t.c. - karatekin...
TRANSCRIPT
-
1
T.C.
GAZ NVERSTES
TEKNK ETM FAKLTES
Mays 2004
ANKARA
NDEKLER
Sayfa
1. GR ............................................................................................................... 1
2. PROTEUS 6.2 SP 5 KURULUMU ................................................................. 1
3. ISIS ................................................................................................................... 1
3.1. Ara ubuklar ................................................................................................ 3
3.1.1.Dosya Ara ubuu ................................................................................ 3
3.1.2. Grnm Ara ubuu .......................................................................... 4
3.1.3. Dzen Ara ubuu ............................................................................... 4
3.1.4. Yerleim Ara ubuu ........................................................................... 6
3.1.5. Mod Seim Ara ubuu ....................................................................... 7
3.1.6. Ynelim Ara ubuu ........................................................................... 9
3.2. ISIS Menleri ................................................................................................ 10
3.2.1. File Mens .......................................................................................... 10
3.2.2. View mens ........................................................................................ 14
3.2.3. Edit Mens ......................................................................................... 17
3.2.4. Library Mens .................................................................................... 19
3.2.5. Tools Mens ....................................................................................... 28
3.2.6. Design Mens ..................................................................................... 36
3.2.7. Graph Mens ...................................................................................... 39
3.2.8. Source Mens ..................................................................................... 43
3.2.9. Debug Mens ..................................................................................... 46
3.2.10. Template Mens ............................................................................... 49
3.2.11. System Mens .................................................................................. 54
3.2.12. Help Mens ...................................................................................... 61
3.3. Genel Dzenleme lemleri ........................................................................... 62
3.3.1. alma Ekranna Nesne Yerletirilmesi .............................................. 62
3.3.2. Nesnelerin Seilmesi ............................................................................ 63
indekiler.doc#_Toc73725190#_Toc73725190 -
2
3.3.3. Nesnelerin Silinmesi ............................................................................ 63
3.3.4. Nesnelerin Srklenmesi ...................................................................... 64
3.3.5. Nesne Etiketi Srklenmesi ................................................................. 64
3.3.6. Nesnelerin Yeniden Boyutlandrlmas ................................................ 65
3.3.7. Nesnelerin Dndrlmesi ve Aynalanmas .......................................... 65
3.3.8. Nesnelerin Dzenlenmesi ..................................................................... 66
3.3.9. Nesne Etiketlerinin Dzenlenmesi ....................................................... 67
3.3.10. Seili Tm Nesnelerin Kopyalanmas ................................................ 68
3.3.11. Seili Tm Nesnelerin Tanmas ...................................................... 68
3.3.12 Seili Tm Nesnelerin Silinmesi ......................................................... 69
3.4. Etkileimli Simlasyon ................................................................................. 69
3.4.1 Temel Beceriler ..................................................................................... 69
3.4.2. lmlerin Alnmas ............................................................................ 72
3.4.3. Animasyon Adm Zaman Kontrol ..................................................... 76
3.4.4. Etkileimli Simlasyona likin pular .............................................. 77
3.5. Grafik Tabanl Simlasyon ........................................................................... 79
3.5.1. Geerli Grafik ....................................................................................... 79
3.5.2. Grafiklerin Yerletirilmesi ................................................................... 79
3.5.3. Grafiklerin Dzenlenmesi .................................................................... 80
3.5.4. Grafik izim Bileeni (Trace) Eklenmesi ............................................ 80
3.5.5. Grafik izim Bileenlerinin Dzenlenmesi ......................................... 83
3.5.6. Grafik izim Bileenlerinin Sra Ve/Veya Renklerinin Deitirilmesi 84
3.6 Eleman Oluturulmas .................................................................................... 85
3.6.1. Eleman Gvdesinin Tanmlanmas ...................................................... 85
3.6.2. Pinlerin Yerletirilmesi ........................................................................ 86
3.6.3. Pinlerin simlendirilmesi ...................................................................... 86
3.6.4. Make Device Komutunun Kullanlmas ............................................... 88
3.6.5. Make Device Komutu .......................................................................... 88
3.7. Hiyerarik Tasarmlar.................................................................................... 94
3.7.1. Terimler ................................................................................................ 95
3.7.2. Alt devreler ........................................................................................... 97
3.7.3. Modl-Elemanlar ................................................................................. 98
3.7.4. Harici Modller .................................................................................... 99
3.7.5. Katmanlar Aras Gei ....................................................................... 100
3.7.6. Tasarmn Genel Olarak simlendirilmesi .......................................... 100
3.7.7. Fiziksel Olmayan Katmanlar .............................................................. 101
4. ARES ............................................................................................................... 101
4.1. Ara ubuklar ............................................................................................ 104
4.1.1. Dosya Ara ubuu ........................................................................... 104
4.1.2. Grnm Ara ubuu ...................................................................... 105
4.1.3. Dzen Ara ubuu ........................................................................... 106
4.1.4. Yerleim Ara ubuu ....................................................................... 107
4.1.5. Mod Seim Ara ubuu ................................................................... 108
4.1.6. Ynelim Ara ubuu ....................................................................... 111
4.2. ARES Menleri ..................................................................................... 112
4.2.1. File Mens ........................................................................................ 112
-
3
4.2.2. Output Mens ................................................................................... 115
4.2.3. View Mens ..................................................................................... 123
4.2.4. Edit Mens ....................................................................................... 129
4.2.5. Library Mens .................................................................................. 136
4.2.6. Tools Mens ..................................................................................... 143
4.2.7. System Mens .................................................................................. 150
4.2.8. Help Mens ...................................................................................... 160
4.3. Nesne Yerleimi .......................................................................................... 161
4.3.1. Eleman Yerleimi ............................................................................... 161
4.3.2. Packages ............................................................................................. 163
4.3.3. Padler .................................................................................................. 165
4.3.4. 2D Grafik ............................................................................................ 167
4.3.5. Alanlar ................................................................................................ 167
4.4. Nesne Dzenlenmesi ................................................................................... 168
4.4.1. Tek Bir Nesneyi aretlemek .............................................................. 168
4.4.2. Grup Halindeki Nesneleri aretlemek ............................................... 169
4.4.3. Btn Nesnelerin aretlerinin Kaldrlmas ...................................... 169
4.4.4. Nesnenin Silinmesi ............................................................................. 169
4.4.5. Nesnenin Srklenmesi ...................................................................... 170
4.4.6. Nesnenin Dzenlenmesi ..................................................................... 170
4.4.7. Elemanlarn sim Kullanlarak Belirgin Hale Getirilmesi .................. 170
4.5. Yol Yerleimi ve Dzenlenmesi ................................................................. 170
4.5.1. Hat Listesi Ykl Deilken Trace Yerleimi ..................................... 171
4.5.2. Hat Listesi Ykl ken Trace Yerleimi............................................. 172
4.5.3. Eri Yol Paralar ............................................................................... 173
4.5.4. Auto Track Necking ........................................................................... 173
4.5.5. Trace Angle Lock ............................................................................... 174
4.5.6. Yolun aretlenmesi ............................................................................ 174
4.5.7. Yol Geniliinin Deitirilmesi ......................................................... 175
4.5.8. Yolun Katmannn Deitirilmesi ...................................................... 175
4.5.9. Yolun Yenilenmesi ............................................................................. 176
4.5.10. Yolun Kopyalanmas ........................................................................ 176
4.5.11. Yolun Silinmesi ................................................................................ 176
4.5.12. Yolun Dzenlenmesi ........................................................................ 177
4.6. Blok Dzenleme Komutlar ........................................................................ 177
4.6.1. Blok Kopyalanmas ............................................................................ 177
4.6.2. Blok Tanmas ................................................................................... 178
4.6.3. Blok evirme ..................................................................................... 178
4.6.4. Blok Silme .......................................................................................... 179
4.7. Dosyalama Komutlar ................................................................................. 179
4.7.1. Yeni Bir Layouta Balamak .............................................................. 180
4.7.2. Layout Ykleme ................................................................................. 180
4.7.3. Layout Kaydetme ............................................................................... 180
4.7.4. Import/Export ..................................................................................... 181
4.7.5. Otomatik Kaydetme ........................................................................... 181
4.8. Pad ve Trace Stilleri .................................................................................... 182
4.8.1. Pad Stili .............................................................................................. 182
-
4
4.8.2. Trace Stilleri ....................................................................................... 183
4.8.3. Via Stilleri .......................................................................................... 183
4.8.4. Stil Ynetimi ve Default.STY ............................................................ 183
4.9. Package Ktphanesi .................................................................................. 184
4.9.1. Yeni Bir Package Yapmak ................................................................. 184
4.9.2. Pinler in Doru Katmanlarn Seilmesi .......................................... 185
4.9.3. Pinin Numaralandrlmas .................................................................. 186
4.9.4. Package Dzenlenmesi ....................................................................... 186
4.10. Sembol Ktphanesi ................................................................................. 187
4.11. Ratsnest zellikleri ................................................................................... 187
4.11.1. Ratsnestin Otomatik Olarak Yeniden Hesaplanmas ...................... 188
4.11.2. Force Vectors ................................................................................... 188
4.11.3. Ratsnest Modu .................................................................................. 189
4.12. simlendirme ............................................................................................. 189
4.13. Otomatik Yerletirme ................................................................................ 190
4.13.1. Otomatik Devre Elemanlar Yerleimi ............................................. 190
4.13.2. Otomatik Yerletirme Penceresi ....................................................... 191
4.13.3. Nesne Seimi .................................................................................... 191
4.13.4. Dizayn Kurallar ............................................................................... 192
4.13.5. Deneme Yerleimi ............................................................................ 192
4.13.6. Yer gal Tanmlar .......................................................................... 192
4.14. Manuel Yol izimi .................................................................................... 193
4.14.1. Via Yerletirmek .............................................................................. 194
4.14.2. Yolu aretlemek .............................................................................. 195
4.14.3. aretlenmi Yolu Hareket Ettirmek/Srklemek ............................ 196
4.14.4. aretlenmi Yolu Silmek ................................................................. 196
4.14.5. Yeniden Yol izmek ........................................................................ 196
4.15. Otomatik Yol izimi ................................................................................. 197
4.15.1. zellikler .......................................................................................... 197
4.15.2. Otomatik izim Komutlar ............................................................... 198
4.16. Balant Kural Denetleyicisi (CRC) ......................................................... 200
4.17. Tasarm Kural Denetleyicisi (DRC).......................................................... 201
4.18. Hard Copy lemi ...................................................................................... 201
5. PROTEUS UYGULAMALARI .................................................................. 201
5.1. ISISta G Ykselteci Devre emas izimi ............................................. 202
5.2. G Ykseltecinin Simlasyonu .................................................................. 209
5.3. G Ykselteci emasnn ARESe Aktarlmas ve Bask Devre izimi.... 216
5.4. Bask Devrenin Manuel Olarak izimi ........................................................ 225
5.5. Mikrokontrolc Simlasyonu ...................................................................... 228
6. SONU VE NERLER ............................................................................. 235
KAYNAKLAR ........................................................................................................ 236
-
5
1. GR
Labcenter Elektronics firmasnn bir rn olan PROTEUS program ISIS ve ARES
olmak zere iki alt programdan oluur. ISISta elektronik devre izimi
gerekletirilirken, bunun yannda devrenin analizi de yaplabilmektedir. ARESte
ise ISISta izilmi olan devreler ARES ortamna aktarlmak suretiyle bask devre
izimi gerekletirilebildii gibi manuel olarak da bask devre izimi
yaplabilmektedir.
2. PROTEUS 6.2 SP 5 KURULUMU
Proteus 6.2 SP 5 CDsini CD srcsne yerletirilir. CDyi yerletirdikten sonra CD
ierisinde bulunan ProSis isimli kurulum dosyas altrlr. Gelen pencereden
Password yazan ksma CD ierisinde bulunan ifre girilir ve ardndan Next butonuna
baslr. Gelen pencerede Next butonuna basmak suretiyle ileme devam edilir. Bunun
ardndan gelen pencere kullancya PROTEUS 6.2 SP 5in kurulaca hedef klasr
deitirme imkan sunmaktadr. Varsaylan hedef klasr C:\Program Files\ Labcenter
Elektronics\ Proteus 6 Professionaldr. Next butonuna basarak bu adm getikten
sonra gelen pencereden yklemek istenilen bileenler seilebilir. Bileenleri setikten
sonra Next butonuna baslr. Bu noktada u ana kadar yaplm olan ilemlerle ilgili
bir deiiklik yapmak iin Back butonuna, programn kurulumuna balamak iin ise
Install butonuna baslr. Bundan sonra program dosyalar bilgisayara kopyalanmaya
balayacaktr. Bu ilem bittikten sonra Finish butonuna baslarak programn
kurulumu tamamlanr. Programa ait ksa yollar Balat mensndeki Programlar
klasrnn altndaki Proteus 6 Professional ierisine eklenmi olacaktr.
3. ISIS
ISIS programn balatmak iin Balat mensnden Programlar Proteus 6
Professional ve ardndan ISIS 6 Professional seilir. Bu ilemi takiben ISIS editr
yklenecek ve alacaktr.
-
6
ISIS altnda ekil 3.1deki ekran karnza gelir.
ekil 3.1. ISIS alma ekran
Yukardaki ekilde ekrann en st ksm boyunca men ubuu ve bunun altnda
komut ara ubuklar bulunmaktadr. Ayrca komut ara ubuklarnn altnda da mod
seim ara ubuu yer alr.
Mavi izgilerle snrlandrlm en byk alan alma alandr. Ekrann sol st
kesinde bulunan ve daha kk olan alan ise alma alan klavuzu olup tm
izimin basitletirilmi bir ekilde grntlendii blgedir. Bu ksmda mavi
izgilerle snrlandrlm alan geerli tabakann snrlarn, yeil izgiyle
snrlandrlm alan ise alma alanndaki tabakann o an iin grlen ksmn
grntler. alma alan klavuzu penceresi nesne seim penceresinden seilen her
yeni elemann n izlemesini yapmak amacyla da kullanlr. alma alan
klavuzunun hemen altnda bulunan alan ise nesne seim penceresi olarak adlandrlr
-
7
ve eleman, sembol ve dier ktphane nesnelerini semekte kullanlr. Ayrca
ekrann sa alt kesinde fare imlecinin bulunduu mevcut konumu gsteren
koordinat ekran bulunmaktadr. Bu ekranda okunan deerler inch veya metrik
cinsten ayarlanabilir. Sol alt kede ise ynelim ara ubuu bulunmaktadr.
3.1. Ara ubuklar
3.1.1. Dosya Ara ubuu
ekil 3.2. Dosya ara ubuu
Create a new design, Yeni alma sayfas amay salar.
Load a new design, Mevcut alma sayfasn yklemeyi salar.
Save current design, Geerli almay kaydetmeyi salar.
Import ISIS section file, Mevcut bir ISIS blge dosyasndan alnt yapmay
salar.
Export tagged objects to section file, alma alanndaki iaretlenmi
nesneleri ISIS blge dosyasna aktarmay salar.
Print or plot design, almann kt ile ilgili eitli ayarlarnn yaplmasn
ve kt alnmasn salar.
Mark area to be printed, alma alannn belirli bir ksmn yazdrmak
amacyla yazdrlacak blgenin seiminin yaplmasn salar.
-
8
3.1.2. Grnm Ara ubuu
ekil 3.3. Grnm ara ubuu
Redraw editing and overview windows, alma alan ve alma klavuzunun
ieriinin yeniden izilmesini salar.
Enable/disable grid dot display, alma alanndaki gridlerin grnp
grnmeyeceini belirler.
Enable/disable manuel origin specification, alma alannda yeni bir orijin
noktas belirleme imkan salar.
Recentre the display, alma alannn grntlenen ksmn, seilen noktay
merkez alarak yeniden grntlenmesini salar.
Increase magnification, alma alannn grntsn merkez referansl
olarak bytmeyi salar.
Decrease magnification, alma alannn grntsn merkez referansl
olarak kltmeyi salar.
View entire sheet, alma alannn tamamnn grntlenmesini salar.
View selected area, alma alannda fare ile seilen blgenin bytlmesini
salar.
3.1.3. Dzen Ara ubuu
ekil 3.4. Dzen ara ubuu
-
9
Undo last operation, Yaplan ilemin geri alnmasn salar.
Redo the last undone operation, Gelinen bir nceki konumdan ileri gitmeyi
salar.
Cut the specified items to the clipboard, alma alan zerinde seilen ksm
keserek panoya aktarlmasn salar.
Copy the specified items to the clipboard, alma alan zerinde seilen
ksm kopyalayarak panoya aktarlmasn salar.
Paste the specified items from the clipboard, Panoda bulunan ksm alma
alanna kopyalamay salar.
Copy tagged objects, alma alan ierisinde seilen bloun kopyalanmasn
salar.
Move tagged objects, alma alan ierisinde seilen bloun tanmasn
salar.
Delete tagged objects, alma alan ierisinde seilen bloun silinmesini
salar.
Pick or update device/symbol, Ktphanede bulunan mevcut elemanlar
seilen zellikler erevesinde isimle arlmasn, seilen elemann eleman seim
penceresindeki listeye eklenmesini ve ayn isme sahip bir eleman mevcutsa seilen
elemann bununla yer deitirmesini salar.
From tagged graphics/pads into device and place in library, alma ekran
zerinde 2D grafikler ve eleman pinleri vastasyla meydana getirilmi ve fare ile
iaretlenmi ksmn belirlenen ktphaneye bir eleman olarak derlenmesini yani yeni
bir eleman oluturulmasn salar.
Launch the Visiul Packaging Tool, Seilen elemann ktphane bilgilerinin
grntlenmesini salar.
-
10
Break tagged object(s) into primitives, Seilen eleman pin ve grafikler gibi
bileenlerine ayrlmasn salar.
3.1.4. Yerleim Ara ubuu
ekil 3.5. Yerleim ara ubuu
Enable/Disable real-time snap, Aktifken imle pin sonu veya hatta yakn bir
yere getirildiinde nesne zerine konumlandrlmasn salar.
Enable/Disable wire auto-router, Aktif iken her balantnn izleyecei yolu
tam olarak izimine gerek kalmadan, hattn gidecei son noktay gstermenin,
izimin yaplabilmesi iin yeterli olmasn salar.
Search and tag components with matched property values, zellik atama
aracnn blgesel veya genel iaretleme seenekleri tarafndan gerekletirilen daha
sonra ki ilemler iin nesnenin zel gruplarnn seiminin kolaylatrlmasn salar.
Arama kriterlerine uyan nesneleri bulur ve onlar iaretli hale getirir.
General property management tool, Eleman zelliklerinin ynetimini salar.
Create a new root sheet, Yeni bir yol katman oluturulmasn salar.
Remove current sheet, Oluturulan katmanlar arasndan geerli olan katmann
kaldrlmasn salar.
Goto specific root or hierarchical sheet, Oluturulan katmanlar arasnda gei
yaplmasn salar.
Enter sheet of object pointed at, Ana katmandan dier katmanlara gei
yaplmasn salar.
-
11
Leave current sheet and return to parent, Dier katmanlardan ana katmana
gei yaplmasn salar.
Generate bill of materials report, erik ve dzenleme hakknda daha geni
bir dzenleme ve kontrol iin tasarm iindeki elemanlarn listesinin yaplmasn
salar.
Generate electrical check report, Elektriksel hata denetim raporunun
grntlenmesini salar.
Generate netlist and switch to ARES, izilen emann balant listesinin
oluturulmasn ve ARESe aktarlmasn salar.
3.1.5. Mod Seim Ara ubuu
Main Mod
ekil 3.6. Main mod
Component, Eleman seimi ve ktphane bileenlerinin ynetimini salar.
Junction dot, Birleim noktalarnn belirlenmesini salar.
Wire label, Balant hatlarnn isimlendirilmesini salar.
Text script, alma ekran zerine yaz yazlmasn salar.
Bus, Birden fazla telin tek bir hatm gibi gsterilmesini salayan veri yolu
izimlerinde kullanlr.
Sub-circuit, Hiyerarik dizaynlarda port balant noktalarnn belirtilmesini
salar.
-
12
Instant edit mode, mlecin seim moduna alnmasn salar.
Aygtlar
ekil 3.7. Aygtlar
Inter-sheet terminal, Alt balant terminal elemanlarnn belirtilmesini salar.
Device pin, Eleman pin eitlerini ierir. Eleman oluturulmas srasnda
kullanlacak pinler buradan seilerek yerletirilir.
Simulation graph, Matematiksel analizler iin grafikler oluturulmasn
salar.
Tape recorder, Kayt cihazn ierir.
Generator, eitli sinyal jeneratrlerini ierir.
Voltage probe, lmlerde kullanlmak zere voltaj probunu ierir.
Current probe, lmlerde kullanlmak zere akm probunu ierir.
Virtual Instruments, l aletlerini ierir.
2D Grafik
ekil 3.8. 2D grafik
2D graphics line, alma alan zerinde izgi izilmesini salar.
2D graphics box, alma ekranna dikdrtgensel ekiller izilmesini salar.
-
13
2D graphics circle, alma ekranna dairesel ekiller izilmesini salar.
2D graphics arc, alma ekranna yay ekilleri izilmesini salar.
2D graphics path, alma ekranna serbest ekiller izilmesini salar.
2D graphics text, alma ekranna yaz yazlmasn salar.
2D graphics symbol, alma ekranna sembol yerletirilmesini salar.
Markers for component origin, Elemanlar iin merkez noktas belirlenmesini
salar.
3.1.6. Ynelim Ara ubuu
ekil 3.9. Ynelim ara ubuu
Set rotation, aretlenmi olan eleman yada elemanlar 90 saa evirir.
Set rotation, aretlenmi olan eleman yada elemanlar 90 sola evirir.
Orientation edit box, Dndrme ilemi iin kullanlacak olan ann
girilmesini salar. Ancak girilebilecek olan alar dik a deerleri ile snrldr.
Horizontal reflection, aretlenmi olan eleman yada elemanlarn yatay olarak
aynalanmasn alar.
Vertical reflection, aretlenmi olan eleman yada elemanlarn dikey olarak
aynalanmasn salar.
-
14
3.2. ISIS Menleri
3.2.1. File Mens
ekil 3.10. File mens
3.2.1.1. New Design
Yeni alma sayfas amay salar.
3.2.1.2. Load Design
Daha nceden oluturulmu olan alma sayfalarnn ekranda grntlenmesini
salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki L tuu ile ilikilendirilmitir.
-
15
3.2.1.3. Save Design
Yaplan almay kaydetmeyi salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki S
tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.1.4. Save Design As
Yaplan almay farkl isimle kaydetmeyi salar.
3.2.1.5. Import Bitmap
Mevcut Bitmap uzantl dosyann arlmasn salar.
3.2.1.6. Import Section
Mevcut ISIS blge dosyasnn arlmasn salar.
3.2.1.7. Export Section
alma ekrannda seilen blm ISIS blge dosyas olarak kaydetmeyi salar.
3.2.1.8. Export Graphics
Yaplan almay Bitmap, Metafile, DXF, EPS yada vektr dosyas olarak
kaydetmeyi salar.
3.2.1.9. Print
Yaplan almay yazdrmay salar. Print komutu kullanldnda ekil 3.11deki
diyalog kutusu karmza gelecektir. Diyalog kutusunun sol st kesinde bulunan
printer komutu yazc ayarlarnn dzenlenmesi amacyla kullanlr. Bunun hemen
-
16
altnda yer alan filename komutu ise yazdrlacak olan dosya ad ve yolunun
belirlenmesini salar.
Diyalog kutusunun sa st kesinde yer alan options ksmnda bulunan colour
seeneinin yanndaki iaret kutusu iaretli iken ktlar renkli olarak alnr. Bunun
hemen altnda yer alan labcenter plotter driver seeneinin yannda bulunan iaret
kutusu iaretli iken ISIS tasarmn plotterda izilmesini salar. Bu zellik kt aygt
olarak plotter belirlendiinde kullanlabilirdir.
Scope ksmnda ise alma alannn seilen ksmnn, geerli grafiin, geerli
katmann yada tm katmanlarn ktsnn alnmasn salayan seenekler
bulunmaktadr.
Scale ksmnda ktya ilikin leklendirme ilemleri gerekletirilir. Bu seenek
sayesinde rnein A2 boyutunda hazrlanm olan bir tasarmn ktsnn A4e
alnabilmesi salanr.
Rotation ksm ise tasarmn kts alnrken yatay yada dikey olarak baslmasn
salar. Varsaylan olarak yatay basm seenei aktiftir.
Compensation ksm grafiin tam olarak leklendirilmesi iin kullanlr. Bu alanda
belirtilen X ve Y deerlerine gre tasarmn kt zerinde ki konumu daha kesin bir
ekilde belirlenir.
Print to files ksm, tasarmn belirlenen konumdaki bir dosyaya yazdrlmas
amacyla kullanlr.
Copies ksmnn yannda bulunan alanda belirlenen sayda kt alnr.
-
17
ekil 3.11. Print design diyalog kutusu
3.2.1.10. Printer Setup
Ykl bulunan yazc ile ilgili ayarlarn yaplmasn salar.
3.2.1.11. Set Area
alma alannn belirli bir ksmn yazdrmak amacyla yazdrlacak blgenin
seiminin yaplmasn salar.
3.2.1.12. Exit
Programdan kmay salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki Q tuu ile
ilikilendirilmitir.
-
18
3.2.2. View mens
ekil 3.12. View mens
3.2.2.1. Redraw
alma alan ve alma klavuzunun ieriinin yeniden izilmesini salar. Bu
ilemin ksa yolu klavye zerindeki R tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.2. Grid
alma alanndaki gridlerin grnp grnmeyeceinin belirlenmesini salar. Bu
ilemin ksa yolu klavye zerindeki G tuu ile ilikilendirilmitir.
-
19
3.2.2.3. Origin
alma alannda yeni bir orijin noktas belirleme imkan salar. Bu ilemin ksa yolu
klavye zerindeki O tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.4. X Cursor
mlecin X eklinde grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki
X tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.5. Snap
Kilitleme seeneinin varsaylan olarak belirlenmi olan 10, 50, 100 ve 500 kilitleme
deerlerinden birine ayarlanmasn salar. Bu ilemin ksa yollar seeneklere gre
srasyla klavye zerindeki CTRL+F1, F2, F3 tular ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.6. Pan
alma alannn grntlenen ksmn, seilen noktay merkez alarak yeniden
grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki F5 tuu ile
ilikilendirilmitir.
3.2.2.7. Zoom In
alma alann, orijin noktasn baz alarak yaknlatrr. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki F6 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.8. Zoom Out
alma alann, orijin noktasn baz alarak uzaklatrr. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki F7 tuu ile ilikilendirilmitir.
-
20
3.2.2.9. Zoom All
Yaplm olan tm yaknlatrma ve uzaklatrma ilemlerini iptal eder. Bu ilemin
ksa yolu klavye zerindeki F8 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.2.10. Zoom to Area
alma alannda fare ile seilen blgenin bytlmesini salar.
3.2.2.11. Toolbars
Ara ubuklarnn ekranda grntlenip grntlenmemesinin ayarlanmasn salar.
Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.13teki diyalog kutusu karmza gelecektir.
ISISta o an iin grntlenen mevcut ara ubuklarnn yannda yer alan iaret
kutular iaretli olarak grntlenir. Bu iaretlerden istenileni kaldrarak ilikili olan
ara ubuunun grntlenmemesi salanabilir.
ekil 3.13. Toolbars diyalog kutusu
-
21
3.2.3. Edit Mens
ekil 3.14. Edit mens
3.2.3.1. Undo
Yaplan ilemin geri alnmasn salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki
CTRL+Z tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.3.2. Redo
Gelinen bir nceki konumdan ileri gitmeyi salar. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki CTRL+Y tuu ile ilikilendirilmitir.
-
22
3.2.3.3. Find and Edit Component
alma alanndaki malzemeleri bulur ve ekrana gelen Edit Component diyalog
kutusu vastasyla ilgili elemann zelliklerini deitirir. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki E tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.3.4. Cut to Clipboard
alma alan zerinde seilen ksm keserek panoya aktarlmasn salar.
3.2.3.5. Copy to Clipboard
alma alan zerinde seilen ksm kopyalayarak panoya aktarlmasn salar.
3.2.3.6. Paste from Clipboard
Panoda bulunan ksmn alma alanna kopyalanmasn salar.
3.2.3.7. Send to Back
Malzemelerin st ste gelmesi durumunda seilen malzemenin geride
grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+B tuu ile
ilikilendirilmitir.
3.2.3.8. Bring to Front
Malzemelerin st ste gelmesi durumunda seilen malzemenin nde
grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+F tuu ile
ilikilendirilmitir.
-
23
3.2.3.9. Tidy
Eleman seim penceresinde bulunan fakat alma alanna yerletirilmemi
malzemeler ile alma alan darsna yerletirilmi olan malzemelerin
temizlenmesini salar.
3.2.4. Library Mens
ekil 3.15. Library mens
3.2.4.1. Pick Device/Symbol
Ktphanede bulunan ve arama kriterlerine uyan elemanlardan seilenlerinin eleman
seim penceresindeki listeye eklenmesini, eer bu listede mevcut ise ktphanede
kaytl olan hali ile deitirilmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki
-
24
P tuu ile ilikilendirilmitir. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.16daki diyalog
kutusu karmza gelecektir.
ekil 3.16. Pick device/symbol diyalog kutusu
Diyalog kutusunun sol st ksmnda yer alan Name or text to search for alanna
armak istenilen ktphane bileeninin ismi girilir. Aranlan elemann tam
isminden emin olunmad taktirde girilen ismin ardndan * iareti kullanmak
vastasyla uygun olan elemanlarn listelenmesi salanabilir.
Bunun hemen altnda yer alan Matches ksmnda arama kriterlerine uyan elemanlar
listelenir. Bu listede herhangi bir eleman zerinde fare ile sol tklandnda eleman
Part Preview ksmnda grntlenir. Bu eleman zerinde tekrar fare ile sol
tklanmas durumunda ise bu eleman nesne seiciye eklenecektir. Type ksmndan
hangi eit nesne iin arama yaptrlaca belirlenir.
-
25
Match Names ksm arama ilemini yaplandrmakta kullanlr. Bu alandan Exactly
seilirse elemann tam ismine gre, Begining with text seilirse girilen isim ile
balayan elemanlar iin, Containing text seilirse ismi ierisinde girilen harfler
bulunan, Ending with text seilirse de ismi girilen harfler ile biten elemanlar iin
arama yaptrlr. Only Compare Digits ise kontroln sadece para ismindeki saylar
iin yaplmasn salar.
3.2.4.2. Make Device
Yeni eleman oluturulmasn salar. Bu ilem, ekrana gelen ve bnyesinde birden
fazla sayfa barndran bir yeni eleman oluturma sihirbaz tarafndan
gerekletirilmektedir. Bu sihirbazn ieriinden daha sonra yeni eleman oluturma
ksmnda bahsedilecektir.
3.2.4.3. Make Symbol
Yeni sembol oluturulmasn salar. Bu komut ile, grafik aralar vastasyla izilmi
ve seili hale getirilmi olan bir nesne daha sonra da kullanlmak zere sembol olarak
kaydedilebilir. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.17deki diyalog kutusu karmza
gelecektir.
Symbol name alanna oluturulacak olan yeni sembole verilecek olan isim girilir.
Type ksmndan oluturulacak olan semboln eidi belirlenirken, Library ksmndan
ise semboln kaydedilecei ktphanenin seimi yaplmaktadr.
-
26
ekil 3.17. Make symbol diyalog kutusu
3.2.4.4. Packaging Tool
Seilen elemann klf yaps ile ilgili ilemlerin yaplmasn salar. ekil 3.18deki
diyalog kutusu ile yeni oluturulan ve herhangi bir klfa sahip olmayan bir elemana
klf atama ilemi gerekletirilebildii gibi bir veya birden fazla klfa sahip olan
mevcut bir elemann klf zellikleri ile ilgili eitli deiiklikler de
yaplabilmektedir.
Diyalog kutusu zerinde bulunan Packagings ksm elemana atanan klf yada
klflarn bir listesini grntler. Bunun hemen sanda yer alan Add komutu ile seili
elemana yeni bir klf atama ilemi gerekletirilmekte, Rename komutu ile elemann
sahip olduu klflardan herhangi birisi yeni bir klf ile deitirilebilmektedir.
Default Package iaret kutusu iaretli durumda iken mevcut klflardan o an iin
seili bulunan, ISISta hazrlanan tasarm ARESe aktarlrken varsaylan klf
olarak belirleyecektir. Delete komutu elemana atanm bulunan mevcut klflarn
silinmesini salamakta, Order komutu ise eer eleman birden fazla klfa sahip ise bu
klflarn sralanmasn salar. Add Pin komutu belirlenen klf yapsna uygun olarak
pin eklememizi salarken, Remove Pin komutu ise mevcut herhangi bir pinin
silinmesi ilemini gerekletirir.
-
27
No.Of Gates alan ise bnyesinde birden fazla ayn zellie sahip para ihtiva eden
(opamlar gibi) elemanlar iin para saysn belirtir. Hemen bunun yannda bulunan
Gates (elements) can be swapped on the PCB layout? aret kutusu ARESte bask
devre hazrlanrken bu paralar iin Gateswap zelliinin kullanlp
kullanlmayacan belirler. Bunun hemen altndaki alanda ise elemanmzn pinleri
ve bu pinlere ait pin numaras, pin eidi, pinin gizli olarak grntlenme durumu ve
yine Gateswap zelliinde kullanlmak zere pinlerin ait olduu paralar gibi eitli
zellikleri grntlenmektedir.
Kullanlmayan (balanmam olan) pinler, NC Pins alanna aralarna virgl
konularak girilir. Bu zellik, girilen pin yada pinlerin, klfn ekli grntlenirken
belirgin bir ekilde gsterilmesini salar. Bu hataya izin vermemek asndan
kullanl bir zelliktir.
Swapable Pins alan, ARESte bask devre hazrlanrken kullanlmak zere Pinswap
zelliinin kullanlabilecei pinlerin belirlenmesini salar. Bu pinler, pinlerin
listelendii alandan seilerek Swapable Pins alannn hemen sanda yer alan Add
komutu kullanlarak Swapable Pins alanna girilebilir, Remove komutu kullanlarak
silinebilir ve Replace komutu kullanlarak ise deitirilebilirler.
Use ARES Libraries iaret kutusu varsaylan olarak seili durumdadr. Klflar iin
ARES ktphanesinin kullanlmasn salar. Bu ksm yalnz ARES haricindeki
baka bir bask devre izim programnda kullanlmak zere tasarmlar
gerekletirilirken seilmemi konuma alnabilir.
Diyalog kutusunun sa alt ksmnda yer alan Assign Package(s) komutu, yukarda
belirtilen deiiklikler onaylanarak, Cancel komutu ise deiiklikler onaylanmadan
diyalog kutusundan k salar.
-
28
ekil 3.18. Package device diyalog kutusu
3.2.4.5. Store Local Object
Oluturulmu bulunan bir nesnenin saklanaca ktphaneyi belirler. Bunun Make
Device yada Make Symbolden fark yeni oluturulan bir elemann deil de mevcut
bir elemann kaydedilmesini salamasdr. Bu ekilde mevcut bir nesne farkl bir
ktphaneye farkl bir isimle kaydedilebilmektedir.
3.2.4.6. Decompose
Seilen eleman bileenlerine ayrmay salar. Her eleman grafik nesneler, pinler vb.
bileenlerden oluur. Decompose komutu, bileen zelliklerinin dzenlenmesi ve
ardndan yeni bir eleman oluturulmas amacyla seili hale getirilmi olan elemann
bu bileenlerine ayrlmasn salar.
-
29
3.2.4.7. Compile to Library
Seilen eleman istenilen ktphaneye derlemeye yarar. ekil 3.19daki diyalog
kutusunun ortasnda yer alan geni alanda mevcut ktphaneler listelenir ve
elemann derlenecei ktphane bu alandan seilir.
Process All Sheets In The Design ksm iaretli iken seilen elemann ksmlarn
ieren tm katmanlar belirtilen ktphaneye kopyalanacaktr.
Hide Component Properties ksm seili iken derleme ilemi esnasnda eleman
zellikleri gizlenecektir.
Hide Pin Numbers ksm iaretli iken derleme ilemi esnasnda elemann pin
numaralar gizlenecektir.
ekil 3.19. Compile to library diyalog kutusu
-
30
3.2.4.8. Autoplace Library
Seilen ktphaneye ait bileenlerin alma ekran zerinde otomatik olarak
yerletirilmesini salar. Diyalog kutusunun ortasnda yer alan listeden istenilen
ktphane belirlenir. Show Properties seeneinin yanndaki iaret kutusu iaretli
iken yerletirilecek olan elemanlara ilikin btn zellikler de grntlenir.
ekil 3.20. Autoplace diyalog kutusu
3.2.4.9. Verify Packaging
Seilen elemanlarla ilgili klf bilgilerini dorular. Eer eleman klf ile ilgili bir hata
yoksa bunu belirten bir mesaj ekrana gelecektir.
3.2.4.10. Library Manager
Eleman ktphaneleri ve ierikleriyle ilgili ilemler gerekletirilir. ekil 3.21deki
diyalog kutusunun sol st ksmnda yer alan Source ksmndan kaynak ktphanenin
seimi yaplr. Bunun hemen altnda bulunan alanda ise seilen ktphaneye ait
bileenler grntlenir.
-
31
ekil 3.21. Library manager diyalog kutusu
Diyalog kutusunun sa st ksmnda yer alan Destin ksmndan hedef ktphane
seimi yaplr. Bunun hemen altnda bulunan alanda ise seilen ktphaneye ait
bileenler grntlenir.
Order komutu kullanlarak ktphanelerin listede grntlenme sras deitirilmesi
salanr.
Select All ve Unselect All komutlar ile ktphane bileenlerinin srasyla, tmnn
seilmesi veya tmnn seilmemi hale getirilmesi ilemleri gerekletirilir.
Copy Items, Move Items komutlar ile srasyla, seilen elemanlarn ktphaneler
arasnda kopyalama ve tama ilemleri gerekletirilir. Seilen elemanlar Delete
Items komutu ile ilgili ktphaneden silinirken, Rename Item komutu ile yeniden
adlandrlabilirler. Information komutu seilen elemana ait bilgilerin
grntlenmesini salar.
-
32
Diyalog kutusunun sol alt ksmnda yer alan Dump Library komutu seilen
ktphane hakknda bir bilgi dkm verir. Create Libray komutu yeni bir
ktphane oluturulmasn salarken, Delete Library komutu ise mevcut bir
ktphanenin silinmesini salar. ADI Library komutu ise seilen eleman iin ADI
uzantl bilgi dosyasnn arlmasn salar. Backup Libraries komutu ktphaneleri
yedeklerken, Pack Library komutu seilen ktphanenin daha az yer kaplamas
amacyla sktrlmasn salar. File Attribute komutu seilen ktphanenin
okunabilir yada hem okunabilir hem de yazlabilir olma seenekleri arasnda geii
salar.
3.2.5. Tools Mens
ekil 3.22. Tools mens
-
33
3.2.5.1. Real Time Annotation
Aktif iken eleman isimlendirilmesi otomatik olarak gerekletirilir. Bu ilemin ksa
yolu klavye zerindeki CTRL+N tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.5.2. Real Time Snap
Aktifken imle pin sonu veya hatta yakn bir yere getirildiinde obje zerine
konumlandrlmasn ssalar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+S tuu
ile ilikilendirilmitir.
3.2.5.3. Wire Auto Router
Aktif iken her balantnn izleyecei yolu tam olarak izmenize gerek kalmadan,
hattn gidecei son noktay gstermenin, izimin yaplabilmesi iin yeterli olmasn
salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki W tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.5.4. Search and Tag
zellik atama aracnn blgesel veya genel iaretleme seenekleri tarafndan
gerekletirilen daha sonraki ilemler iin nesnenin zel gruplarnn seiminin
kolaylatrlmasn salar. Arama kriterlerine uyan nesneleri bulur ve onlar iaretli
hale getirir. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki T tuu ile ilikilendirilmitir.
Bu komutun kullanlmasyla karmza ekil 3.23teki diyalog kutusu gelecektir.
Property alannda eleman arama ileminin hangi zelliine gre yaplaca
belirtilirken, String alannda aranlacak olan elemann seilen zelliine ait karakter
dizisinin girii yaplmaktadr.
Mode ksmndan Equals seilirse String alannda belirtilen karakter dizisine tam
olarak uyan, Begins seilirse bu karakterler ile balayan, Contains seilirse ierisinde
bu karakterleri barndran elemanlar bulunacak ve iaretlenecektir. Not neki ile
-
34
belirtilmi dier seenekler ise yukarda anlatlan ilemlerin tam tersini
gerekletirecektir.
Search across whole design seenei iaretli iken arama ilemi tm tasarmda, bunun
tersi durumda ise sadece geerli katmanda gerekletirilecektir.
ekil 3.23. Search and tag diyalog kutusu
3.2.5.5. OR Search and Tag
aretli olan nesneler ile arama sonularn VEYA ilemine tabi tutarak neticenin
grntlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.24teki diyalog kutusu
karmza gelecektir. ekil 3.24te gsterilen diyalog kutusunun ierii ekil
3.23teki ile ayndr.
ekil 3.24. Or search and tag diyalog kutusu
-
35
3.2.5.6. AND Search and Tag
aretli olan nesneler ile arama sonularn VE ilemine tabi tutarak neticenin
grntlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.25teki diyalog kutusu
karmza gelecektir ekil 3.25te gsterilen diyalog kutusunun ierii ekil 3.23teki
ile ayndr.
ekil 3.25. And search and tag diyalog kutusu
3.2.5.7. Property Assignment Tool
ekil 3.26daki diyalog formunda seilen uygulama alanna bal olarak belirlenen
elemanlara eitli zellikler atanmasn ve mevcut atanm olan zelliklerin
dzenlenmesi amacyla kullanlr. String alan her eleman iin uygulanacak olan
seili ilemin zellik atamasn veya zellik anahtar kelimesinin belirtildii yerdir.
Increment alan, bu zellik her kullanldnda arttrlacak olan deerin, Count alan
ise bu zellik her kullanldnda artrlmak zere balang deerinin belirlenmesini
salar.
Action alan uygulanacak olan ilemin belirlendii ksmdr. Assign seenei String
alannda belirlenen zelliin seilen nesnelere atanmasn, Remove seenei
kaldrlmasn, Rename seenei ise yeniden adlandrlmasn salar. Show seenei
belirlenen zelliin grnr olmasn salarken, Hide seenei bunu gizler. Resize
seenei zelliin yeniden boyutlandrlmasn salar fakat bu zellik yalnz metinsel
-
36
zellikler iin kullanlabilirdir. Yukarda belirtilen zelliklerin tm sadece kullanc
zellikleri iin uygulanabilir.
Apply To alan seilen ilemin tasarma hangi yolla uygulanacan belirleyen
seenekleri ierir. On Click seenei belirlenen ilemin nesne zerinde fare ile sol
tklandnda uygulanmasn salar. Local Tagged seenei ilemin sadece geerli
katman zerinde seilmi olan nesnelere, Global Tagged seenei tasarmn
tamamndaki seilmi nesnelere, All Objects seenei de tasarmdaki tm nesnelere
uygulanmasn salar.
ekil 3.26. Property assignment diyalog kutusu
3.2.5.8. Global Annotator
Eleman referans deerlerinin otomatik olarak verilmesinde kullanlan seeneklere
ilikin ayarlar ierir. Komutun kullanlmasyla ekil 3.27deki diyalog kutusu
karmza gelecektir.
-
37
Scope ksmnda bulunan Whole Design seenei ilemin tm tasarm iin, Current
Sheet seenei ise sadece geerli katmanda uygulanmasn salar.
Mode ksmnda yer alan Total seenei isimlendirme ileminin tasarmdaki tm
elemanlar iin, Incremental seenei ise henz isimlendirilmemi elemanlar iin
uygulanmasn salar.
Initial Count seenei isimlendirme iin balang deeri belirlenmesini salar.
ekil 3.27. Global annotator diyalog kutusu
3.2.5.9. ASCII Data Import
Bu zellik her zaman ayn klf yapsna sahip olan eleman tiplerinin klf
zelliklerinin otomatik olarak belirlenmesi amacyla daha nceden hazrlanm olan
bir dosyann arlmasn salar.
3.2.5.10. Bill of Materials
erik ve dzenleme hakknda daha geni bir dzenleme ve kontrol iin dizayn
iindeki elemanlarn listesinin yaplmasn ve istenilen formatta grntlenmesini
salar.
-
38
3.2.5.11. Electrical Rule Check
Elektriksel hata denetim raporunun grntlenmesini salar.
3.2.5.12. Netlist Compiler
Bu komutun kullanlmasyla derlenecek olan balant hat listesinin kt biimi,
modu, kapsam, derinlii ve retilecek olan Netlist formatnn belirlenmesini
salayan ekil 3.28deki Netlist Compiler diyalog kutusu karmza gelecektir.
Yaplan ilemler dorultusunda bunu takiben Netlist bilgilerinin grntlendii bir
metin editrn ekranda grntlenecektir.
Output ksm oluturulan hat bilgilerinin nasl grntleneceinin belirlendii
ksmdr. Bu ksmda yer alan Wiewer seenei sonucu harici bir metin editrnde
grntlerken, File(s) seenei bunun bir dosyaya kaydedilmesini salar.
Mode ksm oluturulacak olan hat bilgilerinin eidinin belirlenmesini salar. Bu
ksmdaki Logical seenei hat listesinin bask devrenin hazrlanmas amacyla,
Physical seenei ise simlasyonda kullanlmak amacyla oluturulmasn salar.
Scope ksmnda yer alan Current Sheet seenei hat listesinin geerli katman iin
oluturulmasn salar. Bu seenek daha ok bir alt katmandan hat bilgisi
oluturulurken kullanlr. Whole Design seenei varsaylan seenektir ve tm
tasarm iin hat listesi oluturulmasn salar.
Format ksmndan ise oluturulacak hat listesinin biimi belirlenir. Bu seenek
varsaylan olarak SDFdir ve Labcenter programlar bu format kullanr. Farkl
programlarda bask devre izimi gerekletirilmek isteniyorsa dier seeneklerden
uygun olan seilmelidir.
-
39
ekil 3.28. Netlist compiler diyalog kutusu
3.2.5.13. Model Compiler
Simlasyon iin gerekli plan model dosyalarnn derlenmesini salar.
3.2.5.14. Netlist to ARES
Hazrlanan ematik tasarmn bask devresinin hazrlanmas amacyla balant hat
listelerinin ARESe aktarlmasn ve ARESin altrlmasn salar.
3.2.5.15. Backannotate from ARES
ARESe aktarlm olan tasarmlarda eleman referans deerlerinde deiiklik
yaplmas durumunda bu deiikliklerin ISIStaki tasarmda da gncellenmesini
salar.
-
40
3.2.6. Design Mens
ekil 3.29. Design mens
3.2.6.1. Edit Design Properties
Tasarm zelliklerinin dzenlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil
3.30daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Title alanna tasarmn ad, Doc. No alanna belge numaras, Revision alanna
tasarmdaki deiiklik says bilgileri girilirken, Author alannda da tasarmc ismi
belirtilebilir. Tasarmn oluturulduu ve deitirildii tarihlerde bu esnada
grntlenecektir.
-
41
Netlisting Options ksmndaki Global Power Nets seenei g pinlerinin yerel
olarak m yoksa tm tasarm iin mi atanacan belirler. Cache Model Files seenei
iaretli iken model dosyalar da tasarmla birlikte kaydedilir.
ekil 3.30. Edit design properties diyalog kutusu
3.2.6.2. Edit Sheet Properties
Tasarmda bulunan mevcut katmanlarn zelliklerinin dzenlenmesini salar. Bu
komutun kullanlmasyla ekil 3.31daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Sheet Title alanna katman bal, Sheet Name ksmna katmann ismi girilir.
Annotator Init alan, katman zerindeki elemanlar isimlendirilirken kullanlacak olan
balang deerinin belirtildii ksmdr.
Non-Physical Sheet seenei simlasyon iin model oluturulurken iaretlenmelidir.
Bu ekilde katman zerindeki elemanlar hat listesine dahil edilmi olacaktr. Bask
devre izimi iin tasarlanan devrelerde bu seenek iaretlenmez. External .Mod file
seenei iaretlenerek katmann harici bir mod dosyasna aktarlmasn salar. Bu
zellik sayesinde alt devreler birden fazla tasarmda da kullanlabilirler.
-
42
ekil 3.31. Edit sheet properties diyalog kutusu
3.2.6.3. Edit Design Notes
Tasarma ilikin eitli notlarn alnmasn salar.
3.2.6.4. New Sheet
Tasarma yeni bir alma katman eklemeyi salar.
3.2.6.5. Remove Sheet
O an iin geerli olan katmann silinmesini salar. Bu komut kullanlarak son kalan
katman haricindeki dier katmanlarn tm silinebilir.
3.2.6.6. Goto Sheet
Tasarm iin oluturulan katmanlar arasnda gei yaplmasn salar.
3.2.6.7. Zoom to Child
Hiyerarik tasarmlarda alt devrelere ulamamz salar. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki CTRL+C tuu ile ilikilendirilmitir.
-
43
3.2.6.8. Exit to Parent
Hiyerarik tasarmlarda alt devrelerden bir st seviyedeki katmana ulalmasn
salar.
3.2.6.9. Root Sheet
Tasarm ierisinde bulunan katmanlar grntler. O an iin zerinde allan
katman yannda iaretli olarak grntlenir.
3.2.7. Graph Mens
ekil 3.32. Graph mens
-
44
3.2.7.1. Edit Graph
aretli olan grafie ait eitli zelliklerin dzenlenmesini salar. Bu ilemin ksa
yolu klavye zerindeki CTRL+E tuu ile ilikilendirilmitir. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.33daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Graph title alanna grafik iin belirlenen balk girilir. Start Time simlasyon
sonularnn hangi andan itibaren grntleneceinin, Stop Time ise hangi ana kadar
srdrleceinin belirlendii alanlardr. Left Axis Label ve Right Axis Label alanlar
ile, srasyla sol ve sa eksenlere etiket atama ilemi gerekletirilir.
Initial DC solution seenei iaretli ise 0 annda kondansatr, bobin vb. elemanlar
kararl durumda olarak belirlenir. Always Simulate seenei iaretli iken
simlasyonun bal olduu ksmlarn deimesi dikkate alnmadan simlasyon
gerekletirilir. Log Netlist(s) iaretli olduu durumlarda simlasyon hat listesi
simlasyon notlarnda grntlenir. Spice Options komutu ile ekrana gelen diyalog
kutusundan genel simlasyon seenekleri ayarlanabilir. User defined properties
ksm kullancya simlasyon kontrol zelliklerini tanmlama imkan verir.
ekil 3.33. Edit graph diyalog kutusu
-
45
3.2.7.2. Add Trace
aretli olan grafik ile alma ekran zerinde bulunan voltaj ve akm problarnn
ilikilendirilmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+A tuu
ile ilikilendirilmitir. Name alanna eklenecek olan Trace ismi belirtilir. Probe P1,
Probe P2, Probe P3, Probe P4 ksmlarndan seilen trace ile ilikilendirilmek zere
tasarm zerinde bulunan ve bu alanlarda listelenen prob yada retelerin seimi
gerekletirilir. Expression alanna ise seilen problarla bantl olan ifade yazlr.
Trace Type ksmndan eklenecek olan trace tipi seilir. Axis ksmndan ise Tracein
hangi eksene atanaca belirlenir.
ekil 3.34. Add trace tiyalog kutusu
3.2.7.3. Simulate Graph
Tasarmn simlasyonunun grafik zerinde grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa
yolu klavye zerindeki Boluk tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.7.4. View Log
Simlasyona ait gnln grntlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye
zerindeki CTRL+V tuu ile ilikilendirilmitir.
-
46
3.2.7.5. Export Data
Yaplan simlasyona ait verilerin Binary dosyas olarak kaydedilmesini salar.
3.2.7.6. Restore
Tasarmn simle edilmesi srasnda almann duraklatlmasn salar. Duraklatlan
almada tekrar kullanlmas halinde simlasyon sonlandrlr. Bu ilemin ksa yolu
klavye zerindeki Esc tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.7.7. Conformance Analysis (All Graphs)
Tasarm ekranndaki tm grafiklerin uygunluk analizini yapmamz salar.
-
47
3.2.8. Source Mens
ekil 3.35. Source mens
3.2.8.1. Add/Remove Source Files
Mikrokontrolc simlasyonlarnda kullanlmak zere kaynak dosyalarn eklenmesi,
kaldrlmas ve bu dosyalarn derlenmesi iin gerekli ilemlerin yaplmasn salar.
Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.36daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Source Code Filename, simle edilecek olan mikrokontrolc kaynak kodlarnn
yolunun belirtildii alandr. Code Generation Tool ksmndan da kullanlacak olan
derleyici belirlenir.
-
48
ekil 3.36. Add/remove source files diyalog kutusu
3.2.8.2. Define Code Generation Tools
ekil 3.37. Define code generation tools diyalog kutusu
-
49
Mikrokontrolc simlasyonlarnda kullanlan derleyicilere ait eitli zelliklerin
dzenlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.37daki diyalog kutusu
karmza gelecektir.
Tool ksmndan dzenlenecek olan derleyici belirlenerek, derleyiciye bal olarak
deien seenekler uygun ekilde dzenlenir.
3.2.8.3. Setup External Text Editor
Mikrokontrolc simlasyonlarnda kaynak kodlarn yazlabilecei harici metin
editrnn belirlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.38daki
diyalog kutusu karmza gelecektir.
Bu diyalog kutusu ile kullanlmak istenilen metin editrnn yolu ve zellikleri
belirlenir.
ekil 3.38. Setup external text editor diyalog kutusu
3.2.8.4. Build All
Source mens altnda yaplan ayarlara gre kaynak kodlarn derlenmesini salar.
-
50
3.2.9. Debug Mens
ekil 3.39. Debug mens
3.2.9.1. Start/Restart Debugging
Hata ayklama ileminin balatlmas veya yeniden balatlmas iin kullanlr. Bu
ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+F12 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.9.2. Pause Animation
Animasyonun duraklatlmasn salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki
Pause tuu ile ilikilendirilmitir.
-
51
3.2.9.3. Stop Animation
Animasyonun durdurulmasn salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki
Shift+Break tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.9.4. Step Over
Hata ayklama ilemi srasnda fonksiyon modunda ilerlemeyi salar. Bu ilemin ksa
yolu klavye zerindeki F10 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.9.5. Step Into
Hata ayklama ilemi srasnda adm adm modunda ilerlemeyi salar. Bu
ilemin ksa yolu klavye zerindeki F11 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.9.6. Step Out
Hata ayklama modundan karak animasyonun devamn salar. Bu ilemin
ksa yolu klavye zerindeki CTRL+F11 tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.9.7. Step To
Source code penceresi akken simlasyonun geerli program satrna ulaana kadar
almasn salar.
3.2.9.8. Execute
Simlasyonun balatlmasn salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki F12
tuu ile ilikilendirilmitir.
-
52
3.2.9.9. Toggle Breakpoint
Source code penceresi akken istenilen program satrnda kesme noktasnn
belirlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki F9 tuu ile
ilikilendirilmitir.
3.2.9.10. Clear All Breakpoints
Toggle Breakpoints komutu ile belirlenmi olan tm kesme noktalarnn
temizlenmesini salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki CTRL+F9 tuu ile
ilikilendirilmitir.
3.2.9.11. Reset Popup Windows
Mikrokontrolc simlasyonunda programn ileyiini daha rahat bir biimde
gzlemlemek ve gerekli mdahaleleri yapabilmek amacyla alm olan pencerelerle
ilgili yaplandrmay ilk haline getirir.
3.2.9.12. Reset Persistent Model Data
Mikrokontrolc ve eprom gibi bnyesinde hafza birimleri barndran elemanlarn
kalc model bilgilerini ilk haline getirir.
3.2.9.13. Use Remote Debug Monitor
Hata ayklama ileminde kullanlmak zere harici bir grntleme aygt
kullanlmasna imkan salar.
3.2.9.14. Tile Horizontally
Alan pencereleri yatay der.
-
53
3.2.9.15. Tile Vertically
Alan pencereleri dikey der.
3.2.10. Template Mens
ekil 3.40. Template mens
3.2.10.1. Set Design Defaults
Tasarma ilikin renk ve font ablonlarnn ayarlarnn yaplmasn salar. Bu
komutun kullanlmasyla ekil 3.41deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Colours ksmndan tasarm sayfasna ait bileenlerin, Animation ksmndan ise
animasyon esnasnda grntlenecek olan renklerin dzenlemesi yaplr. Hidden
Objects ksmnda gizli nesnelerin grntlenip grntlenmemesi ve eer
-
54
grntleneceklerse bunlar iin hangi rengin kullanlaca belirlenir. Font Face for
Default Font ksmndan ise varsaylan metin fontu seilir.
ekil 3.41. Set design defaults diyalog kutusu
3.2.10.2. Set Graph Colours
Simlasyon grafiklerine ilikin renk ayarlarnn yaplmasn salar. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.42deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
General Appearence ksm btn grafikler iin deimeyen grafik bileen renklerini,
Analogue Traces ksm sadece analog traceler iin kullanlacak olan renkleri, Digital
Traces ksm da sadece dijital traceler iin kullanlacak olan renkleri belirler.
-
55
ekil 3.42. Set graph coluors diyalog kutusu
3.2.10.3. Set Graphics Styles
2D grafiklere ilikin biim ve renk ayarlarnn yaplmasn salar. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.43deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Style ksmndan dzenlenecek olan grafik eidi seilir. Line Attributes grafikte
kullanlacak olan izgi tip, kalnlk ve renklerini belirler. Fill Attributes dolgu tip ve
rengine ilikin seenekleri ierir.
ekil 3.43. Set graphics style diyalog kutusu
-
56
3.2.10.4. Set Text Styles
Yaz font, ebat ve renklerine ilikin ayarlarn yaplmasn salar. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.44deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Style ksmndan dzenlenmek istenen metin eidi belirlenir. Dier seeneklerle de
seilen metin eidi istenilen ekilde dzenlenir.
ekil 3.44. Set text style diyalog kutusu
3.2.10.5. Set Graphics Text
2D grafiklere ilikin yazlarn font, konum ve ebat ayarlarnn yaplmasn salar. Bu
komutun kullanlmasyla ekil 3.45deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Dzenlenmek istenilen grafik eidi diyalog formunun sol yannda yer alan listeden
seilir ve dier seenekler yardmyla dzenlenir.
-
57
ekil 3.45. Set graphics text diyalog kutusu
3.2.10.6. Set Junction Dots
Birleim noktalarnn ekil ve ebatlarna ilikin ayarlarn yaplmasn salar. Bu
komutun kullanlmasyla ekil 3.46daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Size ksmndan birleim noktasnn ebad, Shape ksmndan ise kullanlmak istenilen
birleim noktas ekli belirlenir.
ekil 3.46. Set junction dots diyalog kutusu
-
58
3.2.10.7. Apply Template From Design
Mevcut bir dizaynn ablonunun zerinde altmz tasarma uygulanmasn salar.
3.2.10.8. Apply Default Template
Varsaylan ablonun tasarma uygulanmasn salar.
3.2.10.9. Save Default Template
Mevcut ayarlarn varsaylan ablon olarak kaydedilmesini salar.
3.2.11. System Mens
ekil 3.47. System mens
-
59
3.2.11.1. System Info
Sisteme ilikin bilgilerin grntlenmesini salar.
3.2.11.2. Text Viewer
Simlasyona ait gnln grntlenmesini salar.
3.2.11.3. Set BOM Scripts
Dizayn iindeki elemanlarn listelenmesine ilikin kt dosya ablonlarnn
oluturulmas ve dzenlenmesine ait ayarlar ierir. Bu komutun kullanlmasyla
ekil 3.48deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
ekil 3.48. Set bom scripts diyalog kutusu
-
60
Scripts ksmndan dzenlenmek istenilen eleman listesi biimi seilir ve gerekli
ayarlar yaplr. Bill Of Materials Output Format ksmndan seilen biim eleman
listesi retilirken kullanlacak olan belirler.
3.2.11.4. Set Environment
alma ortamna ait otomatik kayt zaman, geri alma ilemi says, gsterilecek
olan, ulalan son dosya says gibi zelliklerin dzenlenmesini salar. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.49daki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Autosave Time (minutes) tasarmn hangi aralklarla otomatik olarak kaydedileceini
belirler. Number of Undo Levels geri alma ileminde kullanlabilecek olan adm
saysn, Tooltip Delay (miliseconds) imle bir simge zerine geldiinde simgeye
ilikin aklama grntlenmeden nce ki gecikme sresini, Number of File Names
on File Menu file mensnde grntlenecek olan son olarak allm dosyalarn
saysn tayin eder. Initial Menu Settings ise men durumlarnn balangta hangi
durumda olacann belirlenmesini salar.
ekil 3.49. Set environment diyalog kutusu
-
61
3.2.11.5. Set Paths
Ktphane, model ve simlasyon sonularna ait dosyalarn yollarn dzenleme
ilemini gerekletirir.
3.2.11.6. Set Property Definitions
Bask devre iin klf yaplarn, simlatr modelleri iin ise parametreleri
zelletirmek amacyla kullanlr. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.50deki
diyalog kutusu karmza gelecektir.
Diyalog kutusunun sol ksmnda yer alan listeden seilen zellik tanmlamas
zellie ait seenekler belirlenerek dzenlenebilir.
ekil 3.50. Set propery definations diyalog kutusu
-
62
3.2.11.7. Set Sheet Sizes
alma katman ebatlarnn ayarlanmas amacyla kullanlr. Bu komutun
kullanlmasyla ekil 3.51deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
Seilen katmann ebad ilgili alanlara girilmek suretiyle belirlenir. Ayrca iaretli
olan katman tasarm iin geerli olan katmandr.
ekil 3.51. Set sheet size diyalog kutusu
3.2.11.8. Set Text Editor
Metin editrne ilikin font, boyut, yaz biemi gibi zelliklerin dzenlenmesinde
kullanlr. Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.52deki diyalog kutusu karmza
gelecektir.
-
63
ekil 3.52. Set text editor diyalog kutusu
3.2.11.9. Set Animation Options
Simlasyon hz, voltaj, akm deer aral, simlasyon esnasnda eleman
bacaklarnn lojik durumunun, hatlarn voltaj durumlarnn ve hat akm ynlerinin
gsterilmesi gibi animasyon seeneklerinin dzenlenmesini salar.
ekil 3.53. Set animation diyalog kutusu
-
64
Bu komutun kullanlmasyla ekil 3.53deki diyalog kutusu karmza gelecektir. Bu
diyalog kutusuna ilikin ayrntl bilgi Etkileimli simlasyon bal altnda
verilecektir.
3.2.11.10. Set Simulator Options
Tolerans, Mosfet blge deerleri, yenileme, alma scakl, gei zaman, gecikme
gibi simlasyon ayarlarnn dzenlenmesini salar. Bu komutun kullanlmasyla ekil
3.54deki diyalog kutusu karmza gelecektir.
ekil 3.54. Set simulator diyalog kutusu
3.2.11.11. Save Preferences
System mens altnda yaplan ayarlar dorultusunda tercihlerin kaydedilmesini
salar.
-
65
3.2.12. Help Mens
ekil 3.55. Help mens
3.2.12.1. ISIS Help
ISIS yardm dosyasna ulamay salar. Bu ilemin ksa yolu klavye zerindeki F1
tuu ile ilikilendirilmitir.
3.2.12.2. Proteus VSM Help
Grsel sistem modelleme hakkndaki yardm dosyalarna ulalmasn salar.
-
66
3.2.12.3. Proteus VSM SDK
Grsel sistem modellemede, analog ve dijital model oluturma hakkndaki yardm
dosyalarna ulalmasn salar.
3.2.12.4. Sample Design
Hazrlanm rnek tasarmlarla ilgili bilgilere ve yardm dosyas ierisinde bulunan
balantlarla direk olarak bu tasarmlara ulalmasn salar.
3.2.12.5. Stop Press
ISIS srmleri ve bu srmlerin zellik ve yenilikleri hakknda bilgi ierir.
3.2.12.6. About ISIS
ISIS sistem ve srm bilgilerini ierir.
3.3. Genel Dzenleme lemleri
ISIS pek ok nesne tipini, maksada ynelik tm ayrntlar ve her bir nesne tipinin
davranlarn desteklemektedir.
Bununla beraber, nesne yerleiminin temel admlar tm nesne tipleri iin ayndr.
3.3.1. alma Ekranna Nesne Yerletirilmesi
1. Yerletirmek istenilen nesne snf iin Mod Seim Ara ubuundan
uygun simge seilir.
2. Eer yerletirilmek istenen nesne tipi eleman, terminal, pin, grafik
yada iareti ise eleman seim penceresinden istenilen nesnenin ismi
seilir. Bu, eleman iin ilk olarak ktphaneden armay gerektirir.
-
67
3. Seilen nesne alma alan klavuzunda grntlenecektir. Bu
aamada dndrme ve aynalama simgeleri kullanlarak nesne gerekli
olan konuma getirilebilir.
4. Son olarak alma alan zerinde fare ile sol tklanarak nesne
yerletirebilir yada srklenebilir. lemlerin tamam her nesne tipi
iin deiken olmakla birlikte dier grafik yazlmlarda olduu gibi
olduka kolay anlalabilirdir.
3.3.2. Nesnelerin Seilmesi
Her nesne fare ile zerine gelinip, sa tklamak sureti ile seili hale getirilebilir. Bu
ilem nesneyi belirgin hale getirir ve daha sonraki dzenleme ilemleri iin seer.
Nesneye bal bulunan her hatta bu ilemle birlikte seili hale
getirilmi olur.
alma ekrannda bo bir alana tklamakszn her nesne zerinde fare
ile sa tklanarak yada sa fare tuuna basl tutarak nesneler etrafnda
bir kutu izilmek suretiyle nesneler grup halinde seili hale
getirilebilir.
alma ekran zerinde bo bir alana tklanarak seili durumda
bulunan tm nesneler seili halden kurtarlabilir.
3.3.3. Nesnelerin Silinmesi
Seili durumda bulunan herhangi bir nesne zerine sa tklanarak silinebilir. Bu
durumda nesneye bal bulunan tm hatlarda silinecektir. Ancak bal bulunan hat
zerinde bir balant noktas bulunuyorsa veya kesien iki hat mevcutsa, hattn yalnz
elemandan bu noktaya kadar olan ksm silinecektir.
-
68
3.3.4. Nesnelerin Srklenmesi
Seili durumda bulunan bir nesne, imle nesne zerinde iken sol fare tuu basl
tutularak srklenebilir. Fakat bu ilem tm nesnelere uygulanmaz, sadece eleman ve
elemanlara ait etiketlere uygulanr.
Eer Otomatik Hat izici aktif ise ve seilen elemana bal hatlar
bulunuyorsa, ilem sonrasnda bunlar yeniden ynlendirilecek ve
dzenlenecektir. Elemana bal ok sayda hat bulunmas halinde bu
ilem biraz zaman alacak (takriben 10sn.) ve ilem esnasnda farenin
imleci kum saati eklini alacaktr.
Eer bir eleman yanllkla srklenirse ona bal bulunan hatlar
kark ve yanl bir ekil alacaktr. Yaplan ilem U ksayolu ile
kullanlabilir olan geri alma komutu kullanlarak dzeltilebilir.
3.3.5. Nesne Etiketi Srklenmesi
ou nesne tipi kendisi ile ilikilendirilmi olan bir yada daha fazla etikete sahiptir.
rnein her elemann referans etiketi ve deer etiketi bulunmaktadr. Gereken
durumlarda dizaynn grnmn deitirmek yerine bu etiketleri hareket ettirmek
ok daha kolaydr.
Nesne etiketlerinin srklenmesi iin;
1. Etiket yada etiketin ait olduu nesne imle zerine konumlandrlp
sa fare tuuna baslarak seili hale getirilir.
2. Etiket zerinde sol fare tuuna baslr.
3. Etiketi gerekli konuma getirilir. Eer srkleme ilemi esnasnda daha
hassas bir konumlandrma gerekiyorsa, F4, F3, F2 ve CTRL+F1
tular kullanlarak snap znrl deitirilebilir.
4. lemi tamamlamak iin farenin tuu braklr.
-
69
3.3.6. Nesnelerin Yeniden Boyutlandrlmas
Alt devreler, grafikler, izgiler, drtgenler ve daireler yeniden boyutlandrlabilir
nesnelerdir. Bu nesneler iaretlenerek seili hale getirildiklerinde nesne zerinde
tutma ad verilen kk kareler belirir. Tutmalar srklenmek suretiyle bu nesneler
yeniden boyutlandrlabilir.
Nesneleri yeniden boyutlandrmak iin;
1. mle zerinde iken sa fare tuuna baslarak nesne seili hale getirilir.
2. Eer nesne yeniden boyutlandrlabilir bir nesne ise kk kareler
eklindeki tutmalar nesne zerinde belirecektir.
3. mle tutma zerinde iken sol fare tuuna basl tutularak ve tutma
yeni konumuna srklenerek nesne yeniden boyutlandrlr.
Srkleme ilemi esnasnda tutmalar kaybolur. Bunun nedeni
grn engellenmemesidir.
3.3.7. Nesnelerin Dndrlmesi ve Aynalanmas
ou nesne tipi dndrlebilir ve aynalanabilirdir. Eer bir nesne seili hale
getirilirse dndrme ve aynalama simgelerinin rengi maviden krmzya dnecek
ve ilem seili nesneye etki edecektir.
Nesnelerin dndrlmesi ve aynalanmas iin;
1. mle zerinde iken sa fare tuuna baslarak nesne seili hale getirilir.
2. Nesneyi saat ynnde evirmek iin ynelim ara ubuunda en solda
bulunan, saat ynnn tersine evirmek iin ise bunun hemen sanda
bulunan simge kullanlr. Ayrca dndrme ilemi ynelim ara
ubuunda ortada yer alan ksma istenilen a deeri girilip ardndan
enter tuuna baslarak da gerekletirilebilir. Girilen deerlerin pozitif
olmas durumunda nesne saat ynnn tersinde, negatif olmas
-
70
durumunda ise saat ynnde dndrlecektir. ISIS bu a deerleri
iin sadece dik olanlar kabul etmektedir.
3. Nesneyi dikey olarak aynalamak iin ynelim ara ubuunda en
sada bulunan, yatay olarak aynalamak iin ise hemen solunda
bulunan simge kullanlr.
alma alanna yeni bir nesne eklemeden nce nesneyi dndrme yada aynalama
ilemlerinden biri kullanlmak istenmesi durumunda bu simgelerin mavi renkli
olmasna dikkat edilmelidir. Simge krmz renkli iken kullanlmas durumunda ilem
o esnada alma alannda ve seili durumda bulunan bir baka nesneyi etkileyecei
iin ncelikle alma alan ierisinde bo bir alana tklanarak nesnenin seili
durumdan kurtarlmas ve simgelerin mavi renkli bir hal almalar salanmaldr.
3.3.8. Nesnelerin Dzenlenmesi
Nesnelerin ou diyalog formlar yoluyla dzenlenebilen grafiksel ve/veya metinsel
seeneklere sahiptir. Dzenleme ileminin diyalog formlar yolu ile gerekletirmesi
eitli seenekler arasndan en yaygn olarak kullanlandr.
Tek bir nesneyi fare kullanarak dzenlemek;
1. mle zerinde iken sa fare tuuna baslarak nesne seili hale getirilir.
2. Srkleme ileminde olduu gibi sol fare tuuna baslr. Fakat
srklemeden farkl olarak tuu hemen braklmaz.
Nesnelerin fare kullanarak sra ile dzenlenmesi iin;
1. Instant Edit simgesi seilir.
2. Nesnelerin zerine sra ile sol tklanr.
-
71
Nesnelerin dzenlenmesinde zel dzen modunun kullanm iin;
1. mleci nesne zerinde konumlandrlr.
2. CTRL+E tularna baslr.
Bu ilem metin yazlar iin harici bir metin editrn ekrana getirecektir. mlecin
herhangi bir nesne zerinde konumlandrlmam olduu durumlarda ise, eer varsa
alma alannda bulunan geerli simlasyon grafiini dzenleme ilemini yerine
getirecektir.
Nesnelerin isimleri kullanlarak dzenlenmesi iin;
1. Klavye zerinden E tuuna baslr.
2. Gelen pencereden dzenlenmesi istenilen elemann referans ismi
(para tantc bilgisi) girilir.
Bu ilem, sadece geerli katman deil mevcut katmanlardan biri zerinde bulunan
herhangi bir eleman iin bir diyalog formu ekrana getirecektir. Eer gerekten
eleman dzenlemek istenmiyorsa, bu komutu elemann konumunu belirlemede
kullanlabilir.
3.3.9. Nesne Etiketlerinin Dzenlenmesi
Eleman, terminal, hat ve bus etiketleri de hemen hemen nesnelerle ayn ekilde
dzenlenebilir.
Tek bir nesne etiketini fare kullanarak dzenlemek iin;
1. mle zerinde iken sa fare tuuna baslarak nesne etiketi seili hale
getirilir.
2. Srkleme ileminde olduu gibi sol fare tuuna baslr. Fakat
srklemeden farkl olarak tu hemen braklr.
-
72
Nesne etiketlerini fare kullanarak sra ile dzenlenmesi iin;
1. Instant Edit simgesi seilir.
2. Nesne etiketlerinin zerine sra ile sol tklanr.
Her iki ilemde de etiket ve biim ksmlarn ihtiva eden bir diyalog formu
grntlenir.
3.3.10. Seili Tm Nesnelerin Kopyalanmas
1. Gereken nesneleri teker teker yada etraflarna bir seim kutusu
izilerek seili hale getirilir.
2. Blok kopyalama simgesine fare ile sol tklanr.
3. Kopyalama erevesini srkleyerek gereken konuma getirilir ve
kopyay yerletirmek iin fare ile sol tklanr.
4. Daha fazla sayda kopya yerletirmek iin 3. adm tekrarlanr.
5. lemi sona erdirmek iin fare ile sa tklanr.
Elemanlar kopyalandnda referans deerleri otomatik olarak adlandrlmam
duruma ve otomatik adlandrma iin hazr konuma gelir. Bu ayn para tantc
bilgileri ieren rneklerin meydana gelmesini nler.
3.3.11. Seili Tm Nesnelerin Tanmas
1. Gereken nesneler teker teker yada etraflarna bir seim kutusu
izilerek seili hale getirilir.
2. Blok tama simgesine fare ile sol tklanr.
3. ereve srklenerek gereken konuma getirilir ve yerletirmek iin
fare ile sol tklanr.
-
73
Hatlarn blok tama ilemi esnasndaki davranlar biraz karktr. Esasen ISIS
seilen alan ierisinde kalan tm hatlar veya hat ksmlarn yeniden izmeden
tayacaktr ve bunun ardndan seim alannn snrlarndan geen hatlar seilen alan
ierisindeki son konumundan bu alan darsndaki ilk konumuna olacak ekilde
yeniden izecektir.
3.3.12. Seili Tm Nesnelerin Silinmesi
1. Gereken nesneler teker teker yada etraflarna bir seim kutusu
izilerek seili hale getirilir.
2. Silme simgesine fare ile sol tklanr.
Eer yanllkla bir nesne sildiyseniz geri al komutunu kullanarak bunu
dzeltebilirsiniz.
3.4. Etkileimli Simlasyon
3.4.1. Temel Beceriler
3.4.1.1. Animasyon Kontrol Paneli
ekil 3.56. Animasyon kontrol paneli
Etkileimli simlasyon normal bir kumanda gibi davranan basit bir panel tarafndan
kontrol edilmektedir. ekil 3.56daki kontrol paneli, ekrann sol alt ksmna
yerletirilmi bulunmaktadr.
PLAY tuu simlasyonu balatmak iin kullanlr.
STEP tuu animasyonu tanmlanan arala bal olarak adm adm
gerekletirmek amacyla kullanlr. Bu tua bir kez baslp
-
74
braklmas durumunda simlasyon bir adm ilerler. Tua basl
tutulmas durumunda ise animasyon tu braklana kadar devaml
olarak ilerler. Adm aral Animated Circuit Configuration diyalog
kutusu kullanlarak arttrlabilir. Adm araln ayarlama zellii
devrelerin davranlarnn daha yakndan gzlenmesi ve etkilerin ar
ekimde grlmesi asndan faydaldr.
PAUSE tuu, tekrar bu tua basldnda kald yerden devam etmek
yada STEP tuuna basldnda adm adm gerekletirilmek zere
animasyonu askya alr. Simlatr bir kesme noktas ile
karlatnda da bu tua baslmasna animasyonu duraklatacaktr.
Simlasyon klavye zerinde bulunan PAUSE tuuna baslmak
suretiyle de duraklatlabilir.
STOP tuu Prospicen gerek zamanl simlasyonu durdurmasn
salamaktadr. Bunun sonucunda tm animasyon durdurulur ve
simlatr hafzasndan boaltlr. Tm gstergeler aktif olmayan
durumlarna sfrlanr. Fakat harekete geirici elemanlar (anahtar vb.)
mevcut durumlarn korurlar. Simlasyon klavye zerinde bulunan
Shift+Break tularna baslmak suretiyle de durdurulabilir.
Animasyon boyunca geerli simlasyon zaman ve ortalama CPU yk durum
ubuunda grntlenir. Eer CPU simlasyonu gerek zamanl olarak altrmak
iin yetersiz ise gsterge %100 gsterecek ve simlasyon zaman simlasyonun
gerek zamanl olarak ilerlemesi iin durdurulacaktr. Bunun yannda ok hzl
devrelerin simlasyonu sonucu meydana gelecek zararlar nlemek amacyla sistem
otomatik olarak her animasyon erevesinde gerekletirilen simlasyon miktarn
ayarlar.
3.4.1.2. Gstergeler ve Harekete Geirici Elemanlar
Etkileimli simlasyon sradan elektronik elemanlar yannda baz zel aktif
elemanlarn kullanmn da gerektirir. Bu elemanlar farkl saylarda grafiksel
durumlara sahiptirler; gsterge ve harekete geirici elemanlar olmak zere iki farkl
-
75
eittedirler. Gstergeler devrede llen baz parametrelere gre deien grafiksel
durumlar gsterirken, harekete geirici elemanlar, durumlar kullanc tarafndan
belirlenebilen ve devrenin baz zelliklerinin deitirilmesini salayan elemanlardr.
Harekete geirici elemanlar, fare ile zerinde tklanarak elemann kontrol
salanabilecek kk krmz iaretler ile ilikilendirilmilerdir. Eer orta tulu bir
fare kullanlyorsa, harekete geirici elemanlar imle ile zerine gelip farenin orta
tuunu uygun ynde hareket ettirilerek kontrol edilebilirler.
3.4.1.3. Etkileimli Simlasyonun Hazrlanmas
Etkileimli simlasyon hazrlama ve altrma becerilerinin byk bir ksm
devrenin ISISta izilmesi merkezinde toplanmaktadr. Bunu anlamann en iyi yolu
ISIStaki rnekleri incelemektir. Bununla birlikte bu ilem aadaki ekilde
zetlenebilir.
Nesne seicideki P tuunu kullanarak gerekli olan elemanlar
bulunduklar ktphanelerden arlr. Aktif elemanlarn (gsterge ve
harekete geirici elemanlar) tm active.lib ktphanesi altnda
bulunmaktadr fakat bir simlatr modeline sahip herhangi bir
elemanda kullanlabilir.
Elemanlar ema zerine yerletirilir.
Elemanlara uygun deer ve zellikler atamak iin, eleman zerinde
fare ile nce sa daha sonra sol tklanarak yada CTRL+E tular
kullanlarak elemanlar dzenlenebilir. ou model yardm ieriine
sahiptir, bu yzden elemanlarn kendilerine zg zellikleri iin
yardm dosyalarndan faydalanlabilir.
Mikroilemci kaynak kodlar Source Code mensndeki komutlar
kullanlarak arlabilir. ema zerindeki mikroilemci elemanna
nesne kodlarnn ( HEX dosyas) atanmas da unutulmamaldr.
-
76
Pinlere fare ile sol tklamak suretiyle devre elemanlarnn balantlar
yaplr.
Eleman zerinde iki kez fare ile sa tklanarak elemanlar silinebilir.
Eleman zerinde fare ile sa tklayarak sol fare tuuna basl tutarak
elemanlar tanabilir.
Animation Control Panelindeki PLAY tuuna baslarak simlasyon
altrlr.
Kullanlan grsel elemanlar yada mikroilemci modelleri ile ilikili olan pencereler
debug mensndeki komutlar kullanlarak grntlenebilir.
3.4.2. lmlerin Alnmas
Etkileimli simlasyon boyunca lm almak iin birok farkl yol bulunmaktadr.
Bunlar aada sraland gibidir:
Animasyon efektleri
aretleme ve iletim parametrelerini grntleme
Voltaj ve akm problar
Sanal aygtlar
3.4.2.1. Animasyon Efektleri
Devre zerindeki herhangi bir aktif eleman, devrenin iletimi srasnda kullancya
yardmc olabilecek animasyon efektlerine sahiptir. Bu seenek System mensndeki
Set Animation Option komutu kullanlarak aktif hale getirilebilir. Yaplan ayarlar
tasarmla birlikte kaydedilir.
-
77
3.4.2.1.1. Pin Lojik Durumlar
Bu seenek, dijital yada karma hatlara balanm olan her pin iin renkli birer kare
grntler. Varsaylan olarak bu kare, lojik 0 iin mavi, lojik 1 iin krmz ve
deien durumlar iin yeildir. Bu renkler Template mensndeki Set Design
Defaults komutu kullanlarak deitirilebilir.
Bu seenein aktif hale getirilmesi simlatrde makul seviyede bir yklenmeye
sebep olur. Fakat kesme noktalar ve mikrokontrolc k portlarn adm adm kod
olarak altrmada grmek iin kullanlmas durumlarnda olduka kullanldr.
3.4.2.1.2. Hat Voltajnn Renkli Olarak Gsterilmesi
Bu seenek analog yada karma bir hattn bir paras olan herhangi bir hat ksmnn
voltaj ile gsterilmesini salamaktadr. Varsaylan olarak renk tayf aral -6Vtan
0Va kadar mavi, 0Vta yeil ve 0Vtan +6Va kadar krmz olarak belirlenir.
Voltajlar Set Animation Options diyalog formu ve renkler de Templates
mensndeki Set Design Defaults komutu ile deitirilebilir.
Bu seenein aktif hale getirilmesi simlatrde makul seviyede bir yklenmeye
neden olur. Fakat Show Wire Current As Arrows seenei ile birlikte kullanldnda,
yeni balayanlar iin devrenin almasn anlamada yardmc olmak asndan
olduka etkilidir.
3.4.2.1.3. Hat Akmnn Oklarla Gsterilmesi
Bu seenek akm tayan herhangi bir hattn oklarla gsterilmesini salamaktadr.
Okun yn geleneksel akm ynn yanstr ve bykl akm eik deerini
atnda grntlenir. Varsaylan eik deeri 1A olmasna ramen, bu deer Set
Animation Options diyalog kutusu ile deitirilebilir.
-
78
Hat akmnn hesaplanmas ema zerindeki her hat ksmna sfr deerli voltaj
kayna (modeller ierisinde bulunanlar hari) yerletirilmesini gerektirir. Ve bu ok
sayda ekstra dm noktas olumasna sebebiyet verebilir. Bu nedenle simlatr
zerindeki yk dikkate deer olabilir. Bununla birlikte temel elektrik ve elektronik
retiminde kullanldnda olduka kullanldr.
3.4.2.2. aretleme ve letim Parametrelerini Grntleme
Simlasyon duraklatldnda, ema zerinde bulunan elemanlardan herhangi birinin
geerli durumu hakknda bilgi elde etmek amacyla sorgulama yaplabilir. Bu,
elemanlarn dm voltajlar ve/veya pin lojik durumlar hakknda zet bir bilgi
olacaktr. Fakat baz elemanlar, ilikili voltajlar (pin-pin) ve g harcama gibi ek
verileri de grntleyebileceklerdir.
Deiken Deerleri Grntlemek in;
1. Animation Control Paneli kullanlarak simlasyonun
duraklatldndan emin olunmas gerekmektedir.
2. ISISta Multimeter simgesi seilir.
3. Deerleri grntlenmek istenen eleman zerinde fare ile sol tklanr.
3.4.2.2.1. DC alma Noktas
Eer deikenlerin sfr anndaki deerlerine baklrsa, devrenin DC alma noktas
grlm olur. Aksi halde, simlasyonu duraklattnz andaki anlk deerleri
grntlenecektir. Bu, zellikle g harcanm deerleri iin nemlidir. Bu deerler
ortalamas alnmam deerlerdir ve anlk akm ile anlk gerilimin basit bir arpmn
yanstmaktadr.
-
79
3.4.2.2.2. Analog Yada Dijital Veriler
Bir eleman pini sadece dijital veriler (kendisine bal analog bir eleman bulunmayan)
tayan bir hatta balandnda, Proteus VSM terminal voltajnn lojik durumlarn
grntleyecektir. Aksi halde analog dm voltaj grntlenecektir.
3.4.2.3. Voltaj ve Akm Problar
ISIStaki voltaj ve akm problar genellikle llen voltaj ve akmlarn bir grafik
zerinde grntlenecei grafik tabanl simlasyonlarda kullanlrlar. Ancak bu
problar, etkileimli simlasyon esnasnda gerek zamanl olarak yenilenen dm
voltaj ve akmlarn grntlemek amacyla da kullanlabilirler.
Problar sanal ampermetre ve voltmetrelere nazaran iki avantaja sahiptirler.
Devre zerinde herhangi bir noktaya balant hatt izmeden
eklenilebilir ve kaldrlabilirler.
ema zerinde daha az yer kaplarlar.
Dijital sinyal tayan (kendisine bal analog bir eleman bulunmayan) hatlara
braklan voltaj problar dm voltajndan ziyade hattn lojik durumunu
grntlerler.
Voltaj yada akm problarn yerletirmek iin;
1. Voltaj probu yada akm problarndan uygun olan seilir.
2. Probu eklemek iin lm almak istenilen hat zerinde fare ile sol
tklanr.
3. Akm problarnn ynelimsel olduuna ve geleneksel olarak ok
sembollerinin gsterdii ynde lm yapldna dikkat edilir.
-
80
3.4.2.4. Sanal Aygtlar
Sanal aygtlarn seimi ISIStaki Multimeter simgesi seilerek nesne seicide gelen
listeden gerekletirilebilir. Bunlarn seim ve yerletirilmesi ISIStaki dier
nesnelerde olduu gibi gerekletirilebilir.
3.4.3. Animasyon Adm Zaman Kontrol
Simlasyonun gerek zamanl olarak gelimesini iki deiken kontrol eder.
Animation Frame Rate her saniyede ekrann yenilenme saysn belirlerken,
Animation TimeStep