suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

66
Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping Dorota Kwiatkowska Zakład Badań Antydopingowych Instytutu Sportu w Warszawie Instytut Sportu Jurata 2010

Upload: duongnguyet

Post on 11-Jan-2017

233 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Suplementy diety, odżywki

i dopalacze a doping

Dorota Kwiatkowska

Zakład Badań Antydopingowych

Instytutu Sportu w Warszawie

Instytut Sportu

Jurata 2010

Page 2: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

PROBLEM czy POPULARNOŚĆ

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

• Sprzedaż w USA:

8.3 miliardów US $ (1994)

14 miliardów US $ (1999)

16 miliardów US $ (2000)

24 miliardów US $ (2008)

• 48 % Amerykanów używa suplementów

diety i/lub odżywek

Page 3: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

SUPLEMENT DIETY

środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej

diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub

składników mineralnych lub innych substancji wykazujących

efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub

złożonych wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej

dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek, saszetek

z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem lub

w innych podobnych postaciach płynów lub proszków

przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych

ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów

posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu

przepisów prawa farmaceutycznego.

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

(Dz. U. z dnia 27 września 2006 r. z późn. zm.)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 4: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

ŚRODEK SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO

ODŻYWKI

środek spożywczy, który ze względu na specjalny skład lub

sposób przygotowania wyraźnie różni się od środków

spożywczych powszechnie spożywanych i zgodnie z informacją

zamieszczoną na opakowaniu jest wprowadzany do obrotu

z przeznaczeniem do zaspokajania szczególnych potrzeb

żywieniowych:

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

(Dz. U. z dnia 27 września 2006 r. z późn. zm.)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 5: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

ŚRODEK SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO

ODŻYWKI

a) osób, których procesy trawienia i metabolizmu są zachwiane

lub osób, które ze względu na specjalny stan fizjologiczny

mogą odnieść szczególne korzyści z kontrolowanego spożycia

określonych substancji zawartych w żywności – taki środek

spożywczy może być określany jako „dietetyczny”,

b) zdrowych niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

(Dz. U. z dnia 27 września 2006 r. z późn. zm.)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 6: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

ŚRODEK SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO

ODŻYWKI

obejmują następujące grupy:

1. preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, oraz

preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne;

2. środki spożywcze uzupełniające, obejmujące produkty zbożowe przetworzone i

inne środki spożywcze dla niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat;

3. środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii w celu

redukcji masy ciała;

4. dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego;

5. środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym

wysiłku fizycznym, zwłaszcza sportowców;

6. środki spożywcze dla osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów

(cukrzyca);

7. środki spożywcze niskosodowe, w tym sole dietetyczne o niskiej zawartości sodu

lub bezsodowe;

8. środki spożywcze bezglutenowe.

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

(Dz. U. z dnia 27 września 2006 r. z późn. zm.)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 7: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

DOPALACZE

Potoczna nazwa grupy substancji o rzekomym lub faktycznym

działaniu psychoaktywnym.

Substancje, które nie znajdują się na liście substancji

kontrolowanych przepisami Ustawy o Zwalczaniu Narkomanii.

termin nienaukowy

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 8: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

PODOBIEŃSTWA

Można je kupić przez Internet

Skład deklarowany na opakowaniu może się różnić od składu

rzeczywistego

W skład preparatu mogą wchodzić substancje nie

zadeklarowane przez producenta

Mogą występować duże różnice między takimi samymi

preparatami

Są bardzo popularne

Suplementy diety Odżywki Dopalacze

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 9: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

POCZĄTEK

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 10: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

1999: Wykrycie zanieczyszczeń w odżywkachRezultat – pozytywne przypadki próbek antydopingowych

z norandrosteronem

Deklarowane: Creatine + Dextrose

Nie deklarowane prohormony:

4-Norandrostendione 4,4 µg/tabletka

4-Norandrostendiol 10,9 µg/tabletka

2 godziny po podaniu 2 tabletek:

stężenie norandrosteronu w moczu: 19,8 ng/ml

Od 1996 Prohormony

Bez recepty steroidy anaboliczno-androgenne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 11: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

z 215 firm z 15 różnych państw

Zanieczyszczenia odżywek prohormonami

Badania MKOl (2000 -2001)

14,8 % odżywek zawierało prohormony nie

zadeklarowane na etykietkach

badano 634 odżywki

zakupione 13 krajach

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 12: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

10.50 11.00 11.50 12.00 12.50 13.00 13.50 0

5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000 50000 55000

Time-->

Abundance

5-Norandrostendiol

4-Norandro-

stendiol

DHEA4-Norandrostendion

4-Androstendiol

5-Androstendiol

4-Androstendion

Testosteron

m/z 330

m/z 416

m/z 430

m/z 432

m/z 434

Nie deklarowane prohormony

w preparacie kreatyny

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 13: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Główne składniki deklarowane na etykietkach

w pozytywnych próbkach

aminokwasy/

proteiny

witaminy +

minerały

karnityna

kreatyna

ryboza

BCAA

HMB

pyruvate

chrysin

enzymy

CLA i inne oleje

ekstrakty ziołowe

melatonina

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 14: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Główne składniki deklarowane na etykietkach

w pozytywnych próbkach

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

De Cock KJS, Delbeke FT, Van Eenoo P, et al.

J. Pharm. Biomed. Anal., 2001, 25, 843–852.

Środki anaboliczne

Page 15: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Rozkład sumy stężeń prohormonów (µg/g) w próbkach pozytywnych (n=94)

27 26

18

8 74 4

0

5

10

15

20

25

30n

um

be

r o

f s

up

pl.

0.01 - 0.2

0.2 - 1.0

1.0 - 5.0

5.0 - 10

10 - 50

50 - 100

> 100

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Badania MKOl 2000-2001

Page 16: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Stężenia prohormonów

4-androstene-3,17-dione 0.7 mg/kapsułka

19-nor-4-androstene-3,17-dione 4.8 mg/kapsułka

Zalecana dawka na dzień : 7 kapsułek !

De Cock KJS, Delbeke FT, Van Eenoo P, et al.

J. Pharm. Biomed. Anal., 2001, 25, 843–852.

Page 17: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zanieczyszczenia w odżywkach w powiązaniu

z całkowitą liczbą zakupionych odżywek

w różnych krajach

Krajilość

produktówilość pozyt.

procent

pozyt.

Holandia 31 8 25.8 %

Austria 22 5 22.7 %

Wielka Brytania 37 7 18.9 %

USA 240 45 18.8 %

Włochy 35 5 14.3 %

Hiszpania 29 4 13.8 %

Niemcy 129 15 11.6 %

Belgia 30 2 6.7 %

Francja 30 2 6.7 %

Norwegia 30 1 3.3 %

Szwajcaria 13 - -

Szwecja 6 - -

Węgry 2 - -Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportuprodukcja

zakup

Badania MKOl 2000-2001

Page 18: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Kontynuacja badań

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Kraj Ilość

produktów

% pozytywnych zidentyfikowane a

niedeklarowane

Szwajcaria

(Lozanna)

75 9 androstendiol,

androstendion,

testosteron

Austria

(Seibersdorf)

54 22 norandrostendion,

norandrostendiol,

androstadiendon,

dehydroepiandrosteron

Polska

(Warszawa)

21 19 androstendion,

4-androstendiol,

testosteron,

5-androstendiol,

19-nor-4-androsten-

3,17-dion

Page 19: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Nazwy firm w których zakupiono

zanieczyszczone odżywki

Badania rządowe Australia 2002

Firma Nazwa produktu Wykryte steroidy anaboliczno-androgenne

Ultimate

Nutrition BCAA Dehydroepiandrosteron (DHEA)

Ultimate

NutritionL-Carnitine 1000 Dehydroepiandrosteron (DHEA). Androstendion

Ultimate

NutritionFat Bloc Ultimate

Androstendion, Dehydroepiandrosteron (DHEA), 4-

Norandrostendion, Androstadiendion

Vitalife Pure OKG Androstendion

Vitalife Ultra Ripped Androstendion

Vitalife Tribugain 4-Norandrostendion

VitalifeSuper L-

Carnitine4-Norandrostendion

Nutrisearch All-in-one Dehydroepiandrosteron (DHEA)

MaximuscleFattack

Maximuscle

4-Norandrostendion

Dehydroepiandrosteron (DHEA)

All StarsSpeed Creatin

Kautab4-Norandrostendion, 4-Norandrostendiol

All StarsTri Plex Zell

Maxim.4-Norandrostendion, 4-Norandrostendiol

All StarsZell Tech

Optimizer Dehydroepiandrosteron (DHEA)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 20: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Od 2003 roku odżywki z dużą ilością „klasycznych”

steroidów anaboliczno-androgennych

Stanozolon II ® (Pharm Tec)

Deklarowane:

AD-4-complex nutrients, MetX

synergistic blend, 1 – T matrix,

creatine monohydrate, thermogenic

proprietary blend, ribose – 4 matrix

Nie deklarowane:

Metandienone ca. 4 mg/porcja

(10g puder)

Parabolon ® (Pharm Tec)Deklarowane:

AD-4-complex nutrients, MetX synergistic

blend, 1 – T matrix, creatine monohydrate,

branched chain amino acids (BCAA), L-

glutamine, taurine, ribose – 4 matrix

Nie deklarowane:

Metandienone ca. 10 mg/porcja (10 g puder)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 21: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Od 2003 roku odżywki z dużą ilością „klasycznych”

steroidów anaboliczno-androgennych c.d.

Stanozolon-S ® (Senesco Pharma)

Deklarowane:

Kilka prohormonów

Nie deklarowane:

Stanozolol 14,5 mg/tabletka

Boldenone

DHT

Parabolon-S ® (Senesco Pharma)

Deklarowane:

Różne prohormony

Nie deklarowane:

Metandienone 16,8 mg/tabletka

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 22: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Od 2003 roku odżywki z dużą ilością „klasycznych”

steroidów anaboliczno-androgennych c.d.TMOXA 17-DION® (Muscle Inc. Ltd, Cyprus)

Deklarowane:

5 alpha-androstan-2-oxa-17 alpha-

methyl-17, beta-ol-3-one

Wynik badania:

Oxandrolone ca. 25 mg/kapsułka

TMTESTEXX® (Muscle Inc. Ltd Cyprus)

Deklarowane:

1,4-Androstadien-4-chloro-17a-methyl-17b-

ol-3-one

Wynik badania:

Dehydrochloromethyltestosterone

(Oral Turinabol) ca. 15 mg/kapsułka

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 23: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Od 2003 roku odżywki z dużą ilością „klasycznych”

steroidów anaboliczno-androgennych c.d.

Stanozolon-B ® (Pharm-Tec)

Deklarowane:

S-Blade 5-Alpha Pyrazol-Compound

Wynik badania:

Stanozolol 10mg/listek

Parabolon-B ® (Pharm-Tec)

Deklarowane:

P-Blade 17Tren-1.4dien-3-one Beta-

Compound

Wynik badania:

Metandienone 10mg/listek

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 24: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

0,05 0,05 0,05

0,88

0,63

0,26

0,75

0,240,19

0,29

0,19

0

1

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ROK

% p

rób

ek p

ozyty

wn

ych

Próbki zawierające metabolit nandrolonu

w potencjalnym powiązaniu do zagrożeń związanych

z zanieczyszczeniami (Polska)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

prohormony „klasyczne” steroidy

Page 25: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

MET-Rx ® Supreme Whey

Wykryty związek w moczu:

Stanozolol

Deklarowane:Mieszanka Białkowa (Koncentrat Białka

Serwatkowego Izolat Białka Serwatki),

dodatki smakowe, Żelatyna Celulozy,

Czynniki Nadające Masę (Żelatyna

Ksantanu), Słodziki (Acesulfam K,

Sukraloza), Fosforan Dwuwapnia, Węglan

Wapnia.

Wynik badania:

Stanozolol

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 26: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

SZOK

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 27: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Analiza musujących tabletek różnych odżywekzanieczyszczenia stanozololem i metandienonem

Produkt Opakowanie Wynik

Vitamine C opakowanie 1 Metandienone ca. 50 ng/g

opakowanie 2 Metandienone ca. 50 ng/g

Calcium opakowanie 1 negative

opakowanie 2 negative

Magnesium + Vit. C opakowanie 1 negative

opakowanie 2 negative

opakowanie 3 negative

Multivitamines opakowanie 1 Stanozolol ca. 10 ng/g

opakowanie 2 Stanozolol ca. 15 ng/g

opakowanie 3 Stanozolol ca. 10 ng/g

Magnesium opakowanie 1 Stanozolol ca. 40 ng/g

opakowanie 2 Stanozolol ca. 40 ng/g

opakowanie 3 Stanozolol ca. 5 ng/g

Magnesium + Vit. C opakowanie 1 negative

opakowanie 2 negative

opakowanie 3 negativeZakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 28: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Analiza musujących tabletek różnych suplementów diety

zanieczyszczenia stanozololem i metandienonem

Badania niemieckie

Nie deklarowane:

Metandienone 0.2 µg/tabletka

Witamina Cdata ważności: lipiec 2005

Multiwitaminadata ważności: lipiec 2006

Nie deklarowane:

Stanozolol 0.06 µg/tabletka

Magnezdata ważności: styczeń 2006

Nie deklarowane:

Stanozolol 0.16 µg/tabletka

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 29: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

GM (Glutamine)z

Centro Espanol de Medicina y Fisioterapia del Deporte

Deklarowane:

GM = Glutamine

Nie deklarowane:

Oxandrolone

6.5-26.2 µg/kapsułka

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 30: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Origin of GM-Product

Centro Espanol de Medicina y Fisioterapia del Deporte

General Pardinas 92, 315

Madrid, Spain

"We declare that GM (glutamine) is controlled and

produced in a chemical and technical high standard, so

that no contamination with banned substances occurs"

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 31: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

NIE TYLKO STEROIDY

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 32: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Preparaty dietetyczne zanieczyszczone stymulantami

LIDA Product: Meizitang

Dai Dai Hua Jiao Nang

Ziołowe kapsułki dietetyczne z sibutraminą (15 mg/kapsułka) nie deklarowaną na

opakowaniu

LIDA Product: LiDa Meizi Tea

Ziołowa herbata dietetyczna z sibutraminą nie deklarowaną na opakowaniu

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 33: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

IFO SLIM RETARD (Belgium)

Nie deklarowane:

Fentermine

Fenfluramine

Preparaty dietetyczne zanieczyszczone stymulantami

Page 34: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

ANABOLIC BURNER (Beach Power )

Nie deklarowane:

Clenbuterol 30 g/tabletka

Dawkowanie: 3 tabletki/dzień

Stężenie w moczu po 1 tabletce: 2 ng/ml

Preparaty zanieczyszczone β2-agonistami

Parr MK. et al. Biomed. Chromatograph. 22 (2008) 298-300

Page 35: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Nie deklarowane:

Hydrochlorotiazide

Clomiphene

Preparaty zanieczyszczonediuretykami,

antagonistami hormonów i ich modulatorami ???

Page 36: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

NOWE KONSTRUKCJE

DESIGNER STEROIDS

DESIGNER STIMULANTS

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 37: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Steroidy anaboliczno-androgenne

Testosteron Nandrolon

cyklopentanoperhydrofenantren

Metandienon

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 38: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

17-metylacja

7-metylacja4-chlorowanie

2-metylacja

1-metylacja

19-demetylacja

1,2-oksydacja

4,5-redukcja

Nowe steroidyanalogi testosteronu

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 39: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Odżywki z nowymi steroidami

Nowe „skonstruowane” steroidy od 2005

Prostanozol

6-Br-androstendione

17-Methyl-drostanolone

17-Ethyl-trenbolone

etc.

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 40: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Odżywki z nowymi steroidami

Novedex Xtreme (Gaspari Nutrition)

O

O

O

O

O

Androsta-1,4,6-trien-3,17-dione

6-Oxo-androst-4-en-3,17-dione

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 41: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Odżywki z nowymi steroidami

Methyl-1-Pro (ProLine)

OH

O

CH3

OH

O

O

CH3

6-alpha-Methyl-androstendione

5-beta-Dihydro-medroxyprogesterone

Produkt zawierający dodatkowo androstendione

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 42: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Odżywki z nowymi steroidami

Jungle Warfare

Wykryty związek w moczu:

17α-methyl-5α-androstane-3α,17β-diol

17α-methyl-5β -androstane-3α,17β-diol

Deklarowane:

5alfa-dehydro-etiocholane-1,4,6-

trien-3-one-17-ol

Wynik badania:

Delta-6-methyltestosterone

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 43: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Odżywki z nowymi stymulantami

Nowe „skonstruowane” stymulanty

mefedron

beta- metylofenyloetyloamina

flefedron

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

fluoroamfetaminy

syntetyczne kanabinoidy

Page 44: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Próbki pozytywne po spożyciu odżywekNO SHOTGUN

Lista substancji i metod zabronionych, oprócz przykładów

konkretnych substancji jest uwaga: ”(...) i inne substancje o podobnej

strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym”. Dzięki

temu wykrycie takiego związku chemicznego w moczu zawodnika

może być uznane za pozytywny wynik kontroli antydopingowej.

Deklarowane:

beta-Methylphenylethylamine

Beta-methylphenylethylamine podobny do Amfetaminy

(Lista zabroniona sekcja S6)

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 45: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

NO SHOTGUN

alfa-methylphenylethylamine (amphetamine)

1-phenylpropan-2-amine

beta-methylphenylethylamine

2-phenylpropan-1-amine

phenylethylamine

2-phenylethyl-1-amine

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 46: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Z czego składają się dopalacze?

Wielka Brytania - pierwsze dopalacze

od 2008 dopalacze dostępne w Polsce

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 47: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Skład dopalaczy

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Substancje naturalne

Substancje syntetyczne

Page 48: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje naturalne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Mieszanki ziołowe

– wiele składników psychoaktywnych

(alkaloidów), mogą być z syntetycznymi

kanabinoidami

Szałwia wieszcza (Saliva divinorum)

– główny składnik aktywny (alkaloid)

salvinorin A

Page 49: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje naturalne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Fly agaric (muchomor czerwony Amanita

muscaria, muchomor plamisty Amanita

pantherina)

– bufotenina (działanie halucynogenne),

muskaryna i muskardyna (składniki

czynne muchomora – zatrucia), kwas

libotenowy, muscymol.

Page 50: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje naturalne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Kratom (Mitragyna Speciosa)

Argyreia nervosa –roślina z rodziny powojowatych

- pochodna kwasu lizergowego Ergina (LSA) – amid

kwasu D-lizergowego

Page 51: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje naturalne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Calea zacatechichi – roślina z rodziny astrowatych

Lion (Lamiaceae leonurus) – roślina z rodziny

wargowatych

- alkaloid leonuryna

Page 52: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje syntetyczne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

BZP – N-benzylopiperazyna – stymulant

ośrodkowego układu nerwowego

TFMPP – 3- trifluorometylofenylpiperazyna –

pochodna piperazyny o działaniu stymulujacym

1-(phenylmethyl)piperazine

1-[3-(trifluoromethyl)phenyl]piperazine hydrochloride

Page 53: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Substancje syntetyczne

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

JWH-018 – naftalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)-

metanon – syntetyczny agonista receptorów

kanabinoidowych

Mefedron – 4-metylometkatynon-(4-MMC, 1-(4-

metylofenylo)-2-metyloaminopropan-1-on)

naphthalen-1-yl-(1-pentylindol-3-yl)methanone

(RS)-1-(4-metylofenylo)-2-metyloaminopropan-1-on

Page 54: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Mefedron

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 55: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

CO MOŻNA ZROBIĆ?

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 56: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Źródła odżywek „małego ryzyka” w Niemczech

Lista KolońskaBaza odżywek „niskiego ryzyka“

www. osp-koeln. de

Kontrola jakości

Gwarancja: nie zawierają steroidów

anaboliczno-androgennych

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 57: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Źródła odżywek „małego ryzyka” w Niemczech

The Cologne List is …

… a list of nutritional supplements with a minimized risk of doping. The fact that

a product is published on the Cologne List is not a warranty that the product does not contain

any prohormones, anabolic substances, or stimulants.

… a service that the Olympic Centre Rhineland provides to top athletes and

manufacturers of nutritional supplements. We have a firm belief in peak performance on a

fair and human basis which is the key motivation behind this service since it allows athletes to

protect themselves against false accusations of doping.

… our goal to create transparency with respect to the risk of doping given the

wide range of nutritional supplements available on the market.

The Cologne List is not …

… a recommendation to athletes to make use of any of the listed nutritional

supplements. The effectiveness of supplementary nutrition needs to be evaluated separately

for each product and may depend on the individual athlete.

http://www.koelnerliste.com/

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 58: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Rote Liste®

Indeks terapeutyczny niemieckiego przemysłu farmaceutycznego

Źródła odżywek „małego ryzyka” w Niemczech

Analiza analogów odżywek

z niemieckiej „Rote Liste”

Wyniki

Nie stwierdzono steroidów anaboliczno-

androgennych w 201 analogach odżywek

z niemieckiej „Rote Liste“

Badania finansowane przez Sepp-Herberger-

Foundation of the German Soccer Federation

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 59: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

System holenderski

Netherlands Security System Nutritional Supplements Elite Sports”

(NZVT)

Skupia producentów suplementów oraz laboratoria, które je analizują.

Producenci, którzy chcą dołączyć do tego systemu muszą spełniać

określone wymagania, tj. przestrzegać specjalnych procedur związanych

z: zakupem surowców i materiałów niezbędnych do produkcji, kontrolą

procesu produkcyjnego i właściwym etykietowaniem produktów.

Dla zapewnienia najwyższej jakości produkcji, producenci są

zobowiązani również wprowadzić system Analizy Zagrożeń i Krytyczny

Punkt Kontroli (HACCP), który został specjalnie dostosowany dla

potrzeb NZVT. Każda partia wyprodukowanego suplementu jest

poddawana analizie laboratoryjnej, w kierunku zawartości stymulantów

i steroidów.

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 60: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

System holenderski

Netherlands Security System Nutritional Supplements Elite Sports”

(NZVT)

W określeniu wartości progowych stężeń poszczególnych substancji

kierowano się następującymi kryteriami: stężenie, które może

powodować pozytywny wynik testu antydopingowego, dzienna dawka

suplementu, którą sportowiec może przyjąć, współczynnik korygujący

indywidualne różnice w fizjologii pomiędzy różnymi ludźmi.

Ponadto, aby zapewnić dodatkową kontrolę, Holenderski Narodowy

Instytut Zdrowia Publicznego i Środowiska przeprowadza analizy

losowo wybranych produktów dostępnych w obrocie detalicznym.

Wyniki tych analiz są prezentowane na specjalnej stronie internetowej

dostępnej dla sportowców. Jednak są oni informowani, że NZVT

gwarantuje jakość tyko określonych partii suplementu

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 61: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

WNIOSKI

Sytuacja ze sprzedawanymi produktami jest co

raz gorsza

Problem stanowią:

Prohormony,

„Klasyczne” steroidy anaboliczno-androgenne,

„Designer steroids”,

„Klasyczne” stymulanty,

„Designer stimulants”,

Syntetyczne kanabinoidy

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Page 62: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Przyczyną tej sytuacji jest m.in. wzrost handlu

i dostępności hurtowych ilości powyższych

substancji, zwłaszcza z chińskich firm.

W najbliższym czasie należy się spodziewać

zanieczyszczeń nowymi „skonstruowanymi”

związkami.

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

WNIOSKI

Page 63: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Edukacja

Wytypowanie grup najbardziej narażonych na

zagrożenia.

Stworzenie sieci laboratoriów kontroli ściśle

ze sobą współpracujących.

Śledzenie rynku: wyciąganie właściwych

wniosków z informacji od użytkowników

i z etykiet.

Czy jest konieczność stosowania odżywek

i suplementów diety?Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

WNIOSKI - CO ROBIĆ?

Page 64: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

Powiązanie dopalaczy z dopingiem może ułatwić walkę

z dopalaczami lub ograniczyć ich stosowanie.

Jeszcze przed rozpoczęciem dystrybucji dopalaczy w Polsce, w marcu 2008

roku, Rada Unii Europejskiej wydała decyzję, która zobowiązała państwa

członkowskie do podjęcia niezbędnych środków, zgodnych z prawem

krajowym, w celu objęcia benzylopiperazyny, jako głównego składnika

dopalaczy, środkami kontroli proporcjonalnymi do zagrożenia związanego

z tą substancją, jak również sankcjami karnymi. Tymczasem

benzylopiperazyna pojawiła się na Liście substancji i metod zabronionych

w sporcie (Liście zabronionej) już 1 stycznia 2007 roku. Tym samym

sportowcy jako pierwsi mogli dowiedzieć się o niebezpieczeństwie

stosowania benzylopiperazyny, zarówno w aspekcie zdrowotnym, jak i

prawnym (związanym z naruszeniem przepisów antydopingowych), znacznie

wcześniej niż związek ten pojawił się na polskim rynku.

Dopalacze a doping

WNIOSKI - CO ROBIĆ?

Page 65: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu

WNIOSKI - CO ROBIĆ?

Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) stworzyła program

(WADA Q&As 2004) dotyczący suplementacji żywienia. Zawiązała

się współpraca organizacji antydopingowych, lekarzy i naukowców,

elit sportowych oraz przedstawicieli rządów wielu państw w celu

poszukiwania rozwiązań problemu zanieczyszczonych odżywek.

Program ma na celu między innymi:

stworzenie ogólnodostępnej światowej bazy odżywek,

testowanie odżywek i wydawanie certyfikatów,

stworzenie regulacji dotyczących: poprawy jakości preparatów,

minimalizowania ich kontaminacji oraz podawania rzetelnych

danych na etykietach,

stworzenie regulacji prawnych dotyczących zdrowia publicznego,

ochrony konsumenta i edukacji.

Page 66: Suplementy diety, odżywki i dopalacze a doping.pdf

Dziękuję za uwagę

Zakład Badań Antydopingowych

Instytut Sportu