tema 12. os pobos prerromanos en galicia
TRANSCRIPT
![Page 1: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/3.jpg)
• ¿Cándo chegan os pobos colonizadores á Península Ibérica? A comezos do primeiro milenio a. C.
• ¿Qué dous pobos podemos diferenciar?
– Pobos Indoeuropeos (iberos, celtas e celtíberos): que penetraron polos Pireneos e asentáronse no Norte da Península e na Meseta.
– Pobos mediterráneos (fenicios, gregos e cartaxineses) que fundaron colonias no Leste e no sur da Península.
![Page 4: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/4.jpg)
¿Pobos mediterráneos en Galicia?
• A diferencia doutros lugares da Península Ibérica, a Galicia non chegaron os pobos colonizadores do Mediterráneo, sen embargo, si tiveron contacto con eles.
• Os pobos galaicos dominaron o cobre e o bronce, pero o seu contacto cos fenicios levounos a coñecer o ferro, o que levou a que o comercio de obxectos fabricados en bronce, tan habitual en Galicia perdese importancia e o Norte quedase illado progresivamente.
![Page 5: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/5.jpg)
Os pobos Iberos, Celtas e Celtíberos
• Pobos Íberos (Ibéricos): – ¿Ónde se localizaban
dentro da Península? Por toda a zona mediterránea, dende a Alta Andalucía ata os Pireneos.
– Tiñan un grande desenvolvemento urbano e cultural (coñecían a escritura), froito do seu contacto cos pobos mediterráneos.
DAMA DE BAZA (IV a. C.) http://rua.ua.es/dspace/bitstream/10045
/5721/1/Lucentum_25_07.pdf
![Page 6: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/6.jpg)
• Pobos Celtas:
– ¿Ónde se localizaban dentro da Península? No centro, Oeste e o Norte.
– Habitaban uns poboados chamados castros.
– Coñecían a metalurxia do ferro, pero non a escritura.
CASTRO DE SANTA TREGA/TECLA
![Page 7: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/7.jpg)
• Pobos Celtíberos: – ¿Ónde se
localizaban dentro da Península? No Leste da Meseta e no Sistema Ibérico.
– Tiñan orixe e lingua celtas, pero estaban moi influenciados pola cultura ibérica (coñecían a escritura).
![Page 8: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/9.jpg)
• ¿Cal é a súa cronoloxía? Dende o Bronce Final (séculos VII-VI a. C.) ata a conquista romana (s. II-I a. C.).
• ¿Ónde se da? Na maior parte de Galicia, no Norte de Portugal e na zona Occidental de Asturias.
• ¿Qué é un castro? Un asentamento fortificado que da nome a esta nova cultura.
![Page 10: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/10.jpg)
¿Cómo eran os Castros/Citanias? • Eran recintos fortificados situados en lugares con doada
defensa natural e sempre preto de fontes de auga e terreos cultivables.
• Adoitaban ter murallas e fosos e, ás veces, podían protexerse cunha gran torre.
• Todos teñen unha estructura e materiais similares. • Podían ter hasta tres recintos concéntricos. Neste caso, o
exterior servía para unha maior defensa e para gardar o gando.
• No interior, normalmente na parte superior dos castros (a “croa”) situábanse as vivendas, a maioría esparexidas sen rúas, salvo excepcións.
• Algúns castros tiñan edificios de grandes dimensións, con funcións administrativas, relixiosas ou funerarias. Destacan, por exemplo, os monumentos con forno.
![Page 11: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/12.jpg)
As vivendas
ALGÚNS CASTROS GALEGO-PORTUGUESES IMPORTANTES: Baroña (A Coruña), Elviña (A Coruña), Santa Tegra (Pontevedra), Castromao (Ourense) Citania de Briteiros (Portugal)
![Page 13: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/13.jpg)
• Eran de construcción sinxela, de planta circular ou rectangular (os máis modernos son desta última planta); duns 3-5 metros de diámetro e 3-4 de altura.
• Os seus muros eran de pedra e non tiñan ventas o, si había, eran moi pequenas.
• A entrada estaba eleva en relación co nivel do chan para protexer á vivenda do frío e a humidade.
• As súas cubertas eran de palla ou ramas e estaba sustentada por un poste central.
• No interior estaba o fogar normalmente no centro.
• Son moi habituais os bancos, pegados ás paredes.
![Page 14: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/14.jpg)
VIVENDA DE PLANTA CIRCULAR
![Page 15: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/15.jpg)
VIVENDAS MÁIS MODERNAS (PLANTA CUADRADA OU RECTANGULAR)
![Page 16: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/16.jpg)
CANLE DE AUGA
![Page 17: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/17.jpg)
RÚA DA CITANIA (non era moi habitual que Puidese haber urbanismo)
![Page 18: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/18.jpg)
ZONA DE ENTERRAMENTO (normalmente na parte superior dos castros)
![Page 19: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/19.jpg)
MURALLAS
![Page 20: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/20.jpg)
ALXIBE
![Page 21: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/22.jpg)
INTERIOR RECONSTRUÍDO
![Page 23: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/23.jpg)
EDIFICIO PÚBLICO
![Page 24: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/24.jpg)
PEDRA FORMOSA (Formaba parte dun pequeño Balneario Situado na parte baixa desta Citania)
![Page 25: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/25.jpg)
A economía
• Sobre todo agricultura (técnicas agrícolas moi rudimentarias), gandaría, pesca e marisqueo.
• A súa minaría (cobre, estaño, ferro e ouro) era unha importante fonte de riqueza. Nos castros existiron evidencias de obradoiros metalúrxicos, nos que se fabricaban, sobre todo, fibelas, escudos, armas, puntas de frecha, elaborábanse torques, amuletos, etc.
• Tamén foi interesante a súa artesanía, que abastecía á poboación dos útiles necesarios para as súas actividades cotiás (cerámica, cestaría, etc.)
• Non coñecían a escritura nin usabana moeda, sen embargo, levaban a cabo relacións comerciais con outros pobos atlánticos.
DIADEMA DO TESORO DE ELVIÑA Castelo de San Antón
![Page 26: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/26.jpg)
A sociedade castrexa • Os núcleos de poboación eran moi
pequenos e espallados polo territorio. • Dentro dos castros vivían distintas
familias, que se constituían en comunidades independentes.
• Varios castros conformaban unha tribo, cos seus propios deuses, cultos familiares e dereitos, diferentes dos das persoas alleas ao grupo.
• Tiñan valiosas xoias, como os torques ou as estatuas de guerreiros, que indican o carácter defensivo dos castros e a existencia dunha xerarquización social presidida por unha caste militar.
TORQUES DE BURELA
GUERREIRO CASTREXO
![Page 27: Tema 12. os pobos prerromanos en galicia](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013108/558ded951a28ab257e8b4569/html5/thumbnails/27.jpg)
As crenzas relixiosas • Os pobos castrexos tiñan
unha relixión politeísta. Adoraban ás divinidades guerreiras e existía un culto á auga, ás árbores e ás pedras, moi propia do mundo celta.
• Tamén, practicábanse ritos relacionados coa adiviñación en relación co voo das aves e coa maxia.
• Consérvanse restos de templo no Castro de Elviña e no de Mocinho (Portugal).
TEMPLO DO CASTRO DE ELVIÑA
CASTRO DE MOZINHO Portugal