the-strategy.orgthe-strategy.org/anual report 2011 twg.pdf · 1 republika e kosovës republika...
TRANSCRIPT
1
Republika e Kosovës Republika Kosova-Republic of Kosovo
Qeveria –Vlada-Government
Zyra e Kryeministrit-Ured Premijera-Office of the Prime Minister
Zyra për Qeverisje të Mirë/Kancelarija za Dobro Upravljanje/Office on Good
Governance
Raporti Njëvjeçar mbi Planin e Veprimit për Zbatimin e Strategjisë së Republikës
së Kosovës për Integrimin e Komuniteteve Roma, Ashkali, dhe Egjiptian, 2009- 2015
Janar –Dhjetor 2011
Raporti i Dytë
Prishtinë - 2012
2
Përmbajtja 1 Shkurtesat ................................................................................................................................... 5
2 FALËNDERIMI ............................................................................................................................. 8
3 HYRJA ......................................................................................................................................... 9
4 METODOLOGJIA dhe RAPORTIMI ............................................................................................... 10
1. struktura e raportit ......................................................................................................................... 10
5 TAKIMET E ORGANIZUAR NGA MEKANIZMAT PËR ZBATIMIN E STRATEGJISË DHE PLANIT TË VEPRIMIT PËR INTEGRIMIN E KOMUNITETEVE ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN, 2009 – 2015. ............. 11
1. KOMITETI DREJTUES NDËR-INSTITUCIONAL ................................................................................ 11
2. GRUPI TEKNIK I PUNËS .................................................................................................................... 11
6 KONFERENCAT E ORGANIZUAR ................................................................................................. 12
1. Konferenca Ceremoniale për Kremtimin e Ditës Ndërkombëtare Rome ....................................... 13
2. Konferenca “BE –ja dhe përfshirja e Romëve,Ashkalinjëve dhe Egjiptianëve” ............................. 13
7 DY FUSHA SEKTORIALE TË STRATEGJISË SË INTEGRIMIT TË KOMUNITETEVE ROMË, ASHKALI DHE
EGJIPTIAN ........................................................................................................................................ 14
1. Çështje Gjinore ................................................................................................................................ 14
2. Komisioni per Manaxhimin e Fondit per Mbështetjen e Mediave Minoritare, Multietnike dhe
Grupeve te tjera te veçanta .................................................................................................................... 15
8 PËRMBLEDHJA E RAPORTIT ....................................................................................................... 16
1. Edukimi............................................................................................................................................ 16
2. Punësimi dhe Fuqizimi .................................................................................................................... 23
3. Shëndetësia dhe Çështje Sociale .................................................................................................... 26
4. Strehimi dhe vendbanimi joformal ................................................................................................. 32
5. Kthim dhe Ri-integrim ..................................................................................................................... 34
6. Regjistrimi ....................................................................................................................................... 35
7. Kultura, Media dhe Informimi......................................................................................................... 39
8. Pjesmarrja dhe Perfaqesimi ............................................................................................................ 41
9. Siguria, Shërbimi Policor dhe Drejtësia ........................................................................................... 43
10. RAPORTI NË NIVEL LOKAL ........................................................................................................... 46
1. Obiliqi .......................................................................................................................................... 46
2. Vushtrria...................................................................................................................................... 48
3. Peja .............................................................................................................................................. 48
4. Skenderaj .................................................................................................................................... 49
3
5. Gjilani .......................................................................................................................................... 49
6. Prizreni ........................................................................................................................................ 50
7. Ranillugu...................................................................................................................................... 51
8. Istogu........................................................................................................................................... 51
9. Mitrovica ..................................................................................................................................... 52
10. Vitia ......................................................................................................................................... 52
11. Kamenica ................................................................................................................................. 57
12. Shtimja .................................................................................................................................... 59
13. Deçani ..................................................................................................................................... 60
14. Suhareka ................................................................................................................................. 61
15. Vushtrria .................................................................................................................................. 62
16. Lipjani ...................................................................................................................................... 63
17. Gjakova.................................................................................................................................... 63
18. Ferizaji ..................................................................................................................................... 66
9 PËRMBLEDHJE NGA DISA SFIDAVE KRYESORE DHE VËSHTIRËSIVE GJATË ZBATIMIT TË PLANIT TË VEPRIMIT ......................................................................................................................................... 74
10 REKOMANDIMET ....................................................................................................................... 75
11 RAPORTI NË NIVEL QENDROR ................................................................................................... 76
1. MINISTRIA E ARSIMIT, SHKËNCËS DHE TEKNOLOGJISË .................................................................. 77
2. MINISTRIA E PUNËS DHE MIRËQENIES SOCIALE ........................................................................... 116
3. MINISTRIA E KULTURËS RINISË DHE SPORTIT ............................................................................... 126
4. MINISTRIA E SHËNDETËSISË .......................................................................................................... 137
5. MINISTRIA E ADMINISTRIMIT PUSHTETIT LOKAL .......................................................................... 151
6. MINISTRIA KTHIM DHE KOMUNITETE ........................................................................................... 167
7. MINISTRIA E PUNEVE TE BRENDSHME ......................................................................................... 175
8. POLICIA E KOSOVËS ....................................................................................................................... 184
9. MINISTRIA E FINANCAVE ............................................................................................................... 190
10. MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR ............................................................ 193
11. MINISTRIA E ADMINISTRATËS PUBLIKE .................................................................................... 197
12. MINISTRIA E TREGTISË DHE INDUSTRISË .................................................................................. 201
13. ZYRA PËR ÇESHTJE TË KOMUNITETEVE ..................................................................................... 206
12 SHTOJCA 1.............................................................................................................................. 208
4
1. Analiza e MAP lidhje për strukturën, etnike, gjinore dhe pozitat vendimmarrëse që paguhën nga
buxheti i konsoliduar i Kosovës ............................................................................................................. 208
2. Tabela e të Dhënave të Projektit të Hulumtimit të Ndërmjetsimit Shëndetësorë- Faqe 1 .......... 210
5
1 Shkurtesat
ABGJ Agjensioni për Barazi Gjinore, 71
AKI Agjencia e Kosovës për Inteligjencë, 116
AMNVM Agjencia për mbështetje të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, 127
APK Agjencioni i Pyjeve të Kosovës 95No table of figures entries found.
ASB Arbeiter-Samariter-Bund, 77
ATK Administrata Tatimore e Kosovës, 116
BCG Vaksina e parë që I jiipet fëmijës pas lindjës, 66
BE-CSP Bashkimit Evropian për Stabilizim të Komuniteteve, 128
BE-PGJS Bashkimi Evropian -Përqasjet e Gjera Sektoriale, 110
BE-PGJS Bashkimit Evropian Propozimin Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit, 128
CRPK Programi mbi të drejtat civile në Kosovë, 84
CRPK Programit për të Drejtat Civile në Kosovë, 85
DK Dogana e Kosovës, 116
DKA Drejtoria Komunale e Arsimit, 7
DMS Departamenti i Mirëqenies Sociale, 49
DPP Departamenti i Përgjithshme e Policisë, 114
DRC Këshillit Danez për Refugjatë, 94
DSPD Drejtorin e Standardeve Profesionale dhe Disiplinë , 113
EULEX Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit Misioni në Kosovë, 116
EU-MRSI Përmbledhje e veprimeve dhe aktiviteteve të kryera nën BE Mbështetje për Zbatimin e
Strategjisë rom, ashkali dhe egjiptian, 12
EU-MRSI The EU-MRSI project is implemented by Mercy Corps, 6
GJC Gjendja Civile, 104
HIV/AIDS Sindroma i Imunodeficiences se fituar, 64
ICITAP Programi për Ndihmë Ndërkombëtare ne Trajnim për Hetim të Krimit, 111
IKAP Instituti Kosovar për Administratë Publike, 123
IKSHP Instituti Kombëtar I Shëndetit Publik të Kosovës, 73
IOM International Organisation for Migration, 110
KAAD Agjencioni Kosovar për Avokaturë dhe Zhvillim, 77
KEC Qendra për Arsim të Kosovës, 2
KEK Korporata Energjetike të Kosovës, 49
KFOR Kosova Force, 85
6
KFOS Fondacioni Kosovar për Shoqëri të Hapur, 11
KFOS Fondacioni Kosovar për Shoqëri të Hapur, 3
KK Kuvendi Komunal, 76
KOSVET Zhvillimi i skemave të trajnimit profesional dhe në kompani dhe Zhvillimi i aftësive për
ndërmarrësi,, 19
MAP Ministria e Administatës Publike, 122
MAPL Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal, 90
MASHT Ministria e Arsimit, Shkences dhe Teknologjise, 2
MBPZHR Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, 45
MF Ministria e Financave, 116
MKK Ministria Kthim dhe Komunitete, 77
MMPH Ministria e Ambientit dhe Planifikimit Hapësinor, 119
MPB Ministria e Punëve të Brendshme, 103
MPMS Ministra e Punës dhe Mirëqenies Sociale, 18
MSH Ministria e Shëndetësisë, 66
MTI Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, 126
NDI Kombëtar Demokratik, 81
NjDNj Njësitë për të Drejtat e Njeriut, 96
NVM Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme, 125
OBSH Organiztat Botrore e Shëndetësisë, 8
OJQ Organizata Jo Qeveritare, 12
OSBE Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, 22
OSCE Organizata për siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, 81
PAK Personat me aftësi të Kufizuar, 42
PK Policia e Kosovës, 109
PPP Shërbimeve publike të punësimit, 43
Projekti Finlandez që mbështet zhvillimin e Arsimit Sektori në Kosovë, 18
PSO Procedura Standarde e Operimit, 114
PTA Vlerësimi paraprak teknik, 12
PUA Projekt Udhëzimet Administrative, 104
PZHK Politikat Zhvillimore të Kosovës, 120
QAP Qendra Aftësimit Profesional, 44
QKMF Qendra e Mjeksësië Familjare e Kosovës, 70
QMGF Qendra mbrojtjesn së grave dhe fëmijëve viktima të dhunës, 50
QMVPT Qendra Mbro Viktimën Parandalo Trafikimin, 50
QPS Qendra për punë Sociale, 50
7
QPS Qendrat për Punë Sociale, 47
RADC Qendra e Dokumentacioneve te Roma Ashkali, 81
RRK II Kthimi dhe Riintegrimi ne Kosovë, 94
RROGRAEK Organizata Rrjeti i Organiztave te Grave Rom,Ashkali dhe Egjiptase në Kosovë, 77
SHBA Shteteve të Bashkuara të Amerikës, 72
SHKA Shoqata Kulturor,Artistike, 56
SHPMPF Shtëpinë e Personave të Moshuar dhe Pa Përkujdesje Familjare , 49
SIPK DATA BAZË, 110
SNS Skema e Ndihmës Sociale, 48
SST Sëmundjet Seksualisht të Transmetueshem, 70
UNDP Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim, 43
UNDP Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim, 31
UNFPA Fondi për Popullsi i Kombeve të Bashkuara, 63
UNFPA Fondi për Popullsi i Kombeve të Bashkuara, 70
UN-HABITAT Programi Kombeve të Bashkuara për Vendbanimet, 120
UNHCR Komisariati i Kombeve të Bashkuara për Refugjatë, 77, 81, 84
UNICEF Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët, 2
UNWOMAN Kombet e Bashkuara për Gra, 49
USAID Agjencioni Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar, 99
WHO Organizata Botërore e Shëndetësisë, 75
WYG White Young Green, 48
ZÇK Zyra për Çështje të Komuniteteve, 130
ZKÇK Zyra Komunale Çështjeve të Komuniteteve, 77
ZKKK Zyra Komunale për Komunitete, 77
ZLK Zyra Lokale për Komunitete, 85
8
2 FALËNDERIMI
Ky raport është një produkt i bashkëpunimit të gjerë nga institucionet vendore dhe ndërkombëtare të përfshira në zhvillimin e kapaciteteve, qeverisjes demokratike dhe zhvillimin soci-ekonomik të Kosovës, me ç‟rast në emër të Zyrës së Kryeministrit ju shprehim falenderimin tonë për kontributin tuaj.
Zyra për Qeverisje të Mirë, Drejta të Njeriut, Mundësi të Barabarta
9
3 HYRJA Ky Raport është përpiluar nga stafi i Zyrës për Qeverisje të Mirë në Zyrën e
Kryeministrit, me vendim të Qeverisë, Nr. 03/100 më 23.12.2009 dhe me vendim Nr. 056 /2010 më 15.07.2010. Raporti është përgatitur në bashkëpunim me Njësitë për të Drejtat e Njeriut në Ministritë e Qeverisë së Kosovës, si dhe në bashkëpunim të ngushtë ndërinstitucional me aktorët më të rëndësishëm vendorë dhe ndërkombëtarë, në fushën e mbrojtjes dhe promovimit të të drejtave të njeriut në Kosovë.
Raporti i Dytë Njevjëçar mbi Planin e Veprimit për zbatimin e Strategjisë së
Kosovës për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian,2009-2015 vë në pah të arriturat reale të permbledhura për vitin 2011 nga perpjekjet e institucioneve të Kosovës në nivel qendrore dhe atë lokal. Në Raport përfshihen edhe projektet e realizuara nga Qeveria e Kosovës me partnerët ndërkombëtarë, që dalin nga Plani i Veprimit për Zbatimin e Strategjisë së Integrimit të Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian (2009-2015) me qëllim të përmirësimit të mirëqenies së këtyre komuniteteve.
Planin e Veprimit për Zbatimin e Strategjisë së Integrimit të Komuniteteve Rom,
Ashkali dhe Egjiptian 2009-2015 shpreh përkushtimin e plotë dhe përpjekjet e institucioneve të Kosovës për t‟iu siguruar këtyre komuniteteve një jetë me të favorshme dhe një mirëqenie më të mirë socio-ekonomike. Qeveria e Kosovës ka prioritet vazhdimin e përpjekjeve të sigurimit të gjithë qytetareve të një shoqërie demokratike me të drejta të barabarta.
Raporti i prezantuar ka ndihmuar, përveç në identifikimin e të arriturave të Qeverisë së Kosovës në zbatimin e Planit të Veprimit, nga aktorët përgjegjës dhe relevantë, po ashtu edhe në evidentimin e sfidave, me të cilat ballafaqohen institucionet e Kosovës në përmbushjen e objektivave që janë paraparë në Planin e Veprimit.
Raporti sugjeron një sërë rekomandimesh të rëndësishme dhe konkrete, si dhe parashtron masat që duhen ndërmarrë për ta mundësuar realizimin e objektivave të Planit të Veprimit për periudhën 2009-2015.
Ky Raport do të shërbejë si një udhëzues dhe pikë referimi për të gjitha institucionet e Qeverisë së Kosovës dhe akterët e tjerë, të angazhuar në procesin e zbatimit të Planit të Veprimit të Strategjisë së Republikës së Kosovës për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian për periudhën 2009-2015. Progresi i arritur, gjerë më tani, do të shërbejë si një argument i mirë për t‟u dhënë shtytje angazhimeve dhe përpjekjeve të përbashkëta të institucioneve të Qeverisë së Republikës së Kosovës, Shoqërisë Civile dhe agjencioneve ndërkombëtare, për arritjen e objektivave të parapara
10
në Planin e Veprimit të Strategjise së Republikës së Kosoves për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian, 2009-2015.
4 METODOLOGJIA dhe RAPORTIMI
Raporti vjetor 2010 - 2011 mbi të arriturat dhe sfidat e Planin e Veprimit për Zbatimin e Strategjisë së Republikës së Kosovës për Integrimin e Komuniteteve Roma, Ashkali, dhe Egjiptian, 2009- 2015, i hartuar nga ZQM/ZKM synon paraqitjen e te arriturave përmes informacione te permbledhura nga institucionet e Kosoves, në nivel qendrore dhe lokal, organizatat ndërkombetare dhe agjencionet.
Të arriturat në nivel qendror janë përmbledhur nga ZQM/ZKM dhe janë siguruar në mënyrë të drejtpërdrejtë nga ministritë e linjës dhe agjencionet e pavarura dhe institucionet që punojnë në zbatimin e aktiviteteve të ketij plani. Arritjet dhe sfidat në zbatimin e planit në nivelin lokal janë përmbledhur nga Ministria Administrimit dhe Pushtetit Lokal
Raportimi është bërë në formë narrative dhe tabelare secilën ministri.
Kjo metodë ka rezultuar me një pasqyrë shumë të qartë të zbatimit të Planit të Veprimit dhe aktivitetet e ndërmarra nga institucionet e Kosovës, agjencionet, institucionet ndërkombëtare dhe vendore. Po ashtu, në mënyrë shumë të qartë janë vërejtur të arriturat dhe ngecjet, apo edhe sfidat në zbatimin e Planit të Veprimit.
1. struktura e raportit
Raporti është strukturuar në pjesë kryesore si në vijim :
Në kapitullin e parë pasqyrohet veprimtaria e strukturave koordinuese për
zbatimin e Planit të Veprimit.
Në kapitullin e tretë janë përfshi aktivitetet në dy fusha sektoriale të strategjisë së integrimit të komuniteteve romë, ashkali dhe egjiptian: Çështje Gjinore dhe Komisioni për Manaxhimin e Fondit për Mbështetjen e Mediave Minoritare, Multietnike dhe Grupeve të tjera të veçanta.
Kapitulli i katërt raporti pasqyron një përmbledhje të aktiviteteve në form narative nga institucionet e Kosovës ne nivel qendror dhe lokal dhe Organizatat Ndërkombëtare dhe Organizatat jo qeveritare.
11
Kapitulli i pestë i raportit janë përmbledh të gjitha aktivitetet që janë ndërmarr nga institucionet e Kosovës, organizatat ndërkombëtare, organiztat jo qeveritare në form forme tabelare, sipas afateve, kohore dhe përgjegjësive respektive institucionale.
5 TAKIMET E ORGANIZUAR NGA MEKANIZMAT PËR ZBATIMIN E STRATEGJISË DHE PLANIT TË VEPRIMIT PËR INTEGRIMIN E KOMUNITETEVE ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN, 2009 – 2015.
1. KOMITETI DREJTUES NDËR-INSTITUCIONAL
Zyra për Qeverisje të Mirë / Zyra e Kryeministrit ka organizuar një takimin me
Komitetin Drejtues Ndër-institucional, i cili është udhëhequr nga Zëvendëskryesusi i Komitetit Drejtues Ndërinstitucional dhe drejtori i Zyrës për Qeverisje të Mirë/ZKM.
Takimi ka patur për qëllim aprovimin e raportit njëvjeçar e Planit të Veprimit për zbatimin e Strategjisë së Republikës së Kosovës për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian, 2009-2015.
Në takim, pas diskutimeve shumë konstruktive dhe marrjes së komenteve nga anëtarët e Komitetit Drejtues është bërë aprovimi i raportit njëvjeçar.
2. GRUPI TEKNIK I PUNËS
Grupit Teknik Punues ka organizuar tre takime të për zbatimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian, 2009 – 2015, të cilat janë mbajtur në muajt mars , shtator dhe nentor
Takimi është udhëhequr nga Drejtori për Zyren për Qeverisje të Mirë/Zyra e Kryeministrit, i cili është kryesues i Grupit Teknik Punues. Pjesëmarrësit e tjerë në takim ishin përfaqësues nga ministritë, Zyra për Komunitete/Zyra e Kryeministrit, përfaqësuesi nga Agjensioni për Barazi Gjinore, përfaqësuesit nga Organizatat Ndërkombëtare USAID, KE, KFOS dhe OSBE .
Takimi Grupit Teknik Punues ka pasur për qëllim diskutimin e raportit njëvjeçar për zbatimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian, 2009 – 2015.
12
Në takim ka pasur diskutime rreth Raportit Njëvjëçar për të pasuruar edhe me
informacione shtesë nga ana institucioneve dhe dërgimi i raportit për komente finale në ministri. Gjatë takimi janë dhënë udhëzime lidhje me grumbullimin e informacionit dhe përpilimit të tyre.
Gjatë takimit të dytë të Grupit Teknik janë adresuar çështjet e raportit gjashtë mujor, për periudhën dhe afatet e dorëzimit të informacionit dhe publikimin e tij. Gjithashtu, u adresuan çështja e buxhetit, përfshirja e nivelit komunal në zbatimin e planit të veprimit, promovimi i Planit të Veprimit në nivel lokal, marrja në konsideratë e përfshirjes së raporteve të shoqerisë civile në raportin njëvjeçar.
Gjithashtu,u ndërmorrën vendime me qëllim përmirësimin e informimit dhe
familjarizimit te nivelit komunal për aktivitetet per Planin e Veprimit përmes
bashkëpunimit të MAPL-se dhe ZQM-se/ZKM. Rëndesi të veçantë ju kushtua
përfshirjes së rekomandimeve të Komisionit Evropian të dala në konferencën
“Përfshirja e komuniteteve roma, ashkali, dhe egjiptas – rruga përpara që ka Kosova”,
maj 2011,
Takimi i tretë i GTPPV është udhëhequr nga Drejtori për Zyren për Qeverisje të
Mirë/Zyra e Kryeministrit. Pjesëmarrësit tjerë në takim ishin përfaqësues nga të gjithë ministrit, Zyra për Komunitete / Zyra e Kryeministrit dhe organizatat ndërkombëtare.
Qëllimi i takimit ishte prezantimi i raportit 6 mujor dhe vështërsitë në zbatimin Planit të Veprimit të Republikës së Kosovës për Zbatimin e Strategjisë për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptas 2009-2015.
Në takim ka pasur diskutime rreth hartimit të raporteve dhe cilësisë së tyre, koordinimi i aktiviteteve mes nivelit qendrore me atë lokal, përfshirja me e mirë nivelit lokal në raportimin 6 mujor dhe Njëvjëçar të Planit të Veprimit, informimi i nivelit lokal me tepër për GTPPV dhe punën e saj, përfshirja e buxhetit në raportime, ngritja e cilësisë së raportimit dhe përpilimit të dhënave në nivel qendror dhe lokal. Në fund takimi është vendos që edhe njëherë të përmirësohet draft raporti 6 nga ZQM me vërejtjet që kanë dal nga takimi GTPPV dhe ti dërgohet ministrive për komente.
6 KONFERENCAT E ORGANIZUAR
13
1. Konferenca Ceremoniale për Kremtimin e Ditës Ndërkombëtare Rome
Zyra e Kryeministrit me 8 Prill ka organizuar konferencën ceremoniale për
kremtimin e Ditës Ndërkombëtare Rome.
8 prilli shënon Kongresin e parë Ndërkombëtar Rom të vitit 1971 dhe përpjekjet e para të komunitetit rom për t'u bashkuar me qëllim të zgjidhjes së problemeve me të cilat ky komunitet përballej anekënd Evropës.
Konferenca u hap nga Kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës pastaj kanë marr fjalen edhe Zëvendëskryeministër, Zëvendës i Përfaqësuesit Civil Ndërkombëtar, Ministre për Integrime Evropiane, Ministri për Komunitete dhe Kthim, dhe përfaqësusit tjerë e nivelit të lart politik, përfaqësuesit nga Komuniteti Rom dhe përfaqesuesit nga organizatat ndërkombëtare.
2. Konferenca “BE –ja dhe përfshirja e Romëve,Ashkalinjëve dhe Egjiptianëve”
Qeveria e Kosovës në bashkëpunim me Komisionin Evropian me 11 maj 2011 ka
organizuar konferencen me temën “ BE –ja dhe përfshirja e Romëve,Ashkalinjëve dhe Egjiptianëve”
Qëllimi i konferencës ishte që të mbiledhen të gjitha palet kryesore të nivelit të lart të interesuar nga Qeveria, duke e përfshirë edhe OJQ nga komuniteti rom, ashkalinjë dhe egjiptian.Në konference janë diskutuar aktivitetet e ndërmarra në këtë fushë, prioritetet dhe zgjidhjet praktike drejt përfshirjës me të madhë socio-ekonomike të romëve, ashkalinjëve dhe egjiptianeve.
Kjo konference ishte si rrjedh e përpjekjeve për përmirësimin e përfshirjës socio-ekonomike të romëve përmes Komunikates për integrimin socio-ekonomike të romëve në Europë(prill-2010), Samitit të 2-të Europian për Roma në Kordoba, takimet e Platformës Europiane për Përfshirje të Romëve dhe të gjetjeve të Task Forces të Romëve për shfrytezimin e fondeve të BE-së nga shtetet anëtare për romë. Para ditës Ndërkombëtare të Romëve në 2011, Komisioni Evropian ka lëshuar një Komunikatë të re për përfshirjën e romëve ku theksohet nevoja për përkushtim të fuqishem të shteteve Anëtare për përfshirjen e Romëve, duke e përfshier edhe vendet kandidate të mundeshme, siq është edhe Kosova.
Konferenca është bashkë- kryesuar nga Drejtori për Balkanin Perendimor në DP_ për Zgjerim dhe Ministrja e Integrimeve Europiane, si rrjedh e një varg takimesh për
14
përfshirjen e romëve, që mbahen nga Drejtori për Balkanin Perendimor së bashku me qeveritë përkatëse.
7 DY FUSHA SEKTORIALE
1. Çështje Gjinore “Fuqizimi i Grave në Vendim Marrje - Kosova në Rrugën e Aderimit në Bashkimin Evropian”
ABGJ, me datë 23 -24 shtator ka organizuar konferencën ndërkombëtare: “Fuqizimi i Gruas në Vendim Marrje - Kosova në Rrugën e Aderimit në Bashkimin Evropian”. Punimet e kësaj konference i ndoqën zyrtar nga institucionet vendore, shoqëria civile përfaqësues të ambasadave të huaja të akredituar në Kosovë etj. Konferenca është përcjellë nga mediat e shkruara dhe elektronike
ABGJ prezantoi Programin e Kosovës Kundër Dhunës në Familje, dhe Planin e Veprimit, 2011- 2014, të miratuar nga QRK . Aktivitete për fushatën e 16 ditëve të aktivizmit janë organizuar në nivel të vendit, ku ABGJ ka publikuar poster, një videoklip me qëllim të sensibilizimit të opinionit mbi fenomenin e dhunës në familje dhe rëndësinë e raportimit, i cili u realizua me mbështetjen e UNWOMAN, ky videoklip u shfaq në televizionin publik, në TV KLAN, TV KOHA. Po ashtu gjatë kësaj fushate ABGJ ka përkrahur incizimin e dokumentarit televiziv për pengimin e martesave të hershme të grave të komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Konform Ligjit për Barazi Gjinore – Neni 5 pika h, ABGJ ka financuar pjesërisht disa nga OJQ-të , të cilat janë aktive në promovimin e çështjeve gjinore, apo grupet e grave me nevoja specifike si vijon,m me këto organizata janë nënshkruar memorandume bashkëpunimi, në procesjanë
1. OJQ “Komiteti I Grave te Verbra të Kosovës”- projekti
“Zhdukim Analfabetizmin”- Shuma e projektit 4,200.00€ , ABGJ ka financuar
vlerën prej 840.00€.
2. OJQ”Qendra e Rehabilitimit të Nënës dhe Fëmijës” – Projekti “Projekti në vlerë prej 2,000.00€, është përfunduar .
15
3. OJQ “ Rrjeti I Organizatave te Grave Rome, Ashkali dhe Egjiptase të Kosovës - projekti “Dokumentar për martesat e hershme te vajzave nga komuniteti Rome, Askali dhe Egjiptase” Shuma e projektit 4,000.00€. Në proces.
2. MEDIA- Komisioni per Manaxhimin e Fondit per Mbështetjen e Mediave Minoritare, Multietnike dhe Grupeve te tjera te veçanta
Komisioni per Manaxhimin e Fondit per Mbështetjen e Mediave Minoritare, Multietnike dhe Grupeve te tjera te veçanta ka filluar punën me 12 gusht 2011 dhe ka zhvilluar tri mbledhje për përgatitjen e publikimit të konkursit për ndarje të granteve. Konkursi është publikuar me 14 shtator dhe gjatë afatit konkurrues kanë aplikuar 33 media të minoriteteve. Konkursi për ndarjen e granteve ka qenë i hapur nga 14 shtator 2011 deri më 14 tetor 2011. Konkursi ka qenë i publikuar në www.kryeministri-ks.net , në gazetat ditore “Epoka e re”, “Express”, në www.medijacentar.info dhe në www.radiokim.net .
Aplikacionet për konkurrim kanë mundur të shkarkohen në www.kryeministri-ks.net dhe në www.medijacentar.net . Në vijim mund të gjeni mediat të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian që kanë përfituar nga konkurrimi dhe synimin e projekteve të tyre.
1. SHOQATA “QËNDRIMI”: Prodhimi dhe transmetimi i emisioneve informative, kulturore dhe argëtuese për komunitetin shkali në trevat e Llapit dhe Gollakut. Programet do të transmetohen nga Radio VIZIONI, transmetues lokal në regjion. Realizimi i projektit janar-gusht 2010. Granti i aprovuar 5850 €.
2. RADIO ROMANO AVAZO dhe DURMISH ASLLANO: 40 Radio debate me tema nga strategjia e qeverisë së Kosovës për integrimin komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian në Kosovë. Realizimi i projektit dhjetor 2011-qershor 2012. Granti i aprovuar 6000 €.
16
8 PËRMBLEDHJA E RAPORTIT
1. Edukimi
Ndërtimi i sistemit arsimor cilësor dhe gjithëpërfshirës, të bazuar në drejtësi, barazi dhe respekt për diversitetin, që i kontribuon integrimit të plotë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në shoqëri mbetet qëllimi i Qeverisë së Kosovës në fushën e shkollimit.
Ky qëllim realizohet përmes zbatimit të një numri të madh aktivitetesh të grupuara nën katër objektiva:
1. Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e
komuniteteve romë, ashkali dhe egjiptas,
2. Parandalimi i diskriminimit dhe segregacionit ne sistemin e arsimit,
3. Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne
funksion të arsimimit të pjesëtareve të komuniteteve romë, ashkali dhe egjiptas,
4. Ndërgjegjësimi i komuniteteve dhe palëve të interesit për të ndihmuar arsimimin e
pjesëtarëve të komuniteteve romë, ashkali dhe egjiptas.
Në përmbushje të objektivit 1 gjatë vitit 2011 janë punësuar tri punonjës të kualifikuar nga të tri komunitetet ne Komunën e Prizrenit, në nivelin e arsimit parafillor, të cilët janë punësuar për një periudhë një-vjeçare me të drejtë rinovimi të kontratës. Me këtë rast komuna ka ndarë € 12,600 për mbulimin e shpenzimeve të tyre vjetore, nga fondet komunale. Ndërkohë, trajnimet dhe certifikimet për edukatorët e nivelit parashkollor janë mbështetur nga UNICEF, Save the Children dhe KEC. Nga aspekti gjinor, numrin më të madh të edukatorëve në këtë nivel e zënë përfaqësues të gjinisë femërore.
Ndërsa i përket aftësimit dhe riaftësimit të mësimdhënësve për arsimtarë që u përkasin këtyre tri komuniteteve, janë identifikuar 12 arsimtarë të cilët janë ende në pritje të hapjes së vendeve të reja të punës, të cilët mbulohen nga buxhetet e komunave, kryesisht në Gjakovë dhe Prizren. Në bashkëpunim me Fakultetin e Edukimit të Universitetit që prej nëntorit të vitit 2010 vazhdon programi rikualifikimi i mësimdhënësve me dhe pa shkëputje nga puna, program i cili do te vazhdojë deri në vitin 2015. Gjatë vitit 2011 është organizuar dhe shkolla verore një javore në Durrës me nxënës dhe mësues, në bashkëpunim me KFOS me ç‟rast Ministria e Arsimit ka ndarë € 4,000 ndërsa KFOS-i 20.000 €. Ky program do të vazhdojë dhe gjatë 2012-ës.
Ministria është kujdesur për integrimin e fëmijëve nga familje qe janë riatdhesuar vullnetarisht ose forcërisht dhe deri më sot 61 fëmijë janë vendosur në të gjitha nivelet e arsimit paruniversitar. Gjatë vitit 2011, 12 rom, 8 ashkalinj
17
dhe 6 egjiptian janë integruar në arsimin parauniversitar nga familje e riatdhesuara, por ky numër nuk është i plote pasi mungon raportimi i rregullte nga komunat. Në komunën e Istogut, 16 fëmijëve u ofrohen klasa në gjuhën shqipe pasi nuk flisnin këtë gjuhë. Kurset paguhen dhe mbahen nga fondet komunale.
Gjatë vitit 2011, Ministria ka nostrifikuar 162 diploma ne total, prej të cilave 32-34 i përkasin këtyre tri komuniteteve. Ndërkohë, që për nxënësit e këtyre tri komuniteteve, për rreth 7400 nxënëseve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian prej kl 1- kl 9 janë siguruar librat falas, të cilat kanë kushtuar € 175,000.
Për të motivuar nxënësit nga këto tri komunitete dhe për eliminimin e fenomenit të braktisje së shkollës, janë marrë masa për të ndihmuar nxënësit që hasin vështirësi në ecurinë në mësim, ata që banojnë mbi 2 km distancë nga objekti shkollor për të cilët janë vendosur autobusë të cilët paguhen nga buxhetet komunale. Qendrat komunitare, të mbështetura nga KFOS dhe projekti i Komisionit Evropian ofrojnë ndihmesë në kryerjen e detyrave të shtëpisë dhe mësime plotësuese për nxënësit e shkollave fillore, kurse të ndryshme për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian , programe për të luftuar analfabetizmin duke përfshirë edhe prinderit në këto aktivitete të qendrës. Gjithsej gjatë vitit 2011 janë përfshi 874 nxënës dhe prinde, të cilët kanë kushtuar 78,018.51 Euro dhe pajisjet € 70,699.62
Lufta për zhdukjën e analfabetizmit vazhdon edhe me aktivitete të Balkan Sunflowers e cila ka hulumtuar dhe lokalizuar një numer prej 50 femrave nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në Fushë Kosovë, Graqanic dhe Shtime dhe ku ka organizuar programe për zhdukjen e analfabetizmit për këto 50 femra identifikuar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian
Kurse projekti tjetër Rrjeti i Qendrave për Mësimnxënie e zbatuar nga Balkan Sunflowers nga viti 2008 ka për synim të ndihmoj nxënësve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të cilët kanë vështerësi në mësimnxënie përmes 4 Qendrave Fushë Kosovë, Plemetine, Graqanice dhe Shtime që nga viti 2008. Projekti përmban këto komponente: 1. Programi parashkollor: Programi I parashkollor përgaditë fëmijët të fillojnë shkollimin duke ngritur vetëbesimin dhe zhvillimit gjuhësorë, zhvillimit të motorikës, ushtrimeve me numra dhe aktiviteteve alfabetike. 2. Klubi gjuhësor: Siguron mbështetje shtesë gjuhësore për fëmijët e klasave 1 dhe dy të shkollës fillore. 3. Programi i ndihmës së detyrave të shtëpis: Mbështet fëmijët në përfundimin e detyrave të shtëpisë. Njëkohësisht ushtron dhe i praktikon aftësit akademike të nevojshme për fëmijet që ti kuptojnë mësimet në shkollë.
18
4.Programi i tutorëve (vullnetarëve): Nxënësit e shkollës së mesme dhe studentët nga fakulteti trajnohen se si të monitorojnë dhe tutorojne, ndihmojnë fëmijët. Gjithashtu ky program I‟u ofron atyre një mbështetje financiare dhe akademike për studimet e tyre. Programi për zhdukjen e analfabetizmit të femrave
5. Programe për zhdukjen e analfabetizmit 6. Programin veror
MASHT-i ka mbajtur fushata informimi dhe ndërgjegjësimi me prindërit
të cilat kanë kushtuar € 1,100. Si rezultat i këtyre masave vihet re se për vitin 2011 ka një rritje prej 14% të përfshirjes së nxënësve të këtyre tri komuniteteve. MASHT i kushton rëndësi punës me prindër dhe komunitetin që rrethon shkollën dhe në këtë kuadër ka forcuar lidhjet shkollë-familje në nivelin parauniversitar dhe aktivitetet e kryera kanë përfshirë të gjithë prindërit pa dallim etniciteti. Gjithashtu 13 mediatoret arsimor të Balkan Sunflowers Kosova në 9 lokacione kanë krijuar marrdhënie të mira me shkolla, Qendrat Arsimore dhe prindër.
Departamentin Komunal të Arsimit të Mitrovices në bashkëpunim me
Bashkimin Evropian / Iniciativa për Mbështetje të Komuniteteve Rom, Ashkali
dhe Egjiptian në Mitrovicë(BE-MRSI) gjatë gjithë vitit janë takuar rregullisht për
të diskutuar aktivitetet përkatëse arsimore, në veçanti për sensibilizimin e
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në frekuentimin e fëmijëve në arsim. Si
e tillë, bashkëpunim me Departementi Komunale Arsimit, CEW dhe ekipin e
projektit për të informuar janë organizuar vizita derë më derë për të inkurajuar
familjet për regjistrimin e femijeve ne shkolla. Vizitat u zhvilluan në 54 familje.
Përveç kësaj, janë vendosur shpalljet rreth Mahallën e Romëve - Fidanishte /
Rasadnik për të informuar familjet për regjistrimin e vitit të ardhshëm shkollor
në shtator 2011. Si rezultat e projektit 33 femije janë regjistruar në arsimin fillor
Krahas këtij aktiviteti për inkurajuar familjet janë afruar asistenca teknike për
shkollat (jug dhe veri) ku fëmijët të komuniteteve rom,ashkali dhe egjiptian
ndjekin shkollimin.
Ndihma është dhënë në jug dhe në veri Mitrovicës janë siguruar pajisje
për dy shkolla fillore. Në një shkollë është krijuar një IT kabinet, makina
fotokopje, kompjuter lap top, pajisjet sportive, mikroskop, materialet didaktike,
libra dhe projektuesit janë dhënë si pjesë e ndihmës së shkollës. Janë bërë
riparime të vogla të ndërtimit të objekteve sanitare janë kryer në ndërtesën e një
shkolle në jug, ku fëmijët e komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian ndjekin. Kjo
19
godinë strehon nevojat e dy shkollave në dy ndërrime, ky projekt ka kushtuar 15.
000 €
Për të siguruar një përshirje të nxënësve komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian më tepër në shkolla në Komunën e Mitrovicës ku gjenden edhe nxënës nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian është bërë sigurimi i ushqimit dhe sigurimi i teksteve dhe materialet shkollore falas për këtë kategori të fëmijëve. Bazuar në kriteret e cenueshmërisë, 91 fëmijët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të riatdhesuar (nga Mahallën e Romëve), i është siguruar dreka e shkollës gjithë vitit shkollor. Ushqimi janë të bazuara në standardet e OBSH,ku ky aktivitet ka kushtuar € 2, 700. Gjithashtu këta fëmijë janë pajisur me materiale shkollore (libra, çanta shkollore, lapsa, fletore, etj,) dhe rroba gjatë gjithë vitit shkollor. Vijimi i rregullt në shkollë vazhdoi të rritet si rezultat i drekave shkollore dhe furnizime arsimore e cila ka kushtuar 10,000 € Komuna e Mitrovices dhe projekti BE-MRS për të bërë integrimin e nxënësve të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian në arsimin jo të obligueshem ka siguruar një fond bursash ku janë ndarë 4 bursa për katër nxënës të cilët kanë plotësuar kriteret. Bursat ishin në tridhjetë 30 € në muaj, buxheti total ishte 1.080 € Është krijuar komisioni i përbashkët me përbërëje të komuniteteve, institucioneve dhe organizatat ndërkombëtare të donatorëve për caktimin e kritereve. Një njësi teknike, për zhvillimin e Nënkomiteti i Komitetit Drejtues Lokal, i përbërë nga përfaqësues PTA, OJQ-ve, Mercy Corps, dhe Drejtoria Komunale e Arsimit te Mitrovicës. Ky Komision e përbashkët është takuar gjatë gjithë vitit për të vendosur më poshtë: 1. Kriteret e vullnabilitetit për materialet shkollore, dreka dhe rroba. 2. Krijimin e qendrës së mësimit, si pjesë e sinergjisë ndërmjet dy projektit financuar nga BE s(EU-MRSI dhe EU-SIMRAES) ku marrin pjesë 150 fëmijë janë mbeshtetur në kryerjen e detyrave të shtëpisë, 80 fëmijë para shkollor dhe në 20 pjesmarrës kanë vijuar në klasat e shkrim-leximit. 3. Themelimin e bibliotekës në qendrën e të mësuarit. 4. Krijimin e qendrës së mësimit në kampin Osterode, ku një faciolitator dhe mësues janë angazhuar për të siguruar mbështetje për detyrat e shtëpisë dhe aktivitetet parashkollore deri në 20 fëmijëve komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të cilët vazhdojnë të banojnë në kamp. 5. Kurse te gjuhës romë, dhe janë dhënë një herë në javë për të gjithë banorët (kryesisht të rinjtë), të cilët banojnë në Mëhallën e Rome, kursin kanë vijuar 138 persona , i cili ka kushtuar € 5320
20
Ministria ka mbajtur 6 fushata sensibilizues me nxënësit e këtyre tri komuniteteve për të vazhduar shkollimin përtej nivelit të arsimit të detyrueshëm. Gjithashtu, Ministria ka rezervuar 84 vende në Universitetin e Prishtinës dhe të Prizrenit për të tri komunitetet.
Në kuadrin e respektimit të të drejtave gjuhësore dhe të nxënit në gjuhën amtare, nxënësve të komunitetit rom u është mundësuar mësimi i gjuhës romë, gjuhë kjo e përfshirë në programin mësimor të shkollave ku ka nxënës nga ky komunitet. Hartimi i kurrikulumit në këtë gjuhë ka kushtuar € 10,500 si dhe € 2,500 janë ndarë për diskutim publik me arsimtarë të këtij komuniteti. Grupi i veprimeve për përfshirjen e gjuhës rome si lëndë e programit mësimor, mund të quhet plotësisht i zbatuar pasi dhe me urdhëresë administrative kjo lëndë mësohet krahas lëndëve të tjera. Gjithashtu, vëmendje të veçante u është kushtuar dhe nxënësve me aftësi të kufizuara dhe gjatë vitit 2011 janë identifikuar 5 si të tillë, për të cilët janë hartuar programe të veçanta. Njëkohësisht, Ministria ka trajnuar në bashkëpunim me partnerë si FSDEK dhe arsimtarët që duhet të punojnë me nxënës që paraqesin nevojë për qasje të specializuar.
Vëmendje e i është kushtuar dhe pjesëmarrjes në arsimin profesional me qëllim përfitimin e një profesioni dhe mundësinë e përshpejtuar për t‟u punësuar. Janë trajnuar 38 persona nga tri komunitetet dhe janë vendosur kontakte me partnere ndërkombëtare që ofrojnë projekte në fushën e arsimit profesional me qëllim përfshirjen e individëve nga këto tri komunitete në programet e ndihmës.
Komuna e Mitrovices bashkëpunim me Komisionin Evropian projekti BE-MRSI gjatë kësaj periudhe vjetore për përfshirjen sa më të madhe në aftësimin profesional ka vazhduar të ofrojë mundësi për përfituesit komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në programet profesionale, aftesim për zanat dhe stazh. Në Mahellën Rome është mundësuar një stazh për gratë nga komunitetet roma,shkali dhe egjiptian përmes themelit e një salloni parukerie, ku gratë nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian komuniteti kanë pasur mundësi të ndjekun këtë stazh. Projekti siguron mjete, trajner profesionist dhe lokalet, si rezultat e këtij programi të aftësimit profesional gratë nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian komuniteti fitojnë aftësitë e tyre. Ky sallon parukeri do t'i dorëzohet për tre përfituesit më të suksesshme dhe për më tepër projekti do të ndihmojë njëjtë për të krijuar një biznes në parukeri. 61 anëtarët e komunitetit kanë marrë pjesë në programet e arsimit profesional, e cili ka kushtuar 35.000 €. 69 përfitues kanë filluar ose përfunduar kursin / programin e praktikës, i cili ka kushtuar € 25.000 euro.
21
Gjithsesi duhet vënë në dukje së lidhja me tregun e punës mbetet një lidhje e dobët dhe punësimet janë të natyrës sezonale.
Në skemën e granteve Ministria ka bashkëpunuar me KFOS dhe projektin e Komisionit Evropian, me qëllim të përmirësimin domethënës i pjesëmarrjes në sistemin e arsimit dhe e cilësisë së arsimit për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. Ku kanë përfituesit 200 nxënës dhe 20 studentë,58 tutorë.Janë ndarë grande në vlerë gjithsej € 63,020.00 për nxënës, kurse për student € 20,160.00 MASHT në bashkëpunim me KFOS-in ka siguruar kurse përgatitore gjatë vitit shkollor për regjistrim në shkollat e larta për nxënësit me rezultate të dobëta , perfitues ishin 100 nxënës, i cili ka kushtuar € 1,400.00
Gjatë vitit 2011, Ministria ka vazhduar të mbikëqyrë zbatimin e
aktiviteteve për të luftuar diskriminimin. Kuadri ligjor është tashme i plotësuar dhe çdo urdhërese, ligj apo politike publike ndërmerret në përputhje me Ligjin për Antidiskriminim. Gjate vitit 2011 Ministria ka vërejtur dy raste të segregimit. Në komunën e Gjakovës 22 nxënës të klasës se dytë fillore, të komunitetit egjiptian ishin të vendosur në të njëjtën klasë dhe në bashkëpunim me Komunën e Gjakovës dhe DKA-në u mundësua shpërndarja e tyre në klasa të tjera ku momentalisht mesohet krahas me komunitete të tjera. Po ashtu janë marre masa dhe rishpërndarje e nxënësve në rastin e segregimit të vërejtur në komunën e Ferizajt.
MASHT ka forcuar lidhjet me institucione të ndryshme për te adresuar çështje të sigurisë në shkollë dhe për të luftuar braktisjën e shkollës. Përsa i përket çështjeve të sigurisë MASHT konkludon se nuk ka raportime dhe raste të deklaruara që kanë vënë në rrezik ndjekjën e shkollës nga këto tri komunitete. Ndërkaq fenomeni i braktisjes së shkollës në nivel të Kosovs për periudhën 2010-2011, në nivelin parauniversitar ka qenë 1485 nxënës, ose 0.5% e numrit të nxënësve të regjistruar. Kurse braktisja e shkollës në arsimin e mesëm të lartë ishte 3135 nxënës ose 2.9% , numri total. Statistika të veçanta për këto tri komunitete nuk ka ende por me krijimin dhe funksionalizimin e bazës së të dhënave SMIA në qershor të 2012 MASHT-i do të mund të mbledhë dhe të raportojë të dhëna sipas ndarjeve etnike, i cili do të kontribuoje drejt matjes dhe monitorimit me rezultativ të politikave publike në zbatim e sipër, si dhe ato që do të krijohen në të ardhmen.
Takime me komunitetet dhe prindërit janë organizuar me qellim luftimin e braktisjës së shkollës, njohjës me detyrimet e prindit që burojnë nga Ligji për Arsimin e detyrueshëm. MASHT-i ka mbajtur aktivitete në Ferizaj, Prizren, Gjilan, Pejë dhe Fushë-Kosovë. Gjithashtu shpërndarja e librave falas ka
22
ndihmuar në sensibilizim dhe rritje të përgjegjësisë nga ana e prindërve pasi në përgjithësi ka një rënie të mungesave të përkohshme dhe të fenomenit të braktisjës.
MASHT ka rritur bashkëpunimin me organizata që ofrojnë ndihmë dhe punojnë në fushën kundër eliminimit të analfabetizmit në këto tri komunitete. Gjatë 2011 është punuar me UNICEF, UNDP, AKR, KFOS, KEC dhe GIZ. Në këtë kuadër janë mbajtur takime të rregullta me ofruesit e këtyre shërbimeve si dhe fushata ndërgjegjësuese. MASHT ka ofruar transport falas, libra si dhe njësimin e certifikatave për klasat 1-5 të nivelit parauniversitar. Kurset kundër analfabetizmit janë mbajtur në komunat e Ferizajt, Gjakovës, Gracanicës, Prizrenit, Mitrovicës në bashkëpunim me KFOS-in dhe KEC-in. Rëndësi të veçante i është dhënë pjesëmarrjes se femrave dhe aktualisht, në çdo kurs ka mesatarisht 18 femra, në total 108 dhe kohëzgjatja për çdo nivel është 6 muaj.
Janë krijuar 6 qendra edukative në 5 komuna: Prizren, Fushë Kosovë, Gracanicë, Mitrovicë dhe Gjakovë, ku ofrojnë kurse dhe aktivitete. Këto 6 qendra në 5 komuna financon Komisioni Evropian përmes KFOS-it, cili ka angazhuar OJQ ndryshme për zbatimin e projektit . Projekti do ta zgjatë deri gusht 2012 me mundësi edhe për 6 muaj. Këto qendra e kanë rezultate te mira në arsimin e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptas, prej parashkollor deri ne shkollën e mesme. MASHT dëshiron këto qendra të vazhdojnë punën dhe në bashkëpunim posaçërisht me komuna të krijojnë një investim te qëndrueshëm.
MASHT ka hartuar Kornizën e Kurrikulumit të Kosovës dhe ajo është miratuar. Po punohet në hartimi i kornizës bërthame sipas niveleve, pastaj do ta niset me hartimin plan programeve lëndore. Gjatë fazës së rishikimit të teksteve shkollore do të ketë përfaqësuese komuniteteve të ndryshme që do të marrin pjesë në debat. Në lëndet të caktuara si Edukatë Qytetare do të vendosen përmbajtje programore që promovojnë vlerat e traditës dhe identitetit të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian.
Në kuadrin e promovimit të vlerave, trashëgimisë dhe identitetit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian MASHT ka organizuar aktivitete të ndryshme me rastin e Javës së Kulturës Rome. Janë organizuar 4 punëtori me mësimdhënës, prindër dhe nxënës. Këto punëtori janë organizuar nga MASHT-i me buxhetin prej € 880.
Me qëllim të ngritjës së vetëdijes së komuniteteve dhe palëve të interesuara për të mbështetur edukimin e anëtarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian janë organizuar aktiviteteve kulturore në përputhje me interesat e komunitetit
23
Klubet e veprimtarive Graçanicë, Ferizaj, Prizren - Jeta e Re, Prizren - Terzi Mëhalla, 133 nxënës me buxhet prej 19,000.00 Aktiviteti tjetër letrare në kuadër të projektit EU-SIMRAES është Karavani i shkrimtarëve, i cili është organizuar në komunën e Graçanicës, Ferizaj –it, Dubravës, Sallahane, Prizren - Jeta e Re, Prizren - Terzi Mëhalla, Mitrovicë, Gjakova pjesmarrësit ishin 214 nxënës, ku ka kushtuar € 1,400.00
Sfidat ne këtë sektor mbeten: a) koordinimi me donatoret dhe krijimi i kushteve për rritjen e qëndrueshmërisë se investimeve te donatoreve, b) ndarja dhe monitorimi i buxheteve të qëndrueshme, c) forcimi i mekanizmave monitorues dhe raportues për aktivitetet e mbajtura, d) analiza te thelluara te arritjeve dhe sfidave te deritanishme dhe përcaktimi i trendëve e) koordinim me i mire institucional ne aktivitetet ku përfshihen qeverisja lokale dhe ministri te linjës, f) krijimi dhe funksionalizimi i bazës se te dhënave ne mënyrë te veçante për te matur progresin si dhe për te monitoruar fenomene si braktisja e shkollës, etj., ne mënyrë qe te zbatohen qasje adekuate dhe efektivisht si kundërpërgjigje te këtyre fenomeneve.
2. Punësimi dhe Fuqizimi Objektivat 1. Rritja e numrit të punësuarve nga komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas në sektorin privat ekonomik perms hartimit dhe zbatimit të politikave aktive fiskale-ekonomike qe nxisin punësimin dhe vetëpunësimin. 2. Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas për përfshirjen e tyre maksimale në aktivitete agrikulturore 3. Rritje e nivelit të punësimit të individëve nga komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas përmes ndërmjetësimit, aftësimit profesional dhe punësimit në punët publike
MF-ve, në kuadër të përmbushjes së prioritetit të lartë të Qeverisë për rritjen e zhvillimit ekonomik, është duke punuar intenzivisht në hartimin e pakos së re fiskale me qëllim që ajo të jetë maksimalisht në funksion të zhvillimit të gjitha bizneseve si dhe në përkrahjen sa më të madhe të tyre. Procesi i hartimit të kësaj pakoje ka pasur një rrjedhë shumë konstruktive të gjitha bizneset pa përjashtim në këtë kontekst edhe bizneset e komunitetit Rom, Ashkali dhe Egjiptas. Janë mbajtur kontakte të vazhdueshme me komunitetin e biznesit me qëllim të identifikimit të vështirësive që kanë bizneset dhe të cilat mund të adresohen dhe të zgjidhen përmes pakos fiskale, njëkohësisht duke ruajtur stabilitetin makro fiskal dhe buxhetor të vendit.
24
Në vitin 2011 nga shërbimet publike të punësimit janë regjistruar: ashkali 478 prej tyre 211 femra, romë 207 prej tyre 99 femra, të tjerë 156 prej tyre 74 femra. Ndërsa gjithsej të regjistruar si të papunë janë: ashkali 4183 prej tyre 2245 femra, rom 3683 prej tyre 1679 femra, të tjerë 937 prej tyre 477 femra. Janë punësuar: ashkali 239 prej tyre 55 femra, rom 38 prej tyre 4 femra, të tjerë 33 prej tyre 8 femra. Gjatë vitit 2011 përmes shërbimeve publike të punësimit në PPP-ë janë ndërmjetësuar në punësim 138 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (62 romë, 67 ashkali, 9 egjiptas). MPMS ka përfshirë komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në projektet dhe skemat e punësimit të ndërmarra nga donatoret (UNDP, LUX-Development,etj). MPMS në bashkëpunim me UNDP-në kanë ndërmjetësuar dhe kanë përfshirë në skemën e trajnimit në punë 23 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 1, ashkali 14, egjiptian 8) në kompani. MPMS në bashkëpunim me Berzën e punësimit, janë punësuar 473 , prej këtyre të punësuarve, 11 janë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. Në projektin e zhvilluar nga MPMS në bashkëpunim me Kosvet-VI janë ndërmjetësuar dhe janë përfshirë në skemën e trajnimit në punë 42 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 11, ashkali 25, egjiptas 6) në kompani. Kurse në projektin e fundit në 2011, MPMS në bashkëpunim me Lux-Development kanë ndërmjetësuar dhe kanë përfshirë në trajnim dy mujore shtesë, në kompani (pas trajnimit të zhvilluar në QAP-e) 2 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 1, shkali 1).
Me qëllim të rritjës së numrit të punësuarve nga komunitetit rom, ashkali dhe egjiptas në sektorin privat të ekonomisë, Komisioni Evropian përmes programit BE-CSP ka implementuar 42 projekte për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian (35 biznese individuale dhe 7 projekte të zhvillimit të komunitetit). Si rezultat i zbatimit të këtyre 42 projekteve janë krijuar 50 vende të punës me kohë të plotë dhe 42 me kohë të pjesshme dhe me vazhdimin e aktiviteteve në 2011 janë siguruar edhe 79 vende të punës. Përmes mbështetjes së programit përfitues indirekt ishin 2,657 pjestarë nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian (në përgjithësi anëtarët e familjeve të këtyre të ardhurave fituar përmes bizneseve të mbështetura ose anëtarët e publikut të cilët kanë accesses në objektet e përmirësuara të ofruara nëpërmjet BE-PGJS). Këto 42 projekte kanë kushtuar € 166,270 Në projektet sezonale të Agjencioni e Pyjeve të Kosovës në pyllëzim janë punësuar një numër nga ky komunitet në bashkëpunim edhe me MPMS, ku është bërë edhe Memorandumi i Bashkëpunimit. Projekti “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret”
25
Në projektin “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret”, i realizuar në bashkëpunim me MBPZHR-në, janë punësuar për periudhën 3 mujore 13 romë, 36 ashkali dhe 40 egjiptas. Projekti “Kosova e bukur” Janë punësuar gjithesej 182 punëkërkues, prej tyre 1 femër, 1 rom. Janë punësuar gjithesej 255 punëkërkues,prej tyre 151 femra, 7 romë. Janë punësuar gjithesej 255 punëkërkues, prej tyre 151 femra, 7 romë. Projekti “Vjelja e rrushit në Gjakovë. Janë punësuar gjithesej 116 punëkërkues, prej tyre femra 24, ashkali 63.
MBPZHR ka lëshuar thirrjet për aplikime për subvencione ne blegtori, bletari,për kulturën e grurit dhe te gjitha këto subvencione janë te dedikuara për gjithë fermerët e Republikës se Kosovës pa kurfar diskriminimi duke I respektuar te gjitha kriteret me qëllim të rritjës së të ardhurave për bujqit dhe popullsinë rurale, përmasimin e standardit dhe kushteve të jetesës në zonat rurale si dhe rritjen e aftësive konkurrues. NJDNJ – në MBPZHR ka realizuar gjithsejtë 9 punëtori të ndryshme, ku përfitues janë komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian. Për këto aktivitete janë ndare 1,350.00 €uro ku përfituan 230 pjesëmarrës nga këto komunitete. Komunitetet inkurajohen të marrin pjesë në programet e trajnimit përmes
komunikimit direkt me ta apo përmes përfaqësuesit në bordin këshillëdhënës nga
radhët e komuniteteve dhe përmes fletëpalosjeve, kampanjës së reklamimit të
trajnimeve mbështetur nga Lux-Development, të organizuar në mjetet e informimit, etj.
Në tri regjione, anëtarë të bordit këshillëdhënës për aftësim profesional janë përfaqësues
nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian; në Ferizaj ashkali, në Gjilan rom dhe në
Gjakovë egjiptian.
Prioritet në trajnime kanë pasur të rinjtë, Personat me Aftësi të Kufizuar, femrat
dhe punëkërkuesit nga radhët e minoriteteve, ky përcaktim është bërë në bazë të
politikave të MPMS-së. Nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në 2011 janë
përfshirë në trajnime nëpër QAP-e 69 prej tyre 20 femra (ashkali 29, prej tyre 6 femra;
rom 10, prej tyre 3 femra; të tjerë 30 prej tyre 11 femra).
Kurse edhe nga MBPZHR për këto tri komunitete ka organizuar një fushat të informimi përmes fletëpalosjeve në të gjitha shërbimet publike të punësimit, përmes hulumtimit të tregut të punës nga ana e këshilltarëve të punësimit. MBPZHR për të rritur ndërgjegjësimin ka shpërnda broshurë të popullata për t‟u mbrojtur nga:
26
përdorimi i mekanikes bujqësore, pesticidet, si dhe eliminimin e formave te këqija te punëve në bujqësi. Fletushkat janë shpërndarë në Mitrovicë në Roma Mahalla, Lagja e 2 Korrikut, ku kryesisht banojnë komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, si dhe në Obiliq-Fushë Kosovë
Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me Komisionin Evropian ka përfshier 80% të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në projekt dhe skemat e punësimit të ndërmarra nga donatorët, të krijuar 101 vende punës afatshkurter me buxhet 6, 600€. Në vazhdimësi gjatë vitit 2011 komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian janë përshirë në punët të afat shkurtër dhe afat të gjatë, përfitues nga ky projekt ishin 28 anëtar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, projekti ka kushtuar 5.000 euro Përveç kësaj, për të ndihmuar të krijimit të biznese privat nga komunitetet rom,ashkali dhe egjiptian Komuna e Mitrovices në bashkëpunim me projektin BE-MRSI për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian kanë dhënë grante prej € 1,900 për të blerë pajisje dhe furnizime të tjera për të filluar një biznes personal. Para që të marrin grandet përfituesit nga komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian janë parashtruar një trajnimi për zhvillimin e planit të biznesit për projektet e tyre. Ky aktivitetet ka vazhduar po nga ky projekt gjatë gjithë vitit 2011 me qëllim për t'u mundësuar krijimin e një biznesi privat janë siguruar grante individuale dhe shumëllojshmëri të pajisjeve (mjetet e ndërtimit, pajisjet muzikë, dyqan ushqimesh dyqan, lojra argëtim, rroba punuar me dorë, etj), të cilit kanë kushtuar € 53, 000 për pjestaret të riatdhesuar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian . sfidate në këtë sector mbeten a) Mbajtja e një studimi mbi ekonominë informale të tri komuniteteve dhe shqyrtimi i mundësive për kthimin e saj në ekonomi formale b) Rritja e nivelit të punësimit të individëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian përmes ndërmjetësimit, trajnimin profesional dhe punësimin në punët publike.
3. Shëndetësia dhe Çështje Sociale Objektivat 1. Vlerësimi i kushteve dhe dijenisë shëndetësore të tri komuniteteve përmes mbledhjes dhe analizës së të dhënave të qëndrueshme dhe të besueshme. 2 . Rritja e cilësisë se shërbimit shëndetësor ndaj nënës dhe fëmijës dhe përmirësimi i shëndetit riprodhues 3 . Krijimi i kushteve cilësore dhe të qëndrueshme higjeno-sanitare dhe mjedis i shëndetshëm në vendbanimet e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian 4.Mundësimi marrjes së shërbimeve sociale përmes ndarjes së informacionit, përfshirjes në skemat e ndihmës dhe ofrimit të shërbimeve në forme të barabartë dhe në përputhje me nevojat
27
MSH vazhdon me aktivitete të saj për ngritjen e vetëdijesimit shëndetësore dhe krijimit e kushteve për një jetë me të shëndetshëm ndaj këtyre tri komuniteteve. MSH në bashkëpunim me “Health For All”që është pjes e programit të UNFPA –së ka realizuar projektin “Përmirësimi Shëndetit për Komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptian në Fushë Kosovë, Prishtinë, Lipjanë, Hallaq. Projekti ka pasur për qëllim vetëdijesimin e komuniteteve përmes ligjëratave, trajnimeve dhe seminareve me tema : Planifikim, Familjar, Higjiena, personale dhe ambienti i pastër, IST ; HIV/AIDS
MSH ka organizuar gjithsej 6 sesione trajnimi 90 pjesëmarrës të gjinisë femërore nga mosha prej 15 vjet deri 50 vjet nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në F. Kosovë, Lipjan, Hallaq dhe Medveq me tema të , Jemi dhe të mbetemi të shëndosh –higjena personale dhe mjedisi, Edukata seksuale ,Gjinia perspektiva gjinore dhuna ndaj femrës ,Shëndetit riprodhues dhe planifikimi familjar, Metodat dhe mjetet kontraceptive, Infeksionet seksuale sjelljet e rrezikshme për IST dhe HIV /AIDS
MSH po këto vende ka vazhduar me mbajtjen e trajnimeve gjatë gjithë vitin 2011. Janë mbajtur 15 sesione me temën edukimi shëndetësor ku ishin të pranishem 225 pjesëmarrës ,135 femra dhe 90 meshkuj, nga mosha 15-45 vjeçare.
MSH në bashkëpunim me HFA ka mbajtur një trajnim me të rinjët,
pjesëmarrësët ishin në moshën 17-34 vjeç, po ashtu HFA me ndihmën e ARTPOLIS ka
përgatit shfaqjën e dramës me temën HIV /AIDS.
MSH/ IKSHPK në bashkëpunim me OJQ-të zbatojnë projekte dhe shfrytëzojnë
materialet për ngritje të vetëdijes së komunitetet rom,shkali dhe egjiptian me qëllim të
shfrytëzimit të gjitha shërbimeve shëndetësore që i ofron sistemi shëndetësor i Kosovës.
Vizitat dhe konsultat për gratë shtatzëna ofrohen në nivel të sistemit publik
Primar dhe sekondar mjekësor. Qasja në këto shërbime është falas dhe e liruar nga
bashkëpagesa.
Ku janë zhvilluar takime si me UNICEF dhe OBSH lidhur me koordinimin e
objektivave sipas referimeve dhe rekomandimeve të tyre, janë zhvilluar vizita në
vendbanime me komunitetet rom, ashkali, egjiptian, si në Podujevë ku vizita është bërë
derë me derë, janë kontrolluar kartelat e vaksinimit ku të gjithë janë të vaksinuar dhe
përfshihen në sistemin shëndetësor , vizita në OBILIQ( vaksinimi është komplet mirë po
ka nivel të ultë të higjienës dhe kulturës, Fushë Kosovë, ( ka një numër të madh të pa
vaksinuar ), në Gjakovë, ( ka një numër të madh të pa vaksinuar, Ferizaj shkalla e
përfshirjes në ketë Qytet është e kënaqshme aktivitetet janë në vazhdimësi.
28
MSH ka siguruar qasje të gjerë në shërbimet e imunizimit. Përfshirja e
përgjithshme me imunizim është mbi 95% duke përfshirë dhe fëmijët e shkollave të
mesme (TT vaksin) mosha / 17deri 18 vjeç. Të gjithë fëmijëve të vaksinuar iu lëshohet
kartela e vaksinimit me të gjitha të dhënat e nevojshme.Kartelat e vaksinimit janë në
proces te zëvendësimit me fletoret e shëndetit të fëmijës. Gjithashtu MSH /IKSHP
(Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik) ka miratuar një projekt propozim për vaksinimin
plotësues për Grupet Vulnarabile të përfshier edhe komunitetet rom, ashkali dhe
egjiptian.
MSH /QKMF ka mbajtur ligjërata me grupin e nënave nga komunitetet rom,
ashkali dhe egjiptian në tema të ndryshme si : pastrimi i duarve, “higjiena e ushqimit “ ,
„‟barkqitja “, “vaksinimi, Gripi i derrave, gripi i shpezëve, ethet hemorogjike etj. Janë
distribuar materiali edukativo shëndetësor lidhur me temat e ligjëruara, gjithashtu mbi
shëndetin seksual dhe distribuomi i mjeteve kontraceptive (prezervativ –kondom ) nga
lista e barërave MSH-së falas për komuniteteve rom, ashkali, egjiptian.
Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me ekipin shëndetësor të projektit BE-
MRSI ka organizuar vizita, bisedime dhe këshillime me komunitetin për çështjet
sanitare-higjienike. Ekipi zhvilloi një sërë aktivitetesh ndërgjegjësuese të komunitetet në
lidhje me sanitare dhe higjienës. Gjatë periudhës raportuese janë kryer vizitat në 240
shtëpi për çështjet sanitare-higjienike (deponimit të duhur të mbeturinave, larje e
duarve, morra dhe zgjebja), projekti ka kushtuar 1,200 €.
ABGJ mbështeti prodhimin e dokumentarit “Prevenimi i martesave te
komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian ”. Martesat e hershme të vajzave të
komuniteteve rom, ashkali, egjiptian janë një dukuri shqetësuese e cila pengon
emancipimin e gruas dhe bartë pas vetes një sërë problemesh që cenojnë gratë dhe
vajzat në veçanti dhe shoqërinë në përgjithësi. Ndonëse, të ndaluar me ligjet e shtetit të
Kosovës, këto martesa nuk janë raportuara apo penguar dhe kësisoj nuk janë dënuar
nga autoritetet përkatëse. Kjo jo praktikë vazhdon të jetë një „çështje e brendshme‟ e
këtyre komuniteteve. Martesa në moshë të re mbart një gamë të pasojave të tilla si
ndërprerja e shkollimit, papunësia si pasojë e arsimimit të pamjaftueshëm, duke
rrezikuar shëndetin me dërgesat e lindjes të shpeshta, etj.
ABGJ me qëllim të sensibilizimit të opinionit mbi këtë fakt shqetësues ka
mbështetur propozimin e organizatës RROGAREK, dhe ka financuar pjesërisht
realizimin e filmit dokumentarë që synon prevenimin e martesave të hershme. Filmi
dokumentarë u promovua me rastin e mbylljes së fushatës së 16 ditëve të aktivizimit te
luftimit te dhunës kundër gruas.
29
Kurse për ambient të pastër dhe higjiene IKSHPK bënë kontrollimin dhe
monitorimin rutinë të kualitetit të ujit të pijeshëm (nga ujësjellësit qendror, puset
individuale, dhe ujit të ambalazhuar).
Në regjionin rural në përputhshmëri me rregulloret në fuqi, për çdo tremujor,
është kontrolluar uji nga bunarët individuale dhe është bërë dezinfektimi i këtyre
bunarëve si dhe jane këshilluar banorët për mbrojtje dhe dezinfektim të resurseve.
Gjatë trajtimit të puseve individuale trajnohet edhe përfituesi / popullata, e cila
shfrytëzon atë burim të ujit.
Janë ndërmarr disa aktivitete nga Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me
Komisionin Evropian projekti BE-MRSI për 104 familje të zhvendosen në Mahallën e
Romëve janë siguruar kontinierat e mbeturinave, dhe është lehtësuar marrëveshja
kontraktuale me familjet dhe me kompanin e shërbimeve publike për menaxhimin e
mbeturinave. Është siguruar ujë të pijshëm për 104 familje të riatdhesuar ashtu edhe
sistemi i kanalizimeve, si pjesë e ndërtimit të tyre shtëpiak në Mahallën e Romë.
MSH ka realizuar projektin në themelimin e klubeve të mjedisit dhe energjisë në shkolla Fillore dhe të Mesme të financuar nga Ambasada e SHBA-ve Prishtinë. Projekti parasheh përfshirjen edhe të komuniteteve tjera, veçanërisht në vendbanimet e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian përmes aktiviteteve të edukimit për mënyrën e largimit të drejtë të mbeturinave. MSH me përkrahje të OBSH-së kontrollon dhe raporton periodikisht nivelin e plumbit në Mitrovicë.
MSH ka siguruar qasja në shërbime të kontrollit të nivelit të PB në gjak në QKMF dhe në Entin e shëndetit publik në Mitrovicë. Komuna e Mitrovicës në bashkepunim me Mercy Corps implementues i projektit të Bashkimit Evropian-Iniciativa për përkrahje të Komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (EU-MRSI) nga Janari deri në Dhjetor 2011 ka testuar më shumë se 150 fëmijë për shkallën e plumbit në gjak. Nga ata fëmijë të testuar, shumica kanë shkallë të lartë të plumbit në gjak, por janë identifikuar vetëm 11 raste që duhet të nënshtohen terapisë adekuate. Të gjithë fëmijët kanë marrë pako me ushqim të freskët sipas rekomandimeve të WHO. Testimi në plumb në gjak, duke e përfshier pajisjet dhe materialet ka kushtuar € 30, 625. Gjithashtu, të gjithë fëmijët me shënjet të plumbit në gjak të ngritur, kanë marrë multivitamina shtesë, të cilët kanë kushtuar € 5, 500 dhe Konsulenca Shëndetsore 3.500 € .Për të ndihmuar ekipin mjekësor në Mahallen Rome për ofrimin e chelation terapis, projekti ka punësuar dy këshilltar shëndetësor dhe një punëtor të komunitetit. 30 fëmijë e janë testuar dhe sërish do të ri testohen.
Nga Qeveria e Kosoves është kushtuar vëmendje të veçant edhe për sigurimin e ndihmave sociale për këto tri komunitete. MPMS ka ofruar ndihma sociale për
30
komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas.Bazuar në Ligjin Nr. 2003/15 për Skemën e Ndihmës Sociale dhe aktet e tjera nënligjore, Skema e Ndihmës Sociale në Kosovë iu dedikohet të gjitha familjeve të varfra, pa dallim etnie, gjuhe, moshe, gjinie, etj. Sipas të dhënave të QPS-MPMS, në janar 2011 ndihmën sociale në Kosovë e kanë shfrytëzuar gjithsej 35.762 familje, me 155.998 anëtarë të familjes. Prej tyre: a) Ashkali: 1.384 familje me 7.354 anëtarë të familjes ose 3.87 %; b) Romë: 923 familje, me 4.207 anëtarë të familjes ose 2.58 %; c) Të pa deklaruar: 72 familje, me 335 anëtarë të familjes ose 0.2 %; ç) Të tjerë: 175 familje, me 785 anëtarë të familjes ose 0.49 %. Ndërsa në dhjetor 2011, ndihmën sociale nga komuniteti RAE e kanë shfrytëzuar: a) Ashkali: 1.395 familje, me 7.429 anëtarë të familjes; ose 4.00 %; b) Romë: 951 familje, 4.353 anëtarë të familjes ose 2.73 %; c) Të padeklaruar: 56 familje, me 252 anëtarë të familjes ose 0.16 % dhe ç) Të tjerë: 188 familje, me 879 anëtarë të familjes ose 0.54 %. MPMS-ja gjatë këtij viti përmes projektit të BE-së dhe të implementuar nga
Kompania WYG, ka bërë rishikimin e Skemës së Ndihmës Sociale, ndërsa Grupi
punues i MPMS-së dhe Grupi Punues ndërministror tanimë kanë përfunduar
draftimin e ndryshimeve dhe plotësimeve të Ligjit Nr. 2003/15 për SNS-në.
Aktualisht Ligji i SNS-së është duke u shqyrtuar nga Komisioni Parlamentar për
Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale.
Plotësimet dhe ndryshimet e këtij Projektligji do të kontribuojnë në masë të
konsiderueshme për një targetim më të mirë dhe më të lehtë të familjeve të varfra, të
grupeve të cenueshme, duke përfshirë këtu edhe komunitetet rom, ashkali dhe
egjiptian. Në këto ndryshime dhe plotësime, përveç të tjerash, është propozuar që
familjet e varfra në SNS-ë që kanë prej 8-15 anëtarë të familjes, për çdo anëtarë të
përfitojnë edhe nga 5 € shtesë. Familjet e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian
kryesisht janë familje me numër të madh të anëtarëve të familjes. Si dhe propozimi
tjetër, që çdo familje në SNS-ë që ka fëmijë nga mosha 0-18 vjeç të përfitojë për çdo
fëmijë nga 5 € shtesë, e cila do të jetë në një farë forme shtesë fëmijërore. Të dyja këto
ndryshime dhe plotësime të Ligjit të SNS do të kontribuojnë në zbutjen e varfërisë, e
sidomos të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian .
MPMS ka vazhduar edhe gjatë vitit 2011 me ofrimin e ndihmave për këto tri
komunitete. Gjatë periudhës janar-dhjetor 2011 DMS-së/MPMS-së, gjegjësisht
Komisionit përkatës i janë drejtuar gjithsej 309 kërkesa për ndihma emergjente-
momentale. Prej tyre, 261 kërkesa janë aprovuar (52 familje kanë përfituar nga 300 €,
ndërsa 209 familje kanë përfituar nga 100 €). Gjithsej, për këtë destinacion MPMS-ja për
periudhën janar-dhjetor 2011 ka shpenzuar 36.500€. Meqenëse këto familje nuk i kemi të
31
specifikuara sipas përkatësisë etnike, llogarisim që afërsisht diku 7 % prej tyre i takojnë
të pjestarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian.
Sipas Marrëveshjes së Mirëkuptimit në mes MPMS-MF-KEK, gjatë kësaj
periudhe raportuese është bërë subvencionimi i energjisë elektrike për vitin 2011, për
familjet në Skemën e Ndihmave Sociale dhe Skemën e FDIL-së. Nga ky subvencionim
kanë përfituar 25.734 familje, në shumën prej 3,056,952.00 €, ndërsa nga komunitetet
rom,shkali dhe egjiptian kanë përfituar të gjitha ato familje që kanë qenë në SNS-ë dhe
e kanë pasur të regjistruar numrin e njehsorit dhe numrin e harxhuesit në KEK.
MPMS ka kushtuar vemendje edhe per informimin sa me mire te komuniteteve përmes bisedave, takimeve komunitare mbi të drejtat themelore në fushën e mirëqenies sociale:
Të drejtat e personave me paaftësi,
Masat për mbrojtjen e familjes dhe masat mbrojtëse në kodin civil
Marrëdhëniet familjare mes antareve dhe zgjidhja e krizave në familje
Përdorimi substancave abuzive në familje, menaxhimi i rasteve dhe marrja e ndihmës
Mbrojtja nga trafikimi dhe abuzimi seksual i femrave dhe fëmijëve Puna e fëmijëve,etj. MPMS ka kushtuar vëmëndje edhe për persona të cënuar me semundje mentale,për persona të moshuar dhe për fëmijet të braktisur të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian . Numri i personave të vendosur në institucione nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në ISSH-ë (Instituti Special në Shtime) është 8 persona, ndërsa në SHPMPF-ë (Shtëpinë e Personave të Moshuar dhe Pa Përkujdesje Familjare) është 1 person. Përmes projektit “Mjekët e Botës“, janë duke u ofruar shërbime për fëmijët e braktisur dhe me aftësi të kufizuara në dy shtëpitë e komunitetit në Shtime (që është për të mitur) dhe Graçanicë (për të rritur), nga viti 2000 pa dallim etnie. Raste të abuzuesve me substanca narkotike gjatë kësaj periudhe nuk kemi pasur. Agjencia për Barazi Gjinore në shënim të 16 ditëve të aktivizmit ka publikuar një poster me qëllim të sensizibilizimit të opinionit mbi këtë dukuri shqetësuese, i cili bartë mesazhin në katër gjuhë, përfshirë edhe atë të komunitetit rom. Po ashtu është realizuar një videoklip, i cili bartë mesazhin për rëndësinë e raportimit të rasteve të dhunës në familje tek organet përgjegjëse. Ky videoklip është realizuar me mbështetjen e UNWOMAN, ndërsa u shfaq nga ABGJ në: televizionin publik, në TV KLAN, TV 21. MPMS është kujdesur edhe për raste të trafikimit, abuzimit seksuale, dhunes në familje duke lidh kontratë dhe marrëveshje bashkëpunimi me OJQ-në “QMVPT” - Qendra Mbro Viktimën Parandalo Trafikimin me Qenie Njerëzore. MPMS-ja ndan mjete në
32
vlerë prej 1.575.00 euro në muaj, ndërsa 18.900.00 euro në vit. MPMS ka ndihmuar 1 rast të trafikimit (e trafikuar jashtë Kosovës e minoritetit ashkali, rast i cili është riatdhesuar dhe është ndihmuar në bashkimin familjar, rast i përfunduar).Gjithashtu, ësht ndihmuar 2 raste të minoritetit ashkali, raste të abuzimeve seksuale, raste të cilave iu janë ofruar shërbimet sociale nga ana e QPS-ve menaxhuese e këtyre rasteve. Këto raste janë duke u rehabilituar dhe riintegruar. MPMS-ja ka marrëveshje dhe kontrata bashkëpunimi për strehimin dhe mbështetjen e viktimave të dhunës në familje me 6 OJQ-Strehimore; (QMGF) në Prishtinë, Prizren, Gjilan, Pejë, Gjakovë, Mitrovicë. Për 6 strehimoret për viktimat e dhunës, MPMS-ja ndan mjete në shumë prej 1250 euro në muaj, për një vit totali është 90.000.00 euro. Në kundër të trajtimit të viktimave të dhunës në familje nga ofruesit e shërbimeve, QPS-të dhe OJQ-të për përudhën janar –dhjetor, kanë trajtuar duke u ofruar shërbime në strehimore, 28 raste të viktimave nga komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Gjatë periudhës kohore janar-shtator 2011 nga MPMS përfitues të shërbimeve sociale të komunitetet rom,shkali dhe egjiptian janë gjithsej 210, nga numri i përgjithshëm: romë 54, ashkali 102 dhe egjiptian 54. Në Skemën e familjeve që kanë fëmijë me aftësi të kufizuara të përhershme nga mosha 1-18 vjeç për periudhën janar – dhjetor 2011, kanë aplikuar gjithsej 21 familje, prej tyre 9 janë aktiv (5 ashkali, 2 egjiptian dhe 2 rome). Po ashtu vlen të ceket se numri i përgjithshëm nga viti 2009 që janë në pagesë është gjithsej 97 (romë 24, ashkali 53, dhe egjiptian 19), të cilët paguhen në vlerë 100 euro në muaj. përmes hartimin dhe zbatimin e fiskale-ekonomike politikave aktive të promovojnë punësim dhe vetëpunësim Sfidat për këtë sektor mbeten a) krijimi i bazës së të dhënave mbi statusin shendetesor dhe qasjen ndaj sistemit shendetesor te tri komuniteteve b) zotimin e buxheteve specifike përkitazi me veprimet ne dokumentin e planit të veprimit dhe koordinimin institucional.
4. Strehimi dhe vendbanimi joformal
Objektivat
1: Strehim i komunitetet roma, ashkali, dhe egjiptas qe jetojnë në qendra kolektive dhe kushte të papërshtatshme banimi përmes projekteve të përmirësimit të kushteve banesore dhe ndërtimit të banesave sociale. 2 : Rregullimi vendbanimeve informale nga Qeveria e Kosovës ofron zgjidhje të qëndrueshme, dhe trajtim të barabartë për komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas.
33
Qeveria e Kosovës ka realizuar projektin: kampi „Osterode‟ në Komunën e
Mitrovicës ku janë ndërtuar 4 objekte banesore me nga njëzet banesa në të cilat janë vendosur gjithsej 48 familje të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Të tjerët janë vendosur në 40 shtëpi.
Faza e parë e projektit” Ali Ibra” në Komunën e Gjakovës ka përfunduar. 29 familje rom, ashkali dhe egjiptian, janë vendosur në shtëpi të reja.
Qeveria e Kosovës vazhdon të siguron shërbime efektive dhe të plotë për të përmbushur nevojat e individëve të riatdhesuar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, përmes hartimit dhe implementimit të politikave publike përkatëse dhe në forcimin e koordinimit institucional. Me këtë qëllim MKK në bashkëpunim me Komisionin Evropian ka implementuar projektin RRK II, ku ka lehtësuar kthimin dhe riintegrimin e 16 familjeve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (13 në Obiliq, 2 Ferizaj dhe 1 Rahovecit / Orahovac komunat). Në këtë kontekst këto familje janë ndihmuar, me ushqim, strehim, dhe gjerat jo-ushqimore dhe gjenerimit të të ardhurave. Ky projekt ka kushtuar 320.000 € Përveç kësaj “Projekti RRK II” ka realizuar dy projekte infrastrukturor përfitues kryesisht komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian si vijon: Fshati Subotic - Obiliq / c komuna: ndërtimi i kanalizimit € 13,994.20 Fshati Plementinit - Obiliq / c komuna: ndërtimi i rrjetit të kanalizimit, 1, € 11,777.48 Qeveria e Kosoves pas mbylljës së kampit me 4 tetor 2010 Çesmin Llugut ka vazhduar me përpjekje për përmirësimin e kushteve të banimit dhe ndërtimin e banesave sociale. Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me Komisionin Evropian permes implementimit te projektin BE-MRSI deri më 31 dhjetor 2011, ka zhvendos 68 familje nga kampet. Nëntëmbëdhjetë familje u zhvendosën gjatë vitit 2011. Po kete vit 15 shtëpi rresht janë kryer për fazën II, si dhe një shtëpi 90 për qind të plotë për Fazën III. , projekti ka kushtuar € 320, 326. Kurse një aneks strehimi 90% eshte kryer për një fëmijë t; komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian me aftësi të kufizuara, ku BE-MRSI projekti do të ofrojë strehim dhe do ndihmoj me mbajtjen e higjenes në përputhje me standardet e BE. Ndërtimi i aneksit për fëmijën me aftësi të kufizuara, ka kushtuar 12. 000 €. Gjate vitit 2011 kanë vazhduar riparimet të vogla të ndërtimit për katër familje të poseduesit të dyfishtë i cili ka kushtuar 24.800 euro. Me qëllim për të përmirësuar standardet e jetesës së familjeve të riatdhesuar të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian dhe të jenë në përputhje me Doracakun e përditësuar për Kthim të Qëndrueshëm, projekti
34
EUMRSI ka siguruar izolimin termik të rreshtin e ndërtuar shtëpitëme buxhet 140 . 000 €. Ndërtimi i rrethojave dhe depo shtesë për familjet rivendosur ka vazhduar edhe gjatë vitit 2011. Gjashtëmbëdhjetë depo shtesë dhe gardhet janë ndërtuar me buxhet 32 €, 000, Ndërtimi i infrastrukturës së lagjes (rrugët asfalt, trotuaret dhe ndriçim) u përfundua në vitin 2011,me buxhet 311, 000 euro. Nga Komuna e Mitrovicës janë ndihmuar 44 familje me pako ushqimore në vitin 2011. Ushqim dhe artikuj jo / ushqim janë dorëzuar familjeve të zhvendosur në fazën I dhe II të procesit të zhvendosjes në Mahallën e Romëve - Fidanishte / Rasadnik, i cili ka kushtuar 27.000 €. Gjithashtu këto 44 familje janë ndihmuar me mobilje dhe pajisje shtëpiake me vlerë 55.000 €
5. Kthim dhe Ri-integrim
Gjatë vitit 2011, institucionet e Kosovës kanë vazhduar të menaxhojnë procesin e kthimit dhe të ri-integrimit të personave të riatdhesuar me forcë ose në formë vullnetare, për të krijuar kushte optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Republikën e Kosovës. Për përmbushjen e këtij qëllimi, Plani i Veprimit parasheh një grup aktivitetesh që synojnë në realizimin e dy objektivave:
1. Forcimi i sistemit të mbledhjes dhe përpunimit te informacionit mbi komunitete romë,
ashkali dhe egjiptas.
2. Sigurimi i shërbimeve efektive, gjithëpërfshirëse dhe ne plotësim te politikave te nevojave
te individëve te riatdhesuar nga te tri komunitetet, përmes hartimit dhe zbatimit te
politikave publike relevante dhe forcimit te koordinimit institucional.
Institucionet e Kosovës kanë vazhduar të ofrojnë mbështetje të kthyerve dhe të koordinojnë këtë proces. Gjatë vitit 2011 janë kthyer në total 476 persona nga të tri komunitetet prej të cilëve 338 janë të komunitetit rom, 131 të komunitetit ashkali dhe 7 i përkasin atij egjiptian. Raste të fëmijëve të pashoqëruar nuk janë regjistruar, ndërkohë që institucionet përkatëse kanë ofruar ndihmat e para edhe sipas detyrimeve që dalin nga politikat publike të Qeverisë së Kosovës, p.sh Strategjia për Kthim dhe Integrim. Ndihmat janë ndarë në forma të ndrzshme si ushqime, pakot higjienike, dhe është siguruar strehim i përkohshëm për rastet kur të kthyerit nuk zotërojnë kushte banimi. Në kuadrin e ndihmës për të kthyerit, si një aktivitet i përditshëm tashme, vazhdon të funksionoje Zyra për Informim në Aeroportin e Prishtinës, e cila ofron informacion të personat e kthyer mbi të drejtat e tyre, i pajis me broshurat përkatëse që përmbajnë informacione relevante dhe bënë regjistrimin e tyre. Për realizimin e këtyre aktiviteteve, një seri institucionesh kanë vazhduar të bashkërendojnë aktivitetet e tyre, si departamentet e ndryshme në Ministrinë e Brendshme, komunat dhe Policia për Komunitete.
35
Kurse Komuna e Obiliq-it në bashkëpunim me MZD, DRC, ASB, KAAD dhe
UNHCR, kanë ndërtuar 29 shtëpi ku janë vendosur të kthyerit. Ndërtimi i 30 shtëpive ka kushtuar € 402.000, MKK ka financuar me € 312.000, NVO, ASB nga Gjermania ka financuar ndërtimin e 6 shtëpive prej tyre pesë familje rome, dy prej tyre të riatdhesuara nga Gjermania dhe 3 nga Serbia dhe Maqedonia ndërkaq familja e gjashtë ka qenë rast social.
Është realizuar projekti për vetëmbajtje € 40.000 nga DRC. Shpërndarja e ushqimit familjeve të kthyera në vlerë € 24.000 nga DRC. Në nëntor 2011 ka filluar rekonstruktimi i qendrës për banim social në Plemetin e financuar nga MPMS në vlerë € 115.000. Është financuar akomodimi për periudhë të përkohshme, transportin e fëmijëve në shkollë, ushqimin në vlerë prej € 10.000, ndërkaq ZKKK në kuadër të zyrës së kryetarit të Obiliq-it ka kontribuar me € 4.000.
Në komunën e Shtimes, disa familjeve të komunitetit ashkali të kthyer nga Maqedonia janë ndihmuar në kabllo elektrike në vlerë € 282, mjete të tjera në vlerë € 150, ndihma ushqimore në vlerë € 50, nga komuna. Një familje të komunitetit ashkali,të kthyer nga Maqedonia i është ndërtuar shtëpia në vlerë € 20.000 nga Ministria për Komunitete dhe Kthim. Në komunën e Gjakovës janë ndërtuar 3 shtëpi për të kthyerit.
Nga raportimi vihet re se ka ngecje për krijimin dhe funksionimin e bazës se të dhënave për të kthyerit që lidhet me realizimin e objektivit të parë të sektorit Kthim dhe Ri-integrim, aktivitete të cilat nuk janë kryer nga institucionet përkatëse.
Gjithashtu, përsa i përket çështjeve të punësimit dhe integrimit në shoqëri ku ende ka nevojë për ndërmarrjen dhe zbatimin e projekteve konkrete nga institucionet përkatëse, të nivelit qendror dhe lokal siç janë paraparë në Planin e Veprimit. Sfidat ne këtë sektor mbeten: a) krijimi i bazës së të dhënave, përditësimi dhe përdorimi i saj nga të gjithë institucionet e parapara në planin e veprimit që pritet të kontribuojnë ne proceset e kthimit dhe te ri-integrimit, b) ndërmarrja e aktivitete integruese, kryesisht ato me qëllim punësimin e të kthyerve, dhe c) zotimin e buxheteve specifike përkitazi me veprimet ne dokumentin e planit të veprimit dhe koordinimin institucional.
6. Regjistrimi
Objektivat
36
1. Përmirësim i kuadrit ligjor, institucional dhe menaxhues për të mundësuar një proces regjistrimi të shpejtë dhe qe përmbush nevojat e tri komuniteteve 2. Forcim i bashkëpunimit mes institucioneve të Kosovës dhe institucioneve të vendeve pritëse për të mundësuar informimin dhe regjistrimin të kthyer e të riatdhesuar. Ministria e PB ka vazhduar edhe në 2011 me aktivitete në përmirsimin e
legjislacionit duke hartuar dhe aprovuar PUA në zbatimin e Ligji për Gjendjen Civile, i
cili është Miratuar dhe i njëjti krijon kushte të barabarta për të gjitha komunitetet në
Kosovë. Gjatë vitit 2011 ka vazhduar ,hartimi 20 Udhëzimeve Administrative të cilat do
të lehtësoj punën e qytetareve në pajisjen me dokumente të GJC sipas standardeve
ndërkombëtare Projekt udhëzimet ministrive të parapara për zbatimin e Projektligjit
për Gjendjen Civile,si dhe PUA.
Është krijuar Sekretariati Bordit Ekzekutiv, në kuadër të MPB- së, është duke
ngritur gjithë mekanizmat e duhur relevant që merren me shqyrtimin e mundësive për
të krijuar kushtet për regjistrimin civil të gjitha kategorive me theks të veçantë të
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian.
MPB inkurajon komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në procesin e regjistrimit,
gjerësisht në procesin e pajisjes(së tyre)me dokumente civile personale duke bërë
sigurimin e dokumentacionit falas. Komunat në bashkëpunim me Ministrinë e
Shëndetësisë dhe Qendrat Spitalore ofrojnë informacion dhe këshillim mbi regjistrimin
e menjëhershëm të foshnjave të lindura. Në qendrat spitalore funksionon zyra për
regjistrimin e menjëhershëm të foshnjave.
Zyrtaret për Barazi Gjinore në komuna në bashkëpunim me organizatat jo-
qeveritare në vazhdimësi organizojnë takime në bazë komunitare për të minimizuar
numrin e foshnjave të paregjistruara që lindin jashtë sistemit shëndetësor.
MAPL në vitin 2010 në muajin prill ka shpallur muajin për regjistrim falas dhe
pas kësaj iniciative për regjistrimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të MAPL-
së komunat në vazhdimësi kanë bërë dhe vazhdojnë të bëjnë regjistrimin e faktit të
lindjes pa pagesë, duke e parë vullnetin e komunave për të vazhduar këtë fushat gjatë
tërë kohës MAPL nuk ka kërkuar nga komunat të bëjnë prap edhe në 2011 shpalljen e
muajit për regjistrim falas.
37
MAPL ka organizuar fushatë vetëdijësuese për rëndësinë e regjistrimit si dhe
publikimin e fletëpalosjeve për të drejtat e minoriteteve, përfshirë regjistrimin dhe
parandalimin e martesave të hershme, si dhe parandalimin e abortit të fëmijëve të
gjinisë femërore me moton “Ndal Dhunën Ndaj Gruas” dhe “Martesa e Hershme
Rezulton Analfabetizëm”. Janë organizuar fushata në bashkëpunim me KFOS-in për
regjistrimin e popullsisë në tërë teritorin e Kosovës përmes organizatave të shoqërisë
civile, kampanja “Shtëpi me Shtëpi”
MSH ka pasur disa takime me OSBE ,UNHCR-CRPK dhe me OJQ lokale që
mirën me çështjen e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian. Qëllimi i takimeve ishte
vetëdijesimin e këtyre tri komuniteteve për rëndësin e regjistrimit të faktit të lindjes.
Janë shpërndarë fletëpalosjet dhe postera në institucionet qendrore dhe komunale si
dhe janë përdorë emisione televizive për informimin e qytetarëve për rëndësinë e
regjistrimit të faktit të lindjes.
MAPL ka organizuar dy trajnime me zyrtarët komunal për të drejtat e
komuniteteve me theks të veçantë, rëndësia e regjistrimit, përfshirja në sistemin
arsimor, punësim e etj...
Komuna e Gjakovës afron ndihmë për regjistrim të mëvonshëm të komuniteteve rom,
ashkali, egjiptian duke organizuar takime me gratë lagjesë – Koloni, me qëllim të
senzibilizimit të të drejtave në veqanti për regjistrimin e faktit të lindjes dhe regjistrimin
e më vonshëm, është ndihmuar në regjistrimin 5 familjeve, gjithsej është berë regjistrimi
i 13 fëmijeve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Komuna e Obiliqit gjegjësisht Zyra Komunale Komunitete dhe Kthim ka bërë
regjistrimin e të shpërngulurve brenda vendit. Komunitetet pakicë në këtë komunë janë
liruar nga taksa administrative për regjistrim të vonshëm dhe nxjerrje të
dokumentacioneve të ndryshëm personal dhe janë krijuar lehtësira në marrjen e
dokumenteve identifikuese për qytetarë( si certifikata lindje, regjistrim i fëmijëve, etj).
Komuna e Istog-ut ka organizuar takime me Qendrën e Komunitetit në
Serbobran, për t‟u informuar me gjendjen e tyre dhe regjistrimin civil të personave të
kthyer, shkollimin e tyre, dhe qasjen në shërbimet shëndetësore. Komuna e Istog-ut në
bashkëpunim UNHCR dhe CRPK ka verifikuar listen e personave të pa regjistruar dhe
janë krijuar lehtësira në regjistrimin e tyre.
38
MPB në koordinim me MPJ edhe në 2011 ka nënshkruar marrëveshje me
institucionet e
vendeve pritëse për “Ripranimin e Personave të cilët kanë hyrë dhe/ose qëndrojnë pa
autorizim”
Marrëveshje për “Ripranimin e Personave të cilët kanë hyrë dhe/ose qëndrojnë pa
autorizim” në mes të Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Shteteve të
Beneluksit (Mbretërisë së Belgjikës, Dukatës së Madh të Luksemburgut dhe
Mbretërisë së Holandës), e nënshkruar në Bruksel më 12 maj 2011;
Marrëveshje për Ri-pranimin (Kthimin dhe Pranimin) e Personave që janë pa leje
Qëndrimi, së bashku me Protokollin përkatës, në mes të Qeverisë së Republikës
së Kosovës dhe Qeverisë së Malit të Zi, e nënshkruar në Podgoricë më 30
qershor 2011;
Marrëveshje për Regjistrimin e Mëvonshëm të Personave të Zhvendosur nga
Kosova me qëndrim në Mal të Zi, në Regjistrat Themeltar dhe në Regjistrin e
Shtetasve të Republikës së Kosovës, në mes të Qeverisë së Republikës së
Kosovës dhe Qeverisë së Malit të Zi, e nënshkruar në Podgoricë më 30 qershor
2011.
Ratifikimi i marrëveshjes mbi ripranimin e personave që qëndrojnë pa autorizim
dhe protokollin përkatës të kësaj marrëveshje, ndërmjet Republikës së Kosovës
dhe Republikës Çeke (publikuar më 13.07.2011)
Ratifikimi i marrëveshjes Mbi ripranimin e personave të cilët kanë hyrë dhe/ose
qëndrojnë pa autorizim dhe protokollin përkatës të kësaj marrëveshje, ndërmjet
Belgjikës, Luksemburgut dhe Holandës (shteteve të Beneluksit) dhe Republikës
së Kosovës (publikuar më 13.07.2011)
Marrëveshje mbi ripranimin (kthimin dhe pranimin) e personave që janë pa leje
qëndrimi dhe protokollin zbatues përkatës të kësaj marrëveshje, ndërmjet
qeverisë së r. së kosovës dhe qeverisë së Republikës së Malit të Zi (publikuar më
08.09.2011)
Protokoll zbatimi i marrëveshjes nërmjet qeverisë së Republikës së Kosovës dhe
qeverisë së Republikës franceze në lidhje me ripranimin e personave me qëndrim
të paautorizuar (publikuar më 03.11.2011)
Marrëveshje ndërmjet qeverisë së Republikës së Kosovës dhe qeverisë së
Mbretërisë së Suedisë për ripranimin e personave (publikuar më 03.11.2011)
39
Marrëveshje ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Republikës së Finlandës për
ripranimin e personave që qëndrojnë pa autorizim (publikuar më 23.12.2011)
Sfidat në këtë sektor mbeten:
a) Koordinimi i aktiviteteve ne mes institucioneve ne nivel qendror dhe local b) regjistrimi dhe
pajisja me dokumantacion te komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian c) regjistrimin e
mevonshem te personave dhe pajisja e tyre me dokumentacion te nevojshem
7. Kultura, Media dhe Informimi
Për këtë periudhe raportimi institucionet e shtetërore kryesisht Ministria e
Kulturës, Rinise dhe Sporteve, me kontribute dhe nga donatoret si KFOS, etj., kane
punuar për përmbushjen e qëllimit te mbrojtjet dhe promovimit te identitetit dhe
pasurisë kulturore te komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptas.
Veprimet e planifikuara në këtë sektor janë të grupuara në pesë shtylla kryesore:
hartimi i politikave kulturore, përfaqësim dhe rritje kapacitetesh, zbatimin e ligjit për
trashëgiminë kulturore dhe ndërgjegjësim mbi vlerat e kulturore të tri komuniteteve.
Zbatimi i këtyre veprimeve synon realizimin e objektivave të mëposhtme:
a) Rritje e pjesëmarrjes se komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian në procesin e vendim-
marrjes për politike-hartimin dhe zbatimin në fushën e kulturës dhe media në të gjitha
nivelet
b) Promovim i identitetit kulturor të tri komuniteteve përmes mbrojtjes se trashëgimisë
kulturore dhe mbështetjes se aktiviteteve kulturore
Gjatë vitit 2011, kjo Ministri ka ndarë për zbatimin e veprimeve mbi € 29,000. Një
komitet funksional është krijuar për të hartuar politika kulturore për të tri komunitetet
dhe për mbikëqyrjen e procesit të zbatimit, ku marrin pjesë përfaqësues nga të tri
komunitetet. Komiteti është mbledhur tri herë gjatë vitit 2011 dhe ka përcaktuar
drejtimet e punës të lidhura me fushën e trashëgimisë. mbështetjen e projekteve
kulturore të tri komuniteteve si dh ndarjen vjetore të buxhetit. Për vitin 2012, Komiteti
nuk ka propozuar për ndonjë vijë të veçantë buxhetore por ka sugjeruar mbështetjen e
aktive të projekteve për këto tri komunitete si përmes mbajtjes parasysh të perspektivës
së këtij plani veprimi gjatë shpërndarjes së buxhetit, në mënyrë që dhe këtyre tri
komuniteteve t‟u ofrohet qasje e barabartë ndaj burimeve financiare dhe në fushën e
kulturës dhe të arrihet ndërgjegjësimi i publikut të gjerë mbi vlerat kulturore të këtyre
tri komuniteteve. Departamente të veçanta kanë rritur raportin e shpenzimeve kundrejt
40
këtyre komuniteteve në mënyrë të ndjeshme, si p.sh. Sektori i Diversitetit dhe Dialogut
Kulturor ka shpenzuar mbi 18% të buxhetit të tij në mbështetje të aktiviteteve të këtyre
tri komuniteteve.
Mbështetje u është ofruar projekteve për botimin e revistave kulturore, shoqata
dhe projekteve për përfaqësime ne ngjarje rajonale dhe brenda vendit që synojnë
njohjen me kulturën e tri komuniteteve si dhe zhvillimin e vlerave te tyre kulturore.
Shoqatat e mbështetura dhe aktivitetet e tyre si “SHKA Durmish Asllano”, “Rrezet e
Arta të Ashkalive “,SHKA “Minatori i Ri” dhe KUD “Kriva Reka”, “AIPK”, i përkasin
rajoneve te ndryshme të Kosovës si Fushë-Kosove, Prizren, , etj. Gjithashtu, Ministria
ka mbështetur Javën e Kulturës Roma, aktivitetet e një jave në bashkëpunim me KFOS,
dhe ECLO, me buxhet € 40,215.38
Kujdes është treguar për krijuesit e rinj me ç‟rast është e mbeshtetur botimi i
romanit te një krijuese te re (shih shtojcën për informata te detajuara).
Në kuadrin e mbrojtjes dhe trashëgimisë kulturore, Ministria ka krijuar grupin e
ekspertëve për të kryer studimin për evidentimin e objekteve të cilët meritojnë të futen
listën e trashëgimisë kulturore. Gjatë vitit të kaluar, Departamenti i Trashëgimisë
Kulturore mbështeti riparimin e Xhamisë së Ashkalinjve ne fshatin Dubravë të Ferizajt.
Ne këtë kuadër është mbajtur dhe aktiviteti sensibilizues dhe informues “Njohja e
Trashëgimisë së Komunitetit Rome” organizuar nga organizata “REA PERSPEKTIVA”
Prizren.
Gjithashtu projekte të organizatave rinore apo që mbulojnë çështje rinore janë
mbështetur nga Departamenti i Rinise, së kësaj ministrie në fushën e informimit mbi
HIV/SIDA-n, ndërgjegjësimit, etj. Mbështetje u është dhënë klubeve dhe shoqatave
sportive si “Blindona”, “Ardhmëria”, “Real Roma”, “Fituesi‟, te këtyre tri
komuniteteve në Ferizaj, Graçanice, Fushë-Kosovë, Shtime në organizimin e
aktiviteteve sportive.
Momentalisht, në Ministrinë e Kulturës dhe institucionet që varen prej saj,
përfaqësimi në punësim i këtyre tri komuniteteve është 0.5% e numrit total të
punonjësve të MKRS-së.
Me qëllim të rritjës së pjesëmarrjes së komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian në
media KFOS –i -e cili eshte implementues e projektit EU-SIMRAES te Komisionit
Evropian -ka siguruar trajnime për 46 përfaqësues të komuniteteve, me qëllim të rritjes
41
së kapacitetetve të tyre në përdorimin e pajisjeve teknike, politikat editoriale, gazetaria,
menaxhimin e informacionit dhe komunikimit, i cili ka kushtuar 39,300.00 € dhe
gjithashtu është mbeshtetur 1 program TV, me buxhet € 4,318.00, mbledhja dhe
regjistrimi i muzikës romë, 1,
Sfidat në këtë sektor mbeten:
a)mbështetja e financiare mjaftueshme dhe vazhdueshme e aktiviteteve të këtyre tri komuniteteve
duke siguruar diversitet dhe cilësi të tyre, b)koordinimi me institucione të tjera për adresimin e
aktiviteteve që kanë të bëjnë me monitorimin e medias në prezantimin e këtyre tri komuniteteve
dhe c)trajnimi i gazetareve të rinj dhe ndarja e bursave për studentë të degës së artit për këto tri
komunitete.
8. Pjesmarrja dhe Perfaqesimi
Objektivi
1: Pjesëmarrje efektive e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas në jetën publike dhe institucionet vendim-marrëse të Kosovës përmes ofrimit dhe sigurimit të mundësive dhe qasjes se barabartë për tri komuniteteve ndaj të gjitha formave të përfaqësimit.
NjDNj në MAP, ka rekomanduar për të gjithë menaxheret e personaleve të të gjitha Institucioneve Publike të nivelit qendror dhe lokal që të gjitha konkurset e hapura nga institucionet që ata përfaqësojnë të dërgohen edhe të Këshilli Konsultativ për Komunitete , në mënyrë që komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas të jenë sa ma afër burimit të informacionit.
MAP ofron mundësi për kryerjen e praktikës për të gjitha komunitetet në Kosovë në mënyrë të barabartë dhe pa diskriminim, por nuk ka pasur ndonjë kërkese për kryerjen e praktikes nga këto tri komunitete në MAP. Njësia për të Drejtat e Njeriut duke u bazuar në të dhenat Departamentit të Shëbimit Civilë, gjatë kësaj periudhe kohore, ka grumbulluar të dhënat statistikore për të gjithë punëtorët që paguhën nga buxheti i konsoliduar i Kosovës, për strukturën, etnike, gjinore dhe pozitat vendimmarrëse, dhe pas analizimeve të raporteve të vitit 2010 dhe atijë të vitit 2011, NjDNj, duke u bazuar në këto raporte nxierr vitin 2011 si vitë të progresit në këto fusha. Progresi i arritur në qeshtjen gjinore dhe strukturen etnike në vitin 2011;
42
Progresi i arriturë për vitin 2011 në qeshtjen e barazisë gjinore në nivelin e përgjithëashem për të dya nivelet qëndror dhe lokal, shënon rritje për 0.50%, në qështjë e përfaqsimit të strukturës etnik gjithëashtu shënohet progres për 0.26%, gjithashtu progres është arritur në pozitat udhëheqëse dhe vendimarrëse; niveli menaxherial në qështjen gjinore ka rritjë për 3.08%, në strukturen etnike ka rritje 1.19%, ndërsa në nivelin drejtusë në strukturen gjinore ka rritje për 0.69%, ndersa në nivelin etnik mbetet i njëjt.
Struktura etnike në nivelin e përgjithshëm të punëtorëve që marrin pag nga BKK-ja për vitin 2010 dhe 2011 progresi i arritur dhe regresi për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian
Komunitetet Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Ashkali 0.15 %
0.15 %
00.00
Egjiptian 0.09 %
0.07 %
0.02 %
Romë 0.13 %
0.18 %
0.05 %
Progresi i arritur për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian nga viti 2010 në vitin 2011
Komunitetet Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Ashkali 0.15 %
0.15 %
1.76 %
Egjiptas 0.09 %
0.07 %
13.63 %
Romë 0.13 %
0.18 %
41.66 %
Zyrtaret e Komunës se Gjilan-it kanë organizuar një trajnim ku pjesëmarrësit kanë qenë anëtaret e Organizatave të grave komuniteteve rom, ashkali, egjiptian shoqëruara nga qytetarët dhe zyrtarët institucional. Qëllimi i trajnimit ishte ngritja e njohurive të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian për mënyrën e planifikimit, monitorimit të projekteve. Trajnimi u financua nga Organizata RROGRAEK.
OJQ e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian – grupi i grave “Oaza” është mbështetur financiarisht nga Komuna e Prizren-it në realizimin e projektit të tyre për promovimin e pozitës së grave të këtij komuniteti .
43
Zyrtaret e Komunës së Gjakovës kanë organizuar takim me gratë e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian në Komunën e Gjakovës me temën “Integrimi i Femres Minoritare në Shoqëri”
Komuna e Ranillugut në bashkepunim me qendren NVO ka mbajtur një debat për depolitizimin e shoqërisë kosovare nga Kamenica në bashkëpunim me ambasadën amerikane, me temën, “Pozita Socio-shoqërore e Gruas në Vendet Rurale, Roli i Institucioneve në Sferën e Emancipimit, Arsimimit”.
Komuna e Ranullugut në bashkëpunim me NDI ka organizuar projektin me temën “Dialogu ndëretnik” ku përfitues ishin të rinjtë të komuniteteve serb, shqiptar dhe Ashkali nga disa komuna dhe nga komuna e Ranillugut. Qëllimi i projektit ishte shkëmbimi përvojave dhe kulturave etnike Sfidat ne kete sector mbeten : rritja e numrit te përfaqësuesve të këtyre tri komuniteteve në punesimin public ne nivel qendror dhe lokal , b) inkurajimi i komuniteteve per te aplikuar ne konkurse dhe per kryerjen e praktikes c) Organizimi i trajnimeve nga IKAP-i per komunitetet RAE
9. Siguria, Shërbimi Policor dhe Drejtësia
Përmirësim i kushteve të sigurisë për të tri komunitete dhe qasja e barabartë e anëtareve të tyre pranë shërbimit policor mbetet qëllim i Qeverisë së Kosovës në këtë sektor. Gjatë kësaj periudhe raportimi aktivitetet e zbatuara kanë patur si qellim realizimin e dy objektivave në këtë sektor:
a) Rritje e efektivitetit të Policisë se Kosovës në parandalimin dhe adresimin e krimeve dhe
konflikteve në komunitetet romë, ashkali dhe egjiptas,
b) Policia e Kosovës trajton të tri komunitetet romë, ashkali dhe egjiptas pa diskriminime, të
lire nga dhuna dhe paragjykimet.
Policia e Kosovës ka vazhduar dhe gjatë vitit 2011 të mbajë vlerësime në baza gjashtë mujore për ët matur shkallën e zbatimit të ligjeve dhe rregulloreve administrative që janë te lidhura direkt me mbrojtjen dhe garantimin e të drejtave kushtetuese për qytetarët e Kosovës në përgjithësi dhe për të drejtat e komuniteteve në veçanti. Nga analizat gjashtëmujore vihet re së në zbatimin dhe respektimin e legjislacionit ne lidhje me të drejtat e këtyre tri komuniteteve Policia e Kosovës konkludon së situata është pozitive dhe nuk janë vërejtur raste të shkeljës së ligjit apo të vihen re anashkalime të përkohshme, te qëllimshme ose te paqëllimshme te kuadrit ligjor. Te dhënat e nxjerra nga analiza e kryer u mbështeten dhe nga sondazhi i kryer ne gjashtë mujorin e dytë të 2011, gjatë të cilit u anketuan për mes pyetësorëve 384
44
individë të këtyre tri komuniteteve. Nga rezultatet e këtij sondazhi konkludohet se rreth 80% e të anketuarve vlerësojnë se situata e sigurisë në komunitetet romë, ashkali dhe egjiptas është e mirë edhe shkalla e besueshmërisë së këtyre tri komuniteteve është në rritje për PK-ën.
Vlerësime periodike mbi matjen e shkallës së krimeve/konflikteve dhe parandalimit janë kryer edhe gjatë vitit 2011. MPB-ja ka të krijuar grupin teknik për Planin e veprimit te zbatimit te Strategjisë për integrimin e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptas me crast edhe PK-ja ka antarin e vet aktivitetet janë duke i vazhduar me qëllim të një aktivitetit të përbashkët për një studim rreth vlerësimit në lidhje me këtë pikë.
PK-ja në sistemin e vet të SIPK-ut (DATA BAZË) ka gjetur se në nivel të Kosovës tipologjia e krimit nuk ka anashkaluar dhe këto tri komunitete. Momentalisht gjate vitit 2011 ne bazën e te dhënave janë regjistruar nga komuniteti rome: 180 persona si viktima, 291 persona si të dyshuar, 82 persona si ankues, 63 persona si dëshmitare, 20 janë klasifikuar te tjerë. Sa i përket komunitetit ashkali dhe egjiptian është e pamundur përpilimi i statistikave sepse këto dy komunitete nuk janë te kategorizuara ne bazën e te dhënave të SIPK si etnicitet i veçante nën këto emërtime.
Hartimi i programeve në bashkëpunim me organizatat jo-qeveritare dhe partnere ndërkombëtare ndihmuar në parandalimin e krimeve/konflikteve mbetet një prioritet për Policinë e Kosovës e cila ka filluar të zbatojë një metodologji të re punë me komunitetet “Metodologjia e re për veprime policore në komunitet “ e cila është duke u treguar e suksesshme. Sipas metodologjisë se re zonat e përgjegjësisë së stacioneve janë ndarë në sektor patrullues që nënkupton se vendbanimet me specifika të dalluara do të mbulohen me patrullime të shpeshta sektoriale nga zyrtar policor të caktuar dhe të përhershëm në këto sektorë dhe atëherë kur ka mundësi me numër të mjaftueshëm të zyrtarëve policor të komunitetit të njëjtë me komunitetin në sektor. Në fund të gjashtë mujorit të dytë 2011 Drejtoria për Analiza dhe Politika në bashkëpunimin me partnerët ndërkombëtar si OSBE dhe ICITAP ka formuar grupin për nxjerrjen e Strategjisë së Policisë në Bashkësi për pjesën e parë te vitit 2001.
Zbatimi dhe forcimi i ligjit pa diskriminime mbetet parakusht për ofrimin e shërbimeve në formë të barabarte dhe në zbatimin adekuat të ligjit dh e pa deformime. Drejtoria e Standardeve Profesionale dhe Disiplinë në Policinë e Kosovës ka sistem të përsosur të dhënave andaj me kujdes të veçante menaxhon me rastet e ankesave të qytetarëve të komuniteteve pakicë e në veçanti të komunitetit rome, ashkali dhe egjiptas, kur kanë të bëjnë me ankesat ndaj zyrtarëve policor duke i proceduar për hetime të brendshme me qëllim të gjetjeve dhe vërtetimit të thënieve dhe fakteve në ankesat e qytetarëve. Sipas statistikave të regjistruara në Bazën e të dhënave në Drejtorin e Standardeve Profesionale dhe Disiplinë në vitin 2010 janë evidentuar dhe trajtuar dy ankesa të dy qytetare të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian, njëra në Pejë
45
dhe tjetra në Prishtinë, në personelin zyrtar të PK-ës me ç‟rast pas hetimeve të kryera nga DSPD-ja kanë përfunduar si të pa gjetura (të pa argumentuara).
Po ashtu në gjashtëmujorin e parë të 2011 janë evidentuar dhe trajtuar dy raste të dy qytetarëve të këtij komunitetit njëri në Prizren dhe tjetri në Mitrovicë me ç‟rast që dy rastet pas hetimeve kanë përfunduar si raste të ankesave të pa bazuara dhe të pa argumentuara. Në gjashtë mujorin e dytë të vitit 2011 janë evidentuar dy raste të ankesave të komunitetit një pjesëtar rom dhe një ashkali në sjelljet e PK-ës me ç‟rast janë zhvilluar hetimet në kuadër të standarde profesionale të PK-ës ku që të dy këto ankesa kanë rezultuar si të pa gjetura.
Përfaqësimi i komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Policinë e Kosovës është si në vijim: romë 11 (8 meshkuj dhe 3 femra), ashkali 23 (22 meshkuj dhe 1 femër) dhe egjiptas 10 (10 meshkuj). Sa i përket çështjes së zhvillimit në karrierës kjo është e rregulluar me Parime dhe PSO të PK-së, po ashtu mënyra e pagesës është e rregulluar për të gjithë të punësuarit në PK duke e marr për bazë sistemin e pagave për PK-në.
Punësim i individëve nga të tri komunitetet në shërbimin e policisë dhe zhvillim i karrierës së tyre brenda sistemit mbetet prioritet i PK-së. Ne këtë kuadër, gjate vitit 2011 për konkursin e shpallur për zyrtar policor gjatët vitit 2011, me datë 18.10.2011 për procesin e rekrutimit dhe seleksionimit për zyrtar policor është mbajtur takim me aplikantët nga komunitetit rome, ku iu janë sqaruar të gjitha procedurat e testimeve në përgjithësi për procedurat e seleksionimit. Pjesëmarrës në këtë takim nga komuniteti rome, ashkali dhe egjiptas kanë qenë 33 aplikantë dhe ky takim është mbajtur në Sallën e Trajnimeve të PK-së, DPP.
Procedurës së testimit i janë nënshtruar 36 aplikantë nga komuniteti në fjalë por që faza e testimit nuk kanë i kanë kryer me sukses dhe nuk janë kualifikuar për të ndjekur trajnimin themelor për zyrtar policor praktikant.
Po ashtu në konkursin e shpallur me 15.12.2011 për disa pozita për nëpunës civil kanë aplikuar aplikantë nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian dhe të njëjtit janë në procedurën e seleksionimit.
Përfaqësimi i komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian në Policinë e Kosovës është si në vijim: rom 11 (8 meshkuj dhe 3 femra), ashkali 23 (22 meshkuj dhe 1 femër) dhe egjiptas 10 (10 meshkuj). Sa i përket çështjes së zhvillimit në karrierës kjo është e rregulluar me Parime dhe PSO të PK-së, po ashtu mënyra e pagesës është e rregulluar për të gjithë të punësuarit në PK duke e marr për bazë sistemin e pagave për PK-në. Në konkurset të cilat do të shpallen nga Drejtoria e Personelit me theks të veçante do të inkurajohen për aplikim nga këto tri komunitete.
46
Po ashtu me rastin e shpalljes së konkurseve për punësim në PK do të punohet ngushtë me drejtoritë rajonale, Drejtorinë e policës në bashkësi dhe preventivë si dhe zyrën për informim dhe marrëdhënie me publikun e PK-së me qëllim të sensibilizimit të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian për të aplikuar në konkurset e shpallura në të ardhmen. Me rastin e punësimit të pjesëtarëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në PK, Drejtoria e Personelit po kujdeset që caktimi i tyre në pozitë të bëhet në vendbanimet ku shumicë janë qytetarët e këtij komuniteti bashkë me avancimet për gradë policore. Sfidat ne këtë sektor mbeten: a) rritja e numrit te përfaqësuesve të këtyre tri komuniteteve në radhët e policisë, b) hartimi i programeve specifike për të mundësuar këtë përfaqësim në përgatitjet për konkurse, dhe c) zbatimi i aktiviteteve që burojnë nga strategjitë aktuale.
10. RAPORTI NË NIVEL LOKAL
Qeveria e Republikës së Kosovës është e përkushtuar në promovimin dhe
mbrojtjen e të drejtave të komuniteteve rome, shkali dhe egjiptian si dhe integrimin e shpejt të tyre në shoqëri, përkatësisht në të gjitha sferat e jetës. Më poshtë janë të listuara disa nga aktivitetet që kanë ndërmarrë komunat gjatë vitit 2011
1. Obiliqi
Në komunën e Obiliqit janë kthyer 29 familje me 153 anëtar prej tyre 1 familje
shqiptare ka qene e përfshirë në projekt. Në bashkëpunim me MZD, DRC,ASB,KAAD dhe UNHCR, janë ndërtuar 29 shtëpi ku janë vendosur të kthyerit. Buxheti për ndërtimin e 30 shtëpive 402.000 euro, MKK ka financuar me 312.000 euro , NVO,ASB nga Gjermania ka financuar ndërtimin e 6 shtëpive prej tyre 5 familje rome dy prej tyre të riatdhesuara nga Gjermania dhe 3 nga Serbia dhe Maqedonia ndërkaq familja e 6 ka qenë rast social. Është realizuar projekti për vetëmbajtje 40.000 euro DRC shpërndarja e ushqimit familjeve të kthyera në vlerë 24.000 euro e nga DRC. Me 04 nëntor ka filluar rekonstruktimi i qendrës për banim social në Plemetin financuar nga MPMS në vlerë 115.000 euro. Akomodimin për periudhë të përkohshme , transportin e fëmijëve në shkollë, ushqimin në vlerë prej 10.000 euro ndërkaq ZKKK në kuadër të zyrës së kryetarit ka participuar me 4.000 euro. UNICEF ka shpërnda 38 shporeta dhe dru në
47
vlerë prej 6.150 euro . ZKKK ka bërë regjistrimin e të shpërngulurve brenda vendit. Në qershor është organizuar fushatë vetdijësuese shtëpi me shtëpi me theks të veçantë për fëmijët e kthyer nga vendet e treta dhe fëmijët e të kthyerve. Qëllimi I fushatës, ka qenë hulumtues rreth asaj se sa fëmijët e kthyer njohin gjuhët zyrtare dhe sa kanë problem lidhur me gjuhët.
Pas hulumtimit përmes fushatës, konsiderojmë se SPV për IKRAE do të zvogëloi
diversitetin mes popullatës shumicë dhe komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Tani më krijohen kushtet për ndërmarrjen e masave afirmative para së gjithash në fushën e arsimit, shëndetësisë, punësimit dhe strehimit.
Nga fushata, analiza përfundojmë se më të rrezikuar janë të rinjtë nga ky
komunitet e sidomos vajzat për shkak të varësisë nga familja.
Projekti për Integrimin e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian në partneritet me OJQ, Sun Flowers, 2011-2012, dedikuar në mbështetje të rinjve, grupeve të margjinalizuara për pavarësimin e tyre., sidomos vajzave dhe grave dhe për barazinë e tyre në shoqëri. Në projekt janë përfshirë 270 të rijnë. Projekti financohet nga Sun Flowers në vlerë 3.000 euro.
OJQ nga Amerika Voice of roma ka ndarë bursa për nxënësit e shkollave të
mesme. Përfitues 13 nxënës nga 25 euro në muaj.
Në bashkëpunim me NVO Qendra për regjionalizim nga Novi Sadi, Nëna Terezë, nga Prishtina janë mbajtur 4 punëtori me temën Dialogu në mbështetje të qeverisjes lokale për shoqëri të hapur në kuadër të projektit ; Mentor shqip- për ngritjen e kapaciteteve të komunave dhe progresi në mbrojtje të minoriteteve, ku edhe komuna e jonë ka përfituar nga ky program.
Pjesëmarrja në trajnimet e organizuara nga OSBE-ja dhe MPM. Për riatdhesimin e personave të kthyer në nivelin lokal.
Punësimi është problem shqetësues për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Ata angazhohen kryesisht në punë sezonale si: në pastrimin e varrezave kanë qenë të angazhuar 5 pjesëtarë të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian me page 200 euro në muaj, për 3 muaj janë financuar nga MPMS. Janë angazhuar në rikonstruktimin e kompleksit banesor të ndërtesës për banim social në Plemetin 12 punëtor nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian me page 300 euro nga MPMS. Rregullorja për përdorimin e gjuhëve zbatohet në tërësi në komunën tone.
48
2. Vushtrria
Me qëllim të forcimit dhe përmirësimit të marrëdhëniet ndëretnike, jetesa në
pronat e tyre, janë organizuar 6 tubime me të gjitha komunitetet nga ZKK të cilat u financuan nga LWF në vlerë prej 630 euro.
Në vazhdimësi vizitohet shtëpia e komunitetit në Lummadh me qëllim të
verifikimit të kushteve të jetesës. Është organizuar vizitë në Qendrën për aftësim për shkrim lezim të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim të rritjes së cilësisë së arsimit.
Me qëllim të parandalimit të dhunës ndaj gruas është shënuar 25 nëntori me një Tryezë me gratë delegate në AK, Gjykatëse, Stacionin Policor, QPS në vlerë prej 100 euro.
Tubim me komunitetin rom me qëllim të integrimit dhe zgjedhjes së Këshillit Rom në Prelluzhë.
Me qëllim të evitimit të pengesave në regjistrimin e pronave të komunitetit serb në Gracë dhe atij rom në Prelluzhë janë vizituar dhe udhëzuar këto komunitete në dy fshatra.
Vizita, takime dhe këshillime në shkollat e komunës për promovimin e të drejtave të fëmijëve dhe atyre të komunitetit rom si dhe parandalimin e përdorimit të dhunës në shkolla. Është bërë sinjalizimi i vendeve në afërsi të shkollave për qasje të personave të tjerë, jashtë shkolle.
3. Peja
Përkrahje Institucionale e komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim të
integrimit, shënimi I ditës së romëve financuar nga KK në vlerë prej 1.500 euro. Përkrahje Institucional e këtij komuniteti, Bartja e eksperiencave nga GLV-ja e Komunës së Pejës në shtetet e Regjioneve tjera, Fuqizimi i grupeve lokale të veprimit të shteteve fqinjë. Përkrahja Institucionale dhe mbështetja e integrimit kulturor të këtij komuniteti, K.Komunal 1000 euro ndërkaq zyra për komunitet 500€.
Me temën “Bashkëpunimi Ndërkufitar. Hapja e fushatës dhe 16 ditë aktivitete lidhur me parandalimin e dhunës ndaj grave edhe atyre minoritare.
Manifestimi i ditës Ndërkombëtare të Komunitetit Rom, Monitorimi i të gjitha drejtorive dhe institucioneve Komunale nga Komisioni në përbërje të 5 anëtareve . Organizimi i Konferencës Rajonale për gjuhët.
49
Prezantimi i një shfaqje lidhur me dhunën ndaj gruas, dhe aktivitete neper shkolla , dhe institucione , po ashtu edhe senzibilizimi lidhur me kordelen e bardhë dhe vendosja e kësaj kordele te gjinia mashkullore.
Shënimi I Ditës Ndërkombëtare për të Drejta të njeriut 10 dhjetorit dhe njëherit përmbyllja e fushatës kundër dhunës ndaj gruas, Debat i hapur në fokus dhuna në baza gjinore dhe etnike me shfaqjen e një filmi dokumentar “Çmimi i një Gruaje”nga Iniciativa për mbrojtjen dhe sigurinë e gruas “UNDP” dhe QMG. Në bashkësinë territoriale Dardania 3 dhe kryesisht është dedikuar për ato familje që kanë me u kthye nga Mali I zi, 450-500 Familje.
4. Skenderaj
Janë organizuar vizita në 26 shkolla dhe çerdhe. Nga bisedat gjatë vizitave në shkolla KK. Skenderaj është konstatuar se dhuna në shkolla nuk është shfaqur ndërsa sa i përket braktisjes së shkollës kemi 41 raste, kurse kjo dukuri më e theksuar është në shkollen “Abedin Rexha” në Turiqefc
Sipas krahasimeve nga vitet paraprake ka trendë të rënies se dukurisë se braktisjes. Për çështje të punës
Kemi vizitua disa ndërmarrje dhe tregun e qytetit për të konstatua rastet e angazhimit te fëmijëve të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian, për kryerjen e punëve fizike.
Nuk kemi has në raste të tilla, me përjashtim të dy rasteve kur fëmijët janë angazhua nga ana e prindërve ditëve të tregut (bartjen me karrocë dorë)
Bisedat me pronar të autobusëve që nxënësit me gjendje shumë të rënd sociale të lirohen nga pagesa e biletës për udhëtim.
Në bashkëpunim me OJQ-n “Prehja” dhe në bashkëpunim me biznese private kemi siguruar bileta falas për një numër të konsiderueshëm të nxënësve.
5. Gjilani
Organizimi i trajnimit në Komunën e Gjilanit ku pjesëmarrësit kanë qenë anëtaret e Organizatave të grave rom, ashkali dhe egjiptian të shoqëruara nga qytetarët dhe zyrtarët institucional. Qëllimi i trajnimit ishte ngritja e njohurive të komunitetet rom,shkali dhe egjiptian për mënyrën e planifikimit, monitorimit të projekteve. Trajnimi u financua nga Organizata RROGRAEK. Janë bërë fushata sensibilizuese për Parandalimin e dhunës në familje dhe masat të cilat duhet të ndërmerren për zbutjen e kësaj dukurie. Këtë fushatë e përkrahu Shoqata e Juristeve Norma e përkrahur nga UN WOMEN .
Trajnim për Ngritjen e njohurive gjithëpërfshirëse në lidhje me dhunën në familje në bazë të strategjisë kombëtare dhe planit të veprimit kundër dhunës në familje në tre Komuna Dragash, Gjakovë dhe Gjilan. UNDP, UNKT,UNWOMEN, UNICEF, UNFPA, OHCHR.
50
Promovimi i programit të Kosovës kundër dhunës në familje si dhe planit të veprimit, përmes fushatave vetëdijësuese, botimit dhe shpërndarjes së fletëpalosjeve dhe posterave. Prej datës 25 nëntor deri me 10 dhjetor janë realizuar aktivitete me qëllim të shënimit të ditës ndërkombëtare për eliminimin e dhunës ndaj gruas të njohura si 16-ditët e aktivizimit.
Janë organizuar vizita në fshatra dhe shtëpia të sigurta ku strehohen viktimat e dhunës në familje me ç‟rast i është ofruar ndihmë një viktime të dhunës.
Organizimi i takimeve me komunitetet pakicë dhe bashkëpunimi me Zyrën për Komunitete dhe Kthim.
Monitorimi i zbatimit të përdorimit të gjuhëve. Gjuhë Zyrtare në KK- Gjilan janë Gjuha Shqipe, Serbe dhe Gjuha Turke.
Integrimi i komuniteteve në jetën institucionale e publike në komunë. Pajisja me dokumente personale bëhet për të gjithë duke I dhënë mbështetje të veçantë komuniteteve.
Vizitë Komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian dhe interesimi i NJDNJ-së për arsimimin dhe edukimin e romëve në Gjilan. Punësimi Komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Ofrimi i shërbimeve shëndetësore behët pa dallim për të gjithë mirëpo serbet e romet trajtohen në shërbimin shëndetësor serbe por edhe në shërbimet shëndetësore të Kosovës. Shkollimit dhe edukimit të pjesëtarëve të Komunitetet rom,shkali dhe egjiptian i është dhënë prioritet nga komuna.
Gjatë vitit shkollor 2011/12 në sh.f. prej kl. I-VIII mësimet I vijojnë 62 nx. romë, në mesme 11 nxënës dhe një student vijon studimet në Prishtinë. Sipas shënimeve numri i romëve të punësuar është i vogël. Nga 528 qytetarë romë që jetojnë në Gjilan vetëm 6 janë të punësuar. Intervistë në TV TEMA në Ferizaj, Janë organizuar vizita në strehimore- Qendra për mbrojtjen e gruas dhe fëmijëve.
6. Prizreni
Për aftësimin e grave të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, PAK dhe raste sociale për punime të bizhuterive dhe ngjyrosje në pëlhurë është marrë vendim për mbështetje të shoqatës së zejtarëve të grave me 1500 € për ofrimin e trajnimit i cili do të realizohet kah fundi i vitit ose në fillim të vitit të ardhshëm varësisht nga trajneri OJQ e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian – grupi i grave “Oaza” është mbështetur financiarisht në realizimin e projektit të tyre për promovimin e pozitës së grave të këtij komuniteti në lartësi prej 250 €.
OJQ e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian , “Foleja “ për projektin e vet “Përfshirja e prindërve në procesin edukativo-arsimor” është mbështetur me 500 €. Për aktivitetet me nxënës në kuadër të Fushatës kundër dhunës, projekti i Zyrës për Barazi gjinore është mbështetur në lartësi prej 200€
51
7. Ranillugu
Si komunë e re vëmendje të veçantë i kushton komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Janë organizuar lojëra pa kufij me qëllim të përafrimit të komuniteteve që jetojnë në komunën e Ranillugut, përfitues nxënësit e kl.1 deri në kl. E 8të.
Është realizuar projekti Dialogu ndëretnik përmes ekskursionit dhe shkëmbimit
të kulturave me të rinjtë, serb, shqiptar dhe ashkali. Janë pranuar 53 kërkesa për kthim të të zhvendosurve ndërkaq 8 kërkesa për kthim nga vendet e treta. Këta të kthyer janë ndihmuar vetëm me artikuj ushqimor.
Në bashkëpunim me UNDP , UNHCR , MERSIKORPS, RAD ,OSBE dhe shoqatat e tjera organizojmë vizita në teren për mundësinë e kthimit të zhvendosurve dhe të kthyerit nga vendet e treta dhe me gjendje të rëndë sociale për ofrimin e ndihmës së nevojshme.
8. Istogu
Organizimi I aktiviteteve më qellim të vetëdijesimit për të Drejtat e Njeriut Realizimi i projektit “Roli dhe Përgjegjësitë e NDNj në Komuna” në bashkëpunim me OSBE, MAPL, KOMUNE.
Promovimi direkt në media lokale dhe në shtyp 3 emisione promovuese për DNJ në kohëzgjatje prej 180 min. aktivitete vazhduese në institucione viset rurale ,OJQ , me qëllim të ndërgjegjshmit të qytetarëve lidhur me të drejtat e garantuara me Konventa ndërkombëtare .
Takime me qendrën e komunitetit në Serbobran, për tu informua me gjendjen e tyre dhe regjistrimin civil të personave të kthyer, shkollimin e tyre, dhe qasjën në shërbimet shëndetësore realizuar në bashkëpunim Komuna, UNHCR dhe CRPK është verifikua lista e personave të pa regjistruar dhe lehtësimi i regjistrimit të tyre.
Shpërndarja e postereve dhe fletëpalosjeve promovuese, për të njoftuar qytetaret
me të drejtat e tyre : OSBE me Komunën kanë realizuar projektin “Aksioni i shoqërisë civile për reformat demokratike dhe promovimin e të drejtave të pakicave në Kosovë”, të financuar nga Komisioni Evropian në Bruksel në bashkëpunim me KLMDNJ, dhe Komuna.
Trajnim 2 ditor me temën “Përkrahja si metodologji dhe si burim I jetës “- OJQ “ABA – Komuna, dhe Qendra për vetëpërkrahje me qëllim të themelimit të grupit të ashtuquajtur VETEPERKRAHES që do të funksionon në fuqizimin e personave të dekurajuar.
Projekti vetëdijesimi i komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian për të drejtat e
tyre përkrahur nga MKK, OJQ, “ZANA” dhe komuna. Në vazhdimësi bëhet
52
monitorimi I respektimit të ligjit për gjuhet zyrtare në të gjitha zyrat komunale dhe raportimi. Monitorimi I respektimit të ligjit kundër diskriminimit etnik dhe gjinor , duke organizua kontakte dhe tryeza me akteret përgjegjës dhe qytetarët.
Organizimi I komunikimit direkt me zyrtaret, me qëllim të lehtësimit të
shërbimeve për qytetaret, (Nxjerrja e dokumenteve personale ,udhëzimi për kompletim të dokumentacionit për regjistrim të vonshëm e të tjera shërbime komunale ) Kontakte të drejtpërdrejta me përgjegjësitë komunal dhe të tjerë për realizimin e të drejtës së banimit të grave të ndara, dhe rasteve sociale me aksent të veçante të gratë kryefamiljare të komuniteteve.
Angazhim direkt për ndihme financiare nga komuna për gratë mbajtëse te familjes (akordimi i bursave për student të këtyre familjeve, ndihmë mjekësore, dhe në ushqim ) në vazhdimësi.
Monitorimi dhe lobim institucioneve për respektim të mundësisë se barabarte në
punë, në pranime dhe komisione të ndryshme si në administratë, arsim, shëndetësi si dhe aktivitete tjera për parandalimin e dhunës, mbrojtje të viktimave të dhunës në familje.
Tryeza e rrumbullaket për :Promovimi i “ligjit mbi dhunën në familje” NjKDNJ
me shtëpinë e sigurt në Pejë. Shpërndarja e fletëpalosjeve nga qendra për mbrojtjën e grave dhe fëmijëve në Pejë me moton “Për jetë pa dhunë “Debatimi i temës “Dhuna ne familje ne Komunën tone” e në Komitetin “Siguria në bashkësi “
E drejta e fëmijëve. Vizitë të kthyerve , identifikimi i fëmijëve të pa regjistruam
ne regjistra civil NjKDNJ ,ZLK Formimi i ekipës së trajnuar Mobile për Hulumtimin e rasteve të ndryshme të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian që ndërlidhë Institucionin me komunitetet janë identifikuar dhe regjistruar tre persona.
9. Mitrovica
Në bashkëpunim me KMDLNJ-në, në kuadër të projektit “Aksioni i shoqërisë civile për reformat demokratike dhe promovimin e të drejtave të pakicave në Kosovë”, të financuar nga Komisioni Evropian në Bruksel, kemi organizuar takim në të cilin janë diskutuar tema sa i përket të drejtave të pakicave, kthimit si dhe mbrojtjen dhe promovimin e tyre.
10. Vitia
Në institucionet komunale janë të përfshira të gjitha komunitetet që jetojnë dhe veprojnë në territorin e komunës së Vitisë. Janë të përfaqësuara në mënyrë proporcionale në trupat ndihmëse të Kuvendit – në komitete, komisione të ndryshme. Shërbimi civil I administratës komunale, është i paanshëm dhe i përgjegjshëm, I
53
përfaqësuar nga të gjitha komunitetet që jetojnë në komunën e Vitisë. Të gjithë qytetarët pa dallim etnie, kryejnë të gjitha shërbimet sociale, shërbimet komunale etj. Gjer më tani kemi pranuar një ankesë verbale, e cila ka qenë nga një pjesëtarë i komunitetit rom dhe e cila ka pasur të bëjë me regjistrimin civil(mungesa e dokumentacionit për regjistrim ), por është arritur të zgjidhet dhe pala të regjistrohet në librat amë.
Në panelet intervistuese, kemi marrë pjesë gjer më tani ( si anëtare vëzhguese ). Gjithsej, për vitin 2011 kemi marrë pjesë në 6 panele intervistuese për rekrutimin e punëtorëve të rinj. Sa i përket rekrutimit, Komuna ka ofruar mundësi të barabarta për punësim për të gjitha komunitetet që jetojnë në komunën e Vitisë, përfshirë edhe komunitetet rom,shkali dhe egjiptian, mirëpo nuk ka pasur kandidat nga ky komitet për arsye se kriteret e konkurseve kërkojnë kualifikime ( të mesëm, universitar ), ndërsa komuniteti rom,shkali dhe egjiptian nuk kanë kualifikime që i plotësojnë kriteret e konkurseve publike.
Sa i përket përmirësimit të shërbimeve shëndetësore, Komuna e Vitisë Drejtoria e
Shëndetësisë ), ka kryer një sërë aktivitetesh me synim të përmirësimit të shërbimit shëndetësor për qytetarët e Komunës, ku ndër to veçojmë disa veprime të ndërmarra: Hapja e Qendrës Familjare në Pozheran ( me punë 24 orë ), e cila i mundëson qytetarëve një shërbim më të afërt.
Riparimi i nyejve sanitare në QKMF në Viti ( 24.500€)
Blerja e autoambulancës për bartjen e pacientëve për hemodializë ( 19.850€)
Renovimi i Ambulancës në Letnicë ( 20.000€ nga KK dhe 70.000$ nga USAID
Aparat për analiza laboratorike biokimike për nevojat e QKMF-së ( 22.950€)
Furnizimi me pajisje shëndetësore i PAK-ve ( karroca, shtretër si dhe mjete tjera për personat në fjalë ) në vlerë prej 43.000€, ndihmë kjo nga Caritas Kosova.
Sa i përket strehimit kolektiv, Komuna e Vitisë ka një Strehimore Kolektive, por nuk
janë paraqitur raste për strehim nga komunitetet rom, ashkali egjiptian. Mirëpo, Komuna ka ndarë dy troje për ndërtimin e shtëpive për dy familje të komitetit rom ( në fshatin Radivojc ), ku edhe është bërë ndërtimi i dy shtëpive me financim të CPRK( Programit të Kosovës për të Drejtat Civile ). Këto familje janë persona të kthyer në vitin 2011( dy familje me 8 anëtarë ), pasi që ishin persona të zhvendosur në Maqedoni që nga viti 1999
Nuk është paraqitur nevoja për projekte të tilla, pasi që numri i romëve dhe
ashkalive që jetojnë në komunën e Vitisë është 32, dhe këta kanë pronat e veta për banim, në përjashtim të 8 anëtarëve ( dy familjeve ), të cilëve komuna u ka ndërtuar shtëpitë.
54
Në komunën e Vitisë, jetojnë 6 familje ( dy nga komuniteti ashkali me 21 anëtarë dhe 4 familje nga komiteti rom me 11 anëtarë ). Nuk është parë nevoja për hartimin e një plani të tillë, pasi që nuk ka vendbanime joformale.
Strategjia për kthim ( 2011 – 2013 ) është miratuar në vitin 2011 dhe zbatohet pjesërisht, kjo për shkak të mosgatishmërisë së personave të zhvendosur për kthimin në pronat e tyre.
Numri i të kthyerve nga komuniteti rom është 8, Nuk ka pasur projekte të
veçanta për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, përveç projekteve të përgjithshme apo që përmirësojnë mirëqenien e të gjithë qytetarëve të cilët jetojnë në komunën e Vitisë.
Numri i të punësuarve është 1
Nënshkrimi i Marrëveshjes mes Komunës së Vitisë dhe Programit për të Drejtat Civile në Kosovë ( CRPK) për krijimin e lehtësirave për rregullimin e statusit personal dhe pronësor të qytetarëve.
Lirimi nga taksa administrative për regjistrim të vonshëm dhe nxjerrje të
dokumentacionit të ndryshëm personal për komunitete pakicë, në veçanti për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Nënshkrimi i Marrëveshjes mes Komunës së Vitisë dhe Programit për të Drejtat Civile në Kosovë ( CRPK) për krijimin e lehtësirave për rregullimin e statusit personal dhe pronësor të qytetarëve.
Rastet të cilat janë paraqitur, edhe janë regjistruar dhe janë pajisur me
dokumentacione, ndërsa nuk është parë nevoja për një fushatë të tillë për arsye të numrit të vogël të banorëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, mirëpo rastet individualisht kanë arritur të njoftohen.
Janë realizuar 4 vizita “ shko dhe shiko”.
Nuk janë ofruar të dhëna të sakta, mirëpo deri më tani të regjistruar nga komuniteti rom dhe ashkali janë regjistruar 26 persona.
Nëse aplikantët për regjistrim, nuk i plotësojnë kushtet apo kanë mungesë
dokumentacioni, regjistrimi i tyre bëhet me kërkesën me dy dëshmitarë.
55
Ndërsa, 8 anëtarë të kthyer nga komuniteti rom ( të cilët jetojnë në fshatin Radivojc ), regjistrimi I tyre është bërë me ndërmjetësimin e CPRK e cila ka ndihmuar në rregullimin e dokumentacionit të këtyre personave.
Nuk ka të punësuar nga këto tri komunitete, pasi që nuk janë paraqitur për
aplikim gjatë konkurseve publike. Nuk janë hartuar programe të veçanta. Gjatë shpalljes së konkurseve publike, ende nuk janë aplikuar masa afirmative për punësimin e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Nxënësit nga komuniteti ashkali, vijojnë mësimet në institucionet shkollore aty
ku vijojnë edhe komuniteti shumicë, ndërsa nuk ka programe të veçanta. Ofrimi i mundësive të barabarta për punësim dhe krijimi i kushteve të
përshtatshme për punë për të gjithë inspektimi i të drejtave të punëtorëve në sektorin privat( inspektime për zbatimin e Ligjit të Punës nga sektori privat)Monitorimi i rekrutimit në punësim në sektorin publik ( pjesëmarrja ne intervista)Ofrimi i shërbimeve më të mira për qytetarë në Administratën Komunale infrastrukturës dhe shërbimeve më të mira për qytetarë në sektorin e Gjendjes Civile si dhe sektorë tjerë. Nënshkrimi i Marrëveshjes mes Komunës së Vitisë dhe Programit për të Drejtat Civile në Kosovë ( CRPK) për krijimin e lehtësirave për rregullimin e statusit personal dhe pronësor të qytetarëve. Lirimi nga taksa administrative për regjistrim të vonshëm dhe nxjerrje të dokumentacionit të ndryshëm personal për komunitete pakicë, krijimi i lehtësirave në marrjen e dokumenteve identifikuese për qytetarë( si certifikata lindje, regjistrim i fëmijëve, etj)Informimi dhe vetëdijesimi i femrave në të drejtat e trashëgimisë pronësore, Mbajtja e takimeve me qytetarë ( kryesisht femra nga të gjitha komunitetet), për të drejtat në trashëgiminë pronësore Ligjërata informative për ligjin e Trashëgimisë së Kosovës Shfaqja e filmit dokumentar “ Lyp hise, gjej sherr” Shpërndarja e broshurave “ Njih të drejtat tua” Organizimi i 5 trajnimeve “ përgjegjësia e institucioneve në zbatimin e ligjeve në funksion të barazisë gjinore”për përfaqësues nga sektorë të ndryshëm dhe këshilltarë të komunës.
Gjithpërfshirja dhe barazia në arsimin cilësor, Sigurimi i kuadrit të kualifikuar të cilët janë zgjedhur në vitin shkollor 2010/11.
Krijimi i hapësirave të reja shkollore për nivelin e arsimit fillor dhe atij të mesëm
të ulët ( ndërtimi i 5 shkollave ku është krijuar hapësirë për 3000 nxënës).
- Riparimi i shkolle ekzistuese - Pajisja e shkollave me inventarë ( janë pajisur 15 shkolla me inventarë dhe pajisje
të tjera laboratorike, të gjitha këto nga donacione të ndryshme - Komuna siguron transportin për mese 500 nxënës.
56
- Anketime me nxënës për të drejtat e tyre dhe hulumtime për zbatimin e reformave në Arsim
- Ofrimi i kushteve më të mira për dy paralelet e bashkangjitura ( pajisja me mjete korrektuese )
- Mbajtja e takimeve me drejtorë të shkollave, këshillin e prindërve dhe këshillin e nxënësve për fenomenin e braktisjes së shkollës si dhe shpërndarja e fletëpalosjeve
- Ndarja e bursave për 70 student - Funksionalizimi cilësor i rrjetit transportues për bartjen e nxënësve nga shtëpia
deri në shkollë - Integrimi i komuniteteve në të gjitha sferat e jetës shoqërore, - Ofrimi i shërbimeve komunale për të gjitha komunitet që jetojnë në komunën e
Vitisë. - Mbajtja e takimeve me komunitetet pakicë për çështjen e kthimit dhe investimit
në projekte të ndryshme infrastrukturore - Fuqizimi i zyrës së përkthimit ( përkthimi i dokumenteve në gjuhët zyrtare - Mbajtja e seminareve me komunitetin pakicë për evokim dhe lobim për te drejtat
e tyre. - Lirimi nga taksat administrative për Komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për
rregullimin e dokumentacionit personal dhe pronësor, përkrahja dhe udhëzimet mbështetëse për regjistrimin e faktit të lindjes dhe regjistrimin e vonshëm.
- Ofrimi i rekomandimeve për ngritjen e cilësisë në mësim dhe përmirësimin e të drejtave të fëmijëve ato të drejta ku kemi evidentuar mangësitë duke përfshirë komunitetet.
- Formimi i komiteteve shkollore për drejtat e fëmijëve - Realizimi i projektit “ Nevojat, të drejtat dhe dinjiteti human” ( në dy shkollat
fillore në Viti ) - Përgatitja dhe shpërndarja e manualeve për të drejtat e njeriut në përgjithësi dhe
të drejtat e fëmije komunitar në veçanti, në 15 shkolla të Komunës së Vitisë - Deklarimi i institucioneve komunale për një administratë pa diskriminim - Përgatitja dhe shpërndarja e posterëve dhe e fletëpalosjes “ Njoftohu me të
drejtat tua, vepro tani” - Shpërndarja e fletëpalosjeve “ Barazi kundër diskriminimit në baza gjinore, për
një shoqëri demokratike
LLiiggjjëërraattëë mmee nnxxëënnëëss ttëë sshhkkoollllëëss ssëë mmeessmmee,, KKrraahhaass kkëëttyyrree aakkttiivviitteetteevvee nnjjëë mmbbëësshhtteettjjee nnëë
sseennssiibbiilliizziimmiinn ee ooppiinniioonniitt mmee ppoosstteerraa,, bbrroosshhuurraa,, fflleettëëppaalloossjjee eettjj,, ppëërr nnggrriittjjeenn ee ttëë
DDrreejjttaavvee ttëë NNjjeerriiuutt nnëë ppëërrggjjiitthhëëssii kkeemmii ppaassuurr eeddhhee nnggaa MMiinniissttrriiaa ee AArrssiimmiitt,, MMiinniissttrriiaa ee
TTaakkiimm mmee nnxxëënnëëss nnëë ddyy sshhkkoollllaa ffiilllloorree
MMbbaajjttjjaa ee ddyy rraaddiioo--ddeebbaatteevvee nnee rraaddiioott llookkaallee,, SSeennssiibbiilliizziimmii ii sshhooqqëërriissëë ppëërr ddhhuunnëënn nnee
ffaammiilljjee ssii ffeennoommeenn nneeggaattiivvee,, -- SShhffaaqqjjaa ee ffiillmmiitt ddookkuummeennttaarr””NNaallee DDoorrëënn”” ssii ddhhee
mmoonnoolloogguu kkuunnddëërr ddhhuunnëëss nnggaa SSaaffeettee RRooggoovvaa.. TTaakkiimm mmee ppëërrffaaqqëëssuueess ttëë iinnssttiittuucciioonneevvee
ppëërrggjjeeggjjëëssee.. TTaakkiimm mmee qqyytteettaarrëë
57
ppuunnëëvvee ttëë bbrreennddsshhmmee,, OOSSBBEE,, KKoommiissiioonnii ppëërr ggjjuuhhëë ddhhee ZZyyrraa RRaajjoonnaallee ee
OOmmbbuuddssppeerrssoonniitt..
11. Kamenica
Komuna përkujdesët për krijimin e kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Republikën e Kosovës. Shënimi i 7 shtatorit – Ditës Ndërkombëtare të Shkrim-Leximit, - Vizitë disa shkollave të komunës sonë me rastin e Ditës N. Të SHL, Nxënësit morën informacione sa i përket rëndësisë së lexim-shkrimit.
Qëllimi i kësaj vizite ishte që nxënësit e shkollave e sidomos ata të përkatësisë rome të mos e lënë anash asnjëherë lexim-shkrimin, duke ditur se vetëm përmes lexim-shkrimit arrihet dituria dhe progresi i një shoqërie. Në fund, për nxënësit e shkollave janë shpërnda edhe materiale informative lidhur me rëndësinë e kësaj dite përgatitur nga Koordinatorja e NJKDNJ.
Trafikimi me qenie njerëzore, brengë që e shqetëson të gjithë shoqërinë me rastin
e muajit” Kundër Trafikimit me Qenie Njerëzore“ organizuan debat me temën: “Trafikimi me qenie njerëzore, brengë që na shqetëson të gjithëve” me mekanizma institucional ku morën pjesë përfaqësues nga komuna, QPS-ja, Policia e Kosovës, Shëndetësia, Arsimi, shoqëria civile, mësimdhënës, nxënës të të gjitha komuniteteve Ligjëratë: “Parandalimi i dukurive negative”.
Ligjëratë me nxënësit të e klasave të VII-ta dhe të VIII-ta të dhjetë shkollave
fillore të komunës tonë lidhur me “Parandalimin e dukurive negative” Sensibilizimi, vetëdijesimi si dhe ofrimi i leksioneve (800 nx) nxënësve përmes ligjëratës dhe fletëpalosjeve mbi masat parandaluese ndaj fenomeneve negative në shoqëri. Ligjëratë me temën : Sigurte në shkollë, në shtëpi dhe me shokë” me nxënësit e klasave të para dhe të dy-ta 8 shkollave fillore në viset urbane dhe rurale të komunës tonë, Përfitimi i njohurive të reja nga nxënësit sa i përket sigurisë në shkollë, shtëpi dhe në komunikacion. Kjo ligjëratë kishte për qëllim t‟iu ndihmojmë nxënësve të të gjitha komuniteteve sidomos atij rom,shkali dhe egjiptian, në përmirësimin e sigurisë në shkollë, shtëpi dhe vende tjera. Në fund të ligjëratës nxënësve iu ndanë shirita ndriçues të cilët reflektojnë sidomos gjatë mbrëmjes dhe mund ti vendosin qoftë në çanta apo edhe në rroba, po ashtu iu shpërnda edhe një doracak i cili u dedikohet fëmijëve, prindërve dhe mësimdhënësve me qëllim që të mbrojë fëmijët nga mjediset e pasigurta, duke iu siguruar udhëzime dhe këshilla.
Integrimi dhe zbatimi i ligjit vendor dhe ndërkombëtar për integrimin e
komuniteteve në shoqëri dhe respektimi i të drejtave të njeriut.
58
Autoritete komunale dhe udhëheqësit politik publikisht mbështesin integrimin e komuniteteve pakicë dhe bashkëjetesën paqësore. Bashkërendimi efektiv në mes Komunës, Shërbimit Policor të Kosovës, KFOR-it dhe Personave të Zhvendosur. Mbajnë takimet e rregullta dhe shënohen në Procesverbal. Takim me liderët e fshatrave të komunës lidhur me procesin e ri-integrimit të personave të riatdhesuar me ç‟rast është kërkuar nga të gjithë përfaqësuesit e fshatrave, të informojnë të gjithë qytetarët të lokacioneve të kthyer nga vendet BE-së të lajmërohen në zyrën për kthim Qasje e shpejtë dhe menjëhershme e Komunës ndaj këtij procesi, Formimi i Komisionit tre anëtarësh nga ana e Drejtorisë se Administratës dhe Personelit, dhe hyrja e tij në fuqi Shprehja e vullnetit të komunitetit Rom për kthim, jo në fshatin amë por dislokim në fshatin multietnik Berivojcë bëhet fjalë për nëntë familje të këtij komuniteti dikur qytetar të fshatit Hogosht. Organizimi i Vizitës së tipit ,,shko- shih dhe informohu” në fshatin Hogosht dhe Berivojcë. Takimi i autoriteteve komunale dhe akterëve përgjegjës në sallën e kuvendit me komunitetin Rom dhe kërkesa me shkrim për kthim Përpilimi i kërkesës dhe dorëzimi i kërkesës Kryetarit dhe Kuvendit Komunal për ndarjen e një parcele të tokës në fshatin multietnik Berivojcë Lista e dorëzuar dhe kompletuar. Departamenti për Kthim. Përgjigjja e MKK për aprovimin dhe ndërtimin e 49 shtëpive, në mesin e të cilës nuk hyn asistenca për komunitetin Rom. Arsyetim : Meqenëse buxheti i MKK-se për vitin 2011 është zvogëluar në mënyrë drastike, aplikantët e aprovuar këtu hyn komuniteti Rom nga Komuna e Kamenicës do të kyçen për ndihmë nëse gjinden mjetet financiare shtesë. Bashkëpunimi i mirëfilltë me MPB dhe MIE. Identifikimi i personave të kthyer
nga ana e vendeve të Evropës Perëndimore dhe dalja e komisionit në teren. Vizita e 70 personave në qytetin Kamenicës dhe fshatra të komunës sonë, të kthyer nga shtete të ndryshme të Evropës Perëndimore. Përpilimi i kërkesave dhe dorëzimi i tyre në zyrën e ri-integrimit të personave të riatdhesuar pran MPB . Derë më tani janë dorëzuar 40 kërkesa prej tyre, 22 kërkesa janë të aprovuara deri me tani, 6 kërkesa janë refuzuar dhe mund të themi me arsye për pajisje me mjete sanitarë-higjienike. Njëra në pritje për aprovim të mëtutjeshëm ndërsa 12 të tjera presin në shqyrtim nga ana e Bordit Ekzekutiv dhe aprovimi i tyre. Në pritje të kompletimit dhe dorëzimit janë ende kërkesa të tjera deri në fund të këtij viti.
59
12. Shtimja
Projekti Sporti Përtej Kufijëve – Sport Sans Frontieres është në implementim e sipër, qëllimi i projektit është ofrimi i komuniteteve, pjesëmarrës aktiv është komuniteti ashkali.
Më 23 qershor në komunë ka qëndrua përfaqësuesi i Avokatit të Popullit prej
orës 9.00 deri në 12.00, ka biseduar me palë të ndryshme duke dhënë këshilla juridike për zgjidhjen e problemeve të tyre.
NJDNJ gjatë kësaj periudhe është marrë edhe me një numër të konsiderueshëm të palëve të cilët janë ankuar për probleme të ndryshme. Ankesat kanë qenë kryesisht të komunitetit ashkali dhe një rast i komunitetit shqiptar. Problemet e tyre kanë të bëjnë me shkëputjen e rrymës edhe pse janë raste sociale, kurse një personi i komunitetit ashkali i cili punonte pastrues në një shkollë, pasi që kishte probleme me nxënës në bashkëpunim me drejtorin e shkollës i është ndërrua vendi i punës, është dërguar të punoj në shkollë tjetër.
Këto raste NJDNJ-ë i ka referua të Zyra Për Komunitete dhe Kthim ku shumica prej tyre janë zgjidhur brenda mundësive dhe kompetencave. Një familje të komunitetit ashkali i është ndërtuar shtëpia në vlerë 22.500 € , 21.500 € nga ZKÇK dhe 1000 € nga Komuna.
Një familje të komunitetit rom i paguhet qiraja në vlerë 700 € nga komuna, Një familje të komunitetit ashkali i ndihmohet në ndërtim në vlerë 1000 € nga komuna, Disa familjeve të komunitetit ashkali të kthyer nga Maqedonia i ndihmohet në kabllo elektrike në vlerë 282 € , mjete të tjera në vlerë 150 € , ndihma ushqimore në vlerë 50 €, nga komuna.
- 13 familje të komunitetit ashkali ndihma ushqimore në vlerë 464 € nga komuna, - Është shtruar rruga me zhavorr në vlerë 1218 € nga shoqata VORAE ( Zëri i
Romëve , Ashkalinjëve dhe Egjiptianëve).
- nxënësve të shkollës së mesme të komunitetit shkali iu është ndarë bursa në vlerë 2000 € nga OJQ ,,VORAE”,
- 4 studentëve të komunitetit shkali iu është ndarë bursa në vlerë 2000 € nga OJQ ,,VORAE”,
- familje të komunitetit shkali u janë ndarë miniprojekte në vlerë 5550 € nga OJQ ,,VORAE” ,
- Një familje të komunitetit boshnjak i ndihmohet në pajisje për paketimin e letrës dhe plastikës në vlerë 8500 € nga ,,Mercy Corps” ,
- OJQ- së ,,Hapi i Parë me rom, ashkali dhe egjiptian ” , lidhur me ditën e flamurit i ndihmohet me 300 € nga komuna.
60
- Një familje të komunitetit shkali,të kthyer nga Maqedonia i ndërtohet shtëpia në vlerë 20.000 € nga Ministria për Komunitete dhe Kthim.
13. Deçani
Janë organizuar takime ku është debatuar me përfaqësues te komunitetet rom,shkali dhe egjiptian, në kërkim të sigurimit të informatave për vazhdimin e shkollimit e nxënësve të Komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, ne fshatrat dhe vendbanimet e banuara me këto komunitete. Ku plus nxerjes në pah të këtyre shkaqeve kemi verifikuar edhe shumë probleme dhe vështirësi rreth shkollimit të tyre. Dhe rreth vet jetës se tyre. Kam biseduar edhe me prindër të vajzave rreth \martesave të hershme të fëmijëve të tyre. Ku është hasur në tri raste ku prindërit ishin të interesuar që të <<rrisin vitet e lindjës se vajzave të tyre >> që sa ma shpejt të vijë të e drejta për të lidhur martesë, për të dalur në botë, nga së ishin të fejuara në moshën shumë të hershmë.
Në Tetor (06.10.2011)me OJQ-Intersos-e cila vepron ne Pejë ne bashkëpunim me
OJQ-në e Gruas ,,Nderi,, me një numër prej 50 grave të strukturave të ndryshme (gra minoritetit rom, ashkali dhe egjiptian, gra anëtare të OJQ-së Jeta dhe ,,Nderi dhe punëtore të Komunës është berë vizitë në monumentet kulturore në Qytetin e Prizrenit në Istog dhe përsëri në Prizren. Kështu është munduar të ndërrojmë përfaqësueset, 150 gra janë dërguar me autobusë dhe kanë vizituar kultet e trashëgimisë kulturore pa dallime fetare dhe racore. Ku shpenzimet e udhëtimit dhe ushqimit i ka siguruar Organizata Intersos, për tri ditët e parapara të Vizitave të parapara. Ja vlenë të cekim se me turnin e dytë kur ishim në Prizren me interesimin grave kemi bërë një Vizitë të shkurtër OJQ-së ,, Gruaja për Gruan.. në Krushë. Ku për veç selisë se OJQ-së kemi vizituar edhe Punëtorinë Koperativës së Grave të Krushës së madhe mesme, dhe atë për 500 maturantë, materialet na i ka fotokopjua OSBE.
Me datën 05.12.2011 po në Deçan ,kemi organizuar një tryezë ,,Ndal Dhunës në
Familje”enkas me gra dhe vajza te Komunitetit rom,shkali dhe egjiptian, me ndihmën e Qendrës rajonale të OSBE-së në Pejë. Ku te lartë përmendurit ju kanë mundësuar edhe transportin ku gratë nga zonat rurale janë sjellë në qendër ( Restorant ) ku kemi debatua për format e dhunës në Familje dhe ne Institucione. Nga se cila shihej se ishin te kënaqura me një shtjellim te një teme te tillë.... por për çudi ne një far mënyre shumë,shumë te sinqertë deklaroheshin për raporte te mira dhe te shëndosha familjare –pa dhunë, përkundër se diskutonin edhe për varfëri. Vërtetë kam mbetur me bindjen e mirë nga ky takim ,dhe përshtypjen se diçka e tillë është reale.
Me 02.12.2011 takim me komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian - inicuar
nga ,,Syri i Vizionit -Pejë .Takimi u mbajt ne restorant ,,Gryka ,, Deçan. Dedikuar përfaqësuesve te cilët përfaqësojnë interesat e Komunitetit ne Komitetin për Komunitete dhe tjerë aktivist. Tema –Nevojat e Komunitetit- dhe pati raportime nga antarët, për
61
gjana qe janë bërë dhe çka nuk ka mundur të behët. U shtruan pyetje dhe Kërkesa të ndryshme, për infrastrukturë( problemi i ujitjes se tokës –fsh.Dubovikë ku jeton komuniteti Egjiptian për ndërtimin e një kanali për ujitje në gjatësi prej 250m dhe shtrimi I rrugës me zhavorr.
Ku u raportua edhe nga Zyra për Kthim ,ku prej 131 familjeve te kthyera 4 vitet e
fundit 7 familje janë Egjiptiane,dhe 2 te komunitetit boshnjak. Ne vazhdimësi pati kërkesa të shumta për përmirësimin kushteve të Jetesës.
Në emër të Komitetit për Komunitete dhe te Zyrës për Kthim pati kërkesë për
Lirimin e pronave të Komunitetit Serbë. Ja vlenë të ceket se nga Zyrtari për Kthim u tha se është bë përparim në lëvizjen e Lirë të komunitetit serbë dhe të gjitha komuniteteve tjera në Deçan.
Serbo-Malazezët vijnë lirshëm dhe pajisen me dokumente personale,duke ju dalë
ndihmë Zyra për Kthim dhe Zyra për Komunitete. Dhe se janë në gjendje gatishmërie qe t‟ju dalin ne ndihmë te gjitha komuniteteve pakicë dhe se janë te integruar në shoqëri.
14. Suhareka
Të gjithë qytetarëve ju ofrohen mundësi të barabarta në shërbime komunale. Janë
mbajtur 6 intervista për punësim mirëpo nuk ka konkurruar asnjë nga komunitetet. Është ndërtuar aneksi i QKMF dhe është pajisur me inventar te nevojshëm, kjo qendër ofron shërbime për të gjitha komunitetet.
Nuk ka qendra për strehim kolektiv. Aktualisht nuk ka banesa sociale, ekziston projekti i cili është dërguar në ministrin përkatëse.
Nga 670 familje që jetojnë në komunën tonë, vetëm një familje aktualisht ka bërë
kërkesë për sigurim të trollit ndërtimor. Nuk kemi vendbanim joformal. Zbatohet strategjia komunale për kthim ? janë
aktivizuar bordet shqyrtuese për regjistrim. Aktualisht vetëm një individ është kthyer dhe I njëjti është regjistruar me vonesë.
Ka formë me shkrim për regjistrim. Nuk ka pasur nevojë për shpalljen e muajit për regjistrim falas sepse regjistrimi për komunitete është falas. Nuk janë bërë fushata vetëdijësuese për regjistrim.
- Nuk kemi projekte të veçanta për të kthyerit. - Në administratën komunale janë të punësuar 1m dhe 1f të komunitetet
rom,ashkalidhe egjiptian(pastrues).
62
- Komuna ka program të veçantë për aftësim dhe riaftësim profesional për të tri komunitetet.
- Është bërë shpërndarja e bursave nga të cilat bursa, përfitues janë 2 nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
- Konkurset në momentin e shpalljes inkurajojnë komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian për aplikim. Komuna ofron mundësi të barabarta për kryerjen e praktikave mësimore për të gjithë duke përfshirë edhe komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
15. Vushtrria
Komuna ofron shërbime te barabarta për të gjitha komunitetet pa dallim etnie. Kemi pranuar 3 ankesa nga komunitetet. Konkursi është I hapur për te gjithë pa dallime etnie. Komunitetet janë të përfshira ne sistemin shëndetësor barabartë me gjithë komunitetet tjera pa dallime dhe janë përfshirë ne skemën e ndihmave sociale.
Është ndërtuar qendra e re e mjekësisë familjare ku ofrohen shërbime për të gjithë qytetarët pa dallim.
Janë organizuar fushata, vizita dhe takime me këto komunitete për vetëdijesimin e këtyre rreth rëndësisë së regjistrimit të fëmijëve. Takimet organizohen çdo 3 m muaj , Janë krijuar lehtësime për regjistrim te fëmijëve , bëhet pa pagesë. Komuna përkujdesët për strehim te komunitetit Romë. Në fshatin Prelluzhë ka ndarë troje për ndërtimin e shtëpive, për ashkali , është ndërtuar 1 shtëpi.
Në mungesë të mjeteve buxhetore komuna nuk ka ndërtuar banesa për strehim social. Në komunën e Vushtrrisë jetojnë 45 familje Rome me 300 anëtar ndërsa në kushte të vështira jetojnë 15 familje, ashkali janë 83 familje me 183 anëtarë ndërsa në kushte të vështira jetojnë 12 familje megjithëse komuna sipas mundësive përkrahë ata me ndihma.
Nuk ka vendbanime joformale. Strategjia për kthim zbatohet, nga vendet e treta është kthyer 1 familje. Komuna ka siguruar kushtet për kthim familjes I është ndërtuar shtëpia.
Komuniteti ashkali është I punësuar në komunë, organizatën unitet, shkolla,
gjykatë dhe në banka. Meqenëse në komunën tonë jetojnë vetëm ashkalinjët, të kthyer janë 9 persona prej tyre 8 meshkuj e 1 femër. Ekziston forma unike e përgjigjes për aplikuesit që nuk i plotësojnë kushtet për regjistrim. Bordi shqyrtuese “ për regjistrimin e individëve pa dokumente identifikuese, funksionon dhe ka regjistruar 73 persona. Janë bërë fushata vetëdijësuese dhe Vazhdimisht regjistrimi është pa pagesë. Gjatë vitit janë organizuar 6 vizita, shtëpi me shtëpi në familjet e ashkalinjëve. Përfitues të bursave janë 15 student.
63
16. Lipjani
Komuna e Lipjanit ofron shërbime të barabarta për të gjithë qytetarët pa asnjë dallim.
Kemi pasur një kërkesë nga komuniteti ashkali, për uzurpim të banesës dhe se
pas intervenimit rasti ka kaluar në polici. Përveç koordinatorit në panele të rekrutimit të stafit merr pjesë edhe zyrtari nga
radha e komunitetit rom. Me qëllim të ofrimit të shërbimeve shëndetësore për të gjithë komuna e Lipjanit ka ndihmuar me buxhet të veçantë disa nga pacientet ndërkaq kërkesat të natyrave tjera i ka orientuar në departamentet përkatëse.
Për te kthyerit që kanë jetuar në kampin e Plementinit , komuna ka siguruar
strehim dhe akomodim ne banesën sociale në Magurë. Komuna ka projekte për të kthyerit.
Janë identifikuar 400 familje të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian me 3 000
anëtar prej të cilëve 60% jetojnë ne kushte të vështira.
Të kthyera gjatë vitit 2011 janë 10 familje me 53 anëtarë.
Komuna në bashkëpunim me VOR ka realizuar 8 projekte në fushën e vetëpunësimit gjatë vitit 2011 ndërkaq përfitues kanë qenë 50% apo gjysma e numrit të përgjithshëm nga familjet e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Në administratën komunale janë të punësuar dy rom.
Komuna ka të nënshkruar memorandum Vojs of Roma ,për ndarjen e 4 (katër) bursa të këtij komuniteti.
Me qëllim të kryerjes së praktikave mësimore komuna Financon projektet të
OJQ . Për regjistrimin e faktit të lindjes, rëndësinë dhe regjistrimin e mëvonshëm
komuna ka bërë fushata vetëdijësuese duke shpërndarë fletushka informative në vendet rurale sidomos në ato vende ku janë të përqendruara komunitetet. Mu për këtë muaji prill është shpallur muaj për regjistrim pa pagesë.
17. Gjakova
64
Po në të gjitha aspektet, nga stafi politik zëvendës Kryesuesi i cili është nga radhët e Komunitetit Egjiptian merr pjesë në Bordin e Drejtorëve si dhe në Asamblenë Komunale. Po ashtu, të gjitha komunitetet përfaqësohen në Komitetin për Komunitete I cili merret me nevojat e komuniteteve në Komunë. Ndërsa, Zyra Komunale për Komunitete dhe Kthim e cila ka për detyrë që të promovojë dhe mbrojë qasje të barabartë të të gjitha komuniteteve në shërbimet publike, ekskluzivisht merret me kërkesat e komuniteteve.
Nuk kemi pasur asnjë ankesë me shkrim, ndërsa kemi pasur 3 ankesa me goje
për ndërprerjen e ndihmës sociale. Për çdo intervistë me rastin e rekrutimit të stafit të shërbyesve civil merr pjesë
një anëtarë I komunitetit pakicë.
Komuna e Gjakovës për përmirësimin e kushteve për ofrimin e shërbimeve shëndetësore për komunitetet rom,shkali dhe egjiptian ka ndërmarr ,rregullimin e infrastrukturës, Qendrën kolektive për komunitetet rom,shkali dhe egjiptian,Çerdhen e fëmijëve në lagjen Sefa, informata ,vizita mjekësore etj. Komuna e Gjakovës ka ndërmarrë hapa konkrete për komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian në sistemin shëndetësor, duke mbajtur takime dhe fushata vetëdijësuese të këtij komuniteti përmes të cilave është bërë informimi dhe krijimi I lehtësirave për mirëqenien dhe shëndetin e tyre.
Komuna ka siguruar strehim kolektiv për komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian. Komuna në Qendrën kolektive ka strehuar 2 familje të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Numri i banorëve nga radhët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian është si në vijim:
650 banorë nga Komuniteti Romë,
270 nga komuniteti Ashkali si dhe,
7.735 banorë nga Komuniteti Egjiptian
Komuna ka rregulluar planin për rregullimin e vendbanimeve joformale ekzistuese,këto vendbanime janë në ndërtim të sipër. zbatohet strategjia komunale për kthim.
Numri I personave të kthyer nga radhët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian nga vendet e Bashkimit Evropian për vitin 2010 është 66, ndërsa gjatë vitit 2012 janë kthyer 47 persona nga vendet evropiane.
Në kuadër te kthimit të qëndrueshëm nga regjioni në vitin 2011, Ministria për Komunitete dhe Kthim kishte aprovuar ndërtimin e 10 shtëpive për familjet e kthyera,
65
mirëpo në mungesë të buxhetit Ministria për Komunitete dhe Kthim së bashku me UNHCR dhe ZKKK kanë arritur ti ndërtojnë vetëm 3 shtëpia për personat e zhvendosur. Këto shtëpi janë ndërtuar për personat e zhvendosur si në vijim:
Gëzim Dana i kthyer nga Mali i Zi, ndërtimi i shtëpisë në fshatin Skivjan;
Lan Sefaj i kthyer nga Serbia, ndërtimi i shtëpisë në fshatin Dujakë;
Sabrije Podujeva, e zhvendosur ne Brekoc, ndërtimi I shtëpisë në Dardani; Ndërsa CDF së bashku me participim të Komunës se Gjakovës me 20 % të mjeteve
ka ndërtuar shtëpinë:
Zenel Kosari nga komuniteti Rom, shtëpia e të cilit ishte djegur në vitin 2010; Po ashtu në kuadër të programit për riparime të vogla UNHCR- Pejë ka ndihmuar
dy familje me material ndërtimorë si dhe financiarisht ZKKK do ti mbartë një pjesë të shpenzimeve të punimeve që janë kryer për dy shtëpitë e riparuara të familjeve të komunitetit egjiptian në fshatin Bec të KK-Gjakovë e këto familje janë:
Shaban Berisha 9 anëtarë dhe
Mehmet Berisha 8 anëtarë
Projektet për biznes, gjenerim të të ardhurave dhe punësim
Në kuadër të projektit për stabilizim të komuniteteve, Organizata Ndërkombëtare për Migrim (IOM) në bashkëpunim me ZKKK ka mbështetur 6 biznese të komunitetit egjiptian për zhvillim të bizneseve individuale dhe të komunitetit. Personat e mbështetur në këtë projekt janë si në vijim: Luan Qukani – Poqar - Gjakovë Nevruz Gunga – Auto Saldues - Gjakovë Labinot Karamoni – Rrobaqepës - Gjakovë Mirjeta Lala – Frizere - Gjakovë Bashkim Dujaka – Bujk – Cërmjan – Gjakovë OJQ Fahri Vraniqi – projekt I komunitetit që ka të bëjë me pastrim rrobash
dhe qëllim punësimin e 5 grave të komunitetit Projekte - masat e ndërmarra për parandalimin e vërshimeve
Duke e marrë parasysh kërkesën disavjeçare që ka pranuar ZKKK nga
komuniteti I lagjës S.Stavileci për zgjerimin e shtratit të Lumit apo llukacit, ZKKK ka arritur ta plotësojë këtë kërkesë në bashkëpunim me drejtorinë për siguri dhe shpëtim duke e dërguar një kompani private për intervenim, me buxhet të ZKKK-së. Po ashtu, Drejtoria për Shpëtim dhe Siguri ka intervenuar edhe në disa pika kritike në Jahoc dhe Ahmet Koronicë, që ka parandaluar rrezikun e mundshëm për vërshimeve.
Gjatë kësaj periudhe kohore janar –mars 2012 kanë përfituar 3 raste, për regjistrim
falas.
66
Janë organizuar fushata për regjistrimin e mëvonshëm tyre me anë të medieve
dhe nëpër gazeta
Nuk kemi pasur raste dhe për arsye nuk kemi pasur bord, kemi form unike të regjistrimit të vonshëm.
Numri i komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në strukturat komunale është si
në vijim: Në Asamblenë Komunale të Kuvendit zëdhënës Kryesuesi është nga radhët e komunitetit Egjiptian; Në Zyrën për Komunitete dhe Kthim janë të punësuar 3 Egjiptian, në Drejtorin e Zhvillimit Ekonomik 1 Egjiptian, ne Komitetin për Komunitete janë të përfaqësuar 1 Rom, 1 Ashkali dhe 1 Egjiptian. Ndërsa, për mirëmbajtjen e higjienës punojnë 4 persona nga komunitetet. Gjithsej, numri I të punësuarve në strukturat komunale nga radhët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian është 12.
Zyra komunale për Komunitete në bashkëpunim me Fondacionin Kosovar për
Shoqëri të Hapur ka bërë shpërndarjen e bursave në vitin 2010-2011 për nxënësit e shkollave të mesme dhe për studentë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. 57 nxënës të shkollave të mesme të Komunës së Gjakovës kanë përfituar bursa dhe janë duke I marrë bursat për 2 vite si dhe 5 studentë janë përfitues të bursave. Të gjithë të rinjtë pa dallim pa dallim feje, race, gjinie për kryerjen e praktikave mësimore pranë institucioneve komunale iu ofrohen mundësi të barabarta.
18. Ferizaji
Komuna e ferizaj-it ka punuar edhe në formimin dhe konsolidimin e Komitetit
Lokal të Veprimit për Monitorimin e Punës së Fëmijëve, për çka me dy zyrtarë social është vijuar trajnimet në IPS pranë MPMS për përkrahjen dhe mbrojtjen e fëmijëve nga punët e rrezikshme.
Është prezantuar edhe në seminaret për të drejtat e njeriut, në trajnimin për procesin e riintegrimit të personave të riatdhesuar për çka edhe në vazhdimësi bashkëpunohet me Zyrën komunale për riintegrim çdo herë në koordinim me sektorin e Shëndetësisë, duke u ofruar shërbime sociale e shëndetësore personave në nevojë. (gjashtë familje të riatdhesuara i kemi përfshirë në Skemën e Asistencës Sociale. Udhëheqës i Sektorit të Mirëqenies Sociale ka raportuar rregullisht në MAPL për Përformancën e Komunës së Ferizajt në fushën sociale e cila ka reflektuar mjaft pozitivisht në vlerësimin e indikatorëve për shërbimet sociale ndaj qytetarëve në nevojë.
Gjatë tërë vitit, nga qytetarët na janë adresuar gjithsej 2457 kërkesa ku hyjnë edhe kërkesat në Qendrën për Punë Sociale, prej të cilave 267 për njohjen e të drejtës për
67
ndihma nga skema sociale; 233 sosh janë miratuar ndërsa 34 të refuzuara, 34 janë në rishqyrtim nga komisionet e ministrisë përkatëse.
Nga numri i tërësishëm i kërkesave, vetëm për artikuj ushqimorë e higjienik ishin 1680, të cilat edhe janë përkrahur.
Ndërsa për trajtime sociale rehabilituese e shëndetësore, për çështje të banimit
etj, na janë drejtuar 266 qytetarë me kërkesa prej të cilave 130 janë miratuar në favor të palëve ndërsa 136 kërkesa janë refuzuar, disa për shkaqe të kritereve të gjendjes ekonomike, por edhe të tjerat që kërkojnë të ndihmohen rregullisht, çka është e pa mundur nga se nuk mjafton buxheti i subvencionuar dhe ndihmat mund të përfitohen si momentale të njëhershme.
Nga subvencionet kemi përkrahur 1790 familje, me artikuj ushqimorë e higjienik
në vlerë të: 33 530 €. Me mjete materiale financiare për nevoja të trajtimeve të shërimit të rasteve me
nevoja emergjente kemi përkrahur 130 raste me 29 724 €. Në sferën e banimit-strehimit këtë vit është punuar mjaft dhe definitivisht është
zgjidhur çështja e strehimores kolektive- barakave duke ndërtuar objektin e banimit në fshatin Dubravë për 13 familje. Mandej kemi identifikuar një rast të rëndë, familje pesë anëtarësh dhe pas shumë angazhimeve të zyrtarëve të DSHMS-së dhe QPS-së, kemi ofruar shërbime në rregullimin e dokumentacionit për skemën e asistencës sociale dhe të njëjtës nga një donator i është ndërtuar shtëpia në fshatin Sojevë.( Nafije Bytyqi- Dragoshi).e cila është kryefamiljare dhe ka katër fëmijë.
Ndërsa nga buxheti i komunës u janë ndërtuar 4 familjeve,rasteve sociale shtëpitë për banim. Asistenca Sociale
Në Qendrën për Punë Sociale është punuar konform ligjeve dhe kritereve për realizimin e asistencës sociale nga rreth 1 350 familje me mbi 6000 anëtarë. Numri i përfituesve është relativ dhe lëvizë nga muaji në muaj, p.sh në muajin e fundit – në Dhjetor në skemën e ndihmave sociale ishin 1326 familje me 6557 anëtarë, shuma e mjeteve për këtë muaj ishte 88 240 €. Shuma e mjeteve të shpërndara nga buxheti qendror, i MPMS për vitin 2010 ishte 1 071 932 €.
Në Skemën përgjatë tërë vitit janë përfshirë 15 420 familje me rreth 72 000 anëtarë
të cilët kanë përfituar gjithsej 1 056 875 €, ose mesatarisht për çdo muaj kanë përfituar nga 1285 familje me pagesë mesatare mujore totale prej 88 072 €.
68
Vlen të përmendet se në mungesë të buxhetit për muajin Mars, nga Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, 249 familje nuk janë përfshirë në pagesat e Marsit, por të cilat u janë kompensuar në fillim të Majit duke u dhënë nga dy paga.
Për këtë arsye ne kemi qenë nën presion të rasteve skamnore për ti ndihmuar
nga subvencionet, në furnizim me artikuj ushqimorë nga se u kanoset rreziku nga uria. Në projektin e MPMS për punësimin sezonal tre mujor të rasteve sociale janë përfshirë 12 raste.
Përveç ndihmave nga subvencionet e komunës, asistencës sociale përkrahëse nga Qeveria, qytetarët janë përkrahur edhe në forma të shërbimeve sociale të ndryshme të ofruara nga stafi i DSHMS-së dhe nga nëpunësit e shërbimeve sociale të QPS-së. Shërbimet Sociale Në sferën e shërbimeve sociale janë përfshirë të gjitha rastet që kanë kërkuar trajtime dhe zgjidhje profesionale të çështjeve dhe nevojave të ndryshme.
- Me sjellje delikuente të të miturve janë evidentuar dhe trajtuar 208 raste. - fëmijë me sjellje asociale janë referuar dhe trajtuar 57 raste. - fëmijë të keqtrajtuar të cilët kanë përfituar shërbime sociale mbrojtëse nga
nëpunësit - social ishin 29 viktima të keqtrajtimit. - fëmijë të lënë pas dore, të cilët janë vendosur në strehim familjar me pagesë nga
150 € - nga fondi i DMS, janë 5 raste, d.m.th janë aktive 5 familje strehuese. - fëmijë pa përkujdesje prindërore, të strehuar tek të afërmit me pagesë janë 33
raste, - ndërsa strehuesit përfitojnë nga 75 € në muaj. - fëmijë me aftësi të kufizuar, aplikues për ndihmë materiale për familjen ishin 141
raste - që përfitojnë nga 100 €. - kërkesa për besim të fëmijëve dhe kontakt kishte në 39 raste. - kujdestaria ndaj fëmijëve ishte rregulluar për 112 raste. - fëmijë të braktisur kishte 8 raste për një vit. - për adoptim janë ushtruar 6 kërkesa, ndërsa të mëhershme ishin 16 sosh. - dhunë në familje të deklaruar kishte vetëm 15 raste. - viktima të trafikimit ishin 7 raste të cilat janë duke u trajtuar në vazhdimësi. - Çrregullime bashkëshortore kishte në 66 raste, ndërsa në procedurë janë 111, pra
45 të mëhershme. - të moshuari pa përkujdesje familjare janë të evidentuar 15 raste. - përdorues të substancave narkotike janë të raportuara 3 raste - martesa e të miturve ka pasur në dy raste, të cilat edhe janë trajtuar në mënyrë - institucionale.
69
Gjatë vitit janë trajtuar 409 klient tjerë (jashtë kategorive të përmendura) psh; lëshimi
i vërtetimeve për nevoja të ndryshme të qytetarëve. Në koordinim me gjykatën dhe policinë, kemi zhvilluar disa aktivitete për largimin
e lypësve në përgjithësi, e veçmas atyre që përdornin fëmijë për këtë qëllim. Të tilla raste janë depërtuar nga qyteti ynë mbi 30 persona(me vendime të Gjykatës Komunale).
Në terren janë vizituar mbi 145 familje si raste më emergjente me nevoja për
shërbime sociale, jo pak rasteve u kemi ndihmuar në rregullimin e dokumentacionit të nevojshëm për realizimin e të drejtave të tyre në skemat sociale, pensione apo për strehim institucional në shtëpinë për të moshuarit pa përkujdesje familjare.
Pas bartjes së kompetencave nga niveli qendror në atë lokal, me Qendrën për punë Sociale menaxhon DSHMS, së cilës edhe i raporton Drejtori i QPS-së në mënyrë të rregullt për aktivitetet profesionale në dy sektorët: asistencë sociale dhe shërbime sociale. Pason raporti vjetor i kësaj qendre: Në kuadër të QPS-së funksionojnë: Shërbimet sociale, asistenca sociale dhe shërbimet financiare.
Në kuadër të shërbimeve sociale është punuar me këto kategori:Fëmijët me sjellje asociale,delikuentet e mitur, fëmijët e keqtrajtuar, fëmijët në strehim familjar me pagesë, me familje strehuese, fëmijët pa përkujdesje familjare te të afërmit me pagesë dhe pa pagesë, fëmijët me aftësi të përhershme të kufizuara,besimin e fëmijëve dhe kontaktimin, kujdestarinë ndaj fëmijëve, fëmijët e braktisur, kërkesat për adoptim, dhunën në familje,viktimat e trafikimit, marrëdhëniet e çrregulluara bashkëshortore, mbrojtjen e personave të moshuar pa përkujdesje familjare,klientë tjerë(regjistrimi i mëvonshëm i fëmijëve dhe caktimi i emrit, vërtetime që nuk është shfrytëzues I ndihmës sociale, që është shfrytëzues i ndihmës sociale, që i kanë kryer obligimet ligjore ndaj familjes, që është nën kujdestari),puna e rrezikshme e fëmijëve, përdorimi i substancave narkotike,përdoruesit e alkoolit, martesa e të miturve.
Në kuadër të sas-it është punuar në kategorinë e parë dhe të dytë, me kërkesën e QPS-së , DNS-Prishtinë i ka ndihmuar -5- familje me para prej 100 €.
Me qëllim të ngritjes profesionale janë organizuar dhe mbajtur mbi 20 trajnime
me tema të ndryshme në fushën sociale, ku kanë marrë pjesë nëpunësit e shërbimeve sociale dhe skemës sociale. Janë mbajtur shumë takime mbi procesin e decentralizimit të shërbimeve sociale, takimi i fundit është mbajtur në Tiranë, ku është diskutuar për të arriturat gjatë takimeve të mëparshme mbi procesin e decentralizimit të shërbimeve sociale.
70
Janë mbajtur dy konferenca:
1. Konferenca e parë vjetore për shërbimet sociale në Kosovë, me temën:Sfidat dhe mundësitë në ofrimin e decentralizuar të shërbimeve sociale,
2. Konferenca Rajonale për shërbimet sociale rreth decentralizimit të shërbimeve sociale.
Për herë të parë në historikun e QPS-së, nëpunësit e shërbimeve sociale kanë marrë pjesë në trajnime jashtë vendit si në : Shqipëri, Maqedoni dhe Bullgari.
Buxheti i QPS-së është menaxhuar sipas nevojave të qendrës edhe pse buxheti për vitin 2011 ka qenë i zvogëluar për 6000 € në krahasim me vitin 2010 për mallra e shërbime.
Prandaj buxheti I pamjaftueshëm për vitin 2011 do të na shkaktojë probleme
edhe në vitin vijues për shkak se në vitin 2012 na bartet borxhi i vitit 2011 për furnizuesit në shumën prej 2218 €.
Është bashkëpunuar me Institucionet komunale, shkollat,gjykatat,shërbimet mjekësore,shërbimin policor,organizatat qeveritare dhe jo qeveritare, vendore dhe ndërkombëtare, familjet , me qëllim që rasteve sociale ti ofrohet ndihmë, në kuadër të suazave ligjore në fuqi.
Po ashtu është bërë përzgjedhja e -10- familjeve për ndërtimin e shtëpive, ku nga ana e komisionit prej -6- anëtarëve janë përzgjedhur -4- familje, të cilave u janë ndërtuar shtëpitë .
Në QPS-së gjatë vitit 2011 janë lajmëruar -10- persona –familje- të riatdhesuara , prej tyre -6- persona apo familje kanë fituar të drejtën në asistencë sociale, -1- prej tyre është refuzuar, -3- tjerë nuk e kanë sjellë ende dokumentacionin e nevojshëm. Në vitin 2011 ka pasur -437- kërkesa më pak për ndihmë sociale se në vitin 2010. Fëmijët e keqtrajtuar
Gjatë vitit 2011 kemi pasur -12- raste, kurse rastet aktive të viteve të mëparshme janë 17 raste, gjithsej janë 29 raste që punohet me to. Fëmijët në strehim familjar me pagesë
Gjatë vitit 2011 janë evidentuar -4- raste të reja, kurse raste aktive të viteve të mëparshme janë -1-, gjithsej janë 5 raste që punohet me to. Fëmijët me aftësi të kufizuara të përhershme
71
Gjatë vitit 2011 janë evidentuar-26- raste të reja, 10 raste janë të aprovuara , -13- të
refuzuara,-2-raste janë në procedurë,aktive të viteve të mëparshme janë-119, gjithsej janë -145-raste që punohet me to. Kërkesa për besimin e fëmijëve dhe kontaktim.
Gjatë vitit 2011 janë lajmëruar -2- raste të reja ,kurse raste aktive të viteve të mëparshme janë-37-, gjithsej janë -39-raste që punohet me to. Kujdestaria ndaj fëmijëve
Gjatë vitit 2011 kemi pasur -19- raste të reja, ndërsa 93 raste të viteve te mëparshme , gjithsej -112- raste aktive që punohet me to. Fëmijët e braktisur
Gjatë vitit 2011 janë evidentuar -8- raste të reja, fëmijë të braktisur të porsalindur, ndërsa -42- raste janë të bartura nga viti i kaluar.
Fëmijë të braktisur më vonë janë 50 raste aktive. Kërkesa për adoptim gjatë 6 mujorit të parë të vitit 2011, janë -3-raste të reja ,-22- të viteve të mëhershme, gjithsej-25- raste aktive. Dhuna në familje
Gjatë vitit 2011 janë lajmëruar -8- raste të reja , ndërsa -15- raste janë aktive të viteve të mëparshme, gjithsej, janë -23- raste që punohet me Viktima të trafikimit
Gjatë vitit 2011, janë evidentuar-0- raste të reja, -7- raste janë të mëhershme , gjithsej janë -7- raste që punohet me to. Çrregullimet bashkëshortore
Gjatë vitit 2011, janë lajmëruar -45- raste të reja, kurse aktive janë -66, nga vitet e përparshme, gjithsej janë -111- raste që punohet me to.
Gjatë vitit 2011 nuk kemi pasur familje strehuese, -4- familje strehuese të viteve të përparshme janë aktive,, gjithsej janë -4- familje strehuese që punohet me to.
Gjatë vitit 2011 kemi pasur -5- raste të reja të të moshuarve pa përkujdesje familjare, ndërsa -10- gjithsej janë -15- raste aktive.
72
Fëmijët pa përkujdesje familjare. ”SHPMPF” 16. Klient tjerë
Gjatë vitit 2011,janë lajmëruar -307-raste aktive të viteve të mëhershme janë -102- gjithsej janë -409 raste që është punuar gjatë vitit 2011. Puna e rrezikshme
Gjatë vitit 2011, është evidentuar -1- rast i ri, kurse -30- raste të mëhershme aktive, gjithsej janë -31- raste aktive që punohet me to.
Përdoruesit e substancave narkotike
Gjatë vitit 2011, kemi -1-rast, ndërsa -2- raste janë të viteve të, gjithsej janë -3-raste aktive. Përdoruesit e alkoolit
Gjatë vitit 2011 nuk kemi pasur asnjë rast të ri e as në vitet e mëhershme nuk kemi pasur asnjë rast. Martesa e të miturve
Në vitit 2011, kemi pasur -1- rast të lajmëruar, ndërsa -1- rast i viteve të mëhershme, gjithsej -2- raste aktive që punohet me te. SEKTORI I RINISË Organizimet:
Debat me të rinjtë; Debat me klubin e debateve “Activa” në Ferizaj, ku temë e debatit ishte “Aplikimi i votimit elektronik në Kosovë, përparësitë dhe mangësitë”.
Ekspozitë me fotografi të aktiviteteve rinore; Shpallja e esesë më të mirë për shkollat e mesme na bashkëpunim me KNF-në
Muzikë me Dj; Hip&Hop dhe Rap etj. Përformuan afro 30 grupe.
Program me shkollat fillore dhe të mesme për shënimin e Ditës së Pavarësisë; Muzikë me grupet rinore RAP&HIP HOP;
73
Fushatë sensibilizuese për Ligjin për fuqizim dhe pjesëmarrje të rinisë (11 mars 2011);
Hapja e ekspozitës me aktivitetet rinore në hollin e Kuvendit Komunal të Ferizajt me temën “Rinia pjesë e vendimmarrjes”(11 mars 2011);
Organizimi i dy punëtorive për Planin e Veprimit për Rini në bashkëpunim me KVRK-në.
Mbajtja e takimeve të rregullta dy herë në muaj me bashkëpunëtorët e Qendrës Rinore dhe të Sektorit të Rinisë, Organizatat jo-qeveritare, shoqëria civile etj. Këto takime janë të karakterit konsultues rreth mundësisë më të madhe të bashkëpunimit dhe aplikimit në grante të ndryshme OJQ-të tona, koordinimin e aktiviteteve etj.
Organizimi i ekspozitës së dy piktorëve të rinjë: Albrim Tahiri dhe Ermir Zhinipotoku
- Përformimi i rock grupeve të reja ferizajasve; - Poezi dhe ese nga nxënësit e shkollave fillore dhe të mesme; - Organizimin e kursit të Informatikës dy herë në javë, 15 nxënës nga mosha 14- - 18 vjeç;
Film dokumentar “Shtëpia ime e dytë” për punën vullnetare të bashkëpunëtorit
të Qendrës së Rinisë-Korab Vranovcit nga organizata joqeveritare “Hendikos”. Organizimi i Ditës Botërore të Rinisë-12 gusht; së bashku me organizatat joqeveritare, bashkëpunëtorët e Qendrës së Rinisë bën disa aktivitete: anketën me të rinjtë ferizajas për problemet e rinisë, përformancë se si e kalojnë të rinjtë kohën e lirë.
Organizimi i Ditës së Rinisë - 19 shtatori. ) - Departamenti i Rinisë për Javën e Rinisë, koncert me moton: “Kosova është e re” në sheshin e qytetit Bashkë organizimet e Sektorit të Rinisë.
Organizimi i ekspozitës për nderë të 8 marsit me Shoqatën e Artistëve dhe Artit pamor “Zef Kolombi”,organizim ky për shënuar Ditën Ndërkombëtare të Gruas; Organizimi i kursit të gjuhës angleze në bashkëpunim me OJQ-në NSY, i cili organizohet dy herë në javë Promovimi i librit “Jeta e një femre - pjesa e dytë” të autores Qëndresa Halili; Bashkë organizimi i Qendrës së Rinisë me Këshillin e Veprimit Rinor Komunal (KVRK) për shënimin e Javës së Rinisë-Ferizaj 2011.
74
Aktivitetet e zhvilluara në qendrën rinore nga institucionet dhe organizatat rinore :
- Lëvizja rinore “Koha”- dy herë në javë organizon takim me anëtarët e saj të
Ferizajt; - Shkolla fillore “Jeronim De Rada” – prova për shfaqje tri herë në javë. - Shkolla mesme “Faik Konica” – organizim për ditën e shkollës; - Prova për filmin “Aventurat e Bakit” – nga Ali Krasniqi çdo ditë punë; - OJQ PEN- ligjëratë “A e din se e ke AIDS-in” me nxënësit e shkollave të
mesme “Kuvendi i Arbërit” shfaqja e filmit dokumentar të metrazhit të shkurtër për AIDS-in;
- KFOR-i me Ansamblin e valleve “Kastrioti” – vallëzim Zumba tri herë në javë; - Shkolla fillore “Gjon Sereqi” – organizim për ditën e shkollës; - Minoritetet në ditën e flamurit të tyre; - Shoqata e piktorëve “Zef Kolombi” organizimin e dy takimeve me anëtarët e
saj; - Grupi i fëmijëve “Xixëllonjat” një herë në javë ushtrime; - Shoqata humanitare “Feniks” – koktej me rastin e katërvjetorit të punës; - Shkolla fillore “Jeronim De Rada” – organizim për ditën e shkollës; - Shkolla fillore “Ganimete Tërbeshi” – organizim për ditën e shkollës; - USAID-i amerikan për shpërndarjen e aplikacioneve për ndërmarrësit e rijnë; - Shoqata “Ti gëzojmë fëmijët”; - Shkolla fillore “Jeronim De Rada” – prova aktrimi; - Shkolla e Mesme Teknike “Pjetër Bogdani” – prova aktrimi; - Shoqata “Hendifer” – organizim për pikturim të personave me aftësi të - kufizuara, muaji i integrimit të personave me aftësi të organizuara;
Organizimi për Halloween Day nga nxënësit e shkollave të mesme; Agjensioni Tatimor i Kosovës – ligjëratë me bizneset ferizajasve; Këshilli i Veprimit Rinor Komunal dhe organizata joqeveritare “INOVATIO – LAB”, takim me te rinjtë ferizajas.
9 PËRMBLEDHJE NGA DISA SFIDAVE KRYESORE DHE VËSHTIRËSIVE GJATË ZBATIMIT TË PLANIT TË VEPRIMIT
1. zotimin e buxheteve specifike përkitazi me veprimet në dokumentin e planit të veprimit dhe koordinimin institucional.
75
2. krijimi i bazës së të dhënave, përditësimi dhe përdorimi i saj nga të gjithë institucionet e parapara në planin e veprimit që pritet të kontribuojnë ne proceset të kthimit dhe të ri-integrimit, shëndetësisë
3. ndërmarrja e aktivitete integruese, kryesisht ato me qëllim punësimin e të
kthyerve,
4. ndërmarrja e aktivitete integruese, kryesisht ato me qëllim integrimin e komuniteteve në shkolla veçenarisht në arsim të jo obligueshem,
5. koordinimi me donatoret dhe krijimi i kushteve për rritjen e qëndrueshmërisë se investimeve të donatoreve
6. forcimi i mekanizmave monitorues dhe raportues për aktivitetet e mbajtura,
7. analiza të thelluara të arritjeve dhe sfidave të deritanishme dhe përcaktimi i trendëve
8. koordinim me i mirë institucional në aktivitetet ku përfshihen qeverisja lokale dhe ministri të linjës,
9. krijimi dhe funksionalizimi i bazës se të dhënave në mënyrë të veçante për të matur progresin si dhe për të monitoruar fenomene, si braktisja e shkollës, etj., në mënyrë që të zbatohen qasje adekuate dhe efektivisht si kundërpërgjigje të këtyre fenomeneve.
10 REKOMANDIMET
1. Institucionet përgjegjëse duhet të bëjnë zotimin e buxheteve specifike përkitazi me veprimet në dokumentin e planit të veprimit dhe koordinimin institucional.
2. Ministrit duhet te krijojnë bazën e të dhënave dhe të bëjnë përditësiminë dhe përdoriminë e saj nga të gjithë institucionet e parapara në planin e veprimit që pritet të kontribuojnë në proceset të kthimit dhe të ri-integrimit, shëndetësisë dhe të Arsimit
3. Institucionet përgjegjëse duhet të ndërmarrin aktivitete integruese, kryesisht ato
me qëllim punësimin e të kthyerve,
76
4. Ministria përkatëse të ndërmerr aktivitete integruese, kryesisht ato me qëllim integrimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në shkolla veçenarisht në arsim të jo obligueshem,
5. Institucionet ne nivel qendror dhe ato lokal duhet te bëjnë një koordinim me efikas me donatoret në menyrë që të krijohen kushte për rritjen e qëndrueshmërisë se investimeve të donatoreve
6. Duhet të bëhët forcimi i mekanizmave monitorues dhe raportues për aktivitetet e mbajtura për zbatimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit të Integrimit të Komuniteteve Rom, shkali dhe Egjiptian.
7. Institucionet duhet të bëjnë një analizë të thelluar të arritjeve dhe sfidave të deritanishme dhe përcaktimi i trendëve në zbatimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit
8. Arritja e një koordinimi me të mirë institucional në aktivitetet ku përfshihen qeverisja lokale dhe ministri të linjës,
11 RAPORTI NË NIVEL QENDROR
77
1. MINISTRIA E ARSIMIT, SHKËNCËS DHE TEKNOLOGJISË
Sektori:
EDUKIM
Qëllimi:
Ndërtimi i sistemit arsimor cilësor dhe gjithëpërfshirës, të bazuar në drejtësi, barazi dhe respekt për diversitetin, qe i kontribuon integrimit të plotë të komuniteteve Roma, Ashkali dhe Egjiptas ne shoqëri.
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndermarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.1 Përfshirja e
edukatoreve roma,
ashkali dhe egjiptas kan
ofruar asistentëve të tyre
ne nivelin parafillor dhe
parashkollor
1.1.1 Hulumtohen nevojat
për arsimin
parashkollor dhe
parafillor
Ekziston nevoja për Arsimin parashkollor dhe parafillor. Me
ligjin e ri prej 2015 do ta bëhët obligativ
Ligji për arsim parauniversitar është miratuar në Parlamentin e Rebublikës Kosovës në nëntor 2011, ku është paraparë dhe arsim parafillor dhe sipas dispozicione do ta aplikohet pas 2015
MASHT
DKA,
Shkolla, Insti-
tucionet parashkoll
ore
2009 -2010
€ 1,987,800
78
1.1.2 Identifikohen
edukatoret e
kualifikuar dhe
asistentët nga
radhët e
komuniteteve
roma, ashkali,
egjiptas dhe
kyçen ne
sistemin arsimor
1.1.2. Janë identifikuar, trajnuar dhe punësuar 3 edukatore
roma, ashkali dhe egjiptian për arsim parafillor në Prizren
Janë punësuar nga fondet e Qeverisë së Kosovës ma sakt nga
buxheti komunës. Buxheti është 12. 600 Euro për një vjet.
Kontrata është deri 01.09.2012, me mundësi vazhdimit.
Balkan Sunflowers Kosova ka identifikuar, trajnuar dhe punësuar 4 edukator (facilitator) për të punuar në programet parafillor dhe parashkollore të projektit të Balkan Sunflowers i quajtur Rrjeti i Qendrave për mësimnxënie që implementohet në 4 lokacione: Fushe Kosovë, Plemetinë, Gracanicë dhe Shtime. Facilitatoret punojnë me orar të plotë që nga viti 2008.
MASHT/Komunat
Balkan Sunflowers Kosova
2011
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimsi)
12. 600
Euro
1.1.2 dhe 1.1.3 € 15000
1.1.3 Ofrohen mbështetje për
edukatoret e ardhshëm
ne forme studimi,
vendeve të punës dhe
praktikes dhe programe
akredituese të aftësimit
1.1.3 Ministria e Arsimit, Shkences dhe Teknologjise
(MASHT) në bashkëpunim me organizata Qendra për Arsim të Kosovës (KEC), Save the Children, Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët (UNICEF) ka
organizuar trajnime për edukatore lidhur me metodologjinë
Majeutika, Hap pas hapit, Mozaiku të cilët edhe janë
certifikuar. Pjesëmarrja në këtë nivel është në favor femrës
MASHT/ Sektori i arsimit
parashkollor
Maj 2011
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
79
1.2 Aftësimi dhe riaftësimi i mësimdhënësve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas ne shkollimin e obligueshëm
1.2.1 Identifikohen mësimdhënësit qe janë të gatshëm të punojnë ne arsim
1.2.1 Janë identifikuar 12 mësimdhënësit cilat janë të gatshëm të hyjnë në punë kur paraqitet nevoja nga komunat. Buxheti i limituar e komunës paraqet një problem për paga të arsimtareve. Janë identifikuar 3 mësimdhënëse që do ta punojnë kryesisht në arsim fillor më krijimin e vendeve të reja të punës.
MASHT Universite
ti i Prishtinës
2009 -2014
1.2.2 Hulumtohen nevojat për avancimin profesional
1.2.2
1.2.3 Organizohen trajnime për mësimdhënës pa shkëputje nga puna
1.2.3Në Fakultetin Edukimit nga nëntorit 2010 është startuar programi rikualifikimit i mësimdhënëseve pa shkëputja nga puna dhe programi vazhdon deri 2015, ku janë përfshirë gjitha mësimdhënës pa dallime sipas vitin e lindjës.
MASHT 2011
1.2.4 Krijohen mundësi për studentët nga këto komunitete qe të punojnë dhe të studiojnë paralelisht
1.2.5 Organizohen
shkollat verore për mësimdhënësit roma, ashkali dhe egjiptas
1.2.5. MASHT në bashkëpunim me KFOS-in ka organizuar një shkollë verore një javore në qershor 2011 në Durrës, pjesëmarrës e shkollës verore ishin 55 nxënës dhe mësimdhënës romë. Shkolla verore për mësimdhënësit rom, ashkali dhe egjiptian do të organizohet serish në verë 2012. Programi do financohet nga MASHT dhe Fondacioni Kosovar për
Shoqëri të Hapur (KFOS). Do kushton diku rreth
20.000 Euro. Planifikohet të marrin pjesë 16 mësimdhënës dhe 16 nxënës shkollës mesme.
1.2.5. MASHT/ KFOS
1.2.5. Qershor 2011
1.2.5. 25.456.75 €
80
1.2.6 Aftësohen mësimdhënësit Rome ne gjuhën rome
1.2.7 Ofrohen kurse të
gjuhës rome për mësimdhënësit Romë
1.2.6, 1.2.7 Është trajnuar një mësimdhënësi gjuhës rome lidhur me metodologjinë, drejtat e fëmijëve dhe respektimi i diversitetit i cili në vitin shkollor 2011/ 2012 ka vetëm 8 ore mësimi.
MASHT
2011
Buxheti 350 Euro
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali
dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.3 Ofrimi i programeve ri-integruese për fëmijët e kthyer nga diaspora
1.3.1 Identifikohen familjet e kthyera nga jashtë
1.3.1 Brenda kësaj periudhe janë identifikuar 12 rom, 8 ashkalinjë dhe 6 egjiptianë të kthyer nga diaspora, mirëpo të dhënat nuk janë të plota nga të gjitha komunat. Të kthyerit janë nga komuna Istogut, Obiliqit( Plemetinë), Fushë Kosovës. Kurset e gjuhës për të kthyer mbahen nga komuna Në kuadër të projektit rrejti i qendrave për mësimnxënie, Balkan Sunflowers Kosova ka identifikuar rreth 20 fëmije nga komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptian të kthyer nga diaspora në Fushë Kosovë, Gracanic, Plemetin dhe Shtime.
MASHT DKA,
sistemi shkollor,
zyrat komunale
për komunitet
e
Balkan Sunflowers Kosova
2011 1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€ 248,000 € 15 000
81
1.3.2 Hartohen programet
për ri-integrim
1.3.2 Janë hartuar Strategjia dhe Plani Veprimit për Ri – integrim e Personave të Riatdhesuar si dhe Udhëzim Administrativ Përcaktimi i kushteve, kritereve dhe procedurave në përmbushjen e Strategjisë për Riintegrimin e Personave të Riatdhesuar, nr. 17/2010, data: 18.11.2010
1.3.3 Ofrohen kurse
gjashtë mujore për gjuhen e vendit
1.3.3 Në kuadër të projektit rrejti i qendrave për mësimënxënie, Balkan Sunflowers Kosova ka implementuar programin e klubit gjuhësor ku përveç fëmijëve që vijojnë mësimin në shkollën e rregullt, janë përfshirë rreth 20 fëmije nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian të kthyer nga diaspora
Balkan Sunflowers Kosova
2011
1.3.4 Nostrifikohen
dokumentacionet shkollore
1.3.4. Nostrifikon rregullisht dokumentacion shkollor për fëmijë të kthyer nga jashtë. Gjate vitit 2011, 162 dokumente janë nostrifikuar Në kuadër të projektit Mediatoret Arsimor, mediatoret e Balkan Sunflowers kanë asistuar familjet nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian të cilët janë kthyer ne Kosove ne nostrifikimin e dokumentacionit.
MASHT
Balkan Sunflowers Kosova
2011 Nuk kërkohet buxhet
1.3.6 Krijohet sistemi i organizuar ne përfshirjen e tyre ne sistemin e rregullt shkollor
1.3.7 Ofrohen tekste dhe materiale shkollor falas
për fëmijët
1.3.7. Janë siguruar gjitha tekste shkollore falas në shtator 2011-12 për të gjithë nxënësët komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. 175.000 Euro janë shpenzuar për tekste shkollore për arsim obligativë, për rreth 7400 nxënëseve te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian prej kl 1- kl 9. 1.3.7 Balkan Sunflowers Kosova ka ofruar materiale
MASHT
Balkan Sunflowers Kosova
2011 €175,000.
82
shkollore për 20 fëmijët e kthyer nga diaspora
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.4 Motivimi për pjesëmarrje të shtuar ne arsim
1.4.1 Organizohen fushata ndërgjegjësimi për prindër për regjistrimin me kohe të fëmijëve ne shkolle
1.4.1 Janë organizuar fushata ndërgjegjësim për prindër dhe falë përpjekjeve të MASHT-it me partner, brenda vitit 2010-211 është rritur për 14% përfshirja e fëmijëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në arsim. Fushatat kanë kushtuar 1100 euro MASHT-in. Fushatë nëdrgjegjësimi për regjistrim të fëmijëve në shkollë në komunën e Ferizaj, Gjakovë, Graçanicë, Lipjan, Mitrovicë, Istog, Pejë, Prizren , Rahovec.
Projekti The EU-MRSI project is implemented by Mercy Corps (EU-MRSI) zbatuar nga Mercy Corps bashkëpunim me Departamenti Komunale Arsimit, CEW dhe ekipin e projektit për të informuar janë organizuar vizita derë më derë për të inkurajuar familjet për regjistrimin e fëmijëve ne shkolla. Vizitat u zhvilluan në 54 familje. Përveç kësaj, janë vendosur shpalljet rreth Mëhallën e Romëve - Fidanishte / Rasadnik për të informuar familjet për regjistrimin e vitit të ardhshëm shkollor në shtator 2011. Ndihma është dhënë në jug dhe në veri Mitrovicës
janë siguruar pajisje për dy shkolla fillore. Në një
shkollë është krijuar një kabineti IT, makina fotokopje,
kompjuter lap top, pajisjet sportive, mikroskop,
materialet didaktike, libra dhe projektuesit janë dhënë
si pjesë e ndihmës së shkollës. Janë bërë riparime të
vogla të ndërtimit të objekteve sanitare janë kryer në
ndërtesën e një shkolle në jug, ku mësimin ndjekin
MASHT
DKA, sistemi
shkollor,
KFOS EU-MRSI /Mercy Corps
2011
1100 euro
2,000.00 €
€ 8000 euro 15. 000
83
fëmijët edhe nga komuniteti rom,ashkali dhe egjiptian.
Kjo godinë strehon nevojat e dy shkollave në dy
ndërrime, ky projekt ka kushtuar 15. 000
1.4.1 Balkan Sunflowers ka organizuar fushata ndërgjegjësuese për regjistrim të fëmijëve në klasën e parë. Përmes projektit Rrjeti i Qendrave për Mësimnxënie, gjate muajit Maj dhe qershor janë zhvilluar nga 2 takime me prindër te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian ne secilën qendër për mësimnxënie në Fushë Kosovë, Plemetinë dhe Gracanicë. Stafi i programit parashkollor ka informuar familjaret e fëmijëve te cilët kane vijuar programin parashkollor ne vitin paraprak rreth regjistrimit me kohe ne klasën e pare. Mediatoret Arsimor kane vizituar familjet të cilët kanë fëmije të moshës për klasën e pare dhe i kane informuar për regjistrim në klasën e parë. Në Fushë Kosovë, Balkan Sunflowers Kosova ka asistuar drejtpërdrejt duke dërguar të mjeku dhe po ashtu paguar kontrollimin e obliguar mjekësor të 12 fëmijëve rom të cilët pastaj janë regjistruar ne klasën e parë në shkollën Sveti Sava
Balkan Sunflowers Kosova
1 Maj –31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
1.4.2 Identifikohen nevojat e nxënësve qe nuk vijojnë mësimin me rregull
1.4.2. MASHT me Drejtoria Komunale e Arsimit (DKA) me identifikimin e 53 nxënës në Fushë Kosovë të cilët nuk ishin te integruar në arsim, ka bërë regjistrimin e tyre në arsimin e rregullt
Balkan Sunflowers me projektin e Rrjetit te Qendrave për Mësimnxënie, përmes takimeve me prindër dhe vizitave familjare vazhdimisht ka hulumtuar dhe vlerësuar nevojat për arsim cilësor te fëmijëve nga komunitetet rome, ashkali dhe egjiptian.
MASHT/DKA
Balkan sun
Flowers Kosova
2011
1 Maj - 31 Dhjetor (projekti ne vazhdi
€ 7000 euro
84
Balkan Sunflowers ka kryer një hulumtim ne 9 komuna te Kosovës rreth qeshjeve te edukimit te komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptian. Janë vizituar te gjitha familjet qe jetojne ne: Fushe Kosove, Obiliq, Graqanic, Shtime, Dubravë (fshat ne Ferizaj), Lipjan (me fshatrat Gadime, Medvec dhe Magure), Pejë, Gjakovë, Prizren. Rreth 2300 familje me rreth 13000 pjesëtar te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian janë vizituar dhe është mbushur një pyetësor me informata të ndryshme rreth nevojave arsimore. 33 persona kanë qene të involvuar në vizitë derë në derë në këto 9 lokacione. Në ketë hulumtim ka pasur edhe pyetje rreth fëmijëve të cilët nuk e vijojnë mësimin.
mësi)
1.4.3 Ofrohet shërbimi i transportit falas për fëmijët qe udhëtojnë me se 2 km ne ditë
1.4.3 DKA vazhdon të siguron transportin edhe më tej për nxënëse te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të cilët e kane shkollën në distancë prej 2 km
MASHT/DKA
2011
1.4.4 Ofrohet ushqim ditor falas për këtë kategori të fëmijëve
1.4.4 Projekti EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps bashkëpunim me Departamenti Komunale Arsimit Bazuar në kriteret e cenueshmërisë, 91 fëmijët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të riatdhesuar (nga Mëhallën e Romëve), i është siguruar dreka e shkollës gjithë vitit shkollor. Ushqimi janë të bazuara në standardet e Organiztat Botrore e Shëndetësisë (OBSH) ky aktivitet ka kushtuar € 2, 700. Balkan Sunflowers Kosova në kuadër të implementimit te projektit Rrjeti i Qendrave për Mësëmxënie ka ofruar ushqim të nxehte në 4 qendra për rreth 500 fëmije të cilët vijojnë programet e ndryshme.
MASHT
Komisioni Evropian
Balkan Sunflowers Kosova
2011 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimsi)
€ 2, 700 € 20 000
85
1.4.5 Ofrohen tekste dhe materiale shkollore falas
1.4.5 Janë siguruar gjitha tekste shkollore falas në shtator 2011-12 për gjithat nxënës komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. 175.000 Euro janë shpenzuar për tekste shkollore për arsim obligativë, për rreth 7400 nxënëseve te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian prej kl 1- kl 9. Projekti EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps bashkëpunim me Departamenti Komunale Arsimit bazuar në kriteret e cenueshmërisë, 91 fëmijët komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të riatdhesuar (nga Mëhallën e Romëve), janë pajisur me materiale shkollore (libra, çanta shkollore, lapsa, fletore, etj,) dhe rroba gjatë gjithë vitit shkollor. Vijimi i rregullt në shkollë vazhdoi të rritet si rezultat i drekave shkollore dhe furnizime arsimore e cila ka kushtuar 10,000 euro
Balkan Sunflowers Kosova ka ofruar materiale shkollore falas për rreth 500 fëmije te komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptian.
MASHT
Balkan Sunflowers Kosova
2011 1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
. 175.000 10,000 euro 1.4.5 € 3 000
1.4.6 Ofrohen ore plotësuese ne shkolle
1.4.6 Balkan Sunflowers Kosova me projektin Qendrat për Mësimnxënie programe të ndryshme edukative në 4 qendra. Fushë Kosovë, Plemetinë, Graqanic, dhe Shtime. Rreth 500 fëmijë të klasave 1 - 9 të shkollës fillore vijojnë programet e këtij projekti. 1. Programi parashkollor: Programi I parashkollor përgatitë fëmijët të fillojnë shkollimin duke ngritur vetëbesimin dhe zhvillimit gjuhësorë, zhvillimit të motorikësh, ushtrimeve me numra dhe aktiviteteve alfabetike. 2. Klubi gjuhësor: Siguron mbështetje shtesë gjuhësore për fëmijët e klasave 1 dhe dy të shkollës fillore.
MASHT/Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€ 175 000
86
3. Programi i ndihmës së detyrave të shtëpisë: Mbështet fëmijët në përfundimin e detyrave të shtëpisë. Njëkohësisht ushtron dhe i praktikon aftësitë akademike të nevojshme për fëmijët që ti kuptojnë mësimet në shkollë. 4. Programi i tutorëve (vullnetarëve): Nxënësit e shkollës së mesme dhe studentët nga fakulteti trajnohen se si të monitorojnë dhe tutorojnë, ndihmojnë fëmijët. Gjithashtu ky program I‟u ofron atyre një mbështetje financiare dhe akademike për studimet e tyre. Programi për zhdukjen e analfabetizmit të femrave 5. Programe për zhdukjen e analfabetizmit. 6. Programin veror MASHT-i ne bashkëpunim me KFOS-in ka organizuar orë plotësuese për nxënës të shollës fillore dhe të mesme në komunën e Istogut (fshati Gurrakoc) dhe Ferizajti (fshati Sallahane)
MASHT/KFOS
2011
6,119.04 €
1.4.7 Shkolla ne bashkëpunim me qendrat e komunitetit ofron lehtësime për kryerjen e detyrave të shtëpisë
1.4.7. Shkolla bashkëpunon me Qendrat komunitare, të mbështetura nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS) dhe projekti i Komisionit Evropian ofrojnë ndihmesë në kryerjen e detyrave të shtëpisë dhe mësime plotësuese për nxënësit e shkollave fillore, kurse të ndryshme për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, programe për të luftuar analfabetizmin duke përfshire edhe prindërit ne këto aktivitete te qendrës. Gjithsej gjate vitit 2011 janë përfshi 874 nxënës dhe prind,të cilët kanë kushtuar 78,018.51 Euro dhe pajisjet € 70,699.62
MASHT-KFOS/KE
2011 78,018.51 Euro dhe pajisjet € 70,699.62
87
1.4.8 Caktohen mësimdhënësit që punojnë me nxënësit me vështirësi në të nxënë
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.5 Krijimi i kushteve për vazhdimin e arsimimit pas shkollimit të obligueshëm
1.5.1 Themelimi i fondit për bursa
1.5.1 Janë krijuar kushtet ma të mirat për shkollim përmes lëthesimin regjistrimit si dhe bursave
Komuna e Mitrovicës bashkëpunim me projektin EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps bazuar në kriteret e cenueshmërisë nxënësve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në arsimin jo të obligueshëm ka siguruar një fond bursash ku janë ndarë 4 bursa për katër nxënës të cilët kanë plotësuar kriteret. Bursa, ishte në tridhjetë euro 30 në muaj, buxheti total ishte 1.080 €
MASHT
DKA/EU-MRSI,Mercy Corps
2009 -2017
€ 652, 000
1.080 €
1.5.2 Krijimi i komisioneve të përbashkëta të përbëra prej komunitetit, institucioneve dhe organizatave ndërkombëtare donatore për caktimin e kritereve
1.5.2 Është dhe janë caktuar kriteret për ndarjen e bursave. Komuna e Mitrovicës bashkëpunim me projektin EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps ka krijuar komisioni i përbashkët, e përbërë nga një njësi teknike, për zhvillimin e Nënkomiteti i Komitetit
Drejtues Lokal, i përbërë nga përfaqësues Vlerësimi
paraprak teknik (PTA), Organizata Jo Qeveritare( OJQ)-ve, dhe Drejtoria Komunale e Arsimit te Mitrovicës. Ky Komision e përbashkët është takuar gjatë gjithë vitit për të vendosur më poshtë: 1. Kriteret e vullnabilitetit për materialet shkollore,
MASHT, KFOS, KEC
€ 5,320
88
dreka dhe rroba. 2. Krijimin e qendrës së mësimit, si pjesë e sinergjisë ndërmjet dy projektit financuar nga BE s(EU-MRSI dhe Përmbledhje e veprimeve dhe aktiviteteve të kryera nën BE Mbështetje për Zbatimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit të Integrimit të Komuniteteve Rom,Ashkali dhe Egjiptian (EU-SIMRAES)) ku marrin pjesë 150 fëmijë janë mbështetur ne kryerjen e detyrave te shtëpisë, 80 fëmije para shkollor dhe në 20 pjesëmarrës kane kanë vijuar në klasat e shkrim-leximit. 3. Themelimin e bibliotekës në qendrën e të mësuarit. 4. Krijimin e qendrës së mësimit në kampin Osterode, ku një faciolitator dhe mësues janë angazhuar për të siguruar mbështetje për detyrat e shtëpisë dhe aktivitetet parashkollore deri në 20 fëmijëve të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian të cilët vazhdojnë të banojnë në kamp. 5. Kurse te gjuhës romë, dhe janë dhënë një herë në javë për të gjithë banorët (kryesisht të rinjtë), të cilët banojnë në Mëhallën e Romë, kursin kane vijuar 138 persona , ka kushtuar € 5320
1.5.3 Organizohen fushata ndërgjegjësimi për vazhdimin e shkollimit
1.5.3 Janë organizuar 6 fushata në nivel komunal për ndërgjegjësimin për vazhdimin e shkollimit në muaj maj
Balkan Sunflowers Kosova ka organizuar fushata ndërgjegësuese për nxënësit e klasave të 9 për regjistrim në klasën e 10.
MASHT, DKA,
Partner
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€ 300
1.5.4 Ofrohen kurse përgatitore gjatë vitit shkollor për regjistrim ne shkollën e lartë për nxënësit me rezultate
1.5.4 Balkan Sunflowers Kosova ka organizuar kurse përgatitore që nxënësit e klasave të 9 të kenë rezultate me të mira në testin kombëtar .
Balkan Sunflowers ka asistuar nxënësit të cilët kanë pasur vështirësi për tu regjistruar në klasën e 10.
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne
€ 3200
89
të dobëta vazhdimësi)
1.5.5 Caktohen kuotat për regjistrimin e nxënësve ne drejtime deficitare për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas
1.5.5. Janë rezervuar 84 vende për student komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në vitin akademik 2011/ 2012 sipas kuotave në UP dhe UPZ.
MASHT
2011
1.5.6 Rezervohen vendet në konvikt
1.5.6. Janë rezervuar vende në konvikt për studentët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të cilët nuk kanë mundësi financiare.
MASHT 2011
1.5.7 Organizohet mësimi i gjuhës rome për komunitetin rom i obliguar
1.5.7. Janë bërë gjithat përgatitjet dhe është filluar mësimi gjuhës rome si lëndë zgjedhore për nxënëse kl. 2 shkollës fillore në Prizren në 4 shkolla
MASHT 2011
1.5.8 Lirohen nga pagesa e konviktit nxënësit me gjendje të vështirësuar sociale
1.5.8. Lirohen disa studentet nga pagesa në konvikt me gjendje të vështirësuar sociale
UP/ UPZ
1.5.9 Lirohen nga pagesat e shërbimeve qe ofron Biblioteka
1.5.9
MASHT, Qendra e studenteve
2011/2012
1.5.10 Krijimi i skemës se studimeve jashtë vendit për gjuhen rome
1.5.10
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegj
Afati Kohor
Burimet
financi
90
ës are
1.6 Përfshirja e gjuhës rome si lëndë mësimore
1.6.1 Identifikohen ekspertët për hartimin e kurrikulit të gjuhës rome
1.6.1 Janë identifikuar 10 eksperte për hartimin gjuhës rome
1.6.2 Janë trajnuar 10 ekspertet për hartimin kurikulumit
MASHT
DKA
2009 -2017
€ 189,840
1.6.2 Organizohen trajnime për ekspertët për hartimin e kurrikulumit
1.6.3 Hartimi i kurrikulit për gjuhën rome
1.6.3 Eshtë hartuar kurrikula e gjuhës rome, e cila ka kushtuar 10500 Euro , Janë organizuar punëtori dhe diskutim publik për diskutimin e kurrikulës së gjuhës rome 2500 euro.
MASHT 2011 10.500 Euro
2500 euro
1.6.4 Organizohen punëtori me mësimdhënës për shqyrtim të kurrikulit
1.6.4 Janë organizuar 5 punëtori në 5 regjionet ( Prizren , F.Kosova, Gjilan, Gjakova dhe Peja)
MASHT 2011
1.6.5 Zyrtarizohet kurrikuli
1.6.5. Eshtë zyrtarizuar kurrikula gjuhës rome si lëndë zgjedhore me Udhëzim Administrativ numër 7/ 2010, datë 21.06.2010
MASHT 2011
1.6.6 Aftësohen mësimdhënësit për mësimdhënie ne gjuhën rome
Veprimet nga 1.6.1 deri në 1.6.6 kanë
përfunduar në vitin 2010
MASHT 2011
1.6.7 Organizohet mësimi i gjuhës rome për komunitetin rome
91
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.7 Programe plotësuese gjuhësore për fëmijët nga komunitetet roma, egjiptas dhe ashkali
1.7.1 Identifikohen nxënësit qe kane vështirësi ne përdorimin e gjuhëve zyrtare
1.7.1Në disa shkolla , ku ka pasur hapësirë janë organizuar kurse për gjuhën shqipe. 1.7.1 Balkan Sunflowers ofron kurse gjuhësore për fëmijët e komuniteteve rome, ashkali dhe egjiptian ne Fushe Kosove, Graqanice, Plemetine dhe Shtime. Klubi gjuhësor: Siguron mbështetje shtesë gjuhësore për fëmijët e klasave 1 dhe dy të shkollës fillore. Kurset gjuhësore ofrohen ne gjuhen shqipe (në përgjithësi për ashkali dhe egjiptian ne Fushe Kosove dhe Shtime) dhe ne gjuhen serbe (në përgjithësi për komunitetin rome nga Graqanic, Plemetine dhe një grup i romeve ne Fushe Kosove).
MASHT
DKA
1.7.1. Shkolla
Balkan Sunflowers Kosova
2010 -2015
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€225,000
1.7.1 € 28 000
1.7.2 Identifikohen nxënësit që kanë vështirësi në zotërimin e gjuhës rome
1.7.2
2011
1.7.3 Ofrohen kurse të gjuhës në të cilën nxënësit parashkollor vijojnë mësimin
1.7.3
92
1.7.4 Ofrohen kurse gjuhësore për prindër me qëllim të përgatitjes së tyre për të ndihmuar fëmijët në shkolle
1.7.4 Balkan Sunflowers Kosova ka ofruar punëtori për nënat dhe motrat (me te vjetra) të fëmijëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian ne Fushe Kosove dhe Shtime se si te punohet në shtëpi me fëmije.
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
1.7.4 € 12 000
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.8 Përfshirja e fëmijëve me aftësi të kufizuara ne sistemin e rregullt arsimor
1.8.1 Identifikohen fëmijët me nevoja të veçanta
1.8.1 Në Prizren janë identifikuar 2 fëmijë me nevoja të veçanta
MASHT
2010 -2017
1.8.2 Behet diagnostikimi i nevojave të fëmijëve
1.8.2. Procesi identifikimit është në vazhdimësi MASHT Në vazhdimësi
1.8.3 Hartohen plane individuale
1.8.3. Është hartuar plani individual dhe nga shtatori 2010 deri në maj 2011 është në pilotim
MASHT 2011
1.8.4 Ofrohen programe vetëdijësuese për prindërit
1.8.5 Ofrohen programe aftësuese për prindërit e fëmijëve me nevoja të veçanta
93
1.8.6 Organizohen trajnime për mësimdhënës qe punojnë me fëmijët me nevoja të veçanta
1..8.6 Janë organizuar trajnime për mësimdhënës që punojnë me fëmijët me nevoja të veçanta nga ana Ministrisë dhe partner ndryshme si Projekti Finlandez që mbështet zhvillimin e Arsimit Sektori në Kosovë (FSDEK). Janë organizuar me arsimtar komunitetit shumicë dhe nuk mundet precizohet buxheti vetëm për këta arsimtar .shumica aktiviteteve realizojmë bashkë me tjerë me qëllim për të bërë një integrimin më të mirë
MASHT, MSH,
FSDEK, Shkollat speciale
Në vazhdimësi
1.8.7 Stimulohen materialisht familjet e fëmijëve me nevoja të veçanta
1.8.7
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.9 Rritja e përfshirjes ne arsimin profesional
1.9.1 Hulumtohen nevojat për aftësim dhe zhvillim profesional të komuniteteve
1.9.1 Raporti ne Ministra e Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS),
1.9.1 Balkan Sunflowers Kosova ka bërë hulumtim në 9 komuna të Kosovës rreth edukimit të komuniteteve rome, shkali dhe egjiptian. Rreth 1300 familje janë intervistuar. Pyetësori përmban pyetje rreth shkathtësive profesionale dhe edukimit te tyre
MASHT
MPMS,
BSFK
2009 -2016
1 Maj – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€ 900,000
€ 7000
94
1.9.2 Identifikohen partnerët qe ofrojnë aftësim profesional
1.9.2 Janë identifikuar partnerët qe ofrojnë aftësim profesional (Shoqeria Gjermane për Bashkëpunim Ndërmonbetar (GIZ), Swiss Contact, Zhvillimi i skemave të trajnimit profesional dhe në kompani dhe Zhvillimi i aftësive për ndërmarrësi(KOSVET), Don Bosko, Qendrat rajonale për aftësim profesional, Prishtina, Prizren , Peja, Gjilan, Ferizaj
MASHT
1.9.3 Informohen pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali, egjiptian për shërbimet për aftësim profesional
1.9.3. Informimi bëhet nëpërmjet të pllakateve , posterave, medieve etj.
Komuna e Mitrovicës bashkëpunim me projektin EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps në Mëhallën Rome është mundësuar një stazh për gratë nga komunitetet rom,shkali dhe egjiptian përmes themelit e një salloni parukerie, ku gratë nga komunitetet rom,shkali dhe egjiptian kanë pasur mundësi të vijojnë këtë stazh. 61 anëtarët e komunitetit kanë marrë pjesë në programet e arsimit profesional, e cili ka kushtuar 35.000 €. 69 përfitues kanë filluar ose përfunduar kursin / programin e praktikës, i cili ka kushtuar € 25.000 euro.
MASHT, EU-MRSI / Mercy
Corps
35.000 €
. € 25.000
1.9.4 Organizohen kurse modulare për aftësim profesional ne baze të nevojave të identifikuara
1.9.4. Qendrat rajonale për aftësim profesional ofron module trajnimi për furrtari, pastiqeri, administrim biznesit, autoelektrik, Ujësjellës dhe ngrohja
Sipas informatave janë përfshiri 38 nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian dhe gjithat e kanë krye sepse është sistem modular. Punësimi është posaçërisht gjatë sezonesh
MASHT/Qendrat Rajonale
për aftësim
profesional
1.9.5 Organizohen kurse modulare të veçanta për ndërtim institucional të OJQ të komuniteteve roma, ashkali, egjiptas dhe stafin e ZKK-ve lidhur me menaxhimin
95
1.9.6 Hartohen politika favorizuese për punëdhënësit
1.9.6
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
1.10 Krijimi i skemës se granteve shkollore për komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas
1.10.1 Organizohet konferenca me donatore
Balkan Sunflowers Kosova ofron stimulime financiare për 45 vullnetare (tutorë) nga komunitetet rome ashkali dhe egjiptian qe nga viti 2008. Ne kompensim, ata bëjnë punë vullnetare 2 – 3 ore në ditë, 5 ditë në javë, duke ndihmuar fëmijët me te vegjël ne edukim. Vullnetaret marrin 40 euro ne muaj dhe materiale për shkolle.
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
1.10 € 21 500
1.10.2 Hapet fondi për dhënien e granteve
1.10.2
1.10.3 Formohet këshilli mbikëqyrës në nivel qendror me përfaqësim të MASHT, DKA dhe OJQ-të Roma, Ashkali, dhe Egjiptas
1.10.3
1.10.4 Mbikëqyret zbatimi i granteve shkollore nga këshilli i përberë
1.10.4
96
1.10.5 Hartohet skema e granteve shkollore
1.10.5 MASHT në bashkëpunim me projektin EU-SIMRAES zbatuar nga KFOS-i themeluar skemën e shkollës për grande shkollorë për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Përfituesit ishin 200 nxënës dhe 20 studentët,58 tutorët. I cili ka kushtuar për nxënës € 63,020.00 kurse për student € 20,160.00
MASHT/EU-
SIMRAES-KFOS
2011 € 63,020.00,
€ 20,160.00
1.10.6 Aplikuesit zbatojnë grantet shkollore që kanë për qellim përmirësimin e vijueshmërisë dhe zvogëlimin e analfabetizmit
1.10.6
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
2.1 Analiza e gjendjes lidhur me segregacionin dhe diskriminimin ne arsim
2.1.1 MASHT ne partneritet me OJQ-të organizon një hulumtim për praninë e segregacionit dhe diskriminimit ndaj komuniteteve roma, ashkali, egjiptas ne sistemin arsimor të Kosovës. Pritët qe kjo analize të sjell një pasqyre besnike të gjendjes ne këtë fushe dhe rekomandime konkretë për veprim
2.1.1 Balkan Sunflowers Kosova ka kryer një hulumtim në 9 lokacione të Kosovës rreth qeshjeve të ndryshme edukative. Hulumtimi ka pyetje rreth diskriminimit. Rezultatet do te publikohen në tetor të 2011.
MASHT, DKA
Balkan Sunflowers Kosova
1 Maj – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
2.1.1 € 8,000
97
Objektivi 1: Përmirësim i dukshëm i pjesëmarrjes ne arsim dhe i cilësisë se arsimit për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
2.2 Parandalimi i segregacionit dhe diskriminimit me akte ligjore
2.2.1 Miratimi i akteve dhe urdhëresave administrative për parandalimin akteve të segregimit
2.2.1 Ligjet arsimore, aktet nënligjore, strategjitë dhe vendimet e MASHT janë të bazuara në parimin e mos diskriminimit. Ka që dy raste në komunën e Gjakovës ka qenë një paralele kl 2 vetëm me nxënëset komuniteteve egjiptian 22 nxënëse dhe fale angazhimeve MASHT –it, DKA-se dhe Kryetarit komunës janë shpërndare dhe qe tash janë në paralele bashkë me nxënësit shqiptar. Njëjtë ka qenë edhe në Ferizaj
2.3.1 Janë organizuar 6 trajnime me stafin e Balkan Sunflowers Kosova rreth ndërmjetimit ne shkolla dhe punës me prindër, fëmije dhe mësimdhënës. Balkan Sunflowers është duke asistuar 13 mediator në punën e tyre. Këshilli i Evropës, ne bashkëpunim me Balkan Sunflowers dhe Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE-në), kane organizuar 2 trajnime per mësimdhënës te 9 lokacioneve (22 shkollave) dhe 13 mediatoret e Balkan Sunflowers Kosova.
MASHT
Balkan Sunflowers Kosova
2009
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi) KE dhe ESBE
€ 7,500
2.3.1 € 32 000
Objektivi 2: Parandalimi i diskriminimit dhe segregacionit ne sistemin e arsimit
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegj
Afati Kohor
Burimet
financi
98
ës are
2.3 Trajnime për punëtorë dhe zyrtare arsimi për eliminimin e paragjykimeve
2.3.1 Punëtorët dhe zyrtaret e arsimit trajnohen ne baze të programeve të veçanta për eliminimin e paragjykimeve, si dhe ne baze të programeve qe kane për baze qasjen e bazuar ne tolerance ndëretnike dhe ndërkulturore. Qëllimi i këtyre trajnimeve është ndërgjegjësimi për respektimin e diversitetit dhe pengimi i diskriminimit të qëllimshëm ose të paqëllimshëm
2.3.1 Trajnohen zyrtaret e arsimit për eliminimin i paragjykimeve me qëllim ndërgjegjësimit për respektimin e diversitetit dhe pengimi i diskriminimit të qëllimshëm ose të paqëllimshëm
MASHT, DKA
2009 -2010
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
2.4 Ngritja e vetëdijes të komunitetit roma, ashkali, egjiptas për format e diskriminimit dhe segregacionit ne arsim
2.4.1 Ndërtohet kapaciteti ne komunitetet Roma, ashkali, Egjiptas për njohjen e segregacionit ne arsim, dokumentimin dhe veprimet pasuese Kapacitetet e tilla do të jene ne funksione të
2.4.1 Hulumtimi mbi pozitën e komunitetet rom,shkali dhe egjiptian karshi sistemit arsimor të Kosovës me vështrim në segregim të nxënesve rom,shkali dhe egjiptian , në komunën e Gjilanit
Balkan Sunflowers Kosova me anë të projektit
MASHT, DKA,
sistemi shkollor/
KFOS
DKA/Balkan
2011
1 janar – 31
4,110.00 €
99
minimizimit të diskriminimit dhe segragacionit të këtyre komuniteteve ne sistemin e arsimit
Mediatorët Arsimor bën informimin dhe vetëdijesimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian rreth formave të ndryshme të diskriminimit dhe luftimin e tij.
Sunflowers Kosova
Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
2.4.1 € 4000
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
3.1 Aktivitete të përbashkëta me policinë e komunitetit lidhur me sigurinë
3.1.1 Formohet këshilli i sigurisë ne nivel komunal. Përbehet prej DKA, PK, përfaqësuesi i shkollës, i Këshillit të Shkollës, përfaqësuesi i komunitetit/OJQ
3.1.1 Në kuadër të marrëveshjes ndërministrore janë krijuar struktura komunale për sigurinë e komunitetit, në përbërje të departamenteve relevante të komunës, policinë dhe komunitetit.
DKA,
Sistemi shkollor
2009 -2012
€ 48,215
3.1.2 Këshilli i sigurisë identifikon rastet qe kane të bëjnë me cenimin e sigurisë se nxënësve ne shkolla
3.1.2
100
3.1.3 DKA lidh marrëveshje bashkëpunimi me policinë e komunitetit lidhur me ofrimin e sigurisë se nxënësve ne shkolla. Elementë të marrëveshjes janë patrullimi i rregullt, kujdestaria e një polici ne hapësirën shkollore aty ku ka raste, vizitat e PK ne shtëpi)
3.1.3 DKA, ka lidh marrëveshje bashkëpunimi me policinë e komunitetit lidhur me ofrimin e sigurisë se nxënëseve në shkolla
3.1.4 DK, shkollat dhe PK hartojnë planin e veprimi
3.1.4. Është hartuar plani veprimit
3.1.5 Mbahen takime të rregullta dy mujore mes DKA, shkollave, PK dhe përfaqësuesve të komunitetit
3.1.5 Takime mbahen sipas nevojës
3.1.6 Hartohen dhe publikohen raportet dymujore
Objektivi 3: Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtareve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
101
3.2 Masat për mosrespektimin të ligjit mbi shkollimin e obliguar
3.2.1 Identifikohen nxënësit qe kane braktisur shkollën
3.2.1 Në fund gjysmë vjetorin dhe në fund vitin shkollor identifikohen nxënësit qe kanë braktis shkollën Balkan Sunflowers Kosova në 9 komuna ka identifikuar nxënësit të cilët kanë braktisur mësimin përmes projektit mediatorët arsimor.
MASHT, DKA,
UNICEF, CRS
Balkan Sunflowers Kosova
2009 -2012
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
€ 242,000
3.1.3 € 6000
3.2.2 Identifikohen nxënësit qe nuk vijojnë shkollën rregullisht
3.2.2 Gjithashtu identifikohen nxënësit që nuk e vijojnë shkollën rregullisht.
MASHT 2011
102
3.2.3 Hartohen mekanizmat stimulues për kthimin e fëmijëve ne shkolle
3.2.3 Është hartuar plani i veprimit për parandalimin braktisjes shkollës nga ana nxënëseve 2009 -2015 MASHT ka shpërndarë Librat falas për gjithat nxënëset nga kl. 1- 9, arsim obligativ.
MASHT ka hartuar dhe është miratuar në Parlament Ligji për arsim parashkollor, fillor dhe mesme, shtator 2012 cili ka parapa gjithat masat për parandalimin braktisjes, gjithashtu janë identifikuar nxënëse të cilat kanë braktisur shkollën
Për vitin shkollor 2010/ 2011 shkollën fillor dhe të mesëm të ulët ka braktis numri total 1485 nxënës, ose 0.5%.
Shkollën në arsimin e mesëm të lartë ka braktis 3135 nxënës ose 2.9% , numri total.
3.2.3 Balkan Sunflowers Kosova ka organizuar programe motivuese për fëmijët të cilët kanë braktisur shkollën
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
3.2.4 Organizohen takime informative me komunitetet ne lidhje me detyrimet ligjore mbi arsimin e obliguar
3.2.4. Takime me prindër dhe nxënës të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Prizren, Ferizaj, Fushe Kosovë, Gjilan dhe Pejë,
3.2.4. Takime me prindërve dhe nxënësve komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Fushe Kosove, Obiliq, Graqanic, Shtime, Dubravë (fshat ne Ferizaj), Lipjan, Pejë, Gjakovë, Prizren.
MASHT
Balkan Sunflowers Kosova
2011
103
3.2.5 KPA monitoron mosrespektimin e ligjit dhe raporton institucionet përkatëse arsimore dhe ndërgjegjëson komunitetet për respektimin e ligjit
3.2.5 Ulje e numrit të nxënëseve që braktisin shkollën. Çdo vit rritet numri i nxënëseve të cilët regjistrojnë shkollën dhe zvogëlohet numri i atyre të cilët braktisin shkollën. Statistika janë lart përmendura. Statistika braktisjes vetëm për komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, nuk posedojmë, me instalimin dhe funksionalizimin sistemit SMIA në qershor 2012 do ta pajisemi edhe me statistika sipas etniciteti
3.2.6 Ndërmerren masa ligjore ndaj stafit të shkollës qe nuk raporton me kohe rastet e braktisjes dhe mos vijueshmërisë
3.2.6
Objektivi 3: Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtareve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
3.3 Koordinimi i politikave dhe aktiviteteve përmes takimeve të rregullta të MASHT, organeve komunale, DKA-se me organizatat e shoqërisë civile
3.3.1 Organizohen punëtori planifikimi mes MASHT, DKA, ZKK dhe OJQ-ve
3.3.1 MASHT ka bashkëpunim shumë të mirë me OJQ vendore dhe ndërkombëtare lidhur me arsimimin komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
3.3.1 Balkan Sunflowers Kosova mirëmban takime te rregullta me drejtoret e shkollave, mësimdhënësit e shkollave dhe Drejtoret e departamenteve arsimore në 4 komuna ku implementohet projekti Rrjeti i Qendrave për Mësimnxënie dhe shkëmbehen informatat rreth qeshjeve te edukimit te komuniteteve rome, shkali dhe egjiptian.
MASHT, DKA, ZÇK
Balkan Sunflowers Kosova
2009 -2017
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
3.3.1 € 200
104
3.3.2 Harmonizohen planet zhvillimore të DKA-se dhe të ZKK-se
3.3.2
3.3.3 Hartohet plani i përbashkët i veprimit me prioritete për periudhe trevjeçare
3.3.3
3.3.4 Prezantohen rezultatet e punëtorisë para grupeve të interesit
3.3.4
3.3.5 Mbikëqyrja e realizimit të planit nga zyrat komunale të arsimit dhe ZKK
3.3.5
3.3.6 Hartohet dhe publikohet raporti vjetor i progresit ne raportin e përgjithshëm të komunës
3.3.6 Aktivitete janë zhvilluar sipas nevojës në teren. Komunat e kanë objektiva të veta të cilët janë në përputhje me objektiva e Strategjisë për integrimin e komuniteteve rom, shkali dhe egjiptian, ku kryesorja është gjithë përfshirja . OJQ veprojnë në kuadër Strategjisë dhe çdo subjekt ose grupeve të interesit dhe raporton para, si përshembull MASHT raporton Zyrës për Qeverisje e Mirë, DKA Komunës , OJQ te Donatorë.
Objektivi 3: Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
105
3.4 Ndërtohet partneriteti ne mes të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas dhe organizatave qe merren me mbrojtjen e të drejtave të punëtorëve të arsimit
3.4.1 Identifikohen organizatat dhe institucionet aktive qe merren me mbrojtjen e të drejtave të njeriut
3.4.1 Janë identifikuar organizatat dhe institucione aktive Avokati popullor, Këshilli për mbrojtjen të drejtave të njeriut
MASHT, DKA,
MPMS
2009 € 50,200
3.4.2 Publikohen dhe shpërndahen materialet e ndryshme informuese për veprimtarinë e institucioneve të identifikuara
3.4.2 Publikohen dhe shpërndahen publikimet broshurave dhe materialet e ndryshme informuese
3.4.3 Hartohet dhe shpërndahet FAQ
3.4.3
3.4.4 Identifikohet numri i rasteve të shkeljes se të drejtave të punëtorëve
3.4.4
3.4.5 Publikohen raportet lidhur me rastet e shkeljes se të drejtave të punëtorëve
3.4.5 Nuk është identifikuar as nuk këna pas as një rast paraqitur shkeljes të drejtave të punëtoreve nga radha komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 3:Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
106
3.5 Ndërmarrja e veprimeve afirmative për shkollim dhe punësim të pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
3.5.1 Identifikohen nxënësit të cilët nuk kane treguar sukses të mjaftueshëm
3.5.1 Janë identifikuar 16 nxënëseve të cilët nuk kanë treguar sukses të mjaftueshëm
MASHT, DKA, QPS,
Rektorati,MPMS
2009 - 2015
3.5.2 Organizohen kurse përgatitore për regjistrimin e nxënësve ne shkollën e mesme dhe fakultete
3.5.2. MASHT në bashkëpunim me DKA dhe Rektorat regjistron gjithat nxënës që kryen shkollën fillore në shkollën e mesme dhe ata cilën e kryen shkollën e mesme regjistron në fakultet.
3.5.3 Dhënia e bursave përmes mentorimit
3.5.4 Caktohen kuota për regjistrim dhe punësim të pjesëtarëve të komuniteteve
3.5.4 Çdo vit akademik caktohet kuota për regjistrim në Universitet Publike. Për vit akademik 2011/2012 janë rezervuar 84 vende për komunitete rom, ashkali dhe egjiptian në Universitet Prishtinës dhe Prizrenit
3.5.5 Organizohen takime informimi me nxënës dhe studentë për mundësitë e studimit
3.5.5. Në fund të vitit organizohen takime informuese lidhur me regjistrimin.
Objektivi 3: Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
3.6 Ofrohen programe ekzistuese për zvogëlimin e shkalles se analfabetizmit –
3.6.1 Identifikohen partneret qe ofrojnë programe të licencuara
3.6.1 Janë identifikuar partneret që ofrojnë programe të licencuara kundër analfabetizmit dhe këto janë: UNICEF, Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP),AKR, KFOS, KEC, GIZ të cilët
MASHT, DKA,
shkolla
2009 - 2017
€ 497,000
107
përkrahje institucionale
kundër analfabetizmit ofrojnë këto kurse.
3.6.2 Identifikohen individët qe nuk kane vijuar shkollën
3.6.2 MASHT-i rregullisht identifikon dhe këto aktivitete janë në proces permanent
3.6.3 Organizohen takime me grupet e identifikuara me qellim të informimit për mundësitë lidhur me zhdukjen e analfabetizmit
3.6.3 Janë organizuar 3 takime me grupet dhe janë informuar për mundësin e zhdukjes e analfabetizmit
3.6.3 Balkan Sunflowers ka hulumtuar dhe lokalizuar një numër prej 50 femrave nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në Fushë Kosovë, Graqanicë dhe Shtime
MASHT
DKA/Balkan
Sunflowers Kosova
2011
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
3.6.6 € 200
3.6.4 Organizohen fushata ndërgjegjësimi për rëndësinë e arsimit
3.6.4 Fushata është pjesa aktiviteteve të rregullta MASHT-it
MASHT
3.6.5 Organizohen shkolla verore për luftimin e analfabetizmit
3.6.5
3.6.7 Ne kuadër të qendrave të komunitetit organizohen kurse vetëm për femra
3.6.7. Ne kuadër të qendrave të komunitetit organizohen kurse vetëm për femra si dhe në shkolle
3.6.7. Balkan Sunflowers Kosova organizon programe për zhdukjen e analfabetizmit ne Fushe Kosove, Shtime dhe Graqanice. Marrin pjese rreth 50 femra te komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
DKA/Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
3.6.7 € 15 000
108
3.6.8 Krijohen mundësi stimuluese për motivimin e pjesëmarrësve ne këto programe
3.6.8 Librat falas, certifikata të cilat kanë të njëjtën vlerë si kryerja e nivelit të parë shkollës rregullt fillore prej kl. 1 – 5., për nxënës që udhëtojnë më teper se 2 km është siguruar transporti falas nga MASHT-i.
Janë mbajtur kurse kundër analfabetizmit në këto komuna: Ferizaj, Prizren, Gjakova, Gracanica, Mitrovica, mësuesit janë përkrah financiarisht ( rroga) nga KFOS dhe KEC . Janë përfshirë mesatarisht 18 gra në një komunë. Numri total është 108. Kursi ka zgjatë 6 muaj.
MASHT/KFOS/KE
C
MASHT/KFOS/KE
C
2011
2011
Objektivi 3: Bashkëpunim cilësor dhe efikas ne mes institucioneve dhe organizatave relevantë ne funksion të arsimimit të pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
3.7 Krijimi i qendrave burimore ne nivele komunale
3.7.1 Ne 5 komuna të Kosovës do të krijohen qendrat burimore (edukative) të cilat do të:
Ofrojnë ore plotësuese për nxënësit e shkollës fillore
Kurse të ndryshme për pjesëtarët e komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
3.7.1. Janë krijuar 6 qendra edukative në 5 komuna të cilët implementon KFOS përmes OJQ. Këto komuna janë: Prizren, Fushe Kosovë, Gracanicë, Mitrovicë dhe Gjakovë, ku ofrojnë kurse dhe aktivitete ndryshme. Projekti do ta zgjatë deri gusht 2012 me mundësi edhe për 6 muaj. Këto qendra e kanë rezultate te mira në arsimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, prej parashkollor deri shkollën e mesme. KFOS dhe projekti i Komisionit Evropian ofrojnë ndihmesë në kryerjen e detyrave të shtëpisë dhe mësime plotësuese për nxënësit e shkollave fillore, kurse të ndryshme për pjesëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian , programe për të luftuar analfabetizmin duke përfshire edhe prindërit në këto aktivitete të qendrës. Gjithsej gjate vitit 2011 janë përfshi 874 nxënës dhe prind,të cilët kanë kushtuar 78,018.51 Euro dhe pajisjet €
DKA, shkolla
2011
78,018.51 Euro dhe pajisjet € 70,699.62
109
Ofrojnë programe për zhdukjen e analfabetizmit
Përfshirja e prindërve ne aktivitetet e qendrës
70,699.62
3.7.1. Prej vitit 2008, Balkan Sunflowers implementon projektin Rrjeti i Qendrave për Mësimnxënie. 4 Qendra jane duke sunkcionuar nga ajo kohë. Fushe Kosove, Plemetine, Graqanice dhe Shtime. Projekti përmban këto komponentë: 1. Programi parashkollor: Programi I parashkollor përgatitë fëmijët të fillojnë shkollimin duke ngritur vetëbesimin dhe zhvillimit gjuhësorë, zhvillimit të motorikës, ushtrimeve me numra dhe aktiviteteve alfabetike. 2. Klubi gjuhësor: Siguron mbështetje shtesë gjuhësore për fëmijët e klasave 1 dhe dy të shkollës fillore. 3. Programi i ndihmës së detyrave të shtëpisë: Mbështet fëmijët në përfundimin e detyrave të shtëpisë. Njëkohësisht ushtron dhe i praktikon aftësitë akademike të nevojshme për fëmijët që ti kuptojnë mësimet në shkollë. 4. Programi i tutorëve (vullnetarëve): Nxënësit e shkollës së mesme dhe studentët nga fakulteti trajnohen se si të monitorojnë dhe tutorojnë, ndihmojnë fëmijët. Gjithashtu ky program I‟u ofron atyre një mbështetje financiare dhe akademike për studimet e tyre. Programi për zhdukjen e analfabetizmit te femrave 5. Programe për zhdukjen e analfabetizmit. 6. Programin veror
Balkan Sunflower
s
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimsi)
3.7. € 190 000
Objektivi 4: Ndërgjegjësimi i komuniteteve dhe palëve të interesit për të ndihmuar arsimimin e pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet qe duhej Veprimet e ndërmarra Institucioni
Afati Burimet
110
ndërmarr Përgjegjës
Kohor financiare
4.1 Organizohen aktivitete kulturore sportive
4.1.1 Formohet grupi kulturor i shkollës ne përbërje të mësimdhënësve, nxënësve dhe prindërve
4.1.2 Formohen grupet sportive në shkollë në formë të klubeve sportive
4.1.1 Grupe shkollës kanë strukturën e ndryshme etnike( multietnik) dhe bashkë garojnë në aktivitete sportive dhe kulturore
4.1.2. Janë formuar Grupe Sportive Shkollore
MASHT 2011
4.1.3 Hartohet plani shkollor për aktivitetet kulturore dhe sportive me karakter multi-etnik
4.1.3. Shkollat harton planin aktiviteteve kulturore dhe sportive me karakter multi-etnik, ku ka nxënësë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian si dhe komuniteteve tjerë
DKA, shkolla
2009 -2011
4.1.4 Caktohen përgjegjësit për realizimin e aktiviteteve sipas planit të hartuar
4.1.4
4.1.5 Caktohet buxheti për aktivitetet e parapara ne planin e hartuar
4.1..5
4.1.6 Organizohen aktivitete kulturore ne përputhje me interesat e komunitetit
4.1.6 Organizohen aktivitete në përputhje me interesat komunitetit si psh. për 8 prill Ditën Ndërkombëtare romeve
MASHT në bashkëpunim me KFOS-in zbatues i projektit EU-SIMRAES me anëtarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian janë organizuar aktiviteteve kulturore në përputhje me interesat komunitetit. Klubet e veprimtarive Graçanicë, Ferizaj, Prizren - Jeta e Re, Prizren - Terzi Mëhalla, 133 nxënës me buxhet prej 19,000.00
MASHT-KFOS/EUSIMRAES
2011 19,000.00
111
Aktiviteti tjetër letrare e organizuar në komuna është Karavani i shkrimtarëve, i cili është organizuar në komunën e Graçanicës, Ferizaj –it, Dubravës, Sallhane, Prizren - Jeta e Re, Prizren - Terzi Mëhalla, Mitrovicë, Gjakova pjesëmarrësit ishin 214 nxënës, ku ka kushtuar € 1,400.00
€ 1,400.00
Objektivi 4: Ndërgjegjësimi i komuniteteve dhe palëve të interesit për të ndihmuar arsimimin e pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet qe duhej ndërmarr
Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
4.2 Rishikimi dhe hartimi i teksteve shkollore
4.2.1 Përfshihen ne grupet e ekspertëve anëtare nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas për rishikimin e teksteve shkollore
4.2.1. MASHT ka hartuar Kornizën Kurikulit të Kosovës dhe ajo është miratuar. Po punohet në hartimi i kornizës bërthame sipas niveleve, pastaj do ta niset me hartimin plan programeve lëndore.
MASHT , SWAP, World Bank,
UNICEF, GTZ
2009 - 2010
€ 20,000
4.2.2 Hartohet raporti rekomandues për ndryshimin e teksteve
4.2.3 Angazhohet përfaqësues i komunitetit për përfaqësim të interesave ne Këshillin e ekspertëve të MASHT për tekstet shkollore
4.2.3 Kur behet faza rishikimi i teksteve shkollore do ta kenë përfaqësuese komuniteteve të ndryshme.
112
4.2.4 Ne lëndën histori dhe Edukatë Qytetare vendosen përmbajtje programore qe promovojnë vlerat e traditës dhe identitetit të komuniteteve roma, ashkali, egjiptas
4.2.4. Në lëndën caktuara si Edukatë Qytetare do ta vendosen përmbajtje programore qe promovojnë vlerat e traditës dhe identitetit të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian
4.2.5 Ribotimi i teksteve shkollore me ndryshime
4.2.5.
4.2.6 Hartohen dhe botohen tekste të reja shkollore me elementë të kulturës dhe historisë se komuniteteve roma, ashkali, egjiptas
4.2.6 Në bazë plan-programeve të reja do ta hartohen tekste të reja me elemente kulturës, historisë se komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 4: Ndërgjegjësimi i komuniteteve dhe palëve të interesit për të ndihmuar arsimimin e pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet qe duhej ndërmarr
Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
4.3 Promovimi i vlerave, trashëgimisë dhe identitetit të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
4.3.1 Ne planin e aktiviteteve të lira shkollore parashihen aktivitete qe lidhen me kremtimin e festave të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian
4.3.1 Festohet 8 prill Dita Ndërkombëtare Romëve me konferenca dhe tryezat rrumbullakët lidhur me arsimin, kulturën, gjuhën dhe histori e komunitetit rom, në vazhdimësi për vit dhe me aktivitete të reja.
MASHT,
DKA
2009 - 2011
€ 355,000
113
4.3.2 Identifikohen organizatat qe merren me promovimin dhe afirmimin e vlerave multi-kulturore dhe multi-etnike
4.3.2 Janë identifikuar organizata që merren me promovimin vlerave multikulturore si Këshilli Evropës, Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët (UNICEF), OSBE
MASHT 2011
4.3.3 Organizohen aktivitetet me elementë edukativo-arsimore për shkolla
4.3.4 Organizohen punëtori me mësimdhënës, prindër dhe nxënës për promovimin e tolerancës, paqes dhe demokracisë
4.3.4. Janë organizuar disa punëtori me mësimdhënës, prindër dhe nxënës për tolerancë, paqe dhe demokraci Janë organizuar 4 punëtori me mësimdhënës, prindër dhe nxënës. Këto punëtori ka organizuar MASHT me buxhetin prej 880 euro
MASHT 2011 880 euro
4.3.5 Ne bashkëpunim me komunitetin organizohen fushata të vazhdueshme për promovimin e vlerave multi-kulturore
4.3.5.
4.3.6 Grupi i ekspertëve për tekste shkollore ne bashkëpunim me MASHT propozon, harton zgjeron dhe plotëson përmbajtjet programore ne lendet histori dhe edukatë qytetare
4..3.6 Grupi i eksperteve për tekste shkollore në bashkëpunim me MASHT do propozon dhe harton përmbajtjet programore kur fillojnë me hartimin teksteve shkollore sipas Kornizës kurikulit të Kosovës
4.3.7 Botohen tekstet shkollore të plotësuara
4.3.7. Botimi teksteve shkollore plotësuara vjen pas hartimin e rezultateve sipas fushave dhe lëndët.
114
4.3.8 Organizohen fushata promovuese dhe ndërgjegjësuese
4..3.8
4.3.9 Planifikohen aktivitete ne kalendarin shkollore për promovimin e vlerave
4.3.9
Objektivi 4: Ndërgjegjësimi i komuniteteve dhe palëve të interesit për të ndihmuar arsimimin e pjesëtarëve të komuniteteve roma, ashkali dhe egjiptas
Aktivitetet Veprimet qe duhej ndërmarr
Veprimet e ndërmarra Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
4.4 Ndërtimi i raporteve të mirëbesimit shkollë-familje
4.4.1 Caktohet ekipi i shkollës për vizita shtëpiake i përbëre nga mësimdhënësit, pjesëtarët, e OJQ-ve roma, ashkali, egjiptas dhe punëtorë të qendrës për pune sociale
4.4.1 . 13 mediatore arsimor te Balkan Sunflowers Kosova në 9 lokacione kane krijuar marrëdhënie te mira me shkolla, Qendrat Arsimore dhe prindër.
Balkan Sunflowers Kosova
1 janar – 31 Dhjetor (projekti ne vazhdimësi)
4.4.1 € 1 000
4.4.2 Krijohen mundësi stimulimi për ekipin qe bën vizita shtëpiake
4.4.2
4.4.3 Hartohet plani i shkollor për vizita shtëpiake
4.4.3
115
4.4.4 Ekipet bëjnë vizita shtëpiake
4.4.4 Zyrtari për komunitete MASHT-it ka vizituar shtëpitë nxënëseve komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian në komunën Prizrenit, posaçërisht ato të cilët nuk vinë në shkolle rregullte
MASHT 2011
4.4.5 Krijohet dhoma për aktivitete dhe takime me prindër
4.4.5, 4.4.6 dhe 4.4.7 Mësimdhënësit aftësohen për punën me prindër si dhe me nxënës qe kanë vështirësi në të nxënë përmes trajnimeve të ndryshme
MASHT 2011
4.4.6 Aftësohen mësimdhënësit për punën me prindër si dhe me nxënës qe kanë vështirësi ne të nxënë
4.4.7 Aftësohen mësimdhënësit ne punën me prindër
4.4.8 Hartohet plani i aktiviteteve ne punën me prindër
4.4.8. dhe 4.4.9 nga zyrtari i angazhuar për punën me prindër dhe nxënës në MASHT, organizon takime dhe aktivitete të kohë pas kohe
MASHT 2011
4.4.9 Hartohen planet individuale të mësimdhënësve për punën me prindër dhe fëmijë
4.4.10 Monitorohet gjendja e ndërtimit të raporteve shkolle-familje
4.4.10.
116
4.4.11 Publikohen dhe shpërndahen broshura për arritjet ne ndërtimin e raporteve shkolle-familje
.4.11. Në bashkëpunim me partner ndryshme vendore dhe ndërkombëtare MASHT publikon dhe shpërndahen broshura lidhur me raporte shkolla - familja të cilët ndihmojnë në ndërtimin e raporteve sa ma të mira. MASHT-I në bashkëpunim me KEC, UNICEF ka hartuar dhe publikuar broshurat ndryshme si për raporte shkolla- familje.
MASHT/KEC/UNI
CEF
2011
2. MINISTRIA E PUNËS DHE MIRËQENIES SOCIALE
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
3.1 Hartimi dhe zbatimi i programeve të reja dhe ekzistuese për aktivizimin e krahut të lire të punës nga të tri komunitetet
3.1.1 Organizimi i fushatave të vetëdijesimit dhe informimit për shërbimet qe ofron MPMS
3.1.1 Fushatat dhe informimi gjatë periudhës raportuese është bërë përmes fletëpalosjeve në të gjitha shërbimet publike të punësimit, përmes hulumtimit të tregut të punës nga ana e këshilltarëve të punësimit
MPMS DPP QRP ZKP
2011
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale në
aktivitete agrikulturore.
117
3.1.2 Mbledhja e të dhënave mbi numrin aktual të të regjistruarve nga të tri komunitetet pranë Zyrave të Punësimit
3.1.2 Gjatë periudhës raportuese nga shërbimet publike të punësimit gjatë vitit 2011 janë regjistruar: ashkali 478 prej tyre 211 femra, romë 207 prej tyre 99 femra, të tjerë 156 prej tyre 74 femra. Ndërsa gjithsej të regjistruar si të papunë janë: ashkali 4183 prej tyre 2245 femra, romë 3683 prej tyre 1679 femra, të tjerë 937 prej tyre 477 femra. Janë punësuar: ashkali 239 prej tyre 55 femra, romë 38 prej tyre 4 femra, të tjerë 33 prej tyre 8 femra.
MPMS DPP
QRPP, ZKP
2011
3.1.3 Përditësim i bazës se
të dhënave çdo gjashtë muaj dhe hartimi i raporteve të progresit
MPMS
Çdo
gjashtë muaj 2010- 2015
Nuk kërkohe
n
3.1.4 Vetëdijesimi i komuniteteve rreth shërbimeve të Qendrave për Aftësim Profesional (QAP) përmes takimeve dhe seminareve orientuese
3.1.4 Komunitetet inkurajohen të marrin pjesë në programet e trajnimit përmes komunikimit direkt me ta apo përmes përfaqësuesit në bordin këshillëdhënës nga radhët e komuniteteve, fletëpalosjeve, kampanjës së reklamimit të trajnimeve mbështetur nga Lux-Development, të organizuar në mjetet e informimit, etj. Në tri regjione, anëtarë të bordit këshillëdhënës për aftësim profesional janë përfaqësues nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian; në Ferizaj ashkali, në Gjilan romë dhe në Gjakovë egjiptian.
MPMS
2011
3.1.5 Vendosja e kritereve të trajnimit dhe respektimi i tyre: gjinia, mosha, ekzistenca ne asistence sociale, etj.
3.1.5 Prioritet në trajnime kanë të rinjtë, Personat me aftësi të Kufizuar (PAK)-të, femrat dhe punëkërkuesit nga radhët e minoriteteve. Këto janë përcaktuar me politikat e MPMS-së. Nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në 2011 janë përfshirë në trajnime nëpër QAP-e 69 prej tyre 20 femra (ashkali 29, prej tyre 6 femra; romë 10, prej tyre 3 femra; të tjerë 30 prej tyre 11 femra).
DPP 2011
118
3.1.6 Vlerësimi i aftësive ekzistuese dhe organizimi i trajnimeve për aftësim profesional në përputhje me mundësitë e punësimit
3.1.6 Para fillimit të trajnimit bëhet vlerësimi i njohurive të kandidatëve dhe bëhet orientimi i tyre për trajnime.
DAP – DP
2011
3.1.7 Hapja e një qendre
lëvizëse trajnimi në zona me popullatë të lartë rom, ashkali dhe egjiptian
3.1.7 Në marrëveshje me Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP)-në është iniciuar hapja e një qendre për tre muaj në Serbobran të Istogut për komunitetet RAE në rrobaqepësi. Nga ana e Ministrisë është përzgjedhur trajneri me kontratë mbi vepër (i cili me marrëveshje është paguar nga projekti), është zhvilluar kurrikula, mirëpo për arsye të mos plotësimit të kushteve për rregullim të qendrës dhe pajisja me mjete nga ana e projektit, ajo nuk është funksionalizuar në 2011.
MPMS/DPP
QRP/ZKP
Komunat
Sektori privat
2011
3.1.7 900€
3.1.8 Punësimi anëtareve të tri komuniteteve në punët publike
3.1.8 Gjatë periudhës raportuese përmes shërbimeve publike të punësimit (PPP)-ë janë ndërmjetësuar në punësim 138 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (62 romë, 67 ashkali, 9 egjiptian).
DPP
UNDP
2011
3.1.8 70,380,00€
3.1.9 Punësim ekskluziv për komunitetet Roma, ashkali dhe egjiptian në ndërtimin e kanalizimeve, nyjeve sanitare, rrugëve, sistemit të ujit, në përmirësim të kushteve të banimit, etj., në qendrat ku banojnë vetëm ROMA, ASHKALI DHE EGJIPTAS (shih sektorin e strehimit - 1.2.7 dhe shëndetësi – 3.1.1 )
MPMS KOMU
NA BB
2011
119
3.1.10 Përfshirje
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në projektet dhe skemat e punësimit të ndërmarra nga donatoret (UNDP, LUX-Development,etj) Në skemat e Kosvet-VI LUX-Development, etj.
3.1.10 Në skemat e UNDP-së janë ndërmjetësuar dhe janë përfshirë në skemën e trajnimit në punë në kompani, 23 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 1, shkali 14, egjiptian 8). Në skemat e Kosvet-VI janë ndërmjetësuar dhe janë përfshirë në skemën e trajnimit në punë në kompani 42 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 11, ashkali 25, egjiptian 6). Në skemat e Lux-Development janë ndërmjetësuar dhe janë përfshirë në trajnim dy mujore shtesë, në kompani (pas trajnimit të zhvilluar në Qendra Aftësimit Profesional (QAP)) 2 punëkërkues të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (romë 1, shkali 1).
DPP UNDP
Kosvet- VI
LUX-Development
2010-2015
010/ 2011
6000€
12,600€
Berza e punësimit Projekti “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret”
Projekti “Kosova e bukur”
Projekti “Punësimi i
personave me nevoja të
veçanta”
Projekti “Vjelja e rrushit në
Prej 473 të punësuarve, 11 janë të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian. Në projektin “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret”, i realizuar në bashkëpunim me Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural (MBPZHR), janë punësuar për periudhën 3 mujore 13 romë, 36 ashkali dhe 40 egjiptian. Janë punësuar 182 punëkërkues, 1 femër, 1 rom. Janë punësuar 255 punëkërkues,151 femra, 7 romë.
MPMS MPMS-AKB MPMS-MBPZHR (2010-2011
600€ 45,390.0
120
Gjakovë.
Janë punësuar 116 punëkërkues,
femra 24, ashkali 63.
Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me projektin EU-MRSI i zbatuar nga Mercy Corps-i ka përfshire 80% të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në projekt dhe skemat e punësimit të ndërmarra nga donatorët, të krijuar 101 vende punës afatshkurtër me buxhet 6, 600 euro. Në vazhdimësi gjatë vitit 2011 komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian janë përshirë në punët të afat shkurtër dhe afat të gjatë, përfitues nga ky projekt ishin 28 anëtar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian , projekti ka kushtuar 5.000 euro Përveç kësaj, Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me projektin BE-MRSI për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian kanë dhënë grande prej € 1,900 për të blerë pajisje dhe furnizime të tjera për të filluar një biznes personal. Përfituesit nga komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian para që të marrin grandet janë trajnuar për zhvillimin e planit të biznesit për projektet e tyre. Gjatë gjithë vitit 2011 janë siguruar grande individuale dhe shumëllojshmëri të pajisjeve (mjetet e ndërtimit, pajisjet muzikë, dyqan ushqimesh dyqan, lojëra argëtim, rroba punuar me dorë, etj), të cilit kanë kushtuar € 53, 000 për pjesëtaret të riatdhesuar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim për t'u mundësuar krijimin e një biznesi privat.
EU-MRSI i zbatuar nga Mercy Corps
0€ 6, 600 € 5.000 € € 1,900 € 53, 000
Sektori:
SHËNDETËSIA DHE ÇËSHTJET SOCIALE
Qëllimi:
121
Përmirësimi i statusit shëndetësor dhe social, dhe cilësisë të shërbimit dhe qasjes ndaj sistemit shëndetësor dhe social
të Kosovës, pa diskriminim, të tri komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 4: Mundësimi marrjes së shërbimeve sociale përmes ndarjes së informacionit, përfshirjes në skemat e ndihmës dhe ofrimit të shërbimeve në forme të barabartë dhe në përputhje me nevojat
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Koho
r
Buxheti
4.1 Ofrimi i shërbimeve sociale përmes ndërgjegjësimit, informimit dhe përfshirjes në skemat ekzistuese
4.1.1 Informimi i
komuniteteve për mundësitë e marrjes dhe llojeve të shërbimeve sociale
4.1.1 Gjatë periudhës kohore janar-shtator 2011 përfitues të shërbimeve sociale të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian janë gjithsej 210, nga numri i përgjithshëm: romë 54, ashkali 102 dhe egjiptian 54. Në Skemën e familjeve që kanë fëmijë me aftësi të kufizuara të përhershme nga mosha 1-18 vjeç për periudhën janar – dhjetor 2011, kanë aplikuar gjithsej 21 familje, prej tyre 9 janë aktiv (5 ashkali, 2 egjiptian dhe 2 rom). Po ashtu vlen të ceket se numri i përgjithshëm nga viti 2009 që janë në pagesë është gjithsej 97 (romë 24, ashkali 53, dhe egjiptian 19), të cilët paguhen në vlerë 100 euro në muaj. Në strehim familjar janë gjithsej 53 fëmijë të strehuar te të afërmit dhe jashtë familjes, prej tyre romë 37, ashkali 13 dhe egjiptian 3.
MPMS/ Komuna
t
MPMS/
DMS
2011
Nuk kërkohen. 97 fëmijë me nga 100 euro për 12 muaj = 116.400.00 euro, nga BKK-ja. 53 fëmijë me nga 75 euro për 12 muaj = 47,700.00 euro, nga BKK-ja.
122
4.1.2 Ofrimi i ndihmave
sociale për komunitetet roma, ashkali dhe egjiptas
4.1.2 Bazuar në Ligjin Nr. 2003/15 për Skemën e Ndihmës Sociale dhe aktet e tjera nënligjore, Skema e Ndihmës Sociale në Kosovë iu dedikohet të gjitha familjeve të varfra, pa dallim etnie, gjuhe, moshe, gjinie, etj. Sipas të dhënave të Qendrat për Punë Sociale (QPS)-MPMS, në janar 2011 ndihmën sociale në Kosovë e kanë shfrytëzuar gjithsej 35.762 familje, me 155.998 anëtarë të familjes. Prej tyre: a) Ashkali: 1.384 familje me 7.354 anëtarë të familjes ose 3.87 %; b) Romë: 923 familje, me 4.207 anëtarë të familjes ose 2.58 %; c) Të pa deklaruar: 72 familje, me 335 anëtarë të familjes ose 0.2 %; ç) Të tjerë: 175 familje, me 785 anëtarë të familjes ose 0.49 %. Ndërsa në dhjetor 2011, ndihmën sociale nga komuniteti RAE e kanë shfrytëzuar: a) Ashkali: 1.395 familje, me 7.429 anëtarë të familjes; ose 4.00 %; b) Romë: 951 familje, 4.353 anëtarë të familjes ose 2.73 %; c) Të padeklaruar: 56 familje, me 252 anëtarë të familjes ose 0.16 % dhe ç) Të tjerë: 188 familje, me 879 anëtarë të familjes ose 0.54 %. Ky numër i shfrytëzuesve të ndihmave sociale nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian edhe për muajt e tjerë shkurt-nëntor 2011 edhe pse është i ndryshueshëm nga muaji në muaj, ai është i përafërt me muajin janar dhe dhjetor 2011.
MPMS/DMS
2011
Vetëm nga komuniteti RAE, pa llogaritur këtu të padeklaruarit dhe të tjerët, në SNS-ë janë të përfshirë gjithsej 2.307 familje me 66 euro mesatarja mujore për 12 muaj = 1,827,144.00 euro, nga BKK-ja.
4.1.3 Aprovimi i plotësimit dhe ndryshimeve të Ligjit nr. 2003/15 të SNS-së
4.1.3 MPMS-ja gjatë këtij viti përmes projektit të BE-së dhe të implementuar nga Kompania White Young Green
(WYG), ka bërë rishikimin e Skemës së Ndihmës Sociale, ndërsa Grupi punues i MPMS-së dhe Grupi Punues ndërministror tanimë kanë përfunduar draftimin e ndryshimeve dhe plotësimeve të Ligjit Nr. 2003/15 për SNS-në. Aktualisht Ligji i Skema e Ndihmës Sociale (SNS) është duke u shqyrtuar nga Komisioni Parlamentar
MPMS/DMS
2011 Kostoja do të zbatohet pasi të fillojnë plotësim ndryshimet e Ligjit
123
për Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale. Plotësimet dhe ndryshimet e këtij Projektligji do të
kontribuojnë në masë të konsiderueshme për një targetim më të mirë dhe më të lehtë të familjeve të varfra, të grupeve të cenueshme, duke përfshirë këtu edhe komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Në këto ndryshime dhe plotësime, përveç të tjerash, është propozuar që familjet e varfra në SNS-ë që kanë prej 8-15 anëtarë të familjes, për çdo anëtarë të përfitojnë edhe nga 5 € shtesë. Familjet e komunitetetet rom, ashkali dhe egjiptian kryesisht janë familje me numër të madh të anëtarëve të familjes. Si dhe propozimi tjetër, që çdo familje në SNS-ë që ka fëmijë nga mosha 0-18 vjeç të përfitojë për çdo fëmijë nga 5 € shtesë, e cila do të jetë në një farë forme shtesë fëmijërore. Të dyja këto ndryshime dhe plotësime të Ligjit të SNS do të kontribuojnë në zbutjen e varfërisë, e sidomos te komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
të SNS-së.
4.1.4 Ofrimi ndihmave:
Emergjentë
Shlyerja e borxheve të energjisë
4.1.4. Gjatë periudhës janar-dhjetor 2011 Departamenti i Mirëqenies Sociale (DMS)/MPMS-së, gjegjësisht Komisionit përkatës i janë drejtuar gjithsej 309 kërkesa për ndihma emergjente-momentale. Prej tyre, 261 kërkesa janë aprovuar (52 familje kanë përfituar nga 300 €, ndërsa 209 familje kanë përfituar nga 100 €). Gjithsej, për këtë destinacion MPMS-ja për periudhën janar-dhjetor 2011 ka shpenzuar 36.500€. Meqenëse këto familje nuk i kemi të specifikuara sipas përkatësisë etnike, llogarisim që afërsisht diku 7 % prej tyre i takojnë komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Sipas Marrëveshjes së Mirëkuptimit në mes MPMS-MF- Korporata Energjetike të Kosovës (KEK), gjatë kësaj periudhe raportuese është bërë subvencionimi i energjisë elektrike për vitin 2011, për familjet në Skemën e Ndihmave Sociale dhe Skemën e FDIL-së. Nga ky subvencionim kanë përfituar 25.734 familje, në shumën prej 3,056,952.00 €,
MPMS/DMS
2010- 2015
Prej 36.500€. 7% janë ndarë për komunitete rom,ashkali dhe egjiptian
124
Heqja e shpenzimeve për regjistrim në arsimin e lartë
ndërsa nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian kanë përfituar të gjitha ato familje që kanë qenë në SNS-ë dhe e kanë pasur të regjistruar numrin e njehsorit dhe numrin e harxhuesit në KEK. Këto të dhëna duhen kërkuar në Universitetin e Prishtinës
4.1.5 Informimi i
komuniteteve përmes bisedave, takimeve
komunitare mbi të drejtat themelore në fushën e mirëqenies sociale:
Të drejtat e personave me paaftësi,
Masat për mbrojtjen e familjes dhe masat mbrojtëse në kodin civil
Marrëdhëniet familjare mes antareve dhe zgjidhja e krizave në familje
Përdorimi substancave abuzive në familje, menaxhimi i rasteve dhe marrja e ndihmës
Mbrojtja nga
4.1.5 Numri i personave të vendosur në institucione nga komunitetet RAE në ISSH-ë (Instituti Special në Shtime) është 8 persona, ndërsa në Shtëpinë e Personave të Moshuar dhe Pa Përkujdesje Familjare (SHPMPF) është 1 person. Përmes projektit “Mjekët e Botës“, janë duke u ofruar shërbime për fëmijët e braktisur dhe me aftësi të kufizuara në dy shtëpitë e komunitetit në Shtime (që është për të mitur) dhe Graçanicë (për të rritur), nga viti 2000 pa dallim etnie. Raste të abuzuesve me substanca narkotike gjate kësaj periudhe nuk kemi pasur. Agjencia për Barazi Gjinore në shënim të 16 ditëve të aktivizmit ka publikuar një poster me qëllim të sensizibilizimit të opinionit mbi këtë dukuri shqetësuese, i cili barte mesazhin në katër gjuhë, përfshirë edhe atë të komunitetit rom. Po ashtu është realizuar një videoklip i cili
MPMS, DMS, ISSH,
SHPMPF
ABGJ
2010-2015
1 person, 800 euro kostoja mesatare në muaj, për 12 muaj = 9.600 euro, nga BKK-ja. € 6,000.00
125
trafikimi dhe abuzimi seksual i femrave dhe fëmijëve
Puna e fëmijëve,etj
bartë mesazhin për rëndësinë e raportimit të rasteve të dhunës në familje tek organet përgjegjëse. Ky videoklip u realizua me mbështetjen e Kombet e Bashkuara për Gra (UNWOMAN), ndërsa u shfaq nga ABGJ në: televizionin publik, në TV KLAN, TV 21.
4.1.6 Bashkëpunim me OJQ dhe strehimoret për rehabilitimin e grave dhe fëmijëve qe përjetojnë dhunë
4.1.6 MPMS-ja ka kontratë dhe marrëveshje bashkëpunimi me OJQ-në Qendra Mbro Viktimën Parandalo Trafikimin (QMVPT) - me Qenie Njerëzore. MPMS-ja ndan mjete në vlerë prej 1.575.00 euro në muaj, ndërsa 18.900.00 euro në vit. Kemi ndihmuar 1 rast të trafikimit (e trafikuar jashtë Kosovës e minoritetit ashkali, rast i cili është riatdhesuar dhe është ndihmuar në bashkimin familjar, rast i përfunduar). Gjithashtu, kemi ndihmuar 2 raste të minoritetit ashkali, raste të abuzimeve seksuale, raste të cilave iu janë ofruar shërbimet sociale nga ana e Qendra për punë Sociale (QPS) menaxhuese e këtyre rasteve. Këto raste janë duke u rehabilituar dhe riintegruar. 4.1.6- MPMS-ja ka marrëveshje dhe kontrata bashkëpunimi për strehimin dhe mbështetjen e viktimave të dhunës në familje me 6 OJQ-Strehimore; Qendra mbrojtjesn së grave dhe fëmijëve viktima të dhunës (QMGF) në Prishtinë, Prizren, Gjilan, Pejë, Gjakovë, Mitrovicë. Për 6 strehimoret për viktimat e dhunës, MPMS-ja ndan mjete në shumë prej 1250 euro në muaj, e për një vit totali është 90.000.00 euro. Në kudër të trajtimit të viktimave të dhunës në familje nga ofruesit e shërbimeve, QPS-të dhe OJQ-të për përudhën janar –dhjetor, kanë trajtuar duke u ofruar shërbime në strehimore, 28 rasteve të viktimave nga komunitetet rom,shkali dhe egjiptian.
MPMS,DMSOJQ, QPS
2011
2 klientë, 131 euro në muaj, për 12 muaj = 3.144 euro, nga BKK-ja. 24 klientë, 104 euro në muaj, për 12 muaj= 1250 euro nga BKK-ja.
126
3. MINISTRIA E KULTURËS RINISË DHE SPORTIT Sektori:
KULTURA, MEDIA DHE INFORMIMI
Qëllimi:
Mbrojtje dhe promovim i identitetit dhe pasurisë kulturore të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 1: Rritje e pjesëmarrjes se komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian në procesin e vendim-marrjes për politike-
hartimin dhe zbatimin në fushën e kulturës dhe media në të gjitha nivelet
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Koho
r
Buxheti
1.1 Krijimi i një Komiteti të përbashkët për Kulturë dhe Informim për krijimin dhe mbikëqyrjen e projekteve për media dhe kulture për komunitetet
1.1.2 Anëtarët e Komitetit
vendosin mbi rregullat e funksionimit të tij dhe mbajnë takime të rregullta periodike mbi planifikimin e dhe përcjelljen e aktiviteteve sipas planit të punës
1.1.2 Komiteti për Kulturë është funksional, dhe anëtarët e Komitetit kanë vendosur mbi rregullat e funksionimit. Anëtarët e Komitetit dhe takohen çdo tre (3) muaj. Deri me tani janë mbajtur tri ( 3) takime. Takimi i tretë (3) është realizuar me 19 shtator 2011. Në takimin e tretë (3) është diskutuar lidhur me:
Të formohet Grupi i eksperteve në nivel të Ministrisë edhe me përfaqësues nga komuniteti Rom, Ashkali dhe Egjiptian, për evidentimin e vlerave të trashëgimisë kulturore shpirtërore të komunitetit rom,shkali dhe egjiptian;
Të mbështetën projektet që kanë të bëj me librat e autorëve dhe këngëve të vjetra të muzikës rom, ashkali dhe egjiptian si dhe të përkrahen incizime të CD-ve nga MKRS-ja;
Të vazhdohet me mbështetjen e projekteve bartës e të cilave janë përfaqësuesit e tri komuniteteve nga departamentet e MKRS-
MKRS Departamentet NJDNJ
2011
Anëtarët e Komitetit për Kulturë nga tri komunitetet për çdo takim marrin mëditjet nga 50 €.
127
së.
1.1.3 Komiteti ofron rekomandimet mbi buxhetin për komunitete dhe prioritizon politikat kulturore
(Ngecje)
Komiteti për Kulturë akoma nuk ka dal me rekomandim lidhur me ndarjen e buxhetit të veçantë për vitin 2012 për zbatimin e Planit të Veprimit të Strategjisë së Komuniteteve rom,ashkali dhe egjiptian (2009-2015). Gjatë gjashtëmujorit të parë të 2012, do të shqyrtohet mundësia e ndarjes së buxhetit të veçantë për këtë Strategji. Gjatë vitit 2011, nuk është ndarë buxhet i veçantë për implementimin e Strategjisë dhe Planit të Veprimit për integrimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (2009-2015), por janë realizuar aktivitete të parapara në objektivat e Planit të Veprimit të Strategjisë rom, ashkali dhe egjiptian, nga buxheti i departamenteve të MKRS-së. Edhe gjatë vitit 2011, katër (4) departamentet e MKRS-së kanë përkrah financiarisht projektet bartës e të cilave kanë qenë përfaqësues të tri komuniteteve. Përfaqësuesit e këtyre komuniteteve kanë qenë edhe pjesëmarrës të aktiviteteve të përbashkëta multietnike të cilat janë realizuar gjatë vitit 2011, nga tri departamentet e ministrisë.
MKRS 2011/ 2012
Objektivi 1: Rritje e pjesëmarrjes se komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian në procesin e vendim-marrjes për politike-
hartimin dhe zbatimin në fushën e kulturës dhe media në të gjitha nivelet
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Koho
r
Buxheti
1.2 Përfaqësimi i tri 1.2.1 Zbatimi i masave Numri i të punësuarve aktual në MKRS është 533 MKRS 2011
128
komuniteteve përmes punësimit në institucionet kulturore
afirmative në punësim sipas ligjeve dhe rregulloreve në fuqi
(shih kapitullin për Punësimin dhe Fuqizimin Ekonomik për veprimet në administratën publike)
persona.
Sipas të dhënave të Divizionit të Personelit të
punësuar si shërbyes civil në MKRS, nga tri komunitetet janë: Rom 1 person e punësuar në SHKA “SHOTA”; Ashkali 1 person e punësuar në QRTK Gjakovë ; Egjiptian 1 person e punësuar në Muzeun E Kosovës. Gjatë vitit 2011 nuk është pranuar në marrëdhënie pune asnjë person nga komuniteti rom, shkali dhe egjiptian.
Objektivi 1: Rritje e pjesëmarrjes se komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian në procesin e vendim-marrjes për politike- hartimin dhe zbatimin në fushën e kulturës dhe media në të gjitha nivelet
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.3 Rritja e kapaciteteve të antareve të tri komuniteteve përmes aktiviteteve të edukimit formal dhe joformal
1.3.1 Ofrimi i mundësive për kryerjen e praktikave mësimore studentëve rom, ashkali dhe egjiptian pranë institucioneve kulturore në baza të rregullta periodike
1.3.1 (Ngecje) Gjatë vitit 2011, asnjë i ri nga komunitetet rom,
ashkali dhe egjiptian, nuk kanë kryer praktik në MKRS.
MKRS 2011
129
1.3.2 Ofrimi i trajnimeve
për përfaqësues të komuniteteve
dhe aftësimi i tyre në përdorimin e pajisjeve teknike, politika editoriale, gazetari, menaxhim informacioni dhe komunikim
1.3.2 Nuk është mandat i MKRS-së
KFOS ka siguruar trajnime për 46 përfaqësues të komuniteteve, me qëllim të rritjes së kapaciteteve të tyre në përdorimin e pajisjeve teknike, politikat editoriale, gazetaria, menaxhimin e informacionit dhe komunikimit, i cili ka kushtuar 39,300.00 €
KFOS 2011
39,300.00 €
1.3.3 Ndarja e bursave shkollore për të rinj gjatë organizimit të aktiviteteve për të rinj
1.3.3 (Ngecje) MKRS-ja gjatë vitit 2011, nuk ka ndarë buxhet fare për përkrahjen e të rinj me bursa shkollore, prandaj nuk janë përkrah as të rinj të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian.
2011
1.3.4 Mbështetje për
aktivitetet për ndërtim kapacitetesh për gazetare nga tri komunitetet
1.3.4 KFOS –i -e cili është implementues e projektit EU-SIMRAES te Komisionit Evropian -ka siguruar trajnime për 46 përfaqësues të komuniteteve, me qëllim të rritjes së kapaciteteve të tyre në përdorimin e pajisjeve teknike, politikat editoriale, gazetaria, menaxhimin e informacionit dhe komunikimit, i cili ka kushtuar 39,300.00 €
MKRS-KFOS 2011
ky objektiv adresohet permes buxhetit te vendosur ne aktivitetin ne 1.3.2.
130
1.3.5 Mbështetje
financiare për botimin e gazetave, revistave dhe publikimeve të ndryshme, prodhimin e dokumentareve
1.3.5 Departamenti i Kulturës. Gjatë vitit 2011, nga Sektori i Diverzitetit dhe Dialogut Kulturor /Integrimi i Minoriteteve, nga buxheti vjetor i këtij sektori që ka qenë: 55,530.00
€uro, komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian janë përkrah me 18 % apo 10.200,00 €. 1. Përkrahja e botimit të magazinës në gjuhën
rome “Yekhipe-Bashkimi” e realizuar nga OJQ “Sakuntala” Prizren
2. Përkrahja e botimit të librit “Ngjyra Jeta”
nga autorja Bleta Qehaja në gjuhën Rome.
3. KFOS-i ka mbështetur 1 program TV, me buxhet € 4,318.00, mbledhja dhe regjistrimi i muzikës romë, 1,
4. Prodhimi i filmit dokumentar Te Crrenjosurit 5. Përkrahje për përgaditjen dhe vendosjen në
skenë të shfaqjes teatrore në gjuhën Rome: “Unë deputet”
6. Festivali i filmit dokumentarë Rolling Film Festival
MKRS DK SDDK/IM MKRS/KFOS MKRS/KFOS MKRS/KFOS KFOS KFOS KFOS
2011 2011 2011 2011 2011 2011
1,500.00 € 5000.00€ 450.00 € 2.000.00 € € 4,318.00 34,9430.00 € 4,000.00 € 14,000.00 €
131
1.3.6 Nxit median publike dhe atë privatë në Kosove për krijimin e programeve të veçanta dhe rritjen e vizibilitetit dhe prezantimit të jetës se tri komuniteteve në programet ekzistuese
1.3.6
1. Përkrahja e Projektit “Emisione tematike në gjuhën Rome” përfitues Shoqata Kulturor,Artistike (SHKA) Durmish Asllano” Nexhip Menekshe –Prizren; 2. Festa e Flamurit të Ashkalive OJQ “Rrezet e Arta të Ashkalive “ Fushë Kosovë; 3. Projekti “Emisioni me tematikë në gjuhën Rome” SHKA “Durmish Asllano” Nexhip Menekshe-Prizren; 4. Përkrahja e projektit multietnik : Pjesëmarrja në “Festivalin Folklorik të Fëmijëve” në Durrës. Pjesëmarrja e SHKA “Minatori i Ri” dhe KUD “Kriva Reka”ku kanë marrë pjesë edhe përfaqësues të tri komuniteteve rom, shkali dhe egjiptas; 5. Projekti “Të Integruar Drejt Avancimit” OJQ “AIPK” Agim Shabanaj Përkrahja për informim në gjuhën rome përmes radio Romano Avazo, Prizren
MKRS DK MKRS/KFOS MKRS DiK KFOS
2011 2011 2011
2,000.00 € 1,500.00 € 1,500.00 € 2,000.00 €
1,500.00 € 500.00 € Buxheti në total: 10,200.00 €uro 4 500 €
132
1.3.7 Monitorim i rregullt i medieve të shkruara dhe elektronike dhe ofrimi i raporteve analitike çdo fund viti mbi vendin qe tri komunitetet zënë në hapësirën mediale
1.3.7 Nuk është në mandatin e Ministrisë Kulturës, Rinisë dhe Sportit.
2010-2012
Nuk kërkohen
Objektivi 2 : Promovim i identitetit kulturor të tri komuniteteve përmes mbrojtjes se trashëgimisë kulturore dhe mbështetjes se aktiviteteve kulturore
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
2. 1 Zbatim ligjit mbi Trashëgiminë Kulturore, 2006/02-L88 për ruajtjen, kërkimin dhe studimin e trashëgimisë kulturore për të gjithë komunitetet
2.1.1 Aktivitete kërkimore për identifikimin e objekteve si pasuri kulturore nga të tri komunitetet
2.1.1 MKRS-ja gjatë vitit 2011, ka formuar Grupin
Punues për fillimin e studimit dhe evidentimin e trashëgimisë kulturore shpirtërore të tri komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptas.
Me 16 dhjetor 2011, është mbajtur takimi i parë (1) i Grupit Punues në përbërje:
1. Gani Elshani , kryesues i grupit; 2. Kujtim Pacaku, anëtar; 3. Vjollca Aliu, anëtare; 4. Milot Mustafa, anëtar dhe 5. Fatmire Sahiti anëtarë Ky grup punues do të monitoron nëngrupin punues të formuar në Departamentin e Trashëgimisë Kulturore, të përbërë nga ekspertet e fushës. Pjesë e këtij grupi të ekspertëve do të jetë edhe z. Kujtim Pacaku në cilësinë e ekspertit të fushës. Ky grupi i ekspertëve do të fillon me evidentimin dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shpirtërore të komunitetit rom, shkali
MKRS DTK
2011/ 2012
133
dhe egjiptas gjatë vitit 2012. Për ecurinë dhe të arriturat në teren grupi i ekspertëve do ti raporton Grupit Punues të formuar në nivel të Ministrisë.
2.1.2 Përfshirja e
objekteve të përzgjedhura si pasuri kulturore në listën e trashëgimisë
2.1.2 Evidentimi i trashëgimisë kulturore dhe rezultatet konkrete do të ofrohen pasi Grupi i Ekspertëve ta kryen hulumtimin, studimin dhe përfshirjen në listën e trashëgimisë kulturore shpirtërore, apo evidentimin e objekteve të trashëgimisë kulturore të cilat i përkasin komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian. Ky aktivitet është në proces e sipër dhe për rezultatet konkrete do të raportohet në raportet e ardhshme. Departamenti i Trashëgimisë Kulturore gjatë vitit 2011, ka përkrah financiarisht riparimin e Xhamisë së Ashkalinjve në fshatin e Dubravës në Ferizaj.
MKRS DTK
2011 3,600.00 €
2.1.3 Publikimi dhe rritja
e dijenisë publike mbi objektet e trashëgimisë kulturore
2.1.3 Grupi Punues i formuar në nivel ministror për fillimin e studimit, evidentimit dhe promovimit të trashëgimisë kulturore shpirtërore të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian do të monitoron punën e Grupit të Ekspertëve dhe pas mbledhjes së të dhënave konkrete do të publikohen të arriturat lidhur me këtë objektiv. 2.1.4 Në përmbushjen e këtij objektivi është përkrah një Projekt nga Departamenti i Trashëgimisë Kulturore “ Njohja e Trashëgimisë së Komunitetit Rom” organizuar nga “ OJQ REA PERSPEKTIVA”
MKRS DTK
2011
1,500.00 €
134
Prizren. Buxheti në Total: 5,100.00 €uro
Objektivi 2 : Promovim i identitetit kulturor të tri komuniteteve përmes mbrojtjes se trashëgimisë kulturore dhe mbështetjes se aktiviteteve kulturore
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
2.2 Ndërgjegjësimi i publikut mbi pasurinë kulturore të tri komuniteteve përmes aktiviteteve promovuese të kulturës se tri komuniteteve
2.2.1 Identifikimi i artistëve nga të tri komunitetet
2.2.1 Promovimi dhe ndërgjegjësimi i publikut mbi
pasurinë kulturore të tri komuniteteve realizohet përmes politikave programore të katër (4) departamenteve ne MKRS që kanë për qëllim promovimin e kulturës dhe avancimin e të drejtave të komuniteteve pakicë në shoqëri.
Departamenti i Kulturës përmes:
Politikës Programore të Promovimit dhe Diverzitetit/Dialogut Kulturor;
Departamenti i Rinisë përmes:
Politikës Programore Integrimi dhe Participimi i Komuniteteve Pakicë;
Departamenti i Sportit përmes:
Politikës Programore - Sporti i minoriteteve dhe Integrimi Ndëretnik dhe
Departamenti i Trashëgimisë Kulturore përmes :
Rruajtja , Mbrojtja dhe Promovimi i Trashëgimisë Kulturore.
Përmes këtyre Politikave Programore të departamenteve të MKRS-ja edhe gjatë vitit 2011,ka realizuar një mori projektesh bartëse e të cilave kanë qenë pjesëtarët e tri komuniteteve
MKRS Departament-ete
2011 2011
135
është duke synuar promovimin e kulturës së komunitetit rom, shkali, egjiptian dhe zbatimi i aktiviteteve të Planit të Veprimit të Strategjisë për integrimin e komunitetit rom,ashkali dhe egjiptas .
2.2.2 Përzgjedhja e
autorit/ve dhe mbështetje financiare për bërjen publike të veprave të tyre
2.2.2 Përzgjedhja e autorëve dhe mbështetja financiare për projekte si publikimi i veprave artistike apo aktivitetet tjera kulturore bëhet përmes Konkurseve Publike të cilat MKRS-ja i realizon për çdo vit. Të dhënat konkrete lidhur me përkrahjen dhe promovimin e kulturës rome, ashkali dhe egjiptian janë prezantuar sipas aktiviteteve të parapara në matricë me emrat e projekteve dhe buxhetin e ndarë gjatë vitit 2011 (Ngecje)
Numri i vogël i konkurrimit të autorëve e tri komuniteteve për mbështetje financiare më të madhe nga Departamenti i Kulturës-Divizioni i Publikimit të librit.
Gjatë vitit 2011, është mbështetur vetëm një autore e komunitetit rom në botimin e një romani.
MKRS Departament-et
2011
2.2.3 Shpallja e konkursit
për përkthimin me të mire nga letërsia Rome në botë dhe sponsorizimi i botimit
2.2.3 (Ngecje)
Deri me tani nuk është shpallur konkurs i veçantë për përkthimin më të mirë nga letërsia rome.
MKRS 2011
2.2.4 Mbështetje për
mbledhjen dhe incizimin e muzikës Rome
2.2.4 (Ngecje) Deri me tani nuk ka pasur mbështetje financiare
për incizimin e muzikës rome nga MKRS, sepse nuk ka pasur as kërkesë në Divizionin e
MKRS DK
2011
136
Promovimit për incizime të tilla. KFOS–i cili është implementues e projektit EU-
SIMRAES te Komisionit Evropian - dhe gjithashtu është mbështetur 1 program TV, me buxhet € 4,318.00, mbledhja dhe regjistrimi i muzikës romë, 1,
€ 4,318.00,
2.2.5 Organizimi i javës se kulturës rome, ashkali dhe egjiptiane
2.2.5 Gjatë vitit 2011, është organizuar “Java e
kulturës rom, ashkali dhe egjiptian 2011”. Hapjen solemne të kësaj jave e ka bërë Ministri i
MKRS-së. Realizimi i disa projekteve nga MKRS-së në
shënimin e “Javës së kulturës rome,shkali dhe egjiptas”:
Departamenti i Rinisë
1. Projekti “Festimi i Ditës Ndërkombëtare Rome”
OJQ Multi.Culture of Kosova ; 2. Projekti “Vetëdisimi i komunitetit Rom OJQ MCK”; 3. Projekti “ Ngritja e Rinisë Rome,Ashkali dhe Egjiptas” OJQ “AIPK”;
4. Projekti “Të Ndërtojmë të Ardhmen” OJQ “RAE-PERSPEKTIVA” 5. Projekti “Vetëm së Bashku Mund ta Parandalojmë HIV/AIDS OJQ “RAE-PERSPEKTIVA”
MKRS DiR
2011
300.00 € 730.00 € 1,770.00 € 1,850.00 € 1,430.00
Buxheti në
total: 6,080.00 €uro
137
4. MINISTRIA E SHËNDETËSISË
Sektori:
SHËNDETËSIA DHE ÇËSHTJET SOCIALE
Qëllimi:
Përmirësimi i statusit shëndetësor dhe social, dhe cilësisë të shërbimit dhe qasjes ndaj sistemit shëndetësor dhe social
të Kosovës, pa diskriminim, të tri komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 1: Vlerësimi i kushteve dhe dijenisë shëndetësore të tri komuniteteve përmes mbledhjes dhe analizës së të
dhënave të qëndrueshme dhe të besueshme.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institu Afati Buxhe
Departamenti i Sporti Gjatë vitit 2011 i ka mbështetur këto projekte: Mbështetje për Klubin Multietnik të Futbollit “Blindona” Federata e Futbollit,përfitues edhe përfaqësuesit e tri komuniteteve- Shtime; Mbështetje për Klubin multietnik “Ardhmëria” nga Fushë Kosova .Përfitues përfaqësuesit e tri komuniteteve; Mbështetje financiare për Klubin multietnik “Real Roma” Gracanicë; Mbështetje financiare për Klubin multietnik “Fituesi “ Ferizaj.
MKRS DS
2011
2,000.00 € 2,760.00 €
1,810.00 € 950.00 €
Buxheti total: 7,520.00 €uro
138
cioni Përgjegjës
Kohor ti
1.1 Krijimi i bazës se të dhënave mbi statusin shëndetësor dhe qasjen ndaj sistemit shëndetësor të tri komuniteteve
1.1.6 Hartimi i studimit
dhe ndërmarrja e veprimeve konkretë në baze të rekomandimeve të nxjerra
MSH 12/10- 03/11
1.1.7 Përsëritje e
vëzhgimit në vitin e katërt të zbatimit të planit të veprimit
MSH 06/14
Objektivi 1: Vlerësimi i kushteve dhe dijenisë shëndetësore të tri komuniteteve përmes mbledhjes dhe analizës së të dhënave të qëndrueshme dhe të besueshme.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
1.2Përmirësim i qasjes se tri komuniteteve ndaj sistemit shëndetësor dhe përdorimit efektiv të tij përmes informimit dhe fushatave ndërgjegjësuese
1.2.1 Mbajtja e fushatave për imunizim, sistemit shëndetësor, riciklimin e mbeturinave, mjekimit tradicional, etj
Vendosja e skemës së ndërmjetësimit shëndetësorë në 8 komuna (Ferizaj, Gjakovë, Graçanicë, Lipjan, Mitrovicë, Istog, Pejë, Prizren)1 Skema e ndërmjetërimit shëndetësorë përfshinë përmbushjen e Objektivit 1, Aktiviteti 1.1. Veprimet: 1.2.1. , 1.2.2., Objektivit 2. Aktiviteti 2.1. Veprimet: 2.1.1. asistencë në përmbushjen e veprimit 2.1.6. 2.1.7., 2.1.8., Aktiviteti 2.2 Veprimi: 2.2.1., asistencë me përmbushjen e veprimit 2.2.3., 2.2.4., 2.2.5., 2.2.6.
Është bere organizimi i vazhdueshëm i fushatave të vaksinimit dhe ngritja e shkallës së vaksinimit në
MSH
KFOS
IKSHP
2011
77,483.92 €
1 Skema e ndërmjetërimit shëndetësorë përfshinë përmbushjen e Objektivit 1, Aktiviteti 1.1. Veprimet: 1.2.1. , 1.2.2., Objektivit 2. Aktiviteti 2.1. Veprimet: 2.1.1. asistencë në përmbushjen e veprimit 2.1.6. 2.1.7., 2.1.8., Aktiviteti 2.2 Veprimi: 2.2.1., asistencë me përmbushjen e veprimit 2.2.3., 2.2.4., 2.2.5., 2.2.6.
139
komunitete, si dhe fushatat e edukimit shëndetësor.
Projekti mbështetje në themelimin e klubeve të mjedisit dhe energjisë nepër shkollat Fillore dhe të Mesme të financuar nga Ambasada e SHBA-ve Prishtinë Aktivitetet e edukimit të popullatës për mënyrën e largimit të drejtë të mbeturinave. Projekti parasheh përfshirjen edhe të komuniteteve tjera veçanërisht të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian në vendbanimet e tyre projekt. Hap i parë vlerësimi i situatës në terren gjegjësisht në komunitet
Aktivitetet e Organizatës “Health For All”qe është pjes e programit te Fondi për Popullsi i Kombeve të Bashkuara (UNFPA ) ne projektin “Përmirësimi Shëndetit per Komunitetet Rom ,Ashkali dhe Egjiptas ne Fushë Kosovë ,Prishtinë ,Lipjanë ,Hallaq , aktivitetet kanë qen te fokusuara ne vetëdijesimin e komuniteteve përmes ligjëratave ,trajnimeve dhe seminareve me tema :
Planifikim
Familjar
Higjiena
personale dhe
ambienti i
pastër
IST
HIV/AIDS
Heallth For All gjatë këtyre mujëve ka realizuar këto aktivitetet : trajnim për trajner ,mbajtje e ligjëratave , mbajtja e fokus grupeve meshkuj femra përgatitja e dramës dhe shfaqja për 7 prillin dita Botërore e shëndetësisë
Temat: shkatheshit dhe vetit e edukatorit te mire
Te jemi te mbetemi te shendosh –higjena personale dhe
140
mjedisi ,edukata seksuale ,gjinia perspektiva gjinore dhuna ndaj femrës ,shëndetit riprodhues dhe planifikimi familjar ,metodat dhe mjetet kontraceptive , infeksionet seksuale sjelljet e rrezikshme për IST dhe HIV /AIDS
Gjithsej 6 sesione nga 15 pjesëmarrës ne vendet F. Kosovë ,Lipjan ,Hallaq dhe Medveq kanë marr pjesë 90 pjesëmarrës te gjinisë femërore prej 15 vjet deri 50 vjet
Ne po këto vende janë mbajtur 15 sesione me temën edukimi shëndetësor 225 pjesëmarrës ku prej tyre kanë qen 135 femra dhe 90 meshkuj mosha ka qen 15-45 vjet
HFA –ka mbajtur dhe trajnimin me te ringjet qëllimi për edukim kam marr 12 pjesëmarrës ne moshën 17-34 vjet po ashtu HFA me ndihmën e ARTPOLIS ka përgatit shfaqjen e dramës me temën Sindroma i Imunodeficiences se fituar (HIV /AIDS)
1.2.2 Mbajtja e takimeve
në komunitete për informim dhe rritjen e dijenisë mbi të drejtat dhe shërbimet e ofruara
1.2.2 OJQ-të të përkrahura nga IKSHPK zbatojnë projekte dhe shfrytëzojnë materialet për ngritje të vetëdijes së komunitetet rom,shkali dhe egjiptian me qëllim të shfrytëzimit të gjitha shërbimeve shëndetësore që i ofron sistemi shëndetësor i Kosovës
11/09 –
2012
11/09- 2012
141
1.2.3 Krijimi i formave
dhe instrumenteve të komunikimit përkitazi me nevojat dhe kulturën e tri komuniteteve (fletushka, postër, programe radio-televizive, etj. (Ky veprim kërkon koordinim të aktoreve të identifikuar)
1.2.3.
MSH
2010-2012
Objektivi 2 : Rritja e cilësisë se shërbimit shëndetësor ndaj nënës dhe fëmijës dhe përmirësimi i shëndetit riprodhues.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxhet
i
2.1 Ofrimi i kujdesit parësor për nënën dhe fëmijën para, gjatë dhe pas lindjes
2.1.1 Mbajtja e bisedave në nivel komuniteti me gratë shtatzëna nga punonjësit e shërbimit shëndetësor parësor
2.1.1 Vizitat dhe konsultat për gratë shtatzëna ofrohen në nivel të sistemit publik Primar dhe sekondar mjekësor. Qasja në këto shërbime është falas dhe e liruar nga bashkëpagesa.
MSH/QKF IKSHP
Komunat
2010-2012
Nuk kërkohen
142
2.1.2 Krijimi i paketës se
shërbimit themelor për gratë shtatzëna
(kujdesi antenatal, imunizim tetanosi, trajtim me hekur dhe acid folik, trajtim i anemisë, trajtimi i parazitëve të zorrëve, suplement i vitaminës A; kujdesi në lindje dhe post natal)
2.1.2 Pakoja e shërbimit themelor për gratë shtatzëna është pjesë e Pakos Bazike e cila është përpiluar dhe pritet miratimi i saj nga Ministria e Shëndetësisë ( MSH.)
QKMF, SPITALET RAJONALQKUK
2010- 2015
2.1.3 Trajtimi dhe kujdesi
për neonatal (menaxhimi i rasteve omphalitis, tetanosit dhe i rasteve të sepsisit, verdhëzës)
2.1.3 Bëhet në mënyrë rutinore në bazë të protokolleve klinike në të gjitha institucionet shëndetësore publike.
QKMF
MSH
OBSh
2010- 2015
Mbulohet nga BKK
2.1.4 Vaksinimi i
menjëhershëm i të porsalindurve
2.1.4 Më se 98% e të porsalindurve në Kosovë, lindin me ndihmë profesionale, të cilët menjëherë vaksinohen me Vaksina e parë që I jiipet fëmijës pas lindjës ( BCG) dhe hepatit B vaksinë. Nuk ka të dhëna të disagreguara për komunitetet rome, ashkali dhe egjiptas
MSH / Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik (IKSHP)ka miratuar nje projekt propozim per vaksinimin plotësues për Grupet Vunarabile përfshi dhe komunitetin RAE
Ku janë zhvilluar takime si me UNICEF dhe OBSh lidhur me koordinimin e objektivave sipas referimeve dhe rekomandimeve te tyre , janë zhvilluar vizita vendbanimeve me komuniteteve rom, ashkali, egjiptian si ne Podujevë ku vizita është be derë me derë janë kontrollua`kartelat e vaksinimit ku te gjithë janë te vaksinuar dhe përfshihen ne sistemin shëndetësor , vizita ne OBILIQ( vaksinimi është komplet mirë po ka nivel te ultë te higjienës dhe kulturës,
QKMF
MSH
OBSH UNICEF
2010-2015
BKK & OBSH
143
Fushë Kosovë , ( ka një numër te madh të pa vaksinuar ) , ne Gjakovë , ( ka një numër të madh të pa vaksinuar , Ferizaj shkalla e përfshirjes në ketë Qytet është e kënaqshme aktivitetet janë në vazhdimësi dhe do organizohen fushata te herë pas hershme
2.1.5 Kontroll i plotë dhe vaksinim pa
diskriminim për neonatalët e lindur jashtë mjedisit të
shërbimit shëndetësor, nga 0 – 12 muaj
2.1.5 MSH ka siguruar qasje të gjerë në shërbimet e imunizimit. Përfshirja e përgjithshme me imunizim është mbi 95%. Nuk ka raste të tetanosit neonatal në Kosovë
2010-2015
2.1.6 Zbatimi i vaksinimit të detyruar për fëmijët nga mosha 0 – 14 vjeç
2.1.6 MSH ka siguruar qasje të gjerë në shërbimet e imunizimit. Përfshirja e përgjithshme me imunizim është mbi 95% duke përfshirë dhe fëmijët e shkollave të mesme (TT vaksin) mosha / 17deri 18 vjeç.
QKMF
2010-2015
BKK & OBSH
2.1.7 Pajisja me kartela vaksinimi dhe të personave të paregjistruar në zyrat e regjistrimit civil
2.1.7 Të gjithë fëmijëve të vaksinuar iu lëshohet kartela e vaksinimit me të gjitha të dhënat e nevojshme.
Kartelat e vaksinimit janë në proces te zëvendësimit me fletoret e shëndetit të fëmijës
QKMF
2010-2015
BKK
2.1.8 Mbajtja e fushatave periodike të informimit dhe kryerjen e imunizimit/vaksinimit
2.1.8 IKSHPK organizon fushata të rregullta dhe ato plotësuese të vaksinimit dhe informimit konform vlerësimit të situatës.
MSH
UNICEF
2010-2015
Mbulohet nga 1.2.1
2.1.9 Trajnimi dhe
aftësimi i nënave në dallimin dhe trajtimin e sëmundjeve në kushtet e shtëpisë:
2.1.9 Janë shpërndarë fletëpalosje dhe posterë per popullatën e komunave te F.Kosoves dhe Kastriotit (F.Kosove, Plemetin,Kastriot Mazgit e Stanovc).Gjakovë dhe Prizren
-E vërteta qe vret(trajton demet e duhanpirës).
-Njihe rrezikun tënd(sëmurjet kardio-vaskulare).
QKMF
2010-2012
Mbulohet pjesërisht nga 1.2.2 kërkohen fonde shtesë
144
Diarrhea, dizenteria dhe dehidratimi
Të ftohurit, pneumonia
Infeksionet e
veshit
Fruthi, Rubeola, dhe Lija
Kequshqyerja, infeksionet
Ushqyerja me gji
Parazitët, etj
-Mbrohu nga Tuberkulozi
-Stop AIDS.
-A keni menduar për Vaksinimin
-Mjetet Kontraceptive, (planifikimi i familjes)
Gëzimi
-Ndihmoni ne parandalimin e trafikimit me qenje njerëzore
-Ethet hemorragjike
-Për një jetë të shendosh (informacione mbi HIV\ AIDS. dhe infeksionet seks. transmet.)
-P r i n d e s i a e m i r e (qe trajtojnë 20 tema shumë te rëndësishme edukativo-shëndetësore).
për vitet në vazhdim
2.1 10 Promovimi i përdorimit të kripës së jodizuar
2.1 .10 Organizimi i fushatave mediale dhe edukimi shëndetësor i komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas mbi rëndësinë e kripës së jodizuar në parandalimin e sëmundjeve të caktuara. TV dhe radio spoti është edhe në gjuhën Rome.
UNICEF-i përkrah Kryqin e Kuq të Kosovës që përmes sesioneve edukative në vendet e ndryshme ti edukojë vijueset e moshave të ndryshme dhe duke inkurajuar pjesëmarrjen e meshkujve. Sesionet edukative janë për të gjitha etnicitetet përfshirë edhe rom, ashkali, egjiptian
QKMF,
2010-2013
Objektivi 2 : Rritja e cilësisë se shërbimit shëndetësor ndaj nënës dhe fëmijës dhe përmirësimi i shëndetit riprodhues.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
2.2 Ofrimi i kujdesit për shëndetin
2.2.1 Ndërmerren aktivitete edukuese
2.2.1. Janë mbajtur ligjërata edukativo shëndetësore për higjienën personale higjienën e ushqimit, për HIV/AIDS me
MSH,
145
riprodhues përmes edukimit, shërbimeve shëndetësore dhe nga perspektiva gjinore
mbi shëndetin riprodhues me grupet e adoleshentëve dhe të rinjve:
Biseda,
Drama intëraktive, etj
rininë shkollore, grupe të caktuara të popullatës komuniteteve rom, ashkali, egjiptian në këto lokacione: F. Kosovë, Plemetinë, Obiliq, Mazgit, Stanovc.
IKSHPK
2010- 2012
2.2.2 Hartimi, publikimi dhe shpërndarja mjeteve informuese mbi të drejtat, mbrojtjen dhe higjienën ndaj shëndetin riprodhues
2.2.2 Përgatitja e posterëve, fletëpalosjeve në gjuhën e të komuniteteve
MSH, IKSHPK
OBSH
2010-2015
2.2.3 Krijimi dhe forcimi i qendrave burimore informative për shëndetin riprodhues pranë QKMF-ve dhe ofrimi i shërbimeve dhe në forme lëvizëse pranë komuniteteve
2.2.3 Takime pune me përfaqësuesit e shëndetit publik ne nivel komunal , përfaqësuesit e shëndetit publik nr QKMF dhe përfaqësuesit e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian,takim pune me OJQ “Health For All “ne Fushe Kosovë , Vizita mbikëqyrje të Qendra e Mjeksësië Familjare e Kosovës (QKMF) –ve në Kastriot dhe Fushë –Kosovë me qellim te përcjelljes dhe mbështetjesh se aktiviteteve edukativo –shëndetësore ne komuniteteve rom, ashkali, egjiptian.
MSH
2010-2015
2.2.4 Mbajtja e fushatave
për planifikim familjar dhe ofrimi gratis i mjeteve për planifikim familjar:
Kondom
Kontraceptive nga goja
IUDs, etj.
2.2.4 Janë mbajtur nga 66 punëtori për komunitete të përkrahura nga Fondi për Popullsi i Kombeve të Bashkuara (UNFPA).
Mbajtja e ligjëratave me grupin e nenave ne komunitete se bashku me
Stafin e QKMF-së ne tema te ndryshme si : pastrimi i duarve , “higjiena e ushqimit “ , „‟barkqitja “, “vaksinimi , Gripi i derrave , gripi i shpezëve, ethet hemorogjike etj
Distribuomi i materialit edukativo shëndetësor lidhur me
MSH
2010- 2015
146
temat e ligjëruara , gjithashtu mbi shëndetin seksual dhe distribuomi i mjeteve kontraceptive (prezervativ –kondom )
Nga lista e barërave shëndetësore janë distrubuar mjete kontraceptive falas për komuniteteve rom, ashkali, egjiptian.
2.2.5 Trajtimi i sëmundjeve seksualisht të transmetueshme (SST) përmes edukimit dhe ndihmës klinike parësore
2.2.5 Ngritja e nivelit të edukimit shëndetësor në parandalimin , zbulimin dhe trajtimin klinik sa më të hershëm të Sëmundjet Seksualisht të Transmetueshëm ( SST)
MSH
2009- 2015
Mbulohet nga BKK
2.2.6 Adresimi i
martesave të reja në moshë për gjininë femërore përmes edukimit dhe zbatimit të ligjit për familjen dhe kodit penal
ABGJ mbështeti prodhimin e dokumentarit “Prevenimi i martesave te komunitetet rom, ashkali, egjiptian”. Martesat e hershme të vajzave të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian janë një dukuri shqetësuese e cila pengon emancipimin e gruas dhe bartë pas vetes një sërë problemesh që cenojnë gratë dhe vajzat në veçanti dhe shoqërinë në përgjithësi. Ndonëse, të ndaluar me ligjet e shtetit të Kosovës, këto martesa nuk janë raportuara apo penguar dhe kësisoj nuk janë dënuar nga autoritetet përkatëse. Kjo jo praktikë vazhdon të jetë një „çështje e brendshme‟ e këtyre komuniteteve. Martesa në moshë të re mbart një gamë të pasojave të tilla si ndërprerja e shkollimit, papunësia si pasojë e arsimimit të pamjaftueshëm, duke rrezikuar shëndetin me dërgesat e lindjes të shpeshta, etj. Agjensioni për Barazi Gjinore (ABGJ) me qëllim të sensibilizimit të opinionit mbi këtë fakt shqetësues ka mbështetur propozimin e organizatës RROGAREK, dhe ka financuar pjesërisht realizimin e filmit dokumentarë që synon parandalimin e martesave të hershme. Filmi dokumentarë u promovua me rastin e mbylljes së fushatës së 16 ditëve të aktivizimit te luftimit te dhunës kundër gruas.
ABGJ
2010- 2015
€ 4,000.00
147
2.2.7Mbajtja e sondazheve dhe vëzhgimeve të rregullta për të gjitha veprimet e mësipërme
MSH
2010- 2015
2.2.8 Krijimi i kapaciteteve të QKMF-ve, dhe institucioneve të tjera të përfshira në shëndetin riprodhues për hartimin dhe mbajtjen e aktiviteteve
2.2.8 Janë hartuar kriteret dhe standardet për edukatoret shëndetësor te edukimit joformal
Aktivitetet ne kuadër te edukimit specialistik pasdiplomik dhe zhvillimit te vazhdueshëm profesional për ekipet e mjekësisë familjare
MSH
2010- 2015
2.2.9 Standardizimi i instrumenteve raportues dhe shënues për gjithë aktivitetet e mësipërme
2.2.9 Është ne veprim
Objektivi 3 : Krijimi i kushteve cilësore dhe të qëndrueshme higjeno-sanitare dhe mjedis i shëndetshëm në vendbanimet e
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
3.1 Ndërmarrja e aktiviteteve për përmirësimin kushteve hijeno-sanitare , të mjedisit dhe praktikave dhe sjelljeve relevantë
3.1.1 Sigurimi i ujit të pijshëm, analizimeve dhe vendeve të caktuara për hedhjen e mbeturinave
(Ky aktivitet duhet të ndërmerret ne kombinim me aktivitetet e përshkruara ne sektorin e
3.1.1 IKSHPK bën kontrollimin dhe monitorimin rutinë të kualitetit të ujit të pijshëm (nga ujësjellësit qendror, puset individuale, dhe ujit të ambalazhuar).
Projekti mbështetje në themelimin e klubeve të mjedisit dhe energjisë në shkollat Fillore dhe të Mesme të financuar nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA) Prishtinë .Gjatë monitorimit të ujit nga sistemet qendrore, si aktivitet në vazhdimësi dhe bazuar në frekuencën e paraparë varësisht nga numri ekuivalent i popullatës ne regjion, janë
MSH
IKSHPK -ISHP-të regjionale, Departamente komunale për shëndetësi
2010-2015
148
Strehimit dhe Vendbanimeve Informale)
thënë gjithashtu këshilla profesionale për rruajtjen dhe shfrytëzimin e ujit.
Në regjionin rural-në përputhshmëri me rregulloret në fuqi, për çdo tremujor, është kontrolluar uji nga bunarët individuale dhe është bërë dezinfektimi i këtyre bunarëve si dhe këshillimi i banorëve për mbrojtje dhe dezinfektim te resurseve
Gjatë trajtimit të puseve individuale trajnohet edhe përfituesi / popullata e cila shfrytëzon atë burim të ujit Janë ndërmarr disa aktivitete nga Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me Komisionin Evropian projektit EU-MRSI zbatuar nga Mercy Corps projekti BE-MRSI për 104 familje të zhvendosen në Mëhallën e Romëve janë siguruar kontenierët e mbeturinave, dhe është lehtësuar marrëveshja kontraktuare me familjet dhe me kompaninë e shërbimeve publike për menaxhimin e mbeturinave. Është siguruar ujë të pijshëm për 104 familje të rivendosur dhe sistemi I kanalizimeve, si pjesë e ndërtimit të tyre shtëpiak në Mëhallën e Romë.
, Kompanitë e ujësjellësve, OJQ-të vendore-lokale
3.1.2 Krijimi i grupit të punonjësve të komunitetit ne bazë të kritereve të vendosura për seleksionimin e tyre
3.1.2 Hartimi i projektit për përgatitjen e personave të caktuar nga komuniteteve rom, ashkali, egjiptian për ruajtjen dhe mbajtjen e kualitetit të ujit të pijes
MSH, Komunat, MMPH
2010-2015
3.1.3 Trajnimi dhe
përgatitja e tyre për punë ne komunitet ne çështjet e higjienës personale dhe shtëpiake, jetës kolektive , organizimit, përgatitjen dhe ruajtjen e ushqimeve, pastrimin, depozitimin e mbeturinave dhe ruajtjen e mjedisit, riciklimin e
.1.3 Trajnimi i për ruajtjen e shëndetit publik të këtij komuniteti duhet të behet nga Instituti Kombëtar I Shëndetit Publik të Kosovës (IKSHP) (shih me larte te 2.1.9 dhe 2.2.1)
Është identifikuar rëndësia e pjesëmarrjes aktive të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian në procesin e ngritjes së vetëdijes për menaxhim të mbeturinave, higjienë personale. Kjo komponentë për komuniteteve rom, ashkali, egjiptian është në vazhdimësi dhe e paraparë edhe për vitet e ardhshme
MSH, IKSHPK Komunat,
01-07/10
149
mbeturinave
3.1.4 Mbajtja e vizitave, bisedave dhe këshillim i komunitetit mbi çështjet higjieno-sanitare
3.1.4 Takimet dhe kontaktet e vazhdueshme me qëllim të mbajtjes së kualitetit të çështjeve higjienik sanitar me Liderët e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian
Komuna e Mitrovicës në bashkepunim me Mercy Corps
implementues i projektit të Bashkimit Evropian-Iniciativa
për përkrahje të Komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
(EU-MRSI) në bashkëpunim me ekipin shëndetësor të
projektit BE-MRSI ka organizuar vizita, bisedime dhe
këshillime me komunitetin për çështjet sanitare-higjienike.
Ekipi zhvilloi një sërë aktivitetesh ndërgjegjësuese të
komunitetet në lidhje me sanitare dhe higjienës. Gjatë
periudhës raportuese janë kryer vizitat në 240 shtëpi për
çështjet sanitare-higjienike (deponimit të duhur të
mbeturinave, larje e duarve, morra dhe zgjebja), projekti ka
kushtuar 1,200 €.
MSH
Komuna e Mitrovices
/ EU-MRSI/Mercz Corps
2011-2012
1,200 €.
3.1.5 Kontrolle të vazhdueshme periodike të cilësisë së ujit të pijshëm dhe marrja e masave relevantë në raste ndotjeje
3.1.5 IKSHPK në mënyrë të vazhdueshme kontrollon cilësinë e ujit të pijshëm dhe në rast të ndotjes ndërmerr masa të caktuara konform situatës së krijuar
MSH
2010-2015
Nuk kërkohen
3.1.6 Kontrolli periodik i nivelit të plumbit në vendbanimet e komunitetit Roma
3.1. 6. MSH me përkrahje të OBSH-së kontrollon dhe raporton periodikisht nivelin e plumbit në Mitrovicë
MSH
2010-2013
150
3.1.7 Kontrolli periodik i
banoreve në vendbanimet e ndotura me plumb dhe trajtimi i tyre
3.1.7 Është siguruar qasja në shërbime të kontrollit të nivelit të PB në gjak në QKMF dhe në Entin e shëndetit publik në Mitrovicë?
UNICEF-i përkrahë aktivitetet lidhur me edukimin shëndetësor për të parandaluar kontaminimin me plumb dhe dhënien e ushqimit për të zvogëluar efektet e ndotjes me plumb.
Komuna e Mitrovicës në bashkëpunim me Mercy Corps implementues i projektit të Bashkimit Evropian-Iniciativa për përkrahje të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian (EU-MRSI) nga Janari deri në Dhjetor 2011 ka testuar më shumë se 150 fëmijë për shkallën e plumbit në gjak. Nga ata fëmijë të testuar, shumica kanë shkallë të lartë të plumbit në gjak, por janë identifikuar vetëm 11 raste që duhet të nënshtrohen terapisë adekuate. Të gjithë fëmijët kanë marrë pako me ushqim të freskët sipas rekomandimeve të Organizata Botërore e Shëndetësisë ( WHO). Testimi në plumb në gjak, duke e përfshire pajisjet dhe materialet ka kushtuar € 30, 625. Gjithashtu, të gjithë fëmijët me SHPGJ të ngritur, kanë marrë multivitamina shtesë, të cilët kanë kushtuar € 5, 500 dhe Konsulenca Shëndetësore 3.500 € .Për të ndihmuar ekipin mjekësor në Mëhallën Rome për ofrimin e chelation terapis, projekti ka punësuar dy këshilltar shëndetësor dhe një punëtor të komunitetit. 30 fëmijë e janë testuar dhe sërish do të ri testohen.
MSH
Komuna e Mitrovices / EU-MRSI/Mercy Corps
2010-2015 2011
€ 30, 625
€ 5, 500
3.500 €
151
5. MINISTRIA E ADMINISTRIMIT PUSHTETIT LOKAL
Sektori:
STREHIMI DHE VENDBANIMET INFORMALE
Qëllimi: Përmirësim i cilësisë se jetës dhe ofrimi zgjidhjeve të qëndrueshme për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian që banojnë në
vendbanimet joformale, qendrat kolektive dhe në kushte banimi të papërshtatshme.
Objektivi 1: Strehim i komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian që jetojnë në qendra kolektive dhe kushte të papërshtatshme banimi përmes projekteve të përmirësimit të kushteve banesore dhe ndërtimit të banesave sociale.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.1 Zgjidhje qëndrueshme e banimit për familjet qe jetojnë në kampet e Çesmin Lug, Liposaviq dhe Osterode
1.1.7 Menaxhimi dhe mirëmbajtja e objekteve
MAPL-ja ka investuar në: Ndërtimi i SHF "Isa Buletini" Paralelja e ndarë Guri i Kuq, Instalimi në Shkolla fillore F"Isa Boletini"' Rahovec, inventarizimi i Çerdhes së fëmijëve në Kuvendi Komunal (KK) Shtime, rregullimet në fushën sportive në Gracanicë, Furnizimi me pajisje sportive për klubin e futbollit Ranilluk Ndërtimi i Qendrës së Kulturës në KK Partesh
MAPL-KOMUNAT
2013-2015
4.992.00 MAPL, 300.000.00
€
1.1.8 Zgjidhja dhe njohja e të drejtës se pronësisë se banesës familje të strehuara përmes këtij aktiviteti
MAPL-
KOMUNAT-MERCY
CORPS,USAID
2013
1.1.9 Ndërmerren
programe/aktivitete sociale-ekonomike me qëllim rritjen e qëndrueshmërisë se vendbanimeve të reja
Gjakova Në bashkëpunim me zyrtarin nga drejtoria e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale është përpiluar lista për përfitimin e ndihmave për 30 familje skamnore dhe është përcjellur drejtorit për Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale, duke iu bashkangjitur listës nga Qendra për Punë sociale
MAPL-
KOMUNAT
2010- 2012
152
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.2 Përmirësimi i kushteve të strehimit dhe qasje dhe përfshirje të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian në politikat e programet e strehimit të Qeverisë
1.2.7 Hartimi i projektit për përmirësimin e kushteve të banimit mbi bazën e rekomandimeve të dala nga studimi
1.2.7 Ndihma 30 familjeve skamnore mbështetur nga grupi jo formal i grave.
MAPL 08-10/14
1.2.8 Grupi i punës kryen monitorimin periodik të zbatimit të projektit
MAPL 08-10/14
Nuk kërkohen
1.2.9 Përfshirja e komuniteteve përmes përfaqësuesve të tyre politike, OJQ-ve dhe dialogut të drejtpërdrejtë me komunitetin në hartimin e planeve për strehim të ndërmarra nga niveli qendror dhe lokal
1.2.9 Komunitetet janë të përfshira në hartimin e planeve për strehim.
MAPL 08-10/14
Nuk kërkohen
Sektori: KTHIM DHE RIINTEGRIM
Qëllimi:
Krijim i kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Republikën e Kosovës
Objektivi 2: Qeveria e Kosovës siguron shërbimeve efektive, gjithë përfshirëse dhe në plotësim të nevojave të individëve të
riatdhesuar nga komunitete rom, ashkali dhe egjiptian, përmes hartimit dhe zbatimit të politikave publike relevantë dhe forcimit
për 50 familje. Gjithsej kanë përfituar 80 familje nga 25 kg miell nga një mërgimtar i komunës së Gjakovës
153
të koordinimit institucional.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
2.2 Rritja e efektivitetit të sistemit institucional dhe shërbimeve të ofruara për kthim dhe integrim të qëndrueshëm të të kthyerve nga komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian
2.2.7 Komunat sigurojnë zhvillimin e projekteve relevantë për të tri komunitetet, rom, ashkali, dhe egjiptian (shih e sektorët e strehimit, punësimit – aktivitetet në punët publike)
Prishtina Nuk ka hartuar projekte për strehim.
Gjithsejtë janë 135 familje Ashkali ndërsa 6 janë me kushte te renda, Është bërë plani për rregullimin e vendbanimeve jo formale. Janë kthyer 5 familje me 25 anëtar të komunitetit ashkali.
Obiliqi Në bashkëpunim me MZD, DRC, Arbeiter-Samariter-Bund (ASB), Agjencioni Kosovar për Avokaturë dhe Zhvillim ( KAAD) dhe Komisariati i Kombeve të Bashkuara për Refugjatë (UNHCR), janë ndërtuar 29 shtëpi ku janë vendosur të kthyerit. Buxheti për ndërtimin e 30 shtëpive 402.000 euro,Ministria Kthim dhe Komunitete ( MKK) ka financuar me 312.000-, NVO,ASB nga Gjermania ka financuar ndërtimin e 6 shtëpive prej tyre 5 familje rome dy prej tyre të riatdhesuara nga Gjermania dhe 3 nga Serbia dhe Maqedonia ndërkaq familja e 6 ka qenë rast social. Është realizuar projekti për vetëmbajtje 40.000 euro DRC Shpërndarja e ushqimit familjeve të kthyera në vlerë 24.000 e nga DRC. Me 04 nëntor ka filluar rekonstruktimi i qendrës për banim social në Plemetin financuar nga MPMS në vlerë 115.000 e. Akomodimin për periudhë të përkohshme , transportin e fëmijëve në shkollë, ushqimin në vlerë prej 10.000 e ndërkaq Zyra Komunale për Komunitete (ZKKK)
MKK
DRC
DRC
MPMS MPMS ZKKK UNICEF
2010- 2012
402.000€ 312.000€ 40.000€ 24.000€ 115.000€
154
në kuadër të zyrës së kryetarit ka kontribuar me 4.000 euro. UNICEF ka shpërnda 38 shporet dhe dru në vlerë prej 6.150 e. Shtimja Projekti Sporti Përtej Kufijve – Sport Sans Frontieres është në implementim e sipër, qëllimi i projektit është ofrimi i komuniteteve, pjesëmarrës aktiv është komuniteti ashkali. Një familje të komunitetit ashkali i është ndërtuar shtëpia në vlerë 22.500 € , 21.500 € nga Zyra Komunale Çështjeve të Komuniteteve (ZKÇK) dhe 1000 € nga Komuna. Një familje të komunitetit romë i paguhet qiraja në vlerë 700 € nga komuna, Një familje të komunitetit ashkali i ndihmohet në ndërtim në vlerë 1000 € nga komuna, Disa familjeve të komunitetit ashkali të kthyer nga Maqedonia i ndihmohet në kabllo elektrike në vlerë 282 € , mjete të tjera në vlerë 150 € , ndihma ushqimore në vlerë 50 €, nga komuna 13 familje të komunitetit ashkali ndihma ushqimore në vlerë 464 € nga komuna, Është shtruar rruga me zhavorr në vlerë 1218 € nga shoqata VORAE ( Zëri i Romëve , Ashkalinjëve dhe Egjiptianve). 8 nxënësve të shkollës së mesme të komunitetit ashkali iu është ndarë bursa në vlerë 2000 € nga OJQ ,,VORAE”, 4 studentëve të komunitetit ashkali iu është ndarë bursa në vlerë 2000 € nga OJQ ,,VORAE”, 10 familje të komunitetit shkali u janë ndarë miniprojekte në vlerë 5550 € nga OJQ ,,VORAE” Një familje të komunitetit boshnjak i ndihmohet në pajisje për paketimin e letrës dhe plastikës në vlerë 8500 € nga ,,Mercy Corps” , OJQ- së ,,Hapi i Parë me RAE” , lidhur me ditën e
ZKÇK
Komuna
Komuna
Komuna
Komuna
Komuna
shoqata VORAE shoqata VORAE shoqata VORAE shoqata VORAE
,,Mercy Corps”
Komuna
MKK
10.000€ 4.000 € 6.150 € 21.500 € 1000 € 700 € 1000 € 282€ 150 € 50 €, 464 € 1218 € 2000 € 2000 €
155
flamurit i ndihmohet me 300 € nga komuna. Një familje të komunitetit ashkali, të kthyer nga Maqedonia i ndërtohet shtëpia në vlerë 20.000 € nga Ministria për Komunitete dhe Kthim. Gjakova Janë ndihmuar 5 familje, gjithsej 13 fëmije janë regjistruar. Ndihmë Fëmijëve jetim pa prind 1 rast Ndërtimi i 29 shtëpive në Koloni për rastet sociale Ndërtimi i 3 shtëpive për të kthyerit Ndërtimi i 1 shtëpie të djegur Renovimi i 2 Shtëpive raste sociale Deçani
Ku u raportua edhe nga Zyra për Kthim, ku prej 131 familjeve të kthyera 4 vitet e fundit 7 familje janë Egjiptiane, dhe 2 të komunitetit boshnjak. Në vazhdimësi pati kërkesa të shumta për përmirësimin e kushteve të Jetesës. - Serbo-Malazezët vijnë lirshëm dhe pajisen me dokumente personale, duke ju dalë ndihmë Zyra për Kthim dhe Zyra për Komunitete dhe janë në gjendje gatishmëri për t ju dalin në ndihmë të gjitha komuniteteve pakicë për integrimin e tyre në shoqëri. Klina Ne komunën e Klinës jetojnë 273 rom, 1934 egjiptian, ashkali nuk ka, nga radha e komunitetit rom dhe egjiptian janë te kthyer 3 familje . Në administratën komunale janë të punësuar dy punëtor të komunitetit rom, 1 femër.
5550 € 8500 € 300 € 20.000 €
156
Gjilani
Organizimi i trajnimit në Komunën e Gjilanit ku pjesëmarrësit kanë qenë anëtaret e Organizatave të grave komuniteteve rom, ashkali, egjiptian shoqëruara nga qytetarët dhe zyrtarët institucional. Qëllimi i trajnimit ishte ngritja e njohurive të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian për mënyrën e planifikimit, monitorimit të projekteve. Trajnimi u financua nga Organizata Rrjeti i Organizatave te Grave Rom,Ashkali dhe Egjiptian në Kosovë (RROGRAEK).
2.2.8 Komunat sigurojnë
që të kthyerit punësohen duke
respektuar raportet etnike të popullatës në aktivitete dhe projekte të zhvilluara nga komunat
Prizreni
OJQ e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian – grupi i grave “Oaza” është mbështetur financiarisht në realizimin e projektit të tyre për promovimin e pozitës së grave të këtij komuniteti . Gjakova
Takim me gratë e komuniteteve rom, ashkali, egjiptian–Gjakovë me temën “Integrimi i Femrës Minoritare në Shoqëri” Ranillugu Është mbajtur debat në komunën e Ranillugut nga qendra NVO për depolitizimin e shoqërisë kosovare nga Kamenica në bashkëpunim me ambasadën amerikane, me temën, “Pozita Socio-shoqërore e Gruas në Vendet Rurale, Roli i Institucioneve në Sferën e Emancipimit, Arsimimit”. Projekti i financuar nga Institucioni Kombëtar Demokratik (NDI) Dialogu ndëretnik ku përfitues ishin të rinjtë nga disa komuna dhe nga komuna e Ranillugut përfitues ishin pjesëtarët e komunitetit serb, shqiptar dhe Ashkali. Qëllimi i projektit ishte shkëmbimi përvojave
Komunat, MAPL
2010- 2012
157
dhe kulturave etnike. Në Komunën e Ranillugut janë paraqitur 53-kërkesa për kthim , kurse nga vendet e treta ka 8 vetë të cilët janë kthyer, tani për tani atyre u është ofruar ndihmë vetëm me artikuj ushqimor. Bashkëpunojnë me organizatat UNDP , Komisariati i Kombeve të Bashkuara për Refugjatë (UNHCR) , MERSY CORPS, Qendra e Dokumentacioneve te Rom, Ashkali (RADC) , Organizata për siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSCE) etj , Në bashkëpunim me organizatat shkojnë në terren për të parë kthimin e të zhvendosurve dhe të atyre të rrezikuar në aspektin social të cilëve ndihma u është e domosdoshme -Për çdo fëmijë të porsalindur në Komunën e Ranillugut, jepet ndihmë e njëhershme materiale në shumë prej 200-eurosh , Kurse çdo çifti bashkëshortor të cilëve u lind fëmija i tretë u paguhen nga 30-euro në muaj për fëmijën deri sa të filloj vijimin në shkollë , Sipas vendimi të miratuar nga Komuna , -Shpërndarja e fletushkave reklamuese :Parandalo trafikimin me qenie njerëzore dhe Parandalo dhunën në familje ,financuara nga OSCE-ja Obiliqi Punësimi është problem shqetësues për komunitetin rom, ashkali, egjiptian. Ata angazhohen kryesisht në punë sezonale si: në pastrimin e varrezave janë angazhuar 5 pjesëtarë të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian për 3 muaj, me pagë 200 euro në muaj, financuar nga MPMS. Janë angazhuar në rikonstruktimin e kompleksit banesor të ndërtesës për banim social në Plemetin 12 punëtor nga komuniteteve rom, ashkali, egjiptian me page 300 euro nga MPMS.
Komuna MPMS. MPMS
Përçdo fëmije të lindur 200 € 3000 € 3600 €
158
Gjilani
Sipas shënimeve numri i romëve të punësuar është i vogël. Nga 528 qytetarë romë që jetojnë në Gjilan vetëm 6 janë të punësuar. Kamenica Përmirësim i cilësisë se jetës dhe ofrimi zgjidhjeve të qëndrueshme për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian që banojnë ne vendbanimet joformale, qendrat kolektive dhe në kushte banimi të papërshtatshme
Sektori: REGJISTRIMI
Qëllimi:
Regjistrimi civil u mundësohet të tri komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim ushtrimin plotë të se drejtës se nënshtetësisë
Objektivi 1: Përmirësim i kuadrit ligjor, institucional dhe menaxhues për të mundësuar një proces regjistrimi të shpejtë dhe qe
përmbush nevojat e tri komuniteteve
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxhet
i
1.2 Komunat inkurajojnë dhe ofrojnë shërbimin e regjistrimit dhe ofrojnë informacion të plotë ndaj aplikuesve për regjistrim në rastet e mospërmbushjes se kushteve për regjistrim
1.2.1 Organizohen fushata ndërgjegjësimi të komuniteteve për regjistrim
1.2.1 MAPL ka organizuar fushatë vetëdijësuese për rëndësinë e regjistrimit si dhe publikimin e fletëpalosjeve për të drejtat e minoriteteve, përfshirë regjistrimin dhe parandalimin e martesave të hershme, si dhe parandalimin e abortit të fëmijëve të gjinisë femërore me moton “Ndal Dhunën Ndaj Gruas” dhe “Martesa e Hershme Rezulton Analfabetizëm”. 1000 kopje, 400 shqip, 300 serbisht dhe 300 në gjuhën rome.
MAPL UNDP
MAPL UNDP
Tetor-dhjetor 2011
1 500€ 23 000€ 6 000€
159
1.2.2Hartohen dhe shpërndahen materiale informuese si fletushka, spote televizive, postës, lajmërime në gazeta pranë komuniteteve për përfitimet e regjistrimit
1.2.2 Fletëpalosjet janë shpërnda në institucionet qendrore dhe komunale. Janë mbajtur dy trajnime me zyrtarët komunal për të drejtat e komuniteteve me theks të veçantë , rëndësia e regjistrimit, përfshirja në sistemin arsimor, punësim e tj... Prishtina
Janë ber disa takime me OSBE , Komisariati i Kombeve të Bashkuara për Refugjatë (UNHCR)- Programi mbi të drejtat civile në Kosovë (CRPK) dhe me OJQ lokale që mirën me komuniteteve rom, ashkali, egjiptian lidhje me vetëdijesimin e këtyre komuniteteve për rendësin e regjistrimit te faktit të lindjes .Janë shpërnda postera si dhe emisione televizive janë përdorë për informimin e qytetarëve për rëndësinë e regjistrimit të faktit të lindjes.
Gjakova Ndihma për regjistrim të mëvonshëm të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian Takim me gratë e një lagjeje – Koloni me qëllim të senzibilizimit të të drejtave në veçanti për regjistrimin e faktit të lindjes dhe regjistrimin e më vonshëm. Istogu
Organizimi i komunikimit direkt me zyrtaret , me qëllim te lehtësimit te shërbimeve për qytetaret ,(nxjerrja e dokumenteve personale, e te tjera shërbime komunale ) Me qëllim te lehtësimit te qytetarëve. Obiliqi
MAPL, Komunat
Qershor-shtator 2011
160
ZKKK ka bërë regjistrimin e të shpërngulurve brenda vendit. Në qershor është organizuar fushatë vetëdijësuese “Shtëpi me Shtëpi” me theks të veçantë për fëmijët e kthyer nga vendet e treta dhe fëmijët e të kthyerve. Qëllimi fushatës, ka qenë hulumtues rreth asaj se sa fëmijët e kthyer, sa e njohin gjuhët zyrtare dhe sa kanë problem lidhur me gjuhët. Pas hulumtimit përmes fushatës, konsiderojmë se SPV për IKRAE do të zvogëloi diverzitetin mes popullatës shumicë dhe komuniteteve rom, ashkali, egjiptian. Tani më krijohen kushtet për ndërmarrjen e masave afirmative para së gjithash në fushën e arsimit, shëndetësisë, punësimit dhe strehimit. Vitia Nënshkrimi i Marrëveshjes mes Komunës së Vitisë dhe Programit për të Drejtat Civile në Kosovë ( CRPK) për krijimin e lehtësirave për rregullimin e statusit personal dhe pronësor të qytetarëve. Lirimi nga taksa administrative për regjistrim të vonshëm dhe nxjerrje të dokumentacioneve të ndryshëm personal për komunitete pakicë, krijimi i lehtësirave në marrjen e dokumenteve identifikuese për qytetarë( si certifikata lindje, regjistrim i fëmijëve, etj)
Kamenica
Autoritete komunale dhe udhëheqësit politik publikisht mbështesin integrimin e komuniteteve pakicë dhe bashkëjetesën paqësore. Bashkërendimi efektiv në mes Komunës, Shërbimit Policor të Kosovës, Kosova Force (KFOR)-it dhe Personave të Zhvendosur. Takimet e rregullta Procesverbalet Shprehja e vullnetit të komunitetit Rom për kthim, jo në fshatin ame por dislokim në fshatin multietnik
161
Berivojcë bëhet fjalë për nëntë familje të këtij komuniteti dikur qytetar të fshatit Hogosht Organizimi i Vizitës së tipit ,,Shko-Shih dhe Informohu” në fshatin Hogosht dhe Berivojcë. Është organizuar takimi autoriteteve komunale dhe akterëve përgjegjës në sallën e kuvendit me komunitetin Rom dhe janë pranuar kërkesa me shkrim për kthim Përpilimi i kërkesës dhe dorëzimi i kërkesës Kryetarit dhe Kuvendit Komunal për ndarjen e një parcele të tokës në fshatin multietnik Berivojcë
Lista e kompletuar është dorëzuar në Departamentin për Kthim. MKK ka aprovuar ndërtimin e 49 shtëpive në komunën e Kamenicës, në mesin e të cilës nuk hyn asistenca për komunitetin Rom Qasje e shpejtë dhe menjëhershme e Komunës këtij procesi 1. Formimi i Komisionit tre anëtarësh nga ana e Drejtorisë se Administratës dhe Personelit, dhe hyrja e tij ne fuqi 2. Bashkëpunimi i mirëfilltë me MPB dhe MIE. 3. Identifikimi i personave te thyer nga ana e vendeve të Evropës Perëndimore dhe dalja e komisionit në teren. 3. Vizita e 70 personave në qytetin Kamenicë dhe fshatra të komunës, të kthyer nga shtete të ndryshme të Evropës Perëndimore. 4. Përpilimi i kërkesës dhe dorëzimi i tyre në zyrën e ri-integrimit të personave të riatdhesuar pran MPB 5. Deri më tani janë dorëzuar 40 kërkesa prej nga 22 kërkesa janë të aprovuara dhe është dhënë asistencë në ushqim dhe higjiene, 6 kërkesa janë refuzuar dhe mund të themi me arsye. Njëra në pritje për aprovim të mëtutjeshëm ndërsa 12 të tjera presin në shqyrtim
162
nga ana e Bordit Ekzekutiv dhe aprovimi i tyre. Në pritje te kompletimit dhe dorëzimit janë ende kërkesa të tjera deri ne fund të këtij viti Gjilani
Pajisja me dokumente personale. Të gjithë kanë mundësi të pajisen me dokumente. Integrimi i komuniteteve në jetën institucionale e publike në komunë. Pajisja me dokumente persona për të gjithë Istogu Takime me qendrën e komunitetit ne Serbobran, për t‟u informuar me gjendjen e tyre dhe regjistrimin civil të personave të kthyer, shkollimin e tyre, dhe qasjen në shërbimet shëndetësore. Realizuar : Komuna në bashkëpunim UNHCR dhe CRPK është verifikuar lista e personave të pa regjistruar dhe lehtësimi i regjistrimit të tyre Projekti vetëdijesimi komuniteteve rom, ashkali, egjiptian për te drejtat e veta M.Kthim, me implementim të OJQ, “ZANA E drejta e fëmijëve. Vizitë të kthyerve, identifikimi i fëmije te pa regjistruar në regjistra civil NjKDNJ, Zyra Lokale për Komunitete (ZLK) Formimi i ekipes së trajnuar Mobile për Hulumtimin e rasteve të ndryshme të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian që ndërlidhë Institucionin me komunitetit janë identifikuar -Tre raste dhe janë regjistruar.
163
1.2.3 Çdo komunë shpall njëherë në vit muajin e regjistrimit falas për të paregjistruarit, fëmijë të lindur jashtë sistemit shëndetësor
1.2.3 MAPL për vitin 2011 nuk ka kërkuar nga komunat shpalljen e muajit për regjistrim falas pasi që komunat në vazhdimësi regjistrimin e faktit të lindjes e bëjnë pa pagesë(sipas raporteve të komunave)
MAPL, Komunat
2010- 2015
Nuk kërkohen
1.2.4 Komunat dhe pushteti
qendror bashkëpunon me organizata jo-qeveritare për të organizuar dhe zbatuar fushatën e ndërgjegjësimit “Shtëpi me Shtëpi”
Organizimi i i fushatave për regjistrimin e popullsisë në tërë teritorin e kosovës përmes organizatave të shoqërisë civile, kamapanja “Shtëpi me Shtëpi”
MAPL/KFOS
2011 31,977.50 €
1.2.5 Komunat në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë dhe Qendrat Spitalore ofrojnë informacion dhe këshillim mbi regjistrimin e menjëhershëm të foshnjave të lindura
Në qendrat spitalore funksionon zyra për regjistrimin e menjëhershëm të foshnjave. Gjilani Sa i përket shëndetësisë, serbet e romet trajtohen në shërbimin shëndetësor serbe por edhe në shërbimet shëndetësore të Kosovës.
MAPL, Komunat
2010- 2015
Nuk kërkohen
1.2.6 Zyrtaret për Barazi Gjinore në komuna në bashkëpunim me organizatat jo-qeveritare organizojnë takime me bazë komunitare për të minimizuar numrin e foshnjave të paregjistruara qe lindin jashtë sistemit shëndetësor
1.2.6 Zyrtarët për barazi gjinore në vazhdimësi vizitojnë komunat dhe fshatrat të banuara me komunitete për të evidentuar, informuar dhe minimizuar numrin e foshnjave të paregjistruara. Prishtina
Nuk është shpallur muaji për regjistrim falas. Janë regjistruar 766 lindjes dhe 15 te vdekjes. Klina Nuk është shpallur muaji për regjistrim falas
MAPL, Komunat
2010- 2015
Nuk kërkohen
164
1.2.8 Komunat informojnë me shkrim aplikuesit në rastet kur nuk plotësojnë kushtet e regjistrimit dhe hapat qe duhet të ndërmarrin
1.2.8 Në vazhdimësi ndihmohen, përkrahen dhe informohen komunitetet për hapat që duhet të ndërmerren për regjistrimin e faktit të lindjes dhe regjistrimin e më vonshëm.
MAPL, Komunat
2010-2015
Nuk kërkohen
1.2.10 Komunat dhe
organizatat joqeveritare, lokale dhe ndërkombëtare formojnë grupe pune për monitorimin e veprimeve të mësipërme
Deçani
Takim me komuniteteve rom, ashkali, egjiptian - iniciuar nga ,,Syri i Vizionit -Pejë .Takimi u mbajt ne restorant ,,Gryka ,, Deçanit. Dedikuar përfaqësuesve te cilët përfaqësojnë interesat e Komunitetit ne Komitetin për Komunitete dhe tjerë aktivist. Tema –Nevojat e Komunitetit- dhe pati raportime nga anëtarët ,për aktiviteteve që janë bërë dhe çka nuk ka mundur të behët. U shtruan pyetje dhe kërkesa të ndryshme, për infrastrukturë( problemi i ujitjes se tokës –fshatin Dubovikë komuniteti Egjiptian, një kanal 250 m dhe rruga të ju shtrohet me zhavorr)
‟09- 04/‟10
2010- 2015
Nuk kërkohen
Sektori:
PJESËMARRJE DHE PERFAQESIM
165
Qëllimi:
Rritja e pjesëmarrjes dhe përfaqësimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në jetën publike të Kosovës
Objektivi 1: Pjesëmarrje efektive e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në jetën publike dhe institucionet vendim-marrëse të Kosovës përmes ofrimit dhe sigurimit të mundësive dhe qasjes se barabartë për tri komuniteteve ndaj të gjitha formave të
përfaqësimit
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.1 Monitorim i zbatimit të Ligjit nr.03/L-40 mbi Vetë-qeverisjen Lokale në Republikën e Kosovës
1.1.1 Pjesëmarrje në baza periodike dhe përcjellje e aktiviteteve të Komuniteteve dhe Ndërmjetësimit
1.1.1 Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal (MAPL) monitoron punën e kuvendeve komunale, tani përmes teleprezencës dhe përgatitë raporte periodike.
MAPL, NJDNJ,
ZÇK, Komunat
2009- 2015
Nuk kërkohen
1.1.2 Përgatitje e raporteve periodike mbi cilësinë e aktiviteteve, përfaqësimin dhe efektivitetin e funksionimit të Komiteteve në përputhje me mandatin e tyre
1.1.2 Janë hartuar raportet periodike të monitorimit.
MAPL
2009- 2015
Nuk kërkohen
1.1.3 Nxitje e respektimit dhe ruajtjes së raporteve gjinore
1.1.3 Në vazhdimësi inkurajohet gjinia femërore dhe ka lëvizje pozitive në këtë drejtim.
MAPL 2009- 2015
Nuk kërkohen
Objektivi 1: Pjesëmarrje efektive e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në jetën publike dhe institucionet vendim-marrëse të Kosovës përmes ofrimit dhe sigurimit të mundësive dhe qasjes se barabartë për tri komuniteteve ndaj të gjitha formave të
përfaqësimit
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjë
Afati Kohor
Buxhet
i
166
s
1.2 Zbatimi i Ligjit nr.03/L- 040 për Vetëqeverisjen Lokale, dhe Ligji për Financat e Pushtetit Lokal nr. 03/L-049
1.2.2 Nxitët punësimi i përfaqësuesve të tri komuniteteve përmes zbatimit të “Ligjit për Shërbimin Civil”, “Ligjit Anti-Diskriminim” dhe Ligji për Financat e Pushtetit Lokal nr. 03/L-049
1.2.2 MAPL dhe komunat me rastin e shpalljes së konkurseve për vendet e lira të punës, inkurajojnë komunitetet për aplikim e gjithnjë duke i dhënë prioritet gjinisë femërore.
LVL dhe LFK përcakton kuotat e përfaqësimit të drejtë të komuniteteve.
MAPL-KOMUNAT
2010- 2015
Nuk kërkohen
1.2.3 Monitorim në baza gjashtëmujore i procedurave të punësimit
1.2.3. MAPL dhe komunat respektojnë procedurat e punësimit duke u dhënë prioritet barazisë gjinore dhe komuniteteve. Përgatitën raporte gjashtë mujore.
MAPL-KOMUNAT
2010- 2015
1.2.4 Ofrohen mundësi aftësimi për të punësuarit nga këto tri komunitete
1.2.4 Është shumë i vogël numri i aplikantëve të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian.
MAPL-KOMUNAT
2010- 2015
1.2.5 Nxitët punësimi dhe ruhen raportet gjinore përmes projekteve konkrete në baze komune dhe niveli kombëtar
1.2.5 Me rastin e shpalljes së konkurseve inkurajohen komunitetet pakicë për aplikim me ku prioritet në punësim kanë komunitetet.
MAPL-KOMUNAT
2010- 2015
Nuk kërkohen
167
6. MINISTRIA KTHIM DHE KOMUNITETE
Objektivi 2: Qeveria e Kosovës siguron shërbimeve efektive, gjithë përfshirëse dhe në plotësim të nevojave të individëve të riatdhesuar nga komunitete rom, ashkali dhe egjiptian përmes hartimit dhe zbatimit të politikave publike relevantë dhe
forcimit të koordinimit institucional.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.2 Mbledhja dhe përpunimi i të dhënave për kthyerit vullnetarisht nga të tri komunitetet
1.2.3 Përditësimi në
baza periodike Është obligim i
konferencave komunale që deri në përfundim të gjysmë vjetorit të parë të vitit të paraqes numrin e saktë të kthyerve të këtyre komuniteteve.
Është obligim i konferencave komunale që deri në përfundim të gjysmë vjetorit të parë të vitit të paraqes numrin e saktë të kthyerve të këtyre komuniteteve.
MKK 2010- 2015
Nuk kërkohen
Sektori: KTHIM DHE RIINTEGRIM
Qëllimi:
Krijim i kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Republikën e Kosovës
Objektivi 1: Forcimi i sistemit të mbledhjes dhe përpunimit të informacionit mbi komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
168
2.2 Rritja e efektivitetit të sistemit institucional dhe shërbimeve të ofruara për kthim dhe integrim të qëndrueshëm të të kthyerve nga komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian
2.2.1 MKK ndërmerr aktivitete udhëzuese dhe verifikuese ndaj komunave me qellim përfshirjen e çështjeve të komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian në Strategjitë Komunale për të kthyer
I është rekomanduar zyrave komunale që medoemos të jenë përfaqësuese të këtyre komuniteteve në ato komuna ku janë shumicë.
MKK
2010-2015
2.2.2 MKK siguron që
përfaqësues të IDP dhe refugjatëve nga tri komunitetet janë të përfshirë në Grupet Komunale të Punës për të Kthyer. I është rekomanduar zyrave komunale që medoemos të jenë përfaqësuese të këtyre komuniteteve në ato komuna ku janë shumicë.
MKK
2010-2015
169
2.2.3 MKK bashkëpunon me donatore dhe informon mbi prioritetet e të kthyerve, komunat me numër të madh kthimesh me qëllim mbajtjen dhe realizimin e projekteve për të kthyer.
MKK, i referohet me kërkesë shumë donatorëve për ofrimin e ndihmës në stabilizimin socio-ekonomik të këtyre komuniteteve dhe MKK i jep rëndësi projekteve të OJQ-ve të këtyre komuniteteve. M e këtë qëllim MKK në bashkëpunim me Komisionin Evropian implementues i projektit Kthimi dhe Riintegrimi ne Kosovë (RRK II), Këshillit Danez për Refugjatë (DRC), ka lehtësuar kthimin dhe riintegrimin e 16 familjeve RAE (13 në Obiliq, 2 Ferizaj dhe 1 Rahovecit / Orahovac komunat). Në këtë kontekst këto familje janë ndihmuar, me ushqim, strehim, dhe gjerat jo-ushqimore dhe gjenerimit të të ardhurave. Ky projekt ka kushtuar 320.000 € Përveç kësaj RRK II Projekti ka realizuar dy projekte infrastrukturor përfitues kryesisht komunitetet RAE si vijon: Fshati Subotic - Obiliq / c komuna: ndërtimi i kanalizimit € 13,994.20 Fshati Plementinit - Obiliq / c komuna: ndërtimi i rrjetit të kanalizimit, 1, € 11,777.48
MKK
16 RAE
families
„1
1
2010-2015
320,000€
€
13,994.2
0
€
11,777.4
8
2.2.4 MKK organizon dhe udhëheq aktivitetet “Shko – Shiko”, “Shko – Vizito”
Si për komunitetet tjera ashtu edhe për këto komunitete janë organizuar takime, shko-vizito, dhe janë zhvilluar aktivitete me komunitetin pritës ku nuk ka pasur asnjë pengese.
MKK
2010-2015
Sektori:
PUNËSIM DHE FUQIZIM EKONOMIK
Qëllimi:
Punësim dhe përmirësim i situatës ekonomike për të gjithë anëtarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale në aktivitete
agrikulturore.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor Buxheti
170
2.1 Identifikim dhe përzgjedhje e individëve nga të tri komunitetet të interesuar për të përfituar nga fondi i projekteve të MBZHR, në fushat e mëposhtme:
Bujqësi,
Blegtori, Bletë-rritje, etj.
2.1.5 Lëvrimi i fondeve sipas rregulloreve dhe afateve të MBRZH-se
apo programeve të tjera të ndihmës
2.1.5 MBPZHR ka programin e ndihmës financiare për mes subvencionimit dhe grandeve, ku përfitues janë të gjithë qytetaret e Republikës së Kosovës që i përmbushin kriteret e parapara. Aplikacionet janë sipas standardeve Evropiane, ku nuk është e paraparë në aplikacion asnjë rubrikë që identifikon komunitetin me emër të veçantë. Të drejt në konkurrim në këto programe kanë të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë.
MBPZHR
11/10– 2015
2.1.6 Mbikëqyrje mbi baza të rregullta periodike të përfituesve për të ofruar ndihmën e nevojshme
MBPZHR
11/10– 2015
Nuk
kërkohen
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale në aktivitete
agrikulturore.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor Buxheti
2.2 Punësim i përhershëm dhe përkohshëm i komuniteteve rom, egjiptian dhe ashkali përmes projekteve sezonale dhe punësimit në sistemin publik
2.2.1 Përfshirja e krahut të punës nga komunitetet në projektet sezonale: pyllëzim, etj
2.2.1 Në projektet sezonale të Agjencioni i Pyjeve të Kosovës (APK) në pyllëzim janë punësuar një numër nga ky komunitet në bashkëpunim edhe me MPMS, ku është bërë edhe Memorandumi i Bashkëpunimit.
Projekti “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret” Në projektin “Pyllëzimi pranveror dhe ruajtja e pyjeve nga zjarret”, i realizuar në bashkëpunim me MBPZHR-në, janë punësuar për periudhën 3 mujore 13 romë, 36 ashkali dhe 40 egjiptian. Projekti “Kosova e bukur” Janë punësuar 182 punëkërkues, 1 femër, 1 rom.
MBPZHR
2009, 2010-12
171
Janë punësuar 255 punëkërkues,151 femra, 7 romë. Janë punësuar 255 punëkërkues,151 femra, 7 romë. Projekti “Vjelja e rrushit në Gjakovë. Janë punësuar 116 punëkërkues,
femra 24, ashkali 63. Kishte qen mire qe rreh kësaj pyetje te dhënat te
merren nga MPMS si dhe APK.
2.2.2 Punësim i individëve si rojtar pyjesh dhe pozicione të tjera
2.2.2 Në punët sezonale Agjensioni Pyjor i Kosovës punëson për çdo sezon nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian.
MBPZHR 2010-2015
2.2.3 Mbajtja e sesioneve për aftësim dhe orientim sipas projektit/vendit të punës
2.2.3 Në kuadër të MBPZHR-se janë shërbimet këshillimore në nivel qendror dhe lokal që vazhdimisht japin këshilla në të gjitha lëmit e bujqësisë. Njësitë për të Drejtat e Njeriut ( NjDNj) në MBPZHR ka zhvilluar trajnime ne ngritjen profesionale për bletari me personat me aftësi te kufizuar nga tere komunitetet duke përfshi edhe ata të komuniteteve rom, ashkali, egjiptian. Interesimi nga ky komunitet ka qene i vogël.
MBPZHR
2010-2015
Nuk kërkohen
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale ne aktivitete
agrikulturore.
Aktivitetet Veprimet 2011
Instituci
oni
Përgjegj
ës
Institu
cioni
Mbësh
tetës
Afati
Kohor
172
2.3 Koordinim me organizata jofitimprurëse dhe donatorë që punojnë në fushën e bujqësisë e zhvillimit të iniciativës privatë
2.3.1 Vendosja e kontakteve të rregullta me organizma jofitimprurës dhe donatore të përfshirë në fushën e biznesit të vogël në agrikulturë dhe organizimin e shoqatave të fermerëve
2.3.1 Gjatë gjithë vitit MBPZHR ka pasur kontakte me organizma jofitimprurës qe merren me te drejtat e komuniteteve dhe te drejta e grupeve rinore. OJQ te cilat ne kemi bashkëpunuar ngushtë janë si:
Kooperative Studentore
Mundësia
Korriku Janë zhvilluar 9 trajnime me këtë komunitet me tema te ndryshme nga Legjislacioni, Kushtetuta dhe Instrumentet Ndërkombëtare.
MBPZHR ka lëshuar thirrjet për aplikime për subvencione në blegtori, bletari, për kulturën e grurit dhe të gjitha këto subvencione janë te dedikuara për gjithë fermerët e Republikës së Kosovës pa diskriminim duke I respektuar të gjitha kriteret me qëllim të rritjës së të ardhurave për bujqit dhe popullsinë rurale, përmasimin e standardit dhe kushteve të jetesës në zonat rurale si dhe rritjen e aftësive konkurrues. Shuma e subvencioneve për vitin 2011 për të gjithë aplikuesit që i kanë plotësuar kriteret ishte :
Pagesa direkt dhe projekte për bujqësi dhe zhvillim rural shuma totale ishte 7,634,722.80 €.
Projektet kapitale zhvillimore, shuma totale 1,683,857.96 €
Projektet e shërbimeve profesionale, shuma totale 128,070.90 €.
NJDNJ – në MBPZHR ka realizua aktivitete me
komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian, gjithsejtë në 9 punëtori të ndryshme ku përfitues janë komuniteti
MBZHR
2011
7,634,722.80 € 1,683,857.96 € 128,070.90 €.
173
rom, ashkali dhe egjiptian. Për këto aktivitete janë nda 1,350.00 € ku përfituan 230 pjesëmarrës nga ky komunitet.
Këto organizata kane zhvilluar trajnime ne sferën e të
drejtave të njeriut si dhe zhvilluar trajnime edhe më temën “Legjislacionin nga Fusha e Bujqësisë.”
1,350.00 €
2.3.2 Ndarje informacioni
dhe hartim planesh të përbashkëta ndërmjet institucioneve shtetërore, OJQ dhe donatore me qellim nxitjen dhe diversifikimin e fondeve për tri komunitetet
2.3.2 Në mënyrë të vazhduar është bërë informimi për subvencionet dhe grandet që ndanë Ministria. Informimi behët në webfaqen e MBPZHR,gazetat ditore si dhe mediume.
Është shpërnda materiali informues për zbatimin e programit për bujqësi për zhvillim rural 2012. Interesimi nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian ishte i vogël për arsye se nuk posedojnë tokë të cilën do të kishin mundur ta punonin.
2010-2015
Nuk kërkohen
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale ne aktivitete
agrikulturore.
Aktivitetet Veprimet 2011
Instituci
oni
Përgjegj
ës
Afati
Kohor Buxheti
2.4 Nxitja e pjesëmarrjes së prodhuesve nga tri komunitetet në panairet lokale dhe rajonale
2.4.1 Zhvillimi i fushatave informuese mbi mundësitë e pjesëmarrjes në panaire dhe standardet e tyre
2.4.1 Për çdo panair që është zhvilluar në Ministrin e Bujqësisë informimi është bërë me kohë në media e shkruar dhe elektronike si dhe për mes zyrave regjionale në tërë territorin e Kosovës.
MBZHR 2010-2012
174
2.4.2 Ofrimi i ndihmës teknike dhe financiare për të realizuar pjesëmarrjen e tyre në panaire agro-blegtorale
2.4.2 Stendat që do përdoren në panair për të gjithë pjesëmarrësit janë falas, por në panair nuk ka pasur te interesuar nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
MBPZHR
2010-2012
2.4.3 Sigurimi i stendave promovuese për ngjarje si: Dita e Fermerëve, Dita e Qumështit, etj.
2.4.3 Sigurimi i stendave gjithherë sigurohen nga MBPZHR, ku ne disa raste është mbështet edhe nga Agjencioni Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID)
MBPZHR
2010– 2012
Nuk kërkohen
2.4.5 Promovimi i prodhuesve me rezultate të larta përmes shpalljeve të konkurseve dhe ndarjes se çmimeve për prodhuesin e vitit
2.4.5 Për çdo fundvit nga MBPZHR shpallet fermeri më i mirë të vitit. Kriteret për përzgjedhjen e fermerit të vitit janë të barabarta dhe pa diskriminim për të gjithë fermerët e Republikës se Kosovës.
MBPZHR
2010- 2012
Nuk
kërkohen
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale në aktivitete
agrikulturore
Aktivitetet Veprimet
2011 Instituci
oni
Përgjegj
ës
Afati
Kohor Buxheti
2.5 Hartimi dhe krijimi i instrumenteve të përshtatshëm të komunikimit mbi parandalimin e dëmtimit fizik njerëzor dhe mjedisor nga përdorimi i teknologjisë dhe punimet në fushën e agrikulturës
2.5.1 Prodhimi i broshurave, spoteve televizive dhe radiofonike për ndërgjegjësimin e popullatës për t‟u mbrojtur nga: përdorimi i mekanikes bujqësore, pesticidet; Hartimi i materialit; Identifikimi i TV dhe radiove lokale
2.5.1 Është bërë një broshurë për ndërgjegjësimin e popullatës për t‟u mbrojtur nga: përdorimi i mekanikes bujqësore, pesticidet, si dhe eliminimin e formave te këqija te punëve ne bujqësi.
Fletushkat janë shpërndarë në Mitrovicë në Roma Mëhalla, Lagja e 2 Korrikut, ku kryesisht banojnë komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, si dhe në Obiliq-Fushë Kosovë.
MBZHR
Dy herë në vit në baza vjetore 2010- 2012
175
2.5.2 Përfshirja e materialeve në aktivitetet e trajnimit profesional dhe formal
2.5.2 Gjatë aktiviteteve të trajnimit është bërë përfshirja e materialit në gjuhën zyrtare.
MBPZHR
2010- 2012
Nuk kërkohen
Objektivi 2: Inkurajim, përgatitje dhe mbështetje për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian për përfshirjen e tyre maksimale në aktivitete
agrikulturore.
Aktivitetet Veprimet 2011
Instituci
oni
Përgjegj
ës
Afati
Kohor
Buxheti
2.6 Njohja e tri komuniteteve me ligjet qe prekun sferën e bujqësisë .
2.6.1 Bashkëpunon me OJQ dhe Shoqërinë civile ne fushën e mbrojtjes dhe te drejtave te njeriut.
2.6.1 Janë zhvilluar 9 trajnime nga NJDNJ në MBPZHR me komunitetin rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim të promovimit të të drejtave të njeriut, Legjislacionit Kundër Diskriminimit, Integrimin e minoriteteve në shoqëri, Zbatimi i Konventës Kornizë për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare me qëllim të krijimit të një mjedisi të zbatueshëm ligjor.
MBZHR Gjatë gjithë kohës 2010-2012
7. MINISTRIA E PUNEVE TE BRENDSHME
Sektori: KTHIM DHE RIINTEGRIM
Qëllimi:
Krijim i kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Republikën e Kosovës
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
176
1.1 Mbledhja dhe përpunimi i të dhënave për refugjatët nga të tri komunitet që riatdhesohen
1.1.1 Autoritetet Kosovare, organizatat ndërkombëtare dhe vendet pritëse të refugjatëve, bashkëpunojnë për mbledhjen e të dhënave për të shpërngulurit dhe refugjatët
1.1.1 Pranimi i kërkesave realizohet nga Departamenti për shtetësi,azil dhe migracion procedimin e realizon Departamenti për prodhimin e dokumenteve, kurse verifikimin e realizon Departamenti për regjistrim civil. Komunat dhe Policia për komunitete dhe ne fund kthimi i përgjegjës i shtetit strehuese. Aeroportin ndërkombëtar Prishtinës për Ri integrim .Zyrtaret për re integrim i marrin të dhënat personale nga personat te riatdhesuar. Njoftohen me drejtat e tyre që kanë i fitojnë prej ri integrimit. Pranimi i kërkesave nga komunat për ndihmë të personave të adresuar. Zyra për Ri integrim e përpilon rekomandimin drejtuar Bordit. Pritja e të depërtuarve në Aeroportin e ndërkombëtar Departamenti për shtetësi,azil dhe migracion është bartës i përgjegjësive lidhur me të depërtuarit të kthimit..Gjatë vitit 2011 Divizioni për Kthim dhe Ripranim ka realizua një seri veprimesh nëpërmjet aktiviteteve të rëndësishme të menaxhimit te personave te riatdhesuar në koordinim me Ministritë përkatëse të përfshira në Strategjinë e ri pranimit të personave të riatdhesuar. Prej 1Janar deri 3 Korrik 2011 nga shtetet e huaja në Republikën e Kosovës janë kthyer 476 persona te komunitetit Rom, Ashkali dhe Egjiptas. Me statistika përbërja e tyre është: Rom: 338,Ashkali 131 dhe Egjiptian 7. Ndihma u është dhënë në: Ushqim,pako higjienike,akomodim për ata që kanë pasur nevojë. Sa i takon fëmijëve të pa shoqëruar nuk ka pasur raste të tilla. Gjithashtu në zyrën për informim në Aeroportin e Prishtinës Zyrtarët e informojnë secilin person për të
MPB
2010-2015
Nuk kërkohen
177
drejtat, si dhe ofrojnë broshura, i marrin të dhënat për secilin dhe behet regjistrimi
1.1.2 Publikimi i të dhënave në formë periodike dhe mundësimi i qasjes ndaj bazës në forme elektronike
Nuk është përgjegjës MPB
MPB
05/10- 2015
Nuk kërkohen
Objektivi 2: Qeveria e Kosovës siguron shërbimeve efektive, gjithë përfshirëse dhe në plotësim të nevojave të individëve të riatdhesuar nga komunitete rom, ashkali dhe egjiptian, përmes hartimit dhe zbatimit të politikave publike relevantë dhe
forcimit të koordinimit institucional.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor Buxh
eti
2.2 Rritja e efektivitetit të sistemit institucional dhe shërbimeve të ofruara për kthim dhe integrim të qëndrueshëm të të kthyerve nga komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian
2.2.10 Përmes
mekanizmave institucionale ndërmerren aktivitete informuese për refugjatë në vendet pritëse, me qëllim informimin e tyre për çështjet pronësore dhe të drejta e tyre
Nuk është në mandatin e Ministria e Punëve të Brendshme (MPB)
MPB
2010- 2015
Për t‟u përcaktuar nën strategjinë për riintegrim të të riatdhesuarve
Sektori:
REGJISTRIMI
Qëllimi: Regjistrimi civil u mundësohet të tri komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian me qëllim ushtrimin plotë të se drejtës se
nënshtetësisë
Objektivi 1: Përmirësim i kuadrit ligjor, institucional dhe menaxhues për të mundësuar një proces regjistrimi të shpejtë dhe qe
përmbush nevojat e tri komuniteteve.
178
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
1.1 Njësimi i rregulloreve dhe urdhëresave për regjistrimin e personave të paregjistruar në nivel kombëtar dhe komunal
1.1.1 Krijohet grupi i punës (MPB dhe institucionet e identifikuara si institucione mbështetëse) për:
rishikimin e të gjitha politikave, rregulloreve dhe instruksioneve ekzistuese mbi regjistrimin e të kthyerve, të zhvendosurve dhe personave të paregjistruar qe momentalisht banojnë ne Kosove
identifikimin dhe analizimin e dallimeve procedurale ndërmjet komunave
1.1.2 Identifikohen
boshllëqet dhe propozohen ndryshimet e domosdoshme
1.1.1 Ligji për Gjendjen Civile është Miratuar dhe i njëjti krijon kushte të barabarta për të gjitha komunitetet në Kosovë.
Janë në procedure,hartimi i 20 Udhëzimeve Administrative të cilat do të lehtësoj punën e qytetareve ne pajisjen me dokumente te Gjendja Civile (GJC) sipas standardeve ndërkombëtare.
Projekt udhëzimet ministrive të parapara për zbatimin e Projektligjit për Gjendjen Civile,si dhe Projekt Udhëzimet Administrative (PUA) të tjera janë si në vijim:
1. PUA për verifikimin e dokumenteve të gjendjes civile me vulën verifikuese-legalizuese,
2. PUA për procedurën e ndërrimit të emrit personal, 3. PUA për Punën e komisionit të veçantë për
shqyrtimin e ankesave, 4. PUA,për Llojet,formën,elementet përbërëse,mënyrën
mbajtjes,afatin e përdorimit të dokumenteve,që mbahen dhe lëshohen nga shërbimi [i gjendjes civile,si dhe rregullat e lëshimit të këtyre dokumenteve.
5. PUA, për Formën,përmbajtjen dhe procedurat e tjera lidhur me broshurën familjare.
6. PUA, për Mënyrën e ngritjes së Regjistrimit Qendror të Gjendjes Civile dhe rregullat për shfrytëzimin e teknologjisë informative që do të përdoren për ketë regjistër.
7. PUA,Llojet,formën,përmbajtjen,futjen e të dhënave,mënyrën dhe afatin e mbajtjes së regjistrave elementar të gjendjes civile si dhe Regjistrave të Veçantë nga neni 35 i këtij ligji;
8. PUA, për Kriteret dhe procedurat për lëshimin e
MPB 2010- 2015
179
1.1.3 Aprovimi dhe bërja
publike e rregullave të reja ne gazetën zyrtare, faqen elektronike të MAPL-se, etj.
1.1.4 Mbajtja e sesioneve
orientuese për zyrtarët e Zyrave të Regjistrimit mbi ndryshime relevantë dhe interpretimin e tyre
numrit personal. 9. PUA, për Kriteret, formën,mënyrën dhe procedurën e
regjistrimit të mëvonshëm. 10. PUA,për Kriteret,formën,mënyrën dhe procedurën e
riregjistrimit. 11. PUA,për Kushtet dhe procedurat për dhënien e
promovimit profesional për zyrtar të gjendjes civile. 13. PUA, për certifikatat dhe dokumentet e gjendjes
civile. 14. PUA, për punën e Inspektoratit të ARC-se. 15. PUA, për zyrtaret e gjendjes civile dhe regjistrimit
civil në përfaqësitë diplomatike dhe konsullore. 16. PUA, për regjistrimin e vdekjes. 17. PUA,për aftësi ligjore për të lidhur kurorë jashtë
shtetit(kapaciteti martesor). 18. PUA,për raportimin lidhur me heshtjet që kanë të
bëjnë me gjendjen civile. 19. PUA,për korrigjimet n]ë regjistrat e gjendjes civile. 20. PUA,për komunikim zyrtar sipas kompetencave. Është krijuar Sekretariati Bordit Ekzekutiv, Ne kuadër te MPB- së, është duke ngritur gjithë
mekanizmat e duhur relevant që merren me shqyrtimin e mundësive për të krijuar
kushtet për regjistrimin civil të gjitha kategorive me theks të veçantë të minoriteteve. Regjistrimi për dokumente civile personale, është çështje kryesisht individuale/personale, dhe çdo kush në baza individuale e realizon ketë të
drejte,pa pasur dallime as etnike, por as dallime të tjera si p.sh. gjinore,
racore apo fetare etj. Ndërsa statistikat mbahen të përgjithshme me të
regjistruarit e tjerë dhe nuk i kemi të ndarë regjistrimin e tyre,me theks të veçante se kush është Rom,ashkali apo egjiptian.
Por ashtu MPB inkurajon të gjithë qytetaret e Kosovës,
180
duke nënkuptuar këtu edhe minoritet në procesin e regjistrimit
,gjerësisht në procesin e pajisjes(së tyre)me dokumente civile personale.
Jemi të hapur/të gatshëm për çfarëdo ndihem në këtë drejtim.
Gjate vitit 2010, Agjencioni i Regjistrimit Civil ka vendosë të organizoj trajnimin e katër Zyrtareve komunal të GJC në fushën e regjistrimit të mëvonshëm për Rom, Ashkali, Egjiptas. Është kërkuar shumë herë nga IPA dhe MPB deri me tani nuk ka marrë përgjigjen përse nuk mund të mbahet. Është hartuar projekti dhe janë paraparë të gjitha mundësitë e realizimit por pa suksese (nuk kanë hasur mirëkuptim), duhet të përfshihen të gjithë zyrtaret e GJC komunale në trajnim gjithsej 396 zyrtarë.
1.1.5 Informim publik për mes mjeteve të medias (të shtypura dhe elektronike) të ndryshimeve të propozuara
1.1.5 Përmes mjeteve të informimit nevojitet përkrahje financiare dhe nëse ju keni mundësi të siguroni buxhet, ne do ta realizojmë ketë informim Bëhet informimi publik përmes mjeteve të
informimit në gjuhën e komuniteteve dhe epën këshilla pse është i nevojshëm regjistrimi i tyre
MPB 2010– 2015 dy here në vit
1.1.6 Paralelisht, autoritetet shtetërore ne bashkëpunim me Grupin e Punës për Harmonizimin e Rregullores se Regjistrimit ndërmarrin veprime për të njohur si të ligjshme dokumentet e mëposhtme: (çertifikata dhe diploma shkollimi, çertifikata lindjeje,
1.1.6 Jo vetëm përfaqësuesit e komunitetit Rom, ashkali dhe egjiptian,por për të gjithë që janë me ndihma sociale dokumentet epen falas.
181
shëndeti, punësimi pensioni, etj) kur këto janë lëshuar nga autoritetet e shteteve të tjera
1.1.7 Mundësohet regjistrimi i personave të rrezikuar të mbetën pa shtetësi, ne mënyrë të veçantë fëmijët, dhe ne përputhje me Ligjin për Shtetësinë e Kosovës, 03/L-034
1.1.8 Organizohen fushata periodike informuese mbi mundësinë e regjistrimit të shtetësisë
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Burimet
financiare
2.1 Vendosja e dialogut të rregullt me institucionet e vendeve pritëse dhe mundësimi i paketës informative për të kthyerit
2.1.1 Përcaktohen mekanizmat dhe përgjegjësitë institucionale për dialog me vendet pritëse
2.1.1 Zhvillimi i negociatave edhe nënshkrimi marrëveshjeve
me shtetet nikoqire për riparimin të shtetarëve të Kosovës.
Qeveria e Kosovës edhe në 2011 ka nënshkruar
marrëveshje me institucionet e
vendeve pritëse për “Ripranimin e Personave të cilët kanë
hyrë dhe/ose qëndrojnë pa autorizim”
Marrëveshje për “Ripranimin e Personave të cilët kanë hyrë
dhe/ose qëndrojnë pa autorizim” në mes të Qeverisë së
MPB/ MPJ
Nuk kërkohen
182
Republikës së Kosovës dhe Shteteve të Beneluksit
(Mbretërisë së Belgjikës, Dukatës së Madh të
Luksemburgut dhe Mbretërisë së Holandës), e
nënshkruar në Bruksel më 12 maj 2011;
- Marrëveshje për “Ripranimin e Personave që Qëndrojnë
pa Autorizim”ndërmjet Qeverisë së Republikës së
Kosovës dhe Qeverisë së Republikës së Çekisë e
nënshkruar në Prishtinë më 24 qershor 2011;
Marrëveshje për Ri-pranimin (Kthimin dhe
Pranimin) e Personave që janë pa leje Qëndrimi,
së bashku me Protokollin përkatës, në mes të
Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe
Qeverisë së Malit të Zi, e nënshkruar në
Podgoricë më 30 qershor 2011;
Marrëveshje për Regjistrimin e Mëvonshëm të
Personave të Zhvendosur nga Kosova me
qëndrim në Mal të Zi, në Regjistrat Themeltar
dhe në Regjistrin e Shtetasve të Republikës së
Kosovës, në mes të Qeverisë së Republikës së
Kosovës dhe Qeverisë së Malit të Zi, e
nënshkruar në Podgoricë më 30 qershor 2011.
Ratifikimi i marrëveshjes mbi ripranimin e personave
që qëndrojnë pa autorizim dhe protokollin përkatës
të kësaj marrëveshje, ndërmjet Republikës së Kosovës
dhe Republikës Çeke (publikuar më 13.07.2011)
Ratifikimi i marrëveshjes Mbi ripranimin e personave
të cilët kanë hyrë dhe/ose qëndrojnë pa autorizim
dhe protokollin përkatës të kësaj marrëveshje,
ndërmjet Belgjikës, Luksemburgut dhe Holandës
(shteteve të Beneluksit) dhe Republikës së Kosovës
183
(publikuar më 13.07.2011)
Marrëveshje mbi ripranimin (kthimin dhe pranimin)
e personave që janë pa leje qëndrimi dhe protokollin
zbatues përkatës të kësaj marrëveshje, ndërmjet
qeverisë së r. së kosovës dhe qeverisë së Republikës
së Malit të Zi (publikuar më 08.09.2011)
Protokoll zbatimi i marrëveshjes nërmjet qeverisë së
Republikës së Kosovës dhe qeverisë së Republikës
franceze në lidhje me ripranimin e personave me
qëndrim të paautorizuar (publikuar më 03.11.2011)
Marrëveshje ndërmjet qeverisë së Republikës së
Kosovës dhe qeverisë së Mbretërisë së Suedisë për
ripranimin e personave (publikuar më 03.11.2011)
Marrëveshje ndërmjet Republikës së Kosovës dhe
Republikës së Finlandës për ripranimin e personave
që qëndrojnë pa autorizim (publikuar më 23.12.2011)
2.1.2 Hartohet paketa informuese për refugjatë dhe të zhvendosur qe mund të kthehen
Sipas Planit të Veprimit bëhet hartimi i paketave informuese, për personat që duhet të ri-pranohen, ri-atdhesohen dhe ri integrohen ne shoqërinë Kosovar.(akomodimi ,arsimi, shërimi dhe punësimi).
MPB,MPJ, MKK
2.1.3 Paketa informuese
publikohet në faqet zyrtare të institucioneve të qeverise në të gjitha gjuhet zyrtare, (ZKM,MPB, MAPL, MKK, MPJ)
MPB,MPJ, MKK
Nuk kërkohen
184
8. POLICIA E KOSOVËS
Sektori:
SIGURIA, SHËRBIMI POLICOR dhe DREJTËSIA
Qëllimi: Përmirësim i kushteve të sigurisë për të tri komuniteteve dhe qasja e barabartë e antareve të tyre pranë shërbimit policor
Objektivi 1: Rritje e efektivitetit të Policisë se Kosovës në parandalimin dhe adresimin e krimeve dhe konflikteve në
komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian
Aktivitetet Veprimet
2011 Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxhe
ti
1.2 Shërbimi Policor përcakton politika për rritjen e shkalles se parandalimit dhe adresimit efektiv të konflikteve dhe krimeve
1.2.3 Vlerësime gjashtëmujore të stafit të policisë mbi shkallen e zbatimit të politikave të reja
1.2.3.Policia e Kosovës (PK) edhe më herët po edhe në këtë gjashtë mujor të parë të 2011 vlerëson se shkalla e zbatimit të ligjeve dhe rregulloreve administrative që janë në fuqi në nivel të PK-ës është e avansuar sa i përket mbrojtjes së të drejtave të komuniteteve pakicë me theks të veçantë të komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian andaj vlerësimi i përgjithshëm është të vazhdohej kështu dhe në momentin kur do të jetë e domosdoshëme do të vlerësohet dhe vendoset për ndryshime më pozitive.
Policia e Kosovës
2011- 2015
Nuk Kërkoh
en
185
1.2.5 Vlerësime periodike mbi matjen e shkalles se krimeve/konflikteve dhe parandalimit
1.2.5. Meqë MPB-ja ka të krijuar grupin teknik për Strategjinë e Komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian me qrast edhe PK-ja ka antarin e vet aktivitetet janë duke i vazhduar me qëllim të një aktivitetit të përbashkët për një studim rreth vlerësimit në lidhje me këtë pikë.
PK-ja në sistemin e vet të DATA BAZË (SIPK) ka gjetur se në nivel të Kosovës edhe komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian nuk është imun ndaj fenomenit të krimit.
ROM; Viktima ---180 persona Dyshuar-- 291 persona Ankues---82 persona Deshmitar-- 63 persona Te tjera ----- 20 persona: Sa i perket
Komunitetit “Ashkali dhe Egjiptian” eshte e pamundur
perpilimi i statistikave sepse nuk jane te kategorizuara ne
bazen e te dhenave te SIPK si Etnicitet i tillë.
2010- 2015
2011 € 166,270
€ 166,270
Objektivi 1: Rritje e efektivitetit të Policisë se Kosovës në parandalimin dhe adresimin e krimeve dhe konflikteve në
komunitetet romë, ashkali dhe egjiptas.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgje
Afati Kohor
Buxheti
186
gjës
1.3 Hartimi i programeve në bashkëpunim me organizatat jo-qeveritare dhe partnere ndërkombëtare ndihmuar në parandalimin e krimeve/konflikteve
1.3.3 Financimi i projekteve për parandalimin e krimit dhe konflikteve ne bashkëpunim me partnere lokale e ndërkombëtare
1.3.3. Ka aktivitete fillestare në këtë gjatë mujor të parë 2011 por nuk ka të realizuar ndonjë projekt konkret
- Në Shtator të 2011 Policia e Kosovës ka filluar të zbatoj metodën e re të punës: “Metodologjia e re për veprime policore në komunitet “ e cila është duke u treguar e suksesshme sepse zonat e përgjegjësisë së stacioneve janë ndarë në sektor patrullues që nënkupton se vendbanimet me specifika të dalluara do të mbulohen me patrullime të shpeshta sektoriale nga zyrtar policor të caktuar permanent në këto sektorë dhe atëherë kur ka mundësi më numër adekuat të zyrtarëve policor të komunitetit të njëjtë me komunitetin në sektor.
-Në fund të gjashtë mujorit të dytë 2011 Drejtoria për Analiza dhe Politika në bashkëpunimin me partnerët ndërkombëtar si OSBE Programi për Ndihmë Ndërkombëtare ne Trajnim për Hetim të Krimit (ICITAP) ka formuar grupin për nxjerrjen e Strategjisë së Policisë në Bashkësi për pjesën e parë te vitit 2012
Policia e Kosovës
2010- 2015
Nuk Kërkohen
1.3.4 Vlerësime e sondazhe për matjen e rritjes se besimit se komuniteteve ndaj shërbimit policor
1.3.4.. . Zyrtarët policor janë të trajnuar në trajnime bazike por edhe gjatë ushtrimit të detyrave të tyre policore në vazhdimësi, Me kohë informohen për çështje specifike që kanë të bëjnë me komunitetet ku ata punojnë dhe domosdoshmërisht respektojnë etnicitetin, gjuhën, religjionin, nivelin e arsimimit dhe traditën e komuniteteve e në këtë rast edhe të komunitetet rom,shkali dhe egjiptian. Në gjashtë mujorin e dytë të 2011,Policia e Kosovës ka realizuar një sondazh apo studim të veçanet duke anketuar për mes pyetsorve 384 pjesëtar të këtyre tri komuniteteve , andaj duke marr parasysh rezultatet e këtij sondazhi, rreth 80% e të anketuarve vlerësojnë së situata e sigurisë në komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian është e mirë ,me këtë rast edhe shkalla e
Policia e Kosovës
2010- 2015 Nuk Kërkohen
187
besueshmërisë është në rritje për PK-ën.
Objektivi 2: Policia e Kosovës trajton të tri komunitetet romë, ashkali dhe egjiptian pa diskriminime, të lire nga dhuna dhe paragjykimet
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
2.1 Zbatimi dhe forcimi i ligjit pa diskriminime
2.1.2 Monitorimi dhe procedimi i rasteve të diskriminimit dhe abuzimit nga ana e policisë
2.1.2 .Drejtoria e Standardeve Profesionale dhe Disiplinë ka sistem të përsosur të dhënave andaj me kujdes të veçante menaxhon me rastet e ankesave të qytetarëve të komuniteteve pakicë e në veçanti të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian kur kanë të bëjnë me ankesat ndaj zyrtarëve policor duke i proceduar për hetime te brendshme me qëllim të gjetjeve dhe vërtetimit të thënieve dhe fakteve në ankesat e qytetarëve.
Policia e Kosovës
2010-2015
Nuk kërkohen
2.1.3 Vlerësime gjashtë
mujore mbi rastet e mundshme të dhunës dhe diskriminimit përmes sistemit NJQP (KAP)
2.1.3. Drejtoria e Standardëve Profesionale ka të krijuar Databazë të përsosur sa i përket pranimit, evidentimit dhe trajtimit të rasteve që kanë të bëjnë me Disiplinën e brendshme të zyrtarëve policor e që nënkupton edhe ankesat e paraqitura nga komunitetet në punën e zyrtarëve policor në këtë rast edhe për trajtimin e ankesave që vijnë nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian në punën e zyrtarëve policor të PK-ës.
Policia e Kosovës
Çdo gjashtë muaj pas marrjes se trajnimit
Nuk kërkohen
188
2.1.4 Përdorimi efektiv
dhe përmirësimi sistemit ekzistues për dokumentim dhe raportim të abuzimeve dhe diskriminimit nga ana e policisë
2.1.4 .Sipas statistikave të regjistruara në Bazën e të dhënave në Drejtorin e Standardeve Profesionale dhe Disiplinë (DSPD) në vitin 2010 janë evidentuar dhe trajtuar dy ankesa të dy qytetare të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian njëra në Pejë dhe tjetra në Prishtinë, në personelin zyrtar të PK-ës me qrast pas hetimeve të kryera nga DSPD-ja kanë përfunduar si të pa gjetura (të pa argumentuara). Po ashtu në gjashtëmujorin e parë të 2011 janë evidentuar dhe trajtuar dy raste të dy qytetarëve të këtij komunitetit njëri në Prizren dhe tjetri në Mitrovicë me qrast që dy rastet pas hetimeve kanë përfunduar si raste të ankesave të pa bazuara dhe të pa argumentuara. Në gjashtë mujorin e dytë të vitit 2011 janë evidentuar dy raste të ankesave të komunitetit një pjesëtar rom dhe një ashkali në sjelljet e PK-ës me qrast janë zhvilluar hetimet në kuadër të standarde profesionale të PK-ës ku që të dy këto ankesa kanë rezultuar si të pa gjetura.
Policia e Kosovës
2010- 2015
Nuk kërkohen
Objektivi 3: Të tri komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian përfaqësohen pa diskriminim ne Policinë e Kosovës dhe ne të gjitha nivelet
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
3.1 Punësim i individëve nga të tri komunitetet në shërbimin e policisë dhe zhvillim i karrierës së tyre brenda sistemit
3.1.3 Përzgjedhja e
individëve për vendosjen ne program duke ruajtur dhe stimuluar përfaqësimin gjinor
Për konkursin e shpallur për zyrtar policor gjatët vitit 2011, me datë 18.10.2011 për procesin e rekrutimit dhe seleksionimit për zyrtar policor është mbajtur takim me aplikantët nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian, ku iu janë sqaruar të gjitha procedurat e testimeve në përgjithësi për procedurat e seleksionimit. Pjesëmarrës në këtë takim nga komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian kanë qenë 33 aplikantë dhe
Policia e Kosovës
2010-2015
Nuk kërkohe
n
189
ky takim është mbajtur në Sallën e Trajnimeve të PK-së, Departamenti i Përgjithshme e Policisë (DPP). Procedurës së testimit i janë nënshtruar 36 aplikantë nga komuniteti në fjalë por që faza e testimit nuk kanë i kanë kryer me sukses dhe nuk janë kualifikuar për të ndjekur trajnimin themelor për zyrtar policor praktikant. Po ashtu në konkursin e shpallur me 15.12.2011 për disa pozita për nëpunës civil kanë aplikuar aplikantë nga komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian dhe të njëjtit janë në procedurën e seleksionimit.
3.1.5 Mbajtje e një vlerësimi përmes të cilit të mbulohen aspektet e mëposhtme: përfaqësimi i tri komuniteteve ne polici; sektorët me mungesë përfaqësimi dhe diskriminimi; barazia gjinore;zhvillimi në karriere;mënyra e pagesë; shkaqet, nevojat dhe rekomandimet
Përfaqësimi i komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian në Policinë e Kosovës është si në vijim: Romët 11 (8 meshkuj dhe 3 femra) Ashkali 23 (22 meshkuj dhe 1 femër) Egjiptian 10 (10 meshkuj). Sa i përket çështjes së zhvillimit në karrierës kjo është e rregulluar me Parime dhe Procedura Standarde e Operimit (PSO) të PK-së, po ashtu mënyra e pagesës është e rregulluar për të gjithë të punësuarit në PK duke e marr për bazë sistemin e pagave për PK-në.
Policia e Kosovës
08/10– 02/11
Nuk kërkohe
n
3.1.6 Zbatim i
rekomandimeve përkatëse
Në konkurset të cilat do të shpallen nga Drejtoria e Personelit me theks të veçante do të inkurajohen për aplikim komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian. Po ashtu me rastin e shpalljes së konkurseve për punësim në PK do të punohet ngushtë me drejtoritë rajonale, Drejtorinë e policës në bashkësi dhe preventivë si dhe zyrën për informim dhe marrëdhënie me publikun e PK-së me qëllim të sensibilizimit të komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian për të aplikuar në konkurset e shpallura në te ardhmen.
Policia e Kosovës
2011-2015
Nuk kërkohen
190
3.1.7 Hartimi i
programeve afatgjata dhe afatshkurtra për adresimin e situatës
Nuk ka të raportuar ndonjë progres të veçante mirëpo për vitin 2012 Drejtoria e Analizave dhe Politikave është zotuar se dot propozoj dhe hartoj politika të cilat dot adresojnë pjesë të implementimit të objektivave që vijnë nga Plani i Veprimit për Integrimin e Komuniteteve Rom, shkali dhe Egjiptian në PK-ë.
Policia e Kosovës
2011-2015
Nuk kërkohen
3.1.8 Punësim i oficerëve të policisë nga të tri komunitetet në rajonet e banuara me numër të lartë rom, ashkali dhe egjiptian
Me rastin e punësimit të pjesëtareve nga komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në PK, Drejtoria e Personelit po kujdeset që caktimi i tyre në pozitë të bëhet në vendbanimet ku shumicë janë qytetarët e këtij komuniteti bashkë me avancimet për gradë policore.
Policia e Kosovës
2011- 2015 Nuk kërkohe
n
9. MINISTRIA E FINANCAVE
Sektori: PUNËSIM DHE FUQIZIM EKONOMIK
Qëllimi:
Punësim dhe përmirësim i situatës ekonomike për të gjithë antarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 1: Rritja e numrit të punësuarve nga komunitet rom, ashkali dhe egjiptian në sektorin privat ekonomik përmes hartimit dhe zbatimit të politikave aktive fiskale-ekonomike qe nxisin punësimin dhe vetëpunësimin.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati Kohor
Buxheti
191
1.2 Hartimi dhe zbatimi i politikave për vetëpunësim të antarëve të tri komunitetet përmes mbështetjes se ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, privatizimit dhe incentivave fiskale
1.2.4 Realizohen trajnime
me temën “Si të themelohet dhe zhvillohet afarizmi privat/vetëpunësimi” (bazuar në 3% të
€ 450,000 te planifikuara nga MPMS per zbatimin e strategjise per aftësim në ndermarresi)
Ministria e Financave (MF)-ve, në kuadër të përmbushjes së prioritetit të lartë të Qeverisë për rritjen e zhvillimit ekonomik, është duke punuar intensivisht në hartimin e pakos së re fiskale me qëllim që ajo të jetë maksimalisht në funksion të zhvillimit të gjitha bizneseve si dhe në përkrahjen sa më të madhe të tyre. Procesi i hartimit të kësaj pakoje ka pasur një rrjedhë shumë konstruktive të gjitha bizneset pa përjashtim në këtë kontekst edhe bizneset e komuniteteve rom,shkali dhe egjiptian. Janë mbajtur kontakte të vazhdueshme me komunitetin e biznesit me qëllim të identifikimit të vështirësive që kanë bizneset dhe të cilat mund të adresohen dhe të zgjidhen përmes pakos fiskale, njëkohësisht duke ruajtur stabilitetin makro fiskal dhe buxhetor të vendit.
MPMS,MTI,MF
2010-2015 2 herë në vit
1.2.5 Vendosen kritere
specifike dhe të qarta për marrësit e granteve dhe pjesëmarrësit në programe
Edhe në vitin raportues, bazuar në Kornizën Legjislative të financimit janë vendos dhe zbatohen kritere specifike dhe të qarta për marrësit e grandeve nga niveli qendror në atë komunal.
MF,MAPL 2010-2015 Nuk kërkohen
1.2.11 Mbajtja e një
studimi mbi ekonominë informale të tri komuniteteve dhe shqyrtimi i mundësive për kthimin e saj në ekonomi formale
- Ne nivel të Qeverisë së Republikës së Kosovës, në vazhdimësi funksionon grupi ndërministror, që zbaton strategjinë dhe planin e veprimit për eliminimin e ekonomisë in-formale, identifikon sektorët në këtë drejtim si dhe angazhohet në kthimin e saj në ekonomi formale.
- Është arritur një progres i konsiderueshëm në luftimin dhe parandalimin e ekonomisë joformale gjatë vitit 2011. Të gjitha parametrat si në inkasimin e të hyrave ashtu edhe në planet e shumta të veprimit dhe aksionet e ndërmarra e konfirmojnë
MEF 2010-2011 Nuk kërkohen
192
një gjë të tillë. - Si një masë dhe veprim konkret i cili ka
ndikuar drejtpërdrejt në rritjen e inkasimit të të hyrave nga Dogana e Kosovës (DK) dhe Administrata Tatimore e Kosovës (ATK) ka qenë aksioni i Qeverisë së Kosovës për vendosjen e rendit dhe Ligjit në portat 1 dhe 31 më 25 Korrik. Ky aksion faktikisht e ka eliminuar kontrabandën dhe evazionin fiskal përmes atyre portave që drejtpërdrejtë ka ndikuar në rritjen e inkasimit të të hyrave nëpër pikat dhe portat tjera.
- Po ashtu ky aksion ka ndikuar në mobilizim të përgjithshëm të të gjitha institucioneve në mbledhjen e të gjitha dëshmive, evidencave, analizave inteligjente etj. në identifikimin e të gjithë bartësve të krimit të organizuar dhe kontrabandës në veri. Mund të thuhet se DK,PK, Agjencia e Kosovës për Inteligjencë (AKI),ATK si dhe prokuroritë përkatëse (përfshirë edhe Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit Misioni në Kosovë (EULEX)) kanë arritur të ngrisin kallëzime penale ndaj një numri të konsiderueshëm të individëve dhe grupeve kriminale.
193
10. MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR
Sektori: STREHIMI DHE VENDBANIMET INFORMALE
Qëllimi:
Përmirësim i cilësisë se jetës dhe ofrimi zgjidhjeve të qëndrueshme për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian që banojnë në vendbanimet informale, qendrat kolektive dhe në kushte banimi të papërshtatshme.
Objektivi 1: Strehim i komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian qe jetojnë në qendra kolektive dhe kushte të papërshtatshme
banimi përmes projekteve të përmirësimit të kushteve banesore dhe ndërtimit të banesave sociale.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
1.1 Zgjidhje qëndrueshme e banimit për familjet qe jetojnë në kampet e Cesmin Lug, Liposaviq dhe Osterode
1.1.3Përgatitja e projekt- propozimit për ndërtimin
banesave sociale
Projekt propozim për ndërtimin e 14 shtëpive sipas planit Urbanistik -regullativ
Komuna e
Mitrovices,
MERCY CORPS,U
SAID
2011
1.1.2 Identifikimi i familjeve
dhe zgjidhjeve për çështjen e banimit
Idenifikimi i familjeve për kampin Osterod -kampi Çeshmin Llug është mbyll -kampi I Leposaviqit për vitin 2012
Komuna e
Mitrovices,
MERCY CORPS,U
SAID
2011
1.1.3 Përgatitje e data bazës me të dhëna të detajuara për familjet
Po është data baza për Kampin Osterod. Komuna e
Mitrovices,
2011
194
MERCY CORPS,U
SAID
1.1.4 Sigurimi i lokacionit të ri, nga ana Komunës se Mitrovicës për ndërtimin e banesave
-Eshtë siguruar lokacioni nga ana e Komunës se Mitrovicës në Mahallën Rome
Komuna e
Mitrovicës,
MERCY CORPS,U
SAID
2011
1.1.5 Ndërtimi i objekteve për banim social
MMPH - Nuk është përgjegjëse sepse nuk ka qen e përfshirë në këtë projekt.
MMPH
2011
1.1.6 Përzgjedhja e dhe vendosja e familjeve sipas Udhëzuesit dhe Programit për Banim Social
Nuk është ndërtuar objekt për banim social në Komunën e Mitrovicës gjatë vitit 2011-2012
Komuna
e Mitrovicë
s, MERCY
CORPS,USAID
Nuk kërkohen
Sektori: KTHIM DHE RIINTEGRIM
Qëllimi:
Krijim i kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas në Republikën e Kosovës
Objektivi 2: Qeveria e Kosovës siguron shërbimeve efektive, gjithë përfshirëse dhe në plotësim të nevojave të individëve të riatdhesuar nga komunitete rom, ashkali dhe egjiptian, përmes hartimit dhe zbatimit të politikave publike relevantë dhe
forcimit të koordinimit institucional.
Aktivitetet Veprimet 2011 Instit Afat Buxh
195
ucioni Përgjegjës
i Kohor
eti
2.2 Rritja e efektivitetit të sistemit institucional
dhe shërbimeve të ofruara për kthim dhe
integrim të qëndrueshëm të të
kthyerve nga komunitetet rom,
ashkali, dhe egjiptian
2.2.9 Komunat dhe
MMPH sigurojnë qe veprimet e ndërmarra në
çështjet e pronësisë përputhen me kërkesat e prioritetit 31 të PVPE-se
MMPH
2011
2011 KK Mitrovice -Zyra për Komunitete dhe Kthim në bashkëpunim me Mercy Corpsin ka hartuar „Strategjinë për integrimin e komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian”në nivel lokal. Drafti final e strategjisë për punësimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian do të dorëzohet Kuvendit për miratim. Në kuadër të integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në lagjen Romëve janë ndërtuar 236 njësi banore dhe në tersi është regulluar infrastruktura përcjellse. Në bazë të memorandumit në mes të Kryetarit të Komunës se Mitrovicës me KFOS-in dhe KEC Komuna ka siguruar objekte Komunale për Qendër edukative jo formale, e cila është menaxhuar nga organizata lokale RAD Centar.
Objektivi 2 : Rregullimi vendbanimeve informale nga Qeveria e Kosovës ofron zgjidhje të qëndrueshme, dhe trajtim të
barabartë për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucioni
Përgje
Afati
Ko
Buxheti
196
gjës hor
2. 1 Hartimi dhe zbatimi i planeve për rregullimin e vendbanimeve informale ekzistuese dhe parandalimin e formimit të vendbanimeve informale të reja
2.1.3 Zbatimi i Planit për
identifikimin e vendbanimeve informale
Planet Zhvillimore Komunale(PZHK) Planet Hapesinore dhe urbanistike të aprovuara: Peja, Gllogovci, Mitrovica, Vushtri, Istog, Gjakova, Deçani, Gjilani, Ferizaji,S htime, Obiliq, Viti, Kllokoti, Kaçaniku, Juniku, Hani i Elezit PZHK në proces: Skenderaj, Podujeva, Prizreni: Fushë Kosova, Shtërpcë, NovoBërda, Kamenica, Klina, Rahoveci, Graçanica, Mamusha, Rranillugu, Parteshi, Lipjani, Dragashi, Malisheva: PZHK të aprovuara pa pelqim të MMPH Suhareka PZHK që nuk kanë filluar Leposaviqi, Zubin Potoku, Zveçani PZHK 1)Peja 14.05.2007,2) Gllogovci 23.09.2009,3) Mitrovica 29.04.2009, 4) Vushtrisë 11.06.2009, 5) Istogu 09.01.2009, 6) Gjakova 30.06.2008, 7) Deçani 12.03.2009,8.) Gjilani 22.05.2008, 9) Ferizaji shtator 2009, 10) Shtimja 29.09.2009, 11) Obiliqi 08.07.2010, 12) Vitia 23.12.2011, 13) Kllokoti 23.12.2011, 14) Kaçaniku 03.12.2010, 15) Juniku maj 2011,16) Hani i Elezit gusht 2011 ka parashtruar kërkesë në MMPH për të marrë pëlqimin për PZHK dhe MMPH. DPH se bashku me OSBE dhe UN-HABITAT-in janë duke punuar në hartimin e doracakut për VBJ. "Strategjia dhe Plani I Veprimit për Parandalimin dhe Rregullimin e Vendbanimeve Joformale 2011-2015 "është përfunduar në dhjetor të vitit 2010.
MMPH-
DPH
2011
Sektori:
KTHIM DHE RIINTEGRIM
Qëllimi: Krijim i kushteve optimale për mundësimin e kthimit të qëndrueshëm dhe integrimit të komuniteteve rom, ashkali dhe
egjiptas në Republikën e Kosovës
Objektivi 2: Qeveria e Kosovës siguron shërbimeve efektive, gjithë përfshirëse dhe në plotësim të nevojave të individëve të riatdhesuar nga komunitete rom, ashkali dhe egjiptian, përmes hartimit dhe zbatimit të politikave publike relevantë dhe
forcimit të koordinimit institucional.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni
Afati
Buxheti
197
Përgjegjës
Kohor
2.2 Rritja e efektivitetit të sistemit institucional
dhe shërbimeve të ofruara për kthim dhe
integrim të qëndrueshëm të të
kthyerve nga komunitetet rom,
ashkali, dhe egjiptian
2.2.9 Komunat dhe MMPH sigurojnë qe veprimet e ndërmarra në çështjet e pronësisë përputhen me kërkesat e prioritetit 31 të PVPE-se
MMPH
2010-
2012
11. MINISTRIA E ADMINISTRATËS PUBLIKE
Sektori:
PJESËMARRJE DHE PERFAQESIM
Qëllimi:
Rritja e pjesëmarrjes dhe përfaqësimit të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në jetën publike të Kosovës
Objektivi 1: Pjesëmarrje efektive e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në jetën publike dhe institucionet vendim-marrëse
të Kosovës përmes ofrimit dhe sigurimit të mundësive dhe qasjes se barabartë për tri komuniteteve ndaj të gjitha formave të
përfaqësimit.
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni
Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
198
1.3 Inkurajim i
vazhdueshëm i
pjesëtarëve të tri
komuniteteve për
t‟u punësuar në
administratën
publike të
Kosovës
1.3.5 Monitorohet çdo
gjashtë muaj numri i
aplikimeve dhe numri
i të punësuarve nga tri
komunitetetnë
pozicione të
administratës publike
në nivel lokal e
qendror
Shpallja e konkurseve në gjuhët zyrtare. Është bere
monitorimi gjashtëmujori i aplikanteve . Numri i
konkurseve të hapura në Ministria e Administatës
Publike (MAP) ka qene 7 shtate për vitin 2011, por
nuk ka te rekrutuar nga këto tri komunitete dhe nuk
ka pasur aplikant.
Mandat dhe përgjegjësi e NjDNj-së është të monitoroj
dhe rekomandoj dhe institucioni të cilin e përfaqëson
të krijoj mundësi dhe mendoj që nuk është detyrë e
MAP-it në këtë rast që me zot të imponohen këto
komunitete për aplikim.
NjDNj në MAP mbanë përgjegjësi për monitorim jo
edhe për rezultat.
MAP 2011
Nuk
Kërkohen
1.3.6 Vlerësohen shkaqet
e mospunësimit dhe
hartohen programe të
veçanta për aftësimin
e tyre përmes
programeve të
certifikimit në
bashkëpunim me
IKAP për rritjen e
aftësimit të tyre me
qellim nxitjen e
punësimit të antarëve
të këtij komuniteti
MAP gjate vitit 2011 ne bashkëpunim me IKAP ka
ofruar trajnime për rritjen e aftësimit për te gjithë
shërbyesit civilë.
Analiza e nxjerre nga NjDNj – MAP për vitet 2010-
2011 për progresin dhe regresin e arritur të nëpunësve
shtetëror për këto tri komunitete është
Viti 2011 Progresi Regresi
Ashkali 0.15 % 1.76 % - Egjiptian 0.07 % - 13.63 % Rom 0.18 % 41.66 % -
MAP
2011
199
1.3.7 Mundësohet
riaftësimi profesional
dhe rritja e shkalles se
arsimimit të stafit civil
nga tri komunitetet,
përmes programeve
pa shkëputje nga puna
(dhënie bursash,
regjistrimi pranë
programeve të
Universiteteve, etj)
1.3.7. Instituti Kosovar për Administratë Publike
(IKAP)-MAP ofron trajnime të specializuara për te
gjithë nëpunësit civil, në institucione publikë të nivelit
qendror dhe ati lokal duke përfshirë këtu edhe ata të
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, të cilët kanë
statusin e nëpunësit civilë në Republikë e Kosovës, ne
mënyrë të barabarte, IKAP-MAP, në mandatin e saj
krijojnë dhe hartojnë politika zhvillimore për aftësimin
vetëm të nëpunësve civilë në Republikën e Kosovës.
MAP
2011
1.3.8 Lëshohet urdhëresë
administrative për
zyrat e burimeve
njerëzore qe në
lajmërimet për
punësim të theksojnë
specifikisht, në forme
të emërtuar
inkurajimin e
punësimit të
përfaqësuesve nga tri
komunitetet dhe
respektimin e
raporteve gjinore
Inkurajohen komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
NjDNj në MAP, ka rekomanduar për të gjithë
menaxheret e personaleve të të gjitha Institucioneve
Publike të nivelit qendror dhe lokalë që të gjitha
konkurset e hapura nga institucionet që ata
përfaqësojnë të dërgohen edhe të Këshilli Konsultativ
për Komunitetet, rom, ashkali dhe egjiptian, në
mënyrë që këto komunitete të jen sa ma afër burimit të
informacionit.
MAP
2011
Nuk
Kërkohen
200
1.3.9 Monitorohen
organet e shtypit për
zbatim të urdhëresës
dhe specifikimeve të
kërkuara në
lajmërimet për
punësim të tri
komuniteteve
Një çështje e tille mbikëqyret, dhe MAP gjithmonë në
konkurset e saj publike pohon se inkurajohen
komunitetet jo shumicë në Kosovë, gjë kjo e cila
nënkupton inkurajimin edhe të këtyre tri
komuniteteve, rom, ashkali dhe egjiptian.
MAP
2011
Nuk
Kërkohen
1.3.10 Inkurajohen
anëtarët e tri
komuniteteve dhe u
ofrohen mundësi të
kryejnë praktika
mësimore pranë
institucioneve publike,
për të rinj qe kanë
kryer shkollën e
mesme dhe nivelin e
mesëm dhe të lartët të
arsimit
MAP nuk ka pasur ndonjë kërkese për kryerjen e
praktikes nga këto tri komunitete, MAP ofron
mundësi për kryerjen e praktikës për të gjitha
komunitetet në Kosovë, në mënyrë të barabartë dhe pa
diskriminim.
MAP
2011
Nuk
Kërkohen
1.3.11 Punësimi i
individëve nga tri
komunitetet në
ndërmarrjet publike:
KEK, TERMOKOS,
PTK, Aeroporti i
Prishtinës
1.3.11 Kemi kontaktuar me njësit vartëse te MZHE-së
NP ,KEK, TERMOKOS, PTK, Aeroporti i Prishtinës
mbi resurset humane për te pasur njohuri lidhur me
përfaqësimin e këtij komuniteti njëkohësisht duke
rekomanduar për punësim dhe integrim te
komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian.
Poashtu janë kontaktuar komunitetet rom, ashkali dhe
egjiptian për te inkurajuar që të aplikojnë ne konkurset
e shpallura nga MZHE si dhe njësit varëse të
MZHE
2011
201
12. MINISTRIA E TREGTISË DHE INDUSTRISË
Sektori:
PUNËSIM DHE FUQIZIM EKONOMIK
Qëllimi:
Punësim dhe përmirësim i situatës ekonomike për të gjithë antarët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
Objektivi 1: Rritja e numrit të punësuarve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në sektorin privat ekonomik përmes hartimit dhe zbatimit të
politikave aktive fiskale-ekonomike qe nxisin punësimin dhe vetëpunësimin.
Aktivitetet Veprimet 2011
Instituc
ioni
Përgjeg
jës
Afati
Kohor
Buxheti
1.1 Hartimi dhe zbatimi i politikave fiskale për të nxitur punësimin e krahut të punës nga të tri komunitetet në sektorin privat
1.1.6 Zbatimi i
legjislacionit të aprovuar dhe monitorimi i tij
Bazuar në Ligjin për Plotësimin dhe Ndryshimin e Ligjit për Mbështetje të NVM-ve, gjatë hartimit të Strategjisë për zhvillimin e Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme (NVM)-ve, me qëllim të veçantë është paraparë përkrahja e minoriteteve si vijon: Qëllimi 7.4. Përmirësimi i pozitës të minoriteteve në ndërmarrësi 7.4.1. Rritja e qasjes së këtyre ndërmarrësve në Skemën “Vaucher 7.4.2. Promovimi dhe zhvillimi programeve përkrahëse për të inkurajuar pjesëtarët e minoriteve, për të krijuar dhe rritur ndërmarrje të reja 7.4.3. Krijimi i mundësive të financimit për minoritete
MTI,MPMS
Çdo 6 muaj nga aprovimi i procedurave
Nuk kërkohen
Ministrisë, duke qenë edhe në kontakt me Drejtorin
Komunale Kastriot për thirrje në Punësimin e
komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në punësime
të përhershme dhe sezonale kur shfaqet nevoja.
202
1.1.7 Ndërmerren vëzhgime periodike për të vlerësuar punësimin real të antareve të tri komuniteteve dhe respektimin e kritereve anti-diskriminim (etniciteti, pagesa, përfitimet e njohura me ligj në vendin e punës, çështjet gjinore dhe punësimi i të miturve)
Komisioni mendon se ky veprim nuk është në fushën e veprimit të MTI-së
MTI 2010-2015
Nuk kërkohen
1.1.8 Përfshirja e kriterit të punësimit nga komunitetet rom, ashkali, dhe egjiptian, si pjesë e programit për shpalljen e biznesit privat më të mire të vitit
Deri me tani nuk është përfshirë ky kriter. Do ti propozohet komisionit që gjatë hartimit të kritereve të reja të përfshihet kriter i kërkuar nga kjo strategji.
MTI
2010-2015
Nuk kërkohen
1.1.9 Vendosja e punësimit nga tri komunitetet si një nga kriteret e vlerësimit për dhënien e kontratave publike kompanive privatë
Nuk është në fushën e veprimit të Ministria e Tregtisë dhe Industrisë (MTI)
KRPP
2010 -2015
Nuk kërkohen
Objektivi 1: Rritja e numrit të të punësuarve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian në sektorin privat ekonomik përmes hartimit
203
dhe zbatimit të politikave aktive fiskale-ekonomike qe nxisin punësimin dhe vetëpunësimin.
Aktivitetet Veprimet 2011
Institucio
ni
Përgjegjë
s
Afati
Koho
r
Buxheti
1.2 Hartimi dhe zbatimi i politikave për vetëpunësim të antarëve të tri komunitetet përmes mbështetjes se ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, privatizimit dhe incentivave fiskale
1.2.2 Mbahen takime të rregullta dhe nënshkruhen memorandume bashkëpunim/mirëkuptimi mes Agjencisë Kosovare për Mbështetjen e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të mesme dhe institucioneve të kreditimit dhe mikro-financës për inkurajimin e bizneseve nga antarët e tri komuniteteve
Agjencia për Mbështetjen e NVM-ve nuk ka mekanizma por as mundësi ligjore që i mundësojnë nënshkrimin e MoU me institucionet financiare (Bankat, Institucionet Mikrofinanciare etj,) për lehtësimin e Qasjes në financa për komunitete, ,me arsyetimin se nuk mundë të ndërhyjmë në politikat e biznesit privat.
MTI,BQK,
MPMS
2010-2015
Nuk kërkohen
1.2.3 Krijohen programe specifike për qasje ndaj sektorit privat të cilat marrin parasysh veçoritë e tri komuniteteve
Gjatë vitit 2011 nuk ka pas buxhet për implementimin e programeve dhe projekteve
MTI
2010 -2012
1.2.5 Vendosen kritere specifike dhe të qarta për marrësit e grandeve dhe pjesëmarrësit në programe
Nuk është implementuar në të kaluarën. Edhe ashtu grandet deri më tani janë dhënë nga donatorët dhe MTI/
Agjencia për mbështetje të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (AMNVM) nuk ka pas ndikimin në hartimin e kritereve të donatorëve për grandet që i kanë dhënë.
MTI, MEF
2010-2015 2 herë në vit
Nuk kërkohen
204
1.2.6 Monitorohet dhe raportohet në baza të rregullta ecuria e ndër marrjeve
Nuk ka të dhëna zyrtare që mundësojnë raportimin për ecurinë e ndërmarrjeve në baza etnike.
MTI 2010-2015
Nuk kërkohen
1.2.7 Inkurajohen donatorët dhe institucionet e kredidhënëse, të promovimit të biznesit dhe të mikro-financës të rritin në baza periodike fondet për biznesin privat dhe programet trajnuese për menaxhimin dhe këshillimin për antarët e tri komuniteteve
Me objektivin 7.4.3 të strategjisë për zhvillimin e NVM-ve në Kosovë parashihet Krijimi i mundësive të financimit për minoritete, që nënkupton si nga BKK ashtu edhe nga donatorët. Komisioni Evropian përmes programit Bashkimit Evropian për Stabilizim të Komuniteteve (BE-CSP) ka implementuar 42 projekte për komunitetet rom,ashkali dhe egjiptian (35 biznese individuale dhe 7 projekte të zhvillimit të komunitetit). Si rezultat i zbatimit të këtyre 42 projekteve janë krijuar 50 vende të punës me kohë të plotë dhe 42 me kohë të pjesshme dhe me vazhdimin e aktiviteteve ne 2011 jane siguruar edhe 79 vende të punës. Përmes mbështetjes së programit përfitues indirekt ishin 2,657 pjestarë nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian (në përgjithësi anëtarët e familjeve të këtyre të ardhurave fituar përmes bizneseve të mbështetura ose anëtarët e publikut të cilët kanë qasje në objektet e përmirësuara të ofruara nëpërmjet programit të Bashkimit Evropian
Propozimin Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit (BE-PGJS). Këto 42 projekte kanë kushtuar € 166,270
MTI
2010-2015
€ 166,270
1.2.8 Prodhimet e biznesit nga të tri komunitetet u krijohen mundësitë e prezantimit të tyre në panairet e organizuara
Nuk është realizuar asnjë program në mungesë të mjeteve buxhetore.
MTI
2010- 2015
Nuk kërkohen
205
1.2.9 Krijohen programe dhe mbështetën programe specifike për gra të tri komuniteteve (p.sh, bashkime kreditore, etj.,)
Nuk është krijuar asnjë program specifik në mungesë të mjeteve buxhetore.
MTI, ABGJ
2010-2012
1.2.10 Ndërmerren vëzhgime periodike për të vlerësuar zhvillimin real të biznesit të vogël dhe të mesëm vis-a-vis respektimit të kritereve anti-diskriminim (etniciteti, pagesa, përfitimet e njohura me ligj në vendin e punës, çështjet gjinore dhe punësimi i të miturve)
Komisioni mendon se ky veprim nuk është në fushën e veprimit të MTI-së
MTI
2010-2011
1.2.11 Mbajtja e një studimi mbi ekonominë informale të tri komuniteteve dhe shqyrtimi i mundësive për kthimin e saj në ekonomi formale
Komisioni mendon se ky veprim nuk është në fushën e veprimit të MTI-së
MTI
2010-2011
206
13. ZYRA PËR ÇESHTJE TË KOMUNITETEVE Sektori:
SIGURIA, SHËRBIMI POLICOR dhe DREJTËSIA
Qëllimi:
Përmirësim i kushteve të sigurisë për të tri komuniteteve dhe qasja e barabartë e antarëve të tyre pranë shërbimit policor
Objektivi 4: Sigurim i qasjes ne drejtësi të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian përmes zbatimit të legjislacionit,
monitorimit të praktikave institucionale dhe ndërgjegjësimit
Aktivitetet Veprimet 2011 Institucioni Përgjegjës
Afati
Kohor
Buxheti
2.1 Krijimi i mekanizmit qendror për çështjet e të riatdhesuarve me force të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian
2.1.4 Pika kontaktit në
ZKM koordinon grupin e punës, rrjetin e aktoreve, politikat dhe aktivitet relevantë për të kthyerit rom, ashkali, dhe egjiptian
Zyra për Çështje të Komuniteteve (ZÇK) mori pjese në përpilimin e Strategjinë për Siguri në Komunitetet;
Faza e pare e projektit” Ali Ibra” ka përfunduar. 29 familje rome, ashkali dhe egjiptiane, janë vendosur ne shtëpi të reja.
ZÇK 02/10– 2015
Nuk kërkohen
2.1.6 Grupi i punës
ndërmerr aktivitet konkrete dhe relevante për shtimin e burimeve financiare për të adresuar problemet e të kthyerve të komuniteteve rom, ashkali, dhe egjiptian
Se bashku me grupin punues, ka përpiluar Rregulloren për ZKKK-së
Ka mbajtur trajnime pesë ditore për trajnimin e stafit të ZKKK-ve
ZÇK Në bazë të vlerësimeve periodike
Nuk kërkohen
207
208
12 SHTOJCA 1
1. Analiza e MAP lidhje për strukturën, etnike, gjinore dhe pozitat vendimmarrëse që paguhën nga buxheti i konsoliduar i Kosovës
Njësia për të Drejtat e Njeriut duke u bazuar në të dhenat Departamentit të Shëbimit Civilë, gjatë kësaj periudhe kohore, ka grumbulluar të dhënat statistikore për të gjithë punëtorët që paguhën nga buxheti i konsoliduar i Kosovës, për strukturën, etnike, gjinore dhe pozitat vendimmarrëse, dhe pas analizimeve të raporteve të vitit 2010 dhe atijë të vitit 2011, NjDNj, duke u bazuar në këto raporte nxierr vitini 2011 si vitë të progresit në këto fusha. Progresi i arritur në qeshtjen gjinore dhe strukturen etnike në vitin 2011; Progresi i arriturë për vitin 2011 në qeshtjen e barazisë gjinore në nivelin e përgjithëashem për të dya nivelet qëndror dhe lokal, shënon rritje për 0.50%, në qështjë e përfaqsimit të strukturës etnik gjithëashtu shënohet progres për 0.26%, gjithashtu progres është arritur në pozitat udhëheqëse dhe vendimarrëse; niveli menaxherial në qështjen gjinore ka rritjë për 3.08%, në strukturen etnike ka rritje 1.19%, ndërsa në nivelin drejtusë në strukturen gjinore ka rritje për 0.69%, ndersa në nivelin etnik mbetet i njëjt.
Barazia gjinore progresi i aritur nga viti 2010 në vitin 2011, në nivelin e përgjithshëm
Perkatsia gjinore Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Meshkuj 59.31 % 59.88 % 0.57 %
Femra 38.24 % 38.74 % 0.50 %
Të papercaktuar 2.44 % 1.33 % 1.06 %
Progresi i arritur brenda perkatësis gjinore në favor të femrave nga viti 2010 në vitin 2011
Perkatsia gjinore Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Meshkuj 59.31 % 59.88 % 1.89 %
Femra 38.24 % 38.74 % 2.26 %
Të papercaktuar 2.44 % 1.38 % 42.97 %
209
Struktura etnike në nivelin e përgjithshëm të punëtorëve që marrin pag nga BKK-ja për vitin 2010 dhe 2011 progresi i arritur dhe regresi në strukturen etnike
Komunitetet Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Serb 4.32 % 5.69 % 1.37 %
Boshnjak 1.74 % 1.73 % 0.01 %
Turq 0.98 % 1.00 % 0.02 %
Goran 0.07 % 0.09 % 0.02 %
Ashkali 0.15 % 0.15 % 00.00
Egjiptian 0.09 % 0.07 % 0.02 %
Romë 0.13 % 0.18 % 0.05 %
Të tjerë 0.33 % 0.11 % 0.22 %
Të papërcaktuar 2.45 % 1.33 % 1.07 %
Progresi i arritur brënda komuniteteve nga viti 2010 në vitin 2011
Komunitetet Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Serb 4.32 % 5.69 % 33.01 %
Boshnjak 1.74 % 1.73 % 1.52 %
Turq 0.98 % 1.00 % 3.28 %
Goran 0.07 % 0.09 % 20 %
Ashkali 0.15 % 0.15 % 1.76 %
Egjiptas 0.09 % 0.07 % 13.63 %
Romë 0.13 % 0.18 % 41.66 %
Të tjerë 0.33 % 0.11 % 65.40 %
Të papërcaktuar 2.45 % 1.38 % 43.14 %
Progresi i barazisë gjinore në pozitat: Niveli Menaxherial nivelo i përgjithshëm
Perkatsia gjinore Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Meshkuj 77.39 % 74.30 % 3.09 %
Femra 22.61 % 25.69 % 3.08 %
Progresi i arritur në favor të gjinisë femrore në pozitat: Niveli Menaxherial, në komunitet
Perkatsia gjinore Viti 2010 2011 Progresi Regresi
Meshkij 77.39% 74.30% 20.18%
Femra 22.61% 25.69% 42.23%
Progresi i arritur në pozitat: Niveli Drejtues në aspektin e përgjithshem gjinorë
Perkarsia gjinore Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regres
210
Meshkuj 87.57 % 86.88 % 0.69 %
Femra 12.42 % 13.11 % 0.69 %
Progresi i arritur në nivel të perkatsis gjinore në pozitat: Niveli Drejtues, në konteks të perkatësis gjinore
Perkatsia gjinore Viti 2010 Viti 2011 Progresi Regresi
Meshkuj 87.55% 86.88% 33.21%
Femra 12.42% 13.11% 41.77%
2. Tabela e të Dhënave të Projektit të Hulumtimit të Ndërmjetsimit Shëndetësorë- Faqe 1
Komuna
Vaksinimi i Fëmijëve
Trajnimet Shëndetësore
Hulumtimet e Fokus Grupeve
Shërbimi për
persona të hendikepuar
Ferizaj
143 të identifikuar si
të pavaksinuar; 86
kanë marrë vaksinat (60%), 57 në pritje
18 ngjarje; 352
pjesëmarrës
4 ngjarje; 60
pjesëmarrës
5 rastë; 3 të
regjistruar dhe
trajtuar; 2 në pritje
Istog
7 të identifikuar si të pavaksinuar; 6 kanë
marrë vaksinat (85%); 1 në pritje
6 ngjarje; 68 pjesëmarrës
1 ngjarje; 27 pjesëmarrës
0 raste të identifikuara
Prizren
185 të identifikuar si të pavaksinuar; 84
kanë marrë vaksinat
(45%); 101 në pritje
12 ngjarje; 156
pjesëmarrës
4 ngjarje; 156
pjesëmarrës
4 raste të
identifikuara dhe trajtuara
Mitrovicë
66 të identifikuar si
të pavaksinmuar; 35
kanë marrë vaksinat (53%); 31 në pritje
8 ngjarje; 112
pjesëmarrës
8 ngjarje; 120
pjesëmarrës
10 raste të
identifikuara dhe
në pritje të trajtimit
Gracanicë
20 të identifikuar; 2 kanë marrë vaksinat
(10%); 18 në pritje
2 ngjarje; 30 pjesëmarrës
2 ngjarje; 26 pjesëmarrës
0 raste të identifikuara
Gjakovë
545 të identifikuar;
333 kanë marrë
vaksinat (61%); 212 në pritje
16 ngjarje; 228
pjesëmarrës
4 ngjarje; 53
pjesëmarrës
Nuk ka të dhëna
211
Pejë
74 të identifikuar; 28
kanë marrë vaksinat (37%); 46 në pritje
8 ngjarje; 96
pjesëmarrës
4 ngjarje; 55
pjesëmarrës
2 raste të
identifikuara dhe në pritje të
trajtimit
Lipjan
72 të identifikuar; 40
kanë marrë vaksinat (55%), 32 në pritje
6 ngjarje; 110
pjesëmarrës
3 ngjarje; 42
pjesëmarrës
13 raste të
identifikuara, në pritje të trajtimit
për shkak të mungesës së
aseteve të trajtimit
mjekësor shtëpiak (automjete, etj)
Tabela e të Dhënave të Projektit të Hulumtimit – Faqe 2
Qyteti Regjistrimi për
ID i personave të paregjistruar
Rëndësia e
Vetëdijës së Edukimit
Takimi i
Mundësive të Punësimit
Përfituesit
Ferizaj
0 raste; 2 rastë të
zgjidhura të certifikatës së
lindjes
3 raste të
nxënësve që kanë ngelur klasën; 10
rastë të nxënësve të ngelur për shkak
të mungesës
16 pjesëmarrës
RAE (gra)
Komuniteti RAE, të
gjitha grup-moshat, fokusi kryesor në
fëmijë
Istog
0 raste të identifikuara 28 vizita familjare;
shumica nuk
dërgojnë fëmijët në arsim të mesëm
Nuk ka të dhëna Komuniteti RAE fokusi në burra, grad
he rini
Prizren
2 raste familjare të
regjistrimit zyrtar dhe për mirëqenie
sociale
1 rast i braktisjes
së shkollës
Nuk ka të dhën Komuniteti RAE të
gjitha grup-moshat, fokusi kryesor në
fëmijë, gra të reja dhe të moshuar
Mitrovicë
8 raste të
identifikuara; 3 prej të cilëve janë
regjistruar; 5
presin përfundimin
1 rast i braktisjes
së shkollës
Nuk ka të dhëna Komuniteti RAE të
gjitha grup-moshat, fokusi kryesor në
nëna të reja dhe
fëmijë
Gracanicë
2 raste të identifikuara; 1
rast i zgjidhur; 1 i
paqartë
7 raste të regjistrimit në
shkollë
Komuniteti RAE të gjitha grup-moshat,
fokusi kryesor
fëmijët
Gjakovë
0 raste të identifikuara
19 raste të regjistrimit në
shkollë; 2 raste të braktisjes së
shkollës
2 ngjarje Komuniteti RAE të gjitha grup-moshat,
fokusi kryesor fëmijët dhe nënat e
reja
212
Pejë
3 raste familjare të
identifikuara dhe të regjistruara
Nuk ka të dhëna 1 ngjarje Komuniteti RAE
fokusi në burra, gra dhe rini
Lipjan
12 raste të
identifikuara, në pritje të regjistrimit
40 raste të
nxënësve të kthyer në program special
shkollor (Zëri i Romëve)
Nuk ka të dhëna Komuniteti RAE , të
gjitha grup-moshat, fokusi kryesor
fëmijët