Το Φραγκικό κράτος

Το ςοτάρκόκικγαρΦ

ΜΕΡΟΒΙΓΓΕΙΟΙ και ΚΑΡΟΛΙΔΕΣ

Ποιοι ήταν αυτοί οι Φράγκοι;

• Δεν ήταν οι Γάλλοι!

• Ήταν Γερμανοί!

• Απλώς κατοικούσαν στην περιοχή της Γαλατίας – στο χώρο περίπου που βρίσκεται η σημερινή Γαλλία!

Η Γαλατία τον 1ο αι. π.Χ.• Οι Γαλάτες

ήταν Κέλτες!• Σήμερα δεν

υπάρχουν πολλές κελτόφωνεςπεριοχές:

• Ουαλία, Κορνουάλη, (Αγγλία)

• Βρετάνη (Γαλλία)

• Γαλικία (Ισπανία)

Ποιος είναι ο πιο διάσημος Γαλάτης σήμερα;

Τζένγκις Χαν

Ίδρυσε την

Αυτοκρατορία των Μογγόλων

1206 -1368

Η αυτοκρατορία των Μογγόλων!6000 χιλιόμετρα από Μογγολία ως την Ουγγαρία

100 χιλιόμετρα τη μέρα κατελάμβαναν οι στρατιές του Τζένγκις Χαν!

Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να ισχυριστεί ότι τα χέρια του είναι τα πιο

αιματοβαμμένα της παγκόσμιας Ιστορίας από κάθε άλλο

«συνυποψήφιο», αυτός είναι

αναμφίβολα ο Τζένγκις Χαν!

Κάτω από την ηγεμονία του Χαν -και των διαδόχων του, μετά τον θάνατό του-, η

αυτοκρατορία των Μογγόλων θα μετατρεπόταν στο μεγαλύτερο χερσαίο

βασίλειο που είχε γνωρίσει ποτέ ο κόσμος, καλύπτοντας στην ακμή της το

16% της Γης!

Τι σχέση ο Tζένγκις Χαν και οι επιδρομές των Ούνων με τη διαμόρφωση της Δυτικής Ευρώπης;

Ο απόγονος του Τζένγκις Χαν… Αττίλας, με την

τεράστια ορμή και δύναμή του αλλάζει… την Ευρώπη!

Μετά τις επιθέσεις των Ούννων καταστρέφονται στην Ευρώπη

τα δημογραφικά υποστρώματα που υπήρχαν.

Οι Κέλτες (Γαλάτες) χάνονται!

Οι Γερμανοί έρχονται!

Σχηματίζονται λοιπόν τα Γερμανικά κράτη.

Το πιο ισχυρό από όλα είναι

το κράτος των Φράγκων!

Μετά το 400 η Ευρώπη θα γεμίσει

Γερμανούς!Πολλά τα γερμανικά φύλα:

• Φράγκοι

• Λογγοβάρδοι

• Βουργουνδοί

• Φίννοι

• Σάξωνες

• Άγγλοι

• Βάνδαλοι

• Αλεμανοί

Ο ιδρυτής του Φράγκικου

κράτους

Χλωδοβίκος(466 – 511 μ.Χ.)

Γενάρχης Μεροβιγγείων

Η εποχή των Μεροβιγγείωνκαι η κρίση του Φραγικού κράτους

• Το βασίλειο των Φράγκων το σημαντικότερο «βαρβαρικό» κράτος της Ευρώπης

• Το ίδρυσε ο Χλωδοβίκος γενάρχης της δυναστείας των Μεροβιγγίων τέλος 5ου –

αρχές 6ου αι. μ.Χ. διάδοχοι διάσπαση

• Τέλη 7ου αι. μ.Χ. – αρχές 8ου αι. μ.Χ. ανάδειξη περιφερειακών πολιτικών δυνάμεων.

• Μία από αυτές ήταν η Εκκλησία.

Αποτέλεσμα πολιτικού κατακερματισμού

• Αυτονομιστικές τάσεις πολλών περιοχών

• Πολυνομία

• Εγωϊστικές τάσεις γαιοκτητικής αριστοκρατίας

Αιτίες διάσπασης του φράγκικου κράτους

• Κοινωνική + οικονομική παρακμή

• Επικράτηση βαρβαρικών ηθών

• Αποαστικοποίηση

• Επιστροφή στην φυσική οικονομία (ανταλλαγές σε είδος και όχι με χρήμα)

Γιατί τους λέμε «βάρβαρους»;

Είπαμε ότι οι Δυτικοευρωπαίοι αυτή την περίοδο επέστρεψαν στο ανταλλακτικό εμπόριο. Οι πόλεις δεν έσφυζαν από ζωή. Κυρίως οι άνθρωποι έμεναν στην ύπαιθρο… Κλειστή γεωργική οικονομία…

Ενώ αντίθετα στην ανατολή η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική! Πλούτος, δύναμη, άνθιση!

Σε σχέση, λοιπόν, με το Ανατολικό τμήμα της Ευρώπης, το Βυζάντιο… ετούτοι οι λαοί είναι όντως βάρβαροι και απολίτιστοι…

…εφόσον το επίπεδό τους (οικονομία, κοινωνία, ήθη, έθιμα, πολιτισμός) είναι αισθητά χαμηλότερο από εκείνο του Βυζαντίου.Γι’ αυτό λοιπόν μιλάμε για … βαρβάρους και βαρβαρικά κράτη!

Οι Καρολίδες και η ακμή

της φραγκικής δύναμης

• Αξίωμα αυλάρχη (majordomus)

Κάρολος Μαρτέλος

αναχαίτιση Αράβων, Πουατιέ (732 μ.Χ.)• Ιδρυτής της δυναστείας των Καρολιδών (που

διαδέχθηκε τους Μεροβιγγείους)

• Ο πάπας έστεψε τον γιο του Καρόλου Μαρτέλου

Πιπίνο «ἐλέω Θεοῦ βασιλέα» των Φράγκων (754 μ.Χ.)

Όροι που πρέπει να θυμόμαστε:

• Αυλάρχης (majordomus) πρώτος τη τάξει

αξιωματούχος των ανακτόρων και έμπιστος του βασιλιά

• «Ἐλέω Θεοῦ βασιλεία»

πολιτική αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο

μονάρχης έχει λάβει την εντολή εξουσίας από τον Θεό στον οποίο και μόνο λογοδοτεί.

(Δηλαδή ο βασιλιάς δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν,

παρά μόνο στον Θεό).

Κάρολος Μαρτέλος

(690 - 741μ.Χ.)

Γενάρχης Καρολιδών

Συνέπειες της στέψης του Πιπίνουαπό τον Πάπα (754 μ.Χ.)

• Ο Πιπίνος και οι γιοι του πατρίκιοι των Ρωμαίων υποχρέωση να προστατεύουν

τη Ρώμη

• Ο παπισμός συνδέθηκε στενά με το

Βασίλειο των Φράγκων

Ο διάδοχος του Πιπίνου

Καρλομάγνος(742 – 814 μ.Χ.)

O κορυφαίος των

Καρολιδών

Ο Καρλομάγνος

κατέκτησε πολλά εδάφη

στόχος του επέκταση κράτους Φράγκων

798 Νικάει τους Άβαρους

774 Καταλύει το κράτος των Λογγοβάρδων

Ο Καρλομάγνος ήταν ένας πολύ ισχυρός αυτοκράτορας

Έφιππος ανδριάντας

του Καρλομάγνουστην Παναγία των Παρισίων

Έφιππος ανδριάντας

του Καρλομάγνου

στη Λιέγη

Το κράτος του ήταν τεράστιο!

Γεωγραφικά το εκτεταμένο φραγκικό βασίλειο (regnum frankorum) συμπεριελάμβανε εδάφη που εκτείνονταν από τη σημερινή Ολλανδία και το Βέλγιο μέχρι την Ισπανίακαι από τις όχθες του Ατλαντικού ως τη Βαυαρία και τη Βεστφαλία.

Το κράτος του Καρλομάγνου

Με πράσινο χρώμα φαίνονται οι προσαρτήσεις του

Καρλομάγνου στο φράγκικο κράτος

Η οικουμένη το 820 μ.Χ.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ

ΔΥΟ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΩΝ

Κατάλυση κράτους Λογγοβάρδων

από Καρλομάγνο 774 μ.Χ.

Ισχυροποίηση κράτους Φράγκων (υποσκελισμός γερμανικών βασιλείων)

Ισχυρή βασιλεία Καρλομάγνου

Προσπάθεια προσέγγισης αντιπάλου (Καρλομάγνου)

από το Βυζάντιο

με αρραβώνες Κων/νου ΣΤ΄ (γιου της Ειρήνης) με τη

Ροτρούδη (κόρη του Κάρολου) ακύρωση συνοικεσίου

Στέψη του Καρλομάγνουαπό τον πάπα Λέοντα Γ΄

Γεγονός με

κοσμοϊστορικήσημασία

Χριστούγεννα

800 μ.Χ.

Στέφεται Μέγας και εἰρηνοποιός αὐτοκράτωρκυβερνήτης τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους

Ο Άγιος Πέτρος παραδίδει στον Πάπα Λέοντα Γ΄ το μανδύα και στον βασιλέα Καρλομάγνο μία σημαία.

(Μωσαϊκό, χρονολογούμενο πριν από τις 25 Δεκεμβρίου του 800)

Άγιος Πέτρος στη Ρώμη

Ποια ήταν η αγαπημένη του πόλη;

Το Άαχεν (Ἀκυίσγρανο) – έδρα του Καρλομάγνου!

Εκεί έμενε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του

Η θέση του Άαχεν

Άαχεν

Ο Καθεδρικός

Ναός του Άαχεν

Ένας από τους αρχαιότερους

ναούςΚτίστηκε τον

9ο αι. μ.Χ. από τον

Καρλομάγνο

Ο θρόνος του Καρλομάγνου

Τι έκανε ο Καρλομάγνος για να ενισχύσει την εσωτερική οργάνωση

του κράτους;

• Διαίρεσε το κράτος σε 200 περίπου κομητείες

• Καθιέρωσε το θεσμό βασιλικών απεσταλμένων

• Έκανε εκκλησιαστική μεταρρύθμιση

Η Εκκλησία έκτοτε αποτελεί παράγοντα συνοχής και ενότητας

Τι είναι η… «Καρολίγγεια Αναγέννηση»;

• Στα χρόνια της βασιλείας του Καρλομάγνου αλλά και του διαδόχου του Λουδοβίκου του Ευσεβούς παρατηρείται μια ανάκαμψη των γραμμάτων και των τεχνών(που είχαν εκπέσει μετά την κατάρρευση της Ρωμαϊκής

Αυτοκρατορίας το 476) με αποτέλεσμα την απομάκρυνση από την αρχαία και

ελληνορωμαϊκή γραμματεία. • Η περίοδος αυτή ονομάστηκε - για κάποιους ιστορικούς

πιθανώς υπερβολικά - Καρολίγγεια Αναγέννηση.• Την εποχή εκείνη η πνευματική ζωή επηρεαζόταν ως επί το

πλείστον από την στάση του εκάστοτε ηγεμόνα και από την πατρωνία που μπορούσαν να παρέχουν οι αρχές στους καλλιτέχνες και λόγιους.

• Έτσι έχουμε ένα βαθύ χάσμα ανάμεσα στην «επιχορηγούμενη» αυλική κουλτούρα και σε μια πιο ελεύθερη πολιτισμική ζωή.

Μικρογραφία ἀπό

τήν ἐποχήτῆς

Καρολίγγειαςαναγέννησης

Αποτέλεσμα της στέψης του Καρόλου

Δημιουργία 2 αυτοκρατοριών

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ + ΔΥΤΙΚΗ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΕΣ

Η στέψη θεωρήθηκε από τους βυζαντινούς

ΣΚΑΝΔΑΛΟ και σφετερισμός

του δικαιώματος χρήσης του όρου

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ

Διάσπαση οικουμένης

Γλωσσικά

Πολιτικά

Θρησκευτικά

Τι ήθελεο Καρλομάγνος να γίνει

μετά τη στέψη του;

• Επιθυμούσε διακαώς να αναγνωριστεί και από το Βυζάντιο ως αυτοκράτωρ (πρότεινε ως λύση το γάμο του με την Ειρήνη)

• Ενώ οι Βυζαντινοί περίμεναν ότι θα επιχειρούσε να υποτάξει την Ανατολική αυτοκρατορία αυτός επιδίωξε συμβιβασμό.

Το αδιανόητο της ταυτόχρονης ύπαρξης

δύο οικουμενικών αυτοκρατοριώνΣτη συνείδηση του μεσαιωνικού κόσμου ήταν αδιανόητη η

συνύπαρξη δύο χριστιανικών μοναρχιών που ανάγουν και οι δύοτην αρχή τους στη Ρώμη. Γι’ αυτό το Βυζάντιο και η Δύση είδαν τηναντίθεση ως διαμάχη για τη διεκδίκηση της μιας και αδιαίρετηςεξουσίας του Ρωμαϊκού κράτους.

Στην Κωνσταντινούπολη τα γεγονότα των Χριστουγέννων του

800 χαρακτηρίστηκαν ως πραξικόπημα, επανάσταση και

σφετερισμός.

Αντίθετα, οι Δυτικοί υποστήριζαν ότι οι εσωτερικές

ανωμαλίες του Βυζαντίου, η πρόσφατη εικονοκλαστική κρίσηκαι η ανάληψη του θρόνου από γυναίκα καθιστούσαναναπόφευκτη την πρωτοβουλία του Καρόλου.

Δ. Ζακυνθηνός, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους (324-1071)

Καρλομάγνος

VS Ειρήνη

Παράθεμα για την

Ειρήνη την Αθηναία

Η βασιλεία της Ειρήνης σημαδεύεται από μία άμετρη οικονομικήπολιτική και μια ταπεινωτική εξωτερική πολιτική. Ανίκανη να εμπιστευτεί τοστρατό με τις εικονοκλαστικές του παραδόσεις και την περιφρόνησή του προς τηδιοίκηση μιας γυναίκας, αναγκάστηκε να πληρώνει ένα βαρύ φόρο υποτέλειαςστον Χαλίφη της Βαγδάτης.

Και ακόμη πιο ολέθριο αποτέλεσμα της διοίκησής της αποτέλεσε τογεγονός ότι, ενώ στην Παλαιά Ρώμη ήταν αισθητή η απουσία ενός Αυτοκράτοραστο θρόνο, και καθώς η Νέα Ρώμη δεν έκανε τίποτε για να καλύψει την κενή θέση,ο Πάπας Λέων Γ΄ θεώρησε ότι δικαιώνεται ο ίδιος αν θέσει το αυτοκρατορικόστέμμα στο κεφάλι του Καρόλου, βασιλιά των Φράγκων.

Ο ίδιος ο Κάρολος, αν και πολύ επιθυμούσε τον αυτοκρατορικό τίτλο,εξεπλάγη αρκετά με τον τρόπο που τον απέκτησε και ζητούσε να νομιμοποιηθείστα μάτια της Κωνσταντινούπολης, όπου με μανία καταδικάστηκε η ενέργεια τουΠάπα και ποτέ δεν τη συγχώρησαν. Ο Κάρολος υπέδειξε ως λύση το γάμο μεταξύαυτού και της Ειρήνης. Η ίδια δεν δυσαρεστήθηκε από την ιδέα, αλλά προτούπροκύψει ο,τιδήποτε απ’ αυτήν, έπεσε από την εξουσία τον Οκτώβριο του 802.

Στήβεν Ράνσιμαν, Η Βυζαντινή θεοκρατία

Η στέψη του Καρλομάγνου από τη σκοπιά των Φράγκων

Επειδή δεν υπήρχε πιααυτοκράτορας στο έθνος των Ελλήνωνκαι η αυτοκρατορική εξουσίαβρισκόταν στα χέρια μιας γυναίκας,φάνηκε σωστό στον ίδιο τον πάπαΛέοντα και σ’ όλους τους άγιουςπατέρες που πήραν μέρος στη σύνοδονα δώσουν τον τίτλο τουαυτοκράτορα στο βασιλιά τωνΦράγκων Κάρολο, που έχει στηνκυριαρχία του την πόλη της Ρώμης,όπου συνήθιζαν πάντα να εδρεύουν οικαίσαρες, και τις άλλες πόλεις τηςΙταλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Επειδή λοιπόν ο παντοδύναμοςΘεός ευδόκησε να περάσουν όλες αυτέςοι χώρες στην κυριαρχία του Καρόλου,οι κληρικοί της Συνόδου σκέφθηκαν ότι,σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και τοαίτημα όλων των Χριστιανών, εκείνοςθα έπρεπε να έχει και τον τίτλο τουαυτοκράτορα.

Ο Κάρολος δεν ήθελε ναεναντιωθεί σ’ αυτό το θέλημα, καιυποτασσόμενος ταπεινά στο Θεό,καθώς και στην επιθυμία πουεκφράστηκε από όλον τον Χριστιανικόκόσμο, δέχθηκε τη χειροτονία του απότον πάπα Λέοντα και, μαζί μ’ αυτή, τοντίτλο του αυτοκράτορα.

Από τα χρονικά του Lorsch

Η στέψη του Καρλομάγνου από τη σκοπιά των Βυζαντινών

Από το χρόνο (800), στις 25 Δεκεμβρίου, ο ρήγας των Φράγκων Κάρολος στέφθηκε (αυτοκράτορας) από τον πάπα Λέοντα.

Και ενώ σκόπευε να επιτεθείμε στόλο στη Σικελία, άλλαξεγνώμη και αποφάσισε να ζητήσεισε γάμο την αυτοκράτειρα Ειρήνη.

Για το σκοπό αυτό έστειλετον επόμενο χρόνο πρεσβευτέςστο Βυζάντιο.

Κι έφθασαν οιαπεσταλμένοι του Καρόλου καιτου πάπα Λέοντος (στην Πόλη),ζητώντας από την Ειρήνη ναπαντρευτεί τον Κάρολο και έτσινα ενωθεί η Ανατολή με τη Δύση.

Κι εκείνη θα δεχόταν ανδεν την εμπόδιζε ο Αέτιος, πουείχε μεγάλη δύναμη και σκόπευενα κάνει αυτοκράτορα τοναδελφό του.

Τον επόμενο χρόνο (802),τον Οκτώβριο, ο Νικηφόρος,πατρίκιος και γενικός λογοθέτης,έγινε αυτοκράτορας διώχνονταςτην αυγούστα Ειρήνη.

Θεοφάνης, Χρονογραφία

Η διάσπαση της Αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου

Η δυναστεία Καρολιδών

ένωσε Γερμανία, Γαλατία, Ιταλία.

Μετά το θάνατο του Καρόλου η ενότητα αυτού του κράτους κλονίστηκε.

Ο διάδοχος του Καρλομάγνου

Λουδοβίκος Ευσεβής έκανε λάθη

που έπληξαν

σοβαρά το κύρος της

αυτοκρατορικής εξουσίας.

Κάρολος Β΄ Φαλακρός

Λοθάριος Α΄

Λουδοβίκος Γερμανικός

Συνθήκη Βερντέν 843 μ.Χ.

Τι πρέπει να θυμόμαστε;

• Ότι οι Φράγκοι δεν ήταν Γάλλοι, αλλά Γερμανοί

• Τη σπουδαιότητα της συμμαχίας του παπισμούμε τους Φράγκους βασιλείς

• Την κοσμοϊστορική σημασία

της στέψης του Καρλομάγνου

στη Ρώμη, στις 25 Δεκεμβρίου 800 μ.Χ. + τις συνέπειές της

στις σχέσεις Ανατολής – Δύσης.

Αυτά για τους Φράγκους! Ραντεβού την επόμενη φορά με… Κύριλλο και Μεθόδιο!

Καλό διάβασμα…