รายงานการวจยเรอง

การศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาปท 2

โรงเรยนสตรวทยา ๒

โดย

นายเกยรตพงษ เขอนรอบเขต

รายงานวจยนเปนสวนหนงของการศกษารายวชา ศษ ๕๙๑ การปฏบตการสอนและฝกประสบการณวชาชพ

๒ตามหลกสตรการศกษาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ๒๕๕๖

รายงานการวจยเรอง

การศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

โดยนายเกยรตพงษ เขอนรอบเขต

รายงานวจยนเปนสวนหนงของการศกษารายวชา ศษ ๕๙๑ การปฏบตการสอนและฝกประสบการณวชาชพ ๒

ตามหลกสตรการศกษาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ๒๕๕๖

.................................................................................................................

(รองศาสตราจารย ดร. ประพนธศร สเสารจ)(ดร.พชรพงศ ตรเทพา)

คณบดคณะศกษาศาสตร ผอำานวยการโรงเรยน

.............................................. .......................................... ...................

........................ (อาจารย ดร.จตพล ยงศร) (อาจารย ผศ.ดร.สนนทา ศรศร) (อาจารย ดร.สมน คณานตย) อาจารยนเทศกการศกษา อาจารยนเทศกวชาเฉพาะ อาจารยนเทศกประจำาโรงเรยน

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรอง “การศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ปการศกษา 2556 ” ครงนสามารถสำาเรจลลวงไปไดดวยความอนเคราะหและดวยการสนบสนนเปนอยางดจาก อาจารย ดร. สมน คณานตย ซงเปนผทชวยเหลอใหคำาปรกษา แนะนำา และแกไขขอบกพรองตางๆ จนการศกษาครงนเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทนดวย

ขอขอบพระคณพอคณแม ทไดชวยสงเสรมสนบสนน เขาใจ และเปนกำาลงใจใหตลอดเวลา

ขอขอบคณผทเกยวของ อนไดแก เจาหนาทหอสมด มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ขอขอบคณงานวจยทกชนทขาพเจานำามาเปนตวอยางในการทำาวจยชนน

ขอขอบคณนกเรยนโรงเรยนสตรวทยา ๒ ทใหความรวมมอเปนอยางดในการกรอกแบบสอบถาม จนทำาใหการเกบขอมลสำาเรจไดเปนอยางด

ขอขอบคณเพอนๆ นสตหลกสตรการศกษาบณฑต ชนปท 5 คณะพลศกษา ปการศกษา 2556 ทกทานทใหกำาลงใจและใหความชวยเหลอตลอดมา

ขอขอบคณบคคลทกทานทมสวนชวยใหการทำาการคนควาทไมไดกลาวถงในทนดวย

ผวจยหวงเปนอยางยงวา ผลการวจยในครงนจะสามารถกอประโยชนแกผทสนใจ หรอนกศกษาทจะนำางานวจยในครงนไปปรบใชเพอประโยชน หรอเพอนำาไปอางองในการศกษาตอผวจยกจะยนดเปนอยางยง

นายเกยรตพงษ เขอนรอบเขต

สารบญบทท

หนาบทท 1 บทนำา……………………………………………………………………………………………….1 ภมหลง...............................................................................................................................1 วตถประสงคการวจย……………………………………………………………………………...3 ขอบเขตการ

วจย…………………………………………………………………………………..3

นยามศพทเฉพาะ................................................................................................................3

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย…………………………………………………………..4บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ…………………………………………………………………....5 แนวคดเกยวกบความร……………………………………………………………………………5

องคประกอบของพฤตกรรม……………………………………………………………………....6

สงทกำาหนดพฤตกรรมมนษย……………………………………………………………………..6

พฤตกรรมการบรโภคอาหาร………………………………………………………………………8

ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหาร…………………………………………………………………9

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรน……………………………………………………………13

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวนรน…………………………………………..13

แนวทางการบรโภคอาหาร………………………………………………………………………..14

งานวจยทเกยวของ………………………………………………………………………………..15บทท 3 วธดำาเนนการวจย………………………………………………………………………………….20

การกำาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง………………………………………………...20

การสรางเครองมอทใชในการวจย…………………………………………………………………20

เกณฑการใหคะแนนและแปลความหมาย………………………………………………………..20

วธการเกบรวบรวมขอมล……………………………………………………………………….....21

การวเคราะหขอมล………………………………………………………………………….........21

สถตทใชในการวเคราะหขอมล…………………………………………………………………...22

สารบญ (ตอ)บทท หนาบทท 4 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………………………………………….24 สญลกษณในการวเคราะหขอมล………………………………………………………………..24 การวเคราะหขอมล………………………………………………………………………………24 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………………………………………...24 บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………………………………..26สรปผลการวจย…………………………………………………………………………………..26 อภปรายผล………………………………………………………………………………………27

ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………………………..28 บรรณานกรม……………………………………………………………………………………………...29 ภาคผนวก…………………………………………………………………………………………………31

เครองมอในการวจย……………………………………………………………………………..32

ประวตผวจย………………………………………………………………………………………………36

บทคดยอ

งานวจยเรอง พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

โรงเรยนสตรวทยา ๒ ปการศกษา 2556ผศกษา เกยรตพงษ เขอนรอบเขต (2556). รหสนสต 52104010218

สาขาวชา สขศกษา-พลศกษาอาจารยนเทศก อาจารย ดร.จตพล ยงศร (อาจารยนเทศกการศกษา)

อาจารย ผศ.ดร.สนนทา ศรศร (อาจารยนเทศกวชาเฉพาะ)

อาจารย ดร.สมน คณานตย (อาจารยนเทศกประจำาโรงเรยน)

วจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจมวตถประสงค เพอศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ กลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ จำานวน 250 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ซงมคาความเชอมนเทากบ 0.99 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา1. นกเรยนมความรเกยวกบเรองการบรโภคอาหารระดบปานกลาง2. นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารระดบปานกลาง

บทท 1

บทนำา

ภมหลง

ดวยสภาพสงคมในปจจบนทมความเรงรบและตองแขงขนกบเวลา คนสวนใหญจงละเลยและมองขามความสำาคญของการรบประทานอาหารเชาไป บางคนเลอกทจะรบประทานอาหารมอแรกของวนในตอนเทยง ขณะทบางคนเลอกทจะดมกาแฟหรอชารองทองแทนอาหารเชาเทานน ซงความจรงแลวรางกายของคนเราตองการพลงงานทจะใชสำาหรบการเรมตนวนใหมประมาณ 300-350 กโลแคลอรอาหารเชาถอเปนอาหารมอสำาคญทสดมอหนงกวาได เหนไดจากการทมนกโภชนาการออกมเคลอนไหวใหคนเอเชย โดยเฉพาะพวกทอยทเมองใหญเหนความสำาคญของการรบประทานอาหารเชา โดยอางวาการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจอยางรวดเรวและสงคมทเรงรบมาก ทำาใหผคนลดอาหารเชามากขน ซงไมเปนผลดกบสขภาพ โดยเฉพาะอยางยงกบเดก จะสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตและการเรยนรอยางนาเปนหวง เพราะการทเดกๆไดรบสารอาหารทมประโยชนตอรางกายไมเพยงพอในแตละวน จะทำาใหสมองไมปลอดโปรงสดใส มผลใหเรยนไมรเร องไมเขาใจ การเจรญเตบโตของรางกายรวมถงพฒนาการตามลำาดบขนของชวงวยตางๆ กจะชาลง และทำาใหมผลตอผลการเรยนตอเนองไปในอนาคตอกดวยอาหารเชาโดยทวไปของคนไทยตงแตกอนจบถงปจจบนมการเปลยนแปลงไปตามยคสมย โดยสวนใหญกจะเปนขาวแกง ขนมปง แซนดวช อาหารเชาแบบอเมรกา ทหนกไปทาง ไขดาว ไสกรอก เบคอนปาทองโก นำาเตาห นม ชากาแฟ นำาผลไม รวมถงอาหารเชาซเรยลซงในปจจบนเรมมบทบาทมากขนในมออาหารเชาของคนรนใหมทตองรบเรงออกจากบาน เพยงแคซเรยลกบนมซกชามทใชเวลาเตรยมไมนานกทำาใหรางกายสดชนพรอมรบวนใหมไดไมแตกตางจากอาหารประเภทอนๆเลยนอกจากน ทางศนยธรรมชาตบำาบดบลว ไดพดถงความสำาคญของอาหารเชาไวในบทความ อาหารเชา มอสำาคญของสมอง ไววา สาเหตท“ ” “ทำาใหเกดอาการหลงๆ ลม นมการวจยพบวา เกดจากการไมกนอาหารเชา ทงน ในชวงทเราอายยงนอยๆ ยงเปนหนมเปนสาวทเซลลตางๆ ในรางกาย รวมทงเซลลสมองยงดอย กจะยงไมเหนผลเสยของการไมกนอาหารเชากน

หรอก แตเมอสะสมกนมากๆ ขนเปนเวลานานๆ สงทตามมาในระยะยาวจะเกดกบสมองเปนอนดบแรก ทงนเพราะการไมกนอาหารเชากเปรยบเหมอนกบรถทไมไดเตมนำามน แลวมนจะทำางานไดอยางไร เชนเดยวกบรางกายของเราททำางานอยตลอดเวลา แมกระทงเวลานอนรางกายกจะดงเอาสารอาหารทใชในการทำางานของสมองมาใชในการทำางานของรางกายแทน ทำาใหสมองขาดสารอาหารทจะนำาไปใชในการทำางาน อาหารมอเชาจงสำาคญทจะชวยเตมเตมสารอาหารใหแกสมองทถกรางกายดงเอาไปใชในชวงเวลานอน ถาเราขยนไมกนอาหารมอเชาบอยๆ สมองกจะขาดสารอาหารไปบำารงโดยปรยาย เมอเรามอายมากขนๆ จงไดรบผลกระทบกบสมอง กลายเปนคนสมองเลอะเลอน หลงลมงาย

ดงนน ถาไมอยากกลายเปนคนขหลงขลมตงแตอายยงนอย จงควรกนอาหารเชาเปนประจำา อยาไดขาด ในดานของมมมองของนกโภชนาการ”เชนเดยวกบ รศ.ดร.ประไพศร ศรจกรวาล หวหนาฝายมนษยโภชนาการ สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล ไดกลาววา การมสขภาวะทด“ดานโภชนาการ หมายถง ในแตละวนคนเราไดบรโภคอาหารครบ 5 หม ในสดสวนทถกตอง เหมาะสมกบวย รวมถงการบรโภคอาหารครบ 3 มอ คอ มอเชา กลางวน และเยน เพราะอาหารแตละมอจะมความสำาคญแตกตางกนไป อยางไรกตาม มขอมลทนาเชอถอและไดรบการยนยนจากแพทยและนกโภชนาการวา อาหารมอเชา เปนอาหารมอทสำาคญมากมอหนง การขาดอาหารเชามผลกระทบโดยตรงกบรางกายและจตใจ อาจจะทำาใหรสกหงดหงด อารมณเสย ขาดสมาธในขณะทำางานหรอเรยนหนงสออาหารเชาเปนมอทสำาคญทสด เพราะมนหางจากมอเยนมาก เดกๆ ทไมไดกนอาหารเชาจะทำาใหสมาธเสย เขาจะเฉอยชา เพราะสมองขาดกลโคส บางคนทเคยกนอาหารเชาและไมไดกนกจะรสกมนหว ซงมการวจยมาแลววา เดกทกนอาหารเชาจะสมองไว มสมาธและเรยนดกวา สวนผใหญอาจจะมองไมเหนภาพชดเจน แตอาจจะสงผลใหหงดหงด ปวดหว และความคดไมคอยแลน ประเดนสำาคญอกอยางคอ เดกทไมรบประทานอาหารเชาจะอวนงายกวาเนองจากจะรบประทานอาหารบอยและจกจกทสำาคญคอไดรบสารอาหาร

นอย สวนเรองการลดนำาหนกนน คนอวนทรบประทานอาหารเชาจะลดนำาหนกไดดและรกษาระดบนำาหนกตว เพราะมการกระจายพลงงานไดดกวานนเอง สำาหรบปรมาณอาหารเชานน ควรรบประทานไดให 300-350 กโลแคลอร เชน จะกนขาวเหนยวหมป งกบนม 1 กลอง หรอจะเปนขาวตมกบนำาผลไมกยอมได สวนเวลาทควรรบประทานนนอยท 7-8 โมงเชา เพอใหมระยะหางจากมอเทยงพอสมควร แตหากใครทเคยชนกบการตนสายและรบประทานอาหารมอแรกประมาณ 10 โมงเชา กอาจจะรบประทานมอตอไป

แนวโนมของอาหารทมความสะดวกในการบรโภคและมคณคาทางโภชนาการมแนวโนมของตลาดทสดใส เพราะผบรโภคในปจจบนและอนาคตมเวลานอยในการประกอบอาหารแตสนใจการบรโภคอาหารทมประโยชนตอสขภาพซงผผลตอาหารควรตอบสนองโดยศกษาปญหาโภชนาการของชมชนและขอแนะนำาการบรโภคของแตละประเทศหรอของชมชนนนๆ ในปจจบนประเทศตางๆ มการคาขายตดตอกนอยางกวางขวาง และมการแลกเปลยนขอมลขาวสารตางๆ กนอยางรวดเรว ทำาใหแนวโนมความตองการอาหารในประเทศตางๆ เปนไปในทศทางทคลายคลงกน คอ จะมการบรโภคอาหารสำาเรจรปหรออาหารพรอมบรโภคมากขน มการเผยแพรความรดานโภชนาการอยางตอเนอง ทำาใหผบรโภคสนใจบรโภคอาหารทมผลดตอสขภาพ การตนตวดานโภชนาการ ตองการบรโภคอาหารทมไขมน โคเลสเตอรอล และพลงงานลดลง ไมตองการใหใชสารปรงแตงหรอสารกนเสย ตองการอาหารทมนำาตาลและโซเดยมลดลง แตมใยอาหารและแคลเซยมมากขน เปนตน อตสาหกรรมอาหารจงตองผลตอาหารตอบสนองความตองการเหลาน ตองมการนำาความรดานวทยาศาสตรการอาหารและโภชนาการมาใชในกระบวนการผลตอาหารเพมมากขน เชน อาจใชสารทดแทนไขมน สารใหความหวานแทนนำาตาล หรอเกลอทไมมโซเดยม เปนตน ในดานการตลาดจะใชการโฆษณาทเนนคณคาทางโภชนาการและผลตอสขภาพ รวมกบรสชาตทอรอยและความสะดวกในการบรโภค ดงนนการเขาใจความตองการของชมชนและการคาดการณแนวโนมตลาดอาหารจงมความสำาคญสำาหรบอตสาหกรรมอาหารทงขนาดใหญ ขนาดกลางและ

ขนาดยอม ศรวรรณ เสรรตน (2547: 3) กลาววา พฤตกรรมผบรโภค หมายถง พฤตกรรมซงบคคลทำาการคนหา การซอ การใช การประเมนผลและการใชจายในผลตภณฑและบรการ โดยคาดวาจะตอบสนองความตองการของเขาได อครฤทธ หอมประเสรฐ (2543: 13) กลาววา พฤตกรรมผบรโภค หมายถง การเลอกซอเลอกใชและตดสนใจซอผลตภณฑหรอบรการใดๆ เพอสนองความตองการและปรารถนาเพอใหไดรบความพงพอใจสงสด

ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษา พฤตกรรมการรบประทานอาหารเชาของนกเรยนมธยมศกษา ชนปท 2 ของโรงเรยนสตรวทยา ๒ กรงเทพมหานคร เพอจะไดทราบขอมลพนฐาน เพอเปนแนวทางวางแผนดำาเนนงานสงเสรมพฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกเรยนโรงเรยนสตรวทยา ๒ ใหมพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพมมากขนจงทำาใหสขภาพและรางกายของนกเรยนสงผลดใหมสขภาพรางกายทแขงแรง สมบรณ

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

ขอบเขตของการวจยประชากร

ประชากรในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ จำานวน 100 คน

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนทครไดทำาการเรยน

การสอนทกำาลงศกษามธยมศกษาปท 2 ปการศกษา 2556 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ไดมาโดยทำาการสมหองละ 20 คน จากหองททำาการสอนในภาคเรยนท 1 ไดแก หอง 2/2 , 2/9 , 2/11 , 2/12 และ 2/15 จำานวน 100 คน

นยามศพทในการวจย

1. ความรเกยวกบการบรโภคอาหาร หมายถง ความรความเขาใจในเบองตนของนกเรยนทมประโยชนของสารอาหารหลก 5 หมในแตละหมโดยยดตามแนวการบรโภคอาหารของกระทรวงสาธารณสขและวดเปนระดบคะแนน

2. พฤตกรรมบรโภคอาหาร หมายถง การกระทำาหรอการแสดงเกยวกบการบรโภคอาหารการเลอกรบประทานอาหาร วธการรบประทานอาหารและสขอนามยในการรบประทานอาหาร 3. ปจจยสวนบคคล หมายถง ปจจยสวนบคคลประกอบดวย เพศ อาย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทำาใหทราบถงปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนโรงเรยนสตรวทยา ๒ ซงจะนำาขอมลนไปใชในการอบรม สอดแทรกใหความรและใหคำาแนะนำานกเรยนโดยผานองคกรและหนวยงานทเกยวของได

2. ขอมลทไดมานอาจนำาไปเพอแกไขปญหา และ หาแนวทางปองกนปญหาโภชนาการของวยรนโดยเฉพาะในกลมนกเรยน โรงเรยนสตรวทยา ๒

บทท 2

แนวคดเชงทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยครงน ผวจยไดศกษา แนวคด ทฤษฎจากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปนพนฐาน แนวทางในการวจย โดยแยกประเดนการทบทวนวรรณกรรมเปน 4 สวน ดงน

1. แนวคดเกยวกบพฤตกรรม2. พฤตกรรมการบรโภคอาหาร3. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร4. งานวจยทเกยวของ

แนวความคดเกยวกบความร

ความหมายมผใหความหมาย คำาวา พฤตกรรม ไวหลายประการซงมทงทคลาย“ ”

กนหรอแตกตางกนดงตอไปนชดา จตพทกษ (2535: 25) กลาววา พฤตกรรม หมายถง การกระ

ทำาของบคคล ไมเฉพาะแสดงปรากฏออกมาภายนอกเทานน แตรวมถงสงทอยภายในจตใจของบคคล สงเกตเหนไมไดโดยตรง เชนคณคา ทเขายดถอเปนหลกในการประเมนสงตางๆ ทศนคตหรอเจตคตทเขามตอสงตางๆ

ความคดเหน ความเชอ รสนยม และสภาพจตใจ ซงถอไดวาเปนลกษณะของบคลกภาพของบคคลทกำาหนดพฤตกรรม

โสภา ชพกลชย (2531: 82 ) และ ประภาเพญ สวรรณ (2536:87) ใหความหมายของพฤตกรรมไวคลายคลงกนอาจสรปไดวา หมายถง การกระทำาหรอกจการตางๆของมนษยหรอสงมชวตกระทำาลงไปหรอแสดงออกดวยกรยา ความคด เชน การกน การนอน การเดน การพด แสดงความรสก ความคดเหน เปนตน สงทไดแสดงออกมานน สามารถสงเกต และใชเครองมอทดสอบได ปรชา (อางถง สชาดา, 2538 : 8) กลาววา พฤตกรรมคอ การกระทำาททกคนสงเกตไดโดยตรงสงเกตไมไดโดยตรงหรอผกระทำารตวไมรตวหรอพฤตกรรมทพงประสงค ไมพงประสงค สมโภชน เออมสภาษต (2536: 45 ) ไดใหความหมายไววาพฤตกรรมหมายถง สงทบคคลกระทำา แสดงออก ตอบสนองตอสงใดสงหนงในสถานการณใดสถานการณหนง ทสามารถสงเกตเหนได หรอไดยน อกทงวดไดตรงกนดวยเครองมอทเปนวตถนสยไมวาการแสดงออกหรอการตอบสนองนนจะเกดขนภายในหรอภายนอกรางกาย

สดาวรรณ ขนธมต (2538: 56 ) กลาววาพฤตกรรมหมายถงปฏกรยาหรอการแสดงออกของบคคลตอสงเราซงอาจจะเปนไปโดยไมรสกตว หรอมการตรกตรองมาอยางดแลวโดยมความรความเขาใจ และการปฏบตเปนตวกอใหแสดงออกมาโดยทบคคลอนทอยรอบๆ จะสงเกตการกระทำานนไดหรอไมกตาม ซงสามารถใชเครองมอทดสอบวดไดจากคำาจำากดความตางๆ ของพฤตกรรมทกลาวมาแลว อาจสรปไดวา พฤตกรรมหมายถง การกระทำาทแสดงออกของบคคลทกระทำาการตอบสนองสงกระตนซงการกระทำาทแสดงออกมานนมทงทพงประสงคและไมพงประสงค พฤตกรรมหรอการแสดงออกนนสามารถวดได ทงนเปนการแสดงออกทสงเกตไดและสงเกตไมได

องคประกอบของพฤตกรรม

คอนบาช Cronbach (อางถงจาก สดาวรรณ, 2538 : 11) ไดอธบายวาพฤตกรรมมนษยมองคประกอบ 7 ประการ ไดแก

1. ความมงหมาย (Goal) เปนความตองการหรอวตถประสงคททำาใหเกดกจกรรมคนตองทำากจกรรมเพอสนองความตองการทเกดขนกจกรรมบางอยางกใหความพอใจหรอสนองความตองการไดทนท แตความตองการหรอวตถประสงคบางอยางกตองใชเวลานาน จงจะสามารถบรรลผลสมความตองการหลายๆอยางในเวลาเดยวกนและมกจะตองเลอกสนองความตองการทรบดวนกอนและสนองความตองการทหางออกไปในภายหลง

2. ความพรอม (Readiness) หมายถง ระดบวฒภาวะ หรอความสามารถทจำาเปนในการทำากจกรรมเพอสนองความตองการ คนเราไมสามารถสนองความตองการไดหมดทกอยาง ความตองการบางอยางอยนอกเหนอความสามารถของเขา

3. สถานการณ (Situation) เปนเหตการณทเปดโอกาสใหเลอกทำากจกรรมเพอสนองความตองการ

4. การแปลความหมาย (Interpretation) กอนทคนเราจะทำากจกรรมใดกจกรรมหนงลงไปเขาจะตองพจารณาสถานการณเสยกอนแลวตดสนใจเลอกวธทคาดวาจะไดความพอใจมากทสด

5. การตอบสนอง (Response) เปนการทำากจกรรมเพอสนองความตองการโดยวธการทไดเลอกแลวในขนการแปลความหมาย

6. ผลทไดรบหรอผลทตามมา (Consequence) เมอทำากจกรรมแลวยอมไดรบผลการกระทำานน ผลทไดรบอาจจะตามทคาดคดไว (Confirm) หรออาจตรงกนขามกบความคาดหมาย (Contradict) กได

7. ปฏกรยาตอความคาดหวง หากคนเราไมสามารถสนองความตองการได กกลาวไดวา เขาประสบกบความผดหวง ในกรณเชนนเขาอาจจะยอนกลบไปแปลความหมายของสถานะเสยใหมและเลอกวธการตอบสนองใหมกได

สงทกำาหนดพฤตกรรมมนษยจากความหมายและองคประกอบของพฤตกรรมดงกลาว

จะเหนไดวาการแสดงของพฤตกรรมตางๆ ของมนษยนนจะตองมสงทเปนตวกำาหนดพฤตกรรม ซงจะทำาใหการแสดงออกของพฤตกรรมของมนษยแตละบคคลแตกตางกนไป ดงนน ควรเขาใจถงสงทกำาหนดพฤตกรรมมนษยดงตอไปน

ชดา จตพทกษ (อางถงจาก สดาวรรณ 2538 :13) กลาววา สงกำาหนดพฤตกรรมมนษยมหลายประการ ซงอาจจะแยกได 2 ประเภท คอ

1. ลกษณะนสยสวนตวไดแกความเชอ หมายถง การทบคคลคดถงอะไรกไดในแงของขอเทจจรงซงไมจำาเปนจะตองถกหรอผดเสมอไปความเชออาจมาโดยการเหน การบอกเลาการอาน รวมทงการคดขนมาเอง

คานยม หมายถง สงทตนนยมยดถอประจำาใจทชวยตดสนใจในการเลอก

ทศนคต หมายถง เจตคต มความเกยวของกบพฤตกรรมของบคคลกลาวคอ ทศนคตเปนแนวโนมหรอขนเตรยมพรอมของพฤตกรรม และถอวา ทศนคตมความสำาคญในการกำาหนดพฤตกรรมในสงคม

บคลกภาพ เปนสงกำาหนดวา บคคลหนงจะทำาอะไร ถาเขาตกอยในสถานการณหนง คอเปนสงทบอกวาบคคลจะปฏบตอยางไรในสถานการณหนงๆ

2. กระบวนการอนๆ ทางสงคม ไดแกสงกระตนพฤตกรรม (Stimulus Object) และความเขมขนของสงกระตนพฤตกรรม ลกษณะนสยของบคคล คอ ความเชอ คานยม ทศนคต บคลกภาพ มอทธพลตอพฤตกรรมกจรง แตพฤตกรรมจะเกดขนไมไดถาไมมสงกระตนพฤตกรรม

สถานการณ (Situation) หมายถง สงแวดลอมทงทเปนบคคล ไมใชบคคลซงอยในภาวะทบคคลกำาลงจะมพฤตกรรม

สชา จนทนเอม (2536: 86) สงทมอทธพลตอพฤตกรรมของมนษย มดงน

1. ความเชอ (Belief) คอการทบคคลยอมรบขอเทจจรงตางๆ ซงความคดของเขาอาจจะถกตองหรอไมถกตองตามความเปนจรงกได ความเชอเปนสงหกหามไดยากและมอทธพลตอบคคลมาก บคคลใดมความเชออยางใด กจะมพฤตกรรมเปนไปตามความเชอของเขา

2. คานยม (Value) เปนเครองชแนวปฏบตของบคคลวาอะไรเปนจดมงหมายของชวต คานยมอาจมาจากการอาน คำาบอกเลาหรอคดมาเองกได

3. บคลกภาพ (Personality) เปนคณลกษณะของแตละบคคลซงมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลนน

4. สงทมากระตนพฤตกรรม (Stimulus Object) สงทมากระตนพฤตกรรมนจะเปนอะไรกได เชน ความสวย ความหว อาหาร ฯลฯ สงทกระตนพฤตกรรมอยางหนงกอาจมพลงกระตนพฤตกรรมของแตละบคคลไมเทากน

5. ทศนคต (Attitude) หมายถง ความรสกหรอทาทของบคคลทมตอบคคลวตถสงของหรอสถานการณตางๆ เกดจากประสบการณและการเรยนรของบคคล ทศนคตจงเปลยนแปลงไดตลอดเวลาซงขนอยกบการเรยนรและประสบการใหมๆ ทบคคลไดรบ

6. สถานการณ (Situation) หมายถง สภาพแวดลอมหรอสภาวะทบคคลกำาลงจะมพฤตกรรม

พฤตกรรมการบรโภคอาหารพฤตกรรมการบรโภคอาหาร เปนการแสดงออกของบคคลทงท

สงเกตไดและสงเกตไมไดเกยวกบการรบประทานอาหาร โดยมความสมพนธกบสงอนๆ ไดแก ความเชอในการบรโภคอาหาร( Food belicf ) เปนความเขาใจ และประสบการณทไดรบถายทอดและสะสมกนมา โดยมกจะมเหตผลหรอขออางองเปนคำาอธบายถงผลความเชอนนๆ ซงอาจเปนจรงหรอไมกไดความนยมในการเลอกบรโภคอาหาร( Food fad )เปนการ

กระทำาทเอาอยางกน เพอแสดงความมสวนรวมรกษาสถานะทางสงคมหรอเพอความจำาเปนทางเศรษฐกจ โดยไมจำาเปนตองถกตองและมเหตผลเสมอไปขอหามในการบรโภค( Food taboo ) เปนเกณฑทางสงคมทถอปฏบต สบทอดกนในสภาวะหรอสถานการณบางอยางบรโภคนสย( Food habits ) หมายถงลกษณะและการกระทำาซำาซาก ซงบคคลใดบคคลหนงทำาดวยความตงใจสบตอเนองกนมาเปนเวลานาน เพอใหการรบประทานอาหารของเขาบรรลถงความประสงคทางอารมณและสงคม (สทธลกษณ , 2533 )

วนดา สทธรณฤทธ (2537:55) กลาววา พฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง การแสดงออกของบคคลทงทสงเกตเหนไดและสงเกตไมไดเกยวกบการรบประทานอาหาร ไดแก การรบประทานอาหารหรอไมรบประทานอะไร รบประทานอยางไร จำานวนมอทรบประทานและใชอปกรณอะไรบางในการรบประทาน รวมทงการปฏบตกอนการรบประทานอาหาร และขณะรบประทานอาหาร ตลอดจนชนดของอาหารทรบประทาน

ภาคเหนอของประเทศไทย ซงทฤษฎของเขาไดแบงพฤตกรรมการกนไว 4 ระดบคอ ระดบ เกด “ ”ระดบ เกลา ระดบ เลอก และระดบ ทำา สาระสำาคญของทฤษฎมดงน“ ” “ ” “ ”

พฤตกรรมการกนใดๆ ลวนถกกำาหนดโดยความเอออำานวยของทรพยากรอาหารในทองถน (Behavior setting ) พฤตกรรมการกนของชมชนหนงยอมแตกตางไปจากอกชมชนหนงทมสงแวดลอมหรอรากเหงา ในระดบ เกด ตางกน เชน คนไทยกนขาว คนฝรงกนขนมปง “ ”คนเหนอกนถวเนา คนใตกนสะตอ เปนตน แตพฤตกรรมเกดจากสงแวดลอมทคลายกนมไดหมายความวาจะเปนพฤตกรรมการกนทเหมอนกน เพราะพฤตกรรมการกนเหลานนตองผานระดบ เกลา หรอ“ ”ผานการปรบแตงจาก ปฏสณฐานทางสงคม ( Social interaction )ของชมชนนนจนกลายเปนภมปญญาทองถนเปนประเพณวฒนธรรมทองถนนน ซงอาจแตกตางกน หรอคลายกบทองถนอนๆ ทมสงแวดลอมคลายกน เชนลาบเหนอกบลาบอสาน นำาพรกหนม (ภาคเหนอ) กบนำาพรกเผา (ภาคกลาง) และกนขาวเหนยวกบขาวเจา เปนตน

พฤตกรรมการกนทถกปรบเกลา จนไดรบการยอมรบเปนวฒนธรรมการกนของทองถนนนประกอบไปดวยความเชอ คานยม เจตคต และประสบการณสะสมเปนกฎเกณฑกำากบวฒนธรรมการกนของแตละสงคม ทำาใหอาหารถกจำาแนกตามประเพณ ความเชอ และคานยมอาหารบางอยางแมจะมคณคาทางโภชนาการสงกอาจถกกำาหนดเปนอาหารตองหาม เชน เนอหมตองหามสำาหรบชาวมสลมเนอววตองหามสำาหรบชาวฮนด หรอไข เนอ ปลา เปนอาหารแสลงสำาหรบแมกรรมเดอน (แมลกออนทเพงคลอดลก) ชาวลานนา อาหารบางอยางแมจะไมถกสขลกษณะหรอไมมความสำาคญทางโภชนาการ กอาจจะมความเชอวาเปนอาหารพเศษหรออาหารทตองกนเนองในโอกาสตางๆ เชน ลาบดบเปนอาหารสดยอดทขาดไมไดสำาหรบประเพณหรอรบรองแขกของชาวลานนา ดงนนถาจะปรบเปลยนพฤตกรรมการกนใดๆ ทไมพงประสงคกอาจทำาไดยากหรอทำาไมได เพราะไมใชปรบเปลยนเฉพาะพฤตกรรมการกนสวนบคคลเทานนแตเปนการปรบวฒนธรรมการกนของทงสงคมเดยวอยางไรกตามแมพฤตกรรมการกนบางอยางโดยเฉพาะเกยวกบความเชอทางศาสนาอาจปรบเปลยนไดยากแตความจรงแลวในแตละทองถนมกจะมทางเลอกทสามารถชดเชยใหเกดความเพยงพอการไดรบสารอาหารเพราะถงแมจะมพฤตกรรมการกนทถกปรบเกลาจนเปนวฒนธรรมการกนของสงคมนนๆ กมไดหมายความหมายวา ทกครอบครวจะสามารถมพฤตกรรมการกนเหลานนไดทงหมด ทงนตองผานการ เลอก ทจะปฏบตซงขนอยกบศกยภาพของเศรษฐกจและ“ ”ทรพยากรของแตละครอบครว คนรวยอาจจะกนลาบไดบอยครงกวาคนจน แตคนจนกอาจจะกนกบ เขยด แมงมนหรอถว และกนลาบนานๆ ครง ตามวฒนธรรมนยม เนองจากวฒนธรรมมไดหยดนงอยกบทมการผนแปรเปลยนแปลงตามกาลเวลาดงนนพฤตกรรมการกนบางอยางกอาจหายไปกบกาลเวลาขณะทพฤตกรรมการกนใหมๆ อาจ เกด ขนแทนตามการผน“ ”ของสงแวดลอมตามการปรบ เกลา ของสมยนยมในสงคมและตาม“ ”ศกยภาพในการ m“เลอกสรรของครอบครวแตในระดบ ทำา พฤตกรรม“ ”การกนสวนบคลยงขนอยกบอปนสยความชอบและการตอบสนองตอบ

สนองของรางกาย เชน รป กลน ส ความหวหรออม ซงพฤตกรรมบางอยางเปนวฒนาการมาโดยกำาเนด เชน การดดนมแมของเดกแรกเกดแตสวนใหญเปนพฤตกรรมเรยนรบนพนฐานทาจตวทยาบนพนฐานความเอออำานวยทางเศรษฐกจของครอบครวบนพนฐานการยอมรบของสงคมและบนพนฐานความเอออำานวยทางสงแวดลอมจงเปนการปรบตวอยางกลมกลนทางชวะ-จต-วฒนธรรม(Bio-Psycho-Cultural adaptation) จนกลายเปนบรโภคนสยสวนบคคล (Food Habits) ซงอาจจะเปนความชอบหรอโปรดปรานอาหารเฉพาะอยาง หรอไมชอบอาหารบางอยางจากความหมายของพฤตกรรมการบรโภคอาหารไดมผใหความหมายไวมากมาย ดงนนผวจยสรปไดวา พฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง ความประพฤต การปฏบตหรอการแสดงออกทเกยวกบการบรโภคอาหาร สขลกษณะและวธรบประทานอาหาร ทงนสงเกตไดและสงเกตไมได

ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารไดมการศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยแบง

ออกไดดงน คอ ปจจยแวดลอมทางกายภาพ ปจจยแวดลอมทางชวภาพ และปจจยแวดลอมทางสงคม (วลยทพย, 2542:227)

1. ปจจยแวดลอมทางกายภาพ (Physical Factor) สงแวดลอมทางกายภาพ ไดแก สภาพทางภมศาสตรของชมชนจะเปนตวกำาหนดชนดของอาหารทจะสามรถผลตหรอหาไดในชมชนนนๆเชนชมชนทอยใกลทะเลจะหาอาหารไดจากการประมง เปนตน นอกจากนสภาพทางภมศาสตร เชน ดน นำา ภมอากาศ ยงเปนกำาหนดชนดของพชทจะสามารถเพาะปลกไดในแตละชมชนอกดวย ชนดของพชและสตวในแตละทองถนจะเปนเครองกำาหนดแบบแผนของลกษณะอาหารทบรโภคของชมชนของชมชน ปจจยทางกายภาพมอทธพลโดยตรงตอการกนอาหารของชมชน โดยเฉพาะอยางยงชมชนทมเศรษฐศาสตรเพยงแตยงชพได ดงนนความแตกตางของลกษณะทาง

กายภาพยอมจะมผลกระทบตอพฤตกรรมการบรโภคของคนในทองถนนนๆ

2. ปจจยแวดลอมทางชวภาพ (Biological Factor) ดวยเหตทวาแตละคนจะมความตองการสารอาหารแตละชนดเหมอนกน จะแตกตางกนกเพยงแตจะตองการในปรมาณทไมเทากนทงนขนอยกบเพศ วย สภาพรางกาย กจกรรมททำาและสงแวดลอม (วลย,2536: 309) เกยวกบความหมายของปจจยสงแวดลอมชวภาพ วลยทพย สาชลวจารณ (2542 : 227) ไดใหความหมายวา หมายถง ชนดและปรมาณของสารอาหารทรางกายตองการตามสภาวะของรางกาย เชน สภาวะการตงครรภ อาย เพศ วย ความเจบปวย ชนดของยาทกน การทำางานของอวยวะในรางกาย เชน การยอย การดดซมอาหาร เปนตน

เชน - อายทแตกตางกนทำาใหความตองการของสารอาหารแตกตางกน

- เพศ ผชายจะมความตองการพลงงานจากอาหารและสารอาหารตางๆ สงกวาผหญงใน

อายรนราวคราวเดยวกน- วย ความตองการอาหารของคนขนอยกบความเปลยนแปลง

ของรางกาย ซงเรมตงแตเกดเปนทารกจนถงวยชราระยะทรางกายเปลยนแปลงเปนสาเหตทคนเรามความตองการอาหารทตางกนจากทกลาวมาแลวจะพบวาปจจยแวดลอมทางชวภาพมอทธพลโดยตรงตอพฤตกรรมการบรโภคของแตละบคคลในแตละวยดวย

3. ปจจยทางสงคม (Social Factor) เปนการศกษาเกยวกบ 3.1 ลกษณะของสงคมชนบทและสงคมเมองไทยในชนบทของ

ไทยโดยทวไปเปนสงคมแบบเครอญาต มลกษณะครอบครว คอครอบครวหนงๆ จะประกอบไปดวย พอ แม ลก หลาน อยรวมกน เปนสมาชกครอบครว พอ แมเปนศนยกลางของครอบครว สมาชกในครอบครวจะมการแบงงานกนทำา หมบานมขนาดเลกและอยกระจดกระจาย ชาวชนบท

สวนใหญมการศกษานอยในการทำาอะไรกมกจะมการเลยนแบบกน และไมคอยเปลยนแปลงอะไรงายๆ ซงโดยทวไปสงคมในชนบทมกจะเออเฟ อ มอะไรจะแลกเปลยนกน

สำาหรบพฤตกรรมการบรโภคของคนไทย จำาแนกออกไดเปน 3 แบบ ไดแก พฤตกรรมทพงประสงค พฤตกรรมทไมพงประสงค และพฤตกรรมแบบกลางๆ ธรรมดาทไมทำาใหเกดผลเสย (สถาบนโภชนาการมหดล, 2529)

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทไมพงประสงค เนองมาจาก1. ขาดความร2. ความเชอทผด3. ประสบการณสะสมทผด4. สงแวดลอม เชน ขาดแหลงอาหาร และภาวะจำายอม5. ขาดบรการสาธารณสขพฤตกรรมการบรโภคอาหารทพงประสงคจะเกดขนไดเมอเปลยนการ

ขาดความรเปนมความรเปลยนความเชอทผดๆ ใหถกตอง สงเสรมสงแวดลอมใหเอออำานวยตอการมแหลงอาหาร และลดภาวะจำายอมตางๆ ปรบปรงรปแบบการสาธารณสข เพอใหความมนใจตอความปลอดภยของชวตสาเหตและปจจยของพฤตกรรมการบรโภคอาหารทไมพงประสงคเหลาน มกจะเกดรวมกนไป และมผลเชอมโยงซงกนและกน เสรมความเชอทผดตางๆ ใหแนนแฟน มากขน ความเชอผดๆ ทแกไขยากทสด คอความเชอทมอทธพลมาจากวฒนธรรม และประเพณ ซงถอวาเปนปจจยทมความสำาคญ สำาหรบแหลงอาหารทความสำาคญตอพฤตกรรมการบรโภคไมนอยไปกวาการเรยนรและบรการสาธารณสข สวนปจจยทางดานรายได และอำานาจการซอจะมผลตอการไดมาซงอาหารสำาหรบเลยงสมาชกในครอบครว โดยเฉพาะกลมประชากรทไมใชเกษตรกร การเลอกซออาหารอยภายใตอทธพลของการโฆษณา นอกจากนการกระจายอาหารมบรการไปขายถงบาน ทงอาหารทมประโยชนและไมมประโยชน มกจะมวธการดงดดใจผซอไดมากกวา ดงนนการเลอกซออาหารจงขนอยกบความรของผบรโภคเปนสำาคญ

สรปไดวา ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของคนไทย (สถาบนโภชนาการมหดล , 2529:64) มดงน

1. การเรยนรทงในระบบและนอกระบบ2. การมแหลงอาหาร การผลต การถนอมอาหาร การแปรรป ตลอด

จนการเตรยมและปรงอาหาร3. รายได อำานาจการซอ ซงมผลตอการมอาหาร แตอยภายใต

อทธพลของการโฆษณา4. วฒนธรรม ประเพณ และประสบการณตางๆ มอทธพลตอการ

เรยนร การเตรยม การหาและปรงอาหาร

5. การบรการสาธารณสข ทงทางดานการรกษา ปองกน และสงเสรมสขภาพบรโภคนสยของมนษยนนมไดเกดขนในระยะเวลาสนๆ หากแตคอยๆ สะสมมาตงแตในวยเดกจนโตเปนผใหญ อาจมาจากประสบการณและสงแวดลอมตางๆ ทไดรบซงสงทเปนปจจยตอการบรโภคนสยนน ชวลต รตกล (2533 : 52 ) ไดกลาวไวดงน

1. อาหารทมในทองถน หากทองถนใดมอาหารบรบรณ คนในทองถนนนยอมมโอกาสจะไดรบบรโภคอาหารทมคณคาเพยงพอแกความตองการรางกาย ทองถนใดขาดแคลนอาหารคนในทองถนกจำาเปนตองกนอยางจำากด

2. ฐานะทางเศรษฐกจ แตละครอบครวจะสามารถซออาหารทมขายในทองตลาดมากนไดมากนอยเพยงไรและซออาหารจำาพวกใดบางนน สวนหนงขนอยกบรายไดของครอบครว

3. ความเคยชนในการกนของครอบครว การกนของแตละครอบครวนนบางครงมเหตผลเบองหลงทเกยวกบเชอชาต ศาสนา และขนบธรรมเนยมประจำาชาต หรอความเชอของครอบครวนนๆ รวมทงนสยทสบเนองกนมาหลายชวคน

4. ขนบธรรมเนยมประเพณ

5. ภาวะทางอารมณและจตใจ เหตการณทกอใหเกดความสขหรอรำาคาญ หรอวนวายใจความชอบหรอไมชอบในอาหาร

6. อทธพลของการศกษา ความรเรองคณคาของอาหาร อาจเปนเหตผลสำาคญในการตดสนใจเลอกซอ การทบคคลนยมกนอาหารเพราะรคณคาของอาหารนน แสดงใหเหนความสำาคญของการใหความรทางโภชนาการแกประชาชน โดยเฉพาะอยางยงในวยเดก และวยรนอนเปนวยทนสยในการกนกำาลงจะเกดขนจากเอกสารการสอนชดวชาโภชนาการกบชวตมนษยของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2526: 79 ) ไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอบรโภคนสยวาขนอยกบสภาพแวดลอมหลายอยาง เชน

1. ภาวะแวดลอมของชมชน ดนฟาอากาศ ความอดมสมบรณหรอแหงแลงของพนท แหลงเพาะปลกและความสะดวกในการคมนาคมตดตอกบชมชนอน เมอไมมจะกนกไมเคยกน ทำาใหไมนยมกนหรอกนไมเปน

2. ภาวะสขภาพอนามยของชมชน โดยปกตแลวบรโภคนสยทดและสขภาพรางกายทแขงแรงมกจะไปดวยกน แตบางครงชมชนทมบรโภคนสยทดกลบมปญหาดานสขภาพอนามย

3. รายได เปนปจจยสำาคญในการเลอกซออาหารตางๆ4. ศาสนา ขนบธรรมเนยม มความสำาคญในการกำาหนดวา สงใดควร

หรอไมควรกนในชวงอายใด5. ภาวะจตใจของบคคลหรอชมชนททำาการศกษา Fleck (1981)

ไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอการบรโภคของมนษยซงสอดคลองจากทกลาวขางตน คอ ขนบธรรมเนยมประเพณ ครอบครว อทธพลของการศกษา ศาสนา ความตองการอาหารของแตละบคคลแตกตางกนตามอาย เพศ อาชพและภาวะตางๆ ของรางกาย ความสามารถในการรบรสสมผส นอกจากนยงไดกลาวเพมเตมเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการบรโภคไวดงน

1. กลมเพอน มอทธพลตอเดกมากและมอทธพลตอผใหญดวยเชนกน เชน นกกฬาหรอดารา นยมชมชอบอาหารประเภทนนๆ เดกหรอวยรนเหลานนกพยายามเลยนแบบอยาง เปนตน

2. สอมวลชน มอทธพลตอการเลอกซอสนคา โดยเฉพาะเดกจะนยมซอสนคาทโฆษณาทางโทรทศน นอกจากนสอมวลชนยงมผลตอบรโภคนสยอกดวย

3. ความกาวหนาทางเทคโนโลย เปนสงสำาคญและมอทธพลตอบรโภคนสย โดยเฉพาะอาหารทผลตในทองถนทมราคาถกกวาอาหารทนำามาจากทางไกล เพราะหางายกวาแตอาหารบางชนด ผผลตอาจนำาไปขายทอนเพราะไดราคาแพงกวา ทำาใหคนในทองถนอาจไมไดรบประทานในราคาทถก

จากการศกษาสาเหตและปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารทกลาวมาแลวนนสามารถสรปไดวาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ประกอบดวยปจจยแวดลอมทางกายภาพ ปจจยแวดลอมทาชวภาพ และปจจยแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคม ในการศกษาครงนผวจยสนใจปจจยทางเศรษฐกจและสงคม ทเปนลกษณะพนฐานเศรษฐกจทางสงคมของครอบครวผถกศกษาเพยงปจจยเดยวเทานนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรน

นกเรยนทกำาลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอนตนนน สวนใหญอยในชวงอาย 12-15 ป ซงจดอยในชวงวยรนตอนตน

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรน ในแตละสงคมมความแตก

ตางกนขนอยกบขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรม หรออาจกลาวไดวา มปจจยหลายประการ ทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรน ซงประกอบไปดวย ปจจยภายนอกและปจจยภายใน ซงปจจยภายนอก ไดแก ทางดานครอบครวและการปฏบตของบดามารดาในการเตรยมอาหารมาใหเดกบรโภคทำาใหประสบการณในวยเดกทสะสมมาจากครอบครวกอใหเกดบรโภคนสยทตดตวเรอยมา ประกอบกบ สงแวดลอม

ทางดานสงคม วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ความเชอ และคานยม ในการบรโภคอาหารของสงคม มสวนชวยพฒนาทศนคตและคานยมในการบรโภคอาหารเชนกน สวนความรทางดานโภชนาการจากสอมวลชน เชน หนงสอพมพ วารสาร หนงสอ ตลอดจน วทย โทรทศนและภาพยนตร ซงเผยแพรขาวสารทางดานโภชนาการเปนทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนเปนอยางมาก เนองจากเปนวยทชอบการเลยนแบบ และถกชกจงไดงาย นอกจากนกลมเพอนเปนกลมทมอทธพลอยางมาก เพราะวยรนตองการการยอมรบจากกลมเพอน (วลย, 2538:104) วยรนเปนวยหนงทมการเลอกบรโภคอาหารตามอยางเพอน เพอเปนทยอมรบของเพอน และปจจยภายใน ประกอบดวย ความตองการทางดานรางกาย คณลกษณะนสยเฉพาะตวของบคคลในแตละวยแตละสภาวะ จะมความตองการอาหารแตกตางกนไป การใหความหมายของอาหาร ในแตละบคคลอาจใหความหมายของอาหารแตกตางกนไป เชน บางคนอาจหมายถง ความมนคงทางฐานะความเปนอย บางคนอาจใหความหมายเปนการระบายความเครยด การเชอมความสมพนธทางสงคม แสดงถงความรนเรงบนเทงใจ หรอบางคนอาจรบประทานเพอชดเชยความขาดแคลน เปนตน (วนเพญ,2537:57) ความชอบของอาหาร การรบรรสอาหารขนอยกบ ความรสก เวลา ตลอดจนวยของแตละบคคลจะแตกตางกนไป พฒนาการทางดานอารมณและสงคม เปนสงสำาคญในการบรโภคอาหาร เชน บางคนมความสขเมอไดบรโภคอาหาร หรอบางคนมความเครยดทำาใหบรโภคอาหารไดนอยลงสขภาพ เปนปจจยสำาคญตอการบรโภค เชน เปนหวด เจบคอ เจบปวยเรอรง เปนตน มผลทำาใหรปแบบการบรโภคเปลยนแปลงไปชวคราวหรออาจจะถาวรกเปนได คานยมและความเชอสวนบคคลเปนผลมาจากการไดรบการถายทอดมาจากครอบครวและสงคม ดงนนจงมผลทำาใหพฤตกรรมการบรโภคอาหารของบคคลในแตละสงคมแตกตางกน ความคดรวบยอดและภาพลกษณเกยวกบตนเองโดยเฉพาะวยรนมอทธพลตอการปรบรปแบบการบรโภคอาหาร เชน บางคนรบรวาตนเองอวนเกนไปกจะอดอาหารเพอรกษารปราง

อาจสรปไดวา ปจจยทมอทธพลตอการบรโภคอาหารของวยรน ประกอบดวยปจจยทางเศรษฐกจ พฤตกรรมการบรโภคอาหารของสมาชกในครอบครว ความรและความไมรเรองโภชนาการมอทธพลตอปจจยภายในและภายนอกของวยรน สงผลตอการดำารงชวต กอใหเกดพฤตกรรมบรโภคทแตกตางกนไปในแตละกลม

แนวทางการบรโภคอาหารการบรโภคอาหารอยางถกหลกโภชนาการ จะทำาใหมการเจรญเตบโต

ไดอยางเหมาะสม และมสขภาพดทงกายและใจ หากบรโภคอาหารไมถกหลกโภชนาการ แมจะทำาใหอม แตกไมสามารถทำาใหมสขภาพดได ในทางตรงขามกนจะกอใหเกดโทษตอรางกาย ดงนนแนวทางการปฏบตเพอใหเกดการเจรญเตบโตและมสขภาพด (กองโภชนาการ กระทรวงสาธารณสข, 2541; มณฑนา 2538:92) ควรประกอบดวย

1. รบประทานอาหารใหครบ 5 หมทกวนหมท 1 เนอสตวตางๆนม ไข และถวเมลดแหงอาหารหมนใหสาร

อาหารประเภท โปรตนเปนหลก โดยเฉพาะเนอปลาจะใหกรดอะมโนทกระตนการหลงฮอรโมน (Growth hormone) ทชวยกระตนการสรางเนอเยอจากสารโปรตน และการสรางกระดกยาวตางๆ

หมท 2 ขาว มน และนำาตาล อาหารหมนเปนแหลงสำาคญของพลงงาน แตนำาตาลมคารโบไฮเดรตอยางเดยว ในขณะทขาวและเผอกใหใยอาหารดวย

หมท 3 พชผกตางๆ เปนแหลงของวตามนและเกลอแรหลายชนด โดยเฉพาะพชผกทเขยวจดและเหลองจะมสารแคโรทนมาก ซงรางกายเปลยนเปนวตามนเอได

หมท 4 ผลไมตางๆนอกจากใหพลงงานเพราะมคารโบไฮเดรตแลว ยงใหวตามนและเกลอแรดวย

หมท 5 ไขมน เปนแหลงสำาคญของพลงงาน การปรงอาหารควรใชกรดไขมนไมอมตว ซงมอยในนำามนพชตางๆ ยกเวน นำามนมะพราว เพราะ

นอกจากจะใหกรดไขมนทจำาเปนแกรางกายแลว ยงชวยปองกนโรคหวใจขาดเลอดในอนาคตดวย

2. เฝาระวงการเพมนำาหนกตวและความสงใหอยในเกณฑปกต โดยการชงนำาหนกและวดความสงอยางนอยทก 3-6 เดอน และเปรยบเทยบกบตารางมาตรฐาน

3. รบประทานไขมนในขนาดทพอเหมาะ โดยควรจะเปนพลงงานทมาจากกรดไขมนไมอมตวมากกวากรดไขมนอมตว ซงมมากในอาหารประเภทปลาและนำามนพช

4. รบประทานนำาตาลแตพอควร การบรโภคสารอาหารคารโบไฮเดรตในรปขาว แปง ผลไมจะใหใยอาหารซงมผลดตอสขภาพหลายประการในขณะทการบรโภคนำาตาลในรปขนมหวานเครองดม นำาอดลมตางๆ จะทำาใหเกดโรคอวนแลวยงเสยงตอการเปนโรคหวใจในอนาคตอกดวย

5. รบประทานอาหารทใหกากใยอาหารสมำาเสมอ ไดแก ขาว แปง ผลไม ผก เนองจากใยอาหารทลกษณะเปนกากผานกระเพาะอาหารชา ทำาใหรสกอมเรวและสามารถดงนำา นำาด และสารพษตางๆ ไวทตวของมนไดมาก จงเพมอจจาระ และกระตนใหเกดการถายอจจาระสมำาเสมอ ปองกนการเกดมะเรงลำาไส โรคภาวะตางๆ ทเกยวของกบโภชนาการเกนและโรคอวน

6. รบประทานเกลอและอาหารโซเดยมมาก ใหนอยลง การศกษาระบาดวทยาพบวาประชาชนทกนโซเดยมมากจะเปนโรคความดนโลหตสงมากกวาประชาชนทกนโซเดยมตำา อาหารทมโซเดยมสง ไดแก อาหารทใสผงชรส เครองดมเกลอแรตางๆ ขนมอบตางๆ ทใชผงฟ ขนมขบเคยวสำาเรจรปมทงเกลอและผงชรส เปนตน

7. รบประทานอาหารใหตรงเวลา ปจจยทกระตนการหลงฮอรโมนทใชในการเจรญเตบโตของรางกาย (Growth hormone) คอภาวะนำาตาลในเลอดตำา (Hypoglycemia) ซงทำาใหรสกหว ดงนนการรบประทานอาหารจบจบไมเปนเวลา ทำาใหรางกายไมรสกหว จงไมกระตนการหลงฮอรโมน ทำาใหอาหารทบรโภคไมถกนำาไปสรางเสรมความสงของรางกาย จงเหลอใชเปนไขมนพอกพนเปนความอวนแทน

8. รบประทานอาหารทมสวนปองกนโรคมะเรง การศกษาระบาดวทยาพบวามวตามนและเกลอแรหลายตวทชวยลดการเกดมะเรงในสวนตางๆของรางกายได ไดแก วตามนเอเบตา-แคโรทน เปนวตามนซงไดจากผก/ผลไม วตามนอซงไดจากนำามนพชทมกรดไขมนไมอมตว สงกะสแมงกานส ซลเนยม และทองแดง ซงลวนเปนสวนประกอบของเอนไซมทใชในการกำาจดเซลลมะเรงในเมดเลอดขาวในระบบภมคมกนโรค และไดจากสวนของรำาขาวและจมกขาว

9. เลอกอาหารโดยคำานงถงความปลอดภยในการบรโภค ไดแก เลอกอาหารทปรงใหม ไดรบการปกปดปองกนแมลง เลอกบรโภคอาหารตามธรรมชาต บรโภคอาหารทปรงและประกอบเองใหมากกวาซอสำาเรจรปมาบรโภค เปลยนแปลงรายการอาหารหมนเวยนไปเรอยๆไมบรโภคซำารายการ

เพอปองกนการไดรบสารพษซำาๆ จนมการสะสมถงขดอนตราย อาหารทจำาเปนตองบรโภคทกวน เชน ผกและผลไม ควรลางจนไมมสารพษตกคางจากขอมลในแนวทางการบรโภคอาหารนผวจยไดนำาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามวดความรเกยวกบการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

งานวจยทเกยวของจากการศกษาผลงานทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

และปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของประชาชนนน พบวามงานวจยทเกยวของดงตอไปน คอ

งานวจยในประเทศ1. พฤตกรรมการบรโภคพฤตกรรมการบรโภคอาหารไดมผวจยไว ดงน

วชย จฬาโรจนมนตร (2544: บทคดยอ) ไดศกษาอปสรรคตอการสงเสรมโภชนาการชนบทศกษาเฉพาะกรณทอำาเภอสงเนน จงหวดนครราชสมา พบวา มารดาทมระดบการศกษาดกวา มโอกาสทจะหาความรเกยวกบโภชนาการไดดกวาผทมการศกษานอยกวา และดวยเหตผลนจงทำาใหนสยการกนของเดกมกจะมผลจากระดบการศกษาของบดามารดา

ทศนย เมธาคปต (2547: บทคดยอ) ไดศกษาอทธพลของครอบครวทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคของเดกวยกอนเรยน พบวา เดกวยกอนเรยนทมาจากครอบครวทแตกตางกนทางดานการศกษาจะมบรโภคนสยตางกน กลาวคอ เดกวยเรยนทบดาหรอมารดามระดบการศกษาสงกวาประถมศกษาจะมบรโภคนสยดกวาเดกทบดาหรอมารดาไดรบการศกษาระดบประถมศกษาและตำากวาประถมศกษา

อนสฐ รชตศลปน (2546: บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคของครอบครวในอำาเภอสงเนน จงหวดนครราชสมาพบวา ครอบครวในชนบทจะบรโภคอาหารในทองถนคอ ปลา ผก ปลารา สวนอาหารประเภทเนอวว ไกและไข เปนอาหารทราคาแพง จะไมบรโภคอาหารประเภทนในผมรายไดตำา สวนเครองเทศ และเครองปรงรสเชนเดยวกน มการบรโภคนอยมากเพราะอาหารทใสเครองเทศมวธการประกอบอาหารทยงยากและจดเปนอาหารฟมเฟอย

อนกล พลศร (2531: บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมการเลอกกนอาหารกลางวนของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคำาแหง เพอศกษาการเลอกกนอาหารกลางวนชนดและปรมาณสารอาหารทไดรบภาวะการเจรญเตบโตและปจจยทมผลตอการเลอกซออาหารกลมตวอยางคอนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 1-6 จำานวน 300 คนในจำานวนนเปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตนจำานวน 150 คน ตอนปลาย 150 คนเครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถาม แบบบนทกอาหารทรบประทานในรอบ 24 ชวโมงทผานมา เครองชงนำาหนกและวดสวนสง ผลการวจยพบวานกเรยนสวนใหญมภาวะการเจรญเตบโตอยในระดบปกตมพฤตกรรมการเลอกซออาหารทด และใชเหตผลในการเลอกอาหารทถกตองเหมาะสม แตพลงงานทไดรบจากการเลอกซออาหารตำากวาเกณฑทแนะนำา

2. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคมผศกษาไว ดงนวณ ชดเชดวงศ (2541: บทคดยอ) ไดศกษาการศกษาเปรยบเทยบ

ลกษณะนสยในการบรโภคและการเจรญเตบโตของเดกวยกอนเรยน ทมา

จากสภาพครอบครวตางกนในจงหวดนราธวาส เพอศกษาและเปรยบเทยบลกษณะนสยในการบรโภคและการเจรญเตบโตของเดกวยกอนเรยน ตามตวแปรในดานการศกษา สถานภาพการทำางาน สถานภาพของครอบครว ขนาดของครอบครว เศรษฐกจและความเชอในการบรโภคของบดามารดา ผลการวจยพบวา เดกวยกอนเรยนทมาจากครอบครวทบดามารดามการศกษาสง มฐานะทางเศรษฐกจด บดามารดาอยดวยกนบดามารดามความเชอทถกตองจะมลกษณะนสยในการบรโภคอาหารดกวาเดกวยกอนเรยนทมาจากครอบครวทบดามารดามการศกษาและฐานะทางเศรษฐกจตำากวา

อภญญา วเศษศร (2542: บทคดยอ) ไดศกษาภาวะโภชนาการของมารดาทมบตรมาก สรปวามารดาทมอาชพแตกตางกนจะมภาวะโภชนาการตางกน แตอาย การศกษา และรายไดไมทำาใหมารดามภาวะโภชนาการตางกนในสวนทเกยวกบรายไดนน ผลการศกษาของเบญจวรรณ โตนวล(2542: บทคดยอ) พบวา การบรโภคจะมแนวโนมเพมสงขนเมอรายไดเพมมากขน แตการเพมขนของรายไดในอตราสงกวาอตราเพมขนของการบรโภค ทงนเพราะเมอเกษตรกรบรโภคถงจดแหงความพอใจสงสดกยอมจะบรโภคเพมขนในอตราลดนอยถอยลงกวาเดม

โสภา ญาณภรตน (2547: บทคดยอ) ไดศกษาภาวะโภชนาการของเดกวยเรยนในอำาเภอโคกสำาโรง จงหวดลพบร โดยศกษาจากนกเรยนชนประถมปท 1-6 มอายระหวาง 7-14 ป จำานวน 240 คนพบวา เดกนกเรยนบรโภคอาหารไมครบ 5 หมในหนงวน อาหารทขาดมากทสดคอผลไม จากการศกษาความสมพนธระหวางโภชนาการกบเพศ อาย บรโภคนสยของเดกวยเรยน อาชพของผปกครอง ระดบการศกษาของผปกครอง และแหลงอาหารของครอบครวพบวาไมมความสมพนธกนอยางมนยสำาคญทางสถต

นภศ ศรสมพนธ (2547:บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคของประชากรในเขตเทศบาลเมองชลบรโดยศกษาธรกจการขายอาหารสำาเรจรปขนาดยอมพบวา ผบรโภคสวนใหญมพฤตกรรมการกนอาหารทฟมเฟอยเปนพฤตกรรมการกนเพอ ความบนเทง มากกวาเพอทจะใหอม“ ”

ทองหรอเปนความจำาเปนโดยผบรโภคทเปนสตรนยมซออาหารสำาเรจรปประเภทของวาง ของกนเลนและขนมหวาน ซงเปนการกนระหวางมอ สวนผชายนยมซออาหารสำาเรจรปทกนอมเปนมอ สวนปจจยทมผลตอพฤตกรรมการตดสนใจเลอกซออาหารสำาเรจรป ไดแก ความสะดวก รสนยมความชอบหรอไมชอบ ความอยากกน ความเชอถอทางธรรมเนยม ประเพณ ราคา สสน และความนากนของอาหาร ประชาชนเพยงสวนนอยทใหความสนใจดานความสะอาด คณคาและคณภาพของอาหาร

สน มนปภา (2531: บทคดยอ)ไดศกษาพฤตกรรมการกนของเดกวยเรยน อำาเภอเมองจงหวดเพชรบร ยกตวอยางประชากรเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกดสำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษา อำาเภอเมอง จงหวดเพชรบร จำานวน 90 คน ใชการสมภาษณ และแบบบนทกอาหารทบรโภค 3 วน ผลการวจยพบวาระดบรายไดของครอบครว ขนาดของครอบครวและลำาดบทการเกดเปนบตร ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการกน สวนระดบการศกษาของบดาและระดบการศกษาของมารดา พบวา มความสมพนธกบพฤตกรรมการกน และพฤตกรรมการกนมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ

นงคนช ประยรหงษ .(2547.บทคดยอ) ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาตของนสตปรญญาตรปท 1 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ การศกษาครงน มจดมงหมายทจะศกษาและเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาตของนสตตามตวแปร เพศ กลมสาขาวชา เงนทไดรบจากผปกครอง ระดบการศกษาของผปกครอง ศกษาความสมพนธระหวางเกยวกบการบรโภคอาหาร เจตคตในหารบรโภคอาหาร คานยมดานสขภาพ ความเชออำานาจภายในตนดานสขภาพ การมงอนาคตควบคมตน อทธพลของสอมวลชนและวฒนธรรมการบรโภคอาหารกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาต และศกษาปจจยทสามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาต ผลการวจยพบวา

1. นสตปรญญาตร ปท 1 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มพฤตกรรมการบรโภคอาหารตาม สขบญญตแหงชาตอยในระดบปานกลาง

2. นสตทมเพศกลมสาขาวชา ไดรบเงนจากผปกครอง และผปกครองมระดบการศกษาตางกน มพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาตไมแตกตางกน

3. นสตทผปกครองมอาชพตางกน มพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาตแตกตางกน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

4. ความรเกยวกบการบรโภคอาหาร เจตคตการบรโภคอาหาร คานยมทางดานสขภาพ ความเชออำานาจภายในตนดานสขภาพ การมงอนาคตควบคมตน อทธพลของสอมวลชนและวฒนธรรมการบรโภคอาหาร มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาต อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.5

5. คานยมทางดานสขภาพ อทธพลทางสอมวลชน การมงอนาคตควบคมตนและวฒนธรรมการบรโภคอาหาร สามารถรวมกนทำานายพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามหลกสขบญญตแหงชาตของนสตไดรอยละ 38.80

งานวจยตางประเทศFeldman (1983 : Abstract) ไดศกษาขาวสารเรองโภชนาการ

ของนกเรยนมธยมศกษาในเคนยา (Communicating Nutrition to High School students in Kenya) กลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และ 2 จำานวน 514 คน เปนชาย 254 คน หญง 260 คน เครองมอทใชคอแบบสอบถามพบวา นกเรยนมความร ความเขาใจถกตองในเรองโภชนาการ แตยงมความเขาใจผดในเรองนำาอดลมโดยเชอวานำาอดลม ซงผลตในอเมรกา เปนสงทมคณคาทางอาหาร มประโยชนตอรางกายโดยไมตระหนกถงคณคาของอาหารผกและผลไมในทองถน และความสำาคญของสจากธรรมชาต แตมความเชอวาอาหารทม

ราคาแพงเปนอาหาร ทมคณคาและมประโยชนตอสขภาพและยงพบวากลมทไดรบขาวสารดานโภชนาการจะมความรทศนคตเกยวกบโภชนาการดกวากลมทไมไดรบขาวสาร

Root (1987: Abstract) ไดศกษา ความสมพนธ ระหวางความรทางโภชนาการและรปแบบการรบประทานอาหารของนกศกษาปท 2 และปท 4 ของมหาวทยาลยโอไฮโอ (The Relationship ofNutrition Knowledge to Eating Behavior Patterns among OHIO Sophomores and Seniors) เพอศกษาความร ทางดานอาหารและโภชนาการ กบรปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของนกศกษาชนปท 2 และปท 4 ของมหาวทยาลยโอไฮโอ เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถาม พบวา ความรทางดานโภชนาการไมมความสมพนธกบรปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 สรปไดวา ความรทางโภชนาการ ไมสามารถทำานายรปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหารได

Brenman (1990: Abstract) ไดศกษา อทธพลของความเชอทางสขภาพทมผลตอพฤตกรรมการกนของเดกและวยรน (The Influence of Health Belief on Eating Behavior in Children andAdolescents) มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการรบประทานอาหารวางของเดกและวยรน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามความเชอทางสขภาพประกอบดวย หวเรองใหญ ๆ 4 หวขอ(โอกาสทเจบปวย ความรนแรงของการเจบปวย การตดตอจากครอบครว การตดตอของโรค และความเขาใจถงคณประโยชน) ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการกน (อทธพลจากครอบครว และกลมเพอน อารมณ ความรทางโภชนาการ การดแลสขภาพและคานยมทางสขภาพ) กลมตวอยางเปนนกเรยน เกรด 5 เกรด 8 และเกรด 11 จำานวน 344 คน ผลการวจยพบวา รปแบบความเชอทางสขภาพสามารถทำานายพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกไดวา ความเชอทางสขภาพของเดกทง 3

Ward (1991: Abstract) ไดศกษา พฤตกรรมการบรโภคกบทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา มวตถประสงคเพอใชทฤษฎการเรยนรทางสงคมมาอธบายพฤตกรรมการบรโภคของเดกวยรน มตวแปรทศกษาคอ รายไดทใชจายเกยวกบการบรโภค การควบคมการบรโภคของตนเอง และความรทางโภชนาการ กลมตวอยาง คอ นกเรยนระดบมธยมศกษาทงเพศชาย และหญง จำานวน 136 คน เครองมอทใชคอแบบสอบถามเกยวกบความสามารถในการเลอกรบประทานอาหาร และแบบบนทกรายการอาหารทบรโภคใน 24 ชวโมง ผลการวจยพบวา ความรทางโภชนาการไมมผลตอบรโภคนสย และพบวาความสามารถในการเลอกบรโภค สามารถทำานายตวแปรทมอทธพลตอการเลอกบรโภคอาหารของวยรนได นอกจากนการเรยนรทางสงคมยงชวยหลอหลอมลกษณะรปแบบการบรโภคอาหารของวยรนได

Cusatis (1995: Abstract) ไดศกษาอทธพลของปจจยทางสงคม จตวทยา ทมตอพฤตกรรมการบรโภคของวยรน (Psychosocial Influences on Adolescent Eating Behavior) มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนกบพฤตกรรมของบคคลแวดลอมกลมตวอยางเปนนกเรยนระดบมธยมศกษา จำานวน 242 คน เปนชาย 107 คน หญง 135 คน ครอบครว ทมรายไดตำาถงปานกลาง เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถาม แบงออกเปน 3 ดานคอ รปแบบแนวทางการบรโภคอาหารในแตละวน การบรโภคไขมนและการบรโภคนำาตาล ผลการวจยพบวานกเรยนชายและหญงสวนใหญมบรโภคตามนสยทชอบรบประทานอาหารมอหลกและอาหารวางจากบานมความสมพนธกบความพงพอใจของตนเอง ความพรอมของครอบครว และจำานวนมออาหารของครอบครว โดยทนกเรยนชายมกจกรรมการออกกำาลงกายรวมดวย สวนบรโภคนสยเกยวกบไขมนนำาตาล และความถในการบรโภคอาหารระหวางนกเรยนชายและนกเรยนหญง ไมมความแตกตางกนนอกจากนยงพบวา ปจจยทแตกตางกนสงผลใหพฤตกรรมการบรโภคอาหารของวยรนแตกตางกนดวย

บทท 3

วธการดำาเนนการวจย

การกำาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยางประชากรทใชในการวจย

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ปการศกษา 2556 จำานวน 700 คนกลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางในการวจยครงน เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ จำานวนชน มธยมศกษาปท2/2, มธยมศกษาปท 2/9, มธยมศกษาปท 2/11, มธยมศกษาปท 2/12, มธยมศกษาปท 2/15 ไดมาจากการสมหองละ 20 คน จำานวน 100 คน

เครองมอทใชในการวจยเครองมอทใชในการวจยไดปรบปรงจาก สนย โยคะกล 2542 ปจจย

ทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร เครองมอแบงไดเปน 3 ตอน คอตอนท 1 ปจจยสวนบคคล ขอคำาถามประกอบดวย เพศ ลกษณะ

แบบสอบถามเปนแบบสำารวจรายการ (Check list) จำานวน 2 ขอตอนท 2 แบบวดความรเกยวกบการบรโภคอาหาร เปนการวดความร

โดยออกขอสอบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) ม 4 ตวเลอก จำานวน 10 ขอ

ตอนท 3 แบบวดพฤตกรรมการบรโภคอาหาร เปนมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 4 ระดบ จำานวน 10 ขอ โดยแยกเปนพฤตกรรมทางบวก 6 ขอ พฤตกรรมทางลบ 4 ขอ

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยทำาการเกบรวบรวมขอมล โดยเกบขอมลจากนกเรยนกลมตวอยางทศกษา โดยแจกแบบสอบถามพรอมอธบาย แบบสอบถามใหกบนกเรยนและรอเกบ

การวดตวแปร1. ปจจยสวนบคคล ขอคำาถามประกอบดวย เพศ นำาหนก สวนสง 2. แบบวดความรเกยวกบการบรโภคอาหาร ผวจยใชแบบสอบถาม

ของ หทยกาญจน โสตรด และอมพร ฉมพล (2550) มคาความเชอมน 0.99 ซงเปนแบบวดปรนยทมตวเลอก 4 ตวเลอก โดยกำาหนดวาตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนนการวดความรมขอคำาถามทงสน 10 ขอ ชวงคะแนนของการวดพฤตกรรม ตงแต 0 – 10 คะแนน

3. การวดตวแปรพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ไดกำาหนดการปฏบตและคะแนน ดงน การปฏบต ขอความทเปนนมาน (บวก) ขอความทเปนนเสธ (ลบ)

(คะแนน) (คะแนน)ทำาเปนประจำา 4 1ทำาบอยครง 3 2ทำานานครง 2 3ไมเคยทำาเลย 1 4

แลวรวมคะแนนรายฉบบ แบบวดพฤตกรรมการบรโภคอาหารม 10 ขอแตละขอคะแนนสงสด 4 คะแนน ดงนนชวงคะแนนของแบบวดพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ตงแต 0 – 50 คะแนน

เกณฑการแปลผลระดบของคาเฉลย (X) แจกแจงไดดงน ระดบ ชวงคะแนน ความคดเหน ตำาสด สงสด

นอยทสด 1.00 1.49 นอย 1.50 2.49 ปานกลาง 2.50 3.49 มาก 3.50 4.49 มากทสด 4.50 5.00

วธการเกบรวบรวมขอมลผวจยไดดำาเนนการรวบรวมขอมลดงน1. เตรยมแบบสอบถามทผวจยของมหาวทยลยเกษตรศาสตร

พฒนาจากแบบสอบถามพฤตกรรมการใชชวตประจำาวน2. สงแบบสอบถามใหนกเรยนเพอเกบรวบรวมขอมลหลงจากการ

เรยนการสอนในชวโมงใหเสรจ 3. ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล ภาคเรยนท 5 ปการศกษา 2556 ผวจยใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมล 5 วน

4. ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามทไดรบคนและดำาเนนการวเคราะหขอมลตอไป

การวเคราะหขอมลผวจยนำาขอมลทไดรบจากแบบสอบถามทง 3 ตอนทสมบรณ มา

วเคราะหโปรแกรมวเคราะหคาสถตพนฐานจากเครองมอวจย พฒนาโดย ปกรณ ประจญบาน และในการทดสอบสมมตฐานครงน ยอมรบความมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 โดยมลำาดบขนตอนดำาเนนการ ดงน

1. ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม

2. นำาขอมลทไดจากแบบสอบถามพฤตกรรมสขภาพการใชชวตประจำาวนทผวจยพฒนาขนหาคาความถและคารอยละของสถานภาพผตอบแบบสอบถาม

3. นำาขอมลทไดจากแบบสอบถามพฤตกรรมสขถาพการใชชวตประจำาวนทผวจยไดสรางขนมาวเคราะห ดงน หาคาเฉลยเลขคณต (X) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) จำานวนประชากร (N) ของคะแนนทไดจากแบบสอบถามพฤตกรรมสขภาพในชวตประจำาวน

สถตทใชในการวเคราะหขอมล1.คาสถตพนฐาน2.โปรแกรมคำานวณสถตสำาเรจรป ของ ดร.ปกรณ ประจญบาน

(2552)

บทท 4ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลครงนไดใชสญลกษณทเกยวของกบการศกษาดงน

N แทน จำานวนคนในกลมตวอยาง X แทน คาเฉลย (Mean) ของคะแนนของกลมตวอยางดานความรและพฤตกรรมการบรโภคอาหาร S .D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน ของคะแนนของกลมตวอยางดานความรและพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

การวเคราะหขอมลการวจยเรอง พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนโรงเรยน

สตรวทยา ๒ ผลการวเคราะหขอมลผวจยไดนำาเสนอโดยแบงเปน 3 ตอน ดงน คอ

ตอนท 1 วเคราะหปจจยสวนบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 โดยการแจกแจงคารอยละ

ตอนท 2 วเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานความรและพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

ตอนท 3 วเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ แยกเปนรายขอ

ผลการวเคราะหขอมลตอนท 1 การวเคราะหปจจยสวนบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 ดงตาราง 1

ตาราง 1 แสดงจำานวนและรอยละปจจยสวนบคคลของนกเรยน

ขอมลทวไป จำานวน รอยละเพศ

ชาย 39 39.00หญง 61 61.00

รวม 100 100.00

จากตาราง 1 พบวา เพศหญงมจำานวน 61 คน คดเปนรอยละ 61.00 เพศชายมจำานวน 39 คน คดเปนรอยละ 39.00 ตามลำาดบ

ตอนท 2 การวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานความรและพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

ผลการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานความรเกยวกบการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 ดงตาราง 2ตาราง 2 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานความรเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

( N = 100)

ดาน X S.D แปลผล

ความร 4 0.18 ปานกลาง

พฤตกรรมการบรโภคอาหาร 2.84 0.27 ปานกลาง

จากตาราง 2 พบวาความรเฉลยเกยวกบเรองการบรโภคอาหารของนกเรยนชายและนกเรยนหญงมระดบปานกลาง (X = 7,S.D.=0.18) และดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยในระดบปานกลาง ( X = 2.84,S.D.=0.31)

ตอนท 3 การวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานพฤตกรรมเกยวกบการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ แยกเปนรายขอ

ผลการวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานพฤตกรรมเกยวกบการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ดงตาราง 3ตาราง 3 แสดงผลการวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดานพฤตกรรมเกยวกบการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ แยกเปนรายขอ

( N = 100) X S.D. แปลผล

1.ฉนดมนำาอดลม 2.28 0.70 นอย2.ฉนกนเครองในสตว เชนตบ 2.79 0.78 ปานกลาง หวใจ ไสหม3.ฉนกนขนมหวาน 2.21 0.69 นอย

ขอความ

4.ฉนดมนม 3.51 0.66 มาก5.ฉนกนอาหารทมรสจด 2.25 0.76 นอย6.ฉนกนอาหารทมเสนใยและกากอาหาร 3.18 0.61 ปานกลางมากเชน ผก ผลไม7.ฉนกนอาหารทปรงเองมากกวา 3.07 0.73 ปานกลางซออาหารกน8.ในการเลอกกนอาหารฉนคำานงถงการไดรบ 2.81 0.76 ปานกลาง สารอาหารครบ 5 หม9.ฉนดมนำาสะอาดอยางนอยวนละ 6 – 8 แกว 3.29 0.69 ปานกลาง10.ฉนกนอาหารตรงเวลาทกมอ 2.99 0.75 ปานกลาง

รวม 2.84 0.27 ปานกลาง

จากตาราง 3 พบวาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ แยกเปนรายขอ 3 ลำาดบอนดบแรกไดแก การดมนม (X = 3.51) ดมนำาสะอาดอยางนอยวนละ 6 – 8 แกว (X = 3.29) และฉนกนอาหารทมเสนใยและกากอาหารมากเชน ผก ผลไม (X = 3.18) ตามลำาดบ

บทท 5สรปผลอภปรายผลและขอเสนอแนะ

การศกษาครงน เปนการศกษาวจยเชงสำารวจ พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

26

วตถประสงคการวจย เพอศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒

วธดำาเนนการวจยประชากร

ประชากรในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ จำานวน 100 คน

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนทครไดทำาการเรยน

การสอนทกำาลงศกษามธยมศกษาปท 2 ปการศกษา 2556 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ไดมาโดยทำาการสมหองละ 20 คน จากหองททำาการสอนในภาคเรยนท 1 ไดแก หอง 2/2 , 2/9 , 2/11 , 2/12 และ 2/15 จำานวน 100 คน

เครองมอทใชในการศกษาคนควาเครองมอทใชในการศกษาเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามโดย

แบงออกเปน 3 ตอนดงนตอนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลของนกเรยนมธยมศกษาป

ท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ ไดแก เพศ ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบสำารวจรายการ (Check list) จำานวน 2 ขอ

ตอนท 2 แบบสอบถามความรเกยวกบเรองการบรโภคอาหาร เปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) ม 4 ตวเลอก จำานวน 10 ขอ

ตอนท 3 แบบวดพฤตกรรมการบรโภคอาหาร เปนมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 4 ระดบ จำานวน 10 ขอ โดยแยกเปนพฤตกรรมทางบวก 6 ขอ พฤตกรรมทางลบ 4 ขอ

สรปผลการวจยการศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ สามารถสรปไดดงน

1. ความรเกยวกบเรองการบรโภคอาหารของนกเรยนชายและนกเรยนหญงมระดบปานกลาง (X = 7,S.D.= 0.18) และดานการปฏบตเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยในระดบปานกลาง (X = 2.84,S.D.= 0.31)

2. เมอแยกเปนรายขอ พบวาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ แยกเปนรายขอ 3 ลำาดบอนดบแรก ไดแก การดมนม (X = 3.51, S.D.= 0.66) ดมนำาสะอาดอยางนอยวนละ 6 – 8 แกว (X = 3.29, S.D.= 0.69) และฉนกนอาหารทมเสนใยและกากอาหารมาก เชน ผก ผลไม (X = 3.18, S.D.= 0.61) ตามลำาดบ

อภปรายผล จากการศกษาพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

2 โรงเรยนสตรวทยา ๒ สามารถอภปรายไดดงนดานความรเรองการบรโภคอาหารความรการบรโภคอาหารของนกเรยนชายอยในระดบปานกลางทเปน

เชนนเพราะ ผปกครองของนกเรยนมฐานะดจงสงผลทำาใหตอการดแลและการเลยงดเอาใจใสดและทำาใหนกเรยนมความรเกยวกบการบรโภคอาหารทมประโยชนตอรางกายจงทำาใหรางกายเจรญเตบโตตามวย การศกษาครงนสอดคลองกบ วณ ชดเชดวงศ (2541: บทคดยอ) ไดศกษาการศกษาเปรยบเทยบลกษณะนสยในการบรโภคและการเจรญเตบโตของเดกวยกอนเรยน ทมาจากสภาพครอบครวตางกนในจงหวดนราธวาส เพอศกษาและเปรยบเทยบลกษณะนสยในการบรโภคและการเจรญเตบโตของเดกวยกอนเรยน ตามตวแปรในดานการศกษา สถานภาพการทำางาน สถานภาพของครอบครว ขนาดของครอบครว เศรษฐกจและความเชอในการบรโภค

ของบดามารดา ผลการวจยพบวา เดกวยกอนเรยนทมาจากครอบครวทบดามารดามการศกษาสง มฐานะทางเศรษฐกจด บดามารดาอยดวยกนบดามารดามความเชอทถกตองจะมลกษณะนสยในการบรโภคอาหารดกวาเดกวยกอนเรยนทมาจากครอบครวทบดามารดามการศกษาและฐานะทางเศรษฐกจตำากวา

ดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนอยในระดบปานกลางทเปน

เชนนเพราะ โรงเรยนมจำานวนรานอาหารมากและมอาหารทหลากหลายจงทำาใหนกเรยนเลอกบรโภคอาหารทตวเองชอบมากกวาอาหารทมประโยชน จงไดรบสารอาหารไมครบ 5 หมและขางนอกโรงเรยนมการจำาหนายอาหารทไมมประโยชนและสะดวกกบการซอขายเชน ลกชนทอด เกยวทอด นำาอดลม อาหารหวาน เปนตน การศกษาครงนสอดคลองกบ นภศ ศรสมพนธ (2547:บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคของประชากรในเขตเทศบาลเมองชลบรโดยศกษาธรกจการขายอาหารสำาเรจรปขนาดยอมพบวา ผบรโภคสวนใหญมพฤตกรรมการกนอาหารทฟมเฟอยเปนพฤตกรรมการกนเพอ ความบนเทง มากกวาเพอทจะใหอมทองหรอเปน“ ”ความจำาเปนโดยผบรโภคทเปนสตรนยมซออาหารสำาเรจรปประเภทของวาง ของกนเลนและขนมหวาน ซงเปนการกนระหวางมอ สวนผชายนยมซออาหารสำาเรจรปทกนอมเปนมอ สวนปจจยทมผลตอพฤตกรรมการตดสนใจเลอกซออาหารสำาเรจรป ไดแก ความสะดวก รสนยมความชอบหรอไมชอบ ความอยากกน ความเชอถอทางธรรมเนยม ประเพณ ราคา สสน และความนากนของอาหาร ประชาชนเพยงสวนนอยทใหความสนใจดานความสะอาด คณคาและคณภาพของอาหาร ขอเสนอแนะ

1. รณรงคพฤตกรรมการบรโภคอาหารในโรงเรยนใหถกสขลกษณะและใหความรเรองการบรโภคอาหารของนกเรยน

2. สถาบนการศกษาเปนสถาบนทมความสำาคญ บคคลลากรทกฝายจะตองรวมมอกนใหความรในเรองการบรโภคอาหารทถกตองและตดตามพฤตกรรมของเดกตลอดจนประสานกบผปกครองอยางใกลชด เพอใหแนวทางทถกตองแกเยาวชน

3. โรงเรยนจะตองไมจำาหนายอาหารจำาพวกอาหารทไมมประโยชนตอรางกาย เชน อาหารหวาน ฟาดฟด นำาอดลม

ขอเสนอแนะสำาหรบการวจยในครงตอไป1. การวจยครงตอไปควรศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภค

อาหารของนกเรยนภายหลงการใหความรเรองการบรโภคอาหาร2. ควรมการศกษาเปรยบเทยบรปแบบการจดกระบวนการเรยนรทม

ผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารทหลากหลาย

บรรณานกรม

กรมพลศกษา กระทรวงศกษาธการ.(2529) ปจจยทมผลตอพฤตกรรมสขภาพ. รายงานการวจยสข

ศกษา. กรงเทพฯ : ฝายสงเสรมสขภาพ กรมพลศกษากองโภชนาการ กระทรวงสาธารณสข และภาควชาโภชนวทยา คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยมหดล.(2529).รายงานผลการสำารวจภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของคน

ไทย.(อดสำาเนา)ชวลต รตกล.(2533).ตำาราโภชนาการเบองตน. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาภานช.ชดา จตพทกษ.(2535).พฤตกรรมศาสตรเบองตน. กรงเทพฯ : สารมวลชน.ทศนย เมธาคปต. (2547).อทธพลของครอบครวทมผลตอบรโภคนสยของเดกกอนวยเรยนใน ตำาบลดอน

คลง อำาเภอดำาเนนสะดวก จงวดราชบร กรงเทพฯ: วทยานพนธปรญญาโท,มหาวทยาลยศรนครน

ทรวโรฒประสานมตรนภส ศรสมพนธ.(2547).พฤตกรรมการบรโภคของประชากรในเขตเทศบาลเมองชลบร.รายงานการประชม

เชงปฏบตการ เรอง พฤตกรรมการกนของคนไทย. กรงเทพฯ :บรษทประยรวงศ จำากด.ประภาเพญ สวรรณ. (2536). การศกษาพฤตกรรมสขภาพ. เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการเรอง

พฤตกรรมการกนของตนไทยของภาควชาสขศกษา. คณะสาธารณสขศาสตร,

มหาวทยาลยมหดล.(อดสำาเนา)วนดา สทธรณฤทธ(2537:55).โภชนาการศกษาเพอชมชน.นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลย ศลปากร.วลย อนทรมพรรย.(2538:104).นสยการรบประธารอาหารของเดก คหเศรษฐศาสตร.19 (มนาคม 2518):

60 - 64.วลยทพย สาชนวจารณ. (2542). การประเมนภาวะโภชนาการทางมนษยวทยาและสงคมวทยา.เอกสาร

การสอนชดวชาโภชนาการสาธรณสข หนวยท 5-6. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.วนเพญ บญประกอบ.(2537:57).พฤตกรรมการกนของคนไทยและวธการศกษาวจย.รายงานการประชม

เชงปฏบตการทางพฤตกรรมการกนของคนไทย. กรงเทพฯ :สถาบนวจยโภชนาการ

มหาวทยาลยมหดล.วชย จฬาโรจนมนตร. (2544). การศกษาอปสรรคตอการสงเสรมโภชนาการชนบทศกษาเฉพาะกรณอำาเภอ

เนนสง จงหวดนครราชสมา.กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.วณ ชดเชดวงศ (2541). การศกษาเปรยบเทยบลกษณะนสยในการบรโภคและการเจรญเตบโตของเดก

กอนวยเรยนทมาจากครอบครวทตางกนในจงหวดนราธวาส. กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สถาบนวจยโภชนาการ.(2527).พฤตกรรมการกนของคนไทย. กรงเทพฯ : สถาบนวจยโภชนาการ

มหาวทยาลยมหดล.สน มนปภา.(2531).พฤตกรรมการกนของเดกวยเรยน อำาเภอเมอง จงหวดเพชนบร. กรงเทพฯ :วทยานพนธ

ปรญญาโท,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.โสภา ชพกลชย. (2531). จตวทยาทวไป.กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช จำากด.โสภา ญาณภรต.(2547).ภาวะโภชนาการของเดกวยเรยนในอำาเภอโคกสำาโรง จงหวดลพบร.กรงเทพฯ :

วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อนกล พลศร. (2531).“พฤตกรรมการเลอกกนอาหารกลางวน ของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลย

รามคำาแหง”.วารสารอาหาร. 21(เมษายน-มถนายน,2531):123 - 125.อนสฐ รชตศลปน.( 2546).“ฐานะทางเศรษฐกจและภาวะทพโภชนาการ”.โภชนาการสาร. 7(มกราคม –

กมภาพนธ 2546) :17.อภญญา วเศษศร.(2542).การศกษาภาวะโภชนาการของมารดาทมบตรมากในอำาเภอเมองและ อำาเภอ

หนองบวลำาภ จงหวดอดรธาน. กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.นงคนช ประยรหงษ.(2547.บทคดยอ)ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารตามสขบญญตแหงชาต

ของนสตปรญญาตรปท 1 วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ภาคผนวก

เครองมอทใชในการวจย

แบบสอบถามงานวจยเรองพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาท 2

โรงเรยนสตรวทยา ๒ กรงเทพมหานคร

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลคำาชแจง ใหนกเรยนเตมขอความในชองวาง หรอขดเครองหมาย √ หนาขอความตามความเปนจรง1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

2. ระดบชนทกำาลงศกษา1. ( ) ม.2/2 3. ( ) ม.2/112. ( ) ม.2/9 4. ( ) ม.2/125. ( ) ม.2/15

3. ระดบรายไดรวมตอเดอน (ทงทไดรบจากผปกครองและหาเอง)

1. ( )ไมเกน 1000 บาท 2. ( ) 1001-2000 บาท

3. ( ) 2001- 3000 บาท 4. ( ) 3001-4000 บาท

5. ( )มากกวา 4001 บาท

4. ระดบผลการศกษา

1. ( )ตำากวา 2.00 2. ( ) 2.00 – 2.50

3. ( ) 2.51 – 3.00 4. ( ) 3.01 – 3.505. ( ) มากกวา 3.51

5.นำาหนกตว กโลกรม……………

6.สวนสง เซนตเมตร……………

ตอนท 2 ความรเกยวกบการบรโภคอาหารคำาชแจง ใหนกศกษาขดเครองหมาย × ทบอกษร ก ข ค ง ทเปนคำาตอบทถกตองทสดเพยงคำาเดยว

1. ปรมาณของประเภทอาหารทคนเราควรรบประทานมากไปหานอย ใน 1 วน คอขอใดก. คารโบไฮเดรต ไขมน โปรตน เกลอแร วตามน ข. คารโบไฮเดรต โปรตนไขมน วตามน เกลอแรค. โปรตน คารโบไฮเดรต ไขมน เกลอแร วตามน ง. โปรตนไขมน คารโบไฮเดรต วตามน เกลอแร2. อาหารจานใดทใหสารอาหารประเภทไขมนมากทสดก. ขาวผดกระเพรา ไขดาว ข. ขาวมนไกค. กวยเตยวราดหนา ง. ขาวหนาเปด3. อาหารฟาดฟด เชน แซนวช แฮมเบอรเกอร มสวนประกอบของสารอาหารใดมากทสดก. วตามน เกลอแร ข. เกลอแร โปรตนค. เกลอแร ไขมน ง. คารโบไฮเดรต วตามน4. อาหารชดใดใหโปรตนมากทสดก. ถวพ ไข ข. ถวงอก เนอเปดค. ถวฝกยาว เนอหม ง. ถวเขยว เนอไก5. พชใดใหสารอาหารแตกตางจากขออนก. ถวเหลอง ข. ออยค. ขาว ง. มนเทศ6. ทานจะเลอกซออาหารในขอใดทมคณคาทางอาหารแทนเนอสตวก. เผอก ข. ถวดำาค. ฟกทอง ง. ขาวโพด

7. ถาทานไมอยากเปนโรคโลหตจางควรกนอาหารในขอใดก. นม ไสหม ข. ถวแดง มามหมค. ผกใบเขยว ตบ ง. เตาห หวใจหม8. เพอปองกนอาการทองผกควรกนอาหารประเภทใดก. สมตำาแตง ข. สมตำามะละกอค. แหนมเนอง ง. แกงสมมะละกอ9. อาหารทไมควรกนเปนประจำามากทสด คอขอใดก. พซซา ข. ลกชนหมเดงป งค. ขางเหนยว สมตำา ไกยาง ง. บะหมสำาเรจรปตมใสไข10. ขอใดเปนอาหารและเครองดมทควรรบประทานก. กวยเตยวปลา นำาเปลา ข. ขาวผดไข นมค. ขาเหนยวไกยาง นำาอดลม ง. ขนมจน แกงไก กาแฟเยน

ตอนท 3 พฤตกรรมการบรโภคอาหารคำาชแจง ใหนกศกษาใสเครองหมาย √ ลงในชองวางของแตละขอความ

พฤตกรรมการบรโภคอาหาร เปนประจำา

บอยครง

นานๆครง

ไมเคยเลย

1.ฉนดมนำาอดลม2.ฉนกนเครองในสตว เชนตบ หวใจ ไสหม3.ฉนกนขนมหวาน4.ฉนดมนม5.ฉนกนอาหารทมรสจด6.ฉนกนอาหารทมเสนใยและกากอาหารมากเชน ผก ผลไม7.ฉนกนอาหารทปรงเองมากกวาซออาหารกน

8.ในการเลอกกนอาหารฉนคำานงถงการไดรบสารอาหารครบ 5 หม9.ฉนดมนำาสะอาดอยางนอยวนละ 6 – 8 แกว10.ฉนกนอาหารตรงเวลาทกมอ

ประวตยอผวจย

ชอ นายเกยรตพงษ เขอนรอบเขต

วนเดอนปเกด 10 ธนวาคม พ.ศ. 2533

สถานทเกด จงหวดแพร

สถานทอยปจจบน 622/238 ตก Z คอนโด เอสเปรช เขตดนแดง แขวงดนแดง จงหวดกรงเทพมหานคร 10400

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2545 ชนประถมศกษาชนปท 6 โรงเรยนบานถน (ถนวทยาคาร)

พ.ศ. 2548 ชนมธยมศกษาชนปท 3 โรงเรยน พรยาลยจงหวดแพร

พ.ศ. 2551 ชนประถมศกษาชนปท 6 โรงเรยน พรยาลยจงหวดแพร