SUYUN FİYATININ BELİRLENMESİNDE GEÇMİŞTEN GELEN ÖRNEKLER

Fatma ŞENSOY

fatmasensoy@yahoo.com

2. BURSA SU SEMPEZYUMU

22 – 24 MART 2010

Kanuni Sultan Süleyman'ın İstanbul sularıyla ilgili Vakfiyesi'nin

serlevhası

İstanbul’da İnşaat İşçilerinin Günlük ücretleri (Akçe/gün)

Yıl Irgad Neccar Taşcı Lağımcı1555 5 10,46 11,46 11,20

1797 99.9 157,6 152,8 95,3

1827 362 1001 490 990

1902 880 2134

Düz İşçi Vasıf İşçi

İstanbul’da gıda fiyatları endeksleri

Yıl Gıda Endeksi1469 1,001555 1,461554 1,851792 30,01827 85,91869 287,71901 254,9

İstanbul’da temel gıda mallarının fiyatları(birim başına akçe)

Yıl Bal(okka)

Şeker Un Pirinç Sadeyağ

Zeytinyağı

1469 4,2 25,0 17,0 5,8 6,5

1555 5,2 26,1 25,7 17,24 6,5 4,5

1796 63,0 347 45 456,0 120 71,4

1827 179 564 66 313 147

Yıl Tüketici fiyatları endeksi

Akçenin gümüş içeriyi

1469 1,00 0,861555 1,50 0,661569 1,86 0,611797 28,71 0,04921827 73,05 0,01931869 247,83 0,008331901 195,72 0,008331902 197,37 0,00833

Yıl Sabun (saray okka)

Çivi (saray okka)

1555 6,3 5

• I.SUYUN ÖNEMİ• A. KAYIT ALTINA ALINMIŞ SU• B. VAKIF SU SİSTEMİ• II. SU KITLIĞI VE BULUNAN ÇARELER• III. SU SIKINTISINA EŞDEĞER

DÖNEMLERDEKİ FİYAT VE ÜCRETLER• IV. GÜNÜMÜZ SU BİRİM FİYATLARI VE

ASGARİ ÜCRET• V.SONUÇ YERİNE

Valide Bendi Kitabesi

• Meâb ü melcânı kevnin, mülûkun mâbihi-l fahrı * Savâb endîşi şâhânın, cihânın zıll-ı Yezdân’ıMeârib menheli âmâl, cû-yi cûd-i yenbû’î * Muhît-i ma’delet Sultân Selîm Hân-ı cihân-bânîHurûş-i bahr-i cûşâ cûş u feyzâ feyz-i eltâfı * Eder serşâr havz-ı Nîl-kâm ü mâye cûyânıEb u ceddine rahmetler o kulzüm-şevketin şimdi * Zemânında suyuna girdi devlet buldu sâmânıSerâpâ zihni hayra olduğuyçün mâ gibi mâil * Zehî pür-âb ü tâb ü revnak-efzâ oldu ezmânıHele hakk eyledi ser çeşmesi ashâb-ı hayrâtın * Cenâb-ı vâlidesi Mihrişâh Sultân-ı zîşânıO umm-ül mûmininin hep zülâl-meşreb-i sâfı * Revândır sûbesû icrâ-yı âsâra, hırâmânıSer-i dest-i atâyâ-rîzi, zer-mizâb-ı re’fetdir * Ki ânın cedvel-i sîmîni iğna etdi devrânıBu demde cûşiş-i selsâl ü cârî himmet-i pâki * Azîm bend yapdı deryâ kıldı seyl ü cûyibârânıSu gibi genc mâlâmâl mâlı dökdü, bezl etdi * Zehî bir mecma’-ı mâ kıldı inşâ, ol kerem-kânıRevân-âb-ı beka buldu, cihâna tâze cân verdi * Azîz olsun su mânend ol hayât ü rûh-i insânıZa’îf zencîr-i mevc, âciz olunca zabtdan mâyı * Müessis, bende çekdi etdiğiyçün böyle tuğyânıHoşâ zî-bende bend ü dil-küşâ sedd-i sedîd elhak * Ulüvv-i tâkı, pest etdi sümüvv-i çarh-ı gerdânıEdüp hedm sedd-i İskender halîc açmak değil san’at * Hüner bir böyle sed çekmekde pîş-i bahre âsânîHalâvetde çağında bir içim sudan eazz oldu * Bu hoş bend-i bülend ü dil-pesend-i kand-efşânıİki bend-i kadîm olmuşdu, za’f-ı mâyeden evvel * Şeker âb sûretinde, birbirine yokdu dermânı

Valide Bendi

Baş Havuz

Kırkçeşme Mahallesi

• Üzerinden Kırkçeşme Suyolu'nun ana galerisinin geçtiği bir başka kemer, Cebeciköy'deki Güzelce Kemeri. Tepe uzunluğu 165 metreyi bulan kemerin tabandan yukarıya çıktıkça daralan tarzı, Sinan'ın diğer su kemerlerinden çok farklı.

• Mimar Sinan'ın, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle yaptığı Kırkçeşme Suyolu'nun bu en önemli yapısı, inşası sırasında 20 Eylül 1563'teki sel felaketinde büyük oranda zarar görür. Sinan'ın tamamen ve farklı bir tasarımla yeniden ayaklandırdığı kemer, günümüzdeki pek çok meslektaşı tarafından ölümsüz mimarın en önemli üç eserinden biri kabul ediliyor. Bugün Alibeyköy Barajı üzerinde kalan Mağlova Kemeri'nin 258 metrelik tepe kısmı (solda), hâlâ kullanımda olan suyolunun ana galerisini taşıyor.

• Teşekkürler..