TCH TRUYN PHP C Thin vin Vin Chiu

Nguyn tc: "Buddhist Legends", Eugne Watson Burlingame

LI NI U Tp "Tch Truyn Php C" ny c dch theo bn Anh ng "Buddhist Legends"

ca hc gi Eugne Watson Burlingame. Nh hc gi ny cn c trn nguyn tc Php C S Gii (Dhammapada Commentary) bng ting Pli. Tng truyn Php C S Gii l cng trnh ca ngi Buddhaghosa (Pht m), sng khong th k th V Ty lch.

Nhn thy s li ch rng ln ca n, chng ti phng dch ng gp vo nn Pht hc nc nh. Tuy c gng ht sc, nhng khng sao trnh khi nhng thiu st, knh mong ch v Cao Tc thng tnh tha th cho.

Chng con cng xin tri n Thnh hi Pht gio Thnh ph H Ch Minh gip cho vic in n dch phm.

Thin vin Vin Chiu,Cui nm t Hi, 1995. Knh ghi

DN NHP Knh ly c Th Tn Pht , ng Ton Thin Ton Gic. Con xin ci u nh l Pht, nh l Php, nh l Tng. C th gian chm trong m ti dy c ca v minh phin no. Ngi cng th

gian m qut sch c n. Vi nng lc siu phm chng t c, Ngi thp sng ngn n Chnh php.

Ngi l bc Ton Tr, phn bit rnh mch chn ngy trong mi vn . ng o s thuyt ni chnh php, v lng t v lng ging gii gio php theo cn c, khin tri ngi u c an vui, mn nguyn.

"Mt bn ch gii tht sinh ng c lu truyn qua bao th h trn o Tch Lan. Nhng v tc phm vit bng th ng a phng nn s li lc chng n c cc x xa xi. Khng chng tc phm s gp phn c lc trong vic mang li an lc cho ht thy nhn loi".

y l c nguyn ca Trng lo Kumra Kassapa th l vi ti, v Trng lo kho t iu phc c mnh, hng sng vi tm an tnh, ch nguyn lun kin tr. Ngi chn tnh khuyn thnh ti, do lng mong mun Chnh php c trng tn.

V vy, ti s thay th th ng y nhng li din t di dng ny, phin dch tc phm qua th ting thng dng, m i, d nghe ca kinh in. Nhng im no kh hiu, cha r ngha trong cc cu k, d ch hay li, ti xin s lm sng t. Phn cn li, ti s trnh by bng ting Pli, ph hp vi tinh thn cc cu k. Nh th, ti mong s em n an vui, mn nguyn cho tm bc hin tr v c hai mt o v i.

Tc gi bn Pli.

PHM I: SONG YU 1. Nu Con Mt Ngi Lm Hi Ngi, Hy Mc B N i dn u cc php, lm ch, to. Nu vi nhim, Ni ln hay hnh ng, Kh no bc theo sau Nh xe, chn vt ko. Pht dy Php C ny ti u? - Ti X-v. - Cho ai? - Cho Trng lo Cakkhupla. Ti nghe nh vy: Ti X-v c mt Trng gi tn l i Ph (Mah Suvanna).

ng ta rt giu, c nhiu ca ci v tr vui chi gii tr, nhng li chng c con. Ngy n trn ng i tm tr v nh, ng trng thy bn v ng mt cy rng

tht ln, tn l to rng. Ngh rng y chc l ch ca mt v thn y uy lc, Trng gi ra lnh cho dn sch ming t di gc cy, ro tng chung quanh v ri ct bn trong, ri cho trang hong loi c x v nguyn: "Nu c mt a con, ta s t n thn xng ng".

Chng bao lu v ng mang thai. B lp tc bo tin cho chng. ng lin t chc l Bo thai cho b. Sau mi thng b h sinh mt b trai, v ng t tn con l Pla, c ngha l ngi Bo Tr, v nh s bo v v chm sc ci cy mi sinh c a b. t lu sau, ng c thm a con na, bn t tn l Culla Pla (Bo Tr em), a ln l Mah Pla (Bo Tr anh). n tui trng thnh ng b ci v cho hai con. Thi gian sau, c hai ng b u qua i, li cho hai anh em ton b gia sn.

Lc by gi c Pht ang chuyn Php Lun. Sau khi du hnh t ni ny n ni n, Ngi tr ti Tinh X K Vin do Trng Gi Cp C c xy ct, tr ga nm trm bn chc triu ng.

Sut thi gian ng ti K Vin , c Pht dy v php sanh thin, php gii thot (c Th Tn ch li mt ma an c ti ngi tnh x do hai nhnh thn tc Ngi xy dng, mt nhnh gm tm vn gia nh bn ngoi v mt nhnh gm tm vn gia nh bn ni. Ngi tr ti K Vin sut mi chn h, v su h ti Pubbrma, mt tnh x do b T-x-kh, mt n c s li lc xy ct, tr gi hai trm by chc triu ng. Do cng c ln lao ca hai gia nh Cp C c v T-x-kh, c Pht an c gn X-v trong sut hai mi lm h).

ng Cp C c v b T-x-kh mi ngy u n i n Th Tn hai ln. H khng bao gi i tay khng v bit rng cc thy Sa-di tr ang ch h bt. Trc ng, h dng thc n loi cng v loi mm. Sau ng, h cng nm th dc liu v tm thc

ung. Ngoi ra h lun dnh sn ch ti nh cho hai ngn T kheo. Bt c v no cn thc n, nc ung hay thuc men lin c cung cp nh mun.

Trng ga Cp C c khng h tha hi Pht. Ngi ta ni rng s d ng khng dm tha hi v Qu knh mn Pht. ng ngh rng c Th Tn l mt v Pht cao qy v l mt thi t phong nh. S d Th Tn thuyt php cho ai v ngh l th ch ca Ngi. Nu by gi phi thuyt php cho ta, Ngi s nhc mt thm. V l do , Trng gi Cp C c khng h tha hi Pht. Nhng khi ng va ngi xung, c Pht ngh: "Trng gi ny bo tr cho Ta khi Ta khng cn bo tr. Ta tri qua bn a-tng-k v trm ngn kip thnh tu o qu. Mi tc eo y trang sc Ta ct b, i mt Ta vt i, mu tht tim Ta cng nh b tn gc. Con Ta, v Ta thn thit nh chnh mng sng, Ta cng t b, ch v mun em chnh php n cho chng sanh. Ngi ny bo tr cho Ta khi Ta khng cn bo tr". Ri c Pht thuyt mt bi php.

Lc y c nm mi triu trong s by mi triu c dn thnh X-v nghe xong lin xin lm t ti gia ca Pht. Cn li hai mi triu cha tin o. Cc c s t ca Pht c hai nhim v: trc ng bt cho ch Tng, sau ng cm hng hoa v cng vi ti t mang y phc, thuc men, thc ung i n c Pht nghe php.

Mt ngy n, Mah Pla trng thy cc c s i n tnh x vi hng hoa trn tay, anh ta bn hi:

- Cc v i u vy? V c tr li: - i nghe php. - Cho ti i vi. Ri anh ta i theo h n nh l c Pht v ngi bn ngoi vng php hi. Khi ch Pht thuyt php, cc Ngi lun ty theo cn c ca thnh chng tng

ngi mt, xem ngi no thch hp quy y, th gii hoc xut gia. Ngy hm y, c Pht n cn c Mah Pla v thuyt php cho anh ta. Ngi gii thch rnh r, theo th lp tng vn v tr tu, b th, gii lut, s sanh thin, nghip bo, s ngu si v u trc ca dc lc, v v phc lnh ca hnh xut gia.

Gia ch Mah Pla ch tm lng nghe. Anh nhn nh khi con ngi t gi ci i sang bn kia th gii, chng c th em theo con ci hay ti sn; hn na, c thn ny cng chng i theo c, vy sng i tc gia c li g? V anh nh xut gia. V th cui thi php, Mah Pla n bn c Pht xin gia nhp Tng on.

c Pht hi: - Con cn thn nhn no khng, vic xut gia c ng php? - Bch Th Tn! Con cn mt em trai. - Vy th hy bo tin cho em con. Mah Pla hoan h tha: - Xin vng.

Ri cho Pht tr v nh, gi em n bo: - Ny ch! Mi ti sn trong nh, ng sn v bt ng sn, anh giao ht cho ch,

hy bo qun. Ngi em ngc nhin hi: - Cn anh th sao? - Anh s theo Pht, gia nhp Tng on. - Anh ni g vy, anh thn yu? Khi m mt anh chm lo cho em nh m, n cha

mt anh li thay cha. Nh anh y ca ci, chc chn anh s lm c vic thin d sng i ti gia. Xin anh ng xut gia.

- Ny ch, sau khi nghe Pht thuyt php, anh khng mun sng i ti gia na. c Pht ging rt hay trong phn u, phn gia v phn cui. Ngi nu ln mt cch chnh xc v ng n ba tnh cht ca cc php: v thng, kh v v ng. Anh khng th hnh tr trn vn gio php nu cn bn bu vic nh. Anh phi xut gia em !

- Anh i! Anh cn tr lm, lc gi hy i tu. - i n gi thnh lo khm ! Tay chn lm khm, khng lm g c theo

mnh, li thm con chu m . Khng, anh khng th nghe li ch c. Anh s lm trn bn phn T-kheo.

Tui gi tay yu run chn Tu sao c na khi thn mi mn? Anh s i tu, d ch cn tr cch g. Mc ngi em than khc, Mah Pla i n gp Pht v xin xut gia vo Tng

on. c thu nhn v tu hc, Mah Pla tri qua nm ma h vi thy T v Gio th. Mn h th nm v lm l gii h xong, thy n ch Pht, nh l v tha hi:

- Bch Th Tn! Nng theo Th Tn con c bao nhiu bn phn tu tp phi th tr?

- Ny T-kheo! Ch c hai l Php hc v Php thin. - Bch Th Tn! Th no l Php hc? V th no l Php thin? - Php hc l hiu bit Pht ngn ty theo cn c mi ngi, phi thng sut mt

hoc hai b A Hm, hay ton b Tam Tng kinh in, thuc lng, c tng v ging dy. Cn Php thin s dn n qu v A-la-hn. Thin nh i hi mt i sng m bc, a thch ni vng, lun chuyn nim v lo v t, v khai trin Minh st tu bng s n lc bn b.

- Bch Th Tn! V con ln tui mi xut gia, con khng th lm trn bn phn i vi Php hc, nhng con c th lm trn bn phn i vi Php thin. Xin dy cho con thin nh.

Pht dy cho thy php tu dn n qu v A-la-hn. Thy nh l c Pht v tm c su mi v T-kheo cng i vi mnh. Thy i khong hai mi dm (tm mi cy s), n mt lng rng ln gn bin gii, v c on vo lng kht thc. Dn lng

thy cc v oai nghi chnh t, lm trn bn phn tng s v li d thn cn nn sanh lng qu knh. H mi cc thy ngi, dng nhng thc n ngon.

Ri h hi: - Tha ch Tn gi, cc v i u? - Ny ch thin tn, chng ta i n mt ch n c thch hp. Dn lng khn ngoan t hiu rng nhng v T-kheo ng knh ang tm ch an c

trong ma h. H thnh cu: - Nu ch Tn gi bng lng y sut ba thng h, chng con xin quy y v th

gii. Ngh rng nh nhng th ch ny tr gip tu ra khi sanh t lun hi, cc thy

ng thun li. Dn lng dng ngay mt tnh x, xy khu vc ban m v khu vc ban ngy, dng cng ln ch Tng. Cc T-kheo ch c vic u n vo lng kht thc. C mt y s pht tm n tnh x cha bnh, ng trnh ln ch Tng nguyn vng ca mnh:

- Ch Tn gi! Ch no ng ngi u khng trnh khi bnh tt. Nu c ngi bnh, xin nhn ti n cha tr.

Ngy u h, Trng lo Mah Pla gi tt c T-kheo li hi: - Cc huynh , sut ba thng h cc v s tu trong my oai nghi? - Trong bn oai nghi, bch i c. - Nhng c thch hp khng, cc huynh ? Chng ta phi tht chnh nim, chnh v c Pht ch dy Php thin m chng ta

n y hnh tr. S d chng ta c ch Pht gia h chng do nh di tr hai mt, m chnh do hnh tinh tn tu tp. Bn th kh sanh, lo, bnh, t ang ch ngi gii i tn tm, l cnh gii h ra vo quen thuc nh nh ring ca mnh. V th, cc huynh hy chnh nim.

- Cn Ngi, tha i c? - Ti ch dng ba oai nghi. Ti s khng t lng nm. - Tt lm! Tha i c, hy chnh nim! Sau thng th nht Trng lo Mah Pla, ngi t nguyn khng ng, bt u

thy nhc mt. Nc mt chy ra t mt thy ging nh t chic bnh b. Sut m di, thy dc ht thn tm ngi thin, v ch n sng thy mi vo liu ngi ngh. n gi i bt, ch Tng n ch Trng lo tha:

- Bch Trng lo! n gi i kht thc. - Tt lm, huynh , hy ly y v bt. Bo h ly y bt ri, chnh thy cng ln ng. Cc T-kheo thy thy chy nc

mt, hi: - C vic g vy, tha i c? - Gi lm xn mt ti. - Sao ta chng mi y s, tha i c? Chng ta s nhn ng ta n.

- Tt lm. Cc T-kheo bo tin cho y s. ng ch mt th thuc gi n. Trng lo thoa

thuc m vo mi v vn ngi nh thng l. Ri Ngi vo lng. Y s gp Ngi hi thm: - Tha Tn gi, con nghe ni gi lm Ngi b au mt? - ng th, thin tn . - Tha Tn gi, Ngi c thoa vo mi thuc con ch v gi n khng? - C, thin tn . - By gi Tn gi thy th no? - Vn au nhc nh trc. Y s bn tn bn nghi, thuc mnh gi n ch thoa mt ln l khi bnh, v sao

Tn gi khng ht au? ng bn hi tip: - Khi thoa thuc Ngi ngi hay nm? Trng lo im lng. Mc cho y s hi i ba phen, Ngi vn khng ni mt li. Y

s khng bit lm sao gii quyt, ch cn cch cho Ngi v n tnh x xem xt ch . Liu ca Trng lo ch c li kinh hnh v mt ch ngi, khng c ch nm. Y s

thc mc: - Tha Tn gi, khi thoa thuc Ngi ngi hay nm? Trng lo vn im lng. - Tha Tn gi, xin Ngi ng lm vy. Vic tu tp ch c th tin hnh khi no

thn th c chm sc cn thn. Ngi c nm khi thoa thuc khng? Y s hi i ba ln, Trng lo mi tr li: - Hy v i, Y s. Ti s hi li v quyt nh vic ny. Trng lo khng c ai thn thch c, vy th Ngi hi vi ai? Ngi ch bn

vi chnh mnh: "Ny Plita, thy qu con mt hay qu Pht o? Trong vng lun hi khng manh mi, bit bao ln thy khng c sng mt. Trong v s mun ngn c Pht ra i, thy khng gp c mt v no. Gi y trong ma h ny, thy quyt khng nm sut ba thng. Vy c cho i mt b h. Ch lo gi gii lut, ng gi con mt".

V khin trch thn, Ngi c bi k sau: Mt tai nay hng ri, C thn ny na cng thi khng cn. l chuyn mi mn thn y, Plita, sao vn tn tm? Mt tai ny ht mong, C thn ny na chng trng lu di. l chuyn hoi h thn y, Plita, sao vn tn tm? Mt tai nay tiu tan, C thn ny na tan hoang cn no!

l chuyn h hao thn y, Plita, sao vn tn tm? T khin trch mnh vi ba cu k xong, Trng lo thoa thuc ln mi, li tip

tc ngi nh trc, ri Ngi vo lng kht thc. Y s trng thy hi: - Tha Tn gi, Ngi c thoa thuc vo mi? - C. - Ngi thy th no? - Vn au nh trc. - Tha Tn gi, Ngi c ngi khi thoa thuc hay nm xung? Trng lo im lng. Y s hi li my ln, Trng lo vn khng ni mt li. Y s

bo: - Ngi khng chu lm iu phi lm lnh bnh. V vy Ngi khng nn xin

thuc, v ti cng s khng ch thuc cho Ngi. Ti khng cn cch no hn. B y s t chi cha bnh, Trng lo tr v tnh x, t dn d: "T-kheo, du cho

thy b y s t b, ch t b t th ngi ca mnh". Nh con bnh nan y, Y s thi cha tr, Chc chn gp t thn, Plita, sao cn tn tm? T khin trch mnh vi bi k trn, Trng lo li tip tc thin nh. Vo cui

m i mt Ngi m hn, cc lu ng thi ht sch. Ngi chng A-la-hn an tr trong an lc ca Minh st tu. Ri Ngi vo liu ngi ngh. n gi kht thc, cc T-kheo n bn Trng lo tha:

- Bch Tn gi, n gi chng ta i bt. - n gi ri , ch hin hu? - Tha vng. - Th th cc thy hy i. - Cn Ngi, tha Tn gi? - Mt ti m. H nhn vo mt Ngi v mt h m l: - ng lo ngi, chng con s sn sc Ngi. H an i Trng lo, v sau khi xong bn phn hnh thin, h vo lng kht thc. Khng thy Trng lo, dn lng hi thm: - Bch qu thy, Tn gi Trng lo ca chng con u? Khi r s vic, h gi cho v cng dng Ngi. Sau , tng ngi mt em

thc n n nh l Trng lo, ln mnh di chn Ngi, khng ngt than khc. Ri h an i Ngi:

- Tha Tn gi, xin ng lo lng, chng con s sn sc Ngi.

T , dn lng u n gi cho n tnh x. Trng lo thng rn nhc su mi T-kheo, v cc T-kheo u tun hnh theo li Ngi, nghim chnh n ni vo ngy gii h tt c u chng A-la-hn v c thn thng.

Cui ma an c, v mun gp Pht, cc T-kheo tha vi Trng lo xin i. Trng lo khng trnh khi m chiu: "Ta nay sc yu, trn ng v li i qua khu rng c nhiu ma qu. Nu ta cng i, cc thy s nhc cng v khng th kht thc. Ta s h i trc".

V Ngi bo: - Cc thy hy i trc. Cc T-kheo thc mc: - Nhng cn Tn gi? - Ti m yu, ng i phi bng qua khu rng c nhiu ma qu, nu ti cng i

cc thy s nhc cng. Cc thy hy i trc. - Khng c, tha Tn gi. Chng con ch i cng Ngi. - Xin cc thy ng lm th, ti chng vui lng. Nu em ti gp cc thy v hi

thm ti, hy bo l ti m mt, n s gi ngi n v dn ti v. Hy nhn danh ti cho mng ng Thp Lc v tm mi v i Trng lo.

Ni xong, Tn gi bo h ra i. Bt buc phi ln ng, cc T-kheo nh xin php Trng lo vo lng kht thc ri ln ng.

Dn lng mi ngi, dng thc n, nn n li; nhng bit cc T-kheo phi v gp Pht, h nh khc lc tin a. Du hnh mt thi gian, cc thy n K Vin v nhn danh Trng lo cho mng o s cng tm mi v i Trng lo. Xong cc thy i kht thc, qua nh gia ch em ca Trng lo. Gia ch nhn ra cc thy ngay, thn mt n tip, mi ngi v hi thm Trng lo.

Cc T-kheo k li nhng g xy ra. Ngi em ln mnh trn t, than khc mu mo, khng bit phi lm sao by gi.

Cc T-kheo v v: - Trng lo mun c ai n a Ngi v. - Tha, y l Plita, con ca ch con. Xin gi n i!. - n i khng n v ng nhiu nguy him. Nu cho n xut gia th an ton

hn. Ngi em bng lng. Th l cc thy lm l xut gia cho chng trai, dy anh ta cch thc p y v.v..

trong vng hai tun, ri ch ng cho anh ta i. Bng qua nhiu lng mc, mt hm thy Sa-di tr gp mt c gi ti cng lng

v hi thm: - Cho c, c c bit mt tu vin n c no gn y khng? - Tha Tn gi, c. - Ai sng ?

- C mt Trng lo tn Plita. - Hy ch cho ti ng n . - Tn gi l ai? - Ti l con ca em gi v y. C gi lin dn thy n ni n c. Thy ti nh l Trng lo, v trong hai tun

lm bn phn t vic ln n vic nh i vi Trng lo, chm sc Ngi tht tn ty. Ri thy ngh vi Trng lo:

- Tha Tn gi, cu ca con mong c gp Ngi. Chng ta hy tr v. - Tt lm, hy nm ly gy ca ta. V nh th tay khng ri gy, c hai ngi mt gi mt tr i vo lng. Dn lng

tm ht cch thuyt phc Trng lo li nhng v hiu, h nh khc lc a i mt on ng. H i n ngi lng k cn ven rng tn l Katthanagara, v ln bc ra khi lng.

Bng t xa ct ting ht ca mt c gi ang gom ci. Thy Sa-di cht cm thy yu mn ngay ting ht trong tro (c Th Tn tng dy: "Ny cc T-kheo! Cha tng c m thanh no khc thu nhip con tim ngi nam bng ting ngi n"). V qu xao xuyn thy lin bung u gy ra tha vi Trng lo:

- Tha Tn gi, ch con mt lt. Con bn mt cht vic. Ni xong thy tt t i v hng c gi. Trng thy thy, nng ngng ht v thy

phm gii t hnh vi c gi. Trng lo i thy Sa-di hi lu cha thy tr li, on ngay c iu bt thng, c ting ht ph n v ch Sa-di li i lu qu, chc phm gii ri.

Thy Sa-di sau tr v bn Trng lo, hi h gic Ngi tip tc ln ng: - Thi ta i, tha Tn gi. Trng lo nghim ging: - Ny Sa-di, con phm ti phi khng? Thy im lng, v d c hi ln na thy vn nn khe. Trng lo rn tip: - Mt k ti li nh ch khng bao gi c nm u gy ca ta. Thy Sa-di qu n nn, ci chic y vng, khoc o th tc, ci u nhn li: - Tha Tn gi, trc y con l thy tu, nay tr li lm c s. Con i tu chng

phi do tn tm, ch v s nhng bt trc dc ng. Gi th chng ta i thi. Trng lo vn khng i : - Mt k xu c, d l bc xut gia hay ti gia vn l k xu c. Khi l Sa-di ch

khng gi c phm hnh, th liu ch c l ngi tt khi lm c s khng? Mt k ti li nh ch khng bao gi c nm u gy ca ta.

-Tn gi ! ng y ma qy, Ngi li m, lm sao Ngi li y c? - Ch ng lo vic y. Ta c nm cht y hay i u chng na, cng khng c

g quan trng. Ta khng i vi ch.

Ni xong, Trng lo ngm on k sau: i nh sng mt ta mt! Con ng di mt mi xit chi. i cng vi k ngu si, Th rng nm xung chng i, khng mng. i nh sng mt ta mt! Con ng di mt mi xit chi. i cng vi k ngu si, Th rng phi cht, chng i, khng mng. Ch nghe nhng li ny, hi hn, nghn ngo, ct ting than: - Con phm mt ti gh gm, mt li lm kinh khng. Ri khc lc vn vo i tay, ch lao vo rng mt dng. c hnh ca Trng lo lm cho ngai vng Thch di su mi dm, rng

nm mi dm, dy mi lm dm, rc r mu hoa hng , t ng h thp khi Thch ngi, vng cao khi Thch ng, bng nhin nng bng ln. Thch git mnh khng hiu ai c th ht ngi ra khi ngai nh th ny, v quan st th gian, vi thin Nhn Ngi thy Trng lo. Ngi xa k rng:

Thch c ngn mt, Lm thanh tnh mt thn. Pla ght ti li, Lm thanh tnh tm thn. Thch c ngn mt, Lm thanh tnh mt thn. Pla sng gii lut, An lc trong o tm. Thch t nh: "Nu ta khng n gip mt Trng lo gh tm ti li v tn

sng gii lut nh vy, th u ta s b lm by mnh. Ta s n gip Ngi". Vy l: Thch c ngn mt, Thng lnh ht ch thin, n ngay trong khonh khc, Bn Cakkhupla. V Thch bay n Trng lo. Khi n gn, Ngi ko l chn.. Trng lo bn

hi: - Ai ? - Ti, mt b hnh. - Ny thin tn, ngi i u vy? - n X-v, tha Tn gi. - Hy tip tc l trnh.

- Nhng tha Tn gi, Ngi i u? - Ti cng n . - Tt qu, vy th chng ta cng i. - Ny bn, ti m yu, i vi ti bn s chm tr. - Ti khng c vic g gp. Hn na nu i vi Ngi, ti s c cng c v

lm mt trong mi iu thin. Ta hy cng i, tha Tn gi! Ngh rng y l mt ngi ngoan o, Trng lo bng lng: - Tt lm, hy nm ly u gy ca ti. Thch y li v lm php thu ngn on ng h n K Vin kp trong

chiu y. V ri ting kn, trng v nhng nhc c khc ni ln bn tai, Trng lo ngc nhin:

- Ting y u? - X-v. - Ny thin tn, ln trc ti i lu lm mi n, sao k ny nhanh vy? - Tha Tn gi, ti bit mt li i tt. Trng lo hiu ngay y khng phi l ngi thng m l mt v tri. Phm thin c ngn mt, Thng lnh ht ch thin, Thu ngn i khong cch, n X-v tht nhanh. Ri Thch dn Trng lo n mt tp lu bng l v c, ni ngi em ca

Trng lo dng ring cho anh mnh tm, Trng lo ngi trn ging, v ha thnh anh bn n thm ngi em. Anh bn ny ku ln khi n nh:

- Bn Pla! Pla cho bn: - G vy bn? - Anh c bit Trng lo v cha? - Cha! Ngi v tht sao? - Qu vy, ti va t ni n c v, thy Trng lo ang ngi trong lu ca anh. Ni xong anh bn ra i. V gia ch bn i n lu c. Va trng thy Trng lo, anh gieo mnh xung

chn Ngi, ln trn t khc lc: - Con bit m, Trng lo! V th con khng mun ngi i tu. Hn huyn thm hi xong, gia ch bn tr t do cho hai n l, cho chng xut gia

lm t Trng lo trng nom Ngi. Anh dn d: - Nh v lng ly cho v thc n, chm lo sn sc Trng lo. Hai tn Sa-di chm sc Trng lo ht sc tn ty, lm cc bn phn t vic

ln n vic nh.

Ngy n, mt nhm thy T-kheo x khc n knh ving Pht. Sau khi l Pht v thm tm mi i Trng lo, h i tham quan tnh x. n tht ca Trng lo Cakkhupla h bn nhau n vn an Ngi. Chiu hm h nh vo thm, nhng mt cn bo d di ni ln, h nh quay v v hn sng hm sau tr li. Cn ma ln ko di sut canh mt, n canh hai th dt. Trng lo, mt con ngi giu ngh lc quen kinh hnh, ln xung hng hin vo canh nm, v v tnh gim cht rt nhiu cn trng b ln ngn trn nn t m. Cc thy T-kheo ng ti khng qut dn sm, nn khi cc thy T-kheo xa n thm Trng lo, thy loi cn trng nm cht ri rc ngoi hng hin. H kinh ngc ln ting:

- Ai bc i trn li ny? V c tr li: - Tha Tn gi, Thy chng ti. H bc bi ni: - Xem mt T-kheo ka! Khi ng y sng mt th nm ng v khng to ti. Cn

by gi m mt li ngh: "Ti s kinh hnh". V git chng y cn trng. ng y ngh mnh lm ng, nhng tht chng ng t no.

Ri h b i v bch vi Pht: - Bch Th Tn! Trng lo Cakkhupla ngh "Ti s kinh hnh", v git hi

nhiu cn trng. Th Tn gn hi li: - Nhng cc ng c thy ng y git khng? - Tha khng thy. - Thc s cc ng khng thy ng y git, cng vy, ng y khng thy cn trng.

Ny T-kheo! Ngi gii thot cc lu hoc, khng cn st sanh. - Bch Th Tn, v y chc chng A-la-hn, vy do u m b m? - Ny cc T-kheo, l v li lm trong mt kip qu kh. - Sao th, bch Th Tn, v y lm g? - Cc ng hy lng nghe! Chuyn qu kh A. Ngi n B V ng Thy Thuc c c. Thu xa, khi vua Ksi ln ngi Ba-la-ni, c mt thy thuc i do xm lng

cha bnh. Gp mt ngi n b au mt, ng hi: - B sao vy? - Ti khng thy r. - Ti s cha cho b. - Xin thy lm n cha gim. - B s tr cng cho ti th no? - Nu thy cha c cho ti mt sng v khe mnh li nh xa, ti v lun c

con trai con gi ti s hu h thy.

- Tt lm. Ri ng k toa cho thuc. Ch sau mt ln dng thuc, i mt ca ngi n b

sng li. Hnh phc va n nhng li km theo ni lo u mi ln vn trong u: "Mnh ha lm n l cho ng thy, c cc con mnh cng phi lm. Nhng xem ra lo y chng t t u. Ch! Lm sao by gi y? Phi tm cch gt lo mi c". Kp n lc thy thuc tr li hi thm bnh tnh, b lm ra v kh s:

- Trc y mt ti au t, nay li au d di hn bao gi. ng thy on ngay l b ta mun la mnh qut tin cng cha bnh. ng tc

gin lm bm: "c ri, ta chng cn m tr cng, ta s cho m m lun". V ng b i ngay khng ni mt li, trc cp mt ng ngc ca ngi n b tht ha.

ng thy thuc v nh, k li cho b v nghe cho h tc. V ng lng thinh, cn ng th tc tc bo ch mt th thuc m khc, mang n cho ngi n b v dn thoa vo mt. Ngi n b lm theo chng cht nghi ng v nh sng i mt vt tt.

ng thy thuc chnh l Cakkhupla. (Ht Chuyn Qu Kh) - Ny cc T-kheo! t ta lm c nn b c nghip theo ui mi mi, v vic c

i theo ngi lm c nh bnh xe ln theo chn con b ko xe. K chuyn xong, ng Php Vng, nh mt v vua ng du n bng con trin

hong gia ln sc d c nim phong, tuyn c bi k sau: (1) dn u cc php, lm ch, to. Nu vi nhim, Ni ln hay hnh ng, Kh no bc theo sau Nh xe, chn vt ko.

* 2. Khc i Nhng Chuyn Trn Tri Php c th hai cng bt u bng cu: dn u cc php, lm ch, to. Nu vi thanh tnh, Ni ln hay hnh ng, An lc bc theo sau, Nh bng khng ri hnh. Do Pht dy ti thnh X-v, t cu chuyn Matthakunddali. Ti nghe nh vy: Ti X-v c mt B-la-mn tn l Adinnapubbaka, c ngha l

"khng cho", v ng ta khng h cho ai vt g. ng c mt a con trai duy nht ht sc cng qu. ng mun cho con mt mn trang sc, nhng bit rng h giao th bc

chm tr th phi tr tin cng, nn ng t tay p mng ming vng, g thnh mt i hoa tai sng bng eo cho con. Do y m con ng c tn l Matthakundali, ngha l Hoa Tai Sng Bng.

Ln mi su tui, con ng b bnh vng da. B m trng thy nng rut, hi ng mi thy thuc n cha bnh. Tuy thng con ng vn lng khng, khng mun i, nn tm cch thi thc vi b v:

- B ! Nu gi thy thuc n, ti phi tr cng bng la go, kho lm s hao ht. B sao khng n vic bo qun ti sn cho ti cht no!

B m vn mt mc lo lng cho con: - Vy th phi lm sao? ng phi tnh sao cho con ti ch? - Yn ch! Ti s sp xp sao cho chng tn xu no. Th l ng i n tng thy thuc, tm cch hi on hi ren cho ra phng thuc

tr bnh cho con ng: - Ny ng anh, nu gp mt ngi b bnh nh vy.. nh vy..., thng th ng tr

liu ra sao, cho ung thuc g? H lin k ra cc th v cy, tn cy, tn khc.. Th l ng i kim th v cy,

l rng.. mang v sao ch thuc cho con. Nhng du lm ht cch, bnh trng a con cng ngy cng t. Cui cng ht phng cu cha, ng mi hn mt thy thuc n. Nhn thy chng trai qu yu, thy thuc kho lo t chi:

- Ti ang bn mt vic quan trng, xin mi mt v khc n cha tr. Ti rt tic. V ng vi vng ri khi nh. Thy con mnh gn cht, tuy c au bun nhng vn khng qun tnh keo kit, bo

bo gi ca, ng ra lnh mang con ra khi nh, t nm trn thm, v s nhng ngi n thm con mnh s dm ng lun ti sn trong nh.

Hm y, t sng sm, c Th Tn xut nh i Bi, v tm xem nhng ai c lp nguyn trong i ch Pht trc, nhng ngi cn lnh trn y, nhng o hu c th xut gia, Ngi qun st vi Pht nhn m rng n mi phng th gii, v thy Matthakundali ang nm hp hi ngoi thm nh. ng o s bit ngay l anh ta va t trong nh c khing ra t nm , v cng bit rng anh ta c nhn duyn vi Pht, t nim tin ni Pht, s cht v s ti sinh ln ci tri th ba mi ba, sng trong lu i bng vng, c mt ngn thin n theo hu. B-la-mn s thiu xc con, ri i quanh bi thiu khc lc. V tri s t ngm mnh thn cao ba dm, c trang im vi su mi xe y p trang sc, c ngn thin n vy quanh. V y thc mc khng bit do cng c g m c qu bo th thng nh th, v ri v y bit l do tn tm. Ri v y thy cha mnh trc y khng chu lo thuc thang cho mnh, nay ang i trong bi thiu than khc. V y lin quyt nh s lm cho cha thay i tm tnh.

V tri xc ng v cha, s ha hnh thnh Matthakundali i n bi thiu, gieo mnh xung t khc lc. ng B-la-mn s hi:

- Ngi l ai?

V tri s tr li: - L Matthakundali, con ca cha. - Con ti sinh u? - tng tri th ba mi ba. ng B-la-mn s hi tip: - Con lm cng c g m c? - Nh tin Pht. Ngi B-la-mn cha tin hn, s hi li Th Tn: - C ai do tin Pht m c sanh thin khng? Th Tn s p: - Chng phi c hng trm, hng ngn hay hng trm ngn m v s ngi u

c. Ri Th Tn s c mt on Php C. Cui on Php C s c tm vn bn

ngn ngi c Php nhn thanh tnh. Matthakundali s chng qu D lu, c B-la-mn Adinnapubbaka cng chng qu y. Nh vy nh chng trai u t ny m nhiu ngi c Php nhn thanh tnh.

c Pht bit r nh k trn, nn hm sau v sinh xong, Ngi i gia mt on T-kheo vo thnh Xa-v kht thc, v trn ng i Pht gh nh ngi B-la-mn. Lc y Matthakundali ang nm quay mt vo nh. Pht bit anh ta khng trng thy Ngi, bn phng mt lung ho quang. Chng trai ngc nhin khng bit l nh sng g, quay mt ra nh hi th nhn thy c Pht, lin tha thnh:

- V ng cha ngu xun nn con khng c n hu n vi c Pht tn qu, cng khng c hu h Ngi, bt hoc nghe php. Gi y tay con cng khng nhc nhch c, con chng lm g c na!.

Ni vy ri anh ta t trn lng tin ni Pht. c o s hoan h bo: - Vy l ! V Ngi bc i. Khi c Pht xa dn khi tm mt, chng trai tt th trong tn tm. V nh va

ng dy, chng ti sinh vo ci tri, y nh Pht thy bit trc. V khi ngi B-la-mn gp li chng ng khc ti bi thiu, c k hi l do:

Trang sc sang trng, bng tai eo vng chi, Mang vng hoa c khm g n hng, Vn bn tay v khc lc thm thng, Sao anh kh gia rng su nh th? Chng trai p: Chic xe nga qu - thn ti Sng chi bng vng nguyn khi, Bnh xe tm khng ra ni,

au bun ti s cht thi! Ngi B-la-mn: Bnh xe y bng vng hay bc? Bnh ng hay ngc qu kim cng? Ni cho ta nghe tht r rng, Ta s kim cho chng y . Chng trai l lng v thi ca ng B-la-mn, lc trc con au th bn xn

khng dm mi thy thuc n cha tr, nay thy mnh ging con ng y th khng ngi tn km, ha kim bnh xe cho mnh d bng vng, kim cng hay bc ng; do v mun trn chc ng ta, anh hi:

- Cp bnh ng lm cho xe ti ln chng no? - Ln nh ngi mun. - Ti mun c mt tri v mt trng lm bnh xe, hy cho ti i! Chng bo Ba-la-mn: i! Trng tri l cp sinh i gia ngn. Xe ti nguyn khi bng vng, C thm i cnh r rng bit bao! Ngi B-la-mn tr li: Ngi tht l mt k ngu i kim th xa m Ta e rng ngi s cht Tri trng h d c ru? Nhng chng trai vn li: - Nhng ai ngu hn? Ngi khc i th hin hu hay ngi khc i th khng

hin hu? Tri trng rng r n i, y kia u thy chng khi no lm. Con ng cht chng cn trng, Ai ngi ngu ngc khc mong sut ngy? Nghe xong, ngi B-la-mn nh bng tnh, thy chng trai c l, ng kt lun: Trong hai k khc than thm thit Ta, ngi ngu khn xit chng sai Trng kia, tr mi khc i Nh ta mong gp con trai cht ri. Ht c au bun nh chng trai gii thch nn ngi B-la-mn khen ngi: Ti nh ngn la chy hng Ti thm du m c ngng c no Ngi nh mt trn ma ro

Tiu tan su kh lng no vui hn? Mi tn au u su thng Nh ngi nh b ht vng ly phin Ti nay vui v an nhin Khng cn bun khc, li khuyn ghi lng. Ri ngi B-la-mn hi: - Anh l ai? L tri, Cn-tht-b, Hay Thch th thng? L ai? Con ca ai? Lm sao ti bit ng? Chng trai p: Ti l ngi ng khc than, L con ng, chy tan ni ny. Nh lm vic phc, qu thay! Dt hi lin sanh ngay ci tri. By gi ngi B-la-mn hiu ht t s, nhng vn cn mt im thc mc: Lc con cng ti nh T ti cng chng b ra cng dng n chay cng chng c lun Cng c no c khin con ln tri? Chng trai tr li: Khi ti nm ti nh au nhc v bnh trm kha May mn c trng thy Pht Ngi khng dc vng, nghi ng An vui, tr tu cao tt. Lng tin trong ti pht ra Ci u chp tay qu ngng. Sanh ngay ci tri ba mi ba. Nghe chng ni, ngi B-la-mn thn tm trn ngp vui sng, nn ct ting tn

thn: K diu thay! Mu nhim thay! Knh l c qu bo ny Hoan h v y tin tng Ti quy y Pht hm nay. Chng trai p t: - Hm nay quy y Pht, Php, Tng vi tn tm, ng hy lnh th nm gii, gi gn

nguyn vn khng sai st:

* Khng c git sinh mng k t pht ny. * Khng ly ca khng cho * Khng ung ru * Khng ni di * Chung thy vi v mnh Ngi B-la-mn ng thun v ni bi k: Ny Phm thin cao qu, Ngi mong ti an vui, Ngi mong ti hnh phc, Ti xin vng li ngi. Ngi l thy ca ti, Ti xin quy y Pht, Quy y Php v Tng. T nay thi git hi, Khng ly ca khng cho, Khng ung ru, ni di, Chung thy vi v mnh. V tri, trc khi t gi ng khuyn bo: - Ny B-la-mn, ng c nhiu ca ci. Hy n c o s, cng dng, nghe

php v tha hi. Ri bin mt. Ngi B-la-mn lng vui mng hn h v nh dn v: - B ! Ti s thnh Sa-mn C-m n nh v tha hi. Hy chun b tip n. on ng ta i n tnh x. Khng l Pht v cng chng by t s vui mng c

gp Ngi, ng ng mt bn tha: - Ngi C-m, xin Ngi v chng Tng nhn li thnh th trai ti nh ti hm nay. c o s nhn li. ng lin nhanh chng tr v chun b ti nh cc thc n

loi cng v mm. c o s cng chng Tng n nh ng, ngi ni ch dnh sn, v c ng

cung knh hu h. Mt m ng khng mi gi tu tp khng chm tr. Khi mt ngoi o thnh Pht, s c hai hng ngi t n. Nhng k t kin s t n vi ngh hm nay chng ta s thy Sa-mn C-m bi ri v nhng cu hi ba vy. Cn nhng ngi chnh kin s ngh hm nay chng ta s thy oai lc v s th thng ca c Pht.

c Th Tn th thc xong, ng n bn Ngi, ngi xung ch thp v hi: - Ngi C-m, c ai c sanh thin chng phi v cng dng Ngi hay xng

tn Ngi, cng chng v nghe php hay n chay, m ch do mt hnh vi y lng tn tm? - Ny B-la-mn, ti sao ng hi Ta? Chng phi con trai ng Matthakundali

ni cho ng nghe rng anh ta c sanh thin nh knh tin Ta sao? - Hi no, Ngi C-m?

- Ch chng phi hm nay ng i n bi thiu, v khi ang khc lc ng trng thy mt chng trai cng vt v than khc. V ng chng hi:

Trang sc sang trng, bng tai eo vng chi Mang vng hoa c khm g n hng. Ri c o s tip tc k r rng chi tit cuc i p gia hai cha con v trn

vn cu chuyn ca Matthakundali. Do y m c Pht ni ln on kinh: - Ny B-la-mn, chng phi l mt trm hay hai trm, m c v s ngi do t

nim tin ni Ta m c sanh thin. Thy m ng cha ht nghi ng, ng o s ra lnh: - Phm thin Matthakundali, hy n y vi lu i ca ngi! Tc th Matthakundali hin ra, thn cao gn mt dm vi nhiu trang sc ci

tri. T lu i bc xung, Phm thin nh l c o s ri cung knh ng mt bn. c Pht hi: - Ngi to lp cng c g m c phc bo th ny? Phm thin vi dung nhan th thng. Chiu sng bn phng nh sao tri, Hi v tri oai lc phi thng, Sinh thi lm cng c g th? Pht ni k xong, Phm thin p: - Bch Th Tn, con c phc bo th thng ny do knh tin Ngi. - Ngi c phc bo sanh thin nh knh tin Ta? - Tha vng, bch Th Tn! m ng chim ngng v tr v ng vui mng tht ln: - Oai lc ca ch Pht tht l k diu! Con trai Ba-la-mn Adinnapubbaka c

phc bo nh th ny ch do knh tin Pht, chng phi do cng c no khc! c o s bn thuyt ging: - Tm l gc ca hnh ng, c tt ln xu. Chnh tm iu khin hnh ng.

Bi v vic lm do lng tin theo ngi i trong nhn thin nh bng theo hnh. ng Php Vng, nh mt v vua ng du n bng con trin hong gia ln sc

d c nim phong, tip tc c Php C sau: (2) dn u cc Php, lm ch, to, Nu vi thanh tnh, Ni ln hay hnh ng, An lc bc theo sau, Nh bng khng ri hnh. 3. Chng Mp Tissa N mng ti, nh ti...

Li gio hun ny c o s dy Trng lo Tissa lc Ngi tr ti tnh x K Vin.

Hnh nh i c Tissa l con trai ngi c ca Pht. Xut gia khi ln tui, li thm dng ngi mp mp, Tissa a thch li dng v s tn knh ring cho Pht. Y o ca i c lc no cng git i lng bng, v ng lun lun ngi gia ging ng tinh x.

Mt hm, vi du tng n ving Th Tn v tng Tissa l mt i Trng lo, h xin c c n hu h, chi chn cho Tissa v.v.. i c im lng.

Lc y mt thy tng tr tui hi: - Ngi c my h? Tissa tr li: - Cha c h no c. Ti gi ri mi xin xut gia. Thy tng but ming: - ng T-kheo ti! ng c tng mnh l quan trng. Gp cc v i Trng lo

ny, ng c x chng l mt cht no. Khi h xin hu h ng cc th, ng im lng nhn li. ng li khng t ra mt cht n hn v t cch ti t ca mnh!

Ni ri, v tng bng tay ci tch. Lng kiu hnh ca mt ngi thuc giai cp chin s ni dy, Tissa gt gng: - Cc ng n gp ai? - Chng ti n thm ng o s. - Nhng i vi ta, cc ng cng phi tm hiu xem ngi ny l ai ch? Ta s git

tit dng h cc ng! Ni mt mch cho h hi, ri Tissa i n ch Pht bun ru khc lc. ng o

s thy vy mi hi: - Tissa, sao vy? Sao ng n y tm lem nc mt, su kh th kia? Cc du tng trc y c bn vi nhau khng dm Tissa i mt mnh e gy

nhiu chuyn rc ri, nn i theo Tissa, n nh l c o s v cung knh ngi mt bn.

Tissa nghe Pht hi lin p: - Bch Th Tn, nhng Sa-mn ny lng m con. - Nhng ng ang ngi u? - gia ging ng tinh x, bch Th Tn! - Khi nhng Sa-mn ny n, ng c thy h khng? - Con c thy h, bch Th Tn! - ng c ng dy cho h khng? - Tha Th Tn, khng. - ng c gim c gip h khng? - Bch Th Tn, khng. Con khng gim c cho h. - ng c sn lng phc v h khng? V mi nc ung khng?

- Khng, bch Th Tn! Con khng phc v cng chng mi nc ung. - ng c em ta c n mi ngi v chi chn cho h khng? - Tha khng, Th Tn! - Tissa, ng nn lm cc vic trn i vi nhng Sa-mn ln tui, v ai khng lm

th s khng c quyn ngi gia tnh x. Ch c ng l ng b ry. Hy xin li nhng Sa-mn ny i!

- Nhng h lng m con, Th Tn! Con s khng xin li h. - Tissa, ch lm nh vy. Ch c ng mi ng b ry. Xin li h i! - Con khng xin li h, Th Tn! Cc Sa-mn bch Pht: - ng y tht l cng u, tha Th Tn! c o s tr li: - Ny cc Sa-mn, y chng phi l ln th nht ng y cng u. Kip trc ng

y cng bng bnh nh th. - Chng con r tnh ng ngnh ca ng y trong hin ti, bch Th Tn.

Nhng cn kip trc ng lm g? - Ny cc Sa-mn hy lng nghe! V c Pht k cu chuyn. Chuyn qu kh A. Devala v Nrada Vo thu n, di triu mt v vua Ba-la-ni, c mt nh tu kh hnh tn l

Devala sau tm thng Hy-m-lp-sn v thnh kim mui v gim. ng cng mun v gn thnh ph trong bn thng ma ma.

Gp hai ch b ni cng thnh, ng hi: - Cc Sa-mn n thnh ph thng ng m ti u? - Ni nh ngi th gm, tha Tn gi. Th l Devala i n nh ngi th gm, ng trc ca hi: - Gia ch! Nu ngi bng lng, ti s ngh li mt m trong nh ngi. Th gm m rng ca mi: - Ban m ti khng lm vic, nh li rng: xin Tn gi c ng ti y. Devala va vo nh v ngi xung th c mt n s khc tn Nrada cng t Hy-

m-lp-sn n xin t tc. Ngi th gm, vi lng t t v hiu khch i vi cc Sa-mn, lo lng khng bit v n s n trc c chu ng chung vi v mi n hay khng, nn kho lo bo Nrada:

- Nu v n s n trc ng th xin mi Ngi. V Nrada Nrada n gp Devala ni: - Tha thy, nu thy ng lng, ti xin ng li y mt m. Devala hoan h: - Nh cn rng, xin mi thy vo v ng li mt bn ny.

Ri Nrada bc vo, ngi pha sau Devala. H cho hi nhau mt cch thn thin. n gi ng, trc khi nm xung, Nrada cn thn ghi nh ch ca Devala v v tr ca ra vo. Nhng Devala, thay v ng ng ch ca mnh, li nm ngay gia li i. Hu qu l khi Nrada bc ra ngoi ban m, ng p nhm bm tc ca Devala. Tc th nh kh hnh la tong ln:

- i! Ai dm ln bm tc ta? Nrada t tn tr li: - Tha thy, ti. Devala, ging nng ny tip tc la: - o c gi! Ngi l rng r. Ngi p ln tc ta! - Tha thy, ti khng bit thy nm y. Xin th li cho ti!. Ri Nrada bc ra, li Devala mt mnh khc lc nh b ai bp v tim. Cha ht. Sau , Devala xoay ngc ngi li, nm xung, t u vo ch ban

ny chn, c Nrada gim ln mnh. Nrada bc vo, lng dn lng hi ny mnh l xc phm v o s, ln ny

mnh s i m di chn ngi. Tt nhin l khi va bc vo, Nrada dm ngay ln c Devala. Tc th Devala

ht m ln: - Tri! Ai ? Nrada vi vng ni: - Tha thy, ti. Devala ln ny cng ku to: - o c gi! Ln u ngi dm ln tc ta, ln ny ngi p ln c ta. Ta s

nguyn ra ngi! - Tha thy, ti khng ng b khin trch. Ti khng bit thy nm pha ny.

Khi bc vo ti ht sc d dt, t nhc nh phi cn thn, i pha di chn o s, trnh xc phm ngi. Xin thy th li cho ti!

Devala vn la oai oi: - o c gi! Ta s nguyn ra ngi. - ng lm vy, tha thy! Mc nhng li thit tha xin li ca Nrada, Devala vn ra tip: - Mt tri c ngn tia sng, c trm nh la xua tan bng ti. Sng mai vo lc mt

tri mc, u ngi s v lm by mnh. Nrada p: - Thy, ti gii by ht li l khng phi li ti ti, thy vn chng chu nghe.

u k c li s v lm by mnh ch khng phi u ngi v ti. Tc th Nrada c li nguyn sau: - Mt tri c ngn tia sng, c trm nh la xua ta bng ti. Sng mai vo lc mt

tri mc, u ngi s v lm by mnh.

n s Nrada c i thn thng, c th thy sut tm mi tiu kip: bn mi tiu kip qu kh v bn mi tiu kip tng lai. V vy ng thy li nguyn s rt trng ngay ng thy kh hnh bn mnh. ng cm thy thng xt, v v vy lm php khng cho mt tri mc.

Khng thy mt tri mc, dn chng t tp trc cng cung vua, rn r: - Tu i vng, mt tri khng mc na! Ngi l vua, lm sao cho mt tri mc

gim chng ti vi! Nh vua xt li nhng hnh ng, li ni v ngh ca mnh, thy chng c iu

g sai tri, nn khng hiu nguyn nhn no mt tri khng mc. Nh vua suy on rng y c th l do tu s ci c bt ha vi nhau nn hi thm, v lin cm uc i n nh th gm ci cho Nrada, cung knh ngi xung mt bn v ni:

- Bch ngi Nrada, dn x Dim-ph- khng th sinh hot nh bnh thng. Ti sao bng m bao trm th gii? Xin tr li cu hi ca ti.

Nrada k li ton b cu chuyn v hu qu ca li nguyn. Vua hi tip: - Nhng tha Tn gi, lm sao ng ta c th thot cht? - ng y s thot cht nu xin li ti. Vua bt Devala phi xin li Nrada. Nhng Devala mt mc ngoan c: - Tu i vng, ng bn ny dm ln tc ti v p ln c ti. Khng i no

ti thm xin li o c gi ! Vua vn khn thit yu cu Devala: - Xin li i, Tn gi! ng lm nh vy! - i vng, ti khng thm xin li. - u Ngi s b lm by mnh! - Mc k! Ti cng khng xin li. Ln ny vua gn ging: - ng vn khng chu xin li phi khng? Th ri nh vua nm ly tay, chn, bng v c nh n s, bt ci u di chn

Nrada. Nrada lng ci m: - Hy ng ln thy! Ti tha li cho thy! Ri Nrada tu vi vua: - i vng, n s ny khng chu xin li ti. Hy em ng ta n mt ci h gn

thnh, t mt cc t st trn u ng, bt ng ta ng di nc ngp c. Vua y li. Nrada cn dn thm khi ng lm php cho mt tri mc tr li, Devala

hy ln xung nc v tri ln ni khc ri i i! Qu ng nh rng, ngay khi nh mt tri le ln th chm vo cc t st lm v

thnh by mnh. Tc th Devala ln xung nc, tri ln ni khc v i mt. Th Tn kt thc cu chuyn:

- Ny cc T-kheo! Nh vua lc y l Ananda, Devala l Tissa, cn Nrada chnh l Ta. Thu Tissa cng cng u nh vy.

Ri c o s dy Trng lo Tissa nh sau: - Tissa! Nu mt T-kheo cho php mnh ngh rng ngi ny ngi kia mng ti,

ngi ny ngi kia nh p ti, ngi ny ngi kia nh bi ti, cp git ca ti, ng y s hn th khng ngui. Nhng nu Ty-kheo y khng m p nhng ngh nh vy, th hn s ngui ngoai.

Ni xong Pht c Php C: (3) N mng ti, nh ti, N thng ti, cp ti, Ai m bim bn y, Hn th khng th ngui. (4) N mng ti, nh ti, N thng ti, cp ti, Khng m bim bn y, Hn th c t ngui. 4. Khng Ly On Tr On Vi hn dit hn th... Pht dy Php C ny cho mt ngi him mun, lc Ngi ng ti tinh x K

Vin. Mt ngi kia, sau khi cha cht, mt mnh lo liu gnh vc tt c vic nh ca

rung vn, li cn chm sc b m. M bo anh: - Con , m s kim cho con mt c v tr. Ngi con hiu tho bn tha: - M thn yu, ng ni th. c ao duy nht ca con l c phng dng m

sut i. - Con i, m khng mun mt mnh con phi gnh vc ht mi vic trong nh

ngoi rung, hy m kim v cho con. Anh ta t chi i ba phen, ri nh im lng bng lng. B m hn h ri khi nh,

nh i n mt nh n kim con du em v. Anh ta bn hi m: - M nh n nh ai vy? B lo gi tay ch: - n nh kia ka! Anh ta khng m i n nh theo d nh, m ch cho b mt nh khc anh

thch hn. Vy l b n nh con mnh thch, chn nng du ri la ngy lm l ci. Ri thay li gp mt nng du khng sinh . B m nng lng b chu nn vi v bo anh con trai:

- Con , con bo m em v ngi v do con t chn, nhng c y li chng sinh . Gia nh khng con ci s ln bi, ging dng s tuyt t. Con hy cho m kim mt nng du khc nghe con!

Anh con trai c v khng bng lng nn lc u: - Xin m ng ni na! Nhng b m vn nhai i nhai li ip khc c nn lt vo tai c v him mun.

Lng c ngn ngang trm mi. Chc chn l con phi vng li m thi, nu b gi kim c mt ngi d sinh n th c s b nh chng xem thng, coi nh y t. Chi bng chnh c chn v cho chng.

Th l ngi n b him mun i n nh n kim mt c gi cho chng. Nhng va h mi b gp s chng i ca cha m c gi. H hi gng li b:

- Ny, b ni ci g th? Ngi n b khng con tr li: - Th tht ng b thng, ti chng may xu s khng sinh , m gia nh khng

con s tuyt t. Nu con gi ng b v nh ti sinh c con trai, c y s l b ch qun xuyn ht c gia sn. Xin ng b hy cho ti ci c nh v cho chng ti.

Cui cng ngi n b thuyt phc c cha m c gi v rc c v nh. D lm c theo mnh, ngi n b him con vn khng an tm, c lo s i th sinh con, s l b ch trong nh. Ri b n ni vi i th ca mnh:

- N em! H em c thai th cho ch bit nh! C kia ngoan ngon tr li: - D. V nh li ha, ngay khi mang thai c n bo cho ngi v c bit. Hng ngy

v c thng t tay nu cho cho i th mnh n. Th l t hm b b vo cho mt t thuc ph thai. Kt qu i th ca b b sy thai. Ln th hai, ngi v sau cng li bo tin cho v c khi mang thai. V c lm nh ln trc v c ny li sy thai na. Cc b hng xm thy c v sau ngy th, nn va thng tnh va t m mi hi thm:

- C phi i th ca ch thc gy bnh xe ch khng? V khi nghe k li s v, h bo: - ngc, sao ch di dt nh vy? B s ch chim u th trong gia nh nn trn

thuc ph thai cho ch n. Ln sau ng c ni cho b bit na nghe cha! Ln th ba ngi v sau khng ni g c, nhng b him con thy bng ngi v

sau ngy cng to lin hi: - Sao em c thai m khng ni cho ch bit? B v sau tht th ngh sao ni vy: - Chnh ch mang ti v y, vy m hai ln ri ch lm ti h thai. Ti sao ti phi

ni vi ch kia ch? B khng con tht vng: "Hng, th l ta thua ri!". T b theo di, ch c hi

i th thiu cnh gic li ra tay, v b vn cha chu thua.

Khi a b trong bng m thnh hnh, b c tha mt dp n trn thuc cho b v sau n, nhng v hnh th y nn thai nhi khng b h, m li kt ngang c t cung. Ngay sau b m au bng d di v cm thy gi cht n ni. B la hong ln:

- My git tao! Chnh my mang tao v v cng chnh my git ba a con ca tao. Gi tao sp cht, kip sau tao s thnh qu d xoa n tht con my!

Nguyn ra ri b tt hi v li sanh vo nh y thnh mt con mo. Cn ng chng lc y tm b v khng con, nt n:

- Chnh my lm tan nt gia nh tao. Ri ng dng ci ch, u gi.. nh p b tn nhn. Sau trn n, ngi v c

m nng ri cht, li cng sinh vo nh y thnh mt con g mi. Nh vy b v sau ti sinh l con mo, v c l con g. Khi g mi trng, mo

n n sch ht. Ba ln nh vy g mi ct ting: - ba ln my n trng con tao, by gi my cn chc n lun c tao. Kip sau

tao s n tht my v con my. Nguyn nh vy ri n cht v sinh lm con beo ci. Cn mo sinh lm con nai ci.

Ba ln nai ci sinh con, ba ln beo n nut ti. Khi sp cht, nai ci li nguyn ra: - Ba phen c th ny nut sng con ta v gi n nh nhai lun c ta na. Kip sau

ta s nhai nut n v con n! Ri nai ci ti sinh l qu D-xoa v beo cht i u thai thnh mt c gi dng tn qu X-v. Ln ln, c gi lp gia nh sng bn nh chng ti mt khu xm nh gn cng thnh. Mt thi gian sau c c con. Qu D-xoa bin thnh mt ngi bn thn n thm c gi v hi ngi nh:

- Bn ti u? - phng trong, c y va sinh h mt a b. Da-xoa hn h hi tip: - Con trai hay con gi vy? Ti mun thm ch y. Ri tt t bc vo trong, gi v nhn ngm a b v nhanh tay chp ly nhai

nut xong i ra. Ln th hai, qu cng nut ti con ca ngi v tr nh vy. n ln th ba, thy bng ln c v tr th th vi chng:

- Anh , ti y c mt con qu D-xoa nut cht hai a con ca chng ta v trn thot. Ln ny ti nh tr v nh sinh n.

Lc by gi n phin qu D-xoa i ko nc (Da-xoa thay phin nhau ko nc t h Anottatta ln ngun, mn hn bn hay nm thng chng c th v, nu khng b cht v kit sc). Ngay khi va c th ra, qu Da-xoa lin chy n gp ngi v tr hi:

- Bn ti u ri? Ngi trong nh p: - Ch chng gp c y u. C mt con qu D-xoa n tht nhng a con c y

sinh ra trong nh ny. V vy c y i v nh cha m rut ri. Qu lm bm:

- D c chy ng tri, n cng khng thot khi tay ta! Nn nng v th hn, D-xoa tc tc i vo thnh. n ngy l t tn, b m tm ra v t tn cho a b xong, tha vi chng: - ng , by gi chng ta hy tr v nh. C v m con i bn cnh chng. Trn con ng bng ngang tinh x, khi n h

nc ca tinh x, ngi v tr giao con cho chng v xung h tm. C tm xong, n phin chng, v c ngi i gn v cho con b. Ngy lc y qu D-xoa xut hin. C v trng thy nhn ra n, lp tc la ln:

- ng i! n y mau! Con qu y n! S chng n khng kp, c xoay ngi m u chy vo tinh x. Lc y c

o s ang thuyt php gia chng hi. Ngi v tr t con di chn Pht tha: - Con xin cng dng Ngi a b ny. Xin hy cu ly n! Qu cng rt theo ti ni. Thin thn Sumana khi ang tr ti hc ca bn

trn cng tinh x, lin ngn qu D-xoa li khng cho vo. c o s bo Trng lo A-nan:

- A-nan, ngi hy ra gi qu D-xoa vo y! Trng lo y lnh. Ngi v va thy qu lo s, ku ln tht thanh: - N , tha Th Tn. c o s dy: - Hy n vo. ng lm n! D-xoa bc vo, ng trc Pht. Pht hi: - Sao ngi lm nh vy? Nu khng gp mt v Pht nh Ta, ngi s m p mi

hn n ngn i, khng khc g con Rn v con Co run ry gin d, nh Qu v C. Sao ngi ly on tr on? Ch c tnh thng mi dp tt c hn th.

V c Pht c Php C: (5) Vi hn dit hn th, i ny khng c c, Khng hn dit hn th, L nh lut ngn thu. Nghe dt bi k, D-xoa lin c qu D lu. Pht bo ngi n b a a b

cho D-xoa. Ngi n b vn cn s, khng dm a. Nhng sau khi Pht cho bit l khng cn phi phng, b ta mi dm trao. D-xoa nhn a b trong tay, m hn u ym ri tr li cho m n, xong bt u khc. Nghe Pht hi ti sao, D-xoa lin tha:

- Tha Th Tn! trc y con ht s xoay s m chng n. Gi con khng bit s sng ra sao.

Pht an i D-xoa, ri quay sang ngi m, Ngi dy: - Hy cho D-xoa trong nh con v nui bng loi cho ngon nht. Ngi n b vng ln a D-xoa v nh, cho trn cy ko gia v nui bng

loi cho ngon. Khi n ma p la, my p vt ln vt xung, D-xoa s my p vo

u nn ni vi bn khng th y thm, v xin i ni khc. D-xoa ln lt c cho trong chi my p la, ch ging nc, l bnh m, kho phn, ng tro v cng lng, nhng khng chu u ht, lun cn nhn: ch th my p la nng ln e rng ch u ra lm hai, ch th ti nhc tiu by, ch th n ch nm di, hoc by tr phng u, c khi ling rc, ch th trai lng n xem bi. V th c ta a D-xoa v mt ni yn tnh ngoi lng, mi ngy u mang cho ngon n cho n.

Mt hm D-xoa ni vi bn mnh: - Nm nay tri s ma nhiu, nn trng la ni kh ro. C khi D-xoa cho bit: - Nm nay hn hn, nn trng la ni m thp. La ca ngi khc b h v lc ng lc hn, nhng la ca ngi n b tr th

bi thu. Dn lng ngc nhin n hi c: - Ny ch, la ca ch chng b ng, chng b hn. Ch lm ma dng nh bit

trc thi tit. Phi vy khng? C ta p: - Ti c ngi bn l D-xoa cho ti bit trc s thay i thi tit, v ti trng

la trn t cao hay t thp ty theo s ch dn ca ch y. Cc bn khng thy sao, ngy no ti cng mang cho ngon v cc loi thc n n cho ch y. Nu cc bn lm nh ti cng s c trng ma.

Dn lng lp tc tn vinh D-xoa. V t D-xoa chm sc ma mng cho mi ngi, nhn c nhiu qu biu v c nhiu ngi tn knh. D-xoa to nn thng l ba n tm mn, cn c duy tr mi n nay.

* 5. Nhng V T Kheo Hay Ci C X Cu Thm (Kosambi) V ngi khc khng bit... c Pht thuyt bi php ny cho cc T-kheo Kosambi khi Ngi ng ti K

Vin. A. Cc T Kheo Ci Nhau Ti Kosambi, trong tinh x Ghosita c hai T-kheo tr ng, mt v l lut s, v

kia l php s, mi v dn u nm trm tng. Mt hm, v php s sau khi tm xong cha li mt t nc trong bn tm v i ra. K , v lut s i vo thy nc d, lc tr ra ngoi ng hi bn:

- Ny huynh, c phi huynh cha nc li khng? V php s p: - Vng, huynh ! - Nhng huynh khng bit l phm li sao? - Tht ra ti khng bit.

-Ny huynh, l mt li. - Nh th, ti s sm hi v li y. - D nhin, ny huynh! Nu huynh khng c lm, v tm th khng gi l li. Nghe v lut s bo th, v php s yn tr xem nh khng c li. y th m v

lut s li ni vi hc chng ca mnh: - V php s d phm li vn khng thy li. V nhm hc chng ny khi gp nhm hc chng ca v php s lin kho nhau: - Thy ca cc anh phm li m khng nhn li. Hc chng ca v php s v k li vi thy mnh. V php s nghe qua lin p: - V lut s ny trc ni l khng li, by gi ni c li. ng ta l ngi

di tr. Hc chng ca hai bn gp nhau, ri li qua ting li: - Thy ca cc huynh l ngi di tr! H tranh ci nhau. V v lut s tha c hi tuyn n tn xut v php s v

khng nhn li. T , ngay n nhng th ch cng dng cho h cng chia lm hai phe, ngay c nhng c ni c h dy, c thin thn h php, bn b v nhng ngi thn tn, ch thin trn tri, lan n Phm thin u nh th. Mi ngi, ngay c nhng ngi cha quy y cng chia lm hai phe. S tranh ci lan rng t tri T thin vng cho n tri Thch.

n mc th c mt T-Kheo ti gn th Tn tha k t s: "Nhng ngi tuyn n tn xut th gi quan im rng php s b tn xut l ng lut, ngc li nhng ngi bnh vc th cho rng tri lut, v t hp li ng h php s mc d nhng ngi tuyn b tn xut cm h lm nh vy". hai ln Th Tn nhn hai bn T-Kheo hy on kt, v u nhn c cu tr li:

- Bch Th Tn! H khng chu on kt. Ln th ba, Th Tn bo: - Tng on b chia r! Ni xong, Pht n ch cc T-kheo v ch cho nhm v T-kheo lut s, ngi

tuyn b tn xut, s sai lm trong quyt nh y, v i vi nhm v T-kheo php s, ngi khng nhn li, Ngi cng ch s sai lm trong hnh ng y. Mt ln na, Pht bt cc T-kheo kit trai v khin h hnh sm ngay ti ch, trong khu vc gii hn. Ngi t lut cho cc T-kheo, nu gy g trong phng n hoc cc ni khc, h bt buc phi ngi ch ring bit trong trai ng.

Nhng cc T-kheo vn khng ngng gy nhau, c Pht li i n ni v khuyn rn:

- ri, cc T-kheo! ng gy g na! Gy g, u tranh, tranh chp, tranh ci, mi th ny u nguy hi. Bi l v tranh ci mt con chim b bng cng lm mt con voi qu phi cht.

V c Pht k chuyn Bn Sanh "Con Chim Nh". Ngi dy tip:

- Cc T-kheo, hy on kt! Hy dng tranh ci, v s tranh ci m hng ngn con chim nh mt mng.

V Ngi k chuyn Bn Sanh "Nhng Con Chim". Nhng d vy h vn khng nghe li Pht, v mt ngoi o mun Pht bt phin nhiu, tha rng:

- Bch Ngi, ng Th Tn, ng Php Vng! Hy nh! ng Th Tn! Ngi hy sng mt i v s v t ti ci ny. Chng con c gy g, u tranh, tranh chp, tranh ci nhau mi lm sng t ai phi ai tri.

Lin , c Pht k chuyn Bn Sanh nh sau: "C mt ln, ny cc T-kheo, Phm-ma-t tr v Ba-la-ni, l vua x Ksi. Phm-ma-t gy chin vi vua Dghati Kosala, nh chim vng quc v git vua khi ang ci trang. Con trai ca Dghati l hong t Dghvu, mc d bit rng Phm-ma-t l k git cha mnh, vn tha mng k th. Do h sng ha bnh vi nhau".

V Ngi hun th cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, lng kin nhn v t cch phong nh ca nhng ng vua hay

s dng dao gy cao p th . T-kheo, cc ng l nhng k xut gia c gio hun bng Php v Lut chu o nh th, phi lm sao chiu sng th gian hn vi lng kin nhn v t cch cao nh ca cc ng ch.

D c khuyn nh nh th, cc T-kheo vn khng on kt theo li Pht. Khng vui v phi sng trong cnh n no, khng thoi mi v b quy ry, hn na cc T-kheo ny khng m xa n li Pht dy, nn Th Tn quyt nh sng c c trnh xa m ngi chn rn. Sau khi i kht thc Cu-thm, khng t gi Tng on, c Pht c y, m bt, mt mnh i n Blaka, ch bn mui, ti y Ngi thuyt php cho Trng lo Bhagu v i sng c c. Ri Ngi n ng Trc Lc Gi, v thuyt php cho ba chng trai gia th v hnh phc an lnh ca s ha hp. V t , Ngi n Prileyyaka. , di gc cy Sala p , trong rng Bo H, c Th Tn tri qua mt ma h an vui, c voi Prileyyaka phc v.

Khi nhm c s Cu-thm n tinh x v khng gp ng o s, h hi cc T-kheo:

- Tha ch Tn gi, ng o s i u? Cc T-kheo p: - Vo rng Prileyyaka. - Ti sao th? - Ngi c gng ha hp chng ti, nhng chng ti khng ha hp c. - Ny ch Tn gi, c phi cc v, sau khi c chp nhn l T-kheo di s lnh

o ca o s, li ci li Ngi lc Ngi yu cu cc v ha hp? - ng th, o hu. Ri c ngi ni tip: - Nhng v T-kheo ny, sau khi c thu nhn lm T-kheo di s lnh o ca

o s, li khng mun hn gn nhng rn nt theo li yu cn ca Ngi. y hon ton

do li ca h m chng ta khng c gp Pht. i vi nhng T-kheo ny, chng ta nht quyt s khng mi ngi v cng khng bao gi knh l hoc cng dng na.

V t h khng thm cng knh cc T-kheo na. Hu qu l cc T-kheo b thiu vt thc v gn cht i, nn ch sau vi ngy cc T-kheo bit phc thin. Ri h sm hi nhau, xin c tha th. H bo cc c s:

- o hu! Chng ti ha hp. Xin i vi chng ti nh xa. - Tha ch Tn gi, cc v xin sm hi vi c Th Tn cha? - Cha, o hu. - Vy th hy xin sm hi Th Tn. V ngay khi c Pht tha li, chng ti s tr

li vi cc v nh trc. Nhng v ang gia ma an c, cc T-kheo khng th n gp Pht, v h kit h

trong s thiu thn, trong khi Pht th an vui, c voi hu h. Con voi ny l voi u n ri by v vo rng vi l do c nht l mun c an vui. N ni:

B. c Pht, Voi v Kh. - Ti sng y b voi ci, voi con, voi tr lm phin nhiu. u ngn c ti

thng n b chng nhai nt, chng n ht nhnh cy ny n nhnh n khi ti va b xung, chng quy c nc ti ung. Khi ti xung nc v ln b, voi ci n c xt vo thn ti. C l ti nn ri n v sng mt mnh.

Ri con voi u n b by, n gn Perileyyaka, vo rng Bo H, di gc cy Sala p , ngay ni Th Tn ng, thn cn vi Ngi. n trc Th Tn, n nh l Ngi, ri nhn quanh qut tm chi, khng thy chi, n bn p cy Sala pha di v dng vi qut pha trn cho ng xung ri ly mt nhnh cy qut t. Sau , n ly vi qun bnh nc mang i ly nc. Vi khi cn n nc nng, n nu nc nng (Sao c th c ch?). u tin n dng vi ko di la cho bt la ra v nhen ci ch vo. N nhm la nh th v nung nhng hn nh ri dng mt cy gy ln vo mt lm (c nc). Xong n h vi xem nc nng cha, ri n ci u trc Pht. Thy voi n, c Pht hi:

- Nc nng cha, Prileyyaka? V pht n tm. Sau voi dng Pht nhng loi tri cy rng. n gi Pht vo lng kht thc, voi ly y bt ca Pht t ln nh u v i theo

Ngi. n ven lng, Pht bo voi a tr y bt: - Prileyyaka! Ch khng i xa hn c! Hy giao y bt cho Ta. Pht vo lng v voi ng i Ngi tr li, tin ti n Ngi, y bt ln u

nh lc trc v em v ch Pht ng, hu h Ngi nh thng l ri qut hu Pht vi mt nhnh cy. Ban m, nga th d, n dng vi nm mt cy gy ln t nh: "Ta s bo h Pht". V i ti lui trong khu rng cho ti khi mt tri mc. (T khu rng c gi l rng Bo H). Bui sng, mt tri ln, voi ly nc cho Pht ra mt, v theo cch nh ni trn, n lm trn mi bn phn khc.

By gi, mt con kh thy c ch v hnh ng mi ngy ca voi, lm nhng bn phn nh nht hu Pht, bn pht tm s lm ging nh vy. Mt hm, trong lc chy nhy tnh c n gp mt t mt trn cy khng c ong. N b cnh cy xung, cm t mt cn nguyn trn cnh cy, hi mt l chui, t t ong trn l v mang dng Pht. c Pht nhn ly. Kh tr mt xem Pht c dng khng v ngc nhin thy Pht khng n. Kh thc mc khng bit c chuyn g y, bn lt qua lt li t ong, va xem xt cn thn, v khm ph c vi trng su. Nh nhng ly trng su ra, kh li dng t mt ln Pht v Ngi hoan h . Kh vui sng chuyn t cnh ny sang cnh khc v nhy nht hn hoan v k. Nhng u ng nhng nhnh cy kh va nm v p ln bng gy la. Kh ri xung mt cc cy, b m xuyn ngi v cht tc khc. V t nim tin trn vn vo Pht, n c ti sinh vo ci tri Ba mi ba, trong mt cung in bng vng cao ba mi dm vi mt on gm mt ngn thin n hu cn.

C vng Dim-ph- u bit rng c Pht ang ng trong rng Bo H, c voi u n phng s. T thnh X-v, ng Cp C c v b T-x-kh - mt tn n li lc - cng mt s nhn vt ting tm khc gi li thnh nguyn n ngi A-nan xin c c n gp c Th Tn. Nm trm T-kheo ng ngoi thnh mn ma an c cng thnh cu c nghe php t kim khu Th Tn lu nay vng ting.

Trng lo A-nan bn hng dn cc T-kheo n rng Bo H. Vi c tnh chu o ca mt th gi, Ngi khng dm n gp Pht vi m ng T-kheo v bit Nh Lai c c sut ba thng. V th, Ngi cc T-kheo ch bn ngoi v mt mnh i n gp Pht. Khi voi Prileyyaka thy Trng lo, n qun gy xng ti. c Pht quay nhn v bo voi:

- Tr li! Prileyyaka! ng rt ng ta. l th gi ca Nh Lai. Voi lp tc nm gy i v thnh Trng lo a y bt, Trng lo t chi. Voi

thm ngh nu ng ta bit lut s khng t php c ca mnh trn tng Pht thng ngi. Voi qu lo xa v Trng lo A-nan t y bt trn t (nhng ngi bit lut khng bao gi t php c c nhn ln ch ngi hoc ging ca bc tn tc). Ri Trng lo nh l Pht, ngi xung mt bn. Pht hi:

- ng n mt mnh thi sao? - Bch Th Tn, con n vi nm trm T-kheo. - H u? - Con cha hiu Pht th no, nn h ng ngoi v vo y mt mnh. - Bo h vo! Trng lo y li. c Pht p li li cho hi ca cc T-kheo mt cch thn

tnh. Cc T-kheo tha: - Bch Th Tn, Ngi l mt v Pht qu phi, mt ng hong mnh mai. Chc

Ngi chu ng nhiu gian kh, ng v ngi y mt mnh sut ba thng tri. D nhin khng c ai hu Pht nhng vic chnh v ph, khng c ai dng nc ra mt hay lm mi vic khc cho Ngi.

c Pht tr li: - Ny cc T-kheo! Voi Prileyyaka lm ht nhng vic y cho Ta. Nu ai c

c bn ng hnh nh n th cuc sng c c tt p. Nu nh khng c c, th cuc sng c c vn tt p hn.

Ni xong, Th Tn c ba cu Php C sau trong phm Voi: Nu c bn hin tr ng sng chung, hnh lnh, Nhip phc mi him nguy, Hoan h sng chnh nim. Khng gp bn hin tr, ng sng chung, hnh lnh, Nh vua b nc bi, Hy sng ring c c, Nh voi sng rng voi. Tt hn sng mt mnh, Khng ngi ngu kt bn, c thn, khng c hnh, Sng v t, v l, Nh voi sng rng voi. Ngay khi Th Tn kt thc bi k, nm trm T-kheo c qu A-la-hn. Trng lo A-nan bn a li thnh cu ca ng Cp C c v nhng ngi

khc. - Bch Pht, nm mi triu thnh t do Cp C c dn u mong mi Pht

tr v. Pht chun y: - Tt lm! Hy mang y bt. V Pht i ra khi rng. Voi thy th lin n v ng cho chn gia ng. Cc

T-kheo thy l nn hi, v c Pht p: - Ny cc T-kheo, n mun cng dng cc ng. Lu nay n phc v Ta,

khng nn lm tn thng tnh cm ca n, hy tr li cc T-kheo! Pht v cc T-kheo tr li. Voi vo rng hi lm chui v nhng tri cy khc

gom li, v ngy hm sau dng ln cc T-kheo. Nm trm T-kheo khng th no dng ht. Th thc xong c Pht m y bt i ra khi rng. Voi li xen vo gia cc T-kheo v ng cho chn trc Pht. Cc T-kheo khng th on c ngha, lin hi Pht v c tr li: - Cc T-kheo! Sau khi cho t gi cc ng n mun Ta tr li.

V hng v voi, Pht bo: - Ny Prileyyaka! Ta s i by gi, khng tr li na! Trong kip ny, ngi

khng c hy vng vo c cc tng thin, hay t n tr tu, hay chng Thnh qu. Hy dng li!

Voi nghe Th Tn ni rt vi vo ming, t t li ra sau, va i va khc (nu n thnh c Pht li, n s sn sc Pht nh trc y cho n ht i). c Th Tn tip tc i, n ven lng Ngi dng li bo voi:

- Prileyyaka! i xa hn na ngi s khng c an thn. Dn c rt nguy him cho ngi. Hy dng li!

Voi dng li ni v khc. c Pht bc i, v khi va khut tm mt, voi v tim v cht. V t ht nim tin vo Nh Lai, voi c ti sinh vo ci tri ba mi ba, trong mt cung in bng vng ln ba mi dm, c ngn thin n hu cn. Voi tn l tri Prileyyaka.

Dc ng, Pht gh vo K Vin. Cc T-kheo x Cu-thm nghe Pht v X-v lin n sm hi. Vua Kosala nghe tin cng n ch Pht v tha:

- Bch Th Tn, con s khng cho cc T-kheo ny vo nc con. Pht khuyn ngn vua: - i vng, nhng T-kheo ny l ngi tt, ch v h tranh ci ln nhau nn

khng vng li Ta. Gi y h n sm hi. Hy cho h vo, i vng!. ng Cp C c cng bch vi Pht l khng cho cc T-kheo x Cu-thm vo

tinh x. Nhng Pht khng ng v ng ta nh im lng. By gi, cc T-kheo y n X-v. Th Tn ra lnh chun b ch ring bit cho h. Nhng T-kheo khc khng ng hay ngi chung vi h, ln lt tng ngi n hi Th Tn:

- Bch Th Tn! Nhng T-kheo x Cu-thm hay tranh ci ang u? Th Tn ch h v ni: - H ! H ! Nhng T-kheo tng ngi ch v pha h v bn tn vi nhau n ni h xu h

khng dm ngng u ln. Ri h gieo mnh di chn Pht xin sm hi. Pht dy: - Ny cc T-kheo! Ti li cc ng phm nng n bit bao! Sau khi c nhn

lm T-kheo di s lnh o ca mt v Pht, li ci li mc d Ta c khuyn gii iu. Ngay c bc tr gi vn nghe k li dy bo ca cha m trc khi cht. H khng dm ci li khi cha m t gi cuc i, v sau h c giao quyn lnh o c hai vng quc.

Ri c Pht lp li chuyn Bn Sanh Kosambika mt ln na, v kt lun: - Ny cc T-kheo! Hong t Dghavu, ngay khi cha m mt mng, ng vn khng

dm ci li dy bo, sau ng ci con gi ca vua Phm-ma-t ri tr v c hai vng quc Ksi v Kosala. Cn cc ng v khng vng li Ta nn phm li nng.

V c Pht ni cu Php C: (6) V ngi khc khng bit, Chng ta y b bi. Ch y ai hiu c, Tranh lun c lng m. Nghe xong Php C ny, cc T-kheo lin c qu D lu.

6. Kala Anh v Kala Em Ai sng nhn tnh tng... Cu Php C ny c c Pht ni khi ng gn thnh ph Setavya, dnh cho

Kla em v Kla anh, tc Tiu Hc (Culla Kla) v i Hc (Mah Kla). Tiu Hc, Trung Hc (Majjihima Kla) v i Hc l ba gia ch anh em sng

Setavya. Tiu Hc v i Hc, tc ngi em t v ngi anh c, thng i qua x khc vi mt on nm trm xe b ch y gia dng bn, cn Trung Hc th nh bn hng ha do h mang v.

C mt dp, hai anh em mang loi hng ha trn nm trm xe b ri khi V-x. Gia ng X-v v K Vin h dng li, tho yn cng cc xe. Chiu xung, i Hc thy cc Pht t X-v cm hoa hng l lt i v hng tinh x. ng t m bn chn mt ngi li hi thm. c bit h i nghe php, ng cng ng tnh mun i. Dn d cu em coi chng on xe, ng ra i.

n tinh x, ng nh l Nh Lai ri ngi xung bn vng ngoi hi chng. Hm y, Pht thuyt nhiu bi php tun t theo cn c ca i Hc; Ngi nhn mnh v kh un vi nhng kinh ni v ti li, s in o cng s nguy him ca dc lc.

i Hc nghe php xong, trong lng bn khon: "Ai cng phi ri b mi vt s hu khi qua i, sang bn kia th gii s khng c ti sn hay thn quyn no i theo c, vy ti sao ta li sng i th tc?". V ng pht tm xut gia.

ng xin Pht gia nhp Tng on. Pht hi: - ng c cn thn quyn phi xin php khng? - Con c mt a em, bch Th Tn! - Hy hi hn! - Vng, bch Th Tn! Ri i Hc n gp Tiu Hc, bo em hy nhn ht ti sn. Tiu Hc ngc nhin khng hiu ti sao, v khi bit c nh xut gia theo Pht

ca anh, khng trnh khi bng hong. ng tm cch thuyt phc anh t b nh xut gia, nhng v hiu. Cui cng Tiu Hc nh ty thun.

i Hc ra i theo Pht v tr thnh T-kheo. V tht l lng, Tiu Hc cng xut gia theo anh, nhng vi mt nh khc hn, tc l ch i tu mt thi gian ri s hon tc, v lc s ko ng anh theo.

t lu sau, mn hn tp s, i Hc n ch Pht tha thnh: - Bch Th Tn, c bao nhiu bn phn tu tp trong gio php? c Pht cho bit l c hai, php hc v php thin. i Hc tha tip: - Bch Th Tn, con xut gia khi ln tui, con khng th lm trn php hc.

Nhng con c th vng gi php thin. V ng c Pht ch dy chuyn tu hnh thanh tnh bng cch n bi thiu tu,

nhm n qu v A-la-hn.

Cui thi thin qun u hm, khi mi ngi u ng, ng n bi thiu xc. Hng ng, khi cha ai thc dy, ng tr v tinh x. By gi, ngi gi bi thiu l mt ph n tn l Kl, c trch nhim ha thiu xc cht. Thy Trng lo ny c ng ln, ngi xung v bc quanh, b khng khi thc mc v mun tm cho ra xem ngi l ai. Nhng b khng bit c g v Trng lo, nn mt m b thp n trong chi bi thiu, cng con trai con gi np vo mt gc rnh xem. Khi thy Trng lo n, b ti gn nh l, hi:

- Tha Tn gi, bc T-kheo tn qu li y sao? - ng vy, b ch. - Tha Tn gi, ai n bi thiu ny cn phi chp hnh mt s iu l. Thay v ni "Ch ngh rng ti phi vng theo iu l ca ch sao?" Trng lo li

ni: - Ti phi lm g, o hu? - Tha Tn gi, ngi n bi thiu bt buc phi thng bo trc cho ngi gi

bi, vi Trng lo Thng th ca tinh x v vi thn trng. - Sao vy? - Nhng tn trm, khi b ch nhn truy n thng chy trn vo bi thiu v b

tang vt li y. Ri ch nhn mt ca n e da v gy hi cho ngi c ng ni ny. Nhng nu nh cm quyn c bo tin mt cch chnh ng, th s trnh khi phin phc bng cch xc nhn v T-kheo tn qu c ng y mt thi gian.. ng ta khng phi l k trm. V vy, Ngi bt buc phi cho nh cm quyn bit nh ca Ngi. i Hc hi tip:

- Ti cn phi lm g na? - Tha Tn gi, khi no Ngi cn trong bi thiu th Ngi phi king n c, tht,

m, bt, du v mt. Ngi khng c ng ngy, khng c hn trm. Ngi phi sng tinh tn cao , s dng ht nng lc ch, trnh ni hai li, di tr. Chiu ti khi mi ngi ng, Ngi phi ri tinh x n y. Hng ng, trc khi mi ngi thc dy, Ngi phi tr v.

Tha Tn gi, trng hp Ngi ng trong bi thiu ny v t c cu cnh o qu, v nu c ngi mang xc n vt i, ti s t xc trn gin ha v cng l nh thng l vi hng hoa, lm ng theo nghi thc thiu xc. Nhng nu Ngi khng t o, ti s chm la trn gin ha, ko xc cht vi mt cy cc ngoi gin ha, cht tng khc bng ru ri nm vo la thiu ht.

- Tt lm, b ch. Nhng trng hp ch thy mt t thi c th lm mc thch hp cho ti thin qun v sc tng, xin m lng tt cho ti bit.

- Vng, ti xin ha. Theo ng nguyn, Trng lo i Hc thin qun trong bi thiu. Cn Trng

lo Tiu Hc th bn rn, lng xng v lun lun ngh n i sng gia nh, nh con, nh v, c ngh l anh mnh dn thn vo mt vic lm ht sc kh khn.

By gi, c mt ph n tr con nh th gia vng tc b bnh v cht vo chiu hm y, nhan sc cn mn m. Thn quyn v bn b a xc c vo bi thiu vi ci, du v nhng mn cn thit khc. H ni vi ngi gi bi hy thiu xc ny.

Ri h thanh ton gi c, giao t thi v ra v. Ngi gi bi ci y phc c gi, ch n thn th p vng chi, cht thn ny thch hp lm mc thin qun cho Tn gi. Ri b n ch Trng lo tha cho bit v thnh Ngi n. Trng lo n ni, yu cu b o che thn t thi v ng qun st t chn t k tc. Ngi dn b gi bi hy nm tm thn vng chi p ny vo la, v khi ngn la chy bn, cho Ngi hay. Xong Ngi v ch ring ca mnh v ngi xung. Ngi gc lm theo li dn ri n bo. Trng lo n l thiu v qun st t thi. Ch tht b la tp, da ca c gi ging da con b vn vn, bn chn li ra v thng xung, bn tay co qup, trn b lt da. Trng lo ngh thm: "Ai nhn thy thn ny by gi m khng b ht nhng li tn tng, mt thi th thi ra, hoi dit". V Ngi v ch ring ca mnh ngi xung, nhn thc r rng v Hoi v Dit:

Cc hnh v thng, L php sanh dit. Sanh dit dit ri, Tch dit l vui. c Php C ny xong, i Hc khai m Minh-st-tu v c qu A-la-hn cng

cc thn thng. Khi Trng lo i Hc c qu A-la-hn, ng o s ang du hnh vi chng

T-kheo vy quanh. Ngi n Setavya v vo rng Simsap. Nhng b v ca Tiu Hc nghe tin c Pht n u mu toan ginh li chng mnh. H sai ngi i thnh Pht. Trong khi ch i Pht n, theo l thng h phi sa son ch ngi khng hn ch, v m bo s sp xp c chu o, mt T-kheo c phi n trc, chun b Pht ta t gia, bn phi l ch ngi ca Trng lo X-li-pht, bn tri l Trng lo Mc-kin-lin, v k hai bn phi xp t ch cho chng T-kheo. Do , Trng lo i Hc l ngi c trch nhim gi y bt ca chng Tng, gi Tiu Hc li bo:

- ng hy n trc v iu khin vic xp ch ngi. Ngy t lc gp li Tiu Hc, cc phu nhn giu ct ng. H t nhng ta thp

pha u cho chng Trng lo ngi v ta cao cho cc tn T-kheo ngi. Tiu Hc dn h sa i li:

- ng c t nh th, ng ta thp trn v ta cao di. Nhng my b khng mun nghe li ng, h cn hng h: - ng i ti i lui lm g y? ng ly quyn g ra lnh xp ch? ng b ai i

tu? Ai xut gia cho ng? ng n y lm g? Nho bng ng ht li ri, h x toc y thng v h ca ng, khoc b trng

th tc vo, t mt vng hoa ln u v y ng ra ngoi, tng thm mt cu: - Hy i m tm Pht, chng ti s xp t ch ngi!

Vo thi , nhng ngi mi th T-kheo trong thi gian ngn, cha tng an c kit h, nu hon tc th khng c g phi xu h. Do Tiu Hc khng phin h g v y phc ca mnh. ng n nh l Pht v thnh Pht cng Tng on ca Pht xong v nh.

Khi c Pht v ch Tng th trai xong, cc b v ca i Hc thy vy cng toan tnh ginh li chng. Th l h li thnh c Pht vo ngy sau. Nhng ln ny mt T-kheo li c phi n sp xp ch ngi, v nh th cc b v ca i Hc mt c hi gy phin toi cho Ngi. Dn xong ch ngi cho chng Tng, cc b dng thc phm. Nhng v tng mun th thc ngi xung v ng, nhng v tng mun ra ngoi ng ln v i ra. c Pht ngi xung v th thc. i Ngi th thc xong, cc b v lin tha:

- Bch Th Tn! Ngi i Hc s hi hng cng c ri tr v sau, thnh Th Tn v trc.

Pht chun y: - Tt lm! Pht v n cng lng, chng Tng bt bnh ni vi nhau: - Chao i! Hnh ng ca o s qu l kh n. Khng bit Ngi c hay

khng. Hm qua Tiu Hc n trc sp ch th nh chm dt i sng phm hnh. Cn hm nay mt v tng khc c phi n th khng vic g xy ra.

Nhng c Pht vn i Hc li v tip tc ln ng. Cc T-kheo li bn tn:

- T-kheo i Hc c hnh v cao thng, khng bit cc b v c khin Ngi chm dt i sng phm hnh?

Nghe xn xao, c Pht dng li v hi h: - Cc ng ang bn g th? H k li, Ngi bo: - Nhng ny cc T-kheo, cc ng khng ngh l i Hc ging Tiu Hc ch? - Vng, bch Th Tn, Tiu Hc c hai v, nhng i Hc c ti tm. Nu b tm

b ny vy quanh v bt ly th khng bit Ngi s xoay tr ra sao, tha Th Tn? - Cc T-kheo, ng ni th! Tiu Hc sng bn rn lng xng, tm tham m

trong nhng th vui. Cn i Hc, con ca Ta, tri hn, khng chy theo dc lc, khng lay ng nh mt ngn ni .

Ri Pht ni Php C sau: (7) Ai sng nhn tnh tng, Khng b tr cc cn, n ung thiu tit , Bing nhc chng tinh cn, Ma uy hip k y, Nh cy yu trc gi.

(8) Ai sng qun bt tnh, Kho b tr cc cn, n ung c tit , C lng tin, tinh cn, Ma khng uy hip c, Nh ni trc gi. Cc b v c ca i Hc vy quanh Tn gi, h nhau k l: - Ai cho php ng i tu? By gi ng c chu tr li lm gia ch khng? Ni xong, v mnh bo hn ln trc, cc b tm cch lt y vng ca Ngi. Nhng

Tn gi on trc, dng thn thng bay xuyn qua nc nh, ri bay n ch Pht, h xung t ngay lc Th Tn kt thc Php C. Tn gi ca ngi kim thn Pht v nh l di chn Ngi.

7. B t a p Y Khng Tng Xng Tm cha ri u trc... Li dy ny c thuyt khi Pht ng ti K Vin, dnh cho bui l th y vng

ca -b-t-a ti Vng X. Vo dp hai t Pht, mi ngi dn u nm trm T-kheo, t bit Pht i t

K Vin n Vng X, dn Vng X - nhm t hai, ba ngi hoc ng hn - cng dng theo nghi thc dng cng cho khch tng.

Mt hm, Tn gi X-li-pht, trong phn hi hng cng c ni: "Ny cc c s, c ngi chnh mnh b th nhng khng dy ngi khc b th, ngi y c phc bo giu c nhiu i lin tip nhng khng c phc bo v thn bng quyn thuc. Mt ngi khc dy lng ging mnh b th nhng chnh mnh th khng, ngi y c phc bo v thn bng quyn thuc trong nhiu i nhng khng c phc bo v ti sn. Ngi khc t mnh khng cho cng khng dy ngi khc b th, trong nhiu i lin tip ngi y khng c cm cho no bng m cn b c qunh v thiu thn. Li na, mt ngi va t mnh b th v dy ngi khc b th, ngi nhiu i lin tip, trong trm i ngn i, trong trm ngn i, va c phc bo v ti sn va c nhiu thn bng quyn thuc".

Tn gi X-li-pht thuyt php nh th. Mt tr gi nghe xong t ngh: "Tha Ngi, bi thuyt php ny tht k diu, gii

thch ngha ca hnh phc. Ta phi to cng c i vi hai gic gi ny". Ri ng ta mi Trng lo n th thc, ng tha: - Bch Tn gi, xin Ngi cho ti c phng s, cng dng vo ngy mai. - C s, ng mi bao nhiu T-kheo? - on ty tng ca Ngi gm bao nhiu T-kheo, tha Tn gi? - Mt ngn T-kheo, c s ! - Xin dn theo ton th T-kheo ca Ngi vo ngy mai v cho ti c phng s,

cng dng vo ngy mai.

Tn gi nhn li. Ri c s i khp ng ph, khuyn nhng ngi khc cng dng. - Cc ng, cc b! Ti thnh mt ngn v T-kheo. Qu v c th dng vt thc

cho bao nhiu T-kheo? Qu v c kh nng bao nhiu? Dn c ha dng vt thc, mi ngi ty phng tin ca mnh, h ni: - Chng ti s dng cho mi v. - Chng ti s dng cho hai mi v. - Chng ti s dng cho mt trm v. C s hng dn h em vt thc n mt ni v bo: - Chng ta hy gom vt thc ti mt ch v nu nng chung. Tt c cc ng b

hy mang n m, go, b, sa lng, mt v nhng loi khc. By gi mt gia ch dng mt b y vng p hng ng gi mt trm ngn ng

tin, ni: - Nu nhng vt thc cng dng gp li m khng , hy bn b y ny ly tin

b vo ch thiu. Nu vt thc , cc ng b c th cng b y ny cho bt c v T-kheo no m qu v ng .

Vt thc gp li y theo ca gia ch, khng cn thiu g na. Do , c s ni vi nhng ngi n ng:

- Ny qu ng! L y vng ny do mt gia ch cng, v mc ch nh k, nay d tha. Vy chng ta nn dng cho ai?

Vi ngi ni: - Chng ta nn dng cho Trng lo X-li-pht. Ngi khc li bo: - Trng lo X-li-pht ch ti lui khi ma xong la chn. Cn -b-t-a n

vi chng ta thng xuyn, ngy ma cng nh ngy thng, v lc no cng sn sng nh ci bnh ng nc. Chng ta hy dng cng cho Ngi.

Sau mt hi lu bn ci, phe a s hn c bn ngi quyt nh dng y cho -b-t-a. Ri h dng cho -b-t-a. -b-t-a ct y ra lm hai, may, nhum, mt phn lm thng y v phn kia lm h y; ri mc y vo khi i ra. Dn chng li bn tn khi thy ng p y mi:

- Y ny khng tng xng vi -b-t-a, m tng xng vi Tn gi X-li-pht. -b-t-a p vi b thng y v h y khng tng xng vi ng ta.

By gi, c mt T-kheo phng xa i t Vng X n X-v, ng ta n nh l c Pht v by t nim hoan h c gp Ngi. c Pht hi ng v s phc li ca hai i t. V T-kheo lin k cho Ngi nghe ton b cu chuyn v b y t u n cui.

c Pht ni: - Ny cc T-kheo! y khng phi l ln u -b-t-a p b y m ng

khng xng ng. kip trc ng ta cng p y khng tng xng.

Ni xong, Ngi bn k cu chuyn sau: A. Th Sn v Voi Cha Thu xa mt ln, khi vua Phm-ma-t (Brahmadatta) cai tr Ba-la-ni, c mt

th sn voi sinh sng bng ngh git voi, em ng, mng, b lng v tht cht ra ch bn. By gi trong mt khu rng c hng ngn con voi ang kim c. Mt hm, vo rng chng gp mt vi v Pht c gic. K t hm , c lt i v v, chng u qu gi trc Pht c gic ri mi tin bc tip.

Ngi th sn thy hnh ng ca by voi, ng ta khng khi thc mc: "Git by th ny tht l kh khn, ln no n v i chng u nh l nhng v Pht c gic. Chng thy ci g m nh l vy ka?". i n kt lun rng l v chic y vng, hn bn quyt nh: "Ta cng phi p mt y vng lp tc". Ri hn i n ci ao ni v Pht c gic thng n. Trong khi Ngi ang tm, l y trn b, hn trm y ca Ngi. Ri hn i sn, ngi ch trn con ng c n voi thng qua li, vi ci gio trong tay v l y ph trn u. n voi thy hn, tng l Pht c gic, dng li nh l hn v bc i. Con voi n nh l cui cng tc voi u n b git vi mt nht gio. Ly xong cp ng vi nhng phn c gi tr khc, chn xc cn li xung t, hn b i.

t lu sau, B-tt ti sanh lm voi, sau tr thnh voi u n ca n voi y. Lc , ngi sn vn tip tc mu chc c. Voi cha nhn thy s voi trong by st gim lin hi:

- Chng voi i u mt vy ka, by chng ta cn qu t? - Chng con khng bit, tha Ngi. Voi cha t ngh: "Chng khng th i u khi khng c php ca ta". Ri mi

nghi hin ra trong u voi: "Ci g ngi ch n vi tm y trm u, hn l nguyn nhn gy ra ln xn, ta phi theo di hn".

Ri voi u n nhng con voi khc i trc v chnh n i cui cng, bc tht chm. Khi nhng con voi cui nh l xong v i qua, g th sn thy voi cha n, lp tc hn cun y li v phng ngn gio. Voi cha phng khi n gn, nn bc lui trnh mi gio. Bit ngay l ngi git voi ca mnh, voi cha lp tc phng ti tm hn. Nhng g th sn nhanh nhn nhy qua v np sau mt ci cy. Voi cha d nh s ly vi qun c g th sn vi ci cy, tm ly g v qut g xung t. Ngay lc , g th sn nhanh tr cha tm y vng ra cho voi trng thy. Thy l y, voi khng li c v n o: "Nu ta tn cng ngi ny, lng qu trng m hng ngn ch Pht, Pht c gic v A-la-hn dnh cho ta tt nhin s mt ht", voi nh dn lng, hi th sn:

- C phi anh git ht nhng thn quyn kia ca ta khng? Th sn tr li: - Vng, tha Ngi. - Ti sao anh hnh ng xu xa th? Anh khoc tm y dnh cho nhng v

thot khi tham dc, nhng khng xng hp vi anh. Khi lm nh th, anh phm ti nng.

Ni xong, voi li khin trch hn ln cui: Ai mc o ca-sa, Tm cha ri u trc, Khng t ch, khng thc, Khng xng o ca-sa. Ai ri b u trc, Gii lut kho nghim tr, T ch, sng chn tht, Tht xng o ca-sa - Anh hnh ng khng xng ng. Con voi ni nh th. Khi ng o s chm dt bi hc ny, Ngi ng nht nhng nhn vt trong

truyn Bn Sanh nh sau: - Ngi th sn lc y l -b-t-a, voi cha qu trch hn chnh l Ta. Ny

cc T-kheo! y khng phi l ln u -b-t-a khoc tm y m hn khng xng ng, hn lm nh th trong kip trc ri.

Ni xong, Ngi c nhng Php C sau: (9) Ai mc o ca-sa, Tm cha ri u trc, Khng t ch, khng thc, Khng xng o ca-sa. (10) Ai ri b u trc, Gii lut kho nghim tr, T ch, sng chn tht, Tht xng o ca-sa.

* 8. Nhng i T Khng chn, tng chn tht... Gio l ny c c Pht thuyt khi Ngi ng ti tinh x Trc Lm, v lin quan

n vic nhng i t Pht tng trnh rng ngoi o Sanjaya chi t khng n quy y Pht. u ui cu chuyn nh sau:

A. i Sng Ca Pht Bn A-tng-k v mt trm ngn kip qu kh, ng o s ca chng ta sanh

lm mt hong t B-la-mn trong thnh Amaravat l Sumedha (Siu thut). Sau khi thng t mi xo thut, Ngi t b di sn ln n v s triu ca cha m li, xut gia, sng i n s, ng trong vng Himalaya, v t mnh thin nh c c thn thng. Mt hm Pht Nhin ng, ng Thp lc, ri tinh x Sadassana n thnh Ramma, dn

chng i trc dn ng. Sumedha hm bay trn khng, thy con ng c dn sch, Sumadha chn mt on ng cha sch, i c Pht n, ly thn mnh lm cu, tri o bng da hu trn bn, nm ln trn v ni: "Xin ng c Pht v Tng chng bc trn bn, xin Ngi hy bc trn thn con, tip tc cuc hnh trnh".

Khi Pht thy Sumedha, Ngi ni: "ng hong kia l mt v Pht tng lai. Bn a-tng-k v mt trm ngn kip sau ny ng ta s thnh Pht tn C-m". l li ca Pht Nhin ng th k cho ng hong B-la-mn Sumedha. Sau khi Pht Nhin ng n nhng v Pht sau: Kodanna, Mngala, Sumana, Revata, Sobhita, Anomadass, Paduma, Narda, Padumuttara, Sumedha, Sujta, Piyadass Atthadass, Dhammadass Siddhattha, Tissa, Phussa, Vipass(T-b-thi), Sikh(Thi-kh), Vessabh (T-x-ph), Kakusandha (Cu-lu-tn), Kongamana (Cu-na-hm-mu-ni) v Kassapa (Ca dip). Ln lt hai mi bn v Pht ra i v soi sng th gian. V t mi v Pht, ng hong B-la-mn Sumedha u nhn c li th k s thnh Pht. By gi sau khi Sumedha vin mn 10 ba-la-mt, 10 ba-la-mt bc h v 10 ba-la-mt bc thng, tt c l 30 ba-la-mt, Ngi c ti sanh l thi t Vessantara v trong kip lm thi t Vessantara, Ngi hnh cc php i th, hy sinh c v v con lm chn ng qu t. Mng chung, Ngi ti sanh vo ci tri u sut, cng trong kip sng , cc v tri ca mi ngn th gii t hp li xng tn Ngi:

Thi n, hi bc i Lc, Hy ging sanh thai m i thi, Cu nhn thin chm m ni tri, V khm ph con ng bt t. Ngay sau Ngi t duy nm iu i qun. V qua kip Ngi sanh vo dng

vua Thch ca, c nui dng trong nhung la hong gia. Sut thi gian ny, Ngi tn hng tui xun tt lnh, ba lu i ty theo ma trong nm, hng th np sng huy hong vng c th snh ngang ci tri. Thi gian tri qua, mt hm lin tip trong 8 ngy, Ngi n khu vn gii tr th gp ba thin s, l mt ngi gi, mt ngi bnh v mt ngi cht. Trong ba ngy , Ngi tr v hong cung lng chn ng khn t.

Vo ngy th t Ngi gp mt ngi xut gia, sng i tu s. Mt tng bng n trong tm tr: "Tt hn ht, ta nn t b th gian, sng i tu s".

m p trong u c m v i sng tu hnh, Ngi tip tc n khu vn, sut ngy ngi trn b h trong hong cung. Khi Ngi ngi , tri Vissakamma n, di dng ngi th co v mc vo Ngi y phc qu gi, trang im Ngi vi mi th trang sc. Ngi nhn c tin hong t La-hu-la va ra i. Cm thy lng thng con mnh m tri dy, Ngi sng sut nhn nh: "Ta phi ct t ngay s rng buc ny, nu khng s ln mnh thm na". Chiu Ngi tr v hong cung, Kis Gotam con gi ca b bc Ngi, c cu k sau y:

Hnh phc thay ngi m,

Hnh phc thay ngi cha, Hnh phc thay ngi v, C ngi chng nh Ngi. Kis Gotam c cu k trn khin Ngi phi but ming: "Gotam ni cho ta

bit u l chn hnh phc tm" Ri Ngi ly mt chui ngc gi tng c. Tr v cung, khi nm xung long sng. Ngi thy r din mo d xu ca nhng

cung n ang ng. Gh tm, Ngi nh thc ngi coi nga Xa-nc, bo em nga Kin-trc n, v Ngi ci Kin-trc mang theo Xa-nc lm bn ng hnh, c ch thin mi ngn ci gii vy quanh. Ngi ra i, thc hin mt cuc x ly v i.

Phi nga n b sng Anom, Ngi ri b th gian v sng i tu s. Sng i tu s, Ngi tip tc n Vng X v i vo thnh kht thc. Ri Ngi

rt lui vo ni Pandava, ngi tu trong hang. Vua nc Ma-kit- n ni dng vng quc cho Ngi nhng Ngi lin t chi. Ngi ha vi vua l s n thm vng quc ngay khi Ngi chng o. Ri Ngi n vi Alr v Uddaka. Nhng sau khi tu theo gii php ca hai v ny. Ngi khng chng c o qu (A-la-hn). Sau Ngi dn thn vo cuc i chin trong su nm.

Mt sng sm ngy rm ca thng Viskh, Ngi dng bt cho do Sujt dng cng, th cho bt vng tri ngc trn sng Ni-lin, ri sut ngy trong rng Mahana (i Lm) Ngi nhp nh vo cc tng thin. Bui chiu Ngi lng nghe long vng Kla tn thn c hnh cao qu ca Ngi. Ngi bc ln ta B-, nhn b c ca Sotthiya dng, ri ra trc mt mnh v pht li th nguyn: "Ta s khng ri khi ta ngi ny cho n khi Ta hon ton dt tham m ng dc th gian v tm Ta hon ton gii thot ht lu hoc".

Sau Ngi ngi quay mt v hng ng v chin thng Ma vng trc khi mt tri ln. Trong canh mt Ngi chng Tc mng minh, canh hai Ngi chng Thin nhn minh, cui canh nm Ngi chng Lu tn minh, t n Ton Gic v c Thp lc, T v ngi bin v tt c c hnh cao thng, Ngi ngi trn ta B- sut by tun. Vo tun th tm, Ngi ngi di ci a ca ngi chn d (cy-b-) v qun tng v s thm thm vi diu ca php, cui cng Ngi m ra e ngi khng c kh nng thuyt php sanh.

Ngay lp tc, Phm thin Sahampati cng vi ch thin mi ngn ci gii trong i Phm thin thng i theo, n gp Ngi v thnh cu Ngi thuyt php. Quan st th gian vi Pht nhn, Ngi nhn li thnh cu ca Phm thin. Ngi ngh tip:

- Ta s thuyt php cho ai trc tin? Nhn quanh th gii, Ngi thy Alra v Uddaka qua i, nhng nh li nm

T-kheo tng tn tnh phc v mnh, Ngi ng ln v i n Ksipura, v gp Upaka trn ng v ni chuyn vi ng ta.

Vo ngy rm thng Aasalha, Ngi n Isipatana trong vn Lc Uyn, ni nm T-kheo c ng. Nm T-kheo xng h vi Ngi khng ng cch, Ngi dy h cch xng h ng. Ri Ngi bt u chuyn Php lun, ban nc bt t n mt trm tm mi triu ch thin, nhng trn ht cho T-kheo Ann-Kondanna (A-nh Kiu-trn-nh). Sau khi chuyn bnh xe php, vo ngy th nm ca na thng, Ngi nm T-kheo trn, tt c u chng A-la-hn. Cng vo ngy y, Ngi thy rng chng vng tc tr tui Yasa nhn duyn xut gia, v khi Yasa ri khi cn nh, lng nhm tm nhng g thy trong m, Ngi nhn thy anh gi li:

- n y, Yasa! V cho anh xut gia. Cng trong m Ngi cho Yasa chng qu D lu, v

ngy tip theo chng A-la-hn. Sau Ngi cho nm mi bn bn hu ca Yasa xut gia.

Ngi gi h: - Hy n y, T-kheo! H lin tr thnh T-kheo, ri Ngi h chng A-la-hn. Vy l c su mi mt A-la-hn trn th gian. An c trong ma ma v lm l t

t xong. Ngi phi su mi T-kheo i khp ni: - Hy i, cc T-kheo! Hy thuyt ging! Cn chnh Ngi n Uruvel. Trn ng i ti khu rng Kappsika, Ngi thuyt

gio cho ba mi chng trai thuc nhm Bhaddavaggiyas. Nhng ngi km nht trong nhm chng S qu (D lu) v nhng ngi u vit nht chng Tam qu (A-na-hm). Tt c nhng chng trai ny c nhn vo Tng on ch vi li gi "n y, T-kheo!" Xong, Ngi phi h i khp ni. n Uruvel, Ngi thi trin ba ngn nm trm php thn thng v xut gia cho Uruvel-Kassapa, Nad Kassapa v Gay-Kassapa. l ba anh em Ca-dip, nhng v kh hnh bn tc, c mt ngn t. Ngi dy php cho nhng v kh hnh ny xong, nhn h vo Tng on ch vi li ni: "n y, T-kheo!" Ti Gaysa, Ngi h chng qu A-la-hn i theo, Ngi n vn Latthivana gn thnh Vng X, nh thc hin li ha vi vua Bnh-sa-vng (Bimbisra) nc Ma-kit-.

"ng o s n!" Ngi ta ku vang rn. Nghe tin bo, vua Bnh-sa-vng n cng rt ng gia trng B-la-mn theo hu, v c Pht hoan h thuyt php cho vua, vua v gn ht s B-la-mn chng qu d lu, v quy y cho cc B-la-mn cn li. Ngy sau Pht lng nghe vua tri thch, di dng mt B-la-mn tr, n thnh Vng X tn thn cng c cao qu ca Ngi, sau Ngi vo thnh Vng X. Th thc trong hong cung xong, Ngi nhn li vua cng tinh x Veluvana (Trc Lm) v ng y. V ti y, X-li-pht (Sriputta), Mc-kin-lin (Moggallna) n vi Ngi

B. Cuc i ca Upatissa (Sarputta ) v Kolita (Moggallaana)

Trc khi Pht xut th, c hai lng B-la-mn khng xa Vng x tn Upatissa v Kolita.

Mt hm, v mt ngi B-la-mn tn Rpasri sng lng Upatissa bit mnh th thai, cng cng ngy v ca B-la-mn tn Moggal sng lng Kolita cng bit mnh th thai. Nghe k rng trong by th h, hai gia nh y kt tnh thn hu cht ch v gn b mt thit vi nhau. H t chc l Bo-thai cho hai b m c mang trong ngy .

Sau mi thng m lch, c hai b u h sanh. Vo ngy t tn cho hai tr, h t tn Upatissa cho a con b v B-la-mn Sri, v cu b l con ca trng tc trong lng Upatissa; v a b kia, v l con ca trng tc trong lng Kolita nn c tn l Kolita. Ln ln, c hai tr u ti gii hn ai ht trong mi xo thut v hc thut. Mi khi chng Upatissa i ra sng hay vn du ngan, c nm trm kiu vng h tng, cn Kolita c nm trm xe nga thun chng h tng. Hai chng trai tr mi ngi c nm trm gia nhn theo hu.

By gi c mt cuc l hng nm ti Vng X tn l hi nh Ni. Mt ci ging dnh cho hai chng k mt ni, v hai chng ngi chung chng kin l hi. n dp ci, h ci vang, c dp khc, h khc thm thit, ti lc b th h b th. Nh th, h d hi nhiu ngy. Nhng mt hm, tui khn ln, h khng ci vo nhng dp ngy xa h ci, khng c git nc mt no khi gp cnh ngy xa h khc v h khng b th khi c yu cu.

Ngi ta k rng, hai chng khi tng nh sau: "Ti sao chng ta li xem nhng th ny? Trc khi mt trm nm tri qua, tt c mi ngi ny s mt i v khng cn ai trong thy h na. Tt hn chng ta nn i tm con ng gii thot". H m p tng , ri Kolita bo Upatissa:

- Bn Upatissa! Bn c v khng hi lng v khng thch th nh ngy trc. Hn th na, bn u su phin mun. Bn ngh g th?

- Bn Kolita, ti cm thy chng c g toi lu bn khi ngm nhn m dn ny, nhng ci ny tht ht sc v ch; tt hn ti nn i tm con ng gii thot cho chnh mnh. Nhng ti sao bn cng phin mun?

Kolita cng ni th. Khi Upatissa khm ph ra Kolita ng tm trng vi mnh, anh i n quyt nh:

- C hai chng ta u c mt hoi bo cao p. C hai chng ta cn phi i tm con ng gii thot v cng nhau ri b th gian. Chng ta s xut gia vi o s no y?

Lc by gi, c mt du s kh hnh tn Saniaya n thnh Vng X vi ng o du s kh hnh ty tng. Upsatissa v Kolita cng nht tr:

- Ta s xut gia v i tu di s lnh o ca Sanjaya. Ri c hai ngi bn ng gii tn nm trm ngi hu v ra lnh cho h: - Hy ly kiu v xe nga ri i i!

Vi nm trm ngi cn li, h cng nhau xut gia v i tu theo Sanjaya. T ngy hai chng trai tr xut gia v i tu, Sanjaya tin ti tuyt nh ca danh li. Nhng trong vi ngy, s thng hiu ca h vt qua kh nng ging dy ca Sanjaya. Do , h tha vi ng:

- Tha thy, y c phi l ton th chn l m thy bit, hay ngoi ra cn c nhng g cao hn na?

- y l tt c, cc con bit ht ri. Upatissa v Kolita u bn khon: "Nu nh th, tht v ch cho chng ta khi li

lm hc tr v thy ny thm na. Con ng gii thot m chng ta tm kim khi t b th gian, chc chn khng th t c t v thy ny. Nhng vng Dim-ph- l mt x to rng, chng ta hy du hnh qua thn xm, thnh th, hong thnh. Chc chn chng ta s tm c bc thy ch dy chng ta con ng gii thot".

K t hm , bt c ni no nghe c tu s hay B-la-mn uyn bc, h u tm n v m lun. Nhng vn Upatissa v Kolita nu ra cc v y u khng th tr li; nhng mi vn cc v y hi n, Upatissa v Kolita u tr li tri chy.

C nh th, h du hnh khp vng Dim-ph-, ri h quay bc tr v nh ring ca mnh. Trc khi t gi, Upatissa giao c vi Kolita:

- Bn Kolita, ai trong chng ta t n s bt t trc xin bo cho ngi kia. Ri h chia tay. Trong thi gian hai ngi bn sng giao c nh th, ng o s sau khi du

hnh t ni ny n ni khc, nh k trn, n Vng X. c Pht nhn cng tinh x Veluvana v li .

Sau c Pht phi su mi mt A-la-hn i rao ging cng c ca Tam Bo.

- Hy i, ny cc T-kheo! Hy ging v dy! Mt trong nhm nm T-kheo, i Trng lo c-b, quay li v Vng X, v

vo sng sm hm sau, p y m bt vo thnh kht thc. Cng trong ngy sng sm, du s kh hnh Upatissa n sng xong i n khu n dt ca nhng du s kh hnh. Hnh dng Trng lo lt vo mt Upatissa. Lng y kinh ngc pha ln thn phc, Upatissa chm ch nhn Trng lo:

- Trc y ta cha h thy mt tu s no nh v ny. ng phi l mt trong nhng tu s c A-la-hn trn th gian, nu khng cng l ngi bc vo con ng a n Thnh qu A-la-hn, ta hy th n gp tu s v hi Ngi: "V ai, tha hin hu, m hin hu t b th gian? Ai l bc thy ca hin hu? v hin hu truyn gio php ca ai?"

Nhng chng dn li v d dt, s mnh qu ng t: "Tht khng ng lc hi tu s nhng cu nh th, v ng ang i kht thc

tng nh. Ta c nn theo st bc ca tu s, nh ngi ta vn thng lm thnh cu n hu mt v no ?"

Upatissa bc theo Trng lo c-b. Trng lo nhn xong mt phn khut thc. Trn ng i tip n mt ni no , thy rng Trng lo mun ngi xung, chng lin t ta c ca mnh trn t v dng cho Trng lo. Tu s th thc xong, chng rt nc trong bnh ca mnh mi Ngi. Lm xong bn phn ca mt t i vi thy, v khi trng lo th thc xong, chng l cho hi Trng lo, ri tha:

- Tha hin hu, cc cn ca Ngi tht thanh tnh, nc da ca Ngi tht sng bng v trong tro. V ai, tha hin hu, Ngi t b th gian? Ai l thy ca Ngi? V Ngi truyn b gio l ca ai?

Trng lo thm ngh: "Nhng du s kh hnh hay chng i tn gio ta theo, do ta s ch cho tu s ny s thm thm ca o ta".

Nhng trc ht Ngi gii thch rng Ngi ch l mt s c. Ngi ni: - Ny hin hu! Ti ch l mt s c, ti i tu cha bao lu, ti mi n vi Php

v lut ny, ngay by gi ti khng c nhiu li thuyt php. Chng tu s kh hnh thm nh: "Ti l Upatissa, xin ni nhiu hay t theo kh

nng ca Ngi, ti nht quyt s tm hiu ngha bng trm ngn cch". Do chng ni: Hy ni t hoc nhiu, Nhng ni iu ct yu, Ti ch cn ct yu, Sao phi tht nhiu li? tr li, Trng lo dng ngay dng u ca Php C: Tt c php t nhn duyn sanh, Nhn duyn y, Nh Lai ch. Ngay dng u tin, chng du s kh hnh c qu D lu, hiu ht ngha bng

c mt ngn cch. Chng va c qu D lu xong, trng lo c nt dng th hai: V cng dy th no chm dt. y, gio hun ca i Sa-mn. Chng khng chng c qu v cao hn, chng ngh l phi c mt l do no ,

v th chng trnh Trng lo: - Xin Ngi ng thuyt php cao hn na, ! o s ca chng ta hin ng

u? - Ti Trc lm, hin hu! - Vy th, tha Tn gi! Xin ngi i trc i. Ti c mt ngi bn, anh ta v ti

giao c vi nhau: "Ai trong chng ta t n s bt t trc tin phi bo cho ngi kia". Ti phi gi li ha ny trc . Ti s r bn ti cng n ng o s, i theo con ng ca Ngi.

Ni xong, Upatissa ph phc nm vc di chn Trng lo, i nhiu bn phi ba vng v t gi Ngi, i n gp du s kh hnh bn chng.

Nh du s kh hnh Kolita thy chng t xa, khng khi mng thm: "Hm nay, v mt bn ta khc thng, chc anh n s bt t".

Kolita nn nng hi ngay bn mnh: - Bn t c bt t phi khng? Upatissa tr li: - Vng, ny huynh! Ti t n bt t. Ni xong, chng ni Php C nh Tn gi c-b ni. Ngay khi kt thc bi k,

Kolita chng qu D lu. Ri Kolita hi tip: - Ny bn, ng o s u? - Ti Trc Lm, bn . Trng Lo c-b, thy chng ta cho ti bit. _ Tt lm, ny bn! Chng ta hy i, hy n gp c Pht. Trng lo X-li-pht c mt nt c bit l lun knh trng su m v thy ca

mnh. Do , Ngi bo bn: - Ny bn, chng ta hy bo cho thy mnh, du s kh hnh Sanjaya rng chng ta

t c n bt t, nh th tm ng s thc tnh v tr ng s hiu bit. D ng c thiu s hiu bit i chng na chc chn ng vn tin chng ta khng ni di, v ngay khi c nghe Pht thuyt php, ng s t o qu.

Hai du s kh hnh lin i n Sanjaya. Gp li h Sanjaya hi ngay: - Cc o hu! Cc ng c thnh cng trong vic tm ngi ch cho con ng bt

t khng? - Vng, tha Thy, chng ti tm c ngi nh th. c Pht hin trn th

gian, Php xut hin, Tng xut hin. Cn Ngi, Ngi i trong h huyn phi thc. Hy n y, tha Ngi, i n ng o s vi chng ti.

- Cc ng c th i. Ta khng i c! - Ti sao? - Trc y, ta l mt bc thy ca nhiu ngi. i vi ta, tr li thnh mt

ngi t cng v l nh mt tn nhch nhc c php i n ging nc. Ta khng th sng cuc i ngi t.

- ng lm vy, Thy ! - Khng sao, cc bn! Cc bn c th i, cn ta th khng i c. - Tha Thy! T khi Pht xut hin trn th gian, dn chng mang hng hoa v

cc th trong tay h, i n v tn knh mt mnh Ngi thi. Chng ta hy i n . Thy nh lm g?

- Ny o hu! Ai chim a s trn th gian ny, ngi ngu hay ngi tr? - Tha Thy, ngi ngu th nhiu, ngi tr th t. - Tt lm, o hu! Hy ngi tr n vi tu s tr tu C-m, v hy ngi

ngu n vi ngu phu l ta. Cc anh c th i, cn ta khng i. - Thy s tr thnh mt ngi ni ting, thy .

Hai t c ni th v ln ng. Khi h i ri, gio on ca Sanjaya tan r, v khu rng tr nn vng v. Sanjaya khng chu ni trc cnh rng vng v, ng bun tc hc mu ti. Nm trm du s kh hnh thp tng Kolita v Upatissa mt on ng. Sau , hai trm nm mi ngi cn trung thnh vi Sajaya tr v, cn li hai trm nm mi ngi, hai v thu nhn h lm t v cho h i theo n Veluvana.

c Pht ang ngi gia t chng thuyt php, thy hai du s kh hnh t xa n, Ngi lin bo cc T-kheo:

- Ny cc T-kheo, c hai o hu n y l Kolita v Upatissa. H s l i t ca ta, i i t cao qu.

Hai du s kh hnh nh l Pht, cung knh ngi xung mt bn v tha: - Bch Th Tn, chng con xin c thu nhn vo Tng on theo Pht, chng

con xin quy y v xut gia. c Pht bo: - Hy n T-kheo! Php s c thuyt, hy sng i phm hnh cho n lc lm

chung mi au kh dt hn. Ngay tc khc, nh thn thng, h t nhin c y bt, v tr thnh nhng v T-

kheo Trng lo mt trm h lp. Bng vo s thuyt php ca hi chng t, c Pht gia tng vic thuyt ging

php. Tr hai v i t ra, mi ngi u c qu A-la-hn. L lng thay, hai v i t vn khng thnh tu thin nh dn n ba qu v cao hn (L do g nh th? V tr tu ba-la-mt ca bc i t Pht c mt tm quan trng).

Lc by gi Tn gi i Mc-kin-lin, ng gn lng Kallavla trong vng quc Ma-kit-, ri vo trng thi hn trm d di vo ngy th by sau ngy c thu nhn vo Tng on. Nhng c c Pht nh thc, Ngi tr khi hn trm d di v p dng mc thin qun v cc i m c Pht trao cho Ngi. Ngi thnh tu thin nh dn n ba qu v cao hn v t c cu cnh ca tr tu ba-la-mt ca bc i t.

Cn Trng lo X-li-pht, hai tun l vi c Pht, t ngy c thu nhn vo Tng on, ng ti hang Sukarakhata cng gn thnh Vng X. Khi nghe con ca ngi ch Ngi, o s Dhanakha c li bi kinh Vedan pariggaha, Ngi ch tm vo bi kinh, v ging nh mt ngi n c cm nu cho ngi khc, Ngi t c cu cnh ca tr tu ba-la-mt ca bc i t.

(Chc chn Tn gi X-li-pht l mt ngi i tr tu. Vy th ti sao Ngi cn n mt thi gian lu hn i Mc-kin-lin t dn cu cnh ca tr tu ba-la-mt ca bc i t? Bi v i vi Ngi nhng vic chun b cn phi t m. Chng ta nn hiu rng y l trng hp tng t vi mt v vua, khi mun ra ngoi du hnh, cn phi chun b nhiu th, nh sp xp nhng tm ph ln lng nhng con voi s ci... Cn i vi mt ngi ngho, d mun i u, anh ta i c ngay khng cn thm g lm).

Ngay hm X-li-pht v Mc-kin-lin c nhn vo Tng on, khi tri gn ti, c o s triu tp nhng t ti Trc Lm, c a v i t cho hai v mi vo Tng on, v c g