเนนใหประชาคมโลกตองเรงสรางความสมดลระหวางระบบ

เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมน จงเปนเหมอนจดเรมตนของการใหความส าคญเกยวกบความยงยน

และเปนทมาทท าใหองคกรระหวางประเทศ รวมถงนกวชาการจ านวนมากตางท าการศกษา เพ อ

แสวงหานยามความหมายของความยงยน เพอน าไปสการก าหนดขอบเขตการพฒนาความยงยนอยาง

เหมาะสมในแตละระดบ เชน

การพฒนาความยงยนระดบประเทศ ของคณะกรรมาธการโลกวาดวยสงแวดลอมและ

การพฒนา หรอ World Commission on Environment and Development - WCED ทระบวา

คอ การพฒนาทท าใหคนทอยในปจจบนสามารถตอบสนองความจ าเปนพนฐานของตนได โดยไมลดทอน

ความสามารถทจะตอบสนองความจ าเปนพนฐานของคนในอนาคต (Commission and Commission

1987) และการพฒนาความยงยน ทระบความคอ การพฒนาในเชงบรณาการอยางสมดลระหวางมต

ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ซงทง 3 มตมความสมพนธคาบเกยวกน และตางสงผลซงกน

และกน (Elkington 1994)

การพฒนาความยงยนทประยกตใชกรอบแนวคดดานการบรหารจดการคณภาพกบการสราง

ความยงยน จนน ามาสนยามการพฒนาความยงยน ทระบวาองคกรจะเกดความยงยน ตองมงเนน

1. การจดการเพอสรางผลส าเรจในระยะยาว 2. การบรณาการประโยชนทงของตนและสงคม 3. การ

20

เสรมสรางทกษะทหลากหลาย 4. การด าเนนงานเชงคณภาพทวทงองคกรและตลอดหวงโซอปทาน

5. การมงเนนการพฒนาและเสรมสรางการมสวนรวมอยางตอเนอง และ 6. การใหอ านาจแกพนกงาน

(Hart 1995, Porter and Van der Linde 1995)

นยามการพฒนาความยงยนในระดบองคกร ทประยกตนยามของ Brundtland Report มา

เปนกรอบแนวคดพนฐาน ท าใหเกดการระบนยามการพฒนาความยงยนระดบองคกร วาคอ

ความสามารถในการตอบสนองตอความตองการของผมสวนไดเสยทกกลมทเกยวของกบองคกรทง

ทางตรงและทางออมในปจจบน โดยไมสญเสยความสามารถในการตอบสนองตอความตองการของผม

สวนไดเสยขององคกรในอนาคต (Dyllick and Hockerts 2002)

การพฒนาความยงยนในระดบองคกร คอ การสรางผลส าเรจทยงยนทงดานเศรษฐกจ สงคม

และสงแวดลอมในเวลาเดยวกน ซงจะเกดขนไดจรงองคกรตองมการก าหนดทศทาง เปาหมาย และ

กลยทธ ทชดเจนกอนท าการประเมนผลปจจยขบเคลอนความยงยน (Key Value Drivers) ตาม

ทศทางกลยทธดงกลาวดวยแบบประเมนความยงยนเชงสมดล (The Sustainable Balanced

Scorecard) (Figge, Hahn et al. 2002)

องคกรจะเกดความยงยนไดเมอมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม การปฏบตตามกฎหมาย

ขอบงคบ สรางการมสวนรวมและประโยชนแกสงคมโดยรวมมากกวาการมงเนนเฉพาะผลส าเรจทาง

การเงน ซงเปนนยามทมงเนนถงความส าคญของการใชการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอมเปนพนฐานทน าไปสการพฒนาความยงยนขององคกร (Wood 1991, Ngai, Chau et al.

2014) ซงสอดคลองไปกบ Wood ทใหความส าคญกบความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม โดยระบ

วาเปนปจจยพนฐานทส าคญส าหรบการสรางความยงยนขององคกรตางๆ และไดพฒนาแบบจ าลอง

เพอประเมนความยงยนภายใตชอ Wood’s Model ทพจารณาความยงยนทเกดจากความสมพนธ

อยางเปนระบบระหวางหลกการ (Principle) กระบวนการ (Process) และ ผลตภณฑ (Product)

หรอผลลพธ (Outcome) ขององคกร (Wood 1991)

ซงนอกเหนอจากหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมดงกลาวแลว นกวชาการบางกลมยง

ไดท าการศกษาและระบถงทฤษฎ หลกการและแนวคดอกจ านวนหนงทมอทธผลและสงผลตอ

ความส าเรจในการพฒนาความยงยนในระดบองคกร เชน การน าทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder

Theory) มาประยกตท าใหเกดเปนกรอบนยามการพฒนาความยงยนในธรกจขนาดกลางและ

21

ขนาดยอมทครอบคลมประเดนการพฒนาทงดาน 1. โครงสรางความเปนเจาของ 2. วฒนธรรมทาง

ธรกจ 3. โครงสรางองคกรและโครงสรางทน 4. ประสบการณ ทกษะ คานยม และ 5. ความร

ความสามารถของพนกงาน 6. ทนทางสงคมและความสมพนธกบผมสวนไดเสยภายนอก 7. เครอขาย

ทางธรกจ 8. ความสมพนธกบภาครฐ และ 9. ความเชอมนทสาธารณะมตอการด าเนนงานขององคกร

(Loucks, Martens et al. 2010) หรอ การน าทฤษฎผมสวนไดเสย มาประยกตรวมกบหลกการ

a resource-based perspective (RBP) เพอใหเกดผลส าเรจทครอบคลม 3 มตทงดานเศรษฐกจ

สงคม และสงแวดลอม (Lourenço and Branco 2013) หรอ

การระบถงการใชหลกการก ากบดแลกจการทดเปนหลกการพนฐานในการพฒนาความยงยน

ขององคกร (Searcy and Elkhawas 2012) โดยองคกรทใชการก ากบดแลกจการทดเปนพนฐานใน

การท าใหเกดความยงยนตองมการพฒนาและบรหารจดการปจจยพนฐานทางธรกจทส าคญ 4 ดาน

ไดแก 1. อทธพลของสงคมทเกยวของกบธรกจ 2. ผลกระทบจากผลตภณฑ บรการและการ

ปฏบตงานขององคกรทสงผลตอสงแวดลอม 3. วฒนธรรมภายในองคกร และ 4. การเงนขององคกร

อยางเปนระบบและบรณาการ (Aras and Crowther 2008) ซงสอดคลองกบ Wen-Hsiang Lai et al.,

ทท าการศกษา และน าประเดนดานเทคโนโลยและนวตกรรม มาเปนปจจยส าเรจในการด าเนนการ

รวมกบการก ากบดแลกจการทดและการแสดงความรบผดชอบตอสงคม ทจะท าองคกรไปสความ

ยงยน (Lai, Lin et al. 2015) และ

การนยามการพฒนาความยงยนตามบรบทไทยภายใตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงท

พระเจาอยหวภมพลอดลยเดชทไดทรงพระราชทานในป พ.ศ. 2540 เปนกรอบการพฒนาความยงยน

ผาน 3 หลกการ ไดแก การพอประมาณ มเหตผล และพงพาตนเอง และ 2 เงอนไข ในการท าให

ทง 3 หลกการท างานไดอยางมประสทธผล คอ การมความร และมศลธรรม (ณฏฐพงศ ทองภกด

2550)

ซงการพฒนาความยงยนตามการศกษาทระบถงขางตน ทถอเปนขนของกระบวนการ

ด าเนนงาน (Processes) เมอน ามาแสดงในรปของผลลพธ (Outcome) หรอความยงยนขององคกร

จงท าใหสามารถสรปนยามความยงยนอยางหลากหลายไดดงน

ความยงยนขององคกรตองประกอบดวยผลการด าเนนงาน 3 ดาน ไดแก 1.ความแขงแกรง

ทางการเงน 2. ความมนคงหรอมเสถยรภาพในสภาวการณทระบบเศรษฐกจและสงคมตกต า และ

22

3. ความสามารถในการรกษาความเปนผน าในธรกจอยางตอเนอง (Avery 2005) ซงตอมาในป ค.ศ.

2011 ไดมการขยายขอบเขตของนยามความยงยนระดบองคกรเพมขน ไดแก 1.ภาพลกษณการเปน

องคกรทมศลธรรมและความซอสตย 2. เปนองคกรทลกคาพงพอใจและสนบสนนการด าเนนธรกจ 3.

มความแขงแกรงทางการเงนในการด าเนนงาน ซงรวมถงการเงนในระยะสนทจะท าใหองคกรด าเนน

ธรกจไดอยางตอเนอง 4. มลคาของผถอหนเตบโตในระยะยาว และ 5. มลคาของผมสวนไดเสยตางๆ

เตบโตในระยะยาว (Avery and Bergsteiner 2011) โดยจะพบวาเนองจากนยามความหมาย

ดงกลาวนมงเนนอธบายศกยภาพทางการเงน การมลกคาทพงพอใจตอการด าเนนงานของธรกจใน

ระดบสง จนท าใหองคกรเกดการเตบโตทงมลคาของผถอหนและผมสวนไดเสยในระยะยาวเปนส าคญ

นยามดงกลาวจงอาจเหมาะสมและสามารถน าไปใชไดกบองคกรภาคเอกชนเปนหลก

อยางไรกตามตอมาไดมการศกษาและพยายามก าหนดนยามความยงยนทสามารถประยกตใช

ไดกบองคกรทกประเภท โดยอางองพนฐานจากหลกการ triple bottom line ของ Elkington

(1994) ระบเปนนยามความยงยนขององคกร วาคอ ผลทเกดจากความสามารถในการสรางความ

สมดลระหวาง 1. ผลการด าเนนงานทางการเงน 2. ผลดานความรบผดชอบตอสงคม และ 3. ผลลพธ

ดานสงแวดลอม (Rogers , Goyal, Rahman et al. 2013, Kucukvar, Egilmez et al. 2014,

Wagner and Svensson 2014, Zahid and Ghazali 2015)

รวมถงนยามความยงยนของ ของ Joseph B. Coblentz ป ค.ศ. 2002 ทระบวา องคกรทม

ความยงยนตองม 3 องคประกอบส าคญ คอ 1. ความสามารถในการพงพาตนเองไดทางการเงน

2. การเปนองคกรทเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว และ 3. มความแขงแกรงในเชงสถาบนและ

จรยธรรม

ซงนยามการพฒนาความย งยน และความย งยนทรวบรวมไดขางตนสามารถน ามา

เปรยบเทยบ และสรปเปนประเดนทมความเหมอนและความแตกตาง ไดดงน

23

ตารางท 2 ตารางสรปเปรยบเทยบเพอสรปประเดนทเหมอนและแตกตางของนยามการพฒนาความยงยนในระดบสากล

ประเด

น

นยาม

การพ

ฒนา

ความ

ยงยน

WCE

D

(198

7)

Elkin

gton

(1

994)

Ha

rt (1

995)

; Po

rter &

Van

de

r Lin

de

(199

5)

Dylli

ck &

Ho

cker

ts

(200

2)

Figge

, Hah

n,

Scha

ltegg

er,

& W

agne

r (2

002)

Ngai

et

al.,

(201

4)

Woo

d (1

991)

Lo

ucks

, M

arte

ns,

& Ch

o (2

010)

Lour

enço

&

Bran

co

(201

3)

Sear

cy &

El

khaw

as

(201

2)

Aras

&

Crow

ther

(2

008)

Lai,

Lin, &

W

ang

(201

5)

ณฏฐ

พงศ

ทองภ

กด

(255

0)

การพ

ฒนาอ

ยาง

สมดล

ระหว

างปจ

จบนแ

ละอน

าคต

/

/ /

/

การส

รางค

วาม

สมดล

ระหว

างเศ

รษฐก

จ สง

คม

และส

งแวด

ลอม

/

/

/

/

การพ

ฒนา

ทรพย

ากรบ

คคล

/

/

/

การบ

รหาร

จดกา

ร หว

งโซอป

ทาน

อยาง

มคณภ

าพ

/

/

การเส

รมสร

างกา

รมสว

นรวม

ของผ

มสวน

ได

เสยท

มอทธ

พลตอ

องคก

ร

/

/

/

/

การใ

หอ าน

าจพน

กงาน

/

การบ

รหาร

จดกา

รคว

ามยง

ยนใน

เชง

/

24

ประเ

ด น

นยาม

การพ

ฒนา

ความ

ยงยน

WCE

D

(198

7)

Elkin

gton

(1

994)

Ha

rt (1

995)

; Po

rter &

Van

de

r Lin

de

(199

5)

Dylli

ck &

Ho

cker

ts

(200

2)

Figge

, Hah

n,

Scha

ltegg

er,

& W

agne

r (2

002)

Ngai

et

al.,

(201

4)

Woo

d (1

991)

Lo

ucks

, M

arte

ns,

& Ch

o (2

010)

Lour

enço

&

Bran

co

(201

3)

Sear

cy &

El

khaw

as

(201

2)

Aras

&

Crow

ther

(2

008)

Lai,

Lin, &

W

ang

(201

5)

ณฏฐ

พงศ

ทองภ

กด

(255

0)

ความ

รบผด

ชอบ

ตอสง

คมแล

ะสง

แวดล

อม

/

/

/

/

การก

ากบด

แลกจ

การท

ด

/

/

การป

ฏบตต

ามกฎ

หมาย

ขอบง

คบ

/

โครง

สราง

ความ

เปนเ

จาขอ

ง

/

โครง

สราง

องคก

ร

/

ความ

เขมแ

ขงทา

งกา

รเงนข

ององ

คกร

/

วฒนธ

รรมท

างธร

กจ

/

/

เครอ

ขายธ

รกจ

/

ความ

สมพน

ธกบ

ภาคร

ฐ

/

ความ

เชอม

นของ

สาธา

รณะ

/

การบ

รหาร

จดกา

รคว

ามร

/

25

ประเด

น

นยาม

การพ

ฒนา

ความ

ยงยน

WCE

D

(198

7)

Elkin

gton

(1

994)

Ha

rt (1

995)

; Po

rter &

Van

de

r Lin

de

(199

5)

Dylli

ck &

Ho

cker

ts

(200

2)

Figge

, Hah

n,

Scha

ltegg

er,

& W

agne

r (2

002)

Ngai

et

al.,

(201

4)

Woo

d (1

991)

Lo

ucks

, M

arte

ns,

& Ch

o (2

010)

Lour

enço

&

Bran

co

(201

3)

Sear

cy &

El

khaw

as

(201

2)

Aras

&

Crow

ther

(2

008)

Lai,

Lin, &

W

ang

(201

5)

ณฏฐ

พงศ

ทองภ

กด

(255

0)

การม

จรยธ

รรมใ

นกา

รปฏบ

ตงาน

/

ความ

พอปร

ะมาณ

มเ

หตผล

และ

พงพง

ตนเอ

งได

/

เพมม

ลคาแ

กผม

สวนไ

ดเสย

ในระ

ยะยา

ว

/

การบ

รหาร

ทรพย

ากรท

สา

มารถ

เสรม

สราง

ศกยภ

าพกา

รแข

งขนใ

นระย

ะยา

ว

/

การจ

ดการ

นวตก

รรม

/

26

จากตารางขางตนท าใหสามารถสรปประเดนหลก 3 ล าดบแรก ทนกวชาการสวนใหญเหน

ตรงกนวามความเกยวของและจ าเปนทองคกรตางๆตองม งพฒนาเพอน าไปสความย งยน

ประกอบดวย

ประเดนส าคญล าดบท 1 ประกอบดวย

1. การพฒนาอยางสมดลระหวางปจจบนและอนาคต

2. การสรางความสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

3. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสยทมอทธพลตอองคกร

4. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ประเดนส าคญล าดบท 2 ประกอบดวย

1. การพฒนาทกษะของพนกงานใหมความหลากหลาย

ประเดนส าคญล าดบท 3 ประกอบดวย

1. การบรหารจดการหวงโซอปทานอยางมคณภาพ

2. การก ากบดแลกจการทด

3. วฒนธรรมทางธรกจ

ในขณะทหากเปรยบเทยบประเดนทถกระบในนยามความยงยนระดบองคกร มรายละเอยด

ดงน

27

ตารางท 3 ตารางสรปเปรยบเทยบเพอสรปประเดนทเหมอนและแตกตางของนยามความยงยนในระดบสากล

ประเ

ด นส า

คญ

G. A

very

(2

005)

G.

C. A

very

&

Berg

stei

ner

(201

1)

Elkin

gton

(1

994)

Jo

seph

B.

Cobl

entz

(2

002)

Goya

l et a

l. (2

013)

Ku

cukv

ar,

Egilm

ez, &

Ta

tari

(201

4)

Roge

rs;

Wag

ner &

Sv

enss

on

(201

4)

Zahi

d &

Ghaz

ali

(201

5)

ความ

แขงแ

กรงท

างกา

รเงนใ

นระย

ะสนแ

ละระ

ยะยา

ว /

/ /

/ /

/ /

/

การม

เสถย

รภาพ

ในสภ

าวกา

รณทร

ะบบ

เศรษ

ฐกจแ

ละสง

คมตก

ต า

/

/

การเป

นผน า

ในธร

กจอย

างตอ

เนอง

/

/

ภาพล

กษณก

ารเป

นองค

กรทม

ศลธร

รมแล

ะคว

ามซอ

สตย

/

/

ลกคา

พงพอ

ใจแล

ะสนบ

สนนก

ารด า

เนน

ธรกจ

/

มลคา

ของผ

ถอหน

เตบโ

ตในร

ะยะย

าว

/

มลคา

ของผ

มสวน

ไดเส

ยตาง

ๆเตบ

โตใน

ระ

ยะยา

ว

/

ผลดา

นควา

มรบผ

ดชอบ

ตอสง

คม

/

/

/ /

ผลลพ

ธดาน

สงแว

ดลอม

/

/ /

/

28

เมอด าเนนการเปรยบเทยบนยามความยงยนขางตน ท าใหพบประเดนทนกวชาการเหน

ตรงกนมากทสด 3 ล าดบแรก วาเปนผลลพธทสะทอนถงความยงยนขององคกรตางๆ ไดแก

ประเดนส าคญล าดบท 1 ประกอบดวย

1. ความแขงแกรงทางการเงนในระยะสนและระยะยาว

ประเดนส าคญล าดบท 2 ประกอบดวย

1. ผลดานความรบผดชอบตอสงคม

2. ผลลพธดานสงแวดลอม

ประเดนส าคญล าดบท 3 ประกอบดวย

1. การมเสถยรภาพในสภาวการณทระบบเศรษฐกจและสงคมตกต า

2. การเปนผน าในธรกจอยางตอเนอง

3. ภาพลกษณการเปนองคกรทมศลธรรมและความซอสตย

จากขอสรปทไดจากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบนยามการพฒนาความยงยน และนยาม

ความยงยนขางตน จงท าใหสามารถสรปนยามความยงยนทจะน ามาใชในการศกษาวจยโดยสอดคลอง

กบบรบทของรฐวสาหกจไทย ไดดงน

29

ตารางท 4 การเปรยบเทยบนยามการพฒนาความยงยนและนยามความยงยนในระดบสากล เพอสรปเปนนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ประเด นหลก การทบทวนวรรณกรรม นยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย

นยามการพฒนาความยงยน นยามความยงยน

ความยงยนเชงสมดล

1. การพฒนาอยางสมดลระหวางปจจบนและอนาคต

2. การสรางความสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

1. ความแขงแกรงทางการเงนในระยะสนและระยะยาว

1 . ความย ง ย นทางการเงน

กา ร บร ห า ร ห ว ง โ ซ เ พ อการเตบโตในระยะยาว

1. การบรหารจดการหวงโซอปทานอยางมคณภาพ

2. การพฒนาทกษะของพนกงานใหมความหลากหลาย

1. การมเสถยรภาพในสภาวการณทระบบเศรษฐกจและสงคมตกต า

2. ก า ร เ ป น ผ น า ใ นธรกจอยางตอเนอง

2. ความยงยนดานการป ฏ บ ต ง า น ต า มภารกจ

จรยธรรมและค ว า มรบผดชอบตอส ง ค ม แ ล ะ ผมสวนไดเสย

1. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสยทมอทธพลตอองคกร

2. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

3. การก ากบดแลกจการทด 4. วฒนธรรมทางธรกจ

1. ผลดานความรบผดชอบตอสงคม

2. ผลลพธดานสงแวดลอม

3. ภาพลกษณการเปนองคกรทมศลธรรมและความซอสตย

3. ความยงยนดานจรยธรรม

โดยสามารถแสดงรายละเอยดของแตละนยามความยงยน ไดดงน

1. ความยงยนทางการเงน

ความยงยนทางการเงน สะทอนถงผลส าเรจทางการเงนจากการด าเนนงานทงในระยะสน

ระยะกลาง และระยะยาว จากการทองคกรสามารถคาดการณและจดเตรยมเงนทนทเพยงพอตอการ

30

ประกอบกจการใน แตละชวงเวลา โดยเนนการบรหารคาใชจายและกอภาระหนจากการลงทนท

เหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพการสรางรายไดทงในปจจบนและอนาคต รวมถงมงเนนการ

พงพงแหลงเงนทนของตนเองกอนการพงพงแหลงเงนทนจากภายนอก (Avery 2005) ซงผลส าเรจ

ขององคกรควรครอบคลมทง 1. การมเงนทนหมนเวยนภายในองคกรทเพยงพอตอการสรางผลส าเรจ

ตามภารกจในระยะยาว 2. การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง และ 3. การไมมภาระหนสนผกพน

ระยะยาวจากการขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน

2. ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ

ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ เปนมตทสะทอนผลส าเรจเชงสถาบน จากการท

องคกรตางๆถกจดตงขนตามวตถประสงคของเจาของเงนทน ซงแบงไดเปนวตถประสงคทงเชง

พาณชย หรอเชงสงคม ท าใหเกดองคกรในรปแบบทงภาครฐและเอกชนทมคณลกษณะการด าเนนงาน

ทแตกตางกน (Coblentz 2002) ดงนนเพอสะทอนผลส าเรจทยงยนของการปฏบตงานตาม

วตถประสงคจดตงหรอภารกจทไดรบมอบหมาย โดยเฉพาะในองคกรภาครฐทมถกมงเนนใหเปน

องคกรหลกเพอสรางการเตบโตใหแกระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ โดยไม

มงเนนการแสวงหาก าไรสงสด ดงนนการจะสะทอนถงความคมคาในการจดตงองคกรเหลานจงตอง

พจารณาจากคณลกษณะทส าคญ ดงน 1. สามารถสรางผลส าเรจตามภารกจจนเปนทยอมรบโดยผม

สวนไดเสยทกกลม 2. กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพ

และไดมาตรฐาน โดยไดรบการรบรองคณภาพและมาตรฐานจากองคกรกลางทงในและตางประเทศ

และ 3. อยรอดและเตบโตไดแมเผชญกบภาวะวกฤตการณทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และ

วฒนธรรม

3. ความยงยนดานจรยธรรม

ความยงยนดานจรยธรรม เปนผลส าเรจเชงพฤตกรรมของบคลากรในองคกร ทองคกรตอง

เสรมสรางใหบคลากรทกระดบมเปนพนฐานเพอท าใหองคกรยงยน โดยจรยธรรมทดในเชงสถาบนจะ

สงผลใหพนกงานเกดความพงพอใจและเหนคณคาของงานทไดรบมอบหมาย และความรวมมอรวมใจ

ในการปฏบตงานเปนทม จนสงผลใหงานทไดรบมอบหมายเกดผลส าเรจอยางตอเนองในระยะยาว

(Koonmee, Singhapakdi et al. 2010) ซงจรยธรรมทเหมาะน ามาประยกตใชกบองคกรภาครฐเชน

รฐวสาหกจ ควรครอบคลมจรยธรรมดานความซอสตยและความรบผดชอบตอผมสวนไดเสยและสงคม

31

โดยรวม ซงเปนไปตามบทบาทหนาทตามวตถประสงคจดตงทตองปฏบตงานโดยค านงถงและ

รบผดชอบตอประโยชนของประชาชนและสงคมโดยรวมเปนส าคญ อยางไรกตามเนองจากความยงยน

ดานจรยธรรมทรวบรวมไดจากการศกษาวรรณกรรม ทางวชาการไมมการระบถงจรยธรรมพนฐานท

ภาครฐและเอกชนควรมงยดถอและน ามาปฏบตซงจะมความแตกตางตามบรบทการด าเนนงานตาม

วตถประสงคจดตง การประกอบกจการ และสงคมทองคกรนนๆตงอย ดงนนส าหรบรฐวสาหกจไทยท

เปนองคกรภาครฐทมภารกจและเปาหมายสงสดในการด าเนนงานตางจากเอกชนรวมถงอยในบรบท

การด าเนนงานในสงคมไทย จงสามารถประยกตใชหลกการหรอปรชญาการพฒนาความยงยนดาน

จรยธรรมของไทย เชน หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

ซงเปนหลกการทสอดคลองกบพระราชกฤษฏกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมอง

ทด พ.ศ. 2546 ทมเปาหมายสงสดในการใหภาครฐตองตอบสนองความตองการและค านงถง

ประโยชนของประชาชนเปนทตง จากการปฏบตภารกจทมความซอสตยสจรต มประสทธภาพ และใช

ทรพยากรอยางคมคา เขาเปนสวนหนงในการก าหนดผลลพธดานจรยธรรม และท าใหสามารถสรป

ความยงยนดานจรยธรรมทเหมาะสมกบรฐวสาหกจไทยไดเปนความยงยนดานจรยธรรมทมความ

รบผดชอบและพอเพยง

ซงนอกเหนอจากขอสรปเกยวกบนยามความยงยนทไดจากการทบทวนวรรณกรรมขางตนท

สามารถน ามาประยกตกบงานวจยในทนแลว เมอพจารณาเพมเตมถงการศกษาเกยวกบปจจยทสงผล

ตอความยงยนขององคกรตางๆ ยงพบวานกวชาการในปจจบนไดมการศกษาวจยเพอคนหาและระบ

ถงปจจยทมอทธพลและมแนวโนมท าใหองคกรเกดการเตบโตอยางยงยน ผานการน าทฤษฎ หลกการ

และแนวคดการบรหารจดการองคกรสมยใหมมาประยกตใชอยางหลากหลาย เชน Thomas Dyllick

and Kai Hockerts (2002), Elizabeth Stubblefield Loucks ,Martin L. Martens and Charles

H. Cho (2002) และ Isabel C. Lourenco and Manuel Castelo Branco (2013) ทให

ความส าคญกบทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory) เปนตน ซงสามารถสรปรายละเอยดได

ดงน

32

2.3 แนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบความยงยนองคกร

2.3.1 ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory)

ทฤษฎผมสวนไดเสยของ R. Edward Freeman ไดรบการพฒนาขนในป ค.ศ. 1984 โดยใช

แนวคดทไดจากหนงสอ The Functions of the Executive ของ Barnard (1968) เปนพนฐาน

ทงนเนองจาก Barnard ใหความส าคญกบการสรางความรวมมอในการด าเนนงาน โดยเหนวากจการ

หนงจะด าเนนการตางๆไดจนบรรลผลส าเรจนนไมไดเกดจากระบบการก ากบดแลของกลมผน าองคกร

แตเกดจากพนกงานองคกรเปนผตดสนใจและใหอ านาจแกผบรหาร อ านาจทแทจรงในองคกรจงเปน

ของพนกงานโดยผบรหารองคกรเปนเพยงผจดการเพอใหเกดความรวมมอระหวางพนกงานกบองคกร

อยางเหมาะสมและมประสทธผล ซงการจะท าใหเกดความรวมมอทดดงกลาวผบรหารหรอฝายจดการ

ขององคกรตองมบทบาทหนาทส าคญสามประการไดแก การพฒนาและเสรมสรางระบบการสอสารท

ชดเจนในองคกรทงโครงสรางการบงคบบญชา สายการรายงานผลการด าเนนงาน และชองทางการ

สอสารทงในรปแบบทางการและไมเปนทางการ นอกจากนนยงตองมกระบวนการบรหารจดการและ

สรางบรรยากาศเพอชกจงใหพนกงานใชศกยภาพอยางเตมก าลงเพอสนบสนนความส าเรจขององคกร

โดยในกรณดงกลาว Barnard ไดเสนอใหผบรหารตองจดใหมระบบประเมนผลการด าเนนงานตาม

บทบาทหนาทความรบผดชอบทพนกงานไดรบมอบหมาย และใหคาตอบแทนทสอดคลองกบผลการ

ด าเนนงานทเกดขนจรง รวมถงก าหนดแนวทางเสรมสรางความผกพนของพนกงาน และสดทาย

ผบรหารตองก าหนดทศทางองคกรทชดเจนทงในดานการประกอบกจการและพฤตกรรมจรยธรรมทาง

ธรกจเพอใหพนกงานรบรและน าไปปฏบตจนท าใหองคกรบรรลผลส าเรจ

ดวยแนวคดทกลาวถงขางตน Freeman (1984) จงไดน ามาพฒนาเปนทฤษฎการบรหาร

จดการองคกรสมยใหม ทตอยอดจากทฤษฎทนนยมทมอยเดม โดยมงเนนใหผบรหารองคกรตอง

พจารณาและใหความส าคญกบผมสวนไดเสยกลมตางๆขององคกรเพมเตมนอกเหนอจากการดแล

เฉพาะผถอหนทเปนเจาของกจการ ทงนเพราะกลมผมสวนไดเสยเหลานซงประกอบดวย คคา ลกคา

พนกงาน ผถอหน และชมชนทองถน เปนผทไดรบผลกระทบจากการด าเนนธรกจขององคกรไมตางจาก

ผถอหนขององคกร และดวยสทธทผมสวนไดเสยเหลานมตามกฎหมาย ตามกรอบความรบผดชอบของ

รฐในทางการเมอง หรอแมแตกรอบดานศลธรรมในการด าเนนธรกจ จงท าใหบรษทไมสามารถละเวน

33

การปฏบตอยางมความรบผดชอบตอกลมดงกลาว และตองปรบกรอบแนวคดการด าเนนกจการให

สะทอนการแบงแยกระหวางผทไดรบประโยชนและผทตองมคาใชจายเพมเตมจากการไดรบ

ผลกระทบจากการด าเนนงานของบรษทไดอยางชดเจน

ซงในทางกฎหมายนน เนองจากการทบรษทตองเคารพตอกรอบของกฎหมายทเกยวของกบ

ธรกจ รวมถงกฎหมายทใหความคมครองสวนบคคลแกประชาชนทวไป โดยผบรหารและพนกงานตอง

สามารถสรางผลตอบแทนสงสดแกผถอหน ในขณะทไมกอใหเกดคาใชจายสวนเกนทตองจายใหแกผม

สวนไดเสยทไดรบผลกระทบจากการปฏบตงานทขาดความรบผดชอบและขาดศลธรรม เชน กรณท

องคกรผลตสนคาทไมมคณภาพออกจ าหนายแกลกคา จนท าใหเกดการเรยกคนสนคาและภาพลกษณ

ทไมดในมมมองของลกคา สดทายกรณดงกลาวคอตนทนคาใชจายสวนเกนทจะสงผลตอก าไรสทธ

โดยรวมในระยะสนขององคกร และจะสงผลถงความสามารถในการสรางก าไรในอนาคตหากลกคา

ขาดความเชอมนและยดตดกบภาพลกษณทไมดขององคกรดงกลาว หรอกรณกฎหมายทคมครองสทธ

ของพนกงานใหไมถกเลอกปฏบต และสามารถเขารวมเจรจาขอตกลงทเกยวของกบสภาพการจางงาน

ทด และชมชนทมสทธในการไดมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทดทปลอดภยในการด ารงชวต

ซงหากถกละเมดสทธจากการปฏบตงานขององคกรแลว กจะสงผลใหองคกรตองเกดคาใชจ ายเพอ

ชดเชยตอผลกระทบทเกดขนและท าใหผลตอบแทนของผถอหนลดลงในทสด เปนตน ทกลาวมานจง

ท าใหพบวาหากองคกรไมพจารณาถงสทธตามกฎหมายของผมสวนไดเสยทกกลมอยางครบถวน

สดทายแนวทางเพอสรางผลตอบแทนสงสดใหกบผถอหนอาจไมเปนไปตามท เปาหมาย โดยอาจถก

บดเบอนและลดทอนจากคาใชจายทตองสญเสยไปจากการไมรบผดชอบและขาดการตอบสนองตอ

ความตองการของผมสวนไดเสยทส าคญขององคกร ซงผลสรปนสอดคลองกบ Joseph T. Mahoney

(2012) ทท าการศกษาและระบถงปญหาสดทายทท าใหองคกรไมสามารถสรางผลตอบแทนใหแกผถอ

หนไดเตมทนน เนองจากในกระบวนการสรางมลคาทางเศรษฐกจรวมถงการกระจายมลคาทาง

เศรษฐกจนนองคกรไมไดค านงถงสทธในทรพยสนทผมสวนไดเสยกลมตางๆมตามกฎหมาย จนสงผล

ใหการท าสญญาหรอขอตกลงขององคกรขาดการระบประเดนทรบผดชอบตอผมสวนไดเสยอยาง

ครบถวน จากการกระจายมลคาทางเศรษฐกจทองคกรสวนใหญใหความส าคญกบการสงมอบมลคาแก

ผถอหนเปนหลก ในขณะทผมสวนรวมในการสรางความส าเรจและเปนผไดรบผลกระทบทงทางตรง

และทางออมจากการปฏบตงานขององคกรเปนกลมผมสวนไดเสยอนทไมใชผถอหน ดงนนเมอองคกร

ใหความส าคญและกระจายมลคาอยางไมเทาเทยมกน สดทายยอมท าใหเกดตนทนและคาใชจาย

34

สวนเกนทองคกรตองจายคนแกผมสวนไดเสยกลมอนๆ จนท าใหผถอหนไมสามารถไดรบคาตอบแทน

ทางเศรษฐกจในระยะยาวไดอยางแทจรง (Mahoney 2012)

นอกเหนอจากดานกฎหมายทเปนปจจยหรอสาเหตใหองคกรตองปฏบตงานโดยค านงถงผม

สวนไดเสยทกกลมแลว ส าหรบในทางเศรษฐศาสตรนนกยงพบวาจากทการบรหารจดการแบบทนนยม

เดมเนนการตอบสนองความตองการของผถอหนสงสด โดยพยายามลดบทบาทและการแทรกแซง

ตลาดของภาครฐ เพอท าใหเกดการแขงขนอยางเสรนน ในทางกลบกนพบวาการลดการแทรกแซง

ดงกลาวกลบท าใหองคกรเอกชนเกดการด าเนนธรกจแบบผกขาด ขาดความรบผดชอบ ขาดจรยธรรม

ในการด าเนนธรกจ และผลกภาระคาใชจายทเปนตนทนทงดานสงคมและสงแวดลอมสภายนอก

โดยเฉพาะปญหาการใชทรพยากรธรรมชาตอยางสนเปลองเนองจากเหนวาเปนของสาธารณะ

(public goods) ทไมมเจาของอยางแทจรง นสอดคลองกบแนวคดของ Garret Hardins (1968) ท

กลาววาการทคนทวไปขาดจรยธรรมในการใชทรพยากรธรรมชาต ดวยการเหนวาเปนสนคาสาธารณะ

จงท าใหเกดการใชทรพยากรอยางไมคมคา โดยเมอทรพยากรบางประเภทใชแลวหมดไปและใชแลวไม

สามารถฟนฟหรอสรางขนไดในระยะเวลาอนสนจงยงสงผลใหเกดการขาดความสมดลระหวางระบบ

เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และท าใหสดทายน าไปสการขาดความยงยนทงในระดบประเทศ

และระดบองคกรในทสด

ซงนอกเหนอจากประเดนการขาดศลธรรมในการใชทรพยากร ประเดนดานศลธรรมยงสงผล

ถงผมสวนไดเสยกลมตางๆ เชน การประกอบกจการแบบผกขาดหรอสงเสรมใหเกดการแขงขนนอย

รายทสงผลตอคแขงทางการคา การผนวกรวมคาใชจายในการใชทรพยากรธรรมชาตทเปนของ

สาธารณะ (public goods) เปนตนทนสวนเกนแกลกคาและสงคมโดยรวม รวมถงการใชอ านาจ

ตอรองหรอสรางเงอนไขทท าใหคคาเสยเปรยบแตองคกรไดเปรยบ ซงหากองคกรพจารณาและน า

ประเดนความสมพนธระหวางองคกรและผมสวนไดเสยกลมตางๆ มาก าหนดเปาหมายการสรางมลคา

แกผมสวนไดเสยทกกลมใหม รวมถงออกแบบการบรหารจดการทท าใหเกดความรวมมอและลดความ

ขดแยงกบผมสวนไดเสยกลมตางๆ เมอผมสวนไดเสยเกดความพงพอใจและเขารวมสรางมลคาเพมกบ

องคกรอยางเตมศกยภาพ สดทายกจะท าใหเกดกระบวนการแบงปนมลคาในแตละชวงเวลา จนท าให

ทกภาคสวนทงภายในองคกรและสงคมภายนอกเกดความยงยนไดอยางแทจรงในทสด (Argandoña

2011)

35

ซงแนวคดดานศลธรรมและหลกการด าเนนงานทดทระบถงน ปจจบนไดกลายมาเปน

ขอก าหนดหรอแนวปฏบตทดในการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และการพฒนา

ความยงยนขององคกรตางๆ เชน มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม

มอก. 26000 (ISO 26000) ทมการก าหนดคานยมทเนนการปฏบตอยางมจรยธรรม (Ethical

Behavior) และ การเคารพตอผลประโยชนของผมสวนไดเสย (Respect for Stakeholder

Interests) ไวใน 7 หลกการ (7 Principles) รวมถงก าหนดแนวทางปฏบตงาน เรองการปฏบตทเปน

ธรรม (Fair Operating practices) ทเนนการแขงขนอยางเปนธรรม ตอตานการทจรตและไมใช

ความสมพนธทางการเมองเพอสรางความไดเปรยบในการผกขาดและการแขงขน รวมถงสงเสรมให

การปฏบตงานในหวงโซคณคาสะทอนความรบผดชอบตอสงคม และแนวทางการรายงานความยงยน

ตามหลกการ Global Reporting Initiative (GRI) ทก าหนดใหองคกรตองมการประเมนและเปดเผย

ขอมลเกยวกบ การตอตานการคอรรปชน นโยบายทใชปฏบตตอสาธารณะ พฤตกรรมการตอตานการ

แขงขน การประเมนผลกระทบทมตอสงคมของคคา และกลไกการบรรเทาปญหาผลกระทบทมตอสงคม

เปนตน (Global Reporting Intitiative 2013, ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวง

อตสาหกรรม 2553)

และเพอใหสามารถพจารณากลมผมสวนไดเสยไดอยางครอบคลม Freeman (1984) จงได

ก าหนดกลมผมสวนไดเสยทมอทธพลโดยตรงตอความส าเรจและความอยรอดขององคกร ทเรยกวา

กลมผมสวนไดเสยตามความหมายแคบ โดยประกอบดวยผมสวนไดเสยทส าคญ เชน

ผถอหนทเปนแหลงเงนส าคญส าหรบองคกร ซงสวนใหญมวตถประสงคในการลงทนท

แตกตางกน โดยบางกลมเนนผลส าเรจทางการเงนในระยะสน ในขณะทบางกลมเนนการเตบโตและ

มนคงทางการเงนขององคกรในระยะยาว กรณดงกลาวจงท าใหองคกรตองใหความส าคญทงศกยภาพ

ในการสรางรายได รวมถงจรยธรรมในการด าเนนธรกจทจะเปนปจจยสงเสรมใหองคกรเกดการเตบโต

ทยงยนตามความคาดหวงไดอยางแทจรง

ส าหรบกลมพนกงาน เนองจากเปนผรวมด าเนนงานกบองคกรโดยตรง จงมความส าคญยงท

องคกรจะตองเสรมสรางปจจยและสภาพแวดลอมทดแกบคลากร โดยเปดโอกาสใหพนกงานมสวน

รวมในการแสดงความคดเหนและตดสนใจเรองส าคญทอาจสงผลกระทบตอตนเองและสงคม รวมถง

การก าหนดใหมคานยมในการด าเนนธรกจทด โดยผบรหารองคกรตองเปนตนแบบท าใหพนกงานเกด

การรบร และน าไปปฏบตไดอยางแทจรงทงองคกร

36

นอกจากนนในกลมคคาท Freeman (1984) ระบวาเปนผมสวนไดเสยจากการเปนผน าสง

วตถดบใหแกองคกร ดงนนหากคคาไมยงยนไมสามารถจดสงวตถดบทมคณภาพใหแกองคกร องคกรก

จะไมสามารถด าเนนธรกจไดอยางราบรน จงมความส าคญยงทองคกรตองพฒนาความสมพนธทดกบค

คา ท าใหคคามทกษะความรความสามารถ และสรางเครอขายความรวมมอทางธรกจ เพอใหคคาภกด

และตอบสนองตอความตองการและความคาดหวงของบรษทไดอยางเตมก าลง

ล าดบถดมาคอกลมลกคานน เนองจากถอเปนแหลงรายไดหลกของบรษท ทความตองการม

อทธพลโดยตรงตอกระบวนการออกแบบและผลตสนคาและบรการ รวมถงยงสงอทธพลทงทางตรง

และทางออมตอชมชนและสงคมทจะไดรบผลกระทบจากการบรโภคสนคาและบรการของลกคา

ดงนนองคกรจงตองใหความส าคญกบลกคาและมจรยธรรมในการพฒนาและผลตสนคาและบรการท

ไมสงผลทางลบตอสขภาพและความปลอดภยของลกคา รวมถงเนนการพฒนาผลตภณฑและบรการท

เปนมตรตอสงแวดลอม เพอปองกนไมใหการบรโภคของลกคาสงผลตอชมชนและสงคมอยางตอเนอง

ตอไป

ส าหรบชมชนทเปนกลมผมสวนไดเสยสดทายตามความหมายแคบนน เพอแสดงความ

รบผดชอบตามหลกกฎหมายและหลกจรยธรรม จงเปนหนาททองคกรตองหาโอกาสในการเขารวม

เพอสรางสงอ านวยความสะดวกทจ าเปนใหแกชมชน และแสดงความเปนพลเมองทด ดวยการไมสราง

ผลกระทบในการปลอยมลพษ ของเสย และน าเสยแกชมชน โดยการด าเนนงานตางๆ องคกรควรจด

ใหมการประชมหารอกบผน าชมชนและคนในทองถน ทงนเพอใหการพฒนาเกดผลลพธทสอดคลอง

กบความตองการของชมชน และอยภายใตศกยภาพและขดความสามารถในการด าเนนงานขององคกร

อยางแทจรง

ซงการจะปฏบตตอผมสวนไดเสยทกกลมขางตนไดอยางมประสทธผลนน ผน าองคกรตองเปน

กลไกส าคญในการสรางความสมดลและลดความขดแยงทเกดจากความตองการทแตกตางกนระหวาง

ผมสวนไดเสย ทงนเนองจากผมสวนไดเสยมอทธพลตอองคกรในระดบทแตกตางกน จงเปนหนาทของ

ผน าองคกรทตองเขาใจถงอทธพลของผมสวนไดเสยแตละกลมและตอบสนองความตองการทแตกตาง

กนไดอยางสมดล โดยเนนการมสวนรวมของผมสวนไดเสย (Engagement Planning) และการสราง

เครอขายความรวมมอและพนธมตรทางการคาทมประสทธภาพ (Worley and Mirvis 2013) เปน

พนฐาน เนองจากเปนเครองมอส าคญทจะท าใหองคกรเกดความยงยนไดอยางแทจรง (Rahbek

Gjerdrum Pedersen, Hove Henriksen et al. 2013)

37

จากรายละเอยดทกลาวถงขางตนจงท าใหพบวาทฤษฎผมสวนไดเสยนมทงความเหมอนและ

ความแตกตางจากทฤษฎตวแทนผถอหน (The Agency Theory) โดยทงสองทฤษฎตางเกยวของกบ

การก ากบดแลกจการของผน าองคกรทครอบคลมทงคณะกรรมการและฝายจดการ แตในขณะท

ทฤษฎตวแทนผถอหนเนนบทบาทของคณะกรรมการและฝายจดการในการสรางประโยชนสงสดแกผ

ถอหนในฐานะเจาของเปนส าคญ ทฤษฎผมสวนไดเสยกลบเนนบทบาทของฝายจดการทจะตองดแล

และปฏบตงานรวมกบกลมผมสวนไดเสยทงภายในและภายนอกองคกรอยางเหมาะสมและสมดล

(Mahoney 2012) ทงนเนองจากกลมบคคลดงกลาวเปนทงผใชบรการ ผสงมอบปจจยการผลตและ

รวมด าเนนงานในหวงโซอปทาน ตลอดจนเปนผไดรบผลกระทบทงทางตรงและทางออมจาก

ด าเนนงานขององคกร ผมสวนไดเสยจงมบทบาทส าคญในการตอตานหรอสนบสนนใหองคกร

ปฏบตงานไดอยางยงยนไดทงในปจจบนและอนาคต

ดงนนเมอพจารณาสาระส าคญของทฤษฎทกลาวมาน จงท าใหสามารถสรปปจจยทเกยวของ

กบผมสวนไดเสยทสงผลใหองคกรรวมถงรฐวสาหกจเกดความยงยน สรปได คอ 1. การบรหารและพฒนา

ทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าทมงรบผดชอบตอผมสวนไดเสย 3. การบรหารจดการเชงยทธศาสตร 4.

การบรหารหวงโซอปทาน 5. การก ากบดแลกจการทด 6. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 7.

การเสรมสรางความสมพนธกบผมสวนไดเสย 8. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสย 9. การ

สอสารภายในองคกร และ 10. การบรหารเครอขายและพนธมตรทางการคา

2.3.2 ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View)

ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) นเกดขนจากผลการศกษา

ของ Wernerfelt ในป ค.ศ. 1984 โดยใชกรอบแนวคดพนฐานจาก Learned et al., (1969) ท

อธบายถงศกยภาพขององคกรในการสรางขดความสามารถในการแขงขนเชงเปรยบเทยบ ซงจากการ

ททกองคกรมทงจดแขงและจดออน องคกรจงตองพยายามคนหาและก าหนดจดแขงทตนเองมความ

แตกตางจากองคกรอน ทงนเพอใหองคกรสามารถตอบสนองตอโอกาสทางธรกจ ดวยความสามารถ

หรอทรพยากรเฉพาะทองคกรมเหนอคแขง (Learned 1969) จากกรอบแนวคดตงตนนจงท าให

ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) ของ Wernerfelt ใหความส าคญกบ

การวเคราะหเพอมงใชประโยชนจากทรพยากรภายในองคกรหรอใหความส าคญกบดานอปทาน

38

มากกวามงเนนพฒนาผลตภณฑเพอเพมความตองการซอซงเปนดานอปสงคของตลาด โดยทฤษฎ

ตองการน าเสนอทรพยากรทองคกรสามารถน ามาใชเพอสรางความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบในระยะ

ยาว และใหความหมายทรพยากรดงกลาววาเปนทรพยากรทกประเภททรวมถง ความสามารถพเศษ

กระบวนการท างานทเปนมาตรฐาน ภาวะผน าทมประสทธผล ความภกดของบคลากร จ านวน

ประสบการณและขอมลองคความร รวมถงการบรณาการหวงโซอปทานทงหมดทองคกรมและ

สามารถใชกลยทธ เพอท าใหทรพยากรดงกลาวเกดประสทธภาพและสงผลตอ ใหองคกรเกด

ความส าเรจในระยะยาว (Gurtoo 2009) ทรพยากรตามทฤษฎนจงเปนจดแขงทองคกรทงภาคเอกชน

รวมถงภาครฐสามารถน าไปใชผนวกกบการบรหารจดการเชงกลยทธ การบรหารจดการความ

เปลยนแปลง และการพฒนาบคลากร จนท าใหประสบผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนด (Khan and

Charles-Saverall 1993)

และเนองจากทรพยากรมความส าคญจากการเปนปจจยพนฐานในการก าหนดร ปแบบ

คณลกษณะ รวมถงตนทนของผลตภณฑทออกจ าหนาย ซงจะน าไปสการก าหนดราคาผลตภณฑเพอ

การแขงขนกบคแขงอนในอตสาหกรรม ดงนนเพอใหองคกรสามารถสรางก าไรสงสดไดตามเปาหมาย

จากทรพยากรทม จงมความจ าเปนทองคกรตองสามารถค านวณและแสดงผลเชงเปรยบเทยบระหวาง

ตนทนทเกดขนจากการจดหาทรพยากรและตนทนในการผลตสนคาและบรการ ควบคกบรายไดทจะ

เกดขนจากทรพยากรทมคณคา หายาก ลอกเลยนและทดแทนไดยากดงกลาว (Barney 1986) ซง

ทรพยากรทมคณลกษณะตามทกลาวถงน Wernerfelt (1984) ระบวาเปนไดทงทรพยากรทจบตองได

และจบตองไมได เชน ตราสนคา ความรดานเทคโนโลยภายในองคกร พนกงานทมทกษะเฉพาะ

สญญาซอขาย เครองจกร กระบวนการด าเนนงานทมประสทธภาพ รวมถงอ านาจตอรองในการผลต

หรอจดซอจดหาทรพยากร เปนตน

ซง Jay Barney (1991) ไดอธบายเพมเตมถงคณลกษณะของทรพยากรทมคณคา โดยตอง

ประกอบดวย 4 คณลกษณะส าคญ ดงน

1. เปนทรพยากรทสรางคณคาใหแกองคกร จากการท าใหโอกาสขององคกรมความแขงแกรง

ยงขนในขณะทท าใหภยคกคามขององคกรมระดบความรนแรงลดลงจนเขาสระดบปกต จน

ท าใหสามารถสรางรายไดมากกวาตนทนของทรพยากร (Kristandl and Bontis 2007)

2. การมคณลกษณะหรอศกยภาพทคแขงปจจบนไมสามารถหาได

39

3. การทตองไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณดวยเหตผลทส าคญ ทงจากความสามารถ

ทสงสมมาเปนระยะยาวนานในอดตขององคกร รปแบบของการน าทรพยากรทมไปใชในการ

สรางความไดเปรยบทางการแขงขนทอาจมรปแบบทไมชดเจนท าใหองคกรอนลอกเลยนไมได

และทรพยากรดงกลาวมความซบซอนและอาจเกยวของกบประเดนทางสงคม เชน

วฒนธรรม และความเชอ ทไมสามารถเปลยนแปลงไดโดยงาย (Dierickx and Cool 1989)

เปนตน โดยทรพยากรจะมคณสมบตของการทไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณนก

ตอเมอทรพยากรดงกลาวไมสามารถเคลอนยายระหวางองคกรได (Porter and Millar

1985, Kristandl and Bontis 2007)

4. การเปนทรพยากรทไมสามารถทดแทนดวยทรพยากรได โดยในประเดนดงกลาวน Jay

Barney (1991) ไดระบเพมเตมวาในสภาพความเปนจรงของตลาดปจจยการผลตนน

ทรพยากรโดยทวไปมกทดแทนกนได แตเนองจากการทดแทนนนจะมความไมสมบรณ เชน

ผน าทมวสยทศนทเปนเลศในการด าเนนธรกจของสองบรษททอยในอตสาหกรรมเดยวกน แม

จะทดแทนกนได แตกจะใหผลลพธทแตกตางกน ดงนนยงท าใหทรพยากรมคณสมบตทโดด

เดนแตกตางกบคแขงมากเทาใด กจะยงสงผลใหผลลพธทเกดมความแตกตางจากคแขงมาก

ขนอยางชดเจน

โดยทรพยากรทสามารถท าใหองคกรเกดความไดเปรยบทางการแขงขนน สามารถแบงเปน 3

กลมทมอทธพลโดยตรงตอตนทนทางการเงน และการพฒนาขดความสามารถในการสรางรายไดเหนอ

คแขงในระยะยาว (Barney 1991) ไดแก ทรพยากรทเปนทนกายภาพ ทรพยากรทเปนทนมนษย

(Oswick & Grant, 1996) และทรพยากรทเปนทนองคกร (Khan and Charles-Saverall 1993)

โดย

1. ทนกายภาพ ประกอบดวย เทคโนโลยขององคกร (Powell and Dent-Micallef 1997)

เครองมอและโรงงานผลต พนทตงทางภมศาสตร และความสามารถในการเขาถงวตถดบ

2. ทนมนษย ไดแก ประสบการณ การตดสนใจ ความชาญฉลาด ความสมพนธ และความ

เชยวชาญเฉพาะดานของผจดการและพนกงานของบรษท รวมถงการมภาวะผน าภาครฐทม

ลกษณะเปนผประกอบการ (Boyett 1996)

40

3. ทนองคกร จะประกอบดวยโครงสรางการรายงานทเปนทางการ การวางแผนทงทเปน

ทางการและไมเปนทางการ ระบบการควบคมและการประสานงานตางๆ ความสมพนธ

ระหวางกลมในรปแบบทไมเปนทางการภายในบรษทและระหวางบรษท และการบรหาร

จดการความร (McAdam, Reid et al. 2002)

ซงนอกจากการจดแบงกลมทรพยากรขางตน ยงมการจดแบงกลมทรพยากรเชงกลยทธ

(Teece, Pisano et al. 1997) อยางละเอยดเพมเตมดงน

1. ทรพยากรดานเทคโนโลย (Technological assets) จากการทตลาดในปจจบนมแนวโนมใช

เทคโนโลยเพมขน แตเทคโนโลยสวนใหญ ยงเปนองคความรทเกดเฉพาะบรษท ไมมการ

จ าหนายหรอซอขายไดอยางแพรหลาย รวมถงบางกรณยงตดปญหาเกยวกบทรพยสนทาง

ปญญาทบรษทตางๆเปนเจาของ จงท าใหทรพยากรประเภทนยงเปนทรพยากรส าคญและถก

จดเปนทรพยากรในเชงกลยทธเพอสรางขดความสามารถส าหรบการแขงขนในระยะยาว

2. ทรพยากรในลกษณะองคประกอบเสรม (Complementary assets) จากการทนวตกรรม

ดานเทคโนโลย ตองการทรพยากรบางประเภทเปนตวกลางในการน าเทคโนโลยทคดขน

เฉพาะบรษทออกสตลาด อยางไรกตามเนองจากทรพยากรดงกลาวยงมจ ากด และตองอาศย

ระยะเวลาและผเชยวชาญ ในการคดคนเทคโนโลย ทรพยากรดงกลาวจงมความส าคญและ

ถอเปนทรพยากรในเชงกลยทธรปแบบหนง

3. ทรพยากรทางการเงน (Financial assets) ซงถอเปนทรพยากรทจ าเปนตอความสามารถ

ทางการแขงขนขององคกรทงในระยะสนทตองมกระแสเงนสดทเพยงพอตอการด าเนนกจการ

และระยะยาว เพอสะทอนความสามารถในการลงทนและการเตบโตขององคกร

4. ทรพยากรดานภาพลกษณ (Reputational assets) เปนทรพยากรทเกยวของกบมมมองหรอ

ทศนคตของลกคาทมตอองคกร ซงจะสงผลใหเกดการซอซ า และกลาวถงในทางทด แต

เนองจากภาพลกษณ ทดดงกลาวไมสามารถเสรมสรางไดในระยะเวลาอนสน แตตองเกดจาก

การสงสมใหลกคาเกดความพงพอใจในระยะยาว จงท าใหทรพยากรดงกลาวมความส าคญ

และถกใชเปนกลไกในการกดกนทางการคาประเภทหนงขององคกร

5. ทรพยากรดานโครงสราง (Structural assets) หรอโครงสรางองคกรทงทเปนทางการและไมเปนทางการ ความสมพนธกบองคกรภายนอก ระดบสายการบงคบบญชา และการบรณาการ

41

การด าเนนงานระหวางองคกรทงในแนวตงหรอแนวราบ ทเปนรปแบบเฉพาะขององคกรหนง เชน โครงสรางเพอรองรบผลตภณฑทหลากหลาย หรอวฒนธรรมการด าเนนงานทเนนความรวมมอและการบรณาการของหนวยงาน การเปนองคกรทมความยดหยนสง หรอการมบรษทลกทหลากหลายและครบวงจรตลอดหวงโซอปทาน เปนตน เหลานลวนเปนสงทสอไดถงทรพยากรทองคกรอนไมสามารถลอกเลยนได และท าใหองคกรทมรปแบบการจดการดงกลาวสามารถเปนผน าตลาดไดในระยะยาว

6. ทรพยากรทางสถาบน (Institutional assets) ถอเปนทรพยากรทเกดจากสภาพแวดลอมทองคกรหนงๆตองประสบ จากการอยในประเทศหรอต าแหนงทตงตางๆ โดยเกยวของกบนโยบายรฐ ระบบกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ วฒนธรรม ประเพณ และความเชอทางสงคม ซงองคกรทอยในพนทแตกตางกนกจะมทรพยากรทางสถาบนทแตกตางกน และไมสามารถลอกเลยนหรอทดแทนกน ได ทรพยากรดงกลาวจงมคณคาและสามารถน ามาประยกตใชเปนเครองกดกนคแขงขนรายใหมทมทรพยากรทางสถาบนทแตกตาง แตมงหวงทจะเขามาประกอบธรกจภายในประเทศ

7. ทรพยากรทเปนโครงสรางดานการตลาด (Market structure assets) ซงเปนทรพยสนในรปของโครงสรางทางการตลาดทแตกตางกน เชน ตลาดทเนนใชเทคโนโลย เปนตน ดวยโครงสรางทแตกตางกนนจะสงผลจ ากดตอองคกรทจะเขาด าเนนการแขงขน โดยจะสนบสนนใหองคกรทมทกษะและความสามารถดานเทคโนโลยเกดความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบจากการมศกยภาพทสอดคลองกบทตลาดตองการและเปนผน าตลาดไดอยางยงยนในทสด

โดยทรพยากรเชงกลยทธขางตน เนองจากมคณลกษณะทจะท าใหองคกรเกดประสทธภาพใน

การปฏบตงานและลดตนทนการด าเนนงานไดต ากวาคแขง ซงจะท าใหองคกรสามารถเปนผน าดาน

ตนทนต า (Low Cost Leadership) รวมถงท าใหองคกรเกดผลตภณฑ บรการ และการปฏบตงานท

โดดเดนแตกตางจากคแขงรายอน ท าใหเขาถงการท าตลาดเฉพาะกลมไดอยางมเอกลกษณ (Porter

1985) อนจะน าองคกรไปสความยงยนไดในทสด ซงหลกการทกลาวมานแมจะพบวารายละเอยด

โดยรวมของทฤษฎ Resource Based View นจะเนนอยางมากเกยวกบตลาดและการแขงขน ซงม

ความเหมาะสมหากน ามาประยกตใชกบองคกรเอกชนทมงเนนการเตบโตของรายไดจากการมสวน

แบงทางการตลาดทเหนอกวาคแขง แตเนองจากสาระส าคญของทฤษฎเนนความส าคญของฝงอปทาน

หรอการพฒนาทรพยากรทเปนปจจยส าเรจในการท าใหองคกรกาวสการเปนผน าตลาดในระยะยาว

ทฤษฎนจงยงมความเหมาะสมและสามารถน ามาประยกตใชกบการประเมนและพฒนาความยงยน

42

ขององคกรไมแสวงหาก าไรหรอองคกรรฐวสาหกจไดในอกทางหนง ผานการทรฐวสาหกจตองคนหา

ทรพยากรทมคณคาเชงกลยทธ น ามาผสมผสานกบความสามารถหลก (Core Competency) ทเปน

แหลงความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบภายในองคกร จนท าใหองคกรสามารถสรางประโยชนทเปนเลศ

ไดในระยะยาว แมสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและสงแวดลอม จะมการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรว (Kelliher and Reinl 2009)

ซงทรพยากรทมคณคาทสามารถน ามาประยกตใชเพอท าใหองคกรไมแสวงหาก าไร เชน

รฐวสาหกจเกดความยงยนไดนน ประกอบดวย

1. การบรหารจดการเชงกลยทธสความยงยน ภายใตของเขตทรพยากรทใชเสรมสรางความ

ไดเปรยบทางการแขงขนในระยะยาว (Barney 1986, Teece, Pisano et al. 1997,

Kelliher and Reinl 2009) ซงเปนปจจยทถกเนนใหความส าคญมากทสดของทฤษฎ

Resource Based View

2. การบรหารหวงโซอปทาน จากทรพยากรเชงกลยทธทองคกรมจนถอเปนขดความสามารถ

หลกขององคกร

3. ความสามารถดานนวตกรรม เพอพฒนาทรพยากรเชงกลยทธทมคณคา หายาก และไมสามารถ

ลอกเลยนและทดแทนได

4. ความรและกระบวนการเรยนรขององคกร โดยการสรางความไดเปรยบในการแขงขน เพอ

น าไปสความยงยนนนสงส าคญคอความรทองคกรตองมเปนพนฐาน เพอใชในการพฒนาและ

สรางทรพยากร ทมความพเศษใหเกดขนจนเปนความสามารถหลกขององคกร โดยความร

ดงกลาวนจะถกฝงเปนสวนหนงของบคลากรในแตละระดบขององคกร จงเปนหนาทของ

องคกรทจะตองน าความรตางๆมาบรณาการและใชประโยชนไดอยางเปนรปธรรม ซงพบวา

หากองคกรยงมความสามารถในการบรณาการหรอการจดการความรทเปนเอกลกษณ และ

ด าเนนการไดอยางมประสทธผลกจะยงท าใหองคกรเกดความสามารถในเชงพลวตร และท า

ใหองคกรเกดการเปลยนแปลงและพฒนาทรพยากรทมคณคาใหตอบสนองตอสภาพแวดลอม

ทเปลยนแปลงไปไดอยางรวดเรว (Theriou, Aggelidis et al. 2009)

5. ความภกดของลกคา (Ellen, Mohr et al. 2000)

6. การพฒนากระบวนการสรรหาทรพยากรบคคลและการรกษาทรพยากรบคคล (Aguilera,

Rupp et al. 2007, Theriou, Aggelidis et al. 2009)

43

7. เทคโนโลย (Kelliher and Reinl 2009)

จากทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากรน เมอพจารณาแลวจงสามารถสรปปจจยทมอทธพล

ตอความยงยนของรฐวสาหกจไดดงน 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. การบรหารจดการ

เชงยทธศาสตร 3. การบรหารหวงโซอปทาน 4. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร 5. การ

บรหารความสมพนธและเพมความภกดของลกคา 6. การจดการนวตกรรม และ 7. การบรหารทรพยากร

ทสรางความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ

2.3.3 ทฤษฎองคการ (organization theories)

การศกษาความยงยนของรฐวสาหกจ ซงเปนองคการของรฐรปแบบหนง จ าเปนทจะตองม

ความรความเขาใจเกยวกบความหมาย โครงสราง คณลกษณะ และรปแบบการบรหารจดการองคการ

ทเปนมาตรฐาน ซงตามทฤษฎองคการ (organization theories) ระบวา องคการ คอ การทบคคล

ตงแต 2 คนขนไปมารวมกลมกนเพอด าเนนกจกรรมอยางมจดมงหมาย และใชการจดโครงสราง

ออกแบบการท างาน และแบงงาน เพอท าใหบคลากรรบทบาทหนาทและมปฏสมพนธรวมกนในการ

ปฏบตงาน จนบรรลผลส าเรจไดตามวตถประสงคทก าหนด (วรรณพร พทธภมพทกษ; ดร. กญญามน

อนหวาง 2554) จากความหมายดงกลาวจงท าใหสามารถระบคณลกษณะส าคญขององคการ ไดคอ

1. มลกษณะทเกดจากการรวมตวของกลมบคคล ทมวตถประสงคการด าเนนงานรวมกน

เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของกลม จากจดแขง (strength) ทกษะความร

ความสามารถ (ability) ศกยภาพ (potential)ทแตละบคคลมแตกตางกนแตสามารถ

น ามาบรณาการจนท าใหประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนด

2. เปนรปแบบของโครงสรางความสมพนธ ระหวางหนวยงานทไดรบมอบหมายอ านาจ

หนาทความรบผดชอบทแตกตางกนภายในองคการ แตสามารถด าเนนการรวมกนอยาง

บรณาการ และความสมพนธระหวางองคการกบบคคลภายนอกทแวดลอม ทม

ปฏสมพนธกนจนท าใหองคการบรรลผลส าเรจ

44

3. มคณลกษณะทเกยวของกบการบรหารจดการ โดยเนนบทบาทหนาทของผน าองคการท

ตองมทกษะและความสามารถในการวางแผนและบรหารปจจยตางๆภายในองคการใหม

ประสทธภาพ และประสทธผล

4. สะทอนความเปนระบบ โดยสามารถแสดงระบบการท างาน (Work system) ทงผสง

มอบปจจยน าเขา ปจจยส าหรบการปฏบตงานของแตละระบบยอย กระบวนการท างาน

ผลส าเรจจากกระบวนการท างาน ผไดรบผลจากกระบวนการท างาน จนถงการใชผลจาก

กระบวนการท างานดงกลาวเปนขอมลพนฐานเพอน าสการปรบปรงกระบวนการอยาง

ครบวงจรตอไป

จากนยามและคณลกษณะส าคญทระบถงน ทฤษฎองคการจงมขอบเขตการศกษาครอบคลม

โดยตรงเกยวกบโครงสรางองคการ กระบวนการท างาน พฤตกรรมขององคการและพฤตกรรมของ

บคลากรทงภายในและบคคลภายนอกทอยแวดลอมองคการ และเนองจากองคการแตละแหงเกดจาก

วตถประสงคทแตกตางกน ดงนนเพอใหสามารถเขาใจถงขอบเขตการปฏบตงานขององคการแตละ

ประเภทไดดยงขน ในทนจงจ าแนกองคการตามลกษณะการบรหารออกเปน 2 รปแบบส าคญ (วรรณ

พร พทธภมพทกษ; ดร. กญญามน อนหวาง 2554) คอ

1. องคการราชการ (Bureaucratic Organization) คอ องคการทจดตงขนโดยรฐหรอรฐ

เปนเจาของ โดยมวตถประสงคจดตงทมงเนนใหการบรหารงานและบรการเปนไปเพอ

สรางประโยชนสงสดแกประชาชนของสงคมในวงกวาง

2. องคการเอกชน (Private Organization) หมายถง องคการทจดตงขนโดยบคคลหรอ

กลมบคคล โดยมเปาหมายเพอแสวงหาก าไรสงสดแกกลมของเจาของเปนหลก

ทฤษฎองคการ (organization theories) จงเปนแนวคดทเกยวของกบสงคม เศรษฐกจ

การเมอง หรอแมแตแนวคดดานจตวทยา โดยสะทอนความสมพนธขององคประกอบและปจจย

แวดลอมทกมตทเกยวของกบองคการ โดยคาดหวงวาเมอองคการทกรปแบบทถกจดตงขนเขาใจถง

วตถประสงค องคประกอบเชงโครงสราง กระบวนการปฏบตงาน และพฤตกรรมของบคลากร

แวดลอมทงภายในและภายนอกองคการอยางครบถวน ถกตองและเพยงพอแลว กจะท าใหองคการ

ตางๆสามารถปรบตวและอยรอดไดอยางยงยนภายใตสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

45

ซงเนองจากองคการถกจดตงและก าหนดจ าแนกรปแบบการด าเนนงานออกเปน องคการ

ภาครฐ (Bureaucratic Organization) และองคการเอกชน (Private Organization) ทมพฒนาการของ

การด าเนนงานเปลยนแปลงตามสภาพการเมอง เศรษฐกจ และสงคมทแตกตางกนในแตละยคสมย ท า

ใหทฤษฎองคการไดรบการศกษาและพฒนาแยกตามชวงเวลา ดงน

1) แนวคดองคการกอนแบบคลาสสค (Preclassical Contributors)

เปนแนวคดองคการทเกดขนในชวงการปฏวตอตสาหกรรมป ค.ศ. 1750 โดยเนนการจดการ

เพอสรางประโยชนใหแกภาครฐมากกวาภาคเอกชน แนวคดเพอปฏรปการบรหารจดการองคการใน

ยคนจงเปนไปโดยค านงถงประโยชนของประชาชนในสงคมเปนทตงมากกวาประโยชนของทนนยม

เฉพาะกลม (Parker 1998) ซงบคคลส าคญทน าเสนอแนวคดในชวงเวลาดงกลาวน ไดแก Robert

Owen (1771-1858) นกเศรษฐศาสตรและนกปฏรปทางสงคมชาวองกฤษ ผใหแนวคดในการจดตง

สหกรณ ทเนนใหกลมบคคลมารวมตวกนและลงทนประกอบกจการรวมกน ซงเมอไดผลก าไรกน ามา

แบงปนกนอยางเปนธรรม แนวคดดงกลาวนมลกษณะใกลเคยงกบการจดการแบบสงคมนยม

มากกวาทนนยมเสรทเนนใหบคคลหนงๆแสวงหาก าไรสงสด ซงนอกจากแนวคดดงกลาว Henry R.

Towne (1886) นกวศวกรชาวอเมรกา ยงไดน าเสนอแนวคดทเกยวของกบการบรหารจดการ

เพมเตม โดยเนนบคลากรขององคการในต าแหนงผบรหารองคการตองมความรความเชยวชาญในมต

ตางๆอยางครอบคลม โดยเฉพาะดานบญช และเศรษฐศาสตร จากแนวคดดงกลาวจงเปนทมาทท า

ใหองคการตางๆเกดความสนใจและน าหลกการเชงสถต และการวจยเชงปรมาณมาใชเพมขนอยาง

แพรหลาย (Towne 1986)

จากแนวคดดงกลาว จงท าใหพบปจจยทสงผลตอการเตบโตขององคการในระยะยาว ไดคอ 1.

ภาวะผน าองคการ 2. ความรบผดชอบตอสงคม 3. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสย และ

4. การบรหารเครอขายและพนธมตรทางการคา

2) แนวคดองคการแบบคลาสสค (Classical Theory)

เนองจากการประสบปญหาจากการปฏวตอตสาหกรรม ทเนนลดบทบาทการแทรกแซงจาก

องคการภาครฐ แตเนนบทบาทขององคการเอกชนในการเปนผลงทน และด าเนนการสรางก าไร

เพอใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจ และการพฒนาเชงสงคม ในยคดงกลาวจงเนนการลงทนแบบ

46

แสวงหาก าไรสงสดตามหลกการทนนยม และใหความส าคญกบการสรางประโยชนจากการผลตท

น าไปสการประหยดตอขนาด (Economic of Scale) ดวยลกษณะสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ

การเมอง และสงคม ทองคการเผชญ จงท าใหเกดปญหาตงแตโครงสรางการจดการภายในองคการ

การบรหารจดการบคลากร รวมถงการบรหารความสมพนธระหวางองคการกบบคลากรผปฏบตงาน

เพอน าไปสการสรางก าไรสงสดไดตามเปาหมายทก าหนด โดยเพอแกไขปญหาดงกลาว จงม

นกวชาการศกษาและน าเสนอแนวคดการจดการองคการในยคคลาสสคทมความส าคญ ไดแก

2.1) แนวคดการจดการเชงวทยาศาสตร (Scientific Management) ของ Frederic W.

Taylor ทไดรบการตพมพในป ค.ศ. 1914 เนนน าหลกการทางวทยาศาสตรมาประยกตใชในการ

จดการองคการแทนการบรหารจดการในรปแบบเดมท เหนวาเปนระบบการจดการทขาด

ประสทธภาพ (Taylor 1914) ซงจากการท Taylor เชอวาการเพมผลผลตตองเกดจากการปรบปรง

ประสทธภาพการผลต ควบคกบการจดการความสมพนธและความรความเชยวชาญของบคลากรให

เปนมาตรฐานภายใตวธการท างานทดทสด Taylor จงไดน าเสนอแนวคดของการจดการการท างาน

แบบใหมทมงเนนความเปนระบบตามแนวทางวทยาศาสตร การก าหนดวตถประสงคการปฏบตงาน

ทชดเจน การออกแบบวธการท างานทมระเบยบ แบบแผน โดยใหความส าคญกบเวลา (Time) และ

การเคลอนไหวในการท างาน (Motion Study) การมกฎเกณฑและวธการท างานทดทสดทชดเจน

ซงสามารถสอสารและฝกอบรมบคลากรในองคการได รวมถงมวธการสงเกต ตดตามและบนทก

ขอมลผลการด าเนนงาน เพอใชเปนขอมลยอนกลบสการพฒนาและปรบปรงการด าเนนงานอยาง

ตอเนอง (Taylor 2004) จากแนวคดทกลาวถงน จงสามารถสรปเปนจดเดนของหลกการจดการเชง

วทยาศาสตร (Scientific Management) ของ Taylor ไดคอ

(1) เนนการคดคนและพฒนาเทคนคและกระบวนการปฏบตงานใหมทมความเปน

ระบบ ระเบยบ และเปนมาตรฐาน โดยใชหลกการทางวทยาศาสตรน ามาเปน

แนวคดพนฐานในการออกแบบ เพอคนหาวธการท างานทดทสดในแตละองคการท

เรยกวา “One best way” ทสามารถน าไปใชเพมประสทธภาพการท างานใหด

ยงขนทวทงองคการ

(2) ใหความส าคญกบบคลากรและทกษะ ความร และความเชยวชาญของบคลากรของ

องคการ โดยองคการตองมระบบในการสรรหาบคคลทมประสทธภาพและเปน

47

มาตรฐานเพยงพอทจะท าใหสามารถคดเลอกบคลากรทมทกษะ ความร ความ

เชยวชาญ และพฤตกรรมพงประสงคอนทสามารถน าวธการปฏบตงานทองคการ

คนหาและก าหนดวาเปนวธการทดทสด “One best way” ไปปฏบตไดอยางดจน

ท าใหองคการบรรลผลส าเรจไดตามเปาหมายทก าหนด

(3) ใหความส าคญกบการฝกอบรมและพฒนาบคลากรตามวธการทดทสดทองคการ

ก าหนด เพอเพมความรและความช านาญเฉพาะดานแกบคลากร ซงเกดจากความ

เชอทวาบคคลมความช านาญทแตกตางกน ไมมบคคลใดทมความสามารถในการ

ปฏบตงานอยางเชยวชาญในทกเรอง ดงนนองคการควรส ารวจหาและพฒนาให

บคลากรมความช านาญตามความถนดของตน เพอใหสามารถใชศกยภาพไดอยาง

เตมก าลง ซงพนฐานของความช านาญนนสวนใหญจะเกดจากความสนใจสวนบคคล

ทมอย เดม ดงนนเมอน ามาพฒนาตอยอดและใหปฏบตงานในดานดงกลาว

โดยเฉพาะ จะยงสงผลใหเกดการปฏบตงานทเปนมาตรฐาน และสรางผลส าเรจได

สงขนจากแนวทางการจดการทเปนระบบดงกลาว

(4) เนนการบรหารความสมพนธภายในองคการระหวางพนกงานและผบรหาร ซง

นอกเหนอจากการประยกตใชวทยาศาสตรเพอสรางระบบการจดการทเปน

มาตรฐาน และการมงคนหาและก าหนดวธการปฏบตงานทดทสดเพอใหบคลากร

น าไปปฏบตตามความช านาญเฉพาะดานแลว อกสวนหนงทเปนความส าคญยงของ

แนวคดดงกลาวนกคอความสมพนธระหวางผบรหารและฝายจดการทตองพงพากน

โดยไมมองสถานะของการเปนนายจางและลกจาง แตควรมกระบวนการสรางความ

พงพอใจและความผกพนเพอใหพนกงานทมเทใหกบองคการไดอยางเตมก าลง

ความรและความสามารถ

จากจดเดนทระบไดนจงท าใหสรปไดวาแนวคดการจดการเชงวทยาศาสตรนเหนวาองคการ

หนงๆ จะประสบผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไวไดในระยะยาวนน จ าเปนทองคการตองให

ความส าคญอยางมากกบปจจยดงตอไปน 1. การบรหารหวงโซอปทาน จากการทตองมการออกแบบ

และบรหารระบบงาน (Work System) และกระบวนการท างาน (Processes) ใหเปนมาตรฐาน

2. การบรหารและพฒนาบคลากร รวมถง 3. ภาวะผน าองคการ เพอสรางความสมพนธและท าให

บคลากรปฏบตงานไดอยางเตมศกยภาพตามความเชยวชาญทมในแตละชวงเวลา

48

2.2) แนวคดการจดการแบบระบบราชการ (Bureaucratic Management) ของ Max

Weber เปนแนวคดทเกดจากปญหาการจดการองคการทพบในยคของการปฏวตอตสาหกรรม ซง

บคลากรผปฏบตงานภายในองคการใหความส าคญกบผบรหารมากกวาองคการและลกคาภายนอก

การเกดขนของระบบอปถมภ ทท าใหบคลากรมพฤตกรรมทใหความส าคญกบประโยชนสวนตนและ

กลมคนมากกวาประโยชนของสวนรวม การขาดจรยธรรมในการด าเนนงานดงกลาวจงท าใหองคการ

สญเสยประสทธภาพในการผลต เกดการรวไหลทางการเงน และไมสามารถสรางผลส าเรจไดอยางม

ประสทธผล (Weber 2009) ซงดวยปญหาทพบน Max Weber จงไดพฒนาและน าเสนอแนวคดการ

จดการองคการขนาดใหญ (Bureaucracy) โดยมสาระส าคญ (วรรณพร พทธภมพทกษ; ดร. กญญา

มน อนหวาง 2554) คอ

(1) เนนการสรางอ านาจการปกครองและสายการบงคบบญชาทชดเจน ซงอาจเกดขน

ไดทงโดยอาศยจารตประเพณ (Traditional Domination) การใชอ านาจบารม

(Charismatic Domination) หรอการใชกฎหมาย (Legal Domination)

(2) ใหความส าคญกบการแบงงาน และก าหนดหนาทความรบผดชอบทแตละคนจะ

ไดรบมอบหมายอยางชดเจน มการก าหนดขอบเขตในการอนมตสงการ เพอสะทอน

ความรบผดชอบทแตละบคคลมภายในองคการ

(3) ก าหนดกฎ ระเบยบ และขอบงคบทชดเจน ในแตละกระบวนการและขนตอนการ

ปฏบตงาน ทงนเพอปองกนมใหบคลากรประพฤตปฏบตตนตามความตองการสวน

บคคลและพวกพอง

(4) มงเนนการสรรหาเพอคดเลอกพนกงานทมความช านาญอยางเปนระบบและม

มาตรฐาน โดยไมเลอกปฏบต เพอใหไดบคลากรทมทกษะ ความรความสามารถ

สอดคลองกบต าแหนงงานอยางแทจรง ในขณะทการเลอนต าแหนงกตองม

กระบวนการพจารณาทไมใชดลยพนจของผบรหารองคการเปนทตง โดยก าหนดให

ด าเนนการผานกระบวนการทดสอบและการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะความรและ

ประสบการณท างานอยางเปนมาตรฐาน เพอสะทอนถงการใชหลกความสามารถ

ทางวชาการในการคดเลอกบคลากรองคการไดอยางเหมาะสม

49

(5) แยกการบรหารงานออกจากความเปนเจาของเพอใหเกดการก ากบดแลการ

ปฏบตงานของผบรหารและพนกงานภายในองคการใหเปนไปอยางมจรยธรรมไม

ค านงถงประโยชนสวนตนจนสงผลกระทบตอประโยชนสวนรวมขององคการและ

ประชาชนภายนอก

จากสาระส าคญของแนวคดน จงท าใหสามารถสรปปจจยทม อทธพลและสงผลตอ

ความสามารถในการสรางผลส าเรจตามภารกจทไดรบมอบหมายอยางยงยน โดยเฉพาะในองคการ

ขนาดใหญเชนองคการรฐวสาหกจ ทมหนาทตองใหบรการประชาชนภายนอกจ านวนมาก แตสวน

ใหญขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน รวมถงการขาดจรยธรรมในการท างาน ดงน 1. การบรหาร

และพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าองคการ 3. การก ากบดแลกจการทด 4. ความรบผดชอบตอ

สงคม 5. การออกแบบและบรหารมาตรฐานของระบบงานและกระบวนการท างาน และ 6. อ านาจ

หนาทตามกฎหมาย

2.3) แนวคดการจดการตามหลกการบรหาร (Administrative Management) เปน

จดเรมตนของแนวคดทเนนวธการบรหารจดการของผจดการในองคการประเภทตางๆ ทงภาครฐ

และเอกชน โดยไมมงทการเพมผลตภาพการผลต การหาแนวทางสรางประโยชนจากการประหยด

ตอขนาด หรอการก ากบดแลดวยกฎระเบยบขอบงคบเพอปองกนการหาประโยชนสวนบคคลและท า

ใหสวนรวมเสยประโยชน แตเนนบทบาทของผบรหารในการจดการและประสานกระบวนการและ

บคลากรภายในใหสามารถสรางผลส าเรจสงสดใหแกองคการ โดยเฉพาะในองคการภาครฐซงเปน

องคการขนาดใหญและมวตถประสงคจดตง เพอใหบรการแกประชาชนโดยรวมในสงคม ท าให

องคการตองมกจกรรมการด าเนนงานส าคญทครอบคลมทงดานเทคนค (Technical Activities)

การเงน (Financial Activities) การบญช (Accounting Activities) การพาณชย (Commercial

Activities) ความปลอดภย (Security Activities) และการบรหารจดการ (Administration

Activities) ดงนนเพอใหกจกรรมตางๆตามทระบถงเกดการบรณาการและปฏบตงานพรอมกนได

อยางมประสทธภาพ กจกรรมการบรหารจดการทตองด าเนนการโดยผน าองคการจงมความส าคญ

เปนอยางมาก

50

โดยนกวชาการส าคญทเหนถงความส าคญและน าเสนอแนวคดดานการบรหารจดการองคการ

เชน Henry Fayol (1841-1925) ทน าเสนอแนวคดการจดการทใหความส าคญตงแตกระบวนการ

วางแผนงาน (Planning) การจดวางองคการ (Organizing) การก าหนดสายการบงคบบญชาเพอการสง

การ (Commanding) การประสานการด า เนนงานของหน วยงานต างๆภายในองคการ

(Coordinating) และการควบคม(Controlling) ผลงานใหบรรลไดตามเปาหมายทก าหนด (FAYOL

1841)ซงการจะด าเนนการตางๆใหเกดผลส าเรจนน ถอเปนบทบาทหนาททส าคญของผน าองคการ

ดงนนจงมความจ าเปนทผน าองคการตองมคณลกษณะพเศษทงดานทกษะ ความรความสามารถ

ภาวะผน า และพฤตกรรมทเปนแนวปฏบตทดในการท างาน โดยเฉพาะความสามารถในการจดการ

องคการ ซงนอกจาก Fayol แลว Chester Barnard (1886-1991) ยงเปนอกหนงบคคลส าคญ ท

น าเสนอแนวคดดานการบรหารองคการ โดยเหนวาองคการเปนระบบทแวดลอมดวยบคคลกลม

ตางๆ ทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอองคการ และดวยการทแตละกลมบคคลมความตองการ

ทแตกตางกน องคการจงมความจ าเปนตองประสานความสมพนธเพอตอบสนองตอความตองการ

ของบคคลและกลมบคคลทงหลายอยางสมดล (Barnard 1968) ทงนเพอสดทายจะน าไปสการ

บรรลผลส าเรจขององคการในภาพรวม และดวยการทแนวคดของ Barnard เนนพฤตกรรมความ

รวมมอเปนปจจยส าเรจทจะท าใหองคการเกดการเตบโตไดอยางย งยนในระยะยาว แนวคดนจงให

ความส าคญกบประโยชนของสวนรวมหรอองคการมากกวาประโยชนในระดบบคคล และก าหนด

บทบาทหนาทของผบรหารองคการทตองด าเนนการ ไดดงน (ดร.พงษเทพ จนทสวรรณ 2558)

1. หนาทในการสนบสนนใหองคการเกดระบบการสอสารทมประสทธภาพ ผานการก าหนด

โครงสรางและ สายการบงคบบญชา สงการ และรายงานผล เพอใหการสอสารเปนไป

อยางราบรนในทศทางเดยวกนทงองคการทงระดบบนลงลางและระดบลางขนบน โดย

ผบรหารตองน าขอมลทไดรบการรายงานมาประกอบการตดสนใจเพอบรหารจดการ

องคการ และแจงผลแกบคลากรใหทราบอยางตอเนองเพอใหเกดความรวมมออยางเปน

ระบบ

2. หนาททจะท าใหบคลากรเกดความมนใจและมนคงในการปฏบตงานใหองคการ โดย

ผบรหารตองก าหนดแนวทางและกจกรรมเพอจงใจ การประเมนและใหผลตอบแทนท

ชดเจนสอดคลองกบศกยภาพการท างาน ตามขอบเขตอ านาจหนาทและความรบผดชอบ

51

ทไดรบมอบหมาย เพอท าใหพนกงานพงพอใจและใหความรวมมอในการปฏบตงานอยาง

เตมศกยภาพ

3. หนาทในการก าหนดทศทางองคการทชดเจนทงในรปเปาหมายประสงค วตถประสงค

และผลส าเรจในแตละระดบ เพอท าใหบคลากรมเปาหมายหลกทสามารถยดถอใน

ทศทางเดยวกนทงองคการ เหนเปาหมายองคการส าคญกวาเปาหมายระดบบคคล และ

รวมสรางความส าเรจใหเกดขนไดอยางเปนรปธรรม (วรรณพร พทธภมพทกษ; ดร.

กญญามน อนหวาง 2554)

จากสาระส าคญทงหมดภายใตแนวคดการจดการตามหลกการบรหาร (Administrative

Management) ทกลาวถงขางตน เมอวเคราะหแลวจงอาจสรปเปนปจจยทสงผลตอความส าเรจและ

ความยงยนขององคการทงภาครฐและเอกชน สรปไดคอ 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2.

ภาวะผน าองคการ 3. การบรหารจดการเชงยทธศาสตร 4. การบรหารความขดแยงและเสรมสราง

ความสมพนธกบผมสวนไดเสย 5. การสอสารภายในองคการ และ 6. พฤตกรรมของบคลากรและ

องคการ ทเนนประโยชนองคการมากกวาประโยชนสวนบคคล ความสามคค และการปฏบตตอ

แรงงานอยางเทาเทยมกน

อยางไรกตามเนองจากแนวคดการจดการองคการในยคคลาสสคน เนนการสรางประโยชน

สงสดแกองคการมากกวาบคคล องคการจงก าหนดออกแบบโครงสราง สายการบงคบบญชา

กระบวนการท างาน และระบบงานตางๆเพอก ากบและควบคมบคลากรในองคการใหสรางผลส าเรจ

ตามทตองการ เสมอนบคลากรเปนเครองจกรหนงในการผลตผลตภณฑและใหบรการ ขาดการให

ความส าคญกบคณลกษณะและความรสกของบคลากรอยางแทจรง จงท าใหแนวคดในยคดงกลาวน

ไดรบการโตแยงและเกดเปนทฤษฎในยคตอมา (ทฤษฎองคการและการจดการ ของอาจารยวรรณพร

พทธภมพทกษ และ รองศาสตราจารย ดร.กญญามน อนหวาง 2554)

3) แนวคดองคการและการจดการสมยใหม (Neo-Classical Theory of Organization)

แนวคดการจดการองคการยคใหมน เปนแนวคดทไดพฒนาปรบปรงเพอแกไขจดออนของ

แนวคดการจดการองคการทมอยเดมในอดต ทเนนใชหลกการทางวทยาศาสตร และการจดการทเปน

52

ระบบแบบแผนเขาแกไขปญหาตงแตประสทธภาพการผลต จนถงพฤตกรรมการปฏบตงานของ

บคลากร จนขาดการค านงถงสถานะความเปนมนษยของบคลากร จากประเดนดงกลาวจงท าให

แนวคดทส าคญในยคนจงเรมมการประยกตน าหลกการดานสงคมวทยาและจตวทยามาใชในการ

ก าหนดแนวคดเพอการจดการ ซงการพฒนาทมนยส าคญเกดขนในระหวางป ค.ศ. 1910 – 1920

โดยนกวชาการทมบทบาทส าคญตอการสรางแนวคดองคการและการจดการสมยใหมน เชน Hugo

Munsterberg, Elton Mayo, Roethlisberger และ Dickson, Abraham Maslow และ Douglas

MacGregor เปนตน (Hugo 1913, Roethlisberger 1941, Maslow 1943, Mayo 1949,

MacGregor 1960)

Hugo Munsterberg (1913) ทเนนศกษาจตวทยาระดบบคคล โดยเชอวาในการเพมผลผลต

ของอตสาหกรรมควรพจารณาถงพฤตกรรมและใชหลกจตวทยาในการจงใจใหคนปฏบตงานดวยความ

มงมนทมเทเพอใหไดผลส าเรจเกนกวาทองคการคาดหวง การศกษาของ Hugo Munsterberg จงเปน

การผสมผสานแนวคดดานจตวทยากบแนวคดการจดการองคการเชงวทยาศาสตรของ Frederick W.

Taylor และเรยกไดเปนแนวคดการบรหารจดการองคการแบบจตวทยาอตสาหกรรม โดย Hugo

Munsterberg ไดระบสาระส าคญของแนวคดดงกลาวนในหนงสอเรอง “Psychology and Industrial

Efficiency” ซงเนนประเดนส าคญของการบรหารจดการ 3 ดานหลก ไดแก 1. ก าหนดใหการสรรหา

บคลากรนอกจากการพจารณาเกยวกบทกษะ ความรความสามารถ และความเชยวชาญแลว องคการ

ยงตองเพมเตมหลกเกณฑการพจารณาเกยวกบคณลกษณะเชงพฤตกรรมและดานจตใจ ทสะทอน

ทศนคต คานยม และความเชอทดและเหมาะสมกบการปฏบตงานอกทางหน ง โดย Hugo

Munsterberg ตองการใหองคการมการคดเลอกและจดวางคนทมคณลกษณะทแตกตางกนไดอยาง

ถกตองเหมาะสมกบแตละงาน 2. การจดใหมการเสรมสรางบรรยากาศ เพอจงใจใหพนกงานมความ

มนคงทางจตใจและมสภาวะจตใจทดพรอมตอการปฏบตงานอยางเตมก าลงใหแกองคการ โดยในการ

ก าหนดกจกรรมการสงเสรมตางๆนนองคการตองเขาใจและรวาภายใตเงอนไขของสภาพแวดลอมการ

ท างานใดทจะท าใหพนกงานเกดความพรอมทจะปฏบตงานดวยความทมเท จงจะสามารถก าหนดกล

ยทธเพอจงใจไดอยางถกตองและเหมาะสม และ 3. การสรางความสมพนธในการปฏบตงาน คานยม

รวมและวฒนธรรมในการท างานทดระหวางผบรหารและพนกงาน (Münsterberg 1913)

Elton Mayo, Roethlisberger และ Dickson ทเหนถงความส าคญของมนษยสมพนธในท

ท างานเปนปจจยก าหนดผลตภาพการท างานของพนกงาน โดยการศกษาของกลมมจดเรมตนจาก

53

แนวคด Mary Parker Follett ซงเหนขดแยงกบ Frederic W. Taylor , Elton Mayo และ Max

Weber ทเนนใชการควบคมขนตอนการปฏบตงานและจดการบคลากรเหมอนเปนเครองจกรส าหรบ

เพมผลผลตใหแกองคการ โดยระบวาปกตบคลากรขององคการจะมการรวมตวอยางไมเปนทางการ

ในการสรางผลงานไดตามเปาหมาย องคการจงตองค านงถงความรสกนกคดของพนกงาน และวาง

แนวทางสรางความสมพนธและจงใจเพอใหพนกงานยนยอมทมเทท างานแกองคการ โดยผน าองคการ

ตองมบทบาทส าคญในการจงใจ และสนบสนนใหบคลากรและกลมบคลากรในแตละระดบมรปแบบ

ความสมพนธทจะน าไปสการก าหนดคานยม ความเชอ และพฤตกรรมการปฏบตงานทดและเออ

ประโยชนตอการสรางความส าเรจใหแกองคการไดสงสดในระยะยาว

Abraham Maslow เปนอกหนงนกวชาการทใหความส าคญกบปจจยดานพฤตกรรมและ

ความตองการของมนษย ในการท าใหองคการประสบความส าเรจ โดยไดน าเสนอทฤษฎล าดบขนของ

ความตองการ (Hierachy of Need Theory) ซงใชหลกคดดานจตวทยาเปนพนฐานในการศกษาวจย

และกลาววาความตองการของมนษยมระดบพฒนาการจ าแนกออกเปน 5 ระดบจาก ระดบพนฐาน

ไปสระดบขนสงสด ไดคอ ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) ความตองการเกยวกบ

ความมนคงปลอดภยในการด ารงชวตทงดานรางกายและจตใจ (Safety and Security Needs) ความ

ตองการในขนทสองนจงเรมขยายครอบคลมถงความตองการทเกยวของกบจตใจเพมเตมนอกจากการ

ใหความส าคญเฉพาะทางรายการ ความตองการทเกยวของกบสงคมทอยอาศย (Social Needs) โดย

เมอมความพรอมดานรางกายและจตใจทแขงแกรง กยอมตองการความรก และไดรบการยอมรบจาก

กลมทตนด ารงอย เพอรบรวาตนเปนสวนหนงของสงคมทอยและมความสมพนธทดระหวางเพอน

รวมงานหรอคนในสงคม ความตองการทจะภมใจในตนเองจากการมฐานะ ชอเสยง หรอไดรบการยก

ยองนบถอจากผอน (Self-esteem, Needs Ego, Status) ซงเปนความตองการเพมเตมภายหลงเมอ

ไดรบการยอมรบวาเปนสวนหนงของสงคมแลว กจะเกดความตองการทใหความส าคญกบตนเองเปน

หลก ดวยความตองการกาวสการเปนคนมชอเสยงและฐานะทโดดเดนในสงคม จนหากความตองการ

ในขนนไดรบการเตมเตม บคคลกจะเกดความตองการในขนสดทาย ไดแก ความตองการเพอใหเกด

การยอมรบตนเอง (Self-actualization) มงหวงใหตนเองประสบความส าเรจ และเตบโตกาวหนาจาก

ความรและศกยภาพทตนเองม ท าใหสามารถกาวไปสระดบทสงขนและประสบความส าเรจทกดานใน

ชวต (Maslow 1943)

54

โดยหากองคการสามารถรบรและเขาใจความตองการของแตละบคคลแลวกยอมสามารถน า

ขอมลทได ไปใชในการก าหนดกลยทธและจดท าแผนตอบสนองความตองการของพนกงานทแตกตาง

กน ตงแตระดบการสรางสภาพแวดลอมในการท างานทสงเสรมใหเกดสขภาพ อนามยและความ

ปลอดภยของพนกงาน การสรางบรรยากาศในการท างานใหพนกงานรสกมนใจและมความสขในการ

ปฏบตงาน การจงใจใหบคลากรมความสมพนธทดระหวางเพอนรวมงานและผบรหารกบพนกงาน

การมอบรางวลยกยองชมเชยหรอการเลอนขนเงนเดอนและเลอนต าแหนงเพอสะทอนฐานะทโดดเดน

ของพนกงานทปฏบตหนาทดกวาบคคลอน และการใหงานทมความทาทายพรอมการเตบโตในสาย

อาชพอยางรวดเรวแกผทมศกยภาพและมความสมบรณพรอมในดานอนแลว แตตองการยกระดบ

ความพงพอใจจากการไดขนสต าแหนงหรอมสถานะทดกวาเดมจากความรความสามารถของตนเอง

Douglas MeGregor เปนนกวชาการทใหความส าคญกบความเปนมนษยในการจดการ

องคการ โดยน าเสนอหรอผน าเสนอทฤษฎ X และทฤษฎ Y จากความเชอทวาในองคการหนงๆจะม

บคลากรอยสองประเภท ดงนนหากผบรหารเขาใจถงบคลก และพฤตกรรมการท างานของแตละกลม

แลว กจะสามารถก าหนดกลยทธและแนวทางการก ากบดแลใหสรางผลส าเรจไดตามทมงหวง โดย

บคคลสองกลมตามหลกทฤษฎนน ในกลมบคคลแรกตามหลกทฤษฎ X นน จะเปนผทหลกเลยงการ

ท างานและความรบผดชอบทไดรบมอบหมาย และตองการไดค าสง การบงคบและควบคมเพอให

ยนยอมปฏบตงาน และสรางผลส าเรจ ไมทะเยอทะยานอยากกาวหนาตองการแคความมนคงพนฐาน

ในการปฏบตงาน ในขณะทบคคลตามหลกทฤษฎ Y จะเปนผทควบคมตนเองได ตองการท างานเพอ

ตอบสนองความพงพอใจของตนเอง ไมชนชอบการสงการและบงคบควบคมเนองจากสามารถก ากบ

ดแลตนเองได แตกตองการรางวลและการยกยองชมเชยตามผลงานทไดท าใหแกองคการ และตองการ

สภาพแวดลอมการท างานทเหมาะสมและสนบสนนใหสามารถใชความรความสามารถในการคดรเรม

สรางสรรคทเปนประโยชนตอองคการ จากทกลาวถงนจงท าใหการบรหารจดการคนทงสองกลมตองม

กลยทธและกระบวนการทแตกตางกน โดยผบรหารตองมความสามารถในสรางสภาพแวดลอม และ

ระบบการบงคบบญชา เพอควบคมผลการปฏบตงานในแตละกลมอยางเหมาะสม (MacGregor

1960)

ซงจากผลงานของนกวชาการส าคญทงหมดในยคการจดการสมยใหม (Neo-Classical

Theory of Organization) น เมอวเคราะหแลวจงสามารถสรปปจจยทนกวชาการในยคนให

ความส าคญและเหนวาเปนปจจยทจ าเปนตอความส าเรจและการอยรอดขององคการในระยะยาว

55

สรปได คอ 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าองคการ 3. การบรหารจดการเชง

ยทธศาสตร 4. การเสรมสรางความผกพนของพนกงาน และ 5. การบรหารคาตอบแทนของพนกงาน

4) แนวคดองคการปจจบน (Modern Organization Theory)

แนวคดทไดรบการพฒนาในยคการบรหารจดการองคการปจจบนหรอ Modern

Organization Theory น เกดขนเพอตองการลดขอบกพรองของแนวคดหรอทฤษฎทเกดขนในยค

กอนหนา ทงแนวคดองคการแบบคลาสสค (Classical Theory) ทเนนการขนตอน กฎระเบยบ

ขอบงคบ และการควบคมเพอใหผลลพธออกมาอยางเปนระบบ หรอแนวคดในยคการจดการ

สมยใหม (Neo-Classical Theory of Organization) ทเนนอยางมากเกยวกบมนษยสมพนธและ

ความตองการของมนษย จนอาจขาดความสมดลจากการทบคลากรองคการแมจะเปนทรพยากรหลก

ในการสรางผลส าเรจ แตกเปนเพยงหนงองคประกอบของการด าเนนธรกจ จงท าใหแนวคดการ

จดการทเกดขนในยคน เนนอยางมากทจะศกษาและน าเสนอหลกการจดการองคการทงระบบ

ภายใตรปแบบการจดการทงทมและไมมระเบยบแบบแผน ซงทฤษฎส าคญทเกดขนในยคน ไดแก

ทฤษฎเชงระบบ (System Theory) ซงน าเสนอแนวคดการจดการทอางองจากทฤษฎ

ระบบทวไป (General System Theory) ของ Ludwig von Bertalanffy ป ค.ศ. 1968 โดยม

มมมองวาระบบ คอ การทหนวยตางๆมาอยรวมกนและมปฏสมพนธกนจนท าใหสามารถบรรลผล

ส าเรจตามเปาหมายทก าหนด ดงนนเมอองคการเปนสวนหนงของระบบสงคมโดยรวม จงยอมจะตอง

ไดรบผลกระทบหรออาจสรางผลกระทบตอองคการหรอสถาบนอนทอยในสงคมทองคการตงอย การ

จะวเคราะหเพอจดวางแนวทางบรหารงานใหองคการประสบผลส าเรจ จงตองมององคประกอบอยาง

เปนระบบในเชงบรณาการ โดยไมสามารถพจารณาแบบแยกสวนหรอใหความส าคญกบองคประกอบ

ใดองคประกอบหนงมากกวาองคการอน (Von Bertalanffy 1968) ซงการวเคราะหโดยใชหลกคด

เกยวกบระบบยอยทมหนาทของตนเอง มาเชอมโยงและสงผลซงกนและกนจนท าใหระบบใหญด ารงอย

ไดนถอเปนหลกคดดานวทยาศาสตร ดงนนเมอน ามาพจารณาเพออธบายรวมกบองคการซงเปน

องคประกอบในระบบสงคมโดยรวม ทฤษฎเชงระบบจงเปนแนวคดทผสมผสานระหวางหลกการทาง

วทยาศาสตรรวมกบหลกจตวทยาเชงสงคม โดยพจารณาระบบภาพรวมจ าแนกเปน 4 องคประกอบ

หลก ไดแก

56

1. ปจจยน าเขา (inputs) ทเปนปจจยส าหรบการบรหารจดการองคการทงดานการผลต

จ าหนาย การปฏบตงานและการก ากบดแลองคการ ปจจยน าเขาจงรวมทงทรพยากรใน

ดานการเงนและไมใชการเงนทกประเภท เชน เงน บคลากร เครองมออปกรณ และขอมล

ขาวสารตางๆ เปนตน

2. กระบวนการแปรรป (Transformation Processes) ซงเปนองคประกอบยอยทเกยวของ

กบการแปลงปจจยน าเขา ( Inputs) ใหเกดเปนผลผลต องคประกอบนจงรวมทง

ความสามารถหลกขององคการ เทคโนโลย และการบรหารหวงโซอปทานภายในองคการ

3. ผลผลต (Outputs) ไดแก ผลส าเรจทเกดจากการแปลงสภาพปจจยน าเขาขององคการ

ซงอาจเปนไดทงผลส าเรจดานการเงนและไมใชการเงน เชน ผลตภณฑและบรก าร

ผลตอบแทนทางการเงน วฒนธรรมองคการ เปนตน ซงผลผลตทเกดขนจากกระบวนการ

แปลงสภาพนนควรตอบสนองและท าใหเปาหมายทองคการตองการบรรลผล

4. ขอมลยอนกลบ (Feedback) ซงเปนขอมลทเกดจากกระบวนการผลต การจ าหนาย

ใหบรการ และการปฏบตงานขององคการ ทไดรบการบนทก รายงาน และจดท าเกบ เพอ

น าเสนอแกผบรหารใชประกอบการตดสนใจส าหรบการบรหารจดการองคการ ขอมล

ยอนกลบนยงรวมถงผลกระทบทองคการไดรบจากผมสวนไดเสยภายนอก จากการท

องคการเปนสวนหนงของสงคมและตองไดรบผลกระทบจากสภาพแวดลอมและกลมคน

ในสงคมทองคการด ารงอย

อยางไรกตามเนองจากองคการมรปแบบการท างานทหลากหลาย ทฤษฎจงไดแบงองคการ

ออกเปน 2 ประเภท ไดแก องคการแบบเปด (Open System) ทมความออนไหวจากการเชอมตอกบ

สงคมทด ารงอยมาก ท าใหเมอสงคมหรอสภาพแวดลอมมการเปลยนแปลงกจะไดรบอทธพลจากการ

เปลยนแปลงดงกลาวจ านวนมาก และองคการแบบปด (Closed System) ทไมมปฏสมพนธกบสงคม

โดยรวมมากนก จงไดรบอทธพลจากสงคมอยางจ ากด ซงหากน าหลกการดงกลาวมาพจารณากบยค

โลกาภวตนในปจจบนซงองคการมลกษณะเปนระบบยอยในสงคมโลกขนาดใหญมากกวาการเปน

ระบบยอยในสงคมของประเทศใดประเทศหนงเชนในอดต จงท าใหองคการในปจจบนไมสามารถ

หลกเลยงการและเปนองคการแบบปดและตองพรอมรองรบตอการเปลยนแปลงดงกลาวอยาง

เหมาะสมและมประสทธภาพ (Ståhle 2008)

57

ซงทฤษฎขางตนน เมอวเคราะหแลวจงท าใหเหนถงปจจยทเกยวของกบการจดการใหองคการหนงอย

รอดไดแมจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมและสงคมภายนอก จากการท

ตองมการปฏบตงานอยางเปนระบบในเชงบรณาการในระบบยอยทเปนปจจยทสงผลตอความยงยน

ของแตละองคการดงน 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าองคการ 3. การ

บรหารจดการเชงยทธศาสตร 4. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร 5. การบรหารหวงโซ

อปทาน และ 6. การประเมนผลส าเรจอยางเปนระบบและบรณาการ

ทฤษฎการจดการตามสถานการณ (Contingency theory) เปนทฤษฎในยคปจจบน

(Modern Theory) ทเนนการประสานแนวคดแบบคลาสสค (Classical Theory) กบทฤษฎเชง

พฤตกรรมศาสตร โดยมพนฐานเรมแรกจากกรอบแนวคดการจดโครงสรางองคการตามสถานการณ หรอ

The structural contingency frameworks ของนกทฤษฎตางๆ ทเหนวาสภาพแวดลอมและ

เทคโนโลยมอทธพลหรอสงผลตอโครงสรางองคการ (Bruns and Stalker 1961, Lorsch and

Morse 1974, Levitt, Thomsen et al. 1999) จากบทสรปทเกดขน จงมการขยายผลเพมเตม และ

ท าใหเกดแนวคดทฤษฎเชงสถานการณ ทมงใหองคการก าหนดแนวทางบรหารจดการใหสอดคลอง

ตามสถานการณทตองเผชญในชวงเวลาตางๆ ซงมความไมแนนอน และสามารถเปลยนแปลงได

ตลอดเวลา ดงนนจงไมมแนวทางการจดการใดทเปนสากลหรอเปนมาตรฐานเพยงพอทองคการจะ

สามารถน าไปใชตอบสนองกบทกสถานการณไดอยางมประสทธผล โดยเพอใหการตอบสนองตอ

สภาพแวดลอมเปนไปอยางมประสทธผลในยคตอมาจงไดเกดการศกษาและผนวกทฤษฎเชง

สถานการณ (Contingency Theory) กบระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management

Information System (MIS)) (Weill and Olson 1989) นอกจากนนยงท าการศกษารปแบบ

โครงสรางและระบบการจดการภายในองคการทเหมาะสมกบสถานการณตางๆ โดยตองพจารณา

ประเดนทงดาน กลยทธ (Strategy) ขนาด (Size) ระดบเทคโนโลย (Level of technology)

สภาพแวดลอมทางธรกจ (Business environment) ประเภทอตสาหกรรม (Industry type) และ

ระดบการพฒนาองคการ (Stage of organizational development) เปรยบเทยบกบรปแบบ

โครงสรางหรอระบบการจดการองคการในรปแบบตางๆ ซงผลการศกษาท าใหพบวารปแบบ

โครงสรางและการจดการองคการนนควรมการวเคราะหและออกแบบใหมความแตกตางตามแตละ

58

ธรกจทองคการด าเนนการ เนองจากเปนรปแบบโครงสรางและ การจดการองคการเปนปจจยทม

อทธพลอยางมากตอการพฒนาคดรเรมสรางสรรค นวตกรรม การสอสาร และศกยภาพในการ

ปฏบตงานขององคการ การจะท าใหองคการบรรลกลยทธไดดกวาทผานมา โดยเฉพาะในธรกจทม

การแขงขนสงจงยงจ าเปนทองคการจะตองมการออกแบบโครงสรางและการจดการใหมความยดหยน

และสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณตางๆไดอยางรวดเรว (Martinsons and Martinsons

1994)

ซงนอกจากการศกษาขางตน ตอมายงมการศกษาเพมเตมทงทเกยวกบรปแบบของระบบการ

ควบคมเพอบรหารความเสยง (The Risk Management Control System) ภายใตมมมองของ

สถานการณทมการเปลยนแปลงอยางหลากหลายตามหลกการของทฤษฎเชงสถานการณ

(Contingency Theory) โดยผลการศกษาท าใหพบวาระบบบรหารความเสยงจ าเปนทจะตองถก

ผนวกเปนสวนหนงของระบบการก ากบดแลกจการทด (Good Corporate Governance) เพอให

คณะกรรมการและผบรหารสามารถใชเปนเครองมอควบคมและออกแบบแนวทางในการบรหาร

จดการ เพอปองกนและลดผลกระทบเชงลบทจะเกดกบเปาหมายขององคการ ท าใหองคการสามารถ

คาดการณและจดเตรยมแนวทางเพอตอบสนองตอสถานการณตางๆไดอยางถกตองและเหมาะสม

ตามศกยภาพทมไดอยางดเยยม (Woods 2007)

รวมถงการศกษาเพอพฒนาทฤษฎภาวะผน าตามสถานการณทผน าตองเผชญ ซงผ รเรม

ท าการศกษา ไดแก ฟดเลอร (Fiedler) ผพฒนาทฤษฎสถานการณของฟลเลอร ทใชแบบจ าลองเชง

พฤตกรรมในการทดสอบและพบวา ภาวะผน าทมประสทธผลตองสามารถควบคมสถานการณทมก

เกดภายใตปจจยเชงบรบท 3 ประการ ไดแก บรรยากาศหรอความสมพนธในการท างานระหวางผน า

และพนกงาน โครงสรางของงาน และอ านาจทผน าไดรบตามต าแหนง ดงนนการจะท าใหผน า

ด าเนนการไดอยางเตมศกยภาพจงจ าเปนทจะตองจบครปแบบของการน าองคการกบคณลกษณะของ

สถานการณตางๆทพบ เพอก าหนดแนวทางควบคมสถานการณตางๆเหลานนใหเกดผลในทศทางท

ตองการ (Fiedler 1971)

จากขอมลทสรปไดขางตน เมอน ามาศกษาจงสามารถสรปปจจยททฤษฎใหความส าคญ โดย

ระบวาเปนองคประกอบส าคญทจะท าใหองคการคงอยไดในระยะยาวแมตองเผชญกบสภาพการณท

เปลยนแปลงและมความไมแนนอน คอ 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน า

องคการ 3. การบรหารจดการเชงยทธศาสตร 4. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร 5.

59

การก ากบดแลกจการทด 6. การบรหารความเสยง 7. การจดการนวตกรรม 8. พฤตกรรมของ

บคลากรและองคการ โดยปจจยตางๆ ด าเนนการรวมกนในเชงบรณาการ ทงนเพอท าใหองคการเกด

การก ากบดแลและบรหารจดการทดโดยผน า ทจะท าใหองคการสามารถวเคราะห ออกแบบ และ

นวตกรรมระบบงานและกระบวนการท างานทมประสทธภาพ มความยดหยน และสอดคลองกบ

พฤตกรรมการปฏบตงานของบคลากรภายในองคกรอยางเหมาะสม (Fiedler 1971, Hersey and

Blanchard 1982, Chenhall and Langfield-Smith 2003) รวมถงใชการบรหารจดการความร

และระบบบรหารความเสยงเปนกลไกหลกในการวางแผนยทธศาสตร เพอท าใหองคการสามารถ

ปรบตวกบ ทกสถานการณไดอยางเปนเลศจนสรางผลส าเรจไดตามเปาหมายทก าหนดอยางตอเนอง

ในระยะยาว

2.3.4 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy)

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทประเทศไทยไดรบมอบจากพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวภมพลอดลยเดชรชกาลท 9 ตงแตกอนป พ.ศ. 2540 (ป ค.ศ. 1997) แตไดถกหยบยกขนมา

ใหประชาชนคนไทยไดถอปฏบตอยางชดเจนในป พ.ศ. 2540 ซงเปนปทประเทศไทยประสบปญหา

ทางเศรษฐกจอยางรนแรง โดยมสาเหตจากการปญหาทงในเชงนโยบายภาครฐและแนวคดในการ

ด ารงชวตของประชาชนคนไทย ทมงเนนรกษาความสมดล และไมค านงถงความเสยงทประเทศไทยจะ

ไดรบจากการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของตางประเทศ โดยเฉพาะใน

ยคโลกาภวฒนทผลความเสยหายทเกดขนในประเทศหนงสามารถสงผลตอประเทศอนไดอยางรวดเรว

และรนแรง ซงในชวงเวลาดงกลาวแมปญหาสวนหนงจะเกดขนจากปจจยภายนอกกรณทมสาเหต

ส าคญยงจากการทธนาคารเมกซโกลมละลาย จนสงผลใหเงนทนจากตางประเทศไหลเขาสประเทศ

ไทยเปนจ านวนมาก แตปจจยทส าคญกวากลบเปนปจจยภายใน จากการทรฐบาลไทยใชนโยบายเปด

เสรทางการเงน ผนวกกบใชแนวทางบรหารอตราแลกเปลยนทขาดความยดหยน ในขณะทยงไมมการ

ตรวจสอบและก ากบสถาบนการเงนอยางเขมงวด เมอรวมกบการทภาคประชาชนชาวไทยมการใชจาย

ทเกนกวาก าลงในการหารายได สดทายจงท าใหประเทศไทยตองประสบกบปญหาหนสนทงภาครฐ

และเอกชนจ านวนมากและเขาสการลมละลายในทสด (ดร. ปรยานช ธรรมปยา 2558)

60

จากปญหาทเกดขนขางตน ซงสงผลกระทบตอความเปนอยของประชาชนทงดานเศรษฐกจ และ

สงคมเปนจ านวนมากน จงเปนทมาส าคญทท าใหพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชรชกาล

ท 9 ไดเนนใหเกดการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และใหหนวยงานภาคร ฐทส าคญ

เผยแพรและสอสารหลกการและแนวคดทส าคญดานความพอเพยงใหประชาชน รวมถงองคกรภาครฐ

และเอกชนยดถอและน าไปปฏบตใหผานพนวกฤต โดยไดมอบพระราชด ารสเพอเปนแนวคดทส าคญ

เกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไวในเดอนธนวาคม 2541 ไวดงน

“คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย

ถาทกประเทศมความคดอนนไมใชเศรษฐกจ มความคดวาท าอะไรตองพอเพยง หมายความวา

พอประมาณไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงน อาจจะมมาก อาจจะมของ

หรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ท า

อะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง”

ซงจากพระราชด ารสในเดอนธนวาคมและในวาระส าคญตางๆ จงท าใหภาครฐและนกวชาการ

จ านวนมากมการน าพระราชด ารฐทกลาวถงมาประมวล เพอท าใหประชาชนเก ดความเขาใจและ

สามารถน าไปปฏบตไดจรง เชน บทสรปประมวลพระราชด ารสทส าคญของ ดร . ปรยานช ธรรมปยา

(2557) ทไดสรปไววา

“ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองม

ระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใดๆอนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอก

และภายใน ทงนจะตองอาศยการรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน า

วชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสราง

พนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบ ใหมความ

นกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความ

เพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

และกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด” (ดร.

ปรยานช ธรรมปยา 2558)

จากบทสรปเกยวกบความหมายของปรชญาทกลาวถงทงหมดน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจง

ไมใชแนวคดเฉพาะการด าเนนงานดานเศรษฐกจ แตสามารถประยกตใชกบการพฒนาสงคม

61

วฒนธรรม รวมถงสงแวดลอมในทกระดบ โดยเฉพาะการมงเนนจดเรมของการพฒนาตงแตความเชอ

ความคด สตปญญา จนถงพฤตกรรมทมจรยธรรมคณธรรมในระดบบคคล ซงเปนองคประกอบส าคญ

ในการสรางความแขงแกรงอยางยงยนตงแตระดบครอบครว ชมชน ประเทศ และระดบโลก หลก

ปรชญานจงไดรบการยอมรบวาเปนหลกปรชญาในรปแบบวฒนธรรมไทยทสามารถน าไปประยกตใช

กบองคกรทกรปแบบ และมความเปนสากลจากการทใชแนวคดทางสายกลางตามหลกพทธศาสนา ท

จะท าใหองคกรทกรปแบบและทกภาคสวนของประเทศตางๆและของโลกน าไปปฏบตจนเกดความ

ยงยนไดอยางแทจรง (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2551, ดร.

ปรยานช ธรรมปยา 2557)

โดยเมอหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาใชเปนกรอบแนวคดในการสรางความยงยน

ขององคกรตางๆทงภาครฐและเอกชน นกวชาการทงในและตางประเทศ จงไดท าการศกษาเพอ

ประยกตใชหลกการดงกลาวในการบรหารจดการองคกร และพบวาหลกการนมมมมองของการพฒนา

ในเชงระบบทมปจจยดานทรพยากรมนษยเปนศนยกลาง (Hongsranagon 2009, Mongsawad

2010) จากการทมนษยเปนจดเรมตนของผลกระทบทงในเชงบวกและเชงลบทมตอตนเอง และ

สภาพแวดลอมทกระดบตงแตครอบครว ชมชน ประเทศ และระดบโลก ครอบคลมทงดานเศรษฐกจ

สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม การมงเนนพฒนาโดยมจดเรมทมนษยจงเปนสงทพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวรชการท 9 ใหความส าคญยง และไดพฒนาแนวคดทมพนฐานจากการใชทางสายกลาง

ในพทธศาสนามารวมกบหลกในการบรหารจดการ (Chanyapate and Bamford 2009) จนท าให

เกดแนวคดใหมในการสรางความยงยน ซงมความโดดเดนและแตกตางจากหลกการหรอแนวคดความ

ยงยนของนกวชาการในซกโลกตะวนตกทเมอประยกตใชหลกการทางเศรษฐศาสตร วทยาศาสตร

และการบรหารจดการธรกจเปนพนฐาน จงท าใหก าหนดมมมองในการสรางความยงยนแบบภาพรวม

โดยเปนความสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม แตยงไมมการระบถงแนวทางเชง

พฤตกรรมทเกยวของกบหลกจรยธรรมคณธรรม รวมถงหลกการหรอแนวคดทตองค านงถงวฒนธรรม

ความเชอ และความรทบคคลตางๆ จะมแตกตางกนระหวางประเทศ หรอแมแตแตกตางกนใน

ระหวางทองถนทงทอยในประเทศเดยวกนทชดเจน ซงปจจยดงกลาวมความส าคญยง เนองจาก

ทรพยากรมนษย มความรและความเชอ ทน าไปสกระบวนการตดสนใจ และการแสดงออกในเชง

พฤตกรรมทแตกตางกน การจะท าใหสภาพแวดลอมทงทมนษยหรอบคคลคนหนงเกยวของโดยตรง

62

ไดแกครอบครว และองคกรทปฏบตงาน จนถงสภาพแวดลอมภายนอกทเกยวของโดยออม ทงชมชน

สงคม ประเทศ และโลก เกดการเปลยนแปลง แขงแกรง และเตบโตไดอยางยงยนในมตทงดาน

การเงนและไมใชการเงนไดอยางแทจรง จงมความจ าเปนยงทตองท าใหบคคลดงกลาวมความเชอใน

หลกจรยธรรมคณธรรมเปนพนฐาน ควบคกบเพมความสามารถในการเขาใจการเปลยนแปลงของ

สภาพแวดลอมทเปนทงสาเหตและผลลพธทจะสงผลกระทบตอทงตนเองและผอน โดยใชความรทาง

วชาการทบคคลมเปนพนฐานในตนเอง รวมกบขอมลทรวบรวมไดจากภมปญญาและวฒนธรรมใน

ครอบครว องคกรทปฏบตงาน ชมชน และทองถน เพอน าไปสการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผล และ

แสดงออกในเชงพฤตกรรมรวมถงด าเนนการบรหารจดการทเหมาะสมและสอดคลองกบความสามารถ

และสภาพความเปนอยของทงตนเอง ครอบครว องคกรทปฏบตงาน ชมชน และสงคมทอย จนท าให

เกดความสมดลในทกมตไดอยางแทจรงในทสด

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงน ผน าไปปฏบตจงตองใหความส าคญยงตอทรพยากรบคคล

รวมถง ภมปญญา และความรทบคคลมในตนเอง เนองจากเปนแหลงขอมลหลกพนฐาน ทจะท าให

บคคลดงกลาวเกดการดดซบและเขาใจเนอหาความรจากแหลงภายนอกอนไดอยางรวดเรว จนท าให

เกดการยอมรบและน าไปปฏบตไดโดยงาย ซงการตดสนใจและการกระท าทเกดขนของบคคล เพอ

น าไปสความยงยนของทกภาคสวนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ไดกลาวถง 3

องคประกอบหลก และ 2 เงอนไข ทตองด าเนนการรวมกนในอยางเปนระบบ (System) บรณาการ

(Integrate) และมพลวต (Dynamic) (Chanyapate and Bamford 2009, Hongsranagon 2009,

Dr.Chaiyawat Wibulswasdi 2010, Wibulswasdi, Piboolsravut et al. 2011, ส านกงาน

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2551 , ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2551) ซงสามารถอธบายรายละเอยดขององคประกอบตางๆ สรปไดดงน

3 องคประกอบหลกตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดแก

1. ความพอประมาณ (Moderation) เปนองคประกอบทเนนใหบคคลใชแนวคดการสราง

ความสมดลระหวางตนเองและสภาพแวดลอม เพอประกอบการตดสนใจและการกระท า

ทกดาน (ดร. ปรยานช ธรรมปยา 2557) โดยก าหนดใหบคคลทน าหลกปรชญาไปใชตอง

พจารณาศกยภาพและความพรอมทงดานทรพยากรทางการเงนและไมใชการเงนทมใน

ปจจบน รวมกบเหตการณหรอสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และ

63

สงแวดลอมทตองเผชญ กอนจะเลอกแนวปฏบตทสมดลและสรางความยงยนทเหมาะสม

ตอตนเองและสภาพแวดลอมทเกยวของไดจรงในอนาคต ทงการเรยนรทจะใชประโยชน

จากแหลงเงนทนของตนเองใหเกดความคมคาสงสดกอนการกยมจากแหลงเงนทน

ภายนอก การบรหารจดการระดบคาใชจายใหเหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพใน

การสรางรายไดทงในปจจบนและอนาคต จนถงการใชทรพยากรธรรมชาตทกประเภท

อยางคมคาโดยค านงถงผลกระทบทจะเกดตอสงคมและสงแวดลอม เชน การเบยดเบยน

ความจ าเปนและความตองการใชของผอนในสงคม และศกยภาพของระบบนเวศในการ

ฟนฟและสรางทรพยากรใหมใหเกดขนไดอยางเพยงพอกบความตองการของมนษย เปน

ตน จากสาระส าคญน ความพอประมาณจงไมใชมงเนนใหเกดการประหยดโดยขาด

เหตผล แตเปนการก าหนดใหบคคลส ารวจหาจดทเหมาะสมและเกดประโยชนทสมดล

สงสดระหวางตนเองและสภาพแวดลอมภายนอก (Optimization) มากกวาการสราง

ผลตอบแทนสงสดในทกดาน (Maximization) โดยขาดการค านงถงความจ าเปนและ

ความเหมาะสมทตองด ารงอยในระยะยาว (Chanyapate and Bamford 2009,

Wibulswasdi, Piboolsravut et al. 2011)

2. ความมเหตผล (Reasonableness) เปนองคประกอบทเนนใหบคคลเกดความเขาใจวา

ทกสงมความเชอมโยงและสงผลกระทบซงกนและกนอยางเปนระบบ ดงนนการเลอก

ตดสนใจและด าเนนการเรองตางๆ จงตองเขาใจสามารถคดเลอกแนวทางทค านงถง

ผลกระทบในอนาคตทงตอตนเองและผอน ซงการจะท าใหเขาใจถงสถานการณ เหต

และผลไดอยางครบถวนสมบรณนน จ าเปนทบคคลตองมความรอบรในเรองตางๆ

จดเกบ และแสวงหาขอมลทจ าเปนทงหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกคณธรรม

จรยธรรม และวฒนธรรม เพอน ามาวเคราะหสภาพการณกอน เรมกระบวนการใช

สตปญญาในการตดสนใจ เพอใหไดแนวทางทถกตองและไมเกดผลกระทบหรอเกด

ผลกระทบนอยทสดตอตนเองและผอน (Pruetipibultham 2010) ซงมการคดเลอก

แนวทางทเหมาะสมแลว ตองมความมงมน อดทน และยดหลกจรยธรรมในการปฏบต

เพอใหความมเหตมผลทจะปฏบตนนเกดความส าเรจตามเปาหมายทก าหนด

3. ความมภมคมกน (Self – immunity) เปนองคประกอบทเนนใหบคคลเรยนรโอกาสและ

ความ ทาทายของสถานการณทจะเกดขน เพอใหสามารถเตรยมพรอมรองรบตอการ

64

เปลยนแปลงดงกลาวไดอยางเหมาะสม และไมเกดผลกระทบเชงลบตอตนเองและผอน

ซงการจะสามารถคาดการณลวงหนารวมถงคดเลอกเครองมอเพอน ามาบรหารจดการ

และผลกระทบดงกลาวนน มความจ าเปนทบคคลตางๆตองมการรวบรวมขอมลความรท

เพยงพอ เพอน ามาประกอบการวเคราะหปจจยเสยงทสามารถเกดขนในมตตางๆ กอน

ก าหนดแนวทางบรหารจดการและลดผลกระทบโดยค านงถงความคมคาทงในแงของ

ประโยชน (Benefit) และตนทน (Cost) ในเชงเศรษฐกจและเชงสงคมอยางครอบคลม

และเปนระบบ (Isarangkun and Pootrakool 2008, Kantabutra 2008)

โดยจากพนฐานของทกองคประกอบขางตนทตองใชองคความร ปญญา และคณธรรมเพอท า

ใหการตดสนใจและคดเลอกแนวทางปฏบตเปนไปอยางถกตอง โดยใชสตปญญาและคณธรรมเปน

เครองก ากบการกระท าใหน าแนวทางทดทไดรบการคดเลอกไปใชอยางมงมนจนเกดความส าเรจ จง

เปนทมาทท าใหในการน าองคประกอบทง 3 ประการขางตนมาประยกตใชตองยนอยบนเงอนไขส าคญ

2 ประการ ดงน

2 เงอนไขตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดแก

1. ความร (Knowledge) เปนเงอนไขพนฐานเพอสนบสนนใหองคประกอบทง 3 สวน

ท างานไดอยางมเปนระบบและมประสทธผล โดยจะพบวาในทกองคประกอบเพอ

น ามาใชในทางปฏบตนนตองมความรเปนพนฐานการจดการ ทงความรตนเองเพอให

ด าเนนงานและด ารงชวตอยางพอประมาณ ความรสภาพการณของเหตและผลทแทจรง

ท าใหไมเขารวมกระแสการเปลยนแปลงอยางขาดเหตผลและสงผลเสยตอตนเอง รวมถง

การรบรถงผลกระทบเชงลบและความเสยงทจะเกดขนในปจจบน เพอพฒนาความร

ความสามารถตนเองอยางตอเนองเพอรองรบและจดการตอความเสยงทจะเกดขน

ดงกลาวไดอยางมประสทธผล

2. จรยธรรม (Ethics) เปนเงอนไขพนฐานทส าคญยง ทจะท าใหบคคลเกดความมงมนทจะ

ยดถอ แนวปฏบตทดในการด ารงชวต โดยมงเนนองคประกอบพนฐานทคานยม และ

ความเชอเกยวกบหลกจรยธรรมและคณธรรมในระดบบคคล ซงจะสงผลเชงบวกตอการ

เปลยนแปลงในระดบทสงขนทงระดบองคกร ชมชน สงคม และประเทศชาต โดยการ

65

ยอมรบและปฏบตตามหลกจรยธรรมคณธรรมนจะท าใหบคคลเกดความรสกรบผดชอบ

และลดการเบยดเบยนทงตนเอง และผอนในระดบทเกยวของโดยตรง จนถงโดยออมใน

ระดบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ซงการเนนเงอนไขจรยธรรมเปนพนฐานนถอเปน

จดเดนของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เมอเปรยบเทยบกบทฤษฎทางเศรษฐศาสตรใน

อดตและหลกการบรหารจดการธรกจของโลกตะวนตกทมกใหความส าคญกบการเพมขด

ความสามารถในการแขงขน การพฒนาตนเองใหเหนอคแขง และการหาประโยชนสงสด

จากผบรโภค จนท าใหเกดการประกอบธรกจอยางขาดความรบผดชอบ หลกจรยธรรม

ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนจงมงเนนอยางมากทบคคลตางๆจะตองมคานยมและ

แนวปฏบตทดทง ซอสตยสจรต ขยนอดทน มสตปญญา รบผดชอบตอผอนในสงคม

(ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2551) ค านงถงความ

พอประมาณ มเหตผล มงเนนการเรยนร (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต 2551) ความพยายามและมงมนตอผลส าเรจ ความยดหยน ความ

พอประมาณ การมงเนนผมสวนไดเสย (Kantabutra and Siebenhüner 2011)

โดยเฉพาะบคคลทเปนเจาหนาทรฐ ซงทศนคตความเชอ และพฤตกรรมการปฏบตงาน

สามารถสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมไดในวงกวางนน

ส านกงานคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดก าหนดคานยมทเจาหนาทรฐ

ตองมงเนนปฏบตโดยระบเปนสวนหนงไวในหนงสอเรยนรหลกการทรงงานใน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวป พ.ศ. 2555 สรปไดดงนคอ การมคณธรรม ความซอสตย

ความสามคค ความร ความเพยร ความอดทด แบงปน และกตญญ ซงเจาหนาทของรฐ

ทกประเภทตองมงมนและน ามาปฏบตจนเกดผล ทงนเพอท าใหแนวปฏบตทไดรบการ

คดเลอกวามความพอประมาณ มหลกเหตผล และท าใหเกดภมคมกนทดทงในระดบ

บคคลและองคกร เกดประสทธผลสงสดไดอยางแทจรงตามวตถประสงคทก าหนด

ทงนการจะน าองคประกอบและเงอนไขขางตนมาปฏบตและพฒนาใหเกดความยงยนในทก

ภาคสวนนน นอกเหนอจากการสาระส าคญขององคประกอบและเงอนไขตามขางตนแลว ในทาง

66

ปฏบตสงทตองค านงองคประกอบยอยทางสงคมทมอก 4 องคประกอบ ไดแก วตถ สงคม สงแวดลอม

และวฒนธรรม (ดร. ปรยานช ธรรมปยา, 2557) โดย

- วตถ หมายถง สงทจบตองไดมลกษณะทางกายภาพทเกดจากการสราง พฒนา และ

ประดษฐ ขน ไดแก วตถดบ วสดอปกรณ เครองมอ และทรพยากรทกประเภททบคคล

หรอองคกรสามารถไดมาโดยการแปลงสภาพ แลกเปลยน หรอซอหาผานกระบวนการ

ทางการตลาด

- สงคม ทเนนพจารณาองคประกอบส าคญเกยวกบความสมพนธ และการอยรวมกนของ

คนในสงคม ซงจะเปนปจจยก าหนดคานยม ความเชอ พฤตกรรมและบรรณทดฐานทคน

ในสงคมจะปฏบตรวมกน โดยองคประกอบทางสงคมนถอวามความส าคญยง เนองจาก

หากสถาบนทางสงคมใดมความเขมแขง และยดหลกการทดในการด ารงชวต เชน ม

ความซอสตย สจรต รบผดชอบไมเบยดเบยนผอน ขยน อดทน มงมนเรยนร และแบงปน

เปนตน กจะท าใหคนเกอกล ชวยกนแกไขปญหาดวยแนวทางทถกตองและท าใหสงคม

อยรอดไดแมจะพบวกฤตการณในรปแบบตางๆ

- สงแวดลอม เปนสภาพแวดลอมทอยรอบตวบคคลหรอองคกร โดยเปนสภาพแวดลอมทง

ดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และสงแวดลอม ทสามารถสงผลกระทบตอความเปนอย

ของบคคลหากมการเปลยนแปลง หรอไดรบผลกระทบจากการเตบโตและการบรโภคท

เกนความจ าเปนของบคคลตางๆ

- วฒนธรรม ซงเปนรปแบบการด ารงชวตของบคคลตางๆ ทอาจแบงเปนวฒนธรรมทจบ

ตองไมไดและเกยวของกบดานจตใจ ซงสะทอนทศนคต ความเชอ แนวคด ศลปะ

ศาสนา ขนมธรรมเนยม ประเพณ และแนวปฏบตทสงคมหนงๆยดถอปฏบตรวมกน

จนถงวฒนธรรมในเชงวตถทแสดงออกผานสงทจบตองได เชน เครองมอ อปกรณ

อาหาร เครองแตงกาย และอนๆ เปนตน โดยวฒนธรรมเหลานเมอสงคมยดถอรวมกน

แลว กจะท าใหบคคลในสงคมเกดกรอบแนวคดและแนวปฏบตเฉพาะ ทจะด าเนนการ

รวมกนเพอใชในการแกไขปญหา และการพฒนาสงคมใหอยไดอยางยงยนตอไป

จากองคประกอบและเงอนไขทกลาวถงขางตน จงท าใหพบวาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนเปน

หลกการพฒนาความยงยนทพจารณามมมองตางๆ อยางครอบคลมทงทจบตองไดและจบตองไมได

67

และสามารถน าไปประยกตใชได ต งแตระดบบคคล ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศ

(Chanyapate and Bamford 2009, Hongsranagon 2009, Mongsawad 2010,

Sutheewasinnon, Hoque et al. 2015) โดยสาระส าคญดงกลาว ไดถกเนนย าเพมเตมจากการทใน

ป ค.ศ. 2007 United Nations Development Program (UNDP) ไดท าการศกษาและระบวา

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนสามารถน าไปประยกตใชรวมกบแนวคดเศรษฐกจแบบทนนยมไดเปน

อยางด เนองจากเปนปรชญาทเนนการพฒนาความเปนอยทดในระดบบคคล ผานแนวทางการพงพา

ตนเองและการปรบตวใหสอดรบกบสภาพแวดลอมการเปลยนแปลงดวยการใชความรและจรยธรรม

เปนพนฐาน (Chanyapate and Bamford 2009) ปรชญานจงเปนแนวทางทจะพฒนาความเปนอย

ตงแตประชาชนทเปนองคประกอบพนฐานของประเทศไดอยางยงยน ซงสอดคลองไปกบเปาหมาย

การพฒนาความยงยนในระดบสากลหรอ “The Millennium development Goals” ทก าหนดให

ทกประเทศตองมหนาทในการพฒนาความเปนอยทดของคนในประเทศ โดยเฉพาะประเทศในกลมก าลง

พฒนาหรอดอยพฒนา ทตองก าหนดแนวทางทเหมาะสม เพอสรางความเทาเทยมและลดความเหลอมล า

อนจะน าประเทศไปสการพฒนาทสมดลและท าใหประชาชนของประเทศเกดความสขและมชวตทด

สอดคลองกบวฒนธรรมความเปนอยไดอยางแทจรง (Mongsawad 2010)

ซงเพอท าใหหลกการและแนวคดตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แปลงเปนแนวปฏบตงานท

ท าใหองคกรท งภาครฐและเอกชนน าไปปฏบต ไดอยางเปนมาตรฐาน ส านกงานมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม(สมอ.) จงไดน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปจดท าเปนมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม แนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม (มอก .9999) (ส านกงาน

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2556) โดยมรายละเอยดดงน

2.3.4.1 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม แนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม

(มอก. 9999)

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม แนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม (มอก. 9999) เกดขนครงแรกในป พ.ศ. 2556 โดยส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ไดศกษาและน าหลกการและแนวคดตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกต และพฒนาจนเกดเปนแนวปฏบต และระบบการบรหารจดการทเปนมาตรฐาน จดท าเปนคมอ

68

“มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม แนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม (มอก. 9999)” ออกเผยแพร ซงมสาระส าคญสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ประกอบดวย องคประกอบพนฐาน3 ดาน และ 2 เงอนไข ไดแก

องคประกอบหลก 3 ประการ ไดแก

1. ความพอประมาณ

2. ความมเหตมผล และ

3. การมภมคมกนในตวทด

และ 2 เงอนไข ไดแก

1. ดานความร

2. คณธรรม

โดยเพอท าใหองคประกอบและเงอนไขขางตน เกดการน ามาประยกตใชในเชงบรหารจดการไดอยางเปนระบบและบรณาการ มอก. 9999 จงไดพฒนาและเพมเตม 4 หลกการเพอการบรหารจดการในองคกร สรปไดดงน

1. การมสวนรวมของบคลากร

2. การเคารพตอผลประโยชนตอผมสวนไดเสย

3. การบรหารแบบองครวม และ

4. การบรหารแบบเชงระบบ

ซงนอกเหนอจากหลกการขางตน มอก. ไดประยกตใชแนวทางการจดการเชงคณภาพ เพอท าใหองคประกอบหลก 3 ดาน รวมถง 2 เงอนไข สามารถถกผนวกเขาสกระบวนการปฏบตในองคกรไดอยางแทจรง โดยเรมจากการใชระบบการน าองคกรอยางมวสยทศนของผบรหาร เปนกลไกหลกในการขบเคลอนและเสรมสรางวฒนธรรมความพอเพยงทจะน าไปสความยงยน การจดการใหองคกรสามารถใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดในเชงยทธศาสตรดวยระบบการวางแผน การน าไปปฏบต การตดตามเฝาระวง การวดผล และการทบทวน รวมถงการปรบปรง ซงการปฏบตงานรวมกนอยางเปนระบบน เพอใหองคกรใชองคประกอบและเงอนไขตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดจรงในทางปฏบต รวมถงสามารถปรบตวไดทนตอการเปลยนแปลงของสงคม เทคโนโลย เศรษฐกจ สงแวดลอม

69

และการเมองและกฎระเบยบ ซง มอก. 9999 ไดแสดงแผนภาพความสมพนธขององคประกอบทระบถงขางตน ไวดงน

รปท 1 ภาพรวมของมาตรฐานแนวทางเศรษฐกจพอเพยงภาคอตสาหกรรม

แหลงทมา : เอกสารมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (The Industrial Stardard) มอก. 9999 เลม 1-2556,

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑ กระทรวงอตสาหกรรม

อยางไรกตามหากพจารณารายละเอยดของ มอก.9999 แลวแมจะมการก าหนดแนวทางการ

ด าเนนงานทสอดคลองกบปรชญาไดอยางเปนรปธรรม แตส าหรบการทบทวนแนวปฏบตทเกดใน

กระบวนการตดตามเฝาระวง การวดผล และการทบทวนนน ยงไมพบวามการระบเครองมอหรอแนว

ทางการประเมนผลการด าเนนงานตามมาตรฐานอยางแทจรง ท าใหเปนโอกาสส าหรบทกองคกรทจะ

น ามาตรฐานนไปปฏบตพรอมก าหนดแนวทางประเมนผลส าเรจทสอดคลองกบบรบทการปฏบตงาน

ภายในองคกร

โดยเฉพาะองคกรภาครฐ ซงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงระบวาเปนสถาบนทางสงคมทม

บทบาทส าคญยงตอการพฒนาการเตบโตทงระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ

ดงนนองคกรของรฐประเภทนจงยงมความจ าเปนทจะตองน าหลกปรชญานไปประยกตใชอยางถกตอง

และเหมาะสม เพอท าใหระบบเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม เกดการเตบโตอยางสมดล

ในเชงบรณาการโดยไมเลอกหรอมงเนนการพฒนาแบบแยกสวน เชน การมงพฒนาภาคอตสาหกรรม

มากกวาภาคเกษตรกรรม หรอมงเนนพฒนาเฉพาะภาคเศรษฐกจ โดยไมค านงถงภาคสงคมและความ

70

เพยงพอของทรพยากรธรรมชาต เปนตน ซงจะเกดการปฏบตอยางเปนรปธรรมไดนนบคลากรของ

ภาครฐทกระดบจะตองมพฤตกรรมจรยธรรมเปนพนฐาน เพอก ากบดแลและควบคมการใชอ านาจของ

ตน ไมใหเปนไปในทางทผดหรอท าใหเกดประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสวนรวม การด าเนนงาน

ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงอยางครบถวนสมบรณจงเปนกรอบแนวทางทไมใชเพยงท าใหภาครฐม

คณคาตอการคงอยเพอประเทศชาต แตยงท าใหผลงานทเกดจากการท าหนาทของภาครฐกอใหเกด

ประโยชนแกประชาชน องคกร และสงคมในวงกวางไดอยางแทจรงในอกทางหนง

ซงสาระโดยรวมทสรปมาน ท าใหสามารถระบปจจยทสงผลตอความยงยนขององคกรทง

ภาครฐและเอกชน ไดดงน 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าองคการ 3. การ

บรหารจดการเชงยทธศาสตร 4. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร 5. การบรหารความ

เสยง 6. การมจรยธรรมทมงเนนความพอเพยงในการปฏบตงาน 7. ความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม และ 8. การบรหารการเงนอยางสมดล

2.3.5 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก. 26000 (ISO

26000)

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก. 26000 ( ISO

26000) เปนการบรหารจดการคณภาพและมาตรฐานการปฏบตงานดานความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอม ท ไดรบการพฒนาขนโดยองคการระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน หรอ

International Standards Organization (ISO) จากจดเรมตนในป ค.ศ. 2002 ท

คณะกรรมการนโยบายดานผบรโภคของ ISO ไดออกรายงานถงความจ าเปนในการพฒนามาตรฐาน

การแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ( ISO Consumer Policy Committee

(COPOLCO)) กอนทประเดนดงกลาวจะถกเนนอกครงในป ค.ศ. 2003 จากการทคณะกรรมการ

บรหารจดการดานเทคนคทถกแตงตงใหเปนทปรกษาเชงกลยทธ เหนถงความจ าเปนทองคกรใน

ประเทศตางๆตองมแนวปฏบตดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม เพอถอปฏบต

ไดอยางเปนมาตรฐาน ดวยความมงมนดงกลาว องคการระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน

(International Organization for Standardization-ISO) จงไดรวบรวมกลมผเชยวชาญและกลมผ

มสวนไดเสยจ านวนมากกวา 90 ประเทศ และ 40 องคกร โดยเปนองคกรทงแสวงหาก าไรและไม

71

แสวงหาก าไร และเปนองคกรทงภาครฐ องคกรอสระ และภาคเอกชน เขามารวมด าเนนการก าหนด

กรอบนยาม หลกการ/แนวคด และแนวปฏบตในการแสดงความรบผดชอบตอสงคมทเปนมาตรฐาน

และสามารถตอบสนองตอความคาดหวงของผมสวนไดเสยทกกลมไดอยางครบถวนสมบรณ จาก

กระบวนการพฒนาดงกลาวน จงท าใหเกดมาตรฐาน ISO 26000 ไดรบการยอมรบวาเปนมาตรฐานท

เกดจากการหารอและเปนขอตกลงรวมของผมสวนได เสยกลมตางๆ จ านวนมากทสดกวาหลกการ

สากลอน (Mueckenberger and Jastram 2010)

ซงนอกเหนอจากจดเดนดานความรวมมอขององคกรและกลมผมสวนไดเสยจ านวนมากใน

การพฒนามาตรฐานดงกลาวแลว ISO 26000 ยงเปนมาตรฐานแรกทมการก าหนดนยาม

วตถประสงค หลกการ/แนวคด รวมถงแนวปฏบตดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอมทชดเจน โดยเกดจากการตกลงรวมกนของกลมผมสวนไดเสยจ านวนมาก สาระส าคญทถก

ก าหนดใน ISO 26000 จงเปนมาตรฐานและไดรบการยอมรบจากประเทศตางๆโดยทวไป ซงสามารถ

สรปสาระส าคญของนยาม แนวคด/คานยม และแนวปฏบตดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอมตามมาตรฐาน ISO 26000 ไดพอสงเขป ดงน

นยามการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตาม ISO 26000 ไดแก

“ความรบผดชอบขององคกรตอผลกระทบทเกดขนจากการตดสนใจและการด าเนนงานตางๆ

ตอสงคมและสงแวดลอม ทท าอยางโปรงใสและการปฏบตอยางมจรยธรรม เพอ

- สงเสรมตอการพฒนาอยางยงยน ซงรวมถงสขภาพและความอยดมสขของสงคม

- ใหความส าคญตอความคาดหวงของผมสวนไดเสย

- ใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ และสอดคลองกบการปฏบตตามแนวทางของสากล

- ใหเกดการบรณาการทวทงองคกร รวมทงน าไปใชกบองคกรอนๆ ทมความสมพนธ ”

(มอก.26000-2553.,หนา 11)

โดยในการน าไปปฏบตก าหนดใหอยภายใตกรอบหลกการ 7 หลกการ (Principles) ของความ

รบผดชอบตอสงคม ไดแก

1. ความรบผดชอบ (Accountability)

2. ความโปรงใส (Transparency)

72

3. การปฏบตอยางมจรยธรรม (Ethical Behavior)

4. การเคารพตอผลประโยชนของผมสวนไดเสย (Respect for Stakeholder Interests)

5. การเคารพตอหลกนตธรรม (Respect for the Rule of Law)

6. การเคารพตอการปฏบตตามแนวทางของสากล (Respect for International Norms of

Behavior)

7. การเคารพตอสทธมนษยชน (Respect for Human Rights)

และก าหนดหวขอหลกเพอการปฏบตจรง 7 หวขอ (Core Subjects) ทมรายละเอยดตามตาราง

ดานลางน

ตารางท 5 สรป 7 หวขอการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม หวขอหลกและประเด นตางๆ

หวขอหลก ธรรมาภบาล (Organizational governance) หวขอหลก สทธมนษยชน (Human rights) ประเดนท 1 การไตรตรองอยางรอบคอบ ประเดนท 2 สถานการณความเสยงของสทธมนษยชน ประเดนท 3 การหลกเลยงการรวมกระท าความผด ประเดนท 4 การแกไขปญหาความขดแยง ประเดนท 5 การเลอกปฏบตและกลมผดอยโอกาส ประเดนท 6 สทธการเปนพลเมองและสทธทางการเมอง ประเดนท 7 สทธทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ประเดนท 8 หลกการพนฐานและสทธในการท างาน หวขอหลก การปฏบตดานแรงงาน (Labor practices) ประเดนท 1 การจางงานและความสมพนธการจางงาน ประเดนท 2 สภาพการท างานและการคมครองทางสงคม ประเดนท 3 สงคมเสวนา ประเดนท 4 สขภาพและความปลอดภยในการท างาน ประเดนท 5 การพฒนาบคลากรและการฝกอบรมในสถานทปฏบตงาน หวขอหลก สงแวดลอม (The environment) ประเดนท 1 การปองกนมลพษ ประเดนท 2 การใชทรพยากรอยางยงยน ประเดนท 3 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การลดผลกระทบ และการปรบตว ประเดนท 4 การปกปองสงแวดลอม ความหลากหลายทางชวภาพ และการฟนฟสภาพแวดลอมทาง

ธรรมชาต หวขอหลก การปฏบตทเปนธรรม (Fair Operating practices)

73

หวขอหลกและประเด นตางๆ ประเดนท 1 การตอตานการทจรต ประเดนท 2 การมสวนรวมทางการเมองอยางรบผดชอบ ประเดนท 3 การแขงขนอยางเปนธรรม ประเดนท 4 การสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมในหวงโซแหงคณคา ประเดนท 5 การเคารพตอสทธในทรพยสน หวขอหลก ประเด นดานผบรโภค (Consumer issues) ประเดนท 1 การตลาดทเปนธรรม สารสนเทศทเปนจรงและไมเบยงเบน และการปฏบตตามขอตกลง

ทเปนธรรม ประเดนท 2 การคมครองสขภาพและความปลอดภยของผบรโภค ประเดนท 3 การบรโภคอยางยงยน ประเดนท 4 การบรการ การสนบสนน และการยตขอรองเรยนและขอโตแยงแกผบรโภค ประเดนท 5 การปกปองขอมลและความเปนสวนตวของผบรโภค ประเดนท 6 การเขาถงบรการทจ าเปน ประเดนท 7 การใหความรและการสรางความตระหนก หวขอหลก การมสวนรวมของชมชนและการพฒนาชมชน (Community involvement and development) ประเดนท 1 การมสวนรวมของชมชน ประเดนท 2 การศกษาและวฒนธรรม ประเดนท 3 การสรางการจางงานและการพฒนาทกษะ ประเดนท 4 การพฒนาและการเขาถงเทคโนโลย ประเดนท 5 การสรางความมงคงและรายได ประเดนท 6 สขภาพ ประเดนท 7 การลงทนดานสงคม

แหล งท มา : ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4272 (พ .ศ . 2553) เร อ งก าหนดมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม

ซงจากรายละเอยดความเปนมาในการพฒนามาตรฐาน รวมถงสาระส าคญของนยาม

หลกการแนวคด 7 ประการ (7 Principles) รวมถงแนวปฏบตดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอม 7 ดาน (7 Core Subjects) ทกลาวมาแลวขางตน จงท าใหพบวากรอบมาตรฐานของ

ISO 26000 นมงเนนใหความส าคญอยางมากเกยวกบผมสวนไดเสย (Stakeholders) (Sitnikov and

Bocean 2012) ความรบผดชอบตอบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย (Accountability) และความ

โปรงใส (Transparency) รวมถงพฤตกรรมจรยธรรม (Ethical Behavior) จงท าใหมความเหมาะสม

อยางยงทจะน ามาปรบใชกบองคกรภาครฐทตองเกยวของกบผมสวนไดเสยซงมความตองการท

74

แตกตางและหลากหลาย โดยเพอใหสามารถสรางประโยชนตอบสนองตอทกกลมไดอยางสมดล จาก

การมหนาททงการบงคบใชกฎหมายระเบยบขอบงคบ การอ านวยความสะดวกใหประชาชนทกกลม

เขาถงบรการสาธารณะอยางเทาเทยม การเปนพนธมตรหรอเครอขายความรวมมอ และการเปนผให

การรบรองคณภาพและมาตรฐานขององคกรตางๆกอนเรมปฏบตงานหรอใหบรการประชาชน จงม

ความจ าเปนยงท เจาหนาทรฐจะตองมพฤตกรรมทมจรยธรรมโดยรบผดชอบตอหนาท ทไดรบ

มอบหมาย ปฏบตงานอยางโปรงใส ซอสตยและไมเลอกปฏบต

ทงนแม ISO 26000 เปนมาตรฐานทสามารถประยกตใชไดกบองคกรทกประเภท โดยเปน

มาตรฐานทมการก าหนดกรอบพฤตกรรมจรยธรรมในการด าเนนงานทชดเจน ท าใหงายตอการน าไป

ปฏบตอยางเปนระบบ แตเนองจากยงมขอจ ากดทเปนมาตรฐานซงมพนฐานจากบรรทดฐาน แนว

ปฏบต รวมถงขอตกลงระหวางประเทศทถกก าหนดใหองคกรทงภาครฐและเอกชนตองถอปฏบต ใน

ปจจบน จงท าใหเกดขอวจารณวาISO 26000 เปนเอกสารหนงสอทางวชาการ โดยไมไดเกดจาก

การศกษาระบบสงคมอยางแทจรง เมอน ามาปฏบตจงท าใหหวขอและแนวปฏบตทก าหนดไมสามารถ

ประยกตใชกบองคกรตางๆไดอยางครบถวนทกประเดน (Johnston 2011)

นอกจากนนเนองจากบรรทดฐาน มาตรฐาน แนวปฏบตหรอขอตกลงตางๆทถกรวบรวมไวน

สะทอนถงความจ าเปนและความตองการของผมสวนไดเสยของประเทศตางๆในปจจบน ซงอาจ

เปลยนแปลงไดในอนาคต ISO 26000 จงยงมความทาทายหากจะมการน าไปปฏบตในอนาคต

(Missimer, Robèrt et al. 2014) รวมถงจากการท ISO ไมมการตรวจสอบและออกใบรบรอง

คณภาพการด าเนนงาน เชน มาตรฐานอนโดยทวไป แตเกดจากความสมครใจขององคกรในการน า

แนวทางไปปฏบต จงอาจสงผลเชงลบตอการสรางแรงจงใจส าหรบองคกรทตองการไดรบการตรวจ

รบรองคณภาพการปฏบตงาน เพอท าใหองคกรมขอมลยอนกลบสการพฒนาการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคม และท าใหสาธารณะภายนอกมนใจไดถงความเปนผน าดานการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคมขององคกรอยางแทจรง (Hahn 2013, Zinenko, Rovira et al. 2015)

ส าหรบการน ามาประยกตใชในองคกรภาครฐนน ISO 26000 ไดระบความส าคญทภาครฐ

ตองมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมไวภายใตหวขอ ภาครฐและความรบผดชอบตอสงคม โดยม

รายละเอยดดงน

75

“การทรฐมการด าเนนงานอยางเหมาะสมถอวามสวนรวมทส าคญอยางมากตอการพฒนา

ความยงยน บทบาทของรฐมความส าคญเกยวกบการบงคบใชกฎหมายและระเบยบตางๆ อยางม

ประสทธผล ซงจะท าใหเกดการตอกย าของวฒนธรรมในการเปนไปตามกฎหมาย องคกรภาครฐซง

เปนเชนเดยวกบองคกรอนทวไปทอาจประสงคจะน ามาตรฐานนไปใช เพอการถายทอดนโยบาย การ

ตดสนใจ และการด าเนนงานตางๆ ทเกยวของกบความรบผดชอบตอสงคม รฐบาลสามารถชวยองคกร

ตางๆทมความพยายามด าเนนงานในลกษณะทมความรบผดชอบตอสงคมไดหลายๆวธ เชน การให

ความส าคญและการสงเสรมเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม อยางไรกตาม ในการทรฐใหการ

สงเสรมเกยวกบความรบผดชอบตอสงคมขององคกรตางๆไมถอวาเปน และไมสามารถน าไปเปนสง

ทดแทนการด าเนนการอยางมประสทธผลตามอ านาจหนาทและความรบผดชอบท เปนของ

ภาครฐ”(ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2556)

และยงเปนมาตรฐานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมทผนวกเปนสวนหนงของ

กระบวนการท างานทจะท าใหองคกรเกดความยงยน (Hahn 2013) ตามท ISO 26000 ไดระบไวใน

หวขอความสมพนธระหวางความรบผดชอบตอสงคมกบการพฒนาอยางยงยน วา

“หลกการ การปฏบต และหวขอหลกตางๆทอธบายในหวขอตางๆ ตอไปในมาตรฐานน เปน

พนฐานใหองคกรน าไปประยกตใชในเรองทเกยวกบความรบผดชอบตอสงคมและสนบสนนไปสการ

พฒนาอยางยงยน การตดสนใจและการด าเนนงานตางๆขององคกรทมความรบผดชอบตอสงคมจะม

สวนสง เสรมและสนบสนนส าคญตอการพฒนาอยางย งยน ” (ส านกงานมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2553)

ISO 26000 จงถอเปนหลกการหนงทมความส าคญตอการพฒนาความยงยนขององคกรทก

ประเภททจะน าไปประยกตใชไดอยางเปนมาตรฐาน ซงสามารถสรปปจจยทสงผลตอความยงยนของ

องคกรตางๆ จากกรอบแนวปฏบตทดของ ISO 26000 ไดดงน 1. การบรหารและพฒนาทรพยากร

บคคล 2. ภาวะผน าองคการ 3. การบรหารจดการเชงยทธศาสตร 4. การบรหารหวงโซอปทาน 5.

การบรหารจดการและรบผดชอบตอลกคา 6. การก ากบดแลกจการทด 7. ความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอม 8. การบรหารความเสยง 9. การบรหารจดการดานสงแวดลอม 10. การมสวนรวม

ของชมชนและการพฒนาชมชน 11. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสย และ 12. การม

จรยธรรมในการปฏบตงาน

76

2.3.6 หลกการการประเมนผลเชงสมดลเพอความยงยน (Sustainable Balanced Scorecard)

การประเมนผลความยงยนในระดบองคกร (The Corporate Sustainable Performance

Evaluation) เปนเครองมอทจ าเปนยงทจะท าใหองคกรภาครฐและเอกชนเกดความยงยน (Pope,

Annandale et al. 2004) อยางไรกตามจากการประชมองคการสหประชาชาตวาดวยสงแวดลอม

และการพฒนาทยงยน (United Nations Conference on Environment and Development -

UNCED) ณ Rio de Janeiro Brazil ในป ค.ศ.1992 ทมการก าหนดใหประเทศตางๆตองพฒนาดชน

ชวดความยงยน จนท าใหเกดดชนชวดความยงยนเผยแพรออกมาอยางหลากหลายกวา 500 ดชน โดย

ดชนตางๆสะทอนการประเมนเฉพาะดานระหวางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม สงผลตอการ

บรหารจดการความยงยนในเชงบรณาการ โดยเฉพาะหากจากการทองคกรมทงประเภททมงแสวงหา

ก าไรสงสด และใหบรการเพอสงคมโดยไมคาดหวงก าไรจากการด าเนนงาน กยงสงผลใหการบรหาร

จดการความยงยนดานเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมภายในองคกรเกดจดมงเนนและใหความส าคญ

ทแตกตางกนจนสดทายน าไปสการเพมมลคาเฉพาะมตใดมตหนงมากกวาเพมมลคาดานความยงยน

โดยรวมทงหมดขององคกร (Figge, Hahn et al. 2002) นอกจากนน จากการทการบรหารจดการ

ความยงยนขององคกรหนงๆ มกขาดการวางแผนในเชงกลยทธ และไมมการน า ผลประเมนยอนกลบ

สการพฒนาองคกรอยางเปนระบบ ในระยะเวลาตอมา นกวชาการจ านวนมากจงใหความสนใจและน า

แบบจ าลองการประเมนผลองคกรแบบสมดล (Balanced Scorecard – BSC) ของ Kaplan &

Norton ทถกคดคนและพฒนาขนตงแตป ค.ศ. 1992 ทมจดเดนทงการเปนแบบจ าลองเพอการ

ประเมนและการบรหารจดการกลยทธองคกรใหผลส าเรจอยางสมดลมาพฒนาเปนแบบประเมนความ

ยงยน

ซงแบบจ าลองตามหลกการ BSC ดงเดมนน เนองจาก Kaplan & Norton พบวาผบรหาร

องคกรมกใหความส าคญกบผลประเมนทางการเงน มากกวาการพจารณาความเพยงพอ คณภาพ และ

ประสทธภาพของทรพยากรดานทไมใชทางการเงนทหลายกรณจบตองไมได เชน ความผกพนของ

พนกงาน ความภกดของลกคา คณภาพการบรการ และการบรหารจดการความร เปนตน แตเปน

ทรพยากรทส าคญตอการสรางความส าเรจในระยะยาวแกองคกร (Bieker 2003) การค านงถงเฉพาะ

ผลส าเรจดานการเงนและมงขบเคลอนเฉพาะดานน จงอาจท าใหองคกรเกดความเสยงในการก าหนด

ทศทางและการวางแผนยทธศาสตร โดยขาดการคนหาปจจยขบเคลอนมลคาทส าคญ (Key Value

77

Drivers) ตอความส าเรจขององคกรทครบถวนและสมดล ซงจะท าใหองคกรไดรบก าไรสทธเฉพาะใน

ระยะสน แตไมมขดความสามารถตอการสรางการเตบโตในระยะยาวไดอยางยงยน จากผลการศกษา

ดงกลาว Kaplan & Norton จงไดมการคดคนและพฒนาแนวคดการประเมนความส าเรจแบบสมดล

(Balanced Scorecard – BSC) ผานกรอบการประเมนผล 4 มมมองทเชอมโยงกนอยางเปนเหตเปน

ผล ไดแก มมมองดานการเงน (Financial Perspective) มมมองดานลกคา (Customer

Perspective) มมมองดานกระบวนการภายในธรกจ ( Internal Business Perspective) และ

มมมองดานการเรยนรและนวตกรรม (Innovation and Learning Perspective) ซงมคณลกษณะ

ส าคญของแบบจ าลอง สรปไดดงน (Kaplan and Norton 1995)

- การประยกตใชแนวคดการประเมนความส าเรจแบบสมดล (Balanced Scorecard – BSC) น

จะเกดประสทธผลสงสดเมอองคกรมการก าหนดทศทาง กลยทธ และวตถประสงคเชงกลยทธ

ในการด าเนนงานธรกจขององคกรทชดเจนแลว

- การประเมนผลตามแนวคด BSC นก าหนดใหองคกรตองคดเลอกและประเมนเฉพาะปจจย

ขบเคลอนมลคาทส าคญ (Key Value Drivers) ทสงผลตอการเตบโตของรายไดองคกรในระยะ

ยาว และตองมการก าหนดวตถประสงคเชงกลยทธเพอใชส าหรบการประเมนผลโดยรวมทก

มมมองแลวไมเกน 20 วตถประสงค ทงนเพอใหผบรหารระดบสงขององคกรสามารถมงเนน

ความส าคญในการตดตาม ประเมน และบรหารจดการกลยทธและการปฏบตงานไดอยางเปน

ระบบ

- การก าหนดตวชวดเพอใชในการประเมนผลแตละมมมอง สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท

คอ ตวชวดน า (Leading Indicators) และตวชวดตาม (Lagging Indicators) ทงนเพอให

องคกรสามารถประเมนและน าผลประเมนยอนกลบสการพฒนากระบวนการตางๆในองคกร

ไดอยางเปนเหตเปนผลและบรณาการทงระบบ

- การประเมนผลผาน 4 มมมองเชงสมดลตามแนวคด BSC นสามารถอธบายรายละเอยดของแต

ละมมมอง ทสะทอนการเชอมโยงกนอยางเปนเหตเปนผลไดดงน

1. มมมองดานการเงน (Financial Perspective) เปนกรอบการประเมนทเนนประเมน

ผลส าเรจทางการเงน ความสามารถขององคกรในการสรางรายได และความมนคงของ

การเตบโตดานรายไดและผลตอบแทนทางการเงนในระยะยาว เพอตอบสนองตอความ

78

ตองการของผถอหนทเปนแหลงเงนทนขององคกร ซงมมมองการประเมนนแมจะมงเนน

ผลส าเรจทางการเงนซงอาจเทยบเคยงไดกบรปแบบการประเมนผลการด าเนนงานใน

อดต แตในการประเมนเชงสมดลตามแนวคด BSC นไดเพมเตมใหผลส าเรจทางการเงน

นเกดจากการพฒนาหรอการบรหารจดการทรพยากรดานทไมใชการเงนอนๆ อยาง

ครบถวนและมประสทธภาพตามทศทางกลยทธ และวตถประสงคเชงกลยทธทก าหนด

ไวแลว จงท าใหผลส าเรจทเกดขนในมมมองนเปนผลส าเรจทางการเงนในระยะยาว ไม

มงเนนเฉพาะผลส าเรจทางการเงนในระยะสนเหมอนทผานมา

2. มมมองดานลกคา (Customer Perspective) เปนกรอบการประเมนทเนนผลส าเรจ

ดานลกคาทเกดจากผลตภณฑ บรการและกระบวนการปฏบตงานขององคกร โดยการ

ประเมนมมมองนสามารถครอบคลมทง ระยะเวลาสงมอบ คณภาพ ผลการใหบรการ

ตนทนการด าเนนงาน ราคาสนคาและบรการ สวนแบงตลาด จ านวนกลมลกคารายใหม

และลกคาเดม และความสามารถในการสรางก าไรจากกจกรรมการด าเนนงานดานลกคา

ขององคกร ซงการประเมนผลส าเรจในมมมองนเนองจากเชอมโยงกบผลส าเรจดาน

การเงน จงตองเนนความส าคญในกลมลกคาทองคกรก าหนดเปนกลมลกคาเปาหมาย

เชงกลยทธ ทเปนแหลงรายไดหรอสนบสนนการสรางความเตบโตทางการเงนในระยะ

ยาวขององคกร

3. มมมองดานกระบวนการ (Internal Process Perspective) เปนกรอบทมงเนน

ประเมนคณภาพและประสทธภาพของกระบวนการหลก ซงสงผลตอการสรางมลคาเพม

จากการท าใหลกคาเปาหมายทถกระบไวในมมมองดานลกคามความพงพอใจและความ

ภกดของลกคาเปาหมายในระยะยาว อยางไรกตามเนองจากกระบวนการดงกลาวนจะ

เกดประสทธผลเมอพนกงานภายในองคกรน ากระบวนการตางๆไปปฏบต จากกรณ

ดงกลาวจงท าใหการประเมนกระบวนการภายในตามมมมองน จงมงเนนประเมนโดย

พจารณาทงคณภาพ มาตรฐาน และความเปนระบบของกระบวนการปฏบตงานควบค

กบความสามารถของพนกงานในการน ากระบวนการไปปฏบตจนเกดผลส าเรจตาม

วตถประสงคเชงกลยทธทก าหนดไว

4. มมมองดานการเรยนรและนวตกรรม (Innovation and Learning Perspective) เปน

มมมองทส าคญทสดของแบบจ าลอง BSC เนองจากเปนมมมองทประเมนถงขด

79

ความสามารถเชงแขงขนขององคกรในระยะยาว รวมถงความพรอมและศกยภาพของ

องคกรในการปรบเปลยนตนเองเพอรองรบการเตบโตในอนาคต ซงเพอใหเตบโตได

อยางตอเนอง หลกการ BSC จงมงเนนใหองคกรใหความส าคญกบพนกงานและ

เทคโนโลยขององคกรเปนพนฐาน รวมกบการพฒนาการเรยนรและจดท านวตกรรม

ภายในองคกรทงนวตกรรมดานสนคา บรการและกระบวนการปฏบตงาน โดยในมมมอง

ดานการเรยนรและนวตกรรม (Innovation and Learning Perspective) ทก าหนดขน

ในป ค.ศ. 1992 นในป ค.ศ. 1996 Kaplan & Norton ไดปรบเปลยนชอมมมอง

ขนใหมเปนมมมองดานการเรยนรและการเตบโต (Learning and Growth

Perspective) เพอสะทอนการเปนพนฐานของการจดการองคกรทจะน าไปสการเตบโต

ในระยะยาวไดอยางชดเจนยงขน

- การประเมนตามแนวคดการประเมนความส าเรจแบบสมดล (Balanced Scorecard – BSC)

น Kaplan & Norton ก าหนดขนเพอเปนประโยชนส าหรบองคกรในการน าผลทไดจากการ

ประเมนยอนกลบสการทบทวนทศทางกลยทธและการด าเนนงานขององคกรในรปแบบของ

Double loop Learning หรอการเรยนรทเกดจากการใชขอมลผลการด าเนนงานและวธการ

ปฏบตงานเดมในอดตน ามาวเคราะห เพอปรบเปลยนเปนทศทาง กลยทธ หรอรปแบบการ

ปฏบตงานแบบใหมทแตกตางจากเดมและเหมาะสมกบการใชแกไขปญหาหรอยกระดบ

มาตรฐานการปฏบตงานขององคกรในปจจบน ซงแตกตางจากการน าองคความรหรอวธการทม

อยเดมในอดตน ามาใชแกไขปญหาและพฒนาการด าเนนงานองคกร (Single loop Learning)

ซงการทบทวนดวยรปแบบหลงนจะเปนอปสรรคตอการพฒนาและเพมศกยภาพการแขงขน

ขององคกรในระยะยาว (Kaplan and Norton 1996)

- เพอสะทอนถงความสมพนธทเปนเหตเปนผลของการประเมนผลการด าเนนงานในแตละ

มมมอง แนวคด BSC จงพฒนาแผนทกลยทธ (Strategy Map) เปนกลไกเพมเตมส าหรบ

องคกร เพอใชเชอมโยงกลยทธและวตถประสงคเชงกลยทธทถกระบในแตละมมมอง ท าให

ผบรหารสามารถเหนภาพรวมความเชอมโยงของแตละวตถประสงคเชงกลยทธ และท าให

สามารถบรหารจดการปจจยทเปนตนเหตหรอตวชวดน า (Leading Indicators) และปจจยท

เปนผลลพธหรอตวชวดตาม (Lagging Indicators) ไดอยางเปนระบบและมประสทธผลยงขน

(Kaplan and Norton 1996)

80

จากจดเดนตางๆของ BSC เมอน ามาพจารณารวมกบปญหาการประเมนและพฒนาความ

ยงยนขององคกรทเปนแบบแยกสวนจนขาดมมมองในเชงบรณาการ (Figge, Hahn et al. 2002)

รวมถงการขาดการจดการในเชงกลยทธ ในป ค.ศ. 2002 Frank Figge, Tobias Hahn ,Stefan

Schaltegger & Marcus Wagner จงไดพฒนาแบบจ าลองการประเมนผลอยางสมดลเพอความยงยน

หรอ Sustainability Balanced Scorecard (SBSC) โดยน าแนวคด BSC ดงเดมมาพจารณารวมกบ

กรอบการพฒนาความยงยนตามแนวทาง Triple Bottom Line ของ Elkington (1994) ทแยกเปน

ดานเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม และสะทอนการใหความส าคญกบมตของกลมผมสวนไดเสย

ภายนอกมากกวาผถอหน ลกคาและตลาด (Dias‐Sardinha and Reijnders 2001) ซงการพฒนา

แบบจ าลอง SBSC มแนวทางการด าเนนงานแบงเปน 3 รปแบบ ดงน

รปแบบท 1 : การก าหนดใช 4 มมมองเดมของแนวคด BSC ในการประเมนผลความยงยน

ในขณะทเนนปรบเปลยนการวางแผนยทธศาสตรขององคกรใหสะทอนหลกการพฒนาความ

ยงยนตามมาตรฐานสากลอยางแทจรง

รปแบบท 2 : การก าหนดมมมองเพมเตมจาก 4 มมมองเดมตามหลกการ BSC เปนมมมองท

5 ไดแก มมมองทไมใชการตลาด (Non market Perspective) เพอท าใหสามารถประเมน

ประเดนดานสงคมและสงแวดลอมไดอยางแทจรง

รปแบบท 3 : การพฒนาแบบประเมนขนใหม เพอใหมงเนนประเมนเฉพาะความยงยนอยาง

สมดลซงเปนการพฒนาโดยน า BSC แบบดงเดมมาประยกตใหมใหมจ านวนและชอมมมอง

ส าหรบการประเมนผลทสอดคลองกบหลกการประเมนความยงยนตามวตถประสงคทก าหนด

ซงนอกเหนอจากผลการศกษาวจยของ Figge et.al. (2002) ในป ค.ศ. 2001 Thomas

Bieker ยงไดท าการศกษาเพอพฒนาการประเมนความยงยนแบบสมดลทมพนฐานมาจากแนวคด

BSC ทน าเสนอในชอ Sustainability management with the Balanced Scorecard โดย

Thomas Bieker ไดกลาววาการจะน า SBSC ไปปฏบตใหเกดผลส าเรจไดอยางแทจรงนนปจจยท

ส าคญไดแกจรยธรรมและวฒนธรรมขององคกรและบคลากรภายในองคกร โดยเฉพาะกลมผบรหาร

ระดบสงทหากตระหนกถงความส าคญของการพฒนาความยงยนขององคกรแลว กจะสนบสนนใหเกด

การน า SBSC เขามาประยกตใชในองคกรไดโดยงาย และจะมงมนขบเคลอนใหการประเมนเกด

ผลส าเรจไดจรงตามเปาหมายทก าหนดไว ซงหากผบรหารขาดความสนใจตอการสรางคณคาแก

81

สาธารณะ กจะท าใหการก าหนดกลยทธ และวตถประสงคเชงกลยทธขององคกรมสดสวนของประเดน

ดานสงคมและสงแวดลอมนอย และจะสงผลใหเกดการก าหนดผลส าเรจทางการเงนเปนผลลพธ

สดทายทองคกรตองการผานตวชวดตาม (Lagging Indicators) (Carroll 1979) ซงหากองคกรม

วฒนธรรมทสนบสนนการพฒนาความยงยน การด าเนนงานทกลาวถงขางตนกจะเปนไปในทศทาง

ตรงกนขาม อนจะสงผลใหองคกรเกดความส าเรจในการพฒนาความยงยนไดอยางแทจรง (Bieker

and Gminder 2001)

จากการศกษากรอบหลกการและแนวคดของ SBSC ท าใหสามารถสรปหลกเกณฑซงสะทอน

ไดถงปจจยทสงผลตอความยงยนขององคกรทงภาครฐและเอกชน ไดดงน 1. การบรหารและพฒนา

ทรพยากรบคคล 2. การบรหารจดการเชงยทธศาสตร 3. การบรหารจดการสารสนเทศและองค

ความร 4. การบรหารความสมพนธและเพมความภกดของลกคา 5. การออกแบบและบรหาร

มาตรฐานของระบบงานและกระบวนการท างาน 6. การประเมนผลส าเรจอยางเปนระบบและบรณา

การ และ 7. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ

ซงนอกจากผลการศกษาวจยของ Figge et.al. (2002) และ Thomas Bieker (2001) ใน

เวลาตอมายงเกดงานวจยเกยวกบการประเมนความยงยนเชงสมดลระดบองคกรอกจ านวนมาก ดงน

2.4 งานวจยทเกยวของกบการประเมนความยงยนเชงสมดลระดบองคกร

หากทบทวนผลงานทางวชาการตงแตป ค .ศ. 2001 ถงป ค.ศ. 2016 ตามแนวทางการ

ทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ (systematic literature review) ทเรมจากการก าหนดค าส าคญ

ทเกยวของกบความยงยนเพอคนหาวรรณกรรมทางวชาการ เชน Balanced Scorecard,

Sustainable Balanced Scorecard, Sustainable Performance Evaluation, Sustainable

Development Scorecard, Sustainable Public Performance Evaluation, Public

Sustainability และ State Own Enterprise Sustainable Performance Evaluation เปนตน

โดยเมอท าการสบคนจากฐานขอมลส าคญจ านวน 5 แหลง ไดแก EBSCOS, Emerald, Elsevier’s

Science Direct, Scopus และ Wiley Online Library จะพบวารสารทางวชาการทเกยวของทงสน

82

100 ฉบบ ซงเมอน าวารสารทงหมดมาวเคราะหเปรยบเทยบสาระส าคญกบวตถประสงคการวจย จะ

สามารถคดกรองเหลอวารสารจ านวนทงสน 60 ฉบบ ทจดแบงตามระยะเวลาไดเปน 4 ชวง ไดแก

ชวงท 1 : ป ค.ศ. 2001 – 2004

ชวงท 2 : ป ค.ศ. 2005 – 2008

ชวงท 3 : ป ค.ศ. 2009 – 2012

ชวงท 4 : ป ค.ศ. 2013 – 2016

โดยจากการวเคราะห พบวาประเทศตางๆท าการศกษาวจยเกยวกบการประเมนความยงย น

เชงสมดลเพมขนอยางตอเนองทกป จากจ านวน 8 ฉบบ ในป ค.ศ. 2001 ถงป ค.ศ. 2004 และ ป

ค.ศ. 2001 ถงป ค.ศ. 2004 เพมขนเปน 20 ฉบบในชวงป ค.ศ. 2009 ถงป ค.ศ. 2012 จนถง 40

ฉบบในชวงป ค.ศ. 2013 ถงป ค.ศ. 2016

รปท 2 จ านวนการศกษาวจยการประเมนความยงยนอยางสมดลระดบองคกร

โดยประเทศทท าการศกษาสงสด 3 ล าดบแรก พบวาเปนประเทศในกลมทพฒนาแลว ไดแก

ประเทศสหรฐอเมรกาล าดบหนง ประเทศสวสเซอรแลนดล าดบสอง และประเทศองกฤษรวมถง

เยอรมนเปนล าดบสาม ในขณะทประเทศก าลงพฒนา ไดแก ประเทศมาเลเซย และไตหวน

ท าการศกษาและเผยแพรผลงานวชาการในประเดนทเกยวของกบการประเมนความยงยนแบบสมดล

ในระดบองคกรเปนล าดบส และประเทศแคนาดารวมถงลทวเนยท าการศกษาและเผยแพรเปนล าดบ

ท 5 ตามล าดบ ซงสามารถสรปจ านวนความถในการศกษาและเผยแพรวารสารทางวชาการของ

ประเทศตางๆ ในรปของตาราง ไดดงน

13.33% 13.33%

33.33% 40.00%

2001-2004 2005-2008 2009-2012 2013-2016

83

ตารางท 6 การศกษาและเผยแพรวารสารทางวชาการเกยวกบการประเมนความยงยนอยางสมดลในระดบองคกรของประเทศตางๆ

ประเทศ 2001-2004 2005-2008 2009-2012 2013-2016 ภาพรวม

แอฟรกา 1 1 2

สหรฐอาหรบ เอมเรตส

1 1

อารเจนตนา 1 1

ออสเตรเลย 2 2

บราซล 2 2

แคนาดา 1 2 3

จน 1 1

โครเอเชย 1 1

ควบา 1 1

เชก 1 1 2

อยปต 1 1

ฝรงเศส 1 1

เยอรมน 3 2 5

กรซ 1 1 2

ฮงการ 1 1

อนเดย 1 1

อนโดนเซย 1 1 2

อหราน 1 1

ลทวเนย 2 1 3

อตาล 1 1 2

เนธอรแลนด 1 1

นวซแลนด 1 1

84

ประเทศ 2001-2004 2005-2008 2009-2012 2013-2016 ภาพรวม

แอฟรกาเหนอ 1 1

มาเลเซย 2 2 4

ฟลปปนส 1 1

โปรตเกส 1 1 2

โรมาเนย 1 1

เซอรเบย 1 1

สเปน 2 2

สวสเซอรแลนด 4 1 2 - 7

ไตหวน 1 3 4

ไทย 1 1

องกฤษ 2 1 2 5

สหรฐอเมรกา 2 3 2 1 8

ซงบทความหรอวารสารทางวชาการทประเทศตางๆ มการศกษาตงแตป ค .ศ. 2001 ถงป

ค.ศ. 2016 นน สวนใหญรอยละ 80 เปนการศกษาเกยวกบกลมบรษทเอกชนทประกอบกจการในเชง

พาณชย ในขณะท รอยละ 15 ศกษาเกยวกบองคกรทไมแสวงหาก าไร โดยมเพยงรอยละ 5 ท

ท าการศกษาเกยวกบองคกรสาธารณะหรอองคกรภาครฐตางๆ ซงบทสรปทเกดขนนท าใหยงยนยนได

วาในรอบเกอบ 20 ปของการวจยการประเมนความยงยนแบบสมดลขององคกรนน นกวชาการใน

ประเทศตางๆ มการวจยเกยวกบองคกรภาครฐจ านวนนอยมากเมอเปรยบเทยบกบองคกรภาคเอกชน

หรอองคกรในรปแบบอนๆ

ซงวารสารทง 60 ฉบบ มจ านวน 45 ฉบบ ทระบหลกเกณฑหรอตวชวดเพอประเมนความ

ยงยนเชงสมดลในระดบองคกร โดยสรปรายละเอยดไดดงน

85

ตารางท 7 สรปหลกเกณฑหรอตวชวดเพอประเมนความยงยนเชงสมดลระดบองคกรจากการทบทวนวรรณกรรมทางวชาการอยางเปนระบบ

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Hasa

n Fa

uzi ,

Gora

n Sv

enss

on a

nd A

zhar

Ab

dul R

ahm

an (2

010)

1

1 1

1

Myr

na F

lore

s, Ah

med

Al-

Asha

ab, A

ndre

a M

agya

r 1

1 1

1 1

Birgit

Pen

zens

tadl

er,

Henn

ing F

emm

er (2

012)

1

1 1

1

Jose

ph H

. Call

agha

n (2

010)

1

1

1

Redh

a M

. Elh

uni ,

Moh

amm

ad M

unir

Ahm

ad (2

014)

1

1 1

Noel

ia Ro

mer

o Ca

stro

and

Juan

Piñe

iro C

hous

a (2

006)

1

1

Mich

alis S

idiro

poulo

s, Ya

nnis

Mouz

akitis

, Em

man

uel

Adam

ides,S

tavro

s Gou

tsos

1 1

1 1

86

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Leon

tina

BEŢ

IANU

, Sor

in BR

ICIU

1 1

1 1

1 1

Fran

cesc

o G.

G. Z

ingale

s &

Kai H

ocke

rts (2

002)

1

1

1

1

Hend

rik R

eefke

Mat

tia

Troc

chi (

2013

) 1

1 1

1

1

Yuan

Hsu

Lina

Chih

-Ch

eng C

hen,

Chu

ck F

.M.

Tsai,

Ming

-Lan

g Tse

ng

(201

4)

1 1

1 1

Gyul

a Fü

löp

, Bet

tina

Hódi

Hern

ádi (

2012

) 1

1 1

1 1

1

Kai H

ocke

rts (2

001)

1

1 1

Jele

na S

tank

evici

en,

Tatja

na S

vider

sk (2

010)

1

1 1

1

Ioan

nis E

. Niko

laou

, Th

omas

A. T

salis

(201

3)

1 1

1

1

87

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Mar

ia Ra

du (2

012)

1

1 1

I FAG

OONE

E (2

011)

1

1 1

1

Andr

eas G

yöry

, W

alter

Br

enne

r , F

alk

Uebe

rnick

el

1 1

1 1

Taira

n Hu

ang

, Mat

thew

Pe

pper

, G. B

owre

y (2

014)

1

1 1

1

Step

hen

Gate

s, Ch

risto

phe

Germ

ain

(201

0)

1 1

1

1 1

Thom

as B

ieker

and

Be

rnha

rd W

axen

derg

(200

2)

1 1

1 1

1

Dian

a Ba

gdon

iene,

Asta

Da

unor

iene

, Aus

ra

Siman

avici

ene

(201

1)

1 1

1 1

1

1

Bagd

onien

e et

all.

, (20

11)

1 1

1 1

1

1

88

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Carl

Ulric

h Gm

inder

and

Th

omas

Biek

er (2

002)

1

1 1

1 1

Fran

k Med

el-G

onzá

lez,

Lour

des G

arcía

-Ávil

a, Ad

ael A

costa

-Bel

trán

and

Cecil

ia He

rnán

dez (

2013

)

1 1

1

1

Grah

am H

ubba

rd (2

006)

1

1 1

1 1

1

Mich

ael B

ull,

Rese

arch

Fe

llow

(200

6)

1 1

1

1

Fikre

t K. T

uran

, Nat

alie

M.

Scala

, Akra

m K

amra

ni,

Kim L

aSco

la Ne

edy

(200

8)

1 1

1

MAR

C J.

EPST

EIN ,

JEAN

-FR

ANCO

IS M

ANZO

NI

(200

6)

1 1

Aref

eh R

abba

ni ,

Mah

mou

d Za

man

i , 1

1

1

1 1

89

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Nuno

Fer

reira

da

Cruz

, Ru

i Cun

ha M

arqu

es

(201

4)

1 1

1

1

Ilidio

Tom

ás L

opes

(201

2)

1 1

1 1

1

1

Fran

cesc

o Pe

rrini

and

An

tonio

Ten

cati

(200

6)

1

1

1

Stef

an S

chalt

egge

r (20

10)

1 1

1 1

Mar

c J.

Epste

in an

d M

arie-

Jose

´e R

oy (2

001)

1

1

1

1

Joan

Enr

ic Ric

art M

iguel

Án

gel R

odríg

uez P

ablo

Sá

nche

z (20

05)

1 1

1 1

1

Thom

as B

ieker

(200

2)

1 1

1 1

1

Amiru

l Sha

h M

d Sh

ahbu

din, M

osta

fa

Nejat

i and

Azla

n Am

ran

(201

1)

1

90

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Mar

c J.

Epste

in an

d Pr

iscilla

S. W

isner

(200

1)

1 1

1 1

1 1

Henk

Had

ders

1 1

1 1

Assis

tant

Pro

fess

or N

ikša

Alfir

ević,

PhD

, As

sista

nt

Prof

esso

r Jur

ica P

aviči

ć, Ph

D , B

ojan

a Ad

žić, B

sc ,

Juric

a Šim

urina

, MSc

, Vj

ekos

lav B

ratić

, MSc

1 1

1 1

Max

Ho

uck

, Pa

ul

J. Sp

eake

r ,

Arro

n Sc

ott

Flem

ing ,

Richa

rd A

. Rile

y Jr.

(201

2)

1 1

1 1

Tician

o Co

sta Jo

rdão

,

Mich

aela

Střít

eská

, Kar

el

Šate

ra

1

1

Prof

esso

r Moh

amed

Zair

i (2

005)

1

1

1

1

91

วารส

ารทา

งวชา

การ

กระบ

วนกา

รภา

ยใน

การเง

น กา

รเรย

นร

และ

พฒนา

ลกคา

และ

การ

ตลาด

สงคม

สง

แวด

ลอม

เศรษ

ฐกจ

ทรพย

ากร

มนษย

ผม

สวน

ไดเส

ย กา

รพฒ

นาคว

ามยง

ยนเช

งกลย

ทธ

การ

จดกา

รนว

ตกรร

ม

ไมใช

กา

ร ตล

าด

การ

บรหา

รจด

การ

ความ

ร

การก

ากบ

ดแล

กจกา

รทด

และก

ารน า

องคก

ร

การ

พฒนา

ชมชน

Chia-

Wei

Hsu

, Al

len

H.

Hu ,

Cher

ng-Y

ing C

hiou

, Ta

-Che

Che

n (2

011)

92

จากตารางขางตนท าใหสามารถสรปหลกเกณฑหรอตวชวดทมความถทถกก าหนดใชเพอ

ประเมนความยงยนสงสดจนถงต าทสด ไดโดยมรายละเอยดสรปไดดงน

1. กระบวนการภายในขององคกร สอดคลองกบการบรหารหวงโซอปทาน

2. การเงน สอดคลองกบการบรหารการเงนอยางสมดล

3. การเรยนรและพฒนา สอดคลองกบการบรหารจดการสารสนเทศและ

องคความร

4. ลกคาและการตลาด สอดคลองกบการบรหารการเงนอยางสมดล

5. สงคม สอดคลองกบความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

6. สงแวดลอม สอดคลองกบความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

7. เศรษฐกจ สอดคลองกบการบรหารการเงนอยางสมดล

8. ทรพยากรมนษย สอดคลองกบการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

9. ผมสวนไดเสย สอดคลองกบการบรหารการเงนอยางสมดล

10. การพฒนาความยงยนเชงกลยทธ สอดคลองกบการบรหารจดการเชงยทธศาสตร

11. การจดการดานนวตกรรม สอดคลองกบการจดการนวตกรรม

12. ดานทไมใชการตลาด (เนนดานสงคมและสงแวดลอม) สอดคลองกบความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอม

13. การบรหารจดการความร สอดคลองกบการบรหารจดการสารสนเทศและองคความร

14. การก ากบดแลกจการทดและการน าองคกร สอดคลองกบภาวะผน าทมงรบผดชอบตอ

ผมสวนไดเสย และการก ากบดแลกจการทด

15. การพฒนาชมชน สอดคลองกบความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

จากรายละเอยดขางตน จงท าใหสามารถสรปปจจยทหลกปรชญา ทฤษฎ แนวคด และ

แบบจ าลอง รวมถงงานวจยทางวชาการตางๆ อางองตรงกนวาเปนปจจยทสงผลตอความยงยนของ

องคกร สรปไดดงน

93

ตารางท 8 ตารางระบปจจยยงยนขององคกรจากการเปรยบเทยบหลกปรชญา ทฤษฎ แนวคดและแบบจ าลองดานการพฒนาความยงยนระดบสากล

94

ซงจากปจจยทระบตามตารางขางตน เมอน ามาพจารณารวมกบผลสรปจากการทบทวนวรรณกรรม

ทางวชาการทงหมดทกลาวถงแลวขางตน จงท าใหสามารถสรปเปนปจจยทสงผลตอความยงยนใน

ระดบองคกร ทสามารถน ามาประยกตใชกบรฐวสาหกจไทย ไดดงน

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

ทรพยากรบคคลถอเปนหวใจส าหรบความคงอยของทกองคกร ทงนเนองจากองคกรตองใช

ทรพยากรบคคลในการด าเนนงานทกขนตอนทงการผลต การใหบรการ หรอการบรหารจดการองคกร

ใหอยรอดทงในภาวะปกตและภาวะวกฤต ดวยความส าคญดงกลาว จงท าใหองคกรตางๆ มกก าหนด

ทรพยากรบคคลเปนปจจยทสงผลตอความยงยนขององคกร โดยยงองคกรมทรพยากรบคคลท

แขงแกรงกจะยงท าใหการลงทนและพฒนาความยงยนขององคกรเกดขนไดโดยงายและมประสทธผล

(Claro, Neto et al. 2013) จงมความจ าเปนทองคกรตองมกระบวนการทดตงแตการสรรหา วาจาง

ตลอดถงมความรบผดชอบในการดแล พฒนา และใหคาตอบแทนแกพนกงานดวยความเปนธรรม

โปรงใส และไมเลอกปฏบต เพอท าใหพนกงานเกดความผกพนและมงมนปฏบตหนาทอยางเตม

ศกยภาพเพอท าใหองคกรบรรลผลส าเรจและเตบโตไดอยางยงยนในระยะยาว ซงการบรหารและ

พฒนาทรพยากรบคคลทถอเปนหนงในปจจยยงยนขององคกร ควรมกจกรรมการด าเนนงานทส าคญ

ระบไดดงน 1. การจดการขดความสามารถและอตราก าลงทสอดคลองกบการเตบโตในระยะยาว 2.

การจดสภาพแวดลอมการท างาน เพอความปลอดภย สขภาพและอนามยของพนกงาน 3. การ

ประเมนผลการปฏบตงานทเชอมโยงกบระบบแรงจงใจอยางเปนธรรม 4. การเสรมสรางความผกพน

ของพนกงาน 5. การพฒนาทกษะความรความสามารถและจรยธรรมของบคลากรทจ าเปนตองการ

สรางผลส าเรจของกจการ และ 6. การเสรมสรางกระบวนการสบทอดต าแหนง (Zingales and

Hockerts 2003, BAGDONIENE, DAUNORIENE et al. 2011, Lopes 2012)

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน

ภาวะผน านนถอเปนปจจยทส าคญยงตอความส าเรจหรอความลมเหลวของการพฒนา

ความยงยนในองคกรทกประเภท ทงนเนองจากการจะพฒนาจนท าใหองคกรเกดความยงยนไดอยาง

แทจรงนน ผน าตองยอมรบ ใหความส าคญ และมงมนก าหนดเปนทศทางหรอเปาหมายทสมดล พรอม

สอสารใหพนกงานภายในองคกรเกดความเขาใจและปฏบตตามไดจนเกดผลส าเรจ ซงจากทกลาวถงน

จงท าใหสามารถสรปภาวะผน าทจะสงผลใหองคกรทงภาครฐและเอกชนเกดความยงยน สรปได

95

ดงนคอ 1. การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/

วฒนธรรม และสงแวดลอม (Bieker & Gminder, 2001; Figge et al., 2002) 2. การก าหนดคานยม

ทเนนหลกจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Marta et al., 2013) 3. การ

สอสารและปฏบตตนเปนแบบอยาง (Role Model) ตามคานยมทเกยวของกบจรยธรรมและความ

รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Linnenluecke and Griffiths 2010) 4. การสรางองคกรใหเกด

ความยงยน โดยเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม /วฒนธรรม และ

สงแวดลอม 5. ตอบสนองความตองการและสรางมลคาเพมแกผมสวนไดเสยทกกลมอยางสมดล

(Freeman 1984, Donaldson and Preston 1995) 6. สรางเสรมการก ากบดแลกจการทด 7.

เสรมสรางการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Lenssen, van den Berghe et al.

2005, da Cruz and Marques 2014) 8. การพฒนาผน าในอนาคตและพฒนาทกษะการเปนผน า

ของตนเอง และ 9. การท าใหพนกงานผกพนและจรงจงในการปฏบตงาน

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

การบรหารจดการความยงยนเชงกลยทธ ถกรเรมครงแรกเมอป ค .ศ. 1992 โดยระบเปน

สวนหนงของบทน าในหนงสอ the first edition of Management for a Small Planet โดย Jean

Garner Stead & W. Edward Stead ซงในขณะนนเนนการใหบรษทมการจดการเงนทนเพอปกปอง

และลดการคกคามสงแวดลอม ดงนนจงมความจ าเปนยงทผบรหารของบรษทตางๆจะตองคดแนวทาง

เชงกลยทธ เพอบรหารจดการการใชทรพยากรใหเพยงพอตอการตอบสนองตอคนในอนาคต (Stead

and Stead 2008) ดงนนเพอจะท าใหองคกรเกดการบรหารจดการความยงยนไดอยางเปนระบบ จง

จ าเปนอยางยงทองคกรจะตองมการรวบรวมและวเคราะหสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก เพอ

พจารณาการเปลยนแปลงทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทจะสงผลกระทบตอการ

ด าเนนงาน และรบรถงความสามารถขององคกรจากจดแขง จดออน ความสามารถพเศษ และความ

ไดเปรยบทจะท าใหบรรลผลส าเรจไดตามเปาหมายทก าหนด โดยการบรหารจดการเชงยทธศาสตรท

จะท าใหเกดความยงยนไดนนองคกรตองก าหนดเปาหมายทจะแบงปนผลประโยชนใหเกดขนกบผม

สวนไดเสยทกกลมอยางเทาเทยมและสมดลกบองคกร (Freeman 1984) และตองขยายหรอลงทน

เพอสรางความเตบโตทเหมาะสมกบฐานะและขดความสามารถขององคกร โดยตองค านงถงความ

เสยงทงในระยะสนและระยะยาวอยางครบถวนเพยงพอ (Chanyapate and Bamford 2009,

96

Wibulswasdi, Piboolsravut et al. 2011) โดยการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตรตองม

กจกรรมการด าเนนงานทส าคญ ประกอบดวย 1. วเคราะหปจจยภายในและภายนอกทสงผลตอ

องคกร เพอก าหนดวสยทศนและภารกจทเนนการเตบโตอยางสมดลและรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม 2. ก าหนดยทธศาสตรและวตถประสงคเชงยทธศาสตร เพอสรางความยงยนหรอผส าเรจ

ในระยะยาว โดยพจารณาประเดนความทาทายและใชความไดเปรยบเชงยทธศาสตร รวมถง

ความสามารถพเศษขององคกรเปนหลก 3. จดท าและบรหารความส าเรจของแผนยทธศาสตรและ

แผนปฏบตการประจ าป เพอการเตบโตอยางสมดลระหวางองคกร เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และ

วฒนธรรม (Stead and Stead 2008) และ 4. ประเมนผลส าเรจของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบต

การประจ าป เพอการเตบโตอยางสมดลระหวางองคกร เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม

(Bieker and Gminder 2001, Figge, Hahn et al. 2002)

4. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน

การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขนเปนปจจยทสงผลตอความ

ยงยนภายใตกรอบทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) ทเหนวาองคกรตอง

มงสรางและพฒนาใหมทรพยากรทมคณสมบตพเศษ 4 ประการไดแก มคณคา หายาก ลอกเลยนแบบ

ไดยาก และไมสามารถหาสงใดทดแทนได เพอท าใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนและเปน

ภมคมกนใหองคกรเปนผน าของอตสาหกรรมไดในระยะยาว จากการใชทรพยากรดงกลาวเปนเครอง

กดกนทางการคา จนสงผลใหองคกรเปนผน าดานตนทนและสามารถผลตสนคาและใหบรการท ม

คณลกษณะทแตกตางจากคแขงและคเทยบในอตสาหกรรมไดอยางตอเนองยาวนาน โดยการบรหาร

ทรพยากรทสามารถสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ซงจะท าใหองคกรเปนผน าอสาหกรรมใน

ระยะยาวนน ตองประกอบดวยกจกรรมการด าเนนงานทส าคญดงน 1. การบรหารทรพยากรทม

คณลกษณะ คอ 1. มคณคา 2. หาไดยาก และ 3. ไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ และ 4.

ทรพยากรท าใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขนเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาว จนน าไปสความ

ยงยน (Wernerfelt 1984, Dierickx and Cool 1989, Barney 1991, Teece, Pisano et al.

1997)

97

5. การบรหารความเสยง

การบรหารความเสยงเปนกลไกพนฐานดานการบรหารจดการ ทจะท าใหองคกรเกดภมคมกน

และอยรอดไดในระยะยาวแมจะถกผลกระทบจากการเปลยนแปลงภายนอกองคกร โดยเฉพาะในยค

โลกาภวฒนทการเปลยนแปลงตางๆไมเกดเฉพาะภายในประเทศใดประเทศหนง แตสามารถสงผลซง

กนและกนระหวางประเทศได กยงท าใหโอกาสและผลกระทบของปจจยทจะสงผลใหองคกรไมประสบ

ผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดเกดขนไดโดยงายและรนแรงเพมขน ดงนนจงมความจ าเปนทองคกร

จะตองมระบบการบรหารความเสยงทเปนมาตรฐานและเพยงพอ เพอใชด าเนนการควบคกบการรจก

ตนเอง และใชขอมลความรทมในการกลนกรองเหตและผลทจะเกดขนกอนการตดสนใจเลอกแนวทาง

ด าเนนทเหมาะสมและพอประมาณกบศกยภาพทงดานการเงนและไมใชการเงนขององคกร โดยการ

จะท าใหองคกรเกดการบรหารความเสยงทน าไปสความยงยนไดนน องคกรจ าเปนตองเสรมสราง

ปจจยส าเรจทส าคญทง วฒนธรรมดานการบรหารความเสยง ภาวะผน า การผนวกรวมการบรหาร

ความเสยงกบการก ากบดแลกจการทด และการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงค บอยาง

ครบถวนสมบรณ (Aziz, Manab et al. 2016) ซงจากปจจยส าเรจทส าคญนเมอน ามาผนวกกบ

มาตรฐานการบรหารจดการความเสยงทวทงองคกร เชน The COSO Enterprise Risk

Management เปนตน จงท าใหสามารถระบองคประกอบของการบรหารความเสยงทจะน าองคกร

ภาครฐและเอกชนไปสความยงยน สรปไดดงน 1. การจดท านโยบายการบรหารความเสยงทมงเนน

กระจายและลดความเสยงทเกดจากปจจยทงภายในและภายนอกองคกร 2. การระบปจจยเสยงท

สงผลตอความยงยนครอบคลมมตดานการเงน การปฏบตการ ยทธศาสตร และกฎหมายระเบยบ

ขอบงคบ และมตดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม 3. วเคราะหระดบความรนแรง

และโอกาสเกดความเสยงของปจจยเสยงทสงผลตอความยงยนขององคกร 4. บรหารความเสยง และ

5. ประเมนผลส าเรจของการบรหารความเสยงเพอความยงยน (Commission 2004)

6. การบรหารหวงโซอปทาน

การบรหารหวงโซอปทานเพอใหบรรลผลส าเรจของกจการหรองานตามภารกจทไดรบมอบหมายอยาง

ยงยนนน จ าเปนทองคกรตางๆ ตองมการพจารณาและก าหนดมมมองในการบรหารจดการหวงโซท

ชดเจน โดยครอบคลมทง การบรหารจดการหวงโซอปทานทสงผลกระทบตอสงแวดลอม การบรหาร

หวงโซอปทานแบบรบผดชอบตอสงคม การเนนการบรหารจดการสขภาพ ความปลอดภย และความ

98

เสยงในกระบวนการปฏบตงาน และการบรหารจดการทสามารถตอบสนองความตองการของลกคาให

เกดความพงพอใจสงสด (Hussain, Khan et al. 2016) ซงการจะบรหารจดการมมมองตางๆ ไดอยาง

มประสทธผลนน องคกรจ าเปนตองสามารถวเคราะหและตดสนใจไดวากระบวนการใดทองคกรม

ความจ าเปนตองด าเนนการ เพอรกษาศกยภาพและความไดเปรยบทางการแขงขน และกระบวนการ

ใดควรก าหนดใหหนวยงานภายนอกองคกรรบไปด าเนนการ เพอท าใหองคกรมตนทนการด าเนนงานท

ลดลงหรอเพมประสทธภาพการด าเนนงานภายในใหสงยงขน ซงผลสรปทไดจะท าใหองคกรสามารถ

ออกแบบระบบการท างานและกระบวนการท างานตางๆภายในองคกรไดอยางครบถวนและม

ประสทธภาพ ระบไดถงคคา ผสงมอบ หรอพนธมตรทางคาทจะเขารวมด าเนนการกบองคกร และท า

ใหองคกรสามารถบรหารจดการกลมผมสวนไดเสยดงกลาวไดอยางเหมาะสม โดยมแนวปฏบตทด ม

จรยธรรมในการด าเนนงาน และสรางผลส าเรจไดตามเปาหมายทองคกรก าหนด รวมถงยงเปนกลมคน

ส าคญทจะท าใหองคกรเกดการผลตและใหบรการอยางตอเนองแมในภาวะวกฤตหรอเกดภยพบต

ฉกเฉน การบรหารหวงโซอปทานทกลาวถงนจงเปนอกหนงปจจยทมผลเชงบวกตอความยงยนของ

องคกรทงภาครฐและเอกชน(Park and Berger-Walliser 2015) ซงนกวชาการตางๆไดท าการศกษา

วจยและไดระบคณลกษณะส าคญทควรน ามาใชกบองคกรภาครฐและเอกชนสรปไดดงน 1. การ

ออกแบบระบบงานและกระบวนการ (Work Systems & Work Processes) ทเหมาะสมและ

สอดคลองกบความสามารถในการบรหารจดการขององคกร เพอตอบสนองผมสวนไดเสยทกกลมได

อยางสมดล 2. พฒนาระบบงานและกระบวนการเพอลดผลกระทบทมตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

และวฒนธรรม 3. สงเสรมคคาและผสงมอบในหวงโซอปทานใหมคณสมบตและมความสามารถในการ

ยกระดบผลงานขององคกรและเพมความพงพอใจของลกคา/ผใชบรการ 4. มการเตรยมความพรอม

ตอภยพบตหรอภาวะฉกเฉน และ 5. ปองกนการเกดความผดพลาดและการท างานซ า ทท าใหเกดการ

ใชทรพยากรอยางไมคมคา (Quarshie, Salmi et al. 2016)

7. การสอสารขององคกร

การสอสารเปนกลไกทส าคญส าหรบผน าองคกร ใชเพอสอสารทศทาง คานยม เปาหมาย และ

กระตนใหพนกงานและผมสวนไดเสยทเกยวของกบองคกรเกดวฒนธรรมการด าเนนงานทเนนความ

ยงยนรวมกน นอกจากนนยงเปนเครองมอเพอสรางความผกพนระหวางผน ากบพนกงาน ระหวางกลม

พนกงาน รวมถงพนกงานกบผมสวนไดเสยภายนอกทเกยวของทกกลม ทงลกคา ผสงมอบ คคา และ

99

หนวยงานก ากบดแลภาครฐ เปนตน (Linnenluecke and Griffiths 2010) การสอสารทดจงควรม

ลกษณะและครอบคลมการสอสารอยางตรงไปตรงมาและการสอสารสองทศทาง ทงนเพอใหเกดการ

สอบถามและท าความเขาใจ จนสามารถรวมด าเนนการตามทศทางและแผนงานโครงการทองคกร

ก าหนดไดอยางมประสทธผล องคกรตางๆจงควรพฒนาระบบการสอสารขององคกรใหเปนสวนหนง

ในการเสรมสรางความยงยนองคกร โดยมลกษณะส าคญดงน 1. การมงเนนการสอสารสองทศทาง

และการสอสารแบบเผชญหนา เพอสรางความเขาใจและความสมพนธทด รวมถงลดความขดแยง

2. การเผยแพรขอมลขาวสารทครบถวน ถกตอง เชอถอได อยางโปรงใสและเปนธรรมแกผมสวนได

เสยทกกลม และ 3. การประยกตใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการสอสารภายในองคกร

(Jones, Watson et al. 2004)

8. การประเมนผลส าเร จดานความยงยน

การประเมนผลส าเรจดานความยงยนเปนสงทจ าเปนเพอท าใหองคกรรบรถงสถานะการ

ด าเนนงานในปจจบน และสามารถวางแนวทางแกไข ปรบปรงและพฒนาผลการด าเนนงานในอนาคต

ไดอยางมประสทธภาพ จนท าใหสามารถบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนด การประเมนผลส าเรจ

ทดทจะท าใหองคกรไดรบขอมลทครบถวนเพอยอนกลบสการพฒนาทศทาง กระบวนการปฏบตงาน

และผลส าเรจในระยะยาว จงตองมการก าหนดกรอบหลกเกณฑและตวชวดผลการด าเนนงานท

สอดคลองกบวตถประสงคในการประเมน และสะทอนการประเมนผลทสมดลในทกมตทงเชงปรมาณ

และเชงคณภาพ ผลส าเรจทงภายในและภายนอกองคกร รวมถงผลส าเรจทงในระยะสนและระยะยาว

(Bieker and Gminder 2001, Figge, Hahn et al. 2002) ซงสามารถสรปองคประกอบส าคญของ

การประเมนผลส าเรจดานความยงยนไดดงน 1. การประเมนและคาดการณทรพยากรเพอสรางความ

ยงยน 2. การพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล

ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม 3. การประเมนผล

ส าเรจดานความยงยนของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป 4. การคาดการณการ

เปลยนแปลงภายในและภายนอกทสามารถสงผลกระทบตอความส าเรจของแผนปฏบตการ และ

แผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนของรฐวสาหกจ และ 5. การเขารวมรบการประเมนความยงยนจาก

องคกร ทงในและตางประเทศ

100

9. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสยเปนปจจย

ทสอดคลองไปกบทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory) ทเหนวาองคกรไมสามารถอยไดดวย

ตนเองแตตองมปฏสมพนธกบผมสวนไดเสยกลมตางๆทงภายในและภายนอกองคกรเพอท าใหองคกร

ประสบความส าเรจ โดยหากองคกรสามารถท าใหผมสวนไดเสย เชน พนกงาน ผสงมอบ ลกคา

หนวยงานภาครฐ และชมชน เปนตน เกดความไวเชอถอ ไววางใจ และผกพนกบองคกรแลว กจะท าให

องคกรไดรบประโยชนทงการขยายฐานผใชบรการ การไดรบการสนบสนนดานการเงน การกลาวถง

ในทางทด และการใหความรวมมอสนบสนนแผนงาน/โครงการทส าคญขององคกร (Freeman 1984)

ซงการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสยททฤษฎ หลกการ

ทางวชาการ รวมถงผลการศกษาวจยไดระบวาจะสงผลเชงบวกตอความส าเรจขององคกรในระยะยาว

ไดจะตองประกอบดวยกจกรรมการด าเนนงานทส าคญ ไดแก 1. การระบและส ารวจความตองการ

ของผมสวนไดเสย 2. การตอบสนองความตองการของผมสวนไดเสยอยางสมดล เพอลดความขดแยง

ระหวางผมสวนไดเสย และ 3. เสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดเสยในการแสดงความเหน

ปฏบตงานและตรวจสอบการปฏบตงานขององคกร (Zairi 2005, Callaghan, Savage et al. 2010)

10. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง

ทรพยากรดานการเงนถอเปนปจจยน าเขา (input) ขนตนส าหรบองคกรทกประเภทใชใน

การจดหาทรพยากรอนๆ เชน วตถดบ เครองมอเครองทนแรง จนถงทรพยากรบคคล เปนตน เพอ

น ามาใชในการด าเนนกจการหรอด าเนนงานตามภารกจทไดรบมอบหมาย ซงหากองคกรไมสามารถ

วางแนวทางบรหารทรพยากรทางการเงนใหเกดความคลองตวในระยะสน และท าใหมปรมาณท

เพยงพอตอการลงทนขยายกจการในระยะยาว กจะท าใหองคกรหยดการเตบโตและไมสามารถผลต

สนคาและใหบรการ จนอาจน าไปสการลมละลายไดในทสด จากทกลาวถงนการจดหาและบรหาร

แหลงเงนทนขององคกรใหมประสทธภาพ และมความสมดลระหวางรายรบและรายจาย จงมความ

จ าเปน โดยทกองคกรตองใชหลกการมเหตผล และพอประมาณในการใชจายทเหมาะสมและ

สอดคลองกบรายไดหรอรายรบทองคกรสามารถจดหาไดทงในระยะสนและระยะยาว ซงการจะ

ควบคมใหเกดพฤตกรรมดงกลาวองคกรตองมความร และจรยธรรมเปนพนฐานในการด าเนนงาน

โดยเฉพาะองคกรภาครฐ เชน รฐวสาหกจ ทมงบประมาณจากภาคประชาชนเปนแหลงเงนหลกในการ

101

บรการกจการ เพอใหสามารถจดการการเงนไดอยางสมดลจงตองมการด าเนนงานส าคญ ไดแก 1.

การบรหารงบประมาณทมงสรางผลส าเรจตามภารกจในระยะยาวมากกวาระยะสน 2. การบรหาร

ตนทนและคาใชจายในการปฏบตงานใหอยในระดบทสอดรบกบรายรบหรอศกยภาพการสรางรายได

ในปจจบนและอนาคต (Wibulswasdi, Piboolsravut et al. 2011) 3. การจดท าแผนงานดาน

งบประมาณ (Budgeting Plan) เพอตดตามและประเมนความเพยงพอของทรพยากรทางการเงนท

สงผลตอการสรางผลส าเรจตามภารกจ และ 4. บรหารการลงทนทค านงถงการสรางผลส าเรจตาม

ภารกจในระยะยาว (Sidiropoulos, Mouzakitis et al. 2004, Stankevičienė and Sviderskė

2010, Györy, Brenner et al. 2012, Nikolaou and Tsalis 2013)

11. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร

การทองคกรหนงๆจะเกดความยงยนไดนน จ าเปนทองคกรจะตองมการพฒนาตนเองอยาง

ตอเนอง โดยสวนหนงองคกรตองมการจดเกบองคความรทจ าเปนตอการด าเนนกจการอยางครบถวน

กอนน าองคความรดงกลาวมาแลกเปลยน เรยนร จนท าใหเกดนวตกรรม ทจะท าใหองคกรไดเปรยบ

ในการแขงขน หรอสามารถตอบสนองตอลกคาผใชบรการ และผมสวนไดเสยทกกลมใหเกดความพง

พอใจไดในระยะยาว ซงการบรหารจดการสารสนเทศและองคความรทจะท าใหองคกรเกดความยงยน

ไดตามหลกการขางตน ตองมคณลกษณะทส าคญ ประกอบดวย 1. การจดใหมแผนแมบทสารสนเทศ

ทสามารถปฏบตไดบนพนฐานความรและความสามารถของบคลากรภายในองคกร 2. การมระบบ

สารสนเทศสนบสนนการตดตาม วดผลงาน บรหารความเสยง ควบคมและตรวจสอบภายใน เพม

ประสทธภาพการใหบรการ และการปฏบตงานภายในองคกร 3. การบรหารจดการสารสนเทศและ

องคความร ใหเปนองคกรแหงการเรยนรทน าไปสความยงยนอยางสมดล 4. มการถายทอดและใช

ประโยชนสารสนเทศและองคความร ท าใหเกดการเรยนร สงเสรมความรและวฒนธรรมองคกรรวมถง

ชมชนทองคกรด าเนนการ (Gminder and Bieker 2002, Hubbard 2009, BAGDONIENE,

DAUNORIENE et al. 2011, Medel-González, García-Ávila et al. 2013, Huang, Pepper et

al. 2014)

102

12. การจดการนวตกรรมเพอความยงยน

นวตกรรมเปนปจจยทชวยสนบสนนและสงเสรมใหองคกรทกประเภทเปนผน าในการแขงขน

และสามารถสรางผลส าเรจทเปนเลศไดในระยะยาว นอกจากนนยงเปนปจจยทส าคญทจะท าให

องคกรตางๆ สามารถรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ จากการใชความร

ความสามารถพเศษขององคกรในการรวมวจยพฒนาเทคโนโลยทมตนทนต า และใชงานไดงายเพอให

สงคมและชมชนทองถนน าไปใชอยางเหมาะสมและสอดคลองกบวฒนธรรมความเปนอย รวมถง

สามารถรบผดชอบตอสงแวดลอมดวยการวจยและพฒนาผลตภณฑและบรการทเปนมตรตอ

สงแวดลอม ลดการใชทรพยากร และสรางการบรโภคทน าไปสความยงยน ซงการจะท าใหเกดผล

ส าเรจตามทกลาวถงนน เมอน ามาใชกบองคกรจงจ าเปนทจะตองมการพฒนางานดานนวตกรรม โดย

ครอบคลมกจกรรมหรอการด าเนนงานทส าคญ ดงน 1. ผน าตองมงเนนใชนวตกรรมเพอสรางความ

ยงยน 2. การจดท านโยบายและแผนนวตกรรมทเหมาะสมและสอดคลองกบพนฐานความรและ

ความสามารถหลกขององคกร 3. การเนนใชเทคโนโลยสะอาด และ 4. การพฒนานวตกรรมผลตภณฑ

บรการและการปฏบตงานเพอยกระดบขดความสามารถในการปฏบตงาน และสรางผลกระทบ

เชงบวกตอสงคมและสงแวดลอม (Gates and Germain 2010, Lopes 2012)

13. การก ากบดแลกจการทด

การก ากบดแลกจการทดเปนปจจยทสงผลตอความยงยนขององคกร โดยมพนฐานจากทฤษฎ

ตวแทน (Agency Theory) ทเหนวาองคกรหนงจะด าเนนการไดนนตองเกดจากโครงสราง

ความสมพนธ และการท าหนาทรวมกนระหวางผถอหนในฐานะเจาของเงนทน คณะกรรมการทถ อ

เปนตวแทนและตองรบนโยบายและเปาหมายทผถอหนหรอเจาของกจการก าหนดทงในระยะยาวและ

ประจ าป มาก ากบดแลใหฝายจดการน าไปปฏบตจนเกดผลส าเรจ อยางไรกตามเนองจากฝายจดการ

มกมพฤตกรรมความขดแยงทางผลประโยชน และการหาประโยชนสวนตนจากอ านาจหนาท การจด

ใหมการก ากบดแลกจการทดจงเปนเครองมอทจะสงเสรมใหองคกรเกดความโปรงใส และบคลากรใน

องคกรมพฤตกรรมจรยธรรม อนจะท าใหผมสวนไดเสยเกดความเชอถอ ไววางใจ และสนบสนนให

องคกรทเปนพลเมองทดในสงคมอยไดในระยะยาว (Jensen and Meckling 1976) ซงการก ากบดแล

กจการทดควรมองคประกอบส าคญเพอน ามาประยกตใชส าหรบสรางความยงยนสรปไดดงน 1.

103

บทบาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการ 2. การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส

3. การควบคมภายใน และ 4. การตรวจสอบภายใน (Lenssen, van den Berghe et al. 2005)

14. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม เปนปจจยทมพนฐานจากทฤษฏผมสวนไดเสย

(Stakeholder Theory) และมาตรฐาน ISO 26000 ซงมงเนนใหความส าคญกบผมสวนไดเสยทง

ภายในและภายนอกองคกร โดยไมค านงถงเฉพาะประโยชนของผถอหนเปนหลก และเนองจากองคกร

เปนสวนหนงของสงคมทมกลมผมสวนไดเสยอยอยางหลากหลาย จงมความจ าเปนทองคกรจะตองวาง

แนวทางพฒนาผลตภณฑ บรการและการปฏบตงานภายในโดยใชแนวปฏบตทดดานการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมผนวกเปนสวนหนงของกระบวนการท างานประจ าวน เพอท าให

สามารถตอบสนองความตองการ ปองกน และลดผลกระทบเชงลบทจะเกดแกผมสวนไดเสยท

เกยวของกบองคกรไดอยางแทจรง ซงเมอผมสวนไดเสยทงภายในและภายนอกองคกรเกดความ

เขมแขง กจะเปนปจจยยอนกลบทจะท าใหองคกรเกดการเตบโตตอเนองไดในทสด (Freeman 1984)

จากกรณดงกลาวการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมจงมความสมพนธเชงบวกตอ

ความส าเรจอยางยงยนขององคกร (Sitnikov and Bocean 2012, Akdoğan, Arslan et al. 2016)

ซงองคกรตางๆ ควรเสรมสรางใหเกดขนอยางเปนระบบผานกจกรรมการด าเนนงานทส าคญ ไดแก 1.

การบรหารจดการดานสงแวดลอม 2. ความรบผดชอบตอผบรโภค 3. สทธมนษยชน 4. การปฏบตทเปน

ธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม 5. การสนบสนนและพฒนาชมชน (Fox, Ward et al. 2002,

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2556)

15. การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความ

พอเพยง

การเสรมสรางจรยธรรมทจะน าไปสความยงยนนน จากการทบทวนวรรณกรรมทาง

วชาการจะ พบวาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และมาตรฐาน ISO 26000 ตางมการก าหนด

จรยธรรมทประยกตใชไดกบบรบทของสงคมไทยและเทยบเคยงไดกบมาตรฐานสากล โดยก าหนดเปน

พฤตกรรมพงประสงคทชดเจนใหองคกรทงภาครฐและเอกชนน าไปปฏบต จนเกดการเปลยนแปลง

พฤตกรรมทงระดบบคลากรและวฒนธรรมองคกรไดอยางแทจรง โดยจรยธรรมทสามารถน ามา

ประยกตใชกบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ ประกอบดวย 1. จรยธรรม 2. ความซอสตย

104

3. ความรบผดชอบตอผลจากการกระท า 4. โปรงใส 5. การมงเนนประโยชนของผมสวนไดเสย 6.

พอประมาณ 7. การพงพงตนเองได 8. การมงมนความส าเรจ และ 9. การมงเนนพฒนาปญญาและ

ความร (Brown, Treviño et al. 2005, ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

2550, ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม 2556) ซงจรยธรรมขางตน

สามารถไดรบการเสรมสรางเพอท าใหองคกรเกดความยงยนผานกจกรรมส าคญ ดงน 1. การ

ก าหนดคานยมพรอมพฤตกรรมพงประสงคทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง 2.

การเสรมสรางภาวะผน าดานจรยธรรม 3. การบรณาการคานยมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคม

และความพอเพยงสการปฏบตงานประจ าวน และ 4. การจดกจกรรมเสรมสรางบรรยากาศ เพอ

กระตนการรบร และเปลยนแปลงพฤตกรรมใหมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความ

พอเพยง (Schwartz and Tilling 2009, Linnenluecke and Griffiths 2010)

16. อ านาจหนาทตามกฎหมาย

อ านาจหนาทตามกฎหมายเปนปจจยทสรปไดจากการทบทวนทฤษฎองคการตามแนวคดการ

จดการแบบระบบราชการ (Bureaucratic Managment) ทเนนใหองคการตองมการสรางอ านาจการ

ปกครองและสายการบงคบบญชาทชดเจน โดยจดแบงงานตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมายตาม

กฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบทมการก าหนดไวอยางชดเจน ซงในกรณของหนวยงานภาครฐปจจย

การสรางอ านาจการปกครองเกยวโยงกบอ านาจทไดรบตามกฎหมาย เพอใหเขาด าเนนกจการใน

อตสาหกรรมทมกเกยวของกบความมนคงทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมของประเทศ สงผลให

การประกอบกจการของหนวยงานภาครฐจงมกเปนไปอยางผกขาด ปจจยดงกลาวจงเปนคณลกษณะ

พเศษทมเฉพาะในหนวยงานภาครฐทภาคเอกชนไมม คอการผกขาดการด าเนนงานในกจการส าคญท

กฎหมายก าหนด

จากการทบทวนวรรณกรรมการทงหมด ท าใหสามารถสรปนยามทสะทอนผลความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย รวมถงปจจยทสงผลตอความยงยนดงกลาว ไดดงน

105

รปท 3 สรปปจจยยงยน และนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ปจจยยงยน นยามความยงยน 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 1. ความยงยนทางการเงน

2. ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ

3. ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

4. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน

5. การบรหารความเสยง 6. การบรหารหวงโซอปทาน

7. การสอสารขององคกร

8. การประเมนผลความยงยน 9. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการม

สวนรวมของผมสวนไดเสย 10. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง

11. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร

12. การจดการนวตกรรมเพอความยงยน 13. การก ากบดแลกจการทด

14. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

15. การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

16. อ านาจหนาทตามกฎหมาย

106

2.5 สรปกรอบแนวคดการวจย

จากการทบทวนวรรณกรรมทางวชาการ และงานวจยทเกยวของกบความยงยน และการพฒนาความยงยนท าใหสามารถสรปกรอบแนวคดการวจย สรปไดดงน

รปท 4 กรอบหลกการทเกยวของส าหรบการพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

บรบท

ของร

ฐวสา

หกจไ

ทย

แนวค

ด ทฤ

ษฏ แ

ละมา

ตรฐา

นทเก

ยวขอ

งกบค

วามย

งยนใ

นตาง

ประเ

ทศ

•- ท

ฤษฏผ

มสวน

ไดเส

ย (St

akeh

olde

r The

ory)

-ทฤษ

ฏมมม

องบน

พนฐา

นทรพ

ยากร

(Res

ourc

e Ba

sed

View

Theo

ry)

-ทฤษ

ฏองค

การ (

Orga

nizat

ion T

heor

ies)

-มาต

รฐาน

การแ

สดงค

วามร

บผดช

อบตอ

สงคม

และส

งแวด

ลอม

ISO 2

6000

-หลก

การป

ระเม

นผลเ

ชงสม

ดลเพ

อควา

มยงย

น (T

he S

usta

inabl

e

Balan

ced

Scor

ecar

d)

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง (Th

e Su

fficie

ncy E

cono

my)

งานว

จยทเ

กยวข

องกบ

การป

ระเม

นควา

มยงย

นระด

บองค

กร

นยาม

ความ

ยงยน

และป

จจยท

สงผล

ตอคว

าม

ยงยน

ของ

รฐวส

าหกจ

ไทย

กรอบ

หลกเ

กณฑ

และด

ชนรว

มเพอ

ประเ

มนคว

าม

ยงยน

ของ

รฐวส

าหกจ

ในเช

ง

ดลยภ

าพ

แบบจ

าลอง

การ

ประเ

มนกา

ร

บรหา

รจดก

าร

ความ

ยงยน

เชง

ดลยภ

าพขอ

ง

รฐวส

าหกจ

ไทย

107

บทท 3

ระเบยบวธวจย

ในการศกษาครงน ผวจยด าเนนการก าหนดคดเลอกกลมตวอยางเพอการวจย แนวทางการ

จดเกบและรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการจดเกบขอมล และวธการวเคราะหและแปลผลการวจย

เพอใหผลทไดจากการวจยสามารถตอบปญหาและวตถประสงคของการวจยไดอยางถกตอง

ครอบคลม และเชอถอได โดยมรายละเอยดสรปไดดงน

3.1 กรอบแนวคดและระเบยบวธวจย

การศกษาวจยแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจไทย(The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for

State Own Enterprise in Thailand) นเปนงานศกษาวจยเพอคนหานยามความยงยนขององคกรใน

รปแบบรฐวสาหกจของประเทศไทย ควบคกบการส ารวจหาปจจยทมความสมพนธและสงผลตอความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยตามความหมายดงกลาว กอนน าไปพฒนาเปนแบบจ าลองเพอประเมนความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยทเปนมาตรฐาน เทยงตรง เชอถอได และสามารถน าไปใชไดจรงในทาง

ปฏบต

ซงจากวตถประสงคการวจยขางตน การศกษานจงด าเนนการโดยยดหลกการวจยและพฒนา

(Research and Development) ทมขนตอนการด าเนนงานทส าคญจ าแนกไดเปน 4 ขนตอน ดงน

1. การศกษาขอมลและองคความร เพอวเคราะหความตองการ (Requirement Analysis) ส าหรบพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย โดยด าเนนการจดเกบขอมลทงนยาม ความส าคญ และผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยโดยรวม เพอท าใหเกดความเขาใจในบรบทของรฐวสาหกจไทยทงสถานภาพทวไป พนธกจ ปญหา/อปสรรค และผลลพธของรฐวสาหกจทมตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ ควบคกบการจดเกบขอมลหลกการ แนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบการพฒนาความยงยนทงในและตางประเทศ เพอน ามาศกษา วเคราะห และสรปเปนรางนยามความยงยน และรางปจจยทสงผลใหรฐ วสาหกจไทยเกดความยงยนภายใตกรอบอ านาจหนาททถกก าหนดตามกฎหมายจดตง และสภาพแวดลอมการประกอบกจการของรฐวสาหกจในประเทศไทย

108

2. การออกแบบและพฒนา (Design) เปนขนตอนในการน ารางนยามความยงยน และรางปจจยทมอทธพลตอความยงยนของรฐวสาหกจซงสรปไดจากการทบทวนวรรณกรรมทางวชาการ ไปด าเนนการทดสอบเพอสรปเปนนยามความยงยน และปจจยยงยนทเหมาะสมกบบรบทของรฐวสาหกจไทยในมตตางๆ อยางไรกตามเนองจากการศกษาความยงยนของรฐวสาหกจไทยเปนเรองใหมและปจจบนยงมผลการศกษาทางวชาการทจ ากด การด าเนนงานเรมตนจงก าหนดใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการสมภาษณเชงลก (Indept Interview) กบกลมตวอยางเปาหมายทงรฐวสาหกจ ผบรหาร สคร. และผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ เพอส ารวจ ศกษา วเคราะห และสรปไดถงคณลกษณะทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจ และปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจภายในสภาพแวดลอมของสงคมไทยไดอยางแทจรง โดยนอกจากวธการดงกลาว ยงไดเพมเตมการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เพอสนบสนนผลสรปทไดรบจากการวจยเชงคณภาพ ดวยการทดสอบความสมพนธเชงสถตเพอยนยนวาปจจยใดทไดรบจากกระบวนการสมภาษณเชงลกมอทธพลหรอสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยอยางมนยส าคญ ซงปจจยทผานการศกษาวจยทงกระบวนการเชงคณภาพ (Qualitative Research) และเชงปรมาณขางตน (Quantitative Research) จะถกน ามาพฒนาเปนดชนชวดและแบบจ าลองเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจในมมมองทครบถวนสมดลตอไป

3. การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลอง (Validity) เปนขนตอนเพอท าใหมนใจวาแบบจ าลองและดชนชวดการประเมนผลฯ ทพฒนาขนนมคณภาพ เทยงตรง และสามารถน าไปประเมนการบรหารความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดตามวตถประสงคการวจยทก าหนด ซงในทนไดก าหนดใชการทดสอบความเทยงตรงตามแนวทาง Cross Validity แบบ Split test รวมกบการทดสอบตามเกณฑ (Criterion Related Validity) ในประเภทความเทยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) (ประสพชย พสนนท 2558) ดวยการเกบรวบรวมขอมลรฐวสาหกจจ านวน 3 แหง เพอน ามาจดท ากรณศกษา (Case Study) เพอสะทอนผลความเทยงตรงของแบบจ าลองดงกลาว

4. การน าไปใชจรงในทางปฏบตและการน าไปตอยอดเชงพาณชย ( Implementation & Commercialization) เปนขนตอนในการน าแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทยทผานการทดสอบความเทยงตรงแลว ไปสอบถามการยอมรบจากกลมตวอยางเปาหมาย เพอรวบรวมขอคดเหนทไดจากกลมตวอยางตางๆ น าไปก าหนดแนวทางการใชประโยชนทเหมาะสมทงในเชงสงคมและ/หรอเชงพาณชยตอไป

109

ซงการออกแบบการวจยและระเบยบการวจยขางตน สามารถน ามาสรปเปนกรอบแนวคดการวจย (Conceptual Framework) แสดงในรปของแผนภาพไดดงน

รปท 5 กรอบแนวคดในการท าวจยแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

110

โดยการด าเนนงานตามกรอบแนวคดการวจยขางตน มรายละเอยดสรปไดดงน

1. ขนตอนท 1 : การศกษาขอมลและองคความร เพอวเคราะหความตองการ

มรายละเอยดดงน

1.1 ศกษาขอมลและองคความรทเกยวของกบรฐวสาหกจ รวมถงทฤษฎ หลกการ/แนวคด ปรชญาและมาตรฐานดานการพฒนาความยงยนทงในและตางประเทศ เพอน ามาใชเปนหลกการอางองส าหรบระบรางนยามความยงยน และรางปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย โดยมรายละเอยดดงน

1.1.1 นยาม ความส าคญ และระบบประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย 1.1.2 ความหมายของความยงยนระดบองคกร (Corporate sustainability) และการ

พฒนาความยงยนระดบองคกร (Corporate Sustainable Development) 1.1.3 แนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบความยงยนองคกร

ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory) ทฤษฎมมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) ทฤษฎองคการ (organization theories) ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม

มอก. 26000 (ISO 26000) หลกการการประเมนผลเชงสมดลเ พอความย งยน (Sustainable

Balanced Scorecard) 1.1.4 งานวจยทเกยวของกบการประเมนความยงยนขององคกร

1.2 แหลงทมาของขอมลและองคความรส าหรบการศกษาวจย ก าหนดครอบคลมแหลงขอมล

ทตยภมเปนส าคญ ดงน 1.2.1 ฐานขอมลการวจยความยงยนทจดเกบขอมลเอกสารทางวชาการ และงาน

ศกษาวจยทงในและตางประเทศ เชน Emerald ,Elsevier’s Science Direct และ Scopus เปนตน

1.2.2 แหลงขอมลทจดเกบขอมลทตยภมเกยวกบรฐวสาหกจไทย โดยเฉพาะฐานขอมลของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสากจ กระทรวงการคลง และฐานขอมลของทปรกษาดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ เชน เอกสาร

111

กฎหมายจดตงรฐวสาหกจไทย ซงไดแก พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 พระราชบญญตคณสมบตมาตรฐานส าหรบกรรมการและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ. 2518 พระราชบญญตพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พ.ศ. 2521 พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. 2543 และพระราชบญญตการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2548 รวมถงสอสงพมพทเปนผลงานทางวชาการทศกษาเกยวของกบรฐวสาหกจไทยทเผยแพรแกสาธารณะ เปนตน

1.2.3 รายงานประจ าป รายงานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social Responsibility Report) และรายงานความยงยนของรฐวสาหกจ (Sustainable Development Report) ทรฐวสาหกจเผยแพรผานสอสาธารณะโดยทวไป

2. ขนตอนท 2 : การออกแบบและพฒนาแบบจ าลอง

คณลกษณะความยงยน และปจจยทมโอกาสสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยทสรปไดจากขนตอนทผานมา จะถกน ามาใชเพอการออกแบบและพฒนาทงนยาม ดชนรวม และแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ ดวยกระบวนการวจยทงในเชงคณภาพ (Qualitative Research) และเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยมรายละเอยดดงน

2.1 การสมภาษณผบรหาร รฐวสาหกจ และ สคร. กระทรวงการคลง ก าหนดใชแบบสมภาษณกงโครงสรางตามรายละเอยดในภาคผนวก ก. กบประชากรและกลมตวอยางทไดคดเลอกส าหรบการวจยทงเชงคณภาพ (Qualitative Research) และเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยมรายละเอยดดงน

2.1.1 ผบรหารระดบสงของรฐวสาหกจไทยในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง ตงแตป 2553-2558 ทมจ านวนทงสน 55 แหง โดยครอบคลม 9 สาขา ไดแก 1. สาขาขนสง 2. สาขาพลงงาน 3.สาขาสอสาร 4. สาขาสาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม 6. สาขาเกษตร 7. สาขาสถาบนการเงน 8. สาขาสงคมและเทคโนโลย และ 9. สาขาทรพยากรธรรมชาต

2.1.2 ผบรหารระดบกลางถงระดบสงของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ทท าหนาทก ากบดแลรฐวสาหกจไทย ทงการก าหนดนโยบาย

112

ก ากบดแล ประเมนและพฒนาการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยโดยรวม และด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป 2553-2558

2.1.3 ผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจทด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป 2553-2558 โดยเปนกลมบคคลทคณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบวามความรความเชยวชาญในงานดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม จงแตงตงเพอท าการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจไทยเปนประจ าทกป โดยรายชอผทรงคณวฒทไดรบการคดเลอก สคร. จะท าการประกาศรายชอผานเวปไซตของส านกงานอยางชดเจน

2.2 ด าเนนการวจยเชงคณภาพ : เพอสรปนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย โดยใช การสมภาษณเชงลก (In Depth Interview) ดวยแบบบสมภาษณกงโครงสรางตามภาคผนวก ก.กบกลมตวอยางเปาหมาย ซงจะท าการคดเลอกดวยวธการแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากเหตผลทรฐวสาหกจ ผบรหาร สคร. และผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจมระดบความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาความยงยนทแตกตางกน และรฐวสาหกจบางแหงตองเขาสกระบวนการฟนฟกจการท าใหไมสามารถเขารวมการศกษาวจยได จงสงผลใหมการคดเลอกกลมตวแทนพอการสมภาษณเชงลก (In Depth Interview) สรปไดดงน

- ผบรหารระดบกลางถงระดบสงของรฐวสาหกจไทยทอยในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจตงแตป 2553-2558 ทมรายชอตามตารางท 1 : รายชอกลมสาขาและรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง จ านวน 9 ราย จาก 9 สาขารฐวสาหกจ ท สคร. ท าการจดแบงตามวตถประสงคจดตงเพอประโยชนในการก าหนดนโยบาย ก ากบดแล ประเมนและพฒนารฐวสาหกจในภาพรวม ดงนนเพอใหการศกษาวจยครอบคลมทกกลมรฐวสาหกจทมวตถประสงคทแตกตางกนขางตนจงก าหนดคดเลอกผแทนรฐวสาหกจ 1 แหงตอ 1 สาขาอนประกอบดวยรฐวสาหกจตางๆดงแสดงในภาคผนวก ค.

- ผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจทด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป 2553-2558 จ านวน 7 ทาน ทท าหนาทประเมนรฐวสาหกจใน 9 กลมสาขา ไดแก 1. สาขาขนสง 2. สาขาพลงงาน 3. สาขาสอสาร 4. สาขาสาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม 6. สาขาเกษตร 7. สาขาสถาบนการเงน 8. สาขาสงคมและเทคโนโลย และ 9. สาขาทรพยากรธรรมชาต ทงนเนองจาก สคร.

113

มการควบรวมสาขารฐวสาหกจทม พนธกจใกลเคยงกนในการประเมนผลประจ าป โดยรวมสาขาสอสารกบสาขาพลงงาน สาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรมกบสาขาสงคมและเทคโนโลย รวมถงสาขาเกษตรกบสาขาทรพยากรธรรมชาต จงสงผลใหมการจดแบงผทรงคณวฒออกเปน 6 กลม เพอประเมนผลรฐวสาหกจทง 9 สาขาดงกลาว ดงนนเพอใหการศกษาวจยนครอบคลมกลมผทรงคณวฒทง 6 กลม จงก าหนดคดเลอกผทรงคณวฒทเปนผแทนอยางนอย 1 รายตอ 1 กลมสาขาดงกลาว

- ผบรหารระดบกลางถงระดบสงของ สคร. จ านวน 1 ราย ทก ากบดแลและรบผดชอบการด าเนนงานของส านกก ากบและประเมนผลรฐวสาหกจ และด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป 2553-2558 ท าใหมความรเกยวกบรฐวสาหกจไทย และเหนถงสถานภาพทงปญหา อปสรรค ผลส าเรจ รวมถงพฒนาการของรฐวสาหกจไทยอยางตอเนอง

ทงนเพอใหการสมภาษณเชงลก (Indepth Interview) สอดคลองตามหลกการทางวชาการ และมความยดหยนสอดคลองกบความพรอมและศกยภาพของแตละกลมตวอยาง ในทนจงไดน ารปแบบการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) ตามแนวทางของสมศกด ศรสนตสข (2538) ทมจดเดนในการเปดโอกาสใหผวจยสามารถก าหนดโครงสรางการสมภาษณไวลวงหนาในแบบหลวม และใหผวจยสามารถเรยงล าดบหรอคดเลอกประเดนสมภาษณสอบถามกลมตวอยางในล าดบทแตกตางกนไดอยางยดหยน มาประยกตใช ทงน เ พอรองรบปญหาส าคญทรฐวสาหกจ สคร. และผทรงคณวฒทเขารวมรบการสมภาษณมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาความยงยนในระดบทแตกตางกน (สมศกด ศรสนตสข 2538) ดงรายละเอยดค าถามในการสมภาษณแบบกงโครงสรางแสดงในภาคผนวก ก.

โดยในการตรวจสอบคณภาพของแบบสมภาษณ ผวจยไดด าเนนการตามความเทยงตรงเชงปรากฏ (Face Validity) (ประสพชย พสนนท 2558) จากการน าแบบสมภาษณทพฒนาขนน าเสนอใหผเชยวชาญทเปนทยอมรบดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ การพฒนาความยงยน รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจ านวน 3 ราย พจารณาความเหมาะสมของกรอบหลกการและทฤษฎทน ามาใชส าหรบการพฒนาแบบสมภาษณ รวมถงเนอหาและโครงสรางค าถามทมความสอดคลองกบวตถประสงคการวจยทก าหนด กอนน าไปด าเนนการสมภาษณ ซงก าหนดหลกเกณฑคณสมบตผเชยวชาญเพอตรวจสอบคณภาพ ดงน

114

1. เปนกรรมการผทรงคณวฒผ ไดรบการคดเลอกจากคณะรฐมนตรเ พอประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ ในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ สคร . อยางตอเนองอยางนอย 5 ป

2. มความเชยวชาญดานการพฒนาความยงยน และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยพฒนาจดท าโครงการหรอด ารงต าแหนงเปนกรรมการเกยวกบการพฒนาความยงยน หรอการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพอไปใชอยางตอเนองอยางนอย 3 ป

3. เปนผทเคยออกหนงสอและสงตพมพเอกสารทางวชาการหรอหนงสอดานการพฒนาความยงยน และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

รายชอของผเชยวชาญทมคณลกษณะดงกลาว ซงเปนผตรวจค าถามในการสมภาษณแสดงในภาคผนวก ข.

ตอมาไดใช ดชนความสอดคลอง (IOC : Index of item objective congruence) ตามแนวทางของสมชาย วรกจเกษมสกล (2553) เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของรางนยามและรางปจจยยงยนของรฐวสาหกจทไดจากการสมภาษณรายชอผใหสมภาษณกงโครงสรางตามภาคผนวก ค. ซงสามารถค านวณคา IOC ไดจากสตรการค านวณ ดงน

IOC = R / N

IOC คอ ดชนทดสอบความเทยงตรงของเนอหากบวตถประสงคการวจย

R คอ คะแนนของผเชยวชาญ / ผทรงคณวฒ

R คอ ผลรวมของคะแนนของผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒแตละบคคล

N คอ จ านวนผเชยวชาญ / ผทรงคณวฒ

โดยก าหนดแนวทางใหคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒแบงเปน 3 ระดบ ไดแก

คาคะแนนเทากบ + 1 กรณผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒเหนดวยวาเปนปจจย/เนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

คาคะแนนเทากบ 0 กรณทผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒไมแนใจวาเปนปจจย/เนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

115

คาคะแนนเทากบ -1 กรณทผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒไมเหนดวยวาเปนปจจย/เนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

โดยในกรณทเนอหาใดมคาดชน IOC ตงแต 0.5 – 1.0 คะแนน จะสรปไดวามความเทยงตรงทใชไดสอดคลองกบวตถประสงคการวจย ในขณะทหากมคา IOC ต ากวา 0.5 คะแนน จะสรปไดวาผลการสมภาษณไมมความเทยงตรงและไมสอดคลองกบวตถประสงคการวจย (สมชาย วรกจเกษมสกล 2553)

2.3 การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) : เปนการด าเนนงานภายหลงจากทผวจยสามารถสรปนยามความยงยนและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยจากการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ไดแลวเสรจ ในขนตอนนจงเปนการทดสอบความสมพนธเชงสถต เพอท าใหมนใจไดวาปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทก าหนดเปนตวแปรตน หรอตวแปร X สามารถสงผลหรอมความสมพนธกบคณลกษณะทแสดงถงความยงยนตามนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทยทก าหนดเปนตวแปรตาม หรอ ตวแปร Y ไดอยางแทจรงหรอไมอยางไร

การทดสอบความสมพนธเชงสถตน ผวจยไดด าเนนการโดยใชการออกแบบสอบถามผบรหารรฐวสาหกจ เรองผลการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทยตามภาคผนวก ง. เพอรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานของตวแปรตาม (ตวแปร Y) และตวแปรตน (ตวแปร X) โดยมแนวทางพฒนาแบบสอบถามฯ เพอการเกบรวบรวมขอมลและทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรทเกยวของดงน

1) การก าหนดกลมตวแปร ส าหรบการทดสอบความสมพนธเชงสถต ก าหนดแบงออกเปน 2 กลมไดแก

1.1) ตวแปรตาม (ตวแปร Y) คอ กลมตวแปรทแสดงผลความยงยนของรฐวสาหกจไทย

1.2) ตวแปรตน (ตวแปร X) คอ กลมตวแปรทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

2) การก าหนดแหลงขอมล และระยะเวลาการเกบรวบรวมขอมล ส าหรบทดสอบความสมพนธเชงสถต ในขนตอนนก าหนดรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลทส าคญ ดงน แหลงขอมลทใชเพอท าการศกษาวจย ไดแก ฐานขอมลรฐวสาหกจของ สคร . ฐานขอมลของทปรกษาดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ และการสอบถาม

116

จากรฐวสาหกจไทยโดยตรงจ านวนทง 52 แหง ในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ ของ สคร. โดยก าหนดจดเกบขอมลผลความยงยนของรฐวสาหกจไทย (ตวแปร Y) ตงแตชวงป 2554-2558 ในขณะทจดเกบรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานของปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย (ตวแปร X) ใหมผลยอนหลง 1 ป ตงแตป 2553-2557 ทงนเนองจากการด าเนนงานของรฐวสาหกจโดยทวไปมกจะมการด าเนนการตามแผนปฏบตการประจ าป ซงผลส าเรจทเกดขนจากการด าเนนงานดงกลาวจะมความชดเจนและเปนรปธรรมในปตอไป ส าหรบการก าหนดจดเกบขอมลในระยะ 5 ป ทงตวแปร X และ ตวแปร Y นน เปนไปเพอใหสอดคลองกบรอบการบรหารจดการแผนยทธศาสตรของรฐวสาหกจไทยในระบบประเมนผลการด าเนนงาน ทรฐวสาหกจจะก าหนดแผนยทธศาสตรระยะยาวใหมรอบระยะเวลาสงสดท 5 ป เพอใชเปนกรอบแนวทางส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ นโยบาย หรอยทธศาสตรชาตทไดรบมอบหมาย และใชเปนขอมลหลกส าหรบการก าหนดตวชวดผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจในแตละรอบปของระบบประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ ภายใตการก ากบดแลของ สคร.

3) การพฒนาแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมล ส าหรบทดสอบความสมพนธเชงสถต นจดท าขนโดยน าประเดนคณลกษณะทแสดงถงความยงยนของรฐวสาหกจไทยทเปนตวแปรตาม (ตวแปร Y) และปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยทเปนตวแปรตน (ตวแปร X) ทผานการทดสอบเชงคณภาพในขนตอนกอนหนา น ามาแปลงเปนขอค าถาม และก าหนดแนวทางการตอบขอค าถามแบบปลายปด ทมค าตอบ 2 ทางเลอก เปนพนฐาน ไดแก ทางเลอกท 1 ค าตอบ “ไมใช” กรณท

- รฐวสาหกจไมมผลส าเรจตามขอค าถามทก าหนด - รฐวสาหกจไมมการด าเนนงานครบถวน เปนระบบ มคณภาพได

มาตรฐาน และมประสทธผลตามขอค าถามทก าหนด

ทางเลอกท 2 ค าตอบ “ใช” กรณท - รฐวสาหกจมผลส าเรจตามขอค าถามทก าหนด - รฐวสาหกจมการด าเนนงานครบถวน เปนระบบ มคณภาพได

มาตรฐาน และมประสทธผลตามขอค าถามทก าหนด

117

โดยกรณทมค าตอบวา “ใช” นนยงมการก าหนดใหผตอบแบบสอบถามใหรายละเอยดเพมเตมโดยระบจ านวน และป ทมผลส าเรจหรอการด าเนนการตามขอค าถามดงกลาว

ทงนเพอใหแบบสอบถามทจดท าขนนมคณภาพเชอถอได (Reliability) โดยประเดนค าถามมเนอหาทสอดคลองในกรอบทศทางเดยวกน ไมซบซอน หรอซ าซอน และมความคงทในการสอบถาม โดยไมวาจะใหผตอบแบบสอบถามกรายกไดผลเชนเดม ผวจยจงไดก าหนดใชการทดสอบคาสมประสทธความเชอมน Cronbach ' s alpha โดยใชโปรแกรม SPSS เปนเครองมอทดสอบความนาเชอถอของแบบสอบถามดงกลาว ซงในการทดสอบแบบสอบถามนน เนองจากกลมประชากรทใชในการศกษาวจยเปนรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจไทยทมจ านวนจ ากดทงสน 52 แหง ดงนนเ พอไมใหสงผลตอจ านวนประชากรทจะสอบถามจรง ผวจยจงน าแบบสอบถามฯ ทพฒนาแลวไปด าเนนการทดสอบกบองคกรทมคณลกษณะใกลเคยงกบรฐวสาหกจ ไดแก เงนทนหมนเวยนซ ง เปนองคกรของรฐรปแบบหน ง ทตามพระราชบญญตเงนคงคลง พ.ศ. 2491 ไดใหความหมายไววาคอ “ทนทตงขนเพอกจการซงอนญาตใหน ารายรบสมทบทนไวใชจายได โดยเปนกลไกและเครองมอส าคญประการหนงในการพฒนาประเทศ เนองจากเปนแนวทางทท าใหรฐบาลสามารถด าเนนกจกรรมทจ าเปนและส าคญ ซงรฐบาลไมสามารถด าเนนการไดตามแนวทางปกต ทนหมนเวยนทจดตงขนในหนวยงานของรฐจดตงขนโดยกฎหมาย ทงโดยอาศยพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป และกฎหมายเฉพาะ ด าเนนการภายใตกรอบวตถประสงคและกจกรรมทแตกตางกนตามความจ าเปนและภารกจของหนวยงานนนๆ” (ส านกงบประมาณของรฐสภา 2559) ในการด าเนนการไดท าการทดสอบผแทนของเงนทนหมนเวยนจ านวน 30 ราย จากเงนทนหมนเวยนจ านวน 11 แหง ทมภารกจครอบคลมแตกตางกนทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ไดแก

1. กองทนสงเสรมงานจดหมายเหต

2. กองทนสงเสรมศลปะรวมสมย

3. กองทนออยและน าตาลทราย

4. กองทนสงเสรมการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ

5. เงนทนหมนเวยนในการผลตพนธปลา พนธกง และพนธสตวน าอนๆ

118

6. เงนทนหมนเวยนในการผลตเชอไรโซเบยม

7. กองทนจดการซากดกด าบรรพ

8. กองทนหมนเวยนเพอการกยมแกเกษตรกรและผยากจน

9. กองทนเพอผใชแรงงาน

10. เงนทนหมนเวยนคาเครองจกรของกรมทางหลวง

11. กองทนจดรปทดน

โดยการทดสอบจะคดเลอกเฉพาะประเดนทมคาสมประสทธความเชอมน Cronbach ' s alpha ในระดบทมากกวา 0.7000 (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2538) เพอน าไปจดท าเปนแบบสอบถามส าหรบจดเกบขอมลจากรฐวสาหกจทง 55 แหง ในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจไทย ตอไป อยางไรกตาม เพอใหมนใจไดวาค าตอบทรฐวสาหกจตอบกลบนนมความถกตอง แมนย า และสอดคลองตรงกบประเดนทตองการสอบถาม ผวจยยงไดเพมกระบวนการชแจงแกผตอบแบบสอบถาม ผาน

1) การจดประชมชแจงวตถประสงคการแจกแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลตามวตถประสงคการวจย และอธบายประเดนค าถามเพอความกระจางแกรฐวสาหกจทง 55 แหง จ านวน 1 ครง

2) การชแจงและตอบขอซกถามเพมเตมทางโทรศพทแกรฐวสาหกจเปนรายแหง เพอใหเขาใจประเดนค าถามไดอยางถกตอง

3) การทวนสอบแบบสอบถามทสงกลบในรอบแรก โดยหากพบขอค าตอบทไมสมบรณ มความไมชดเจน จะด าเนนการสอบถามเพมเตมเพอใหรฐวสาหกจด าเนนการตอบแบบสอบถามใหครบถวน ถกตองและชดเจนสอดคลองกบการปฏบตงานทเกดขนจรงในรอบปทจดเกบขอมล

4) การทวนสอบผลทไดจากรฐวสาหกจกบฐานขอมลระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของ สคร. และบรษท ทรส คอรปอเรชน จ ากด ซงเปนบรษททปรกษาทกระทรวงการคลงวาจางใหเปนผประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจตงแตป 2536 – ปจจบน

ขอมลทจดเกบไดจากแบบสอบถามฯ แบงเปนขอมลตวแปรตาม (ตวแปร Y) ทเปนผลส าเรจสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจ และขอมลตวแปรตน (ตวแปร X) ทเปนปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ จะถกน ามาด าเนนการหาความสมพนธเชงสถต โดยมขนตอนดงน

119

1.) ลดขนาดตวแปรตาม (ตวแปร Y) ทมหลายคณลกษณะ และตวแปรตน (ตวแปร X) ทเปนปจจยทสงผลตอความยงยนซงมจ านวนมาก โดยการลดขนาดของตวแปรในท นก าหนดใชวธ principal component analysis และ Factor analysis ซงสอดคลองกบวธของการท าดชนรวม Composite index เพอการประเมนผลการด าเนนงานลกษณะตางๆ โดยเฉพาะการประเมนผลการด าเนนงานองคกรท Organization for Economic Co-Operation and Development (OECD) ไดพฒนาและเผยแพรผานเอกสาร Handbook on Constructing Composite Indicators Methodology and user Guide ในป ค.ศ. 2008 (Organization for Economic Co-Operation and Development 2008) ซงการรวมตวแปรยอยทงตวแปรตาม (ตวแปร Y) และ ตวแปรตน (ตวแปร X) ทมขอมลเปนไดทงเชงปรมาณและคณภาพนน ในกลมตวแปรเชงคณภาพ ในทนจะท าการแปลงผลความครบถวนของการด าเนนงาน และผลส าเรจทเกดขนอยางตอเนองภายในรอบระยะเวลา 5 ป ใหอยในรปตวแปร Dummy ทมความหมายคอ

0 = ไมมผลส าเรจตามเงอนไขทก าหนด

1 = มผลส าเรจตามเงอนไขทก าหนด

2.) น าขอมลตวแปร X และตวแปร Y ทจดเกบในรปของขอมลอนกรมเวลาภาคตดขวาง (Panel Data) ทมสมมตฐานใหผลของตวแปรตาม Y จะเกดขนอยางเปนรปธรรมหลงจากการด าเนนงานของตวแปรตน X แลว 1 ป ซงสงผลให มการจดเกบตวแปรตาม Y ตงแตป 2554-2558 ในขณะทจดเกบขอมลตวแปรตน X ตงแตป 2553-2557 เพอใชในการประมวลผลเชงสถตดวยการวเคราะหการถดถอยเชงเสนแบบพห แบบวธ Stepwise ตามแนวทางการพฒนา Composite index ของ OECD ป ค.ศ. 2008 (Organization for Economic Co-Operation and Development, 2008) ซงมสมการดงน

Yit = X it+ i+ it

โดยท yit แสดงตวแปรตามของรฐวสาหกจ i ในเวลาท t

1

itx แสดงเมทรกซของตวแปรตนทเปนปจจยก าหนด y ทงหมด ขนาด 1 x k ของ

รฐวสาหกจ i ในเวลาท t-1

120

b แสดงเมทรกซสมประสทธของตวแปรตน ขนาด k x 1

a iแสดงคาตวแปรลกษณะเฉพาะเจาะจงของรฐวสาหกจตางๆทไมสามารถหาได

(unobserved characteristics)

e it แสดงคา error term ทเกดขนของรฐวสาหกจ i ในเวลาท t

ผลสรปทไดจากการทดสอบความสมพนธเชงสถตดวยการวเคราะหการถดถอยเชงเสนแบบ

พห ดวยวธ Stepwise จะท าใหไดแบบจ าลองเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชง

คณภาพทเกดจากปจจยทพบวามความสมพนธหรอสามารถท านายความยงยนของรฐวสาหกจไดอยาง

มนยส าคญ ซงแบบจ าลองดงกลาวจะถกน ามาทดสอบความเทยงตรง (Validity) เปนขนตอนตอไป

2.4 การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลอง (Cross Validity)

แบบจ าลองเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยเชงคณภาพทได จะถกน ามาทดสอบ

ความเทยงตรงดวยวธ Cross Validity ตามแนวทาง Split test เพอท าใหมนใจวาแบบจ าลองดงกลาว

จะสามารถน าไปท านายรฐวสาหกจทอยนอกกลมตวอยางทน ามาพฒนาแบบจ าลองไดอยางม

ประสทธภาพ โดยการทดสอบจะแบงรฐวสากจออกเปน 2 กลม กลมท 1 จ านวน 52 แหง ไดใชไป

ขนตอนแรกเพอพฒนาแบบจ าลองส าหรบประเมนผลความยงยน และกลมท 2 จ านวน 3 แหง เพอ

ทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลองทพฒนาแลวเสรจ ซงจะพจารณาความเทยงตรงจากการ

เปรยบเทยบคาความแปรปรวน (Variance) ทแสดงผานคาความเบยงเบนออกจากจดอางองยกก าลง

สอง (Sum Squared Error ,SSE) และมคาคลาดเคลอนก าลงสองเฉลย (Mean Square Error

,MSE) ของแบบจ าลองทถกพฒนาจากขอมลกลมตวอยางท 1 จ านวน 52 แหง กบคา SSE และ MSE

ทไดจากการน าขอมลจากกลมตวอยางท 2 จ านวน 3 แหง มาแทนคาในแบบจ าลองทพฒนาไดจาก

กลมตวอยางท 1 ซงคาความแปรปรวนทไดจากกลมตวอยางท 2 ตองมคานอยกวาหรอเทากบ

คาในกลมทหนง กจะสะทอนไดวาแบบจ าลองทพฒนาไดนมความเทยงตรงและสามารถน าไปใช

ท านายรฐวสาหกจตางๆไดอยางเทยงตรง

เมอไดแบบจ าลองเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยเชงคณภาพทแสดงในรป

สมการทระบตวแปรทเปนปจจยทสามารถใชท านายความยงยนของรฐวสาหกจไดอยางแทจรงแลว ใน

121

ขนตอนตอไปจะน าปจจยทไดจากแบบจ าลองไปก าหนดเปนดชนชวดความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ซงเนองจากวตถประสงคการวจย มงเนนศกษาเพอพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการ

ความยงยนของรฐวสาหกจไทยทสะทอนมตการประเมนเชงดลยภาพ ดงนนในการพฒนาแบบจ าลอง

ฯ จงไดน ากรอบหลกการ/แนวคดของ The sustainable balanced scorecard (SBSC) ของ Frank

Figge, Tobias Hahn ,Stefan Schaltegger & Marcus Wagner ป ค.ศ 2002 มาประยกตใชในการ

พจารณาก าหนดจ านวนและรายชอกรอบหลกเกณฑส าหรบการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทย ซง Frank Figge, Tobias Hahn ,Stefan Schaltegger & Marcus Wagner ไดก าหนดรปแบบ

SBSC ทองคกรตางๆสามารถน าไปใช สรปเปน 3 รปแบบ ไดแก

รปแบบท 1 : การก าหนดใช 4 มมมองเดมของแนวคด BSC และระบประเดนดานสงคมและ

สงแวดลอมระบเปนสวนหนงของมตดานลกคา กระบวนการ และการเรยนรและพฒนา ซง

เปนปจจยตนเหตหรอตวชวดน า (Leading Indicators) ทจะสงผลใหเกดผลส าเรจทางการ

เงนและเศรษฐกจทระบในมตดานการเงน ซงเปนปจจยดานผลลพธหรอตวชวดตาม (Lagging

Indicators)

รปแบบท 2 : การก าหนดมมมองเพมเตมจาก 4 มมมองเดมตามหลกการ BSC โดยมเพม

มมมองท 5 ไดแก มมมองทไมใชการตลาด (Non market Perspective) ทสะทอนการ

ประเมนประเดนดานสงคมและสงแวดลอม

รปแบบท 3 : การพฒนาแบบประเมนขนใหมทมงเนนการประเมนเฉพาะความยงยนอยาง

สมดล ซงเปนการพฒนาโดยน า BSC แบบดงเดมมาประยกตใหมใหมจ านวนและมมมองการ

ประเมนผลทสอดคลองกบการประเมนความยงยนตามหลกการสากลขนเปนการเฉพาะ

3. ขนตอนท 3 : การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลอง

การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลอง (Validity) เปนขนตอนการทดสอบเพอใหมนใจวาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจเชงดลยภาพทพฒนานมหลกเกณฑ และตวชวด และแนวทางการประเมน ทสามารถน าไปใชประเมนผลการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดอยางถกตอง แมนย า และเทยงตรง ซงจะทดสอบความเทยงตรงในเชงคณภาพ โดยใชการทดสอบความเทยงตรงตามเกณฑ (Criterion Related Validity) ในประเภท

122

ความเทยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) (ประสพชย พสนนท, 2558) และจดท ากรณศกษา (Case Study) กบรฐวสาหกจจ านวน 3 แหง เพอแสดงถงความเทยงตรงของแบบจ าลองเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยดงกลาว

การคดเลอกรฐวสาหกจเพอจดท ากรณศกษา (Case Study) ก าหนดหลกเกณฑจ าแนกเปน 2 ระดบ ไดแก หลกเกณฑพนฐาน และหลกเกณฑเพมเตม โดยมรายละเอยด ดงน

1. หลกเกณฑพนฐาน : ผน าของรฐวสาหกจใหความส าคญและยนยอมเขารวมการ

ศกษาวจย

2. หลกเกณฑเพมเตม :

2.1 ความพรอมดานฐานขอมลของรฐวสาหกจตามดชนชวดการประเมนการบรหาร

จดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย ซงประกอบดวยอยางนอยไดแก ขอมลผล

การด าเนนงานดานการเงน ผลการปฏบตงานตามภารกจ ผลดานจรยธรรม ขอมล

ดานการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการ

เตบโตอยางสมดล การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร การบรหารความ

เสยง การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง การบรหารจดการสารสนเทศ องคความร

และนวตกรรม การก ากบดแลกจการทด และความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม

2.2 รฐวสาหกจม พนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอม

2.3 บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนาความยงยน

ทงนหากรฐวสาหกจผานหลกเกณฑพนฐาน จะพจารณาหลกเกณฑเพมเตม ซงรฐวสาหกจตองผานหลกเกณฑเพมเตมอยางนอย 2 ใน 3 ดาน จงจะผานการคดเลอก โดยสามารถสรปผลการเปรยบเทยบความพรอมของรฐวสาหกจ เพอคดเลอกรฐวสาหกจทเหมาะสม ไดดงน

123

ตารางท 9 ตารางการคดเลอกรฐวสาหกจเพอการจดท ากรณศกษา รฐวสาหกจ หลกเกณฑพนฐาน หลกเกณฑเพมเตม ผลการ

คดเลอก ผน าของรฐวสาหกจให

ความส าคญและยนยอมเขารวมการศกษาวจย

2.ความพรอม ดานฐานขอมล

3. พนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

4. บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนา

ความยงยน

1. การรถไฟแหงประเทศไทย

X X X X ไมผาน

2. การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

X X X X ไมผาน

3 องคการขนสงมวลชนกรงเทพ

X X X X ไมผาน

4. บรษทขนสง จ ากด X X X X ไมผาน

5. การทางพเศษ แหงประเทศไทย

X / X X ไมผาน

6. การทาเรอแหง ประเทศไทย

/ / / / ผาน

7. บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)

X / X / ไมผาน

8. บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน)

X / X / ไมผาน

9. บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด

X / X X ไมผาน

10. สถาบนการบน พลเรอน

X X X X ไมผาน

11. บรษท ปตท จ ากด (มหาชน)

X / / / ไมผาน

12. การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

X / / / ไมผาน

13. การไฟฟานครหลวง X / X / ไมผาน

14. การไฟฟาสวนภมภาค

/ / / / ผาน

15. บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน)

X / X X ไมผาน

16. บรษท อสมท จ ากด X / X X ไมผาน

124

รฐวสาหกจ หลกเกณฑพนฐาน หลกเกณฑเพมเตม ผลการคดเลอก ผน าของ

รฐวสาหกจใหความส าคญและยนยอมเขารวมการศกษาวจย

2.ความพรอม ดานฐานขอมล

3. พนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

4. บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนา

ความยงยน

(มหาชน)

17. บรษท ไปรษณย จ ากด

X / X X ไมผาน

18. บรษท กสท โทรคมนาคม จ ากด (มหาชน)

X / X X ไมผาน

19. การประปานครหลวง X / X / ไมผาน

20. การประปา สวนภมภาค

X / X X ไมผาน

21. องคการจดการน าเสย

X X X X ไมผาน

22. การเคหะแหงชาต X / X X ไมผาน

23. ธนารกษพฒนาสนทรพย

X X X X ไมผาน

24. การนคมอตสาหกรรม

X / / X ไมผาน

25. โรงงานยาสบ X / X X ไมผาน

26. โรงงานไพ X X X X ไมผาน

27. องคการสรา X X X X ไมผาน

28. ส านกงานสลาก กนแบงรฐบาล

X / X X ไมผาน

29. โรงพมพต ารวจ / X X X ไมผาน

30. บรษท อกรงเทพ จ ากด

X X X X

31. องคการตลาด X X X X ไมผาน

32. องคการสะพานปลา X X X X ไมผาน

33. องคการคลงสนคา X X X X ไมผาน

34. องคการตลาดเพอเกษตรกร

X X X X ไมผาน

35. ส านกงานกองทนสวนยาง

X X X X ไมผาน

36. องคการสวนยาง X X X X ไมผาน

37. องคการสงเสรม / X X X ไมผาน

125

รฐวสาหกจ หลกเกณฑพนฐาน หลกเกณฑเพมเตม ผลการคดเลอก ผน าของ

รฐวสาหกจใหความส าคญและยนยอมเขารวมการศกษาวจย

2.ความพรอม ดานฐานขอมล

3. พนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

4. บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนา

ความยงยน

กจการ โคนมแหงประเทศไทย

38. บมจ.ธนาคารกรงไทย X / X / ไมผาน

39. ธนาคารออมสน X / X / ไมผาน

40. ธนาคารอาคารสงเคราะห

X / X X ไมผาน

41. ธนาคารเพอการ เกษตรและสหกรณการเกษตร

X / X / ไมผาน

42. ธนาคารเพอการสงออกและน าเขาแหงประเทศไทย

/ / X / ผาน

43. ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและ ขนาดยอมฯ

X / X X ไมผาน

44. บรรษทตลาดรองสนเชอทอยอาศย

X / X X ไมผาน

45. บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรม ขนาดยอม

X / X X ไมผาน

46. ธนาคารอสลาม แหงประเทศไทย

X X X X ไมผาน

47. ส านกงานธนานเคราะห

X X X X ไมผาน

48. การกฬาแหงประเทศไทย

X X X X ไมผาน

49. องคการเภสชกรรม X / X X ไมผาน

50. การทองเทยวแหงประเทศไทย

X / X X ไมผาน

51. สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยฯ

X / X X ไมผาน

126

รฐวสาหกจ หลกเกณฑพนฐาน หลกเกณฑเพมเตม ผลการคดเลอก ผน าของ

รฐวสาหกจใหความส าคญและยนยอมเขารวมการศกษาวจย

2.ความพรอม ดานฐานขอมล

3. พนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

4. บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนา

ความยงยน

52. องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต

X X X X ไมผาน

53. องคการอตสาหกรรมปาไม

X X X X ไมผาน

54. องคการสวนพฤกษศาสตร

/ X X X ไมผาน

55. องคการสวนสตว ในพระบรมราชปถมภ

X X X X ไมผาน

ผลการเปรยบเทยบท าใหสามารถคดเลอกรฐวสาหกจทมความพรอมทจะเขารวมการศกษาได

ทงสน 3 แหง ไดแก การทาเรอแหงประเทศไทย การไฟฟาสวนภมภาค และธนาคารเพอการสงออก

และน าเขาแหงประเทศไทย

ในการจดท ากรณศกษารฐวสาหกจทง 3 แหง ไดด าเนนการรวบรวม ศกษา วเคราะหเอกสาร

หลกฐานการด าเนนงานทงดานการเงนและไมใชการเงนของรฐวสาหกจ ควบคกบการสมภาษณผท

เกยวของในเชงลก โดยมรายละเอยดสรปไดดงน

1. การพจารณาเอกสารหลกฐานทเกยวของกบการด าเนนงานของรฐวสาหกจ ไดแก

1.1 เอกสารเกยวกบวตถประสงคจดตง ความเปนมา และทศทางการด าเนนงานเชง

ยทธศาสตรของรฐวสาหกจ คอ

o พระราชบญญตจดตงรฐวสาหกจ

o แนวนโยบายผถอหนภาครฐ (Statement Of Direction) ของรฐวสาหกจ

o แผนยทธศาสตรระยะยาว

o แผนปฏบตการประจ าป

o งบประมาณลงทนประจ าป

127

1.2 เอกสารรายงานผลการด าเนนงานทงดานการเงนและไมใชการเงนของ

รฐวสาหกจ

o รายงานผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ ในระบบประเมนผลการ

ด าเนนงานรฐวสาหกจของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

(สคร.) กระทรวงการคลง

o รายงานประชมคณะกรรมการ และคณะอนกรรมการทส าคญของ

รฐวสาหกจ

o รายงานผลการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตร และแผนปฏบตการ

ประจ าปของรฐวสาหกจ

o รายงานผลส ารวจการรบรของพนกงานเกยวกบการสอสารของผน า

ระดบสง

o รายงานผลส ารวจความผกพนของพนกงานรฐวสาหกจ

o รายงานประจ าป

o รายงานการพฒนาความยงยนตามแนวทาง Global Reporting Initiative

1.3 เอกสารเกยวกบนโยบายและการบรหารจดการดานการก ากบดแลกจการทด

และการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

o นโยบายการก ากบดแลกจการทด

o นโยบายการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

o แผนแมบทระยะยาว และแผนปฏบตการประจ าปดานการก ากบดแล

กจการทด และการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

o คมอจรยธรรมของรฐวสาหกจ

o หลกการการก ากบดแลกจการทด และการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอม ทเปนทยอมรบในระดบสากล

1.4 แบบสอบถาม “การบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The

Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State

Own Enterprise in Thailand” ทใชส าหรบการศกษาวจยตามภาคผนวกท ก

1.5 ขอมลทเผยแพรผาน Website ของรฐวสาหกจ

128

1.6 เอกสารหลกฐานทเกยวของอนๆ

2. การสมภาษณหนวยงาน และผบรหารทเกยวของกบประเดนทท าการศกษา ไดแก

- ผบรหารสงสดหรอรกษาการผบรหารสงสด

- ผบรหารระดบสง 2 ล าดบรองจากผบรหารสงสด

- ผแทนหนวยงานทท าหนาทเลขานการคณะกรรมการ

- ผแทนหนวยงานทท าหนาทจดท าแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการของ

รฐวสาหกจ

- ผแทนหนวยงานทดแลรบผดชอบการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลของ

รฐวสาหกจ

- ผแทนหนวยงานทดแลรบผดชอบการก ากบดแลกจการทดของรฐวสาหกจ เชน

ส านกตรวจสอบภายใน ส านกบรหารความเสยงและควบคมภายใน และหนวยงาน

ดานการประชาสมพนธขององคกร เปนตน

- ผแทนหนวยงานทดแลรบผดชอบการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ของรฐวสาหกจ

- ผแทนหนวยงานทดแลรบผดชอบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

- ผแทนหนวยงานทเกยวของอนๆ

โดยมแนวทางการสมภาษณเชงลกดงรายละเอยดในแบบสอบถาม “การบรหารจดการความ

ยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand” ตามภาคผนวกท ก

4. ขนตอนท 4 : การน าไปใชจรงในทางปฏบตและการน าไปตอยอดเชงพาณชย

4.1 การน าไปใชจรงในทางปฏบต (Implementation) ขนตอนการน าไปใชจรงในทางปฏบต (Implementation) เปนขนตอนการน าแบบจ าลองฯ ทพฒนาไดมาประยกตกบเทคโนโลย โดยจดท าเปน Web Application เพอท าใหระบบประเมนมประสทธภาพ และความคลองตวในการจดสงขอมลผลการด าเนนการ การประเมน และรายงานผลประเมนความย งยนทจะเปนไปอยางถกตอง ครบถวน และรวดเรว โดยการพฒนา Web

129

Application แบบจ าลองฯ นจะด าเนนการโดยอาศยโปรแกรมเมอรเพอท าการเขยนโปรแกรมให มการปฏบตการทครอบคลมทง

1. การเขาสระบบ โดยระบรายชอรฐวสาหกจทจะท าการประเมนผลตามแบบจ าลองฯ ทก าหนด

2. การปอนขอมลปจจยน าเขา ( inputs) ของผลการด าเนนงานดานการเงนและไมใชการเงนทครอบคลมทงดานธรกจ เศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมทเกดจากการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยทงหมด

3. การประเมนผลความยงยนตามกรอบหลกเกณฑ ตวชวด และเปาหมายทก าหนดไวลวงหนาแลว ในมมมองทสมดลตามกรอบหลกการ Sustainable Balanced Scorecard

4. การวเคราะหและประมวลผล

5. การแสดงผลในรปของรายงานการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจแบบดลยภาพ

ภายหลงจากทไดแบบจ าลองในรป Web Application ทมระบบปฏบตการยอยครบถวนสมบรณตามทระบขางตนแลว ในขนตอไปเปนการน าแบบจ าลองฯ ดงกลาวไปสอบถามการยอมรบเทคโนโลยตามหลกการของแบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลย หรอ Technology Acceptance Model (TAM) ซงถกพฒนาขนโดย Fred Davis และ Richard Bagozzi (1989) กบกลมตวอยางเปาหมายทงรฐวสาหกจ ผแทนของ สคร. กระทรวงการคลง และผทรงคณวฒทก าหนดตามระเบยบวธวจย กอนจะใชวธการบรรยาย (Narrative Description) เพอสรปผลการยอมรบเทคโนโลยตอไป

4.2 การน าไปตอยอดเชงพาณชย (Commercialization) ส าหรบการน าไปตอยอดเชงพาณชย หรอ Commercialization นน เนองจากตลาด

เปาหมายหรอกลมผใชบรการแบบจ าลองฯ หลก (Users) คอกลมรฐวสาหกจ และ สคร. ในฐานะหนวยงานก ากบดแล ประเมนและพฒนารฐวสาหกจ ดงนนเพอใหสามารถก าหนดแนวทางการน าแบบจ าลองทไดรบการพฒนาไปใชจรงในเชงพาณชย ในขนนจงจะด าเนนการ โดยส ารวจความคดเหนจากกลมตวอยางเปาหมายตามระเบยบวจยครอบคลมทงกลมรฐวสาหกจ ผแทน สคร. และผทรงคณวฒ ซงเปนกลมทมความเกยวของโดยเปนผตดสนใจหรอมสวนรวมในการตดสนใจเพอจดซอแบบจ าลองในอนาคต ผานการสอบถามประเดนทเกยวของกบการน า Web Application ไปใชประโยชนในเชงพาณชยทง

130

- รปแบบของ Application

- ราคาจ าหนายทเหมาะสม

- ชองทางการจ าหนาย และ

- แนวทางทจะท าให Application ถกน าไปใชอยางแพรหลาย

ระบค าถามดงกลาวเปนสวนหนงของแบบสอบถามการยอมรบเทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand ในภาคผนวก จ. นอกจากนนยงจะด าเนนการวเคราะห SWOT Analysis เพอใชเปนขอมลส าคญส าหรบการก าหนดกลยทธและแผนการด าเนนงานทางธรกจ พรอมก าหนดกลยทธ เปาหมายเชงกลยทธ และแผนการด าเนนงานทางธรกจ เพอน าแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพออกจ าหนายในเชงพาณชยไดจรงในทสด

131

บทท 4

ผลการวจย

ผลการวจยตามระเบยบวธวจยทมการด าเนนงานทงในเชงคณภาพ (Qualitative Method)

และในเชงปรมาณ (Quantitative Method) เพอพฒนาการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพ

ของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for

State Own Enterprise in Thailand มรายละเอยดดงน

4.1 การวเคราะหและสรปนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

จากการทบทวนวรรณกรรมทางวชาการทง ความหมายของความยงยนระดบองคกร

(Corporate sustainability) และการพฒนาความยงยนระดบองคกร (Corporate Sustainable

Development) รวมถงแนวคด ทฤษฎ และมาตรฐานทเกยวของกบความยงยนองคกรทงภาคเอกชน

องคกรไมแสวงหาก าไร และภาครฐ ไดแก ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder Theory) ทฤษฎ

มมมองบนพนฐานทรพยากร (Resource Based View) ทฤษฎองคการ (organization theories)

แนวคดการบรหารจดการภาครฐแนวใหม ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy)

หลกการการประเมนผลเชงสมดลเพอความยงยน (Sustainable Balanced Scorecard) และ

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก. 26000 ( ISO 26000)

สามารถระบนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทยทสะทอนผาน 3 มมมองส าคญ รวมถงปจจยทสงผล

ตอการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยจ านวน 16 ปจจยตามทแสดงในตารางท 9 สรปปจจย

ยงยนและนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย สรปไดดงน

นยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย ประกอบดวย 3 มมมอง ไดแก

1. ความยงยนทางการเงน

2. ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ

3. ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง

132

ปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย จ านวน 16 ปจจย ไดแก

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

2. ภาวะผน าองคการทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตทยงยน

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

4. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ

5. การบรหารความเสยง

6. การบรหารหวงโซอปทาน

7. การสอสารภายในองคกร

8. การประเมนผลความยงยน

9. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

10. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง

11. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร

12. การจดการนวตกรรม เพอความยงยน

13. การก ากบดแลกจการทด

14. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

15. การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง

16. อ านาจหนาทตามกฎหมาย

ซงปจจยทไดจากการทบทวนวรรณกรรมทงหมดขางตน ผวจยไดน ามาพฒนาเปนแบบ

สมภาษณกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) และน าไปท าการทดสอบความเทยงตรงดวย

แนวทางเชงปรากฎ (Face Validity) (ประสพชย พสนนท 2558) กบผเชยวชาญดานการประเมนผล

การด าเนนงานรฐวสาหกจ การพฒนาความยงยน และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จ านวนทงสน 3

ทาน ซงจากการสมภาษณผเชยวชาญ เหนตรงกนวาทฤษฎ หลกการ และแนวคดทจะน ามาพฒนา

แบบสมภาษณมความเหมาะสม รวมถงเนอหาและโครงสรางประเดนสมภาษณทเกดจากการทบทวน

วรรณกรรมทางวชาการมเนอหาทเทยงตรงสอดคลองกบวตถประสงคการวจย และรปแบบการ

สมภาษณแบบกงโครงสราง จงไดน าแบบสมภาษณดงกลาวไปด าเนนการสมภาษณกบกลมตวอยาง

จ านวน 17 ราย ตามภาคผนวก ค. ซงประกอบดวย

133

1. ผแทนรฐวสาหกจจ านวน 9 ราย ตามกลมสาขาของรฐวสาหกจ 9 สาขา ไดแก 1. สาขาขนสง

2. สาขาพลงงาน 3. สาขาสอสาร 4. สาขาสาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณช

ยกรรม 6. สาขาเกษตร 7. สาขาสถาบนการเงน 8. สาขาสงคมและเทคโนโลย และ 9. สาขา

ทรพยากรธรรมชาต

2. กลมผทรงคณวฒ ไดแก กรรมการในคณะกรรมการประเมนผลการด าเนนงานของ

รฐวสาหกจ (Performance Agreement Committee หรอ PAC) จ านวน 7 ราย ซงไดรบ

การแตงตงจากคณะรฐมนตร หรอ กรรมการจดท าบนทกขอตกลงและประเมนผลการ

ด าเนนงานรฐวสาหกจ (SubPAC) ทไดรบการแตงตงจากกระทรวงการคลง ซงเปนกรรมการ

ทก ากบดแลการประเมนผลรฐวสาหกจใน 9 สาขา ไดแก 1. สาขาขนสง 2. สาขาพลงงาน 3.

สาขาสอสาร 4. สาขาสาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม 6. สาขา

เกษตร 7 . สาขาสถาบนการ เงน 8 . สาขาส งคมและเทคโนโลย และ 9 . สาขา

ทรพยากรธรรมชาต

3. ผแทนของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง จ านวน 1

ทาน ทก ากบดแลและรบผดชอบการด าเนนงานของส านกก ากบและประเมนผลรฐวสาหกจ

โดยการสมภาษณไดก าหนดแนวทางการแสดงความคดเหนของกลมประชากรออกเปน 3

ระดบ ไดแก

คาคะแนนเทากบ + 1 กรณทผ เชยวชาญหรอผทรงคณวฒเหนวาเปนปจจย/เนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

คาคะแนนเทากบ 0 กรณทผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒไมแนใจวาเปนปจจย/เนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

คาคะแนนเทากบ -1 กรณทผ เช ยวชาญหรอผทรงคณวฒ เหนวาปจจย/เนอหาไมสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

ซงสามารถสรปผลความคดเหน ไดดงน

134

ตารางท 10 ความคดเหนของผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. เกยวกบมมมองทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจไทย

135

โดยผลความคดเหนของผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร . จากการวเคราะหความ

เทยงตรงเชงเนอหาดวยการใชคาดชนความสอดคลอง ( IOC : Index of item objective

congruence) ตามตารางขางตน ท าใหสามารถคดเลอกมมมองความยงยนทมคาคะแนน IOC

มากกวา 0.5 คะแนน เพอน ามาสรปเปนนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย ไดดงน

ตารางท 11 มมมองท 1 ความยงยนทางการเงน คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

ความยงยนทางการเงน (IOC = 0.88)

1. การมรายไดจากการด าเนนงานตามภารกจเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว

2. การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง 3. การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการ

ขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน 4. การม เ งนทนหมนเวยนภายในองคกรท

เพยงพอตอการปฏบตงานตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว

อางองสาระส าคญจาก นยามความยงยนทางการเงน ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 29

กล ม ต ว อ ย า งท เ ป น ผ แ ทนร ฐ ว ส า หก จ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. จ านวน 16 รายเหนวาเปนผลลพธส าคญทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจ โดยใหความเหนทส าคญวา เนองจากทรพยากรทางการเงนเปนปจจยพนฐานทส าคญ ทจะท าใหรฐวสาหกจปฏบตงานตามภารกจไดทงในระยะสนและระยะยาว ดงนนหากรฐวสาหกจขาดทรพยากรทางการเงนยอมจะสงผลใหไมสามารถจดหาทรพยากรดานทไมใชการเงนอน เพอน ามาใชในการประกอบกจการประจ าวน และไมสามารถด าเนนการลงทนเพอขยายการด าเนนงานตามภารกจไดในอนาคต

อยางไรกตามมผทรงคณวฒ จ านวน 1 รายไม เห นด วย โดยให ความ เห นว าความย ง ย นของรฐวสาหกจคอการทรฐวสาหกจอยรอดไดในระยะยาว ดงนนเมอพจารณาจากเฉพาะการคงอยของรฐวสาหกจ จงไมควรจ าแนกความยงยนออกเปนมตตางๆ แตควรพจารณาความยงยนในมตเดยวคอการทรฐวสาหกจสามารถคงอย ไดอยางตอเนองทงในปจจบนและอนาคต

ตารางท 12 มมมองท 2 ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ (IOC = 0.88) 1. การสามารถสรางผลส าเรจตามภารกจได

อยางแทจรงจนมภาพลกษณเปนทยอมรบ

กลมตวอยางจ านวน 16 รายจากจ านวนทงสน 17 ราย หรอคดเปน 16 คะแนน เหนดวยวาเปนผลลพธอกหน งมตท สะทอนถ งความย งยนของรฐวสาหกจ

136

คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

โดยผมสวนไดสวนเสยทกกลมโดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ

2. กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานทงในและตางประเทศ

อางองสาระส าคญจาก นยามความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 30

ทงนเนองจากรฐวสาหกจถกจดตงขนโดยมวตถประสงค เฉพาะในการตอบสนองและสรางประโยชนตอระบบเศรษฐกจ สงคมหรอสงแวดลอม ของประเทศ ดงนนรฐวสาหกจจงไมมงแสวงหารายไดสงสด แตเนนการสรางผลส าเรจตามภารกจทไดรบมอบหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยหากรฐวสาหกจไมสามารถด าเนนการไดอาจท าใหร ฐบาลไม เห นถ งความจ า เปน ในการม อย ขอ งร ฐวส าหก จนนๆ และอาจท าการยบ เล ก หร อเปลยนแปลงรฐวสาหกจไปอยเปนองคกรของรฐในรปแบบอน โดยการบรรลไดตามภารกจนนควรมงเนนท เปนภารกจหลกตามวตถประสงคจดต ง ท งนเนองจากปจจบนรฐวสาหกจมกมก าหนดภารกจการด าเนนงานทนอกเหนอหรอเบยงเบนจากภารกจทรฐมอบหมายในตอนเรมตน ความส าเรจทเกดขนจงอาจไมตอบสนองตอวตถประสงคเรมแรกในการจดตงรฐวสาหกจนนๆ

นอกจากนนการด าเนนงานตามภารกจยงตองเกดจากการท างานทไดมาตรฐานเพอท าใหประชาชนและสงคมเกดความพงพอใจ สงแวดลอมไดรบการอนรกษ ซงปจจยดงกลาวจะสนบสนนใหรฐวสาหกจด าเนนการไดอยางตอเนองในระยะยาว

อยางไรกตามในจ านวน 17 รายของกลมตวอยาง มผทรงคณวฒจ านวน 1 รายเหนวาความยงยนควรพจารณาเพยงการคงอยของรฐวสาหกจอยางตอเนองในระยะยาวไมควรมการพจารณาแบงแยกเปนมต

137

ตารางท 13 มมมองท 3 ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

ความย งยน ดานจรยธรรมทม ง เนนความรบผดชอบและพอเพยง (IOC = 0.88) 1. การมวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความ

รบผดชอบและความพอเพยง ซงประกอบดวย 1.1 จรยธรรม หมายถง การคดและการ

ตดสนใจทมการใชหลกค าสอนทางศาสนามาเปนกรอบการพจารณาแยกแยะสงทดทควรปฏบตออกจากสงทไมด ความดออกจากความเลว เพอน า ไปส การก าหนดพฤตกรรมการแสดงออกในทางทถกตองและเปนประโยชนตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

1.2 ความซอสตย หมายถง การแสดงออกทางกายและวาจาทยดมนถกตองตรงตามหลกกฎหมาย หลกธรรมทางศาสนา และจรรยาบรรณทางวชาชพ

เมอน ามาสมภาษณกลมผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. พบวากลมตวอยาง 16 รายจากจ านวนทงสน 17 ราย เหนวาผลลพธดานจรยธรรมเปนผลลพธทส าคญหนงของความยงยนของรฐวสาหกจไทย และเหนวาทง 9 หลกจรยธรรมทก าหนดขางตนมความครบถวน และควรถกน าไปใชกบรฐวสาหกจในทางปฏบต ทงนมการแสดงความคดเหนทส าคญ ดงน

ประการทหนงควรแยกจรยธรรมออกจากวฒนธรรม เนองจากวฒนธรรมเปนวถปฏบตทมไดทงแบบทดและไมด ซ งแตกตางจากจรยธรรมทจะครอบคลมทง ethic, virtual และ morality โดย ethic แตกตางจาก morality ในสวนท morality เปนบรรทดฐานของสงคมหนงๆ ทอาจมความแตกตางตามขอบเขตแนวคดของศาสนาตางๆ ในแตละประเทศ แต ethic เปนแนวปฏบตทดทถกก าหนดขนในแตละกลมสงคมทอาจไมเชอมโยงโดยตรงกบแนวคดทาง

รวมถงจรรยาบรรณทภาครฐก าหนดใหพนกงานรฐวสาหกจถอปฏบต ท าใหยดม น ใ น ค า พ ด ไ ม ค ด ค ด โ ก ง แ ล ะหลอกลวงทท าใหผอน ส งคม และประเทศชาตเสยประโยชน แตตนเองไดประโยชน

1 .3 ร บผ ดชอบตอผลจากการกระท า หมายถง การรบผดชอบตอผลการตดสนใจและการกระท าทสงผลกระทบเ ช ง ลบต อ เ ศ รษฐก จ ส ง คม และสงแวดลอม โดยตองพรอมใหเกดการตรวจสอบ และก าหนดแนวทางปองกนเพอไมใหเกดผลกระทบทเกดขนโดยไมตงใจ

1.4 ความโปรงใส หมายถง การด าเนนงานท

ศาสนา เ ชน จรยธรรมธรกจทตลาดหลกทรพยก าหนดใหบรษทจดทะเบยนถอปฏบตเพอสะทอนการท าธรกจทดตอผถอหน และผมสวนไดสวนเสย เปนตน ซงส าหรบรฐวสาหกจในปจจบนนนแมจะมการก าหนดหลกจรยธรรมในรปของคานยมดานการก ากบดแลทดระบไวในเอกสารหลกการและแนวทางการก ากบดแลทดในรฐวสาหกจป 2552 แตคานยมดงกลาวไมเคยถกบงคบใหน ามาปฏบต ดงนนจ งควรมการก าหนดจรยธรรมในรฐวสาหกจ และก ากบใหน าไปปฏบตจนเกดผลส าเรจ ประการทสอง รายละเอยดของหลกจรยธรรมท ง 9 ดานนน ส าหรบหลกจรยธรรมดานความ “ซอสตย” หากพจารณาเปรยบเทยบกบภาษาองกฤษแลวค านจะมความใกลเคยงกบ Integrity มากกวา Honesty เชนในประเทศมาเลเซยและสงคโปรทมการ

138

คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

สามารถแสดงไดถ งขนตอนการใ ชเหตผลในการตดสนใจก าหนดนโยบาย และการด าเนนงานทชดเจนทสนบสนนใหเกดการตรวจสอบไดโดยงาย รวมถงการเปดเผยขอมลสารสนเทศแกผมสวนไดส วนเสยและส งคมโดยรวมผานชองทางทเขาถงไดโดยงาย โดยใหขอมลท เข าใจได ง าย ครบถวน เพยงพอ ถกตอง เชอถอได และทนกาล

1.5 มงเนนประโยชนของผมสวนไดสวนเสย หมายถง การระบไดถงผมสวนไดสวนเสยทงทางตรงและทางออม เพอใหส า ม า ร ถ พ จ า ร ณ า ต ด ส น ใ จ แ ล ะตอบสนองตอความตองการและความคาดหวง รวมถงสทธตามกฎหมายของผมสวนไดสวนเสยขององคกร ซงการตอบสนองดงกลาวตองไมขดตอหลกกฎหมาย และศลธรรมจรรยาบรรณของรฐวสาหกจ

ใชเฉพาะค าวา Integrity แตไมมการใชค าวา Honesty โดย Integrity อาจแปลไดวาเปนความ “ซอตรง” ซงมความสอดคลองกบหลกการ “ซอสตย”ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง โดย Integrity นมความหมายรวม Honesty แลว ซงซอตรงนควรมความหมายครบคลม 3 ประการ คอ ซอตรงกบตนเอง ซอตรงกบครอบคร ว และซ อตรงกบสงคมและประเทศชาต รวมถงค าวา “Accountability” ทหมายถงรบผดชอบตอผลของการกระท า ซงแตกตางจาก “Responsibility” ทสะทอนความรบผดชอบตอหนาททมตอตนเอง ครอบครว สงคมและประเทศชาต ดงนนในกรณดงกลาวหากใช Integrity แลวจงอาจไมตองมค าวา Responsibility อกแตหากก าหนดใชค าวา“ซอสตย” คอ Honesty ในกรณดงกลาวตองมค าวา Responsibility เพมเตม

ประการทสาม “ความรบผดชอบตอผลจากการกระท า”ควรใหขยายความใหครอบคลมถงการรบผดชอบตอสงคมโดยรวม และสงแวดลอมในวงกวาง

1.6 พอประมาณ หมายถง การตดสนใจและการกระท าทใชความรเกยวกบตนเองและสภาพแวดลอมภายนอก รวมกบแนวคดทมงเนนความสมดลอยางมเหตมผลและมจรยธรรมเปนพนฐาน เพอท าใหเกดการใชทรพยากรอยางสอดคลองก บ ศ ก ย ภ า พ ใน กา ร จ ด ห า ส ร า งประโยชนในระดบทเหมาะสมตอการอยรอดอยางมนคงในระยะยาว และไมเบยดเบยนท าใหสงคมและสงแวดลอมได รบผลเสยจากความเปนอยของรฐวสาหกจ

1.7 พงพงตนเองได หมายถง การวเคราะหขอมลความรจนเขาใจถงโอกาสและความทาทายจากการเปลยนแปลงของ

ประการทส “พอประมาณ” นน มทมาจากการเกดวกฤตเศรษฐกจ น าไปสปญหาทางการเงน และคน ว า ง ง า น จ า น วนม า ก จ า ก ปญ ห า ด ง ก ล า วพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชรชกาลท 9 จงไดมอบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนแนวทางใหประชาชนน าสงทมอยในปจจบนมาใชประโยชน ในสดสวนท เหมาะสมกจะท าใหคนสามารถอยรอดไดอยางยงยนในภาวะวกฤตดงกลาว แนวคดดงกลาวจงสามารถท าใหอยรอดไดแมภาวะเศรษฐกจย าแย อยางไรกตามมผทรงคณวฒ จ านวน 1 ราย ไมเหนดวยจากการทมมมมองในการพจารณาความยงยนเฉพาะการด ารงอยของรฐวสาหกจทตองตอเนองในระยะยาว จากกรณดงกลาวจงท าใหผลลพธนมคะแนนตดลบท 1 คะแนนและท าใหมคะแนนรวมเทากบ 15

139

คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

สภาพแวดลอมท ง ในป จจ บนและอนาคต สงผลใหสามารถบรหารความเสยงทท าใหมฐานะการเงน ศกยภาพและทรพยากรทไมใชการเงนทพอเพยงตอความเปนอยทงในระยะสนและระยะยาว โดยไมพ งพงหรอเปนภาระแกภาครฐและสงคมภายนอก

1 . 8 ม ง ม น ค ว า ม ส า เ ร จ ห ม า ย ถ ง ความสามารถในการก าหนดทศทางและเปาหมายทชดเจน ทน าไปสอสารใหเกดความเขาใจไดงาย โดยการปฏบตตองมความมงมน ไมยอทอตอปญหาอปสรรค มการคาดการณลวงหนา และการจดการทยดหยนในการเปลยนแปลงการปฏบตงานใหเหมาะสมกบสถานการณทเกดขนในแตละชวงเวลา

คะแนนคดเปนคา IOC ท 0.88 คะแนน

1 . 9 ม ง เ น นพฒนาปญญาและความร หมายถง การตดสนใจและการกระท าทมงใชความร การแลกเปลยนเรยนร และบรหารพฒนาความร ควบคกบหลกเหตผลอยางตอเนองเปนพนฐาน เพอท าใหสามารถสรางประโยชนและลดผลกระทบจากการตดสนใจและการด าเนนงานตามภารกจขององคกร

2. การมภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ

3. การมภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

140

คณลกษณะของความยงยน ผลสมภาษณ

อางองสาระส าคญจาก - นยามความยงยนดานจรยธรรมทมงเนน

ความรบผดชอบและพอเพยง ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 30

- หลกการและแนวคดตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (The Sufficiency Economy) หนา 55

- 7 หลกการของ (7 Principles) ตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม มอก. 26000 (ISO 26000) หนา 65

จากผลสมภาษณขางตนท าใหสามารถสรปนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย โดย

แสดงเปนมมมองตางๆ อยางครบถวนตามความคดเหนของกลมตวอยางจากการสมภาษณเชงลก สรป

ไดดงน

นยามความยงยนของรฐวสาหกจไทย หมายถง

สถานภาพโดยรวมของรฐวสาหกจทครอบคลมมมมองทส าคญ 3 ดาน ไดแก ความยงยน

ดานการเงน ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ และความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความ

รบผดชอบและพอเพยง โดย

- มมมองท 1 : ความยงยนดานการเงน ครอบคลม 4 องคประกอบ ไดแก

1.1 การมรายไดจากการด าเนนงานตามภารกจเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว

1.2 การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง

1.3 การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน

และ

141

1.4 การมเงนทนหมนเวยนภายในองคกรทเพยงพอตอการปฏบตงานตามภารกจทงใน

ระยะสนและระยะยาว

- มมมองท 2 : ความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ ครอบคลม 2 องคประกอบ ไดแก

2.1 การสามารถสรางผลส าเรจตามภารกจไดอยางแทจรงจนมภาพลกษณเปนทยอมรบ

โดยผมสวนไดสวนเสยทกกลมโดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ และ

2.2 กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและ

ไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานทงในและตางประเทศ

- มมมองท 3 : ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง ครอบคลม

3 องคประกอบ ไดแก

3.1 การมวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง ทครอบคลม

จรยธรรม 9 ประการไดแก 1. จรยธรรม 2. ความซอสตย 3. ความรบผดชอบตอผล

จากการกระท า 4. ความโปรงใส 5. การมงเนนประโยชนของผมสวนไดสวนเสย

6. พอประมาณ 7. พงพงตนเองได 8. มงมนตอความส าเรจ และ 9. มงเนนพฒนา

ปญญาและความร

3.2 มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปน

องคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ดวยความเปนเลศ

3.3 มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปน

องคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ส าหรบผลสมภาษณความคดเหนของกลมตวอยางเกยวกบปจจยทสงผลตอความยงยน

ของรฐวสาหกจไทย สามารถสรปในรปตาราง ไดดงน

142

ตารางท 14 ความคดเหนของผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. เกยวกบมมมองทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจไทย

143

โดยอธบายความคดเหนของแตละปจจย ไดดงน

ตารางท 15 ปจจยท 1 การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

ตารางท 16 ปจจยท 2 ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล (IOC = 1.00) 1. การก าหนดวส ยทศนท เ นนความสมดลและ

รบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

2. การก าหนดคานยมทเนนหลกจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

3. การสอสารและปฏบตตนเปนแบบอยาง (Role Model) ตามคานยมทเกยวของกบจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ผลการสมภาษณพบวาผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทน สคร. จ านวน 17 ราย ตางเหนตรงกนวาเปนปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ซงจากคะแนนเตมท 17 คะแนน จงท าใหปจจยดงกลาวมระดบคะแนน IOC ท 1.00 คะแนน

โ ด ยม คว ามค ด เห นท ส า คญ ไ ด แ ก รฐวสาหกจจะยงยนนนไมควรมแคเฉพาะภาวะผน าท ม ศ กยภาพในการแข งขนหร อความเชยวชาญทางธรกจ แตผน าตองมจรยธรรมในการ

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (IOC = 1.00) 1. การจดการขดความสามารถและอตราก าลงท

สอดคลองกบการเตบโตในระยะยาว 2. การจดสภาพแวดลอมการท างาน เพอความปลอดภย

สขภาพและอนามยของพนกงาน 3. การประเมนผลการปฏบตงานทเชอมโยงกบระบบ

แรงจงใจอยางเปนธรรม 4. การเสรมสรางความผกพนของพนกงาน 5. การพฒนาทกษะความรความสามารถของบคลากรท

จ าเปนตองการสรางผลส าเรจตามภารกจอยางมจรยธรรม

6. การเสรมสรางกระบวนการสบทอดต าแหนง อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 87

กลมตวอยางโดยรวมทงหมดวาเปนปจจยทสงผลโดยตรงตอความยงยนของรฐวสาหกจ

โ ด ย ม ค ว า ม ค ด เ ห น ท ส า ค ญ ค อ รฐวสาหกจจะยงยนไดนนไมสามารถจะมแคเฉพาระบบการปฏบตงานหรอแผนยทธศาสตรการด าเนนงานทดเทานน แตองคกรตองมบคลากรทมทกษะ ความรความเชยวชาญเพอน าระบบการปฏบตงานหรอแผนการด าเนนงานตางๆไปใชใหเกดผลส าเรจไดตามเปาหมายทก าหนด กรณดงกลาวจงมความจ าเปนทรฐวสาหกจจะตองท าใหพนกงานเกดความพงพอใจและความผกพน เพอท าใหพนกงานใชศกยภาพของตนเองอยางเตมก าลงความรความสามารถเพอสรางประโยชนสงสดใหเกดแกองคกร

144

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

4. การแตงตงหนวยงานเพอรบผดชอบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมการก าหนดอ านาจหนาททเปนลายลกษณอกษร

5. การก าหนดใหมนโยบายการพฒนาความยงยนเพอการปฏบตงาน (Policy in Practices) ทเปนลายลกษณอกษร

6. การระบปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

7. การจดใหมผน าสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตทมคณสมบตครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมสงแวดลอม และความพอเพยง

8. ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต อยางนอยครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และความพอเพยง

9. ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบ มสวนรวมอยางมประสทธผล

อางองสาระส าคญจาก ปจจยภาวะผน าทม งเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยนในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 87

ด าเนนงานตามภารกจเปนพนฐาน เพอเปนตนแบบใหพนกงานในองคกรถอปฏบต ซ งพฤตกรรมจรยธรรมควรครอบคลมการพจารณาใชเงนงบประมาณของรฐอยางคมคา และการมจตส านกทค านงถงประโยชนของสงคม (Social Conscious) ไมกอใหเกดการแขงขนทไมเปนธรรม ซงจรยธรรมของผน าสามารถพจาณาไดจากทศทางนโยบาย และแผนงานทผน านนๆ ก าหนดเพอด าเนนงาน รวมถงพฤตกรรมการปฏบตงานในขณะทด ารงต าแหนง ซงผน าไมควรบรหารจดการองคกรเพอตอบสนองความตองการของตนเอง เพกเฉยตอภารกจทรฐวสาหกจไดรบมอบหมาย แตควรตองเหนถงประโยชนทประเทศและส งคมจะ ได ร บจากการปฏบ ต ง านท มประสทธผลขององคกร อยางไรกตามในการปฏบตหนาทของผน านนเนองจากตองใชระบบสอสารเปนกลไกหลกในการบรหารจดการเพอใหบคลากรปฏบตตามทศทาง และแผนงานทก าหนด จงอาจรวมปจจยดานการสอสารเปนสวนหนงของการเสรมสรางภาวะผน าทดในรฐวสาหกจ

ตารางท 17 ปจจยท 3 การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร ( IOC= 1.00) 1. วเคราะหปจจยภายในและภายนอกทสงผลตอ

องคกร เพอก าหนดวสยทศนและภารกจทเนนการเตบโตอยางสมดลและรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ทครอบคลม 1.1 การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจย

ดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และ

ผลการสมภาษณกลมตวอยาง พบวากลมตวอยางทงหมดเหนตรงกนวาการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตรเปนปจจยทมอทธพลและสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย โดยมคะแนน IOC ท 1.00 คะแนน

ซงมความคดเหนทส าคญ คอ รฐวสาหกจจะด าเนนการหรอเตบโตอยางไรในอนาคตนนขนกบทศทางทรฐวสาหกจก าหนด รวมถงการ

145

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

สงแวดลอมภายนอกทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางย งยนอยางครบถวนทนกาล

1.2 การม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร

2. ก าหนดยทธศาสตรและวตถประสงคเชงยทธศาสตร เพอสรางความยงยนหรอผส าเรจในระยะยาว โดยพจารณาประเดนความทาทายและใชความไดเปรยบเชงยทธศาสตร รวมถงความสามารถพเศษของรฐวสาหกจเปนหลก โดยครอบคลมประเดนดงน 2.1 การ ว เคราะห และระบความท าทายเช ง

ยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดยครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

2.2 ก าหนดย ท ธศาสตร ว ต ถ ป ร ะส งค เ ช งยทธศาสตร และเปาประสงค เพอสรางความส าเรจตามภารกจในระยะยาว โดยครอบคลมมตทงดานภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล

วางแผนยทธศาสตรระยะยาวและประจ าปทรฐวสาหกจจะตองถอปฏบตในแตละป โดยหากรฐวสาหกจก าหนดทศทางทขาดความสมดลเนนใหความส าคญเฉพาะภารกจหรอดานเศรษฐกจ กจะสงผลใหไมสามารถสรางผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอม ในขณะทประสบความส าเรจตามเปาหมายเชงเศรษฐกจทระบตามแผนยทธศาสตรระยะยาวและแผนปฏบตการประจ าปขององคกร

ทงนเนองจากการวางแผนยทธศาสตรจ าเปนตองค านงถงความสามารถพเศษหรอทรพยากรทองคกรมเหนอคเทยบ หากจะท าใหองคกรบรรลตามเปาหมายไดในระยะยาว รวมถงตองมการตดตามประเมนผลส าเรจของเปาหมายตามแผนยทธศาสตรระยะยาวและประจ าป ซงเ ป น ก ร ะ บ ว น ก า ร ส า ค ญ ท จ ะ ส ะ ท อ น ถ งความส าเรจของการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร จงอาจรวมปจจยทเกยวของกบการบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการประเมนผลส าเรจดานความยงยนเขาเปนองคประกอบหนงของการบรหารจดการยทธศาสตรของรฐวสาหกจได

3. จดท าและบรหารความส าเรจของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป เพอการเตบโตอยางสมด ลระหว า งร ฐว สาหกจ เศรษฐกจ ส งคม สงแวดลอม และวฒนธรรม ทครอบคลม 3.4 การจ ดท า แผนย ทธศาสตร ท ส ง ผล ให

รฐวสาหกจเกดความยงยนไดตามวสยทศนทก าหนด

3.5 การจดท าแผนปฏบต การประจ าป ท มแผนงาน/โครงการสอดรบและส งเสรมความส าเรจของวตถประสงคเชงยทธศาสตรทครอบคลมมตท งด านเศรษฐกจ ส งคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

146

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

3.6 ก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความรวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ

4. ประ เมนผลส า เ ร จของแผนยทธศาสตร และแผนปฏบตการประจ าป เพอการเตบโตอยางสมดลระหวางรฐวสาหกจ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม ทครอบคลม 4.3 การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทง

ดานการเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าให แ ผ นปฏ บ ต ก า ร ประจ า ป แ ล ะแผ นยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย

4.4 ประเมนผลส าเรจดานความยงยนของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป

4.5 การคาดการณการเปลยนแปลงภายในและภ า ย น อ ก ท ส า ม า ร ถ ส ง ผ ล ก ร ะ ท บ ต อความส าเรจของแผนปฏบตการ และแผนย ท ธศ าสต ร เพ อ ส ร า งค วามย ง ย น ขอ งรฐวสาหกจ

4.6 การบรรลผลส าเรจตามวตถประสงค เ ชงยทธศาสตรหรอเปาประสงคเชงยทธศาสตรทก าหนดในแผนยทธศาสตรระยะยาว

4.7 การบรรลผลตามเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าป

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตรในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 88

ตารางท 18 ปจจยท 4 การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน (IOC = 0.71)

จากการสมภาษณพบวากลมตวอยางจ านวน 13 ราย หรอคดเปน 13 คะแนน เหน

147

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

1. การบรหารทรพยากรทมคณลกษณะ คอ 1.1 มคณคา 1.2 หาไดยาก 1.3 ไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ 1.4 ทรพยากรท าใหเกดความไดเปรยบทางการ

แขงขนเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาว จนน าไปสความยงยน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขนในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 89

ตรงกนวาเปนปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ในขณะทมผทรงคณวฒจ านวน 1 ทาน

และผแทนรฐวสาหกจจ านวน 2 ราย ไมแนใจวาปจจยดงกลาวจะสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไดอยางแทจรง โดยมความคดเหนวา ปจจยดงกลาวทตองใชควบคกบกระบวนการอนโดยเฉพาะกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ จงจะท าใหมศกยภาพในการสรางผลความยงยนไดตามความคาดหวง การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขนนจงไมสงผลโดยตรงตอการสรางความยงยนในรฐวสาหกจ

ในขณะทผทรงคณวฒ จ านวน 1 ราย ไมเหนดวย เนองจากเหนวารฐวสาหกจไมไดถกจดตงขนเพอการแขงขน ดงนนจงไมควรมงเนนการจดหาทรพยากรตามคณสมบตขางตน เพอเสรมศกยภาพในการแขงขนในระยะยาว แตควรมงเนนการบรหารทรพยากรอยางมประสทธภาพ ประหยด และมคณคาเพอน าไปสการรกษาทรพยากรธรรมชาตและสรางคณภาพชวตของคนในสงคมทดเปนส าคญ

ตารางท 19 ปจจยท 5 การบรหารความเสยง คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารความเสยง (IOC = 1.00) 1. การจดท านโยบายการบรหารความเสยงทมงเนน

กระจายและลดความเสยงทเกดจากปจจยทงภายในและภายนอกองคกรในทกระดบ เชน ปจจยเสยงจากโลกาภวตน เปนตน

2. การระบปจจยเสยงทสงผลตอความยงยนครอบคลมมตดานการเงน การปฏบตการ ยทธศาสตร และกฎหมายระเบยบขอบงคบ และมตดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม

การสมภาษณกลมตวอยาง พบวาทง 17 รายหรอคดเปนคาคะแนน IOC ท 1.00 คะแนนเหนตรงกนวาปจจยดงกลาวมอทธพลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

โดยมความคดเหนทส าคญ คอ การบรหารความเสยงเปนปจจยทส าคญยงตอการสรางผลส าเรจทงดานการเงนและไมใชการเงนของรฐวสาหกจในระยะยาว โดยปจจยดงกลาวควรถกใชด าเนนการรวมกบการวางแผนเชง

148

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

3. การวเคราะหระดบความรนแรงและโอกาสเกดความเสยงของปจจยเสยงทสงผลตอความย งยนขององคกร

4. การบรหารความเสยง และประเมนผลส าเรจของการบรหารความเสยงเพอความยงยนของรฐวสาหกจทครอบคลม 4.1 จดท าแผนบรหารความเสยง ทมการก าหนด

เปาหมายความส าเรจชดเจน 4.2 การประเมนผลการบรหารความเสยงสม าเสมอ

จนไมกอใหเกดปญหาความเสยงดานจรยธรรมในองคกร

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารความเสยง ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 89

ยทธศาสตร เพอท าใหองคกรสามารถวเคราะหปจจยทจะสงผลกระทบตอการบรรลเปาหมายเชงยทธศาสตรขององคกรไดอยางครบถวน และวางแนวทางปองกนและบรหารเพอลดความรนแรงของผลกระทบดงกลาวไดอยางมประสทธผล

ตารางท 20 ปจจยท 6 การบรหารหวงโซอปทาน คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารหวงโซอปทาน (IOC = 0.94) 1. การออกแบบระบบงานและกระบวนการ (Work

Systems & Work Processes) ทเหมาะสมและสอดคลองกบความสามารถในการบรหารจดการขององคกร เพอตอบสนองรฐวสาหกจ และผมสวนไดสวนเสยทกกลมอยางสมดล ทครอบคลม 1.1 การทบทวนและออกแบบระบบงานและ

กร ะ บ วน ก า ร ท า ง า น ใ ห ส อด ค ล อ ง ก บความสามารถพเศษและทศทางยทธศาสตรความยงยนขององคกร

1.2. การระบความตองการของผมสวนไดสวนเสยเพอจดท าขอก าหนดของกระบวนการท างานส าคญ

2. การพฒนาระบบงานและกระบวนการเพอลดผลกระทบทมตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรม

3. การสงเสรมคคาและผสงมอบในหวงโซอปทานใหม

ปจจยดงกลาวนกลมตวอยางจ านวน 16 รายหรอคดเปน 16 คะแนน เหนวาเปนปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ

โดยมความเหนส าคญ คอ การบรหารหวงโซนนเปนองคประกอบทส าคญหนงของหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม โดยเปนเครองมอทจะท าใหองคกรเ ห น ภ า พ ร ว ม ท ง ท ร พ ย า ก ร ร ะ บ บ แ ล ะกระบวนการท า ง าน ร วมถ งคณภาพกา รปฏบตงานของพนกงานและผเกยวของอนในกระบวนการตางๆ ซงหากองคกรสามารถบรหารความสมพนธของหวงโซอปทาน และก ากบการใชทรพยากรใหน าไปสการสรางคณภาพชวตทด ร วมกบการรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางสมดล กจะท าใหรฐวสาหกจเกดความยงยนไดในระยะยาว

อยางไรกตามมผแทนรฐวสาหกจ จ านวน

149

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

คณสมบตและมความสามารถในการยกระดบผลงานของรฐวสาหกจและความพงพอใจของลกคา/ผใชบรการ

4. การเตรยมความพรอมตอภยพบตหรอภาวะฉกเฉน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารหวงโซอปทาน ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 90

1 ราย ไมแนใจวาการบรหารหวงโซอปทานทดจะสงผลตอความยงยน เนองจากเหนวาปจจยดงกลาวควรด าเนนการรวมกบหลกการหรอแนวปฏบตทดอน เชน การปฏบตตอแรงงานดวยความเปนธรรม เพอใหองคกรเกดความรบผดชอบเพอน าไปสความยงยนไดตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ISO 26000

ตารางท 21 ปจจยท 7 การสอสารขององคกร คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การสอสารขององคกร (IOC = 0.94) 1. การมงเนนการสอสารสองทศทาง และการสอสาร

แบบ เ ผ ชญหน า เ พ อ ส ร า งค ว าม เ ข า ใ จและความสมพนธทด รวมถงลดความขดแยง

2. ผน าระดบสงก าหนดชองทางการสอสารเรองส าคญทหลากหลายและพนกงานเขาถงไดโดยงาย

3. การประยกตใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการสอสารของรฐวสาหกจไทย

4. พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกรเพมอยางตอเนอง

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการสอสารขององคกร ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 91

เมอสมภาษณกลมตวอยางพบวามจ านวน 16 ราย หรอคดเปนคะแนนเทากบ 16 คะแนน เหนตรงกนวาปจจยดานการสอสารสามารถท าใหรฐวสาหกจเกดความยงยน

โ ด ย ม ค ว า ม ค ด เ ห น ท ส า ค ญ ค อ ระบบสอสารเปนระบบหนงของการก ากบดแลองคกร เปนระบบทผก ากบดแลและผน าระดบสงใชเพอท าใหพนกงานเกดความเชอมน เชอใจ และมงมนปฏบตตามทศทาง แผนงาน รวมถงคานยมทองคกรตองการใหถอปฏบตจนเกดผลส าเรจ การสอสารจงเปนระบบทมความส าคญตอจตวทยาภายในองคกร ดงนนการสอสารจงควรมความชดเจนและเปนไปอยางมความรบผดชอบ ท าใหพนกงานทมพฤตกรรมทแตกตางกนเกดความสามคคและยอมรบปฏบตในทศทางหรอพฤตกรรม ทดทผน าก าหนด ทงนควรใหความส าคญเพมเตมกบเทคโนโลยทจะท าใหการสอสารเปนไปไดโดยสะดวกในวงกวาง ซงหากการสอสารขาดความรบผดชอบกจะยงสงผลกระทบเชงลบตอภาพลกษณและความส าเรจในการประกอบกจการขององคกรไดอยางรนแรงในอนาคต

ในขณะทผแทนรฐวสาหกจ จ านวน 1

150

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

รายเหนวาไมแนใจ เนองจากเหนวาระบบสอสารเปนเพยงปจจยสนบสนนการท างานของผน าระดบสง และการด าเนนงานอนภายในองคกร จงไมเปนปจจยทจะสงผลโดยตรงตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ตารางท 22 ปจจยท 8 การประเมนผลความยงยน คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การประเมนผลความยงยน (IOC = 0.76) 1. การประเมนและคาดการณทรพยากรเพอสรางความ

ยงยน 2 การพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทม

หลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

3. การประเมนผลส าเรจดานความยงยนของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป

4. การคาดการณการเปลยนแปลงภายในและภายนอกท ส ามารถส งผลกระทบต อความส า เ ร จของแผนปฏบตการ และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนของรฐวสาหกจ

5. การเขารวมรบการประเมนความยงยนจากองคกรทงในและตางประเทศ

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการประเมนผลความยงยน ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 91

จากการสมภาษณกลมตวอยางพบวามจ านวน 15 รายหรอคดเปน 15 คะแนน ทเหนวาปจจยดงกลาวนมอทธพลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

โดยมความคด เหนส าคญ ค อ การประเมนความยงยนเปนองคประกอบหนงของการบรหารจดการองคกรและการวางแผนยทธศาสตร ซงจะท าใหองคกรรบรไดถงสถานะของตนเองในปจจบน และสามารถน าขอมลชองวาง (GAP Analysis) ทวเคราะหไดน ากลบมาปรบปรงการด าเนนงานในรฐวสาหกจใหมความคบหนาและบรรลไดตามทศทางและเปาหมายความยงยนทองคกรก าหนด โดยหากขาดการประเมนผลส าเรจดานความยงยนยอมจะท าใหการบรหารจดการองคกรไมครบถวนสมบรณ อยางไรกตามระบบประเมนผลรฐวสาหกจในปจจบนยงมขอจ ากด เนองจากถกจดท าขนเพอประเมนผลส าเรจของรฐวสาหกจในการด าเนนงานตามแนวนโยบายผถอหนภาครฐท สคร. ก าหนด ซงบางกรณไมไดรบความเหนชอบรวมกนกบหนวยงานก ากบดแลรฐวสาหกจอนๆ จากกรณดงกลาวจงท าใหระบบประเมนรฐวสาหกจในปจจบนไมสามารถประเมนผลส าเรจของรฐวสาหกจทกมตในเชงบรณาการ และไมสามารถสะทอนการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไดอยางแทจรง

151

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

ซงนอกจากกลมทเหนดวยดงกลาวยงมผทรงคณวฒจ านวน 1 ทาน และผแทนรฐวสาหกจจ านวน 1 ราย ทไมเหนดวย โดยระบวาเปนระบบประเมนผลน เปนระบบบรหารจดการทองคกรตางๆ ตองมเปนปกต เพอตดตามความส าเรจของการด าเนนงานขององคกรทงในระยะสนและระยะยาว ปจจยดงกลาวจงไมเปนปจจยทจะสงผลใหรฐวสาหกจเกดความยงยนไดโดยตรง

ตารางท 23 ปจจยท 9 การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย (IOC = 1.00) 1. การระบและส ารวจความตองการของผมสวนไดสวน

เสยทงทางตรงทางออม ทครอบคลม 1.1 ก าหนดแนวทางการระบผมสวนไดสวนเสยท

ส าคญของรฐวสาหกจโดยใชแนวทางหรอเครองมอทเชอถอได

1.2 การส ารวจและระบความตองการ ความกงวล และผลกระทบเชงลบของผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจ

1.3 การวเคราะหและระบประเดนความขดแยง ความรนแรงของผลกระทบ และโอกาสความเปนไปไดทจะเกดความขดแยง

2. การตอบสนองความตองการของผมสวนไดสวนเสยอยางสมดล เพอลดความขดแยงระหวางผมสวนไดสวนเสย

3. การเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยในการแสดงความเหน ปฏบตงานและตรวจสอบรฐวสาหกจทครอบคลม 3.1 การจดท าและด าเนนการตามแผนบรหาร

ความสมพนธกบกลมผมสวนไดสวนเสยส าคญ

เมอท าการสมภาษณกลมตวอยางพบวาทง 17 ราย เหนตรงกนวาเปนปจจยส าคญทจะสงผลใหรฐวสาหกจเกดความยงยน

โดยมความคดเหนส าคญ คอ รฐวสาหกจ ถกจดตงขนเพอตอบสนองความตองการและความคาดหวงของประชาชนและสงคม ซงจากการทรฐวสาหกจเกยวของกบผมสวนไดสวนเสยจ านวนมากทงภายในและภายนอกองคกร โดยผลประโยชนหรอความตองการของผมสวนไดสวนเสยภายในอาจขดแยงกบผมสวนไดสวนเสยภายนอก ดงนนรฐวสาหกจจงตองมการก าหนดจรยธรรมการปฏบตงานเพอปองกนผน าหรอพนกงานองคกรสรางผลประโยชนใหเกดแกตนเอง และไมตอบสนองตอความตองการของ ผมสวนไดสวนเสยภายนอกอยางทวถงและเทาเทยม

รวมถงจากการทผมสวนไดสวนเสยของรฐวสาหกจเปนกลมเดยวกบลกคาหรอผใชบรการขององคกร ดงนนการสรางความสมพนธทดตอบสนองไดตามความตองการทคาดหวงกสามารถสะทอนไดถงความส าเรจตามภารกจท

152

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

ของรฐวสาหกจ 3.2 การตดตามและประเมนผลส าเรจของการ

ด าเนนงานตามแผนบรหารความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสยส าคญของรฐวสาหกจ

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 92

รฐวสาหกจไดรบมอบหมาย นอกจากนนการมความสมพนธทดกบผม

สวนไดสวนเสยยงจะท าใหรฐวสาหกจไดรบการสนบสนนและไมไดรบการตอตานหรอขดขวางแผนงาน/โครงการลงทนทส าคญ ทจะสงผลกระทบโดยตรงตอความส าเรจตามภารกจทงในปจจบนและอนาคตในอกทางหนง

ตารางท 24 ปจจยท 10 การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง (IOC = 1.00) 1. การบรหารงบประมาณทมงสรางผลส าเรจตามภารกจ

ในระยะยาวมากกวาระยะสน 2. การบรหารตนทนและคาใชจายในการปฏบตงานให

อยในระดบทสอดรบกบรายรบหรอศกยภาพการสรางรายไดในปจจบนและอนาคต

3. การจดท าแผนงานดานงบประมาณ (Budgeting Plan) เพอตดตามและประเมนความเพยงพอของทรพยากรทางการเงนทสงผลตอการสรางผลส าเรจตามภารกจ

4. บรหารการลงทนทค านงถงการสรางผลส าเรจตามภารกจในระยะยาว ทครอบคลม

4.1 การประยกตใชการบรหารจดการเพอสรางมลคาทางเศรษฐศาสตร (Economic Value Management : EVM) และ

4.2 การวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร (Economic Profit) เพอสะทอนความคมคาเชงเศรษฐศาสตรในการลงทน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 92

ผลจากการสมภาษณพบวากลมตวอยาง ทกรายเหนตรงกนวาเปนปจจยทส าคญยงตอความยงยนของทกองคกรรวมถงรฐวสาหกจไทย

โดยมความคด เหนท ส าคญ ได แก รฐวสาหกจถกจดตงเพอมงสรางความส าเรจตามวตถประสงคจดตง ดงนนจงไมควรมงแสวงหารายไดสงสดจากการด าเนนงาน แตเนองจากองคกรตองมงบประมาณทสามารถน าไปใชในการด าเนนงานตามภารกจไดอยางเพยงพอทงในระยะสนและระยะยาว จงมความจ าเปนทรฐวสาหกจตองก าหนดแนวทางการบรหารทรพยากรทางการเงนอยางสมดลและพอเพยง และจดท าแผนการจดการทางการเงนทท าใหองคกรมรายไดทเพยงพอตอคาใชจาย และมการใชงบประมาณเพอการจดซอจดจาง และลงทนอยางมประสทธภาพ ค านงถงความคมคาและไมท าใหเกดการสญเสยสภาพคลองทจะสนบสนนการปฏบตงานตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว

153

ตารางท 25 ปจจยท 11 การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การบรหารจดการสารสนเทศและองคความ ร (IOC = 1.00) 1. จดใหมแผนแมบทสารสนเทศทสามารถปฏบตไดบน

พนฐานความรและความสามารถของบคลากรภายในรฐวสาหกจ

2. ระบบสารสนเทศสนบสนนการตดตาม วดผลงาน บรหารความเสยง ควบคมและตรวจสอบภายใน เพมประสทธภาพการใหบรการ และการปฏบตงานภายในรฐวสาหกจ

3. บรหารจดการสารสนเทศและองคกรความร ใหเปนองคกรแหงการเรยนรทน าไปสความยงยนอยางสมดล

4. มการถายทอดและใชประโยชนสารสนเทศและองคความรท าใหเกดการเรยนร รกษาและสงเสรมความรและวฒนธรรมองคกรและชมชนทองคกรเขาด าเนนการ

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการบรหารจดการสารสนเทศและองคความร ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 93

กลมตวอยางทงหมด 17 ราย ทกรายตางเหนตรงกนวาปจจยดงกลาวมอทธพลทจะสงผลใหรฐวสาหกจไทยเกดการเตบโตทยงยนในระยะยาว ซงคดเปนคา IOC เทากบ 1.00 คะแนน

โดยมความคดเหนทส าคญ ไดแก ระบบการจดการสารสนเทศเปนกระบวนการบรหารจดการภายในองคกรทจะท าใหเกดความยงยนไดเมอองคกรมการจดเกบขอมลทตองการผานชองทางตางๆอยางครบถวน และตองน าขอมลทมมาใชประโยชนในกระบวนการตางๆขององคกรตงแตกระบวนการวางแผน การใหบรการและตอบสนองความตองการของลกคา รวมถงการก ากบดแลการด าเนนงานใหบรรลไดตามภารกจอยางมประสทธผล โดยการใชขอมลดงกลาวอาจมการน าเทคโนโลยเขามาชวยสนบสนน เพอใหการใชขอมลสารสนเทศดงกลาวเกดประโยชนสงสด

ซ ง เพอท าใหองคกรเกดความย งยนนอกเหนอจากการจดเกบรวบรวมและน าขอมลมาใชประโยชนแลว รฐวสาหกจยงตองมการน าขอมลดงกลาวมาแลกเปลยน เรยนร เพอใหพนกงานเกดองคความรใหมทจะพฒนาองคกรใหดยงขนจากปผานมา กรณดงกลาวจงอาจรวมปจจยดานการจดการนวตกรรมเขาเปนสวนหนงของการบรหารจดการสารสนเทศและองคความร เพอแสดงการปฏบตงานในเชงบรณาการโดยตอยอดใหการจดการความรขององคกรน าไปสการพฒนาทงดานองคความร ผลตภณฑ บรการและกระบวนการปฏบตงานใหมเพอท าใหองคกรเพมพนประสทธภาพในการปฏบตงานจนท าใหเกดความยงยนไดจรงในอนาคต

154

ตารางท 26 ปจจยท 12 การจดการนวตกรรมเพอความยงยน คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การจดการนวตกรรมเพอความยงยน (IOC = 0.88)

1. การมกจกรรมสรางบรรยากาศเพอเสรมสรางความคดรเรมสรางสรรคของพนกงาน

2. การจดท านโยบายนวตกรรม เพอพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมงเนนการใชความรและความสามารถหลกของรฐวสาหกจเปนพนฐาน

3. การจดท าแผนพฒนานวตกรรมทงระยะยาวและประจ าป โดยมงเนนพฒนาผลตภณฑ บรการ หรอก า ร ปฏ บ ต ง า น ท ร บ ผ ด ชอบ ต อ ส ง คม แ ล ะสงแวดลอม

4. การจดสรรทรพยากรทางเงนโดยมก าหนดวงเงนขนต าอยางสม าเสมอทกป

5. การพฒนานวตกรรมทมงเนนใชเทคโนโลยสะอาด

6. การพฒนานวตกรรมทเกดประโยชนหรอผลกระทบเชงบวกตอความส าเรจของงานตามภารกจองคกร

7. ก า ร พ ฒ น า น ว ต ก ร ร ม โ ด ย ใ ช ค ว า ม ร ข อ งความสามารถของบคลากรในองคกรเปนส าคญ

8. การประเมนผลส าเรจของการใชนวตกรรมเพอเสรมสรางความส าเรจตามภารกจอยางยงยน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการจดการนวตกรรมเพอความยงยน ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 94

จากการสมภาษณกลมตวอยางจ านวน 17 รายพบวา 16 ราย เหนวาปจจยขางตนนมความส าคญตอความยงยนของรฐวสาหกจ

โดยมความเหนทส าคญวา นวตกรรมเปนปจจยทตอยอดจากการบรหารจดการความรภายในองคกร โดยการกระตนใหพนกงานเกดความคดรเรมสรางสรรคสงใหม นอกจากจะท าใหองคกร เกดการปรบปร งประสทธภาพการปฏบตงานทน าไปสการลดตนทน เพมศกยภาพการแขงขนแลว หากมองในมมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมนวตกรรมกระบวนการ (Process Innovation) ยงจะสามารถชวยตอบสนองและสรางความพงพอใจใหเกดแกลกคาและสงคมทเปนผรบบรการจากรฐวสาหกจไดอกทางหนง

อยางไรกตามหากพจารณาในมมมองตามหลกเศรษฐกจพอเพยงแลว นวตกรรมทจะเกดขนนนตองเกดจากการสงสมองคความรและเรยนรอยางลกซงมาเปนระยะเวลานาน มากกวาการท านวตกรรมทเกดจากการทองคกรมความพรอมดานการเงนและตองการคดสงใหมทแตกตางจากคแขงเพอเพมศกยภาพการแขงขน เชน ในปจจบน

ท ง น จ า กก า รส มภ าษณ ย งพบว า มผทรงคณวฒจ านวน 1 ทาน ท เหนวาปจจยดงกลาว ไมมสวนเกยวของกบการสรางความยงยนในรฐวสาหกจ เนองจากตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนนมงเนนการคดสรางสรรค (Creativity) โดยน าความรดงเดมทมในทองถนหรอในประเทศมาสร างความเปนอยอยางพอเพยงในระยะยาว กรณดงกลาวจงไมเปนการพฒนาสงใหมทตองมพนฐานการคดคน วจยหรอใชเทคโนโลยเพอใหเกดนวตกรรมขนสงทจะท าให

155

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

เพมความสามารถในการแขงขนเพอความอยรอดในระยะยาว แตเนนน าความร เดมมาจดการเพอใหสามารถอยรวมกบชมชน สงคม และสงแวดลอมไดอยางสมดลและพอเพยง

ตารางท 27 ปจจยท 13 การก ากบดแลกจการทด คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

การก ากบดแลกจการทด (IOC = 1.00) 1. การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทม

กรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล 2. บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ 3. การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส 4. การควบคมภายใน 5. การตรวจสอบภายใน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยการก ากบดแลกจการทด ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 94

เมอสมภาษณกลมตวอยางพบวาทง 17 ราย เหนรวมกนวาเปนปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ

โดยมความคดเหนส าคญ คอ รฐวสาหกจเปนองคกรของรฐประเภทหนงจงมความส าคญยงทจะตองปฏบตงานโดยรบผดชอบตอรฐในฐานะผถอหน และปฏบตงานตามกฎหมาย ระเบยบ ข อบ งคบ ท ร ฐก าหนดอย า งครบถ วนและตรวจสอบได ซ งก ารจะท า ให ร ฐว ส าหก จด าเนนการไดดงกลาว จ าเปนทจะตองมการก าหนดโครงสรางทแยกผก ากบดแลออกจากฝายจดการ เพอใหผก ากบดแลซงไดแกคณะกรรมการรฐวสาหกจก าหนดนโยบาย และแนวปฏบตตางๆใหฝายจดการน าไปปฏบต และก ากบดแลเพอใหฝายบรหารปฏบตไดตามนโยบายและแนวทางทก าหนดดงกลาว ซงนโยบายทคณะกรรมการก าหนดนนควรสอดคลองกบความตองการของผถอหน และท าใหผถอหนรวมถงผมสวนไดสวนเสยในสงคมไดรบประโยชนสงสดจากการปฏบตงานตามภารกจของฝายจดการของรฐวสาหกจ

และเนองจากแนวทางการก ากบดแลทดของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจป 2552 ก าหนดใหรฐวสาหกจตองมการก าหนดจรยธรรมเปนสวนหนงของนโยบายการก ากบดแลทดเพอใหบคลากรของรฐวสาหกจถงปฏบต จงควรมการรวมปจจยดานการเสรมสรางวฒนธรรม

156

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

จรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยงเปนสวนหนงของปจจยดานการก ากบดแลกจการทดของรฐวสาหกจดงกลาว

ตารางท 28 ปจจยท 14 ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

ความ รบ ผดชอบตอส งคมและส งแวดล อม (IOC = 1.00) 1. จดท านโยบายการแสดงความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอมทสอดคลองกบหลกการทเปนทยอมรบในระดบสากล

2. การบรหารจดการดานสงแวดลอม 3. ความรบผดชอบตอผบรโภค 4. สทธมนษยชน 5. การปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางท

เปนธรรม 6. การสนบสนนและพฒนาชมชน

อางองสาระส าคญจาก ปจจยความรบผดชอบตอส ง คมและส ง แ วดล อ ม ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 95

จากการสมภาษณพบวากลมตวอยางทกรายเหนวาเปนปจจยส าคญทจะสงผลใหรฐวสาหกจไทยเกดความยงยนดวยคะแนน IOC ทเทากบ 1.00 คะแนน

โดยมความคดเหนทส าคญ คอ การแสดงความรบผดชอบตอสงคมนนเปนองคประกอบยอยหนงในการก ากบดแลกจการทดทคณะกรรมการตองก าหนดนโยบายและก ากบดแลใหพนกงานในองคกรมการปฏบตงานประจ าวนทค านงถงสงคมและสงแวดลอม ดงนนการด าเนนงานดงกลาวจงสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจได

นอกจากนนจากการทรฐวสาหกจสวนใหญด าเนนการตามภารกจทสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมในขอบเขตทมากกวาเอกชนโดยทวไป ดงนนจงจ าเปนทรฐวสาหกจตองมกระบวนการทลดและปองกนผลกระทบเชงลบจากผลตภณฑ บรการและการปฏบตงานของตนเองในอนาคต (Preventive Care)

โดยไมมงเนนเฉพาะการเปนจตอาสา ซงไมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงกระบวนการใหรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมไดอยางแทจรง โดยหากองคกรสามารถท าใหสงคมและผมสวนไดสวนเสยภายนอกมความเปนอยทดไมไดรบผลกระทบและมการเตบโตจากการสนบสนนขององคกร ผลความเขมแขงของสงคมและผมสวนไดสวนเสยภายนอกกจะยอนกลบมาเปนปจจยสนบสนนใหองคกรเตบโต

157

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

ไดอยางตอเนองในอกทางหนง ทงนเนองจากการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตองเรมจากการจดการหวงโซอปทานใหไมสรางผลกระทบเชงลบตอผมสวนไดเสยท เกยวของ โดยนอกจากจากการพฒนากระบวนการในหวงโซ ตองจดการผสงมอบและคคาทเปนกลมคนส าคญทด าเนนงานรวมกบองคกร จงควรมการรวมการจดการหวงโซอปทานเปน สวนหนงของการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ตารางท 29 ปจจยท 15 การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง (IOC = 1.00) 1. การก าหนดคานยมพรอมพฤตกรรมพงประสงคท

มงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ทครอบคลม

8.1 การน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลายลกษณอกษร

2. การบรณาการคานยมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยงสการปฏบตงานประจ าวน ทครอบคลม

2.1 การแปลงคานยมเปนสมรรถนะ (Competency) ทม ง เนนจรยธรรมด านการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง เพอให

กลมตวอยางจ านวน 17 ราย ตางเหนตรงกนวาเปนปจจยพนฐานส าคญทจะสงผลใหรฐวสาหกจเกดการเตบโตไดอยางยงยน

โ ด ย ม ค ว า ม ค ด เ ห น ท ส า ค ญ ค อ จรยธรรมนนเปนสงทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ

อยางไรกตามจรยธรรมกบวฒนธรรมเปนคนละมต โดยจรยธรรมเปนกรอบการประพฤตปฏบตทด ในขณะทวฒนธรรมนนอาจมทงวฒนธรรมทดและวฒนธรรมทไมเปนทยอมรบดงกลาวจงไมควรน าทงสองเรองมาผสมผสานกน โดยจรยธรรมนตามหลกการและแนวปฏบตสากลไดถกก าหนดใหเปนสวนหนงของการก ากบดแลกจการทดภายในองคกร ซงคณะกรรมการตองก าหนดและม ง เน นใหพนกงานถอปฏบต

โดยคานยมทง 9 มต ทน าเสนอ ซงไดแก 1. จรยธรรม 2. ความซอสตย 3. ความรบผดชอบตอ

158

คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

เกดการน าคานยมสการปฏบตจรงในองคกร 2.2 การประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรม

การแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

2.3 การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

2.4 การก าหนดแผนพฒนาจรยธรรมรายบคคลจากผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

ผลจากการกระท า 4. โปรงใส 5. การม ง เ น นประ โยชน ขอ งผ ม ส วน ไ ด เ ส ย 6 . พอประมาณ 7. การพงพงตนเองได 8. การมงมนความส าเรจ และ 9. การมงเนนพฒนาปญญาและความร เหนวามความสอดคลองกบตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมอยางครบถวน ซงสามารถน ามาประยกตใชไดอยางสอดคลองกบบรบทการด าเนนงานของร ฐ ว ส า หก จ ไ ทยท ต อ ง ปฏ บ ต ง านอย า งรบผดชอบและมงตอบสนองตอผมสวนไดสวนเสยทกกลมเปนเปาหมายหลก และเพอใหสามารถตอบสนองและสรางผลประโยชนในระยะยาว จงควรใชความรควบคกบจรยธรรมทง 9 ดานขางตน เปนพนฐานก ากบพฤตกรรมการท างานใหเปนไปตามความคาดหวงและบรรทดฐานของสงคมไทย

3. การจดกจกรรมเสรมสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร และเปลยนแปลงพฤตกรรมใหมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ทครอบคลม

3.1 การจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

3.2 การส ารวจการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

3.3 การเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงานรฐวสาหกจตามคานยมดานความรบผดชอบและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงชดเจน

อางองสาระส าคญจาก ปจจย การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 95

159

ตารางท 30 ปจจยท 16 อ านาจหนาทตามกฎหมาย คณลกษณะของปจจย ผลสมภาษณ

อ านาจหนาทตามกฎหมาย (IOC = 0.47) อ านาจหนาทตามกฎหมายของรฐวสาหกจ ใน

ทนหมายความถง อ านาจผกขาดในการประกอบกจการตามกฎหมายจดตง เปนปจจยทถกก าหนดขนโดยสอดคลองกบคณลกษณะการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐ ทมกถกจดตงขนภายใตกฎหมายทใหสทธ และอ านาจควบคกบหนาทความรบผดชอบเพอด าเนนกจการตามทรฐไดมอบหมาย จนน าไปสการเป น ผใหบรการหลกรายเดยวของกจการทเกยวของกบความมนคงทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ ปจจยดานอ านาจผกขาดในการประกอบกจการตามกฎหมายจดตง จงถอเปนปจจยทถกน ามาพจารณา

อางองสาระส าคญจาก ปจจยอ านาจหนาทตามกฎหมาย ในบทท 2 ทบทวนวรรณกรรม หนา 96

ปจจยดงกลาวนจากการสมภาษณพบวากลมตวอยางจ านวน 11 รายไมเหนวาเปนปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ ในขณะทมผแทนรฐวสาหกจจ านวน 3 ราย แ ส ด ง ค ว า ม ค ด เ ห น ว า ไ ม แ น ใ จ แ ล ะ มผทรงคณวฒจ านวน 1 ราย รวมถงผแทนรฐวสาหกจอกจ านวน 2 ราย เหนวาเปนปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ

โดยมความคดเหนทส าคญ คอ การไดอ านาจหรอสทธในการผกขาดนนจะยงสงเสรมใหรฐวสาหกจไมมการพฒนาและปรบเปลยนคณภาพการปฏบตงานใหไดมาตรฐาน ปจจยดงกลาวจงยงจะสรางผลในเชงลบและท าใหรฐวสาหกจไมเกดความยงยนไดในระยะยาว รวมถงการผกขาดนนเปนเพยงปจจยพนฐานทรฐวสาหกจไดมาตามกฎหมาย การจะท าใหองคกรย งยนจงไม ไดขนกบปจจยดงกลาวโดยตรงแตตองน าปจจยดงกลาวมาด าเนนการรวมกบการจดการอยางมประสทธภาพ เปนมาตรฐาน และค านงถงการตอบสนองตอสงคมและผมสวนไดสวนเสยจงจะท าใหรฐวสาหกจเกดการเตบโตไดในระยะยาว

จากตารางสรปผลความคดเหนทไดจากการสมภาษณเชงลกขางตน เมอคดเลอกปจจยทม

คาคะแนน IOC มากกวา 0.5 คะแนน จงสามารถสรปปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจได

ทงสน 15 ปจจย ประกอบดวย

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

4. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน

160

5. การบรหารความเสยง

6. การบรหารหวงโซอปทาน

7. การสอสารขององคกร

8. การประเมนผลความยงยน

9. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

10. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง

11. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร

12. การจดการนวตกรรมเพอความยงยน

13. การก ากบดแลกจการทด

14. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

15. การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

โดยปจจยตางๆ สามารถยบรวมเปน 9 ปจจย ตามความคดเหนของกลมตวอยางไดดงน

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล (ผนวกรวมการสอสารขององคกรเปนสวน

หนง)

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร (ผนวกรวมการบรหารทรพยากรทสรางความ

ไดเปรยบทางการแขงขน และการประเมนผลความยงยนเปนสวนหนง)

4. การบรหารความเสยง

5. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

6. การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง

7. การบรหารจดการสารสนเทศ องคความร และนวตกรรม (ผนวกการพฒนานวตกรรมเพอ

ความยงยนบนพนฐานความรความสามารถของรฐวสาหกจไทยเปนสวนหนง)

8. การก ากบดแลกจการทด (ผนวกรวมการเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความ

รบผดชอบตอสงคมและความพอเพยงเปนสวนหนง)

9. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (ผนวกรวมการบรหารหวงโซอปทานเปนสวนหนง)

161

4.2 การวเคราะหและสรปความสมพนธเชงสถตของปจจยทอาจสงผลตอความยงยนตอ

รฐวสาหกจไทย

การวเคราะหความสมพนธเชงสถตของปจจยทสงผลตอความยงยน และผลลพธความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยตามวตถประสงคการวจย ไดใชการรวบรวมขอมลผานการออกแบบสอบถาม

“การบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced

Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand” ทมการ

ทดสอบคณภาพความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชคาสมประสทธความเชอมน

Cronbach ' s alpha น ามาประมวลผลดวยโปรแกรม SPSS ซงสรปผลไดดงน

ตารางท 31 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การแตงตงหนวยงานเพอดแลรบผดชอบงานดานการพฒนาความยงยน 0.9183

2. การระบจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอมและ ความพอเพยง เปนสวนหนงของเกณฑการคดเลอกผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต

0.9162

3. การเขารวมคดเลอกผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตของผน าระดบสง

0.9138

4. การทผน าระดบสงเปนวทยากรอบรมใหความร เกยวกบความรบผดชอบตอสงคมสงแวดลอมและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแกพนกงาน

0.9172

5. การเขารวมอบรมหลกสตรดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมของ ผน าระดบสง

0.9166

6. การเขารวมอบรมหลกสตรหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของผน าระดบสง

0.9166

7. การจดท าแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบสงรวมด าเนนการ 0.9159

162

ตารางท 32 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการสอสารขององคกร

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. ผน าระดบสงก าหนดชองทางการสอสารเรองส าคญทหลากหลายและพนกงานเขาถงไดโดยงาย

0.9127

ตารางท 33 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การศกษา คดคน และพฒนาทรพยากรทมลกษณะส าคญ คอ มคณคา หายาก และเลยนแบบยาก เพอท าใหองคกรของทานเปนตนแบบหรอม ขดความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาว

0.9131

2. การสามารถระบปจจยทสงผลใหองคกรเกดความยงยน 0.9137

3. การก าหนดวตถประสงคเชงยทธศาสตร เพอพฒนาความยงยนขององคกร

0.9119

4. การน าวตถประสงคเชงยทธศาสตร เพอพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไปจดท าเปนแผนปฏบตการประจ าป

0.9143

5. การถายทอดยทธศาสตร และแผนปฏบตการประจ าปดานการพฒนาความยงยน แกคคา ผสงมอบ และคความรวมมอทส าคญในหวงโซอปทาน

0.9152

6. กระบวนการคาดการณการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกร และการทบทวน/ปรบปรงแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าประหวางป

0.9147

ตารางท 34 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารความเสยง ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การบรหารจดการปจจยเสยงดานจรยธรรม 0.9185

2. การประเมนและบรหารความเสยงดานการทจรต 0.9151

163

ตารางท 35 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การส ารวจเพอรบฟงความตองการ ผลกระทบเชงลบ และความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยส าคญขององคกร

0.9171

2. การจดท าแผนบรหารความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสย เผยแพรใหพนกงานภายในองคกรน าไปปฏบต

0.9138

3. การก าหนดกระบวนการเพอบรหารความขดแยงระหวางพนกงาน และ/หรอระหวางกลมผมสวนไดสวนเสย เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบต

0.9139

4. การก าหนดแนวทางเสรมสรางการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสย 0.9134

ตารางท 36 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการบรหารการเงนทสมดลกบพอเพยง

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การก าหนดยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการการเงน

เปนสวนหนงของแผนยทธศาสตรองคกร 0.9128

2. การก าหนดหลกเกณฑการจดสรรและการใชจายงบประมาณ 0.9146

3. การจดใหมระบบประเมนและคาดการณความเพยงพอของทรพยากรดานการเงน

0.9163

ตารางท 37 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานการเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การก าหนดคานยมและพฤตกรรมพงประสงคของแตละคานยมทสอดคลองกบหลกจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และเศรษฐกจพอเพยง

0.9143

2. การน าคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาก าหนดเปนสมรรถนะในการท างาน (Competency)

0.9157

3. การจดท าแผนพฒนาพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรายบคคล

0.9172

164

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

4. การประเมนสมรรถนะการท างาน (Competency) ดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

0.9172

5. การน าผลประเมนพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

0.9172

6. การจดกจกรรมเสรมสรางความรความเขาใจ และจตส านกเพอใหพนกงานมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

0.9162

7. การจดกจกรรมเสรมสรางความรความเขาใจ และจตส านกเพอใหพนกงานปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

0.9162

8. การส ารวจการรบรของพนกงานเกยวกบคานยมและพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทพนกงาน

0.9172

9. การส ารวจการเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงาน ตามคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

0.9172

ตารางท 38 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การจดใหมระบบการวด บนทกและรายงานผลดานมลพษ 0.9176

2. การจดใหมระบบการวด บนทกและรายงานผลดานน าเสย กากของเสย 0.9162

3. การจดใหมระบบการวด บนทกและรายงานผลการใชพลงงาน เชน น ามน และไฟฟา เปนตน

0.9186

4. การจดท าแผนการปองกนและลดผลกระทบเชงลบจากผลตภณฑ บรการ และการปฏบตงานทมตอสงแวดลอม

0.9176

5. ความรวมมอกบคคา ผสงมอบ และคความรวมมอ เพอปองกนและลดผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม

0.9172

6. การก าหนดแนวทางเพอหลกเลยงการใชสารพษและสารเคมอนตราย 0.9162

7. การจดใหมแผนบรหารความตอเนองของธรกจ 0.9172 8. การจดท าคมอปฏบต เพอลดผลกระทบของเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ (Climate Change) 0.9172

165

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

9. การจดกจกรรมกระตนจตส านกเพอใหพนกงานใชทรพยากรอยางคมคาและรกษาสงแวดลอม

0.9176

10. การจดซอจดจางผลตภณฑและบรการจากผสงมอบทม งเนนใชเทคโนโลยและกระบวนการผลตตามแนวทางความยงยน

0.9142

ตารางท 39 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการรบผดชอบตอผใชบรการ

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การจ าแนกผใชบรการออกเปนกลมผใชบรการในปจจบน และกลม

ผใชบรการในอนาคต 0.9174

2. การส ารวจความตองการและความคาดหวงของผใชบรการทเปนกลมผใชบรการในปจจบนและในอนาคต

0.9144

3. การน าความตองการและความคาดหวงของผใชบรการ (Voice of Customer) ในปจจบนและในอนาคตมาทบทวนทศทาง และจดท าแผนยทธศาสตร

0.9185

4. การประเมนความพงพอใจของกลมผใชบรการในปจจบนและอนาคต 0.9155

5. การประเมนความภกดของกลมผใชบรการ

0.9168

6. การก าหนดมาตรการ/แนวทางคมครองความเปนอย สขภาพ อนามย และความปลอดภยของกลมผใชบรการ

0.9162

7. การก าหนดมาตรการ/แนวทางปกปองขอมลและความเปนสวนตวของกลมผใชบรการ

0.9166

ตารางท 40 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบดานสทธมนษยชน

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การก าหนดนโยบายดานสทธมนษยชน 0.9172 2. การประเมนความเสยงดานสทธมนษยชน 0.9172

3. การแตงตงผดแลรบผดชอบงานดานสทธมนษยชน 0.9172 4. การก าหนดมาตรการ /แนวปฏบต ส าหรบใหพนกงานไมเลอกปฏบต 0.9172

5. การก าหนดหลกเกณฑการคดเลอกคคา ผสงมอบ และคความรวมมอท 0.9172

166

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

ไมกระท าผดดานสทธมนษยชน อยางลายลกษณอกษร เผยแพรใหหนวยงานตางๆน าไปปฏบตเมอตองมการจดซอจดจาง

6. การก าหนดกลไกและแนวทางปองกน แกไข และชดเชยกรณเกดเหตการณละเมดสทธมนษยชน

0.9172

7. การก าหนดมาตรการ/แนวทางการสรรหา และเลอนต าแหนงพนกงานอยาง เทาเทยมและเปนธรรม

0.9140

8. การจางงานผดอยโอกาสทางสงคมเปนพนกงานขององคกร 0.9173

ตารางท 41 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การก าหนดนโยบายการตอตานการทจรต 0.9140

2. การจดกจกรรมใหความร หรอกจกรรมเสรมสรางจตส านกแกพนกงาน เพอปองกนและตอตานทจรต

0.9159

3. การสรางเครอขายความรวมมอกบลกคา คคา ผสงมอบ และคความรวมมอเพอปองกนและตอตานทจรต

0.9172

4. การก าหนดแนวปฏบตในการด าเนนงานรวมกบหนวยงานก ากบดแลภาครฐ และนกการเมองอยางมความรบผดชอบ

0.9162

5. การก าหนดมาตรการและแนวปฏบตเรองการจดซอจดจางอยางเปนธรรม และไมเลอกปฏบต

0.9153

ตารางท 42 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการสนบสนนและพฒนาชมชน

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การส ารวจ และระบความตองการและความคาดหวงของชมชนส าคญขององคกร

0.9172

2. การจดท าแผนเสรมสรางความเขมแขงของชมชม 0.9149 3. การเขารวมพฒนาชมชนกบเครอขายองคกรภาครฐและเอกชน 0.9138

167

ตารางท 43 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสงผลตอความยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมในประเดนเกยวกบการบรหารหวงโซอปทาน

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

1. การส ารวจและน าความตองการของผมสวนไดสวนเสยทส าคญมาออกแบบหรอปรบปรงกระบวนการท างานหลกขององคกร

0.9122

2. การจดกจกรรมเสรมสรางความรและความสามารถของผสงมอบ คคา คความรวมมอ และคความรวมมอ

0.9178

3. การจดท านวตกรรมกระบวนการท างาน เชน การคดคนและพฒนากระบวนการท างานใหม เพอลดความผดพลาดในการผลต ลดการใชทรพยากร ลดระยะเวลาการปฏบตงาน และการใหบรการ เปนตน

0.9137

ตารางท 44 ผลการวเคราะหคาความเชอมนของปจจยทสะทอนความยงยนดานคณภาพของกระบวนการปฏบตงาน เพอแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha 1. การไดรบการรบรองคณภาพและมาตรฐานกระบวนการปฏบตงานท

เกยวของกบภารกจหลก จากหนวยงานรบรองคณภาพทงภายในหรอตางประเทศ

0.9170

2. บคลากรทกระดบขององคกรของทานมพฤตกรรมพงประสงคทสอดคลองกบคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและความพอเพยง

0.9162

3. บคลากรในองคกรของทานรบรคานยมและพฤตกรรมพงประสงคของคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

0.9144

4. ทานเคยไดรบรางวลดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social Responsibility : CSR) จากหนวยงานก ากบดแล หรอหนวยงานอนๆ

0.9172

5. การไดรบรางวลการเปนองคกรดเดนในการปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจากหนวยงานทงภาครฐหรอเอกชนทงในหรอตางประเทศๆ

0.9172

6. การเคยประสบปญหาการขาดแคลนทรพยากรดานการเงนและไมใชการเงน

0.9168

168

ประเด นค าถาม Cronbach’ Alpha

7. ตงแตป 2554-2558 ผลส ารวจความผกพนของพนกงานภายในองคกรของทานมระดบเพมขน

0.9182

8. ตงแตป 2554-2558 พนกงานของทานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าระดบสงเพมขน

0.9172

9. วตถประสงคเชงยทธศาสตรทก าหนดไวในแผนยทธศาสตร องคกรของทานสามารถท าใหบรรลผลส าเรจไดอยางครบถวนทกประเดน

0.9157

10. องคกรของทานสามารถบรรลเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าปครบถวน รอยละ 100 ทกแผนงาน/โครงการในแตละป

0.9154

11. การเคยประสบปญหาการทคณะกรรมการ ผบรหาร และพนกงานมพฤตกรรมทผดหลกจรยธรรมจรรยาบรรณ

0.9172

12. ตงแตป 2554-2558 องคกรของทานมผลความพงพอใจของผใชบรการเพมขน

0.9180

13. การเคยถกผมสวนไดสวนเสยตอตานและคดคานแผนงานโครงการ 0.9172

14. การเคยไดรบการรองเรยนจากพนกงานวามการสรรหา และ/หรอเลอนต าแหนงโดยไมเปนธรรมและไมมความเทาเทยม

0.9190

15. การเคยไดรบการรองเรยนเกยวกบการจดซอจดจางไมเปนธรรมจากพนกงานหรอบคคลภายนอกองคกร

0.9173

16. การคดคน วจย และพฒนากระบวนการท างานใหม ทสงผลใหการด าเนนงานตามภารกจเกดผลส าเรจไดในระยะยาว

0.9183

17. การเคยถกฟองรองหรอไดรบขอรองเรยนจากกรณทผลตภณฑ บรการและการปฏบตงานกอใหเกดผลกระทบเชงลบดานสงแวดลอมหรอสงคม

0.9172

ทงนเนองจากผลคะแนน Cronbach ' s alpha ของแตละประเดนค าถามมคามากกวา

0.70 จงท าใหสรปไดวาแบบสอบถามมความนาเชอถอเพยงพอทจะน าไปใชในการจดเกบขอมลจาก

รฐวสาหกจ โดยไดท าการจดเกบในรปของขอมลอนกรมเวลาภาคตดขวาง (Panel Data) ทมลกษณะ

เหลอมกน 1 ป หรอจดเกบขอมลปจจยยงยนทเปนตวแปรตน (ตวแปร X) ตงแตป 2553-2557 และ

ขอมลผลความยงยนของรฐวสาหกจทเปนตวแปรตาม (ตวแปร Y) ตงแตป 2554-2558 จากทการ

ด าเนนงานของรฐวสาหกจจะตองด าเนนการใหครบถวนตามแผนปฏบตการและงบประมาณประจ าป

โดยจะเกดผลส าเรจทชดเจนในปตอไป

169

ซงขอมลทรวบรวมไดตามแบบสอบถามฯ ดงกลาว ในล าดบตอมาไดถกน ามาจดกลมตว

แปรดวยวธ Principal Component Aanlysis (PCA) หรอ Factor Analysis (FA) ตามหลกการท า

ดชนรวม Composite index ของ Organization for Economic Co-Operation and

Development (OECD) (Organization for Economic Co-Operation and Development

2008) ซงสามารถสรปผลการจดกลมตวแปรตน (ตวแปร X ) ตามวธ Principal Component

Aanlysis (PCA) ไดดงน

ปจจยท 1 : การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Management and Development : HR) เนองจากเปนตวแปรทสามารถจดเกบขอมลในรปผลคะแนนชดเจน จงท าใหสามารถใชขอมลตวเลขดงกลาวในการทดสอบสมการถดถอยไดโดยไมตองมการจดกลมดวยวธ PCA

ปจจยท 2 : ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล (Sustainable Leadership : Leader) ตามตาราง 16 : ปจจยท 2 ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล (IOC = 1.00) เมอผนวกรวมปจจยการสอสารขององคกรตามตาราง 21 : ปจจยท 7 การสอสารขององคกร (IOC = 0.94) ท าใหสรปคณลกษณะทเปนตวแปรไดทงสน 14 ตวแปร ไดแก 1. การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม 2. การก าหนดคานยมทเนนหลกจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 3. การสอสารและปฏบตตนเปนแบบอยาง (Role Model) ตามคานยมเศรษฐกจพอเพยงและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 4. การแตงตงหนวยงานเพอรบผดชอบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมการก าหนดอ านาจหนาททเปนลายลกษณอกษรชดเจน 5. การก าหนดใหมนโยบายการพฒนาความยงยนเพอการปฏบตงาน (Policy in Practices) ทเปนลายลกษณอกษรชดเจน 6. การระบปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 7. การจดใหมผน าสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตทมคณสมบตครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมสงแวดลอม และความพอเพยง 8. ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตอยางนอยครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และความพอเพยง 9.

170

ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบมสวนรวม 10. รฐวสาหกจมระดบความผกพนของบคลากรเพมขนอยางตอเนอง 11. ผน ามงเนนการสอสารสองทศทาง และการสอสารแบบเผชญหนา เพอสรางความเขาใจและความสมพนธทด รวมถงลดความขดแยง 12. ผน าระดบสงก าหนดชองทางการสอสารเรองส าคญทหลากหลายและพนกงานเขาถงไดโดยงาย 13. การประยกตใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการสอสารของรฐวสาหกจไทย และ 14. พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกรเพมอยางตอเนอง

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigenvalue มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 4 องคประกอบ ดงน

ตารางท 45 องคประกอบหลกของปจจยความยงยนของภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและเตบโตอยางสมดล

องคประกอบ คาไอเกน

)Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม การก าหนดคานยมจรยธรรม (Ethical Value)

3.9345 0.3279 0.3279

การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and Engagement)

1.5966 0.1331 0.4609

การพฒนาความยงยน (Sustainable Development)

1.4039 0.1170 0.5779

การสอสารของผน า (Leader’s Communication)

1.1091 0.0924 0.6703

โดยแตละองคประกอบมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

171

ตารางท 46 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

การก าหนดคานยมจรยธรรม (Ethical Value)

0.5990

0.4977

0.5346

- Xlead2 การก าหนดคานยมทเนนหลกจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

- Xlead3 การสอสารและปฏบตตนเปนแบบอยาง (Role Model) ตามคานยมเศรษฐกจพอเพยงและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

- Xlead7 การจดใหมผน าสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตทมคณสมบตครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมสงแวดลอม และความพอเพยง

การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and Engagement)

0.4346

0.3929

0.4985

0.4882

- Xlead1 การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบ ตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

- Xlead8 ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตอยางนอยครอบคลมดานทกษะความเปนผ น า ความร ความสามารถ และจร ย ธ ร รมด า น คว ามร บผ ด ชอบต อส ง ค ม สงแวดลอม และความพอเพยง

- Xlead9 ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบมสวนรวม

- Xlead14 พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกรเพมอยางตอเนอง

การพฒนาความยงยน (Sustainable Development)

0.6549

0.5823

- Xlead4 การแตงตงหนวยงานเพอรบผดชอบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมการก าหนดอ านาจหนาทท เปนลายลกษณอกษรชดเจน

- Xlead6 การระบปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

172

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

การสอสารของผน า (Leader’s Communication)

0.7166

0.4131

0.3868

- Xlead10 รฐวสาหกจมระดบความผกพนของบคลากรเพมขนอยางตอเนอง

- Xlead11 ผน ามงเนนการสอสารสองทศทาง และการสอสารแบบเผชญหนา เพอสรางความเขาใจและความสมพนธทด รวมถงลดความขดแยง

- Xlead12 ผน าระดบสงก าหนดชองทางการสอสารเรองส าคญทหลากหลายและพนกงานเขาถงไดโดยงาย

ทงนจากจ านวนตวแปรของปจจยดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล ทมทงสน 14 ตวแปร เมอท าการจดกลมดวยวธการ PCA พบวา สามารถน ามาใชวเคราะหไดจรงเพยง 12 ตวแปร โดยตวแปรทไมสามารถน ามาใชได เนองจากไมมความแปรปรวน คอ

- ตวแปร Xlead5 : การก าหนดใหมนโยบายการพฒนาความย งยนเพอการปฏบตงาน (Policy in Practices) ทเปนลายลกษณอกษรชดเจน เผยแพรแกสาธารณะโดยทวไป

- ตวแปร Xlead13 : การประยกตใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการสอสารของรฐวสาหกจไทย

ปจจยท 3 : การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร (Sustainable strategy management : Strategy) ตาราง 17 : ปจจยท 3 การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร (IOC= 1.00) เมอผนวกรวมปจจยดานการบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขนตามตาราง 21 : ปจจยท 7 การสอสารขององคกร ( IOC = 0.94) และปจจยการประเมนผลความยงยนตามตาราง 22 : ปจจยท 8 การประเมนผลความยงยน (IOC = 0.76) ท าใหสรปคณลกษณะทเปนตวแปรไดทงสน 15 ตวแปร ไดแก 1. การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอกทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางย งยนอยางครบถวนทนกาล 2. การ ม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร 3. การ วเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตาม

173

ภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดยครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม 4. การวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ 5. ก าหนดยทธศาสตร วตถประสงคเชงยทธศาสตร และเปาประสงค เพอสรางความส าเรจตามภารกจในระยะยาว โดยครอบคลมมตทงดานภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล 6. การจดท าแผนยทธศาสตรทสงผลใหรฐวสาหกจเกดความยงยนไดตามวสยทศนทก าหนด 7. การจดท าแผนปฏบตการประจ าป ทมแผนงาน/โครงการสอดรบและสงเสรมความส าเรจของวตถประสงคเชงยทธศาสตรทครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม 8. ก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความรวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ 9. การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าใหแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย 10. พฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล 11. ประเมนผลส าเรจดานความยงยนของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป 12. การคาดการณการเปลยนแปลงภายในและภายนอกทสามารถสงผลกระทบตอความส าเรจของแผนปฏบตการ และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนของรฐวสาหกจ 13. การเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรภาครฐ เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ 14. การบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคเชงยทธศาสตรหรอเปาประสงคเชงยทธศาสตรทก าหนดในแผนยทธศาสตรระยะยาว และ 15. การบรรลผลตามเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าป

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigenvalue มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 4 องคประกอบ ดงน

174

ตารางท 47 องคประกอบหลกของปจจยความยงยนดานการบรหารการจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

องคประกอบ คาไอเกน

)Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม

การวางแผนยทธศาสตรเพอความยงยน (Strategic Planning)

6.3150

0.4210

0.4210

การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis)

2.4563

0.1638

0.5848

การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

1.2762

0.0851

0.6698

การประเมนผลความยงยน (Sustainable Evaluation)

1.1271 0.0751 0.7450

โดยแตละองคประกอบมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

ตารางท 48 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร การวางแผนยทธศาสตรเพอความยงยน (Strategic Planning)

0.5296

0.5296

0.5296

- XStrategy5 ก าหนดยทธศาสตร วตถประสงคเชงย ทธศาสตร แ ล ะ เป า ป ร ะส งค เ พ อ ส ร า งความส า เ ร จตามภารก จ ในระยะยาว โดยครอบคลมมตทงดานภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล

- XStrategy6 การจดท าแผนยทธศาสตร ทสงผลใหรฐวสาหกจเกดความยงยนไดตามวสยทศนทก าหนด

- XStrategy7 การจดท าแผนปฏบตการประจ าป ทมแผนงาน/โครงการสอดรบและสงเสรมความส าเรจของวตถประสงคเชงยทธศาสตรทครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน

0.5544

- XStrategy1 การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอกทสงผลความส าเรจตาม

175

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

(SWOT and Strategic Challenge Analysis)

0.5598

0.2960

ภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยนอยางครบถวนทนกาล

- XStrategy2 การม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร

- XStrategy3 การวเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดยครอบคลมมตท งด านเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

0.4385

0.4556

0.2346

0.3746

0.5025

- XStrategy4 การวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ

- Xstartegy8 ก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความรวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ

- XStrategy9 การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าใหแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย

- XStrategy10 พฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล

- XStrategy13 การเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรภาครฐ เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ

176

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

การประเมนผล ความยงยน (Sustainable Evaluation)

0.5137

0.4922

-0.3954

-0.5626

- XStrategy11 ประเมนผลส าเรจดานความยงยนของแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป

- XStrategy12 การคาดการณการเปลยนแปลงภายในและภายนอกทสามารถสงผลกระทบตอความส า เ ร จของแผนปฏบ ตการ และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนของรฐวสาหกจ

- XStrategy14 การบรรลผลส า เรจตามวตถประสงคเชงยทธศาสตรหรอเปาประสงคเชงยทธศาสตรทก าหนดในแผนยทธศาสตรระยะยาว

- XStrategy15 การบรรลผลตามเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าป

ปจจยท 4 : การบรหารความเสยง (Risk Management : Risk) เนองจากเปนตวแปรทสามารถจดเกบขอมลในรปผลคะแนนชดเจน จงท าใหสามารถใชขอมลตวเลขดงกลาวในการทดสอบสมการถดถอยไดโดยไมตองมการจดกลมดวยวธ PCA

ปจจยท 5 : การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย (Stakeholder management : Stake) ตามตาราง 23 : ปจจยท 9 การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย (IOC = 1.00) ทมคณลกษณะทเปนตวแปรส าคญ 6 ตวแปร ไดแก 1. ก าหนดแนวทางการระบผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจโดยใชแนวทางหรอเครองมอทเชอถอได 2. การส ารวจและระบความตองการ ความกงวล และผลกระทบเชงลบของผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจ 3. การวเคราะหและระบประเดนความขดแยง ความรนแรงของผลกระทบ และโอกาสความเปนไปไดทจะเกดความขดแยง 4. การก าหนดยทธศาสตร เพอเสรมสรางความสมพนธ และลดความขดแยงระหวางผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจ 5. การจดท าและด าเนนการตามแผนบรหารความสมพนธกบกลมผมสวนไดสวนเสยส าคญของรฐวสาหกจ และ 6. การตดตามและประเมนผลส าเรจของการด าเนนงานตามแผนบรหารความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสยส าคญของรฐวสาหกจ

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigenvalue มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 2 องคประกอบ ดงน

177

ตารางท 49 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม

การสรางความสมพนธกบผมสวนไดเสย (Stakeholder Relationship) การวเคราะหผมสวนไดเสย (Stakeholder Analysis)

4.4861

1.0538

0.7477

0.1756

0.7477

0.9233

ตารางท 50 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

การสรางความสมพนธกบผมสวนไดเสย (Stakeholder Relationship)

0.5217

0.5217

0.4765

0.4765

- Xstake3 การวเคราะหและระบประเดนความขดแยง ความรนแรงของผลกระทบ และโอกาสความเปนไปไดทจะเกดความขดแยง

- Xstake4 การก าหนดยทธศาสตร เพอเสรมสรางความสมพนธ และลดความขดแยงระหว างผ ม ส วนไดส วนเส ยท ส าคญของรฐวสาหกจ

- Xstake5 การจดท าและด าเนนการตามแผนบรหารความสมพนธกบกลมผมสวนไดสวนเสยส าคญของรฐวสาหกจ

- Xstake6 การตดตามและประเมนผลส าเรจข อ ง ก า ร ด า เ น น ง า น ต า ม แ ผ น บ ร ห า รความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสยส าคญของรฐวสาหกจ

การวเคราะห ผมสวนไดเสย (Stakeholder Analysis)

0.7258

0.6831

- Xstake1 ก าหนดแนวทางการระบผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจโดยใชแนวทางหรอเครองมอทเชอถอได

- Xstake2 การส ารวจและระบความตองการ ความกงวล และผลกระทบเชงลบของผมสวนไดสวนเสยทส าคญของรฐวสาหกจ

178

ปจจยท 6 : การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง (Sustainable Financial Management : Finance )เนองจากเปนตวแปรทสามารถจดเกบขอมลในรปผลคะแนนชดเจน จงท าใหสามารถใชขอมลตวเลขดงกลาวในการทดสอบสมการถดถอยไดโดยไมตองมการจดกลมดวยวธ PCA

ปจจยท 7 : การบรหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม ( Information Knowledge and Innovation Management : is) ตามตาราง 25 : ปจจยท 11 การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร (IOC = 1.00) เมอผนวกการพฒนานวตกรรมเพอความยงยน ตามตาราง 26 : ปจจยท 12 การจดการนวตกรรมเพอความยงยน (IOC = 0.88) ท าใหมคณลกษณะทเปนตวแปรส าคญทงสน 10 ตวแปร ไดแก 1. การบรหารจดการสารสนเทศ 2. การบรหารจดการความร 3. การมกจกรรมสรางบรรยากาศเพอเสรมสรางความคดรเรมสรางสรรคของพนกงาน 4. การจดท านโยบายนวตกรรม เพอพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมงเนนการใชความรและความสามารถหลกของรฐวสาหกจเปนพนฐาน 5. การจดท าแผนพฒนานวตกรรมทงระยะยาวและประจ าป โดยมงเนนพฒนาผลตภณฑ บรการ หรอการปฏบตงานทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 6. การจดสรรทรพยากรทางเงนโดยมก าหนดวงเงนขนต าอยางสม าเสมอทกป 7. การพฒนานวตกรรมท มงเนนใชเทคโนโลยสะอาด 8. การพฒนานวตกรรมทเกดประโยชนหรอผลกระทบเชงบวกตอความส าเรจของงานตามภารกจองคกร 9. การพฒนานวตกรรมโดยใชความรของความสามารถของบคลากรในองคกรเปนส าคญ และ 10. การประเมนผลส าเรจของการใชนวตกรรมเพอเสรมสรางความส าเรจตามภารกจอยางยงยน

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigenvalue มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 2 องคประกอบ ดงน

ตารางท 51 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการบรหารหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม ระบบจดเกบขอมลสารสนเทศดานความยงยน (Information Management)

4.6033 0.5754 0.5754

การบรหารจดการความรเพอความยงยน (Knowledge Management)

1.0443 0.1305 0.7059

179

โดยแตละองคประกอบมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

ตารางท 52 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการบรหารหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร ระบบจดเกบขอมลสารสนเทศดานความยงยน (Information Management)

0.4561

0.3797

0.5515

0.4106

0.3480

- Xis5 การจดท าแผนพฒนานวตกรรมทงระยะยาวและประจ าป โดยมงเนนพฒนาผลตภณฑ บรการ หรอการปฏบตงานทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 6. การจดสรรทรพยากรทางเงนโดยมก าหนดวงเงนขนต าอยางสม าเสมอทกป

- Xis6 การจดสรรทรพยากรทางเงนโดยมก าหนดวงเงนขนต าอยางสม าเสมอทกป

- Xis7 การพฒนานวตกรรมทมงเนนใชเทคโนโลยสะอาด

- Xis8 การพฒนานวตกรรมทเกดประโยชนหรอผลกระทบเชงบวกตอความส าเรจของงานตามภารกจองคกร

- Xis9 การพฒนานวตกรรมโดยใชความรของความ สามารถของบคลากรในองคกรเปนส าคญ

การบรหารจดการความรเพอความยงยน (Knowledge Management)

0.5954 0.5696 0.3539

- Xis1 การบรหารจดการสารสนเทศ - Xis2 การบรหารจดการความร - Xis3 การม ก จกรรมส ร า งบรรย ากาศ เพ อ

เสรมสรางความคดรเรมสรางสรรคของพนกงาน

ทงนจากจ านวนตวแปรของปจจยดานการบรหารหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม ทมทงสน 10 ตวแปร เมอท าการจดกลมดวยวธการ PCA พบวา สามารถน ามาใชวเคราะหไดจรงเพยง 8 ตวแปร โดยตวแปรทไมสามารถน ามาใชไดเนองจากไมมความแปรปรวน คอ

- ตวแปร Xis4 : การจดท านโยบายนวตกรรม เพอพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยมงเนนการใชความรและความสามารถหลกของรฐวสาหกจเปนพนฐาน

- ตวแปร Xis10 : การประเมนผลส าเรจของการใชนวตกรรมเพอเสรมสรางความส าเรจตามภารกจอยางยงยน

180

ปจจยท 8 : การก ากบดแลกจการทด (Corporate Good Governance : cg) ตามตาราง 27 : ปจจยท 13 การก ากบดแลกจการทด (IOC = 1.00) เมอน ามาผนวกรวมกบปจจยการเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ตามตาราง 29 : ปจจยท 15 การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง (IOC = 1.00) ท าใหมคณลกษณะทเปนตวแปรทงสน 13 ตวแปร ไดแก 1. จดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล 2. บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ 3. การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส 4. การควบคมภายใน 5. การตรวจสอบภายใน 6. การน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลายลกษณอกษร 7. การแปลงคานยมเปนสมรรถนะ (Competency) ทมงเนนจรยธรรมดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง เพอใหเกดการน าคานยมสการปฏบตจรงในองคกร 8. การประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง 9. การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ 10. การก าหนดแผนพฒนาจรยธรรมรายบคคลจากผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง 11. การจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 12. การส ารวจการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และ 13. การเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงานรฐวสาหกจตามคานยมดานความรบผดชอบและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงชดเจน

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigen value มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 3 องคประกอบ ดงน

ตารางท 53 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานการก ากบดแลกจการทด

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม

การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management)

5.3736 2.6675

0.4478 0.2223

0.4478 0.6701

181

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม การส ารวจจรยธรรมพนกงาน (Ethical Evaluation)

1.1318 0.0943 0.7644

โดยแตละองคประกอบมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

ตารางท 54 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานการก ากบดแลกจการทด องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

ก า ร ก า ก บ ด แ ลกจการทด (Good Governance)

0.3591

0.4324 0.4718

0.4444 0.4559 0.2265

- Xcg1 จดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล

- Xcg2 บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ - Xcg3 การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความ

โปรงใส - Xcg4 การควบคมภายใน - Xcg5 การตรวจสอบภายใน - Xcg11 การจดท ากจกรรมอบรมและสราง

บรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอส งคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ก า ร บ ร ห า รส ม ร ร ถ น ะ ด า นจรยธรรม (Ethical Management)

0.4587

0.5104

0.5104

0.5104

- Xcg6 การน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลายลกษณอกษร

- Xcg7 ก า ร แ ป ล ง ค า น ย ม เ ป น ส ม ร ร ถ น ะ (Competency) ทมงเนนจรยธรรมดานการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง เพอใหเกดการน าคานยมสการปฏบตจรงในองคกร

- Xcg8 การประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

- Xcg9 การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและ

182

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

ก า ร ส า ร ว จจรยธรรมพนกงาน (Ethical Evaluation)

0.6464

0.7598

- Xcg12 การส ารวจการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

- Xcg13 การเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงานรฐวสาหกจตามคานยมดานความรบผดชอบและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงชดเจน

ทงนจากจ านวนตวแปรของปจจยดานการก ากบดแลกจการทด ทมทงสน 13 ตวแปร เมอท าการจดกลมดวยวธการ PCA พบวา สามารถน ามาใชวเคราะหไดจรงเพยง 12 ตวแปร โดยตวแปรทไมสามารถน ามาใชไดเนองจากไมมความแปรปรวน คอ

- ตวแปร Xcg10 : การก าหนดแผนพฒนาจรยธรรมรายบคคลจากผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

ปจจยท 9 : ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social Responsibility : csr) ตามตาราง 28 : ปจจยท 14 ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ( IOC = 1.00) ท าใหสามารถสรปคณลกษณะทเปนตวแปรไดทงสน 44 ตวแปร ไดแก 1. จดท านโยบายการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมทสอดคลองกบหลกการทเปนทยอมรบในระดบสากล และการบรหารจดการดานสงแวดลอม 2. มระบบการวด บนทก และรายงานผลกระทบทมตอส งคม ท ง มลพษ น าเสย กากของเสย และการใชพล งงานและทรพยากรธรรมชาต 3. การจดท าและด าเนนการตามแผนกลยทธ เพอปองกนและลดผลกระทบเชงลบทมตอสงแวดลอม 4. การสรางความรวมมอกบผมสวนไดสวนเสย เพอปองกนและลดผลกระทบเชงลบทมตอสงแวดลอม 5. การก าหนดแนวทางหลกเลยงการใชสารพษและสารเคมอนตรายทเปนลายลกษณอกษร 6. การจดท าคมอปฏบตเพอลดผลกระทบของเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) 7. การจดกจกรรมเพอกระตนจตส านกใหพนกงานเหนคณคา ปกปอง และใชทรพยากรธรรมชาต ทดน น า และสงแวดลอมอยางสมดล 8. การจดซอจดจางผลตภณฑและบรการจากผสงมอบทมงเนนใชเทคโนโลยและกระบวนการผลตตามแนวทางความยงยน 9. การถกฟองรองหรอไดรบขอรองเรยนเกยวกบการกอผลกระทบเชงลบดานสงแวดลอมตอสงคม และความรบผดชอบตอ

183

ผบรโภค 10. การจ าแนกลกคาออกเปนกลมลกคาในปจจบน ลกคาในอนาคต และลกคาคแขง ทเกยวของกบงานตามภารกจ และการบรโภคอยางยงยนทชดเจน 11. การระบความตองการและความคาดหวงของลกคาในปจจบน ลกคาในอนาคต และลกคาคแขง ทเกยวของกบงานตามภารกจ และการบรโภคอยางยงยน 12. การประเมนความ พงพอใจของลกคารฐวสาหกจ 13. การประเมนความภกดของลกคาปจจบนรฐวสาหกจ 14. การจดชองทางใหลกคาเขาถงสารสนเทศไดอยางหลากหลาย โดยแตกตางและเหมาะสมกบแตละกลมลกคา 15. การก าหนดมาตรการและแนวทางคมครองสขภาพและความปลอดภยของผ ใชบรการทเปนลายลกษณอกษร 16.การก าหนดมาตรการและแนวทางการปกปองขอมลและความเปนสวนตวของผใชบรการทเปนลายลกษณอกษร 17. การก าหนดชองทางและกระบวนการจดการขอรองเรยนทลกคาเขาถงไดโดยงาย และเปนธรรม 18. ความพงพอใจของผใชบรการทมตอองคกรเพมขนอยางตอเนอง และสทธมนษยชนทครอบคลม 19. การจดท านโยบายดานสทธมนษยชนอยางเปนลายลกษณอกษร 20. การประเมนและบรหารความเสยงดานสทธมนษยชน 21. การแตงตงผดแลรบผดชอบงานดานสทธมนษยชน 22. การก าหนดแนวปฏบตการไมเลอกปฏบตตอพนกงาน ลกคา และผมสวนไดสวนเสยทกกลมทเปนลายลกษณอกษร 23. การจดใหมกลไกปองกนและแกไขปญหาความขดแยงดานสทธมนษยชน 24. การก าหนดมาตรการและแนวทางการสรรหาและเลอนต าแหนงพนกงานอยางเทาเทยมและเปนธรรม 25. การก าหนดหลกเกณฑและคดเลอกคคา ผสงมอบ และพนธมตรทางการคาขององคกรทไมกระท าผดดานสทธมนษยชน 26. การสงเสรมใหมการจดตงสหภาพ 27. การจดจางผดอยโอกาสเปนสวนหนงของพนกงานองคกร และการปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม 28. การจดใหมนโยบายสงเสรมการตอตานทจรตทเปนลายลกษณอกษร 29. ประเมนและบรหารความเสยงดานทจรตจากการปฏบตงานขององคกร 30. การจดกจกรรมสรางบรรยากาศเพอปองกน และลดการตอตานการทจรตขององคกร 31. การสรางเครอขายความรวมมอกบ คคา ผสงมอบ และพนธมตรทางธรกจด าเนนการตอตานการทจรต 32. การก าหนดแนวปฏบตการด าเนนงานรวมกบหนวยงานก ากบดแลภาครฐ และนกการเมองอยางมความรบผดชอบ 33. การก าหนดมาตรการและแนวปฏบต และด าเนนการจดซอจดจางทเปนธรรม และตอตานการจดจางแบบผกขาด 34. การก าหนดมาตรการและแนวทางการไมละเมดสทธในทรพยสน 35. การไดรบขอรองเรยนการจดซอจดจางไมเปนธรรม และการสนบสนนและพฒนาชมชน 36. ก าหนดหลกเกณฑคดเลอกชมชนส าคญ เพอเสรมสรางความเขมแขง 37. การระบความตองการ ความกงวล และความคาดหวงของชมชนส าคญ 38. การจดท าแผนเสรมสรางความเขมแขงของชมชม ทม พนฐานจากความสามารถพเศษและสอดคลองกบความตองการของชมชน 39. เขารวมกบองคกรเครอขาย เพอพฒนาชมชน และ

184

การบรหารหวงโซอปทาน 40. ทบทวนและออกแบบระบบงานและกระบวนการท างาน ใหสอดคลองกบความสามารถพเศษและทศทางยทธศาสตรความยงยนขององคกร 41. การระบความตองการของผมสวนไดสวนเสยเพอจดท าขอก าหนดของกระบวนการท างานส าคญ 42. การนวตกรรมกระบวนการท างานเพอเพมประสทธภาพกระบวนการท างานใหรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม 43. การจดท าแผนบรหารความตอเนองของธรกจ เพอเตรยมพรอมรองรบภยพบตหรอภาวะฉกเฉน และ 44. การจดกจกรรมเสรมสรางความรและความสามารถของผสงมอบ คคา คความรวมมอ และพนธมตรทางการคา เพอยกระดบศกยภาพในการปฏบตงานรวมกบรฐวสาหกจ

เมอใชวธ PCA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigen value มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 3 องคประกอบ ดงน

ตารางท 55 องคประกอบหลกของปจจยยงยนดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความ

แปรปรวน ความแปรปรวน

สะสม ระบบการสรางความสมพนธกบลกคาและชมชน (Customer and Community Relation)

12.2824 0.3071 0.3071

แนวปฏบตดานสงแวดลอมและการด าเนนการด าเนนงานอยางเปนธรรม (Environment and Fair)

3.9859

0.0996

0.4067

การบรหารหวงโซอปทานและสทธมนษยชน (Supply Chain and Human Right)

2.4136 0.0603 0.4670

โดยแตละองคประกอบมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

ตารางท 56 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร ระบบการสรางความ สมพนธกบลกคาและชมชน (Customer and Community

0.3102

0.2639

- Xcsr10 การจ าแนกลกคาออกเปนกลมลกคาในปจจบน ลกค าในอนาคต และลกค าค แขง ทเกยวของกบงานตามภารกจ และการบรโภคอยางยงยนทชดเจน

- Xcsr11 การระบความตองการและความคาดหวง

185

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

Relation)

0.2646

0.1820

0.1976

0.1256

0.1395

0.1260

0.2182

0.2030

0.3167

0.3330

0.3012

0.2335

0.1181

ของลกคาในปจจบน ลกคาในอนาคต และลกคาคแขง ทเกยวของกบงานตามภารกจ และการบรโภคอยางยงยน

- Xcsr12 การประเมนความพงพอใจของลกคารฐวสาหกจ

- Xcsr13 การประเมนความภกดของลกคาปจจบนรฐวสาหกจ

- Xcsr14 การจดชองทางใหลกคาเขาถงสารสนเทศไดอยางหลากหลาย โดยแตกตางและเหมาะสมกบแตละกลมลกคา

- Xcsr17 การก าหนดชองทางและกระบวนการจดการขอรองเรยนทลกคาเขาถงไดโดยงาย และเปนธรรม

- Xcsr18 ความพงพอใจของผใชบรการทมตอองคกรเพมขนอยางตอเนอง และสทธมนษยชนทครอบคลม

- Xcsr22 การก าหนดแนวปฏบตการไมเลอกปฏบตตอพนกงาน ลกคา และผมสวนไดสวนเสยทกกลมทเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr27 การจดจางผดอยโอกาสเปนสวนหนงของพนกงานองคกร และการปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม

- Xcsr29 ประเมนและบรหารความเสยงดานทจรตจากการปฏบตงานขององคกร

- Xcsr36 ก าหนดหลกเกณฑคดเลอกชมชนส าคญ เพอเสรมสรางความเขมแขง

- Xcsr37 การระบความตองการ ความกงวล และความคาดหวงของชมชนส าคญ

- Xcsr38 การจดท าแผนเสรมสรางความเขมแขงของชมชม ทมพนฐานจากความสามารถพเศษและสอดคลองกบความตองการของชมชน

- Xcsr40 ทบทวนและออกแบบระบบงานและกระบวนการท างาน ใหสอดคลองกบความสามารถพเศษและทศทางยทธศาสตรความยงยนขององคกร

- Xcsr41 การระบความตองการของผมสวนไดสวน

186

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

0.1240

เสยเพอจดท าขอก าหนดของกระบวนการท างานส าคญ

- Xcsr44 การจดกจกรรมเสรมสรางความรและความสามารถของผสงมอบ คคา คความรวมมอ และพนธมตรทางการคา เพอยกระดบศกยภาพในการปฏบตงานรวมกบรฐวสาหกจ

แนวปฏบตดานสงแวดลอมและการด าเนนการด าเนนงานอยางเปนธรรม (Environment and Fair)

0.2915

0.3060

0.3509

0.2431

0.3076

0.1860

0.2600

0.2011

0.2892

0.2605

0.1845

- Xcsr3 การจดท าและด าเนนการตามแผนกลยทธเพ อป อ งกนและลดผลกระทบ เ ชงลบท ม ต อสงแวดลอม

- Xcsr4 การสรางความรวมมอกบผมสวนไดสวนเสย เพ อป อ งกนและลดผลกระทบ เ ชงลบท ม ต อสงแวดลอม

- Xcsr5 การก าหนดแนวทางหลกเลยงการใชสารพษและสารเคมอนตรายทเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr7 การจดกจกรรมเพอกระตนจตส านกใหพ น ก ง า น เ ห น ค ณ ค า ป ก ป อ ง แ ล ะ ใ ชทรพยากรธรรมชาต ทดน น า และสงแวดลอมอยางสมดล

- Xcsr15 การก าหนดมาตรการและแนวทางคมครองสขภาพและความปลอดภยของผใชบรการทเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr16 การก าหนดมาตรการและแนวทางการปกปองขอมลและความเปนสวนตวของผใชบรการทเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr20 การประเมนและบรหารความเสยงดานสทธมนษยชน

- Xcsr28 การจดใหมนโยบายสงเสรมการตอตานทจรตทเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr30 การจดกจกรรมสรางบรรยากาศเพอปองกน และลดการตอตานการทจรตขององคกร

- Xcsr31 การสรางเครอขายความรวมมอกบ คคา ผสงมอบ และพนธมตรทางธรกจด าเนนการตอตานการทจรต

- Xcsr33 การก าหนดมาตรการและแนวปฏบต และ

187

องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

0.1280

0.1931

ด าเนนการจดซอจดจางทเปนธรรม และตอตานการจดจางแบบผกขาด

- Xcsr35 การไดรบขอรองเรยนการจดซอจดจางไมเปนธรรม และการสนบสนนและพฒนาชมชน

- Xcsr39 เขารวมกบองคกรเครอขาย เพอพฒนาชมชน และการบรหารหวงโซอปทาน

การบรหารหวงโซอปทานและสทธมนษยชน (Supply Chain and Human Right)

0.2788

0.2312

0.3915

0.3755

0.4177

0.4177

0.3369

- Xcsr1 จดท านโยบายการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมทสอดคลองกบหลกการทเปนทยอมรบในระดบสากล และการบรหารจดการดานสงแวดลอม

- Xcsr2 ม ร ะบ บกา ร ว ด บ นท ก และ ร าย ง า นผลกระทบทมตอสงคม ทง มลพษ น าเสย กากของเสย และการใชพลงงานและทรพยากรธรรมชาต

- Xcsr6 การจดท าคมอปฏบตเพอลดผลกระทบของเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change)

- Xcsr19 การจดท านโยบายดานสทธมนษยชนอยางเปนลายลกษณอกษร

- Xcsr23 การจดใหมกลไกปองกนและแกไขปญหาความขดแยงดานสทธมนษยชน

- Xcsr25 การก าหนดหลกเกณฑและคดเลอกคคา ผสงมอบ และพนธมตรทางการคาขององคกรทไมกระท าผดดานสทธมนษยชน

- Xcsr42 การนวตกรรมกระบวนการท างานเพอเพมประสทธภาพกระบวนการท างานใหรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ทงนจากตวแปรของปจจยดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ทมทงสน 44 ตวแปร เมอท าการจดกลมดวยวธการ PCA พบวา สามารถน ามาใชวเคราะหไดจรงเพยง 40 ตวแปร โดยตวแปรทไมสามารถน ามาใชไดเนองจากไมมความแปรปรวน คอ

- Xcsr21 : การแตงตงผดแลรบผดชอบงานดานสทธมนษยชน - Xcsr24 : การก าหนดมาตรการและแนวทางการสรรหาและเลอนต าแหนงพนกงานอยางเทา

เทยมและเปนธรรม

188

- Xcsr32 : การก าหนดแนวปฏบตการด าเนนงานรวมกบหนวยงานก ากบดแลภาครฐ และนกการเมองอยางมความรบผดชอบ

- Xcsr 34 : การก าหนดมาตรการและแนวทางการไมละเมดสทธในทรพยสน

ทงนสามารถสรปตวแปรตน (ตวแปร X) จากการจดกลมตวแปรตามวธการ PCA ไดทงหมด ดงน

ตารางท 57 สรปองคประกอบและตวแปรตนจากการจดกลมตวแปรตามวธการ PCA ปจจยยงยน องคประกอบ

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Management and Development : HR)

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Management and Development)

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน (Sustainable Leadership : Leader)

2.1 การก าหนดคานยมจรยธรรม (Ethical Value) 2.2 การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

พนกงาน (Vision and Engagement) 2.3 การพฒนาความยงยน (Sustainable

Development) 2.4 การสอสารของผน า (Leader’s Communication)

3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร (Sustainable strategy management : Strategy)

3.1 การวางแผนยทธศาสตรเพอความยงยน (Strategic Planning)

3.2 การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis)

3.3 การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

3.4 การประเมนผลความยงยน (Sustainable Evaluation)

4. การบรหารความเสยง (Risk Management : Risk)

4. การบรหารความเสยง (Risk Management)

5. การบรหารความขดแยงและความ สมพนธและการมสวนรวมของ ผมสวนไดเสย (Stakeholder

5.1 การสรางความสมพนธกบผมสวนไดเสย (Stakeholder Relationship)

189

ปจจยยงยน องคประกอบ

management : Stake) 5.2 การวเคราะหผมสวนไดเสย (Stakeholder Analysis)

6. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง (Sustainable Financial Management : Finance)

6. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง (Sustainable Financial Management)

7. การบรหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม (Information Knowledge and Innovation Management : is)

7.1 ระบบจดเกบขอมลสารสนเทศดานความยงยน (Information Management)

7.2 การบรหารจดการความรเพอความยงยน (Knowledge Management)

8. การก ากบดแลกจการทด (Good Governance : cg)

8.1 การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) 8.2 การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical

Management) 8.3 การส ารวจจรยธรรมพนกงาน (Ethical

Evaluation)

9. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social Responsibility : csr)

9.1 ระบบการสรางความสมพนธกบลกคาและชมชน (Customer and Community Relation)

9.2 แนวปฏบตดานสงแวดลอมและการด าเนนการด าเนนงานอยางเปนธรรม (Environment and Fair)

9.3 การบรหารหวงโซอปทานและสทธมนษยชน (Supply Chain and Human Right)

รวม 21 องคประกอบ (จดกลมตามวธ PCA)

ส าหรบตวแปรผลความยงยนของรฐวสาหกจไทยหรอตวแปรตาม (ตวแปร Y) ซงประกอบดวย 3 มมมอง ไดแก

ความยงยนดานการเงน (Sustainable Finance) ตามตาราง 11 : มมมองท 1 ความยงยนทางการเงน (IOC = 0.88) ทประกอบดวยตวแปรยอย ไดแก 1. การมรายไดจากการด าเนนงานตามภารกจเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว 2. การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง 3. การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน และ 4. การมเงนทนหมนเวยนภายในองคกรทเพยงพอตอการปฏบตงานตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว

190

ความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ (Sustainable Mission Success) ตาราง 12 : มมมองท 2 ความยงยนของการปฏบตงานตามภารกจ (IOC = 0.88) ทประกอบดวยตวแปรยอย ไดแก 1.สามารถสรางผลส าเรจตามภารกจไดอยางแทจรงจนมภาพลกษณเปนทยอมรบโดยผมสวนไดสวนเสยทกกลมโดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ และ 2. กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานทงในและตางประเทศ

ความย งยนด านจร ยธรรมท ม ง เนนความรบผดชอบและพอเ พยง ( Sustainable Responsible and Sufficient Ethic) ตาราง 13 : มมมองท 3 ความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง ( IOC = 0.88) ทประกอบดวยตวแปรยอย ไดแก 1. พนกงานมพฤตกรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง 9 ประการ ไดแก 1.1 จรยธรรม 1.2 ความซอสตย 1.3 รบผดชอบตอผลจากการกระท า 1.4 ความโปรงใส 1.5 มงเนนประโยชนของผมสวนไดสวนเสย 1.6 พอประมาณ 1.7 พงพงตนเองได 1.8 มงมนความส าเรจ และ 1.9 มงเนนพฒนาปญญาและความร 2. มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ และ 3. มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เมอใชวธ FA ในการจดกลม โดยคดเลอกองคประกอบ (Component) ทมคา Eigenvalue มากกวา 1.00 จะท าใหไดองคประกอบทงสน 1 องคประกอบ ดงน

ตารางท 58 วเคราะหองคประกอบของตวแปรของผลความยงยนของรฐวสาหกจไทย

องคประกอบ คาไอเกน

(Eigen Values) ความแปรปรวน

ความแปรปรวนสะสม

ความยงยนของรฐวสาหกจ (SOE’ s Sustainability)

1.1650 0.8734 0.8734

โดยองคประกอบขางตนมจ านวนตวแปรยอย และคาน าหนกองคประกอบสรปไดดงน

191

ตารางท 59 สรปจ านวนตวแปรและคาน าหนกองคประกอบดานความยงยนของรฐวสาหกจไทย องคประกอบ คาน าหนกองคประกอบ ตวแปร

ค ว า ม ย ง ย น ข อ งรฐวสาหกจ (SOEs’Sustainability)

0.3446

0.6124 0.0343

0.3315

0.3121

0.2769

0.6052

0.0469

0.1328

- การมรายไดจากการด าเนนงานตามภารกจเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว

- การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง - การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการ

ขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน - การม เ งนทนหมนเวยนภายในองคกรท

เพยงพอตอการปฏบตงานตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว

- การสามารถสรางผลส าเรจตามภารกจไดอยางแทจรงจนมภาพลกษณเปนทยอมรบโดยผมสวนไดสวนเสยทกกลมโดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ

- กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานทงในและตางประเทศ

- พนกงานมพฤตกรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

- การมภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ

- การมภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ทงนเมอน าองคประกอบทเปนตวแปรตนทแสดงถงปจจยยงยนของรฐวสาหกจทมจ านวน

ทงสน 21 องคประกอบครอบคลม 109 ปจจยยอย และองคประกอบท เปนตวแปรตาม 1 องคประกอบทครอบคลม 9 ผลลพธยอยทสะทอนความยงยนของรฐวสาหกจไทย มาทดสอบเงอนไขเพอวเคราะหความถดถอยเชงเสนแบบพห ผลทเกดขนพบวาคาความคลาดเคลอน (error) มการแจก

192

แจงแบบปกต นอกจากนนเมอพจารณาคาDurbin Watson ทเทากบ 1.8539 ซงอยระหวาง 1.5 ถง 2.5 ท าใหสรปไดวาคาความคลาดเคลอนเปนอสระตอกน ไมมความสมพนธระหวางเวลาจนเปนปญหา Autocorrelation ส าหรบความสมพนธของตวแปรอสระหรอตวแปรตนจากการทดสอบพบวาไมมความสมพนธกน ซงสะทอนไดวาไมมปญหา Multicollinearity

โดยเมอน าขอมลทผานการทดสอบเงอนไขตางๆขางตน มาวเคราะหความถดถอยเชงเสน

แบบพหดวยวธ Stepwise จะท าใหสามารถสรปผล ไดดงน

ตารางท 60 ผลการทดสอบความสมพนธเชงสถตของปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ดวยวธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน

องคประกอบ b SEb Z P-value

การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and Engagement)

0.0685 0.0239 2.86 0.004

การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis)

0.0995 0.0279 3.57 0.000

การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

-0.0674 0.0247 -2.73 0.006

การก ากบดแลกจการทด (Good Governance)

0.1405 0.0262 5.36 0.000

การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management)

0.0701 0.0157 4.47 0.000

คาคงท = 0.0122

R2 = 0.6086 ; Adjust R2 = 0.6009 ; LR Chi-Square = 88.84

จากตารางท 60 จะพบวาการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน (Vision and

Engagement) การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis) การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Resource Mangement) การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) และการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management) มความสมพนธกบความย งยนของรฐวสาหกจ

193

(SOEs’Sustainability) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R2) เทากบ 0.6086 และสามารถอธบายผลความยงยนของรฐวสาหกจไดรอยละ 60.09 ซงเมอพจารณาคาสมประสทธการถดถอยขององคประกอบตางๆ พบว า การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) ทมตวแปรยอย ประกอบดวย การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทด บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส การควบคมภายใน การตรวจสอบภายใน และการจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และ การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน(SWOT and Strategic Challenge Analysis) ทมตวแปรยอย ไดแก การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอกทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยนอยางครบถวนทนกาล การม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร และการวเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดยครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม มความสมพนธ สามารถอธบายความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดสงสด จากการทมคาสมประสทธการถดถอย (b) ท 0.1405 และ 0.0995 ตามล าดบ ในขณะทการจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Resource Mangement) ทมตวแปรยอย ไดแก การวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ การก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความรวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าใหแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย การพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล และการเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรภาครฐ เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ อธบายหรอใชพยากรณความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดนอยทสดท 0.0674 นอกจากนนยงเปนการอธบายผลความยงยนในลกษณะผกผน กลาวคอหากรฐวสาหกจมการคดเลอกทรพยากรเพอเพมความไดเปรยบในการแขงขนเพมขน กลบจะยงสงผลใหความยงยนของรฐวสาหกจลดลงเปนล าดบ

194

สมการอธบายความยงยนของรฐวสาหกจไทย มรายละเอยดแสดงไดดงน

SOEs’Sustainability = 0.0122 + 0.0685 Vision and Engagement + 0.0995SWOT and Strategic Challenge Analysis -0.0674 Sustainable Resource Management +0.1405Good

Governance+ 0.0701Ethical Management

สมการ 1 : สมการการประเมนความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

4.3 ทดสอบความเทยงตรง ของแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลย

ภาพของรฐวสาหกจไทย

การทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลย

ภาพของรฐวสาหกจไทยในรปสมการทเกดจากการใชแนวทาง Cross Validity ตามวธ Split test ได

มการจดแบงขอมลออกเปน 2 กลม ไดแก กลมท 1 รฐวสาหกจจ านวน 52 แหงเพอพฒนาแบบจ าลอง

และกลมท 2 รฐวสาหกจจ านวน 3 แหง เพอทดสอบประสทธภาพและความเทยงตรงของแบบจ าลอง

ทพฒนา ซงผลทไดพบวาแบบจ าลองทพฒนาไดจากกลมตวอยางจ านวน 52 แหง ม 5 องคประกอบท

สามารถอธบายความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดอยางมนยส าคญทรอยละ 99 โ ดยมคาความ

เบยงเบนออกจากจดอางองยกก าลงสอง (Sum Squared Error ,SSE) เทากบ 10.0795 และมคา

คลาดเคลอนก าลงสองเฉลย (Mean Square Error ,MSE) เทากบ 3.1748 ดงนนเมอน าแบบจ าลอง

ดงกลาว มาแทนคาดวยขอมลของกลมตวอยางจ านวน 3 แหง กจะท าใหไดคาความแปรปรวนใหมทม

คา SSE เทากบ 0.9283 และคา MSE เทากบ 0.9635 ซงมคานอยกวาแบบจ าลองทพฒนาไดจาก

กลมตวอยางแรกจ านวน 52 แหง และแสดงไดวาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความ

ยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทยทพฒนาไดนมความเทยงตรงและสามารถทจะน าไปใชในการ

ท านายรฐวสาหกจอนๆไดอยางมประสทธภาพเชนเดยวกน โดยผลความแปรปรวนระหวางทง 2 กลม

ตวอยางสามารถแสดงในรปตารางเปรยบเทยบไดดงน

195

ตารางท 61 การเปรยบเทยบคาความแปรปรวน เพอทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลองเพอการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

คาเบยงเบน/คาความคลาดเคลอน กลมรฐวสาหกจ 52 แหง กลมรฐวสาหกจ 3 แหง

SSE 10.0795 0.0075 MSE 3.1748 0.0865

4.4 การวเคราะหและสรปแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจไทย

จากผลการทดสอบความสมพนธเชงสถตท าใหพบองคประกอบดานการบรหารจดการท

สามารถอธบายความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดอยางมนยส าคญทงสน 5 องคประกอบ ไดแก การ

ก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน (Vision and Engagement) การวเคราะห SWOT และ

ความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis) การจดการ

ทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Resource Mangement) การก ากบดแลกจการทด (Good

Governance) และการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management) โดยเมอน า

องคประกอบดงกลาวมาพฒนาเปนแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย ตามแนวทางการประเมนผลเชงสมดลเพอความยงยน (Sustainable Balanced

Scorecard) ของ Frank Figge, Tobias Hahn ,Stefan Schaltegger & Marcus Wagner ท

ก าหนดใหสามารถพฒนาแบบประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยขนใหม ใหมจ านวนและชอมต

การประเมนทแตกตางจาก 4 มมมองดงเดมของ Balanced Scorecard ทงนเพอใหแบบจ าลอง

ดงกลาวมความเหมาะสมทจะน ามาใชประเมนรฐวสาหกจไทยทมบรบทและรปแบบการด าเนนงาน

เฉพาะแตกตางจากองคกรภาครฐและเอกชนรปแบบอนๆ ในทนจงไดท าการพฒนาแบบจ าลองการ

ประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย (The Sustainable

Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand)

ทมดชนรวมทสะทอนการวดการบรหารจดการความยงยน (Process) โดยใช 5 องคประกอบ และ 22

ตวแปรยอยขางตน น ามาพฒนาเปนดชนชวดความยงยนของรฐวสาหกจไทย สรปไดดงน

196

ดชนรวม ตวชวดยอย ผลลพธความยงยน 1. การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

1.1 การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบ

1. ผลลพธความยงยนดานการเงน

2. ผลลพธดานการ

ปฏบตงานตามภารกจ

3. ผลลพธความ

ยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

1.2 ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต 1.3 ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบม

สวนรวม

1.4 พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกร

2. การวเคราะห SWOT และความ ทาทายเพอบรหารความยงยน

2.1 การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอก

2.2 การม SWOT ดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

2.3 การ วเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษทสงผลตอความยงยน

3. การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน

3.1 การคดเลอกทรพยากรเพอเพมความไดเปรยบในการแขงขน

3.2 การถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และ ผมสวนไดเสย

3.3 การประเมนและคาดการณความเพยงพอของทรพยากรในการปฏบตงานตามแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตงาน

3.4 การพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกร 3.5 การไดรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรท

เปนทยอมรบ

4. การก ากบดแลกจการทด

4.1 การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทด 4.2 บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ 4.3 การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส 4.4. การควบคมภายใน 4.5 การตรวจสอบภายใน 4.6 การจดท ากจกรรมเสรมสรางพฤตกรรมจรยธรรม

ดานความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

5. การบรหารสมรรถนะ ดานจรยธรรม

5.1 การจดท าคมอจรยธรรมธรกจทเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

5.2 การบรหารจดการสมรรถนะดานจรยธรรม 5.3 การประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมของพนกงาน

197

ดชนรวม ตวชวดยอย ผลลพธความยงยน 5.4 การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมไปผกโยง

กบระบบแรงจงใจ

รปท 6 แบบจ าลองการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ

โดยแบบจ าลอง SSM ดงกลาว ไดก าหนดระดบคะแนนเพอประเมนความสมบรณของการ

ด าเนนงานเมอเทยบกบตวชวดทเปนเกณฑมาตรฐาน แบงออกเปน 5 ระดบ ดงน

ระดบ 5 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานมากทสด

ระดบ 4 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานมาก

ระดบ 3 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐาน

ระดบ 2 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานนอย

ระดบ 1 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานนอยทสด

ทงนในการน าโปรแกรม SSM มาใชส าหรบประเมนรฐวสาหกจนน เพอใหดชนมน าหนกท

เหมาะสม (Weight) และสามารถประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดในเชง

ดลยภาพตามวตถประสงคการวจยทก าหนด ผวจยจงไดน าดชนทง 5 ดานมาด าเนนการสมภาษณเชง

ลก (Indept Interview) กบผเชยวชาญดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ และการ

พฒนาความยงยนทงภาครฐและเอกชน โดยสามารถสรปขอคดเหนของผเชยวชาญ ไดดงน

ผเชยวชาญเหนวาควรก าหนดน าหนกของแตละดชนเพอประเมนการบรหารจดการความ

ยงยนของรฐวสาหกจทเทากน ทงนเนองจาก

1. วตถประสงคการวจยมงเนนพฒนาแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ ดงนนเพอใหเกดความสมดลในการประเมน

และพฒนารฐวสาหกจจงไมควรก าหนดน าหนกความส าคญทดชนใดมากกวาดชนอน

โดยเปรยบเทยบ ซงจากการททง 5 ปจจยผานการทดสอบทงเชงปรมาณและเชง

คณภาพและพบวามนยส าคญหรอมอทธผลตอความยงยนของรฐวสาหกจทงสน จงไม

198

ควรมการก าหนดจ าแนกน าหนก ทแสดงวารฐวสาหกจควรมงเนนพฒนาปจจยใด

ปจจยหนงมากกวาปจจยอนๆ แตควรพจารณาวารฐวสาหกจตองมปจจยทง 5 ดาน

ในระดบเทากนจงจะท าใหเกดความยงยนไดอยางแทจรง

2. วตถประสงคการวจยเนนการคนหานยามและปจจยยงยนของรฐวสาหกจไทยโดยรวม

ไมมงศกษาวจยเฉพาะกลมสาขา หรอรายรฐวสาหกจ จงมการก าหนดใชขอมลของ

รฐวสาหกจทง 52 แหง ในการทดสอบและพบวามปจจย 5 ดานทสงผลตอความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยในภาพรวมดงกลาว ดงนนจงไมควรมการก าหนดจ าแนก

น าหนกตวชวดเปนรายสาขา ทสะทอนวา 5 ปจจยตางมอทธพลตอรฐวสาหกจในแต

ละกลมสาขาทแตกตางกน ซงเปนประเดนทอยเหนอขอบเขตการวจยและไมม

หลกการทางวชาการรองรบอยางเปนรปธรรม

3. ส าหรบตวชวดยอยภายในแตละดชนนน เนองจากถกก าหนดใหสอดคลองตาม

มาตรฐานสากลและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จงท าใหมจ านวนไมเทากน โดยใน

การก าหนดน าหนกสามารถใหความส าคญตามทหลกการมาตรฐานสากลรวมถงหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงก าหนด ซงกรณดงกลาวอาจท าใหตวชวดยอยของบางดชน

มน าหนกไมเทากน

4. ดชนรวมทผานการทดสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพนนพบวาเปนดชนพนฐานท

จ าเปนส าหรบใชในการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจทกแหง

โดยไมเปนดชนเฉพาะหรอมอทธพลเปนพเศษส าหรบสาขาใดสาขาหนง ดงนนจงควร

มการก าหนดน าหนกการประเมนผลทเทากน เพอสนบสนนใหรฐวสาหกจทไดรบการ

ประเมนใหความส าคญและน าผลประเมนทไดรบยอนกลบสการพฒนาการบรหาร

จดการทง 5 ดานอยางครบถวนในระดบเดยวกน

5. อยางไรกตามในกรณทมความจ าเปนตองมการจดแบงน าหนกในการประเมนเพอ

สะทอนความส าคญในการพฒนาใหสอดคลองกบปญหาทรฐวสาหกจประสบใน

ปจจบน ควรมการก าหนดน าหนกทแตกตางกนระหวางดชน แตไมควรมการก าหนด

น าหนกดชนทแตกตางกนแยกเปนรายสาขารฐวสาหกจ เนองจากการก าหนดวากลม

สาขารฐวสาหกจใดควรมการมงเนนจรยธรรมมากกวารฐวสาหกจสาขาอนเปนการ

ด าเนนการทยงไมมหลกการทางวชาการรองรบเพยงพอ และเนองจากสาขาทก าหนด

199

จ าแนกรฐวสาหกจในปจจบนเปนไปเพอสนบสนนการประเมนผล ใหแตละ

คณะกรรมการประเมนผลก ากบดแลรฐวสาหกจไดในจ านวนทเทากน โดยรฐวสาหกจ

ในกลมตางๆ อาจไมไดด าเนนการภารกจเฉพาะตามสาขาทถกระบถง การก าหนด

น าหนกโดยจ าแนกตามสาขาจงอาจท าใหเกดความสบสนและไมสอดคลองกบบรบท

การปฏบตงานทแทจรงของรฐวสาหกจได

อยางไรกตาม เนองจากปญหาของรฐวสาหกจไทยในปจจบนมจดเรมตนจากประเดนดาน

จรยธรรมเปนพนฐาน ดงนนเพอใหดชนทจดท าขนนสามารถน าไปใชเปนกลไกส าหรบการประเมนผล

และพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดอยางแทจรง โดยผลจากการวจยเชงสถตสรปไดวาแตละ

ปจจยความยงยนทสดทายไดถกก าหนดใหเปนดชนชวดการด าเนนงานมอทธพลตอความยงยนของ

รฐวสาหกจในระดบทแตกตางกน โดยแสดงในรปสมการท 1 การประเมนความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจไทย

SOEs’Sustainability = 0.0122 + 0.0685 Vision and Engagement + 0.0995SWOT and Strategic Challenge Analysis -0.0674 Sustainable Resource Management +0.1405Good

Governance+ 0.0701Ethical Management โดยสมการขางตนสามารถจดล าดบดชนทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยสงสดถง

ต าสด ไดดงน

1. Good Governance มคาสมประสทธการถดถอย (b) เทากบ 0.1405

2. SWOT and Strategic Challenge Analysis มคาสมประสทธการถดถอย (b) เทากบ

0.0995

3. Ethical Management มคาสมประสทธการถดถอย (b) เทากบ 0.0701

4. Vision and Engagement มคาสมประสทธการถดถอย (b) เทากบ 0.0685

5. Sustainable Resource Management มคาสมประสทธการถดถอย (b) เทากบ 0.0674

200

ซงหากน าระดบความสามารถในการท านายการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย

มาค านวณและจดสดสวนใหทง 5 ดชนมน าหนกรวมในการท านายการบรหารความยงยนของ

รฐวสาหกจเทากบรอยละ 100 จะสามารถก าหนดน าหนกรายดชนใหมคาแตกตางกนสรป ไดดงน

ดชน คาสมประสทธการถดถอย (b)

น าหนก (รอยละ)

1. Good Governance 0.1405 32 2. SWOT and Strategic

Challenge Analysis 0.0995 22

3. Ethical Management 0.0701 16

4. Vision and Engagement 0.0685 15

5. Sustainable Resource Management

0.0674 15

น าหนกรวม 0.4460 100

ตารางท 62 การก าหนดน าหนกรายดชนเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย

และสามารถก าหนดน าหนกของตวชวดยอยภายในแตละดชน ไดดงน

ดชนรวม น าหนก (รอยละ)

ตวชวดยอย

1. การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

3.75 1.1 การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบ 3.75 1.2 ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต 3.75 1.3 ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบม สวนรวม 3.75 1.4 พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกร

2. การวเคราะห SWOT และความ ทาทายเพอบรหารความยงยน

7.00 2.1 การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอก

7.00 2.2 การม SWOT ดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม 8.00 2.3 การ วเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชง

ยทธศาสตร และความสามารถพเศษทสงผลตอความยงยน 3. การจดการทรพยากรทสงผล

3.00 3.1 การคดเลอกทรพยากรเพอเพมความไดเปรยบในการแขงขน 3.00 3.2 การถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และผมสวนไดเสย

201

ดชนรวม น าหนก (รอยละ)

ตวชวดยอย

ตอความยงยน 3.00 3.3 การประเมนและคาดการณความเพยงพอของทรพยากรในการปฏบตงานตามแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตงาน

3.00 3.4 การพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกร 3.00 3.5 การไดรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรทเปนทยอมรบ

4. การก ากบดแลกจการทด

1.00 4.1 การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทด 8.00 4.2 บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ (ประกอบดวย 8 ตวชวดยอย) 6.00 4.3 การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส (ประกอบดวย 12 ตวชวด

ยอย) 8.00 4.4. การควบคมภายใน (ประกอบดวย 10 ตวชวดยอย) 8.00 4.5 การตรวจสอบภายใน (ประกอบดวย 8 ตวชวดยอย) 1.00 4.6 การจดท ากจกรรมเสรมสรางพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอ

สงคมและความพอเพยง 5. การบรหารสมรรถนะ ดานจรยธรรม

4.00 5.1 การจดท าคมอจรยธรรมธรกจทเนนความรบผดชอบและความพอเพยง 4.00 5.2 การบรหารจดการสมรรถนะดานจรยธรรม 4.00 5.3 การประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมของพนกงาน 4.00 5.4 การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

ตารางท 63 การก าหนดน าหนกรายตวชวดยอยเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย

โดยน าหนกขางตนจะถกน ามาก าหนดใชส าหรบการประเมนรฐวสาหกจทกกลมสาขา

เนองจากเหตผลส าคญ คอ

1. วตถประสงคการวจยก าหนดพฒนาแบบจ าลองการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทยโดยรวม สงผลใหขอมลกลมตวอยางทน ามาใชทดสอบความสมพนธเชงสถต

ครอบคลมกลมตวอยางทง 55 แหง โดยไมจ าแนกเปนรายสาขา ซงท าใหพบวาดชนท

สงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจโดยรวมมทงสน 5 ดชนทมอทธพลตอความยงยนของ

รฐวสาหกจโดยรวมทแตกตางกน ดงนนจงไมสามารถใชผลดงกลาวส าหรบก าหนดดชน

และน าหนกการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจรายสาขาได

2. บทสรปการสมภาษณกลมผทรงคณวฒ พบวาไมควรมการจ าแนกน าหนกของดชนตาม

กลมรฐวสาหกจ เนองจากเงอนไขการจดแบงกลมสาขารฐวสาหกจเปนไปเพอสนบสนน

ระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของ สคร. กระทรวงการคลง มากกวาอยบน

202

พนฐานของวตถประสงคจดตงและภารกจทรฐวสาหกจไดรบโดยตรง นอกจากนน

เนองจากทกดชนเปนดชนพนฐาน (General Factors) เพอการพฒนาความยงยน โดย

ไมเปนดชนเฉพาะ (Specific Factors) ทสาขาใดตองมเปนพเศษแตกตางจากสาขาอน

ดงนนจงไมควรมการแบงน าหนกทแตกตางระหวางสาขาอกระดบหนง

ซงนอกเหนอจากการก าหนดน าหนกขางตนแลว ในทนยงไดก าหนดแนวทางพฒนาระดบ

ความครบถวนสมบรณของการด าเนนงานในแตละดชน โดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเปน

หลกการพฒนาความยงยนเชงสงคมศาสตรและจรยศาสตร น ามาประยกตควบคกบหลกการแสดง

ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตามมาตรฐาน ISO 26000 รวมถงหลกการสากลอนๆท

เกยวของ เพอท าใหดชนชวดทพฒนาตามการวจยนมความโดดเดนจากการใชหลกวชาการเชงสงคม

และจรยธรรมเปนกรอบการพฒนา ไมมงเนนใชหลกเศรษฐศาสตร และวทยาศาสตรเปนส าคญเชน

ประเทศพฒนาแลว ซงสามารถอธบายคาระดบและความสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

และหลกการสากลอนๆ ทน ามาประยกตใช สรปไดดงน

ตารางท 64 ตารางแสดงการเชอมโยงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการพฒนาดชนประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ

203

1. กา

รก าห

นดวส

ยทศน

และเสร

มสรางค

วาม

ผกพน

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

1.1 การก าหน

ดวสย

ทศนท

เนนค

วามส

มดลและ

รบผด

ชอบต

อองคกร เศ

รษฐก

จ สงคม

/

วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

3.75

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 1

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 2

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 3

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 4

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 5

มต

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

1.1

1.2 ผน ารวมพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน า

ในอน

าคตอ

ยางนอย

ครอบ

คลมด

านทก

ษะคว

าม

เปนผ

น า ความรคว

ามสามารถ และจรยธ

รรม

ดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

สงแวด

ลอม และ

ความพอ

เพยง

3.75

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) ไม

ม

สวนรวม

ในการพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารก าหน

ดกรอบแ

นว

ทางการพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นง

และผน าในอน

าคต แต

ยงไมมก

าร

ด าเนนงานดว

ยตนเอง

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

1 ดาน

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

นรวม

ในการพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน า

ในอน

าคต

2 ดาน

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

นรวม

ใน

การพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าใน

อนาคต

3 ดาน

หลกส

ตรพฒ

นาผน

า ก าห

นดครอบ

คลม

1.

ทกษะ

ความเปนผ

น า 2.

ความร

ความสามารถขอ

งงานตามภ

ารกจ

และ 3.

จรยธ

รรมด

านคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

สงแวดล

อม และคว

ามพอ

เพยง

1.3 ผน าจด

ใหมแ

ละเขารวม

ด าเนนก

ารตามแ

ผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนขอ

งพนก

งาน

3.75

ผน าระดบส

ง (1-

3) ไม

จดใหมแ

ผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

แตไมส

ามารถแ

สดงความ

เชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

รไดอ

ยางเป

นระบ

บ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ทเชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

ร น าไปป

ฏบตไดอ

ยางเป

น

ระบบ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร ท

เชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

ององคก

ร

ทงนแ

ผนงานด

งกลาวฯ ก าห

นด

รายล

ะเอยด

เฉพา

ะแผน

งาน/โ

ครงการ

ระดบ

องคก

ร แตย

งไมม

การระบ

แผนงาน

/โครงการเพ

อใหผ

น าระดบ

สง

น าไป

ปฏบต

ในเชงบ

รณาการ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผนเสรมส

ราง

ความผก

พนแก

บคลากร ทเชอม

โยงกบ

ปจจย

ผกพน

ขององคกร โด

ยเปน

แผนงาน

/

โครงการท

งส าห

รบระดบ

องคก

รและผน

า

ระดบ

สงน าไป

ปฏบต

ในเชงบ

รณาการ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

1.2 และ 1

.3

1.4 ความพ

งพอใจข

องพน

กงานตอ

ระบบ

การ

สอสารของผน

าและองคก

ร

3.75

ไมมก

ารปร

ะเมนค

วามพ

งพอใจ

ทกป

/ มระดบ

ความพง

พอใจ

ลดลงอย

างตอ

เนองตงแต

3 ปข

น

ไป

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นจากปท

ผานม

า

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 3 ป

ตดตอ

กน

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรมระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 4 ปตด

ตอกน

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรมระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 5 ปตด

ตอกน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

1.4

รวม

15

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : การพจ

ารณาความส

มดลค

วรครอบ

คลม

4 มต

เศรษ

ฐกจ สงคม

/วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

- มอก

. 999

9 : การน าองคกร : ผ

บรหา

รระดบส

งประพฤ

ตตนเปน

แบบอ

ยางจากคว

ามศรทธ

าและคว

ามมงมน

ในการน ามาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปป

ฏบตใหเกด

ประสทธ

ผล

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล :

แสด

งภาวะความเปน

ผน าในก

ารมงมน

และรบผ

ดชอบ

/พฒนากล

ยทธ วต

ถประสงค และเป

าหมายท

สะทอ

นความม

งมนต

อความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

/ สรางความ

สมดล

ระหว

างตอ

งการขอ

งองคกรกบ

ผมสว

นไดเสย

ทงในป

จจบน

และอนาคต

- Be

st Pr

actic

es ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

1 การน าองคกร ทผน

าระดบส

งของรฐวส

าหกจ

จะมก

าร

ก าหน

ดวสย

ทศนท

ตอบส

นองตอผ

มสวน

ไดสว

นเสย

อยางสม

ดลและสามารถน

าองคกรไป

สความย

งยน

สาระส าคญ

ของวสย

ทศน ปร

ะกอบ

ดวย

1.

ดานก

ารปฏ

บตงานต

ามภา

รกจ /

2. ด

าน

เศรษ

ฐกจ

/ 3. ด

านสงคม

/4. ด

าน

สงแวดล

อม และ 5.

วฒนธ

รรม

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

'- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : 3

องคปร

ะกอบ

ไดแก

พอป

ระมาณ มเหตผ

ล และมภม

คมกน

2 เงอน

ไข ได

แก ความร และจรยธ

รรม

- มอก

. 999

9 : การน าองคกร : ผ

บรหา

รระดบส

งประพฤ

ตตนเปน

แบบอ

ยางจากคว

ามศรทธ

าและคว

ามมงมน

ในการน ามาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปป

ฏบตใหเกด

ประสทธ

ผล

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล :

แสด

งภาวะความเปน

ผน าในก

ารมงมน

และรบผ

ดชอบ

/สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไป

ปฏบต

/ สรางคว

ามสม

ดลระหว

างตอ

งการขอ

งองคกรกบ

ผมสว

นไดเสย

ทงในป

จจบน

และอนาคต

และ ทบท

วนและป

ระเมนก

ระบว

นการก ากบ

ดแลข

ององคก

ร

- Be

st Pr

actic

es ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

1 การน าองคกร ทผน

าระดบส

งของรฐวส

าหกจ

มสวน

รวม

สรางคว

ามผก

พนขอ

งบคล

ากร โ

ดยรวมด

าเนนก

ารตามแ

ผนเสรมสรางคว

ามผก

พนทเชอ

มโยงกบ

ปจจย

ผกพน

ของบ

คลากรในเชงบร

ณาการอย

างเปนระบ

บ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- มอก

. 999

9 : การน าองคกร : ผ

บรหา

รระดบส

งประพฤ

ตตนเปน

แบบอ

ยางจากคว

ามศรทธ

าและคว

ามมงมน

ในการน ามาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปป

ฏบตใหเกด

ประสทธ

ผล

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

1 การน าองคกร ทรฐวส

าหกจ

มผลค

วามพ

งพอใจข

อง

บคลากรเพมข

นตอเนอ

ง 5 ปตด

ตอกน

204

2. กา

รวเคราะห

สภาพ

แวดล

อมทส

งผลต

อควา

ม

ยงยน

น าหน

กระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

2.1 การวเคราะหป

จจยภ

ายในองคก

ร และปจ

จยดาน

เศรษ

ฐกจ สงคม

/วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอมภ

ายนอ

ก

ทสงผลค

วามส

าเรจต

ามภา

รกจข

องรฐวส

าหกจ

อยาง

ยงยน

อยางครบถ

วนทน

กาล

7มก

ารวเคราะหค

รบถว

น 1

ประเด

น อย

างมส

าระส าคญ

เพยงพอ

มการวเคราะหค

รบถว

น 2

ประเด

น อย

างมส

าระส าคญ

เพยงพอ

มการวเคราะหค

รบถว

น 3

ประเด

น อย

างมส

าระส าคญ

เพยงพอ

มการวเคราะหค

รบถว

น 4

ประเด

น อย

างมส

าระส าคญ

เพยงพอ

มการวเคราะหค

รบถว

น 4 ปร

ะเดน อย

างมส

าระส าคญเพยงพอ

อยางม

สาระส าคญ

ชดเจน

วเคราะหป

จจยภ

ายในและ

ปจจย

ภายน

อกทเกย

วของกบ

ดานเศรษฐ

กจ สงคม/วฒ

นธรรม

และสงแวดล

อม

2.2 การม

SWOT

ทครอบ

คลมด

านปร

ะเดนท

เกยว

ของกบภ

ารกจ

เศรษ

ฐกจ สงคม

/วฒนธ

รรม และ

สงแวดล

อมอย

างเปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

7มก

ารวเคราะหแ

ละจด

ท า

SWOT

ดานคว

ามยงยน

อยาง

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

ครอบ

คลม

1 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า

SWOT

ดานคว

ามยงยน

อยาง

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

ครอบ

คลม

2 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า

SWOT

ดานคว

ามยงยน

อยาง

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

ครอบ

คลม

3 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า

SWOT

ดานคว

ามยงยน

อยาง

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

ครอบ

คลม

4 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

ายลก

ษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

5 ปร

ะเดน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

2.1 และ 2

.2

2.3 การวเคราะห และระบ

ความทา

ทายเชงยท

ธศาสตร

ความไดเปร

ยบเชงยทธ

ศาสต

ร และคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จทสงผล

ความส าเรจ

ตามภ

ารกจ

ของรฐวสาหก

จอยางย

งยน โดยค

รอบค

ลมมต

ทง

ประเด

นทเกยว

ของกบภ

ารกจ

ดานเศรษ

ฐกจ สงคม

/

วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

8มก

ารระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบ

เชงยทธ

ศาสต

ร หรอ

ความสามารถพเศษ

ของ

รฐวส

าหกจ

ทครอบค

ลมมต

จ านว

น 1 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบ

เชงยทธ

ศาสต

ร หรอ

ความสามารถพเศษ

ของ

รฐวส

าหกจ

ทครอบค

ลมมต

จ านว

น 2 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบ

เชงยทธ

ศาสต

ร หรอ

ความสามารถพเศษ

ของ

รฐวส

าหกจ

ทครอบค

ลมมต

จ านว

น 3 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบ

เชงยทธ

ศาสต

ร หรอ

ความสามารถพเศษ

ของ

รฐวส

าหกจ

ทครอบค

ลมมต

จ านว

น 4 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชงยทธ

ศาสต

ร ความไดเปร

ยบเชงยทธ

ศาสต

ร

และความส

ามารถพ

เศษข

องรฐวส

าหกจ

ทครอบค

ลมมต

จ านว

น 5

ประเด

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

2.3

รวม

22

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : การพจ

ารณาความส

มดลค

วรครอบ

คลม

4 มต

เศรษ

ฐกจ สงคม

/วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

- มอก

. 999

9 : ก

ารวางแผน

: ก าห

นดกล

ยทธท

สนบส

นนหล

กการขอ

งมาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง และนโยบ

ายดานเศรษฐ

กจพอ

เพยงองคก

ร โดย

พจารณาสภา

พแวด

ลอมภ

ายในและภ

ายนอ

ก

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: พฒนากล

ยทธ วต

ถประสงค และเป

าหมายท

สะทอ

นถงความม

งมนต

อความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

2 การวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร ทรฐวส

าหกจ

มการรวบร

วมขอ

มลทง

ภายในแ

ละภา

ยนอก

องคก

ร พรอมว

เคราะห

และระบ

เปนจ

ดแขง (S

treng

th) จดอ

อน (W

eakn

ess) โอกาส

(Opp

ortun

ity) แ

ละอป

สรรค (T

hrea

t) อย

างครบถ

วนสม

บรณกอ

นเรมการก าห

นดกล

ยทธและจด

ท า

แผนระยะยาวและป

ระจ าปข

ององคก

ร

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : การพจ

ารณาความส

มดลค

วรครอบ

คลม

4 มต

เศรษ

ฐกจ สงคม

/วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

- มอก

999

9. การน าไปป

ฏบต

(ดานเศรษ

ฐกจ)

: ด าเนนธ

รกจห

ลกใหมค

วามม

นคงโดย

ใชคว

ามรความส

ามารถห

ลกขอ

งองคกร ความส

ามารถในก

ารรบ

ภาระหน

สน ภาระผกพ

นอน และความเสย

งขององคก

ร

และคธรกจ

ทงในระยะสน

และระยะยาว

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: พฒนากล

ยทธ วต

ถประสงค และเป

าหมายท

สะทอ

นถงความม

งมนต

อความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

2 การวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร ทรฐวส

าหกจ

มการวเคราะหค

วามท

าทาย

เชงยทธ

ศาสต

ร ความไดเปร

ยบเชงยทธ

ศาสต

ร และคว

ามสามารถพเศษ

อยางครบถ

วนสม

บรณกอ

นเรมการก าห

นดกล

ยทธและจด

ท าแผ

นระยะยาวและป

ระจ าปข

ององคก

ร

ความทา

ทายเชงยท

ธศาสตร

ความไดเปรยบเชงยท

ธศาสตร

และความส

ามารถพ

เศษ

ครอบ

คลม 1

. ประเดนท

เกยว

ของกบก

ารสราง

ความส าเรจ

ตามภ

ารกจ

2.

ประเด

นดานเศรษ

ฐกจ

3.

ประเด

นดานสงคม

4. ป

ระเดน

ดานว

ฒนธ

รรม และ 5

. ประเดน

ดานส

งแวด

ลอม

SWOT

ดานคว

ามยงยน

ประกอบ

ดวย ปร

ะเดน

SWOT

ทครอบค

ลม 1

. ประเดนท

เกยว

ของกบก

ารสราง

ความส าเรจ

ตามภ

ารกจ

2.

ประเด

นดานเศรษ

ฐกจ

3.

ประเด

นดานสงคม

4. ป

ระเดน

ดานว

ฒนธ

รรม และ 5

. ประเดน

ดานส

งแวด

ลอม

205

3. กา

รจดก

ารทร

พยาก

รทสง

ผลตอ

ความ

ยงยน

น าหน

กระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

3.1 การวเคราะหแ

ละคด

เลอก

ทรพย

ากรท

มคณคา

หายาก และไมสามารถลอ

กเลย

นแบบ

ไดอย

าง

สมบร

ณ ทท า

ใหรฐวส

าหกจ

เปนต

นแบบ

และ

/

หรอม

ความสามารถเหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ใน

ระยะยาวส

าหรบ

การด าเน

นงานตามภ

ารกจ

3ไมมก

ารวเคราะห คด

เลอก

และระบ

ทรพย

ากรท

มคณคา หายาก และไม

สามารถลอ

กเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ท

สงผล

ใหองคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขง

หรอค

เทยบ

ในระยะยาว

-มก

ารวเคราะห คด

เลอก

และระบท

รพยากร

ทมคณ

คา หายาก และไมสามารถ

ลอกเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อค

เทยบ

ในระยะยาว

ผบรห

ารสงสด

พจารณาเห

นชอบ

ทรพย

ากร

ทมคณ

คา หายาก และไมสามารถ

ลอกเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อค

เทยบ

ในระยะยาว

น าทร

พยากรท

มคณคา หายาก และไมสามารถ

ลอกเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาวไปใชในก

ารวางแผน

ยทธศ

าสตร

เพอค

วามย

งยน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

3.1

3.2 ก าห

นดชอ

งทางและการถายท

อดแผ

นปฏบ

ต

การแกพ

นกงาน และคคา ผสงมอ

บ และคคว

าม

รวมม

อในก

ารปร

ะกอบ

กจการตามภา

รกจ

3ไมมก

ารถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

แกบค

ลากร และคค

า ผสงมอ

บ และคคว

าม

รวมม

อ

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

ครบถ

วน 1

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

ครบถ

วน 2

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

ครบถ

วน 3

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

ครบถ

วน

4 กลม

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

3.2

3.3 การปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณใหทร

พยากรท

ง

ดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

เพยงพอ

ทจะท

าให

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

และแผ

นยทธ

ศาสต

รเพอ

สรางคว

ามยงยน

เกดผ

ลส าเร

จตามเปาห

มาย

3มก

ารก าหน

ดแนว

ทางป

ระเมนแ

ละคาดก

ารณ

เพอจดส

รรทร

พยากรดานการเง

นหรอไมใช

การเง

น ทเพย

งพอท

าใหแ

ผนปฏ

บตการ

ประจ าป

และแผ

นยทธ

ศาสต

รบรรลผ

ล

ส าเรจ

ตามเปา

หมาย

-มก

ารปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณเพอจดส

รร

ทรพย

ากรดานการเง

นหรอไมใชการเง

นท

เพยงพอ

ท าใหแ

ผนปฏ

บตการป

ระจ าป และ

แผนย

ทธศาสต

รบรรลผ

ลส าเร

จตามเปาห

มาย

-มก

ารปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณเพอจดส

รร

ทรพย

ากรดานการเง

นและไมใชการเง

นท

เพยงพอ

ท าใหแ

ผนปฏ

บตการป

ระจ าป และ

แผนย

ทธศาสต

รบรรลผ

ลส าเร

จตามเปาห

มาย

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

3.3

การถายทอ

ดแผน

ปฏบต

การก าห

นด

ครอบ

คลม

1. บค

ลากร 2

. คคา 3

. ผสง

มอบ และ 4

. คคว

ามรวมม

อ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : อ

งคปร

ะกอบ

การมภม

คมกน

ในตว

ทด และเงอน

ไขคว

ามร

- มอก

. 999

9 การน าไปป

ฏบต

(ดานเศรษ

ฐกจ)

: สรางนว

ตกรรมด

านปจ

จยการผลต

ผลต

ภณฑ กระบ

วนการ เทค

โนโลย องคก

รหรอการบ

รหารจด

การ ท

เปนป

ระโยชน

สอด

คลองกบ

กลยท

ธและกอ

ใหเกดค

วามย

งยนข

ององคก

ร

ชมชน

และสงคม

- ISO

260

00 :

ใชทร

พยากรดานการเง

น ทร

พยากรธรรมช

าต และทร

พยากรมนษ

ยไดอ

ยางมปร

ะสทธ

ภาพ

- หลก

การ R

esou

rce-B

ased

View

(RBV

) : ก าห

นดทร

พยากรท

สรางคว

ามไดเปรยบท

างการแขงขน

ตองมคณ

สมบต

คอมค

ณคา หายาก และไมสามารถลอ

กเลย

นแบบ

หรอท

ดแทน

ไดอย

างสม

บรณ

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

2 การวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารวเคราะห และระบ

ทรพย

ากรดานทไ

มใช

การเง

นทงท

เปนรปธ

รรมแ

ละ/หรอนามธ

รรมท

มคณคา หายาก และไมสามารถลอ

กเลย

นหรอทด

แทนไดน

ามาก าห

นดกล

ยทธเพอ

เพมศ

กยภา

พทางการแขงขน

เหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาว

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : อ

งคปร

ะกอบ

การมภม

คมกน

ในตว

ทด และเงอน

ไขคว

ามร

- มอก

. 999

9 : ก

ารวางแผน

: วางแผ

นและก าหน

ดวตถ

ประสงคเชงกลย

ทธทส

ามารถว

ดผลไดในท

กระดบข

ององคก

รรวม

ถงบค

คล และสอ

สารใหบ

คลากรน าไปป

ฏบตไดอ

ยางมปร

ะสทธ

ผล

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

2 การวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

แกผม

สวนได

สวนเสย

ส าคญ

ในหว

งโซอ

ปทาน ได

แก 1

. บคล

ากร 2

. คคา 3

. ผสงมอ

บ และ 4

. คคว

ามรวมม

อ รบ

ร เขาใจ และสามารถเขารวม

ด าเนนก

ารตามแ

ผนปฏ

บตการป

ระจ าปจ

นเกด

ผลส าเรจ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : องคปร

ะกอบ

การมภม

คมกน

ในตว

ทด และเงอน

ไขคว

ามร

- มอก

. 999

9 : ก

ารวางแผน

: ประเมนข

ดความส

ามารถท

งปจจบน

และอนาคต

ซงรวม

ถงคว

ามพร

อมดานบ

คคล กระบ

วนการ เทค

โนโลย งบ

ประมาณ

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

: หม

วด 2

การวางแผน

ยทธศ

าสตร ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณคว

ามเพยงพอ

ของท

รพยากรดานก

ารเงน

และดานทไ

มใชก

ารเงน

เชน ดานบ

คลากร ป

จจยก

ารผล

ตและการใหบ

รการ เป

นตน ส าหร

บการท า

ใหรฐวส

าหกจ

สามารถด าเนนก

ารตามแ

ผนปฏ

บตการป

ระจ าป และแผน

ยทธศ

าสตร ได

อยางตอ

เนองจน

เกดผ

ลส าเร

จตามเปาห

มายท

ก าหน

ด

206

3. กา

รจดก

ารทร

พยาก

รทสง

ผลตอ

ความ

ยงยน

น าหน

กระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

3.4 พฒนาระบบ

ประเม

นความย

งยนระดบอ

งคกร

ทมหล

กเกณ

ฑ ตว

ชวด และน าห

นกทส

มดล

ครอบ

คลมค

วามส

าเรจต

ามภา

รกจ เศรษ

ฐกจ

สงคม

/วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอมอ

ยางสมด

ล

3มระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบอ

งคกร

แตยงไมมก

ารก าหน

ดกรอบห

ลกเกณฑ

ตวชว

ด และเป

าหมายอ

ยางครบ

ถวนแ

ละ

เปนระบ

บ

มระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบอ

งคกรทม

การก าห

นดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวนเปน

ระบบ

แตย

งไม

เปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบ

โดยท

วไป

มระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบอ

งคกรทม

การก าห

นดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวนเปน

ระบบ

และ

เปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบ

โดยท

วไป

มระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบอ

งคกรและ

ระดบ

หนวย

งานท

มการก าหน

ดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และเป

าหมายอ

ยาง

ครบถ

วน และเปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบโดย

ทวไป

อยางไรกตามก

าร

ประเม

นทง 2

ระดบ

ยงไมสามารถเชอม

โยง

กนในเชงบ

รณาการ

มระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบอ

งคกรและ

ระดบ

หนวย

งานท

มการก าหน

ดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และเป

าหมายอ

ยาง

ครบถ

วน และเปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยก

ารปร

ะเมนท

ง 2 ระ

ดบ

สามารถเชอม

โยงกนในเชงบร

ณาการ

เชอม

โยงเช

งบรณ

าการ คอ ตว

ชวด และ

เปาห

มายส

าคญขอ

งการปร

ะเมนค

วาม

ยงยน

ในระดบ

องคก

ร ถกถ

ายทอ

ดสระดบ

หนวย

งานท

เกยว

ของท

งทางตรงและ

ทางออม

อยางครบถ

วน และเปนระบ

บ

3.5 การเขารวม

รบการป

ระเมนแ

ละไดรบ

การ

รบรองผลส

าเรจด

านคว

ามยงยน

จากอ

งคกรภา

ครฐ

เอกช

น หร

อองคกรอส

ระทง

ในและตางปร

ะเทศ

3ไมมก

ารเขารวม

รบการป

ระเมนจ

ากองคก

ร

ทมบท

บาทห

นาทส

งเสรมสน

บสนน

ดาน

ความยงยน

ทงภา

ครฐ เอกช

น องคก

รอสระ

ทงในหร

อตางปร

ะเทศ

--

-มก

ารเขารวม

รบการป

ระเมนจ

ากองคก

รทม

บทบา

ทหนาทส

งเสรมสน

บสนน

ดานค

วาม

ยงยน

ทงภา

ครฐ เอกช

น องคก

รอสระท

งใน

หรอต

างปร

ะเทศ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

3.4-

3.5

รวม

15

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : องคปร

ะกอบ

การมภม

คมกน

ในตว

ทด และเงอน

ไขคว

ามร

- มอก

. 999

9 : ก

ารวางแผน

: ประเมนข

ดความส

ามารถท

งปจจบน

และอนาคต

ซงรวม

ถงคว

ามพร

อมดานบ

คคล กระบ

วนการ เทค

โนโลย งบ

ประมาณ

- มอก

. 999

9 : ก

ารตด

ตามเฝาระวง การวด

ผล และการท

บทวน

: การก าหน

ดวธก

ารและตดต

ามเฝาระวง ว

ดผล และท

บทวน

ผลการด าเน

นงานตามช

วงเวลาทก

าหนด

/ กลย

ทธ วตถ

ประสงค และนโยบ

ายทก

าหนด

ไว ยงมคว

าม

เหมาะสมก

บการเปลย

นแปล

งของสภ

าพแวดล

อมทง

ภายในแ

ละภา

ยนอก

และมก

ารปอ

งกนแ

ละการแกไข ในกรณทผ

ลการด าเนนงานมแ

นวโนมว

าจะไมเปน

ไปตามน

โยบา

ย กล

ยทธ วต

ถประสงค และมาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจ

พอเพยง

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

2 การวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารน าระบบ

ประเม

นและรายงานคว

ามยงยน

ตาม

มาตรฐานส

ากลน

ามาป

ฏบตภ

ายในองคก

ร รวม

ถงเขารวม

รบการป

ระเมนค

วามย

งยนจ

ากองคก

รอสระท

เปนท

ยอมรบท

งในแ

ละตางป

ระเทศ เชน G

lobal

Repo

rting

Initia

tive

(GRI

) และ D

ow Jo

nes S

ustai

nabil

ity In

dex (

DJSI

) เปน

องคก

รทมบ

ทบาท

หนาท

สงเสรม

สนบส

นนดานค

วามย

งยนท

งภาครฐ

เอกช

น องคก

รอสระท

งในห

รอตางป

ระเทศ

เชน ตล

าดหล

กทรพ

ยแหง

ประเท

ศไทย

,

หนวย

งานเพอ

การพ

ฒนาการด าเน

นงาน

ตามห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง ,

Glob

al Re

portin

g Ini

tiativ

e และ S

AM

(DJS

I)

207

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.1 จดท

านโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการ

ทดทม

กรอบ

หลกก

ารและแนว

ปฏบต

ตามม

าตรฐานสากล

ไดแก

หลก

การ

OECD

หลก

การของตล

าดหล

กทรพ

ย

แหงป

ระเทศไทย

หรอสม

าคมส

งเสรม

กรรมการบ

รษทไ

ทย

1ไมมก

ารก าหน

ดนโยบา

ยการ

ก ากบ

ดแลก

จการทด

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

แตไมสอ

ดคลอ

ง

ตามม

าตรฐานทย

อมรบ

โดยท

วไป

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยเผย

แพร

ภายในอ

งคกรเพอใหเกด

การ

น าไป

ปฏบต

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยเผย

แพรท

ง

ภายในแ

ละภา

ยนอก

องคก

ร

มาตรฐานด

านการก ากบด

แลกจ

การท

ดทยอ

มรบ

โดยท

วไป ไดแก

หลก

การก ากบด

แลกจ

การท

ดของ

ส านก

งานค

ณะกรรมก

ารนโยบ

ายรฐวส

าหกจ

หลก

การ

OECD

Guid

eline

s on

Corp

orate

Gov

erna

nce

of

State

-Own

ed E

nterp

rises

และหล

กการก ากบ

ดแล

กจการท

ดอนๆ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.1

4.2 บทบ

าทขอ

งคณะกรรมก

าร

รฐวส

าหกจ

8

4.2.1 คณ

ะกรรมก

ารใหคว

ามเหนช

อบ

แผนย

ทธศาสต

รระยะยาว (3

-5ป)

และ

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

ในระยะเวลาท

ก าหน

ด

1.75

1) แผน

ยทธศ

าสตรระยะยาว (

3-5ป

)0.7

5ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวส

าหรบ

ใชป

ตอไป

ในไตรมาสท

1 ขอ

ง

ปตอไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 2

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 1

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในสน

ป

ของป

ทท าการปร

ะเมนผ

ล

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในปท

ท าการป

ระเมนผ

ลอยางนอย

1

เดอน

2) แผน

ปฏบต

การป

ระจ าป

0.5ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวส

าหรบ

ใชป

ตอไป

ในไตรมาสท

1 ขอ

ง

ปตอไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 2

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 1

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในสน

ป

ของป

ทท าการปร

ะเมนผ

ล

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในปท

ท าการป

ระเมนผ

ลอยางนอย

1

เดอน

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the

comp

any d

isclos

e its

corp

orate

gov

erna

nce

polic

y / b

oard

char

ter. G

over

nanc

e str

uctur

es a

nd

polic

ies, in

par

ticula

r, the

conte

nt of

any c

orpo

rate

gove

rnan

ce co

de o

r poli

cy a

nd th

e pr

oces

s by w

hich

it is i

mplem

ented

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ก าห

นดทศ

ทางองคกรโดยก

ารบร

ณาการแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งภาคอต

สาหก

รรมเปน

สวนห

นงขอ

งปรชญา ว

สยทศ

น พน

ธกจ คานย

ม นโยบ

าย กล

ยทธ วฒ

นธรรม โครงสราง หรอการด าเน

นงานตางๆ

และสอ

สารใหบ

คลากรเข

าใจและน าไป

ปฏบต

อยางมป

ระสท

ธผล

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : คณ

ะกรรมก

ารคว

รจดใหม

นโยบ

ายก ากบ

ดแลก

จการ

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามห

ลกการท

ภาครฐก

าหนด

เผยแ

พรแก

สาธารณ

ะโดย

ทวไป

208

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

3) การมส

วนรวมข

องคณ

ะกรรมก

ารใน

การก าห

นดทศ

ทางและแผ

นการ

ด าเนนงาน

0.5คณ

ะกรรมก

ารไมมส

วนรวม

ก าหน

ดทศท

างและแผน

การ

ด าเนนงาน

คณะกรรมก

ารรบ

ทราบ

ทศทา

ง

และยทธ

ศาสต

รรฐวสาหก

จโดย

ไม

มขอส

งเกตเพม

เตม

คณะกรรมก

ารพจ

ารณาใหค

วาม

เหนช

อบทศ

ทางและยท

ธศาสตร

พรอม

มอบข

อสงเก

ตเพม

เตม

คณะกรรมก

ารจด

ใหม

คณะอนก

รรมก

ารเพอก

ลนกรอง

ทศทา

งหรอเขารวม

ประชมส

มมนา

เชงป

ฏบตก

ารรวมก

บฝายจด

การ

คณะกรรมก

ารจด

ใหมค

ณะอนก

รรมก

ารเพอ

กลนก

รองท

ศทางและเข

ารวม

ประชมส

มมนาเชง

ปฏบต

การรวม

กบฝายจ

ดการ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

1 ขอ

ยอยท

1) -

3)

4.2.2 บท

บาทข

องคณ

ะกรรมก

ารในการ

จดใหมแ

ละทบ

ทวนค

วามเพย

งพอข

อง

ระบบ

บรหา

รจดก

ารองคก

รส าคญ

0.8

1) การจด

ใหมแ

ละใหคว

ามเหนช

อบ

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

ของระบ

บ

บรหา

รจดก

ารองคก

รทส าคญ

0.5จด

ท าแผ

นการด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

1

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

2

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

3

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

4

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอให

คณะกรรมก

ารใหคว

ามเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

5

ระบบ

ระบบ

การบ

รหารจด

การองคกรทส

าคญ

ประกอบ

ดวย

1. ระบบ

ควบค

มภายใน 2

.

ระบบ

ตรวจสอ

บภายใน 3

. ระบ

บบรห

ารคว

าม

เสยง 4

. ระบ

บบรห

ารจด

การสารสน

เทศ และ 5

.

ระบบ

บรหา

รทรพ

ยากรบค

คล2)

การตด

ตามผ

ลการด าเนนงานขอ

ง

ระบบ

บรหา

รจดก

ารองคก

รทส าคญ

0.3มก

ารตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 1

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 2

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 3

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 4

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วามเพย

งพออ

ยาง

สม าเส

มอจ านว

นมากกว

า 4 ครงตอ

ป

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

2 ขอ

ยอยท

1) -

2)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- OEC

D Gu

idelin

es o

n Co

rpor

ate G

over

nanc

e of

State

-Own

ed E

nterp

rises

201

5 :

The

resp

onsib

ilities

of th

e bo

ards

of s

tate-

owne

d en

terpr

ises :

SOE

s sho

uld d

evelo

p eff

icien

t

inter

nal a

udit p

roce

dure

s and

esta

blish

an

inter

nal a

udit f

uncti

on th

at is

monit

ored

by a

nd re

ports

dire

ctly t

o the

boa

rd a

nd to

the

audit

comm

ittee

or th

e eq

uivale

nt co

rpor

ate o

rgan

.

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the co

mpan

y esta

blish

a so

und

inter

nal c

ontro

l pro

cedu

res /

risk

man

agem

ent fr

amew

ork a

nd p

eriod

ically

revie

w the

effec

tiven

ess o

f that

frame

work

.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะมก

ารพจ

ารณาใหค

วามเหน

ชอบแ

ผนการด าเน

นงานขอ

งระบ

บบรห

ารจด

การ

องคก

รส าคญกอ

นเรมปบ

ญช และตดต

ามผล

การด าเน

นงานขอ

งระบ

บงานตางๆ

อยางนอ

ยเปน

รายไตรมาส

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- OEC

D Gu

idelin

es o

n Co

rpor

ate G

over

nanc

e of

State

-Own

ed E

nterp

rises

201

5 :

The

resp

onsib

ilities

of th

e bo

ards

of s

tate-

owne

d en

terpr

ises :

SOE

boa

rds s

hould

effe

ctive

ly ca

rry

out th

eir fu

nctio

ns o

f sett

ing st

rateg

y and

supe

rvisin

g ma

nage

ment,

bas

ed o

n br

oad

mand

ates a

nd o

bjecti

ves s

et by

the

gove

rnme

nt.

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the

boa

rd o

f dire

ctors

play a

lead

ing ro

le in

the p

roce

ss o

f dev

elopin

g an

d re

viewi

ng th

e co

mpan

y's st

rateg

y at le

ast

annu

ally

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ก าห

นดทศ

ทางองคกรโดยก

ารบร

ณาการแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งภาคอต

สาหก

รรมเปน

สวนห

นงขอ

งปรชญา ว

สยทศ

น พน

ธกจ คานย

ม นโยบ

าย กลย

ทธ วฒนธ

รรม

โครงสราง หรอการด าเน

นงานตางๆ

และสอ

สารใหบ

คลากรเข

าใจและน าไป

ปฏบต

อยางมป

ระสท

ธผล

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารเขารวม

ก าหน

ดทศท

างและแผน

การด าเน

นงานระยะยาวและปร

ะจ าป

ของรฐวสาหก

จ

ผานก

ารแต

งตงคณะอนก

รรมก

ารดานย

ทธศาสต

ร และรวมส

มมนาเชงป

ฏบตก

ารกบ

ฝายจ

ดการขอ

งรฐวสาหก

จ รวมถ

งพจารณ

าใหค

วามเหน

ชอบแ

ผนยท

ธศาสตรและแผน

ปฏบต

การป

ระจ าปข

อง

รฐวส

าหกจ

อยางรวดเรวกอ

นเรมปบ

ญช

209

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.2.3 การจดใหม

ระบบ

การรายงานผ

ล

การด าเน

นงานทง

ทางการเงน

และท

ไมใชทา

งการเงน

ทส าคญอย

างสม

าเสมอ

0.5

1) ความค

รบถว

นและคว

ามถในก

าร

น าเสนอ

รายงานผล

การด าเน

นงาน

0.25

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

1 คร

ง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

1 คร

ง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

2 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

3 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดนส

าคญ จ านวน

4

ครง ค

รบถว

นเฉพ

าะดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

ดานก

ารเงน

เชน ผล

ก าไรขาดท

น, ฐานะการเง

น

, สภา

พคลอ

ง, คว

ามสามารถในการช าระห

น,

การเบ

กจายเทยบ

กบงบ

ประมาณ

/ งบ

ลงทน

เปนต

น

ดานภ

ารกจ

หลก เชน ผล

การด าเน

นงานตาม

ภารกจห

ลก, ก

ารด าเนนงานตามน

โยบา

ยรฐบ

าล

, ผลก

ารด าเนนงานตามแ

ผนวส

าหกจ

/

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

, การด าเนนงานตาม

โครงการท

ส าคญ

, การด าเนนงานตามม

ตของ

2) คณภา

พของรายงานดานก

ารเงน

และ

ไมใชการเง

น

0.25

ไมมก

ารวเคราะหข

อมลเพม

เตม

มการเปรยบเทย

บผลก

าร

ด าเนนงานกบ

เปาห

มายห

รอ

ผลงานในอ

ดต

มการวเคราะหส

าเหตข

องการ

เปลย

นแปล

งหรอแส

ดงผล

การ

ด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

มการวเคราะหส

าเหตข

องการ

เปลย

นแปล

งหรอวเคราะหผ

ลการ

ด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

พรอม

ทงระบป

ญหา

อปสรรค

มการวเคราะหส

าเหตข

องการเป

ลยนแ

ปลงห

รอ

วเคราะหผ

ลการด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

พรอม

ทงระบป

ญหา

อปสรรคตล

อดจน

เสนอ

แนะ

แนวท

างแก

ไขทช

ดเจน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

3 ขอ

ยอยท

1) -

2)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the

boa

rd o

f dire

ctors

have

a p

roce

ss to

revie

w, m

onito

r and

ove

rsee

the im

pleme

ntatio

n of

the co

rpor

ate st

rateg

y

- มอก

. 999

9 : ก

ารตด

ตามเฝาระวง การวด

ผล และการท

บทวน

องคกรคว

รก าห

นดวธการและตด

ตามเฝาระวง วดผ

ล และท

บทวน

ผลการด าเน

นงาน ชวงเวลาทก

าหนด

ไว

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: ตดต

ามการด าเน

นงานตามส

งทไดตด

สนใจเพอใหม

นใจวาแนว

ทางการด าเนนก

ารดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

เปนไปต

ามทไ

ดมการตดส

นใจไว และเพ

อพจารณ

าถง

ความรบ

ผดชอ

บตอผ

ลทเกดข

นจากการตดส

นใจและการด าเน

นการตางๆ

ขององคกรทง

ในดานบ

วกหร

อลบ

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะมก

ารทบ

ทวนรายงานผ

ลการด าเนนงานดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

อยาง

สม าเส

มออย

างนอ

ยเปน

รายไตรมาส และก ากบด

แลใหเอกส

ารรายงานทน

าเสนอ

มคณภา

พโดย

มการวเคราะหส

าเหตข

องการเป

ลยนแ

ปลงห

รอวเคราะหผ

ลการด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มายพ

รอมท

ง

ระบป

ญหา

อปสรรคตล

อดจน

เสนอ

แนะแนว

ทางแกไขท

ชดเจน

210

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.2.4 บท

บาทข

องคณ

ะกรรม

การใน

การ

ประเม

นผลงานผบ

รหารส

งสด และ

ผบรห

ารระดบส

งของรฐวส

าหกจ

1

1) การป

ระเมน

ผลงาน

ผบรห

ารสงสด

0.5ไมมก

ารก าห

นดหล

กเกณฑ

การ

ประเม

น

ผลงาน

และไม

มการป

ระเมน

ผลงาน

มการก

าหนด

หลกเก

ณฑการ

ประเม

นผลงานแต

ไมมก

าร

ประเม

นผลงาน

มการป

ระเมน

ผลงาน

และก าห

นด

คาตอ

บแทน

แตไมมห

ลกเกณ

ฑทชด

เจน

มการป

ระเมน

ผลงาน

โดยม

หลกเก

ณฑทช

ดเจน

แตไมไดน าไป

ใชปร

ะโยชน

มการป

ระเมน

ผลงาน

โดยม

หลกเก

ณฑ

ทชดเจ

น และน าไป

ใชผก

โยงกบร

ะบบแ

รงจงใจ

2) การป

ระเมน

ผลงาน

ผบรห

ารระดบส

ง0.5

ไมมก

ารก าห

นดหล

กเกณฑ

และไม

มการป

ระเมน

ผลงาน

มการก

าหนด

หลกเก

ณฑการ

ประเม

นผลงานแต

ไมมก

าร

ประเม

นผลงาน

มการป

ระเมน

ผลงาน

แตไมม

หลกเก

ณฑทช

ดเจน

มการป

ระเมน

ผลงาน

โดยม

หลกเก

ณฑทช

ดเจน

แตไมไดน าไป

ใชปร

ะโยชน

มการป

ระเมน

ผลงาน

โดยม

หลกเก

ณฑ

ทชดเจ

น และน าไป

ใชผก

โยงกบร

ะบบแ

รงจงใจ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.4

ขอยอ

ยท 1)

- 2)

ก าหน

ดโดย

พจารณ

าจาก

- OEC

D Gu

idelin

es on

Corp

orate

Gove

rnanc

e of S

tate-O

wned

Enter

prise

s 201

5 : T

he re

spon

sibiliti

es of

the b

oards

of st

ate-ow

ned e

nterpr

ises :

SOE b

oards

shou

ld eff

ective

ly ca

rry

out th

eir fu

nctio

ns of

settin

g stra

tegy a

nd su

pervi

sing m

anag

emen

t, bas

ed on

broa

d man

dates

and o

bjectiv

es se

t by t

he go

vernm

ent. T

hey s

hould

have

the p

ower

to ap

point

and

remov

e the

CEO

. The

y sho

uld se

t exe

cutive

remu

nerat

ion le

vels

that a

re in

the lo

ng te

rm in

teres

t of th

e ente

rprise

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE S

CORE

CARD

2017

: th

e boa

rd of

direc

tors/c

ommi

ssion

ers co

nduc

t an a

nnua

l perf

orman

ce as

sessm

ent o

f the C

EO/M

anag

ing

Direc

tor/Pr

eside

nt

- มอก

. 999

9 : กา

รน าไป

ปฏบต

(ดานเศร

ษฐกจ

) : พจ

ารณาผลต

อบแท

นจากการด าเน

นธรกจท

งในระย

ะสนแ

ละระย

ะยาวบน

พนฐานข

องการแบง

ปนโดยม

งใหทก

ฝายท

เกยว

ของได

รบปร

ะโยชน

อยาง

เหมาะสมแ

ละเปนธ

รรม

- ISO

2600

0 : ธร

รมาภ

บาล :

สรางร

ะบบข

องการให

ผลตอ

บแทน

ทงทเปน

และไม

เปนเช

งเศรษ

ฐกจท

เกยว

ของกบผ

ลการด

าเนนงานดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

- Bes

t Prac

tices ข

องการป

ระเมน

บทบา

ทของคณ

ะกรรม

การรฐ

วสาห

กจ กร

ะทรวงการค

ลง ทคณ

ะกรรม

การรฐ

วสาห

กจตอ

งจดใหร

ะบบแ

ละการป

ระเมน

ผลการด าเน

นงานขอ

งผบร

หารสงสดแ

ละ

ผบรห

ารระดบส

งของรฐวส

าหกจ

เปนป

ระจ าท

กป โด

ยผลป

ระเมน

จะน าไป

ผกโยงกบร

ะบบแ

รงจงใจ

อยางเปนรปธ

รรม

211

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.2.5 ปร

ะสทธ

ภาพก

ารบร

หารจดก

าร

การป

ระชม

ของคณะ

กรรมการ

0.45

1) จ านว

นครงทม

การจดป

ระชม

คณะกรรมก

าร

0.15

จ านว

น 12

ครง อยางไรกตามไมม

การจดท

าแผน

การป

ระชม

ลวงห

นา

ของคณะ

กรรมการ

จ านว

น 12 ค

รง แล

ะมการจดท

า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดนอ

ย(≥ รอ

ย

ละ 25

)

จ านว

น 12

ครง แล

ะมการจดท

า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดพอ

ควร(≥

รอยล

ะ 50)

จ านว

น 12

ครง แล

ะมการจดท

า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดเปนส

วนใหญ

(≥ รอ

ยละ 7

5)

จ านว

น 12

ครง แล

ะมการจดท

าแผน

การป

ระชม

ลวงห

นาขอ

งคณะ

กรรมการ โ

ดยด าเนนก

ารตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดครบถ

วน (≥

รอยล

ะ 100

)

วาระการป

ระชม

% ใน

วงเลบ

หมายถ

ง % ของ

จ านว

นครงการป

ระชม

ทมวาระเพอพ

จารณ

าท

มไดแ

จงไวลวงห

นา หรอ วา

ระเวย

น หร

อการ

ขอสต

ยาบน

ยอนห

ลง เท

ยบกบ

จ านว

นครงการ

ประชมท

งหมด

2) การด าเน

นการปร

ะชมต

ามวาระท

ก าหน

ดไว

0.15

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณา

ท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

> 3 ว

าระ

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณา

ท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

เทากบ

3 วาระ

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณา

ท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

2 วาระ โด

ยมคว

ามจ าเปนเรงดว

น

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณา

ท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

1 วาระ โด

ยมคว

ามจ าเปนเรงดว

น

การด าเน

นการปร

ะชมเปน

ไปตามว

าระการปร

ะชม

ทไดแ

จงไวลวงห

นาทง

หมด

3) การมสว

นรวม

ของกรรมก

ารในการ

เขาป

ระชม

คณะกรรมก

ารและ

คณะอนก

รรมก

าร

0.15

รอยล

ะ 50 ข

องจ านว

นการปร

ะชม

คณะกรรมก

ารมก

รรมก

ารเขา

ประชม รอยล

ะ 80 ข

นไปข

อง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 60 ข

องจ านว

นการปร

ะชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ข

นไปข

อง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 70 ข

องจ านว

นการปร

ะชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ข

นไปข

อง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 80 ข

องจ านว

นการปร

ะชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ข

นไปข

อง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 90 ข

องจ านว

นการปร

ะชมค

ณะกรรมการ

มกรรมก

ารเขาป

ระชม

รอยล

ะ 80 ข

นไปข

อง

จ านว

นกรรมก

าร

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.5

ขอย

อยท

1) - 3

)

ก าหน

ดโดย

พจารณา

จาก

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

board

pape

rs for

board

of di

rector

s/com

miss

ioners

mee

tings

prov

ided t

o the

board

at le

ast fi

ve bu

sines

s day

s in

adva

nce o

f the b

oard

meeti

ng

- มอก

. 999

9 : การน าองคก

ร : มการท

บทวน

ผลการด าเน

นงานดานเศรษฐ

กจพอ

เพยงในชว

งเวลาทก

าหนด

ไว แล

ะน าผลข

องการท

บทวน

ไปใชในการป

รบปร

งและการวางแผ

นตอไป

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D): ก

รรมก

ารบร

ษทมห

นาทเขารวมป

ระชม

คณะกรรมก

ารอย

างสม

าเสมอ

ดงน

น โดยเฉล

ยกรรมก

ารแต

ละคน

ควรเข

ารวม

การป

ระชม

คณะกรรมก

ารไม

นอยก

วารอยล

ะ 80 ข

องการป

ระชม

คณะกรรมก

ารทง

หมดในรอบ

ปทผานม

า

- Bes

t Prac

tices

ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะ

กรรมการรฐวสาหก

จ กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะจด

ใหมก

ารปร

ะชมค

ณะกรรมการเป

นรายเดอน

โดยในก

ารปร

ะชมจ

ะ

ด าเนนก

ารตามว

าระป

ระชม

ทไดก

าหนด

และแจงคณ

ะกรรมก

ารไวลวงห

นากอ

นการปร

ะชมอ

ยางครบ

ถวน ซงกรรมการจะเข

ารวม

ประชมอ

ยางครบ

ถวนแ

ละสม

าเสมอ

เกนก

วารอยล

ะ 80 ต

อครงการป

ระชม

212

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.2.6 การสงเส

รมใหองคก

รมการก ากบ

ดแลก

จการทด

(Cor

pora

te

Gove

rnan

ce :

CG)

1.5

1) การจด

ใหมห

นวยงาน C

ompli

ance

Unit

0.75

ไมมก

ารแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it อยางไมเปน

ทางการ

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it โดย

มการ

ก าหน

ดหนาทค

วามรบผ

ดชอบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it โดย

มการ

ก าหน

ดหนาทค

วามรบผ

ดชอบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจนแ

ละ

เผยแ

พรใหพน

กงานทร

าบทว

ทง

องคก

ร

มการแต

งตงหนว

ยงาน C

ompli

ance

Unit

โดยม

การก าห

นดหน

าทคว

ามรบ

ผดชอ

บเปน

ลายล

กษณ

อกษร

ชดเจนแ

ละเผยแ

พรใหพน

กงานทร

าบทว

ทง

องคก

ร โดย

หนวย

งานด

งกลาวม

การป

ฏบตงาน

ตามห

นาทค

วามรบผ

ดชอบ

อยางเปนรปธ

รรม

2) การก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย และ

แผนก

ารด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

ประจ าป

0.5ไมมก

ารก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และแผ

นงานดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ และ

เปาห

มาย แต

ไมมก

ารจด

ท า

แผนงานดานก

ารก ากบ

ดแลท

ด

ประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

งานด

านการก ากบ

ดแลท

ดประจ าป อย

างไรกต

าม

กรอบ

การด าเน

นงานดงกล

าวยงไม

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

งานด

านการก ากบ

ดแลท

ดประจ าป โดยก

รอบก

าร

ด าเนนงานดงกล

าวสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย และจดท

า

แผนงานดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดประจ าป โดยก

รอบ

การด าเน

นงานดงกล

าวสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล น าเสนอ

ใหคณ

ะกรรมก

ารพจ

ารณา

และน าไปป

ฏบต

3) การตด

ตามผ

ลการด าเนนงานดานก

าร

ก ากบ

ดแลก

จการทด

ของคณะกรรมก

าร

รฐวส

าหกจ

0.25

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

1 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

2 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

3 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

4 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการด าเนนงานดาน

การก ากบด

แลกจ

การท

ด

> 4 คร

ง/ป

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

6 ขอ

ยอยท

1) -

3)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the

comp

any d

isclos

e its

corp

orate

gov

erna

nce

polic

y / b

oard

char

ter.

Gove

rnan

ce st

ructu

res a

nd p

olicie

s, in

partic

ular,

the co

ntent

of an

y cor

pora

te go

vern

ance

code

or p

olicy

and

the

proc

ess b

y whic

h it i

s imp

lemen

ted

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาบ

คลากรในอ

งคกรมค

วามส

ามคค

และมส

วนรวมในก

ารน าแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปป

ฏบต และท

าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละ

ด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: ทบ

ทวนแ

ละปร

ะเมนก

ระบว

นการก ากบ

ดแลข

ององคก

รตามชว

งระยะเว

ลาทก

าหนด

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D): บ

รษทไ

ดก าห

นดและเป

ดเผย

แนวท

างการสงเส

รมใหเกดก

ารปฏ

บตตามจ

รยธรรมธรกจ

และ/ห

รอคม

อจรรยาบร

รณ รว

มถงตดต

ามการป

ฏบต

ดงกล

าว

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะจด

ใหมห

นวยงาน Co

mplia

nce เพอก

ากบด

แลใหพน

กงานเกดก

ารปฏ

บต

ตามก

ฎหมาย กฎ

ระเบยบ

ขอบ

งคบ และมาตรฐานทเกย

วของกบ

กจการ ร

วมถงจด

ใหมแ

ผนงานด

านการก ากบด

แลทด

ประจ าป

ทมองคป

ระกอ

บและสาระส าคญ

ตามม

าตรฐานสากล

213

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.2.7 การสงเส

รมใหองคก

รแสด

งความ

รบผด

ชอบต

อสงคม

1.5

1) การก าหน

ดใหม

นโยบ

ายการแสด

ง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

สงแวดล

อมตามม

าตรฐานสากล

1ไมมก

ารจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR แต

ไมสอ

ดคลอ

งกบม

าตรฐานสากล

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR ท

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR ท

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

น าเส

นอ

ใหคณ

ะกรรมก

ารใหคว

ามเหนช

อบ

เผยแ

พรนโยบ

ายดาน

CSR ทส

อดคล

องกบ

มาตรฐานส

ากล และผานคว

ามเหนช

อบขอ

ง

คณะกรรมก

ารทง

ภายในแ

ละภา

ยนอก

องคก

ร

2) การก าหน

ดใหม

กลยท

ธ เปาห

มาย

และแผน

การด าเน

นงานดาน

CSR ระยะ

ยาว

(3-5

ป) แ

ละแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

0.5มก

ารก าหน

ดกลย

ทธ และ

เปาห

มาย แต

ไมมก

ารจด

ท าแผ

น

แมบท

หรอแ

ผนการด าเน

นงานดาน

CSR

ประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

หรอแ

ผนการ

ด าเนนงานดาน

CSR ปร

ะจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

รวมถ

ง

แผนก

ารด าเนนงานดาน

CSR

ประจ าป

อยางไรกตาม

สาระส าคญ

ยงไมสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย และ

จดท า

แผนแ

มบท รวมถ

งแผน

การ

ด าเนนงานดาน

CSR ปร

ะจ าป

ทม

สาระส าคญ

สอดค

ลองกบ

มาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย และจดท

าแผน

แมบท

รวมถ

งแผน

การด าเน

นงานดาน

CSR

ประจ าป

ทมสาระส าคญ

สอดค

ลองกบ

มาตรฐานส

ากลล น าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

าร

พจารณาและน าไป

ปฏบต

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

7 ขอ

ยอยท

1) -

2)

4.2.8 การป

ระเมนต

นเอง และพฒ

นา

ศกยภ

าพขอ

งคณะกรรมก

าร

0.5ไมมก

ารปร

ะเมนผ

ลตนเองขอ

ง

คณะกรรมก

าร

มการปร

ะเมนผ

ลตนเอง อยางไรก

ตามค

ณะกรรมก

ารไมมก

าร

อภปร

ายและมอบ

ขอสงเกต

เกยว

กบการพ

ฒนาตน

เองท

ชดเจน

มการปร

ะเมนต

นเอง โด

ย

คณะกรรมก

ารไดอภ

ปรายและ

มอบข

อสงเก

ตเกย

วกบก

ารพฒ

นา

ตนเอง แ

ตยงไมม

การน าผล

ประเม

นไปใชป

ระโยชน

อยางเปน

รปธรรม

มการน าผล

ประเม

นตนเองขอ

ง

คณะกรรมก

ารไป

จดท า

เปนแ

ผนพฒ

นา

ศกยภ

าพการป

ฏบตงานขอ

ง

คณะกรรมก

ารอย

างเปนท

างการ

คณะกรรมก

ารมก

ารด าเนนก

าร บรรลไดต

าม

เปาห

มายข

องแผ

นพฒนาศก

ยภาพ

การป

ฏบตงาน

ของคณะกรรมก

ารอย

างเปนรปธ

รรม

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.2.

8

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ก าห

นดทศ

ทางองคกรโดยก

ารบร

ณาการแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งภาคอต

สาหก

รรมเปน

สวนห

นงขอ

งปรชญา ว

สยทศ

น พน

ธกจ คานย

ม นโยบ

าย กลย

ทธ วฒนธ

รรม

โครงสราง หรอการด าเน

นงานตางๆ

และสอ

สารใหบ

คลากรเข

าใจและน าไป

ปฏบต

อยางมป

ระสท

ธผล /ท า

ใหมน

ใจวาบค

ลากรในองคก

รมคว

ามสามค

ค และมสว

นรวม

ในการน าแนว

ทางเศ

รษฐก

จพอเพย

งไป

ปฏบต

และท า

ใหมน

ใจวาองคก

รมการป

ฏบตต

ามกฎ

หมายและด าเน

นธรกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D): ค

ณะกรรมก

ารคว

รก าห

นดนโยบ

ายในเรองการดแลรกษา

สงแวดล

อม และมแ

นวปฏ

บตทเปน

รปธรรม เช

น การมมาตรการ/วธป

ฏบตภ

ายในองคก

รท

แสดงถงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งแวด

ลอม เปนต

น

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะก าหน

ดนโยบา

ยการแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อม เผ

ยแพร

แก

สาธารณ

ะ และจด

ใหรฐวส

าหกจ

มแผน

การด าเน

นงานดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อมเพอน

าไปป

ฏบตจ

นเกด

ผลส าเรจ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- OEC

D Gu

idelin

es o

n Co

rpor

ate G

over

nanc

e of

State

-Own

ed E

nterp

rises

201

5 :S

OE b

oard

s sho

uld, under the Ch

air’s oversig

ht, ca

rry o

ut an

ann

ual, w

ell-st

ructu

red

evalu

ation

to

appr

aise

their

perfo

rman

ce a

nd e

fficien

cy.

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

the co

mpan

y con

duct

an a

nnua

l per

forma

nce

asse

ssme

nt of

the b

oard

of d

irecto

rs/co

mmiss

ioner

s and

disc

lose

the cr

iteria

and

proc

ess f

ollow

ed fo

r the

ass

essm

ent

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : มการท

บทวน

ผลการด าเน

นงานดานเศรษฐ

กจพอ

เพยงในชว

งระยะเว

ลาทก

าหนด

ไว และน าผล

ของการทบ

ทวนไปใชในก

ารปร

บปรงและการวางแผน

ตอไป

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D): ค

ณะกรรมก

ารมก

ารปร

ะเมนผ

ลงานปร

ะจ าป

ของท

งคณะ

- Bes

t Pra

ctice

s ของการป

ระเมนบ

ทบาท

ของคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

จะจด

ใหมก

ารปร

ะเมนต

นเอง พรอมน

าผลป

ระเมนด

งกลาวไปใชป

ระโยชน

เพอพ

ฒนา

ศกยภ

าพการก ากบด

แลกจ

การท

ดอยางเป

นรปธ

รรม

214

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.3 การเปดเผย

ขอมล

สารสนเทศ

และ

ความโปรงใส

6

1) รา

ยงานปร

ะจ าป

ค าอธ

บายแ

ละการวเคราะห

ของฝาย

จดการ ท

งในด

านการเง

นและไมใช

การเง

น (M

anag

emen

t Disc

ussio

n &

Analy

sis)

0.5ไมมก

ารเปดเผย

การจดท

าและเปดเผย

แตม

รายล

ะเอยด

นอยม

าก

มการจด

ท าและเป

ดเผย

และมการ

วเคราะหถ

งสาเห

ตของการ

เปลย

นแปล

งของตว

เลขท

ส าคญ

มการจด

ท าและเป

ดเผย

และมการ

วเคราะหถ

งสาเห

ตของการ

เปลย

นแปล

งของตว

เลขท

ส าคญ

พรอม

ทงระบป

ญหา

อปสรรคในการ

ด าเนนงาน

มการจด

ท าและเป

ดเผย

และมการวเคราะห

ถง

สาเหตข

องการเป

ลยนแ

ปลงของตว

เลข

ทส าคญ พรอมท

งระบ

ปญหา

อปสรรคในการ

ด าเนนงาน ตลอ

ดจนระบ

แนวท

างแก

ไข

การอธบ

ายเชงวเคราะห

เกยว

กบฐานะการเง

น ผล

การด าเน

นงาน การ

เปลย

นแปล

งทส าคญ

รวมท

งปจจยท

เปนส

าเหตห

รอมผ

ลตอฐ

านะการเงน

ผลก

ารด าเนนงานขอ

งบรษ

ท

คณะกรรมก

ารหร

อคณะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บอธบ

ายถงคว

ามรบ

ผดชอ

บ

ของตนในก

ารจด

ท ารายงานทา

งการเงน

0.5ไมมก

ารจด

ท าและเป

ดเผย

-มก

ารจด

ท าและเป

ดเผย

แตไมมก

าร

ลงนามรบร

อง

มการจด

ท าและเป

ดเผย

และมก

ารลง

นามรบร

องแต

มรายละเอยด

ไม

ครบถ

วนชด

เจน

มการจด

ท าและเป

ดเผย

และมการลงนามรบ

รอง

งบการเง

น ไดแก

งบดล

/ งบก

าไร

ขาดท

น / งบก

ระแส

เงนสด

/ หม

ายเหต

ประกอบ

งบการเง

น

0.5ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

แตรายล

ะเอยด

ไม

ครบถ

วน

(1 สวน

)

มการเปดเผย

แตรายล

ะเอยด

ไม

ครบถ

วน

(2 สวน

)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

งบการเง

น

(3สว

น) ครบ

ถวน แต

ไมมห

มายเหต

ประกอบ

งบการเง

น

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนทง

4 สว

น

ประวตข

องคณ

ะกรรมก

าร0.5

ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

ประวตข

องคณ

ะกรรมก

าร ประกอ

บดวย

1.อาย

2.วฒการศกษ

า 3.

ประวตก

ารท า

งาน และ 4

. ต าแหน

งหนาทในป

จจบน

นอกเหน

อจากใน

รฐวส

าหกจ

รายช

อรฐวสาหก

จ และบ

รษทท

กรรมการ

เขาด ารงต าแหน

งในฐ

านะกรรมก

ารหร

อ

ผบรห

ารระดบ

สง

0.5ไมมก

ารเปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ

และบร

ษท

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 5

0% ของ

กรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 7

5% ของ

กรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และบ

รษท

ครบถ

วน 1

00%

ของกรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และบ

รษทค

รบถว

น

100%

ของกรรมการท

งคณะ โ

ดยขอ

มลเชอถ

อได

ถกต

อง และ ทนก

าล

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ทส าคญ

ท

กรรมการถอค

รองระห

วางป

บญช

0.5ไมมก

ารเปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ทส าคญ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 5

0% ของ

กรรมการ ท

งคณะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 7

5% ของ

กรรมการ ท

งคณะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 1

00%

ของกรรมการ

ทงคณ

ะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ทส าคญ

ครบถ

วน

100%

ของกรรมการท

งคณะ โ

ดยขอ

มลเชอถ

อได

ถกต

อง ทนก

าล และมส

าระส าคญครบถ

วนสม

บรณ

สาระส าคญ

ของขอม

ลหลก

ทรพย

(หน)

ทกรรมการถอค

รองท

เกยว

ของ

กบรฐวส

าหกจ

หมายถ

ง ขอม

ลการถอ

หลกท

รพย

(หน)

ของกรรมการ

เฉพา

ะบรษ

ททอย

ในธรกจ

ปกต/อต

สาหก

รรมห

ลกหร

อธรกจห

ลกท

รฐวส

าหกจ

ด าเนนก

ารอย

ในปจ

จบน และกรรมก

ารถอ

ครองหล

กทรพ

ย

(หน)

ดงกลาวในส

ดสวน

ทมากกว

ารอย

ละ 10

ของจ านว

นหนท

มสทธ

ออก

เสยงทง

หมดข

องบร

ษท

รายก

ารทเกย

วโยงกน

(Con

necte

d

Tran

sacti

ons) ในระหว

างปบ

ญช

0.5มก

ารเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(1 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(2 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(3 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วน

คอนข

างนอ

ย

(4 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(5 ประเดน)

หรอไมมรายการท

เกยว

โยงกน

ระหว

างป

การเป

ดเผย

ขอมล

รายก

ารทเกย

วโยงกน

(Con

necte

d Tr

ansa

ction

s)

ก าหน

ดใหเปด

เผยป

ระเดนห

ลกอย

างครบถ

วนทง

สน 5

ประเดน ไดแก

1. บค

คลทอ

าจมค

วามข

ดแยงทา

งผลป

ระโยชน

และลกษ

ณะความส

มพนธ

ก าห

นดใหระบช

อบรษ

ท / ลกษ

ณะการปร

ะกอบ

ธรกจ

และ ลกษ

ณะ

ความสม

พนธก

บบรษ

ท

2. ขอ

มลรายก

ารระหว

างรฐวส

าหกจ

กบบค

คลทอ

าจมค

วามข

ดแยงทา

ง

ผลปร

ะโยช

น ก าหน

ดใหร

ะบ- ช

อบรษ

ท/คว

ามสม

พนธ/ร

ายการท

เกยว

โยงกบ และมลค

าของรายก

ารทเกย

วโยงกน

3. คว

ามจ าเปนแ

ละคว

ามสม

เหตส

มผลข

องรายก

ารทเกย

วโยงกน

โดย

ระบท

มา เห

ตผลห

รอคว

ามจ าเปนข

องการเก

ดรายการท

เกยว

โยงกน

ดงกล

าว

4. นโยบ

าย มาตรการ และขน

ตอนก

ารอน

มตการท

ารายการท

เกยว

โยงกน

5. นโยบ

ายและแนว

ทางการท า

รายก

ารระหว

างกน

ในอน

าคต

215

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.3 การเปดเผย

ขอมล

สารสนเทศ

และ

ความโปรงใส

6

สภาพ

ธรกจ

แผน

งานท

างธรกจ

และกล

ยทธ

0.5ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

ขอมล

ดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดของ

รฐวส

าหกจ

0.5มก

ารเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

มการเปดเผย

5 ประเดน

ขอมล

ดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดของรฐวส

าหกจ

ประกอ

บดวย

1. นโยบา

ย 2.

กลย

ทธ/แน

วปฏบ

ต และ 3

. เปา

หมาย 4

. กจก

รรมแ

ละ 5.

ผลส

าเรจด

าน

การก ากบด

แลทด

ขอมล

ดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และสงแวด

ลอมข

องรฐวส

าหกจ

0.5มก

ารเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

มการเปดเผย

5 ประเดน

ขอมล

ดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อมขอ

ง

รฐวส

าหกจ

ประกอ

บดวย

1. น

โยบา

ย 2. กล

ยทธ/แ

นวปฏ

บต และ 3

.

เปาห

มาย

4. กจ

กรรมและ 5

. ผลส

าเรจด

านการแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอ

สงคม

และสงแวด

ลอม

สารสนเทศ

เกยว

กบผม

สวนไดเสย

0.5ไมมก

ารเปดเผย

-มก

ารเปดเผย

แตไมครบถ

วน-

มการเปดเผย

ครบถ

วน

2) การเปดเผย

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ในเวบไ

ซต

0.5ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญคอ

นขางนอ

ย

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญพอ

ควร

มการเปดเผย

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ครบถ

วนเปนส

วนใหญ

มการเปดเผย

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ครบถ

วนและท

นกาล

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ไดแก

รายงานปร

ะจ าป

ขอม

ลโครงการ

ลงทน

ทส าคญ การจด

ซอจด

จางการแถ

ลงทศ

ทางนโยบา

ยขององคก

ร

โดยผ

บรหา

ร การด าเนนงานตามน

โยบา

ยรฐ (ถาม)

แผน

งานท

ส าคญ

นโยบ

ายการก ากบด

แลกจ

การท

ดผลก

ารด าเนนงานทง

การเง

นและไมใช

การเง

นทส าคญ

เปนต

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.3 ขอ

ยอยท

1) -

2)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- OEC

D Gu

idelin

es o

n Co

rpor

ate G

over

nanc

e of

State

-Own

ed E

nterp

rises

201

5 :

Disc

losur

e an

d tra

nspa

renc

y

- ASE

AN C

ORPO

RATE

GOV

ERNA

NCE

SCOR

ECAR

D 20

17 :

Disc

louse

r and

Tra

nspa

renc

y

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) :ห

มวดท

4 การเปดเผย

ขอมล

และความโปร

งใส

: ฐานะการเงน

และผลก

ารด าเนนงาน ควรเปนก

ารอธ

บายเชงวเคราะหเกย

วกบฐ

านะการเงน

ผลก

าร

ด าเนนงาน การเปลย

นแปล

งทส าคญ

รวมท

งปจจยท

เปนส

าเหตห

รอมผ

ลตอฐ

านะการเงน

ผลการด าเน

นงานขอ

งบรษ

ท

- หลก

เกณฑแ

ละแน

วปฏบ

ตทดด

านการเป

ดเผย

ขอมล

และความโปร

งใสข

องส านก

งานค

ณะกรรมก

ารนโยบ

ายรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง

- Bes

t Pra

ctice

s ของการเป

ดเผย

ขอมล

และความโปร

งใสข

องรฐวส

าหกจ

กระทร

วงการคลง ทรฐวส

าหกจ

จะเปดเผย

ขอมล

ทงดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

ผานรายงานป

ระจ าป และเว

บไซต

ขององคกร

อยางครบถ

วน ถกต

อง ทนก

าลและเช

อถอได

216

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4.4 การคว

บคมภ

ายใน

8

1) ระ

บบขอ

รองเร

ยนโดยก

ารจด

ท า

รายงานสรปเกย

วกบข

อรองเรย

น

ภายในอ

งคกรน าเสนอ

ผบรห

ารขอ

ง

องคก

ร

0.8มก

ารระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

น

และมการจดท

ารายงานส

รป

น าเสนอ

เปนรายป

มการระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

น

และมการจดท

ารายงานส

รป

น าเสนอ

เปนค

รบทก

ไตรมาส

มการระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

นและมก

ารจด

ท า

รายงานสรปน

าเสนอ

เปนรายเดอน

ครบท

กเดอ

น

ชองท

างรบ

ขอรองเร

ยน เช

น 1. รองเร

ยนตอ

ผบรห

ารโดยต

รง

(Web

site/จ

ดหมาย)

2. ศ

นยรบ

ขอรองเร

ยน (C

all ce

nter /

e-m

ail /

web

Boa

rd) 3

. ตแส

ดงคว

ามคด

เหน

4. หว

หนาห

นวยงาน (ต

นสงกด)

และ 5

.

หนว

ยงานภา

ยนอก

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

1)

2) การก าหน

ดขอบ

เขตระดบข

องอ านาจ

ในการอนม

ต 3 ทช

ดเจน

เปนล

ายลก

ษณ

อกษร

และสอส

ารใหพน

กงานทร

าบทง

องคก

ร

0.8มก

ารก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางไมเปน

ทางการ

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

แตไมครบถ

วนทก

ต าแห

นงงาน

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

ครบถ

วนทก

ต าแห

นงงาน

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจใน

การอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจนค

รบถว

น

ทกต าแห

นงงานแ

ละปฏ

บตไดครบถ

วน

เปนส

วนใหญ

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจในการอนม

ต

อยางเปนท

างการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษร

ชดเจนค

รบถว

นทกต

าแหน

งงานและป

ฏบตได

ครบถ

วน

ขอบเขต

ของอ านาจในการอนม

ต พจ

ารณาเอ

กสารการก าห

นด/มอบ

อ านาจต

างๆ เชน หน

งสอม

อบอ านาจ และห

นงสอ

ก าหน

ดอ านาจอน

มต

เปนต

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

2)

3) การจด

ท าคม

อมาตรฐานการ

ปฏบต

งานในระบ

บงานทส

าคญขอ

ง

องคก

ร

0.8ไมมก

ารจด

ท าคม

อการปฏ

บตงาน

ในระบบ

งานท

ส าคญ

มการจด

ท าคม

อการปฏ

บตงานใน

ระบบ

งานท

ส าคญ

บางระบ

บ

มการจด

ท าคม

อการปฏ

บตงานในระบ

บงานท

ส าคญ

ครบถ

วนทก

ระบบ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

3)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: สภ

าพแวดล

อมการควบ

คม (C

ontro

l Env

ironm

ent)

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : การจดใหม

ชองท

างและข

นตอน

ทผมส

วนไดเสยท

กกลม

สามารถรายงานหร

อรองเรย

นในเรองท

อาจท

าใหเกด

ความเสยห

ายตอ

บรษท

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารก าหน

ดชองทา

งรบข

อรองเรย

น และรวบ

รวมข

อรองเรย

นน าเส

นอแก

ผบรห

าร

ระดบ

สงเปนรายเดอน

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: สภ

าพแวดล

อมการควบ

คม (C

ontro

l Env

ironm

ent)

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : เปดเผย

ถงเรองทเปน

อ านาจอ

นมตข

องคณ

ะกรรมก

าร

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลาย

ลกษณ

อกษร

ชดเจนค

รบถว

นทกต

าแหน

งงานและป

ฏบตไดค

รบถว

น

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: สภ

าพแวดล

อมการควบ

คม (C

ontro

l Env

ironm

ent)

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารคม

อการปฏ

บตงานในระบ

บงานทส

าคญครบถ

วนทก

ระบบ

และป

ฏบตท

วทง

องคก

ร

217

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4) การสอ

บทานและผลก

ารสอ

บทาน

การป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบยบ

ขอบ

งคบ

ขององคกร

0.8ไมมก

ารสอ

บทานหร

อมการสอบ

ทานแ

ละพบ

การไมป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบยบ

ขอบ

งคบอ

ยางมนย

ส าคญ

(ระดบบ

รหาร

)

มการสอ

บทานและพ

บการไม

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบ

อยามนย

ส าคญ

พอคว

ร (ระดบ

ปฏบต

การ)

มการสอ

บทานและพ

บการไม

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบ

อยางมน

ยส าคญนอ

ย (ระ

ดบ

ปฏบต

การ)

มการสอ

บทานและพ

บการไมปฏ

บต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบอ

ยางไมม

นยส าคญ

(ระดบป

ฏบตก

าร)

มการสอ

บทานและพ

บผลก

ารสอ

บทานวาสามารถ

ปฏบต

ไดตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบข

ององคก

ร

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

4)

5) การสอ

บทานและผลก

ารสอ

บทาน

กรณคว

ามขด

แยงท

างผล

ประโยช

น

0.8มก

ารสอ

บทานและพ

บรายการ

ความขด

แยงท

างผล

ประโยช

น

--

-มก

ารสอ

บทานและไมพ

บความข

ดแยงทา

ง

ผลปร

ะโยช

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

5)

6) ผบร

หารสงสดแ

ละผบ

รหารระดบ

รอง

มการสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

0.8ไมมก

ารสอ

บทานรายงานทา

ง

การเง

น

-มก

ารสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

ไมครบท

กไตรมาส

-มก

ารสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

ครบท

กไตรมาส

7) ผบร

หารสงสดแ

ละผบ

รหารระดบ

รอง

มการสอ

บทานรายงานทไ

มใชท

างการเง

น

0.8ไมมก

ารสอ

บทานรายงานทไ

มใช

ทางการเงน

-มก

ารสอ

บทานรายงานทไ

มใช

ทางการเงน

ครบท

กไตรมาส

-มก

ารสอ

บทานรายงานทไ

มใชท

างการเง

นเปน

ราย

เดอน

ครบ

12 เด

อน

การสอบ

ทานข

องผบ

รหารหม

ายถง การพจ

ารณาความค

รบถว

น ถก

ตอง

นาเช

อถอ เชน การรบท

ราบ การพ

จารณ

ารายงานในก

ารปร

ะชม เปนต

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

6) -

7)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: สภ

าพแวดล

อมการควบ

คม (C

ontro

l Env

ironm

ent) การสอบ

ทาน/การตรวจส

อบขอ

งการปฏ

บตงานท

เปนไปต

าม กฎ ระเบยบ

ขอบง

คบขอ

งองคกร

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต ทบท

วนและป

ระเมนก

ระบว

นการและผลก

ากบด

แลขอ

ง

องคก

รอยางสม าเสมอ

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) การดแ

ลดานการป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบยบ

และนโยบ

าย และ การปร

ะเมนแ

ละสอ

บทานระบบ

การควบ

คมภา

ยใน

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารสอ

บทานและไมพ

บความข

ดแยงทา

งผลป

ระโยชน

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: กจ

กรรมการควบ

คม (C

ontro

l A

ctivit

ies) ก

ารสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

และท

มใชก

ารเงน

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต และ ทบท

วนและป

ระเมนก

ระบว

นการก ากบ

ดแลข

ององคก

ร

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทผบ

รหารสงสด

และผบร

หารระดบร

องขอ

งรฐวสาหก

จจะมการสอบ

ทานรายงานท

ไมใชทา

งการเงน

อยางสม

าเสมอ

เปนรายเดอน

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: สภ

าพแวดล

อมการควบ

คม (C

ontro

l Env

ironm

ent) การสอบ

ทาน/การตรวจส

อบขอ

งการปฏ

บตงานท

เปนไปต

าม กฎ ระเบยบ

ขอบง

คบขอ

งองคกร

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล

: สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต ทบท

วนและป

ระเมนก

ระบว

นการและผลก

ากบด

แลขอ

ง

องคก

รอยางสม าเสมอ

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) การดแ

ลดานการป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบยบ

และนโยบ

าย และ การปร

ะเมนแ

ละสอ

บทานระบบ

การควบ

คมภา

ยใน

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารสอ

บทานและพ

บผลก

ารสอ

บทานวาสามารถปฏ

บตไดตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบง

คบขอ

งองคกร

218

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

8) การดแ

ลปองกน

ทรพย

สนขอ

งองคกร

0.8ไมม หร

อ มก

ารจด

ท าแต

ตรวจนบ

ไมแลวเสรจภ

ายใน 90

วน

นบตงแต

วนสน

ปบญช

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และ

มการตรวจนบ

ทรพย

สนแลวเสรจ

โดยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญมาก

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และม

การตรวจน

บทรพ

ยสนแ

ลวเสรจ โด

ยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญพอ

ควร

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และม

การตรวจน

บทรพ

ยสนแ

ลวเสรจ โด

ยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญนอ

ย

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และตรวจนบ

แลว

เสรจ โด

ยผลก

ารตรวจนบ

ไมมส

วนตาง

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

8)

9) การปร

ะเมนผ

ลการคว

บคมด

วยตน

เอง

(Con

trol S

elf-A

sses

smen

t : CS

A)

ครบถ

วนทง

องคก

ร (ระดบ

ฝาย/

หนวย

งานภ

ายใน

)

0.8ไมมก

ารปร

ะเมน

CSA

มการปร

ะเมน

CSA ไมครบถ

วนทง

องคก

ร

มการปร

ะเมน

CSA ครบถ

วนทว

ทงองคก

ร

10) ก

ารปร

ะเมนก

ารคว

บคมอ

ยางเป

น

อสระทว

ทงองคก

ร (Ind

epen

dent

Asse

ssme

nt : IA

)

0.8ไมมก

ารปร

ะเมน

IAมก

ารปร

ะเมน

IA เฉ

พาะบ

าง C

SAมก

ารปร

ะเมน

IA ครบ

ถวนท

ก CS

A

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.4 ขอ

9) -

10)

4.5 การตรวจสอ

บภายใน

8

1) การจด

ท ากฎ

บตรของหน

วยงาน

ตรวจสอ

บภายใน

1การจดท

ากฎบ

ตรทม

ประเด

น

ส าคญ

บางสวน

-มก

ารจด

ท ากฎ

บตรท

มประเดนส

าคญ

ครบถ

วน

-มก

ารจด

ท ากฎ

บตรท

มประเดนส

าคญครบถ

วน

และน าเส

นอคณ

ะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

หรอ

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บ หร

อผบร

หารสงสดข

อง

รฐวส

าหกจ

อนมต

อยางเปนท

างการ

กฎบต

ร ประกอ

บดวย

ประเด

นส าคญ ได

แก วตถ

ประสงค อ านาจ และ

ความรบ

ผดชอ

บของหน

วยงานต

รวจส

อบภา

ยใน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

1)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: กจ

กรรมการควบ

คม (C

ontro

l A

ctivit

ies) ก

ารดแ

ลปองกน

ทรพย

สน

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และตรวจนบ

แลวเสรจ โดยผ

ลการตรวจนบ

ไมมส

วนตาง

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- COS

O Fr

amew

ork &

SOX

Com

plian

ce 2

013

: กจ

กรรมการก ากบต

ดตามและป

ระเมนผ

ล (

Monit

oring

Ac

tivitie

s) การตดต

ามและป

ระเมนก

ารคว

บคมภ

ายใน

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล :

สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต และ ทบท

วนและป

ระเมนก

ระบว

นการก ากบ

ดแลข

ององคก

ร

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) การปร

ะเมนแ

ละสอ

บทานระบบ

การควบ

คมภา

ยใน

- Bes

t Pra

ctice

s การคว

บคมภ

ายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทรฐวส

าหกจ

จะมก

ารปร

ะเมนผ

ลการคว

บคมด

วยตน

เอง (

Contr

ol Se

lf-Ass

essm

ent :

CSA)

และท า

การ

ประเม

นการคว

บคมอ

ยางเป

นอสระท

วทงองคกร (In

depe

nden

t Ass

essm

ent :

IA) อ

ยางครบ

ถวนท

กฝายงาน/ห

นวยงาน ทวท

งองคกร

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit

(stan

dard

s) 20

17 :

Purp

ose,

Autho

rity, a

nd R

espo

nsibi

lity :

The

purp

ose,

autho

rity, a

nd re

spon

sibilit

y of th

e int

erna

l

audit

acti

vity m

ust b

e for

mally

defi

ned

in an

inter

nal a

udit c

harte

r, co

nsist

ent w

ith th

e Mi

ssion

of In

terna

l Aud

it and

the

mand

atory

eleme

nts o

f the

Inter

natio

nal P

rofes

siona

l Pra

ctice

s

Fram

ewor

k. Th

e ch

ief a

udit e

xecu

tive

must

perio

dicall

y rev

iew th

e int

erna

l aud

it cha

rter a

nd p

rese

nt it

to se

nior m

anag

emen

t and

the

boar

d for

app

rova

l.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบภา

ยในข

องรฐวส

าหกจ

จะมก

ารจด

ท ากฎ

บตรท

มประเดนส

าคญครบถ

วน

น าเสนอ

คณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

หรอ คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บ หร

อผบร

หารสงสดข

องรฐวส

าหกจ

อนมต

อยางเปนท

างการ

219

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

2) โค

รงสรางและความเปน

อสระขอ

ง

หนวย

งานต

รวจส

อบภา

ยใน

1ไมมโครงสรางท

เปนอ

สระ

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระ

นอย โดยม

การรายงานผ

ลโดย

ตรงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บและ

ผบรห

ารสงสด

หรอไดรบ

มอบห

มาย

งานอ

นทมน

ยส าคญกระท

บตอค

วาม

เปนอ

สระนอย

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระ

พอคว

ร โดย

มการรายงานผล

โดยต

รง

ตอทง

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บและ

ผบรห

ารสงสด

และไดรบ

มอบห

มาย

งานอ

นแตไมม

นยส าคญ

กระท

บตอ

ความเปนอ

สระ

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระ

พอคว

ร โดย

มการรายงานผล

โดยต

รง

ตอทง

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บและ

ผบรห

ารสงสด

และไมไดรบ

มอบห

มาย

งานอ

น

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระ โด

ยมการ

รายงานผล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บ

และผบร

หารสงสด และไมไดรบม

อบหม

ายงานอ

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

2)

3) ความส

มพนธ

ของคณะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บตอห

นวยต

รวจส

อบภา

ยใน

1คณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 1 ปร

ะเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบด

แล

ครบถ

วน 2

ประเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบด

แล

ครบถ

วน 3

ประเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบด

แล

ครบถ

วน 4

ประเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบด

แลครบถ

วน 5

ประเด

น

การก ากบด

แลหน

วยตรวจสอ

บภายใน ประกอ

บดวย

1.สอ

บทาน

แผนก

ารตรวจสอ

บเชงกล

ยทธ 5

ป 2

. แผน

ประจ าป

3.แผ

นการฝก

อบรม

4. แผ

นสรรหา

บคลากร และ 5.

การพจ

ารณาการแต

งตงโยก

ยายห

วหนา

หนวย

ตรวจสอ

บภายในและผตรวจสอ

บภายใน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

3)

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit

(stan

dard

s) 20

17 :

Inde

pend

ence

and

Obje

ctivit

y : T

he in

terna

l aud

it acti

vity m

ust b

e ind

epen

dent,

to a

chiev

e the

deg

ree

ofThis

can

be a

chiev

ed th

roug

h a

dual-

repo

rting

relat

ionsh

ip. T

hrea

ts to

indep

ende

nce

must

be m

anag

ed a

t the

indivi

dual

audit

or, e

ngag

emen

t, fun

ction

al, a

nd o

rgan

izatio

nal le

vels.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : บร

ษทคว

รจดใหห

นวยงานตรวจสอ

บภายในมส

ายการรายงานไปย

งคณะกรรมก

ารตรวจสอ

บดวย

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบภา

ยในข

องรฐวส

าหกจ

จะตอ

งมโครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระ โด

ยมการ

รายงานผล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บและผบ

รหารสงสด

และไมไดรบ

มอบห

มายงานอน

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit

(stan

dard

s) 20

17 :

Plan

ning

: The

chief

aud

it exe

cutiv

e mu

st es

tablis

h a

risk-b

ased

plan

to d

eterm

ine th

e pr

ioritie

s of th

e

inter

nal a

udit a

ctivit

y, consistent w

ith the organiz

ation’s goals

.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : คณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บมบท

บาทห

นาทในก

ารเสนอ

แตงต

ง โยก

ยาย และเล

กจางผต

รวจส

อบภา

ยใน

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทคณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บของรฐวส

าหกจ

จะมก

ารก ากบ

ดแลห

นวยงานตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จ

ทงการสอบ

ทานแ

ผนการตรวจส

อบเชงกลย

ทธ 5 ป การก ากบแ

ละใหคว

ามเหนช

อบแผ

นการตรวจสอ

บประจ าป แผ

นการฝก

อบรม แผน

สรรห

าบคล

ากร แ

ละการพ

จารณ

าการแต

งตงโยก

ยายห

วหนาหน

วย

ตรวจสอ

บภายในและผตรวจสอ

บภายใน

220

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

4) มบท

บาทข

องหน

วยงานต

รวจส

อบ

ภายในท

ครบถ

วนเพยงพอ

1หน

วยงานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ใน

การตรวจส

อบเฉพา

ะดานขอ

มล

และรายงานท

างการเง

น (F

inanc

ial)

-หน

วยงานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ในการ

ตรวจสอ

บดานขอ

มลและรายงาน

ทางการเงน

(Fina

ncial

) และ การ

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ตางๆ

(Com

plian

ce)

-หน

วยงานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ในการตรวจส

อบ

ทครบ

ถวนท

งดานขอ

มลและรายงานท

างการเง

น

(Fina

ncial

) การปฏ

บตตามก

ฎ ระเบยบ

ตาง ๆ

(Com

plian

ce) แ

ละการด าเน

นงานในทก

กจกรรม

ขององคกร

(Ope

ratio

n)

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

4)

5) ทกษ

ะความรคว

ามสามารถขอ

งผ

ตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จ

1ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงาน

ตรวจสอ

บใน

5 ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงานต

รวจส

อบ

ใน 4

ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงานต

รวจส

อบ

ใน 3

ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงานต

รวจส

อบ

ใน 2

ดาน

ไมขาดท

กษะท

เกยว

ของกบก

ารตรวจสอ

บภายใน

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

5)

6) แผน

การตรวจส

อบปร

ะจ าป

มการ

ประเม

นความเสย

งอยางเป

นระบ

บ

1แผ

นการตรวจสอ

บประจ าปไ

มม

การป

ระเมนค

วามเสย

ง

-แผ

นการตรวจสอ

บประจ าปม

การ

ประเม

นความเสย

งคอน

ขางเป

นระบ

บ

-แผ

นการตรวจสอ

บประจ าปม

การป

ระเมนค

วาม

เสยงอย

างเปนระบ

บ

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

6)

การป

ระเมนค

วามเสย

งอยางเป

นระบ

บ หม

ายถง การปร

ะเมนค

วามเสย

ง

ตองมการระบ

ความเสยง

, การวเคราะหค

วามเสย

ง (มก

ารระบโอก

าสและ

ผลกระท

บของปจ

จยเสยง และระบร

ะดบค

วามเสย

ง), มการจดล

าดบ

ความส าคญ

ของเร

องทจ

ะตรวจส

อบ และคว

ามถในก

ารเขาตรวจส

อบซง

สอดค

ลองกบผ

ลการปร

ะเมนค

วามเสย

ง

ทกษะ

ดานก

ารตรวจสอ

บพนฐานทจ

าเปนส

าหรบ

งานต

รวจส

อบภา

ยใน

ประกอบ

ดวย1

. การตรวจสอ

บภายใน 2.

การคว

บคมภ

ายใน 3

. การ

บรหา

รความเสย

ง 4. ก

ารเงน

5.การป

ฏบตงานทา

งธรกจ และ 5

.ดาน

เทคโนโลย

สารสนเทศ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit (

stand

ards

) 201

7 : P

rofic

iency

and

Due

Pro

fessio

nal C

are

: Inter

nal a

udito

rs mu

st po

sses

s the

know

ledge

, skil

ls, a

nd o

ther

comp

etenc

ies n

eede

d to

perfo

rm th

eir in

dividu

al re

spon

sibilit

ies. T

he in

terna

l aud

it acti

vity c

ollec

tively

mus

t pos

sess

or o

btain

the kn

owled

ge, s

kills,

and

othe

r com

peten

cies n

eede

d to

perfo

rm

its re

spon

sibilit

ies. a

udit a

ctivit

y, consistent w

ith the organiz

ation’s goals

.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบตอ

งมทก

ษะคว

ามรความส

ามารถท

เพยงพอ

ตอการตรวจส

อบการป

ฏบตงานดาน

ตางๆ

ของรฐวสาหก

จ โดยม

ทกษะ

พนฐานท

จ าเปน ปร

ะกอบ

ดวย1

. การตรวจสอ

บภายใน 2

. การคว

บคมภ

ายใน 3

. การบร

หารความเสย

ง 4. ก

ารเงน

5.การป

ฏบตงานทา

งธรกจ และ 5

.ดานเทคโนโลย

สารสนเทศ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit (

stand

ards

) 201

7 :

Contr

ol : T

he in

terna

l aud

it acti

vity m

ust e

valua

te the

ade

quac

y and

effe

ctive

ness

of c

ontro

ls in

respondin

g to risks within the

organiza

tion’s

governance,

ope

ratio

ns,

and

infor

matio

n sy

stems

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : คณ

ะกรรมก

ารคว

รดแลใหมก

ารจด

ตงหน

วยงานต

รวจส

อบภา

ยในเพอ

ท าหน

าทในบร

ษท

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบจะมบ

ทบาท

ในการตรวจส

อบทง

ดานข

อมลและรายงานทา

งการเงน

(Fina

ncial

) การ

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ตาง ๆ

(Com

plian

ce) แ

ละการด าเน

นงานในทก

กจกรรมขอ

งองคกร

(Ope

ratio

n) อยางครบ

ถวนแ

ละเพยงพอ

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit (

stand

ards

) 201

7 : E

ngag

emen

t Plan

ning

: Int

erna

l aud

itors

must

deve

lop a

nd d

ocum

ent

a pla

n for

eac

h en

gage

ment

,

includ

ing the engageme

nt’s o

bjectives,

scop

e, tim

ing, a

nd re

sour

ce a

lloca

tions

. The plan

must consid

er the organiz

ation’s strate

gies,

objec

tives

, and

risk

s rele

vant

to the

eng

agem

ent.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : คณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บไดรายงานถ

งความค

ดเหน

ทมตอ

ความเพยงพอ

ของระบ

บควบ

คมภา

ยในแ

ละระบบ

บรหา

รความเสย

งของบร

ษท

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบจะมก

ารใชผล

ประเม

นความเสย

งเปนข

อมลพ

นฐานเพอป

ระกอ

บการจด

ท าแผ

นการ

ตรวจสอ

บทงเช

งกลย

ทธระยะยาวและปร

ะจ าป

ขององคกร

221

4. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

น าหน

ก1

23

45

หมาย

เหต

7) รา

ยงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บทครบถ

วน

1รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

2 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบมอ

งคปร

ะกอบ

ครบถ

วน 3

ประเดน

รายงานการตรวจส

อบมอ

งคปร

ะกอบ

ครบถ

วน 4

ประเดน

รายงานการตรวจส

อบมอ

งคปร

ะกอบ

ครบถ

วน 5

ประเดน

รายงานการตรวจส

อบมอ

งคปร

ะกอบ

ครบถ

วน 6

ประเด

น

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

7)

8) การตด

ตามแ

ละวด

ผลการป

ฏบตงาน

และการคว

บคมด

แล

1ไมมก

ารปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงาน

ของห

นวยต

รวจส

อบภา

ยใน

มการปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงานข

องหน

วย

ตรวจสอ

บภายใน

มการปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงานข

องหน

วย

ตรวจสอ

บภายใน และจด

ท าแผ

นปรบ

ปรง

การป

ฏบตงานตามผ

ลประเมนฯ

ด าเนนก

ารตามแ

ผนปร

บปรงการ

ปฏบต

งานต

ามผล

ประเม

นฯ อยาง

ครบถ

วนรอยล

ะ 100

บรรลไดตามเปา

หมายแผ

นปรบ

ปรงการ

ปฏบต

งานต

ามผล

ประเม

นฯ อยางครบ

ถวนรอย

ละ

100

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.5 ขอ

8)

4.6 จดท

ากจก

รรมอ

บรมแ

ละสราง

บรรยากาศ เพ

อกระตน

การรบร

การ

ยอมรบ และการเปลย

นแปล

งพฤต

กรรม

พนกงานใหมจ

รยธรรมตามห

ลกการ

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

สงแวดล

อม รว

มถงห

ลกปร

ชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

1ไมมก

ารจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR และ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและสราง

บรรยากาศ เพ

อกระตน

การรบร

การ

ยอมรบ และการเปลย

นแปล

ง

พฤตก

รรมพ

นกงานใหม

จรยธ

รรมต

าม

หลก

CSR หร

อปรชญาเศ

รษฐก

จ

พอเพยง โด

ยไมเชอ

มโยงกบ

คานย

ม

หรอแ

นวปฏ

บตทด

ในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและสราง

บรรยากาศ เพ

อกระตน

การรบร

การยอ

มรบ

และการเปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงานใหม

จรยธ

รรมต

ามหล

ก CS

R หร

อปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง โดย

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นวปฏ

บตทด

ในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและสราง

บรรยากาศ เพ

อกระตน

การรบร

การ

ยอมรบ และการเปลย

นแปล

ง

พฤตก

รรมพ

นกงานใหม

จรยธ

รรมต

าม

หลก

CSR และป

รชญาเศ

รษฐก

จ

พอเพยง โด

ยไมเชอ

มโยงกบ

คานย

ม

หรอแ

นวปฏ

บตทด

ในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและสรางบ

รรยากาศ

เพอก

ระตน

การรบร

การยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงานใหมจ

รยธรรม

ตามห

ลก C

SR และปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง โดย

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นวปฏ

บตทด

ในองคก

ร

การก าห

นดคา "ระดบ

5"

หวขอ

4.6

รวม

32

รายงานการตรวจส

อบภา

ยในป

ระกอ

บดวย

1. วตถ

ประสงค 2.

ขอบ

เขต

การตรวจ 3

. บทค

ดยอ

4. ปร

ะเดนท

ตรวจพบ

5. ส

าเหตห

ลก (r

oot

caus

e) 6

. ขอเสน

อแนะและแนว

ทางแกไข

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit (

stand

ards

) 201

7 : R

epor

ting

to Se

nior M

anag

emen

t and

the

Boar

d :

The

chief

aud

it exe

cutiv

e mu

st re

port

perio

dicall

y to

senio

r

managem

ent and the board on the

internal audit a

ctivity’s

purpose

, auth

ority

, res

pons

ibility

, and

per

forma

nce

relat

ive to

its p

lan a

nd o

n its

confo

rman

ce w

ith th

e Co

de o

f Ethi

cs a

nd th

e S

tanda

rds.

Repo

rting

must

also

includ

e sig

nifica

nt ris

k and

contr

ol iss

ues,

includ

ing fr

aud

risks

, gov

erna

nce

issue

s, an

d oth

er m

atter

s tha

t req

uire

the a

ttenti

on o

f sen

ior m

anag

emen

t and

/or th

e bo

ard.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- สมาคม

สงเสรมสถ

าบนก

รรมก

ารบร

ษทไท

ย (IO

D) : คณ

ะกรรมก

ารตรวจสอ

บไดรายงานถ

งความค

ดเหน

ทมตอ

ความเพยงพอ

ของระบ

บควบ

คมภา

ยในแ

ละระบบ

บรหา

รความเสย

งของบร

ษท

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบจะมก

ารรายงานการตรวจส

อบภา

ยในแ

กคณะกรรมก

ารตรวจสอ

บ โดยม

องคป

ระกอ

บท

ครบถ

วน 6

ประเดน ไดแก

1. วตถ

ประสงค 2.

ขอบ

เขตก

ารตรวจ 3.

บทค

ดยอ

4. ปร

ะเดนท

ตรวจพบ

5. ส

าเหตห

ลก (r

oot c

ause

) 6. ข

อเสน

อแนะและแนว

ทางแกไข

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- Inte

rnati

onal

Stan

dard

s for

the

profe

ssion

al pr

actic

es o

f inter

nal a

udit (

stand

ards

) 201

7 :

Inter

nal A

sses

smen

ts : O

ngoin

g mo

nitor

ing o

f the

perfo

rman

ce o

f the

inter

nal a

udit a

ctivit

y. Pe

riodic

self-a

sses

smen

ts or

ass

essm

ents

by o

ther p

erso

ns w

ithin

the o

rgan

izatio

n wi

th su

fficien

t kno

wled

ge o

f inter

nal a

udit p

racti

ces.

- มอก

. 999

9 : ก

ารน าองคก

ร : ท าใหม

นใจวาองคกรมก

ารปฏ

บตตามก

ฎหมายแ

ละด าเนนธ

รกจอ

ยางโปร

งใสแ

ละมจ

รยธรรม

- Bes

t Pra

ctice

s การตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จในระบ

บประเมนผ

ลรฐวสาหก

จ กระท

รวงการคล

ง ทหน

วยงานต

รวจส

อบจะไดรบ

การตดต

ามและป

ระเมนผ

ลการปฏ

บตงาน เพอเพม

มาตรฐานแ

ละปร

ะสทธ

ผลการ

ปฏบต

งานต

รวจส

อบอย

างสม

าเสมอ

ทกป

ก าหน

ดโดย

พจารณาจาก

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : 3

องคปร

ะกอบ

พอปร

ะมาณ

และ 2

เงอน

ไข และ 4

มตคว

ามสม

ดล ดานเศรษ

ฐกจ สงคม

วฒนธ

รรม และสงแวด

ลอม

- มอก

. 999

9 : การน าองคกร : ผ

บรหา

รระดบส

งประพฤ

ตตนเปน

แบบอ

ยางจากคว

ามศรทธ

าและคว

ามมงมน

ในการน ามาตรฐานแน

วทางเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปป

ฏบตใหเกด

ประสทธ

ผล

- ISO

260

00 : ธรรมาภ

บาล :

สรางและท า

ใหเกดส

ภาพแ

วดลอ

มและวฒ

นธรรมท

มการน าหล

กการตางๆ

ของความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ไปปฏ

บต และ 7

princ

iples

ของมาตรฐานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

สงแวดล

อม ได

แก 1)

ความรบผ

ดชอบ

(Acc

ounta

bility

) 2) ค

วามโปร

งใส

(Tra

nspa

renc

y) 3)

การปฏ

บตอย

างมจ

รยธรรม (E

thica

l Beh

avior

) 4) ก

ารเคารพต

อผลป

ระโยชน

ของผมส

วนไดสว

นเสย

(Res

pect

for

Stak

ehold

er In

teres

ts) 5

) การเคารพต

อหลก

นตธรรม (R

espe

ct for

the

Rule

of La

w) 6

) การเคารพต

อการปฏ

บตตามแ

นวทา

งของสากล

(Res

pect

for In

terna

tiona

l Nor

ms o

f Beh

avior

) และ 7

) การเคารพต

อสทธ

มนษย

ชน (R

espe

ct for

Hum

an R

ights)

- Bes

t Pra

ctice

s ของระบบ

ประเม

นคณภา

พรฐวสาหก

จ (St

ate E

nterp

rise

Perfo

rman

ce A

ppra

isal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

1 การน าองคกร ทรฐวส

าหกจ

จะจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและสรางบ

รรยากาศ เพอ

กระตนก

ารรบ

ร การยอ

มรบ และการเปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงานใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR และปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง โดย

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นวปฏ

บตทด

ในองคก

รเปนป

ระจ าทก

ป

222

5. กา

รบรห

ารสม

รรถน

ะดาน

จรยธ

รรม

น าหน

ก1

23

45

หมายเหต

5.1 การน าคานย

มตามหล

กการแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละ/หรอหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจ

พอเพยง มาเป

นกรอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

ขององคกรอย

างเปนล

ายลก

ษณอก

ษร

4มก

ารก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อ

จรยธ

รรมธ

รกจอ

งคกรนอ

ยกวา 5 ปร

ะเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

าร

จดท า

คมอจ

รยธรรมธรกจ

องคก

ร 6 ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อ

จรยธ

รรมธ

รกจอ

งคกร 7 ปร

ะเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจ

พอเพยง เพ

อเปน

กรอบ

การจดท

าคมอ

จรยธ

รรมธ

รกจ

องคก

ร 8 ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อ

จรยธ

รรมธ

รกจอ

งคกร 9 ปร

ะเดน

การก าห

นดคาระดบ

5

5.2 การแป

ลงคานย

มเปน

สมรรถน

ะ(Com

peten

cy) ท

มงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และความพ

อเพย

ง เพอ

ใหเกดก

ารน าคานย

มส

การป

ฏบตจ

รงในองคก

ร

4ไมมก

ารแป

ลงคานย

มตามหล

กการแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละ/หรอหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

งเปนพ

ฤตกรรมพง

ประสงค

มการก าหน

ดพฤต

กรรมพง

ประสงคขอ

ง

คานย

มทชด

เจนโดยส

อดคล

องกบ

หลกก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งบางสว

น

มการบร

ณาการพ

ฤตกรรมพง

ประสงคขอ

งคานยม

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เปน

สมรรถน

ะในการ

ท างาน (

Comp

etenc

y) ครบถ

วนบา

งประเดน

มการก าหน

ดพฤต

กรรมพง

ประสงคขอ

งคานยม

ท

ชดเจน

โดยส

อดคล

องกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจ

พอเพยงครบถ

วนทก

ประเด

น

มการบร

ณาการพ

ฤตกรรมพง

ประสงคขอ

งคานยม

หลกก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เปน

สมรรถน

ะใน

การท

างาน (C

ompe

tency

) ครบ

ถวนท

กประเดน

5.3 การปร

ะเมนส

มรรถนะพน

กงานดานจ

รยธรรมการ

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

ามพอ

เพยง

4มก

ารปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม c

ompe

tency

ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

ครบถ

วนนอ

ยกวา 5

ประเด

น

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

ามพอ

เพยค

รบถว

นนอย

กวา 6

ประเดน

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม c

ompe

tency

ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

ครบถ

วนนอ

ยกวา 7

ประเด

น

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม c

ompe

tency

ท

มงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และความพ

อเพย

ครบถ

วนนอ

ยกวา 8

ประเด

น

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม c

ompe

tency

ทมงเนนจ

รยธรรมดาน

การแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

ครบถ

วนนอ

ยกวา 9

ประเด

น

พจารณา

การป

ระเมนพ

ฤตกรรมเปน

รายบ

คคล

5.4 การน าผล

ประเม

นสมรรถนะดานจ

รยธรรมคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละสงแวดล

อมและป

รชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

งไปผ

กโยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

4ไมมก

ารน าผล

ประเม

น com

peten

cy ทมงเนน

จรยธ

รรมด

านการแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

ง ไปผ

กโยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

ทง

ดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

-มก

ารน าผล

ประเม

น com

peten

cy ทมงเนน

จรยธ

รรมด

านการแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

ง บางดานไปผ

กโยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

-มก

ารน าผล

ประเม

น com

peten

cy ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละคว

ามพอ

เพยง ทครบถ

วนทก

ดานไปผ

กโยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

การก าห

นดคาระดบ

5 ขอ

งหวข

อ 5.2

-5.3

รวม

16

พจารณา

จาก

- หลก

การ O

ECD

Guide

lines

on C

orpora

te Go

verna

nce o

f Stat

e-Own

ed E

nterpr

ises 2

015 :

Stak

ehold

er rel

ation

s and

resp

onsib

le bu

sines

s

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : เง

อนไขคณ

ธรรมทป

ระกอ

บดวย

1. การปฏ

บตอย

างมจ

รยธรรม 2.

รบผด

ชอบต

อผลจากการกระท า

3. โป

รงใส 4.

พอป

ระมาณ

5. พง

พงตน

เองได 6

. มงม

นตอค

วามส

าเรจ 7

. มงเน

นพฒน

าปญญ

าและคว

ามร แ

ละ 8.

พรอมรบก

ารเปลย

นแปล

ง

- มอก

. 999

9 : การน าองคก

ร : การบร

ณาการแนว

ทางเศ

รษฐก

จพอเพย

งภาคอต

สาหก

รรมเปน

สวนห

นงขอ

งปรชญา

วสยท

ศน พนธ

กจ คานยม

นโยบา

ย กล

ยทธ ว

ฒนธรรม โค

รงสราง สอส

ารใหบค

ลากรเขาใจ

และน าไปป

ฏบตอ

ยางมปร

ะสทธ

ผล

- ISO

2600

0 : 7

princ

iples

ของมาตรฐานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อม ได

แก 1)

ความรบผ

ดชอบ

(Acc

ounta

bility

) 2) ค

วามโปร

งใส (T

ransp

arenc

y) 3)

การป

ฏบตอ

ยางมจรยธ

รรม (

Ethica

l Beh

avior

) 4) ก

ารเคารพต

อผลป

ระโยชน

ของผมส

วนไดสว

นเสย

(Res

pect

for S

takeh

older

Intere

sts) 5

) การเคารพต

อหลก

นตธรรม (R

espe

ct for

the R

ule of

Law)

6) การเคารพต

อการปฏ

บตตามแ

นวทา

งของสากล

(Res

pect

for In

terna

tiona

l Norm

s of B

ehav

ior) แ

ละ 7)

การเคารพต

อสทธ

มนษย

ชน (R

espe

ct for

Hum

an R

ights)

คานย

มตามหล

กการแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละ/หรอหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง ประกอ

บดวย

1. การ

ปฏบต

อยางมจ

รยธรรม 2.

เคารพต

อ

ประโย

ชนขอ

งผมส

วนไดสว

นเสย

3.

รบผด

ชอบต

อผลจากการกระท า

4.

โปรงใส 5.

พอป

ระมาณ

6. พง

พงตน

เองได

7. มงม

นตอค

วามส

าเรจ 8

. มงเน

นพฒน

า

ปญญา

และความร แล

ะ 9. พ

รอมรบก

าร

เปลย

นแปล

ง

พจารณา

จาก

- หลก

การ O

ECD

Guide

lines

on C

orpora

te Go

verna

nce o

f Stat

e-Own

ed E

nterpr

ises 2

015 :

Stak

ehold

er rel

ation

s and

resp

onsib

le bu

sines

s

- หลก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง : เง

อนไขคณ

ธรรมทป

ระกอ

บดวย

1. การปฏ

บตอย

างมจ

รยธรรม 2.

รบผด

ชอบต

อผลจากการกระท า

3. โป

รงใส 4.

พอป

ระมาณ

5. พง

พงตน

เองได 6

. มงม

นตอค

วามส

าเรจ 7

. มงเน

นพฒน

าปญญ

าและคว

ามร แ

ละ 8.

พรอมรบก

ารเปลย

นแปล

ง

- มอก

. 999

9 : การน าองคก

ร : ก าห

นดทศ

ทางองคกรโดยก

ารบร

ณาการแนว

ทางเศ

รษฐก

จพอเพย

งภาคอต

สาหก

รรมเปน

สวนห

นงขอ

งปรชญา

วสยท

ศน พนธ

กจ คานยม

นโยบา

ย กล

ยทธ ว

ฒนธรรม โค

รงสราง หรอการด าเน

นงานตางๆ

และสอส

ารใหบค

ลากรเขาใจ

และน าไปป

ฏบตอ

ยาง

มประสท

ธผล /ท า

ใหมน

ใจวาบค

ลากรในองคก

รมคว

ามสามค

ค และมสว

นรวม

ในการน าแนว

ทางเศ

รษฐก

จพอเพย

งไปป

ฏบต และท

าใหมน

ใจวาองคก

รมการป

ฏบตต

ามกฎ

หมายและด าเน

นธรกจอ

ยางโป

รงใสและมจรยธ

รรม

- ISO

2600

0 : 7

princ

iples

ของมาตรฐานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อม ได

แก 1)

ความรบผ

ดชอบ

(Acc

ounta

bility

) 2) ค

วามโปร

งใส (T

ransp

arenc

y) 3)

การป

ฏบตอ

ยางมจรยธ

รรม (

Ethica

l Beh

avior

) 4) ก

ารเคารพต

อผลป

ระโยชน

ของผมส

วนไดสว

นเสย

(Res

pect

for S

takeh

older

Intere

sts) 5

) การเคารพต

อหลก

นตธรรม (R

espe

ct for

the R

ule of

Law)

6) การเคารพต

อการปฏ

บตตามแ

นวทา

งของสากล

(Res

pect

for In

terna

tiona

l Norm

s of B

ehav

ior) แ

ละ 7)

การเคารพต

อสทธ

มนษย

ชน (R

espe

ct for

Hum

an R

ights)

- Bes

t Prac

tices

ของระบบ

ประเม

นคณภ

าพรฐวส

าหกจ

(Stat

e Ente

rprise

Perf

orman

ce A

pprai

sal: S

EPA)

กระทร

วงการคลง : ห

มวด

5 การมงเนนบ

คลากร ท

รฐวส

าหกจ

จะมก

ารก าหน

ดและบร

หารสมรรถนะทง

ดานส

มรรถนะหล

ก (Co

re Co

mpete

ncy) สม

รรถน

ะตามบท

บาทห

นาท

(Fun

ction

al Co

mpete

ncy) และสมรรถนะดานก

ารบร

หาร (

Mana

geme

nt Co

mpete

ncy) อย

างครอบ

คลมท

วทงองคกร

223

บทท 5

กรณศกษา

กรณศกษาจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอทดสอบความเทยงตรงของแบบจ าลองการ

ประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย(The Sustainable Balanced

Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand) ทถกพฒนา

ในรปโปรแกรมส าหรบน าไปใชจรงไดในทางปฏบต ซงจากผลการด าเนนงานดานการเงนและไมใช

การเงนของรฐวสาหกจไทยจ านวน 3 แหง ไดแก การทาเรอแหงประเทศไทย (กทท.) การไฟฟาสวน

ภมภาค (กฟภ.) และธนาคารเพอการสงออกและน าเขาแหงประเทศไทย (ธสน.) ทเกบรวบรวมได เมอ

มาเปรยบเทยบกบ 5 ดชนรวม ส าหรบการประเมนการบรหารจดการความยงยน (Processes) และ

ผลลพธความยงยนดานการเงน การปฏบตงานตามภารกจ และดานจรยธรรมทมงเนนความ

รบผดชอบและความพอเพยงทเกดขนจรงของรฐวสาหกจไทย ท าใหสามารถสรปผลการทดสอบความ

เทยงตรง ไดดงน

5.1 การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

ผน าระดบสงของรฐวสาหกจทง 3 แหง มสวนรวมในการก าหนดวสยทศนเพอเปนกรอบ

ทศทางการด าเนนงานในระยะยาวขององคกร รวมถงการเสรมสรางความผกพนของพนกงาน โดยยด

แนวทางการวางแผนยทธศาสตรตามระบบประเมนคณภาพรฐวสาหกจ หรอ State Enterprise

Performance Appraisal (SEPA) ท สคร. ไดพฒนาขนอยางสอดคลองกบหลกเกณฑรางวลคณภาพ

แหงชาตของประเทศไทย (Thailand Quality Award : TQA) อยางไรกตามแมจะมการก าหนด

ขนตอนหรอกระบวนการใหรฐวสาหกจน าไปปฏบตอยางเปนระบบ แตพบวารฐวสาหกจทง 3 แหง

กลบมผลการด าเนนงานทแตกตางกน ดงน

5.1.1 การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม

และสงแวดลอม

จากการสมภาษณและพจารณาเอกสารปฏทนการวางแผนยทธศาสตร พบวาผน าระดบสงของทง 3

รฐวสาหกจตางใหความส าคญและเขารวมก าหนดวสยทศนขององคกรผานกระบวนการ

224

วางแผนยทธศาสตรประจ าปทจะเกดขนในไตรมาสท 3-4 ของทกป โดยรฐวสาหกจแตละ

แหงจะมการรวบรวมขอมลส าคญทงภายในและภายนอกองคกรน ามาวเคราะห กลนกรอง เพอใช

ก าหนดและทบทวนวสยทศนขององคกรในแตละป อยางไรกตามเนองจากรฐวสาหกจแตละแหงเกด

จากวตถประสงคจดตง มภารกจและไดรบนโยบายภาครฐทแตกตางกน รวมถงมความรความเขาใจ

เกยวกบการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและการพฒนาความยงยนในระดบทไมเหมอนกน เชน

กฟภ. เรมประยกตใชหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมตามมาตรฐาน ISO 26000 เปนครงแรก

ในป 2558 ในขณะทผน าระดบสงของ ธสน. และ กทท. เปดเผยวาแมจะมการศกษาแตยงไมมการน า

หลกการหรอมาตรฐานทเกยวของมาปฏบตในองคกรอยางเตมรปแบบ จงสงผลให วสยทศนของ

กฟภ. ตามแผนยทธศาสตรป 2557-2566 มการระบทศทางทครอบคลมประเดนดานเศรษฐกจ

สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมมากกวา ธสน. และ กทท. โดยพบวาวสยทศนท กฟภ. ระบ ไดแก

“กฟภ. เปนองคกรชนน าททนสมยในระดบภมภาค มงมนใหบรการพลงงานไฟฟา และธรกจ

เกยวเนองอยางมประสทธภาพ เชอถอได เพอพฒนาคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงคมอยางยงยน” ม

ความไมครบถวนเฉพาะประเดนการด าเนนงานดานสงแวดลอม จากการทผน าระดบสงเหนวาผลการ

ด าเนนงานของ กฟภ. สรางผลกระทบตอสงแวดลอมนอย ในขณะทมความรบผดชอบทตองสงจาย

ไฟฟาใหเขาถงประชาชนและสงคมโดยรวมในทกภมภาค ดงนนจงเนนทศทางองคกรทมงตอบสนอง

ภารกจ เศรษฐกจ และสงคมเปนส าคญ และท าให กฟภ. มผลการด าเนนงานทมความครบถวนพอควร

ท 3.00 คะแนน

ในขณะท ธสน. ซงระบวสยทศนไวในแผนวสาหกจ 5 ป (2560-2564) แผนธรกจประจ าป

2560 และแผนปฏบตการระยะปานกลางป (2560-2562) คอ “เปนสถาบนการเงนเฉพาะกจชนน า

ระดบโลก ทเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนยทธศาสตรการคาและการลงทนระหวางประเทศของ

ไทย (Drive Thailand's international trade and investment strategy to become reality)”

และ กทท. ทระบวสยทศนเปนสวนหนงของแผนยทธศาสตรฉบบท 11 และแผนปฏบตการ 2 ป คอ

“ศนยกลางการขนสงทางน าและโลจสตกส เชอมโยงเศรษฐกจไทยสอาเซยน” พบวาสาระส าคญของ

วสยทศนทรฐวสาหกจทง 2 แหง มงเนนตางเปนประเดนทเกยวของกบดานเศรษฐกจเปนหลก ซงเกด

จากการทผน าระดบสงของ ธสน. ตองการตอบสนองตอยทธศาสตรชาตทส าคญทงการปฏรป

โครงสรางเศรษฐกจส Value-based Economy ดวยการเนนนวตกรรมเปนอตสาหกรรมแหงอนาคต

225

และสนบสนนการคาการลงทนกบประเทศตลาดใหมโดยเฉพาะ CLMV เพอขยายฐานการสงออกส

ประเทศตางๆในภมภาคอาเซยน ในขณะทผน าระดบสงของ กทท. ใหความส าคญและมงเนนการ

ปฏบตงานใหประสบผลส าเรจตามวตถประสงคจดตงและภารกจหนาททไดรบมอบหมาย ในการเปน

ชองทางการขนสงสนคาทางน าของประเทศ จงสงผลใหรฐวสาหกจทง 2 แหง ใหความส าคญและ

ก าหนดทศทางการด าเนนงานในอนาคตเพอท าใหภารกจและเศรษฐกจของประเทศบรรลเปาหมาย

ผลส าเรจไดตามทภาครฐก าหนดมากกวาการมงเนนพฒนาสงคมและสงแวดลอมอยางสมดล ท าให

ธสน. และ กทท. มผลการด าเนนงานครบถวนนอยหรอคดเปนคะแนนเทากบ 2.00 คะแนน

5.1.2 ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตอยางนอยครอบคลมดานทกษะความ

เปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และ

ความพอเพยง

จากการศกษาพบวา กฟภ. และ ธสน. เปนรฐวสาหกจทมแนวทางการคดเลอกผสบทอด

ต าแหนงและผน าในอนาคตอยางเปนระบบ โดยมอบหมายใหฝายทรพยากรบคคลขององคกร ท าการ

รวบรวมขอมลทเกยวของ กอนทผน าองคกรจะก าหนดหลกเกณฑและด าเนนการสรรหาบคลากรท

เหมาะสมน าเสนอใหคณะกรรมการองคกรพจารณาใหความเหนชอบอยางเปนทางการ โดยในขนตอน

การคดเลอกนนมเฉพาะ ธสน. ทไดเพมบทบาทของ Assessment Center ซงเปนผเชยวชาญ

ภายนอกดานทรพยากรบคคลเปนผด าเนนการคดเลอกรวมกบผน าระดบสงของ ธสน. ในขณะท กทท.

แมจะมอบหมายใหฝายทรพยากรบคคลจดท าขอมลและรวบรวมรายชอพนกงาน เชน อายงาน ผล

ประเมนการปฏบตงานตามตวชวดทเกยวของกบผลส าเรจตามภารกจและพฤตกรรม ผลประเมน

สมรรถนะผน า (Leadership Competency) และผลประเมนสมรรถนะหลก (Core Competency)

เปนตน แตเนองจากไมมการน าผลประเมนมาใชประโยชน จงท าให กทท. ขาดทงการคดเลอกและ

พฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตอยางชดเจน และท าให กทท. มผลการพฒนาผสบทอด

ต าแหนงและผน าในอนาคตท 1.00 คะแนน

ส าหรบ กฟภ. และ ธสน. การพฒนากลมบคคลทง 2 กลมพบวาผน าระดบสงมบทบาทนอย

โดยเนนมอบหมายใหฝายทรพยากรบคคลเปนผดแลรบผดชอบเปนหลก ผานการจดท าแผนพฒนา

บคลากร กฟภ. หรอ HRD Blueprint เพอเปนกรอบแนวทางในการพฒนาพนกงานตงแตระดบ

ปฏบตการจนถงผน าระดบสง การก าหนดหลกสตร “SMART” ส าหรบผสบทอดต าแหนง และการจด

226

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรภายในองคกร เพอแบงปนประสบการณจากการปฏบตงาน นอกจากนนได

สงเสรมใหมการเขาฝกอบรมและศกษาดงานจากหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศ เชน กร

อบรมหลกสตรของสถาบนพระปกเกลา และสถาบนการศกษาชนน าของประเทศ เปนตน ในขณะท

ธสน. สนบสนนใหผสบทอดต าแหนงเขารบการฝกอบรมตามแผนพฒนารายบคคลทฝายทรพยากร

บคคลจดท าขน และเขารวมรบการอบรมจากหนวยงานทงภายในและภายนอกองคกร เชน การเขา

รวมอบรมหลกสตรนกบรหารการเงนการคลงภาครฐระดบสงจดโดยกรมบญชกลาง และหลกสตรนก

บรหารการงบประมาณระดบสง จดโดยส านกงบประมาณ เปนตน ซงการพฒนาทระบถงนเนนเพม

ทกษะความเปนผน า และความรความสามารถทพงมเพอรองรบการด าเนนงานตามภารกจองคกรเปน

หลก โดยยงไมพบแนวทางเพอพฒนาพฤตกรรมจรยธรรมของผสบทอดต าแหนงและผน า ในอนาคต

ของรฐวสาหกจอยางเปนรปธรรม โดยผลการด าเนนงานดงกลาว พบวาเกดจากสาเหตส าคญท

รฐวสาหกจทง 2 แหงแมจะมการก าหนดคานยมดานจรยธรรมขององคกร เพอเปนกรอบการปฏบตท

ดในองคกร แตเนองจากคานยมดานจรยธรรม ซง กฟภ. ก าหนดคอ “มคณธรรม” และ ธสน. ก าหนด

เปนขอความ Most trusted government agency ไมมการก าหนดขอบเขตความหมายหรอ

พฤตกรรมพงประสงคทองคกรคาดหวงอยางชดเจน จงท าใหผน าระดบสงไมสามารถสอสาร ถายทอด

หรอน าไปก าหนดเปนกรอบการพฒนาและฝกอบรมพฤตกรรมจรยธรรมของพนกงานกลมผสบทอด

ต าแหนงและผน าในอนาคตขององคกรไดอยางแทจรง จากผลสรปทไดนจงท าใหพบบทบาทของผน า

ระดบสงทง กฟภ. และ ธสน. ในการรวมพนกงานกลมบคคลส าคญขององคกรนอย คดเปนคะแนน

การด าเนนงานในระดบต าท 2.00 คะแนน

5.1.3 ผน าจดใหมและเขารวมด าเนนการตามแผนเสรมสรางความผกพนของพนกงาน

การเสรมสรางความผกพนของพนกงานเปนปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ทงนเนองจากหากบคลากรผกพนกบองคกรมากยอมเตมใจทจะปฏบตหนาททไดรบมอบหมายอยาง

เตมศกยภาพจนท าใหองคกรบรรลผลส าเรจทงในระยะสนและระยะยาว ดงนนการส ารวจหาปจจยท

จะท าใหบคลากรผกพนกบรฐวสาหกจและน าปจจยดงกลาวมาบรหารผานแผนเสรมสรางความผกพน

จงเปนสงส าคญ โดยผน าองคกรควรมสวนรวมในการด าเนนงาน ซงจากการศกษา กฟภ. เปน

รฐวสาหกจทด าเนนการไดอยางครบถวนและเปนมาตรฐานจนท าใหระดบความผกพนของพนกงานม

แนวโนมเพมขน โดย กฟภ. ไดเรมพฒนาระบบการบรหารความผกพนของพนกงานตงแตป 2553

227

ผานการส ารวจหาปจจยผกพนของพนกงาน และจดท าแผนเสรมสรางความพงพอใจและความผกพน

ของพนกงาน โดยก าหนดกจกรรมใหผน ามสวนรวมอยางตอเนอง เชน ในป 2558 ไดก าหนดแผนงาน

ทผน าตองเขารวมผานโครงการตางๆ ไดแก โครงการเกยวกบความอยดมสข (Well-Being : BE) เพอ

ยกระดบปจจยดานการเสรมสรางความสมพนธทยงยน เพอความสามคค มความสข และเกดความ

สมดลระหวางชวตและการท างาน โครงการเกยวกบความรสกภมใจทไดเปนสวนหนงขององคกร

(Belonging : BL) เพอตอบสนองปจจยผกพนดานการสนบสนนการสรางภาพลกษณทดตอองคกร

และการเสรมสรางความมนคงในการท างาน และสภาพแวดลอมทเออตอการท างาน และโครงการ

ทมเทกายใจในการท างาน (Doing the Best : BS) เพอปจจยผกพนดานมงเนนการมอบหมายงานท

ทาทาย และก าหนดความชดเจนในหนาทความรบผดชอบ ควบคกบการพฒนาระบบความกาวหน า

เปน ซงจากมาตรฐานการท างานทดครบถวนจงท าให กฟภ. มผลคะแนนในหวขอดงกลาวท 5.00

คะแนน

ในขณะท ธสน. และ กทท. นนแมมการส ารวจหาปจจยผกพนของพนกงาน แตเนองจากไมม

การน าปจจยผกพนมาใชในการจดท าแผนเสรมสรางความผกพนของรฐวสาหกจอยางเปนรปธรรม จง

ท าใหผน าของรฐวสาหกจทง 2 แหง ขาดการมสวนรวมสรางความผกพนอยางเปนระบบและเชอมโยง

กบปจจยผกพนของพนกงานอยางมประสทธผล จนสงผลใหระดบความผกพนของพนกงาน ธสน. ม

แนวโนมลดลงตงแตป 2555- 2558 โดยกจกรรมท ธสน. จดใหม ไดแก การปรบปรงระเบยบวาดวย

การใหความชวยเหลอผปฏบตงานของธนาคารในการตอสคด พ.ศ. 2559 การเขารวมกจกรรมหรอสง

มอบของขวญเพออวยพรวนเกดใหแกพนกงาน การตอบค าถามพนกงานในประเดนตางๆ และการจด

กจกรรมกฬาส เปนตน ส าหรบ กทท. มกจกรรมสงเสรมความผกพน เชน กจกรรมสงเสรมคณธรรม

จรยธรรมเพอใหพนกงานยดเปนหลกในการใชปฏบตงาน และการด าเนนชวตเพอใหครอบครวม

ความสข เปนตน แตเนองจากขาดการประเมนระดบความผกพนของพนกงาน จงท าใหไมสามารถ

แสดงผลแนวโนมการเปลยนแปลงของระดบความผกพนของพนกงานได และท าให ธสน. และ กทท.

มผลคะแนนในระดบทเปนมาตรฐานนอยท 2.00 คะแนน

5.1.4 ความพงพอใจของพนกงานตอระบบการสอสารของผน าและองคกร

ความพงพอใจของพนกงานตอการสอสารของผน าและองคกรนน พบวารฐวสาหกจทง 3 แหง

มการส ารวจความพงพอใจในระดบทแตกตางกน โดย กทท. ไมมการส ารวจความพงพอใจของระบบ

228

การสอสารทงของผน าและองคกรในชวงป 2553 -2558 ท าใหมคะแนนในเกณฑดงกลาวท 1.00

คะแนน ในขณะท ธสน. มการส ารวจเฉพาะความพงพอใจตอการสอสารของผน าระดบสงตงแตป

2556-2558 โดยมคาคะแนนเทากบรอยละ 53.32 รอยละ 56.84 และรอยละ 58.00 ซงสะทอนการ

สอสารทดขนเปนล าดบ ทงนเนองจากในชวงปดงกลาว ธสน. ตองเขารวมรบการประเมนคณภาพ

รฐวสาหกจดานการน าองคกร (Leadership) ของ สคร. กระทรวงการคลง จงตองมการส ารวจเพอ

น าเสนอขอมลดงกลาวประกอบการประเมนผลงานประจ าป โดยองคกรไดมงเนนเพมเตมทงชองทางท

มลกษณะการสอสารแบบ Face To Face และการใชสอ online ในการเขาถงพนกงาน รวมกบการ

เพมความถในการใหผน าระดบสงสอสารกบพนกงานทวทงองคกร เพอยกระดบคะแนนประเมนผลใน

แตละป จงสงผลใหมคะแนนการด าเนนงานในระดบทเปนมาตรฐานดขน 3 ปตดตอกนคดเปนคะแนน

เทากบ 3 คะแนน ในขณะท กฟภ. นนเรมจดใหมการส ารวจความพงพอใจของพนกงานตอการสอสาร

ขององคกรในป 2555 และป 2557 -2558 โดยตอมาเมอตองเขารบการประเมนผลคณภาพ

รฐวสาหกจในป 2556 ซงเรมจดใหมการประเมนความพงพอใจตอการสอสารของผน าในป 2557

รวมถงมการพฒนาชองทางการสอสารทใชสอ online เชน การสราง line group และ line official

เปนตน และลงพนทเพอพบพนกงานในภมภาคทงแบบเปนทางการและไมเปนทางการ พรอมท าการ

ส ารวจและตดตามผลการสอสารอยางสม าเสมอทกป จงสงผลใหมผลความพงพอใจตอการสอสารของ

ผน าเพมขนจาก 3.13 คะแนนในป 2557 เปน 3.43 คะแนนในป 2558 และมคะแนนความพงพอใจ

ระดบองคกรเพมขนจากรอยละ 67.40 ในป 2555 เปนรอยละ 74.28 ในป 2557 และรอยละ 80.00 ในป

2558 ซงผลคะแนนทเพมขนตดตอกน 2 ป น จงท าให กฟภ. มคะแนนในหวขอดงกลาวเทากบ 2.00

คะแนน

ตารางท 65 สรปผลกรณศกษาปจจยการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

229

1. กา

รก าห

นดวส

ยทศน

และ

เสรม

สรางคว

ามผก

พนพน

กงาน

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

1.1 การก าหน

ดวสย

ทศนท

เนน

ความสม

ดลและรบผ

ดชอบ

ตอ

1.องคกร 2

. เศรษฐ

กจ 3

.สงคม/

4.วฒนธ

รรม และ 5

.สงแวด

ลอม

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 1

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 2

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 3

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 4

มต

วสยท

ศนมส

าระส าคญครบถ

วน 5

มต

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

1.2 ผน ารวมพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคตอ

ยางนอย

ครอบ

คลมด

าน 1

.ทกษ

ะความเปน

ผน า 2

.ความรคว

ามสามารถทา

งธรกจ

และ 3

. จรยธรรมดานค

วาม

รบผด

ชอบต

อสงคม สงแวดล

อม และ

ความพอ

เพยง

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) ไม

ม

สวนรวม

ในการพ

ฒนาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารก าหน

ดกรอบแ

นว

ทางการพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นง

และผน าในอน

าคต แต

ยงไมมก

าร

ด าเนนงานดว

ยตนเอง

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

1 ดาน

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

2 ดาน

ผน าระดบส

ง (ระดบ

ท 1-

3) มสว

น

รวมในก

ารพฒ

นาผส

บทอด

ต าแห

นงและผน าในอน

าคต

3 ดาน

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

1.3 ผน าจด

ใหมแ

ละเขารวม

ด าเนนก

ารตามแ

ผนเสรมสรางคว

าม

ผกพน

ของพ

นกงาน

ผน าระดบส

ง (1-

3) ไม

จดใหมแ

ผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

แตไมส

ามารถแ

สดงความ

เชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

รไดอ

ยางเป

นระบ

บ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ทเชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

ร น าไปป

ฏบตไดอ

ยางเป

น

ระบบ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ทเชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

ร ทงนแผ

นงานดงกล

าวฯ

ก าหน

ดรายละเอยด

เฉพา

ะ

แผนงาน

/โครงการระดบอ

งคกร

แตยงไมมก

ารระบแ

ผนงาน/

โครงการเพ

อใหผ

น าระดบ

สง

น าไป

ปฏบต

ในเชงบ

รณาการ

ผน าระดบส

ง (1-

3) จดใหม

แผน

เสรมสรางคว

ามผก

พนแก

บคลากร

ทเชอม

โยงกบป

จจยผ

กพนข

อง

องคก

ร โดย

เปนแ

ผนงาน/

โครงการท

งส าห

รบระดบ

องคก

ร

และผน าระดบ

สงน าไป

ปฏบต

ใน

เชงบ

รณาการ

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

1.4 ความพ

งพอใจข

องพน

กงานตอ

ระบบ

การสอส

ารขอ

งผน าและองคกร

ไมมก

ารปร

ะเมนค

วามพ

งพอใจ

ทกป

/ มระดบ

ความพง

พอใจ

ลดลงอย

างตอ

เนองตงแต

3 ปข

น

ไป

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นจากปท

ผานม

า

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 2 ป

ตดตอ

กน

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 3 ป

ตดตอ

กน

ผลคว

ามพง

พอใจขอ

งบคล

ากรม

ระดบ

เพมข

นอยางตอเนอ

ง 4 ป

ตดตอ

กน

กทท.

กฟภ.

ธสน.

230

5.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมทสงผลตอความยงยน

5.2.1 การวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

ภายนอกทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยนอยางครบถวนทนกาล

การวเคราะหปจจยภายในและภายนอก ทเกยวของกบดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และ

สงแวดลอมนน เปนการพจารณารวบรวมปจจยทหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เหนวามความส าคญและสามารถสงผลกระทบตอ

ความยงยนขององคกรตางๆ ไดทงในระยะสนและระยะยาว ดงนนเมอองคกรตองการเตบโตอยาง

สมดลในระยะยาวจงจ าเปนตองจดเกบและวเคราะหปจจยตางๆอยางรอบคอบ กอนตดสนใจก าหนด

ทศทางการด าเนนงานองคกร ซงจากการสมภาษณผบรหารดานการวางแผนยทธศาสตรของแตละ

รฐวสาหกจพบวาทง 3 แหง มการรวบรวมขอมลปจจยทงภายในและภายนอกเพอน ามาวเคราะหและ

ก าหนดทศทางองคกรครบถวนในมตดานเศรษฐกจ เชน กฟภ. มการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล

แนวโนมราคาเชอเพลง และ การเปดเสรการคา Asian Economic Community (AEC) และการ

เปลยนแปลงดานเทคโนโลย โดยเฉพาะ Smart grid สภาพตลาด และสนคาทดแทนพลงงานไฟฟาใน

อนาคต ในขณะท ธสน. มการเกบรวบรวม เชน Digital Trade Finance แนวโนมตลาดของบรการ

สนเชอเพอสงออก การลงทนในประเทศ และการลงทนของไทยในตางประเทศ และบรการประกน

การสงออก และรปแบบการด าเนนธรกจ Export Credit Agency (ECA) ชนน าทวโลกทถกคดเลอก

จ านวน 10 ประเทศ ประกอบดวย ประเทศแคนาดา , ญปน, เกาหล, ฝรงเศส, สวเดน,

สวสเซอรแลนด, เยอรมน อตาล, มาเลเซย และเวยดนาม ส าหรบ กทท. มการรวบรวมและวเคราะห

ขอมล เชน ภาวะอตสาหกรรมทาเรอและโลจสตกส และผลตภณฑของการทาเรอฯ ทงดานเรอ สนคา

และบรการ เทคโนโลยทเกยวของกบอตสาหกรรมทาเรอและโลจสตกส เปนตน

ในขณะทดานสงคม/วฒนธรรมและสงแวดลอมนน จะพบวาทง 3 รฐวสาหกจมการรวบรวม

และวเคราะหขอมลดานสงคมครบถวน เชน กฟภ. มการวเคราะหการเตบโตและขยายตวของเมอง

ธสน. มการวเคราะหประเดนทเกยวของกบการก ากบดแลกจการตามประกาศธนาคารแหงประเทศ

ไทยดานการก ากบดแลธนาคารพาณชย และสถาบนการเงนเฉพาะกจ เชน Basel II (Pillar II) และ

การทดสอบภาวะวกฤต (Stress Test) เปนตน และ กทท. มการวเคราะหปจจยทสงผลตอความ

พงพอใจของชมชนและสงคมรอบพนทปฏบตงาน เปนตน ในขณะทดานสงแวดลอมนนมเพยง กฟภ.

231

และ กทท. ทจดเกบและพจารณาประเดนดงกลาวเพอก าหนดวสยทศนองคกร เชน การวเคราะห

ขอมลทเกยวของกบการตอบสนองตอวกฤตดานสงแวดลอมของ กฟภ. และความสามารถในการ

ปองกนและตอบสนองตอภาวะฉกเฉน รวมทงภยธรรมชาตและอนๆของ กทท. เปนตน ส าหรบขอมล

ทเกยวของกบวฒนธรรมนนยงไมมรฐวสาหกจใดจดเกบและใชประโยชนขอมลดงกลาวในการวางแผน

ยทธศาสตรอยางเปนรปธรรม ซงจากความครบถวนของการด าเนนงานน จงท าให กฟภ. และ กทท.

มคะแนนการจดเกบขอมลปจจยทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมครบถวนเทากบ 3.00

คะแนน ซงอยในระดบทดกวา ธสน. ทมความครบถวนในการจดเกบดานเศรษฐกจและสงคม และท า

ใหมคะแนนเทากบ 2.00 คะแนน

5.2.2 การม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยาง

เปน ลายลกษณอกษรชดเจน

จากขอมลการวเคราะหปจจยทงภายในและภายนอกทสามารถสงผลกระทบตอความยงยน

ของรฐวสาหกจ จนน าไปส การก าหนดจดแข ง ( Strength) จด ออน (Weakness) โอกาส

(Opportunity) และอปสรรค (Threat) ขององคกร พบวา รฐวสาหกจทง 3 แหง มการวเคราะห

SWOT ทครอบคลมประเดนดานเศรษฐกจ และดานสงคมเปนหลก โดย กฟภ. มการระบประเดนดาน

สงคมทเกยวกบการไดรบความเชอถอดานการปฏบตงานตามภารกจจ าหนายไฟฟาจากสงคมโดยรวม

เปนจดแขงขององคกร ส าหรบกทท. วเคราะหและระบปจจยการเสยโอกาสในการใชประโยชนพนท

เนองจากถกครอบครองโดยชมชนรอบ กทท. เปนจดออน และ ธสน. ระบใหการเปลยนแปลงดาน

เทคโนโลยดจทลทสงผลกระทบตอพฤตกรรมการเปลยนแปลงของผบรโภคเปนอปสรรค ในขณะท

ดานสงแวดลอมนนมเฉพาะ กฟภ. ทท าการวเคราะหและระบถงวาภยพบตทางธรรมชาตเปนอปสรรค

ตอความส าเรจตามภารกจ อยางไรกตาม กทท. และ ธสน. ไมมการวเคราะหและก าหนดถงประเดน

ดงกลาวใน SWOT องคกรทชดเจน ส าหรบประเดนดานวฒนธรรมนน ไมพบวามรฐวสาหกจใดมการ

วเคราะหและระบเปนจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรคขององคกร จากการวเคราะหและพจารณา

น าประเดนดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมมาใชในการวางแผนยทธศาสตรครบถวน จงท าให

กฟภ. มผลคะแนนเทากบ 3.00 ในขณะท ธสน. และ กทท. เนองจากพจารณาและก าหนดครบถวน 2

ประเดนดานเศรษฐกจและสงคมจงมระดบคะแนนต ากวาท 2.00 คะแนน

232

5.2.3 การวเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และ

ความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน

โดยครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

จากการท SWOT ของทง 3 รฐวสาหกจเนนใหความส าคญกบดานเศรษฐกจมากกวาดาน

สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรม เมอตองน าขอมลทเปนปจจยน าเขาตางๆขางตนมาใชในการระบ

ความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจท

สงผลตอการสรางความส าเรจอยางยงยน จะพบวารฐวสาหกจทกแหง มการก าหนดความทาทายและ

ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร รวมถงความสามารถพเศษขององคกรทเกยวโยงกบประเดนดาน

เศรษฐกจเปนหลก ในขณะทดานสงคมไดมการวเคราะหและกลาวถงนอย เชน กทท. ทระบวาชมชน

รอบพนท กทท. เปนอปสรรค ตอการบรหารจดการและใชสนทรพยของ กทท. ใหเกดประโยชนสงสด

ตามภารกจทไดรบมอบหมายจงเปนความทาทายเชงยทธศาสตรทส าคญ กฟภ. ทระบประเดนการ

ขยายตวของเมองเปนความทาทายทตองน ามาด าเนนการวางแผนปรบปรงและขยายโครงขายการ

จ าหนายในอนาคต และ ธสน. ทระบใหการขาดระบบสนบสนน Export e-commerce ทดเปนความ

ทาทายเชงยทธศาสตรขององคกร ส าหรบประเดนดานสงแวดลอมนน มเฉพาะ กฟภ. ทมการ

วเคราะหโดยระบวาวกฤตการณดานสงแวดลอม เปนความทาทายท กฟภ. ตองเรมใหความส าคญและ

บรหารจดการอยางมยทธศาสตร ในขณะทดานวฒนธรรมจากการสมภาษณไมพบวามผน าระดบสง

ของรฐวสาหกจใดทน าประเดนดงกลาวมาพจารณาและวเคราะหเพอก าหนดเปนความทาทาย ความ

ไดเปรยบ หรอความสามารถพเศษขององคกร จากขอมลทกลาวมานจงท าให กฟภ. เปนรฐวสาหกจท

มการด าเนนงานทครบถวนใน 3 ประเดน ครอบคลมทงดานเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม คดเปน

ระดบคะแนนเทากบ 3.00 คะแนน ในขณะท ธสน. และกทท. มการก าหนดครบถวนเฉพาะดาน

เศรษฐกจและสงคมจงท าใหมคะแนนเทากบ 2.00 คะแนน ตามล าดบ

233

ตารางท 66 สรปผลกรณศกษาปจจยการวเคราะหสภาพแวดลอมทสงผลตอความยงยน

2. กา

รวเคราะห

SW

OT และ

ความ

ทาทา

ย

เพอบ

รหารคว

ามยง

ยน

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

2.1 การวเคราะห

1. ปจ

จยภา

ยในอ

งคกร

และ 2

. ปจจยด

านเศรษ

ฐกจ 3

. สงคม/

4.วฒนธ

รรม และ 5

. สงแวด

ลอมภ

ายนอ

กท

สงผล

ความส าเรจ

ตามภ

ารกจ

ของรฐวสาหก

จ

อยางยงยน

อยางครบถ

วนทน

กาล

มการวเคราะหค

รบถว

น 2

ประเด

น

มการวเคราะหค

รบถว

น 3

ประเด

น

มการวเคราะหค

รบถว

น 4

ประเด

น

มการวเคราะหค

รบถว

น 5

ประเด

น

มการวเคราะหค

รบถว

น 5

ประเด

น อย

างมส

าระส าคญ

เพยงพอ

ธสน.

กฟภ.

และ กทท

.

2.2 การม

SWOT

ทครอบ

คลมด

านปร

ะเดน

ดาน

1.เศรษฐ

กจ 2.สงคม

/ 3.วฒ

นธรรม และ

4. สงแวดล

อมอย

างเปนล

ายลก

ษณอก

ษร

ชดเจน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

1 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

2 ปร

ะเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

3ประเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

4ประเดน

มการวเคราะหแ

ละจด

ท า S

WOT

ดานคว

ามยงยน

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

ชดเจน ครอบ

คลม

4ประเดน โดยด

านสงคม

มการ

ระบป

ระเดนด

านวฒ

นธรรมท

ชดเจน

ธสน.

และ ก

ทท.

กฟภ.

2.3 การวเคราะห และระบ

ความทา

ทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชงยทธ

ศาสต

ร

และความส

ามารถพ

เศษข

องรฐวส

าหกจ

ท

สงผล

ความส าเรจ

ตามภ

ารกจ

ของรฐวสาหก

จ

อยางยงยน

โดยค

รอบค

ลมมต

ทงดาน

1.

เศรษ

ฐกจ

2.สงคม/

3.วฒนธ

รรม และ4

.

สงแวดล

อม

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชง

ยทธศ

าสตร หรอคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จท

ครอบ

คลมม

ตจ านวน

1 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชง

ยทธศ

าสตร หรอคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จท

ครอบ

คลมม

ตจ านวน

2 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชง

ยทธศ

าสตร หรอคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จท

ครอบ

คลมม

ตจ านวน

3 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชง

ยทธศ

าสตร หรอคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จท

ครอบ

คลมม

ตจ านวน

4 ปร

ะเดน

มการระบค

วามท

าทายเชง

ยทธศ

าสตร ความไดเปร

ยบเชง

ยทธศ

าสตร และคว

ามสามารถ

พเศษ

ของรฐวสาหก

จท

ครอบ

คลมม

ตจ านวน

4 ปร

ะเดน

ธสน.

และ ก

ทท.

กฟภ.

234

5.3 การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน

5.3.1 การวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยาง

สมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบใน

ระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ

จากการสมภาษณรวมกบขอมลทเกบรวบรวมไดจากแบบสอบถาม “การบรหารจดการความ

ยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced Scorecard Measurement

Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand” พบวามเฉพาะ กฟภ. ทมการวเคราะห

และระบทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ตงแตป 2556

โดยระบวาคอ โครงขายและระบบจ าหนายพลงงานไฟฟา (Electrical Distribution System) ทว

ประเทศ และความเชยวชาญในงานเชงวศวกรรมและเทคโนโลยดานระบบจ าหนายพลงงานไฟฟา

(Electrical Distribution System) อยางครบวงจร และน าทรพยากรดงกลาวไปเปนสวนส าคญใน

การก าหนดความสามารถพเศษ รวมถงใชในการวางแผนยทธศาสตรป 2557-2566 ขององคกรอยาง

ชดเจน ในขณะท ธสน. และ กทท. ตอบวาไมมการวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณสมบต

ดงกลาว เพอน ามาบรหารจดการเชงยทธศาสตรทจะขบเคลอนใหองคกรเปนตนแบบ หรอม

ความสามารถเหนอคแขงทงในระยะสนและระยะยาว จากผลการปฏบตทเกดขนน จงท า ให กฟภ. ม

การปฏบตงานทครบถวนและเปนมาตรฐานท 5.00 คะแนน ในขณะท ธสน. และ กทท. มคะแนนใน

ระดบเทากนท 1.00 คะแนน

5.3.2 ก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความ

รวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ

การก าหนดชองทางและถายทอดแผนปฏบตการประจ าป เพอใหพนกงานทเปนผมสวนได

เสยภายใน และผมสวนไดเสยภายนอกทเปนกลมบคคลส าคญในหวงโซอปทาน เชน ผสงมอบ คคา

และคความรวมมอ เปนตน สามารถมสวนรวมในการขบเคลอนความส าเรจเชงยทธศาสตรขององคกร

นน จากผลศกษาแสดงใหเหนวาทง 3 รฐวสาหกจใหความส าคญในการถายทอดแผนปฏบตการ

ประจ าปแกพนกงานเปนหลก โดยใชชองทางผานการประชมทงแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ

ระหวางผบรหารและพนกงาน เชน ธสน. ทถายทอดผานการประชมพนกงานประจ าป (Townhall

235

Meeting) หรอ กทท. ทใชการแถลงผลการประชมของฝายบรหาร และ กฟภ. ทใชการจดประชม

ถายทอดแผนยทธศาสตรประจ าป เปนตน ในขณะทกลมคคา ผสงมอบ และคความรวมมอ ทเปน

ผสนบสนนทรพยากรทงดานการเงน ดานบคลากร และดานทไมใชการเงนภายนอกนน ผน าระดบสง

ของรฐวสาหกจทง 3 แหง ตางใหความส าคญนอย โดยไมมการวเคราะหกลมคคา ผสงมอบ และ

คความรวมมอทส าคญและมอทธพลตอความส าเรจขององคกรในระยะยาวพรอมสอสารและถายทอด

แผนงาน/โครงการส าคญประจ าป เพอใหกลมคนดงกลาวรวมด าเนนการและเสรมก าลงอยางเปน

รปธรรม จงสงผลใหทง 3 รฐวสาหกจ มคะแนนเทากนในหวขอดงกลาวท 2 คะแนน

5.3.3 การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าให

แผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย

ดานการประเมนและคาดการณทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงน เพอใหเพยงพอตอ

การด าเนนการตามแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรระยะยาวนน พบวามเฉพาะ กฟภ.

และ ธสน. ทเรมพฒนาและจดใหมระบบประเมนและคาดการณความเพยงพอของทรพยากรทงดาน

การเงนและไมใชการเงนตอการสรางความส าเรจตามแผนงานทก าหนดตงแตป 2557 ส าหรบ กทท.

นนตงแตป 2553 ถง2558 พบวาผน าระดบสงมงเนนประเมน และตดตามความเพยงพอของ

ทรพยากรดานการเงน ผานการพจารณาการเบกจายงบประมาณ งบดล และงบก าไรขาดทนเปนราย

เดอน ในขณะททรพยากรดานทไมใชการเงนยงไมมการประเมนและตดตามความเพยงพออยาง

ครบถวนและเปนรปธรรม สงผลให กฟภ. และ ธสน. มคะแนนการด าเนนงานทดครบถวนในระดบ

5 คะแนน ในขณะท กทท. ด าเนนการไดในระดบต ากวาท 3.00 คะแนน ตามล าดบ

5.3.4 พฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล

ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล

การพฒนาใหองคกรมระบบประเมนผลความยงยนภายในโดยมหลกเกณฑและตวชวดท

ครบถวนสอดคลองกบมาตรฐานสากลดานการประเมนความยงยนทครอบคลมทงผลส าเรจตาม

ภารกจของรฐวสาหกจ รวมถงผลดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดลนน

พบวารฐวสาหกจทกแหงไมมการพฒนาระบบประเมนความยงยนเพอใชประเมนตนเององคกรอยาง

เปนรปธรรม ทงนเนองจากผน าระดบสงและบคลากรของรฐวสาหกจอยระหวางเสรมสรางความร

236

ความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนาความยงยน จงท าใหไมสามารถผนวกและน าหลกการพฒนาความ

ยงยนเชอมโยงเขากบการวางแผนยทธศาสตรและการประเมนความส าเรจหรอความยงยนขององคกร

ไดอยางแทจรง นอกจากนนเนองจากรฐวสาหกจทง 3 แหง ถกก าหนดใหเปน สวนหนงของระบบ

ประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของ สคร. กระทรวงการคลงเปนประจ าทกป จงท าใหผน า

องคกรใหความส าคญและมงประเมนผลการด าเนนงานตามหลกเกณฑและแนวทางท สคร. ก าหนด

เปนหลก ซงจากการใหความส าคญ ความรความเขาใจและพฒนาจนเกดระบบประเมนผลทเปน

รปธรรมไดส าเรจจงท าใหรฐวสาหกจทง 3 แหง มคะแนนประเมนผลในหวขอดงกลาวเทากนท 1.00

คะแนน

5.3.5 การเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรองผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรภาครฐ

เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ

การเขารวมรบการประเมนความยงยนจากภายนอกเปนกระบวนการเพมเตมเพอท าให

รฐวสาหกจ และผมสวนไดเสยทงภายในและภายนอกมนใจ ไดถงคณภาพการปฏบตและการบรหาร

จดการของรฐวสาหกจวาจะสามารถท าใหองคกรเตบโตในระยะยาว โดยสรางประโยชนใหเกดแก

ระบบเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมไดอยางสมดล อยางไรกตามเนองจากผน าระดบสง

ของรฐวสาหกจทกแหงตางใหความส าคญกบระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของ สคร.

กระทรวงการคลง โดยเหนวาเปนระบบประเมนผลโดยหนวยงานก ากบดแลภายนอก ทผลประเมน

ประจ าปจะถกน าไปผกโยงกบแรงจงใจของรฐวสาหกจในแตละป จงท าใหรฐวสาหกจทง 3 แหงขาด

การใหความส าคญและไมมการเขารวมรบการประเมนความยงยนจากหนวยงานภายนอกอยางเปน

รปธรรมในระหวางป 2553-2558 ทด าเนนการศกษา และท าใหมคะแนนการด าเนนงานในระดบต าท

1.00 คะแนน

237

ตารางท 67 สรปผลกรณศกษาปจจยการจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน

3. กา

รจดก

ารทร

พยาก

รทสง

ผลตอ

ความ

ยงยน

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

3.1 การวเคราะหแ

ละคด

เลอก

ทรพย

ากรท

ม

คณคา หายาก และไมสามารถลอ

กเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทท า

ใหรฐวส

าหกจ

เปน

ตนแบ

บ และ/ห

รอมค

วามส

ามารถเหน

อ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาวส

าหรบ

การด าเน

นงานตามภ

ารกจ

ไมมก

ารวเคราะห คด

เลอก

และ

ระบท

รพยากรทม

คณคา หายาก

และไมสามารถลอ

กเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาว

-มก

ารวเคราะห คด

เลอก

และ

ระบท

รพยากรทม

คณคา หายาก

และไมสามารถลอ

กเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาว

ผบรห

ารสงสด

พจารณา

เหนช

อบทร

พยากรท

มคณคา

หายาก และไมส

ามารถ

ลอกเลย

นแบบ

ไดอย

างสม

บรณ

ทสงผลใหอ

งคกรมค

วามส

ามารถ

เหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะ

ยาว

น าทร

พยากรท

มคณคา หายาก

และไมส

ามารถล

อกเลยน

แบบ

ไดอย

างสม

บรณ ทสงผล

ให

องคก

รมคว

ามสามารถเหนอ

คแขงหร

อคเทยบ

ในระยะยาวไป

ใชในการวางแผ

นยทธ

ศาสต

ร

เพอค

วามย

งยน

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

3.2 ก าห

นดชอ

งทางและการถายท

อด

แผนป

ฏบตก

ารแก

พนกงาน และคค

า

ผสงมอบ

และคค

วามรวม

มอใน

การป

ระกอ

บกจก

ารตามภ

ารกจ

ไมมก

ารถายท

อดแผ

นปฏบ

ต

การป

ระจ าป แก

บคลากร และค

คา ผสงมอ

บ และคคว

ามรวมม

อ

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการ

ประจ าป

ครบถ

วน 1

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการ

ประจ าป

ครบถ

วน 2

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการ

ประจ าป

ครบถ

วน 3

กลม

มการถายท

อดแผ

นปฏบ

ตการ

ประจ าป

ครบถ

วน 4

กลม

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

3.3 การปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณใหทร

พยากร

ทงดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

เพยงพอ

ทจะ

ท าใหแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

และ

แผนย

ทธศาสต

รเพอส

รางความย

งยนเกด

ผลส าเรจ

ตามเปา

หมาย

มการก าหน

ดแนว

ทางป

ระเมน

และคาดการณ

เพอจดส

รร

ทรพย

ากรดานการเง

นหรอไมใช

การเง

น ทเพย

งพอท

าให

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

และ

แผนย

ทธศาสต

รบรรลผ

ลส าเร

จ

ตามเปา

หมาย

-มก

ารปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณเพอ

จดสรรท

รพยากรดานก

ารเงน

หรอไมใชก

ารเงน

ทเพย

งพอ ท า

ใหแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

และ

แผนย

ทธศาสต

รบรรลผ

ลส าเร

จ

ตามเปา

หมาย

-มก

ารปร

ะเมนแ

ละคาดก

ารณเพอ

จดสรรท

รพยากรดานก

ารเงน

และไมใชก

ารเงน

ทเพย

งพอ ท า

ใหแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

และ

แผนย

ทธศาสต

รบรรลผ

ลส าเร

จ

ตามเปา

หมาย

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

238

3. กา

รจดก

ารทร

พยาก

รทสง

ผลตอ

ความ

ยงยน

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

3.4 พฒน

าระบ

บประเมนค

วามย

งยนระดบ

องคก

รทมห

ลกเกณฑ

ตวช

วด แล

ะน าห

นกท

สมดล

ครอบค

ลมคว

ามส าเรจ

ตามภ

ารกจ

เศรษ

ฐกจ ส

งคม/ว

ฒนธรรม แล

ะสงแวด

ลอม

อยางสม

ดล

ไมมระบ

บประเมนค

วามย

งยน

ระดบ

องคก

ร

มระบ

บประเมนค

วามย

งยน

ระดบ

องคก

รทมก

ารก าหน

ด

กรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวนเปน

ระบบ

แตยงไมเปนไปต

าม

มาตรฐานท

เปนท

ยอมรบ

โดยท

วไป

มระบ

บประเมนค

วามย

งยน

ระดบ

องคก

รทมก

ารก าหน

ด

กรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวนเปน

ระบบ

และเป

นไปต

ามมาตรฐาน

ทเปน

ทยอม

รบโดยท

วไป

มระบ

บประเมนค

วามย

งยน

ระดบ

องคก

รและระดบ

หนวย

งานท

มการก าหน

ดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวน และ

เปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบโดย

ทวไป

อยางไรก

ตามก

ารปร

ะเมนท

ง 2 ระ

ดบยง

ไมสามารถเชอม

โยงกนในเชง

บรณา

การ

มระบ

บประเมนค

วามย

งยน

ระดบ

องคก

รและระดบ

หนวย

งานท

มการก าหน

ดกรอบ

หลกเกณ

ฑ ตว

ชวด และ

เปาห

มายอ

ยางครบ

ถวน และ

เปนไปต

ามมาตรฐานท

เปนท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยก

าร

ประเม

นทง 2

ระดบ

สามารถ

เชอม

โยงกนในเชงบร

ณาการ

กฟภ.

ธสน.

และ ก

ทท.

3.5 การเขารวม

รบการป

ระเมนแ

ละไดรบ

การรบร

องผล

ส าเรจ

ดานค

วามย

งยนจ

าก

องคก

รภาครฐ เอ

กชน หร

อองคกรอส

ระ

ทงในและตางปร

ะเทศ

ไมมก

ารเขารวม

รบการป

ระเมน

จากอ

งคกรทม

บทบา

ทหนาท

สงเสรมสน

บสนน

ดานค

วาม

ยงยน

ทงภา

ครฐ เ

อกชน

องคกร

อสระทง

ในหร

อตางปร

ะเทศ

--

-มก

ารเขารวม

รบการป

ระเมนจ

าก

องคก

รทมบ

ทบาท

หนาท

สงเสรมสน

บสนน

ดานค

วาม

ยงยน

ทงภา

ครฐ เ

อกชน

องคกร

อสระทง

ในหร

อตางปร

ะเทศ

องคก

รทมบ

ทบาท

หนาท

สงเสรม

สนบส

นนดานค

วามย

งยนท

งภาครฐ

เอกช

น องคก

รอสระท

งในหร

อ

ตางป

ระเทศ เชน ตล

าดหล

กทรพ

ยแหง

ประเท

ศไทย

,หนว

ยงานเพอก

าร

พฒนาการด าเน

นงานตามห

ลกปร

ชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง ,Gl

obal

Repo

rting

Initia

tive แ

ละ S

AM (D

JSI)

กฟภ.

ธสน.

และ ก

ทท.

239

5.4 การก ากบดแลกจการทด

5.4.1 จดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล

การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทสอดคลองกบมาตรฐานสากลนน สคร.

กระทรวงการคลงในฐานะหนวยงานก ากบดแลรฐวสาหกจ ไดท าการศกษาและจดท าคมอหลกการ

และแนวทางการก ากบดแลทดในรฐวสาหกจป 2552 โดยอางองจาก OECD Guidelines on

Corporate Governance of State-Owned Enterprise ป 2005 ซงครอบคลมหลกการก ากบดแล

กจการทดทงสน 6 ดาน ไดแก 1. การด าเนนการของภาครฐในฐานะเจาของ 2. สทธและความเทา

เทยมกนของเจาของกจการ/ผถอหน 3. ความรบผดชอบของคณะกรรมการ 4. บทบาทของผมสวนได

สวนเสย 5. การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส และ 6. จรรยาบรรณ เผยแพรเพอให

รฐวสาหกจทกแหงน าไปปฏบตอยางเปนมาตรฐาน จากกรณดงกลาวจงท าใหรฐวสาหกจทง 3 แหง ม

การจดท านโยบายการก ากบดแลกจการท ดท สอดคลองกบมาตรฐานสากล และ สคร.

กระทรวงการคลงเปนพนฐาน โดยนอกจากหลกการดงกลาว ธสน. ในฐานะทเปนสถาบนการเงน

เฉพาะกจยงไดน าหลกการก ากบดแลทดของธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) มาประกอบการ

พจารณาเพมเตมอกสวนหนง อยางไรกตาม ในการเผยแพรนโยบายดงกลาวเพอใหเกดการน าไป

ปฏบตและสรางการรบรแกสาธารณะภายนอกถงกรอบการก ากบดแลกจการทดนน เนองจากมเฉพาะ

กฟภ. และ ธสน. ทด าเนนการไดอยางครบถวน โดย กทท. มการเปดเผยเฉพาะภายในองคกรเปนหลก

จงท าให กฟภ. และ ธสน. มการด าเนนงานทครบถวนและเปนมาตรฐานท 5.00 คะแนน ในขณะท

กทท. มผลการด าเนนงานในระดบต ากวาท 4.00 คะแนน

5.4.2 บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ

บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจถอเปนองคประกอบทส าคญยงตอการสงเสรมให

รฐวสาหกจมการก ากบดแลกจการทด ซงหากพจารณาบทบาทของคณะกรรมการตามกรอบ

มาตรฐานสากล OECD Guidelines on Corporate Governance of State-Owned Enterprise

2015 EDITION ทตองครอบคลม 1. การก าหนดใหมแผน ทศทาง กลยทธ นโยบายและเปาหมายท

ส าคญ 2. การตดตามและทบทวนความเพยงพอของระบบงานทส าคญในดานการควบคมภายใน การ

ตรวจสอบภายใน การบรหารความเสยง การบรหารจดการสารสนเทศ และการบรหารทรพยากร

240

บคคล 3. การดแลตดตามผลการด าเนนงาน 4. การประเมนผลงานของผบรหารระดบสงและผบรหาร

สงสด 5. ประสทธภาพการประชมของคณะกรรมการ 6. การสงเสรมการด าเนนงานดาน CG และ

CSR 7. การประเมนตนเองของคณะกรรมการ และ 8. การสงเสรมความรความสามารถของกรรมการ

พบวา ในการจดใหรฐวสาหกจมทศทางและแผนยทธศาสตรระยะยาวและประจ าปทชดเจนนน

เนองจากคณะกรรมการของทง 3 รฐวสาหกจใหความส าคญและเขารวมสมมนาเชงปฏบตการเพอ

ก าหนดทศทางยทธศาสตรกบฝายจดการเพมเตมนอกเหนอจากการพจารณาใหความเหนชอบแผน

ยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าปผานทประชมคณะกรรมการ จงท าใหรฐวสาหกจแตละแหงม

คะแนนเทากบ 4 คะแนน อยางไรกตามเนองจากมเฉพาะ กทท. ทคณะกรรมการขาดการทบทวนและ

เหนชอบแผนยทธศาสตรระยะยาวขององคกร กทท. จงมคะแนนผลงานเทากบ 1.00 คะแนน ซงต า

กวา กฟภ. และ ธสน. ทมคะแนนในระดบทดท 5.00 คะแนน ส าหรบการใหความเหนชอบแผนปฏบต

การประจ าปของทง 3 แหง มคะแนนเทากนท 5.00 คะแนน และในการตดตามความเพยงพอของ

ระบบงานส าคญทง 5 ระบบ จากการท กฟภ. ใหความเหนชอบแผนงานประจ าปของทกระบบไดกอน

เรมปบญช รวมถงตดตามผลงานของระบบงานตางๆไดอยางสม าเสมอเปนรายไตรมาส จงท าให กฟภ.

มคะแนนในหวขอดงกลาวสงสดท 5.0000 คะแนน อยางไรกตามเนองจาก ธสน. ขาดการใหความ

เหนชอบแผนควบคมภายใน และ กทท. ขาดการใหความเหนชอบทงแผนการบรหารจดการสนเทศ

และการบรหารทรพยากรบคคลประจ าปขององคกร ดงนนแมทง 2 รฐวสาหกจ จะมการตดตาม

ผลงานของทกระบบงานอยางสม าเสมอทงป แตกสงผลให ธสน . มคะแนนเฉลยรวม เทากบ 4.4545

คะแนนในขณะท กทท. มคะแนนรวมเฉลยเทากบ 3.9091 คะแนน ตามล าดบ

โดยนอกจากการตดตามความเพยงพอของ 5 ระบบงานขางตน คณะกรรมการทง 3 แหงยง

ไดตดตามผลการด าเนนงานดานการเงนและไมใชการเงน เชน ผลการเบกจายงบประมาณ รายไดจาก

การด าเนนงาน และผลการด าเนนงานตามแผนปฏบตการประจ าป เปนตน อยางครบถวนโดยม

ความถเปนรายเดอน อยางไรกตามรายงานผลการด าเนนงานทน าเสนอแกคณะกรรมการพบวาขาด

การวเคราะหถงปญหา/อปสรรค และน าเสนอแนวทางการแกไขเบองตนแกคณะกรรมการอยาง

ครบถวนสมบรณในทกรฐวสาหกจสงผลใหคณะกรรมการทง 3 รฐวสาหกจ มคะแนนเฉลยรวมใน

หวขอดงกลาวท 4.0000 คะแนน ซงเพอก ากบใหผน าระดบสงปฏบตงานอยางมประสทธผล

คณะกรรมการ กฟภ. ธสน. และ กทท. ไดท าการประเมนผบรหารสงสดและผบรหารระดบสง 2

241

ต าแหนงรองจากผบรหารสงสดโดยมหลกเกณฑทชดเจน และเชอมโยงกบเปาหมายการด าเนนงาน

ขององคกรอยางเปนระบบ โดยประเมนของผน าทไดรบไดมการน าไปผกโยงกบระบบแรงจงใจอยาง

เปนรปธรรม ท าใหรฐวสาหกจทกแหงมการด าเนนงานทครบถวนท 5.00 คะแนน ส าหรบการบรหาร

จดการประชมอยางมประสทธภาพนน พบวา กฟภ. มคะแนนสงสดท 4.3333 คะแนน รองลงมาไดแก

ธสน. และ กทท. ตามล าดบท 3.6667 คะแนน และ 2.8550 คะแนน ตามล าดบ ทงนเนองจากทก

แหงมการจดประชมเปนรายเดอน โดยมแผนปฏทนก าหนดการประชมทชดเจน อยางไรกตามการ

ด าเนนการตามแผนปฏทนดงกลาวยงมความครบถวนนอยกวารอยละ 50 ทกแหง ส าหรบการเขารวม

ประชมคณะกรรมการพบวากรรมการ ธสน. และ กฟภ. มสวนรวมเขาประชมทรอยละ 96 และ รอย

ละ 93 ซงมากกวารอยละ 90 ตามแนวปฏบตทดทเปนหลกเกณฑทก าหนด ในขณะท กทท. กรรมการ

มอตราการเขาประชมต ากวาทรอยละ 86 รวมถงเมอพจารณาการด าเนนการตามวาระประชมทได

ก าหนดและแจงคณะกรรมการไวลวงหนา พบวา กฟภ . ด าเนนการไดครบถวนท 5.00 คะแนน

รองลงมาไดแก ธสน. ท 3.00 คะแนน จากทมการถอนและเพมวาระ รวมจ านวนทงสน 2 วาระ และ

กทท. ทมคะแนนเทากบ 1.00 คะแนน จากทมการเพมและถอนวาระ รวมทงสน 5 วาระ ซงเกนกวา

จ านวน 3 วาระ ทเปนแนวปฏบตทดทเปนทยอมรบโดยทวไป

ในการสงเสรมการด าเนนงานดาน CG และ CSR นน รฐวสาหกจทกแหงมการจดท านโยบาย

CG ตามมาตรฐานท สคร. ก าหนด ซงอางองกบมาตรฐานสากล Organisation for Economic Co-

operation and Development (OECD) ในขณะทการจดท านโยบายดาน CSR ทมสาระส าคญ

สอดคลองกบหลกการสากลเพอน าไปใชเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานทดนน มเพยง กฟภ . ท

ด าเนนการไดอยางชดเจน สงผลให กฟภ. สามารถจดท าแผนแมบทและแผนปฏบตงานดาน CSR ทม

สาระส าคญในรปแบบการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมแบบในกระบวนการ

(Corporate Social Responsibility in Process) ไดตามมาตรฐานสากลทเปนทยอมรบในขณะท

ธสน. และ กทท. ยงไมสามารถด าเนนการไดอยางชดเจน ซงส าหรบการน านโยบาย CG สการปฏบต

นน เนองจาก กทท. ขาดบคลากรทมความรความเขาใจท าใหแมจะมการก าหนดนโยบาย CG ตาม

กรอบแนวทางของ สคร. แตกไมสามารถจดท าแผนแมบทระยะยาวดาน CG ทมสาระส าคญครบถวน

ตามมาตรฐานโดยมเพยงแผนปฏบตการประจ าปทเนนกจกรรมการสรา งบรรยากาศและกระตน

จตส านกพนกงานเปนส าคญ ซงแตกตางจาก กฟภ . และ ธสน. มการการจดท าทงแผนระยะยาวและ

242

แผนงานประจ าปดาน CG อยางเปนระบบครบถวนและเปนมาตรฐานตามท สคร . ก าหนด อยางไรก

ตามเมอพจารณาเกยวกบก ากบใหรฐวสาหกจปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบ พบวา ม

เพยง ธสน. ทสามารถจดใหมหนวยงาน Compliance เพอก ากบดแลการปฏบตงานทชดเจน

เนองจากเปนประเดนท ธปท. ใหความส าคญ โดยผลการด าเนนงานดาน CG และ CSR ดงกลาว

คณะกรรมการของรฐวสาหกจทง 3 แหงไดท าการตดตามอยางสม าเสมออยางนอยเปนรายไตรมาส

ซงจากกรณทการสงเสรมงานดาน CG และ CSR ของรฐวสาหกจมระดบทแตกตางกนตามระดบ

ความรและการพฒนา จงสงผลให กฟภ . มคะแนการสงเสรมงานดาน CG และ CSR สงทสดท

4.1333 รองลงมา ไดแก ธสน. และ กทท. ทมคะแนน 3.8000 และ 2.6333 คะแนน ตามล าดบ และ

เมอพจารณาเพมเตมถงการประเมนตนเองเพอน าไปสการพฒนาและสงเสรมความรความสามารถของ

กรรมการนน พบวาทกแหงคณะกรรมการไดจดใหมการประเมนตนเอง อยางไรกตามเนองจากไมม

แหงใดทสามารถน าผลประเมนไปใชประโยชนจดท าเปนแผนพฒนาศกยภาพการก ากบดแลกจการ

ของคณะกรรมการไดอยางเปนรปธรรม ท าใหรฐวสาหกจทง 3 แหง มคะแนนในระดบเดยวกนท

3.0000 คะแนน จากผลการด าเนนงานทงหมดขางตนท าใหสามารถสรปคะแนนรวมเฉลยดานบทบาท

ของคณะกรรมการรฐวสาหกจ โดย กฟภ . มคะแนนสงสดเทากบ 4.2750 รองลงมา ไดแก ธสน.

เทากบ 4.1375 คะแนน และ กทท. ทมคะแนนต าสดท 3.3668 คะแนน ตามล าดบ

5.4.3 การเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส

การเปดเผยขอมลสารสนเทศเปนแนวทางทสะทอนความโปรงใส โดยรฐวสาหกจตองมการ

เปดเผยขอมลทงดานการเงนและไมใชการเงนอยางครบถวน ถกตอง ทนกาล และเชอถอได ซง

เนองจากรฐวสาหกจทง 3 แหง ไดถกก าหนดใหเขารวมรบการประเมนผลการด าเนนงานองคกร ท

รวมถ งประเดนด านการเปด เผยขอมลและความโปร ง ใสอย างสม า เสมอทกปจาก สคร .

กระทรวงการคลง จงท าใหรฐวสาหกจทง 3 แหงมการพฒนาและเพมเตมขอมลสารสนเทศทภาครฐ

ก าหนดใหรฐวสาหกจตองเปดเผยผานรายงานประจ าป และเวปไซตขององคกร อยางไรกตามใน

รายงานประจ าปพบวา กทท. มการรายงานค าอธบายและการวเคราะหของฝายจดการทงในดาน

การเงนและไมใชการเงน (Management Discussion & Analysis) ไมสมบรณ โดยขาดการน าเสนอ

ปญหา/อปสรรคแนวทางการแกไขเบองตน และไมมการน าเสนอนโยบายการก ากบดแลกจการทด

ส าหรบนโยบายการแสดงความรบผดชอบตอสงคม (CSR) มเพยง ธสน. และ กทท. ทไมมการเปดเผย

243

ไดตามมาตรฐาน โดยสารสนเทศทรฐวสาหกจทง 3 แหง ไมสามารถเปดเผยไดอยางครบถวนตาม

หลกเกณฑทก าหนด ไดแก ขอมลการถอครองหลกทรพย (หน) ในสดสวนท ≥ รอยละ 10 ของจ านวน

หนทบรษทมสทธออกเสยงทงหมดของคณะกรรมการ และรายการทเกยวโยงกน (Connected

Transactions) ส าหรบการเปดเผยขอมลผานเวปไซตขององคกรนน พบวา กทท. ขาดการเปดเผยถง

นโยบายการก ากบดแลกจการทด และการแถลงทศทางนโยบายในอนาคตของผน าองคกร ในขณะท

รฐวสาหกจอนสามารถเปดเผยไดอยางครบถวน จากกรณดงกลาวจงท าให กฟภ . มคะแนนรวมเฉลย

ดานการเปดเผยขอมลและความโปรงใสสงกวา ธสน. และ กทท. โดยมคะแนนเทากบ 3.6667 คะแนน

3.5833 คะแนน และ 3.3333 คะแนน ตามล าดบ

5.4.4 การควบคมภายใน

รฐวสาหกจทง 3 แหง มการควบคมภายในตามหลกการของ COSO (The Committee of

Sponsoring Organizations of the Treadway Commission) โดยดานสภาพแวดลอมการควบคม

นนทง 3 รฐวสาหกจ ไดจดใหมระบบบรหารจดการขอรองเรยนทมชองทางรบขอรองเรยนท

หลากหลาย เชน ระบบ PEA Call Center 1129 ของ กฟภ. e-mail : info@exim.go.th และ

Call Center 02-2712929 ของ ธสน. รวมถง email: Info@Port.co.th และตรบเรองรองเรยน

ภายใน กทท. โดยขอรองเรยนทรวบรวมไดจะมการประมวลผลและน าเสนอใหผบรหารระดบสง

พจารณาอยางสม าเสมอเปนรายเดอน รายไตรมาส ราย 6 เดอน และรายป นอกจากนน เพอใหการ

ปฏบตงานตางๆมคณภาพและปฏบตไดในทศทางทเปนมาตรฐานท ง 3 รฐวสาหกจ ไดจดใหมคมอ

มาตรฐานการปฏบตงานและคมอการควบคมภายในเพอใหบคลากรภายในน าไปปฏบต ซงจากการ

ด าเนนงานทครบถวนและเปนระบบจงท าใหรฐวสาหกจทกแหงมคะแนนเทากนท 5.00 คะแนนในทก

มต ส าหรบการสอบทานการมอบอ านาจและหนาทความร บผดชอบนนพบวามเพยง ธสน. ท

ด าเนนการไดอยางเปนมาตรฐาน โดยมการก าหนดอ านาจหนาทในการอนมตของผบรหารแตละระดบ

อยางเปนลายลกษณอกษร และมการทบทวนปรบปรงใหเหมาะสมสอดคลองกบการปฏบตงานอยาง

สม าเสมอ ท าใหมระดบคะแนนทดท 5.00 คะแนน ส าหรบ กฟภ. นน ด าเนนการไดครบถวนเปนสวน

ใหญ โดยพบวามบางต าแหนงงานทมพนกงานคนเดยวหรอกลมเดยวปฏบตหลายหนาท ซงมกเปน

ต าแหนงงานทอยในสวนงานภมภาค ซงจากการทเปนประเดนเชงโครงสรางทมนยส าคญนอยจงท าให

กฟภ. มผลคะแนนเทากบ 4.00 คะแนน เชนเดยวกบ กทท. แมจะมการก าหนดขอบเขตอ านาจการ

244

อนมตครบถวนแตเนองจากการอนมตการเบกคาลวงเวลาไมมการระบหลกเกณฑทชดเจน สงผลให

คาใชจายการเบกคาลวงเวลามระดบสงกวาปกต จงสรปไดวามการก าหนดขอบเขตระดบอ านาจ

ครบถวนเปนสวนใหญท 4.00 คะแนน ส าหรบการสอบทานระบบการควบคมภายใน และ/หรอระบบ

การตรวจสอบเกยวกบการกระท าทไมเปนไปตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ รวมถงการเกดกรณความ

ขดแยงทางผลประโยชน พบวาทง 3 แหง มขอบกพรองในการปฏบตงานซงแสดงถงการขาดจรยธรรม

ในการท างานในระดบทแตกตางกน โดย ธสน. พบเพยงประเดนผปฏบตงานขาดการด าเนนงานตาม

คมอปฏบตงานทธนาคารก าหนดซงไมสงผลกระทบตอองคกรอยางมนยส าคญ ในขณะท กฟภ . พบ

กรณทพนกงานระดบปฏบตงานมการน าเงนคาธรรมเนยมการใชไฟฟาไปใชประโยชนสวนตนท าให

เกดผลเสยหายตอภาพลกษณองคกร และเจาหนาท กทท. เรยกรบเงนจากผประกอบการขนสง

รถบรรทกทใชบรการทาเรอกรงเทพฯ โดยไมมการออกใบเสรจรบเงน มการน าอปกรณของทาเรอไป

หาผลประโยชนใหกบพวกพอง รวมทงการเบกคาลวงเวลาทสงเกนกวาปกต ซงมประเดนความผดท

หลากหลายและสงผลกระทบตอองคกรทงดานการเงนและไมใชการเงน ระดบความเสยหายทตางกน

กฟภ. จงมระดบคะแนนเทากบ 3.00 คะแนน ซงสงกวา กทท. ทมคะแนนท 1.00 คะแนนดงกลาว

ส าหรบการสอบทานรายงานทางการเงนและไมใชการเงนโดยผบรหารสงสดนนพบวาทกรฐวสาหกจ

สามารถด าเนนงานไดอยางสม าเสมอเปนรายเดอน ท าใหมคะแนนเทากนท 5.00 คะแนน และในการ

ควบคมดแลปองกนทรพยสนขององคกรเนองจากทกรฐวสาหกจมการจดท าทะเบยนทรพยสนและ

ตรวจนบแลวเสรจ ซงผลการตรวจไมมสวนแตกตางทเปนสาระส าคญ ท าใหมคะแนนเทากนท 4.00

คะแนน ในขณะทการประเมนการควบคมภายในดวยตนเอง (Control Self-Assessment : CSA)

รวมถงการประเมนการควบคมอยางเปนอสระจากการทรฐวสาหกจทกแหงด าเนนงานไดอยาง

ครบถวนทกหนวยงานภายในองคกร ท าใหมคาคะแนนระดบ 5.00 คะแนนในทกองคกร ซงจากการ

ด าเนนงานทครบถวนเปนสวนใหญขางตน ท าใหสามารถสรปความครบถวนและเปนมาตรฐานดาน

ควบคมภายในโดย ธสน. มคะแนนสงสดท 4.4000 คะแนน รองลงมา ไดแก กฟภ. และ กทท. ท

ระดบคะแนนเฉลยเทากบ 4.2000 คะแนน 4.0000 คะแนน ตามล าดบ

5.4.5 การตรวจสอบภายใน

การตรวจสอบภายในนนรฐวสาหกจทง 3 แหง ปฏบตงานโดยอางองตามแนวทาง

มาตรฐานสากลการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน ( International Standards for The

245

Professional Practice of Internal Auditing ) ของสถาบนผตรวจสอบภายในของสหรฐอเมรกา (

The Institute of Internal Auditors : IIA ) ซงเปนมาตรฐานท สคร. ก าหนดใหรฐวสาหกจทกแหง

ถอปฏบต โดยพบวารฐวสาหกจทง 3 แหงจดใหมกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในและมการสอบ

ทานเปนประจ าทกป ซงการด าเนนงานไดมโครงสรางการปฏบตงานทเปนอสระจากทมการรายงานผล

การตรวจสอบโดยตรงตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดขององคกร นอกจากนนยงไมม

การก าหนดใหผตรวจสอบภายในไปปฏบตงานอนทไมเกยวกบงานตรวจสอบ ท าใหมคะแนนในหวขอ

ดงกลาวในระดบเดยวกนท 5.00 คะแนน ส าหรบดานความสมพนธกบคณะกรรมการตรวจสอบนน

พบวาคณะกรรมการตรวจสอบของรฐวสาหกจทกแหงจะเปนผพจารณาสอบทานแผนการตรวจสอบ

เชงกลยทธ 5 ป และแผนประจ าป แผนการฝกอบรม รวมถงพจารณาการแตงตงโยกยายหวหนา

หนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายใน ส าหรบแผนสรรหาบคลากรและพจารณาทรพยากร

ของหนวยตรวจสอบภายในนน มเพยง กฟภ. ทด าเนนการไดครบถวน ท าให กฟภ. มคะแนนในระดบ

ทดท 5.00 คะแนนซงมากกวา ธสน. และ กทท. ทมคะแนนเทากบ 4.00 คะแนน และในการ

ด าเนนงานตรวจสอบของหนวยตรวจสอบภายใน พบวาทง 3 แหง ไดท าการตรวจสอบการด าเนนงาน

ทงดานการเงนและไมใชการเงน เชน การปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบ และการ

ปฏบตงาน เปนตนอยางครบถวนจงมระดบคะแนนเทากนท 5.00 คะแนน ส าหรบการพฒนาและการ

ฝกอบรมบคลากรดานการตรวจสอบภายใน เนองจากผตรวจสอบภายในของ กฟภ. พบวาขาดทกษะ

ทเกยวของกบเทคนคการด าเนนงาน เชน วศวกรรม, การกอสราง และเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน

ในขณะท กทท. ขาดทกษะดานการตรวจสอบระบบคอมพวเตอร และทกษะทจ าเปนตอภารกจองคกร

เชน พาณชยนาว เปนตน มเพยง ธสน. ทผตรวจสอบมทกษะความรความสามารถทครบถวน จงท าให

ธสน. มคะแนนผลการด าเนนงานทดท 5.00 คะแนน ในขณะท กฟภ. และ กทท. มคะแนนเทากนท

4.00 คะแนน ทงนหากพจารณาถงการวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธขององคกรผลการศกษาระบ

วารฐวสาหกจสวนใหญด าเนนการไดอยางเปนระบบ ยกเวน กทท. ทไมสามารถจดท าแผนงานไดอยาง

สอดคลองกบวตถประสงค และความเสยงทส าคญขององคกร จงท าให กทท. มคะแนนการด าเนนงาน

ต าท 1.00 คะแนน ต ากวา กฟภ. และ ธสน. ทมคะแนนเทากบ 5.00 คะแนน และเมอพจารณาการ

รายงานผลการตรวจสอบพบวาทกแหงมรายงานทมองคประกอบครบถวนครอบคลมทงวตถประสงค

ขอบเขตการตรวจ บทคดยอ ประเดนทตรวจพบ สาเหตหลก และขอสงเกตพรอมแนวทางแกไข ท าให

กฟภ. และ กทท. มคะแนนเทากนในหวขอดงกลาวท 5.00 คะแนน นอกจากนนในการประเมนผลการ

246

ปฏบตงาน แมทง 3 แหง จะมการประเมนการปฏบตหนาทอยางเปนรปธรรม แตไมมรฐวสาหกจน าผล

ประเมนดงกลาวมาจดท าแผนปรบปรงตามการประเมนคณภาพอยางชดเจน จงท าใหหวขอดงกลาว

ทง 3 รฐวสาหกจ มคะแนนต าท 2.00 คะแนน โดยเมอพจารณาผลการด าเนนงานภาพรวมทงหมด

ท าใหสามารถสรปความเปนมาตรฐานของการตรวจสอบภายในท กฟภ . และ ธสน. มระดบคะแนน

เทากนท 4.5000 คะแนน ในขณะท กทท. มระดบคะแนนต ากวาท 3.8750 คะแนน ตามล าดบ

5.4.6 การจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

การจดกจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ จดท าขนเพอสรางการรบรและกระตนใหพนกงาน

ยอมรบทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมใหมจรยธรรมตามหลกการทองคกรก าหนด ซงเนองจาก

รฐวสาหกจทง 3 แหง มระดบการพฒนาและเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทจะน าองคกรไปสความ

ยงยนแตกตางกน จงท าใหทง 3 แหง มรปแบบการจดอบรมทมงเนนการเปลยนแปลงพฤตกรรมใน

ระดบทแตกตางกน โดย กฟภ. ทมการน ามาตรฐาน ISO 26000 มาใชในป 2558 จงท าใหมการจด

กจกรรมเสรมสรางบรรยากาศทเนนพฤตกรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมใน

กระบวนการ (CSR in Process) โดยน ากจกรรมสรางบรรยากาศไปเชอมโยงกบคานยมดานจรยธรรม

ขององคกรในหวขอ “คณธรรม” เพอท าใหพนกงานเกดการรบร เชน การจดท าและด าเนนงานตาม

แผนเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม (Soft Control) และผน าระดบสงรวมเปนวทยากรบรรยายเรอง

PEA Excellence in Governance พรอมจดท าคมอระบบประเมนการแสดงความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอมตามมาตรฐาน ISO 26000 เผยแพรเพอใหหนวยงานระดบภมภาค 12 เขตทว

ประเทศน าไปปฏบต ซง กฟภ. จดกจกรรมสรางบรรยากาศตางๆ อยางสม าเสมอเปนรายไตรมาส

ในขณะท ธสน. และ กทท. นนเนองจากยงไมมการประยกตใชหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอมตามมาตรฐานสากล เชน มาตรฐาน ISO 26000 เปนตน จงสงผลให ธสน. ยงมงเนน

กจกรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมนอกกระบวนการท างาน (CSR after

Process) เพอกระตนจตส านก เปนหลก เชน โครงการเตมน าใจใหชมชน โครงการทน EXIM เพอ

ชางฝมอพระดาบส และโครงการทนชวต เปนตน และ กทท. ด าเนนการจดกจกรรมทเนนตอบสนอง

247

ตอประเดนส าคญหรอนโยบายทภาครฐก าหนด เชน การฝกอบรมเกยวกบการตอตานทจรตในการ

ปฏบตงาน เปนตน โดยแผนงาน/โครงการของรฐวสาหกจทง 2 แหง ยงไมสามารถเชอมโยงกจกรรมท

จดใหมกบคานยมดานจรยธรรมขององคกรไดอยางชดเจน ส าหรบการจดกจกรรมเพอสรางความร

ความเขาใจในการหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการปฏบตงานนน เนองจากเปนหลกปรชญา

ใหมทตองใชเวลาศกษาและท าความเขาใจทง 3 รฐวสาหกจ จงยงไมมจดกจกรรมสรางบรรยากาศ

เกยวกบหลกปรชญาดงกลาวอยางเปนรปธรรม จากผลการด าเนนงานขางตน กฟภ. จงมระดบคะแนน

ทดพอควรท 3.0000 คะแนนในขณะท ธสน. และ กทท. มคะแนนเทากนท 2.0000 คะแนน ดงกลาว

โดยผลการศกษาขางตน สามารถสรปเปนตารางไดดงน

248

ตารางท 68 สรปผลกรณศกษาการก ากบดแลกจการทด

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

8.1 จดท

านโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการ

ทดทม

กรอบ

หลกก

ารและแนว

ปฏบต

ตามม

าตรฐานสากล

ไดแก

หลก

การ

OECD

หลก

การของตล

าดหล

กทรพ

ย

แหงป

ระเทศไทย

หรอสม

าคมส

งเสรม

กรรมการบ

รษทไ

ทย

ไมมก

ารก าหน

ดนโยบา

ยการ

ก ากบ

ดแลก

จการทด

อยางเปนล

าย

ลกษณ

อกษร

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

แตไมสอ

ดคลอ

ง

ตามม

าตรฐานทย

อมรบ

โดยท

วไป

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยเผย

แพร

ภายในอ

งคกรเพอใหเกด

การ

น าไป

ปฏบต

มการก าหน

ดนโยบา

ยการก ากบ

ดแลก

จการทด

ตามมาตรฐานท

ยอมรบโดย

ทวไป

โดยเผย

แพรท

ง

ภายในแ

ละภา

ยนอก

องคก

ร

มาตรฐานด

านการก ากบด

แลกจ

การท

ดทยอ

มรบโดย

ทวไป

ไดแก

หลก

การก ากบด

แลกจ

การท

ดของ ส านกงาน

คณะกรรมก

ารนโยบ

ายรฐวส

าหกจ

หลก

การ O

ECD

Guide

lines

on

Corp

orate

Gov

erna

nce

of St

ate-O

wned

Ente

rpris

es และหล

กการก ากบ

ดแลก

จการทด

อนๆ

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

1) บทบ

าทขอ

งคณะกรรมก

ารรฐวส

าหกจ

1.1) ค

ณะกรรมก

ารใหคว

ามเหนช

อบ

แผนย

ทธศาสต

รระยะยาว (3

-5ป)

และ

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

ในระยะเวลาท

ก าหน

ด

แผนย

ทธศาสต

รระยะยาว (3

-5ป)

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวส

าหรบ

ใชป

ตอไป

ในไตรมาสท

1 ขอ

ง

ปตอไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 2

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายใน 1

เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในสน

ป

ของป

ทท าการปร

ะเมนผ

ล

ใหคว

ามเหนช

อบ/ทบท

วนแผ

น

ยทธศ

าสตรระยะยาวภ

ายในปท

ท าการป

ระเมนผ

ลอยางนอย

1

เดอน

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

ใหคว

ามเหนช

อบแผ

นปฏบ

ตการ

ส าหร

บใชป

ตอไป

ในไตรมาสท

1

ของป

ตอไป

ใหคว

ามเหนช

อบแผ

นปฏบ

ตการ

ส าหร

บใชป

ตอไป

ภายใน

2 เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบแผ

นปฏบ

ตการ

ส าหร

บใชป

ตอไป

ภายใน

1 เดอน

แรกข

องปต

อไป

ใหคว

ามเหนช

อบแผ

นปฏบ

ตการ

ส าหร

บใชป

ตอไป

ภายในส

นปขอ

ง

ปทท า

การป

ระเมนผ

ล

ใหคว

ามเหนช

อบแผ

นปฏบ

ตการ

ส าหร

บใชป

ตอไป

ภายในป

ทท า

การป

ระเมนผ

ลอยางนอย

1 เดอน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ระดบ

การมสว

นรวม

ของคณะกรรมก

าร

ในการก าห

นดทศ

ทางและแผ

นการ

ด าเนนงาน

คณะกรรมก

ารไมมส

วนรวม

ก าหน

ดทศท

างและแผน

การ

ด าเนนงาน

คณะกรรมก

ารรบ

ทราบ

ทศทา

ง

และยทธ

ศาสต

รรฐวสาหก

จโดย

ไม

มขอส

งเกตเพม

เตม

คณะกรรมก

ารพจ

ารณาใหค

วาม

เหนช

อบทศ

ทางและยท

ธศาสตร

พรอม

มอบข

อสงเก

ตเพม

เตม

คณะกรรมก

ารจด

ใหม

คณะอนก

รรมก

ารเพอก

ลนกรอง

ทศทา

งหรอเขารวม

ประชมส

มมนา

เชงป

ฏบตก

ารรวมก

บฝายจด

การ

คณะกรรมก

ารจด

ใหม

คณะอนก

รรมก

ารเพอก

ลนกรอง

ทศทา

งและเขารวม

ประชมส

มมนา

เชงป

ฏบตก

ารรวมก

บฝายจด

การ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

249

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

1.2 บทบ

าทขอ

งคณะกรรมก

ารในการจด

ใหมแ

ละทบ

ทวนค

วามเพย

งพอข

อง

ระบบ

บรหา

รจดก

ารองคก

รส าคญ

การจดใหม

และใหค

วามเหน

ชอบ

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

ของระบ

บ

บรหา

รจดก

ารองคก

รทส าคญ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

1

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

2

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

3

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

4

ระบบ

จดท า

แผนก

ารด าเนนงานปร

ะจ าป

และน าเส

นอใหคณ

ะกรรมก

ารให

ความเหนช

อบกอ

นเรมปบ

ญช

5

ระบบ

ระบบ

การบ

รหารจด

การองคกรทส

าคญ ประกอ

บดวย

1.

ระบบ

ควบค

มภายใน 2

. ระบ

บตรวจส

อบภา

ยใน

3.

ระบบ

บรหา

รความเสย

ง 4. ระบ

บบรห

ารจด

การ

สารสนเทศ

และ 5

. ระบ

บบรห

ารทร

พยากรบ

คคล

กทท.

ธสน.

กฟภ.

การตดต

ามผล

การด าเน

นงานขอ

งระบ

บ

บรหา

รจดก

ารองคก

รทส าคญ

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 1

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 2

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 3

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น 4

ครงตอป

มการตด

ตามแ

ละทบ

ทวนค

วาม

เพยงพอ

อยางสม

าเสมอ

จ านว

น

มากก

วา 4

ครงตอ

ป

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

1.3 การจด

ใหมระบ

บการรายงานผล

การ

ด าเนนงานทง

ทางการเงน

และท

ไมใช

ทางการเงน

ทส าคญอย

างสม

าเสมอ

ความครบถ

วนและความถ

ในการ

น าเสนอ

รายงานผล

การด าเน

นงาน

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

1 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

1 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

2 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

3 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

มความถ

ในการน าเส

นอปร

ะเดน

ส าคญ

จ านวน

4 ครง ครบ

ถวน

เฉพา

ะดานการเง

นและไมใชการเง

น

ดานก

ารเงน

เชน ผล

ก าไรขาดท

น, ฐานะการเงน

, สภา

พ

คลอง

, ความส

ามารถในก

ารช าระหน

, การเบกจ

ายเทยบ

กบงบ

ประมาณ

/ งบ

ลงทน

เปนต

น

ดานภ

ารกจ

หลก เชน ผล

การด าเน

นงานตามภ

ารกจ

หลก,

การด าเนนงานตามน

โยบา

ยรฐบ

าล, ผ

ลการด าเนนงาน

ตามแ

ผนวส

าหกจ

/แผนป

ฏบตก

ารปร

ะจ าป

, การ

ด าเนนงานตามโครงการทส

าคญ,

การด าเนนงานตามม

ต

ของคณะกรรมก

ารหร

องานทค

ณะกรรมก

ารมอ

บหมาย

เปนต

น

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

คณภา

พของรายงานดานก

ารเงน

และ

ไมใชการเง

น

ไมมก

ารวเคราะหข

อมลเพม

เตม

มการเปรยบเทย

บผลก

าร

ด าเนนงานกบ

เปาห

มายห

รอ

ผลงานในอ

ดต

มการวเคราะหส

าเหตข

องการ

เปลย

นแปล

งหรอแส

ดงผล

การ

ด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

มการวเคราะหส

าเหตข

องการ

เปลย

นแปล

งหรอวเคราะหผ

ลการ

ด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

พรอม

ทงระบป

ญหา

อปสรรค

มการวเคราะหส

าเหตข

องการ

เปลย

นแปล

งหรอวเคราะหผ

ลการ

ด าเนนงานเทยบ

กบเปาห

มาย

พรอม

ทงระบป

ญหา

อปสรรค

ตลอด

จนเสนอ

แนะแนว

ทางแกไข

ทชดเจน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

250

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

1.4 บทบ

าทขอ

งคณะกรรมก

ารในการ

ประเม

นผลงานผบ

รหารสงสด

และ

ผบรห

ารระดบ

สงขอ

งรฐวสาหก

จ

การป

ระเมนผ

ลงานผบ

รหารสงสด

ไมมก

ารก าหน

ดหลก

เกณฑก

าร

ประเม

น

ผลงานแ

ละไมมก

ารปร

ะเมนผ

ลงาน

มการก าหน

ดหลก

เกณฑก

าร

ประเม

นผลงานแต

ไมมก

าร

ประเม

นผลงาน

มการปร

ะเมนผ

ลงานและก าห

นด

คาตอ

บแทน

แตไมมห

ลกเกณฑท

ชดเจน

มการปร

ะเมนผ

ลงานโดยม

หลกเกณ

ฑทชด

เจน

แตไมไดน าไป

ใชปร

ะโยช

น

มการปร

ะเมนผ

ลงานโดยม

หลกเกณ

ฑ

ทชดเจน

และน าไป

ใชผก

โยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การป

ระเมนผ

ลงานผบ

รหารระดบ

สงไมมก

ารก าหน

ดหลก

เกณฑแ

ละไม

มการปร

ะเมนผ

ลงาน

มการก าหน

ดหลก

เกณฑก

าร

ประเม

นผลงานแต

ไมมก

าร

ประเม

นผลงาน

มการปร

ะเมนผ

ลงานแต

ไมม

หลกเกณ

ฑทชด

เจน

มการปร

ะเมนผ

ลงานโดยม

หลกเกณ

ฑทชด

เจน

แตไมไดน าไป

ใชปร

ะโยช

น

มการปร

ะเมนผ

ลงานโดยม

หลกเกณ

ฑ

ทชดเจน

และน าไป

ใชผก

โยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

1.5 ประสท

ธภาพ

การบ

รหารจด

การการ

ประชมข

องคณ

ะกรรมก

าร

จ านว

นครงทม

การจดป

ระชม

คณะกรรมก

าร

จ านว

น 12

ครง อยางไรกตามไมม

การจดท

าแผน

การป

ระชม

ลวงห

นา

ของคณะกรรมก

าร

จ านว

น 12

ครง และมก

ารจด

ท า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดนอ

ย(≥

รอย

ละ 2

5)

จ านว

น 12

ครง และมก

ารจด

ท า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดพอ

ควร(≥

รอยล

ะ 50)

จ านว

น 12

ครง และมก

ารจด

ท า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดเปนส

วนใหญ

(≥ รอ

ยละ 7

5)

จ านว

น 12

ครง และมก

ารจด

ท า

แผนก

ารปร

ะชมล

วงหน

าของ

คณะกรรมก

าร โด

ยด าเน

นการตาม

แผนก

ารปร

ะชมฯ

ไดครบถ

วน (≥

รอยล

ะ 100

)

วาระการป

ระชม

% ใน

วงเลบ หม

ายถง %

ของจ านว

นครง

การป

ระชม

ทมวาระเพอพ

จารณ

าทมไดแ

จงไวลวงห

นา หรอ

วาระเว

ยน หรอการขอส

ตยาบ

นยอน

หลง เทย

บกบจ

านวน

ครงการปร

ะชมท

งหมด

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การด าเน

นการปร

ะชมต

ามวาระทก

าหนด

ไว

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณาท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

> 3

วาระ

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณาท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

เทากบ

3 วาระ

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณาท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

2 วาระ โ

ดยมค

วามจ

าเปนเรงดว

น

มวาระการปร

ะชมเพอ

พจารณาท

มไดแ

จงไวลวงห

นาหร

อวาระเว

ยน

1 วาระ โ

ดยมค

วามจ

าเปนเรงดว

น

การด าเน

นการปร

ะชมเปน

ไปตาม

วาระการป

ระชม

ทไดแ

จงไว

ลวงห

นาทง

หมด

กทท.

ธสน.

กฟภ.

การมสว

นรวม

ของกรรมก

ารในการเข

า

ประชมค

ณะกรรมก

ารและ

คณะอนก

รรมก

าร

รอยล

ะ 50 ขอ

งจ านวน

การป

ระชม

คณะกรรมก

ารมก

รรมก

ารเขา

ประชม รอยล

ะ 80 ขน

ไปขอ

ง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 60 ขอ

งจ านวน

การป

ระชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ขน

ไปขอ

ง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 70 ขอ

งจ านวน

การป

ระชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ขน

ไปขอ

ง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 80 ขอ

งจ านวน

การป

ระชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ขน

ไปขอ

ง

จ านว

นกรรมก

าร

รอยล

ะ 90 ขอ

งจ านวน

การป

ระชม

คณะกรรมก

าร มกรรมการเข

า

ประชม รอยล

ะ 80 ขน

ไปขอ

ง

จ านว

นกรรมก

าร

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

251

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

1.6 การสงเสรมใหองคก

รมการก ากบ

ดแลก

จการทด

(Cor

pora

te

Gove

rnan

ce :

CG)

การจดใหม

หนวย

งาน

Comp

lianc

e Un

itไมมก

ารแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it อยางไมเปน

ทางการ

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it โดย

มการ

ก าหน

ดหนาทค

วามรบผ

ดชอบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจน

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it โดย

มการ

ก าหน

ดหนาทค

วามรบผ

ดชอบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจนแ

ละ

เผยแ

พรใหพน

กงานทร

าบทว

ทง

องคก

ร

มการแต

งตงหนว

ยงาน

Comp

lianc

e Un

it โดย

มการ

ก าหน

ดหนาทค

วามรบผ

ดชอบ

เปนล

ายลก

ษณอก

ษรชด

เจนแ

ละ

เผยแ

พรใหพน

กงานทร

าบทว

ทง

องคก

ร โดย

หนวย

งานด

งกลาวม

การป

ฏบตงานตามห

นาทค

วาม

รบผด

ชอบอ

ยางเป

นรปธ

รรม

กฟภ.

และ กทท

.ธส

น.

การก าห

นดกล

ยทธ เปาห

มาย และ

แผนก

ารด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

ประจ าป

ไมมก

ารก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และแผ

นงานดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ และ

เปาห

มาย แต

ไมมก

ารจด

ท า

แผนงานดานก

ารก ากบ

ดแลท

ด

ประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

งานด

านการก ากบ

ดแลท

ดประจ าป อย

างไรกต

าม

กรอบ

การด าเน

นงานดงกล

าวยงไม

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

งานด

านการก ากบ

ดแลท

ดประจ าป โดยก

รอบก

าร

ด าเนนงานดงกล

าวสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

งานด

านการก ากบ

ดแลท

ดประจ าป โดยก

รอบก

าร

ด าเนนงานดงกล

าวสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล น าเสนอ

ให

คณะกรรมก

ารพจ

ารณาและน าไป

ปฏบต

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

การตดต

ามผล

การด าเน

นงานดานก

าร

ก ากบ

ดแลก

จการทด

ของคณะกรรมก

าร

รฐวส

าหกจ

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

1 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

2 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

3 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

4 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดานก

ารก ากบ

ดแล

กจการท

ด

> 4 คร

ง/ป

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

1.7 การสงเสรมใหองคก

รแสด

งความ

รบผด

ชอบต

อสงคม

การก าห

นดใหมน

โยบา

ยการแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละสงแวดล

อมตาม

มาตรฐานส

ากล

ไมมก

ารจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR แต

ไมสอ

ดคลอ

งกบม

าตรฐานสากล

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR ท

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

มการจด

ท านโยบ

ายดาน

CSR ท

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

น าเสนอ

ใหคณ

ะกรรมก

ารใหคว

าม

เหนช

อบ

เผยแ

พรนโยบ

ายดาน

CSR ท

สอดค

ลองกบม

าตรฐานสากล

และ

ผานค

วามเหน

ชอบข

อง

คณะกรรมก

ารทง

ภายในแ

ละ

ภายน

อกองคก

ร

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

252

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

1.6 การสงเสรมใหองคก

รมการก ากบ

ดแลก

จการทด

(Cor

pora

te

Gove

rnan

ce :

CG)

การก าห

นดใหมก

ลยทธ

เปาห

มาย และ

แผนก

ารด าเนนงานดาน

CSR ระยะยาว

(3-5

ป) แ

ละแผ

นปฏบ

ตการปร

ะจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ และ

เปาห

มาย แต

ไมมก

ารจด

ท าแผ

น

แมบท

หรอแ

ผนการด าเน

นงานดาน

CSR

ประจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

หรอแ

ผนการ

ด าเนนงานดาน

CSR ปร

ะจ าป

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

รวมถ

ง

แผนก

ารด าเนนงานดาน

CSR

ประจ าป

อยางไรกตาม

สาระส าคญ

ยงไมสอ

ดคลอ

งกบ

มาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

รวมถ

ง

แผนก

ารด าเนนงานดาน

CSR

ประจ าป

ทมสาระส าคญ

สอดค

ลอง

กบมาตรฐานส

ากล

มการก าหน

ดกลย

ทธ เป

าหมาย

และจดท

าแผน

แมบท

รวมถ

ง

แผนก

ารด าเนนงานดาน

CSR

ประจ าป

ทมสาระส าคญ

สอดค

ลอง

กบมาตรฐานส

ากลล น าเส

นอให

คณะกรรมก

ารพจ

ารณาและน าไป

ปฏบต

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

การตดต

ามผล

การด าเน

นงานดานด

าน

การแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

ของ

รฐวส

าหกจ

(CSR

) ของคณ

ะกรรมก

าร

รฐวส

าหกจ

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดาน

CSR

1 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดาน

CSR

2 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดาน

CSR

3 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดาน

CSR

4 คร

ง/ป

คณะกรรมก

ารมก

ารตด

ตามผ

ลการ

ด าเนนงานดาน

CSR

> 4 คร

ง/ป

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

1.8 การปร

ะเมนต

นเอง และพฒ

นา

ศกยภ

าพขอ

งคณะกรรมก

าร

ไมมก

ารปร

ะเมนผ

ลตนเองขอ

ง

คณะกรรมก

าร

มการปร

ะเมนผ

ลตนเอง อยางไรก

ตามค

ณะกรรมก

ารไมมก

าร

อภปร

ายและมอบ

ขอสงเกต

เกยว

กบการพ

ฒนาตน

เองท

ชดเจน

มการปร

ะเมนต

นเอง โด

ย

คณะกรรมก

ารไดอภ

ปรายและ

มอบข

อสงเก

ตเกย

วกบก

ารพฒ

นา

ตนเอง แ

ตยงไมม

การน าผล

ประเม

นไปใชป

ระโยชน

อยางเปน

รปธรรม

มการน าผล

ประเม

นตนเองขอ

ง

คณะกรรมก

ารไป

จดท า

เปน

แผนพ

ฒนาศก

ยภาพ

การ

ปฏบต

งานข

องคณ

ะกรรมก

ารอย

าง

เปนท

างการ

คณะกรรมก

ารมก

ารด าเนนก

าร

บรรลไดตามเปา

หมายขอ

ง

แผนพ

ฒนาศก

ยภาพ

การ

ปฏบต

งานข

องคณ

ะกรรมก

ารอย

าง

เปนรปธ

รรม

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

253

8. การก า

กบดแ

ลกจก

ารทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

2) การเปดเผย

ขอมล

สารสนเทศ

และ

ความโปรงใส

2.1)

รายงานป

ระจ าป

ค าอธ

บายแ

ละการวเคราะห

ของฝาย

จดการ ทง

ในดานก

ารเงนแ

ละไมใช

การเงน (M

anag

emen

t Disc

ussio

n &

Anal

ysis)

ไมมก

ารเปดเผย

การจดท

าและเปดเผย

แตม

รายล

ะเอย

ดนอย

มาก

มการจด

ท าและเปด

เผยแ

ละมก

าร

วเคราะหถ

งสาเหต

ของการ

เปลย

นแปล

งของตว

เลขท

ส าคญ

มการจด

ท าและเปด

เผยแ

ละมก

าร

วเคราะหถ

งสาเหต

ของการ

เปลย

นแปล

งของตว

เลข

ทส าคญ พรอมท

งระบ

ปญหา

อปสรรคในการด าเนน

งาน

มการจด

ท าและเปด

เผยแ

ละมก

าร

วเคราะหถ

งสาเหต

ของการ

เปลย

นแปล

งของตว

เลข

ทส าคญ พรอมท

งระบ

ปญหา

อปสรรคในการด าเนน

งาน

ตลอด

จนระบแ

นวทา

งแกไข

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

คณะกรรมก

ารหร

อคณะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บอธบ

ายถงคว

ามรบ

ผดชอ

บ

ของตนในก

ารจด

ท ารายงานทา

งการเงน

ไมมก

ารจด

ท าและเปด

เผย

-มก

ารจด

ท าและเปด

เผยแ

ตไมม

การ

ลงนามรบร

อง

มการจด

ท าและเปด

เผย และมการ

ลงนามรบร

องแต

มรายละเอยด

ไม

ครบถ

วนชด

เจน

มการจด

ท าและเปด

เผยแ

ละมก

าร

ลงนามรบร

อง

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

งบการเงน ไดแ

ก งบ

ดล / งบ

ก าไร

ขาดท

น / งบก

ระแส

เงนส

ด / ห

มายเหต

ประกอบ

งบการเงน

ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

แตรายล

ะเอย

ดไม

ครบถ

วน

(1 สวน

)

มการเปดเผย

แตรายล

ะเอย

ดไม

ครบถ

วน

(2 สวน

)

มการเปดเผย

รายล

ะเอย

ดงบ

การเงน

(3สว

น) ครบ

ถวน แต

ไมม

หมายเหตป

ระกอ

บ

งบการเงน

มการเปดเผย

รายล

ะเอย

ด

ครบถ

วนทง

4 สวน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ประวตข

องคณ

ะกรรมก

ารไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

ประวตข

องคณ

ะกรรมก

าร ประกอ

บดวย

1.อาย 2

.วฒ

การศกษ

า 3.ปร

ะวตก

ารท า

งาน และ 4

. ต าแหน

งหนาท

ในปจ

จบนน

อกเหนอ

จากในรฐวสาหก

จ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

รายช

อรฐวสาหก

จ และบ

รษทท

กรรมการ

เขาด ารงต าแหน

งในฐ

านะกรรมก

ารหร

อ

ผบรห

ารระดบ

สง

ไมมก

ารเปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ

และบร

ษท

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 5

0% ของ

กรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 7

5% ของ

กรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 1

00%

ของ

กรรมการท

งคณะ

เปดเผย

รายช

อรฐวสาหก

จ และ

บรษท

ครบถ

วน 1

00%

ของ

กรรมการท

งคณะ โดยข

อมล

เชอถ

อได ถก

ตอง และ ทน

กาล

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ทส าคญ

ท

กรรมการถอค

รองระห

วางป

บญช

ไมมก

ารเปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ทส าคญ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 5

0% ของ

กรรมการ ทง

คณะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 7

5% ของ

กรรมการ ทง

คณะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 1

00%

ของ

กรรมการ ทง

คณะ

เปดเผย

ขอมล

หลกท

รพย

(หน)

ท

ส าคญ

ครบถ

วน 1

00%

ของ

กรรมการท

งคณะ โดยข

อมล

เชอถ

อได ถก

ตอง ทน

กาล และม

สาระส าคญ

ครบถ

วนสม

บรณ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

254

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

รายก

ารทเกย

วโยงกน

(Con

necte

d

Tran

sacti

ons) ในระหว

างปบ

ญช

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(1 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(2 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(3 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(4 ประเดน)

มการเปดเผย

รายล

ะเอยด

ครบถ

วนคอ

นขางนอ

ย

(5 ประเดน)

หรอไมมรายการท

เกยว

โยงกนระห

วางป

รายก

ารทเกย

วโยงกน

ประกอ

บดวย

5 ประเดน ไดแก

1. บค

คลทอ

าจมค

วามข

ดแยงทา

งผลป

ระโยชน

และลกษ

ณะความส

มพนธ

2. ขอ

มลรายก

ารระหว

างรฐวส

าหกจ

กบบค

คลทอ

าจมค

วามข

ดแยงทา

ง

ผลปร

ะโยช

น

3. คว

ามจ าเปนแ

ละคว

ามสม

เหตส

มผลข

องรายก

ารทเกย

วโยงกน

4. นโยบ

าย มาตรการ และขน

ตอนก

ารอน

มตการท

ารายการท

เกยว

โยงกน

5. นโยบ

ายและแนว

ทางการท า

รายก

ารระหว

างกน

ในอน

าคต

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

สภาพ

ธรกจ

แผน

งานท

างธรกจ

และกล

ยทธ

ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ขอมล

ดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดของ

รฐวส

าหกจ

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

มการเปดเผย

5 ประเดน

ขอมล

ดานก

ารก ากบ

ดแลท

ดของรฐวส

าหกจ

ประกอ

บดวย

1. นโยบา

ย 2.

กลย

ทธ/แน

วปฏบ

ต และ 3

. เปา

หมาย 4

. กจก

รรมแ

ละ 5

. ผลส

าเรจด

าน

การก ากบด

แลทด

กทท.

กฟภ.และ ธ

สน.

ขอมล

ดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และสงแวด

ลอมข

องรฐวส

าหกจ

มการเปดเผย

1 ประเดน

มการเปดเผย

2 ประเดน

มการเปดเผย

3 ประเดน

มการเปดเผย

4 ประเดน

มการเปดเผย

5 ประเดน

ขอมล

ดานก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละสงแวดล

อมขอ

ง

รฐวส

าหกจ

ประกอ

บดวย

1. น

โยบา

ย 2. กล

ยทธ/แ

นวปฏ

บต และ 3

.

เปาห

มาย

4. กจ

กรรมและ 5

. ผลส

าเรจด

านการแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอ

สงคม

และสงแวด

ลอม

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

สารสนเทศ

เกยว

กบผม

สวนไดเสย

ไมมก

ารเปดเผย

-มก

ารเปดเผย

แตไมครบถ

วน-

มการเปดเผย

ครบถ

วน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

2.2) ก

ารเปดเผย

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ใน w

ebsit

e

ไมมก

ารเปดเผย

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญคอ

นขางนอ

ย

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญพอ

ควร

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญครบถ

วนเปน

สวนใหญ

มการเปดเผย

ขอมล

และ

สารสนเทศ

ทส าคญครบถ

วนและ

ทนกาล

ขอมล

และสารสน

เทศท

ส าคญ

ไดแก

รายงานปร

ะจ าป

ขอม

ลโครงการ

ลงทน

ทส าคญ การจด

ซอจด

จางการแถ

ลงทศ

ทางนโยบา

ยขององคก

รโดย

ผบรห

าร การด าเนนงานตามน

โยบา

ยรฐ (ถาม)

แผน

งานท

ส าคญ

นโยบา

ย

การก ากบด

แลกจ

การท

ดผลก

ารด าเนนงานทง

การเง

นและไมใชการเง

นท

ส าคญ

เปนต

น

กทท.

กฟภ.และ ธ

สน.

255

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

3) การคว

บคมภ

ายใน

ระบบ

ขอรองเร

ยนโดยก

ารจด

ท ารายงาน

สรปเกย

วกบข

อรองเรย

นภายในองคก

ร

น าเสนอ

ผบรห

ารขอ

งองคกร

มการระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

น

และมการจดท

ารายงานส

รป

น าเสนอ

เปนรายป

มการระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

น

และมการจดท

ารายงานส

รป

น าเสนอ

เปนค

รบทก

ไตรมาส

มการระบช

องทา

งรบข

อรองเรย

น

และมการจดท

ารายงานส

รป

น าเสนอ

เปนรายเดอน

ครบท

กเดอ

น

ชองท

างรบ

ขอรองเร

ยน เช

น 1. รองเร

ยนตอ

ผบรห

าร

โดยต

รง (W

ebsit

e/จดห

มาย)

2. ศ

นยรบ

ขอรองเร

ยน (C

all

cente

r / e

-mail

/ w

eb B

oard

) 3. ต

แสดงคว

ามคด

เหน

4.

หวหน

าหนว

ยงาน (ต

นสงกด)

และ 5

. หนว

ยงานภา

ยนอก

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การก าห

นดขอ

บเขต

ระดบ

ของอ านาจใน

การอนม

ต 3 ทช

ดเจน

เปนล

ายลก

ษณ

อกษร

และสอส

ารใหพน

กงานทร

าบทง

องคก

ร

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางไมเปน

ทางการ

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

แตไมครบถ

วนทก

ต าแห

นงงาน

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

ครบถ

วนทก

ต าแห

นงงาน

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

ครบถ

วนทก

ต าแห

นงงานแ

ละ

ปฏบต

ไดครบถ

วนเปนส

วนใหญ

มการก าหน

ดขอบ

เขตระดบอ

านาจ

ในการอนม

ตอยางเป

นทางการโดย

ระบเปน

ลายล

กษณอก

ษรชด

เจน

ครบถ

วนทก

ต าแห

นงงานแ

ละ

ปฏบต

ไดครบถ

วน

กฟภ.และ ก

ทท.

ธสน.

การจดท

าคมอ

มาตรฐานก

ารปฏ

บตงาน

ในระบบ

งานท

ส าคญ

ขององคกร

ไมมก

ารจด

ท าคม

อการปฏ

บตงาน

ในระบบ

งานท

ส าคญ

มการจด

ท าคม

อการปฏ

บตงานใน

ระบบ

งานท

ส าคญ

บางระบ

บ

มการจด

ท าคม

อการปฏ

บตงานใน

ระบบ

งานท

ส าคญ

ครบถ

วนทก

ระบบ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การสอบ

ทานแ

ละผล

การสอบ

ทานก

าร

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบข

อง

องคก

ร

ไมมก

ารสอ

บทานหร

อมการสอบ

ทานแ

ละพบ

การไมป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบยบ

ขอบ

งคบอ

ยางมนย

ส าคญ

(ระดบบ

รหาร

)

มการสอ

บทานและพ

บการไม

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบ

อยามนย

ส าคญ

พอคว

ร (ระดบ

ปฏบต

การ)

มการสอ

บทานและพ

บการไม

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบ

อยางมน

ยส าคญนอ

ย (ระ

ดบ

ปฏบต

การ)

มการสอ

บทานและพ

บการไม

ปฏบต

ตามก

ฎ ระเบยบ

ขอบ

งคบ

อยางไมมน

ยส าคญ (ระดบ

ปฏบต

การ)

มการสอ

บทานและพ

บผลก

ารสอ

บ

ทานว

าสามารถป

ฏบตไดต

ามกฎ

ระเบยบ

ขอบ

งคบข

ององคก

ร

กทท.

กฟภ.

ธสน.

การสอบ

ทานแ

ละผล

การสอบ

ทานก

รณ

ความขด

แยงท

างผล

ประโยช

น

มการสอ

บทานและพ

บรายการ

ความขด

แยงท

างผล

ประโยช

น

มการสอ

บทานและไมพ

บความ

ขดแย

งทางผล

ประโยช

น

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ผบรห

ารสงสด

และผบร

หารระดบร

องม

การสอบ

ทานรายงานท

างการเง

น

ไมมก

ารสอ

บทานรายงานทา

ง

การเง

น

มการสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

ไมครบท

กไตรมาส

มการสอ

บทานรายงานทา

งการเงน

ครบท

กไตรมาส

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

256

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

ผบรห

ารสงสด

และผบร

หารระดบร

องม

การสอบ

ทานรายงานท

ไมใชทา

งการเงน

ไมมก

ารสอ

บทานรายงานทไ

มใช

ทางการเงน

มการสอ

บทานรายงานทไ

มใช

ทางการเงน

ครบท

กไตรมาส

มการสอ

บทานรายงานทไ

มใช

ทางการเงน

เปนรายเดอน

ครบ

12

เดอน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การดแลปอ

งกนท

รพยส

นขององคก

รไมม หร

อ มก

ารจด

ท าแต

ตรวจนบ

ไมแลวเสรจภ

ายใน 9

0 วน

นบตงแต

วนสน

ปบญช

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และ

มการตรวจนบ

ทรพย

สนแลวเสรจ

โดยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญมาก

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และ

มการตรวจนบ

ทรพย

สนแลวเสรจ

โดยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญ

พอคว

ร

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพย

สน และ

มการตรวจนบ

ทรพย

สนแลวเสรจ

โดยม

สวนต

างอย

างมน

ยส าคญนอ

ย

มการจด

ท าทะ

เบยน

ทรพ

ยสน

และตรวจน

บแลวเสรจ โด

ยผลก

าร

ตรวจนบ

ไมมส

วนตาง

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การป

ระเมนผ

ลการคว

บคมด

วยตน

เอง

(Con

trol S

elf-A

sses

smen

t : CS

A)

ครบถ

วนทง

องคก

ร (ระดบ

ฝาย/

หนวย

งานภ

ายใน

)

ไมมก

ารปร

ะเมน

CSA

มการปร

ะเมน

CSA ไมครบถ

วน

ทงองคก

ร

มการปร

ะเมน

CSA ครบถ

วนทว

ทงองคก

ร

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การป

ระเมนก

ารคว

บคมอ

ยางเป

นอสระ

ทวทง

องคก

ร (Ind

epen

dent

Asse

ssme

nt : IA

)

ไมมก

ารปร

ะเมน

IAมก

ารปร

ะเมน

IA เฉ

พาะบ

าง C

SAมก

ารปร

ะเมน

IA ครบ

ถวนท

ก CS

A

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

257

8. การก า

กบดแ

ลกจก

ารทด

12

34

5

(4) ก

ารตรวจสอ

บภายใน

การจดท

ากฎบ

ตรขอ

งหนว

ยงาน

ตรวจสอ

บภายใน

การจดท

ากฎบ

ตรทม

ประเดน

ส าคญ

บางสวน

มการจด

ท ากฎ

บตรท

มประเดน

ส าคญ

ครบถ

วน

มการจด

ท ากฎ

บตรท

มประเดน

ส าคญ

ครบถ

วน

และน าเส

นอคณ

ะกรรมก

าร

รฐวส

าหกจ

หรอ คณะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บ หร

อผบร

หารสงสดข

อง

รฐวส

าหกจ

อนมต

อยางเปนท

างการ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

โครงสรางและความเปน

อสระขอ

ง

หนวย

งานต

รวจส

อบภา

ยใน

ไมมโครงสรางท

เปนอ

สระ

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระพอ

ควร โดยม

การรายงานผ

ล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บและผบ

รหารสงสด

หรอ

ไดรบ

มอบห

มายงานอน

ทม

นยส าคญ

กระท

บตอค

วามเปน

อสระนอ

ย

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระนอ

ย โดยม

การรายงานผ

ล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บและผบ

รหารสงสด

และ

ไดรบ

มอบห

มายงานอน

ทม

นยส าคญ

กระท

บตอค

วามเปน

อสระนอ

ย

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระนอ

ย โดยม

การรายงานผ

ล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บและผบ

รหารสงสด

และ

ไดรบ

มอบห

มายงานอน

แตไมม

นยส าคญ

กระท

บตอค

วามเปน

อสระ

โครงสรางและการปฏ

บตงานม

อสระนอ

ย โดยม

การรายงานผ

ล

โดยต

รงตอ

ทงคณ

ะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บและผบ

รหารสงสด

และ

ไมไดรบ

มอบห

มายงานอน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

ความสม

พนธข

องคณ

ะกรรมก

าร

ตรวจสอ

บตอห

นวยต

รวจส

อบภา

ยใน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 1 ปร

ะเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 2 ปร

ะเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 3 ปร

ะเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 4 ปร

ะเดน

คณะกรรมก

ารตรวจสอ

บก ากบ

ดแลค

รบถว

น 5 ปร

ะเดน

ธสน

. และ กทท

.กฟ

ภ.

มบทบ

าทขอ

งหนว

ยงานตรวจสอ

บ

ภายในท

ครบถ

วนเพยงพอ

หนวย

งานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ใน

การตรวจส

อบเฉพา

ะดานขอ

มล

และรายงานท

างการเงน (F

inan

cial)

หนวย

งานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ใน

การตรวจส

อบดานข

อมลและ

รายงานทา

งการเงน(

Fina

ncia

l)

และ การป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบย

บ

ตางๆ

(Com

plia

nce)

หนวย

งานต

รวจส

อบมบ

ทบาท

ใน

การตรวจส

อบ

ทครบ

ถวนท

งดานขอ

มลและ

รายงานทา

งการเงน

(Fin

ancia

l)

การป

ฏบตต

ามกฎ

ระเบย

บตาง ๆ

(Com

plia

nce)

และการด าเนน

งาน

ในทก

กจกรรมขอ

งองคกร

(Ope

ratio

n)

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

258

8. กา

รก าก

บดแล

กจกา

รทด

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

(4) ก

ารตรวจสอ

บภายใน

ทกษะ

ความรความส

ามารถข

องผ

ตรวจสอ

บภายในขอ

งรฐวสาหก

จ

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงาน

ตรวจสอ

บใน

5 ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงาน

ตรวจสอ

บใน

4 ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงาน

ตรวจสอ

บใน

3 ดาน

ขาดท

กษะท

จ าเปนต

องงาน

ตรวจสอ

บใน

2 ดาน

ไมขาดท

กษะท

เกยว

ของกบก

าร

ตรวจสอ

บภายใน

ทกษะ

ดานก

ารตรวจสอ

บภายใน นบร

วมถง การอบ

รมดาน

1. การตรวจส

อบภา

ยใน

2. การควบ

คมภา

ยใน

3. การ

บรหา

รความเสย

ง 4. ก

ารเงน

5.การปฏ

บตงานท

างธรกจ

กฟภ.

และ กทท

.ธส

น.

แผนก

ารตรวจสอ

บประจ าปม

การ

ประเม

นความเสย

งอยางเป

นระบ

บ

แผนก

ารตรวจสอ

บประจ าปไ

มม

การป

ระเมนค

วามเสย

ง

แผนก

ารตรวจสอ

บประจ าปม

การ

ประเม

นความเสย

งคอน

ขางเป

น

ระบบ

แผนก

ารตรวจสอ

บประจ าปม

การ

ประเม

นความเสย

งอยางเป

นระบ

บ

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

รายงานการตรวจส

อบมอ

งคปร

ะกอบ

ท

ครบถ

วน

รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

2 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

3 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

4 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

5 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบม

องคป

ระกอ

บครบ

ถวน

6 ปร

ะเดน

รายงานการตรวจส

อบภา

ยในป

ระกอ

บดวย

1. วตถ

ประสงค

2. ข

อบเขตก

ารตรวจ 3

. บทค

ดยอ

4. ปร

ะเดนท

ตรวจพบ

5. ส

าเหตห

ลก (r

oot c

ause

) 6. ข

อเสน

อแนะและแนว

ทางแกไข

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

การตดต

ามและวดผ

ลการปฏ

บตงานแ

ละ

การควบ

คมดแ

ล

ไมมก

ารปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงาน

ของห

นวยต

รวจส

อบภา

ยใน

มการปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงานข

อง

หนวย

ตรวจสอ

บภายใน

มการปร

ะเมนก

ารปฏ

บตงานข

อง

หนวย

ตรวจสอ

บภายใน และจด

ท า

แผนป

รบปร

งการปฏ

บตงานต

าม

ผลปร

ะเมนฯ

ด าเนนก

ารตามแ

ผนปร

บปรงการ

ปฏบต

งานต

ามผล

ประเม

นฯ อยาง

ครบถ

วนรอยล

ะ 100

บรรลไดตามเปา

หมายแผ

น

ปรบป

รงการป

ฏบตงานตามผ

ล

ประเม

นฯ อยางครบ

ถวนรอย

ละ

100

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

5) จดท

ากจก

รรมอ

บรมแ

ละสราง

บรรยากาศ เพ

อกระตน

การรบร

การ

ยอมรบ และการเปลย

นแปล

งพฤต

กรรม

พนกงานใหมจ

รยธรรมตามห

ลกการ

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

สงแวดล

อม รว

มถงห

ลกปร

ชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

ไมมก

ารจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR และ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR หรอ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง โดย

ไม

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นว

ปฏบต

ทดในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR หรอ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง โดย

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นว

ปฏบต

ทดในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR และ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง โดย

ไม

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นว

ปฏบต

ทดในองคก

ร

มการจด

ท ากจ

กรรมอบ

รมและ

สรางบร

รยากาศ เพ

อกระตน

การ

รบร ก

ารยอ

มรบ และการ

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมพน

กงาน

ใหมจ

รยธรรมตามห

ลก C

SR และ

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง โดย

เชอม

โยงกบค

านยม

หรอแ

นว

ปฏบต

ทดในองคก

ร

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

259

5. การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม

5.5.1 การน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลายลกษณอกษร

การน าคานยมมาจดท าคมอจรยธรรมในทน มงเนนใชคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตามมาตรฐาน ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทครอบคลมทงสน 9 หลกการ ไดแก 1. การปฏบตอยางมจรยธรรม 2. เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย 3. รบผดชอบตอผลจากการกระท า 4. โปรงใส 5. พอประมาณ 6. พงพงตนเองได 7. มงมนตอความส าเรจ 8. มงเนนพฒนาปญญาและความร และ 9. พรอมรบการเปลยนแปลง โดยเมอน าหลกการดงกลาวมาวเคราะหเปรยบเทยบกบคานยมของ กฟภ. ไดแก “บรการด มคณธรรม” ซงผน าองคกรระบวาไดก าหนดให “บรการด” มพฤตกรรมพงประสงค คอ บรการดวยใจ รวดเรวเปนธรรม ทนสมย ใสใจผรบบรการ ในขณะท “มคณธรรม” ไมมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงคทชดเจน โดยก าหนดเปนเพยงหลกการ ไดแก ซอสตยสจรต มจตรบผดชอบ โปรงใส ตรวจสอบได ตอตานทจรต ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มงมนท างานเปนทม มน าใจ เปดใจกวาง แบงปนทกษะ รกองคกร ทมเท เสยสละ และท างานอยางเตมก าลงความสามารถ ซงเมอวเคราะหเปรยบเทยบรวมกบผน า กฟภ. แลว จงระบไดวา กฟภ. มคานยมทสอดคลองกบมาตรฐาน ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนสวนใหญ ยกเวนหลกการพงพงตนเอง ท าให กฟภ . มผลคะแนนทดท 4.00 คะแนน ส าหรบ ธสน. ทมการก าหนดคานยม คอ

“ Excellent Portfolio & Services : มการบรหารจดการทเปนเลศทงดาน Portfolio และการบรการ ทมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงค ไดแก

- มงมนและทมเทในการท างานเพอใหไดผลงานทมคณภาพและประสทธภาพ - มองหาวธการหรอแนวทางใหมๆ และนวตกรรมในการปฏบตงาน - หาโอกาสในการพฒนาตนเองใหมความร ทกษะ ความสามารถ ใหทนตอเหตการณ

อยเสมอ eXporters' & Investors' top of mind : มงมนทจะตอบสนองความตองการของลกคา

อยางตอเนอง ทมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงค ไดแก - มใจพรอมใหบรการ - เขาใจความตองการและตอบสนองตอความตองการของผมาตดตอ ลกคา และเพอน

รวมงานดวยคณภาพและความรวดเรว - ค านงถงความตองการของลกคาเปนศนยกลางในการพฒนาผลตภณฑ กระบวนการ

เพอใหบรการทเปนเลศอยางไมหยดยง

260

Impressive human capital : มบคลากรทมความรความเชยวชาญเปนมออาชพและมงมนเพอพฒนาประเทศ ทมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงค ไดแก

- มใจเปดกวางรบฟงความคดเหนของผอน เคารพและใหเกยรตผอน - เขาใจในความแตกตางระหวางบคคล - ใหความรวมมอรวมใจกน สอสารและประสานงาน และท างานเปนทม

Most trusted government agency : เปนองคกรของรฐทไดรบความไววางใจสงสดทางดานการคาและการลงทนระหวางประเทศ

- ยดมนในหลกคณธรรมจรยธรรม และความโปรงใสในการท างาน - สอสารอยางเปดเผย - เปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยมสวนรวมในการแสดงความคดเหนรวมวางแผน

และรวมด าเนนการ” เมอน าคานยมมาวเคราะหรวมกบผน าของ ธสน. จงสรปไดวามความสอดคลอง 9 หลกการ

มาตรฐานตามหลกการปฏบตอยางมจรยธรรม การเคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย โปรงใส มงมนตอความส าเรจ มงเนนพฒนาปญญาและความร และพรอมรบการเปลยนแปลง รวมทงสน 6 หลกการ คดเปนระดบคะแนนเทากบ 2.00 คะแนน ในขณะท กทท. จากการทก าหนดคานยม ไดแก “ยดมนธรรมาภบาล บรการดวยใจ สรางสรรคสงใหม ใสใจสงแวดลอม พรอมรวมมอเพอองคกร” ซงเมอพจารณาเปรยบเทยบแลว กทท. ระบวาครอบคลมคานยมตามมาตรฐานเฉพาะดานการปฏบตอยางมจรยธรรมและความโปรงใสซงเปนหลกการพนฐานตามหลกธรรมาภบาล 2 หลกการ เปนส าคญ จงท าใหมคะแนนทต ากวา กฟภ. และ ธสน. ท 1.00 คะแนน

5.5.2 การแปลงคานยมเปนสมรรถนะ (Competency) ทมงเนนจรยธรรมดานการแสดงความ

รบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง เพอใหเกดการน าคานยมสการปฏบตจรงในองคกร

การแปลงคานยมดานจรยธรรมเ พอน าไปสการบรหารสมรรถนะ ( Competency Management) ของบคลากรทครอบคลมทงพฤตกรรม ทศนคต และความสามารถในการปฏบตนน เนองจากทง 3 รฐวสาหกจ แมจะมการก าหนดคานยมทสอดคลองกบหลกการจรยธรรมตามมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แตเนองจากทง 3 แหง ขาดการก าหนดพฤตกรรมพงประสงคทชดเจนในคานยมทเกยวของกบจรยธรรม จงสงผลใหรฐวสาหกจทกแหงยงไมสามารถแปลงคานยมดานจรยธรรมไปสการบรหารสมรรถนะของพนกงานไดอยางแทจรง โดยสามารถแปลงไดเฉพาะคานยมทสงผลตอการปฏบตงานตามภารกจ ซงรฐวสาหกจตางๆ มการก าหนดพฤตกรรมพงประสงค โดยมงสอสารเพอใหพนกงานน าไปปฏบตไดอยางเปน

261

รปธรรม เชน “บรการด” ของ กฟภ. ทก าหนดพฤตกรรมพงประสงค คอ บรการดวยใจ รวดเรวเปนธรรม ทนสมย ใสใจผรบบรการ ซงสอดรบกบคานยมตามมาตรฐานใน หลกการเคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย และพรอมรบการเปลยนแปลง และ ธสน. ทก าหนดพฤตกรรมพงประสงคของคานยม “ Excellent Portfolio & Services : มการบรหารจดการทเปนเลศทงดาน Portfolio และการบรการ eXporters' & Investors' top of mind : มงมนทจะตอบสนองความตองการของลกคาอยางตอเนอง และImpressive human capital : มบคลากรทมความรความเชยวชาญเปนมออาชพและมงมนเพอพฒนาประเทศ ทสอดคลองกบหลกมาตรฐานสากลในหวขอ เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย มงมนตอความส าเรจ มงเนนพฒนาปญญาและความร และพรอมรบการเปลยนแปลงตามมาตรฐาน ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จงท าใหคานยมในกลมทเกยวกบการปฏบตงาน กฟภ. และ ธสน. สามารถแปลงพฤตกรรมน าไปก าหนดเปนสมรรถนะหลก (Core Competency) สมรรถนะในการท างาน (Functional Competency) และ/หรอสมรรถนะในการบรหารจดการ (Managerial Competency) ไดอยางเปนระบบ แตเนองจากไมสามารถแปลงคานยมทเกยวกบดานจรยธรรมไปสการบรหารสมรรถนะได จงท าใหทง 2 รฐวสาหกจ มผลคะแนนเทากบ 3.00 คะแนน ในขณะท กทท. จากทไมมการระบพฤตกรรมพงประสงคทงคานยมทเกยวของกบการปฏบตงานตามภารกจและคานยมดานจรยธรรม ท าใหไมสามารถแปลงคานยมไปเปนพฤตกรรมเพอการบรหารจดการ สงผลใหมคะแนนในระดบต าท 1.00 คะแนน

5.5.3 การประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความ

พอเพยง

จากการทรฐวสาหกจทง 3 แหง ไมมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงคในคานยมทเกยวของกบจรยธรรม โดยระบพฤตกรรมเฉพาะคานยมทสงผลตอการด าเนนกจการเปนส าคญ ดงนนเมอมการน าพฤตกรรมตามคานยมไปผนวกเปนสวนหนงของการบรหารและประเมนผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงาน จากการบรหารสมรรถนะ (Competency Management) ทท าขนอยางเปนระบบ จงมเพยง กฟภ. ทสามารถประเมนสมรรถนะในหวขอหลกการเคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย และพรอมรบการเปลยนแปลง และ ธสน. สามารถประเมนหลกการการเคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย มงมนตอความส าเรจ มงเนนพฒนาปญญาและความร และพรอมรบการเปลยนแปลง ท าให ธสน. ทมคะแนนเทากบ 2.00 คะแนน ในขณะท กฟภ. มคะแนนเทากบ 1.00 คะแนน ส าหรบ กทท. เนองจากไมมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงคทงคานยมทเกยวของกบการปฏบตงานและคานยมดานจรยธรรมโดยตรง จงท าใหไมมการประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมและสงผลใหมคะแนนในระดบต าท 1.00 คะแนน

262

5.5.4 การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและ

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

การน าผลประเมนสมรรถนะตามหลกจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการก าหนดแรงจงใจนน พบวามเฉพาะ กฟภ. และ ธสน. ทมการบรหารสมรรถนะในพฤตกรรมทสอดคลองกบคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทใชในการปฏบตงาน และน าผลประเมนไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ ในขณะทการบรหารสมรรถนะในคานยมทเกยวของกบพฤตกรรมจรยธรรมโดยตรงนนเนองจากยงไมสามารถแปลงพฤตกรรมสการบรหารจดการ จงสงผลใหยงไมมการประเมนและน าผลประเมนไปผกโยงกบแรงจงใจทงดานการเงนและไมใชการเงนอยางเปนทางการ ผลการด าเนนงานทเกดขนนจงสงผลให กฟภ. และ ธสน. มคะแนนเทากบ 3.00 คะแนน ในขณะท กทท. มคะแนนในระดบต าท 1.00 คะแนน ตามล าดบ

จากภาพรวมการด าเนนงานขางตน จงสามารถสรปผลคะแนนการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม โดยเรยงล าดบจาก กฟภ. ทมคะแนนสงสดท 2.7500 คะแนน รองลงมา ไดแก ธสน. มคะแนนเทากบ 2.5000 คะแนน และ กทท. ทมคะแนนต าสดท 1.0000 คะแนน ตามล าดบ

263

ตารางท 69 สรปผลกรณศกษาการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม

5. กา

รบรห

ารสม

รรถน

ะดาน

จรยธ

รรม

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5หม

ายเหต

5.1 การน าคานย

มตามหล

กการแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ/หรอหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง มาเป

นกรอบ

การจดท

าคมอ

จรยธ

รรมธ

รกจข

ององคก

ร

อยางเปนล

ายลก

ษณอก

ษร

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

องคก

รนอย

กวา 5

ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

องคก

ร 6 ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

องคก

ร 7 ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

องคก

ร 8 ประเดน

มการก าหน

ดคานยม

ทสอด

คลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง เพอ

เปนก

รอบก

ารจด

ท าคม

อจรยธรรมธรกจ

องคก

ร 9 ประเดน

คานย

มตามหล

กการแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละ/หรอหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง ประกอ

บดวย

1. ก

าร

ปฏบต

อยางมจ

รยธรรม 2.

เคารพต

อ

ประโยช

นของผม

สวนไดส

วนเสย

3.

รบผด

ชอบต

อผลจากการกระท า

4.

โปรงใส 5

. พอป

ระมาณ 6

. พงพงตนเองได

7. ม

งมนต

อความส

าเรจ 8

. มงเน

นพฒนา

ปญญาและคว

ามร แ

ละ 9.

พรอมรบก

าร

เปลย

นแปล

ง

กทท.

ธสน.

กฟภ.

5.2 การแป

ลงคานย

มเปน

สมรรถน

ะ

(Com

peten

cy) ท

มงเนนจ

รยธรรมดาน

การแสด

งความรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และ

ความพอ

เพยง เพ

อใหเกด

การน าคานยม

สการปฏ

บตจรงในอ

งคกร

ไมมก

ารแป

ลงคานย

มตามหล

กการแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ/หรอหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งเปนพ

ฤตกรรม

พงปร

ะสงค

มการก าหน

ดพฤต

กรรมพง

ประสงคขอ

ง

คานย

มทชด

เจนโดย

สอดค

ลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง

บางสวน

มการบร

ณาการพฤ

ตกรรมพ

งประสงค

ของคานยม

หลกก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เปน

สมรรถน

ะในก

าร

ท างาน

(Com

peten

cy) ค

รบถว

นบาง

ประเด

น

มการก าหน

ดพฤต

กรรมพง

ประสงคขอ

ง

คานย

มทชด

เจนโดย

สอดค

ลองกบ

หลกก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคม

และห

ลกปร

ชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง

ครบถ

วนทก

ประเด

น

มการบร

ณาการพฤ

ตกรรมพ

งประสงค

ของคานยม

หลกก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง เปน

สมรรถน

ะในก

าร

ท างาน

(Com

peten

cy) ค

รบถว

นทก

ประเด

น

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

5.3 การปร

ะเมนส

มรรถนะพน

กงานดาน

จรยธ

รรมก

ารแส

ดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอ

สงคม

และความพ

อเพย

ง

ไมมก

ารปร

ะเมนส

มรรถนะ หรอมก

าร

ประเม

นพฤต

กรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

าม

พอเพยค

รบถว

นนอย

กวา 5

ประเดน

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

าม

พอเพยค

รบถว

นนอย

กวา 6

ประเดน

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

าม

พอเพยค

รบถว

นนอย

กวา 7

ประเดน

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

าม

พอเพยค

รบถว

นนอย

กวา 8

ประเดน

มการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมพน

กงานตาม

comp

etenc

y ทมงเนนจ

รยธรรมดานก

าร

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละคว

าม

พอเพยค

รบถว

นนอย

กวา 9

ประเดน

พจารณาการปร

ะเมนพ

ฤตกรรมเปน

รายบ

คคล

กทท.

กฟภ.

ธสน.

5.4 การน าผล

ประเม

นสมรรถนะดาน

จรยธ

รรมค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และ

สงแวดล

อมและป

รชญาเศ

รษฐก

จพอเพย

ง

ไปผก

โยงกบร

ะบบแ

รงจงใจ

ไมมก

ารน าผล

ประเม

น co

mpete

ncy ท

มงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละคว

ามพอ

เพยง

ไปผก

โยงกบร

ะบบแ

รงจงใจทง

ดาน

การเง

นและไมใชการเง

น

-มก

ารน าผล

ประเม

น co

mpete

ncy ท

มงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละคว

ามพอ

เพยง

บางดานไป

ผกโยงกบร

ะบบแ

รงจงใจ

-มก

ารน าผล

ประเม

น co

mpete

ncy ท

มงเนนจ

รยธรรมดานก

ารแส

ดงคว

าม

รบผด

ชอบต

อสงคมแ

ละคว

ามพอ

เพยง ท

ครบถ

วนทก

ดานไปผ

กโยงกบ

ระบบ

แรงจงใจ

กทท.

กฟภ.

และ ธสน

.

264

และเมอน าผลประเมนการบรหารจดการความยงยนทง 5 ดชนชวดขางตนน ามาเปรยบเทยบ

กบผลลพธความยงยนตามนยามความยงยนของรฐวสาหกจไทยทสรปไดจากการวจย โดยผลลพธทได

ในแตละมตจะมการแปรผลใหอยในรปคะแนนประเมน เชนเดยวกบผลคะแนนประเมนด านการ

บรหารจดการความยงยนทสรปไดจาก 5 ดชนขางตน ในทนจงสรปผลลพธความยงยนของ 3

รฐวสาหกจ ไดดงน

8.2 ความยงยนดานการเงน

ผลลพธความยงยนดานการเงนทพจารณาผลส าเรจยอย ครอบคลมทงดานการสรางรายได

จากการด าเนนงาน การไมประสบภาวะขาดทนสทธในระยะยาวจากการขาดประสทธภาพด าเนนการ

การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน และดานสภาพคลอง

ทางการเงนทงระยะสนและระยะยาว เมอพจารณาผลการด าเนนงานของ กฟภ. พบวาตงแตป 2555

ถงป 2558 กฟภ. มรายไดจากการด าเนนงานเพมขนอยางตอเนองคดเปนคะแนนเทากบ 4.00

คะแนน จากการมรายไดเทากบ 385,837 ลานบาท 431,350 ลานบาท 463,061 ลานบาท และ

463,708 ลานบาท ตามล าดบ ในขณะทดานการไมมภาวะขาดทนสทธนน จากการทผน าระดบสงระบ

วามการก าหนดแนวทางควบคมคาใชจายอยางมประสทธภาพ สงผลให กฟภ. มก าไรสทธดขนจาก

20,397 ลานบาท ในป 2557 เปน 21,072 ลานบาท ในป 2558 คดเปนระดบคะแนน 3.00 คะแนน

ซงผลดานการเงนดงกลาวท าให กฟภ. มสภาพคลองทดทงในระยะสนและระยะยาว ซงหากพจารณา

อตราสวนสภาพคลอง หรอ Current Ratio จะพบวาอตราสวนดงกลาวมคาเพมขนอยางตอเนองทกป

จาก 1.12 เทา ในป 2555 เปน 1.34 เทา ในป 2556 1.50 เทากบ ในป 2557 1.60 เทา และในป

2558 ตามล าดบคดเปนผลคะแนนทดเทากบ 4.00 คะแนน อยางไรกตามเนองจาก กฟภ. มการลงทน

และปรบปรงโครงขายไฟฟาในระดบภมภาค จนท าให กฟภ . มหนสนเพมขนจากป 2555 ถงป 2558

เทากบ 196,753 ลานบาท 205,690 ลานบาท 216,273 ลานบาท และ 227,541 ลานบาท ตามล าดบ จง

ท าใหดานหนสน กฟภ. มคะแนนในระดบต าท 1.00 คะแนน ดงนนเมอพจารณาความยงยนดาน

การเงนในภาพรวมจงสงผลให กฟภ. มผลความยงยนดานการเงนเทากบ 3.00 คะแนน

ในขณะทเมอเปรยบเทยบกบ ธสน. และ กทท. จากการท กทท. ด าเนนการไดดทสดดานการ

สรางรายไดจากการด าเนนงาน โดยมอตราเพมขนอยางตอเนองตดตอกนตงแตป 2555 ถงป 2558

จาก 10,775.66 ลานบาท ในป 2555 เปน 11,701.93 ลานบาทในป 2556 11,870.50 ลานบาทในป

265

2557 และ 12,470.31 ลานบาท ในป 2558 ซงแตกตางจาก ธสน. ทมรายไดจากการด าเนนงานเพม

ลดในแตละปไมเทากน จาก 3,683.59 ลานบาท ในป 2555 เปน 2,584.42 ลานบาทในป 2556

3,282.97 ลานบาทในป 2557 และ 2,929.15 ในป 2558 จงท าให กทท. มคะแนนในระดบ 4.00

คะแนน ซงสงกวา ธสน. ทมคะแนนเทากบ 1.00 คะแนน และจากการท กทท. มรายไดจากการ

ด าเนนงานเพมอยางตอเนอง จงท าให กทท . มก าไรสทธเพมขนจากป 2555 ถงป 2558 เทากบ

4,486.92 ลานบาท 5,017.39 ลานบาท 5,171.65 ลานบาท 5,578.81 ลานบาท ตามล าดบ ท าให

กทท. มคะแนนเทากบ 4.00 คะแนนในหวขอก าไรสทธ อยางไรกตามแม ธสน. จะมรายไดจากการ

ด าเนนงานไมคงท แตเนองจากมการบรหารจดการคาใชจาย จงสงผลใหตงแตป 2555 ถงป 2558

ธสน. มก าไรสทธเพมขนอยางตอเนองเชนเดยวกบ กทท. จาก 1,100.09 ลานบาท เปน 1,316.29

ลานบาท 1,516.08 ลานบาท และ 1,520.16 ตามล าดบ ดานการไมประสบภาวะขาดทนสทธในระยะ

ยาวจากการขาดประสทธภาพด าเนนการ กทท. และ ธสน. จงมคะแนนในระดบเดยวกนท 4.00

คะแนน

ส าหรบดานภาระหนและสภาพคลอง แม กทท. และ ธสน. จะมความสามารถในการสรางรายไดจากการด าเนนงาน และมก าไรสทธ แตจากปญหาภาระผกพนทเกยวของกบพนกงานของ กทท. เชน กองทนสงเคราะหพนกงานและคนงาน เปนตน และการมภาระผกพนจากการปฏบตงานตามภารกจของ ธสน. เชน ภาระผกพนจากการรบประกนการสงออกและการตงส ารอง เปนตน จนท าใหตองออกตราสารและเงนกยม จงสงผลใหรฐวสาหกจทง 2 แหง มภาระหนเพมขนและลดลงในแตละปไมเทากน คดเปนคะแนนเทากบ 1.00 คะแนน โดย กทท. มภาระหนสนลดลงจาก 24,590.94 ลานบาท ในป 2555 เปน 24,421.69 ลานบาท ในป 2556 และ 23,292.35 ลานบาท ในป 2557 กอนเพมเปน 23,873.28 ลานบาท ในป 2558 ในขณะท ธสน. มภาระหนเพมขนจาก 58,354.66 ลานบาทในป 2555 เปน 58,623.46 ลานบาทในป 2556 60,622.50 ลานบาท ในป 2557 กอนลดลงเปน 59,453.83 ลานบาท ในป 2558 ในขณะทดานสภาพคลองนนเมอพจารณาอตราสวนสภาพคลอง หรอ Current Ratio จะพบวา กทท. มคาอตราสวนไมคงท โดยป 2558 มระดบสภาพคลองทลดลงจากป 2557 ซงแสดงเปนตวเลขอตราสวน Current Ratio ตงแตป 2555 ถงป 2558 เทากบ 2.26 เทา 1.93 เทา 2.34 เทา และ 2.20 เทา นอกจากนนหากพจารณากระแสเงนสดสทธทเกดจากกจกรรมการด าเนนงาน การลงทน และการจดหาเงนจะพบวามคาตดลบเทากบ 1,984.13 ลานบาท ในป 2555 กอนทจะมกระแสเงนสดเปนบวกเทากบ 2,521.78 ลานบาทในป 2556 และเพมขนเลกนอยท 43.42 ลานบาทในป 2557 และกลบสภาวะตดลบอกครงในป 2558 ทตดลบ 1,121 ลานบาท ซงจากแนวโนมสภาพคลองทลดลงจงท าให กทท. มระดบคะแนนเทากบ 1.00

266

คะแนน ในขณะทสภาพคลองของ ธสน. นนหากพจารณาเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน (ลดลง) สทธ แมจะมการเพมลดในแตละปไมเทากน แตเนองจากมคาตดลบลดลงในป 2558 เมอเทยบกบป 2557 โดยแสดงคาเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน (ลดลง) สทธตงแตป 2555 ถง 2557 เทากบ 0.10 ลานบาท 0.24 ลานบาท ตดลบท 0.30 ลานบาท และตดลบลดลงท 0.08 ลานบาท ตามล าดบ จงท าให ธสน. มคะแนนดานสภาพคลองในระดบทดกวา กทท . ท 3.00 คะแนน จากภาพรวมดงกลาวจงสงผลให กฟภ. มความยงยนดานการเงนสงสดท 3.0000 คะแนน ในขณะท กทท. และ ธสน. มระดบคะแนนรองลงมาท 2.5000 คะแนน และ 2.2500 คะแนน ตามล าดบ

267

ตารางท 70 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานการเงน

6. คว

ามยง

ยนดา

นการเงน

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

6.1 การสรางรายไดจ

ากการ

ด าเนนงาน

รายไดด

าเนนงานลด

ลง

เมอเทย

บกบป

ทผานมา

/ รายไดด

าเนนก

ารเพม

ลดไมสม

าเสมอ

ในแต

ละป

รายไดจ

ากการ

ด าเนนงานเทยบ

เทากบ

ปทผานม

า

รายไดจ

ากการ

ด าเนนงานดก

วาปท

ผาน

มา

รายไดจ

ากการ

ด าเนนงานดก

วาปท

ผาน

มาตด

ตอกน

3 ป

รายไดจ

ากการ

ด าเนนงานดก

วาปท

ผาน

มาตด

ตอกน

5 ป

ธสน.

กฟภ.

และ กทท

.

6.2 การไมปร

ะสบภ

าวะขาดทน

สทธในระยะยาวจากก

ารขาด

ประสทธ

ภาพด

าเนนก

าร

มภาวะขาดทน

เมอ

เทยบ

กบปท

ผานม

า / ม

ภาวะขาดท

นไม

สม าเส

มอในแต

ละป

มภาวะขาดทน

แตม

สดสว

นทดก

วาปท

ผานม

า

มก าไรสทธ

ในปจ

จบน

มก าไรสทธ

ดกวาปท

ผานม

าตดต

อกน

3 ป

มก าไรสทธ

ดกวาปท

ผานม

าตดต

อกน

5 ป

กฟภ.

ธสน.

และ กทท

.

6.3 การไมมภ

าระห

นสนผ

กพน

ระยะยาวจากการขาดปร

ะสทธ

ภาพ

ในการป

ฏบตงาน

มภาระห

นเพม

ขนเมอ

เทยบ

กบปท

ผานม

า / ม

ภาระหน

เพม/ล

ดในแ

ต

ละปไ

มเทา

กน

ภาระหน

ลดลงแต

ยงม

จ านว

นมากกว

าปทผ

าน

มา

มภาระห

นทดก

วาปท

ผานม

า

มภาระห

นลดล

งจ านวน

3

ปตด

ตอกน

มภาระห

นลดล

งจ านวน

5

ปตด

ตอกน

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

6.4 สภา

พคลอ

งทางการเง

นทง

ระยะสน

และระยะยาว

ม Cu

rrent

ratio

n นอ

ย

กวา 1

หรอมแ

นวโนม

ลดลงในแต

ละป

/ ม

กระแสเงนสด

สทธน

อย

กวาป

ทผานมา

ม Cu

rrent

ratio

n

เทากบ

1 / มก

ระแส

เงน

สดสท

ธเทย

บเทา

กบป

ทผานมา

ม Cu

rrent

ratio

n

มากก

วา 1

/ มกระแส

เงนสด

สทธม

ากกว

าปท

ผานม

า

ม Cu

rrent

ratio

n

มากก

วา 1

และม

อตราสว

นเพม

ขน

ตดตอ

กน 3

ป /

ม

กระแสเงนสด

สทธ

มากก

วาปท

ผานม

า

ตดตอ

กนเกน

3 ป

ม Cu

rrent

ratio

n

มากก

วา 1

และม

อตราสว

นเพม

ขน

ตดตอ

กน 5

ป /ม

กระแส

เงนสด

สทธม

ากกว

าปท

ผานม

าตดต

อกนต

งแต

5

ปขน

ไป

กทท.

ธสน.

กฟภ.

268

8.3 ความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ

ผลลพธความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ ทพจารณาจาก 1. ความสามารถในการ

สรางผลส าเรจตามภารกจไดอยางแทจรงจนมภาพลกษณเปนทยอมรบโดยผมสวนไดสวนเสยทกกลม

โดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ และ 2. กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรง

ตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานท งในและ

ตางประเทศ พบวาหากพจารณาความสามารถในการสรางผลส าเรจตามภารกจตามขอ 1. จากผล

ประเมนในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจประจ าป 2559 ภายใตการก ากบดแลของ

สคร. กระทรวงการคลง จะพบวา กฟภ. เปนรฐวสาหกจทมผลประเมนสงสดท 4.9331 คะแนน

รองลงมาไดแก ธสน. และ กทท. ทมคะแนน 4.2387 และ 3.7016 คะแนน ตามล าดบ โดยตวชวดท

ใชส าหรบการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจแตละแหงนนพบวามความครอบคลมมตความ

ยงยนทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เชน ตวชวดดชนระยะเวลาทไฟฟาขดของ (SAIDI) 12

เมองใหญ การบรหารคาใชจายในการด าเนนงาน (CPI-X) (ลานบาท) การก ากบดแลกจการทดและ

ปองปรามการทจรตคอรรปชน การจดการระบบความปลอดภย อาชวอนามย และสงแวดลอมทาเรอ

(Port Safety, Health and Environmental Management System : PSHE-MS) จ านวนราย

สนเชอ SMEs ทอนมตใหม มลคาธรกจสะสมจากบรการสนเชอ และผลการปฏบตตามกฎระเบยบ

ขอบงคบและกฎหมาย เปนตน จากผลงานดงกลาวน จงท าให กฟภ. มผลคะแนนการด าเนนงานสงสด

ท 4.00 คะแนน รองลงมาไดแก ธสน. และ กทท. ทมระดบคะแนนเทากบ 3.00 คะแนน และ 2.00

คะแนน ตามล าดบ ในขณะทขอท 2. ดานกระบวนการปฏบตงานหลกทมคณภาพและไดมาตรฐานนน

พบวาทง 3 รฐวสาหกจ ตางๆไดรบการรบรองมาตรฐานจากหนวยงานภายนอกทเปนทยอมรบ โดย

กฟภ. ไดรบการรบรองมาตรฐาน ประกอบดวย มาตรฐานการใหบรการศนยราชการสะดวก

(Government Easy Contact Center ชอยอ GECC ) ส านกนายกรฐมนตร และ มาตรฐานการ

ออกแบบและตดตงระบบไฟฟา โดยส านกผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ในขณะท

ธสน. และ กทท. ไดรบการรบรองมาตรฐานคณภาพการปฏบตงานจากองคกรหลกธนาคารแหง

ประเทศไทย และองคการทางทะเลระหวางประเทศ หรอ International Maritime Organization

(IMO) ซงเปนหนวยงานทมบทบาททงการออกกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ และก ากบดแลให

หนวยงานภายใตสงกดหรออตสาหกรรมตองปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานดงกล าวอยาง

ครบถวนและมประสทธผลเทยบเทาสากล จากการทแตละรฐวสาหกจไดรบการรบรองจากหนวยงาน

269

ภายในและภายนอกอยางใดอยางหนง โดยไมสะทอนการไดรบการรบรองจากหนวยงานทเปนท

ยอมรบทงภายในและภายนอกประเทศอยางตอเนอง จงท าใหทง 3 รฐวสาหกจ มคะแนนการ

ด าเนนงานในระดบนอยกวามาตรฐานท 2.00 คะแนน และท าใหภาพรวมผลการด าเนนงานในหวขอ

ดงกลาว กฟภ. มระดบคะแนนสงสดท 3.0000 คะแนน ในขณะท ธสน. และ กทท. มคะแนนในระดบ

ต ากวามาตรฐานท 2.5000 คะแนน และ 2.0000 คะแนนตามล าดบ

270

ตารางท 71 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ

7. คว

ามยง

ยนดา

นการปฏ

บตงาน

ตามภ

ารกจ

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

7.1 ตวช

วดคว

ามส าเรจ

ของการ

ปฏบต

งานต

ามภา

รกจด

วยคว

ามเปนเลศ

เพอส

รางป

ระโยชน

แกเศรษ

ฐกจ สงคม

และสงแวด

ลอม

มผลส

าเรจข

องตว

ชวดผ

ลการ

ด าเนนงานในระบบ

ประเม

นผล

รฐวส

าหกจ

ครอบ

คลมไมค

รบถว

น

ทง 3

มต โดยม

ผลคะแน

นมากกว

า

3.00

มผลส

าเรจข

องตว

ชวดผ

ลการ

ด าเนนงานในระบบ

ประเม

นผล

รฐวส

าหกจ

ครอบ

คลม

3 มต

โดยม

ผลคะแน

นมากกว

า 3.00

มผลส

าเรจข

องตว

ชวดผ

ลการ

ด าเนนงานในระบบ

ประเม

นผล

รฐวส

าหกจ

ครอบ

คลมท

กมต โดย

มผลค

ะแนน

ท 4.0

0

มผลส

าเรจข

องตว

ชวดผ

ลการ

ด าเนนงานในระบบ

ประเม

นผล

รฐวส

าหกจ

ครอบ

คลมท

กมต โดย

มผลค

ะแนน

ท 4.5

00

มผลส

าเรจข

องตว

ชวดผ

ลการ

ด าเนนงานในระบบ

ประเม

นผล

รฐวส

าหกจ

ครอบ

คลมท

กมต โดย

มผลค

ะแนน

ท 4.5

00 และไดรบ

รางวลด

านการป

ฏบตงานตาม

ภารกจจากผถ

อหนภ

าครฐและ

หนวย

งานภ

าครฐ เอ

กชน หร

อ

องคก

รระห

วางป

ระเทศท

เปนท

ยอมรบ

กทท.

ธสน.

กฟภ.

7.2 คณภา

พและมาตรฐานก

ระบว

นการ

ปฏบต

งานต

ามภา

รกจ

กระบ

วนการไมเคย

ไดรบ

การ

รบรองมาตรฐานจากห

นวยงาน

ภายในห

รอภา

ยนอก

ประเท

ศ

กระบ

วนการเค

ยไดรบก

ารรบ

รอง

มาตรฐานจ

ากหน

วยงานภ

ายใน

หรอภ

ายนอ

กประเทศ

(รวมก

าร

ตรวจคณ

ภาพก

ารปฏ

บตงานท

หนวย

งานก

ากบ เชน ธป

ท ตรวจ

ธนาคาร วามมาตรฐานก

าร

ด าเนนงานตามท

ก าหน

ด เพอให

ด าเนนก

ารใหบร

การไดต

อเนอ

ง)

กระบ

วนการเค

ยไดรบก

ารรบ

รอง

มาตรฐานจ

ากหน

วยงานท

งภายใน

และภ

ายนอ

กประเทศ

กระบ

วนการเค

ยไดรบก

ารรบ

รอง

มาตรฐานจ

ากหน

วยงานท

งภายใน

และภ

ายนอ

กประเทศต

ดตอก

น

มากก

วา 3

ป

กระบ

วนการเค

ยไดรบก

ารรบ

รอง

มาตรฐานจ

ากหน

วยงานท

งภายใน

และภ

ายนอ

กประเทศต

ดตอก

น

มากก

วา 5

ป

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

271

8.4 ความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงของรฐวสาหกจ

ความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงของรฐวสาหกจ เมอพจารณาจาก

การทรฐวสาหกจสามารถแสดงอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมจรยธรรมของพนกงานตามหลกการ

แสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง การทรฐวสาหกจมภาพลกษณเปนทยอมรบจาก

หนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจท

รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ และการมภาพลกษณเปนทยอมรบจาก

หนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากการศกษาพบวาเนองจาก กฟภ. สามารถแปลงคานยมองคกรท

สอดคลองกบมาตรฐาน ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทครอบคลมทงสน 9 ดาน

ไดแก 1. การปฏบตอยางมจรยธรรม 2. เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย 3. รบผดชอบตอ

ผลจากการกระท า 4. โปรงใส 5. พอประมาณ 6. พงพงตนเองได 7. มงมนตอความส าเรจ 8. มงเนน

พฒนาปญญาและความร และ 9. พรอมรบการเปลยนแปลง ไปสการบรหารสมรรถนะของพนกงานได

จ านวน 2 หลกการ คอ เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย และพรอมรบการเปลยนแปลง

รวมถง ธสน. สามารถแปลงคานยมไดจ านวน 4 หลกการคอ เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวน

เสย มงมนตอความส าเรจ มงเนนพฒนาปญญาและความร และพรอมรบการเปลยนแปลง จงท าให

สามารถแสดงผลการเปลยนแปลงของพฤตกรรมพนกงานของแตละรฐวสาหกจไดตามคานยมท

ก าหนดถงขางตน ท าให กฟภ. และ ธสน. มคะแนนเทากบ 1.00 และ 2.00 ตามล าดบ อยางไรกตาม

เนองจาก กทท. ไมมการแปลงคานยมสการบรหารและประเมนสมรรถนะดงกลาวจงท าใหไมสามารถ

แสดงผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมท าใหมคะแนนในระดบต าท 1.00 คะแนน

ส าหรบการมภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปน

องคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ

เนองจาก กฟภ. มการผนวกหลกความรบผดชอบตอสงคมตามมาตรฐาน ISO 26000 เขาเปนสวน

หนงของกระบวนการปฏบตงาน กรณดงกลาวจงท าให กฟภ . มระบบและกระบวนการปฏบตงานทด

จนสามารถเปนตนแบบในการด าเนนงาน จนท าใหไดรบรางวลดเดนในรางวลการด าเนนงานเพอสงคม

และสงแวดลอมดเดนจาก สคร. กระทรวงการคลง ในป 2554 กฟภ. จงไดรบผลคะแนนในระดบทดท

4.00 คะแนน อยางไรกตามเนองจาก กฟภ. ไมมการด าเนนการตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

272

อยางเปนรปธรรมจงไมสามารถแสดงตนเปนตนแบบในการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ไดและท าใหมคะแนนในหวขอดงกลาวท 1.00 คะแนน ในขณะท ธสน. และ กทท. เนองจากไมมการน า

หลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตามมาตรฐานสากลและหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงมาประยกตใชภายในองคกร รฐวสาหกจทง 2 แหง จงไมสามารถแสดงตนเปนตนแบบตาม

หลกการตางๆ ไดอยางชดเจน และท าใหมผลความยงยนอยในระดบต าท 1.00 คะแนน ซงเมอ

พจารณาผลการด าเนนงาน จงพบวา กฟภ. มผลคะแนนความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบ

และพอเพยงของรฐวสาหกจดทสดท 2.0000 คะแนน ในขณะท ธสน. และ กทท. มระดบคะแนน

รองลงมาเทากบ 1.3333 คะแนน และ 1.0000 คะแนน ตามล าดบ

273

ตารางท 72 สรปผลกรณศกษาความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงของรฐวสาหกจ

8. คว

ามยง

ยนดา

นจรย

ธรรม

ทม

ความ

รบผด

ชอบแ

ละพอ

เพยง

ของ

รฐวส

าหกจ

ระดบ

1ระดบ

2ระดบ

3ระดบ

4ระดบ

5

8.1 อตราการเปลย

นแปล

งพฤต

กรรม

จรยธ

รรมข

องพน

กงานตามห

ลกการ

แสดงคว

ามรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

ความพอ

เพยง

พนกงานมพ

ฤตกรรมสอ

ดคลอ

งกบ

หลกจ

รยธรรมดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

งทงสน

3

ดาน / ไมมก

ารปร

ะเมนก

าร

เปลย

นแปล

งพฤต

กรรมจรยธ

รรม

พนกงานมพ

ฤตกรรม

สอดค

ลองกบห

ลกจรยธ

รรม

ดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

งทงสน

4 ดาน

พนกงานมพ

ฤตกรรม

สอดค

ลองกบห

ลกจรยธ

รรม

ดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

งทงสน

5 ดาน

พนกงานมพ

ฤตกรรม

สอดค

ลองกบห

ลกจรยธ

รรม

ดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

งทงสน

7 ดาน

พนกงานมพ

ฤตกรรม

สอดค

ลองกบห

ลกจรยธ

รรม

ดานค

วามรบผ

ดชอบ

ตอสงคม

และความพ

อเพย

งทงสน

9 ดาน

กฟภ.

และ กทท

ธสน.

8.2 การเปนต

นแบบ

ดานก

ารแส

ดง

ความรบ

ผดชอ

บตอส

งคมแ

ละ

สงแวดล

อมจน

เปนท

ยอมรบข

อง

องคก

รทงในแ

ละ/หรอตางป

ระเทศ

ไมมก

ารปฏ

บตดาน

CSR

in

Proc

ess

อยระหว

างพฒ

นาการ

ปฏบต

งานต

ามภา

รกจให

เปนไปต

ามหล

กการ C

SR in

Proc

ess

ผนวก

หลกก

าร C

SR in

Proc

ess เปน

สวนห

นงขอ

ง

การป

ฏบตงานปร

ะจ าวนได

ส าเรจ

ไดรบ

รางวลด

าน C

SR จาก

หนวย

งานภ

ายในหร

อ

ภายน

อกปร

ะเทศ

ไดรบ

รางวลด

าน C

SR จาก

หนวย

งานภ

ายในและ

ภายน

อกปร

ะเทศ

ธสน.

และ กทท

.กฟ

ภ.

8.3 การเปนต

นแบบ

ดานก

ารน าหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งมาป

ฏบตจ

น

เกดผ

ลส าเร

จทยอ

มรบข

ององคก

รทง

ในและ/ห

รอตางป

ระเทศ

ไมมก

ารด าเนนงานตามห

ลกปร

ชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

อยระหว

างพฒ

นาการ

ปฏบต

งานต

ามภา

รกจให

เปนไปต

ามหล

กปรชญา

เศรษ

ฐกจพ

อเพย

ง

ผนวก

หลกป

รชญาเศ

รษฐก

จ

พอเพยงเปนส

วนหน

งของการ

ปฏบต

งานป

ระจ าวน

ไดส าเรจ

ไดรบ

รางวลอ

งคกรตน

แบบ

ดานก

ารปร

ะยกต

ใชหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งจาก

หนวย

งานภ

ายในหร

อ

ภายน

อกปร

ะเทศ

ไดรบ

รางวลอ

งคกรตน

แบบ

ดานก

ารปร

ะยกต

ใชหล

ก

ปรชญ

าเศรษ

ฐกจพ

อเพย

งจาก

หนวย

งานภ

ายในและ

ภายน

อกปร

ะเทศ

กฟภ.

ธสน

. และ กทท

.

274

ซงเมอน าผลคะแนนประเมนดานการบรหารรจดการความยงยนทสรปไดจาก 5 ดชน และ

22 ตวชวดยอย มาพจารณารวมกบผลลพธความยงยนทเกดขนจรงใน 3 รฐวสาหกจ จะพบวา กฟภ.

เปนรฐวสาหกจทมคะแนนสงสดในการบรหารจดการความยงยน โดยมคะแนนรวมเฉล ย เทากบ

3.1463 คะแนน โดยล าดบรองลงมาไดแก ธสน. และ กทท. ทมคะแนนเฉลยรวมของการบรหาร

จดการเทากบ 2.5800 คะแนน และ 2.0082 คะแนน ตามล าดบ ซงล าดบคณภาพและมาตรฐานการ

ปฏบตงานดงกลาว มความสอดคลองและแสดงผลในทศทางเดยวกบผลลพธความยงยนทงดาน

การเงนและไมใชการเงนของทง 3 รฐวสาหกจ โดย กฟภ. เปนรฐวสาหกจทมระดบผลลพธความยงยน

โดยรวมทกมตสงสด เทากบ 2.7000 คะแนน ในขณะท ธสน. มคะแนนเปนล าดบสองท 2.0500

คะแนน และ กทท. เปนรฐวสาหกจทมคะแนนเปนล าดบสามท 1.9000 คะแนน

และเมอพจารณาเพมเตมถงดชนชวดรายมต ผลประเมนทไดแสดงใหเหนวาจากการททก

รฐวสาหกจมคะแนนเฉลยรวมในมตดานการบรหารจดการสมรรถนะดานจรยธรรมต ากวา 3.0000

คะแนน เมอน าผลประเมนดงกลาวมาเปรยบเทยบกบผลลพธความยงยนในมตดานจรยธรรมทมงเนน

ความรบผดชอบและความพอเพยงทเกดขนจรงในแตละรฐวสาหกจ จะพบขอสรปทสอดคลองไปใน

ทศทางเดยวกน โดยทง 3 รฐวสาหกจ ตางมผลลพธความยงยนดานจรยธรรมต าทสดเมอเปรยบเทยบ

กบผลลพธทางการเงนและการปฏบตงาน โดยมผลประเมนของ กฟภ. ธสน. และ กทท. เทากบ

2.0000 คะแนน 1.3333 คะแนน และ 1.0000 คะแนน ตามล าดบ ซงเมอพจารณาเพมเตมในกรณ

กฟภ. และ กทท. กจะพบวาสอดคลองเชนเดยวกน โดยรฐวสาหกจทง 2 แหง มผลคะแนนการบรหาร

สมรรถนะดานจรยธรรมต ากวาการบรหารความยงยนในมตอนท 2.7500 คะแนนและ 1.0000

คะแนน ตามล าดบ และมผลลพธความยงยนดานจรยธรรมอยในระดบคะแนนต าทสดท 2.0000

คะแนน และ 1.000 คะแนน ตามล าดบ

ซงผลสรปทไดจากการจดท ากรณศกษาดงกลาวน จงสามารถสรปไดวาดชนรวมทก าหนดจาก

ปจจยทผานการทดสอบความสมพนธเชงสถต มประสทธภาพในการอธบายความยงยนของ

รฐวสาหกจในมตทงดานการเงนและไมใชการเงนไดอยางสอดคลองไปในทศทางเดยวกนกบผลการ

ด าเนนงานทเกดขนจรง ท าใหแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทยในเชงดลยภาพนจงมความเทยงตรงและสามารถน าไปใชในการประเมนรฐวสาหกจตางๆไดจรง

ในทางปฏบต

275

บทท 6

การพฒนาโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

การพฒนาและนวตกรรมแบบจ าลอง SSM ใหอยในรปของโปรแกรมปฏบตการ หรอ

Web Application เพอใหผเกยวของกบการประเมนและพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยทก

กลม สามารถน าแบบจ าลอง SSM ไปใชไดโดยสะดวก เปนระบบ มมาตรฐาน และเกดประสทธผล

ตามเปาหมายของแบบจ าลองทก าหนด ซงโปรแกรมทท าการพฒนาขนนก าหนดใชชอวา “โปรแกรม

ประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย (The Sustainable

Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in

Thailand)” หรอ “โปรแกรม SSM” มขนตอนดงน

6.1 หลกการออกแบบระบบ

โปรแกรม SSM ถกพฒนาขนภายใตแนวคดทตองการใชเทคโนโลย เขามาสนบสนน

การจดเกบ ประเมน ประมวล และรายงานผลส าเรจของการบรหารความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ตามดชนชวดความยงยนทสรปไดจากผลการศกษาวจย โดยโปรแกรม SSM นจะท าใหรฐวสาหกจ

สามารถประเมนผลการปฏบตงานของตนเองไดอยางสมดล ตงแตภาวะผน าทตองท าการก าหนด

วสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

พรอมเขารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต รวมถงเสรมสรางความผกพนพนกงาน

จนถงการบรหารความยงยนเชงยทธศาสตรผานการเกบรวบรวมขอมลทเปนปจจยน าเขา (input) เพอ

น ามาวเคราะห SWOT และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร รวมถง

ความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลตอความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดย

ครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม การวเคราะห คดเลอก และบรหาร

จดการทรพยากรทสงผลตอความยงยนทงดานการเงนและไมใชการเงนของรฐวสาหกจ การเสรมสราง

การก ากบดแลกจการทดทงในระดบคณะกรรมการ การควบคมภายใน การตรวจสอบภายใน จนถง

การจดใหมกจการฝกอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ และการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรมทองคกรตองก าหนด

276

และแปลงคานยมดานจรยธรรมเขาสขนตอนการบรหารสมรรถนะ (Competency Management)

ของพนกงานอยางเปนระบบ โดยผลส าเรจของการบรหารจดการดงกลาวตองน าไปสการเกดผลลพธท

ดทงในดานการเงน การปฏบตงานตามภารกจ และดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความ

พอเพยงอยางมประสทธผล

ซงกรอบหลกเกณฑเพอประเมนผลการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย

ขางตน จะถกแปลงไปเปนระบบปฏบตการภายใตโปรแกรม SSM ทจะมระบบส าคญ ไดแก

1. ระบบการรบขอมลผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจทงดานการเงนและไมใชการเงนท

ครอบคลม 5 มต การประเมนความยงยนของรฐวสาหกจทส าคญ ไดแก 1. การก าหนด

วสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน 2. การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอ

บรหารความยงยน 3. การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน 4. การก ากบดแลกจการทด

และ 5. การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม

2. ระบบการประเมนผลความยงยนเชงของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ โดยแบงออกเปน 5

กรอบการประเมนทครอบคลมตาม 5 มตในหวขอท 1

3. ระบบตดตาม ประมวลและรายงานผลความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ ตาม

กรอบการประเมน 5 มต ในหวขอท 1 โดยจะแบงการรายงานผลออกเปน 5 รปแบบ ไดแก

3.1 การรายงานผลความยงยนแบบรายรฐวสาหกจ

3.2 การรายงานผลความยงยนแบบรายสาขาของรฐวสาหกจ

3.3 การรายงานความยงยนแบบภาพรวมของรฐวสาหกจ

3.4 การรายงายความยงยนแบบรายหลกเกณฑการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

3.5 การรายงานชองวางหรอโอกาสการพฒนาความยงยนจากผลประเมนความยงยนท

เกดขนจรง

4. ระบบสนบสนนการทบทวนและปรบปรงตวชวดและรอบปทท าการประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจ

โดยในการรายงานผลนนจะจดท าเปนรายงานทมรปแบบการน าเสนอทหลากหลายทง

แบบกราฟ แผนภาพ ตาราง และอนๆ รวมถงการใชสเพอแสดงระดบความส าเรจ เชน สเขยวแทน

ความส าเรจทดกวาเปาหมายมาก สเหลองแทนความส าเรจในระดบทเปนไปตามเปาหมาย หรอสแดง

277

แทนความส าเรจในระดบทต ากวาเปาหมายมาก เปนตน โดยแสดงแนวคดขางตนเปนแผนภาพ ได

ดงน

รปท 7 การใชประโยชนโปรแกรมเพอการประเมนและพฒนาความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย ระบบพฒนาอยในรปของเวบแอพลเคชนแบงเปน 2 สวนหลก ไดแก

1. ชดค าสงพเอชพ (PHP) ใชส าหรบจดท าเวปไซดและแสดงผลในรปแบบ HTML

2. ระบบ DBMS ดวย MySQL คอระบบการจดการฐานขอมล หรอซอฟตแวรทดแลจดการ

เกยวกบฐานขอมล โดยอ านวยความสะดวกใหแกผใชทงดานการสราง การปรบปรงแกไข

การเขาถงขอมล และการจดการเกยวกบระบบแฟมขอมลทางกายภาพ ผานชดค าสงภาษา

SQL ทกค าสงทใชกระท ากบฐานขอมลจะถกโปรแกรม DBMS น ามาแปล (Compile) เปน

การกระท าตางๆ ภายใตค าสงนนๆ เพอน าไปกระท ากบตวขอมลในฐานขอมล

ระบบ SSM ท างานในรปแบบของเวบไซด (Web Application) โดยมระบบแมขาย

(Web Server) เปนปจจยหลกในการด าเนนการ ซงการด าเนนการใชรปแบบของการก าหนดสทธการ

เขาใชงานโดยแบงระดบของผใชงานออกเปน 2 ระดบ ซงไดแก เจาหนาทบรหารจดการ และ

หนวยงานรฐวสาหกจทอยในระบบประเมนผลการด าเนนงาน

278

6.2 ความสามารถของระบบ

ระบบ SSM นก าหนดใหมความสามารถตามวตถประสงคของการศกษาวจยทตองการใหเปน

ระบบเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ สรปไดดงน

1) เปนกลไกส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทครอบคลม

มตทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยอยางครบถวนและสมดลทงผมสวนไดสวน

เสยภายในและภายนอกองคกร กระบวนการและผลลพธ ผลลพธทเปนรปธรรมและ

นามธรรมในเชงพฤตกรรมจรยธรรม ปจจบนและอนาคต และความสมดลระหวาง

ภารกจของรฐวสาหกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

2) เปนเครองมอของภาครฐส าหรบตดตามความคบหนา และรายงานผลความยงยนของ

รฐวสาหกจไทยในหลากหลายรปแบบทงรายแหง สาขา ภาพรวม และรายหลกเกณฑท

เกยวของกบความยงยน

3) เปนระบบฐานขอมลเพอจดเกบขอมลผลการด าเนนงานทเกยวของกบการพฒนาความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ โดยฐานขอมลดงกลาวนจะสามารถสนบสนน

การตดสนใจและเปนขอมลส าหรบภาครฐใชเพอก าหนดนโยบายการพฒนาและยกระดบ

ความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทงในดานภาวะผน า การวางแผนเชงยทธศาสตร การ

ก ากบดแลกจการทด และการเสรมสรางพฤตกรรมจรยธรรมของพนกงานรฐวสาหกจ

6.3 รายละเอยดความสามารถของระบบ

ความสามารถของระบบ SSM มรายละเอยด ดงน

1) ความสามารถในการรบขอมลผลการด าเนนงานดานความยงยนของรฐวสาหกจไทย เพอ

น าเขาสการประเมนผลตามหลกเกณฑหรอดชนชวดทก าหนด

โดยมระบบปฏบตการยอย ไดแก

1.1) การเขาใชงานระบบ ซงเปนขนตอนเรมตนโดยก าหนดใหรฐวสาหกจในฐานะ

หนวยงานทไดรบการประเมนความยงยนเขาสระบบเพอจดสงขอมลผลการ

บรหารจดการความยงยนตามกรอบหลกเกณฑการประเมนผลทก าหนดในรป

ของไฟลเอกสาร บนทกเขาในฐานขอมลของระบบทจดเตรยมไว พรอม

ประเมนตนเองเบองตนกอนบนทกและน าส งท งขอมลประกอบการ

279

ประเมนผล และผลประเมนตนเองแกส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง ผมหนาทรบผดชอบการประเมนการ

ด าเนนงานรฐวสาหกจในแตละป ซงขนตอนการด าเนนงานมดงน

1.1.1) รฐวสาหกจเรมเขาด าเนนการในระบบ โดยไปทหวขอ “หนวยงาน”

เพอเลอกชอรฐวสาหกจของตนเองจากรายชอทจดเตรยมไวทงหมด

1.1.2) รฐวสาหกจไปทหวขอ “ใสรหส” ระบรหสทไดรบจาก สคร. เปนราย

แหง และกดปม “log in” เพอเขาใชงานระบบฯ

รปท 8 การเขาระบบเพอใชงานโปรแกรม

1.1.3) รฐวสาหกจเขาสหนาประเมนผลตนเอง (Evaluation) และเรม

ประเมนตนเองตามตวชวดยอยของแตละกรอบหลกเกณฑการ

ประเมนความยงยนทจดเตรยมไว โดยหากจะด าเนนการประเมน

ตนเองในหวขอใด ใหจดวางตวชวดต าแหนงหรอเคอรเซอร (Cursor)

ไปท หวขอ “ผลคะแนน” ทจะมระดบคะแนนแยกเปน 5 ระดบ

ตงแต 1 คะแนน จนถง 5 คะแนน โดยเมอเลอนตวชวดต าแหนงไปท

คาระดบคะแนนใด จะมการขนเปาหมายในคาระดบคะแนนนน

เพอใหรฐวสาหกจพจารณาเปรยบเทยบกบผลการด าเนนงานของ

280

ตนเอง กอนทรฐวสาหกจจะท าการประเมนตนเองตามขอเทจจรงท

เกดขนในรอบป

รปท 9 การประเมนความยงยนดวยตนเองของรฐวสาหกจ

1.1.4) รฐวสาหกจไปทหวขอ “เลอกไฟล” เพอแนบเอกสารและขอมล

ประกอบการประเมนผลการด าเนนงานรายตวชวด ตามระดบ

คะแนนประเมนตนเองทรฐวสาหกจไดเลอกไวในหวขอกอนหนา

รปท 10 การแนบเอกสารขอมลผลการด าเนนงานเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

281

1.1.5) รฐวสาหกจด าเนนการประเมนตนเองพรอมแนบเอกสารประกอบจน

ครบถวนทกตวชวด กอนยนยนผลการด าเนนงานภาพรวม โดยเลอก

ประโยค “ยนยนแบบฟอรม เพอสงประเมนผล” และ กด “Save”

เพอบนทกผลประเมนตนเองโดยรวมทงหมดเขาระบบ

รปท 11 การยนยนผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

2) ความสามารถในการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยในเชงดลยภาพ เปน

ความสามารถเพอรองรบทปรกษาดานการประเมนผล คณะกรรมการประเมนผล และ

สคร. ในฐานะหนวยงานผมหนาทรบผดชอบและก ากบดแลการประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจ

โดยมระบบปฏบตการยอย ไดแก

2.1) ทปรกษาดานการประเมนผลฯ คณะกรรมการประเมนผล และ สคร .

เขาใชระบบ โดยไปทหวขอ “ใสรหส” พรอมระบรหส Admin หรอ

ผดแลระบบ และกดปม “log in” เพอเขาใชงาน

282

รปท 12 การเขาใชงานโปรแกรมของผประเมน/ทปรกษาเพอประเมนความยงยนรฐวสาหกจไทย

2.2) ทปรกษาดานการประเมนผลฯ เขาหนาจอ “Finalization” เพอท า

การประเมนความยงยนของรฐวสาหกจเปนรายแหง โดยด าเนนการ

ดงน

2.2.1) ไปทหวขอ “ระบป พ.ศ.” เพอเลอกป และรอบการประเมน

ความยงยน ตามระบบประเมนผลการด าเนนงานของ

รฐวสาหกจทโดยปกตจะแบงเปน 2 รอบ ไดแก รอบครงป

และ ณ สนปบญช ซงในทนไดแสดงเปนตวอยางขอมลไดแก

“ป 2561 (รอบท 1)”

2.2.2) ไปทหวขอ “ระบหนวยงาน” เพอคดเลอกชอรฐวสาหกจท

จะท าการประเมน

รปท 13 การเลอกรอบระยะเวลาเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

283

2.2.3) หนาจอจะแสดง 4 กรอบหลกเกณฑการประเมน พรอม

ตวชวดยอยเพอประเมนความยงยนของรฐวสาหกจในแตละ

กรอบทก าหนด โดยในแตละตวชวดนอกจากชอตวชวด จะ

แสดงขอมลทง ผลประเมนเบองตนทรฐวสาหกจประเมน

ตนเองผานหวขอ “คะแนนประเมน” พรอม น าหนกราย

ตวชวดในหวขอ “คาน าหนก” และ “ไฟลประกอบการ

ประเมน” ทเปนแหลงขอมลเอกสารผลการด าเนนงานของ

รฐวสาหกจทแนบมาเพอประกอบการพจารณาประเมนผล

ซงทปรกษาดานการประเมนผลฯ จะท าการประเมนโดยไป

ทหวขอ “คะแนนประเมนจากเจาหนาท” เพอประเมน

ความยงยนของรฐวสาหกจตามความเชยวชาญของทปรกษา

โดยพจารณาขอมลประเมนตนเองของรฐวสาหกจ เอกสาร

แสดงผลการด าเนนงานท เกดขนจรง เปรยบเทยบกบ

หลกเกณฑและเปาหมายการประเมนผลทก าหนดไว

284

รปท 14 การประเมนความยงยน โดยผประเมน/ทปรกษาดานการประเมนผลความยงยนของรฐวสาหกจ

285

2.2.4) เม อประเมนครบถวนทกตวช ว ด ท ปรกษาดานการ

ประเมนผลฯ จะท าการบนทกขอมลประเมนผลในขน

สดทาย โดยเลอกประโยค “ยนยนการประเมนเสรจ

สมบรณ” ทจดเตรยมไว แตหากตองการแกไขผลการ

ด าเนนงานใหม ใหเลอกประโยค “การประเมนไมสมบรณ

สงกลบหนวยงาน” ส าหรบกรณการประเมนยงไมเสรจ

สมบรณและตองรอขอมลประกอบเพมเตมบางตวชวดให

เลอกประโยค “บนทกผลการประเมน “ย ง ไม เสรจ

สมบรณ”” พรอมกด “Save”

รปท 15 การบนทกผลประเมนความยงยน โดยผประเมน/ทปรกษาดานการประเมนผลความยงยนของรฐวสาหกจ

2.2.5) คณะกรรมการประเมนผล และ สคร. เขาใชระบบ สามารถ

เขา สอบทานผลประเมนความยงยนรายรฐวสาหกจทท

ปรกษาดานการประเมนผลฯ ไดท าการประเมนไวแลว เพอ

ความโปรงใส และเปนการสอบทานซ าเพอเพมความถกตอง

แมนย า และเชอถอได

3) การตดตามและรายงานผลความยงยนของรฐวสาหกจ เปนความสามารถ เพอรองรบ

รฐวสาหกจ ทปรกษาดานการประเมนผล คณะกรรมการประเมนผล และ สคร.

286

โดยมระบบปฏบตการยอย ไดแก

3.1) รฐวสาหกจ ทปรกษาดานการประเมนผล คณะกรรมการประเมนผล

และ สคร. เขาใชงานระบบ โดยไปทหวขอ “ใสรหส” และระบรหส

ตามทตนเองไดรบสทธในการเขาใช

รปท 16 การเขาใชงานโปรแกรม เพอเขาตดตามประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

3.2) รฐวสาหกจ ทปรกษาดานการประเมนผล คณะกรรมการประเมนผล

และ สคร. เขาสหนาจอ “Summary & report” พรอมเลอกปทตองการตดตามการประมวลและรายงานผล

รปท 17 การเลอกรอบปเพอตดตามผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

3.3) ระบบตดตาม ประมวล และรายงานผลการด าเนนงานโดยแยกเปน 5

สวนไดแก

287

3.3.1) การตดตาม ประมวล และรายงานผลประเมนความยงยน

ภาพรวมของแตละรฐวสาหกจ ซงเพอใหงายในการตดตาม

ความคบหนาของการด าเนนงาน ระบบจะประมวลและ

รายงานผลประเมนโดยแยกเปน 3 กลมยอย ไดแก 1. ผล

คะแนนทรฐวสาหกจประเมนตนเอง 2. ผลคะแนนทอย

ระหวางการประเมนและตองรอเอกสารเพมเตมเ พอ

ประกอบการประเมน และ 3. ผลคะแนนสดทายททปรกษา

ดานการประเมนผลท าการประเมนจนเสรจสมบรณ

นอกจากนนระบบยงมการประมวลและรายงานผลภาพรวม

ทแสดงออกเปน 5 มตตามกรอบการประเมนความยงยน

และใชส เพองายตอการรบรส าหรบทกกลมทเกยวของ คอ

ใชสเขยวแสดงผลคะแนนในระดบทดเยยม (สะทอนระดบ

คะแนน 4.0 – 5.0 คะแนน) สเหลอง แสดงผลคะแนนใน

ระดบทดปานกลาง (สะทอนระดบคะแนน 3.9 – 3.0

คะแนน) และสแดง แสดงผลคะแนนในระดบต า (สะทอน

คะแนน 2.9 – 1.0 คะแนน) ส าหรบการรายงานผล

รปท 18 การรายงานภาพรวมผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทย

288

3.3.2) การตดตาม ประมวล และรายงานผลประเมนความยงยน

รายสาขาของรฐวสาหกจ ซงแบงออกเปน 9 สาขา ไดแก 1.

สาขาขนสง 2. สาขาพลงงาน 3. สาขาสอสาร 4. สาขา

สาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม 6.

สาขาเกษตร 7. สาขาสถาบนการเงน 8. สาขาสงคมและ

เทคโนโลย และ 9. สาขาทรพยากรธรรมชาต โดยเพอให

รฐวสาหกจ และ สคร . สามารถรบรและน าขอมลผล

ประเมนไปก าหนดแนวทางหรอนโยบายการพฒนาความ

ยงยนในระดบสาขาของรฐวสาหกจไดอยางเปนระบบ การ

รายงานผลในทนจงไดก าหนดน าเสนอผลคะแนนจ าแนก 5

กรอบหลกเกณฑประเมนความยงยนเชงสมดล โดยใชสเขยว

เหลอง และแดงประกอบการรายงานเชนเดยวกบการ

รายงานภาพรวมในหวขอขางตน

รปท 19 การรายงานผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยรายสาขา

3.3.3) การตดตาม ประมวล และรายงานผลประเมนความยงยน

รายรฐวสาหกจ ซงปจจบนมจ านวนทงสน 55 แหง เปนการ

289

น าเสนอผลประเมนความยงยนในระดบหนวยงาน ทจะท า

ใหรฐวสาหกจแตละแหงรบรถงมตทตนตองมงเนนให

ความส าคญในการพฒนา ใหเปนมาตรฐานเพอยกระดบ

ความยงยนโดยรวมขององคกร ซงระบบก าหนดแสดงผล

ประเมนเปน 5 มตความยงยน พรอมใชสเขยว เหลอง และ

แดงประกอบการรายงานเชนเดยวกบรายสาขา และราย

ภาพรวม

3.3.4) การรายงานชองวาง (GAP) ของกระบวนการตามหลกเกณฑ

หร อต วช ว ดด านการประเมนผลท ม คะแนนต าและ

รฐวสาหกจ หรอหนวยงานก ากบดแลตองน าไปวเคราะห

และก าหนดนโยบาย แนวทางหรอแผนการด าเนนงานเพอ

ปรบปรงและพฒนา ทจดท าในรปเอกสาร Word ให

รฐวสาหกจสามารถเลอกโหลดไดโดยไปทหวขอ “คลกด

รายละเอยด”

รปท 20 การรายงานผลประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยรายแหง

4) ระบบสนบสนนการทบทวนและปรบปรงตวชวดและรอบปทท าการประเมนความยงยน

ของรฐวสาหกจ เปนความสามารถเพอสนบสนนทปรกษาดานการประเมนผล

290

คณะกรรมการประเมนผล และ สคร . ส าหรบการทบทวนและปรบปรงตวชวดเพอ

ประเมนความยงยนของรฐวสาหกจใหมความทนกาล และสอดคลองกบสภาพแวดลอมท

เปลยนแปลงไปในอนาคต ทงดานนโยบายภาครฐ ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ หรอ

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ และมาตรฐานทภาครฐตองการใหรฐวสาหกจด าเนนการ

เพอน าไปสความยงยนทงตอรฐวสาหกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

ภายนอก พรอมเปลยนแปลงรอบปส าหรบการประเมนผลในแตละปทเปลยนแปลงไป

โดยมระบบปฏบตการยอย 2 สวนท ส าคญ ไดแก

4.1) การทบทวนและปรบปรงตวชวดเ พอประเมนความย งยนของ

รฐวสาหกจ มระบบคอ

4.1.1) ทปรกษาดานการประเมนผล คณะกรรมการประเมนผล และ

สคร. เขาสระบบผานการระบรหสของผดแลระบบเขาใน

หวขอ “ใสรหส” พรอมกด “Log in”

4.1.2) ทปรกษาดานการประเมนผลไปทหนา “Form Design” โดย

หนาจอจะแสดงรายละเอยดกรอบหลกเกณฑและตวชวด

ภาพรวมส าหรบการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจในป

ปจจบน ผานหวขอ

“รายการ” ทแสดงรายชอตวชวดตางๆ

“การใชงาน” ทแสดงเครองหมายถก “” ซงสะทอน

วาตวชวดดงกลาวถกใชส าหรบการประเมนผลใน

ปจจบน

“คาน าหนก” ทแสดงน าหนกการประเมนรายตวชวด

“เกณฑการใหคะแนน” ทแสดงเปาหมายการให

คะแนน

“หมายเหต” ทแสดงค าอธบายเพมเตมในแตละตวชวด

291

รปท 21 หนาจอแสดงตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

4.1.3) การปรบเปลยนหรอเพมตวชวดสามารถด าเนนการได ใหกด

“Save as” ในหวขอ “ค าสง” ในตอนทายของตารางตวชวด

จะแสดงประโยค “เพมหวขอใหม” ทปรกษาดานการ

ประเมนผลความยงยนจะสามารถเพมจ านวนตวชวดตาม

ตองการ เชน 5 หรอ 6 รายการ เปนตน และกด “Save”

ระบบจะท าการเพมตารางเพอใหกรอกตวชวดใหมพรอม

รายละเอยดเพมเตมเพอการประเมนผลในรอบปนนๆ

รปท 22 ค าสงการเพมตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

292

รปท 23 การบนทกผลการเพมตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

4.1.4) ส าหรบกรณปรบลดตวชวดใหมจ านวนนอยลงกวาเดมนน ให

ด าเนนการเชนเดยวกบหวขอขางตน แตการปรบลดนนใหไป

ทหวขอ “การใชงาน” ทแสดงเครองหมาย “” ซงสะทอน

การใชตวชวดดงกลาวส าหรบการประเมนผลความยงยนใน

ปจจบน โดยหากลบเครองหมาย “” ออก ตวชวดดงกลาวก

จะถกดงออกจากกรอบการประเมนผล และจะไมมการ

ประเมนประเดนนนในรอบปทท าการเปลยนแปลง ซ ง

เชนเดยวกบกรณเพมตวชวดคอ เมอท าการกด “Save”

ระบบจะบนทกรายการตวชวดใหมทท าการปรบลดเพอใชในการ

ประเมนผลในรอบปตอไป

293

รปท 24 การบนทกผลการลดตวชวดเพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

4.1.5) คณะกรรมการประเมนผล และ สคร. เขาตรวจสอบการ

เปลยนแปลงตวชวดเพอความถกตอง แมนย า และพจารณา

ความสอดคลองของการก าหนดตวชวดตามกรอบนโยบาย

และยทธศาสตรภาครฐทเปลยนแปลงและคาดหวงใหก าหนด

เปนตวชวดเพอประเมนผลส าเรจของการพฒนาความยงยน

ของรฐวสาหกจ

4.2) การเปลยนแปลงรอบปส าหรบการประเมนผล มระบบคอ

4.2.1) ทปรกษาดานการประเมนผล และ สคร. เขาสระบบผานการ

กรอกรหสในหวขอ “ใสรหส” พรอมกด “Log in”

4.2.2) ทปรกษาดานการประเมนผลไปหวขอ “Setting” และไปท

รายการ “ค าสง” จะพบหวขอ “ก าหนดวนใชงาน” ใหกด

หวขอดงกลาวเพอด าเนนการเปลยนแปลงรอบและปทจะท า

การประเมน

294

รปท 25 การออกจากโปแกรม เพอยตการใชระบบประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ 4.2.3) ทปรกษาดานการประเมนผลไปทรายการ “แกไขชอรอบ” ให

ด าเนนการเปลยนแปลงขอมลในชองวาง โดยสามารถแกไข 3

รปแบบไดแก

- รปแบบท 1 : เปลยนแปลงรอบประเมน ทแบงเปน 2

รอบ ไดแก รอบท 1 (ครงปหรอ 6 เดอน) และรอบท 2

(เตมป หรอ 12 เดอน)

- รปแบบท 2 : เปลยนระยะเวลาประเมน กรณดงกลาวให

แกไขเปลยนแปลงวน เดอน ป ทจะท าการประเมนผลใหม

- รปแบบท 3 : เปลยนแปลงทงรอบป และระยะเวลา

ประเมน

4.2.4) กดปม “Update” เพอใหขอมลรอบ และระยะเวลาท

เปลยนแปลงมการบนทกและน าไปใชประเมนไดตอไป

รปท 26 การแกไขรอบระยะเวลาการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

295

6.4 ค าอธบายเพมเตม

ระบบ SSM นนอกเหนอจากวตถประสงคหลกเพอเปนเครองมอส าหรบการประเมนความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทย ตามกรอบหลกเกณฑทเกดสะทอนแนวคดการแสดงความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแลว ระบบนยงจะเปนกลไกส าคญ

เพมเตมเพอใหรฐวสาหกจ และส านกงานคณะกรรมการรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง รวมถง

หนวยงานตนสงกดของรฐวสาหกจ สามารถใชขอมลทไดจากการประเมนผลดงกลาว ยอนกลบสการ

พฒนาและออกแบบนโยบายส าหรบพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยทงในระดบกระบวนการ

และพฤตกรรมการปฏบตงานของพนกงานรฐวสาหกจ และในระดบรายแหง รายสาขา และราย

ภาพรวม รวมถงระดบรายหลกเกณฑ หรอกลมหลกเกณฑการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทย

โดยเฉพาะจากการทระบบ SSM นพฒนาขนจากการใชหลกการประเมนความยงยนอยางสมดล หรอ

หลกการ Sustainable Balanced Scorecard (SBSC) เปนพนฐาน กยงจะท าใหการพฒนาความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยทจะเกดขนจากการใชระบบ SSM นสามารถเกดการพฒนาไดตงแตระดบ

ยทธศาสตร กอนน าลงสระดบกระบวนการ และพฤตกรรมการปฏบตงานตามล าดบ ทเรยกกบ

โดยทวไปวาเปนการพฒนาในรปแบบของ Double-Loop Leaning ซงถอเปนรปแบบการพฒนาท

ส าคญยงตอองคกรภาครฐ ทตองปฏบตตามนโยบายและยทธศาสตรทมการถายทอดลงมาเปนล าดบ

ชนตงแตในระดบภาครฐ กระทรวงตนสงกด สการปฏบตงานจรงในระดบรฐวสาหกจ

296

บทท 7

การยอมรบการใชโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

7.1 การยอมรบการใชเทคโนโลย

การส ารวจการยอมรบโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยเชง

ดลยภาพ (The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State

Own Enterprise in Thailand) ในทน ไดประยกตใชหลกการและแนวคดของแบบจ าลองการ

ยอมรบเทคโนโลย หรอ Technology Acceptance Model (TAM) ซงถกพฒนาขนโดย Fred Davis

และ Richard Bagozzi ตงแตป ค.ศ. 1989 โดยเปนแบบจ าลองทมพนฐานจากทฤษฎการกระท าท

เปนเหตเปนผลหรอ Theory of reasoned action (TRA) ทมสมมตฐานวาบคคลตางๆจะพจารณา

ถงผลของการกระท าทสามารถเกดขนได เพอเปนพนฐานส าหรบการตดสนใจอยางมเหตมผลวาจะ

กระท าสงนนหรอไม ดงนน TAM จงเปนแบบจ าลองทสะทอนถงแนวคดทวาบคคลทวไปจะเกดความ

ตองการและยอมรบทจะน าเทคโนโลยทไดรบการพฒนา ขนใหมมาใชประโยชน กตอเมอบคคลหรอ

ผใชงานดงกลาวรบรหรอเลงเหนถงปจจยทมอทธผลตอการตดสนใจใน 2 ประเดนทส าคญ (Davis,

Bagozzi et al. 1989) ไดแก

1) การรบรถงประโยชนของเทคโนโลยทจะไดรบ (Perceived usefulness (PU) ทแสดงถง

ระดบการรบรเกยวกบประโยชนของเทคโนโลยทจะมแกผใชบรการทงในดานการ

ปฏบตงาน หรอการด ารงชวตโดยทวไป ซงประโยชนของเทคโนโลยสามารถเกดไดอยาง

หลากหลาย เชน การเพมประสทธภาพในการตดตามและปรบปรงการด าเนนงานเชง

ยทธศาสตรของผน าองคกร การลดระยะเวลาการปฏบตงานและการใหบรการ การลด

ขอผดพลาดทเกดจากการปฏบตงานของทรพยากรมนษย การเพมการมสวนรวมของผม

สวนไดสวนเสยในการตรวจสอบการปฏบตงานองคกร การลดตนทนการด าเนนงาน

รวมถงการเพมชองทางการสอสารและแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางบคคลหรอ

องคกร เปนตน

297

2) การรบรหรอเหนไดถงความงายและสะดวกในการใชเทคโนโลยดงกลาว หรอ Perceived

Ease-of-Use (PEOU) ทหมายถงผใชเทคโนโลยนนตองเกดการรบรและเขาใจถงการ

ความงายและไมเกดความยงยากในการน าเทคโนโลยนนไปปฏบต

โดยการรบรทงสองประเภทนจะสงผลตอกระบวนการตดสนใจหรอทศนคต ทผใชงานนนๆจะ

มตอเทคโนโลยทไดรบการพฒนาขนใหม จนสงผลตอพฤตกรรมทจะปฏเสธหรอยอมรบเทคโนโลย

ดงกลาวในทสด โดยแบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลย นสามารถแสดงในรปแผนภาพ ไดดงน

รปท 27 แบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลย

7.1.1 การส ารวจการยอมรบเทคโนโลย

การส ารวจการยอมรบระบบ SSM ทไดประยกตน าหลกการและแนวคดของแบบจ าลอง

TAM มาใชน ผวจยไดด าเนนการอยางเปนขนตอน ผานการออกแบบสอบเพอส ารวจการยอมรบ

เทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย The

Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise

in Thailand ทมสาระส าคญครบถวนตามกรอบแนวคดของแบบจ าลอง TAM กอนน าไปด าเนนการ

สมภาษณกลมตวอยางตามระเบยบวธวจยทไดก าหนดใหมการคดเลอกดวยวธเจาะจง (Purposive

Sampling) เพอใหมนใจไดวาไดเกบรวบรวมขอมลความคดเหนของกลมทเกยวของและมความรความ

เขาใจในระบบประเมนผลความยงยนของรฐวสาหกจอยางครบถวนแลว ซงประกอบดวย ผแทนของ

รฐวสาหกจ จ านวน 9 ราย ทครอบคลมรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจของ

กระทรวงการคลงซงถกจดแบงออกเปน 9 สาขา ตามวตถประสงคจดตง ผบรหารระดบกลางของ

298

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลงทด าเนนงานอยางตอเนองตงแตป

2553-2558 จ านวน 1 ราย และผทรงคณวฒทเกยวของกบการประเมนและพฒนาการด าเนนงาน

ของรฐวสาหกจไทยทง 9 สาขา ทไดรบการแตงตงตอเนองตงแตป 2553-2558 จ านวน 7 ราย ซงผม

สวนไดสวนเสยทกลาวถงทงหมดนตางเปนผมสวนเกยวของและเขาใจถงระบบการประเมนความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทย จากการทมฐานะเปนผไดรบการประเมน และผประเมนทไดรบการแตงตง

หรอมอบหมายจากภาครฐใหท าหนาทแทน

7.1.2 แบบส ารวจเพอสอบความการยอมรบเทคโนโลย

การส ารวจการยอมรบโปรแกรม SSM ด าเนนการโดยใชแบบสอบถามเพอส ารวจการยอมรบ

เทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย The

Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise

in Thailand ซงถกพฒนาขนโดยมหลกการพนฐาน ดงน

1. ก าหนดประเดนการส ารวจทครอบคลมทกกจกรรมการประเมนความยงยนเชงดลยภาพ

ของรฐวสาหกจและระบบปฏบตการยอยตางๆ ของโปรแกรม SSM เพอใหมนใจวาทก

กจกรรมหรอระบบปฏบตงานยอยไดถกสอบถามถงการยอมรบอยางครบถวนแลว

2. แบบสอบถามการยอมรบโปรแกรม SSM น จะถกออกแบบใหมความนาเชอถอ โดยยด

หลกการและแนวคดตามแบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลยทเปนมาตรฐาน ซงไดแก

แบบจ าลอง TAM ทสามารถอางองไดตามหลกการทางวชาการ และการปฏบตทเปนท

ยอมรบโดยทวไป

จากหลกการขางตน จงท าใหแบบสอบถามเพอส ารวจการยอมรบโปรแกรม SSM ทพฒนาขน

นมประเดนส าคญทก าหนดใหสอบถามกลมตวอยาง ประกอบดวย

1. ชดค าถามทเกยวของกบกจกรรมการประเมนความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ

และระบบปฏบตการยอยตางๆ ภายในโปรแกรม SSM ซงครอบคลมทง

1.1 การจดเกบและรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยทเปน

ปจจยน าเขา (input) เพอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ทครอบคลม

299

5 มตส าคญ ไดแก 1. การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน

2. การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน 3. การ

จดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน 4. การก ากบดแลกจการทด และ 5.

การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม

1.2 การประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทยตามหลกเกณฑทก าหนดและ

จ าแนกเปน 5 มต ตามหวขอ 1.1 ซงสะทอนกจกรรมทเกยวของกบ

กระบวนการประเมนผล (Process) ของโปรแกรม SSM

1.3 การตดตามและรายงานผลความยงยนของรฐวสาหกจเชงดลภาพ ทสะทอน

ผลลพธ (Output) จากการประเมนความยงยนตามโปรแกรม SSM ทมการ

แสดงผลความยงยนในรปแบบตางๆ ดงน

1.3.1 การรายงานผลความยงยนแบบรายรฐวสาหกจ

1.3.2 การรายงานผลความยงยนแบบรายสาขาของรฐวสาหกจ

1.3.3 การรายงานความยงยนแบบภาพรวมของรฐวสาหกจ

1.3.4 การรายงายความยงยนแบบรายหลกเกณฑการประเมนความ

ยงยนของรฐวสาหกจ

1.3.5 การรายงานชองวางหรอโอกาสการพฒนาความยงยนจากผล

ประเมนความยงยนทเกดขนจรง

โดยสามารถสรปกจกรรมหรอระบบปฏบตการยอยทเกยวของกบโปรแกรม SSM ได

ดงน

300

Input Process Output

รปท 28 ระบบปฏบตการยอยในการประเมนความยงยนเชงดลยภาพของระบบ SSM

2. ส าหรบการพฒนาใหแบบสอบถามการยอมรบโปรแกรม SSM มความนาเชอถอตามหลก

วชาการนน ในทนผวจยไดประยกตใชกรอบหลกการและแนวคดของแบบจ าลอง TAM

ท Davis และ Richard Bagozzi ขนในป ค.ศ. 1989 เปนหลกในการอางอง (Davis

1993) อยางไรกตามเนองจากโปรแกรม SSM ทไดรบการพฒนาขนนถอเปนระบบท

เกยวของกบสารสนเทศดานการบรหารจดการความยงยน ดงนนนอกเหนอจาก

แบบสอบถามตามแนวทาง Davis และ Richard Bagozzi (1989) แลว ในทนยงไดน า

แบบสอบถามการยอมรบเทคโนโลยตามแนวทาง TAM ของ Fred D. Davis (1993)

(Davis 1993) น ามาเปนกรอบแนวทางอางองเพมเตมอกทางหนง โดยประเดนค าถามท

น าเสนอนนจะถกก าหนดเปนประโยคบอกเลา เพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความ

คดเหนเกยวกบการยอมรบ โดยแบงเปน 5 ระดบ โดยแตละระดบไดก าหนดค าอธบาย

ระดบการยอมรบ และหลกเกณฑการแปลความหมายของคาระดบการยอมรบทเปนไป

ตามมาตรวดของลเครท (Likert Scale) โดยมรายละเอยดดงน

- การเขาใชระบบ

SSM

- การปองขอมล

น าเขา (input)

- การประเมนผลความ

ยงยนเชงดลยภาพ

ครอบคลมทงดานภาวะ

ผน า กระบวนการ และ

พฤตกรรมบคลากร

- ผลความยงยน

เชงดลยภาพ

- รปแบบการ

รายงานผล

301

ตารางท 73 ระดบและความหมายการยอมรบนวตกรรม

ระดบการยอมรบ หลกเกณฑการแปลความหมาย

ค าอธบายระดบการยอมรบ

ระดบ 5 4.21-5.00 คะแนน เหนดวยมาก ระดบ 4 3.41-4.20 คะแนน เหนดวย

ระดบ 3 2.61-3.40 คะแนน เหนดวยปานกลาง

ระดบ 2 1.81-2.60 คะแนน เหนดวยนอย ระดบ 1 1.00-1.80 คะแนน ไมเหนดวย

ซงสามารถสรปค าถามของแบบสอบถามทงในสวนของประโยชนทผใชเหนวาจะ

ไดรบจากโปรแกรม SSM (Perceived Usefulness หรอ PU) และความงายในการน า

โปรแกรม SSM ไปใชจรงในทางปฏบต (Perceived Ease of Use หรอ PEOU) (Davis,

Bagozzi et al. 1989) ทอางองตามมาตรฐานและแนวทางของ Davis และ Richard

Bagozzi (1989) และ ทกลาวถงขางตน Fred D. Davis (1993) สรปไดดงน

สวนท 1 : การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived

Usefulness หรอ PU) ประกอบดวย 5 ค าถาม ไดแก

ค าถามท 1 : โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของ

รฐวสาหกจ

ค าถามท 2 : โปรแกรมชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนา

ความยงยนของรฐวสาหกจ

ค าถามท 3 : โปรแกรมท าใหสามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

ค าถามท 4 : โปรแกรมสงเสรมใหรฐวสาหกจบรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

ค าถามท 5 : ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนตอการประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจ

302

สวนท 2 : ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived Ease of Use หรอ

PEOU) ประกอบดวย 5 ค าถาม ไดแก

ค าถามท 1 : โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

ค าถามท 2 : โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

ค าถามท 3 : โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจทกประเภท

ค าถามท 4 : โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

ค าถามท 5 : ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

โดยในการค านวณผลความคดเหนเกยวกบการยอมรบโปรแกรม SSM น จะก าหนดน าหนก

ของประเดนค าถามทงสองสวนโดยก าหนดใหสวนท 1 การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม

SSM มน าหนกมากกวา สวนท 2 ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต ท 1.5 เทา

(Sauro, 2011) ในขณะทแบงผลคะแนนการยอมรบโปรแกรมออกเปน 5 ระดบ (Leikert Scale)

ตงแต ระดบท 1 “นอย” ระดบท 2 “คอนขางนอย” ระดบ 3 “ปานกลาง” ระดบ 4 “คอนขางมาก”

และระดบ 5 “มาก”

7.1.3 ผลส ารวจการยอมรบเทคโนโลยโปรแกรม SSM

ผลการยอมรบโปรแกรม SSM ทไดจดเกบไดโดยการใชแบบสอบถามเพอส ารวจการยอมรบ

เทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย รวมกบ

การสมภาษณกลมตวอยางเปนรายบคคล สามารถแสดงผลทงในระดบภาพรวม และจ าแนกตามกลม

ตวอยางทแบงออกเปน 3 กลม ไดดงน

1) กลมตวอยางโดยรวม

สวนท 1 : การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต

(Perceived Usefulness หรอ PU) สรปผลไดดงน

303

ตารางท 74 สรปผลความคดเหนโดยรวมในการยอมรบประโยชนของโปรแกรม

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของรฐวสาหกจ

3.94 เหนดวย

2. โปรแกรมชวยเ พมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

4.06 เหนดวย

3. โปรแกรมท าให สามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

4.38 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมสงเสรมใหรฐวสาหกจบรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

4.06 เหนดวย

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนต อ ก า ร ป ร ะ เ ม น ค ว า ม ย ง ย น ข อ งรฐวสาหกจ

4.06 เห นดวย

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.11 เห นดวย

ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived Ease of

Use หรอ PEOU) สรปผลไดดงน

ตารางท 75 สรปผลความคดเหนโดยรวมดานความงายของโปรแกรม

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

4.69 เหนดวยมาก

2. โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

4.50 เหนดวยมาก

304

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

3. โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจทกประเภท

4.56 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

4.44 เหนดวยมาก

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

4.50 เห นดวยมาก

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.55 เห นดวยมาก

2) รฐวสาหกจ

สวนท 1 : การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต

(Perceived Usefulness หรอ PU) สรปผลไดดงน

ตารางท 76 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของรฐวสาหกจ

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของรฐวสาหกจ

4.00 เหนดวย

2. โปรแกรมชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

4.17 เหนดวย

3. โปรแกรมท าใหสามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

4.39 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมส ง เส ร ม ให ร ฐ ว ส าหก จ 4.06 เหนดวย

305

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

บรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนตอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

4.06 เห นดวย

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.15 เห นดวย

ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived Ease of

Use หรอ PEOU) สรปผลไดดงน

ตารางท 77 สรปผลความคดเหนดานความงายของรฐวสาหกจ

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

4.61 เหนดวยมาก

2. โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

4.44 เหนดวยมาก

3. โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจ ทกประเภท

4.56 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

4.44 เหนดวยมาก

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

4.50 เห นดวยมาก

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.51 เห นดวยมาก

306

3) ผบรหารของ สคร.

สวนท 1 : การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต

(Perceived Usefulness หรอ PU) สรปผลไดดงน

ตารางท 78 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของผบรหารของ สคร.

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของรฐวสาหกจ

4.00 เหนดวย

2. โปรแกรมชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

4.00 เหนดวย

3. โปรแกรมท าใหสามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

4.00 เหนดวย

4. โปรแกรมส ง เส ร ม ให ร ฐ ว ส าหก จบรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

4.00 เหนดวย

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนตอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

4.00 เห นดวย

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.00 เห นดวย

ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived Ease of

Use หรอ PEOU) สรปผลไดดงน

307

ตารางท 79 สรปผลความคดเหนดานความงายของผบรหารของ สคร.

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

5.00 เหนดวยมาก

2. โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

5.00 เหนดวยมาก

3. โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจ ทกประเภท

5.00 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

4.00 เหนดวย

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

5.00 เห นดวยมาก

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.75 เห นดวยมาก

4) ผทรงคณวฒทเกยวของกบการประเมนและพฒนาการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทย

สวนท 1 : การยอมรบประโยชนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต

(Perceived Usefulness หรอ PU) สรปผลไดดงน

ตารางท 80 สรปผลความคดเหนการยอมรบประโยชนของผทรงคณวฒฯ

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของรฐวสาหกจ

3.83 เหนดวย

2. โปรแกรมชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

4.33 เหนดวยมาก

308

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

3. โปรแกรมท าใหสามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

4.00 เหนดวย

4. โปรแกรมส ง เส ร ม ให ร ฐ ว ส าหก จบรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

4.17 เหนดวย

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนตอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

3.83 เห นดวย

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.08 เห นดวย

ความงายในการน าโปรแกรม SSM ไปใชในทางปฏบต (Perceived Ease of

Use หรอ PEOU) สรปผลไดดงน

ตารางท 81 สรปผลความคดเหนดานความงายของผทรงคณวฒฯ

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

1. โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

4.50 เหนดวยมาก

2. โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

4.50 เหนดวยมาก

3. โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจ ทกประเภท

4.67 เหนดวยมาก

4. โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

4.33 เหนดวยมาก

309

ประเด นค าถาม คาเฉลย ระดบความคดเห น

5. ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

4.67 เห นดวยมาก

ผลคะแนนรวมเฉพาะค าถามท 1-4 4.50 เห นดวยมาก

7.2 ทรพยสนทางปญญาและการประยกตในเชงพาณชย

7.2.1 ทรพยสนทางปญญา

การบรหารทรพยสนทางปญญาในทน เนองจากโปรแกรม SSM เปนซอฟตแวร หรอชดค าสง

ทใชเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย จงไดรบสทธคมครองตามกฎหมาย

ลขสทธ โดยผวจยมสทธในการกระท าการใดๆตอโปรแกรม SSM ดงกลาว ทง การท าซ า ดดแปลง

และพฒนาตอยอดเพอน าออกจ าหนายในวงกวาง หรอหากพจารณาจ าแนกประเภทซอฟตแวรแลวจะ

พบวาโปรแกรม SSM เปนซอฟตแวรประยกต (Application Software) ประเภทซอฟตแวรส าเรจรป

(Software Package) ทผวจยพฒนาขนเพอจ าหนายส าเรจรปใหกลมลกคาเปาหมาย ซงไดแก สคร .

กระทรวงการคลง และรฐวสาหกจไทยสามารถน าไปใชงานไดทนท จากกรณดงกลาวเมอตองก าหนด

แนวทางการน าโปรแกรม SSM ไปใชประโยชนในเชงพาณชย ในทนจงไดด าเนนการรวบรวมแนวทาง

ทมความเปนไปได พรอมวเคราะหจดเดนและจดดอยของแตละแนวทาง รวมถงวเคราะหจดแขง

(Strength) จดออน (Weakness) โอกาส (Opportunity) และอปสรรค (Threat) ทผวจยเผชญใน

ปจจบน เพอน าไปสรปเปนแนวทางใชประโยชนเชงพาณชยทเหมาะสม สรปไดดงน

ทางเลอกท 1 : การขายสทธแบบเดดขาด เปนการขายโปรแกรม SSM ใหแก สคร.

กระทรวงการคลง และรฐวสาหกจไทยทเปนลกคาเปาหมายแบบเดดขาดทงโปรแกรมทประกอบดวย

เนอหาสาระส าคญของดชนประเมนความยงยนพรอมชดค าสงการประเมนการบรหารจดการความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทยหรอการขายพรอมซอรสโคด ซงจะท าใหลกคาสามารถน าโปรแกรม SSM ไป

ท าซ า ดดแปลงหรอปรบปรงแกไขทงดชนประเมนผลและระบบประปฏบตการยอยภายในโปรแกรมได

310

ทงหมดดวยตนเอง กรณดงกลาวจงท าใหทางเลอก 1 มจดเดนทผพฒนาโปรแกรมจะไดรบประโยชน

ในรปของตวเงนโดยทนท และไมมคาใชจายดานการตลาดการประชาสมพนธ และคาใชจายในการ

แกไข ปรบปรง และพฒนาตอยอดนวตกรรมโปรแกรม SSM ใหมมลคาเพมตอบสนองความตองการ

ของลกคาเปาหมายในแตละชวงเวลาไดในอนาคต อยางไรกตามทางเลอกดงกลาวพบวามขอเสยจาก

การทลกคาเปาหมายไดรบสทธในการท าซ า ปรบปรงและพฒนาโปรแกรมได เอง จงท าใหผวจยเสย

โอกาสในการพฒนาตอยอดนวตกรรม ซงจะสงผลกระทบใหไมสามารถสรางรายไดจากโปรแกรม

SSM ในระยะยาว และไมสามารถรกษาสถานะการเปนผน าในการพฒนาดชนประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจไดในอยางตอเนองในอนาคต

ทางเลอกท 2 : การเกบรกษาสทธในการใชงาน การท าซ า ดดแปลง หรอพฒนาตอ

ยอดโปรแกรมไวทผวจยพฒนา ซงกรณดงกลาวนผวจยจะใหสทธลกคาเปาหมายในการน าโปรแกรม

ไปใช โดยยงคงรกษาสทธในการปรบปรง แกไข และพฒนาโปรแกรม SSM ไวกบผวจย จากการไม

ขายซอรสโคดใหแก สคร. กระทรวงการคลง และรฐวสาหกจ ทางเลอกดงกลาวนจงมจดเดนทท าให

ผวจยสามารถสรางรายไดจากนวตกรรมอยางตอเนองทงในปจจบนและอนาคต เนองจากลกคา

เปาหมายไมสามารถปรบเปลยนชดค าสงหรอระบบปฏบตการยอยภายในโปรแกรมไดเอง ตองพงพง

ผวจยในการแกไขรายละเอยดตางๆของ โปรแกรมโดยรวม นอกจากนนแนวทางดงกลาวนยงจะท าให

ผวจยมโอกาสพฒนานวตกรรมหรอบรการเสรมอนๆ น าเสนอใหแกลกคาเปาหมายเดมอยางตอเนอง

รวมถงเปดโอกาสใหสามารถพฒนาตอยอดนวตกรรมใหมคณคาเพยงพอตอการเขาสตลาดเปาหมาย

ใหมในอนาคตไดอกทางหนง อยางไรกตามทางเลอกท 2 พบวามขอเสยจากการทผวจยตองม

คาใชจายเพมเตมในการท าการตลาดประชาสมพนธและการใหบรการหลงการขาย รวมถงมคาใชจาย

ในการแกไข ปรบปรง และพฒนาตอยอดนวตกรรมใหมความทนสมยเพอตอบสนองความตองการของ

ตลาดในแตละชวงเวลา นอกจากนนอาจตองเผชญกบความเสยงจากการถกลอกเลยนแบบโปรแกรม

จากคแขงในตลาดทท าไดโดยงาย

โดยเมอน าผลการวเคราะหแนวทางทเปนไปไดขางตนมาพจารณารวมกบจดแขง จดออน

โอกาสและอปสรรคทผวจยมหรอเผชญในปจจบน ไดแก

311

- จดแขง (Strength : S) :

1. มภาพลกษณการเปนทปรกษาทมความเชยวชาญดานการประเมนผลการด าเนนงานของ

องคกรทงภาครฐและเอกชนอยางตอเนองมากกวา 10 ป

2. มทกษะ ความรความสามารถดานการก ากบดแลกจการทด การแสดงความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอม รวมถงการพฒนาความยงยนขององคกรทงภาครฐและเอกชน ท า

ใหสามารถพฒนานวตกรรมทงผลตภณฑและบรการทเกยวของกบความยงยนไดอยาง

รวดเรว

3. มความสมพนธทดกบ สคร. กระทรวงการคลง และรฐวสาหกจในระบบประเมนผลการ

ด าเนนงาน ท าใหหนวยงานตางๆใหความรวมมอและสนบสนนการด าเนนงานดานตางๆ

4. มความสามารถในการเขาถงฐานขอมลผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยทเกบสะสม

มามากกวา 10 ป จากการเปนทปรกษาดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ

ของ สคร. กระทรวงการคลง ท าใหสามารถวเคราะหความตองการทงหนวยงานก ากบ

ดแลและรฐวสาหกจ และศกษานวตกรรมเพอพฒนารฐวสาหกจไดโดยงาย

5. โปรแกรม SSM ใชงบประมาณในการพฒนานวตกรรมต า

- จดออน (Weakness : W) :

1. ขาดทกษะ ความเชยวชาญและประสบการณดานการตลาด

2. มงบประมาณจ ากดส าหรบการพฒนา และนวตกรรมผลตภณฑและบรการ

3. โปรแกรม SSM ลอกเลยนแบบไดงาย

- โอกาส (Opportunity : O) :

1. ผแทน สคร. กระทรวงการคลงในฐานะผก ากบและดแลระบบประเมนผลการด าเนนงาน

รฐวสาหกจ และผแทนรฐวสาหกจ ใหความสนใจและตองการเครองมอเพอประเมนและ

พฒนาตนเองไดตามหลกการพฒนาความยงยนทเปนทยอมรบโดยทวไป

2. รฐบาลใหความส าคญและมงน าหลกการพฒนาความยงยนมาประยกตใชกบหนวยงาน

ภาครฐทกประเภท

3. ปจจบนยงขาดระบบประเมนผลการบรหารจดการความยงยนเชงสมดล เพอน ามา

ประยกตใชส าหรบกลมรฐวสาหกจอยางเปนรปธรรม

312

4. คแขงทมทกษะความรความเชยวชาญดานการประเมนการพฒนาความยงยนปจจบนม

จ านวนจ ากด

- อปสรรค (Threath : T) :

1. หลกการพฒนาความยงยนเปนแนวทางการประเมนและพฒนาองคกรรปแบบใหม ซง

รฐวสาหกจหลายแหงยงขาดความรความเขาใจเพอใหเกดการยอมรบและน าไปปฏบตได

อยางมประสทธผล

2. เทคโนโลยมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหการแขงขนในตลาดทใชเทคโนโลยเปน

พนฐานตองมการพฒนาตนเองอยางรวดเรวและตอเนองหากตองการคงความเปนผน า

ตลาดในผลตภณฑและบรการทคดคนและน าออกวางจ าหนายเปนรายแรก

ซงเมอน าขอดและขอดอยของแตละทางเลอก มาพจารณารวมกบผลการวเคราะห

SWOT ของผวจยตามทระบขางตน จงท าใหพบวาทางเลอกท 2 ซงไดแก การเกบรกษาสทธในการใช

งาน การท าซ า ดดแปลง หรอพฒนาตอยอดโปรแกรมไวทผวจย เปนทางเลอกทจะสรางรายไดและ

ประโยชนเชงพาณชยทคมคาแกผวจยในระยะยาว เนองจาก

- ผวจยมจดแขงดานความรความเชยวชาญในการประเมนผลองคกร และการพฒนาความ

ยงยนของภาครฐและเอกชน รวมถงมฐานขอมลรฐวสาหกจมากกวา 10 ป เมอน ามา

พจารณารวมกบการทปจจบนคแขงทมทกษะความรความเชยวชาญดานการประเมนและ

พฒนาความยงยนมจ านวนจ ากด กรณดงกลาวการทผวจยเกบสทธในการแกไข ปรบปรง

และพฒนานวตกรรมไวกบตนเอง จงเปนโอกาสใหสามารถสรางรายไดไดอยางตอเนองใน

ระยะยาว โดยใชความเชยวชาญในการพฒนาและตอยอดโปรแกรมใหเนอหาการ

ประเมนผล เชน ดชนชวด และคาเปาหมายการประเมนผลทสะทอนมาตรฐานสากลท

เปลยนแปลงไป เปนตน ทหลากหลาย น าเสนอผใชบรการเปาหมายไดอยางรวดเรว ซง

การน าเสนอเนอหาการประเมนรปแบบใหมน นอกจากจะท าใหผใชบรการเลงเหนถง

คณคา (Value) ใหมทไดรบอยางสม าเสมอแลว ยงจะท าใหไดรบประโยชนจากดชนวด

ใหมทเปลยนแปลงไดอยางสอดคลองกบมาตรฐานสากลทเปลยนแปลงไปในแตละ

ชวงเวลา จนท าใหผใชบรการเกดความพงพอใจ และผกพนทจะใชบรการกบผวจย ใน

ระยะยาว

313

- ปจจบนประเทศไทยขาดระบบประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ ในขณะทภาครฐได

ออกนโยบายการพฒนาความยงยนในรฐวสาหกจ จงเปนโอกาสในการพฒนา Software

แบบส าเรจรป น าออกจ าหนายทงในกลมหนวยงานก ากบดแลและรฐวสาหกจ

- ผวจยมจดแขงดานภาพลกษณและความสมพนธทดแก สคร. กระทรวงการคลงและ

รฐวสาหกจทเปนกลมลกคาเปาหมาย จงสามารถแกไขจดออนดานการขาดทกษะและ

ความเชยวชาญดานการตลาดของผวจย

- ผวจยมจดออนดานงบประมาณจ ากด แตเนองจาก Software มงบประมาณพฒนาต าจง

ไมสงผลกระทบตอผวจยอยางมนยส าคญ

7.2.2 การประยกตในเชงพาณชย

การน าโปรแกรม SSM ออกจ าหนายในเชงพาณชยไดจรงนน ผวจยไดด าเนนการโดยใช

การสอบถามความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดทางการตลาดจากกลมตวอยาง 17 ราย ตาม

ระเบยบวธวจยทครอบคลมทง สคร. กระทรวงการคลง รฐวสาหกจ และผทรงคณวฒทเกยวของกบ

ระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ โดยตงประเดนค าถามทครอบคลม 4 มมมองทางตลาด

ไดแก ผลตภณฑ (Products) ราคา (Pricing) ชองทางการจ าหนาย (Place) และการสงเสรม

การตลาด (Promotion) (Kotler, 1967) ซงมรายละเอยดสรปไดดงน

1. เพอใหโปรแกรม SSM มคณสมบตทดยงขนเพอการจ าหนาย ทานเหนวาโปรแกรมควร

ไดรบการพฒนาฟงกชนใดเพมเตม (Product)

2. ระดบราคาในการจ าหนายโปรแกรม SSM ทเหมาะสมคอราคาใด (Price)

3. โปรแกรม SSM น ทานเหนวาควรถกพฒนาใหใชงานไดจรงผานชองทางใด ใน

คอมพวเตอร สวนบคคล / โทรศพทมอถอ หรอ แทบเลต (Place)

4. หากจะท าใหโปรแกรม SSM เปนทรจก และถกน าไปใชประโยชนในวงกวางเหนวาควร

ด าเนนการอยางไร (Promotion)

ซงผลจากการสอบถามท าใหไดขอสรป ดงน

314

1. เพอใหโปรแกรม SSM มคณสมบตทดยงขนเพอการจ าหนาย ทานเหนวา

โปรแกรมควรไดรบการพฒนาฟงกชนใดเพมเตม (Product)

1) การพฒนาเพมศกยภาพจดเกบขอมลผลการด าเนนงานดานความยงยนของ

รฐวสาหกจ ในรปแบบฐานขอมลขนาดใหญ ทสามารถน าไปประมวลผลและก าหนด

แนวทางการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไดอยางแทจรง

2) การพฒนาใหปรบใชกบโทรศพท เคร องมอ หรออปกรณพ กพาไดอยางม

ประสทธภาพ

3) ควรเพมการจดท าคมอการใชงานระบบ เพอท าใหการใชงานเปนไปอยางกวางขวาง

และเปนมาตรฐาน

4) การเชอมตอกบระบบฐานขอมลของรฐวสาหกจ ท าใหสามารถตดตามและจดเกบผล

การด าเนนงานของรฐวสาหกจทเกยวของกบตวชวด ไดโดยอตโนมต โดยไมตองให

รฐวสาหกจน าสงเปนรายครงป หรอรายป

5) รปแบบฟอรมของโปรแกรมสามารถพฒนาใหมความสวยงาน และนาดงดดใจมากขน

2. ระดบราคาในการจ าหนายโปรแกรม SSM ทเหมาะสมคอราคาใด (Price)

การก าหนดราคาโปรแกรม SSM ทสอดคลองกบแนวทางท 2 การเกบรกษาสทธในการแกไข

ดดแปลง หรอพฒนาตอยอดโปรแกรมไวทผวจยพฒนา โดยไมขายชดค าสงหรอซอรสโคด กลม

ตวอยางมความยนดจายสงสดทระดบราคา 3 ลานบาท ในขณะทก าหนดใหราคาต าสดท 0.30 ลาน

บาท คดเปนราคาเฉลยของโปรแกรม SSM ทงสนเทากบ 0.91 ลานบาท

315

ตารางท 82 สรปผลความคดเหนเพอก าหนดราคาโปรแกรม

กลมตวอยาง ราคาต าสด (ลานบาท)

ราคาสงสด (ลานบาท)

ราคาเฉลย (ลานบาท)

1. รฐวสาหกจ 2.00 0.50 0.97 2. ผบรหารของ สคร. 0.80 0.80 0.80

3. ผทรงคณวฒฯ 3.00 0.30 0.80

4. กลมตวอยางโดยรวม 3.00 0.30 0.91

3. โปรแกรม SSM น ทานเหนวาควรถกพฒนาใหใชงานไดจรงผานชองทางใด

(Place)

ตารางท 83 สรปผลความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมในการน าโปรแกรมไปใชประโยชน

ชองทาง ความคดเห น (รอยละ) คอมพวเตอรสวนบคคล 94.44

โทรศพทมอถอ 72.22

แทบเลต 44.44

4. หากจะท าใหโปรแกรม SSM เปนทรจก และถกน าไปใชประโยชนในวงกวางเหนวาควรด าเนนการอยางไร (Promotion)

ตารางท 84 สรปผลความคดเหนเกยวกบวธการน าโปรแกรมไปใชประโยชนในวงกวาง ประเด นขอเสนอแนะ ความคดเห น (รอยละ)

การจงใจให สคร. และกระทรวงตนสงกดของรฐวสาหกจเหนประโยชน เกดการยอมรบ และบงคบใช โดยก าหนดเปนนโยบายรวมถงมการประกาศใชอยางเปนทางการ

42.11

การพฒนาใหระบบฯ สามารถประยกตใชกบเครองมออเลกทรอนกส หรออปกรณเทคโนโลยดจทลหลากหลายรปแบบ เพอเพมโอกาสในการน าไปใชประโยชน เชน ผานทงคอมพวเตอรสวนบคคล โทรศพทมอถอ แทปเลต (Tablet) และอปกรณพกพาอนๆ เปนตน

42.11

316

ประเด นขอเสนอแนะ ความคดเห น (รอยละ)

การจดใหมการอบรมใหความร และแนะน าการใชระบบอยางเปนทางการ เพอใหรฐวสาหกจรบรถงความงาย และสะดวกในการเขาใชระบบฯ

21.05

การจดท า pilot project เพอใหรฐวสาหกจสามารถทดลองใชงาน ท าใหรฐวสาหกจกลมเปาหมายเกดความไววางใจระบบฯ และเหนประโยชนทจะสามารถน าไปใชงานไดจรง โดยการทดลองควรมการก าหนดและคดเลอกรฐวสาหกจทมคณสมบตทเหมาะสม เพอเปนตนแบบและใหรฐวสาหกจเกดความเชอมน และตองการเขารวมน าระบบไปใชในทางปฏบต

10.53

การจดใหมระบบแรงจงใจ ในเชงคะแนนประเมน เพอใหรฐวสาหกจเกดแรงจงใจ และทดลองน าไปใชประโยชน

10.53

การมงเนนการประชาสมพนธเพอใหเกดการรบรเกยวกบระบบฯ ในวงกวาง

10.53

การพฒนาตวชวดใหงายตอความเขาใจ และใชส าหรบการประเมนและพฒนาความยงยนไดอยางด

10.53

การท าใหผบรหารระดบสงของรฐวสาหกจยอมรบ กจะท าใหการจดซอระบบฯ เพอน ามาประเมนและพฒนาตนเองท าไดงายและรวดเรวยงขน

5.26

ตองสามารถชแจงขอด และความแตกตางเชงคณคาจากระบบประเมนผลในรปแบบเดมเพอใหรฐวสาหกจเกดความเขาใจและยอมรบ

5.26

ความครอบคลมของเกณฑประเมนความยงยน และขอมลเกยวกบความยงยนทตองจดเกบไดอยางครบถวนจากรฐวสาหกจ โดยหากรฐวสาหกจไมมการจดเกบหรอแสดงขอมลดงกลาวไดครบถวนและมประสทธภาพ กจะท าใหการประเมนตามระบบมประสทธภาพลดลง

5.26

317

จากการวเคราะหขางตน ท าใหสามารถสรปแนวทางการประยกตใชโปรแกรม SSM ใน

เชงพาณชย ไดดงน

- แนวทางการบรหารทรพยสนทางปญญา ก าหนดใชแนวทางการเกบรกษาสทธในการแกไข

ดดแปลง หรอพฒนาตอยอดโปรแกรมไวทผวจย โดยจะก าหนดขอบเขตระยะเวลาการใช

โปรแกรมเปนรายป และผวจยจะจดท าสญญาทก าหนดสทธของผใชบรการ ใหมสทธในการ

ใชโปรแกรมคอมและเอกสารคมอการใชงานทเกยวของ โดยไมมสทธทจะใหเชา ท าซ า

ดดแปลง น าออกโฆษณา แกไขชอ เลข รหส หรอเรยบเรยงใหม เวนแตผ วจยจะใหความ

ยนยอมอยางเปนลายลกษณอกษร

- โปรแกรม SSM น ก าหนดพฒนาใหสามารถใชงานไดหลากหลายชองทาง โดยเฉพาะ

คอมพวเตอรสวนบคคล (Personal Computer) และ โทรศพทมอถอ ทผลการสมภาษณ

พบวาเปนชองทางทมระดบความตองการสงสดท รอยละ 94.44 และรอยละ 72.22

ตามล าดบ

- ก าหนดบรการเสรมระบเปนสวนหนงในการใหบรการรวมกบการใหสทธในการใชโปรแกรม

SSM ไดแก การเปนทปรกษาเพอน าผลประเมนทไดจากการประเมนตามโปรแกรม SSM

น าไปใชประโยชนในการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจในเชงยทธศาสตร

- ก าหนดราคาการใหบรการโปรแกรม SSM พรอมบรการเสรมในการเปนทปรกษาเพอพฒนา

ความยงยนของรฐวสาหกจโดยจ าแนกเปน ราคาใหสทธการใชโปรแกรม SSM เทากบ 1 ลาน

บาท และราคาการเปนทปรกษาเพอพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ โดยใชผลประเมนจาก

โปรแกรม SSM เทากบ 4 ลานบาท รวมเปน ราคาทงสน 5 ลานบาท

- โปรแกรม SSM นจะถกเผยแพรใหเปนทรจก และท าใหเกดการน าไปใชในวงกวางอยาง

ตอเนอง ผานกลยทธการด าเนนงานทส าคญ ดงน

1. กลยทธการพฒนาโปรแกรม SSM ใหมองคประกอบ คณสมบต และรปแบบการ

น าเสนอ ทนาสนใจและตรงกบความตองการของ สคร. กระทรวงการคลง และ

รฐวสาหกจกลมเปาหมาย (Product) โดยเนนพฒนาองคประกอบและคณสมบตของ

กรอบหลกเกณฑ ดชนรวมเพอประเมนความยงยน และชดค าสงปฏบตการยอย ใหม

ความหลากหลาย สอดคลองกบความตองการของตลาดและมาตรฐานการพฒนา

318

ความยงยนทเปลยนแปลงไป ซงจะเปนการสะทอนการพฒนาโปรแกรมรนใหมทม

ความทนสมย งายตอการใชงาน และตอบสนองทกความตองการของผใชบรการได

อยางตอเนองในแตละชวงเวลา

2. กลยทธการก าหนดราคาทเหมาะสม เพอจงใจใหหนวยงานก ากบดแลภาครฐและ

สคร. กระทรวงการคลง รวมถงรฐวสาหกจเหนความคมคา และตองการน าไปใชจรง

ในทางปฏบต (Price) ซงราคาในอนาคตจะสามารถปรบเปลยนไดตามจ านวนกรอบ

หลกเกณฑและดชนชวด รวมถงความหลากหลายของค าสงปฏบตการยอยภายใน

โปรแกรม

3. กลยทธการพฒนาโปรแกรมใหสามารถประยกตใชไดกบเครองมอ และอปกรณ

เทคโนโลยดจทลทหลากหลาย เพอเพมชองทางการใชโปรแกรมและตอบสนองความ

ตองการของกลมผใชบรการในรฐวสาหกจ ทงระดบผปฏบตงานทตองด าเนนการ

ประเมนตนเองและน าสงขอมลจ านวนมากเพอยนยนผลการด าเนนงาน และระดบ

ผบรหารระดบสงทมบทบาทส าคญในการตดตามและก ากบดแลความส าเรจของการ

พฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ (Place)

4. กลยทธการสรางประชาสมพนธและสรางแรงจงใจใหผก ากบดแลภาครฐของ

รฐวสาหกจ ทง สคร. กระทรวงการคลง และกระทรวงตนสงกดของรฐวสาหกจเหน

ประโยชนเกดการยอมรบ และประกาศใชเปนระบบการประเมนและพฒนาความ

ยงยนดวยระบบการจดการแบบอเลกทรอนกสอยางเปนทางการครงแรกใน

รฐวสาหกจ (Promotion)

5. กลยทธการสงเสรมศกยภาพผใชโปรแกรม ผานการใหบรการหลงการขายทงการจด

อบรมใหความร และการใหค าปรกษาแนะน าการใชระบบ ซงจะท าใหรฐวสาหกจ

ไดรบประโยชนสงสด และเกดความผกพนในการใชงานโปรแกรม SSM ในระยะยาว

(Promotion)

6. กลยทธการตลาดและประชาสมพนธระบบฯ ในรฐวสาหกจกลมเปาหมาย เชน การ

จดโครงการทดลองใชงานระบบ SSM เพอพฒนาความยงยนเชงดลยภาพ เปนตน

(Promotion)

319

ซงนอกจากกลยทธการพฒนาตางๆ ขางตนแลว เมอน ามาค านวณผลลพธทางการเงน จงท า

ใหสามารถแสดงรายละเอยดการประมาณการรายได ตนทนการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร และ

ผลตอบแทนสทธทจะเกดขนจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชประโยชนในเชงพาณชย สรปไดดงน

รายไดจากการใหบรการโปรแกรม SSM รวมกบการเปนทปรกษาเพอพฒนาความยงยนของ

รฐวสาหกจโดยใชผลประเมนจากโปรแกรม SSM จ านวนเทากบ 5,000,000 บาท

ตนทนโดยรวมของโปรแกรม SSM มคาเทากบ 2,345,000 บาท โดยพจารณาจาก

องคประกอบทใชในการพฒนาโปรแกรม SSM ซงประกอบไปดวย

1. ตนทนคาส านกงาน (รายป) เทากบ 360,000 บาท

2. ตนทนคาใชจายพนกงาน เทากบ 1,600,000 บาท ไดแก

2.1 คาจางนกออกแบบและเขยนโปรแกรม (Programmer) ทเปนผเชยวชาญดาน

เทคโนโลยและการวเคราะหระบบคอมพวเตอรตลอดระยะเวลาการผลต

โปรแกรม SSM ทงสน 2 เดอน เดอนละ 20,000 บาท จงคดเปนจ านวนเงน

ทงสน 40,000 บาท

2.2 คาพนกงานบรหารและปฏบตงานทวไป (รายป) เทากบ 600,000 บาท

2.3 คาผเชยวชาญการใหบรการการเปนทปรกษาเพอพฒนาความยงยน (รายป )

เทากบ 960,000 บาท

3. ตนทนคาโปรแกรมคอมพวเตอรในเครองคอมพวเตอรของนกเขยนโปรแกรม

(Programmer) ซงรวมโปรแกรมเพอการพฒนาและโปรแกรมส าหรบฐานขอมล

(Application SQL) เทากบ 200,000 บาท

4. ตนทนคาออกแบบบรรจภณฑเพอน าโปรแกรม SSM ออกจ าหนาย เทากบ 5,000

บาท

5. ตนทนคาจดท าบรรจภณฑของโปรแกรม SSM เทากบ 3,000 บาท

6. คาตดตงเพอใหสทธเขาใชโปรแกรม SSM (คา Implement) (รายป) เทากบ 50,000

บาท

7. ตนทนดานการตลาดและประชาสมพนธ เพอน าโปรแกรม SSM ออกจ าหนาย (รายป)

เทากบ165,000 บาท โดยครอบคลม

320

7.1 คาฝกอบรมความร เทากบ 40,000 บาท

7.2 คาจางบคลากรเพอตอบขอซกและใหขอเสนอแนะการใชงานระบบ เทากบ 45,000

บาท

7.3 คาเดนทาง เทากบ 40,000 บาท

7.4 คาเอกสาร เทากบ 40,000 บาท

8. คา Cloud Server (รายป) เทากบ 120,000 บาท

9. ตนทนคาจ างส ารวจ ศกษา วจ ย เ พอดดแปลงและพฒนาตอยอดโปรแกรม

(Maintenance Cost) เทากบ 100,000 บาท

ประมาณการผลตอบแทน/ก าไรจากการขายโปรแกรม SSM สรปไดดงน

รายการโปรแกรม SSM จ านวนเงน (ลานบาท) รายไดจากการจ าหนายโปรแกรม SSM 5.000

ตนทนการพฒนาโปรแกรม SSM 2.345 1) ตนทนคาส านกงาน (รายป) 0.360 2) ตนทนคาใชจายพนกงาน

2.1) คาจางนกออกแบบและเขยนโปรแกรม ( Programmer) ท เ ป น ผ เ ช ย ว ช า ญ ด า นเทคโนโลยและการวเคราะหระบบคอมพวเตอรตลอดระยะเวลาการผลตโปรแกรม SSM

0.040

2.2) คาพนกงานบรหารและปฏบตงานทวไป (รายป) 0.600 2.3) คาผเชยวชาญการใหบรการการเปนทปรกษาเพอ

พฒนาความยงยน (รายป) 0.960

3) ตนทนคาโปรแกรมคอมพวเตอรในเครองคอมพวเตอรของนกเขยนโปรแกรม (Programmer) ซงรวมโปรแกรม เ พอการ พฒนาและโปรแกรมส าหร บฐานขอมล (Application SQL)

0.200

4) ตนทนคาออกแบบบรรจภณฑเพอน าโปรแกรม SSM ออกจ าหนาย

0.005

5) ตนทนคาจดท าบรรจภณฑของโปรแกรม SSM 0.003

321

6) คาตดตงเพอใหสทธเขาใชโปรแกรม SSM (คา Implement) (รายป)

0.050

7) ตนทนดานการตลาดและประชาสมพนธ เ พอน าโปรแกรม SSM ออกจ าหนาย (รายป)

7.1) คาฝกอบรมความร 0.040 7.2) คาจางบคลากรเพอตอบขอซกและใหขอเสนอแนะ

การใชงานระบบ 0.045

7.3) คาเดนทาง 0.040 7.4) คาเอกสาร 0.040

8) คา Cloud Server (ตอป 0.120 9) ตนทนคาจางส ารวจ ศกษา วจย เพอดดแปลงและพฒนา

ตอยอดโปรแกรม (Maintenance Cost) 0.100

ผลตอบแทน/ก าไรจากการขายโปรแกรม SSM 0.266

322

บทท 8

สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ

การวจยเรองแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจไทย (The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for

State Own Enterprise in Thailand) มวตถประสงคส าคญทงสน 4 ดาน ไดแก 1. เพอสรปนยาม

และปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทย ทสอดคลองกบบรบทของรฐวสาหกจและ

สงคมไทย 2. ระบไดถงความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความยงยน กบผลความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย 3. พฒนาแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทยทมดชนชวดผลความยงยนทครบถวนและสมดล และ 4. เพอพสจนการยอมรบและความเปนไป

ไดในการน าแบบจ าลองออกใชประโยชนในเชงพาณชย ใหสามารถน าไปใชจรงไดในทางปฏบต

ทงนในการวจยไดก าหนดใชแนวทางวจยทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยเกบรวบรวม

ขอมลจากประชากรและกลมตวอยางทเปนรฐวสาหกจไทยในระบบประเมนผลการด าเนนงาน

รฐวสาหกจ ของส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) กระทรวงการคลง ตงแตป 2553-

2558 ทมทงสน 55 แหง และผบรหารระดบกลางถงระดบสงของส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ทท าหนาทก ากบดแลรฐวสาหกจไทย ทงการก าหนดนโยบาย ก ากบ

ดแล ประเมนและพฒนาการด าเนนงานของรฐวสาหกจไทยโดยรวม และด ารงต าแหนงตอเนองตงแตป

2553-2558 รวมถงผทรงคณวฒดานการประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจซงไดรบการแตงตงจาก

คณะรฐมนตร เพอประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจไทยเปนประจ าทกปตงแตป 2553-2558

และมการประกาศรายชอในเวบไซตของ สคร. โดยการวจยไดด าเนนการตามระเบยบวธวจยทเรมจาก

การศกษาเพอสรปนยามและคณลกษณะทส าคญของรฐวสาหกจไทย จากการทบทวนวรรณกรรมทาง

วชาการทเกยวของกบการก าหนดนยาม และปจจยทสงผลตอการพฒนาและความยงยนขององคกร

ภาคเอกชนและหนวยงานภาครฐทงในและตางประเทศ โดยเฉพาะวรรณกรรมทเกยวกบการบรหาร

จดการองคกร ความสมพนธและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมทเปนหลกการพนฐานใน

การด าเนนงานและการคงอยขององคกรภาครฐโดยทวไป นอกจากนนไดมการเพมเตมการศกษา

เกยวกบหลกการ มาตรฐาน และปรชญาทสงผลตอความยงยนตามบรบทไทย ไดแก ปรชญาเศรษฐกจ

323

พอเพยง เพอน ามาประยกตใชและสรปเปนนยามและปจจยยงยนทเหมาะสมกบบรบทของรฐวสาหกจ

ไทยไดอยางแทจรง

ซงผลลพธทไดผวจยจะน ามาท าการสมภาษณเชงลก (In Depth Interview) แบบกง

โครงสราง(Semi-Structured Interview) ควบคกบการใชดชนความสอดคลอง (IOC : Index of

item objective congruence) เพอสรปความคดเหนของกลมตวอยางตอนยามและปจจยยงยนท

รวบรวมไดจากการทบทวนวรรณกรรมวามเนอหาทเทยงตรงและสอดคลองกบวตถประสงคการวจย

ซงกลมตวอยางทน ามาด าเนนการสมภาษณจะถกคดเลอกดวยวธการแบบเจาะจง (Purposive

Sampling) ประกอบดวย ผบรหารระดบกลางถงระดบสงของรฐวสาหกจจ านวน 9 ราย ทครอบคลม

สาขาการจดตงรฐวสาหกจทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ประกอบดวย ไดแก 1. สาขา

ขนสง 2. สาขาพลงงาน 3.สาขาสอสาร 4. สาขาสาธารณปการ 5. สาขาอตสาหกรรมและพาณชยก

รรม 6. สาขาเกษตร 7. สาขาสถาบนการเงน 8. สาขาสงคมและเทคโนโลย และ 9. สาขา

ทรพยากรธรรมชาต และผบรหารของ สคร. ทก ากบดแลและรบผดชอบการด าเนนงานของส านก

ก ากบและประเมนผลรฐวสาหกจจ านวน 1 ราย รวมถง กลมผทรงคณวฒจ านวน 7 ทาน ซงเปน

กรรมการผก ากบดแลและประเมนผลรฐวสาหกจทง 9 สาขาอยางตอเนองตงแตป 2553 ถงป 2558

ทงนเพอใหสรปไดถงนยามและปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยอยางเหมาะสม

โดยนยามและปจจยยงยนทสรปไดขนตนจะถกน าไปใชเปนแนวทางส าหรบการออกแบบสอบถาม

“การบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced

Scorecard Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand” เพอเกบ

รวบรวมขอมลทงการด าเนนงานดานความยงยนในระดบกระบวนการ (Processes) ทก าหนดเกบขอมล

ตงแตป 2553-2557 และผลส าเรจจากการด าเนนงานดานความยงยนในระดบผลลพธ (Results) ท

จดเกบตงแตป 2554-2558 จากรฐวสาหกจทง 55 แหง ในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ

ของกระทรวงการคลง โดยการจดเกบขอมลในรปอนกรมเวลาภาคตดขวาง (Panel Data) ทมการ

เหลอมระยะเวลาน เปนไปตามสมมตฐานทการด าเนนงานของรฐวสาหกจนนมกเปน ไปตาม

แผนปฏบตการประจ าป ซงผลลพธจะเกดอยางสมบรณในปตอไป

โดยขอมลของรฐวสาหกจ จ านวน 52 แหง จาก 55 แหง ทรวบรวมได จะถกคดแยกและ

น ามาด าเนนงานดวยวธการเชงสถตเพอทดสอบความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความยงยนกบ

324

ผลความยงยนของรฐวสาหกจไทยตามแนวทางการพฒนาดชนรวม (Composite Index) ตาม

หลกการของ OECD ทเรมตนจากการจดกลมขอมลดวยแนวทาง Principle Component Analysis

(PCA) และ Factor Analysis (FA) กอนใชการวเคราะหความถดถอยเชงเสนแบบพหดวยวธ

Stepwise ในการประมวลผล โดยปจจยยงยนทมความสมพนธกบนยามความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทยอยางมนยส าคญจะถกน ามาพฒนาเปนแบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของ

รฐวสาหกจไทยในเชงคณภาพ ซงผวจยไดก าหนดใชวธการทดสอบความเทยงตรงตามแนวทาง Cross

Validity แบบ Split Test โดยใชขอมลจากรฐวสาหกจอก จ านวน 3 แหงทท าการคดแยกไวแลว

ขนตนน ามาทดสอบเพอดความแปรปรวนของคาความเบยงเบนออกจากจดอางองยกก าลงสอง (Sum

Squared Error ,SSE) และมคาคลาดเคลอนก าลงสองเฉลย (Mean Square Error ,MSE) ของ

แบบจ าลองทถกพฒนาจากขอมลกลมตวอยาง จ านวน 52 แหง กบกลมตวอยาง 3 แหง ซงเมอ

แบบจ าลองมความเทยงตรงโดยมผล SSE และ MSE จากกลมตวอยาง 3 แหง นอยกวากลมตวอยาง

52 แหง ในล าดบถดมาจะน าแบบจ าลองดงกลาวไปพฒนาเปนโปรแกรมเพอประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย โดยใชปจจยยงยนทพบวามนยส าคญน าไปก าหนดเปนดชนรวมทสงผลตอความยงยน

ของรฐวสาหกจไทย และท าการทดสอบความเทยงตรงของโปรแกรมการประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจไทยเพมเตมโดยใชการจดท ากรณศกษา (Case Study) โดยใชขอมลจากรฐวสาหกจ

จ านวน 3 แหง เพอทดสอบเชงลก ถงความครบถวนและมาตรฐานของแตละดชนชวดความยงยนท

ก าหนด วาจะสามารถน าไปสการประเมนเพอพฒนารฐวสาหกจทกแหงใหเกดผลลพธความยงยนได

อยางสอดคลองในทศทางเดยวกนหรอไมอยางไร

โดยผลการวจยทไดศกษาไดจากแนวทางขางตน สรปไดดงน

8.1 ผลการวจย

8.1.1 ผลการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการพฒนาและความยงยนขององคกรทง

ภาครฐและเอกชนทงในและตางประเทศ ไดแก Stakeholder Theory ,Resource Based View

(RBV), Organization Theories, ISO 26000 , The Sustainable Balanced Scorecard และหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และงานวจยทเกยวของ ท าใหสามารถสรปนยามหรอคณลกษณะทสะทอน

325

ความยงยนของรฐวสาหกจไดทงสน 3 มต ประกอบดวย ความยงยนทางการเงน ความยงยนของการ

ปฏบตงานตามภารกจ และความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและพอเพยง รวมถง

สามารถสรปปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไดทงสน 16 ปจจย ไดแก 1. การ

บรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน 3. การ

บรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร 4. การบรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน

5. การบรหารความเสยง 6. การบรหารหวงโซอปทาน 7. การสอสารขององคกร 8. การประเมนผลความ

ยงยน 9. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย 10. การบรหาร

การเงนอยางสมดลและพอเพยง 11. การบรหารจดการสารสนเทศและองคความร 12. การจดการ

นวตกรรมเพอความยงยน 13. การก ากบดแลกจการทด 14. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

15. การเสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง และ

16. อ านาจหนาทตามกฎหมาย

8.1.2 ผลจากการสมภาษณกงโครงสราง

โดยเมอน าผลลพธทไดจากการทบทวนวรรณกรรมมาด าเนนการสมภาษณเชงลก (In Depth

Interview) แบบกงโครงสราง(Semi-Structured Interview) กบกลมตวอยาง จ านวน 17 ราย ท

คดเลอกจากวธการแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซงพบวาดานนยามความยงยนท

ประกอบดวย 3 มต ครอบคลมมตทางการเงน มตดานการปฏบตงานตามภารกจ และมตดาน

จรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยง กลมตวอยางมความเหนตรงกนวาเปนนยามความยงยนท

เหมาะสมและครอบคลมบรบทของรฐวสาหกจไทยคดเปนคา IOC ของแตละมตท 0.88 ส าหรบปจจย

ยงยน จ านวน 16 ปจจยนน กลมตวอยางเหนวาเปนปจจยทสามารถสงผลตอความยงยนของ

รฐวสาหกจไทยไดจรง จ านวน 15 ปจจย ยกเวนปจจยดานอ านาจหนาทตามกฎหมาย ซงส าหรบ

รฐวสาหกจก าหนดหมายถงอ านาจผกขาดในการประกอบกจการตามกฎหมายจดตงของรฐวสาหกจ

โดยกลมตวอยางเหนวาปจจยดงกลาวจะสงผลในเชงลบใหรฐวสาหกจขาดแรงผลกดนในการพฒนา

ตนเองจากการไดรบสทธหรออ านาจผกขาดจากภาครฐ นอกจากนนปจจยดงกลาวยงไมเปนปจจยท

สงผลทางตรงตอความยงยน โดยหากรฐวสาหกจจะเกดความยงยนตองน าอ านาจผกขาดทไดรบ

ดงกลาวมาด าเนนการรวมกบทกษะ ความรความสามารถ และทรพยากรทมคณคาอนๆของ

รฐวสาหกจในอกชนหนง ทงนปจจยทกลมตวอยางเหนตรงกนสงสดวาสงผลโดยตรงตอความยงยน

326

ของรฐวสาหกจไทย โดยมคา IOC เทากบ 1.00 ไดแก 1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล 2.

ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน 3. การบรหารจดการความยงยนเชง

ยทธศาสตร 4. การบรหารความเสยง 5. การบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวม

ของผมสวนไดเสย 6. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง 7. การบรหารจดการสารสนเทศและ

องคความร 8. การก ากบดแลกจการทด 9. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม และ 10. การ

เสรมสรางวฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

อยางไรกตามตามมมมองของกลมตวอยางทเหนวาบางปจจยมความเกยวของกนตาม

หลกการทางทฤษฎและมาตรฐานทเปนทยอมรบโดยทวไป ดงนนจาก 15 ปจจยทผานความคดเหน

จงควรมการยบรวมปจจยทมความเกยวของเพอลดจ านวนปจจยใหคงเหลอปจจยหลกทชดเจน ซง

สามารถจดกลมปจจยตามความคดเหนของกลมตวอยางไดเปน 9 ปจจย ไดแก 1. การบรหารและ

พฒนาทรพยากรบคคล 2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล (ผนวกรวมการ

สอสารขององคกรเปนสวนหนง) 3. การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร (ผนวกรวมการ

บรหารทรพยากรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และการประเมนผลความยงยนเปนสวนหนง)

4. การบรหารความเสยง 5. การบรหารความขดแยงและความขดแยงและความสมพนธและการมสวน

รวมของผมสวนไดเสย 6. การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง 7. การบรหารจดการสารสนเทศ

องคความร และนวตกรรม (ผนวกการพฒนานวตกรรมเพอความย งยนบนพนฐานคว ามร

ความสามารถของรฐวสาหกจไทยเปนสวนหนง) 8. การก ากบดแลกจการทด (ผนวกรวมการเสรมสราง

วฒนธรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยงเปนสวนหนง) และ 9. ความ

รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (ผนวกรวมการบรหารหวงโซอปทานเปนสวนหนง)

8.1.3 การทดสอบความเชอถอไดของแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบการ

ประเมนความยงยนของรฐวสาหกจไทย

เมอสรปนยามและปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจได ในล าดบตอมาจะน านยาม

และปจจยดงกลาวมาพฒนาเปนแบบสอบถาม “การบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจ The Sustainable Balanced Scorecard Measurement Model (SSM) for State

Own Enterprise in Thailand” และท าการทดสอบคณภาพเชอถอได (Reliability) โดยใชการ

327

ทดสอบคาสมประสทธความเชอมน Cronbach ' s alpha กบกลมทนหมนเวยนทเปนองคกรภาครฐท

มลกษณะการด าเนนงานใกลเคยงกบรฐวสาหกจจ านวน 30 ราย ซงคา Cronbach ' s alpha ทไดรบ

มคามากกวา 0.90 ทกประเดนค าถามซงสงกวา 0.700 ทเปนระดบทยอมรบได จงน าแบบสอบถามได

ท าการรวบรวมขอมลตามระเบยบวธวจยทก าหนด

8.1.4 ผลการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความยงยน กบผลความยงยน

ของรฐวสาหกจไทย

จากขอมลผลการด าเนนงานตามปจจยยงยนทง 9 ดาน ทมปจจยยอยภายในทงสน 109

ปจจย ซงสะทอนการด าเนนงานระดบกระบวนการตงแตป 2553-2557 และ 3 มตนยามความยงยน

ทมจ านวนมตยอยภายใน 9 มต ทสะทอนผลลพธความยงยนในป 2554 -2558 จะถกน ามา

ประมวลผลและทดสอบความสมพนธเชงสถตตามแนวทางพฒนา Composite index ของ OECD ป

ค.ศ. 2008 (Organization for Economic Co-Operation and Development 2008) ผานการใช

PCA ในการจดกลมตวแปรตน (ตวแปร X) หรอปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจ และใช

FA ในการจดกลมตวแปรตาม (ตวแปร Y) ทแสดงถงผลความยงยนของรฐวสาหกจไทย รวมกบการ

วเคราะหการถดถอยพห (Multiple Regression Analysis) แบบ Stepwise ซงผลจากการจดกลม

ปจจยยงยนดวยวธ PCA ท าใหเกดองคประกอบของตวแปรอสระ จ านวนทงสน 21 องคประกอบ

ไดแก

ตารางท 85 สรปจ านวนองคประกอบปจจยยงยนทไดจากการจดกลมตวแปร ปจจยยงยน องคประกอบ

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Management and Development : HR)

1. การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Management and Development)

2. ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางยงยน (Sustainable Leadership : Leader)

2.1 การก าหนดคานยมจรยธรรม (Ethical Value) 2.2 การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพน

พนกงาน (Vision and Engagement) 2.3 การพฒนาความยงยน (Sustainable

Development)

328

ปจจยยงยน องคประกอบ

2.4 การสอสารของผน า (Leader’s Communication) 3. การบรหารจดการความยงยนเชง

ยทธศาสตร (Sustainable strategy management : Strategy)

3.1 การวางแผนยทธศาสตรเพอความยงยน (Strategic Planning)

3.2 การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis)

3.3 การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

3.4 การประเมนผลความยงยน (Sustainable Evaluation)

4. การบรหารความเสยง (Risk Management : Risk)

4. การบรหารความเสยง (Risk Management)

5. การบรหารความขดแยงและความ สมพนธและการมสวนรวมของ ผมสวนไดเสย (Stakeholder management : Stake)

5.1 การสรางความสมพนธกบผมสวนไดเสย (Stakeholder Relationship)

5.2 การวเคราะหผมสวนไดเสย (Stakeholder Analysis)

6. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง (Sustainable Financial Management : Finance)

6. การบรหารการเงนอยางสมดลและพอเพยง (Sustainable Financial Management)

7. การบรหารจดการสารสนเทศ องคความรและนวตกรรม (Information Knowledge and Innovation Management : is)

7.1 ระบบจดเกบขอมลสารสนเทศดานความยงยน (Information Management)

7.2 การบรหารจดการความรเพอความยงยน (Knowledge Management)

8. การก ากบดแลกจการทด (Good Governance : cg)

8.1 การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) 8.2 การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical

Management) 8.3 การส ารวจจรยธรรมพนกงาน (Ethical

Evaluation)

9. ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม (Corporate Social

9.1 ระบบการสรางความสมพนธกบลกคาและชมชน (Customer and Community Relation)

329

ปจจยยงยน องคประกอบ

Responsibility : csr) 9.2 แนวปฏบตดานสงแวดลอมและการด าเนนการด าเนนงานอยางเปนธรรม (Environment and Fair)

9.3 การบรหารหวงโซอปทานและสทธมนษยชน (Supply Chain and Human Right)

รวม 21 องคประกอบ (จดกลมตามวธ PCA)

และจากการจดกลมตวแปรตามดวยวธ FA ท าใหเกดองคประกอบใหมเพอใชทดสอบ

ความสมพนธจ านวน 1 องคประกอบ คอ

ตารางท 86 สรปองคประกอบผลลพธความยงยนทไดจากการจดกลมตวแปร องคประกอบ ตวแปร

ความยงยนของรฐวสาหกจ (SOEs’Sustainability)

- การมรายไดจากการด าเนนงานตามภารกจเตบโตอยางตอเนองในระยะยาว

- การไมมภาวะขาดทนสทธตอเนอง - การไมมภาระหนสนผกพนระยะยาวจากการขาดประสทธภาพใน

การปฏบตงาน - การมเงนทนหมนเวยนภายในองคกรทเพยงพอตอการปฏบตงาน

ตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว - สามารถสรางผลส าเรจตามภารกจไดอยางแทจรงจนมภาพลกษณ

เปนทยอมรบโดยผมสวนไดสวนเสยทกกลมโดยเฉพาะภาครฐผถอหนและจดตงรฐวสาหกจ

- กระบวนการปฏบตงานหลกทสงผลโดยตรงตอความส าเรจของภารกจมคณภาพและไดมาตรฐานจนไดรบการรบรองจากหนวยงานทงในและตางประเทศ

- พนกงานมพฤตกรรมจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

- มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอตางประเทศวาเปนองคกรตนแบบทการปฏบตงานตามภารกจทรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมดวยความเปนเลศ

- มภาพลกษณเปนทยอมรบจากหนวยงานในประเทศและ/หรอ

330

องคประกอบ ตวแปร

ตางประเทศวาเปนองคกรทมการปฏบตงานอยางมจรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

โดยเมอน ามาวเคราะหความถดถอยเชงเสนแบบพหดวยวธ Stepwise ท าใหสามารถสรป

ปจจยยงยนทมความสมพนธกบผลลพธความยงยนในดานการเงน การปฏบตงานตามภารกจ และ

จรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยง ทระดบความเชอมนรอยละ 99 ไดทงสน 5 ปจจย และ 22 ตว

แปรยอยประกอบดวย 1. การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and

Engagement) 2. การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic

Challenge Analysis) 3. การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource

Management) 4. การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) และ 5. การบรหารสมรรถนะดาน

จรยธรรม (Ethical Management) โดยผลการทดสอบทไดมคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R2)

เทากบ 0.6086 และสามารถอธบายผลความยงยนของรฐวสาหกจไดรอยละ 60.09 ซงแสดงในรป

สมการไดดงน

SOEs’Sustainability = 0.0122 + 0.0685 Vision and Engagement + 0.0995SWOT and Strategic Challenge Analysis -0.0674 Sustainable Resource Management +0.1405Good

Governance+ 0.0701Ethical Management

ทงนสามารถสรปตวแปรยอยของทง 5 องคประกอบ ขางตน ไดคอ

1. การก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and Engagement)

ครอบคลมตวแปรยอย ไดแก 1. การก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร

เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม (Bieker and Gminder 2001, Figge, Hahn et

al. 2002) 2. ผน ารวมพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต (Freeman 1984,

Donaldson and Preston 1995) อยางนอยครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความร

ความสามารถ และจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และความพอเพยง 3.

ผน าจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบมสวนรวม (Linnenluecke and Griffiths

2010)และ 4. พนกงานมความพงพอใจตอการสอสารของผน าและองคกรเพมอยางตอเนอง

331

2. การวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic

Challenge Analysis) ครอบคลมตวแปรยอย ไดแก 1. การวเคราะหปจจยภายในองคกร และ

ปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอกทสงผลความส าเรจตามภารกจ

ของรฐวสาหกจอยางยงยนอยางครบถวนทนกาล 2. การม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดาน

เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร (Stead and Stead

2008) 3. การวเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชงยทธศาสตร และ

ความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยน โดย

ครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

3. การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource Management)

ครอบคลมตวแปรยอย ไดแก 1. การวเคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไม

สามารถลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถ

เหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ (Wernerfelt 1984) 2.

ก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสงมอบ และคความ

รวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ 3. การประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดาน

การเงนและไมใชการเงนเพยงพอทจะท าใหแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอ

สรางความยงยนเกดผลส าเรจตามเปาหมาย 4. พฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทม

หลกเกณฑ ตวชวด และน าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/

วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดล และ 5. การเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรอง

ผลส าเรจดานความยงยนจากองคกรภาครฐ เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ

(Wernerfelt 1984, Dierickx and Cool 1989, Barney 1991, Teece, Pisano et al. 1997)

4. การก ากบดแลกจการทด (Good Governance) ครอบคลมตวแปรยอย ไดแก 1. จดท านโยบาย

การก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากล (Searcy and

Elkhawas 2012) 2. บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ 3. การเปดเผยขอมลสารสนเทศและ

ความโปรงใส 4. การควบคมภายใน 5. การตรวจสอบภายใน (Lenssen, van den Berghe et

al. 2005) และ 6. การจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร

การยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบ

ตอสงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

332

5. การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management) ครอบคลมตวแปรยอย ไดแก

1. การน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลายลกษณอกษร 2. การ

แปลงคานยมเปนสมรรถนะ (Competency) ทมงเนนจรยธรรมดานการแสดงความรบผดชอบตอ

สงคมและความพอเพยง เพอใหเกดการน าคานยมสการปฏบตจรงในองคกร 3. การประเมน

สมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง และ

4. การน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและ

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ (Schwartz and Tilling 2009,

Linnenluecke and Griffiths 2010)

8.1.5 ผลการทดสอบความเทยงตรง (Validity Testing) ของแบบจ าลองการประเมนการ

บรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

การทดสอบความเทยงตรง (Validity Testing) ของแบบจ าลองดวยวธ Cross Validity แบบ

Split Test พบวาแบบจ าลองมความเทยงตรง โดยจากการแบงรฐวสาหกจออกเปน 2 กลม กลมแรก

จ านวน 52 แหง เพอพฒนาแบบจ าลอง และกลมท 2 จ านวน 3 แหง เพอทดสอบความเทยงตรง

พบวา คาความเบยงเบนออกจากจดอางองยกก าลงสอง (Sum Squared Error ,SSE) และ คา

คลาดเคลอนก าลงสองเฉลย (Mean Square Error ,MSE) ของกลมท 1 มคาเทากบ 10.0795 และ

3.1748 ในขณะทกลมท 2 มคา SSE เทากบ 0.9283 และคา MSE เทากบ 0.9635 ซงต ากวา จง

แสดงไดวาแบบจ าลองมความเทยงตรงและสามารถน าไปใชท านายความยงยนของรฐวสาหกจตางๆ

ไดอยางมประสทธภาพ

8.1.6 ผลการพฒนาแบบจ าลองส าหรบประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจ

ไทยเชงดลภาพ

การพฒนาแบบจ าลองการประเมนผลฯ ตามการวจยน เกดขนโดยใชปจจยยงยนทง 5 ปจจย

และ 22 ตวแปรยอย ทผานการทดสอบความสมพนธเชงสถตน ามาก าหนดเปนดชนรวม (Composite

Index) น ามาจดท าเปนแบบจ าลองเพอประเมนผลส าเรจของการบรหาจดการความยงยนของ

รฐวสาหกจไทยทครบถวนและสมดล โดยเพอใหแบบจ าลองถกพฒนาอยางเปนมาตรฐานตามหลกการ

333

ทเปนทยอมรบทางวชาการ ในการวจยน จงไดน ากรอบหลกการ/แนวคด The sustainable

balanced scorecard (SBSC) ของ Frank Figge, Tobias Hahn ,Stefan Schaltegger & Marcus

Wagner ป ค.ศ 2002 มาประยกตใช ซงกรอบหลกการดงกลาวไดก าหนดรปแบบการพฒนา

แบบจ าลองทองคกรหนงๆ สามารถพฒนาแบบจ าลองการประเมนความยงยนขนใหมไดโดยมจ านวน

และชอมมมองการประเมนผลทแตกตางจาก 4 มมมองดงเดมของหลกการ Balance Scorecard

ทงนเพอท าใหองคกรตางๆ ทมคณลกษณะ และบรบทการปฏบตงานทแตกตางกน สามารถมมตการ

ประเมนผลความยงยนทเหมาะสมและสอดคลองกบรปแบบการด าเนนงานขององคกรไดอยางแทจรง

ซงส าหรบรฐวสาหกจไทยจากผลการศกษาทไดท าใหสามารถสรปดชนรวม (Composite Index) และ

ตวชวดเพอประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย สรปไดดงน

1. ดชนรวมดานการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and

Engagement) ประกอบดวยตวชวดยอย ไดแก

1.1 ตวชวดการก าหนดวสยทศนทเนนความสมดลและรบผดชอบตอองคกร เศรษฐกจ

สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอม

1.2 ตวชวดการเขารวมของผน าในการพฒนาผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคต ใหม

ทกษะครอบคลมดานทกษะความเปนผน า ความรความสามารถ และจรยธรรมดาน

ความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และความพอเพยง

1.3 ตวชวดการจดใหมแผนเสรมสรางความผกพนทผน าระดบมสวนรวม

1.4 ตวชวดความพงพอใจของพนกงานตอการสอสารของผน าและองคกร

2. ดชนรวมดานการวเคราะห SWOT และความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and

Strategic Challenge Analysis) ประกอบดวยตวชวดยอย ไดแก

2.1 ตวชวดการวเคราะหปจจยภายในองคกร และปจจยดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม

และสงแวดลอมภายนอก ทสงผลความส าเรจตามภารกจของรฐวสาหกจอยางยงยนอยาง

ครบถวนทนกาล

2.2 ตวชวดการม SWOT ทครอบคลมดานประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และ

สงแวดลอมอยางเปนลายลกษณอกษร

334

2.3 ตวชวดการวเคราะห และระบความทาทายเชงยทธศาสตร ความไดเปรยบเชง

ยทธศาสตร และความสามารถพเศษของรฐวสาหกจทสงผลความส าเรจตามภารกจของ

รฐวสาหกจอยางยงยน โดยครอบคลมมตทงดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และ

สงแวดลอม

3. ดชนรวมดานการจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource

Management) ประกอบดวยตวชวดยอย ไดแก

3.1 ตวชวดการว เคราะหและคดเลอกทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถ

ลอกเลยนแบบไดอยางสมบรณ ทท าใหรฐวสาหกจเปนตนแบบ และ/หรอมความสามารถ

เหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวส าหรบการด าเนนงานตามภารกจ

3.2 ตวชวดการก าหนดชองทางและการถายทอดแผนปฏบตการแกพนกงาน และคคา ผสง

มอบ และคความรวมมอในการประกอบกจการตามภารกจ

3.3 ตวชวดการประเมนและคาดการณใหทรพยากรทงดานการเงนและไมใชการเงนเพยง

พอทจะท าใหแผนปฏบตการประจ าป และแผนยทธศาสตรเพอสรางความยงยนเกด

ผลส าเรจตามเปาหมาย

3.4 ตวชวดการพฒนาระบบประเมนความยงยนระดบองคกรทมหลกเกณฑ ตวชวด และ

น าหนกทสมดล ครอบคลมความส าเรจตามภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และ

สงแวดลอมอยางสมดล

3.5 ตวชวดการเขารวมรบการประเมนและไดรบการรบรองผลส าเรจดานความยงยนจาก

องคกรภาครฐ เอกชน หรอองคกรอสระทงในและตางประเทศ

4. ดชนรวมดานการก ากบดแลกจการทด (Good Governance) ประกอบดวยตวชวดยอย

ไดแก

4.1 ตวชวดการจดท านโยบายการก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตาม

มาตรฐานสากล

4.2 ตวชวดบทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ

4.3 ตวชวดการเปดเผยขอมลสารสนเทศและความโปรงใส

4.4 ตวชวดการควบคมภายใน

335

4.5 ตวชวดการตรวจสอบภายใน

4.6 ตวชวดการจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การยอมรบ

และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอ

สงคมและสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

5. ดชนรวมดานการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical Management)

5.1 ตวชวดการน าคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและ/หรอหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง มาเปนกรอบการจดท าคมอจรยธรรมธรกจขององคกรอยางเปนลาย

ลกษณอกษร

5.2 ตวชวดการแปลงคานยมเปนสมรรถนะ (Competency) ทมงเนนจรยธรรมดานการ

แสดงความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยงเพอใหเกดการน าคานยมสการปฏบต

จรงในองคกร

5.3 ตวชวดการประเมนสมรรถนะพนกงานดานจรยธรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

และความพอเพยง

5.4 ตวชวดการน าผลประเมนสมรรถนะดานจรยธรรมความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจ

6. ดชนรวมดานผลลพธความยงยนของรฐวสาหกจไทย (Sustainable Result)

6.1 ตวชวดผลลพธความยงยนทางการเงน

6.2 ตวชวดผลลพธความยงยนดานการปฏบตงานตามภารกจ

6.3 ตวชวดผลลพธความยงยนดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

โดยก าหนดแนวทางประเมนและใหคะแนนการบรหารจดการความยงยน แบงเปน 5 ระดบ ดงน

ระดบ 5 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานมากทสด

ระดบ 4 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานมาก

ระดบ 3 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐาน

ระดบ 2 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานนอย

ระดบ 1 = การบรหารจดการความยงยนครบถวนและเปนมาตรฐานนอยทสด

336

8.1.7 ผลการจดท ากรณศกษาเพอทดสอบความเทยงตรงของโปรแกรมแบบจ าลองการ

ประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทยเชงดลภาพ

ผลการจดท ากรณศกษาเพอทดสอบความเทยงตรงและใชไดจรงของโปรแกรมทไดพฒนาขน

น ก าหนดใชรฐวสาหกจ 3 แหง ไดแก การไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) ธนาคารเพอการสงออกและ

น าเขาแหงประเทศไทย (ธสน.) และการทาเรอแหงประเทศไทย (กทท.) ทผานการคดเลอกตาม

หลกเกณฑทก าหนด ไดแก 1. หลกเกณฑพนฐาน ไดแก ผน าของรฐวสาหกจใหความส าคญและ

ยนยอมเขารวมการศกษาวจย และ 2. หลกเกณฑเพมเตม ประกอบดวย 2.1 ความพรอมดาน

ฐานขอมลของรฐวสาหกจตามดชนชวดการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย

2.2 รฐวสาหกจมพนธกจครอบคลมหรอสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และ

2.3. บคลากรของรฐวสาหกจมความรความเขาใจเกยวกบหลกการพฒนาความยงย น โดยผลการ

จดท ากรณศกษาสรปได คอ

จากศกษาและวเคราะหขอมลทรวบรวมไดทงเชงเอกสารและการสมภาษณผบรหาร

ระดบสง และผทเกยวของกบงานดานการวางแผนยทธศาสตร การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

การก ากบดแลกจการทด และสงเสรมจรยธรรมพนกงานรฐวสาหกจ ท าใหพบวา กฟภ. มผลการ

ด าเนนงานตาม 5 ดชนชวดความยงยนของรฐวสาหกจไทยสงสดในจ านวน 3 รฐวสาหกจ โดยม

คะแนนเฉลยรวมทง 5 ดชนท 3.1420 คะแนน ซงมากกวา ธสน. และ กทท. ทมคะแนนเทากบ

2.5588 คะแนน และ 1.9303 คะแนน ตามล าดบ โดยดชนท กฟภ. มคะแนนสงสด ไดแก การก ากบ

ดแลกจการทดท 4.1600 คะแนน ทประกอบไปดวยตวชวดยอยทงสน 6 ดาน ไดแก การจดใหม

นโยบายการก ากบดแลกจการทดทมกรอบหลกการและแนวปฏบตตามมาตรฐานสากลทมผลคะแนน

เทากบ 5.0000 คะแนน บทบาทของคณะกรรมการรฐวสาหกจ 4.4250 คะแนน การเปดเผยขอมล

สารสนเทศและความโปรงใส 3.6750 คะแนน การควบคมภายใน 4.200 คะแนน การตรวจสอบ

ภายใน 4.500 คะแนน และ การจดท ากจกรรมอบรมและสรางบรรยากาศ เพอกระตนการรบร การ

ยอมรบ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมพนกงานใหมจรยธรรมตามหลกการความรบผดชอบตอสงคม

และสงแวดลอม รวมถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทมคะแนนท 3.0000 คะแนน ตามล าดบ

ส าหรบดชนทมคะแนนต าสด ไดแก การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรมทมผลคะแนนเฉลยรวมเทากบ

2.7500 คะแนน

337

และเมอพจารณาผลการด าเนนงานของ ธสน. และ กทท. จะพบวาดชนทด าเนนการไดด

ทสดยงคงเปนดชนดานการก ากบดแลกจการทดเชนเดยวกบ กฟภ . โดยมคะแนนเทากบ 4.0438

คะแนน และ 3.5517 คะแนน ตามล าดบ อยางไรกตามส าหรบดชนท ธสน . ด าเนนการไดคะแนน

ต าสดนน ไดแก การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน ซงมผลคะแนนเทากบ 1.6000 คะแนน

จากการทไมสามารถ วเคราะห และระบทรพยากรทมคณคา หายาก และไมสามารถลอกเลยนแบบได

อยางสมบรณน ามาใชในการวางแผนยทธศาสตรขององคกร และประเมนผลส าเรจของการใช

ประโยชนทรพยากรดงกลาวไดอยางเปนรปธรรม ในขณะทดาน กทท . มผลคะแนนต าสดในดชนดาน

การบรหารสมรรถนะดานจรยธรรมเชนเดยวกบ กฟภ. โดยมคะแนนเทากบ 1.0000 คะแนน

เนองจากไมมการก าหนดพฤตกรรมพงประสงคของคานยมทสงผลตอการเสรมสรางการปฏบตงานท

เปนเลศและคานยมดานจรยธรรมขององคกร จงไมสามารถแปลงพฤตกรรมทคาดหวงสการบรหาร

สมรรถนะ และประเมนผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมจรยธรรมไดอยางเปนรปธรรม ทงนเมอ

พจารณาผลการด าเนนงานตามดชนชวดทก าหนดทง 5 ดชน จะพบวา กทท. มผลคะแนนเฉลยรวมต า

กวา 2.0000 คะแนน ถง 3 ดชน ไดแก ดชนการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรมทกลาวถงแลวขางตน

รวมถงดชนการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนซงเปนบทบาทของผน าระดบสง และ ดชน

การจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยนทมผลคะแนนเทากบ 1.5000 คะแนน และ 1.6000

คะแนน ตามล าดบ

ซงการทรฐวสาหกจมผลคะแนนในดชนดานการก ากบดแลกจการทดสงสดทง 3 แหง นน

สวนหนงเกดจากการทดชนดงกลาวเปนสงท สคร . กระทรวงการคลงก าหนดน ามาใชประเมนผลการ

ด าเนนงานของรฐวสาหกจเปนประจ าทกปตงแตป 2547 จงท าใหรฐวสาหกจตางๆ มการปรบปรงและ

พฒนาตนเองอยางตอเนองทกป อยางไรกตามเนองจากระบบประเมนผลรฐวสาหกจของ

กระทรวงการคลงเนนการพฒนาในระดบกระบวนการทสามารถแสดงผลส าเรจใหเหนไดอยางชดเจน

มากกวาเนนพฒนาพฤตกรรมจรยธรรมซงประเมนผลการเปลยนแปลงไดยาก จงท าใหการประเมนผล

ในประเดนดงกลาวผานดชนการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรมเปนสงทรฐวสาหกจตางๆ ขาดการ

พฒนาระบบการจดการและท าใหมระดบคะแนนต าทสดในจ านวนดชนทง 5 ดาน

ซงผลการด าเนนงานตามดชนชวดความยงยนซงสะทอนถงระดบคณภาพและมาตรฐาน

ของปจจยทสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยน เมอน ามาเปรยบเทยบกบดชนรวมของผลความ

ยงยนทประกอบดวยดานการเงน ดานการปฏบตงานตามภารกจ และดานจรยธรรมทมความ

338

รบผดชอบและพอเพยงของรฐวสาหกจทเกดขนจรงจากผลการด าเนนงานทเกบรวบรวมไดตงแตป

2554-2558 จะพบวามความสอดคลองกน โดย กฟภ. ยงคงเปนรฐวสาหกจทมผลลพธความยงยน

สงสดท 2.7000 คะแนน ในขณะท ธสน. และ กทท. มระดบคะแนนรองลงมาท 2.5588 คะแนน และ

1.9303 คะแนน ตามล าดบ โดยหวขอท กฟภ. มผลลพธความยงยนสงสดไดแก ผลลพธดานการเงน

และผลลพธดานการปฏบตงานตามภารกจทมระดบคะแนนเทากบท 3.0000 คะแนน ในขณะทดาน

จรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงมคะแนนต าทสดท 2.0000 คะแนน ส าหรบ ธสน. นน

พบวามผลลพธความยงยนดทสดดานการปฏบตงานตามภารกจโดยมคะแนนเทากบ 2.5000 คะแนน

รองลงมา ไดแก ผลลพธดานการเงนและดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงทมคะแนน

เทากบ 2.2500 คะแนน และ 1.3333 คะแนนตามล าดบ ในขณะท กทท. จากการทมคะแนนผลลพธ

ความยงยนสงสดดานการเงนท 2.5000 คะแนน และมคะแนนผลลพธดานการปฏบตงานตามภารกจ

และดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงในระดบทต าท 2.0000 คะแนน และ 1.0000

คะแนน ตามล าดบ

ซงเมอพจารณาเปรยบเทยบผลคะแนนเฉลยรวมของดชนชวดคณภาพและมาตรฐานของ

การบรหารจดการความยงยน (Process) ทง 5 ดชน กบผลลพธความยงยนทเกดขนจรงในรฐวสาหกจ

(Result) จะพบวามความสอดคลองไปในทศทางเดยวกน โดย กฟภ. เปนรฐวสาหกจทมคะแนนสงสด

ทง 2 ระดบ โดยดชนการบรหารจดการความยงยนมคะแนนรวมเทากบ 3.1400 คะแนน และดชน

ผลลพธความยงยนมคะแนนรวมเทากบ 2.7000 คะแนน ในขณะท ธสน. เปนรฐวสาหกจทมผล

คะแนนทดเปนล าดบสอง โดยมผลคะแนนดชนการบรหารจดการความยงยนเกยวกบปจจยความ

ยงยนทง 5 ดานท 2.5588 คะแนน และมคาคะแนนดชนรวมดานผลลพธความยงยนทเกดขนจรง

เทากบ 2.0500 คะแนน สดทาย ไดแก กทท. ทมผลคะแนนคณภาพและมาตรฐานการด าเนนงานของ

แตละปจจยยงยนทสะทอนผาน 5 ดชนเฉลยรวม ต าสดท 1.9303 คะแนน และมผลลพธความยงยน

ความยงยนทเกดขนจรงต าสดท 1.9000 คะแนน โดยเมอพจารณาเพมเตมถงดชนรวมรายมตทงดาน

กระบวนการจดการและผลลพธความยงยนเปนรายมตยงพบมความสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

จากการททง 3 รฐวสาหกจมคะแนนเฉลยต าทสดในดชนรวมดานการบรหารสมรรถนะดานจรยธรม

และมผลลพธความยงยนดานจรยธรรมทมความรบผดชอบและพอเพยงต าทสดเมอเปรยบเทยบกบ

ผลลพธดานการเงนและการปฏบตงานตามภารกจ

339

8.1.8 ผลการพฒนาโปรแกรม และการทดสอบการยอมรบการใชโปรแกรมประเมนการบรหารจดการ

ความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย (The Sustainable Balanced Scorecard

Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand)

แบบจ าลองการประเมนการบรหารจดการความยงยนของรฐวสาหกจไทย หรอ

แบบจ าลอง SSM ไดถกพฒนาเปนโปรแกรมโดยใชชอวา (The Sustainable Balanced Scorecard

Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand)” หรอ “โปรแกรม

SSM” ทมการท างานในรปแบบของเวบไซด (Web Application) โดยมระบบแมขาย (Web Server)

เปนปจจยหลกในการด าเนนการ โดยแบงผใชงานออกเปน 2 ระดบ ซงไดแก เจาหนาทบรหารจดการ

และหนวยงานรฐวสาหกจซงเปนผไดรบการประเมนความยงยน โดยระบบสามารถใชส าหรบการ

ประเมนความยงยน เปนเครองมอตดตามและรายงานความคบหนาของการบรหารจดการความยงยน

ทงรายแหง รายสาขา และรายภาพรวม รวมถงเปนระบบฐานขอมลเพอจดเกบขอมลผลการ

ด าเนนงานทเกยวของกบการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยโดยรวม เพอประกอบการตดสนใจ

และก าหนดนโยบายส าหรบพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจไทยในอนาคต

ซงเมอด าเนนการส ารวจการยอมรบโปรแกรมเทคโนโลย SSM จากกลมตวอยางการวจย

โดยใชวธการตามแนวคดของแบบจ าลองการยอมรบเทคโนโลย หรอ Technology Acceptance

Model (TAM) ทสอบถามทงการรบรถงประโยชน (Perceived usefulness (PU) และการรบร

เกยวกบความงายและสะดวกในการใชเทคโนโลย Perceived Ease-of-Use (PEOU) พบวา โดยรวม

เหนดวยวาโปรแกรม SSM มประโยชน 4.06 คะแนน และเหนดวยวาโปรแกรม SSM สามารถใชงาน

ไดโดยงายท 4.50 คะแนน

ซงโปรแกรม SSM ดงกลาวเมอวเคราะหแนวทางการน าไปจ าหนายจรงในเชงพาณชย

พบวามกลมลกคาหลก 2 กลม ไดแก รฐวสาหกจ และ สคร. ทงนเนองจากโปรแกรมเปนซอฟตแวร

ส าเรจรป (Software Package) ทลกคาสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท โดยมจดเดนดาน

สาระส าคญของกรอบหลกเกณฑและดชนประเมนความยงยนของรฐวสหกจ อยางไรกตามมจดดอยท

ลอกเลยนแบบไดงาย ดงนนเพอใหการบรหารทรพยสนทางปญญาเกดประโยชนสงสด จงไดก าหนด

ใชแนวทางการบรหารทรพยสนทางปญญา โดยเกบรกษาสทธในการดดแปลงและพฒนานวตกรรมไว

ทผวจย ซงจะท าใหผวจยมโอกาสพฒนาตอยอดโปรแกรมใหมความทนสมยดานเนอหาดชนชวดการ

340

ประเมนผล และค าสงหรอระบบปฏบตการยอยภายในโปรแกรมไดอยางตอเนอง ซงการพฒนา

โปรแกรมในขนตนจะมงเนนใชผานคอมพวเตอรสวนบคคล (Personal Computer) และ

โทรศพทมอถอ ตามความตองการของกลมตวอยางสงสดถงรอยละ 94.44 และรอยละ 72.22

ตามล าดบ รวมถงก าหนดราคาคาใชบรการโปรแกรมเทากบ 1 ลานบาท ซงเมอรวมกบคาบรการเสรม

ในการเปนทปรกษาเพอพฒนาความยงยนใหแกรฐวสาหกจทมคาบรการเทากบ 4 ลานบาท จงท าให

ผวจยสามารถมรายไดจากการใหบรการโปรแกรม SSM รวมทงสน 5 ลานบาท ในขณะทมตนทนการ

พฒนาโปรแกรมทมทงสน 2.345 ลานบาท จงท าใหคาดการณก าไรและผลตอบแทนทจะไดจาก

โปรแกรมรวมเทากบ 2.655 ลานบาท

8.2 การอภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยทจดท าขนนมวตถประสงคเพอก าหนดหานยามและปจจยทสงผลตอความ

ยงยนของรฐวสาหกจไทย ซงจากผลสรปทไดพบวามปจจยทงสน 5 ปจจยทสงผลตอความยงยนของ

รฐวสาหกจ ไดแก ปจจยดานการก าหนดวสยทศนและเสรมสรางความผกพนพนกงาน (Vision and

Engagement) (Bieker and Gminder 2001, Figge, Hahn et al. 2002) ทเปนปจจยในหลกการ

ดานภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล ปจจยดานการวเคราะห SWOT และ

ความทาทายเพอบรหารความยงยน (SWOT and Strategic Challenge Analysis) (Stead and

Stead 2008) และการจดการทรพยากรทสงผลตอความยงยน (Sustainable Resource

Management) ทอยภายใตหลกการบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร รวมถงปจจยดานการ

ก ากบดแลกจการทด (Good Governance) และการบรหารสมรรถนะดานจรยธรรม (Ethical

Management) (Jensen and Meckling 1976, Lenssen, van den Berghe et al. 2005) ซง

ผลสรปดงกลาวมความสอดคลองกบผลงานวจยทางวชการรวมถงหลกการ ทฤษฎ และมาตรฐานท

เกยวของกบการพฒนาความยงยนตางๆ ไดแก Organization Theories , Resource Based View

The Sufficiency Economy และ มาตรฐาน ISO 26000 โดยเฉพาะเมอรฐวสาหกจตองมงสราง

ประโยชนสงสดใหเกดแกประชาชน ดวยการปฏบตภารกจอยางซอสตยสจรต มประสทธภาพ และใช

ทรพยากรอยางคมคาตามเปาหมายทพระราชกฤษฏกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการ

บานเมองทด พ.ศ. 2546 ก าหนด กยงพบวาปจจยทง 5 ดานมความส าคญและสอดคลองไปกบ

ผลสมฤทธทภาครฐไทยตองการใหรฐวสาหกจถอปฏบตและสรางผลส าเรจ

341

อยางไรกตามส าหรบปจจยดานอนๆ ทผลการศกษาพบวาไมมความสมพนธกบความยงยน

ของรฐวสาหกจไทย ซงไดแก ปจจยการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล ทพบวาขดแยงกบขอสรป

ของDanny Pimentel Claro, Silvio Abrahao Laban Neto, Priscila Borinde Oliveira Claro

(2013) ทระบวาหากองคกรใดมทรพยากรบคคลทมทกษะ ความรความสามารถทแขงแกรงกจะยง

สงผลใหองคกรดงกลาวเกดการพฒนาความยงยนทมประสทธผลไดโดยงาย (Claro, Neto et al.

2013) โดยกระบวนการจดการทรพยากรบคคลทจะสงผลใหองคกรตางๆเกดความยงยนนนควร

ครอบคลมทงการจดการขดความสามารถและอตราก าลง การจดสภาพแวดลอมการท างานทด การ

ประเมนผลการปฏบตงานทเปนธรรม มการเสรมสรางความผกพน และพฒนาความรความสามารถท

จ าเปนตอการด าเนนกจการรวมถงเสรมสรางกระบวนการสบทอดต าแหนงอยางชดเจน ( (Zingales

and Hockerts 2003, BAGDONIENE, DAUNORIENE et al. 2011, Lopes 2012)

ปจจยการบรหารความเสยง ซงสรปขดแยงกบแนวคดของ Chanida Chanyapate & Alec

Bamford (2009) และ Chaiyawat Wibulswasdi et al. (2011) รวมถง ดร. ปรยานช ธรรมปยา

(2557) ทตางเหนวาระบบบรหารความเสยงเปนเครองมอการบรหารจดการส าคญทจะท าใหองคกรม

ภมคมกนทดตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากการใชระบบดงกลาวคาดการณลวงหนาถงการ

เปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกทอาจสงผลกระทบตอองคกร และก าหนดแนวทางเตรยม

ความพรอมเพอบรรเทาผลกระทบดงกลาวอยางมประสทธผล รวมถง Nazliatul Aniza Abdul Aziz,

Norlida Abdual Manab, Siti Norezam Othman (2016) ทกลาววาองคกรสามารถใชการบรหาร

ความเสยงเพอน าไปสความยงยนหากมการเสรมสรางวฒนธรรมดานการบรหารความเสยง และผนวก

รวมการบรหารความเสยงกบการก ากบดแลกจการทดและการปฏบตตามกฎหมายระเบยบ และ

ขอบงคบไดอยางสมบรณ (Aziz, Manab et al. 2016)

ปจจยการบรหารความขดแยงและความสมพนธและการมสวนรวมของผมสวนไดเสย ท

ผลสรปขดแยงกบแนวคดของ Freeman (1984) ทระบวาองคกรจะอยไดในระยะยาวนน ตองพงพา

การมสวนรวมและเปนทยอมรบของผมสวนไดสวนเสยทงพนกงานทเปนผด าเนนธรกจใหองคกร ผสง

มอบทจดหาและน าสงวตถดบทจ าเปนใหองคกรน าไปประกอบกจการ ผใชบรการทเปนแหลงรายได

หลกขององคกร รวมถงหนวยงานภาครฐและชมชนทหากไดรบผลกระทบจากการปฏบตงานของ

องคกร กอาจน าไปสการขดขวางและท าใหองคกรไมสามารถสรางผลส าเรจตามแผนงานโครงการท

ก าหนดได เชนเดยวกน Joseph H Callaghan , Arline Savage & Steven Mintz (2010) และ

342

Mohammad Zairi (2005) ทใหความส าคญกบการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยในทกระดบทง

การแสดงความคดเหน การรวมปฏบตงาน และการรวมตรวจสอบการด าเนนงานขององคกร ในการ

ท าใหองคกรบรรลผลส าเรจในระยะยาว (Zairi 2005, Callaghan, Savage et al. 2010)

การบรหารการเงนทสมดลและพอเพยง ซงผลสรปไมสอดคลองกบแนวคดของ Andreas

Györy et al., (2012), Ioannis E Nikolaou & Thomas A Tsalis (2013), Michalis

Sidiropoulos, Yannis Mouzakitis, Emmanuel Adamides & Stavros Goutsos (2004) และ

Jelena Stankevičienė & Tatjana Sviderskė (2010) ทระบใหการบรหารการลงทนทค านงถง

ผลส าเรจในระยะยาว เปนปจจยทส าคญหน งของการสรางความเตบโตของรฐวสาหกจ

(Sidiropoulos, Mouzakitis et al. 2004, Stankevičienė and Sviderskė 2010, Györy,

Brenner et al. 2012, Nikolaou and Tsalis 2013)รวมถงตรงกบผลการศกษา วจยของ Chanida

Chanyapate & Alec Bamford (2009) และ Chaiyawat Wibulswasdi et al. (2011) ทกลาววา

องคกรทยงยนตองมการบรหารตนทนและคาใชจายใหสอดคลองกบศกยภาพการสรางรายไดทงใน

ปจจบนและอนาคต

การบรหารจดการสารสนเทศ องคความร และนวตกรรม ซงผลสรปแตกตางจากผลการวจย

ของ Diana BAGDONIENE et al. (2011), Carl Ulrich Gminder & Thomas Bieker (2002),

Tairan Huang et al. (2014), Graham Hubbard (2009) และ Frank Medel-González et al.

(2013) ทตางเหนตรงกนวาองคกรใดมการบรหารจดการความรและองคความร จนกลายเปนองคการ

แหงการเรยนร กจะท าใหองคกรนนเกดความยงยนไดอยางแทจรง รวมถง Stephen Gates &

Christophe Germain (2010) และ Ili dio Tomás Lopes (2012) ทใหระบวาการพฒนานวตกรรม

ผลตภณฑและบรการขององคกร ถอเปนปจจยส าคญตอการยกระดบขดความสามารถในการแขงขน

ปองกน และลดผลกระทบเชงลบขององคกรทมตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (Gates and

Germain 2010, Lopes 2012)

ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ซงผลสรปทแสดงวาไมมความสมพนธกบความ

ยงยนขดแยงกบแนวคดของ Catalina Soriana SITNIKOV, 2012, A.Asuman Akdoğan , Aykut

Arslan & Özgür Demirtaş (2016) ทกลาววาการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

เปนกลไกพนฐานในการสรางความยงยนขององคกร (Akdoğan, Arslan et al. 2016) รวมถงไม

สอดคลองกบ Freeman (1984) ทระบวาองคกรจะอยไดในระยะยาวตองมการบรหารจดการ

343

ความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสยและสงคมอยางมประสทธผล เพอใหผมสวนไดสวนเสยทกกลมพง

พอใจ ไววางใจและใหความรวมมอรวมถงสนบสนนเพอใหองคกรประกอบกจการในสงคมไดในระยะ

ยาว

โดยผลลพธทไดจากการศกษาวจยน เมอน ามาวเคราะหเพมเตม ท าใหสามารถสรปสาเหตท

ท าใหปจจยดงกลาวไมสงผลตอความยงยนของรฐวสาหกจไทยไดดงน

1. ความจ าเปนในการกอตงและคงอยของรฐวสาหกจ จากการทรฐวสาหกจไทยถกกอตง

เพอใหปฏบตงานในภาคอตสาหกรรมและพาณชยกรรม หรอในกจการทหนวยงาน

ราชการหรอองคกรของรฐประเภทอนไมสามารถด าเนนการไดอยางมคณภาพและ

ประสทธผล โดยมกเกดในกจการทเกยวของกบความมนคงทางเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอมของประเทศ ท าใหรฐวสาหกจสวนใหญด าเนนการในรปแบบผกขาดหรอกง

ผกขาด ซงจากความจ าเปนดงกลาว แมรฐวสาหกจจะไมสามารถบรหารจดการปจจย

ตางๆทง การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลการบรหารความเสยง การบรหาร

การเงนทสมดลและพอเพยง การบรหารจดการสารสนเทศ องคความร และนวตกรรม

และความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ซงเปนปจจยทสงผลตอการเตบโตของ

องคกรในระยะยาวไดอยางเปนมาตรฐานตามแนวปฏบตทด แตกจะสามารถคงอยไดใน

ระยะยาว และสงผลใหปจจยดงกลาวไมมความสมพนธโดยตรงกบความยงยนของ

รฐวสาหกจ

2. การไดรบอ านาจผกขาดตามกฎหมายในทางตรงหรอทางออม ท าใหร ฐวสาหกจเปน

ผประกอบการรายเดยวในกจการส าคญทเกยวของกบความมนคงของประเทศทงดาน

เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม สงผลใหรฐวสาหกจสวนใหญขาดการใหความส าคญกบ

การบรหารจดการความรและนวตกรรมผลตภณฑ บรการและการปฏบตงานขององคกร

โดยแมรฐวสาหกจจะไมมการพฒนาสนคาและบรการใหม แตประชาชนกยงซอสนคา

และรบบรการ ท าใหรฐวสาหกจมรายไดอยางตอเนองจากอ านาจทไดรบตามกฎหมาย

และท าใหปจจยดานการบรหารจดการสารสนเทศและนวตกรรมไมมความสมพนธกบ

การสรางรายไดหรอการเตบโตของรฐวสาหกจ

3. รฐบาลมงเนนความส าคญและคาดหวงใหรฐวสาหกจสรางผลส าเรจไดตามวตถประสงค

จดตงและภารกจทไดรบมอบหมาย มากกวาการสรางความยงยนอยางสมดลระหวางผม

344

สวนไดเสย เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ดงนนเมอรฐวสาหกจสรางผลส าเรจในดาน

ตางๆไดตามทรฐบาลคาดหวง แมจะไมสามารถสรางประโยชนใหเกดแกผมสวนไดเสย

เศรษฐกจ สงคมและส งแวดลอมภายนอกไดอยางสมดล แตรฐบาลกจะเหนถง

ความส าคญและความจ าเปนทรฐวสาหกจควรคงอยเพอเปนกลไกของรฐในการปฏบต

หนาททไดรบมอบหมายตอไปในอนาคต

4. รฐวสาหกจไดรบงบประมาณและงบลงทนจากภาครฐ เพอด าเนนงานตามภารกจ ใชจาย

ภายในองคกร และการขยายกจการในอนาคตเปนประจ าทกป ท าใหรฐวสาหกจหลาย

แหงขาดความรบผดชอบทางการเงน การใหความส าคญกบการบรหารคาใชจายและ

ควบคมตนทนการด าเนนงาน โดยพบวาในบางรฐวสาหกจแมจะประสบกบภาวะขาดทน

ตอเนองจากการขาดประสทธภาพในการปฏบตงานและบรหารจดการองคกร แต

เนองจากยงคงไดรบการสนบสนนทางการเงนจากภาครฐเพอใหปฏบตงานตามภารกจ

จากการทเปนผประกอบการรายเดยวในอตสาหกรรม จงท าใหรฐวสาหกจยงคงอยได

และท าใหการบรหารการเงนแบบสมดลและพอเพยงไมมความสมพนธกบความยงยน

ของรฐวสาหกจไทยดงกลาว

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป

1. เนองจากการวจยตองใชขอมลเชงลกทงดานการเงนและไมใชการเงนทตองมการเกบ

รวบรวมตดตอกนอยางนอย 5 ป เพอน ามาวเคราะหและประเมนผลส าเรจทแสดงถงการ

เตบโตอยางยงยนของรฐวสาหกจ โดยตองเปนขอมลทครอบคลมทงดานการเงน การ

ปฏบตงานตามภารกจ และดานจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบและความพอเพยง

จากกรณดงกลาวจงท าใหการวจยตองก าหนดใชกลมตวอยางรฐวสากจทอยในระบบ

ประเมนผลการด าเนนงานของ สคร. กระทรวงการคลง ทมการจดเกบขอมลทครบถวน

ชดเจนและเพยงพอทจะน ามาใชในการวจย อยางไรกตาม เนองจากรฐวสาหกจในระบบ

ประเมนผลมจ านวนเพยง 55 แหง ในขณะทรฐวสาหกจของประเทศไทยในปจจบน

หลายแหงไมเขารวมรบการประเมนผลการด าเนนงาน ดงนนเพอใหผลการวจยในอนาคต

มจ านวนกลมตวอยางทมากเพยงพอ ทจะท าใหมนใจวาผลสรปทไดจากการวจยมความ

สอดคลองและสามารถน าไปประยกตใชกบรฐวสาหกจไทย จงอาจมการพฒนาระบบการ

345

จดเกบขอมลทงดานการเงนและไมใชการเงนจากรฐวสาหกจอนทอยนอกระบบ

ประเมนผล และขยายขอบเขตกลมตวอยางใหครอบคลมรฐวสาหกจดงกลาวใหเกดความ

ครบถวนยงขนตอไป

2. การจดท ากรณศกษาจ านวน 3 แหง แมขนตนจะมงเนนคดเลอกรฐวสาหกจทมภารกจ

ครอบคลมทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมเพอใหเปนไปตามหลกการพฒนา

ความยงยนทเปนทยอมรบโดยทวไป แตในทางปฏบตเนองจากรฐวสาหกจมขอจ ากดใน

การใหขอมลผลการด าเนนงาน โดยเฉพาะทเกยวของกบบทบาทของคณะกรรมการ

ภาวะผน า การวางแผนยทธศาสตรทสงผลกระทบตอการแขงขนหรอศกยภาพการ

ด าเนนงาน และจรยธรรมการปฏบตงานภายในองคกร จงท าใหรฐวสาหกจทยนยอมให

ความรวมมอจดท ากรณศกษามจ ากด และไมครอบคลมทง 3 มตตามความมงหวง ดงนน

เพอใหการจดท ากรณศกษาครอบคลมรฐวสาหกจทมภารกจโดยตรงตามหลกการพฒนา

ความยงยนไดอยางครบถวน การศกษาในอนาคตจงควรมการขยายและคดเลอก

รฐวสาหกจใหครอบคลมทง 3 มตอยางเปนรปธรรมยงขน

บรรณานกรม

บรรณานกรม

A. Adams, C., et al. (2014). "Measurement of sustainability performance in the public sector." Sustainability Accounting, Management and Policy Journal 5(1): 46-67.

Aguilera, R. V., et al. (2007). "Putting the S back in corporate social responsibility: A multilevel theory of social change in organizations." Academy of management review 32(3): 836-863.

Akdoğan, A. A., et al. (2016). "A strategic influence of corporate social responsibility on meaningful work and organizational identification, via perceptions of ethical leadership." Procedia-Social and Behavioral Sciences 235: 259-268.

Aras, G. and D. Crowther (2008). "Governance and sustainability: An investigation into the relationship between corporate governance and corporate sustainability." Management decision 46(3): 433-448.

Argandoña, A. (2011). "The “Management Case” for Corporate Social Responsibility." towards a new theory of the firm.

Avery, G. (2005). Leadership for sustainable futures: Achieving success in a competitive world, Edward Elgar Publishing.

Avery, G. C. and H. Bergsteiner (2011). "Sustainable leadership practices for enhancing business resilience and performance." Strategy & Leadership 39(3): 5-15.

Aziz, N. A. A., et al. (2016). "Critical success factors of sustainability risk management (SRM) practices in Malaysian environmentally sensitive industries." Procedia-Social and Behavioral Sciences 219: 4-11.

BAGDONIENE, D., et al. (2011). "Integration of sustainable development principles into the balanced scorecard." Intelektine Ekonomika(3).

Barnard, C. I. (1968). The functions of the executive, Harvard university press.

Barney, J. (1991). "Firm resources and sustained competitive advantage." Journal of

347

management 17(1): 99-120.

Barney, J. B. (1986). "Organizational culture: can it be a source of sustained competitive advantage?" Academy of management review 11(3): 656-665.

Bieker, T. (2003). "Sustainability management with the Balanced Scorecard." Proceedings of 5th international summer academy on technology studies: 17-34.

Bieker, T. and C.-U. Gminder (2001). "Towards a sustainability balanced scorecard." Oikos Summer academy: 14.

Boyett, I. (1996). "The public sector entrepreneur-a definition." International Journal of Public Sector Management 9(2): 36-51.

Brown, M. E., et al. (2005). "Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing." Organizational behavior and human decision processes 97(2): 117-134.

Bruns, T. and G. Stalker (1961). "The management of innovation." Tavistock, London.

Callaghan, J. H., et al. (2010). "A re-balanced scorecard: a strategic approach to enhance managerial performance in complex environments." International Journal of Business Excellence 3(3): 341-362.

Carroll, A. B. (1979). "A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance." The Academy of Management Review 4(4): 497-505.

Chanyapate, C. and A. Bamford (2009). "On recent projects and experiences of the Sufficiency Economy–A critique." Postneoliberalism–A beginning debate: 143.

Chenhall, R. H. and K. Langfield-Smith (2003). "Performance measurement and reward systems, trust, and strategic change." Journal of management accounting research 15(1): 117-143.

Claro, D. P., et al. (2013). "Sustainability drivers in food retail." Journal of retailing and consumer services 20(3): 365-371.

348

Coblentz, J. B. (2002). "Organizational Sustainability: The three aspects that matter." Washington, Academy for Educational Development.

Commission, B. and B. Commission (1987). Our common future, Oxford: Oxford University Press.

Commission, C. o. S. O. o. T. (2004). Enterprise risk management: integrated framework.

da Cruz, N. F. and R. C. Marques (2014). "Scorecards for sustainable local governments." Cities 39: 165-170.

Davis, F. D. (1993). "User acceptance of information technology: system characteristics, user perceptions and behavioral impacts." International journal of man-machine studies 38(3): 475-487.

Davis, F. D., et al. (1989). "User acceptance of computer technology: a comparison of two theoretical models." Management science 35(8): 982-1003.

Dias‐Sardinha, I. and L. Reijnders (2001). "Environmental performance evaluation and sustainability performance evaluation of organizations: an evolutionary framework."

Eco‐Management and Auditing 8(2): 71-79.

Dierickx, I. and K. Cool (1989). "Asset stock accumulation and sustainability of competitive advantage." Management science 35(12): 1504-1511.

Donaldson, T. and L. E. Preston (1995). "The stakeholder theory of the corporation: Concepts, evidence, and implications." Academy of management review 20(1): 65-91.

Dr.Chaiyawat Wibulswasdi, D. K. P., Dr.Priyanut Piboolsravut (2010). "Sufficiency Economy Philosophy and Development." 3.

Dyllick, T. and K. Hockerts (2002). "Beyond the business case for corporate sustainability." Business Strategy and the Environment 11(2): 130-141.

Elkington, J. (1994). "Towards the sustainable corporation: Win-win-win business

349

strategies for sustainable development." California management review 36(2): 90-100.

Ellen, P. S., et al. (2000). "Charitable programs and the retailer: do they mix?" Journal of retailing 76(3): 393-406.

FAYOL, H. (1841). "1925." General and industrial management.

Fiedler, F. E. (1971). "Validation and extension of the contingency model of leadership effectiveness: A review of empirical findings." Psychological bulletin 76(2): 128.

Figge, F., et al. (2002). "The sustainability balanced scorecard–linking sustainability management to business strategy." Business Strategy and the Environment 11(5): 269-284.

Fox, T., et al. (2002). Public sector roles in strengthening corporate social responsibility: A baseline study, World Bank Washington, DC.

Freeman, R. E. (1984). "Strategic management: A stakeholder approach. 1984." Boston: Pitman.

Gates, S. and C. Germain (2010). "Integrating sustainability measures into strategic performance measurement systems: An empirical study." Management Accounting Quarterly 11(3): 1-7.

Global Reporting Intitiative (2013). G4 Sustainability Reporting Guidelines. Netherlands, Global Reporting Intitiative.

Gminder, C. U. and T. Bieker (2002). Managing corporate social responsibility by using the “sustainability-balanced scorecard”. 10th international conference of the greening of industry network, June.

Goyal, P., et al. (2013). "Corporate sustainability performance and firm performance research: literature review and future research agenda." Management decision 51(2): 361-379.

Gurtoo, A. (2009). "Adaptation of Indian public sector to market-based economic

350

reforms: a resource-based perspective." International Journal of Public Sector Management 22(6): 516-531.

Györy, A., et al. (2012). Finding the right balanced scorecard for business-driven IT management: a literature review. System Science (HICSS), 2012 45th Hawaii International Conference on, IEEE.

Hahn, R. (2013). "ISO 26000 and the standardization of strategic management processes for sustainability and corporate social responsibility." Business Strategy and the Environment 22(7): 442-455.

Hardin, G. (1968). "the Tragedy of the Commons." Science 162: 1242-1248.

Hart, S. L. (1995). "A natural-resource-based view of the firm." Academy of management review 20(4): 986-1014.

Hersey, P. and K. H. Blanchard (1982). "Leadership style: Attitudes and behaviors."

Hongsranagon, P. (2009). An application of Sufficiency Economy in the health sector in Thailand. The 3rd OECD World Forum on “Statistics, Knowledge and Policy” Charting Progress, Building Visions, Improving Life, Busan, Korea, Citeseer.

Huang, T., et al. (2014). "Implementing a Sustainability Balanced Scorecard to Contribute to the Process of Organisational Legitimacy Assessment." Australasian Accounting Business & Finance Journal 8(2): 15.

Hubbard, G. (2009). "Measuring organizational performance: beyond the triple bottom line." Business Strategy and the Environment 18(3): 177-191.

Hugo, M. (1913). Psychology and industrial efficiency, Houghton Mifflin.

Hussain, M., et al. (2016). "A framework for supply chain sustainability in service industry with Confirmatory Factor Analysis." Renewable and Sustainable Energy Reviews 55: 1301-1312.

Isarangkun, C. and K. Pootrakool (2008). "Sustainable economic development through

351

the sufficiency economy philosophy." Paper for Internal discussion, Crown Property Bureau and National Economic and Social Development Bureau.(accessed June 23, 2009).

Jensen, M. C. and W. H. Meckling (1976). "Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure." Journal of financial economics 3(4): 305-360.

Johnston, A. (2011). "Constructing sustainability through CSR: A critical appraisal of ISO 26000." University of Oslo Faculty of Law Research Paper(2011-33).

Jones, E., et al. (2004). "Organizational communication: Challenges for the new century." Journal of Communication 54(4): 722-750.

Kantabutra, S. (2008). "Development of the sufficiency economy philosophy in the Thai business sector: Evidence, future research & policy implications." Sufficiency Economy. Org, Available at http://www. sufficiencyeconomy. org/en/files/26. pdf (accessed 13 June 2008).

Kantabutra, S. and T. Siebenhüner (2011). "Predicting corporate sustainability: A Thai approach." Journal of Applied Business Research 27(6): 123.

Kaplan, R. S. and D. P. Norton (1995). "Putting the balanced scorecard to work." Performance measurement, management, and appraisal sourcebook 66(17511): 68.

Kaplan, R. S. and D. P. Norton (1996). Using the balanced scorecard as a strategic management system, Harvard business review Boston, MA.

Kelliher, F. and L. Reinl (2009). "A resource-based view of micro-firm management practice." Journal of Small Business and Enterprise Development 16(3): 521-532.

Khan, J. and W. Charles-Saverall (1993). "Human resource development in the public sector: A developing-country experience." International Journal of Public Sector Management 6(1).

Koonmee, K., et al. (2010). "Ethics institutionalization, quality of work life, and employee job-related outcomes: A survey of human resource managers in Thailand."

352

Journal of Business Research 63(1): 20-26.

Kristandl, G. and N. Bontis (2007). "Constructing a definition for intangibles using the resource based view of the firm." Management decision 45(9): 1510-1524.

Kucukvar, M., et al. (2014). "Sustainability assessment of US final consumption and investments: triple-bottom-line input–output analysis." Journal of Cleaner Production 81: 234-243.

Lai, W.-H., et al. (2015). "Exploring the interoperability of innovation capability and corporate sustainability." Journal of Business Research 68(4): 867-871.

Learned, E. P. (1969). Business policy: Text and cases, RD Irwin.

Lenssen, G., et al. (2005). "Sustainability in the boardroom: An empirical examination of Dow Jones Sustainability World Index leaders." Corporate Governance: The international journal of business in society 5(3): 24-41.

Levitt, R. E., et al. (1999). "Simulating project work processes and organizations: Toward a micro-contingency theory of organizational design." Management science 45(11): 1479-1495.

Linnenluecke, M. K. and A. Griffiths (2010). "Corporate sustainability and organizational culture." Journal of world business 45(4): 357-366.

Lopes, I. d. T. (2012). "Seeking a sustainable development scoreboard: beyond the agency theory." Socialines Technologijos 2(2).

Lorsch, J. W. and J. J. Morse (1974). Organizations and their members: A contingency approach, HarperCollins Publishers.

Loucks, E. S., et al. (2010). "Engaging small‐ and medium‐sized businesses in sustainability." Sustainability Accounting, Management and Policy Journal 1(2): 178-200.

Lourenço, I. C. and M. C. Branco (2013). "Determinants of corporate sustainability performance in emerging markets: the Brazilian case." Journal of Cleaner Production 57:

353

134-141.

MacGregor, D. (1960). The human side of enterprise, New York.

Mahoney, J. T. (2012). "Towards a stakeholder theory of strategic management." Towards a New Theory of the Firm. Barcelona: IESE Research Unit, forthcoming 110.

Malthus, T. (1965). "R. 1798." An Essay on the Principle of Population.

Martinsons, A. G. and M. G. Martinsons (1994). "In search of structural excellence." Leadership & Organization Development Journal 15(2): 24-28.

Maslow, A. H. (1943). "A theory of human motivation." Psychological review 50(4): 370.

Mayo, E. (1949). "Hawthorne and the western electric company." Public Administration: Concepts and Cases: 149-158.

McAdam, R., et al. (2002). "Sustaining quality in the UK public sector: Quality measurement frameworks." International Journal of Quality & Reliability Management 19(5): 581-595.

Medel-González, F., et al. (2013). Measuring and Evaluating Business Sustainability: Development and Application of Corporate Index of Sustainability Performance. Sustainability Appraisal: Quantitative Methods and Mathematical Techniques for Environmental Performance Evaluation, Springer: 33-61.

Missimer, M., et al. (2014). A systems perspective on ISO 26000. 2nd International Symposium “SYSTEMS THINKING FOR A SUSTAINABLE ECONOMY. Advancements in Economic and Managerial Theory and Practice, Universitas Mercatorum.

Mongsawad, P. (2010). "The philosophy of the sufficiency economy: a contribution to the theory of development." Asia Pacific Development Journal 17(1): 123.

Mueckenberger, U. and S. Jastram (2010). "Transnational norm-building networks and the legitimacy of corporate social responsibility standards." Journal of Business Ethics 97(2): 223-239.

354

Münsterberg, H. (1913). American Patriotism: And Other Social Studies, Moffat, Yard.

Ngai, E., et al. (2014). "Design and development of a corporate sustainability index platform for corporate sustainability performance analysis." Journal of Engineering and Technology Management 34: 63-77.

Nikolaou, I. E. and T. A. Tsalis (2013). "Development of a sustainable balanced scorecard framework." Ecological Indicators 34: 76-86.

Organization for Economic Co-Operation and Development (2008). Handbookk on Constructing Composite Indicators Methodology and User Guide, OECDpublishing.

Park, S. and G. Berger-Walliser (2015). "A Firm-Driven Approach to Global Governance and Sustainability."

Parker, J. (1998). Robert Owen 1771–1858. Citizenship, Work and Welfare, Springer: 59-80.

Pope, J., et al. (2004). "Conceptualising sustainability assessment." Environmental impact assessment review 24(6): 595-616.

Porter, M. E. (1985). Competitive advantage: creating and sustaining superior performance. 1985, New York: Free Press.

Porter, M. E. and V. E. Millar (1985). How information gives you competitive advantage, Harvard Business Review Juli/August.

Porter, M. E. and C. Van der Linde (1995). "Toward a new conception of the environment-competitiveness relationship." Journal of economic perspectives 9(4): 97-118.

Powell, T. C. and A. Dent-Micallef (1997). "Information technology as competitive advantage: The role of human, business, and technology resources." Strategic management journal: 375-405.

Pruetipibultham, O. (2010). "The sufficiency economy philosophy and strategic HRD: A

355

sustainable development for Thailand." Human Resource Development International 13(1): 99-110.

Quarshie, A. M., et al. (2016). "Sustainability and corporate social responsibility in supply chains: The state of research in supply chain management and business ethics journals." Journal of Purchasing and Supply Management 22(2): 82-97.

Rahbek Gjerdrum Pedersen, E., et al. (2013). "Stakeholder thinking in sustainability management: the case of Novozymes." Social Responsibility Journal 9(4): 500-515.

Roethlisberger, F. J. (1941). "The hawthorne experiments." Classic readings in organizational behavior 1: 35-45.

Rogers, P. "P., Jalal, Kazi. F., & Boyd, John. A.(2008). Challenges of sustainable development." An introduction to sustainable development: 54-83.

Schwartz, B. and K. Tilling (2009). "‘ISO‐lating’corporate social responsibility in the organizational context: a dissenting interpretation of ISO 26000." Corporate Social Responsibility and Environmental Management 16(5): 289-299.

Searcy, C. and D. Elkhawas (2012). "Corporate sustainability ratings: an investigation into how corporations use the Dow Jones Sustainability Index." Journal of Cleaner Production 35: 79-92.

Sidiropoulos, M., et al. (2004). "Applying sustainable indicators to corporate strategy: the eco-balanced scorecard." Environmental research, engineering and management 1(27): 28-33.

Sitnikov, C. S. and C. G. Bocean (2012). "Corporate social responsibility through the lens of ISO standards." Business Excellence and Management 2(4): 56-66.

Ståhle, P. (2008). "The dynamics of self-renewal: A systems-thinking to understanding organizational challenges in dynamic environments." Organisational Capital: Modelling, measuring and contextualizing: 1-26.

Stankevičienė, J. and T. Sviderskė (2010). "Developing a performance measurement

356

system integrating economic value added and the balanced scorecard in pharmaceutical company."

Stead, J. G. and W. E. Stead (2008). "Sustainable strategic management: an evolutionary perspective." International Journal of Sustainable Strategic Management 1(1): 62-81.

Sutheewasinnon, P., et al. (2015). "Development of a performance management system in the Thailand public sector: Isomorphism and the role and strategies of institutional entrepreneurs." Critical Perspectives on Accounting.

Taylor, F. W. (1914). The principles of scientific management, Harper.

Taylor, F. W. (2004). Scientific management, Routledge.

Teece, D. J., et al. (1997). "pIAA Ex. O-102-DP." Strategic management journal 18(7): 509-533.

Theriou, N. G., et al. (2009). "A theoretical framework contrasting the resource-based perspective and the knowledge-based view." European Research Studies 12(3): 177.

Towne, H. R. (1986). The Engineer as an Economist. Academy of Management Proceedings, Academy of Management Briarcliff Manor, NY 10510.

Von Bertalanffy, L. (1968). "General system theory." New York 41973(1968): 40.

Wagner, B. and G. Svensson (2014). "A framework to navigate sustainability in business networks: The transformative business sustainability (TBS) model." European Business Review 26(4): 340-367.

Weber, M. (2009). From Max Weber: essays in sociology, Routledge.

Weill, P. and M. H. Olson (1989). "Managing investment in information technology: mini case examples and implications." MIS quarterly: 3-17.

Wernerfelt, B. (1984). "A resource‐based view of the firm." Strategic management journal 5(2): 171-180.

357

Wibulswasdi, C., et al. (2011). Sufficency Economy Philosophy and Development, Sufficiency Economy Research Project, Bureau of the Crown Property.

Wood, D. J. (1991). "Corporate social performance revisited." Academy of management review 16(4): 691-718.

Woods, M. (2007). "Linking risk management to strategic controls: a case study of Tesco plc." International Journal of Risk Assessment and Management 7(8): 1074-1088.

Worley, C. G. and P. H. Mirvis (2013). "Studying networks and partnerships for sustainability: Lessons learned." Building networks and partnerships 3: 261À291.

Zahid, M. and Z. Ghazali (2015). "Corporate sustainability practices among Malaysian REITs and property listed companies." World Journal of Science, Technology and Sustainable Development 12(2): 100-118.

Zairi, M. (2005). TQM Sustainability: A Journey of Transformational change. Proceeding of 6th International conference of Quality Managers, Iran. Bussiness Excellence To find out improvement plan based on improvable areas and implement it.

Zinenko, A., et al. (2015). "The fit of the social responsibility standard ISO 26000 within other CSR instruments: Redundant or complementary?" Sustainability Accounting, Management and Policy Journal 6(4): 498-526.

Zingales, F. and K. Hockerts (2003). Balanced scorecard and sustainability: examples from literature and practice, Insead.

ณฏฐพงศ ทองภกด (2550). "ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง : ความเปนมาและความหมาย " พฒนบรหารศาสตร

47(1/2550).

ดร. ชาญชย แสวงศกด (2549). หนวยงานของรฐทมใชสวนราชการและรฐวสาหกจ : องคการมหาชนและหนวย

บรการรปแบบพเศษ, ส านกพมพนตธรรม.

ดร. ปรยานช ธรรมปยา (2557). ตามรอยพอ ชวตพอเพยง...สการพฒนาทยงยน. ประเทศไทย, ศนยสถานศกษา

พอเพยง มลนธยวสถรคณ.

358

ดร. ปรยานช ธรรมปยา (2558). วกฤตเศรษฐกจ 2540 กบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. ประเทศไทย, ศนย

สถานศกษาพอเพยง มลนธยวสถรคณ.

ดร.พงษเทพ จนทสวรรณ (2558). "THE FUNCTIONS OF THE EXECUTIVE " วารสาร สมาคมนกวจย 2.

ไทยพบลกา (2556). from https://thaipublica.org/2013/09/montara-oil-spill/.

ไทยพบลกา (2560). from https://thaipublica.org/2017/02/rolls-royce-28-2-2560/.

ไทยรฐ (2560). from https://thaipublica.org/2013/09/montara-oil-spill/.

ประสพชย พสนนท (2558). "ความเทยงตรงของแบบสอบถามส าหรบงานวจยทางสงคม (Validity of Questionnaire for Social Science Research)." วารสารสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ฉบบ

เดอนมกราคม-ธนวาคม.

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2538). หลกการวจยทางการศกษา. กรงเทพ, ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ.

วรรณพร พทธภมพทกษ; ดร. กญญามน อนหวาง (2554). ทฤษฏองคการและการจดการ. ประเทศไทย, มหาวทยาลยพษณโลก.

สมชาย วรกจเกษมสกล (2553). ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร, อกษรศลปการพมพ.

สมศกด ศรสนตสข (2538). ระเบยบวจยทางสงคมศาสตร. ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา. คณะมนษยและ

สงคมศาสตร. มหาวทยาลยขอนแกน.

ส านกงบประมาณของรฐสภา (2559). ทนหมนเวยนของประเทศไทย : งบประมาณ และประสทธภาพในการ

ด าเนนงาน. ประเทศไทย, ส านกงบประมาณของรฐสภา ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (2560). "ขอมลส าคญของรฐวสาหกจไทย State Enterprise Key Indicators : SEKI."

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2550). ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2551). จากปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง...สการ

ปฏบต. บรษท เพชรรงการพมพ จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2551). เรยนรเศรษฐกจพอเพยง. โรงพมพ 21 เซนจ

ร, ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,. 1.

359

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2553). ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง

ก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความรบผดชอบตอสงคม.

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2556). มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม Thai Industrial Standard มอก.9999.

360

ภาคผนวก

361

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทนส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ กระทรวงการคลง กงโครงสราง

362

363

364

365

366

367

368

369

370

371

372

373

374

375

376

377

378

379

380

381

382

383

384

เอกสารแนบ 1

ค าจ ากดความ

1. การแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ตาม ISO 26000 คอ

“ความรบผดชอบขององคกรตอผลกระทบทเกดขนจากการตดสนใจและการด าเนนงานตางๆ

ตอสงคมและสงแวดลอม ทท าอยางโปรงใสและการปฏบตอยางมจรยธรรม เพอ

- สงเสรมตอการพฒนาอยางยงยน ซงรวมถงสขภาพและความอยดมสขของสงคม

- ใหความส าคญตอความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสย

- ใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ และสอดคลองกบการปฏบตตามแนวทางของสากล

- ใหเกดการบรณาการทวทงองคกร รวมทงน าไปใชกบองคกรอนๆ ทมความสมพนธ”

โดยในการน าไปปฏบตก าหนดใหอยภายใตกรอบหลกการ 7 หลกการ (Principles) ของ

ความรบผดชอบตอสงคม ไดแก

8. ความรบผดชอบ (Accountability)

9. ความโปรงใส (Transparency)

10. การปฏบตอยางมจรยธรรม (Ethical Behavior)

11. การเคารพตอผลประโยชนของผมสวนไดสวนเสย (Respect for Stakeholder Interests)

12. การเคารพตอหลกนตธรรม (Respect for the Rule of Law)

13. การเคารพตอการปฏบตตามแนวทางของสากล (Respect for International Norms of

Behavior)

14. การเคารพตอสทธมนษยชน (Respect for Human Rights)

และก าหนดหวขอหลกเพอการปฏบตจรง 7 หวขอ (Core Subjects) คอ

1. ธรรมาภบาล (Organizational governance)

2. สทธมนษยชน (Human rights)

3. การปฏบตดานแรงงาน (Labor practices)

4. สงแวดลอม (The environment)

385

5. การปฏบตทเปนธรรม (Fair Operating practices)

6. ประเดนดานผบรโภค (Consumer issues)

7. การมสวนรวมของชมชนและการพฒนาชมชน (Community involvement and

development)

แหลงทมา : กระทรวงอตสาหกรรม, ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม. 2553.

"ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรองก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแนวทางความ

รบผดชอบตอสงคม,"

2. เศรษฐกจพอเพยง ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ

กรอบแนวทางการพฒนาความยงยนทสอดรบกบบรบทและวฒนธรรมความเปนไทย โดย

ความพอเพยง หมายถง “ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองม

ระบบภมคมกนทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและ

ภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการ

ตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐาน

จตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมส านกใน

คณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร

มสต ปญหา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

และกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอก เปนอยางด”

จากนยามขางตนสงผลใหหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประกอบดวย 3 องคประกอบ ไดแก

1. ความพอประมาณ (Moderation) หมายถง การค านงถงความพอดตอความจ าเปนและ

เหมาะสมกบฐานะของตนเอง สงคม และสงแวดลอม รวมทงวฒนธรรมในแตละทองถน

ไมมากเกนไป ไมนอยเกนไป จนเกดความทกขแกตนเองและผอน

2. ความมเหตผล (Reasonableness) หมายถง การตดสนใจด าเนนการอยางมเหตผลตาม

หลกวชาการ หลกกฎหมาย และวฒนธรรมทดงาม โดยค านงถงปจจยทเกยวของอยาง

386

ถวนถ และคาดการณผลทจะเกดขนอยางรอบคอบ รจกเลอกน าสงทดและเหมาะสม

ประยกตใช

3. ความมภมคมกน (Self – immunity) หมายถง การเตรยมตวใหพรอมทงบคลากรและ

องคกร เพอรองรบผลกระทบและการเปลยนแปลง สภาพแวดลอมดานสงคม เทคโนโลย

เศรษฐกจ สงแวดลอม การเมองและกฎระเบยบ ทงในและตางประเทศ รวมทงความไม

แนนอน ทอาจจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล เพอใหสามารถปรบตว แสวงหา

โอกาส และรบมอไดอยางทนทวงท

และ 2 เงอนไข ไดแก

1. ความร (Knowledge) ประกอบดวย การน าหลกวชาการและความรเทคโนโลยท

เหมาะสมมาใช ทงในขนการวางแผนและปฏบต ดวยความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ

ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงสมพนธกน และความ

ระมดระวงในการน าไปประยกตใชใหเกดผลในทางปฏบตทกขนตอน

2. คณธรรม (Ethics) ประกอบดวย การเสรมสรางพนฐานจตใจของบคลากรในองคกร และ

ผเกยวของในทกระดบใหมตระหนกในคณธรรมและความซอสตยในการด าเนนชวตและ

การประกอบธรกจดวยความอดทน ความเพยร สต ปญญา ความมน าใจ และการแบงปน

แหลงทมา : มอก 9999.

387

เอกสารแนบ 2

จรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง ประกอบดวย 9 ประการ ท

อางองตามมาตรฐาน ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยแตละหลกการจรยธรรมม

ค าอธบาย สรปไดดงน

จรยธรรม หมายถง การคดและการตดสนใจทมการใชหลกค าสอนทางศาสนามาเปน

กรอบการพจารณาแยกแยะสงทดทควรปฏบตออกจากสงทไมด ความดออกจากความเลว เพอน าไปส

การก าหนดพฤตกรรมการแสดงออกในทางทถกตองและเปนประโยชนตอเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอม

ความซอสตย หมายถง การแสดงออกทางกายและวาจาทยดมนถกตองตรงตามหลก

กฎหมาย หลกธรรมทางศาสนา และจรรยาบรรณทางวชาชพรวมถงจรรยาบรรณทภาครฐก าหนดให

พนกงานรฐวสาหกจถอปฏบต ท าใหยดมนในค าพด ไมคดคดโกง และหลอกลวงทท าใหผอน สงคม

และประเทศชาตเสยประโยชน แตตนเองไดประโยชน

ความรบผดชอบตอผลจากการกระท า หมายถง การรบผดชอบตอผลการตดสนใจ

และการกระท าทสงผลกระทบเชงลบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยตองพรอมใหเกดการ

ตรวจสอบ และก าหนดแนวทางปองกนเพอไมใหเกดผลกระทบทเกดขนโดยไมตงใจ

ความโปรงใส หมายถง การด าเนนงานทสามารถแสดงไดถงขนตอนการใชเหตผลใน

การตดสนใจก าหนดนโยบาย และการด าเนนงานทชดเจนทสนบสนนใหเกดการตรวจสอบไดโดยงาย

รวมถงการเปดเผยขอมลสารสนเทศแกผมสวนไดสวนเสยและสงคมโดยรวมผานชองทางทเขาถงได

โดยงาย โดยใหขอมลทเขาใจไดงาย ครบถวน เพยงพอ ถกตอง เชอถอได และทนกาล ซง

การมงเนนประโยชนของผมสวนไดสวนเสย หมายถง การระบไดถงผมสวนไดสวน

เสยทงทางตรงและทางออม เพอใหสามารถพจารณาตดสนใจและตอบสนองตอความตองการและ

ความคาดหวง รวมถงสทธตามกฎหมายของผมสวนไดสวนเสยขององคกร ซงการตอบสนองดงกลาว

ตองไมขดตอหลกกฎหมาย และศลธรรมจรรยาบรรณของรฐวสาหกจ

พอประมาณ หมายถง การตดสนใจและการกระท าทใชความรเกยวกบตนเองและ

สภาพแวดลอมภายนอก รวมกบแนวคดทมงเนนความสมดลอยางมเหตมผลและมจรยธรรมเปน

388

พนฐาน เพอท าใหเกดการใชทรพยากรอยางสอดคลองกบศกยภาพในการจดหา สรางประโยชนใน

ระดบทเหมาะสมตอการอยรอดอยางมนคงในระยะยาว และไมเบยดเบยนท าใหสงคมและสงแวดลอม

ไดรบผลเสยจากความเปนอยของรฐวสาหกจ

พงพงตนเองได หมายถง การวเคราะหขอมลความรจนเขาใจถงโอกาสและความทา

ทายจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทงในปจจบนและอนาคต สงผลใหสามารถบรหารความ

เสยงทท าใหมฐานะการเงน ศกยภาพและทรพยากรทไมใชการเงนทพอเพยงตอความเปนอยทงใน

ระยะสนและระยะยาว โดยไมพงพงหรอเปนภาระแกภาครฐและสงคมภายนอก

มงมนตอความส าเรจ หมายถง ความสามารถในการก าหนดทศทางและเปาหมายท

ชดเจน ทน าไปสอสารใหเกดความเขาใจไดงาย โดยการปฏบตตองมความมงมน ไมยอทอตอปญหา

อปสรรค มการคาดการณลวงหนา และการจดการทยดหยนในการเปลยนแปลงการปฏบตงานให

เหมาะสมกบสถานการณทเกดขนในแตละชวงเวลา

มงเนนพฒนาปญญาและความร หมายถง การตดสนใจและการกระท าทมงใชความร

การแลกเปลยนเรยนร และบรหารพฒนาความร ควบคกบหลกเหตผลอยางตอเนองเปนพนฐาน เพอ

ท าใหสามารถสรางประโยชนและลดผลกระทบจากการตดสนใจและการด าเนนงานตามภารกจของ

องคกร

389

ภาคผนวก ข

รายชอผเชยวชาญเพอตรวจสอบคณภาพของแบบสมภาษณกงโครงสราง

รายชอผเชยวชาญ คณสมบต

1. ดร. ปรยานช ธรรมปยา 1. มความเชยวชาญดานการพฒนาความยงยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. เปนผทเคยออกหนงสอและสงตพมพเอกสารทางวชาการหรอหนงสอดานการพฒนาความยงยน และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. ดร. ไวฑรย โภคาชยพฒน

1. เปนผทรงคณวฒ ในระบบประเมนผลการด าเนนงานรฐวสาหกจ สคร. อยางตอเนองมากกวา 10 ป

2. มความเชยวชาญดานการพฒนาความยงยนทงภาครฐและเอกชน

3. ผเชยวชาญดานการพฒนาความยงยนทงภาครฐและเอกชน

1. มความเชยวชาญดานการพฒนาความยงยนทงภาครฐและเอกชน

390

ภาคผนวก ค

รายชอผใหสมภาษณกงโครงสราง

กลมผทรงคณวฒ

1. ศาสตราจารยกตตคณ ดร.เทยนฉาย กระนนทน

2. ศาสตราจารย ดร. ปรชญา เวสารชช

3. นายยทธ วรฉตรธาร

4. ดร. สทธพร ปทนเทวาภบาล

5. ดร. พลลภา เรองรอง

6. ดร. ศรการ เจรญด

7. นางดนชา ยนดพธ

ผแทนรฐวสาหกจ

1. ดร. ณรงคฤทธ วงศสวรรณ ผแทนองคการสงเสรมโคนม แหงประเทศไทย

2. นางสมรก ค าพทธ ผแทนการทองเทยวแหงประเทศไทย

3. นางเสาวภาคย แยมพงศผลน ผแทนองคการสวนพฤกษศาสตร

4. นางสวรา ทวชศร ผแทนองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย

5. นายอเชนทร วงษตา ผแทนโรงงานยาสบ

6. นางสาวจารจต นวพนธ ผแทนการประปานครหลวง

7. นางนรมาน เจนจรสสกล ผแทนการไฟฟาสวนภมภาค

8. ผแทนการทาเรอแหงประเทศไทย

9. ผแทนธนาคารออมสน

ผแทนส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง

1. นางศรนนา เตมยบตร

391

ภาคผนวก ง

แบบสอบถามผบรหารรฐวสาหกจ เรองผลการบรหารจดการความยงยนเชงดลยภาพของ

รฐวสาหกจไทย

ค าชแจง

1. แบบสอบถามนจดท าขนเพอเกบรวบรวมขอมลประกอบการศกษาเรอง “การบรหารจดการความ

ยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจ The Sustainable Balanced Scorecard Measurement

Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand” โดยมวตถประสงคเพอตองการทราบการ

ด าเนนงานดานความยงยนทมพนฐานจากการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตาม

หลกการ ISO 26000 และหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของรฐวสาหกจโดยรวม

2. แบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวนไดแก

สวนท 1 : ขอมลรฐวสาหกจ จ านวน 8 ขอ

สวนท 2 : การด าเนนงานดานความยงยน (Processes) จ านวน 69 ขอ

สวนท 3 : ผลส าเรจจากด าเนนงานดานความยงยน (Results) จ านวน 18 ขอ

3. แนวทางการตอบสวนท 2 : เปนการประเมนกระบวนการหรอการด าเนนงานเพอพฒนาความยงยน

ในป 2553-2557 โดยแบงการตอบค าถามออกเปน 2 กรณ ไดแก

กรณท 1 : พจารณาประเดนค าถาม หากองคกรไมมการด าเนนงานใหระบเครองหมาย “√”

ลงใน ของหวขอ “ไมใช”

กรณท 2 : พจารณาประเดนค าถาม หากองคกรมการด าเนนงานใหระบเครองหมาย “√” ลง

ใน หนาปทองคกรมการด าเนนงาน โดยสามารถระบไดมากกวา 1 ป ดงตวอยางตอไปน

ประเดนค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

1. องคกรของทาน แตงตงหนวยงานเพอดแลรบผดชอบงานดานการพฒนาความยงยน โดยก าหนดอ านาจหนาทอยางเปนลายลกษณอกษรชดเจน ใชหรอไม

√ √ √

392

ประเดนค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

ค ำอธบำย : หากองคกรมการแตงตงหนวยงานเพอดแลรบผดชอบดานความย งยนต งแตป 2555 2556 และ 2557 ใหระบเครองหมาย √ ลงในชองวาง ดงตวอยาง

โปรดระบชอหนวยงานฯ เชน ฝายสงคมและสงแวดลอม หรอฝายกลยทธองคกร เปนตน

หมายเหต : ทงนใหระบชอเฉพาะฝายงานทองคกร แต ง ต ง หร อมอบหมายอ าน าจห นา ทค วามรบผดชอบก าหนดเปน Job Description อยางชดเจนเทานน

4. แนวทางการตอบสวนท 3 : เปนการประเมนผลส าเร จในการพฒนาความยงยนในป 2554-2558 โดย

แบงการตอบค าถามออกเปน 2 กรณ ไดแก

กรณท 1 : พจารณาประเดนค าถาม หากองคกรไมมการด าเนนงานใหระบเครองหมาย “√”

ลงใน ของหวขอ “ไมใช”

กรณท 2 : พจารณาประเดนค าถาม หากองคกรมการด าเนนงานใหระบเครองหมาย “√” ลง

ใน หนาปทองคกรมการด าเนนงาน โดยสามารถระบไดมากกวา 1 ป ดงตวอยางตอไปน

ประเดนค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

1. องคกรของทาน ไดรบรางวลการเปนองคกรทสามารถสรางผลส าเรจตามภารกจอยางตอเนอง จากหนวยงานก ากบดแลหรอหนวยงานภายนอกอนๆใชหรอไม

ค ำอธบำย : หากรฐวสากจไดรบรางวลในปท 2554 2555 และ 2557 ขอใหใสเครองหมาย √ ในชองวางดงตวอยาง

√ √ √

393

5. แบบสอบถามนจะมสวนส าคญในการรวบรวมขอมลการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ เพอพฒนา

เปนฐานขอมลน าสงแกส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง จงขอความ

กรณารฐวสาหกจด าเนนการกรอกขอมลตามแบบสอบถามนใหสมบรณ (เพอเปนการรวมกนลดการใช

กระดาษ เมอด าเนนการเสรจสนรฐวสาหกจสามารถ Scan เปน PDF file หรอในรปของ Soft file

พรอมน าสงจะเปนประโยชนอยางยง) ทงนกรณา

6. ชอผประสานงาน สถานท และเบอรโทรศพท เพอการตดตอสอบถามเพมเตม

กรณาสงขอมลมาท บรษท ทรส คอรปอเรชน จ ากด (ทรส)

อาคารสลมคอมเพล กซ ชน 24 เลขท 191 ถนนสลม เขตบางรก กรงเทพฯ 10500 กรณาตดตอ

1. คณณฏฐว เฉลมววฒนกจ โทร. 0-2231-3011 ตอ 338 / 086-785-2042 E-mail : nattawee@tris.co.th

394

สวนท 1 : ขอมลรฐวสาหกจ

โปรดท าเครองหมาย “” ลงในชองวาง ทตรงกบขอมลสวนบคคลของทานมากทสดเพยงขอเดยว

1. ชอหนวยงาน : …..………………………………………………………..………………………………….

2. ชอผตดตอประสานงาน/ต าแหนงงาน : ………………………………………………….…….…...……………..

3. เบอรโทรศพท : ………………….………………………………………………………….……….……….

4. Email Address :……………………………… …………………………………………………….……….

5. องคกรของทานมการจดท าคมอการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตามมาตรฐานความ

รบผดชอบตอสงคม ISO 26000 ทระบทงโครงสรางผรบผดชอบ ระบบบรหารจดการ ระบบการ

รายงาน และระบบการตดตามประเมนผลส าเรจ เพอใชส าหรบการปฏบตงานใชหรอไม (ตอบได

มากกวา 1 ขอ)

ไมมการด าเนนการ ด าเนนการป 2553 ด าเนนการป 2554

ด าเนนการป 2555 ด าเนนการป 2556 ด าเนนการป 2557

6. องคกรของทานมการจดท าแผนแมบทการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมตาม

มาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม ISO 26000 ใชหรอไม (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ไมมการด าเนนการ ด าเนนการป 2553 ด าเนนการป 2554

ด าเนนการป 2555 ด าเนนการป 2556 ด าเนนการป 2557

7. องคกรของทานมการจดท าคมอการพฒนาความยงยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทระบทง

โครงสรางผรบผดชอบ ระบบบรหารจดการ ระบบการรายงาน และระบบการตดตามประเมนผลส าเรจ

เพอใชส าหรบการปฏบตงานใชหรอไม (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ไมมการด าเนนการ ด าเนนการป 2553 ด าเนนการป 2554

ด าเนนการป 2555 ด าเนนการป 2556 ด าเนนการป 2557

8. องคกรของทานมการจดท าแผนแมบทการพฒนาความยงยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ใช

หรอไม (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ไมมการด าเนนการ ด าเนนการป 2553 ด าเนนการป 2554

ด าเนนการป 2555 ด าเนนการป 2556 ด าเนนการป 2557

395

สวนท 2 : การด าเนนงานดานความยงยน (Processes)

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

ภาวะผน าทมงเนนจรยธรรมและการเตบโตอยางสมดล

1. องคกรของทาน แตงต งหนวยงานเพอดแลรบผดชอบงานดานการพฒนาความยงยน โดยก าหนดอ านาจหนาท (Job Description : JD) อยางเปนลายลกษณอกษรชดเจน ใชหรอไม

โปรดระบชอหนวยงานฯ ทม JD ดานการพฒนาความยงยนอยางชดเจน

.................................…………………………………………

2. อง คกรขอ งท า น ระบ จ ร ย ธ ร รมด า นคว ามรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอมและความพอเพยง เปนสวนหนงของเกณฑการคดเลอกผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนาจรยธรรมททานก าหนดใชอย า งต อ เน อ งระหว า งป 2553 -2557 (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การปฏบตอยางมจรยธรรม

6. พงพงตนเองได

2 . เ ค า ร พ ต อประโยชนของผมสวนไดสวนเสย

7. มงมนตอความส าเรจ

3. รบผดชอบตอผลจากการกระท า

8. มงเนนพฒนาป ญ ญ า แ ล ะความร

4. โปรงใส 9. พรอมรบการเปลยนแปลง 5. พอประมาณ

3. ผน าระดบสงขององคกรของทาน (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม) รวมคดเลอกผสบทอดต าแหนงและผน าในอนาคตใชหรอไม

4. ผน าระดบสงขององคกรของทาน (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม) เปนวทยากรอบรมใหความร (ระยะเวลาขนต า 3 ชวโมง/ครง )

396

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

เกยวกบความรบผดชอบตอสงคมสงแวดลอมและหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแกพนกงานภายในองคกรใชหรอไม

5. ผน าระดบสงขององคกรของทาน (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม) เขารวมอบรมหลกสตรดานความรบผดชอบต อส งคมและส งแวดล อม (ระยะเวลาขนต า 3 ชวโมง/ครง) ใชหรอไม

6. ผน าระดบสงขององคกรของทาน (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม) เขารวมอบรมหลกสตรหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (ระยะเวลาขนต า 3 ชวโมง/ครง)ใชหรอไม

7. องคกรของทานจดท าแผนเสรมสรางความผกพนท ผน าระดบสง (ระดบ 1 -3 หรอตามความเหมาะสม) รวมด าเนนการ เพอท าใหพนกงานผกพนกบองคกร ใชหรอไม

ระบบการสอสารขององคกร

8. ผน าระดบสงขององคกรของทาน (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม)ก าหนดชองทางสอสารเรองส าคญ เชน การเปลยนแปลงทส าคญดานนโยบาย ยทธศาสตร การประกอบกจการ หรอภยพบต เปนตน โดยเปนชองทางทหลากหลาย และพนกงานทกระดบสามารถเขาถงไดโดยงายใชหรอไม

โปรดระบชอชองทางสอสารเรองส าคญ 1) ................................................................ 2) ................................................................ 3) ................................................................

การบรหารจดการความยงยนเชงยทธศาสตร

9. องคกรของทานมการศกษา คดคน และพฒนาทรพยากรทมลกษณะส าคญ คอ มคณคา หายาก และเลยนแบบยาก เพอท าใหองคกรของทานเปนตนแบบหรอมขดความสามารถเหนอคแขงหรอคเทยบในระยะยาวใชหรอไม

หมายเหต : ก าหนดระบค าตอบ “ใช” เมอปจจบนองคกรเปนตนแบบหรอมขดความสามารถเหนอคแขงจรง จากทรพยากรทมคณลกษณะดงกลาวแลว

โปรดระบชอทรพยากรดงกลาว

397

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

1) ................................................................

2) ................................................................

3) ................................................................

10. องคกรของทานสามารถระบปจจยทสงผลใหองคกรเกดความยงยน ทเกดจากการวาจางทปรกษาภายนอกท าการศกษา หรอด าเนนดวยตนเองโดยอางองแนวทางตามหลกการความยงยนทเปนทยอมรบโดยทวไปใชหรอไม

โปรดระบชอปจจยยงยนขององคกรของทาน

1) ................................................................

2) ................................................................

3) ................................................................

4) ................................................................

11. องคกรของทานมการก าหนดวตถประสงคเชงยทธศาสตร เพอพฒนาความยงยนขององคกร ท ค รอ บคล มป จ จ ย ย ง ย น แล ะปร ะ เด นความส าเรจตามภารกจขององคกร รวมถงประเดนดานเศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมภายนอกใชหรอไม

โปรดระบวตถประสงคเชงยทธศาสตรระหวางป 2553-2557

1) วตถประสงคเชงยทธศาสตรดานภารกจ................................................................

2) วตถประสงคเชงยทธศาสตรดานเศรษฐกจ..............................................................

3) วตถประสงคเชงยทธศาสตรดานสงคม/วฒนธรรม ..............................................................

4) ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค เ ช ง ย ท ธ ศ า สต ร ด า นสงแวดลอม ..............................................................

12. องคกรของทานมการน าวตถประสงคเช งยทธศาสตร เพอพฒนาความยงยนขององคกร ในขอ 11 ไปจดท าเปนแผนปฏบตการประจ าปใชหรอไม

398

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

13. องคกรของทานมการถายทอดยทธศาสตร และแผนปฏบตการประจ าป แกคคา ผสงมอบ และคความรวมมอทส าคญในหวงโซอปทาน เพอสนบสนนใหองคกรบรรลผลส าเรจดานภารกจ เศรษฐกจ สงคม/วฒนธรรม และสงแวดลอมอยางสมดลและยงยนใชหรอไม

14. องคกรของทาน มกระบวนการคาดการณการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกร และทบทวน/ปรบปรงแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าประหวางปใชหรอไม

การบรหารความเสยง

15. นอก เหน อ จ ากคว า ม เส ย งด า น ก า ร เ ง น (Finance) ดานการปฏบตการ (Operation) ดานกลยทธ (Strategy) ดานการปฏบตตามกฎหมายระเบยบขอบงคบ (Compliance) และดานการทจรตแลว องคกรของทานมการบรหารจดการปจจยเสยงดานจรยธรรมเพมเตมอกใชหรอไม

โปรดระบปจจยเสยงดานจรยธรรม

1) ................................................................

2) ................................................................

3) ................................................................

16. องคกรของทานมการประเมนและบรหารความเสยงดานการทจรตใชหรอไม

การบรหารความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสย

17. องคกรของทานเคยมการวเคราะหเพอระบประเดนความขดแยง โอกาสความเปนไปไดทจะเกดความขดแยง รวมถงผลกระทบหากเกดความขดแยงระหวางผมสวนไดสวนเสยทอาจสงผลกระทบตอองคกรของทานใชหรอไม เชน ความขดแยงดานนโยบายระหวางกระทรวงตนสงกดและหนวยงานก ากบดแลทเกยวของ เปนตน

399

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

18. องคกรของทานก าหนดยทธศาสตร/แนวทาง/แผนงานเพอปองกนและลดความขดแยงระหวางผมสวนไดสวนเสยทอาจสงผลกระทบตอองคกรทสามารถน าไปปฏบตไดจรง ใชหรอไม

19. องคกรของทานจดท าแผนบรหารความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสย เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบตใชหรอไม

20. องคกรของทานก าหนดแนวทางเสรมสรางการมส ว น ร ว มขอ งผ ม ส ว น ได ส ว น เส ย ในก า รปฏบตงานตามภารกจรวมกบองคกรอยางเปนลายลกษณอกษรใชหรอไม

โปรดระบ เครองหมาย “√” หนาแนวทางการเสรมสรางการมสวนรวมทองคกรใชปจจบน (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การแบงปนขอมล

2. รบฟงความคดเหน

3. น าความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยมาทบทวนและหรอก าหนดนโยบาย

4. รวมปฏบตงานตามภารกจ

5. เปดโอกาสใหตดตามและตรวจสอบการปฏบตงานขององคกร

21. องคกรของทานมการตดตามและประเมนผลส าเรจของการบรหารความสมพนธ กบกลมผมสวนไดสวนเสยส าคญขององคกรใชหรอไม

การบรหารการเงนทสมดลกบพอเพยง

400

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

22. องคกรของทานก าหนดยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการการเงนเปน สวนหนงของแผนยทธศาสตรองคกรใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนายทธศาสตรทางการเงนททานก าหนดใชอยางตอเนองระหวางป 2553-2557 (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การสรางหรอจดเกบรายได ทเพยงพอตอการพงพาตนเองในระยะยาว

2. การสรางประโยชนจากทรพยสน เพอใหเกดรายไดทเพยงพอตอการพงพาตนเองในระยะยาว

3. การควบคมคาใชจาย ใหสอดรบกบศกยภาพการสรางรายไดในปจจบนและอนาคต

4. การรกษา/เพมสภาพคลองทางการเงน ใหเพยงพอตอการสรางผลส าเรจตามภารกจทงในระยะสนและระยะยาว

23. องคกรของทานก าหนดหลกเกณฑการจดสรรและการใชจายงบประมาณทชดเจน เผยแพรใหหนวยงานภายในน าไปปฏบตใชหรอไม

24. องคกรของทานมระบบประเมนและคาดการณความเพยงพอของทรพยากรดานการเงน เพอท าใหองคกรบรรลผลส าเรจตามเปาหมายของแผนยทธศาสตรระยะยาว และแผนปฏบตการประจ าปอยางเปนรปธรรมใชหรอไม

การเสรมสรางจรยธรรมทมงเนนความรบผดชอบตอสงคมและความพอเพยง

401

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

25. องคกรของทานน าคานยมตามหลกจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม และปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาก าหนดเปนคานยมองคกร ใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนาคานยมทองคกรก าหนดใหพนกงานถอปฏบตระหวางป 2553-2557 (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การปฏบตอยางมจรยธรรม

6. พงพงตนเองได

2. เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย

7. มงมนตอความส าเรจ

3. รบผดชอบตอ ผลจากการกระท า

8. มงเนนพฒนาปญญาและความร

4. โปรงใส 9. พรอมรบการเปลยนแปลง 5. พอประมาณ

26. องคกรของทานน าคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามหวขอท 24 มาก าหนดเปนสมรรถนะในการท างาน (Competency) ขององคกรใชหรอไม

27. อง คกรของท านม ก า รจ ดท าแผนพฒนาพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนรายบคคลใชหรอไม

28. องคกรของทานมประเมนสมรรถนะการท างาน (Competency) ดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม

29. องคกรของทานน าผลประเมนพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปผกโยงกบระบบแรงจงใจใชหรอไม

30. องคกรของทานจดกจกรรมเสรมสรางความรความเขาใจ และจตส านกเพอใหพนกงานม

402

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมใชหรอไม

โปรดระบชอกจกรรมทด าเนนการ 1)............................................................................. 2)............................................................................. 3).............................................................................

31. องคกรของทานจดกจกรรมเสรมสรางความรความเขาใจ และจตส านกเพอใหพนกงานปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม

โปรดระบชอกจกรรมทด าเนนการ 1)............................................................................. 2)............................................................................. 3).............................................................................

32. องคกรของทานมการส ารวจการรบรของพนกงานเก ยวกบ คานยมและพฤตกรรมจรยธรรมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทพนกงานควรถอปฏบตใชหรอไม

33. องคกรของทานมการส ารวจการเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงาน ตามคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม

ความรบผดชอบตอสงคมและส งแวดลอมตามมาตรฐาน ISO 26000

34. องคกรของทาน มระบบการวด บนทกและรายงานผลดานมลพษทเกดจากผลตภณฑ การใหบรการ หรอการปฏบตงานขององคกรใชหรอไม

35. องคกรของทาน มระบบการวด บนทกและรายงานผลดานน าเสย กากของเสยทเกดจากผลตภณฑ การใหบรการ หรอการปฏบตงานขององคกรใชหรอไม

36. องคกรของทาน มระบบการวด บนทกและรายงานผลการใชพลงงาน เชน น ามน และไฟฟา เปนตน รวมถงทรพยากร เชน น า วสด/

403

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

อปกรณ และทดน เปนตน จากผลตภณฑ การใหบรการ หรอการปฏบตงานขององคกรใชหรอไม

37. องคกรของทานจดท าแผนการปองกนและลดผลกระทบเชงลบจากผลตภณฑ บรการ และการปฏบตงานทมตอสงแวดลอม เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบตใชหรอไม

38. องคกรของทานมความรวมมอกบคคา ผสงมอบ และ คความร วมม อ เพ อปอ งก นและลดผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอมใชหรอไม

39. องคกรของทานก าหนดแนวทางเพอหลกเลยงการใชสารพษและสารเคมอนตรายทเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหพนกงานถอปฏบตใชหรอไม

40. องคกรของทานมแผนบรหารความตอเนองของธรกจ เพอเตรยมพรอมรองรบภยพบตหรอภาวะฉก เฉนดานส งแวดลอม เผยแพร ใหพนกงาน ถอปฏบต ใชหรอไม

41. องคกรของทานจดท าคมอปฏบต เพอลดผลกระทบของเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) ใชหรอไม

42. องคกรของทานจดกจกรรมกระตนจตส านกเพอใหพนกงานใชทรพยากรอยางคมคาและรกษาสงแวดลอมใชหรอไม

โปรดระบชอกจกรรม 1)............................................................................. 2)............................................................................. 3).............................................................................

43. องคกรของทานก าหนดหลกเกณฑการคดเลอก คคา ผสงมอบ และคความรวมมอทมงเนนใชเทคโนโลยสะอาด และกระบวนการผลตทไมกอผลกระทบเชงลบตอสงคมและสงแวดลอม อยางเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหหนวยงานตางๆ น าไปปฏบตในการจดซอจดจางใชหรอไม

404

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

การรบผดชอบตอผใชบรการ

44. องคกรของทานจ าแนกผใชบรการออกเปนกลมผใชบรการในปจจบน และกลมผใชบรการในอนาคตอยางชดเจนใชหรอไม

(หากไมมการระบกลมลกคาในอนาคตใหขามไปตอบขอค าถาม 48) โปรดระบชอกลมลกคาในปจจบน 1)……………………………………………………… 2)……………………………………………………… 3)……………………………………………………… โปรดระบชอกลมลกคาในอนาคต 1)……………………………………………………… 2)……………………………………………………… 3)………………………………………………………

45. องคกรของทานส ารวจความตองการและความคาดหวงของผใชบรการทเปนกลมผใชบรการในปจจบนและในอนาคต (Voice of Customer) ขององคกรใชหรอไม

46. องคกรของทานน าความตองการและความคาดหวงของผใชบรการ (Voice of Customer) ในปจจบนและในอนาคตมาทบทวนทศทาง และจดท าแผนยทธศาสตรขององคกรใชหรอไม

47. องคกรของทานมการประเมนความพงพอใจของกลมผใชบรการในปจจบนและอนาคตใชหรอไม

48. องคกรของทานมการประเมนความภกดของกลมผใชบรการใชหรอไม

49. องคกรของทานก าหนดมาตรการ/แนวทางคมครองความเปนอย สขภาพ อนามย และความปลอดภยของกลมผใชบรการ เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบตใชหรอไม

50. องคกรของทานก าหนดมาตรการ/แนวทางปกปองขอมลและความเปนสวนตวของกลมผใชบรการ เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบตใชหรอไม

405

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

51. องคกรของทานก าหนดกรอบแนวทางการบรหารจดการขอรองเรยนของลกคาทเปนลายลกษณอ กษร ระบ ผ รบผดชอบ ชอ งทาง ระยะเวลาแกไขจดการ เผยแพรใหพนกงานน าไปปฏบตใชหรอไม

สทธมนษยชน

52. องคกรของทานมการก าหนดนโยบายดานสทธมนษยชน ทระบประเดนโครงสรางผรบผดชอบ ระบบการบรหารจดการ และระบบการตดตามรายงานผลส าเรจอยางครบถวน และเปนลายลกษณอกษรชดเจนใชหรอไม

53. องคกรของทานประเมนความเสยงดานสทธมนษยชน จากการเลอกปฏบต หรอการปฏบตอยางไมเทาเทยมกนในกลมพนกงานและผมสวนไดสวนเสยใชหรอไม

54. องคกรของทานแตงตงผดแลรบผดชอบงานดานสทธ มน ษยชน โ ดยก า หนดหน าท ค ว ามรบผดชอบเปนลายลกษณอกษรชดเจนใชหรอไม

55. องคกรของทานก าหนดมาตรการ /แนวปฏบต ส าหรบใหพนกงานไมเลอกปฏบตตอพนกงานดวยกนอง ลกคา และผมสวนไดสวนเสย อยางเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหพนกงานถอปฏบตใชหรอไม

56. องคกรของทานก าหนดกลไกและแนวทางปองกน แกไข และชดเชยกรณเกดเหตการณละเมดสทธมนษยชนจากการปฏบตงานขององคกร ใชหรอไม

57. องคกรของทานก าหนดมาตรการ/แนวทางการ สรรหา และเลอนต าแหนงพนกงานอยางเทาเทยมและเปนธรรม ทเปนลายลกษณอกษร และน าไปปฏบตทวทงองคกรใชหรอไม

58. องคกรของทานก าหนดหลกเกณฑการคดเลอกคคา ผสงมอบ และคความรวมมอทไมกระท าผดดานสทธมนษยชน เชน การเลกจางโดยไมมเหตอนสมควร การ เลอกปฏบต ระหว า งพนกงาน และการไมใหสทธแสดงความคดเหน

406

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

เจรจาตอ รองผลประโยชนตามสทธทา งกฎหมาย เปนตน อยางเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหหนวยงานตางๆน าไปปฏบตในการจดซอจดจางใชหรอไม

59. องคกรของทานจางงานผดอยโอกาสทางสงคม ไดแก คนพการ คนแก แรงงานตางชาต หรอผทม โรคประจ าตวท ไมสามารถรกษาได เปนพนกงานขององคกรใชหรอไม

การปฏบตทเปนธรรม /การจดซอจดจางทเปนธรรม

60. องคกรของทานก าหนดนโยบายการตอตานการทจรตอยางเปนลายลกษณอกษรใชหรอไม

61. องคกรของทานจดกจกรรมใหความร หรอกจกรรมเสรมสรางจตส านกแกพนกงาน เพอปองกนและตอตานทจรตใชหรอไม

62. องคกรของทานสรางเครอขายความรวมมอกบลกคา คคา ผสงมอบ และคความรวมมอเพอปองกนและตอตานทจรตใชหรอไม

63. องคกรของทานก าหนดแนวปฏบต ในการด า เ นนงานรวมกบหนวยงานก ากบดแลภาคร ฐ และ นกการ เม องอย า งม ความรบผดชอบทไมกอใหองคกรไดประโยชนและสงคมเสยประโยชน อยางเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหพนกงานถอปฏบตใชหรอไม

64. องคกรก าหนดมาตรการและแนวปฏบตเรองการจดซอจดจางอยางเปนธรรม และไมเลอกปฏบตอยางเปนลายลกษณอกษร เผยแพรใหพนกงานถอปฏบตใชหรอไม

การสนบสนนและพฒนาชมชน

407

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

65. องคกรของทานจดท าแผนเสรมสรางความเ ข ม แ ข ง ข อ ง ช ม ช ม ท ม พ น ฐ า น จ า กความสามารถพเศษขององคกรและสอดคลองกบความตองการของชมชนใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนากลยทธการเสรมสรางความเข มแข งของช มชนระหว า งป 2553-2557 (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การศกษาและสงเสรมวฒนธรรมในชมชน

2. การจ างงานและพฒนาทกษะความรความสามารถของสมาชกในชมชน

3. การพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทมตนทนต า และใชงานงาย

4. การเสรมสรางความสามารถในการสรางรายไดภายในชมชน

5 . ก ารพฒนาส ขภาพและความปลอดภยในชวตและทรพยสนของชมชน

66. องคกรของท านเข าร วมพฒนาชมชนกบเครอขายองคกรภาครฐและเอกชนใชหรอไม

การบรหารหวงโซอปทาน

67. องคกรของทานส ารวจและน าความตองการของผมสวนไดสวนเสยทส าคญมาออกแบบหรอปรบปรงกระบวนการท างานหลกขององคกรใชหรอไม

68. องคกรของทานจดกจกรรมเสรมสรางความรและความสามารถของผสงมอบ คคา คความรวมมอ และคความรวมมอ เพอยกระดบศกยภาพในการปฏบตรวมกบองคกรใชหรอไม

69. องคกรของทานมการคดคน วจย และพฒนากระบวนการท างานใหม เพอลดความผดพลาดในการผลต ลดการใชทรพยากร ลดระยะเวลาการปฏบต งานและการใหบรการอยา งม

408

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2553 2554 2555 2556 2557

นยส าคญเปนตน ใชหรอไม โปรดระบ ช อกระบวนการ ใหมท ค ด คน ได ในป 2553-2557 ................................................................................

สวนท 3 : ผลส าเร จจากด าเนนงานดานความยงยน (Results)

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

คณภาพของกระบวนการปฏบตงาน เพอแสดงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

1. องคกรของทานเคยไดรบการรบรองคณภาพและมาตรฐานกระบวนการปฏบตงานทเกยวของกบภารกจหลก จากหนวยงานรบรองคณภาพทงภายในหรอตางประเทศใชหรอไม

โปรดระบชอคณภาพและมาตรฐาน พรอมหนวยงานทใหการรบรอง

1)………………………………………………………

2)………………………………………………………

3)………………………………………………………

409

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

2. บคลากรทกระดบขององคกรของทานมพฤตกรรมพงประสงคทสอดคลองกบคานยมดานความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมและความพอเพยงใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนาพฤตกรรมทบคลากรภายในองคกรปฏบตจนเปนวฒนธรรมองคกรระหวางป 2554-2558 (สามารถตอบไดมากกวา 1 หวขอ)

1. การปฏบตอยางมจรยธรรม

6. พงพงตนเองได

2. เคารพตอประโยชนของผมสวนไดสวนเสย

7. มงมนตอความส าเรจ

3. รบผดชอบตอผลจากการกระท า

8. มงเนนพฒนาปญญาและความร

4. โปรงใส 9. พรอมรบการเปลยนแปลง 5. พอประมาณ

3. บคลากรในองคกรของทานรบรคานยมและพฤตกรรมพงประสงคของคานยมตามหลกการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (9 หวขอตามขอ 2 ขางตน) ใชหรอไม

โปรดระบผลส ารวจการรบรคานยมและพฤตกรรมพงประสงคของแตละคานยม (ตาม 9 หวขอทระบในขอ 2 ขางตน) ของบคลากร ตงแตป 2554-2558

2554

2555

2556

2557

2558

410

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

4. องคกรของทานเคยไดรบรางวลดานการแสดงความรบผดชอบต อส งคมและส งแวดล อม (Corporate Social Responsibility : CSR) จากหนวยงานก ากบดแล หรอหนวยงานอนๆ ใชหรอไม

โปรดระบชอรางวลและหนวยงานททานเคยไดรบในป 2554-2558

1) ………………………………………………

2) ………………………………………………

3) ………………………………………………

5. องคกรของทาน เคยไดรบรางวลการเปนองคกรดเดนในการปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจากหนวยงานทงภาครฐหรอเอกชนทงในหรอตางประเทศๆ ใชหรอไม

โปรดระบชอรางวลและหนวยงานททานเคยไดรบในป 2554-2558

1) ………………………………………………

2) ………………………………………………

3) ………………………………………………

6. องคกรของทานเคยประสบปญหาการขาดแคลนทรพยากรดานการเงนและไมใชการเงน จนท าใหแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าปไมบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดใชหรอไม

7. ตงแตป 2554-2558 ผลส ารวจความผกพนของพนกงานภายในองคกรของทานมระดบเพมขนทกปใชหรอไม

โปรดระบระดบคะแนนผลส ารวจความผกพนของพนกงาน ป 2554-2558

2554

2555

2556

411

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

2557

2558 8. ตงแตป 2554-2558 พนกงานของทานมความพง

พอใจตอการสอสารของผน าระดบสง (ระดบ 1-3 หรอตามความเหมาะสม) เพมขนทกปใชหรอไม

โปรดระบผลส ารวจความพงพอใจของพนกงานตอการสอสารของผน าระดบสง

2554

2555

2556

2557

2558

9. ตงแตป 2554-2558 พนกงานของทานมความพงพอใจตอการสอสารขององคกรเพมขนทกปใชหรอไม

โปรดระบผลส ารวจความพงพอใจของพนกงานตอการสอสารขององคกร

2554

2555

2556

2557

2558

10. วตถประสงคเชงยทธศาสตรทก าหนดไวในแผนยทธศาสตร องคกรของทานสามารถท าใหบรรลผลส าเรจไดอยางครบถวนทกประเดนใชหรอไม

412

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

11. องคกรของทานสามารถบรรลเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าปครบถวน รอยละ 100 ทกแผนงาน/โครงการในแตละปใชหรอไม

โปรดระบผลส าเรจตามเปาหมายของแผนปฏบตการประจ าปในป 2554-2558

2554

2555

2556

2557

2558

12. องคกรของทานเคยประสบปญหา เชน การถกฟองรอง การเสยคาชดเชย และการเพกถอนการรบรอง/มาตรฐาน/รางวล เปนตน จากการทคณะกรรมการ ผบรหาร และพนกงานมพฤตกรรมทผดหลกจรยธรรมจรรยาบรรณใชหรอไม

13. ตงแตป 2554-2558 องคกรของทานมผลความ พงพอใจของผใชบรการเพมขนทกปใชหรอไม

โปรดระบระดบคะแนนผลส ารวจความพงพอใจของผใชบรการ ป 2554-2558

2554

2555

2556

2557

2558

14. องคกรของทาน เคยถกผมสวนไดสวนเสยตอตานและคดคานแผนงานโครงการ จนท าใหไมสามารถปฏบตงานไดตามเปาหมายใชหรอไม

15. องคกรของทาน เคยไดรบการรองเรยนจากพนกงานวามการสรรหา และ/หรอเลอน

413

ประเด นค าถาม ไมใช ใช (โปรดใส “√” หนาปทด าเนนการ)

2554 2555 2556 2557 2558

ต าแหนงโดยไมเปนธรรมและไมมความเทาเทยมใชหรอไม

16. องคกรของทานเคยไดรบการรองเรยนเกยวกบการจดซอจดจางไมเปนธรรมจากพนกงานหรอบคคลภายนอกองคกรใชหรอไม

17. องคกรของทานสามารถคดคน วจย และพฒนากระบวนการท า งานใหม ท ส งผล ให การด าเนนงานตามภารกจเกดผลส าเรจไดในระยะยาว ใชหรอไม

โปรดระบเครองหมาย “√” หนาผลส าเรจของกระบวนการใหมของทานทเกดขนตงแตป 2554-2558 (สามารถตอบไดมากกวา 1 กจกรรม)

1. เพมประสทธภาพในการปฏบตงาน

2. เพมประสทธภาพการใหบรการ

3. ลดความผดพลาดในการผลต

4. ลดการใชพลงงานและทรพยากรธรรมชาต

5. ล ด ผ ล ก ร ะ ท บ ต อ ส ง ค ม แ ล ะสงแวดลอม

6. อนๆ โปรดระบ ........................................................

18. องคกรของทานเคยถกฟองรองหรอไดรบขอรองเรยน จากกรณทผลตภณฑ บรการ และการปฏบตงาน กอใหเกดผลกระทบเชงลบดานสงแวดลอมตอสงคมใชหรอไม

414

ภาคผนวก จ

แบบสอบถามผแทนรฐวสาหกจ ผทรงคณวฒ และผแทนส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ กระทรวงการคลง เกยวกบการยอมรบเทคโนโลยโปรแกรมประเมนการบรหารจดการ

ความยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย

หลกการ

1. แบบสอบถามนพฒนาขนเพอสอบถามการยอมรบ โปรแกรมประเมนการบรหารจดการความ

ยงยนเชงดลยภาพของรฐวสาหกจไทย (The Sustainable Balanced Scorecard

Measurement Model (SSM) for State Own Enterprise in Thailand) โดยอาศยกรอบ

แนวคดของแบบจ าลอง Technology Acceptance Model (TAM) ทมงเนนสะทอนการ

ยอมรบนวตกรรมทเกดขนใหม จากการทผใชนวตกรรมรบรไดถงประโยชนทจะไดรบจาก

นวตกรรมดงกลาว และการรบรถงระดบความงายในการน านวตกรรมทพฒนา ขนใหมไปใช

ประโยชนไดจรงในทางปฏบต (Davis, 1989)

วตถประสงค

1. เพอรบรถงระดบความเหนตอประโยชนทรบจากการน าโปรแกรม SSM ไปใชในการประเมนความ

ยงยนของรฐวสาหกจ

2. เพอรบรถงระดบความเหนทมตอระดบความยาก-งายของการน าโปรแกรม SSM ไปใชจรงในทาง

ปฏบต

3. เพอสรปไดถงระดบการยอมรบโปรแกรม SSM ของผเกยวของกบการประเมนความยงยนของ

รฐวสาหกจไทย

4. เพอรบรเพมเตมถงขอสงเกต และขอเสนอแนะ ส าหรบการปรบปรงและพฒนาตอยอดโปรแกรม

SSM ในอนาคต

415

ค าชแจง

1. แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการศกษาวจยดษฎนพนธ หากทานมขอสงสยและขอสงเกต

เพมเตมประการใด กรณาตดตอ คณณฏฐว เฉลมววฒนกจ โทร. 086-785-2042 หรอ

nattaweech34@hotmail.com

สวนท 1 ขอมลพนฐาน

โปรดท าเครองหมาย “” ลงในชองวาง ทตรงกบขอมลสวนบคคลของทานมากทสดเพยงขอ

เดยว

1. ชอหนวยงาน :....................................................................................................................................

2. ชอผตดตอประสานงาน/ต าแหนงงาน : ............................................................................................

3. เบอรโทรศพท : .............................................................................................................................

4. Email Address : .............................................................................................................................

สวนท 2 ความเห นทมตอการใชโปรแกรม

กรณาท าเครองหมาย หรอ ในชองทตรงกบความเหนของทาน

2.1 ประโยชนทไดรบจากการใชโปรแกรม

ประเด น ไมเห นดวย

เห นดวยคอนขาง

นอย

เห นดวย ปานกลาง

เห นดวย เห นดวยมาก

(1) โปรแกรมชวยพฒนาประสทธภาพและคณภาพการปฏบตงานของรฐวสาหกจ

416

ประเด น ไมเห นดวย

เห นดวยคอนขาง

นอย

เห นดวย ปานกลาง

เห นดวย เห นดวยมาก

(2) โปรแกรมชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการกระบวนการพฒนาความยงยนของรฐวสาหกจ

(3) โปรแกรมท าใหสามารถตดตามและประเมนผลส าเรจดานยงยนไดโดยงาย

(4) โปรแกรมสงเสรมใหรฐวสาหกจบรรลผลส าเรจดานความยงยนอยางสมดล

(5) ในภาพรวม โปรแกรม SSM มประโยชนตอการประเมนความยงยนของรฐวสาหกจ

2.2 ความยาก-งาย ของการใชโปรแกรม

ประเด น ไมเห นดวย

เห นดวยคอนขาง

นอย

เห นดวย ปานกลาง

เห นดวย เห นดวยมาก

(1) โปรแกรมเรยนรและท าความเขาใจไดโดยงาย

(2) โปรแกรมงายตอการใชประเมนและรายงานผล

(3) โปรแกรมยดหยนใชไดกบรฐวสาหกจทกประเภท

(4) โปรแกรมมรปแบบการแสดงผลลพธทงายตอความเขาใจ

(5) ในภาพรวม โปรแกรม SSM สามารถใชงานไดโดยงาย

417

สวนท 3 ความเห นตอการพฒนาโปรแกรมสเชงพาณชย

ทานสามารถตอบไดมากกวา 1 ขอ

3.1 (1) โปรแกรมนควรจะพฒนาในรปแบบของ Application เพอใชบนคอมพวเตอรสวนบคคล

(PC)

(2) ราคาททานคดวาเหมาะสม (ประมาณ) ...........................บาท

3.2 (1) โปรแกรมนควรจะพฒนาในรปแบบของ Application เพอใชบนโทรศพทมอถอ

(2) ราคาททานคดวาเหมาะสม (ประมาณ) ...........................บาท

3.3 (1) โปรแกรมนควรจะพฒนาในรปแบบของ Application เพอใชบน Tablet

(2) ราคาททานคดวาเหมาะสม (ประมาณ) ...........................บาท

3.4 ทานคดวาเพอใหโปรแกรมนมการใชแพรหลายและจรงจง ควรด าเนนการอยางไร?

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

3.5 เพอใหโปรแกรมมคณสมบตทดยงขนเพอการจ าหนาย ทานเหนวาโปรแกรมควรไดรบการพฒนา

ฟงคชนใดเพมเตม?

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

สวนท 4 ความเห นและขอเสนอแนะ

กรณาใหความเหน หรอ ขอเสนอแนะเพมเตม (ถาม)

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

ขอขอบคณอกครงหนงททานกรณาสละเวลาเพอตอบแบบสอบถามน

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นางสาวณฏฐว เฉลมววฒนกจ วน เดอน ป เกด 17 เมษายน 2520 สถานทเกด กรงเทพ วฒการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทอยปจจบน 133 ซอยตลาดศรทองค า ถนนดนแดง เขตดนแดง กรงเทพ 10400 ผลงานตพมพ International Journal of Innovation and Sustainable

Development รางวลทไดรบ -