PERSEPSI PELAJAR FAKULTI PENDIDIKAN TERHADAP E-LEARNING DI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

TAN PIAW HUA

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

2006

PSZ 19:16 (Pind. 1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS♦

JUDUL: PERSEPSI PELAJAR FAKULTI PENDIDIKAN TERHADAP E-LEARNING DI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

SESI PENGAJIAN: SEMESTER II 2005/2006 Saya TAN PIAW HUA

(HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut : 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk

tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran

antara institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( ) SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam

AKTA RAHSIA RASMI 1972) TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan

oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh

(TANDATANGAN PENULIS) (TAND Alamat Tetap: C/O TAN SIOK LING. CWGN KHAS IPPD BAHAGIAN BINTULU, 97000 BINTULU,SARAWAK. E Tarikh : 28 APRIL 2006 Tarikh: CATATAN : * Potong yang tidak berkenaan.

** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, silberkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakandikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Faatau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan peMuda (PSM).

ATANGAN PENYELIA)

NCIK HASSAN HUSHIN NAMA PENYELIA

28 APRIL 2006

a lampirkan surat daripada pihak sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu

lsafah dan Sarjana secara penyelidikan, nyelidikan, atau Lapuran Projek Sarjana

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan ijazah Sarjana

Muda Sains Dan Komputer Serta Pendidikan (Kimia)”.

Tandatangan : .......…

Nama Penyelia :

Tarikh : …....

…………………………

…... N6

...………………28 APRIL 200

..... ………ENCIK HASSAN HUSHI

..………………………….

PERSEPSI PELAJAR FAKULTI PENDIDIKAN TERHADAP E-LEARNING DI

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

TAN PIAW HUA

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan

(Kimia)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

28 April 2006

ii

“Saya akui bahawa karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan

ringkasan yang setiap satunya telah saya jelaskan sumbernya. Karya ini adalah memadai

dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains serta

Pendidikan (Kimia)”

Tandatangan : ……………………………………….

Nama Penulis : ............. .................... A

Tarikh : …………

............................TAN PIAW HU

6 28 APRIL 200 …………………………….

iii

Untuk bonda dan ayahanda tersayang

Terima kasih atas segala doa, jasa dan pengorbanan

Buat kekanda yang dikasihi

Segala keperihatinanmu tidak akan ku lupakan

Teman-teman seperjuangan

Perkukuhkanlah silaturrahim antara kita

Semoga kita sentiasa diredhai dan berada dalam rahmat-Nya

iv

PENGHARGAAN

Syukur kepada Tuhan kerana dengan limpah kurniaNya saya berupaya

menyempurnakan Projek Sarjana Muda ini. Dalam kesempatan ini, saya ingin

merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan mengucapkan ribuan terima kasih kepada

Encik Hassan bin Hushin selaku penyelia di atas bimbingan dan tunjuk ajar yang

diberikan sepanjang projek ini dijalankan. Ucapan terima kasih juga diberikan kepada

pensyarah Tuan Mohd. Haji Anuar yang sudi memberikan ilmu pengetahuan tentang

perisian komputer Statiscal Package For Science Social (SPSS 10.0) untuk menjayakan

projek ini. Ribuan terima kasih juga kepada Profesor Madya Dr. Haji Azizi bin Haji

Yahaya dan Cik Hadijah binti Jaffry selaku penilai Projek Sarjana Muda ini atas segala

teguran, bantuan dan nasihat yang diberikan semasa proses perbentangan dijalankan

kajian ini

Seterusnya, penghargaan ini juga ditunjukkan kepada pihak pentadbir iaitu Ketua

Jabatan Multimedia dan Pengurus Teknologi Maklumat iaitu Prof. Madya Dr Baharrudin

bin Aris dan Prof. Madya Dr Zaidatun binti Tasir. Selain itu, penghargaan juga

diberikan kepada para responden yang terlibat di atas kerjasama sepenuhnya dan

bantuan yang telah diberikan.

Tidak ketinggalan juga kepada rakan-rakan seperjuangan di Universiti Teknologi

Malaysia atas sokongan dan dorongan serta teguran yang bernas sepanjang tempoh

kajian ini.

Akhir sekali, ucapan terima kasih dan penghargaan yang tidak terhinggga turut

ditujukan kepada semua yang telah memberikan apa juga bantuan sama ada secara

langsung atau tidak langsung.

v

ABSTRAK

Perkembangan internet dan teknologi telekomunikasi masa kini mewujudkan

kaedah baru penyampaian pembelajaran yang lebih cepat dan efisien yang dikenali

sebagai e-learning. Dengan bantuan ICT, Universiti Teknologi Malaysia telah bercita-

cita untuk meningkatkan lagi proses penghantaran maklumat-maklumat pendidikan bagi

semua kursus secara elektronik. Tujuan kajian ini adalah untuk mengkaji persepsi

pelajar Fakulti Pendidikan terhadap e-learning di UTM. Instrumen kajian yang

digunakan ialah satu set soal selidik yang mempunyai empat bahagian iaitu demografi

responden, alatan e-learning yang digemari oleh pelajar, tahap pengetahuan pelajar

terhadap e-learning dan persepsi pelajar. Persepsi pelajar ini dibahagikan kepada empat

aspek iaitu kecenderungan pelajar dalam penggunaan e- learning untuk tujuan

pembelajaran, e-learning membantu meningkatkan kefahaman terhadap pembelajaran,

kelebihan dalam pembelajaran e-learning dan kekangan menggunakan e-learning.

Kaedah kajian yang digunakan adalah kaedah tinjauan dan persampelan dilakukan

secara persampelan rawak mudah dan kelompok atas kelompok. Nilai kebolehpercayaan

instrumen adalah α = 0.9540. Selain itu, kaedah temu bual juga digunakan untuk

mendapatkan maklumat sokongan daripada Ketua Jabatan Multimedia dan Pengurus

Teknologi Maklumat. Seramai 162 responden daripada Fakulti Pendidikan di UTM

telah dipilih untuk kajian ini. Perisian komputer SPSS telah digunakan untuk

menganalisis data yang telah dikumpul dan kaedah deskriptif seperti kekerapan, min,

peratusan dan sisihan piawai juga digunakan untuk menganalisis setiap item dalam

borang soal selidik. Secara keseluruhannya, hasil kajian menunjukkan bahawa alatan e-

learning yang digemari pelajar dan tahap pengetahuan pelajar tentang e-learning adalah

tinggi. Empat aspek persepsi pelajar Fakulti Pendidikan terhadap e-learning kesemuanya

adalah berada pada tahap sederhana.

vi

ABSTRACT

The growth of the internet and telecommunication technologies nowadays have

provided a new method to deliver learning in a more faster and efficient way, which is

known as e-learning. University Technology Malaysia (UTM) has the aims to deliver

educational materials with the help of ICT. Its aims include the delivery of all courses

electronically. The aim of this research is to study the perception of students from

Faculty of education towards e-learning. The research instrument is a questionnaire that

is divided into four parts. The sections of the questionnaire are divided into the student

background, the student favorite e-learning tools, the students’ knowledge about e-

learning and perception of Faculty Education student towards e-learning. This

perception is divided into four aspects, which include the level of student inclination in

using the e-learning, whether accessing e-learning can help learners understand their

studies, the benefits of the e-learning and the problems encountered by student in e-

learning conducted by Faculty of Educational in UTM. Method used in this study is

surveying method and the sampling has been done by cluster on cluster and random

sampling. The reliability of the instrument is 0.9540. An interview with the Head

Department of Multimedia and Manager of Information Technology was carried out in

order to get the supported information about e-learning. 162 respondents among student

of faculty education were selected for the purpose of this research. SPSS software

version 10.0 was used to analyze the data collected and descriptive method such as

frequency, mean, percentage and standard deviation were used to analyze every item in

the questionnaire. The overall findings have shown that the student usage of favorite e-

learning tool and the student knowledge about e- learning was in high level. The four

aspect perceptions of the student from Faculty of Education towards e-learning all were

in moderate level.

vii

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT Pengesahan Status Tesis

Pengesahan Penyelia

Judul

Pengakuan ii

Dedikasi iii

Penghargaan iv

Abstrak v

Abstract vi

Kandungan vii

Senarai Jadual xiii

Senarai Rajah xv

Senarai Singkatan xvi

Senarai Lampiran xvii

BAHAGIAN SATU

BAB 1

BAB 1 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar belakang Masalah 4

1.3 Pernyataan Masalah 7

viii

1.4 Objektif Kajian 8

1.5 Persoalan Kajian 9

1.6 Kepentingan Kajian 9

1.7 Batasan Kajian 11

1.8 Definisi operational 12

BAHAGIAN DUA

BAB 2

BAB 2 SOROTAN KAJIAN

2.0 Pengenalan 19

2.1 Alatan E-learning 19

2.1.1 Emel 20

2.1.2 Tugasan Online 21

2.1.3 Elektronik Forum 22

2.1.4 Nota Online 24

2.1.5 Chatting 26

2.2 Kepentingan Pengetahuan Pelajar

Dan Pensyarah Mengaplikasikan

E-Learning 27

2.3 Kecenderungan Menggunakan

E-Learning 28

2.4 Penggunaan E-learning Membantu

Meningkatkan Kefahaman Pelajar

Terhadap Pembelajaran. 31

2.5 Kelebihan E-Learning 32

2.6 Kekangan Penggunaan E-learning 33

ix

2.7 Synchronous 35

2.8 Asynchronous 36

2.9 E-learning menggunakan Pendekatan Teori

Pembelajaran Konstruktivisme 36

2.10 Teori E-learning 39

2.11 Model Kajian 43

2.11.1 Model ADDIE 43

2.11.2 Model Kitaran Proses E-learning 47

2.11.3 Model Cadangan Reeves & Reevea 48

2.12 Kajian-Kajian Lepas 51

BAHAGIAN TIGA

BAB 3

BAB 3 Metodologi

3.0 Pengenalan 54

3.1 Rekabentuk Kajian 54

3.2 Tempat Kajian 55

3.3 Sampel Kajian 56

3.4 Instrumen kajian 65

3.4.1 Soal Selidik 66

3.4.2 Temu bual 70

3.5 Kajian Rintis 71

3.6 Prosedur Kajian 72

3.7 Analisis Data 73

3.8 Penutup 75

x

BAHAGIAN EMPAT

BAB 4

BAB 4 ANALISI DATA DAN DAPATAN KAJIAN

4.0 Pengenalan 69

4.1 Huraian Latar Belakang Responden 70

4.1.1 Jantina 70

4.1.2 Taraf Pendidikan Tertinggi 70

4.1.3 Keturunan 71

4.1.4 Kemudahan Sambungan Talian Internet

Terus Ke Bilik 72

4.1.5 Lokasi Utama Pelajar mengakses Internet 72

4.2 Bahagian B 73

4.2.1 Apakah Tahap Pengetahuan Pelajar

Fakulti Pendidikan tentang e-learning 73

4.3 Bahagian C 75

4.3.1 Apakah Alatan E-learning Berbentuk

Pendidikan Yang Digemari Oleh Pelajar 75

4.3.2 Taburan Tahap Alatan E-learning Berbentuk

Pendidikan Yang Digemari 77

4.4 Bahagian D 78

4.4.1 Apakah Kecenderungan Pelajar Dalam

Penggunaaan E-learning Bagi Tujuan

Pembelajaran 78

4.4.2 Taburan Tahap Kecenderunagan Pelajar

Dalam Penggunaan E-learning Bagi Tujuan

Pembelajaran 83

xi

4.4.3 Apakah Penggunaan E-learning Membantu

Meningkatkan Kefahaman Pelajar Terhadap

Pembelajaran 83

4.4.4 Taburan Tahap Penggunaan E-learning

membantu Meningkatkan Kefahaman

Pelajar 88

4.4.5 Apakah Kelebihan Dalam Sistem

Sokongan E-learning 88

4.4.6 Taburan Tahap Kelebihan Dalam

Pembelajaran Sistem Sokongan

E-learning 93

4.4.7 Apakah Kekangan Yang Wujud Dalam

Pembelajaran sistem Sokongan

E-learning 93

4.4.8 Taburan Tahap Kekangan Yang Wujud

Dalam Pembelajaran Sistem Sokongan

E-learning 98

4.5 Temu Bual 98

4.5.1 Analisis Soal Selidik Latar Belakang

Pihak Pengurus Teknologi Maklumat 98

4.5.2 Analisis Transkrip Temu Bual Dengan

Pihak Pentadbir 99

BAHAGIAN LIMA

BAB 5

BAB 5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.0 Pengenalan 107

5.1 Perbincangan hasil Kajian 108

xii

5.1.1 Perbincangan hasil kajian tahap

Pengetahuan pelajar tentang e-learning 108

5.1.2 Perbincangan hasil kajian alatan e-learning

yang berbentuk pendidikan yang digemari

oleh pelajar 109

5.1.3 Perbincangan hasil kajian kecenderungan

pelajar dalam penggunaan e-learning bagi

tujuan pembelajaran. 110

5.1.4 Perbincangan hasil kajian penggunaan

e-learning membantu meningkatkan

kefahaman pelajar terhadap pembelajaran 111

5.1.5 Perbincangan hasil kajian kelebihan

dalam pembelajaran sistem sokongan

e-learning 113

5.1.6 Perbincangan hasil kajian kekangan

yang wujud dalam pembelajaran sistem

sokongan e-learning 114

5.1.7 Perbincangan maklumat sokongan

e-learning dengan pihak pentadbir iaitu

Ketua Jabatan Multimedia dan

Pengurus Teknologi Maklumat

di Fakulti Pendidikan. 115

5.2 Cadangan Kepada Fakulti Pendidikan 117

5.3 Cadangan Kajian Akan Datang 117

5.4 Penutup 118

xiii

BAHAGIAN ENAM

SENARAI DOKUMEN RUJUKAN

SENARAI DOKUMEN RUJUKAN 119-125

BAHAGIAN TUJUH

LAMPIRAN

LAMPIRAN A 126-136

LAMPIRAN B 137-138

SENARAI JADUAL

NO.

JADUAL TAJUK

MUKA

SURAT

3 Jadual penentuan Saiz Sampel Krejeic Morgan 57

3.1 Pemilihan Saiz Sampel Berdasarkan Tatacara Krejeic Morgan 57

3.2 Skor Skala Binari 60

3.3 Nilai Skala Binari Bagi Item Positif Dan Negatif 60

3.4 Spesifikasi Jumlah Item Bagi Aspek Persepsi Pelajar Terhadap

E-learning 60

3.5 Kaedah Pemeringkatan Lima Mata 61

3.6 Spesifikasi Jumlah Item Bagi Aspek Alatan E-learning Yang

Digemari Oleh Pelajar. 61

3.7 Kaedah Pemeringkatan Lima Mata 62

3.8 Nilai skala Pemeringkatan Lima Mata Bagi Item Positif Dan

Negatif 62

3.9 Spesifikasi Jumlah Item Bagi Aspek Persepsi Pelajar Terhadap

E-learning. 63

xiv

3.10 Instrument Kajian Temu Bual Yang Digunakan 63

3.11 Menunjukkan Jadual Nilai Bagi Alpha Cronbach bagi Setiap

Konstruktif soal selidik 65

3.12 Ringkasan Pengujian statistik Objektif Kajian 67

3.13

Pengkelasan Tahap Taburan Responden Bagi Alatan e-learning

yang digemari, kecenderungan menggunakan e-learning,

penggunaan e-learning membantu meningkatkan kefahaman,

kelebihan dan kekangan menggunakan e-learning.

68

4.1.1 Jantina 70

4.1.2 Taraf Pendidikan Yang Tertinggi 71

4.1.3 Taburan Pelajar Mengikut Keturunan 71

4.1.4 Taburan Pelajar Mengikut Kemudahan Talian Internet Terus Ke

Bilik 72

4.1.5 Taburan Lokasi Utama Pelajar Mengakses Internet. 73

4.2.1

Taburan Bagi Jawapan Reponden Mengikut Kekerapan Dan

Peratus Aspek Mengenalpasti Tahap Pengetahuan Pelajar Di

Fakulti Pendidikan Tentang E-Learning.

74

4.3.1

Taburan Respoden Mengikut Kekerapan, Peratus, Min Dan

Sisihan Piawai Bagi Alatan E-Learning Berbentuk Pendidikan

Yang Digemari Oleh Pelajar.

77

4.3.2 Tahap Alatan E-Learning Yang Digemari. 78

4.4.1 Item- Item Untuk Aspek Kecederungan Pelajar Dalam

penggunaaan E- Learning Bagi Tujuan Pembelajaran. 81

4.1.1.1

Taburan Responden Mengikut Kekerapan, Min Dan Sisihan

Piawai Untuk Aspek Kecederungan Pelajar Dalam Penggunaan

E-learning Bagi Tujuan Pembelajaran.

82

4.4.2 Tahap Kecenderungan Pelajar Dalam Penggunaan E-Learning

Bagi Tujuan Pembelajaran. 83

4.4.3

Item –Item Untuk Aspek Mengenalpasti Penggunaan E-

Learning Membantu Meningkatkan Kefahaman Pelajar

Terhadap Pembelajaran.

86

xv

4.4.3.1

Taburan Responden mengikut kekerapan, min dan sisihan

piawai Bagi Mengenalpasti Penggunaan E-Learning Membantu

Meningkatkan Kefahaman Pelajar Terhadap Pembelajaran.

87

4.4.4 Tahap Penggunaan E-Learning Membantu Meningkatkan Kefahaman

88

4.4.5 Item –Item Untuk Aspek Mengenal Pasti Kelebihan Dalam

Pembelajaran Sistem Sokongan E-Learning. 91

4.4.5.1

Taburan Responden mengikut kekerapan, min dan sisihan

piawai Bagi Mengenalpasti Kelebihan dalam pembelajaran

Sistem Sokongan E-Learning.

92

4.4.6 Tahap Kelebihan Sistem Sokongan E-learning. 93

4.4.7 Item –item Untuk Aspek Mengenal Pasti Kekangan Yang Wujud

Dalam Pembelajaran Sistem Sokongan E-Learning 96

4.4.7.1

Taburan Responden Mengikut Kekerapan, Min Dan Sisihan

Piawai Bagi Mengenalpasti Kekangan Yang Wujud Dalam

Pembelajaran Sistem Sokongan E-Learning.

97

4.4.8 Tahap Alatan E-Learning Yang Digemari Pelajar 98

SENARAI RAJAH NO. RAJAH TAJUK MUKA

SURAT 1 Learner Centric Model 39

2 Performance Improvement Factors 39

3 Model ADDIE 43

4 Model Kitaran Proses E-learning 48

xvi

SENARAI SINGKATAN

Singkatan Pernyataan AJK - Ahli jawatan kuasa CBT - Computer Based Training CICT - Center For Information And Communication Technology CTL - Centre For Teaching and Learning CD-ROM - Compact Disk-Read Only Memory CAI - Computer Aided Instructions E-learning - Electronic Learning E-pembelajaran - Pembelajaran elektronik FSKSM - Fakulti Sains Komputer dan Sistem Maklumat HTML - Hyper Text Markup Language ICT - Information and communication Technology IPT - Institusi Pengajian Tinggi IRC - Internet Relay Chat K-era - Komunikasi era KUITHO - Kolej Universiti Institut Tun Hussein Onn LAN - Local Area Network MMU - Multimedia University MUD - Multiple User Discussion MSC - Multimedia Super Corridor PJJ - Pembelajaran Jarak Jauh R&D - Research and Development SPM - Siji Pelajaran Malaysia STPM - Sijil Pelajaran Tinggi Malaysia UNIMAS - Universiti Teknologi Malaysia UNITAR - Universiti Tun Abdul Razak UTM - Universiti Teknologi Malaysia UUM - Universiti Utara Malaysia WAN - Wide Area Network

xvii

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

A Soal selidik Persepsi Pelajar Fakulti

Pendidikan Terhadap E-learning Di

Universiti Teknologi Malaysia.

134

Soalan Temu Bual Dengan Pihak

Pentadbir Fakulti Pendidikan Sebagai

Maklumat Sokongan.

136

B Surat Kebenaran Melebihi 100 Muka

Surat

137

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Projek MSC, bandar pintar dan kerajaan elektronik telah membuka ruang kepada

era kehidupan yang berteraskan kepada penyebarluasan ilmu atau k-era. Walaupun

masih baru, era ini menjanjikan perubahan mutlak kerana ia akan memberikan definisi

baru tanggapan manusia terhadap dunia. Pada zaman ini, ilmu pengetahuan dapat

menghasilkan tingkatan yang menjangkaui aset fizikal dan komoditi dari segi nilai,

kepentingan dan kaitannya dengan kemajuan. Jelaslah penggunaan ICT di Malaysia

telah memudahkan kewujudan dan perkongsian ilmu yang telah melenyapkan sempadan

dan membuka ruang tanpa batasan.

Dewasa ini semakin bertambah banyak jumlah pengajian tinggi di berbagai

negara yang meggunakan pembelajaran secara elektronik, baik sebagai pelengkap

maupun pengganti pembelajaran bersemuka (face-to-face). Namun, beberapa pengajian

tinggi lainnya menyelenggarakan e-learning sebagai alternatif bagi mahasiswa yang

menghadapi masalah mengikuti perkuliahan secara bersemuka. Dalam kaitan ini, e-

learning berfungsi sebagai option (pilihan) bagi mahasiswa.

Pembelajaran elektronik secara umumnya difahami sebagai pembelajaran

berpusatkan pelajar yang disokong oleh penggunaan teknologi maklumat, komunikasi

2

dan multimedia. Matlamat utama persekitaran pembelajaran elektronik adalah untuk

membolehkan proses pembelajaran dilaksanakan tanpa batasan tempat dan masa.

Perkembangan bidang teknologi maklumat, komunikasi dan multimedia, terutama sekali

teknologi internet telah membantu merealisasikan matlamat tersebut. ICT telah menjadi

pemangkin utama perkembangan e-learning. ICT berupaya memainkan peranan

membantu setiap aktiviti utama dalam proses pendidikan, iaitu pembangunan bahan

pembelajaran, penyampaian pengajaran, program pengukuhan pembelajaran dan

penilaian.

E-Learning berpontesi untuk membuat proses belajar lebih efektif sebab peluang

siswa untuk berinteraksi dengan pensyarah, teman, maupun bahan belajarnya terbuka

lebih luas. Siswa dapat berkomunikasi dengan gurunya di mana saja dan sebaliknya,

contohnya melalui emel. Proses komunikasinya antara satu siswa dengan pensyarah

sama ada tertutup atau bersama-sama melalui papan buletin. Komunikasinya juga masih

boleh dipilih, sama ada secara serentak atau tidak. Melalui e-learning, para mahasiswa

atau mahasiswi tetap dapat belajar walaupun tidak hadir secara fizikal di dalam kelas.

Kegiatan belajar menjadi sangat fleksibel kerana dapat disesuaikan dengan waktu para

pelajar. Kegiatan pembelajaran terjadi melalui interaksi pelajar dengan sumber belajar

yang tersedia dan dapat diakses dari internet. Fleksibiliti kegiatan pembelajaran terjadi

melalui pemanfaatan teknologi komputer dan internet.

E-learning boleh dilaksanakan secara berperingkat dan permulaannya dijadikan

sebagai tambahan kepada sumber pengajaran secara tradisional atau yang sedia ada di

institusi pengajian tinggi. E-learning masih di kira baru kemunculannya di Malaysia

berbanding dengan negara-negara barat, di mana e-learning telah dijadikan satu kaedah

asas pembelajaran bagi melengkapkan teknik-teknik pembelajaran tradisonal. E-learning

di negara kita, iaitu Malaysia lebih menjurus kepada pembelajaran online yang

kebanyakan ditawarkan di peringkat universiti serta kolej yang menjalankan usahasama

dengan universiti luar (Suhanom,2004)

3

Menurut Suhanom (2004) para pelajar kini semakin cenderung mencari

maklumat yang diperlukan melalui kemudahan yang berasaskan elektronik ekoran

daripada wujudnya penyebaran maklumat yang begitu meluas dan mendadak. E-

learning merupakan salah satu kaedah pembelajaran baru di mana semua maklumat

dapat dihantar melalui emel dan CD-ROM. Ini juga disebabkan penggunaan teknologi

maklumat dan komunikasi seperti komputer dan internet dapat mempercepatkan proses

penghantaran, penerimaan, dan penyebaran maklumat.

Kecenderungan untuk mengembangkan e-learning sebagai salah satu alternatif

pembelajaran di berbagai lembaga pendidikan dan industri semakin meningkat sejajar

dengan perkembangan di bidang teknologi komunikasi dan informasi. Infrastruktur di

bidang telekomunikasi yang menunjang penyelenggaraan e-learning tidak lagi hanya

menjadi monopoli Bandar-bandar besar, tetapi secara bertahap sudah mulai dapat

dinikmati oleh mereka yang berada desa. Universiti Teknologi Malaysia telah telah

menetapkan matlamat dalam penghantaran maklumat pembelajaran dengan bantuan

ICT. Matlamat ini termasuklah penghantaran maklumat secara elektronik bagi semua

kursus di UTM. Pemanfaatan teknologi telekomunikasi untuk kegiatan pembelajaran di

UTM bukan sahaja mengajar tentang ICT tetapi juga mengajar dengan menggunakan

ICT merentasi kurikulum pendidikan di pengajian ini.

Oleh yang demikian, satu tinjauan akan dijalankan mengenai persepsi pelajar

Fakulti Pendidikan terhadap e-learning di Universiti Teknologi Malaysia. Adalah

diharapkan kajian ini dapat memberi sumbangan kepada pembelajaran secara maya di

Universiti Teknologi Malaysia.

4

1.2 Latar belakang

Di Malaysia, dua buah IPT telah menawarkan kursus untuk mendapatkan

diploma dan Ijazah melalui Internet secara online iaitu perintis penggunaan e-learning

yang sepenuh. Kedua-dua buah IPT ini iaitu MMU dan Unitar merupakan perintis

kepada universiti-universiti lain di Malaysia untuk melakukan perkara yang sama iaitu

menawarkan kursus secara online. Namun UTM belum lagi menawarkan kursus secara

online tetapi telah mengorak langkah ke arah penggunaan sistem sokongan e-learning

yang dilaksanakan sebagai pembelajaran alternatif di kalangan pelajarnya. (Baharrudin

et al, 2003)

Rose et al (2000), kegiatan pembelajaran elektronik di UTM dikenalpasti

bermula pada tahun 1988 di beberapa fakulti di UTM yang bertumpu kepada

penyelidikan dan pembangunan pakej pembelajaran dan perisian kursus dalam pelbagai

subjek yang ditawarkan di UTM. Pada ketika itu, bidang ini lebih dikenali sebagai

penyelidikan pengajaran bantuan komputer (Computer Aided Instructions – CAI). Era

e-learning di UTM membuka lembaran baru pada Julai 1997 apabila penyelidik Fakulti

Sains Komputer dan Sistem Maklumat (FSKSM) mempersembahkan cadangan dan

pameran senario Kampus Siber (Cyber Campus) kepada Menteri (Blok D-07). Lanjutan

acara tersebut, projek e-learning telah dimulakan secara bersepadu di UTM di bawah

payung perlaksanaan Cyber Campus UTM.

Menurut Rose et al (2000) juga, perkembangan penyelidikan pembelajaran

elektronik di UTM di bahagi kepada dua era iaitu era permulaan dan era pertumbuhan:

i. Era Permulaan (1988-1995)

Inisiatif untuk merekabentuk dan membangunkan bahan bantuan pengajaran

semenjak lewat tahun 1980an lagi. Pada 1988, pembangunan bahan pengajaran

multimedia berteraskan video telah dibangunkan untuk pelajar-pelajar kejuruteraan

5

tahun 1 UTM di Jabatan Matematik UTM dengan kerjasama seorang penyelidik bidang

teknologi pendidikan.

Pada tahun 1989, sekumpulan pensyarah di Institusi Sains Komputer dengan

kerjasama pensyarah-pensyarah Jabatan Matematik, Jabatan Fizik dan Jabatan Kimia di

Fakulti sains dan Jabatan Bahasa Moden di Fakulti Pengurusan telah memperolehi geran

penyelidikan jangka panjang daripada kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar

untuk menjalankan penyelidikan dalam bidang Pengajaran Bantuan Komputer. Objektif

penyelidikan tersebut ialah membangunkan perisian kursus. Pada masa yang sama

sekumpulan penyelidik yang lain di FSKSM menjalankan penyelidikan ke atas

Pembangunan Pengajaran Bantuan Komputer Pintar (Intelligent CAI).

Pada tahun 1991, pakej pembelajaran elektronik berteraskan slaid telah

dibangunkan di Fakulti Pendidikan dengan bantuan komputer, audio dan peralatan

fotografi. Pada tahun 1994 pula, kumpulan penyelidik yang sama telah merekabentuk

dan menghasilkan pakej pembelajaran multimedia berteraskan teknik karaoke.

ii. Era pertumbuhan (1996-2000)

Terdapat 25 projek-projek penyelidikan berkaitan pembelajaran elektronik yang

telah disokong dengan geran penyelidikan jangka pendek dan geran jangka panjang. 14

daripada 25 projek tersebut menumpukan kepada pembangunan perisian kursus,

manakala 8 projek merupakan pembangunan sistem dan teknologi komputer untuk

pembelajaran elektronik manakala hanya tiga projek sahaja yang menumpukan kepada

kajian keberkesanan pembelajaran elektronik. Matlamat projek tersebut ialah untuk

menghasilkan prototaip modul-modul aplikasi dalam persekitaran Kampus Siber.

Modul-modul tersebut merangkumi aspek pentadbiran akademik dan proses

pembelajaran. Antara modul-modul yang dibangunkan ialah perpustakaan elektronik,

sistem graduan, sistem peperiksaan, kuliah elektronik, kafe siber dan asrama elektronik.

6

Projek-projek tersebut telah dipamerkan dan ditotonkan kepada YAB Menteri

Pendidikan Malaysia ketiga itu YAB Dato’ Seri Najib Tun Razak. Ekoran projek

tersebut, projek Kampus Siber dimulakan secara rasmi di UTM.

Menurut Rose et al (2000), kaedah perlaksanaan projek e-learning pada tahun

1997 hingga 2000, dibahagi kepada empat tahap. Pada tahap pertama disediakan

maklumat am mengenai sesuatu mata pelajaran untuk dicapai pada bila-bila masa

melalui Internet. Maklumat yang boleh dicapai adalah mengenai pensyarah, objektif

pelajaran, sinopsis mata pelajaran, perancangan mingguan lengkap dan sebagainya.

Tahap kedua pula maklumat am yang diberikan pada tahap pertama diperluaskan lagi

mengikut topik-topik yang ingin dibincangkan di dalam kelas. Bagi setiap topik

disertakan objektif-objektif yang ingin dicapai, isi kandungannya secara terperinci serta

senarai tugasan. Pada tahap ketiga, nota kuliah yang lengkap beserta soalan-soalan

latihan dan tugasan bercirikan multimedia seperti unsur grafik, bunyi, animasi dan video

disediakan dalam laman web bagi mata pelajaran tersebut. Pada tahap keempat semua

bahan pengajaran boleh diperolehi secara online. Tiada lagi kuliah formal dan pelajar

menggunakan komputer sepenuhnya untuk mengikuti bahan yang hendak disampaikan,

mengikuti latihan, mengambil kuiz, ujian dan sebagainya (Peringkat PJJ). Pada Masa

itu, tahap perlaksanaan projek pembelajaran elektronik ini belum lagi mencapai

matlamat yang diharapkan. Walaupun maklumat am bagi hampir 90% mata pelajaran

sudah pun boleh dicapai melalui laman web projek ini, namun bahan –bahan pengajaran

untuk tahap dua dan tahap tiga masih terlalu kurang jumlahnya iaitu kurang dariapada

20%. Rose et al (2000), membahagikan tahap perlaksaan ini kepada tiga masalah utama

iaitu kurangnya kemahiran di kalangan pensyarah untuk menghasilkan bahan pengajaran

elektronik yang interaktif disamping maasa yang agak lama diperlukan untuk

menghasilkan bahan pembelajaran yang bermutu tinggi. Keadaan ini menghambat

kepada hasrat mereka untuk turut serta menjayakannya. Masalah kedua pula adalah

walaupun semua bilik-bilik pensyarah dan bilik kuliah telah dilengkapkan dengan

capaian ke internet, tidak semua pensyarah memiliki komputer yang boleh digunakan

untuk menyediakan bahan pengajaran dan masalah ketiga ialah kekurangan kemudahan

7

internet bagi pelajar di bilik, pelajar hanya boleh mencapai internet dari perpustakaan,

makmal komputer di fakulti dan lain-lain.

Sehubungan dengan beberapa hal yang telah diuraikan di atas, pengkaji akan

mengkaji tentang sistem sokongan e-learning sebagai salah satu alternatif pembelajaran

memandangkan perlaksanaan sepenuhnya menggunakan sistem e-learning Moodle

dimulakan setahun yang lepas. Pengkaji akan melihat kepada persepsi pelajar terhadap

e-learning, yang dibahagikan kepada empat kategori iaitu kecenderungan pelajar dalam

penggunaan e-learning untuk tujuan pembelajaran, mengenal pasti penggunaan e-

learning membantu meningkatkan kefahaman pelajar terhadap pembelajaran, kelebihan

dalam pembelajaran sistem sokongan e-learning dan kekangan yang wujud dalam

pembelajaran sistem sokongan e-learning. Selain itu juga, pengkaji juga akan mengenal

pasti tahap pengetahuan dan alatan yang digemari oleh pelajar.

1.3 Pernyataan masalah

Pada sesi 2004/2005 semester satu Universiti Teknologi Malaysia telah megorak

langkah ke arah satu alternatif pembelajaran iaitu sistem sokongan e-learning

menggunakan Moodle telah dilaksanakan. E-learning ini adalah melibatkan

pembelajaran secara talian seperti forum, chatting dan sebagainya. Persoalannya ialah

sejauh manakah pembelajaran sistem sokongan e-learning ini diterima dan diamalkan

oleh pelajar di Fakulti pendidikan.

Selain itu, sebagai bakal guru di era teknologi dan maklumat ini pembelajaran

sistem sokongan e-learning penting bagi membebaskan pelajar Fakulti Pendidikan dari

batasan konteks dan permasalahan tempatan semata-mata. Persoalannya kedua ialah

setakat manakah tahap pengetahuan dan pendedahan teknologi pembelajaran e-learning

ini di kalangan pelajar Fakulti Pendidikan. Maka, kajian penyelidikan meninjau tahap

8

pengetahuan pelajar Fakulti Pendidikan tentang e-learning dan alatan e-learning yang

digemari oleh pelajar.

Oleh kerana, sistem sokongan e-learning di UTM adalah baru, justeru kajian ini

dilaksanakan untuk meninjau kekangan penggunaan e-learning oleh pelajar.

Persoalannya kini, bagaimanakah penggunaan e-learning boleh membantu pelajar dalam

pembelajaran. Maka, kajian ini juga adalah untuk meninjau persepsi pelajar-pelajar

Fakulti Pendidikan terhadap sistem pembelajaran sokongan ini. Contohnya dari segi

kecenderungan penggunaan e-learning, mengenal pasti e-learning dapat membantu

dalam meningkatkan kefahaman pelajar terhadap pembelajaran dan kelebihan e-

learning.

.

1.4 Objektif kajian

Objektif kajian ini adalah untuk mengkaji satu rumusan persepsi pelajar tahun

tiga, empat dan lima terhadap e-learning di Fakulti Pendidikan.

Kajian ini mempunyai 6 objektif yang utama untuk dicapai seperti berikut:

1. Mengenalpasti tahap pengetahuan pelajar tentang e-learning.

2. Mengenalpasti alatan e-learning berbentuk pendidikan yang digemari pelajar.

3. Mengenalpasti kecenderungan pelajar dalam penggunaan e-learning untuk tujuan

pembelajaran.

4. Mengenalpasti penggunaan e-learning membantu meningkatkan kefahaman

pelajar terhadap pembelajaran.

5. Mengenalpasti kelebihan dalam pembelajaran sistem sokongan e-learning.

6. Mengenalpasti kekangan yang wujud dalam pembelajaran sistem sokongan e-

learning.

9

1.5.1 Persoalan kajian

Berdasarkan Objektif kajian yang dinyatakan ini, persoalan kajian yang boleh

dibentuk:

1. Apakah tahap pengetahuan pelajar tentang e-learning?

2. Apakah alatan e-learning berbentuk pendidikan yang digemari oleh pelajar?

3. Apakah kecederungan pelajar dalam penggunaan e-learning bagi tujuan

pembelajaran?

4. Apakah penggunaan e-learning membantu meningkatkan kefahaman pelajar

terhadap pembelajaran?

5. Apakah kelebihan dalam pembelajaran sistem sokongan e-learning?

6. Apakah kekangan yang wujud dalam pembelajaran sistem sokongan e-learning?