t.c. b İ l İ m, sanay İ ve teknoloj İ bakanli Ğ i verİmlİlİk genel mÜdÜrlÜĞÜ

50
Verimlilik Genel Müdürlüğü T.C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ “Mikro Düzeyde Verimlilik Ölçümü (APC Modeli) ve Makro Düzeyde Çevresel Verimlilik İstatistikleri” TÜSİAD/SABANCI ÜNİVERSİTESİ REKABET FORUMU VERİMLİLİK ÇALIŞTAYI Serdal ERGÜN Özlem DURMUŞ Nazlı SAYLAM BÖLÜKBAŞ 30 Kasım 2012, İstanbul

Upload: barry-hudson

Post on 30-Dec-2015

79 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve TEKNOLOJ İ BAKANLI Ğ I VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ “Mikro Düzeyde Verimlilik Ölçümü (APC Modeli) ve Makro Düzeyde Çevresel Verimlilik İstatistikleri” TÜSİAD / SABANCI ÜNİVERSİTESİ REKABET FORUMU VERİMLİLİK ÇALIŞTAYI Serdal ERGÜN Özlem DURMUŞ - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

T.C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

“Mikro Düzeyde Verimlilik Ölçümü (APC Modeli) veMakro Düzeyde Çevresel Verimlilik İstatistikleri”

TÜSİAD/SABANCI ÜNİVERSİTESİ REKABET FORUMU

VERİMLİLİK ÇALIŞTAYI

Serdal ERGÜNÖzlem DURMUŞ

Nazlı SAYLAM BÖLÜKBAŞ

30 Kasım 2012, İstanbul

Page 2: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Verimlilik Genel Müdürlüğü’nün Kuruluşu

1965 yılında 580 sayılı yasa ile kurulmuş olan Milli Prodüktivite

Merkezi (MPM), 17 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan

649 sayılı KHK ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde

Verimlilik Genel Müdürlüğü olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Page 3: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

MPM’den VGM’ye Devredilen Kurumsal Kapasite, İşlevler, Programlar, Görevler

Verimlilik Ölçme, İzleme ve Değerlendirme Verimlilik Araştırmaları Verimlilik Eğitimi Verimlilik Danışmanlığı Basın - Yayın, Tanıtım ve Halkla İlişkiler Uluslararası Çalışmalar İllerde Verimliliği Artırma Projeleri (VAP) Ulusal Temiz Üretim Programının Uygulanması

Page 4: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Ekonominin tüm kesimlerinde, sektörlerden işletme düzeyine kadar uzanan bir kapsam içinde verimlilikle ve temiz üretimle ilgili göstergelerin oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapmak,

Resmi İstatistik Programında yer alan verimlilik istatistiklerini oluşturmak, Ulusal ve uluslararası düzeyde verimlilik karşılaştırmaları yapmak,

sonuçlarını belirli aralıklarla ve uygun araçlarla yayımlamak, Başta TÜİK, Merkez Bankası, Kalkınma Bakanlığı olmak üzere ilgili kurum ve

kuruluşlarla verimlilik göstergelerine yönelik işbirliği yapmak ve ortak çalışmalar yürütmek,

İşletme düzeyinde verimlilik analizleri yapmak, geliştirilecek performans ölçüm sistemleri doğrultusunda, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde veri tabanları oluşturarak kıyaslama çalışmaları yürütmek, sonuçları yayımlamak,

İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı Görevleri

Page 5: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Ulusal Verimlilik İstatistikleri

Yıllık Verimlilik İstatistikleri

Çalışan Kişi Başına Katma Değer

Çalışılan Saat Başına

Katma Değer

Birim Emek Maliyeti

Üç Aylık Verimlilik İstatistikleri

Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi

Çalışılan Saat Başına

Üretim Endeksi

Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri kullanılır.

Kısa Dönemli İş İstatistikleri kullanılır.

Page 6: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

• Makro düzeyde temiz üretim göstergeleri• Ulusal düzeyde toplam faktör verimliliği ve sermaye verimliliği

göstergeleri• Bölgesel düzeyde verimlilik göstergeleri

hesaplanması ve yayımlanması.

Gösterge ve İstatistik Çeşitliliğinin Arttırılmasına Yönelik Çalışmalar

Page 7: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Türkiye İmalat Sanayi Temiz Üretim Göstergeleri

Amaçlar:• Üretimin doğal kaynak tüketimi ve çevresel bozunma gibi negatif

dışsallıklarını verimlilik gösterge ve istatistiklerine dahil etmek,• Sanayiye ilişkin çevresel-ekonomik istatistik boşluğunu

doldurmak

Kapsam• NACE Rev.2, 4’lü kırılımda İmalat Sanayi Alt Sektörleri

Page 8: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Türkiye İmalat Sanayi Temiz Üretim Göstergeleri •OECD ve EUROSTAT gösterge ve istatistiklerin incelenmesi1. Aşama•Türkiye’de veri mevcudiyeti2. Aşama• İmalat Sanayi Temiz Üretim Göstergeleri

Seti3. Aşama4. Aşama• Veri temini ve hesaplamalar

• Göstergelerin yayınlanabilmesi için teknik altyapının oluşturulması

• Göstergelerin RİP’e dahil edilmesi ve yayınlanması

5. Aşama

Page 9: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

OECD Yeşil Büyüme Göstergeleri

OECD, “Yeşil Büyümeye Doğru Raporu”, 2011

• 5 Ana Grupta, Toplam 25 Gösterge• 1. Grup: Ekonominin Çevresel Verimliliği ve Kaynak Verimliliği

OECD, “Yeşil Büyüme ve Kalkınmakta Olan Ülkeler Raporu”, 2012• Doğal kaynaklar• Verimlilik artışı potansiyeli

Çevresel Verimlilik ve

Kaynak Verimliliği

Page 10: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

OECD Yeşil Büyüme Göstergeleri

1

Ekonominin çevresel verimliliği ve kaynak verimliliği

•Karbon Verimliliği ve Enerji Verimliliği

•Su Verimliliği, Malzeme Verimliliği, Nutrient Verimliliği

2 Doğal varlık temeli•Yenilenebilir rezervler: su, orman, balık rezervleri•Yenilenemeyen rezervler: mineral rezervler•Biyo-çeşitlilik ve ekosistemler

3 Yaşam kalitesinin çevresel boyutları

•Çevresel sağlık ve riskler•Çevresel servisler ve konforlar

4 Ekonomik fırsatlar ve politikalar

•Teknoloji ve inovasyon•Çevresel mal ve hizmetler•Uluslararası finansal akışlar•Ücretler ve transferler•Yetenek ve beceriler•Mevzuat ve yönetim yaklaşımları

5Sosyo-ekonomik bağlam ve büyümenin karakteristiği

•Ekonomik büyüme ve yapı•Verimlilik ve ticaret•İşgücü piyasası, eğitim ve gelir•Sosyo-demografik kalıplar

Page 11: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

• Yeşil Büyüme Göstergeleri Yayınlayan Ülkeler(Hollanda, Çek Cumhuriyeti ve Kore)

• Latin Amerika Ülkeleri (Meksika, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvator, Guatemala, Paraguay)

Page 12: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

EUROSTAT AB Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri

• 10 Ana Grupta, 100’den fazla gösterge• TÜİK tarafından izleniyor

• 2. Grup: Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim (SÜT)

– Alt Grup 1: Kaynak Kullanımı ve Atıklar

– Alt Grup 2: Tüketim Kalıpları

– Alt Grup 3: Üretim Kalıpları (tarımsal üretim)

Page 13: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

EUROSAT AB SK Göstergeleri

Alt Grup 2.1 Açıklayıcı Değişkenler

2.1 KAYNAK KULLANIMI VE ATIKLAR

Mineral olmayan atık üretimi

Yurtiçi malzeme tüketiminin bileşenleriMalzeme türüne göre yurtiçi malzeme tüketimiArıtma türüne göre kentsel atık üretimiEkonomik faaliyet türüne göre tehlikeli atık üretimi Kaynağa göre SOx emisyonlarıKaynağa göre NOx emisyonlarıKaynağa göre NMVOC emisyonlarıKaynağa göre NH3 emisyonları

Page 14: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Türkiye’de Veri MevcudiyetiKURUM İLGİLİ VERİ

Türkiye İstatistik KurumuResmi İstatistik Programı(RİP)

• Endüstriyel Atık İstatistikleri

• Endüstriyel Su İstatistikleri

• Sera Gazı EmisyonlarıÇevre ve Şehircilik Bakanlığı • Çevre Bilgi Sistemi

• Çevre İzin ve Lisansları

• e-ÇED

• e-çevre izinleri

• Çevresel Göstergeler KitapçığıOrman ve Su İşleri Bakanlığı • Ulusal Su Bilgi Sistemi (USBS)

Page 15: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Temiz Üretim Göstergeler Seti (Taslak)TEMA GÖSTERGE KAPSAM KAYNAK

TÜ-SU TÜ-Su Kullanımı: çekilen su miktarı/üretim değeriTÜ-Su Kirliliği: deşarj edilen atık su miktarı/üretim değeri*TÜ-Asidifikasyon •SOx/üretim değeri •NOx/üretim değeri*TÜ-Ötrofikasyon•N/üretim değeri •P/üretim değeri

İmalat Sanayi Alt Sektörleri-NACE Rev.2, 4’lü kırılımda-

•TÜİK İmalat Sanayi Su, Atık Su ve Atık İstatistikleri•TÜİK Yıllık İş İstatistikleri

TÜ-ATIK

TÜ-Atık: yaratılan toplam atık miktarı/üretim değeriTÜ-Tehlikeli Atık: yaratılan tehlikeli atık miktarı/üretim değeri*TÜ-Atık GD: Atıkların geri dönüşüm/geri kazanım oranı (%)

İmalat Sanayi Alt Sektörleri-NACE Rev.2, 4’lü kırılımda-

•TÜİK İmalat Sanayi Su, Atık Su ve Atık İstatistikleri•TÜİK Yıllık İş İstatistikleri

TÜ-KARBON

TÜ-Karbon: CO2 eşdeğeri cinsinden toplam SG emisyonları/üretim değeri

ulusal/sektörel

•TÜİK Seragazı Emisyon Envanteri•TÜİK Yıllık İş İstatistikleri* : İlerleyen dönemlerde veri eksikliğinin giderilmesi durumunda yayınlanacaktır

Page 16: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

İmalat Sanayi Temiz Üretim Göstergeleri ile:

• İlerlemeyi ölçmek ve izlemek, • Sektörel değerlendirmeler • Uluslararası karşılaştırmalar • Politika oluşturma, planlama ve uygulama süreçlerine bilgi

desteği sağlamak

Page 17: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Amaç İşletme düzeyinde verimlilik değişimlerinin ele alınan yıllar aralığında incelenmesi ve değerlendirilmesi, Karşılaştırmalar yapılması ve verimlilik sorunlarının belirlenmesi.

Verimlilik Ölçme Danışmanlıklarında Kullanılan Modeller APC verimlilik ölçüm modeli, RAPMODS-RAMSAY verimlilik modelleme sistemi, WAINAI katma değere dayalı verimlilik analizi, OMAX (OBJEKTİF MATRİS) modeli,

Mikro Düzeyde Verimlilik Ölçümü

Page 18: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Güney Afrika Cumhuriyeti Ulusal Verimlilik Enstitüsünün himayesinde ve Basil Von Loggerenberg’in önemli katkıları ile geliştirilmiş,

Amerikan Verimlilik Merkezine sunulmuş (1978), burada yeniden gözden geçirilip revize edilmiş,

Seminerler ile Amerikan firmalarına ulaştırılmış ve yaygın bir şekilde uygulanmaya başlanmıştır.

Önemi: Verimlilik ve karlılık analizi olması Karlılık değişimlerinin verimlilik değişimlerinden mi yoksa fiyat-maliyet

hareketlerinden mi meydan geldiğini analiz etmesi

APC Verimlilik Ölçüm Modeli

Page 19: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Teorik Altyapı

500 100 TL

2000 Vida 0,05 TL 100 TL

1 Torna Makinesi 500 000 TL 500 000 TL

Miktar Fiyat Değer

Page 20: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Teorik Altyapı

Çıktı Değeri

Kullanılan Miktar

“Verimlilik”

Satılan Miktar

Birim Maliyet

“Maliyet Kurtarma”

Birim Fiyat

Girdi Değeri

“Karlılık”

Page 21: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

İhtiyacımız Olan Bilgiler:• Üretim sürecinde kullanılan girdilerin fiyat ve

miktarları• Üretim süreci sonucunda ortaya çıkan çıktıların fiyat

ve miktarları

Tüm girdilerin kayıtlarını bulmak oldukça zordur.

Ana girdi gruplarının kayıtlarına muhasebe kayıtlarından ulaşılmaya çalışılır.

Page 22: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Ana Girdi Grupları

İlk Madde Malzeme

Makine Ekipman

İşçilik

Diğer

Enerji

Page 23: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçiİdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

Page 24: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçiİdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

A x B = C

D x E = F

F / C = G

E / B = H

D / A = I

Page 25: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıkta-ki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

Page 26: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

2, 2,1

2, 1,1

. ( )

.

n

i iin

i ii

Q PFiyattaki Değişim Oranı Girdi veya Çıktı

Q P

2, 1,1

1, 1,1

. ( )

.

n

i iin

i ii

Q PMiktardaki Değişim Oranı Girdi veya Çıktı

Q P

P = Fiyat, Q = Miktar, 1 = Baz Yıl, 2 = Cari Yıl, i = 1,...n,

n = Çıktı veya Girdi Sayısı

Page 27: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

H sütunundaki bir sayının 1,08 çıkması o kalemin miktarındaki

artışın %8 olduğu şeklinde yorumlanabilir.

G sütunundaki bir sayının örneğin 1,10 çıkması ilgili girdinin

değerinin bir yılda %10 arttığını göstermektedir.

I sütunundaki bir sayının örneğin 0,92 çıkması ise o kalemin fiyatının %8

oranında azaldığı anlamına gelmektedir.

Değişim Oranları

Page 28: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Performans Oranları

Her bir alt girdi grubu değişim oranı, ilgili toplulaştırılmış çıktı grubu değişim oranıyla oranlanarak performans oranları elde

edilmektedir.

Page 29: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

=(b) / x

Page 30: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

= ( c ) /x

Page 31: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

= (a)/x

Page 32: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Performans Oranları

J K L1,05 0,98 1,07

• Kârlılığın %5 arttığı,• Verimliliğin %2 düştüğü • Çıktı fiyatlarındaki değişimlerin girdi

fiyatlarındaki değişimleri %7 oranında aşarak karşıladığı şeklinde yorumlanmalıdır.

Page 33: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Performans Oranları

• İşletmeler için bu oranların hepsinin 1’den büyük olması en arzu edilen durumdur.

• Bu hem verimliliğin, hem kârlılığın arttığını; hem de fiyat artışlarından kazançlı çıkıldığını ifade etmektedir.

Page 34: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

Performans Oranlarının parasal olarak ne anlam ifade ettiğini gösterirler.

Page 35: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

Kârlılık Üzerindeki

Toplam Parasal Etki

2 2

1 1

V V

Çıktı Değerindeki Değişim Girdi Değerindeki DeğişimV V

=

1 Baz Yılının Girdi Tutarı V x

Page 36: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

Kârlılık Üzerindeki

Verimlilik Etkisi

2 2

1 1

Q Q

Çıktı Miktarındaki Değişim Girdi Miktarındaki DeğişimQ Q

=

1 Baz Yılının Girdi Tutarı V x

Page 37: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Uygulama Yöntemi

Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

Kârlılık Üzerindeki Fiyat

Artışlarından Kaynaklanan Etki

-

Toplam

Parasal

Etki

Verimlilik

Etkisi

Page 38: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıkta-ki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

=[(a)-girdi değerinde değişim] x

V1

Page 39: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıktaki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

=[(b)-girdi Miktarında değişim

] x V1

Page 40: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Dönem 1 Dönem 2 Değişim Oranları Performans Oranları Kârlılık Üzerindeki Parasal Etkiler

A B C D E F G H I J K L M N O

Fiyat 1 (P1)

Miktar 1 (Q1)

Değer 1 (V1)

Fiyat 2 (P2)

Miktar 2 (Q2)

Değer 2 (V2)

Kârlılıkta-ki Değişim

Verimlilik-teki

Değişim

Maliyet Kurtarma

Oranında-ki Değişim

Toplam Parasal Etki

Verimlilik Etkisi

Maliyet Kurtarma

Oranının Etkisi

ÇıktılarÇıktı 1

Çıktı 2Çıktı 3…Çıktı Toplamı (a) (b) (c)

Girdiler 

İlk Madde Malzeme

Girdi 1Girdi 2…

İlk Madde Malzeme Toplamı İşçilik

İşçi

İdari Personel…İşçilik Toplamı

Enerji

Enerji AEnerji BEnerji C…Enerji Toplam

Makine Ekipman

….

Makine Ekipman Toplamı

Girdi Toplamı

2

1

VV

2

1

QQ

2

1

PP

[y]

=[y]-[x][x]

Page 41: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Fiyat 1 Miktar 1 Fiyat 2 Miktar 2

Çıktı A 1.200 10 1.300 15

Çıktı B 520 200 520 210

İlk Madde Malzeme A

90 10 100 12

İlk Madde Malzeme B

6.000 0.10 6.500 0.20

İşçilik 1.000 21 1.100 20

Enerji A 0,10 10.000 0,11 9.000

Enerji B 12 120 14 100

Makine Ekipman 0,02 20.000 0,03 2.500

Örnek Uygulama

Page 42: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Fiyat 1 Miktar 1 Değer 1 Fiyat 2 Miktar 2 Değer 2

Çıktı A 1.200 10 12.000 1.300 15 19.500

Çıktı B 520 200 104.000 520 210 109.200

Çıktı Toplu 116.000 128.700

İlk Madde Malzeme A 90 10 900 100 12 1.200

İlk Madde Malzeme B 6.000 0,1 600 6.500 0,2 1.300İlk Madde Malzeme Toplu 1500 2.500

İşçilik 1.000 21 21.000 1.100 20 22.000

Enerji A 0,1 10.000 1.000 0,11 9.000 990

Enerji B 12 120 1.440 14 100 1.400

Enerji Toplu 2.440 2.390

Makine Ekipman 0,02 20.000 400 0,03 25.000 750

Girdi Toplam 25.340 27.640

Page 43: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

43

Fiyat 1 Miktar 1 Değer 1 Fiyat 2 Miktar 2 Değer 2

Değer Değişim

Oranı

Miktar Değişim

Oranı

Fiyat Değişim

Oranı

Çıktı A 1.200 10 12.000 1300 15 19.500 1,63 1,5 1,08Çıktı B 520 200 104.000 520 210 109.200 1,05 1,05 1

Çıktı Toplu 116.000 128.700 1,11 1,1 1,01

İlk Madde Malzeme A 90 10 900 100 12 1.200 1,33 1,2 1,11

İlk Madde Malzeme B 6.000 0,1 600 6500 0,2 1.300 2,17 2 1,08

İlk Madde Malzeme Toplu 1.500 2.500 1,67 1,52 1,1İşçilik 1.000 21 21.000 1.100 20 22.000 1,05 0,95 1,1

Enerji A 0,1 10.000 1.000 0,11 9.000 990 0,99 0,9 1,1

Enerji B 12 120 1440 14 100 1.400 0,97 0,83 1,17

Enerji Toplu 2.440 2.390 0,98 0,86 1,14

Makine Ekipman 0,02 20.000 400 0,03 25.000 750 1,88 1,25 1,5

Girdi Toplam 25.340 27.640 1,09 0,98 1,11

Page 44: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

44

Değer Değişim

Oranı

Miktar Değişim

Oranı

Fiyat Değişim

OranıKârlılıktaki

DeğişimVerimlilikteki

Değişim

Fiyat Kurtarmadaki

Değişim

Çıktı A 1,63 1,50 1,08

Çıktı B 1,05 1,10 1,00

Çıktı Toplu 1,11 1,10 1,01

İlk Madde Malzeme A 1,33 1,20 1,11 0,83 0,91 0,91

İlk Madde Malzeme B 2,17 2,00 1,08 0,51 0,55 0,93İlk Madde Malzeme Toplu 1,67 1,52 1,10 0,67 0,72 0,92

İşçilik 1,05 0,95 1,10 1,06 1,15 0,92

Enerji A 0,99 0,90 1,10 1,12 1,22 0,92

Enerji B 0,97 0,83 1,17 1,14 1,32 0,87

Enerji Toplu 0,98 0,86 1,14 1,13 1,27 0,89

Makine Ekipman 1,88 1,25 1,50 0,59 0,88 0,67

Girdi Toplam 1,09 0,98 1,11 1,02 1,12 0,91

Page 45: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

45

Değer Değişim

Oranı

Miktar Değişim

Oranı

Fiyat Değişim

OranıKârlılıktaki

DeğişimVerimlilikte Değişim

Fiyat Kurtarmada

Değişim

Karlılıktaki Değişimin

Toplam Parasal Etkisi

Verimlilikteki Değişimin

Toplam Parasal Etkisi

Maliyet Kurtarmada Değişimin

Toplam Parasal Etkisi

Çıktı A 1,63 1,5 1,08

Çıktı B 1,05 1,05 1

Çıktı Toplu 1,11 1,1 1,01İlk Madde Malzeme A 1,33 1,2 1,11 0,83 0,92 0,91 -201 -93 -108

İlk Madde Malzeme B 2,17 2 1,08 0,51 0,53 0,93 -634 -542 -92

İlk Madde Malzeme Toplu

1,67 1,52 0,57 0,67 0,72 1,77 -836 -635 -201

İşçilik 1,05 0,95 1,1 1,06 1,16 0,92 1.299 3.028 -1.728

Enerji A 0,99 0,9 1,1 1,12 1,22 0,92 119 197 -77

Enerji B 0,97 0,83 1,17 1,14 1,32 0,87 198 379 -181

Enerji Toplu 0,98 0,86 1,14 1,13 1,28 0,89 317 576 -258Makine Ekipman 1,88 1,25 1,5 0,59 0,88 0,67 -306 -61 -245

Girdi Toplam 1,09 0,98 1,11 1,02 1,12 0,91 474 2.907 -2.432

Page 46: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli Sonuçları

“Maliyet Kurtarma”da

Değişim0,91

“Verimlilik”te Değişim

1,12

“Karlılık”ta Değişim

1,02

Kullanılan Miktarda Değişim

0,98

Birim Maliyette Değişim

1,11

Girdi Değerinde

Değişim1,09

Çıktı Değerinde

Değişim1,11

Satılan Miktarda Değişim

1,10

Birim Fiyatta Değişim

1,01

Page 47: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

APC Modeli SonuçlarıÇıktı

Miktarındaki Değişim

+%10

Maliyetlerdeki Değişim

+%9

Kârlılıktaki Değişim

+%2

Hasılattaki Değişim

+%11

Girdi Fiyatındaki Değişim

+%11

Fiyat Kurtarmadaki

Değişim-%9

Çıktı Fiyatındaki Değişim

+%1

Girdi Miktarındaki

Değişim-%2

Verimlilikteki Değişim

+%12

Page 48: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Kârlılıktaki Değişim +%2

Fiyat Kurtarmadaki Değişim

-%9

Verimlilikteki Değişim +%12

• İşletme fiyat hareketlerinden %9 zarar görmesine rağmen,

• Sağladığı %12’lik verimlilik artışı sayesinde,

• Kârlılığını %2 arttırabilmiştir.

Page 49: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Sonuç Grafiği

İlk Madde Malzeme

İşçilik Enerji Toplu Makine Ekipman

Girdi Toplu-50-40-30-20-10

01020304050

Kârlılıktaki Değişim Verimlilikteki Değişim Fiyat Kurtarmadaki Değişim

Page 50: T.C. B İ L İ M, SANAY İ ve  TEKNOLOJ İ  BAKANLI Ğ I  VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Verimlilik Genel Müdürlüğü

Teşekkürler…