tabletlerİn mekanİk - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/issue2/2.pdf · nek olarak...
TRANSCRIPT
![Page 1: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/1.jpg)
FABAD Farın. Bil. Der.
11, 82- 100, 1986
F ABAD J. Pharm. Sci.
11, 82 - 100, 1986
!Tablet Basım Fiziği il -Tabletlerin Mekanik Direncleri
' Yılınaz ÇAPAN l*l
A. Atilla HINCAL !*J
Özet : Mekanik direnç (sertlik) tabletlerde önemli bir özellik olup,
bu dozaj şeklinin geliştirilmesi ve kontrol yöntemlerinde belirgin bir
rol oynar.
Bu derlemede- mekanik direnci etkileyen faktörlerden uygulanan
basL.'lÇ, partikül büyüklüğü, kaydırıcının oranı ve kar1ştırma süresi,
nem içeriği incelenmiş, ayrıca sertlik ölçülürken alınması gerekli ön
lemler ve gerilme direnci üzerinde durul:ırıl~ştur.
Tabletlerde kalite güvenliğinin sağlannıası aınacıyla üretim esna
sında ve sonrasında uygulanan yaygın bir te.:.,t olan sertlikle ilgili ça
lışmalar yapılırken, burada derlenen literatür bilgilerinin gözönündc
tutulması yararlı olacaktır.
THE PHYSICS OF TABLET COMPRESSION II - THE STRENGTH
OF TABLETS
Sumınary : The mcchanical strength {harC.ness) of tablets is an
important property of this form of drug presentation and plays a
significant role in the developmcnt and control procedurcs.
In this review; the effects of applied pressure, particle size, lub~
ricant ıcvel and mixing time and humidity content on the mechani
cal strength are discussed. Furthermore, tensile strcngth and useful
precautions necessary far hardncss measurements are alsa revic11ved.
Since hardness is a commenly applied test during production and
controls of tablets, thc literature knowledge given here, could be use·
ful in the quality assurance systeıns of tablets.
Key \Vords : Physics of tablet con1prcssion, nıechanical -strength,
lubricant level and ınixing, applied pressure, particlc size, tensile
strength, tablet strength.
(*) lI. Ü. Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Ana Bilim Dalı,
Hacettepe - ANKARA.
82
![Page 2: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/2.jpg)
GİRİŞ
Daha önce yayınlanan n1aka
lemizde tablet basım fiziğinin; hcı·
sım esnasında kuvvetlerin ilel.in1 i,
tablet içinde kuvvetlerin dağılım1,
uygulanan basıncın tozun baS"ıl
hacını üzerine olan etkisi, partikül
lerarası adhezyon ve kohezyon kll\'vetleri, tablet basım enerjileri ile ilgili kısımları incelendi(l).
Bu derlemede tabletlerin nıe
kanik direnci üzerinde durulacak
tır. Mekanik direnç tabletlerin ta
şıması gerekli özellikler arasında
çok önemli bir yer tutar. Yeterli bir mekinik dirence sahip tab
letler taşınma, depolama ve kap
lama esnasında kırılmaya, aşınmaya karşı dayanıklıdırlar. Tabletle
rin mekanik direncine «sertlikı> de
denir. Sertlik tayini imalat esna
sında ve genellikle imalattan son
ra tabletler üzerinde uygulanan bir
test olup, partiküllerarası kohezyo
nun tesbiti için yapılır.
Mekanik direnç kapsamına gi
ren {{Ufalanma - Aşınma Testi» bu
makalemizi takibeden Tablet Ba
sım Fiziği-ili içinde ayrıntılı bir
şekilde inceleneceği için bu ma
kalenin kapsamı dışında tutulmuş
tur.
Burada tabletlerin mekanik di
rencini etkileyen faktörler ve ge
rilme direnci ( = tensile strength)
incelendikten sonra, mekanik di
renç (= sertlik) ölçülürken alınmn
sı gerekli önlemler belirtilecektir.
I - TABLETLERİN MEKANİK
DİRENCİNİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
I-1.) Uygulanan Basıncın Etkisi :
Basım esnasında pekçok madde elastik deformasyona uğrar \'C
uygulanan basıncın kalkmasıyla
da tekrar başlangıçtaki şekillerine
dönüşürler. Maddenin elastisite limitinin aşılmadığı ve plastik defor
masyonun olmadığı duruında elas
tik özellikteki maddeler basınç altında oluşan bağların kopınasıyl;:ı
tekrar eski durumlarına dönerler. Örneğin antrasit veya polistiren
tableti hazırlarken tabletin üzerindeki basınç kaldırıldığında, diğ·er
bir deyimle, alt zımba tarafından
tablet mühreden çıkarıldıktan son" ra tekrar partiküllerine ayrılır. Bu durumda sıkıştırılmış kütlenin me
kanik direnci olmayacaktır. Plastik özelliği daha baskın olan macldc
lerde ise tabletin üzerindeki bas1nç kaldırıldığında basım esnasıncl~ı
oluşan bağların bir kısmı kırılır.
Geriye kalan bağlar tabletin ıne
kanik firenç kazanınasını sağlar
lar(2).
Genellikle uygulanan tablet basım kuvveti veya basınç ile tablet
lerin sertliği arasında lineer bir ilişki mevcuttur. Uygulanan basın
cın artışına paralel olarak tabletlerin sertliği de artış gösterir.
HIGUCHI ve ark. (3) sülfadia·
zin, aspirin, laktoz ve laktoz-aspi
rin üzerinde yaptıkları çalışmada
uygulanan tablet basım kuvvetinin
logaritması ile tabletlerin porozi-
83
![Page 3: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/3.jpg)
tesi ve tabletlerin sertliği arasında
lineer ilişki olduğunu görn1üşlcrdiL
Şekil l'de görüldüğü gibi uygula
nan tablet bas1m kuvveti ~ırtırıhn
ca belirli bir değerden sonra tahlı..'
tin görünür dansitesi, gerçek cla:ı
sitesine eşdeğer olur ve :1 uka:·c~8
bctirtilcn lineer ilişkiler ortadaıı
kalkar.
-< 25 c
5
:J,
---- ı
Jf,~I
t-"'2 t,. 3
i' /; •
0.5 2 4 b 8
l-y~;ul:ı•·ı,111 K:;' .. ··.'t· (XlO ii.iı
Şekil 1. Uygulanan basım kuvveti
ile sertlik arasındaki ilişki
(3) (1: Aspirin, 2: Lakloz
aspirln, 3: 1\spirin)
SHOTTON ve GANDERTON
(4)'un sodyum kloıiir, hekzamin Y<:
aspiri-ı:-ı. üzerinde yaptıkları ç·ahş
matla elde edilen deney bulgu~:crı
1-llGUCHI ark. (3) bulgularını kanıt
lamaktadır. Uygulanan basıncın lo
garitması, basılan tabletlerin sertli
ğinin lineer fonksiyonu olarak d:·
ğişmekte olup aradaki ilişki;
log P,T, = nFc +- C
şeklinde malcn1atikscl olarak il'a·
ele edilmektedir. YukardaLi bağın
tıcla
84
11,C
tabletlerin sertliğini Ckg)
uygulanan maksiınurn b~1-
sn1cı
üzerinde çalışılan n1acl
delere ait sabiteleri gös
tc"fn1ekteclir.
log Pm = nFc + C doğrLtstuı::n
ckstrapolasyonuyla elde cc\ilcı1 C
değeri mühre içindeki tozun table
te dönüşnıesi (en az sertliğe sahip)
için üst zımba tarafından ııvg:_ı]a.
nan n1inimum basıncı gösternıel:
tedir (Şekil 2).
~ ~
~
·"
c ~
" 12
" 8
8
'
""' = l'ygu l«rıan '~
Bas1nç
4
Şekil 2. Uygulanaıı basınçla sertlik
arasındaki ilişki ( 4) ( 1: > 80 mesh, 2: 60-80 mesh, 3:
40-60 mesh, 4: 30-40 mesh
5: 20-30 mesh)
Aynı paralelde sonuçlar deği
şik çalışmacılar tarafından da or
taya konulmuştur (5, 6). Direkt ba
sılabilen bazı yardımcı maddeler
üzerinde yapılan başka bir çalış
mada (7); sertliğin uygulanan tab
let basııu kuvvetinin fonksiyonu
![Page 4: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/4.jpg)
olarak lineer bir şekilde değiştiği
gözlenmiştir. Bu lineer ilişkiden
yararlanarak tablet formülasyonu-
na giren yardımcı maddelerin ba~ sılabilirlik yetneklerine göre sıra
lanması verilmiştir (Tablo !).
Tablo 1. o/o 1 oranında magnesyum sterat ilave edilen yardımcı maddelerin basılabilirlik ( = Comprlmabilite, = Comprlmability)
yeteneklerine göre sıralanması (7)
80 N sertlikte tablet basmn Tablet basım kuvvetinin (F)
için gerekli fonksiyonu olarak sertliğin Madde tablet basım (Fc) regresyon denklemi
kuvveti (F) kN F, = f (F)
Mikrokristal Selüloz 1,4 Fc = 36,35 F + 30,31 (Avicel pH 102) r = 0,9919
Polivinil klorür 3,3 F = '
16,31 F + 25,23 (Pevikon PE 737 P) r = 0,9543
Nebülize Malta-dekstroz 4,8 Fc = 15,62 F + 4,59 (Emdex) r = 0.9908
Lactoz USPXX 5,9 F = '
20,10 F + 39,75 (Fast Flo) r = 0,9994
Şeker USPXX 7,5 F = '
15,42 F - 36,21 (Di·Pac) r = 0,9930
Amorf Selüloz 11,5 Fc = 6,92 F + 0,31 (Elcema G 250) r = 0,9949
Şeker USPXX 18,3 F = '
5,99 F + 29,83 (Sucre cd 2) r = 0,9273
Metilselüloz 19,4 Fc = 4,09 F + 0,66 (Metolose SM 1500) r = 0,9899
Şeker USPXX 22,0 F= '
3,89 F - 5,74 (Sucre cd 1) r = 0,9905
Polivinil pitolidon 51,4 F-c= 1,77 F - 11,09 (Kollidon K 25) r = 0,9507
85
![Page 5: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/5.jpg)
Tablo l'deki veriler, yard11nc1
maddelerin basılabilirlik yetenek
lerinin birbirinden çok farklı ol
duğunu örneğin Avicel pH 102'nin
basılabilirlik yeteneğinin sucre ccl
2 ve cd l'den çok iyi olduğu, koll~
don K25'in direkt basımının ise çok
zor olduğunu göstermektedir.
1-2-) Partikül Büyüklüğünün Etkisi:
SHOTTON ve GANDERTON (4)
yukarda belirtilen çalışmalarında
partikül büyüklüğü küçüldükçe
tabletlerin sertliğinin de arttığını
belirttiler (Şekil 2 ve 3).
>t
,~" ,;,, ıo
"' u "?i:;'Q. ~
• '~-~ ',u rl ,? w <+ c o 6 ~
4 L..-~~~--~~----'
3oti 50Q 7oo 1000 \~ 'b.-00
l'.ygulanan Eas1:ıt; fPml İ<~
Şekil 3, Dört değişik parliki.il bü
yüklüğüne sahip hekza-
min fraksiyonları
de uygulanan
üzerin~
basınçla
sertlik arasındaki ilişki
(4) (!: 60-80 mesb, 2: 40-60
mıesh, 3: 30-40 mesb, 4:
20-30 mesh)
Sertlik tayini yapılırken, parti
küllerarası bağların kuvvetli oldu
ğu durumda kırılmanın kristallerin
yüzeyinde olduğu gösterildi (Örnek:
sodyum klorür, hekzamin). Aspirin
86
örneğinde ise, partikül büyüklüğ-ü
nün sertlik üzerinde etkisi öncın
siz, partiküllerarası bağlar zayıf
olup kırılma kristallerin çevresin
den olmaktadır.
OREWAN polikristal :yapıl1
maddeler için tablet sertliğinin F cu
ortalama partikül çapının (d) kare
kökü ile ters orant.ılı olduğunu gös
terdi (8).
_l/2
Fco = K.d
KNUDSEN ise bu bağıntıdaki
d'nin üssünü a ile değiştirerek üre"
'\Van bağıntısını
_a Fco = K.d
şeklinde ifade etti ve a'nın tablet
haline getirilen maddeye bağlı bir
sabite olduğunu gösterdi (9). HER
SEY ve ark. (10) partikül büyüklü
ğü 600-100 etın arasında bulunmak
koşuluyla (aynı basım kuvveti uy
gulandığında) partikül büyüklüğü
küçüldükçe, sertlikte artma olduğu
nu gösterdiler (Şekil 4).
I-3-) Kaydırıcıların Etkisi
Kaydırıcı maddeler partikülle
rin hareketini kolaylaştırır, basını
esnasında partiküllerarası ve par
tiküllerle zımbaların yüzeyi arasın
da, mühre yüzeyi arasında sürtün
meyi azaltırlar.
Kaydırıcılar üç alt grupta top
lanabilir.
!) Kaydırıcılar (=lubricants,
= lubrifiants) : Magnezyum stea
rat bu gruba örnektir. Basınç alt1n
da partiküllerin yüzeyine doğru
![Page 6: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/6.jpg)
2 •
2
.• ~1 ·~
50 100 1000
Partikül ~üyüklü~ü (pm)
Şekil 4. Far.klı basınç uygulanan sodyınn klorür tabletlerinde partikül büyüklüğü ile sertlik arasındaki iliş
ki (10) (1: 2345 kg/cm2 • 2: 1896 kg/cm', 3: 997 kg/ cm', 4: 637 kg/cm' 5: 250
kg/cm')
yönlenerek antistatik bir film tabakası oluştururlar. Bu etki yüksek basınç altında da görülür. Oluşan bu kaydırıcı film tabakası partikül· lerarası bağları zayıflatarak kohezyonu azaltırlar. Bu tip kaydırıcılar, granüle ile mühre yüzeyleri arasındaki sürtünmeyi azaltırlar. Ayrıca
tablet içinde basıncın homojen dağılımını temin ederler.
2) Akışkanlığı sağlayan maddeler (=glidants, =glissants): Ör
nek olarak talk gösterilebilir. La
meller şeklinde talk partikülleri,
etken veya yardımcı madde parti
küllerinin çevresinde bir film ta
kası oluştururlar. Bu film tabakası
nın anti-adheren etkisi nedeniyle
tozların kendi arasındaki sürtün
meyi ortadan kaldırılarak akışkan·
lığı kolaylaştırırlar.
3) Anti-adheren maddeler (=an· tistatik, = antiadherents): Cab- 0-
Sil, Syloid bu gruba örnek teşkil
eder. Anti-adheren maddeler toz veya granülenin zımbaya yapışma
sını önlerler (11, 12, 13).
Kaydırıcıların tablet - sertliği
üzerine olan etkisi, konunun daha iyi anlaşılması için bazı alt başlıklar altında incelenecektir.
Kaydırıcı Oranı ve Tipi :
Formülasyona ilave edilen kay
dırıcı oranının artması tablet sert
liğinde azalmaya neden olmaktadır.
Bu nedenle kaydırıcı maddenin cin
si ve oranı deneysel olarak hassas
bir şekilde saptanmalıdır.
STRICKLAND ve ark. kaydın·
cı yüzdesinin tabletlerin sertliği üze
rine etkisini incelediler ve aşağıda
ki sonuçlara vardılar(l4):
- Mağnesyum stearatın % -1
oranında kullanılması yaklaşık
olarak Optimal kaydırıcı etki gös
termektedir,
- Sıvı kaydıncılar tablet for
mülasyonları için uygun değildir,
- Granüle ile mühre ve zımba
yüzeyleri arasındaki sürtünmenin
azalması kaydıncının tipine ve yüz
desine bağlıdır.
- Sabit bir tablet basım kuv
veti için kaydırıcı yüzdesi arttırıl
dıkça sertlik azalıp dağılma zama
nı artmaktadır (Şekil 5).
87
![Page 7: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/7.jpg)
~
•M ~
o ~ ·-o
25
"' ~2 .D o u ı,, o o
" ~ V>
7. Kaydırıcı
Şekil 5. Sülfatiyazol granülesi için kaydırıcı yüzdesiyle sert·
lik . (Strong-Cobb Ünitesi) arasındaki ilişki. Tablet basım kuvveti: 900 kg (14)
SHOTTON ve LEWIS (15) aspirin, hekzaınin, soçl_yum klorür, sukroz ve hekzaminin basit granüleleri ''üze:finde kaydırıcı olarak mağnesyurn stearatın kullanıldığı ça
lışmalarında;
- Kaydırıcının artan oranlarda ilavesiyle bütün tabletlerde sertlik azalması olduğunu, kristal yapısına sahip maddelerde bu azalma
nın daha önemli olduğunu,
- Kaydıncının partikül büyüklüğündeki değişikliklerin tablet sertliği üzerine etkili olmadığını gösterdiler.
ALPAR ve SHOTTON 1969 yı
lında yaptikları çalışmada, politetrahidrofloroetilenin (Fluon Ll69) kaydırıcı olarak magnesyum stea-
88
ratla aynı vasıflara sahip olduğ~1nu gösterdiler. Fluon kullanıldığında
sertlik azalmasının, rnagnesyunı
stearata nazaran daha az öneınli ol
duğu belirtilen çalışmada fluonun tabletle, zımbalar arasındaki adhezyonu azalttığı belirtildi(16).
SALPEKAR ark. (17) ve STAMM (18) aynı sertlikte tablet basımı için uygulanan tablet, basıın kuvvetinin, kaydırıcı, oranı arttıkça önerrıli de
recede, arttığını tesbit etmişlerdir.
Buna karşılık MATSUDA ve ark. (19)'nın bulguları ise kaydırıcı m«d·
denin, partiküller arasında bağ·
oluşmasını sağlayan yüzeyi azalttı·
ğı ve bunun: sonucu sertliğin azal·
masına neden olduğu yönündedir. Aynı görüşü ROBLOT ve ark (20)
magnesyum stearatı kaydırıcı mad·
de olarak kullandıkları tabletler üzerinde yaptıkları araştırmalar sonucu, kaydırıcı yüzdesi artışının fonksiyonu olarak tabletlerin sertliğinin azalarak değişmekte olduğunu ·bildirmişler ve aşağıdaki m"a· tematiksel ifadeyi vermişlerdir.
y=a-blogX
Burada;
y : tabletlerin sertliğini
X : magnesyum stearat yüzde~i a ve b sabitelerdir.
Ayrıca aynı miktarda kaydırıcı içip karıştırma zamanı (X1) artırıldıkça, tabletlerin sertliğindeki (y) azal
ma
y = a - b log X1
şeklinde- bitinti dereceden lÜgariim
mik bir eşitlikte ifade edilmektedir.
![Page 8: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/8.jpg)
Benzer şekilde aynı çalışmada
kaydırıcı yüzdesi (X) artırıldıkça,
dağılma zamanının (y2} da artacağı' belirtilmiş olup aradaki ilişki
Y2 = a + b log X
eşitliğiyle verilmiştir.
Başka bil- çalışmada, m:ıgnes
yum· stearatin· tabletlerin sertliğini
azaltmasının formülasyona giren y:irdımcı maddelere bağlı olduğu
gÖ~terildi. Örneği:n nişasta türevi yardımcı maddeler n1agnesyum stearattan çok fazla etkilendiği halde, kalsiyum fosfat. üzerine bu etki ihmal edilecek kadar azdır(21).
Diğer taraftan JOHANSSON, magnesyum stearatın formülasyona toz halinde (basımdan hen1en öiıce) ·dış faza ilave edilmesi gerektiğini belirterek, kaydırıcının granil.lasyon işlemine sokulması halinde liaŞ!iıngıçtaki spesifik yüzey alanının-·aial8.cağım, bu alanın maskelenf:ceğiiıi tesbit etmiştir. Aynı çalışmada dört değişik yöntem1e granüle edilen magnesyum stearatın, aynı k'aychrıcı etkinin sağlanabil
mesi aniRcıyla, toz halindeki magnesyun'ı stearata oranla daha fazıa: miktarda kullanılması durumu ortaya çıkmıştır (22).
Karıştırma Süresi :
Fonnülasyona .. kaydırıcı ilave edilirken, karıştırma süresinin tabletlerin sertliği üzerine etkili olduğu bilinmektedir. Bu konudaki çalışmaların (23, 24) sonuçları Roblot ark. (20) ile aynı paraleldedir. Ka
rıştırma süresi. uzadıkça partikUllerarası ·ara y:üzey kaydırıcıyla örtii_l-
mekte dolayısiyle basınç altında
partiküllerarası adhezyon azalarak sertlikte düşme görülmektedir (Şekil 6). BOLHUIS ve ark, (25) ise karıştırma süresinin sertlik üzeri-.. ne olan, etkisinin formülasyona giren yardımcı maddeye bağlı oldu• ğunu belirterek;
- Avicel pH 102, starch 1500, elcema G250, compactrol için· bu .· etkinin çok fazla,
- Emcompress ve .değişik laktoz türleri (C(-laktoz ~Qnohidrat,
Tablettose, laktoz spray-dried, anhidr ,8Jaktoz ve neosorb 20/60) için karıştırma süresinin tablet sertliği üzerindeki etkisinin önemli olmadığını tesbit etmişlerdir.
Tablet formülasyonlanna • gi· · ren bütün -etken madde ve yardımcı maddeler' için benzer çalışma yapılmamış olmasına rağmen formülasyon çalışmalarında bu hususun araştınlması' yararlı olabilir.
2 ' p. ' ' ::, ' ' ·~ ' ,.~c ' ·~ ' ~ ' w ' " ' o \. ~
w w -~ -"' --o
f-< 8 5 15 30
Karıştırma Süresi (d.ıkilcı)
Şekil 6, % 97 A vicel pH 102 + %
2 Potasyum fenetisilin + 1 o/o Magnesyuın stearat içeren tablet sertliği üze-. rlne karıştırma süresinin etkisi (24)
89
![Page 9: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/9.jpg)
Kaydıncı Maddenin Kimyasal Yapısı:
STRICKLAND ark. 1960 yılın·
da (26), kaydıncılann diğer •aha·
tarda gözlenen etki mekanizmala
nıu farmasötik tabletlere uygula
dılar. Kaydıncılan iki ana grupta
topladılar : - etkileri viskoziteleriyle oran
tılı olarak artan sıvı kaydırıcılar,
- yağ asitlerinin metal tuzları
gibi bağlayıcı tipte ( = boundary
type lubricants) olan kaydırıcılar.
Kaydıncılann kimyasal yapısın
daki karbon zinciri sayısıyla, alt zUnbaya iletilen kuvvetin üst zım
ba tarafından uygulanan kuvvete
oranı (R) arasındaki ilişkiyi gös
terdiler (Şekil 7). Zincirdeki karbon
sayısı arttıkça R değeri de artmak
ta olup, belirli bir değerden sonra
R ·değişmemektedir. Diğer bir de
yiinle kaydıncının yapısındaki kar
bon sayısı belli bir değere kadar
arttıkça kaydırıcı özellikleri de iyi
Iesmektedir. /.00
YAG AStrLERİ T'JZLARJ
R
.7
12 U IB m Şekil 7. Zincirdeki karbon sayısıy
la R faktörü arasındaki
ilişki (26)
90
Kaydırıcı olarak kullanılan
maddelerin yapısındaki karbon sa
yısı arttıkça ergime dereceleri yük
selir. Karbon sayısı artışına bağlı
olarak kullanılan kaydırıcı madde
lerle hazırlanan tabletlerin sertliği
nin düştüğü ve bu düşüş ilişkisinin
lineer olduğu YORK ve PILPEL'in
(27) laktoz tabletlerinde kaydırıcı
olarak kullandıkları laurik, palmi
tik, stearik, behemik asitlerle gös·
terilmiştir. Benzer lineer ilişki
JUSLIN ve KROGERUS'un (28) ça
lışmalarında da göıiilmektedir.
I-4-) Nemin Etkisi :
Tabletlerin hazırlanmasında az
miktarda nemin varlığı genellikle
tablet basım fiziği açısından ya·
rarlı, iyi bir kohezyonun sağlanma
sı için zaruridir (12).
Nemin partikül yüzeyine absor
be olarak film tabakası halinde
bulunması, diğer bir deyimle az
ıniktarda nemin varlığı partiküller·
arası ve partiküllerle mühre yüze
yi arasında sürtünmeyi ortadan
kaldırarak kaydırıcı görevi yapar,
tablet basımını kolaylaştırır. Yük
sek miktarda nem içeriği ise, tab.
let basımı esnasında konsolidasyo
na karşı hidrodinamik direnç gös
tereceği için basım zorlaşır. Az
miktarda nem içeriği kaydırıcı gö·
revi yaparken, harcanan enerjinin
büyük bir kısmı tablet basımı için
olup, sürtünmeden dolayı kaybo
lan enerji de azalacaktır (29).
REES ve SHOTTON (30) su, sı·
vı vazelin, dekohidronaftalenin, sod
yum klorür tabletlerinin basımı
üzerine etkilerini incelediler. Bu
![Page 10: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/10.jpg)
maddeler mühre yüzeyinin kaygan
lığını sağlayarak, partiküller arasnı
da da kaydırıcı görevi yapar _ve
sodyum klorürün konsolidasyonu
na kısn1en engel olurlar.
Daha sonra REES ark. bu üç
sıvının konsantrasyon değişn1esi
niri· tabletlerin sertliği üzerine olon
etkisini incelediler (31). Nem parti.
_küllerarası bağları zayıflatarak
sertliğin düşmesine neden olur
(Şekil 8). Bu etki, düşük tablet ba
sıncı uygulanmasında ortadan kal
kar. Bu durumdaki sertlikteki ar
tış diğer mekanizmalara aittir. Ru
tubet oranı yüksek olan tabletle
rin kurutuln1asıyla sertlikleri yük
selir. Bu yükselme formülasyona
giren maddelerin yeniden kristallen
n1esi sonucu ortaya çıkar.
18 ---------- -------1 16
~ 14
"" il.
~ 10. rl
;; 8 ~
A
"' ., ..... _______ _ ·_ı.? ... iJ..,.~. o.o! o.I ıo
sıvı Konsantrasyonu (!.'. ::ı/aj
Şekil 8. Sıvı konsantrasyon değişi
minin tabletlerin sertliği
iizerine etkisi (31) A: Uy
gulanan basınç 1900 kg/
cm2 B: Uygulanan basınç
500 kg/cm2 (1 - Kuru
tablet, 2 - Su içeren tab
let, 3 - Dekahidronaftalin
içeren tablet, 4 - Sıvı vazelin içeren tablet)
II - Gerilme Direnci ( = Tensile
Strength)
Tabletlerin en önemli mekanik
özelliği tablet sertliğidir. Sertlik
kontrolü endüstride rutin olarak
yapılan bir testtir. Sertlik tayini
yapılırken, genelde yatay olarak
yerleştirilen tablete, çapı yönün
de kırılması için yeterli bir kuvvet
uygulanır. Tablet sertliği kilogr.am
kuvvet, pound kuvvet, newton veya
Strong-Cobb (S.C.) ünitesi cinsin
den ifade edilebilir.
İlk defa 1965 yılında SEITZ ve
ark. (32) aynı dansitede, farklı çap
ve kalınlıklarda hazırlanan tablet
lerin sertliklerinin farklı olduğunu
gösterdiler (Şekil 9). Ayrıca ay:µı
çalışn1ada tablet basım hızı artırıl
dıkça, tabletlerin sertliğinde de
azalma olacağı belirtilmektedir (Se
kil 10).
o w .,
:3-. " '\.. .... ~ı __ .. ..... " '.,_) 6 .......... - .. - ... -; r_f) r"'"
w LJ
8'32 16:32 l'il~·IE:L f:cıiınlıf;ı._ (lnch)
Şekil 9. Ayın dansitede basılan tab
letlerde tablet çapı ile
sertlik arasındaki ilişki
(32) (!: tablet kalınlığı
0,190 inch, 2: tablet kalın·
lığı 0,150 inch)
9l
![Page 11: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/11.jpg)
~
"" " • u 12 "" " "' u -......... .,; . -" "" -;:; " • 5 15 "'
30 40
Basım Hızı (RPX)
Şekil 10. Tablet makinasının basım
hızı ile sertlik arasında· ki lllşki (32)
Aynı formülün aynı şartlarda,
farklı büyüklüklerde basılan tabletlerinin sertliği farklı olduğun·
dan, sertlik yerine kırına kuvveti ( = fracture force, = crushing force, = force a recrasement) ifadesinin kullanılması daha yerinde olacaktır (33). Tabletin büyüklüğün
den bağımsız olan gerilme direnci crT ise kırma kuvvetinin (F) tablet yan yüzey alanına oranı olup
2F
7TDt
şeklinde ifade edilir. Burada D ve t sırasıyla tabletin çap ve kalınlığı
dır.
FEEL ve NEWTON (34) kristalize ve «spray-dried» laktoz üzerinde yaptıkları çalışmada, tablet basım kuvveti ile gerilme direnci arasında lineer bir ilişki olduğunu saptadılar. Yine laktoz tabletlerinin gerilme direnci üzerinde daha sonra yaptıkları bir çalışmada (35);
tekrarlanabilir sonuç elde edebilmek için Şekil 11 'de gösterildiği gi-
92
bi tabletin tam ortadan ikiye kırılması gerektiğini gösterdiler. Bunun sağlanabilmesi için, sertlik ölçme aygıtında tableti sıkıştıran çenelerin uygun bir materyelle kaplan· masının zorunlu olduğunu belirtti· !er. Çünkü tabletlerin her defasında farklı şekilde kırılması, deney bulgularının tekrarlanabilirliğini
azaltmaktadır.
Şekil 11. Gerilme direnci taylnlııde tabletin çapı doğrultu.
sunda kırılması (35)
Tabletlerin mekanik direncini etkileyen faktörler gerilme dh·enci için de geçerlidir. Tabletler üzerin· de (Şekil 11) gerilme direnci altında uygun bir kırılma gözlendiği
zaman; gerilme direnci crr ile uy· gulanan ortalama basınç (P m) ara·
sınd-a
crr = a.P,. + b
gibi birinci dereceden lineer bir ilişki vardır. Eşitlikteki b sabitesi mühre içindeki tozun tablete dö· nüşmesi için üst zımba tarafından uygulanan minimum basıncı gös·
![Page 12: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/12.jpg)
termekte olup, her madde için ayrı
bir değere sahiptir (36).
Tozların tablet haline getirile
bilme özelliklerinin belirlenmesin
de, gerilme direnci ile tablet bası
mında yapılan iş ( = tablet basım
enerjisi) arasındaki ilişki önen1li
bir parametredir. Aynı gerilme di
rencine sahip, fakat daha az enerji
harcanarak elde edilen tablet diğe
rine göre daha kolay basılabilınek
tedir. Örneğin laktozun kristaJize
şekli, «spray-dried»e nazaran da
ha az enerji harcanarak, aynı ge
rilme direncine sahip olmaktadır
(37).
RAGNARSSON ve ark. (38) ise
Emcompress, Sta-Rx 1500 üzerinde
yaptıkları çalışmada; sertlikle-yapı
lan iş arasında aynı paralelde so
nuç elde ettiler. Aynı sertlikte tab
let elde edilebilmesi için Sta-Rx
1500 için yapılan iş Emcompress'
den çok fazla olduğu Şekil 12'de
görülmektedir.
~ıs z
/ 5 10 15 5 10
Yapıl'an ·Net lş (Nm)
Şekil 12. % 0,5 magnesyum stearat
içeren Emcompress ve
Sta-Rx 1500 tablet basımı için yapılan
net işle sertlik arasında. ki ilişki (38)
Gerilme direnciyle ilgili yukar
da belirtilen sonuçlar dışbükey tab
letler üzerinde de elde ediln1iştir
(39).
NEWTON ve GRANT ( 40) tab
letlerin porozitesi CI:) ile uygulanan
basınç (Pm) ve gerilme direnci cr r
arasındaki ilişkileri saptayabilmek
amacıyla yaptıkları çalışma sonu
cunda:
:E - kı !og crT + C1
L :::::: - k2 log Pn, + C2
eşitliklerini elde ettiler_ Laktoz mo
nohidrat ve spray-dried üzerinde
gerçekleştirilen bu çalışmada k 1, k:ı,
C1, C2 tableti hazırlanan nıaddcyc
bağlı sabitelerdir. Parazite ile tab
letlerin gerilme direnci ve uygula
nan basınç arasında ters orantı
vardır. Uygulanan basınç azaldıkça
parazite artmakta, gerilme direnci
azalmaktadır.
ESEZOBO ve ark (41) tetrasik
lin tabletlerinde, optimum g·erilnıe
direncinin granüle nem içeriğinin 0ıo 2,5 - 4,5 arasında olduğu zaman
elde edilebileceğini gösterdiler. Ay
nca bu çalışmada, tabletlerdeki je
Ia tin miktarının artışına paralel
olarak dağılma ~manı ve gerilme
direncinde de artış olacağı belirtil
nıektedir.
JAROSZ ve ark. (42) kaydırıcı
ların, tabletlerin gerilme direnci
üzerine olan etkisini araştırdılar.
Aspirin, sodyum klorür, hekzamin
gibi plastik deformasyonla tablet
haline getirilen maddelerde; kay
dırıcı konsantrasyonundaki artış
lar gerilme direncinde önemli azal-
9.l
![Page 13: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/13.jpg)
ınalara neden olmaktadır. Sakka
roz gibi basınç altında kırılan, ezi
len partiküllerin yeniden biraraya
getirilmesi sonucu tablet haline ge
len maddeler için ise, kaydırıcı
konsantrasyonundaki artışdan ileri
gelen gerilme direncindeki azalına,
ihmal edilebilecek düzeydedir. Plas
tik deformasyonla tablet haline ge
len maddelerde partiküllerarası
bağ oluşmasını sağlayan çıplak yü
zey arttıkça gerilme direnci art·
makta, bu yüzey kaydırıcı n1acl
delerle kaplanınca bağ oluşmas1
gilçleşeceğinden gerilme direncidc
azalmaktadır. Sakkaroz tipi mad
delerde bağ oluşmasını sağlayan
yüzCy, kaydırıcı madde tarafındsıı
kaplanmakta, fakat basım esnasın
da bağ oluşmasını sağlayan - yeni
yüze-yler oluşmaktadır. Bu nedenle
bu tip maddelerin gerilme dii·enci
üzerine kaydırıcıların etkisi ihın:ı.l
edilecek düzeydedir.
111 - Tabletlerin Sertliği
Ölçülürken Alınması
Get1ekli Önlemler
REES ve. SHOTTON (43) socl
yum klorür üzerinde yaptıkları ça
lışmada; tabletlerin sertliği ile uy
gulanq.n kuvvet arasındaki ilişki
nin, tabletlerin basıldığı zan1anla
sertliğin ölçüldüğü ana kadar ge
çen süreye b~ğlı olduğunu göster
diler (Şekil 13). Basımı. lakibcdc'll
bir saat içinde sertlik ~/o 100 ora
nında artmakta olup, bu artış par
tiküllerarası bağlar ve kristallerin
iç geriliminden };:aynaklanmakta
dır (Şekil .14).
94
2' 2
Jf.' 2 -"
-- 1 -" ~
12 ~
" .,,
4 d
l."ygu:di1dC Basını; (ı'm) k);/cı:ı2
Şekil 13. Sodyun1 klorür tabletleri
üzerinde uygulanan ba"
sınçlı sertlik arasındaki
ilişki (43) (1 - Basımdan
hemen sonra, 2 - Ba·
sıından bir saat sonra
elde edilen değerleri gös
termektedir)
Tablet basıınından sertlik ölı;ü
nı.ünün yapıldığı ana kadar geçen
süre değiştikçe, sertlik değerlerin
deki değişme endüstride de sık1ı k
la görülen bir olay olup, nedenleri
hakkında yok denecek kadar az li
teratür bilgisine rastlann1aktac1ır.
HIGUCHI ark. (44) tabletlerin
sertliğinin basıldığı gün, SlfOT
TON ve GANDERTON .(45) basıl
dıktan 5 dakika sonra ölçüln1csini
önermişlerdir.
Sertlik ölçülürken alınınası gt.~
rekli diğer bir önlem, sertlik alet
lerinde hareketli kırıcı tamponun
(veya pistonun) hareket hızının sa
bit ıu!ulmasıdır. REES ark. (46)
sertlikleri 2-30 kg arasında clegişen
![Page 14: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/14.jpg)
o 20 40 fiD 1}0 tôo 2ö0 Basımdan Sonra Sertliğin
Ölçülmesine Kadar Geçen Süre
Şekil 14. Sodyum klorür tabletlerinin sertliği üzerine zamanın etkisi (43)
l'aktoz ve mikrokristalize selüloz
tabletleri üzerinde yaptıkları ça
lışmada, kırıcı tamponun hareket
hızına paralel olarak, ölçülen sert
lik değerlerinde artma olduğunu
saptadılar (Şekil 15).
Aynı tabletler için değişik sert
lik aletlerinde elde edilen deney
bulguları tampon hareket hızına
bağlı olarak değişme gösterecektir.
Bu nedenle sertlik ölçümlerini
karşılaştırırken. deneylerin aynı
sertlik aletinde yapılmasına dikkat
edilmelidir. Aynca bütün sertlik
ölçümleri tablet basımından belirli
bir süre sonra gerçekleştirilmeli ve
bu süre her Zaman sabit tutulına.
lıdır.
Tabletlerde kalite güvenliğinin
sağlanmasında sertlik kontrolü
önemli yer tutar (47). Bu nedenle
fabrikasyon esnasında ve sonrasın.
da yapılan sertlik kontrolüyle il
gili değerlendirmelerde, bu derle~
memizde belirtilen hususların göz
önüne alınması yararlı olacaktır.
SONUÇ
Farmasötik dozaj şekilleıinin
yandan fazlasını oluştLLl'an tablet.
lerin formülasyon, üretim ve kalite
95
![Page 15: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/15.jpg)
•
005 01 1 5 Kırıcı 1-;ı~ponıın Hareket Hızı (crn/ılak)
Şekil 15. Kırıcı tamponun hareket hızının fonksiyonu olarak ölçülen sertlik
değerlerindeki farklılıklar (46)
güvenliğinin sağlanınasında,''' tablet
basım .. fiziğinin öp_emi büyükti_ir. Bu derlemede tablet basım fiziğin
de tabletlerin mekanik direnci (sert
lik), gerilme direnci ve mekanik direnç ölçülürken alınınası gerekli
önlemler incelenmiş olL'l), sonuçlar aşagıdaki şe.ki.Ide öze'tlenmiştir;
- Ujrguliı.nan tablet bası~ ··kl.ıv
veti veya basıncıyla, tablet sertliği
arasında lineer bir ilişki vardır. Bir etken madde veya yardııncı mad
deniiı basılabilirlik yeteneği bu ilişkiden yararlanılarak saptan8.biJir.·
- Partikül büyüklüğü 100-600
µm arasında olduğu zaman, genellikle partikül büyüklüğündeki azal
ma, sertlikte artmaya neden olur.
- Kaydırıcı maddelerin_ sertlik üzerine- etkisi formülasyona gi-
96
reı1 etken madde ve yardııncı n1acl
delere: bağlı olmakla beraber, gc:
nellikle kaydırıcı oranındaki artış
sertlikte azalmaya yol açar.
.- Kaydırıcı maddenin fo_rmü
le ·edilmesinde· uygµlanan karıştır
ma:. süresi uzadıkça, partiküller arası ara·.yüzey kaydırıcıyla örtül
n1ekte; sertlik· azalmaktadır.
- Formülasyona- giren madde
lerin içerecegı az miktarda nen1
kaydırıcı görevi yaparak basımı
kolaylaştırdığı halde, çok miktarda nem basıını zorlaştırır.
- Tablet basım hızı artırıldı
ğında sertlik. azalır.
·-- Aynı dansitede. farklı· büyüklükteki: table.tlerin sertliği- fark
lı olduğundan, tablet boyutlarına
bağli -.olmaya,n: gerilme• direncinin,
![Page 16: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/16.jpg)
tablet·· sertliğini yerine kullanılına
sı daha uygun olabilir.
- Gerilme direnci, tablet sertliğinden hareketle elde. edildiği için sertlik üzerine etki eden fal~törlerin tümü gerilme direnci Ü?crine de etkilidir.
.. - Tekrarlanabilir sonuç elde edebilmek Jçin, sertlik ölçümleri .h~p aynı aletle ve basımdan .sonra h~p i-.aynı süre sonunda gerçekleştirilmelidir.
(Geliş Tarllıl: ,31.l.1986)
KAYNAKLAR
1. Çapan, Y. Hıncal, AA., «Tab· !et Basım Fiziği · I» F ABAD Farın. Bil. Der., 9, 93-107., 1984.
2. Train, D., '<An İnvestigation into the· Compaction of Powders})
J. Pharm. Pharmac., 8, '745·760, '1956
·3. Higuchi, T., Elowe, L.N., Bus··-se, L.W.,-<(The .Physics·ôf Tab·let Compression · V- Studies on ·'Aspirin,· Lactose, LactoSe - As-
. · pirin ·and Sulfadiazine Tablets» J. Amer. Pharm. Assoc.,
,, Sci. Ed., 43, 685·689, 1954
'4. , Shotton, E.. · Ganderton, D .. <<The · Strenght of Compresed Tablets,' Part HI. The Relation of Paİticle Size, Bonding and
·· Capping in Tablets of Sodium Chloride, Aspirin and Hexamine . J. ·.Pharm. Pharmac., 13,
, Suppl,.144T-152T, 1961
.... 5, Jones, T:M., «lnfluence des Proprietes Physiques des Excipients sur les Caracteristiques
des Fornıes Orales Solides». Sci Techn. Phann. 5, 545.554,
1976
,· 6. ·Saudemon, P ., «Excipients et Technologie)) Labo - Pharma ~
Probl. Tecb. 30, 823-832, 1982
7. Çapan, Y., «Formulation de Comprirnes de Nitrofurantbine a Iiberation ModifiCe Obtenus par Compression Direc· te.» Labo - Pharma · Probl.
Tech. 31, 837-842, 1983
8. Orewan, E., Rept. Progr. Phys., 12, 185-232, 1949 (12 nolu kaynaktan alınmıştlr).
9. Knudsen, F.P., J. Amer. Ceram. Soc., 42, 376.387, 1959 (12 nolu kaynaktan alınmıştır).
10. Hersey, J. A., Bayraktar, G., Shotton, E., «The Effecı of P.article Size on the Strength of Sodium Chloride Tablets)) J, Pharm. Pharmac., 19, Suppl., 24 S-30 S, 1967
11. .·Carstensen, ·J. T., «Powders}> Theory of Phannaceutlcal Sys· tems London, Academic Press, Inc .. -1973
12. Günsel, W.C .. Kanig, J.L., «Tab· lets)} Lachman, L., Lieberman, HA.; Kanig, J L. (ed.) The Theory and: Practice of Industıial Pharmacy Philadelplıia, Lea ·
, Febiger, p. 321, 1976
13. Sheth, , B.B.. Bandelin, F.J., · Shangraw, R;F., <ıCompressed
Tablets» Lieberman, A., Lalı·
man, L., (ed.) Pharmaceutlcal Dosage Forms: Tablets New York, Marcel Dekker, Inc., Volume 1, p. ·109, 1980
97
![Page 17: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/17.jpg)
14. Strickland, W.A., Nelson, b.,
Busse, L.W., Higuchi, T., «The
Physics of Tablet Compressi
on. IX-Fundumental Aspects
of Tablet Lubrication» J. Amer.
Pharm. Assoc., Sel. Ed., 45, 51 ·
55, 1956
15. Shotton, E., Lewis, C.J., «So
me Observations on the Ef
fect of Lubıication on the
Crushing Strength of Tablets>ı
J. Pharın. Phannac., 16, Suppl.,
111T-120T, 1964
16. Alpar, O., Deer, J.J., Hersey,
J.A., Shotton, E., •The Possib
le Use of Polytetrafluoroethy
lene (F!uon) as a Tablet Lubri
cant» J. Pharm. Pharmac., 21.
Suppl., 6S·8S, 1969
17. Salpekar, A.M., Augsburger,
L.L., «Magnesium Laurylsulfa
te in Tableting: Effect on Ejec
tion Force and Compressibi
lity.» J. Pharm. Sel., 63, 289-293,
1974 18. Stamm, A., Bobbe, D., Kleink
necht, A .• «Etude de Quelques
Lubrifiants Pour Compression
Directe. I. Optimisation de
L'utilisation du Stearate de
Magnesium». Labo • Pharma,
Probl. Tech., 25, 45-50, 1977
19. Matsuda, Y., Minamida, Y., Ha·
yashi, S. I., «Comparative Eva
luation of Tablet Lubricants.
Effect of Application Method
on Tablet Hardness and Ejec
tability After Compression»,
J. Pharm. Sel., 65, 1155·1160,
1976
20. Roblot, L., Puisieux, F., Duc
hene, D., «Etude de la Lubrifi·
98
cation par le Stearate de i\1ag>
nesium. Influence des Propor
tions de Lubrifiant et du Pro
cede de Melange sur Les Carac
teristiques des Comprimesıı
Labo-Pharına-Probl. Tech. 31,
843-847, 1983
21. Bolhuis, G.K., Lerk, C.F., Zijls
tra, H.A., De Boer, A.H., «Film
Fomıation by Magnesium Ste
arate During Mixing and 1 t.s
Effect on Tableting» Pharın.
Week., 110, 317-325, 1975
22. Johansson, M.E., «Influence
of the granulation technique
and starting material proper
ties on the lubricating effect
of granular magnesiwn stea
rate.» J. Phann. Pharmac., 37,
681-685, 1985
23. Shab, A.C., Mlodozenic, A.R.,
«Mechanism of Surface Lub
rication: Influence of Duration
of Lubricant • Excipient Mi
xing on Processing Characte
ristics of Pmvders and Proper
ties of Compressed Tablets», J.
Pharm. Sel., 66, 1377. 1382,
1977
24. Khan, K.A., Musikabhumma, r., Rubinstein, M.H., «The Effect
of Mixing Time of Magnesium
Strearate on the Tableting
Properties of Dried Microc
rystalline Cellulose» Pharm.
Acta Helv., 58, lll'J.111, 1983.
25. Bolhuis, q.K., Reichman, G.,
I.erk, C.F., van Kamp, H.V.,
Zuurman. K., «Evaluation of
Anhydrous o:-I.actose, a New
Excipien,t in Direct Compres-
![Page 18: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/18.jpg)
sion.» Drug. Dev. Ind. Pharnı.,
11, 1657-1681, 1985
26. Strickland, W.A., Higuchi, T.,
Busse, L.W., «The Physics of
Tablet Co1npression. X-Mcc
hanism of Action and Evalua
!ion of Tablet Lubric;antsı>
J, Aıner. Pharm. Assoc., Sci.
Ed., 49, 35-40, 1960
27. York, P., Pilpel, N., «The Ten
sile Strength and Conıprcssion
Behaviour of Lactose, Four
Fatty Acids, and Their Mixtu
res in Relation tö Tableting»
J. Pharm. Pharmac., 25, Suppl.,
lP-llP, 1973
28. Juslin, M.J., Krogerus, V.E.,
«Studies on Tablet Lubricants.
IV. Effect of the Lubricant on
the Weight, }Jardness, and Di
sintegration Time of Tablets.))
Farın. Notisblad., 80, 323-331,
1971.
29. Griffiths, R.V., ((Effect of Mois
ture in Tablet Manufacture.»
Manufaturing Chemist and Ae
rosol News, 40, 29-32, 1969
30. Rees, J_E., Shotton, E., «Effcct
of Moisture in Compaction ol'
Particulate Material>ı. J. Pharm.
Sci., 60, 1704-1708, 1971
31. Rees, J.E., Hersey, J., <(The
Strength of Conıpacts Contai
ning Moisture» Pharm. Acta
Helv., 47, 235-243, 1972
32. Seitz, J.A., Flessland, G.M.,
«Evaluation of The Physical
Properties of Compressed
Tablets. I-Tablet Hardness and
Friability;ı J. Pharın. Sci., 54
1353-1357, 1965
33. Carstensen, J.T., «Tableting
and Conıpression» Solid Phar
maceutics: Mechanical Proper
ties·_ and Rate Phenomena Lon
don, Academic Press, Inc., 1980
34. Feel, J.T., Newton, J.M., «The
Tensile Strength of Lactosc
Tablets» J, Pharm. Pharmnc.,
20, 657-658, 1968
35. Feel, J.T., Newton, J.M., {(Dc
termination of Tablet Strenglh
by the Diametral - Compressi
on Test.ı> J. Pharın. Sci., 59, 688-
691, 1970
36. Newton, J.M., Row!ey, G., Pea
cock, D.-G., Ridg\vay, K., «Conı
puter Analysis of the Relation
Behveen Tablet Strength and
Coınpaction Pressure.)> J.
Pharnı. Pharmac., 23, Suppl.,
195S-201S, 1971
37. Feel, J.T., Newton, J.M., <(As
sessment of Compression Cha.
racteristics of Po\vders.}> J.
Pharm. Sci., 60, 1428--1429, 1971
38. Ragnarsson, G., Sjögren, J.,
«Force - Displacemcnt l\ı-1easu
rements in Tableting» J. Pharın.
Pharmac., 37, 145-150, 1985
39. Newton, J.M., Rowley, G., Feel,
J.T., <<The Tensile Strength of
Deep Concave Tablets>} J.
Pharm, Pharmac., 24, 503-504, 1972
40. Newton, J.M., Grant. D.J.W.,
«The Relation Between Thc
Compaction Pressure, Poro
sity and Tensile Strength of
Compacted Powders.» Po,vder
Technol., 9, 295-297, 1974
41. Esezobo, S., Pilpel, N., {(Soıne
Formı.ılation Factors Affecting
99
![Page 19: TABLETLERİN MEKANİK - dergi.fabad.org.trdergi.fabad.org.tr/pdf/volum11/Issue2/2.pdf · nek olarak talk gösterilebilir. La meller şeklinde talk partikülleri, etken veya yardımcı](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041416/5e1b6b23b303e43ec50f553a/html5/thumbnails/19.jpg)
The Tensile Strength, Disin·
tegration and Dissolution of
Uncoated Oxytetracycline Tab·
lets.» J. Pharın. Pharmac., 28,
8-16, 1976
42. Jarosz, P.J., Parott, E.L., {tEf·
fect of Lubricants on Tensile
Strength of Tablets.» Drug
Dev. and Ind. Pharm., 10, 259 ·
274, 1984
43. Rees, J .E., Shotton, E., «Soıne
Observation on The Ageing of
Sodium Chloride Compacts)),
J. Pharm. Pharmac., 22, Suppl.,
17S-23S, 1970
44. Higuchi, T., Rao, A.N., Busse,
L. W., Swintosky, J.V., «The
Physics of Tablet Compression.
II-Influence of Degree of Com
pression on Properties of Tab
lets.» J. Anıer. Pharm. Assoc.,
100
Sel. Ed., 42, 194-200, 1953
45. Shotton, E., Ganderton, D.,
«Part 1. The Measurement of
Tablet Strength and Its Rela
tion ta Compression Force.
Part 2. The Bonding of Gramı
les During Compression.» J.
Pbarm. Pharmac., 12, 87T-96T,
1960
46. Rees, J.E., Hersey, J.A., Cole,
E.T., «The Effect of Rate of
Loading on The Strength of
Tablets.» J. Pharm. Phannac.,
22, Suppl., 64S-69S, 1970
47. Benard, M., Caumes, M., Du
val, D., «Pratiques de Bonne
Fabrication et Assurance de
Qualite Dans L'lndustrie Phar
maceutique. Contrôle en Cours
de Fabrication.» Sci. Tech.
Pharm., il, Suppl., 56-60, 1982