tet 01 gñrñ / edebñyatin dñïer bñlñmlerle lñìkñsñ- t’rk...

T e s t Ü n i t e 1 Türk Dili ve Edebiyatı

www.liderplus.com.tr

GİRİŞ / EDEBİYATIN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ- TÜRK EDEBİYATININ TARİHİ DÖNEMLERİ011. Destan Dönemi’nde dinî duyarlılıklar

ve gündelik hayat edebiyat eserlerin-de ağırlığını hissettirmiştir. Bu dönem-de dine ve ırka ait özelliklerin yansıtıl-dığı bir sanat anlayışı oluşmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi Destan Dönemi’ndeki Türk edebiyatını etki-leyen dinî inananışlardan biri değil-dir?

A) Gök Tanrıcılık

B) İslamiyet

C) Maniheizm

D) Şamanizm

E) Budizm

2. Türkler İslamiyeti kabul ettikten sonra Araplarla ve İranlılarla ilişkiler kurmuş-tur. Bu ilişkilerin sonunda Arap ve İran edebiyatından edebiyatımıza birçok unsur girmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Arap ve İran edebiyatından edebiyatımıza giren unsurlardan biri değildir?

A) Aruz ölçüsü

B) Beyit ve bent

C) Mesnevi

D) Dize ve kıta

E) Gazel

3. Türkler doğudan batıya doğru yayıl-mışlardır. Türklerin değişik kıtalarda ve ülkelerde yaşamaları sonucu Türk-çenin Yakutça ve Çuvaşça gibi iki lehçesi ortaya çıkmıştır. Ayrıca farklı bölgelerde “Azeri Türkçesi, Özbekçe, Kazakça, Türkiye Türkçesi, Türkmen-ce” gibi şiveleri oluşmuştur. 13. yüz-yılda doğuda Çağatay Türk edebiyatı ile batıda Anadolu Türk edebiyatının farklılaşması da bunun sonucudur.

Bu parçada Türk edebiyatının dö-nemlere ayrılmasındaki ölçütlerin hangisinden söz edilmiştir?

A) Dil anlayışı

B) Dinsel yaşam

C) Dil coğrafyası

D) Sanat anlayışı

E) Kültürel farklılaşma

4. Aşağıdakilerden hangisi Türk ede-biyatının dönemlere ayrılmasında etkili olan unsurlar arasında yer almaz?

A) İklim değişimi

B) Sanat anlayışındaki değişim

C) Kültürel değişim

D) Dil değişimi

E) Dinî değişim

5. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Edebiyat tarihçisi edebiyat ve ede-bî dönemler hakkında genelleme ve sınıflandırmalarda bulunur.

B) Seyahatname, tezkire, hatıra gibi edebî türler ve süreli yayınlar tari-he belge niteliğindedir.

C) Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla edebiyatımızda Batı etkisinde geli-şen Türk edebiyatı dönemi başla-mıştır.

D) Ziya Paşa, şiirle ilgili görüşlerini Şiir ve İnşa makalesinin ön sözün-de dile getirmiştir.

E) Türk edebiyatının dönemlere ayrıl-masında coğrafi değişim, lehçe ve şive ayrılıklarının etkisi olmamıştır.

6. Aşağıdakilerden hangisi İslâmî Dö-nem Türk Edebiyatı’yla ilgili kav-ramlardan biri olamaz?

A) Minyatür B) Tasavvuf

C) Kopuz D) Mesnevi

E) Kaside

Q Türk Edebiyatının Dönemlere Ayrılmasın-daki Ölçütler.

• Dil Anlayışı • Dil Coğrafyası • Kültürel Farklılaşma • Dini Yaşam • Sanat Anlayışı

Türk Edebiyatının Dönemleri

1. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

a) Sözlü Edebiyat

b) Yazılı Edebiyat

2. İslamiyet Etkisindeki Türk Edebiyatı

a) İlk ürünler (Geçiş Dönemi)

b) Divan Edebiyatı

c) Halk Edebiyatı

3. Batı Etkisindeki Türk Edebiyatı

a) Tanzimat Edebiyatı

b) Servetifünun Edebiyatı

c) Fecriati Edebiyatı

d) Millî Edebiyat

e) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı

Book 1.indb 1 22/10/18 15:18



İlk Türkçe

Ana Türkçe

Eski Türkçe

Göktürk Dönemi& Orhun Yazıtları

Uygur Dönemi★ Sekiz Yükmek

★ Irk Bitig ★ Altun Yaruk★ Kalyanamkara ve Papamkara

Karahanlı Dönemi★ Kutadgu Bilig★ Divân-ı Hikmet

★ Dîvânü Lugati’t-Türk★ Atabetü’l-Hakayık

Batı TürkçesiEski Anadolu

Türkçesi Dönemi

Osmanlı TürkçesiDönemi

Çağdaş Dönem

Türkiye TürkçesiTürkmenTürkçesi

Azeri TürkçesiGavgavuzTürkçesi

Kuzey - Doğu TürkçesiKuzey Türkçesi Doğu Türkçesi

Kıpçak Türkçesi Çağatay TürkçesiDönemi Dönemi

Çağdaş Dönemi

Kazak TürkçesiKırgız TürkçesiÖzbek TürkçesiUygur TürkçesiTatar Türkçesi

Türk Dilinin Gelişme Evreleri

GİRİŞ / TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ

1. “Dil”le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Konuşma ve yazma becerileri ara-cılığıyla insanlar arasındaki iletişi-mi sağlar.

B) İnsanların duygu, düşünce ve ha-yallerini ifade edip iletişim kurma-larını sağlar.

C) Taşıdığı değerler ile milletin fertle-rini bir arada tutup geçmişle gele-cek arasında köprü kurar.

D) Kültürün temeli olup konuşulan, yazılan bütün kelime ve cümleleri ihtiva eder.

E) Tarihsel süreç içinde yaratılan maddi ve manevi değerler ile söz-lü ve yazılı olarak aktarılan araç-lardan oluşur.

2. Aşağıdakilerin hangisinde Türkle-rin kullandıkları alfabeler sırasıyla verilmiştir?

A) Göktürk - Uygur - Arap - Latin

B) Göktürk - Uygur - Osmanlı - Latin

C) Uygur - Göktürk - Arap - Latin

D) Uygur - Göktürk - Fars - Latin

E) Göktürk - Uygur - Arap - Türkçe

3. Türklerin VIII. yüzyıldan XIII. yüzyı-la kadar kullandıkları tek yazı dilidir. Köktürk, Uygur ve Karahanlı devirleri-ni içine alır. Türkler bu zaman içinde birbirlerinden ayrı bölgelerde yeni kül-tür merkezleri oluşturmalarına rağmen hep bu dili kullanmışlardır.

Bu parçada Türk yazı dilinin hangi dönemine ait bilgi verilmiştir?

A) İlk Türkçe

B) Eski Türkçe

C) Kuzeydoğu Türkçesi

D) Batı Türkçesi

E) Eski Anadolu Türkçesi

4. Türkçenin, Eski Türkçeden sonra görülen iki kolundan biridir. XIII. yüz-yıldan günümüze kadar kesintisiz de-vam etmiştir. Diğer yazı dillerine göre daha çok gelişme göstermiştir. “Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesi” olmak üzere üç devreye ayrılır.

Bu parçada Türkçenin hangi tarih-sel dönemine ait bilgi verilmiştir?

A) Doğu Türkçesi

B) Batı Türkçesi

C) Kuzey Türkçesi

D) Kuzeydoğu Türkçesi

E) Eski Anadolu Türkçesi

5. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin Eski Türkçe Dönemi Uygur Metinle-ri arasında yer almaz?

A) Sekiz Yükmek

B) Altun Yaruk

C) Orhun Abideleri

D) Irk Bitig

E) Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi

6. Ural dağlarının batısında ve Sibirya’da

konuşulan Çuvaşça1

, Kırgızca2

Türkçe-

nin lehçeleri; Kazakça3

, Özbekçe ,4

Türkiye Türkçesi Türkçenin şivelerini;

Karadeniz, Konya 5

, İstanbul konuşma-

ları da Türkçenin ağızlarını oluşturur. Bu cümledeki bilgi yanlışlığını gi-

dermek için numaralanmış söz-cüklerden hangisinin çıkarılması gerekir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

02

Book 1.indb 3 22/10/18 15:18



Q Ünlü düşmesi yazıda gösterilmezse yazım yanlışı olur.

Q Türkçe sözcüklerde “nb” sesleri “mb” ye dönüşür.

Q İki ünsüzle başlayan ya da biten yabancı sözcüklerde ünsüzlerin arasına ünlü gir-mez.

Q “de” cümleden çıkarılınca cümlede bir anlatım bozukluğu olmuyorsa bağlaçtır ve ayrı yazılır.

Q “de” cümleden çıkarılınca cümlede bir an-latım bozukluğu oluyorsa ektir ve bitişik yazılır.

Q “ki” cümleden çıkarılınca cümlede bir an-latım bozukluğu olmuyorsa bağlaçtır ve ayrı yazılır.

Q “de + ki” sıfat türetir ve bitişik yazılır.

Q “-in + ki” ilgi zamiridir ve bitişik yazılır.

Q Yanında tarih olan ay ve gün adları büyük harfle başlar.

Q Her iki sözcüğü de anlamını yitiren birle-şik sözcükler bitişik yazılır.

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcüğün yazımı doğru-dur?

A) Adamın göğüsünde birkaç madal-ya vardı.

B) Yazar, eserinde dialoglara ağırlık vermiş.

C) Gelen erzakın bir kısmını anbara koyalım.

D) Yollar buz tutunca tırafik altüst oldu.

E) Babam Batıkent yakınlarında bir arsa aldı.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Denizcilikle ilgili bir bakanlık kur-makta fayda var.

B) Özel doktorunu arayıp randevu al-madın mı hâlâ?

C) Hiçbir Banka kredi talebime olum-lu yanıt vermedi.

D) İş Bankası, faiz oranlarını bir puan artırmış.

E) Çalışma Bakanlığına başvurup sözleşmenin feshini istedim.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) Burak ta bizimle gelmek mi istiyor?

B) Bu soğuk da sokağa çıkılır mı hiç?

C) Sorunuzu anlamadım ki cevaplı yayım.

D) Olup bitenleri ailene neden anlat-mıyorsun?

E) Hangi işyerinde çalıştığı mı sordu bana.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Bu toplantıya Murat ta katılacak-mış.

B) Üzüntü onu mahvetmiş.

C) Kendisine yeni bir takım elbise al-mış.

D) Her şeyi birkaç kişiye anlatmış.

E) 18 Mart Çarşamba günü doğmuş.

5. I. Ansiklobediler, aradığımız her ko-nuya ilişkin bize toplu olarak bilgi verirler.

II. Sözlükler sözcüklerin yalnızca an-lamını verirler.

III. Bilgiler, bütün bu kitaplara dağıl-mış bulunuyor.

IV. Derli toplu bir baş vuru kitabı hazır-lamak gerekiyordu.

V. İnsanlar, bilgilerini başkalarınada aktarmak istediler.

Yukarıdaki numaralanmış cümlele-rin hangilerinde yazım yanlışı yok-tur?

A) I. ve II. B) II. ve III.

C) III. ve IV. D) IV. ve V.

E) I. ve V.

6. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin kullanımına ilişkin yanlış-lık vardır?

A) Bugünlerde Tekir’in tüyleri dökülü-yor.

B) Yarın Batı Anadolu’ya yağmur ya-ğacak.

C) Biz onlarla Pazarları Çamlıca’da buluşurduk.

D) Anayasa Mahkemesi, yeni yasayı iptal etti.

E) Geçenlerde iki Van kedisini Çin’e armağan ettiler.

GİRİŞ / YAZIM KURALLARI03

Book 1.indb 5 22/10/18 15:18

TEST


1. A 2. B 3. E 4. A 5. D 6. C 7. D 8. B 9. C 10. B 11. C 12. D

Q Tamlanmamış cümlelerin sonuna üç nokta

konur.

Q Örnekler ve açıklamalardan önce iki nok-

ta konur.

Q Ara sözler ya iki virgül ya da iki kısa çizgi

arasında gösterilir.

Q Sözün birileri tarafından kesildiğini gös-

termek için üç nokta konur.

Q Benzer örneklerin sürdüğünü göstermek

içi “vb” anlamında üç nokta konur.

Q Bir metinden alınmayan veya atlanan yer-

ler için üç nokta konur.

Q Birbirlerine virgülle bağlanan sıralı cüm-

leler noktalı virgülle bağlanır.

Q Grupları ya da benzer örnekleri ayırmak

için noktalı virgül kullanılır.

Q Dil, din, ırk, mezhep ve tarikat adları

büyük harfle başlar ancak bunlara gelen

ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

GİRİŞ/NOKTALAMA İŞARETİ04 7. Mızmız (I) dırdırcı insanları hiç sev-

mem (II) bu adamlar (III) yaşamın sevinçlerine yan çizip (IV) dertlere (V) acılara koşarlar.

Bu cümledeki numaralanmış yer-lerin hangisinde hiçbir noktalama işaretli kullanılamaz?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, kısaltmaların yazımıyla ilgili yanlış-lık yapılmıştır?

A) TDK’nin çalışmalarını yeterli bul-muyordu.

B) Devlet, SSK’ya borcu olan işve-renleri uyaracakmış.

C) ODTÜ’nün en yüksek puanlı bölü-münü kazanmıştı.

D) TYT’de aldığınız puanların AYT’ye %40 etkisi vardır.

E) TÜBİTAK’ın yayınları son derece niteliklidir.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantezle ( ) belirtilen yere iki nok-ta (:) konulmalıdır?

A) Biz, Kurtuluş Savaşı’nı, inandığı-mız için kazandık ( )

B) Burada akşamla sabah el ele ver-miş ( ) ufkun çevresinde dönüp du-ruyor.

C) Atatürk şöyle demişti hastalanınca ( ) “Beni Türk hekimlerine emanet ediniz.”

D) Uzakta, mavi bir düşü andıran sol-gun bir deniz parçası ( )

E) Geçen zamana nispetle ( ) daha çok çalışacağız.

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna bitmemişlik nedeniyle üç nokta (...) konması uygun olur?

A) Köyün dar sokakları içine girmiştik

B) Görünürlerde ne bir köy, ne bir ağaçlık

C) Taşların arasındaki dik yoldan in-meye başladık

D) Kırmızı mumla mı davet ettik biz onları

E) Söz vermiştim kendi kendime

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgülün (;) kullanımı yan-lıştır?

A) Dağ, dağa kavuşmaz; insan, insa-na kavuşur.

B) Dut, yaprağını açtı, soyun; döktü, giyin.

C) Sizi takdir ediyorum; çünkü işiniz-de başarılısınız.

D) Ben, size elbette güveniyorum; siz güvenilir birisiniz.

E) Bahar gelir, kırlar yeşillenir; koyun, kuzu meleşir.

12. I. Tavan’ın rengi sıcaktan bozulmuştu.

II. KPSS’den doksan beş puan alma-sı gerekiyordu.

III. Bengü, tavla turnuvasında 1’inci olmayı başardı.

IV. Türkçe’nin üstünlüğü herkesçe ka-bul edilmiştir.

V. Yozgat’a gitmek için on gün önce-sinden bilet aldı.

Yukarıdaki numaralanmış cümlele-rin hangisinde kesme işaretinin (’) kullanımıyla ilgili yanlışlık yapılmış-tır?


Book 1.indb 8 22/10/18 15:18

T e s t Türk Dili ve Edebiyatı


Ü n i t e 2

Öyküde anlatım birinci ve üçüncü kişi ağ-

zından yapılır.

Anlatıcı Bakış Açıları

İlahî (Tanrısal) Bakış Açısı

Q Alatıcı olayın içinde yer almaz.

Q Anlatıcı kahramanlardan daha fazlasını

bilir.

Q Anlatım üçüncü ağızdandır.

Gözlemci Bakış Acısı

Q Anlatıcı olayın içinde yer almaz.

Q Anlatıcı olayı bir kamera tarafsızlığıyla

anlatır.

Q Anlatıcı kahramandan az şey bilir.

Q Anlatım üçüncü ağızdandır.

Kahraman Anlatıcı Bakış Acısı

Q Anlatıcı metindeki kahramanlardan biri-

dir.

Q Anlatıcı olayları kendi bakış açısıyla an-

latır.

Q Anlatıcı ve kahraman eşit bilgiye sahip-

tir.

Q Anlatım birinci ağızdandır.

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gözlemci anlatıcının bakış açısı” kul-lanılmıştır?

A) Kalktı gitmeye başladı, ayakları onu köye doğru çekiyordu. Ona sorsalar eşeği istasyonda kalmıştı.

B) Şişmandı adam. Yarım ve sık ne-feslerle göğsü inip kalkıyordu. Ter, şakaklarından boynuna doğru ini-yordu.

C) Cebimdeki nüfus kâğıdını çıkarıp verdim, orada da yirmi dokuz gös-teriyormuş yaşım.

D) Dönüp aklından çıkaramadığı eşe-ğini bıraktığı yere gitmek isteyerek yürürken uzaktan bir karartı gördü.

E) Daha bir haftalık gelindi zavallı yengem, o gün böğrüne bir sancı saplandı, nefes alamaz oldu.

2. Aşağıdakilerden hangisi öykü kişi-lerini roman kişilerinden ayırır?

A) Fiziksel özelliklerinin betimlenmesi

B) Sayılarının az oluşu

C) Tek yönlü anlatılmaları

D) Olaylar karşısındaki tavırları

E) Ruhsal dünyaları

3. Aşağıdakilerden hangisi olay hikâ-yeciliğinin temisilcilerinden Saba-hattin Ali’nin hikâyelerinden biri değildir?

A) Değirmen B) Kağnı

C) Ses D) Çilli

E) Yeni Dünya

4. I. Modern anlamdaki hikâye edebi-yatımıza Tanzimat Dönemi’yle gir-miştir.

II. Dede Korkut Hikâyeleri, destan-lardan halk hikâyesine geçişin ilk örneklerindendir.

III. Ahmet Mithat Efendi ve Sami Pa-şazade Sezai hikâye türünün ilk örneklerini veren yazarlardandır.

IV. Edebiyatımızda Ömer Seyfettin, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay olay hikâyeciliğinin temsilcilerin-dendir.

V. Edebiyatımızda Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık durum hikâyecililiğinin temsilcile-rindendir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlele-rin hangisinde verilen bilgi yanlış-tır?


5. Aşağıdakilerden hangisi durum hikâyeciliğinin temsilcilerinden Ta-rık Buğra’nın hikâyelerinden biri değildir?

A) Oğlumuz

B) İki Uyku Arasında

C) Yarın Diye Bir Şey Yoktur

D) Hikâyeler

E) Sırça Köşk

6. Aksaraylı Cabir Paşa’yı tanımayan yoktu. Zevcesi, Cennetmekan’ın göz-delerinden mi, Hazinedâr Ustalardan mı ne imiş? İşin iç yüzünü bilenler, o kolunda taşıdığı kat kat sırmaları, “Sa-raylı Hanım”ın sayesinde kazandığını yani düğün olmadan evvel el öpme-lik binbaşılığı, sonra da kandillerde, bayramlarda ve münasebet düştükçe kaymakamlığı, miralaylığı, livalığı, Meşrutiyet’ten bir sene evvel de ferikli-ği yakalamış olduğunu hikâye ederler.

Bu parça ile ilgili aşağıda verilen bilgelerden hangisi yanlıştır?

A) Durum hikâyesinden alınmıştır.

B) Yazar anlatıcı tarafından aktarıl-maktadır.

C) Anlatıcının bilgi ve gözlemlerine yer verilmektedir.

D) Anlatım üçüncü ağızdan yapıl-maktadır.

E) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır.

HİKÂYE / HİKÂYE - 206

Book 1.indb 11 22/10/18 15:18



Ü n i t e 2

FİİLİMSİ (EYLEMSİ):

Fiilimsiler, fiilden türetilen, fiil anlamını

tamamen yitirmeyen ve cümlede isim,

sıfat, zarf görevi üstlenen çift görevli

sözcüklerdir.

Fiilimsiler üçe ayrılır.

1. İsim - Fiil (Mastar)

Fiillerden “-mek, -me, -iş (-ma(y) ış-

mak)” ekleriyle türetilen ve cümlede isim

görevini üstlenen fiilimsilerdir.

2. Sıfat - Fiil (Ortaç)

Fiillerden “-an, -ası -mez -ar -dik, -ecek,

-miş” ekleriyle türetilen ve cümlede sı-

fat görevini üstlenen fiilimsilerdir.

3. Zarf - Fiil (Ulaç)

Fiillerden “-ken, -(y)alı, -asiye, -e, -ma-

dan, -ince, -ip, -arak, -ladıkça, -ir-mez,

-cesine, -meksizin” ekleriyle türetilen ve

cümlede zarf görevini üstlenen fiilimsi-

lerdir.

HİKÂYE/FİİLİMSİ VE İŞLEVLERİ-1

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmamıştır?

A) Biz yoksuluz bu yüzden bizim te-pemize biniyorlar be oğlum!

B) Bu köyde olup biten her şeyden benim haberim olurdu.

C) Değirmenin suyu kasabayı çevre-leyen tepenin arkasından geliyor-du.

D) Tepeye doğru çıkıldıkça derenin yatağı genişliyordu.

E) Adam muhtarla görüşünce şikaye-tini geri aldı.

2. İçi tozla karışıkI

ter kokanII

kamyon,

dünyanın en bozukIII

yolunda bizi birbi-

rimize vura vuraIV

sersem etmişti.V

Bu cümledeki numaralanmış söz-cüklerden hangi ikisi fiilimsi göre-vindedir?

A) I ve II B) II ve III

C) II ve IV D) III ve IV

E) IV ve V

3. Seçkin okur ya da seçkin sanat alıcı-sı, sanat, edebiyat yapıtlarını, yaşamı bilinçli olarak yaşamanın, onun gizle-rini her gün yeniden arayıp bulmanın dünyayı, insanları, toplumsal olayları bütün gerçekliği ve canlılığıyla tanıyıp değiştirme olanaklarını aramanın bir yolu olarak görür. Bir sanat yapıtından böyle yararlanır.

Bu parçada kaç fiilimsi kullanılmış-tır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ortaç kullanılmamıştır?

A) Ziyarete gelen öğrencileri içeri al-dılar.

B) Müzeyi gezen turistler hayranlıkla-rını gizleyemediler.

C) Paslanmış su borularını değiştirdi-ler.

D) Bilgi kaynağını açıklamak istemedi.

E) Akacak kan damarda durmaz.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem sıfat eylem (ortaç) hem de bağ eylem (ulaç) kullanılmıştır?

A) Araba devrilince yol gösteren çok olur.

B) Ali’yi görünce Levent’i aramayı unuttum.

C) Burcu’nun bu sınavda birinci olma-sı erken gelen armağandı.

D) Düşünen birisiyle karşılaşmak ar-tık zor.

E) Sınavı kazanmak, çalışan için çok kolay.

6. Dile getirdiği şey, bilgi içeriği, amacı ne olursa olsun konuşucu insandan yoksun bir yazıdır bilim yazısı. İnsan acısı nerdeyse kalkmıştır böylesi yazı-da. Her çeşit duyguyla, duygusallıkla çıkarla ve sevgi ve değerlendirmeyle ilişki kesilince oluşur bu yazılar. Bildir-diğine kendisini katmayan, nesnenin yapısına katkıdan kaçınan, yan tutma-yan bir yazarın yazısıdır bilim yazısı.

Bu parçadaki filimsilerle ilgili aşağı-daki bilgilerden hangisi doğrudur?

İsim fiil Sıfat fiil Zarf fiilA) 2 3 1B) 1 3 2C) 2 4 1D) 1 4 1E) 1 5 1

07

Book 1.indb 13 22/10/18 15:18

TEST


1. A 2. D 3. C 4. E 5. D 6. A 7. B 8. D 9. A 10. C 11. E 12. D

Q Cümlede çekimlenmiş fiillerden sonra ge-

len “mi” ekleri zarf fiil anlamı taşır.

Gittin mi bizi ara.

(gidince)

Yağmur yağdı mı hüzünlerinim

(yağınca)

Q Kendisinden sonra gelen edatlarla öbek-

leşen fiilimsi grupları da zarf fiil görevin-

de olur.

Gittikten sonra

gelinceye kadar

aldığı gibi...

HİKÂYE/FİİLİMSİ VE İŞLEVLERİ-2

7. Eleştirmenler de bir yazar olduğu hâl-de, bir duvar onu edebiyattan ayırı-yordur sanki. Ayrı bir kurum içindedir. Eleştirmenin de zaman zaman yaratı-cı gücünü yapıtına dökmesi bir zorun-luktur ama eleştirmen yaratıcılık ülke-sinin sınırları dışında tutulur gibidir.

Bu parçada kaç fiilimsiye yer veril-miştir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

8. Hatıraları okurken, bir yazarın gezin-diği mekânları dolaşıp onun kişilerini tanırken, aslında yapacağımız kendi odamızın kuytularını dolaşmak, kendi yitiklerimizin peşinden gitmek olacak-tır.

Bu parçada kaç fiilimsi kullanılmış-tır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

9. I. O, doğarken yitirmiştir her şeyi.

II. Çeşitli heyecanları yaşamayı iste-miştir hep.

III. Yaşadığı çelişkiler onu bir öğretiye bağlanmaktan kurtarır.

IV. Okuyucunun gözünde insandan kaçan bir insan güzelidir.

V. Her sisteme uyum sağlamayı ba-şarır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlele-rin hangisinde bağ-eylem kullanıl-mıştır?


10. Aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi (eylemsi) kullanılmamıştır?

A) Gönül penceresinden ansızın ba-kıp geçti.

B) Dağlar ağarırken konuşurduk te-pelerde.

C) Kara gözlüm efkarlanma gül gayrı.

D) Sütler kaymak tutar tutmaz orada-yım.

E) Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya.

11. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ad-eylem (isim fiil) dir?

A) Buranın süzme balları meşhurdur.

B) Yapma bebekler sahici gibiydi.

C) Bahçedeki asma, sıcaklardan ku-rumuş.

D) Takma diş yaptırınca rahatlamış-tım.

E) Ondaki okuma merakına hayra-nım.

12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ortaçtır?

A) Soruları yanıtlayınca öğretmeni onu ödüllendirdi.

B) Suların kirli oluşu bizi etkiliyordu.

C) Gelir gelmez onu arayacaktı.

D) Bildiğimiz konuları konuştuk bütün gece.

E) Elini tuttuğumda çok heyecanlan-mıştı.

08

Book 1.indb 16 22/10/18 15:18

TEST


1. D 2. C 3. A 4. C 5. B 6. D 7. C 8. E 9. A 10. B 11. A 12. BŞİİR /NAZIM BİÇİM VE TÜRLERİ

İlahi

Q Tanrı’yı övmek, Tanrı’ya dua etmek ama-cıyla söylenen ezgili şiirlerdir.

Q 7, 8 ve 11’li heceyle söylenir.

Q İlahilere Mevleviler ayın, Bektaşiler “ne-fes”, Aleviler “deme (deyiş), Gülşeniler “tabuğ”, Halvetiler “durak”, diğer tarikat üyeleri de “cumhur” adını vermiştir.

Şathiye

Q Tanrı’yla şakalı bir edayla konuşur gibi ya da inançlarla alay eder gibi yazılan şiir-lerdir.

Nefes

Bektaşi ozanların yazdığı tasavvufi şiir-lerdir.

Q Hz. Muhammed ve Hz. Ali’nin övgülerine yer verir.

Q Tasavvuftaki vahdeti vücut (Allahın varlı-ğı ve birliği) konusu işlenir.

Devriye

Tasavvufta devir teorisi, insanın ve evre-nin Tanrı’dan oluşup tekrar Tanrı’ya dönü-şünü anlatan şiirlerdir.

7. Tasavvufi halk edebiyatının tipik na-zım türüdür. Koşma tarzında, kendine özgü bir ezgiyle söylenir. Hecenin 7, 8, 11’li kalıbıyla söylenilenleri vardır. Dörtlük sayısı 3 - 7 arasında değişir. Dinî, tasavvufi konuları işler.

Parçada verilen bilgiler hangi na-zım türüne aittir?

A) Mani B) Türkü

C) İlahi D) Destan

E) Şathiye

8. Bu kışlara bedel bu yazı yaptın Evvel bahara gözü yaptın Mizanı iki gözlü terazi yaptın Bakkal mısın yoksa dükkancı mısın? Bu dörtlükte örneklendirildiği gibi

Tanrı ile şakacı bir yolla konuşur gibi yazılan tekke edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Koşma B) İlahi

C) Nefes D) Devriye

E) Şathiye

9. Ben toprak oldum yoluna Sen aşuru gözetirsin Şu karşıma göğüs geren Taş bağırlı dağlar mısın? Bu dörtlükte örneği verilen 3-5 dört-

lükten meydana gelen 7, 8, 11’li hece ölçüsüyle yazılan nazım biri-mi dörtlük olan tasavvuf edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) İlahi B) Sagu

C) Mesnevi D) Koşma

E) Taşlama

10. İnançlardan teklifsizce, alaylı bir dille söz eder gibi yazılan şiirlerdir. Görü-nüşte saçma sanılan bu şiirlerin yo-rumlandığında tasavvufla ilgili değişik konulara değindiği anlaşılır. Bu türün en önemli ismi Kaygusuz Abdal’dır.

Bu parçada tanıtılan tekke (tasav-vuf) edebiyatı nazım türü aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Nutuk B) Şathiye

C) Nefes D) İlahi

E) Devriye

11. Allah’ı övmek ve ona yalvarmak için yazılan şiirlere denir. Özel bir ezgiyle okunur. Hecenin 7’li, 8’li ve 11’li ka-lıbıyla söylenir.

Yukarıda sözü edilen tekke edebi-yatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi B) Nefes

C) Nutuk D) Devriye

E) Şathiye

12. Aşağıdakilerin hangisinde tekke edebiyatı nazım türleri birlikte ve-rilmiştir?

A) Şathiye - nefes - ilahi - rubai

B) İlahi - devriye - nefes - şathiye

C) Devriye - mesnevi - nefes - ilahi

D) Nefes - ilahi - ağıt - ninni

E) Taşlama - ağıt - ilahi - nefes

10

Book 1.indb 20 22/10/18 15:18



GAZEL Q Konusu aşk ve güzelliktir. Q aa/ba/ca biçiminde uyaklanır. Q 5-15 beyitten oluşur. Q İlk beyitine matla son beyitine makta denir.

Q En güzel beytine beytü’l gazel denir. KASİDE

Q Övgü ve yergi konulu şiirlerdir. Q Gazel gibi aa/ba/ca/da biçiminde uyak-lanır.

Q 33-99 beyitten oluşur. Q İlk beyitine matla, son beyitine makta denir.

Q En güzel beyitine beytü’l kasid denir. Kasidenin Bölümleri1. Nesib: Giriş bölümü2. Girizgâh: Geçiş bölümü3. Methiye: Kasidenin sunulduğu kişinin

övüldüğü bölüm4. Tegazzül: Kasideyle aynı ölçüde söylenen

gazel bölümü5. Fahriye: Şairin kendisini övdüğü bölüm6. Dua: Kaside yazılan kişiye dua edilen bö-

lüm MESNEVİ

Q Uzun ve hikâye türü konularda yazılır. Q aa/bb/cc/ biçiminde uyaklanır. Q 3000 - 5000 beyte kadar yazılır. Q Mevlâna’nın “Mesnevi” si 25000 beyitten fazladır.

Q Halk edebiyatındaki hikâyenin karşılığı-dır.

Ü n i t e 3

1. I. Arap edebiyatından bize geçmiş-tir.

II. Aşk, şarap, güzellik gibi konularıişler.

III. En güzel beyitine “beyt’ül gazel”denir.

IV.Uyakdizilişiaa/ba/ca/...şeklin-dedir.

V. Herhangibirdevletbüyüğünüöv-mekiçinyazılandivanşiiridir.

“Gazel”e ilişkin yukarıdaki numara-lanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?A)I B)II C)III D)IV E)V

2. Elvar,titrerdurur,elvaryumukyumukElvarpençeolmuş,elvaryumruk

Hepsideetten,deriden,tırnaktan

FarklarıyokamadalucundayapraktanCumhuriyet Dönemi’nde kaleme alınmış bu şiir, nazım birimi ve uyak düzeniyle aşağıdaki divan edebiyatı nazım biçimlerinden hangisine ben-zemektedir?

A)Gazel B)Kaside

C)Mesnevi D)Rubai

E)Şarkı

3. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bir özelliği değildir?

A) Aruzlayazılır.

B) Kafiyeörgüsüaa/ba/ca...biçimin-dedir.

C) Enaz33enfazla99beyittir.

D) Nesib, gizirgâh, methiye, fahriye,tegazzülveduabölümlerivardır.

E) Tegazzül, her şairin yazmak zo-rundaolduğugazelbölümüdür.

4. Aşağıdakilerden hangisi gazelin özelliklerinden biri değildir?

A) Şairler genelikle duygularını vetoplumsalkonularıgazelledilege-tirmişlerdir.

B) Halk edebiyatındaki koşmanınrolünüdivanşiirindegazelüstlen-miştir.

C) Gazellerinbazılarındakonubirliğiolmasınarağmengazellerdekonubirliğiaranmaz.

D) Hüsn-imaktadaşairinadıdageç-tiği içinobeyte“mahlas”beytidedenir.

E) İlk beytine “matla”, son beyti-ne “makta”, en güzel beytine de“beyt’ülgazel”adıverilir.

5. Çağatay ve Azeri edebiyatlarında, önemli bir yerinin bulunmasına karşılık, 16. yüzyıldan bu yana Ana-dolu Türk şiirinde kullanılmayan ve günümüzde mani karşılığı sayılan nazım türü aşağıdakilerden hangi-sidir?

A)Şarkı B)Türkü

C)Gazel D)Murabba

E)Tuyuğ

6. EslâfkapıldıkçagüzeldengüzeleFervermişoneşveylegazeldengazele

Sönmezseher-ihaşrekadarşi’r-ikadim

Birmeş’aledirdevredilireldenele

Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıda-kilerden hangisidir?

A)Rubai B)Türkü

C)Gazel D)Kaside

E)Mesnevi

ŞİİR / NAZIM BİÇİM VE TÜRLERİ - 312

Book 1.indb 23 22/10/18 15:18



Q Şimdiki zamanın olumsuzunda “-mı, -mi, mu, -mü” ye dönüşen “-me” olumsuzluk eki bitişik yazılır.

Q Dil, din, ırk, mezhep ve tarikat adları bü-yük harfle başlar. Ancak bunlara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

Q Anlamca kaynaşmış birleşik eylemler (ön-görmek, varsaymak, vazgeçmek, aşermek, başvurmak, alıkoymak...) bitişik yazılır.

Q Özel (kurallı) birleşik fiille, isteklenme birleşik fiili hariç (göresi gelmek, gülece-ği tutmak) bitişik yazılır.

Q Yardımcı fiille yapılan birleşik fiiller, ad-larda bir ses olayı yoksa ayrı yazılır.

Q İkilemeler ayrı yazılır.

Q “Gitgide, özbeöz, aybeay” sözcükleri bi-tişik yazılır.

Q Sayılar (bankada ve çek senet işlemleri hariç) ayrı yazılır.

Ü n i t e 3

1. Aşağıdaki hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) 25. yüz yıldayız, bu yüzyılda tek-nolojikgelişmeleringerisindekala-mayız.

B) Tuzgölüyakınlarındabirçiftlikevialıpyerleştiler.

C) Hiçbirşeycanımıbukadarsıkma-mıştısongünlerde.

D) Yolunortasındakiçukuruüçgün-dürkapatamadılar.

E) Bukazadaüçyolcuhayatınıkay-betti,birçoğudayaralandı.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmamıştır?

A) Sahilde küçük italyan lokantalarıvardı.

B) Görevliyetürkçebirşeylersorduk.

C) Burayaensononikiyılöncegel-miştim.

D) Haliç,gümüşbirzincirgibigözleri-minönündeydi.

E) Kıbrıstakiokullardanbirinegidiyo-rum.


A) Bizimlegelmekistemiyormusun?

B) Bizimlenedengelmek istemiyor-sun?

C) Bizimlegelmekmiistemiyorsun?

D) Bizimlemigelmekistemiyorsun?

E) Bizimle de mi gelmek istemiyor-sun?


A) İngilizlerinbutavrınıonaylamamızmümkündeğildi.

B) Sonucu, Ankara’da oturan bir ar-kadaşımdanöğrendim.

C) Türkçe’ninzenginbirdilolduğunainanıyorum.

D) Bu binayı, Bursalı zengin bir işadamıyaptırmış.

E) Banahangiüniversitedeokuduğu-musorduöğretmenim.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) Benihaksızyereikigünalıkoydu-lar.

B) Sizden ricaediyorum, bu çocuğaiyidavranın.

C) Varsayalımkisizdegeleceksiniz,buneyideğiştirir?

D) Sizgidedurunbendearkanızdanyetişirim.

E) Çok iyi bir karar vermişsin, senikutluyorum.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazımı yanlıştır?

A) Kazayla burun buruna gelmiştik,ucuzatlattık.

B) Baş başa verirseniz sorunlarınızırahatçözersiniz.

C) Aşağıyukarıaltıayoldusinemayagitmeyeli.

D) Gitgidebusınıfaalıştım,artıkra-hatım.

E) Omuzomuzaverdikmihergüçlü-ğüyeneriz.

ŞİİR / YAZIM VE NOKTALAMA14

Book 1.indb 27 22/10/18 15:18



Selçuklu Beylikleri ve Osmanlı Dönemi: Seyit Battal Gazi Destanı: Battal Gazi

adıyla bilinen bir Arap savaşçının İslami-yet’i yaymak için verdiği mücadeleyi anla-tır.

Danişment Gazi Destanı: Anadolu’nun fethini ve bu fetihte yer alan beylerin mücadelelerini anlatır.

Saltukname Destanı: Halk kahramanı olan Sarı Saltuk’un Anadolu’nun ve Ru-meli’nin fethi sırasındaki mücadelelerini anlatır.

Köroğlu Destanı: Bolu Beyi’nin seyisi Yu-suf’un oğlu olan Ruşen Ali’nin, babasının gözlerine mil çekilmesi üzerine Bolu Be-yi’ne karşı mücadelesini anlatır.

Dünyaca Ünlü Doğal Destanlar1. Yunan: İlyada, Odysseia (Hîmeros) 2. İran: Şehnâme (Firdevsî)3. Fin: Kalevala4. Sümer: Gılgamış5. Hint: Ramayana, Mahabarata6. Alman: Nibelungen 7. İngiliz: Beowolf Destanı8. Rus: İgor9. İspanyol: Le Cid10. Japon: Şinto11. Fransız: Chanson de Roland

1. Tarihöncesidönemeaittir.Olağanüs-tüolaylaravekişilereyerverilir.Söy-leyeni belli değildir. Zaman kavramıyoktur.Tarihinbelliolmayanbirdöne-minde geçen ve daha sonraki devir-lerüzerindeetkibırakansavaş,kıtlıkveya din, fazilet millî kahramanlıklarıanlatanmanzumhikâyelerdir.Bu parçada sözü edilen edebi, tür aşağıdakilerden hangisidir?A)Sagu B)SavC)Kaside D)Türkü E)Destan

2. Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

A) Bozkurt, Şu, Nibelungen, ÇılgınOrlando

B) Şehnâme,Ramayana,Mahabara-ta,AlpErTunga

C) KaybolmuşCennet,Göç,Kaleva-la,Ergenekon

D) Bozkurt, Oğuz Kağan, Şehnâme,KurtarılmışKudüs

E) ÜçŞehitler,İgor,LeCid,İliedaveOdysseia

3. I. İran-ŞehnâmeII. Yunan-İlyadaIII. Fin-RamayanaIV.Hint-KalevalaV. İspanyol-LeCidYukarıdaki millet-destan eşleştir-melerinden hangileri yanlıştır?

A)I.veIV. B)II.veIII.

C)II.veIV. D)III.veIV.

E)I.veV.

4. Aşağıdabazıdestanlarveuluslarıeş-leştirilmiştir.Bu eşleştirmenin hangisi yanlıştır?

A) Fransızlar-ChansondeRoland

B) İspanyollar-LeCid

C) Ruslar-Şinto

D) İranlılar-Şehnâme

E) Almanlar-Nibelungen

5. HunTürklerineaitönemlibirTürkdes-tanıdır.HunhükümdarıMete’ninyiğit-liklerini, ülkesini nasıl koruyup geniş-lettiğini,ülkeyioğullarıarasındanasılbölüştürdüğünüanlatır.Bu parçada tanıtılan Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) BozkurtDestanı

B) AlpErTungaDestanı

C) ErgenekonDestanı

D) OğuzKağanDestanı

E) GöçDestanı

6. Bu,İÖIV.yüzyıldaTürkillerineyürü-yenMakedonyalıİskenderilekarşılaş-tığı söylenen bir Türk hükümdarınınadıdır. Efsaneye göre, bu komutanordusu, İskender’in ordusunu yer yeryenilgiyeuğramıştır.İskenderçekildik-tensonraBalasagun’agelerekoradakendiadıylaanılanbirkentkurmuştur.Bu parçada anlatılan destan ve ait olduğu Türk milleti aşağıdakilerden hangisidir?

A) OğuzKağan-Hun

B) Bozkurt-Göktürk

C) Ergenekon-Göktürk

D) Türeyiş-Uygur

E) Şu-Saka

DESTAN - EFSANE -2

Ü n i t e 416

Book 1.indb 31 22/10/18 15:19



Adlaşmış Sıfatlar Niteleme sıfatıyla kurulan sıfat tamlama-

larından adın kullanılmadığı zamanlarda, adda bir ek varsa, adın ekini de alarak adın görevini üstlenen sıfatlardır.

Q Yaralı adam iyileşti. sıfat ad

Q Yaralı iyileşti Adlş. sf

Q Tembel öğrencileri sevmem. sıfat ad

Q Tembelleri sevmem. Adlş. sf

Q Adlaşmış sıfatlar hariç sıfatlar çekim eki almaz.

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz sıfat yoktur?

A) Benceonuaramandahiçbirsakın-cayok.

B) Onunişinenekadarbağlıolduğu-nuherkesbilir.

C) Bumevsimdeoradakibütünköylerkaraltındadır.

D) Öğrencileriçinheröğretmençabagösteriyor.

E) Birçok insan, rahat bir yaşamamaçlıyor.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayı sıfatı yoktur?

A) Birinciyi,ikinciyarışmacıdanüstüngörmedim.

B) Tümöğretmenlere ikişer gün izinverdiler.

C) Bu sınavı yüzde yetmiş olasılıklageçerim.

D) Dördüz bebeklerin sağlık durumugayetiyi.

E) Uzun boylu çocuk diğerlerindendahaakıllıydı.

3. Aşağıdakilerin hangisinde bir isim tamlamasının tamlayanı ile tamla-nanı arasına girmiş bir sıfat vardır?

A) Kalabalığınyükselensesiylesah-neyedoğruilerledi.

B) İnce bir gülümsemenin ardındanizinisteyerektoplantıdanayrıldı.

C) Ayakbileğininverdiğiacıylauzunsüreoturduğuyerdenkalkamadı.

D) Tepkininarttığınıgörüncedahadakararlıgözlerleetrafabaktı.

E) Konuşması bittikten sonra vedaederektelefonukapattı.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı sıfat tamlaması olan ad tamlaması vardır?

A) Bu kitabı hangi yönüyle tanıtaca-ğımıbilemiyorum.

B) Hiçbiryenilikilgimiçekmemişti.

C) Bilgim, yeteneğim ölçüsünde gö-revimiyapmayaçalışıyorum.

D) Binbir emekle hazırladığımbir ki-tabın resimlerinden yararlanılmış-tı.

E) Eğilipbaktığınızdaumutlar,umut-suzluklar görüyorsunuz suyun di-binde.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?

A) Derinbakışlarıbenionabağladı.

B) Yaşadıklarınız,yazdıklarınızıyön-lendirir.

C) Güzelinölçüsüolmazmış,derler.

D) Sıcak,Antalya’daçekilmezoldu.

E) Çalışkansan, bu sınav seni çokzorlamaz.

6. Kimi kadın, kişisel esintisiyle özel birmodayaratıyor.Aşağıdakilerin hangisinde altı çizi-li sözcüğün tür yönünden benzeri kullanılmamıştır?

A) Bazıolaylarbizleriduygulandırır.

B) Toplantıyabirçokkişigelmişti.

C) Hiçbirimizin üzülmesini istemiyo-rum.

D) Heryılayeniumutlarlabaşlıyoruz.

E) Birçok insan daha iyi bir yaşamiçinmücadeleediyor.

DESTAN - EFSANE / SIFAT - 2

Ü n i t e 418

Book 1.indb 35 22/10/18 15:19



Doğru Yanlış

ızdırapkuaförüniformagelmeyengörmeyentombulpoğaçatrafikfasiküldaimaperhizrençper

ıstıapkuvaförünüformagelmiyengörmiyentonbulpoğacatırafikfasüküldayimapervizreçper

Q Türkçede satır sonundaki kelimeler bölü-

nürken hece bölünmesi yapılmaz. Satıra

sığmayan kelimeler satır sonuna kısa çizgi

(-) konularak bölünür. Ayırmada satır so-

nunda ve başında tek harf bırakılmaz. İlk

heceden sonraki heceler ünsüzle başlar.

Bitişik kelimelerde de buna uyulur (ba-

şöğ-ret-men, il-ko-kul)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı yanlıştır?

A) Doktorun verdiği perhiz listesinepekuymadı.

B) Yaşadığıısdıraplarıanlatmayaza-manyetmez.

C) Dershanelerinin cep fasiküllerine gözatıyor.

D) Daima ciddi, bilinçli ve işinin ehlibirisidir.

E) Bukuafördenbenmemnunum,yasen?

2. Sokakdayüriyenünüformalılaranasılbakdıklarınadikkatettinizmi?Bu cümlede kaç yazım yanlışı yapıl-mıştır?A)2 B)3 C)4 D)5 E)6

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili yazım yanlışı yapılmıştır?

A) İlk hikâyelerini Varlık Dergisi’ndeyayımladı.

B) YarınSideharabeleriniveAspen-dos’ugezeceğiz.

C) OnunilkolarakOtuzBeşYaşşiiri-niokumuştum.

D) FizikProfesörüHalitBeydebizim-legelecek.

E) BugünÇankaya ilçesinde yardımçalışmalarınıbaşlattık.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Yemeğini yedikten sonra hemenuyudu.

B) Birtakım insanlar onu arayıncakorktu.

C) Benimledışarıçıkmakistermisin?

D) Kadın, çocuğunu görmiyenlerekızdı.

E) Ortalığınaltınıüstünegetirdiamabulamadı.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, satır sonundaki sözcüğün bölün-mesinde yanlışlık yapılmıştır?

A) Arkadaşımlatiyatroyagit mekiçinuzunsürehazırlandım.

B) Sabaherkenkalkmakiçinakşam-dansaatimikurdum.

C) Okuldayapılan toplantılardaöğret-menler profesyonel hocaları çağ-rıştırıyor.

D) Arabamlauzunyolaçıktığım- datrafikpolisinincezayazmasın-dankorktum.

E) Kardeşlerim gibi Vardallı İlkokul-undaokudumbende.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde-ki altı çizili sözcükte yazım yanlışı vardır?

A) Yağmurdan sona mükemmel birgökkuşağıoluştu.

B) Yaptığımhatanın farkınaçokgeçvardım.

C) Öğretmen,dersegelmeyenlerice-zalandırdı.

D) Eniştemin tombul yüzüne alaylıalaylıbaktım.

E) Annemin yaptığı sıcak poğacala-rıntadıhâlâdamağımda.

DESTAN - EFSANE / YAZIM VE NOKTALAMA

Ü n i t e 419

Book 1.indb 37 22/10/18 15:19

TEST


1. C 2. D 3. C 4. E 5. C 6. B 7. A 8. E 9. C 10. A

Q Genç kızların köle olarak alınıp satılma-sı ve cariyelik sorununu konu olan Ser-güzeşt romanının yazarı Sami Paşazade Sezai’dir.

Q Edebiyatımızda Batı standartlarında mo-dern hikâye ve roman yazarlığının öncüsü Halit Ziya Uşaklıgil’dir.

Q Romanda olmuş ya da olması imkân dahi-linde olan olay ve bu olaya bağlı pek çok olay işlenir.

Q Roman, yazıldığı dönemin sosyal, siyasal ve toplumsal gerçekliğini yansıtır.

Q Hikâyede olay ve kişi sayısı romana göre daha azdır.

Q Romanda yapı unsurları hikâyede olduğu gibi “olay, kişiler, zaman ve mekân”dır.

20 ROMAN - 1

7. İş hayatında başarıya ulaşan GoriotBaba, kızları Delphine ve Anasta-sia’ya karşı aşırı sevgi besler, mutluolmalarıiçinelindengeleniyapar,ev-lenmelerineyardımcıolur.Bu özet bilgiler, aşağıdaki yazarla-rın hangisine ait bir eserden alın-mıştır?

A) HonoredeBalzac

B) GustaveFlaubert

C) ErnestHemingway

D) VictorHugo

E) EmileZola

8. Türkedebiyatı, roman türüyle ilkola-rak YusufKamilPaşa’

Inın Fene-

lon’dan yaptığı TelemakII

çevirisi ile

karşılaşır. Şemsettin Sami’ninTaaşşuk-ıTalatveFitnat

III adlı eseri,

ilkyerliromanolarakkabuledilir.Na-mık Kemal, AhmetMithat

IV gibi yazar-

lardansonraromantürününBatıstan-dartlarına uygun en güzel örnekleriniR.MahmutEkrem

Vvermiştir.

Bu parçadaki numaralanmış yerler-den hangisinde bilgi yanlışı vardır?A)I B)II C)III D)IV E)V

9. Servetifünûn topluluğu içinde romanvehikâyelerininyanısıratiyatro,men-surşiir,hatıratüründedeeserleryaz-dı. Eserlerinin konusu genelde “aile,aşk, ihanet, hayal kırıklıkları” gibidir.RomanlarındaBatılaşmaproblemivebunun topluma yansıması üzerindedurmuştur.ÜslubuServetifünûnnes-rinindiligereğiağırdır.Romanlarındaİstanbul ve çevresinde yaşayan bellibirkesimikonualmıştır.HikâyelerindeiseAnadolu kasaba ve halkını anlat-mıştır. Eserlerinde realizm hâkimdir.Modern roman ve hikâyenin kurucu-sudur,diyebiliriz.Bu parçada sözü edilen yazar aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) CenapŞahabettin

B) SüleymanNazif

C) H.ZiyaUşaklıgil

D) MehmetRauf

E) HüseyinCahit

10. AhmetMithatEfendi,“Sergüzeşt”adlıromanındabirpaşanınoğlu ileDilberadlı bir cariyenin aşk macerasındanyolaçıkarakcariyelikkurumunueleş-tirmiştir.Bu cümledeki bilgi yanlışı aşağıda-kilerin hangisinde belirtilmiştir?

A) “Sergüzeşt” romanıAhmetMithatEfendi’nin değil, Sami PaşazadeSezai’nindir.

B) Romanın kahramanı Dilber değilAnjel’dir.

C) Cariyelik kurumu “Sergüzeşt” ro-manında değil, “Araba Sevdası”romanındaişlenmiştir.

D) “Sergüzeşt” romanının konusu,cariyelikkurumununyerilmeside-ğil,yanlışBatılaşmanınyerilmesi-dir.

E) “Sergüzeşt” Ahmet Mithat Efen-di’nin değil, Recaizade MahmutEkrem’inromanıdır.

Book 1.indb 40 22/10/18 15:19

TEST


1. E 2. D 3. E 4. D 5. A 6. E 7. D 8. A 9. B 10. E 11. C 12. D

4. Bağlı Cümle

Birbirlerine bağlaçlarla bağlanan cümle-lerdir.

5. Ara Sözlü Cümle

İçerisindeki ara sözün ya da ara cümlenin yer aldığı cümlelerdir.

6. Eksiltili Cümle

Tamamlanmamış (yüklemsiz) cümlelerdir.

Ögelerin Dizilişine Göre

1. Kurallı Cümle

Yüklemi sonda olan cümlelerdir.

2. Devrik Cümle

Yüklemi sonda olmayan cümlelerdir.

Yüklemin Türüne Göre

1. Eylem (Fiil) Cümlesi

Yüklemi çekimli bir fiil olan cümlelerdir.

2. Ad Cümlesi

Yüklemi ek fiile göre çekimlenmiş ad ya da ad soylu sözcük veya söz öbeği olan cüm-lelerdir.

ROMAN / CÜMLE TÜRLERİ - 1227. Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangi-

sinde öge ortaklığı yoktur?

A) Fikir ateş gibidir; örtülü bir yerdesönüverir.

B) Çocuksuzbiraileistiyor,çocuklarısevmiyordu.

C) Bazen ölüler yurdu korur, bazendesağlar.

D) At ölür, meydan kalır; yiğit ölür,şankalır.

E) İyiliği yalnız iyiler anlar, kötülüğüherkes.

8. Aşağıdakilerin hangisi eksiltili cüm-ledir?

A) Eteklerinde güneş rengi bir yığınyaprak

B) Vebirzamanbakacaksınsemayaağlayarak

C) Nerede bize söz verdiğiniz güzeldünya

D) Onlarınçocukcatutkularıbüyükle-riürkütür

E) Ateş böceklerinden bir ordu gibidoğuyoray

9. Eserintezi,aydınlarınyüzyıllarcahiç-birşeyvermediğiAnadoluhalkıylaay-dınlararasındakiuyuşmazlık,uzaklık,yabancılık,ilgisizliksorunudur.Bu cümlede, temel cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aydınların

B) Eserintezi

C) Anadoluhalkı

D) Aydınlararasındakiuyumsuzluk

E) Uzaklık,yabancılık,ilgisizlik

10. I. Sıcaktan bunalmıştı bütün yolcu-lar.

II. Bugözlerinvehüznünlenegüzel-sin.

III. Ezgi,Beste’denyediyaşbüyüktür.IV.Baş ağrısını azaltmak elimizdedir

çoğukez.V.Senburalarıbirdeilkbahardagör.Yukarıdaki numaralanmış cümle-lerin hangi ikisi yükleminin türüne göre fiil (eylem) cümlesidir?A)I.veIII. B)II.veIII.C)III.veIV. D)IV.veV. E)I.veV.

11. Aşağıdaki cümlelerin hanisinde yan cümleciğin görevi ötekilerden fark-lıdır?

A) Bukitabıokumak,ikigünümüaldı.

B) Planlı ve ısrarlı çalışan, mutlakakazanır.

C) Onudahafazlabekletmekisteme-dim.

D) İzmir’dendönüşçokkolaybaşladı.

E) Geziye katılacaklar, yanıma gel-sinler.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok yan cümlecik vardır?

A) Osırada,aşağıfabrikadahastala-nanbirgençkız,birkaçgüniçindekendinegeldi.

B) Şimdiovanınhemenheryoluüze-rindeçırpınanbirtozbulutuvardı.

C) Uzun, karlı günleri izleyen yıldızlıbirgökaltında,bugece,kendim-dengeçiverdim.

D) Bizeönceden, büyük şairin duru-munun ciddi olduğunu onu fazlayormamamız gerektiğini söyledi-ler.

E) Karşısındakininbilgisizliğinekarşı,bilgiçbirtutumla,durmadankonu-şuyordu.

Book 1.indb 44 22/10/18 15:19

TEST


1. E 2. B 3. C 4. A 5. E 6. D 7. E 8. C 9. E 10. B 11. C 12. A

Karagöz

Halkkültürününortakbirürünüolangöl-geoyunudur.

Q “Mukaddime, muhavere, fasıl, bitiş” bö-lümlerindenoluşur.

Q Karagöz;okumamış,halktanbirkişi;

Q Hacivat;okumuşveuyanıkbirkişidir.

Q Doğaçlamadırve19.yüzyıldayazıyageçi-rilmeyebaşlanmıştır.

Meddah

Taklitleryapıphoşöyküleranlatarakoyu-nuntümkişilerinikendindetoplayanoyun-cuya”meddah”denir.

Q Meddah,tekkişiliktiyatrodur.

Q Bizdesahnelenen ilk tiyatroN.Kemal’in1873’te yazdığı “Vatan yahut Silistre”dir.

Q Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk tiyat-ro,Şinasin’inyazdığı“ŞairEvlenmesi”dir.(1860)

ŞairEvlenmesi’ninkonusu“görücüusulüy-leyapılanevliliğinsakıncaları”dır.

TİYATRO - 1

7. I. Zamanveyerbirliğikuralınauymazorunluluğuyoktur.

II. Kişiler,hersınıfhalkarasındanse-çilebilir.

III. Konular, tarihin herhangi bir dev-rindenyadagünlükyaşamdanalı-nabilir.

IV. Hemacıklıhemdegülünçolaylarbiraradabulunabilir.

Yukarıdatemelözelliklerdenbazıla-rı verilen tiyatro türü aşağıdakiler-denhangisidir?

A)Ortaoyunu B) KaragözC)Komedya D) Tragedya

E) Dram

8. 17. yy. da yaşayan ---- İngiliz edebi-yatınınenünlütiyatroyazarıdır.İngilizrönesansınıntamamlayıcısıkabuledi-lir.O,yalnıztiyatroalanındadeğil,heralanda şaheserler vermiştir. Hamlet trajedi türünün,Venedik Tacirleri adlıeseriyse komedi türünün başarılı ör-neklerisayılır.

Buparçadaboşbırakılanyereaşa-ğıdaki sanatçı adlarından hangisigelmelidir?

A) MontaigneB) MoliereC) ShakespeareD) F.BaconE) Balzac

9. (I)Modern tiyatro, birmetne dayanı-larak hazırlanır. (II) Geleneksel Türktiyatrosunda ise metin yoktur, tespitedilmiş bir olay vardır. (III)Olayme-tinsiz ve hazırlıksız olarak sahnedecanlandırılır. (IV) Modern tiyatroda,sergilenmeden önce prova yapılmaz.(V)Geleneksel Türk tiyatrosunda iseprovayapmadansahnelenmesözko-nusudeğildir.

Buparçadageleneksel vemoderntiyatroyla ilgili yapılan karşılaştır-malardanhangileriyanlıştır?

A) I. ve II. B) II. ve III.C) II. ve V. D) III. ve IV.

E) IV. ve V.

10. I. “Hay Hak”, “Haak dostum Haak”diyeoyunabaşlanır.

II. Sanatçı, hayvanların ve cansızvarlıkların da seslerini çıkartaraktaklitleryapar.

III. Tekkişilikgelenekseltiyatromuzdur. IV. Butekoyuncu,canlandırdığıkişi-

leri,yöreselağızözelliklerinegörekonuşturarakanlatır.

V. Oyunucanlandıransanatçınınsa-decemendilvesopasıvardır.

Yukarıdaözellikleri sıralanangele-nekselTürktiyatrosuhangisidir?

A)KaragözB)MeddahC)OrtaOyunuD)KöySeyirlikOyunuE)BatıTiyatrosu

11. I. Karagöz,birgölgeoyunudur. II. Karagöz perdesine “KüşteriMey-

danı”dadenir. III. BuoyunuoynatansanatçılaraHaci-

vatçıdenmiştir. IV.Mukaddime (giriş), muhavere

(söyleşme), fasıl (oyun) ve bitişgibibölümlerivardır.

V. Buoyunundağarcığınıoluşturan-lardan bazıları şunlardır: Ağalık,Balıkçılar, Cambazlar, HorozluDüğün, Karagöz’ün Yalova Sefa-sı,CinÇarpması...

Yukarıdakinumaralanmışcümleler-denhangisindebilgiyanlışıvardır?


12. Toplum törelerinde, geleneklerindegözlenen gülünçlükleri konu edinengüldürülere“törekomedisi”denir.

Aşağıdaki yapıtlardanhangisi, sözkonusugüldürü türüneörnekgös-terilebilir?

A) ŞairEvlenmesiB) CelalettinHarzemşahC) CimriD) HamletE) VatanyahutSilistre

24

Book 1.indb 48 22/10/18 15:19

TEST


1. E 2. B 3. D 4. D 5. A 6. E 7. E 8. D 9. B 10. E 11. B 12. A

Q Basitcümledeyükleminharicindebiryar-gıyadafiilimsiyoktur.

Q İki olumsuzlukbildiren ek yada sözcükbiraradakullanılırsacümlebiçimceolum-suz,anlamcaolumluolur.

Q Sıralıvebağlıcümlelerdeyüklemdedahilolmak üzere tüm ögeler ortak kullanıla-bilir.

Q Yargıbildirmeyen (yüklemiolmayan)arasözlercümledebirögegörevindealabilir.

Q Buyruk (emir) anlamı içeren cümleler,emircümlesidir.

CÜMLE TÜRLERİ - 3

7. Cebinden anahtarını çıkarıp kapıyıaçtı.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisiyapıbakımındanyukarıdakicümleileözdeşdeğildir?

A) Ateşdüştüğüyeriyakar.B) Denizedüşenyılanasarılır.C) Üzümüzümebakabakakararır.D) Elatınabinenteziner.E) Kurununyanındayaşdayanar.

8. Aşağıdaki cümlelerdenhangisibi-çimceolumsuzanlamcaolumlubircümledir?

A) Havalar yavaş yavaş ısınmayabaşladı.

B) Çağın gereklerine ayak uydura-mamaktanşikayetederdi.

C) Buşiir,lirikşiirinbütünözelliklerinitaşımaktadır.

D) Ona hiçbir zaman tatile gitmesindemiyoruz.

E) Elindeki o güzel kalemle yazdıbunları.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisindedolaylıtümleçortakkullanılmıştır?

A) Bahçedeoynayançocuklarabak-tı,onlarıyanınaçağırdı.

B) Herkese aynı oranda yaklaşır,aynıilgiyigösterirdi.

C) Evdearadım,okuldaaradım,yinedebulamadımonu.

D) Senivetümdostlarınıağırlayaca-ğımişlerimibitirince.

E) Sonunda arkadaşlarına kavuştu,sıkıntısınıüzerindenattı.

10. Aşağıdakilerden hangisi olumsuzbiremircümlesidir?

A) Sabahleyin uyandığımda, o hâlâuyuyordu.

B) Yaptığın işlerle her zaman gururduy.

C) Aynanın karşısında kendinizeşöylebirbakın.

D) Delieder insanıbudünya,buni-metler.

E) Çocuğubenimyanımdabirdahaazarlama.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeara söz, dolaylı tümleç göreviylekullanılmıştır?

A) Masanınüstündekibardağı,ayak-lıolanı,verirmisin?

B) Babasınıngetirdiğioyuncağa,busarı saçlı bebeğe, gülümseyerekbaktı.

C) AyşeKulin,bubüyükyazar,imzagünüiçinAnkara’yagelmişti.

D) Beni eleştiren kişiyle, OrhanBey’le,dostolduk.

E) Sizi, siz sevgili dostlarımı, nasılunuturumbenböylebirgünde?

12. Babam çok yorgundu, eve gelir gel-mezyatıpuyudu.

Bu cümle için aşağıdakilerdenhangisiyanlıştır?

A) İkiadcümlesindenoluşmuştur.B) Bağımlısıralıbircümledir.C) Birleşencümlelerin ikisideolum-

ludur.D) Birleşencümlelerinikisidekurallı-

dır.E) Birleşen cümlelerin ikincisi girişik

cümledir.

26

Book 1.indb 52 22/10/18 15:19

TEST


1. A 2. C 3. D 4. D 5. E 6. A 7. E 8. C 9. D 10. A 11. B 12. D

Q Konuşma dilinde yapılan ünlü daralmasıyazıdilindedeyapılırsayazımyanlışıolur.

Q Büyükharfleyapılankısatmalarda“T.C.”hariçarayanoktakonmaz.

Q “Ama, fakat, ancak, çünkü demek ki, buyüzden...” gibi “açıklama, neden-sonuç,karşıtlık” anlamıyla kullanılan bağlaçlar-danöncegelennoktalıvirgül2012yılındayayımlananTDKYazımKılavuzu’ylakaldı-rılmıştır.

Q Özeladlaragelenyapımeklerikesmeişa-retleriyleayrılmaz.

Q Virgülün kullanım alanlarından biri decümledearasözügöstermektir.

CÜMLE TÜRLERİ - YAZIM - NOKTALAMA - 1

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisindekialtıçizilisözcüğünyazımıyanlıştır?

A) Ben,sizinlegelmeyeceğim.B) Bu konuyu hazırlamayacağımı

söylemiştimsana.C) Dündenberibanahiçbirşeysöyle-

miyor.D) Figen’lebukonudaanlaşmayapa-

cağımızbelliydi.E) Bundan sonra kimseye mektup

yazmıyacakmış.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeyazımyanlışıvardır?

A) Arkadaşlarıyla son zamanlardaçokiçlidışlıolmuştu.

B) Birtakıminsanlarazönceseniso-rupgittiler.

C) Babaannesibuyıldoksanikiyaşı-nagiriyormuş.

D) Kitab-ı Mukaddes, Türk Edebiya-tı’nınbüyükeserlerindenbiridir.

E) Odamıza çıkmak için bindiğimizasansör,onbirincikattakaldı.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisindenoktanın(.)kullanımıyanlıştır?

A) Ankara’ya 20.06.2000 tarihindetaşınmıştık.

B) 5. Berlin Film Festivali sonuçlarıaçıklandı.

C) Dr. Yaren Hanım kendi alanındaünlübiridir.

D) E.G.O. kartımı nereye koydum,bulamıyorum.

E) 8.Cadde’deyineyolyapımçalış-masıvar.

10. Bazılarına tuhaf gelecek (I) amaalınsizeeneskigerçeğiyansıtanbirtanım(II) İnsan (III) doğayı değiştiren canlıvarlıktır(IV)İlkindoğayayenikdüşeninsan(V)sonradoğayaegemenolma-yıbaşarmıştır.

Buparçadakinumaralanmışyerler-denhangisineherhangibirnoktala-maişaretigetirilemez?


11. I. Rakamlaragetirilenekleriayırma-da

II. Özeladlaragetirilenyapımekleriniayırmada

III. Kısaltmalardansonragetirilenek-leriayırmada

IV. Anlam karışıklığına neden olanekleri,sözcüktenayırmada

V. Özeladlaragetirilençekimekleriniayırmada

Yukarıdaki numaralanmış yargıla-rınhangisindekesmeişaretinin(‘)kullanımalanıyanlışverilmiştir?


12. Aşağıdaki cümlelerin hangisindevirgülün (,) kullanılış gerekçesi di-ğerlerindenfarklıdır?

A) Öyküde olay, zaman, kişi ve yerönemlidir.

B) Kahvaltıda peynir, zeytin, bal vebörekvardı.

C) Uzun,siyahbıyıklı,karayağızbirdelikanlıydı.

D) Kışa,heryerinbeyazaboyandığıgünlere,azkaldı.

E) Çocuklar, gençler, sokaktaki her-keseğleniyordu.

28

Book 1.indb 56 22/10/18 15:19

TEST


1. B 2. B 3. D 4. C 5. A 6. A 7. B 8. D 9. B 10. E 11. C 12. E

“de”bağlaçcümledençıkarılıncacümlede

biranlatımbozukluğuolmazveayrıyazı-

lır.

Özel adlara gelen yapımekleri ve yapım

eklerindensonragelençekimeklerikes-

meişaretiyleayrılmaz.

Q Tarihlerin ve zamanbirimlerinin arasınanoktakonur.

Q Kısaltılansözcükveyasözözeladsabü-yükharfle,değilseküçükharflebaşlarvesonuna nokta konur (Prof., Gül Sk., Dr.,bknz.,fiz.ed.).

Q Sayılardansonrasırabildirmekiçinnoktakonur.

Q Saatvedakikagösterenzamanbirimleri-ninarasınanoktakonur.

Tamamlanmamış ya da okuyucunun yoru-

munabırakmakiçintamamlanmamışcüm-

lelerinsonunaüçnoktakonur.

CÜMLE TÜRLERİ - YAZIM - NOKTALAMA - 3

7. Büyükharfleyapılankısaltmalarage-lençekimeklerikesmeişaretiyleayrı-lırvegelenek,kısaltmanınokunuşu-nauyar.

Bunagöreaşağıdakilerinhangisin-debukuralauyulmamıştır?

A) KüçükkardeşideDSİ’deçalışıyor-muşmeğer.

B) GelecekhaftaTBMM’negideceğizonlarla.

C) MTA’yagöredepremaraştırmalarıyetersizmiş.

D) TRT’nin bu yılki çalışmaları çokdahabaşarılı.

E) SanatçısonkonseriniAKM’deve-recekmiş.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeyazımyanlışıyapılmıştır?

A)Sendebunubanayaparsan,sonuneolurişin?

B) BuçalışmalarEskişehir’deöğren-cilerüzerindeyapıldı.

C) Şu sıralar Mersin’de çok önemligörüşmelerivarmış.

D) Metropolşehirlerarasınaİzmir’deeklendi.

E) Sen önce buraya gel de buradakararveririz.

9. Aşağıdakilerin hangisinde kesmeişareti(’)yanlışkullanılmıştır?

A) 1979’da üniversiteyi bitirdim, işegirdim.

B) Malatya’lılar gönlü zengin insan-lardır.

C) Tanzimat’la birlikte edebiyatımızayenitürlergirdi.

D) OkitabısanırımSevim’debulabili-riz.

E) Türkiye’mbenimanavatanımdır.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisindenoktanın kullanımı ile ilgili yanlışyoktur?

A) Öğretmen “Cümlelerin sonunanoktakonulur”dedi.

B) ArkadaşlarıylaKordon’da1345’tebuluştu.

C) O dilekçeyi Prof Güven Çetin deimzalamıştı.

D) AtatürkKoşusu’nuilkkez2sıradabitirmişti.

E) Mektubuna18.12.2018tarihiniat-mıştı.

11. “Dik (I) sarp bir doruğa tırmanan birdağcıyı andırıyor deneme yazarı (II)Yamaçtaayağınıkoyacakbiryerarı-yor(III)Elleriyletutacakbiryerseçiyor(IV)ipitakacağıbirkayaparçasıgöz-lüyor(V)adımadımtırmanıyor.”

Bu parçada numaralanmış yerlereaşağıdakinoktalamaişaretlerindenhangilerisırasıylagetirilmelidir?

A) (,) (.) (.) (.) (,)B) (,) (,) (.) (.) (.)C) (,) (.) (.) (,) (,)D) (.) (.) (.) (,) (,)E) (,) (.) (.) (;) (;)

12. OrhanVeli’ninşiirleriüzerineçokko-nuşuldu(I)Kuşkusuzo,şiirimizdebü-yükbiryolaçıcıdır(II)Şiirlerininçoğuyarımyüzyılsonrabileyepyenidir(III)Şiirleri,okuyanabirşeylerveriyor(IV)Yaşamısevme,yaşamlasavaşmadi-renci,isteği(V)

Buparçadakinumaralanmışyerler-denhangisineüçnokta (...)konul-masıuygunolur?


32

Book 1.indb 64 22/10/18 15:19

TEST


1. B 2. E 3. E 4. C 5. D 6. B 7. C 8. D 9. C 10. B 11. C 12. A

GEZİ YAZILARI ESERLERİ

Ahmet Mithat Efendi,Avrupa’daBirCe-velan

Ahmet Rasim,RomanyaMektupları

Reşat Nuri Güntekin,AnadoluNotları

Melih Cevdet Anday, SovyetRusya

Falih Rıfkı Atay,DenizAşırı,YeniRus-ya,BizimAkdeniz,YolcuDefteri,TaymisKıyıları, Hint, Tuna Kıyaları, KaybolmuşMakedonya, Moskova - Roma, GezerekGördüklerim.

Attilla İlhan,AbbasYolcu

Tarık Buğra,Gagaringrad

Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Canım Anadolu,Tezek,DeliFişek

Şevket Rado,50.YılındaSovyetRusya

Azra Erhat, MaviYolculuk,MaviAnadlu

Yavuz Bülent Bakiler, Üsküp’ten Koso-va’ya,TürkistanTürkistan

Aziz Nesin, DuydukDuymadıkDemeyin,DünyaKazanBenKepçe

GEZİ YAZISI

7. I. Boğaziçi Yalıları-A.ŞinasiHisar II. Edebiyatçılar Geçiyor - H. Fahri

Ozansoy III. Yolcu Defteri-R.NuriGüntekin IV. Hac Yolunda-CenapŞahabettin V. Saray ve Ötesi-H.ZiyaUşaklıgil Yukarıdanumaralanmışeser-yazar

eşleşmelerinin hangisinde yanlış-lıkyapılmıştır?


8. Kop Dağı’nı aşıyoruz, Zigana’nındaha yükseğinden geçeceğiz.Meğerbu dağın kendi değil yeri yüksekmiş.Dağı,farkınavarmadanBabıâliyoku-şunu dolanır gibi rahatça aşıverdik.Fakat kışın, tipi zamanı, her tarafaaçık ve her tarafı çıplak olduğu içinbütün karlar burada haşır ve neşirolurmuş. Dorukta bir sığınak binası,yolugöstermekiçinyüksekdireklerveyolunu kaybedenleri kendine çağıranbüyükbir çan...BelliKop, yazınmü-himsenmemesininbütünhıncınıkışınçıkarıyor.

Bu parça, aşağıdaki yazı türlerin-denhangisineörnektir?

A)Anı B)Mektup

C)Röportaj D)Gezi

E)Günlük

9. I. Eser,sanattarihi,folklor,sosyolojiaraştırmalarıiçingenişbirkaynak-tır.

II. EvliyaÇelebi,anlatımındazamanzamanabartmayakaçmıştır.

III. Halk arasında yaşayan hurafeleri(uydurmaolayları)bileanlatmıştır.

IV. Eserbazıyönleriyleçağdaşedebîröportajlarıçağrıştırmaktadır.

Yukarıdaki numaralanmış cümle-lerde bazı özellikleri verilen eseraşağıdakilerdenhangisidir?

A) Mur’atü’l MemalikB) KabusnameC) SeyahatnameD) Keşfü’z ZünunE) Tazarruname

10. XVI.yüzyılınengüzelgezieserlerin-denbiriolanbueserdeSeydiAliRe-is’in, Hint denizlerinde Portekizlilerleyaptığısavaşta,gemilerininparçalan-ması nedeniyle Hindistan’a gitmesi,oradankarayoluylaİstanbul’adönme-si anlatılır. Dört yıl süren bu zorunlugezi sonunda ortaya çıkan eser öz-gündür.

Buparçadaanlatılaneseraşağıda-kilerdenhangisidir?

A) SeyahatnameB) Mir’atü’l MemalikC) Heşt BehiştD) Künhü’l AhbarE) Vekayi

11. Bu köyün etrafında bir tek eski veyatopraktan ev görünmüyordu.Otlama-ya çıkarılacak hayvanlar için özel biryol yapılmış ve diğer yolların hemenhepsi asfaltla döşenmişti. Ama birevin içine girecek olsanız bir yemeksofrası dahi göremezsiniz. Yemekleryerdeyenirburada.İnsanlarütünedirbilmez. Geze geze de bitiremezsinizasfaltyollarını!

Bu parça, aşağıdaki yazı türlerin-denhangisininörneğidir?

A)Deneme B)Makale

C)Geziyazısı D)Anı

E)Röportaj

12. Akşamdı. Güneşin batma saatleriydi.Engin bir yeşilliğin arasında ufuklaralevalevyanıyordu.Bembeyazalınlı,sevimli istasyon evinin önünde dur-duk.Önümüzdenbirgrupaskergeçti.Hepsidebirelden,birkalıptançıkmışgibi ince boylu, güneş saçlı, güneşyüzlügençler.Giyimleritertemiz...

Bu parça, aşağıdaki yazı türlerin-denhangisineörnektir?

A)Gezi B)Haber

C)Günlük D)Röportaj

E)Mektup

31

Book 1.indb 62 22/10/18 15:19

tet 01 gñrñ / edebñyatin dñïer bñlñmlerle lñìkñsñ- t’rk...

Documents