tempo team-eenheidsstatuut arbeiders-bedienden
DESCRIPTION
Het eenheidsstatuut, dat door een arrest van het Grondwettelijk Hof, over 1 jaar in werking moet treden, lijkt verder af dan ooit. Vooral arbeiders staan lijnrecht tegenover hun werkgevers. Het wordt voor de sociale partners en de regering een zware opdracht om alle partijen op één lijn te krijgen. Arbeiders en bedienden willen immers geen rechten verliezen, terwijl de bedrijven vrezen dat het eengemaakte statuut onbetaalbaar wordt. Tempo-Team pleit ervoor om de gelijkstelling te kaderen in de modernisering van de arbeidsmarkt en hierbij rekening te houden met de al zware kost van arbeid en de arbeidsmarkt mobiliteit extra te stimuleren ipv verder af te remmenTRANSCRIPT
www.tempo-team.be
interim | inhouse services | search & selection | hr services
Tempo Team
Eenheidstatuut arbeiders/bedienden
27 juni 2012
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Opzet rondetafel over het eenheidsstatuut
De visie van arbeidsmarkt experten:
•Philippe Melis, social & public affairs manager Tempo-Team– stelt de resultaten bevraging werkgevers & werknemers voor– opinie van Tempo-Team, dat meer dan 72.000 arbeiders en
bedienden per jaar tewerk stelt
•Stefan Nerinckx, advocaat-vennoot gespecialiseerd in arbeidsrecht bij Field Fisher Waterhouse en docent arbeidsrecht HUB
– analyse juridische impact van het eenheidsstatuut voor bedrijven, arbeiders en bedienden
– aanzet voor betaalbare ontslagregeling
•Guy Van Gyes, verantwoordelijke van de Onderzoeksgroep Arbeid en Organisatie en subdivisiehoofd van de Subdevisie Arbeid en Organisatie bij het HIVA
– lessen uit vergelijking met andere EU landen die statuut reeds eenmaakten
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Methodologie
• Representatieve steekproef – 201 HR Managers
• 93 KMO (tot 100 werknemers)• 108 grote bedrijven (+100 werknemers)
– 527 werknemers• 227 arbeiders• 300 bedienden
• Kwantitatieve peiling– naar de perceptie van de verschillende aspecten van het
eenheidsstatuut
• Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Tempo-Team door InSites Consulting in maart/april 2012
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Achterliggende feiten
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Historiek eenheidsstatuut is weinig geruststellend
• Arrest Grondwettelijk Hof verplicht gelijkschakeling / harmonisering
• EU verplicht gelijkschakeling
• Uiterste deadline: 8 juli 2013
• Sociale partners vinden geen vergelijk
• Geen consensus in de regering: niet onderhandeld bij regeerakkoord
• Sinds 19 jaar aanslepende kwestie sinds arrest van het Arbitragehof in 1993 dat toen al de ongelijkheid veroordeelde
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Resultaten bevraging eenheidsstatuut
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Amper 1 op 3 gelooft in slaagkans regering
KMO's Grote bedrijven Arbeiders BediendenTotaal
Arbeiders meest vragende partij
Werknemers willen ‘best of both worlds’
Werkgevers weinig/niet bereid extra kost op zich te nemen
KMO’s minst bereid tot concessies
Haalbaarheid wordt betwijfeld
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Maximalistische werknemers versus minimalistische werkgevers
KMO's Grote bedrijven Arbeiders BediendenTotaal
Grote kloof tussen WN & WG inzake gelijkschakeling opzegtermijnen en proefperiode
Ontslagmotivatie door meerderheid gewenst;
Cf NL wil dit opnieuw afschaffen!
Weinig draagvlak voor nieuwe opzegtermijnen
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
KMO’s beducht voor gevolgen afschaf carensdag
KMO's Grote bedrijven Arbeiders BediendenTotaal
KMO’s meest gevoelig voor extra kost
Weinig vrees voor meer absenteïsme
Meerderheid werkgevers tegen afschaffing
Bijna 1 op 2 KMO’s wil carensdag voor bedienden invoeren
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Conclusies
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Kloof tussen werkgevers en werknemers is groot• Arbeiders meest vragende partij voor ‘best of both
worlds’
• Werknemers weinig/niet bereid tot concessies
• Helft bedrijven heeft het moeilijk met eenheidsstatuut
• KMO’s meest beducht voor (financiële) impact carensdag
• Enkel consensus bij werknemers & werkgevers over gelijkschakeling uitbetaling loon en vakantiegeld
• Ernstige vragen bij haalbaarheid = regering & sociale partners moeten tandje bijsteken
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Tot slot
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Eenheidsstatuut mag concurrentiekracht & tewerkstelling niet bedreigen
• ‘Best of both worlds’ = kost afwentelen op werkgevers en overheid– hogere arbeidskost – (nog) minder concurrentievermogen– duurdere sociale zekerheid
• Fixatie op maximaliseren opzegtermijnen is ongezond– mobiliteit in België is al zeer laag tov buurlanden en zal
wellicht verder dalen als opzegtermijnen voor arbeiders toenemen
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ik ben op zoek naar een nieuwe job in een ander bedrijf
Ik ben van plan om in de nabije toekomst vanwerkgever te veranderen
Ik ben op zoek naar een nieuwe job in het bedrijfwaarvoor ik momenteel werk
Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Eenheidsstatuut mag concurrentiekracht & tewerkstelling niet bedreigen
• Out of the box denken is wenselijk– Flexicurity – Arbeidsmarkt meer mobiel maken– Activering stimuleren– Eenheidsstatuut moet in lijn liggen met modernisering
arbeidsmarkt
interim | inhouse services | search & selection | hr services
www.tempo-team.be
Dank u!
16
Arbeiders versus Bedienden! Harmonisatie? Eenheidsstatuut? …..
Stefan Nerinckx, PartnerCo-head Employment & Benefits department at FFW Brussels
Professor employment law at the University College Brussels
27 juni 2012
17
Arbeiders vs. bedienden
• Inleiding
• Arrest Grondwettelijk Hof 7 juli 2011
• Eenheidsstatuut
• Besluit en tips
18
Arbeiders vs. bedienden
• Inleiding
– een arbeider is in weze een bediende
– conventioneel toekennen van een bediende statuut
– eenheidsstatuut
19
Arbeiders vs. bedienden
• Arrest van het Grondwettelijk Hof van 7 juli 2011
– Twee prejudiciële vragen:
– Arrest:
• Schending van het gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel:
- Onderscheid tussen arbeiders en bedienden op basis van de voornamelijk manuele resp. intellectuele aard van het werk is niet objectief en kan niet redelijk worden verantwoord
- Tijd van wetgever voor geleidelijke harmonisering is niet onbegrensd
• Tijdelijke handhaving van de gevolgen van artikelen 52 (carensdag) en 59 (opzeggingstermijnen voor arbeiders) van de Arbeidsovereenkomstenwet tot en met 8 juli 2013
- Ter voorkoming van rechtsonzekerheid en ernstige financiële moeilijkheden voor een groot aantal werkgevers
– Gevolgen van een arrest gewezen op een prejudiciële vraag: algemeen
• Algemeen
• Voor het ontslagrecht
• Voor arbeids- en socialezekerheidsrecht in het algemeen
20
Eenheidsstatuut: poging tot ……eenheid
21
Eenheidsstatuut
• De arbeidsovereenkomst en de andere hieraan verbonden gevolgen:– Vakantie
– Proeftijd
– Eindejaarspremie
– Carensdag
– Aanvullende verzekeringen
– Loonbeleid
– Uitbetalingsmodaliteiten
22
Eenheidsstatuut
• Vakantie
• Proeftijd
arbeiders bedienden
15,38% lonen vakantiedienstjaar + gelijkgesteld loon
Betaald door de vakantiekas
Normale bezoldiging + 92% van de brutowedde van de vakantiemaand
Betaald door de werkgever
arbeiders bedienden
Minimum 7 kalenderdagen tot maximum 14 kalenderdagen
Brutoloon minder of gelijk aan 37.721 EUR op jaarbasis = 6 maanden
Brutoloon meer dan 37.721 EUR op jaarbasis = 12 maanden
23
Eenheidsstatuut
• Eindejaarpremie
• Gewaarborgd inkomen - carensdag
arbeiders bedienden
CAO
In principe verschillend per Paritair Comité
CAO
In principe verschillend per Paritair Comité
arbeiders bedienden
Carensdag (minder dan 14 dagen ziek = eerste ziektedag is een niet betaalde carensdag
Geen carensdag
Gewaarborgd inkomen eerste 30 kalenderdagen van arbeidsongeschiktheid
24
Eenheidsstatuut
Gevolg
• Loon: benchmark bedrijven/ zou de meerkost tussen de 10 en 20% bedragen
• Arbeidsduur: flexibiliteit van bedienden kan inboeten
• Verleden afkopen: niet uitgesloten dat het verleden moet geregulariseerd worden
Voorstel tot oplossing
• Clusteren van activiteiten – verloning koppelen aan gemeenschappelijke activiteiten
• Uitbreiding en herziening KB 10/2/65
• Zie rechtspraak bij her-kwalificatie van statuut; arrest EHJ Barber; wetgever
25
Eenheidsstatuut - ontslag - voorstel
• Redelijke en objectieve criteria met een breed draagvlak
– Beoogd doel: noodzakelijke termijn om een gelijkwaardige betrekking te vinden
– Concurrentieel
– Transparant
– Aanzetten tot het zoeken van een (nieuwe) betrekking
– Stimulans voor een langere carrière
26
Eenheidsstatuut - ontslag - voorstel
• Opdeling tussen werknemers met een jaarlijks brutosalaris minder of gelijk aan 37.721 euro of meer dan 37.721 euro
• Duur opzegtermijn in lijn met Oeso Landen en maximale vergoeding gelijk aan 15 maanden
• ‘Ontslagkrediet’– stimulans tot werk zoeken
• Ontslagvergoeding in maandelijkse uitbetalingen
• outplacement (algemeen) + tewerstellingscel
– stimulans langer werken
• Sociale zekerheid en fiscaal vriendelijk bij niet opname van de opzegvergoeding
- Via een aanvullend pensioen
27
Eenheidsstatuut - ontslag – voorstelbruto jaarloon minder of gelijk aan 37.721 euro
Anciën-niteit
Anciën-niteit
2,5
12,5
22,5
2,5
12,5
22,5
Voorstel NerinckxVoorstel Nerinckx
3
8
13
3
8
13
Voorstel Prof
Rauws
Voorstel Prof
Rauws
2
12
18
2
12
18
Nieuw voorstel Claeys & Engels
Nieuw voorstel Claeys & Engels
2
12
12
2
12
12
Formule Claeys 2011 (1)
Formule Claeys 2011 (1)
4
12
21
4
12
21
Wettelijk minimum
bedienden
Wettelijk minimum
bedienden
3
9
15
3
9
15
CAOnr. 75
arbeiders
CAOnr. 75
arbeiders
1,32
2,11
4,25
1,32
2,11
4,25
PC 116arbeidersPC 116
arbeiders
1,38
3,92
6,33
1,38
3,92
6,33
PC 124arbeidersPC 124
arbeiders
0,46
0,92
1,85
0,46
0,92
1,85
(1) Parameters voor berekening formule Claeys 2011: leeftijd 40 jaar – loon 31.468 euro bruto. (2) Opzeggingstermijn in maanden
28
Eenheidsstatuut - ontslag – voorstelbruto jaarloon > 37.721 euro
(1) Parameters voor berekening formule Claeys 2011: leeftijd 40 jaar – loon 43.975 euro bruto (d.i. de som van 37.721 EUR en het verschil tussen 31.467 euro en 37.721 euro).
(2) Opzeggingstermijn in maanden
Anciën-niteit
Anciën-niteit
2.5
12.5
22.5
2.5
12.5
22.5
Voorstel NerinckxVoorstel Nerinckx
3,45Afgerond:
3,5
9,95Afgerond:
10
16,45Afgerond:
16,5
3,45Afgerond:
3,5
9,95Afgerond:
10
16,45Afgerond:
16,5
Voorstel Prof.
Rauws
Voorstel Prof.
Rauws
2
12
18
2
12
18
Nieuw voorstel Claeys & Engels
Nieuw voorstel Claeys & Engels
2
12
12
2
12
12
Formule Claeys 2011 (1)
Formule Claeys 2011 (1)
4
13
21
4
13
21
Wettelijk minimum
bedienden
Wettelijk minimum
bedienden
3
9
15
3
9
15
CAOnr. 75
arbeiders
CAOnr. 75
arbeiders
1,32
2,11
4,25
1,32
2,11
4,25
PC 116arbeidersPC 116
arbeiders
1,38
3,92
6,33
1,38
3,92
6,33
PC 124arbeidersPC 124
arbeiders
0,46
0,92
1,85
0,46
0,92
1,85
29
Eenheidsstatuut - Besluit
• Besluit:
– Vraag is niet of er een eenheidsstatuut komt maar wanneer
– Niet alleen de individuele arbeidsvoorwaarden zullen wijzigen maar ook collectieve
– Opmaken van een inventarisatie en audit met identificatie van knelpunten
• O.a. sociale overlegorganen, loonpakketten, aanvullende pensioenregelingen, arbeidsovereenkomsten, collectieve arbeidsovereenkomsten,…
• Opstellen actieplan m.b.t. maatregelen tot harmonisering
• Implementatie van maatregelen tot harmonisering
• Waarom nu ageren:
– Geen verrassingseffect en voor voldongen feiten staan
– Gelijkschakeling kan nu gekoppeld worden aan voorwaarden
– Spreiding in de tijd
– Rechtszaken vermijden
30
Dank U! Stefan NerinckxAttorney – Partner
Co-head Employment & Benefits dept.
Docent arbeidsrechtHogeschool Universiteit Brussel
Tel: +32 (0) 477 61 81 [email protected]
This document is confidential and prepared solely for your information. Therefore you should not, without our prior written consent, refer to or use our name or this document for any other purpose, disclose them or refer to them in any prospectus or
other document, or make them available or communicate them to any other party. No other party is entitled to rely on our document for any purpose whatsoever and thus we accept no liability to any other party who is shown or gains access to this
document.
Des
ign
Cha
rles
& R
ay E
ames
- H
ang
it al
l ©
Vitr
a
Eenheidsstatuut: commentaar/reflecties bij studie Tempo-Teamkijkend naar anderen
Guy Van Gyes
Kijken naar anderen
• Oostenrijkse hervorming – 2003 – Abfertigung neu– In Oostenrijk stort de werkgever 1,53 procent van het brutoloon in een individuele
spaarpot die beheerd wordt door een speciale Vorsorgekasse (ontslagfondskas). Wie minstens drie jaar heeft bijgedragen tot het systeem, kan bij gedwongen ontslag of ontslag in onderlinge overeenstemming het gespaarde geld opnemen. Dat is echter niet verplicht. De werknemer kan het bedrag ook op de rekening laten staan en het belastingvrij meenemen naar het ontslagfonds van een nieuwe werkgever. Het gaat hier dus over een rugzaksysteem waarbij een werknemer kan beschikken over een zelf opgespaarde ontslagvergoeding. Als hij vrijwillig vertrekt, heeft hij geen recht op een cashuitkering maar blijft het bedrag volgens het rugzakprincipe op een rekening staan. Dat betekent dat een werknemer bij verandering van werk zijn rechten meeneemt.
• Luxemburg – 2009 – Eengemaakt statuut (bediende als norm)
08-04-23 32
… bij de problematiek
• BHV-syndroom
• Focus enger dan in andere landen– Ontslagbescherming/vergoeding– Geen sociale zekerheid, inkomenskwestie– Ontslagmacht, ontslagvrijheid WG groot: motivatieplicht of
ontslagvergoeding tout-court
• Tegenstellingen groter– Verschillen groot tussen twee statuten, ihb. Ontslag– Institutionele setting op geënt– Symbooldossier door de lange aansleep en de juridisering
(onderhandelingen starten niet met een blanco-blad)
08-04-23 33
… bij de enquête-resultaten
• Algemene stellingen = principes
• Meerderheid bij alle bevraagde groepen voor:– Gelijk statuut = rechtvaardig– Behoud van verworven rechten– Motivatieplicht bij ontslag
• Best of both worlds? Eerder procedurale rechtvaardigheid en gelijkheid
• Niet enkel ontslagregeling, ook absenteïsme (cf. Lux case)
08-04-23 34
…. bij de conclusies
• Niet enkel in kost-termen denken, ook winsten– Administratieve vereenvoudiging– Inkomenszekerheid => vraag
• Mobiliteitskwestie– Meer mobiliteit goed? => kostprijs en andere– Impact van ontslagvergoeding? Cf. Oostenrijks voorbeeld
08-04-23 35
… bij de politieke uitdaging
• Afkicken van het BHV-syndroom
• Focus verbreden of fragmenteren (kan optie 2 nog?)– WN: Inkomenszekerheid; andere statuten– WG: voorbij de fixatie op kosten– Koppeling met andere dossiers– Spreiding in de tijd
• Tegenstellingen ontmijnen– ‘Het is geen revolutie’: cijfermateriaal– Principes eerst (cf. Lux.: lagere bediende als norm zonder
meerkost voor economie)– Duidelijke politieke stellingname als stok achter de deur (na
trade-off in regering?)
08-04-23 36
Dank u!
Guy Van Gyesonderzoeksleider
hoofd onderzoeksgroepArbeid en Organisatie
08-04-23 37